I-mag INGENIEURSMAGAZINE. Ing. Tom Frederickx bouwt podia voor topfestivals MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

INGENIEURSMAGAZINE

Ing .G er t n in China yde rhe Ve

I-mag Ing. Tom Frederickx bouwt podia voor topfestivals

Acr og ym s en

voor ingen ieu eren r tud

Na a r

ee n it lte cu fa

en pp

adreswijzigingen: VIK, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem jaargang 45 • nummer 2 • februari 2007 maandelijks tijdschrift, verschijnt niet in juli en augustus afgiftekantoor 3500 Hasselt 1- P2A8632

indust riële wete n s ch a

MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

colofon

COMMENTAAR Deadline 2013

I-mag Ingenieursmagazine is een uitgave van de Vlaamse Ingenieurskamer vzw

Goederen allerhande kunnen doorgaans zonder problemen in de Europese Unie worden verhandeld en vervoerd. Bij dat basisprincipe van de vrije en open markteconomie staan we allang niet meer stil. Een vrije markteconomie impliceert de mogelijkheid om kennis uit te wisselen en te honoreren in een ander land dan waar ze werd verworven. Het diploma dient daarvoor vaak als maatstaf.

Lid van World Federation of Engineering Organisations (WFEO) van de UNESCO. Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers (U.P.P.) VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Ing. Bart Demol MSc, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem HOOFDREDACTEUR Ing. Noël Lagast MSc ADJUNCT-HOOFDREDACTEUR EINDREDACTIE Henk Van Nieuwenhove REDACTIERAAD Ing. I. Born MSc - Ing. B. Demol MSc Ing. H. Derycke MSc - Ing. K. De Wever MSc Ing. N. Lagast MSc - Ing. G. Roymans MSc Ing. L. Wezenbeek MSc REDACTIESECRETARIAAT Francine Demaret SECRETARIAAT VIK Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem Tel. +32 3 259 11 00 - Fax +32 3 259 11 01 URL: http://www.vik.be - E-mail: [email protected] Doorlopend open van 08.30 uur tot 17.00 uur LIDMAATSCHAPSBIJDRAGEN € 55,00 voor technisch en industrieel ingenieurs, die meer dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor geassocieerde leden € 30,00 voor hen, die 3 jaar of minder dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor een samenwonend lid; voor gepensioneerden

In 1969 stelde de Europese Commissie voor het eerst richtlijnen op, waardoor men diploma's uit de verschillende lidstaten onderling kon vergelijken. Spoedig bleek dat een maat voor niets te zijn geweest. De landen gingen elk afzonderlijk hun eigen opleidingen afschermen en beschermen. In het oog springend waren de diploma's van ingenieurs. Twintig jaar later kwam er opnieuw schot in de zaak, toen de Sorbonne-verklaring van mei 1998 één Europese onderwijsruimte creëerde. Afgestudeerden zouden dan met hun diploma van het land van herkomst in elk land op de arbeidsmarkt terechtkunnen. In feite was dat een politieke bevestiging voor een relevant Europees hoger onderwijs en een transparantie in kwalificaties en diploma's. Harmonisatie werd al snel uitgelegd als een uniform, Europees opgelegd systeem. Maar dat is het helemaal niet. Wel gaat het over vergelijken en aanvaarden van bepaalde opleidingscriteria. Vanaf 2003 maakte het hoger onderwijs in ons land een revolutie mee. Dat was een gevolg van het structuurdecreet, het participatiedecreet en het flexibiliseringsdecreet, om er maar enkele te vernoemen. De bama werd in een vrij korte periode ingevoerd. In 2013 zal de academisering van de hogeschoolopleidingen van twee cycli een feit zijn. De opleidingen zullen dan ondersteund worden door wetenschappelijk onderzoek. Dat impliceert een aangepast financieringssysteem. In juni 2005 beloofde de Vlaamse minister van Werk, Onderwijs en Vorming, Frank Vandenbroucke, dat het financieringsdecreet vanaf 2007 in werking zou treden. De principes en de theorie van het academiseringsproces mogen dan wel helder zijn, in de praktijk blijkt het een complexe operatie. Het proces kan uiteraard worden vergemakkelijkt door synergieën tot stand te brengen tussen hogescholen (twee cycli) en universiteiten of door integratie van opleidingen aan de universiteit. Dat laatste is alvast de optie van de associatie Antwerpen. Tegen 2013 zal onder meer de opleiding van industrieel ingenieur in een eigen en volwaardige faculteit aan de Universiteit Antwerpen zijn geïntegreerd. Zodra de opleiding is geïntegreerd in een universiteit, zal een internationale erkenning van het diploma van industrieel ingenieur niet meer ter discussie staan. Vandaag is dat helaas nog steeds het geval.

Ing. Joseph NEYENS MSc Algemeen voorzitter VIK

€ 15,00 voor studenten-industrieel ingenieur € 70,00 voor leden woonachtig in het buitenland € 500,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met meer dan 250 werknemers € 250,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met minder dan 250 werknemers

Maandblad van de VIK, Vlaamse Ingenieurskamer jaargang 45 • nummer 2 februari 2007

in dit nummer

DRUKKERIJ & LAY-OUT Drukkerij SLEURS nv, Overpelt Tel. +32 11 80 90 90 - Fax +32 11 80 90 95 MAGAZINECONCEPT Avant la Lettre, Mechelen Tel. + 32 496 52 81 35 [email protected]

Plannen voor faculteit industriële wetenschappen 05

Open leercentrum Gent

Ingenieur bij Stageco

Acrogymnaste wordt ingenieur

11

Ing. Gert Verheyden in China

Heinrich Hertz

12

15

36

Ing. Leen Verlinden wint 42 Paul Donnersprijs

Voor de ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk. COVER Hartfordshow van the Stones © Stageco

18

EYE in Salerno

24

FEBRUARI 2007

3

I-mag

Techno Onderzoek en academisering bij Antwerpse associatie Prof. dr. Dirk Van Dyck heeft plannen voor een faculteit industriële wetenschappen Om een hogeschoolopleiding van twee cycli, zoals bijvoorbeeld die van industrieel ingenieur, te academiseren moet het wetenschappelijk onderzoek een van de opdrachten worden, net zoals aan de universiteit. Daarop aansluitend krijgt ook het doctoreren voor industrieel ingenieurs een eigen invulling. I-mag had daarover op het rectoraat van de Universiteit Antwerpen, aan de Middelheimlaan, een gesprek met prof. dr. Dirk Van Dyck, vicerector onderzoek.

"Onderzoek heeft zijn maatschappelijk nut bewezen. Vanuit de universiteiten ontstonden heel wat spin-offbedrijven: ondernemingen die uit het onderzoek aan de universiteiten ontstonden."


Van onze hoofdredacteur

Onze gesprekspartner

begeleiding van de integratie van het onderzoek aan de Associatie Antwerpen.

Prof. dr. Dirk Van Dyck (°1948) is doctor in de fysica en heeft een indrukwekkende palmares van onderzoeksactiviteiten. Hij heeft meer dan 250 publicaties op zijn naam staan, heeft drie spin-offbedrijven opgericht en heeft aan de KUL de prestigieuze Francqui-leerstoel gekregen voor zijn wetenschappelijk werk. Hij vertegenwoordigt de UA in alle organen van het wetenschapsbeleid, zoals IWT, FWO, VRWB en VIB. Binnen de UA is dr.Van Dyck verantwoordelijk voor het administratieve departement onderzoek (ADOC), die het basisen toegepast onderzoek en de bescherming en valorisatie van onderzoeksresultaten verzekert. Aan de UA is hij tevens voorzitter van de Raad voor Industrieel Onderzoek en Innovatie. De Raad staat onder meer in voor het beheer van de middelen van het aan de UA toegekend industrieel onderzoeksfonds. Hij begeleidt bovendien het academiseringsproces voor de hogescholen van de Antwerpse associatie en in het bijzonder voor industrieel ingenieurs, met name het departement IW&T van de Karel de Grote-hogeschool en van de Hogeschool Antwerpen. Onder zijn bevoegdheid staat ook de

I-mag

4

Waarom onderzoek? De internationale accreditatie, zoals verwoord in het decreet van 4 april 2003, stipuleert dat academische opleidingen, zoals die van industrieel ingenieurs, gestoeld moeten zijn op wetenschappelijk onderzoek. De onderzoeksraad van de UA, onder het voorzittersschap van dr. Van Dyck, besloot daarom om, uit de vrij voor wetenschappelijk onderzoek te besteden kredieten, een bedrag van 150.000 euro per jaar voor te behouden voor samenwerkingsprojecten inzake wetenschappelijk onderzoek tussen onderzoekers van de UA en onderzoekers uit de hogescholen van twee cycli. Daarenboven financiert de universiteit uit eigen middelen nog verschillende doctoraatsbeurzen voor de hogescholen. We vroegen de vicerector hoe hij in dat concept de verschillende onderzoeksdomeinen afbakent. Hij verwijst naar de evolutie van de wetenschap in de voorbije decennia en plaatst die in zijn huidige context.

FEBRUARI 2007

Van Dyck: “Hoewel onderzoek een dynamisch ecosysteem vormt, kan men in het systeem een classificatie en ordening terugvinden, zij het met grove benadering. Het primaire doel van het fundamenteel onderzoek is de verwerving van kennis. Fundamenteel onderzoek verlegt de grenzen van de kennis en zorgt zo voor de voortgang van de wetenschap. Dergelijk onderzoek heeft een langetermijnperspectief." "Bij fundamenteel onderzoek bestudeert men fundamentele principes en onderzoekt men wetmatigheden. Het begrijpen van DNA-mutaties of de kwantummechanische eigenschappen van nanostructuren zijn daar een voorbeeld van. Als we uitgaan van de tijdshorizon van het onderzoek, kan men het basisonderzoek beschouwen als onderzoek dat uitgevoerd wordt op middellange termijn. Het onderzoek is gestoeld op het fundamenteel onderzoek en gebeurt meestal op initiatief van de vorser, zonder directe economische of maatschappelijke valorisatie te beogen." "Toegepast onderzoek richt zich eerder op de oplossing van maatschappelijke en industriële probleemvraagstukken. Het is veelal contractonderzoek voor derden, zoals voor de private sector. Toegepast

Techno

Prof. dr. Dirk Van Dyck

onderzoek heeft een kortetermijnperspectief. Het doel is welomschreven, de opdracht is punctueel vastgelegd. Tussen beide ligt het strategisch basisonderzoek, dat dicht aanleunt bij het fundamenteel onderzoek, maar dat toch op lange termijn een economisch of maatschappelijk voordeel beoogt. Doorgaans voedt het fundamenteel onderzoek het toegepast onderzoek. Indien men het fundamenteel onderzoek zou stoppen, dan droogt het toegepast onderzoek op. Ik geef u een voorbeeld. Tijdens het Franse schrikbewind in 1793 werden de universiteiten gesloten. Men vond dat ze voor de maatschappij niet meer nuttig waren. Het volk vond dat de universiteiten intellectuele bastions waren en dat de profs in een ivoren toren leefden. In de plaats werden de nu beroemde ingenieursscholen - 'Les Grandes Ecoles' opgericht. De benaming 'burgerlijk' ingenieur, 'ingénieur civil' - stamt uit die tijd. Het was de tegenhanger van de 'militaire' ingenieur. Die toenmalige ingenieursscholen organiseerden heel praktisch onderwijs en toegepast onderzoek dat gericht was en is op onmiddellijke inzetbaarheid. In 1870 zagen de Fransen hun vergissing in, toen ze de oorlog tegen de Duitsers

verloren op grond van de Duitse technische superioriteit. Ze gingen zich het belang van het Duitse universiteitssysteem realiseren, waar het fundamenteel onderzoek nog steeds een belangrijke plaats had en waardoor Duitsland op langere termijn een technische voorsprong op Frankrijk verwierf. Spoedig daarna verdiepten 'Les Grandes Ecoles' ook hun onderzoek en kregen de universiteiten een brede maatschappelijke armslag.“

Actueel onderzoek De UA-vicerector voor onderzoek vindt dat universiteiten en hogescholen te veel met decreten en reglementeringen worden betutteld. De professoren werken zich volgens onze gesprekspartner uit de naad. “Er kan geen werkvolume meer bij”, zegt Van Dyck. “De kritiek op universiteiten en hogescholen is niet terecht. Men krijgt daardoor een schuldgevoel opgedrongen. Hard werken is allemaal goed en wel, maar daar moet ook iets tegenover staan. Dat is niet altijd het geval. Als de UA bijvoorbeeld twee faculteiten samenvoegt, krijgt ze daarvoor van de overheid geen 'beloning' in de vorm van meer financiële middelen."

FEBRUARI 2007

"Een andere storende factor heeft te maken met onze manier van denken. We isoleren ons te veel in eigen hokjes, in silo's. Iedereen denkt en handelt vanuit zijn eigen perspectief en niet vanuit het samenhorigheidsperspectief." "Vlaanderen heeft nochtans enorme kansen. Onze kleinschaligheid zou in principe een flexibele werking van ons hoger onderwijs kunnen mogelijk maken. Het heeft geen zin om elkaar als hogeschool of universiteit te bekampen en te blijven klagen over onvoldoende overheidsmiddelen. Akkoord, die zijn er te weinig, maar we mogen geen afwachtende houding aanhouden ten opzichte van de overheid. Universiteit, hogeschool en associatie moeten zelf haalbare en onderbouwde voorstellen formuleren. Dat kan bijvoorbeeld inzake samenwerking op het vlak van onderzoek aan de hogescholen en universiteiten zijn. Het is ook erg belangrijk om meer geïntegreerd te denken, ik bedoel in termen van teamvorming." "Onderzoek heeft trouwens zijn maatschappelijk nut bewezen. Vanuit de universiteiten ontstonden heel wat spin-offbedrijven: ondernemingen die uit het onderzoek aan de universiteiten ontstonden. De Vlaamse universiteiten hoeven trouwens op dat vlak niet onder te doen

5

I-mag

Techno voor het buitenland. Het onderzoeksvolume dat ze voor de industrie genereren ligt per professor veel hoger dan in de VS. Innoverende bedrijven vervullen ook een belangrijke rol voor de economie en voor de tewerkstelling. Creatief omgaan met toptechnologie biedt ontegensprekelijk nog heel wat groeimogelijkheden.”

Uniek concept Voor de uitbouw van het onderzoek in de industriële wetenschappen werkt prof. dr. Van Dyck een uniek concept uit. Daarbij wordt in clusters gewerkt die de hele kennisketen omspannen, gaande van het fundamenteel onderzoek over strategisch basisonderzoek en toegepast onderzoek tot aan marktimplementatie. Van Dyck: “Neem bijvoorbeeld het terrein van de sensoren waarin de UA op het gebied van fundamenteel onderzoek heel sterk is. Om van een sensor naar een bruikbaar systeem te gaan is elektronica, elektromechanica, ICT, vormgeving, productontwikkeling en noem maar op nodig. Welnu, die kennis is aanwezig in de associatie. Het is nochtans van groot belang om de mensen die die kennis hebben, ook daadwerkelijk bij elkaar te brengen. Meer, we moeten ook leren de innovatieketen in de omgekeerde zin te bekijken, d.w.z. dat we moeten inspelen op marktkansen, door een creatieve en unieke combinatie van bestaande, maar geavanceerde kennis. Ik ben ervan overtuigd dat we op die manier nieuwe financieringskanalen kunnen aanboren.”

Binair hoger onderwijs Ons land heeft een drieledig hogeronderwijssysteem: hoger onderwijs aan de hogescholen van één cyclus (graduaten of professionele bachelors), hoger onderwijs van twee cycli aan de hogescholen (academische bachelors en academische masters) en academische bachelors en academische masters aan de universiteiten. Van Dyck: “We staan met ons drieledig hogeronderwijssysteem alleen in de wereld en daar moeten we van af. De UA gelooft trouwens niet in het nut van een dergelijk systeem. In de internationale context heeft het weinig, zeg maar geen betekenis. Het is niet transparant, te complex en niet eens verdedigbaar. De Bologna-hervorming van het hoger onderwijs en het opzetten van de associatiestructuur biedt een uitstekende kans om

I-mag

6

af te geraken van ons achterhaald drieledig hoger onderwijs. De UA grijpt de internationale opportuniteit en kiest voor een binair systeem. Dat betekent dat de huidige tweecycli-opleidingen van de hogescholen, zoals die van industrieel ingenieur, op termijn - tegen 2013 - en na het voltooien van het academiseringsproces moeten worden geïntegreerd in een universiteit. Ik benadruk hier het integratieproces. De UA gaat ervan uit dat de huidige tweecycli-opleidingen van de hogescholen een volwaardig universitair statuut moeten krijgen. De UA gaat er ten volle voor. We zijn een voorloper. De andere universiteiten zullen ons denkspoor volgen, daar zijn we van overtuigd.”

Faculteit industriële wetenschappen Van Dyck: “Binnen de UA zullen we zo snel mogelijk met een faculteit industriële wetenschappen starten. De Associatie Antwerpen heeft twee hogescholen, elk met een opleiding voor industrieel ingenieur. De overlappingen in de opleidingen zouden we moeten wegwerken. Vanuit louter financieel oogpunt is een dergelijke operatie voor ons weliswaar niet aantrekkelijk. Wie opleidingen samenvoegt, dus rationaliseert, krijgt daarom niet meer overheidssubsidies. Maar de UA heeft daarover duidelijke beleidsprincipes, die het resultaat zijn van een uitvoerig overleg tussen de verschillende actoren. Dat overleg resulteerde in een eensgezinde visie. Dat houdt onder meer in dat de opleiding van industrieel ingenieur aan de huidige twee Antwerpse onderwijsinstellingen een volwaardige faculteit van de UA wordt. De uitvoering van de beleidslijnen zullen volgens een weloverwogen plan verlopen." “De faculteit krijgt als naam 'faculteit industriële wetenschappen'. Voor een goed begrip: de nieuwe faculteit is geen aanhangsel van de UA-faculteit 'wetenschappen'. En het wordt er ook geen doublure van. Neen, we grijpen de kans om er een eigen-

"De overlappingen in de opleidingen zouden we moeten wegwerken. Vanuit louter financieel oogpunt is een dergelijke operatie niet aantrekkelijk, want wie rationaliseert, krijgt daarom niet meer overheidssubsidies."

FEBRUARI 2007

tijdse opleiding van te maken. We hebben daarbij trouwens het voordeel dat we kunnen rekenen op de inbreng van de industrie. De Antwerpse regio herbergt het tweede grootste chemisch industrieel complex van de hele wereld." "Aan die operatie is uiteraard een financieel plaatje verbonden. We zullen ook rekening houden met de statutaire regels van het personeel van de twee hogescholen voor industrieel ingenieur. Natuurlijk gaan we niet over één nacht ijs. Met de samenvoeging van onderwijsinstellingen hebben we heel wat ervaring en kennis en die is heel actueel. De Universiteit Antwerpen is immers ontstaan uit drie universitaire instellingen: UFSIA, RUCA en UIA. Ze werden in oktober 2003 omgevormd tot de Universiteit Antwerpen. Op zeer korte termijn gaan we met één opleiding industriële wetenschappen starten, op één plaats.”

Doctoreren Aan alle faculteiten van de UA is doctoreren mogelijk. Industrieel ingenieurs kunnen aan de UA in de wetenschappen doctoreren, bijvoorbeeld in de medische wetenschappen. Van Dyck: “Zodra de nieuwe faculteit industriële wetenschappen operationeel is, wordt het doctoreren voor industrieel ingenieurs mogelijk in een eigen faculteit. Dat zal ook voor de andere associaties gelden. De UA breekt daarmee met de traditie en profileert zich als een voorloper in zijn soort. Vandaag is doctoreren aan de UA ook al mogelijk in de studiegebieden architectuur, audiovisuele en beeldende kunst, muziek en podiumkunsten, productontwikkeling en nautische wetenschappen. Voor die doctoraten gelden de reglementen van de UA. Een eigen doctoraat voor industrieel ingenieurs is belangrijk voor de internationale erkenning van het diploma. Het doctoraat in de industriële wetenschappen moet onafhankelijk zijn van andere faculteiten. Ik bedoel dat ze niet meer de krijtlijnen uitzetten.Het is immers een eigen doctoraat.” De vicerector wijst er op dat een eigen doctoraat in industriële wetenschappen, na een vierjarige opleiding van industrieel ingenieur, net zo goed moet kunnen als na andere vierjarige masteropleidingen aan hogescholen.

Ing. Noël LAGAST MSc Ing. Marc DEMOLDER MSc Universiteit Antwerpen

Techno

De wereld van morgen is vanaf maart te bezichtigen Nieuw Living Tomorrow presenteert unieke toekomstvisie VILVOORDE. In ons meinummer van 2006 hadden we het al uitgebreid over de

De tentoonstelling loopt van 2007 tot 2012 en wordt tijdens die periode ook voortdurend vernieuwd om de laatste snufjes te allen tijde mee te hebben.

bouw en de plannen van Living Tomorrow 3.0. We praatten toen uitvoerig met vier industrieel ingenieurs die aan het project verbonden zijn. Na twee Belgische projecten en een eerste internationaal project in Nederland van het 'huis en kantoor van de toekomst' opent Living Tomorrow op 1 maart 2007 een nieuw innovatieproject in Vilvoorde voor het brede publiek. De expo blijft vijf jaar open en er worden maar liefst een miljoen bezoekers verwacht.

'Huis, kantoor en creative industries van de toekomst'. Zo heet het nieuwe project van Living Tomorrow. Vanaf 2005 begon de organisatie met de selectie van de bedrijven die het meest toonaangevend zijn in hun vakgebied. Samen met hen onderzoekt Living Tomorrow hoe het dagelijkse leven in de toekomst zal gaan evolueren onder invloed van technologische vernieuwingen en diensteninnovaties. Met projectgroepen werd er gedurende enkele jaren gewerkt rond interieurinrichting, milieu, consumptie, kantoorautomatisatie, bouw en informatica- en communicatietechnologie. Elke werkgroep bestaat uit zowat tien bedrijven, die veel studie, visie en kennis samenbrengen.

gerichte vernieuwingen, maar een nieuw aspect zijn de 'creative industries'. Living Tomorrow gidst zijn bezoekers door winkel en bank. Het is een beetje sciencefiction, maar het moet een beeld geven van hoe we over enkele jaren gaan winkelen en bankieren. En er is meer: Living Tomorrow werpt een blik op de toekomst van de auto, de luchtvaart en de gezondheid en energie. Alles wordt, zoals ook bij de voorbije projecten, heel aanschouwelijk voorgesteld.

Mensgericht

Living Tomorrow is een ontmoetingsplaats voor innovatieve ondernemingen die bezoekers willen laten kennismaken met producten en diensten die de kwaliteit van wonen, leven en werken in de nabije toekomst kunnen verbeteren. Maatschappelijke, economische en technologische ontwikkelingen worden geobserveerd en vertaald naar realistische en herkenbare toepassingen in het complex. 80% van de getoonde oplossingen zijn marktrijp, 20% zijn visies voor de toekomst.

Living Tomorrow 3.0 beperkt zich met deze editie niet tot wonen en werken, maar werpt ook een blik op de wereld buitenshuis. Inzake wonen en werken - huis en kantoor - toont het project heel wat mens-

Living Tomorrow werpt een blik op de toekomst van de auto, de luchtvaart en de gezondheid en energie.

Permanente vernieuwing

Met projectgroepen werd er gedurende enkele jaren gewerkt rond interieurinrichting, milieu, consumptie, kantoorautomatisatie, bouw en informatica- en communicatietechnologie.

De tentoonstelling loopt van 2007 tot 2012 en wordt tijdens die periode ook voortdurend vernieuwd om de laatste snufjes te allen tijde mee te hebben. De bezoekers informeren over de komende trends en evoluties en hun laten ervaren welke rol ze in hun leven kunnen innemen, dat is de essentie van Living Tomorrow. Het project wil niet alleen tonen wat de techniek zal

FEBRUARI 2007

kunnen, maar ook de discussie met de bezoeker aangaan. Nieuwe technologieën en diensten worden permanent geëvalueerd, aangepast en opnieuw in het complex gedemonstreerd. “Het gebouw van Living Tomorrow en de innovaties die gedemonstreerd worden zijn maar een onderdeel van de activiteiten van Living Tomorrow.” Dat zegt Ing. Joachim De Vos, innovation director en industrieel ingenieur bij Living Tomorrow. “We proberen binnen de vier muren van Living Tomorrow een uitdrukking te geven aan alle ontwikkelingen die op dit ogenblik plaatsvinden in onze maatschappij.”

Praktisch Het grote publiek kan Living Tomorrow vanaf 1 maart 2007 bezoeken. Een bezoek duurt zowat anderhalf uur. Het complex kan op weekdagen bezocht worden door groepen of verenigingen na reservatie. Tijdens het weekend is Living Tomorrow open voor de particuliere bezoeker van 10 tot 17 uur. De standaard toegangsprijs bedraagt 10euro per persoon. Living Tomorrow biedt vier verschillende rondleidingen, die de toekomst telkens vanuit een verschillende invalshoek benaderen: home and design, business and leisure, enjoyment and vitality en digital decade.

Tekst: Luc VANDER ELST Foto's: LIVING TOMORROW

7

I-mag

Techno

Open architectuur voor open leercentrum Hogeschool Gent investeert fors in campus Schoonmeersen De Hogeschool Gent bouwt op haar campus aan de SchoonmeersstraatVoskenslaan een groots opgezet open leercentrum, een plaats voor zelfstuderend leren. Tegen september 2008 moeten o.a. de studenten industrieel ingenieur en de professionele bachelors technologie van de campus BME-CTL (oude benaming), Schoonmeersen en de docenten er hun intrek kunnen nemen. I-mag sprak op de bouwwerf met de architect André Bauwens van cv Baro, met Yvan Raman, sectorhoofd infrastructuur en met prof. dr. Marc Vanhaelst, departementshoofd.
Van onze hoofdredacteur Noël Lagast met Yvan Raman, André Bauwens en Marc Vanhaelst.

Open leercentra? Studenten worden allang niet meer opgeleid zoals ouderen het zich wellicht nog voorstellen. Medio de jaren tachtig begon men met de nieuwe leermethodiek van het zelfstandig begeleid leren aan universiteiten in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. De docent besteedt daarbij bepaalde leerbeslissingen uit aan studenten. De methodiek veroverde ook ons land. Experimenten zijn sinds enkele jaren aan de gang bij enkele Vlaamse hogescholen en universiteiten, blijkbaar met succes. Open leercentra beperken zich niet enkel tot het hoger onderwijs, ze bestaan ook in enkele middelbare scholen. De Hogeschool Gent bouwt momenteel op de campus Schoonmeersen een nieuw complex voor een dergelijk open leercentrum of kortweg OLC.

Situering De campus Schoonmeersen en de Gentse Voskenslaan staan wellicht bij ouderen beter bekend als de 'BME-CTL-campus', de campus voor de hogescholen voor

I-mag

8

industrieel ingenieurs en graduaten (professionele bachelors) van de Hogeschool Gent, waar de opleidingen voor industrieel ingenieur en technologische graduaten (nu professionele bachelors) samen met economische en sociaal-agogische opleidingen worden georganiseerd. Sinds enkele jaren is er heel wat veranderd in het hogeronderwijslandschap. Bij de eerste fusie (1995) werden 13 hogescholen ondergebracht in de Hogeschool Gent. De meeste bevonden zich in Gent. Andere waren te vinden in Aalst, Brussel, Brugge en Ronse. Het studieaanbod werd herschikt tot 11 departementen, waarvan één in Aalst. De tweede fusie vond in 2001 plaats, waarbij de Mercator-hogeschool van de provincie Oost-Vlaanderen deel ging uitmaken van de Hogeschool Gent. De Hogeschool Gent maakt sinds eind april 2003 deel uit van de associatie van de universiteit Gent en telt voor haar 13 verschillende departementen circa 13.500 studenten. De vzw Associatie Universiteit Gent heeft circa 55.000 studenten en 8.500 medewerkers. Naar opleidingen en bestuursstructuur ondergingen

FEBRUARI 2007

De totaalprijs van het open leercentrum bedraagt ongeveer 20 miljoen euro. de voormalige afzonderlijke hogeschoolidentiteiten een gedaanteverandering. Daarom wil de hogeschool onder meer de oude campusbenaming 'BME-CTL' vaarwel zeggen, omdat de vlag vandaag de lading niet meer dekt. Prof. dr. Marc Vanhaelst: “We kunnen niet doorgaan met benamingen die niet meer volledig overeenstemmen met de huidige aangeboden opleidingen. Als departementshoofd van het departement Toegepaste Ingenieurswetenschappen ben ik zowel verantwoordelijk voor de opleiding van industrieel ingenieurs van het vroegere 'BME' als voor de 'chemie en textiel' van het vroegere 'CTL' en tevens voor enkele nieuwe opleidingen die men niet meer terugvindt in de afkorting 'BME'. Zo bestaat de opleiding mechanica niet meer, maar werd dat elektromechanica en is er de Industrieel Ingenieur Informatica, kortweg III, bijgekomen. Nu vormen we academische bachelors in bouwkunde, chemie, elektronica-ICT, informatica,

Techno elektromechanica en textieltechnologie met aansluitend één of meerdere masters in de industriële wetenschappen (industrieel ingenieur). Op deze campus worden ook diverse andere studierichtingen georganiseerd, waaronder de professionele bachelors technologie. We noemen ons werkterrein niet meer campus 'BMECTL', maar campus Schoonmeersen van de Hogeschool Gent.” Aan de overkant van zijn departement is zijn collega-departementshoofd, prof. dr. ir. Paul Van Assche, verantwoordelijk voor het departement biowetenschappen en landschapsarchitectuur, met zowel professionele bachelors als de opleiding van industrieel ingenieurs landbouw en biotechnologie, de masters in de biowetenschappen.

Nieuw epicentrum Na de associatie koos de Hogeschool Gent voor vernieuwde werkvormen, die gericht zijn op een meer competentiegerichte aanpak. Dat heeft natuurlijk zijn repercussies op de keuze van speciaal daartoe uitgeruste ruimten, de open leercentra. Die zijn er al op diverse campussen van de hogeschool. Op de grootste campus, waar ruim 6.000 studenten studeren, komt een heel nieuw OLC, waarvan de bouwwerken in maart 2006 van start gingen.

Het ontwerp werd toegekend aan het ontwerpbureau Baro uit Gent. André Bauwens, architect bij Baro, zorgt samen met architect Yvan Raman, sectorhoofd Infrastructuur van de Hogeschool Gent, voor een correct verloop van het ontwerp. Raman begeleidt en beheert overigens het gebouwenpatrimonium van de hele Hogeschool Gent. Architect Bauwens en Yvan Raman ontvangen ons in hun kantoor op de bouwwerf. Die dag hebben ze net hun wekelijkse coördinatiebijeenkomst achter de rug. Voor ons staat de maquette en hangen de vele plannen van het bouwproject aan de muur. Bauwens heeft met een gelijkaardig project aan de VUB een rijke ervaring. Beide architecten zijn ook beslagen in vernieuwende leerconcepten, waarbij in het licht van de veranderende onderwijsparadigma's, de open leercentra opschuiven van de periferie naar het epicentrum van de onderwijsleeromgeving. Op de campus krijgt dat binnenkort een letterlijke betekenis. Bauwens en Raman: “De campus bestaat uit drie afzonderlijke onderwijsentiteiten met drie losstaande gebouwen. Het open leercentrum wordt fysisch gekoppeld aan het eerste gebouw, het huidige BME. Een honderdtal meter verder zal dat binnenkort een link vormen met het 'CTL-gebouw'. Het nieuwe gebouwen-

complex - 170 meter lang - wordt gebouwd rond en langs een nieuwe beschermde binnenstraat, een wandelstraat. Dat wordt een belangrijke slagader voor de campus." "We hebben bij ons ontwerp onderzocht hoeveel mensen er zich gemiddeld per dag tijdens piekmomenten op de campus van de ene plaats naar de andere bewegen. Het waren er ruim 2.800. De doorgangsstraat zal tegelijkertijd een ontmoetingscentrum zijn.”

Ontwerpers Op de campus Schoonmeersen staan nog twee andere gebouwen: enerzijds het zogenaamde practicum van de industrieel ingenieurs en de professionele bachelors en anderzijds een grote sporthal. Een deel van de bestaande parking kreeg inmiddels een nieuwe bestemming, een ander deel werd verlegd. Het OLC moet uiteraard gemakkelijk toegankelijk zijn, rust uitstralen en uitnodigend zijn. Hoe begint een architect aan een dergelijke pedagogische opdracht? Bauwens: “Dat is een moeilijke vraag. De meeste architecten zullen op uw vraag geen pasklaar antwoord kunnen geven. We zijn rare jongens. (lacht hartelijk) Architecten mogen dan wel veel kennen, ze hebben veel op school geleerd. Soms hebben ze heel wat opdrachten uitge-

De raad van bestuur van de Hogeschool Gent keurde een totaal bedrag van 95,3 miljoen euro goed voor infrastructuurwerken in de periode 2005-2015. 20 miljoen euro gaan naar het open leercentrum op de campus Schoonmeersen. Een groot deel van het totaalbedrag gaat naar een hele reeks bouwwerken en renovaties op andere campussen. Voor de grote infrastructuurwerken zal de hogeschool dan circa 150 miljoen euro hebben geïnvesteerd, zoals onder meer voor het nieuwe departement in Aalst (bedrijfskunde), het nieuwe gebouw in Melle (biowetenschappen en landschapsarchitetuur), de volledige renovatie van het conservatorium in Gent, de nieuwe vleugel van de Ledeganck (lerarenopleiding), de proefhoeve van 11 ha voor agro- en biotechnologie in Bottelare en de renovatie van de Bijloke (concertzaal). NL Bron: Hogeschool Gent

Na de associatie koos de Hogeschool Gent voor vernieuwde werkvormen, die gericht zijn op een meer competentiegerichte aanpak. Dat heeft natuurlijk zijn repercussies op de keuze van speciaal daartoe uitgeruste ruimten, de open leercentra. FEBRUARI 2007

9

I-mag

Techno Open leercentra maken het onderwijs van de toekomst mogelijk.

Yvan Raman

André Bauwens

voerd, maar ze zijn nergens specialist in. We scheppen iets, soms helemaal uit het niets. We moeten met een creatieve, kunstzinnige geest functionele en ook betaalbare ontwerpen kunnen aanbieden. Een huis ontwerpen is voor een architect doorgaans een moeilijkere opdracht dan een openbaar gebouw ontwerpen, zoals bijvoorbeeld een ziekenhuis. Onze taak vraagt heel wat creativiteit, veel denkwerk en overleg met ingenieurs en niet in het minst met de bouwheer of de opdrachtgever. We raadplegen ook veel de toekomstige gebruikers van het gebouw, zeker als het gaat over openbare gebouwen. Als architect moet je voortdurend beseffen dat men bezig is met het scheppen van een leefvorm voor de toekomstige bewoner. Hij moet zich in de plaats van de bewoner kunnen opstellen en zich voortdurend afvragen of hij wel goed bezig is. Op basis van die gedachtegang maken we eerst op het bureau een organigram van het gebouw. Het ontwerpbureau Baro voor architectuur en ruimtelijke ordening heeft daarin heel wat ervaring. Het bestaat trouwens ongeveer 40 jaar. Toen ik er lang geleden begon, kreeg ik al enkele grote opdrachten op mijn werktafel. Baro werkt voor haar OLC-opdracht samen met Sum-projects uit Brussel, het ontwerpbureau voor architectuur en engineering van de vroegere groep Planning.”

de toekomst mogelijk te maken. Dat betekent dat de ruimte multimediaal en op individuele maat of op maat van groepswerk moet worden gebouwd en ingericht. Het 170 meter langwerpig gebouwencomplex bestaat uit twee blokken. In de lokalen voorzien we uiteraard voldoende computers die op het internet worden aangesloten, en er komen ook klassieke informatiedragers, zoals naslagwerken, woordenboeken, video's, cd-roms, tijdschriften, enz. In het ene blok aan de noordzijde komen op de 1ste en 2de verdieping 2 grote bibliotheekruimten, samen 2.400 vierkante meter groot met geïntegreerde leeszalen. In hetzelfde blok komt er ook een auditorium met mogelijkheid voor simultane vertalingen en 351 zitplaatsen. Aan de zuidzijde komen op de 1ste en 2de verdieping een 50-tal kantoor- en seminarieruimten, waarin mensen individueel of in groepen tot 30 personen aan een project kunnen werken. Er wordt ook in ruimten voorzien voor de aanmaak en de distributie van digitaal leermateriaal. De twee blokken worden van elkaar 'gescheiden' door een overdekte wandelstraat, maar ze zijn met extra brede trappen en een lift met elkaar verbonden. De zuidkant wordt ook fysisch aan het BME-gebouw gekoppeld, waar het een volwaardige inkomhal zal vormen voor het nieuwe gebouwencomplex.”

Open architectuur De totaalprijs van het open leercentrum bedraagt ongeveer 20 miljoen euro.Dat is een deel van de 95,3 miljoen euro die door de raad van bestuur van de Hogeschool Gent werd goedgekeurd voor het meerjarenplan infrastructuur 2005-2015. Wat staat er tegenover dat bedrag? Raman: “Een ruimte waar studenten en docenten lange werktijden doorbrengen moet niet alleen functioneel zijn, maar ook aangenaam om er te vertoeven. Het OLC is er natuurlijk om het onderwijs van

I-mag

10

Bauwens: “We kozen voor een optimale inval van het natuurlijke daglicht in de bibliotheek en de leesruimten. De noordelijke gevel van het drie bouwlagen hoge gebouw heeft een wand uit opaal glas en erkers. Op de zuidelijke gevel van het noordblok komen verdiepingshoge glaspartijen, die zicht geven op de binnenstraat en de daktuinen. Licht- en zoninval zijn heel belangrijk, maar moeten ook getemperd worden om niet hinderlijk te zijn bij weerkaatsing of opwarming. De overkapping bestaat uit

FEBRUARI 2007

een polyester gecoat pvc-membraan. We willen zo weinig mogelijk gebruikmaken van kunstmatige verlichting. Het licht dat in de leeszalen invalt, wordt gefilterd door ranke boomstammen en het bladerdek. Op de eerste verdieping komen naast de lees- en bibliotheekruimten volwaardige daktuinen met echte bomen. Daardoor wordt een gevoel van open groene ruimte gecreëerd. Op de benedenverdieping is er voorzien in een fietsenstalling voor 150 fietsen, een studentenshop, een restaurant en onthaal. Het restaurant zal elke middag 1.000 maaltijden kunnen serveren. De keukens worden ondergronds gebouwd. Op de gelijkvloerse verdieping komt er eveneens een auditorium. De derde verdieping is voor de huisbewaarder en andere accommodatie. Vroeger was het onmogelijk om bij regenweer de drie losstaande gebouwen - CTL, BME en practicumgebouw - te bereiken zonder natte voeten te riskeren. Het practicumgebouw wordt weleens aangeduid als het 'overzeese gebied'. Daar komt straks verandering in. Dankzij een voetgangersluifel zal men droog van het BMEgebouw naar het practicumgebouw kunnen stappen. De nieuwe parkeerruimte, die al is aangelegd, biedt plaats voor 310 auto's. Wat verderop bij het practicumgebouw zijn er nog een veertigtal parkeerplaatsen. Gelukkig is Gent een fietsenstad.”

Voortgang De bouwwerken schieten volgens onze gesprekspartners goed op. Raman: “Na een openbare aanbesteding werden de werken toegekend aan de tijdelijke vereniging Strabag. Openbare bouwopdrachten worden gegund op basis van één enkel gunningscriterium, namelijk de laagste prijs. Voor de bouw zijn er 820 kalenderdagen voorzien. In september 2008 zullen we het complex betrekken. De Hogeschool Gent haalt als bouwheer haar middelen uit dotaties voor onderwijs en infrastructuur. Ook het Agentschap voor Infrastructuur in het Onderwijs, het AGION, van de overheid subsidieert en financiert de bouw voor het leerplichtonderwijs en de hogescholen. AGION nam sinds 1 april in het kader van het Beter Bestuurlijk Beleid van de overheid de rol over van het Investeringsfonds voor de Autonome Hogescholen (IVAH) en de DIGO (Dienst voor Infrastructuurwerken van het Gesubsidieerd Onderwijs).” Ing. Noël LAGAST MSc

Techno

China als grote uitdaging Ing. Gert Verheyden bouwt voor Fenzi nieuwe fabriek uit in Jiaxing TEMSE. Eventjes was hij maar in België. Voor het eerst sedert bijna een jaar. We kregen het bericht van de VIK en - gelukkig - vond Ing. Gert Verheyden MSc nog een uurtje de tijd om ons te woord te staan. Want nu hij in België is, wil iedereen weten hoe het met hem gaat daar in het verre

Gert is de industrial manager, die met de mensen van productie, logistiek, kwaliteitscontrole en magazijn zowat 20-25 mensen aanstuurt.

China. Ing. Gert Verheyden werkt sedert april 2006 voor Fenzi in China, waar hij een nieuwe fabriek mee uit de grond helpt stampen. Reden genoeg om het daar met hem even over te hebben.

"Ik ben afgestudeerd in 1993 aan wat toen nog het instituut De Nayer was. Als ingenieur scheikunde met optie industriële chemie begon ik eerst als interim bij het toenmalige OCG in Zwijndrecht. De firma veranderde enkele keren van naam, maar ik kreeg er wel de kans om er met een nieuwe productie-eenheid te beginnen. In september 1999 ben ik naar Akzo Nobel in Vilvoorde verhuisd, waar men verven produceert. Er was een communicatieprobleem tussen het laboratorium en de productie. Als procesingenieur was het mijn taak om die communicatieproblemen op een structurele manier op te lossen." In 2005 nam het Italiaanse familiebedrijf Fenzi de industriële site van Akzo Nobel in Vilvoorde over. Fenzi maakt vooral verfproducten voor ramen, glas en spiegels, zoals beschermingscoatings die aan de achterkant van spiegels de zilverlaag moeten beschermen tegen corrosie.

Chinese fabriek "Ik werkte bij Fenzi aan de opstart van een nieuwe productie-eenheid voor glasafdichtingen (Sealants). Tijdens een recep-

Magazijn in aanbouw - oktober 2005

I-mag

Ing. Gert Verheyden, R&D&QC-manager Xiaomin Yu en productiemanager Jeff Guo

tie ging het plots over 'werken in het buitenland'. Ik reageerde daar ludiek op in de zin van 'moest men mij dat aanbieden, ik ben daar altijd voor geïnteresseerd'. Mijn baas had dat gehoord en vertelde dat ze voor Fenzi China iemand aan het zoeken waren. Fenzi leverde al ongeveer 15 jaar spiegelverven en coatings aan klanten in China vanuit Italië. Het ging om zowat 4045% van de omzet. Om concurrentiële redenen bleek het meer opportuun om een fabriek bij de klanten te plaatsen dan om te blijven leveren vanuit Europa. Twee dagen later had ik een gesprek met een Italiaan en dan ging alles eigenlijk vrij snel." Ing. Gert Verheyden ging een eerste keer naar China in oktober 2005, toen de fabriek in aanbouw was. "Men wou mij de kans geven om alles daar eens te bekijken voor ik een beslissing zou nemen, maar ik was daar vrij rap ver-

Een 20.000 litertank hijsen, the 'Chinese way'

12

FEBRUARI 2007

kocht. Een maand later ging ik terug om al wat te helpen. De eerste maanden heb ik dan tussen de projecten over en weer gereisd, want Vilvoorde was toen ook volop in opstart. Vanaf april 2006 ben ik definitief naar China gegaan om daar de opstart te regelen. Het was beginnen vanaf nul. Om Chinezen op te leiden moet je ervoor zorgen dat je rechterhand technisch uitstekend onderlegd is en dat hij het ook kan vertalen. Hij moet dus zeker ook Engels kunnen. We hebben er heel wat tijd aan gespendeerd om die te rekruteren, maar we vonden een goede 'rechterhand'. Hij is dan geleidelijk aan mensen beginnen te rekruteren. Ik kon hem alleen vertellen welke soort mensen we zochten, maar ik kon natuurlijk niet zelf naar de Chinese markt gaan. Hij is met enkele mensen teruggekomen, die we interviewden in mijn bijzijn. Hij was de tolk, maar je moet natuurlijk nog eens dubbele vragen stellen om te controleren of alles wel correct begrepen is. In China zijn er bovendien veel mogelijkheden voor interpretatieverschillen, want Chinees is niet zo rechtlijnig als onze taal." De fabriek draait op kruissnelheid sinds juli-augustus 2006. Er werken zowat 35 mensen. De general manager is een Italiaan, de sitemanager een Fransman. Gert is de industrial manager, die met de mensen van productie, logistiek, kwaliteitscontrole en magazijn zowat 20-25 mensen aanstuurt. "Chinezen zijn harde werkers. Alles wat je vraagt, doen ze. Zij willen geld verdienen op korte termijn, maar bij hen is de klik er van 'als we het snel-snel doen, kunnen we meer geld verdienen'. Daar lijdt de kwaliteit onder. Dat is iets waar wij hen meer bewust moeten van maken. Gelukkig heb ik net twee sleutelfiguren in mijn bedrijf die kwaliteitsbewust zijn. Maar de rest moet je continu controleren, hercontroleren en de dingen opnieuw uitleggen."

Techno Douane

Machines en pijpleidingen bijna volledig geïnstalleerd in maart 2006.

Communistisch verleden "In mijn team kan er vrij open gepraat worden. Dat is niet altijd gemakkelijk, want ik spoor hen aan, maar zij zijn nog altijd een beetje - hoe moet ik zeggen schuw van aard en wat daarmee gelinkt is: zij willen geen gezichtsverlies lijden. Als er een probleem is, gaan ze het u wel proberen te vertellen, maar ze gaan het zodanig proberen te vertellen dat ze geen gezichtsverlies lijden. Wat niet altijd evident is. Op zich heb ik er geen probleem mee dat iemand zegt dat hij een fout heeft gemaakt. Maar dat ze een fout gemaakt hebben, komen ze dus niet zeggen. Ze gaan er met een grote boog rond en het duurt dus ook veel langer vooraleer je erachter komt wat er precies schort. Dat is in die cultuur ingebakken en daar moet je rekening mee houden. Al die mensen zijn opgeleid in het communistisch regime en daar wordt gepredikt dat je stapje voor stapje moet werken. Anders ga je fouten maken en je mag geen fouten maken. Zij werken dus stapje voor stapje. Als ze iets uitvoeren, nemen ze telkens de snelste weg, maar het resultaat is dan vaak dat ze bij stap vijf of zes vast komen te zitten."

Werken in China "De mogelijkheden in China zijn op dit moment onbeperkt, maar het is er zeker niet gemakkelijker werken. Persoonlijk vind ik het zeer verrijkend, omdat die markt een enorme groei kent. Maar er zijn vooral moeilijkheden met de autoriteiten. En er bestaat ook nog steeds een zekere corruptie. De verschillende autoriteiten werken mekaar tegen. Er is kennelijk een grote rivaliteit. Bovendien kennen ze hun eigen regels niet. De ene interpreteert een regelgeving anders dan de andere. Dat heeft ook wel een beetje te maken met de taal, want aan het Chinees kun je heel veel interpretaties geven. Dat maakt het zeker niet gemakkelijker. En Chinezen houden ervan om heel veel te discussiëren. Ook met de autoriteiten zijn er dus heel veel discussies die maanden kunnen duren voordat er ergens een beslissing wordt genomen."

"Als je met een fabriek begint in China, kun je niet voorbij de douane. En douane is hoofdpijn. Als je grondstoffen of machines wil invoeren in China, dan moet je altijd langs de douane en dat kan soms een lange lijdensweg zijn. Je moet rekening houden met een mogelijke vertraging van één tot twee maanden: soms 1 maand voor grondstoffen en nieuwe machines en 2 maanden voor tweedehandsmachines. Zij zijn heel paranoïde over dingen die worden ingevoerd. Het heeft er ook vaak alle schijn van dat ze telkens nieuwe regeltjes invoeren en nieuwe belemmeringen opwerpen. En het lijkt me dat ze zelfs hun eigen regels niet volgen. Maar het heeft ook te maken met corruptie. Zij willen onder tafel betaald worden om het wat sneller te laten gaan. Daarmee omgaan is moeilijk. In principe gaan we daar niet op in. Onze firma werkt met een forwarder, die onze goederen laat inklaren in Shanghai en zelf de communicatie doet met de douane. Wij betalen de forwarder en de forwarder betaalt de douane. We zijn er vrij zeker van dat van wat we aan de forwarder betalen, een stuk wordt gebruikt om de douane gunstiger te stemmen."

"Douane is hoofdpijn."

Hars "Eén keer kregen we er rechtstreeks mee te maken. Mijn productie lag stil, omdat ik hars moest hebben uit Maleisië. Die vrachtwagen was al ongeveer vier weken geblokkeerd bij de douane. Toen ben ik zelf, samen met mijn Franse collega en met enkele Chinese vertalers, naar de forwarder gegaan, want je kunt dus niet rechtstreeks naar de douane stappen. We zijn daar gewoon blijven zitten tot er groen licht was van de douane. Toen het volgens de forwarder in orde was, zijn we doorgegaan, maar even later bleek het dan toch weer niet in orde. We zijn dan uiteindelijk naar de haven zelf gegaan en we zijn pas vertrokken, toen de container met bulk effectief vertrokken was. En waarom alles geblokkeerd was, weten we nog altijd niet."

Cultuur De Fenzi-fabriek ligt in Jiaxing, in de provincie Zhejiang. Gert woont op ongeveer 70 kilometer of een uur rijden van Jiaxing, in Suzhou in de provincie Jiangsu. "Dat is nog behoorlijk ver, maar het pro-

FEBRUARI 2007

bleem is dat er in Jiaxing niet echt faciliteiten of winkels zijn die afgestemd zijn op buitenlanders. Suzhou is de dichtstbijzijnde stad, waar er ook heel veel industrie is. Daar zitten er ook heel wat buitenlanders en daar zijn de winkels en dergelijke ook veel meer afgestemd op buitenlanders." Of Gert kan aarden in China? "Als je naar zulke landen gaat, moet je je openstellen voor de cultuur en voor de manier waarop zij leven. Je moet niet jezelf of je eigen waarden gaan opdringen. Bepaalde dingen neem je natuurlijk wel mee, zoals bijvoorbeeld de aspecten van veiligheid. Daar moet je dan duidelijk stellen hoe het moet worden gedaan, maar je moet ook uitleggen waarom. Dat is belangrijk, maar op gebied van cultuur, op gebied van sociaal contact moet je eigenlijk leren hoe zij de dingen aanpakken. Wij zijn daarin zeker niet beter. Zij hebben ook bepaalde waarden en bepaalde ideeën waarvan ik vind dat ze beter zijn dan onze westerse waarden. Omgekeerd is dat natuurlijk ook zo." Is het interessanter om onder buitenlanders te zijn in China? "Voor het privéleven wel, ja. Chinezen zijn heel gastvrij, maar 's avonds sluiten ze zich op in hun huisje met hun familie en kijken ze televisie. Buitenlanders komen veel meer buiten. In ieder geval toch in China. Je krijgt dus ook de kans om daar meer in contact te komen met anderen. Ook de taal is een serieuze barrière. De mensen in bars en restaurants spreken een beetje Engels, maar de meeste Chinezen spreken geen Engels en dat maakt het contact toch een heel stuk moeilijker." Bent u bezig met Chinees? "Nog niet, maar ik ben eind januari begonnen met Chinese lessen - voor beginners ! - om te zien of het lukt. Het is vooral een praktische cursus: om wat sociaal contact te leggen, om de weg te vragen en dergelijke. Vooral gericht op spreken en uitleggen. Ik communiceer momenteel nog niet rechtstreeks met de mensen op de werkvloer. Dat gaat nog altijd via mijn sleutelfiguren. En als die niet in de buurt zijn, dan bel ik ze op en vraag ze om even iets te vertalen en dan geef ik de gsm door. Zo wordt dat dan opgelost. Dat is minder vlot werken, omdat het langer duurt, maar zodra ze ingewerkt zijn, gaat dat vlotter en vlotter. Als je iets moet uitleggen, moet je

13

I-mag

Techno “Als ze iets uitvoeren, nemen ze telkens de snelste weg, maar het resultaat is dan vaak dat ze bij stap vijf of zes vast komen te zitten.” daar tijd insteken en je moet ook de nodige tijd uittrekken om te verifiëren of de boodschap wel correct is begrepen."

Tekenen "Chinezen willen je ook regelmatig zien, want je bent een Europeaan. Hoe meer ze zich kunnen omringen met Europeanen en met ons op de foto staan, hoe beter hun imago is. Dat is ook een troef die wij hebben. Je steekt er dan ook wel heel veel tijd in, maar anderzijds kan dat helpen om uw dossier wat vooruit te laten gaan. Dus gaan we ook regelmatig iets eten. Communicatieproblemen zijn er soms wel, maar die zorgen niet voor problemen, zolang je mekaar maar respecteert. Zij begrijpen perfect dat je geen Chinees

Drakendans tijdens de 'Grand opening'

Het Fenzi-team tijdens de 'Grand opening' na de lunch op 18 juli 2006. Een acht in de datum brengt geluk.

kunt spreken, maar je moet het hen dan ook niet kwalijk nemen dat ze gebrekkig Engels spreken. We proberen altijd wel op de een of andere manier te communiceren. Een van mijn methodes is tekeningetjes maken. Ik zorg er altijd voor dat ik pen en papier bij me heb. Ook in een winkel. Als ik het niet kan uitleggen, teken ik gewoon wat ik nodig heb. Dan leiden ze je wel naar waar je moet zijn. Ook in de fabriek is dat noodzakelijk. Als je het niet uitgelegd krijgt, dan teken je het."

"Hoe meer ze zich kunnen omringen met Europeanen en met ons op de foto staan, hoe beter hun imago is."

Censuur

In het weekend bezoekt Gert al eens enkele tuinen in Suzhou.

I-mag

14

"Buiten mijn uren ga ik iets eten en daarna slapen. In de week zijn 't lange dagen: van halfacht 's morgens tot zowat halftien 's avonds. Dan nog eten en eventueel nog wat naar het nieuws kijken: BBC World en CNN. Als er op die zenders iets gezegd wordt dat negatief is over China, dan is plots de kabel weg. Je weet natuurlijk niet of het censuur is, maar als je vijf minuten later de tv terug aan zet, heb je terug beeld en op BBC World herhalen ze elk uur het nieuws. Als dan een uur later de kabel bij hetzelfde onderwerp opnieuw uitvalt, dan valt dat toch op. In de weekends doe ik inkopen en communiceer ik

FEBRUARI 2007

met mensen in België. En voor de rest ga ik dingen bezoeken. Suzhou is een heel mooie stad. Er zijn heel veel tuinen, meren en ontspanningsmogelijkheden. 's Avonds ga ik zoals een goeie Belg een pintje drinken. Er zijn enkele straten die ook voorzien zijn voor buitenlanders en ik heb al enkele cafés ervan kunnen overtuigen om Belgische bieren in te doen. Ik kan er dus een Belgisch biertje drinken. Nee, ik verveel me daar niet. Ik ken er ook al enkele mensen."

Toekomst Hoe lang denkt u nog in China te blijven? "Momenteel heb ik een contract voor vier jaar en een optie voor een jaar extra. Dat jaar optie zal ik er waarschijnlijk al bijnemen. Persoonlijk zie ik in China nog voldoende werk, want men spreekt nog over uitbreidingen. Ik hou ervan om dingen op te starten, om nieuwe dingen te realiseren en om productiesystemen uit te breiden en te verbeteren. Dat is mijn lang leven. In Europa vind je dat niet veel meer en dus zou ik graag in het buitenland blijven. China is een optie, maar ik zou ook nog wel andere landen willen doen: Canada, Zuid-Amerika, Zuid-Afrika. Da's ook mooi…" Tekst: Luc VANDER ELST Foto's: Ing. Gert VERHEYDEN MSc Fenzi

Techno

Heinrich Hertz Een kort, maar inventief leven

Hz

Hertz kennen we ondertussen van de 'eenheid' hertz.

Heinrich Rudolph Hertz, zijn leven en werk zijn wellicht inmiddels minder bekend dan de proefondervindelijke bewijzen die hij aanbracht en die het leven van iedereen

beïnvloedden en veranderden. In ons hedendaagse,

dagelijkse leven maken we voortdurend gebruik van de

bevindingen van Hertz, zonder dat we daar nog bij stil-

staan. Tijd dus om eens terug te gaan naar het leven en het werk van de man die aan de basis lag van die 'stille revolutie'.

Heinrich Rudolph Hertz werd geboren in Hamburg, Duitsland, op 22 februari 1857 als oudste zoon van dr. G. Hertz, een advocaat, later rechter en daarna senator. Hij behoorde tot een familie van invloedrijke en succesvolle handelaars. Zijn moeder was de dochter van een geneesheer en de afstammelinge van een lange lijn Lutheriaanse ministers, die allen op hoog cultureel niveau hadden geleefd en gewerkt. Tijdens zijn middelbare schooljaren maakte hij op een eigen schaaf- en draaibankje natuurkundige instrumenten en een galvanometer. Hij was zo goed in handwerk dat leraars zijn moeder voorstelden om hem vakman te laten worden. Na zijn middelbare studies trok Hertz op 20-jarige leeftijd naar München, eerst om ingenieur te worden, maar na twee jaar studie voelde hij zich gegrepen door de zuivere natuurwetenschappen. In november 1877 schreef hij aan zijn ouders een lange brief over zijn toekomstplannen. Hij voelde aan dat hij slechts een tweederangsingenieur zou worden en zou zich gaan concentreren op de studie van de natuurwetenschappen. Hij vroeg zijn ouders om begrip op te brengen voor zijn keuze en veranderde van studierichting. Tijdens zijn studie van de wiskunde en de mechanica bracht hij veel tijd door in het laboratorium voor fysica. In oktober 1878 verhuisde hij naar Berlijn om daar te gaan studeren bij de professoren Helmholtz en Kirchoff. In 1880 behaalde Hertz zijn doctoraat in de wetenschappen, toen 'doctor in de filoso-

fie (van de mechanica)' genoemd. In oktober van dat jaar werd hij aangesteld als assistent van Helmholtz. De samenwerking duurde tot 1883, het jaar waarin hij aan de universiteit van Kiel mocht beginnen als docent in de theoretische natuurkunde. Hij begon toen grondig de elektromagnetische theorie over het licht van Maxwell te bestuderen.

Carrière In april 1885 werd hij bevorderd tot professor in de experimentele natuurkunde en hij begon les te geven (tot 1889) aan de Technische hogeschool in Karlsruhe. In 1886 huwde hij daar met de dochter van de professor in de geodesie. Het huis van de jonggehuwden werd de ontmoetingsplaats voor hun medewerkers en hun talrijke culturele gespreksavonden. Het was in Karlsruhe dat Hertz met opzoekingswerk begon over de voortplanting van elektrische golven. Vooraleer hij daarin ver genoeg gevorderd was, kreeg hij in 1889 het aanbod om de befaamde profes-

sor Clausius, die pas was overleden, op te volgen aan de universiteit in Bonn. Hij aanvaardde de betrekking van professor in de natuurkunde en had op amper 32jarige leeftijd een topfunctie in de academische wereld, die velen op slechts veel latere leeftijd met moeite bereikten.

Spijtig genoeg heeft hij van zijn succesvolle loopbaan slechts korte tijd kunnen genieten, want in de zomer van 1892 werd hij ernstig ziek. De dokters stelden een chronische bloedvergiftiging vast, het gevolg van een niet verzorgde oude kaakontsteking. Hij stierf aan die ziekte op 1 januari 1894. Hij werd net geen 37 jaar. In een afscheidsbrief aan zijn ouders schreef hij op 9 december 1893: “Als er mij werkelijk iets overkomt, moet ge niet treuren, maar een weinig fier op mij zijn, omdat ik tot de uitverkorenen behoorde, die maar kort leefde, maar toch genoeg leefde. Ik heb dit noodlot niet gewild, maar nu dat het mij getroffen heeft, moet ik er maar in berusten”.

Leidse flessen van Musschenbroek (1745)

FEBRUARI 2007

15

Kondensator zit ingebouwd in het houten kastje

I-mag

Techno Opzoekingswerk Hertz borduurde voort op de lichtgolftheorieën van Newton, Young, Fresnel, Maxwell en Poynting. Hij toonde aan dat licht een fosforescerende oplichting kan verwekken in vastetoestandmiddens en in vloeistoffen. Onder meer de optica kreeg door al die opzoekingen een ferme duw vooruit. Vastgesteld werd dat elektromagnetische velden aanwezig waren in de isolatie, het diëlektricum, (benaming die in die tijd voor het eerst gegeven werd) rond metalen stroomvoerende geleiders en tussen de twee platen van een condensator, waar het magnetisch veld altijd samengaat met een elektrisch veld en er steeds loodrecht op staat. Hertz geloofde daardoor dat er een rechtstreeks verband bestond tussen licht, elektriciteit en magnetisme. Hij ontdekte - en dat was analoog met de opzoekingen van Faraday - dat het vlak waarin licht gepolariseerd is, verdraait, als het onderworpen wordt aan een magnetisch veld. In 1879 suggereerde Helmholtz hem dat hij met zijn studies een prijs kon winnen bij de Berlijnse Academie voor Wetenschappen. Dat had zijn interesse gewekt en vanaf 1886 was hij met een lange reeks onderzoekingen begonnen over elektrische trillingen. Daarvoor moest hij een gedeelte van de theorie van Maxwell bewijzen, namelijk het verband tussen diëlektrische polarisatie en elektromagnetische straling. Toen hij tijdens zijn lezingen in Karlsruhe twee platte spiraalvormig gewikkelde spoelen gebruikte, dicht tegen elkaar opgesteld, en derhalve met elkaar magnetisch (inductief) gekoppeld zoals in een transformator, was hij er tijdens een demonstratie over verbaasd dat het zo gemakkelijk was om tussen de klemmen van de secundaire spoel vonken te trekken op het ogenblik dat een geladen Leidse fles werd ontladen doorheen de primaire spoel. Als dat met een trage ontlading mogelijk was, dan veronderstelde hij dat het effect veel groter zou zijn bij snellere ontladingen en hij monteerde daarvoor op de uitgangsklemmen van een klos van Rhumkorff twee korte messingstaven in het verlengde van elkaar, die eindigden op een koperen bolletje met daartussen een onderbreking om daarin vonken te laten overspringen. Door die opstelling hadden de twee staven een geringe zelfinductie en een kleine capaciteit, als waren het twee dunne platen van een condensator. Ze vormden dus een elektrische trillingskring, die op hoge frequentie aan het trillen ging. In

I-mag

16

Hz

Heinrich Hertz Overgang van een gesloten trilkring naar een staafvormige elektrische dipool

Breking van de Hertze golven door een diëlektrische prisma

Bundeling van de elektromagnetische straling volgens Heinrich Hertz

Spiegelende weerkaatsing van Hertze golven.

1859 was Federsen er experimenteel in geslaagd oscillaties op te wekken met een frequentie van rond de 100.000 trillingen per seconde. Maar Hertz wilde meer en afgaande op de vooropstellingen van Maxwell had hij een hoogfrequente oscillator gebouwd, die hij met variaties trillingen kon laten voortbrengen met een golflengte tussen enkele meter en 30 centimeter, het gebied van de korte golven.

Ultraviolet Na een en ander met veel geduld uitgeprobeerd te hebben vermeldde hij in zijn publicatie daarover dat hij in de duisternis van een donkergemaakte kamer zelfs op vrij grote afstand van de exciter met de klos van Rhumkorff vonken had kunnen waarnemen in de luchtspleet van een cirkelvormige ontvangstspoel. Tijdens de waarnemingen stelde hij vast dat het vonken verbeterde door bestraling met ultraviolet licht. Hij voerde ook de afstand tussen de zender en de ontvanger geleidelijk op tot 12 meter. Daarbij straalde, achteraf bekeken, zijn vonkenzender rond de tien kilowatt vermogen uit en dat was bijzonder hoog voor die tijd. In de ontvangstspoel bleef ongeveer 1 watt over, voldoende om een vonkje te trekken.

FEBRUARI 2007

De vonkjes waren slechts een honderdste van een millimeter lang en duurden een miljoenste van een seconde, d.w.z. dat ze een frequentie hadden van één megahertz. Die eenheid bestond toen nog niet, maar men zou ze later internationaal invoeren als eerbetoon voor het pionierswerk van Hertz. Nog in 1887 spande hij twee draden evenwijdig met elkaar en hij stelde vast dat ze een halve golflengte lang moesten zijn om in resonantie te kunnen trillen. Een vaststelling die primordiaal is voor de goede werking van onze huidige antennes. Zo'n draad noemt men een halvegolfdipool of een Hertzdipool. De draad heeft een revolutie teweeggebracht in de ontvangst- en zendtechnieken bij telecommunicatie. In november 1887 deelde hij de resultaten van zijn opzoekingen mee aan de Berlijnse Academie. Een jaar later herhaalde hij de proeven met twee verticaal opgestelde dipolen, waarachter hij een metalen parabolische spiegel, samengesteld uit verticale metalen stroken, had geplaatst: de voorloper van antennes voor radar en van radiotelescopen. Hij ontdekte dode gebieden in het verlengde van de as van de dipolen en bij de horizontaal geplaatste dipolen zette hij de elektrische

Techno Prisma's Hertz toonde aan dat elektrische golven zich rechtlijnig voortplanten. Hij bewees ook dat de straling van een dipool gepolariseerd is, dat hij straalt in een voorkeurvlak en dat een zendantenne ook als ontvangstantenne kan dienen en omgekeerd. Om aan te tonen dat de golven van Hertz op dezelfde wijze worden gebroken als licht goot hij grote prisma's en lenzen van zwavel en pek met een gelijkbenige driehoek met benen van 1,2 meter als grondoppervlak en een hoogte van 1,5 meter. Sommige wogen meer dan een ton. In mei 1888 verscheen daarover van hem de publicatie 'Elektromagnetische golven in de lucht en hun weerkaatsing'. Hij had met zijn proeven aangetoond dat elektrische golven zowel door vlakke als door gebogen metalen oppervlakken weerkaatst worden op dezelfde manier en volgens dezelfde wetten van de straalbreking en weerkaatsing, als degene die gelden voor lichtstralen. Hij had ook aangetoond • dat ze gebroken worden, als ze geleid worden door prisma's van paraffine, teer, hout, zwavel, petroleum en andere diëlektrische stoffen • dat ze gepolariseerd worden, als men ze door een raster van parallelle draden stuurt • dat men ze kan afbuigen. In ieder opzicht lijken de golven van Hertz op het licht. Alleen hebben ze een grotere golflengte en dus een lagere frequentie. Zijn metingen toonden wel aan dat de elektromagnetische golven die hij had opgewekt, zich voortplantten met de snelheid van het licht. De Berlijnse Academie achtte de onderzoekingen voldoende belangrijk en de stelling waarvoor de prijs was uitgeschreven, voldoende bewezen, om de prijs aan Hertz toe te kennen. Hij bewees door experiment de equivalentie tussen geleidingsstroom en verschuivingsstroom in een diëlektricum uit de eerste vergelijking van Maxwell. krachtlijnen uit met krijt op de vloer. De sterkste krachtlijn stond loodrecht op het midden van de dipool. De proef lukte niet goed, omdat de afmetingen van de metalen spiegel op de gebruikte golflengte te klein waren volgens Hertz. Later heeft hij de proef hernomen met reusachtige parabolen en een generator op een tienmaal hogere frequentie. Toen lukte het experiment 'beter dan hij verwacht had'. Hij zei dat hij elektrische krachtlijnen had voortgebracht, 'gebundeld zoals lichtstralen en warmtestralen'.

Hertz was er nu meer dan ooit van overtuigd dat men geen draden als geleiders meer nodig had om informatie over te brengen en dat men dat kon door straling door de ruimte met een welbepaalde hoge snelheid van de elektromagnetische golven, zoals Maxwell dat voorspeld had. Zijn bevindingen verspreidden zich in de wereld als een strovuur en in laboratoria in vele landen werden de proeven van Hertz herhaald. Het werd een tijd, rijk aan nieuwe vindingen. In 1895 werden de X-

FEBRUARI 2007

stralen ontdekt en in 1896 de radioactiviteit. Men vond ook 'snellere trillingen': infrarood en ultraviolet licht. Heinrich Hertz bleef bij het gehele gebeuren nederig en eenvoudig en hij verwees altijd naar de realisaties van de anderen, die volgens hem 'de weg hadden geëffend voor zijn eigen onderzoekingen en vindingen, waar zijzelf zeer dicht toe genaderd waren'. De waarheid was dat Hertz veel te bescheiden was, want Volta, Coulomb, Ampère, Faraday en anderen waren blijven steken in 'verworven waarheden'. Zoals het begrip dat elektriciteit niet beweegt in een geleider en de ruimte of de lucht niet kan doorkruisen. Of dat ze zich niet kan bewegen in diëlektrica of er geen kringvormige elektrische stromen mogelijk zijn. Of nog dat elektrische aantrekkings- en afstotingskrachten met oneindige snelheid plaatsvinden. Ing. Willy ACKE MSc

Geraadpleegde werken: 1) Heinrich Hertz zum 100 Geburtstag, door Franz M. Feldhaus, in ETZ-B, Band 9, H2, 1957. 2) Heinrich Hertz, der Entdecker der elektromagnetischen Wellen, door Horst Rathe (Karlsruhe), in ETZ-A, Band 78, H7, 1957. 3) Heinrich Hertz (1857-1894), eine Würdigung, door dr.P.Stoll, in STZ, 25 juli 1957. 4) Heinrich Hertz, Gedenkfeier in Karlsruhe aus Anlass der 100 Geburtstages, door Franz Wolf, in ETZ, Elektrotechnische Zeitschrift, Ausgabe A, 78 Jahrgang,Heft 7, 1 april 1957. 5) Nachweis der elektromagnetischen Wellen vor 100 Jahren, door Hans Severin (Bochum) in Bulletin Technique ETT, nummer 11, 1988. 6) Die Technik der kürzesten elektromagnetischen Wellen seit Heinrich Hertz, door Friedrich Wilhelm Gundlach (Berlin) in ETZ-A, Band 78, 1957. 7) Hertz resonator explains modern oscillators, by Marc (onleesbaar), univ. prof., in Microwaves & RF, november 1985 8) Ontdekking van de radiogolven door Heinrich Hertz in 1888, door Frans Bruin, universiteit van Beiroet, in RE, 1978-2 en 1978-3. 9) Hertz, the discoverer of electric waves, door Julian Blanchard, in Proceedings of the Institute of Radio Engineers. Volume 26 nummer 5, mei 1938. 10) Il y a cinquante ans, Hertz découvrait les ondes de la radioélectricité, door Louis Houllevigue, in 'La science et la vie', 1942, blz. 470 tot 480.

17

I-mag

Techno

Ing. Tom Frederickx maakt podia voor de

wereldsterren van de pop Stageco gaat wereld rond met flexibiliteit als grote troef

TILDONK. “Er is geen enkel podiumbedrijf in de wereld zoals het Belgische Stageco: ze zijn de besten in hun vak. De absolute top, zeer efficiënt en zoals hun vaderlands bier, Stella Artois: hartverwarmend duur.” Aan het woord in het vaktijdschrift Total Production (zomer 2006) is Wob Roberts, de productiemanager na de wereldtournee van zijn poulain Robbie Williams. Ing. Tom Frederickx MSc, nauwelijks 30 en lid van het research & development department engineering bij Stageco Belgium nv, zorgt er via zijn uiterst precieze berekeningen hoogst persoonlijk voor dat Mick Jagger geen videowall op zijn hoofd krijgt, dat Robbie Williams niet door zijn podium zakt en dat Bon Jovi niet door een orkaan wordt weggeblazen. Plaats van het gebeuren: het onooglijke Brabantse Tildonk waar, na de start van Stageco in 1984 - toen nog in Werchter - het bedrijf nu op een site van anderhalve hectare alle materiaal opslaat waarmee alle podia vervaardigd worden.

I-mag

18

FEBRUARI 2007

Techno

Podiumweetjes Rolling Stones en Bon Jovi werken hun wereldtournee af op drie identieke podia, naargelang van de locatie. Het podium van de laatste Stones-tournee was 62 meter breed en 25 meter hoog. Het werd verpakt in 35 vrachtwagens. Twintig mensen van de crew bouwen het podium op en breken het af. Zestien van de 35 chauffeurs helpen mee. De crew van Robbie Williams’ laatste tournee bestond uit acht mensen. Alles werd verpakt in 14 vrachtwagens. Vier chauffeurs bouwden mee op en braken af. Alle vervoer gebeurt via de weg en via de zee. Rond de jaarwisseling was een tachtigtal containers via zeetransport onderweg van Amerika naar de haven van Antwerpen. Zo komen de podia van de tournees van Stones, Robbie Williams, U2 en Bon Jovi naar de ateliers in Tildonk. Daar bevinden zich, op een ruimte van anderhalve hectare, een houtzagerij, een lasserij, een zeilmakerij en alle elementen voor opbouw van torens, daken en vloeren. WVB

Een popster of wereldgroep plant een wereldtournee voor pakweg 2007. Hoe komen ze bij Stageco terecht? Ing. Frederickx: “Een band of de manager praat met een architect en die zet een globaal idee op papier. De manager belt ons op en dan schieten wij in actie. Hoe kunnen we zoveel mogelijk ons standaardmateriaal gebruiken om de prijs te drukken, zonder dat we daarbij de specifieke wensen van de klant over het hoofd zien. En dan begint de rondvraag bij onder meer onze eigen tekenaar en verkoper, de geluids- en lichtfirma’s waarmee we samenwerken en de externe videoleveranciers. We bekijken wat de popster precies wil, wat we bijvoorbeeld moeten ophangen en of het allemaal haalbaar is.” En daar begint de industrieel ingenieur in jou zich naar hartenlust uit te leven? “Hier ben ik inderdaad de enige die zich met het rekenwerk bezighoudt. Daarbij zijn de windlasten erg belangrijk. Zo moet in gebruiksmodus alles blijven rechtstaan en hangen tot windkracht 8, dat is 72 kilometer per uur. Worden er hogere wind-

snelheden voorspeld, dan moeten we beginnen te puzzelen. Door bijvoorbeeld de zijkant en backwallzeilen naar beneden te laten. Bij de tournee van de Stones zouden grote oppervlaktes als de videowalls als eerste verwijderd moeten worden bij voorspellingen van hogere windsnelheden. Hoe ook, de hele structuur moet 130 kilometer per uur kunnen doorstaan. Ook belangrijk is de berekening van de grondlasten: kunnen die op alle locaties van zo’n tournee over voldoende oppervlakte gespreid worden? Neem weer de Stones. Wat hun met hun nieuwe nummers niet meer lukt, doen ze met hun podium: scoren. Het podium moet zo groot en zo vernieuwend mogelijk zijn. Hoeveel dat soort dingen uitmaakt in mijn dagelijkse job? Ik schat dat ik tachtig procent van mijn tijd stabiliteitsberekeningen maak. Dat zijn echte sterkte- en stabiliteitsstudies van en voor de podia die wij leveren. Verder ontwerp ik mee de nieuwe podia en bekijk

"Wij zeggen bijna nooit nee. Als de artiest of de manager ons laat weten dat hij iets anders wil, zullen wij in 99 procent van de gevallen ‘ok’ zeggen." FEBRUARI 2007

ik mee hoe we ons standaardpakket kunnen uitbreiden of verbeteren.”

Verantwoordelijkheid Kortom, op dat vlak kun je je studies als industrieel ingenieur perfect in de praktijk toepassen? “Dat klopt zeker voor de vakken die ik rond staalbouw in mijn opleiding heb gekregen. Ik bekijk het zo: tijdens je opleiding als industrieel ingenieur krijg je heel veel bagage. De stappen leer je nu in de praktijk omzetten. Als student leg je die link niet. Nu pas wordt de algemene structuur van mijn studie duidelijk. Maar de knepen van het vak, die leer je natuurlijk al doende.” Je hebt een job met grote verantwoordelijkheid. Word je nooit ’s nachts badend in het zweet wakker in de overtuiging dat U2 door het podium is gezakt? “Dat valt goed mee. Ik kan goed met dat soort stress overweg. Sterker nog, pas als ik onder druk sta, ga ik echt goed preste-

19

I-mag

Techno Ing.Tom Frederickx MSc en de Mick Jaggers van deze wereld Ing. Tom Frederickx (30) studeerde in 1998 af als industrieel ingenieur bouwkunde aan het De Nayer-instituut (Hogeschool voor Wetenschap en Kunst) in SintKatelijne-Waver. Hij begon bij een studiebureau dat hoofdzakelijk voor Stageco werkte en hij is sinds 2000 vast in dienst bij Stageco. Hij is er verantwoordelijk voor het research & development - department engineering. In de laatste rechte lijn naar de tournees van grote popsterren komen de halfgoden meestal zelf het podium eens bekijken. Tom heeft dan ook al een paar wereldsterren van zeer kortbij gezien. De voltallige Stones, Robbie Williams, Bono, Bon Jovi, Metallica om maar die te noemen. Toch is er nooit echt contact. “Het is vooral een ongeschreven wet,” zegt hij. “We krijgen de kans om die sterren te ontmoeten, maar we maken er geen misbruik van om hun de hand te schudden of om een handtekening te vragen. In 2002 hebben we eens een exclusief concert van de Stones mogen bijwonen, ergens in een kleine zaal in Toronto. Driehonderd tickets werden verkocht, de vijfhonderd anderen gingen naar 'celebrities' en genodigden, onder wie de Stageco-crew. Maar veel bekend volk heb ik niet gezien. Achteraf lees je dan in de krant wie er allemaal aanwezig was, Sharon Stone bijvoorbeeld.” WVB

“Ik heb een job met heel veel variatie. Geen enkele dag is dezelfde."

ren. In de winterperiode is het hier wat kalmer, maar zodra in april-mei de drukke periode begint, dan merkt mijn omgeving wel dat ik onder druk sta. Maar ik vind dat helemaal niet erg.”

Buitenland De klantenlijst van Stageco is zonder

I-mag

20

meer indrukwekkend. Een beetje festival in binnen- én buitenland wordt door jullie van podia voorzien. Hoe komt het buitenland in het nietige België terecht? “In Engeland en Amerika zijn er een paar concurrenten, de Engelse ESS en Starhire om er een paar te noemen. Op mondiaal vlak zijn we met vier of vijf. Waarom dan Stageco? Ik denk, nee ik weet zeker dat flexibiliteit onze sterkste troef is. Tussen ontwerp en realisatie van een podium, zelfs nog tot en met de laatste testbuild kunnen wij dingen veranderen op vraag van de klant. Wij zeggen bijna nooit nee.

FEBRUARI 2007

Als de artiest of de manager ons laat weten dat hij iets anders wil, zullen wij in 99 procent van de gevallen ‘ok’ zeggen. En dat in de wetenschap dat we zeker niet de goedkoopste zijn. We hebben dit jaar een groot Engels dubbelfestival binnengehaald. Welnu, de organisatie vond ons veel beter, sneller en meer gestructureerd dan onze concurrenten. Bij hen was het telkens chaos, zo wist men ons te vertellen.” Kan pakweg Mick Jagger een paar dagen voor de start van een of andere tournee een extra videowall bij jullie bestellen?

Techno "Bon Jovi startte zijn tournee in Europa. Bij de oversteek naar Amerika bleek twee, drie dagen voor de show, dat we twintig ton extra ballast nodig hadden om de windlast te kunnen weerstaan."

“Dat kan, maar dan liggen er meestal zakelijke beslissingen aan de basis, zoals de ticketverkoop. Vorig jaar wilden de Stones langs de beide zijkanten van het podium nog een groot videoscherm hangen. Zo konden ze meer tribunetickets verkopen en konden de kopers beter zien. We kunnen dat dus in laatste instantie wel in orde brengen, ja.”

Niets onmogelijk? Wat is de gekste, meest onmogelijke vraag of taak die jullie ooit van een klant hebben gekregen en die jullie tot een goed einde hebben gebracht? “Een of ander festival in Dubai wou een podium voor een supergrote grid, een soort openluchtstadion zonder dak en zonder zijwanden. Dat impliceert een enorm gewicht. Een van onze concurrenten had ten koste van Stageco de aanbesteding binnengehaald. Tijdens de opbouw van het podium stortte alles in elkaar. We kregen een telefoontje of het alsnog wilden doen. We hebben onze prijs verdubbeld en zijn als gekken hier in Tildonk een container beginnen laden. Normaal vervoeren we onze podia via weg en zee. Nu hadden we de dag nadien al een container klaar die met het vliegtuig naar Dubai is vertrokken. Binnen de paar dagen stond het podium er.” Je zit voor je werk dus vaak in het buitenland?

“Toch niet zo vaak als mensen denken. Bij de start van een tournee in Duitsland ga ik wel altijd ter plekke kijken. Maar dat heeft te maken met de Duitse wetgeving. De TÜV (Technischer Überwachungsverein, red.), een officieel inspectiebureau, moet alles eerst goedkeuren, vooraleer je in Duitsland iets mag bouwen. Je moet een volledig 'bouwboek' afleveren aan de TÜV die alles tot in de kleinste details narekent. Ze komen dan op de eerste bouwwerf ter plaatse kijken of alles volgens de berekeningen en plannen wordt gebouwd. Dus ga ik daar naartoe om de crew te ontlasten. Zodra dat achter de rug is, kijkt de TÜV erop toe dat alles op dezelfde manier wordt opgebouwd. Berekeningen checken hoeft dan niet meer en vanaf dan ben ik dus ook niet meer nodig. Het toeval wil dat ik begin december ook een paar dagen in New York heb gezeten. Wij, Europeanen, zijn niet gemachtigd om in Amerika een goedkeuring af te leveren. Ik kan hier wel alle berekeningen maken, maar een lokaal Amerikaans ingenieursbureau moet de goedkeuring afleveren. Dat leverde al eens problemen op, voornamelijk als gevolg van de verschillende Europese en Amerikaanse reglementeringen. Een voorbeeld? Bon Jovi startte zijn tournee in Europa. Bij de oversteek naar Amerika bleek twee, drie dagen voor de show, dat we twintig ton extra ballast nodig hadden om de windlast te kunnen weerstaan. Dat zijn dingen die men al maanden wist.

Dus dat soort misverstanden ben ik gaan uitpraten. En morgen vertrek ik voor een week naar Edinburgh, samen met de crew. We gaan daar een podium voor een nieuwjaarsevenement opzetten. We vonden niemand, dus ga ik zelf mee het podium opstellen. Maar dat is eerder uitzonderlijk.”

Beroepsmisvorming Goed, maar een echte nine-to-fivejob heb je toch niet? “Het echt drukke seizoen loopt van april tot half september. Dan ben ik hier van acht uur ’s morgens dikwijls tot negen uur, halftien ’s avonds. Als het moet in de weekends. Tijdens de drukke zomers kan ik hooguit één week vakantie aan een stuk nemen. Voor collega’s met kinderen is dat ook hooguit twee weken. Maar daar staat tegenover dat men hier ook flexibel is. Als ik hier in de winter om tien uur binnenkom en om halfvijf al weg ben, zal niemand daar iets op zeggen. Op dit moment werk ik aan een tweetal nieuwe podia voor de binnenlandse markt en we zijn een aantal bouwboeken voor de Duitse markt aan het updaten, omdat die om de drie jaar moeten worden herzien. Welnu, ik kan daar in alle rust aan werken.” Moet je een muziekfreak zijn om hier te kunnen gedijen? “In theorie niet, maar ik constateer dat iedereen die hier werkt het wel is. En ja, het gebeurt geregeld dat ik in mijn auto spring om in het buitenland een concert mee te pikken. Of ik dan in eerste instantie op het podium let? Ik vrees van wel. Noem het maar beroepsmisvorming.” Waar haal je je jobvoldoening dan uit?

Stageco en bekende klanten Stageco vervaardigt podia voor zowat alle Belgische popfestivals, met Rock Werchter voorop. Podia voor wereldtournees van onder meer Rolling Stones, Bon Jovi, U2, Robbie Williams, Bruce Springsteen, Pink Floyd, Metallica. Podia voor de Wereldbeker Voetbal in Duitsland en voor de Olympische Winterspelen in Turijn vorig jaar. Stageco stelt ongeveer 89 mensen tewerk in haar vestigingen in Tildonk en Boortmeerbeek. Het bedrijf werkt veel met contractuelen. Tijdens de drukke zomermaanden kan het aantal werknemers oplopen tot 500. Op wereldvlak heeft Stageco filialen in Duitsland, Frankrijk, Nederland, Oostenrijk en Amerika. Op dit moment stelt het bedrijf mondiaal 164 mensen tewerk.

“Ik heb een job met heel veel variatie. Geen enkele dag is dezelfde. Ik kan me niet inbeelden dat ik op een ingenieursbureau van ’s morgens tot ’s avonds woningen of industriële gebouwen zit te berekenen. Leuk is ook dat hier alleen jonge mensen werken. Zolang ik graag naar concerten en festivals ga, doe ik er hier zeker nog een paar jaar bij. Maar stel dat ik geen zin meer heb in festivals en concerten, dan weet ik niet hoe mijn carrière zal keren. Maar daar heb ik nog tijd genoeg voor.” Tekst: Wilfried VANDEN BOSSCHE Foto’s: STAGECO BELGIUM nv en Wilfried VANDEN BOSSCHE

WVB

FEBRUARI 2007

21

I-mag

Mo

Modern Melexis produceert sensoren voor hd-dvd Melexis uit Ieper, bekend als producent van halfgeleiders voor de auto-industrie, zet in 2007, dankzij een samenwerkingsakkoord met Toshiba, een belangrijke stap op de markt van optische lasers voor hd-dvd's. De onderneming beweert de beste technische oplossing voor twee essentiële onderdelen te kunnen leveren. Enerzijds is er haar 'Photo detector IC' (PDIC) die de laserstraal detecteert, die door de dvd-schijf wordt weerkaatst en het lichtsignaal in een elektronisch signaal omzet. Anderzijds is er het 'Automatic Power Control'-circuit (APC), dat het laservermogen dat tijdens het schrijven (en soms het lezen) aan de dvd-schijf wordt geleverd, detecteert en controleert. Momenteel is de markt van die nieuwe generatie dvd-spelers nog relatief klein, maar algemeen wordt aangenomen dat die systemen in 2008 een enorme opmars zullen kennen. Melexis zal aan Toshiba onderdelen leveren voor optische lasersystemen voor de nieuwe hd-dvd-technologie.

Fluistervliegtuig Of de 'Sax-40' ooit werkelijk door het luchtruim zal klieven, is koffiedik kijken. Want voorlopig bestaat hij alleen nog maar in maquettevorm. Het concept werd door ingenieurs van de Universiteit van Cambridge (VK) en het Massachusetts Institute of Technology in Boston (VS) uitgedokterd. Door zijn vernieuwend ontwerp en optimale stroomlijning is het toestel onmiddellijk na het opstijgen al niet meer op de begane grond hoorbaar en ook bij het landen 'fluistert' de 'Sax-40'. Vooral de veel stillere vliegtuigmotoren zijn daarvoor verantwoordelijk. Ze bevinden zich bovendien aan de bovenzijde van de vliegtuigromp, waardoor het geluid naar boven in plaats van naar beneden wordt afgevoerd. Door de optimale stroomlijning is het vliegtuig ook nog eens 35 procent zuiniger. Het huidige ontwerp voorziet in plaats voor 215 passagiers, maar grotere toestellen zouden eveneens haalbaar zijn. Boeing en motorenbouwer RollsRoyce tonen alvast veel interesse.

I-mag

22

FEBRUARI 2007

Ebolavaccin in testfase De Amerikaanse overheid heeft voor het Nederlandse Crucell het licht op groen gezet om haar ebolavaccin op mensen te testen. In een eerste fase, waarin vooral de veiligheid van het vaccin wordt gecontroleerd, zullen 48 vrijwilligers aan het experiment deelnemen. Als alles naar wens verloopt, zullen in een later stadium meer mensen bij het project worden betrokken. Crucell bewees eerder al dat het vaccin een volledige bescherming bij apen biedt. Ebola breekt geregeld uit in Afrika en voor mensen loopt een besmetting met het virus in 50 tot 80 procent van de gevallen dodelijk af. Het virus wordt ook steevast als mogelijke kandidaat voor een bioterroristische aanslag genoemd: vandaar dat het onderzoek vooral in de VS met interesse wordt gevolgd.

dern times Half miljoen hotelkamers krijgen flat-tv van Philips Philips gaat flatscreentelevisies aan de Accor Group leveren: wereldwijd één van de grootste hotelketens. De groep bevat onder meer Sofitel, Novotel, Mercure, Ibis, RedRoof, Formule 1 en Etap. Het gaat om een order van zo'n 480.000 speciale 'Hotel flat tv's'. De nieuwe serie kenmerkt zich door een moeiteloze installatie, gemakkelijke integratie én compatibiliteit met bestaande audio/video-apparatuur. De toestellen beschikken verder over handige instelbare functies, zoals menuslot, ingebouwde wekker en een aansluiting voor een badkamerluidspreker. En de 'SmartLoader' is een unieke functie waarmee alle programma-instellingen binnen de minuut van het ene naar het andere toestel kunnen worden gekopieerd.

Warm kontje

Panama verbreedt kanaal

Voor koukleumen heeft Brookstone de 'Tri-zone heated cargo pants' ontwikkeld, in de VS beter bekend onder de naam 'leg toaster'. Het gaat om een vrijetijdsbroek met lichtgewicht verwarmingselementen uit koolstofvezels die de onderrug en zakken - tegen koude handjes - verwarmen. Voor de prijs van 150 dollar wordt gratis een afstandbediening en een stel oplaadbare batterijen voor verschillende uren bil- en broekzakwarmte bijgeleverd. Wie hoger op zijn lijf ook kou heeft, kan zich een onderhemdje van het Duitse WarmX aanschaffen. Dat kledingstuk kost een slordige 250 euro en wordt zonder afstandsbediening geleverd.

Omdat de waterweg die de Grote en de Atlantische Oceaan met elkaar verbindt, al van 1914 dateert, is ze dringend aan een facelift toe. Het Panamakanaal is immers niet geschikt voor schepen, breder dan 32 meter. Daarmee ligt de limiet op vaartuigen met maximaal 4.000 containers: een peulschil in vergelijking met de moderne zeemammoeten die 12.000 stuks aan boord hebben. Panamese ingenieurs zijn alvast een belangstellend kijkje komen nemen in de haven van Antwerpen. Hoofdingenieur Ivo Koeklenberg meldde onlangs in de Standaard dat Antwerpen de enige wereldhaven is die continu werkt, over zoveel zeesluizen beschikt én sleepboten gebruikt om de zeeschepen doorheen de sluizencomplexen te loodsen. Panama koos ervoor om haar sluizen te verbreden en volgens Antwerps model te laten werken.

Deze rubriek wordt samengesteld door Peter RAEYMAEKERS, Ph.D. FEBRUARI 2007

23

I-mag

Acrogymnaste wordt industrieel ingenieur bouwkunde Kim Deloose puurt alleen maar plezier uit haar topsportstatuut in de acrogym ANTWERPEN. De kans dat u over twee jaar Kim Deloose op een bouwwerf tegen het lijf loopt, is vrij reëel. U zult dan zonder twijfel verbaasd staan kijken, wanneer ze zonder lift of trappen via de schouders van de metsers vlotjes tot op de eerste en zelfs tot op tweede verdieping springt. De toekomstige industrieel ingenieur bouwkunde is namelijk een fanatieke beoefenaarster van én Belgische top in de acrogym. Dat is een tak binnen het turnen waarbij twee tot vier partners met elkaar artistieke piramides maken.

Wikipedia omschrijft acro als volgt: 'Acrogym is een relatief nieuwe sport binnen de gymnastiek. Kenmerkend is dat acrogym niet individueel wordt beoefend, maar in een team. De oefeningen vinden plaats op een vierkante vloer. De oefeningen, meestal op muziek, bestaan uit een aantal turnonderdelen en choreografie, aangevuld met acrobatiekelementen'.

Derde jaar Kim Deloose zit in haar derde jaar industrieel ingenieur en is, dankzij het topsportstatuut dat de Hogeschool Antwerpen haar verleent, best wel tevreden met de combinatie studie - topsport. Ze hoopt nog een paar jaar haar sport op hoog niveau te kunnen uitoefenen, maar dan wenkt de beroepscarrière als industrieel ingenieur en allicht ook een carrière als gymcoach. Want zoveel is duidelijk: Kim Deloose (20) had de gymmicrobe al vroeg te pakken. “Als kleutertje nam mijn mama me eens mee naar een turnclub en toen ik in de derde kleuterklas zat, mocht ik al naar de keurgroep. Ik ben dan snel naar acrogym overgeschakeld. Ik ben een paar keer van club veranderd om mijn niveau te kunnen verbeteren. Sinds het laatste jaar van mijn humaniora kun je mij topsporter noemen. Momenteel ben ik Senior A, dat is het hoogste niveau. Ik ben nu lid van 'Acro Pro Gymnastics Puurs'.”

Top in België is één zaak, Europese of wereldtop is een andere. Hoe ver kan je in acrogym nog geraken?

“Ik zou doodgraag eens een buitenlands tornooi winnen.”

“Een Europees of wereldkampioenschap heb ik altijd wel voor ogen gehouden, maar door de hele structuur van de acrogym in België wist ik al snel dat zoiets voor mij te hoog gegrepen is. Als middelbare scholier moet je dan naar de topsportschool. Je beoefent er hele dagen acrogym, tot dertig uur per week. Je krijgt ook individuele coaching en het zijn uitgerekend die atleten die naar een EK of WK mogen. Dus zeg ik nu: als er dan geen EK of WK inzit, wil ik wel eens een internationaal tornooi winnen. In december ben ik met mijn teamgenoten Elke Knaepkens en Caro Annaert tweede geworden in Stokeon-Trent in Engeland. Dat vond ik al een hele prestatie.”

per week. Daarbovenop dans ik ook nog. Mijn broer speelt basket bij de jeugd van tweedeklasser 'Kangoeroes'. Ze zochten er cheerleaders en ook daar oefenen we geregeld voor. En één keer per week geef ik ook nog acrotraining aan een beginnend groepje. Dat is het zo'n beetje." (lacht)

Je zult nooit de absolute top bereiken, en toch steek je veel tijd en energie in je sport. Hoe ziet een doorsnee week er voor jou uit? “Dat varieert al naargelang van mijn lessenrooster. Mijn zwaarste dagen beginnen om halfacht. Naar de les gaan tot een uur of vijf, zes. Dan recht naar de training en pas thuis rond halftien. Heb ik een voor- of namiddag vrij, dan is het iets minder zwaar, maar ik ben zelden voor acht uur thuis. In totaal train ik zo'n twintig uur

“Ik wil projectleider worden, iemand die dagdagelijks op de bouwwerf komt en projecten opvolgt.”

Waar blijf je de motivatie vandaan halen? Je weet dat Belgische top je maximum is en ook: je zult nooit één eurocent met je sport verdienen? “Integendeel zelfs, mijn sport kost mij een pak geld. Het lidgeld alleen al bedraagt 250 euro. Trainingspakken, T-shirts, de pakjes die we dragen tijdens de wedstrijden: dat zijn pittige bedragen. En voor al die opofferingen krijg ik niks in de plaats, dat klopt. Waarvoor ik het dan blijf doen? Ik doe het gewoon heel graag. Punt uit. Ook de sociale contacten die we bij de acrogym leggen, zijn leuk. Je leert omgaan met mensen van alle leeftijden. Zo is mijn derde partner altijd nog een klein meisje, omdat zij bovenaan de piramide staat. Je leert je aanpassen aan alle situaties en dat moet wel, want je traint twintig uur per week met elkaar, ook in periodes dat het wat minder gaat. Maar we zijn een hechte groep. In het buitenland is dat echt plezierig, zelfs al zijn we tijdens de wedstrijden vaak elkaar concurrenten. En weet je wat het mooie daaraan is? We weten van elkaar dat we er geen cent mee verdienen. Wie dus onze sport beoefent, doet dat omdat hij of zij dat graag doet.”

Techno

Vandaar ook dat je altijd je studies hebt laten voorgaan, ook al tijdens je middelbare school? “Zeker, ik ben afgestudeerd in LatijnWiskunde-8 uur. Nadien heb ik getwijfeld tussen enkele richtingen. Maar ik heb voor industrieel ingenieur gekozen, omdat ik iets boeiends zocht met niet alleen theorie, maar ook veel praktijk. Waarom ik dan voor bouwkunde heb gekozen? Bouwkunde is 'iets groot', waar je een goed zicht op hebt, je ziet waarmee je bezig bent en wat je realiseert. Achteraf blijkt dat ik als kind met mijn broer altijd met Lego of K'Nex aan het spelen was. Als klein meisje was ik jaren geleden verslingerd aan het TV-programma 'Westenwind'. In die serie werden aan de lopende band schepen gebouwd. Welnu, mijn oma vertelt me nu dat ik altijd zei: 'ik wil later ook zoiets bouwen'. Het zal altijd wel in mijn hoofd gezeten hebben, zeker? Tot nu toe heb ik nog geen seconde spijt

Elyne De Meyst op handen gedragen door Maaike Croket (links) en Kim Deloose (rechts)

van mijn studiekeuze.” Je hebt nog anderhalf studiejaar voor de boeg. Nadien wenkt een professionele carrière in de bouwsector? “Allicht wel, hoewel ik voortstuderen niet uitsluit. Ik wil hoe dan ook projectleider worden. Iemand die dagdagelijks op de bouwwerf komt en projecten daadwerkelijk opvolgt. Dan kan ik de kennis die ik tijdens mijn ingeVan onder naar boven: Kim Deloose, Maaike Croket nieursstudies heb en Elyne De Meyst. opgedaan, gebruiken om het geheel op het terrein te leiden. De Tot slot: is er iets van je studies wat je hele dag berekeningen maken, dat zie ik in je sport nuttig kunt gebruiken of me niet doen. In mijn vrije tijd zie ik mezelf iets wat je op zijn minst enigszins toeals acrocoach. Daarom dat ik nu al op laag past? niveau acroles geef. Zo doe ik de nodige ervaring als coach op.” “Dat is een moeilijke." (Denkt lang na.) "Het inzicht in de opbouw van de piramiKan iemand die zo met haar toekomst de, daar doe ik via mijn studies voordeel begaan is, nog de motivatie opbrenbij. Het is heel belangrijk dat je weet hoe gen om voluit te gaan in haar sport? evenwicht in elkaar zit en dan denk ik wel eens aan de dingen die ik op de hoge“Toch wel. Ik wil nog een paar jaar mijn school over evenwicht leer.” niveau aanhouden. Door mijn topsportstatuut krijg ik de kans om, als het moet, examens te verplaatsen of lessen bij andere groepen te volgen. Ik zou, zoals ik al zei, doodgraag eens een buitenlands tornooi winnen. En op het Belgisch kampioenschap gaan we voor de tweede plaats. De eerste, dat is wat hoog gegrepen, want Tekst: Wilfried VANDEN BOSSCHE dat wordt het trio dat nu op de topsportFoto's: Foto's: APG Puurs en school zit.” Eddy DIELS

“We weten van elkaar dat we met acrogym geen cent verdienen. Wie onze sport beoefent, doet dat omdat hij of zij dat graag doet.”

FEBRUARI 2007

25

I-mag

NIEUWSv/d afdelingen

Netwerk

IN DE KIJKER

MAINTENANCE PARTNERS donderdag 15 februari 2007 Verbaas er uzelf over hoeveel roterende machines er in onze industrie aanwezig zijn. Zoveel dat een bedrijf er zijn kernactiviteit van gemaakt heeft. Maintenance Partners is marktleider in de Benelux in het onderhoud en de herstelling van roterende mechanische en elektrische machines. Eind jaren ’90 ontstond Maintenance Partners als management buy-out van de onderhoudsservice van ABB. Een bedrijfsbezoek is zeker op zijn plaats. De VIK-afdeling Waasland biedt u de kans om Maintenance Partners te bezoeken in zijn nieuwe vestiging in Zwijndrecht. De missie van het bedrijf is bijzonder eenvoudig en dat is naar eigen zeggen de sleutel tot het succes. Het bedrijf ondersteunt de industrie met het onderhoud en de herstelling van alle roterende machines, gaande van compressoren over generatoren tot turbines. Het hele plaatje passeert de revue. Maintenance Partners speelt in op een trend waarbij preventief onderhoud wordt uitbesteed aan externe bedrijven. Zoals onderhoud een kernactiviteit is voor Maintenance Partners, zo zorgt het ervoor dat de industrie zich ook kan toeleggen op haar kernactiviteit en zich niet langer moet bekommeren over het onderhoud. In dat opzicht heeft het verschillende diensten ontwikkeld, zoals ‘the enlighteners’. Een ploeg die conform de ‘case’ wordt samengesteld met experts en die zich in hoofdzaak bezighoudt met de zogenaamde heavydutymachines, namelijk die machines die voor de industriële klant van het grootste belang zijn. Maintenance Partners heeft ook een netwerk van toeleveranciers uitgebouwd om nog beter op de behoeften van de industrie in te spelen. Vandaar het begrip partner in de naam. Dat netwerk maakt het mogelijk om accuraat en volgens de behoefte van de klant in te spelen op de vraag. Het zorgt voor een optimale benutting van de kennis en de kunde die in de groep aanwezig is. VIK-afdeling Waasland geeft u de gelegenheid om het bedrijf van dichtbij te leren kennen. Maak er gebruik van.

• PRAKTISCH Plaats: Maintenance Partners, Vitshoekstraat 6, Zwijndrecht. Datum: donderdag 15 februari 2007 om 20.00 uur. Kostprijs: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 10 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: BBWLD10207.

FEBRUARI 2007

27

I-mag

Netwerk

NIEUWS afdelingen v/d

ANTWERPEN KALENDER 2007 13-05-2007

Bezoek Vlaams tram- en autobusmuseum, Berchem, 14.00 uur

Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten

BRUSSEL-HALLE-VILVOORDE KALENDER 2007 06-02-2007 14-03-2007 17-04-2007 25-04-2007

Bezoek Dräger Medical Belgium, Wemmel Unisys computermuseum Bezoek WTCB, Limelette Bezoek serres van Laken

voldoende plaatsen. Aankomst in ons rustige logement “La Petite Merveille” aan de rand van het kleine stadje, is gepland rond 18 uur. Wie liever rechtstreeks rijdt, meldt dat bij voorkeur vooraf via mail aan [email protected]. Op de plaats van bestemming zullen we jullie meteen briefen over het verdere verloop van het weekend, waarin we jullie onder andere meesleuren op een adventuretocht met verschillende touwbruggen, een rappel van 35 meter, een deathride van 50 meter hoog, … Andere activiteiten die ook nog op het programma staan, zijn mountainbike, via ferrata, hoogteparcours en een avonddropping. In de loop van zondagnamiddag moeten we dan jammer genoeg weer huiswaarts keren. In lekker eten wordt het hele weekend voorzien. Er wordt zelfs voor een barbecue gezorgd op zaterdagavond. Het enige waar jullie zelf voor moeten zorgen is een slaapzak, onderlaken, kussensloop en niet te vergeten jullie goed humeur! Jullie kunnen ook ter plaatse een lakenpakket huren voor 3 euro.

Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten Dus, hou jij wel van een weekend vol actie, fun, uitdagingen en teamwork dan moet je je als de bliksem inschrijven!

• PRAKTISCH

KEMPEN KALENDER 2007 06-02-2007 16-03-2007 21-03-2007 28-05-2007

Lezing: Het Mestdecreet, KHKempen, auditorium D006, Geel, 19.00 uur Weekend Ardennen “La petite Merveille" - Durbuy Bezoek achter de schermen van Sunparks, Mol Bezoek aan de stad Lier, 10.00 uur

Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten

Plaats: La Petite Merveille, Rue du Comte Th. d'Ursel 51, Durbuy. Datum: vrijdag 16 tot en met zondag 18 maart 2007. Kostprijs: 75 euro voor VIK-leden, niet-leden betalen 100 euro. Te betalen op rekening 418-9082131-70 van de VIK-afdeling Kempen, met vermelding “inschrijving adventure-weekend” en dit uiterlijk op maandag 12 maart 2007. Extra info: aarzel niet om te mailen: [email protected] Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: REKPN10307.

Weekend Ardennen “La petite Merveille” vrijdag 16 tot en met zondag 18 maart 2007 Je wil er even tussenuit om van de natuur te genieten en tegelijkertijd aan gedurfde activiteiten deel te nemen? Dan hebben de VIK-jongeren van de afdeling Kempen de oplossing voor jou! Een weekendje gezellig naar het kleinste stadje van België? Wij organiseren er een weekend vol activiteiten met logies in volpension. Dus, niets om je zorgen over te maken, enkel actie en fun! Op vrijdag verwachten we je om 16.30 uur aan de Werft in Geel voor het stadhuis. Vandaaruit gaat onze reis richting Durbuy. Wie geen wagen heeft, kan altijd met iemand meerijden. Er zijn

I-mag

28

FEBRUARI 2007

LEUVEN-HAGELAND KALENDER 2007 22-03-2007

21-04-2007 12-05-2007 08-09-2007

Bezoek brouwerij Palm, bezoekerscentrum “De Oude Bottelarij” Palm Breweries, Steenhuffel, 17.15 uur Stadswandeling in Diest Jongerenactiviteit Fietstocht

Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten

Brouwerij Palm donderdag 22 maart 2007 Het belangrijkste van het bier zijn de kruiden en de grondstoffen die zorgen voor hoge gisting en het bier zijn unieke smaak en aroma geven. Kennis en artisanaal vakmanschap vindt men er gecombineerd met een uiterst geavanceerde

Netwerk

NIEUWS afdelingen v/d

bouwtechniek. In oude koperen ketels voltrekt zich het volledige productieproces van hoge gistingsbieren. Het trekpaard in het logo van de brouwerij benadrukt de roots en de authenticiteit van Palm. Oorspronkelijk heette de brouwerij 'Den Hoorn', maar het symbool van de overwinning 'Palm' gaf de brouwerij haar nieuwe naam.

• PRAKTISCH Plaats: samenkomst in het bezoekerscentrum 'De Oude Bottelarij', Palm Breweries, Steenhuffeldorp 3, Steenhuffel. Datum: donderdag 22 maart 2007 om 17.45 uur. Duurtijd ongeveer drie uur. Kostprijs: 3 euro voor VIK-leden, niet-leden betalen 4 euro. Bedrag te betalen op rekeningnummer 431-06447591-86 van de VIK-afdeling Leuven-Hageland met de vermelding Palm. Organisatie: VIK-afdeling Leuven-Hageland, in samenwerking met de afdeling Brussel-Halle-Vilvoorde Inschrijving vereist: VIK-secretariaat maximum 45 deelnemers Referte: BBLVN10307.

LIMBURG KALENDER 2007 05-02-2007

26-02-2007 12-03-2007 20-03-2007 08-04-2007 24-06-2007

Lezing "Ingenieurs zonder Grenzen", Ontmoetingscentrum Sint-Katarina, Hasselt, 19.45 uur Lezing "Bouwen en verbouwen", Ontmoetingscentrum Sint-Katarina, Hasselt, 19.45 uur Solliciteren met voorsprong, Hasselt Persoonlijke financiële en fiscale planning, Interhotel, Lummen, 20.00 uur Reis naar Andalucia tot 15 april 2007 Fiets- en wandeldag, Diepenbeek, 07.30 uur

Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten

09.04.2007 Uitgebreid bezoek aan Alhambra en tuinen van het Generalife. Na de lunch kathedraal, koninklijke kapel en Alcaiceria. 10.0.2007 Wandeling door oude stad, kathedraal en koningsfonteinen van Priego de Cordoba. Bezoek aan Mezquita, joodse wijk en synagoge. 11.04.2007 Bezoek aan Romeinse ruïnes van Medina Azahara, Middeleeuwse stadje Carmona en Parque Maria Luisa in Sevilla. Wandeling over de plaza de Espana en de plaza de America. 12.04.2007 Bezoek aan kathedraal en Giralda, Real Alcazar en wijk Santa Cruz met kathedraal, Giralda en Alcazar in Cordoba. 's Avonds flamencoshow. 13.04.2007 Bezoek aan Jerez de la Frontera met stop in sherrybodega. Bezoek aan Arcos de la Frontera en Grazalema. 14.04.2007 Bezoek aan Ronda met o.a. de kloof, de oude stad en de arena. 15.04.2007 Terug richting Malaga met mogelijk bezoek aan monumentale stadje Antequera met kathedraal en prehistorische dolmen, de karstformaties bij El Torcal. Retourvlucht naar Brussel - aankomst om 22.20 uur.

• PRAKTISCH Kostprijs: 1.385 euro per persoon op basis van dubbele kamer; toeslag single 215 euro. Inbegrepen: internationale vluchten met Iberia, luchthaventaksen (91,85 euro), moderne bus met airco gedurende 8 dagen, 7 nachten in de voorgestelde hotels, half pension, behalve in Sevilla, 1 Flamenco-avond in Sevilla: show & avondmaal, 1 vrij diner, 7 lunches, de vermelde officiële lokale gidsen Granada, Priego, Cordoba en Sevilla, toegangsgelden voor Alhambra, Generalife, kathedraal, koninklijke kapel (Granada); synagoog, Mezquita (Cordoba), kathedraal, Giralda, Alcazar (Sevilla) en bodega in Jerez, Nederlandstalige reisleidster ter plaatse. Niet inbegrepen: drank en persoonlijke uitgaven, annulering en bijstandsverzekering (20 euro per persoon), toeslag single (215 euro) Inschrijven voor deze reis kan bij Alk Reizen bvba, t.a.v. Geert Gaens, Steenweg 170, 3570 Alken, e-mail: [email protected], fax: 011 59 74 01, tel. 011 31 36 20. Volledig programma: www.vik.be

(Ver-)bouwen van de eigen woning maandag 26 februari 2007

Reis naar Andalucia van 8 tot 15 april 2007 Alk Reizen organiseert, speciaal voor de leden van de VIK-afdeling Limburg, van 8 tot 15 april 2007 (paasvakantie) een reis naar Andalucia. Vlug inschrijven is de boodschap, de plaatsen zijn beperkt.

• PROGRAMMA 08.04.2007 Vlucht en transfer naar Granada. Maaltijd en overnachting in viersterrenhotel.

Van de Vlaming wordt gezegd dat hij een baksteen in zijn maag heeft en daar vormen wij als ingenieurs geen uitzondering op. Elke jonge ingenieur die in zijn hoofd plannen maakt om een eigen woning te bouwen of een bestaande woning te verbouwen, zal geconfronteerd worden met heel wat administratieve en technische vragen. Omdat wij een technische opleiding genoten hebben en het bouwen zelf elk jaar duurder wordt, willen wij als ingenieur zoveel mogelijk zelf doen aan onze woning. De eerste spreker - Stijn Knaepen, werkzaam als jurist bij Technum in Hasselt - zal u een helder overzicht geven van de huidige bouwwetgeving omtrent nieuwbouw en verbouwen.

FEBRUARI 2007

29

I-mag

Netwerk

NIEUWS afdelingen v/d

Verder zal hij ook toelichten wat een industrieel ingenieur met een bepaalde afstudeerrichting zelf mag doen aan zijn woning, onder welke voorwaarden en met welke verantwoordelijkheden. U zult een antwoord krijgen op de vraag: mag een industrieel ingenieur het plan van zijn eigen woning ontwerpen?

Optima Financial Planners en de VIK u graag een hapje en een drankje aan. Kostprijs: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 10 euro ter plaatse. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOLBG20307.

Onze tweede spreker - Ing. Jan De Schepper, werkzaam als projectingenieur HVAC bij Technum - zal een toelichting geven over de nieuwe wetgeving omtrent isolatie en energieprestatie van nieuwbouw en verbouwde woningen en hij zal een duidelijk overzicht geven van de eisen waaraan een woning moet voldoen. De EPB-regeling (energieprestatie en binnenklimaat) is verplicht vanaf 1 januari 2006.

MECHELEN KALENDER 2007 08-02-2007

• PRAKTISCH Plaats: Ontmoetingscentrum Sint-Katarina, Nicolaas Cleynaertslaan, Hasselt. Datum: maandag 26 februari 2007 om 19.45 uur. Kostprijs: gratis voor VIK-leden (+ partner) en studenten, niet-leden betalen 10 euro. Inschrijving: VIK-secretariaat (gewenst maar niet vereist). Referte: VOLBG20207.

NOORD-WEST-VLAANDEREN KALENDER 2007 25-02-2007

Persoonlijke financiële en fiscale planning

25-04-2007

dinsdag 20 maart 2007 08-05-2007 Tijdens uw professionele carrière zorgt uw inkomen voor de gewenste levensstandaard. Maar u moet vandaag al een bijkomend vermogen opbouwen om na uw actieve loopbaan van eenzelfde levenscomfort te kunnen blijven genieten. Het ziet er steeds meer naar uit dat de maatschappij minder zekerheden biedt. Daardoor wordt het van dag tot dag moeilijker en onduidelijker om een vermogen op te bouwen. De overheid past haar beleid in de huidige maatschappelijke context immers stelselmatig aan de economische noden aan: nieuwe belastingen worden goedgekeurd, beleggings- en verzekeringsformules worden uitgehold, pensioenvoorzieningen dreigen te worden aangetast, de vergrijzing van de maatschappij zet zich door, enzovoort. Maar niemand wil echter graag het kind van de rekening zijn. Een degelijke financiële planning neemt steeds meer knowhow en tijd in beslag. De complexe materie van fiscaliteit, vermogen, pensioenvoorziening en nalatenschap evolueert zo snel dat enkel nog specialisten ze kunnen volgen en begrijpen. Daarom organiseert de VIK-afdeling Limburg, in samenwerking met Optima Financial Planners, op 20 maart 2007 een voordracht om u alvast een tipje van de sluier op te lichten.

• PRAKTISCH Plaats: Interhotel, Klaverbladstraat 7, Lummen. Datum: dinsdag 20 maart 2007 om 20.00 uur. Na de voordracht en de aansluitende bestuursvergadering bieden

I-mag

30

FEBRUARI 2007

Bezoek postzegeldrukkerij, Mechelen, 13.00 uur

Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten

Spelletjesnamiddag, Campus Het Houtland instituut, Torhout, 14.30 uur Lezing: Hoe solliciteren van cv tot het gesprek, KHBO, Oostende, 19.30 uur Lezing: loopbaanbegeleiding, KHBO, Oostende, 19.30 uur

Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten

Spellennamiddag bij The Woodland Mages zondag 25 februari 2007 De 'Woodland Mages' zijn een Fantasy gaming club uit Torhout, waarvan de leden elke donderdag samenkomen om te gamen. Elke laatste donderdag van de maand wordt een 'boardgamenight' georganiseerd. De nadruk ligt daarnaast vooral op het strategische kaartspel 'Magic, the gathering'. Daarmee heeft de club de voorbije jaren haar sporen verdiend op nationale en internationale tornooien. Neem gerust een kijkje op de clubsite voor meer info: www.woodlandmages.be. We nodigen u uit om uw strategisch denkvermogen eens te komen testen op een ontspannende manier. Dan kunnen we je nieuwe bordspelen leren kennen op een rustige zondagnamiddag, met koffie en een gebakje, en met telkens een woordje uitleg van de Woodland Mages.

• PRAKTISCH Plaats: Campus 'Het Houtlandinstituut', Rijselstraat 110, Torhout. Datum: zondag 25 februari 2007 om 14.30 uur. Kostprijs: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 3 euro (koffie en taart inbegrepen). Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: SONWV10207.

Netwerk

NIEUWS afdelingen v/d

OOST-VLAANDEREN KALENDER 2007 05-02-2007 05-02-2007 13-03-2007 02-04-2007 02-04-2007 15-05-2007 19-05-2007 22-06-2007

VIKaFee, Huis van de Bouw, Zwijnaarde, 21.00 uur Lezing Energieprestatieregelgeving in de praktijk: ventilatie, Huis van de Bouw, Zwijnaarde, 20.00 uur Paintball, Eeklo, 19.30 uur Voordracht door Paul Van Assche, Huis van de Bouw, Zwijnaarde, 20.00 uur VIKaFee, Huis van de Bouw, Zwijnaarde, 21.00 uur Bezoek Arcelor, Sidmar, Zelzate Benefit JAZZ-festival Rotary, Dendermonde VIKaFee + regionale ledenvergadering, Huis van de Bouw, Zwijnaarde, 19.00 uur

Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten

Paintball dinsdag 13 maart 2007 Na het succes van vorig jaar organiseert de afdeling OostVlaanderen opnieuw een avondje paintball. Wie zin heeft in een uurtje actief bezig zijn om de stress van de dag weg te spelen of de jager die al altijd in u zat naar boven te laten komen, schrijft zich maar beter snel in. Per spel kunnen er 30 mensen meedoen. Wie niet kan wachten om te weten hoe het actieterrein eruitziet, kan alvast eens gaan kijken op www.area23.be.

zij ombudsvrouw van de stad Gent, maar ze werkte jarenlang met onze gevierde samen als radioreporter bij de BRT. Voorts regelden we uiteraard ook het vervoer voor onze gevierde van thuis naar het banket en terug. Hugo werd aan het begin van de avond binnengeleid en begroet door oude bekenden. De verrassing was uiteraard groot, toen hij mevrouw Passemiers opmerkte en de departementshoofden van de hogescholen. Na een drankje en een hapje werd Hugo uitbundig gehuldigd. De heer Hoogewijs, directeur Hogeschool Gent, gaf een korte beschrijving van zijn carrière. De heer Rudy Coddens, schepen van onderwijs van de stad Gent, overhandigde Hugo een mooi boek over Gent. Rita Passemiers schonk een etsdruk “De Mammelokker“ en Marc Vanhaelst, departementshoofd BME, huldigde hem met een gebonden uitgave over de hogeschool. Uiteraard was het dan hoog tijd om met z'n allen aan tafel te gaan en gezellig te genieten van het heerlijke eten onder een losse babbel. Om de traditie in ere te houden kregen alle gevierden een fles champagne overhandigd. Ook bestuurslid Erwin Debutte hoorde bij de gevierden. Nog een glaasje ter vertering van al dat lekkers en met een dansje werd het banket afgesloten. Tot volgend jaar… Ing. Jean-Pierre PENSIS Msc

• PRAKTISCH Plaats: Area 23, Tieltsesteenweg 30-03, Eeklo. Datum: dinsdag 13 maart 2007 om 19.30 uur. Kostprijs: voor één uur paintball met 50 verfballetjes betalen leden 10 euro, niet-leden betalen 12,5 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: SAOVL10307.

WAASLAND KALENDER 2007 15-02-2007

70 jaar ingenieur gevierd in Oost-Vlaanderen Naar jaarlijkse gewoonte worden oud-afgestudeerden gevierd tijdens het jaarlijkse banket. Dit jaar was het de beurt aan al wie afgestudeerd is in een jaar waarvan het jaartal eindigt op 6. De VIK OostVlaanderen had bovendien dit jaar het bijzondere genoegen een feesteling te mogen verwelkomen: technisch ingenieur Hugo Collumbien studeerde liefst 70 jaar geleden af op de Lindelei in Gent. Tijdens de regionale bestuursvergadering had de voorzitter opgeroepen om de gevierde op speciale wijze te verrassen. En zo nodigden we onder andere Rita Passemiers uit. Nu is

08-03-2007 19-04-2007 03-06-2007 07-06-2007

Bezoek Maintenance Partners, Zwijndrecht, 20.00 uur Predictief en pro-actief onderhoud in uw bedrijf, Maintenance Partners, Zwijndrecht, 20.00 uur Bezoek Argex, Kruibeke Golfinitiatie, Wachtebeke, 10.00 uur Regionale ledenvergadering

Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten

Predictief en pro-actief onderhoud donderdag 8 maart 2007 Franky Oste heeft meer dan 20 jaar ervaring in predictief en pro-actief onderhoud. Bij BASF in Antwerpen heeft hij de dienst 'predictief onderhoud' opgericht. In die periode heeft hij de verschillende technieken geïntroduceerd en gecombineerd. Het is door de combinatie van verschillende technieken dat resultaten verzekerd zijn. Sinds 2005 is Franky Oste werkzaam bij Maintenance Partners, waardoor zijn werkterrein van zuiver chemie uitgebreid is naar staal-, papier-, automobiel-, voeding-, houtindustrie, afvalverwerkende bedrijven, marine, havenbedrijven, enz., zowel in binnen- als

FEBRUARI 2007

31

I-mag

Netwerk

NIEUWS afdelingen v/d

buitenland. Bij deze uiteenzetting zullen al die technieken toegelicht worden, telkens aangevuld met één of meerdere praktische cases. Als slot zullen er enkele cases naar voor gebracht worden om aan te tonen hoe de technieken kunnen helpen bij het achterhalen van de primaire oorzaak bij het falen van een installatie.

• PRAKTISCH Plaats: Maintenance Partners, Vitshoekstraat 6, Zwijndrecht. Datum: donderdag 8 maart 2007 om 20.00 uur. Kostprijs: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 5 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOWLD10307.

ZUID-WEST-VLAANDEREN KALENDER 2007 05-02-2007 13-04-2007

21-04-2007 14-05-2007 16-06-2007 23-06-2007 07-07-2007

Bezoek Lutosa, St.Eloois-Vijve, 18.30 uur Culturele avond: Cabaret: "Neveneffecten zinloos geweldig", CC Guldenberg, Wevelgem, 20.15 uur Skiën, Komen, 10.30 uur Bezoek Betafence Culinair etentje met etiquette cursus, 19.30 uur Bezoek vliegveld Wevelgem, 14.00 uur Barbecue, 't Krierke

Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten

Cabaret: Neveneffecten 'Zinloos geweldig' vrijdag 13 april 2007

Het aantal kaarten is beperkt. Wacht dus niet te lang om een plaatsje te reserveren!

• PRAKTISCH Plaats: CC Guldenberg, Wevelgem. Datum: vrijdag 13 april 2007. Ontvangst vanaf 19.45 uur; aanvang om 20.15 uur. Kostprijs: 8,00 euro voor VIK-leden en partner; niet-leden betalen 10,00 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat ten laatste tot woensdag 11 april 2007. Na inschrijven sturen we per kerende het rekeningnummer waarop binnen de 3 dagen het juiste bedrag moet worden betaald met als mededeling 'Neveneffecten + naam + aantal personen'. Pas na ontvangst van de storting is uw inschrijving geldig! Referte: CAZWV10407.

Skiën in Komen zaterdag 21 april 2007 Op zaterdag 21 april 2007 gaan we, VIK-jongeren Zuid-WestVlaanderen en VIK-afdeling Oost-Vlaanderen, de actievere toer op. Ski- en snowboardcentrum op echte sneeuw. Een piste van 210 meter lang en 30 meter breed met een constante temperatuur van -4 tot -6 °C biedt de kans aan klein en groot, beginners en gevorderden om volop te genieten van de winterpret. In het Savoyaards restaurant, met zijn authentieke sfeer en panoramisch zicht op de piste, kunt u genieten van een heerlijke fondue, raclette of stonegrill, dicht bij het open haardvuur. Opgepast: een zekere kennis van het skiën en snowboarden is vereist om de piste te mogen betreden! Voor wie een eerste stap willen wagen op de sneeuw wordt er in een leraar voorzien. Gelieve wel te vermelden bij inschrijving dat u lessen wilt.

• PRAKTISCH

'Zinloos geweldig' is de eerste avondvullende voorstelling van dit olijke viertal. Een voorstelling vol absurditeit, ongebreidelde lol en complexloze onnozelheid. Vier jonge springers die onverbiddelijk voor de lach gaan. Als ze dan al eens een boodschap laten doorschemeren is het om die even later in de pek en de veren te gooien en op een kermisdeuntje wandelen te sturen. Absurdisme is bij Neveneffecten geen gratuit gebaar, maar een middel om de gestoorde werkelijkheid in haar blootje te zetten. Hun talkshow 'Huilende mensen' ridiculiseert de sensatiezucht van emo-tv en 'De Hendrikken'-act is een pars pro toto voor snoeverige rijkelui. Neveneffecten is ook niet te beroerd om het cabaret en dus zichzelf belachelijk te maken. Zinloos geweldig is een verkwikkende mix van absurdisme en moraal zonder met het vingertje te wijzen. Het viertal leverde bij Woestijnvis een absurdistische comedyreeks af die vanaf november 2005 te zien was op Canvas. In

I-mag

oktober 2003 werd Neveneffecten geselecteerd voor het Groninger Studenten Cabaret Festival.

32

FEBRUARI 2007

Plaats: Ice Mountain, Kapellestraat 16, Komen. Datum: zaterdag 21 april 2007 van 10.30 uur tot 11.30 uur. Verzameling om 10.00 uur ter plaatse. De liefhebbers hebben achteraf de gelegenheid daar iets te eten. Kostprijs: leden/partners: 4 euro korting op de te betalen prijs; niet-leden: 2 euro korting op de te betalen prijs. Personen die 1 uur les willen volgen betalen 5 euro extra. Huurmateriaal zelf te betalen: ski's: 3 euro per uur; skilaarzen: 1,5 euro per uur; snowboard: 4 euro per uur; snowboardbotten: 1,5 euro per uur. Wil men langer skiën, dan betaalt men extra. Let op: Handschoenen zijn verplicht, dus niet vergeten. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat en dat uiterlijk op donderdag 12 april met het engagement zeker aanwezig te zijn en bij afwezigheid zeker tijdig te verwittigen via telefoon 0475 26 31 91 (Wendy Samyn). Gelieve bij inschrijving te vermelden of u les wenst te volgen. Referte: SAZWV10407.

Netwerk

Nieuw gezicht bij VIK Vorming Manuella Goyvaerts Op 1 december begon Manuella Goyvaerts als nieuwe vormingsconsulente bij VIK Vorming. Zij is bachelor communicatiemanagement en specialiseerde zich in bedrijfscommunicatie. Zij werkte gedurende 8 jaar bij Telefuture als marketeer. Bij VIK Vorming is zij het aanspreekpunt voor geïnteresseerde cursisten. Zij neemt met hen de details van de opleiding door en volgt de inschrijving op. Daarnaast verzorgt zij de externe communicatie door advertenties en folders en bewerkstelligt zo een optimale aanwezigheid van VIK Vorming in het Vlaamse medialandschap. Ook de praktische organisatie van masterclassprogramma's neemt Manuella voor haar rekening. Manuella Goyvaerts 03 259 11 06 [email protected]

Uw advertentie op deze pagina? We ruimen plaats in voor de publiciteit van uw bedrijf. Verspreid uw boodschap aan 20.000 ingenieurs! Verspreid uw boodschap in 20.000 gezinnen! Verspreid uw boodschap in meer dan 1.000 belangrijke bedrijven! Bereik uw consumenten, maar verzorg ook uw business-to-business. Adverteren in I-mag betekent een gerichte en afgelijnde boodschap versturen aan een select publiek tegen een meer dan schappelijke prijs! Kortom:

laat uw advertentie op korte tijd renderen! Meer weten? Neem gerust en vrijblijvend contact op met de Vlaamse Ingenieurskamer: Francine Demaret - 03 259 11 09 - [email protected]

FEBRUARI 2007

33

I-mag

Netwerk Acht jonge ingenieurs bekroond Cera Award 2006 voor sociaal en maatschappelijk engagement LEUVEN. Acht pas afgestudeerde industrieel ingenieurs kregen eind november de Cera Award 2006 voor hun sociaal engagement. Een onafhankelijke jury oordeelde dat ze met hun technische kennis, hun grote creativiteit en hun sociaal engagement een erg waardevolle poging ondernamen om een oplos-

dacht aan de begeleiding en opleiding van de personeelsleden, zodat het werken met het netwerk snel ingeburgerd werd.

Rolstoelsimulator

sing te vinden voor een technologisch probleem binnen een sociale organisatie. Sociale organisaties beschikken vaak niet over de knowhow of de middelen om met technologische uitdagingen om te gaan. Met de Cera Award creëerde Cera in 2000 een hefboom om hen alvast op weg te helpen. Met het project krijgen social-profitorganisaties de kans om een moeilijke technologische hindernis te nemen en de Award wil ingenieursstudenten en hun hogescholen de kans geven meer voeling te ontwikkelen met maatschappelijke en sociale problemen.

Aan het werk De ingenieursstudenten liepen met het oog op hun project stage bij de betrokken organisatie. Van september 2005 tot juni 2006 onderzochten de studenten vervolgens alle facetten, werkten ze voorstellen uit en realiseerden ze het project. De studenten beschreven de technische uitwerking als eindwerk en studeerden met het project af. De studenten die met hun eindwerk in een social-profitorganisatie in het academiejaar 2005-2006 afstudeerden en erin slaagden het project met gunstig gevolg voor de Cera Award-jury te verdedigen, kregen de Cera Award. Een geslaagd eindwerk was een voorwaarde, een sterke sociale betrokkenheid en goede communicatieve vaardigheden waren de belangrijkste bijkomende evaluatiecriteria.

Opleidingscheque met meerwaarde Acht studenten slaagden voor al die opdrachten en kunnen voortaan de Cera Award op hun curriculum vitae bijschrij-

I-mag

34

ven. Met de steun van de Vlaamse Ingenieurskamer krijgt elke winnaar een opleidingscheque van 500 euro en ook de hogescholen worden financieel beloond voor hun inspanningen en engagement. De uitreiking van de Cera Awards 2006 zal gebeuren op 30 november 2006 om 20u30 in de Salons de Romrée (D'Yveshof Beiaardlaan 31) in Grimbergen.

Awards De acht afgestudeerde industrieel ingenieurs die werden bekroond met de Cera Award, leverden het voorbije academiejaar (2005-2006) een eindwerk af in zes sociale organisaties. We stellen de winnaars en hun projecten graag kort aan u voor. Johan Le Maire uit Edegem (Karel de Grote-Hogeschool) verbeterde het bestaande informatienetwerk voor het Fonds Begeleid Wonen 'De Stapsteen'. De Stapsteen is een dienst begeleid wonen die zich richt tot personen met een mentale handicap en personen met autisme. Ze begeleiden hun cliënten en helpen hen bij zelfstandig wonen. De Stapsteen is de voorbije jaren fors gegroeid, waardoor ook het administratieve werk enorm is toegenomen. Om gemakkelijker met het aantal cliënten te kunnen meegroeien en om dubbel (papier-)werk zoveel mogelijk te beperken, heeft Johan Le Maire het bestaande informatienetwerk verbeterd. Hij heeft hun website vernieuwd en een gebruiksvriendelijk virtueel kantoor opgebouwd waardoor de werknemers van De Stapsteen nu efficiënter tewerk kunnen gaan. Johan besteedde bijzondere aan-

FEBRUARI 2007

Michaël Stevens uit Sint-Martens-Latem en Yannick Beheyt uit Maldegem (KaHo Sint-Lieven, Gent) ontwikkelden een rolstoelsimulator voor het UZ Gent. Op de afdeling ergotherapie van het Centrum voor locomotorische en neurologische revalidatie (Universitair Ziekenhuis Gent) kunnen mensen met ernstige lichamelijke en cognitieve beperkingen revalideren. Michaël Stevens en Yannick Beheyt ontwikkelden een driedimensionele rolstoelsimulator om beginnende rolstoelgebruikers te leren rijden met een elektronische rolwagen. In de praktijk gebeurde dat voordien onmiddellijk met de elektronische rolwagen. Door angst, gezichtsveldproblemen of coördinatiestoornissen was dat vaak een erg moeilijk leerproces. De twee studenten hebben daarom een oefensituatie ontwikkeld: de gebruiker zal zich aan de hand van een joystick en een computer leren verplaatsen op een fictief parcours. Hij zal met behulp van de simulator eerst de joystick leren gebruiken en pas later leren rijden met de rolstoel zelf. Met de ontwikkeling van die driedimensionele rolstoelsimulator krijgen de patiënten van de afdeling ergotherapie de kans om op een snellere en gemakkelijkere manier te revalideren.

Gezondheidskalender Frederik Munster uit Wemmel (Erasmushogeschool Brussel) ontwikkelde voor VIVA-SVV een digitale gezondheidskalender. VIVA-SVV is de vrouwenvereniging van het Belgisch socialistisch ziekenfonds. De vereniging biedt vrouwen en hun gezin een ruim en verscheiden activiteitenaan-

Netwerk

bod. De vereniging wil hun doelgroep een gezondheidskalender aanbieden waarmee een heel jaar lang op gepaste tijdstippen door elk individu aandacht kan worden besteed aan belangrijke gezondheidsafspraken (tandartsbezoek, maar evenzeer dieetplanning, gratis melanoomonderzoek,...). Bovendien dient de kalender rekening te houden met de leeftijd van de gebruiker. Frederik Munster zorgde voor de ontwikkeling van de gezondheidskalender en maakte die voor iedereen bereikbaar via een webtoepassing. Frederik bepaalde de structuur van de databank, zodat de website aan de nodige eisen kon voldoen. Vervolgens ontwikkelde hij een gebruiksvriendelijke website waarop bezoekers alle nodige informatie kunnen vinden. Tenslotte zorgde Frederik voor een gezinskalender die elk individueel gezinslid een plaats geeft op een gezamenlijke gezondheidskalender.

De acht laureaten na de uitreiking van de Cera Award: van links naar rechts Stijn Bukenbergs, Kristof Maes, Frederik Lecointre, Johan Le Maire, Frederik Munster, Michaël Stevens, Yannick Beheyt, Stijn Van Helmont.

Detectiesysteem

Stijn Bukenbergs uit Balen) en Kristof Maes uit Lommel (Katholieke Hogeschool Kempen) verbeterden voor WAI-NOT vzw het internetgebruik voor mensen met verstandelijke beperkingen.

Stijn Van Helmont uit Tienen (XIOS Hogeschool Limburg) ontwikkelde voor het AZ Salvator-Sint-Ursula een detectiesysteem dat verpleegkundigen verwittigt als patiënt zich wil verplaatsen.

WAI-NOT promoot ICT en Internetgebruik bij de opleiding en de begeleiding van mensen met verstandelijke beperkingen. WAI-NOT wil daarmee de digitale kloof verder vernauwen om zo de sociale integratie te ondersteunen. Het biedt aan mensen met een verstandelijke beperking de mogelijkheid te internetten binnen een voor hen toegankelijke online omgeving. Daartoe staat het “WAI-NOT Internet Pretpark” ter beschikking. Die aangepaste website is educatief, (re)creatief, informatief en interactief. Om overheidsinformatie op de website toegankelijk te maken voor de doelgroep heeft Kristof Maes een extra onderdeel aan de website toegevoegd. Met die uitbreiding worden de gebruikers van WAI-NOT op de hoogte gehouden van de voor hen relevante informatie afkomstig van de overheid. Daarnaast legde Kristof zich toe op het attractief en gebruiksvriendelijk maken van WAI-NOT Internet Pretpark. Stijn Bukenbergs zorgde op zijn beurt voor een belangrijke toepassing: een aangepast e-mailsysteem voor de WAI-NOTgebruikers. Daardoor kunnen mensen met een mentale beperking nu eenvoudiger communiceren met hun ouders en familie. Het systeem is aangepast aan de verschillende niveaus van beperking.

Patiënten met dwaalgedrag hebben speciale zorgen nodig. Vrijheidsbeperkende maatregelen, zoals fixatie, roepen vaak vele vragen op. In een zoektocht naar een waardevol antwoord ontwikkelde Stijn Van Helmont voor het Sint-Ursula-ziekenhuis in Herk-de-Stad een elektronisch detectiesysteem, zodat patiënten met een verhoogd risico op vallen of dwaalgedrag toch een maximale zelfstandigheid kunnen behouden. De doelgroep bestaat vooral uit mensen met een niet aangeboren hersenletsel, zoals beginnend dementerende bejaarden of Alzheimerpatiënten. Het detectiesysteem waarschuwt automatisch via het oproepsysteem een verpleegkundige die ondersteunende hulp kan bieden, als de patiënt de intentie heeft om uit de zetel of het bed op te staan of als hij/zij een afgebakende ruimte wil verlaten. Zo'n detectiesysteem kan de levenskwaliteit van patiënten met een bepaald dwaalgedrag aanzienlijk verbeteren. Frederik Lecointre uit Veurne (Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende) analyseerde en verbeterde de bestaande verwarmmingsinstallatie in een dienstencentrum voor het Dominiek SavioInstituut.

Het Dominiek Savio-instituut biedt hulp aan personen met een fysieke of meervoudige beperking. Frederik Lecointre analyseerde de bestaande verwarmingsinstallaties in het dienstencentrum. De verschillende gebouwen van het instituut worden verwarmd met centrale verwarming met branders op aardgas. Er is geen beheer van de bestaande installaties, waardoor er veel energie en kapitaal verloren gaat. Frederik Lecointre streefde met zijn project naar een kostprijsverlaging van 10%. Hij onderzocht welke investeringen in de verwarminginstallaties rendabel zijn en hoe die het best kunnen gebeuren.

Ook universitairen De heer Matthieu Vanhove, directeur van Cera en de heer Wim de Wit, erevoorzitter van de Vlaamse Ingenieurskamer (VIK), overhandigden de Awards. De voorbije jaren zag Cera de vraag om bijstand van social-profitorganisaties alleen maar groeien. Tegelijkertijd groeide ook in de onderwijswereld het engagement om de Cera Award te steunen. Na de hogescholen willen ook de universiteiten hun actieve bijdrage leveren. De Katholieke Universiteit Leuven, de Universiteit Gent en de Vrije Universiteit Brussel zijn in dat kader - samen met de Koninklijke Vlaamse Ingenieursvereniging - partner geworden van het project. Vanaf 2007 zullen zowel studenten industrieel als burgerlijk ingenieur kunnen meedingen naar de Cera Award. Luc VANDER ELST

FEBRUARI 2007

35

I-mag

Netwerk

Jonge ingenieurs in Salerno Meditterane sfeer bevorderlijk voor internationale contacten European Young Engineers (EYE) is een snelgroeiend, dynamisch netwerk van meer dan 150.000 ingenieurs, gegroepeerd in 16 ingenieursverenigingen uit 11 Europese landen. Halfjaarlijks wordt door een van de ingenieursverenigingen de driedaag-

Amalfi

Bezoek aan de haven van Salerno.

Bezoek aan een pastabedrijf.

Bezoek aan een pottenbakkerij.

se EYE-conferentie georganiseerd. In oktober 2006 trokken we naar het Italiaanse Salerno. De combinatie van workshops, bedrijfsbezoeken en culturele hoogstandjes was ook hier een enorme verrijking.

Van vrijdag 27 oktober tot en met zondag 29 oktober verbleef een stevige Belgische delegatie in het Italiaanse Salerno. We konden uitgebreid genieten van mozarella en pasta, overgoten met limoncello en veel zon. De vele 'walking dinners' onder de zon werden meteen een aanleiding voor levendige gesprekken, nieuwe kennismakingen en het ophalen van gemeenschappelijke herinneringen aan vorige conferenties. Een pastafabriek kon niet ontbreken en diegenen die zich afvragen hoe de mooie krullen in designerpasta ontstaan - om nog maar te zwijgen over de holte in macaroni: jullie hebben iets gemist! Ook artisanaal pottenbakken en de veel minder artisanale havenactiviteiten konden bezocht worden. Het traditionele galadiner hoefde ook al niet onder te doen: in het prachtige, vroeg 19de-eeuwse casino boven de opera

De Belgische delegatie van VIK en K VIV in vol ornaat.

EYE-party en ...

I-mag

36

FEBRUARI 2007

...lunch.

Netwerk

Groepsfoto EYE-deelnemers Salerno.

konden we genieten van de typische Napolitaanse keuken en wijnen. De avond sloten we af met een geestesverruimende kennismaking met het Italiaanse uitgaansleven. Op zaterdag wordt er traditioneel gesleuteld aan de (inter)persoonlijke vaardigheden van de deelnemers. Een eerste must hiervoor was uit uw bed geraken…

Workshops en recreatie Workshops rond teambuilding en kwaliteitsmanagement leiden tot indrukwekkende constructies met rietjes, waaruit duidelijk mocht blijken dat ingenieurs ook ingenieurs kunnen zijn: de opdracht was simpel en de oplossingen uiteenlopend.

Al hadden de bouwkundigen duidelijk een beentje voor op de bio-ingenieurs. De bouwtechnische vaardigheden van een architect kwamen goed van pas bij het bouwen van een toren van rietjes en plakband. Om uiteindelijk helemaal wakker te raken werden we verleid tot de niet te missen EYE-party die formele contacten informeel maakte en de sterke verhalen voor de volgende conferentie alvast veiligstelden! Zondag sloten we af met een boottocht langs de Amalfische kust: een prachtig stukje authentiek Italië, waar er nog lekker van de laatste Italiaanse zonnestralen werd nagenoten.

En nu Enschede en Malta Wordt nu ook de spirit van de Europese jonge ingenieur in jou wakker? Zeker eens meedoen dan! De volgende edities staan al op de agenda: Enschede en Malta zullen schitteren door goede organisatie en buitengewone locaties. Meer info op www.e-y-e.org of een mailtje naar [email protected] t.a.v. Wendy Samyn.

ir. Ariane TIBERGHIEN, voorzitter K VIV-Jongeren Ing. Wendy SAMYN MSc, EYE-verantwoordelijke VIK

Tijdens de workshops.

FEBRUARI 2007

37

I-mag

Netwerk

15.000 euro in de strijd tegen kanker Eregouverneur Houben-Bertrand wordt erevoorzitter van de VIK-afdeling Limburg HASSELT. Voor de zestiende keer op rij ontvingen eregouverneur Hilde Houben-Bertrand en de Bestendige Deputatie de VIK-afdeling Limburg in het Limburgse provinciehuis. Het gebeurde op 29 november in de statige zaal 'Land van Loon' en de reden mocht er ook zijn: de overhandiging van de opbrengst van de fiets- en wandeldag aan projecten die de strijd tegen kanker aangaan. Na een jaar van voorbereiding en na een geslaagde fiets- en wandeldag was dit de plechtige afsluiting van een project waarvoor de VIK-afdeling Limburg zich al die jaren sociaal-maatschappelijk engageert. Ing. Roland Mebis, coördinator 2006, verwoordde in zijn toespraak de bittere noodzaak van het bestaan van verenigingen zoals vzw Kleine Prins, Een Hart voor Limburg en Tokap. De ingenieur en zijn vereniging moet vanuit ethisch oogpunt een maatschappelijke taak in opnemen ten voordele van minderbedeelden in onze

samenleving. Hij illustreerde dat met de ervaring van een vrijwilliger van De Kleine Prins. In een gezin, waar er door de omstandigheden alleen nog geld was voor de levensnoodzakelijke dingen, hoorde die vrijwilliger een vijfjarig meisje, dat wist dat ze ongeneeslijk ziek was, tegen haar mama zeggen: “Mama, voor mij hoef je geen kleedje meer kopen…” Roland dankte tot slot de vele tientallen medewerkers voor hun inzet en de prettige samenwerking. Meer dan 2.000 fietsers en wandelaars, onder wie vele tientallen VIK-leden, hun

De VIK een sterk merk!

I-mag

38

FEBRUARI 2007

familie en vrienden maar ook de honderden trouwe deelnemers van ieder jaar hebben ervoor gezorgd dat dit de hoogmis was in de activiteitenkalender van onze afdeling. Mede dankzij de actieve deelname en de schenkingen van heel wat bedrijven, diensten, instellingen en personen werd het een mooi financieel plaatje. Het sociaal-maatschappelijke engagement van de Limburgse ingenieurs was zoals de vijftien voorgaande jaren weer een voltreffer.

VZW Kleine Prins Voorzitster mevrouw Micheline Croonen verloor zelf een zoontje van negen jaar aan kanker en verwoordde het als volgt: “Omdat wij uit eigen ervaring spreken, nemen mensen ons in vertrouwen. Bij ons durven ze uithuilen, ook al zijn wij 'vreemden' die bij hun in huis komen. Wij komen

Netwerk

Het sociaal-maatschappelijke engagement van de Limburgse ingenieurs was weer een voltreffer.

Overhandiging van de waardevolle cheques aan de verschillende organisaties die zich inzetten voor de strijd tegen kanker, met als bijzondere gastvrouw, eregouverneur Hilde Houben-Bertrand (derde van links).

er voor morele en materiële steun, om te praten en te luisteren. Medische kosten, de dagelijkse kilometers naar het ziekenhuis, vaak een ouder die zijn werk opgeeft: het zijn kosten waarbij De Kleine Prins financieel bijspringt. Dankzij giften van o.a. serviceclubs, organisaties als de Vlaamse Ingenieurskamer, Een Hart voor Limburg, bedrijven en ook heel wat sympathiserende gezinnen en personen kunnen wij die inspanning leveren. Met elk jaar 260 nieuwe kinderen met kanker in België blijft de nood aan organisaties als de onze groot.” De VIK gaf dit jaar 10.000 euro aan De Kleine Prins.

Een Hart voor Limburg 'Een hart voor Limburg' heeft zijn plaats ingenomen in onze maatschappij. Getuige daarvan is de enorme inzet van mensen, verenigingen en bedrijven. Vele honderden schenkingen, initiatieven en activiteiten worden het hele jaar door opgezet in de hele provincie. Limburgers willen er iets aan doen en weten ook waarvoor het staat. In 2006 mochten 29 projecten rekenen op helpende handen van Een Hart voor Limburg om het leven van maatschappelijk kwetsbare kinderen en kinderen met een ziekte of handicap een stuk aangenamer te maken. De organisatie kreeg dit jaar 2.500 euro, het VIK-aandeel in dat proces.

TOKAP (Totaalzorg kankerpatiënten) Onze vrienden vanTOKAP dienden bij het begin van de actie bij ons een dossier in voor de ondersteuning bij de aankoop van een 'athermische laser', die niet door het ziekenhuis kon worden bekostigd. Dat toestel heeft een belangrijk pijnstillend effect en zorgt voor een snellere genezing bij ontsteking van het mondslijmvlies. Die ontsteking is een belangrijke en bekende complicatie van chemo- en/of radiotherapiebehandeling bij kankerpatiënten. Het Limburgs Oncologisch Centrum, waarvoor TOKAP initiatieven neemt, zou zo het eerste Vlaams centrum zijn die de therapie kan aanbieden. Voor hen had de VIK een cheque van 2.500 euro in petto.

Eregouverneur Hilde Houben-Bertrand Dat onze eregouverneur Hilde HoubenBertrand de VIK en zijn initiatief een warm hart toedraagt, is al lang geweten. In haar dankwoord sprak zij als voorzitter van het bestuurscomité van Een Hart voor Limburg, maar ook in naam van Kleine Prins en TOKAP haar bijzondere waardering uit voor dergelijke initiatieven in het algemeen en de actie van de VIK in het bijzonder. Zij besloot dat "Limburg mag fier zijn op zijn ingenieurs voor de volgehouden inspanning voor mensen in onze samenleving die zo zwaar getroffen worden" en het deed haar intens plezier dat ook verschillende jonge ingenieurs het project mee helpen dragen.

FEBRUARI 2007

Op het einde van de zitting werd haar, op verzoek van onze voorzitter, gevraagd of zij het erevoorzitterschap van onze afdeling wil aanvaarden. Zij ging met veel enthousiasme en overtuiging op dat voorstel in. Wij maken ons op voor de zeventiende editie op zondag 24 juni 2007. Iedereen is nu al van harte uitgenodigd! Ing. Raymond FROIDMONT MSc Foto's: Ing. Jean-Paul MAGDELIJNS MSc

Overzicht opbrengsten 1991-2006 1.1991-1993: 50.000 euro voor het wetenschappelijk onderzoek in de strijd tegen kanker via het Dr. Willemsinstituut op de campus in Diepenbeek. 2.1994-2000: 142.000 euro aan TOKAP • Aankoop van pijnpompen en aferesetoestel. • Uitrusting steriele kamers ziekenhuizen. • Inrichting palliatieve eenheden in ziekenhuizen Hasselt, Tongeren en Neerpelt. • Ondersteuning van project 'Maligne Melanoma' (huidkankers). 3. 2001-2006: 128.000 euro voor De Kleine Prins. 4. 2005-2006: 5.000 euro voor Een Hart voor Limburg Totaal: 325.000 euro

39

I-mag

Netwerk

Centra

CENTRA

Elektriciteit nu en in de toekomst woensdag 28 februari 2007 Op uitnodiging van het VIK-centrum Industrie komt de heer Marc Van den Bosch van het Voka een toelichting geven bij de studie: "Elektriciteit nu en in de toekomst - Strategisch product voor burgers en bedrijven" "Burgers en bedrijven zijn in toenemende mate afhankelijk van elektriciteit. Zeker voor energie-intensieve bedrijven is elektriciteit een noodzakelijke grondstof om te kunnen produceren. En dus kunnen we er maar beter voor zorgen dat er twee dingen niet gebeuren: stroom die wegvalt en te dure elektriciteit. Enkele evoluties op de elektriciteitsmarkt kunnen die afhanke-

lijkheid - en daarmee de druk op de prijs en leveringszekerheid - bovendien nog vergroten. Als we niet snel ingrijpen, zal elektriciteit een schaars, duur en instabiel product worden." Met die woorden wordt de Voka-studie over de elektriciteitslevering in ons land ingeleid. De studie is tot stand gekomen in samenwerking met vertegenwoordigers van de industrie, producenten en de K.U.Leuven. In zijn lezing geeft de heer Marc Van den Bosch, medeauteur van de studie, toelichting bij de studie en welke de conclusies ervan zijn.

PRAKTISCH Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: woensdag 28 februari 2007 om 19.00 uur Kostprijs: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 5,00 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOIND10207.

Het milieu- en energietechnologieplatform - MIP dinsdag 13 maart 2007 Het milieu- en energietechnologie-innovatieplatform is een initiatief van de Vlaamse overheid. Innovatie is de drijvende kracht achter de groei van de Europese economie en tewerkstelling. Vlaanderen wil daarbij een voortrekkersrol spelen. Dat doet het in de eerste plaats op het vlak van milieu- en energietechnologie, waarin we een aanzienlijke voorsprong hebben opgebouwd op andere landen. Vanuit die visie richtte de Vlaamse overheid het milieu- en energietechnologieinnovatieplatform (MIP) op. Het MIP heeft de opdracht om de competitieve positie en de uitstraling van de Vlaamse milieu-

I-mag

40

en energietechnologie te verstevigen. En dat is een goede zaak voor de Vlaamse economie, het milieu en onze samenleving. Het MIP brengt alle relevante spelers uit het bedrijfsleven, de onderzoekswereld en overheidsorganisaties samen. De centrale stuurgroep bestaat onder meer uit vertegenwoordigers van beide bevoegde kabinetten, van overheidsinstanties en LNE (ex-Aminal), Ovam, VMM, Mira, ALBON (ex-ANRE), IWT, Vito en Vlir en van sectorfederaties als Agoria Vlaanderen, Fedichem Vlaanderen en Febem.

FEBRUARI 2007

PRAKTISCHE ORGANISATIE Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem. Datum: dinsdag 13 maart 2007 om 19.00 uur. Spreker: Guido Wouters, directeur MIP. Kostprijs: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 5,00 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOIND10307.

Denktank

Frank Baert algemeen directeur van KaHo Sint-Lieven Nam op 1 januari fakkel over van Luc Haerens Frank Baert is sinds het begin van dit jaar de nieuwe algemeen directeur van KaHo Sint-Lieven. Baert is hoofddocent aan de K.U.Leuven sinds 1992. Vanaf 1999 werkte hij achtereenvolgens als adviseur van rector Oosterlinck en rector Vervenne. In die functie was hij nauw betrokken bij de samenwerking van de universiteit met de hogescholen en bij de associatievorming. Voordien was Frank Baert directeur van het Postuniversitair Centrum WestVlaanderen (1985-1995) en adjunct-kabinetschef van minister van Cultuur, Luc Martens (1995-1999). Tot 1 januari was Frank Baert gedelegeerd bestuurder van de Associatie K.U.Leuven. Als algemeen directeur van de KaHo Sint-Lieven zal Frank Baert de nauwe band met de K.U.Leuven nog meer aanhalen. Zowel voor de academisering van de academisch gerichte bachelors en mas-

ters van de hogeschool als voor de samenwerking op het vlak van de professioneel gerichte bacheloropleidingen wil KaHo Sint-Lieven voort een voortrekkersrol in de associatie blijven spelen. Op 8 januari 2007 nam KaHo Sint-Lieven afscheid van haar vorige directeur, Luc Haerens. Haerens begon zijn loopbaan in 1971 in het Vrij Technisch Instituut in Aalst. Nadien werd hij docent informatica aan de pas opgerichte Katholieke Industriële Hogeschool Oost-Vlaanderen (KIHO). In 1993 werd hij er directeur. In 1995 ging de K.I.H.O., samen met 7 andere hogescholen, op in KaHo Sint-Lieven. Luc Haerens werd algemeen directeur van een hogeschool van zo'n 500 personeelsleden en 4.500 studenten.

Luc VANDER ELST

FEBRUARI 2007

41

I-mag

Denktank Ing. Leen Verlinden MSc wint Paul Donners-prijs 2006 Studie van metaaldeactivatoren in thermoplastisch polyurethaan: Cu-stabilisatie HASSELT. Ing. Leen Verlinden, afgestudeerd aan de Katholieke Hogeschool Limburg (chemie, 2006) sleept de prestigieuze Paul Donners-prijs 2006 in de wacht. De prijs wordt uitgereikt voor het verdienstelijkste eindwerk van de afstuderende ingenieurs aan de twee Limburgse hogescholen. De winnares levert het 1.250 euro op. De prijs wordt uitgereikt tijdens de nieuwjaarsreceptie van de VIK-afdeling Limburg op zaterdag 13 januari in het hotel Holiday Inn in Hasselt. Leen Verlinden stelt haar eindwerk daarbij voor.

Aanleiding Het doel van het afstudeerwerk, uitgevoerd in opdracht van de firma Noveon in Westerlo-Oevel, is de evaluatie van verschillende types metaaldeactivatoren in thermoplastisch polyurethaan (TPU). Metaaldeactivatoren zijn additieven die aan kunststoffen worden toegevoegd om de afbraak van een polymeerketen, die wordt gekatalyseerd door metaalionen, te beperken of te vertragen. Aanleiding voor dat onderzoek is de toegenomen vraag vanuit de automobielindustrie naar TPU's met koperstabilisatie. Voorheen was het onnodig om TPU te stabiliseren tegen koperionen (Cu), aangezien Cu-geleiders geen direct contact maakten met het TPU vanwege een tussenliggende polyethyleenlaag (PE). Een TPU-omhulling is steeds vereist om slijtvastheid te verzekeren. Ing. Leen Verlinden MSc

Probleemstelling Tegenwoordig wensen automobilisten alsmaar meer snufjes in hun auto's. Dat levert een wirwar van bedradingen op om al die nieuwigheden van elektrische voeding te voorzien. Een opmerkelijke verbetering daarbij is de ontwikkeling van een flexibele, platte TPU-kabel. In die zogenaamde 'flat cables' wordt de PE-laag achterwege gelaten en worden de Cu-geleiders direct ommanteld met een platte TPU-laag. Platte kabels zijn lichter dan ronde kabels, ze zijn ruimte- en materiaalbesparend en vergemakkelijken bovendien de assembla-

I-mag

42

ge. Een bijkomend voordeel van de platte kabels is dat ze meer stroom kunnen dragen dan ronde, omdat ze door hun grotere oppervlakte-volumeverhouding sneller warmte afvoeren. Andere voordelen komen voort uit de ontwerpvrijheid die te danken is aan het gegeven dat de kabel vlak is en aan zijn capaciteit om zich tegen plooien te verzetten. Platte kabels bestaan uit een aantal parallelle band-achtige kopergeleiders - soms van verschillende breedte - die door extrusiecoating met TPU worden geïsoleerd om een lint-achtige structuur te vormen.

FEBRUARI 2007

Als de automobielsector flat cables gebruikt, betekent dat een significante kostenreductie. Het probleem dat evenwel rijst, is de degradatie van TPU in contact met Cu: het TPU wordt bros. Een brosse breuk in een elektrisch geleidende kabel geeft aanleiding tot ernstige problemen en potentiële gevaren. Het globale effect van metaalionen bestaat uit de katalyse van het bimoleculaire proces dat radicalen produceert die op hun beurt in staat zijn om nieuwe radicalaire kettingreacties teweeg te brengen die aanleiding geven tot degradatie van de

Denktank kunststof. Voor Cu geeft dit:

Om toch aan de eisen van de klant te kunnen voldoen, moet er een manier gezocht worden om ervoor te zorgen dat TPU niet degradeert ten gevolge van de Cu-ionen. Daarvoor zal men een stabilisator voor Cu moeten toevoegen: een metaaldeactivator. Metaaldeactivatoren hebben eigenlijk een dubbele functie. Vooreerst deactiveren ze zware metaalionen door middel van chelatie: er wordt een stabiel of inactief deactivator-metaalioncomplex gevormd. Bovendien verbeteren metaaldeactivatoren de thermische stabiliteit van het polymeer door middel van hun antioxidantwerking. De bekendste metaaldeactivator, namelijk Irganox® MD 1024, van de firma Ciba, ziet er als volgt uit:

Het Cu-Irganox® MD 1024-complex wordt als volgt verondersteld:

Uitvoering en resultaten Mijn opdracht bestond erin verschillende types metaaldeactivatoren te testen die aanTPU toegevoegd kunnen worden om de nadelige effecten van het metaal op de kunststof te beperken. Er werden zes verschillende metaaldeactivatoren geselecteerd. Die werden samen met het basistype TPU opgesmolten en gehergranuleerd (compounderen). De deactivatoren werden getest in twee verschillende concentraties, telkens met en zonder toevoeging van een hittestabilisator om de nadelige invloed van de temperatuur in kaart te kunnen brengen. Men moet er rekening mee houden dat sommige metaaldeactivatoren een nadelige invloed kunnen hebben op enkele eigenschappen van de polyurethaancompound,

zoals bijvoorbeeld kleurverandering, migratie van de deactivator uit het product en viscositeitswijzigingen. De verkregen compounds werden vervolgens tot testplaatjes gespuitgiet. Die testplaatjes werden verouderd in een heteluchtoven, terwijl ze al dan niet in contact waren met een laag Cu-folie. Op die verouderde monsters werden de mechanische eigenschappen gemeten waarbij die met het Cu ertussen onderling vergeleken werden en tevens ook met de referentiestalen zonder Cu. Zowel de treksterkte als de rek bij breuk werden gecontroleerd aan de hand van metingen op de trekbank. In verband met die ketenafbraak werd de gewichtsgemiddelde molecuulmassa bepaald met behulp van gelpermeatiechromatografie (GPC). Het is de bedoeling om een interessant type metaaldeactivator en een geschikte concentratie te vinden, zodat de kunststof niet degradeert en een brosse breuk voorkomen kan worden. Op basis van de resultaten van het vooropgestelde onderzoek kon men concluderen dat de testmethode die de werking van metaaldeactivatoren aangeeft bij PE en PP, namelijk het opleggen van de Cu op gespoten plaatjes bij veroudering, niet geldt voor TPU. In een vervolgonderzoek werden andere testmethoden, zoals meltcoaten en extrusie, uitgeprobeerd. Het meltcoaten bleek ook geen goede methode te zijn om de werking van metaaldeactivatoren weer te geven. Er werd verondersteld dat de temperatuur bij het opbrengen van de Cu-folie (170 °C) te laag was. Bij extrusie is er op twee manieren getest: Cu-contact bij veroudering of directe laminatie van Cu tijdens extrusie. De aanvankelijk gebruikte manier van testen, namelijk het Cu erop leggen bij veroudering, heeft ook bij de geëxtrudeerde strips (zo goed als) geen invloed. Laminatie van het Cu op het TPU tijdens de extrusie (kopspleet: 200°C) is een goede simulatie van het kabelommantelingsproces bij de klanten van Noveon. Cu-ionen diffunderen snel bij hoge temperatuur (> 170 °C) en veroorzaken dan schade aan de kunststof. De verhoopte differentiatie tussen de welen niet-gestabiliseerde TPU-compounds kon hier duidelijk waargenomen worden. Zonder metaaldeactivator kon men een sterke degradatie waarnemen onder invloed van Cu-ionen: de treksterkte daalt met 25 tot 50 %. Met metaaldeactivator, Hostanox uitgezonderd, kon men geen

FEBRUARI 2007

degradatie waarnemen: de treksterkte varieert minder dan 5%. Met behulp van de nieuwe testmethode kan nu nagegaan worden of de actueel gebruikte metaaldeactivator inderdaad de beste optie is. De deactivatoren Irganox en Naugard gaven het beste resultaat. Hostanox lijkt geen goede deactivator te zijn. Er wordt verondersteld dat Hostanox met zijn drieledige fosforbinding te veel sterische hindering veroorzaakt bij chelaatvorming.

Verder onderzoek Nu een goede, reproduceerbare testmethode is gevonden voor het testen van metaaldeactivatoren in TPU kunnen verschillende concentraties van de deactivatoren onderzocht worden. Enkele deactivatoren zullen waarschijnlijk buiten beschouwing gelaten worden vanwege nadelige effecten, zoals sterke verkleuring. Omdat de metaaldeactivatoren ook werken als antioxidant, zal het gehalte aanwezige antioxidant in het TPU waarschijnlijk gereduceerd kunnen worden. Met de kostprijs van de additieven in het achterhoofd zal de optimale balans tussen prestatie en prijs van de antioxidant-metaaldeactivatorcombinatie nagegaan kunnen worden.

Toekomstperspectieven Hoewel de platte kabels momenteel duurder zijn in productie dan de ronde draden, blijken de eerste toch een rendabelere oplossing te zijn, als potentiële besparingen van de kabelproductie en assemblage in acht genomen worden. Als automobieltoepassing wordt de platte kabel nu gebruikt binnen de headliner van een bepaald type Mercedes. De platte kabel zal waarschijnlijk nog in het instrumentenpaneel en in deurvoeringen van verschillende andere modellen verschijnen. Platte kabels zijn belangrijk in de nieuwe 42 V elektrische systemen die binnen enkele jaren in nieuwe auto's zullen verschijnen. De ruimtebesparing in de elektriciteitsdistributie binnen de automobielsector zal daarom nog aan belang winnen. Met een PU-gecoate platte kabel die bundels van draden op vele plaatsen kan vervangen, is men allicht de goede weg ingeslagen.

Ing. Leen VERLINDEN MSc

43

I-mag

Denktank De voetbalschoen tegen het hoofd van David Beckham 'Hebt u een CEO-brein? > Denken en handelen als een manager'

Je bent ingenieur en je wil wat.

stellen waar je staat, waar je naartoe wil en hoe je daar komt. Mensen zonder een CEO-brein zijn blind voor de toekomst. Doelgerichtheid en visie op de toekomst zijn de alfa en de omega van management”, schrijft Marc Buelens in 'Hebt u een CEO-brein?'. Doelgericht blijkt hét sleutelwoord: “Wat helpt kennis van wiskunde, Latijn en biologie je, als je die kennis niet doelgericht kunt inschakelen?”

Manager of ondernemer worden, bijvoorbeeld. Of je daarvoor wel in de wieg bent gelegd? Laten we alvast nagaan hoe ontwikkeld je CEO-brein is. Professor Marc Buelens leidt het onderzoek.

Waarom nemen slimme managers Je bent ingenieur en je wil wat. Manager of ondernemer worden, bijvoorbeeld. Of je daarvoor wel in de wieg bent gelegd? Laten we alvast nagaan hoe ontwikkeld je CEObrein is. Professor Marc Buelens leidt het onderzoek. Waarom nemen slimme managers soms domme beslissingen? Neem nu die producer van platenlabel Decca die de Beatles afwees. Of denk aan de moloch IBM die een tijdlang de blunders leek op te stapelen. De gigant stapte te laat in de pcmarkt. Bovendien zette het de deur open voor Microsoft. Of waren het geen flaters? De Decca-producer moest oordelen op basis van een slechte, wat vals gezongen demo. Hij wist ook dat groepen in 1962 niet modieus waren. Kortom, zijn beslissing lijkt alleen maar dom, als ze achteraf bekeken wordt. Dat geldt ook voor IBM. In 1980 leek de voorspelling dat de pc op elk bureau en zelfs in de huiskamer zou staan veeleer sciencefiction. En het uitbesteden aan Microsoft? Dat gebeurde op een ogenblik dat IBM verwoed zijn achterstand trachtte in te halen door alles wat geen geld opbracht, te outsourcen. Zoals bijvoorbeeld het schrijven van een broncode voor het 'operating system'. Achteraf roept het binnenhalen van Microsoft vooral het beeld op van het verwelkomen van een Trojaans paard. Maar outsourcing werd wel een van de belangrijkste managementmodes. IBM was dus zijn tijd vooruit.

I-mag

44

Terwijl IBM (achteraf) verweten werd zijn 'operating system' opengesteld te hebben, kreeg Apple (ook achteraf) juist het vernietigende verwijt te slikken zijn 'operating system' niet opengesteld te hebben voor concurrenten. Op het ogenblik dat die beslissingen genomen moesten worden, leek niemand fout te zitten. Het CEObrein van die beslissers werkte op volle toeren. CEO-brein? Dat is de populaire naam van het 'executive brain' of 'managementbrein'. Het bevindt zich in de frontale en de prefontale lob, het deel van de hersenen waarmee we ook onze primitievere emoties controleren. Het CEObrein trapt op de rem, wanneer we al te impulsief willen reageren. Dat deel van de hersenen verwezenlijkt nog veel meer. “Het CEO-brein zorgt ervoor dat je geheugen, je taalvaardigheid en je aandacht netjes samenwerken om een doel te bereiken. Het maakt daarbij niet veel verschil of dat doel nu vijf jaar of vijf minuten verder in de toekomst ligt. Het CEO-brein helpt je nauwkeurig vast te

FEBRUARI 2007

Een kurkdroge analyse van de managementkunde, gewikt en gewogen aan de werking van hersenen? Dat is buiten Marc Buelens gerekend. De professor aan de Leuven Gent Vlerick School voor management en de Universiteit Gent serveert zijn uiteenzetting met een knipoog. Hij kruidt zijn betoog ook met een vaak pikante observatie van wat er misgaat bij het management. Grootste struikelblok blijken de emoties. Vaak wordt het organiseren, ontwerpen en leiden gedwarsboomd door gevoelens, impulsen en machtsgeilheid. Dat komt onder meer scherp tot uiting in het hoofdstuk over leiderschap. Het geeft meteen ook de soms schalkse werkwijze van Buelens weer. Eerst portretteert hij een plejade van beruchte bullebakken, van Manchester United-manager Alex Ferguson, die zelfs star David Beckham een voetbalschoen pijnlijk tegen het hoofd gooit, tot Jack Welch, die “al brulde, als hij gewoon het adres van iemand vroeg”. Buelens roemt hun successen, maar ondergraaft de ode al gauw met onderzoeken naar de reacties van medewerkers die afgeblaft worden of ten onrechte kritiek moeten slikken: zij gaan over tot “passieve agressie zoals roddelen, dagdromen en bruikbare oplossingen achterhouden.” Kortom, 'the Stalin school of management' levert geen efficiëntie op.

Marc Buelens, 'Hebt u een CEO-brein? Denken en handelen als een manager'. Uitgeverij LannooCampus/Academic Service, 211 blz., 22,95 euro. Luc DE DECKER

Denktank

cursusoverzicht Volgende cursussen staan op stapel voor februari en maart Titel

Startdatum

Uur

Aantal ses.

TECHNOLOGIE

TECHNOLOGIE Kaaimuren en aanlegsteigers Inzicht in lastechniek Flensverbindingen Regelen van geschillen in de bouwsector Industriële biologische afvalwaterzuiveringstations Betonbouw 2 Steigerwerken en stellingen Betonherstellingen: Het CE-merk komt eraan Verlijmingstechnieken Basiscursus industriële koeltechniek Industriële koeltechniek Gevorderden cursus ATEX-richtlijn Inleiding in de verwerking van kunststoffen Bitumen - asfalt: de link Hydraulica Klimatisatie van gebouwen Energiebesparingen in de procesindustrie Drukvaten, warmtewisselaars en opslagtanks Chemische procesengineering Elektriciteit op de werf Aandrijvingen

05-02-2007 05-02-2007 06-02-2007 06-02-2007 07-02-2007 07-02-2007 26-02-2007 26-02-2007 27-02-2007 28-02-2007 28-02-2007 01-03-2007 06-03-2007 06-03-2007 07-03-2007 09-03-2007 09-03-2007 13-03-2007 15-03-2007 22-03-2007 26-03-2007

19.00 - 22.00 19.00 - 22.00 19.00 - 22.00 18.00 - 22.00 19.00 - 22.00 19.00 - 22.00 19.00 - 22.00 19.00 - 22.00 19.00 - 22.00 19.00 - 22.00 19.00 - 22.00 13.00 - 17.00 19.00 - 22.00 14.00 - 17.00 13.00 - 19.30 09.00 - 17.00 09.00 - 17.00 09.00 - 17.00 13.00 - 16.00 09.00 - 17.00 09.00 - 17.00

3 10 2 1 7 6 3 4 4 10 5 1 4 4 4 5 1 2 7 2 1

13-02-2007 15-02-2007 26-02-2007 27-02-2007 27-02-2007 28-02-2007 01-03-2007 05-03-2007 05-03-2007 07-03-2007 07-03-2007 13-03-2007 19-03-2007

09.00 - 17.00 09.00 - 17.00 09.00 - 17.00 14.00 - 17.30 09.00 - 17.00 13.30 - 17.00 19.00 - 22.00 09.00 - 17.00 19.00 - 22.00 09.00 - 17.00 09.00 - 17.00 09.00 - 17.00 19.00 - 22.00

1 1 5 3 1 3 5 2 4 5 3 1 2

26-02-2007 27-02-2007 27-02-2007 01-03-2007 01-03-2007 12-03-2007

19.00 - 22.00 19.00 - 22.00 09.00 - 17.00 09.00 - 17.00 19.00 - 22.00 09.00 - 17.00

5 5 3 1 3 2

VAARDIGHEDEN

BEDRIJFSKUNDE

BEDRIJFSKUNDE ISO 17025:2005 MSDS: material safety data sheet PRINCE2: foundation and practitioner HACCP - BRC - IFS Kwantificeer uw WASTE met multi moment opname Industriële statistiek met MS Excel Supply chain management Praktische implementatie van OHSAS18001/2 Businessplanning voor toekomstige managers Projectplanning en management Basiscursus projectplanning en management ISO 17020:2004 Energieprestatierichtlijn in Vlaanderen

De cursussen vinden plaats in het VIK-huis, Herentalsebaan 643 in 2160 Wommelgem, tenzij anders vermeld.

N = NIEUW

De volledige opleidingskalender vindt u in het handige overzicht van de vormingsgids of raadpleegt u online.

Contact: VIK-secretariaat, Noël Aelbrecht, tel. 03 259 11 05 fax: 03 259 11 01 e-mail: [email protected]

VAARDIGHEDEN Verkopen kan je leren! Coachen van medewerkers De kunst om te motiveren en te leiden De winnende presentatie Rapportering via crystal reports Heldere taal in technische rapporten

Wijzigingen aan dit programma zijn nog mogelijk. Voor laatste info zie:

www.vik.be/vorming FEBRUARI 2007

45

I-mag

Denktank

VORMING PRINCE2: foundation and practitioner

Verkopen kan je leren

maandag 26 februari 2007

maandag 26 februari 2007

The event covers the processes, components and techniques included in the PRINCE2 projectmanagement method. The course prepares delegates for the APM-group exams (included in the course) and maximises their prospect of being awarded the qualification of registered PRINCE2 practitioner.

Uit een recente enquête is gebleken dat 40% van de ingenieurs een commerciële functie uitoefent of een functie heeft die nauw betrokken is bij de verkoop, zoals technical sales support, e.d..

The course lasts for 5 days and includes the following: • instructor led tuition • individual and group exercises • case study & delegate pack The event is recommended for practising projectmanagers who are responsible for managing projects using PRINCE2, or considering using PRINCE2 for their next project. Previous experience of PRINCE2 is not necessary. Knowledge of English is required. 

PROGRAMMA

Course objectives On completion of the course the delegate will have: • defined a project • distinguished between the components, processes and techniques used in PRINCE2 • identified the terminology used in PRINCE2 • applied PRINCE2 to a given scenario • prepare for and take the PRINCE2 foundation & practitioner examinations Course outline This course is accredited by APM-group. The course addresses all aspects of PRINCE2 (components, processes and techniques) and includes additional elements such as planning & risk assessment techniques that are left open within the method. Examination and certification The event includes the foundation and practitioner examinations. Delegates who pass the practitioner examination are awarded the qualification of "Registered PRINCE2 practitioner". The certificate is an internationally recognised qualification in PRINCE2. Benefits • Learn a structured approach to projectmanagement • Successful delegates will receive an internationally recognised certificate from the APM-group • APM-group has an above average pass rate on the practitioner examination on this course 

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis Wommelgem Data: maandag 26 februari tot en met vrijdag 2 maart 2007 telkens van 9 tot 17 uur. Kostprijs: 2.400 euro voor leden, 2.880 euro voor niet-leden

I-mag

46

FEBRUARI 2007

Tijdens de basisopleiding is er echter niet in een cursus 'verkopen' voorzien. Globale verkoopscursussen bieden ook geen antwoord. Door de te grote verscheidenheid aan verkoopsvormen, gaande van bv. winkelverkoop tot huis-aanhuisverkoop, kennen zij meestal een te theoretische benadering. Deze cursus is praktijkgericht en beoogt vooral de verkoop van technische producten en investeringsgoederen. 

PROGRAMMA

Pragmatisch, Interactief, met camera en rollenspel. • Potentiële klanten zoeken en identificeren • Telefonisch contact en afspraken maken • Gespreksbomen • De beslisser identificeren en benaderen • Sympathie opwekken • Klanten routing • Marketingprincipes • Prijzen, prijszetting en funny money • Offertes • Argumentatie en argumentatielijsten • Financiële informatie • Het verkoopsgesprek en chronologie • Reageren op tegenwerpingen • Prijsverdediging • Non-verbale communicatie • Empathie en projectie • De verkoop sluiten • Contractvormen • Betalingsgaranties en betalingstermijnen • Verkoopsconventies • Taboes 

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis Wommelgem Data: maandagen 26 februari, 5 maart, 12 maart, 19 maart en 26 maart van 19 tot 22 uur Kostprijs: 560 euro voor leden, 670 euro voor niet-leden

Denktank

VORMING Industriële statistiek in MS Excel

MSDS: material safety data sheet

woensdag 28 februari 2007

donderdag 15 februari 2007

Bedrijven beschikken vandaag over een diversiteit aan gegevens. Daarin zit een schat aan operationele informatie die kan worden gebruikt voor diverse verbeteringen, zoals machineperformantie, meetsysteemevaluatie, scrap en rework reductie, proces en productkwaliteit, cyclustijd, omsteltijdvermindering, enz.

In deze cursus wordt stap voor stap belicht hoe een veiligheidsinformatieblad - of kortweg MSDS - moet worden opgesteld en geïnterpreteerd. Daarbij komen de belangrijkste basisbegrippen en de relevante Europese richtlijnen aan bod en op basis van praktische voorbeelden wordt alles verduidelijkt.

Toch blijkt in de praktijk dat het verzamelen en rapporteren van die informatie vrij omslachtig is, zelfs met gebruik van pc.

De cursus richt zich tot bedrijfsleiders, milieucoördinatoren en iedereen die interesse heeft in een grondige analyse van veiligheidsinformatiebladen. 

Deze uiterst praktische cursus, gebaseerd op de probleemstellingen van de cursisten zelf, zorgt ervoor dat de cursist meer inzicht krijgt in de analyse van gegevens via een standaardsoftwareprogramma zoals MS Excel. 

PROGRAMMA

• • • • • • • •

Opzet van draaitabellen en de analyse ervan Gemiddelde en spreidingsmaten Frequentietabel en histogram Normaalverdeling Meetonzekerheid Procescapability Cpk Boxplot grafische analyse Verschillen tussen gemiddelden door middel van de t-test en anova • Verschillen tussen spreidingen door middel van de F-test • Correlatie en regressie tussen parameters 

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis Wommelgem Data: woensdagen 28 februari, 7 maart, 14 maart en 21 maart van 13.30 tot 17 uur Kostprijs: 550 euro voor leden, 660 euro voor niet-leden

• • • • 

PROGRAMMA Belangrijkste definities en basisbegrippen Richtlijn 67/548/EEG: de basisrichtlijn Richtlijn 1999/45/EG: de preparatenrichtlijn Richtlijn 2001/58/EG: opstellen en interpreteren van een MSDS

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis Wommelgem Data: donderdag 15 februari 2007 van 9 tot 17 uur Kostprijs: 320 euro voor leden, 380 euro voor niet-leden

VIK-SYMPOSIA Pomptechnologie 15 maart 2007 - VIK-huis Wommelgem In dit symposium krijgt u een helder overzicht van de gezonde basisregels om pompen te kiezen, te installeren, te bedienen en te onderhouden. Om die manier kan u het leven van uw pompen aanzienlijk velengen en de totale kost over haar leven fors reduceren. De sprekers zijn allen onbetwiste autoriteiten in hun vakgebied. Zij zijn dagelijks gepassioneerd met pompen en pompinstallaties bezig en hebben samen meer dan 100 jaar praktijkervaring. Voor sommigen wordt dit een opfrisser, voor anderen de uitdieping van een aantal facetten waar met niet omheen kan. Zo is er heel wat nieuwe wet- en regelgeving op til waardoor het zinig aanwenden van energie een steeds belangrijker factor wordt. U kan maar beter op de hoogte zijn vóór u uw volgende pomp kiest! Noteer ook alvast in uw agenda: 24/05/2007 - TMVW Gent Chemiearme/vrije waterconditionering: ....tussen droom en realiteit: Recente ontwikkelingen in het gebruik van water in de industrie. Voor meer informatie: Diane Luyten, [email protected], 03 259 11 10

FEBRUARI 2007

47

I-mag

Denktank

STUDIEGROEPEN Piping en pijpleidingen zijn alomtegenwoordig in het dagelijkse leven Studiegroep piping, pijpleidingen en lastechnieken (PPL) WOMMELGEM. Zoals aangekondigd in het decembernummer, is het de bedoeling dat we in deze rubriek om de twee maanden een studiegroep voorstellen. Dat doen we aan de hand van een interview met de voorzitter van die

markt kwam, zocht hij binnen de VIK aansluiting bij de studiegroep piping-pijpleidingen en lastechnieken. Maar toen die niet meer operationeel bleek, nam hij in april 2004 zelf het initiatief om weer met de studiegroep starten.

studiegroep. Piping, pijpleidingen en

"Er kwamen vragen binnen, maar zonder studiegroep zoeken gebruikers veel langer naar een antwoord op hun vragen. De oprichting van een studiegroep leek mij dan ook logisch. En omdat het profiel van de studiegroep en mijn eigen interesses perfect bij elkaar aansloten, ben ik voorzitter geworden."

lastechnieken bij de spits af. Als ingenieur krijg je vrijwel dagelijks te maken met piping en pijpleidingen. Geen bedrijf of er zit wel een pipinginstallatie in, geen verkeersader of er loopt wel een pijpleiding naast.

"De studiegroep is geen club van specialisten uit één welbepaalde branche maar een 'brug' voor vakmensen uit verschillende - en liefst zoveel mogelijk - disciplines."

Voorzitter van de studiegroep is Ing. Johan Dillen MSc, IWE. We vroegen hem eerst naar zijn 'achtergronden'.

Wat wilt u bereiken als voorzitter van de studiegroep? "Na mijn studies heb ik gewerkt voor LME (piping), Edibo (constructiewerken), Coek Ing. Johan Dillen MSc (reactorvaten) en Denys (pijpleidingen en "Eerst en vooral wil ik een goede netwerking tunnelbouw). Mijn oom zei ooit al lachend: "Om veel geld te veruitbouwen en aan onze leden een oplossing bieden voor de prodienen moet je een goede lasser worden!". Ik heb lang geloofd dat blemen die zij aanbrengen. Vaak formuleren wij die oplossing niet je met de studies van lasingenieur een goed lasser kunt worden, zelf, maar verwijzen we naar gespecialiseerde vertakkingen van maar dat bleek niet helemaal waar. En dus volgde ik nog avondons netwerk. Voorts willen we uiteraard andere gebruikers inforschool praktijklassen om de 'stiel' echt te leren. Aanvankelijk meren over die knelpunten, als bij navraag blijkt dat daar een brewisselde ik het beroep van lasser af met mijn activiteiten als dere belangstelling voor is. En tot slot stellen we nieuwe technielasingenieur. Dat was een stevige basis om vanuit mijn werkervaken voor aan alle leden die betrokken zijn bij het pipinggebeuren. ring de lassers op de werkvloer te benaderen. Later ben ik me zuiTot nog toe gebeurt dat vooral tijdens avondlezingen of bedrijfsver gaan toeleggen op het ingenieurswerk, onder meer in dienst bezoeken. Het is een kunst om de knelpunten en de nieuwe techvan de firma's Fabricom en Denys. In 1998 ben ik zelfstandige nieken te ontdekken en daar dan ook nog bekwame sprekers voor geworden en heb ik projecten uitgevoerd te vinden. Ons bestuur is daar wekelijks mee voor de firma's Denys, Hak, Spie-Capag. bezig." Vaak ging het om projecten in het buitenland, overwegend in Ierland, Frankrijk en Piping en pijpleidingen: is er een verschil? Nederland. Onlangs heb ik een project afgerond als supervisor voor de contractor aan de "Piping zit in de fabriek zelf. Pijpleidingen nieuwe aardgasterminal in Zeebrugge en lopen vaak over lange afstanden tussen de momenteel ben ik werkzaam als sitecoördifabrieken. Je zou het kunnen vergelijken met nator voor Fluxys." ons wegennet. Bij piping hebben we het over de paadjes en de lokale wegen. De pijpleidingen zijn de autosnelwegen." "Het is een kunst om de

knelpunten en de nieuwe technieken te ontdekken en daar dan ook nog bekwame sprekers voor te vinden." Toen Ing. Johan Dillen zijn buitenlandse projecten wat afbouwde en in België weer op de

I-mag

48

In april 2004 is de studiegroep terug gestart en drie maanden later draaide ze als nooit tevoren, onder meer dankzij herhaalde en intensieve bevraging van kernleden en deelnemers aan de eerste activiteiten. Steven Duytschaever

FEBRUARI 2007

Denktank

Lezing Jos Robeyn

"En niet te vergeten dankzij het titanenwerk van Steven Duytschaever, onze secretaris. De zaal zit altijd vol. Ik zou het met schoolgaan willen vergelijken: we zijn gestart in de eerste kleuterklas, op korte tijd naar de tweede en de derde kleuterklas gegaan en ik denk dat we nu rijp zijn voor de lagere school. Maar we hebben wel nog een hele weg af te leggen. We richten ons op heel wat departementen binnen de bedrijven: van engineering over installatie tot inspectie en onderhoud. We willen graag mensen uit verschillende afdelingen gezamenlijk van gedachten laten wisselen en dat kan ik eigenlijk niet sterk genoeg benadrukken: de studiegroep is geen club van specialisten uit één welbepaalde branche maar een 'brug' voor vakmensen uit verschillende - en liefst zoveel mogelijk - disciplines, die raakvlakken hebben met piping, pijpleidingen en lastechnieken. Ik doe natuurlijk graag een oproep aan al wie zich achter de visie van onze studiegroep kan scharen om regelmatig de voordrachten bij te wonen. Vrijwilligers-kernleden en mensen met vragen kunnen zich bij mij of bij de secretaris melden. We kregen onlangs nog complimentjes voor de snelle oplossing die we een van onze leden konden bieden." Wat brengt de toekomst voor uw studiegroep? "Een van de doelstellingen voor de volgende jaren is om te gaan samenwerken met andere studiegroepen, zoals regeltechniek, voeding, onderhoud, ... over gemeenschappelijke thema's. Er wordt bijvoorbeeld gedacht aan de reiniging van pipinginstallaties in de voedingsindustrie, het onderhoud van regelkleppen, enz. Ook met andere verenigingen zijn de verhoudingen uitstekend. Er wordt regelmatig informatie uitgewisseld: zo kwam de directeur van het Belgisch Instituut voor Lastechniek (BIL) onlangs input geven over de laatste stand van zaken in hoogwaardige soorten roestvast staal voor pijpleidingssystemen. Ten slotte willen we met de studiegroep bijdragen aan de permanente navorming, een basisdoelstelling van de VIK." Alle lezingen en activiteiten van de studiegroep vind je in de Imag of op www.vik.be.

Lektest

De missie De studiegroep PPL is een open forum, dat toegankelijk is voor alle VIK-leden. Ze brengt specialisten uit diverse disciplines, die een raakvlak hebben met piping, pijpleidingen en/of lastechnieken met elkaar in contact. De studiegroep netwerkt en zoekt voort tot de problemen helder gesteld en de oplossingen keurig afgelijnd zijn. Als blijkt dat een thema - een probleem, een innovatie, een nieuwe norm... - actueel wordt voor een aantal leden, dan organiseren zij daarover een activiteit. Zo houden ze ieder jaar een zestal voordrachten over diverse 'hot items' rond het centraal thema 'piping, pijpleidingen en lastechnieken'. Of ze bezoeken een bedrijf om op de werkvloer te zien wat er gebeurt. Ten slotte wil de studiegroep bijdragen aan de permanente navorming, een basisdoelstelling van de VIK. Niet alleen omdat technische kennis snel veroudert, maar ook omdat de ingenieur meer wil weten over domeinen waarin hij (nog) niet gespecialiseerd is, maar waarmee hij of zij in de praktijk in aanraking komt. De studiegroep verstrekt advies bij de voorbereiding van het opleidingsprogramma. Ze brengt ook onderwerpen en sprekers aan via de voordrachten.

Mee de lijnen uitzetten van de studiegroep? Wilt u mee de lijnen uitzetten of wilt u gewoon kennismaken met collega's-ingenieurs die ook piping, pijpleidingen en lastechnieken gebruiken? U kunt contact opnemen met het bestuur. Voorzitter: Ing. Johan Dillen MSc, IWE tel. 0495 26 46 91 [email protected]

FEBRUARI 2007

49

Secretaris: Steven Duytschaever Ma tel. 0485 74 17 23 [email protected]

I-mag

Denktank

STUDIE groepen

REGELTECHNIEK, PIJPLEIDINGEN, PIPING & LASTECHNIEKEN0 De juiste afsluiters selecteren dinsdag 20 februari 2007

VOLZET

Hoe maakt u een keuze tussen de verschillende types afsluiters en op welke criteria selecteert u? Waar loopt het mis bij een bestelling? Welke parameters moet u opgeven en hoe kunt u ze vinden? Valt de keuze voor uw toepassing op een gewone afsluiter, een bolkraan, een vlinderklep, een schuif- of mesafsluiter of alsnog een membraanafsluiter? Wat gaat er fout bij de (de-)montage? U krijgt hier de gelegenheid om achter een reeks gouden tips & tricks te komen die verzameld zijn gedurende vele jaren ervaring. Ideaal als opfrisser, zeer geschikt voor technici en engineeringmensen die er wat meer over willen weten. Doelgroep: engineering, inkoop, installateurs, productie en onderhoud.

Je kunt je trouwens alvast op de website www.networkingcoach.com inschrijven op een gratis e-course rond netwerken. En op de website www.letsconnect.be vind je een gratis lightversie van zijn netwerkboek “Let's connect!”

• PRAKTISCH Datum: dinsdag 27 februari 2007 om 20.00 uur. Plaats: Antwerp Corinthia Hotel, Desguinlei, Antwerpen. Wegbeschrijving: http://www.corinthiahotels.com/antwerp_factsheet2.htm. Verwelkoming deelnemers vanaf 19.30 uur met broodjes en dranken. Lezing begint om 20 uur. Na de lezing receptie + open bar en networking tot 23.00 uur. Opgepast: gelieve tijdig te komen. Je vindt gemakkelijk gratis parkeerplaats in de nabije omgeving, want de parkeergarage onder het hotel is betalend (dit is voor eigen rekening). Kostprijs: 10 euro voor VIK-leden, 15 euro voor niet-leden, partner: 1/2 prijs. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat vóór 23 februari 2007 met het engagement zeker aanwezig te zijn, behoudens tijdige verontschuldiging!!! Referte: VOTCM10207.

• PRAKTISCH Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: dinsdag 20 februari 2007 om 19.30 uur. Organisator: een samenwerking tussen de studiegroepen regeltechniek, piping - pijpleidingen en lastechnieken! Spreker: Ing. Peter Gombeer MSc, auteur van “Basishandboek afsluiters en appendages”. Kostprijs: 10 euro voor VIK-leden, niet-leden betalen 25 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOPPL10206.

TECHNISCH-COMMERCIEEL Netwerken… hoe doe je dat? dinsdag 27 februari 2007 Netwerken. Is het de zoveelste hype? Of is het toch eerder iets dat we eigenlijk allemaal wel doen, maar waarvan we niet goed weten hoe we het moeten aanpakken? Gaat het er werkelijk om zoveel mogelijk business cards te verzamelen? Werkt trouwens je netwerk voor jou of doe je alles in je eentje? Jan Vermeiren, de networking coach, neemt ons in een interactieve presentatie mee op een ontdekkingstocht naar antwoorden op al die vragen. Topics die worden aangesneden zijn o.a.: wat is Jan Vermeiren netwerken nu eigenlijk (en wat niet), het toenemende belang van netwerken, het 'small world'-fenomeen en de Gouden Driehoek van netwerken. Tot slot worden de 3 stappen bekeken van hoe te netwerken op een receptie. Hierbij krijg je concrete tips die je direct daarna op de receptie (en alle volgende in je leven) kan gaan toepassen.

I-mag

50

FEBRUARI 2007

AGENDA BIJEENKOMSTEN Studiegroep Bedrijfsbeleid 20-02-2007 Kernvergadering, VIK-huis, 20.00 uur 20-03-2007 Lezing: Value Stream Mapping, VIK-huis, 20.00 uur Veiligheid-Milieu 19-04-2007 Lezing: Informatie-uitwisseling tussen opdrachtgever en uitvoerder, VIK-huis, 20.00 uur Studiegroep .NET 12-02-2007 Voordracht: office sharepoint server 2007 12-03-2007 Voordracht: object relational mapping Studiegroep Onderhoud 13-02-2007 Kernvergadering, VIK-huis, 18.30 uur Studiegroep Piping, Pijpleidingen & Lastechnieken en Regeltechniek 20-02-2007 Lezing: Wat moet u weten over afsluiters…, VIK-huis, 19.30 uur 15-03-2007 Symposium: Pomptechnologie Studiegroep Regeltechniek 17-04-2007 Voordracht: Stofexplosie, Atex-toelichting met MTL-apparatuur (deel 2) VIK-huis, 20.00 uur Studiegroep Technisch-Commercieel 27-02-2007 Lezing: Netwerken…hoe doe je dat?, Antwerp Corinthia Hotel, 20.00 uur 27-03-2007 Lezing: Succesvol leven, werken en verkopen, Antwerp Corinthia Hotel, 20.00 uur 25-04-2007 Nationaal Sales Congres Studiegroep Voeding Kernvergadering, VIK-huis, 19.00 uur: 06-02-2007, 06-03-2007, 03-04-2007, 03-05-2007, 05-06-2007, 04-09-2007, 02-10-2007, 06-11-2007, 04-12-2007 24-05-2007 Symposium:" Chemie vrije en chemie arme water behandeling"

VIK V orming VIK V orming Prince 2 Foundation and Practitioner Course The course addresses all aspects of Prince2 (components, processes & techniques) and includes additional elements such as planning & risk assessment techniques. Recommended for practising project managers using Prince2 or considering using Prince2. Previous experience of Prince2 is not necessary. 5 opeenvolgende dagen van 26 tot en met 2 maart 2007 Locatie: VIK-huis, Wommelgem

Accredited bij APM

Lead Auditor De audit is een zeer krachtig middel om continue verbetering te realiseren. In dit intensief seminarie verwerft u een grondige kennis van de norm ISO 9001:2000 vanuit het standpunt van de auditor en leert u als lead auditor auditeren in de eigen organisatie, bij klanten en leveranciers, of als onafhankelijke partij.

IRCA-

erkend

5 opeenvolgende dagen van 19 maart tot en met 23 maart 2007 Locatie:Congrescentrum Ter Elst Edegem

Bedrijfsmanagement Deze opleiding brengt op kernachtige en praktische wijze aan ingenieurs en technisch geschoolden de belangrijkste aspecten van het management van een industrieel bedrijf bij. Naast het financieel boekhoudig luik komen ook het marketing, operationeel en personeelsbeleid aan bod. Deze verschillende onderdelen worden geïntegreerd benaderd bij de bespreking van de bedrijfsstrategie en de performantie-analyse. 9 vrijdagen telkens van 14.00 tot 21.00 uur vanaf 20 april 2007 Locatie:VIK-huis, Wommelgem

Organisatie en inlichtingen: Vlaamse Ingenieurskamer vzw Herentalsebaan 643 2160 Wommelgem Tel: 03 259 11 10 Voor meer informatie: Manuella Goyvaerts, tel. 03 259 11 06, [email protected]