Onze Groep Zoek details over onze groep en de resultaten van onze drie belangrijkste bedrijfsonderdelen; sparen en kredieten via een netwerk van Europese vestigingen, beleggingsfinanciering en private banking.
Over Triodos Bank
Duurzame bank van Europa
Triodos Bank financiert bedrijven, instellingen en projecten met …
Het Europese netwerk van vestigingen van Triodos Bank biedt de mogelijkheid …
Triodos Investment Management
Triodos Bank Private Banking
Triodos Investment Management, een volle dochter van Triodos Bank en ...
Triodos Bank Private Banking biedt een breed pakket financiële en niet-financiële ...
Over Triodos Bank Duurzaam bankieren Triodos Bank financiert bedrijven, instellingen en projecten met een meerwaarde op sociaal, ecologisch en cultureel gebied, daartoe in staat gesteld door spaarders en beleggers die kiezen voor maatschappelijk verantwoord ondernemen en een duurzame samenleving.
De missie van Triodos Bank is bij te dragen aan een samenleving waarin levenskwaliteit wordt bevorderd en menselijke waardigheid centraal staat; het voor mensen, instellingen en bedrijven mogelijk te maken bewust met geld om te gaan en daarmee duurzame ontwikkeling te bevorderen; onze klanten van duurzame financiële producten en een goede service te voorzien.
Ambitie Triodos Bank wil menselijke waardigheid, zorg voor de aarde en de kwaliteit van leven in het algemeen bevorderen. Met als sleutelbegrippen: maatschappelijk verantwoord ondernemen, transparantie en bewust omgaan met geld. Triodos Bank brengt duurzaam bankieren in de praktijk. Dat betekent op de eerste plaats het aanbieden van diensten en producten die duurzaamheid direct bevorderen. Geld speelt daarbij een sturende rol. Bewust omgaan met geld betekent investeren in een duurzame economie. Daarmee wordt op een bewuste wijze aan een kwalitatief betere samenleving gewerkt.
161
Kerncijfers Kerncijfers in EUR Bedragen in miljoenen euro’s
2013
2012
2011
2010
2009
654
565
451
362
318
31.304
26.876
21.638
16.991
14.778
Financieel Eigen vermogen Aantal certificaathouders Toevertrouwde middelen
5.650
4.594
3.731
3.039
2.585
556.146
454.927
363.086
278.289
228.030
3.545
3.285
2.838
2.128
1.661
29.620
24.082
21.900
17.283
14.438
Balanstotaal
6.447
5.291
4.291
3.495
2.985
Fondsen in beheer*
3.199
2.754
2.495
2.122
1.876
Totaal in beheer gegeven vermogen
9.646
8.045
6.786
5.617
4.861
Totaal baten
163,7
151,6
128,7
102,7
88,3
–112,6
–100,1
–89,9
–78,0
–70,4
–17,1
–20,9
–15,8
–9,8
–5,0
0,2
0,2
–0,1
–0,1
–0,4
Bedrijfsresultaat voor belastingen
34,2
30,8
22,9
14,8
12,5
Belastingen bedrijfsresultaat
–8,5
–8,2
–5,6
–3,3
–2,9
Nettowinst
25,7
22,6
17,3
11,5
9,6
Tier-1 kernkapitaalratio
17,8%
15,9%
14,0%
13,8%
15,3%
Solvabiliteit (BIS-ratio)
Aantal rekeningen Kredieten Aantal
Bedrijfslasten Waardeveranderingen van vorderingen Waardeveranderingen van deelnemingen
17,8%
16,0%
14,4%
14,7%
16,5%
Leverage ratio**
8,7%
9,0%
8,4%
7,9%
n.v.t.
Bedrijfslasten/totaal baten
69%
66%
70%
76%
80%
Rendement eigen vermogen in %
4,3%
4,5%
4,3%
3,4%
4,1%
77
75
74
73
72
Nettowinst***
3,23
3,37
3,18
2,45
3,00
Dividend
1,95
1,95
1,95
1,95
1,95
Per aandeel (in EUR) Intrinsieke waarde ultimo
* ** *** **** *****
Inclusief fondsen in beheer bij gelieerde partijen die niet in de consolidatie zijn betrokken. De leverage ratio is berekend volgens de Basel III-richtlijnen. De nettowinst per aandeel is berekend over het in het boekjaar gemiddeld aantal uitstaande aandelen. Betreft alle medewerkers in dienst van Triodos Bank NV, exclusief medewerkers in dienst van de joint venture Triodos MeesPierson. De factor tussen het minimum en het maximum salaris wordt zorgvuldig bewaakt om ervoor te zorgen dat deze niet te hoog wordt. Deze factor wordt per land berekend. In 2013 was de verhouding in Nederland 9,4. Deze verhouding was lager in andere landen als gevolg van de kleinere omvang van de kantoren en omdat de Directie van Triodos Bank vanuit het hoofdkantoor in Nederland werkt.
162
Bedragen in miljoenen euro’s
2013
2012
2011
2010
2009
Sociaal Aantal medewerkers ultimo****
911
788
720
636
577
Uitstroom
7%
10%
9%
11%
10%
40%
42%
37%
35%
27%
2.055
1.731
2.020
1.897
1.318
9,4
9,4
9,8
8,5
8,5
CO2-emissie (1.000 kg)
2.906
2.986
2.885
2.800
2.604
Compensatie CO2
100%
100%
100%
100%
100%
Percentage vrouwen met managementfunctie Opleidingskosten per medewerker in euro’s Verhouding hoogste/laagste salaris***** Milieu
* ** *** **** *****
Inclusief fondsen in beheer bij gelieerde partijen die niet in de consolidatie zijn betrokken. De leverage ratio is berekend volgens de Basel III-richtlijnen. De nettowinst per aandeel is berekend over het in het boekjaar gemiddeld aantal uitstaande aandelen. Betreft alle medewerkers in dienst van Triodos Bank NV, exclusief medewerkers in dienst van de joint venture Triodos MeesPierson. De factor tussen het minimum en het maximum salaris wordt zorgvuldig bewaakt om ervoor te zorgen dat deze niet te hoog wordt. Deze factor wordt per land berekend. In 2013 was de verhouding in Nederland 9,4. Deze verhouding was lager in andere landen als gevolg van de kleinere omvang van de kantoren en omdat de Directie van Triodos Bank vanuit het hoofdkantoor in Nederland werkt.
163
Kerncijfers in ponden Bedragen in miljoenen ponden#
2013
2012
2011
2010
2009
543
461
377
312
283
Aantal certificaathouders
31.304
26.876
21.638
16.991
14.778
Toevertrouwde middelen
4.687
3.749
3.116
2.615
2.295
556.146
454.927
363.086
278.289
228.030
Financieel Eigen vermogen
Aantal rekeningen Kredieten
2.941
2.681
2.370
1.831
1.475
29.620
24.082
21.900
17.283
14.438
Balanstotaal
5.348
4.318
3.584
3.008
2.652
Fondsen in beheer*
2.654
2.247
2.084
1.827
1.665
Totaal in beheer gegeven vermogen
8.002
6.565
5.668
4.835
4.317
Aantal
Totaal baten
135,8
123,7
107,5
88,4
78,4
Bedrijfslasten
–93,4
–81,7
–75,1
–67,1
–62,5
Waardeveranderingen van vorderingen
–14,2
–17,1
–13,2
–8,5
–4,4
0,2
0,2
–0,1
–0,1
–0,4
Bedrijfsresultaat voor belastingen
28,4
25,1
19,1
12,7
11,1
Belastingen bedrijfsresultaat
–7,1
–6,7
–4,6
–2,8
–2,6
Nettowinst
21,3
18,4
14,5
9,9
8,5
Tier-1 kernkapitaalratio
17,8%
15,9%
14,0%
13,8%
15,3%
Solvabiliteit (BIS-ratio)
17,8%
16,0%
14,4%
14,7%
16,5%
Waardeveranderingen van deelnemingen
Leverage ratio**
8,7%
9,0%
8,4%
7,9%
n.v.t.
Bedrijfslasten/totaal baten
69%
66%
70%
76%
80%
Rendement eigen vermogen in %
4,3%
4,5%
4,3%
3,4%
4,1%
64
61
62
63
64
Nettowinst***
2,68
2,75
2,66
2,11
2,66
Dividend
1,62
1,59
1,63
1,68
1,73
Per aandeel (in ponden) Intrinsieke waarde ultimo
Sociaal # * ** *** ****
*****
Omgerekend naar Engelse ponden tegen de midden valutakoers ultimo jaar. Inclusief fondsen in beheer bij gelieerde partijen die niet in de consolidatie zijn betrokken. De leverage ratio is berekend volgens de Basel III-richtlijnen. De nettowinst per aandeel is berekend over het in het boekjaar gemiddeld aantal uitstaande aandelen. Betreft alle medewerkers in dienst van Triodos Bank NV, exclusief medewerkers in dienst van de joint venture Triodos MeesPierson. De factor tussen het minimum en het maximum salaris wordt zorgvuldig bewaakt om ervoor te zorgen dat deze niet te hoog wordt. Deze factor wordt per land berekend. In 2013 was de verhouding in Nederland 9,4. Deze verhouding was lager in andere landen als gevolg van de kleinere omvang van de kantoren en omdat de Directie van Triodos Bank vanuit het hoofdkantoor in Nederland werkt.
164
Bedragen in miljoenen ponden#
Aantal medewerkers ultimo**** Uitstroom
2013
2012
2011
2010
2009
911
788
720
636
577
7%
10%
9%
11%
10%
Percentage vrouwen met managementfunctie
40%
42%
37%
35%
27%
Opleidingskosten per medewerker in ponden
1.705
1.413
1.687
1.633
1.171
9,4
9,4
9,8
8,5
8,5
CO2-emissie (1.000 kg)
2.906
2.986
2.885
2.800
2.604
Compensatie CO2
100%
100%
100%
100%
100%
Verhouding hoogste/laagste salaris***** Milieu
# * ** *** ****
*****
Omgerekend naar Engelse ponden tegen de midden valutakoers ultimo jaar. Inclusief fondsen in beheer bij gelieerde partijen die niet in de consolidatie zijn betrokken. De leverage ratio is berekend volgens de Basel III-richtlijnen. De nettowinst per aandeel is berekend over het in het boekjaar gemiddeld aantal uitstaande aandelen. Betreft alle medewerkers in dienst van Triodos Bank NV, exclusief medewerkers in dienst van de joint venture Triodos MeesPierson. De factor tussen het minimum en het maximum salaris wordt zorgvuldig bewaakt om ervoor te zorgen dat deze niet te hoog wordt. Deze factor wordt per land berekend. In 2013 was de verhouding in Nederland 9,4. Deze verhouding was lager in andere landen als gevolg van de kleinere omvang van de kantoren en omdat de Directie van Triodos Bank vanuit het hoofdkantoor in Nederland werkt.
165
Kerncijfers in dollars Bedragen in miljoenen dollars#
2013
2012
2011
2010
2009
899
746
584
484
458
31.304
26.876
21.638
16.991
14.778
7.765
6.061
4.827
4.060
3.723
556.146
454.927
363.086
278.289
228.030
Financieel Eigen vermogen Aantal certificaathouders Toevertrouwde middelen Aantal rekeningen Kredieten
4.872
4.335
3.672
2.843
2.393
29.620
24.082
21.900
17.283
14.438
Balanstotaal
8.860
6.981
5.552
4.670
4.301
Fondsen in beheer*
4.397
3.633
3.228
2.835
2.701
13.257
10.614
8.780
7.505
7.002
Aantal
Totaal in beheer gegeven vermogen Totaal baten
224,9
200,0
166,5
137,3
127,3
–154,7
–132,1
–116,3
–104,2
–101,4
–23,4
–27,6
–20,4
–13,2
–7,2
0,3
0,3
–0,1
–0,2
–0,7
47,1
40,6
29,7
19,7
18,0
–11,7
–10,8
–7,2
–4,4
–4,2
35,4
29,8
22,5
15,3
13,8
Tier-1 kernkapitaalratio
17,8%
15,9%
14,0%
13,8%
15,3%
Solvabiliteit (BIS-ratio)
17,8%
16,0%
14,4%
14,7%
16,5%
Bedrijfslasten Waardeveranderingen van vorderingen Waardeveranderingen van deelnemingen Bedrijfsresultaat voor belastingen Belastingen bedrijfsresultaat Nettowinst
Leverage ratio**
8,7%
9,0%
8,4%
7,9%
n.v.t.
Bedrijfslasten/totaal baten
69%
66%
70%
76%
80%
Rendement eigen vermogen in %
4,3%
4,5%
4,3%
3,4%
4,1%
Intrinsieke waarde ultimo
106
99
96
98
104
Nettowinst***
4,44
4,45
4,11
3,27
4,32
Dividend
2,68
2,57
2,52
2,61
2,81
Per aandeel (in dollars)
Sociaal # * ** *** ****
*****
Omgerekend naar Amerikaanse dollars tegen de midden valutakoers ultimo jaar. Inclusief fondsen in beheer bij gelieerde partijen die niet in de consolidatie zijn betrokken. De leverage ratio is berekend volgens de Basel III-richtlijnen. De nettowinst per aandeel is berekend over het in het boekjaar gemiddeld aantal uitstaande aandelen. Betreft alle medewerkers in dienst van Triodos Bank NV, exclusief medewerkers in dienst van de joint venture Triodos MeesPierson. De factor tussen het minimum en het maximum salaris wordt zorgvuldig bewaakt om ervoor te zorgen dat deze niet te hoog wordt. Deze factor wordt per land berekend. In 2013 was de verhouding in Nederland 9,4. Deze verhouding was lager in andere landen als gevolg van de kleinere omvang van de kantoren en omdat de Directie van Triodos Bank vanuit het hoofdkantoor in Nederland werkt.
166
Bedragen in miljoenen dollars#
Aantal medewerkers ultimo**** Uitstroom
2013
2012
2011
2010
2009
911
788
720
636
577
7%
10%
9%
11%
10%
40%
42%
37%
35%
27%
2.824
2.284
2.614
2.535
1.899
9,4
9,4
9,8
8,5
8,5
CO2-emissie (1.000 kg)
2.906
2.986
2.885
2.800
2.604
Compensatie CO2
100%
100%
100%
100%
100%
Percentage vrouwen met managementfunctie Opleidingskosten per medewerker in dollars Verhouding hoogste/laagste salaris***** Milieu
# * ** *** ****
*****
Omgerekend naar Amerikaanse dollars tegen de midden valutakoers ultimo jaar. Inclusief fondsen in beheer bij gelieerde partijen die niet in de consolidatie zijn betrokken. De leverage ratio is berekend volgens de Basel III-richtlijnen. De nettowinst per aandeel is berekend over het in het boekjaar gemiddeld aantal uitstaande aandelen. Betreft alle medewerkers in dienst van Triodos Bank NV, exclusief medewerkers in dienst van de joint venture Triodos MeesPierson. De factor tussen het minimum en het maximum salaris wordt zorgvuldig bewaakt om ervoor te zorgen dat deze niet te hoog wordt. Deze factor wordt per land berekend. In 2013 was de verhouding in Nederland 9,4. Deze verhouding was lager in andere landen als gevolg van de kleinere omvang van de kantoren en omdat de Directie van Triodos Bank vanuit het hoofdkantoor in Nederland werkt.
167
Overzicht balanstotalen van Triodos Groep en beheerd vermogen van Triodos Bank Private Banking Bedragen in miljoenen euro’s
31.12.2013
31.12.2012
6.447
5.291
Triodos Cultuurfonds NV
103
122
Triodos Fair Share Fund
202
153
Triodos Groenfonds NV
656
499
Triodos Renewable Energy Fund Plc
102
77
Triodos Sicav I
672
506
Triodos Sicav II
223
189
72
77
2.030
1.623
Triodos Bank NV
Triodos Vastgoedfonds NV Retail beleggingsfondsen Ampere Equity Fund
221
313
Stichting Triodos-Doen
98
93
Stichting Hivos-Triodos Fonds
68
73
Stichting Triodos Renewable Energy for Development Fund
3
3
Stichting Triodos Sustainable Trade Fund
20
17
Triodos Ventures BV
11
12
WWB ISIS Fund
7
7
Other activities
46
46
474
564
2.504
2.187
686
558
10
9
9.647
8.045
Institutionele beleggingsfondsen Totaal beleggingsfondsen Triodos Bank Private Banking (totaal beheerd vermogen) Triodos Foundations in Nederland, België, Verenigd Koninkrijk en Spanje Totaal
Dit overzicht bevat geen toegezegde bedragen. Overlappingen zijn mogelijk. Van een aantal instellingen was op het moment van het opstellen van dit overzicht nog geen goedgekeurde jaarrekening beschikbaar. In dit overzicht zijn omwille van eenduidigheid balanstotalen opgenomen, behalve bij Triodos Bank Private Banking, waar het totaal beheerd vermogen conform Triodos criteria wordt vermeld.
168
Structuur Triodos Groep 2013 Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank
Triodos Bank
Retail & Business Banking Nederland | België | Duitsland | Spanje | Verenigd Koninkrijk
Investment Management Europa | Emerging markets
Private Banking Nederland | België
Retail Banking
‘Impact Investing’
Private Banking
Ons doel is onze klanten via ons Europese vestigingennetwerk betrouwbare diensten aan te bieden, zoals sparen, betalen, lenen en beleggen.
vindt plaats via beleggingsfondsen of beleggingsinstellingen die de naam Triodos dragen.
Business Banking
De 19 actieve fondsen zijn ondergebracht in bedrijfsonderdelen op basis van de thema’s waarin ze beleggen:
biedt een breed pakket van financiële en nietfinanciële diensten voor vermogende particulieren, stichtingen, verenigingen en religieuze instellingen.
We lenen uitsluitend geld aan organisaties die een positieve en blijvende verandering willen bewerkstelligen. Met onze leningen richten we ons op drie kerngebieden:
• Energie en klimaat • Natuur & Milieu
• Emerging markets
• Cultuur & Welzijn
• Real Estate
• Sociale economie
• Kunst & Cultuur Landbouw & • Duurzame voeding • Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (SRI)
169
Duurzaam vermogensbeheer vormt daarbij de kern, waarbij zowel Triodos beleggingsfondsen als individueel vermogensbeheer worden aangeboden.
Markten en kernactiviteiten Triodos Bank wil haar missie en strategie als duurzame bank op drie verschillende manieren realiseren.
Als relatiebank De dienstverlening van Triodos Bank is gebaseerd op het verdiepen en ontwikkelen van langdurige relaties met haar klanten. Deze relatiegerichtheid is terug te vinden in de hele organisatie. De wijze waarop die relaties worden ontwikkeld, verschilt per land, rekeninghoudend met culturele verschillen. Triodos Bank onderhoudt haar klantrelaties via verschillende kanalen; lokale kantoren waar klanten kunnen worden ontvangen, telefonisch en in toenemende mate via internet. Triodos Bank streeft naar een klantenbestand van zowel particulieren als bedrijven die nadrukkelijk voor Triodos Bank kiezen. Overigens verschilt het dienstenpakket per land waar Triodos Bank is gevestigd, mede afhankelijk van de ontwikkelingsfase waarin de betreffende vestigingen zich bevinden.
Duurzame dienstverlener Een bankklant wil niet alleen duurzame producten en diensten, maar ook een goede prijsstelling en een goede service. Triodos Bank is van mening dat deze belangrijke klantwaarden niet los van elkaar kunnen worden gezien. Dit betekent concreet dat zij streeft naar het aanbieden van een adequaat pakket aan bancaire diensten waarmee direct of indirect duurzame ontwikkeling wordt bevorderd. De combinatie van relatiebankieren en bancaire producten waarmee duurzame ontwikkeling wordt gefinancierd, leidt tot nieuwe productontwikkeling. Dat kan van land tot land verschillen. Een goed voorbeeld is dat spaarders ervoor kunnen kiezen hun rente (of een gedeelte daarvan) aan een maatschappelijk doel te schenken. Een andere voorbeeld is de uitgifte van ‘Social Impact Bonds’ (maatschappelijke obligaties) die de Corporate Finance-afdeling van Triodos Bank in het Verenigd Koninkrijk heeft begeleid. De obligaties dienen ter financiering van bijvoorbeeld een organisatie die zich inzet voor de bestrijding van dakloosheid en terugdringing van de werkloosheid. Tegelijkertijd heeft de Nederlandse vestiging in 2012 ’s werelds eerste Mobiel Bankieren app op de markt gebracht die de gebruiker direct laat zien welke duurzame projecten de bank financiert. In Nederland brengt de bank ook diverse fondsen op de markt waarmee beleggers direct kunnen beleggen in sectoren zoals duurzame energie, kunst en cultuur en financiële instellingen die zich richten op ‘inclusive finance’ in opkomende markten. Sommige van deze fondsen profiteren van belastingvoordelen die in het leven zijn geroepen om beleggingen in deze sectoren te bevorderen.
Referentie voor Duurzaam Bankieren Triodos Bank wil het publieke debat over thema’s als levenskwaliteit, maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaam bankieren bevorderen. Met haar meer dan 30 jaar ervaring wil de bank in het maatschappelijk krachtenveld mede richting geven aan duurzame ontwikkeling. De resultaten van dit publieke debat reiken veel verder dan de eigen activiteiten van Triodos Bank. Door haar visie en aanpak heeft Triodos Bank internationaal erkenning gekregen. Met deelname aan het publieke debat, veelal door middel van evenementen met een grote maatschappelijke impact, wordt zichtbaar waar Triodos Bank voor staat en wat haar visie is ten aanzien van belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen.
170
Een historisch overzicht 2009
Triodos Bank opent een vestiging in Duitsland.
2008
Triodos Bank lanceert Triodos Sustainable Trade Fund. Dit fonds verstrekt handelsfinancieringen aan gecertificeerde biologische en fair trade producenten in ontwikkelingslanden en opkomende markten.
2007
Triodos Bank lanceert Triodos Values Pioneer Fund. Dit fonds is onderdeel van een tweede in Luxemburg opgericht fonds waarin ook Triodos Values Equity Fund en Triodos Values Bond Fund zijn ondergebracht.
2006
Triodos Bank opent het internationale hoofdkantoor in Nederland. Het eerste in Luxemburg gevestigde Triodos beleggingsfonds, Triodos Renewables Europe Fund, wordt opgericht en belegt in Europese projecten voor duurzame energie. In Nederland wordt Triodos Cultuurfonds opgericht.
2004
Triodos Bank opent een vestiging in Spanje. Triodos Vastgoedfonds wordt gelanceerd, het eerste vastgoedfonds dat uitsluitend in duurzame gebouwen belegt.
2002
Triodos Fair Share Fund wordt opgericht. Het fonds biedt particulieren en instellingen de mogelijkheid te beleggen in microfinancieringsinstellingen in ontwikkelingslanden.
2000
Triodos Meerwaardefonds creëert de mogelijkheid voor beleggers om naast het Mixfonds te kiezen voor een Aandelenfonds en een Obligatiefonds.
1998
Triodos Bank voegt de drie groenfondsen samen tot Triodos Groenfonds. Dit beursgenoteerde fonds is het eerste Nederlandse groene beleggingsfonds dat valt onder de fiscale groenregeling.
1997
In samenwerking met Delta Lloyd Asset Management wordt Triodos Meerwaarde Mixfonds gelanceerd en aan de Effectenbeurs in Amsterdam genoteerd.
1995
Triodos Bank opent een vestiging in het Verenigd Koninkrijk.
1994
Samen met Stichting DOEN wordt Stichting Triodos-Doen opgericht en samen met Hivos, Stichting Hivos-Triodos Fonds. Beide fondsen investeren in ontwikkelingslanden en behoren tot de eerste fondsen die wereldwijd investeren in microfinanciering.:
1993
Triodos Bank opent een vestiging in België.
1990
Biogrond Beleggingsfonds, het eerste groenfonds in Europa, wordt door Triodos Bank gelanceerd. Later volgen het Windfonds en het Groene Beleggingsfonds.
1980
Triodos Bank NV wordt opgericht met een startkapitaal van EUR 540.000 en een licentie van De Nederlandsche Bank. De bank start met haar activiteiten in Nederland.
171
1971
Triodos Foundation wordt opgericht om vernieuwende projecten en bedrijven te ondersteunen met schenkingen en leningen.
1968
Een studiegroep, bestaande uit Adriaan Deking Dura (econoom), Dieter Brüll (hoogleraar fiscaal recht), Lex Bos (organisatieadviseur) en Rudolf Mees (bankier), wil een meer bewuste omgang met geld bevorderen.
172
Adressen Internationaal hoofdkantoor Nieuweroordweg 1, Zeist Postbus 55, Nederland 3700 AB Zeist, Nederland Telefoon +31 (0)30 693 65 00 www.triodos.com
Vestigingen Nederland Utrechtseweg 44, Zeist PO Box 55, Nederland 3700 AB Zeist, Nederland Telefoon +31 (0)30 693 65 00 www.triodos.nl
België Hoogstraat 139/3 – Rue Haute 139/3 1000 Brussels, België Telefoon +32 (0)2 548 28 28 www.triodos.be
Verenigd Koninkrijk
Spanje C/ José Echegaray 5-7 Parque Empresarial Las Rozas 28232 Madrid, Spanje Telefoon +34 91 640 46 84 www.triodos.es Bijkantoor Barcelona Avenida Diagonal 418 bajos Casa de Les Punxes 08037 Barcelona, Spanje Telefoon +34 93 476 57 47 www.triodos.es
Deanery Road Bristol BS1 5AS, Verenigd Koninkrijk Telefoon +44 (0)117 973 9339 www.triodos.co.uk
Bijkantoor Sevilla C/ Marqués de Paradas 24 41001 Seville, Spanje Telefoon +34 95 462 41 66 www.triodos.es
Bijkantoor Edinburgh 24 Hanover Street Edinburgh EH2 2EN, Verenigd Koninkrijk Telefoon +44 (0)131 220 0869 www.triodos.co.uk
Bijkantoor Madrid C/ Ferraz 52 28008 Madrid, Spanje Telefoon +34 91 541 62 64 www.triodos.es
173
Bijkantoor Madrid C/ Mártires Concepcionistas 18 esq. C/ Ortega y Gasset 28006 Madrid, Spanje www.triodos.es
Bijkantoor S.C. de Tenerife Rambla de Santa Cruz 121 38004 Santa Cruz de Tenerife, Spanje Telefoon +34 922 27 93 81 www.triodos.es
Bijkantoor Valladolid Acera de Recoletos 2 47004 Valladolid, Spanje Telefoon +34 983 21 71 76 www.triodos.es
Bijkantoor Murcia Avenida de la Libertad s/n 30009 Murcia, Spanje Telefoon + 34 968 28 24 39 www.triodos.es
Bijkantoor Valencia C/ Del Justícia 1 46004 Valencia, Spanje Telefoon +34 96 351 02 03 www.triodos.es
Bijkantoor Gironda Pça. Catalunya 16 17004 Girona, Spanje www.triodos.es
Bijkantoor Zaragoza Avenida César Augusto 23 50004 Zaragoza, Spanje Telefoon +34 976 45 64 69 www.triodos.es Bijkantoor Bilbao C/ Lersundi 18 48009 Bilbao, Spanje Telefoon +34 94 424 30 97 www.triodos.es Bijkantoor A Coruña Avenida Finisterre 25 15004 A Coruña, Spanje Telefoon +34 981 14 81 00 www.triodos.es Bijkantoor Palma de Mallorca Avenida de Portugal 5 07012 Palma de Mallorca, Spanje Telefoon +34 971 22 94 87 www.triodos.es
Bijkantoor Granada C/ Gran Vía de Colón 29 18001 Granada, Spanje www.triodos.es Bijkantoor Oviedo C/ Cabo Noval 11 33007 Oviedo, Spanje www.triodos.es Bijkantoor Pamplona Avda. del Ejército, 30 31002 Pamplona, Spanje www.triodos.es
Duitsland Mainzer Landstr. 211 60326 Frankfurt am Main, Duitsland Telefoon +49 (0)69 717 19 100 Fax +49 (0)69 717 19 222 www.triodos.de
Bijkantoor Las Palmas de G.C. c/ Manuel González Martín 2 35004 Las Palmas de Gran Canaria, Spanje Telefoon +34 928 24 24 33 www.triodos.es
174
Duurzame bank van Europa Het Europese netwerk van vestigingen van Triodos Bank biedt de mogelijkheid om honderdduizenden mensen, van ondernemers tot individuele spaarders, kennis te laten maken met de missie van de bank en gebruik te maken van haar dienstverlening. We zijn een Europese bank met een krachtige missie, waarden en principes. De vestigingen van Triodos Bank bieden klanten een breed pakket bancaire diensten. Door haar missie en visie geeft de bank klanten de kans om bij te dragen aan datgene waar Triodos Bank ooit voor werd opgericht: bankieren met positief maatschappelijk rendement. Het Europese netwerk van Triodos Bank maakt het mogelijk om de kennis en expertise die de bank in de loop van de jaren heeft opgebouwd, te delen en verder te verdiepen en te verfijnen. Triodos Bank koestert het principe ‘eenheid in verscheidenheid’. Onze klanten en medewerkers worden in de eerste plaats verbonden door gezamenlijke waarden. Maar tegelijkertijd is er binnen de bank ruimte om in te spelen op nationale en lokale verschillen in cultuur, en op specifieke marktbehoeftes. Landen en markten kunnen onderling verschillen als het gaat om regelgeving, fiscale prikkels en overheidsbeleid met betrekking tot bankieren en duurzaamheid. Dat vereist soms maatwerk. De variatie in cultuur en behoeften, heeft in de praktijk gevolgen voor de benadering van Triodos Bank. In Spanje is persoonlijk en direct contact tussen medewerkers van een bank en klanten een absolute voorwaarde. Lokale, zichtbare vestigingen zijn dan ook zeer belangrijk. Om die reden heeft de bank in Spanje een breed netwerk van lokale kantoren opgezet. In veel andere landen waar Triodos Bank actief is, zijn klanten vaak juist gewend om hun bankzaken online te regelen, of per telefoon of post. De groei van Triodos Bank in Europa voltrekt zich geleidelijk. De bank overweegt de opening van kantoren in andere landen uitsluitend wanneer er ter plaatse deskundige en betrokken bankiers zijn die kiezen voor de missie van de bank en met voldoende ondernemerschap om een nieuwe vestiging tot een succes te maken. 2013
Aantal klanten (* 1.000)
NL
BE
UK
ES
DE
Totaal Bank
50
148
8
517
247
64
Toevertrouwde middelen (* miljoenen euro’s)
2.233
1.274
789
1.214
139
5.649
Kredietportefeuille (* miljoenen euro’s)
1.178
832
618
741
176
3.545
9
10
2
4
–4
21
132,8
100,2
102,7
227,7
37,0
600
NL
BE
UK
ES
DE
Totaal Bank
50
105
5
437
Nettowinst (* miljoenen euro’s) Aantal medewerkers (FTE’s)
2012
219
58
Toevertrouwde middelen (* miljoenen euro’s)
Aantal klanten (* 1.000)
1.930
1.097
618
859
90
4.594
Kredietportefeuille (* miljoenen euro’s)
1.102
721
591
683
188
3.285
Nettowinst (* miljoenen euro’s) Aantal medewerkers (FTE’s)
2
10
2
6
–2
18
125,1
83,9
96,9
169,8
29,3
505
175
Toevertrouwde middelen per vestiging
Krediet per vestiging
(€ miljoen)
(€ miljoen)
de cijfers over 2014 staan voor de voorziene groei in 2014 (15-20%)
de cijfers over 2014 staan voor de voorziene groei in 2014 (15-20%)
176
De wereld in 2013 Verschillende landen in Europa, maar ook de Europese Unie zelf, hadden in 2013 nog steeds te kampen met de gevolgen van de economische crisis. In sommige landen waar Triodos Bank actief is, waren er de eerste voortekenen van een grotere stabiliteit en herstel. Desalniettemin werd het bankwezen ook gedurende 2013 opgeschrikt door enkele schandalen, die breed werden uitgemeten in de media. In verschillende landen in Europa waren opnieuw reddingsoperaties voor banken nodig, en werden verschillende banken genationaliseerd. Tegelijkertijd ontwikkelden alle vestigingen van Triodos Bank zich ook in 2013 positief. Steeds meer mensen kozen ervoor hun geld bij Triodos Bank onder te brengen. Soms was die keuze een reactie op de vele problemen in de bankensector. Maar vooral was het een uiting van groeiende belangstelling voor een meer bewuste en duurzame manier van leven. Steeds meer klanten kozen voor Triodos Bank als hun ‘eerste bank’: de bank waar ze in beginsel al hun bankzaken kunnen onderbrengen. Triodos Bank formuleerde dit eerder als strategisch doel, omdat we het belangrijk vinden om voor klanten de eerste bank te zijn. De ontwikkelingen in 2013 laten zien dat dat strategische doel in Nederland en Spanje ruimschoots is gehaald. Ook in de andere landen waarin de bank actief is, zijn er concrete plannen om het dienstenpakket te verbreden. De meeste vestigingen van de bank slaagden erin om de kredietportefeuille te laten groeien. Het blijft op de lange termijn echter een uitdaging om de groeiende toestroom van toevertrouwde middelen om te zetten in kredieten. Het realiseren van een gezond evenwicht tussen kredieten en spaargelden vindt de bank zeer belangrijk, zowel vanuit rendements- als missieoogpunt.
Onze resultaten Voorkeursbank van onze klanten Triodos Bank wil vanzelfsprekend haar bankfunctie effectief kunnen uitoefenen en haar missie verwezenlijken. Daarvoor is het van belang om een volledig pakket bancaire diensten aan te bieden aan klanten. In dit kader introduceerde de bank in 2013 in Spanje, België en Nederland hypotheken voor duurzame woningen. Hiermee worden woningeigenaren gestimuleerd om het energieverbruik van hun woningen te verminderen. Triodos Bank Nederland is de eerste Nederlandse bank die hypotheken aanbiedt voor duurzame woningen. Met deze hypotheek wordt een gunstiger energielabel van woningen beloond met een lager rentepercentage. In Spanje werden naast een creditcard ook betaalautomaten, online-aankopen en de eerste geldautomaten geïntroduceerd. In het Verenigd Koninkrijk werden voor het eerst Triodos-beleggingsfondsen aangeboden aan particuliere beleggers. In Nederland introduceerde Triodos Bank in 2013 een speciale betaalrekening voor kinderen. Triodos Bank wil haar kapitaalsbasis verder versterken, zodat ze haar activiteiten kan blijven uitbreiden en met name de kredietportefeuille verder kan groeien. In 2013 is in Nederland, België, Spanje en het Verenigd Koninkrijk in totaal EUR 68 miljoen aan nieuw kapitaal aangetrokken. De bank kon 4.400 nieuwe certificaathouders verwelkomen.
177
Bouwen aan relaties Het is binnen de strategie van Triodos Bank van groot belang om te bouwen aan bestendige relaties met klanten. Triodos Bank Nederland werd voor het tweede achtereenvolgende jaar uitgeroepen tot de bank met de beste klantenservice. Het laat zien dat klanten hun relatie met de bank waarderen en dat die relatie zich nog altijd verder ontwikkelt. De bank is uiteraard blij met de waardering die uit de verkiezing blijkt, hoewel het winnen van prijzen geen doel op zich is. De Spaanse vestiging opende in 2013 vijf nieuwe lokale bijkantoren. Het kantoor in Sevilla verhuisde naar een prominentere locatie. Bovendien werd het hoofdkantoor in Madrid uitgebreid. Dit maakt het gebouw beter toegankelijk voor klanten. Het agentschap van Triodos Bank in Frankrijk ligt met de ontwikkeling van zijn activiteiten op schema. Het besluit om het agentschap om te vormen tot een volwaardige vestiging, is echter nog niet genomen.
Triodos Bank als werkgever Triodos Bank stimuleert medewerkers om zich in het kader van hun functie – maar ook daarbuiten – te ontwikkelen. Hiertoe heeft de vestiging in het Verenigd Koninkrijk in 2013 een ‘Ambassadeursprogramma’ geïntroduceerd. Dit programma ondersteunt medewerkers bij het vertegenwoordigen van de bank tijdens evenementen en netwerkbijeenkomsten. Medewerkers kregen extra training en begeleiding om, in aanvulling op hun dagelijkse werkzaamheden, in hun rol als ‘ambassadeur’ te groeien. Triodos Bank Spanje organiseerde weer een jaarlijkse bijeenkomst, ditmaal rond het thema ‘reactiveren van de economie’. De bijeenkomst was bedoeld voor alle Spaanse medewerkers, en besteedde vooral aandacht aan de rol van kredietverlening bij het faciliteren van economische ontwikkeling. Elk jaar wordt een internationale ‘Co-worker’s Conference’ georganiseerd, waar een groep van zo’n 120 medewerkers voor wordt uitgenodigd. In 2013 vond de bijeenkomst plaats in Berlijn. De Duitse vestiging van de bank was nauw betrokken bij de organisatie ervan.
178
Duurzaam sparen en kredietverlening Changemakers: kredietverlening voor duurzame groei Triodos Bank is actief binnen verschillende duurzame sectoren. De bank wil haar positie als vooraanstaande bank binnen die sectoren verder versterken. De kredietportefeuille is in 2013 opnieuw gegroeid en verder gediversifieerd. In België was de groei met 15% het grootst, vooral binnen de sectoren energie en klimaat, ouderenzorg, onderwijs en sociale ontwikkeling. De financiering van scholen en ziekenhuizen kreeg extra aandacht. In het Verenigd Koninkrijk is een nieuw team in het leven geroepen dat zich richt op kleine kredieten. Doel is het realiseren van verdere diversificatie. In het Verenigd Koninkrijk groeide de kredietportefeuille met 4%. Dit was minder dan de doelstelling, deels als gevolg van het feit dat kredieten aan woningbouwverenigingen nog niet zijn opgenomen. In Spanje werd de kredietportefeuille gediversifieerd naar sector, omvang en geografische ligging. Op deze wijze werd vooral prioriteit gegeven aan groei van het aantal kredietnemers, alsmede aan het zijn van de ‘eerste bank’ voor klanten en aan cross-selling aan bestaande klanten in duurzame sectoren. De vestiging was vooral actief in de culturele en sociale sector. Hiermee speelde de bank in op een toenemende behoefte. Onzekerheid in de Spaanse duurzame energiesector en het feit dat de opening van commerciële kantoren vertraging ondervond, hadden een drukkend effect op de groei van het totaal aantal kredieten in 2013. Deze was lager dan verwacht. De groei in de Duitse vestiging was nagenoeg nihil. Een aantal kredieten uit de begintijd van de vestiging vroeg veel aandacht. Ook het te lang ontbreken van een Hoofd Zakelijke Kredietverlening speelde de Duitse vestiging parten. Relatief hoge voorzieningen voor eerdergenoemde kredieten die in de eerste jaren van de vestiging waren getroffen, hadden een sterk negatieve invloed op het resultaat. Inmiddels is een Hoofd Zakelijke Kredietverlening aangesteld. De vestiging verwacht in 2014 betere resultaten. In Nederland werden in 2013 7% meer kredieten verstrekt. De bank startte een innovatief garantiefonds dat het risico afdekt van leningen aan organisaties die zich inzetten voor kinderen met een handicap. Dit fonds werd in het leven geroepen in samenwerking met een aantal partijen in de sector en met een charitatieve instelling. Ook in 2013 waren de kredietverliezen nog bovengemiddeld. Toch daalde de toevoeging aan de voorzieningen in 2013 in totaal met zo’n 40% ten opzichte van 2012.
Duurzaam sparen Lage rentetarieven waren kenmerkend voor de Europese spaarmarkt. Triodos Bank beweegt zich aan de onderkant van de range. Desondanks realiseerde de bank een groei in de toevertrouwde middelen die hoger was dan verwacht. Mensen vinden het duurzaam aanwenden van hun geld steeds belangrijker. Het is vaak de aanleiding om een rekening te openen bij Triodos Bank en een relatief lage rente op het spaarsaldo te accepteren. Het groeiende bewustzijn is grotendeels te danken aan de kracht van het merk Triodos Bank en de goede reputatie van de bank. Met 28.000 nieuwe klanten en een stijging van de middelen met EUR 310 miljoen in totaal, telt de Nederlandse vestiging nu 246.000 klanten.
179
In Spanje groeide het aantal klanten tot 148.000. De Spaanse vestiging besteedde de laatste jaren bijzondere aandacht aan schenkgeld. In 2013 bood zij alle klanten met een spaarrekening of een rekening-courant de mogelijkheid om rente te schenken aan een goed doel. Hierdoor steeg het aantal mensen dat geld schonk met 30% en het aantal schenkingen met 25%. In België groeiden de spaartegoeden met EUR 177 miljoen (16%). Het bedrag aan spaartegoeden bij de vestiging in het Verenigd Koninkrijk, inclusief die van zakelijke klanten, groeide met 28%. Het ging om een toename van EUR 618 miljoen in 2012 naar EUR 789 miljoen eind 2013.
Beleggingen en Private Banking Triodos Investment Management biedt impactbeleggingsfondsen aan particulieren en institutionele beleggers in verschillende landen. Het is actief in onder meer Nederland, België, Duitsland en nu ook het Verenigd Koninkrijk. Triodos Investment Management werkt via de lokale vestigingen van de bank. De aangeboden beleggingsfondsen variëren wat betreft omvang en risicoprofiel. Meer informatie hierover vindt u in het hoofdstuk Triodos Investment Management. Het Corporate Finance team in het Verenigd Koninkrijk speelde opnieuw een leidende rol in de groeiende markt voor aandelen- en obligatie-emissies voor individuele bedrijven en instellingen. De omvang van de activiteiten van Private Banking nam ook in 2013 aanzienlijk toe. Dat gold zowel voor Nederland als België. In België bedroeg de groei van het beheerd vermogen van Private Banking 61%. Meer informatie vindt u in het hoofstuk Triodos Bank Private Banking.
Een referentiepunt voor de duurzame banksector De voordelen van duurzaam bankieren toont Triodos Bank niet alleen via haar financieringsactiviteiten. De bank wil ook in bredere zin laten zien dat geld via het banksysteem op een bewuste manier kan worden ingezet. Zodat geld een positieve verandering kan bewerkstellingen en bijdraagt aan een samenleving met levenskwaliteit. Triodos Bank hoopt zo ook andere banken te inspireren. De Belgische vestiging vierde in 2013 haar twintigjarig bestaan en maakte van de gelegenheid gebruik om haar positie als referentie voor duurzaam bankieren verder zichtbaar te maken. De vestiging nodige daartoe de Britse econoom Tim Jackson uit op de klantendag. Hij sprak daar over het thema ‘welvaart zonder groei’. De Duitse vestiging organiseerde twee belangrijke duurzaamheidsevenementen voor particulier en zakelijk publiek. Bovendien ondersteunde de vestiging de inspanningen van Frankfurt om de titel ‘Eerlijke Handelshoofdstad van Duitsland’ te winnen. Deze titel wordt eens in de twee jaar toegekend. Triodos Bank bevordert en neemt deel aan het bredere debat over de transitie naar een duurzame economie en over de rol die duurzaam bankieren daarbij kan spelen. De bank deed dit in 2013 via talloze evenementen, online communicatie en persoonlijke gesprekken. In Nederland is de uitreiking van de jaarlijkse Hart-Hoofdprijs een belangrijke gebeurtenis geworden in de duurzame sector. De prijs wordt uitgereikt voorafgaand aan de Hart-Hoofddag die op verschillende locaties in het hele land wordt georganiseerd. Tijdens deze dagen ontmoeten klanten van Triodos Bank ondernemers die met hun spaargeld worden gefinancierd. Die ontmoetingen vinden plaats bij de ondernemingen zelf. De bank heeft gereageerd op een Europees ‘groenboek’ over langetermijnfinanciering. De bijdrage werd geleverd samen met andere duurzame banken.
180
De Spaanse vestiging werkte 2013 aan vergroting van de naamsbekendheid. Ook droeg de bank zorg voor uitgebreide media-aandacht over impact van haar activiteiten. De vestiging nam deel aan ongeveer 145 publieke evenementen en beurzen.
Vooruitzichten Het Europees netwerk van vestigingen staat centraal bij het realiseren van de ambities van Triodos Bank, zoals het bevorderen van duurzaam bankieren en het verdiepen van de rol van banken als financiers van duurzame economische ontwikkeling. De bank heeft inmiddels ruim 500.000 klanten. Via deze bestaande en via nieuwe klanten wil de bank vormgeven aan haar doelstellingen. Daarbij gaat het om het aanwenden van geld voor positieve ecologische, sociale en culturele ontwikkeling, en om het bieden van hoogwaardige en uitgebreide bancaire dienstverlening. Triodos Bank streeft ernaar een hoogwaardig kernpakket bancaire diensten aan te bieden, gebaseerd op een sterke langetermijnrelatie met klanten. De verschillende vestigingen van de bank bevinden zich op dit vlak elk in een eigen ontwikkelingsfase. Ondanks die verschillen, hebben ze allemaal datzelfde doel. Naar verwachting zullen alle vestigingen van Triodos Bank zich in 2014 verder ontwikkelen en autonoom groeien. Daarbij zal de nadruk meer liggen op kwalitatieve, dan op kwantitatieve groei. De Spaanse vestiging zal zich extra inspannen om in de dagelijkse bancaire behoeften van klanten te voorzien. Het beleid van de vestiging om de relatie met klant te versterken, zal worden geïntensiveerd. Daarmee verwacht de bank de ‘eerste bank’ te worden voor klanten in de sectoren waarin Triodos Bank actief is. Bovendien zal Triodos Fundacion (Triodos Foundation, gericht op schenkingen) een belangrijke rol spelen bij het vergroten van de naamsbekendheid van het merk Triodos Bank. Verder zal Triodos Fundacion in het publieke domein het belang van schenkingen onder de aandacht brengen. Diversificatie van de kredietportefeuille is in België een belangrijke doelstelling, net als in andere vestigingen. Verder zal de Belgische vestiging zich intensief bezighouden met de introductie van een rekening-courant in 2015. In het Verenigd Koninkrijk staat de ontwikkeling van een diverse kredietportefeuille hoog op de agenda. De vestiging is voornemens om in de komende twee jaar duurzame hypotheken voor particulieren op de markt te brengen. Bovendien verwacht de vestiging in 2016 een privé rekening-courant aan te kunnen bieden. In Duitsland zal in de tweede helft van 2014 een campagne van start gaan, gericht op het promoten van certificaten van aandelen en het aantrekken van nieuw kapitaal. Meer aandacht voor kredieten en een versterkt team zullen naar verwachting leiden tot groei van de kredietportefeuille. De vestiging verwacht nog steeds in 2015 het break-even point te bereiken. De Nederlandse vestiging wil vooral de relatie met relatief nieuwe klanten verbeteren. Dit is belangrijk in het kader van het managen van verwachtingen. Verder introduceert de bank in Nederland de financiering van maatregelen die tot energiebesparing bij huishoudens leiden. Dit gebeurt via een speciaal leningenprogramma, waarvoor momenteel een pilot loopt. Daarnaast komt er een nieuwe rekening voor kinderen. De bank verwacht dat al deze inspanningen zullen leiden tot groei van het aantal particuliere klanten, beleggers en kredietnemers. Voorwaarde voor deze groei is dat nieuwe regelgeving is geïmplementeerd en het risicomanagement op orde is. Triodos Bank is een middelgrote bank geworden in een sector die steeds strikter wordt gereguleerd. Daarom zal vooral op het Hoofdkantoor een versterking van de managementlaag onder de Executive Board plaatsvinden.
181
Triodos Investment Management volle dochter van Triodos Bank wereldwijd koploper in ‘impact investing’ totaal EUR 2,5 miljard aan beheerd vermogen beheerder van 19 fondsen actief in diverse duurzame sectoren; variërend van microfinanciering tot kunst en cultuur
Inleiding Triodos Investment Management, een volle dochter van Triodos Bank en verantwoordelijk voor het beheer van de Triodos beleggingsfondsen, is een wereldwijd erkend koploper in ‘impact investing’. Triodos Investment Management beheert directe beleggingen in diverse sectoren, waaronder klimaat en energie, ‘inclusive finance’, duurzame handel, biologische voeding en landbouw, kunst en cultuur, duurzaam vastgoed en beursgenoteerde ondernemingen met bovengemiddelde prestaties op milieu-, maatschappelijk en governancegebied (ESG). Eind 2013 had Triodos Investment Management 19 fondsen in beheer die beleggen in Europese en opkomende markten met een breed scala aan risico-rendementsprofielen en financiële instrumenten. Het totaal beheerd vermogen van Triodos Investment Management is in 2013 conform de doelstelling gegroeid met 15% tot EUR 2,5 miljard. Zowel particuliere als institutionele beleggers kunnen in deze fondsen beleggen. De beleggingsfondsen voor particuliere beleggers worden aangeboden via een aantal banken, waaronder Triodos Bank. Met institutionele beleggers en ‘family offices’ die beleggen in de fondsen onder beheer wordt rechtstreeks contact onderhouden door Triodos Investment Management.. De ontwikkeling en resultaten van de fondsen werken door in het financiële resultaat van Triodos Investment Management. Daarom wordt in dit verslag een overzicht gepresenteerd van zowel de duurzame sectoren als van de activiteiten, risico’s en vooruitzichten van alle relevante fondsen.
Strategische doelstelling: groei en innovatie Triodos Investment Management heeft als missie het inzetten van geld om een positieve verandering te weeg te brengen. Haar doelstelling als investeerder is met name om als katalysator te fungeren bij de overgang naar een economie waarbij de mens en het milieu op de eerste plaats komen, in lijn met de visie en missie van Triodos Bank. Om dit te realiseren wil Triodos Investment Management het beheerd vermogen in elk van haar fondsen laten groeien en nieuwe, innovatieve fondsen oprichten. Triodos Investment Management is ervan overtuigd dat er een groeiende vraag is onder beleggers naar geloofwaardige impactvolle beleggingen. In 2013 had Triodos Investment Management als doelstelling om het totaal volume aan beheerd vermogen met 10 tot 15% te laten groeien door middel van bestaande en nieuwe fondsen. Ondanks de uitdagende marktomstandigheden is Triodos Investment Management hierin geslaagd; het beheerd vermogen groeide met 15%.
182
In 2013 heeft Triodos Investment Management zich gerichtt op groei van haar beleggersbestand onder semiinstitutionele beleggers, ‘family offices’ en vermogende particulieren. Triodos Investment Management is voortdurend op zoek naar financiële oplossingen voor uitdagingen op maatschappelijk en milieugebied. Zo heeft zij twee nieuwe beleggingsfondsen ontwikkeld. Eén daarvan, Triodos Organic Growth Fund, is in januari 2014 gelanceerd. Triodos Investment Management heeft meer dan 20 jaar ervaring met beleggingsproducten die maatschappelijke en duurzame economische verandering teweegbrengen. Hierdoor wordt Triodos Investment Management wereldwijd erkend als koploper op het gebied van ‘Impact Investing’, waarbij zowel financieel rendement wordt behaald als rendement op maatschappelijk en milieugebied. In 2013 betekende dit: een reductie van meer dan 1,2 miljoen ton CO2-uitstoot door duurzame energieprojecten met een gezamenlijke opwekkingscapaciteit van 1.294 MW. Dit komt neer op het elektriciteitsverbruik van 851.000 Europese huishoudens; 102.519 kleinschalige boeren in 22 landen wereldwijd directe betaling ontvingen bij levering van hun oogst dankzij handelsfinancieringen. Hierdoor werden 13 verschillende duurzame agrarische producten op internationale markten gebracht; EUR 103 miljoen onder beheer in kunst- en cultuurinitiatieven; projecten die 2,5 miljoen bezoekers trokken en betaalbare voorzieningen boden aan 1.800 kunstenaars; een stijging van de kwaliteit en duurzaamheid van de bebouwde omgeving door het beheer van duurzame kantoorpanden die 60 tot 75% minder CO2 uitstoten dan het gemiddelde gebouw; een groei van inclusive finance fondsen tot EUR 533 miljoen; in totaal hebben deze fondsen financieringen verstrekt aan 110 opkomende en gevestigde microfinancieringsinstellingen en banken in Latijns-Amerika, Azië en Afrika. Deze instellingen hebben in totaal aan 8,4 miljoen mensen een lening verstrekt en bieden 7,9 miljoen mensen de mogelijkheid om te sparen.
Engagement beursgenoteerde ondernemingen Triodos Investment Management biedt particulieren en instellingen de gelegenheid om te beleggen in beursgenoteerde ondernemingen die voldoen aan de strengste criteria van Triodos Bank op milieu-, maatschappelijk en governancegebied. Via deze Socially Responsible Investment (SICAV I) fondsen maken beleggers deel uit van een streven naar een meer duurzame werkwijze bij een aantal van ’s werelds grootste beursgenoteerde bedrijven. Triodos Investment Management heeft in 2013 een dialoog gevoerd met bijna 90% van de 291 ondernemingen in het duurzame beleggingsuniversum van Triodos Bank. De SRI-fondsen beheerden in 2013 EUR 672 miljoen aan activa in de beste en baanbrekende beursgenoteerde ondernemingen wereldwijd en in Europese staats- en bedrijfsobligaties.
De resultaten van de fondsen Het totaal in beheer gegeven vermogen van Triodos Investment Management is in 2013 met EUR 306 miljoen gegroeid tot EUR 2,5 miljard, een stijging van 15% (2012: een stijging van 7%).
183
Deze toename kan voornamelijk worden toegeschreven aan aanzienlijke groei van de fondsen1 die beleggen in opkomende markten: Triodos Fair Share Fund (32%) en Triodos Microfinance Fund (33%). De beleggingen in Triodos SICAV I, de vier Triodos Sustainable Funds die beleggen in beursgenoteerde ondernemingen, vertoonden ook een gezamenlijke groei met 33%. Als gevolg van het overnemen van de beleggingsportefeuille van BNP Paribas Groen Fonds door Triodos Groenfonds en een sterke marketingcampagne eind 2013 groeide dit fonds met 31%. Bij Triodos Cultuurfonds en Triodos Renewable Europe Fund was er sprake van een uitstroom van beleggingen. Beide fondsen hebben echter maatregelen getroffen om deze ontwikkeling te keren. Triodos Vastgoed Fonds, dat belegt in duurzaam vastgoed in Nederland, is in 2013 omgevormd van een openend fonds naar een closed-end fonds. Het leegstandspercentage van het fonds is lager dan het gemiddelde in de markt, en de langdurige huurovereenkomsten met huurders maken het fonds tot een aantrekkelijke propositie voor beleggers die geïnteresseerd zijn in vastgoed. 1 Elk door Triodos Investment Management beheerd beleggingsfonds publiceert zijn eigen jaarverslag. Aangezien publicatie van dit verslag plaatsvindt voordat de respectieve besturen de definitieve cijfers van de fondsen hebben vastgesteld, vertegenwoordigen de cijfers in het jaarverslag van de afzonderlijke fondsen de officiële en goedgekeurde cijfers.
Energie en klimaat Triodos Investment Management heeft meer dan 25 jaar ervaring met beleggen in duurzame energie. Hierdoor is Triodos Investment Management een ‘preferred partner’ voor veel beleggers en ondernemers op het gebied van duurzame energie. In 2013 was het totaal aan vermogen van de door Triodos Investment Management beheerde beleggingsfondsen binnen de business line Energy & Climate EUR 1.035 miljoen (2012: EUR 955 miljoen).1 De totale investeringsportefeuille op het gebied van duurzame energie in Europa beslaat meer dan 101 projecten met een totale opwekkingscapaciteit van duurzame energie van circa 1.293 MW. Hiermee wordt de CO2-uitstoot jaarlijks met meer dan 1,2 miljoen ton omlaag gebracht. Dit komt overeen met het energieverbruik van 851.000 Europese huishoudens per jaar. Deze projecten bestaan uit 59 windenergieprojecten, 21 zonne-energieprojecten, 11 biomassaprojecten, 4 warmte/koude-opslagprojecten, 1 klein hydroproject en 5 projecten in een ontwikkelingsfase in de categorie ‘overige’, die onder andere gericht zijn op warmtedistributie. De activiteiten van Triodos Groenfonds, Triodos SICAV II – Triodos Renewables Europe Fund en Ampere Equity Fund werden aangestuurd vanuit de kantoren van Triodos Investment Management in Nederland. Triodos Renewables plc werd aangestuurd vanuit het kantoor van Triodos Bank in Bristol (Verenigd Koninkrijk). 1 Dit cijfer is inclusief de beleggingen van Triodos Groenfonds in de biologische landbouwsector. Aangezien dit fonds vanuit deze divisie wordt beheerd is dit cijfer opgenomen in dit verslag.
184
Casestudie In maart 2013 hebben Triodos Renewables plc en Triodos Renewables Europe Fund een belang van 49,8% genomen in het Ransonmoor windmolenpark in Cambridgeshire. Ransonmoor is een onshore windmolenpark met vijf turbines van 10MW en is sinds 2007 operationeel. Het project genereert voldoende groene stroom om 5.720 huishoudens van energie te voorzien.
Ontwikkelingen in 2013 Als gevolg van de opname van de beleggingsportefeuille van BNP Paribas Groen Fonds door Triodos Groenfonds en een sterke marketingcampagne eind 2013 groeide dit fonds met 31%. Triodos Renewables Europe Fund heeft drie transacties uitgevoerd waardoor de fondsmanager de portefeuille verder kon diversifiëren en het fonds minder afhankelijk werd van veranderend overheidsbeleid, zoals het geval was in Spanje. Het beheerd vermogen van het fonds bedroeg per ultimo 2013 EUR 59 miljoen. Triodos Renewables plc sloot in 2013 meer deals dan in enig ander jaar in de geschiedenis van de onderneming; de duurzame energieprojecten in haar portefeuille genereerden meer energie dan ooit tevoren. In 2013 werden drie locaties – Eye, Ransonmoor en Avonmouth – toegevoegd aan de operationele portefeuille die inmiddels uit 11 locaties bestaat. Hierdoor steeg het genererend vermogen van het fonds met 40%. Het totaal beheerd vermogen van de portefeuille in het Verenigd Koninkrijk bedroeg per ultimo 2013 EUR 102 miljoen. In 2013 heeft Triodos Investment Management overeenstemming bereikt met de aandeelhouders van Ampere Equity Fund (EUR 221 miljoen) over de overdracht van het management van het fonds naar een andere, niet tot de Triodos-groep behorende, fondsbeheerder. Die overdracht is per per 1 januari 2014 geëffectueerd en derhalve niet zichtbaar in de cijfers over 2013.
Vooruitzichten Duurzame energie blijft de beste oplossing om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Aangezien met name wind- en zonne-energie de best beschikbare technologieën blijven om de overgang naar een duurzame energie-economie te bewerkstelligen, is Triodos Investment Management ervan overtuigd dat zij in staat zal zijn om het beheerd vermogen in haar fondsen verder te laten groeien.
Emerging markets De doelstelling van de fondsen in ‘inclusive finance’ en duurzame handel is bij te dragen aan de ontwikkeling van een inclusieve financiële sector in ontwikkelingslanden. Een financiële sector die transparant en verantwoordelijke financiële diensten biedt aan alle lagen van de bevolking draagt bij aan de verbetering van levenskwaliteit van mensen. Ook het bevorderen van de handel in gecertificeerde fair trade en biologische producten en het stimuleren van duurzame landbouw speelt hierin een belangrijke rol. Triodos Investment Management is van mening dat toegang tot financiële diensten een cruciale rol speelt bij het bereiken van mondiale doelstellingen op het gebied van duurzame ontwikkeling. De Emerging markets-activiteiten omvatten het beheer van internationaal opererende fondsen die investeren in Latijns-Amerika, Afrika, Azië en Oost-Europa. De gezamenlijke fondsen van de business line Emerging markets groeiden in 2013 met EUR 94 miljoen tot EUR 563 miljoen, een stijging van 19,7% ten opzichte van 2012.
185
De activiteiten van Triodos Fair Share Fund, Triodos SICAV II-Triodos Microfinance Fund, Triodos Sustainable Finance Foundation, Stichting Hivos-Triodos Fonds, Triodos Sustainable Trade Fund en Triodos Renewable Energy for Development Fund worden alle aangestuurd vanuit de kantoren van Triodos Investment Management in Nederland.
Ontwikkelingen in 2013 Na een succesvolle en constructieve samenwerking van bijna 20 jaar besloten Triodos Bank en Stichting DOEN in 2013 dat hun gezamenlijk initiatief, Stichting Triodos-Doen, door kan gaan zonder de actieve betrokkenheid en katalyserende rol van Stichting DOEN. In plaats daarvan kunnen de doelstellingen van het initiatief alleen vanuit Triodos Investment Management worden voortgezet. Sinds december 2013 heeft Stichting Triodos-Doen haar activiteiten voortgezet onder de naam Stichting Triodos Sustainable Finance Foundation.
Inclusive finance Het totaal in beheer gegeven vermogen van de gezamenlijke inclusive finance fondsen is gegroeid tot EUR 533 miljoen, een stijging van 20,4% ten opzichte van 2012. De vier inclusive finance fondsen van Triodos Investment management: Triodos Fair Share Fund, SICAV-II Triodos Microfinance Fund, Stichting Triodos Sustainable Finance Foundation en Stichting Hivos-Triodos Fonds financierden in 2013 110 microfinancieringsinstellingen en -banken en waren actief in 44 landen. Deze instellingen hebben in totaal aan 8,4 miljoen mensen een lening verstrekt (2012: 6,9 miljoen), van wie 66% vrouwen, en bieden 7,9 miljoen mensen de mogelijkheid om te sparen (2012: 6,4 miljoen), 46% van deze klanten woont op het platteland. De vier Triodos inclusive finance fondsen zijn aandeelhouder in 22 vooraanstaande en innovatieve microfinancieringsinstellingen en banken over heel de wereld (2012: 17). Senior medewerkers van Triodos Bank zijn vertegenwoordigd in de Board of Directors van deze microfinancieringsinstellingen en brengen zo kennis en ervaring in op het gebied van duurzaam bankieren.
Portfolio Triodos Microfinancieringsfondsen 31 december 2013
186
Afbeelding vergroten
Duurzame handelsfinanciering Triodos Sustainable Trade Fund verstrekt handelsfinancieringen aan landbouwcoöperaties en –bedrijven in ontwikkelingslanden die biologische en/of fair trade goederen verwerken en exporteren. Eind 2013 was het volume van de handelsfinancieringstransacties van het fonds gegroeid met 23,6% tot EUR 25,5 miljoen. In totaal heeft Triodos Sustainable Trade Fund 33 kredieten verstrekt aan landbouwcoöperaties en -bedrijvenve die 13 verschillende producten verbouwen in 22 landen, waaronder koffie, katoen, cacao, olijfolie, cashewnoten en honing. Triodos Sustainable Trade Fund wordt voornamelijk gefinancierd door een kredietlijn van Triodos Bank, die deels wordt zekergesteld met garanties van Nederlandse en internationale overheidsinstellingen en maatschappelijke organisaties. In 2013 heeft Triodos Investment Management een aanvang gemaakt met de omvorming van Triodos Sustainable Trade Fund tot een open-end fonds. Hierdoor kunnen nieuwe beleggers in 2014 in dit fonds gaan beleggen.
Casestudie Triodos Investment Management heeft, samen met andere investeerders, het grootste deel van haar belang van 13,5% in TenGer Financial Group in Mongolië verkocht, de moedermaatschappij van XacBank. Dit belang is verkocht aan nieuwe strategische investeerders, waaronder ORIX Corporation, IFC en MAK. Triodos-Doen en Triodos Fair Share Fund zijn sinds 2004 aandeelhouder met een actieve bestuurlijke rol. De belangrijkste reden achter de verkoop is dat XacBank zich heeft ontwikkeld tot een volwaardige bank voor wat betreft bereik, bestuur, risicomanagement en resultaten en nu een nieuwe fase in haar ontwikkeling ingaat waarin zij kan profiteren van nieuwe strategische partners. Triodos Fair Share Fund blijft aandeelhouder in deze instelling, zij het op kleinere schaal.
187
Vooruitzichten Voor de inclusive finance fondsen wordt een aanhoudende groei voorzien in lijn met de huidige trends. De omvorming van Triodos Sustainable Trade Fund naar een open-end fund, waardoor nieuwe beleggers zullen kunnen participeren in de financiering van duurzame landbouw en handel, zal volgens planning in 2014 worden afgerond.
Kunst en cultuur Triodos Bank loopt al vele jaren voorop op het gebied van financiering van kunst en cultuur. Met name in Nederland is de culturele sector altijd zeer afhankelijk geweest van subsidies en donaties. Triodos Bank stimuleert de ontwikkeling binnen de culturele sector naar een bredere variëteit van financieringsbronnen, bestaande uit een mix van donaties, subsidies en commerciële financieringen. Het doel is daarbij om ondernemerschap in de culturele sector te stimuleren en de afhankelijkheid van subsidies en donaties te verminderen. Triodos Bank streeft er naar een bijdrage te leveren aan deze transformatie binnen de sector. Triodos Investment Management beheert hiertoe het in Nederland gevestigde en op Nederland gerichte Triodos Cultuurfonds. Het fonds is opgericht in 2006 en belegt in culturele projecten die streven naar verbetering en behoud van kunst en cultuur. Eind 2013 was het totaal netto vermogen van het fonds gedaald met 15,6% tot EUR 103 miljoen (2012: EUR 121 miljoen). Dankzij de door Triodos Cultuurfonds gefinancierde projecten hebben 2,5 miljoen mensen in 2013 theaters en musea bezocht en hebben 1.800 kunstenaars geprofiteerd van betaalbare, door Triodos Cultuurfonds gefinancierde, kunstruimte.
Casestudie Cultureel bedrijventerrein Het Domijn in Weesp is gebouwd op grond die voorheen eigendom was van het Ministerie van Defensie. Een groep kunstenaars heeft een coöperatie opgericht en het terrein gekocht en heringericht met een krediet van Triodos Cultuurfonds. Het terrein bestaat nu uit betaalbare ruimtes voor kunstenaars en zorgt mede voor een rijke diversiteit aan culturele activiteiten op het hele gebied.
Vooruitzichten Triodos Cultuurfonds streeft naar meer diversificatie van haar portefeuille door beleggingen in projecten met gediversifieerde opbrengsten en in sommige gevallen een meer commercieel karakter, terwijl het tegelijkertijd haar activiteiten voor theaters, musea en kunstenaarscollectieven wil voortzetten Het toevoegen van dergelijke nieuwe soorten culturele instellingen aan de portefeuille, zou moeten resulteren in hogere opbrengsten vanuit het fonds. Triodos Cultuurfonds streeft ernaar om in 2014 een aantrekkelijke propositie te blijven bieden voor beleggers en een directe impact te kunnen realiseren op een gezonde ontwikkeling van de Nederlandse culturele sector. Verwacht wordt dat het volume van het beheerd vermogen van het fonds in 2014 stabiel blijft.
Duurzaam vastgoed De betrokkenheid van Triodos Bank bij de vastgoedsector is gestoeld op een unieke visie op duurzaamheid, gebaseerd op de ‘Triodos Toets voor Duurzaam Vastgoed’ op basis van vier P’s: People, Planet, Profit en Project.
188
Triodos Investment Management beheert Triodos Vastgoedfonds. Triodos Real Estate Investment Management beheert Green Offices I CV – een beleggingsconstructie die zelf beheerder is van het duurzame hoofdkantoor van het Nederlandse koeriersbedrijf TNT. Eind 2013 bedroeg het totaal beheerd volume in Vastgoed EUR 117 miljoen (2012: EUR 122 miljoen).
Triodos Vastgoedfonds De brede vastgoedcrisis had in 2013 ook impact op Triodos Vastgoedfonds. Het fonds is met een relatief lage leegstand, lange gemiddelde looptijden van huurcontracten, en een focus op beleggingen in kwaliteitsgebouwen, echter goed gepositioneerd in vergelijking met andere vastgoedbeleggingsfondsen. Het fonds krijgt regelmatig erkenning voor de kwaliteit van de portefeuille en zijn visie op vastgoed. In 2013 heeft het fonds de prestigieuze Gouden Kikker Award gewonnen voor zijn uitstekende en duurzame werk op het gebied van het herinrichten van kantoren. De beleggingsportefeuille is in 2013 gekrompen van EUR 75,9 tot EUR 71,0 miljoen als gevolg van de lagere waardering van de activa in portefeuille. In 2013 is het fonds omgevormd van een open-end fonds naar een closed-end fonds. De verhandeling van de aandelen vindt nu plaats in het veilingsegment van de Amsterdamse beurs. De aandeelhouders stemden ook in met een wijziging van de statuten, waardoor de nominale waarde van het fonds kon dalen.
Casestudie GasTerra In 2010 heeft Triodos Vastgoedfonds een leegstaand gebouw aangekocht naast het treinstation in Groningen. Tegelijkertijd ondertekende het fonds een ‘Green Lease contract’ met GasTerra, de toekomstige huurder van het gebouw. De partners kwamen overeen dat het gebouw zou worden opgeknapt tot een uiterst energiezuinig en duurzaam kantoor met een verbeterd energielabel van G naar A+. In dit ‘Green Lease Contract’ komen huurder en verhuurder overeen dat toekomstige besparingen uit lagere energiekosten ten goede zullen komen aan het budget voor de verbouwing. In april 2013 werd het gebouw geopend door, toen nog, Zijne Koninklijke Hoogheid Kroonprins Willem Alexander.
Vooruitzichten Triodos Investment Management streeft er naar de kwaliteit van het fonds te handhaven, in het licht van uitdagende marktomstandigheden. Verwacht wordt dat het volume van het beheerd vermogen van het fonds in 2014 stabiel blijft. Als gevolg van de reorganisatie van het fonds wordt de koers van de aandelen nu bepaald door vraag en aanbod.
Maatschappelijk verantwoorde beleggingen Triodos SICAV I bestaat uit vier in Luxemburg gevestigde subfondsen die worden gedistribueerd in Nederland, België, Luxemburg en Duitsland. De fondsvolumes van Triodos SICAV I zijn in 2013 gegroeid met 32,7% tot 672 miljoen, ondanks de door de schuldencrisis ingegeven onzekerheid in de Eurozone.
189
De vier fondsen zijn Triodos Sustainable Equity Fund, Triodos Sustainable Pioneer Fund, Triodos Sustainable Bond Fund en Triodos Sustainable Mixed Fund en beleggen alle in aandelen en obligaties van beursgenoteerde ondernemingen die vanuit maatschappelijk en milieuoogpunt goed presteren in vergelijking met de collega’s in hun sector. Met hun werk hebben de Triodos SICAV I-fondsen diverse prijzen in de wacht gesleept. In Luxemburg en België heeft Triodos Sustainable Mixed Fund de Morningstar Award gekregen in de categorie ‘Mixfunds EUR neutral’. In Nederland heeft Triodos Sustainable Equity Fund de ‘Groene Stier’ gewonnen voor beste groene beleggingsfonds.
Engagement Het stimuleren van maatschappelijk verantwoord ondernemen heeft in 2013 tot positieve resultaten geleid. Triodos Investment Management maakte bij 114 aandeelhoudersvergaderingen gebruik van stemrechten namens Triodos SICAV I. De bedrijven werden van tevoren geïnformeerd over de kwesties die Triodos Bank in stemming wilde brengen, zodat organisaties zich daarop op een zinvolle manier konden voorbereiden. In totaal is Triodos Investment Management 554 keer de dialoog aangegaan met 250 ondernemingen. Dit heeft geleid tot een aantal aanzienlijke verbeteringen in hun MVO-beleid en hun resultaten. Hiermee heeft Triodos Bank duidelijk aangetoond dat duurzaam beleggen op de beurs kan leiden tot materiële ontwikkelingen in duurzaam gedrag van ondernemingen.
Vooruitzichten Triodos Investment Management verwacht dat de aanhoudende instroom van nieuwe beleggingen in 2014 stabiel zal blijven en zal leiden tot verdere groei van het beheerd vermogen bij de SICAV l fondsen. De fondsen zullen in 2014 ook te maken krijgen met nieuwe wet- en regelgeving, zoals die zijn geformuleerd door de Commission de Surveillance du Secteur Financier (CSSF), de toezichthouder van de Luxemburgse financiële markten.
Financiële resultaten Het beheerd vermogen van Triodos Investment Management is in 2013 gegroeid met 15% tot EUR 2,5 miljard. De baten zijn gegroeid met 6,5% van EUR 24,7 miljoen (2012: EUR 23,2 miljoen), als gevolg van de stijging van het beheerd vermogen. De kosten zijn in 2013 gestegen met 7,7% tot EUR 18,5 miljoen (2012: EUR 17,2 miljoen), voornamelijk als gevolg van de hogere directe en indirecte personeelskosten. De winst na belasting bedroeg EUR 4,7 miljoen, een stijging van 3,2% in vergelijking met 2012. De balans van Triodos Investment Management bestaat voornamelijk uit liquide middelen, kortlopende vorderingen op beheerde entiteiten en kortlopende schulden aan Triodos Bank.
Vooruitzichten Triodos Investment Management heeft het volste vertrouwen dat de door haar beheerde fondsen beleggers zullen blijven aantrekken en zullen blijven groeien, voortbouwend op meer dan 20 jaar ervaring in het samenbrengen van waarden, visie en beleggingsrendementen. In 2014 wordt een groei van het beheerd vermogen van rond 5% verwacht. De overdracht van Ampere Equity Fund zal naar verwachting volledig worden gecompenseerd door groei en nieuwe activiteiten.
190
Triodos Investment Management zal ook nieuwe impact-beleggingsfondsen blijven ontwikkelen en op de markt blijven brengen. Het nieuwe Triodos Organic Growth Fund is begin 2014 als subfonds van Triodos SICAV II op de markt geïntroduceerd. Dit unieke lange termijn ‘evergreen’ fonds investeert in aandelenkapitaal van toonaangevende, niet-beursgenoteerde ondernemingen in de sector voor biologische voeding en duurzame consumentenproducten in Europa. Triodos Investment Management is ook van plan om in 2014 een nieuw fonds te lanceren dat voortbouwt op de ervaring van Triodos Sustainable Trade Fund, waarbij de impact van het fonds vergroot wordt door nieuwe beleggers voor deze markt aan te trekken. De regelgeving voor beleggingsbeheerondernemingen is voortdurend in ontwikkeling, zowel op Europees als op Nederlands niveau. Triodos Investment Management zal de regelgeving van de Europese Richtlijn ‘Alternative Investment Fund Managers Directive’ (AIFMD) verder implementeren. De Amerikaanse Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA) wordt ook verder in haar activiteiten doorgevoerd, evenals de Europese Markt Infrastructuur Regulering (EMIR). Triodos Investment Management is volledig voorbereid op het nieuwe regelgevingsklimaat en zal het komend jaar haar organisatie waar nodig daarop blijven afstemmen. Verdere stroomlijning van de interne bedrijfsvoering van Triodos Investment Management, waaronder de introductie van een nieuw ICT-systeem voor portfoliobeheer, is een hoge prioriteit in 2014. Zeist, Marilou van Golstein Brouwers Michael Jongeneel Managing Directeuren van Triodos Investment Management
191
Triodos Bank Private Banking Triodos Bank Private Banking biedt een breed pakket financiële en niet-financiële diensten. Daarbij richt Private Banking zich op vermogende particulieren, stichtingen, verenigingen en religieuze instellingen. Duurzaam vermogensbeheer vormt de kern van de activiteiten. Triodos Bank Private Banking biedt zowel Triodos beleggingsfondsen aan als individueel vermogensbeheer. De onderzoeksafdeling Triodos Research onderzoekt welke ondernemingen voor belegging in aanmerking komen. Triodos Bank Private Banking is actief in Nederland en België. In Nederland werkt Private Banking op het gebied van vermogensbeheer samen met Triodos MeesPierson Investment Management. Triodos MeesPierson is een joint venture die de brede vermogensbeheerexpertise van ABN AMRO MeesPierson combineert met de deskundigheid van Triodos Bank op het gebied van duurzaamheid. Triodos MeesPierson beheert de duurzame activa van klanten van Triodos Bank en ABN AMRO MeesPierson. In België werkt Triodos Bank op het gebied van Private Banking-diensten samen met Puilaetco Dewaay Private Bankers.
192
Prestaties Aanhoudende groei in gunstiger marktcondities Na een zeer positief 2012 liepen de financiële rendementen van de duurzame aandelenportefeuille van Triodos Bank Private Banking verder op. Het financiële rendement bedroeg in 2013 gemiddeld 26%. De duurzame obligatieportefeuilles van Triodos maakten echter een zwak jaar door: de rendementen waren zeer laag. Dit effect was vooral zichtbaar in de defensieve portefeuilles van klanten van Triodos Private Banking.
Toevertrouwde middelen Triodos Bank Private Banking 2013 Totaal = EUR 915 miljoen
Triodos Private Banking wil haar klanten alternatieve beleggingswijzes bieden die sterke sociale en milieurendementen opleveren, maar tegelijkertijd ook een redelijk financieel rendement boeken. De totale toevertrouwde middelen van Triodos Private Banking stegen met EUR 95 miljoen tot EUR 915 miljoen, een groei van 12%. In 2012 was dit EUR 166 miljoen (25%). 407 miljoen euro van deze fondsen wordt beheerd door Triodos Private Banking, maar verantwoord op de balans van de Nederlandse vestiging. De samenstelling van de toevertrouwde middelen bleef opnieuw in grote lijnen ongewijzigd. Het merendeel wordt beheerd door Triodos MeesPierson Sustainable Asset Management. In België groeiden de toevertrouwde middelen met 51% tot EUR 150 miljoen, met inbegrip van gelden die zijn toevertrouwd aan de partner van Triodos, Puilaetco, maar beheerd conform de duurzame criteria van Triodos. In Nederland was de groei opnieuw voornamelijk te danken aan particulieren. Stichtingen en religieuze instellingen waren wat terughoudender in het toevertrouwen van spaar- en beleggingskapitaal. In 2013 groeide de risicobereidheid van particuliere private banking klanten. Die ontwikkeling is het resultaat van hun grotere keuzevrijheid als het gaat om hun ‘preferred risk’-profiel en hun duurzame impact. Charitatieve instellingen, kerken en stichtingen met laagrentende obligatieportefeuilles zijn juist veel beperkter in hun keuzemogelijkheden. Dit vormt een probleem voor charitatieve en religieuze instellingen die het merendeel van hun assets (moeten) beleggen in laagrenderende obligaties. Triodos Bank biedt een alternatief voor deze instellingen, zodat ze hun missie en hun beleggingen beter op elkaar kunnen afstemmen.
Nieuwe bedrijfsmodellen Triodos Bank Private Banking heeft in 2013 een alternatief tariefmodel voor alle beleggingsdiensten geïmplementeerd. Volgens dat model betalen beleggers slechts voor de specifieke diensten waarvan ze gebruikmaken, zoals de uitvoering van transacties, advies of discretionair vermogensbeheer. Dit nieuwe model wordt grotendeels ingegeven door de eis van toezichthouders om vermogensbeheerders op transparante wijze belonen.
193
In beginsel staat Triodos Private Banking volledig achter dit model. De bank is echter van mening dat dit ‘eerlijke prijs’-model niet mag leiden tot het uitsluiten van kleinere beleggers van advies, of van een zinvolle dialoog over hoe beleggingen positieve veranderingen in de samenleving teweeg kunnen brengen. Met het oog hierop heeft Triodos Private Banking in het laatste kwartaal van 2013 een specifieke vorm van beleggingsadvies geïntroduceerd voor beleggers met belangen variërend van EUR 300.000 tot EUR 500.000. De uitbreiding van onze advisering staat in schril contrast tot de heersende trend in de markt. Het initiatief wordt door onze klanten goed ontvangen.
Beleggingsresultaat Met een rendement van 0,3% was 2013 een matig jaar voor de obligatieportefeuilles van Triodos. Het rendement van defensieve portefeuilles met circa 25% aandelen bedroeg 5,5%, dat van neutrale portefeuilles met circa 50% aandelen 11,3%. De resultaten van de duurzame aandelenportefeuilles van Triodos waren opnieuw hoger dan de totale MSCI-index. De prestaties van Triodos Private Banking liggen sinds de aanvang van deze activiteiten 2006 25% hoger dan de MSCI-index.
Resultaat Triodos Aandelenportefeuille t.o.v. MSCI Begin = 100 bij oprichting Private Banking in september 2005
Alternatieve beleggingen In 2013 boekte de derde beleggingscategorie, de alternatieve beleggingen van Private Banking, een – uitzonderlijk – negatief rendement van 8,6%. Dit teleurstellende resultaat was voornamelijk het gevolg van een aanzienlijke daling van de koers van het Triodos Duurzaam Vastgoedfonds. Dit fonds is in 2013 gewijzigd van een fonds dat wordt verhandeld op intrinsieke waarde naar een closed-end fonds. Door de closed-end constructie daalde de aandelenkoers scherp ten opzichte van de intrinsieke waarde. Daarentegen had Triodos Fair Share Fund opnieuw een zeer succesvol jaar. Dit fonds financiert microkredietinstellingen en is deel van onze alternatieve portefeuille. De beleggingen van het fonds groeiden met bijna EUR 20 miljoen en het rendement van het fonds bedroeg 6,8%.
194
Overige ontwikkelingen Aanhoudende winstgevendheid Na een stijging van de winst met EUR 0,7 miljoen in 2011 en een daling tot EUR 0,5 miljoen in 2012, herstelden de winsten van Triodos Private Banking zich tot EUR 0,7 miljoen in 2013. De winstgroei was voornamelijk het gevolg van lagere exploitatiekosten. Een in 2011 uitgevoerd uitgebreid klanttevredenheidsonderzoek bleek dat steeds meer klanten behoefte hebben aan een pro-actief en persoonlijk contact waardoor de uiteindelijke productkeuze maximaal passend wordt. Tegelijkertijd bleek uit het onderzoek dat onze efficiency verder kon worden verbeterd. Het jaarverslag 2012 beschreef de strategische doelstelling om meer onderscheid te maken tussen enerzijds particulieren en anderzijds sociale organisaties zoals religieuze instellingen, stichtingen en charitatieve instellingen. Die benadering wierp in 2013 vruchten af. Door het onderscheid kon een aanzienlijke efficiencyverbetering in de dienstverlening worden gerealiseerd en relatiebeheerders zich meer specialiseren. Daarmee was het ook mogelijk de aanzienlijke klantengroei op te vangen met de bestaande groep van medewerkers. Dit effect werd met name zichtbaar bij het team dat particulieren bedient die ten minste EUR 500.000 bij Triodos Bank onderbrengen. Het beheerd vermogen en het aantal klanten van Triodos Bank in dit segment vertoonden een aanzienlijke groei. In België zijn de resultaten van Private Banking en Particulier Bankieren volledig geconsolideerd in de cijfers van de Belgische vestiging.
Vooruitzichten Tot 2013 realiseert Triodos Private Banking een gemiddelde groei van 20 – 25% per jaar. 2013 was in dat opzicht een minder goed jaar met een groei van slechts 12%. Hoewel Triodos Private Banking een groei op de lange termijn verwacht van 15 – 20%, zal zij zich de komende jaren minder op een sterke vermogensgroei richten en meer op het intensiveren van de dialoog met haar cliënten. Het aantal klanten dat gebruikmaakt van de nieuwe adviesdienst voor klanten met een vermogen tussen EUR 300.000 en EUR 500.000 zal naar verwachting sterk groeien. Dit zal overigens wel het kostenniveau onder druk zetten. In België zal Triodos Private Banking haar bestaande private banking-activiteiten in 2014 verder uitbreiden. Daarbij wordt bijzondere nadruk gelegd op particulier vermogensbeheer. De introductie van de fondsen Triodos Sustainable Equity en Pioneer Funds in het Verenigd Koninkrijk is een succes gebleken. Er werd de eerste 9 maanden EUR 8 miljoen gegenereerd. Op basis van deze goede resultaten kan serieus worden overwogen ook in het Verenigd Koninkrijk private banking-diensten introduceren. Zeist, Albert van Zadelhoff, Managing Director van Triodos Bank Private Banking
195
Biografieën de bestuursleden Directie Triodos Bank Pierre Aeby (1956), CFO Pierre Aeby is sinds 2000 statutair directeur van Triodos Bank NV en lid van de Directie. Daarnaast is hij bestuurslid van Stichting Triodos Holding, statutair directeur van Triodos Ventures BV, bestuurslid van Stichting Hivos Triodos Fonds, bestuurslid van Stichting Triodos Sustainable Finance Foundation, lid van de Raad van Commissarissen van Triodos Fair Share Fund, directeur van Triodos Fonds Vzw, bestuurslid van Triodos Invest CVBA, bestuursvoorzitter van Triodos SICAV I en Triodos SICAV II, bestuursvoorzitter van Enclude Ltd en bestuurslid van Vlaams Cultuurhuis De Brakke Grond. Pierre Aeby heeft de Belgische nationaliteit en bezit 21 certificaten Triodos Bank.
Jellie Banga (1974), COO Jellie Banga is sinds 1 maart 2013 Chief Operating Officer en lid van de Directie van Triodos Bank NV. Daarnaast is zij lid van de Raad van Advies van Stichting Lichter. Jellie Banga heeft de Nederlandse nationaliteit en bezit geen certificaten Triodos Bank.
Peter Blom (1956), CEO Peter Blom is sinds 1989 statutair directeur Triodos Bank NV en is voorzitter van de Directie. Daarnaast is hij bestuurslid van Stichting Triodos Holding, statutair directeur van Triodos Ventures BV, lid van de Raad van Commissarissen Triodos Groenfonds N.V., lid van de Raad van Commissarissen Triodos Vastgoedfonds N.V., bestuurslid van Stichting Hivos Triodos Fonds, bestuurslid van Stichting Triodos Sustainable Finance Foundation, bestuursvoorzitter van Stichting Triodos Foundation, bestuursvoorzitter Stichting Global Alliance for Banking on Values, bestuurslid van de Nederlandse Vereniging van Banken, bestuurslid van de Stichting Sustainable Finance Lab, bestuurslid van het Nationaal Restauratiefonds, bestuurslid van Stichting NatuurCollege, lid van de Scientific Advisory Council for Integrated Sustainable Agriculture and Food, en lid van de Club van Rome. Peter Blom heeft de Nederlandse nationaliteit en bezit 1 certificaat Triodos Bank.
Bestuur SAAT Marjatta van Boeschoten (1946) Marjatta van Boeschoten is voor het eerst benoemd in 2009 en haar huidige benoemingstermijn eindigt in 2015. Eerder was ze van 2001 t/m 2009 lid van de Raad van Commissarissen van Triodos Bank. Marjatta van Boeschoten werkte zeven jaar als jurist bij de Britse Supreme Court alvorens aan de slag te gaan als management development consultant. Zij is directeur van Phoenix Consultancy en werkt met grote organisaties in de publieke en private sectoren in het Verenigd Koninkrijk. Zij is algemeen secretaris van de Anthroposophical Society in GrootBrittannië. Marjatta van Boeschoten heeft de Britse nationaliteit en bezit 1 certificaat Triodos Bank.
196
Sandra Castañeda Elena (1974) Sandra Castañeda Elena is voor het eerst benoemd in 2013 en haar huidige benoemingstermijn eindigt in 2016. Zij is momenteel Senior Advisor Sustainability bij Inditex S.A. (eigenaar van Zara). Zij heeft sinds 2005 in verschillende functies een bijdrage geleverd aan de integratie van maatschappelijke en milieunormen in de bedrijfsstrategieën van ondernemingen en instellingen voor hoger onderwijs. Voorheen maakte zij deel uit van het kernteam dat Triodos Bank heeft opgezet in Spanje. Sandra Castañeda Elena heeft de Spaanse nationaliteit en bezit 49 certificaten Triodos Bank.
Frans de Clerck (1945) Frans de Clerck is voor het eerst benoemd in 2010 en zijn huidige benoemingstermijn eindigt in 2016. Hij is medeoprichter van Triodos Bank België (1993) en voormalig statutair directeur en lid van de Directie van Triodos Bank NV. Daarnaast is hij lid van de Raad van Toezicht van Stichting Triodos Holding en bestuurslid van Boss Paints NV, Hélène De Beir Foundation en voorzitter van de Raad van Toezicht van WZC De Foyer vzw in België. Frans de Clerck heeft de Belgische nationaliteit en bezit 6 certificaten Triodos Bank.
Jan Nijenhof (1945) Jan Nijenhof is voor het eerst benoemd in 2005 en zijn huidige benoemingstermijn eindigt in 2014. Hij is tevens lid van de Raad van Toezicht van Stichting Triodos Holding. Tot 1 april 2010 was hij coördinerend vicepresident van de Rechtbank Haarlem. Sindsdien is hij plaatsvervangend rechter bij die rechtbank en bij de Rechtbank Oost-Brabant. Daarnaast is hij lid van het College van Beroep voor het Hoger Onderwijs. Jan Nijenhof heeft de Nederlandse nationaliteit en bezit geen certificaten Triodos Bank.
Josephine de Zwaan (1963), Voorzitter Josephine de Zwaan is voor het eerst benoemd in 2010 en haar huidige benoemingstermijn eindigt in 2016. Zij is tevens lid en voorzitter van de Raad van Toezicht van Stichting Triodos Holding. Josephine de Zwaan is meer dan dertien jaar advocaat geweest, gespecialiseerd in grote vastgoedprojecten. De laatste vijf jaar van die periode was zij lid van de maatschap (CMS) Derks Star Busmann, waar zij leiding gaf aan een team van vastgoedadvocaten. Hoewel zij niet langer als advocaat werkzaam is, is zij nog steeds betrokken bij dit kantoor als adviseur van het bestuur. Sinds 2000 is Josephine de Zwaan werkzaam in bestuurs- en toezichthoudende functies, in het bijzonder op het gebied van onderwijs, gezondheidszorg en cultuur (Hogeschool Leiden, Stichting Vilans, Raphael Stichting, Bureau Promotie Podiumkunsten, Iona Stichting en Academie voor Liberal Arts). In 2009 is zij benoemd tot arbiter bij het Scheidsgerecht Gezondheidszorg en lid van de Governancecommissie van het Scheidsgerecht Gezondheidszorg. In 2013 is zij ook benoemd als lid van de Raad van Commissarissen van Stichting Cito. Josephine de Zwaan heeft de Nederlandse nationaliteit en bezit geen certificaten Triodos Bank.
197
Raad van Commissarissen Triodos Bank David Carrington (1946) David Carrington is voor het eerst benoemd in 2009 en zijn huidige benoemingstermijn eindigt in 2017. Hij is lid van de Nomination and Compensation Committee van Triodos Bank. Hij is sinds 2001 zelfstandig adviseur en is gespecialiseerd in de ontwikkeling van filantropie en maatschappelijk verantwoord financieren en in het besturen van charitatieve instellingen en sociale ondernemingen. David Carrington kan putten uit 25 jaar ervaring in seniormanagementfuncties bij charitatieve instellingen – waarvan de afgelopen 13 jaar als Chief Executive – en als bestuurslid bij een scala aan organisaties in het Verenigd Koninkrijk. Hij is toezichthoudend directeur van Big Society Capital en voorzitter van de Programme Board of Inspiring Impact. Daarnaast is hij voorzitter en oprichter/directeur van de Alliance Publishing Trust en Bridges Charitable Trust en lid van de Raad van Advies van het Amerikaanse Centre for Effective Philanthropy. David Carrington heeft de Britse nationaliteit en bezit geen certificaten Triodos Bank.
Marcos Eguiguren Huerta (1959) Marcos Eguiguren Huerta is voor het eerst benoemd in 2008 en zijn huidige benoemingstermijn eindigt in 2016. Hij is lid van de Audit and Risk Committee van Triodos Bank. Marcos Eguiguren Huerta heeft uitgebreide ervaring op het gebied van advisering van financiële entiteiten in Spanje en in diverse landen in Latijns-Amerika. Daarnaast is hij partner en medeoprichter van SingularNet, een Spaanse professionele dienstverlener die zich richt op ondernemingsstrategie, menselijke ontwikkeling en communicatie. Hij vervulde ook leidinggevende functies bij Barclays Bank en BBVA. Daarnaast is hij Professor bedrijfskunde aan de Politechnische Universiteit van Catalonië. Marcos Eguiguren heeft de Spaanse nationaliteit en bezit 194 certificaten Triodos Bank.
Mathieu van den Hoogenband (1944) Mathieu van den Hoogenband is voor het eerst benoemd in 2007 en zijn huidige termijn eindigt in 2015. Hij is voorzitter van de Nomination and Compensation Committee van Triodos Bank. Hij is voormalig directievoorzitter van Weleda Groep AG te Arlesheim, Zwitserland. Mathieu van den Hoogenband is lid van het Aandeelhouderscollege Rhea Holding B.V. (Eosta B.V.), voorzitter van de Raad van Commissarissen van Stichting Widar centrum voor eerstelijns gezondheidszorg en lid van de Adviesraad Antroposofische Medische Faculteit van de particuliere universiteit Witten/Herdecke. Daarnaast doceert hij Leiderschap en Ethiek aan de SRH Hochschule in Berlijn en ‘Levensfasen’ aan de Alanus Hochschule in Bonn-Alfter. Mathieu van den Hoogenband heeft de Nederlandse nationaliteit en bezit 931 certificaten Triodos Bank.
Jan Lamers (1948) Jan Lamers is voor het eerst benoemd in 2002 en zijn huidige benoemingstermijn eindigt in 2014. Hij is voormalig bestuursvoorzitter van Uitgeversbedrijf Tijd en vicepresident van de Europese Vereniging van Dagbladuitgevers. Hij is bestuursvoorzitter van Lamers-Media C&P, voorzitter van CultuurNet Vlaanderen, directeur van Wereldmediahuis Vzw en lid van de Raad van Commissarissen van I-Propeller NV. Jan Lamers heeft de Belgische nationaliteit en bezit geen certificaten Triodos Bank.
198
Margot Scheltema (1954), Vice-voorzitter Margot Scheltema is voor het eerst benoemd in 2006 en haar huidige benoemingstermijn eindigt in 2014. Zij is voorzitter van de Audit and Risk Committee van Triodos Bank. Margot Scheltema was tot eind 2008 financieel directeur van Shell Nederland BV. Zij is lid van de Auditcommissie van Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds en lid van de Raad van Commissarissen van ASR NV, Schiphol NV en van TNT Express NV. Margot Scheltema is vervangend raadslid bij de Ondernemingskamer van het Gerechtshof te Amsterdam. Daarnaast is zij non-executive lid van het bestuur van de Lonza Group PLC, lid van de Raad van Toezicht van het Rijksmuseum en World Press Photo en lid van de Raad van Commissarissen van Warmtebedrijf Rotterdam. Margot Scheltema heeft de Nederlandse nationaliteit en bezit geen certificaten Triodos Bank.
Hans Voortman (1944), Voorzitter Hans Voortman is voor het eerst benoemd in 2001 en zijn huidige benoemingstermijn eindigt in 2014. Hij is lid van de Nomination and Compensation Committee van Triodos Bank. Hans Voortman is voormalig algemeen directeur van Wereld Natuur Fonds Nederland en voormalig vennootschappelijk directeur van MeesPierson. Daarnaast is hij voorzitter van de Raad van Toezicht van Ark Natuurontwikkeling en bestuurslid van Pan Parks. Hans Voortman heeft de Nederlandse nationaliteit en bezit geen certificaten Triodos Bank.
Carla van der Weerdt-Norder (1964) Carla van der Weerdt is voor het eerst benoemd in 2010 en haar huidige benoemingstermijn eindigt in 2014. Zij is lid van de Audit and Risk Committee van Triodos Bank. Carla van der Weerdt is eigenaar/directeur van Accent Organisatie Advies en Accent Finance & Accountancy. Zij heeft vijftien jaar bij ABN AMRO Bank NV gewerkt, onder andere als CFO/COO van Global Transaction Banking, als wereldwijd hoofd Operationeel Risicomanagement en als wereldwijd hoofd Risicomanagement en Compliance in Vermogensbeheer. Zij is lid van de Raad van Commissarissen en voorzitter van de Auditcommissie van Saxion Hogeschool. Carla van der Weerdt heeft de Nederlandse nationaliteit en bezit geen certificaten Triodos Bank.
199
