kleur geld Van EEn uitgave van TRIODOS BANK - NUMMER HERFST

de

kleur Van geld

EEn uitgavE van TRIODOS BANK - NUMMER 114 - HERFST 2010 - WWW.TRIODOS.BE

In dIt nummer: meerwaarde voor social profit baanbrekend In bouwsector: Instapklare passIefwonIngen filmklassiekers Belgische cinema op dvd trIodos sustaInable mIx fund

04

“Ja, geld heeft een kleur!”

14

FINANCIERING VOOR DE SOCIAL PROFIT DE KLEUR VAN GELD 114

Duurzaam wonen, een keuze voor de toekomst

inhoud

16

“Delvaux is belangrijk cultureel erfgoed“

06

13 Zonnepanelen op de daken van industrieparken

04

KIES KLEUR VOOR UW GELD Voorwoord door Olivier Marquet, directeur Triodos Bank.

06

FINANCIËLE PARTNER VAN DE SOCIAL PROFIT Een bredere kijk op de uitdagingen van een sector in beweging.

12

DUURZAAM SINDS 1980 Het laatste nieuws van uw bank, die haar 30-jarig bestaan viert en blijft vernieuwen.

13

BRENG UW SPAARGELD IN KAART Vier projecten in beeld.

14

PASSIEF EN SLEUTEL-OP-DE-DEUR De overstap van een ondernemer naar passiefbouw.

17

BELGISCH CULTUREEL ERFGOED IN ERE HOUDEN Triodos Fonds steunt de heruitgave op dvd van filmklassiekers van André Delvaux.

18

TEGEN WAPENS EN TEGEN STEENKOOL Anders bankieren betekent ook standpunten innemen, in woorden én daden.

19

IN FEITEN EN CIJFERS Maar 0,4% van het Belgische spaargeld is duurzaam.

20

BIO ZONDER GRENZEN Een bioboer en restaurantuitbater die uitbreidt van Vlaanderen naar Frans Vlaanderen.

22

SUSTAINABLE MIX FUND Lancering van een nieuwe duurzame belegging. fotografie cover MIEP JUKKEMA DE KLEUR VAN GELD wordt gratis verstuurd naar klanten en partners van Triodos Bank om hen te informeren over de activiteiten van de bank.

VOORWOORD OLIVIER MARQUET

“JA, GELD HEEFT EEN KLEUR!”

DUURZAME ACTUALITEIT

29/9 tot 9 oktober 2010

28/29 AUGUSTUS 2010

100 KM VOOR SOLIDARITEIT

De kleur van geld is nog vaak een taboe in de fi nanciële wereld: hoe minder die ter sprake komt, hoe beter. Voor welke kredieten en investeringen gebruiken banken het spaargeld van hun klanten? Een gebrek aan transparantie is vaak een van de manieren om snel winst te maken. Zonder te denken aan morgen, zonder zich te bekommeren om de schadelijke neveneffecten. Voor sommigen mag geld geur noch kleur hebben. Bij Triodos Bank zijn we net van het tegenovergestelde overtuigd. We vinden dat het de verantwoordelijkheid is van een bank om transparant te zijn over wat er gebeurt met het geld dat klanten ons toevertrouwen. We vinden ook dat spaarders en beleggers die transparantie mogen eisen. Het is de enige manier om te weten of hun geld naar activiteiten gaat die destructief zijn voor de mens en de planeet, of integendeel naar duurzame projecten. Voor ons heeft geld dus wel degelijk een kleur. En wij bekennen kleur. Op onze nieuwe website en in dit gloednieuwe magazine, dat voor de gelegenheid een andere naam kreeg, ontdekt u welke projecten we fi nancieren het geld dat u ons toevertouwt. U zult de kleur ervan ontdekken: die van duurzame ontwikkeling, die voor ons het hele verschil maakt. Veel leesplezier! Olivier Marquet, directeur

DUURZAME ACTUALITEIT

5

4

Op het moment dat we dit schrijven, kennen we het resultaat nog niet, maar één ding is zeker: de derde editie van de Oxfam Trailwalker heeft heel Triodos Bank in beweging gezet. Twee teams gingen de uitdaging aan om in de Hoge Venen in minder dan 30 uur tijd een wandeltocht van 100 kilometer af te leggen. Dankzij de inzet van alle medewerkers werd het doel van 1.500 euro sponsorgeld per team ruim overschreden. En niet alleen de werknemers van de bank deden hun bijdrage. De Algerijnse gemeenschap van Brussel organiseerde bijvoorbeeld een benefietmaaltijd met couscous. Die gezellige avond leverde ook een mooie som op voor Oxfam. WWW.OXFAMTRAILWALKER.BE

ToolBox viert haar zevenjarige bestaan. Het Triodos Fonds steunt de organisatie, die praktische en kwalitatieve coaching verleent aan maatschappelijke hulpverenigingen. Toolbox werkt met een netwerk van vrijwilligers uit de verkoopsector, die elk minimaal acht uur per maand advies geven aan de ondersteunde projecten. Ze helpen de vzw’s om hun dienstverlening te verbeteren met betere beheersinstrumenten. Toolbox heeft in zeven jaar tijd meer dan 90 vzw’s in het hele land begeleid en bijna 110 opdrachten uitgevoerd. In 2009 hebben 58 leden zich ingezet voor 35 projecten, wat overeenkomt met meer dan 5.600 uur vrijwillig professioneel advies ten dienste van de maatschappij! Er is vooral vraag naar advies over management, marketing & communicatie en human resources. Daarnaast is er ook behoefte aan advies op juridisch en strategisch vlak, en omtrent informatie- en communicatietechnologieën (ICT). Toolbox heeft samen met de Solvay Business School ook een cursus “Management in the Non Profit” ontwikkeld. In het academiejaar 2009-2010 volgden 27 studenten die cursus. Zij doen hun stage in de vzw’s die Toolbox ondersteunt, een verrijkende vorm van samenwerking voor zowel de opleiding als de vzw’s. WWW.TOOLBOXH2O.ORG

110

OPDRACHTEN VERVULD

27

OKTOBER 2010 MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDE BIO

WEEK VAN DE FAIR TRADE Tien dagen lang staat eerlijke handel overal in België op een ludieke en feestelijke manier in de schijnwerpers. Tijdens het gezinsspel “De wondere wereld van Fair Trade” in Brugge maken

Vlaanderen in Actie, het toekomst-project dat Vlaanderen tegen 2020 naar de top vijf van Europese regio’s wilt leiden, plaatst maatschappelijk verantwoord ondernemerschap (MVO) op de agenda. Vandaar dat Bioforum, de koepelorganisatie van de biosector, haar jaarlijkse congres in 2010 ook aan dat thema wijdt. Centraal in de debatten staan thema’s zoals: het belang en de betekenis van MVO voor de biosector, de sterke en zwakke punten van de spelers in de sector en voorbeelden van ondernemingen met een maatschappelijk verantwoorde aanpak.

24-26/09/’10 FESTIVAL TEMPO COLOR Het Festival Tempo Color staat voor 3 dagen festiviteiten in het teken van duurzame ontwikkeling, met concerten, artistieke optredens, schoolanimaties en een beurs over duurzame ontwikkeling. Afspraak in de Fonck Kazerne in Luik van 24 tot 26 september 2010. WWW.TEMPOCOLOR.BE 20-21/10/’10 OXFAM ONTBIJTEN Voor de 19e keer organiseert Oxfam-Wereldwinkels ontbijten in Wallonië en Brussel. Dit jaar worden meer dan 40.000 personen verwacht. Deze keer is het campagnethema de ‘bittere smaak van chocolade’. Daarmee vraagt Oxfam aandacht voor kinderrechten bij eerlijke handel en in het bijzonder voor de slechte arbeidsomstandigheden van kinderen die chocolade maken. WWW.OMDM.BE/ PETITSDEJEUNERS 26-29/11/’10 ENERGIE & HABITAT De Beurs “Énergie & Habitat” is met 250 exposanten en meer dan 30.000 bezoekers dé Belgische referentie voor energiezuinig bouwen. Te bezoeken in Namur Expo van 27 tot 30 november. WWW.ENERGIEHABITAT.BE

WWW.BIOFORUM.BE

de deelnemers bijvoorbeeld een wereldreis van de boer in het Zuiden naar supermarkten in Europa. Het volledige programma vindt u op www.befair.be

08-10/12/’10 GREEN ENTREPRENEUR-SHIP YOUTH SUMMIT Een duurzame economie creëren in Europa door jongeren warm te maken voor ecologisch ondernemen en samenwerking: dat is de ambitie van de stichting Generation Europe. In december worden 100 jongeren geselecteerd om deel te nemen aan de. een conferentie waar ze ondernemers, universitairen en afgevaardigden van openbare en privésectoren uit de hele wereld ontmoeten. WWW.GENERATIONEUROPE.EU

PEOPL PLAN DOSSIER SOCIAL PROFIT

Groupe Terre

Bij de Groupe Terre werken 300 mensen die geen toegang hebben tot het traditionele arbeidscircuit. De onderneming is al 60 jaar actief, voornamelijk in de sector van de recyclage en herbruikbare materialen. José Constant, bestuurder van de groep: “We hebben ervoor gekozen om anders te ondernemen omdat de economie ten dienste moet staan van de mensen, en niet omgekeerd. We passen in onze onderneming een participatief beheersmodel toe. Iedere werknemer wordt bij het dagelijkse bestuur betrokken. Onze missie? Een kwetsbaar publiek een vaste job en een stabiele toekomst geven. Triodos Bank en haar spaarders zijn één van de sleutels van ons succes.”

People, Planet, Social Profit

Gezondheidscentra, integratieprojecten, beschutte werkplaatsen … de social profit omvat een brede waaier van sociale ondernemingen, verenigingen, coöperatieven en stichtingen die zich inzetten voor mens en maatschappij, in sectoren zoals gezondheidszorg, welzijn, sociale economie of kunst en cultuur. De sector staat voor grote uitdagingen zoals de vergrijzing, personeelstekort en de noodzaak van een verdere professionalisering en informatisering. Nu de overheid daarenboven subsidies terugschroeft of schrapt, moeten veel organisaties op zoek gaan naar nieuwe of aanvullende financieringsbronnen. Samen met hen werkt Triodos Bank creatieve financiële oplossingen uit.

DOSSIER SOCIAL PROFIT

9

16%

10%

van de werkgelegenheid in België

De cijfers worden gepubliceerd door Unisoc, de federale werkgeverskoepel van de socialprofitsectoren in België. www.unisoc.be

van alle Belgische ondernemingen (zowel privé als publiek)

8,72% van de bruto toegevoegde waarde

fotografie DyoD reporter Erika ClaEssEns

EEn nATuuRLIjkE FInAnCIëLE PARTnER Hoe kan Triodos Bank u als organisatie helpen om uw doelstellingen te bereiken? We kunnen toegezegde subsidies op een flexibele manier voorfinancieren. of cofinancieringen en waarborgen met overheids- en privépartners vergemakkelijken. Dat verhoogt vaak de slaagkansen van uw project. De bank biedt oplossingen om de liquiditeiten van uw vereniging duurzaam te beheren. anders gezegd: hoe kunt u uw reserves zonder risico laten renderen en tegelijk trouw blijven aan uw waarden? Uw organisatie kan bijvoorbeeld beleggen op lange termijn met liquiditeitswaarborg, zodat uw geld toch beschikbaar blijft wanneer het nodig is. Ten slotte biedt Triodos internetbankieren aan voor verschillende mandatarissen met verschillende bevoegdheden. www.TRIODOS.bE/nL/ SOCIAL-PROFIT

“Het merendeel van de organisaties uit de social profit werkt als vzw,” zegt Jan Depoortere, Senior Account Manager Social Profit. “Die verenigingen zonder winstoogmerk zijn in grote mate afhankelijk van overheidssubsidies. Nu de economie slabakt en subsidies verminderen, moeten veel vzw’s plots ook andere oplossingen vinden voor hun financiering en bijvoorbeeld een krediet nemen. Voor vzw’s is het niet altijd vanzelfsprekend om met kredieten te werken. We zijn ons daarvan bewust en vinden het van groot belang om samen met onze klanten hun project telkens grondig te bespreken. Als duurzame bankier voelen we ons nauw betrokken bij hun maatschappelijke projecten. We willen financiële hefbomen bieden aan duurzame en sociale ondernemers. Op die manier blijft sociale dienstverlening zoals kwaliteitsvolle gezondheidszorg in de toekomst betaalbaar en toegankelijk voor iedereen. Ondernemers uit de social profit moeten kunnen vertrekken vanuit hun sociale bekommernis, en niet vanuit een louter commerciële logica. Want de social profit streeft niet naar winstmaximalisatie, wel naar een maximale dienstverlening voor iedereen.” Duurzaam ondernemen Triodos Bank financiert projecten met een culturele, sociale of ecologische meerwaarde. “Bij de social-profit-

organisaties en overheidsdiensten vind je die waarden per definitie,” verduidelijkt Jan Depoortere. “Bovendien zien we in die sectoren ook een ontwikkeling naar duurzaam ondernemen in de ruime zin van het woord. Triodos Bank is dan ook actief in alle sectoren van de social profit. We financieren gezondheidscentra, verzorgings- en rusthuizen, culturele en artistieke initiatieven en ook integratieen onderwijsprojecten.” Een toekomstperspectief op lange termijn De vzw De Kangoeroe uit Wetteren is een vereniging uit de zorgsector en kredietklant bij Triodos Bank. De vereniging biedt thuisbegeleiding aan kinderen, jongeren en volwassenen met een motorische ontwikkelingsproblematiek of handicap. De Kangoeroe verleent ambulante diensten en komt daardoor niet in aanmerking voor bouw- of aankoopsubsidies. Daarom richtte de vereniging

de coöperatieve ‘Macropus’ op (‘kangoeroe’ in het Latijn), een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (cvba). Ze deed vervolgens een beroep op een Triodos-financiering en de inbreng van privé-investeerders. Op die manier kon De Kangoeroe tegen een aanvaardbare prijs een coördinatiecentrum voor haar thuisbegeleiders huren. “Dat leverde de vzw meteen ook een langetermijnperspectief op,” blikt Dirk Mombaerts, Directeur van De Kangoeroe, terug op het initiatief. “De aandeelhouders van de cvba voelen zich van nabij betrokken bij de werking van De Kangoeroe. De Kangoeroe ligt hen na aan het hart. Ze zijn er als eerste bij wanneer we activiteiten ondernemen. Ze helpen dan bijvoorbeeld om onze tuin mee te onderhouden en ze geven ons tips wanneer we webapplicaties installeren. Hun investering levert hen een sociale meerwaarde op. Tegelijk halen wij deskundigheid in huis die zeer belangrijk is

‘Ondernemers uit de social profit vertrekken vanuit hun sociale bekommernis, niet vanuit een commerciële logica.’ Jan Depoortere, Triodos Bank

DOSSIER SOCIAL PROFIT

ThE hub The Hub is een inspirerende ruimte in Brussel, waar sociale ondernemers werken, elkaar ontmoeten en ook inspireren. The Hub brengt mensen met ideeën samen, zowel op lokaal als globaal vlak. De vier oprichters haalden de mosterd bij gelijkaardige ‘The Hub’-projecten in 18 andere wereldsteden. Ze hadden een ruimte voor ogen die innoverende ondernemers samenbracht met als doel vanuit sociaal ondernemerschap de wereld te veranderen. Voor de inrichtingskosten en het bedrijfskapitaal verleende Triodos Bank kredieten. Triodos en The Hub buigen zich over nieuwe vormen van samenwerking, met het oog op de sociale en ecologische uitdagingen van onze samenleving. www.ThE-hub.nET www.ThE-hub.bE

voor onze werking. Het systeem onderhoudt zichzelf. Als er zich nu een probleem in onze organisatie zou voordoen dan weet ik zeker dat de aandeelhouders mee met ons naar een oplossing gaan zoeken. Dat geeft dan weer een meerwaarde aan het project. Er is een zware last van onze schouders gevallen: De Kangoeroe staat nooit meer alleen voor een uitdaging.” Zowel voor organisaties uit de social profit die een financiering zoeken als voor organisaties die hun financiële reserves duurzaam willen beheren, biedt Triodos Bank een meerwaarde. “Wij zijn hun natuurlijke financiële partner,” vult Jan Depoortere aan. “Tegelijkertijd staat onze samenleving voor enorme uitdagingen die ook initiatieven van de overheid vragen: de vergrijzing, de betaalbaarheid van de gezondheidszorg of het tekort aan kinderopvang. Wij ontmoeten mensen met creatieve ideeën over die levensgrote vragen, mensen die alternatieven voor de toekomst bieden. Vaak situeren die initiatieven zich in de sector van de social profit. Zij zorgen niet enkel voor een sociale verankering: zij bewijzen ook dat ze de crisis beter doorstaan en dat ze blijvende tewerkstelling creëren. De Kangoeroe is daar een voorbeeld van, maar bijvoorbeeld ook de wijkgezondheidscentra die we financieren. Die centra zorgen voor laagdrempelige en kosteloze basisgezondheidszorg voor de meest kwetsbaren in de samenleving. Dat is mogelijk dankzij een rechtstreekse regeling met de ziekenfondsen die vaste bedragen betalen per ingeschreven patiënt.” “Onze klant The Hub in Brussel van zijn kant werkt als een kweekvijver voor beginnende ondernemers uit de social profit.” The Hub is een inspirerende ruimte waar sociale ondernemers wer-

10

ken, elkaar ontmoeten en ook inspireren. De 4 oprichters haalden de mosterd bij gelijkaardige ‘The Hub’-projecten in 18 andere wereldsteden. Ze wilden een plaats creëren die innoverende ondernemers samenbrengt met als doel vanuit sociaal ondernemerschap de wereld te veranderen. Voor de inrichtingskosten van de ruimte en het bedrijfskapitaal van de organisatie vond The Hub een financieringsoplossing bij Triodos Bank. Eric Theunis, mede-oprichter van The Hub, ziet de relatie met de kredietverlener als een partnerschap. “Het gaat om meer dan ‘eventjes geld lenen’: je kan het een ‘social return on investment’ noemen Onze leden betalen een bijdrage voor het gebruik van de ruimte maar wisselen ook expertise en ervaringen uit tijdens ontmoetingen op de werkplek. Wij streven ook naar een dergelijke relatie met onze bank. Dat is nieuw in de wereld van het sociaal ondernemen. Triodos Bank zal dus net zoals onze leden onze ruimte kunnen gebruiken voor activiteiten en wij zullen de sociale ondernemers de weg wijzen naar Triodos Bank.” “We willen mensen met veel potentieel en van overal ter wereld elkaar laten inspireren. Uit die dynamiek kan een nieuw soort economisch model groeien dat zichzelf in leven houdt. Met de kredieten van Triodos Bank kwamen we uit de startblokken, maar in de toekomst hopen we op eigen benen te kunnen staan. We hebben misschien geen groot startkapitaal, we hebben wel ideeën. Goede ideeën. Zo willen we bij de overheid een voorstel indienen om minder belastingen op sociaal ondernemerschap te heffen. Dat is een eerste stap waar we voor zullen ijveren. Andere initiatieven zullen op lange termijn volgen. Het is de bedoeling dat er zo een ‘community’ groeit.”

10% van de rekeninghouders van Triodos zijn ondernemingen en organisaties uit de social profit 44% van de socialprofitklanten situeren zich in Vlaanderen

11

46% van de professionele kredietklanten zijn ondernemingen en organisaties uit de social profit Van de socialprofitklanten is 76% afkomstig uit de non-profit (vzw’s, coöperatieven)

33% in Brussel

26% zijn feitelijke verenigingen

25% in Wallonië

3% komt uit de publieke sector

MACROPuS Een pand huren tegen een aanvaardbare prijs was vroeger een heksentoer voor de vzw De kangoeroe. Die biedt thuisbegeleiding aan kinderen, jongeren en volwassenen met een motorische ontwikkelingsproblematiek of handicap. De vzw komt voor bouwsubsidies niet in aanmerking. De oprichting van de coöperatieve Macropus cvba bood de oplossing. De cvba trok meer dan 50% privé-investeerders aan. Dat waren mensen die het initiatief kenden en vertrouwden. Zelf bracht De kangoeroe haar eigen spaargeld in. Met een lening van Triodos kon de cvba Macropus een huurpand aankopen. De kangoeroe heeft nu een eigen stek en betaalt daarvoor een aanvaardbare huurprijs aan Macropus. De samenwerking met privé-investeerders en Triodos Bank leverde de vzw ook meteen een jarenlang toekomstperspectief op. De aandeelhouders van de cvba voelen zich van nabij bij de werking van De kangoeroe betrokken. Dat geeft een meerwaarde aan het project. De kangoeroe staat nooit meer alleen.

DOSSIER SOCIAL PROFIT

TRIODOS NIEUWS

12

30 JAAR

Invictus ontwikkelt, verhuurt en verkoopt zonnepaneelinstallaties voor daken van 3.000 vierkante meter en meer. Het bedrijf heeft in 2 jaar tijd 64 MW capaciteit ontwikkeld (het jaarlijkse elektriciteitsverbruik van meer dan 15.000 gezinnen). Dit jaar wil Invictus die capaciteit verdubbelen. Triodos Bank financierde een project in het centrum van Brugge.

TOTALE TRANSPARANTIE

WWW.CLUBOFROME.ORG

PETER BLOM

IN DE CLUB VAN ROME

De Webfabriek is een bureau voor onlinecommunicatie dat zich specifiek op duurzame ondernemingen en organisaties richt. Die voelen zich aangesproken door de duurzame filosofie en de uitgesproken maatschappelijke verantwoordelijkheid van De Webfabriek. Het bedrijf heeft een kaskrediet bij Triodos Bank.

SURF NAAR WWW.TRIODOS.BE EN KIJK ZELF WAAR UW GELD NAARTOE GAAT!

Pro Velo stimuleert sinds 1992 het gebruik van de fiets met fietsevenementen en beleidsadvies voor de overheid. De vereniging organiseert ook fietstoerisme en fietseducatie voor het brede publiek. Triodos Bank verleent een voorfinanciering van de subsidies van Pro Velo en financiert verbouwingswerkzaamheden. beeld COPYRIGHT GOOGLE – TELE ATLAS

Triodos Bank viert haar 30 jarige bestaan. Drie decennia duurzame groei hebben we te danken aan een eenvoudige visie: een duurzame economie financieren dankzij het spaargeld en de beleggingen van onze klanten. De bank is in 1980 gestart in Nederland, en al die jaren financieren we enkel ecologische, sociale en culturele projecten. In de jaren 1990 lanceerden we de eerste groene en culturele beleggingsfondsen. De bank staat bovendien bekend als een wereldwijd erkende autoriteit op het vlak van microkredieten in ontwikkelingslanden en de opkomende economieën van Centraal-Azië en Oost-Europa. In 1993 opende Triodos Bank haar eerste vestiging in België. Daarna volgden Engeland (1995), Spanje (2004) en Duitsland (2009). In de jaren 2000 groeide de bank voortdurend en bereikte ze een alsmaar breder publiek. Triodos Bank heeft nu meer dan 4,8 miljard euro aan fondsen, afkomstig van spaargeld en beleggingen van meer dan 250.000 klanten. Daarmee financiert de bank meer dan 14.000 projecten met een maatschappelijke meerwaarde, in duurzame sectoren zoals microkredieten, duurzaam vastgoed, hernieuwbare energie, biologische landbouw, natuurbescherming en cultuur. En dat allemaal in meer dan 40 landen.

Kunnen de materiële consumptie, de afvalberg en de vervuiling exponentieel blijven stijgen op een planeet met eindige natuurlijke hulpbronnen? Die vraag stelde de Club van Rome al in 1968 in haar rapport The limits to growth. Veertig jaar later, met de financiële crisis als achtergrond, is die problematiek meer dan ooit actueel. Vandaar ook dat Peter Blom, algemeen directeur van Triodos Bank, toetreedt tot de Club van Rome. Die telt een 60-tal leden uit de wereld van de wetenschap, de politiek en het bedrijfsleven. Peter Blom kreeg de uitgenodiging om lid te worden vanwege zijn pionierswerk op het vlak van duurzaam bankieren en de vernieuwing van het bankwezen. Volgens secretarisgeneraal Ian Johnson betekent zijn ervaring “een waardevolle bijdrage om de doelstellingen van de Club van Rome te verwezenlijken op een cruciaal moment in de geschiedenis”.

Met uw spaargeld financieren we uitsluitend duurzame projecten. Dat is uniek aan Triodos Bank, net als onze absolute transparantie. Al vanaf het begin communiceren we uitgebreid over welke projecten we financieren: bedrijven en organisaties die goed zijn voor het milieu en de samenleving. Zoals bioboerderijen, scholen of windmolenparken voor groene energie. Nu gaan we nog een stap verder, met “Breng uw spaargeld in kaart” op onze website. Op die interactieve kaart ziet u snel en eenvoudig welke projecten de bank financiert. U kunt zoeken op plaats, trefwoord of sector, en voor elk project vindt u een korte beschrijving. Zo ontdekt u vast ook heel wat duurzame bedrijven en organisaties in uw buurt!

Een familie, een woonwagen, een circustent en gebeeldhouwde marionetten: daarmee is het gezelschap Les Royales Marionnettes 100 dagen per jaar op tournee door Zwitserland, Frankrijk en België. Het gezelschap vermengt traditie met modernisme en wordt sinds 2005 door Triodos Bank gefinancierd.

Breng uw spaargeld in kaart! Triodos Bank staat voor volledige transparantie. U weet altijd welke projecten we financieren dankzij uw spaargeld: duurzame projecten met toekomst. WWW.BRENGUWSPAARGELDINKAART.BE

DUURZAAM INNOVEREN

14

15

cV pRoJect: BOSTOEN De Groep Bostoen bouwt momenteel 63 passiefhuizen die ze zelf zal verhuren. Als pionier biedt Bostoen daarmee als eerste op grote schaal energiezuinige woningen aan op de huurmarkt. een dergelijk vernieuwend concept met een positief milieu-effect beantwoordt volledig aan de duurzaamheidscriteria van triodos Bank. De bank heeft naast een investeringskrediet voor het filiaal in latemwaarts ook de benodigde fondsen toegekend om de passiefwoningen te bouwen.

Sinds vorig jaar bouwt Bostoen, specialist van sleutel-op-de-deurwoningen, enkel nog passiefhuizen. Zowel om te verkopen als om te verhuren. Een overstap naar een duurzame aanpak die uniek is in de sector. Stephan Bostoen vertelt waarom hij die nieuwe strategie koos voor het familiebedrijf.

fotografie RepoRteRs tekst els JonckheeRe

Al drie generaties lang is de familie Bostoen actief in de Vlaamse bouwsector: eerst bouwde ze verkavelingen, later legde ze zich toe op de houthandel en in 1982 startte ze als specialist van sleutel-op-dedeur-woningen. Maar vorig jaar ontpopte de firma zich als pionier, want sinds 2009 bouwt Bostoen enkel nog ‘passieve’ sleutel-op-de-deur-woningen. “Met die strategische beslissing dragen we niet alleen bij tot een beter milieu, we leggen meteen ook stevige fundamenten voor de toekomst van de firma,” legt Stephan Bostoen uit. “We merkten namelijk dat alsmaar meer kandidaat-kopers voor bestaande huizen kozen, omdat die goedkoper zijn dan volledig nieuwe woningen. Met andere woorden: de markt van de nieuwbouw bood ons nog weinig perspectieven. Door onze strategie op duurzaam bouwen te oriënteren, slaan we twee vlie-

gen in één klap. Enerzijds onderscheiden we ons van de concurrentie en anderzijds bieden we een nieuwbouwoplossing die kandidaat-kopers wél interesseert. Want de meerkost van een nieuwe passiefwoning is dankzij de overheidssubsidies en de besparingen op verwarming binnen 10 jaar terugverdiend. Daarna brengt het huis alleen maar op!” Investeren in de toekomst Het spreekt voor zich dat een dergelijke koersverandering heel wat inspanningen vraagt. Om te beginnen moest Bostoen een kwalitatief bouwconcept uitdokteren voor een passiefwoning in baksteen, want tot twee jaar geleden werden die enkel in hout gebouwd. “Omdat woningen uit baksteen altijd onze corebusiness zijn geweest, wilden we in die richting

verdergaan,” vertelt Stephan Bostoen. “Het heeft ons fl ink wat studiewerk gekost, maar uiteindelijk slaagden we erin om in 2008 een eerste passiefwoning in baksteen te bouwen.” “Vervolgens hebben we een jaar gewerkt om de meerkost in te perken. En dat lukte: met behulp van andere bouwmethodes en materialen konden we de meerkost van onze passiefwoningen terugbrengen tot zo’n 25.000 euro.” Maar daarmee waren alle barrières nog niet van de baan. Bostoen moest ook fl ink investeren in het informeren van kandidaat-kopers over de voordelen van een passiefhuis. Gelukkig hielp de ruime media-aandacht voor passiefwoningen zodat vrijwel iedereen intussen weet wat het concept te bieden heeft. Ten slotte moesten de personeelsleden

PASSIEF HYPOTHECAIR KREDIET hebt u bouwplannen voor een passiefhuis of een lage-energiewoning? triodos Bank is de enige bank in België die een hypothecair krediet aanbiedt op maat van uw project. U krijgt een speciaal voordeeltarief en we houden rekening met uw toekomstige energiebesparingen en premies om uw terugbetalingscapaciteit te bepalen. Bovendien is onze ervaring met dergelijke woningen ook nuttig voor uw project. WWW.TRIODOS.BE/ NL/PARTICULIEREN/ WOONKREDIET

van Bostoen worden herschoold. Want om een passiefwoning te bouwen, moeten zij totaal andere materialen en technieken gebruiken. In totaal was voor de hele omschakeling meer dan 1 miljoen euro nodig, een hele investering voor een kmo. Maar voor Stephan Bostoen was het duidelijk een goede investering: “Dankzij onze keuze voor passiefhuizen zijn we de crisis zonder al te veel kleerscheuren doorgekomen. De interesse voor het concept is erg groot, zodat we een bloeiende toekomst tegemoet gaan. Dit jaar hebben we plannen om zo’n 450 woningen te bouwen en volgend jaar lanceren we ons ook op de markt van de passieve appartementen. We hebben de juiste strategische beslissing genomen, want energiezuinig wonen is de toekomst!”

INTERVIEW

16

EEN TWEEDE LEVEN VOOR DELVAUX De bekendste films van André Delvaux zijn binnenkort verkrijgbaar op dvd. Met de steun van Triodos Fonds geeft Cinematek nieuw leven aan het werk van een meester van de Belgische film. Een interview met Gabrielle Claes, conservatrice van Cinematek.

HET TRIODOs FONDs Het Triodos Fonds doet sinds 1993 schenkingen aan vernieuwende maatschappelijke projecten. Het budget van het Fonds is afkomstig van de klanten van Triodos Bank die een deel van hun interesten wegschenken. Een van de favoriete domeinen van het fonds is kunst en cultuur. Kleine projecten met groot potentieel krijgen meestal de voorkeur en het bedrag van de schenkingen ligt tussen 250 en 5.000 euro. Het Delvaux-project is dan ook een uitzondering met een budget van 28.000 euro, gespreid over 4 jaar.

fotografie DyoD tekst SaNDra EvrarD

Hij is misschien minder bekend bij de jonge generaties. Toch is André Delvaux een van de belangrijkste Belgische filmmakers. “Ondertussen is er een nieuwe golf filmmakers opgekomen, zoals de broers Dardenne. Maar tot nu toe heeft Delvaux altijd de eerste plaats ingenomen in de wereld van de Belgische film. Hij heeft bovendien films gemaakt binnen de twee gemeenschappen van het land, wat uitzonderlijk is”, aldus Gabrielle Claes, conservatrice van Cinematek. In zijn specifieke stijl van magisch realisme combineerde Delvaux realiteit en dromen. Hij maakte naam met meesterwerken van internationaal formaat zoals L’Œuvre au noir (Het hermetisch zwart), een bewerking van de roman van Marguerite Yourcenar, met wie hij een uitgebreide briefwisseling heeft gevoerd. In eigen land werd Delvaux nochtans niet meteen als trendzetter erkend. “Zijn eerste film, De man die zijn haar kort liet knippen, gebaseerd op de roman van de Vlaamse schrijver Johan Daisne, deed in het begin niet veel stof opwaaien. Tot de film naar Parijs ging. Lovende artikels in de Franse pers, in het bijzonder in de Nouvel Observateur, erkenden zijn talent pas echt. Recensenten vergeleken hem zelfs met een

regisseur als Bergman. Dat succes in Parijs had onrechtstreeks een invloed op het Belgische publiek. De film kwam weer bij ons in de zalen en trok toen een groter publiek.” De films van Delvaux verdienden vanaf dan hun sporen in het landschap van de Europese film. Ze worden beschouwd als pionierswerk vanwege hun cinematografische ambitie, de casting van de acteurs en de techniek. Een nieuw publiek De heruitgave van zes meesterwerken op dvd moet de films van de cineast blijvende bekendheid geven. “Het gaat om ons erfgoed. Daarom hechten we veel belang aan het project. We geven de voorkeur aan een restauratie- en digitaliseringswerk van hoge kwaliteit, dat kan standhouden op lange termijn. De samenwerking met Triodos is niet alleen belangrijk op financieel vlak. Nu kan ook een nieuw publiek, dat breder is dan de kring van filmkenners, de films van Delvaux ontdekken.” “De Franse gemeenschap heeft bovendien net een nieuwe prijs in het leven groepen die zijn naam draagt en nieuwe, veelbelovende filmtalenten in België zal belonen. Alweer een mooi eerbetoon!”

Cv ProJECT cINEmATEk HET TRIODOs FONDs ondersteunt de heruitgave van bekende films van andré Delvaux door Cinematek (ofwel de Koninklijke Filmarchieven van België). Daaronder zijn vier exclusieve titels die nog nooit eerder op dvd waren uitgegeven: Belle (1973), Vrouw tussen hond en wolf (1979), Benvenuta (1983) en L’Œuvre au noir (1988). voor elk jaar is de digitalisering van twee films gepland. Tegen 2012 komt het geheel uit als een verzamelbox met zes dvd’s. De dvd’s kosten 15 euro per stuk en klanten van Triodos Bank krijgen korting. Geïnteresseerd? Meer informatie vindt u op WWW.TRIODOs.bE. WWW.cINEmATEk.bE

‘Door de samenwerking met Triodos Fonds kan een nieuw publiek de films van Delvaux ontdekken’ Gabrielle Claes, conservatrice Cinematek

Anders bAnkieren

14/06/10 microkredieten in indiA Het Triodos Microfinance Fund heeft 2,9 miljoen dollar geïnvesteerd in het kapitaal van Bhartiya Samruddhi Finance Ltd., een dochteronderneming van de Indische groep Basix. Dat bedrijf verleent microkredieten aan meer dan een half miljoen kleine ondernemers in de landbouw en de dienstensector. www.bAsixindiA.com 08/07/10 nmi GlobAl FUnd Het Noorse NMI Global Fund heeft 4 miljoen euro geïnvesteerd in het Triodos Microfinance Fund. Dat fonds wil de arme bevolkingsgroepen in ontwikkelingslanden toegang geven tot financiële diensten. Met de investering kan het fonds haar portefeuille verder uitbreiden. Momenteel is het actief in 16 microkredietinstellingen in 11 landen in LatijnsAmerika, Afrika en Azië, www.nmimicro.no 08/10/10 botwinick priJs Peter Blom, de algemeen directeur van Triodos Bank, krijgt de Botwinick prijs. Die bekroont elk jaar een leider voor zijn ethisch engagement in de zakenwereld. De prijs wordt uitgeloofd door de Columbia University ter gelegenheid van het forum Social Entreprise 2010. Vorig jaar ging de prijs naar Craig R. Barrett, CEO van Intel Corporation. www4.Gsb. colUmbiA.edU 21-23/09/10 clinton climAte initiAtiVe Triodos Bank zal deelnemen aan de algemene vergadering 2010 van het Clinton Climate Initiative (CGI). Het CGI werd opgericht in 2005 door ex-president Bill Clinton en brengt elk jaar in september staatshoofden, bedrijfsleiders en ngo’s bij elkaar om te werken aan innovatieve oplossingen voor wereldproblemen. De opwarming van het klimaat en de armoede in de wereld staan daarbij bovenaan de agenda. www.clinton GlobAlinitiAtiVe.orG

FEITEN & CIJFERS

18

De Global Alliance for Banking on Values engageerde zich in maart om in 2020 één miljard mensen te bereiken met duurzaam bankieren. Het onafhankelijke netwerk groepeert 11 toonaangevende duurzame banken in de wereld. Triodos Bank richtte het mee op in 2009. Vorig jaar engageerde de Alliance zich nog om 250 miljoen euro vrij te maken voor het milieu. www.gabv.org

milJoen eUro

Triodos Bank heeft dankzij haar certificaathouders een kapitaalverhoging afgesloten van meer dan 30 miljoen euro. Dat is heel wat meer dan de oorspronkelijke doelstelling. Het kapitaal zal de groei van de bank en de duurzame activiteiten die ze finaniert verder ondersteunen.

130

MILJOEN WAGENS

Er bestaan plannen om in Europa 70 nieuwe steenkoolcentrales te bouwen. Netwerk Vlaanderen vergelijkt de jaarlijkse CO2 uitstoot daarvan met die van 130 miljoen wagens. De organisatie eist daarom dat de grote Belgische banken de financiering van die centrales stopzet. Ze verwijst in haar rapport naar Triodos Bank als de enige bank die niet investeert in bedrijven die bijdragen aan de klimaatopwarming.

Met een aandeel van 83,94% is Triodos Bank de leider op de Belgische markt van duurzaam sparen. Eind 2009 werd er voor 785 miljoen euro maatschappelijk verantwoord gespaard, waarvan 659 miljoen bij Triodos Bank. (Bron: www.rfa.be)

84%

VAN HET TOTALE MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORDE SPAARGELD BIJ TRIODOS BANK. 659 MILJOEN EURO OP EEN TOTAAL VAN 785 MILJOEN.

VAN HET BELGISCHE SPAARGELD IS DUURZAAM.

Eind 2009 waren er in België 289 maatschappelijk verantwoorde financiële producten (MVI) op de markt: een groei van 22% ten opzichte van 2008. Met een volume van 92% hebben de instellingen voor collectieve belegging (ICB’s) het meeste succes, in vergelijking met 7% voor spaarrekeningen en 1% voor andere duurzame beleggingsformules. (Bron: www.rfa.be)

92%

VAN DE MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORDE BELEGGINGEN BESTAAT UIT BELEGGINGSFONDSEN. TEGENOVER 8% SPAARREKENINGEN EN ANDERE MVIPRODUCTEN.

41%

6,3% VAN DE BELGISCHE BELEGGINGEN IS MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD 5,4% IN 2008 4,4% IN 2007

www.netwerkVlAAnderen.be/bAnkroet

50

BANKEN BELEGGEN NIET MEER IN WAPENS

Triodos Sustainability Research is een van de organisaties die een dialoog voert met financiële instellingen over hun beleggingen in bewapening. Die dialoog werpt zijn vruchten af. Vorig jaar hebben drie van hen hun beleggingen in de wapenindustrie stopgezet om te voldoen aan onze criteria. In totaal zijn er momenteel 50 instellingen die daaraan beantwoorden. Wilt u meer weten over ons beleid op dat vlak? sUrF nAAr www.triodos.com/downloAds/reseArch/position-pAper-Arms.pdF

0,4%

24%

MEER SPAARGELD BIJ TRIODOS BANK. 6.900 NIEUWE KLANTEN IN 2009.

GROEI VOOR TRIODOS BELEGGINGSFONDSEN + 7 MILJOEN EURO (BELGIË) + 373 MILJOEN EURO (TRIODOS GROEP)

Eind 2009 waren er in België 180 compartimenten van maatschappelijk verantwoorde en duurzame beleggingsfondsen op de markt. Het jaar daarvoor waren dat er nog 128. Ze zijn goed voor 7,85 miljard euro, wat overeenkomt met 6,3% van de totale markt van instellingen voor collectieve belegging in België. Geen enkel land doet het beter dan België. (Bron: www.beama.be)

De Belgische klanten van Triodos Bank hebben in 2009 137 miljoen euro extra spaargeld gestort. Dat is een stijging van 24%, wat het totale spaarbedrag op 709 miljoen brengt. De bank kreeg er zo’n 6.900 nieuwe klanten bij. (Bron: www.triodos.be)

In 2009 spaarden de Belgen in totaal meer dan 196 miljard euro. Van dat bedrag gaat maar 785 miljoen naar duurzame spaarrekeningen. Sinds 1998 neemt duurzaam sparen met ruim 9% per jaar toe, met een piek van 21% in 2009. (Bron: Belga) Eind 2009 hadden onze Belgische klanten 24 miljoen euro belegd in de fondsen van Triodos, in vergelijking met 17 miljoen eind 2008. Op het niveau van de groep bedroeg de totale groei van de beleggingsfondsen 373 miljoen euro, ofwel een stijging van 31% tot 1.591 miljoen euro in totaal. (Bron: www.triodos.be)

30%

GROEI VOOR TRIODOS BANK + 1,1 MILJARD EURO IN 2009

Het totale bedrag van de activa die Triodos Bank en de beleggingsfondsen in beheer hebben, is in 2009 lmet 1,1 miljard euro gestegen, ofwel met 30%. Dat brengt het totaal op 4,9 miljard euro. (Bron: www.triodos.be)

21

BIO ZONDER GRENZEN

Breng uw spaargeld in kaart

Rik Delhaye is altijd al een buitenbeentje geweest in de wereld van de landbouw, die vroeger heel conservatief was. Terwijl de industriële landbouw en de Europese subsidies de toon zetten in de jaren 80, koos hij voor de biodynamische landbouw, die meer respect heeft voor de landbouwgrond, voor planten en uiteindelijk ook voor de consument. “In mijn jeugd was ik een aanhanger van geweldloze bewegingen. Verbondenheid met het milieu en respect voor de aarde zijn altijd belangrijk geweest voor mij. Ik besefte toen al dat een andere vorm van productie een verandering in gang kon zetten,” aldus de pionier. Vanuit die levensfilosofie begon Rik als bioboer in België.

Goed, lekker en natuurlijk: dat zou het handelsmerk kunnen zijn van Rik Delhaye. Die bijzondere bioboer biedt nu ook bereide gerechten aan in zijn nieuwe traiteurszaak in Lille: De rode koe. Een portret.

puur natuur Rik Delhaye leverde lange tijd bioproducten aan grootwarenhuizen. Maar de sterke concurrentie op de markt van de grootdistributie maakt het niet makkelijk voor een kleine landbouwer. Daarom koos hij voor diversificatie. Vier jaar geleden opende hij met zijn partner Isabel Verschelden het bio-restaurant Boergondie, in de streek van het Heuvelland, aan de Frans-Belgische grens. Op het menu staan dagverse hoeveproducten, en in het bijzonder vergeten groenten die fijnproevers nu met plezier herontdekken. “Ik lever ook aan heel wat jonge chefs in de streek, waaronder enkele sterrenchefs. Zij kopen mijn bioproducten niet omdat bio trendy is, maar omdat ze merken dat ze veel meer smaak hebben! Ze moeten er geen chemische producten aan toevoegen om de smaak te versterken. In kwaliteitsproducten is een rijke smaak namelijk van nature aanwezig.”

fotografie REPORTERS tekst SANDRA EVRARD

CV PROJECT de rode koe ‘De rode koe’ werd in juli geopend in het oude Lille en is de jongste telg van de biologische productie- en restaurantprojecten van Rik Delhaye. Met die nieuwe onderneming kan hij niet alleen zijn activiteit diversifieren, maar zijn klanten ook een heel pakket kwaliteitsdiensten aanbieden. Bovendien heeft het project vijf banen opgeleverd in het restaurant ‘Boergondie’, twee in de landbouw en nog één in de nieuwe winkel in Lille. En Rik heeft nog meer plannen: binnenkort wil hij zijn onderneming openstellen voor andere aandeelhouders, om zo de zaken nog beter te doen draaien. www.Boergrondie.Be

« Tegenwoordig hebben stadsmensen geen tijd om naar de boerderij te gaan, dus moeten wij naar hen toe gaan. » Rik Delhaye

nieuw avontuur in lille Naast groenten verkoopt Rik in zijn boerderijwinkel ook melkproducten, biologisch lamsvlees, hoeveham, fairtrade-voeding en bereide gerechten (verse soepen, terrines, vlees en vis). Sinds kort waagt hij zich aan een nieuw avontuur bij onze Franse buren, waar hij de traiteurszaak De rode koe opende. De verfijnde gerechten die hij daar aanbiedt zijn uiteraard ook biologisch! “Tegenwoordig hebben stadsmensen geen tijd om naar de boerderij te gaan, dus moeten wij naar hen toe gaan. Volgens mij kan een directer contact tussen producent en consument een kwalitatieve Europese landbouw steunen en redden. Zo kunnen we onze producten verkopen tegen een eerlijke prijs, zonder de grote marges die naar de grootwarenhuizen gaan en waardoor we niet van ons werk kunnen leven,” besluit de geëngageerde landbouwer.

triodos krediet Om zijn nieuwe project te lanceren heeft Rik Delhaye gebruikgemaakt van een investeringskrediet. De bank financiert veel projecten in de sector van biologische voeding en landbouw. Goed om te weten: Triodos Bank steunt ook de International Research Association for Organic Food Quality and Health (FQH). Die vereniging groepeert een netwerk van onderzoeksinstellingen die gespecialiseerd zijn in onderzoek naar biologische voeding en de impact daarvan op de gezondheid van de mens. www.triodos.Be/nl/ ondernemingenen-zelfstandigen

BELEGGEN

BELEGGINGSBELEID Het compartiment Triodos Sicav I, een bevek naar Luxemburgs recht, belegt enerzijds in aandelen en obligaties van op de wereldwijde markten genoteerde “large cap” ondernemingen, en anderzijds in staatsobligaties. De beleggingsdoelstelling van het compartiment is langdurige kapitaalgroei. DYNAMISCHE TOEWIJZING De toewijzing van aandelen en obligaties wordt aangepast om voordeel te halen uit de marktontwikkelingen, binnen de grens van 30 tot 60% voor aandelen en 40 tot 70% voor obligaties. Op 30 juni 2010 was 62,4% toegewezen aan obligaties, 36,8% aan aandelen en 0,8% aan liquide middelen. PROFIEL VAN DE BELEGGER De particuliere persoon of de institutionele belegger die wenst te beleggen in aandelen en obligaties van beursgenoteerde ondernemingen en in staatsobligaties die een potentieel voor goede financiële resultaten combineren met een goede prestatie op het gebied van sociale en milieukwesties. BELEGGINGSUNIVERSUM De duurzame selectie gebeurt door het gespecialiseerde onderzoeksteam van Triodos Investment Management. Onze duurzaamheidsanalisten maken onder meer gebruik van gegevens van Sustainalytics, een onderzoeksbureau met een internationaal netwerk van duurzaamheidsexperts. Elke onderneming wordt geanalyseerd op basis van talrijke sociale en ecologische criteria en criteria van goed bestuur. Verder moeten zij voldoen aan de minimumeisen van het Triodos Beleggingsuniversum.

FINANCIERING VOOR DE SOCIAL PROFIT DE KLEUR VAN GELD 114 COLOFON

NIEUW

SUSTAINABLE MIXED FUND. Het Triodos Sustainable Mixed Fund is een nieuw compartiment van het belegginsfonds Triodos Sicav I. Daarmee belegt u zowel in grote ondernemingen die wereldwijd beursgenoteerd zijn als in

staatsobligaties. Zo combineert u financiële aantrekkelijkheid met goede prestaties op sociaal en ecologisch vlak, in overeenstemming met de duurzame beleggingsstrategie van het fonds. MEER INFORMATIE?

Contacteer de medewerkers van de afdeling Informatie & Advies via 02 548 28 51 of [email protected]. U kunt ook terecht bij een agent in uw buurt.

HOE INSCHRIJVEN?

U hoeft enkel een effectenrekening te openen bij Triodos Bank en daarop het bedrag van uw inschrijving te storten. Wij raden u aan om het prospectus, het vereenvoudigd prospectus, de Belgische bijlage en de periodieke verslagen te raadplegen vooraleer in te schrijven. Die zijn gratis ter beschikking bij Triodos Bank en op onze site: www.triodos.be/nl/particulieren/beleggen

DE KLEUR VAN GELD is een publicatie van Triodos Bank, die gratis verstuurd wordt naar klanten en partners om hen te informeren over de activiteiten van de bank.

KOSTEN EN FISCALITEIT Commissie bij instap volgens de tarieflijst van de verdeler toegevoegd aan de Belgische bijlage bij het prospectus en met een maximum van 3%; 0% bij uitstap; beurstaks 0,50% bij uitstap met een maximum van 750 euro per verrichting. Fiscaliteit van de meerwaarden (*): roerende voorheffing op meerwaarden van 15%. Fiscaliteit van de dividenden: roerende voorheffing op dividenden van 15%. (*) zoals beschreven in punt 8 (Fiscaal regime voor natuurlijke personen) van de Belgische bijlage bij het prospectus.

RISICO 2 op een schaal van 0 (laag risico) tot 6 (hoog risico), gebaseerd op de aanbeveling van de Belgische vereniging van Asset Managers (www.beama.be). De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde rendementen bieden geen garantie voor de toekomst.

Aandelenklassen die in België openbaar spaargelden mogen aantrekken. Het compartiment geeft de volgende klassen aandelen uit: kapitalisatieaandelen Triodos Sustainable Mixed Fund: klasse R en distributieaandelen Triodos Sustainable Mixed Fund: klasse R. DIVIDEND Distributiedeelbewijzen: een keer per jaar wordt een dividend uitgekeerd, niet later dan 6 maanden na het einde van het boekjaar. Kapitalisatiedeelbewijzen: geen dividend, de winst wordt herbelegd en gekapitaliseerd in het fonds. FINANCIËLE DIENST IN BELGIË Belgisch bijkantoor van Triodos Bank nv, Hoogstraat 139, bus 3 B-1000 Brussel, België

verantwoordelijke uitgever OLIVIER MARQUET, HOOGSTRAAT 139/3, 1000 BRUSSEL, BELGIË

5

Eerlijke handel een week lang in de schijnwerpers

gemaakt door DE AFDELING COMMUNICATIE VAN TRIODOS BANK redacteurs ERIKA CLAESSENS SANDRA EVRARD PAUL GÉRARD ELS JONCKHEERE JEAN-FRANÇOIS MARCHAND

concept en ontwerp STUDIO ROOM NEDERLAND WWW.STUDIOROOM.NL fotografie DYOD REPORTERS MIEP JUKKEMA

13

11

Werken aan oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen van morgen

drukker MITTO

DE KLEUR VAN GELD wordt gedrukt op 100% gerecycleerd papier

TRIODOS BANK Hoogstraat 139/3, 1000 Brussel telefoon: 02 548 28 28 fax: 02 548 28 29 mail: [email protected] www.triodos.be btw BE 0450.507.887 RPR Brussel Specifieke diensten Informatie & Advies: 02 548 28 51 Kredieten: 02 548 28 10 TRIODOS BANK is

gespecialiseerd in

kredietverlening aan

projecten, organisaties en ondernemingen in culturele, sociale en

ecologische sectoren. Ze biedt spaar- en

beleggingsformules aan

voor zowel particuliere als professionele klanten.

13

Webcommunicatie op maat van duurzame ondernemingen

20

Andere landbouwmethodes, een andere manier van leven

EXCLUSIEF VOOR TRIODOSKLANTEN

TRIODOS FONDS STEUNT DE HERUITGAVE OP DVD VAN FILMKLASSIEKERS VAN ANDRÉ DELVAUX.

DUURZAAM LEVEN POSITIEF DENKEN TRIODOS ZIJN

Als Triodos-klant kunt u de dvd’s tegen een voordelige prijs kopen: - Dvd per stuk: 11,50 euro (i.p.v. 15 euro) - Collectors’ box (zes dvd’s): 42 euro (i.p.v. 45 euro) Meer info op: www.triodos.be/dvd

NIEUW!

BEZOEK ONZE VOLLEDIG VERNIEUWDE WEBSITE: WWW.TRIODOS.BE

UW SPAARGELD AAN HET WERK BIJ ECOPOWER IN EEKLO EN VELE ANDERE DUURZAME PROJECTEN WWW.BRENGUWSPAARGELDINKAART.BE

TRIODOS BANK Hoogstraat 139/3, 1000 Brussel Telefoon: 02 548 28 28 E-mail: [email protected] Kredieten: 02 548 28 10 Info & Advies: 02 548 28 51