Rabobank Biofarmaceutische Industrie Update
©Janssen Biologics
Februari 2015
Deze maandelijkse update geeft inzicht in belangrijke ontwikkelingen binnen de sector, gebaseerd op openbare informatie. Het nieuws is voorzien van IKT commentaar en ingedeeld in zeven aandachts-gebieden: Medicijn ontwikke-ling, Biofarma Business, Medische Technologie, Financiering, Regelgeving & Patenten en Gezondheidszorg. Medicijnontwikkeling Meer nieuwe medicijnen bereikten de markt in 2014. Toen
Figuur 1: aantallen medicijnen die door de FDA en EMA werden toegelaten in de periode 2010 - 2014
aan het begin van vorig jaar de balans werd opgemaakt
Commentaar Rabobank:
van nieuwe geneesmiddelen die in 2013 waren goed-
De stijgende productiviteit van geneesmiddelen-
gekeurd, ontstond de vraag of er een eind gekomen was
ontwikkeling is goed nieuws, met name omdat een
aan de trend van stijgende productiviteit in de ontwikke-
belangrijk aantal nieuwe medicijnen tot de ‘first-in-
ling van nieuwe medicijnen [1].
class’ categorie behoren (17 in 2014 [6]). Dit geeft
Zowel de FDA als de EMA lieten ook in 2014 meer
nieuwe hoop voor weesziekten en oncologie indicaties,
medicijnen toe dan in het jaar daarvoor [2, 3]. De FDA accordeerde 41 nieuwe geneesmiddelen (ten opzichte van 29 in 2013 en 39 in 2012), terwijl de EMA 82 medicijnen het groene licht gaf (ten opzichte van 79 in 2013 en 57 in 2012) (Figuur 1). Bij de goedgekeurde medicijnen zijn behandelingen voor kanker en weesgeneesmiddelen een nog steeds groeiende categorie [3-5]. Versnelde registratieprocedures beginnen effect te krijgen [4, 6]. Binnen de categorie ‘breakthrough therapy designations’ van de FDA bereikten in 2014 bijvoorbeeld 11 de Amerikaanse markt (3 in 2013 [7, 8]).
en prognoses van omzetcijfers van deze geneesmiddelen voorspellen in veel gevallen een blockbuster toekomst. Veel van de nieuwe medicijnen hebben dan ook een hoog prijskaartje – denk bijvoorbeeld aan de nieuwe behandelingen voor Hepatitis C en het eerste gen-therapie product dat op de markt is – maar ondervinden groeiende tegenwind van artsen, patiënten en verzekeraars. Het afdwingen van kortingen en opkomst van exclusieve contracten bij vergoeding (elders in deze maandupdate) zetten daarom vraagtekens bij schattingen van toekomstige verkoopcijfers.
Page 1 of 6
Kwaliteit generieke geneesmiddelen in EU verder onder vuur. De afgelopen jaren is de kritiek van zowel Amerikaanse als Europese regelgevers op de kwaliteit van generieke medicijnen toegenomen. Een analyse van FDA documenten door Bloomberg suggereert dat het bij sommige Indiase geneesmiddelenproducenten om structurele problemen gaat [9], en de afgelopen jaren gaven kwaliteitsissues aanleiding tot import-verboden op medicijnen afkomstig van Indiase en Chinese producenten [10-12]. Deze hebben een aanzienlijk effect op de omzet van de betrokken bedrijven en overheden zetten stappen om het toezicht te verscherpen [13].
Commentaar Rabobank: Onzekerheid over veiligheid en bioequivalentie van generieke medicijnen zal gevolgen hebben voor het preferentiebeleid en besparingen op de kosten van gezondheidszorg [23] (zie ook onze biofarma maandupdate van Februari vorig jaar). Tegelijkertijd betekent de problematiek rond generieken kansen voor Westerse producenten van farmaceutische ingrediënten omdat een deel van de productie van generieken naar Westerse landen terug kan keren [24]. Daarnaast maken verschillende Indiase producenten de keus om hun productie naar Europa en de V.S. te verleggen, om in samenwerking met Westerse regelgevers meer complexe generieken te gaan ontwikkelen [25]. Kort nieuws: president Obama lanceert Precision Medicine Initiative. Tijdens zijn State of the Union Address heeft de Amerikaanse president Obama gesproken over de noodzaak om te investeren in onderzoek, met speciale aandacht voor de belofte van ´persoonlijke geneeskunde´:
www.livemint.com
het ontwikkelen van medicijnen special gericht op patiënten met een kenmerkende genetische verandering
Naar aanleiding van de kwaliteitsproblematiek werden richtlijnen aangescherpt [14], zijn (inter)nationale inspecties zowel door de V.S als de E.U. geïntensiveerd [15, 16], en is de FDA gestart met een programma om niet alleen kwaliteit maar ook de werkzaamheid van generieke medicijnen nauwkeuriger te onderzoeken [17, 18]. Eind vorig jaar werd de Indiase CRO GVK Biosciences beschuldigd van vervalsing van meerdere bioequivalentie studies van generieke medicijnen, nadat het Franse ANSM tijdens een routine inspectie onvolkomenheden op het spoor kwam [19]. De Europese geneesmiddelenautoriteit EMA heeft inmiddels aanbevolen om de verkoop van honderden generieke middelen in de EU te verbieden, nadat een review van 1000 generieken aantoonde dat in slechts 300 gevallen de gegevens van GVK bevestigd waren door onafhankelijke studies [19]. In afwachting van nieuwe bioequivalentie studies heeft Duitsland 80 generieke medicijnen van de markt gehaald [20]. Ook Frankrijk en Italië hebben producten van Indiase fabrikanten van de markt gehaald [21], terwijl in Nederland de handelsvergunningen van 12 geneesmiddelen door het College Beoordeling Geneesmiddelen werden geschorst [22].
[26]. Details van het te lanceren Precision Medicine Initiative zullen naar alle waarschijnlijkheid pas begin 2016 bekend worden bij presentatie van het budget, maar kunnen in de lijn liggen van het BRAIN Initiative dat in 2013 werd gelanceerd. Hierin kreeg de NIH USD 4,5 miljard ter beschikking voor neurowetenschappelijk onderzoek [27]. Tegelijkertijd heeft Obama aangekondigd USD 1,2 miljard beschikbaar te maken voor onderzoek naar antibiotica tegen resistente bacteriën [28].
Biofarma Business 2014 was topjaar voor biofarma M&A. Wereldwijd vertegenwoordigden lifescience M&A transacties een waarde van USD 355,3 miljard, een record ten opzichte van 2013 (USD 131,9 miljard) [29]. Het afgelopen jaar liet tevens een enorme groei zien in de waarde van M&A deals binnen de biofarmaceutische industrie, met name op de Amerikaanse markt. De top 10 M&A deals vertegenwoordigden gezamenlijk een waarde van USD 179 miljard, drie keer zoveel als in 2013 toen de teller op USD 66,4 miljard uitkwam [30]. De grootste acquisitie van 2014 (de overname van Allergan door Actavis) was met USD 66 miljard meer dan Page 2 of 6
vier keer zo groot als de grootste overname van 2013 [30]. Maar liefst acht M&A transacties kwamen uit boven USD 10 miljard [29]. Het optimistische M&A klimaat in de V.S. vertaalde zich overigens niet naar de Europese biofarmaceutische industrie, waar de upfront fees met de helft daalden ten opzichte van 2013 en de beurswaarderingen op de dag van overname minder hard stegen in vergelijking met Amerikaanse tegenhangers [31]. De achterliggende redenen voor de groei van biofarma M&A deals in 2014 waren de opleving van financiële markten, de bereidheid van bedrijven om meer te betalen voor nieuwe behandelingen of technologie, en het positieve beursklimaat met goede exits voor investeerders. Ook op het gebied van allianties was 2014 een topjaar ten opzichte van de vier jaren die er aan vooraf gingen. Wereldwijd vertegenwoordigden partnering deals een waarde van meer dan USD 53 miljard. Hiermee werd het record van 2010 (USD 61,3 miljard) niet gebroken, maar het was wel een stijging van 23% ten opzichte van 2013 [29].
miljard in de sector geïnvesteerd (ten opzichte van USD 92,9 miljard in 2013) [29]. Volgens marktonderzoeker Ipreo waren er bijna twee keer zoveel IPOs van in 2014 dan in het jaar daarvoor, en het aantal was bijna gelijk aan de gecombineerde IPOs van 2007 – 2012 [34]. Ruim 75% van de IPOs kwam op rekening van biotechnologie- en biofarmaceutische bedrijven. In 2014 haalden 126 biotech bedrijven door middel van beursintroducties wereldwijd ruim USD10,4 miljard op [35].
Commentaar Rabobank: Naar alle waarschijnlijkheid zal de groei in biofarma M&A zich in 2015 voortzetten, al is het alleen maar vanwege de vele overnamekandidaten onder de bedrijven die in 2014 een succesvolle beursintroductie deden. Daarnaast is er binnen de grotere biofarma bedrijven een duidelijke trend naar specialisatie, waarbij bedrijfsonderdelen worden afgestoten en gezocht wordt naar overnamekandidaten om de positie binnen strategisch relevante markten te versterken. De eerste miljardendeals van dit jaar zijn al gesloten: begin
Van de 126 nieuwe IPOs waren er 106 in de U.S [29]. Op de Europese beurzen werd USD 2,4 miljard opgehaald, 25% meer dan het jaar daarvoor [36]. Afgezien van IPOs was in de eerste elf maanden van 2014 al USD 81,9 miljard aan financiering gerealiseerd (ten opzichte van USD 79,5 miljard in dezelfde periode in 2013) [35]. VC fondsen waren in deze periode verantwoordelijk voor USD 15,3 miljard in 2014 [35]. Hiervan ging USD 5,96 miljard naar biotechnologie bedrijven, wat neerkomt op een 23% stijging ten opzichte van 2013 [37].
februari werd biosimilarsmaker Hospira door Pfizer voor USD 15 miljard overgenomen [32], terwijl Valeant voor USD 10 miljard gekocht werd door Salix Pharmaceticals [33]. Meer over M&A trends binnen de sector in onze aanstaande themaupdate over de biofarma trends voor 2015.
Financiering 2014 was het jaar van record investeringen in lifesciences sector. Afgelopen jaar werden voor de lifesciences sector alle records gebroken wanneer het om investeringen gaat: wereldwijd werd door Venture Capital fondsen, M&A transacties en beursintroducties een totaal van USD 104,2
Commentaar Rabobank: Het gunstige financierings- en beursklimaat heeft alles te maken met stijgende waarderingen van lifescience ondernemingen en bijvoorbeeld het feit dat deze bedrijven succesvoller worden om medicijnen naar de markt te krijgen (zie ‘medicijnontwikkeling’in deze maandupdate). Hoewel er signalen zijn dat sommige bedrijven meer moeite krijgen om een succesvolle beursgang te realiseren, zal het positieve beurs- en investeringsklimaat naar verwachting doorzetten. Ook in de eerste maanden van dit jaar werden middels beursintroducties grote bedragen opgehaald, zoals de Page 3 of 6
IPO van Spark Therapeutics en Ascendis Pharma met
gezondheidszorg de belasting voor dure genees-
een respectievelijke waarde van USD 161m en USD
middelen zoals Hepatitis C medicijnen verhogen [44].
108m.
De vraag is nu wat de prijzenoorlog binnen het Hepatitis C veld betekent voor vergoeding van andere dure geneesmiddelen. Het succesvol onderhandelen
Gezondheidszorg
van grote kortingen op nieuwe medicijnen zoals Sovaldi
Kosten van Hepatitis C behandelingen ontketenen prijzenoorlog. Afgelopen jaar zijn de prijzen van merkgenees-
dure behandelingen, zoals weesgeneesmiddelen en
middelen met 15% gestegen [38] en voor 2014 wordt een toename van 12% verwacht [39]. Het IMS Institute for Health Informatics voorspelt dat uitgaven aan medicijnen de komende vijf jaar met 30% zal stijgen, tot USD 1,3 bld in 2018 [40]. Een belangrijke factor hierin is de groeiende
zal gevolgen hebben voor de vergoeding van andere oncologische medicijnen – zeker wanneer verschillende farmaceuten een positie moeten verwerven binnen hetzelfde strategische aandachtsgebied. Dit is één van de drijvende krachten achter de huidige trend van divestering (zie maandupdate Mei 2014).
bijdrage van weesgeneesmiddelen aan het arsenaal van beschikbare medicijnen [5]. EvaluatePharma schat de groei van het marktaandeel van weesgeneesmiddelen op 11% en zullen in 2020 wereldwijd verantwoordelijk zijn voor 19% van de omzet van geregistreerde medicijnen (USD 176bn, de bijdrage van generieken niet meegerekend) [41]. Daarnaast komen ook geneesmiddelen voor grotere groepen patiënten, zoals de recente behandelingen voor Hepatitis C, tegen steeds hogere prijzen op de markt (zie maandupdate van Januari 2014). Binnen de Hepatitis C therapieën is een ware prijzenoorlog uitgebroken. AbbVie sloot in december vorig jaar een exclusieve deal met Express Scripts, waarbij behandeling Viekira Pak voor een grote korting werd aangeboden en concurrent Gilead werd uitgesloten. Korte tijd later sloeg Gilead terug door Harvoni (Hepatitis C remmer Sovaldi in combinatie met ledipasvir) exclusief vergoed te krijgen door CVS Health, en tegelijkertijd overeenkomsten te sluiten met Anthem, Humana, Aetna, Harvard Pilgrim en United Health [42]. Als gevolg van de prijzenoorlog besloot Prime Therapeutics zowel Harvoni en Viekira Pak op te nemen in het pakket omdat de prijs van beide behandeling voldoende was gedaald . Voor Amerikaanse zorgaanbieders betekenen de kortingen een besparing van USD 4 miljard.
Verder lezen 1. Munos B: The FDA Approvals Of 2013: A Watershed? In: Forbes. 2013. 2. Llamas M: Big Pharma Rings Out 2014 with Record Number of Drug Approvals. In: Drugwatch. 2015. 3. Hirschler B: Pharma and biotech on a roll as drug approvals hit 18-year high. In: Reuters. 2015. 4. Weinstein D: FDA 2014 approvals outpace those of 2013. In: Medical Marketing & Media. 2014. 5. Karst K: The 2014 Numbers Are In: FDA’s Orphan Drug Program Shatters Records. In: FDA Law Blog. 2015. 6. Carroll J: An inside look at the FDA's approach to speeding new drug approvals. In: FierceBiotech. 2015. 7. Wechsler J: FDA Approves Fewer New Drugs, But Acts Fast on Innovative Products. In: PharmTech Talk. 2014. 8. Koenig B: FDA Approved 41 New Drugs in 2014, Most in Nearly Two Decades. In: FDA News. 2015. 9. Edney A, Gokhale K: Drug Batch Tainted? Just Hit Delete and Ship It to the U.S. In: Bloomberg. 2014. 10. Stanton D: Sun down on latest Indian US FDA import alert. In: in-Pharma Technologist. 2014. 11.Palmer E: India cracks down on same Wockhardt plants FDA has banned. In: FiercePharmaManufacturing. 2014. 12. Palmer E: FDA triples list of banned Chinese heparin ingredient makers. FiercePharmaManufacturing 2012. 13. Palmer E: Indian regulators punch up standards as FDA action takes a toll on the industry. In: FiercePharma 2014. 14. Barry F: 100 year-old rules on API impurities to change in 2015. In: in-Pharma Technologist. 2014. 15. Milmo S: EU Raises API Standards: A Curse in Disguise? In: PharmTech. 2013. 16. Milmo S: EU Steps Up Inspection Efforts. In: PharmTech. 2014. 17. Palmer E: The FDA has expanded its equivalency testing of generics. In:
Commentaar Rabobank: Ook in de EU komen Hepatitis C behandelingen voor een aanzienlijke korting op de markt. In Duitsland komt een 12-week behandeling met Sovaldi bijvoorbeeld neer op EUR 41,000 in plaats van EUR 56,500 [43]. Frankrijk wil bij vaststellen van het nieuwe budget voor
FiercePharma Manufacturing. 2014. 18. Taylor NP: FDA puts improved generic evaluations on $50M regulatory wishlist. In: FiercePharmaManufacturing. 2014. 19. Anonymous: Faked data scandal affects hundreds of meds. In: European Biotechnology News. 28 January 2015 edn; 2015. 20. Anonymous: Germany Suspends 80 Generics Over Poor Bioequivalence Trials. In: FDA News. 2014. 21. Palmer E: France and Italy ban products from Indian companies. In: FiercePharmaManufacturing. 2015.
Page 4 of 6
22. Anoniem: 12 geneesmiddelen geschorst. In: Nationale ZorgGids. 2015. 23. Anoniem: ‘Ranbaxy-debacle toont schaduwkant preferentiebeleid’. In: Pharmaceutisch Weekblad. 2014. 24. Taylor L: Generics production 'set to return to US'. In: Pharma Times. 2014. 25. Siddiqui Z: In race for bigger margins, drug makers willing to lose the India "advantage". In: Reuters. 2014. 26. Garde D: Obama puts personalized medicine in the spotlight with a primetime pitch. In: FieceBiotech. 2015. 27. Rausnitz Z: Obama budget proposal to fund BRAIN Initiative through DARPA, NIH, NSF. In: FierceGovernment. 2013. 28. Garde D: Obama wants to pour $1.2B into antibiotic R&D. In: Fierce Biotech. 2015. 29. Levine D: Biotech Industry Shatters Key Fundraising Records in 2014. In: GlobeNewswire. 2014. 30. Philippidis A: Top 10 M&A Deals of 2014. In: GenEngNEWS. 2015. 31. Taylor NP: Mixed M&A figures a rare low in Europe's upbeat 2014. In:
37. Carroll J: Big rounds push 2014 biotech venture funding to near-record $6B. In: Fierce Biotech. 2015. 38. Helfland C: Branded drug prices leapt almost 15% last year, led by pain pills, COPD and heart meds. In: FiercePharma. 2015. 39. Shinkman R: Drug prices expected to rise nearly 12% this year. In: FierceHealthFinance. 2014. 40. Anonymous: Drug Spending to Reach $1.3 Trillion by 2018. In: GenEngNEWS. 2015. 41. Anonymous: Orphan drugs a niche no longer. In: Medical Marketing & Media. 2014. 42. Wasserman E: Gilead zooms past AbbVie in hep C race with UnitedHealth deal. In: FiercePharma. 2015. 43. Palmer E: Gilead strikes Sovaldi price deal in Germany as it picks up speed in EU. FiercePharma 2015. 44. Staton T: Warning to Gilead, AbbVie and BMS: France has a new tax for pricey hep C meds. In: FiercePharma. 2014.
FierceBiotech. 2015. 32. Carroll J: Pfizer beefs up on biosimilars with $15B Hospira deal. In: FierceBiotech. 2015. 33. Helfland C: With Salix buy, Valeant bets $10B on GI market growth. In:
Contactgegevens
FiercePharma. 2015. 34. Ipreo: Healthcare hits 100. In: Ipreo Blog Healthcare. 2014. 35. Suresh N: 100 biotech IPOs to raise $10 bn globally in 2015 predicts Burrill. BioSpectrum Asia 2014. 36. Anonymous: IPO boom has arrived in Europe. In: European Biotechnology News. 2015.
Frank Raaphorst Sectorspecialist Biofarmaceutische Industrie en Biotechnologie, Rabobank International
[email protected] nl.linkedin.com/in/frankraaphorst
Page 5 of 6
Page 6 of 6
