Kernpunten uit het verslag van de directie en de jaarrekening

Jaarrapport 2005

Kernpunten uit het verslag van de directie en de jaarrekening KERNPUNTEN 2005

Profielschets HES Beheer, opgericht in 1908, is houdstermaatschappij van bedrijven die logistieke diensten in havens verlenen. Deze dienstverlening is primair gericht

> Omzet € 63,4 miljoen (2004 € 61,2 miljoen)

op de overslag, opslag en bewerking van een gevarieerd pakket droge bulk-

> Genormaliseerd bedrijfsresultaat plus resultaat deelnemingen

producten voor industriële eindgebruikers. Voorbeelden zijn grondstoffen voor

€ 9,8 miljoen (2004 € 6,6 miljoen)

de energiemarkt, de staal- en aluminiumindustrie en de voedingsmiddelen-

> Genormaliseerd nettoresultaat € 8,0 miljoen (2004 € 5,1 miljoen)

industrie. Daarnaast wordt, zij het nog op bescheiden schaal, deelgenomen

> Nettoresultaat € 11,0 miljoen (2004 € 16,0 miljoen)

in natte bulkactiviteiten.

> Genormaliseerd nettoresultaat per aandeel € 0,91 (2004 € 0,58)

Het leeuwendeel van de activiteiten ligt in Nederland. Daarnaast is de vennoot-

> Nettoresultaat per aandeel € 1,26 (2004 € 1,83)

schap actief in het Verenigd Koninkrijk.

> Solvabiliteit 65,4% (ultimo 2004 56,9%) > Liquiditeit verder verbeterd

HES Beheer is een onafhankelijke, volledige structuurvennootschap.

> Bankschulden € 5,7 miljoen (2004 € 12,1 miljoen)

HES Beheer is op 19 juni 1992 toegelaten tot de notering op de Officiële Markt

> Dividendvoorstel van € 0,35 per aandeel (2004 € 0,20 + € 0,20 in verband

van Euronext Amsterdam N.V.

met eenmalige baten) > Beurswaarde ultimo 2005 € 96,3 miljoen (ultimo 2004 € 63,0 miljoen)

De voornaamste taken en werkzaamheden van HES Beheer als houdstermaatschappij zijn het participeren in overslagbedrijven met verwante kenmerken,

> Besluiten rond belangrijke investeringen bij met name EMO, OBA en EBS

het vaststellen van de groepsstrategie en het ontplooien en ondersteunen van

> Structuur gemoderniseerd door afschaffing van het systeem van

nieuwe activiteiten. Hierbij staan optimalisatie van rendement en cash flow

certificering van aandelen

alsmede spreiding en beheersing van risico’s centraal.

> IFRS-verslaggevingsregels ingevoerd

Zoveel als in haar vermogen ligt, stimuleert HES Beheer de binnen de groep

> Eerste stappen in uitbreiding natte bulk

aanwezige synergie. Vanuit de holding wordt waar nodig interne ondersteuning

> Mede-initiator Bio-ethanol Rotterdam

geboden, inclusief tijdelijk management, en worden overnames en/of (des)investeringen begeleid. Ook het aantrekken van eigen en vreemd vermogen behoort tot de taken, evenals het onderhouden van contacten met

K E R N P U N T E N VA N H E T B E L E I D

kapitaalverschaffers en het verschaffen van informatie aan aandeelhouders, beurs en pers.

> Overslag en opslag van bulkproducten in havens > Verwerven van substantiële aandelen in bedrijven

Dit alles met het uiteindelijke doel om de continuïteit van het concern te

> Actieve rol bij deelnemingen, als aandeelhouder en commissaris

waarborgen en te bevorderen dat de onderliggende bedrijven optimaal

> Stimuleren synergie binnen de groep

functioneren.

> Spreiding van activiteiten over een brede range van bulkproducten H.E.S. Beheer N.V. Elbeweg 115 FINANCIËLE DOELSTELLINGEN

3198 LC EUROPOORT ROTTERDAM Postbus 1192

> Structureel rendement op eigen vermogen van 10% tot 15%

3180 AD ROZENBURG Zh

> Solvabiliteit van minimaal 40%

Telefoon

0181 – 258100

> Dividenduitkeringen van 35-45% van het genormaliseerde resultaat

Telefax

0181 – 258152

E-mail

[email protected]

Internet

www.hesbeheer.com

VERWACHTING 2006

Havennummer 5820 Ingeschreven bij het Handelsregister te Rotterdam onder nr. 24056286

> Verwacht wordt dat de financiële doelstellingen minimaal zullen worden gehaald. Nog te vroeg om een concrete uitspraak te doen over de verwachte hoogte van de jaarwinst 2006. Concept en realisatie C&F Report Amsterdam B.V. Fotografie Picture Report en anderen

Inhoudsopgave Thema voor de foto’s in dit

Kernpunten uit het verslag van de directie en de jaarrekening

jaarrapport: investeringen. HES Beheer wil haar markt-

Kerngegevens

2

Aandeelhoudersinformatie

4

Raad van Commissarissen, Directie en organisatieschema

6

Bericht van de Raad van Commissarissen

8

positie verbeteren door investeringen bij de huidige deelnemingen en in nieuwe deelnemingen. Een aantal recente of onderhanden zijnde uitbreidingen bij verschillende deelnemingen

Bericht van de directie

12

Verslag van de directie

13

ons vertrouwen in

Algemene beschouwing

13

de toekomst.

Strategie en doelstellingen

13

Marktontwikkelingen

14

zijn in beeld gebracht. Investeringen illustreren

Investeringen

17

Onderzoek en ontwikkeling

17

Belangrijkste risicofactoren

20

IFRS

22

Jaarcijfers

22

Gang van zaken bij groepsmaatschappijen en deelnemingen

26

Corporate Governance

31

Maatschappelijk en duurzaamheidsverslag

34

Personeel

35

Verwachting voor 2006

35

Rapport van de Stichting Preferente Aandelen H.E.S. Beheer N.V.

36

Jaarrekening 2005

37

Geconsolideerde balans

38

Geconsolideerde winsten verliesrekening

40

Geconsolideerd mutatieoverzicht van het eigen vermogen

42

Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2005

44

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening

46

IFRS toelichtingen

57

Toelichting op de geconsolideerde balans

59

Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening

73

Enkelvoudige balans

80

Enkelvoudige winsten verliesrekening

82

Toelichting op de enkelvoudige balans en winsten verliesrekening

83

Overige gegevens Accountantsverklaring

91 91

Uittreksel uit de statuten inzake winstbestemming

92

Bestemming van het resultaat

92

Lijst met belangrijkste groepsmaatschappijen en deelnemingen

92

Kerngegevens Bedragen in € 1.000, tenzij anders vermeld

Omzet

2003*

2002*

2001*

2005

2004

63.419

61.241

66.818

69.303

67.199

9.764

6.558

4.088

3.962

685 2.584

Genormaliseerd bedrijfsresultaat plus resultaat deelnemingen** Bijzondere resultaten en

boekwinsten***

3.065

10.941

–

65

Financieringskosten

1.112

1.263

1.716

2.354

3.152

Genormaliseerd nettoresultaat

7.980

5.086

2.482

1.884

– 2.025

11.045

16.027

2.482

1.949

559

Nettoresultaat Investeringen materiële vaste activa

3.476

4.103

5.262

3.343

1.692

Opbrengst desinvesteringen materiële vaste activa

5.949

27.300

177

69

3.771

Afschrijvingen

4.633

5.930

7.557

8.074

9.049

51.712

43.976

33.203

31.070

29.351

5.658

12.098

28.866

34.115

41.959

79.023

77.254

86.083

89.842

93.382 0,8

Eigen vermogen Schulden aan kredietinstellingen Balanstotaal Genormaliseerd nettoresultaat/omzet (%)

12,6

8,3

3,7

2,8

Nettoresultaat/omzet (%)

17,4

26,2

7,5

6,3

1,9

Genormaliseerd nettoresultaat/eigen vermogen (%)

15,4

11,6

7,5

6,1

– 6,9

Nettoresultaat/eigen vermogen (%)

21,4

36,4

7,5

6,3

1,9

Eigen vermogen/totaal vermogen (%)

65,4

56,9

38,6

34,6

31,4

G E G E V E N S P E R A A N D E E L VA N € 1 , 0 0 (2001: NLG 2,00)

Aantal geplaatste aandelen per 31 december

8.752.136

8.752.136

8.727.136

8.727.136

8.727.136

Eigen vermogen

5,91

5,02

3,80

3,56

3,36

Nettoresultaat

1,26

1,83

0,28

0,22

0,06

11,00

7,20

5,20

4,00

3,49

0,20

0,10

–

–

361

383

418

Slotkoers van het jaar Dividend (2005: voorstel)

0,35

(+0,20 extra) A A N TA L M E D E W E R K E R S

295

PER 31 DECEMBER

*

297

Opgesteld op basis van Nederlandse GAAP.

**

Bedrijfsresultaat plus resultaat deelnemingen gecorrigeerd voor bijzondere resultaten en boekwinsten (zie definitie hieronder).

***

Baten en lasten die tot en met 2002 als buitengewoon werden gepresenteerd en posten vanaf 2003 die uit hoofde van ‘bijzondere waardeverminderingen en ‘boekwinst verkoop materiële vaste activa’ een beduidend effect op het resultaat sorteren.

HES JAARVERSLAG 2005

2

Solvabiliteit [in

Schulden aan kredietinstellingen [in

procenten]

90

45

80

40

70

65 57

60 40

20

35 31

15 10

10

5

0

12 6

0 2001

Omzet [in 67,2

2002

2003

2004

2005

2001

69,3

63,4

14

48

12

40

10

32

8

24

6

16

4

8

2

0

0

Nettoresultaat [in

2004

2003

2004

2005

Inclusief 12,8

6,6

3,3

4,0

4,0

4,1

4,1

Exclusief bijzondere

0,7

2002

2003

2004

elementen

8,0

7,5

14

6,0

12

2005

miljoenen euro’s]

9,0 16,0

16

bijzondere elementen

9,8

Genormaliseerd nettoresultaat [in

18

miljoenen euro’s]

17,5

2001

miljoenen euro’s]

11,0

3,0

8

1,5

6

0

4

–1,5

2,5

–3,0

0,6

0

5,1

4,5

10

1,9

2005

16

56

2002

2003

18

66,8 61,2

2001

2002

Bedrijfsresultaat plus resultaat deelnemingen [in

miljoenen euro’s]

64

1,9

2,5

–2

–4,5 2001

2002

2003

Nettoresultaat per aandeel [in

2004

2005

2001

1,75

2,4

1,50

2,1

2002

2003

2004

Genormaliseerd nettoresultaat per aandeel [in

euro’s]

2,7

2005

euro’s]

1,25

1,83

1,8

1,00

1,5

0,75

1,26

1,2

0,50

0,9

0,25

0,6 0,3

29

25 39

20

2

34

35

30

72

42

30

50

miljoenen euro’s]

0,91 0,58 0,22

0,28

0 0,22

0,28

–0,25

0,06

0

–0,23

–0,50 2001

2002

2003

2004

2005

2001

2002

2003

2004 3

2005 HES JAARVERSLAG 2005

Aandeelhoudersinformatie K A P I TA A L E N A A N D E L E N

Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 22 miljoen, verdeeld in 11 miljoen gewone aandelen van elk nominaal € 1,– en 11 miljoen preferente aandelen, elk eveneens nominaal groot € 1,–. Het geplaatste en volgestorte kapitaal bedraagt € 8.752.136,–, verdeeld in 8.752.136 gewone aandelen. De gewone aandelen HES Beheer worden tweemaal per werkdag via het veilingsegment van Eurolist by Euronext van Euronext Amsterdam N.V. verhandeld.

S T R U C T U U R G E M O D E R N I S E E R D E N S TAT U T E N G E W I J Z I G D

Op 25 mei 2005 heeft de algemene vergadering van aandeelhouders voorstellen van commissarissen en directie goedgekeurd om de structuur op een modernere leest te schoeien en de statuten te wijzigen. Op dat moment was 99,5% van de aandelen gecertificeerd. Het stemrecht van deze beperkt (tot 1%) royeerbare certificaten berustte bij het bestuur van de Stichting Administratiekantoor van aandelen H.E.S. Beheer N.V. 1979. Deze modernisering van de structuur betrof de volledige decertificering van de aandelen, als gevolg waarvan het stemrecht rechtstreeks bij aandeelhouders werd neergelegd. De met de certificering verband houdende 1%regeling is hiermee komen te vervallen. Wel is de mogelijkheid gecreëerd om tijdelijk preferente beschermingsaandelen uit te geven ingeval, kort gezegd, de continuïteit van de vennootschap wordt bedreigd. Hiertoe is de Stichting Preferente Aandelen H.E.S. Beheer N.V. opgericht. Het bestuur van deze Stichting bestaat uit drie natuurlijke, onafhankelijke personen. In verband met het afschaffen van de certificaten en de introductie van preferente aandelen zijn de statuten gewijzigd. De nieuwe statuten zijn tegelijkertijd aangepast aan de nieuwe structuurregeling en diverse principes en gedragsregels uit de nieuwe Nederlandse Corporate Governance Code, waaronder benoeming van commissarissen door de algemene vergadering en goedkeuring door de algemene vergadering van besluiten van het bestuur omtrent een belangrijke verandering van de identiteit of het karakter van de vennootschap. De door de Stichting Administratiekantoor van aandelen H.E.S. Beheer N.V. 1979 uitgegeven certificaten van aandelen zijn op 8 juni 2005 omgezet in gewone, giraal verhandelbare aandelen H.E.S. Beheer N.V. op naam. K O E R S V E R L O O P 2 0 0 4 , 2 0 0 5 E N E E R S T E K W A R TA A L 2 0 0 6

euro’s

Laagste koers 2004

op 6 februari

2005

op 28 januari

2006 1e kwartaal

op 2 januari

4,50 6,50 11,10

Hoogste koers 7,70

2004

op 28 april

2005

op 13 september

11,50

2006 1e kwartaal

op 28 maart

16,00

Slotkoers


4

2004

7,20

2005

11,00

(31 maart 2006)

15,80

AANDELENOPTIEPLAN

Op basis van de optieplannen 2003, 2004 en 2005 heeft de vennootschap de discretionaire bevoegdheid om werknemers opties aan te bieden tot een maximum van 2% van het geplaatste kapitaal in de vennootschap binnen vier weken na bekendmaking van de (half)jaarcijfers. Elke optieperiode duurt vijf jaar. Opties die door de optiehouder geaccepteerd zijn, kunnen eerst na het verstrijken van een periode van drie jaar na de datum van uitgifte binnen het resterende gedeelte van de optieperiode worden uitgeoefend, onder de voorwaarde dat de optiehouder op het tijdstip van uitoefening nog in dienst is. De uitoefenprijs wordt telkens bepaald door de Raad van Commissarissen en zal ten minste gelijk zijn aan het veertigdaags voortschrijdend gemiddelde van de koers van de aandelen ter beurze per de datum van het waarderingsmoment. Per balansdatum waren de volgende optierechten uitstaande:

Aantal uitstaande optierechten

Uitoefenprijs in euro’s

Optieplan 2003

32.500

Optieplan 2004

32.500

Optieplan 2005

32.500

Totaal aantal

Looptijd t/m

Uitoefenbaar vanaf

4,00

9-4-2008

10-4-2006

5,20

17-3-2009

18-3-2007

7,69

19-4-2010

18-4-2008

97.500

Het totaal aantal uitstaande opties bedraagt 1,1% van het totaal aantal uitstaande aandelen. Het verloop in 2005 wordt als volgt gespecificeerd:

Aantal 1 januari 2005

65.000

Toegekend in 2005

32.500

Aantal 31 december 2005

97.500

B E L A N G R I J K E D ATA I N 2 0 0 6

24 mei, 14.30 uur >

Jaarlijkse algemene vergadering van aandeelhouders Townhall Room, Beurs/World Trade Center, Beursplein/Hoek Coolsingel, Rotterdam

23 augustus, nabeurs >

Publicatie halfjaarcijfers

18,0 16,5 15,0 13,5 12,0 10,5 9,0 7,5 6,0 4,5 3,0 1,5 0,0

Koersverloop 2000 tot en met maart 2006 [in euro’s]

Januari 2000

Januari 2001

Januari 2002

Januari 2003

Januari 2004

Januari 2005

Maart 2006

5


Raad van Commissarissen, directie en organisatieschema R A A D VA N C O M M I S S A R I S S E N

mr. J.P. Peterson (1943), voorzitter Directeur PPF Participatie Fonds B.V. Benoemd in 1997, aftredend in 2009. Andere commissariaten: diverse commissariaten binnen de Peterson groep en aan de Peterson groep en HES Beheer gelieerde bedrijven. Belangrijke nevenfuncties: bestuurslid Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij en Honorair Consul-generaal van Duitsland. ing. R. van Gelder BA (1945), plaatsvervangend voorzitter Voorzitter Raad van Bestuur Koninklijke Boskalis Westminster N.V. Benoemd in 1995, aftredend in 2007. Andere commissariaten: Hagemeyer N.V. en SBM Offshore N.V. Belangrijke nevenfuncties: voorzitter van de International Association of Dredging Contractors (IADC), lid van de Raad van Advies van ABN AMRO, bestuurslid van Nederland Maritiem Land en voorzitter van de Adviesraad Uitgevende Instellingen Euronext. drs. W. Cordia (1940) Chairman of the Board of Incomare Resources, Inc. Benoemd in 1997, aftredend in 2006. Andere commissariaten: Anthony Veder Group N.V., Dockwise Shipping B.V., Van Heek-Ten Cate Holding B.V., Huisman Special Lifting Equipment B.V., Internationale Jute Maatschappij B.V., Kerrco Inc., Meadows Benelux (Travel) B.V., Nausch, Hogan & Murray, Rodinia Fund Ltd., Smit Internationale N.V., Transmate B.V. en aan HES Beheer gelieerde bedrijven. Belangrijke nevenfuncties: member Lloyd’s Committee London, member of Committee Det Norske Veritas en lid bestuur van de Faculteit voor Weg- en Waterbouwkunde en Rederijkunde van de TU in Delft. drs. C.J. van den Driest (1947) Tot 1 januari 2006 voorzitter Raad van Bestuur Koninklijke Vopak N.V. Benoemd in 2001, aftredend in 2009. Andere commissariaten: Anthony Veder Group N.V., Broström AB, Darlin N.V., Dura Vermeer Groep N.V., Goudse Verzekeringen N.V., Stork N.V. en Havenziekenhuis B.V. Belangrijke nevenfuncties: honorair Consul-generaal Consulaat Singapore, lid Bestuur Nederland Maritiem Land en vice-voorzitter Club Rotterdam. F. Tielrooij (1942) Adviseur van diverse bedrijven en gemeenten, met name op het terrein van waterbeheer en vastgoed, adviseur dan wel voorzitter (staats-)commissies op het terrein van waterbeheer, vastgoed en ruimtelijke ordening, associé bij Boer & Croon Procesmanagement, voorzitter Platform Agrologistiek en voorzitter stuurgroep Drijvende Kassen. Benoemd in 2000, aftredend in 2008. Andere commissariaten: Schiphol Area Development Company, RON (Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Noordzeekanaalgebied) en een aan HES Beheer gelieerd bedrijf. Belangrijke nevenfuncties: lid Steunstichting Goois Natuurreservaat, Raad Landelijk Gebied en Voorzitter Stichting Zwerfjongeren Nederland.


6

Alle commissarissen zijn van het mannelijk geslacht en hebben de Nederlandse nationaliteit. De volledige gegevens van commissarissen als bedoeld in artikel 2:142, lid 3 BW liggen ter inzage bij de vennootschap en kunnen kosteloos worden opgevraagd. Ditzelfde geldt voor het profiel en het reglement van de raad van commissarissen. Voornoemde documenten staan bovendien op de website van de vennootschap. Het totale effectenbezit van commissarissen bedraagt 14,9% van het geplaatste kapitaal. Het hieraan verbonden stemrecht bedraagt 14,9%. Aan commissarissen zijn geen opties op aandelen HES Beheer toegekend. Evenmin zijn leningen, voorschotten of garanties verstrekt aan commissarissen. Alle commissarissen genieten een vaste jaarlijkse honorering die niet afhankelijk is van de resultaten van HES Beheer in enig jaar.

DIRECTIE

drs. H. Sliep RC (1961) In dienst sinds 1997, benoemd tot directeur in 2000. Tevens directeur OVET Holding en commissaris van EBS, NHBS, OBA, RBT, EMO/EKOM, OVET en VSBV.

D I R E C TO R S P E C I A L P R O J E C T S & S E C R E TA R I S VA N D E V E N N O OT S C H A P

mevr. E.L. Groenendijk (1954) In dienst sinds 1976, benoemd tot director special projects in 1997. Tevens directeur Bio-ethanol Rotterdam. Commissaris bij NHBS en business development manager bij R3T.

O R G A N I S AT I E S C H E M A P E R 2 9 M A A R T 2 0 0 6

H.E.S. BEHEER N.V.

OBA Group B.V.

Bioethanol Rotterdam B.V.

E.B.S. B.V.

50%

21,9%

100%

OVET Holding B.V.

33,3%

EMO B.V. EKOM B.V. 31%

OVET B.V. 100%

H.E.S. UK Ltd.

R.B.T. B.V.

Maas Silo B.V.

Vulcaanhaven Storage B.V.

R3T

V.o.f. Moretech

100%

45%

40%

15%

16,7%

16,7%

NHBS Ltd. 100%

Voor volledige firmanamen: zie lijst belangrijke groeps-

OVET Shipping B.V. 75%

NHSF Ltd. 100%

OVET Screening B.V. 67,5%

NHBS Hull Ltd. 100%

maatschappijen en deelnemingen op pagina 92.

OBA Group B.V. 50%

7


Bericht van de Raad van Commissarissen Aan de aandeelhouders De Raad van Commissarissen kwam het afgelopen boekjaar vijfmaal, volgens rooster, bijeen. Alle vergaderingen werden gehouden in aanwezigheid van de directie, met uitzondering van de laatste, die deels buiten aanwezigheid van de directie plaatsvond. Daarbij hebben wij gesproken over het functioneren van de raad als geheel en de individuele leden, het gewenste profiel, de samenstelling en de competentie van de raad, het optiebeleid alsmede het functioneren van de directie. Bij vier vergaderingen was ons college compleet. Eén commissaris was eenmaal verhinderd. Zoals ook blijkt uit het verslag van de directie en de jaarrekening kon de in 2001 ingezette opgaande lijn verder worden doorgetrokken en werd in het verslagjaar een forse stijging van het genormaliseerde nettoresultaat gerealiseerd. Kernpunt van de strategie voor de komende jaren blijft om een beter renderende onderneming te worden en de activiteiten van de vennootschap verder uit te breiden. In onze rol van toezichthouder hebben wij getracht de directie met raad en daad bij te staan, waarbij gebruik is gemaakt van de binnen de raad aanwezige kennis en ervaring. Naast de reguliere agendapunten, de financiële positie en de strategie van HES Beheer hebben wij aandacht besteed aan: > de modernisering van de structuur van de vennootschap > de statutenwijziging > de oprichting van de Stichting Preferente Aandelen > corporate governance > de nieuwe Wet marktmisbruik > het HES-reglement 2005 inzake bezit van en transacties in effecten > investeringen bij diverse deelnemingen > de vergroting van het belang in Maas Silo > uitbreidingsplannen in de Amsterdamse bulkoverslag > het initiatief om een bio-ethanolfabriek in Rotterdam te vestigen > de transitie naar de nieuwe IFRS-verslaggevingsregels > de samenstelling van de Raad van Commissarissen > het dividendbeleid > het optiebeleid en het aandelenoptieplan 2005 en > pensioenen. In het verslag van de directie wordt nader ingegaan op de meeste van voornoemde onderwerpen. Tijdens de op 25 mei 2005 gehouden algemene vergadering van aanhouders werd de algemene vergadering verzocht zich over het corporate-governancebeleid van de vennootschap uit te spreken. Dit gebeurde aan de hand van een document met de integrale tekst van de Code, waarbij per best-practicebepaling is aangegeven of HES Beheer deze bepaling wel of niet toepast dan wel zal toepassen. Het corporate-governancebeleid bleek de instemming van aandeelhouders te hebben. Hoofdstuk III van de Code heeft betrekking op de Raad van Commissarissen. De meeste principes en best-practicebepalingen worden door ons onderschreven c.q. (zullen worden) toegepast. De punten waarop ons college afwijkt van de Code zijn ongewijzigd ten opzichte van vorig jaar. Ons college blijft voldoen aan de bepaling dat maximaal één persoon niet onafhankelijk is in de zin van best-practicebepaling III.2.2. De heer drs. W. Cordia kwalificeert in de zin van voornoemde bepaling als niet onafhankelijk.


8

Ons standpunt ten aanzien van de maximale benoemingstermijn van bestuurders en bezoldiging van bestuurders is eveneens onveranderd. Met betrekking tot de remuneratie van de statutair directeur heeft de Raad van Commissarissen gekozen voor een stelsel met drie componenten, te weten een vaste component (salaris en secundaire arbeidsvoorwaarden), een variabele component en een component bestaande uit een optieregeling. Daarnaast wordt de totale prestatie van de statutair directeur meegewogen. Sinds de aanstelling van de huidige statutair directeur in april 2000 worden jaarlijks bepaalde doelstellingen vastgesteld die de hoogte van de variabele beloning bepalen. Deze worden na afloop van het jaar tegen het licht gehouden. De hoofdlijnen van de jaarlijkse toepassing van het remuneratiebeleid worden in een vergadering van de raad buiten aanwezigheid van de directie besproken, waarna twee commissarissen alle componenten definitief ter bespreking met de statutair directeur vaststellen. In de jaarrekening 2005 is op pagina 78 onder het kopje ‘Bezoldiging bestuurder’ een uitsplitsing gegeven van de bedragen die in verband met de bezoldiging van de bestuurder ten laste van het resultaat zijn gekomen. Voor het lopende boekjaar en de daaropvolgende jaren wordt op dit moment geen materiële wijziging in het bezoldigingsbeleid verwacht. Het in december 2005 verschenen rapport van de Monitoring Commissie Corporate Governance Code over de naleving van de Code in de praktijk is eveneens door ons college besproken. In 2006 zal deze commissie onder meer met concrete aanbevelingen komen ter verbetering van de informatieverstrekking over de hoogte en samenstelling van beloningen van bestuurders. Wij wachten deze aanbevelingen met belangstelling af. Conform onze voordracht heeft de algemene vergadering van aandeelhouders d.d. 25 mei 2005 de heren drs. W. Cordia, drs. C.J. van den Driest en mr. J.P. Peterson herbenoemd als commissaris; de heer Cordia voor een jaar, om een betere spreiding aan te brengen in het rooster van aftreden, beide andere heren voor een periode van vier jaar. Per het tijdstip van sluiting van de op 24 mei 2006 te houden algemene vergadering is de heer Cordia volgens het nieuwe rooster wederom aan de beurt van aftreden. Ons college hecht sterk aan de herbenoeming van de heer Cordia, omdat hij uitstekend past in de profielschets voor commissarissen, de samenwerking met hem binnen de raad de afgelopen jaren prima is gebleken en de heer Cordia zijn taken als commissaris goed heeft vervuld. Naast zijn ruime algemene kennis en ervaring heeft de heer Cordia onder meer specifieke kennis van de droge bulkmarkt. Wij zijn van mening dat de raad met deze herbenoeming evenwichtig blijft samengesteld qua kennis en ervaring. De raad draagt de heer Cordia dan ook graag voor een herbenoeming door de algemene vergadering voor, voor een volgende periode van vier jaar. De ondernemingsraad van EBS heeft verklaard deze voordracht te ondersteunen. De Raad van Commissarissen biedt u hierbij de door de directie opgemaakte jaarrekening over het boekjaar 2005 aan. Deze jaarrekening is door PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. gecontroleerd en door de Raad van Commissarissen met accountants besproken. De accountantsverklaring is weergegeven op pagina 91. Wij adviseren u de jaarrekening vast te stellen en voorts decharge te verlenen aan de directie voor het gevoerde beleid en aan de raad van commissarissen voor het gehouden toezicht op dit beleid gedurende het boekjaar 2005. Tevens stellen wij u voor het voorstel met betrekking tot de bestemming van het resultaat, zoals opgenomen op pagina 92, over te nemen. Hierin is vervat een voorstel aan aandeelhouders om een dividend van € 0,35 (over boekjaar 2004: € 0,20 + € 0,20 in verband met eenmalige baten) per aandeel van € 1,– nominaal uit te keren. Europoort/Rotterdam, 29 maart 2006 Namens de Raad van Commissarissen: mr. J.P. Peterson – Voorzitter

9


Laadschop

Twee nieuwe laadschoppen werden in gebruik genomen.

EBS Laurenshaven

Een van de grootste laadschopDrie nieuwe graafmachines.

Op de Laurenshaven Terminal is een flink aantal verbeteringen

pen. De laadbak heeft een inhoud

Deze zijn multi-inzetbaar.

aangebracht, waaronder een nieuwe treinbeladingsinstallatie.

van 13 à 15 m3.


10

Bericht van de directie Geachte aandeelhouders, Het afgelopen jaar is wederom een boeiend jaar geweest voor HES Beheer. Het genormaliseerde nettoresultaat is met circa 57% verbeterd, tot € 8,0 miljoen. Dit is weliswaar geen record in de lange geschiedenis van onze vennootschap, maar het is wel het beste resultaat sinds 1978. De beurskoers van het HES-aandeel is fors gestegen. Noteerde HES eind 2004 nog € 7,20, de slotkoers van 2005 kwam uit op € 11,00, een stijging van bijna 53%. Resultaten zijn belangrijk voor een onderneming. De kwaliteit van het resultaat en de strategische ontwikkelingen zijn echter van nog grotere betekenis. Het is verheugend om te constateren dat de resultaatverbetering over een brede linie plaatsvond. De lastige, maar strategische verkoop van Europoort Terminal I per 1 april 2004 vormde een belangrijke basis voor de structurele verdere verbetering van de prestaties van HES. Tegelijkertijd verschafte deze transactie ons de mogelijkheid om ons te heroriënteren. In het verslagjaar zijn belangrijke besluiten genomen binnen diverse deelnemingen die naar verwachting al op korte termijn een positief effect zullen sorteren. Deze effecten zullen over een langere termijn doorlopen. Hierbij wordt vooral gedoeld op substantiële investeringen bij EMO, OBA en EBS, waarmee in totaal meer dan € 50 miljoen is gemoeid. Een deel van deze investeringen is reeds uitgevoerd. Een ander deel komt in 2006 tot uitvoering. Met deze investeringen wordt de performance naar klanten wezenlijk verbeterd, zodat de concurrentiepositie verder wordt verstevigd. Momenteel zijn we druk bezig met het herontwikkelen van diverse bedrijfsterreinen, met het doel om de prestaties te verbeteren en de activiteiten beter te spreiden via investeringen in nieuwe groeimarkten. HES wil direct betrokken zijn bij de basisontwikkeling van dergelijke markten. De uitbreiding van onze, nu nog marginale, positie in de natte bulkoverslag ligt in het verlengde hiervan. Bij de verdere ontwikkeling van dit marktsegment wordt een tweesporenbeleid gevolgd. Zowel autonome groei door investeringen binnen bestaande deelnemingen als mogelijke overnames moeten deze markt een groter gewicht geven binnen de groep, zodat de natte bulk kan uitgroeien tot een productstroom van betekenis. Ook bij onze bedrijven is de inzet van de medewerkers onontbeerlijk. Om in deze markt concurrerend te blijven, is niet alleen kwalitatief goed personeel nodig, maar vooral ook personeel met hart voor de zaak. De onderlinge verschillen tussen de ondernemingen qua prestatie zijn groot. In het huidige en toekomstige concurrentieveld is een goede prestatie een minimumvereiste. Wij werken aan een constante verdere verbetering hiervan. De ons opgelegde toenemende lastendruk, vooral door de nieuwe verslaggevingsrichtlijnen (IFRS) en Corporate Governance, leidt tot structureel hogere uitgaven aan derden. Daarnaast wordt hierdoor veel managementtijd opgeslokt die niet aan de vennootschap kan worden besteed. Voor een bedrijf van onze omvang staan de additionele administratieve lasten en extra managementtijd niet langer in verhouding tot de beoogde doelstellingen van de nieuwe regelgeving dan wel wetgeving. Wij blijven hier zeer kritisch mee omgaan. Het komende jaar gaan wij er weer met volle kracht tegenaan en wij zien 2006 dan ook met optimisme tegemoet. Veel dank voor het in ons gestelde vertrouwen in het afgelopen jaar.

drs. H. Sliep RC Algemeen directeur HES JAARVERSLAG 2005

12

Verslag van de directie ALGEMENE BESCHOUWING

Ook in het verslagjaar kon de in 2001 ingezette opgaande lijn verder worden doorgetrokken. Zeker gelet op de zwakke Duitse en Nederlandse economie zijn wij tevreden met de forse groei van ons genormaliseerde nettoresultaat, namelijk van € 5,1 miljoen in 2004 tot € 8,0 miljoen in 2005. Deze groei is te danken aan omzetgroei bij zowel de geconsolideerde als de niet-geconsolideerde deelnemingen en verbetering van de resultaten bij vrijwel alle bedrijven binnen de groep. Het was op voorhand niet realistisch om te verwachten dat het over 2004 gerealiseerde nettoresultaat ad € 16,0 miljoen zou kunnen worden benaderd, omdat hierin een bedrag van € 10,9 miljoen aan bijzondere resultaten en boekwinsten was begrepen. Het nettoresultaat over 2005 kwam uit op € 11,0 miljoen, inclusief € 3,1 miljoen aan bijzondere resultaten en boekwinsten. De belangrijke investeringsbesluiten die in het verslagjaar bij vooral EMO, OBA en EBS werden genomen, zullen een positief effect hebben op de toekomstige resultaten. De goede genormaliseerde winst rechtvaardigt ons inziens een fors hogere dividendbetaling. Aan aandeelhouders wordt dan ook voorgesteld om het normale dividend van vorig jaar te verhogen van € 0,20 naar € 0,35 (zie paragraaf ‘Bestemming van het resultaat’ op pagina 92).

S T R AT E G I E E N D O E L S T E L L I N G E N

Het beleid van HES Beheer is gericht op behoud en uitbreiding van een belangrijke positie in de logistieke dienstverlening. Deze dienstverlening richt zich primair op de overslag en opslag van droge (en natte) bulkproducten. Via aandeelhouderschap en commissariaten wordt invloed uitgeoefend op het beleid van de onderliggende vennootschappen, met als doel toegevoegde waarde te creëren voor het desbetreffende bedrijf. Zoveel als in haar vermogen ligt, tracht HES Beheer bovendien te stimuleren dat de synergie tussen de verschillende deelnemingen zo goed mogelijk wordt benut. In het verslagjaar werd gefocust op verhoging van de kwaliteit van de omzet, verbetering van de operationele prestaties, investeringen en vergroting van de efficiency. Het belang in Maas Silo en OBA werd uitgebreid tot 40 respectievelijk 50%. HES Beheer is een van de initiatiefnemers van Bio-ethanol Rotterdam B.V., in welk bedrijf zij voorlopig een 21,9% belang houdt. De beoogde overdracht van aandelen EMO/EKOM aan een externe partij is nog niet afgerond. Pas na een uitspraak van de afdeling Mededinging van de Europese Commissie zal duidelijk worden of de helft van het pakket dat door de 43%-aandeelhouder wordt gehouden, aan de kandidaat-koper mag worden overgedragen of dat de verkoper dit pakket alsnog behoudt. Kernpunt van de strategie voor de komende jaren is om onze marktpositie in de bulkoverslag te versterken en een goed renderende onderneming te blijven. Verbetering van het rendement op deelnemingsniveau blijft een speerpunt binnen ons beleid. Hierbij streven wij naar een structureel rendement op eigen vermogen van 10 tot 15%. Daarnaast wordt risicospreiding nagestreefd. Dit beleid moet gestalte krijgen door middel van: > de ontwikkeling van nieuwe productmarktcombinaties, zoals natte bulk en duurzame, hernieuwbare energiebronnen, al dan niet samen met andere partners. Dit kan zowel door uitbreidingen binnen bestaande deelnemingen als door acquisities worden bereikt. De beschikbaarheid van gunstig gelegen haventerreinen strekt hierbij tot voordeel; 13


> versteviging van de commerciële slagkracht; > verbetering van de operationele prestaties; > optimalisering van het gebruik van bestaande terreinen; > het ontplooien van of deelnemen in activiteiten die de huidige portfolio versterken; > het zoeken naar kansrijke proposities binnen Europa. Voor alle potentieel interessante investeringen geldt, dat deze aan strenge eisen moeten voldoen. Strategische overwegingen, risico en rentabiliteit zijn hierbij maatgevend.

M A R K TO N T W I K K E L I N G E N

Algemeen Mede door de slechte prestatie van Duitsland is de economische groei voor de eurozone in het verslagjaar vertraagd. De economische vooruitgang in Nederland was gematigd. Duitsland en Nederland zijn de belangrijkste afzetgebieden van de HES-bedrijven. In het Verenigd Koninkrijk, waar HES twee kleine vestigingen heeft, nam de industriële productie in 2006 weliswaar met 2,6% af, maar de Britse economie vertoont steeds meer signalen van herstel. De redelijke ontwikkelingen in de voor HES Beheer belangrijke basisindustrieën werden mede gestuurd door de groei in China, waardoor de vraag vanuit de staalmarkt sterk bleef. Hoe lang de groei van de Chinese economie aanhoudt, blijft moeilijk voorspelbaar. In de loop van het jaar hebben de Europese staalfabrieken hun productie tijdelijk verminderd vanwege oplopende voorraden en om de staalprijs te ondersteunen. De plannen rond een verdere concentratie binnen de mondiale staalsector en een mogelijk verdere consolidatie binnen de energiemarkt worden nauwlettend gevolgd. De bedrijven waarin HES participeert, zijn actief in de volgende marktsegmenten: > kolen; > industriële mineralen en ijzererts; > agribulk; > biomassa; > natte bulk. Kolen Naar evenredigheid van haar participatie in de verschillende deelnemingen, is HES Beheer qua aangevoerde tonnen voor circa 52% afhankelijk van deze markt. De kolenmarkt kan ruwweg worden opgesplitst in twee hoofdstromen, te weten energiekolen voor elektriciteitscentrales en metallurgische kolen (inclusief cokes) voor de staalindustrie. Het merendeel van de in de Nederlandse havens behandelde kolen is bestemd voor de elektriciteitscentrales. De aanvoer van kolen bleef in het verslagjaar redelijk stabiel. Aanvoer HES-groeps-

36

maatschappijen en

32

deelnemingen >25%

28

[in miljoenen tonnen]

34,8

2004

33,8

2005

24 20 16 12

12,4 10,2

9,4 9,8

8

5,3 5,2

4 0


14

2,8 2,3

0,7 1,0

EBS

NHBS

0,3 0,7

OBA

EMO/ EKOM

OVET Holding

RBT

Maas Silo

De import van zowel energie- als metallurgische kolen wordt sterk beïnvloed door de al jaren geleden ingezette stapsgewijze sluiting van Duitse kolenmijnen, waardoor de binnenlandse productie verder afneemt en de staalindustrie en de energiecentrales kolen moeten importeren. De groeiverwachtingen tot 2010 blijven sterk uiteenlopen. Voor de toekomstige import van kolen via de Nederlandse havens zijn vooral van belang het tempo waarin de sluiting van de Duitse kolenmijnen wordt doorgezet, de algehele economische ontwikkelingen, de effecten van de verdere liberalisering van de energiemarkt in Europa, mogelijk verdere fusies tussen energiebedrijven, (politieke) discussies over de toekomstige kolenproductie en -consumptie in de Europese Unie en het plan van de EU om de uitstoot van broeikasgassen (met name CO2, dat vrijkomt bij de verbranding van fossiele brandstoffen) door de Europese industrie aan banden te leggen. Daarnaast speelt de concurrentie van andere energiedragers, zoals aardgas, kernenergie en alternatieve energiebronnen een rol. Verwacht wordt dat bij toename van het gebruik van groene stroom het gebruik van biomassa in elektriciteitscentrales (bio-energie) zal groeien. Ook zal het percentage duurzame energie naar verwachting toenemen. De productie van duurzame elektriciteit in Nederland is de afgelopen jaren toegenomen. De Nederlandse overheid hanteert als doelstelling dat in 2010 van het totale elektriciteitsverbruik 9% duurzaam moet worden opgewekt; voor 2020 wordt gemikt op 17%. Zoals verwacht, is de overslag van metallurgische kolen via HES-bedrijven gedaald als gevolg van het besluit van de belangrijkste eindgebruiker in Duitsland om zijn eigen ertsoverslagterminal in Rotterdam uit te breiden met een terminal voor de overslag van kolen. Na enige problemen in de opstartfase werd deze kolenterminal in de loop van 2005 volledig operationeel. Daarnaast zullen de saneringsmaatregelen van een van de grootste staalproducenten ter wereld een negatief effect hebben op de doorvoer van metallurgische kolen via de Nederlandse havens. Welke gevolgen een mogelijke overname door de grootste staalproducent ter wereld van nummer twee in de sector zal hebben op de aanvoer van metallurgische kolen en ijzererts, valt nog moeilijk in te schatten. Per saldo wordt verwacht dat de aanvoer van kolen in 2006 zal stabiliseren op het niveau van 2005, om vervolgens verder te groeien. Deze groeiverwachting is mede gestoeld op plannen van grote energiebedrijven om (deels) kolengestookte elektriciteitscentrales te gaan bouwen. Wel verwachten wij een toenemende concurrentie vanwege capaciteitsuitbreidingen. HES Beheer is actief in deze markt via EMO, OBA, EBS, OVET, RBT en NHBS. Industriële mineralen en ijzererts Volumematig is HES Beheer pro rata voor circa 35% afhankelijk van deze markt, die wordt gedomineerd door de ferro- en non-ferro-industrie. Daarnaast gaat het om grondstoffen bestemd voor een groot aantal andere basisindustrieën, zoals de bouw en de papier- en coatingindustrie. De aanvoer van ijzererts wordt bepaald door de ontwikkelingen in de West-Europese – vooral Duitse – staalindustrie en concurrentie vanuit vooral Azië en Oost-Europa. Vooral door de economische groei van China en India blijft de vraag naar staal op de wereldmarkt groot. De markt voor staal – en ook vele andere grondstoffen – leunt sterk op de vraag uit China. De grondstoffenhonger van de zesde economie ter wereld is de dominante factor op de wereldmarkt, waarbij de groei van de Chinese economie sterk afhankelijk is van de import van grondstoffen. Voor de middellange termijn blijven wij sceptisch over de aanvoer van ijzererts, vanwege de saneringen in de staalsector. De afgelopen jaren zijn de noodzakelijke schaalvergroting en internationalisering in de staalsector in een stroomversnelling gekomen. Het laat zich aanzien dat dit proces zal doorzetten. In het bijzonder de plannen van een grote klant met betrekking tot herlocatie van haar vestigingen zullen een negatieve invloed hebben op de aanvoer van ijzererts naar Europa via de Rotterdamse en Zeeuwse havens. Hier staat tegenover dat er wellicht nieuwe kansen liggen in Oost-Europa, waar de laatste jaren bijna alle staatsbedrijven in private handen zijn overgegaan.

15


De aanvoer van industriële minerale bulkproducten en ijzererts nam af omdat er minder assistentie aan een naburig Rotterdams bedrijf behoefde te worden verleend bij de overslag van ijzererts. Zonder dit effect is de aanvoer in dit marktsegment gestabiliseerd. De ontwikkelingen in de komende jaren zijn afhankelijk van de economische groei en de positionering van de betrokken industrieën. Vooral dit laatste heeft de afgelopen jaren geleid tot een daling van de aanvoer via Nederlandse havens; massaproductie werd geconcentreerd en steeds vaker in landen buiten West-Europa. Tegelijkertijd neemt de hoogwaardigheid van diverse via de havens aangevoerde bulkproducten voor industriële eindverbruikers toe, doordat deze in het land van herkomst al een eerste bewerking hebben ondergaan. Dit leidt tot kleinere volumes en hogere eisen aan de kwaliteit van de dienstverlening. HES Beheer is via EBS, EMO, OVET, NHBS, RBT en OBA actief in het marktsegment ijzererts en industriële mineralen. Agribulk Pro rata is HES Beheer – in aangevoerde tonnen uitgedrukt – voor circa 13% afhankelijk van deze markt. De agribulkmarkt kan worden opgesplitst in producten voor de oliezadenverwerkende industrie – de zogenaamde crush-markt –, de veevoederindustrie en de export. Behalve in het Verenigd Koninkrijk onderging deze markt een verdere daling, enerzijds door de verkoop van Europoort Terminal I, welke terminal in het eerste kwartaal van 2004 nog omzet genereerde, anderzijds door een kleiner marktaandeel. Het belang van de crush-markt nam af vanwege de verkoop van bovengenoemde terminal. De import van grondstoffen voor de mengvoederindustrie wordt al jaren door grote onzekerheden omgeven, mede vanwege de afhankelijkheid van de EU-landbouwpolitiek. Ook incidentele factoren spelen een rol. In het verslagjaar is de aanvoer van veevoedergrondstoffen fors gedaald. Door de stapsgewijze verdere verkleining van de veestapel ligt het in de lijn der verwachting dat deze markt de komende jaren verder zal dalen. De omvang van de exportmarkt is onder meer afhankelijk van het EU-beleid, oogsten en valutaverhoudingen. Dit marktsegment heeft de afgelopen jaren een sterk wisselend beeld laten zien. De export van Europese (interventie-)granen via Rotterdam, aangevoerd per trein, nam in het verslagjaar sterk toe omdat de EU het exportverbod op granen heeft opgeheven. Op korte en lange termijn wordt de importbehoefte van agrarische grondstoffen mede bepaald door het verbruik van Europese granen. De EU-landbouwpolitiek speelt hierbij een belangrijke rol. Per saldo verwachten wij dat de agribulkmarkt vooralsnog redelijk stabiel zal blijven, bij een verdere daling van de invoer van veevoedergrondstoffen en een stijgende exportmarkt. De onder HES Beheer ressorterende bedrijven die op dit marktsegment actief zijn – EBS, OBA, NHBS en Maas Silo – werken continu aan de versterking van hun concurrentiepositie. Daarnaast is de slagkracht van de klantenkring sterk bepalend voor het marktaandeel, temeer omdat het aantal spelers relatief klein is. Zou de agrimarkt verder krimpen, dan hoeft dit niet op voorhand een verdere aantasting van het volume te betekenen. Biomassa Het broeikaseffect en de vraag hoe lang de wereld nog met fossiele brandstoffen toe kan, staan al decennialang, met wisselende aandacht, ter discussie. De noodzaak om over te schakelen op hernieuwbare energiebronnen lijkt urgenter dan tevoren. Duurzame energieconversie op basis van onder meer biomassa komt steeds hoger op de agenda. In Brazilië en de Verenigde Staten is autorijden op biobrandstoffen al min of meer gewoon. Ook in Nederland kan sinds kort op enkele HES JAARVERSLAG 2005

16

plaatsen biobrandstof worden getankt. Met ingang van 1 januari 2006 geldt er in ons land een accijnsverlaging voor het bijmengen van biobrandstoffen. Vanaf 1 januari 2007 worden Nederlandse leveranciers van motorbrandstoffen verplicht om 2% (op energetische basis) van hun afzet in Nederland in te vullen met biobrandstoffen. Op grond van het Kyoto-protocol moet Nederland tussen 2008 en 2012 zijn CO2-uitstoot 6% onder het niveau van 1990 brengen. Dit is een van de redenen waarom in sommige energiecentrales biomassa (klimaatneutraal) en andere niet-gevaarlijke afvalstoffen worden gestookt dan wel meegestookt. Of het huidige ambitieniveau van de Nederlandse overheid om fossiele energiedragers deels te vervangen door alternatieven uit biomassa realistisch is, zal de komende jaren moeten blijken. De bijstook van biomassa door energiecentrales blijft nog wat achter bij de doelstellingen van dit moment. In 2005 is de aanvoer van biomassa ten behoeve van energiecentrales gestegen, waarbij de totale aanvoer nog bescheiden is gebleven. De behandeling van dit product dient met grote nauwkeurigheid te geschieden. De afhankelijkheid van subsidies vormt een onzekere factor. Desondanks verwachten wij dat de aanvoer van biomassa de komende jaren zal toenemen. Dit is een van de redenen waarom HES een van de initiatiefnemers is van het bio-ethanolproject in Rotterdam, waarover elders in dit verslag meer wordt geschreven. Via EBS, OBA, OVET, Maas Silo en NHBS is HES Beheer actief in deze markt. Natte bulk Op dit moment is HES Beheer, via haar deelneming in Maas Silo, een bescheiden speler in deze markt. Maas Silo is actief in de opslag, overslag en bewerking van praktisch alle soorten plantaardige en eetbare oliën. Zij beschikt over stalen en roestvrijstalen geïsoleerde en verwarmde opslagtanks met een totale capaciteit van 10.000 m3. Tevens kan zij partijen olie afvullen en vatgoederen leegzuigen en opslaan. Ook kunnen oliën worden bewerkt. Wij verwachten dat de natte bulk de komende jaren zal groeien. Het is dan ook de bedoeling om door investeringen, via Maas Silo en/of een overname, ons aandeel in dit marktsegment te vergroten.

INVESTERINGEN

In het verslagjaar werd relatief veel geïnvesteerd door de deelnemingen. Het gaat vooral om uitbreidingsinvesteringen en investeringen die de operationele en commerciële slagkracht verbeteren, zodat de betrokken bedrijven sterk concurrerend kunnen blijven opereren. In het hoofdstuk ‘Gang van zaken bij groepsmaatschappijen en deelnemingen’ wordt nader ingegaan op de investeringen per bedrijf. Met uitbreidingsinvesteringen bij EMO, OBA en EBS is in totaal meer dan € 50 miljoen gemoeid. Kleinere bedragen hadden betrekking op de uitbreiding van het HES-belang in Maas Silo en OBA alsmede de deelneming in Bio-ethanol Rotterdam. Naast investeringen door HES in verband met het verwerven van substantiële aandelen in bedrijven, verwachten wij dat de huidige deelnemingen ook de komende jaren een groot deel van hun financiële middelen blijven steken in klantgerichte uitbreidingen en zaken die de operationele prestaties verhogen.

ONDERZOEK EN ONTWIKKELING

In Nederland wordt steeds meer biomassa toegepast als brandstof. Hierdoor krijgen open overslagbedrijven in toenemende mate te maken met het langdurig opslaan van grote hoeveelheden biomassa en daarmee ook met verhoogde broeirisico’s. Om de broeigerelateerde schade te beperken en zelfs te vermijden, is een project opgestart met meerdere partijen, waaronder 17


Zesde stacker/reclaimer

De zesde stacker/reclaimer heeft een uithouder die 15 meter langer is dan die van deze bestaande open afslagmachine. De jaarlijkse loscapaciteit wordt verhoogd van 36 naar 42 miljoen ton, terwijl de opslagcapaciteit zal stijgen van 6 naar 7 miljoen ton. De nieuwe combi zal naar verwachting medio 2007 worden opgeleverd.

EMO Met de nieuwe kolenwagonbelader (capaciteit 3.500 ton per uur), waarmee een groot deel van de extra kolenimporten per spoor naar het achterland kan worden vervoerd, en de nieuwe combi staat EMO goed gesteld om aan de toenemende vraag

Begin september 2005 werd

naar kolen tegemoet te komen.

een modern entreegebouw

De nieuwe spoorvoorzieningen

geopend, waarin onder andere

worden in het tweede kwartaal

de beveiliging en vergader-

van 2006 opgeleverd.

faciliteiten zijn ondergebracht.


18

Een van de vijf bestaande stacker/reclaimers.

Uithouder wordt 60 meter in plaats van 45 meter

HES Beheer, met het doel om een geïntegreerd systeem voor de detectie en bestrijding van broei bij opslag van biomassa te ontwikkelen. Zoals elders in dit verslag beschreven, is HES Beheer een van de initiatiefnemers van een project dat beoogt een bio-ethanolfabriek in Rotterdam te vestigen. Onderdeel van de plannen is om tegelijkertijd een kleinere fabriek te bouwen voor de demonstratie van een nieuwe technologie.

B E L A N G R I J K S T E R I S I C O F A C TO R E N

Algemeen Nederland en Duitsland vormen het belangrijkste achterland voor de HES-bedrijven. Met een groei van de Nederlandse en Duitse economie van slechts 0,9% kan 2005 worden bijgeschreven als een zeer middelmatig jaar. De industriële productie is in Nederland zelfs met 0,7% gekrompen, in Duitsland steeg deze met 3,5%. De industriële productie in de eurozone, een belangrijke indicator voor toekomstige economische groei, steeg met 2,5%. Ditzelfde percentage gold voor de vijfentwintig lidstaten van de Europese Unie (EU-25). Op wereldschaal bleef de groei binnen de EU-25 echter achter. Voor de eurozone wijzen de voorspellingen voor 2006 op een sinds lange tijd weer aantrekkende economie. Voor Nederland en Duitsland getuigen de projecties eveneens van een wat zonniger kijk op de economische groei. Markt De droge bulkmarkt is sterk afhankelijk van met name de ontwikkelingen in de energiesector, de staalindustrie en – tegenwoordig in veel mindere mate – de landbouw, waarover in het voorgaande hoofdstuk al het nodige is geschreven. De gevolgen van de mogelijk nog verdergaande concentratie in de staalsector voor de HESbedrijven zijn nog moeilijk in te schatten. De eerder in gang gezette saneringsmaatregelen in de staalbranche zullen een negatieve invloed hebben op de aanvoer van grondstoffen als ijzererts, metallurgische kolen en cokes via Nederlandse havens bestemd voor de staalindustrie in het voor HES-bedrijven relevante achterland. Voor de gehele range van concurrerende havens binnen Europa (de ‘ARA-range’) gaan wij ervan uit dat in de periode 2006 tot en met 2009 in totaal circa tien miljoen ton minder droge bulk zal worden overgeslagen. Uitgaande van een geleidelijke implementatie van de aangekondigde maatregelen, moeten de betrokken bedrijven tijdig inspelen op de afnemende vraag naar deze grondstoffen. Voorwaarde hierbij is dat sociale partners zich realiseren dat het noodzakelijk is een groter deel van de totaalkosten variabel te maken, zodat flexibeler op veranderende marktomstandigheden kan worden ingespeeld. Volgens recente berichtgeving zijn diverse grote Europese energieconcerns op overnamepad. Door de hoge internationale olieprijzen is de gasprijs eveneens sterk gestegen en daarmee ook de prijs van elektriciteit die wordt opgewekt in gasgestookte centrales. Daarvan profiteren weer de bedrijven die stroom genereren op basis van kolen, waterkracht of kernenergie, omdat zij hun stroomprijzen kunnen laten meestijgen met die van gasgestookte elektriciteit. Door een mogelijk verdere concentratie in deze bedrijfstak is het niet ondenkbaar dat uiteindelijk slechts een zeer beperkt aantal energiereuzen de Europese energiemarkt gaat domineren. De consequenties hiervan kunnen wij nog niet goed inschatten. Ditzelfde geldt voor de (politieke) besluitvorming over de bouw en sluiting van kolencentrales en kerncentrales en het tempo waarin de sluiting van kolenmijnen binnen de EU, in het bijzonder Duitsland en Polen, zal doorzetten. Met het oog op de welvaart in de wereld, die sterk afhankelijk is van de continuïteit in energiestromen, staat het belang van een geleidelijke transitie, met oog voor milieu en welvaart, naar een duurzame energiehuishouding buiten kijf. De druk op verduurzaming van de energievoorziening HES JAARVERSLAG 2005

20

en grondstoffengebruik neemt toe. Er is al veel technologie ontwikkeld voor energieconversie uit hernieuwbare bronnen, maar de economische haalbaarheid daarvan is vaak nog beperkt. Fossiele energiebronnen zijn ooit eindig, maar zullen naar verwachting vooralsnog een belangrijke rol blijven spelen. Voor kolen geldt dat de bewezen reserves nog goed zijn voor tweehonderd jaar energievoorziening, terwijl het productieproces steeds schoner wordt en de productiebedrijven veel maatregelen treffen om tot CO2-reductie te komen. Binnen de EU is de aandacht voor het belang van de eigen basisindustrieën, zoals de staal- en aluminiumindustrie, naar onze mening gering. Tegelijkertijd nemen de eisen die aan deze industrieën worden gesteld, vooral die van milieutechnische aard, toe. Industrieën worden hierdoor welhaast gedwongen hun basis te verplaatsen naar landen buiten de EU, met een verdere afname van de toevoer van basisgrondstoffen tot gevolg. Ook diverse andere macro-economische ontwikkelingen, vooral EU-regelgeving en andere overheidsmaatregelen, kunnen een belangrijke invloed hebben op het te behandelen volume. Voorbeelden zijn het energiebeleid, de landbouwpolitiek – zoals het intrekken/hervatten van exportsubsidies op granen –, subsidieregelingen en beschermingsmaatregelen. Het voor de HES-bedrijven van belang zijnde achterland is op dit moment relatief beperkt. Teneinde de risico’s wat meer te spreiden, wordt, naast uitbreiding van de productrange, tevens verbreding van het Europese achterland nagestreefd. Tevens zullen de HES-bedrijven zich moeten onderscheiden door efficiency en een kwalitatief goede dienstverlening. Concurrentie De concurrentie binnen de droge bulksector en de onderlinge concurrentie tussen havenoverheden blijven punten van zorg. Stuwadoorsbedrijven worden gekarakteriseerd door hoge investeringen en hoge vaste kosten. Dit bergt het risico in zich dat in geval van overcapaciteit in de markt de tarieven sterk kunnen dalen om de bezettingsgraad op peil te houden. In dit verband wordt gewezen op de uitbreidingsplannen in de Amsterdamse bulkoverslag. Bij realisatie van deze plannen wordt er overcapaciteit in de concurrerende range van havens gecreëerd. Het nationale milieubeleid krijgt een steeds grotere invloed op de overslag van droge bulk en heeft hogere investeringen ten behoeve van het milieu tot gevolg. Regelgeving kan de keuzes die klanten met betrekking tot hun activiteiten maken, beïnvloeden, vooral indien de milieuwetgeving of de handhaving daarvan in de omliggende concurrerende havens soepeler is. Financiële risicofactoren Door hun activiteiten zijn de deelnemingen onderhevig aan verschillende financiële risico’s: marktrisico (waaronder valutarisico, renterisico en prijsrisico), kredietrisico, liquiditeitsrisico en kasstroomrisico. H.E.S. Beheer N.V. is werkzaam in Nederland en het Verenigd Koninkrijk. De groep loopt valutarisico op de netto-investering in het Verenigd Koninkrijk. Dit risico wordt niet afgedekt. De groep heeft geen significante concentraties van kredietrisico. De groep maakt gebruik van kredietfaciliteiten bij de bank. Voorzover noodzakelijk worden nadere zekerheden verstrekt aan de bank voor beschikbare kredietfaciliteiten. In verband met de dynamiek van de bedrijfsactiviteiten wordt gestreefd naar flexibiliteit in financiering door het beschikbaar houden van kredietfaciliteiten. Omdat de groep geen belangrijke rentedragende activa heeft, hebben fluctuaties in de marktrente geen belangrijke invloed op het resultaat en op de kasstromen uit operationele activiteiten. De groep loopt renterisico over de rentedragende vorderingen en kortlopende schulden. Voor vorderingen en schulden met variabele renteafspraken loopt zij risico ten aanzien van toekomstige kasstromen. Met betrekking tot vastrentende vorderingen en schulden loopt zij risico’s over de marktwaarde.

21


IFRS

Alle Europese beursgenoteerde bedrijven zijn vanaf 2005 verplicht hun jaarrekening volgens de nieuwe richtlijnen voor verslaggeving zijnde de International Financial Reporting Standards (IFRS) zoals aanvaard door de Europese Unie op te stellen en te publiceren. De invloed van deze nieuwe verslaggevingsregels op het HES-jaarresultaat is beperkt gebleken. Zeker voor kleinere beursfondsen vormen de met deze regels gemoeide extra administratie en managementtijd een onevenredig grote last.

JAARCIJFERS

Volledig geconsolideerd worden HES Beheer, EBS, en NHBS. OBA Group wordt partieel, voor 49,97% (vanaf 20 januari 2006 voor 50%) geconsolideerd. De winst of het verlies van de nietgeconsolideerde deelnemingen – waarvan EMO, OVET en RBT de belangrijkste zijn – wordt in overeenstemming met het deelnemingspercentage in de winsten verliesrekening vermeld onder ‘aandeel in resultaat deelnemingen’. Voor een uitgebreide toelichting op de geconsolideerde jaarrekening wordt verwezen naar pagina 46 en verder van de jaarrekening. Resultaten Omzet De omzet steeg met 3,6% naar € 63,4 miljoen. Zeker wanneer in aanmerking wordt genomen dat in het eerste kwartaal 2004 nog de omzet van Europoort Terminal I werd meegenomen, het geconsolideerde volume wat achterbleef bij vorig jaar en er in Rotterdam minder assistentie werd verleend bij de overslag van ijzererts en kolen, zijn wij niet ontevreden met deze omzetgroei. De toename wordt voor een belangrijk deel verklaard door een levendige vraag naar opslag. Som der (genormaliseerde) bedrijfslasten De kosten – zonder bijzondere elementen – namen met 2,2% toe tot € 60,6 miljoen, vooral door meer uitbesteed werk bij de export van agribulk en kosten voor verplaatsing van goederen op terreinen in verband met bouwactiviteiten. De onderhoudskosten waren lager, evenals de afschrijvingen. Dit laatste houdt verband met het afstoten van Europoort Terminal I per 1 april 2004 en de verkoop van overtollige activa. Vanwege de gestegen energieprijzen namen de energiekosten toe. De operationele kosten ontwikkelden zich in lijn met de activiteiten. De productiviteit is hierbij licht gestegen. Bijzondere resultaten In het resultaat is een boekwinst begrepen op de verkoop van overtollige drijfkranen en onroerend goed, in totaal € 3,4 miljoen. Daartegenover staat een bijzondere waardevermindering van activa van € 0,3 miljoen. Per saldo bedroegen de bijzondere resultaten € 3,1 miljoen.

Resultaat deelnemingen

2004

18

>25% zonder

15

eenmalige posten

12

[in miljoenen tonnen]

16,0

9,2

9

5,2 5,7

6

4,0 3,7

3 0

0 –3

2005

0,1 0,7

0,2

0,1 0,0 – 0,8

– 1,0

–6 –9 EBS


22

NHBS

OBA

EMO/ EKOM

OVET Holding

RBT

Maas Silo

In het resultaat over 2004 was per saldo € 10,9 miljoen aan eenmalige resultaten opgenomen uit hoofde van de boekwinst op de verkoop van Europoort Terminal I (€ 16,1 miljoen) minus een bijzondere afwaardering van activa (€ 5,2 miljoen). Aandeel in resultaat deelnemingen Het aandeel in het resultaat van de deelnemingen nam toe van € 4,5 miljoen tot € 6,9 miljoen. De bijdrage van EMO steeg van € 2,8 miljoen naar € 4,9 miljoen, die van OVET van € 1,7 miljoen naar € 1,9 miljoen. Ondanks dat de resultaten van een aantal andere deelnemingen nog wat achterbleven, was het totaalbedrag van het HES-aandeel in het resultaat van de niet-geconsolideerde deelnemingen bevredigend. Nettoresultaat Het jaar 2005 werd met een nettoresultaat van € 11,0 miljoen afgesloten (2004: € 16,0 miljoen). Ondanks lagere financieringskosten bleef het nettoresultaat, zoals te verwachten viel, achter bij dat van 2004. Dit wordt verklaard door de fors (€ 7,9 miljoen) lagere eenmalige resultaten en hervatting van de betaling van vennootschapsbelasting door OBA in de loop van 2005. Genormaliseerd nettoresultaat Het genormaliseerde nettoresultaat steeg van € 5,1 miljoen in 2004 naar € 8,0 miljoen in 2005, een stijging met 56,9%. Deze forse verbetering van het operationele resultaat komt door de verbeterde prestaties van EBS, EMO, NHBS en OVET. Ook OBA bleef het goed doen. De kwalitatieve verbetering van het resultaat vond derhalve over een breed front plaats, waarbij de operationele prestaties en de servicegraad van de bedrijven op een hoger niveau kwamen. Over de gehele linie steeg de gemiddelde opbrengst per aangevoerde ton en waren de opslagfaciliteiten goed bezet. De nettowinst per aandeel kwam uit op € 1,26 (2004: € 1,83), de genormaliseerde nettowinst per aandeel steeg van € 0,58 in 2004 naar € 0,91 in 2005. Balans Onder invloed van het positieve resultaat steeg de solvabiliteit. Het eigen vermogen in procenten van het balanstotaal groeide 8,5 procentpunten naar 65,4%. Het balanstotaal steeg met € 1,8 miljoen naar € 79,0 miljoen. Aan de debetzijde is de verlaging van het totaal aan materiële vaste activa het meest opvallend. Deze houdt hoofdzakelijk verband met de verkoop van overtollige activa. Daarnaast waren de investeringen iets lager dan de afschrijvingen. Bij de financiële vaste activa steeg het bedrag voor geassocieerde deelnemingen sterk (van € 18,2 naar € 22,0 miljoen). Door de gerealiseerde resultaten van de deelnemingen (en winstinhoudingen) is de waardering van de deelnemingen omhoog gegaan. De vorderingen op deelnemingen zijn gedaald vanwege aflossingen. De liquide middelen namen met € 3,4 miljoen toe tot € 10,5 miljoen dankzij een hoger dividend uit deelnemingen en uitgestelde investeringen.

2004 2005

Omzet HES-groeps-

117

108,4

maatschappijen en

104 91,7

91

deelnemingen >25% [in miljoenen euro’s]

78 65 52 39

38,2 37,3

36,6

40,3 24,1 25,1

26 13

4,4 5,9

5,6 5,5

2,6 3,8

RBT

Maas Silo

0 EBS

NHBS

OBA

EMO/ EKOM

OVET Holding

23


Trogstellen

Het frame van de nieuwe transportbanden, de zogenaamde trogstellen. In totaal werd 3 km transportband bijgebouwd. Met de totale investering, waarmee in de eerste fase voor OBA € 7,5 miljoen is gemoeid, wordt de los- en doorvoercapaciteit van OBA met 6 miljoen ton per jaar vergroot.

OBA

Om een goed, stevig dijklichaam met rails op de plek van de oude Door plaatsing van een nieuwe

banden te creëren, is er 2 meter grond ontgraven. Vervolgens is

transportband kunnen kolen

hier zand gestort tot 2 meter boven het maaiveld. Daarna zijn de

zonder dubbele handling worden

Voedingskabels moesten tijdelijk

zijkanten en kruin van het dijklichaam geasfalteerd en is het ballast-

afgeslagen.

worden omgelegd.

bed voor de nieuwe rails uitgegraven en zijn de rails gelegd.


24

Aan de creditzijde springen de stijging van het eigen vermogen en de daling van de lang- en kortlopende leningen van kredietinstellingen het meest in het oog. Dankzij de gerealiseerde winst nam het groepsvermogen toe van € 44,0 miljoen tot € 51,7 miljoen. Dankzij de goede cash flow konden de schulden aan kredietinstellingen met € 6,4 miljoen worden teruggebracht tot € 5,7 miljoen per 31 december 2005. Gegeven de ouderdom van de bedrijven zien wij de huidige, stevige balans als een goede uitgangspositie om in een concurrerende omgeving investeringen te doen en eventuele overnames uit te voeren. Cash flow Onder invloed van het verbeterde bedrijfsresultaat van de geconsolideerde deelnemingen, lagere afschrijvingen en minder schulden buiten de bankschulden om, steeg de kasstroom uit operationele activiteiten van € 7,6 miljoen in 2004 naar € 10,8 miljoen in het verslagjaar. De kasstroom uit investeringsactiviteiten ad € 3,1 miljoen (2004 € 23,8 miljoen) werd sterk beïnvloed door de kasstroom uit desinvesteringen. Deze bedroeg in het verslagjaar € 5,9 miljoen, versus € 27,3 miljoen in 2004. In het 2004-cijfer was de kasstroom vanwege de verkoop van Europoort Terminal I van EBS begrepen, terwijl de desinvesteringen in 2005 betrekking hadden op overtollige drijfkranen en nog wat andere overcomplete activa. De investeringen in materiële vaste activa bedroegen € 3,5 miljoen, tegenover € 4,1 miljoen in 2004. De belangrijkste investeringen hielden verband met revisie van operationele apparatuur, opslagsystemen en loodsen, uitbreiding van lossystemen, nieuwbouw van afslagsystemen, infrastructuur, milieu, veiligheid en automatisering. De kasstroom uit financieringsactiviteiten ad € 10,3 miljoen was sterk, doch fors lager dan het voorgaande jaar (€ 25,5 miljoen). In het verslagjaar werden zowel de langlopende als de kortlopende schulden verder gereduceerd. Het betaalde dividend ad € 3,5 miljoen was € 2,6 miljoen hoger dan het voorafgaande jaar. Het totaal aan liquide middelen groeide van € 7,1 miljoen ultimo 2004 naar € 10,5 miljoen per 31 december 2005.

G A N G VA N Z A K E N B I J G R O E P S M A AT S C H A P P I J E N E N D E E L N E M I N G E N

Geconsolideerde groepsmaatschappijen European Bulk Services (E.B.S.) B.V. (100%) Voor het eerst sinds haar oprichting in 1992 slaagde EBS erin om het jaar met zowel een genormaliseerde winst als een nettowinst af te sluiten. In vergelijking met 2004 vertoonde het genormaliseerde resultaat een forse stijging, van -/- € 1,0 miljoen naar een resultaat net boven breakeven. Het resultaat na belastingen van 2004 ad € 10,5 miljoen, waarin een bedrag van

Omzet 2005 en deelnemingen >25%

RBT Maas Silo ing old TH 2,3 1,4 E V 7,7

E

BS

O

HES-groepsmaatschappijen

34,1

EMO/EKOM

[in geval van pro rata consolidatie, in procenten]

30,7

38,4

O BA


26

HB

S

5,4 18,4

N

+ € 11,5 miljoen aan bijzondere posten was begrepen, kon uiteraard niet worden geëvenaard. Inclusief bijzondere baten ad per saldo € 2,9 miljoen kon het jaar 2005 worden afgesloten met een nettowinst van € 2,9 miljoen. De totale aanvoer bleef met 10,2 miljoen ton 17,3% onder het niveau van 2004. De aanvoer van agribulk slonk met 28,5%. Dit kwam omdat in het eerste kwartaal van 2004 nog de aanvoer van Europoort Terminal I – die per 1 april 2004 werd verkocht – was begrepen. Daarnaast onderging de aanvoer van agrarische producten een verdergaande daling. De aanvoer van industriële mineralen en kolen bleef 13,9% onder het peil van 2004. Dit komt voornamelijk omdat er veel minder assistentie werd verleend aan omliggende bedrijven bij de overslag van kolen en ertsen. De aanvoer van biomassa nam daarentegen fors toe. Ondanks de volumedaling bleef de omzetdaling beperkt tot 2,3%. Door efficiencyverhogende maatregelen werden de kosten met 3,5% gereduceerd. Naast revisie-investeringen in de vloot en bunkerwagens werd geïnvesteerd in verbeterde opslagsystemen en loodsen, infrastructuur, milieu, veiligheid en automatisering. Op de Laurenshaven Terminal werd medio november een nieuwe, derde weegbrug in gebruik genomen. Hiermee werden een grotere bedrijfszekerheid en een logistieke verbetering bewerkstelligd. Een dak van een 20.000 m3 piramide op dezelfde terminal, een opslagloods die wordt gebruik voor onder andere contaminatie- en regengevoelige producten, is vervangen. Direct gekoppeld aan contracten met individuele klanten, worden in 2006 silo’s uitgebreid en auto-/wagonbeladingsinstallaties aangepast. Voor toekomstige uitbreidingen en/of de ontwikkeling van logistieke activiteiten is een bestaande optie op een 4,5 hectare groot terrein grenzend aan de Laurenshaven Terminal verlengd. Op Europoort Terminal II zal een trein-/autolosput worden gebouwd. Deze investering leidt tot een rationalisatie van de logistieke behandeling van het agri-exportpakket. Gelet op de steeds strengere milieuwetgeving rondom het laden en lossen van stuifgevoelige producten wordt continu gewerkt aan stofbeperkende oplossingen voor technische hulpmiddelen die worden gebruikt bij de lossing van stuifgevoelige producten. Dit in combinatie met verbeteringen in de operationele discipline. De silo’s en piramides die regelmatig voor de opslag van broeigevoelige producten worden gebruikt, zijn voorzien van permanente broei-/ temperatuurbewaking en uitgerust met een ventilatiesysteem. Door elektrische kortsluiting ontstond er eind januari 2006 brand bij een overstortpunt van de Laurenshaven Terminal. Door deze brand was er schade aan de banden en het hoofdlaadstation voor lichters en coasters. De hierdoor ontstane problemen bij de afslag werden door tijdelijke maatregelen goed opgelost. Medio maart 2006 waren deze problemen verholpen. Het beleid blijft gericht op een verdere vergroting van de commerciële slagkracht, het verbeteren van de efficiency en het rationaliseren van de productiecapaciteit. Door de neergaande volumes in de agrimarkt de afgelopen jaren doet de mogelijkheid zich voor om de agriterminal een gedeeltelijk andere aanwending te geven. Er wordt dan ook onderzocht welke nieuwe aanvullende aanwending de voorkeur geniet. Hierbij wordt tevens ingespeeld op steeds verdergaande vragen vanuit de industrie naar uitbesteding van de logistiek. De goede infrastructuur van de terminal biedt diverse kansen hiervoor. New Holland Bulk Services Ltd. (100%) NHBS heeft een prima bijdrage aan het groepsresultaat geleverd. De aanvoer nam toe van 0,7 miljoen ton in 2004 naar ruim 1 miljoen ton in 2005, een stijging van 52,8%. De import en export van agribulk namen fors toe. De export kreeg een impuls door de droogte in Spanje en Portugal. De import werd geprikkeld door veel vraag naar kwaliteitsgranen. Ook de import van biomassa was duidelijk hoger dan in het voorgaande jaar. De export van industriële mineralen bleef daarentegen achter. Dankzij de volumegroei nam de omzet met 30,6% toe. De kostenstijging kon worden beperkt tot 18,4%. Het jaar werd afgesloten met een nettowinst van € 0,9 miljoen, tegenover € 0,5 miljoen in 2004. In de winst over het verslagjaar was een boekwinst van € 0,2 miljoen begrepen, in het winstcijfer over 2004 een eenmalige bate van € 0,4 miljoen. 27


De prestaties van de terminal in North Lincolnshire stemden tot tevredenheid, evenals de opbrengsten uit de activiteiten op het gebied van scheepsagenturen. De terminal in Hull draaide licht negatief. In het verslagjaar werd veel aandacht besteed aan een verdere vergroting van de bedrijfszekerheid. Ook veiligheid, kwaliteit en milieu stonden weer hoog op de agenda. De belangrijkste investeringen hadden betrekking op hulpapparatuur en milieu. Vanwege onzekere marktvooruitzichten is er nog geen besluit genomen over de bouw van een nieuwe, vijfde vlakloods in North Lincolnshire. Omdat deze locatie op bestaand terrein geen uitbreidingsmogelijkheden meer heeft, werd een optie genomen op ruim 24.000 m2 land direct grenzend aan deze terminal. OBA Group B.V. (50,0%) OBA heeft wederom een uitstekend jaar achter de rug. Het resultaat voor belasting overtrof zelfs dat van het topjaar 2004 met 9%. Omdat OBA in de loop van het jaar niet meer beschikte over een fiscaal compensabel verlies, moest in het verslagjaar weer vennootschapsbelasting worden betaald. Om die reden bleef het nettoresultaat ad € 3,7 miljoen enigszins achter bij 2004 (€ 4,0 miljoen). De omzet nam met 10% toe, de bedrijfskosten stegen eveneens met 10%. In verband met bouwactiviteiten moesten er veel extra kosten worden gemaakt voor verplaatsing van goederen op terreinen. Daarnaast is medio september een van de brugkranen ontspoord. Dit bracht extra kosten met zich mee. Deze brugkraan was begin februari 2006 weer klaar voor gebruik. Met 9,8 miljoen ton lag de aanvoer 4,3% boven het niveau van 2004, dankzij meer kolen/cokes. De aanvoer van agribulk, industriële mineralen en biomassa nam licht af. De capaciteit van OBA wordt belangrijk uitgebreid. Zo werd in augustus 2005 begonnen met de uitbreiding van bestaande lossystemen en de nieuwbouw van twee afslagsystemen voor binnenvaart en spoor. De werkzaamheden bestaan uit het verdubbelen van het werkbereik van de grootste stacker en de constructie van twee nieuwe grote laadsystemen. In totaal zal ruim drie kilometer transportband worden bijgebouwd. Gelijktijdig zijn werkzaamheden gestart op de nieuwe Terminal Noord waar een terrein van in totaal circa twintig hectare wordt ontwikkeld. Het betreft het voormalige terrein van de Fordfabriek waar OBA al gedeeltelijk gebruik van maakte. Door de aanleg van de noodzakelijke infrastructuur wordt dit terrein nu ontsloten. Met deze belangrijke investeringen, waarmee in de eerste fase voor OBA in totaal circa € 7,5 miljoen is gemoeid, zet OBA een volgende stap in de modernisering van het bedrijf en wordt de huidige los- en doorvoercapaciteit met 6 miljoen ton per jaar uitgebreid. De gemiddelde lossnelheid zal belangrijk toenemen. Ook wordt extra afmeercapaciteit gerealiseerd, waardoor er meer schepen gelijktijdig kunnen worden gelost. OBA beoogt met deze investeringen haar servicegraad te verbeteren en de verwachte groei van de kolenaanvoer via de Amsterdamse haven op te vangen. Naar verwachting zullen de werkzaamheden in de zomer van 2006 zijn voltooid. De overige investeringen waren in 2005 toegespitst op de renovatie en het conserveren van brugkranen, de renovatie van de hoofdmotor van een weegtoren, een nieuwe grijper, milieu-investeringen en automatisering. D.d. 20 januari 2006 werd het door de gemeente Amsterdam gehouden 0,07% aandeel in OBA Group overgedragen aan OVET Holding en HES Beheer. Het aandeel van beide bedrijven in OBA kwam hiermee op 50%. Niet-geconsolideerde deelnemingen Europees Massagoed Overslagbedrijf (EMO) B.V. (31%) Erts- en Kolen Overslagbedrijf Maasvlakte (EKOM) B.V. (31%) Met een nettowinst van € 16,0 miljoen (2004 € 9,2 miljoen) kan EMO/EKOM met tevredenheid terugblikken op het jaar 2005. De aanvoer toonde een geringe daling, de omzet steeg desondanks met 18,1%. In tegenstelling tot 2004 hoefde EMO per saldo geen overliggelden te betalen, maar ontving zij zelfs een premie voor snelle lossing. Daarnaast waren de inkomsten uit opslag hoog. De kostenstijging bleef beperkt tot 7,8%. HES JAARVERSLAG 2005

28

De aanvoer van kolen nam met 1,2 % af tot 19,7 miljoen ton, de aanvoer van ijzererts daalde met 5,4% tot 14,1 miljoen ton. De totale aanvoer kwam uit op 33,8 miljoen ton, tegenover 34,8 miljoen in 2004. Om in te spelen op de verwachte groei van de kolenaanvoer, werd eind juni 2005 besloten tot de aanschaf van een extra opslag- en afslagmachine, ofwel een stacker/reclaimer, die een langwerpige strook van een open terrein bedient. Met deze zesde ‘combi’ wordt de loscapaciteit van EMO vergroot van 36 naar 42 miljoen ton op jaarbasis. Na de ingebruikname van de nieuwe machine zal de gemiddelde lostijd van zeeschepen verder worden bekort, waardoor de omloopsnelheid aanzienlijk zal toenemen. De effectieve opslagcapaciteit zal met 1 miljoen worden uitgebreid tot 7 miljoen ton. De nieuwe combi zal naar verwachting medio 2007 worden opgeleverd. Eind 2004 was al besloten om te investeren in een nieuwe, grotere treinbeladingsfaciliteit voor kolen en om het treinbeladingsstation voor ijzererts te renoveren. De afgelopen jaren hebben een forse groei in het doorvervoer per spoor laten zien. Verwacht wordt dat deze trend zal doorzetten, omdat zowel elektriciteitscentrales als staalfabrieken meer via het spoor willen ontvangen om hun afhankelijkheid van de binnenvaart te verminderen teneinde logistieke problemen bij laag water te vermijden. Daarnaast wil EMO optimaal profiteren van de grotere capaciteit en kwaliteit van de Betuwelijn. EMO heeft een directe aansluiting op deze lijn. Het bedrijf heeft per jaar ongeveer 8 miljoen ton spoorlading voor Duitsland, waarvan 6 miljoen ton ijzererts en ruim 2 miljoen ton kolen. Vooral voor de kolen wordt de komende jaren gerekend op een sterk groeiende behoefte aan spoorvervoer. De capaciteit van de nieuwe kolentreinbelader wordt in de eerste fase circa 4,5 miljoen ton per jaar. In de tweede fase komen de investeringen vooral neer op extra transportbanden voor aansluiting op alle kolenopslag. Dit brengt de uiteindelijke capaciteit op ruim 8 miljoen ton. De nieuwe treinbelader voor kolen zal naar verwachting in april 2006 in gebruik worden genomen, ruim voordat de Betuwelijn officieel wordt geopend. De renovatie van het treinbeladingsstation voor ijzererts werd in oktober 2005 afgerond. Door deze aanpassing is de capaciteit van de machine fors toegenomen. Ook de weegbunkers zijn geheel vernieuwd. Daarnaast heeft de ertswagonbelader een compleet nieuwe elektrische en hydraulische installatie gekregen en werd er een nieuwe cabine gemonteerd. Met de investering in de zesde stacker/reclaimer en de treinbeladers is een investeringsbedrag van € 35 miljoen gemoeid. Andere investeringen hadden onder meer betrekking op nieuwe laadschoppen, de vervanging van de wastrommel van de was- en zeefinstallatie, een nieuw weegsysteem, een nieuw entreegebouw en kwaliteit, arbo en milieu. EMO is in gesprek met twee bedrijven die een elektriciteitscentrale willen bouwen op de Maasvlakte. Hiervoor zou het meest oostelijk deel van het terrein in aanmerking kunnen komen. Een definitieve locatiekeuze wordt in de loop van 2006 verwacht, waarna in 2007 een definitief besluit kan worden genomen. In juli 2004 werd de helft van het pakket dat door de 43%-aandeelhouder in EMO/EKOM wordt gehouden, te koop aangeboden. De kandidaat-koper heeft dit belang nog niet verworven, omdat de voorgenomen transactie is onderworpen aan fusietoezicht door de Europese Commissie en er nog geen uitspraak over dit dossier is gedaan. OVET Holding B.V. (33,3%) Het nettoresultaat bij OVET Holding bedroeg € 5,7 miljoen, tegenover € 5,2 miljoen in 2004. Alle deelnemingen behaalden een beter resultaat, met uitzondering van OBA Group – waarin OVET Holding een 50% belang houdt – die haar nettowinst zag dalen omdat in de loop van het verslagjaar de niet gewaardeerde fiscaal compensabele verliezen volledig waren gecompenseerd waardoor zij weer vennootschapsbelasting moest betalen. OVET B.V., een volledige dochter van OVET Holding, heeft opnieuw een goed jaar achter de rug. De aanvoer was 2% lager, vooral omdat de EPZ-kolencentrale, waarvoor OVET de aanvoer verzorgt, vanaf 23 september stil heeft gelegen voor onderhoud en aanpassingen. Desondanks nam de omzet met 5,6% toe. De kosten stegen met 8%. De nettowinst was met € 2,7 miljoen 1,7% hoger dan in 2004. 29


OVET behaalde in het verslagjaar het ISO 9001- (voor kwaliteit) en het ISO 14001- (voor milieu) certificaat. Sinds 1 oktober 2005 is de diepgang van de zeesluis voor de Massagoedhaven in Terneuzen vergroot van 12,30 naar 12,50 meter. Dit betekent dat er per te lichteren schip circa 2.000 ton minder gelichterd behoeft te worden. Medio juli werd in Vlissingen een nieuwe mobiele walkraan in gebruikgenomen. Drie van de vier drijfkranen hebben een dokbeurt gekregen. Een kraan heeft twee nieuwe lieren en er is bovendien een grote reparatie verricht aan het topwerk. Voorts werd onder meer geïnvesteerd in verbetering van de terreinen, nieuwe schrankladers, een mobiele transportband, milieu, veiligheid en opleidingen. In het kader van de ISPS-regelgeving werden beide terminals afgesloten met hekwerken. De vervanging van één van de vier drijfkranen door een nieuwe drijvende kraan is in voorbereiding. Voorts wordt gestudeerd op de vervanging van een stacker. OVET Shipping en OVET Screening, waarin OVET Holding een belang houdt van 75 respectievelijk 67,5%, scoorden beter dan in 2004. Ook OVET Screening werd in 2005 gecertificeerd. In Vlissingen werden de wand en de dakbeplating van het zeefgebouw volledig vernieuwd. Rotterdam Bulk Terminal (R.B.T.) B.V., Vlaardingen (45,0%) Ondanks een 0,5% stijging van de omzet door een 2% hogere aanvoer kwam het jaarresultaat net onder break-evenniveau uit (2004 € 0,1 miljoen). Dit kwam vooral door de hoge onderhoudskosten. Met een behandeld jaarvolume van circa 3 miljoen ton zijn de capaciteitsgrenzen bereikt. Er wordt gestudeerd op modernisering van de huidige twee brugkranen, waarbij de capaciteit wordt vergroot, dan wel een (gedeeltelijke) vervanging hiervan door een ander type kraan. De belangrijkste investeringsuitgaven waren voor de revisie van onderdelen van de brugkranen, verbetering van de opslagfaciliteiten en nieuwe, milieuvriendelijke grijpers. Maas Silo B.V., Rotterdam (40%) Het belang in Maas Silo B.V. werd uitgebreid en er vonden aandeelhouderswisselingen plaats. Het belang van HES werd vergroot van 15 naar 40%. Vooral dankzij de export van granen en de eind 2004 doorgevoerde kostenreducties kon het jaar 2005 met een genormaliseerde nettowinst van € 0,2 miljoen worden afgesloten. In 2004 werd nog een genormaliseerd resultaat van -/- € 0,8 miljoen behaald. Op dit moment zijn opslag, overslag en bewerking van agribulkproducten de belangrijkste kernactiviteiten van Maas Silo. Het is de bedoeling om meer te gaan focussen op de natte bulk. Daartoe zijn plannen in ontwikkeling om de bestaande activiteiten op het gebied van de opslag, overslag en bewerking van plantaardige en eetbare oliën sterk uit te breiden. Op dit moment beschikt Maas Silo over opslagtanks met een totale capaciteit van 10.000 m3. De locatie in de Botlek, met een 420 meter lange lospier aan diep water (tot maximaal 13,6 meter), is uitstekend geschikt om meer van deze natte bulkproducten per schip, binnenvaarttanker, tankwagen of tankcontainers aan en af te voeren. Vulcaanhaven Storage B.V., Vlaardingen (15,0%) Vulcaanhaven Storage B.V. had, evenals in 2004, een bescheiden positieve bijdrage aan het resultaat van HES Beheer. Bio-ethanol Rotterdam B.V., Rotterdam (21,9%) Begin maart 2006 werd Bio-ethanol Rotterdam B.V. opgericht, waarin HES voorlopig een 21,9%belang heeft. Dit bedrijf stelt zich ten doel een bio-ethanolfabriek in Rotterdam te vestigen. De uiteindelijke doelstelling van Bio-ethanol Rotterdam B.V. is het produceren, via een uitzonderlijk schoon productieproces, van bio-ethanol, waarbij gebruik wordt gemaakt van een nieuwe, gepatenteerde en kostenefficiënte technologie en de logistieke en locatiespecifieke voordelen in het Rotterdamse havengebied. Bio-ethanol is een biobrandstof die kan worden bijgemengd in benzine en bijdraagt aan het terugdringen van uitstoot van CO2, NOx en fijn stof. HES JAARVERSLAG 2005

30

De nieuwe onderneming is een initiatief van drie Nederlandse bedrijven. Naast HES Beheer gaat het om Chemical Processing Consult en Holland Innovation Team. Door een onafhankelijk bedrijf is een pre-engineeringstudie uitgevoerd, waaruit onder meer de meest geschikte locatie voor de fabriek naar voren komt. De initiatiefnemers verwachten in het tweede kwartaal van 2006 een definitieve locatiekeuze te maken. Er wordt naar gestreefd om vanaf eind 2007 bio-ethanol in Rotterdam te produceren. De nieuwe fabriek zal aan circa veertig mensen werkgelegenheid bieden. Op dit moment wordt er in Nederland nog geen bio-ethanol gemaakt. De initiatiefnemers beogen om een moderne, nu nog deels op conventionele techniek gebaseerde 100.000 ton/jaar fabriek neer te zetten en tegelijkertijd een 10.000 ton/jaar fabriek te starten voor de demonstratie van een nieuwe technologie. Naar verwachting kan de 100.000 ton fabriek in een later stadium tegen relatief geringe kosten worden omgebouwd naar de nieuwe, efficiëntere technologie. De plannen worden van harte ondersteund door de gemeente Rotterdam, omdat deze uitstekend passen in de initiatieven om de luchtkwaliteit in het Rijnmondgebied te verbeteren. Ook is de gemeente geïnteresseerd in de afname van bio-ethanol. In 2005 heeft HES Beheer met managementtijd en een geringe investering (< € 0,1 miljoen) bijgedragen aan de ontwikkeling van de plannen. Mogelijk verdere investeringen zijn vooralsnog primair gericht op de logistieke aspecten die aan de activiteiten van Bio-ethanol Rotterdam verbonden zijn. Over Rotterdam Refining and Recycling Technology B.V. (R3T) (16,7%) en v.o.f. Manganese Ore Refining Technology (16,7%) zijn geen noemenswaardige ontwikkelingen te melden.

C O R P O R AT E G O V E R N A N C E

De d.d. 1 januari 2004 in werking getreden Nederlandse corporate-governancecode gaat uit van het in Nederland gehanteerde uitgangspunt dat de vennootschap een langetermijnsamenwerkingsverband is van diverse bij de vennootschap betrokken partijen. De belanghebbenden zijn de groepen en individuen die direct of indirect het bereiken van de doelstellingen van de vennootschap beïnvloeden of erdoor beïnvloed worden, zoals aandeelhouders en andere kapitaalverschaffers, medewerkers, toeleveranciers, afnemers, maar ook de overheid en maatschappelijke groeperingen. De directie en de Raad van Commissarissen van de vennootschap dragen daarbij de integrale verantwoordelijkheid voor de afweging van deze belangen, doorgaans gericht op de continuïteit van de onderneming, waarbij de vennootschap streeft naar het creëren van aandeelhouderswaarde op de lange termijn. HES Beheer onderschrijft dat een deugdelijk en transparant stelsel van ‘checks and balances’ een belangrijk middel is voor een goed vertrouwen in de op de kapitaalmarkt opererende ondernemingen. De per 1 oktober 2004 aangepaste structuurregeling (de wetswijziging van boek 2 van het Burgerlijk Wetboek) vormt de wettelijke basis voor de naleving van de code. De waarborgen voor goed ondernemingsbestuur worden bij HES Beheer vooral gevonden in een cultuur waarbij vaktechnisch professionalisme en normaal burgerlijk fatsoen kenmerkend zijn. Voor HES Beheer sluiten de meeste principes en veel van de best-practicebepalingen uit de code aan op de bij de vennootschap reeds gehanteerde uitgangspunten en gedragslijnen. Een enkele best-practicebepaling is voor HES Beheer minder geschikt. Aandeelhouders ontvingen ruim voor de jaarlijkse algemene vergadering van 25 mei 2005 een document met de integrale tekst van de code, waarbij per best-practicebepaling is aangegeven of HES Beheer deze bepaling wel of niet toepast dan wel zal toepassen. Dit document staat tevens op de website van de vennootschap. De algemene vergadering is in de gelegenheid gesteld om zich over het gekozen corporategovernancebeleid van de vennootschap uit te spreken. Dit beleid bleek de instemming van aandeelhouders te hebben. Behoudens de hieronder genoemde punten zijn er sinds voornoemde vergadering geen materiële wijzigingen gekomen in dit beleid. 31


Mobiele walkraan

Medio juli 2005 werd een nieuwe mobiele walkraan in gebruik genomen in de Kaloothaven. Het gaat om een wielmachine, een zeer degelijk geconstrueerde onderwagen met vier massieve wielen die elektronisch/hydraulisch te besturen zijn.

OVET In het nieuwe bedrijfsgebouw aan de Massagoedhaven zijn onder meer een kantoor, kantine, verkleed- en wasruimtes,

Door de toenemende vraag

een magazijn en een werkplaats

naar gedroogde antraciet was

gevestigd. Een nieuwe weegbrug de capaciteit van de silo’s te klein is gekoppeld aan het nieuwe

geworden. De capaciteit van de

toegangssysteem met

drogerij is met het plaatsen van

Terreinverharding vormde onderdeel van het investerings-

slagbomen.

vier extra silo’s vergroot.

programma.


32

Zoals reeds in het hoofdstuk ‘Aandeelhoudersinformatie’ op pagina 4 staat vermeld, heeft de algemene vergadering van aandeelhouders op 25 mei 2005 het voorstel van commissarissen en directie om certificering van aandelen af te schaffen goedgekeurd, zodat hoofdstuk IV.2. van de Code niet meer van toepassing is op HES Beheer. In het verslagjaar werd een nieuw ‘reglement 2005 inzake bezit van en transacties in effecten’ vastgesteld dat vooralsnog uitsluitend geldt voor aandelen in HES Beheer. Zonodig zal dit reglement ook van toepassing worden verklaard op effecten waarvan in redelijkheid een verband kan worden verondersteld met de functie bij HES Beheer. Het in december 2005 door de Monitoring Commissie Corporate Governance uitgebrachte rapport is met aandacht gelezen en besproken met onze Raad van Commissarissen. De werkzaamheden van deze commissie stonden in 2005 in het teken van het opmaken van de balans, met de naleving van de code in de praktijk als centraal thema. De commissie heeft geconcludeerd dat bijna 90% van de bepalingen van de code door beursgenoteerde vennootschappen wordt nageleefd. Dit bevestigt dat de betrokken ondernemingen de code zeer serieus nemen, temeer omdat het boekjaar 2004 het eerste jaar was waarin het gebruik van de code verplicht was gesteld. In 2006 wordt het monitoren van de naleving van de code en de best-practicebepalingen voortgezet, waarbij in ieder geval speciale aandacht zal uitgaan naar de naleving van de code door lokale en de primair in het buitenland genoteerde Nederlandse fondsen, de bepalingen die betrekking hebben op commissarissen, het beloningenbeleid, beschermingsconstructies en de governance van administratiekantoren, de aandeelhoudersvergaderingen en de interne risicobeheersings- en controlesystemen. Het thema beloningen en beloningenbeleid zal nader in kaart worden gebracht. Doel is om met concrete aanbevelingen te komen ter verbetering van de informatieverstrekking over de hoogte en samenstelling van beloningen. Daarnaast wordt een onderzoek overwogen over de feitelijke relatie tussen prestatie en beloning bij Nederlandse beursfondsen. Ook zal de commissie expliciet aandacht besteden aan de dialoog tussen de onderneming en aandeelhouders. Wij zien de bevindingen en aanbevelingen van de commissie op bovengenoemde punten met interesse tegemoet.

M A AT S C H A P P E L I J K E N D U U R Z A A M H E I D S V E R S L A G

Wegens de structuur van HES Beheer, een houdstermaatschappij met participaties variërend van 16,7 tot 100%, is het lastig om ‘corporate’ principes en waarden voor maatschappelijk en duurzaam ondernemen en/of sociaal beleid vast te stellen voor de gehele groep. Via commissariaten en als (mede)aandeelhouder oefent HES Beheer echter ook op deze gebieden wel degelijk invloed uit op het beleid van de individuele bedrijven. In het algemeen kan worden betoogd dat de aan stuwadoorsbedrijven gestelde eisen op het gebied van kwaliteits-, arbo- en milieuzorg alsmaar strenger worden en dat investeringen in milieumaatregelen een belangrijk deel van het jaarlijkse investeringsbudget zullen blijven uitmaken. De druk op bedrijven in de keten van productie, verwerking en distributie om te voldoen aan weten regelgeving op dit gebied wordt alsmaar verder vergroot. De aandacht voor veiligheid en beveiliging heeft de afgelopen jaren een grote vlucht genomen. Onderdeel van de medio 2004 ingevoerde International Ship and Port Facility Security Code is het Port Key systeem, waarmee de aanwezigheid van personen die havenbedrijven bezoeken, nauwkeurig wordt geregistreerd. Er zijn bedrijfspassen voor medewerkers, terreinpassen voor mensen die regelmatig op de verschillende locaties komen en de Cargo Card voor vrachtwagenchauffeurs. Bij verschillende deelnemingen is veel aandacht besteed aan opleidingen en cursussen. Als voorbeeld wordt genoemd de cursus Basisveiligheid VCA/BLU code. De BLU code (Code of Practice for the Safe Loading and Unloading of Bulkcarriers) vereist onder andere dat droge bulkbedrijven werken volgens een kwaliteitsmanagementsysteem Per 5 februari 2006 moet iedere daarvoor in aanmerking komende terminal het laden en lossen in een kwaliteitshandboek hebben vastgelegd. Dit handboek wordt door een externe commissie getoetst. Nadat alle procedures zijn getoetst en in orde bevonden, wordt het bijbehorende kwaliteitscertificaat uitgereikt. HES JAARVERSLAG 2005

34

In de diverse bedrijfs-CAO’s zijn afspraken gemaakt over onderwerpen als scholing, vorming, voorlichting, veiligheid en de hoofdlijnen van het sociaal statuut. Onze deelnemingen streven niet uitsluitend commerciële doelstellingen na. De bedrijven zijn zich zeer bewust van de omgeving waarin zij opereren. Door middel van selectieve sponsoring van niet-commerciële evenementen en instellingen tonen diverse bedrijven hun maatschappelijke en sociale betrokkenheid. Directe contacten met de omgeving worden van groot belang geacht. Onze deelnemingen hebben regelmatig contact met omwonenden en instanties om uitleg te geven over de maatregelen die getroffen worden om stof- en/of geluidsoverlast te beperken. Op pagina 30 is al vermeld dat HES Beheer een van de initiatiefnemers is van Bio-ethanol Rotterdam B.V., een nieuw bedrijf dat zich richt op de productie van bio-ethanol. Dit initiatief kan als een zeer groen industrieel project worden betiteld. Naast het terugdringen van de uitstoot van kooldioxide en een productieproces dat zeer zuivere CO2 oplevert, wordt gedacht aan het zelf opwekken van energie met eigen biomassa. De luchtvervuiling in het Rijnmondgebied wordt op die manier direct aangepakt.

PERSONEEL

Het aantal medewerkers in actieve dienst is vrijwel gelijk gebleven aan het voorgaande jaar. De totale personeelsbezetting bedroeg aan het eind van het jaar 295, ten opzichte van 297 ultimo 2004. De administratieve afdelingen zijn in het verslagjaar druk bezig geweest met de implementatie van nieuwe regels en wetten, waaronder IFRS. Dat was bijzonder arbeidsintensief. Bij verschillende deelnemingen werd veel aandacht besteed aan training en opleidingen. De medewerkers binnen onze groep staan aan de basis van de uitvoering en daarmee aan de basis van het beleid van HES Beheer. Door hun inzet voor en loyaliteit aan de vennootschap hebben zij bijgedragen aan de verdere winstverbetering.

VERWACHTING VOOR 2006

Wij verwachten dat het resultaat over 2006, ook zonder eventuele eenmalige resultaten, wederom positief zal zijn, waarbij de rendementsdoelstelling (rendement op eigen vermogen 10-15%) minimaal zal worden gehaald. In dit stadium vinden wij het nog te vroeg om een concrete uitspraak te doen over de te verwachten hoogte van de jaarwinst. Europoort/Rotterdam, 29 maart 2006 Directie H.E.S. Beheer N.V. drs. H. Sliep RC

450

2004

400

2005

350

Personeelsbestand

433 423

HES-groep [per 31 december]

300 250

212 206

200 150

108 110

101 100

100 50 0

28 31 3

29 30

3

HES

EBS

NHBS

OBA

EMO

OVET

14 12

RBT Maas Silo 35


Rapport van de Stichting Preferente Aandelen H.E.S. Beheer N.V. Bij besluit van de algemene vergadering van aandeelhouders H.E.S. Beheer N.V. d.d. 25 mei 2005 werd aan de directie van de vennootschap voor een periode van vijf jaar de bevoegdheid gedelegeerd tot uitgifte van of het verlenen van rechten tot het nemen van 11 miljoen preferente aandelen, elk nominaal groot € 1,– in het kapitaal van de vennootschap. Op 8 juni 2005 is de Stichting Preferente aandelen H.E.S. Beheer N.V. opgericht. Het doel van de Stichting is het behartigen van de belangen van de vennootschap en de bij haar betrokkenen en de waarborging van de zelfstandigheid en/of continuïteit en/of identiteit van de vennootschap en al hetgeen daartoe bevorderlijk is. De Stichting tracht dit doel te bereiken door het verwerven en beheren van preferente aandelen in het kapitaal van de vennootschap en het uitoefenen van stemrecht daarop. Tussen de vennootschap en de Stichting is een optieovereenkomst gesloten. Er kunnen maximaal 11 miljoen preferente aandelen aan de Stichting worden uitgegeven. Ingeval van uitgifte van preferente aandelen zal een algemene vergadering worden bijeengeroepen welke zal worden gehouden uiterlijk zes maanden na de dag waarop voor het eerst preferente aandelen zijn uitgegeven, onverminderd het bepaalde in bijlage X bij het Algemeen Reglement Euronext Amsterdam Stock Market. De Stichting heeft een standby-krediet in rekening-courant afgesloten met ABN-AMRO Bank. Het bestuur van de Stichting bestaat uit drie natuurlijke, onafhankelijke personen, die worden benoemd door het bestuur. Voor de eerste maal zijn benoemd de heren mr. P.W. van Baal, dr. J.J.H. Jacobs en F.H. Schreve (voorzitter). In ieder geval zal een bestuursvergadering worden gehouden voor een algemene vergadering van aandeelhouders van de vennootschap of een vergadering van houders van preferente aandelen van de vennootschap. Europoort/Rotterdam, 31 januari 2006 Stichting Preferente Aandelen H.E.S. Beheer N.V. Het Bestuur

ONAFHANKELIJKHEIDSVERKLARING

De directie van H.E.S. Beheer N.V. en het Bestuur van de Stichting Preferente Aandelen H.E.S. Beheer N.V. verklaren hiermede dat naar hun gezamenlijk oordeel voldaan is aan de ten aanzien van de onafhankelijkheid van bestuurders van de Stichting gestelde eisen als bedoeld in Bijlage X van het Algemeen Reglement Euronext Amsterdam Stock Market d.d. 1 juli 2005.


36

H.E.S. Beheer N.V.

Stichting Preferente Aandelen H.E.S. Beheer N.V.

De Directie

Het Bestuur

Jaarrekening 2005

Geconsolideerde balans per 31 december 2005 x € 1.000

31-12-2005

31-12-2004

272

411

VA S T E A C T I VA

1

Immateriële activa Software

2

Materiële activa Bedrijfsgebouwen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen Vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering

7.734

7.992

23.121

27.068

1.254

760

374

486 32.483

3

Geassocieerde deelnemingen

36.306

22.030

18.185

1.797

2.951

Financiële activa 4

Vorderingen op deelnemingen

5

Overige vorderingen

183

97

Personeelsbeloningen

449

431

0

0

11 6

Effecten

24.459

21.664

257

266

V L OT T E N D E A C T I VA

Voorraden 7

Vorderingen Handelsdebiteuren Deelnemingen Overige vorderingen Overlopende activa

8.780

7.559

0

541

1.507

2.989

773

396 11.060

11.485

Liquide middelen

10.492

7.122

Totaal activa

79.023

77.254


38

31-12-2005

31-12-2004

EIGEN VERMOGEN

8

Geplaatst kapitaal en reserves 51.712

toerekenbaar aan aandeelhouders

43.976

LANGLOPENDE VERPLICHTINGEN

9

Leningen o/g kredietinstellingen Lening o/g deelnemingen

4.214

7.810

0

227

10

Latente belastingverplichtingen

219

275

11

Voorziening voor personeelsbeloningen

3.061

2.852

12

Overige voorzieningen

1.550

1.689 9.044

12.853

KORTLOPENDE VERPLICHTINGEN

13

Schulden aan kredietinstellingen

1.444

4.288

Schulden aan leveranciers

7.249

7.025

Schulden aan deelnemingen

820

334

Vennootschapsbelasting

698

324

475

536

Overige belastingen en premies sociale verzekering Pensioenverplichtingen 14

54

239

Overige kortlopende voorzieningen

4.647

4.212

Overlopende passiva

2.880

3.467

Totaal eigen vermogen en verplichtingen

18.267

20.425

79.023

77.254

39


Geconsolideerde winsten verliesrekening over 2005 x € 1.000

2005 17

63.419

OMZET

Kosten uitbesteed werk Onderhoudskosten 18

2004

Personeelsbeloningen Afschrijvingen en amortisaties

21

Overige bedrijfskosten

19

Bijzondere waardeverminderingen

20

Boekwinst verkoop materiële vaste activa Overige rentebaten

17.956

61.241 14.686

5.942

6.800

18.934

19.483

4.633

5.930

13.382

12.686

278

5.220

– 3.343

– 16.161

– 295

– 375 57.487

48.269

Bedrijfsresultaat

5.932

12.972

Aandeel in resultaat deelnemingen

6.897

4.527

R E S U LTA AT D E E L N E M I N G E N

12.829

17.499

Financieringskosten

– 1.112

– 1.263

R E S U LTA AT V O O R B E L A S T I N G E N

11.717

16.236

– 672

– 209

11.045

16.027

1,26

1,83

1,26

1,83

11.045

16.027

Som der bedrijfslasten

B E D R I J F S R E S U LTA AT P L U S

22

23

Belastingen N E T TO R E S U LTA AT

24

P E R A A N D E E L / C E R T I F I C A AT VA N € 1 , 0 0

Bedragen in € 1,00 N E T TO R E S U LTA AT P E R A A N D E E L / C E R T I F I C A AT

V E R W AT E R D N E T TO R E S U LTA AT P E R A A N D E E L / C E R T I F I C A AT

Nettoresultaat

19


20

Boekwinst verkoop materiële vaste activa

Genormaliseerd nettoresultaat


40

278

5.220

– 3.343

– 16.161 – 3.065

– 10.941

7.980

5.086

41


Geconsolideerd mutatieoverzicht van het eigen vermogen x € 1.000

Totaal eigen vermogen

Toerekenbaar aan houders van aandelen van de vennootschap Aandelenkapitaal

Agio

Share based payments

Benoemde reserves

Overige reserves

8.727

26.460

22

4.116

– 10.695

BALANS PER 1 JANUARI 2004

28.630

Herrubricering 2004 Reserve omrekening –

32

32

nettobaten (lasten)

–

32

32

Nettoresultaat

–

–

16.027

16.027

Totaal baten 2004

–

32

16.027

16.059

–

–

48

koersverschillen Rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkte

Personeelsopties: – waarde van geleverde –

diensten

48

– opbrengsten uit uitgegeven 25

aandelen Dividend 2003

Balans per 31 december 2004


42

87

–

–

–

112

–

– 873

– 873

25

87

48

–

– 873

– 713

8.752

26.547

70

4.148

4.459

43.976

Totaal eigen vermogen

Toerekenbaar aan houders van aandelen van de vennootschap Aandelenkapitaal

Agio

Share based payments

Benoemde reserves

Overige reserves

8.752

26.547

70

4.148

4.459

5.084

– 5.084


43.976

Mutatie wettelijke reserve deelnemingen: Reserve omrekening –

110

nettobaten (lasten)

–

–

–

–

Nettoresultaat

–

–

11.045

11.045

Totaalresultaat 2005

–

5.194

5.961

11.155

–

–

82

koersverschillen

110

Rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkte

Personeelsopties: – waarde van geleverde diensten

82

–

– opbrengsten uit uitgegeven aandelen

–

–

–

–

Dividend 2004

–

–

– 3.501

– 3.501

82

–

– 3.501

– 3.419

152

9.342

6.919

51.712

– Balans per 31 december 2005

8.752

26.547

43


Geconsolideerd kasstroomoverzicht x € 1.000

R E S U LTA AT V O O R B E L A S T I N G E N

2005

2004

11.717

16.236

4.633

5.930

Aanpassingen voor: Afschrijvingen Bijzondere waardeverminderingen vaste activa Boekwinst desinvesteringen

278

5.220

– 3.343

– 16.161

Rentebaten

– 295

– 375

Rentelasten

464

1.263

Share based payment

82

48

Mutatie voorzieningen

14

– 1.385

– 6.524

– 4.526

3.070

2.412

425

1.066

Aanpassingen voor deelnemingen Dividend uit geassocieerde deelnemingen Veranderingen in werkkapitaal: – Afname vorderingen – Afname voorraden – Afname schulden exclusief kredietinstellingen

9

487

312

– 2.652

10.842

7.563

– 298

– 237

10.544

7.326

KASSTROOM UIT O P E R AT I O N E L E A C T I V I T E I T E N

Betaalde winstbelasting N E T TO K A S S T R O O M U I T O P E R AT I O N E L E A C T I V I T E I T E N

(Des)investering deelnemingen Investering overige vorderingen en effecten Desinvestering langlopende vorderingen Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa Investeringen in immateriële vaste activa

34

–

– 402

– 242

1.027

883

– 3.476

– 4.103

5.949

27.300

–8

–

3.124

23.838

– 3.823

– 1.978

KASSTROOM UIT INVESTERINGSACTIVITEITEN

Ontvangsten uit langlopende verplichtingen Aflossingen van langlopende verplichtingen Afname kortlopende schulden – 2.844

– 21.876

Rentebaten

295

375

Rentelasten

– 464

– 1.263

kredietinstellingen

Uitgifte aandelen

0

113

Betaald dividend

– 3.500

– 873

– 10.336

– 25.502

KASSTROOM UIT FINANCIERINGSACTIVITEITEN


44

2005

2004

– 10.336

– 25.502

N E T TO K A S S T R O O M

3.332

5.662

Liquide middelen per 1 januari

7.122

1.437

38

23

10.492

7.122

KASSTROOM UIT FINANCIERINGSACTIVITEITEN

Koers- en omrekeningsverschillen Liquide middelen per 31 december

45


Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening

1

ALGEMEEN

H.E.S. Beheer N.V. (de Vennootschap) en haar dochterondernemingen (tezamen de Groep) verlenen logistieke diensten in havens. Deze dienstverlening is primair gericht op de overslag, opslag en bewerking van een gevarieerd pakket droge (en natte) bulkproducten voor industriële gebruikers. Het leeuwendeel van de activiteiten ligt in Nederland. Daarnaast is de Groep actief in het Verenigd Koninkrijk. De juridische vorm van de onderneming is een naamloze (structuur) vennootschap. De NV is opgericht en gevestigd in Nederland. Het adres van de statutaire vestigingsplaats is Elbeweg 115, Europoort-Rotterdam. De aandelen van de Vennootschap zijn genoteerd aan de Officiële Markt van Euronext Amsterdam N.V. Deze jaarrekening is opgemaakt door het bestuur op 29 maart 2006. Tot deze datum zijn gebeurtenissen na balansdatum verwerkt.

2

BELANGRIJKSTE WAARDERINGSGRONDSLAGEN

De belangrijkste waarderingsgrondslagen zijn hieronder weergegeven. De gehanteerde waarderingsgrondslagen zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van de vermelde voorgaande jaren. 2.1

Algemeen De geconsolideerde jaarrekening van H.E.S. Beheer N.V. is opgesteld in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie. De waarderingsgrondslagen zijn gebaseerd op historische kosten en kostprijzen. Het opstellen van een jaarrekening conform IFRS brengt het gebruik van bepaalde belangrijke schattingen met zich mee. Ook wordt bij het toepassen van waarderingsgrondslagen in de jaarrekening van de Vennootschap de directie veelal gevraagd oordelen te geven. Indien dergelijke oordelen significant of complex zijn, of indien de invloed van schattingen of oordelen significant is voor de jaarrekening, worden deze toegelicht in onderdeel 4. De vennootschappelijke winsten verliesrekening is opgesteld met inachtneming van Artikel 2:402 BW, zodat kan worden volstaan met een verkorte winsten verliesrekening. Interpretaties en aanpassingen op de gepubliceerde standaarden effectief in 2005 Bepaalde nieuwe standaarden, aanpassingen en interpretaties op de huidige standaarden zijn gepubliceerd en zijn van kracht voor verslagjaren die aanvangen op of na 1 januari 2006 of later. Onderstaand is in overeenstemming met IAS 8:30 nadere informatie opgenomen over de nieuwe standaarden en interpretaties. IAS 32 en 39 worden door de Groep al vanaf de transitiedatum van 1 januari 2004 toegepast. Met betrekking tot de volgende wijzigingen vindt op dit moment nader onderzoek plaats naar de gevolgen voor H.E.S. Beheer N.V. IAS 19 (aanpassing) – Personeelsbeloningen (effectief vanaf 1 januari 2006) Deze aanpassing introduceert een optie voor een alternatieve verwerkingsmethode voor actuariële winsten en verliezen. Het kan invloed hebben op additionele opnameverplichtingen voor bedrijfspensioenregelingen indien onvoldoende informatie beschikbaar is om een toegezegd-pensioenregeling toe te passen. Ook moet in de toelichting extra informatie worden opgenomen. Omdat de Groep niet de intentie heeft om de waarderingsgrondslag voor het verwerken van actuariële winsten en verliezen te veranderen, heeft de toepassing van deze aanpassing met betrek-


46

king tot dit punt vooralsnog alleen effect op de inhoud van de toelichting op de jaarrekening. De invloed van de gewijzigde regelgeving inzake de deelname in bedrijfspensioenregelingen wordt op dit moment onderzocht. IFRIC 4 – Bepaling of overeenkomsten een lease-overeenkomst bevatten (effectief vanaf 1 januari 2006) IFRIC 4 schrijft voor dat de bepaling of een overeenkomst een lease-overeenkomst bevat gebaseerd moet zijn op de essentie (substance) van de overeenkomst. Er moet worden beoordeeld of (a) het nakomen van de overeenkomst afhankelijk is van het gebruik van een specifiek actief of specifieke activa; en (b) het contract het recht geeft het actief te gebruiken. De directie is bezig de invloed van IFRIC 4 op de onderneming te bepalen. De volgende wijzigingen in IFRS zijn niet van toepassing voor H.E.S. Beheer N.V. IAS 39 (aanpassing) – Kasstroomafdekking van voorspelde intragroepstransacties (effectief vanaf 1 januari 2006) Deze aanpassing staat toe dat het vreemde-valutarisico van zeer waarschijnlijke, voorspelde intragroepstransacties, kwalificeren als afdekking in de geconsolideerde jaarrekening indien aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan: (a) de transactie is in een andere valuta dan de functionele valuta van de onderneming die de transactie aangaat, en (b) het vreemde-valutarisico beïnvloedt de geconsolideerde winsten verliesrekening. Deze aanpassing is niet van toepassing op H.E.S. Beheer N.V. omdat er geen sprake is van intragroepstransacties die als afdekking kwalificeren in de geconsolideerde jaarrekening per 31 december 2005 en 2004. IAS 39 (aanpassing) – De reële-waardeoptie (effectief vanaf 1 januari 2006) Deze aanpassing verandert de definitie van tegen reële waarde opgenomen financiële instrumenten via de winsten verliesrekening en beperkt de mogelijkheid om financiële instrumenten als zodanig te classificeren. IAS 39 en IFRS 4 (aanpassing) – Financiële garantie contracten (effectief vanaf 1 januari 2006) Volgens deze aanpassing moeten uitgegeven financiële garanties, andere dan die eerder door de onderneming als verzekeringscontracten zijn aangemerkt, bij eerste opname tegen reële waarde gewaardeerd worden, en vervolgens tegen het hoogste van (a) de niet geamortiseerde balans van de ontvangen en uitgestelde vergoedingen en (b) de kosten om de verplichting te vereffenen op balansdatum. IFRS 1 (aanpassing) Eerste toepassing van IFRS en IFRS 6 (aanpassing) – Exploratie en evaluatie van minerale hulpbronnen (effectief vanaf 1 januari 2006) Deze aanpassingen zijn niet van toepassing voor H.E.S. Beheer N.V. omdat de eerste toepassing van IFRS niet van toepassing is. Verder houdt H.E.S. Beheer N.V. zich niet bezig met de winning van delfstoffen. IFRS 6 – Exploratie en evaluatie van minerale hulpbronnen (effectief vanaf 1 januari 2006) IFRS 6 is niet relevant voor de activiteiten van H.E.S. Beheer N.V. IFRS 7 – Financiële instrumenten, toelichtingen en een aanvullende aanpassing op IAS 1, presentatie van de jaarrekening – toelichting kapitaal (effectief vanaf 1 januari 2007) IFRS 7 introduceert nieuwe toelichtingen om de informatie met betrekking tot financiële instrumenten te verbeteren. Het vereist de toelichting van kwalitatieve en kwantitatieve informatie inzake de financiële-instrumentenrisico’s, inclusief een aantal minimum toelichtingsvereisten inzake kredietrisico, liquiditeitsrisico en marktrisico. Het vervangt IAS 30, Toelichtingen in de jaarrekening van banken en vergelijkbare financiële instellingen en de toelichtingsvereisten in IAS 32, Financiële instrumenten, presentatie en toelichting. Het is van toepassing voor alle entiteiten die hun financiële gegevens opmaken onder IFRS. De aanpassing op IAS 1 introduceert toelichtingen inzake de hoogte van het kapitaal van de onderneming en hoe deze omgaat met haar kapitaal. De onderneming heeft naar de invloed van IFRS 7 en de aanpassingen op IAS gekeken en is tot de conclusie gekomen dat de belangrijkste extra toelichtingen de gevoeligheidsanalyse van het marktrisico en de toelichtingen op kapitaal zijn zoals vereist door de aanpassing op IAS 1. H.E.S. Beheer N.V. zal IFRS 7 en de aanpassing op IAS 1 toepassen voor verslagjaren vanaf 1 januari 2007. 47


[Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening]

IFRIC 5 – Verwerking van rechten op gelden voor de opruiming, het herstel van activa en milieuherstel (effectief vanaf 1 januari 2006) IFRIC 5 is op dit moment niet van toepassing voor H.E.S. Beheer N.V. IFRIC 6 – Verplichtingen die voortvloeien uit deelname op een speciale markt – Vervuiling van elektrische en elektronische apparatuur (effectief vanaf 1 december 2005) IFRIC 6 is niet van toepassing voor H.E.S. Beheer N.V. 2.2

2.2.1

Consolidatie Dochterondernemingen Dochterondernemingen zijn alle entiteiten waarover de Groep in staat is, direct of indirect, beslissende zeggenschap uit te oefenen doordat zij beschikt over de meerderheid van stemrechten of op enig andere wijze de financiële en operationele activiteiten kan beheersen. Hierbij wordt tevens rekening gehouden met potentiële stemrechten die per balansdatum direct kunnen worden uitgeoefend. Dochterondernemingen worden volledig geconsolideerd vanaf de datum waarop de beslissende zeggenschap kan worden uitgeoefend door de Groep. Deconsolidatie vindt plaats op het moment dat beslissende zeggenschap is overgedragen. De Groep past de overnamemethode toe voor de verwerving van dochterondernemingen. De verkrijgingsprijs van de overgenomen onderneming bestaat uit de reële waarde van de overgedragen activa, de uitgegeven eigen-vermogeninstrumenten en de verplichtingen aangegaan of overgenomen op de transactiedatum, plus de kosten die direct toerekenbaar zijn aan de overname. Identificeerbare activa en (voorwaardelijke) verplichtingen overgenomen in een bedrijfscombinatie worden bij de eerste verwerking in de jaarrekening gewaardeerd tegen de reële waarde per overnamedatum, ongeacht het bestaan van minderheidsbelangen. Het positieve verschil tussen de verkrijgingsprijs van de overgenomen entiteit en de reële waarde van aan de Groep toerekenbare en identificeerbare activa en verplichtingen wordt verantwoord als goodwill. Indien de verkrijgingsprijs van de overgenomen entiteit lager is dan de reële waarde van de aan de Groep toerekenbare en identificeerbare activa en verplichtingen van de overgenomen entiteit, dan wordt het verschil direct verantwoord in de winsten verliesrekening (zie onderdeel 2.6). Intercompany-transacties, balansposten en ongerealiseerde resultaten op transacties tussen groepsmaatschappijen worden geëlimineerd. Ongerealiseerde verliezen worden niet geëlimineerd als de transactie aantoont dat sprake is van een bijzondere waardevermindering van een actief. Waar noodzakelijk worden waarderingsgrondslagen van dochterondernemingen in lijn gebracht met die van de Groep.

2.2.2

Geassocieerde deelnemingen Geassocieerde deelnemingen zijn alle entiteiten waarover de Groep invloed van betekenis, doch geen beslissende zeggenschap, kan uitoefenen, meestal door middel van het beschikken over 20% tot 50% van de stemrechten. Investeringen in geassocieerde deelnemingen worden door middel van de vermogensmutatiemethode (‘equity method’) verantwoord; de eerste verwerking in de jaarrekening geschiedt tegen verkrijgingsprijs. De waardering van geassocieerde deelnemingen is inclusief goodwill (onder vermindering van cumulatieve bijzondere waardeverminderingen) zoals bepaald op de overnamedatum (zie onderdeel 2.5). Resultaten van geassocieerde deelnemingen worden verwerkt in de winsten verliesrekening. Het aandeel van de rechtstreekse mutaties in de reserves van een deelneming die na overnamedatum aan de Groep toerekenbaar zijn, worden opgenomen in reserves van de Groep. De cumulatieve mutaties na overname worden op de verkrijgingsprijs van de deelneming gecorrigeerd. Indien het aandeel van verliezen toerekenbaar aan de Groep de verkrijgingsprijs van de deelneming (inclusief overige niet door zekerheden gedekte vorderingen) overschrijdt, worden verdere verliezen niet meer opgenomen tenzij er door de Groep zekerheden zijn gesteld ten behoeve van de deelneming dan wel dat er verplichtingen zijn aangegaan of betalingen namens de geassocieerde deelneming zijn verricht. Ongerealiseerde resultaten op transacties tussen de Groep en haar geassocieerde deelnemingen worden geëlimineerd naar rato van het belang van de Groep in de


48

geassocieerde deelnemingen. Ongerealiseerde verliezen worden niet geëlimineerd als de transactie aantoont dat sprake is van een bijzondere waardevermindering van een actief. Waar noodzakelijk worden waarderingsgrondslagen van geassocieerde deelnemingen in lijn gebracht met die van de Groep. 2.2.3

Joint ventures Ingeval er sprake is van een deelneming in een joint venture wordt de desbetreffende deelneming proportioneel geconsolideerd. Van een joint venture is sprake indien als gevolg van een overeenkomst tot samenwerking de zeggenschap door de deelnemers gezamenlijk wordt uitgeoefend.

2.3

Gesegmenteerde informatie Een geografisch segment brengt goederen voort of verleent diensten, in een bepaald economisch gebied en waarvan het rendements- en risicoprofiel afwijkt van dat van onderdelen die actief zijn in andere economische gebieden.

2.4

2.4.1

Vreemde valuta Functionele en presentatievaluta De posten in de jaarrekeningen van de groepsmaatschappijen worden gewaardeerd met in achtneming van de valuta van de primaire economische omgeving waarin de entiteit actief is (de ‘functionele valuta’). Deze geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in euro’s, zijnde de functionele en rapporteringsvaluta van de Vennootschap.

2.4.2

Transacties vorderingen en schulden Transacties in vreemde valuta worden omgerekend naar de functionele valuta tegen de koers op de transactiedatum. Koersverschillen die voortvloeien uit de afwikkeling van dergelijke transacties en van de omrekening per balansdatum van monetaire activa en verplichtingen die in vreemde valuta luiden worden in de winsten verliesrekening verwerkt, tenzij deze in aanmerking komen voor tijdelijke verwerking in het eigen vermogen als kasstroomafdekkingen of als afdekking van een netto-investering. Omrekeningsverschillen van niet-monetaire posten, zoals vermogensinstrumenten tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winsten verliesrekening, worden verantwoord als onderdeel van verandering in reële waarde. Omrekeningsverschillen uit niet-monetaire posten, zoals vermogensinstrumenten geclassificeerd als voor verkoop beschikbare financiële activa, worden verantwoord in de reële waardereserve in het eigen vermogen.

2.4.3

Groepsmaatschappijen De resultaten en financiële positie van alle groepsentiteiten waarvan de functionele valuta afwijkt van de rapporteringvaluta, worden als volgt omgerekend naar de rapporteringvaluta: > activa en verplichtingen worden omgerekend tegen de koers per balansdatum; > baten en lasten in de winsten verliesrekening worden omgerekend tegen de gemiddelde wisselkoers; en > alle hieruit voortvloeiende koersverschillen worden opgenomen in een aparte component van het eigen vermogen. Bij de consolidatie worden alle valutakoersverschillen die voortvloeien uit de omrekening van de netto-investering in buitenlandse entiteiten, alsmede die van leningen en overige afdekkingsinstrumenten voor dergelijke investeringen, verantwoord in het eigen vermogen. Indien een buitenlandse activiteit wordt verkocht, worden deze valutakoersverschillen verantwoord in de winsten verliesrekening als onderdeel van het uit de verkoop voortvloeiende resultaat. Goodwill en reële waarde-aanpassingen die ontstaan door de verwerving van een buitenlandse entiteit worden beschouwd als activa en verplichtingen van de buitenlandse entiteit en omgerekend tegen de koers per balansdatum.

49



2.5

Immateriële vaste activa Goodwill Goodwill is het verschil tussen de verkrijgingsprijs van nieuw verworven deelnemingen en de reële waarde van de identificeerbare activa en passiva op overnamedatum. Goodwill ontstaan bij de acquisitie van dochterondernemingen wordt verantwoord als immaterieel actief. Goodwill inzake de acquisitie van geassocieerde deelnemingen maakt deel uit van de waardering van de geassocieerde deelneming. Goodwill wordt jaarlijks getest voor bijzondere waardeverminderingen en wordt gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, onder vermindering van cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. Bij verkoop van een entiteit wordt de boekwaarde van de aan de entiteit gerelateerde goodwill in het boekresultaat verwerkt. Voor het onderkennen van een bijzondere waardevermindering wordt de goodwill toegerekend aan kasstroomgenererende eenheden. Een kasstroomgenererende eenheid wordt onderkend voor de primaire segmenten in de landen waar de Groep actief is (toelichting 2.7). Computersoftware Gekochte licenties voor computersoftware worden geactiveerd op basis van verkrijgingsprijs, waaronder direct toerekenbare kosten om de software in gebruik te stellen. Op deze verkrijgingsprijs wordt afgeschreven over de geschatte economische gebruiksduur (3-5 jaar). Kosten van onderhoud van computersoftware worden in de winsten verliesrekening verantwoord zodra deze zich voordoen.

2.6

Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van daarop gebaseerde afschrijvingen. De afschrijvingen worden bepaald door de aan de verschillende binnen de activa geïdentificeerde componenten toegekende geschatte gebruiksduur, rekening houdend met een eventuele restwaarde. De gebruiksduur is geschat op: > bedrijfsgebouwen tot 30 jaar; > machines en installaties 5 tot 30 jaar; > andere vaste bedrijfsmiddelen 3 tot 10 jaar. De bedrijfsgebouwen staan op met erfpacht bezwaarde terreinen. De restwaarden en gebruiksduur van activa worden jaarlijks op de balansdatum beoordeeld en, voorzover noodzakelijk, aangepast. Kosten na eerste verwerking in de jaarrekening worden begrepen in de boekwaarde van het actief dan wel als afzonderlijk actief verwerkt indien het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen met betrekking tot het actief naar de Groep zullen vloeien en de kosten van het actief op betrouwbare wijze kunnen worden bepaald. De boekwaarde van een actief wordt onmiddellijk afgewaardeerd tot realiseerbare waarde als de realiseerbare waarde onder de boekwaarde van het actief ligt (toelichting 2.7). Winsten en verliezen op verkoop van activa worden berekend als het verschil tussen opbrengsten en boekwaarden en worden verantwoord in de winsten verliesrekening.


50

2.7

Bijzondere waardeverminderingen van niet-financiële activa Op activa met een onbepaalde gebruiksduur wordt niet afgeschreven, maar er vindt jaarlijks een toetsing op bijzondere waardeverminderingen plaats. Voor activa waar wel op wordt afgeschreven vindt jaarlijks een beoordeling plaats of er aanwijzingen zijn dat deze activa aan een bijzondere waardevermindering onderhevig zijn. Een bijzondere waardevermindering is het bedrag dat de boekwaarde van het actief de realiseerbare waarde te boven gaat. De realiseerbare waarde is de hoogste van de reële waarde van een actief, onder verrekening van verkoopkosten, en de bedrijfswaarde. Om bijzondere waardeverminderingen te kunnen bepalen worden individuele activa ingedeeld op het laagste niveau waarop kasstromen te identificeren zijn (kasstroomgenererende eenheden). Niet-financiële activa anders dan goodwill die onderhevig zijn geweest aan een bijzondere waardevermindering worden beoordeeld op een mogelijke terugneming van de bijzondere waardevermindering.

2.8

Financiële activa De Groep classificeert financiële activa in de volgende categorieën: tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winsten verliesrekening, leningen en vorderingen en voor verkoop beschikbare financiële activa. De classificatie hangt samen met het doel van de investering. Management stelt de classificatie van investeringen vast bij eerste opname in de jaarrekening en beoordeelt deze classificatie op elk rapporteringsmoment. Leningen en vorderingen Leningen en vorderingen zijn niet-beursgenoteerde financiële activa (niet zijnde afgeleide financiële instrumenten) met vaste of bepaalbare aflossingen. Presentatie geschiedt onder vlottende activa, behalve wanneer de vervaldatum meer dan 12 maanden na de balansdatum ligt, in welk geval classificatie als vaste activa plaatsvindt. Leningen en vorderingen worden onder handels- en overige vorderingen in de balans opgenomen (toelichting 2.11). Overige effecten Overige effecten betreffen bij de onderneming alleen niet-beursgenoteerde effecten. Waardering van de effecten vindt plaats tegen reële waarde, met waardeverandering door de winsten verliesrekening. De reële waarde van deze effecten wordt bepaald met behulp van algemeen aanvaarde waarderingstechnieken.

2.9

Voorraden Voorraden worden gewaardeerd tegen gemiddelde kostprijs of lagere gebruikswaarde. De kostprijs is de verkrijgingsprijs.

2.10

Handelsvorderingen Handelsvorderingen worden bij de eerste verwerking in de jaarrekening opgenomen tegen reële waarde en daarna tegen de geamortiseerde kostprijs met gebruik van de effectieve rentemethode, onder aftrek van een eventuele voorziening voor oninbaarheid. Deze voorziening wordt gevormd als er indicaties zijn voor mogelijke oninbaarheid. De voorziening bedraagt het verschil tussen de boekwaarde van het actief en de contante waarde van de geschatte toekomstige kasstromen, contant gemaakt tegen de effectieve rente. De dotatie aan de voorziening wordt in de winsten verliesrekening verwerkt.

2.11

Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en direct op te nemen bankdeposito’s, andere zeer liquide kortetermijnbeleggingen met een oorspronkelijke looptijd van ten hoogste drie maanden of minder, en bancaire rekeningcourantschulden. Rekening-courantschulden worden opgenomen onder leningen, als onderdeel van de kortlopende verplichtingen op de balans.

51



2.12

Latente belastingenvorderingen en -verplichtingen Latente belastingvorderingen en -verplichtingen worden opgenomen voor tijdelijke verschillen tussen de fiscale waarden van activa en verplichtingen en de boekwaarden daarvan in de jaarrekening. Indien een latentie zou ontstaan bij de eerste verwerking in de jaarrekening van een actief of verplichting voortvoeiend uit een transactie (anders dan een bedrijfscombinatie) die noch de commerciële noch de fiscale winst (verlies) beïnvloedt, wordt deze latentie niet verwerkt. Latenties worden berekend op basis van vastgestelde belastingtarieven (en -wetten) of waartoe materieel reeds op balansdatum besloten is en die naar verwachting van toepassing zullen zijn op het moment dat de gerelateerde latente belastingvorderingen gerealiseerd worden of de latente belastingverplichtingen betaald worden. Latente belastingvorderingen uit hoofde van verrekenbare tijdelijke verschillen en beschikbare voorwaartse verliescompensatie worden verwerkt voorzover het waarschijnlijk is dat er toekomstige fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee de tijdelijke verschillen benut kunnen worden. Latente belastingvorderingen en -verplichtingen worden opgenomen voor tijdelijke verschillen die ontstaan op investeringen in dochterondernemingen en geassocieerde deelnemingen, tenzij de Groep in staat is het tijdstip van afloop van het tijdelijke verschil te bepalen en het niet waarschijnlijk is dat het tijdelijke verschil in de voorzienbare toekomst zal aflopen.

2.13

Leningen o/g Leningen o/g worden bij eerste verwerking in de jaarrekening tegen reële waarde opgenomen, onder verrekening van transactiekosten en daarna tegen geamortiseerde kostprijs. Het verschil tussen de opbrengsten (onder verrekening van transactiekosten) en de aflossingswaarde wordt opgenomen in de winsten verliesrekening gedurende de looptijd van de lening onder toepassing van de effectieve rentemethode. Leningen worden verantwoord als kortlopende verplichtingen tenzij de Groep een onvoorwaardelijk recht heeft om afwikkeling van de verplichting tot minstens twaalf maanden na de balansdatum uit te stellen.

2.14

Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd wanneer de Groep een wettelijke of feitelijke verplichting heeft die voortvloeit uit gebeurtenissen in het verleden, het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen plaats zal vinden om aan de verplichting te voldoen en het bedrag van de verplichting op betrouwbare wijze kan worden geschat. Voorzieningen voor reorganisatiekosten omvatten ook kosten voor vroegtijdige beëindiging van leaseovereenkomsten en ontslagvergoedingen. Voorzieningen voor toekomstige exploitatieverliezen worden niet in aanmerking genomen. Indien sprake is van meerdere gelijksoortige verplichtingen wordt de waarschijnlijkheid dat een uitstroom van middelen zal plaatsvinden voor het afwikkelen ervan vastgesteld door deze verplichtingen als geheel te beoordelen. Een voorziening wordt opgenomen, ook als de waarschijnlijkheid van een uitstroom van middelen voor het afwikkelen van een individuele verplichting binnen deze groep klein is.

2.15

a

Personeelsbeloningen Voorziening voor personeelsbeloningen

Groepsmaatschappijen hebben verschillende pensioen-, prepensioen- en VUT-regelingen. De regelingen worden in het algemeen gefinancierd door afdrachten aan verzekeringsmaatschappijen of pensioenfondsen, gebaseerd op periodieke actuariële berekeningen. De Groep heeft zowel toegezegd-pensioenregelingen als toegezegde-bijdrageregelingen. Onder een toegezegd-pensioenregeling wordt verstaan een regeling waarbij aan de werknemers een pensioen wordt toegezegd, waarvan de hoogte afhankelijk is van leeftijd, salaris en dienstjaren. Bij een toegezegdebijdrageregeling worden vastgestelde premies betaald aan een bedrijfstak pensioenfonds of verzekeringsmaatschappij.


52

Bij deze pensioenregeling heeft de Groep geen wettelijke of feitelijke verplichtingen om aanvullende premies te betalen indien het fonds of de maatschappij onvoldoende middelen heeft om huidige of toekomstige pensioenen te betalen. De in de balans opgenomen verplichting voor toegezegd-pensioenregelingen is de contante waarde van de brutoverplichting van toegezegd-pensioenregelingen op de balansdatum, minus de reële waarde van fondsbeleggingen. Hiermee worden verrekend de niet verwerkte actuariële winsten en verliezen en nog niet opgenomen pensioenkosten van verstreken diensttijd. Jaarlijks wordt de verplichting voor toegezegd-pensioenregelingen berekend door onafhankelijke actuarissen met gebruik van de ‘projected unit credit’-methode. De contante waarde van de verplichting voor toegezegd-pensioenregelingen wordt berekend door het contant maken van geschatte toekomstige uitstromen van kasgelden. Daarbij wordt uitgegaan van rentetarieven die gelden voor hoge kwaliteit ondernemingsobligaties, die zijn uitgegeven in dezelfde valuta als waarin de pensioenen betaald zullen worden, en die een looptijd hebben die ongeveer gelijk is aan de looptijd van de gerelateerde pensioenverplichting. Actuariële winsten en verliezen die het gevolg zijn van wijzigingen in actuariële veronderstellingen worden ten gunste of ten laste van het resultaat gebracht gedurende de verwachte, gemiddelde toekomstige dienstjaren van de betreffende personeelsleden. De nog niet verwerkte pensioenkosten van de verstreken diensttijd worden direct verwerkt in de winsten verliesrekening, tenzij de wijzigingen in de pensioenregeling afhankelijk zijn van het in dienst blijven voor een bepaalde periode (de wachtperiode). In dit geval worden de lasten over verstreken diensttijd lineair verwerkt gedurende de wachtperiode. Voor toegezegde-bijdrageregelingen betaalt de Groep op verplichte, contractuele of vrijwillige basis premies aan pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen. Behalve de betaling van premies heeft de Groep geen verdere verplichtingen. De premies worden verantwoord als personeelskosten als deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als een actief indien dit tot een terugstorting leidt of tot een vermindering van toekomstige betalingen. De Groep heeft één pensioenregeling die kwalificeert als een multi-employer toegezegde pensioenregeling. Deze regeling voorziet in het vervroegd uittreden van een bepaalde groep personeelsleden. De regeling wordt uitgevoerd door het STIVU (Stichting Vervroegd Uittreden Zeehaven 46-49). De premie voor deze regeling is gebaseerd op een doorsnee premie voor alle aangesloten bedrijven, waardoor de activa en de verplichtingen niet afzonderlijk aan de aangesloten bedrijven zijn toe te wijzen. In overeenstemming met de bepalingen daartoe in IAS 19 vindt de verantwoording van deze regeling plaats als ware het een toegezegde-bijdrageregeling. b

Beloning op basis van aandelen

De Groep heeft een aandelenoptieplan voor enkele van haar personeelsleden. De reële waarde van de door personeelsleden geleverde diensten in ruil voor het toekennen van de opties wordt verwerkt als een last. Het totaal als last te nemen bedrag gedurende de wachtperiode wordt vastgesteld als de reële waarde van de toegekende opties. Jaarlijks, per de balansdatum, worden schattingen van het aantal opties dat uitgeoefend zal worden herzien. Eventuele gevolgen van wijzigingen in de oorspronkelijke schattingen worden in de winsten verliesrekening verwerkt, met overeenkomstige aanpassingen in het eigen vermogen gedurende de resterende wachtperiode. Op het moment van uitoefening van opties worden hieruit verkregen opbrengsten, onder verrekening van transactiekosten, verantwoord als aandelenkapitaal (voor de nominale waarde) en agio.

53



2.16

Dividenduitkeringen Dividenduitkeringen aan de aandeelhouders van de Vennootschap worden in de geconsolideerde jaarrekening als een verplichting verwerkt vanaf het moment dat de aandeelhouders hebben besloten tot een dividenduitkering.

2.17

Opbrengstverantwoording Opbrengsten worden bepaald als de reële waarde van de te ontvangen tegenprestatie bij verkoop van goederen en levering van diensten, onder aftrek van over de omzet geheven belastingen, kortingen en dergelijke en na eliminatie van transacties tussen Groepsentiteiten. Opbrengsten worden als volgt verantwoord:

a

Leveren van diensten

Opbrengsten uit dienstverlening worden verantwoord in de periode waarin de diensten verricht worden, naar rato van de geleverde prestaties, rekening houdend met nog te verrichten diensten. b

Rentebaten

Rentebaten worden tijdsevenredig verantwoord onder toepassing van de effectieve rentemethode. Indien bij een vordering sprake is van een bijzondere waardevermindering wordt de boekwaarde verlaagd tot de realiseerbare waarde. Deze wordt berekend op basis van de geschatte toekomstige kasstroom, contant gemaakt tegen de oorspronkelijke effectieve rentevoet van het instrument. De vrijval van disagio als rentebaten wordt in deze situatie voortgezet. Rentebaten op leningen met bijzondere waardeverminderingen worden verantwoord wanneer deze gerealiseerd zijn. c

Dividendopbrengsten

Dividendopbrengsten worden verantwoord op het moment dat het recht op dividend is verkregen. 2.18

Operationele leasing Leasecontracten waarbij een groot deel van de voor- en nadelen verbonden aan de eigendom niet bij de Groep ligt, worden verantwoord als operationele leasing. Verplichtingen uit hoofde van operationele leasing worden, rekening houdend met ontvangen vergoedingen van de lessor, op lineaire basis verwerkt in de winsten verliesrekening over de looptijd van het contract.

2.19

Financial leasing De Groep least een deel van het machinepark; hierbij heeft de Groep grotendeels de voor- en nadelen verbonden aan de eigendom van deze activa. Deze activa worden geactiveerd in de balans op het tijdstip van het aangaan van het leasecontract tegen de reële waarde van het actief of de lagere contante waarde van de minimale leasetermijnen. De te betalen leasetermijnen worden op annuïtaire wijze verdeeld in een aflossings- en een rentecomponent, gebaseerd op een vast rentepercentage. De leaseverplichtingen worden exclusief de rentevergoeding opgenomen onder de langlopende schulden. De rentecomponent als onderdeel van de leasetermijnen wordt verantwoord in de winsten verliesrekening. De relevante activa worden afgeschreven over de resterende economische levensduur of, indien korter, de leasetermijn.

2.20

Resultaat per aandeel Het resultaat per aandeel is berekend door het nettoresultaat te delen door het gewogen gemiddeld aantal uitstaande aandelen gedurende het boekjaar. Bij de berekening van het verwaterde nettoresultaat per aandeel wordt het gewogen gemiddeld aantal uitstaande aandelen aangepast voor het effect van de nog niet uitgeoefende opties onder de aandelenoptieplannen.


54

3

G R O N D S L A G E N VA N H E T K A S S T R O O M O V E R Z I C H T

Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Onder geldmiddelen worden verstaan de liquide middelen. In het kasstroomoverzicht wordt onderscheid gemaakt tussen kasstromen uit operationele, investeringsen financieringsactiviteiten. Kasstromen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen een gemiddelde koers. Koersverschillen inzake geldmiddelen worden afzonderlijk in het kasstroomoverzicht getoond. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten.

4

4.1

FINANCIEEL RISICOBEHEER

Financiële risicofactoren Door haar activiteiten is de Groep onderhevig aan verschillende financiële risico’s: marktrisico (waaronder valutarisico, renterisico en prijsrisico), kredietrisico, liquiditeitsrisico en kasstroomrenterisico.

4.1.1

Marktrisico Valutarisico

H.E.S. Beheer N.V. is werkzaam in Nederland en het Verenigd Koninkrijk. De Groep loopt valutarisico op de nettoinvestering in het Verenigd Koninkrijk. Dit risico wordt niet afgedekt. 4.1.2

Kredietrisico De Groep heeft geen significante concentraties van kredietrisico. Dienstverlening vindt plaats aan afnemers die voldoen aan de kredietwaardigheidstoets van de Groep. Dienstverlening vindt plaats op basis van krediettermijnen tussen de vijftien en zestig dagen. De Groep maakt gebruik van kredietfaciliteiten bij de bank. Voorzover noodzakelijk worden nadere zekerheden verstrekt aan de bank voor beschikbare kredietfaciliteiten.

4.1.3

Liquiditeitsrisico Adequate liquiditeitsrisicobeheersing houdt in het aanhouden van voldoende liquide middelen en de beschikbaarheid van financiering door middel van toegezegde kredietfaciliteiten. In verband met de dynamiek van de bedrijfsactiviteiten wordt gestreefd naar flexibiliteit in financiering door het beschikbaar houden van kredietfaciliteiten.

4.1.4

Kasstroomrisico Omdat de Groep geen belangrijke rentedragende activa heeft, hebben fluctuaties in de marktrente geen belangrijke invloed op het resultaat en op de kasstromen uit operationele activiteiten. De Groep loopt renterisico over de rentedragende vorderingen (voornamelijk onder financiële vaste activa en liquide middelen) en rentedragende langlopende en kortlopende schulden (waaronder schulden aan kredietinstellingen). Voor vorderingen en schulden met variabele renteafspraken loopt de Groep risico ten aanzien van toekomstige kasstromen, met betrekking tot vastrentende vorderingen en schulden loopt de Groep risico’s over de marktwaarde.

5

B E L A N G R I J K S T E S C H AT T I N G E N E N B E O O R D E L I N G E N I N D E J A A R R E K E N I N G

Schattingen en beoordelingen zijn gebaseerd op in het verleden opgedane ervaringen en andere factoren, waaronder ook verwachtingen over toekomstige gebeurtenissen zoals deze zich, naar de huidige stand van zaken, redelijkerwijs kunnen voordoen. Schattingen en beoordelingen worden continu geëvalueerd.

55



5.1

Belangrijkste schattingen en aannames in de jaarrekening De Groep maakt schattingen en doet veronderstellingen over toekomstige ontwikkelingen. Schattingen zullen, per definitie, zelden gelijk zijn aan de werkelijke uitkomsten. Schattingen en aannames die in het komende boekjaar kunnen leiden tot materiële aanpassingen van boekwaarden van activa en verplichtingen worden hieronder nader toegelicht. Geschatte bijzondere waardevermindering van geassocieerde deelnemingen

Jaarlijks gaat de Groep na of er sprake is van bijzondere waardeverminderingen van goodwill bij geassocieerde deelnemingen, conform de methodiek zoals beschreven in onderdeel 2.7. De realiseerbare waarde van de geassocieerde deelnemingen is in dit geval gebaseerd op een recente markttransactie van een ander pakket aandelen in de vennootschap waarop de goodwill betrekking heeft. In dit geval is de reële waarde van de geassocieerde deelneming, onder verrekening van verkoopkosten, hoger dan de boekwaarde. Gezien het feit dat de realiseerbare waarde van de geassocieerde deelneming dermate veel hoger is dan de huidige boekwaarde, is deze inschatting aan weinig sensitiviteit onderhevig. 5.2

Kritische uitgangspunten bij het toepassen van waarderingsgrondslagen De meest kritische uitgangspunten bij het toepassen van waarderingsgrondslagen zijn reeds genoemd in de belangrijkste schattingen en aannames in de jaarrekening (zie toelichting 5.1) en de genoemde actuariële uitgangspunten met betrekking tot de toepassing van IAS 19 zoals genoemd in toelichting 11).

6

G E S E G M E N T E E R D E I N F O R M AT I E

Zie toelichting bij de winsten verliesrekening.


56

IFRS 1 toelichtingen

G R O N D S L A G E N V O O R W A A R D E R I N G E N R E S U LTA AT B E PA L I N G

Met ingang van het boekjaar 2005 worden de financiële informatie en de jaarrekening van H.E.S. Beheer N.V. opgesteld in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie. Tot en met 2004 is de jaarrekening opgemaakt volgens de Nederlandse weten regelgeving met betrekking tot jaarverslaggeving. In de jaarrekening 2005 zijn de vergelijkende cijfers over 2004 aangepast naar IFRS. De jaarrekening 2005 is de eerste jaarrekening die is opgesteld op basis van IFRS. De belangrijkste aanpassingen van de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling vanwege de overgang van Nederlandse weten regelgeving naar IFRS-grondslagen zijn: a

Volgens de Nederlandse weten regelgeving werd goodwill inzake acquisities geactiveerd en lineair over de economische levensduur afgeschreven. Op basis van IFRS 3 wordt met ingang van 1 januari 2004 de goodwill niet meer afgeschreven. Jaarlijks zal worden getoetst of sprake is van een bijzondere waardevermindering. Eventuele bijzondere waardeverminderingsverliezen worden direct ten laste van de winsten verliesrekening gebracht. H.E.S. Beheer N.V. maakt gebruik van de mogelijkheid die IFRS 1 biedt om acquisities die zich hebben voorgedaan vóór 1 januari 2004 niet met terugwerkende kracht te verwerken in overeenstemming met IFRS 3. De boekwaarde van de goodwill per 1 januari 2004 is de boekwaarde volgens de 2003 jaarrekening. De goodwill die samenhangt met de geassocieerde deelnemingen wordt krachtens IAS 28 niet meer afzonderlijk als goodwill getoond maar wordt per overgangsdatum begrepen in de waardering van de geassocieerde deelnemingen (zie ook onder c).

b

Een aantal leasecontracten voor machines die ten tijde van het aangaan van de lease werden geclassificeerd als operationele leases worden onder toepassing van IAS 17 vanaf de overgangsdatum geclassificeerd als financiële lease. Deze wijziging is met terugwerkende kracht toegepast. Daarbij wordt in een enkel geval tevens gebruikgemaakt van de mogelijkheid die IFRS 1 biedt om deze machines per overgangsdatum (1 januari 2004) op reële waarde te waarderen en deze waarde als kostprijs te beschouwen.

c

Geassocieerde deelnemingen werden volgens de Nederlandse weten regelgeving gewaardeerd tegen het aandeel in de nettovermogenswaarde bepaald volgens de grondslagen van H.E.S. Beheer N.V. Met ingang van de overgangsdatum is de waarderingsgrondslag de vermogensmutatiemethode (‘equity method’) volgens IAS 28 waarbij het aandeel in het eigen vermogen en het resultaat van de deelneming worden herrekend op basis van de door H.E.S. Beheer N.V. toegepaste IFRS grondslagen.

d

Een aantal pensioenregelingen wordt onder IAS 19 geclassificeerd als toegezegd-pensioenregelingen. De pensioenverplichtingen zijn per 1 januari 2004 berekend op basis van IAS 19. H.E.S. Beheer N.V. heeft gekozen voor de in IFRS 1 geboden mogelijkheid om op overgangsdatum alle geaccumuleerde actuariële resultaten te verwerken in het eigen vermogen.

e

VUT-verplichtingen en andere uitgestelde personeelsbeloningen zijn vanaf 1 januari 2004 berekend op basis van IAS 19.

f

H.E.S. Beheer N.V. heeft gekozen voor de in IFRS 1 geboden mogelijkheid om de aan het personeel toegekende aandelenopties alleen te verwerken conform IFRS 2 voorzover ze zijn toegekend na 7 november 2002 en tevens nog niet gevestigd zijn voor 1 januari 2005.

g

H.E.S. Beheer N.V. heeft gekozen voor de in IFRS 1 geboden mogelijkheid om IFRS 3 – Bedrijfscombinaties – niet retroactief toe te passen op bedrijfscombinaties die vóór de overgangsdatum hebben plaatsvonden.

h

Voorraden reparatiemateriaal zijn volgens de classificatiecriteria van toepassing volgens IAS 2 en IAS 16 met ingang van 1 januari 2004 opgenomen onder materiële vaste activa.

i

Software is volgens de classificatiecriteria volgens IAS 38 met ingang van 1 januari 2004 opgenomen onder immateriële activa.

j

In overeenstemming met IAS 16 wordt met betrekking tot groot onderhoud niet langer een onderhoudsvoorziening opgenomen maar wordt de componentenbenadering toegepast.

k

H.E.S. Beheer N.V. heeft geopteerd voor de optie om IAS 32 en IAS 39 reeds toe te passen per transitiedatum.

57


x € 1 miljoen

A A N S L U I T I N G VA N H E T E I G E N V E R M O G E N V O L G E N S N E D E R L A N D S E

1 januari 2004

31 december 2004

33,2

46,9

–

0,4

welke als kostprijs beschouwd wordt)

– 0,4

0,0

Effect van aanpassing van grondslagen van geassocieerde deelnemingen aan IFRS

– 0,8

– 0,7

Aanpassing voorziening pensioenen VUT-regelingen

– 2,7

– 1,8

GRONDSLAGEN MET HET EIGEN VERMOGEN VOLGENS IFRS

Eigen vermogen volgens Nederlandse grondslagen Aanpassing waardering goodwill Herclassificatie operationele leaseovereenkomsten als financiële leaseovereenkomsten (hierin is 0,5 begrepen als herwaardering naar reële waarde,

Vrijval onderhoudsvoorziening

0,1

0,0

Verwerking en aanpassing voorziening andere uitgestelde personeelsbeloningen

– 0,7

– 0,7

Belastingeffect over bovenstaande mutaties

– 0,1

– 0,1

Eigen vermogen volgens IFRS

28,6

44,0

A A N S L U I T I N G VA N D E R E S U LTAT E N V O L G E N S N E D E R L A N D S E G R O N D S L A G E N M E T D E R E S U LTAT E N V O L G E N S I F R S

Nettoresultaat volgens Nederlandse grondslagen Eliminatie afschrijving goodwill (IFRS 3)

31 december 2004

14,4 0,4

Herclassificatie operationele leaseovereenkomsten als financiële leaseovereenkomsten

0,4

Effect van aanpassing van grondslagen van geassocieerde deelnemingen aan IFRS (IAS 28)

0,1

Aanpassing pensioenen VUT-lasten (IAS 19)

0,9

Mutatie voorziening groot onderhoud

– 0,2

Nettoresultaat volgens IFRS

16,0


58

Toelichting op de geconsolideerde balans Alle bedragen luiden in € 1.000 tenzij anders vermeld

1

I M M AT E R I Ë L E VA S T E A C T I VA

Stand 1 januari 2004 Aanschafwaarde

1.300

Cumulatieve amortisaties

– 475 825

Mutatie in de boekwaarde: 41

Investeringen Bijzondere waardevermindering1)

– 285

Amortisatie

– 170 – 414

Stand 31 december 2004 Aanschafwaarde

1.341

Cumulatieve waardevermindering

– 285


– 645 411

Mutatie in de boekwaarde: 8

Investeringen

2

Bijzondere waardevermindering

– 149

Amortisatie

– 139

Stand 31 december 2005 Aanschafwaarde

1.352

Cumulatieve waardevermindering

– 285


– 795 272

De immateriële vaste activa bestaan geheel uit computersoftware en licenties. 1)

De bijzondere waardevermindering is in een aparte post in de winsten verliesrekening opgenomen. Voor een nadere toelichting hieromtrent wordt verwezen naar de toelichting ter zake de winsten verliesrekening.

59


[Toelichting op de geconsolideerde balans] Alle bedragen luiden in € 1.000 tenzij anders vermeld

2

M AT E R I Ë L E VA S T E A C T I VA

Bedrijfsgebouwen

Machines en installaties

Andere vaste bedrijfsmiddelen

Vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering

Totaal

76.455

221.016

5.427

1.352

304.250

62.425

183.331

4.718

–

250.474

14.030

37.685

709

1.352

53.776

– 866

Stand 1 januari 2004 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen

Mutaties in de boekwaarde: 1.127

3.462

376

Desinvesteringen

– 5.396

– 5.617

– 24

– 11.037

Valutawijzigingen

8

– 15

18

11

– 528

– 4.407

– 1.250

– 4.039

– 319

– 6.039

– 10.616

51

– 866

– 17.470

Aanschafwaarde

50.332

157.546

4.427

486

212.791

Cumulatieve afschrijvingen

41.812

126.070

3.667

528

4.408

7.992

27.068

760

486

36.306

654

2.186

749

– 112

3.477

Desinvesteringen

–6

– 2.602

Valutawijzigingen

49

11

– 954 – 257

Investeringen

4.099

Bijzondere waardeverminderingen Afschrijvingen

– 4.935 – 5.608

Stand 31 december 2004 171.549

Cumulatieve waardeverminderingen1)

4.936

Mutaties in de boekwaarde: Investeringen

– 2.608 9

69

– 3.265

– 264

– 4.483

– 3.948

494

Bijzondere waarde– 278

verminderingen Afschrijvingen

1)

– 278

– 112

– 3.823

De bijzondere waardevermindering is in een aparte post in de winsten verliesrekening opgenomen. Voor een nadere toelichting hieromtrent wordt verwezen naar de toelichting ter zake op de winsten verliesrekening.


60

Bedrijfsgebouwen


Andere vaste bedrijfsmiddelen

Vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering

Totaal

Aanschafwaarde

48.411

157.079

5.664

374

211.528

Cumulatieve afschrijvingen

40.149

129.273

4.410

528

4.685

7.734

23.121

Stand 31 december 2005 173.832

Cumulatieve waardeverminderingen1)

1)

5.213 1.254

374

32.483

De bijzondere waardevermindering is in een aparte post in de winsten verliesrekening opgenomen. Voor een nadere toelichting hieromtrent wordt verwezen naar de toelichting ter zake op de winsten verliesrekening.

Diverse materiële vaste activa met een boekwaarde van in totaal 8.672 zijn als zekerheid gesteld voor schulden aan banken. Voor nadere gegevens op dit punt wordt verwezen naar de toelichting op de zekerheden voor de lang- en kortlopende schulden aan kredietinstellingen. Bijzondere waardeverminderingen zijn nader toegelicht onder punt 19. Bedrijfsgebouwen staan op terreinen in huur of erfpacht. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar punt 16 (niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen). De boekwaarden van activa onder financiële leasing zijn als volgt:

2005

2004


2.299

5.157

Totaal

2.299

5.157

In de winsten verliesrekening zijn leasebetalingen verwerkt van 620 (2004: 1.301) en 4.424 (2004: 4.060) met betrekking tot machines respectievelijk terreinen opgenomen.

61



3

GEASSOCIEERDE DEELNEMINGEN

Het verloop in de geassocieerde deelnemingen is als volgt:

Stand op 1 januari Investeringen

2005

2004

18.185

16.070

18

0

Aandeel in resultaat

6.897

4.527

Ontvangen dividend

– 3.070

– 2.412

Stand op 31 december

22.030

18.185

Het aandeel van de Groep in de resultaten van haar geassocieerde deelnemingen en het aandeel in de activa (inclusief goodwill) is als volgt: NAAM

Winst/ (verlies)

Aandeel

2.505

52

45,0%

7.967

1.718

33,3%

– 69

381

– 185

15,0%

13.384

7.789

34.986

2.856

31,0%

18.138

14.327

45.839

4.441

Activa

Verplichtingen

Reserves

Omzet

Terminal (R.B.T.) B.V.

1.792

Ovet Holding B.V.

8.808

1.843

– 51

2.150

6.658

692

761

Maasvlakte (EKOM) B.V.

21.273

Totaal

32.565

2004

Rotterdam Bulk

Maassilo B.V. Europees Massagoed Overslagbedrijf (EMO) B.V. en Erts- en Kolen Overslagbedrijf

2005

Rotterdam Bulk nnb*

nnb

nnb

nnb

nnb

45,0%

8.958

1.431

7.527

8.172

2.027

33,3%

nnb

nnb

nnb

nnb

nnb

40,0%

Maasvlakte (EKOM) B.V.

27.103

16.578

10.525

43.589

4.960

31,0%

Totaal**

36.061

18.009

18.052

51.761

6.987

Terminal (R.B.T.) B.V. Ovet Holding B.V. Maassilo B.V. Europees Massagoed Overslagbedrijf (EMO) B.V. en Erts- en Kolen Overslagbedrijf

Geassocieerde ondernemingen per 31 december 2005 bevat een bedrag ad 3.957 aan goodwill (2004: 3.957). * Nog niet beschikbaar. ** Exclusief nnb-posten.


62

4

VORDERINGEN OP GEASSOCIEERDE DEELNEMINGEN

Stand op 1 januari Investeringen

2005

2004

2.951

3.656

283

120

– 1.012

– 855

Waardeveranderingen

– 425

30


1.797

2.951

Desinvesteringen

Van de vorderingen op geassocieerde deelnemingen is 1.665 (2004: 2.345) achtergesteld bij de schulden aan de kredietinstellingen van die deelnemingen.

5

OVERIGE VORDERINGEN

Stand op 1 januari

2005

2004

97

100

Verstrekkingen

101

16

Ontvangsten

– 15

– 19


183

97

De overige vorderingen zijn niet rentedragend en worden terugbetaald over de periode 2005-2015.

6

EFFECTEN

Overige effecten hebben een oorspronkelijke kostprijs van 109. De geaccumuleerde bijzondere waardevermindering bedraagt 109. De effecten zijn niet ter beurze genoteerd. De waardering heeft plaatsgevonden tegen de reële waarde, zoals bepaald op basis van algemeen geaccepteerde waarderingstechnieken, zijnde nihil.

7

VORDERINGEN

De reële waarden van de vorderingen wijken niet in materieel opzicht af van de gepresenteerde boekwaarden.

63



8

A A N D E L E N K A P I TA A L

PER 1 JANUARI 2004

Aantal aandelen (in 1.000)

Gewone aandelen

Agio

Share based payment

Totaal

8.727

8.727

26.460

22

35.209

48

48

Personeelsaandelenopties: > waarde van geleverde diensten > opbrengst uitgegeven aandelen PER 31 DECEMBER 2004

25

25

87

–

112

8.752

8.752

26.547

70

35.369

82

82

–

–

152

35.451

Personeelsaandelenopties: > waarde van geleverde diensten > opbrengst uitgegeven aandelen Per 31 december 2005

8.752

8.752

26.547

Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt € 22 miljoen, verdeeld in 11 miljoen gewone aandelen van elk nominaal € 1,– en 11 miljoen preferente aandelen, elk eveneens groot € 1,– (2004: 11 miljoen gewone aandelen van elk nominaal € 1,–). Alle geplaatste aandelen zijn volledig volgestort. Aandelenopties Op basis van de optieplannen 2003, 2004 en 2005 heeft de Groep de discretionaire bevoegdheid om werknemers opties aan te bieden tot een maximum van 2% van het geplaatste kapitaal in de vennootschap binnen vier weken na bekendmaking van de (half)jaarcijfers. Elke optieperiode duurt vijf jaar. Opties die door de optiehouder geaccepteerd zijn, kunnen eerst na het verstrijken van een periode van drie jaar na de datum van uitgifte binnen het resterende gedeelte van de optieperiode worden uitgeoefend, onder de voorwaarde dat de optiehouder op het tijdstip van uitoefening nog in dienst is. De uitoefenprijs wordt telkens bepaald door de Raad van Commissarissen en zal ten minste gelijk zijn aan het veertigdaags voortschrijdend gemiddelde van de koers van de aandelen ter beurze per de datum van het waarderingsmoment. Zodra opties worden uitgeoefend, worden òf eigen aandelen ingekocht òf wordt het geplaatste kapitaal uitgebreid door het met de uitoefening van de opties gemoeide aantal aandelen uit te geven.


64

Mutaties in het aantal openstaande aandelenopties en de uitoefenprijs zijn als volgt:

Aantal uitstaande optierechten 01-01-2005

Toegekend

Uitgeoefend

31-12-2005

Uitoefenprijs in euro’s

Looptijd t/m

Uitoefenbaar vanaf

BESTUURDER

Optieplan 2003

25.000

25.000

4,00

09-04-08

10-04-06

Optieplan 2004

25.000

25.000

5,20

17-03-09

18-03-07

25.000

7,69

19-04-10

20-04-08

7.500

4,00

09-04-08

10-04-06

7.500

5,20

17-03-09

18-03-07

7.500

7,69

19-04-10

20-04-08

25.000

Optieplan 2005 50.000

25.000

0

75.000

OVERIGE FUNCTIONARISSEN

Optieplan 2003

7.500

Optieplan 2004

7.500 7.500

Optieplan 2005

Totaal aantal

0

15.000

7.500

0

22.500

65.000

32.500

0

97.500

Het totaal aantal opties bedraagt 1,11% (2004: 0,74%) van het totaal aantal uitstaande aandelen. Van de 97.500 openstaande opties (2004: 65.000 opties), kunnen er 32.500 opties (2004: 25.000 opties) worden uitgeoefend vanaf 2006. De in 2005 uitgeoefende opties hebben geresulteerd in het uitgeven van 0 aandelen (2004: 25.000) tegen elk € 0 (2004: € 4,50). De reële waarde van opties toegekend in het verslagjaar wordt vastgesteld met gebruik van de Black-Scholeswaarderingsmethode en bedroeg 105 (2004: 77). De belangrijkste variabele elementen in het rekenmodel zijn de aandelenkoers van € 8,40 (2004: € 5,25) op de toekenningsdatum, de bovengenoemde uitoefenprijs, een standaardafwijking van het verwachte aandelenrendement van 51,9% (2004: 55,5%), de bovengenoemde looptijd van de opties, en een jaarlijkse risicovrije rentevoet van 3,00% (2004: 2,90%). De volatiliteit, gemeten als de standaardafwijking van verwachte aandelenrendementen, is gebaseerd op een statistische analyse van dagelijkse aandelenkoersen gedurende de laatste drie jaar. Op 19-4-2005 zijn 32.500 opties toegekend aan de bestuurder en overige personeelsleden tegen een uitoefenprijs die 8,46% onder de koers op die datum van € 8,40 ligt (vervaldatum 19-4-2010).

65



BENOEMDE EN OVERIGE RESERVES

De mutatie in de benoemde en overige reserves kan als volgt worden weergegeven:

Benoemde reserves

Overige reserves

Wettelijke reserve koersverschillen

Wettelijke reserve deelnemingen

Ingehouden winst

Totaal

– 285

1,940

– 8.234

– 6.579

32

0

0

32

deelnemingen

0

2.461

– 2.461

0

Nettoresultaat

0

0

16.027

16.027

Dividend

0

0

– 873

– 873

– 253

4.401

4.459

8.607

– 253

4.401

4.459

8.607

110

0

0

110

deelnemingen

0

5.084

– 5.084

0

Nettoresultaat

0

0

11.045

11.045

Dividend

0

0

– 3.501

– 3.501

– 143

9.485

6.919

16.261


16

Reserve omrekening koersverschillen Mutatie wettelijke reserve

29

BALANS PER 31 DECEMBER 2004


16

Reserve omrekening koersverschillen Mutatie wettelijke reserve

29

Balans per 31 december 2005


66

9

LENINGEN O/G KREDIETINSTELLINGEN

Schulden aan kredietinstellingen Overige schulden

Schuld ultimo 2005

Schuld ultimo 2004

3.905

7.359

309

451

4.214

7.810

Van de totale langlopende schulden heeft 1.438 (2004: 1.442) een looptijd van meer dan vijf jaar. De aflossingsverplichting binnen één jaar is opgenomen onder de kortlopende schulden. Schulden aan kredietinstellingen betreffen vastrentende overeenkomsten. Het gewogen gemiddelde rentepercentage bedraagt 5,47% (2004: 4,64%). De financiële leasingverplichtingen hebben betrekking op een drijfkraan (in 2004: twee drijfkranen) en zijn als volgt onder te verdelen:

Contante waarde

Nominale waarde

2005

2004

2005

2004

Verplichtingen ≤ 1 jaar

1.030

1.682

1.061

1.947

Verplichtingen > 1 jaar en < 5 jaar

4.039

6.637

4.811

8.029

0

0

0

0

5.069

8.319

5.872

9.976

– 803

– 1.657

5.069

8.319

Verplichtingen ≥ 5 jaar

Af: toekomstige rente 5.069

8.319

In de waardering van de financiële leaseverplichtingen zijn de koopopties meegenomen, voorzover het management verwacht hiervan gebruik te maken. Aan het einde van de looptijd van het contract heeft de vennootschap de keuze om het actief tegen een vooraf overeengekomen bedrag te kopen. Er zijn geen mogelijkheden tot verlenging van de overeenkomst opgenomen. In 2005 is van één van de drijfkranen het contract vervroegd ontbonden. Het actief is door de groep aangekocht en vervolgens doorverkocht. Op deze transactie is een resultaat verantwoord van € 3,4 miljoen, welke is opgenomen onder de ‘Boekwinst verkoop materiële vaste activa’ in de winsten verliesrekening (zie ook toelichting 20).

67



10

L AT E N T E B E L A S T I N G E N

Latente belastingvorderingen en -verplichtingen worden gesaldeerd als daartoe een wettelijk afdwingbaar recht bestaat en indien de belastingen door dezelfde autoriteit worden geheven.

2005

2004

219

275

219

275

2005

2004

– 275

– 318

– 11

–1

67

44

– 219

– 275

Latente belastingverplichtingen: – Latente belastingvordering te voldoen na meer dan twaalf maanden – Latente belastingvordering te voldoen binnen twaalf maanden

De bruto mutatie in latente belastingen is als volgt:

Begin van het jaar Valutakoersverschillen Naar de winsten verliesrekening Naar het eigen vermogen Eind van het jaar

Latente belastingvorderingen uit compensabele verliezen worden opgenomen indien en voorzover het waarschijnlijk is dat toekomstige fiscale winst zal worden behaald. De Groep heeft latente belastingvorderingen van € 37,2 miljoen (2004: € 40,3 miljoen) met betrekking tot verliezen van € 125,9 miljoen (2004: € 128,1 miljoen), die gebruikt kunnen worden bij toekomstige fiscale winst, niet opgenomen. De verliezen zijn onbeperkt voorwaarts compensabel.

11

VOORZIENING VOOR PERSONEELSBELONINGEN

2005

2004

verplichtingen)

3.061

2.852

Overschot inzake pensioenrechten (opgenomen onder financiële activa)

– 449

– 431

Netto balansverplichting

2.612

2.421

Balans Verplichting inzake pensioenrechten (opgenomen onder langlopende


68

Pensioenrechten De bedragen opgenomen in de balans zijn als volgt gespecificeerd:

Contante waarde van afgefinancierde verplichtingen Reële waarde van fondsbeleggingen

Contante waarde van niet-afgefinancierde verplichtingen Niet-opgenomen actuariële verliezen Balansverplichting

2005

2004

– 36.949

– 36.494

35.263

35.417

– 1.686

– 1.077

– 1.857

– 1.760

931

395

– 2.612

– 2.442

2005

2004

De in de winsten verliesrekening verwerkte bedragen zijn als volgt:

Aan het dienstjaar toegerekende pensioenkosten Rentekosten Verwachte rendement op fondsbeleggingen Netto actuariële verliezen opgenomen gedurende het jaar Totaal, opgenomen onder personeelskosten

640

501

1.693

1.832

– 1.697

– 1.842

4

19

640

510

2005

2004

– 2.442

– 2.442

Het werkelijk rendement op fondsbeleggingen was 1.195 (2004: 2.820). De mutatie in de verplichting opgenomen in de balans is als volgt:

Begin van het jaar Valutaverschillen Totale kosten ten laste van de winsten verliesrekening Betaalde bijdragen Eind van het jaar

69

–

–

– 640

– 510

470

510

– 2.612

– 2.442



De belangrijkste actuariële veronderstellingen zijn als volgt:

12

2005

2004

Disconteringsvoet

4,1%

4,5%

Verwacht rendement op fondsbeleggingen

4,7%

4,5%

Toekomstig salaristoename

1,9%

2,0%

Toekomstig pensioentoename

1,0%

1,0%

2005

2004

1.689

2959

0

– 647

Vrijval ten gunste van het resultaat

– 139

– 623


1.550

1.689

OVERIGE VOORZIENINGEN

Stand op 1 januari Valutaverschillen Onttrekkingen

Deze voorziening is ter zake van kosten van de afvoer van gemengd materiaal ad 1.550 (2004: 1.689). Op dit moment is er nog geen indicatie wanneer de afvoer gaat plaatsvinden. Doch, naar verwachting van het management zal de afvoer niet binnen één jaar plaatsvinden.


70

13

KORTLOPENDE SCHULDEN

Schulden aan kredietinstellingen:

Schulden in rekening-courant Binnen 1 jaar vervallend deel van de langlopende schulden

Schuld ultimo 2005

Schuld ultimo 2004

0

2.258

1.444

2.030

1.444

4.288

De Groep heeft een kredietfaciliteit in rekening-courant bij bankiers van € 15,3 miljoen (2004: € 16,6 miljoen).

14

OVERIGE KORTLOPENDE VOORZIENINGEN

Vakantiedagen

Schuld ultimo 2004

1.890

1.531

Te betalen kortingen

788

712

Salarissen

306

549

65

135

1.598

1.285

4.647

4.212

Rente Overige

15

Schuld ultimo 2005

ZEKERHEDEN VOOR LANG- EN KORTLOPENDE SCHULDEN AAN KREDIETINSTELLINGEN

Voor de schulden aan banken zijn, of zullen op eerste aanvraag van banken, door de Groep als zekerheid worden gesteld materiële vaste activa met een gezamenlijke boekwaarde van € 1,5 miljoen. Voorts zijn voorraden en vorderingen van European Bulk Services (E.B.S.) B.V. als zekerheid gesteld en zijn de aandelen verpand van onder meer Erts- en Kolenoverslagbedrijf Maasvlakte (EKOM) B.V., Europees Massagoed Overslagbedrijf (EMO) B.V., OBA Group B.V. en Overslagbedrijf Terneuzen ‘OVET’ B.V. Onderdeel van de kredietvoorwaarden is dat er aan bepaalde solvabiliteitseisen moet worden voldaan. Aan deze voorwaarde wordt door H.E.S. Beheer N.V. voldaan. Voor het proportioneel geconsolideerde belang in OBA Group B.V. (49.97%) geldt dat door deze vennootschap de volgende zekerheden zijn gesteld: > hypothecaire zekerheid op bedrijfsgebouwen; > pandrecht op handelsvorderingen, machines en installaties; > achterstelling van de leningen o/g van Overslagbedrijf Terneuzen ‘OVET’ B.V. en H.E.S. Beheer N.V.

71



De Groep heeft totale kredietfaciliteiten van € 18,4 miljoen. Per 31 december 2005 wordt hiervan € 3,1 miljoen gebruikt (per 31-12-2004: faciliteiten € 25,9 miljoen, gebruikt € 9,9 miljoen).

16

NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN

Van het beschikbare compensabele verlies van de Groep, per 31 december 2005 groot € 125,9 miljoen, wordt nihil in de balans verwerkt als latente belastingvordering, aangezien het onvoldoende waarschijnlijk is dat er toekomstige fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee de verliezen kunnen worden gecompenseerd. Door geconsolideerde maatschappijen zijn langlopende verplichtingen aangegaan ter zake van huur en lease exclusief terreinen en havens voor een totaalbedrag van 1.360. Van dit totale bedrag vervalt 620 binnen een jaar en 740 tussen twee en vijf jaar na balansdatum Hierin zijn de verplichtingen van de proportioneel geconsolideerde maatschappij naar rato van het deelnemingspercentage meegenomen. Daarnaast zijn langlopende huurverplichtingen aangegaan voor terreinen, havens en kades met diverse looptijden als volgt:

Jaarlijkse verplichting

LOOPTIJD

Tot 20 september 2018

509

Tot 1 januari 2027

1.569

Tot 30 december 2011

2.135

Tot 31 december 2084

41

Tot 1 januari 2019 Totaal

170 4.424

De huren zijn in vrijwel alle gevallen geïndexeerd. In 2005 is in de winsten verliesrekening een totaalbedrag voor huur en lease, inclusief terreinen en havens verwerkt van 4.184 (2004: 5.869). Ten behoeve van derden zijn door de vennootschap en groepsmaatschappijen garanties verstrekt tot een bedrag van € 0,1 miljoen (2004: € 0,1 miljoen). Voor werknemers geboren tussen 1942 en 1949 geldt een vervroegde uittredingsregeling. Daartoe betalen European Bulk Services (E.B.S.) B.V. en OBA Group B.V. (49,97%) circa 357 per jaar, uiterlijk tot 2014. H.E.S. Beheer N.V. vormt tezamen met haar Nederlandse groepsmaatschappijen een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting. Elke vennootschap in de fiscale eenheid is mede hoofdelijk aansprakelijk voor de vennootschapsbelastingschulden van de eenheid. De Groep heeft voortvloeiend vanuit een reorganisatie in het verleden een voorwaardelijk recht op premiekorting van de STIVU (Stichting Vervroegd Uittreden Zeehavens 42-49), van per 31 december 2005 € 2,0 miljoen (2004: € 2,1 miljoen). Deze premiekortingen kunnen tot en met 2014 worden gerealiseerd. Contractueel heeft de Groep de verplichting om na beëindiging van de erfpachtcontracten de terreinen in de oorspronkelijke staat te herstellen. Het management van de onderneming is van mening dat voornoemde verplichting naar verwachting niet tot een uitstroom van middelen zal leiden en dientengevolge is er geen verplichting opgenomen.


72

Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening Alle bedragen luiden in € 1.000 tenzij anders vermeld

17

OMZET

De omzet werd vrijwel geheel behaald met de open overslag en het bewerken van droge bulkgoederen.

18

PERSONEELSBELONINGEN

Lonen en salarissen 11

2004

14.433

15.067

Sociale lasten

2.816

2.876

Pensioenlasten toegezegde-bijdrageregeling

1.001

1.044

640

510

82

48

– 38

– 62

18.934

19.483

Pensioenlasten toegezegd-pensioenregelingen Aandelenopties toegekend aan bestuurders en overig personeel Overige toezeggingen na pensioendatum

19

2005

BIJZONDERE WAARDEVERMINDERINGEN

In april 2004 heeft groepsmaatschappij European Bulk Services (E.B.S.) B.V. de Europoort Terminal 1 verkocht aan ADM Europoort B.V. Deze terminal werd in belangrijke mate gebruikt voor overslag en opslag van agribulk ten behoeve van ADM. De agribulk overslag- en opslagactiviteiten van EBS zijn nu geconcentreerd op de Europoort Terminal 2. Om deze terminal en de in te zetten apparatuur te revitaliseren zijn belangrijke kosten gemaakt. De resultaatontwikkeling en de verwachtingen voor de agribulkmarkt waren aanwijzingen dat de aan de agribulkactiviteiten gerelateerde activa onderhevig zijn aan bijzondere waardevermindering. Per 1 juli 2004 is daarom een schatting gemaakt van de realiseerbare waarde van deze activa, rekening houdend met de eerdergenoemde revitaliseringkosten. De realiseerbare waarde is bepaald op de bedrijfswaarde. Bij het schatten van de bedrijfswaarde is geen disconteringsvoet bepaald, aangezien de kasstromen negatief waren. Op basis van de uitkomsten van de schatting is een bijzonder waardeverminderingsverlies verantwoord van 5.220 dat als volgt is samengesteld:

2005

2004

278

4.935

–

285

278

5.220

Bijzonder waardeverminderingsverlies inzake: 2

Materiële vaste activa

1

Immateriële vaste activa Totaal

73


[Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening] Alle bedragen luiden in € 1.000 tenzij anders vermeld

20

B O E K W I N S T V E R K O O P M AT E R I Ë L E VA S T E A C T I VA

Dit betreft de gerealiseerde boekwinst bij de verkoop van materiële vaste activa 2004: Europoort Terminal 1. In 2005 betreft het boekwinst op de verkoop van overtollige kranen en onroerend goed.

21

OVERIGE BEDRIJFSKOSTEN

2005

2004

Elektra en gasolie

2.383

2.032

Kosten productiemiddelen

1.544

1.326

Huren en onderhoud

3.546

3.671

Kantoor- en administratiekosten

1.020

2.117

Assurantie

1.891

1.780

Advieskosten

760

911

Honoraria accountants

146

130

2.092

719

13.382

12.686

2005

2004

648

–

Overige

22

FINANCIERINGSKOSTEN

Waardeveranderingen van de vorderingen die tot de vaste activa behoren Waardeverandering effecten Rentelasten deelnemingen Overige rentelasten


74

–

–

36

25

428

1.238

1.112

1.263

23

BELASTINGEN

Nominaal belastingtarief in Nederland 31,5% resp. 34,5% Afwijkende tarieven buitenland Belastingvrije winst/niet-aftrekbare kosten* Compensatie van winsten met verliezen uit verleden Verliezen boekjaar die niet geactiveerd worden

2005

2004

3.738

5.601

– 41

– 42

– 2.173

– 1.562

– 852

– 3.788

–

–

672

209

De compensabele verliezen van de Groep worden niet in de balans gewaardeerd omdat het onvoldoende waarschijnlijk is of deze fiscale verliezen in de nabije toekomst met fiscale winsten kunnen worden gecompenseerd. * Betreft resultaten van deelnemingen die zelfstandig belasting afdragen.

24

N E T TO R E S U LTA AT P E R A A N D E E L / C E R T I F I C A AT

Nettoresultaat na belastingen (in €) Gewogen gemiddeld aantal aandelen/certificaten Nettoresultaat per aandeel/certificaat (in €)

2005

2004

11.045.000

16.027.000

8.752.136

8.744.076

1,26

1,83

8.790.098

8.763.541

1,26

1,83

Gewogen gemiddeld aantal aandelen aangepast voor het effect van de nog niet uitgeoefende optierechten Verwaterd resultaat per aandeel/certificaat (in €)

25

G E S E G M E N T E E R D E I N F O R M AT I E

H.E.S. Beheer N.V. is een internationaal opererende houdstermaatschappij van stuwadoorsbedrijven. H.E.S. Beheer N.V. segmenteert haar activiteiten primair op basis van de geografische ligging van haar terminals. Deze ligging bepaalt in belangrijke mate de omvang van de marktactiviteiten. Daarbij wordt de droge bulkmarkt per geografisch segment als één geheel beschouwd. Gegeven de huidige samenstelling van de tot de H.E.S. Beheer N.V. Groep behorende dochterondernemingen worden twee geografische segmenten onderscheiden: Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Er is geen secundair businesssegment te kwalificeren, gezien het feit dat de Groep slechts één activiteit heeft.

75



2005

Nederland

Verenigd Koninkrijk

Geconsolideerd

57.539

5.879

63.418

– 56.041

– 4.806

– 60.847

3.180

163

3.343

228

67

295

4.628

1.303

5.931

– 1.104

–7

– 1.111

Resultaat segmenten

3.524

1.296

4.820


6.897

Belastingen

– 305

– 367

– 672

Nettoresultaat

10.116

929

11.045

Totaal activa

72.473

6.550

79.023

Investeringen

2.917

560

3.477

Afschrijvingen

3.909

724

4.633

Verplichtingen

25.784

1.527

27.311

268

29

297

Netto-omzet aan derden Bijzondere waardeverminderingen Kosten Boekwinst verkoop vaste activa Bijzondere baten en lasten Bedrijfsresultaat Financieel resultaat

Gemiddeld aantal personeelsleden


76

– 278

– 278

6.897

2004

Netto-omzet aan derden Overige bedrijfsopbrengsten Kosten

Verenigd Koninkrijk

Geconsolideerd

56.809

4.432

61.241

– 3.840

– 59.585

0

0

– 55.745


– 5.220

Boekwinst verkoop vaste activa

16.161

Bijzondere baten en lasten

– 5.220 16.161

334

41

375

Bedrijfsresultaat

12.339

633

12.972

Financieel resultaat

– 1.283

20

– 1.263

Resultaat segmenten

11.056

653

11.709


4.527

4.527

Belastingen

– 209

– 209

Nettoresultaat

15.374

653

16.027

Totaal activa

71.562

5.692

77.254

Investeringen

3.723

376

4.099

Afschrijvingen

5.270

660

5.930

Verplichtingen

31.985

1.293

33.278

282

23

305

Gemiddeld aantal personeelsleden

26

Nederland

T R A N S A C T I E S M E T V E R B O N D E N PA R T I J E N

Deze toelichting ziet op verbonden partijen anders dan geconsolideerde dochterondernemingen. Verbonden partijen waarmee transacties plaatsvonden waren uitsluitend deelnemingen waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid. Er is in beperkte mate sprake van werk voor deelnemingen en uitbesteed werk aan deelnemingen. Voorzover dit het geval is, geschiedt dit tegen marktconforme voorwaarden. Onder de netto-omzet is hiervoor begrepen 1.686 (2004: 2.420) en onder de kosten uitbesteed werk 3.916 (2004: 242). In de rentebaten is een bedrag van 123 (2004: 217) begrepen inzake rente op leningen aan deelnemingen. In de rentelasten is een bedrag van 36 (2004: 25) begrepen voor rente op leningen van deelnemingen.

77



27

A A N TA L P E R S O N E E L S L E D E N

Het gemiddeld aantal personeelsleden gedurende het verslagjaar gemeten in hele dienstjaren was 297 (2004: 305) Hierin is het aantal van de proportioneel geconsolideerde maatschappij naar rato van het deelnemingspercentage meegenomen (2005: 56 – 2004: 55). Een onderverdeling van deze aantallen per segment is opgenomen onder de gesegmenteerde informatie op pagina 76. Een nadere onderverdeling is als volgt:

Geheel geconsolideerd

Directie Technische dienst Stuwadoors Staffunctionarissen Stand op 31 december 2005

28

Proportioneel geconsolideerd

Totaal

4

1

5

31

11

42

183

38

221

23

6

29

241

56

297

BEZOLDIGING BESTUURDER

Aan bezoldiging van de bestuurder drs. H. Sliep RC (tevens aangemerkt als key management) is in het boekjaar een bedrag van 306 (2004: 241) ten laste van het resultaat van H.E.S. Beheer N.V. gekomen, bestaande uit periodiek betaalde beloningen van 185 (2004: 180), beloningen op termijn (pensioenen) van 22 (2004: 22) bonusbetalingen van 100 (2004: 40). Daarnaast is een bedrag ad 64 (2004: 37) ten laste van het resultaat gebracht zijnde de aan het boekjaar toegerekende waarde van de toegekende opties (in totaal 25.000 in beide jaren). De opties zijn nader toegelicht in de toelichting bij de geconsolideerde balans. De bonusbetalingen zijn gebaseerd op het bereiken van vooraf bepaalde kwantitatieve en kwalitatieve doelen alsmede van de totale geleverde prestatie. De evaluatie van het bereiken van de doelstellingen voor 2005 vindt plaats in het tweede kwartaal van 2006. De uitkomst hiervan kon derhalve nog niet in de cijfers worden verwerkt.

29

BEZOLDIGING COMMISSARISSEN

Aan bezoldiging van commissarissen is in het boekjaar een bedrag van 80 ten laste van het resultaat van H.E.S. Beheer N.V. gekomen. De bezoldiging per commissaris is als volgt:

2005

2004

drs. W. Cordia

15

15

drs. C.J. van den Driest

15

15

ing. R. van Gelder BA

15

15

mr. J.P. Peterson

20

20

F. Tielrooij

15

15

80

80


78

79


Enkelvoudige balans per 31 december 2005 Voor verwerking van het resultaat, x € 1.000

31-12-2005

31-12-2004

VA S T E A C T I VA

Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen Andere vaste bedrijfsmiddelen

306

341

27

38 333

30

379

Financiele vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen

27.781

23.677

Andere deelnemingen

22.030

18.185

2.191

3.375


52.002

45.237

V L OT T E N D E A C T I VA

31

Vorderingen Groepsmaatschappijen Deelnemingen Overige vorderingen

Liquide middelen

Totaal activa


80

1.255

770

0

272

105

180 1.360

1.222

5.159

4.361

58.854

51.199

31-12-2005 32

EIGEN VERMOGEN

Geplaatst kapitaal Agio Share based payment Wettelijke reserve deelnemingen Reserve koersverschillen

33

31-12-2004

8.752

8.752

26.547

26.547

152

70

9.485

4.901

– 143

– 253

Overige reserves

– 4.126

– 12.068

Onverdeelde winst

11.045

16.027 51.712

43.976

255

220

VOORZIENINGEN

Voor pensioenen en vervroegde uittreding KORTLOPENDE SCHULDEN

Schulden aan leveranciers Groepsmaatschappijen Belastingen en premies sociale verzekering Schulden ter zake van pensioenen

58

40

5.887

5.889

17

19

5

7

Overige schulden

311

292

Overlopende passiva

609

756

Totaal passiva

6.887

7.003

58.854

51.199

81


Enkelvoudige winsten verliesrekening x € 1.000

2005

2004

37

Nettoresultaat deelnemingen

12.618

17.579

38

Overige baten en lasten na belastingen

– 1.573

– 1.552

Nettoresultaat

11.045

16.027


82

Toelichting op de enkelvoudige balans en winsten verliesrekening ALGEMEEN

Grondslagen voor het opstellen van de enkelvoudige jaarrekening De enkelvoudige jaarrekening van H.E.S. Beheer N.V. wordt opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW. Hierbij wordt gebruikgemaakt van de door artikel 2:362 lid 8 BW geboden mogelijkheid om in de enkelvoudige jaarrekening de grondslagen van waardering en resultaatbepaling toe te passen die in de geconsolideerde jaarrekening worden gehanteerd. Stelselwijziging Keuze van grondslagen Met ingang van het boekjaar 2005 heeft H.E.S. Beheer N.V. de geconsolideerde jaarrekening opgesteld in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie. De eerste toepassing van deze grondslagen heeft in de geconsolideerde jaarrekening geleid tot wijzigingen in de gehanteerde grondslagen en waardebepaling van activa, voorzieningen en schulden (de ‘IFRS 1-aanpassingen’). Deze IFRS 1aanpassingen zijn met terugwerkende kracht doorgevoerd in de vergelijkende cijfers per 1 januari 2004. H.E.S. Beheer N.V. heeft ervoor gekozen om vanaf 2005 de grondslagen van waardering en resultaatbepaling die worden gehanteerd in de geconsolideerde jaarrekening, ook toe te passen in de enkelvoudige jaarrekening. H.E.S. Beheer N.V. heeft voor deze wijziging gekozen omdat dit leidt tot een verbetering in de verslaggeving van de enkelvoudige jaarrekening. Hiermee blijven het eigen vermogen en het resultaat na belastingen in de enkelvoudige jaarrekening in beginsel gelijk aan het eigen vermogen in de geconsolideerde jaarrekening, wat naar Nederlands gebruik algemeen geaccepteerd is. Tevens leidt het tot een vereenvoudiging van de verslaggeving aangezien H.E.S. Beheer N.V. kan volstaan met één set van grondslagen voor haar (te consolideren) deelnemingen. Ten opzichte van de jaarrekening 2004 heeft dit geleid tot: > een wijziging van het eigen vermogen per 1 januari 2004 en 31 december 2004 als gevolg van de IFRS 1aanpassingen; > een wijziging van het resultaat over 2004 als gevolg van de IFRS 1-aanpassingen. De effecten van de stelselwijziging op vermogen en resultaat zijn gelijk aan de informatie opgenomen in de ‘IFRS 1-aanpassingen’, zie voor een nadere toelichting de geconsolideerde jaarrekening. Samenstelling van het eigen vermogen Met ingang van 1 januari 2005 zijn de van toepassing zijnde wettelijke bepalingen met betrekking tot het vormen en aanhouden van wettelijke en herwaarderingsreserves gewijzigd. Als gevolg van deze wettelijke bepalingen, maar ook als gevolg van de gewijzigde grondslagen, is de samenstelling van het eigen vermogen gewijzigd. Verwezen wordt naar de toelichting op het eigen vermogen. Grondslagen van waardering en van resultaatbepaling De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling voor de enkelvoudige jaarrekening zijn gelijk aan die voor de geconsolideerde jaarrekening. Indien geen nadere grondslagen zijn vermeld wordt verwezen naar de vermelde grondslagen in de geconsolideerde jaarrekening. Immateriële vaste activa Goodwill Goodwill wordt bepaald in overeenstemming met de grondslagen die gelden voor de geconsolideerde jaarrekening. De in de enkelvoudige balans gepresenteerde goodwill betreft goodwill op rechtstreeks verkregen deelnemingen in groepsmaatschappijen.

83


[Toelichting op de enkelvoudige balans en winsten verliesrekening]

Goodwill op middellijk verkregen belangen in groepsmaatschappijen worden geactiveerd bij de deelnemingen van H.E.S. Beheer N.V. die deze belangen hebben verworven en worden begrepen in de nettovermogenswaarde van deze deelnemingen. Goodwill met betrekking tot rechtstreekse belangen in andere deelnemingen waarop invloed van betekenis kan worden uitgeoefend wordt als onderdeel van de verkrijgingsprijs begrepen in de waarde van deze deelnemingen (zie paragraaf financiële vaste activa). Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen Deelnemingen in groepsmaatschappijen en andere maatschappijen waarin H.E.S. Beheer N.V. overheersende zeggenschap kan uitoefenen of waarover hij de centrale leiding heeft, worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde. De nettovermogenswaarde wordt bepaald door de activa, voorzieningen en schulden te waarderen en het resultaat te berekenen volgens de grondslagen die worden gehanteerd in de geconsolideerde jaarrekening. Bij de vaststelling van de nettovermogenswaarde wordt rekening gehouden met de overgangsbepalingen voor de vaststelling van waarden en de waarderingsgrondslagen van de eerste toepassing van de grondslagen gehanteerd in de geconsolideerde jaarrekening (de ‘IFRS 1-aanpassingen’, zie paragraaf Stelselwijzigingen’). Andere deelnemingen met invloed van betekenis Deelnemingen in maatschappijen waarin H.E.S. Beheer N.V. invloed van betekenis uitoefent op het zakelijke en financiële beleid maar geen overheersende zeggenschap heeft, worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode (‘equity method’). De eerste verwerking in de jaarrekening geschiedt tegen verkrijgingsprijs. Vervolgens wordt de waarde van deze deelnemingen aangepast met het aandeel van H.E.S. Beheer N.V. in de resultaten van de deelneming, gebaseerd op de grondslagen van bepaling van het resultaat zoals toegepast in de geconsolideerde jaarrekening, en met het aandeel in de overige mutaties in het eigen vermogen van de deelneming die na overnamedatum aan H.E.S. Beheer N.V. toerekenbaar zijn. Bij de vaststelling van de waarde volgens de vermogensmutatiemethode wordt rekening gehouden met de overgangsbepalingen voor de vaststelling van waarden en de waarderingsgrondslagen van de eerste toepassing van de grondslagen gehanteerd in de geconsolideerde jaarrekening (de ‘IFRS 1-aanpassingen’, zie paragraaf Stelselwijzigingen’). De boekwaarde van goodwill, toerekenbaar aan deelnemingen met invloed van betekenis, is per 1 januari 2004 verwerkt als onderdeel van de boekwaarde van de deelnemingen zelf. Deelnemingen; verwerking van verliezen Indien het aandeel van verliezen toerekenbaar aan H.E.S. Beheer N.V. de boekwaarde van de deelneming (inclusief separaat gepresenteerde goodwill en overige niet door zekerheden gedekte vorderingen) overschrijdt, worden de verdere verliezen niet meer verwerkt tenzij door H.E.S. Beheer N.V. zekerheden zijn gesteld ten behoeve van de deelneming dan wel verplichtingen zijn aangegaan of betalingen namens de deelneming zijn verricht. In dat geval wordt door H.E.S. Beheer N.V. een voorziening opgenomen voor dergelijke verplichtingen. Deelnemingen; verwerking van ongerealiseerde resultaten Resultaten op transacties tussen H.E.S. Beheer N.V. en de deelnemingen worden indien van toepassing in enig boekjaar geëlimineerd naar rato van het belang van H.E.S. Beheer N.V. in deze deelnemingen voorzover deze resultaten niet door transacties met derden zijn gerealiseerd. Verliezen worden niet geëlimineerd als de transactie met een deelneming aantoont dat sprake is van een bijzondere waardevermindering van een actief.


84

Alle bedragen luiden in € 1.000 tenzij anders vermeld

30

F I N A N C I Ë L E VA S T E A C T I VA

Groepsmaatschappijen

Andere deelnemingen


Totaal

14.607

12.914

4.246

31.767

0

3.957

0

3.957

Effect van stelselwijzigingen/IFRS 1

– 3.559

– 801

0

– 4.360

Stand op 1 januari 2004

11.048

16.070

4.246

31.364

0

0

136

136 – 1.037

Stand op 31 december 2003 Effect van stelselwijzigingen/ Goodwillreclassificatie

Investeringen

0

0

– 1.037


12.953

4.527

30

17.510

Ontvangen dividend

– 341

– 2.412

0

– 2.753

Valutaveranderingen

17

0

0

17

23.677

18.185

3.375

45.237

Investeringen

0

18

284

302

Desinvesteringen

0

0

– 1.058

– 1.058


5.720

6.897

– 410

12.207

Ontvangen dividend

– 1.726

– 3.070

0

– 4.796

Valutaveranderingen

110

0

0

110

27.781

22.030

2.191

52.002

Desinvesteringen

Stand op 1 januari 2005

Stand op 31 december 2005

Op pagina 92 van dit rapport is een overzicht van de belangrijkste groepsmaatschappijen en deelnemingen opgenomen.

31

VORDERINGEN

De looptijd van de vorderingen is minder dan één jaar. Er zijn geen vorderingen op de bestuurder of leden van de raad van commissarissen opgenomen.

85


[Toelichting op de enkelvoudige balans en winsten verliesrekening] Alle bedragen luiden in € 1.000 tenzij anders vermeld

32

EIGEN VERMOGEN

Ultimo 2005 bedraagt het maatschappelijk kapitaal € 22 miljoen (2004: € 11 miljoen) en het geplaatste en volgestorte kapitaal € 8.752.136 (2004: € 8.752.136). De aandelen hebben een nominale waarde van € 1,00. Met betrekking tot de toegekende opties aan werknemers wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening (pagina 65). De mutaties in het eigen vermogen kunnen als volgt worden weergegeven:

Stand per 31 december 2003 Effect van stelselwijzigingen/IFRS 1 Stand per 1 januari 2004

Share based payment

Wettelijke reserve deelnemingen

Wettelijke reserve koersverschillen

Overige reserve

Onverdeelde winst

26.460

0

2.848

– 285

– 7.029

2.482

33.203

0

22

– 352

0

– 4.243

0

– 4.573

26.460

22

2.496

– 285

– 11.272

2.482

28.630

1.609

– 1.609

0

– 873

– 873

0

112

0

0

32

2.461

– 2.461

0

0

–56

56

Geplaatst aandelenkapitaal

Agio

8.727 0 8.727

Herrubricering Uitbetaald dividend 25

Geplaatste aandelen

87 32

Koersverschillen deelnemingen

Totaal

Toevoeging wettelijke reserve deelnemingen 48

Waarde van geleverde diensten Realisatie herwaardering

48

8.752

Stand op 31 december 2004

26.547

70

4.901

– 253

Herrubricering

0 16.027

16.027

– 12.068

16.027

43.976

12.526

– 12.526

0

– 3.501

– 3.501

Resultaat boekjaar

Uitbetaald dividend

0

0

0

0

110

5.084

– 5.084

0

0

– 500

500 11.045

11.127

11.045

51.712

Geplaatste aandelen 110

Koersverschillen deelnemingen Toevoeging wettelijke reserve deelnemingen Waarde van geleverde diensten Realisatie herwaardering 82

Resultaat boekjaar Stand op 31 december 2005


8.752

86

26.547

152

9.485

– 143

– 4.126

0

Wettelijke reserve koersverschillen Dit betreft de wettelijke reserve omrekeningsverschillen deelnemingen in vreemde valuta. Aangezien H.E.S. Beheer N.V. deze reserve al afzonderlijk verantwoordde, zijn hierin geen inhoudelijke wijzigingen opgetreden. Wettelijke reserve deelnemingen Deze post betreft de reserve voor positieve resultaten uit deelnemingen en rechtstreekse vermogensmutaties bij deelnemingen waarvan uitkering niet zonder beperking kan worden bewerkstelligd. In 2005 is een herwaarderingsreserve bij een deelneming van H.E.S. Beheer N.V. volledig gerealiseerd en derhalve volledig vrijgevallen ten gunste van de overige reserve. Overige reserves Resultaatbestemming 2004 In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 25 mei 2005 is het resultaat over 2004 als volgt vastgesteld:

€ 1.000

3.501

Uitgekeerd aan gewone aandeelhouders Toegevoegd aan de overige reserves

10.927

Nettoresultaat

14.428

Dividend 2005 Het voorstel tot dividenduitkering aan de houders van gewone aandelen ad 3.063, zoals opgenomen in de overige gegevens, is niet verwerkt in de jaarrekening. Het voorgestelde dividend per aandeel bedraagt € 0,35 per gewoon aandeel.

33

VOORZIENING VOOR PENSIOENEN EN VERVROEGDE UITTREDING

2005

2004

255

220

64

47

Balansverplichtingen voor: Pensioenrechten In de winsten verliesrekening verwerkte lasten voor: Pensioenrechten

87


[Toelichting op de enkelvoudige balans en winsten verliesrekening] Alle bedragen luiden in € 1.000 tenzij anders vermeld

Pensioenrechten De bedragen opgenomen in de balans zijn als volgt gespecificeerd:

2005

2004

– 664

– 562

465

411

– 199

– 151

– 122

– 106

66

37

– 255

– 220

2005

2004

Aan het dienstjaar toegerekende pensioenkosten

53

36

Rentekosten

32

30

– 21

– 19

64

47

2005

2004

220

212

Contante waarde van afgefinancierde verplichtingen Reële waarde van fondsbeleggingen

Contante waarde van niet-afgefinancierde verplichtingen Niet-opgenomen actuariële verliezen Balansverplichting

De in de winsten verliesrekening verwerkte bedragen zijn als volgt:

Verwachte rendement op fondsbeleggingen Netto actuariële verliezen opgenomen gedurende het jaar Pensioenverplichtingen over verstreken diensttijd Verliezen als gevolg van belangrijke inperkingen Totaal, opgenomen onder personeelskosten

Het werkelijk rendement op fondsbeleggingen was 10 (2004: 41). De mutatie in de verplichting opgenomen in de balans is als volgt:

Begin van het jaar Valutaverschillen

64

47

Betaalde bijdragen

– 29

– 39

Eind van het jaar

255

220

Totale kosten ten laste van de winsten verliesrekening


88

De belangrijkste actuariële veronderstellingen zijn als volgt:

34

2005

2004

Disconteringsvoet

4,1%

4,5%

Verwacht rendement op fondsbeleggingen

4,7%

4,5%

Toekomstig salaristoename

1,9%

2,0%

Toekomstig pensioentoename

1,0%

1,0%

BEZOLDIGING BESTUURDER EN COMMISSARISSEN

Voor een toelichting op de bezoldiging van de bestuurder en commissarissen wordt verwezen naar paragraaf 28 en 29 in de geconsolideerde jaarrekening.

35

V E R B O N D E N PA R T I J E N

Alle deelnemingen in groepsmaatschappijen en andere deelnemingen toegelicht op pagina 92 worden aangemerkt als verbonden partij.

36

NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN

Voor de schulden aan banken van H.E.S. Beheer N.V. en haar Nederlandse groepsmaatschappijen zijn de aandelen verpand van Erts- en Kolenoverslagbedrijf Maasvlakte (EKOM) B.V., Europees Massagoed Overslagbedrijf (EMO) B.V., OBA Group B.V. en Overslagbedrijf Terneuzen ‘OVET’ B.V. Van het beschikbare compensabele verlies van de groep, per 31 december 2005 groot € 125,9 miljoen (2004: € 128,1 miljoen), wordt € nihil in de balans verwerkt als latente belastingvordering, aangezien het onvoldoende waarschijnlijk is dat er toekomstige fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee de verliezen kunnen worden gecompenseerd. H.E.S. Beheer N.V. is hoofd van de fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting met haar Nederlandse groepsmaatschappijen. Op grond daarvan is H.E.S. Beheer N.V. hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden inzake vennootschapsbelasting van de fiscale eenheid als geheel. De omvang van deze verplichting bedraagt ultimo 2005 nihil.

37

N E T TO R E S U LTA AT U I T D E E L N E M I N G E N

Het nettoresultaat uit deelnemingen betreft het aandeel van H.E.S. Beheer N.V. in de resultaten van haar deelnemingen.

89


[Toelichting op de enkelvoudige balans en winsten verliesrekening]

38

O V E R I G E N E T TO R E S U LTA AT

Het overige nettoresultaat omvat de kosten inclusief het saldo van de financiële baten en lasten van H.E.S. Beheer N.V. voorzover deze niet zijn doorbelast aan haar deelnemingen. Europoort/Rotterdam, 29 maart 2006 Raad van Commissarissen:

Directie:

drs. W. Cordia

drs. H. Sliep RC

drs. C.J. van den Driest ing. R. van Gelder BA mr. J.P. Peterson F. Tielrooij


90

Overige gegevens

A C C O U N TA N T S V E R K L A R I N G

Aan de Algemene Vergadering van aandeelhouders van H.E.S. Beheer N.V. Opdracht Ingevolge uw opdracht hebben wij de in dit jaarrapport op pagina 37 tot en met pagina 90 opgenomen jaarrekening voor het boekjaar eindigend op 31 december 2005 van H.E.S. Beheer N.V. te Rotterdam gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de directie van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de directie van de vennootschap daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel. Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2005 en van het resultaat en de kasstromen over 2005 in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW. Tevens zijn wij nagegaan dat het jaarverslag voorzover wij dat kunnen beoordelen verenigbaar is met de jaarrekening. Rotterdam, 29 maart 2006 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. drs. M.R.G. Adriaansens RA

91


[Overige gegevens]

U I T T R E K S E L U I T D E S TAT U T E N I N Z A K E W I N S T B E S T E M M I N G

De statutaire regeling omtrent de bestemming van winst kan – voorzover van belang in de context van dit verslag – als volgt worden weergegeven: Op grond van artikel 26 van de statuten bepaalt de directie, onder goedkeuring van de Raad van Commissarissen, welk gedeelte van de winst wordt gereserveerd. Deze resterende winst staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

B E S T E M M I N G VA N H E T R E S U LTA AT

Voorgesteld wordt uit de winst ad 11.045 een dividend te declareren ten bedrage van 3.063 (€ 0,35 per aandeel) en het overblijvende deel van de winst ad 7.982 ten gunste van de overige reserves te brengen. Dit voorstel is niet in de jaarrekening verwerkt.

L I J S T M E T B E L A N G R I J K S T E G R O E P S M A AT S C H A P P I J E N E N D E E L N E M I N G E N

Vennootschap

Vestigingsplaats

Aandeel in geplaatste kapitaal

European Bulk Services (E.B.S.) B.V.

Europoort/Rotterdam

100%

H.E.S. UK Limited

North Lincolnshire

100%

Geconsolideerde maatschappijen

Proportioneel geconsolideerde maatschappijen OBA Group B.V.

Amsterdam

49,97%

Andere deelnemingen (gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode) Rotterdam Bulk Terminal (R.B.T.) B.V.

Vlaardingen

45,0%

OVET Holding B.V.

Terneuzen

33,3%

bedrijf Maasvlakte (EKOM) B.V.

Rotterdam

31,0%

Maas Silo B.V.

Rotterdam

40,0%

Vulcaanhaven Storage B.V.

Vlaardingen

15,0%

Europees Massagoed Overslagbedrijf (EMO) B.V. en Erts- en Kolen Overslag-

Voorts nog enkele vennootschappen welke op grond van artikel 363 lid 3 boek 2 BW niet zijn vermeld.


92

Kernpunten uit het verslag van de directie en de jaarrekening KERNPUNTEN 2005

Profielschets HES Beheer, opgericht in 1908, is houdstermaatschappij van bedrijven die logistieke diensten in havens verlenen. Deze dienstverlening is primair gericht

> Omzet € 63,4 miljoen (2004 € 61,2 miljoen)

op de overslag, opslag en bewerking van een gevarieerd pakket droge bulk-

> Genormaliseerd bedrijfsresultaat plus resultaat deelnemingen

producten voor industriële eindgebruikers. Voorbeelden zijn grondstoffen voor

€ 9,8 miljoen (2004 € 6,6 miljoen)

de energiemarkt, de staal- en aluminiumindustrie en de voedingsmiddelen-

> Genormaliseerd nettoresultaat € 8,0 miljoen (2004 € 5,1 miljoen)

industrie. Daarnaast wordt, zij het nog op bescheiden schaal, deelgenomen

> Nettoresultaat € 11,0 miljoen (2004 € 16,0 miljoen)

in natte bulkactiviteiten.

> Genormaliseerd nettoresultaat per aandeel € 0,91 (2004 € 0,58)

Het leeuwendeel van de activiteiten ligt in Nederland. Daarnaast is de vennoot-

> Nettoresultaat per aandeel € 1,26 (2004 € 1,83)

schap actief in het Verenigd Koninkrijk.

> Solvabiliteit 65,4% (ultimo 2004 56,9%) > Liquiditeit verder verbeterd

HES Beheer is een onafhankelijke, volledige structuurvennootschap.

> Bankschulden € 5,7 miljoen (2004 € 12,1 miljoen)

HES Beheer is op 19 juni 1992 toegelaten tot de notering op de Officiële Markt

> Dividendvoorstel van € 0,35 per aandeel (2004 € 0,20 + € 0,20 in verband

van Euronext Amsterdam N.V.

met eenmalige baten) > Beurswaarde ultimo 2005 € 96,3 miljoen (ultimo 2004 € 63,0 miljoen)

De voornaamste taken en werkzaamheden van HES Beheer als houdstermaatschappij zijn het participeren in overslagbedrijven met verwante kenmerken,

> Besluiten rond belangrijke investeringen bij met name EMO, OBA en EBS

het vaststellen van de groepsstrategie en het ontplooien en ondersteunen van

> Structuur gemoderniseerd door afschaffing van het systeem van

nieuwe activiteiten. Hierbij staan optimalisatie van rendement en cash flow

certificering van aandelen

alsmede spreiding en beheersing van risico’s centraal.

> IFRS-verslaggevingsregels ingevoerd

Zoveel als in haar vermogen ligt, stimuleert HES Beheer de binnen de groep

> Eerste stappen in uitbreiding natte bulk

aanwezige synergie. Vanuit de holding wordt waar nodig interne ondersteuning

> Mede-initiator Bio-ethanol Rotterdam

geboden, inclusief tijdelijk management, en worden overnames en/of (des)investeringen begeleid. Ook het aantrekken van eigen en vreemd vermogen behoort tot de taken, evenals het onderhouden van contacten met

K E R N P U N T E N VA N H E T B E L E I D

kapitaalverschaffers en het verschaffen van informatie aan aandeelhouders, beurs en pers.

> Overslag en opslag van bulkproducten in havens > Verwerven van substantiële aandelen in bedrijven

Dit alles met het uiteindelijke doel om de continuïteit van het concern te

> Actieve rol bij deelnemingen, als aandeelhouder en commissaris

waarborgen en te bevorderen dat de onderliggende bedrijven optimaal

> Stimuleren synergie binnen de groep

functioneren.

> Spreiding van activiteiten over een brede range van bulkproducten H.E.S. Beheer N.V. Elbeweg 115 FINANCIËLE DOELSTELLINGEN

3198 LC EUROPOORT ROTTERDAM Postbus 1192

> Structureel rendement op eigen vermogen van 10% tot 15%

3180 AD ROZENBURG Zh

> Solvabiliteit van minimaal 40%

Telefoon

0181 – 258100

> Dividenduitkeringen van 35-45% van het genormaliseerde resultaat

Telefax

0181 – 258152

E-mail

[email protected]

Internet

www.hesbeheer.com

VERWACHTING 2006

Havennummer 5820 Ingeschreven bij het Handelsregister te Rotterdam onder nr. 24056286

> Verwacht wordt dat de financiële doelstellingen minimaal zullen worden gehaald. Nog te vroeg om een concrete uitspraak te doen over de verwachte hoogte van de jaarwinst 2006. Concept en realisatie C&F Report Amsterdam B.V. Fotografie Picture Report en anderen

Jaarrapport 2005

Kernpunten uit het verslag van de directie en de jaarrekening

Recommend Documents