Jaarverslag 2009
Jaarverslag 2009
Inhoudsopgave Personalia ........................................................................................................................ Bedrijfsprofiel ................................................................................................................. Introductie .................................................................................................................... Missie ............................................................................................................................ Visie .............................................................................................................................. Kernwaarden ................................................................................................................. Strategie ........................................................................................................................ Verslag van het bestuur .................................................................................................. Verenigingszaken ............................................................................................................ Bestuurscolleges ............................................................................................................ Voor- en ledenvergaderingen ........................................................................................ Leden ............................................................................................................................ Kerncijfers ...................................................................................................................... Verslag van de directie .................................................................................................... Afzetontwikkeling ......................................................................................................... Financieel resultaat ....................................................................................................... Deelnemingen .............................................................................................................. Medewerkers ................................................................................................................. Communicatie .............................................................................................................. Grondstoffenmarkt en mengvoederprijzen ................................................................... Productie en expeditie .................................................................................................. Kwaliteitsbeheer ........................................................................................................... Nutritie ......................................................................................................................... Technische resultaten .................................................................................................... Verkoop en advisering .................................................................................................. Vooruitzichten .............................................................................................................. Jaarrekening .................................................................................................................... Balans ............................................................................................................................ Winst- en verliesrekening ............................................................................................. Kasstroomoverzicht ....................................................................................................... Algemene toelichting .................................................................................................... Toelichting op de balans ............................................................................................... Toelichting op de winst- en verliesrekening ................................................................. Overige gegevens ............................................................................................................ Accountantsverklaring .................................................................................................. Statutaire regeling winstbestemming ............................................................................ Voorstel winstbestemming 2009 .................................................................................. Statutaire aansprakelijkheid ........................................................................................... Preadvies van de raad van commissarissen ................................................................... Adressen ..........................................................................................................................
3 4 4 4 4 4 5 6 7 7 7 7 8 9 9 9 9 11 11 12 13 13 14 16 16 23 25 26 28 29 30 32 35 36 36 38 38 38 38 39
Personalia Bestuur G.H. Veltkamp (voorzitter) A.J.C. van den Hengel (secretaris) ing. D.J. Lagerweij A.J. Schuurs J.G. Verbeek
Markelo Bunschoten Epe Hellendoorn Renswoude
melkvee-, kalverhouder melkveehouder pluimveehouder varkenshouder melkvee-, varkens-, pluimveehouder
Raad van commissarissen F.S. Visscher (voorzitter) A.L.T. Hilhorst (secretaris) N.A.H.H. Katier A. van Kempen A.J.B. Keuterman
Nijkerk Soest Ambt Delden Putten Holten
jongvee-, kalverhouder varkenshouder pluimveehouder melkveehouder varkenshouder
Directie ir. drs. C. Roordink
Putten
aftredend 2010, herkiesbaar 2011, herkiesbaar 2011, herkiesbaar 2010, herkiesbaar 2010, herkiesbaar
2012, herkiesbaar 2010, herkiesbaar 2012, herkiesbaar 2010, niet herkiesbaar 2010, niet herkiesbaar
Bedrijfsprofiel Introductie Coöperatie Arkervaart-Twente U.A. is een middelgrote regionale producent van diervoeders voor landbouwhuisdieren. In het dagelijks gebruik wordt omwille van de lengte de naam vaak verkort tot de naam Arkervaart. De hoofdvestiging is gelegen in Nijkerk. Daarnaast zijn er productielocaties in Markelo en Leusden. Arkervaart-Twente is toonaangevend op het gebied van diervoeding voor landbouwhuisdieren. Dit resulteert in excellente prestaties op de bedrijven van haar leden. De producten en advisering zijn geënt op de merkbelofte “Cijfers spreken voor Arkervaart”.
Missie De missie van de onderneming is het verhogen van het rendement van agrarische ondernemers in Midden, Oost en Noord
Nederland door te excelleren op het gebied van diervoeding.
Visie Om de missie te verwezenlijken voert Arkervaart-Twente een consistent beleid. Ze richt zich vooral op de kernactiviteit “inkopen van grondstoffen, produceren en vermarkten van diervoeders voor landbouwhuisdieren, voorzien van kundig advies”. De afzet van voeders vindt voornamelijk plaats in het midden, oosten en noorden van Nederland. De onderneming kent korte lijnen en een sterke betrokkenheid met haar leden en medewerkers. Arkervaart-Twente wil continu verbeteren in haar vakgebied diervoeding. Zowel op het terrein van inkoop, productie en expeditie, als ook op het gebied van advisering en prestaties op het veehouderijbedrijf.
Kernwaarden Binnen de onderneming staan de onderstaande waarden centraal. Samenwerking Samenwerking is kernwaarde nummer één voor een coöperatieve onderneming in haar puurste vorm zoals Arkervaart-Twente is. Transparantie Transparantie en openheid naar de leden/afnemers. De afnemers zijn bekend met de samenstelling van hun voeders. Ook wordt een transparante prijsstructuur gehanteerd en worden de leden geïnformeerd over de gang van zaken bij de coöperatie. Betrokkenheid Bij de gedrevenheid van de leden-ondernemers past een sterke betrokkenheid van de coöperatie bij hun bedrijfsvoering. Dit resulteert tevens in een sterke betrokkenheid van de leden bij coöperatie Arkervaart-Twente. Ondernemend Arkervaart-Twente gedraagt zich als een (agrarisch) ondernemer. Dagelijks opereert zij vanuit het belang dat haar leden-ondernemers hebben. Ook zij tonen initiatief, nemen beslissingen en gaan voor het behalen van excellente resultaten.
Strategie De strategie van Arkervaart-Twente rust op een vijftal belangrijke peilers: kostprijs, kennis, kengetallen, kwaliteit en klantgericht. Een lage kostprijs is van belang om een scherpe mengvoederprijs aan onze leden te kunnen bieden. Maar een lage kostprijs alleen is niet genoeg. ArkervaartTwente brengt door middel van kennis en technische kengetallen de voeders bij de
Werkgebied Arkervaart-Twente
afnemers tot rendement. Dit kan alleen als er dagelijks aan de hoge kwaliteitsnormen voldaan wordt. Ten slotte is ArkervaartTwente een klantgerichte organisatie. Immers het enige belang is de bedrijfscontinuïteit van de leden/afnemers. Dit resulteert in een organisatie met korte lijnen, waar de klant gekend wordt. Er wordt gehandeld vanuit dit klantbelang, waardoor er veel flexibel mogelijk is.
Verslag van het bestuur Geachte leden, De eerste 10 jaren van deze eeuw liggen achter ons en zullen ongetwijfeld mooie herinneringen oproepen, maar de meest in het oog springende gebeurtenissen zijn toch negatief geweest. De oorlogen in Irak en Afghanistan of natuurrampen zoals de Tsunami, zullen nog lang in onze herinnering blijven. Ook werd deze periode gekenmerkt door terroristische aanslagen, met als voornaamste voorbeeld de aanslag op het World Trade Center in 2001. Wat de veehouderijsector betreft zijn de vele dierziekten, zoals MKZ, varkenspest, vogelpest, BSE, vogelgriep en op de valreep de Q-koorts bij geiten, gebeurtenissen die we ook niet snel zullen vergeten. Zeker wanneer ze ook nog gevolgen hebben voor de volksgezondheid. Daarnaast waren er ook nog een aantal incidenten met verontreinigde diervoedergrondstoffen. Wat opvalt is de enorme veerkracht die de veehouderijsector het afgelopen decennium heeft getoond. Laten we hopen dat de geitensector ook over deze veerkracht beschikt. Als antwoord op bovengenoemde incidenten met verontreinigde grondstoffen heeft Arkervaart-Twente de afgelopen jaren met behulp van Safe Feed een flinke inspanning geleverd om de veiligheid van de geproduceerde diervoeders te garanderen. In 2009 hebben we de gevolgen van de financiële crisis gemerkt. De melkprijzen zakten naar een dieptepunt als gevolg van vraaguitval. Ook de lage prijzen voor varkens- en pluimveevlees waren een gevolg van deze crisis. Zeugenhouders kunnen terugkijken op een redelijk jaar, terwijl de legsector het beste jaar sinds lange tijd doormaakte. Een uitgebreider verslag van de verschillende sectoren staat verderop in dit jaarverslag. Als coöperatie kunnen we op 2009 met tevredenheid terugkijken. Na de forse groei
in 2007 en 2008 hebben we, ondanks de crisis, de afzet goed vast weten te houden. Over het financiële resultaat mogen we tevreden zijn en we zullen dan ook in de ledenvergaderingen een voorstel doen voor de nabetaling van € 5,30 per ton afgenomen mengvoer. Na een eerste plek in 2008 heeft ArkervaartTwente in 2009 een tweede plek behaald bij het onderzoek, uitgevoerd door AgriDirect, naar het beste veehouderij-adviesbedrijf van 2009. In de najaarsvergaderingen hebben we met de leden gesproken over toekomstige investeringen in productiecapaciteit voor de lange termijn. Zonder nog echt concreet te zijn geweest, hebben we wel vernomen dat de leden instemden met de voorgenomen plannen en de uitwerking daarvan. Als veehouderij hebben we een periode achter ons liggen waar groei hét middel was om de voordurend afnemende marges te compenseren. Deze groei zal ook in de toekomst doorzetten, maar zal ook duurzamer moeten. Met de thema’s Maatschappelijk verantwoord en Milieubewust, heeft de veehouderij in de toekomst rekening te houden. Laten we hopen dat de marges voldoende zullen zijn, zodat het voortbestaan van de veehouderijbedrijven ook duurzaam zal zijn. Arkervaart-Twente heeft eveneens de ambitie om duurzaam te groeien om zo in de toekomst met een goede prijs-kwaliteitsverhouding uw partner te kunnen blijven. Tot slot wil ik u bedanken voor uw trouwe afname en wens u veel wijsheid toe bij de keuzes die voortdurend gemaakt moeten worden. Namens het bestuur, Harrie Veltkamp, voorzitter
Verenigingszaken Bestuurscolleges Coöperatie Arkervaart-Twente wordt bestuurd door vijf bestuursleden. Deze bestuursleden zijn allen uit de leden gekozen. In 2009 kwam bestuur en directie twaalf keer bijeen. De vergaderingen van het bestuur verliepen constructief. In de bestuursvergaderingen werd het beleidsplan, de jaarlijkse begroting en investeringsvoorstellen bekrachtigd. De herziening van de statuten en de toekomstige investeringen in productiecapaciteit waren belangrijke punten van aandacht. Dit jaar was er ook weer veel aandacht voor de deelnemingen van Arkervaart-Twente. De leden van de coöperatie houden toezicht op het bestuur door middel van een raad van commissarissen. De raad kwam in 2009 acht keer bij elkaar, waarvan één keer gezamenlijk met bestuur, directie en accountant en twee keer met bestuur en directie. De commissarissen spraken onder andere over het professioneel uitoefenen van toezicht binnen onze coöperatie en de rol van beide bestuurscolleges in deze. Onze colleges brachten in 2009 een bezoek aan het onderzoekscentrum “De Viersprong” van Provimi te Velddriel om zich te laten informeren over recente ontwikkelingen op het gebied van diervoeding.
Voor- en ledenvergaderingen Op 6 en 7 april werden de reguliere vooren ledenvergaderingen in Markelo respectievelijk Nijkerk gehouden. De vergaderingen werden bijgewoond door ruim 170 leden. Een toelichting werd gegeven op de jaarrekening over het boekjaar 2008. De jaarrekening en resultaatbestemming werden vastgesteld. De leden verleenden volgens preadvies van de raad van commissarissen decharge aan het bestuur over het gevoerde beleid.
Na de pauze werd een boeiende lezing gehouden door de heer Kruijthof van onze deelneming Cebeco Meststoffen genaamd Ontwikkelingen in de meststoffenmarkt. Hij gaf een overzicht van de prijs- en de landbouwkundige ontwikkelingen van meststoffen. Op 16 en 17 november werden extra vooren ledenvergaderingen in Markelo respectievelijk Nijkerk gehouden. De vergaderingen werden bijgewoond door ruim 130 leden. Aan de leden werd een voorstel tot een volledige herziening van de statuten voorgelegd. Deze statuten werden bij acclamatie vastgesteld. In de vergadering werd daarnaast stilgestaan bij de vooruitzichten van het lopende boekjaar en de plannen om op termijn te investeren in productiecapaciteit. Als laatste werd in de vergadering stil gestaan bij het 90 jarig bestaan van onze coöperatie. Op 1 november 1919 werd in Nijkerk door een 30 tal veehouders de coöperatieve landbouwvereeniging “Nijkerk en omstreken” opgericht. Uit de presentatie bleek dat het doel waarmee destijds coöperaties werden opgericht nog steeds geldt voor onze huidige coöperatie ArkervaartTwente.
Leden Arkervaart-Twente is een onderneming van leden-ondernemers. Leden die geen onderneming meer exploiteren worden naar verloop van tijd uitgeschreven. We mochten in 2009 56 nieuwe leden verwelkomen. Aan het einde van 2009 waren er 1.073 leden geregistreerd.
Kerncijfers Afzet in tonnen
2009*
2008
2007
2006
2005
Pluimveevoeders Varkensvoeders Rundveevoeders
132.691 108.362 63.245
131.133 107.006 63.310
96.088 95.035 58.318
77.854 90.454 56.084
73.065 94.201 52.909
192 558 1.996
198 876 2.775
250 950 2.829
255 884 2.191
285 991 885
307.044
305.298
253.470
227.722
222.336
16.171 618 762
10.173 632 859
11.588 986 721
10.452 2.603 575
9.861 2.620 593
324.595
316.962
266.765
241.352
235.410
3.729 12
3.563 17
4.156 17
4.293 29
4.872 7
Omzet in euro’s (x € 1.000)
2009*
2008
2007
2006
2005
Diervoeders Meststoffen Zaaizaad Brandstoffen Diverse artikelen
71.582 925 76 2 72
82.541 1.141 95 3 67
57.844 905 73 5 64
42.555 917 79 26 50
39.841 957 61 32 59
Totaal omzet in euro’s
72.657
83.847
58.891
43.627
40.950
Leden en medewerkers
2009*
2008
2007
2006
2005
1.073 71
1.034 69
1.067 63
1.045 63
1.021 65
2009*
2008
2007
2006
2005
Balanstotaal in euro’s (x € 1.000) 38.304 Eigen vermogen (in % van balanstotaal) 83 Resultaat uit gewone bedrijfs5.841 uitoefening voor belastingen (x € 1.000)
34.715 79 4.985
30.240 78 783
28.611 82 2.381
28.182 77 1.315
Diverse voeders Proefvoeders Ecologische voeders Totaal mengvoeders Grondstoffen Ruwvoeders Overige Totaal diervoeders Meststoffen Zaaizaad
Aantal leden Aantal medewerkers (FTE) Financiële kerncijfers
* = 53 weken
Verslag van de directie Afzetontwikkeling Bij de aanvang van het jaar 2009 realiseerden we ons dat, na een sterke afzetgroei in 2007 en 2008, het belangrijkste streven voor 2009 het vasthouden van de nieuw verkregen afzet was. Op het moment dat wij dat uitspraken wisten we nog niet dat de landelijke mengvoederafzet in 2009 licht zou dalen. Nu de afzetcijfers bekend zijn, mogen we weer tevreden zijn over de afzetontwikkeling. 2009 is voor ons administratief een jaar met 53 weken. Dit geeft een enigszins vertekend beeld ten opzichte van 2008. We noemen hier de cijfers op basis van 53 weken. De totale afzet mengvoeders steeg met ongeveer 0,5 procent. De totale afzet diervoeders steeg over 2009 met bijna 2,5 procent. Het verschil is te danken aan een sterke stijging van de afzet grondstoffen. De rundveevoerafzet daalde met ongeveer 0,1 procent. De varkensector liet een positieve afzetontwikkeling zien van ruim 1 procent. De pluimveevoerafzet pluste met ruim 1 procent. Een gedetailleerde weergave van de afzetcijfers kunt u teruglezen in het overzicht met de kerncijfers elders in dit verslag. Zoals altijd werd aan het werven van nieuwe leden/afnemers veel tijd besteed. Nieuwe afzet vergaren op een gezonde manier heeft een hoge prioriteit. Ook afgelopen jaar zagen we dat een deel van de nieuwe afzet voortkwam uit mond op mond reclame. Dit blijft het beste communicatiemiddel. We zijn onze leden erkentelijk voor de trouwe afname van en steun aan onze coöperatie.
Financieel resultaat Continuïteit en rendement voor de aangesloten leden staat voorop bij Arkervaart-
Twente. Een voldoende bedrijfsresultaat is hiervoor noodzakelijk. Het financieel resultaat in 2009 was ruim voldoende. Wij streven ernaar om op een verantwoorde wijze het jaarrond een scherpe voerprijs aan u te presenteren. Dat is winst voor de coöperatie. Door continu te streven naar verlaging van kosten en goede inkoopposities konden wij scherp in de markt staan, zoals u van de coöperatie gewend bent. Ook in 2009 heeft de coöperatie zich ingespannen voor uw resultaat. Bestuur en directie streven ernaar om het vermogen in stand te houden voor de leden van nu en morgen. De dividenden en de beëindigingsvergoeding die wij uit onze deelnemingen ontvingen in 2009 wordt daarom toegevoegd aan de bestemmingsreserve nieuwbouw. Het grootste deel van het overgebleven resultaat wordt uitgekeerd aan de leden/afnemers. Al vele jaren is de solvabiliteit uitmuntend te noemen. In deze tijden van kredietcrisis en economische recessie is dit een steun in de rug en ook iets om zuinig op te zijn.
Deelnemingen Arkervaart-Twente kent alleen deelnemingen die in het verlengde van haar kerntaken liggen. Onze deelneming Coöperatie Pre-Mervo U.A. te Utrecht is producent en leverancier van premixen, mineraalmengsels en een aantal specialty products voor de diervoerindustrie. In 2009 is het belang dat Forfarmers B.V. in Pre-Mervo had overgedragen naar het lid Agrifirm B.V. Forfarmers heeft daarmee haar lidmaatschap beëindigd. Agrifirm heeft hierdoor haar aandeel in PreMervo kunnen uitbreiden en is daarmee de belangrijkste aandeelhouder van Pre-Mervo geworden. Na deze wijziging hebben de
leden van Pre-Mervo aanvullende afspraken voor de toekomst gemaakt. Onze deelneming Cefetra is een inkooporganisatie die voor ons wereldwijd grondstoffen inkoopt. Cefetra heeft in 2009 weer haar functie voor ons goed vervuld. In 2009 heeft een herstructurering van het aandeelhoudersschap van Cefetra plaatsgevonden. Dit om de strategie van Cefetra te ondersteunen. Als gevolg daarvan heeft Arkervaart-Twente in 2009 haar aandelen Cefetra verkocht. Onze zakelijke relatie met Cefetra en de functie die Cefetra voor ons vervult staat los van het aandeelhouderschap en is daardoor niet gewijzigd. Door de verkoop van de aandelen is de stille reserve die op de aandelen Cefetra ruste zichtbaar geworden. Dit komt in de financiële cijfers over 2009 terug als een boekwinst in de resultatenrekening op de verkoop van de aandelen. Onze deelneming Agrovision B.V. te Deventer levert software programma’s voor management en boekhouding voor agrarische ondernemers. In het verlengde hiervan
levert Agrovision ICT-oplossingen voor de agribusiness. In 2009 heeft Agrovision het door ons en onze afnemers gebruikte softwarepakket Legmanager verworven. Hierdoor heeft Legmanager een breed fundament gekregen. Naast de bestaande pakketten voor de varkenshouderij die wij van Agrovision gebruiken, is dit een goede aanvulling. Onze deelneming Schothorst Feed Research B.V. te Lelystad is een onafhankelijk onderzoeksinstituut voor de diervoederindustrie. SFR ondersteunt ons met kennis over grondstoffen, toevoegingen, nutriëntbehoeften en de relatie tussen voeding en gezondheid. SFR is in 2009 gestart met een omvangrijk investeringstraject om de melkvee- en pluimveehouderij op haar bedrijf te Lelystad op te schalen. Hierdoor zullen de onderzoeksfaciliteiten beter toegespitst zijn op toekomstige onderzoeksvraagstukken. Arkervaart-Twente is ‘hofleverancier’ bij De Schothorst voor zowel de reguliere voeders als de voeders voor proefdoeleinden.
Medewerkers Het aantal medewerkers is op basis van FTE’s in 2009 toegenomen. De bezetting op de diverse afdelingen is goed op orde. De uitbreiding in FTE’s is vooral van toepassing voor de afdelingen nutritie en verkoop en advisering. Over het algemeen zijn onze medewerkers erg betrokken bij Arkervaart-Twente. Dat vertaalt zich onder andere in een veelal langdurig dienstverband. Elk jaar worden onze medewerkers in bijeenkomsten en (werk)overleg geïnformeerd over de ontwikkelingen bij de coöperatie. Regelmatig werd er gesproken over hoe we samen beter, efficiënter en effectiever de werkzaamheden kunnen verrichten. Voor zover mogelijk en noodzakelijk bezochten medewerkers cursussen en trainingen. Jaarlijks bieden wij een aantal HBO en MBO-studenten afstudeer- en stageplaatsen aan. Wij vinden het belangrijk jonge mensen in en om onze organisatie te hebben. Zij moeten de kans krijgen om ervaring op te doen en wij moeten ons door hen laten inspireren. We zijn dankbaar voor de getoonde inzet van onze medewerkers, ieder op zijn eigen plek.
Communicatie Elke twee maanden werden de leden in 2009 door middel van een nieuwsbrief geïnformeerd. In de nieuwsbrief werden de leden geïnformeerd over de ontwikkelingen bij de coöperatie en werden met sectorgerichte artikelen bijgestaan in hun bedrijfsvoering. Daarnaast werden de leden regelmatig geïnformeerd door middel van mailings over actualiteiten. Op onze website www.arkervaart.nl wordt informatie verstrekt over de
coöperatie, onze buitendienstmedewerkers, ons assortiment en onze begeleidingssystemen. De website heeft in 2009 een geheel nieuwe look gekregen. Een uitstraling die weer past bij de tijd. Het gebruik van de website neemt steeds meer toe. Naast het plaatsen van bestellingen, is het in 2009 mogelijk gemaakt om facturen via de website te raadplegen. Deze functionaliteit komt in de loop van 2010 beschikbaar. Arkervaart-Twente adverteerde in 2009 in sectorgerichte en regionale bladen ter ondersteuning van haar naamsbekendheid. In de acquisitie zien wij dat onze naamsbekendheid in ons werkgebied goed is. In 2009 werden voor de sectoren rundvee, varkens en pluimvee verschillende bijeenkomsten georganiseerd. Wij organiseren zowel bijeenkomsten in een wat kleiner verband als bijvoorbeeld voor een hele sector. Beide zijn effectief. De coöperatie heeft zich ook in 2009 weer ingezet om alle leden de gelegenheid te bieden één of meerdere bijeenkomsten bij te wonen. Daarnaast waren wij aanwezig op een aantal open dagen die door klanten van ons georganiseerd werden ter gelegenheid van de opening van een nieuwe stal. In oktober 2009 organiseerden we in samenwerking met het NAJK een jongerenbijeenkomst. Deze avond over bedrijfsovername werd maar liefst door 90 jongeren bezocht. Onze deelname aan de agrarische beurzen in Hardenberg was weer succesvol. We kregen van de organisatie een nieuwe plek toegewezen. In zes dagen mochten we ongeveer 65 procent van onze leden in onze stand verwelkomen. Hardenberg is bij uitstek een relatiebeurs die de coöperatie de gelegenheid geeft te laten zien dat zij dicht bij haar leden staat.
Grondstoffenmarkt en mengvoederprijzen Het jaar 2009 stond in het teken van het voorzichtige herstel van de economie. In maart 2009 sloot de AEX-index onder de 200 punten om daarna te stijgen tot ruim boven de 300 punten. Ook de ruwe olie ondervond een dergelijke stijging van 40 dollar aan het begin van 2009 naar rond de 80 dollar voor een vat aan het einde van het jaar. De economie en de ruwe olie zijn factoren die invloed hebben op de grondstoffenmarkt. Ook de grondstoffenmarkt heeft zich langzaam iets hersteld. We hebben tijdens de oogst van gerst en tarwe erg lage graanprijzen gezien, maar nog voor de oogst van de maïs in oktober begon, waren de prijzen al weer gestegen. In het afgelopen jaar hebben we ook weer last gehad van stakingen in Argentinië. Deze stakingen hebben onder andere gezorgd voor hogere prijzen van soja. Een andere prijsverhogende factor is de problematiek
geweest rond de toelating van GMO’s in Europa. Door een verbod op een aantal GMO-varianten hebben we zelfs sojaproducten uit de Verenigde Staten moeten annuleren. Gelukkig was dit eind december weer opgelost. Mede door goede afspraken met leveranciers hebben we ervoor kunnen zorgen dat we voor sojaschroot geen leveringsproblemen hebben gehad. De graanoogst in 2009 was kleiner dan in 2008. We hebben in 2009 in Europa 293 miljoen ton graan geoogst terwijl dat in 2008 nog 312 miljoen ton was. Door overschotten zijn de prijzen in het eerste half jaar van 2009 gedaald om vervolgens eind 2009 weer te stijgen. Omdat wij altijd een deel van de grondstoffen vooruit moeten plannen en soms op termijn inkopen, kan het voorkomen dat er een kleine vertraging in de daling of stijging van onze mengvoederprijzen zit. We streven ernaar om ondanks de sterk fluctuerende grondstofmarkten jaarrond een zo scherp mogelijke mengvoederprijs door te berekenen aan onze leden. Dit op een hel-
dere, transparante manier zoals u van een coöperatie mag verwachten.
Productie en expeditie In 2009 is gestaag verder gewerkt aan het verder optimaliseren van de fabrieken in Nijkerk, Markelo en Leusden. Zowel op het gebied van kwaliteit als capaciteit zagen wij betere prestaties. Het jaar 2009 kende een aantal grote investeringen, bijvoorbeeld het vervangen van het inname transport van grondstoffen en de installatie van zes extra doseercellen voor geblazen grondstoffen in de fabriek in Nijkerk. In Markelo werd een contraset aangepast naar de nieuwe maatvoering van onze auto’s. Daarnaast werden in Markelo vijf cellen geschikt gemaakt voor geblazen grondstoffen, zes extra gereed productcellen gerealiseerd en de installatie voor mierenzuur vernieuwd. In Leusden is een speciale kleine lijn opgebouwd om zeer kleine hoeveelheden proefvoer te kunnen produceren. Met deze lijn kunnen we de toenemende vraag naar zeer kleine hoeveelheden beter bedienen. Daarnaast is in 2009 een aanvang gemaakt om de grote perslijn daar te verbeteren. Hierdoor krijgen we de mogelijkheid om ook proefvoeders en specialiteiten met de modernste technieken te produceren. In 2008 zijn we gestart om plannen te maken voor investeringen op de middellange termijn. In 2009 is hieraan verder gewerkt. Dit heeft geresulteerd in een nieuwe milieuvergunning voor ons terrein aan de Nijverheidsstraat. Medio 2009 heeft de gemeente Nijkerk ons gevraagd om samen na te denken hoe uitbreiding van de capaciteit aan de Nijverheidsstraat het beste ingevuld kan worden. De productie van ecologische voeders wordt naar volle tevredenheid uitbesteed
aan coöperatie “De Eendracht” te Rouveen. In 2009 is bij de Eendracht een omvangrijk investeringstraject gestart om de automatisering te verbeteren en beter ingericht te zijn om structuurvoeders voor pluimvee te produceren. De expeditiewerkzaamheden verliepen wederom goed in 2009. Door inzet van goed materieel en gemotiveerde medewerkers werden de kosten hier beheersbaar gehouden. In 2009 hebben we twee nieuwe 32 tonner bulkoplegger combinaties aangeschaft. Door de inzet van steeds groter materieel wordt de efficiency steeds verder verhoogd. Ook de expeditie van zakgoed is verbeterd door de aanschaf van nieuw en groter materieel.
Kwaliteitsbeheer In 2009 is er wederom veel inspanning geleverd om de kwaliteit van onze voeders te borgen en te verbeteren. Aan het eind van dit jaar is ons gehele kwaliteitssysteem beoordeeld voor de driejaarlijkse verlenging van ons GMP+ certificaat. Dit is met succes verlopen.
Dit jaar heeft Arkervaart-Twente weer een actieve rol gespeeld binnen SAFE FEED. Verschillende leveranciers hebben wij bezocht als co-auditor, daarnaast zijn wij actief geweest in de FSDS-werkgroep. Deze werkgroep coördineert het opstellen van Feed Safety Data Sheets waarin per product–leverancier combinatie de kwaliteits-
risico’s en monitoring is vastgelegd. In deze productspecificatie zijn een groot aantal HACCP-elementen verwerkt. Naast borging van risico’s in grondstoffen, zijn wij ook betrokken geweest bij de oprichting van een systeem voor de borging van de voederwaarde van onze mengvoeders. Dit systeem is in het najaar geïntroduceerd als VoederWaarde.nl. Dit systeem staat voor borging en transparantie van de voederwaarde in mengvoeders. Om dit te kunnen realiseren zijn de volgende uitgangspunten opgesteld: - uniforme berekening voederwaarde; - onafhankelijke controle; - openheid receptuur voor afnemers. In 2009 is de VoederWaarde.nl website gelanceerd. Hierop is verdere aanvullende informatie te vinden over uitgangspunten en deelnemers.
Naast alle mogelijke manieren voor borging van kwaliteit vinden wij het ook belangrijk dat onze klanten/afnemers tevreden zijn over onze prestaties. Rond de zomer hebben wij middels een klanttevredenheidsonderzoek geïnventariseerd hoe u denkt over onze afleveringen, communicatie, begelei-
ding en services. Een mooie conclusie die we uit dit onderzoek hebben kunnen trekken is dat we op verschillende punten beter zijn beoordeeld dan in 2007 het geval was. Ook voor 2010 vragen wij onze klanten/afnemers om Arkervaart-Twente kritisch te blijven beoordelen en te voorzien van opbouwende kritiek, zodat wij samen kunnen bouwen aan een nog betere kwaliteit van onze producten en diensten.
Nutritie De nutritionele kwaliteit van onze voeders staat op een hoog niveau. Dit mogen wij concluderen uit de analyse van technische resultaten bij onze klanten die in alle sectoren bij de top van Nederland behoren. Dagelijks zijn wij bezig om uw resultaten met onze diervoeders verder te optimaliseren. Naast wetenschappelijk onderzoek, maken wij daarbij ook graag gebruik van de kennis en ervaring op praktijkbedrijven. Ook 2009 was weer een jaar zoals de voorgaande met sterk fluctuerende grondstofprijzen. Prijzen voor energierijke producten zijn sterk gedaald. De eiwitprijzen lieten wel wat beweging zien, maar bleven tot het eind van het jaar op een hoog niveau. Dit maakte het vanwege de kostprijs van het voer verleidelijk mengvoedersamenstellingen hierop aan te passen. Arkervaart-Twente heeft dit niet gedaan. De technische prestaties in de stal staan bij het optimaliseren van onze voeders voorop. Er worden dan ook geen concessies aan eiwit- en energieniveaus van onze voeders gedaan. Hiernaast volgen een aantal nieuwe ontwikkelingen per sector in 2009. Enkelen daarvan zijn met behulp van uw medewerking tot stand gekomen. Uw deelname aan een proef of uw praktijkkennis wordt door ons zeer gewaardeerd.
Pluimvee (vlees) - Introductie Pre-Startvoer voor vleeskuikens ten behoeve van een vlotte start en verlaging van de uitval; - Vernieuwing kernvoederconcepten voor vleeskuikens, om naast hogere aandelen tarwe goede technische prestaties te realiseren; - Introductie van een Foktoom Startvoer voor het opstarten van jonge dieren, met extra aandacht voor de vertering van het voer; - Optimalisatie foktoomvoeders voor eenden, waarbij een nog betere legpersistentie bevorderd wordt; - Introductie van geconcentreerde vleeseendenvoeders ter verbetering van de technische resultaten. Pluimvee (leg) - Optimalisatie assortiment legvoeders waarbij in keuze van grondstoffen en techniek als uitgangspunt het voorkomen van Chronische Darmontsteking is meegenomen;
- Betere benutting van de genetische potentie van de huidige leghen, door meer aandacht voor legpersistentie en bijbehorende voeding voor “hennen op leeftijd”; - Vernieuwing van de legpremix (zowel gangbaar als biologisch) ter ondersteuning van diverse stofwisselingsprocessen; - Herziening programma opfokvoeders; - Voorbereiding op de omschakeling van 90 procent naar 95 procent aandeel biologische grondstoffen in biologische pluimveevoeders. Varkens - Introductie van E-lacto, energiewaardering voor lacterende zeugen; - Introductie van volledig nieuw assortiment biggenvoeders, het Arkerbig assortiment; - Verplaatsing productie van speenvoeders naar de fabriek Leusden. Hierdoor meer mogelijkheden met nieuwe grondstoffen en maalfijnheid en voorbehandelen van grondstoffen;
- Veel aandacht voor de relatie voeding en dieren met hoge gezondheidsstatus; - Doorontwikkeling voerpakket voor het mesten van beren; - Anticiperen op ontwikkelingen in de markt van natte en droge bijproducten. Melkvee - Introductie van een nieuw kalveropfokplan, met daarbij twee nieuwe kalvermelken en een kalverbrok die preventief werkt tegen coccidiose; - Ontwikkeling van voedernormen voor stro/brok-rantsoenen; - Veel aandacht voor alternatieve eiwitbronnen; - Vanwege de suikerrijke graskuilen veel aandacht voor het voorkomen van pensverzuring en aanpassing van het assortiment hierop. Vleesvee - Ontwikkeling van kernbrok met gewalste tarwe voor rosékalveren; - Veel aandacht voor alternatieve eiwitbronnen. Geiten - Verdere ontwikkeling van het assortiment geitenvoeders voor traditionele bedrijven en bedrijven met stro/brok-rantsoenen; - Onderzoek naar verbetering van de bestaande rantsoeneisen voor melkgeiten. Er is meer nodig dan het mengen van de grondstoffen om het juiste voer bij u in de silo te krijgen. De continue kwaliteitseisen, de optimale receptuur en de begeleiding in de stallen brengen de geleverde voeders op uw bedrijf tot volle waarde. De diervoeders van Arkervaart-Twente staan hiervoor garant, nu en in de toekomst.
Technische resultaten Ook in 2009 hebben wij met behulp van goede software voor verschillende sectoren technische kengetallen verzameld en geanalyseerd. Dit is in 2009 weer verder verschoven naar online toepassingen. Voorbeelden van het actief omgaan met kengetallen zijn de programma’s Legmanager en Apros in de pluimveehouderij, Pigmanager in combinatie met het door Arkervaart-Twente zelf ontwikkelde ArkerAdvance in de varkenshouderij en VoerExpert en MelkveeExpert in de melkveehouderij. Op basis van de analyses uit deze programma’s hebben wij ook in 2009 in overleg met onze veehouders plannen van aanpak opgesteld met prioriteiten, om de bedrijfsresultaten op de veehouderijbedrijven verder te verbeteren. Verderop in dit verslag kunt u een samenvatting vinden van de kengetallen die onze afnemers in de verschillende diercategorieën gerealiseerd hebben. De kengetallen hebben wij in 2009 en deels over 2009 verzameld.
Verkoop en advisering Coöperatie Arkervaart-Twente levert kwaliteitsvoeders voor een eerlijke prijs die bij uw dieren tot goede resultaten leiden. Het is onze uitdaging daarin met u voor uw bedrijf het beste te kiezen. De keuze van inzet van voeders is sterk afhankelijk van de productiedoelen die u als veehouder nastreeft en hoe de voersystemen functioneren. Onze buitendienst is dagelijks met u in overleg om onze kwaliteitsvoeders tot waarde te laten komen. Een brede en intensieve begeleiding is daarbij noodzakelijk en werd door velen van u gewaardeerd. Hieronder worden per sector de marktontwikkelingen in 2009 beschreven.
Pluimveehouderij Legpluimvee Schreven we in 2008 al over licht aan het einde van de (prijs)tunnel, dan mogen we zeggen met de legsector in 2009 in het volle licht te hebben gestaan. Onder invloed van het kooiverbod per 1 januari 2010 in Duitsland en het vertraagd op gang komen van de omschakeling naar alternatieve huisvesting, ontstond er een krapte op de consumptie-eierenmarkt. Met als gevolg een stijging van de eierprijs tot ongekende hoogte in de loop van 2009. Ook de voerprijs vertoonde een gunstig beeld ten opzichte van 2008. De eind 2008 ingezette daling van de voerprijs zette door en bleef stabiel met een verschil van circa € 5,00 per 100 kilogram. Deze goede financiële resultaten heeft de legsector in staat gesteld de financiën in de bedrijven weer op orde te brengen en zelfs voorzichtig weer naar bedrijfsontwikkeling te kijken. Daarbij moet worden opgemerkt
dat de kosten voor de pluimveehouderij blijven toenemen en omdat de structuurverhoudingen in de keten beletten deze kostenstijging volledig in de opbrengstprijs te compenseren, moeten deze extra kosten uit de bedrijfsvoering gehaald worden. Verbeteren van de resultaten is dus het motto! Vleespluimvee De vleespluimveesector kenmerkt zich in 2009 door een redelijk stabiele markt. Het jaar 2009 begon met voor de vleeskuikensector stabiele voer- en opbrengstprijzen. In de zomer stegen de opbrengstprijzen licht, wat resulteerde in een verdere verbetering van de saldo’s. Later in het jaar werd dit weer wat teniet gedaan. Ook de vermeerderingssector profiteerde van een goede vraag naar eendagskuikens in het binnenland en anderzijds de goedlopende export van broedeieren. De vleeskuikenhouders van Arkervaart-Twente konden
hun technische resultaten verbeteren in 2009. Het kiezen voor hoogwaardige voeders werpt ook in de vleessector zijn vruchten af en dat is goed voor de continuïteit van de met Arkervaart-Twente samenwerkende bedrijven. Doorgaan op de ingeslagen weg dus. Ook de vleeseendensector leek zich qua opbrengstprijzen voor de vleeseenden de eerste maanden stabiel te houden. Omdat echter de afzet stagneerde, werden er al gauw lagere prijzen betaald. Deze prijsdaling vond ook zijn weerslag in de opbrengstprijzen bij de vermeerderingsbedrijven. Algemeen Het is van het grootste belang voor pluimveebedrijven om aan de hand van interne en externe bedrijfsvergelijking en met behulp van de risicobarometer ernaar te streven het kostenniveau te verlagen en de opbrengsten te verhogen. In 2009 is het aantal deelnemers aan Legmanager weer uitgebreid. Arkervaart-Twente zal deelname aan het programma blijven stimuleren. In 2009 mochten we ook van de andere categorieën pluimvee meer kengetallen verzamelen en analyseren. De missie van Arkervaart-Twente om naast de leverantie van hoogwaardig pluimveevoer dit ook te begeleiden met up to date advies, zal in de komende jaren alleen maar belangrijker worden. De noodzakelijke uitbreiding van het pluimveeteam heeft in 2009 dan ook gestalte gekregen, waarbij continuïteit en kennis leidende motieven waren.
Varkenshouderij Centraal in 2009 stond de economische crisis. Deze beïnvloedde ook de varkenshoude-
rij. Exporten naar buiten de Europese landen verliepen moeizaam. Ook binnen Europa was het vlees moeilijk tegen goede prijzen af te zetten. Uiteindelijk leidde dit tot druk op de prijzen van vooral vlees in de tweede helft van 2009. Daarentegen waren de volumes van geëxporteerde dieren goed. Het aantal geëxporteerde biggen steeg zelfs met ongeveer 18 procent. Naar verwachting zal Nederland in de toekomst nog meer dan voorheen “de kraamkamer van Europa” worden. De kwaliteit van de door de Nederlandse varkenshouders geleverde dieren is goed, dus onze biggen worden gevraagd! De inkomens in de zeugenhouderij waren na twee slechte jaren weer redelijk. De inkomens in de vleesvarkenshouderij bleven nog steeds duidelijk onder de maat. Ondanks dalende voerprijzen (circa € 2,00 tot € 2,50 in één jaar tijd) bleven de rendementen negatief. De opbrengstprijzen blijven nu al langere tijd onder de kostprijs, toch zullen deze in de toekomst naar elkaar toegroeien. Wel daalden de mestafzetkosten naar een wat acceptabeler niveau. Een belangrijk aspect in de ontwikkeling van de kostprijs ten opzichte van internationale concurrenten. Ook dit jaar bleven dierziektes onze sector bespaard. Wellicht mede dankzij de in de loop der jaren doorgevoerde beperkingen in het aantal contacten tussen de bedrijven. In dit opzicht staat onze sector er goed voor. Het doet ons deugd dat steeds meer ondernemers denken in kengetallen, in baten naast lasten, in kansen naast bedreigingen. Ook voor Arkervaart-Twente ligt hier de uitdaging. Hoe dragen wij bij aan verdere verbetering van technische en economische kengetallen op de bedrijven van onze afnemers. Steeds weer zoeken wij naar de beste grondstoffen, de meest uitgebalanceerde
voeders en het daarbij behorende juiste advies. Om deze reden is ons biggenvoerprogramma in 2009 aangepast. Daar waar producties op bedrijven stijgen, speengewichten neigen tot dalen en de bezettingsgraad in gespeende biggenstallen toeneemt, wordt de uitdaging steeds groter om een kwalitatief goed big af te leveren. Gelukkig zagen wij mogelijkheden om middels aanpassing van onze voeders hier een flinke bijdrage aan te leveren. Een andere grondstoffenkeuze, andere receptuur en een andere manier van produceren leverden de uitgangspunten voor het nieuwe programma. Nu wij enkele maanden met dit programma draaien, kunnen wij stellen dat het succes wat wij verwachtten ook kwam. Wij kregen enthousiaste reacties! De toekomst is zoals altijd ongewis. De wijzigingen in wet- en regelgeving ten aanzien van ammoniakuitstoot (2010) en dierwelzijn zoals deze in 2013 gaan gelden, kwamen aan het einde van het jaar bij veel gesprekken aan de orde. De adviseurs van
Arkervaart-Twente worden vaak betrokken bij strategische keuzes op de bedrijven van haar afnemers. Zij denken graag met u mee als het gaat om beslissingen rondom nieuwbouw, verbouw, etc. Ook het komend jaar zullen wij hier veel aandacht aan besteden. Nieuwe technische ontwikkelingen maken het in toenemende mate mogelijk om bestaande bedrijven te moderniseren en uit te laten groeien tot volwaardige bedrijven met perspectief, daar waar in het verleden vaak alleen perspectief leek te bestaan voor locaties in landbouwontwikkelingsgebieden. Wij hebben vertrouwen in de toekomst van de varkenshouderij in Nederland. Er zijn veel goede ondernemers met prima managementkwaliteiten die onder steeds veranderende omstandigheden hun bedrijf op en top voor elkaar weten te krijgen en te behouden. De Nederlandse varkenshouderij wordt nog altijd ten opzichte van de internationale concurrentie gezien als een sector met goede, efficiënt producerende bedrijven. Onze strategie is vooruitstrevend, nieu-
we ontwikkelingen ten aanzien van dierwelzijn worden voortvarend opgepakt. Welzijnseisen worden ingebed in marketingconcepten, dit geldt bijvoorbeeld ook voor het houden van beren. Zo gaat opbrengstverhoging (concepten) en een lagere kostprijs (betere voederconversie) hand in hand! Ook in 2010 willen wij graag samen met u aan de slag om resultaten te verbeteren en uw bedrijf mede te ontwikkelen tot een eenheid die kan leiden tot een goed inkomen.
Rundveehouderij Melkveehouderij Het jaar 2009 is voor de melkveehouderij een jaar geworden met een sterke inkomensdaling. Het inkomen is eigenlijk voor het eerst echt negatief door een forse daling in melkprijs. Deze daling is in het jaar 2008 ingezet en zette gestaag door tot de zomer van 2009. De lagere prijs wordt vooral veroorzaakt door een afnemende vraag naar
zuivelproducten door de economische recessie. Uiteindelijk is de melkprijs uitgekomen op ongeveer 28 euro per 100 kg, maar met grote verschillen per zuivelfabriek. In 2008 was deze nog 38 euro per 100 kg, een daling met ruim 25 procent. De opbrengsten uit verkocht vee zijn gelijk gebleven, slachtkoeien brachten wat minder op en de nuchtere kalveren nogal wat meer. Aan de kostenkant is gelukkig ook wel wat veranderd. Vooral de voerkosten zijn flink lager door lagere prijzen en een lager verbruik. Ook op andere variabele kosten als arbeid is wel wat bespaard. Deze kostenverlagingen waren echter niet voldoende om de lagere inkomsten te compenseren. Door deze ontwikkelingen kregen een aantal melkveehouders in de maanden dat de melkprijs op zijn laagst was te maken met liquiditeitsproblemen. Vooral voor de grotere bedrijven die flink geïnvesteerd hebben en met veel vreemd vermogen werken was dit een lastige tijd. De melkprijsstijging in de laatste maanden van 2009 gaf gelukkig weer wat verlichting en zorgde zo voor een
betere stemming. Als deze positieve ontwikkeling in melkprijs wat doorzet kunnen de investeringsplannen die in 2008 gemaakt zijn en waar soms ook al mee gestart is weer een vervolg krijgen. De schaalvergroting zal zeker doorgaan. Lastig blijft de periode tot 2015 waarin zoals het nu lijkt de melkquotering echt afgeschaft zal worden. Geleidelijk doorgroeien is een optie maar betekent tot die tijd nog hoge quotumkosten en de vraag is of dat wel verantwoord is. Tot 2015 de nodige voorbereidingen treffen vooral in productiecapaciteit en dan een grote stap ineens, lijkt ook een serieuze optie. De melkveehouder als ondernemer zal hier zelf een keus in moeten maken. Afgezien van de inkomensontwikkeling was 2009 een prima jaar. Het weer werkte erg mee. Het voorjaar was één van zachtste van de afgelopen 100 jaar. In april was de temperatuur al hoog en in combinatie met veel zon gaf dit al vroeg een prima eerste snede. Ook de maïs kon vroeg en onder prima omstandigheden gezaaid worden. De zomer was warm en zonnig en dus is er veel ruwvoer van goede kwaliteit gewonnen. De maïs heeft een prima groeiseizoen gehad en dus is er een mooie opbrengst van goede kwaliteit geoogst. Een prima basis voor een goede en gezonde productie. Het rundveeteam van Arkervaart-Twente heeft ook in 2009 weer het nodige gedaan om de melkveehouder te voorzien van een goede begeleiding. Om in te spelen op de behoefte van kostenverlaging is begin 2009 een rantsoenoptimalisatie programma aangeschaft om rantsoenen op prijs te optimaliseren. Hierbij is ook gekeken naar het gebruik van alternatieve grondstoffen en bijproducten. Hiermee is op veel bedrijven een mooie besparing op voerkosten gerealiseerd. Ook is het nieuwe jongveeopfokplan
ArkerActief Junior geïntroduceerd en is er veel gedaan aan kennis en ontwikkeling van de adviseurs. Wij blijven werken aan topresultaten met het juiste voer voorzien van een goed advies. Melkgeitenhouderij In 2009 groeide de melkgeitenhouderij in Nederland onverdroten door. De sector laat een professionele ontwikkeling zien, en groeit ten opzichte van de buitenlandse producenten erg hard. Gemotiveerde ondernemers, met duidelijke groeistellingen, lef en ambitie! Deze mentaliteit spreekt Arkervaart-Twente ten zeerste aan; graag wil Arkervaart-Twente een rol betekenen in deze sector. In 2009 werkten wij hard door aan ontwikkeling van onze kennis over deze sector. Door het verzenden van nieuwsbrieven, een actieve acquisitie en het opbouwen van een groeiend netwerk werd onze naam in deze sector steeds meer bekend. Onze geitenspecialist verzorgde in 2009 ook de begeleiding voor een collega coöperatie in de sector. Door samenwerking ontstond er een bundeling van kennis en ervaring. Samenwerking geeft kracht en dit is ook de kern van onze onderneming. 2009 zou het jaar worden van oogsten, bij vele potentiële klanten hadden wij reeds een band opgebouwd. We mochten in 2009 een aantal nieuwe afnemers verwelkomen, maar onze ambities met deze sector zijn nog lang niet verwezenlijkt. Onderstaande speelt hierin een belangrijke rol. Helaas kwam de geitensector ongunstig in het nieuws, al enkele jaren speelt Q-koorts een belangrijke rol in deze sector. In 2009 overheerste de problematiek rondom Qkoorts echter al het andere nieuws nadrukkelijker dan ooit. Door een toenemend aan-
tal mensen wat besmet raakt met deze bacterie en de forse aandacht die dit kreeg in de media kwamen de spotlights vol op de sector te staan. Door maatschappelijke en politieke druk is de minister tot het besluit gekomen om op gescreende bedrijven met een positieve uitslag de drachtige dieren te ruimen en daarnaast een fokverbod in te stellen. De impact van dit besluit is enorm voor die bedrijven die getroffen zijn. Lange tijd met veel minder dieren heeft economisch rampzalige consequenties, die zelfs in omvang op dit moment niet zijn te overzien. Het kan zelfs de continuïteit van het individuele bedrijf bedreigen. De sector als geheel zal dit wel kunnen opvangen. Voor 2010 zal de Q-koorts nog volledig alle aandacht vragen. Een zorgelijke situatie. De gevolgen van het gevoerde beleid zijn niet goed in te schatten. Voor diegene die hun dieren behouden, kunnen wel eens goede tijden aanbreken. Waardevolle dieren voor afzet en mogelijk goede melkprijzen. Zij die hun dieren (gedeeltelijk) moeten laten rui-
men, worden geconfronteerd met zeer onzekere tijden. Zoals wij reeds aangaven ziet ArkervaartTwente een goed perspectief voor de sector, vooralsnog is deze visie niet gewijzigd. Wij willen graag door met u als ondernemer. Arkervaart-Twente heeft de doelstelling om haar relaties in de geitenhouderij optimaal te begeleiden, met u streven wij naar de beste economische resultaten. De resultaten met onze voeders waren uitmuntend in 2009. De verdere uitbouw van ons marktaandeel in 2010 zal mede afhankelijk zijn van de ontwikkelingen in de sector. Vleeskalverenhouderij Over 2008 schreven wij dat het wederom een moeizaam jaar was. Helaas waren de prijzen in 2009 niet veel beter. Het LEI gaf zelfs een daling aan van circa € 0,05 per kilogram. De verschillen in resultaten waren erg groot, daar is weinig verandering in gekomen. De omvang van de sector is relatief gelijk gebleven. Gelukkig daalden de
kosten, onder meer die van melkpoeder. De kosten van nuka’s stegen echter, maar liefst € 35,00 per stuk kwam erbij. Per saldo is het rendement onvoldoende. In 2010 en verder zal de aandacht moeten liggen op het realiseren van meerwaarde. Deels zal dit moeten komen uit betere resultaten dan voorheen. In 2009 hebben wij hier een bijdrage aan geleverd door meer te adviseren voor kernvoeders in zowel geperste als grof gemalen meelvorm. Door deze voeders te combineren met enkelvoudige grondstoffen zijn goede technische en economische resultaten behaald. In 2010 zullen wij deze ontwikkelingen verder uitbouwen. Door het aanbieden van mengvoer en/of grondstoffen in andere verschijningsvormen, kunnen hoge technische resultaten behaald worden, met een lagere kostprijs. Het is onze ambitie om ook in 2010 u weer te voorzien van de juiste voeders met goede adviezen. Dit om te komen tot goede resultaten en gunstige voerkosten.
Vooruitzichten De veehouderij wordt structureel met lage opbrengstprijzen geconfronteerd. Wanneer er gemiddelden berekend worden over meerdere jaren geldt dit voor alle sectoren. Voor een aantal veehouders is diversificatie van het bedrijf een alternatief. Voor degene voor wie dit niet weggelegd is, is opschaling het devies. Voor 2010 zijn er bij onze leden ook weer veel plannen om te groeien. Uw coöperatie wil graag vanuit haar vakgebied diervoeding uw partner zijn in dit proces. De behoefte naar het voedingsgerelateerde advies waarvan wij ons voer voorzien neemt toe. Grotere bedrijven met veel dieren per arbeidskracht vragen om goed, professioneel advies. Dit vraagt kennis en kunde van onze buitendienst. Om dit naar de toe-
komst te waarborgen is gezonde groei het motto voor Arkervaart-Twente. Voor Arkervaart-Twente ligt de uitdaging in het verder vergroten van het marktaandeel. De stevige positie van uw coöperatie fungeert daarbij als steun in de rug. Marcel Roordink, directeur.
Melkvee Kg krachtvoer excl. bijproduct per 100 kg meetmelk Kosten krachtvoer excl. bijproduct per 100 kg meetmelk (incl. BTW)
23,1 € 5,17
Fokvarkens Grootgebrachte biggen per zeug per jaar Kg zeugenvoer per zeug EW-verbruik biggenvoer per big 25 kg Voerkosten per big 25 kg (incl. BTW) Totale voerkosten per big 25 kg (incl. BTW)
26,8 1145 30,3 € 9,36 € 19,92
Vleesvarkens Daggroei 25-112 kg Voerconversie 25-112 kg Vlees % Voerkosten per kg groei 25-112 kg (incl. BTW)
796 2,63 56,6 € 0,56
Legpluimvee Scharrelhennen (wit) 88 wkn Aantal eieren p.g.a.h. Kg voer Gemiddeld leg % Gemiddeld eigewicht Voederconversie
432,2 55,0 91,8 62,9 2,03
Vleeskuikens Groei/afgel.kuiken/dag (gram) Uitval % Netto V.C. (1.500 gram) Netto aflevergew. kuikens
59,8 3,4 1,35 2344
Vleeskuikenouderdieren (60 wkn Ross) Eieren p.o.h. Broedeieren p.o.h. Uitkomst %
Als veehouder weet u: uiteindelijk gaat het om de cijfers. Marges staan continu onder druk; meer dan ooit staat beheersing van de kostprijs centraal. Arkervaart-Twente onderscheidt zich nadrukkelijk op dit kengetal. Samen met u werken we aan betere cijfers. Uw resultaat staat voor ons op de eerste plaats.
Nijkerk • Tel. 033 245 38 84 • www.arkervaart-twente.nl
Boer
169,5 159,9 81,0
zijn:
Boer
blijven
De kengetallen hebben wij in 2009 en deels over 2009 verzameld.
Jaarrekening 2009
Balans (x € 1.000 na winstbestemming)
ACTIEF 02-01-2010 --------------------------------
27-12-2008 -------------------------------
2.046 4.711 1.587 604 ------------
2.021 4.811 1.110 179 -------------
VASTE ACTIVA Materiële vaste activa bedrijfsgebouwen en -terreinen machines en installaties andere vaste bedrijfsmiddelen woningen activa in uitvoering
8.948
8.121
46
71
2.087
2.165
Financiële vaste activa deelnemingen
VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Vorderingen handelsdebiteuren belastingen overige vorderingen en overlopende activa
2.768 588
3.565 524
820 -----------
611 ------------4.176
4.700
Liquide middelen
23.047 --------------
19.658 --------------
TOTAAL
38.304 ---------------------------
34.715 ----------------------
PASSIEF 02-01-2010 ---------------------------------
27-12-2008 -----------------------------------
26.359 1.500 4.000 ---------------
26.093 1.500 ----------------
Eigen vermogen statutaire reserve fonds prijsverschillen bestemmingsreserve nieuwbouw
31.859
27.593
Voorzieningen pensioenen kosten (bodem-)sanering onderhoud bedrijfsgebouwen overige
31 581 135 314 ---------------
49 510 102 632 ---------------1.061
1.293
Kortlopende schulden rekening-courant leden obligaties handelscrediteuren belastingen en premies sociale verzekeringen pensioenen overige schulden en overlopende passiva
TOTAAL
130 231 2.041
225 349 2.862
407 2.575 ---------------
372 108 1.913 ---------------5.384 ----------------
5.829 -------------
----------------
-------------
38.304 ---------------------------
34.715 ---------------------
Winst- en verliesrekening (x € 1.000)
2009* --------------------------------------------
Netto-omzet overige bedrijfsopbrengsten
72.657
83.847
122 ------------------
65 ----------------
Totaal bedrijfsopbrengsten kosten van grond- en hulpstoffen lonen en salarissen pensioenlasten overige sociale lasten afschrijvingen op materiële vaste activa overige bedrijfskosten
72.779 73.133 2.696 260 408
1.736 5.081 ------------------
1.466 5.288 -----------------
Bedrijfsresultaat
Saldo der financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen belastingen daarover
Overschot na belastingen * = 53 weken
83.912
61.171 3.021 313 425
Totaal bedrijfslasten
opbrengst van financiële vaste activa overige rentebaten rentelasten
2008 -------------------------------------------
71.747 ------------------
83.251 ----------------
1.032
661
3.976 843 -10 ------------------
3.629 738 -43 ----------------4.809 ------------------
4.324 -----------------
5.841 -92 ------------------
4.985 -358 -----------------
5.749 ------------------
4.627 ----------------
Kasstroomoverzicht (x € 1.000)
2009 ----------------------------------------------
2008 -------------------------------------------
Bedrijfsactiviteiten Resultaat Afschrijvingen
5.749
4.627
1.736 ------------------
1.466 ----------------
Cash flow Veranderingen in werkkapitaal - voorraden - vorderingen - rekening-courant leden - overige kortlopende schulden
7.485
78 524 -95 -350 ------------------
Mutatie voorzieningen Correctie winstbestemming 2008 respectievelijk 2007 Uitkeringen resultaat 2009 respectievelijk 2008
Middelen uit bedrijfsactiviteiten Investeringsactiviteiten Materiële vaste activa Financiële vaste activa Aangewend voor investeringsactiviteiten
Mutatie kasstromen
6.093
989 65 -35 200 ----------------157
1.219
-232
392
59
16
-1.542 -----------------5.927
-725 ----------------6.995
-2.563
-1.569
25 ------------------
1.419 -----------------2.538 -----------------3.389 ------------------
-150 ----------------6.845 ----------------
Algemene toelichting Algemeen Het boekjaar van de coöperatie is verdeeld in een aaneengesloten reeks van dertien perioden van vier weken. Het boekjaar 2009 echter telde 53 weken. Het boekjaar eindigt met de dichtst bij 31 december liggende einddatum van een periode. Voor boekjaar 2009 was dit 2 januari 2010.
Bedragen Alle in de kolommen van de toelichting vermelde bedragen zijn in € 1.000.
Vergelijkende cijfers Ten behoeve van vergelijkingsdoeleinden zijn de vergelijkende cijfers enigszins aangepast qua rubricering.
Grondslagen De geformuleerde grondslagen hebben betrekking op de jaarrekening als geheel. De grondslagen zijn ten opzichte van het voorgaande jaar niet gewijzigd.
Grondslagen voor de waardering van de activa en passiva Algemeen De coöperatie heeft de jaarrekening opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 Burgerlijk Wetboek en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs verminderd met afschrijvingen, welke gebaseerd
zijn op de geschatte economische levensduur en historische kostprijs. Financiële vaste activa De hieronder opgenomen deelnemingen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. Voorraden De voorraden worden gewaardeerd op de historische kostprijs of lagere opbrengstwaarde. Vorderingen De vorderingen worden gewaardeerd op nominale waarde, waarbij rekening wordt gehouden met mogelijke oninbaarheid. Voorzieningen Voor aan de bedrijfspanden te verrichten periodiek groot onderhoud wordt een voorziening gevormd. De toevoeging aan deze voorziening vindt gelijkmatig plaats. De terzake betaalde bedragen worden van de voorziening afgeboekt.
Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Algemeen Alle in de winst- en verliesrekening opgenomen bedragen zijn vermeld tegen historische prijzen. Netto-omzet Onder netto-omzet wordt verstaan de aan derden in rekening gebrachte bedragen voor in het verslagjaar geleverde goederen, exclusief omzetbelasting.
Bedrijfslasten De bedrijfslasten betreffen de kosten van verbruikte grond- en hulpstoffen, alsmede de overige op het jaar betrekking hebbende kosten en afschrijvingen op materiële vaste activa. De afschrijvingen op materiële vaste activa worden berekend op basis van de verwachte economische levensduur. Pensioenen De pensioenregeling van Coöperatie Arkervaart-Twente U.A. is een zogenaamde middelloonregeling. Voor werknemers geboren voor 1 januari 1950 geldt een eindloonregeling. De pensioentoezeggingen zijn ondergebracht bij verzekeringsmaatschappij Avero Achmea. De Coöperatie maakt met ingang van boekjaar 2008 gebruik van RJ-uiting 2009-2 (later herziene RJ 271). Hierbij worden alle verplichtingen met betrekking tot pensioen aan verzekeraar en werknemers tot uitdrukking gebracht in de jaarrekening. Als pensioenlast in de winst- en verliesrekening zijn de over het jaar verschuldigde premies en koopsommen aan de verzekeraar opgenomen. Tevens is er ten laste van 2009 een extra indexering toegepast. Voor zover de aan de verzekeraar te betalen bijdragen nog niet zijn voldaan of bijdragen te vorderen zijn worden deze opgenomen onder kortlopende schulden respectievelijk vorderingen. Belastingen na de winst De belastingen over het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening worden in beginsel berekend naar het nominale tarief; daarbij wordt rekening gehouden met fiscale faciliteiten.
Toelichting op de balans Materiële vaste activa De mutaties in de boekwaarden van de materiële vaste activa zijn als volgt te specificeren: 2009 2008 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------bedrijfsgebouwen en -terreinen ----------------------boekwaarde bij aanvang boekjaar investeringen herschikking desinvesteringen afschrijvingen boekwaarde bij einde boekjaar
machines en installaties -----------------------
andere vaste bedrijfsmiddelen -----------------------
activa in uitvoering totaal totaal ----------------------- ----------------------- -----------------------
2.021 4.811 1.110 179 8.121 8.018 57 1.221 873 425 2.576 1.592 -3 3 ----------------------- ----------------------- ----------------------- ----------------------- ----------------------- ----------------------2.075 6.035 1.983 604 10.697 9.610 - 13 -13 -23 ----------------------- ----------------------- ----------------------- ----------------------- ----------------------- ----------------------2.075 6.035 1.970 604 10.684 9.587 -29 -1.324 -383 -1.736 -1.466 ----------------------- ----------------------- ----------------------- ----------------------- ----------------------- ----------------------2.046 4.711 1.587 604 8.948 8.121 ------------------------------------------- -------------------------------------------- -------------------------------------------- -------------------------------------------- -------------------------------------------- ------------------------------------------
De geaccumuleerde verkrijgingsprijzen en afschrijvingen zijn ultimo 2009 als volgt: 2009 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------bedrijfsgebouwen en -terreinen -----------------------
machines en installaties -----------------------
andere vaste bedrijfsmiddelen -----------------------
2008 --------------------
activa in uitvoering totaal totaal ----------------------- ----------------------- -----------------------
verkrijgingsprijs totaal van de afschrijvingen
4.426 16.772 3.324 604 25.126 24.631 -2.380 -12.061 -1.737 -16.178 -16.510 ----------------------- ----------------------- ----------------------- ----------------------- ----------------------- -----------------------
boekwaarde bij einde boekjaar
2.046 4.711 1.587 604 8.948 8.121 ------------------------------------------- -------------------------------------------- -------------------------------------------- -------------------------------------------- -------------------------------------------- ------------------------------------------
Tevens zijn er woningen met een verkrijgingsprijs van € 47.000 welke reeds geheel zijn afgeschreven.
Financiële vaste activa Deelnemingen
2009
Coöp. Pré Mervo U.A. (8.73% deelname in participatierekening) 27 aandelen Cebeco Meststoffen B.V. (0,9% belang) 198.528 aandelen Cefetra B.V. (5,3%-belang) 21 aandelen Agrovision B.V., Deventer (2,72% belang) 16.324 aandelen Schothorst Feed Research B.V., Lelystad (2,14% belang)
2008
-------------------
-----------------
7 9
7 25 9
30 -------------------
30 -----------------
46 -------------------
71 -----------------
1.989 61 1 9 14 13 -------------------
2.054 83 2 5 8 13 -----------------
2.087 --------------------
2.165 -----------------
In het verslagjaar zijn de aandelen Cefetra B.V. verkocht.
Voorraden De handelsgoederen zijn als volgt te specificeren: Diervoeders Meststoffen Brandstoffen Zaaizaad Diverse artikelen Gasolie (eigen gebruik)
Liquide middelen Onder de liquide middelen is een bedrag van € 1.500.000 (2007: € 17.000.000) begrepen aan deposito’s waarvan de looptijd maximaal 1 maand bedraagt (2008: 1 jaar).
Eigen vermogen Statutaire reserve Stand bij aanvang boekjaar Bij: bestemming resultaat 2008, resp. 2007 voorstel bestemming overschot verslagjaar
26.093 59 207 -----------------------
22.425 16 3.652 ---------------------
Stand bij einde boekjaar
26.359 ----------------------
26.093 ---------------------
Fonds prijsverschillen Voor prijsrisico’s op goederen wordt een bestemmingsreserve gevormd.
2009
Het verloop hiervan is als volgt: Stand bij aanvang boekjaar Bestemming resultaat verslagjaar Stand bij einde boekjaar
2008
-----------------------
-----------------
1.500 ---------------------1.500 ------------------------
1.250 250 -----------------1.500 ----------------------
Bestemmingsreserve nieuwbouw In de vergadering van het bestuur d.d. 17 augustus 2009 is een voorstel gedaan om de boekwinst die behaald is bij de verkoop van de aandelen Cefetra B.V. aan te wenden voor een bestemmingsreserve nieuwbouw afgerond € 4.000.000. Dit is in het voorstel winstbestemming opgenomen.
Voorzieningen Onder de overige voorzieningen zijn opgenomen: Herstructurering Jubileumuitkeringen Verlieslatende (inkoop)contracten
262 52 ----------------------
262 43 327 ------------------
314 ------------------------
632 ----------------------
Stand bij aanvang boekjaar Bij: rente
225 3 ----------------------
260 6 ------------------
Af : uitbetaald
228 -98 ----------------------
266 -41 ------------------
Stand bij einde boekjaar
130 ------------------------
225 ----------------------
Kortlopende schulden Rekening-courant leden
Onder de overlopende activa en passiva zijn schattingen opgenomen inzake de schade veroorzaakt door het vitamine D3 incident alsmede de te verwachten schade-uitkering door de leverancier.
NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN Coöperatie Arkervaart-Twente U.A. heeft inkoopverplichtingen van grondstoffen. Per ultimo 2009 is voor een bedrag van € 645.000 aan investeringsverplichtingen aangegeven. Er is een bankgarantie afgegeven ten behoeve van Douane Noord van € 1.700.
Toelichting op de winst- en verliesrekening Netto-omzet Van de omzet wordt een bedrag van € 2.901.000 buiten Nederland, binnen de EU, gerealiseerd.
Afschrijvingen op materiële vaste activa 2009
Bedrijfsgebouwen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen
------------------29 1.324 383 ------------------1.736 ------------------------
2008
----------------27 1.169 270 ----------------1.466 ------------------------
Accountantskosten De in rekening gebrachte accountantshonoraria zijn als volgt te specificeren: Onderzoek van de jaarrekening Adviesdiensten op fiscaal terrein Andere niet controlediensten
56 11 3 ------------------70 -------------------------
47 14 7 ----------------68 ------------------------
7 3.969 ------------------3.976 -------------------------
313 3.316 ----------------3.629 ------------------------
74 18 ------------------92 --------------------------
196 162 ----------------358 ------------------------
Opbrengst van financiële vaste activa Dividenden Boekwinsten en beëindigingsvergoeding
Vennootschapsbelasting Verschuldigde belasting Nagekomen lasten voorgaande jaren
De afwijking van het nominale belastingtarief wordt naast de nagekomen lasten voorgaande jaren veroorzaakt door toepassing van de deelnemingsvrijstelling en de grotendeels aftrekbare nabetaling aan leden.
Gemiddeld aantal werknemers Directie, verkoop en administratie Productie en expeditie
30 41 ------------------71 ------------------------
28 41 ----------------69 ------------------------
Bezoldiging Bestuurders en commissarissen 2009 € 31.100 (2008: € 33.700).
Transacties met verbonden partijen en leden In haar normale bedrijfsuitoefening koopt de coöperatie goederen van minderheids deelnemingen waarin beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend. Deze transacties vinden tegen normale voorwaarden plaats zoals ook met derden zou worden gehandeld. De totale verkoop aan leden bedroeg het afgelopen boekjaar circa 95% van de omzet.
Accountantsverklaring Aan de raad van commissarissen van Coöperatie Arkervaart-Twente U.A. Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2009 van Coöperatie ArkervaartTwente U.A. te Nijkerk bestaande uit de balans per 2 januari 2010 en de winst-en-verliesrekening over 2009 met de toelichting gecontroleerd.
Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de entiteit is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.
Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de coöperatie.
Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de entiteit heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Coöperatie Arkervaart-Twente U.A per 2 januari 2010 en van het resultaat over 2009 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder f BW melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.
Ridderkerk, 16 februari 2010 DE GRAAF + PLAISIER w.g. M.P. Noteboom RA
Statutaire regeling winstbestemming
Preadvies van de raad van commissarissen
Volgens artikel 26 van de statuten wordt op voorstel van het bestuur een door de algemene vergadering te bepalen bedrag of percentage gereserveerd.
Aan de ledenvergadering Volgens artikel 25 van de statuten is door ons onderzocht de jaarlijkse rekening en verantwoording van het bestuur over het afgelopen boekjaar 2009. Op grond van bovengenoemd artikel van de statuten hebben wij de rekening en verantwoording van het bestuur laten controleren door de Graaf + Plaisier, accountants en belastingadviseurs te Ridderkerk. De accountantsverklaring vindt u in dit verslag opgenomen. Ons toezicht op de naleving van de statuten en onze controle op de handelingen van bestuur en directeur geven ons geen aanleiding tot het maken van opmerkingen. Wij adviseren u daarom, de rekening en verantwoording over het boekjaar 2009 onveranderd goed te keuren, de bestuursvoorstellen aan te nemen en decharge te verlenen over het gevoerde beleid.
Voorstel winstbestemming 2009 Aan de Algemene Ledenvergadering zal worden voorgesteld om het overschot ad € 5.749.000 als volgt te verdelen: - € 1.542.000 uit te keren aan de leden; - € 207.000 toe te voegen aan het eigen vermogen; - € 4.000.000 toe te voegen aan bestemmingsreserve nieuwbouw. Het voorstel resulteert in een nabetaling van € 5,30 per ton mengvoer. Dit voorstel is in de balans van 2 januari 2010 verwerkt.
Nijkerk, februari 2010
Statutaire aansprakelijkheid Conform artikel 12 van de statuten is elke aansprakelijkheid van de leden of oud-leden voor een tekort van de coöperatie door ontbinding dan wel faillietverklaring of andere oorzaak uitgesloten.
De raad van commissarissen, F.S. Visscher, voorzitter A.L.T. Hilhorst, secretaris
Adressen Coöperatie Arkervaart-Twente U.A. Postbus 5 3860 AA Nijkerk Telefoon : 033 422 15 10 Fax : 033 246 07 72 E-mail :
[email protected] Website : www.arkervaart.nl Hoofdvestiging Nijkerk Westkadijk 4 3861 MB Nijkerk Productielocatie Markelo Goorseweg 3 7475 BB Markelo Productielocatie Leusden Hamersveldseweg 138 3833 GV Leusden
Colofon Uitgave : Coöperatie Arkervaart-Twente U.A. Druk : Van de Ridder Druk & Print, Nijkerk
