Triodos Bank nv JAARVERSLAG 2006

Triodos Bank nv JAARVERSLAG 2006

TlB

Kerncijfers 2006

2005

2004

2003

2002

FINANCIEEL bedragen in miljoenen EUR Eigen vermogen Aantal certificaathouders Toevertrouwde middelen Aantal rekeningen

124

120

102

99

81

9.039

9.271

8.231

8.349

7.013

1.356

1.072

897

838

729

102.318

87.989

79.468

70.883

65.720

Kredieten Aantal

854

665

548

467

387

3.977

3.682

3.255

2.918

2.704

Balanstotaal

1.539

1.222

1.026

962

829

Fondsen in beheer *

1.419

1.184

792

564

453

Totaal in beheer gegeven vermogen

2.958

2.406

1.818

1.526

1.282

Totaal baten

45,9

36,6

30,2

24,9

22,6

Bedrijfslasten

-/- 36,8

-/- 29,3

-/- 22,4

-/- 19,1

-/- 17,6

Waardeveranderingen van vorderingen

-/-

-/-

-/-

-/-

Bedrijfsresultaat voor belastingen Belastingen bedrijfsresultaat Nettowinst

0,3

0,5

8,8 -/-

2,7 6,1

7,8 -/-

2,5 5,3

2,0

1,2

5,8 -/-

2,2

4,6 -/-

1,6

3,6

3,0

0,8 4,2

-/-

1,6 2,6

Per aandeel (in EUR) Intrinsieke waarde ultimo

69

67

67

66

66

Nettowinst **

3,40

3,37

2,39

2,22

2,17

Dividend

1,80

1,65

1,50

1,50

1,50

Bedrijfslasten / totaal baten

80%

80%

74%

77%

78%

SOCIAAL Aantal medewerkers ultimo *** Uitstroom

349

301

264

224

206

20%

19%

17%

17%

22%

Percentage vrouwen 33%

36%

32%

38%

43%

Opleidingskosten per fte in EUR

met managementfunctie

971

1.061

1.236

891

1.304

Verhouding hoogste / laagste salaris

7,5

7,2

6,9

5,6

5,3

5.104

MILIEU Milieubelasting in eco Mpt per fte

4.371

4.331

4.546

4.714

Emissie CO 2 (1000 kg)

1.163

1.013

957

928

892

Compensatie CO 2

100%

100%

100%

100%

100%

*

Inclusief fondsen in beheer bij gelieerde partijen die niet in de consolidatie worden betrokken. De cijfers ultimo 2005 zijn aangepast met 50% van het aan Triodos MeesPierson Sustainable Investment Management BV toevertrouwde vermogen.

**

De winst per aandeel is berekend over het in het boekjaar gemiddeld aantal uitstaande aandelen.

*** Inclusief medewerkers werkzaam voor gelieerde partijen die niet in de consolidatie worden betrokken.

INHOUD

3

Duurzaam bankieren

5

Onze ambitie

8

Bericht van de Raad van Commissarissen

11

Jaarverslag van de directie

33

Nederland

35

België

39

Verenigd Koninkrijk

43

Spanje

47

Private Banking

51

Triodos beleggingsfondsen

55

Triodos investeringsfondsen

60

Risk Management en Compliance

63

Sociaal jaarverslag

69

Milieujaarverslag

75

Stakeholder dialoog

78

Kerncijfers per land en business units

82

Kredietverlening per sector

87

Jaarrekening 2006 van Triodos Bank nv

88

- Geconsolideerde balans per 31 december 2006

89

- Geconsolideerde winsten verliesrekening over 2006

90

- Geconsolideerd mutatie-overzicht van het eigen vermogen over 2006

91

- Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2006

92

- Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening

116

- Vennootschappelijke balans per 31 december 2006

117

- Vennootschappelijke winsten verliesrekening over 2006

118

- Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening

124

Overige gegevens

127

Bericht van het Bestuur van Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank

129

Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank

130

Personalia

133

Corporate governance

136

Triodos Bank, een historisch overzicht

139

Verificatieverklaring

140

Over dit verslag

141

gri overzicht

142

Adressen

143

Colofon

Duurzaam bankieren Triodos Bank financiert bedrijven, instellingen en projecten met een meerwaarde op sociaal, milieu en cultureel gebied, daartoe in staat gesteld door spaarders en beleggers, die kiezen voor maatschappelijk verantwoord ondernemen en een duurzame samenleving. Onze missie is • Bij te dragen aan een samenleving waarin levenskwaliteit wordt bevorderd en menselijke waardigheid centraal staat. • Het voor mensen, bedrijven en organisaties mogelijk te maken bewust met geld om te gaan en daarmee duurzame ontwikkeling te bevorderen. • Onze klanten van duurzame financiële producten en een goede service te voorzien.

3

ECOPOWER, BELGIË

Ecopower is een samenwerkingsverband dat investeert in projecten voor duurzame energie in België. Ecopower levert jaarlijks 17 % van het totale elektriciteitsverbruik in Eeklo.

Onze ambitie Triodos Bank wil menselijke waardigheid, zorg voor de aarde en in het algemeen de kwaliteit van leven bevorderen. Met als sleutelbegrippen: maatschappelijk verantwoord ondernemen, transparantie en bewust omgaan met geld. Triodos Bank brengt duurzaam bankieren in de praktijk. Dat betekent op de eerste plaats dat de bank diensten en producten aanbiedt die duurzaamheid direct bevorderen. Geld speelt daarbij een sturende rol. Bewust omgaan met geld betekent investeren in een duurzame economie. Daarmee wordt op een bewuste wijze aan een kwalitatief betere samenleving gewerkt.

ONZE MARKT EN ONZE KERNACTIVITEITEN

Triodos Bank wil haar missie als duurzame bank op drie verschillende manieren realiseren.

1 . Duurzame dienstverlener Een bankklant wil niet alleen duurzame producten en diensten, maar ook een goede prijsstelling en een adequate service. Triodos Bank is van mening dat deze belangrijke klantwaarden niet los van elkaar gezien kunnen worden. Dit betekent concreet dat we streven naar het aanbieden van een passend pakket aan diensten dat de missie van Triodos Bank in de praktijk brengt. De bank streeft met deze strategie naar een eigen, brede klantenbasis, een combinatie van particulieren en bedrijven die nadrukkelijk voor een bankrelatie met Triodos Bank kiezen. Overigens verschilt de ontwikkeling van het dienstenpakket per land waar Triodos Bank is gevestigd. 2 . Productvernieuwer Een tweede strategische doelstelling is productontwikkeling en het uitzetten van innovatieve producten via distributiekanalen van de bank zelf en derden. De missie van de bank en de maatschappelijke meerwaarde spreekt direct uit het product. In Nederland is deze ontwikkeling vergevorderd. Zowel de Triodos Meerwaardefondsen, Triodos Groenfonds, Triodos Vastgoedfonds als het nieuwe Triodos Cultuurfonds worden via andere banken aan een breed publiek aangeboden. Met de lancering van fondsen vanuit Luxemburg wordt ook de basis gelegd voor een Europese distributie. Inmiddels komt de groei van deze fondsen voor meer dan 50% voor rekening van distributie door derden. Door deze ontwikkeling worden de producten van Triodos Bank bij een groter publiek bekend. 3 . Opinieleider Triodos Bank wil het publieke debat over thema’s als levenskwaliteit, maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaam bankieren bevorderen. Met meer dan 25 jaar ervaring wil de bank in het maatschappelijk krachtenveld mede richting geven aan duurzame ontwikkeling. De resultaten van dit publieke debat reiken veel verder dan de activiteiten van de bank alleen en dat past bij de maatschappelijke missie van de bank. Inmiddels heeft de bank met haar visie en aanpak internationaal naam gemaakt. Deze drie strategische doelen hangen nauw samen. Met deelname aan het maatschappelijk debat wordt zichtbaar wat Triodos Bank wil en waar zij voor staat. De identiteit van Triodos Bank speelt hierbij een belangrijke rol en geeft inhoud aan het merk Triodos Bank. Met het ontwikkelen van producten en het distribueren via derden kan Triodos Bank verder reiken dan haar eigen klanten en draagt daarmee niet alleen bij aan de missie,

5

maar ook aan het financiële rendement van de bank. Met het verbreden van de klantenbasis versterkt de bank haar continuïteit en onafhankelijkheid. Het directe contact met onze eigen klanten houdt de bank scherp en draagt bij aan het verwachtingspatroon van deze klanten. Klant zijn bij Triodos Bank betekent meer dan producten en diensten met een maatschappelijke meerwaarde afnemen. Het maakt mogelijk dat mensen vanuit hun eigen belangstelling en waarden in contact komen met andere klanten van de bank. De bank wordt het platform voor individuen die op zoek zijn naar een persoonlijke invulling van levenskwaliteit.

VOORUITBLIK

De komende jaren wil Triodos Bank verder groeien, in het bijzonder met de introductie en brede distributie van eigen beleggingsfondsen. Daarnaast wil de bank voldoende spaargelden aantrekken om de groei van de kredietportefeuille te financieren. Wij streven naar een omzetting van 70% van de spaargelden in kredieten. De bank concentreert zich bij de kredietverlening en themafondsen op sectoren waarin de bank inmiddels een belangrijke expertise heeft opgebouwd. Triodos Bank is ervan overtuigd dat in deze sectoren nog een aanzienlijke groei kan worden gerealiseerd. De bank wil haar afhankelijkheid van de inkomsten uit de rentemarge verder verminderen. De groei van de beleggings- en investeringsfondsen is daartoe een belangrijke bijdrage, maar dit geldt ook voor producten en diensten als debet- en creditcards en Private Banking. Om onze bestaande en nieuwe klanten een goed serviceniveau te kunnen bieden en deze optimaal toegankelijk en gebruiksvriendelijk te maken, zal de bank blijven investeren in de verbetering van de operationele processen. Daarbij wordt actief gekeken naar uitbesteding van processen die de bank zelf niet optimaal en/of kosteneffectief kan uitvoeren. De websites, internetbanking en online dienstverlening bieden aantrekkelijke mogelijkheden voor een bank als Triodos Bank die geen duur netwerk aan bijkantoren kent. Het gebruik van internet is daarom de basis van onze groeistrategie.

INTERNATIONAAL

Triodos Bank is een internationale bank met vestigingen in Nederland (1980), België (1993), het Verenigd Koninkrijk (1995) en Spanje (2004). In de kern verschilt het business-concept en onze marktbenadering in deze landen niet. De bank blijft onderzoeken wat de mogelijkheden zijn en waar nieuwe kansen liggen voor het openen van nieuwe vestigingen in de landen binnen de Europese Unie. Naast het openen van officiële bankvestigingen wordt ook onderzocht of de bank op andere wijze actief kan zijn in landen waar belangstelling is voor de Triodos aanpak. Zo is de bank sinds 2005 in Duitsland aanwezig met een agentschap, Triodos Finanz GmbH. Triodos Finanz richt zich in eerste instantie op kredietverlening, beleggingsfondsendistributie en Venture Capital.

STAKEHOLDERS

Triodos Bank onderhoudt in de landen waar ze een vestiging heeft, goede relaties met haar stakeholders zoals aandeelhouders (certificaathouders), klanten, medewerkers, maatschappelijke organisaties en de overheid. De bank werkt nauw samen met organisaties die zich inzetten voor milieu, biologische landbouw, duurzame energie, kunst en cultuur, zorg, onderwijs, mensenrechten en ontwikkelingssamenwerking.

6

ORGANISATIE EN MEDEWERKERS

Triodos Bank is voor het realiseren van haar missie in grote mate afhankelijk van de inbreng en betrokkenheid van haar medewerkers. De bank kan zich alleen als authentieke pionier in duurzaam bankieren profileren als de medewerkers zich identificeren met en actief bijdragen aan de missie van de bank. Medewerkers worden daarom intensief betrokken bij de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten voor klanten en ook bij de financiële, sociale en milieuprestaties van de bank.

FINANCIEEL RESULTAAT

Triodos Bank streeft naar een redelijke, maar vooral stabiele winstontwikkeling voor de certificaathouders. De bank beoogt op middellange termijn (drie tot zeven jaar) het rendement op eigen vermogen van thans ongeveer 5% naar een structureel hoger niveau (7%) te brengen. We verwachten dit vooral te bereiken door groei, waardoor schaalvoordelen en het realiseren van meer efficiëntie worden bereikt. Op termijn verwachten we dat onze activiteiten in Spanje en Duitsland aan de winst zullen bijdragen.

7

Bericht van de Raad van Commissarissen aan de aandeelhouders en certificaathouders

Hierbij leggen wij aan u voor, de jaarstukken 2006 bestaande uit het jaarverslag van de directie, de jaarrekening en de overige gegevens. De jaarrekening over 2006 is goedgekeurd door kpmg Accountants nv. De accountantsverklaring is onder de Overige gegevens op pagina 124 in dit jaarverslag opgenomen. De werkzaamheden van de Raad bestaan in de eerste plaats uit het toezicht houden op en het bespreken van de ontwikkeling van het bankbedrijf aan de hand van de schriftelijke kwartaalrapportages van de directie. Daarnaast is de Raad nauw betrokken bij belangrijke ontwikkelingen van de bank, zoals de opbouw van de buitenlandse vestigingen en de implementatie van een nieuw bankautomatiseringssysteem. De Raad kent een Audit Committee en een Nomination and Compensation Committee. Het Audit Committee is een aantal keren bij elkaar geweest in het bijzijn van de directie en de afdeling Interne Audit. Daarnaast is er in afwezigheid van de directie gesproken met de Interne Auditor en de externe accountant. In het bijzonder heeft het Audit Committee zich gebogen over de waardering van de aandelen van Triodos Investment Management bv en Triodos International Fund Management bv die door de bank per 1 oktober 2006 zijn gekocht van Triodos Holding nv. Het Nomination and Compensation Committee is twee keer bij elkaar gekomen, waarbij onder meer over het beloningspakket van de statutaire directie is gesproken. Het Committee heeft, mede op basis van een extern advies, het huidige beloningsniveau opnieuw beoordeeld, het gewenste groeipad bepaald en de uitkomsten vervolgens aan de Raad ter goedkeuring voorgelegd. In 2006 heeft wederom een strategiebijeenkomst plaatsgevonden waarbij niet alleen de leden van de Raad, maar ook de leden van het bestuur van Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank (saat) en het senior management aanwezig waren. In deze bijeenkomst is met name gesproken over de maatschappelijke rol van de bank in het licht van de hernieuwde belangstelling in de samenleving voor zaken als duurzame ontwikkeling en de bestrijding van armoede. De Raad van Commissarissen is eenmaal bij elkaar gekomen buiten de aanwezigheid van de directie, waarbij het eigen functioneren, de relatie tot de directie en het functioneren van de directie werden besproken. De Raad is over het algemeen tevreden, maar heeft ook enkele specifieke aandachtspunten vastgesteld met betrekking tot het eigen functioneren en de samenwerking tussen de Raad en de directie. Tevens is besloten elke vergadering van de Raad te laten voorafgaan door een presentatie met betrekking tot een deelactiviteit van de onderneming door de verantwoordelijk manager, gevolgd door een discussie. De Raad beoogt daarmee een beter inzicht te krijgen in de verschillende activiteiten, alsmede een beter contact met het management onder de statutaire directie. Ten aanzien van de samenstelling van de Raad is er behoefte aan meer concrete ondernemerservaring, gezien de belangrijke rol die de financiering van ondernemingen speelt in de strategie van de bank. In de loop van maart 2007 wordt met goedkeuring van de Raad van Commissarissen een interimdividend vastgesteld ten laste van het resultaat over het boekjaar 2006. Het interimdividend bedraagt eur 1,80 per certificaat van aandeel van nominaal eur 50 en kan desgewenst in certificaten ten laste van agio worden uitgekeerd. Deze uitkering wordt gedaan in verband met een emissiecampagne die loopt van 21 april tot en met 30 juni 2007. Voor deze gang van zaken is gekozen om gedurende de emissie-

8

campagne de uitgifteprijs gelijk te kunnen houden. Om die reden wordt voorgesteld het slotdividend met betrekking tot het boekjaar 2006 op nihil vast te stellen. Wij stellen voor aan de directie en de Raad van Commissarissen over het afgelopen jaar décharge te verlenen voor de vervulling van hun taken. Volgens het rooster van aftreden is de termijn van de heer W.M. de Brauw verstreken. De heer De Brauw is niet meer herbenoembaar op grond van het reglement, dat maximaal twee herbenoemingen toestaat. Maurits de Brauw is sinds 1995 lid van de Raad van Commissarissen, de laatste jaren als vice-voorzitter. Daarnaast is hij lid van het Audit Committee en het Nomination and Compensation Committee. Zijn brede kennis en ervaring, zowel in het bedrijfsleven als bij de overheid, alsmede zijn enthousiaste betrokkenheid bij de doelstellingen van Triodos Bank, waren van grote betekenis voor de ontwikkeling van de bank. Wij zijn hem daarvoor veel dank verschuldigd. Voorts heeft de heer A.A.M. Bekman aangegeven zich uit de Raad te willen terugtrekken. Dit is een jaar eerder dan volgens rooster. Adriaan Bekman is steeds nauw betrokken geweest bij de sterke groei en de verdergaande professionalisering. Hij heeft zich sterk gemaakt voor een krachtige positionering van de bank in de samenleving. Ook hem zijn wij veel dank verschuldigd, met name voor zijn warme betrokkenheid en het kritisch volgen van de ontwikkeling van de bank. Voor de ontstane vacatures stelt de Raad voor de heer M.J.M. van den Hoogenband te benoemen. Mathieu van den Hoogenband is groepsdirectievoorzitter van Weleda ag te Arlesheim, Zwitserland, met zijn standplaats in Schwäbisch Gmünd, Duitsland. Weleda is een farmaceutisch bedrijf dat natuurlijke lichaamsverzorgingsproducten en geneesmiddelen produceert. De brede internationale marktervaring van de heer Van den Hoogenband en zijn praktische ervaring met duurzaam ondernemen, zijn een welkome aanvulling op de kwaliteiten die op dit moment in de Raad vertegenwoordigd zijn.

Zeist, 26 februari 2007 Hans Voortman Voorzitter

9

NATIONAAL GLASMUSEUM LEERDAM, NEDERLAND

FOTO: PEDRO ARNY

Wie Leerdam zegt, zegt glas, want Leerdam is de glasstad van Nederland. Directeur van het Nationaal Glasmuseum Arnoud Odding, is enthousiast over de komst van Triodos Cultuurfonds. ‘Dit fonds is van groot belang voor de ontwikkeling van kunst en cultuur. Mede dankzij de beleggers van het Triodos Cultuurfonds zal het glasmuseum kunnen uitbreiden.’

Jaarverslag van de directie Het jaar 2006 zou wel eens het jaar van de omslag in ons denken over duurzame ontwikkeling kunnen zijn. Aandacht voor de milieueffecten van ons handelen is terug op de maatschappelijke agenda. Dat het klimaat is veranderd als gevolg van de nog steeds toenemende uitstoot van CO 2 is geen ideologische discussie meer en wordt wereldwijd door veel wetenschappers als een feit gezien. De documentaire ‘An Inconvenient Truth’ van Al Gore heeft hetzelfde brede maatschappelijke effect als het rapport van Meadows ‘The Limits of Growth’ in 1972 en het rapport ‘Our Common Future’ van de Commissie Brundtland in opdracht van de World Commission on Environment & Development in 1987. De ernst van deze ontwikkeling neemt toe en is voor de betrokken burger en consument een belangrijke reden om energiebesparende maatregelen te nemen. Spaarlampen, groene energie, hybride auto’s, groen sparen en beleggen bieden concrete alternatieven. De Groene Economie staat aan de vooravond van een ongekende groei. Duurzaam handelen groeit van bijzaak naar hoofdzaak.

Peter Blom: “ 2006 is het jaar waarin de discussie over het klimaat boven aan de maatschappelijke agenda staat. De noodzaak om daar naar te handelen, hangt voelbaar in de lucht. Dat is precies waar onze ervaring en kennis van zaken ligt. Met klinkende groeicijfers tot gevolg.”

Mede het gevolg van de wereldwijde klimaatdiscussie, realiseren we ons meer de samenhang van de maatschappelijke vragen. Door de globalisering van de economie en de beschikbaarheid van informatie ervaren we onszelf steeds meer als wereldburger. We beginnen ons te realiseren dat de levenswijze van het westen op wereldschaal niet haalbaar is. De aarde kan het eenvoudigweg niet dragen. China en India ontwikkelen zich razendsnel tot economische grootmachten en de bevolking zal daarvan willen profiteren. Niet alleen de behoefte aan energie neemt toe, maar ook watergebruik en de behoefte aan landbouwgrond voor de productie van voedsel zal toenemen. De samenhang zal vooral zichtbaar worden in de dilemma’s, waarvoor we ons steeds vaker geplaatst zullen zien. Bijvoorbeeld de productie van landbouwgewassen ten behoeve van biobrandstof zal direct concurreren met de behoefte aan voedsel. Het zal de prijzen van landbouwgewassen doen stijgen, zoals recent bleek bij de stijging van de maïsprijs in Mexico. Mensen die de hoge maïsprijs niet kunnen betalen worden slachtoffer van de Westerse behoefte aan schone brandstof. Een duivels dilemma. Het maakt in ieder geval duidelijk dat het nastreven van minder CO 2 -uitstoot in combinatie met het marktmechanisme niet automatisch het gewenste maatschappelijke resultaat opleveren. Echte duurzame oplossingen zullen op dit soort aspecten moeten worden getoetst. Nu de materiële groei haar grenzen bereikt, ontstaat als bijna vanzelfsprekend de behoefte aan en aandacht voor innerlijke groei; de kwaliteit van leven zelf. De uiterlijke grenzen worden bereikt en meer van hetzelfde schept geen duurzaam ontwikkelingsperspectief. Voor zover er al sprake is van materiële groei zal die beter verdeeld moeten worden in een wereld met grote tegenstellingen tussen arm en rijk.

11

DE OOSTERWAARDE, NEDERLAND

Het door Triodos Groenfonds gefinancierde tuinbouwbedrijf De Oosterwaarde is biologischdynamisch. De bodemvruchtbaarheid en versterking van de natuurlijke groei spelen daarin een belangrijke rol.

Bij het klimaatvraagstuk is het van groot belang dat we de productie anders gaan organiseren, bij het thema ‘voldoende voedsel en water voor iedereen’ staat vooral het verdelingsvraagstuk centraal. Voedseltekort in grote delen van de wereld is niet zozeer een productievraagstuk, maar een verdelingsvraagstuk. Hier geldt dat de globalisering niet alleen maar voordelen heeft. De lokale voedselvoorziening is onderdeel geworden van de internationale handel, maar dat heeft de bestaanszekerheid niet groter gemaakt. Wat daarbij komt, zijn de gevaren van ziektevirussen die door intensivering van de productie en het massale transport van voedsel (en mensen) snel verspreid kunnen worden. Dit is een probleem dat ons allemaal raakt, ook in het westen. Vanuit dit oogpunt lijkt hier een lokale oplossing beter dan globalisering. Natuurlijk blijft internationale handel een functie vervullen, juist als het om landbouwproducten gaat. Koffie en bananen groeien niet in Europa, maar vlees en melk importeren van de andere kant van de wereld is een andere zaak. Deze ontwikkeling plaatst ook de biologische landbouw in nieuw perspectief. Biologische landbouw betrekt van nature zaken als landschapsontwikkeling, gezondheid, milieu (minder CO 2 -uitstoot) bij haar activiteiten. Vele consumenten bezoeken graag de biologische boer, omdat ze willen weten waar hun voedsel vandaan komt; wie het verzorgt. Zij begrijpen dat seizoensgebonden consumeren van groenten en fruit een stuk duurzamer is. Daarom financiert Triodos Bank biologische landbouwbedrijven en de gehele keten die voor de handel, verwerking en distributie van deze producten zorgt.

Pierre Aeby: “Onze missie is duidelijk: het gaat om duurzame ontwikkeling. Het streven naar excellentie in de bedrijfsvoering is daarbij een randvoorwaarde.”

Het inzetten op zelfredzaamheid heeft Triodos Bank al bijna twintig jaar geleden doen besluiten actief te zijn op het gebied van duurzaam bankieren in ontwikkelingslanden, in eerste instantie in de vorm van microkrediet. Microkrediet is uitgegroeid tot een serieuze trend. Na het Jaar voor het Microkrediet in 2005 en de Nobelprijs voor de Vrede voor microkrediet-bankier van het eerste uur Muhammad Yunus eind 2006, is het aantal nieuwe beleggingsfondsen voor microkrediet in snel tempo toegenomen. Een positieve ontwikkeling waarbij ook kanttekeningen te plaatsen zijn. Weinigen vragen zich af of al dat geld wel zinvol geïnvesteerd kan worden. Er wordt openlijk gesproken over een nieuwe opkomende markt waar goed geld te verdienen is. Dit is niet het primaire doel van microkrediet. Er is geen behoefte aan een nieuwe geldstroom van Noord naar Zuid, maar aan lokale banken die verankerd zijn in de samenleving met lokale aandeelhouders, lokale spaargelden en lokaal management. Onze inzet is om deze geldstromen te realiseren, niet om zo veel mogelijk Westers geld daarheen te brengen. Op langere termijn is de ontwikkeling van die landen en de mensen die daar wonen niet gebaat bij westers geld. Het betekent afhankelijkheid die niet nodig en wenselijk is. Triodos Bank wil microkrediet laten uitgroeien tot duurzaam bankieren. Dat is volstrekt nieuw, maar absoluut nodig als we willen dat economische groei tot meer kwaliteit van leven leidt, met name ook voor arme mensen. Juist de mensen aan de onderkant van de samenleving zijn door gebrekkige voorlichting en het ontbreken van politieke

13

ASOCIACION CULTURAL POR LA DANZA, SPANJE

Het culturele gezelschap Asociación Cultural Por la Danza ( acpd ) uit Spanje is een niet-winstgevende organisatie die zich inzet voor de ontwikkeling en promotie van dans. Dans tot kunst verheven is hun missie.

en financiële macht vaak slachtoffer van (milieu)vervuiling. In sommige delen van India bijvoorbeeld, besefte men niet dat als verfstoffen in oppervlaktewater terechtkomen, dit niet meer als drinkwater gebruikt kan worden. Vervuiling is dus niet alleen een aandachtspunt dat het rijke westen raakt. In 2006 heeft het maatschappelijk debat in Europa over de positie van Private Equity en hedge-fondsen de vraag naar de betekenis van een Maatschappelijk Verantwoord Aandeelhouderschap versterkt. Primair lijkt het te gaan over macht en geld, maar eigenlijk gaat het om de vraag wie verantwoordelijk is voor de identiteit van een onderneming. Voor ondernemingen zoals Triodos Bank vormt de visie op duurzame ontwikkeling onderdeel van de identiteit. Over deze kwestie wordt te weinig gesproken en er bestaat nauwelijks een visie op. Op dit moment richt de discussie zich met name op de rol van de aandeelhouder. Naast financier is hij juridisch ook eigenaar van een aandeel van de onderneming. Is de aandeelhouder daarmee ook eigenaar van de onderneming zelf? De schoen wringt als het gaat om de combinatie van financier zijn en eigenaar zijn. Een eigenaar heeft niet alleen rechten, maar ook plichten. De eigenaar is vaak in ons huidige denken degene die kan bepalen wat er met de onderneming dient te gebeuren. De eigenaar is daarmee eindverantwoordelijk voor de identiteit. ` Zo hebben we dat maatschappelijk ingericht. Er is een tendens dat het eigenaarschap ondergeschikt wordt aan de winstdoelstelling. Voor ondernemingen met een sterke maatschappelijke doelstelling is dit ronduit bedreigend. Om deze reden is de verdieping van de discussie over de rol van de aandeelhouders en andere stakeholders van groot belang. Triodos Bank wil daarom actief in deze discussie bijdragen.

ONZE MISSIE EN DE BEHAALDE RESULTATEN

Triodos Bank staat voor een duurzame ontwikkeling waarin aandacht voor de levenskwaliteit van mensen centraal staat. Levenskwaliteit betreft niet alleen het welzijn van mensen zelf, maar ook de onderlinge sociale relaties en de manier waarop we met de natuur omgaan. Levenskwaliteit staat zeker niet tegenover succesvol ondernemerschap en financieel rendement, maar plaatst deze in een breder perspectief. Een perspectief waarin welvaart en welzijn worden afgewogen. Juist dat is de toegevoegde waarde die onze klanten zoeken bij Triodos Bank. De maatschappelijke ontwikkelingen onderstrepen de belangstelling voor de kwalitatieve, mensen natuurgeoriënteerde benadering van Triodos Bank. Dat vertaalt zich in de uitbreiding van activiteiten van de bank en klinkende groeicijfers. De meeste doelen die we ons als bank voor 2006 hadden gesteld, zijn gehaald. Op hoofdpunten: • Het balanstotaal van de bank is met 26% gegroeid, de verwachting was 15 tot 20%. Het bedrag dat in totaal aan de bank en fondsen werd toevertrouwd steeg met 23% tot eur 3 miljard. De groei van de kredietportefeuille bedroeg eur 189 miljoen. Dit is lager dan de eur 245 miljoen die aan groei werd verwacht. De toevertrouwde middelen stegen met eur 284 miljoen. Dat is meer dan de eur 228 miljoen die aan groei werd verwacht. • Alle vestigingen hebben een groei van het aantal klanten gerealiseerd. Voor de gehele bank is het aantal gegroeid met 15%. De bank heeft nu 124.000 klanten. • Het netto resultaat over 2006 bedraagt eur 6,1 miljoen. Het resultaat over 2006 is hoger dan over 2005. In het resultaat over 2006 was sprake van eenmalig lagere pensioenlasten. In het resultaat over 2005 was sprake van een vrijval van de voorzieningen met een eenmalig karakter.

15

FAIR TRADE: CAFÉDIRECT, VERENIGD KONINKRIJK

Cafédirect is een van de grootste fair trade organisaties van het Verenigd Koninkrijk. Cafédirect staat voor een eerlijke handel in koffie, thee en cacao. Sinds 2004 investeert Triodos Bank in deze onderneming. Door samenwerking en extra investering is tevens Teadirect opgezet.

• Aan de kwaliteit van onze dienstverlening is in 2006 de nodige aandacht besteed. Er zijn echter nog onvoldoende indicatoren om tot een objectieve meting van de geboekte resultaten te komen. • Het nieuwe automatiseringssysteem is in 2006 in de vestiging België in gebruik genomen. Alle vestigingen maken nu gebruik van dit nieuwe systeem en hiermee is het project afgerond, conform plan. • In 2006 zijn twee Luxemburgse Triodos beleggingsfondsen opgericht. Triodos Renewables Europe Fund sicav ii is in juni 2006 in Nederland op de markt gebracht. Triodos Values Pioneer Fund sicav i, wordt begin 2007 gelanceerd in Nederland en België. De Luxemburgse registratie maakt het mogelijk deze fondsen in andere Europese landen aan te bieden. • Triodos Bank Private Banking heeft zich met name in Nederland als een zelfstandige activiteit geprofileerd. De groei was beperkt. • In 2006 is volgens plan veel aandacht besteed aan de opbouw van de activiteiten in Duitsland. • Triodos International Fund Management en Triodos Investment Management zijn in 2006, conform plan, gefuseerd en opereren nu als dochteronderneming van Triodos Bank. • De belangrijkste doelen van het milieuprogramma voor 2006 waren het terugdringen van het papierverbruik en het stimuleren van alternatieven voor het gebruik van de auto voor woon-werk verkeer. Het papierverbruik is volgens de doelstelling met 17% per medewerker teruggedrongen. Het gebruik van de auto is afgenomen door het stimuleren van het gebruik van het openbaar vervoer en de fiets. Het gebruik van het openbaar vervoer is toegenomen met 39% (2005: 32%). • Het aantal medewerkers is in 2006 gegroeid met 16% tot 349. De afwezigheid als gevolg van ziekte is in 2006 afgenomen van 4,6 naar 3,7% en daarmee is de doelstelling beneden de 4% uit te komen, gehaald. • De klantendagen waren het afgelopen jaar een groot succes. In België en het Verenigd Koninkrijk werden de dagen door honderden enthousiaste klanten bezocht. In Nederland zelfs door ruim 1.000 klanten. • De bank was ongewijzigd sterk aanwezig in de media. Vooral in Spanje, waar de bank twee jaar geleden haar deuren opende, is er veel mediabelangstelling voor het fenomeen Triodos Bank.

TRANSPARANTIE EN VERSLAGLEGGING

Sinds 2001 maakt Triodos Bank gebruik van de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (gri). gri is in 1997 opgericht door de Verenigde Naties en de Coalition for Environmentally Responsible Economics (ceres). gri wil duurzaamheidsverslaglegging op een consequente wijze inrichten en daarmee prestaties objectiveren en de vergelijkbaarheid bevorderen. Triodos Bank is een organisational stakeholder van gri. In overeenkomst met de richtlijnen rapporteert Triodos Bank in 2006 volgens de G 2 (versie 2) richtlijnen. In het volgende jaarverslag zal gebruik worden gemaakt van de in 2006 gelanceerde nieuwe G 3 (versie 3) richtlijnen.

PRODUCTEN EN DIENSTEN

De producten en diensten van Triodos Bank bieden beleggers en spaarders de mogelijkheid nieuwe en bestaande ondernemingen en instellingen te financieren die bij17

COPRODELI FOUNDATION, PERU

Coprodeli Foundation is ontstaan in 1989 in Peru. Opgericht door een Spaanse priester Miguel Ranera, met als oogmerk wat te doen aan de kwetsbaarheid van de bevolkingsgroepen in het Callao-gebied, de buitenwijken van Lima. Coprodeli Foundation heeft vestigingen in Spanje en de Verenigde Staten. Triodos Bank heeft de stichting in Spanje gefinancierd.

18

dragen aan een beter milieu of die een sociale of culturele meerwaarde realiseren. Potentiële kredietnemers worden eerst beoordeeld op hun maatschappelijke meerwaarde op sociaal, milieu of cultureel terrein. Dat kan om een marginale toetsing gaan als een potentiële kredietnemer in een erkende duurzame sector actief is. Is dit niet het geval, dan wordt dit aspect nader bekeken en eventueel advies ingewonnen. Vervolgens wordt de financieel-economische haalbaarheid getoetst en wordt bepaald of een financiering bancair verantwoord is. De criteria waarop wij ondernemingen toetsen, zijn te lezen op onze websites en worden op verzoek toegestuurd.

MARKETING EN CORPORATE COMMUNICATIE

De producten en diensten die Triodos Bank haar particulieren klanten aanbiedt, zijn niet afhankelijk van het bezoek aan een van onze kantoren. Het meeste klantcontact vindt plaats via telefoon, brief en e-mail. Door de toepasbaarheid van internet(technologieën) heeft onze dienstverlening via het web een snelle ontwikkeling doorgemaakt. De websites, internetbanking en online dienstverlening bieden aantrekkelijke mogelijkheden voor een bank als Triodos Bank die geen duur netwerk aan bijkantoren kent. Het gebruik van internet is de basis van onze groeistrategie. In 2006 is een plan ontwikkeld om in de komende drie jaar uit te groeien tot een online full service bank met naast de standaard internet bankdiensten (exclusief voor onze klanten), toegang tot speciale duurzaamheidsinformatie en informatie over de projecten te geven die de bank financiert. In 2007 zullen de websites van Triodos Bank worden aangepast aan de eisen voor een goede interactieve communicatie met bestaande en nieuwe klanten. Voor de zakelijke klanten, die naast de afname van de standaard bankdiensten vaak ook een financiering van de bank krijgen, blijft persoonlijk contact tussen accountmanager en ondernemer belangrijk. Onze medewerkers hebben met de bedrijven minstens eenmaal per jaar een persoonlijk gesprek over de ontwikkeling van de onderneming of het project. Naast de persoonlijke dienstverlening is internetbanking inmiddels een voorwaarde om de gewenste serviceniveaus aan de klant te bieden. De komende drie jaar zullen wij de online dienstverlening verder uitbreiden. Om de communicatie met (potentiële) klanten te verbeteren, hebben de marketing en communicatie afdelingen van de vestigingen in 2006 hun marketing campagnes van de afgelopen jaren geëvalueerd. Het vinden van de juiste visuele beelden die passen bij de missie en waardes van de bank blijkt een uitdaging. Eind 2006 is een internationaal onderzoek gestart naar welke beelden (foto’s) het beste passen bij enerzijds de missie van de bank en anderzijds de doelgroepen van de bank in de verschillende landen van vestiging. De resultaten van dit onderzoek worden in 2007 verwacht.

KREDIETVERLENING

Groei is voor Triodos Bank geen doelstelling op zich. Toch is de groei van de kredietportefeuille een belangrijke indicator voor de impact die de bank heeft op het verduurzamen van de economie. De kredietportefeuille groeide in 2006 met 28% (2005: 21%) tot eur 854 miljoen. Deze groei van eur 189 miljoen is minder dan de verwachte groei van eur 245 miljoen. Vooral in Spanje was sprake van een vertraagde groei ten opzichte van een overigens ambitieuze doelstelling. Het verder aantrekkend economisch klimaat in de landen waar Triodos Bank een vestiging heeft, had een positief effect op de groei in 2006. De groei van de vraag naar duurzame energie heeft ook een keerzijde. Denk daarbij

19

Overzicht uitstaande kredieten per vestiging bedragen in miljoenen eur 31.12.2006

31.12.2005

%

%

Nederland België Verenigd Koninkrijk Spanje

370,0 148,4 243,9 91,8

43 17 29 11

320,3 124,4 167,0 53,2

48 19 25 8

Totaal

854,1

100

664,9

100

Overzicht uitstaande kredieten per vestiging bedragen in miljoenen eur

1000

750

500

20

02

250

2/

/2005 0 2003

2004

2005

Spanje Verenigd Koninkrijk België Nederland

2006

Overzicht uitstaande kredieten per sector bedragen in miljoenen eur 31.12.2006

31.12.2005

%

%

Natuur en Milieu Sociale economie Cultuur en Welzijn Noord-Zuid Overig

324,4 137,4 361,0 30,1 1,2

38 16 42 4 —

223,5 117,9 298,6 23,1 1,8

34 18 45 3 —

Totaal

854,1

100

664,9

100

20

aan de grote vraag ten opzichte van de snelheid van de productie van bijvoorbeeld windturbines en zonnecellen. Daardoor is een aantal projecten vertraagd en is de overeengekomen financiering nog niet uitgekeerd. De hieronder genoemde kredietsectoren geven de belangrijkste werkterreinen aan waarbij Triodos Bank is betrokken. De sectoren worden zowel door Triodos Bank gefinancierd als door investerings- en beleggingsfondsen van Triodos Bank. In dit jaarverslag zijn alleen de financieringen door de bank opgenomen. Een overzicht van de activiteiten van de beleggingsfondsen vindt u in de specifieke jaarverslagen van deze fondsen. Een overzicht van de omvang van Triodos Groep staat op pagina 135. Natuur & Milieu (38%, 2005: 34%). Deze sector bestaat uit projecten op het gebied van duurzame energie, onder andere zonne- en windenergieprojecten en waterkracht. Verder biologische en biologisch-dynamische landbouw met bedrijven en projecten uit de gehele bedrijfskolom: van landbouwbedrijven tot productverwerking, groothandelsondernemingen en natuurvoedingswinkels. Tenslotte milieutechnologie zoals kringloopbedrijven en natuurbehoudprojecten. Sociale economie (16%, 2005: 18%). In deze sector gaat het om leningen aan ambachtelijke bedrijven, vernieuwend ondernemerschap en dienstverlening met naast een economisch ook een duidelijk sociaal belang. Bijvoorbeeld het instandhouden van ambachtelijke beroepen of de huisvesting voor startende ondernemers. En bij dienstverlening bijvoorbeeld adviseurs en accountants die zich richten op startende ondernemers en sociale of milieuprojecten. Cultuur & Welzijn (42%, 2005: 45%). Small kredietverlening aan instellingen actief in onderwijs, gehandicapten- en gezondheidszorg en kunstenaars, zowel individueel als in groepen. Voorwaarde bij de kredietverlening in deze sector is dat op een bewuste manier vorm wordt gegeven aan een beleid waarin de mens centraal staat. Noord-Zuid (4%, 2005: 3%). Financiering van microkredietinstellingen in ontwikkelingslanden en eerlijke handel (fair trade) met het Zuiden. Max Havelaar koffie, cacao en bananen, wereldwinkels en maatschappelijke organisaties op het gebied van ontwikkelingssamenwerking. De kwaliteit van de kredietportefeuille is onverminderd goed. In 2006 bedragen de lasten als gevolg van waardeveranderingen van vorderingen (voorziening voor dubieuze debiteuren) 0,04% van de kredietportefeuille. (2005: 0,08% positief als gevolg van een relatief groot bedrag dat is vrijgevallen.) Alle sectoren waarop de bank zich richt, worden als duurzaam gekwalificeerd en de ondernemingen en projecten die daartoe behoren, dragen bij aan het realiseren van de missie van de bank. Op dit moment is er geen aanleiding om het duurzaamheidsgehalte van de verschillende sectoren tegen elkaar af te wegen en daar een kernbeleid op te baseren. Wij concentreren ons op de bestaande sectoren waarin de bank een aanzienlijke expertise heeft opgebouwd.

Sectorverdeling kredietverlening Triodos Bank 2006

4% 38%

16% 42%

21

Natuur & Milieu Sociale economie Cultuur & Welzijn Noord-Zuid

Overzicht toevertrouwde middelen per vestiging bedragen in miljoenen eur 31.12.2006

31.12.2005

% Nederland België Verenigd Koninkrijk Spanje Totaal

%

559,7 337,8 397,2 61,5

41 25 29 5

439,3 270,8 337,6 24,4

41 25 32 2

1.356,2

100

1.072,1

100

Overzicht toevertrouwde middelen per categorie bedragen in miljoenen eur 31.12.2006

31.12.2005

% Spaargelden zonder vaste termijn Spaardeposito’s Overige toevertrouwde middelen Totaal

%

867,3 169,4 319,5

64 12 24

759,3 117,5 195,3

71 11 18

1.356,2

100

1.072,1

100

Overzicht in beheer gegeven vermogen bij Triodos Groep bedragen in miljoenen eur 31.12.2006 Triodos Bank nv (balanstotaal) Triodos Bank Private Banking (totaal beheerd vermogen) Triodos Cultuurfonds nv (vermogen) Stichting Triodos-Doen (balanstotaal) Triodos Fair Share Fund (vermogen) Triodos Foundation (balanstotaal) Triodos Groenfonds nv (vermogen) Stichting Hivos-Triodos Fonds (balanstotaal) Triodos Innovation Fund bv (balanstotaal) Triodos Meerwaardefonds nv (vermogen) Stichting Triodos Renewable Energy for Development Fund (balanstotaal) Triodos Renewable Energy Fund Plc (vermogen) Triodos Sicav ii (vermogen) Triodos Values Fund (vermogen) Triodos Vastgoedfonds nv (vermogen) Triodos Venture Capital Fund bv (vermogen) Triodos Ventures bv (balanstotaal) Totaal

31.12.2005

1.539

1.222

315 53 42 24 2 490 32 10 354

254 — 38 16 2 470 24 10 292

6 12 9 25 19 11 15

6 11 — 23 17 9 12

2.958

2.406

Dit overzicht omvat geen toegezegde bedragen. Overlappingen zijn mogelijk. Van een aantal instellingen was op het moment van het opstellen van dit overzicht nog geen goedgekeurde jaarrekening beschikbaar.

22

De doelstelling van de bank om de kredietportefeuille als percentage van het bedrag aan toevertrouwde middelen te laten toenemen is gerealiseerd. Eind 2006 bedroeg dat percentage 63%, tegen 62% ultimo 2005. De doelstelling is 70%.

SPAREN

Spaargelden stellen de bank in staat om ondernemingen en instellingen met een maatschappelijke meerwaarde te financieren. De groei van de toevertrouwde middelen is een belangrijke indicator van het vermogen van de bank om voldoende middelen aan te trekken voor de kredietverlening aan bedrijven en projecten in duurzame sectoren. Het totaalbedrag aan toevertrouwde middelen, bestaande uit spaarrekeningen, spaardeposito’s/termijnrekeningen en tegoeden in rekening-courant/zichtrekeningen, groeide in 2006 met eur 284 miljoen, een stijging van 26% (2005: 20%). Er was een groei van eur 228 miljoen verwacht. Daarmee is een tamelijk ambitieuze doelstelling ruim overtroffen. Alle vestigingen hebben bijgedragen aan deze groei. Vooral Nederland en België hebben een sterke groei laten zien. De groei in Spanje kwam pas in het tweede halfjaar van 2006 goed op gang. In Nederland blijkt vooral de Internet Spaarrekening populair. Door onze spaarders de mogelijkheid te bieden om een gedeelte van de rente die zij ontvangen te bestemmen voor een goed doel, worden jaarlijks vele maatschappelijke organisaties ondersteund. In 2006 waren dat 488 organisaties (2005: 557) die in totaal een bedrag van eur 0,6 miljoen (2005: eur 0,5 miljoen) aan schenkingen hebben ontvangen.

BELEGGEN

Naast sparen is beleggen de laatste jaren sterk in belang toegenomen bij Triodos Bank. Deze tendens heeft zich in 2006 onverminderd voortgezet. Beleggen gebeurt via beleggingsfondsen of beleggingsinstellingen die de naam Triodos dragen en beheerd worden door Triodos Bank, maar geen onderdeel uitmaken van de balans van de bank. De fondsen verschillen van elkaar in thema of in type belegging. Triodos Groenfonds richt zich op milieuprojecten in Nederland, Triodos Vastgoedfonds op duurzaam vastgoed, Triodos Renewable Energy Fund op duurzame energie in met name het Verenigd Koninkrijk en Triodos Fair Share Fund op microkrediet in ontwikkelingslanden. Deze fondsen richten zich op een duurzaamheidsthema. Triodos Values Fund in België en Triodos Meerwaardefondsen in Nederland zijn goede voorbeelden van fondsen die zich onderscheiden naar aandelen, obligaties of een combinatie (mix) daarvan. De fondsen publiceren zelfstandig een jaarverslag en hebben elk hun eigen Algemene Vergadering van Aandeelhouders. In 2006 zijn twee nieuwe beleggingsfondsen van start gegaan: Triodos Cultuurfonds in Nederland en Triodos Renewables Europe in Luxemburg. Triodos Cultuurfonds valt onder de Nederlandse regeling Cultureel Beleggen waardoor de belegger een fiscaal voordeel kan behalen tot 2,5%. Triodos Renewables Europe richt zich op de Europese markt van risicokapitaal voor ondernemingen en projecten die zich richten op duurzame energie. Naast zonne- en windenergie is dat ook biomassa. In totaal zijn er nu elf beleggingsfondsen waarin door particulieren en instellingen kan worden belegd. De beleggingsfondsen zijn in 2006 wederom belangrijk gegroeid. Het bedrag dat aan de gezamenlijke Triodos beleggingsfondsen is toevertrouwd, groeide het afgelopen jaar met 19% tot eur 986 miljoen. Ultimo 2005 was dat bedrag eur 829 miljoen. Meer informatie over de Triodos beleggingsfondsen is te vinden op pagina 51 van dit jaarverslag.

23

Overzicht certificaten van aandelen bedragen in miljoenen eur Aantal certificaten per certificaathouder

Aantal certificaathouders

Eigen vermogen

2006

2005

2006 eur

2005 eur

1 - 50 51 – 500 501 – 1.000 1.001 en meer

5.088 3.571 253 127

5.336 3.551 258 126

5,7 37,7 11,7 69,0

6,1 36,8 11,1 65,9

Totaal

9.039

9.271

124,1

119,9

Aantal certificaathouders per land 440

452

1.939

1.917

6.660

2006

6.902

Nederland België Verenigd Koninkrijk

2005

Overzicht instellingen met een belang van 5% en meer

Delta Lloyd Levensverzekering nv Friesland Bank nv Coöperatieve Centrale Raiffeisen-Boerenleenbank ba Hooge Huys Levensverzekering nv

Bovenstaande financiële instellingen zijn de grootste (met een belang van 5% en meer) van de in totaal 13 (2005: 13) financiële instellingen, beleggingsinstellingen en pensioenfondsen die ieder in het bezit zijn van meer dan 1.000 certificaten van aandelen met in totaal een belang van 37,5%.

24

2006 %

2005 %

7,3 5,8 5,4 5,5

7,3 5,8 5,3 5,6

PRIVATE BANKING

Private Banking is een jonge activiteit van Triodos Bank. Onder Private Banking wordt verstaan het aanbieden van een breed pakket van financiële en niet-financiële diensten aan vermogende particulieren, stichtingen en verenigingen. De groei in deze markt is behoorlijk en de belangstelling voor een duurzame vorm van Private Banking zelfs nog meer. Zowel onze huidige als toekomstige klanten zijn geïnteresseerd in deze vorm van dienstverlening. De vermogensstichtingen en verenigingen lopen voorop, maar ook aan particuliere zijde is een toenemende belangstelling voor duurzaam vermogensbeheer ontstaan. Eind 2006 is het beheerde vermogen door Triodos Bank Private Banking in Nederland eur 78 miljoen en in België hebben klanten van Triodos Bank eur 11 miljoen in vermogensbeheer. De vestigingen in het Verenigd Koninkrijk en Spanje kennen nog geen zelfstandige vermogensbeheeractiviteiten, maar daar wordt nauw samengewerkt met private banken met ervaring op het gebied van duurzaam vermogensbeheer. Meer informatie over Private Banking is te vinden op pagina 47 van dit jaarverslag.

FINANCIËLE RESULTATEN

De inkomsten van de bank zijn met 26% gegroeid tot eur 46,0 miljoen (2005: eur 36,6 miljoen) vooral als gevolg van de groei van de activiteiten en stabiele marges. In het laatste kwartaal heeft ook Triodos Investment Management bijgedragen aan de inkomsten met een bedrag van eur 2,3 miljoen. De afhankelijkheid van de rente-inkomsten is in 2006 wederom afgenomen als gevolg van een verdere groei van de provisie-inkomsten tot eur 15,0 miljoen (2005: eur 10,3 miljoen). De provisie-inkomsten bedragen in 2006 33% van de totale baten (2005: 28%). De kosten zijn sterk toegenomen als gevolg van de groei van de activiteiten, en door de toegenomen druk van regelgeving en de verdere ontwikkeling van ict-systemen. De ratio bedrijfslasten/totale baten is daarmee met 80% aan de hoge kant. Het streven en de verwachting is de komende jaren deze ratio omlaag te kunnen brengen door verdere groei, waardoor de kosten over een groter volume verdeeld kunnen worden. De nettowinst steeg met 16% tot eur 6,1 miljoen (2005: eur 5,3 miljoen). De winst per aandeel, berekend over het in het boekjaar gemiddeld aantal uitstaande aandelen, bedraagt eur 3,40 (2005: eur 3,37) een stijging van 1%. De winst staat ter beschikking van de aandeelhouder. Wij stellen voor een dividend te betalen van eur 1,80 per aandeel (2005: eur 1,65). De pay out-ratio komt daarmee op 53% (2005: 56%). Vanwege de beoogde emissie zal dit dividend als interimdividend vervroegd worden uitgekeerd en zal er geen sprake zijn van een slotdividend. De winstdoelstelling op middellange termijn is 7% op het eigen vermogen van de bank. De volwassen vestigingen (Nederland, België en het Verenigd Koninkrijk) hebben dat niveau inmiddels bereikt. Ook de activiteiten van Triodos Fonds Management en Triodos Investment Management dragen bij aan het resultaat. Ten aanzien van de vestiging in Spanje en de activiteiten in Duitsland is dat nog niet het geval. Naar verwachting zullen zij over een aantal jaren een vergelijkbaar rendement kunnen behalen. Ook Triodos Private Banking draagt nog niet bij aan de winst. In 2006 heeft de bank geen speciale actie ondernomen om nieuwe aandelen uit te geven. Het aantal certificaathouders daalde daardoor in 2006 bescheiden van 9.271 tot 9.039. Het eigen vermogen groeide met 4% van eur 120 miljoen naar eur 124 miljoen. Het onderhouden van een interne markt voor de aan- en verkoop van certificaten van

25

MICROFINANCIERINGSINSTELLING ACLEDA BANK, CAMBODJA

Directeur In Channy van Acleda Bank: ‘De vraag naar leningen door micro en kleine ondernemingen in Cambodja is erg groot. Zelfs nog groter dan de vraag naar spaarrekeningen en deposito's. Acleda Bank kan aan deze vraag voldoen, dankzij goede en betrouwbare aandeelhouders als Triodos Fair Share Fund en Stichting Triodos-Doen.’

aandelen heeft in 2006 goed gefunctioneerd. De intrinsieke waarde per certificaat van aandeel bedraagt eind 2006 eur 69,00 en steeg daarmee ten opzichte van eur 67,00 eind 2005. Op 12 juli 2006 heeft Triodos Bank een achtergestelde obligatielening geplaatst van eur 23 miljoen bij institutionele beleggers, ter versterking van haar solvabliteit. De solvabiliteitsratio, (of bis-ratio) een belangrijke graadmeter voor de financiële kracht van een bank, nam licht af van 14,3% aan het eind van 2005 tot 13,5% aan het eind van 2006. Dit percentage is ruim boven het wettelijk minimum van 8%. Er wordt gewerkt aan nieuwe, mondiale richtlijnen (Bazel II akkoorden) voor de vereiste solvabiliteit van banken. De richtlijnen gelden vanaf 2008. Wij verwachten dat deze nieuwe richtlijnen niet tot grote veranderingen zullen leiden ten aanzien van onze mogelijkheden voor kredietverlening. Er is uit principiële overwegingen geen aandelenoptieregeling voor medewerkers, leden van de directie, leden van de Raad van Commissarissen en bestuursleden van Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank. Aangezien het bij Triodos Bank niet alleen om het financiële resultaat gaat, vinden wij een optieregeling geen passend instrument om prestaties te belonen.

RISK MANAGEMENT EN COMPLIANCE

Risk Management is een belangrijk aandachtspunt van het management en richt zich op krediet-, markten liquiditeitsrisico’s, operationele risico’s, integriteitsrisico’s en risico’s als gevolg van het al dan niet naleven van wettelijke bepalingen en voorschriften. De centrale compliance functie en de relatie met de compliance functionarissen in de vestigingen werd aanzienlijk versterkt in 2006 om de snelle ontwikkelingen op het gebied van nieuwe weten regelgeving in de organisatie het hoofd te kunnen bieden. Details en nadere informatie over Risk Management en compliance zijn te vinden op pagina 60 van dit jaarverslag.

CORPORATE GOVERNANCE

De Nederlandse Corporate Governance Code voor goed bestuur is niet direct van toepassing op Triodos Bank, omdat de certificaten van aandelen Triodos Bank niet genoteerd zijn aan een effectenbeurs. Toch heeft Triodos Bank besloten de bepalingen van de Corporate Governance Code na te leven. Op een aantal punten wijkt Triodos Bank echter bewust af van deze Corporate Governance Code. Zo vervult Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank een wezenlijke rol in de bewaking van de bijzondere identiteit en missie van Triodos Bank. Bij de oprichting van Triodos Bank is bewust voor deze structuur gekozen. Het stemrecht op aandelen Triodos Bank wordt uitgeoefend door het bestuur van het Administratiekantoor. Het bestuur laat zich bij de uitoefening van het stemrecht leiden door de belangen van de certificaathouders, het belang van de onderneming en de ideële doelstelling van Triodos Bank. Deze rol van het Administratiekantoor gaat daarmee veel verder dan de Corporate Governance Code aan een willekeurig administratiekantoor toekent. Verder zijn de bepalingen van de Corporate Governance Code over aandelen- en optieplannen niet van toepassing op Triodos Bank, omdat Triodos Bank geen gebruik maakt van deze beloningsinstrumenten.

27

NIEUW HOOFDKANTOOR TRIODOS BANK, NEDERLAND

Architect Thomas Rau heeft niet zomaar wat getekend toen hij de opdracht kreeg voor het ontwerp van het internationale hoofdkantoor van Triodos Bank in Zeist. ‘Ik heb met dit gebouw bewegingen willen suggereren, alsof iemand loopt, zijn voeten optilt en weer neerzet. Het is een extravert gebouw, op een heel introverte plek.’ Voor het nieuwe gebouw zijn uitsluitend duurzame materialen gebruikt. Daarnaast is het extreem energiezuinig. Het gebouw geldt als een van de minst energiebehoeftige gebouwen van Nederland.

Een overzicht van de invulling die Triodos Bank geeft aan de bepalingen van de Corporate Governance Code is op onze website www.triodos.com te vinden en wordt op verzoek toegestuurd. Meer informatie over Corporate Governance is te vinden op pagina 133 van dit jaarverslag.

MEDEWERKERS, MANAGEMENT EN ORGANISATIE

Het aantal medewerkers in de gezamenlijke vestigingen van Triodos Bank groeide in 2006 van 301 naar 349, een groei van 16% (2005: 14%). De groei is voornamelijk het gevolg van de uitbreiding van activiteiten in de verschillende landen en de door toenemende regelgeving noodzakelijke uitbreidingen van de afdelingen Risk Management, Compliance en Control. Het verzuim is afgenomen: van 4,6 naar 3,7%. Daarmee is de doelstelling voor 2006 om het verzuim terug te brengen gehaald. Met name in Nederland is het verzuim fors afgenomen als gevolg van gerichte aandacht. Bij alle vestigingen is de aandacht voor zorgvuldige en adequate begeleiding van langdurig zieke medewerkers en hun terugkeer in het arbeidsproces een belangrijk punt van aandacht. De managementstructuur van de bank bleef in 2006 ongewijzigd. De dagelijkse leiding berust bij Peter Blom, voorzitter en ceo (Chief Executive Officer) en Pierre Aeby, cfo (Chief Financial Officer). De positie van coo (Chief Operations Officer) is in de tweede helft van 2006 vacant gekomen en werd tot dat moment vervuld door Adri Dijkstra. Adri Dijkstra is thans verantwoordelijk voor Finance & Control op groepsniveau. De functie van coo zal vanaf mei 2007 worden ingevuld door Michael Jongeneel. Michael Jongeneel (33 jaar) werkte voorheen als Senior Manager bij McKinsey & Company en heeft een ruime ervaring op het terrein van Operational Excellence. Peter Blom en Pierre Aeby vormen samen de statutaire directie. Van het management is 33% vrouw (2005: 36%). Triodos Bank stimuleert vrouwen om managementtaken op zich te nemen. Details en nadere informatie zijn te vinden in het Sociaal jaarverslag, opgenomen in dit jaarverslag, op pagina 63.

MILIEUASPECTEN

De bedrijfsvoering van Triodos Bank is -waar mogelijk- gericht op het reduceren van het milieu impact van haar activiteiten en diensten. In het kader van het iso 14001gecertificeerde milieuzorgsysteem heeft Triodos Bank een centrale milieucoördinator en vier lokale milieucoördinatoren. Het milieuzorgsysteem wordt regelmatig gecontroleerd, zowel door de eigen milieucoördinatoren als door externe controleurs. In 2006 heeft een hercertificering van het milieuzorgsysteem plaatsgevonden. Uit de gegevens over 2006 blijkt onder meer dat: De totale milieubelasting, uitgedrukt in Eco-millipoints, per medewerker is gestegen met 1%, met name door de stijging van het elektriciteitsverbruik, zakelijk vervoer en woon-werk verkeer. Het milieubeleid van de bank is gericht op het verminderen van de emissie van broeikasgassen. In dit kader is Triodos Bank volledig CO 2 -neutraal. Voor woon-werkverkeer werd minder gebruik gemaakt van de auto en meer gereisd met openbaar vervoer. Het papierverbruik per medewerker is in 2006 met 17% gedaald.

29

Details en nadere informatie zijn te vinden in het Milieujaarverslag, opgenomen in dit jaarverslag. Zie pagina 69.

STAKEHOLDER DIALOOG

Triodos Bank onderhoudt in de landen waar ze een vestiging heeft, goede relaties met haar stakeholders zoals aandeelhouders (certificaathouders), klanten, medewerkers, maatschappelijke organisaties en overheid. Wij werken nauw samen met organisaties die zich inzetten voor milieu, biologische landbouw, duurzame energie, kunst en cultuur, zorg, onderwijs, mensenrechten en ontwikkelingssamenwerking. Triodos Bank treedt selectief op als sponsor om haar missie ook op een andere wijze dan via haar kernbedrijf te realiseren. In 2006 was de bank onder andere sponsor van de Internationale gri Conferentie over duurzaamheid en verslaglegging met top sprekers als voormalig vs vice president Al Gore, vice president van de Europese Commissie Margot Wallstrom en Achim Steiner, directeur van unep. Tijdens de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering en bijeenkomsten met klanten en certificaathouders waren niet alleen projecten te zien, maar was er ook ruimte voor discussie over de strategie en het beleid van de bank. In 2006 was het thema van deze bijeenkomsten onder meer ‘Eerlijke handel voor een eerlijke prijs’. Nadere informatie over onze dialoog met stakeholders is te vinden op pagina 75 van dit jaarverslag.

VOORUITZICHTEN 2007

• Het balanstotaal van Triodos Bank zal naar verwachting met 15 tot 20% groeien tot circa eur 1,8 miljard. Er wordt een groei van de kredietportefeuille verwacht van eur 200 miljoen en van de toevertrouwde middelen van eur 220 miljoen. • De beleggingsfondsen zullen naar verwachting groeien met 20 tot 25% tot eur 1,2 miljard. • In alle vestigingen wordt gestreefd naar een verdere groei van het aantal klanten. Voor de gehele bank verwachten wij een groei van het aantal klanten van 10 tot 15%. • Onvoorziene omstandigheden buiten beschouwing gelaten, verwacht de bank dat het resultaat over 2007 iets hoger zal uitkomen dan het resultaat over 2006. • De kwaliteit van onze dienstverlening zal verder worden verbeterd en extra aandacht krijgen. Speciale aandacht zal worden besteed aan het volledig geschikt maken van de systemen voor particulier internet gebruik teneinde maximale klantvriendelijkheid van bankieren bij Triodos Bank te realiseren. • Het onderzoek naar het ontplooien van onze activiteiten in andere landen van de Europese Unie wordt voortgezet. In de eerste zes maanden van 2007 zal worden onderzocht of het agentschap in Duitsland kan worden omgevormd tot een bankvestiging. Medio 2007 verwachten we hierover een besluit te kunnen nemen. Een eventueel filiaal zal op zijn vroegst in 2008 worden geopend. • Begin 2007 zal Triodos Values Pioneer Fund, gevestigd in Luxemburg, worden geïntroduceerd. Medio 2007 verwachten we voor Triodos Vastgoedfonds in Amsterdam een beursnotering aan te vragen. • Voor ons milieuprogramma in 2007 blijft het beheersen van het papierverbruik een

30

belangrijke pijler. Een andere belangrijke doelstelling in 2007 is het uitvoeren van een kosten-baten analyse voor de mogelijke aanschaf van een systeem voor videoconferencing om zakelijk verkeer te verminderen. • We verwachten dat het aantal medewerkers in 2007 zal groeien, maar minder snel dan in 2006. Het streven is het ziekteverzuimpercentage beneden de 4,0% te houden. • Belangrijke doelstelling voor 2007 is een verhoging van het eigen vermogen met minimaal eur 30 miljoen. Daartoe zal in het tweede kwartaal van 2007 een speciale internationale emissie-campagne plaatsvinden met als doel bij particulieren en instellingen certificaten van aandelen te plaatsen. De versterking van de eigen vermogensbasis van de bank is nodig om de verdere groei van de kredietportefeuille en daarmee de start van kredietverlening via de vestiging in Duitsland mogelijk te maken.

Zeist, 26 februari 2007 Directie Pierre Aeby Peter Blom (voorzitter)

31

Kerncijfers Nederland bedragen in duizenden eur 2006

2005

Toevertrouwde middelen Aantal rekeningen

559.728 47.321

439.276 39.738

Kredieten Aantal

369.962 2.283

320.238 2.253

Balanstotaal

624.528

492.248

Totaal baten Bedrijfslasten* Waardeveranderingen van vorderingen Bedrijfsresultaat voor belastingen Belastingen bedrijfsresultaat Nettowinst

Aantal medewerkers ultimo

-/-

-/-

15.555 11.135 210

-/-/-

13.798 10.097 171

4.630 1.422

-/-

3.530 1.145

3.208

2.385

76

66

* De bedrijfslasten per onderdeel over 2006 zijn niet vergelijkbaar met de bedrijfslasten per onderdeel over 2005 als gevolg van een nieuw kostenallocatiesysteem.

32

Nederland De economie van Nederland is in 2006 flink aangetrokken. Tegelijkertijd lijkt het besef te groeien dat niet de groei van het bruto nationaal product zal bepalen hoe goed het in de toekomst met ons gaat, maar hoe zorgvuldig wij met onze omgeving omgaan. Door de aandacht voor het opwarmende klimaat nemen investeringen in duurzame energie toe, waardoor een belangrijke groei van de kredietverlening op dit gebied merkbaar is. Maar ook een bloeiend cultureel leven is essentieel voor een duurzame samenleving. In het najaar van 2006 introduceerde Triodos Bank het eerste cultuurfonds van Nederland. Triodos Cultuurfonds had een succesvolle start met een groei tot eur 53 miljoen.

REALISATIE DOELEN 2006

Het balanstotaal van de Nederlandse vestiging groeide met 27% tot eur 625 miljoen. De kredietverlening groeide met eur 50 miljoen en de toevertrouwde middelen met eur 120 miljoen. In Nederland mocht Triodos Bank zo’n 10.000 nieuwe klanten verwelkomen, waaronder maar liefst 2.500 kinderen. Ouders beschikken over de rekening van hun kinderen tot 18 jaar. Sparen voor de toekomst van onze (klein)kinderen heeft een directe relatie met het streven naar een duurzame toekomst, zo beleven veel mensen. Het totaal aantal klanten komt daarmee uit op 73.000 (doel 2006: 70.000).

Matthijs Bierman: “Triodos Bank introduceerde in het najaar van 2006 het eerste cultuurfonds van Nederland, want ook een bloeiend cultureel leven is essentieel voor een duurzame samenleving.”

De geplande introductie van een nieuw beleggersgirosysteem is doorgeschoven naar 2007. De Triodos Internet Betaalrekening is volgens plan in het voorjaar van 2006 geïntroduceerd. Opvallend is dat tweederde van de betaalrekeningen geopend wordt door nieuwe klanten en dat velen gebruik maken van de overstapservice.

KREDIETVERLENING

De kredietportefeuille in Nederland groeide boven verwachting met eur 50 miljoen (16%) tot eur 370 miljoen. De kredietportefeuille die de Nederlandse vestiging voor het agentschap van de bank in Duitsland aanhoudt, groeide in 2006 echter minder dan verwacht, waardoor het totaal van de groei onder de verwachte eur 80 miljoen uitkwam. In de duurzame energiesector is sprake geweest van veel activiteit, met name in energieopwekking uit biomassa. De onzekerheid over het subsidiebeleid van de overheid heeft echter in de tweede helft van het jaar de investeringen in duurzame energie afgeremd. De oprichting van Triodos Cultuurfonds zorgde tevens voor een belangrijke groei (19%) van de kredietportefeuille kunst en cultuur van de bank. Verder kende 2006 een opvallende groei in het aantal financieringen van zorgboerderijen en een forse groei in de financiering van eerlijke handel (fair trade).

33

SPAREN

De toename van particuliere spaargelden in 2006 was naar verwachting. De tegoeden op de zakelijke spaar- en depositorekeningen groeiden boven verwachting, doch dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de tijdelijke extra tegoeden die Triodos Groenfonds en Triodos Cultuurfonds aanhielden als gevolg van succesvolle campagnes. Het totaal aan toevertrouwde middelen is in 2006 met eur 120 miljoen gestegen tot eur 560 miljoen. Internet Sparen groeide met 60%, met 3.000 nieuwe rekeningen. Vooral de Noord-Zuid Internetspaarrekening en het Kinder Toekomstplan bleken in trek bij nieuwe klanten.

BELEGGEN

Klanten van Triodos Bank Nederland hebben eind 2006 in totaal eur 515 miljoen in Triodos Beleggingsfondsen belegd, eur 77 miljoen meer dan eind 2005. Met name Triodos Meerwaardefonds, Triodos Fair Share Fund en het nieuwe Triodos Cultuurfonds droegen bij aan deze groei. Het in de fondsen belegd vermogen is daarmee ongeveer even groot als het totaal aan toevertrouwde middelen aan de bank.

VERZEKEREN

De focus op schadeverzekeringen voor bedrijven en gerichte verkoopactiviteiten heeft in 2006 zijn vruchten afgeworpen. De inkomsten uit het kernbedrijf, zakelijke schadeverzekeringen, stegen met 30% tot eur 280.000. Dit is met name het gevolg van de goede samenwerking tussen Triodos Assurantiën en de afdeling Zakelijke Relaties.

VOORUITZICHTEN 2007

De kredietverlening zal naar verwachting met eur 60 miljoen groeien en de toevertrouwde middelen met eur 50 miljoen. De bank verwacht 10.000 nieuwe klanten te kunnen aantrekken, een groei van 14%. Voor 2007 wordt naast een verdere groei van de zakelijke kredietportefeuille, door de introductie van de Triodos Klimaathypotheek, eur 15 miljoen aan particuliere hypotheekverstrekking verwacht. Beleggen in de fondsen van Triodos Bank verwachten we in de tweede helft van 2007 gemakkelijker en nog aantrekkelijker te maken met de introductie van Triodos Beleggersgiro met internettoegang. Hierdoor wordt het bijvoorbeeld mogelijk maandelijks een vast bedrag in te leggen om te sparen voor (klein)kinderen, de aflossing van een hypotheek en voorzieningen voor levensloop of pensioen te regelen.

Zeist, 26 februari 2007 Matthijs Bierman, directeur

34

België De economie in België kende in 2006 een groei van 3%. Het consumenten- en ondernemersvertrouwen was positief, het beursklimaat eveneens. Op vlak van duurzame ontwikkeling heeft het boek en de film ‘An inconvenient truth’ van Al Gore ruime politieke en media-aandacht gekregen. Het heeft geressorteerd in een nieuw en breder bewustzijn onder de Belgische bevolking voor de klimaatverandering. Dat had ook tot gevolg dat in België de politieke discussie over de sluiting van kerncentrales opnieuw is geopend terwijl de regering in 2002 besloten had tot sluiting van de kerncentrales tussen 2015 en 2025. In het Belgische financiële landschap zien we dat onder druk van de campagne ‘Mijn geld, goed geweten’ van Netwerk Vlaanderen, een aantal Belgische grootbanken wapenproductie of daarmee verwante systemen uit hun kredietportefeuille en beleggingsfondsen bannen. In de markt van duurzame energie, zien we steeds meer grootbanken actief worden via leningen, maar vooral via projectfinancieringen. De oprichting van durfkapitaalfondsen op dit terrein toont eveneens het volwassen worden van deze markt.


Het balanstotaal van de Belgische vestiging groeide met 19% tot eur 348 miljoen. De kredietportefeuille groeide met 19% tot eur 148 miljoen en de toevertrouwde middelen groeiden in 2006 met eur 67 miljoen, een groei van 25%. De ambitieuze doelstelling van eur 50 miljoen groei werd dus ruim overschreden. In navolging van de andere banken heeft Triodos Bank de basisrente op de spaartegoeden in 2006 verhoogd.

Olivier Marquet: “Duurzame ontwikkeling heeft in België ruime media- en politieke aandacht gekregen. Het heeft geleid tot een nieuw en breder bewustzijn voor de klimaatverandering en daar speelt Triodos Bank op in.”

KREDIETVERLENING

In België groeide de kredietportefeuille met eur 24 miljoen tot eur 148 miljoen. Er was een netto groei gepland van eur 25 miljoen. De groei in kredietverlening werd vooral gerealiseerd in de sectoren Natuur & Milieu en Cultuur & Welzijn. Hierbij ging het vooral om grote nieuwe financieringen in de sectoren windenergie (waarvan twee in Frankrijk), seniorenhuisvesting – waar de bank onder andere een belangrijk krediet gerealiseerd heeft met een koepelstructuur die meerdere seniorenhuizen beheert – natuurvoeding, ecologische bouwen, groepspraktijken (maisons médicales), kantorenfinancieringen en voorfinancieringen van subsidies aan sociale en culturele organisaties. Na een testperiode biedt de bank nu actief hypothecaire leningen aan particulieren. De verhouding tussen uitstaande kredieten en toevertrouwde middelen is iets gedaald en bedraagt, door de grotere toename van de toevertrouwde middelen, 44% (2005: 46%).

35

Kerncijfers België bedragen in duizenden eur 2006

2005


337.825 20.778

270.824 19.520

Kredieten Aantal

148.458 803

124.420 723

Balanstotaal

347.725

291.986

Totaal baten Bedrijfslasten* Waardeveranderingen van vorderingen

-/-/-

7.415 5.395 382

Bedrijfsresultaat voor belastingen Belastingen bedrijfsresultaat

-/-

1.638 503

Nettowinst


-/-

-/-

6.352 5.335 479 1.496 486

1.135

1.010

41

38


36

SPAREN

Het totaalbedrag aan toevertrouwde middelen (spaarrekeningen, termijnrekeningen en zichtrekeningen) groeide in 2006 met eur 67 miljoen tot eur 338 miljoen, een stijging van 25% (2005: 18%). Deze groei werd met name gerealiseerd in termijnrekeningen waarvan het rendement in het eerste halfjaar al anticipeerde op de stijging van de vergoeding op spaarrekeningen. Een groeiend aantal gemeenten en andere openbare besturen vertrouwen een deel van hun financiële reserves toe aan de bank. Einde 2006 waren er meer dan zestig openbare instanties met een spaarrekening en/of een termijnrekening bij Triodos Bank, waaronder de Quaestuur van de Belgische Senaat. In december 2006 heeft de bank een nieuw spaarproduct gelanceerd: een Junior Spaarrekening voor spaarders jonger dan 18 jaar. Tijdens het jaar van lancering is het product gekoppeld aan steun voor de ontwikkelingsorganisatie Plan. Eind 2006 heeft Triodos Bank België totaal 23.000 klanten. Dit is een netto groei van 1.500 in vergelijking met 2005.

OVERIGE ACTIVITEITEN

De bank was onder meer sponsor van een bijeenkomst ter gelegenheid van de lancering van de film ‘An inconvenient truth’ van Al Gore; van ‘Défi pour la Terre’, een campagne over het klimaat in Franstalig België en van ‘Financité’, een uitgave over duurzaam en solidair sparen en beleggen van Réseau Financement Alternatif.

VOORUITZICHTEN 2007

De kredietverlening zal naar verwachting met eur 30 miljoen groeien en de toevertrouwde middelen met eur 65 miljoen. We willen 3.000 meer klanten aantrekken onder meer door nieuwe impulsen te geven aan de samenwerking met partnerorganisaties. De bank zal haar interne structuur versterken door de werving van specialisten. In 2007 zal de bank nieuwe duurzame en ethische beleggingsfondsen introduceren.

Brussel, 26 februari 2007 Olivier Marquet, directeur

37

Kerncijfers Verenigd Koninkrijk bedragen in duizenden eur 2006

2005


397.228 25.492

337.640 24.309

Kredieten Aantal

243.887 634

167.016 572

Balanstotaal

414.198

355.759


-/-/-

11.634 8.673 98


-/-

2.863 879

Nettowinst


-/-

-/-

9.775 7.211 218 2.782 903

1.984

1.879

65

56


38

Verenigd Koninkrijk Eind 2006 stond het thema klimaatverandering hoog op de politieke agenda en kreeg veel aandacht in de media. Minder opvallend, maar niet minder reëel, was de groeiende belangstelling bij zowel politici als journalisten voor verantwoord voedsel en andere consumentenvraagstukken, zoals eerlijke prijs en eerlijke handel. Zowel ondernemingen en organisaties die zich hiermee bezighouden als spaarders en beleggers die zich aangesproken voelen tot deze thema’s, wisten Triodos Bank in 2006 te vinden.


Het balanstotaal van de vestiging groeide met 16% tot eur 414 miljoen. De stijging in de toevertrouwde middelen lagen met eur 60 miljoen boven de groeiprognose van eur 50 miljoen. De kredietverlening is met eur 77 miljoen fors gegroeid.* De bank wist verder alle belangrijke doelen voor 2006 te realiseren, zoals de introductie van internetbankieren voor zakelijke klanten, een versterking van haar activiteiten in de regio en de oprichting van een speciale unit voor Investment Banking.

KREDIETVERLENING

De kredietverlening groeide in 2006 met 46%, ten opzichte van het voorgaande jaar en kwam daarmee iets boven de prognose van eur 75 miljoen. De meeste sectoren deden het goed, een uitgesproken sterke groei werd gerealiseerd in de sector Natuur & Milieu. Dit dankzij grote kredieten aan duurzame energie projecten en een sterke toename van het aantal leningen aan biologische boeren. De groeiende kredietverlening aan de biologische landbouw werd ondersteund door een onderzoek dat de bank heeft laten uitvoeren naar de groeiende aandacht onder het publiek voor lokale voedselkilometers. Om dit terug te dringen wordt het kopen van lokale producten gestimuleerd.

Charles Middleton: “Triodos Bank heeft de eerste ‘Women in Ethical Business Awards’ uitgereikt. Een prijs voor de beste maatschappelijk verantwoordelijke onderneming met een vrouwelijke directeur in het Verenigd Koninkrijk. Een innovatieve prijs die past bij Triodos Bank”

Zoals gepland is begin 2006 het internetbankieren voor zakelijke klanten van start gegaan en met succes. Het gebruik ervan neemt sindsdien gestaag toe. Verder wil Triodos Bank haar aanwezigheid in het land vergroten. Tevens wil de bank meer activiteiten in het Zuidoosten ontwikkelen en zullen de bestaande activiteiten in Schotland worden versterkt door in Edinburgh een klein kantoor te openen.

* Deze groei wordt mede veroorzaakt door de stijging in 2006 ten opzichte van 2005 van het Britse pond ten opzichte van de euro.

39

SOUTHERN SOLAR, VERENIGD KONINKRIJK

Een initiatief dat door Triodos Bank in de sector Natuur & Milieu gefinancierd wordt, is Southern Solar in het Verenigd Koninkrijk, een bedrijf dat warm watersystemen op zonne-energie voor woningen produceert. Zodra de zon schijnt, wordt water langs panelen op het dak van de woning gepompt en op deze wijze verwarmd.

40

SPAREN

De spaartegoeden groeiden in 2006 opnieuw, met 18% ofwel eur 60 miljoen. Het streefcijfer eur 50 miljoen werd daarmee overschreden. Deze groei was het resultaat van gerichte promotiecampagnes voor bestaande en nieuwe producten. Ook de vereenvoudiging en vernieuwing van het aanbod particuliere spaarrekeningen, en een betere toegankelijkheid, droegen bij aan de groei. Tegelijkertijd wist de bank voor het tweede jaar meer vermogende particulieren te interesseren voor de spaar- en beleggingsproducten van de bank.

INVESTMENT BANKING

Het plan om Investment Banking te verzelfstandigen en het team te versterken, is in 2006 uitgevoerd. Enkele hoogtepunten van het jaar voor Investment Banking waren: de overname van een ontwikkelingsmaatschappij voor windenergie en de verdrievoudiging van het toevertrouwde vermogen tot eur 49 miljoen. Verder heeft de bank geïnvesteerd in een duurzame onderneming, Connective Energy en een samenwerkingsverband tussen Triodos Renewables, de Carbon Trust en Mitsui Babcock Energy ltd. Eind 2006 heeft Investment Banking het groene energiebedrijf Ecotricity begeleid bij de plaatsing van een obligatielening die eur 2 miljoen heeft opgebracht.


Triodos Bank heeft in 2006 voor de eerste maal een prijs uitgereikt aan de beste door vrouwen geleide maatschappelijk verantwoorde ondernemingen in het Verenigd Koninkrijk, de ‘Women in Ethical Business Awards’. De uitreiking van de prijs heeft veel media aandacht gegenereerd en zal mede daarom in 2007 en de daarop volgende jaren opnieuw worden uitgereikt.

VOORUITZICHTEN VOOR 2007

De kredietverlening zal naar verwachting met ruim eur 50 miljoen groeien en de toevertrouwde middelen met eur 45 miljoen. De bank verwacht 1.000 nieuwe klanten aan te trekken. Dat neer komt op 5% groei tot een totaal van 23.000 klanten. Om deze nieuwe klanten een aantrekkelijk pakket aan te bieden, wordt in 2007 het aanbod aan producten en diensten voor particuliere klanten uitgebreid.

Bristol, 26 februari 2007 Charles Middleton, directeur

41

Kerncijfers Spanje bedragen in duizenden eur 2006

2005


61.435 8.727

24.388 4.422

Kredieten Aantal

91.798 257

53.214 134

104.978

59.703

Balanstotaal


-/-/-

1.881 4.125 30

-/-

1.004 2.696 —


-/-

2.274 698

-/-

1.692 549

Nettowinst

-/-

1.576

-/-

1.143


42

34


42

Spanje De Spaanse economie was in 2006 opnieuw een van de snelst groeiende van Europa en ook voor 2007 zijn de vooruitzichten gunstig. In Spanje werden de activiteiten van Triodos Bank gekenmerkt door een sterke groei van de kredietverlening en de toevertrouwde middelen. Triodos Bank heeft in 2006 haar naamsbekendheid in Spanje verder vergroot en steeds meer mensen, organisaties en bedrijven zien de bank als de standaard voor duurzaam bankieren in Europa. De persconferenties, persberichten en evenementen die de bank in 2006 heeft verzorgd, hebben boven verwachting veel media-aandacht getrokken. Bovendien zijn enkele belangrijke doelen bereikt, zoals de invoering van de eerste ‘groene’ creditcard op de Spaanse markt en de introductie van de eerste Fair Trade Spaarrekening (Cuenta Justa). Er zijn overeenkomsten tot samenwerking afgesloten met verwante organisaties. Een andere mijlpaal was de opening begin 2006 van het kantoor in Barcelona. Dit kantoor heeft daarmeeeen belangrijke bijdrage aan de groei van de bank geleverd.


De toename van het balanstotaal in 2006 mag zonder meer opmerkelijk worden genoemd. De toevertrouwde middelen en de leningenportefeuille zijn met respectievelijk 152% en 73% gegroeid. Toch blijven deze cijfers achter bij de prognoses, zoals hieronder wordt toegelicht.

Esteban Barroso: “Met de eerste groene creditcard en de introductie van de eerste Fair Trade Spaarrekening van Spanje heeft Triodos Bank haar naamsbekendheid verder vergroot.”

In haar tweede volledige boekjaar heeft Triodos Bank in Spanje zich met name gericht op een goede beheersing van de onstuimige groei, het aanbieden van nieuwe producten en diensten en een begin gemaakt met de geografische uitbreiding naar Catalonië en de Balearen.

KREDIETVERLENING

De zakelijke dienstverlening heeft zich beter ontwikkeld dan voorzien. De kredietverlening groeide in 2006 niet met de verwachte eur 60 miljoen, maar met eur 39 miljoen. Daarmee komt de totale kredietportefeuille op eur 92 miljoen. Triodos Bank Spanje heeft belangrijke kredieten verstrekt aan organisaties in de ouderenzorg, het ecotoerisme en aan centra voor mensen die worden bedreigd met maatschappelijke uitsluiting.

43

TRIODOS BANK BARCELONA, SPANJE

Sinds mei 2006 is het bijkantoor van Triodos Bank Spanje in Barcelona geopend. Een toplocatie in het centrum van Barcelona aan de Diagonal Avenue 418 . Een historisch gebouw met de naam Les Punxes uit de tijd van het modernisme.

44

SPAREN

Het totaalbedrag aan toevertrouwde middelen groeide van eur 24 miljoen tot eur 61 miljoen. Een ambitieuze groei van eur 70 miljoen was voorzien. De verklaring hiervoor kan worden gezocht in de vertraagde uitvoering van enkele voor 2006 voorziene commerciële en marketingactiviteiten, zoals de opening van het kantoor in Barcelona en de nieuwe verkoopkanalen. Het aantal klanten is met 2.400 gegroeid en bedraagt momenteel 5.400, hetgeen een toename van 80% betekent ten opzichte van 2005.


Wij hebben ons beleid van samenwerking met verwante organisaties in 2006 voortgezet. Met Fundación once (de grootste Spaanse gehandicaptenorganisatie) is een nieuwe samenwerkingsovereenkomst getekend, gericht op de integratie van gehandicapten en de ontwikkeling van maatschappelijk verantwoorde producten voor kredieten, sparen en beleggen. Verder is met de Fair Trade organisaties ideas, Intermón Oxfam en setem een akkoord gesloten over de ontwikkeling van de Fair Trade Spaarrekening. De overeenkomst inzake de groene spaarrekening Ecodepósito, die vorig jaar in samenwerking met Friends of the Earth, Ecologist in Action, Greenpeace, Seo/Birdlife en het wnf van start is gegaan, is in 2006 verlengd. De activiteiten van de duurzaamheidsresearch ais (Analistas Internationales en Sostenibilidad sa) zijn in 2006 voortvarend begonnen. De eerste contracten met financiële instellingen zijn gesloten. ais is een samenwerkingsverband tussen Dutch Sustainability Research en Fundación Ecología y Desarollo (Stichting voor milieu en ontwikkeling). ais is de Spaanse vertegenwoordiger van SiRi Company, het wereldwijde netwerk van duurzame researchinstellingen, waarvan Dutch Sustainability Research medeaandeelhouder is.

VOORUITZICHTEN VOOR 2007

De kredietverlening zal naar verwachting met ruim eur 60 miljoen groeien en de toevertrouwde middelen met eur 60 miljoen. De bank wil 5.000 nieuwe klanten aantrekken. De bank verwacht deze doelen te kunnen bereiken dankzij grotere procesefficiëntie, grotere naamsbekendheid en een completer aanbod aan producten en diensten. Het beleid van samenwerking met sleutelorganisaties uit de sectoren waarin Triodos Bank actief is, wordt voorgezet. Verder wordt de mogelijkheid onderzocht om nieuwe regiokantoren in Spanje te openen. Teneinde ons pakket producten en diensten uit te breiden, verwacht de bank in 2007 duurzame beleggingsfondsen te kunnen introduceren en een totaalpakket te bieden voor klanten die hun dagelijkse bankzaken bij Triodos Bank willen onderbrengen. De bank zal in 2007 voor het eerst in Spanje certificaten van aandelen Triodos Bank uitgeven om zo het eigen vermogen te vergroten.

Madrid, 26 februari 2007 Esteban Barroso, directeur

45

Kerncijfers Private Banking bedragen in duizenden eur

Fondsen in beheer

Totaal baten Bedrijfslasten*

-/-

2006

2005

315.000

254.000

1.170 1.352

-/-

362 630


-/-

182 56

-/-

268 87

Nettowinst

-/-

126

-/-

181

Aantal medewerkers ultimo**

*

6

De bedrijfslasten per onderdeel over 2006 zijn niet vergelijkbaar met de bedrijfslasten per onderdeel over 2005 als gevolg van een nieuw kostenallocatiesysteem.

** Exclusief het aantal medewerkers werkzaam voor de joint venture Triodos MeesPierson Sustainable Investment Management ( 2006: 4, 2005: 3 medewerkers).

46

5

Private Banking Triodos Bank biedt naast de algemene bankdiensten ook Private Banking aan. Onder Private Banking wordt verstaan het aanbieden van een breed pakket van financiële en niet-financiële diensten aan vermogende particulieren, stichtingen, verenigingen en religieuze instellingen. Duurzaam vermogensbeheer vormt daarbij het kernproduct. De duurzame selectie van beleggingen in beursgenoteerde ondernemingen voor het vermogensbeheer vindt plaats door het researchteam van Triodos Bank, waarna het beheer plaatsvindt door Triodos MeesPierson Sustainable Investment Management. Triodos MeesPierson Sustainable Investment Management is een joint venture op 50/50-basis tussen Triodos Bank en FortisMeesPierson met het doel de brede vermogensbeheer-expertise van FortisMeesPierson te combineren met de gespecialiseerde duurzaamheidsbenadering van Triodos Bank.

RESULTATEN 2006

In 2006 nam het vermogen onder beheer toe met 11% tot eur 78 miljoen. In België, waar de bank ook vermogensbeheer aanbiedt, daalde het vermogen onder beheer van eur eur 13 miljoen naar eur 11 miljoen. In het Verenigd Koninkrijk, Spanje en Duitsland kent Triodos Bank nog geen zelfstandige vermogensbeheer-activiteiten.

Albert van Zadelhoff: “Private Banking is een jonge activiteit van Triodos Bank. De vooruitzichten voor de markt voor Duurzaam Private Banking zijn veelbelovend.”

Met betrekking tot Private Banking heeft Triodos Bank in 2006 negentien nieuwe klanten kunnen begroeten. Opvallend is, dat deze nieuwkomers te onderscheiden zijn in met name particulieren en religieuze instellingen. Zij zijn reeds klant bij Triodos Bank en herkennen zich in de missie van de bank. Private Banking heeft naast haar bestaande klanten ook klanten kunnen verwelkomen die voorheen nog geen klant van Triodos Bank waren. In ons vermogensbeheer hebben wij in 2006 het initiatief genomen om de portefeuilles een nog sterker duurzaam accent te geven zonder hierbij hoge beleggingsrisico’s te nemen of rendementskansen in te leveren. De performances van onze modelportefeuilles waren uitstekend: voor de duurzame aandelenportefeuille was zelfs sprake van een outperformance van 5% boven het rendement van de reguliere wereldindex msci. Ook in onze vastrentende portefeuille konden wij een beter rendement realiseren dan gemiddeld in de markt. Naast het vermogensbeheer hebben wij in 2006 de informatievoorziening aan deze klanten sterk kunnen verbeteren. Zo introduceerden wij een maandelijkse nieuwsbrief voor onze relaties met daarin aandacht voor de performance van de portefeuille en een driemaandelijkse publicatie die achtergrondinformatie biedt over ons vermogensbeheer. Tenslotte organiseerden wij verschillende bijeenkomsten voor huidige en

47

INVESTEREN IN CO2-REDUCTIE

Het Amerikaanse ecd (Energy Conversion Devices) Ovonics houdt zich bezig met het ontwikkelen en commercieel toepassen van nieuwe manieren om zonne-energie op te wekken en op te slaan. Het bedrijf legt zich toe op de zogenaamde thin film-technologie: zeer flexibele zonnepanelen die gemaakt kunnen worden zonder cadmium te gebruiken. De energie die met deze panelen wordt opgewekt kan vervolgens worden opgeslagen in een nieuwe soort oplaadbare batterijen. De batterijen worden gekoppeld aan duurzame brandstofcellen (waterstof). ecd streeft naar toepassingen, bijvoorbeeld voor auto’s, die goede prestaties leveren en uit goedkope onderdelen bestaan.

48

potentiële relaties. De bijeenkomsten hebben uiteraard altijd een verbinding met onze missie en worden aangeboden aan relaties waarvan wij de indruk hebben dat zij een bijzondere belangstelling hebben voor het besproken onderwerp. Triodos MeesPierson Sustainable Investment Management had een succesvol jaar. Het vermogen onder beheer steeg met eur 76 miljoen tot eur 531 miljoen (17%). Ook bij de klanten van FortisMeesPierson neemt de vraag naar duurzaam vermogensbeheer toe.

VOORUITZICHTEN 2007

Voor 2007 verwachten wij dat het beheerde vermogen binnen Private Banking met 25% zal groeien. De groei zal zich in de jaren daarna versnellen. Dit zal niet leiden tot een evenredige groei van het aantal klanten, omdat Triodos Bank haar Private Banking relaties met een vermogen onder de huidige minimumgrens van eur 250.000 een alternatief wil bieden, namelijk Duurzaam Vermogensadvies. Dit advies wordt sinds kort binnen de Nederlandse vestiging van Triodos Bank aangeboden. Wij streven daarnaast naar een verdere uitbreiding van de informatievoorziening aan onze klanten en potentiële nieuwe relaties middels het publiceren van zogenaamde ‘position papers’. Dit zijn korte publicaties waarin de keuze van Triodos Bank voor haar duurzame selecties wordt beschreven. Wij verwachten in 2007 twee van deze position papers te publiceren. Ten behoeve van onze buitenlandse vestigingen zullen wij met name in België de Private Banking dienstverlening verder uitbereiden. In Duitsland ligt de aandacht op het aanbieden van Private Banking als nieuwe dienstverlening in de eerste fase, hetzij zelfstandig, hetzij in samenwerking met een lokaal actieve private bank. Daarbij vindt de duurzame beoordeling van de beleggingsobjecten centraal plaats, uitgevoerd door het researchteam van Triodos Bank, waardoor het beleggingsuniversum in alle landen identiek is.

Zeist, 26 februari 2007 Albert van Zadelhoff, directeur

49

Kerncijfers Triodos Fonds Management bedragen in duizenden eur

Fondsen in beheer

2006

2005

986.000

829.000

Totaal baten Bedrijfslasten*

-/-

5.904 4.532

-/-

5.286 3.197


-/-

1.372 421

-/-

2.089 678

Nettowinst


951

1.411

14

13


50

Triodos beleggingsfondsen Met Triodos beleggingsfondsen bieden wij particuliere beleggers de mogelijkheid om te beleggen in duurzame sectoren, variërend van microfinanciering, duurzame energie en biologische landbouw tot culturele instellingen, duurzaam vastgoed en beursgenoteerde ondernemingen die bovengemiddeld presteren op sociaal- en milieubeleid. Triodos Fonds Management is verantwoordelijk voor het beheer van de Triodos beleggingsfondsen in Nederland met uitzondering van Triodos Fair Share Fund en Triodos Renewables Europe Fund, die onder verantwoordelijkheid vallen van Triodos Investment Management. Het beleggingsfonds in het Verenigd Koninkrijk valt onder de verantwoordelijkheid van de vestiging van Triodos Bank aldaar. De beleggingsfondsen onderscheiden zich op grond van thema of sector en op risicoprofiel. Het gemeenschappelijke `ijn de strikte en heldere Triodos criteria ten aanzien van duurzaamheid. Daardoor weet de belegger wat er met zijn geld gebeurt. Er was in 2006 weer veel belangstelling om te beleggen in de Triodos beleggingsfondsen, niet alleen vanwege het heldere profiel, maar ook vanwege de marktconforme rendementen. In 2006 groeiden de beleggingsfondsen gezamenlijk met 19% tot eur 986 miljoen.

RESULTATEN 2006

In september 2006 werd Triodos Cultuurfonds gelanceerd. Dit Nederlandse beleggingsfonds is de eerste in zijn soort en maakt gebruik van de fiscale regeling cultureel beleggen. Deze regeling stelt de belegger in staat om te investeren in culturele instellingen en een fiscaal voordeel te genieten tot 2,5%. Dit voordeel is vergelijkbaar met dat van groen beleggen. Deze beide regelingen kunnen bovendien naast elkaar genoten worden, waardoor Nederlandse beleggers nu tot meer dan eur 100.000 per persoon fiscaal voordelig kunnen beleggen. De lancering van Triodos Cultuurfonds is uiterst succesvol verlopen en heeft veel publiciteit in de media opgeleverd. Er investeerden in die periode ongeveer 4.000 beleggers in het fonds. Inmiddels is het fonds gegroeid tot eur 53 miljoen per 31 december 2006 en zijn een aantal culturele instellingen in het hele land onder gunstige condities gefinancierd, variërend van gevestigde instellingen als Koninklijk Theater Carré tot de innovatieve Stichting Werkplaats Kunstenaars in Utrecht.

Bas Rüter: “Triodos beleggingsfondsen onderscheiden zich door heldere thema’s, zoals duurzaam vastgoed, microkrediet en door strikte criteria ten aanzien van duurzaamheid.”

Triodos Groenfonds, het grootste Triodos beleggingsfonds in Nederland, groeide met eur 23 miljoen (5%) tot eur 493 miljoen. Het fonds realiseerde als gevolg van een sterk stijgende kapitaalmarktrente een jaarrendement van negatief 2,3%, exclusief 2,5% belastingvoordeel op basis van de beurskoers. Het aantal nieuw gefinancierde projecten in de sector duurzame energie (windenergie en biomassa) steeg minder dan verwacht als gevolg van het bevriezen van de zogenaamde mep subsidieregeling. Daar tegenover stond een voorspoedige ontwikkeling van de sector biologische landbouw.

51

Na stagnatie van de instroom van nieuw vermogen, begin 2006, kon in december een inhaalslag in de groei gemaakt worden. Triodos Meerwaardefonds profiteerde van de blijvende interesse voor beleggen op de beurs en de sterk groeiende aandacht voor duurzaam beleggen met strikte, transparante criteria. Dankzij diverse campagnes bij Triodos Bank en onder meer ook abn Amro en Rabobank groeiden de drie Triodos Meerwaardefondsen (het aandelen-, obligatie- en mixfonds) gezamenlijk met eur 61 miljoen (21%) tot eur 353 miljoen. Het rendement van het aandelenfonds was naar tevredenheid en in lijn met de Triodos Index voor Sustainable Equity Index. Het fonds versloeg de referentie-index, de msci World, ruimschoots. Het fonds realiseerde over 2006 een rendement van 11,1%. Het obligatiefonds had te lijden van de stijgende rente op de kapitaalmarkt en realiseerde een jaarrendement van negatief 1,3%. Het mixfonds combineerde een goed aandelenrendement met de tegenvallende opbrengsten op de obligatiemarkt en sloot het jaar af met 4,0% rendement. Triodos Values Fund in België groeide in 2006 met eur 2 miljoen (17%) tot eur 13 miljoen in het compartiment International Equities en met eur 0,3 miljoen (3%) in het compartiment European Bonds tot eur 12 miljoen. De fondsen behaalden over 2006 rendementen van respectievelijk 11,0% en negatief 0,5%. Triodos Meerwaardefonds en Triodos Values Fund voldoen aan strikte duurzaamheidscriteria. Op basis van eigen onderzoek worden ondernemingen geselecteerd die voor belegging in aanmerking komen. Het vormt ook de basis voor een intensieve dialoog met de ondernemingen waarin wordt belegd. Deze gesprekken betreffen de duurzaamheidsaspecten van het bedrijfsproces die vanuit ons oogpunt verbetering behoeven. De respons is meestal positief en er worden veelbelovende resultaten geboekt. Triodos Vastgoedfonds wist zijn portefeuille in 2006 met twee panden uit te breiden tot tien panden met een totale waarde van eur 35 miljoen. Eén van deze panden betreft een uiterst innovatief en duurzaam ontwerp. Het andere pand betreft het kantoor van Unicef en is recentelijk duurzaam gerenoveerd. Daarnaast werd in 2006 de acquisitie van nog twee objecten voorbereid. Het direct rendement van 4,8% en de ongerealiseerde waardeontwikkeling van de panden van 1,3% waren naar tevredenheid. Het fonds heeft zich kunnen onttrekken aan de - overigens afnemende - malaise op de kantorenmarkt door aansprekende gebouwen met goede huurders te verwerven en deze duurzaam te beheren. De resultaten en balansopbouw van het fonds bieden een uitstekende uitgangspositie voor de voorgenomen beursnotering medio 2007 op Euronext Amsterdam. Triodos Fair Share Fund is in 2006 fors gegroeid. Het fondsvermogen steeg van eur 16 miljoen eind 2005 naar eur 24 miljoen eind 2006 (54%). De beleggingen van dit fonds zijn aanzienlijk gegroeid, van eur 12 miljoen naar eur 17 miljoen. Het fonds realiseerde een jaarrendement van 4,3%, exclusief 2,5% belastingvoordeel. Het fonds heeft de status van sociaal-ethisch beleggingsfonds en dient als zodanig minimaal 70% van zijn vermogen in erkende sociaal-ethische projecten te beleggen. Ultimo 2006 was 73% van het toetsingsvermogen belegd in erkende sociaal-ethische projecten. In juni 2006 werd het Triodos Renewables Europe Fund succesvol gelanceerd. Dit fonds investeert rechtstreeks in windparken, zonne-energie- en biomassa-installaties en kleinschalige waterkrachtcentrales in Europa. Beleggers worden via het fonds betrokken bij de opwekking van groene stroom en dragen direct bij aan de vergroting van het aandeel duurzame energie. Het fonds draagt actief bij aan het halen van de Europese Kyoto doelstellingen voor de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen.

52

Triodos Renewables Europe Fund is het eerste Europese beleggingsfonds dat Triodos Bank heeft geïntroduceerd. Vanwege de brede Europese aanpak is het fonds gevestigd in Luxemburg als onderdeel van Triodos sicav ii. Deze beleggingsinstelling, inclusief haar subfondsen, staat onder toezicht van de Luxemburgse toezichthouder, de Commission de Surveillance du Secteur Financier (cssf). In het eerste halfjaar zijn vijf projecten gefinancierd en eind 2006 bedraagt het fondsvermogen eur 9 miljoen.

VOORUITZICHTEN 2007

De bank verwacht dat het beheerde vermogen van alle Triodos beleggingsfondsen samen in 2007 met 20 tot 25% zal stijgen tot eur 1,2 miljard. Deze groei zal naar verwachting het gevolg zijn van zowel de distributie door Triodos Bank als door derden (waaronder alle grootbanken in Nederland). Het resultaat van het Cultuur-, Groenen Meerwaarde Obligatiefonds zal naar verwachting bovengemiddeld afhankelijk zijn van de ontwikkelingen op de kapitaalmarkt. Begin 2007 wordt Triodos Values Pioneer Fund gelanceerd in België en Nederland. Dit beleggingsfonds investeert wereldwijd in duurzame pioniers. Het zijn innovatieve small en midcap ondernemingen die actief zijn op het gebied van een gezonde leefstijl, een schone aarde en klimaatbescherming. Daarnaast selecteert het fonds absolute koplopers op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen die een voorbeeld vormen voor hun concurrenten. Dit fonds is het eerste compartiment van de Luxemburgse Triodos sicav-1. Via deze Triodos beleggingsmaatschappij zullen alle vestigingen van de bank en overige distributeurs in Europa (en mogelijk ook daarbuiten) bediend worden met een volledig pakket beleggingsfondsen die met Triodos criteria voor duurzaam beleggen de beurs op gaan. Medio 2007 zal Triodos Vastgoedfonds een beursnotering aan Euronext Amsterdam krijgen. In het najaar zal de bank een obligatie-emissie verzorgen voor Sekem, een snelgroeiend en innovatief biologisch landbouwbedrijf in Egypte.

Zeist, 26 februari 2007 Triodos Fonds Management bv Bas Rüter, directeur

53

Kerncijfers Triodos Investment Management bedragen in duizenden eur

Fondsen in beheer

2006

2005

116.000

—

Totaal baten Bedrijfslasten

-/-

2.274 1.186

— —


-/-

1.088 334

— —

754

—

30

—

Nettowinst


Gegevens worden vermeld vanaf oktober 2006 , zijnde het moment dat de activiteiten zijn opgenomen in de geconsolideerde cijfers van Triodos Bank.

54

Triodos investeringsfondsen Triodos Investment Management is verantwoordelijk voor het beheer van internationaal opererende fondsen die investeren in zowel ontwikkelingslanden als landen in Europa. In Latijns-Amerika, Afrika, Azië en Oost-Europa is Triodos Investment Management actief op het terrein van microfinanciering, fair trade financiering en duurzame energie. Doelstelling van de fondsen is om een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van een duurzame financiële sector in die landen. In Europa ligt het accent op venture capital/durfkapitaal, onder meer op het gebied van fair trade, biologische voeding en duurzame energie. De activiteiten van deze fondsen, die optreden als actieve investeerders in niet-beursgenoteerde instellingen en bedrijven, leveren een belangrijke bijdrage aan de realisatie van de doelstelling van Triodos Bank. Sinds 1 oktober 2006 is Triodos Investment Management een 100% dochteronderneming van Triodos Bank.

Marilou van Golstein Brouwers: “Microfinanciering ontwikkelt zich meer en meer tot een volwaardig en geïntegreerd onderdeel van de financiële sector in ontwikkelingslanden. De internationale fondsen van Triodos Bank spelen hier een actieve rol in.”

MICROFINANCIERING

De fondsen Triodos Fair Share Fund, Triodos-Doen en Hivos-Triodos Fonds verstrekken financieringen aan kleine banken en financiële instellingen die zich richten op microfinanciering in ontwikkelingslanden en Oost-Europa. Triodos Fair Share Fund staat open voor particulieren en instellingen die in deze sector willen beleggen. De drie fondsen zijn inmiddels aandeelhouder in veertien van de meest toonaangevende microfinancieringsbanken wereldwijd. Senior medewerkers van Triodos Bank zijn vertegenwoordigd in de Raad van Commissarissen van deze banken en brengen kennis en expertise mee op het terrein van duurzaam bankieren. Drie fondsen verstrekken leningen aan totaal 60 microfinancieringsinstellingen, verspreid over 30 landen. De fondsen verstrekken tevens handelsfinancieringen ten behoeve van fair trade producten zoals Max Havelaar koffie en biologisch geteelde groenten en kruiden. De fondsen groeiden in 2006 totaal met 26% tot eur 98 miljoen (2005: eur 78 miljoen). Zowel microfinanciering als eerlijke handel (fair trade) worden beschouwd als zeer effectieve instrumenten in de strijd tegen de armoede in ontwikkelingslanden. De ervaring leert dat het verbeteren van de toegang tot financiële dienstverlening de lokale economie versterkt. In 2006 is de Nobelprijs voor de Vrede toegekend aan Muhammad Yunus en Grameen Bank. De Bengaalse econoom Yunus wordt gezien als de grondlegger van microkrediet. Triodos Bank ziet deze toekenning als een belangrijke erkenning voor de stimulerende rol van microkrediet in de bestrijding van armoede. Het geeft aan dat de betekenis van microkrediet veel verder gaat dan het economische aspect. De toekenning van de Nobelprijs voor de Vrede betekent tevens een erkenning van de relatie tussen armoede

55

XACBANK IN MONGOLIË

Triodos Fair Share Fund is aandeelhouder in XacBank, een microfinancieringsbank in Mongolië. XacBank ondersteunt onder andere de nomaden en herders met lokale initiatieven voor het opzetten van spaar- en kredietcoöperaties in de zogeheten soums, afgelegen gemeenschappen op het platteland. Een van de klanten van XacBank is Munhoo Ganhyag. Hij heeft een bedrijf dat traditionele Mongoolse nomadententen (gers) maakt en heeft hiervoor een lening afgesloten. Inmiddels produceert hij 200 gers per jaar.

en vrede. Door het verkleinen van de kloof tussen arm en rijk, wordt de kans op een vredige samenleving bevorderd. Een van de speerpunten van de microfinancieringsfondsen onder management van Triodos Investment Management is de bevordering van een onderlinge uitwisseling van kennis en expertise tussen de microfinancieringsinstellingen wereldwijd. In oktober 2006 organiseerde Triodos Investment Management voor het derde achtereenvolgende jaar een internationale workshop met vertegenwoordigers van een aantal microfinancieringsbanken uit Afrika, Latijns-Amerika en Azië waarvan de microfinancieringsfondsen aandeelhouder zijn. Thema’s van deze workshop waren ‘Growth, New Shareholders & Identity’ en ‘Banking on Values’. Dit laatste thema is een voortzetting van het ‘Transparency and Sustainability in Finance’-project dat Triodos in samenwerking met Global Reporting Initiative in 2004 is gestart. Hierbij worden deelnemende microfinancieringsbanken begeleid in het proces om te rapporteren volgens de gri-richtlijnen, (zie ook pagina 140) waarin de resultaten op financieel, sociaal en milieugebied op transparante wijze worden gepresenteerd. Vanuit Triodos Bank zien wij dit project als voorbeeld waarbij we heel concreet de ervaring van onze eigen bank op het gebied van duurzaam bankieren ofwel Triple Bottom Line Banking met aandacht voor People, Planet en Profit kunnen inbrengen. Een volgende stap is om vanuit deze duurzaamheidsrapportage tot een geïntegreerd concept van ‘Banking on Values’ te komen.

Hans Schut: “Triodos Venture Capital fondsen investeren met succes in vele bedrijven en projecten en laten zien dat private equity heel duurzaam kan zijn.”

DUURZAME ENERGIE IN ONTWIKKELINGSLANDEN

Triodos Renewable Energy for Development Fund verstrekt financieringen aan regionale fondsen in ontwikkelingslanden, die bedrijven of projecten financieren, actief in het leveren van duurzame energiediensten en producten, zoals zonne-energie en energie uit wind, waterkracht en biomassa. Triodos Renewable Energy for Development Fund heeft eind 2006 een balanstotaal van eur 6 miljoen. In aansluiting op een opdracht van de Europese Commissie heeft Triodos Investment Management, tezamen met E+Co, een Amerikaans investeringsfonds dat zich richt op duurzame energie, in 2006 gewerkt aan de oprichting van een nieuw fonds. Dit wordt de opvolger van Triodos Renewable Energy for Development Fund, dat op grotere schaal financieringen gaat verstrekken aan bestaande en nieuwe investeringsfondsen in ontwikkelingslanden, op de markt van duurzame energie. Het kapitaal voor dit Global Energy Efficiency and Renewable Energy Fund (geeref) zal worden aangetrokken bij Europese instellingen, overheden en commerciële investeerders.

DUURZAME ENERGIE IN EUROPA

Triodos Renewables Europe Fund (Triodos Sicav ii) werd medio 2006 opgericht en gevestigd in Luxemburg, teneinde als Triodos Bank op Europese schaal beleggers de mogelijkheid te kunnen bieden om te kunnen investeren in het fonds. Investeerders in

57

het fonds zijn particulieren en professionele beleggers. Het fonds belegt met risicodragende financieringen in niet-beursgenoteerde producenten van duurzame energie en maakt daarbij gebruik van 20 jaar Triodos ervaring in de financiering van windparken. Investeerders in het fonds dragen bij aan de groei van de duurzame energieproductie in Europa. Het fonds is een actieve investeerder in kleine en middelgrote particuliere wind, zonne-energie, waterkracht en biomassacentrales in Europa. Het fonds heeft ultimo 2006 een fondsvermogen van eur 9 miljoen en heeft inmiddels in vijf projecten geïnvesteerd.

KLIMAAT

De activiteiten van Triodos Climate Clearing House, een onafhankelijk registratie- en handelsplatform voor CO 2 -credits, voornamelijk afkomstig uit duurzame (fsc gecertificeerde) bosbouwprojecten in ontwikkelingslanden, zijn in 2006 relatief kleinschalig gebleven. Door de aankoop op vrijwillige basis van CO 2 -credits door organisaties en particulieren ter compensatie van hun CO 2 -uitstoot, verwerven de bosprojecten extra inkomsten. Deze inkomsten worden gecontroleerd aangewend voor het planten en onderhouden van nieuw en gevarieerd duurzaam bos. Dit komt ten goede aan lokale economie in de ontwikkelingslanden en draagt bij aan het behoud van biodiversiteit. Triodos is als investeerder in Klimaatneutraal Groep in Nederland en The Carbon Neutral Company in het Verenigd Koninkrijk betrokken bij de verkoop van klimaatcompensatie-producten. Via onder meer de websites www.klimaatneutraal.nl, www.greenseat.com en www.carbonneutral.com kunnen particulieren en ondernemingen hun activiteiten klimaatneutraal maken.

VENTURE CAPITAL

Triodos Venture Capital Fund is in 2001 met een bedrag van eur 25 miljoen aan toegezegd kapitaal gelanceerd. Hiervan werd ruim eur 20 miljoen geïnvesteerd in acht projecten. De investeerders in dit fonds zijn vooral financiële instellingen en professionele beleggers. Het fonds heeft inmiddels diverse succesvolle verkopen van projecten afgerond en doet geen nieuwe investeringen meer. De portefeuille ontwikkelde zich in 2006 conform verwachting en het fonds heeft ultimo 2006 nog twee projecten in portefeuille. Begin 2005 is Triodos Innovation Fund van start gegaan. Triodos Innovation Fund richt zich op beleggingen met risicokapitaal in de expansiefase van duurzaam werkende niet-beursgenoteerde ondernemingen op het gebied van fair trade, biologische voeding, milieu, duurzame energie en gezondheid. Het fonds belegt primair in Europese markten en beoogt onder meer een actieve bijdrage te leveren aan de groei van de afzetmarkt voor fair trade producten in Europa. Het fonds is ook aandeelhouder in Start Green Fund, een Technostarters fonds dat zich richt op startende investeringen in duurzame water-, agro- en energie-technologie. Triodos Innovation Fund heeft eind 2006 eur 11 miljoen aan financieringen verstrekt. Triodos Ventures heeft een reeks participaties in zusterbanken van Triodos Bank in Europa en is in de Verenigde Staten betrokken geweest bij de oprichting in 2006 van de New Resource Bank, waarin Triodos Bank inmiddels aandeelhouder is. Daarnaast investeert Triodos Ventures, vaak met ‘seed capital’, in diverse duurzame initiatieven die op specifieke gebieden een doorbraak beogen. Het fonds heeft eind 2006 ongeveer 35 projecten in portefeuille voor een totaalbedrag van eur 6 miljoen.

58

VOORUITZICHTEN 2007

Triodos-Doen, Hivos-Triodos Fonds en Triodos Fair Share Fund verwachten in totaal met minimaal eur 15 miljoen te groeien. Triodos Renewable Energy for Development Fund verwacht dat de portefeuille met eur 2 miljoen zal groeien. In 2007 zal de oprichting van het Global Energy Efficiency and Renewable Energy Fund (geeref) worden afgerond. Het Triodos Renewables Europe Fund beoogt in 2007 een verdere groei tot eur 25 miljoen te realiseren.

Zeist, 26 februari 2007 Triodos Investment Management bv Marilou van Golstein Brouwers, directeur Hans Schut, directeur

59

Risk Management en Compliance Risk Management is een belangrijk aandachtspunt binnen de activiteiten van Triodos Bank en haar management. De afdelingen Risk Management en Compliance richten zich op het afwegen en beheren van de krediet-, markten liquiditeitsrisico’s, operationele risico’s, integriteitsrisico’s en risico’s als gevolg van het al dan niet naleven van wettelijke bepalingen en voorschriften. De snelle ontwikkeling in de regelgeving en de snelle groei van de activiteiten maken het voor de bank noodzakelijk om continu aandacht te besteden aan de beheersing van haar risico’s, waarbij de bank voor de verschillende vestigingen ook op lokaal en nationaal niveau moet voldoen aan de geldende weten regelgeving. Triodos Bank heeft in 2006 opnieuw geïnvesteerd in de verdere ontwikkeling van haar internationale afdelingen Risk Management en Compliance vanuit het hoofdkantoor. Het hoofdkantoor heeft tot belangrijkste taak om de samenhang tussen de vestigingen aan te sturen en te waarborgen. Daarnaast is het zichtbaar maken van de risico’s een blijvend aandachtspunt. Een verklaring omtrent de effectiviteit van de interne beheersings- en controlesystemen, zoals bedoeld in de Nederlandse corporate governance code, is nog niet mogelijk.

KREDIETRISICO

Kredietrisico heeft vooral betrekking op het eventuele onvermogen van een kredietnemer om een lening terug te betalen. Kredieten worden meestal verstrekt aan bedrijven en voor projecten in sectoren, waarin Triodos Bank kennis en ervaring heeft opgebouwd. Kredietbeslissingen worden door de lokale kredietcommissies genomen in het land van de kredietnemer. Gedelegeerd door de statutaire directie, kan elke lokale kredietcommissie zelf beslissingen nemen binnen een vastgesteld kader. Kredieten die dit kader overschrijden worden door de statutaire directie geaccordeerd. De kredietportefeuille wordt regelmatig gecontroleerd op de inbaarheid. In 2006 zijn de voorzieningen in de meeste landen beperkt gebleven. De voorziening in percentage van de kredietportefeuille bedraagt 0,6% (2005: 0,8%).

RENTERISICO

Het renterisico is het risico dat de bank kan lijden door nadelige ontwikkelingen van de rentevoeten op de financiële markten. Het renterisico ontstaat door het feit dat er verschillen in rentelooptijden zijn tussen de activa en de passiva. Dit risico is inherent aan het bankbedrijf. De posities van Triodos Bank worden nauwlettend gevolgd en beoordeeld door een speciale commissie, het Assets and Liabilities Committee. Deze commissie beslist over de maatregelen die genomen moeten worden om de renterisico’s binnen de afgesproken normen te houden. Het renterisico van de bank is gedurende 2006 binnen de normen gebleven. Het Assets and Liabilities Committee heeft bovendien besloten een derivaat aan te gaan (Interest Rate Swap) van eur 22,8 miljoen ter indekking van de renterisico’s verbonden aan de achtergestelde obligatielening die de bank heeft geplaatst in juli 2006.

LIQUIDITEITSRISICO

Het liquiditeitsrisico is het risico dat de bank op een bepaald moment niet voldoende liquide middelen vrij kan maken om haar verplichtingen na te komen. Het beheer van de liquiditeiten wordt daarop afgestemd. Het liquiditeitsrisico van de bank is gedurende 2006 binnen de normen gebleven.

60

OPERATIONELE RISICO

Het operationele risico heeft betrekking op de verliezen die de bank kan lijden door onjuiste transacties binnen het automatiseringssysteem, niet correct werkende of uitgevoerde bedrijfsprocessen, onbevoegde handelingen door medewerkers of fraude. Triodos Bank tracht haar risico’s zoveel mogelijk te beperken door te zorgen dat er duidelijke beleidslijnen en procedures aanwezig zijn. De introductie van een nieuw incidenten fraudemanagementsysteem eind 2005, geeft een beter inzicht in de effectiviteit van de processen en maakt het mogelijk maatregelen te nemen. Tijdens een periodiek onderzoek in 2006, heeft de Interne Audit de procedures gecontroleerd. Vervolgens heeft de afdeling Risk Management een aantal afdelingen geholpen om de risico’s van hun processen in kaart te brengen en maatregelen te nemen waar nodig. Een dergelijke methode van risk self assessment zal in de komende jaren breder in de organisatie ingezet worden. Ook is er gewerkt aan de verdere ontwikkeling van het business continuity raamwerk van de afdeling ict. Door een backup van de systemen bij een externe service provider onder te brengen, kan de bank de continuïteit van haar informatiesystemen waarborgen.

INTEGRITEITRISICO EN COMPLIANCE

Triodos Bank heeft een Europese Compliance organisatie die wordt geleid vanuit het hoofdkantoor in Zeist. In iedere vestiging zijn Compliance Officers werkzaam. De Europese Compliance organisatie bewaakt het integriteitsrisico van Triodos Bank en draagt zorg voor een praktische implementatie van nieuwe weten regelgeving op het gebied van integriteitsbewaking. De Compliance organisatie is in 2006 aanzienlijk uitgebreid en bestaat nu uit 12 personen. In 2007 wordt verdere uitbreiding van de Compliance organisatie verwacht, zodat gelijke tred kan worden gehouden met de ontwikkelingen op dit gebied.

BAZEL II

Bazel ii introduceert vanaf 2008 nieuwe regels voor de solvabiliteit van banken. De voorbereidingen voor deze implementatie hebben in 2006 de nodige aandacht gekregen. Onder Pijler i van Bazel-ii, heeft Triodos Bank gekozen voor de ‘Standard Approach’ voor de berekening van haar kredietrisico en de ‘Basic Indicator Approach’ voor de waardering van haar operationele risico. De bank is van mening dat deze benadering het beste aansluit bij de omvang van de bank en de huidige ontwikkelingsfase. Deze keuze heeft geen invloed op de inspanning die de bank levert om haar interne risicobeheersystemen te versterken en te verfijnen. De methode van beheersing van de overige risicogebieden en de vertaling hiervan in het kapitaalsbeleid wordt in lijn met de vereisten van Pijler ii van Bazel ii gebracht.

61

Sociale kerncijfers Aantal medewerkers ultimo Aantal medewerkers gemiddeld gedurende het jaar in fte’s Verzuim in %

62

2006

2005

2004

2003

2002

349

301

264

224

210

298,4

258,2

221,2

193,5

181,5

2,4

3,1

3,1

4,3

4,4

Sociaal jaarverslag In het sociaal jaarverslag leggen wij verantwoording af over het gevoerde sociaal beleid en het medewerkersbeleid in het bijzonder. De basis voor het sociaal beleid is onze visie dat een organisatie zich alleen krachtig kan ontwikkelen als juist ook de medewerkers die gelegenheid wordt geboden. Het gaat hierbij om persoonlijke en professionele groei, interne samenwerking en een zakelijke, commerciële houding die past bij de waarden die de bank uitdraagt. De bedrijfscultuur, en dus ook het imago, van Triodos Bank is afhankelijk van de authentieke wijze waarop de medewerkers die uitgedragen.

ORGANISATIE EN BELEID

Human Resources Management (hrm) heeft als doelstelling het sociaal beleid verder te ontwikkelen en het management te adviseren over de uitvoering van dat beleid. hrm gaat over de kwantitatieve en kwalitatieve personeelsbezetting, management development, opleiding en vorming, beleid met betrekking tot arbeidsomstandigheden en beleid met betrekking tot arbeidsvoorwaarden. De vestigingen in Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Spanje hebben een zelfstandige afdeling Human Resources Management, in België is dat (nog) niet het geval. De opleidingsprogramma’s van Triodos Bank bieden medewerkers de mogelijkheid zich te ontplooien op hun vakgebied en op hun persoonlijke ontwikkeling. In 2006 zijn activiteiten georganiseerd op het gebied van management development, management vaardigheden en vakgerichte opleidingen. In het Verenigd Koninkrijk zijn workshops georganiseerd voor alle medewerkers over het nieuw ingevoerde beoordelingsproces. Introductiecursussen voor nieuwe medewerkers vinden in alle vestigingen plaats. In de vestiging in Nederland is een start gemaakt met de teamleidertraining die vooral gericht is op leidinggevende vaardigheden. In het najaar van 2006 heeft in de Nederlandse vestiging een vervolg plaatsgevonden van de bijeenkomst ‘Focus 2008’. Doel was de kernwaarden van Triodos Bank te vertalen in concrete doelstellingen voor 2007 op afdelings- en persoonlijk niveau. In de Belgische vestiging is veel aandacht besteed aan het beschrijven van functies en het verder standaardiseren van het hrm beleid. Een volgende stap is het aantrekken van een hrm manager. In de Nederlandse vestigingen is een werkbelevingsonderzoek gedaan door de organisatie Great Place to Work Nederland. Dit is de vertegenwoordiging van het Great Place to Work Europe Consortium dat onderzoek verricht naar de beste werkplekken, werkpraktijken en passend werkgeverschap. Triodos Bank behaalde een zilveren medaille. De uitkomst liet zien dat medewerkers een hoge betrokkenheid hebben bij de missie van de bank en die missie herkennen in de dagelijkse uitoefening van hun functie. Leerpunten zijn het verder standaardiseren van procedures zowel op operationeel niveau als op het gebied van hrm. Management development is belangrijk in het hrm beleid van de bank. Daarbij gaat het in onze betrekkelijk kleine en platte organisatie niet alleen om doorgroei naar managementfuncties, maar ook om verdere verdieping van het eigen vakgebied en leiderschap. In 2006 is de tweede leergang van Triodos Academy gestart waaraan zestien managers en senior medewerkers van diverse vestigingen en business units deelnemen. Deze leergang loopt door tot en met 2008. Triodos Academy is van groot strategisch belang. Onze managers leren en ervaren hier wat het betekent om te werken in een Triple P Bottom Line-organisatie waar de drie P’s (People, Planet en Profit) in

63

een duurzaam evenwicht gebracht worden. Niet alleen in theorie, maar ook in de praktijk.

SALARISSYSTEEM

Het salarissysteem van Triodos Bank is gebaseerd op het uitgangspunt dat de inkomsten van de bank worden gegenereerd door de inspanning van alle medewerkers gezamenlijk. Er is uit principiële overwegingen bij Triodos Bank geen aandelenoptieregeling voor medewerkers, leden van de directie, leden van de Raad van Commissarissen en bestuursleden van Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank. In de vestigingen van de bank is in 2006 een meer divers en flexibel salarissysteem ingevoerd, waarin meer ruimte is voor prestatiegerelateerde beloning zowel individueel als voor teams. Met name in de vestiging in het Verenigd Koninkrijk is nieuw beleid ontwikkeld en verder ingevoerd. Een nieuwe beloningstrategie moet verder worden vormgegeven, waarbij belangrijk is dat het te voeren beleid de waarden van Triodos Bank niet aantast. Er is over 2006 aan alle medewerkers een bonus uitgekeerd die voor iedereen gelijk was. Medewerkers hebben daarbij voor het eerst de keuze gehad uit eur 500 of zeven certificaten van aandelen Triodos Bank. De bank wil daarmee de betrokkenheid van medewerkers bevorderen. De verhouding tussen het hoogste en het laagste salaris is toegenomen met 4%, van 7,2 ultimo 2005 tot 7,5 ultimo 2006.

MEDEWERKERS

Het aantal medewerkers in de vestigingen van Triodos Bank groeide in 2006 van 301 naar 349, een groei van 16%. De groei was redelijk gespreid over de verschillende landen, alleen in België was de groei beperkt. De groei in Nederland was voor een groot deel toe te schrijven aan uitbreidingen op het gebied van Compliance, Risk management en Control, noodzakelijk door de toenemende eisen van de toezichthouders. In het Verenigd Koninkrijk was de groei het gevolg van de uitbreiding van de activiteiten op het gebied van Investment Banking en Business Banking.

64

De verdeling over de vijf landen ultimo 2006 is als volgt: aantal medewerkers

op voltijdsbasis

2006

2005

2006

2005

Nederland België Verenigd Koninkrijk Spanje Duitsland

197 41 65 42 4

171 38 56 34 2

173,5 ** 37,3 61,7 40,6 3,3

152,0 ** 33,9 53,5 31,2 1,5

Totaal

349*

301

316,4

272,1

Het aantal mannen en vrouwen dat bij Triodos Bank werkt, bedraagt 183 vrouwen en 166 mannen. (2005: 150 vrouwen, 151 mannen). Tweeëntwintig vrouwen bekleden een managementfunctie, dat is 33% van het totale management (2005: 36%). Triodos Bank verstaat onder medewerkers met een managementfunctie directieleden, afdelingshoofden en teamleiders. Triodos Bank stimuleert vrouwen om managementtaken op zich te nemen. Het streven is om op alle niveaus tot meer pariteit te komen. In 2006 zijn 113 (2005: 88) nieuwe medewerkers in dienst gekomen en hebben 65 (2005: 51) medewerkers de bank verlaten. In 2006 is het verloop toegenomen tot 20% hetgeen boven het gemiddelde van de sector ligt. Dit relatief hoge verloop kan mede worden toegeschreven aan de verdere professionalisering van de bank en de daarbij beperkte doorgroeimogelijkheden. De bank acht het percentage te hoog en zal naar de oorzaken alsmede maatregelen, onderzoek doen. Doel is om het verloop in 2007 terug te dringen naar 10%. Vooruitlopend op verdere maatregelen zal bij de aanname uitdrukkelijk het lange termijn perspectief aan de orde worden gesteld en nieuwe medewerkers zullen gedurende het eerste jaar van indiensttreding gericht worden begeleid om op de hoogte gesteld te worden van de bedrijfscultuur en toekomstvisie van Triodos Bank. Het vervullen van specialistische functies, bijvoorbeeld binnen ict, management en functies op het gebied van Investment Banking is in het verslagjaar moeilijk geweest. De krappe arbeidsmarkt vraagt om een heroverweging in haar benadering met name op het gebied van profilering van de bank als werkgever, inclusief de beloningsstructuur. In 2006 werden voor 13,5 fte (2005: 7,9 fte) aan uitzendkrachten en tijdelijke medewerkers ingehuurd.

* In het jaarverslag van Triodos Bank wordt op verschillende plaatsen het aantal medewerkers of het aantal fte’s genoemd. Per onderdeel worden andere aantallen gebruikt. Fte staat voor full time equivalents en is het aantal medewerkers berekend op voltijdbasis ( 40 uur per week). In het sociaal jaarverslag wordt uitgegaan van het aantal mensen en fte’s aan het eind van het jaar in dienst bij Triodos Groep. Eind 2006 waren er 349 mensen of 316,4 fte’s. Bij de kerncijfers op pagina 62 en de financiële gegevens wordt uitgegaan van het aantal fte’s dat gemiddeld gedurende het jaar gewerkt heeft voor Triodos Bank en haar dochtermaatschappijen. Over 2006 waren dat gemiddeld 277,3 fte’s. Bij de milieucijfers wordt uitgegaan van het aantal fte’s dat gemiddeld gedurende het jaar gewerkt heeft voor Triodos Groep. Over 2006 waren dat gemiddeld 298,4 fte’s. ** Waarvan 168,2 fte’s ( 2005: 121,6 ) uitsluitend werkzaam zijn ten behoeve van Triodos Bank en haar dochtermaatschappijen.

65

De verdeling over de landen is als volgt: Aantal uitzendkrachten in fte (op basis van 1.550 werkbare uren, per fte, per jaar).


2006

2005

7,6 0,3 3,1 1,8 0,7

5,8 0,4 1,6 — 0,1

De toename ten opzichte van 2005 komt met name tot uiting in de vestigingen in Nederland, Verenigd Koninkrijk en Spanje. In Nederland is de inzet van uitzendkrachten vooral toe te schrijven aan het betrekken van het nieuwe gebouw en extra ondersteuning in backoffice-activiteiten, terwijl in de branche in het Verenigd Koninkrijk de tijdelijke vervanging van medewerkers met zwangerschapsverlof een rol speelt. In Nederland ging in januari 2006 een nieuwe collectieve pensioenregeling van kracht. De pensioenregeling kent een onderbouwregeling (voor medewerkers met een jaarsalaris tot eur 43.770) die gebaseerd is op middelloon en een bovenbouwregeling (voor medewerkers die meer verdienen dan eur 43.770) dat gebaseerd is op een beschikbaar premie systeem. In de andere landen is er sprake van een beschikbaar premiestelsel. In 2007 zal meer informatie hierover beschikbaar zijn.

VERZUIM

In 2006 is het verzuimpercentage verder afgenomen tot 2,4% (2005: 3,1%). De afwezigheid inclusief zwangerschap en wao is afgenomen: van 4,6 naar 3,7%. Daarmee is de doelstelling voor 2006 het verzuim terug te brengen tot onder de 4,0% gehaald. Verzuim in % (inclusief zwangerschap en wao)


Verzuim in % (exclusief zwangerschap en wao)

2006

2005

2006

2005

3,4 6,1 4,1 2,6 1,3

6,3 3,1 1,7 1,8 —

2,6 2,9 2,0 1,8 —

3,9 3,1 1,7 1,8 —

ONDERNEMINGSRAAD

Sinds 1999 heeft de bank in Nederland een ondernemingsraad (or). De vestigingen in België en het Verenigd Koninkrijk kennen geen officiële werknemersvertegenwoordiging. Spanje heeft sinds 2005 een medewerkersraad. Eind 2006 bestond de or in Nederland uit Christa Florschütz, Marius Groenenberg, Miranda van Hensbergen (secretaris), Iris Lether en Léonhard ten Siethoff (voorzitter). De or kwam in 2006 maandelijks bijeen en er waren vijf overlegvergaderingen met de directie en het hoofd hrm. Bij een overlegvergadering was een lid van de Raad van Commissarissen aanwezig. Daarnaast zijn vijf informele overlegvergaderingen

66

geweest met hrm waarin diverse hrm zaken werden afgestemd. De activiteiten van de or beperken zich tot de medewerkers in Nederland. De communicatie tussen or en medewerkers is een thema waaraan ook in 2006 veel aandacht is besteed. Tijdens een bijeenkomst werden de thema’s interne communicatie, werkdruk en arbeidsvoorwaarden als belangrijke punten genoemd. Om deze onderwerpen verder uit te diepen voerde de or gesprekken met alle Nederlandse afdelingen van de Bank. Dit moet in 2007 leiden tot een actievere opstelling van de or op deze terreinen. In Spanje bestaat sinds december 2006 een medewerkersraad. Deze medewerkersraad bestaat uit Ana Belén Esteban, Elena Galeron en Juan Luis Serrano. In 2006 is de medewerkersraad een keer samengekomen. Besloten is om eens per maand een vergadering te houden, waarin de samenwerking en toekomstplannen worden besproken.

OPLEIDING EN VORMING

De opleidingsprogramma’s van de vestigingen bieden medewerkers de mogelijkheid om zich te ontplooien op hun vakgebied en persoonlijke ontwikkeling. Ook in 2006 lag de aandacht op vakinhoudelijke en bancaire opleidingen en trainingen, managementvaardigheden en commerciële vaardigheden. Het internationaal opleidingsprogramma begint vorm te krijgen. Naast Triodos Academy is een Masters Program ontwikkeld in samenwerking met het Institute for Social Banking. In 2007 zullen twee medewerkers aan het eerste Masters Program deelnemen. Voor medewerkers die een tot maximaal twee jaar in dienst zijn, wordt een International Banking Seminar georganiseerd in samenwerking met de gls Bank uit Duitsland. Aan deze bijeenkomsten wordt door een aantal Europese zusterbanken deelgenomen. Triodos Bank is al jaren ruim vertegenwoordigd met ongeveer vijftien deelnemers uit de diverse vestigingen. In 2007 wil Triodos Bank de Triodos Academy, bedoeld voor relatief nieuwe medewerkers, zelf organiseren. De kosten voor opleiding en vorming per medewerker (in euro’s):


2006

2005

1.256 321 1.062 124 1.012

1.126 159 1.149 325 —

VOORUITZICHTEN 2007

De belangrijkste doelen voor 2007 zijn: • Het ontwikkelen van een internationale hrm strategie. • Het verder ontwikkelen en invoeren van een internationaal systeem voor belonen op vestigings-, afdelings- en teamniveau met meer aandacht voor de prestatiecomponent. • De verdere ontwikkeling van Triodos Academy en een internationaal opleidingsprogramma. • Het ontwikkelen van een structurele aanpak van management development.

67

Milieukerncijfers Absolute aantallen/fte (Full Time Equivalents)

MILIEU-KERNINDICATOREN

2006

2005

2004

2003

2002

Energieverbruik Elektriciteit in kWh/fte Gas in m 3 /fte

2.965 113

2.305 124

2.139 166

1.992 221

2.035 295

Zakelijk verkeer Per vliegtuig in km/fte Per auto in km/fte Per openbaar vervoer in km/fte

5.984 2.130 607

5.556 1.926 530

6.347 2.403 572

7.712 2.202 591

7.933 2.513 156

Woon-werkverkeer Per auto in km/fte Per carpool in km/fte Per openbaar vervoer in km/fte Per fiets of te voet in km/fte

5.708 431 4.529 901

6.006 442 3.450 815

5.991 418 4.357 997

5.645 367 4.356 985

4.883 712 4.574 1.012

344

413

399

446

508

52 17

86 30

74 37

90 41

67 28

7

8

7

8

11

294,0

258,2

210,5

193,4

180,5

10.125 29.058

7.124 20.654

6.262 18.584

6.262 18.584

6.262 18.584

OVERIGE MILIEU-INDICATOREN

Papierverbruik In kg/fte Afval Papierrecycling in kg/fte Overig afval in kg/fte* Water Water in m3/fte Medewerkers Fte’s** Gebouwen (absolute cijfers) Oppervlakte in m 2 *** Volume in m 3 ***

*

Overig afval is alleen restafval, dus geen glas en organisch afval.

**

Fte = Full Time Equivalents: gemiddeld aantal voltijd medewerkers gedurende het jaar werkzaam bij Triodos Groep, exclusief de medewerkers op locaties waar geen metingen zijn gedaan. (Triodos MeesPierson in Utrecht en het agentschap in Duitsland.)

*** De vergelijkende cijfers van de gebouwen over de jaren 2005 tot en met 2002 zijn aangepast.

68

Milieujaarverslag In dit verslag worden het interne milieubeleid, de milieumanagementstrategie en de milieuprestaties over 2006 van Triodos Bank beschreven. Milieuoverwegingen vormen een integraal onderdeel van de activiteiten van Triodos Bank en waar van toepassing, richt de bank zich door middel van een milieuzorgsysteem (Environmental Management System, ems) op het verminderen van de negatieve milieueffecten van haar operationele, interne activiteiten. De bank heeft een milieuzorgsysteem ingevoerd dat sinds januari 2000 voldoet aan de voorwaarden van het iso 14001-milieuzorgcertificaat. De iso 14001-hercertificering van juli 2006 geldt voor alle vestigingen van de bank. In 2006 heeft Triodos Bank de bevoegdheden van de afdeling Risk Management uitgebreid met het milieubeleid. Als onderdeel van het ems heeft Triodos Bank een centrale milieucoördinator en lokale milieucoördinatoren in elke vestiging. De lokale milieucoördinatoren informeren de medewerkers en brengen hen tenminste tweemaal per jaar op de hoogte van de milieuprestaties van de vestiging. In 2006 zette de bank de eerste stappen tot de implementatie van het ems bij het agentschap in Duitsland te Frankfurt.


• Het aanscherpen van het beleid voor de inkoop van goederen. In 2006 is de afdeling Risk Management begonnen met het aanscherpen van verschillende beleidsplannen. Aan een plan van inkoop van goederen wordt gewerkt. De afronding is gepland in het eerste kwartaal van 2007. • Hercertificering van het iso 14001-milieuzorgsysteem. De certificering van het milieuzorgsysteem werd conform plan voor de vestigingen Zeist, Brussel, Bristol en Madrid in juli 2006 verlengd met drie jaar. • Het uitvoeren van een milieuenquête in enkele vestigingen. Aan het eind van 2006 is een conceptversie van de milieuenquête gemaakt diemomenteel ter beoordeling ligt bij de lokale milieucoördinatoren van de vestigingen en de agentschappen. De resultaten zullen worden gebruikt voor interne communicatiedoeleinden en voor verdere verbetering van het milieubeleid. • Het invoeren van het intern milieuzorgsysteem bij het agentschap in Frankfurt. In november is een lokale milieucoördinator aangesteld. Het programma wordt uitgebreid in 2007. • Het optimaliseren van het papierverbruiksysteem. Er is vastgesteld dat de vestigingen op verschillende manieren het papierverbruik bijhouden, waardoor het moeilijk is om een overkoepelende oplossing te vinden. Het verbeteren van de samenhang in het verzamelen van milieugegevens is een van de doelstellingen voor 2007. • Het berekenen van de effecten van het gebruik van hybride auto’s. De CO 2 -emissie van de huidige auto’s in het wagenpark in grammen CO 2 per kilometer is onderzocht. Op basis van de uitstoot van hybride auto’s in de Nederlandse vestiging is een reële schatting van de besparing gemaakt. De besparing komt neer op 58 g/km CO 2 (36%) per auto. • Het uitvoeren van een externe analyse van het elektriciteitsverbruik. Er is geen externe analyse uitgevoerd, aangezien in Nederland een nieuw pand is gebouwd. • Het terugdringen van het papierverbruik. Het papierverbruik per fte is in 2006 met 17% gedaald. • Het terugdringen van het autogebruik voor woon-werkverkeer. Door middel van een actieve en directe communicatiestrategie met de medewerkers is het autogebruik teruggedrongen van 56% in 2005 tot 49% in 2006.

69

ENERGIEVERBRUIK

Het gasverbruik per medewerker is in 2006 opnieuw verminderd met 9%. Het elektriciteitsverbruik per medewerker is gestegen met 29%. De vestigingen in Nederland zijn met name verantwoordelijk voor de stijging. Deze stijging is te verklaren door de bouw en ingebruikname van het nieuwe hoofdkantoor, waarbij de totale oppervlakte in Nederland groeide met 71%. In België werd een kleine daling geconstateerd, terwijl ook het elektriciteitsverbruik van het Verenigd Koninkrijk en Spanje steeg. De kantoren in Nederland en het Verenigd Koninkrijk maken uitsluitend gebruik van groene stroom. De vestiging in België is momenteel in onderhandeling om volledig op groene stroom over te gaan. In Spanje behoort groene stroom niet tot de mogelijkheden, aangezien in Madrid geen aanbieders zijn. De uitstoot van de stroom wordt lokaal gecompenseerd door het aankopen van CO 2 -credits.

VERVOER

Zakelijk verkeer In 2006 is het aantal vliegkilometers per medewerker gestegen met 8%. Dit is mede te verklaren door het aantal nieuwe hoofdkantoorfuncties, waardoor meer contact met de vestigingen nodig is. Het aantal intercontinentale vluchten nam toe met 31% (15% per medewerker), als gevolg van de groeiende activiteiten van de internationale fondsen. Woon-werkverkeer In 2006 legden medewerkers van Triodos Bank 3,4 miljoen kilometer af tussen huis en kantoor. Dit is per fte een dagelijkse woon-werkafstand van ongeveer 50 kilometer, uitgaande van gemiddeld 230 werkdagen in 2006. In 2005 was deze afstand 47 kilometer. Ten opzichte van 2005 zijn er minder werknemers die voor de auto kiezen. Het aantal kilometers dat met de auto wordt afgelegd is echter gestegen. Het beleid is om medewerkers te stimuleren met het openbaar vervoer te reizen. In 2006 is dit terug te zien in een stijging van 32 tot 39% in gebruik van het openbaar vervoer in vergelijking met 2005. De bank stimuleert ook het gebruik van de fiets, inclusief deelname bij de vestiging Zeist aan de Fiets-naar-je-werk-campagne en bij de vestiging in Bristol, door medewerkers een gratis controlebeurt van de fiets aan te bieden. In Nederland zijn vijf bedrijfsfietsen voor algemeen gebruik beschikbaar. Bij het aanschaffen van bedrijfsauto’s kiest de bank voor de minst vervuilende en meest zuinige modellen. In 2006 is de Nederlandse vestiging mede-ondertekenaar van een convenant met Vereniging Milieudefensie, waarbij is afgesproken dat bij de aanschaf van bedrijfsauto’s alleen gebruik wordt gemaakt van hybride auto’s of de meest energie zuinige modellen om de uitstoot van CO 2 verder te verminderen. In Nederland zijn inmiddels 13 hybride berijfsauto’s in gebruik, op een totaal van 26 auto’s. Gemiddeld stoten de 13 niet-hybride auto’s 162 g/km CO 2 -gassen uit. De hybride auto’s stoten slechts 104 g/km uit, daarbij wordt er per auto gemiddeld 58 g/km CO 2 -gassen bespaard.

PAPIERVERBRUIK

Er werd in 2006 per medewerker 17% minder papier verbruikt dan in 2005. In België wordt een daling van 16% van het papierverbruik, verklaard door het afnemen van drukwerkactiviteiten in 2006. Voor het Verenigd Koninkrijk geldt een daling van 34%. In 2006 is het initiatief tot het aankopen van nieuwe printers die dubbelzijdig afdrukken een succes gebleken. Het verminderen van papierverbruik en het plaatsen van deze printers blijven belangrijke doelstellingen voor 2007. Marketingmaterialen worden met milieuvriendelijke inkt gedrukt en er wordt gebruik gemaakt van kringlooppapier en/of milieuvriendelijk papier.

70

De volgende tabel toont het percentage woon-werkverkeer ingedeeld per vervoermiddel. 2006 %

2005 %

49 4 39 8

56 4 32 8

100

100

Auto Carpool Openbaar vervoer Fiets of lopend Totaal

Klimaatneutraal ondernemen Triodos Bank is volledig CO 2 -neutraal. Het milieubeleid van de bank is gericht op het verminderen van de emissie van broeikasgassen door energiebesparende maatregelen te nemen en gebruik te maken van duurzame energie. Het restant aan CO 2 -emissie door gasverbruik, papierverbruik, zakelijk verkeer en woon-werkverkeer wordt gecompenseerd door CO 2 -credits te kopen via Klimaatneutraal Groep. De emissie van broeikasgassen wordt berekend volgens de methode van het Greenhouse Gas Protocol, een initiatief van World Business Council for Sustainable Development en het World Resources Institute. Het Greenhouse Gas Protocol schrijft voor dat er voor de rapportage een uitgangsjaar moet worden genomen. Voor Triodos Bank is dat 2002. In 2006 bedroeg de hoeveelheid emissie 1.063 ton CO 2 . Dit cijfer bestaat uit het direct en indirect gasverbruik voor verwarming, vervoer en grondstoffenverbruik. De gunstige effecten van het gebruik van hybride bedrijfsauto’s zijn niet in de berekeningen opgenomen. Binnen Triodos Bank wordt het gebruik van vluchtige organische stoffen en stoffen die de ozonlaag afbreken, zoveel mogelijk vermeden. Emissie van CO 2 (equivalenten) in duizenden kilogrammen 2006* Scope 1: Directe emissie Gasverbruik (verwarming) Dienstreizen per auto Scope 2: Indirecte emissie (elektriciteit) Groene stroom Scope 3: Indirecte emissie (overig) Vliegverkeer: Noord-Zuid Vliegverkeer: overig Dienstreizen per openbaar vervoer Woon-werkverkeer per auto Woon-werkverkeer per openbaar vervoer Papierverbruik Totaal Minus: compensatie voor CO 2 -credits CO 2 -saldo (neutraal)

2005

2004

2003

90 119

56 94

62 98

76 81

—

—

—

—

234 160 11 319 133 97

265 151 7 294 44 102

255 169 6 240 46 81

305 128 6 207 42 83

1.163 1.013 (1.163) (1.013)

957 (957)

928 (928)

0

0

0

0

* In 2006 heeft het Greenhouse Gas Protocol de berekeningsfactoren voor de CO 2 -emissie aangepast. De data van 2006 zijn gebaseerd op de nieuwe factoren. De cijfers van voorgaande jaren zijn op de oude berekeningsfactoren gebaseerd.

71

Milieubelasting (Eco-indicator Mpt/fte) 6.000

Millipopints (Mpt)

5.000

4.000

3.000

2.000

Woon-werk verkeer

Zakelijk verkeer

Papierverbruik

Water

Gas

Elektriciteit

Papier recycling

1.000

0

–1.000

2002

2003

2004

2005

2006

Om de milieu-effecten van activiteiten van Triodos Bank te meten gebruikt Triodos Bank de EcoOffice 2.0 methode die is ontwikkeld door pma Environmental Consultancy. Deze methode gebruikt de bank sinds 1996 en is gebaseerd op de internationale standaard voor levenscyclusanalyse ( lca ) van setac (Society of Environmental Toxicology and Chemistry).

TRIODOS BANK MILIEUBELEIDSVERKLARING

Milieuoverwegingen vormen een integraal onderdeel van alle activiteiten van Triodos Bank, en daar waar mogelijk ondersteunt Triodos Bank op actieve wijze duurzame ontwikkeling. De eindverantwoordelijkheid voor het milieubeleid ligt bij de directie. De uitvoering is gedelegeerd aan de organisatie zelf en behoort tot de verantwoordelijkheid van iedere medewerker. De kernelementen van het milieubeleid van Triodos Bank zijn: 1 In het beleid met betrekking tot (bank)financiering richt Triodos Bank zich op activiteiten die een duurzame ontwikkeling beogen. 2 Triodos Bank streeft wat betreft haar eigen activiteiten naar het voorkomen en reduceren van milieubelasting door het papierverbruik omlaag te brengen, zuinig en efficiënt gebruik te maken van energie en natuurlijke hulpbronnen, het terugdringen van emissies en het verminderen van afval. 3 Triodos Bank volgt alle wettelijke bepalingen, alsmede overige regels en afspraken op, die daarvoor zijn opgesteld. 4 Medewerkers zijn goed geïnformeerd en opgeleid, zodat de implementatie van het milieubeleid op effectieve wijze kan plaatsvinden. 5 In haar communicatie streeft Triodos Bank naar een open dialoog met al haar stakeholders, ook wat betreft milieuaspecten. In het jaarverslag worden de resultaten gerapporteerd en doelen gesteld voor volgende jaren. 6 Het milieuzorgsysteem (ems) van Triodos Bank is iso 14001 gecertificeerd en wordt periodiek gecontroleerd.

De milieubeleidsverklaring van Triodos Bank is in 2005 voor het laatst herzien en aangepast door de directie.

72

AFVAL

De hoeveelheid afval wordt bijgehouden en wordt afgeleid uit ontvangen facturen en interne evaluaties. Papierafval wordt verzameld voor recycling. Overig afval wordt gesorteerd in drie categorieën: glas, organisch afval en restafval. De totale hoeveelheid afval per medewerker daalde met 32% ten opzichte van 2005.

WATER

Het waterverbruik per medewerker bedroeg in 2006 zeven kubieke meter, een afname van 8%. In het nieuwe gebouw in Nederland wordt grondwater benut voor verwarming en koeling van het gebouw. Regenwater wordt gebruikt voor het doorspoelen van de toiletten.

INFRASTRUCTUUR GEBOUWEN

Triodos Bank vindt het belangrijk dat binnen de kantoren aandacht wordt geschonken aan mens en milieu. Dit geldt voor alle vestigingen. De gebruikte materialen en producten worden aan strenge milieutests onderworpen.

UITBESTEDEN OF INKOPEN

Voordat wordt besloten om bepaalde diensten uit te besteden of materialen in te kopen, worden de externe leveranciers beoordeeld op sociale en milieu aspecten. De beoordeling geschiedt op basis van de duurzaamheidscriteria van Triodos Bank. Van alle leveranciers van de bank, zoals schoonmaak, catering, tuinonderhoud en gebouwenbeheer, wordt verwacht dat ze over de vereiste vergunningen beschikken, milieuvriendelijke middelen gebruiken en afvalstoffen zorgvuldig verwijderen. Bij de aanschaf van duurzame productiegoederen, zoals computers en printers wordt rekening gehouden met de energie-efficiëntie. Bij consumptiegoederen en papierwaren wordt aandacht besteed aan de duurzame productie en minimale belasting van het milieu.

NALEVING

In 2006 zijn geen milieu-incidenten of overtredingen van de milieuwet- en regelgeving voorgekomen.

MILIEUPRODUCTEN EN -DIENSTEN

Binnen de sectoren waarin Triodos Bank actief is, financiert de bank projecten waarbij de toegevoegde waarde op cultureel, sociaal of milieugebied, is gecombineerd met een verantwoord financieel resultaat. Als onderdeel van het kredietverleningsproces worden projecten beoordeeld op milieuaspecten en bijdrage aan de maatschappij. Voor de beleggingsfondsen voert Triodos Bank de duurzaamheidsanalyses uit. Deze dienen als basis voor het vaststellen van de beleggingsportefeuille. Uitsluitingscriteria zijn onder andere aspecten als milieuschade, biodiversiteit, overtredingen van milieuwetgeving en kernenergie.

OPMERKINGEN GRONDSLAGEN MILIEUKERNCIJFERS

• De milieukerncijfers tonen het totale cijfer voor de vier vestigingen, uitgedrukt per fte. • De energiecijfers tonen het elektriciteits- en gasverbruik per fte. De cijfers zijn afkomstig van nota’s en meterstanden. In de vestiging in Madrid wordt geen gas gebruikt. Het pand in Bunnik is niet meegenomen in deze cijfers. Op basis van de huurovereenkomst is het niet mogelijk om nauwkeurige gegevens te verkrijgen.

73

• Zakelijk verkeer toont het aantal kilometers per fte dat medewerkers hebben afgelegd per vliegtuig, per auto (hetzij met de eigen auto op basis van kilometerdeclaraties, hetzij met een bedrijfsauto op basis van kilometerstand) en per openbaar vervoer. • De berekening van het vliegverkeer is gebaseerd op vliegtickets. Cijfers voor het gebruik van openbaar vervoer zijn gebaseerd op trein- en buskaartjes. • Voor de afgelegde afstand woon-werkverkeer per fte is de afstand tussen huis en kantoor van de medewerkers berekend en hebben medewerkers een vragenlijst ingevuld over het soort vervoer, zoals auto, carpool, openbaar vervoer, fiets of lopend. Een carpooler is gedefinieerd als een medewerker die per auto naar zijn werk reist samen met een andere medewerker. • Het papierverbruik is vastgesteld aan de hand van de inkoopfacturen en op basis van het soortelijk gewicht van de verschillende papiersoorten die in elk kantoor werden gebruikt. • De hoeveelheid afval is afgeleid uit facturen en informatie van afvalverwerkingsbedrijven en uit eigen wegingen. Papierafval wordt gebruikt voor recycling. Overig afval is hoofdzakelijk huishoudelijk afval van de kantoren. Afvalglas wordt zo mogelijk gescheiden ingezameld. In Spanje wordt organisch afval nog niet apart opgehaald. • Het waterverbruik is gebaseerd op de nota’s van het waterleidingbedrijf en de meterstanden. • Eind juli 2006 zijn de medewerkers in Nederland van het hoofdkantoor naar het nieuwe gebouw verhuisd. De meting van het energieverbruik en het waterverbruik voor het nieuwe hoofdkantoor startte begin september. Eind augustus liep de huur van een ander gebouw in Nederland af, omdat medewerkers uit dat gebouw ofwel naar het nieuwe gebouw ofwel naar het voormalige hoofdkantoor verhuisden. Dat is terug te zien in het energie- en waterverbruik voor deze gebouwen.

MILIEUPROGRAMMA 2007

De belangrijkste doelen van het milieuzorgprogramma in 2007 zijn: • Het verbeteren van interne communicatie over de milieuprestaties door deze elk kwartaal aan de medewerkers te presenteren. • Het terugdringen van het papierverbruik door dubbelzijdig printen verder te optimaliseren en bewustzijn te verhogen. • Het standaardiseren van de milieudata, met name van zakelijk vervoer en papierverbruik. • Het terugdringen van zakelijk verkeer door de mogelijkheden te onderzoeken van video conferencing. • Het uitvoeren van een overkoepelend milieuonderzoek om verbeterpunten te vinden.

74

Stakeholder dialoog Triodos Bank onderhoudt goede relaties met haar stakeholders zoals aandeelhouders (certificaathouders), klanten, medewerkers, maatschappelijke organisaties en de overheid. Triodos Bank werkt nauw samen met organisaties die zich inzetten voor milieu, biologische landbouw, duurzame energie, kunst en cultuur, zorg, onderwijs, mensenrechten en ontwikkelingssamenwerking. Om de communicatie met (potentiële) klanten te verbeteren, hebben de marketing en communicatie afdelingen van de vestigingen in 2006 hun marketing campagnes van de afgelopen jaren geëvalueerd. Het vinden van de juiste visuele beelden die passen bij de missie en waardes van de bank blijkt een uitdaging. Eind 2006 is er een internationaal onderzoek gestart naar welke beelden het beste passen bij enerzijds de missie van de bank en anderzijds de doelgroep van de bank per land van vestiging. Deze doelgroep is door de Amerikaanse socioloog Paul Ray omschreven als Cultural Creatives. De resultaten van dit onderzoek worden in 2007 verwacht. Tijdens de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering en bijeenkomsten met klanten en certificaathouders worden projecten gepresenteerd en is er ruimte voor discussie over de strategie en het beleid van de bank. In 2006 was het thema tijdens deze bijeenkomsten onder andere eerlijke handel voor een betere prijs. Sinds de oprichting van Triodos Bank is transparantie een van de belangrijkste doelstellingen van de bank. Triodos Bank vindt het van groot belang dat spaarders en beleggers weten wat er met hun investering en vermogen gebeurt en geven daartoe aan welke ondernemingen en projecten de bank met het spaargeld financiert. Het biedt stakeholders tevens de mogelijkheid de bank kritisch te bevragen over het gevoerde beleid. Onder stakeholders verstaat Triodos Bank alle mensen, groepen en organisaties waarmee de organisatie een (werk)relatie heeft. Triodos Bank onderscheidt drie groepen stakeholders: 1 Klanten (spaarders, beleggers en kredietnemers), aandeelhouders (certificaathouders), leveranciers en medewerkers. In de dialoog met deze groep van stakeholders gaat het vooral om economische belangenafweging. Elke stakeholder in deze categorie heeft in financieel-economisch opzicht wat te winnen of te verliezen in de relatie met de bank. De afweging tussen korte- en lange termijnbelangen en die van het eigen belang tegenover het algemeen belang, zijn de inzet van de dialoog met deze stakeholders. 2 Maatschappelijke organisaties en overheid. De dialoog die de bank met deze groep van stakeholders voert, richt zich vooral op de maatschappelijke context waarin de bank haar activiteiten ontplooit. Deze stakeholders hebben geen financieel belang, maar wel een duidelijk maatschappelijk belang bij de ontwikkeling van de bank. 3 De derde groep stakeholders wordt gevormd door mensen die, zeer divers, bijdragen aan het verder ontwikkelen van de visie van de bank. Voorbeelden van deze groep stakeholders zijn externe adviseurs, mensen met vernieuwende ideeën die deze gevraagd en ongevraagd poneren. Juist als het om de ontwikkeling van duurzaamheidsstrategieën gaat zijn deze mensen van groot belang. De dialoog met deze stakeholders vormt een belangrijke bron van inspiratie voor vernieuwing.

75

In het jaarverslag en in brochures geven wij informatie over de sectoren waarin de bank actief is. In de uitgaven Triodosnieuws, het jaarbericht en via onze websites informeren wij onze stakeholders over concrete projecten en bedrijven die de bank financiert en waarin wordt belegd. Triodosnieuws is een instrument in het streven naar transparantie. Daarnaast is in 2006 gebruik gemaakt van het toesturen van nieuwsbrieven aan klantgroepen per e-mail. De website biedt de geïnteresseerde bezoeker drie soorten informatie: productinformatie, beschrijvingen van de bedrijven en projecten die met de toevertrouwde middelen worden gefinancierd en algemene informatie over Triodos Bank zoals missie, geschiedenis, kerncijfers en organogram. Statistieken wijzen uit dat de website steeds beter wordt bezocht en dat bezoekers gemiddeld meer pagina’s bestuderen. In 2006 is door de marketing en communicatie afdelingen van de bank een visie ontwikkeld op de online activiteiten voor de komende drie jaar. De bank wil inspelen op de toenemende behoefte van (potentiële) klanten om meer te communiceren via het internet. In 2007 zullen de websites van Triodos Bank worden aangepast aan de nieuwe eisen voor een goede interactieve communicatie met nieuwe en bestaande klanten. In 2006 heeft Triodos Bank in Nederland een onderzoek uitgevoerd naar de tevredenheid van particuliere en zakelijke klanten. De tevredenheid onder zakelijke klanten is goed en bleef op hetzelfde niveau als 2005. De klanttevredenheid onder particulieren is licht gedaald ten opzichte van 2005, maar krijgt nog steeds een ruime 7,5. Triodosnieuws wordt opvallend goed gewaardeerd. Zeker gezien de nuttige en aantrekkelijke informatie en korte berichten. Interne communicatie vindt plaats op de wekelijks gehouden vergadering van alle medewerkers. Medewerkers kunnen zo bijdragen aan het proces van beleidsvorming. Ook de strategie van de bank voor de komende jaren is onderwerp van gesprek. Triodos Bank treedt selectief op als sponsor om haar missie op een andere wijze dan via haar kernbedrijf te realiseren. In 2006 was de bank sponsor van de Internationale gri Conferentie met topsprekers als voormalig us vice president Al Gore, vice president van de Europese Commissie Margot Wallstrom en Achim Steiner directeur van unep. Op uitnodiging van Triodos Bank waren diverse directies van microkrediet-instellingen uit ontwikkelingslanden bij deze conferentie aanwezig. De bank was in alle vestigingslanden sponsor van activiteiten die de ontwikkeling van de sector biologische landbouw stimuleren. Via de schenkingsfondsen die binnen Triodos Bank Groep opereren ondersteunt de bank vernieuwende initiatieven op het gebied van biologische landbouw, duurzame energie en economische ontwikkeling in ontwikkelingslanden. In totaal ging dit in 2006 om eur 0,9 miljoen aan schenkingen. Om de dialoog over onze verslaglegging te stimuleren, organiseert de bank pro-actief gesprekken met stakeholders over de ontwikkeling van dit jaarverslag. De stakeholders blijken waardering te hebben voor de opzet en inhoud van het jaarverslag. Vooral de soberheid en integrale aanpak vallen in goede aarde. In België spraken klanten in 2006 hun verwondering uit over het feit dat in het Sociaal Jaarverslag zwangerschapsverlof wordt gerekend onder de noemer ‘verzuim’. Dit vond men niet in overeenstemming met de waarden van Triodos Bank. Als punt van kritiek kwam in 2006 naar voren dat de bank spreekt over duurzaamheid, maar niet extern laat toetsen en certificeren of de duurzaamheid daadwerkelijk wordt bevorderd door de activiteiten van de bank.

76

Triodos Bank heeft met ruim tweehonderd andere internationale institutionele investeerders opnieuw de Carbon Disclosure Project Four cdp4-oproep ondertekend. Hierin vragen de ondertekenaars de vijfhonderd grootste beursgenoteerde ondernemingen ter wereld hun CO 2 -emissies openbaar te maken. Met de gegevens willen de investeerders stimuleren dat ondernemingen hun emissies terugdringen. Triodos Bank is mede-oprichter en lid van Social Venture Network Europe, European Social Investment Forum (Eurosif) en International Association of Investors in the Social Economy (inaise). Triodos Bank is lid van Global Reporting Initiative (gri).

77

Kerncijfers 2006 met verdeling over de landen en bedragen in duizenden eur

Bank Nederland

Bank België

Bank Verenigd Koninkrijk


559.728 47.321

337.825 20.778

397.228 25.492

Kredieten Aantal

369.962 2.283

148.458 803

243.887 634

Balanstotaal Fondsen in beheer

624.528 —

347.725 —

414.198 —


624.528

347.725

414.198


15.555 -/- 11.135 210

-/-/-

7.415 5.395 382

11.634 -/- 8.673 -/98

Bedrijfsresultaat Belastingen bedrijfsresultaat

-/-

4.630 1.422

-/-

1.638 503

-/-

Nettowinst

2.863 879

3.208

1.135

1.984

Gemiddeld aantal medewerkers op voltijdsbasis

65,4

36,1

59,2

Bedrijfslasten/totaal baten

72%

73%

75%


78

business units

-/-/-/-

-/-

Bank Spanje

Totaal bankactiviteiten

Fonds Management

Investment Management

Private Banking

Overig

Totaal

61.435 8.727

1.356.216 102.318

— —

— —

— —

— —

1.356.216 102.318

91.798 257

854.105 3.977

— —

— —

— —

— —

854.105 3.977

104.978 —

1.491.429 —

— 986.000

— 116.000

— 315.000

47.156 2.000

1.538.585 1.419.000

104.978

1.491.429

986.000

116.000

315.000

49.156

2.957.585

1.881 4.125 30

36.485 -/- 29.328 -/300

5.904 4.532 —

2.274 1.186 —

1.170 1.352 —

131 406 —

45.964 -/- 36.804 -/300

2.274 698

-/-

275 84

-/-

6.857 2.106

-/-

-/-

1.372 421

-/-

-/-

1.088 334

-/-

-/-

1.576

4.751

951

754

34,7

195,4

10,6

6,6

219%

80%

77%

52%

79

-/-

-/-

182 56

-/-

126

-/-

8.860 2.721

191

6.139

6,1

58,6

277,3

116%

310%

80%

Kerncijfers 2005 met verdeling over de landen en bedragen in duizenden eur

Bank Nederland

Bank België

Bank Verenigd Koninkrijk


439.276 39.738

270.824 19.520

337.640 24.309

Kredieten Aantal

320.238 2.253

124.420 723

167.016 572

Balanstotaal Fondsen in beheer

492.248 —

291.986 —

355.759 —


492.248

291.986

355.759

Totaal baten Bedrijfslasten Waardeveranderingen van vorderingen

13.798 -/- 10.097 -/171

6.352 5.335 479

9.775 7.211 218

Bedrijfsresultaat Belastingen bedrijfsresultaat

-/-

Nettowinst

3.530 1.145

-/-

-/-

1.496 486

-/-

-/-

2.782 903

2.385

1.010

1.879


49,7

34,6

52,8

Bedrijfslasten/totaal baten

73%

84%

74%

80

business units

-/-

-/-

-/-

Bank Spanje

Totaal bankactiviteiten

Fonds Management

Investment Management

Private Banking

Overig

Totaal

24.388 4.422

1.072.128 87.989

— —

— —

— —

— —

1.072.128 87.989

53.214 134

664.888 3.682

— —

— —

— —

— —

664.888 3.682

59.703 —

1.199.696 —

— 829.000

— 99.000

— 254.000

22.284 2.000

1.221.980 1.184.000

59.703

1.199.696

829.000

99.000

254.000

24.284

2.405.980

1.004 2.696 —

30.929 -/- 25.339 526

5.286 3.197 —

— — —

362 630 —

11 98 —

36.588 -/- 29.264 526

1.692 549

2.089 678

— —

-/-

-/-

87 28

-/-

-/-

6.116 1.985

-/-

-/-

1.143

4.131

1.411

—

25,7

162,8

19,0

—

269%

82%

60%

—

81

-/-

-/-

268 87

-/-

181

-/-

7.850 2.548

59

5.302

4,2

43,6

229,6

174%

891%

80%

Kredietverlening 2006 per sector bedragen in duizenden eur

Totaal

Nederland

eur

%

Aantal

eur

%

Aantal

41.939 38.588 163.975 67.281 12.672

4,9 4,5 19,2 7,9 1,5

399 383 188 336 87

11.872 16.147 24.989 45.191 4.565

3,2 4,4 6,8 12,2 1,2

194 256 61 164 24

324.455

38,0

1.393

102.764

27,8

699

15.114 10.392 34.186 39.729 37.953

1,8 1,2 4,0 4,7 4,4

110 103 182 112 255

2.612 5.504 10.536 26.509 29.492

0,7 1,5 2,8 7,2 8,0

72 77 111 77 205

137.374

16,1

762

74.653

20,2

542

48.664 22.205 139.934 60.486 35.412 54.316

5,7 2,6 16,4 7,1 4,1 6,4

203 140 483 591 147 165

27.349 20.927 72.722 38.322 5.286 1.994

7,4 5,7 19,7 10,3 1,4 0,5

81 127 312 442 33 18

361.017

42,3

1.729

166.600

45,0

1.013

9.848 20.222

1,1 2,4

48 23

6.710 19.235

1,8 5,2

15 14

30.070

3,5

71

25.945

7,0

29

Overig

1.189

0,1

22

—

—

—

Totaal

854.105

100,0

3.977

369.962

100,0

2.283

Natuur & Milieu Biologische landbouw Natuurvoeding Duurzame energie Eco ontwikkeling Milieutechnologie

Sociale economie Detailhandel non-food Productie Professionele diensten Recreatie Woningbouwverenigingen

Cultuur & Welzijn Onderwijs Kinderopvang Gezondheidszorg Kunst en cultuur Levensbeschouwing Maatschappelijke projecten

Noord-Zuid Fair trade Ontwikkelingssamenwerking

82

België

Verenigd Koninkrijk

Spanje

eur

%

Aantal

eur

%

Aantal

eur

%

Aantal

1.886 6.400 50.203 14.012 5.226

1,3 4,3 33,8 9,5 3,5

47 38 64 141 45

25.286 6.636 85.424 6.165 2.799

10,4 2,7 35,1 2,5 1,1

146 50 36 14 15

2.895 9.405 3.359 1.913 82

3,1 10,2 3,7 2,1 0,1

12 39 27 17 3

77.727

52,4

335

126.310

51,8

261

17.654

19,2

98

1.920 1.648 2.000 1.363 2.437

1,3 1,1 1,4 0,9 1,6

23 11 24 14 23

10.537 1.852 20.529 829 6.024

4,3 0,8 8,4 0,3 2,5

14 9 28 4 27

45 1.388 1.121 11.028 —

0,1 1,5 1,2 12,0 —

1 6 19 17 —

9.368

6,3

95

39.771

16,3

82

13.582

14,8

43

8.170 369 31.266 11.347 1.032 6.690

5,5 0,3 21,1 7,6 0,7 4,5

67 6 81 112 9 73

11.998 707 22.213 6.064 26.883 8.143

4,9 0,3 9,1 2,5 11,0 3,4

41 4 59 24 96 52

1.147 202 13.733 4.753 2.211 37.489

1,3 0,2 15,0 5,2 2,4 40,8

14 3 31 13 9 22

58.874

39,7

348

76.008

31,2

276

59.535

64,9

92

1.233 774

0,8 0,5

11 8

1.205 —

0,5 —

14 —

700 213

0,8 0,2

8 1

2.007

1,3

19

1.205

0,5

14

913

1,0

9

482

0,3

6

593

0,2

1

114

0,1

15

148.458

100,0

803

243.887

100,0

634

91.798

100,0

257

83

Kredietverlening 2005 per sector bedragen in duizenden eur

Totaal

Nederland

eur

%

Aantal

eur

%

Aantal

30.377 33.595 106.291 40.988 12.240

4,6 5,0 16,0 6,2 1,8

348 365 147 191 83

11.528 18.062 11.187 31.062 3.945

3,6 5,7 3,5 9,7 1,2

184 265 67 134 22

223.491

33,6

1.134

75.784

23,7

672

9.052 9.045 32.230 26.911 40.687

1,4 1,4 4,8 4,0 6,1

120 109 156 86 345

5.093 5.085 8.607 19.771 28.247

1,6 1,6 2,7 6,2 8,8

86 88 109 58 210

117.925

17,7

816

66.803

20,9

551

46.465 22.722 112.258 50.656 29.081 37.357

7,0 3,4 16,9 7,6 4,4 5,6

187 135 421 577 146 153

26.214 22.012 69.334 33.990 6.278 1.097

8,2 6,9 21,6 10,6 2,0 0,3

76 125 278 430 36 13

298.539

44,9

1.619

158.925

49,6

958

6.189 16.895

0,9 2,6

41 20

3.339 14.718

1,0 4,6

15 12

23.084

3,5

61

18.057

5,6

27

Overig

1.849

0,3

52

669

0,2

45

Totaal

664.888

100,0

3.682

320.238

100,0

2.253

Natuur & Milieu Biologische landbouw Natuurvoeding Duurzame energie Eco ontwikkeling Milieutechnologie

Sociale economie Detailhandel non-food Productie Professionele diensten Recreatie Woningbouwverenigingen

Cultuur & Welzijn Onderwijs Kinderopvang Gezondheidszorg Kunst en cultuur Levensbeschouwing Maatschappelijke projecten

Noord-Zuid Fair trade Ontwikkelingssamenwerking

84

België

Verenigd Koninkrijk

Spanje

eur

%

Aantal

eur

%

Aantal

eur

%

Aantal

1.521 4.067 45.604 5.342 5.432

1,2 3,3 36,6 4,3 4,4

41 29 40 39 41

14.862 5.168 48.532 3.678 2.768

8,9 3,1 29,1 2,2 1,6

117 41 28 12 18

2.466 6.298 968 906 95

4,6 11,9 1,8 1,7 0,2

6 30 12 6 2

61.966

49,8

190

75.008

44,9

216

10.733

20,2

56

2.019 665 1.730 1.293 6.207

1,6 0,6 1,4 1,0 5,0

20 10 16 13 107

1.899 1.623 21.393 1.964 6.233

1,1 1,0 12,8 1,2 3,7

13 8 24 6 28

41 1.672 500 3.883 —

0,1 3,2 0,9 7,3 —

1 3 7 9 —

11.914

9,6

166

33.112

19,8

79

6.096

11,5

20

8.398 384 21.279 9.537 803 6.244

6,8 0,3 17,1 7,7 0,6 5,0

64 7 67 118 11 81

11.330 123 13.639 3.690 20.719 7.737

6,8 0,1 8,2 2,2 12,4 4,6

41 1 59 21 93 46

523 203 8.006 3.439 1.281 22.279

1,0 0,4 15,0 6,4 2,4 41,9

6 2 17 8 6 13

46.645

37,5

348

57.238

34,3

261

35.731

67,1

52

1.306 2.126

1,0 1,7

8 7

890 51

0,6 —

12 1

654 —

1,2 —

6 —

3.432

2,7

15

941

0,6

13

654

1,2

6

463

0,4

4

717

0,4

3

—

—

—

124.420

100,0

723

167.016

100,0

572

53.214

100,0

134

85

86

Jaarrekening 2006 van Triodos Bank nv

Geconsolideerde balans per 31 december 2006 voor winstverdeling (in duizenden eur )

ACTIVA

PASSIVA

31.12.2006

31.12.2005

17.161 5.000 386.105 854.105 203.336 2.302 940 10.856 21.686 914 36.180

39.997 10.000 272.533 664.888 178.090 — — 6.195 12.951 4.417 32.909

Totaal activa

1.538.585

1.221.980

Bankiers Toevertrouwde middelen Overige schulden Overlopende passiva Voorzieningen

1.145 1.356.216 6.459 22.893 4.955

— 1.072.128 3.619 21.134 5.201

1.391.668

1.102.082

22.800

—

124.117

119.898

1.538.585

1.221.980

54.751 165.312

41.641 143.145

220.063

184.786

Kasmiddelen Overheidspapier Bankiers Kredieten Rentedragende waardepapieren Aandelen Deelnemingen Immateriële vaste activa Onroerende zaken en bedrijfsmiddelen Overige activa Overlopende activa

Achtergestelde schulden Eigen vermogen Totaal passiva

Voorwaardelijke schulden Onherroepelijke faciliteiten

88

Geconsolideerde winsten verliesrekening over 2006 (in duizenden eur ) 2006 BATEN

Rentebaten Rentelasten

-/-

Rente

Provisiebaten Provisielasten

-/-

30.494

-/-

Provisie

15.373 406

50.158 24.212 25.946

-/-

10.642 314

14.967

10.328

15 518

82 232

Overige baten

503

314

Totaal baten

45.964

36.588

Personeels- en andere beheerkosten Afschrijvingen

33.761 3.043

26.976 2.288

Bedrijfslasten Waardeveranderingen van vorderingen

36.804 300

Totaal lasten

37.104

Resultaat uit financiële transacties Overige baten

LASTEN

59.584 29.090

2005

Bedrijfsresultaat voor belastingen Belastingen bedrijfsresultaat Nettowinst

89

-/-

-/-

8.860 2.721 6.139

-/-

29.264 526 28.738

-/-

7.850 2.548 5.302

Geconsolideerd mutatie-overzicht van het eigen vermogen over 2006 (in duizenden eur ) 2006

2005

Eigen vermogen per 31 december vorig boekjaar Stelselwijziging personele beloningen

119.898 —

Eigen vermogen per 1 januari

119.898

99.633

6.139

5.302

Nettowinst Herwaardering onroerende zaken en bedrijfsmiddelen Omrekeningsverschillen vreemde valuta

-/-

5 50

-/-

-/-

6.184

Totaalresultaat

102.300 2.667

2 6 5.306

Uitbreiding aandelenkapitaal Betaling contant dividend Vervallen dividend Inkoop eigen certificaten van aandelen

-/-

80 1.194 4 855

Mutaties in het eigen vermogen in relatie tot aandeelhouders

-/-

1.965

14.959

124.117

119.898

Eigen vermogen per 31 december

90

-/-

-/-/-

16.049 1.006 — 84

Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2006 (in duizenden eur )

Kasstroom uit operationele activiteiten Nettowinst Aanpassingen voor: - afschrijvingen, gecorrigeerd voor doorbelaste afschrijvingen - waardeveranderingen van vorderingen - koersresultaten aandelen - koersverschillen onroerende zaken en bedrijfsmiddelen - mutatie voorzieningen - overig mutaties overlopende posten

2006

2005

6.139

5.302

3.046 300 — -/-/-/-

-/-/-

8 246 1.517

-/-

18 1.171 11.118

Kasstroom uit bedrijfsoperaties

7.714

-/-

2.844

Mutatie overheidspapier Mutatie bankiers, niet direct opeisbare tegoeden Mutatie kredieten Mutatie aandelen Mutatie bankiers, niet direct opeisbare schulden Mutatie toevertrouwde middelen Overige mutaties uit operationele activiteiten

5.000

-/-

10.000

122.142 189.517 2.302

-/-/-

26.040 116.582 424

-/-/-/-

-/-

2.355 526 10

1.145 284.088 6.421

— 175.208 -/-

1.205

Kasstroom uit operationele activiteiten

-/-

9.593

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Netto investeringen in: - rentedragende waardepapieren - deelnemingen - immateriële vaste activa - onroerende zaken en bedrijfsmiddelen

-/-/-/-/-

25.246 964 5.556 10.878

-/-/-

15.652 — 1.492 4.952

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

-/-

42.644

-/-

22.096

-/-/-

22.800 80 1.194 855

-/-/-

— 16.049 1.006 84

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie achtergestelde schulden Uitbreiding aandelenkapitaal Betaling contant dividend Inkoop eigen certificaten van aandelen Kasstroom uit financieringsactiviteiten

Netto kasstroom

91

-/-

18.961

-/-

20.831

14.959

31.406

11.824

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening (bedragen in duizenden eur )

ALGEMEEN

De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de bepalingen voor de jaarrekening van banken opgenomen in afdeling 14, titel 9, boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. De jaarrekening heeft betrekking op het zesentwintigste boekjaar van Triodos Bank nv.

GRONDSLAGEN VOOR CONSOLIDATIE

De financiële gegevens van Triodos Bank nv en groepsmaatschappijen worden volledig geconsolideerd. De financiële gegevens van joint ventures worden geconsolideerd naar evenredigheid van het aangehouden belang, indien consolidatie noodzakelijk is voor het inzicht in vermogen en resultaat van Triodos Bank nv. Conform artikel 2:402 van het Burgerlijk Wetboek bevat de vennootschappelijke winsten verliesrekening uitsluitend een uitsplitsing van het nettoresultaat in resultaat deelnemingen en overig resultaat.

• • • • • • • • •

Overzicht van kapitaalbelangen conform artikel 2:379 en 2:414 van het Burgerlijk Wetboek: Kantoor Buitenzorg bv te Zeist, belang 100%, groepsmaatschappij, volledige consolidatie; Kantoor Nieuweroord bv te Zeist, belang 100%, groepsmaatschappij, volledige consolidatie; Triodos Assurantiën bv te Zeist, belang 100%, groepsmaatschappij, volledige consolidatie; Triodos Custody bv te Zeist, belang 100%, groepsmaatschappij, volledige consolidatie; Triodos Finanz GmbH te Frankfurt am Main, belang 100%, groepsmaatschappij, volledige consolidatie; Triodos Fonds Management bv te Zeist, belang 100%, groepsmaatschappij, volledige consolidatie; Triodos Global Custody bv te Zeist, belang 100%, groepsmaatschappij, volledige consolidatie; Triodos Investment Management bv te Zeist, belang 100%, groepsmaatschapij, volledige consolidatie; Triodos MeesPierson Sustainable Investment Management bv te Zeist, belang 50%, joint venture met gezamenlijke zeggenschap, consolidatie naar evenredigheid van het aangehouden belang.

GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING

Algemeen Tenzij anders vermeld worden activa gewaardeerd op te verwachten ontvangsten, waarbij voor vorderingen rekening wordt gehouden met een eventuele voorziening voor oninbaarheid. Tenzij anders vermeld worden passiva en niet uit de balans blijkende verplichtingen gewaardeerd op te verwachten betalingen. Transacties in vreemde valuta Activa en passiva met betrekking tot transacties in vreemde valuta worden omgerekend tegen de contante koers per balansdatum. Baten en lasten van transacties in vreemde

92

valuta worden omgerekend tegen de koers per transactiedatum. Hieruit voortvloeiende koersverschillen worden in de winsten verliesrekening verantwoord als resultaat uit financiële transacties. Bedrijfsuitoefening in het buitenland Activa en passiva met betrekking tot activiteiten in buitenlandse eenheden buiten de eurozone worden omgerekend tegen de contante koers per balansdatum. Baten en lasten van activiteiten in buitenlandse eenheden buiten de eurozone worden omgerekend tegen de koers per transactiedatum. Hieruit voortvloeiende koersverschillen worden rechtstreeks ten gunste of ten laste van het eigen vermogen gebracht. Bankiers en kredieten De vorderingen op bankiers en de kredieten worden gewaardeerd op te verwachten ontvangsten, waarbij rekening wordt gehouden met een eventuele voorziening voor oninbaarheid. De voorziening voor oninbaarheid wordt per post bepaald, waarbij rekening wordt gehouden met de waarde van de verstrekte zekerheden. Overheidspapier en rentedragende waardepapieren Overheidspapier en rentedragende waardepapieren behoren tot de beleggingsportefeuille en worden gewaardeerd tegen aflossingswaarde onder aftrek van een eventuele voorziening voor oninbaarheid. Verschillen tussen verkrijgingsprijs en aflossingswaarde worden geamortiseerd over de resterende looptijd van de waardepapieren. Resultaten als gevolg van verkoop voor de aflossingsdatum worden geamortiseerd over de resterende looptijd van de verkochte waardepapieren. Aandelen Aandelen behoren tot de handelsportefeuille en worden gewaardeerd tegen reële waarde. In afwijking hiervan worden aandelen van Triodos beleggingsfondsen die bij oprichting door Triodos Bank zijn gekocht en waarvoor terugkoopovereenkomsten tegen verkrijgingsprijs zijn afgesloten, gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs of tegen lagere marktwaarde. Deelnemingen Deelnemingen waarop invloed van betekenis wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen netto vermogenswaarde met inachtneming van de reële waarde op het moment van overname. Deelnemingen waarin geen invloed van betekenis wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op actuele waarde. Ingeval het een deelneming betreft met een notering aan een actieve effectenbeurs wordt de actuele waarde gelijkgesteld aan de laatst bekende beurskoers. Ingeval het een deelneming betreft zonder een notering aan een actieve effectenbeurs of zonder regelmatige marktnotering, wordt de actuele waarde naar beste kunnen bepaald aan de hand van alle ter beschikking staande gegevens waaronder een door een extern accountant goedgekeurd jaarverslag, tussentijdse financiële informatie van de instelling en eventueel andere ter beschikking van Triodos Bank staande gegevens terzake. Ongerealiseerde waardeveranderingen van deelnemingen waarin geen invloed van betekenis wordt uitgeoefend worden rechtstreeks toegevoegd c.q. onttrokken aan het eigen vermogen via de herwaarderingsreserve met uitzondering van waardeveranderingen beneden de verkrijgingsprijs, welke direct in de winsten verliesrekening worden verwerkt. Gerealiseerde waardeveranderingen worden in de winsten verliesrekening verwerkt. Koersverschillen als gevolg van de omrekening van vreemde valuta worden rechtstreeks ten gunste of ten laste van het eigen vermogen gebracht.

93

Immateriële vaste activa Immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van afschrijvingen. De afschrijvingen worden bepaald op basis van de geschatte economische levensduur. Goodwill die Triodos Bank heeft betaald voor de opzet van het filiaal Spanje, wordt in tien jaar afgeschreven. Goodwill die Triodos Fonds Management heeft betaald voor de overname van management- en researchactiviteiten, wordt in vijf jaar afgeschreven. Ontwikkelingskosten van het nieuwe banksysteem worden vanaf het moment van ingebruikname afgeschreven tot en met 31 december 2013. Managementcontracten waarvoor Triodos Bank heeft betaald bij verwerving van de deelneming in Triodos Investment Management, worden in 20 jaar afgeschreven. Onroerende zaken en bedrijfsmiddelen Onroerende zaken in ontwikkeling worden gewaardeerd tegen bestede kosten of lagere te verwachten vervangingswaarde bij oplevering. De bestede kosten bestaan uit aan derden verrichte betalingen. Onroerende zaken in eigen gebruik worden gewaardeerd tegen actuele waarde, die is afgeleid van de vervangingswaarde. Taxatie gebeurt tenminste iedere vijf jaar door een externe taxateur. Gebouwen in eigen gebruik worden lineair afgeschreven op basis van een geschatte economische levensduur van 40 jaar. Op terreinen in eigen gebruik wordt niet afgeschreven. Bedrijfsmiddelen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs verminderd met lineaire afschrijvingen op basis van de geschatte economische levensduur. De afschrijvingtermijnen variëren van drie tot tien jaar. Voorzieningen De voorzieningen bestaan uit een pensioenvoorziening voor toegezegd-pensioenregelingen. De waardering vindt plaats conform de grondslag voor pensioenen. Inkoop eigen certificaten van aandelen Inkoop en heruitgifte van certificaten van eigen aandelen worden ten laste respectievelijk ten gunste van de overige reserve gebracht. Een saldo dat resteert na heruitgifte van alle ingekochte eigen certificaten staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Inkoop van eigen certificaten kan plaatsvinden tot 1% van het geplaatst en gestort aandelenkapitaal met een maximum van eur 1 miljoen. Tot inkoop van eigen certificaten kan worden besloten, indien het aanbod van bestaande certificaten groter is dan de vraag naar nieuwe certificaten. Financiële instrumenten Triodos Bank faciliteert ten behoeve van cliënten het afdekken van risico’s door middel van financiële instrumenten. Waardering en resultaatbepaling van financiële instrumenten die worden gebruikt om risico’s af te dekken (hedging) gebeurt volgens dezelfde grondslagen als die van de onderliggende waarden. Baten en lasten voortvloeiend uit de financiële instrumenten worden ten gunste of ten laste van de winsten verliesrekening gebracht gedurende de looptijd van het contract.

94

Baten en lasten Baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben, respectievelijk waarin de dienst is verleend. Rentebaten en provisies uit hoofde van kredietverlening worden niet als resultaat verantwoord, indien gerede twijfel bestaat omtrent de inbaarheid van de opbrengsten. Resultaten als gevolg van verkoop van overheidspapier en rentedragende waardepapieren voor de aflossingsdatum worden geamortiseerd over de resterende looptijd van de verkochte waardepapieren en verantwoord onder de rentebaten. Pensioenen Voor toegezegd-pensioenregelingen wordt het verschil berekend tussen de contante waarde van de toekomstige pensioenaanspraken en de reële waarde van de belegde pensioenpremies per balansdatum. Een positief verschil wordt verantwoord onder de voorzieningen. Een negatief verschil wordt verantwoord onder de overlopende activa, voorzover er recht op terugvordering van het verschil bestaat. De waarde van de toekomstige pensioenaanspraken is gebaseerd op contractuele afspraken, economische veronderstellingen (waaronder loon- en prijsinflatie) en demografische veronderstellingen (waaronder arbeidsongeschiktheids-, ontslag- en carrièrekansen). De waarde van de belegde premies is gebaseerd op gerealiseerde beleggingsresultaten en verwachte toekomstige rendementen. Actuariële resultaten als gevolg van wijzigingen in bovenvermelde veronderstellingen en verwachtingen worden gedurende de verwachte gemiddelde resterende diensttijd van de actieve deelnemers aan de pensioenregeling in het resultaat verantwoord, voorzover deze resultaten meer bedragen dan het hoogste bedrag van 10% van de contante waarde van de toekomstige pensioenaanspraken of 10% van de reële waarde van de belegde pensioenpremies per balansdatum. De pensioenlasten van toegezegd-pensioenregelingen worden actuarieel berekend aan de hand van het verloop van de contante waarde van de toekomstige pensioenaanspraken, de reële waarde van de belegde pensioenpremies en de actuariële resultaten. De pensioenlasten van toegezegde-bijdrageregelingen bestaan uit de over het boekjaar verschuldigde premies. Belastingen bedrijfsresultaat De belastingen worden op basis van geldende tarieven voor de belastingen naar de winst berekend over het resultaat voor belastingen. Hierbij wordt rekening gehouden met vrijgestelde winstbestanddelen, aftrekposten, bijtellingen en verschillen als gevolg van afwijkingen tussen balanswaarde en fiscale waarde van activa en passiva. Belastinglatenties als gevolg van verschillen tussen balanswaarde en fiscale waarde worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht geeft de mutatie van de geldmiddelen van Triodos Bank, uitgesplitst in operationele activiteiten, investeringsactiviteiten en financieringsactiviteiten. De geldmiddelen bestaan uit de kasmiddelen en de direct opeisbare tegoeden van bankiers. Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode.

95

ACTIVA

Kasmiddelen Deze post omvat de direct opeisbare tegoeden bij centrale banken.

Overheidspapier Belgische schatkistcertificaten

2006

2005

5.000

10.000

Het verloop van het overheidspapier is als volgt: Balanswaarde per 1 januari Aanschaf Verkoop Aflossingen

-/-/-

Balanswaarde per 31 december

Bankiers Direct opeisbare tegoeden bij banken Deposito’s bij banken

10.000 5.000 5.000 5.000

-/-

— 20.000 — 10.000

5.000

10.000

21.496 364.609

30.066 242.467

386.105

272.533

De direct opeisbare tegoeden staan ter vrije beschikking. Kredieten Zakelijke kredieten Voorziening dubieuze debiteuren

-/-

858.938 4.833 854.105

-/-

669.998 5.110 664.888

Dit betreft kredieten aan de private sector voorzover geen vorderingen op bankiers en niet belichaamd in obligaties en andere vastrentende waardepapieren. Zakelijke kredieten onderverdeeld naar resterende looptijd: Direct opvraagbaar 1 tot 3 maanden 3 maanden tot 1 jaar 1 tot 5 jaar Langer dan 5 jaar

96

65.114 39.631 38.697 220.633 494.863

45.794 36.474 33.171 124.593 429.966

858.938

669.998

2006

2005

Zakelijke kredieten onderverdeeld naar zekerheden: Onderpand van toevertrouwde middelen Overheidsgarantie Garantie van andere kredietinstellingen Kredieten volledig gedekt door hypotheken op woningen Overige hypotheken op woningen Overige zekerheden

26.441 14.773 155

5.437 15.154 185

134.674 9.591 673.304

114.020 9.928 525.274

858.938

669.998

De zekerheden zijn gerubriceerd naar oplopend risico volgens de indeling die door De Nederlandsche Bank wordt gehanteerd. De overige zekerheden omvatten voornamelijk hypotheken op niet-woningen, overige garanties en verpanding van vorderingen en voorraden. Het verloop van de voorziening dubieuze debiteuren is als volgt: Balanswaarde per 1 januari Toevoeging Afboeking Vrijval Koersverschillen Balanswaarde per 31 december

-/-/-

5.110 1.778 688 1.382 15 4.833

-/-/-

7.155 2.829 1.725 3.182 33 5.110

De voorziening heeft geen betrekking op niet in de balans opgenomen voorwaardelijke schulden en onherroepelijke faciliteiten. De toevoeging aan de voorziening heeft voor eur 0,1 miljoen betrekking op rente die wel in rekening is gebracht maar niet is ontvangen (2005: eur 0,2 miljoen). Rentedragende waardepapieren Nederlandse staatsobligaties Belgische staatsobligaties Spaanse staatsobligaties Overige obligaties

76.910 119.460 6.348 618

76.189 99.510 1.714 677

203.336

178.090

Van het effectenbezit dient eur 5,0 miljoen als onderpand voor een mogelijk debetsaldo bij De Nederlandsche Bank nv, eur 11,6 miljoen als onderpand voor een mogelijk debetsaldo bij een Belgische bank en eur 6,3 miljoen als onderpand voor opgenomen leningen bij een Spaanse bank. De onder deze post opgenomen staatsobligaties zijn beursgenoteerd. De overige obligaties zijn niet beursgenoteerd. Per 31 december 2006 is in verband met nog niet als resultaat verantwoorde verschillen tussen verkrijgingsprijs en aflossingswaarde eur 11,5 miljoen (2005: eur 12,8 miljoen) opgenomen onder de overlopende activa en eur 0,1 miljoen (2005: eur 0,1 miljoen) onder de overlopende passiva.

97

2006

2005

Het verloop van de rentedragende waardepapieren is als volgt: Balanswaarde per 1 januari Aanschaf Aflossingen Verkoop

-/-/-


Aandelen Triodos Cultuurfonds Triodos Sicav i

178.090 58.128 19.172 13.710

-/-/-

162.438 126.426 23.778 86.996

203.336

178.090

2.002 300

— —

2.302

—

— 2.332 30 —

414 — 424 10

Het verloop van de aandelen is als volgt: Balanswaarde per 1 januari Aanschaf Verkopen Koersresultaten

-/-


Deelnemingen Andere deelnemingen

-/-

2.302

—

940

—

Het betreft een deelneming in New Resource Bank, San Francisco, waarop geen invloed van betekenis wordt uitgeoefend. Het verloop van deze post is als volgt: Balanswaarde per 1 januari Verwervingen Koersresultaten vreemde valuta

-/-


Immateriële vaste activa Betaalde goodwill Ontwikkelingskosten informatiesystemen Managementcontracten

98

— 964 24

— — —

940

—

501 6.375 3.980

583 5.612 —

10.856

6.195

De betaalde goodwill betreft: • goodwill die Triodos Fonds Management in 2004 aan Triodos Investment Management heeft betaald voor het verkrijgen van researchactiviteiten; • goodwill die Triodos Bank in 2004 en 2005 aan Triodos Investments España heeft betaald voor de afkoop van het winstrecht van het filiaal Spanje. De ontwikkelingskosten van informatiesystemen betreffen de ontwikkelingskosten van het nieuwe banksysteem. De managementcontracten betreffen contracten voor het beheer van fondsen door Triodos Investment Management. Bij verwerving van de deelneming in Triodos Investment Management heeft Triodos Bank hiervoor een bedrag betaald aan Triodos Holding. 2006

2005

Het verloop van de betaalde goodwill is als volgt: Aanschafwaarde per 1 januari Cumulatieve afschrijvingen per 1 januari Balanswaarde per 1 januari Aanschaf Afschrijvingen

701 -/-

118

-/-

583 — 82

1.276 -/-

737

-/-

539 300 256

501


583

Het verloop van de ontwikkelingskosten informatiesystemen is als volgt: Aanschafwaarde per 1 januari Cumulatieve afschrijvingen per 1 januari Balanswaarde per 1 januari Aanschaf Afschrijvingen

-/-

6.757 1.145

-/-

5.612 1.526 763 6.375


-/-

5.565 612

-/-

4.953 1.192 533 5.612

Het verloop van de managementcontracten is als volgt: Aanschaf Afschrijvingen Balanswaarde per 31 december

Onroerende zaken en bedrijfsmiddelen Onroerende zaken in ontwikkeling Onroerende zaken in eigen gebruik Bedrijfsmiddelen

99

-/-

4.030 50

— —

3.980

—

— 15.144 6.542

6.027 3.883 3.041

21.686

12.951

2006

2005

Het verloop van de onroerende zaken in ontwikkeling is als volgt: Aanschafwaarde per 1 januari Cumulatieve afschrijvingen per 1 januari

6.027 —

2.643 —

Balanswaarde per 1 januari Aanschaf Overboeking van onroerende zaken in eigen gebruik Overboeking naar onroerende zaken in eigen gebruik

6.027 5.422

2.643 3.184

—

200

11.449

—

—

6.027

-/-


De overboeking in 2005 van onroerende zaken in eigen gebruik naar onroerende zaken in ontwikkeling betreft de overdracht van een perceel grond. De overboeking in 2006 van onroerende zaken in ontwikkeling naar onroerende zaken in eigen gebruik betreft de oplevering van het pand aan de Nieuweroordweg. Het verloop van de onroerende zaken in eigen gebruik is als volgt: Aanschafwaarde per 1 januari Cumulatieve herwaardering per 1 januari Cumulatieve afschrijvingen per 1 januari Balanswaarde per 1 januari Overboeking naar onroerende zaken in ontwikkeling Overboeking van onroerende zaken in ontwikkeling Afschrijvingen

4.193

4.393

231

231

-/-

541

-/-

3.883

-/-

4.153

—

-/-

200

11.449 188

-/-

— 70

15.144


471

3.883

De herwaardering bestaat uit een positieve herwaardering van de terreinen en een negatieve herwaardering van de gebouwen per 31 december 2004. Het verloop van de bedrijfsmiddelen is als volgt: Aanschafwaarde per 1 januari Cumulatieve afschrijvingen per 1 januari Balanswaarde per 1 januari Aanschaf Verkoop Afschrijvingen Koersverschillen Balanswaarde per 31 december

100

-/-

-/-/-

7.187 4.146 3.041 5.460 4 1.963 8 6.542

-/-

-/-/-

6.153 3.402 2.751 1.826 58 1.496 18 3.041

2006

2005

Overige activa Deze post bestaat uit diverse te ontvangen bedragen. Overlopende activa Hieronder zijn opgenomen nog te ontvangen nog niet gefactureerde bedragen, vooruitbetaalde bedragen en diverse overlopende posten, waaronder actieve belastinglatenties van eur 3,4 miljoen (2005: eur 3,6 miljoen). De belastinglatentie heeft voornamelijk betrekking op de pensioenvoorziening en op nog te compenseren verliezen van filiaal Spanje.

PASSIVA

Bankiers Deposito’s bij banken

Toevertrouwde middelen Spaargelden Overige toevertrouwde middelen

1.145

—

1.036.751 319.465

876.769 195.359

1.356.216

1.072.128

Overige schulden Deze post bestaat uit diverse te betalen bedragen, waaronder te betalen Nederlandse en buitenlandse belastingen en sociale verzekeringspremies van eur 4,3 miljoen (2005: eur 2,5 miljoen). Overlopende passiva Hieronder zijn opgenomen nog te betalen nog niet gefactureerde bedragen, vooruitontvangen bedragen en diverse overlopende posten, waaronder ongerealiseerde resultaten als gevolg van verkoop van rentedragende waardepapieren voor de aflossingsdatum van eur 1,7 miljoen (2005: eur 3,2 miljoen) en passieve belastinglatenties van eur 1,2 miljoen (2005: eur 0,8 miljoen). De belastinglatentie heeft voornamelijk betrekking op in Nederland te belasten toekomstige winsten van filiaal Spanje. Voorzieningen Pensioenvoorziening

4.955

5.201

De balanswaarde van de pensioenvoorziening per 31 december is als volgt te specificeren: Contante waarde pensioenaanspraken Reële waarde belegde premies

101

-/-

11.057 6.150

Tekort Nog niet toegerekende actuariële resultaten

4.907


4.955

48

-/-

11.495 4.901 6.594

-/-

1.393 5.201

2006

2005

Het verloop van de pensioenvoorziening is als volgt: Balanswaarde per 31 december vorig boekjaar Stelselwijziging personele beloningen Balanswaarde per 1 januari Dotatie pensioenlasten Onttrekking verschuldigde pensioenpremies

-/-

5.201 —

— 4.030

5.201 1.069

4.030 2.146

1.315

-/-

4.955


975 5.201

De belangrijkste actuariële grondslagen van de pensioenvoorziening worden vermeld bij de toelichting op de pensioenlasten. Achtergestelde schulden Het betreft een 10-jarige obligatielening per 12 juli 2006. Het nominale rentepercentage bedraagt 5,625% en de uitgiftekoers is 99,314%. De obligaties zijn achtergesteld ten opzichte van alle overige schulden. Gedurende de looptijd van de obligatielening kan de bank obligaties inkopen en intrekken onder voorbehoud van toestemming van De Nederlandsche Bank. De vaste rente van de obligatielening is door middel van een rentecontract omgezet in een variabele rente per kwartaal. Het verloop van de achtergestelde schulden is als volgt: Balanswaarde per 1 januari Opname

— 22.800

— —


22.800

—

Eigen vermogen Het eigen vermogen van de geconsolideerde balans is gelijk aan het eigen vermogen van de vennootschappelijke balans. Voor een specificatie wordt verwezen naar de toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening. Solvabiliteit bis-ratio Aanwezig toetsingsvermogen Minimaal vereist toetsingsvermogen

13,5% 132.808 78.818

14,3% 110.746 61.775

De solvabiliteit van Triodos Bank wordt, conform de berekeningswijze van De Nederlandsche Bank, uitgedrukt in de zogenaamde bis-ratio. De berekening is als volgt: Eigen vermogen Af: voorgenomen dividend Af: immateriële vaste activa Bij: achtergestelde schulden Aanwezig toetsingsvermogen (a)

102

-/-/-

124.117 3.253 10.856 22.800 132.808

-/-/-

119.898 2.957 6.195 — 110.746

2006

2005

Totaal risicogewogen waarde van activa, buiten-balansposten en derivaten Bij: marktrisico vreemde valutapositie

983.867 1.362

770.781 1.408

Risicogewogen waarde inclusief marktrisico’s (b)

985.229

772.189

13,5%

14,3%

bis-ratio (a / b)

Het minimaal vereist toetsingsvermogen bedraagt 8% van de risicogewogen waarde inclusief marktrisico’s. Voor een nadere specificatie van de risicogewogen waarde wordt verwezen naar de toelichting op de niet uit de balans blijkende verplichtingen en risico’s, onderdeel kredietrisico.

NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN EN RISICO’S

Voorwaardelijke schulden Dit betreft kredietvervangende en niet-kredietvervangende garanties die gedeeltelijk zijn gedekt door geblokkeerde rekeningen tot hetzelfde bedrag. Onherroepelijke faciliteiten Dit betreft het geheel van verplichtingen uit hoofde van onherroepelijke toezeggingen die kunnen leiden tot kredietverlening. Overige niet uit de balans blijkende verplichtingen Naast de onder de balans vermelde voorwaardelijke schulden en onherroepelijke faciliteiten is de collectieve garantieregeling ex artikel 84 Wet toezicht kredietwezen 1992 van toepassing. Er zijn huurverplichtingen aangegaan voor een periode van 24 maanden met een jaarlijkse last van eur 104.719, voor een periode van twee jaar en drie maanden met een jaarlijkse last van eur 166.488, voor een periode van drie jaar met een jaarlijkse last van eur 148.920, voor een periode van vijf maanden met een jaarlijkse last van eur 232.284, voor een periode van zes maanden met een jaarlijkse last van eur 47.638 en voor een periode van 10 maanden met een jaarlijkse last van eur 28.878. Er zijn leaseverplichtingen aangegaan voor een periode van 22 maanden met een jaarlijkse last van eur 9.674. Triodos Bank heeft in het kader van de voorbereiding van het filiaal in Spanje een winstrecht toegekend aan Proyecto Trust srl. Kredietrisico Door het verlenen van faciliteiten en door uitzettingen ontstaat het risico dat de tegenpartij niet aan zijn verplichting zal voldoen, waardoor de bank een financieel verlies lijdt. Het beleid is erop gericht om het kredietrisico te beperken door: • de kredietverlening te richten op debiteuren die actief zijn in voor de bank bekende sectoren; • voldoende zekerheden te vestigen ter dekking van de uitstaande kredieten;

103

• periodiek de kredietwaardigheid van de debiteuren en de economische waarde van de zekerheden te beoordelen; • beleggingen bij bankiers en in rentedragende waardepapieren te richten op erkende partijen in de financiële markten met onbetwiste kredietwaardigheid. Onderstaande tabel geeft inzicht in de risicogewogen waarde van activa, buitenbalansposten en derivaten. Bij de risicogewogen waarde wordt het kredietrisico bepaald door middel van wegingspercentages die worden gehanteerd door De Nederlandsche Bank. Deze wegingspercentages zijn globaal als volgt: - 0% voor vorderingen op of gegarandeerd door overheden in oeso-landen; - 20% voor vorderingen op of gegarandeerd door banken in oeso-landen; - 50% voor vorderingen gedekt door hypotheken op woningen; - 100% voor overige vorderingen. De derivaten zijn opgenomen voor het kredietequivalent, dat is gebaseerd op de extra kosten of de gederfde opbrengst van een vervangende transactie in het geval dat de tegenpartij niet aan zijn verplichtingen voldoet.

Activa Kasmiddelen Overheidspapier Bankiers Kredieten Rentedragende waardepapieren Aandelen Deelnemingen Overige activa Buiten-balansposten Voorwaardelijke schulden Onherroepelijke faciliteiten Derivaten Valutatermijncontracten

104

2006

2006

2005

2005

Balanswaarde/ kredietequivalent

Risicogewogen waarde

Balanswaarde/ kredietequivalent

Risicogewogen waarde

17.161 5.000 386.105 854.105

— — 77.221 745.430

39.997 10.000 272.533 664.888

— — 54.507 587.137

203.336 2.302 940 69.636

618 2.302 940 40.863

178.090 — — 56.472

677 — — 31.813

54.751

32.573

41.641

23.503

165.312

82.656

143.145

71.573

3.722

1.264

3.705

1.571

1.762.370

983.867

1.410.471

770.781

Onderstaande tabel geeft inzicht in de concentratie van het kredietrisico per sector (inclusief buiten-balansposten en derivaten). 2006 Balanswaarde/ kredietequivalent

%

2005 Balanswaarde/ kredietequivalent

%

224.879 389.534

13 22

227.410 273.471

16 20

408.170

23

286.281

20

172.769

10

150.698

11

456.036 39.551 1.795 69.636

26 2 — 4

381.509 32.267 2.363 56.472

27 2 — 4

1.762.370

100

1.410.471

100

Centrale banken en overheden Bankiers in oeso-landen Private sector, natuur & milieu Private sector, sociale economie Private sector, cultuur & welzijn Private sector, Noord-Zuid Private sector, overig Overige activa

Onderstaande tabel geeft inzicht in de concentratie van het kredietrisico per land (inclusief buiten-balansposten en derivaten).

België Denemarken Duitsland Frankrijk Ierland Luxemburg Nederland Spanje Verenigd Koninkrijk Verenigde Staten Overig


%


%

368.145 6.831 34.176 7.981 8.835 300 747.832 151.403 434.987 1.880 —

21 — 2 — 1 — 42 9 25 — —

317.743 8.307 30.558 2.177 8.832 — 572.101 70.276 400.475 — 2

22 1 2 — 1 — 41 5 28 — —

1.762.370

100

1.410.471

100

Liquiditeitsrisico Het doel van het liquiditeitenbeheer van de bank is het verzekeren van de beschikbaarheid van voldoende middelen om aan alle financiële verplichtingen te kunnen voldoen. De toevertrouwde middelen worden aangetrokken ten behoeve van de kredietverlening door de bank. Het overschot wordt belegd bij banken of geïnvesteerd in verhandelbare staatsobligaties. Het beleid van de bank is erop gericht om voldoende onmiddellijk opvraagbare tegoeden bij andere banken en verhandelbare staatsobligaties te hebben om te allen tijde aan haar verplichtingen te kunnen voldoen.

105

Onderstaande tabel geeft de resterende looptijden van de financiële instrumenten per 31 december 2006. De bedragen worden gewogen met percentages voor beschikbaarheid en opeisbaarheid die worden gehanteerd door De Nederlandsche Bank. Hierdoor wijken de vermelde bedragen af van de balans en zijn de toevertrouwde middelen maar voor een beperkt bedrag opgenomen. De valutatermijncontracten zijn opgenomen voor de te ontvangen en te betalen vreemde valuta, omgerekend tegen de koers ultimo boekjaar.

Activa Kasmiddelen Overheidspapier Bankiers Kredieten Rentedragende waardepapieren

Passiva Bankiers Toevertrouwde middelen Overige schulden Achtergestelde schulden

Buiten-balansposten Voorwaardelijke schulden Onherroepelijke faciliteiten

Derivaten Valutatermijncontracten (verkoop vreemde valuta) Valutatermijncontracten (aankoop vreemde valuta)

Direct opvraagbaar

≤3 maanden

≤ 1 jaar

≤ 5 jaar

> 5 jaar

Totaal

17.161 4.750 21.496 58

— — 291.302 15.852

— — 36.846 15.479

— — — 88.253

— — — 197.945

17.161 4.750 349.644 317.587

204.436

—

59

59

500

205.054

247.901

307.154

52.384

88.312

198.445

894.196

—

—

57

458

515

1.030

128.490 1.292

41.405 —

15.399 —

15.997 —

5.355 —

206.646 1.292

—

—

—

—

22.800

22.800

129.782

41.405

15.456

16.455

28.670

231.768

3.275

—

—

—

—

3.275

16.531

—

—

—

—

16.531

19.806

—

—

—

—

19.806

—

2.135

6.677

22.907

1.296

33.015

—

2.135

5.688

22.907

1.296

32.026

—

4.270

12.365

45.814

2.592

65.041

Renterisico Renterisico maakt deel uit van het bankbedrijf. Het beleid van de bank is erop gericht om dit risico binnen de limieten te houden die intern en met de toezichthouder zijn afgestemd.

106

Voor het beoordelen van het renterisico is de renteherzieningsdatum van de financiële instrumenten van belang. De renteherzieningsdatum is de eerste datum na balansdatum waarop de rentecondities worden aangepast aan de marktcondities. Onderstaande tabel geeft de resterende looptijden van de financiële instrumenten op basis van renteherzieningsdatum per 31 december 2006. Niet-rentedragende posten blijven buiten beschouwing, waardoor de vermelde bedragen kunnen afwijken van de balans.

Activa Kasmiddelen Overheidspapier Bankiers Kredieten Rentedragende waardepapieren

Passiva Bankiers Toevertrouwde middelen Achtergestelde schulden

Buiten-balansposten Onherroepelijke faciliteiten

Variabel

≤3 maanden

≤ 1 jaar

≤ 5 jaar

> 5 jaar

Totaal

17.161 — 102.285 236.330

— — 242.880 98.650

— 5.000 40.940 111.854

— — — 271.020

— — — 136.251

17.161 5.000 386.105 854.105

—

3.136

10.478

127.121

73.966

214.701

355.776

344.666

168.272

398.141

210.217

1.477.072

—

1.143

2

—

—

1.145

22.808

293.429

624.502

380.839

21.817

1.343.395

—

22.800

—

—

—

22.800

22.808

317.372

624.504

380.839

21.817

1.367.340

29.555

20.031

27.316

16.776

8.703

102.381

Valutarisico Het beleid van de bank is erop gericht om geen posities in te nemen in vreemde valuta. In principe worden de posten kredieten en toevertrouwde middelen op individuele basis op elkaar afgestemd. Onderstaande tabel geeft de positie in vreemde valuta per 31 december 2006.

gbp usd

107

Debet

Credit

Netto

Derivaten

Open positie

397.803 2.083

397.383 151

420 1.932

-/-

— 990

420 942

399.886

397.534

2.352

-/-

990

1.362

Reële waarden Onderstaande tabel geeft inzicht in de reële waarde van de financiële instrumenten per 31 december 2006. Voor zover de rente- en kredietverleningsvoorwaarden marktconform zijn, wordt de reële waarde gelijkgesteld aan de nominale waarde. De reële waarde van overheidspapier en rentedragende waardepapieren is de marktwaarde. De reële waarde van de aandelen is de contractueel overeengekomen terugkoopprijs, die gelijk is aan de balanswaarde. De reële waarde van de overige posten wordt gelijkgesteld aan de balanswaarde. De reële waarde van de overige activa en passiva bevat tevens de belastinglatentie in verband met het verschil tussen balanswaarde en reële waarde. Het nog niet afgeschreven agio en disagio van de rentedragende waardepapieren is opgenomen in de balanswaarde van de rentedragende waardepapieren. De vergelijkende cijfers van 2005 zijn aangepast.

Activa Kasmiddelen Overheidspapier Bankiers Kredieten Rentedragende waardepapieren Aandelen Deelnemingen Overig

Passiva Bankiers Toevertrouwde middelen Overig Eigen vermogen Herwaardering

Derivaten Valutatermijncontracten (verkoop vreemde valuta) Valutatermijncontracten (aankoop vreemde valuta)

108

2006 Balanswaarde

2006 Reële waarde

2005 Balanswaarde

2005 Reële waarde

17.161 5.000 386.105 854.105

17.161 5.000 386.105 854.105

39.997 10.000 272.533 664.888

39.997 9.888 272.533 664.888

214.701 2.302 940 58.169

210.815 2.302 940 59.160

190.748 — — 43.670

191.990 — — 43.670

1.538.483

1.535.588

1.221.836

1.222.966

1.145

1.145

—

—

1.356.216 57.005 124.117 —

1.356.216 57.005 124.117 -/2.895

1.072.128 29.810 119.898 —

1.072.128 30.144 119.898 796

1.538.483

1.535.588

1.221.836

1.222.966

Contractwaarde

Reële waarde

Contractwaarde

Reële waarde

33.295

33.015

24.595

26.514

32.267

32.026

24.569

26.514

65.562

65.041

49.164

53.028

De geschatte reële waarden die worden opgegeven door financiële instellingen, zijn niet één op één vergelijkbaar vanwege de grote verscheidenheid in waarderingsmethoden en de vele schattingen. Het gebrek aan een objectieve waarderingsmethode brengt met zich mee, dat geschatte reële waarden in hoge mate subjectief zijn voor wat betreft de veronderstelde looptijden en de toegepaste interestpercentages. Daarom moeten lezers voorzichtig zijn, als ze de informatie in dit deel van de toelichting willen gebruiken om reële waarden van verschillende financiële instellingen met elkaar te vergelijken.

BATEN

Rentebaten Kredieten Bankiers Overheidspapier en rentedragende waardepapieren Overige beleggingen

2006

2005

38.001 13.054

31.627 10.866

8.482 47

7.632 33

59.584

50.158

Hieronder zijn begrepen opbrengsten voortvloeiend uit het uitlenen van gelden en daarmee samenhangende transacties alsmede hiermee verband houdende provisies, die het karakter hebben van rente. Rentelasten Toevertrouwde middelen Achtergestelde schulden Bankiers Overige beleggingen

Provisiebaten Garantieprovisie Aandelenregisters Doorberekende administratiekosten Betalingsverkeer Kredietverlening Assurantiebemiddeling Vermogensbeheer Managementvergoedingen Researchvergoedingen Kapitaalemissies voor derden Overige provisiebaten

Provisielasten Commissie aan agenten Rentedragende waardepapieren Vermogensbeheer Overige provisielasten

109

28.446 513 40 91

24.195 — 2 15

29.090

24.212

130 2.275 1.447 305 748 424 1.458 8.470 94 14 8

116 1.653 1.207 262 751 410 424 5.157 347 313 2

15.373

10.642

226 — 164 16

186 34 79 15

406

314

Resultaat uit financiële transacties Koersresultaten transacties in vreemde valuta Koersresultaten aandelen handelsportefeuille Transactieresultaten valutatermijncontracten

2006

2005

-/-

43 — 28

49 10 23

-/-

15

82

Overige baten Het betreft vergoedingen voor overige verrichte diensten en boekwinsten uit hoofde van de verkoop van activa.

LASTEN

Personeels- en andere beheerkosten Personeelskosten: - salarissen - pensioenlasten - sociale lasten - uitzendkrachten - diverse personeelskosten

Andere beheerkosten - kantoorkosten - automatiseringskosten - externe administratiekosten - reis- en verblijfkosten - advies- en accountantskosten - publiciteitskosten - huisvestingskosten - overige kosten

Doorbelast aan gelieerde partijen


Pensioenlasten Lasten toegezegde-bijdrageregelingen Lasten toegezegd-pensioenregelingen

110

-/-

14.309 1.316 1.747 570 1.680

10.911 1.984 1.444 587 1.113

19.622

16.039

1.899 3.135 366 805 1.241 3.950 1.921 1.876

1.537 2.399 237 507 1.384 2.546 1.274 1.053

15.193

10.937

1.054

—

33.761

26.976

277,3

229,6

775 541

291 1.693

1.316

1.984

De pensioenlasten van toegezegde-bijdrageregelingen zijn gebaseerd op de over het boekjaar verschuldigde premies. De pensioenlasten van toegezegd-pensioenregelingen zijn gebaseerd op de verandering in de toegekende pensioenaanspraken. De totale pensioenlasten zijn gedaald als gevolg van een gedeeltelijke overgang van toegezegdpensioenregeling naar toegezegde-bijdrageregeling in Nederland. De daling van de contante waarde van de verplichtingen die hiervan het gevolg is, is ten gunste van het resultaat gebracht. Specificatie van de pensioenlasten 2006 van toegezegd-pensioenregelingen:

Toename contante waarde toegekende pensioenaanspraken Rentelasten Verwachte opbrengst fondsbeleggingen Overige lasten Aan het boekjaar toegerekende actuariële resultaten Voordelig resultaat als gevolg van wijziging regeling

Doorbelast aan gelieerde partijen

-/-

2006

2005

1.221 425 239 64

1.920 361 196 61

-/-

36

—

-/-

853

—

-/-

654 113 541

-/-

2.146 453 1.693

Belangrijkste actuariële grondslagen van de toegezegd-pensioenregelingen: Rekenrente Prijsinflatie (indexatie franchise) Looninflatie (tevens indexatie actieve posten) Indexatie inactieve posten Beleggingsrendement

4,3% 2,0% 2,5% 2,0% 4,5%

4,0% 2,0% 2,5% 2,0% 4,0%

Pensioenregeling per land De pensioenregeling van Triodos Bank in Nederland is een combinatie van een toegezegd-pensioenregeling en een toegezegde-bijdrageregeling. Voor het gedeelte van het bruto jaarsalaris tot en met eur 43.770 geldt een toegezegd-pensioenregeling; de verplichting aan de deelnemende medewerkers bestaat uit het toekennen van het opgebouwde pensioen. Voor het gedeelte van het bruto jaarsalaris boven eur 43.770 geldt een toegezegde-bijdrageregeling; de verplichting aan de deelnemende medewerkers bestaat uit het voldoen van de verschuldigde premie. In 2006 is in Nederland van een volledige toegezegd-pensioenregeling overgestapt op een gedeeltelijke toegezegd-pensioenregeling. Tevens is het overbruggingspensioen (62 tot 65 jaar) afgeschaft onder gelijktijdige verhoging van de opbouw van het ouderdomspensioen. Aan de pensioenregeling in Nederland nemen ook medewerkers van gelieerde partijen deel. De totale pensioenverplichting en de hieruit voortvloeiende lasten worden opgenomen en toegelicht in de geconsolideerde jaarrekening van Triodos Bank nv. Een deel van de lasten wordt doorbelast aan gelieerde partijen op basis van hun aandeel in de totale salarissen van de deelnemende medewerkers. De pensioenregelingen van Triodos Bank in België, het Verenigd Koninkrijk, Spanje en Duitsland zijn toegezegde-bijdrageregelingen, die zijn ondergebracht bij levensverzekeringsmaatschappijen

111

in die landen. De verplichting aan de deelnemende medewerkers bestaat uit het voldoen van de verschuldigde premie. 2006

2005

358

312

71 80 12

— 105 8

521

425

Bezoldiging directie De bezoldiging van de statutaire directie is als volgt: Salarislasten en onkostenvergoedingen Eenmalige uitkering niet opgenomen atv-dagen voorgaande jaren Pensioenlasten Sociale lasten

De salarislasten en onkostenvergoedingen van de statutaire directie zijn als volgt te specificeren: Dhr P.H. Aeby Dhr P. Blom

160 198

148 164

358

312

Hierboven is de volledige bezoldiging van de statutaire directie weergegeven. De directieleden zijn ook werkzaam voor gelieerde partijen. Een deel van de bezoldiging wordt doorbelast aan gelieerde partijen en komt niet ten laste van Triodos Bank. De vermelde pensioenlasten over 2006 zijn exclusief het aandeel in het voordelig resultaat als gevolg van de wijziging van de pensioenregeling in Nederland. Bezoldiging Raad van Commissarissen De bezoldiging van de Raad van Commissarissen is als volgt (bedragen in eur): 2006 Vergoeding

2006 Commissies

2006 Reistijd

2006 Totaal

2005 Totaal

6.500 6.500 6.500 6.500 6.500 6.500 4.062 — 2.438 10.000

1.500 — — 3.000 — 938 — — 1.500

— — 7.000 — — 7.000 — — — —

8.000 6.500 13.500 9.500 6.500 13.500 5.000 — 2.438 11.500

6.557 5.682 10.043 7.432 3.792 10.043 — 1.891 5.682 9.544

55.500

6.938

14.000

76.438

60.666

Mw J.P. Bahlmann Dhr A.A.M. Bekman Mw M.E. van Boeschoten Dhr W.M. de Brauw Dhr M.M. Frank Dhr J.H.G.G. Lamers Mw M.A. Scheltema Dhr W.E. Scherpenhuijsen Rom Dhr J.J. Vis Dhr H. Voortman

112

De vergoedingen voor commissarissen zijn in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 20 mei 2005 gewijzigd. Tot 1 juni 2005 gelden de volgende vergoedingen: - eur 4.538 per jaar voor een gewoon lid; - eur 6.807 per jaar voor de voorzitter; - eur 340 per dagdeel (met een maximum van 14 dagdelen per jaar) in verband met bestede reistijd voor in het buitenland woonachtige commissarissen. Vanaf 1 juni 2005 gelden de volgende vergoedingen: - eur 6.500 per jaar voor een gewoon lid; - eur 10.000 per jaar voor de voorzitter; - eur 1.500 per commissie per jaar voor commissieleden; - eur 500 per dagdeel (met een maximum van 14 dagdelen per jaar) in verband met bestede reistijd voor in het buitenland woonachtige commissarissen. De heer Frank is commissaris sinds 20 mei 2005. De heer Scherpenhuijsen Rom is per 20 mei 2005 afgetreden als commissaris. Mevrouw Scheltema is commissaris sinds 19 mei 2006. De heer Vis is per 19 mei 2006 afgetreden als commissaris. Mevrouw Bahlmann, de heer De Brauw en mevrouw Scheltema vormen het Audit Committee. De heren De Brauw en Voortman vormen het Nomination and Compensation Committee. Bezoldiging bestuur saat De bezoldiging van de leden van het bestuur van Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank (saat) is als volgt (bedragen in eur):

Dhr J.C. van Apeldoorn Dhr C.P. Martyn Mw C. Maryns-van Autreve Dhr R.S.H. Mees Dhr J.T.M. Nijenhof Dhr L.M. Rutgers van Rozenburg

2006 Vergoeding

2006 Reistijd

2006 Totaal

2005 Totaal

1.937 — 1.938 375 2.875 1.937

— — 1.000 — — —

1.937 — 2.938 375 2.875 1.937

1.000 — 1.000 1.000 583 1.000

9.062

1.000

10.062

4.583

De vergoeding voor bestuursleden is in de Algemene Vergadering van Certificaathouders van 19 mei 2006 gewijzigd. Tot 19 mei 2006 gelden de volgende vergoedingen: - eur 1.000 per jaar, zowel voor een gewoon lid als voor de voorzitter. Vanaf 19 mei 2006 gelden de volgende vergoedingen: - eur 2.500 per jaar voor een gewoon lid; - eur 4.000 per jaar voor de voorzitter; - eur 500 per vergadering (met een maximum van 6 vergaderingen per jaar) in verband met bestede reistijd voor in het buitenland woonachtige bestuursleden. De heer Mees is voorzitter geweest tot 19 mei 2006. De heer Nijenhof is voorzitter sinds 19 mei 2006. De heer Martyn heeft voor de jaren 2006 en 2005 afgezien van een vergoeding.

113

Bezoldigingsbeleid Het salarissysteem van Triodos Bank is gebaseerd op het uitgangspunt dat de inkomsten worden gegenereerd door de inspanning van alle medewerkers gezamenlijk. Het vaststellen van de salarissen gebeurt op basis van: - een systeem van functiewaardering dat rekening houdt met de inhoud en zwaarte van de functie; - een beperking van de verhouding tussen het laagste en het hoogste eindsalaris binnen Triodos Bank. De salarissen van de statutaire directie en de overige directieleden worden bepaald door het Nomination and Compensation Committee van de Raad van Commissarissen. De uitgangspunten van het salarissysteem van Triodos Bank worden in acht genomen, waarbij een zodanig salaris wordt geboden dat voldoende gekwalificeerd management kan worden aangetrokken en behouden. De vergoedingen voor commissarissen en voor bestuursleden van Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank worden door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders vastgesteld. Bij deze vergoedingen wordt geen rekening gehouden met marktconformiteit. Aan directieleden, commissarissen en bestuursleden van Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank zijn geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt. Er is uit principiële overwegingen geen aandelenoptieregeling voor directieleden, commissarissen en bestuursleden van Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank. Afschrijvingen Dit betreft de afschrijving van de immateriële vaste activa en de onroerende zaken en bedrijfsmiddelen, verminderd met het deel dat wordt doorbelast aan gelieerde partijen. Waardeveranderingen van vorderingen Deze post omvat de lasten die samenhangen met de waardeverminderingen van kredieten en andere vorderingen. In 2006 is er sprake van een last van eur 0,3 miljoen (2005: bate van eur 0,5 miljoen).

Belastingen bedrijfsresultaat Te betalen belastingen Latente belastingen Belasting over rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen

-/-

2006

2005

2.096 648

-/-

3.343 780

23

-/-

15

2.721

2.548

De aansluiting tussen wettelijk en effectief belastingpercentage is als volgt: Resultaat voor belastingen Wettelijk belastingpercentage Wettelijk belastingbedrag Afwijking als gevolg van andere tarieven in het buitenland, vrijstellingen en niet-aftrekbare bedragen Aanpassing belastinglatenties als gevolg van gewijzigde belastingtarieven Effectief belastingbedrag

Effectief belastingpercentage

114

-/-

8.860 29,6%

7.850 31,5%

2.623

2.473

15

-/-

21

113

96

2.721

2.548

30,7%

32,5%

Fiscale eenheid Triodos Bank vormt als moedermaatschappij een fiscale eenheid voor de omzetbelasting en de vennootschapsbelasting met Triodos Assurantiën, Triodos Fonds Management, Triodos Investment Management, Kantoor Buitenzorg en Kantoor Nieuweroord als dochtermaatschappijen. Tot 1 januari 2007 behoort ook Triodos Custody tot de fiscale eenheid. Voor de wijze van verrekening van belastingen tussen Triodos Bank en de dochtermaatschappijen wordt gehandeld, alsof de rechtspersonen zelfstandig belastingplichtig zijn. De rechtspersonen zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschulden van de tot de fiscale eenheid behorende maatschappijen.

GELIEERDE PARTIJEN

Triodos Bank heeft banden met de volgende rechtspersonen: 1 Triodos Bank heeft kosten doorbelast aan dochtermaatschappijen van voorheen Triodos Holding en overige gelieerde partijen voor een bedrag van eur 1,3 miljoen. 2 Triodos Ventures, gelieerde fondsen en overige gelieerde partijen houden tegoeden aan bij Triodos Bank tegen marktconforme tarieven. 3 Triodos Bank heeft kredieten verstrekt aan gelieerde fondsen tegen marktconforme tarieven. 4 Triodos Bank heeft zich garant gesteld voor Triodos Groenfonds in het kader van gezamenlijke kredieten tegen marktconforme tarieven. 5 Triodos Fonds Management en Triodos Investment Management voeren beheeractiviteiten uit voor beleggingsfondsen en ontvangen daarvoor een marktconforme managementvergoeding. 6 Triodos Custody voert bewaaractiviteiten uit voor een beleggingsfonds en ontvangt daarvoor een marktconforme vergoeding. 7 Triodos Bank heeft distributie-overeenkomsten gesloten met beleggingsfondsen en ontvangen daarvoor een marktconforme provisie aandelenregister. 8 Triodos Bank heeft kredieten gekocht van Triodos Groenfonds tegen marktconforme condities. 9 Triodos Bank heeft Triodos International Fund Management en Triodos Investment Management overgenomen van Triodos Holding tegen de reële waarde.

115

Vennootschappelijke balans per 31 december 2006 voor winstverdeling (in duizenden eur )

ACTIVA

PASSIVA

31.12.2006

31.12.2005

17.161 5.000 381.039 854.105 203.336 2.002 20.310 6.790 3.546 16.579 33.043

39.997 10.000 272.354 664.888 178.090 — 8.147 6.124 2.595 11.462 31.754

Totaal activa

1.542.911

1.225.411

Bankiers Toevertrouwde middelen Overige schulden Overlopende passiva Voorzieningen

1.145 1.364.165 4.787 20.942 4.955

— 1.076.766 3.218 20.328 5.201

1.395.994

1.105.513

Achtergestelde schulden

22.800

—

Kapitaal Agio Herwaarderingsreserve Wettelijke reserve Overige reserve Onverdeelde winst

91.054 11.473 266 6.390 8.795 6.139

89.663 12.784 268 5.615 6.266 5.302

Eigen vermogen

124.117

119.898

Totaal passiva

1.542.911

1.225.411

55.013 165.312

41.641 143.145

220.325

184.786

Kasmiddelen Overheidspapier Bankiers Kredieten Rentedragende waardepapieren Aandelen Deelnemingen Immateriële vaste activa Onroerende zaken en bedrijfsmiddelen Overige activa Overlopende activa

Voorwaardelijke schulden Onherroepelijke faciliteiten

116

Vennootschappelijke winsten verliesrekening over 2006 (in duizenden eur ) 2006

2005

Resultaat deelnemingen na belastingen Overig resultaat na belastingen

1.357 4.782

1.247 4.055

Nettowinst

6.139

5.302

117

Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening (bedragen in duizenden eur )

ALGEMEEN

De grondslagen voor waardering en resultaatbepaling zijn gelijk aan de grondslagen van de geconsolideerde jaarrekening. Conform artikel 2:402 van het Burgerlijk Wetboek bevat de vennootschappelijke winsten verliesrekening uitsluitend een specificatie van het nettoresultaat in resultaat uit deelnemingen en overig resultaat. Voor niet in de toelichting opgenomen posten wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening.

ACTIVA

Bankiers Direct opeisbare tegoeden bij banken Deposito’s bij banken

2006

2005

16.430 364.609

29.887 242.467

381.039

272.354

De direct opeisbare tegoeden staan ter vrije beschikking. Aandelen Triodos Cultuurfonds

2.002

—

2.032 30

— —

2.002

—

19.155 1.155

8.021 126

20.310

8.147

Het verloop van de aandelen is als volgt: Aanschaf Verkopen Balanswaarde per 31 december

Deelnemingen Deelnemingen in groepsmaatschappijen Andere deelnemingen

-/-

Dit betreft verworven kapitaalbelangen welke duurzaam voor de bedrijfsuitoefening worden aangehouden. Het overzicht van kapitaalbelangen conform artikel 2:379 van het Burgerlijk Wetboek is opgenomen in de grondslagen voor consolidatie in de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening. Op 2 oktober 2006 heeft Triodos Bank 100% van de aandelen van Triodos International Fund Management en Triodos Investment Management bv overgenomen van Triodos Holding voor een bedrag van eur 4,7 miljoen. 118

In het kader van de overname zijn de activa en passiva van Triodos International Fund Management en Triodos Investment Management op reële waarde gewaardeerd. Vanaf het moment van overname zijn de waarderingsgrondslagen van Triodos Bank van toepassing. Als investering is de reële waarde van de deelneming verantwoord. De deelnemingen worden vanaf het moment van overname gewaardeerd op netto vermogenswaarde met inachtneming van de reële waarde. Na overname zijn de deelnemingen Triodos International Fund Management en Triodos Investment Management gefuseerd en verder gegaan onder de naam Triodos Investment Management. Op 25 augustus 2006 heeft Triodos Bank 5% van de aandelen verworven van New Resource Bank in San Francisco. Het betreft een deelneming waarop geen invloed van betekenis wordt uitgeoefend. In 2006 is Triodos Global Custody opgericht. In 2006 zijn de deelnemingen in Triodos Finanz GmbH en Triodos MeesPierson Sustainable Investment Management uitgebreid door middel van een storting van agio op aandelen. 2006

2005

8.147 5.630 150 5.050 1.357 24

1.925 — 4.975 — 1.247 —

20.310

8.147

456 6.334

515 5.609

6.790

6.124

Het verloop van deze post is als volgt: Balanswaarde per 1 januari Verwervingen Oprichtingen Uitbreidingen Resultaat deelnemingen Koersresultaten vreemde valuta

-/-


Immateriële vaste activa Betaalde goodwill Ontwikkelingskosten informatiesystemen

De betaalde goodwill betreft de goodwill die Triodos Bank in 2004 en 2005 aan Triodos Investments España heeft betaald voor de afkoop van het winstrecht van het filiaal Spanje. De ontwikkelingskosten informatiesystemen betreffen de ontwikkelingskosten van het nieuwe banksysteem. Het verloop van de betaalde goodwill is als volgt: Aanschafwaarde per 1 januari Cumulatieve afschrijvingen per 1 januari Balanswaarde per 1 januari Aanschaf Afschrijvingen Balanswaarde per 31 december

119

-/-

588 73

-/-

515 — 59 456

-/-

288 14

-/-

274 300 59 515

2006

2005

Het verloop van de ontwikkelingskosten informatiesystemen is als volgt: Aanschafwaarde per 1 januari Cumulatieve afschrijvingen per 1 januari Balanswaarde per 1 januari Aanschaf Afschrijvingen

-/-

6.754 1.145

-/-

5.609 1.488 763

-/-

5.565 612

-/-

4.953 1.189 533


6.334

5.609

Onroerende zaken en bedrijfsmiddelen Bedrijfsmiddelen

3.546

2.595

Het verloop van de bedrijfsmiddelen is als volgt: Aanschafwaarde per 1 januari Cumulatieve afschrijvingen per 1 januari Balanswaarde per 1 januari Aanschaf Verkoop Afschrijvingen Koersverschillen Balanswaarde per 31 december

-/-

-/-/-

5.983 3.388 2.595 2.644 4 1.697 8 3.546

-/-

-/-/-

6.153 3.402 2.751 1.799 595 1.378 18 2.595

De verkoop in 2005 betreft de overdracht van installaties aan dochtermaatschappij Kantoor Buitenzorg.

PASSIVA

Toevertrouwde middelen Spaargelden Overige toevertrouwde middelen

1.036.751 327.414

876.769 199.997

1.364.165

1.076.766

Onder de overige toevertrouwde middelen is eur 7,9 miljoen (2005: eur 4,6 miljoen) begrepen aan tegoeden van geconsolideerde deelnemingen. Kapitaal Het maatschappelijk kapitaal bedraagt eur 375 miljoen en is verdeeld in 7,5 miljoen aandelen met een nominale waarde van eur 50. Aan het einde van het jaar waren 1.821.083 aandelen (2005: 1.793.259 aandelen) van elk eur 50 geplaatst bij en volgestort door Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank. Op dezelfde datum had Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank eveneens 1.821.083 certificaten (2005: 1.793.259 certificaten) van elk eur 50 uitgegeven.

120

2006

2005

Balanswaarde per 1 januari Uitbreiding aandelenkapitaal Stockdividend

89.663 59 1.332

76.364 12.320 979


91.054

89.663

Aantal aandelen per 1 januari Uitbreiding aandelenkapitaal Stockdividend

1.793.259 1.192 26.632

1.527.281 246.407 19.571

Aantal aandelen per 31 december

1.821.083

1.793.259

Het verloop van het kapitaal is als volgt:

Het verloop van het aantal aandelen is als volgt:

Agio Onder deze post is opgenomen het agio, gevormd uit stortingen van het kapitaal boven nominaal, onder aftrek van kapitaalbelasting. Het volledige saldo agio is fiscaal als zodanig erkend. Het verloop van het agio is als volgt: Balanswaarde per 1 januari Uitbreiding aandelenkapitaal Stockdividend Kapitaalbelasting

-/-

12.784 21 1.332 —

-/-/-

11.473


10.034 3.788 979 59 12.784

Herwaarderingsreserve De herwaarderingsreserve betreft de niet gerealiseerde waardeveranderingen ten opzichte van de verkrijgingsprijs van de onroerende zaken in eigen gebruik. Deze waardeveranderingen zijn na de overdracht van terreinen en gebouwen aan dochtermaatschappij Kantoor Buitenzorg begrepen in de balanspost deelnemingen. Het verloop van de herwaarderingsreserve is als volgt: Balanswaarde per 1 januari Belastinglatentie herwaardering gebouwen in eigen gebruik Gerealiseerde herwaardering gebouwen in eigen gebruik Balanswaarde per 31 december

121

268 -/-

5

267 -/-

1

3

2

266

268

Wettelijke reserve Ontwikkelingskosten Omrekeningsverschillen

2006

2005

6.334 56

5.609 6

6.390

5.615

Het verloop van de wettelijke reserve ontwikkelingskosten is als volgt: Balanswaarde per 1 januari Overboeking van overige reserve

5.609 725

4.953 656


6.334

5.609

Het verloop van de wettelijke reserve omrekeningsverschillen is als volgt: 6

—

73

6

23

—

56

6

Balanswaarde per 31 december vorig boekjaar Stelselwijziging personele beloningen

6.266 —

7.056 2.667

Balanswaarde per 1 januari Winstverdeling vorig boekjaar, toevoeging aan de overige reserve Dividend niet in contanten uitgekeerd Overboeking naar wettelijke reserve ontwikkelingskosten Gerealiseerde herwaardering gebouwen in eigen gebruik Inkoop eigen certificaten van aandelen Vervallen dividend

6.266

4.389

2.350 1.758

1.328 1.292

Balanswaarde per 1 januari Koersresultaten bedrijfsuitoefening in het buitenland Vennootschapsbelasting over koersresultaten

-/-


Overige reserve Het verloop van de overige reserve is als volgt:


-/-

-/-

725

-/-

656

-/-/-

3 855 4

-/-/-

3 84 —

8.795

6.266

Ultimo 2006 zijn door Triodos Bank 13.971 eigen certificaten van aandelen ingekocht (2005: 1.290).

122

2006

2005

5.302

3.626

Onverdeelde winst Het verloop van de onverdeelde winst is als volgt: Balanswaarde per 1 januari Winstverdeling vorig boekjaar, toevoeging aan de overige reserve Winstverdeling vorig boekjaar, dividend

-/-/-

2.350 2.952

1.328 2.298

Resultaat boekjaar

— 6.139

— 5.302


6.139

5.302

Zeist, 26 februari 2007 Raad van Commissarissen Mw J.P. Bahlmann Dhr A.A.M. Bekman Mw M.E. van Boeschoten Dhr W.M. de Brauw Dhr M.M. Frank Dhr J.H.G.G. Lamers Mw M.A. Scheltema Dhr H. Voortman, voorzitter

123

-/-/-

Directie Dhr P.H. Aeby Dhr P. Blom, voorzitter

Overige gegevens WINSTVERDELING

De winstverdeling is volgens de statuten als volgt geregeld: ‘Van de winst, zoals deze blijkt uit de vastgestelde winsten verliesrekening, zal door de directie een gedeelte worden aangewend tot het vormen of aanvullen van reserves, voorzover dit wenselijk wordt geacht. De resterende winst wordt, tenzij de Algemene Vergadering anders beslist, aan de aandeelhouders uitgekeerd.’ Alle certificaten van aandelen uitgegeven tot en met 2 mei 2007 zijn gerechtigd tot het slotdividend over het boekjaar 2006. De voorgestelde winstverdeling is op basis van het aantal uitgegeven certificaten van aandelen per 31 december 2006, verminderd met het aantal door Triodos Bank ingekochte certificaten. Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders zal het definitieve voorstel voorgelegd worden. De voorgestelde winstverdeling (in duizenden eur) is als volgt: Nettowinst Toevoeging aan de overige reserve

-/-

6.139 2.886

Dividend (eur 1,80 per certificaat van aandeel) Voorgenomen uitkering interimdividend

-/-

3.253 3.253

Slotdividend

—

NEVENVESTIGINGEN

Naast de hoofdvestiging in Nederland heeft Triodos Bank nevenvestigingen in België, het Verenigd Koninkrijk en Spanje.

124

Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Triodos Bank nv ACCOUNTANTSVERKLARING

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag op bladzijde 88 tot en met 123 opgenomen jaarrekening 2006 van Triodos Bank nv te Zeist bestaande uit de geconsolideerde en vennootschappelijke balans per 31 december 2006 en de geconsolideerde en vennootschappelijke winsten verliesrekening over 2006 met de toelichting gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 bw. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materiaal belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controleinformatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de vennootschap. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de entiteit heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Triodos Bank nv per 31 december 2006 en van het resultaat over 2006 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 bw.

125

Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e bw melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 bw.

Utrecht, 26 februari 2007 kpmg accountants nv D. Korf ra

126

Bericht van het Bestuur van Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank (hierna kortweg Administratiekantoor) heeft alle aandelen van Triodos Bank nv in beheer en geeft certificaten van aandelen uit aan particulieren en instellingen die in het kapitaal van de bank willen participeren. De certificaten van aandelen zijn niet-royeerbare certificaten op naam. Voor deze structuur is gekozen om de bijzondere identiteit en missie van Triodos Bank te kunnen beschermen. Het stemrecht op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders Triodos Bank wordt uitgeoefend door het bestuur van het Administratiekantoor. Het bestuur laat zich daarbij leiden door de ideële doelstelling van de bank, zoals die in de statuten is vastgelegd en omschreven wordt in de mission statement. Het bestuur van het Administratiekantoor is onafhankelijk en leden van de directie en de Raad van Commissarissen kunnen dan ook geen lid zijn van het bestuur van het Administratiekantoor. Bovendien geschiedt de benoeming van bestuursleden door de Vergadering van Certificaathouders die tenminste één keer per jaar wordt gehouden en waar het bestuur verslag doet van haar werkzaamheden. In 2006 is het bestuur drie keer in vergadering bijeen geweest en heeft daarnaast deelgenomen aan gesprekken over de maatschappelijke rol van de bank, samen met leden van de Raad van Commissarissen en van het senior management van de bank. In de vergaderingen van het bestuur, waarbij ook de statutaire directie aanwezig is, wordt niet zozeer gesproken over de bedrijfseconomische gang van zaken op zichzelf, maar meer over de wijze waarop de bank op een bedrijfseconomisch verantwoorde wijze gestalte geeft aan haar ideële opdracht: het bevorderen van bewust omgaan met geld als middel om maatschappelijke vernieuwing te realiseren. Om zicht te krijgen op de invulling die de bank daaraan geeft, vindt niet alleen overleg met de directie plaats, maar bezoeken de leden van het bestuur ook de klantendagen van de vestigingen in de verschillende landen. Zo hebben leden van het bestuur in 2006 de klantendagen in Birmingham, Rotterdam en Brussel bezocht. Het bestuur ziet met grote tevredenheid toe hoe gevarieerd en consequent de bank zich ook in het verslagjaar van haar opdracht heeft gekweten. Voor 2007, maar ook voor de jaren daarna, ziet het bestuur een belangrijke uitdaging in het doen groeien van het eigen vermogen van de bank. Naar het inzicht van het bestuur moet dit hand in hand gaan met het verstevigen van het draagvlak van certificaathouders. Dat laatste is alleen mogelijk als de certificaathouders zich bij de bank betrokken (blijven) voelen en daaraan uiting kunnen geven. Samen met de directie is het bestuur op zoek naar adequate vormen voor deze dialoog. In 2007 zullen de heer L.M. Rutgers van Rozenburg en de heer J.C. van Apeldoorn eventueel aftreden. Beiden stellen zich herkiesbaar. Graag ondersteunt het bestuur deze herbenoemingen. De ervaring en de inzet voor het verbreden en verdiepen van de idealen van de bank van hen beiden zien wij als van groot belang voor de bank en haar verdere ontwikkeling.

127

Daarnaast wordt voor een eerste benoeming voorgedragen de heer L. Espiga. De heer Espiga is afkomstig uit en woonachtig in Spanje en goed bekend met de vestiging van de bank in dat land. Met zijn ruime ervaring in het bedrijfsleven en zijn betrokkenheid bij de doelstellingen van de bank, zien wij in hem een ideale kandidaat om het bestuur te verbreden. Zijn kandidatuur is ook een uiting van het streven van het bestuur een goed inzicht te verkrijgen en te houden in het functioneren van de bank in de diverse landen van vestiging.

Zeist, 26 februari 2007 Namens het bestuur, Jan Nijenhof, voorzitter

128

Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank Overzicht van de in beheer genomen aandelen en uitgegeven certificaten Triodos Bank nv per 31 december 2006 (in duizenden eur ). 31.12.2006

31.12.2005

In beheer genomen aandelen Triodos Bank nv à eur 50 nominaal

91.054

89.663

Uitgegeven certificaten van aandelen Triodos Bank nv à eur 50 nominaal

91.054

89.663

Zeist, 26 februari 2007 Bestuur Dhr J.C. van Apeldoorn Dhr C.P. Martyn Mw C. Maryns-van Autreve Dhr J.T.M. Nijenhof, voorzitter Dhr L.M. Rutgers van Rozenburg

ACCOUNTANTSVERKLARING

Opdracht Wij hebben het bovenstaande overzicht per 31 december 2006 van de door Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank, Zeist, in beheer genomen aandelen en uitgegeven certificaten Triodos Bank nv gecontroleerd. Dit overzicht is opgesteld onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de stichting. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake dit overzicht te verstrekken. Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten en vormt naar onze mening een deugdelijke grondslag voor ons oordeel. Oordeel Wij zijn van oordeel dat dit overzicht een juiste weergave is van de in beheer genomen aandelen en uitgegeven certificaten Triodos Bank nv per 31 december 2006.

Utrecht, 26 februari 2007 kpmg accountants nv D. Korf ra

129

Personalia RAAD VAN COMMISSARISSEN

Mevrouw J.P. Bahlmann ( 1950 ) Hoogleraar bedrijfseconomie Universiteit van Utrecht. Commissaris Commissariaat voor de Media, lid Raad van Commissarissen Nedap nv, bestuurslid Managementcentrum vno-ncw De Baak, bestuurslid sioo, bestuurslid prinses Beatrixfonds, lid Raad van Toezicht Canisius Wilhelmina Ziekenhuis Nijmegen. Voor het eerst benoemd in 2004. Huidige benoemingstermijn eindigt in 2008. Nationaliteit: Nederlandse. Aantal certificaten Triodos Bank: 0 De heer A.A.M. Bekman ( 1947 ) Directeur imo, Instituut voor Mens en Organisatie Ontwikkeling. Lector Mens en Organisatie Christelijke Hogeschool Nederland, Leeuwarden, General Director Innotiimi, Finland, President Associatie Motiva, Rome, Italië. Voor het eerst benoemd in 1992. Huidige benoemingstermijn eindigt in 2008. Nationaliteit: Nederlandse. Aantal certificaten Triodos Bank: 5 Mevrouw M.E. van Boeschoten ( 1946 ) Directeur Phoenix Consultancy. Voor het eerst benoemd in 2001. Huidige benoemingstermijn eindigt in 2009. Nationaliteit: Britse. Aantal certificaten Triodos Bank: 1 De heer W.M. de Brauw ( 1948 ) Secretaris Algemene Rekenkamer. Voor het eerst benoemd in 1995. Huidige benoemingstermijn eindigt in 2007. Nationaliteit: Nederlandse. Aantal certificaten Triodos Bank: 0 De heer M.M. Frank ( 1947 ) Zelfstandig bestuursadviseur en leiderschapscoach. Lid Raad van Toezicht Centrum Maliebaan (Stichting Verslavingszorg Utrecht). Voor het eerste benoemd in 2005. Huidige benoemingstermijn eindigt in 2009. Nationaliteit: Nederlandse. Aantal certificaten Triodos Bank: 0 De heer J. Lamers ( 1948 ) Voormalig Afgevaardigde-Bestuurder Uitgeversbedrijf Tijd. Voorzitter CultuurNet Vlaanderen, Voorzitter en gedelegeerd bestuurder Wereldmediahuis, Voorzitter Huize Sterrewijzer. Voor het eerst benoemd in 2002. Huidige benoemingstermijn eindigt in 2010. Nationaliteit: Belgische. Aantal certificaten Triodos Bank: 0

130

Mevrouw M.A. Scheltema ( 1954) Financieel Directeur Shell Nederland bv. Vice-voorzitter Curatorium Post Doctorale Controllersopleiding, Vrije Universiteit Amsterdam, lid Raad van Commissarissen en voorzitter Audit Commissie GasTerra bv. Voor het eerst benoemd in 2006. Huidige benoemingstermijn eindigt in 2010. Nationaliteit: Nederlandse. Aantal certificaten Triodos Bank: 0 De heer H. Voortman, voorzitter ( 1944 ) Voormalig Algemeen Directeur Wereld Natuur Fonds Nederland, voormalig vennootschappelijk directeur MeesPierson. Voorzitter Raad van Toezicht Ark Natuurontwikkeling, Bestuurslid Pan Parks, Bestuurslid wwf Rusland, bestuuurslid Blijdorp Thandiza Fonds. Voor het eerst benoemd in 2001. Huidige benoemingstermijn eindigt in 2009. Nationaliteit: Nederlandse. Aantal certificaten Triodos Bank: 0 Audit Committee Mevrouw Scheltema, mevrouw Bahlmann en de heer De Brauw vormen het Audit Committee. Nomination and Compensation Committee De heren De Brauw en Voortman vormen het Nomination and Compensation Committee.

BESTUUR STICHTING ADMINISTRATIEKANTOOR

De heer J.C. van Apeldoorn ( 1946 ) Advocaat te Amsterdam en raadsheer-plaatsvervanger bij het gerechtshof te ’s-Gravenhage. Lid Raad van Toezicht Stichting Triodos Holding. Voor het eerst benoemd in 2001. Huidige benoemingstermijn eindigt in 2007. Nationaliteit: Nederlandse. Aantal certificaten Triodos Bank: 0 Mevrouw C. Maryns-van Autreve ( 1948 ) Bestuurder vzw Mercurius, bestuurder Weleda nv (België), bestuurder bd-tuinbouwbedrijf cv De Wassende Maan in Deinze (België), lid Raad van Commissarissen Weleda nv (Nederland). Voor het eerst benoemd in 1995. Huidige benoemingstermijn eindigt in 2009. Nationaliteit: Belgische. Aantal certificaten Triodos Bank: 94 De heer C.P. Martyn (1948 ) General Counsel en Company Secretary van de vestiging in Londen van Sumitomo Mitsui Banking Corporation. Voor het eerst benoemd in 2003. Huidige benoemingstermijn eindigt in 2009. Nationaliteit: Britse. Aantal certificaten: 0

131

De heer J.T.M. Nijenhof ( 1945 ) Coördinerend vice-president bij de rechtbank Haarlem. Lid van het College van beroep voor het Hoger Onderwijs, Docent aan de beroepsopleiding van de Nederlandse Orde van Advocaten, Lid Raad van Toezicht Stichting Triodos Holding. Voor het eerst benoemd in 2005. Huidige benoemingstermijn eindigt in 2008. Nationaliteit: Nederlandse. Aantal certificaten Triodos Bank: 0 De heer L.M. Rutgers van Rozenburg ( 1947 ) Directeur Human Engineering bv, bureau voor interim management. Voorzitter bestuur Stichting PassieProjecten, Bestuurslid Antroposofische Vereniging Nederland, Lid Raad van Toezicht Ita Wegman Stichting, Lid Raad van Toezicht Stichting Triodos Holding. Voor het eerst benoemd in 1998. Huidige benoemingstermijn eindigt in 2007. Nationaliteit: Nederlandse. Aantal certificaten Triodos Bank: 338

132

Corporate governance ORGANISATIE EN GOVERNANCE STRUCTUUR

Triodos Bank is een Europese bank met vestigingen in Nederland (Zeist), België (Brussel), het Verenigd Koninkrijk (Bristol) en Spanje (Madrid). In Duitsland (Frankfurt) is alleen een agentschap gevestigd. Het hoofdkantoor is gevestigd in Nederland. Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank Triodos Bank vindt het van groot belang haar missie en identiteit zoveel mogelijk te waarborgen. Om die reden zijn de aandelen van Triodos Bank nv ondergebracht bij Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank (saat). saat geeft op haar beurt certificaten van aandelen uit aan particulieren en instellingen. Deze certificaten belichamen de economische aspecten van de aandelen van Triodos Bank nv. Daarnaast oefent saat het stemrecht uit op de aandelen Triodos Bank nv. In haar stemgedrag laat het bestuur van saat zich leiden door de ideële doelstelling en de missie van de bank, het belang van de certificaathouders en het belang van de bank als onderneming. De certificaten Triodos Bank zijn niet ter beurze genoteerd. Triodos Bank onderhoudt zelf een interne markt ten behoeve van haar certificaathouders. Certificaathouders Certificaathouders hebben stemrecht in de Vergadering van Certificaathouders tot een maximum van 1.000 stemmen. De Vergadering van Certificaathouders benoemt de leden van het bestuur van saat, op voordracht van het bestuur van saat. Voor deze voordracht is de goedkeuring van de directie van Triodos Bank vereist. Een certificaathouder kan ten hoogste 7,5% van alle uitstaande certificaten in bezit hebben. Raad van Commissarissen Triodos Bank heeft een Raad van Commissarissen. Leden van de Raad van Commissarissen worden benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, op voordracht van de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen houdt toezicht op de bedrijfsvoering van de bank, staat de directie van de bank met raad en daad terzijde en handelt daarbij in het belang van de bank als onderneming. Directie van Triodos Bank Triodos Bank wordt geleid door de statutaire directie. De statutaire directie wordt benoemd door de Raad van Commissarissen. Stichting Triodos Holding Stichting Triodos Holding is niet juridisch, maar wel organisatorisch verbonden met Triodos Bank nv. Stichting Triodos Holding is honderd procent aandeelhouder van Triodos Ventures bv, een investeringsfonds voor risicodragende en strategisch belangrijke nieuwe activiteiten die nauw samenhangen met de missie en activiteiten van Triodos Bank. Het bestuur van Stichting Triodos Holding en de directie van Triodos Ventures bestaan uit de leden van de statutaire directie van Triodos Bank. Stichting Triodos Holding kent een Raad van Toezicht die op voordracht van het bestuur van Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank wordt benoemd en waaraan het bestuur bepaalde, statutair vastgelegde besluiten ter goedkeuring dient voor te leggen. Stichting Triodos Foundation Stichting Triodos Foundation is een zusterinstelling van Triodos Bank nv, die niet

133

juridisch, maar wel organisatorisch is verbonden met de bank. Het bestuur van Stichting Triodos Foundation bestaat op dit moment uit werknemers van Triodos Bank. De stichting verricht werkzaamheden die samenhangen met het verkrijgen van initiatieven die bijdragen aan de ideële doelstellingen van Triodos Bank. In België, het Verenigd Koninkrijk en Spanje bestaan vergelijkbare stichtingen.

BUSINESS PRINCIPLES EN DE NEDERLANDSE CORPORATE GOVERNANCE CODE

Triodos Bank voert haar missie uit aan de hand van haar business principles. Deze business principles zijn tot stand gekomen in overleg met de Raad van Commissarissen en het bestuur van saat. De Nederlandse corporate governance code is niet direct van toepassing op Triodos Bank nv aangezien de certificaten van Triodos Bank niet op enige gereglementeerde markt zijn genoteerd. Triodos onderschrijft de beginselen van de corporate governance code en voldoet daar in algemene zin aan. Op een aantal specifieke punten wijkt zij daar bewust van af. De belangrijkste afwijking betreft het stemrecht op de aandelen. Om de missie en doelstellingen van Triodos Bank zoveel mogelijk te waarborgen hebben certificaathouders niet de mogelijkheid het stemrecht op de onderliggende aandelen uit te oefenen, maar is dat ondergebracht bij Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank (saat). Voorts is een aantal bepalingen van de corporate governance code niet op Triodos Bank van toepassing, omdat Triodos Bank geen aandelen- of optieregelingen kent. De business principles van Triodos Bank zijn gepubliceerd op www.triodos.com.

TOEZICHT

Triodos Bank staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten en van de toezichthoudende autoriteiten in België, het Verenigd Koninkrijk en Spanje voor wat betreft de lokale aspecten.

134

STRUCTUUR TRIODOS GROEP PER 1 JANUARI 2007

Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank

Triodos Bank nv

Vestigingen

Nederland

Triodos Assurantiën bv

Verenigd Koninkrijk

Triodos Renewable Energy Fund Plc.

België

Triodos Values Fund (Bevek)

Investment Banking

Triodos Fonds Management bv

Private Banking

Triodos Investment Management bv

Triodos Groenfonds nv

Stichting Triodos Doen

Triodos Meerwaardefonds nv

Stichting Hivos Triodos

Triodos Vastgoedfonds nv

Triodos Renewable Energy for Development Fund

Triodos Cultuurfonds nv

Triodos Ventures bv

Triodos Values Pioneer Fund sicav

Triodos Venture Capital Fund bv

Spanje

Triodos Fair Share Fund

Duitsland Triodos Finanz GmbH

Triodos Innovation Fund bv

Triodos Renewables Europe Fund sicav

100% (tenzij anders vermeld) onderdeel van Triodos Bank nv. Zelfstandige (beleggings)fondsen die door Triodos Bank nv (direct of via dochtermaatschappijen) worden beheerd.

135

Triodos Private Banking

50% Triodos MeesPierson Sustainable Investment Management bv

Triodos Bank, een historisch overzicht

136

1968

Een studiegroep, bestaande uit Adriaan Deking Dura (econoom), Dieter Brüll (hoogleraar fiscaal recht), Lex Bos (organisatieadviseur) en Rudolf Mees (bankier), wil een meer bewuste omgang met geld bevorderen.

1971

Stichting Triodos Fonds wordt opgericht om te bemiddelen bij schenkingen en leningen ten behoeve van vernieuwende initiatieven en bedrijven.

1973

Oprichting Triodos Borgstellingfonds om garanties te kunnen verstrekken ten behoeve van vernieuwende ondernemingen en instellingen voor het verkrijgen van een bankfinanciering.

1980

Triodos Bank nv wordt opgericht met een startkapitaal van eur 540.000 en een licentie van De Nederlandsche Bank. De bank start met haar activiteiten in Nederland.

1983

Triodos Assurantiën wordt opgericht en ontwikkelt samen met een ziektekostenverzekeraar de Medios Polis, één van de eerste polissen die ook alternatieve geneeswijzen dekt.

1986

Het jaar van de ramp met de kernreactor in Tjernobyl. Triodos Ventures wordt opgericht om de ontwikkeling van windenergieprojecten ter hand te nemen. Twee jaar later worden de eerste windparken gebouwd.

1990

Biogrond Beleggingsfonds, het eerste groenfonds van Nederland, wordt door Triodos Bank gelanceerd en krijgt een notering aan de Effectenbeurs in Amsterdam. Samen met verzekeringsmaatschappij Delta Lloyd brengt Triodos Bank de Meerwaarde Polis op de markt, de eerste levens- en pensioenverzekering in Nederland die bij de beleggingen rekening houdt met sociale- en milieucriteria.

1993

Triodos Bank opent een vestiging in België. Triodos Windfonds, een beleggingsfonds voor particulieren, wordt in Nederland opgericht.

1994

Triodos Bank start Noord-Zuid investeringsfondsen in samenwerking met StichtingDoen/Nationale Postcode Loterij en Stichting Hivos (Humanistisch Instituut voor Ontwikkelingssamenwerking) in Nederland. In België wordt samen met de Vereniging Zonder Winstoogmerk (vzw) 11.11.11. en andere ngo’s de Coöperatieve Vennootschap Alterfin opgericht. Deze fondsen richten zich op de financiering van microkrediet in ontwikkelingslanden en eerlijke handel (fair trade).

1995

Triodos Bank opent een vestiging in het Verenigd Koninkrijk en lanceert Triodos Renewable Energy Fund. In Nederland zet Triodos Bank zich in voor de totstandkoming van de later zo succesvolle fiscale groenregeling. In dat kader wordt Het Groene Beleggingsfonds opgericht.

1996

In het Verenigd Koninkrijk wordt Triodos Match opgericht. Deze dienstverlening maakt het particuliere investeerders mogelijk rechtstreeks te participeren in bedrijven die door Triodos worden geselecteerd.

1997

Triodos Meerwaardefonds wordt gelanceerd en aan de Effectenbeurs in Amsterdam genoteerd.

1998

De drie groenfondsen van Triodos Bank worden samengevoegd tot Triodos Groenfonds. Solar Investment Fund start met de financiering van zonne-energieprojecten in ontwikkelingslanden. Triodos Research wordt opgericht en door banken en pensioenfondsen gevraagd om onderzoek te doen naar het sociale en milieubeleid van beursgenoteerde ondernemingen.

2000

Triodos Bank is mede-oprichter van de Solar Development Group. Alle vestigingen van de bank voldoen aan de iso 14001-norm voor milieubeheer. In Nederland creëert Triodos Meerwaardefonds de mogelijkheid voor beleggers om te kiezen voor een Aandelenfonds, een Obligatiefonds of een Mixfonds.

2001

Triodos Venture Capital Fund wordt opgericht. In België wordt Triodos Values Fund opgericht met als eerste compartiment een internationaal Aandelenfonds. Triodos Climate Clearing House, een administratie- en verrekenkantoor voor CO 2 -credits, doet haar eerste transacties.

2002

In Nederland wordt Triodos Fair Share Fund opgericht. Het fonds biedt particulieren en instellingen de mogelijkheid om te beleggen in microfinancieringsinstellingen in ontwikkelingslanden. In België lanceert Triodos Values Fund een Europees Obligatiefonds. Samen met het pensioenfonds pggm en de bank MeesPierson richt Triodos Bank Dutch Sustainability Research (dsr) op. dsr richt zich op het verzamelen van feiten over het sociale en milieubeleid van ruim 2.000 beursgenoteerde ondernemingen wereldwijd.

2003

In Spanje start Triodos Investments España, als agent van Triodos Bank, de eerste activiteiten op het Iberisch schiereiland.

2004

Triodos Bank opent een vestiging in Spanje. In Nederland lanceert Triodos het eerste vastgoed beleggingsfonds dat uitsluitend in duurzame gebouwen belegt. In Nederland, België en Spanje wordt Triodos Internet Bankieren aan het productenpakket toegevoegd. Triodos Finanz GmbH start als agent van Triodos Bank in Frankfurt am Main de eerste activiteiten in Duistland. In Spanje is Triodos Bank medeoprichter van Analistas Internacionales en Sostenibilidad (ais), een onderzoeksinstelling naar het sociale en milieubeleid van Spaanse beursgenoteerde ondernemingen.

2006

137

De oprichting van het eerste in Luxemburg gevestigde Triodos beleggingsfonds. Dit Triodos Renewables Europe Fund belegt in Europese projecten voor duurzame energie. In Nederland wordt Triodos Cultuurfonds opgericht. Dit beursgenoteerde fonds is het eerste Nederlandse beleggingsfonds dat leningen verstrekt ter bevordering van kunst en cultuur. Beleggers van het fonds ontvangen boven op het jaarlijkse rendement een fiscale stimulans tot 2,5% per jaar.

138

Verificatieverklaring Triodos Bank nv heeft sgs Nederland bv Systems & Services Certification gevraagd materiaal betreffende milieucijfers en sociale cijfers te verifiëren van de activiteiten in Zeist, Brussel, Bristol en Madrid die werden aangewend in het jaarverslag 2006. Daarbij zijn de cijfers geverifieerd met betrekking tot verbruik van papier, water en energie, afvalcijfers, zakelijk verkeer, woon-werkverkeer, berekening van milieubelasting, bepaling van de CO2-balans, aantal medewerkers, percentage vrouwen in leidinggevende posities en verzuim. Verificatie sgs Nederland bv Systems & Services Certification heeft de milieu- en medewerkersadministratie van Triodos Bank nv te Zeist onderzocht. Door middel van steekproeven en interviews met de milieucoördinator en enkele medewerkers, onder andere van de administratie, werd nagegaan hoe het betreffende cijfermateriaal (inclusief registratiemethode en berekeningswijzen) werd verkregen en werd de juistheid ervan geëvalueerd. Oordeel De verificatie bevestigt dat de data in het jaarverslag over 2006 overeenstemmen met de data in het milieuzorgsysteem. Verder is er uit de verificatie geen informatie naar voren gekomen om te veronderstellen dat de in het jaarverslag verstrekte informatie betreffende verbruik van papier, water en energie, afvalcijfers, zakelijk verkeer, woonwerkverkeer, berekening CO 2 -balans, aantal medewerkers, percentage vrouwen in leidinggevende posities en verzuim niet juist is weergegeven.

Spijkenisse, 26 februari 2007 sgs Nederland bv Systems & Services Certification

139

Over dit verslag Het jaarverslag 2006 is een duurzaamheidsverslag en heeft betrekking op de activiteiten van Triodos Bank nv in Nederland, België, het Verenigd Koninkrijk en Spanje. De rapportageperiode is van 1 januari tot en met 31 december 2006. Het vorige duurzaamheidsverslag van Triodos Bank verscheen in februari 2006 en had betrekking op het kalenderjaar 2005. In het verslag over 2006 wordt volgens dezelfde principes en uitgangspunten verslag gedaan als over 2005. Indien andere rekenmethodes zijn gehanteerd, wordt dat in de tekst gemeld. Bij het maken van het duurzaamheidsverslag van Triodos Bank wordt door een werkgroep nauwkeurig bekeken op welke manier de nieuwste richtlijnen voor duurzaamheidsverslaglegging bij kunnen dragen aan de verbeteringen van het verslag. De gegevens in het verslag worden door externe deskundigen geverifieerd. Met betrekking tot de financiële cijfers gebeurt dit op de wettelijk voorgeschreven wijze door kpmg Accountantants nv. Met betrekking tot de milieu- en sociale gegevens is er geen wettelijk kader. De sociale en milieu kernindicatoren zijn door sgs International Certification Services eesv geverifieerd. Voor reacties op of vragen over het verslag 2006 kunt u contact opnemen met Triodos Bank, afdeling Communicatie. De adressen van de vestigingen staan op pagina 142.

TOEPASSING GRI

Triodos Bank heeft bij het opstellen van dit verslag gebruik gemaakt van de richtlijnen opgesteld door het Global Reporting Initiative (gri) zoals die medio 2002 zijn gepubliceerd. In het verslag over 2005 is voor het eerst ook gebruik gemaakt van Financial Services Sector Supplementen Environmental Performance en Social Performance, beide uitgebracht door gri in respectievelijk maart 2005 en november 2002. Door gebruik van deze richtlijnen streeft Triodos Bank naar een hoge mate van vergelijkbaarheid van haar verslag met dat van andere ondernemingen die gri volgen.

GRI OVERZICHT

In het overzicht op pagina 141 is een overzicht van de indicatoren opgenomen en de verwijzingen naar de plaats in het verslag, waar de informatie is te vinden. De verwijzing is ofwel naar een pagina in het verslag ofwel naar een hoofdstuk. Op een aantal plaatsen is nr ingevuld, dat zijn onderwerpen die door Triodos Bank thans als niet direct relevant worden beschouwd. De relevantie zal jaarlijks worden heroverwogen.

140

GRI OVERZICHT Visie en Strategie

1.1 1.2

Statement duurzaamheid 3 Statement inhoud verslag 140

Profiel

2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10 2.11 2.12 2.13 2.14 2.15 2.16 2.17 2.18 2.19 2.20 2.21 2.22

Naam organisatie 136 Producten/diensten 17 Organisatiestructuur 135 Beschrijving organisatie 5 Landen van vestiging 6 Juridische structuur 133 Markten 5 Kerncijfers 78 Stakeholders 75 Contactpersoon verslag 140 Periode verslaglegging 140 Datum recente verslag 140 Scope rapport 140 Organisatieverandering 6 Vergelijking verandering 140 Heroriëntatie 6 Toepassing GRI 17 Criteria/definities 140 Verandering informatie 140 Verslagleggingsproces 140 Verificatie 125,139 Additionele informatie 140

EN3 EN4 EN5 EN6 EN7 EN8 EN9

EN10

EN11 EN12

EN13

EN14 EN15

EN16

Energieverbruik 68,70 Indirect e-verbruik 68,70 Watergebruik 60 Locatie en omvang 60 Impact biodiversiteit 72 Broeikasgas uitstoot 71 Ozon NR Triodos Bank gebruikt geen produkten die de ozonlaag aantasten NR No x So x Triodos Bank drukt emissies uit in CO 2 equivalenten Hoeveelheid afval 60 Lozingen in water NR Niet aan de orde. Expliciete opname doet afbreuk aan de leesbaarheid. Lekkage NR Niet aan de orde. Expliciete opname doet afbreuk aan de leesbaarheid. Product impact 21-23 Terugwinning NR Niet aan de orde. Expliciete opname doet afbreuk aan de leesbaarheid. Incidenten, boete 73

Sector Supplement ‘Milieuprestaties’

F1 F2 F3 F4

F5 F6 F7 F8 F9 F10 F11 F12 F13

Sector Supplement ‘Sociale prestaties’

CSR1 CSR2

Management Systemen

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10 3.11 3.12 3.13 3.14 3.15 3.16 3.17 3.18 3.19 3.20

Bestuur systeem 8,127,135 Onafhankelijkheid 135 Directie expertise 8 Monitor processen 15-27 Beleid directiebeloning 113 Verantwoordelijkheden 15 Missie en statements 3 Aandeelhouder advies 127 Stakeholder identificatie 75 Stakeholder benadering 75 Output dialoog 76 Gebruik output 76 Voorzorgsbeginsel 53 Erkenning initiatieven 55 Samenwerkingsverband 17,75,www Impact management 11 Indirect duurzame impact 11 Besluiten tot verandering 11 Duurzaamheidsystemen 29 Duurzaamheidcertificaten 29

Economie

EC1 EC2 EC3 EC4 EC5 EC6 EC7 EC8 EC9

EC10

Netto omzet Specificatie markt Omvang inkoop Contract naleving Loonkosten Kapitaal distributie Status inkomsten Belastingen Subsidies Triodos Bank ontving geen subsidies Donaties

25 21 110 60 110 120 91 114 NR

76

Milieu

EN1 EN2

141

Materiaalgebruik Materiaal afval

68 68

Sociaal

LA1 LA2 LA3 LA4 LA5

LA6

LA7 LA8

LA9 LA10 LA11 HR

SO1 SO2 SO3 PR

Personeelsdata 62 Werkgelegenheid 64 Werkgeversvertegenwoordiging 66 Ondernemingsraad 66 ILO ziekte /ongeval NR Triodos Bank registreert het ziekteverzuim, maar de gegevens worden niet getoetst aan internationale (ILO) richtlijnen BHV NR Triodos Bank heeft wel een BHV regeling, maar daarover wordt niet systematisch gerapporteerd Data ziekte /ongeval 66 HIV / Aids NR Triodos Bank heeft geen aparte beleidsprogramma’s gericht op HIV/Aids Training uren 67 Gelijkheid 65 Diversiteit 65 Mensenrechten NR Dit thema is integraal onderdeel van de missie van Triodos Bank Impact beleid 75 Fraude /omkoperij 61 Politieke lobby 75 Productverantwoordelijkheid NR Niet aan de orde. Expliciete opname doet afbreuk aan de leesbaarheid.

Milieubeleid 29 Milieurisico analyse 29 Drempel milieurisico analyse 29,www Milieuprestaties klanten NR Dit thema is integraal onderdeel van de missie van Triodos Bank Milieuopleiding medewerkers 69 Milieuaudits 69 Externe milieu communicatie 70 Milieu in portfolio 21 Asset screening 51 Beleid stemrecht 51 Gebruik stemrecht 51 Milieugerelateerde producten 20,21 Reginale verdeling kernaktiviteiten 20

CSR3 CSR4 CSR5 CSR6 INT1 INT2 INT3 INT4 INT5 INT6 INT7 SOC1 SOC2 SUP1 SUP2

RB1 RB2 RB3 IB1 IB2 IB3 AM1 AM2

Duurzaamheidbeleid 3-7 Duurzaamheidsorganisatie 11-17 Duurzaamheidsaudits 139-141 Vertrouwelijke informatie www Compliance 60 Stakeholder Dialoog 75 Sociaal beleid 63, TBP Personeelsverloop 65 Personeelstevredenheid 63 Beloning Sen. Management 112,113 Bonus voor duurzaam presteren 64 Inkomensratio man/vrouw NR Niet aan de orde Medewerkersprofiel 65 Goede doelen 76 Bijdrage aan BNP 89 Toetsing van leveranciers 73 Toeleverancierstevredenheid NR Niet aan de orde. Expliciete opname doet afbreuk aan de leesbaarheid. Toepasssing kredietcriteria 23,www Kredietprofiel 21 Sociaal Kapitaal 21 Investeringsbeleid 51,www Klant Profiel 6,7 Sociaal/Ethisch beleggen 55 Vermogensbeheer beleid 47 Ethisch beheerd Vermogensaandeel 47

Legenda

NR TBP www

Niet relevant Triodos Business Principles triodos.nl / triodos.com

ADRESSEN

Internationaal hoofdkantoor Nieuweroordweg 1, Zeist Postbus 55 3700 ab Zeist, Nederland Telefoon + 31 (0)30 693 65 00 Fax: + 31 (0)30 693 65 55 www.triodos.com Vestigingen Nederland Utrechtseweg 60, Zeist Postbus 55 3700 ab Zeist, Nederland Telefoon + 31 (0)30 693 65 00 (algemeen) Informatie & Advies: + 31 (0)30 693 65 11 Fax +31 (0)30 693 65 55 www.triodos.nl België Hoogstraat 139/3 1000 Brussel, België Telefoon + 32 (0)2 548 28 28 Fax + 32 (0)2 548 28 29 www.triodos.be Verenigd Koninkrijk Brunel House 11 The Promenade, Clifton Bristol bs8 3nn, Verenigd Koninkrijk Telefoon +44 (0)117 973 9339 Fax +44 (0)117 973 9303 www.triodos.co.uk

Bijkantoor: 32 Annandale Street Lane Edinburgh eh7 4ls, Verenigd Koninkrijk Telefoon + 44 (0) 131 557 5528 Fax + 44 (0)131 557 6491 www.triodos.co.uk

Spanje Calle José Echegaray 5 Parque Empresarial Las Rozas 28230 Madrid, Spanje Telefoon + 34 91 640 46 84 Fax + 34 91 640 54 44 www.triodos.es

Bijkantoor: Avda. Diagonal 418 bajos Casa de Les Punxes 08037 Barcelona, Spanje Telefoon + 34 93 476 57 47 Fax + 34 93 476 57 46 www.triodos.es

Duitsland (agentschap) Triodos Finanz GmbH Kasseler Strasse 1a 60486 Frankfurt am Main, Duitsland Telefoon + 49 (0)69 717 19 100 Fax + 49 (0)69 717 19 222 www.triodos.de

142

COLOFON

Tekst Triodos Bank nv Grafisch ontwerp Ron van Roon, Amsterdam Fotografie voorzijde Michiel Wijnbergh Lay out Studio van Waert, Westbroek Drukwerk Pascal, Utrecht Papier Biotop 3, fsc-gecertificeerd papier

143

nj01 0307 035

Triodos Bank nv JAARVERSLAG 2006

Recommend Documents