Over Triodos Bank Triodos Bank financiert bedrijven, instellingen en projecten met een meerwaarde op sociaal, ecologisch en cultureel gebied, daartoe in staat gesteld door spaarders en beleggers die kiezen voor maatschappelijk verantwoord ondernemen en een duurzame samenleving.
De missie van Triodos Bank is bij te dragen aan een samenleving waarin levenskwaliteit wordt bevorderd en menselijke waardigheid centraal staat; het voor mensen, instellingen en bedrijven mogelijk te maken bewust met geld om te gaan en daarmee duurzame ontwikkeling te bevorderen; onze klanten van duurzame financiële producten en een goede service te voorzien.
Ambitie Triodos Bank wil menselijke waardigheid, zorg voor de aarde en de kwaliteit van leven in het algemeen bevorderen. Met als sleutelbegrippen: maatschappelijk verantwoord ondernemen, transparantie en bewust omgaan met geld. Triodos Bank brengt duurzaam bankieren in de praktijk. Dat betekent op de eerste plaats het aanbieden van diensten en producten die duurzaamheid direct bevorderen. Geld speelt daarbij een sturende rol. Bewust omgaan met geld betekent investeren in een duurzame economie. Daarmee wordt op een bewuste wijze aan een kwalitatief betere samenleving gewerkt.
Kerncijfers Kerncijfers in EUR Bedragen in miljoenen euro’s
2012
2011
2010
2009
2008
Financieel Eigen vermogen
565
451
362
318
204
Aantal certificaathouders
26.876
21.638
16.991
14.778
11.797
Toevertrouwde middelen
4.594
3.731
3.039
2.585
2.077
454.927
363.086
278.289
228.030
169.517
3.285
2.838
2.128
1.661
1.270
24.082
21.900
17.283
14.438
9.381
Balans totaal
5.291
4.291
3.495
2.985
2.363
Fonds en in beheer*
2.754
2.495
2.122
1.876
1.378
8.045
6.786
5.617
4.861
3.741
Aantal rekeningen Kredieten Aantal
Totaal in beheer gegeven vermogen Totaal baten
151,6
128,7
102,7
88,3
73,7
–100,1
–89,9
–78,0
–70,4
–55,5
–20,9
–15,8
–9,8
–5,0
–3,2
0,2
–0,1
–0,1
–0,4
–1,0
Bedrijfs res ultaat voor belas tingen
30,8
22,9
14,8
12,5
14,0
Belas tingen bedrijfs res ultaat
–8,2
–5,6
–3,3
–2,9
–3,9
22,6
17,3
11,5
9,6
10,1
Tier-1 kernkapitaalratio
15,9%
14,0%
13,8%
15,3%
11,6%
Solvabiliteit (BIS-ratio)
16,0%
14,4%
14,7%
16,5%
13,0%
66%
70%
76%
80%
75%
4,5%
4,3%
3,4%
4,1%
5,0%
Bedrijfs las ten Waardeveranderingen van vorderingen Waardeveranderingen van deelnemingen
Nettowinst
Bedrijfs las ten/totaal baten Rendement eigen vermogen in % Per aandeel (in euro’s ) Intrins ieke waarde ultimo
75
74
73
72
70
Nettowins t**
3,37
3,18
2,45
3,00
3,51
Dividend
1,95
1,95
1,95
1,95
1,95
Aantal medewerkers ultimo***
788
720
636
577
477
Uits troom
10%
9%
11%
10%
14%
Percentage vrouwen met managementfunctie
42%
37%
35%
27%
29%
Sociaal
* ** *** ****
Inc lusief fondsen in beheer bij gelieerde partijen die niet in de c onsolidatie z ijn betrokken. De nettowinst per aandeel is berekend over het in het boekjaar gemiddeld aantal uitstaande aandelen. Betreft alle medewerkers in dienst van Triodos Bank NV, exc lusief medewerkers in dienst van de joint venture Triodos MeesPierson. De toename in 2011 is het gevolg van een nieuwe lagere sc haal die van toepassing is op een jonge medewerker. De laagste salarissen liggen net iets hoger dan die in de markt.
Bedragen in miljoenen euro’s
2012
2011
2010
2009
2008
1.731
2.020
1.897
1.318
1.240
9,4
9,8
8,5
8,5
7,7
CO 2-emis s ie (1.000 kg)
2.986
2.885
2.800
2.604
2.097
Compens atie CO 2
100%
100%
100%
100%
100%
Opleidings kos ten per medewerker in euro’s Verhouding hoogs te/laags te s alaris **** Milieu
* ** *** ****
Inc lusief fondsen in beheer bij gelieerde partijen die niet in de c onsolidatie z ijn betrokken. De nettowinst per aandeel is berekend over het in het boekjaar gemiddeld aantal uitstaande aandelen. Betreft alle medewerkers in dienst van Triodos Bank NV, exc lusief medewerkers in dienst van de joint venture Triodos MeesPierson. De toename in 2011 is het gevolg van een nieuwe lagere sc haal die van toepassing is op een jonge medewerker. De laagste salarissen liggen net iets hoger dan die in de markt.
Kerncijfers in ponden Bedragen in miljoenen ponden#
2012
2011
2010
2009
2008
Financieel Eigen vermogen Aantal certificaathouders Toevertrouwde middelen
461
377
312
283
194
26.876
21.638
16.991
14.778
11.797
3.749
3.116
2.615
2.295
1.978
454.927
363.086
278.289
228.030
169.517
2.681
2.370
1.831
1.475
1.210
24.082
21.900
17.283
14.438
9.381
Balans totaal
4.318
3.584
3.008
2.652
2.251
Fonds en in beheer*
2.247
2.084
1.827
1.665
1.312
6.565
5.668
4.835
4.317
3.563
Totaal baten
123,7
107,5
88,4
78,4
70,2
Bedrijfs las ten
–81,7
–75,1
–67,1
–62,5
–52,9
Waardeveranderingen van vorderingen
–17,1
–13,2
–8,5
–4,4
–3,1
0,2
–0,1
–0,1
–0,4
–0,9
Bedrijfs res ultaat voor belas tingen
25,1
19,1
12,7
11,1
13,3
Belas tingen bedrijfs res ultaat
–6,7
–4,6
–2,8
–2,6
–3,6
18,4
14,5
9,9
8,5
9,7
Tier-1 kernkapitaalratio
15,9%
14,0%
13,8%
15,3%
11,6%
Solvabiliteit (BIS-ratio)
16,0%
14,4%
14,7%
16,5%
13,0%
66%
70%
76%
80%
75%
Aantal rekeningen Kredieten Aantal
Totaal in beheer gegeven vermogen
Waardeveranderingen van deelnemingen
Nettowinst
Bedrijfs las ten/totaal baten # * ** *** ****
Omgerekend naar Engelse ponden tegen de midden valutakoers ultimo jaar. Inc lusief fondsen in beheer bij gelieerde partijen die niet in de c onsolidatie z ijn betrokken. De nettowinst per aandeel is berekend over het in het boekjaar gemiddeld aantal uitstaande aandelen. Betreft alle medewerkers in dienst van Triodos Bank NV, exc lusief medewerkers in dienst van de joint venture Triodos MeesPierson. De toename in 2011 is het gevolg van een nieuwe lagere sc haal die van toepassing is op een jonge medewerker. De laagste salarissen liggen net iets hoger dan die in de markt.
Bedragen in miljoenen ponden#
2012
2011
2010
2009
2008
Rendement eigen vermogen in %
4,5%
4,3%
3,4%
4,1%
5,0%
Per aandeel (in ponden) Intrins ieke waarde ultimo
61
62
63
64
67
Nettowins t**
2,75
2,66
2,11
2,66
3,34
Dividend
1,59
1,63
1,68
1,73
1,86
Aantal medewerkers ultimo***
788
720
636
577
477
Uits troom
10%
9%
11%
10%
14%
Percentage vrouwen met managementfunctie
42%
37%
35%
27%
29%
1.413
1.687
1.633
1.171
1.176
9,4
9,8
8,5
8,5
7,7
CO 2-emis s ie (1.000 kg)
2.986
2.885
2.800
2.604
2.097
Compens atie CO 2
100%
100%
100%
100%
100%
Sociaal
Opleidings kos ten per medewerker in ponden Verhouding hoogs te/laags te s alaris **** Milieu
# * ** *** ****
Omgerekend naar Engelse ponden tegen de midden valutakoers ultimo jaar. Inc lusief fondsen in beheer bij gelieerde partijen die niet in de c onsolidatie z ijn betrokken. De nettowinst per aandeel is berekend over het in het boekjaar gemiddeld aantal uitstaande aandelen. Betreft alle medewerkers in dienst van Triodos Bank NV, exc lusief medewerkers in dienst van de joint venture Triodos MeesPierson. De toename in 2011 is het gevolg van een nieuwe lagere sc haal die van toepassing is op een jonge medewerker. De laagste salarissen liggen net iets hoger dan die in de markt.
Kerncijfers in dollars Bedragen in miljoenen dollars#
2012
2011
2010
2009
2008
Financieel Eigen vermogen
746
584
484
458
284
Aantal certificaathouders
26.876
21.638
16.991
14.778
11.797
Toevertrouwde middelen
6.061
4.827
4.060
3.723
2.890
454.927
363.086
278.289
228.030
169.517
4.335
3.672
2.843
2.393
1.768
24.082
21.900
17.283
14.438
9.381
Balans totaal
6.981
5.552
4.670
4.301
3.289
Fonds en in beheer*
3.633
3.228
2.835
2.701
1.918
10.614
8.780
7.505
7.002
5.207
Aantal rekeningen Kredieten Aantal
Totaal in beheer gegeven vermogen Totaal baten Bedrijfs las ten # * ** *** ****
200,0
166,5
137,3
127,3
102,6
–132,1
–116,3
–104,2
–101,4
–77,3
Omgerekend naar Amerikaanse dollars tegen de midden valutakoers ultimo jaar. Inc lusief fondsen in beheer bij gelieerde partijen die niet in de c onsolidatie z ijn betrokken. De nettowinst per aandeel is berekend over het in het boekjaar gemiddeld aantal uitstaande aandelen. Betreft alle medewerkers in dienst van Triodos Bank NV, exc lusief medewerkers in dienst van de joint venture Triodos MeesPierson. De toename in 2011 is het gevolg van een nieuwe lagere sc haal die van toepassing is op een jonge medewerker. De laagste salarissen liggen net iets hoger dan die in de markt.
Bedragen in miljoenen dollars#
2012
2011
2010
2009
2008
Waardeveranderingen van vorderingen
–27,6
–20,4
–13,2
–7,2
–4,4
0,3
–0,1
–0,2
–0,7
–1,4
40,6
29,7
19,7
18,0
19,5
Belas tingen bedrijfs res ultaat
–10,8
–7,2
–4,4
–4,2
–5,4
Nettowinst
29,8
22,5
15,3
13,8
14,1
Tier-1 kernkapitaalratio
15,9%
14,0%
13,8%
15,3%
11,6%
Solvabiliteit (BIS-ratio)
16,0%
14,4%
14,7%
16,5%
13,0%
Waardeveranderingen van deelnemingen Bedrijfs res ultaat voor belas tingen
Bedrijfs las ten/totaal baten
66%
70%
76%
80%
75%
4,5%
4,3%
3,4%
4,1%
5,0%
99
96
98
104
97
Nettowins t**
4,45
4,11
3,27
4,32
4,88
Dividend
2,57
2,52
2,61
2,81
2,71
Aantal medewerkers ultimo***
788
720
636
577
477
Uits troom
10%
9%
11%
10%
14%
Percentage vrouwen met managementfunctie
42%
37%
35%
27%
29%
2.284
2.614
2.535
1.899
1.719
9,4
9,8
8,5
8,5
7,7
CO 2-emis s ie (1.000 kg)
2.986
2.885
2.800
2.604
2.097
Compens atie CO 2
100%
100%
100%
100%
100%
Rendement eigen vermogen in % Per aandeel (in dollars ) Intrins ieke waarde ultimo
Sociaal
Opleidings kos ten per medewerker in dollars Verhouding hoogs te/laags te s alaris **** Milieu
# * ** *** ****
Omgerekend naar Amerikaanse dollars tegen de midden valutakoers ultimo jaar. Inc lusief fondsen in beheer bij gelieerde partijen die niet in de c onsolidatie z ijn betrokken. De nettowinst per aandeel is berekend over het in het boekjaar gemiddeld aantal uitstaande aandelen. Betreft alle medewerkers in dienst van Triodos Bank NV, exc lusief medewerkers in dienst van de joint venture Triodos MeesPierson. De toename in 2011 is het gevolg van een nieuwe lagere sc haal die van toepassing is op een jonge medewerker. De laagste salarissen liggen net iets hoger dan die in de markt.
Overzicht balanstotalen
van Triodos Groep en beheerd vermogen van Triodos Bank Private Banking Bedragen in miljoenen euro’s
31.12.2012
31.12.2011
5.291
4.291
Triodos Cultuurfonds NV
122
166
Triodos Fair Share Fund
153
122
Triodos Groenfonds NV
499
498
Triodos Bank NV
Triodos Renewable Energy Fund Plc
77
70
Triodos Sicav I
506
415
Triodos Sicav II
189
148
77
88
1.623
1.507
Triodos Vas tgoedfonds NV Retail beleggingsfondsen Ampere Equity Fund
313
304
Stichting Triodos -Doen
93
81
Stichting Hivos -Triodos Fonds
73
70
Stichting Triodos Renewable Energy for Development Fund
3
3
Stichting Triodos Sus tainable Trade Fund
17
22
Triodos Ventures BV
12
13
WWB ISIS Fund
7
0
Other activities
46
50
564
543
2.187
2.050
558
436
9
9
8.045
6.786
Institutionele beleggingsfondsen Totaal beleggingsfondsen Triodos Bank Private Banking (totaal beheerd vermogen) Triodos Foundations in Nederland, België, Verenigd Koninkrijk en Spanje Totaal
Dit overzicht bevat geen toegezegde bedragen. Overlappingen zijn mogelijk. Van een aantal instellingen was op het moment van het opstellen van dit overzicht nog geen goedgekeurde jaarrekening beschikbaar. In dit overzicht zijn omwille van eenduidigheid balanstotalen opgenomen, behalve bij Triodos Bank Private Banking, waar het totaal beheerd vermogen conform Triodos criteria wordt vermeld.
Triodos Groep structuur 2012 Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank
Triodos Bank
Retail & Business Banking Nederland | België | Duits land | Spanje | Verenigd Koninkrijk
Investment Management Europa | Emerging markets
Private Banking Nederland | België
Retail Banking
‘Impact Investing’
Private Banking
Ons doel is onze klanten via ons Europes e ves tigingennetwerk betrouwbare diens ten aan te bieden, zoals s paren, betalen, lenen en beleggen.
vindt plaats via beleggings fonds en of beleggings ins tellingen die de naam Triodos dragen.
biedt een breed pakket van financiële en niet-financiële diens ten voor vermogende particulieren, s tichtingen, verenigingen en religieuze ins tellingen.
Business Banking We lenen uits luitend geld aan organis aties die een pos itieve en blijvende verandering willen bewerks telligen. Met onze leningen richten we ons op drie kerngebieden:
De 19 actieve fonds en zijn ondergebracht in bedrijfs onderdelen op bas is van de thema’s waarin ze beleggen:
• Energie en klimaat • Natuur & Milieu
• Emerging markets
• Cultuur & Welzijn
• Real Es tate
• Sociale economie
• Kuns t & Cultuur Duurzame voeding & • landbouw • Maats chappelijk Verantwoord Beleggen (SRI)
Duurzaam vermogens beheer vormt daarbij de kern, waarbij zowel Triodos beleggings fonds en als individueel vermogens beheer worden aangeboden.
Markten en kernactiviteiten Triodos Bank wil haar missie en strategie als duurzame bank op drie verschillende manieren realiseren.
Als relatiebank De dienstverlening van Triodos Bank is gebaseerd op het verdiepen en ontwikkelen van langdurige relaties met haar klanten. Deze relatiegerichtheid is terug te vinden in de hele organisatie. De wijze waarop die relaties worden ontwikkeld, verschilt per land, rekeninghoudend met culturele verschillen. Triodos Bank onderhoudt haar klantrelaties via verschillende kanalen; lokale kantoren waar klanten kunnen worden ontvangen, telefonisch en in toenemende mate via internet. Triodos Bank streeft naar een klantenbestand van zowel particulieren als bedrijven die nadrukkelijk voor Triodos Bank kiezen. Overigens verschilt het dienstenpakket per land waar Triodos Bank is gevestigd, mede afhankelijk van de ontwikkelingsfase waarin de betreffende vestigingen zich bevinden.
Duurzame dienstverlener Een bankklant wil niet alleen duurzame producten en diensten, maar ook een goede prijsstelling en een goede service. Triodos Bank is van mening dat deze belangrijke klantwaarden niet los van elkaar kunnen worden gezien. Dit betekent concreet dat zij streeft naar het aanbieden van een adequaat pakket aan bancaire diensten waarmee direct of indirect duurzame ontwikkeling wordt bevorderd. De combinatie van relatiebankieren en bancaire producten waarmee duurzame ontwikkeling wordt gefinancierd, leidt tot nieuwe productontwikkeling. Dat kan van land tot land verschillen. Een goed voorbeeld is dat spaarders ervoor kunnen kiezen hun rente (of een gedeelte daarvan) aan een maatschappelijk doel te schenken. Een andere voorbeeld is de uitgifte van ‘Social Impact Bonds’ (maatschappelijke obligaties) die de Corporate Finance-afdeling van Triodos Bank in het Verenigd Koninkrijk heeft begeleid. De obligaties dienen ter financiering van bijvoorbeeld een organisatie die zich inzet voor de bestrijding van dakloosheid en terugdringing van de werkloosheid. Tegelijkertijd heeft de Nederlandse vestiging in 2012 ’s werelds eerste Mobiel Bankieren app op de markt gebracht die de gebruiker direct laat zien welke duurzame projecten de bank financiert. In Nederland brengt de bank ook diverse fondsen op de markt waarmee beleggers direct kunnen beleggen in sectoren zoals duurzame energie, kunst en cultuur en financiële instellingen die zich richten op ‘inclusive finance’ in opkomende markten. Sommige van deze fondsen profiteren van belastingvoordelen die in het leven zijn geroepen om beleggingen in deze sectoren te bevorderen.
Referentie voor Duurzaam Bankieren Triodos Bank wil het publieke debat over thema’s als levenskwaliteit, maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaam bankieren bevorderen. Met haar meer dan 30 jaar ervaring wil de bank in het maatschappelijk krachtenveld mede richting geven aan duurzame ontwikkeling. De resultaten van dit publieke debat reiken veel verder dan de eigen activiteiten van Triodos Bank. Door haar visie en aanpak heeft Triodos Bank internationaal erkenning
gekregen. Met deelname aan het publieke debat, veelal door middel van evenementen met een grote maatschappelijke impact, wordt zichtbaar waar Triodos Bank voor staat en wat haar visie is ten aanzien van belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen.
Een historisch overzicht 1968
Een studiegroep, bestaande uit Adriaan Deking Dura (econoom), Dieter Brüll (hoogleraar fiscaal recht), Lex Bos (organisatieadviseur) en Rudolf Mees (bankier), wil een meer bewuste omgang met geld bevorderen.
1971
Stichting Triodos Fonds wordt opgericht om te bemiddelen bij schenkingen en leningen ten behoeve van vernieuwende initiatieven en bedrijven.
1980
Triodos Bank NV wordt opgericht met een startkapitaal van EUR 540.000 en een licentie van De Nederlandsche Bank. De bank start met haar activiteiten in Nederland.
1990
Biogrond Beleggingsfonds, het eerste groenfonds in Europa, wordt door Triodos Bank gelanceerd. Later volgen het Windfonds en het Groene Beleggingsfonds.
1993
Triodos Bank opent een vestiging in België.
1994
Samen met Stichting DOEN wordt Stichting Triodos-Doen opgericht en samen met Hivos, Stichting Hivos-Triodos Fonds. Beide fondsen investeren in ontwikkelingslanden en behoren tot de eerste fondsen die wereldwijd investeren in microfinanciering.
1995
Triodos Bank opent een vestiging in het Verenigd Koninkrijk.
1997
In samenwerking met Delta Lloyd Asset Management wordt Triodos Meerwaarde Mixfonds gelanceerd en aan de Effectenbeurs in Amsterdam genoteerd.
1998
Triodos Bank voegt de drie groenfondsen samen tot Triodos Groenfonds. Dit beursgenoteerde fonds is het eerste Nederlandse groene beleggingsfonds dat valt onder de fiscale groenregeling.
2000
Triodos Meerwaardefonds creëert de mogelijkheid voor beleggers om naast het Mixfonds te kiezen voor een Aandelenfonds en een Obligatiefonds.
2002
Triodos Fair Share Fund wordt opgericht. Het fonds biedt particulieren en instellingen de mogelijkheid te beleggen in microfinancieringsinstellingen in ontwikkelingslanden.
2004
Triodos Bank opent een vestiging in Spanje. Triodos Vastgoedfonds wordt gelanceerd, het eerste vastgoedfonds dat uitsluitend in duurzame gebouwen belegt.
2006
Triodos Bank opent het internationale hoofdkantoor in Nederland. Het eerste in Luxemburg gevestigde Triodos beleggingsfonds, Triodos Renewables Europe Fund, wordt opgericht en belegt in Europese projecten voor duurzame energie. In Nederland wordt Triodos Cultuurfonds opgericht.
2007
Triodos Bank lanceert Triodos Values Pioneer Fund. Dit fonds is onderdeel van een tweede in Luxemburg opgericht fonds waarin ook Triodos Values Equity Fund en Triodos Values Bond Fund zijn ondergebracht.
2008
Triodos Bank lanceert Triodos Sustainable Trade Fund. Dit fonds verstrekt handelsfinancieringen aan gecertificeerde biologische en fair trade producenten in ontwikkelingslanden en opkomende markten.
2009
Triodos Bank opent een vestiging in Duitsland.
2009
Triodos Microfinance Fund wordt gelanceerd. Dit fonds biedt institutionele beleggers, vermogende particulieren en private banking klanten in heel Europa de kans te investeren in microfinanciering.
Adressen Internationaal hoofdkantoor Nieuweroordweg 1, Zeist Postbus 55, Nederland 3700 AB Zeist, Nederland Telefoon +31 (0)30 693 65 00 www.triodos.com
Vestigingen Nederland Utrechtseweg 44, Zeist PO Box 55, Nederland 3700 AB Zeist, Nederland Telefoon +31 (0)30 693 65 00 www.triodos.nl
België Hoogstraat 139/3 – Rue Haute 139/3 1000 Brussels, België Telefoon +32 (0)2 548 28 28 www.triodos.be
Verenigd Koninkrijk Deanery Road Bristol BS1 5AS, Verenigd Koninkrijk Telefoon +44 (0)117 973 9339 www.triodos.co.uk Bijkantoor Edinburgh 24 Hanover Street Edinburgh EH2 2EN, Verenigd Koninkrijk Telefoon +44 (0)131 220 0869 www.triodos.co.uk
Spanje C/ José Echegaray 5 Parque Empresarial Las Rozas 28230 Madrid, Spanje Telefoon +34 91 640 46 84 www.triodos.es
Bijkantoor Valencia C/ Del Justícia 1 46004 Valencia, Spanje Telefoon +34 96 351 02 03 www.triodos.es Bijkantoor Z aragoza Avenida César Augusto 23 50004 Zaragoza, Spanje Telefoon +34 976 45 64 69 www.triodos.es Bijkantoor Bilbao C/ Lersundi 18 48009 Bilbao, Spanje Telefoon +34 94 424 30 97 www.triodos.es Bijkantoor A Coruña Avenida Finisterre 25 15004 A Coruña, Spanje Telefoon +34 981 14 81 00 www.triodos.es Bijkantoor Palma de Mallorca Avenida de Portugal 5 07012 Palma de Mallorca, Spanje Telefoon +34 971 22 94 87 www.triodos.es Bijkantoor Las Palmas de G.C. c/ Manuel González Martín 2 35004 Las Palmas de Gran Canaria, Spanje Telefoon +34 928 24 24 33 www.triodos.es
Bijkantoor Barcelona Avenida Diagonal 418 bajos Casa de Les Punxes 08037 Barcelona, Spanje Telefoon +34 93 476 57 47 www.triodos.es Bijkantoor Sevilla C/ Cardenal Ilundain 6 41013 Seville, Spanje Telefoon +34 95 462 41 66 www.triodos.es Bijkantoor Madrid C/ Ferraz 52 28008 Madrid, Spanje Telefoon +34 91 541 62 64 www.triodos.es Bijkantoor Valladolid Acera de Recoletos 2 47004 Valladolid, Spanje Telefoon +34 983 21 71 76 www.triodos.es
Bijkantoor S.C. de Tenerife Rambla de Santa Cruz 121 38004 Santa Cruz de Tenerife, Spanje Telefoon +34 922 27 93 81 www.triodos.es Bijkantoor Murcia Avenida de la Libertad s/n 30009 Murcia, Spanje Telefoon + 34 968 28 24 39 www.triodos.es
Duitsland Mainzer Landstr. 211 60326 Frankfurt am Main, Duitsland Telefoon +49 (0)69 717 19 100 Fax +49 (0)69 717 19 222 www.triodos.de
Duurzame bank van Europa Het is de verantwoordelijkheid van ons Europees netwerk van Triodos-vestigingen, om de missie van Triodos Bank aan haar honderdduizenden klanten, van ondernemers tot individuele spaarders, waar te maken. Dit Europese netwerk stelt Triodos Bank in staat om expertise uit te bouwen en te delen. Hiermee kan Triodos Bank een geloofwaardige dienstverlening realiseren voor duizenden zakelijke en particuliere klanten en zo de omvang en impact van duurzaam bankieren verder vergroten. Bij Triodos Bank is een eenheid door verscheidenheid. Onze klanten en medewerkers worden verbonden door gezamenlijke waarden, terwijl de toepassing ervan op plaatselijk niveau wordt beïnvloed door de verschillen tussen de diverse markten en culturen. Ook lopen regelgeving, fiscale prikkels en overheidsbeleid met betrekking tot duurzaamheid in de diverse markten soms ver uiteen, wat uiteenlopende benaderingen vereist. Het is een ondernemerswereld met een gedeelde missie, gedeelde waarden en principes en een sterke binding met een Europese visie. In Europa ontwikkelt de groei van Triodos Bank zich organisch. In de diverse landen werken we samen met mensen en instellingen die er zelf voor kiezen met ons in zee te gaan, in plaats van ons te richten op een markt en deze op afstand te ontwikkelen. Gezamenlijk geven we antwoord op de vraagtekens die de samenleving in toenemende mate plaatst bij de tekortkomingen van het huidige financiële systeem. Onder andere door via persoonlijke ontmoetingen en de sociale media, de telefoon of de pers een dialoog aan te gaan, laten we zien dat een meer transparante, bewuste inzet van geld een betere manier van bankieren is. 2012
NL
BE
UK
ES
219
58
50
105
5
437
Toevertrouwde middelen (* miljoenen euro’s )
1.930
1.097
618
859
90
4.594
Kredietportefeuille (* miljoenen euro’s )
1.102
721
591
683
188
3.285
Nettowins t (* miljoenen euro’s )
2
10
2
6
–2
18
125,1
83,9
96,9
169,8
29,3
505
NL
BE
UK
ES
197
50
44
61
3
355
Aantal klanten (* 1.000)
Aantal medewerkers (FTE’s )
2011
Aantal klanten (* 1.000) Toevertrouwde middelen (* miljoenen euro’s )
DE Totaal Bank
DE Totaal Bank
1.696
967
487
528
53
3.731
Kredietportefeuille (* miljoenen euro’s )
995
612
504
561
166
2.838
Nettowins t (* miljoenen euro’s )
1
6
3
5
–2
13
125,4
84,1
77,8
131,5
30,7
450
Aantal medewerkers (FTE’s )
Toevertrouwde middelen per vestiging
Loans per branch
(€ miljoen)
(€ miljoen)
* de cijfers over 2013 staan voor de voorziene groei in 2013 (15-20%)
* de cijfers over 2013 staan voor de voorziene groei in 2013 (15-20%)
2012 in het kort Verschillende landen in Europa, maar ook de Europese Unie zelf, hadden in 2012 opnieuw te kampen met de gevolgen van grote economische onrust. Door publieke verontwaardiging over de steeds onpopulairder wordende banken, kwam het debat over de rol van banken in een stroomversnelling en nam de behoefte van het publiek aan authentieke alternatieven toe. In dit klimaat is Triodos Bank erin geslaagd honderdduizenden mensen een geloofwaardig alternatief te bieden, met een duidelijke groei van haar Europese netwerk tot gevolg. De groei zette zich, soms in hoog tempo, in alle vestigingen voort. Triodos Bank bleef grote bedragen aan spaartegoeden aantrekken. Hierdoor plaatste de bank zich voor de uitdaging om het geld effectief aan te blijven wenden. Tegelijkertijd breidden de investeringsactiviteiten, evenals de werkzaamheden van Private Banking, zich in een moeilijk investeringsklimaat ook nu weer uit.
Onze resultaten Om te kunnen blijven groeien en onze positieve impact op mens, milieu en cultuur verder te kunnen blijven vergroten, heeft Triodos Bank nieuw kapitaal nodig. Daartoe trekt de bank jaarlijks nieuw kapitaal aan. Dit jaar was het aangetrokken bedrag met meer dan EUR 100 miljoen aan aandelenbeleggingen in ons netwerk hoger dan in 2011. Dit had positieve gevolgen voor de aanhoudende groei van de organisatie. Triodos Bank heeft een aantal belangrijke mijlpalen bereikt: het aantal klanten in Nederland steeg tot meer dan 200.000 en in Spanje tot meer dan 100.000. In het Verenigd Koninkrijk groeide het aantal klanten met 12%, waardoor de bank haar doelstellingen voor wat betreft spaartegoeden overtrof. De nieuwste vestiging van Triodos Bank in Duitsland is inmiddels stevig geworteld als een gevestigd deel van de groene gemeenschap in dat land. De evenwichtige externe groei in België bestond onder andere uit de groei van kredieten met 18%. Dit ging hand in hand met een reorganisatie om meer doelmatigheid te bewerkstelligen. Dit heeft geleid tot een groei van de baten/fte’s met 26%. In Duitsland is een rekening-courant voor particulieren geïntroduceerd, waarmee de algemene doelstelling van Triodos Bank om geloofwaardige diensten te verlenen, is behaald. In Spanje waren de tegoeden voor het eerst hoger dan de uitstaande kredieten. Ondanks de sterke concurrentie op de spaarmarkt bedroeg de totale groei in het hele netwerk 23%. Triodos Bank België concentreerde zich op de ontwikkeling van zinvolle relaties met particuliere klanten, wat in 2012 heeft geleid tot een groei van de tegoeden met 14%. Triodos Bank Nederland boekte een groei van 13%. In het Verenigd Koninkrijk groeiden de particuliere spaartegoeden sterk met 24%, dankzij concurrerend geprijsde producten en een recordgroei van de zakelijke tegoeden met 22%. De recordgroei in Spanje was, mede door de hogere bijdrage aan de winst van de Groep, te danken aan een relatiebankpropositie en een hoge zichtbaarheid in de media. Het netwerk van vestigingen groeide: er is een nieuw kantoor geopend in Murcia, een nieuw handelskantoor in Las Rozas, en het kantoor in Barcelona en het hoofdkantoor in Madrid zijn uitgebreid.
Kredietverlening Bij de meeste vestigingen bleef de kredietverlening groeien en zich diversifiëren. In België was de groei van het aantal verleende kredieten het grootst in de sectoren energie en klimaat, ouderenzorg, onderwijs en de sociale sectoren. In Nederland had de kredietverlening, die met 11% groeide, onder andere betrekking op financiering van de transformatie van bepaalde bedrijfsgebouwen tot duurzame gebouwen, waardoor verwaarloosde buurten nieuw leven kan worden ingeblazen. In het Verenigd Koninkrijk is voor £62 miljoen aan kredieten afgesloten, waaruit een sterke groei bleek, ondanks de uitdagingen die de vestiging kende. Een voorbeeld daarvan zijn wijzigingen in het overheidsbeleid, die gevolgen hadden voor de financiering voor sommige klanten, die diensten verlenen aan de publieke sector. De vestiging is doorgegaan met de kredietverlening aan bestaande sectoren en de financiering van nieuwe sectoren, waaronder ouderenzorg, groen toerisme en activiteiten voor gehandicapten. De Spaanse vestiging verdiepte haar kennis op het gebied van sectoren en duurzame activiteiten, en slaagde erin het bedrag aan oninbare vorderingen laag te houden. Dit heeft geleid tot een nettogroei van 22%. De sectorale en geografische opbouw van de kredietportefeuille werd ook gevarieerder dankzij een netwerk van kantoren dat Triodos Bank dichter bij haar klanten brengt. Het zorgt er tevens voor dat de bank voorop loopt op het gebied van echte behoeften en problemen binnen onze sectoren. De activiteiten in de sociale sector groeiden om tegemoet te komen aan de dringendste behoeften van het land; kwaliteit van kredieten kreeg de voorkeur boven volume. 2012 mag dan een jaar zijn geweest van kansen voor sommige duurzame ondernemingen, de bedrijven die Triodos Bank financiert zijn niet immuun voor de impact van de financiële crisis. Met name voorzieningen voor verliezen op kredieten aan biomassaprojecten in Nederland, waar de technologie in de sector nog niet volwassen genoeg is, bleven in 2012 relatief hoog. Bijna alle voorzieningen voor deze kredieten werden in 2012 opgenomen.
Beleggingen en Private Banking Triodos Investment Management biedt in een aantal landen duurzame beleggingsmogelijkheden aan met uiteenlopende risicoprofielen, voor klanten die met maximale impact en zo duurzaam mogelijk willen beleggen. Triodos Bank heeft dit deel van haar activiteiten altijd gescheiden gehouden van haar spaar- en kredietverleningstak. Wij pleiten dan ook voor een soortgelijke scheiding binnen de banksector als geheel om de inmiddels welbekende schadelijke gevolgen van het vermengen van deze twee typen activiteiten in de toekomst te voorkomen. Net als de eerder beschreven succesvolle kapitaalwerving in Nederland groeiden de fondsen in Nederland in 2012 tot EUR 700 miljoen. Het Corporate Finance-team in het Verenigd Koninkrijk sloot zes kapitaalwervingstransacties af waarmee het meer dan EUR 15 miljoen aantrok voor klanten in de sociale, biologische en duurzame energie sector. Het team heeft zichzelf met het aantrekken van twee ‘Social Impact Bonds’ (maatschappelijke obligaties) om dakloosheid en werkloosheid te bestrijden, gevestigd als leider in de opkomende markt voor maatschappelijke beleggingen in het Verenigd Koninkrijk. Private Banking is in 2012 aanzienlijk uitgebreid in de Nederlandse en Belgische vestigingen, waar deze dienst op dit moment wordt aangeboden. In België bedroeg de groei 48%.
Een referentiepunt voor de duurzame banksector Triodos Bank laat de voordelen van duurzaam bankieren niet allen blijken via haar financieringsactiviteiten, maar bevordert ookhet besef dat geld via het banksysteem bewust kan worden ingezet als positieve kracht voor het algemeen welzijn. Triodos Bank heeft deze boodschap in 2012 veelal via de sociale media meer kracht bijgezet. Zo hebben meer dan 125.000 mensen gekeken naar ‘Klein. Het nieuwe groot’; een kort filmpje waarin een optimistische visie werd gepresenteerd op de collectieve impact van individuele acties. Het filmpje, dat oorspronkelijk werd opgenomen in Nederland, is vertaald en verspreid in verschillende landen van het Triodos Bank-netwerk en daarbuiten. Nieuwe ontwikkelingen om de transparante communicatie van Triodos Bank in Spanje te ondersteunen waren onder andere circa 150 openbare evenementen die werden bijgewoond door meer dan 15.000 mensen, een nieuwe bedrijfsblog en een online versie van het relatiemagzine van Triodos Bank. Triodos Bank bevordert en beïnvloedt ook het bredere debat over kwesties die haar na aan het hart liggen. Onder andere door het mede organiseren van een onderzoek naar de aankoop en het gebruik op lange termijn van biologische landbouwgrond in Duitsland in 2012, of het organiseren van het derde internationale congres over biologische landbouw en kredietverlening door het Spaanse Fundación Triodos (Triodos Foundation). Daarnaast waren alle vestigingen van Triodos Bank weer vertegenwoordigd bij het grootste biologische evenement van Europa, de Biofach in Duitsland. In 2012 liep Triodos Bank in verschillende aangelegenheden voorop. Zo werd de bank de eerste onderneming die de Duitse ‘Groene Codex’ naleefde. De doelstelling van deze codex is om Duitse bedrijven transparanter te maken over hun prestaties op het gebied van duurzaamheid. In Nederland was Triodos Bank de eerste die een app voor mobiel bankieren op de markt bracht, waarmee niet alleen bankdiensten kunnen worden uitgevoerd, maar ook kan worden bekeken welke projecten in de buurt van de gebruiker door de bank zijn gefinancierd. Ook breidde de vestiging haar ‘Hart-Hoofddagen’ en Hart-Hoofdprijs uit, door bijeenkomsten te organiseren met klanten, waarbij de ondernemers die met geld van Triodos Bank worden gefinancierd, als gastheer optraden.
Triodos Investment Management volle dochter van Triodos Bank wereldwijd leider in ‘impact investing’ totaal EUR 2,2 aan beheerd vermogen beheerder van 19 fondsen actief in diverse duurzame sectoren; variërend van microfinanciering tot kunst en cultuur
Inleiding Triodos Investment Management, een volle dochter van Triodos Bank en verantwoordelijk voor het beheer van de Triodos beleggingsfondsen, is wereldwijd erkend leider in ‘impact investing’. Triodos Investment Management beheert directe beleggingen in diverse sectoren, waaronder klimaat en energie, microfinanciering, duurzame handel, biologische voeding en landbouw, kunst en cultuur, duurzaam vastgoed en beursgenoteerde vennootschappen met bovengemiddelde prestaties op het gebied van milieu, maatschappij en bestuur (ESG). Eind 2012 had Triodos Investment Management 19 fondsen in beheer die beleggen in Europese en opkomende markten met een breed scala aan risico-rendementsprofielen en financiële instrumenten. Het totaal beheerd vermogen van Triodos Investment Management is in 2012 gegroeid met 7% tot EUR 2,2 miljard. Zowel particuliere als institutionele beleggers kunnen in deze fondsen beleggen. De retail beleggingsfondsen voor particuliere beleggers worden aangeboden via een aantal banken, waaronder enkele vestigingen van Triodos Bank. Met institutionele beleggers in de fondsen onder beheer wordt rechtstreeks contact onderhouden.
Strategische doelstelling: groei en innovatie De primaire doelstelling van Triodos Investment Management is het realiseren en versneld doorvoeren van blijvende sociale en duurzame economische verandering in lijn met de visie en missie van Triodos Bank. Om dit te bewerkstelligen wil Triodos Investment Management het beheerd vermogen in elk van haar fondsen laten groeien en nieuwe, innovatieve fondsen oprichten. Zelfs in moeilijke marktomstandigheden blijft Triodos Investment Management streven naar een groei van het totaal beheerd vermogen met 10 tot 15% via bestaande en nieuwe fondsen. Triodos Investment Management is ervan overtuigd dat beleggers steeds meer behoefte hebben aan geloofwaardige beleggingen die echte ‘impact’ opleveren. In 2012 heeft zij zich gefocust op groei van haar beleggersbestand onder kleine institutionele beleggers, familiebedrijven en vermogende particulieren. Eind 2012 had Triodos Investment Management 19 fondsen in beheer die beleggen in Europese en opkomende markten met een breed scala aan risico-rendementsprofielen en financiële instrumenten. Het totaal beheerd vermogen van Triodos Investment Management is in 2012 gegroeid met 7% tot EUR 2,22 miljard (2011: 17% groei tot EUR 2,1 miljard).
Triodos Investment Management kijkt voortdurend naar financiële oplossingen voor uitdagingen op maatschappelijk en milieugebied. Hiertoe heeft zij drie nieuwe beleggingsproducten ontwikkeld die volgens de planning in 2013 zullen worden ingevoerd. In 2012 zijn activiteiten van Corporate Finance overgeheveld naar de vestiging van Triodos Bank in het Verenigd Koninkrijk, waardoor Triodos Investment Management zich volledig kon concentreren op haar ervaring als beleggingsfondsbeheerder.
‘Impact Investing’ – hoogtepunten Triodos Investment Management heeft meer dan 20 jaar ervaring met beleggingsproducten die maatschappelijke en duurzame economische verandering teweegbrengen. Hierdoor wordt Triodos Investment Management wereldwijd erkend als koploper op het gebied van ‘Impact Investing’, waarbij financieel rendement wordt gecombineerd met rendement op maatschappelijk en milieugebied. In 2012 betekende dit: een reductie met meer dan 1,1 miljoen ton CO2, wat neerkomt op het elektriciteitsverbruik van 775 duizend Europese huishoudens door de inzet van installaties voor schone energie met een capaciteit van 1,199 MW; meer dan 90 duizend kleinschalige landbouwbedrijven in 19 landen wereldwijd werden meteen na levering van hun oogst betaald via handelsfinancieringsvoorzieningen. Hierdoor werden 12 verschillende fair trade en biologische producten op internationale markten gebracht; het beheer van EUR 121 miljoen aan activa in kunst- en cultuurinitiatieven; projecten die 1,9 miljoen bezoekers trokken en betaalbare voorzieningen boden aan 1917 kunstenaars; een stijging van de kwaliteit en duurzaamheid van de bebouwde omgeving door het beheer van duurzame gebouwen die 60,7% minder CO2 uitstoten dan het gemiddelde gebouw; in totaal is er voor 442 miljoen verstrekt aan 99 opkomende en gevestigde inclusievefinancieringsinstellingen in Latijns-Amerika, Azië en Afrika. Deze instellingen bereiken 6,9 miljoen mensen met een laag inkomen met kredieten. 6,4 miljoen mensen met een laag inkomen maken gebruik van spaardiensten die door deze instellingen worden aangeboden.
Engagement beursgenoteerde ondernemingen Triodos Investment Management biedt particulieren en instellingen de gelegenheid om te beleggen in beursgenoteerde ondernemingen die voldoen aan de strengste criteria van Triodos Bank op milieu-, maatschappelijk en governancegebied. Via deze fondsen (de SICAV I fondsen) worden beleggers onderdeel van een beweging die streeft naar een meer duurzame werkwijze bij beursgenoteerde bedrijven. Hiertoe heeft Triodos Investment Management in 2012 een dialoog gevoerd met 219 ondernemingen wereldwijd. Deze Socially Responsible Investment (SRI)-fondsen beheerden in 2012 EUR 506 miljoen aan activa in de beste en baanbrekende beursgenoteerde ondernemingen wereldwijd en aan Europese staatsobligaties.
De resultaten van de fondsen over 2012 Het totaal in beheer gegeven vermogen van Triodos Investment Management is met EUR 137 miljoen gegroeid tot EUR 2,2 miljard, een stijging van 7% (2011: een stijging van 17%).
Deze groei kan voornamelijk worden toegeschreven aan hernieuwde groei van particuliere beleggingen in Triodos Groenfonds en aanhoudende groei van institutionele beleggingen in Triodos SICAV II – Triodos Microfinance Fund, en Triodos SICAV II – Triodos Renewables Europe Fund. De particuliere beleggingen in Triodos Fair Share Fund zijn eveneens gegroeid, evenals de Triodos SICAV I – Triodos Sustainable Funds, die profiteerden van de aanzienlijke groei van de beleggingen door institutionele en particuliere beleggers. Triodos Cultuurfonds beleefde een uitstroom van beleggingen nadat de Nederlandse regering had aangekondigd alle belastingvoordelen voor culturele beleggingen af te schaffen.
Energie en klimaat Triodos Investment Management heeft meer dan 25 jaar ervaring met beleggen in duurzame energie. Hierdoor is Triodos Investment Management een ‘preferred partner’ voor veel beleggers en ondernemers op het gebied van duurzame energie. In 2012 beheerde Triodos Investment Management EUR 955 miljoen aan beheerd vermogen via haar beleggingsfondsen (2011: EUR 925 miljoen).1 De totale aandelen- en kredietportefeuille op het gebied van duurzame energie in Europa beslaat meer dan 87 projecten met een totale opwekkingscapaciteit van duurzame energie van circa 1.199 MW. Hiermee wordt de CO2-uitstoot jaarlijks met meer dan 1,1 ton omlaag gebracht. Dit komt overeen met het energieverbruik van 775 Europese huishoudens per jaar. Deze projecten bestaan uit 49 windenergieprojecten, 23 fotovoltaïsche zonne-energieprojecten, 10 biomassaprojecten, 4 warmte/koude-opslagprojecten en 1 klein hydroproject. Triodos Renewables Plc is er in 2012 in geslaagd GBP 3,6 miljoen aan nieuwe beleggingen aan te trekken, waardoor de duurzame energiemaatschappij van het Verenigd Koninkrijk met de meeste eigenaren, namelijk zo’n zo'n 5.100 aandeelhouders, meer kon investeren in de Britse duurzame energiesector. De activiteiten van Triodos Groenfonds, Triodos SICAV II – Triodos Renewables Europe Fund (TREF), en Ampere Equity Fund worden beheerd vanuit de kantoren van Triodos Investment Management in Nederland. Triodos Renewable Energy Fund Plc wordt beheerd in het Verenigd Koninkrijk. Beleggingsbeslissingen worden voorts ondersteund door medewerkers in heel Europa. 1 Dit cijfer is inclusief de beleggingen van Triodos Groenfonds in de biologische landbouwsector. Aangezien dit fonds vanuit deze branche wordt beheerd is dit cijfer opgenomen in dit verslag.
Casestudie Triodos Investment Management is getuige geweest van een toename van lokale duurzameenergie-initiatieven. Triodos Groenfonds erkent de positieve waarde van deze initiatieven en wil ze actief ondersteunen. Door haar inzet voor gedecentraliseerde energieproductie wordt Triodos Investment Management beschouwd als een natuurlijke financiële partner voor initiatieven in deze markt. In 2012 heeft het fonds een lening afgesloten voor twee windturbines voor de windenergievereniging Meerwind. Meerwind is een lokaal initiatief van de inwoners van Hoofddorp. De lening zal naar verwachting begin 2013 worden uitbetaald. Het fonds hoopt de komende jaren meer van dit soort initiatieven te financieren.
Ontwikkelingen in 2012 2012 was wederom een jaar vol uitdagingen voor de duurzame energiesector in Europa. Beleidswijzigingen met betrekking tot gunstige fiscale voorwaarden voor duurzame energie in
Spanje hebben geleid tot een lichte daling van de aandelenkoersen van Triodos SICAV II – Triodos Renewables Europe Fund. Het Nederlandse fiscale beleid voor wat betreft groene beleggingen is echter in positieve zin veranderd, waardoor beleggers konden blijven profiteren van belastingvoordelen. Dit heeft een positieve invloed gehad op Triodos Groenfonds. Ondanks het veranderende overheidsbeleid is Triodos Investment Management ervan overtuigd dat duurzame energie- en energiebesparingsinitiatieven grote mogelijkheden zullen blijven bieden aan beleggers.
Vooruitzichten voor duurzame energie De beslissing van de overheid om de belastingvoordelen te handhaven en de aanhoudende inzet van Triodos Investment Management voor het behalen van haar investeringsrendementdoelstellingen, betekenen dat Triodos Groenfonds een aantrekkelijk beleggingsvehikel blijft dat bijdraagt aan een duurzamere Nederlandse economie. Duurzame energie blijft de beste oplossing om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Aangezien met name wind- en zonne-energie de best beschikbare technologie blijven om de overgang naar een duurzame energie-economie te bewerkstelligen, zijn wij ervan overtuigd dat we in staat zullen blijven het beheerd vermogen in onze fondsen te kunnen blijven laten groeien. Triodos Investment Management streeft ernaar in 2013 een nieuw fonds te introduceren waarmee beleggingskansen in duurzame energie in opkomende markten worden benut. De expertise van Triodos Investment Management in beide ’thema-gebieden wordt hierin gecombineerd.
Emerging Markets De Emerging Markets-activiteiten omvatten het beheer van internationaal opererende fondsen die investeren in opkomende markten in Latijns-Amerika, Afrika, Azië en Oost-Europa. De doelstelling van de inclusieve financierings- en duurzame handelsfondsen is het leveren van een bijdrage aan de ontwikkeling van inclusieve financiële sectoren in ontwikkelingslanden die de levenskwaliteit verbeteren door het verlenen van transparante en verantwoordelijke financiële diensten, het bevorderen van de handel in gecertificeerde fair trade en biologische producten, en het stimuleren van duurzame landbouw. Triodos Investment Management is van mening dat toegang tot financiële diensten een cruciale rol speelt bij het bereiken van mondiale doelstellingen op het gebied van duurzame ontwikkeling. De gezamenlijke fondsen in opkomende markten groeiden in 2012 met EUR 76 miljoen tot EUR 469 miljoen, een stijging met 19,3%. De activiteiten van Triodos Fair Share Fund, Triodos SICAV II – Triodos Microfinance Fund, Triodos Sustainable Trade Fund, Stichting Triodos-Doen, Stichting Hivos-Triodos Fonds en Triodos Renewable Energy for Development fund worden alle beheerd vanuit de kantoren van Triodos Investment Management in Nederland.
Inclusieve financiering Het totaal in beheer gegeven vermogen van de gezamenlijke inclusieve-financieringsinstellingen is gegroeid tot EUR 442 miljoen, een stijging van 22,1% ten opzichte van 2011. De vier inclusieve-financieringsinstellingen van Triodos: Triodos Fair Share Fund, SICAV-II Triodos Microfinance Fund, Stichting Triodos Doen en Stichting Hivos Triodos Fonds financierden in 2012 99 microfinancieringsinstellingen en -banken en waren actief in 45 landen. Deze instellingen bereiken meer dan 6,9 miljoen mensen met een laag inkomen met kredieten (2011: 7,9 miljoen), van wie 65% vrouwen, en 6,4 miljoen mensen met spaarproducten (2011: 7,5 miljoen), van wie 48% in plattelandsgebieden wonen.
Portfolio Triodos Microfinancieringsfondsen 31 december 2012 Afbeelding vergroten
De vier Triodos inclusieve-financieringsfondsen nemen deel in 17 vooraanstaande en innovatieve microfinancieringsinstellingen en vehikels over heel de wereld (2011: 19). Senior medewerkers van Triodos Bank zijn vertegenwoordigd in de Raad van Commissarissen en brengen zo kennis en ervaring in op het gebied van duurzaam bankieren.
Duurzame handelsfinanciering Triodos Sustainable Trade Fund verstrekt handelsfinancieringen aan coöperatieve en particuliere landbouwexporteurs van biologische en/of fair trade goederen in ontwikkelingslanden. Eind 2012 was het volume van de handelsfinancieringstransacties van het fonds met 21,9% afgenomen tot EUR 20,3 miljoen. In totaal werden 31 leningen verstrekt aan 18 coöperatieve en particuliere exporteurs die 12 verschillende producten verbouwen in 19 landen, waaronder koffie, katoen, cacao, olijfolie, cashewnoten en honing. Triodos Sustainable Trade Fund wordt voornamelijk gefinancierd door een kredietlijn van Triodos Bank, die deels wordt zeker gesteld met garanties van Nederlandse en internationale overheidsinstellingen en maatschappelijke organisaties.
Casestudie De renovatie van koffieplantages is urgent, omdat 60% van alle plantages in Zuid-Amerika zich in hun laatste productiefase bevinden. Als gevolg hiervan daalt de totale opbrengst en het is mogelijk dat de productieniveaus de komende jaren aanzienlijk gaan dalen. Dit betekent dat de bronnen van inkomsten voor koffieboeren, met name kleine koffieboeren, worden bedreigd. Met dit vooruitzicht voor ogen heeft Asociación Aldea Global Jinotega (Aldea Global) in Nicaragua ‘Ecoforestral’ ontwikkeld, een geleidelijk renovatieprogramma om het rendement op middellange en lange termijn te vergroten en tegelijkertijd het jaarinkomen van kleinschalige landbouwers in de eerste jaren van het programma te garanderen. Tegelijkertijd zal de plantage milieuvriendelijk worden geherstructureerd.
Diédericks Aldea, financieel directeur bij Aldea Global: “De grootste uitdaging voor kleine koffieboeren die renovatie van hun koffieplantages overwegen is dat ze meer dan drie jaar moeten wachten voordat ze inkomsten genereren. Hivos-Triodos Fund overbrugt deze kloof door het verstrekken van krediet.”
Emerging Markets – Vooruitzichten We verwachten een aanhoudende groei van de inclusieve-financieringsfondsen in lijn met de huidige trends. Voor 2013 staat een transformatie van Triodos Sustainable Trade Fund op het programma, zodat meer beleggers kunnen deelnemen in de financiering van duurzame landbouw en handel.
Kunst en cultuur Triodos Bank loopt al vele jaren voorop op het gebied van financiering van kunst en cultuur. Hoewel de culturele sector op dit moment subsidie- en donatiegericht is, met name in Nederland, promoot Triodos Bank een culturele sector die verschillende financieringsbronnen heeft, bestaande uit een mix van donaties, subsidies en commerciële investeringen. Het is het doel van het fonds om deze transformatie in de kunst- en cultuursector te bewerkstelligen. Binnen deze branche beheert Triodos Investment Management het in Nederland gevestigde en op Nederland gerichte Triodos Cultuurfonds. Het fonds is opgericht in 2006 en belegt in door de overheid erkende culturele projecten die streven naar verbetering en behoud van kunst en cultuur. Eind 2012 was het totaal netto vermogen van het fonds gedaald met 26,7% tot EUR 121 miljoen (2011: 165 miljoen). Dit komt voornamelijk door de beslissing van de Nederlandse regering om de belastingvoordelen voor culturele beleggingen per 1 januari 2013 af te schaffen. Dankzij de door Triodos Cultuurfonds gefinancierde projecten hebben 1,9 miljoen mensen in 2012 theaters en musea bezocht en hebben 1917 kunstenaars geprofiteerd van betaalbare kunstruimte.
Casestudie Het debatcentrum ‘De Balie’ in het centrum van Amsterdam heeft zijn broodnodige inkomsten verhoogd door zijn keuken te verbeteren. De Balie kon de piekdrukte in het café niet goed aan, met teleurgestelde klanten tot gevolg. Met een nieuwe, kwalitatief uitstekende keuken is het centrum in staat een full-servicerestaurant te exploiteren dat mede zorgt voor de financiering van het debatcentrum dat zich heeft ontwikkeld tot een belangrijk podium voor vele toonaangevende nationale debatten. Na afloop van een debat verleidt de keuken de bezoeker om zijn gesprekken voort te zetten onder het genot van een hapje en een drankje. Door beleggers in Triodos Cultuurfonds kunnen culturele instellingen zoals De Balie hun inkomsten en impact vergroten, een ontwikkeling die hoog nodig is in een tijd waarin de regering de een na de andere bezuinigingsmaatregel aankondigt.
Vooruitzichten Triodos Cultuurfonds streeft naar beleggingen in meer commercieel georiënteerde amusementsorganisaties, terwijl het tegelijkertijd zijn activiteiten voor theaters, musea en kunstenaarscollectieven wil voortzetten. Triodos Cultuurfonds moet in 2013 aantrekkelijk blijven voor beleggers, waardoor het fonds een directe impact heeft op de gezonde ontwikkeling van de Nederlandse culturele sector. Verwacht wordt dat het volume van het beheerd vermogen van het fonds in 2013 stabiel blijft.
Duurzaam vastgoed Triodos Investment Management beheert Triodos Vastgoedfonds. Triodos Real Estate Investment Management is beheerder van de Green Offices I CV – een beleggingsvehikel dat het duurzame hoofdkantoor van het Nederlandse koeriersbedrijf TNT beheert. De betrokkenheid van Triodos Bank bij de vastgoedsector is gebaseerd op een unieke, integrale visie op duurzaamheid, gebaseerd op 4 P’s: People, Planet, Profit en Project. Eind 2012 bedroeg het totale beheerd volume in Vastgoed 122 miljoen (2011: 136 miljoen).
Triodos Vastgoedfonds De brede vastgoedcrisis in 2012 had grote impact op Triodos Vastgoedfonds, en met name op de beleggingen in bedrijfsruimte. Het fonds is goed gepositioneerd in vergelijking met andere vastgoedbeleggingsfondsen met een relatief lage leegstand, lange gemiddelde looptijden van huurcontracten, en een focus op beleggingen in kwaliteitsgebouwen, reden waarom het fonds de prestigieuze WVD Cash Group Award heeft gewonnen voor beste vastgoedfonds in Nederland. De beleggingsportefeuille is in 2012 gekrompen van EUR 87,2 tot EUR 75,9 miljoen als gevolg van de verkoop door het fonds van één pand. Wel heeft het fonds een nieuwe belegging gedaan door de aankoop van een gezondheidszorginstelling.
Casestudie In 2012 heeft Triodos Vastgoedfonds ‘De Kastanjehof’ aangekocht, een zorgcomplex voor ouderen. Door aanzienlijke energiebesparingen is de zorgverlener in staat om de energiekosten te drukken en deze bedragen aan te wenden voor betere zorg aan de bewoners.
Duurzaam vastgoed – Vooruitzichten 2013 De vastgoedmarkt zal naar verwachting onder druk blijven staan. Een van de grote aankopen in 2011, een voormalig bankkantoor van ABN AMRO in de buurt van een treinstation, zal in de loop van 2013 aan de nieuwe huurder worden opgeleverd. Triodos Investment Management zal onderzoek blijven verrichten naar de beste strategie om de kwaliteit van het fonds te handhaven, in het licht van uitdagende marktomstandigheden. Verwacht wordt dat het volume van het beheerd vermogen van het fonds in 2013 stabiel blijft.
Maatschappelijk Verantwoorde Beleggingen Triodos SICAV I bestaat uit vier in Luxemburg gevestigde subfondsen die worden gedistribueerd in Nederland, België, Luxemburg en Duitsland. Daarnaast omvatten twee fondsen beleggingen in staatsobligaties van landen die aan de criteria van Triodos Investment Management voldoen. Deze criteria waarborgen het liquiditeitsrisico van het fonds. De fondsvolumes van Triodos SICAV I zijn in 2012 gegroeid met 22,0% tot 506 miljoen, ondanks de door de schuldencrisis ingegeven onzekerheid in de Eurozone. De vier fondsen zijn Triodos Sustainable Equity Fund, Triodos Sustainable Pioneer Fund, Triodos Sustainable Bond Fund en Triodos Sustainable Mixed Fund. De fondsen beleggen alle in aandelen en obligaties van beursgenoteerde ondernemingen die vanuit maatschappelijk en milieuoogpunt goed presteren in vergelijking met de collega’s in hun sector.
Engagement Het stimuleren van maatschappelijk verantwoord ondernemen heeft in 2012 tot positieve resultaten geleid. Triodos Investment Management maakte bij 119 aandeelhoudersvergaderingen gebruik van stemrechten namens Triodos SICAV I. De bedrijven werden van tevoren geïnformeerd over de kwesties die Triodos Bank in stemming wilde brengen, zodat organisaties zich daarop op een zinvolle manier konden voorbereiden. In totaal is Triodos Investment Management 445 keer de dialoog aangegaan met 219 ondernemingen, hetgeen heeft geleid tot een aantal verbeteringen van hun beleid op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen en van hun resultaten. Hiermee heeft Triodos Bank duidelijk aangetoond dat duurzaam beleggen op de beurs van essentieel belang is voor het stimuleren van duurzaam gedrag van ondernemingen.
SRI-fondsen – Vooruitzichten 2013 De ontwikkelingen in de economie en financiële markten zullen in 2013 wederom in belangrijke mate worden bepaald door politieke beslissingen. Indien overheden doorgaan met het invoeren van nieuwe bezuinigingsmaatregelen als reactie op de Europese crisis zullen deze waarschijnlijk verregaande consequenties hebben. Met name de daarmee gepaard gaande economische en financiële risico’s zullen het beleggerssentiment op de mondiale aandelenbeurzen blijven beïnvloeden. In onzekere, volatiele economische omstandigheden zijn beleggers geneigd een defensieve strategie aan te nemen gericht op ‘veilige’ ondernemingen om hun beleggingen te beschermen. Het is niet duidelijk of de financiële crisis zich in 2013 zal voortzetten, gezien de maatregelen die overheden nemen om de crisis het hoofd te bieden. Aangezien de populariteit van duurzame ondernemingen en activiteiten in de zakelijke sector aanhoudt en slechts in beperkte mate gevolgen ondervindt van de financiële crisis zijn wij ervan overtuigd dat beleggingen in ondernemingen met een goed evenwicht tussen milieu, maatschappij, goed bestuur, en financiële strategieën goed blijven presteren. Dit zou een positief effect moeten hebben op de groei van de Triodos SICAV I subfondsen. Triodos Investment Management zal de markt voor deze fondsen in Europa blijven verbreden en het aanbod van Triodos SICAV I naar het Verenigd Koninkrijk uitbreiden.
Overig Corporate Finance Het Corporate Finance team in het Verenigd Koninkrijk verstrekt adviesdiensten en diensten op het gebied van het aantrekken van kapitaal aan klanten in het Verenigd Koninkrijk en daarbuiten. In 2012 zijn de activiteiten van het team overgeheveld naar de vestiging van Triodos Bank in het Verenigd Koninkrijk, waardoor Triodos Investment Management zich volledig kon concentreren op haar kernactiviteit als beleggingsfondsbeheerder.
Financiële resultaten Het beheerd vermogen is in 2012 gegroeid met 7% tot EUR 2,22 miljard. De baten zijn gegroeid met 5,5 % van EUR 23,2 miljoen (2011: EUR 22,0 miljoen), als gevolg van het hogere beheerd vermogen. De kosten zijn in 2012 gestegen met 5,9 % tot EUR 17,2 miljard (2011: EUR 16,2 miljoen), voornamelijk als gevolg van de hogere directe en indirecte arbeidskosten. De winst na belasting bedroeg EUR 4,5 miljoen, een stijging van 4,1% in vergelijking met 2011. De balans van Triodos Investment Management bestaat voornamelijk uit liquide middelen, kortlopende vorderingen op beheerde entiteiten en kortlopende schulden aan Triodos Bank.
Vooruitzichten Aangezien de impact van de schuldencrisis ook in 2013 gevoeld zal worden en het geteisterde mondiale financiële systeem voor verdere onzekerheid op de financiële markten zal zorgen, zullen steeds meer beleggers, institutionele beleggers en particulieren, hun beleggingsstrategie opnieuw onder de loep nemen. Tegelijkertijd neemt de belangstelling voor op ESG-aspecten gescreende beleggingen en voor ‘impact investing’ toe. Sinds haar oprichting staan beide vormen van beleggen centraal bij de beleggingsfocus van Triodos Investment Management. Triodos Investment Management heeft er het volste vertrouwen in dat de door haar beheerde fondsen beleggers zullen blijven aantrekken en zullen blijven groeien, voortbouwend op meer dan 20 jaar ervaring in het samenbrengen van waarden, visie en beleggingsrendementen. In 2013 zullen in de regelgeving wijzigingen worden doorgevoerd die gevolgen zullen hebben voor het beheer van de beleggingsfondsen. Van de AIFMD-richtlijn van de EU tot de invoering van de Bankierseed – in eerste instantie bedoeld voor bestuurders en commissarissen en vervolgens voor alle andere medewerkers – zal een overvloed aan regelgeving gevolgen hebben voor het beheer en de administratie van fondsen. Triodos Investment Management zal nieuwe impact-beleggingsfondsen blijven ontwikkelen en op de markt blijven brengen. In 2013 zal zij drie nieuwe fondsen introduceren op het gebied van Landbouw en voeding, Duurzame Energie en in de Opkomende Markten. In 2013 wordt een groei van 10 tot 15% van het beheerd vermogen verwacht. Zeist, 25 april 2013 Marilou van Golstein Brouwers Michael Jongeneel
Triodos Bank Private Banking Triodos Bank Private Banking biedt een breed pakket van financiële en niet-financiële diensten aan voor vermogende particulieren, stichtingen, verenigingen en religieuze instellingen. Duurzaam vermogensbeheer vormt daarbij de kern, waarbij Triodos Bank Private Banking zowel Triodos beleggingsfondsen aanbiedt als individueel vermogensbeheer. De onderzoeksafdeling Triodos Research onderzoekt welke ondernemingen voor belegging in aanmerking komen. Triodos Bank Private Banking is actief in Nederland en België. In Nederland werkt dit bedrijfsonderdeel op het gebied van vermogensbeheer samen met Triodos MeesPierson Investment Management. Triodos MeesPierson is een joint venture die de brede vermogensbeheerexpertise van ABN AMRO MeesPierson combineert met de deskundigheid op het gebied van duurzaamheid van Triodos Bank. Triodos MeesPierson beheert de duurzame activa van klanten van Triodos Bank en ABN AMRO MeesPierson. In België werkt Triodos Bank op het gebied van Private Banking-diensten samen met Puilaetco Dewaay Private Bankers.
Prestaties Grotere groei in onzekere marktomstandigheden Het vertrouwen in de financiële markten is in 2012 duidelijk toegenomen, zoals blijkt uit de goede rendementen op eigen vermogen en vaste rente. Dit staat in schril contrast met de moeilijke economische omstandigheden in Europa en de Verenigde Staten. Desondanks is er eind 2012 een recordgroei in toevertrouwde middelen met 24% tot EUR 820 miljoen geboekt. De samenstelling van de toevertrouwde middelen is ook dit jaar in grote lijnen ongewijzigd; het merendeel komt voor rekening van vermogensbeheer. In België zijn de toevertrouwde middelen met 51% gegroeid tot EUR 97 miljoen, tegenover 31% en EUR 64 miljoen in 2011. In Nederland was de groei opnieuw voornamelijk te danken aan particulieren; stichtingen en religieuze instellingen waren wat terughoudender in het toevertrouwen van spaar- en beleggingskapitaal.
Toevertrouwde middelen Triodos Bank Private Banking 2012 Totaal = EUR 820 miljoen
Private banking-klanten waren in 2012 nauwelijks om beleggingsrisico’s te nemen. Dit was een afspiegeling van het algemene sentiment onder beleggers. In plaats daarvan concentreerden beleggers zich op vastrentende beleggingen of spaarproducten. Hoewel deze vermogenscategorie doorgaans als ‘veilig’ wordt beschouwd zijn de toekomstige financiële rendementen ervan beperkt. Dit vormt een probleem voor charitatieve en religieuze instellingen die hun programma’s financieren met beleggingsrendementen. Hun programma-uitgaven en de realisatie van hun missie worden hier namelijk door beperkt. Om de duurzame impact van haar klanten te helpen behouden, zal Triodos Private Banking steeds vaker alternatieve instrumenten aanbieden, zoals garantiefondsen voor kredieten.
Kapitaalinbreng Nieuwe en bestaande klanten droegen ook in 2012 enthousiast bij aan de vergroting van het eigen vermogen van Triodos Bank. Er werd meer dan EUR 12 miljoen aan nieuw aandelenkapitaal, het hoogste bedrag ooit, aangetrokken, voornamelijk van particulieren en hun houdstermaatschappijen.
Beleggingsresultaat Na de daling in 2011 met 2,7% is de duurzame aandelenportefeuille van Private Banking in 2012 met meer dan 15% gegroeid. Dit rendement is iets hoger dan de algemene MSCI-index. De prestaties van Triodos Private Banking liggen sinds aanvang van de activiteiten van Triodos MeesPierson in 2006 20% hoger dan de MSCI-index. Ook de duurzame vastrentende beleggingen presteerden goed. Het rendement op de portefeuille, inclusief maatschappelijke en culturele beleggingen en zonder het voordeel van
fiscale aftrekposten, bedroeg in 2012 7%. Zonder de maatschappelijke en culturele beleggingen was het rendement in 2012 iets hoger (10%).
Resultaat Triodos Aandelenportefeuille t.o.v. MSCI Begin = 100 bij oprichting Private Banking in september 2005
Missiegedreven beleggingen Het negatieve rendement van de derde categorie van alternatieve beleggingen – of missiegerelateerde beleggingen – van Private Banking, die uitsluitend in Nederland worden aangeboden, bedroeg in 2012 0,2%. De aanhoudend uitstekende hogere resultaten van 9,7% van Triodos Fair Share Fund werden grotendeels tenietgedaan door het negatieve rendement van 12,5% van het Duurzame Vastgoedfonds van Triodos. Deze daling was in lijn met de met problemen kampende Nederlandse vastgoedmarkt. De koers van het Triodos Renewables Fund daalde met met 3%.
Overige ontwikkelingen Aanhoudende winstgevendheid Na de sterke winststijging die Private Banking in Nederland in 2011 boekte, daalde de winst in 2012 met 29% tot EUR 0,5 miljoen. Dit was voornamelijk het gevolg van de aanzienlijke investeringen in marketing- en procesmanagement die wij in 2012 hebben geïnitieerd. Aanleiding hiervoor was een uitgebreid klanttevredenheidsonderzoek dat wij eerder in 2011 hebben gehouden. Uit het onderzoek bleek dat steeds meer klanten behoefte hebben aan een proactief en persoonlijk contact waardoor de uiteindelijke productkeuze maximaal passend wordt. Daarnaast kon de efficiency verder worden verbeterd. Als gevolg hiervan maakt de eenheid een sterker onderscheid tussen particulieren en maatschappelijke organisaties – zoals religieuze instellingen, stichtingen en charitatieve instellingen – en heeft zij de onderliggende investeringsprocessen versterkt. Dit leidt tot betere efficiency en focus op het stijgende aantal klanten dat aanzienlijke bedragen bij Triodos Bank onderbrengt. In België zijn de resultaten van Private Banking en Particulier Bankieren volledig geconsolideerd in de cijfers van de vestiging
Voortbouwen op samenwerking Triodos Private Banking bouwde de samenwerking met goede doelen en vermogensfondsen uit opdat deze klantengroep de duurzame impact van haar financiële middelen kan verhogen. Zo waren de prestaties van het in 2011 gestarte NSGK –Triodos borgstellingsfonds uitstekend. NSGK is een vooraanstaande Nederlandse charitatieve instelling. NSGK houdt bij Triodos Bank een speciaal deposito aan, waardoor Triodos Bank in staat wordt gesteld om geld te lenen aan ondernemers die werkzaam zijn op gebieden die passen bij de missie van zowel NSGK als Triodos Bank. In de loop van 2012 werd voor in totaal EUR 410.000 aan kredieten verstrekt aan zes ondernemingen voor wie het anders zeer moeilijk zou zijn geweest om toegang tot krediet te verkrijgen. Alle kredieten presteerden goed in 2012. Triodos Private Banking is er sterk van overtuigd dat charitatieve instellingen met lagere financiële rendementen op reguliere beleggingen hun impact kunnen versterken door soortgelijke regelingen op te zetten. Triodos Private Banking onderzoekt samen met Triodos Investment Management naar alternatieve manieren om de duurzame rendementen op haar beleggingen in beursgenoteerde ondernemingen en instellingen te vergroten. Na een langzame vooruitgang in de laatste jaren werden belangrijke stappen gezet om de invoering van dit nieuwe beleggingsmodel in 2014 mogelijk te maken.
Vooruitzichten Tot 2013 heeft Triodos Private Banking een gemiddelde groei geboekt van 20-25% per jaar. De doelstelling is om dit groeipercentage de komende jaren te handhaven, voortbouwend op meer specialistische dienstverlening aan verschillende marktsegmenten, in het bijzonder door verdieping van de dialoog met klanten over hoe hun spaargelden en beleggingen duurzame groei kunnen stimuleren. De relatiemanager van Triodos Private Banking zal meer tijd gaan besteden aan deze waardevolle dialoog. In de komende jaren zullen wij deze discussie ook verbreden naar de effecten van schenkgeld om zo de maatschappij en de economie in positieve zin te transformeren. In België zal Triodos Private Banking haar bestaande private banking-activiteiten verder uitbreiden, met speciale nadruk op particulier vermogensbeheer. Triodos Bank is nog steeds voornemens om de komende jaren private banking-diensten in het Verenigd Koninkrijk te introduceren, te beginnen met een geplande introductie van het Triodos Sustainable Equity Fund in 2013. Zeist, Albert van Zadelhoff directeur
