Inhoud. Verslag van de directie. Jaarrekening Overige informatie. Mission Statement. Corporate Values. Procuratiebevoegdheid

Jaarverslag 2009

2

Jaarverslag 2009

Inhoud

Mission Statement

4

Corporate Values

5

Procuratiebevoegdheid

6

Organogram

8

Prae-advies van de Raad van Commissarissen

10

Vijf jaar geconsolideerde kerncijfers

12

Macro-economische beschouwing

14

Koersnoteringen

22

Het bedrijf van de bank

24

Vennootschappelijke balans vóór winstverdeling per 31 december 2009

38

Vennootschappelijke balans ná winstverdeling per 31 december 2009

39

Vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2009

40

Geconsolideerde balans vóór winstverdeling per 31 december 2009

41

Geconsolideerde balans ná winstverdeling per 31 december 2009

42

Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2009

43

Toelichting op de jaarrekening 2009

44

Activa vennootschappelijke en geconsolideerde balans ná winstverdeling

46

Passiva vennootschappelijke en geconsolideerde balans ná winstverdeling

48

Vennootschappelijke en geconsolideerde winst- en verliesrekening

49

Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2009

51

Accountantsverklaring

52

Adressen

53

Colofon

54

Verslag van de directie

Jaarrekening 2009

Overige informatie

3

Mission Statement

Het aanbieden van een verscheidenheid aan topkwaliteitsproducten, tot stand gebracht door enthousiaste medewerkers. Onze leiderschapspositie en professionele kennis van het bankwezen, ons uitgebreid binnenlands kantorennet en het aangaan van strategische internationale allianties dienen als solide basis voor deze visie. In samenhang hiermee ligt een voortdurend streven tot het creëren van een win-win situatie voor zowel de bank als de cliënt, met als resultaat vergroting van de rentabiliteit. De win-win situatie houdt onder meer in: het opbouwen van zo gunstig mogelijke verdiensten voor onze cliënten, aandeelhouders en de samenleving in het algemeen.

4

Jaarverslag 2009

Corporate Values

Integriteit

Milieu

Boven alle criteria geldt bij ons: integriteit; integriteit in het denken en handelen, steeds en overal.

Milieu is de corporate value die wij in dit jaarverslag voor het voetlicht plaatsen. Pas de laatste decennia is het milieu daadwerkelijk in de publieke belangstelling komen te staan. Dagelijks horen en lezen we nu over ondermeer het gat in de ozonlaag, de klimaatveranderingen, de stijging van de zeespiegel en het (dreigend) tekort aan schoon drinkwater. Zo langzamerhand raakt de mensheid ervan doordrongen dat het milieu letterlijk en figuurlijk van levensbelang is. Daarnaast komen wij steeds meer tot het besef dat de mens degene is die de hoofdveroorzaker is van de milieuproblematiek. Door de wereldwijde groei van de bevolking en de toegenomen welvaart neemt de vervuiling van lucht, water en bodem hand over hand toe. Het is van eminent belang dat wij alle krachten bundelen om verdere verontreiniging te voorkomen. Bij alles wat wij als mensen, maar ook als bedrijven doen, zullen wij ons moeten afvragen welke gevolgen onze handelingen voor het milieu hebben. Wij, als De Surinaamsche Bank N.V., beseffen het enorme belang en willen daar ook expliciet onze verantwoordelijkheid in nemen.

Respect Elk individu met zelfrespect geniet van ons respect. In de overtuiging van de waarde van verscheidenheid van inbreng en het geloof in gelijke kansen voor iedereen ligt onze kracht. Wij waarderen en stimuleren persoonlijke groei, ontwikkeling en ondernemende instelling van iedere individuele medewerker, hetgeen tot voordeel van alle partijen leidt.

Teamwork Teamwork is de sleutel tot ons succes als grootste bank van Suriname. Loyaliteit ten opzichte van de organisatie als geheel is bij ons primair. Deze eerlijkheid verplicht ons onze kennis en ervaring steeds bij te stellen en uit te bouwen en internationaal in te zetten in het belang van het bedrijf en onze cliënten.

Professionalisme Een optimale en consistente dienstverlening stelt de hoogste eisen aan ons professionalisme. Uit dien hoofde streven wij voortdurend naar innovatie, creativiteit en slagvaardigheid. Om een nauwe relatie met onze cliënten op te bouwen en in stand te houden, stellen wij ons met niet minder tevreden dan het leveren van de hoogste kwaliteit.

Milieu DSB Bank, als grootste bank, kent haar verantwoordelijkheden en kan niet heen om de ontwikkelingen op milieugebied en de daarmee gepaard gaande hoge eisen aan overheden en bedrijven. Wij stellen derhalve hoge eisen aan onszelf en vragen hetzelfde van diegenen die met ons in contact staan.

5

Procuratiebevoegdheid

Naam Abdoelkariem-Abdoelbasier Z.N. mw. Adna B.I.P. drs. MBA Amatnoerngalim U.S. mw. Amatsoemarto A.S. mw. Atmidi-Djasmadie E.S. mw. Bakboord-Satimin P.R. mw. Bendt G.E. Bergraaf-Tan A Kiam M.B. mw. Bhagwandin P.A. mr. cams Bhola-Raghoebarsing A. mw.drs. MBA Blokland M.F. mw. Breinburg M.C. mw. Brussel van J. Chang-Sim A Sjoei I.G. mw. Colli S.M. Debs Y. mw. Diepenbos van S. mw. B.HA. Doelsamsoedi-Kartosentiko L.N. mw. mr. Edam-Morsen S.A. mw. Elshot M.H.G mw. Fazal Alikhan-Oedaichand G.A. mw. Garcia Castro-Elias G. mw. Gordon-Dover C.A.M. mw. Hanenberg E.G. Heerenveen P.I. mw. drs. Helstone S.H. Henar H.L. mr. Hijlaard I. Hijlaard-Chin D.S. mw. Jaliens E.L. Kaliar R.A. Kalipersad M. Kallan N.F.A. drs. Karg A.J. Kartomoehamat-Amatdjimirin F.M. mw. Kartoredjo C. mw. Kartoredjo-Norjodikromo G. mw. Kasnawi-Kasanpawiro W.F. mw. Kasto-Notopawiro S. mw. drs. Ketwaru-Boedhoe U. mw. mr. Kom de J.M. mw. Komproe U.M.

6

Functie Section Head Bills Accounting & Reporting Officer Branch Clerk Section Head Processing Branch Clerk Customer Representative Trainee Branch Manager Moengo Branch Manager Kasabaholo Department Manager Compliance Department Manager Contract Handling Customer Representative Customer Representative Customer Representative Branch Manager Nieuwe Haven Section Head Insurance Section Head Salary, Compensation & Benefits Department Manager Marketing Branch Clerk Branch Manager Maretraite Branch Clerk Branch Clerk Customer Representative Nickerie Branch Clerk Branch Manager Moengo Senior Relationship Manager Branch Clerk Chief Commercial Officer Section Head Support & Services Section Head Customer Desk Department Manager Financial Restructuring & Recovery Department Manager Corporate Banking Junior Relationship Manager Nickerie Suritrust Relationship Manager Department Manager Payments & Settlements Customer Representative Branch Clerk Branch Clerk Customer Representative Senior Relationship Manager Senior Relationship Manager Customer Representative Section Head Custody

B B C B C C C B A A C C C B C A B C B C C B C B B C A B A A A B B A C C C C B A C C

Jaarverslag 2009

Naam Koosman M.M.S. Li Fo Sjoe-Lion Sjin Tjoe A. mw. mr. Lie Tjauw J. H. ir. MBA Lie-Ten S.C. mw. Lo Fo Wong G.H. mw. drs. Loor M.P. drs. MA. Mahindre Singh J.M.M. mw. Marjanom-Tjokrosentono J. mw. Martodimedjo E.M. Mentowidjojo V.N. mw Moerasim A.S. mw. Oostburg A.C.M. Peneux M.S.A. mw. drs. Proeve S.L.J. drs. Ramnath H.S. Redmount-Perk H.C. mw. Reigman-Lieveld R.T. mw. Rellum H.A.J. mw. Seedorf R.H. Setrokarijo W. mw. Sewberath Misser H.H. drs. Sodirijo-Lalji M.J. mw. Soesman-Blinker M.M. mw Soesman-Chelius K.B. mw Stolk G.M. mw. Sylvester H.W. Tan A Kiam M.E. mw. Tijndaal M.R. Tjin A Tam W.T.M. Tjokrosentono S. Waidoe W. drs. Wirodikromo A. Wiroredjo D.I. mw. Wolff A.E. Wolff-Jong Sang R. mw. Wong Chung I.H. drs.

Functie Section Head Treasury Management Trainee Legal Officer Chief Operating Officer Branch Clerk Assistant Treasurer Chief Financial Officer Customer Representative Customer Representative Section Head Back Office Product Units Customer Representative Insurance Employee Department Manager Retail Banking Human Resources Officer Chief Executive Officer Senior Relationship Manager Customer Representative Customer Representative Department Manager General Affairs Supervisor Branch Nieuwe Haven Customer Representative Senior Relationship Manager Customer Representative Customer Representative Customer Representative Customer Representative Branch Manager Kwatta Branch Clerk Branch Clerk Department Manager Suritrust Branch Manager Nickerie Junior Relationship Manager Nickerie Branch Clerk Branch Clerk Section Head Cash Authorisation Officer Senior Relationship Manager

B B A C B A C C A C C A B A A C C A B C A C C C C B C C A A B C C B B A

A= Algemene procuratiebevoegdheid B= Beperkte procuratiebevoegdheid C= Specifieke procuratiebevoegdheid voor bepaalde producten

7

Organogram 1)

Raad van Commissarissen Drs. S. Smit AAG, voorzitter Drs. M.J.A. Brahim J.J. Healy Jr. Dr. S.E. Jharap Ir. L.C. Johanns Mw. Mr. R. Sohansingh

Chief Executive Officer Drs. S.L.J. Proeve

Human Resources Mw. Drs. M.S. Peneux (B)

Internal Audit A.C. Martopawiro

2)

Legal Affairs & Compliance

Secretariat

Mr. P.A. Bhagwandin (A)

Mw. S. Boetius

Branch Nieuw Nickerie

Suritrust

S. Tjokrosentono (A)

W.T. Tjin A Tam (A)

Chief Financial Officer

Chief Operating Officer

Chief Commercial Officer

Drs. M.P. Loor MA. (A)

Ir. J.H. Lie-Tjauw MBA (A)

Mr. H.L. Henar (A)

Accounting & Reporting

Contract Handling

Corporate Banking

Drs. B.I.P. Adna MBA (B) 2)

Mw. Drs. A. Bhola-Raghoebarsing MBA (A)

R.A. Kaliar (A)

Risk Management

Payments & Settlement

Retail Banking

A.A. Sabiran B.Sc.

A.J. Karg (A)

A.C.M. Oostburg (A)

General Affairs

ICT

Marketing

Mw. H.A.J. Rellum (A)

Ing. J. Chen Poun Joe

Mw. S. van Diepenbos B.HA (B)

Treasury (ALM) Mw. Drs. G.H. Lo Fo Wong 2) (B)

1) Situatie per 25 februari 2010 2) Deze functionaris is momenteel met de leiding van deze afdeling belast. A= Algemene procuratiebevoegdheid B= Beperkte procuratiebevoegdheid

8

Financial Restructuring & Recovery E.L. Jaliens (A)

Jaarverslag 2009

9

Prae-advies van de Raad van Commissarissen Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders Ter voldoening aan het voorschrift van artikel 22 van de statuten hebben wij de eer u inzake de jaarrekening 2009 van De Surinaamsche Bank N.V. het volgende te berichten. Wij hebben de vennootschappelijke balans per 31 december 2009, de vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2009 alsmede de toelichting daarop, waarbij zijn gevoegd de geconsolideerde balans per 31 december 2009, de geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2009 en de toelichting daarop, doen onderzoeken en wij adviseren u de onderhavige jaarrekening, zoals die tezamen met de accountantsverklaring van BDO Assurance N.V., door de directie ter behandeling wordt aangeboden, vast te stellen. Deze vaststelling strekt tot décharge van de directie voor het bestuur en van de Raad van Commissarissen voor het gehouden toezicht. Het geconsolideerde resultaat vóór belastingen bedroeg SRD 31.326.068. Na aftrek van belastingen ad SRD 10.422.095 rest ter verdeling een bedrag van SRD 20.903.973. Bij goedkeuring van de jaarrekening en het verwerkte voorstel tot winstverdeling zal over het boekjaar 2009 een contant dividend worden uitgekeerd van SRD 8.005.590 dat is SRD 0,92 per aandeel van SRD 0,10. Voorgesteld wordt om het totaal dividendbedrag van SRD 8.005.590 in contanten uit te keren. Een deel van het contante dividend, namelijk SRD 0,30 is reeds betaalbaar gesteld als interim-dividend. Als slotdividend zal derhalve SRD 0,62 per aandeel in contanten worden uitgekeerd. De resterende nettowinst ad SRD 12.898.383 zal aan de reserve worden toegevoegd. Met deze voorstellen van de directie kunnen wij ons verenigen. Wij adviseren u dan ook deze voorstellen goed te keuren. Volgens het door de Raad van Commissarissen opgemaakte rooster van aftreden, zoals bepaald in artikel 17 van de statuten, is aan de beurt om af te treden de heer Dr. S.E. Jharap en mw. Mr. R. Sohansingh. Wij stellen u voor de aftredende commissarissen, die zich herkiesbaar stellen, te herbenoemen. De heer Ir. L.C. Johanns zal, in verband met het bereiken van de statutaire leeftijdsgrens zoals verwoord in artikel 17 lid 3 van de statuten, eveneens aftreden. Hij is niet herkiesbaar. De heer Johanns sluit een verbondenheid van bijkans 18 jaren met onze bank af. Wij zijn hem zeer erkentelijk voor de aan onze bank bewezen diensten. Ter invulling van de aldus ontstane vacature in de Raad van Commissarissen stellen wij u voor de heer Drs. D.M.R. Currie te benoemen tot commissaris. Ook stellen wij u voor de heer B. F. J. Nuboer M.Sc. te benoemen tot commissaris, waarmee het aantal commissarissen van de bank thans wordt uitgebreid naar zeven (7). Wij spreken onze waardering en erkentelijkheid uit voor de wijze waarop de directie en alle andere medewerkers van de bank zich gedurende het boekjaar voor de vennootschap hebben ingezet.

Paramaribo, 25 februari 2010 Raad van Commissarissen Drs. S. Smit AAG, voorzitter Drs. M.J.A. Brahim J.J. Healy Jr. Dr. S.E. Jharap Ir. L.C. Johanns Mw. Mr. R. Sohansingh

10

Jaarverslag 2009

Drs. S. Smit AAG Voorzitter 11

Vijf jaar geconsolideerde kerncijfers

(in duizenden SRD m.u.v. de gegevens per aandeel)

2009

2008

2007

2006

2005

Rente

68.531

70.086

64.225

52.697

42.715

Overige baten

26.486

24.726

24.202

21.376

20.987

Totale baten

95.017

94.812

88.427

74.073

63.702

Bedrijfslasten

56.009

52.519

47.051

40.122

38.672

7.682

6.460

6.151

8.313

2.447

Bedrijfsresultaat vóór belastingen

31.326

35.833

35.225

25.638

22.583

Nettowinst

20.904

22.734

22.399

16.398

14.362

8.006

8.006

7.832

5.569

4.525

Overige activa

319.064 653.822 838.313 135.599

133.832 467.429 721.359 129.283

268.264 409.366 526.271 142.354

159.747 327.646 388.605 170.917

114.342 289.729 302.071 161.702

Eigen vermogen

125.395

111.015

94.335

73.300

59.947

58.987 1.692.376 70.040 1.946.798

15.174 1.256.679 69.035 1.451.903

18.573 1.159.746 73.601 1.346.255

9.747 912.135 51.733 1.046.915

7.393 750.943 49.561 867.844

17,68 1,23 170 36,2 54,1 41,1 6,44 9,8

22,14 1,62 181 34,5 55,4 44,6 7,65 9,9

26,72 1,87 188 31,9 53,1 46,8 7,01 10,4

24,61 1,71 185 32,6 49,8 45,8 7,00 11,8

26,47 1,76 165 34,2 52,9 39,3 6,91 9,4

2,40 0,92

2,61 0,92

10,30 3,30

1,65 0,52 -

Resultaten

Voorziening kredietrisico's

Dividend Balans Kasmiddelen Bankiers uitgezette gelden Kredieten

Bankiers opgenomen gelden Toevertrouwde middelen Overige passiva Balanstelling Ratio's (in %) Return on Equity Return on Assets Exploitation ratio Verhouding personeelskosten/baten Verhouding personeelskosten/lasten Winstratio Capital ratio BIS-ratio Gegevens per aandeel* Nettowinst per aandeel

-

-

0,30

1,88 0,64 -

Beurskoers per ultimo

38,3 14,41 25,50

35,2 12,76 20,00

35,0 43,36 47,25

34,0 8,42 9,00

31,5 6,89 7,70

Price/earnings ratio

10,63

7,66

4,59

4,79

4,67

349

353

350

326

328

Dividend per aandeel: contant in aandelen Dividend pay out ratio (in %) Eigen vermogen

Aantal medewerkers

* In 2007 heeft een aandelenconversie plaatsgevonden waarbij 4 oude aandelen van 2,5 cent omgeruild zijn in 1 aandeel van 10 cent nominaal. In 2008 is stockdividend uitgekeerd waarbij er voor ieder aandeel 3 nieuwe aandelen bijkwamen.

12

Jaarverslag 2009

13

Verslag van de directie

Macro-economische beschouwing

Verslag van de directie In lijn met de opbouw van de voorgaande jaarverslagen is dit directieverslag uit twee delen samengesteld. In het eerste deel worden de internationale financieel economische ontwikkelingen kort weergegeven, terwijl in het tweede gedeelte de eigen economie, op basis van de ontwikkelingen van enkele belangrijke economische indicatoren wordt beschreven.

Internationale betrekkingen De in 2008 reeds geconstateerde neergang van de wereldeconomie heeft zich in 2009 voortgezet. De Amerikaanse economie heeft, evenals die van de meeste West-Europese landen, in het verslagjaar nog steeds met de effecten van de ergste financiële crisis sedert de jaren dertig van de vorige eeuw te kampen. De bankencrisis is in het verslagjaar verweven geraakt met de problematiek rond de stabiliteit van de Euro, de rol van de Volks Republiek China, India en Brazilie als grote mogendheden die ons inziens steeds meer op wereldniveau, in elk geval op economisch gebied, zullen bepalen. In het najaar van 2009 waren de eerste tekenen van een opleving van de wereldeconomie zichtbaar en wij verwachten dat deze ontwikkeling zich in 2010 zal voortzetten.

Nationale ontwikkelingen Tegen de zojuist geschetste stagnerende mondiale economische situatie is 2009 voor onze eigen economie toch gematigd positief geweest. Wij concluderen dat het strakke monetaire beleid vanuit de Centrale Bank van Suriname alsook het prudente beleid van de Surinaamse Overheid aan verwezenlijking van dit resultaat hebben bijgedragen. De Jaarrede van de President van de Republiek Suriname Zijne Excellentie Drs. R.R. Venetiaan, uitgesproken in De Nationale Assemblee op 20 oktober 2009, geeft aan dat ook in 2010 dit beleid zal worden gecontinueerd. Ook Standard & Poor’s, die periodiek een rating over ons land uitbrengt, geeft in haar evaluaties een positief beeld over de economische gang van zaken. In haar rapport van 20 januari 2010 geeft Standard & Poor’s aan dat de basis elementen voor economische groei alleszins aanwezig zijn, dat de schuldpositie en -beheer solide zijn en dat de fundamentele economische grootheden en relaties zijn verbeterd. De rating voor de externe positie die nu aan Suriname is toegekend is ten opzichte van de vorige, die van 22 december 2009 dateert, onveranderd gebleven op B+ met de vermelding van positieve vooruitzichten. Zoals in ons vorig verslag reeds als verwachting is aangegeven, is de Surinaamse economie in 2009 minder hard gegroeid. Na jaren van reële economische groei van boven de 5% is de schatting van de groei van het Bruto Binnenlands Product 3,4%.

14

Thans zullen de volgende onderwerpen aan een nadere beschouwing worden onderworpen: -

het buitenlands betalingsverkeer en de wisselkoersontwikkeling de monetaire ontwikkeling de ontwikkeling van de betalingsbalans de overheidsfinanciën de staatsschuld de ontwikkeling van de productiesector

Onze analyse is gebaseerd op statistische data van de Centrale Bank van Suriname over de periode januari - september 2009, de Financiële Nota 2010 van het Ministerie van Financiën en cijfermatige informatie van het Algemeen Bureau voor de Statistiek.

Het buitenlands betalingsverkeer en de wisselkoersontwikkeling Tabel 1 is een weergave van de officiële vaste notering van onze munt vis á vis de Amerikaanse dollar. Ofschoon deze verhouding onveranderd is gebleven hebben wij in het verslagjaar een toenemende druk op de wisselkoersverhouding geconstateerd. De officiële importhandel doet zoals gebruikelijk een beroep op de deviezenbanken voor de beschikbaarstelling van vreemde valuta, terwijl deze banken steeds minder vreemde valuta aangeboden krijgen. Deze onevenwichtigheid tussen vraag en aanbod op de officiële vreemde valutamarkt neemt steeds grotere vormen aan en verdient bijzondere aandacht van de monetaire autoriteiten. In het verslagjaar heeft de Centrale Bank van Suriname gepoogd om middels beschikbaarstelling van vreemde valuta deze druk op de wisselkoers enigszins te mitigeren, maar wij constateren dat deze interventie vanwege de daaraan verbonden voorwaarden onvoldoende effect heeft gehad en uiteindelijk door de Centrale Bank van Suriname is gestaakt. De volatiliteit van de Euro /USD verhouding was ook in 2009 merkbaar. De referentiekoersen zoals die door de Europese Centrale Bank worden gepubliceerd geven aan dat de Amerikaanse dollar in het verslagjaar is gedeprecieerd ten opzichte van de Euro. Recente ontwikkelingen geven, mede als gevolg van de problematiek in de Eurozone, echter voldoende indicatie dat de positie van de Euro thans onder druk kan komen te staan.

Jaarverslag 2009

Tabel 1

Verkoopkoers CBvS voor de USD in SRD bankpapier in 2009

Verkoopkoers

1/1

31/3

30/6

30/9

2,780

2,780

2,780

2,780

31/12 2,780

Bron: Centrale Bank van Suriname

Geldontwaarding

Tabel 2 Omschrijving Binnenlandse liquiditeitenmassa

2009*

2008

2007

2006

2005

1.939,6**

1.569,8

1.360,3

1.082,0

880,2

1,3 2,775

9,4 2,775

8,3 2,775

4,7 2,775

15,8 2,775

0

0

0

0

2,0

(x SRD mln.) Inflatie in % Gemiddelde USD-koers Relatieve mutatie van de koers Bron: Centrale Bank van Suriname Algemeen Bureau voor de Statistiek DSB Bank * Voorlopige cijfers **Voorlopige cijfers per ultimo derde kwartaal 2009

De monetaire ontwikkeling Per ultimo september 2009 bedroeg de binnenlandse liquiditeitenmassa SRD 1.939,6 mln., hetgeen ten opzichte van december 2008 een stijging van ruim 23% inhoudt. Evenals in 2008 is de groei van de binnenlandse liquiditeitenmassa vooral toe te schrijven aan liquiditeitstoevoer uit het buitenland. De groei van de monetaire reserve heeft zich in 2009 voortgezet en per ultimo september van dat jaar bedroeg deze grootheid SRD 1.956,5 hetgeen een toename van ongeveer 44% ten opzichte van 2008 betekent. Hierdoor is de dekking van onze munt verder verbeterd en is de monetaire reserve/invoer ratio eveneens toegenomen, hetgeen vooral in deze periode van mondiale economische neergang als positief moet worden gekwalificeerd. Tabel 3

Tabel 5 belicht de positie van de algemene banken. Over het algemeen kan worden gesteld dat de ontwikkelingen in de bancaire sector positief te noemen zijn. De kredietverlening aan de private sector vertoont een verdere toename terwijl de post kapitaal en reserves ten op zichte van ultimo december 2008 met ongeveer 18% is toegenomen. De balanstotalen vertonen een stijging van ongeveer 11% per ultimo september 2009 ten opzichte van december 2008.

Omvang en samenstelling van de monetaire reserve (in mln. SRD)

Omschrijving

2009**

2008*

2007

2006

2005

Netto deviezenpositie

1.805,3

1.244,3

1.086,8

639,4

395,8

Goud

151,2

114,7

94,4

62,2

43,3

Totaal

1.956,5

1.359,0

1.181,2

701,6

439,1

Bron: Centrale Bank van Suriname * Voorlopige cijfers ** Voorlopige cijfers per ultimo derde kwartaal 2009

15

Tabel 4

Binnenlandse liquiditeitenmassa (in mln. SRD)

Omschrijving

2009**

2008*

2007

2006

2005

558,6

488,3

434,8

370,2

309,2

Giraal geld

1.116,3

874,7

743,1

571,1

463,7

Totaal primaire liquiditeiten (M1)

1.674,9

1.363,0

1.177,9

941,3

772,9

Termijndeposito's < 1 jaar

176,5

132,3

114,6

89,1

62,9

Oneigenlijke spaargelden

56,3

46,4

40,9

31,2

25,2

31,9 264,7

28,1 206,8

26,9 182,4

20,4 140,7

19,2 107,3

1.939,6

1.569,8

1.360,3

1.082,0

880,2

M1

117

100

100

75

57

M2

101

87

87

65

50

2007

2006

2005

775,9

521,4

362,5

252,7

Chartaal geld

Goudcertificaten (met het karakter van binnenlandse liquiditeit) Totaal secundaire liquiditeiten Binnenlandse liquiditeitenmassa (M2) Monetaire reserve in % van

Bron: Centrale Bank van Suriname * Voorlopige cijfers ** Voorlopige cijfers per ultimo derde kwartaal 2009

De monetaire reserve / invoerratio is per ultimo van de verslagperiode verder verbeterd, hetgeen vooral in deze periode van mondiale economische neergang als positief moet worden gekwalificeerd. Tabel 5

Balansen der algemene banken (in mln. SRD) 2009**

2008*

Activa Vorderingen op liquiditeitscreërende instellingen Kortlopende vorderingen op de overheid

755,6 58,5

80,0

146,6

202,9

199,5

Vorderingen op de private sector

858,3

786,0

541,4

389,6

330,4

Beleggingen op de binnenlandse kapitaalmarkt

577,7

450,5

308,6

207,8

157,9

(7,7)

(7,7)

(8,9)

(10,0)

(0,0)

2.449,1

2.270,1

1.997,6

1.519,7

1.173,7

(waarvan de overheid) Buitenlandse activa Diverse binnenlandse activa Totaal

230,2

76,4

230,2

188,5

162,4

4.929,4

4.438,9

3.745,8

2.871,0

2.276,6

1.205,5

997,3

852,1

660,0

531,5

87,7

361,8

66,0

34,7

44,1

55,7

35,6

32,1

27,5

40,1

Passiva Schulden met het karakter van binnenlandse liquiditeit Verplichtingen aan liquiditeitscreërende instellingen Kortlopende verplichtingen uit hoofde van ontwikkelingssamenwerking Lang aangetrokken binnenlandse middelen

621,3

505,2

435,2

318,0

258,5

a. eigenlijke spaargelden

(506,4)

(417,7)

(368,0)

(280,6)

(227,1)

b. termijndeposito's >1 jaar

(114,9)

(87,5)

(67,2)

(37,4)

(31,4)

(0,0)

(0,0)

(0,0)

(0,0)

(0,0)

157,3

131,0

c. overige Kapitaal en reserves Buitenlandse passiva Diverse binnenlandse passiva Totaal Bron: Centrale Bank van Suriname * Voorlopige cijfers **Voorlopige cijfers per ultimo derde kwartaal 2009

16

274,8

233,2

195,2

2.403,9

2.208,0

1.909,2

1.459,1

1.110,2

235,4

97,8

256,0

214,4

161,2

4.929,4

4.438,9

3.745,8

2.871,0

2.276,6

Jaarverslag 2009

De ontwikkeling van de betalingsbalans Mede als gevolg van de drastische verlaging van de prijzen van onze voornaamste exportprodukten is een afname van de uitvoerwaarde op de betalingsbalans in 2009 merkbaar. Per ultimo september 2008 was de uitvoerwaarde USD 1.294,3 mln., terwijl over dezelfde periode in 2009 voor USD 1.000,1 mln. is geëxporteerd. Mede als gevolg hiervan is het Tabel 6

saldo van de lopende rekening per ultimo september 2009 afgenomen tot USD 38,2 mln., terwijl het per ultimo 2008 nog USD 124,6 mln. bedroeg. Evenals voorgaande jaren bepleiten wij wederom aanscherping van het beleid om investeringen in de exportsectoren verder te stimuleren, waardoor de deviezen verdiencapaciteit van ons land wordt verhoogd.

Betalingsbalans op kasbasis (in mln. USD)

Omschrijving

2009**

2008*

2007

2006

Goederen uitvoer

1.000,1

1.689,2

1.317,2

931,1

Goederen invoer

868,8

1.007,9

1.537,6

1.125,1

Saldo goederenrekening

-7,8

151,6

192,1

62,3

Saldo onzichtbaar verkeer ¹)

46,0

-27,0

21,1

-50,6 11,7

Saldo lopende rekening

38,2

124,6

213,2

Saldo overheidskapitaalverkeer

-12,2

29,1

-8,5

-6,3

Saldo particulier kapitaalverkeer

-33,7

-69,8

-189,7

-158,5

13,5

7,5

11,8

7,5

Saldo kapitaalrekening

-32,6

-33,2

-186,4

-157,3

Nog te rubriceren posten ²)

-39,3

-47,0

131,3

232,3

Saldo niet-monetaire sector

-33,7

44,4

158,1

86,7

Herwaardering monetair goud

Bron: Centrale Bank van Suriname * Voorlopige cijfers **Voorlopige cijfers per ultimo derde kwartaal 2009 1) omvat diensten, primaire inkomens en inkomstenoverdrachten 2) inclusief aankopen en verkopen vreemde valuta van en aan ingezetenen en mutaties van vreemde valuta rekening van ingezetenen.

17

De Overheidsfinanciën Tabel 7 geeft data aan die uit de Financiële Nota 2010 behorende bij de begroting voor het dienstjaar 2010 zijn gehaald.

Tabel 7 Omschrijving

2010

2009

2008

Ontvangsten en schenkingen

2.633.290.000

2.672.893.000

1.902.487.000

Lopende Ontvangsten

2.342.262.000

2.289.197.000

1.702.513.000

Totaal belastingontvangsten

1.690.200.000

1.716.200.000

1.299.200.000

- Directe belastingen

827.200.000

842.200.000

627.200.000

- Indirecte belastingen

863.000.000

874.000.000

672.000.000

Niet belastingontvangsten

652.062.000

572.997.000

421.313.000

Schenkingen

291.028.000

383.696.000

181.974.000

Uitgaven en leningen minus aflossingen

3.680.453.000

3.442.597.000

2.518.940.000

Lopende Uitgaven

2.683.963.000

2.249.063.000

1.662.146.000

- Lonen en salarissen

1.227.243.000

919.494.000

754.816.000

- Overige goederen en diensten

716.615.000

648.471.000

435.243.000

- Subsidies en Bijdragen

653.879.000

592.188.000

397.322.000

86.226.000

88.910.000

74.765.000

- Interest Leningen minus aflossingen

20.973.000

8.960.000

863.242.000

1.049.945.000

733.821.000

Kapitaaluitgaven

(572.214.000)

666.249.000

551.847.000

Schenkingen

(291.028.000)

383.696.000

181.974.000

12.275.000

134.629.000

122.973.292

Tekort/surplus lopende rekening

-341.701.000

40.134.000

58.367.000

Tekort/surplus totale rekening

-635.075.000

-635.075.000

-493.480.000

-934.888.000

-769.704.000

-616.453.000

9.172.916

9.172.916

7.494.705

Tekort/surplus lopende rekening in % v/h BBP

0,44

0,44

1,1

Tekort/surplus totale rekening in % v/h BBP

-6,9

-6,9

-6,6

-12,7

-8,4

-8,2

Totale kapitaaluitgaven

Aflossingen

Tekort/surplus totale rekening(incl. afl.) BBP (x SRD 1000)

Tekort/surplus in % BBP (incl.afl.) Bron: Ministerie van Financiën, Financiële Nota 2010

18

De ontwerpbegroting (SRD)

Jaarverslag 2009

Voor het dienstjaar 2010 zijn de overheidsontvangsten begroot op SRD 2.633,3 mln. terwijl de overheidsuitgaven op SRD 3.680,5 mln. zijn geraamd. Dit leidt tot een toename van het tekort op de overheidsbegroting van circa 36% ten opzichte van de begroting 2009. Dit tekort ad SRD 1.047,2 mln. is ongeveer 13% van het BBP.

Tabel 8

Gelet op de gevoeligheid van onze economie voor wat betreft de overheidsinkomsten is het van belang dat de staat het prudente budgettaire beleid continueert zodat de negatieve effecten van een minder monetair-neutrale financiering van het overheidstekort geminimaliseerd worden.

De bruto binnenlandse schuld naar de verschillende schuldcomponenten over 2004-juni 2009 (in miljoenen SRD)

Omschrijving

juni 2009*

juni 2008

2007

2006

2005

2004

114,6

153,0

230,6

242,1

221,9

189,3

schulden bij de CBvS

297,2

273,4

243,4

184,3

265,5

172,2

w.o. Geconsolideerde schuld bij de CBvS

127,8

133,3

138,9

141,7

147,2

152,8

7,7

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

105,7

84,7

89,1

79

55,7

24,9

0

n.b.

n.b.

n.b.

5,8

22,4

3,1

3,1

3,1

3,1

0

0

22,8

22,4

21

16,5

18,4

16,6

Niet opgenomen committeringen op leningen

251,6

219,2

29

46,8

81,4

112,2

Niet opgenomen committeringen op garanties

1,7

1,9

0

11,5

8,4

8,2

932,2

891,0

765,2

735,1

806

676,2

Schatkistpapier Leningen w.o. voorschotten (ex.Art 21 van de Bankwet) en andere kortlopende

w.o. Korte termijn leningen bij het Bankwezen Schulden aan diverse binnenlandse bedrijven Achterstallige betalingen aan bedrijven Afgeroepen garanties Niet afgeroepen overheidsgaranties

Totale binnenlandse schuld in mln. SRD volgens de definitie in de Wet op de Staatsschuld Bron: Ministerie van Financiën, Financiële Nota 2010 *voorlopige cijfers n.b. = niet beschikbaar

19

De Staatsschuld Met de Eximbank van de Volksrepubliek China zijn in 2008 twee leningsovereenkomsten gesloten voor een totaal bedrag van USD 199 mln terwijl op 24 april 2009 een derde overeenkomst van USD 2,9 mln. is aangegaan. Ondanks deze stijging is het belangrijk te vermelden dat de totale schuldpositie van de staat Suriname ver binnen de wettelijke normen, zoals vastgesteld in de Wet op de Staatsschuld, ligt.

Tabel 8 en 9 geven inzicht in de opbouw van de staatsschuld. De Wet op de Staatsschuld (SB. 2002 no.27) is de wettelijke basis voor de schuldadministratie die door het Bureau voor de Staatsschuld wordt bijgehouden. Het is vermeldenswaard dat de totale schuldpositie van de staat tussen 2007 en juni 2009 met ca. 66% is toegenomen tot USD 1.106,7 mln. Deze toename is vooral toe te schrijven aan een toename van buitenlandse leningen. Zo is op 16 mei 2008 met de Eximbank van India een creditline van USD 10,6 mln. getekend terwijl op 25 februari 2009 een andere kredietovereenkomst ad USD 4,3 mln. is aangegaan.

Totale bruto binnenlandse en buitenlandse schuld in mln. USD op kasbasis op basis van de Wet op de Staatsschuld

Tabel 9 Omschrijving

juni 2009**

juni 2008*

2007

2006

2005

2004

Binnenlandse schuld

335,3

323,8

227,6

264,4

289,9

245,9

Buitenlandse schuld

771,4

591,7

437,0

490,5

486,4

516,0

1.106,7

915,5

664,6

754,9

776,3

761,9

2,78

2,78

2,78

2,75

Totaal

Wisselkoers 2,78

2,78

Bron: Ministerie van Financiën, Financiële Nota 2010 *Voorlopige cijfers Tabel 10

Productie en exportgegevens van de bauxietsector

Omschrijving

Productie in metrieke ton

Export in mln. USD

2009*

2008

2007

2009*

2008

2007

2009*

2008

2007

3.388.418

5.333.031

5.273.200

0

0

0

0

0

0

Aluinaarde 1.536.187

2.153.968

2.178.500

2.176.531

2.161.800

322,9

715,5

701,2

Bauxiet

Bron: Bauxiet Instituut Suriname *Voorlopige cijfers

20

Export in metrieke ton

1.536.086

Jaarverslag 2009

De ontwikkeling van de productiesector De aardoliesector

De agrarische sector

Ook in 2009 zijn de ontwikkelingen in deze sector goed te noemen. De Staatsolie Maatschappij Suriname heeft naast haar reguliere activiteiten op het gebied van aardolie exploratie, exploitatie en raffinage ook een aanzet gedaan om in de toekomst een producent van groene energie (biobrandstof ) te worden. In dat verband heeft Staatsolie in het najaar van 2009 een areaal van ca. 12.600 hectare van de Stichting Machinale Landbouw gekocht, waarop in samenwerking met een Braziliaanse partner suikerriet zal worden geteeld voor de productie van ethanol.

Het jaar 2009 laat over het algemeen een positief beeld zien voor wat de productie en export van agrarische producten betreft. Als gevolg van verhoogde inzaai is de padiproductie in 2009 met ca 28% tot 127.500 ton toegenomen. De door de overheid toegekende subsidie heeft hier een belangrijke impuls aan gegeven. Naast deze subsidie, die ongeveer SRD 12,6 mln. bedroeg, heeft de beschikbaarstelling van krediet via het Agrarisch Krediet Fonds een positieve invloed op de sector gehad. Het exportvolume van bananen is de afgelopen jaren toegenomen. De exportwaarde beloopt thans ca USD 20 mln. bij een volume van ca 65.000 ton.

De goudsector In 2009 heeft Rosebel Goldmines wederom een toename van haar productie (8%) gerealiseerd. Met de stijgende trend van de wereldmarktprijs van goud is het verwachtbaar dat deze sector een steeds grotere rol in onze economie zal spelen. Het is evenwel van belang om de mogelijke negatieve effecten op ons milieu te beperken.

De bauxietsector In 2009 is de productie van bauxiet, alsook die van aluinaarde afgenomen. Als gevolg van de lage wereldmarktprijs is een daling van de exportwaarde van aluinaarde in 2009 merkbaar. Het vertrek van de BHP-Billiton (BMS) uit Suriname en de overname van haar aandelen door de Suralco kan zondermeer een markante gebeurtenis genoemd worden. De activiteiten in het oosten van Suriname (Nassau- en Lelygebergte) gericht op de winning van bauxiet zullen bijdragen aan de versteviging van de rol van deze sector in onze economie.

Overige sectoren De constructiesector heeft in het verslagjaar wederom een sterke groei te zien gegeven. De aktiviteiten vanuit de overheidssector in weg- en waterbouw hebben in 2009 bijgedragen aan een toename van investeringen in deze sector. De toerismesector maakt nog steeds goede tijden door en het is vermeldenswaard dat ons land in de top 10 van landen is opgenomen in de vijfde editie van “Best in Travel 2010”, welke door het internet bedrijf “Lonely Planet”, een bekende uitgever van reisgidsen, wordt gepubliceerd. Deze positieve publiciteit zal ongetwijfeld haar invloed op de verdere groei van deze sector hebben.

21

Koersnoteringen

Wisselkoersen Centrale Bank van Suriname per 31 december 2009 Wissels, cheques en overboekingen

Bankpapier

Vreemde valuta

aankoop

verkoop

aankoop

verkoop

US Dollar (USD)

2,710

2,780

2,710

2,780

Euro (EUR)

3,886

3,986

3,874

3,996

Pond Sterling (GBP)

4,298

4,409

4,268

4,419

Nederlands Antilliaanse Gulden (ANG)

1,507

1,563

1,507

1,563

Arubaanse Florin (AWG)

1,507

1,563

1,507

1,563

Braziliaanse Real (BRL)

1,535

1,599

1,530

1,599

Trinidad & Tobago Dollar (TTD)

0,421

0,437

0,416

0,437

Barbados Dollar (BBD)

1,346

1,390

1,341

1,390

Eastern Caribbean Dollar (XCD)

0,996

1,029

0,991

1,029

Guyana Dollar (per 100 GYD)

1,307

1,361

1,302

1,361

Bovenstaande koersen zijn richtkoersen Bron: Centrale Bank van Suriname

Koersontwikkeling op de vrije valutamarkt (per ultimo van de maand) Middenkoers

Middenkoers

Depreciatie in %

Depreciatie in %

Maand

USD

EURO

(USD-YTD)

(EURO-YTD)

januari

2,769

3,659

0,000

0,000

februari

2,765

3,534

-0,126

-3,416

maart

2,765

3,730

-0,126

1,940

april

2,769

3,804

0,000

3,949

mei

2,769

4,007

-0,000

9,511

juni

2,769

3,993

-0,000

9,128

juli

2,772

3,228

0,108

-11,779

augustus

2,772

4,098

0,108

11,998

september

2,769

4,134

0,000

12,982

oktober

2,772

4,159

0,108

13,665

november

2,772

4,224

0,108

15,441

december

2,772

4,084

0,108

11,615

2009

Bron: DSB Bank N.V.

Verkoop- tevens wederinkoopwaarde Powisi Goudcertificaten per 31 december 2009 Coupure 5 gram

Sur. Dollar (SRD) 846,51

10 gram

1.693,02

50 gram

8.465,02

100 gram

16.930,04

500 gram

84.650,22

1.000 gram

169.300,54

Goudprijs LME: 1.087,50 USD per troy oz. (31,1035 gr.) Bijdrage druk- en administratiekosten: eenmalig SRD 0,80 per certificaat Bron: Centrale Bank van Suriname

22

Jaarverslag 2009

23

Het bedrijf van de bank

ALGEMEEN Aan onze aandeelhouders Evenals voorgaande jaren heeft de bedrijfsvoering van de bank zich in 2009 gericht op de liquiditeit, soliditeit en rentabiliteit. Over 2009 is een nettowinst behaald van SRD 20.904.000. Na een moeilijk eerste halfjaar zijn wij gelukkig in staat geweest, ondanks de internationale financiële crisis en de onverwachte extra rentelasten en gerechtskosten als gevolg van het voortduren van de rechtszaak, een goed tweede halfjaar neer te zetten. Het 2009 netto resultaat bedraagt ca. 8% minder dan 2008. Het geconsolideerde balanstotaal per eind van het verslagjaar is daarentegen gestegen tot SRD 1.947.000; een toename van 34% ten opzichte van het jaar daarvoor. Het eind 2008 door de regering in het leven geroepen programma woningbouwfinanciering voor lage inkomensgroepen, is op 16 januari van het verslagjaar officieel van start gegaan. Op die dag heeft onze bank namelijk een overeenkomst gesloten met het Ministerie van Financiën en de Centrale Bank van Suriname en is dit product aan de samenleving gepresenteerd. Het rentetarief is daarbij gesteld op 9% per jaar, waarvan 4 procentpunten door de overheid gesubsidieerd wordt. Behalve de Minister van Financien en de Governor van de Centrale Bank van Suriname waren bij de ondertekening van deze overeenkomst in het Gardenhouse van onze bank ook de eerste cliënten aanwezig die voor deze modaliteit in aanmerking kwamen. Per eind 2009 hebben wij van dit product in totaal 135 leningen verstrekt met een waarde van ruim SRD 3,8 mln. In het jaarverslag over het jaar 2008 hebben wij melding gemaakt van de door Parbhoe’s Handelmaatschappij e.a. ingestelde vordering terzake van volgens hen onrechtmatig handelen zijdens ons, in het kader van hun verhouding met Dorset Hotels and Resorts, Inc., die ook aandeelhouder is in de Aruba Vrijgestelde Vennootschap, Suriname Leisure Company. Deze vordering is zowel in Suriname als in Nederland ingesteld. Terzake van de vordering in Suriname is, zoals wij reeds meldden in ons vorig jaarverslag, beslag gelegd op een gedeelte van onze tegoeden bij de Centrale Bank van Suriname en bij de overige bankinstellingen. Wij hebben de opheffing van die beslagen gevorderd. Voorzover betreft het beslag onder de Centrale Bank van Suriname is de stand van zaken, dat partijen zich moeten uitlaten over een aantal documenten, die in het geding zijn gebracht, zulks op last van het Hof van Justitie van Suriname in verband met de behandeling van het hoger beroep in die zaak. Wij verwachten, dat het Hof vervolgens vonnis zal wijzen en hopelijk gebeurt dat in de loop van de maand april 2010. Wat betreft het beslag onder de commerciële bankinstellingen, heeft de Kantonrechter de uitspraak omtrent al dan niet handhaving daarvan bepaald op 25 maart 2010. Ten aanzien van het geding in Nederland is de stand van zaken, dat de Rechter moet beslissen over de vordering van ons,

24

inhoudende dat wij zullen worden gevrijwaard tegen elke veroordeling door degenen, die aan ons de opdracht tot handelen hebben verstrekt, zoals Dorset en SLC. Voorts hebben wij tegen Parbhoe’s Handelmaatschappij e.a. een vordering ingesteld tot vergoeding van alle schade, die wij hebben geleden als gevolg van door hen gelegde beslagen.

De jaarrekening Evenals voorgaande jaren presenteren wij ook nu de ontwikkelingen binnen ons bankbedrijf. Zulks is af te lezen uit de geconsolideerde balans, de geconsolideerde winst- en verliesrekening en uit de ontwikkelingen van het bedrijf van de bank zoals in het overzicht “Vijf jaar geconsolideerde kerncijfers” is weergeven. Daarnaast zijn per afdeling belangrijke ontwikkelingen die zich in het verslagjaar hebben voorgedaan, weergeven.

Balans Het balanstotaal per eind 2009 is met 34,0% toegenomen ten opzichte van 2008 naar SRD 1.947.000. Aan de actiefzijde komt dit vooral tot uiting middels stijging van kasmiddelen, vorderingen op banken en de kredietverlening. De passivazijde van de balans bestaat hoofdzakelijk uit de door de cliënten aan de bank toevertrouwde middelen en het eigen vermogen. In het verslagjaar zijn de aangetrokken middelen met 34,7% gestegen tot SRD 1.692,4 mln. Het aandeel van de spaargelden daarin bedraagt 36%; hetzelfde als het jaar daarvoor. Het aandeel van de girogelden daarentegen is gestegen van 43% in 2008 naar 44% in 2009, en dat van termijndeposito’s ten opzichte van 2008 gedaald van 21% naar 20%. Het eigen vermogen nam in het verslagjaar toe van SRD 111,0 mln. naar SRD 125,4 mln; een stijging van 13,0%. In lijn met onze doelstelling ter verbetering van de soliditeit bepleiten wij, evenals voorgaande jaren, een daarop afgestemd dividendbeleid. Met name is het passend dat, gezien de internationale ontwikkelingen, een groot deel van de netto winst in de financiële sector wordt toegevoegd aan de algemene reserves. Dit om als buffer te dienen in verband met de vele risico’s waar die sector aan onderhevig is. Bovendien stelt een sterkere eigen vermogenpositie ons beter in staat in te spelen op gevallen van hoge kredietvraag. De solvabiliteitsratio (BIS-ratio) bedraagt per eind 2009 9,8%; hiermee voldoen wij in ruime mate aan de internationale norm van 8%. Voorts voldoen wij geheel aan de voorgeschreven liquiditeitseisen van de Centrale Bank van Suriname. Voor wat betreft de analyse van de ratio’s Return on Equity (ROE) en Return on Assets (ROA) vermelden wij dat beiden lager zijn dan het jaar daarvoor. Primaire reden daarvan is de afgenomen winst ten opzichte van 2008.

Jaarverslag 2009

Geconsolideerde balanstelling (x SRD 1.000) 1.946.798

2.000.000 1.800.000 1.454.096

1.600.000 1.342.881

1.400.000 1.046.915

1.200.000 1.000.000

867.844

800.000 600.000

Nettowinst (x SRD 1.000)

400.000 200.000 0

toevertrouwde middelen, hogere rentelasten met zich mee. Tenslotte stellen wij aanzienlijke dalingen van de rentepercentages op onze buitenlandse beleggingen vast. De provisies namen toe met 8,1% tot SRD 22,8 mln., een stijging die kan worden toegeschreven aan verhoogde inkomsten uit hoofde van het betalingsverkeer, vermogensbeheer en het garantiebedrijf. Ook willen wij vermelden dat, ondanks waardedaling van enkele obligaties in het buitenland als gevolg van ontwikkelingen op de internationale obligatiemarkten, wij vanwege het toegenomen transactievolume een stijging van het resultaat uit financiële transacties hebben kunnen realiseren.

22.399

25.000

2005

2006

2007

2008

2009

Kapitaal en reserves (x SRD 1.000)

20.000

14.362

22.734

20.904

16.398

15.000 10.000 125.395

130.000

5.000 111.015

120.000

0 2005

94.335

100.000

59.947

60.000 40.000 20.000 0 2005

2006

2007

2008

2009

Evenals voorgaande jaren zijn wij in staat geweest onze verdiencapaciteit uit te bouwen, hetgeen zich heeft vertaald in een toename van onze baten. Dit komt evenwel niet tot uiting in de verlies- en winstrekening, vanwege de extra rentelasten van SRD 5,7 mln. als direct gevolg van de beslaglegging op onze tegoeden.

73.300

80.000

2006

2007

2008

2009

Geconsolideerde winst- en verliesrekening De rentemarge is in het verslagjaar gedaald met SRD 1,6 mln. (2,2%) naar SRD 68,5 mln. Deze daling heeft verschillende oorzaken. Allereerst hebben wij te maken gehad met de extra lasten die gepaard zijn gegaan met het voortduren van het conservatoir beslag op onze tegoeden bij de Centrale Bank van Suriname en de algemene banken in Suriname. Daarnaast brengt de toename van het volume van de aan onze bank

De sanering van onze kredietportefeuille is in 2009 voortgezet. Vanwege het plegen van een volledige voorziening op enkele dubieuze debiteuren is de netto toevoeging aan de voorziening kredietrisico’s gestegen ten opzichte van 2008. Het geconsolideerde bedrijfsresultaat vóór belastingen is in het verslagjaar gedaald met 12,6% of SRD 4,5 mln. tot SRD 31,3 mln. In het navolgende wordt ingegaan op enkele specifieke werkgebieden van de bank.

25

CORPORATE BANKING Een belangrijk onderdeel van onze dienstverlening aan ondernemers is de advisering gericht op optimalisering van de financieringsstructuur. Naast de gebuikelijke vormen van bancaire financiering door middel van werkkapitaal, middellange leningen en garanties, adviseren wij ondernemers steeds vaker omtrent de mogelijkheden van kapitaalsuitbreiding dan wel het aantrekken van vreemd vermogen door het arrangeren van obligatieleningen. Daarnaast spitst de dienstverlening zich steeds meer toe op het begeleiden van kleinere en startende ondernemers. De Small Business Unit (SBU) binnen Corporate Banking vervult in deze een centrale rol.

Kredietverlening In het jaarverslag 2008 is reeds aangegeven dat een minder sterke groei van de kredietportefeuille voor 2009 verwacht werd. Geheel in overeenstemming met deze verwachting noteren wij een groei van 16% in 2009 (vgl 2008: 37%).

Kredietbeheer en bewaking Wij zijn in het verslagjaar door aanscherping van ons acceptatiebeleid en door strakkere bewaking erin geslaagd de kwaliteit van de kredietportefeuille verder te verbeteren; het aandeel van de dubieuze debiteuren in de totale kredietportefeuille is afgenomen.

Ontwikkeling van de rente In het jaar 2009 zijn de rentepercentages voor zowel de SRD kredieten als de vreemde valuta kredieten marktconform gebleven, waarbij kredieten met geringer risico ook dienovereenkomstig zijn geprijsd.

Vooruitzichten Wij verwachten in 2010 een toename van de kredietvraag. Deze verwachting is ingegeven door grootschalige investeringen in onder andere de mijnbouw- en constructiesector, welke tevens een positief spin-off effect zullen hebben op de overige sectoren. Met de opening van ons filiaal te Lelydorp in 2010 spelen wij in op de financieringsbehoefte van de agrarische sector en de agro-industrie in het district Wanica. In het laatste kwartaal van 2009 hebben wij geparticipeerd in een inschrijving van Staatsolie Maatschappij Suriname N.V. in verband met de financiering van hun voorgenomen grootschalige investeringen in onder andere de raffinaderij. Deze tender, die inmiddels aan onze bank is toegewezen, omvat het arrangeren van een consortiaal bankkrediet en de

26

begeleiding van een obligatielening in Suriname.

RETAIL BANKING Naast de uitbreiding en verbetering van ons kantorennetwerk en elektronische distributiekanalen hebben wij, meer dan voorheen, de focus gericht op verruiming van onze dienstverlening aan particuliere clienten. Hierbij staan gemak en snelheid centraal.

Bankshops In 2009 hebben wij een nieuw concept op de Surinaamse bancaire markt geintroduceerd, namelijk bankshops. De eerste bankshop in Suriname, gevestigd in de Tulip Supermarket in Paramaribo Noord, draagt bij aan de verwezenlijking van de doelstelling om onze dienstverlening dichterbij de klant te brengen. Daarnaast heeft dit concept zondermeer voordelen voor de locatie waarin de bankshop gevestigd is. Door onze openingstijden zoveel als mogelijk gelijk te stellen aan die van de vestiging hebben onze klanten het voordeel om inkopen doen te combineren met het afnemen van bankdiensten. Voor diverse bankdiensten, zoals het openen van rekeningen, de afgifte van overboekingsopdrachten en cheques, het verkrijgen van financiele adviezen, maar ook voor de aanvraag van een creditcard, een persoonlijke lening of internet- en phonebanking, kan men er terecht.

Easycell In het verslagjaar hebben wij de opwaardeer-mogelijkheden via ons ATM netwerk verruimd door een overeenkomst met Digicel Suriname aan te gaan. Hierdoor kunnen onze klanten op ons ATM netwerk beltegoed voor zowel Telesur als Digicel aanschaffen. Hiermee krijgt ons Banking+ concept steeds meer gestalte door het “in uw tijd, op uw manier, bankieren met uw bank” dichterbij de markt te brengen.

Internet Banking De betaalmogelijkheden op onze Internet Banking applicatie zijn verruimd. Onze klanten kunnen nu via bill payment, naast opdrachten in SRD, ook opdrachten in vreemde valuta geven.

Vernieuwing kantoor Internationale Luchthaven J.A.Pengel Zoals eerder vermeld in ons halfjaarverslag 2009 hebben wij onze dienstverlening verder verruimd; na twee en een half jaar in de oude aankomsthal kantoor gehouden te hebben, heeft onze bank op 6 mei 2009 haar kantoor in de nieuwe aankomsthal van de Johan Adolf Pengel Luchthaven in gebruik genomen. Op dit kantoor kunnen aankomende pas-

Jaarverslag 2009

sagiers terecht voor ondermeer het verkopen van vreemde valuta.

Jongerenbeurs In de periode eind mei, begin juni heeft onze bank deelgenomen aan een door het Directoraat Jeugdzaken van het Ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling georganiseerde jongerenbeurs. Jongeren konden bij ons terecht voor informatie over onze bankproducten en -diensten waarbij met name de student account onder de aandacht is gebracht. Ter gelegenheid van deze beurs is er een speciale editie van het DSBulletin uitgegeven waarin naast uitgebreide informatie over diverse bankdiensten ook een prijsvraag was opgenomen. Bijkans 1500 studenten hebben aan deze prijsvraag deelgenomen.

Electronische Distributiekanalen Electronische distributiekanalen zijn een belangrijk onderdeel van onze dienstverlening. In het verslagjaar hebben wij ons ATM netwerk uitgebreid met zeven ATM’s waardoor wij per ultimo 2009 totaal 59 ATM’s in gebruik hebben. Met de investering in nieuwe technologie op onze ATM’s zijn klanten in staat op elke ATM een MasterCard/Maestro transactie uit te voeren. Naast uitbreiding van ons ATM-netwerk is ook ons POS-netwerk uitgebreid. Hierbij moet worden vermeld dat wij in 2009 een POS apparaat hebben geintroduceerd dat gebruik maakt van het mobiele netwerk (GPRS POS), of een netwerkaansluiting (TCP/IP POS). Hiermee kunnen merchants debit- en creditcards accepteren op een POSapparaat zonder over een vaste telefoonaansluiting te beschikken. Met de GPRS POS-technologie wordt het girale betalingsverkeer gestimuleerd, waardoor het betalen met “cash geld” afneemt en de daarmee samenhangende risico’s worden beperkt. Het totaal aantal transacties via onze ATM’s vertoonde een lichte stijging van ruim 5% ten opzichte van 2008, terwijl het aantal betaaltransacties via onze POS-apparaten wederom met meer dan 20% toenam. Dit betekent dat onze klanten er steeds meer voor kiezen om betalingen giraal te verrichten in plaats van chartaal. In 2009 is het aantal gastgebruik transacties via de ATM gestegen met 4%; voor POS was dit 31%. Het in 2008 ingezette traject om onze merchants via POS-assistants te bedienen is ook in 2009 voortgezet. Gastgebruik transacties via ATM en POS zijn mogelijk door onze aansluiting op Banking Network Suriname (BNETS). Hiernaast hebben wij ons ATM- en POS-netwerk ook aangesloten op MasterCard. Wij zijn verheugd te constateren dat ook in 2009 een toename te zien is van het gebruik van ons

netwerk door kaarthouders met een buitenlandse Maestro/ MasterCard. Met het onlangs verkregen lidmaatschap van VISA zullen wij in 2010 een aanvang maken met het aansluiten van ons ATM- en POS-netwerk op VISA, waardoor onze merchants in staat zullen zijn om naast MasterCard ook VISA kaarten te accepteren. Het gebruik van Internet Banking is sinds de introductie in 2005 sterk gegroeid. Met name het betalen van rekeningen (Bill Payment), alsook het verstrekken van buitenlandse overmakingsopdrachten (Wire Transfers), nemen steeds meer in populariteit toe. Wij zijn daarom verheugd te constateren dat wij ook in 2009 een groei van meer dan 30% hebben gerealiseerd. Het gebruik van Phone Banking is in 2009 licht gegroeid. Onze klanten gebruiken deze faciliteit met name voor het opvragen van het saldo van hun giro- dan wel spaarrekening; in 2009 zien wij ook een groei van het aantal overmakingen tussen de rekeningen van dezelfde klant (de zogeheten Intra Account Transfers).

PAYMENTS & SETTLEMENTS (P&S) Dagelijks worden door de afdeling Payments and Settlements duizenden betalingsopdrachten, zowel binnenlandse als buitenlandse, verwerkt. Voor de verwerking van deze betalingsopdrachten wordt gebruik gemaakt van diverse systemen waaronder SWIFT, Giro Betaal Dienst en Internet Banking. Evenals in 2008 constateren wij in het verslagjaar een groei van cheques en giro’s (paper payments). Ofschoon wij content zijn met de toename van het transactievolume van “paper payments”, zal het gebruik van onze electronische betaalwijzen verder worden gestimuleerd. In dit verband zal in 2010 een herziene versie van het Giro Betaal Dienst-systeem worden geintroduceerd waarmee het voor onze klanten mogelijk wordt om op elke branch een bestand met betaalopdrachten aan te bieden. Bij het buitenlands betalingsverkeer constateren wij een toename van het aantal ingekomen overmakingen; het totaal aantal uitgaande overmakingen is gelijk gebleven. Naast het uitvoeren van het binnen- en buitenlands betalingsverkeer verzorgt de afdeling Payments and Settlements ook de verwerking van de documentaire kredieten en incasso.

TREASURY Opnieuw was het vinden van een balans tussen vraag en aanbod van vreemde valuta in het verslagjaar een uitdaging voor deze afdeling. De druk op de wisselkoers bleef bestaan. De Centrale Bank van Suriname heeft in het verslagjaar de aanbodzijde tijdelijk vergroot door met additionele midde-

27

len in te komen. De in het vorig verslag aangehaalde volatiele internationale financiële situatie heeft zich in 2009 voortgezet. De rentepercentages op onze deposito’s in het buitenland waren lager dan in 2008. Daarnaast genereerden wij ook minder rendement op onze obligatieportefeuille. Naar aanleiding van de turbulente ontwikkelingen op de internationale beleggingsmarkt, hebben wij ons beleggingsbeleid aangescherpt. Organisatorisch heeft de afdeling een verandering ondergaan: de Front Office sectie werd per 1 juli 2009 samengevoegd met de Back Office sectie waardoor alle treasury-activiteiten centraal worden aangestuurd.

Samenstelling kredietportefeuille in SRD en vreemde valuta per 31 december 2009 SRD

49,3% (2008: 44,2%)

VV

50,7% (2008: 55,8%)

Samenstelling van de aangetrokken middelen per 31 december 2009 Termijndeposito’s 20%(2008: 21%)

Girorekeningen 44% (2008: 43%)

,

Spaarrekeningen 36%(2008: 36%)

Samenstelling spreiding van de portefeuille per eind december 2009 electr./gas en water 1.0%(2008:0,7%)

agrarische sector 3.3%(3,3%)

visserij 0.2%(20080,4%) bosbouw 0.0%(0%)

woningbouw 10.7%(2008:10,6%)

industrie 12.9%(20008:10%)

mijnbouw 0.4%(2008:1,2%)

constructie 2.0%(2008:2,8%)

overige 4.5%(2008:24,3%)

dienstverlening 10.5%(2008:9,8%)

28

overheid 0.3%(2008:0,4%)

transport,opslag, communicatie 1.7%(2008:1,3%)

handel 32.3%(2008:34,7%)

MOENGO Onze vestiging in Moengo heeft in het verslagjaar een bevredigend resultaat gehad. Hoewel de dienstverlening zich voornamelijk op de particuliere klant richt, wordt in steeds toenemende mate gebruik gemaakt van de faciliteiten welke wij ondernemers te bieden hebben. De rehabilitatie van de wegverbinding Meerzorg – Albina is intussen aangevangen. De nieuwe mijnbouw initiatieven in de kaolien-, goud- en bauxietsector, geven aanleiding om positief te staan tegenover de ontwikkelingen in het district Marowijne.

NICKERIE In het verslagjaar stellen wij ook voor de kredietportefeuille van onze Nickerie branch een gestage groei vast. De financiering van de kleine boeren op de van de Stichting Machinale Landbouw verkregen arealen, is succesvol gebleken. Op basis van de gerealiseerde opbrengst per hectare zijn wij voornemens om onze activiteiten in Wageningen te intensiveren en onze faciliteiten voor meerdere boeren beschikbaar te stellen. Diverse ontwikkelingen in het district Nickerie hebben in het verslagjaar de aandacht getrokken. Het verder verbeteren van de landbouw-infrastructuur, de oplevering van de weg naar South Drain, het onderzoek naar aardolie voorkomens en de rehabilitatie van de haven bieden voldoende perspectief op een opleving van de economische activiteiten in dit district. Het feit dat Staatsolie Maatschappij Suriname N.V. de bezittingen van de Stichting Machinale Landbouw heeft gekocht, zal ongetwijfeld ook tot een toename van economische activiteiten in Wageningen leiden.

RISK MANAGEMENT In het verslagjaar is aandacht besteed aan de voortzetting van de implementatie van Enterprise Risk Management (ERM). De Risk Committee geeft sturing aan de risicobeheersing bij vele aspecten van onze bedrijfsvoering, variërend van de ontwikkeling van nieuwe producten tot evaluatie van bestaande risicobeheersings-processen. De activiteiten van de Risk Management Department worden ondersteund door een Risk Committee, die beleidsmatig de relevante aandachtsgebieden aanstuurt. In dit verband is onder meer aandacht geschonken om door middel van geautomatiseerde systemen betere invulling te geven aan de preventie van credit card fraude. Voor wat betreft treasury hebben de recente ontwikkelingen die verband houden met de mondiale economische crisis het noodzake-

Jaarverslag 2009

lijk gemaakt om extra aandacht te besteden aan het beheer van de diverse portfolio’s. Hierdoor is ook de oriëntatie op de internationale geld- en kapitaalmarkt veel nadrukkelijker en vinden bijstellingen van risicobeheermaatregelen veel frequenter plaats. Voor wat betreft het operationeel risico is voor met name Cash Banking aandacht besteed aan de implementatie van maatregelen die het frauderisico verder dienen te reduceren. In het kader van implementatie van geïntegreerd risicobeheer heeft de bank in het verslagjaar gespecialiseerde software aangeschaft welke bijdraagt aan een efficiënte monitoring van risicogebieden.

ACCOUNTING & REPORTING In 2009 is er verder gewerkt aan de functionele invulling van de afdelingsstructuur. De 3 secties namelijk financial accounting, management accounting en financial control moeten zorgdragen voor een optimale ondersteuning van het management, teneinde de organisatie beter te kunnen beheersen en de vooropgestelde doelstellingen te kunnen verwezenlijken.

ATM’s beltegoed te kopen; in september 2005 was dit reeds mogelijk gemaakt voor houders van een mobiele telefoon van Telesur. Momenteel worden de mogelijkheden bekeken om op deze wijze ook beltegoed van Uniqa te verkopen via ons ATM-netwerk. Naast het toevoegen van mobile operators hebben wij met de introductie van de laatste generatie van ATM’s de basis gelegd om onze ATMs ook in te zetten voor informatieverstrekking naar onze klanten toe. Een andere ICT activiteit is de introductie van een POS-apparaat gebaseerd op TCP/IP en GPRS. Was het zo dat voorheen merchants een vaste telefoonaansluiting nodig hadden voor het gebruik van een POS-apparaat, thans is het zo dat merchants via een netwerk aansluiting of het mobiele netwerk van Telesur gebruik kunnen maken van een POS-apparaat. Wij verwachten dat de invoering van deze technologie het gebruik van het girale betalingsverkeer via POS verder zal laten toenemen. De afdeling Organisation & Information, welke primair als taak heeft het verbeteren van de efficiëntie van de bank en het beschrijven van de administratieve organisatie, is per februari 2010 samengevoegd met de ICT afdeling.

GENERAL AFFAIRS Naast de reguliere werkzaamheden wordt er continu gewerkt aan de verbetering van management informatie systemen. Met het oog op het verder optimaliseren van het management informatie systeem is in het verslagjaar de focus gelegd op de verbetering van de subadministraties in de organisatie. In dit kader mogen we met trots vermelden de eerste bank in de regio te zijn die het syteem Signature 9.0 heeft geïmplementeerd. Met deze upgrade zijn wij een aantal functionaliteiten rijker geworden. Deze stellen ons onder meer in staat het management informatie systeem te verbeteren. De trend om tijdig ten behoeve van het publiek informatie te publiceren is in 2009 voortgezet. In het afgelopen jaar is onze eerste, door BDO Assurance N.V. gecertificeerd, halfjaarverslag gepubliceerd.

De ingezette trend tot modernisering en uitbreiding van ons kantorennet is ook in het verslagjaar gecontinueerd. Zo zijn de kantoren Ma Retraite en Kwatta heringedeeld waardoor wij onze klanten in een open en meer klantgerichte ruimte kunnen ontvangen. Deze verandering draagt mede bij aan een direct contact tussen bank en klant. Met trots mochten wij op 6 mei 2009 ons kantoor in de nieuwe aankomsthal van de Johan Adolf Pengel Luchthaven te Zanderij in gebruik nemen. Dit modern kantoor, welke voldoet aan de eisen gesteld aan vestiging op een internationale luchthaven, is van overwegend Surinaams hout gebouwd. Hierdoor dragen wij bij aan het verwelkomen van passagiers in de tropische sfeer, welke dit kantoor uitstraalt. Op 23 oktober 2009 mochten wij in Tulip supermarkt aan de Tourtonnelaan onze eerste bankshop openen. Hiermee hebben wij het bankshop concept in Suriname geïntroduceerd.

INFORMATION & COMMUNICATION TECHNOLOGY De afgelopen jaren hebben wij sterk geïnvesteerd in onze Informatie en Communicatie Technologie (ICT). Het verruimen van de electronische dienstverlening enerzijds en het verbeteren van de customer experience anderzijds, zijn twee gebieden waar ICT nadrukkelijk voor wordt ingezet. Sinds februari 2009 is het voor onze cliënten met een mobiele telefoon van Digicel mogelijk om bij één van onze vele

De bouw van ons nieuwe kantoor te Lelydorp vordert gestaag. Met genoegen vermelden wij het bereiken van het hoogste punt op 15 december 2009. De oplevering van dit pand wordt in de eerste helft van 2010 verwacht. In het verslagjaar is begonnen met de renovatie van ons kantoor Nieuwe Haven. Dit kantoor zal na heropening voldoen aan alle eisen van een modern bankgebouw, waar onze

29

cliënten voor alle bankdiensten terecht kunnen. Ook hebben wij ons beleid van decentralisatie van de ATM lokaties bestendigd en hebben diverse ATM’s in gebruik genomen, waaronder de eerste lobby ATM’s en wel op het hoofdkantoor aan de Henck Arronstraat, de Johan Adolf Pengel Luchthaven, Burger King, Krasnapolsky Hotel en Fernandes Country Fountain.

CONTRACT HANDLING De afdelingen “Back Office Lending” en “Back Office Product Units” verzorgen de administratieve verwerking van onze bankproducten op een zodanige wijze dat wij onze klanten optimaal kunnen bedienen met inachtneming van wet- en regelgeving. De in het jaarverslag 2008 aangekondigde invoering van een nieuwe structuur van de afdeling Back Office Lending is niet geheel geïmplementeerd. Wij hebben er de voorkeur aangegeven om deze afdeling eerst samen te voegen met de afdeling Back Office Product Units. In 2009 zijn hiertoe de voorbereidingen getroffen en per 1 februari 2010 zijn deze afdelingen samengevoegd. Deze samengevoegde afdeling heeft de naam Contract Handling en verzorgt, met uitzondering van de documentaire kredieten, de administratie van al onze bankproducten.

INTERNAL AUDIT DEPARTMENT Ultimo van het verslagjaar is een geautomatiseerd Audit Management Syteem (AMS) in productie genomen. Hiermee loopt IAD in de pas met de internationale best practices op het gebied van Internal Auditing. Bepaalde modules van dit pakket kunnen ook gebruikt worden door andere disciplines in het kader van de door ons nagestreefde Enterprise Risk Management. De in 2008 in gang gezette cyclische IT-auditbenadering is in het verslagjaar gecontinueerd. Naast de managerial behoefte om zekerheid te verkrijgen omtrent de betrouwbaarheid en continuïteit van geautomatiseerde gegevensverwerking, verschaffen deze IT-audits in het kader van de jaarrekeningcontrole ook waarborgen aan de accountant inzake de algemene IT-beheersmaatregelen. Voor het komend jaar zal deze cyclische IT-auditbenadering worden voortgezet. IAD is in het verslagjaar ook begonnen met een orientatie voor wat betreft een Quality Assurance & Improvement Program, een programma met als doel op termijn een certificering van onze IAD te kunnen behalen.

30

LEGAL & COMPLIANCE Voor het bewaken van de integriteit van onze bank, zijn de activiteiten welke vanuit deze afdeling worden ontplooid, cruciaal. Het witwassen van geld, dat met criminele handelingen is verdiend, is een ernstige vorm van misbruik van het financiële stelsel. Het doel van de witwassers is om gebruik te maken van financiële diensten, die wij te bieden hebben aan onze klanten met een legitiem doel. Deze diensten mogen absoluut niet misbruikt worden voor criminele doelen. Dat is een aantasting van de betrouwbaarheid van het financiële stelsel in het algemeen en van de bank in het bijzonder. Immers, bij het witwassen raakt onze hoogwaardige dienstverlening direct of indirect betrokken bij criminaliteit, met name de georganiseerde misdaad en terrorisme. Wij als bank willen op geen enkele bij die zaken betrokken raken en zullen alles in het werk stellen criminelen buiten de deur te houden. Dit standpunt is gebaseerd op onze duidelijk geformuleerde beleidsuitgangspunten (ons Compliance programma) alsook op het feit dat witwassen strafbaar is op grond van de anti-witwaswetgeving van Suriname. Om ons beleid ter zake verder gestalte te geven investeren wij jaarlijks in opleidingen en het verbeteren van procedures, detectiesystemen en software. Ondanks alle inspanningen van de financiële sector en de overheid zullen criminelen en witwassers blijven proberen om hun criminele inkomsten een legitiem tintje te geven. Zij kunnen dat doel namelijk niet bewerkstelligen zonder het financiële stelsel. Wij onderkennen dit risico voortdurend en stellen alles in het werk om de witwassers buiten de deur te houden. Om daarin te slagen, moeten alle medewerkers die op welke wijze dan ook met het witwassen te maken kunnen krijgen, de kennis en kunde hebben om witwassen te herkennen en te helpen bestrijden. Met dat voor ogen is er in de maanden juli en augustus 2009 door enkele lidbanken van de Surinaamse Bankiersvereniging (w.o. De Surinaamsche Bank N.V.) een grootscheepse compliance training gehouden voor het voltallig personeel van deze banken. De training werd verzorgd door functionarissen van KPMG Advisory N.V., Nederland en werd door de participanten als zeer positief en leerrijk ervaren. Tot slot vermelden wij dat in het verslagjaar de Noord Amerikaanse Association of Certified Anti-Money Laundering Specialists, ACAMS, de certificering van de Department Manager Legal & Compliance heeft verlengd met nog eens 3 jaren. De

Jaarverslag 2009

initiële certificering vond plaats in 2006. Hiermee beschikt de bank nog steeds als enige in Suriname over een compliance officer die gerechtigd is de prestigieuze kwalificatie Certified Anti-Money Laundering Specialist, CAMS, te voeren.

MARKETING De diverse activiteiten van de afdeling Marketing zijn gericht op versterking van onze verkoop- en distributiekracht. Een belangrijke rol wordt vervuld bij het ontwikkelen van nieuwe producten en bij de introductie van nieuwe concepten. Daarnaast wordt veelal via deze afdeling uiting gegeven aan onze maatschappelijke betrokkenheid.

in hypotheken belegd met (middel) lange looptijden. Aan de Suritrust wordt daarnaast, door diverse instellingen en fondsen, de administratie en/of het beheer toevertrouwd. Het verzorgen van merkinschrijvingen, met als doel onze clienten rechtsbescherming te laten verkrijgen, behoort ook tot haar taak.

Vermogensbeheer 2009

2008

218

222

221

333,418

296,980

245,432 1,010

Aantal vermogenscliënten Beheerd vermogen (x SRD 1.000)

2007

Gemiddeld per cliënt (x SRD 1.000)

Public Relations

1,529

1,338

Aantal debiteuren

3,662

3,388

2,887

Ook dit jaar is ons sponsoringbeleid gericht op de ondersteuning van projecten op het gebied van sport, kunst en cultuur, onderwijs en het milieu. Maar ook organisaties die voor sociaal zwakkeren in onze samenleving een steun in de rug zijn, zijn op meerdere momenten in het jaar op een passende manier bedacht. Tot de community development projecten die bijzondere vermelding verdienen, behoort het Bigi Panproject. Bigi Pan is een uniek natuurgebied met een enorme biodiversiteit. In het verslagjaar is de volledige renovatie van de overtoom (sleephelling) tot stand gebracht. Deze overtoom is als verbindingsvehikel tussen de Nickerierivier en het Jamaerkanaal van groot belang. Het Jamaerkanaal is het toegangskanaal naar Bigi Pan. Zowel ten behoeve van de bevolkingsvisserij als voor het steeds toenemende toerisme, is de overtoom noodzakelijk. Wij zijn dan ook heel trots te kunnen melden dat wij tezamen met de partners, WWF (World Wildlife Fund), SCF (Suriname Conservation Foundation), Telesur en Stichting Solom, dit prestigieuse project hebben kunnen verwezenlijken.

Uitstaand deb.bedrag (x SRD 1.000) 296,206

267,766

229,181

Kerstconcert Onze traditie is wederom dit jaar voortgezet: ons DSB kerstconcert. Ook dit jaar was het weer groots opgezet en kunnen we terugkijken op een zeer geslaagd concert met een enorme toeloop van publiek.

SURITRUST Suritrust N.V., een volledige dochter van onze bank, is ondermeer gespecialiseerd in vermogensbeheer ten behoeve van (vermogende) particulieren en institutionele beleggers. Zij is marktleider in deze branche en de medewerkers van Suritrust hebben een ruime ervaring in de advisering van de doelgroep. De ingelegde vermogens worden voornamelijk

Hoewel het aantal vermogensclienten licht afnam (-4) is het totaal beheerd vermogen in 2009 ten opzichte van 2008 met ruim SRD 36 mln. (12%) gestegen. De groei van het beheerd vermogen was het sterkst bij de SRD met 22% en bij de USD noteren wij een stijging van 7%, terwijl het beheerd vermogen in Euro’s op vrijwel hetzelfde niveau is gebleven als dat van het boekjaar 2008. Het onder hypothecair verband uitgezet vermogen steeg in het verslagjaar tot SRD 296.206.000 (2008: SRD 267.766.000). De groei was voornamelijk in de SRD met ruim 23%.

5% woningbouwprogramma Op 19 januari 2009 werd tijdens een plechtige bijeenkomst in Gardenhouse in de tuin van ons hoofdkantoor aan de eerste drie clienten van dit programma, de leningsovereenkomst ter ondertekening aangeboden. Hierbij hadden wij de Minister van Financien, de heer drs H.Hildenberg en de Governor van de Centrale Bank van Suriname, de heer A.E. Telting, te gast. Dit sociaal woningbouwprogramma, waarbij de overheid een deel van de rente subsidieert, wordt uitgevoerd onder supervisie van de Centrale Bank van Suriname. Het maximaal leenbedrag is ca SRD 50.000,00. In 2009 hebben wij 135 kredietovereenkomsten gesloten met een totaal leenbedrag van ruim SRD 3,8 mln.

7% woningbouwprogramma Dit programma heeft naast de faveure rente van 7%, ondermeer als kenmerken dat de funding plaatsvindt uit de kasreservemiddelen en dat het maximaal leenbedrag op SRD 100.000 gesteld is. Per ultimo 2009 was het uitstaande bedrag van dit krediet-

31

programma gestegen tot SRD 54,4 mln. (2008: SRD 44 mln.); een toename met 24%. Het aantal gezinnen dat met deze financieringsvorm is geaccommodeerd, bedraagt per ultimo december 1227; een stijging van ruim 22%.

Merkinschrijvingen Onder auspicien van het Ministerie van Justitie en Politie is het bureau voor Intellectuele Eigendommen indertijd opgericht. Bij dit bureau bestaat ondermeer de mogelijkheid het eigen merk in te schrijven zodat het gebruik daarvan beschermd is. Inbreuken op het merkrecht kunnen hierdoor effectiever worden bestreden. Bedrijven en instanties die hun eigen merk of het merk van hun producten wensen te beschermen, kunnen via Suritrust de aanvragen daartoe geleiden.

Via deelname aan een open inschrijving onder de financiele instituten is de Surinaamse Trust Maatschappij als best geëquipeerde partij uit de bus gekomen voor de uitvoering van dit Micro Kredieten Programma. Een goede en snelle totstandkoming van een microfinancieringssector, die micro ondernemers uit verschillende geografische gebieden en sectoren op gepaste wijze bedient, is de doelstelling.

Per ultimo 2009 is het aantal deelnemers hetzelfde gebleven, terwijl het beheerd vermogen is toegenomen.

Op 4 augustus 2009 werd de Beheersovereenkomst getekend tussen de Minister van Planning en Ontwikkelingssamenwerking (PLOS), de heer Dr. R.O. van Ravenswaaij en de directeur van de Surinaamse Trust Maatschappij, de heer Drs. S.Proeve. Het MKP Fonds bedraagt EUR 5,6 mln., welke middelen afkomstig zijn uit de verdragsrelatie met Nederland. De fondsmiddelen zullen op basis van ingediende bedrijfsplannen ter beschikking gesteld worden aan hiervoor in aanmerking komende Micro Financierings Instellingen (MFI’s) Micro Financierings Instellingen kunnen zowel Niet Gouvernementele Organisaties (NGO’s) als kredietinstellingen zijn. De financiering van de MFI’s bestaat uit twee componenten, een leningsdeel, welk ingezet zal worden voor de verstrekking van de microkredieten en een schenkingsdeel, welke aangewend wordt voor capaciteitsopbouw. De leningen zullen door de MFI’s worden ingezet om zoveel mogelijk burgers in alle districten, met een gezinsinkomen tot maximaal SRD. 1.575,- te accommoderen met een microkrediet uit het MKP Fonds. Vanwege het revolverend karakter van dit programma is een effectief en efficiënt beheer van de middelen uit het MKP Fonds een noodzaak.

Internationalization of Enterpreneurship (IntEnt)

DSB ASSURIA VASTGOED MAATSCHAPPIJ N.V.

In het verslagjaar heeft de Stichting Intent Suriname aan haar doelstelling, het stimuleren en ondersteunen van ondernemerschap, verder invulling gegeven. Naast de diverse activiteiten welke IntEnt zelf ontplooid heeft, zijn er vele initiatieven van derden ondersteund. Het Friends en Family Fund is operationeel geworden en wij mochten via ons Agentschap Nickerie de eerste onderneming die van dit Fonds gebruik maakt, verwelkomen. Het Friends & Family Fund (FFF) is een fonds waarin de ondernemer samen met zijn familie en vrienden deelneemt om de ondernemer te helpen zijn startkapitaal bijeen te krijgen.

Met de gepleegde kapitaalversterking ad USD 1 mln. van beide aandeelhouders (Assuria N.V. en De Surinaamsche Bank N.V.) is een aantal nieuwe projecten in uitvoering genomen. Het verkavelingsproject gelegen te Leiding 9A maakt daar deel van uit. Ook zullen andere woningbouw-projecten worden geïnitieerd en uitgevoerd. Het gerealiseerde positieve resultaat van 2009 van deze 50%deelneming is voor de helft aan ons resultaat toegevoegd.

Low Income Shelter Program Als follow up van het LISP 1 woningbouwfinancieringsprogramma dat in 2008 is beëindigd, is het LMISP (Low Middle Income Shelter Program) geïnitieerd. Nadat de funder, de Inter American Development Bank, de goedkeuring aan het programma gegeven heeft, zijn wij in de tweede helft van 2009 begonnen met het accommoderen van hiervoor in aanmerking komende gegadigden. Het rentepercentage van de leningen in het kader van dit kredietprogramma bedraagt 6% en de gelden moeten worden aangewend voor de bouw c.q. afbouw van een nieuwe woning dan wel renovatie c.q. uitbreiding van een bestaande woning.

Stichting Voorzieningsfonds voor Particuliere Werknemers in Suriname

32

Micro Kredieten Programma

Jaarverslag 2009

HUMAN RESOURCES

Procuratie

Het continu ontwikkelen en professionaliseren van onze medewerkers op diverse niveau’s behoort tot de prioriteiten van ons human resources beleid. Dit stelt de organisatie in staat de kwaliteit van onze dienstverlening verder op te voeren en ook onze diensten uit te breiden.

In 2009 werd aan 1 medewerker de B-procuratiebevoegdheid toegekend.

Personeelsinformatie Bij aanvang van het jaar 2009 was de personeelsbezetting van onze bank 353 medewerkers. In de loop van het jaar hebben 10 medewerkers de organisatie verlaten: 6 zijn met pensioen gegaan, 3 hebben de dienst verlaten, 1 medewerker is overleden. Het aantal medewerkers dat in dienst trad, bedraagt 6. Ultimo 2009 was de totale bezetting dan ook 349 (excl. 32 uitzendkrachten).

Jubilarissen Ook in het jaar 2009 hebben wij een groot aantal jubilarissen gehuldigd. In onze traditie is het goed gebruik dat iedere jubilaris persoonlijk door de directeur wordt toegesproken op de jubileumdag. 15 medewerkers herdachten hun 121/2jarig jubileum, 1 kreeg de ‘25 Year Button’ opgespeld en 14 jubilarissen herdachten hun 30- jarig jubileum en 10 medewerkers hun 35- jarig dienstverband. In 2009 vierden de heren Henk Boldewijn , Department Manager Suritrust Back Office, Roy Kaliar , Department Manager Corporate Banking en de heer Arthur Groenhart, Authorisation Officer hun 40-jarig jubileum (de ‘Vier Kruisjes bij De Surinaamsche Bank N.V.). De medewerkers die 25, 35 en 40 jaar in dienst waren, ontvingen het vererend getuigschrift van de Vereniging Surinaams Bedrijfsleven.

Benoemingen / promoties Per 01 april 2009 werd mevrouw Mr. Anastasia Li Fo Sjoe-Lion Sjin Tjoe benoemd tot stafmedewerker in de functie van Section Head Documentation Back Office Lending. De heer Drs. William Waidoe werd op 16 augustus 2009 van het verslagjaar benoemd tot stafmedewerker in de functie van Junior Relationship Manager Branch Nickerie. De heer Mr. Patrick Bel werd op 1 september 2009 benoemd tot stafmedewerker in de functie van Junior Relationship Manager Corporate Banking. De bank wenst alle medewerkers succes toe in hun nieuwe functie.

Trainingen / opleidingen Ook in 2009 hebben vele medewerkers deelgenomen aan diverse opleidingen en deze met succes afgerond. Een medewerker studeerde af als Master in Business Administration terwijl een andere medewerker het HBO diploma in Bedrijfskundige ICT behaalde. Acht medewerkers hebben diverse Nibe opleidingen met succes afgerond en vier medewerkers hebben het diploma van de opleiding Schriftelijke Communicatie Nederlands van de Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens behaald; twee medewerkers hebben het diploma als Buitengewoon Agent van Politie behaald en 18 medewerkers hebben het diploma Business English weten te behalen. In totaal behaalden 37 medewerkers een diploma of certificaat voor een door hun gevolgde specifieke opleiding of training op het niveau MBO, HBO, post HBO, Universitair of post-Universitair.

Studiefonds In het verslagjaar hebben wij in totaal 215 kinderen van onze medewerkers ondersteund met een financiële tegemoetkoming in de kosten voor het volgen van onderwijs in Suriname. De verdeling naar onderwijsniveau’s hierbij is: 110 leerlingen voor het GLO-onderwijs, 51 leerlingen voor het MULO, de LTS of het LBGO-onderwijs, 24 leerlingen die het VWO bezoeken en 30 studenten die een studie doen op HBO/Universitair niveau.

Pensioen In de loop van het verslagjaar is een aantal van onze medewerkers met pensioen gegaan. Mevrouw Henna De MeesJuriaans (Account Receivable & Payable Employee) ging in januari 2009 met pensioen waarna mevrouw Kasilah Wirjodrono-Wongsodikromo (Dispatch Employee) en mevrouw Marijke Wolff (Fixed Deposit & Personel Loans Employee) haar in februari 2009 volgden. Mevrouw Sjekieta Leckie (Authorisation Officer) in maart 2009, mevrouw Shirley Paal (Section Head Transfer) in april 2009 en de heer Henk Boldewijn (Department Manager Suritrust Back Office) volgde de rij van gepensioneerden in augustus 2009. De bank betuigt haar dank aan deze trouwe medewerkers.

33

Arbeidsmarktbeurs In februari 2009 hebben wij deelgenomen aan de 1ste arbeidsmarktbeurs georganiseerd door het Ministerie van ATM gehouden in de KKF beurshal. Het doel van deze beurs was om studenten en werkzoekenden bewust te maken van de eisen die aan bepaalde functies in het bankwezen worden gesteld. De belangstellling voor deze beurs was groot en wij hopen een bijdrage te hebben geleverd door informatie verstrekking over de mogelijkheden binnen het bankwezen.

Bedrijfsgezondheidszorg Wij zijn in 2009 gestart met periodiek medisch geneeskundig onderzoek voor medewerkers in de leeftijdscategorie 50 jaar en ouder. Dit onderzoek heeft tot doel de gezondheid van onze medewerkers te helpen bevorderen.

Collectieve Arbeidsovereenkomst (CAO) In het verslagjaar is na onderhandelingen met DSBWO de Collectieve Arbeidsovereenkomst voor de periode 2009-2010 afgesloten. Wij blijven werken aan goede en gezonde arbeidsverhoudingen binnen het bedrijf.

Functiewaardering In 2009 heeft een HAY- Audit plaatsgevonden. In 2010 zullen de aanbevelingen worden geïmplementeerd.

In memoriam In 2009 hebben wij helaas afscheid moeten nemen van onze gepensioneerden: mevrouw Els de Bruin-Kartoredjo (17 januari 2009), de heer Harnath Ramdhan (25 januari 2009), mevrouw Chatrakoemarie Ramdin-Ishwardat (17 februari 2009), de heer Henk Quartier (12 april 2009), de heer Leo Nurmohamed (28 juni 2009) en de heer Frits Monsanto (25 november 2009).

Dankbetuiging Wij spreken onze dank uit aan alle medewerkers voor de getoonde inzet en toewijding waarmee zij de bank ook in het boekjaar 2009 hebben ondersteund. Onze cliéntele en relaties zijn wij dank verschuldigd voor het in ons gestelde vertrouwen.

Paramaribo, 25 februari 2010

34

Directie Drs.S.L.J. Proeve

Jaarverslag 2009 Jaarverslag 2009

35

36

Jaarrekening 2009

Jaarverslag 2009

37

Vennootschappelijke balans vóór winstverdeling per 31 december 2009

(in duizenden SRD)

2009

2008

Kasmiddelen

319.052

133.819

Bankiers

653.822

467.372

37.648

37.648

2.250

2.625

836.063

718.734

19.661

16.718

3.911

2.677

57.365

54.182

7.237

7.095

ACTIVA

Schatkistpapier Kredieten: - Aan de overheid - Aan de private sector Aandelen Deelnemingen Onroerende goederen en bedrijfsmiddelen Overige activa Overlopende activa

5.845

6.789

1.942.854

1.447.659

PASSIVA Bankiers Toevertrouwde middelen:

58.987

-----------------602.891

451.336

1.089.485

805.343

Overige schulden

28.074

31.643

Overlopende passiva

10.006

6.919

- Spaarrekeningen - Overige toevertrouwde middelen

Voorzieningen

22.620

20.834

1.753.076

1.316.075

------------------

-----------------

Kapitaal

871

871

Reserve

64.566

49.444

28

28

Reserve herwaardering

44.422

43.333

Winst lopend jaar

20.904

22.734

Agioreserve

130.791 -----------------1.942.854

116.410 -----------------1.447.659

Gestelde garanties

40.548

19.336

Documentaire kredieten

11.678

14.207

Paramaribo, 25 februari 2010 Raad van Commissarissen Drs. S. Smit AAG, voorzitter Drs. M.J.A. Brahim J.J. Healy Jr. Dr. S. E. Jharap Ir. L.C. Johanns Mw. Mr. R. Sohansingh

38

15.174

------------------

Directie Drs. S.L.J. Proeve

Jaarverslag 2009

Vennootschappelijke balans ná winstverdeling per 31 december 2009

(in duizenden SRD)

2009

2008

Kasmiddelen

319.052

133.819

Bankiers

653.822

467.372

37.648

37.648

2.250

2.625

836.063

718.734

19.661

16.718

3.911

2.677

57.365

54.182

7.237

7.095

ACTIVA

Schatkistpapier Kredieten: - Aan de overheid - Aan de private sector Aandelen Deelnemingen Onroerende goederen en bedrijfsmiddelen Overige activa Overlopende activa

5.845

6.789

1.942.854

1.447.659

PASSIVA Bankiers Toevertrouwde middelen:

58.987

15.174

------------------

------------------

602.891

451.336

1.089.485

805.343

Overige schulden

33.470

37.038

Overlopende passiva

10.006

6.919

Voorzieningen

22.620

20.834

- Spaarrekeningen - Overige toevertrouwde middelen

1.758.472

------------------

1.321.470

------------------

Kapitaal

871

871

Reserve

80.074

66.516

28

28

Agioreserve Reserve herwaardering

44.422

43.600

125.395

111.015

-----------------1.942.854

-----------------1.447.659

Gestelde garanties

40.548

19.336

Documentaire kredieten

11.678

14.207

Paramaribo, 25 februari 2010

Directie Drs. S.L.J. Proeve

Raad van Commissarissen Drs. S. Smit AAG, voorzitter Drs. M.J.A. Brahim J.J. Healy Jr. Dr. S. E. Jharap Ir. L.C. Johanns Mw. Mr. R. Sohansingh

39

Vennootschappelijke winsten verliesrekening over 2009

(in duizenden SRD)

2009

2008

Rentebaten

106.887

96.327

Rentelasten

38.357

26.365

Rentemarge

68.530

69.962

BATEN

Opbrengst uit effecten en deelnemingen Provisie

4.075

2.369

15.953

15.514

3.019

2.974

91.577

90.819

Personeelskosten

32.640

31.002

Andere beheerskosten

16.154

15.241

Resultaat uit financiële transacties Totale baten LASTEN

Afschrijvingen

5.012

4.128

Bedrijfslasten

53.806

50.371

7.232

6.009

Totale lasten

61.038

56.380

Bedrijfsresultaat vóór belastingen

30.539

34.439

9.635

11.705

20.904

22.734

2.611

2.611

5.395

5.395

Mutaties voorziening kredietrisico's

Belastingen Winst ter verdeling

RECAPITULATIE WINSTVERDELING In contanten: Interim-dividend Slotdividend In aandelen Toevoeging reserve

Paramaribo, 25 februari 2010 Raad van Commissarissen Drs. S. Smit AAG, voorzitter Drs. M.J.A. Brahim J.J. Healy Jr. Dr. S. E. Jharap Ir. L.C. Johanns Mw. Mr. R. Sohansingh

40

-

-

12.898

14.728

20.904

22.734

Directie Drs. S.L.J. Proeve

Jaarverslag 2009

Geconsolideerde balans vóór winstverdeling per 31 december 2009

(in duizenden SRD)

2009

2008

Kasmiddelen

319.064

133.832

Bankiers

653.822

467.429

37.648

37.648

ACTIVA

Schatkistpapier Kredieten:

2.250

2.625

836.063

718.734

Aandelen

19.661

16.718

Onroerende goederen en bedrijfsmiddelen

59.340

60.121

Overige activa

12.613

8.004

6.337

6.792

1.946.798

1.451.903

58.987 ------------------

15.174 ------------------

- Aan de overheid - Aan de private sector

Overlopende activa

PASSIVA Bankiers Toevertrouwde middelen: - Spaarrekeningen

602.891

451.336

1.089.485

805.343

Overige schulden

28.365

33.927

Overlopende passiva

11.377

6.919

Voorzieningen

24.902

22.794

- Overige toevertrouwde middelen

1.757.020 ------------------

1.320.319 ------------------

Kapitaal

871

871

Reserve

64.566

49.444

Agioreserve Reserve herwaardering Winst lopend jaar

28

28

44.422

43.333

20.904

22.734

130.791

116.410

-----------------1.946.798

-----------------1.451.903

Gestelde garanties

40.548

19.336

Documentaire kredieten

11.678

14.207

Paramaribo, 25 februari 2010

Directie Drs. S.L.J. Proeve

Raad van Commissarissen Drs. S. Smit AAG, voorzitter Drs. M.J.A. Brahim J.J. Healy Jr. Dr. S. E. Jharap Ir. L.C. Johanns Mw. Mr. R. Sohansingh

41

Geconsolideerde balans ná winstverdeling per 31 december 2009

(in duizenden SRD)

2009

2008

Kasmiddelen

319.064

133.832

Bankiers

653.822

467.429

37.648

37.648

ACTIVA

Schatkistpapier Kredieten:

2.250

2.625

836.063

718.734

Aandelen

19.661

16.718

Onroerende goederen en bedrijfsmiddelen

59.340

60.121

Overige activa

12.613

8.004

6.337

6.792

1.946.798

1.451.903

- Aan de overheid - Aan de private sector

Overlopende activa

PASSIVA Bankiers Toevertrouwde middelen:

58.987

-----------------602.891

451.336

1.089.485

805.343

Overige schulden

33.761

39.322

Overlopende passiva

11.377

6.919

- Spaarrekeningen - Overige toevertrouwde middelen

Voorzieningen

24.902

22.794

1.762.416 -----------------Kapitaal Reserve Agioreserve Reserve herwaardering

871 80.074 28 44.422 1.946.798

Gestelde garanties Documentaire kredieten

Paramaribo, 25 februari 2010 Raad van Commissarissen Drs. S. Smit AAG, voorzitter Drs. M.J.A. Brahim J.J. Healy Jr. Dr. S. E. Jharap Ir. L.C. Johanns Mw. Mr. R. Sohansingh

1.385.714 -----------------871 66.783 28 43.333

125.395 ------------------

42

15.174

------------------

40.548 11.678

111.015 -----------------1.451.903

19.336 14.207

Directie Drs. S.L.J. Proeve

Jaarverslag 2009

Geconsolideerde winsten verliesrekening over 2009

(in duizenden SRD)

2009

2008

Rentebaten

107.055

96.327

Rentelasten

38.524

26.241

Rentemarge

68.531

70.086

BATEN

Opbrengst uit effecten Provisie Resultaat uit financiële transacties

650

619

22.816

21.108

3.020

2.999

95.017

94.812

Personeelskosten

34.430

32.703

Andere beheerskosten

16.562

15.680

Totale baten LASTEN

Afschrijvingen

5.017

4.136

Bedrijfslasten

56.009

52.519

7.682

6.460

Totale lasten

63.691

58.979

Bedrijfsresultaat vóór belastingen

31.326

35.833

Belastingen

10.422 20.904

13.099 22.734

2.611

2.611

5.395

5.395

-

-

12.898

14.728

20.904

22.734

Toevoeging voorziening kredietrisico's

Winst ter verdeling

RECAPITULATIE WINSTVERDELING In contanten: Interim-dividend Slotdividend In aandelen Toevoeging reserve

Paramaribo, 25 februari 2010

Directie Drs. S.L.J. Proeve

Raad van Commissarissen Drs. S. Smit AAG, voorzitter Drs. M.J.A. Brahim J.J. Healy Jr. Dr. S. E. Jharap Ir. L.C. Johanns Mw. Mr. R. Sohansingh

43

Toelichting op de jaarrekening 2009

Algemeen

Kredieten

De toelichting heeft betrekking op zowel de vennootschappelijke als de geconsolideerde financiële overzichten.

Deze post omvat leningen in de corporate- en consumersfeer waaronder rekening-courantkredieten, huurkoopkredieten en persoonlijke leningen. Waar nodig wordt een per post bepaalde voorziening getroffen tegen het risico van oninbaarheid. Deze voorziening voor specifieke debiteuren wordt in de balans in mindering gebracht op de post “Kredieten”.

Grondslagen voor consolidatie In de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening worden de cijfers verwerkt van de ondernemingen waarin DSB Bank een belang heeft van 50% en meer. In de consolidatie zijn in verband hiermee de 100% deelnemingen in de Surinaamse Trustmaatschappij N.V., de Financieringsmaatschappij Paramaribo N.V. en de Surinaamse Computer Maatschappij N.V. betrokken. De activa en passiva alsmede de resultaten van deze deelnemingen zijn voor 100% in de geconsolideerde balans respectievelijk in de geconsolideerde winst- en verliesrekening opgenomen, na eliminatie van intergroepsverhoudingen. In de consolidatie zijn de cijfers van DSB Assuria Vastgoed Maatschappij N.V. voor 50% meegenomen. De intrinsieke waarde van deze vennootschap bedraagt per 2009 SRD 3.372.000 (2008: SRD 2.738.000)

Grondslagen van valuta-omrekening De activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend tegen de geldende marktkoersen per 31 december 2009. De koersverschillen welke ontstaan bij de waardering van de valutaposities worden, evenals de resultaten ontstaan bij aanen verkoop van vreemde valuta, in de resultatenrekening opgenomen onder “Resultaat uit financiële transacties”.

Grondslagen van waardering

Aandelen Deze betreffen aandelen in locale ondernemingen welke worden gewaardeerd tegen actuele waarde zijnde de beurswaarde met inachtneming van een afwaardering van 10%. De meerwaarde als gevolg van de waardering tegen de beurswaarde is opgenomen in het eigen vermogen (Reserve herwaardering), een en ander onder aftrek van een voorziening voor latente belastingen. De waardering van de aandelen BNETS en Multiplex N.V. heeft tegen de verkrijgingsprijs plaatsgevonden.

Deelnemingen De deelnemingen worden gewaardeerd tegen de intrinsieke waarde per 31 december van het boekjaar. De vorderingen en schulden op c.q. aan deelnemingen, welke eveneens hieronder zijn begrepen, worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

Onroerende goederen en bedrijfsmiddelen De bankgebouwen inclusief terreinen zijn gewaardeerd tegen de actuele waarde. Deze is vastgesteld op basis van een externe taxatie in december 2007. De afschrijvingen op de bankgebouwen vinden lineair plaats over de gebruiksduur van 40 jaar (2,5% per jaar).

ACTIVA Kasmiddelen Deze betreffen de wettige betaalmiddelen zowel in lokale als vreemde valuta en vorderingen op de Centrale Bank van Suriname. De kasmiddelen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.

Schatkistpapier De onder dit hoofd opgenomen schatkistpromessen, uitgegeven door de Centrale Bank van Suriname, zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. De looptijd is vastgesteld op maximaal 6 maanden.

44

De bedrijfsmiddelen worden gewaardeerd tegen aanschaffingsprijs minus lineaire afschrijvingen op basis van de geschatte economische gebruiksduur; voor inventarissen is deze gesteld op 5 jaar, transportmiddelen en personal computers 3 jaar en overige computerapparatuur 4 jaar. Een deel van de op balansdatum vermelde activa onder de posten “Bankiers”, “Schatkistpapier” en “Onroerende goederen en bedrijfsmiddelen” is vanwege de tegen onze bank gevoerde rechtsgedingen en daaruit voortvloeiende beslagleggingen beleend resp. als hypothecaire zekerheidsstelling verschaft, welke als onderpand dient voor een kredietfaciliteit die op verzoek van de bank door de Centrale Bank van Suriname aan haar beschikbaar is gesteld.

Jaarverslag 2009

PASSIVA Toevertrouwde middelen

Swaps

Hieronder zijn inbegrepen de schulden in rekening-courant, spaargelden en depositogelden. Zij worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

Per 31 december 2009 had DSB Bank N.V. voor een bedrag van USD 4.000.000 aan valutaswaps uitstaan. De verplichtingen en schulden inzake de swapdeals komen in omvang en looptijd met elkaar overeen; derhalve zijn deze posities gesaldeerd opgenomen. De koersverschillen inzake de valutaverplichting van de bank zijn onder “Overige schulden” opgenomen.

Voorzieningen Hieronder zijn inbegrepen voorzieningen voor latente belastingverplichtingen, medische kosten gepensioneerde werknemers, reorganisatie en overige specifieke risico’s, waaronder het frauderisico. De voorziening latente belastingverplichtingen heeft betrekking op het verschil in waardering volgens de bedrijfseconomische jaarrekening en die volgens de fiscale jaarrekening voor wat betreft de bankgebouwen en aandelen. Over het waarderingsverschil van de terreinen wordt geen latentie gevormd. De latente belastingverplichting wordt berekend tegen het geldende nominale tarief. De voorziening medische kosten is gevormd ter dekking van de bestaande verplichting tot vergoeding van ziektekosten aan personeel dat bij onze instelling met pensioen gaat. Door het actuarieel bureau Lo Fo Wong is een actuariële berekening gemaakt over de hoogte van de voorziening medische kosten, welke in een aantal toekomstige jaren zal worden opgebouwd rekening houdende met verdere actuariële ontwikkelingen.

Overige activa en passiva Voor zover in het voorgaande niet anders staat vermeld, worden de activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde.

Grondslagen van de resultaatbepaling De baten en lasten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde grondslagen van waardering. Baten worden verantwoord in het jaar waarin de diensten zijn verricht. Lasten worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. De belasting wordt berekend op basis van het verantwoorde resultaat tegen de geldende nominale belastingtarieven, rekeninghoudend met fiscaal niet-aftrekbare kosten en fiscaal vrijgestelde opbrengsten.

De pensioenaanspraken van de medewerkers zijn ondergebracht in de Stichting Pensioenfonds van De Surinaamsche Bank N.V. De voorziening voor pensioenverplichtingen wordt berekend onder verantwoordelijkheid van het actuarieel bureau Lo Fo Wong. De pensioengrondslag wordt bij de aanvang van het deelnemerschap en vervolgens per 1 januari van elk daarop volgend jaar vastgesteld. De financiering hiervan vindt plaats door middel van maandelijkse stortingen door DSB Bank, naar rato van een percentage ad 20% van de salarissen. Daarnaast zal het fonds zelf bijdragen aan deze financiering. Ingaande 1 januari 2006 heeft een stelselwijziging plaatsgevonden, waarbij het personeel een eigen bijdrage doet van 7% van het salaris. In verband met de voortzetting van de herstructurering van het bankbedrijf is voor de verwachte kosten een reorganisatie voorziening gevormd. De voorziening voor frauderisico is gevormd ter dekking van het eigen risico onder andere van claims bij frauduleuze handelingen.

45

Activa vennootschappelijke en geconsolideerde balans ná winstverdeling Vennootschappelijke balans

(in duizenden SRD) Kasmiddelen

Geconsolideerde balans

2009

2008

2009

2008

319.052

133.819

319.064

133.832

58.468

Hieronder zijn opgenomen de wettige betaalmiddelen, alsmede de direkt opeisbare tegoeden bij de Centrale Bank van Suriname. Samenstelling: Kassen Centrale Bank van Suriname

Bankiers uitgezette gelden

75.779

58.455

75.791

243.273

75.364

243.273

75.364

319.052

133.819

319.064

133.832

653.822

467.372

653.822

467.429

838.313

721.359

838.313

721.359

2.250

2.625

2.250

2.625

836.063

718.734

836.063

718.734

838.313

721.359

838.313

721.359

Hieronder zijn opgenomen de vorderingen op de binnen- en buitenlandse banken. Kredieten Hieronder zijn opgenomen de vorderingen uit de kredietverlening. Samenstelling: Kredieten aan de overheid Kredieten aan de private sector Ten behoeve van de kredietverlening worden zekerheden bedongen: Garanties van de overheid Hypotheken Effecten

2.250

2.625

2.250

2.625

480.246

392.567

480.246

392.567

12.621

7.785

12.621

7.785

343.196

318.382

343.196

318.382

838.313

721.359

838.313

721.359

Overheid

0,3%

0,4%

0,3%

0,4%

Agrarische sector en visserij

3,5%

3,7%

3,5%

3,7%

Industrie, bosbouw en mijnbouw

13,4%

11,7%

13,4%

11,7%

Handel en dienstverlening

42,8%

44,5%

42,8%

44,5%

2,0%

2,8%

2,0%

2,8%

Overige zekerheden De kredietverlening is verspreid over de volgende sectoren:

Constructie en installatie Transport, opslag en communicatie Woningbouw Overige

1,7%

1,3%

1,7%

1,3%

10,6% 25,7%

10,6% 25,0%

10,6% 25,7%

10,6% 25,0%

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

16.718

19.661

16.718

Hieronder zijn opgenomen de aandelen in lokale maatschappijen

Aandelen

Hieronder zijn opgenomen de aandelen in lokale maatschapijen

46

19.661

Jaarverslag 2009

Vennootschappelijke balans

(in duizenden SRD) Deelnemingen

2009

2008

3.911

2.677

4.794

3.307

(883)

(630)

3.911

2.677

57.365

Geconsolideerde balans

2009

2008

54.182

59.340

60.121

49.925 7.440 57.365

47.653 6.529 54.182

51.898

53.587

7.442

6.534

59.340

60.121

8.173 3.272 45.058 56.503 6.578 49.925

7.804 370 45.058 53.232 5.579 47.653

16.991

13.441

6.529 4.923 11.452 4.012 7.440

6.006 3.750 9.756 3.227 6.529

7.237

5.845

In de vennootschappelijke balans zijn onder deelnemingen opgenomen de deelname in het kapitaal, alsmede het saldo van vorderingen en schulden op de deelnemingen. De deelnemingen betreffen Surinaamse Trustmaatschappij N.V., Financierings maatschappij Paramaribo N.V., Surinaamse Computer Maatschappij N.V. en DSB Assuria Vastgoed Maatschappij N.V. (50% deelneming) Samenstelling: Kapitaal en reserves Vorderingen / schulden

Onroerende goederen en bedrijfsmiddelen Samenstelling: Onroerende goederen Bedrijfsmiddelen Onroerende goederen: Aanschafwaarde 1 januari Investeringen - netto Herwaarderingen Afschrijvingen

(4.183)

370

45.668

45.355

58.476

59.167

6.578

5.579

51.898

53.587

6.533

6.019

4.926

3.750

11.459

9.769

4.017

3.235

7.442

6.534

7.095

12.613

8.004

6.789

6.337

6.792

Bedrijfsmiddelen: Boekwaarde 1 januari Aanschaffingen Afschrijvingen

Overige activa Onder overige activa zijn de bedragen opgenomen die niet overlopend zijn of niet onder andere specifiek omschreven balanshoofden gerubriceerd kunnen worden, zoals saldi van nog te verrekenen posten in het betalingsverkeer, alsmede de te vorderen inkomstenbelasting.

Overlopende activa Onder overlopende activa zijn opgenomen nog te ontvangen interest en vooruitbetaalde kosten.

47

Passiva vennootschappelijke en geconsolideerde balans ná winstverdeling Vennootschappelijke balans (in duizenden SRD)

Geconsolideerde balans

2009

2008

2009

2008

58.987

15.174

58.987

15.174

1.692.376

1.256.679

1.692.376

1.256.679

Spaargelden

602.891

451.336

602.891

451.336

Deposito's

338.442

267.746

338.442

267.746

Rekening-courant

751.043

537.597

751.043

537.597

1.692.376

1.256.679

1.692.376

1.256.679

Overige schulden

33.470

39.231

33.761

41.515

Overlopende passiva

10.006

6.919

11.377

6.919

Voorzieningen

22.620

20.834

24.902

22.794

Samenstelling: Voorziening voor latente belastingverplichtingen

13.357

12.744

13.357

12.744

8.672

7.276

8.672

7.276

204 387

282 532

204 387

282 532

Bankiers opgenomen middelen Hieronder zijn opgenomen de schulden aan de binnenlandse en buitenlandse banken. Toevertrouwde middelen Hieronder zijn opgenomen de door klanten toevertrouwde middelen, zoals rekening-courantverhoudingen, spaargelden en deposito's. Samenstelling:

Hieronder zijn opgenomen de nog te betalen kosten alsmede nog te betalen interest.

Voorziening medische kosten Voorziening voor frauderisico Voorziening in verband met reorganisatie

--

--

2.282

1.960

22.620

20.834

24.902

22.794

125.395

111.015

125.395

111.015

Overige voorzieningen

Eigen vermogen Samenstelling: Kapitaal

871

871

871

871

Reserves

124.524

110.144

124.524

110.144

125.395

111.015

125.395

111.015

871

871

871

871

Verloop van het kapitaal: Stand begin boekjaar Dividend in aandelen t.l.v de nettowinst

0

0

0

0

871

871

871

871

110.144

93.464

110.144

93.464

1.482

1.952

1.482

1.952

Verloop van de reserves: Stand begin boekjaar Mutatie Reserves Toevoeging uit de winst

12.898

14.728

12.898

14.728

124.524

110.144

124.524

110.144

In het kapitaal wordt geparticipeerd door ASSURIA met 49%, de Republiek Suriname met 10% en institutionele en particuliere beleggers met 41%.

48

Jaarverslag 2009

Vennootschappelijke en geconsolideerde winsten verliesrekening Vennootschappelijke winst- en verlies rekening (in duizenden SRD) Rentemarge

Geconsolideerde winst- en verlies rekening

2009

2008

2009

2008

68.530

69.962

68.531

70.086

4.075

2.369

650

619

650 3.425

619 1.750

650 -

619 -

4.075

2.369

650

619

15.953

15.514

22.816

21.108

12.810

13.026

12.816

13.029

1.084

908

1.360

1.154

2.059

1.580

8.640

6.925

15.953

15.514

22.816

21.108

3.019

2.974

3.020

2.999

32.640

31.002

34.430

32.703

Betreft het voordelig saldo tussen de rentebaten uit hoofde van de kredietverlening, beleggingen en overige uitzettingen, en de rentelasten van de opgenomen en toevertrouwde middelen.

Opbrengst uit effecten en deelnemingen Hieronder zijn opgenomen de dividenden uit aandelen van lokale maatschappijen. In de vennootschappelijke winst- en verliesrekening is onder deze post mede opgenomen de nettowinst van de deelnemingen. Samenstelling: Effecten Deelnemingen

Provisie Betreft de vergoedingen verkregen uit de dienstverlening in het binnenlands en buitenlands betalingsverkeer, het assurantiebedrijf en de overige diensverlening. Samenstelling: Betalingsverkeer Assurantiebedrijf Overige

Resultaat uit financiële transacties Betreft de met vreemde valutahandel Behaalde koersresultaten en herwaarderingsresultaat van obligaties in het buitenland.

Personeelskosten: Hieronder zijn opgenomen de salarissen, gratificaties, sociale lasten, pensioenvoorzieningen en overige voorzieningen ten behoeve van het personeel. Samenstelling: Salarissen (inclusief gratificaties e.d.)

24.034

23.297

25.469

24.708

Pensioenlasten Sociale lasten en overige personeelskosten

2.896

2.732

3.002

2.851

3.960

3.723

4.209

3.894

Voorzieningen

1.750

1.250

1.750

1.250

31.002

34.430

32.703

32.640

49

Vennootschappelijke en geconsolideerde winsten verliesrekening Vennootschappelijke winst- en verliesrekening

(in duizenden SRD)

Geconsolideerde winst- en verliesrekening

2009

2008

2009

2008

16.154

15.241

16.562

15.680

4.071

3.675

4.256

3.844

1.192

879

1.221

918

Automatiseringskosten

3.419

2.008

3.428

2.016

Communicatie- en transportkosten

1.665

1.499

1.720

1.559

Overige

5.807

7.180

5.937

7.343

16.154

15.241

16.562

15.680

5.012

4.128

5.017

4.136

1.000

902

1.000

902

4.012

3.226

4.017

3.234

5.012

4.128

5.017

4.136

7.232

6.009

7.682

6.460

Andere beheerskosten: Deze post omvat de huisvestingskosten, kantoorbehoeften, automatiseringskosten, reclame- en advertentiekosten en overige algemene kosten. Samenstelling: Huisvestingskosten Kantoorbehoeften

Afschrijvingen Betreft de afschrijvingen op gebouwen en bedrijfsmiddelen. Samenstelling: Afschrijving op gebouwen Afschrijving op bedrijfsmiddelen

Voorziening kredietrisico's Hieronder zijn opgenomen de mutaties in de waardecorrecties op vorderingen. Samenstelling: Toevoeging specifieke voorzieningen

14.663

13.978

15.113

14.429

Vrijval specifieke voorzieningen

(7.431)

(7.969)

(7.431)

(7.969)

Mutaties in de waardecorrecties op vorderingen

7.232

6.009

7.682

6.460

Belastingen

9.635

11.705

10.422

13.099

Betreft de inkomstenbelasting over het resultaat vóór belastingen De belasting verschuldigd over fiscaal niet-aftrekbare afschrijvingen wordt ten laste gebracht van de onder voorzieningen opgenomen belastinglatentie

50

Jaarverslag 2009

Overige informatie Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2009

(in duizenden SRD)

2009

2008

31.326

35.833

(10.422)

(13.099)

20.904

22.734

5.017

4.136

Het verloop van de financiële middelen kan worden geïllustreerd met behulp van het onderstaande kasstroomoverzicht. Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat vóór belastingen Belastingen over het bedrijfsresultaat Bedrijfsresultaat ná belastingen Afschrijvingen Aanpassing voorzieningen

1.272

1.611

Toename vorderingen op banken

(186.393)

(58.063)

Toename kredietverlening

(116.954)

(195.088)

Afname schatkistpapier Toename/Afname overige- en overlopende activa Toename toevertrouwde middelen Afname/Toename schulden aan banken Afname/Toename overige- en overlopende passiva

-

21.700

(4.154)

(7.145)

435.697

96.933

43.813

(3.399)

(1.103)

(4.483)

198.099

(121.064)

---------------------

---------------------

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa

(4.236)

---------------------

(4.118)

---------------------

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Aandelen Dividend in contanten

(625) (8.006) (8.631)

Mutatie liquide middelen Kasmiddelen ultimo verslagjaar begin van het verslagjaar

(1.244) (8.006) (9.250)

---------------------

---------------------

319.064 133.832

133.832 268.264

185.232

(134.432)

Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Alleen die mutaties zijn in aanmerking genomen welke tot een wijziging in de liquide middelen aanleiding hebben gegeven. Koersverschillen op saldi van liquide middelen in vreemde valuta zijn in het kasstroomoverzicht verwerkt in het resultaat vóór belastingen.

51

Accountantsverklaring

Aan: de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van De Surinaamsche Bank N.V. ACCOUNTANTSVERKLARING Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2009 van De Surinaamsche Bank N.V., te Paramaribo bestaande uit de vennootschappelijke balans per 31 december 2009, de vennootschappelijke winst-enverliesrekening over 2009, de geconsolideerde balans per 31 december 2009 en de geconsolideerde winst-enverliesrekening over 2009 met de toelichting gecontroleerd.

Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het verslag van de directie, in overeenstemming met algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving.Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met algemeen aanvaarde controlestandaarden. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening.De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de vennootschap. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de vennootschap heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.

Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van De Surinaamsche Bank N.V. per 31 december 2009 en van het resultaat over 2009 in overeenstemming met algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving.

Paramaribo, 25 februari 2010

BDO Assurance N.V.

W.K. Achthoven RA

52

drs. R. Abrahams RA

Adressen

Jaarverslag 2009

1)

Paramaribo

District Para

Hoofdkantoor Henck Arronstraat 26-30 P.O. Box 1806 Telefoon: (597) 471100 Telex: SURBANK SN 134 SURBANK SN 287 Telefax: (597) 411750 (597) 477835 E-mail: [email protected] Website: www.dsbbank.sr Swift: SURBSRPA

Zanderij Aankomsthal Johan Adolf Pengel Luchthaven Telefoon: (597) 0325308 Telefax: (597) 0325307 Beheerder: Mevr. L. Koenders

Kwatta

Dochtermaatschappijen

Kwattaweg 226 – Hoek Washingtonstraat Telefoon: (597) 440468/471100 Beheerder: Dhr. H. Sylvester

Nieuwe Haven Van ‘t Hogerhuysstraat 62 Telefoon: (597) 402100/471100 Beheerder: Mevr. I. Chang - Siem A Sjoe

Ma Retraite Coronastraat 4 – Hoek Plutostraat Telefoon: (597) 451345/471100 Beheerder: Mevr. S. Edam - Morsen

Kasabaholo Kasabaholoweg 29 Telefoon: (597) 431541/431788/471100 Beheerder: Mevr. M.B. Bergraaf-Tan A Kiam

District Marowijne Moengo Kapitein Chris Silosweg 3 Telefoon: (597) 0341245/0341220 Beheerder: Dhr. E.G. Hanenberg

District Nickerie Nieuw Nickerie Landingstraat 6 P.O. Box 11 Telefoon: (597) 0231381/0231311 Telefax: (597) 0231884 Beheerder: Dhr. S. Tjokrosentono

Bankshop Tourtonne Tourtonnelaan 131 Telefoon: (597) 521056 Telefax: (597) 521056 Beheerder: Mevr. D. Wiroredjo

Surinaamse Trustmaatschappij N.V. (SURITRUST) Henck Arronstraat 32 Paramaribo Telefoon: (597) 420033 (597) 471100 Telefax: (597) 420050 Manager: Dhr. W. Tjin A Tam

Surinaamse Computer Maatschappij N.V. (SCM) Dr. J.F. Nassylaan 53-55 Paramaribo Telefoon: (597) 471100/424186 Telefax: (597) 472132 Manager: Dhr. Ing. J. Chen Poun Joe

DSB Assuria Vastgoed Maatschappij N.V. Henck Arronstraat 32 Paramaribo Telefoon: (597) 420033 (597) 471100 Telefax: (597) 420050 Manager: Dhr. L.A.E. Budel

Website: Internet Banking: Phone Banking: Callcenter: 1)

www.dsbbank.sr https://my.dsbbank.sr 900 - MYDSB (69372) 471100 ext. 279, 307, 321

Situatie per 25 februari 2010

53

Colofon

Milieu Dit jaar hebben wij als thema voor ons jaarverslag milieu gekozen. Door middel van fraaie foto’s geven wij een beeld van de prachtige natuur van ons land; het ongerept tropisch regenwoud, brede rivieren en uitgestrekte zwampen waar een veelheid aan flora en fauna in voorkomt. Onze natuur herbergt bijzondere hulpbronnen die voor de verdere economische ontwikkeling van ons land grote betekenis zullen blijken te hebben. Hierbij bepleiten wij evenwel zeer nadrukkelijk duurzame en milieu-verantwoorde benutting.

54

Redactie:

Marketing De Surinaamsche Bank N.V.

Vormgeving:

Offsetdrukkerij Westfort N.V.

Grafische vormgeving:

Drukkerij Leo Victor

Fotografie:

Dhr. A. Sabiran Dhr. J. Lie Tjauw Suriname Conservation Foundation