KLEUR VAN GELD EEN UITGAVE VAN TRIODOS BANK - NUMMER WINTER

DE

KLEUR VAN GELD

EEN UITGAVE VAN TRIODOS BANK - NUMMER 130 - WINTER 2016 - WWW.TRIODOS.BE

IN DIT NUMMER: DOSSIER CIRCULAIRE ECONOMIE DUURZAAM ETEN MET WHITEWAVE FOODS PETER WOLLAERT EN DAVID LEYSSENS OVER DE SDG’S EEN TWEEDE LEVEN VOOR EEN VERLATEN INDUSTRIEPAND

05

Spaaractie

AFREKENEN MET RECHTLIJNIG DENKEN DE KLEUR VAN GELD inhoud

14

WhiteWave Foods

13 Zie precies wat uw geld doet

16

Duurzame ontwikkelingsdoelen - Agenda voor een duurzame wereld

04

INDABA Voorwoord door Matthijs Bierman.

05

SPAARACTIE Spaarders steunen de vzw Straatverplegers.

08

CIRCULAIRE ECONOMIE Duurzaam omspringen met materialen en energie in een gesloten kringloop.

13

ZIE PRECIES WAT UW GELD DOET Vier gefinancierde projecten in beeld.

14

WHITEWAVE FOODS De voedselproductie van de toekomst in het Triodos beleggingsuniversum.

16

DUBBELINTERVIEW Peter Wollaert en David Leyssens geven uitleg bij de SDG’s, de duurzame ontwikkelingsdoelen.

19

DE SDG’S IN CIJFERS SDG’s: doelen voor een betere wereld.

20

MURCEKE KASTEL Reconversie Peelman: een tweede leven voor een industriepand.

22

TRIODOS-AANBOD Duurzaam sparen, beleggen en lenen. DE KLEUR VAN GELD is een uitgave van Triodos Bank en wordt gratis verstuurd naar klanten en partners om hen te informeren over de activiteiten van de bank.

VOORWOORD

DUURZAME ACTUALITEIT

4

5

INDABA DANK AAN OLIVIER MARQUET

Bovenaan de jaaroverzichten 2015: vluchtelingen onderweg op zoek naar veiligheid en onze solidariteit, en de terreuraanslagen met al de maatschappelijke vragen die ze oproepen. De grote bewegingen die 2015 tekenden, zullen eveneens 2016 en de volgende jaren kenmerken. Hun complexiteit laat geen eenvoudige oplossingen toe maar stelt wel aan ieder van ons de vraag hoe we ons verhouden tot die maatschappelijke uitdagingen: als overheid, bedrijf, organisatie en burger en hoe we handelen. Het gemeenschappelijke aan al die niveaus is dat het geen structuren zijn die handelen maar wel de mensen in die structuren, mensen die met elkaar in gesprek gaan. Nog in 2015, tijdens de COP21-Parijs heeft de wereld (hernieuwd) kennis gemaakt met een oude Zoeloe-techniek voor overleg tussen mensen in kleinere groepen waarin iedereen vrijuit kan en moet spreken: Indaba. Het bericht in de marge van het nieuws trok de aandacht, niet enkel omwille van de techniek en zijn positief resultaat op de COP21 maar vooral omdat het bericht aangeeft dat mensen creatief blijven zoeken naar nieuwe wegen van overleg die tot overeenstemming leiden. Indaba: het klinkt ook als een welkomstgroet. Matthijs Bierman Managing Director a.i.

Eind november heeft Triodos Bank Olivier Marquet gevraagd terug te treden als directeur van de Belgische vestiging. Dit omwille van een verschil in visie over de aanpak die nodig is in de komende jaren. Gedurende twaalf jaren waarin Olivier Marquet aan het hoofd stond, is de Belgische vestiging van de bank sterk gegroeid en heeft haar positie in de Belgische markt op vele fronten verstevigd. Als directeur van Triodos Bank heeft Olivier Marquet ook een belangrijke bijdrage geleverd aan het publieke debat in België over de rol van een bank in de economie en over de toegevoegde waarde van een duurzame, door waarden gedreven bank. Onder zijn leiding is Triodos Bank in België een zichtbare speler in de bankensector geworden. Triodos Bank en haar medewerkers danken Olivier Marquet voor zijn leiding en engagement.

Triodos Bank België mag zijn oprichter Frans De Clerck feliciteren. Sinds 2005 reikt de Stichting P&V de Burgerschapsprijs uit en beloont daarmee mensen die zich onderscheiden door ‘exemplarisch burgerschap’, zoals Professor Mark Elchardus, voorzitter van de Stichting, het verwoordt. Genomineerden worden elk jaar uit een andere bedrijfstak gekozen. Bij de laureaten van vorige edities vinden we ondermeer Amsterdams burgemeester Job Cohen, filmmakers Jean-Pierre en Luc Dardenne, kunstenaar Wannes Van De Velde, mensenrechtenactivisten Khady Koita en Stéphane Hessel en de organisaties Kif Kif en Les Térritoires de la Mémoire. Dit jaar mogen Eric Domb en Frans De Clerck dit bewonderenswaardige lijstje aanvullen. Frans De Clerck werd bekroond omdat hij door zijn parcours aantoonde dat succesvol ondernemen en respect voor maatschappij en milieu hand in hand kunnen gaan. Meer nog, dat net ondernemen kan bijdragen tot een rechtvaardiger wereld. De laudatio werd uitgesproken door Peter Blom, CEO van Triodos Bank. Hij wist dat Frans De Clerck het ‘type burger is dat een democratie zich wenst. Het gaat hem om de samenleving, een duurzame economie en een vibrerende cultuur. Die zorgen ervoor dat er echte levenskwaliteit ontstaat.’ Frans De Clerck kreeg, naast de eer van de onderscheiding, bovendien een beeld van kunstenaar Johan Tahon cadeau.

EXEMPLARISCH BURGERSCHAP VAN FRANS DE CLERCK

HÔPITAL ERASME In Anderlecht ligt een van Belgiës zeven academische ziekenhuizen. Het Hôpital Erasme, gebouwd in 1977, biedt momenteel plaats aan 858 bedden en maakt deel uit van de ULB (Université Libre de Bruxelles). Hôpital Erasme is in volle transformatie en plant aanzienlijke uitbreidingen. Genezen, onderzoek en onderwijs zijn de missies van het seculiere ziekenhuis. De activiteiten van Erasme omvatten alle gebruikelijke medische afdelingen zoals pediatrie, chirurgie, oncologie, geriatrie, revalidatie en een dagkliniek, maar het ziekenhuis is vooral gekend omwille van zijn deskundigheid inzake zware pathologie en zeldzame ziekten. Ook het departement neurochirurgie is internationaal vermaard, mede dankzij het werk van professor Jacques Brotchi, die er diensthoofd was van 1981 tot aan zijn emeritaat in 2007. Hôpital Erasme en de Faculteit Geneeskunde van de ULB zijn volledig geïntegreerd. De 2000 studenten volgen les op de campus in Anderlecht, vooral tijdens hun stage. Ook aan hen werd gedacht bij de uittekening van de plannen. Zo zullen zij meer ruimte krijgen voor studentenactiviteiten. Triodos Bank helpt een deel van de aanpassingen financieren na overname van een krediet.

DUURZAME ACTUALITEIT

SPAARACTIE SPAAR EN HELP EEN DAKLOZE OP WEG NAAR EEN WAARDIG BESTAAN. De organisatie Straatverplegers zet zich in voor de re-integratie van daklozen.

Spaar vóór 29 februari 2016 minstens 1.000 EUR extra en Triodos Bank schenkt 10 EUR aan Straatverplegers. Details en voorwaarden op www.triodos.be

24/04/2016 BIJEENKOMST CERTIFICAATHOUDERS TRIODOS BANK Dit jaar vindt onze jaarlijkse bijeenkomst plaats op zondag 24 april om 10.00u. Niet alleen certificaathouders, maar al onze klanten zijn welkom op deze editie! We blikken dan terug op de resultaten van het voorbije jaar en kijken vooruit naar de toekomst. U hebt de gelegenheid om in gesprek te gaan met de directieleden en medewerkers van de bank en met de leden van de Raad van Bestuur van de SAAT (Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank). U ontvangt begin maart een uitnodiging via onze nieuwsbrief.

ZIE PRECIES WAT UW GELD DOET

300 VOETBALVELDEN VOL ZON

INHULDIGING ZONNEPARK TIJDENS KLIMAATTOP Op 1 december 2015 werd in het Zuidwesten van Frankrijk het grootste zonnepark van Europa officieel ingehuldigd. De opening vond plaats tijdens COP21, de historische klimaattop van de Verenigde Naties. De leiders van alle 193 VN-lidstaten stemden in met een bindend klimaatverdrag. De globale temperatuurstijging moet onder de 2°C blijven, met een streefwaarde van 1,5°C. Om dat te bereiken, moet de uitstoot van broeikasgassen worden beperkt en dat kan alleen door een versnelde overschakeling naar hernieuwbare energie.

De zonnecentrale in Cestas, Gironde, is een uniek project. Een miljoen zonnecellen, geplaatst op een terrein van bijna 300 hectare, zullen genoeg stroom leveren voor tweeà driehonderdduizend mensen. Daarmee voldoet de centrale aan een energiebehoefte, vergelijkbaar met die van steden als Luik, Charleroi of Gent. Bovendien zal de elektriciteit aan 105 euro per MWh kunnen worden verkocht. Dat is een derde van de prijs van zonne-energie in 2010 en goedkoper dan de elektriciteit opgewekt door toekomstige kernreactoren. Initiatieven als dit zonnepark lijken erop te wijzen dat de doelen in het nieuwe klimaatverdrag haalbaar zijn, mits een bewuste stap richting duurzaamheid door overheden, de industrie en de individuele consument. Triodos Bank is dan ook trots een deel van deze uitzonderlijke installatie te kunnen financieren. Het project sluit naadloos aan bij de energievisie van Triodos Bank. Als u daarover meer wil weten, kan u online de video bekijken. WWW.DEKLEURVANGELD.BE/DEENERGIEVISIE-VAN-TRIODOS-BANK (Foto: AFP)

8

CIRCULAIRE ECONOMIE: AFREKENEN MET RECHTLIJNIG DENKEN. Waar komen onze producten vandaan, en waar gaan ze heen na gebruik? “Onze leveranciers produceren de stukken, wij fabriceren het product, en na consumptie wordt het weggegooid”, is een antwoord dat nog te veel ondernemers vandaag vanzelfsprekend vinden. Een nieuwe generatie entrepreneurs wil komaf maken met dat stramien van ontginnen-maken-weggooien.

AFREKENEN MET RECHTLIJNIG DENKEN tekst STEFAAN VANDIST

DOSSIER CIRCULAIRE ECONOMIE

9

De circulaire economie is alles wat de lineaire waardeketen níet is. Door de economische waardeketen te sluiten tot een gesloten kringloop, wil ze al van bij het begin – vanaf het ontwerp van een product en van het verdienmodel –duurzamer omgaan met materiaal en energie. Het mooie is dat dit niet enkel een groen succesverhaal oplevert, maar ook een verhaal van efficiëntie, innovatie en voorsprong. We laten de ondernemers aan het woord die het pad effenen naar een circulaire economie.

INVESTEREN IN DE CIRCULAIRE ECONOMIE

Licht kopen in plaats van lampen Stel je voor, je gaat naar een lichtfabrikant en zegt: “Ik heb zoveel uren licht nodig in mijn gebouw per jaar. Het plaatsen van armaturen en elektriciteit laat ik aan jullie over, maar ik wil enkel licht kopen, geen lampen.” Allicht zal de verkoper je met gefronste wenkbrauwen aanstaren. Toch stelde architect Thomas Rau exact die vraag aan Philips Lighting. Met zijn architectenbureau zoekt Rau permanent de grenzen van duurzame innovatie op, ook in de lichtplannen van zijn ontwerpen. Hij kon de ingenieurs van Philips overtuigen van een revolutionair idee, en zo ontstond een totaal nieuw businessmodel. Philips Pay Per Lux is een service die holistische lichtplannen ontwikkelt op maat. Hierbij ligt de verantwoordelijkheid voor het energie- en materiaalverbruik bij de fabrikant. Zo zal de luchthaven van Schiphol binnenkort de factuur betalen voor verlichting op circulaire basis, terwijl Philips eigenaar blijft van de armaturen en de installaties. De producent heeft er alle belang bij dat de apparatuur lang meegaat, terwijl dat voor verkopers in de regel niet interessant is, omdat ze dan minder snel nieuwe spullen kunnen verkopen. “Het is een mooi voorbeeld van een product-dienstcombinatie,” legt Ronny Jongen uit. Als verantwoordelijke voor KMO’s en social profit organisaties bij Triodos Bank heeft hij ervaring met het vinden van financiering voor dit soort aanbiedingen. “Op basis van dit businessmodel wordt het voor kleinere organisaties haalbaar om industriële installaties te plaatsen die anders qua investering te zwaar zijn. Al zijn er nog wat kinderziektes om mee af te rekenen.”

De beleggingsfondsen van Triodos Bank investeren in mondiale ondernemingen die het voortouw nemen binnen een groeiende circulaire economie. Zo organiseert H&M zelf de ophaling van oude kleding, Saint-Gobain recyclet glas en gipsplaten, en Interface, LKQ en First Solar doen hetzelfde voor respectievelijk tapijttegels, auto-onderdelen en zonnepanelen.

Betalen voor gebruik in plaats van bezit Start-up financiering vinden, bijvoorbeeld, is geen sinecure. Marcel Peters, die vorig jaar zijn start-up Bundles uit de grond stampte, mocht het aan den lijve ondervinden. Peters wil met Bundles wasabonnementen verkopen in plaats van wasmachines. “Vanaf 14,95 euro per maand heb je een wasabonnement, inclusief een degelijke wasmachine van Miele bij je thuis. Op die manier kunnen huishoudens wassen in een degelijke en zuinige machine, zonder een grote investering te doen.” Terwijl zijn klanten-

bestand groeit, en fabrikanten van machines en wasmiddelen aan een steeds betere dienstverlening meewerken, ambieert Peters dat wassen in een nagelnieuwe topmachine goedkoper én duurzamer wordt dan wassen in een oud model. Om te investeren in topmachines van Miele had hij echter flink wat startkapitaal nodig. Dit type businessmodel is nog onbekend terrein voor banken en daarom moest Peters zoeken naar een alternatieve financieringsoplossing. Hij slaagde erin de eerste 100 wasmachines te financieren via crowdfunding. De kosten voor zijn personeel, de verkoop en administratie worden gedekt door een investering van 300.000 euro van onder andere Miele. Peters: “Belangrijk om investeerders te overtuigen en een product-dienstcombinatie te doen slagen is dat de restwaarde van een machine stabiel en hoog is, nadat het abonnement is afgelopen. Daarom is onderhoud en goed gebruik tijdens de gebruiksfase even cruciaal als ontwerp en materiaalkeuze.” Materiaalpaspoort De circulaire economie draait om veel meer dan enkel recycleren, zegt Sam Deckmyn, community manager bij Plan C, het knooppunt voor circulaire economie in Vlaanderen. “In het bedrijfsleven is er wel degelijk de wil om reststromen en gerecycleerd materiaal te gebruiken als grondstof, maar dan moeten die materialen wel zuiver en homogeen zijn.” Daarom zijn er dringend standaarden nodig: een soort materiaalpaspoort voor gerecycleerd materiaal. Dat is niet alleen belangrijk voor toepassingen die in aanraking komen met voeding (omwille van gezondheidsrisico’s), maar net zo goed voor, pakweg, autobanden. Zo is rubbergranulaat uit gerecycleerde autobanden bruikbaar in tal van toepassingen, onder meer in de aanmaak van nieuw asfalt, als akoestisch materiaal of bij de aanleg van sportterreinen. Deckmyn: “Het is belangrijk dat we circulaire economie en gesloten kringlopen ruimer zien dan louter ‘recycleren’. Het is niet zo dat iedere autoband opnieuw een autoband moet worden. Je moet het zien als een groot netwerk van gesloten kringlopen.”

Hoe meer we delen, hoe meer we hebben Ook de deeleconomie kan als een onderdeel van de circulaire economie worden beschouwd. Deelplatformen veroveren stilaan de wereld. Denk maar aan het overweldigende succes van sites om werkgereedschap te delen als Peerby/WijDelen in Gent of Tourne-vie in Brussel. De kern daarvan is collectieve en gedeelde waardecreatie door intense samenwerking op basis van vertrouwen en wederkerigheid. “Na een eigen woning is het duurste bezit van heel wat gezinnen hun auto, en die staat voor 90 procent van de tijd gewoon op straat.” Op basis van die vaststelling lanceerde Maarten Kooiman in 2013 zijn bedrijf Tapazz, dat gebruikers helpt hun auto beter te valoriseren. Eén auto kan theoretisch 12 mensen voorzien in hun mobiliteitsbehoefte. Zo hoeven er heel wat auto’s niet geproduceerd te worden en kunnen burgers aanzienlijk besparen op hun mobiliteitsuitgaven. Met Tapazz is hij nu op zoek naar partners om zijn businessmodel ingang te doen vinden in de bedrijfswereld. Met een mobiliteitsbudget als onderdeel van het salarispakket wil Tapazz een duurzaam alternatief bieden voor de bedrijfswagen. Verschillende studies bevestigen dat wanneer mensen geen eigen wagen meer hebben en beroep doen op een autodeeldienst, het aantal kilometers per individu per jaar soms met 90 procent afneemt. Zen Car speelt daar handig op in met een autodeeldienst in Brussel die haar eigen vloot uitbaat. Het bedrijf heeft 66 auto’s, drie type elektrische wagens, en 27 stations waar je auto’s kan afhalen en terugbrengen na gebruik. 3,8 miljard jaar evolutie als inspiratie De beste inspiratie voor besturingssytemen van de circulaire economie is natuurlijk te vinden bij moeder natuur zelf. Onze hele biosfeer draait op hernieuwbare energie, waarbij ecosystemen gebruik maken van lokaal beschikbare en hernieuwbare grondstoffen. Biomimicry, technologische innovatie afgekeken van moeder natuur, is hoe langer hoe meer ook in België een inspiratiebron voor circulaire start-ups. Het voordeel van

“Als je kijkt naar alle innovatie in mobiliteit, lijkt het wel alsof realtime data de voornaamste brandstof wordt in de transportsector. Zo realiseren we steeds betere mobiliteit met steeds minder auto’s. Een auto wordt een accessoire voor de smartphone.” Maarten Kooiman

DOSSIER CIRCULAIRE ECONOMIE

10

DOSSIER CIRCULAIRE ECONOMIE

11

“Voor de hackers van morgen is de natuur een soort app store met een eindeloos potentieel aan toepassingen. Micro-organismen worden de nieuwe hardware, en hun genoom en metabolisme de software.”

Tom Domen >

50% Is het gemiddeld aandeel van grondstofkosten van de totale bedrijfskosten in een Vlaamse KMO, dus veel hoger dan de energieof de personeelskosten.

18% Gemiddeld gaat 18% van de grondstoffen verloren. De bijhorende verloren kosten, bestaande uit verloren aankoopkosten, verloren fabricagekosten en afvalfacturen, bedragen gemiddeld 19% van de totale productie-gerichte bedrijfskosten.

2%

Een vermindering van de grondstofverliezen met 10% leidt in principe tot een besparing van gemiddeld 2% op de totale bedrijfskosten.

(Bron: Cijfers materialenscan OVAM)

die zogenaamde ‘groene chemie’ is dat ze geen energieverslindende processen vereist, en enkel aan de slag gaat met natuurlijke grondstoffen, vaak zelfs afvalof reststromen uit de land- en tuinbouw. Een mooi voorbeeld daarvan vinden we bij Olivier de Brauwere en Sébastien Morvan, die met hun Brussels Beer Project zelf aan het brouwen en fermenteren sloegen om iets te doen aan de voedselverspilling. Maar liefst 12 procent van onze voedselverspilling bestaat uit vers brood dat niet verkocht raakt in de supermarkt. De jonge ondernemers toveren dat industriële overschot om in een economische opportuniteit door van brood het basisingrediënt te maken van hun Babylone Beer. Op basis van een recept uit de oudheid, meer bepaald van bij de Babyloniërs, die 7000 jaar geleden al brood fermenteerden om er een vrij bitter bier mee te brouwen, zetten de Brauwere en Morvan een lokaal, modern bier in de markt. Ze doen daarvoor intensief beroep op co-creatie en crowdfunding: nieuwe smaken worden ontwikkeld in nauwe dialoog met consumenten tijdens proeverijen. De voorfinanciering van het productieproces bekomen ze door de verkoop van wat ze zelf noemen ‘beer-forlife-abonnementen’. Wie intekent, krijgt voor 140 euro per jaar een mooie voorraad aan bijzondere bieren. Delhaize engageert zich als partner voor de aanvoer van onverkocht brood, en heeft Babylone Beer sinds kort ook in de rekken. De biologische kringloop inspireerde ook één van de Belgische pioniers van de circulaire economie: Ecover. Na 3,8 miljard jaar zijn de reinigingsprocessen uit de natuur fascinerende, geoptimaliseerde, maar vooral leerzame systemen.

“De waskracht van de oppervlakte-actieve stoffen in onze producten is geïnspireerd op het metabolisme van gisten in hommelkolonies,” vertelt Tom Domen, long term innovation manager bij Ecover. “Door op grote schaal koolzaadolie te fermenteren in bioreactoren, imiteren we dat proces. Het resultaat is wat we met trots ‘ecosurfactants’ noemen.” Financier van verandering Ronny Jongen en zijn team bij Triodos Bank zijn al vaak in aanraking gekomen met de kringloopeconomie. Recyclage, terugname van goederen en verwerking tot nieuwe materialen hebben vaak een sociale component, en met sociale economie heeft Triodos Bank een ruime ervaring. Denk maar aan kredietklanten zoals de GroupeTerre, Kringloopwinkels en Orka Relighting.Voor financiers is de circulaire economie een uitdaging. Enerzijds is het potentieel enorm: van de bouwsector, de maakindustrie, de voedingssector tot de textiel- en retailsector. Anderzijds spreken we bijna steeds over nieuwe business modellen die Triodos Bank dwingen om keuzes te maken. Financieren we de aanbieder die het eigenaarschap van het product op zich neemt? Of moeten we het gebruik financieren en ervoor zorgen dat de dienst voor de eindgebruiker ook een besparing oplevert? Nieuwe business modellen hebben ook nieuwe waarborgstructuren nodig. In de circulaire economie dienen we te kijken naar cashflow en de onderliggende activiteiten, en is de (rest)waarde van investeringsgoederen minder van belang.

Olivier de Brauwere en Sébastien Morvan zetten met hun Babylone Beer een modern bier in de markt, met veel body en toetsen van exotisch fruit en geroosterd brood. De voorfinanciering van het productieproces bekomen ze door de verkoop van hun ‘beer-for-lifeabonnementen’. Wie intekent, krijgt voor 140 euro per jaar een mooie voorraad aan bijzondere bieren.

KEN JE KLANTEN Marcel Peters heeft als startup een scherp inzicht in de markt. In zijn eigen klantenbestand onderscheidt hij 4 marktsegmenten die openstaan voor product-dienstcombinaties: 1. Mensen met een defecte wasmachine die geen geld hebben om een nieuwe te kopen. 2. Alleenstaanden, starters, expats, mensen die flexibel willen blijven. 3. De ecologisch bewuste consument en early-adopter. Mensen die geavanceerde diensten willen afnemen die goed zijn voor het milieu en de portemonnee. 4. Ouderen, mensen met een beperking en langdurig zieken die maximaal ontzorgd willen worden.

Marcel Peters, > founder Bundles

“De natuur is een onuitputtelijk, levend reservoir om innovatieve oplossingen uit te putten voor de circulaire economie.” Tom Domen, long term innovation manager bij Ecover

12

GEVONDEN: GENERATION T In oktober 2015 organiseerden The Shift en Act4Change de zoektocht naar Generation T. Via de website van The Shift kon je jezelf of een andere jonge ‘change maker’ nomineren. Intussen koos een jury de honderd profielen voor 2015. Generation T brengt landbouwers, ingenieurs, kunstenaars, maatschappelijk werkers, milieu-activisten, uitvinders, bankiers en mensen uit nog veel meer andere takken samen. Wat ze gemeen hebben, zijn plannen voor een toekomst waarin duurzaam ondernemen en handelen een globale impact zullen hebben. Dat is hun uitgesproken ambitie. Of, zoals een Generation T’er het uitdrukt: “We weten al hoe we de planeet kunnen redden. Wat we nu nodig hebben, zijn gemotiveerde mensen om het te doen.” Generation T is een forum waar deze pioniers elkaar kunnen treffen en ideeën uitwisselen. Ze krijgen toegang tot het duurzaamheidsnetwerk van The Shift, extra aandacht in de media en ondersteuning bij hun initiatieven. Zo zal een aantal van hen een coaching volgen, aangeboden door HR partner Hay Group. Ook was een delegatie van Generation T aanwezig op de klimaattop in Parijs en het evenement The Foodture, waar werd gebrainstormd over de toekomst van de voedingsector. De jongeren van Generation T staan te popelen om met u samen te werken. U vindt alle honderd profielen op WWW.GENERATION-T.BE.

Al meer dan twintig jaar is Amazone het Kruispunt Gendergelijkheid in België. De organisatie vormt een link tussen de vrouwenbeweging, de overheid en de academische wereld. Amazone is in die zin het kloppende hart van de vrouwenbeweging. De vzw runt de kantoren van een twintigtal vrouwenorganisaties die in het Amazonehuis zijn gehuisvest, en biedt logistieke ondersteuning via een professionele congresinfrastructuur en een stijlvol slowfood restaurant. Tegelijk verzamelt en ontsluit het Documentatiecentrum genderbeleid van Amazone de onuitgegeven beleidsdocumenten van de verschillende stakeholders. Sinds kort is Amazone voor ons land het National Focal Point van het European Institute of Gender Equality (EIGE). Voor zijn missies ontvangt Amazone structurele subsidies van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen (IGVM). Amazone beperkt zijn activiteiten echter niet tot initiatieven in het kader van de gendergelijkheid. Sinds eind 2013 is Amazone ook een plaatselijk initiatief voor de ontwikkeling van de werkgelegenheid (PIOW). Daarvoor werkt het samen met de OCMW’s van SintJoost-ten-Noode, Ukkel en Grimbergen. Met dit integratieprogramma biedt Amazone mensen die moeilijk toegang vinden tot de arbeidsmarkt nieuwe kansen via gepersonaliseerde coaching in het restaurant of congrescentrum. Amazone past zijn duurzame missie ook binnen de eigen muren consequent toe. De Amazonegebouwen worden duurzaam beheerd. Als gecertificeerde ecodynamische onderneming ontving de vzw het Tweesterrenlabel van het Brusselse Gewest. WWW.AMAZONE.BE

AMAZONE: MEER DAN GENDERGELIJKHEID

TRIODOS AWARD VOOR GROENE STARTER

CNDG Het ziekenhuis Notre-Dame de Grâce in Gosselies - tussen Charleroi en het zuiden van Waals-Brabant - profileert zich met een aanpak op mensenmaat en een breed aanbod van toegankelijke en kwalitatieve medische zorgen. De gebouwen dateren van 1979 en werden recent grondig gerenoveerd met behulp van duurzame en vernieuwende technieken.

ETHICAL PROPERTY EUROPE is de pionier inzake verenigingscentra in België. Hun ecologisch gerenoveerde Mundo-centra bieden de huurders een gedeelde duurzame infrastructuur. Het meest recente project, Mundo-J, werd eind 2014 geopend in de Europese wijk en groepeert verenigingen die zich toeleggen op jeugd- en studentenwerking.

Tijdens de slotsessie van de Brussels Sustainable Economy Academy 2015 is Ariane Agnus van EnVie bekroond met de Triodos Sustainable Impact Award (goed voor 2.500 euro). EnVie, het startend één-vrouwtraiteurbedrijf van Ariane biedt veganistische en vegetarische kooklessen en traiteurdiensten aan in het Brusselse. De bedrijfsnaam zegt evenveel over het enthousiasme en de overtuigingskracht van de jonge onderneemster. Met de prijs zal zij een professionele keuken kunnen inhuren om de eerste klanten binnen te halen. De BSE Academy promoot groen ondernemerschap in het Brussels Gewest. Acht teams van startende groene ondernemers werden geselecteerd voor een traject van opleidingen en persoonlijke coaching. De winnaar van de BSE Award 2015 was ‘Quiet Piano’ - stil voor de buren, terwijl de pianist wel de muziek op volle sterkte hoort – dankzij een geluidsdempende pianohoes. Het was de vierde editie van de BSE Academy, een initiatief van Impulse. brussels (voorheen het Brussels Agentschap voor Ondernemingen), met als partners ICHEC Brussels Management School, Be Angels, Village Partenaire, Groupe One en Triodos Bank.

De 12 windturbines van FORTECH - WASE WIND in het Waasland en Scheldeland produceren groene stroom, die geleverd wordt bij 1.500 gezinnen en bedrijven in de eigen regio. Ook de gemeentebesturen die de windturbines op hun grondgebeid hebben, nemen de windstroom af.

GINKGO-FONDS is een investeringsfonds dat verlaten en vervuilde industriële terreinen op een duurzame manier saneert. Voor het project ‘Les jardins de l’Orne’ wordt een terrein van 9 hectare op de grens van Mont Saint-Guibert en Court-Saint-Etienne volledig gezuiverd met de meest ecologische technieken.

WWW.BSEACADEMY.BE

Zie precies wat uw geld doet Triodos Bank staat voor transparantie. Op onze website kunt u altijd zien wat we financieren dankzij uw spaargeld: duurzame ondernemingen en organisaties met toekomst.

triodos.be

DUURZAAM INNOVEREN

14

15

“WhiteWave Foods heeft de ambitie om de manier waarop we eten in positieve zin te verbeteren. Bovendien benadrukt het bedrijf dat de manier waarop een product wordt gemaakt minstens zo belangrijk is als het product zelf.”

WHITEWAVE FOODS

DUURZAAM ETEN Samen zijn we met zo’n 7,3 miljard mensen op aarde en jaarlijks komen daar ongeveer 80 miljoen mensen bij. De groeiende wereldbevolking brengt heel wat uitdagingen met zich mee op het vlak van globale voedselvoorziening. Stagnerend landbouwrendement en stijgende vleesconsumptie zetten de voedselproductie stevig onder druk. Het Amerikaanse WhiteWave Foods biedt alvast een toekomstgerichte oplossing: plantaardige voeding die een gezond zuivel- en vleesalternatief aanbiedt met een 50% tot 75% lagere ecologische voetafdruk.

tekst ELISE WOUTERS

Het bedrijf kiest strategisch voor duurzame voedselproductie en stimuleert duurzame consumptie. Triodos Research screende WhiteWave Foods voor Triodos Investment Management (TIM) op verschillende duurzaamheidscriteria, waaronder het gebruik van genetisch gemodificeerde organismen (ggo’s) en het respecteren van arbeidsrechten. WhiteWave Foods voldeed aan alle criteria om in het Triodos Beleggingsuniversum te worden opgenomen. Voordeel voor mens en planeet Terwijl de naam WhiteWave Foods misschien niet meteen een belletje doet rinkelen, klinken zijn Europese merken Alpro en Provamel wellicht bekender. WhiteWave Foods biedt een breed gamma aan sojadranken aan, alsook desserts, margarines en vleesvervangers. Plantaardig voedsel laat een 50% tot 75% kleinere ecologische voetafdruk na dan dierlijk voedsel, omdat de

Ton Rennen, Sustainability Analyst bij Triodos Research

productie minder water en land verbruikt en minder CO2 uitstoot. Volgens het bedrijf is plantaardige voeding ook een essentiële component van een gezond en evenwichtig dieet. 25% tot 50% van de WhiteWave Foods producten hebben een biologisch label. Aangezien de vraag naar bio gestaag stijgt, zet het bedrijf volop in om dit aandeel nog te verhogen. Dit gebeurt onder andere door de recente overname van de Amerikaanse Earthbound Farm, de grootste bioboerderij van de Verenigde Staten. De onderneming streeft er ook naar om afval, waterverbruik, impact op de biodiversiteit en uitstoot van broeikasgassen te verminderen in haar fabrieken en boerderijen. Verandering bij mondiale ondernemingen De kern van de beleggingsvisie van

Triodos Bank is de overtuiging dat de meest succesvolle ondernemingen er op lange termijn in slagen een goede balans te realiseren tussen financiële resultaten enerzijds, en sociaal en ecologisch rendement anderzijds. Triodos Bank beschouwt geld als een middel om positieve veranderingen mogelijk te maken, en zo de transitie naar een duurzame economie te versnellen. Zorg dragen voor mens en planeet zijn dus even belangrijk als financiële opbrengst. Een kleine positieve verandering bij een mondiale onderneming kan immers een grote impact binnen een sector hebben. Het voeren van een actieve dialoog met deze bedrijven helpt om de duurzaamheidsprestaties te verbeteren. Dialoog heeft een drieledig doel: versterken van het duurzaamheidsbewustzijn bij ondernemingen, invloed uitoefenen op het bedrijfsbestuur én duurzaam

rendement voor aandeelhouders op de lange termijn behalen. Rosl Veltmeijer, manager van Triodos Research, verduidelijkt: “Ik ben vooral trots dat onze vragen blijkbaar tot gedragsverandering leiden.” Zo kaartte Triodos Research het thema van genetische modificatie en gemodificeerde voedingsgewassen (ggo’s) aan bij WhiteWave Foods. Triodos Bank wijst het gebruik van ggo’s af en eist dat bedrijven het gebruik ervan verminderen en inzichtelijk maken. Aangezien een groot deel van de WhiteWave Foods producten bio is, en dus verplicht ggo-vrij, voldoet het bedrijf aan de minimumeisen. In dialoog met Triodos Research ontwikkelt het bedrijf nu ook strategieën voor hun niet-bio producten. WhiteWave Foods steunt het Non-GMO project in de Verenigde Staten, alsook initiatieven rond de correcte etikettering van ggo-producten.

TRIODOS INVESTMENT MANAGEMENT BEKROOND Vijf jaar op rij werd Triodos Investment Management bekroond als de beste beheerder van duurzame fondsen door de De Standaard/La Libre Belgique Fund Awards.

ONTMOETING

16

SDG’S AGENDA VOOR EEN

DUURZAME WERELD Eind september 2015 keurden de 193 VN-lidstaten de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) goed. Deze nieuwe set van 17 universele doelen die tegen 2030 moeten gehaald worden, breit een vervolg aan de millenniumdoelstellingen die eind 2015 kwamen te vervallen. Peter Wollaert (CIFAL Flanders) en David Leyssens (The Shift) geven tekst en uitleg bij deze nieuwe doelen voor een duurzame wereld. tekst & foto’s LISA DEVELTERE

Peter Wollaert is Managing Director bij CIFAL Flanders, een trainingscentrum dat verbonden is aan UNITAR, de opleidingsen onderzoeksinstelling van de Verenigde Naties. David Leyssens is Co-Executive Officer van The Shift, het nieuwe Belgische duurzaamheidsnetwerk dat ontstond na de samensmelting van KAURI en Business & Society Belgium. Peter Wollaert en David Leyssens zullen elk met hun organisatie aan de slag gaan met de SDG’s. Wat houden de duurzame ontwikkelingsdoelen juist in? Peter Wollaert: “De SDG’s zijn een wereldwijde politieke agenda ter versterking van duurzame ontwikkeling voor de komende vijftien jaar. Ze bieden een kader waarrond beleid kan gemaakt worden. Een beleid dat de uitdagingen kan opvangen waar de wereld nu al voor staat, maar zeker wanneer we met 2 miljard meer mensen zullen zijn in 2050. Het is de eerste keer dat zo’n brede agenda door alle VN-lidstaten samen werd goedgekeurd.” Wat is het verschil met de acht millenniumdoelen van 2000? David Leyssens: “De 17 SDG’s zijn veel ambitieuzer dan de millenniumdoelstellingen, omdat ze veel meer dan enkel de ontwikkelingsagenda bevatten. De milieudoelstellingen zijn veel meer uitgewerkt en er zitten heel veel elementen in die het bedrijfsleven moeten aanspreken.” Peter Wollaert: “De SDG’s zijn in de eerste plaats een actieagenda voor natiestaten,

maar daarnaast worden ook de lokale besturen gemobiliseerd om deze agenda mee haalbaar te maken. Dat is helemaal nieuw.” Twee lijnen nodig Jullie geven regelmatig trainingen over de SDG’s. Er zijn 17 doelen en 169 targets. Is dat niet nogal complex om uit te leggen? Peter Wollaert: “Het is eigenlijk geen complexe agenda. Je kan de doelstellingen opdelen in vijf grote thema’s, vijf P’s. De eerste drie P’s zijn vrij gekend: people, planet en profit of hier ‘prosperity’ genoemd. Deze worden aangevuld met peace en partnership. Op basis van deze vijf P’s kan je de agenda heel duidelijk uitleggen.” Hoe kunnen lokale besturen een globale agenda als die van de SDG’s uitvoeren? Peter Wollaert: “De agenda heeft concrete doelstellingen en de uitdaging bestaat erin om die te vertalen naar het lokale beleid. Bijna alle steden en gemeenten hebben een mondiale agenda, bijvoorbeeld als fairtradegemeente of via een stedenband. Ze hebben ook een sociale agenda, die ze uitvoeren via de OCMW’s, en een milieubeleid, zoals klimaatneutrale steden. Doel 4 spreekt over hoogwaardig onderwijs voor iedereen. In Antwerpen verlaat 23 procent van de 18-jarigen de middelbare school zonder attest. De schepen van onderwijs in Antwerpen weet dus wat hem te doen staat. De vraag is of men bereid zal zijn om de SDG-agenda te bekijken en te zeggen: ‘Wij gaan daar nu werk van maken.’ Wij

zullen er met CIFAL mee voor proberen zorgen dat politici naar aanleiding van de komende gemeenteraadsverkiezingen de agenda kennen en zich er tegenover gaan positioneren. Als kmo-land zijn we zeer afhankelijk van een lokale setting. Tegelijkertijd zijn veel kmo’s aan het internationaliseren. Als de lokale beleidsmakers al de SDG’s mee opnemen om het beleid te sturen, kan dit voor een stuk rechtszekerheid creëren voor ondernemingen. Voor lokale politici zijn de SDG’s een goudmijn: het is één agenda die zo breed is dat iedereen wel ergens een rechtstreekse link vindt met zijn beleid of standpunten.” Hoe kan een organisatie met de agenda aan de slag gaan? David Leyssens: “Ik denk dat er een belangrijk verschil is tussen hoe overheden en organisaties met de agenda omgaan. Voor overheden is het vrij duidelijk. De Bertelsmann Stiftung heeft onlangs een eerste nulmeting gedaan waaruit blijkt dat België goed scoort op de sociale thema’s. De grote uitdagingen liggen bij energie en water, dus daar moet aan gewerkt worden. Voor individuele organisaties is het belangrijk om prioriteiten te stellen en te kijken op welke elementen je het meeste impact hebt. Voor een energiemaatschappij is doel 7 ‘Duurzame en betaalbare energievoorziening’ relevanter dan doel 2 ‘Geen honger’.” Peter Wollaert: “Iedereen kan de agenda intern gebruiken, als een soort van spiegel, om te kijken waar je staat op vlak van

“Ik hoop dat er meer initiatieven komen zoals de Klimaatzaak, die overheden herinneren aan de doelstellingen die ze op het internationale toneel ondertekenden.” Peter Wollaert

ONTMOETING

18

AGENDA 2030 STEUNT OP 5 PIJLERS

1 Mens leven in waardigheid

“Lobby vanuit bedrijven rond milieuthema’s is niet evident, maar ik verwacht dat dit meer en meer zal gebeuren.”

2 Planeet de planeet beschermen

Rechtszekerheid creëren Is er een verschil in verantwoordelijkheid naargelang de grootte of draagkracht van een organisatie? Kan en moet een kmo evenveel doen als een multinational? David Leyssens: “We zien dat grote bedrijven vaak meer systemen hebben om aan de slag te gaan met de SDG’s. Veel kmo’s vinden het moeilijk om te begrijpen wat ze met de SDG’s kunnen aanvangen. Anderzijds zie je dat kleine bedrijven duurzaamheid gemakkelijker strategisch verankeren dan grote bedrijven. Ze zullen sneller op topniveau een lange termijn engagement aangaan rond duurzame ontwikkeling en linken leggen met innovatie en radicale verandering.” Peter Wollaert: “Hierbij speelt leiderschap een belangrijke rol. Zeker bij familiebedrijven is de visie en betrokkenheid van de familie zeer belangrijk. Wanneer hun visie maatschappelijk verankerd is, zullen ze snel hun weg vinden in de SDG’s.” Eén en ondeelbaar Is het even moeilijk om een vzw als een bedrijf rond de SDG’s te engageren? David Leyssens: “We merken vanuit The Shift dat er wel een uitdaging in zit om het bedrijfsleven rond zo’n set van doelen te engageren. Veel Noord-Zuid- en middenveldorganisaties hebben tussen 2000 en nu gewerkt met de millenniumdoelstellingen. Voor bedrijven is het nieuw om hun eigen

17 DOELEN VOOR EEN BETERE WERELD De duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) zijn een nieuwe set van 17 doelstellingen voor een duurzame wereld tegen 2030:

3 Voorspoed een leven dat ontplooiingskansen biedt

1. Geen armoede 2. Geen honger 3. Goede gezondheid 4. Kwaliteitsonderwijs 5. Gendergelijkheid

4 Vrede vrij van angst en geweld 5 Partnerschap een vernieuwde mondiale solidariteit waar iedereen aan meedoet opdat niemand achterblijft

David Leyssens

duurzaamheidsthema’s zoals gendergelijkheid en energie. Daarnaast kan je de doelen extern bekijken: in functie van je kernactiviteiten en impact op de maatschappij. Je hebt altijd twee lijnen nodig. Enerzijds moet je goed weten waar je grootste potentiële negatieve impact op de samenleving is. Dat is het belangrijkste werkpunt. In het beste geval kan je dat omzetten in positieve impact. Anderzijds is er het laaghangend fruit: een doel binnen het kader van de SDG’s dat je op korte tijd kan behalen. Dat kan zeer motiverend werken.” David Leyssens: “Bij veel bedrijven die naar onze workshops kwamen was het een aangename verrassing om te zien hoeveel linken er met de businesscase kunnen gemaakt worden. Het doel rond duurzame energie is bijvoorbeeld niet geformuleerd als een ideologisch doel, maar het ziet er economisch uit.”

FEITEN & CIJFERS

19

duurzaamheidsinspanningen te linken aan een wereldwijd verhaal met doelen naar 2030 toe. Vaak hebben bedrijven zelfs nog geen duurzaamheidsagenda, dan is het nog moeilijker.” Peter Wollaert: “Ik sluit niet volledig aan bij wat David zegt. Deze agenda is, net zoals de mensenrechtenagenda, één en ondeelbaar. Je mag er niet één element uithalen en zeggen: ‘Dit vind ik interessant en dit niet.’ In die zin is het een bijzonder uitdagende agenda voor de civiele maatschappij, want het betekent dat ze transversaler naar duurzaamheid moet kijken. Ik denk dat dat voor bedrijven een gemakkelijkere opdracht is dan voor ngo’s, die per thema georganiseerd zijn. Onze vakbonden zullen bereid moeten zijn om over het muurtje te kijken en de milieuorganisatie zal bereid moeten zijn om te kijken hoe ze ook sociaal het verschil zullen kunnen maken. Veel groene initiatieven zijn op dit moment asociaal. Het is vooral de middenklasse die zich een zonnepaneel op zijn dak kan permitteren, niet de mensen die in sociale woningen wonen. Omgekeerd zijn sociale maatregelen niet altijd ecologisch. We zien bijvoorbeeld telkens weer bedrijven waar op vraag van de vakbonden een bedrijfswagen in het verloningspakket opgenomen wordt.” Zijn de SDG’s niet te vrijblijvend? Peter Wollaert: “Dat het akkoord zelf juridisch niet afdwingbaar is, maakt het daarom niet vrijblijvend. De VN verwacht nationale actieplannen en de vorderingen zullen jaarlijks worden opgevolgd. Bovendien komen er thematische conferenties, zoals de klimaatconferentie, waar bindende afspraken gemaakt zullen worden. Ik hoop dat er daarnaast meer initiatieven komen zoals de Klimaatzaak, die overheden herinneren aan de doelstellingen die ze op

het internationale toneel ondertekenden.” David Leyssens: “In Brussel is een burgerbeweging ontstaan ‘Ieder kind een stoel’ die net zoals bij de Klimaatzaak een rechtszaak aanspant tegen de overheid omdat ze vindt dat die haar onderwijsdoelen niet haalt. In het Nederlandstalige onderwijs in Brussel kregen vorig jaar namelijk 2100 kinderen geen plaats. Als burgers de Belgische overheid uitdagen om haar engagementen rond kinderrechten te halen, kan dat een extra dynamiek geven om de SDG rond onderwijs minder vrijblijvend in te vullen. Zeker wanneer België volgend jaar in de VN-Mensenrechtenraad zetelt, is het belangrijk om rekening te houden met dergelijke signalen van burgers.” Beleidsbarrières Peter Wollaert: “Deze agenda komt ook niet zomaar uit de lucht gevallen. Bijna alle doelstellingen zijn gebaseerd op bestaande internationale normen en verdragen, zoals de internationale arbeidsnormen. De SDG’s geven zo ook nieuwe zuurstof aan heel wat internationale regelgeving die wel bestaat, maar onvoldoende opgevolgd wordt.” David Leyssens: “Bedrijven of organisaties die de duurzame ontwikkelingsagenda willen halen, botsen soms op beleidsbarrières. 120 van onze leden hebben expliciet een engagement opgenomen rond klimaatverandering en engageren zich om 40 tot 70 procent minder CO2 uit te stoten. Maar daarnaast besloten ze zich ook in het maatschappelijke debat te mengen en zich te outen als klimaatambassadeurs. Deze 120 bedrijven en ngo’s hebben naar aanleiding van de klimaattop in Parijs aangegeven dat ze van de Belgische beleidsmakers meer leiderschap verwachten rond het klimaatthema.”

193

6. Schoon water en sanitaire voorzieningen 7. Duurzame energie 8. Goede banen en economische groei 9. Innovatie en infrastructuur 10. Verminderde ongelijkheid 11. Duurzame steden en gemeenschappen 12. Verantwoorde consumptie en productie 13. Klimaatactie 14. Duurzame oceanen 15. Duurzaam landgebruik 16. Vrede en gerechtigheid

LANDEN

17. Samenwerkingsverbanden voor duurzame ontwikkeling 193 LANDEN keurden de duurzame ontwikkelingsdoelen goed. De doelen zijn universeel, dat wil zeggen dat ze van toepassing zijn op alle landen. De Millenniumdoelstellingen waren enkel van toepassing op de ontwikkelingslanden.

2,29 MILJOEN

Het eerste doel streeft naar de beëindiging van alle vormen van armoede. In de eerste plaats extreme armoede, wat momenteel gedefinieerd wordt als mensen die leven van minder dan 1,25 dollar per dag. Daarnaast moet armoede volgens de nationale armoedegrenzen tegen 2030 gehalveerd worden. In 2013 bedroeg het aantal personen met een risico op armoede of sociale uitsluiting in België 2,29 miljoen.1 1 http://www.indicators.be/nl/indicator/armoede-multidimensioneel

17 doelstellingen worden nauwkeuriger omschreven in 169 targets. Een 300-tal indicatoren zullen helpen meten of we de doelstellingen halen.

12%

17

DOELSTELLINGEN

12% van de Belgische jongeren tussen 15 en 24 jaar heeft geen werk of opleiding. SDG 4 wil inclusief en kwalitatief onderwijs voor iedereen tegen 2030.

België gebruikt jaarlijks 51,8 procent van de totale hernieuwbare zoetwaterbronnen. Hiermee is de duurzaamheid van de zoetwatervoorziening ernstig bedreigd. SDG 6 pleit ervoor dat water en sanitaire voorzieningen voor iedereen beschikbaar zijn en duurzaam beheerd worden.

51,8%

20

EEN TWEEDE LEVEN VOOR EEN VERLATEN INDUSTRIEPAND Een oud bedrijfsgebouw in Moerzeke, beschermd als industrieel erfgoed, stond al een tijdje leeg. En dat op een prachtige locatie langs de Schelde met een fabelachtig uitzicht. Peelman Vastgoed gaat het pand in zijn oude glorie herstellen en verbouwt de site tot 14 moderne lageenergieappartementen. Filip De Schaepmeester van Peelman Vastgoed vertelt over het project, dat de naam Murceke Kastel kreeg. tekst REDACTIEBUREAU PALINDROOM foto’s PEELMAN VASTGOED

Het oorspronkelijke gebouw dateert uit 1838 en breidde in de loop der jaren meermaals uit. Vlakbij stond een stoomoliemolen waarin lijnolie geslagen werd en het gebouw diende als opslagplaats voor het eindproduct. Na 1950 kreeg het gebouw verschillende andere functies, maar op dit moment is het niet meer in gebruik. In het bestemmingsplan is de zone waarin het gebouw staat, gemarkeerd als industrieel. Dat is onterecht: het gebied is absoluut niet geschikt voor moderne industrie. Gelegen langs de bochten van de Schelde, in een landschap van polders en dijken te midden van prachtige wandelpaden, is het een oase van groen en water. Een uitzonderlijk mooie omgeving én dicht bij de dorpskern van Moerzeke. School, winkels en aansluitingen met openbaar vervoer zijn bereikbaar zonder auto. Met andere woorden: een toplocatie om te wonen. Herbestemming van het pand was dus nodig. In een dergelijke omgeving is het immers aangewezen om geen nieuwe gronden aan te snijden, maar bestaande gebouwen te gebruiken voor woonuitbreiding. Het gemeentebestuur van Hamme stond open voor de ideeën van Peelman Vastgoed en voerde een bestemmingswijziging uit die van de site een woonzone maakte.

>

EEN TWEEDE LEVEN

TRIODOS-NIEUWS

21

Filip De Schaepmeester van Peelman Vastgoed

“Het pand krijgt weer waarde, voor zichzelf en de omgeving. Het krijgt een levendige invulling, die verhindert dat er nieuwe open ruimte ingenomen wordt. Die visie, die verder gaat dan energiebesparing, spreekt Triodos Bank sterk aan.” Cédric Dorcimont, Senior Relationship Manager

1. Onderzoek Steunpunt Ruimte en Wonen: Een woonmodel in transitie, toekomstverkenning van het Vlaamse wonen, 29 november 2011

Vrijheid & ambitie Het gebouw is dan wel erkend als industrieel erfgoed en de gevels zijn geklasseerd, aan de binnenzijde zijn er geen beperkingen opgelegd. Dat biedt de vrijheid om er eigentijdse appartementen van te maken, met modern wooncomfort. De hoge plafonds, eigen aan dergelijke industriële gebouwen, zorgen bovendien voor extra charme, licht en lucht. De oorspronkelijke elementen die het gebouw tijdens het strippen bloot geeft, worden door de architect geïntegreerd in het ontwerp. Maar er is meer, namelijk de doorgedreven ambitie om de energienormen een stap voor te zijn. De huidige eisen voor energieprestatie in de nieuwbouw evolueren van maximaal E60 naar maximaal E50. In dit project wordt gestreefd naar E30. Voor Peelman Vastgoed is dit niet het eerste reconversieproject. Peelman Vastgoed wil zich meer en meer op dit soort reconversieprojecten richten. Ze zijn immers meer dan een bouwproject en vereisen een brede deskundigheid op het vlak van stedenbouwkundige voorschriften, erfgoed en bodemonderzoek. Bovendien leveren ze geen standaard nieuwbouwprojecten op, maar appartementen met karakter. Er zijn ook heel wat leegstaande industriële panden in zones die eerder voor wonen geschikt zijn en er is een grote vraag naar woonuitbreiding. Tussen 2008 en 2030 verwacht Vlaanderen 330.000 bijkomende huishoudens1. Die kunnen we maar beter in bestaande gebouwen onderbrengen, als we de open ruimte willen bewaren. Peelman Vastgoed gaat dus voluit voor reconversie. Daarom ligt Triodos Bank hen na aan het hart. Meer dan bij traditionele kredietdossiers, voelden ze het duurzame karakter van Triodos aan. Op niveau van het project, maar ook als een duurzaam partnerschap voor toekomstige projecten.

AFREKENEN MET RECHTLIJNIG DENKEN DE KLEUR VAN GELD COLOFON

SPAREN Ik hou mijn geld beschikbaar. Ik kies voor klassiek sparen, maandelijks sparen of sparen met een hoger bedrag.

• Mijn spaargeld financiert uitsluitend projecten met een positieve impact op mens, milieu en maatschappij. • Ik weet precies welke ondernemingen en organisaties mijn spaargeld financiert. • Ik wil geen risico, maar zekerheid en een evenwichtig rendement.

> SPAARREKENING Ik spaar voor mijn kind.

BELEGGEN

> SPAARREKENING VOOR EEN MINDERJARIGE Mijn spaargeld staat voor een periode vast. Hoe langer de periode, hoe hoger het rendement.

• Ik zoek zowel financieel als maatschappelijk rendement. • Ik beleg op lange termijn, zonder rendements- of kapitaalgarantie.

Ik krijg advies, maar beheer mijn vermogen zelfstandig.

> PERSONAL BANKING Ik vertrouw het beheer toe aan specialisten.

> PRIVATE BANKING

> CERTIFICATEN VAN AANDELEN TRIODOS BANK

Ik beleg in fondsen die het beste scoren op sociaal en ecologisch vlak.

> DUURZAME FONDSEN

Zie precies wat uw geld doet

GEMAAKT DOOR Vincent Fierens Sigrid Gulix Naïma Lamranni Lieve Schreurs Elise Wouters

FOTO’S Lisa Develtere

• Ik beleg volgens strikte sociale en ecologische criteria. • Ik beleg op lange termijn, zonder rendements- of kapitaalgarantie.

VERTALINGEN Business Writers Redactiebureau Palindroom

LENEN > WOONKREDIET

Hoe duurzamer mijn woning, hoe voordeliger mijn krediet.

Ik leen voor mijn onderneming, vereniging of organisatie.

> KREDIETEN VOOR PROFESSIONELEN

MEER WETEN? CONTACTEER ONS

02 548 28 51 of [email protected] 02 549 59 61 of [email protected] 02 549 59 60 of [email protected] 02 548 28 10 of [email protected]

Alle tarieven en meer informatie over onze producten en diensten vindt u altijd op www.triodos.be.

300 voetbalvelden vol zon 6

TEKSTEN Lisa Develtere Sigrid Gulix Redactiebureau Palindroom Lieve Schreurs Stefaan Vandist Elise Wouters

Ik leen voor een duurzame woning of renovatie.

> Sparen en beleggen: > Vermogensbeheer: > Woonkredieten: > Professionele kredieten:

13

REDACTEURS Vincent Fierens Sigrid Gulix Lieve Schreurs Elise Wouters

• Ik wil graag persoonlijk advies voor mijn spaar- en beleggingstransacties (vanaf 200.000 euro).

Ik leen voor een project met sociale, ecologische of culturele meerwaarde en een gezond financieel plan.

WILT U ONS MAGAZINE NIET MEER ONTVANGEN? Laat het ons weten via [email protected] of 02 548 28 51. Of geef het zelf aan in Internet Banking: Instellingen > Triodos-communicatie. VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Pieter Vanderick Hoogstraat 139/3, 1000 Brussel, België

Ik investeer in de groei van de duurzame bank.

> TERMIJNREKENING

VERMOGENSBEHEER

DE KLEUR VAN GELD is een publicatie van Triodos Bank die gratis wordt verstuurd naar klanten en partners om hen te informeren over de activiteiten van de bank.

triodos.be

CONCEPT & DESIGN Studio Room www.studioroom.nl LAY-OUT Head Office www.headoffice.be DRUKKER Manufast

DE KLEUR VAN GELD wordt gedrukt op 100% gerecycleerd papier en met vegetale inkten TRIODOS BANK Hoogstraat 139/3 1000 Brussel T 02 548 28 28 F 02 548 28 29 [email protected] www.triodos.be Btw BE 0450.507.887 RPR Brussel Belgisch bijkantoor van Triodos Bank nv (Nederland)

TRIODOS BANK is gespecialiseerd in kredietverlening aan projecten, organisaties en ondernemingen in culturele, sociale en ecologische sectoren. Ze biedt duurzame spaar- en beleggingsformules aan voor zowel particuliere als professionele klanten.

Circulaire economie 8

20

Een tweede leven

DE KLEUR VAN GELD ONLINE

Lees De kleur van geld ook op uw laptop, tablet of smartphone. Surf naar www.dekleurvangeld.be.

GOOI MIJ NIET WEG. Geef me liever door aan vrienden, familie of kennissen. BEDANKT !

HOOGSTRAAT 139/3, 1000 BRUSSEL 02 548 28 28 [email protected] INFORMATIE & ADVIES: 02 548 28 51

Noteer alvast: Bijeenkomst certificaathouders Triodos Bank op zondag 24 april om 10.00 uur.

WOONKREDIETEN: 02 549 59 60 PROFESSIONELE KREDIETEN: 02 548 28 10 WWW.TRIODOS.BE WWW.FACEBOOK.COM/ TRIODOS.BE KANTOOR GENT STEENDAM 8 9000 GENT 09 265 77 00 [email protected]