Macro Weekly
Economisch Bureau Macro Research
Seinen op groen voor groei 20 januari 2014 Big Picture: Diverse indicatoren voor het investeringsgedrag in het bedrijfsleven geven aan dat een
wezenlijke versnelling van de investeringen op komst is, als die al niet begonnen is. Dit is een belangrijke en zeer gunstige ontwikkeling. Het is immers precies wat we nodig hebben voor een breder draagvlak van het herstel zodat dit zichzelf in stand kan houden: investeringen leiden tot nieuwe banen en tot inkomensgroei, wat vervolgens de groei van de bestedingen weer stuwt. De industriële bedrijvigheid heeft aan kracht gewonnen, maar de voorraden in de VS zijn gestegen. Dit impliceert dat de groei van de productie in de VS op de korte termijn wat kan afzwakken, zodat de vraag een inhaalslag kan maken. De vooruitzichten zijn niettemin gunstig. Rente: Door het sterk afgenomen liquiditeitsoverschot in de eurozone staat de interbancaire rente
onder opwaartse druk. Tijdens de recente persconferentie zei Draghi dat de ECB bij een ongewenste verkrapping van de geldmarkt in actie komt. Als de huidige trend aanhoudt, wordt de kans dus groter dat de ECB meer liquiditeit in het systeem injecteert en/of de beleidsrente verlaagt. De eenvoudigste oplossing is misschien wel om de sterilisatie van het SMP-programma te beëindigen. Valuta’s: Het effect van het zwakke Amerikaanse arbeidsmarktrapport op de valutamarkten ebde
vorige snel weg. Dit was vooral te danken aan goede macrocijfers in de VS, die onderstreepten dat de economie zich krachtig blijft ontwikkelen, en het besef dat het rapport de beleidskoers van de Fed niet zal veranderen. De krappere liquiditeitssituatie biedt nog altijd steun aan de euro maar verhoogt ook de kans op verruimende maatregelen door de ECB, wat de positie van de euro zou ondermijnen.
Ramingen hoofd- en financiële indicatoren BBP-groei (%) Verenigde Staten Eurozone
2012
2013e
2014e
2015e
+3M
+12M
2014e
2.8
1.7
3.2
3.8
3M interbank rente Verenigde Staten
10/01/2014 17/01/2014 0.24
0.24
0.3
0.3
0.3
2015e 1.7
-0.6
-0.4
1.3
1.8
Eurozone
0.28
0.30
0.2
0.3
0.3
0.4
Japan
1.4
1.9
1.9
1.5
Japan
0.22
0.22
0.2
0.2
0.2
0.2
Verenigd Koninkrijk
0.3
1.5
3.0
2.8
Verenigd Koninkrijk
0.52
0.52
0.6
0.6
0.6
2.2
10/01/2014 17/01/2014
2015e
China
7.7
7.5
8.0
7.0
-1.3
-1.0
0.4
1.3
0.0 2012
0.0 2013e
0.0 2014e
0.0 2015e
+3M
+12M
2014e
Verenigde Staten
1.5
1.5
1.9
2.2
VS Treasury
2.86
2.83
2.9
3.5
3.5
4.1
Eurozone
1.3
1.4
0.4
0.8
Duitse Bund
1.85
1.76
1.7
2.2
2.2
2.7
Nederland Wereld Inflatie (%)
10j-rente
Japan
0.0
0.3
2.7
1.1
Euro sw ap rente
2.11
2.04
2.0
2.4
2.4
2.9
Verenigd Koninkrijk
2.6
2.6
1.7
2.0
Japans overheidspapier
0.70
0.67
0.7
0.9
0.9
1.3
VK gilts
2.87
2.83
2.8
3.4
3.4
4.0
10/01/2014 17/01/2014
China
2.6
3.0
3.4
4.1
Nederland
2.5
2.6
1.3
1.6
0.0 17/01/2014
0.0 +3M
0.0 2014e
0.0 2015e
+3M
+12M
2014e
2015e
Federal Reserve
0.25
0.25
0.25
1.50
EUR/USD
1.37
1.36
1.30
1.20
1.20
1.15
ECB
0.25
0.25
0.25
0.25
USD/JPY
104.2
104.3
105
110
110
120
Bank of Japan
0.10
0.10
0.10
0.10
GBP/USD
1.65
1.64
1.59
1.52
1.52
1.49
Wereld Beleidsrente
Wisselkoersen
Bank of England
0.50
0.50
0.50
2.00
EUR/GBP
0.83
0.82
0.82
0.79
0.79
0.77
People's Bank of China
6.00
6.00
6.00
6.00
USD/CNY
6.05
6.05
6.05
6.00
6.00
6.05
Bron: Thomson Reuters Datastream, ABN AMRO Economisch Bureau.
2
Macro Weekly - Seinen op groen voor groei investeringen - 20 januari 2014
Han de Jong, tel. 020 628 4201
The Big Picture Bedrijfsinvesteringen trekken aan, maar last industrie een adempauze in?
Eurozone: Industriële productie – investeringen
Toen ik in de cijfers van vorige week zocht naar trends, vielen
20 15 10 5 0 -5 -10 -15 -20 -25 -30
% j-o-j
mij twee zaken op. Ten eerste gaven diverse indicatoren voor het investeringsgedrag in het bedrijfsleven aan dat een wezenlijke versnelling van de investeringen op komst is, als die al niet begonnen is. Dit is een belangrijke en zeer gunstige ontwikkeling. Het is immers precies wat we nodig hebben voor een breder draagvlak van het herstel zodat dit zichzelf in stand kan houden: investeringen leiden tot nieuwe banen en tot inkomensgroei, wat vervolgens de groei van de bestedingen weer stuwt. Een tweede trend die ik hier graag wil noemen, is dat de industriële bedrijvigheid aan kracht heeft gewonnen, met name in de ontwikkelde economieën, maar dat de
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
Bron: Bloomberg
voorraden in de VS zijn gestegen. Dit is waarschijnlijk een bewuste keuze van Amerikaanse bedrijven geweest en
In dit verband wil ik graag wijzen op positieve ontwikkelingen
impliceert mogelijk dat de groei van de productie in de VS op
in Spanje. Dat land begint de vruchten te plukken van zijn
de korte termijn wat kan afzwakken, zodat de vraag een
verbeterde concurrentiekracht en mogelijk ook van de
inhaalslag kan maken. Mocht dit gebeuren, dan zullen de
hervormingen in de afgelopen jaren. Spanje heeft over de
doemdenkers ongetwijfeld hun gelijk willen halen en roepen
eerste tien maanden van 2013 een overschot EUR 7,9 miljard
dat het herstel niet meer dan een kortstondige opleving was.
op de lopende rekening geboekt, meer dan 2% van het BBP.
Zij zien het echter verkeerd.
Dit is het grootste overschot sinds 1969, toen deze reeks voor het eerst werd bijgehouden! Deze ontwikkelingen hebben tot
Aan het slot van dit artikel sta ik ook nog even stil bij mijn
hernieuwde belangstelling van internationale beleggers geleid.
bezoek aan Azië vorige week. In Singapore, Taipei en
De combinatie van een overschot op de lopende rekening en
Hongkong heb ik presentaties gegeven voor private banking-
kapitaalinvoer is van groot belang voor Spaanse banken. Deze
klanten.
geldstromen leiden tot een toename van banktegoeden en maken Spaanse banken minder afhankelijk van door de
Aantrekkende bedrijfsinvesteringen in de ontwikkelde
centrale bank verschafte liquiditeit. Op de arbeidsmarkt lijkt het
economieën
tij ook te keren. De verschillende indicatoren zijn niet allemaal
Volgens
de
meeste
bedrijfsinvesteringen achtergebleven.
In
marktcommentatoren tijdens
veel
het
Europese
huidige landen
zijn
de
consistent, maar het Spaanse ministerie van Economische
herstel
Zaken meldde dat het aantal werklozen in december met
wordt
de
61.000 is gedaald. De Spaanse arbeidsmarkt liet deze zomer
economische bedrijvigheid nog altijd gedrukt door de daling
al een verbetering zien, maar dat werd toen aan het goede
van de investeringen. In de VS is de groei van de
toeristenseizoen toegeschreven. Recente cijfers tonen echter
investeringen in de afgelopen kwartalen zeker niet zwak
aan dat het meer dan dat was. Ondertussen blijft de industriële
geweest, maar echt sterk ook weer niet. De vorige week in de
productie ook stijgen.
eurozone verschenen cijfers voor de industriële productie in november waren echter bemoedigend. De totale productie
Hopelijk komen Italië en Frankrijk, gezien de verbeteringen in
steeg met 1,8% m-o-m, terwijl het cijfer voor oktober naar
Spanje, onder verhoogde druk om hervormingen door te
boven werd bijgesteld van -1,1% naar -0,8%. Op jaarbasis
voeren en hun concurrentiekracht te verbeteren. In zijn
nam de industriële productie met 3,0% toe. En wat nog
toespraak van vorige week kondigde de Franse president
belangrijker was: de productie van kapitaalgoederen steeg met
François Hollande forse belastingverlagingen aan; dat was
3,0% m-o-m en met 4,4% j-o-j. Daarbij komt dat dit cijfer op
bemoedigend. Details over de timing en de financiering van
maandbasis volatiel is, maar op jaarbasis relatief stabiel. We
die maatregelen ontbraken echter. Hoewel dit allemaal positief
hopen dat deze ontwikkeling ook in de feitelijke investerings-
is, biedt de eurocrisis geen ruimte voor zelfgenoegzaamheid.
uitgaven in de eurozone tot uitdrukking komt.
3
Macro Weekly - Seinen op groen voor groei investeringen - 20 januari 2014
Vorige week bleek dat de industriële productie in Griekenland
waarschijnlijk min of meer in evenwicht hielden, lag het totale
verder is gekrompen. Dat is zorgwekkend.
tekort onder de nominale BBP-groei en dat betekent dat de schuldratio van de overheid aan het dalen is. Opmerkelijk was
In de VS, waar het bedrijfsleven de afgelopen jaren veel
met name dat de federale uitgaven in 2013 met 5,2% daalden.
krachtiger investeerde dan in Europa, geven enquêtes aan dat
Dat is nominaal; de reële daling was dus nog groter. Hier kan
ondernemers de afgelopen maanden voorzichtig waren als
ik als Europese belastingbetaler alleen maar met afgunst en
gevolg van onzekerheid over het begrotingsbeleid. Die
pure frustratie naar kijken.
onzekerheid is nu grotendeels weggenomen, dus we zijn naarstig op zoek naar signalen dat er weer meer geïnvesteerd
Minder bemoedigend waren vorige week de cijfers voor de
gaat
een
Amerikaanse huizenmarkt. Die gaven aan dat het herstel van
bemoedigend rapport over orders voor duurzame goederen in
de huizenmarkt tegenwind ondervindt van de oplopende
november en vorige week publiceerde de NFIB (National
leenkosten. Maar misschien is dat niet zo erg want de
Federation of Independent Business) bemoedigende cijfers
huizenprijzen zijn vorig jaar flink gestegen en dit heeft de vrees
over het vertrouwen onder kleine bedrijven. Hoewel de
aangewakkerd voor een nieuwe zeepbel. De detailhandels-
respons met slechts 635 ‘bruikbare reacties’ gering was, geeft
verkopen in december waren evenmin indrukwekkend en de
deze NFIB-indicator wel een actueler beeld van het sentiment
cijfers voor de voorgaande twee maanden werden naar
in een belangrijke sector van de economie. Het totale
beneden bijgesteld. Wel namen de winkelverkopen exclusief
vertrouwen nam verder toe, waarbij enkele details in het oog
voeding en energie sterker toe dan de totale winkelverkopen.
worden.
Enkele
weken
geleden
verscheen
sprongen. Zo is de component “feitelijke investeringsuitgaven” sterk gestegen van 55 in november naar 64 in december, de
Ik kom nog even terug op de investeringsuitgaven in de
hoogste stand sinds 2005. Die toename moet begin dit jaar
ontwikkelde economieën. In Japan daalden de machineorders
mogelijk deels weer ingeleverd worden. Maar als je in de
in november namelijk met 5,8% m-o-m, na in de voorgaande
cijfers zoekt naar tekenen van hogere investeringsuitgaven
twee maanden met 16,4% te zijn gestegen. De trend wijst
omdat je daarop rekent, dan is dit bemoedigend.
zeker op aantrekkende investeringen. Al met al zijn er dus in de voornaamste drie economische blokken binnen de groep
VS NFIB kleine bedrijven feitelijke investeringsuitgaven
welvarende landen aanwijzingen dat bedrijven meer durven te investeren.
%
Adempauze voor productiegroei?
70
De groei van de industriële productie is de afgelopen maanden 65
in de meeste welvarende economieën aangetrokken. Dat is
60
goed. Een normale cyclus kent op de korte termijn echter
55
fluctuaties in de productiegroei. Om deze fluctuaties goed te kunnen beoordelen, moeten we naar de voorraadcijfers kijken.
50
Helaas zijn de voorraadcijfers in de meeste economieën niet
45
erg gedetailleerd en van slechte kwaliteit. De VS vormt daarop een uitzondering. De Amerikaanse nationale rekeningen laten
40 04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
zien dat de voorraadopbouw in 2013 een forse bijdrage aan de totale BBP-groei heeft geleverd. Het BBP nam in de eerste
Bron: Bloomberg
drie kwartalen van het jaar met gemiddeld 2,6% toe. Snel berekend is 1,0%-punt daarvan aan voorraadvorming toe te
Wat ook bemoedigend was, al had dat niet direct met de
schrijven. Dit houdt in dat de reële groei wordt overschat,
investeringsuitgaven te maken, was het overschot in de
aangezien de voorraadgroei veelal uit ingevoerde goederen
boeken van de Amerikaanse federale overheid van USD 55
bestaat. Toch vormt dit cijfer een vrij goede graadmeter voor
miljard in december. Dat was weliswaar deels te danken aan
het belang van de voorraadcyclus. Cijfers voor het vierde
de dividendbetalingen die de overheid van instellingen zoals
kwartaal geven aan dat de voorraadopbouw aanhield, maar
Freddie Mac en Fannie Mae ontving, maar toch laat het
dat wil nog niet zeggen dat die opnieuw een positieve bijdrage
begrotingstekort een zeer positieve ontwikkeling zien. Over het
aan de groei leverde. De ervaring leert dat een periode waarin
gehele kalenderjaar 2013 bedroeg het federale tekort USD
de voorraden een aanzienlijke positieve bijdrage aan BBP-
560 miljard, circa 3,3% van het BBP. Ervan uitgaande dat de
groei leveren, gevolgd wordt door een periode waarin dit
deelstaten en de lokale overheden hun uitgaven en inkomsten
mechanisme omslaat en de groei juist drukt. Het gevolg is dat
4
Macro Weekly - Seinen op groen voor groei investeringen - 20 januari 2014
de productiegroei wat afzwakt totdat de totale vraag weer aanhaakt bij het aanbod. Ik zie dit echter als een vanzelfsprekend
onderdeel
van
de
cyclus.
De
voorraadtoename van de afgelopen kwartalen is volgens mij grotendeels
een
welbewust
proces
geweest.
Bedrijven
dachten terecht dat de vraag zou gaan toenemen. Die toename viel niet tegen; de productie is gewoonweg iets te ver op de muziek vooruitgelopen. Nu het overaanbod wordt weggewerkt,
zwakken
de
indicatoren
voor
het
ondernemersvertrouwen in de VS mogelijk wat af. Dat is niet iets om ons zorgen over te maken. Over niet al te lange tijd zal een krachtiger groei van de vraag de productie weer opdrijven. De situatie in de VS is waarschijnlijk niet representatief voor Europa, maar hier valt dit mechanisme wat moeilijker te beoordelen. Rondreis Azië Vorige week ben ik op rondreis in Azië geweest. In Singapore, Taipei en Hongkong heb ik toen met een groot aantal private banking-klanten gesproken. Wat me vooral trof, was dat zij zo negatief waren over de economische ontwikkelingen in Azië. Dit was voor het eerst in jaren. Hun (relatieve) pessimisme leek vooral voort te komen uit zorgen over de gang van zaken in China, waar beleidsmakers proberen greep te krijgen, of te houden, op het kredietmechanisme. Wij denken dat de autoriteiten hierin zullen slagen en dat Azië, sterker dan onze klanten
lijken
te
verwachten,
zal
profiteren
van
de
aantrekkende industriële bedrijvigheid in de ontwikkelde economieën en van de groei van de wereldhandel. Mogelijk wordt hun (relatieve) pessimisme ook veroorzaakt door de teleurstellende
koersontwikkeling
van
de
Aziatische
aandelenmarkten in de laatste paar jaar en in 2013 in het bijzonder. Door deze tegenvallende resultaten zijn Aziatische aandelen ronduit goedkoop geworden en is het misschien het verkeerde moment om pessimistisch te zijn. Hier staat tegenover dat de Amerikaanse Fed de geldkraan zeer geleidelijk dichtdraait. Hoe de kapitaalstromen zich dit jaar gaan bewegen, valt op dit moment daarom moeilijk te zeggen. Mogelijk
krijgen
Aziatische
beleggers
weer
wat
meer
belangstelling voor Europa. In de afgelopen tien jaar is hun belangstelling (en respect) voor Europa sterk afgenomen. Vorige week heb ik geprobeerd hen wat enthousiaster te maken voor beleggen in Europa als alternatief om meer spreiding in hun portefeuilles aan te brengen. Veel indruk heb ik vermoedelijk niet gemaakt. Ik voelde me veeleer een roepende in de woestijn. Misschien is dat wel gunstig voor de Aziatische markten: een grote kapitaalstroom van Azië naar Europa lijkt er voorlopig niet in te zitten.
5
Macro Weekly - Seinen op groen voor groei investeringen - 20 januari 2014
Nick Kounis, tel. 020 343 5616
Rente Liquiditeit: een uitdaging voor de ECB
de interbancaire marktrente – alsook de marktverwachting ten aanzien van de toekomstige ontwikkeling – waarschijnlijk
Door het sterk afgenomen liquiditeitsoverschot staat de
dalen. Het is goed mogelijk dat een andere reden voor de ECB
interbancaire rente onder opwaartse druk. Tijdens de recente
om in actie te komen – verdere verslechtering, in neerwaartse
persconferentie zei Draghi dat de ECB bij een ongewenste
richting, van de inflatievooruitzichten – de komende tijd realiteit
verkrapping van de geldmarkt in actie komt. Als de huidige
wordt: wij denken namelijk dat de inflatie verder afzwakt.
trend aanhoudt, wordt de kans dus groter dat de ECB hetzij
Afnemende liquiditeit drijft interbancaire rente op
meer liquiditeit in het systeem injecteert.
bp
Opdrogende liquiditeit in eurozone drijft rente op… De extra liquiditeit op de geldmarkten van de eurozone is de afgelopen dagen verder afgenomen en ligt weer op het niveau
EUR mld, inverse schaal
80
0
30
200
-20
400
-70
600
van begin december. Begin dit jaar bedroeg de extra liquiditeit nog EUR 283 mld maar vorige week woensdag was deze gedaald tot EUR 154 mld. Dat is aanzienlijk lager dan de hoogste stand van EUR 800 mld kort na de lancering van de twee LTRO’s (langetermijn-herfinancieringsoperaties) voor commerciële banken. De daling in de afgelopen maanden is het gevolg van het verminderde beroep op de kredietfaciliteiten
-120
800 09
10
11
3m euribor (-/-) refi rente (l.a.)
12
13
14
Extra liquiditeit (r.a.)
van de ECB, terwijl banken ook aflossen op de LTRO’s. Ondertussen heeft de ECB rond de jaarwisseling het inmiddels
Bron: Thomson Reuters Datastream
inactieve SMP-programma voor de effectenmarkten tijdelijk niet volledig gesteriliseerd. Dat leidde tot een tegengestelde
Staatsobligaties gaan het nieuwe jaar goed van start
beweging, namelijk oplopende liquiditeit.
Prijzen van staatsobligaties zitten sinds het begin van het jaar
Opdrogende liquiditeit is goed nieuws in die zin dat banken
in de lift. De rendementen op tienjarige Bunds en Treasuries
aflossen op de LTRO’s omdat de marktomstandigheden voor
liggen inmiddels dichter bij onze driemaandsprognoses. Het tij
het aantrekken van geld zijn verbeterd. De dalende liquiditeit in
voor Treasuries, die begin dit jaar net onder 3% noteerden,
het systeem kan echter leiden tot een ongewenste monetaire
keerde na het arbeidsmarktrapport in de VS dat op 10 januari
verkrapping. Uit een onderzoek van het ECB komt naar voren
verscheen. Dit drukte zowel de verwachtingen dat de rente
dat de geldmarktrente in de buurt van de depositorente blijft
wordt verhoogd als de inflatieverwachtingen. De dalende trend
zolang de extra liquiditeit boven een bepaalde drempel ligt. Dit
van de rente in de VS heeft de Europese tarieven
drempelbedrag ligt naar schatting ergens tussen EUR 100-200
meegesleept. Die profiteerden bovendien van berichten dat de
mld.
situatie
inflatie afzwakt en van het relatief verruimingsgezinde
gecompliceerder ligt, maar door de afnemende liquiditeit lijkt
commentaar van de ECB. Wij denken dat de opwaartse
de interbancaire rente onder opwaartse druk te staan. En in
krachten (positieve verrassingen aan het macro-economische
het verlengde daarvan ook de euro.
front) en neerwaartse krachten (verdere daling van de inflatie
Draghi
heeft
onlangs
verklaard
dat
de
en uiterst accommoderend monetair beleid van de ECB) de …en kan voor de ECB reden zijn om in actie te komen
komende tijd elkaar ongeveer in evenwicht zullen houden.
Tijdens de recente persconferentie verklaarde Draghi dat de
Verder zijn de financiële markten grotendeels gewend geraakt
ECB in actie komt als de geldmarkt te sterk verkrapt. Wanneer
aan het idee dat de Fed het geleidelijke terugschroeven van
de huidige trend aanhoudt, wordt de kans dus groter dat de
haar obligatieaankopen zal doorzetten. Wij verwachten dat de
ECB meer liquiditeit in het systeem injecteert en/of de
rendementen in zowel de eurozone als de VS zullen oplopen
beleidsrente verlaagt. Een nieuwe LTRO – mogelijk onder
naarmate de wereldeconomie verder aan kracht wint en de
bepaalde voorwaarden – en een verdere verlaging van de
markten gaan anticiperen op renteverhogingen in de VS in
rente zijn andere opties. De eenvoudigste oplossing is
2015. Het rendement op Treasuries zal waarschijnlijk sterker
misschien wel om de sterilisatie van het SMP-programma
stijgen dan dat op Bunds.
definitief te beëindigen. In dat geval zou, ceteris paribus, het liquiditeitsoverschot met bijna EUR 180 mld toenemen en zou
6
Macro Weekly - Seinen op groen voor groei investeringen - 20 januari 2014
Georgette Boele, tel. 020 629 7789
Valuta’s Dollar veert op en euro blijft op peil Krappere liquiditeitssituatie biedt steun aan de euro Het effect van het zwakke Amerikaanse arbeidsmarktrapport
In vergelijking met andere valuta’s bleef de euro relatief goed
op de valutamarkten ebde vorige snel weg. Dit was vooral te
op peil ten opzichte van de dollar. Dit kwam vooral door de
danken aan goede macrocijfers in de VS en het besef dat het
krapper geworden liquiditeitssituatie op de geldmarkt in de
rapport de beleidskoers van de Fed niet zal veranderen en dat
eurozone. De extra liquiditeit is sinds het begin van het jaar
de Amerikaanse economie zich sterk ontwikkelt. De krapper
sterk afgenomen. Hierdoor zijn de rentes bij de korte
geworden liquiditeitssituatie in de eurozone biedt steun aan de
rentelooptijden gestegen en dit biedt steun aan de euro. Bij
euro maar verhoogt ook de kans op ingrijpen door de ECB.
een verdere verkrapping komt de ECB mogelijk met verruimende maatregelen (zie het artikel ‘Rente’ in deze
Effect zwak arbeidsmarktrapport VS snel weggeëbd
publicatie). De euro komt dan over de hele linie onder druk.
De valutamarkten hebben verrassend snel de draad weer
Omdat de macro-cijfers in de VS waarschijnlijk goed blijven,
opgepakt, alsof het zwakke arbeidsmarktrapport in de VS nooit
voorzien wij een scherpe neerwaartse correctie van de euro.
is gepubliceerd. Hiervoor kunnen meerdere redenen worden aangevoerd. Ten eerste drong in de markt het besef door dat
EUR/USD, extra liquiditeit ECB
één zwak rapport over de arbeidsmarkt – met bovendien het
EUR/USD
koude weer als grote boosdoener – nog niet wil zeggen dat de
1.40
Overtollige liquiditeit ECB (inverse schaal)
100
Fed het terugdraaien van haar obligatieaankopen gaat herzien. Verder zijn beleggers, net als wijzelf overigens, nog steeds overtuigd van de kracht van de kracht van de
200 300
1.35
400
Amerikaanse economie. Wij zijn op dit punt nog altijd optimistischer dan de consensus en gaan er verder van uit dat
500
1.30
600
de Fed de rente in 2015 sterker zal verhogen dan de financiële markten nu hebben ingecalculeerd (vermoedelijk gaan de markten hierop later in 2014 anticiperen). De Amerikaanse
1.25 Jan 13
700 Apr 13
Oct 13
Jan 14
EUR/USD (l.a.) ECB overtollige liquiditeit (r.a.)
macrocijfers die vorige week bekend werden gemaakt, waren in het algemeen sterk en bevestigden de onderliggende kracht van de economie. De druk op de dollar is hierdoor afgenomen.
Jul 13
Bron: Bloomberg, ABN AMRO Economisch Bureau
Wij volgen de ontwikkeling van de USD/JPY en de USD/CHF op de voet. Het momentum voor de dollar is doorgaans sterk
3M Euribor/3m US Libor, EUR/USD
wanneer beide valutaparen zich in dezelfde richting bewegen.
3m Euribor/3M US libor
Als de USD/CHF door de barrière van 0,9125 en vervolgens 0,9250 breekt en ook de USD/JPY de stijgende lijn vasthoudt, kan dit het begin zijn van een sterke appreciatie van de USD.
EUR/USD
1.45
1.5 1.3
1.40
1.1
USD/JPY, USD-index, USD/CHF
1.35
USD/JPY, USD-index
USD/CHF
110 100
0.9 1.30
1.20
0.7
1.10
0.5 Jan 13
1.00
1.25 Jul 13
3-maands Euribor/3-maands US libor (l.a.)
90 0.90 80
0.80
70
0.70 09
10 USD/JPY (l.a.)
11
12
US Dollar Index (l.a.)
Bron: Bloomberg, ABN AMRO Economisch Bureau
13
14 USD/CHF (r.a.)
Bron: Bloomberg, ABN AMRO Economisch Bureau
Jan 14 EUR/USD (r.a.)
7
Macro Weekly - Seinen op groen voor groei investeringen - 20 januari 2014
Ontdek Insights Eén website waar u al onze macro-economische en sectorkennis terugvindt. Insights gaat dieper op de economie en uw sector in, zodat u altijd op de hoogte bent van alle ontwikkelingen binnen uw sector - http://insights.abnamro.nl Lees meer van het Economisch Bureau op: https://insights.abnamro.nl/category/economie/ Dit document is samengesteld door ABN AMRO. Het heeft uitsluitend als doel om financiële en algemene informatie te verstrekken over de economie. ABN AMRO behoudt zich alle rechten voor met betrekking tot de informatie in het document en het document wordt uitsluitend aan u verstrekt voor uw informatie. Het is niet toegestaan dit document (geheel of deels) te kopiëren, distribueren, door te geven aan een derde of om het voor enig ander doel te gebruiken dan hier boven bedoeld. Dit document is informatief bedoeld en vormt geen aanbieding van effecten aan het publiek, of een uitnodiging om een aanbod te doen. U mag niet om welke reden dan ook vertrouwen op de informatie, meningen, beramingen, en aannames in dit document noch dat het compleet, accuraat of juist is. Er wordt geen garantie gegeven, uitdrukkelijk of stilzwijgend, door of uit naam van ABN AMRO, haar directeuren, functionarissen, vertegenwoordigers, gelieerde partijen, groepsmaatschappijen of werknemers met betrekking tot de juistheid of volledigheid van de informatie in dit document, en geen enkele aansprakelijkheid wordt geaccepteerd voor enig verlies als direct of indirect gevolg van het gebruik van deze informatie. De opvattingen en meningen opgenomen hierin kunnen op enig moment aan verandering onderhevig zijn en ABN AMRO heeft geen enkele verplichting om de informatie in dit document na de datum hiervan te herzien. Voordat u in enig product van ABN AMRO investeert, dient u zich te informeren over de verschillende financiële en andere risico’s, alsmede mogelijke beperkingen voor u en uw investeringen als gevolg van toepasselijke wetgeving en regels. Indien u, na lezing van dit document, overweegt een investering te doen in een product, raadt ABN AMRO aan om een dergelijke investering met uw relatiemanager of persoonlijke adviseur te bespreken om nader te bezien of het relevante product – met inachtneming van alle mogelijke risico’s – past bij uw investeringen. De waarde van beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garanties voor de toekomst. ABN AMRO behoudt zich het recht voor wijzigingen in dit materiaal aan te brengen. Alle rechten voorbehouden
8
Macro Weekly - Seinen op groen voor groei investeringen - 20 januari 2014
Verklaring gebruikte termen en afkortingen/ land- en muntcodes BBP
bruto binnenlands product
BoE
Bank of England (centrale bank)
BoJ
Bank of Japan (centrale bank)
BRIC
Brazilië, Rusland, India en China
CPI
consumentenprijsindex
EC
Europese Commissie
EFSF
European Financial Stability Facility
EONIA
Euro OverNight Index Average – eendaagse rente in de eurozone
EU
Europese Unie
Euribor
Euro InterBank Offered Rate – interbancaire rente
ECB
Europese Centrale Bank
Fed
Federal Reserve (centrale bank VS)
FOMC
Beleidscomité van de Federal Reserve (Federal Open Market Committee)
HICP
harmonised index of consumer prices – geharmoniseerde consumentenprijsindex
Ifo
Institut für Wirtschaftsforschung
IMF
Internationaal Monetair Fonds
j-o-j
jaar op jaar - vergeleken met overeenkomstige periode een jaar eerder
Kerninflatie
inflatie exclusief voedsel- en energieproducten
k-o-k
kwartaal op kwartaal – vergeleken met voorgaande kwartaal
k-o-k, op jaarbasis
geannualiseerd
l.a.
linkeras
LTRO
driejarige lening van de ECB aan het bankwezen
mld
miljard
m-o-m
maand op maand – vergeleken met voorgaande maand
MBS
hypotheekgerelateerde producten (Mortgage Backed Securities)
OECD
Organisation for Economic Cooperation and Development
OESO
Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling
OMT-programma
opkoopprogramma van staatsobligaties door de ECB
OPEC
Organisatie van Olieproducerende en Exporterende Landen
PBoC
People’s Bank of China (centrale bank)
pep
per eenheid product
Perifere landen (periferie) Griekenland, Portugal, Spanje, Italië (en soms ook Ierland) PMI
Purchasing Managers’ Index – inkoopmanagersindex
PPI
producentenprijsindex
r.a.
rechteras
Refi-rente
herfinancieringsrente – belangrijkste beleidsrente van de ECB
Repo
Transactie waarbij een bank vermogenstitels koopt met de verplichting deze terug te verkopen aan de verkoper tegen een vooraf vastgestelde prijs
Reverse repo
zie repo, maar dan bezien vanuit het perspectief van de verkoper
saar
seasonal adjusted annual rate = geannualiseerd en gecorrigeerd voor seizoensinvloeden
Treasuries
Amerikaanse staatsobligaties
WPI
Wholesale Price Index (groothandelsprijsindex)
ytd
year to date – ontwikkeling van begin van het jaar tot heden
9
Macro Weekly - Seinen op groen voor groei investeringen - 20 januari 2014
Land
Landcode
Muntcode
Nederland
NL
EUR
Japan
JP
JPY
Oostenrijk
AT
EUR
Portugal
PT
EUR
China
CN
CNY
Slovenië
SI
EUR
Hongkong
HK
HKD
Slowakije
SK
EUR
India
IN
INR
Spanje
ES
EUR
Indonesië
ID
IDR
Zuid-Korea
KR
KRW
Denemarken
DK
DKK
Malaisië
MY
MYR
IJsland
IS
ISK
Pakistan
PK
PKR
Noorwegen
NO
NOK
Philipijnen
PH
PHP
Verenigd Koninkrijk
GB
GBP
Singapore
SG
SGD
Zweden
SE
SEK
Taiwan, Province of China
TW
TWD
Zwitserland
CH
CHF
Thailand
TH
THB Zuid-Afrika
ZA
ZAR
Australië
AU
AUD
Nieuw-Zeeland
NZ
NZD
Canada
CA
CAD
Verenigde Staten
US
USD
Bulgarije
BG
BGN
Hongarije
HU
HUF
Argentinië
AR
ARS
Kroatië
HR
HRK
Brazilië
BR
BRL
Kazachstan
KZ
KZT
Colombia
CO
COP
Letland
LV
LVL
Chili
CL
CLP
Litouwen
LT
LTL
Ecuador
EC
USD
Moldavië
MD
MDL
Mexico
MX
MXN
Oekraïne
UA
UAH
Paraguay
PY
PYG
Oezbekistan
UZ
UZS
Peru
PE
PEN
Polen
PL
PLN
Uruguay
UY
UYU
Roemenië
RO
RON
Venezuela
VE
VEF
Rusland
RU
RUB
Servië
RS
RSD
Tsjechië
CZ
CZK
Turkije
TR
TRY
Eurozone
EZ
België
BE
EUR
Cyprus
CY
EUR
Duitsland
DE
EUR
Estland
EE
EUR
Finland
FI
EUR
Frankrijk
FR
EUR
Griekenland
GR
EUR
Ierland
IE
EUR
Italië
IT
EUR
Luxemburg
LU
EUR
Malta
MT
EUR
