VAN GELD. Een uitgave van Triodos Bank - Nummer zomer

DE

KLEUR VAN GELD

Een uitgave van Triodos Bank - Nummer 122 - zomer 2013 - www.triodos.be

IN DIT NUMMER: DUURZAME BANKEN WERKEN WERELDWIJD SAMEN ENERGIEACTIEF VOORBEELDGEBOUW in genk SMart: SLIMME OPLOSSINGEN VOOR CREATIEVE BEROEPEN CERTIFICAATHOUDERS AAN HET WOORD

05

Investeren in Triodos Bank

DUURZ BANKI WEREL D KLE VA GE NO 14

Van passief naar actief

13 Breng uw spaargeld in kaart

12

Overnachten in brouwerij Belle-Vue

ZAAM IEREN LDWIJD DE EUR AN ELD O. inhoud

04

DE VERANDERING BEGINT BIJ ONZELF Voorwoord door Olivier Marquet, directeur Triodos Bank.

06

ANDERS BANKIEREN WERELDWIJD Een wereldwijd netwerk van duurzame banken bewijst dat het anders kan.

12

TRIODOS-NIEUWS Actualiteit van uw bank.

13

BRENG UW SPAARGELD IN KAART Van duurzaam isolatiebedrijf tot sociale schrijnwerkerij: vier gefinancierde projecten in beeld.

14

VAN PASSIEF NAAR ACTIEF Het energie-actieve kantoor van Stebo en Ondernemersatelier in Genk bevat een unieke mix van duurzame technieken.

16

CREATIEVE OPLOSSINGEN OP MAAT VAN ARTIESTEN SMart verlost creatieve beroepen van administratieve rompslomp.

19

FEITEN EN CIJFERS 2012 was opnieuw een jaar van sterke groei voor Triodos Bank.

20

WAAROM IK AANDEELHOUDER BEN Investeerders in certificaten van aandelen Triodos Bank aan het woord.

22

SPAREN, BELEGGEN, LENEN Onze duurzame producten op een rij. DE KLEUR VAN GELD is een uitgave van Triodos Bank en wordt gratis verstuurd naar klanten en partners om hen te informeren over de activiteiten van de bank.

voorwoord

DE VERANDERING BEGINT BIJ ONSZELF

duurzame actualiteit

4

3

PRIJZEN

VOOR TRIODOSFONDSEN

Een andere economie: dat willen we allemaal. Menselijker, eerlijker, groener. Maar hoe kunnen we de economie veranderen? De uitdagingen zijn enorm: de financiële crisis, de klimaatcrisis, de grondstoffenschaarste … Het vraagt allemaal om grootschalige maatregelen, zeker. Maar tegelijk gaan we bij Triodos Bank in tegen het idee dat we zelf niets kunnen veranderen, omdat anderen alle beslissingen boven onze hoofden zouden nemen. Integendeel, volgens ons kan iedereen op zijn of haar niveau een verandering in gang zetten. Dat zie je elke dag. Meer en meer mensen beseffen dat ze ook met hun eigen beslissingen en daden een positieve impact kunnen uitoefenen op de samenleving. Soms gaat het om persoonlijke keuzes. Om wat je koopt, of juist niet koopt. Of hoe je spaart. Soms gaat het om grotere initiatieven, zoals een ondernemer die een duurzaam energiebedrijf opstart. Of ondernemers die beslissen om een hele nieuwe koers te varen met hun bedrijf: veel ecologischer, of socialer. Het soort projecten, kortom, waarvan wij er veel financieren. Klein of groot, samen zorgen al die keuzes en initiatieven voor een beweging van verandering. En naarmate die beweging groter wordt, stuurt ze onze economie hoe langer hoe meer in een zinvolle en duurzame richting. De verandering begint bij onszelf: wij hebben de sleutel in handen. Veel leesplezier! Olivier Marquet Directeur

Triodos Bank heeft drie prijzen gewonnen tijdens de ‘Fund Awards Belgium 2013’, die georganiseerd worden door Morningstar, De Standaard en La Libre Belgique. Het Triodos Sustainable Pioneer Fund won de ‘Prijs voor het beste duurzame fonds’. Triodos Bank zelf kreeg de ‘Prijs voor het beste gamma duurzame fondsen’. Die twee prijzen worden uitgereikt op basis van een onafhankelijke analyse van de verschillende duurzame fondsen op de markt, die is toevertrouwd aan Réseau Financement Alternatif. Triodos Bank kreeg beide duurzaamheidsprijzen ook al in 2012 en 2011, het jaar waarin ze werden gelanceerd. Bovendien kreeg het Triodos Sustainable Mixed Fund voor het tweede jaar op rij de prijs ‘Beste Mixfonds EUR Neutraal’. Die wordt uitgereikt door Morningstar op basis van financiële prestaties. Het is opnieuw een bewijs dat het perfect mogelijk is om strikte duurzaamheidscriteria te combineren met een mooi rendement. Triodos Investement Management ontwikkelt al 20 jaar een beleid en een methode waardoor beleggers de garantie hebben dat hun beleggingen voldoen aan strikte ecologische en sociale criteria. Het Triodos Sustainable Pioneer Fund en het Triodos Sustainable Mixed Fund zijn twee compartimenten van Triodos Sicav I, een bevek naar Luxemburgs recht. Alle informatie over de producten (zoals voorwaarden, risico of fiscaliteit) kunt u vinden op www.triodos.be. www.financite.be www.morningstar.be

Hoe energiezuiniger uw woning, hoe lager de rente voor uw woonkrediet. Dat principe hanteert Triodos Bank om duurzaam bouwen en renoveren te stimuleren. Als één van de eerste banken kregen we daarvoor het nieuwe BEN-label van de Vlaamse overheid. BEN staat voor Bijna Energie Neutraal, wat vanaf 2021 de norm wordt voor nieuwbouw in Europa. De tarieven voor ons woonkrediet zijn duidelijk en gelijk voor iedereen. Voor de inschatting van uw terugbetalingscapaciteit houden we bovendien rekening met de toekomstige besparing op uw energiefactuur. Ook dat is een extra stimulans om te kiezen voor een passief- of lage-energiewoning of een energiebesparende renovatie. Alle informatie is beschikbaar op www.triodos.be en bij onze specialisten op het nummer 02 549 59 60 of via [email protected].

VOORDELIG WOONKREDIET VOOR DUURZAME WONINGEN

5

EEN GROTE GIFT VOOR G3W DANKZIJ U!

© G3W

De voorbije spaaractie ten voordele van Geneeskunde voor de Derde Wereld (G3W) was een succes: meer dan 2.000 Triodos-spaarders deden mee. Dankzij hen kan de bank maar liefst 20.470 euro schenken aan het project van G3W rond drinkbaar water in Kinshasa en Lubumbashi in Congo. Directeur Wim De Ceukelaire van G3W: “Het resultaat overtreft onze verwachtingen! Daarmee kunnen we opleidingen geven aan 200 mensen ter plaatse, die daarna een actieve rol opnemen in gezondheidscomités in hun eigen wijken. Bovendien zullen we het vormingscentrum van onze lokale partner étoile du Sud in Kinshasa een dringende opknapbeurt geven. Dankzij jullie bijdrage krijgt de lokale bevolking meer slagkracht in haar strijd voor gezondere levensomstandigheden en een betere toegang tot drinkbaar water.” G3W komt op voor het recht op gezondheid, in regio’s waar dat bedreigd wordt door armoede, ongelijkheid, schendingen van mensenrechten of oorlog. De ngo werkt daarvoor samen met lokale partners die dicht bij de bevolking staan. Aan alle deelnemers aan de spaaractie: van harte bedankt! WWW.G3W.BE

duurzame actualiteit

INVESTEER IN TRIODOS BANK

EN MAAK HET VERSCHIL KAPITAALVERHOGING. Triodos Bank lanceert een nieuwe campagne aandelencertificaten. Met certificaten investeert u rechtstreeks in de bank en haar missie: geld op een transparante en nuttige manier laten werken aan een andere economie die menselijker, eerlijker en duurzamer is.

21-29/07/2013 MAATSCHAPPELIJKE DEBATTEN GENTSE FEESTEN Tijdens de Gentse Feesten staan er niet alleen talloze concerten en culturele activiteiten op het programma. Trefpunt organiseert ook een hele reeks stevige inhoudelijke debatten in het NTGent. Triodos Bank neemt deel aan het debat van donderdag 25 juli: “Voorbij de bankencrisis: op zoek naar duurzame alternatieven voor de traditionele grootbanken”. De andere deelnemers zijn Marc Bontemps (NewB), Dirk Barrez (De Wereld Morgen en NewB), Michel Vermaerke (Febelfin), Danny Carleer (PVDA), en Meyrem Almaci (Groen). De moderator is Eric Goeman, voorzitter van Democratie 2000, en woordvoerder van Attac Vlaanderen. WWW.GENTSEFEESTEN.BE WWW.TREFPUNT.BE

Tot en met 19 juli 2013 zijn er tijdelijk geen instapkosten, in plaats van 0,50%. Surf naar www.triodos.be voor alle details en voorwaarden.

10x2 VIP-KAARTEN We geven 10x2 VIPkaarten weg voor de concerten die Trefpunt tijdens de Gentse feesten organiseert op de Sint-Jacobsmarkt. Daarmee hebt u toegang tot de tribune in het operadecor. Geïnteresseerd? Stuur dan vóór 30 juni een mail met uw gegevens naar communication@ triodos.be

IN BEWEGING

VERANDERING FINANCIEREN, EN DE FINANCIËLE SECTOR VERANDEREN Berlijn, maart 2013. Een grote internationale en publieke bijeenkomst van de ‘Global Alliance for Banking on Values’, een wereldwijd netwerk van duurzame banken. De politieke, economische en academische wereld ontmoeten er elkaar om te debatteren over nieuwe modellen die banken opnieuw een nuttige maatschappelijke rol geven. In de hele wereld zijn er banken die zoals Triodos Bank economische, ecologische en sociale ontwikkeling combineren. Tot voor kort werkten ze allemaal in hun eigen regio. Nu werken ze ook samen in de ‘Global Alliance’, om zo hun bijdrage aan duurzame ontwikkeling te versterken én meer bekendheid te geven. (foto GABV)

DOSSIER

In de hele wereld bestaan er banken die zoals Triodos Bank het economische verzoenen met het sociale en het ecologische. De ‘Global Alliance for Banking on Values’ is een onafhankelijk, wereldwijd netwerk dat 25 van die duurzame banken groepeert. Sinds de oprichting in 2009 groeit het snel. Het gemeenschappelijke doel: wereldwijd de impact van duurzaam bankieren vergroten.

ANDERS BANKIEREN WERELDWIJD foto’s GABV tekst JAMES NIVEN en PAUL GÉRARD

DOSSIER

9

In Bolivia verleent BancoSol microkredieten aan een groot aantal kleinschalige ondernemers, zodat ze het dagelijkse leven en de toekomst van hun gezin kunnen verbeteren. In Oeganda zorgt Centenary Bank er voor het eerst voor dat mensen ook op het platteland toegang hebben tot bankdiensten. Kleine theeproducenten kunnen er zo bijvoorbeeld samen werkplaatsen uitbouwen, waar ze medeeigenaar van zijn. In Californië, Italië, Noorwegen of Australië leggen banken zich toe op de financiering van lokale en vernieuwende ondernemers in sectoren als groene technologie en sociale economie.

“Banken moeten verantwoordelijkheid opnemen voor de reële impact van hun activiteiten op korte en lange termijn.” Global Alliance for Banking on Values

De activiteiten van die banken zijn divers, net als hun ontstaan (privé, coöperatief of syndicaal), maar hun uitgangspunt is hetzelfde: vanuit hun lokale expertise in specifieke sectoren, bedrijven en organisaties financieren die werken aan een betere levenskwaliteit en een duurzame samenleving. Voor hen is geld geen doel op zich, maar een middel in dienst van de samenleving. Daarbij houden ze niet alleen rekening met de huidige noden, maar ook met die van de toekomstige generaties, en met de beperkingen van de planeet. Ze vertrekken dus vanuit drie verschillende invalshoeken: een economische, een sociale en een ecologische. Het ene gaat niet zonder de andere: dat is een kwestie van evenwicht op lange termijn. Kortom, de waarden van duurzame ontwikkeling zijn de drijfveer van die banken die anders zijn dan de andere. Het feit dat ze bestaan, en dat een groot deel van hen de laatste jaren snel groeit, is het bewijs dat een positief en efficiënt alternatief voor het huidige financiële systeem mogelijk is. Maar ook al is hun impact heel tastbaar in hun eigen regio, dat alleen volstaat niet om ook wereldwijd meer bekendheid en invloed te krijgen. Mee op initiatief van Triodos Bank werd daarom

in 2009 de ‘Global Alliance for Banking on Values’ (GABV) opgericht. In het begin telde dat netwerk 9 banken, vandaag zijn het er al 25 (zie kaart). Samen hebben ze een totale balans van zo’n 70 miljard dollar. Eén van de ambities van de GABV is om tegen 2020 een miljard mensen te vertegenwoordigen. In 2012 publiceerde de Global Alliance de resultaten van een groot onderzoek dat grote internationale banken over een periode van tien jaar vergelijkt met duurzame en vaak kleine banken, die meer op lokaal niveau actief zijn. Het verschil is opmerkelijk: duurzame banken verlenen veel meer kredieten aan de reële economie (72,4% van hun activa, tegenover 40,7% bij de grote internationale banken), ze beschikken over meer deposito’s (72,5% van hun middelen tegenover 42%) en hun solvabiliteit is sterker (12,2% van hun eigen vermogen is kernkapitaal, ‘Tier 1’, tegenover 10%). Tegelijk is hun rentabiliteit vergelijkbaar: het rendement op het eigen vermogen over 10 jaar is 9,7% bij duurzame banken, tegenover 10,8% bij de grote internationale banken. Kort samengevat: duurzame banken hebben een sterkere financiële basis en zijn nuttiger voor de samenleving.

DOSSIER

Gesterkt door die bevindingen, publiceerde de Global Alliance in maart 2013 een ‘Verklaring van Berlijn’. Daarin roept ze op tot een fundamentele verandering in de manier waarop de sector, de controlerende autoriteiten en de overheden de rol en de werking van banken bekijken. Volgens de Global Alliance moet de banksector transparanter, duurzamer en meer divers worden. Maar hoe moet dat gebeuren? De Verklaring van Berlijn geeft drie sterke aanbevelingen: • Alle banken moeten volledige transparantie bieden over de werking van hun economische model en over het gebruik van het geld van klanten, volgens gemeenschappelijke normen die onafhankelijke experts zoals de Global Reporting Initative (GRI) vaststellen.

De kracht van diversiteit Volgens de ‘Global Alliance for Banking on Values’ is diversiteit broodnodig: de diversiteit van economieën en culturen vraagt ook om een diversiteit van banken, die lokaal verankerd zijn en hun activiteiten aanpassen aan lokale noden.

10

Waarom? Omdat alleen transparantie het vertrouwen in het financiële systeem kan herstellen, aldus de GABV. • Alle banken moeten indicatoren gebruiken om verantwoording af te leggen over hun sociale en ecologische impact. Die indicatoren moeten ook worden opgenomen in een regelgevend kader. Waarom? “Omdat banken verantwoordelijkheid moeten opnemen voor de reële impact van hun activiteiten op korte en lange termijn.” • Ten slotte moeten overheden en regulatoren binnen een nieuwe reglementering van de sector ook de diversiteit van het bankenlandschap als belangrijk doel opnemen. Waarom? Omdat “de diversiteit van de economieën, culturen en gemeenschappen

ook om een gevarieerd bankennetwerk vraagt.” En omdat “diversiteit voor een veerkrachtiger financieel systeem zorgt, met minder gevaar voor het soort risicoconcentratie dat overheden gijzelt.” Om de banksector in zijn geheel te veranderen, is volgens de Global Alliance een efficiënte en gepaste regulering nodig die verder gaat dan enkel vrijwillige initiatieven. Maar de GABV waarschuwt ook dat enkel regels niet zullen volstaan: de bedrijfscultuur binnen banken zelf zal vooral ook fundamenteel moeten veranderen om opnieuw te kunnen evolueren naar een gezonde banksector die nuttig is voor de samenleving. WWW.GABV.ORG WWW.GLOBALREPORTING.ORG

DOSSIER

11

“De nieuwe generatie bankiers ondersteunen” Peter Blom is CEO van Triodos Groep en voorzitter van de Global Alliance for Banking on Values

Samen met anderen hebt u het initiatief genomen om een internationaal netwerk van duurzame banken op te richten. Waarom? Peter Blom: “Het idee ontstond twee of drie jaar voor de oprichting. Toen werd duidelijk dat een wereldwijd netwerk van financiële instellingen die dezelfde waarden delen, nodig was. Interessant is dat het idee en de oprichting van de Global Alliance for Banking on Values (GABV) samenviel met het uitbreken van de financiële crisis: daardoor werd de nood aan zo’n internationaal netwerk nog duidelijker. Het heeft ons geholpen om de GABV sneller op te richten. In het begin waren we niet van plan om een grote organisatie op te richten. We wilden een eenvoudig, soepel netwerk van banken die verbonden zijn door de

waarden die ze delen. We wilden ook een netwerk van leidinggevenden oprichten om de belangrijkste ‘besluitvormers’ samen te brengen. We wilden dat CEO’s van de banken en vertegenwoordigers van de raden van bestuur hun doelstellingen met elkaar zouden delen. Zo kunnen ze ook bekijken wat ze samen kunnen verwezenlijken. Daarna hebben we de tijd genomen om een strategie te ontwikkelen om het bedrijfsmodel van de banken die lid zijn, meer bekendheid te geven: welk voorbeeld ze geven, en wat hun invloed is. Vandaag behandelen we ook concrete aspecten zoals manieren om de groei van duurzame bankdiensten te financieren. In 2009 hebben 9 financiële instellingen samen de GABV opgericht. Vandaag zijn we al met 25 leden en we verwachten dat het er nog meer zullen worden. We schatten dat het maximaal aantal leden tussen de 30 en 50 ligt. Dan zullen we de belangrijkste spelers die duurzaam bankieren, hebben samengebracht.” Hoe wilt u samen invloed uitoefenen op de reglementering van de internationale banksector? Kan de GABV invloed uitoefenen op een nieuwe cultuur binnen de financiële sector? Peter Blom: “De leden van de GABV bedienen hun klanten vanuit een geïntegreerde benadering die het economische, sociale en ecologische combineert. Dat proces is niet verplicht maar vrijwillig. Tegelijk wordt het almaar duidelijker dat ook de traditionele banken steeds meer rekening zullen moeten houden met niet-financiële criteria, vanwege hun rol als kapitaalverstrekker voor de economie. Wat wij op een vrijwillige basis doen, zou

tekst EVA SCHNEEWEISS (GLS/BANKSPIEGEL) en JAMES NIVEN (GABV)

zo langzaamaan een gebruikelijke praktijk moeten worden voor banken, en uiteindelijk in traditionele reglementaire voorschriften komen te staan. Ik denk echt dat we de cultuur van de financiële sector kunnen veranderen. Vooral omdat veel jonge talenten heel graag in de financiële sector willen werken, maar dan alleen binnen een duurzame instelling. De GABV kan een belangrijke rol spelen door die nieuwe generatie duurzame bankiers te ondersteunen. Verder zouden we meer inspanningen moeten leveren om ook wie al voor traditionele banken werkt, op te leiden. Want als zij een nieuwe manier van werken introduceren, kunnen we de grote banken van binnenuit veranderen en beetje bij beetje een andere banksector opbouwen.”

TRIODOS-nieuws

12

BROUWERIJ BELLE-VUE HERLEEFT ALS DUURZAAM HOTEL BIJNA

7.000 FANS OP FACEBOOK

In Brussel, aan het kanaal in Molenbeek, is de voormalige brouwerij Belle-Vue aan een tweede leven begonnen. Op 1 mei opende er een laagenergiehotel met 150 kamers. Het originele karakter van het gebouw is intact gebleven. De uitbater is Meininger Hotels, die met democratische prijzen zowel op gezinnen als op jongeren mikt. De keten heeft in Europa verschillende hotels in gerenoveerde industriële gebouwen, vaak in levendige en alternatieve wijken. In Brussel werd de duurzame renovatie van het gebouw uitgevoerd door Nelson Canal, en meegefinancierd door Triodos Bank. WWW.MEININGER-HOTELS.COm

Zes maanden na de lancering van onze Facebook-pagina hadden we al bijna 7.000 fans. Gefinancierde projecten, initiatieven en standpunten van de bank, nieuws van partners … via Facebook kunt u het allemaal op de voet volgen, voorzien van commentaar of delen met uw omgeving. Bedankt aan alle fans! WWW.FACEBOOK.COM/TRIODOS.BE

“Een andere economie: dat willen we allemaal. Menselijker, eerlijker, groener. En dat is perfect mogelijk. Want ieder van ons kan iets in beweging zetten.” Dat is de boodschap van de huidige campagne van Triodos Bank. Met een video, radiospots en via internet nodigen we iedereen uit om deel te nemen aan de verandering. Ontdek er meer over op www.triodos.be.

“DOE GROOTSE DINGEN MET JE GELD”

ISOPROC uit Mechelen is een expertisecentrum voor duurzaam, efficiënt isoleren. Het bedrijf verdeelt kwaliteitsvolle, ecologische isolatiematerialen en geeft daarover ook voordrachten en opleidingen. Luchtdicht bouwen en houten constructies zijn specialiteiten van de onderneming.

Circuskunsten, slagwerk en podiumkunsten: dat zijn de belangrijkste disciplines in de CIRCUSSCHOOL VAN GEMBLOERS (provincie Namen). Zowel kinderen, adolescenten als volwassenen volgen er les, en ook wie een handicap heeft, is er welkom.

In de biologische winkels van ORIGIN’O vindt u naast een ruim aanbod verse en natuurlijke voeding ook ecologische schoonmaakproducten en natuurlijke verzorgingsproducten. Origin’O heeft 15 winkels, verspreid over Vlaanderen en Brussel.

Houtbewerkerij APIDES uit Court-Saint-Etienne (Waals-Brabant) is gespecialiseerd in hout- en timmerwerk op maat, bijvoorbeeld voor keukens, inbouwkasten, of trappen. Apides doet ook aan sociale tewerkstelling en leidt stagiairs op die anders moeilijk toegang krijgen tot de arbeidsmarkt.

Breng uw spaargeld in kaart! Triodos Bank staat voor transparantie. U weet altijd welke projecten we financieren dankzij uw spaargeld: duurzame projecten met toekomst.

triodos.be

Duurzaam innoveren

14

VAN PASSIEF NAAR ACTIEF Een gebouw dat meer energie produceert dan verbruikt? Het nieuwe klimaatneutrale kantoor van de sociale organisaties Stebo en Ondernemersatelier verlegt grenzen, dankzij een unieke mix van vernieuwende bouwtechnieken. “Als je als organisatie duurzaamheid vooropstelt, moet je ook voor je gebouw het maximum doen.”

tekst & foto’s LISA DEVELTERE

Nu duurzaam bouwen langzaam maar zeker terrein wint, worden er in ons land meer en meer passiefgebouwen opgetrokken. Dankzij ver doorgedreven isolatie en optimale oriëntering naar de zon heeft een passiefgebouw maar een kleine hoeveelheid energie nodig voor warmte of koeling. Stebo vzw en Ondernemersatelier gingen echter nog een stap verder voor hun nieuwe hoofdkantoor in Genk: dat gebouw werkt enkel met zelf opgewekte, hernieuwbare energie, en produceert zelfs meer energie dan het nodig heeft. “We gebruiken twee energiebronnen: de zon en aardwarmte,” legt Erwin De bruyn, directeur van Stebo, uit. “Twee bronnen die gratis en voor onbepaalde duur beschikbaar zijn.” Een zonnedak dat volledig bestaat uit ‘in-dakzonnepanelen’ voorziet het kantoor van groene stroom. Voor verwarming en koeling werd een circuit van leidingen aangebracht in het betonnen skelet van het gebouw, waar in de winter warm en in de zomer koud water doorstroomt. Die techniek heet ‘betonkernactivering’ en kan je vergelijken met vloerverwarming, maar dan in de betondekking.

15

STEBO & ONDERNEMERSATELIER Stebo is een vzw die kandidaat-ondernemers ondersteunt en ondernemers stimuleert om maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Daarnaast speelt de vzw in Limburg een belangrijke rol op het vlak van duurzaam en energiezuinig bouwen, wonen en werken. Stebo organiseert onder andere energiescans bij 4.000 huishoudens per jaar en is mede-

Boorgaten in de grond Het water in het circuit komt uit een boorgatenenergie-opslagveld onder de grond. “Op onze parkeerplaats zijn zeven boringen gebeurd van 110 meter diep. We gebruiken de ondergrond als temperatuuropslag. Het water uit de bodem heeft in de winter een temperatuur van 10 graden en wordt door een warmtepomp tot 30 graden verwarmd voor het door het gebouw gestuurd wordt. Zo krijgen we hier een aangename temperatuur van ongeveer 22 graden. In de zomer gebruiken we hetzelfde water uit de ondergrond om het gebouw te koelen.” Het bouwproject, dat Triodos Bank mee gefinancierd heeft, is niet enkel op het vlak van energie en temperatuurregeling een voorbeeld van duurzaamheid. Er is ook maximaal gebruik gemaakt van gerecycleerde materialen, bijvoorbeeld voor de isolatie en de buitenwandbekleding. Erwin De bruyn: “Het is de eerste keer in België dat één enkel gebouw al die verschillende vernieuwende bouwtechnieken combineert. De kennis om

ze afzonderlijk toe te passen, was er al. Enkel de combinatie bestond nog niet. Aanvankelijk was er ook een zekere drempelvrees om het project te realiseren, maar we hebben enkele durvers rondom ons verzameld die voelden dat ze iets bijzonders aan het bouwen waren.” Stebo en Ondernemersatelier willen de opgebouwde kennis over duurzame bouwtechnieken niet voor zichzelf houden. In de hal zie je meteen de warmtepomp staan. “We zagen het zelfs een beetje als onze missie om het gebouw zo te ontwerpen dat we geïnteresseerden kunnen rondleiden zonder collega’s te storen.” Niet duurder Duur is de bouw van een energie-actief kantoor niet, zegt Erwin De bruyn. “Ons bouwbudget is vergelijkbaar met dat van conventionele bouw.” Dat komt onder meer omdat er geen enkel ‘back-upsysteem’ nodig is om het gebouw van stroom te voorzien,

oprichter van Duwolim, die goedkope leningen geeft voor energie-investeringen. Stebo richtte in 2005 ook mee de coöperatie ‘Ondernemersatelier’ op. Die geeft professioneel advies en begeleiding aan werkzoekenden die een eigen onderneming willen opstarten. Triodos Bank is al sinds lang een financiële partner van Stebo, en financierde mee de groei van de organisatie.

te koelen of te verwarmen (bijvoorbeeld een klassieke verwarmingsinstallatie). “Dan ben je twee keer geld aan het uitgeven. We hebben ook nul euro energiekosten, terwijl die in een vergelijkbare conventionele nieuwbouw al snel oplopen tot 15.000 euro per jaar. Bovendien krijgen we groenestroomcertificaten voor ons zonnedak, en een fikse korting op de roerende voorheffing (vanwege het lage energiepeil, nvdr). Eigenlijk moet je al gek zijn om niet zo te bouwen.” Zelf ziet Erwin De bruyn ook in de woningbouw mogelijkheden om energie-actief te bouwen. “Voor een enkele woning vergt dat te grote investeringen, dus je moet het schaalvoordeel op het niveau van een wijk of straat gebruiken. Daarvoor moeten we afstappen van het idee dat iedereen zijn eigen ding moet kunnen doen met zijn of haar woning.” www.stebo.be www.ondernemersatelier.be www.samenduurzaamondernemen.be

ONTMOETING

16

CREATIEVE OPLOSSINGEN VOOR CREATIEVE BEROEPEN Zakelijke en administratieve ondersteuning op maat van kunstenaars en creatieve beroepen: dat is de specialiteit van SMart. Een succesformule die ondertussen ook de weg naar het buitenland heeft gevonden. foto JOHANNA DE TESSIèRES tekst HYPPOLITE BERTRAND

Kunstenaars en creatieve professionals werken vaak in moeilijke omstandigheden. Onzekere statuten en wisselende contracten zijn vaak de regel voor artiesten, theatertechnici, journalisten en andere vergelijkbare beroepen. Uitbetaling van ‘gages’, betaling per regel, auteursrechten … De mogelijke formules zijn heel divers, en zorgen vaak voor een onoverzichtelijke papierberg en complexe administratie. Voor al die zakelijke aspecten kan iedereen met een artistieke beroepsactiviteit sinds 1998 terecht bij SMart (van het Franse ‘Société Mutuelle pour Artiste’). Die organisatie biedt een pakket hulpmiddelen aan die voor meer stabiliteit en zekerheid zorgen, zowel tijdens werkperiodes als tijdens periodes van werk zoeken. In de loop der jaren heeft SMart namelijk een reeks diensten ontwikkeld die aan onregelmatige werksituaties zijn aangepast: beheer van contracten en activiteiten, financiële ondersteuning via de voorlopige financiering van de subsidies, ondersteuning bij de aankoop van professioneel materiaal, juridisch advies, opleiding, en meer. Die knowhow is gebaseerd op ervaring, vertelt Julek Jurowicz, gedelegeerd bestuurder en medeoprichter van SMart. “Samen met Pierre Burnotte (de andere oprichter, nvdr) heb ik het vak geleerd aan de hand van de vragen van al wie naar ons toe kwam. Toen we begonnen, behandelden we alle dossiers individueel. Dat nam heel wat tijd in beslag die de betrokkenen niet konden betalen. SMart werd opgericht met als missie om op hetzelfde spoor verder te gaan, maar tegen een betaalbare prijs, door procedures op te zetten en te automatiseren, zodat we doorsnee-

aanvragen gestandaardiseerd konden behandelen.” Europese ontwikkelingen En de formule loonde. Ongeveer 50.000 leden – zeg niet klanten! – doen in ons land een beroep op de diensten van SMart. Alle vergoedingen die de vereniging voor hen behandelt, zijn samen goed voor een totaal bedrag van 120 miljoen euro. Naast acht regionale kantoren heeft de groep ook partners gevonden om de formule te ontwikkelen in Frankrijk, Zweden, het Verenigd Koninkrijk, Oostenrijk en andere Europese landen. In de ogen van Jurowicz is het bewezen nut van de activiteiten van SMart echter belangrijker dan het economische succes. “Door het succes van ons model hoeven we niemand meer te overtuigen dat het een goed idee is. We waken er wel over om enkel te werken met mensen die onze methode willen overnemen door ze aan te passen aan de specifieke wetgeving en behoeften in hun land.” Momenteel wordt er volop werk gemaakt van een algemeen basisstramien dat overal in Europa kan worden toegepast. Een soort ‘locomotief’ waar plaatselijke kantoren hun ‘wagon’ kunnen aan vasthaken. Tegelijk zijn er gesprekken gaande met verschillende verenigingen die ook andere beroepscategorieën willen ondersteunen met de knowhow van SMart. SMart overweegt daarnaast om samen met Triodos Bank prijzen te lanceren voor kunstenaars. Steeds meer beroepen met tijdelijke contracten Wat brengt de toekomst nog? Misschien evolueert de organisatie naar een coöperatieve structuur. Maar de evolutie

waaraan de organisatie wil meewerken, kadert in een ruimer langetermijnperspectief, benadrukt Julek Jurowicz. “We hebben te maken met een loonkloof die groter word. Steeds meer mensen moeten werken op tijdelijke projectbasis. Die trend stellen we in veel beroepen vast, zelfs tot bij universitaire onderzoekers. Ons sociaal systeem is bijzonder waardevol, maar een evolutie naar een betere verdeling is nodig. Zodat iedereen dezelfde rechten zou hebben en de sociale zekerheid vooral ondersteunend werkt tijdens de overgangsfases tussen arbeidsperiodes.” www.smartbe.be

Julek Jurowicz is burgerlijk ingenieur van opleiding. Het eerste deel van zijn carrière werkte hij in de nucleaire sector. “Maar toen kwam Tsjernobyl, en de projecten waar ik aan werkte, werden stopgezet.” Een omschakeling drong zich op. “Aangezien ik ook een diploma van handelsingenieur had, wou ik een kantoor voor fiscaal advies oprichten. Via mijn familieleden kwam ik echter in contact met heel wat kunstenaars die met administratieve problemen te kampen hadden. Zo evolueerden mijn activiteiten geleidelijk aan naar wat uiteindelijk SMartBe is geworden.”

“Tijdelijke contracten mogen geen synoniem zijn voor grote onzekerheid.”

Julek Jurowicz, bestuurder SMart

ANDERS BANKIEREN

18

In 2012 werd 42% van de managementfuncties bij Triodos Bank ingevuld door vrouwen. Dat is 5% meer dan het jaar daarvoor. Sinds begin 2013 bestaat het directiecomité van de groep uit drie leden, waaronder één vrouw, Jellie Banga, de nieuwe COO (Chief Operationg Officer). Eind 2012 werkten er in totaal 788 werknemers bij Triodos Groep (+9% in vergelijking met vorig jaar), waarvan 51% vrouwen en 49% mannen.

0 bonussen Triodos Bank hanteert geen variabel verloningssysteem, geen bonussen en geen optieregelingen. Bovendien mag het hoogste salaris niet meer dan 10 keer hoger liggen dan het laagste. De loonspanning bedroeg vorig jaar 9,4 bij Triodos Bank Nederland en 5,2 bij de Belgische vestiging.

ONLINEJAARVERSLAG Financiële resultaten zeggen lang niet alles over de impact van een bank. Daarom gaat ons jaarverslag 2012 ook uitgebreid in op onze ecologische, sociale en culturele impact. Ontdek er meer over in ons onlinejaarverslag. Naast gedetailleerde cijfers vindt u er ook tabellen, interactieve infografieken, video’s van de directieleden en meer. www.triodos.be/ jaarverslag

EERSTE STAPPEN IN FRANKRIJK De opening van een bureau in Parijs is een volgende stap in de Europese groei van Triodos Bank. De Belgische vestiging van Triodos Bank heeft de voorbije acht jaren al een kredietportefeuille in Franse hernieuwbare energieprojecten opgebouwd. Het kantoor in Parijs zal het potentieel voor de verdere kredietactiviteiten in Frankrijk onderzoeken, met het oog op de opening van een nieuwe vestiging in de komende jaren. Triodos Bank heeft vestigingen in Nederland (1980), België (1993), het Verenigd Koninkrijk (1994), Spanje (2004) en Duitsland (2009).

FEITEN & CIJFERS

JAARRESULTATEN 2012

3,3

miljard euro (2012)

2,8

miljard euro (2011)

2,2

miljard euro (2010)

437.000 klanten (2012)

KREDIETEN. Kredietverlening is de belangrijkste maatstaf voor de impact van de bank, en het kredietvolume stijgt jaar na jaar in een aanhoudend tempo (+19% in 2012). Alle kredieten zijn bestemd voor de drie sectoren waarin de bank actief is: milieu, sociaal en cultuur.

355.000 klanten (2011)

4,6

miljard euro (2012)

3,7

285.000

miljard euro (2011)

klanten (2010)

3

miljard euro (2010)

Deposito’s. Ook het spaargeld dat onze klanten ons toevertrouwen, vertoont een stabiele stijging (+23% in 2012). Het is dankzij de aangroei van spaargeld dat we steeds meer duurzame activiteiten kunnen financieren.

€ 75 € 74 € 73 € 72 € 70

2008

2009 2010

2011

2012

WAARDE. Een stabiele stijging: zo evolueert de waarde van de bank, en dus ook van de aandelen. Aangezien de bank niet beursgenoteerd is, wordt de waarde van het aandeel bepaald op intrinsieke basis.

KLANTEN

Steeds meer mensen kiezen voor de duurzame bank. Dat geldt zowel voor de groep als voor de vijf Europese vestigingen van Triodos Bank (Nederland, België, het Verenigd Koninkrijk, Spanje en Duitsland). En de trend zet zich voort in 2013: in België is ondertussen bijvoorbeeld de kaap van de 60.000 klanten gerond.

20

“EEN ZINVOLLE BESTEMMING VOOR MIJN GELD” Investeerders in certificaten van aandelen Triodos Bank zijn mede-eigenaar van de bank. Ze vertellen waarom ze voor die belegging kozen en hoe ze erop terugkijken. foto’s ALEXIS HAULOT en YVES CARPENTIER (L’ATELIER IMAGE) tekst PAUL GÉRARD en JORIS SMEETS

een bankaandeel risicokapitaal is, en risico’s moet je spreiden. Bij ons zit zo’n 7% van ons spaargeld in certificaten. Wanneer ons totale spaargeld is aangegroeid, kopen we er weer bij.” >

Chris Derijcker (50) en Rudy Van der Haegen (55) uit Sijsele bij Brugge werken allebei in het basisonderwijs. Ze werken graag in hun tuin, die ze zo ecologisch mogelijk beheren en waar ze ook schapen houden. Sinds 2006 zijn ze Triodos-klant. Begin 2009 investeerden ze in certificaten van de bank, niet toevallig na de eerste bankencrisis. “Toen bleek het gebrek aan controle en transparantie in de sector. Geld is er een doel op zich geworden, en we hebben gezien tot welke ontsporingen dat leidt. Daardoor zijn we nog beter gaan opletten aan wie we ons geld toevertrouwen. We zochten meer duurzame alternatieven. Zo kozen we voor certificaten, waarmee we Triodos Bank ondersteunen in haar werking. De bank is behoorlijk transparant over wat ze doet met ons geld. We blijven hopen op een betere wereld en in de gefinancierde projecten zien we de kiemen van zo’n betere wereld: bedrijven met aandacht voor ons milieu, projecten die meer cultuur in onze maatschappij brengen, en sociale ondernemers die armoede en uitsluiting tegengaan. We zijn fier dat ons spaargeld daartoe bijdraagt en we zien er ook op toe dat de bank goed werk levert. Maar certificaten brengen ook op, met de voorbije jaren een rendement van zo’n 4% per jaar. Dat ligt boven de inflatie en is voor ons meer dan genoeg. Je moet natuurlijk wel beseffen dat

BELEGGEN

21

>

Geert De Soete (56) is Decaan van de Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen van de Universiteit Gent. Sinds 2011 is hij certificaathouder van Triodos Bank. “Zowel in 2011 als in 2012 heb ik ingetekend op de kapitaalverhoging. Enerzijds omdat Triodos Bank een duurzame economie financiert, zoals bijvoorbeeld milieutechnologie, sociale ontwikkeling en ontwikkelingssamenwerking. Anderzijds omdat de bank er al lang een transparante en consequente ethische code op na houdt. >

Philippe Dumont (50) had vroeger een kaderfunctie bij een bank en is nu algemeen secretaris van de Fondation Chimay-Wartoise. Die stichting werd opgericht door de bekende abdij, en werkt aan de economische, sociale en ecologische ontwikkeling van haar regio. In 2011 investeerde ze in certificaten van aandelen van Triodos Bank. “Voor de financiële reserves van de stichting zochten we een veilige en duurzame belegging – ‘duurzaam’ in de ruime betekenis van het woord. De filosofie van de bank en de vooruitzichten qua rendement spraken ons erg aan. Achteraf gezien stel ik vast dat het rendement overeenkomt met onze verwachtingen, en dat de bank haar groei voortzet. Het bewijst dat haar filosofie steeds meer mensen aantrekt die op zoek zijn naar een belegging die zinvol is.”

>

Paul Barbieux (46) woont in Brussel en werkt als informaticus voor de sector van de sociale zekerheid. Sinds 2011 is hij certificaathouder van de bank. “Ik wil dat mijn geld een nuttige bestemming krijgt, dat het dient om de samenleving vooruit te helpen en het huidige financiële systeem te veranderen. Een kleine bank kan zonder twijfel dingen in beweging zetten, aangezien ze dichter bij de mensen staat dan een grote organisatie, en ook beter aanvoelt wat er speelt op het terrein. Het financiële rendement van certificaten is voor mij correct. Het zou onzinnig zijn om meer te eisen van een bank die niet speculeert en vanuit een langetermijnperspectief werkt.”

Bekijk op www.triodos.be een video met nog meer getuigenissen van certificaathouders van Triodos Bank.

Sinds de bankencrisis probeert men in de hele sector regels op te leggen, maar Triodos Bank past ze al veel langer toe. Op korte termijn zijn certificaten allicht niet de meest rendabele investering. Maar doordat ik weet dat mijn geld naar een duurzame economie gaat, ben ik gerust dat het veilig en goed aangewend wordt. Daarom ben ik heel tevreden. Ik overweeg dan ook om bij de kapitaalverhoging van dit jaar opnieuw te investeren.”

SPAREN EN BELEGGEN

SPAREN Internet banking gratis Spaarformule

Rentevoet (*)

SPAARREKENING

0,55%

junior

0,55%

SPAARREKENING SPAARREKENING PLUS

TERMIJNREKENING

DUURZ BANKI WEREL D KLE VA GE NO COLOFON

minder dan 3.500 EUR

0,55%

vanaf 3.500 EUR

0,55%

vanaf 12.500 EUR

0,55%

vanaf 25.000 EUR

0,60%

vanaf 75.000 EUR

0,65%

1 jaar

0,65%

2 jaar

0,90%

3 jaar

1,20%

4 jaar

1,40%

5 jaar

1,65%

6 jaar

1,85%

7 jaar

2,05%

8 jaar

2,15%

9 jaar

2,40%

10 jaar 2,60%

DE KLEUR VAN GELD is een publicatie van Triodos Bank, die gratis wordt verstuurd naar klanten en partners om hen te informeren over de activiteiten van de bank.

Getrouwheidspremie (*)

Minimumbedrag

0,15%

geen

0,45%

geen

0,15%

3.500 EUR

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Olivier Marquet, Hoogstraat 139/3, 1000 Brussel, België

nvt

2.500 EUR

GEMAAKT DOOR François Bertrand, Donna De Coeyere, Paul Gérard, Veerle Lauwers, Lieve Schreurs, Joris Smeets REDACTEURS Hippolyte Bertrand Lisa Develtere Paul Gérard James Niven Eva Schneeweiss Joris Smeets

(*) Op jaarbasis, volgens de tarieven van 03/06/2013, onder voorbehoud van wijzigingen. Kijk op de website voor de meest recente rentevoeten.

Concept & DESIGN Studio Room www.studioroom.nl

BELEGGEN CERTIFICATEN VAN AANDELEN

LAY-OUT Tabeoka www.tabeoka.be

Certificaten van aandelen van Triodos Bank, een belegging die haar rentabiliteit door de jaren heen bewezen heeft. Géén instapkosten tot en met 19 juli 2013. Meer info: 02 548 28 51 of www.triodos.be. Resultaten uit het verleden vormen geen betrouwbare indicator voor de toekomst.

FOTO’S Yves Carpentier Johanna De Tessières Lisa Develtere Alexis Haulot

DUURZAME BELEGGINGSFONDSEN (*)

Details, kosten, voorwaarden en fiscaliteit op www.triodos.be. • Triodos Sustainable Pioneer Fund Bekroond als ‘Beste duurzame fonds 2013’ door

Drukker Symeta

• Triodos Sustainable Mixed Fund Bekroond als ‘Beste Mixfonds EUR Neutraal 2013’ door Morningstar. • Triodos Sustainable Equity Fund • Triodos Sustainable Bond Fund

DE KLEUR VAN GELD wordt gedrukt op 100% gerecycleerd papier en met vegetale inkten

(*) Compartimenten van Triodos Sicav I, bevek naar Luxemburgs recht. Het prospectus, de Essentiële beleggersinformatie, de periodieke verslagen en de tarieflijst zijn gratis verkrijgbaar bij de financiële dienstverlener Triodos Bank (Belgisch bijkantoor) of bij uw distributeur. www.triodos.be/nl/particulieren/beleggen/beleggingsfondsen/

DUURZAAM VERMOGENSBEHEER

Triodos Bank Hoogstraat 139/3 1000 Brussel Telefoon: 02 548 28 28 Fax: 02 548 28 29 [email protected] www.triodos.be Btw BE 0450.507.887 RPR Brussel

Personal Banking en Private Banking met de garantie van strikte duurzaamheidscriteria voor uw beleggingen. Onze specialisten helpen u graag verder op 02 549 59 61.

LENEN VOOR PROFESSIONELEN EN SOCIAL PROFIT Ook voor bedrijven, zelfstandigen en verenigingen heeft Triodos Bank een ruim gamma financiële producten en diensten: kredieten, spaarproducten of beleggingen. Lees er meer over op www.triodos.be

Informatie & Advies: 02 548 28 51 Woonkredieten: 02 549 59 60 Professionele kredieten: 02 548 28 10

Woonkrediet voor passiefwoningen, lage-energiewoningen of ecologische renovaties. Onze specialisten helpen u graag verder op 02 549 59 60, of via [email protected].

Triodos Bank is gespecialiseerd in kredietverlening aan projecten,

organisaties en ondernemingen in culturele, sociale en ecologische sectoren. Ze biedt duurzame

spaar- en beleggingsformules

aan voor zowel particuliere als professionele klanten.

GETTY IMAGES

ZAAM IEREN LDWIJD DE EUR AN ELD O.

13

Breng uw spaargeld in kaart

Creatieve oplossingen voor creatieve beroepen

20

Waarom ik aandeelhouder ben

6

16

Anders bankieren wereldwijd: dossier

INVESTEER IN EEN DUURZAME TOEKOMST. CAMPAGNE AANDELENCERTIFICATEN.

Met certificaten van aandelen investeert u rechtstreeks in Triodos Bank en haar missie: geld laten werken aan een andere economie die menselijker, eerlijker en duurzamer is. Tot en met 19 juli 2013 betaalt u geen instapkosten (in plaats van 0,50%). Alle details en voorwaarden: www.triodos.be.

GOOI MIJ NIET WEG. Geef me liever door aan vrienden, familie of kennissen. BEDANKT!

WAAR GAAT MI JN SPAARGELD NAARTOE?

Bij Triodos Bank weet u wat we financieren met uw spaargeld: activiteiten met een positieve impact op het milieu en de samenleving. Ontdek ze op www.triodos.be.

10X2 KAARTEN GENTSE FEESTEN 20 TOT 29 JULI 2013

Triodos Bank geeft 10x2 VIP-kaarten weg voor een concert naar keuze op de Sint-Jacobsmarkt tijdens de Gentse feesten. Dat kunt u dan bijwonen vanop de tribune in het operadecor. Geïnteresseerd? Stuur vóór 30 juni 2013 uw gegevens naar [email protected].

TRIODOS BANK

Hoogstraat 139/3, 1000 Brussel www.triodos.be www.facebook.com/triodos.be Telefoon: 02 548 28 28 E-mail: [email protected] Informatie & Advies: 02 548 28 51 Woonkredieten: 02 549 59 60 Professionele kredieten: 02 548 28 10