Programmabegroting 2012
Bezoekadres: Postadres: Telefoon: Fax: Bank: Internet:
gemeente Groesbeek
Dorpsplein 1 6562 AH Groesbeek Postbus 20 6560 AA Groesbeek 024-3996111 024-3996333 28.50.03.089 www.groesbeek.nl
1
Programmabegroting 2012
Aanbiedingsbrief Aan de leden van de Raad der Gemeente Groesbeek
Groesbeek, 13 september 2011 Aanbieding begroting Overeenkomstig het bepaalde in artikel 190 van de Gemeentewet bieden wij u hierbij het ontwerp aan van de Programmabegroting 2012 van onze gemeente. Uw raad autoriseert ons college op basis van de programmabegroting tot het uitvoeren van de progamma's en het daartoe doen van uitgaven en het realiseren van inkomsten, zoals opgenomen in de begroting. Belangrijkste aandachtspunten Programmabegroting 2012 De Programmabegroting 2012 sluit met een positief saldo van € 44.000. Ook het jaar 2013 laat een overschot zien: € 311.000. In 2014 is het saldo € 0 en in 2015 is er een tekort van € 858.000. Behandelingsprocedure De behandelingsprocedure van de Programmabegroting 2012 ziet er als volgt uit: a. b. c.
Informatieve raadsvergadering Raadsvergadering (besluitvormend) Aanbieden aan Provincie
: : :
4 oktober 2011 3 november 2011 15 november 2011
Wij vertrouwen op een vruchtbare gedachtewisseling met uw raad over deze begrotingsstukken. Hoogachtend, Burgemeester en Wethouders van Groesbeek, De secretaris,
De burgemeester,
J.W. Looijen
G.E.W. Prick
gemeente Groesbeek
2
Programmabegroting 2012
Inhoudsopgave Programmabegroting Bladzijde 1. Inleiding............................................................................................................ 5 2. Samenvatting .................................................................................................... 7 3. Beleidsbegroting............................................................................................... 11 3.1. Inleiding Beleidsbegroting ............................................................................ 13 3.2. Programmaplan .......................................................................................... 17 Programma 1 - Burger, bestuur en veiligheid ...................................................... 18 Programma 2 - Beheer openbare ruimte ............................................................ 21 Programma 3 – Wonen en werken ..................................................................... 28 Programma 4 - Maatschappelijke zaken ............................................................. 35 3.3. Algemene dekkingsmiddelen, inclusief onvoorzien............................................ 47 Algemene dekkingsmiddelen ............................................................................ 48 3.4. Paragrafen ................................................................................................. 53 Lokale heffingen ............................................................................................. 54 Weerstandvermogen ....................................................................................... 61 Onderhoud kapitaalgoederen ............................................................................ 73 Financiering ................................................................................................... 87 Bedrijfsvoering ............................................................................................... 89 Verbonden partijen ......................................................................................... 92 Grondbeleid ................................................................................................... 96 4. Financiële begroting ........................................................................................ 103 4.1. Het overzicht van baten en lasten incl. meerjarenraming ................................ 105 4.2. Uiteenzetting van de financiële positie .......................................................... 115 Bijlagen ............................................................................................................ 123 Bijlage 1 – MeerjarenInvesteringPlan 2012-2015 ................................................. 125 Bijlage 2 – Meerjarig overzicht reserves en voorzieningen 2009-2012 ..................... 131
gemeente Groesbeek
3
Programmabegroting 2012
gemeente Groesbeek
4
Programmabegroting 2012
1. Inleiding
gemeente Groesbeek
5
Programmabegroting 2012
Inleiding Voor u ligt de Programmabegroting 2012 van de gemeente Groesbeek. In deze begroting hebben wij zowel het gemeentelijke beleid als de financiële middelen die nodig zijn om dit beleid te realiseren, in beeld gebracht. Het accent ligt op het begrotingsjaar 2012, maar er wordt ook een doorkijk gegeven naar de periode 2013-2015. De begroting 2012 sluit met een overschot van € 44.000. Dit overschot loopt in 2013 op naar € 311.000, waarna in 2014 het geraamde saldo € 0 is. In 2015 verwachten wij een tekort van € 858.000. Het geprognotiseerde tekort voor 2015 maakt het noodzakelijk om het bezuinigingsproces (SMB III) voort te zetten, en verdere bezuinigingsmaatregelen te nemen. Wij zullen op korte termijn met concrete voorstellen richting uw raad komen. Indeling De begroting is op hoofdlijnen onderverdeeld in de beleidsbegroting en de financiële begroting. In de beleidsbegroting vindt u het programmaplan en de paragrafen. Het programmaplan bevat de activiteiten die verricht worden om de door u beoogde maatschappelijke effecten te bereiken. In de paragrafen worden vooral de onderwerpen besproken die van belang zijn voor het doorgronden van de financiële positie van de gemeente. De paragrafen bevatten de beleidsuitgangspunten ten aanzien van beheersmatige activiteiten en de lokale heffingen. Zo bepaalt u bijvoorbeeld het beleid ten aanzien van het weerstandsvermogen, door aan te geven hoe groot de spaarpot moet zijn om tegenvallers op te kunnen vangen. In de financiële begroting vindt u een overzicht van en toelichting op de baten en lasten per programma en de financiële positie van de gemeente. In overzichten met lasten en baten staan negatieve getallen ("-") voor kosten of nadelen en positieve getallen ("+") voor inkomsten of voordelen. "I" staat voor incidenteel en "S" staat voor structureel. De genoemde bedragen in de tabellen moeten x € 1.000 gelezen worden. Wet en regelgeving De programmabegroting wordt door de gemeentewet voorgeschreven en moet voldoen aan de begrotingsregels zoals opgenomen in het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (de BBV). Deze begroting is opgesteld conform deze regels. Het vervolg Na het vaststellen van de begroting starten wij in 2012 met de uitvoering en wel binnen de beleidsmatige en financiële grenzen die hierin zijn aangegeven. Gedurende het begrotingsjaar zijn er verschillende momenten waarop wij u over de voortgang rapporteren en eventueel voorstellen doen voor bijsturing en/of aanpassing van de begroting. Op twee momenten – in de voorjaarsnota en de najaarsnota – doen wij dat over de begroting in zijn geheel. Onderwerpen die bijzondere aandacht en bespreking vereisen worden gedurende het begrotingsjaar door middel van specifieke raadsvoorstellen aan u voorgelegd en besproken. Tot slot leggen wij door middel van het jaarverslag en de jaarrekening eindverantwoording af over de realisatie van de door u in de begroting vastgelegde beleidsvoornemens.
gemeente Groesbeek
6
Programmabegroting 2012
2. Samenvatting
gemeente Groesbeek
7
Programmabegroting 2012
Samenvatting Wij zijn er in geslaagd een begroting 2012 op te stellen waarvan het verwachte resultaat € 44.000 positief bedraagt. In 2013 loopt dit resultaat op tot € 311.000 positief, waarna in 2014 het geraamde saldo € 0 is. In 2015 verwachten wij een tekort van € 858.000. Deze cijfers zijn voordeliger dan gepresenteerd in de Perspectiefnota 2012. Dit komt vooral door het verschijnen van de meicirculaire 2011. Op grond van de meicirculaire 2011 hebben wij voor de periode tot en met 2014 de in de Perspectiefnota 2012 geraamde bedragen voor de algemene uitkering, naar boven kunnen bijstellen. Wel moeten we ons realiseren dat de algemene uitkering, ondanks deze bijstelling, over de periode 2012-2015 in absolute zin fors daalt van € 17,2 miljoen in 2012 naar € 16,2 miljoen in 2015. Om de daling van de algemene uitkering, maar ook de gevolgen van de economische crisis in Nederland, op te vangen, zijn forse bezuinigingen noodzakelijk geweest. In de begroting zijn op basis van de bezuinigingsoperaties SMB I, II en III (niet gevoelig) in totaal de volgende bezuinigingsbedragen verwerkt: -
2012: 2013: 2014: 2015:
€ € € €
2.301.000 2.590.000 2.849.000 2.896.000
Helaas moeten we constateren dat, ondanks deze omvangrijke bezuinigingen, wij in 2015 nog steeds een begrotingstekort van € 858.000 verwachten. Dit maakt het noodzakelijk om het bezuinigingsproces voort te zetten, en verdere bezuinigingsmaatregelen te nemen. Wij zullen op korte termijn met concrete voorstellen richting uw raad komen. In de volgende tabel vindt u een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen en van de tot nu toe getroffen maatregelen. Tabel: belangrijke ontwikkelingen
Bedragen x € 1.000 2012
FMP Begroting 2011 (incl. MJR 2012-2014) Septembercirculaire 2010 FMP Begroting 2011 na vaststelling Voorjaarsrapportage 2011 FMP na Voorjaarsrapportage 2011 Perspectiefnota 2012: - Correctie bestaande stelpost loon- en prijsontwikkeling - Nieuw e stelpost loonontw ikkeling - Nieuw e stelpost prijsontw ikkeling - Beleidsnota integrale veiligheid (Progr. 1) - Kapitaallasten BRP Groesbeek Noord (Progr. 2) - Kapitaallasten vervanging riolering en reconstructie rijbaan Houtlaan (Progr. 2) - Leges bouw vergunningen (Progr. 3) - Stelposten onderzoekskosten t.b.v. SMB III 3 x € 75.000 - Bestuurlijk/maatschappelijk ongevoelige bezuinigingen - Stelpost nog te realiseren bezuinigingen - Inzet rekeningsaldo 2010 - Afronding FMP na Perspectiefnota 2012
gemeente Groesbeek
8
2013
2014
2015
-381 204 -177 -133 -310
-845 182 -663 -424 -1087
-1506 115 -1391 -437 -1828
-1506 115 -1391 -443 -1834
233 -100 -25 -8
386 -100 -25 -8 -14
539 -100 -25 -8 -14
539 -100 -25 -8 -14 -6 -39
150 248 451 -1 0
266 248 923 -1 0
300 248
-75 38 248 -1 0
-1 -940
Programmabegroting 2012
Tabel: belangrijke ontwikkelingen
Bedragen x € 1.000 2012
Vervallen stelpost nog te realiseren bezuinigingen, is verwerkt in begroting Vervallen stelpost prijsontw ikkeling, is verw erkt in begroting Aanpassen stelpost decentralisatie in 2015 naar € 800.000 Vervallen stelpost dotatie voorzieningen in 2012, kan niet w orden gerealiseerd Aanpassing post onvoorzien naar niveau van € 75.000 Actualisatie kapitaallasten, verschil betreft met name Voorzieningenhart Stekkenberg Geen huuropbrengsten Voorzieningenhart Stekkenberg Verlaging bijdrage reserve tbv dekking kapitaallasten Voorzieningenhart Stekkenberg Bijdrage ten laste van exploitatie aan Voorzieningenhart Stekkenberg Bijdrage ten gunste van exploitatie van reserve accommodatie Stekkenberg Actualisatie toevoeging rente reserve accommodatie Stekkenberg Actualisatie ramingen bedrijfsvoering (kostenverdeelstaat) Diverse ontwikkelingen: Programma 1: - Ruiming explosieven - Verhoging opbrengst leges paspoorten - Diverse kleinere actualisaties van ramingen, in totaal per saldo Programma 2: - Schoonhouden w egen, verw achte hogere kosten - Aanpassing kosten gladheidsbestrijding aan raadsbesluit - Aanpassing bijdrage provincie in verband met gladheidsbestrijding, conform raadsbesluit - Onderhoud Nijerf 1-6 en Drul 1-7, aanpassing van 33 w eken bestek naar 52 w eken bestek - Actualisatie rioolheffing - Actualisatie opbrengst grafrechten - Diverse kleinere actualisaties van ramingen, in totaal per saldo Programma 3: - Actualisatie Beleidsplan w onen - Actualisatie dotatie voorziening expl.tekort Centrumplan - Diverse mutaties bouwgrondexploitatie, per saldo - Diverse kleinere actualisaties van ramingen, in totaal per saldo Programma 4: - WWB-i/IOAW - WWB-werkdeel - SWG diverse producten - Zwembad de Lubert - WMO - Taakstelling sportaccommodaties: meer tijd nodig - Inzet frictiepot - Diverse kleinere actualisaties van ramingen, in totaal per saldo Algemene dekkingsmiddelen: - Saldo Hkp. kapitaallasten - Dividend BNG - Algemene uitkering, actualisatie op basis van de meicirculaire 2011 - OZB - Toeristenbelasting / bedrijven - Gedeeltelijk niet inzetten rekeningsaldo 2010 (alleen inzetten indien nodig) - Diverse kleinere actualisaties van ramingen, in totaal per saldo Afrondingen Nieuw Financieel Meerjaren Perspectief
2013
2014
2015
-248 25 0 -65 -16 445 -225 -165 -1750 1750 3 -136
-248 25 0 0 -16 384 -221 -162 0 0 3 -148
-248 25 0 0 -16 379 -218 -159 0 0 3 -163
-248 25 -200 0 -16 444 -218 -159 0 0 3 -112
-39 13 -21
-19
-8
-10
-10 -24 14 -19 64 -17 -27
-10 -24 14 -19 60 -17 -27
-10 -24 14 -19 57 -17 -27
-10 -24 14 -19 131 -17 -27
-30 107
-10 107
0 107
0 107
-10
-13
-18
-18
-145 283 20 -81 -70 -70 50 -23
-145 283 20
-145 283 20
-145 283 20
-62 -70 70 -27
-62 -60 60 -26
-62 -25 25 -23
-99 36 416 64 15
-80 36 1084 79 19 -889 22 1
-80 36 192 173 21
27 2
-90 36 972 74 17 -451 23 2
44
311
0
-858
21
In het vervolg van deze begroting – en vooral in hoofdstuk 4 – krijgt u een nadere toelichting op deze ontwikkelingen en maatregelen. Voor een goed beeld van de financiële positie van onze gemeente willen wij u vooral wijzen op de diverse paragrafen in deze begroting. Zo kunnen we op grond van de paragraaf weerstandsvermogen concluderen dat onze weerstandscapaciteit nog ruim voldoende is. Daar past wel de kanttekening bij dat het steeds moeilijker zal worden om te bezuinigen. En op grond van de paragraaf “onderhoud kapitaalgoederen” kunnen we constateren dat de openbare ruimte er in het algemeen goed bij ligt. Tot slot geeft de paragraaf grondbeleid een goed beeld van onze grondexploitaties. De financiële risico’s die wij lopen met onze grondexploitaties moeten niet worden onderschat. Door periodiek de exploitatieopzetten te actualiseren en op basis daarvan maatregelen te treffen, trachten wij de risico’s te beheersen. Hierbij treffen wij voorzieningen voor te verwachten verliezen, zoals voorziening exploitatietekort centrum.
gemeente Groesbeek
9
Programmabegroting 2012
gemeente Groesbeek
10
Programmabegroting 2012
3. Beleidsbegroting
gemeente Groesbeek
11
Programmabegroting 2012
gemeente Groesbeek
12
Programmabegroting 2012
3.1. Inleiding Beleidsbegroting
gemeente Groesbeek
13
Programmabegroting 2012
Inleiding De beleidsbegroting bestaat uit het programmaplan en de paragrafen. Het programmaplan richt zich vooral op de maatschappelijke effecten die wij als gemeentebestuur beogen. De paragrafen richten zich op het beleid ten aanzien van relevante beheersaspecten (zoals de bedrijfsvoering, het weerstandsvermogen en ons grondbeleid) en de lokale heffingen. Wij streven naar een duidelijke inhoud en presentatie van de onderdelen van de beleidsbegroting en zorgen voor aansluiting met de wettelijke regels (vooral het BBV). Het Programmaplan Op grond van artikel 8 van het BBV bevat het programmaplan de te realiseren programma's, het overzicht van algemene dekkingsmiddelen en het bedrag voor onvoorzien. In de programma's moet vooral duidelijk worden welke doelen – in termen van maatschappelijke effecten – we nastreven en welke activiteiten daarvoor uitgevoerd worden. Voorgeschreven is ook dat per programma een raming van baten en lasten gegeven wordt. De indeling van de programma's ziet er in deze begroting als volgt uit: Programma's Programma 1 : Burger, bestuur en veiligheid Programma 2 : Beheer openbare ruimte Programma 3 : Wonen en werken Programma 4 : Maatschappelijke zaken Algemene dekkingsmiddelen
Portefeuillehouder G.E.W. Prick T.J.M. Giesbers J.G.M. Thijssen W.J.J. Spaan J.G.M. Thijssen
Afdeling Buza, BMO, Brw OW VROM SoZa, cluster Wz Fin
Hieronder volgt een korte toelichting op de functies van de verschillende onderdelen van het programmaplan. Algemeen Een programma begint met een korte aanduiding van de inhoud, de doelstelling, de wettelijke kaders en de beleidsruimte van het programma. Vervolgens worden de belangrijkste ontwikkelingen geschetst binnen het programma. Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen? Dit is het belangrijkste onderdeel van het programma. In tabelvorm wordt per beoogd maatschappelijk effect benoemd welke concrete activiteiten uitgevoerd worden. Vanzelfsprekend worden binnen een programma veel meer activiteiten uitgevoerd, maar de onderwerpen die worden aangehaald, zijn de onderwerpen die relevant zijn voor het programma. Daarnaast hebben we een aantal indicatoren opgenomen. Met deze indicatoren willen we tot uitdrukking brengen of we de beoogde effecten ook daadwerkelijk behalen. Wij gebruiken hiervoor de benchmark "waar staat je gemeente", het platform voor gemeentelijke prestatievergelijking, uitgevoerd door het projectteam Benchmarking van de VNG. Wat mag het kosten/gaat het opbrengen? In dit deel beginnen we met een tabel waarin de totale lasten en baten van het programma worden weergegeven. Het saldo van de lasten en baten wordt in de regel "totaal programma" weergegeven. Dit saldo is het bedrag (veelal het tekort) dat uit de algemene dekkingsmiddelen opgebracht moet worden om het programma te kunnen betalen.
gemeente Groesbeek
14
Programmabegroting 2012
In hoofdstuk 4 vindt u een uitgebreide toelichting op de ontwikkeling van het totale financiële kader (het saldo van alle programma's). Daarna presenteren we een tabel met alle investeringen die voor dit programma gepland zijn. We geven aan wat een investering in totaliteit kost (de bruto investering), hoeveel door anderen wordt bijgedragen en welk bedrag voor onze eigen rekening komt (de netto investering). De netto investering wordt geactiveerd, waardoor de (kapitaal)lasten gespreid worden over de totale levensduur van de investering. De jaarlijkse kapitaallasten maken deel uit van de lasten die zijn opgenomen in de tabel van lasten en baten. In de bijlagen vindt u een overzicht van het totale gemeentelijke investeringsprogramma. Tot slot presenteren we een tabel met de reserves en voorzieningen van het programma. De paragrafen Op grond van artikel 9 van het BBV worden in de paragrafen de beleidslijnen vastgelegd met betrekking tot relevante beheersmatige aspecten en tot de lokale heffingen. Tenzij het betreffende aspect niet aan de orde is, bevat de begroting volgens artikel 9 in ieder geval de volgende paragrafen: • • • • • • •
lokale heffingen weerstandsvermogen onderhoud kapitaalgoederen financiering bedrijfsvoering verbonden partijen grondbeleid
De onderwerpen uit de paragrafen over het weerstandsvermogen, onderhoud kapitaalgoederen en het grondbeleid zijn van groot belang voor het inzicht in de financiële positie van onze gemeente en de risico's die we lopen.
gemeente Groesbeek
15
Programmabegroting 2012
gemeente Groesbeek
16
Programmabegroting 2012
3.2. Programmaplan
gemeente Groesbeek
17
Programmabegroting 2012
Programma 1 - Burger, bestuur en veiligheid Portefeuillehouder: G.E.W. Prick
Ambtelijk verantwoordelijk:
Directie
Algemeen Programma inhoud Dit programma omvat het functioneren van het bestuur, bestuursondersteuning, dienstverlening, brandweer en rampenbestrijding en openbare orde en veiligheid. Doelstelling Een hoge waardering van burgers, bedrijven en instellingen voor de kwaliteit van ons bestuur en onze dienstverlening en een hoge mate van (gevoel van) veiligheid in onze gemeente. Beleidsruimte en kaders De beleidsruimte is redelijk groot, wel gelden algemene kaders als de Gemeentewet, de Algemene Wet bestuursrecht en de Wet gemeenschappelijke regelingen. Op het gebied van veiligheid zijn de belangrijkste wettelijke kaders vastgelegd in de Gemeentewet, de Wet op de Veiligheidsregio's en de Politiewet. Gemeentelijke kaders Beleidsstuk Lokaal integraal veiligheidsplan (IV-nota) APV Beleidsplan brandweer MUG Rampenplan/crisisplan
Jaar 2011 2010 2008 2011
Communicatieplan
1994
Informatiebeleidsplan
2009
Inhoud Kaders meerjarige periode: activiteiten in brede zin op gebied van integrale veiligheid Regelgeving openbare orde en woon- en leefklimaat Planperiode 2008-2011 Verplichte planvorming op gebied van rampenbestrijding en crisisbeheersing Inventarisatie en prioriteitstelling van gemeentelijke voorlichtingstaken Planperiode 2009-2012 ICT-beleidsplan voor de MUG-gemeenten
Ontwikkelingen Belangrijke ontwikkelingen in dit programma zijn de vorming van een veiligheidsregio, de regionalisering van de brandweer en mogelijke centralisatie van de politie. De Wet op de veiligheidsregio's (Wvr) is 1 oktober 2010 in werking getreden en vervangt de Brandweerwet, Wet rampen en zware ongevallen en Wet geneeskundige hulpverlening bij rampen. Dit heeft gevolgen voor (de organisatie van) brandweerzorg en crisisbeheersing, die meer op regionale leest worden geschoeid. Lokale betrokkenheid en uitvoering blijven hierbij echter onmisbaar. De weg van intergemeentelijke samenwerking willen wij nadrukkelijk voortzetten en daar waar nuttig uitbouwen. Uit oogpunt van kwaliteitsverbetering, doelmatigheid en kostenbeheersing wordt concreet toegewerkt naar bovengemeentelijke/regionale samenwerking bij onder meer het taakveld belastingen, ICT, RUD’s (regionale uitvoeringsdiensten milieu) en regionalisering van brandweer. De verdergaande decentralisatie van taken zal deze tendens naar verwachting nog versterken, denk bijv. aan jeugdzorg en arbeidsmarktbeleid. Bij de keuze voor een bepaalde schaal van werken spelen steeds organisatorische, inhoudelijke en financiële criteria een rol. gemeente Groesbeek
18
Programmabegroting 2012
Daarnaast is de provincie Gelderland bezig met het opstellen van een visie over de bestuurlijke inrichting van het gebied regio Nijmegen. Deze actieve houding van de provincie komt met name voort uit de bekende problematiek van de gemeente Millingen aan de Rijn en wordt gestimuleerd door de minister. De individuele colleges van de regiogemeenten worden betrokken bij de totstandkoming van deze visie op de maatschappelijke opgaven, de bestuurskracht en de regionale samenwerking en samenhang in het gebied. Om de uitkomsten van dit proces zo veel mogelijk te beïnvloeden kiezen wij voor resultaatgericht meedenken en-praten in deze ontwikkelingen op basis van actuele, bestuurlijk afgestemde standpunten. Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen? In de onderstaande tabel vindt u een overzicht van de activiteiten die wij binnen dit programma gaan uitvoeren. Maatschappelijk effect
Activiteiten
Realisatie
1. Verhoging van de objectieve en subjectieve veiligheid en voldoen aan wettelijke kwaliteitseisen
1.1 Vormgeven regionalisering brandweerzorg
2011-2013
1.2 Vaststellen en implementeren verplichte planvorming op basis van Wet op de Veiligheidsregio's
2011-2014
1.3 Actualiseren en uitvoeren beleidsnota Integrale Veiligheid
2011-2014
Bedragen x € 1.000 Invest. Expl.
Toelichting activiteiten 1.1 Regionalisering van brandweerzorg In de veiligheidsregio Gelderland-Zuid is reeds een voorgenomen besluit tot volledige regionalisering van de brandweerzorg genomen, waarbij sterke clusters voor de basiszorg uitgangspunt blijven. Nu is het zaak de financiële, personele en organisatorische aspecten hiervan geheel uit te werken tot concrete beslispunten. Definitieve besluitvorming is voorzien medio 2012, de geregionaliseerde brandweer kan dan per 1 januari 2013 een feit zijn. 1.2 Wet op de veiligheidsregio's De Wet op de veiligheidsregio's (Wvr) is 1 oktober 2010 in werking getreden. Daaraan zijn besluiten gekoppeld met verplichte kwaliteitseisen. Tevens kent de Wvr drie nieuwe verplichte planvormen (regionaal beleidsplan, risicoprofiel en crisisplan), welke nog in 2011 moeten worden vastgesteld. Dit is binnen de veiligheidsregio Gelderland-Zuid projectmatig en in samenhang opgepakt. Voor de volledige implementatie van die nieuwe (bekwaamheids)eisen en vastgestelde plannen op regionaal en lokaal niveau wordt de periode tot 2015 uitgetrokken.
gemeente Groesbeek
19
Programmabegroting 2012
1.3 Beleidsnota Integrale Veiligheid Voor 2011 wordt een actualisatie van de beleidsnota Integrale Veiligheid voorzien in samenwerking met interne en externe betrokken partners, waarbij nauwe afstemming met de lokale politie(plannen) uiteraard onmisbaar is. Dit vormt dan het beleidskader voor de gezamenlijke uitvoering van veiligheidsmaatregelen in de komende jaren. Hierbij zal ook de meerwaarde van de aansluiting bij het RIEC (Regionaal Informatie- en Expertisecentrum) en het Veiligheidshuis Nijmegen e.o. worden betrokken. Deze instellingen richten zich op de bestuurlijke aanpak van georganiseerde criminaliteit resp. de integrale aanpak van casussen van veelplegers, huiselijk geweld en risicojeugd. Wat mag het kosten/gaat het opbrengen? De ontwikkeling van de totale lasten en baten van dit programma vindt u in onderstaande tabel. Voor een nadere toelichting op de ontwikkeling van het saldo verwijzen wij naar hoofdstuk 4. Exploitatie Lasten Baten Totaal programma
Rekening 2010 -4.011 478 -3.533
Raming 2011 -3.609 385 -3.224
Raming 2012 -3.580 431 -3.149
Raming 2013 -3.484 330 -3.154
Bedragen x € 1.000 Raming Raming 2014 2015 -3.527 -3.514 343 348 -3.184 -3.166
In de volgende tabel vindt u een overzicht van de voor dit programma geraamde investeringen. Meerjaren Investeringsplan
Bedrag
Bijdragen
Raming 2012
Brandweer Vervangingen 2012 Vervangingen 2013 Vervangingen 2014
-88 -139 -101
-88
Totaal investeringen
-328
-88
Raming 2013
Bedragen x € 1.000 Raming Raming 2014 2015
-139 -101
-139
-101
In de volgende tabel vindt u een overzicht van de reserves en voorzieningen die betrekking hebben op dit programma. De ramingen hebben betrekking op de standen per 31 december van het betreffende jaar (de eindstanden). Reserves en voorzieningen
Rekening 2010
Raming 2011
Bedragen x € 1.000 Raming 2012
Optimalisering glasvezelstructuur
42
0
0
Totaal reserves Gebouwen - gemeentehuis - brandweerkazerne Pensioenverplichtingen wethouders Wachtgeldverplichtingen wethouders Brandweerpersoneel Totaal voorzieningen
42
0
0
166 72 1.972 73 91 2.374
139 82 2.033 29 103 2.386
176 99 2.087 0 124 2.486
gemeente Groesbeek
20
Programmabegroting 2012
Programma 2 - Beheer openbare ruimte Portefeuillehouder: T.J.M. Giesbers
Ambtelijk verantwoordelijk:
G. Kwant
Algemeen Programma inhoud Het programma omvat alle facetten die te maken hebben met het beleid en beheer van de openbare ruimte. Hieronder vallen onder andere wegen, straten en pleinen en ondergrondse infrastructuur, openbare verlichting, verkeer, openbaar groen en speelvoorzieningen en riolering en waterbeheer. Doelstelling Het behouden en daar waar nodig verbeteren van het fysieke woon- en leefklimaat door het adequaat inrichten en beheren van de openbare ruimte gericht op een duurzame leefomgeving, die schoon, heel en veilig is. Beleidsruimte en kaders De belangrijkste kaders zijn: Wegenwet en wegenverkeerswet, stadsregionale verkeersafwikkelingsvisie, Wet informatie-uitwisseling ondergrondse netten, Wet milieubeheer, Waterwet en overige wetgeving rondom riolering en water. Gemeentelijke kaders Beleidsstuk GVVP Wegenbeheerplan Waterplan Beheerplan speelvoorzieningen GRP 2011-2016 Beheerplan openbaar groen Mobiliteitsplan Bestemmingsplannen
Jaar 1999 2011 2008 2008
Inhoud Gemeentelijk verkeersveiligheidsplan
2010 2010 PM Div.
Gemeentelijk rioleringsplan Verkeersafwikkeling en -veiligheid
Ontwikkelingen Wegenbeheerplan In 2011 is een nieuwe analyse gemaakt voor het beheer van wegen over de periode 20112014. Het uitgangspunt dat de jaarlijkse dotatie aan de voorziening wegen moest groeien naar € 655.000/jr. werd hierin bevestigd. In de komende planperiode van 4 jaar zal dit bedrag constant blijven. In 2014/2015 zal een nieuwe evaluatie gedaan worden en een nieuw onderhoudsplan worden opgesteld. In 2013 wordt tussentijds nog een weginspectie uitgevoerd om de directe onderhoudsmaatregelen voor 2013 en 2014 vast te kunnen stellen. Bij de evaluatie 2011 hebben wij met u vastgesteld dat de achteruitgang van de gemiddelde kwaliteit van het wegennet is gestopt en gestabiliseerd op een rapportcijfer 5,5 (categorie “laag”). Met de uitvoering van alle onderhoudsmaatregelen 2011-2015 zal de gemiddelde kwaliteit van het totale wegennet weer binnen de categorie “basis” vallen (5,5 tot 7,5). Het door u vastgestelde streefcijfer is gemiddeld 6,7.
gemeente Groesbeek
21
Programmabegroting 2012
Met name op de hoofdwegenstructuur is de gemiddelde kwaliteit nog te laag (6,3 met een streefcijfer 7,5) ondanks een forse inzet de afgelopen jaren. Deze inzet gaat de komende 4 jaar onverminderd door en is gericht op het wegwerken van de geconstateerde achterstanden. Op dit moment zijn we bezig met de route Rijlaan-HeumensebaanBiesseltsebaan, in 2012 zal de Mooksebaan binnen de bebouwde kom onder handen worden genomen. GVVP/Mobiliteitsplan Deze plannen zijn verouderd of niet aanwezig. U heeft ervoor gekozen om in het najaar van 2011 de beleidskaders voor de verkeersafwikkeling opnieuw tegen het licht te houden. De maatregelen onder “1; verbeteren bereikbaarheid’’ worden dan nogmaals beoordeeld op de vraag hoe deze maatregelen in de te bevestigen of nieuw te formuleren beleidskaders passen. Voor de begroting 2012 gaan wij er nog vanuit dat de in de bestaande plannen genoemde doelen nagestreefd blijven worden. Samenwerken in de afvalwaterketen Landelijk is de overtuiging ontstaan dat samenwerking op gebied van afvalwater en afvalwaterzuivering grote besparing in kosten en daarmee lagere kostenstijging voor de burger zal opleveren. Er worden besparingen genoemd van 380 tot 550 miljoen euro per jaar. De meest verregaande vorm van samenwerken is de oprichting van waterketenbedrijven. Spookbeeld hierbij is dat de gemeentelijke rioolheffingen hier direct naar toevloeien, dat synergievoordelen m.b.t. bijvoorbeeld wegonderhoud komen te vervallen, en dat ook een stukje gemeentelijke beleidsvrijheid in het gedrang komt. Het Rijk geeft waterschappen en gemeenten een paar jaar de tijd om tot samenwerking te komen. Wanneer dit niet lukt zal het waarschijnlijk van Rijkswege opgelegd worden. De Stadsregio heeft het initiatief genomen om een regionale samenwerking "vrijblijvend" te onderzoeken zonder de positieve aspecten van de huidige structuur teniet te doen. De geografisch meest logische samenwerking (groot genoeg, overzichtelijk en geografisch dezelfde belangen) in de waterketen is voor Groesbeek met de MUG-gemeenten, Nijmegen en uiteraard het Waterschap Rivierenland. Hierop zetten wij in.
gemeente Groesbeek
22
Programmabegroting 2012
Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen? In de onderstaande tabel vindt u een overzicht van de activiteiten die wij binnen dit programma gaan uitvoeren. Maatschappelijk effect 1. Verbeteren van de bereikbaarheid
Activiteiten 1.1. Realiseren verlengde oostelijke randweg - voltooien technisch voorontwerp - doorlopen MER/BP procedures - grondaankopen/onteigening - aanleg 1.2 Ontsluiten Groesbeek naar A73 - voltooien MER/BP procedure - grondaankopen/onteigeningen - aanleg 1.3 Verbeteren grensovergang Wyler - voorbereiding - doorlopen BP procedure - grondaankopen/onteigening - aanleg 1.4 Opheffen verkeersmaatregel Cranenburgsestraat-Altena - voltooien juridische procedures - technische voorbereiding - aanpassen rijbaan
2. In stand houden van 2.1. Vaststellen mobiliteitsplan - fysieke scheiding kwetsbare een leefbare en verkeersdeelnemers en auto's verkeersveilige - verkeersveiligheid Nieuwewegleefomgeving Zevenheuvelenweg - benutting grensovergangen 2.2 Verbetering Openbare Verlichting (budgettair neutraal) 3. Duurzaamheid
3.1. Verminderen energiegebruik - 20% openbare verlichting (budgettair neutraal) - 20% gemeentelijke gebouwen 3.2. Regenwater infiltreren in bodem 3.3. Herstellen waterloop de Groesbeek - voorbereiding - RO-proc, technische voorbereiding - aanleg 0,7 ha waterberging - aanleg natuurvriendelijke oevers - retentie Hoflaan/Mariëndaalseweg - aanleg retentie Hoflaan
4. In stand houden van 4.1. Afkoppelen van regenwater van de riolering en waar mogelijk de riolering en infiltratie in de bodem vermindering van wateroverlast
gemeente Groesbeek
23
Realisatie
Bedragen x € 1.000 Invest. Expl.
2010/2011 2010-2014 uitgesteld uitgesteld
gevoteerd -75 (-363) (-4.235)
2010-2014 uitgesteld uitgesteld
-80 (-125) (-2.000)
2009 2010 uitgesteld uitgesteld
gevoteerd -14 (-250) (-250)
2010 2012 2013
-20 -45 -717
2011 PM
gevoteerd PM
-7
-7 (-11) (-180) -1
-2 -4 -65
PM
PM PM 2011-2020
PM -1.400
2011-2020
-80
2011-2015 zie GRP
PM zie 4.1
2010 2010 2012 2013 2010-2013 2012
gevoteerd -44 -251 -313 -48 -774
-2 -6 -9 -3 -40
2012-2016
-220
0
0
Programmabegroting 2012
Toelichting activiteiten 1.1 Realiseren verlengde Oostelijke randweg Het technische voorontwerp/landschappelijke inpassing is afgerond en de aanlegkosten zijn geraamd op € 4.598.000 Door de grotere lengte van de weg, (2 rotondes en dure grondaankopen en verplaatsingskosten) is dit bedrag flink hoger dan in eerste instantie was aangenomen. Gezien de brede oriëntatie op de beleidskaders voor de verkeersafwikkeling waartoe de Raad in het voorjaar 2011 heeft gekozen, is de start van de MER/BP-procedure aangehouden. 1.2 Ontsluiten Groesbeek naar A73 Afgelopen twee jaren zijn wij in overleg met de gemeente Mook en Middelaar over de uitwerking van de 5a-variant via de Rijlaan/Heumensebaan langs het station Molenhoek, langs de Eendracht-velden naar de Rijksweg zuidelijk van het spoorviaduct. Vooral op het Mookse deel van het traject zijn de kosten hoog. De eerste kostenraming komt uit op 10 miljoen euro. Samen met Mook zoeken wij nu projectpartners om de kosten te dekken. Ambtelijke/bestuurlijke gesprekken hebben plaatsgevonden met beide provincies en de Stadsregio voor een verdeling van de kosten over de vijf partijen. Sleutelwoorden bij deze gesprekken zijn: ontsluiting van het station Molenhoek richting Groesbeek, ontlasting van de kernen Mook en Molenhoek, versterking van de EHS (Ecologische HoofdStructuur) door concentratie van verkeer. De start van de MER/BP-procedures in 2011 hebben wij afhankelijk gesteld van de cofinanciering. De gesprekken met de provinciale bestuurders hebben echter enige vertraging opgelopen aangezien wij samen met het gemeentebestuur van Mook hebben gemeend om het bestuurlijk overleg pas na de vorming van de nieuwe colleges van GS aan te vragen. Het gesprek in Maastricht heeft plaats gevonden, met Gelderland is een afspraak gepland. Naar verwachting zal een ambtelijke projectgroep worden opgetuigd met genoemde 5 partijen, SBB en Natuurmonumenten. De start van de grondaankopen, MER- en BP procedures kunnen naar de huidige inzichten vanaf 2015 plaatsvinden. Aanleg is dan vanaf 2017 mogelijk. 1.3 Verbetering grensovergang Wyler In het najaar van 2010 is dit onderwerp voor de eerste maal raadsbreed voorgelegd aan de gemeente Kranenburg in onze gezamenlijke vergadering. De gemeente Kranenburg (Ortschaft Wyler) vreest een zeer grote toename van de hoeveelheid vrachtverkeer op de Hauptstrasse tussen B9 en de grens. Wij hebben aan het gemeentebestuur van Kranenburg aangeboden dit aan de hand van ons beschikbare verkeersmodellen te laten doorrekenen. Wij gaan er vanuit dat deze toename beperkt zal zijn en de verbetering van de grensovergang met beperkte middelen kan worden gerealiseerd. In de begrote bedragen hebben wij geen rekening meer gehouden met uitgebreide cofinanciering, maar dat de kosten gedragen zullen worden door beide wegbeheerders (Groesbeek en Kreis Kleve). Verplaatsing van de grensovergang in de richting van Berg en Dal en de B9 is ruimtelijk eventueel mogelijk wanneer het verkeersaanbod voor Wyler onaanvaardbaar hoog zou worden. De kosten zijn dan wel ongeveer zes keer zo hoog. De aanlegkosten voor de eenvoudigste variant zijn geraamd op € 250.000; ook de kosten voor de aankoop van grond worden geraamd op € 250.000. Omdat er nog draagvlak bij Kranenburg gevonden moet worden en daarna het project formeel ingebracht moet worden bij de Kreis Kleve hebben wij de grondaankopen en technische realisatie op de lijst met uitgestelde projecten geplaatst. De technische realisatie van de grensovergang kan na de Duitse en Nederlandse procedures plaatsvinden vanaf 2016.
gemeente Groesbeek
24
Programmabegroting 2012
1.4 Opheffen verkeersmaatregelen Cranenburgsestraat-Altena Nadat wij in 2004 zijn begonnen met het verplaatsingsonderzoek, gevolgd door aanvullende onderzoeken en een lang juridisch traject met het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), hebben wij in juli 2010 het definitieve verkeersbesluit kunnen nemen om de verkeersmaatregel op de Cranenburgsestraat op te heffen waardoor de grens weer effectief open is voor alle verkeer m.u.v. vrachtwagens. De gekozen ingangsdatum van het verkeersbesluit is 11 december 2011. Exact één jaar later was de zitting bij de bestuursrechter over het beroep dat aanwonenden hiertegen hadden ingesteld. De eerste uitspraak van de rechtbank (september 2011) is ten gunste van de gemeente uitgevallen, de uitspraak van een latere zitting in deze zaak (18 augustus) leverde hetzelfde resultaat op. In de loop van 2012 zal deze uitspraak van de rechtbank onherroepelijk zijn, zodat we in 2013 kunnen starten. In Duitsland heeft de deelstaat inmiddels subsidie gegeven voor het opwaarderen van het Duitse deel van het tracé. In Kranenburg start de 1e fase van de opwaardering van deze route in 2012 (Nimweger Strasse-Bahnhofstrasse). De 2e fase; “Bahnhofstrasse-grens” start nadat er zekerheid is over de succesvolle afronding van de Nederlandse juridische procedures. 2.1 Mobiliteitsplan In het raadsprogramma 2010-2014 is een drietal speerpunten benoemd welke nog niet in de bovenstaande tabel zijn uitgewerkt. Het gaat hier om de volgende speerpunten: - Fysieke scheiding kwetsbare verkeersdeelnemers en auto’s; - Verkeersveiligheid Nieuweweg-Zevenheuvelenweg; - Benutting grensovergangen. Dit zal gebeuren bij het opstellen van het nieuwe mobiliteitsplan, waarvoor uw raad in september 2010 de uitgangspunten heeft vastgesteld. In juli 2011 heeft u aangegeven alle door u vastgestelde verkeersuitgangspunten (o.a. centrum) nog eens tegen het licht te willen houden en na de thema-avond van 1 september heeft u in oktober 2011 gekozen voor het spreidingsmodel over de bestaande wegen door Groesbeek. Het uiteindelijke doel is een verkeersluw centrum na voltooiing van het Mariendaal/Dorpstraat complex. In januari 2012 komen wij met een analyse van al het (regionale) verkeer om noodzaak van de in deze begroting genoemde majeure projecten nogmaals te beoordelen. 3.1 Verminderen energieverbruik Om het begrip duurzaamheid inhoud te geven is in het concept-raadsprogramma 20102014 20% energiebesparing als doel gedefinieerd. Uit het beleidsplan Openbare Verlichting blijkt dat het de komende 10 jaar met inzet van gelijkblijvende middelen mogelijk is om een energiebesparing van 38% te behalen. Voor de zes grote gemeentelijke gebouwen is ook een besparing van 20% mogelijk. Wij hebben u in september 2011 voorgesteld om te starten met het gemeentehuis als pilotproject en hier een totale energiebesparing van 47% te behalen. U heeft aangegeven deze ambitie te laag te vinden en wij komen met een nieuw voorstel. 3.3 Herstellen waterloop “de Groesbeek’’ Zoals in het door uw raad vastgestelde waterplan 2008 is opgenomen en ook is genoemd in uw raadsprogramma 2010-2014 is verbetering van het landschap en infrastructuur met de groenblauwe dooradering belangrijk om toeristische markten en doelgroepen te veroveren en daarnaast ook de waterkwaliteit te verbeteren. Eind september 2010 is het voorbereidingskrediet voor de landschappelijke inpassing door uw raad beschikbaar gesteld. Het inrichtingsplan zal gebruikt worden voor de bestemmingsplanprocedure. Dit project wordt in nauwe samenwerking met het waterschap gerealiseerd. Er is een belangrijke subsidie toegezegd op grond van de Kaderrichtlijn Water, waarvoor het werk in 2015 moet zijn gerealiseerd. In december 2011 leggen wij u deze beleidsvisie ter vaststelling voor. gemeente Groesbeek
25
Programmabegroting 2012
4.1 Afkoppelen van regenwater van de riolering en infiltreren in de bodem Voor het overzicht van de concrete investeringen aan het riool wordt naar het investeringsplan in de bijlagen verwezen. Dit investeringsprogramma is aangepast aan de randvoorwaarde bij het opstellen van GRP 2011-2015, dat de rioolheffing van de komende vijf jaar niet met meer dan 5% plus inflatie mag stijgen, waarmee we geleidelijk naar een kostendekkend tarief toe groeien. Wat mag het kosten/gaat het opbrengen? De ontwikkeling van de totale lasten en baten van dit programma vindt u in onderstaande tabel. Voor een nadere toelichting op de ontwikkeling van het saldo verwijzen wij naar hoofdstuk 4. Exploitatie Lasten Baten Totaal programma
Rekening 2010 -4.235 1.596 -2.639
Raming 2011 -4.521 1.354 -3.167
Raming 2012 -4.562 1.497 -3.065
Raming 2013 -4.809 1.563 -3.246
Bedragen x € 1.000 Raming Raming 2014 2015 -4.913 -4.882 1.634 1.708 -3.279 -3.174
In de volgende tabel vindt u een overzicht van de voor dit programma geraamde investeringen. Meerjaren Investeringsplan Wegen Altena-Hettsteeg Mooksebaan(bibeko) Breedeweg-Oost Hamersveld WRM Stekkenberg(fase 1,2,3) Riolering Dries(afkop./herinr.) Hamersveld Retentievoorz.’t Vilje Stamriool Dorpsstr.-Mar.daal Stekkenberg(fase 4 en 5) De Groesbeek Waterberging langs de Groesb. BRP Groesbeek-Noord Houtlaan Totaal investeringen
gemeente Groesbeek
Bedrag
Bijdragen Raming 2012
-762 -432 -649 -261 -662
-762 -432 191
-220 -370 -774 -380 -957 -313 -251 -200 -80 -6.311
206 275 183 162
-79 -438 -220 -146 -568 -380 -89 -200
Bedragen x € 1.000 Raming Raming 2014 2015
Raming 2013
-649 -182 -33 -224 -682 -130 -80
1.017
26
-3.314
-1.900
-80
Programmabegroting 2012
In de volgende tabel vindt u een overzicht van de reserves en voorzieningen die betrekking hebben op dit programma. De ramingen hebben betrekking op de standen per 31 december van het betreffende jaar (de eindstanden). Reserves en voorzieningen
Rekening 2010
Raming 2011
Bedragen x € 1.000 Raming 2012
Totaal reserves Onderhoud: - Wegen - Speeltoestellen - Straatverlichting - Gemeentewerf - Gebouw begraafplaats
567 3 347 182 8
370 19 162 180 8
635 35 88 170 8
Totaal voorzieningen
1.107
739
936
gemeente Groesbeek
27
Programmabegroting 2012
Programma 3 – Wonen en werken Portefeuillehouder: J.G.M. Thijssen/ W.J.J. Spaan/ T.J.M. Giesbers
Ambtelijk verantwoordelijk:
W. Bodewes
Algemeen Programma inhoud Onder dit programma vallen bestemmingsplannen, landschapsbeleid, volkshuisvesting, bouwen, milieu en afvalinzameling, economie, recreatie en toerisme, monumentenzorg en archeologie en grondzaken. Doelstelling Zorg voor een zo goed mogelijk woon-, leef- en werkklimaat voor de inwoners en ondernemers van Groesbeek. Beleidsruimte en kaders De belangrijkste kaders zijn opgenomen in de Wet ruimtelijke ordening, Wet milieubeheer, Woningwet, Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, Regionaal structuurplan 20052020, Streekplan, Ruimtelijke verordening provincie Gelderland en Professionalisering van de milieuhandhaving. Gemeentelijke kaders Beleidsstuk Visie op Wonen en Werken
Jaar 2004
Landschapsontwikkelingsplan (LOP) Beleidsplan Wonen
2005
Kadernota Toerisme Bouwverordening Geurverordening
2008 2008 2009
Nota Grondbeleid
2011
2006
Inhoud Toekomstige woon- en werklocaties met woningbouwaantallen Ontwikkeling natuur en landschap Ontwikkeling bestaande woningvoorraad en kwalitatieve invulling woningbouwprogramma Toeristische ontwikkeling Voorschriften t.a.v. nieuw- en verbouw Ontwikkelingsmogelijkheden agrarische bedrijven in relatie tot huidige en toekomstige woon- en werkgebieden In voorbereiding (planning najaar 2011)
Ontwikkelingen Verstedelijkingsafspraken In 2011 worden de huidige verstedelijkingsafspraken 2005-2009 vervangen door nieuwe afspraken voor de periode 2010-2020. Deze afspraken worden per regiogemeente vertaald in nieuwe woningbouwafspraken. De aandacht wordt verlegd van kwantiteit naar kwaliteit (typen woningen en woonmilieus). De huidige bebouwingscontour blijft gehandhaafd. De huidige plancapaciteit binnen de gehele Stadsregio Arnhem Nijmegen blijkt groter dan de woningbehoefte tot 2020. De Stadsregio heeft alle regiogemeenten verzocht geen nieuwe plancapaciteit te creëren en het bestaande woningbouwprogramma te beperken of te faseren. Als antwoord hierop heeft Groesbeek het woningbouwprogramma tot 2020 met 100 woningen teruggebracht. Dit houdt eveneens in dat er geen nieuwe woningbouwontwikkelingen kunnen worden toegevoegd tot 2020 (tenzij er sprake is van verschuivingen).
gemeente Groesbeek
28
Programmabegroting 2012
Regionaal Programma Bedrijventerreinen De Stadsregio Arnhem Nijmegen wil in 2011 komen tot de vaststelling van het Regionaal Programma Bedrijventerrein (RPB). In het RPB worden voor de Stadsregio als geheel, als ook op het niveau van de subregio’s (A12, A15 en A73-zone) afspraken vastgelegd over onder meer de afstemming van vraag en aanbod (tot 2025) naar bedrijventerreinen. Tevens wordt gekeken naar aspecten als de (cijfermatige)monitoring en de toepassing van de zgn. SER (Sociaal Economische Raad)-ladder per subregio. Daarnaast zijn afspraken beschreven over herstructurering van oude terreinen, regionale samenwerking, grondprijssystematiek en over zorgvuldig ruimtegebruik, beheer en duurzaamheid. Middels het RPB wordt regie gevoerd over welke bedrijventerreinontwikkeling, waar en wanneer kan plaatsvinden. Het RPB is daarmee een belangrijk (regionaal) sturingsdocument. Het concept-RPB heeft voor de gemeente Groesbeek - dat onderdeel uitmaakt van de A73zone - diverse consequenties. De meest relevante die genoemd moet worden is dat in het RPB is ingestemd met de geplande ontwikkeling van de eerste fase van het Hulsbeekterrein als nieuw bedrijventerrein in Groesbeek. Concreet betreft deze eerste fase de ontwikkeling van de gronden gelegen tussen sporthal Heuvelland en de Hulsbroek. Of de gemeente te zijner tijd ook een feitelijke start kan/mag maken zal afhangen van en duidelijk worden bij het opstellen van het nieuwe bestemmingsplan. Op dat moment zal de gemeente Groesbeek definitief moeten aantonen dat is voldaan aan de voorwaarden, zijnde dat er voldoende lokale vraag is en of de SER-ladder goed is toegepast in de A73-subregio. De realisatie van de 2e fase van het Hulsbeekterrein – de gronden gelegen tussen de Hulsbroek en de Koningin Wilhelminaweg – is in het RPB voorlopig ‘on hold’ gezet. Iedere twee jaar zal, gebaseerd op de lokale en regionale uitgiftecijfers, worden bepaald of een terrein met de ‘on-hold-status’ gehandhaafd of gewijzigd kan worden. Op dat moment wordt ook beoordeeld hoe wordt omgegaan met status/voortgang van de 2e fase van het Hulsbeek-terrein. Nota Grondbeleid De Nota Grondbeleid bevat de hoofdlijnen van het grondbeleid van de gemeente Groesbeek. Het grondbeleid heeft tot doel het bevorderen van het gewenste ruimtegebruik en de ruimtelijke kwaliteit en het bevorderen van een rechtvaardige verdeling tussen kosten en opbrengsten. Door vast te leggen op welke wijze de gemeente omgaat met de mogelijkheden ontstaat er transparantie ten aanzien van het gemeentelijk handelen op de vastgoedmarkt ten aanzien van de risico’s en de te verwachten resultaten. De conceptnota wordt in 2011 nog vrijgegeven voor inspraak. Vaststelling en implementatie eind 2011/2012. Beleidsplan Wonen Het huidige beleidsplan dateert uit 2006. Inmiddels is er door diverse ontwikkelingen, zoals het inzakken van de woningmarkt, de nieuwe verstedelijkingsafspraken met de Stadsregio en gewijzigde wet- en regelgeving behoefte aan een actualisatie van het beleidsplan. In 2012 wordt daarom het proces gestart om in samenspraak met de verschillende belanghebbende partijen op het gebied van wonen in Groesbeek een nieuw Beleidsplan Wonen op te stellen, waarmee voor de komende jaren het woonbeleid van de gemeente vorm krijgt.
gemeente Groesbeek
29
Programmabegroting 2012
Regionale uitvoeringsdiensten Naar aanleiding van het eindrapport 'De tijd is rijp' van de commissie Mans heeft de provincie Gelderland het initiatief genomen om te komen tot een invulling van regionale milieu-uitvoeringsorganisaties op het niveau van de Wgr-schaal (Wet gemeenschappelijke regelingen). In de tweede helft van 2011 en eerste kwartaal 2012 zal meer duidelijkheid komen over de invulling van de uitvoeringsdiensten. Het college van burgemeester en wethouders heeft op 31 mei 2011 besloten om in beginsel de milieutaken in een RUDMARN onder te brengen. De overige Wabo-taken worden alleen bij een RUD belegd als dit (net als bij de basistaken) budgettair-neutraal kan. Nadrukkelijk zal naar de overheadkosten gekeken worden. Als een gemeente niet aan de kwaliteitscriteria van het Rijk kan voldoen is men verplicht om deze taken ook naar een uitvoeringsdienst over te dragen. Regionale afvalinzameldienst De gemeente Nijmegen heeft bij de MARN-gemeenten (Milieusamenwerking en Afvalverwerking Regio Nijmegen) een aanbod neergelegd om aandeelhouder te worden van de DAR, een regionale afvalinzameldienst. Groesbeek heeft hiermee ingestemd. De uitvoeringsaspecten van dit besluit lopen door tot in 2012. Naar verwachting start de dienstverlening via de DAR per 1 januari 2012. Afvalverwerking Het tarief voor de verwerking van GFT bij de ARN is ongewijzigd. Voor de verwerking van het restafval wordt een indexering door de ARN toegepast. Vanaf 2013 gaan vanwege de bouw en ingebruikname van een vergistingsinstallatie de tarieven voor de verwerking van GFT omlaag. Landschapsontwikkelingsplan (LOP) Met behulp van de stuurgroep Ooijpolder-Groesbeek is een grote stap gemaakt om langdurige financiering van groenblauwe diensten door particulieren mogelijk te maken. Als vervolg op de realisatie van de groenblauwe dooradering in de Ooijpolder kan in twee kerngebieden van Groesbeek ook groenblauwe dooradering gerealiseerd worden. Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen? In de onderstaande tabel vindt u een overzicht van de activiteiten die wij binnen dit programma gaan uitvoeren. Maatschappelijk effect
Activiteiten
Realisatie
1.
1.1 Opstellen van een strategische visie Groesbeek 2025
2012
2.
Ontwikkelen van een visie op de toekomstige positie van de gemeente Groesbeek Mogelijk maken van gewenste ontwikkelingen voor bewoners en bedrijven
gemeente Groesbeek
2.1 Ontwikkelen van een samenhangende ruimtelijke visie - Herziening bestemmingsplan buitengebied - Opstellen structuurvisie
30
Bedragen x € 1.000 Invest. Expl.
-16
Afronding 2012 Na afronding strategische visie
-25
Programmabegroting 2012
Maatschappelijk effect
Activiteiten
Realisatie
3.
3.1 Beleefbaar maken van het aquaduct. (Dekking uit res.) 3.2 Start met groenblauwe diensten
2011-2012
-205
2011-2013
-45
4.1 Ontwikkelen/herstructureren woningbouwlocaties - Stekkenberg West - Hüsenhoff - Sportpark-Zuid - Heikant - Centrum - Parachutistenstraat West 4.2 Actualisatie Beleidsplan Wonen 5.1 Opstellen plan van aanpak Duurzaamheid 6.1 Uitvoeren van klimaatprogramma 2011 7.1 Creëren aantrekkelijk dorpshart door ontwikkelen diverse locaties in centrum 7.2 Ondersteunen implementatie Groesbeeks Ondernemersfonds 7.3 Ontwikkelen/herstructureren bedrijventerreinen - bedrijventerrein I & II, deelproject 3 (herstructurering) - bedrijventerrein Hulsbeek 7.4 Stimuleren recreatie & toerisme - Uitvoeren toerismecampagne - Faciliteren extra capaciteit aan kampeerplekken bij de boer - Opstellen bestemmingplan Buitengebied
2011-2016
4.
Behouden en ontwikkelen van cultuur en landschappelijke waarden Bouwen voldoende geschikte woningen
5.
Duurzaamheid
6.
Bevorderen van energiezuinigheid Versterken lokale economie, in stand houden winkelvoorzieningen en groei werkgelegenheid
7.
Invest.
Expl.
2012-2013 2011 e.v. 2012-2015 2011-2015 2011-2012
-5
2011-2012 2012-2013 2011-2015 2011-2012
Toelichting activiteiten 1.1 Strategische visie Groesbeek 2025 In 2011 is een start gemaakt met een strategische visie voor de toekomst van Groesbeek. Met een interactief traject wordt samen met inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners geïnventariseerd op welke maatschappelijke vraagstukken Groesbeek voorbereid moet zijn. Dit traject start in 2011 en wordt afgerond in 2012. Dan moet duidelijk zijn welke keuzes Groesbeek maakt voor de toekomst. De strategische visie wordt onder meer gebruikt als kader voor de op te stellen structuurvisie. 2.1 Bestemmingsplan Buitengebied Het nieuwe Bestemmingsplan is nog volop in voorbereiding, inspraak en vooroverleg. In 2012 wordt het ontwerp-bestemmingsplan ter visie gelegd, samen met de Milieueffectrapportage (mer). Na de behandeling van de zienswijzen kan het nieuwe bestemmingsplan Buitengebied worden vastgesteld door de gemeenteraad.
gemeente Groesbeek
31
Programmabegroting 2012
3.1 Aquaduct van Groesbeek Door realisatie van kennishavens op verschillende plekken langs het aquaduct zal dit restant uit de Romeinse tijd optimaal kunnen worden beleefd. Er is LEADER-subsidie aangevraagd voor de aanleg van kennishavens, met een gemeentelijke bijdrage als cofinanciering. 3.2 Groenblauwe dooradering In het kader van het project Voorbeeldgebied Landschapsontwikkeling OoijpolderGroesbeek is er een werkwijze ontwikkeld voor het uitvoeren van landschapsbeheer door particulieren. De provincie heeft middelen beschikbaar gesteld waar gebruik van gemaakt kan worden (groenblauwe diensten). Met de Stuurgroep Voorbeeldgebied OoijpolderGroesbeek en landschapsfonds Via Natura wordt in twee kerngebieden in Groesbeek 5% groenblauwe dooradering gerealiseerd. Het gaat hier om een gebied van ruim 100 ha in de omgeving van de Zevenheuvelenweg/Meerwijkselaan en een gebied van ruim 400 ha rond De Horst. Het is nog onduidelijk of de Groesbeekse bijdrage uit 3 (jaar)x € 45.000 zal bestaan of uit 30 (jaar) x € 8.000. Hierover volgt eind 2011 een raadsvoorstel. 4.1 Ontwikkelen/herstructureren woningbouwlocaties Voor een uitgebreide toelichting verwijzen wij naar de paragraaf Grondbeleid. In het kort gaat het om de volgende activiteiten: Stekkenberg Bouw fasen 1 en 2, bouwrijpmaken fasen 3 en 4, bestemmingsplanprocedure fase 3 t/m 6. Hüsenhoff Bouw van 136 woningen. De eerste fase met 72 woningen komt in 2012 gereed. Sportpark Zuid In uitvoering Heikant Bestemmingsplanprocedure afgerond, start bouw van 92 woningen Centrum Gereedkomen 1e fase van het project Dorpsstraat-Mariëndaal Parachutistenstraat Bouw 2e fase, 37 woningen, waarvan 18 betaalbare koopwoningen. 4.2 Actualisatie beleidsplan wonen Het Beleidsplan Wonen 2006+ zal worden geactualiseerd in 2012 en 2013. 5.1 Duurzaamheid Het college van burgemeester en wethouders is voornemens om een plan van aanpak voor het thema Duurzaamheid op te stellen. Duurzaamheid staat centraal genoemd in het collegeprogramma, echter op een aantal onderdelen dient het onderwerp verder uitgewerkt te worden. Naar verwachting zal het college in 2011 een besluit nemen. 6.1 Energiezuinigheid De Milieusamenwerking en Afvalverwerking Regio Nijmegen (MARN) en de Milieusamenwerking Regio Arnhem (MRA) hebben samen met de Stadsregio een regionale energie- en klimaatagenda opgesteld. In 2012 e.v. wordt het programma in samenwerking met de gemeenten opgepakt. 7.1 Creëren aantrekkelijk dorpshart In 2011 is begonnen met de realisering van het eerste deel van het project Dorpsstraat – Mariëndaal, betreffende de sloop van het verzorgingstehuis en de bouw van een nieuw appartementencomplex, dat in 2012 zal worden opgeleverd.
gemeente Groesbeek
32
Programmabegroting 2012
7.2 Ondersteunen implementatie Groesbeeks Ondernemersfonds Voor de mogelijkheden en uitvoering van een Groesbeeks Ondernemersfonds wordt, op initiatief van en door de GOV, een plan ontwikkeld. Financiering via de implementatie van Reclamebelasting is daarbij op dit moment de meest voor de hand liggende optie. Om de totstandkoming te ondersteunen hebben wij een bedrag van € 5.000 geraamd. In het najaar 2011 wordt het voorstel vanuit de GOV verwacht en zal moeten blijken of implementatie in 2012 mogelijk is. 7.3 Ontwikkelen/herstructureren bedrijventerreinen De 1e fase van het Hulsbeekterrein willen wij, op basis van de uitgangspunten uit de voorkeursvariant A van de stedenbouwkundige verkenning, nader tot ontwikkeling gaan brengen als het nieuwe bedrijventerrein voor Groesbeek. Concreet betreft het de gronden gelegen tussen de sporthal en de Hulsbroek. Voor het terrein wordt gestudeerd op de ruimtelijk-economische ontwikkelingsmogelijkheden. Deze gegevens vormen de basis voor een verkavelingsopzet en een nieuw bestemmingsplan. Bij de ontwikkeling wordt tevens aandacht besteed aan een goede verkeerskundige ontsluiting die aansluit bij de herinrichting van de Mies, het derde deelproject in de revitalisering. 7.4 Stimuleren recreatie en toerisme Op basis van de Groesbeekse (toeristische) kernkwaliteiten –landschap, cultuurhistorie en wijnbouwontwikkeling - gaan wij in samenwerking met lokale toeristische ondernemers en het RBT KAN ook in de jaren 2012 en volgende zorgen voor een herkenbare en structureel ingebedde Groesbeekse toeristische marketingcampagne. Op basis van het voorontwerp van het bestemmingsplan Buitengebied zullen wij verruimde planologische mogelijkheden in deze herziening opnemen voor het "kamperen bij de boer". Wat mag het kosten/gaat het opbrengen? De ontwikkeling van de totale lasten en baten van dit programma vindt u in onderstaande tabel. Voor een nadere toelichting op de ontwikkeling van het saldo verwijzen wij naar hoofdstuk 4. Exploitatie Lasten Baten Totaal programma
Rekening 2010 -7.412 6.756 -656
Raming 2011 -5.803 4.472 -1.331
Raming 2012 -4.222 2.860 -1.362
Raming 2013 -4.024 2.520 -1.504
Bedragen x € 1.000 Raming Raming 2014 2015 -4.017 -4.012 2.515 2.476 -1.502 -1.536
In de volgende tabel vindt u een overzicht van de voor dit programma geraamde investeringen. Meerjaren Investeringsplan Rev.IT:herinr.entree Mies
-458
305
Raming 2012 -153
Totaal investeringen
-458
-305
-153
gemeente Groesbeek
Bedrag
Bijdragen
33
Raming 2013
Bedragen x € 1.000 Raming Raming 2014 2015
Programmabegroting 2012
In de volgende tabel vindt u een overzicht van de reserves en voorzieningen die betrekking hebben op dit programma. De ramingen hebben betrekking op de standen per 31 december van het betreffende jaar (de eindstanden). Reserves en voorzieningen
Rekening 2010
Landschapsbeleid Bijdrage LOP Aquaduct Bovenwijkse voorzieningen
Raming 2011
Bedragen x € 1.000 Raming 2012
27 84 0 435
28 76 205 457
29 80 215 480
Totaal reserves Exploitatietekort centrum Onderhoud kasteelmuur
546 2.115 0
766 2.436 1
804 2.650 1
Totaal voorzieningen
2.115
2.437
2.651
gemeente Groesbeek
34
Programmabegroting 2012
Programma 4 - Maatschappelijke zaken Portefeuillehouder: T.J.M. Giesbers/ W.J.J. Spaan
Ambtelijk verantwoordelijk:
N. Béguin/ W. Bodewes
Algemeen Programma inhoud Tot dit programma behoren de beleidsterreinen welzijn (jeugd en jongeren, ouderen, sport, kunst en cultuur), zorg, onderwijs, sociale zaken en maatschappelijke ondersteuning. Doelstelling Inwoners doen mee aan/in de samenleving. Beleidsruimte en kaders De belangrijkste kaders zijn opgenomen in de Wet maatschappelijke ondersteuning, sociale wetgeving, onderwijswetgeving en Wet Publieke Gezondheid. Gemeentelijke kaders Beleidsstuk Algemene (deel) subsidieverordening
Jaar 2002
Beleidsplan Wmo (samen doen werkt) 2008-2011
2008
Uitwerkingsnota jeugd en jongeren Verordening huisvesting onderwijs Kadernota lokaal onderwijsbeleid 2006-2010 Deelverordening sportaccommodaties
2008
Nota lokaal gezondheidsbeleid Beleidsplan re-integratie Groesbeek Fraudebeleidsplan WWB en WIJ 2010-2013 Groesbeek Heronderzoeksplan WWB, WIJ, IOAW en IOAZ 20102013 MUG
2004
gemeente Groesbeek
2008 2006 2009
2011 2010 2010
Inhoud Richtlijnen beoordeling subsidieaanvragen; naast de algemene verordening bestaat er nog een aantal specifieke deelverordeningen Domein 1 Samen leven in buurt, wijk en dorp Domein 2 Verantwoordelijk opvoeden en opgroeien Domein 3 Mantelzorg en vrijwilligers op waarde geschat Domein 4 Meedoen makkelijker maken Domein 5 Regie op preventie, zorg en opvang Domein 6 Anders en samen te werk Speerpunten jeugd- en jongerenwerk Richtlijnen ter beoordeling aanvragen i.h.k.v. huisvesting onderwijs Onderwijsbeleid Richtlijnen beoordeling aanvragen voor investeringen in sportaccommodaties (verbouw/nieuwbouw of renovatie) Speerpunten beleid om de gezondheid van inwoners te waarborgen c.q. te verbeteren Uitvoeren re-integratiebeleid Richting geven aan de handhaving van de Wet Werk en Bijstand en Wet Investeren in Jongeren Borgen van de rechtmatige verstrekking van periodieke uitkeringen levensonderhoud
35
Programmabegroting 2012
Ontwikkelingen Nieuwe wet op de schuldhulpverlening In 2011 heeft de Tweede Kamer de wet gemeentelijke Schuldhulpverlening aangenomen. Naar verwachting treedt deze per 1 januari 2012 in werking. Volgens de wet moeten gemeenten een plan opstellen waarin zij de werkwijze van de schuldhulpverlening vastleggen. Ook moeten zij uiteindelijk verslaglegging doen van de resultaten die hun inspanningen hebben gehad. De gemeente heeft de regie over een goede uitvoering van de schuldhulpverlening en zal waarschijnlijk extra moeten investeren om te voldoen aan de minimumeisen. De financiële consequenties daarvan zijn op dit moment nog niet in beeld. Een gemeentelijk beleidsplan schuldhulpverlening moet duidelijkheid geven over de kaders waarbinnen schuldhulpverlening wordt aangeboden aan de burger: hoe ziet het aanbod eruit en aan welke voorwaarden moeten burgers voldoen om ervoor in aanmerking te komen. Bijzondere bijstand In de uitvoering van de bijzondere bijstand wordt ervaren dat beleidsregels niet meer aansluiten op veranderde regelgeving en daaruit ontstane jurisprudentie. Actualisatie van beleidsregels bijzondere bijstand is daarom noodzakelijk. Jeugdzorg De provinciale jeugdzorg (Wet op de Jeugdzorg), jeugdbescherming en jeugdreclassering, jeugd-GGZ (Zorgverzekeringswet) en de zorg voor licht verstandelijk gehandicapte (LVG) jeugd worden overgeheveld naar gemeenten. Samen met de tijdelijke regeling CJG komen er één financiering en een nieuw wettelijk kader voor al deze vormen van ondersteuning en hulp aan kinderen en hun opvoeders. In het regeerakkoord staat dat het kabinet hiermee het volgende beoogt: - Realiseren van inhoudelijke en organisatorische veranderingen in het geheel van de jeugdzorg. - Terugdringen van de stijgende vraag naar gespecialiseerde zorg door de 'hulp dichtbij' eerder en sneller in te zetten. - Een structurele bezuiniging van € 300 miljoen op macro-niveau. De eerste bezuiniging van € 80 miljoen staat ingeboekt voor 2015. Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) is in deze plannen de frontoffice voor de jeugdzorg. De ontwikkeling omtrent Passend Onderwijs wordt ook in deze decentralisatie meegenomen. De financiële gevolgen voor de gehele transitie jeugdzorg zijn nog onbekend. Besluitvorming door het Rijk laat op dit punt nog op zich wachten, maar naar verwachting zal de eerste stap gereed moeten zijn in 2014. Herijking Wmo beleid Doordat steeds minder mensen met een hulpvraag geholpen worden via de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) wordt verwacht dat steeds meer mensen een beroep zullen doen op de gemeentelijke voorzieningen. Zo wordt de functie “begeleiding” en dagbesteding vanuit de AWBZ naar de Wmo overgeheveld in 2013 (zie hieronder). De hulp die nu geboden wordt onder de AWBZ kan echter niet op dezelfde wijze één op één worden voortgezet. Mede daarom is het van belang het gemeentelijke welzijnsaanbod te herzien of het, gelet op de ontwikkelingen, nog toekomstbestendig is. Omdat de overheid niet meer zelf alle problemen kan en wil oplossen is het van belang nadrukkelijk gebruik te maken van de eigen kracht en verantwoordelijkheid van de burger zelf. Deze herijking van het welzijnsaanbod valt samen met de noodzaak tot een herziening van het beleidsplan voor de Wmo dat tot en met 2011 loopt. De insteek is om het Wmo beleidsplan “Samen doen werkt” daarom met 1 jaar te verlengen tot en met 2012 en in 2012 een nieuw Wmo beleidsplan 2013-2016 op te stellen.
gemeente Groesbeek
36
Programmabegroting 2012
Decentralisatie van de AWBZ naar Wmo In het Bestuursakkoord van de VNG en het Rijk zijn afspraken gemaakt over de decentralisatie van delen van de AWBZ naar de gemeente. Per 2013 wordt de functie "begeleiding/dagbesteding" vanuit de AWBZ naar de Wmo overgeheveld. De functie begeleiding past bij de participatiedoelstelling van de Wmo. Het gaat om de volgende doelgroepen die deze functie hebben: • Mensen met een somatische aandoening • Mensen met psychogeriatrische problematiek • Mensen met zintuiglijke handicap • Mensen met psychiatrische handicap • Mensen met lichamelijke handicap • Mensen met verstandelijke handicap Er wordt onderscheid gemaakt tussen: • Mensen met een licht verstandelijke beperking • Zwak begaafden met IQ tussen de 70 en 85 Er wordt gestart met een traject om de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor nieuwe instroom per 2013 aan te kunnen. Bestaande cliënten vallen in 2013 nog een jaar onder een overgangsregeling. In 2014 gaat de complete begeleiding naar de gemeenten. Met de regiogemeenten wordt hierin samengewerkt. De overheveling naar de gemeente gaat gepaard met een efficiencykorting van het Rijk. Aan de overheveling zijn grote financiële risico's verbonden voor de gemeente. Over de omvang is nu nog niet meer bekend. Vanaf 2013 gaat eveneens de AWBZ-functie begeleiding van Jeugd naar de Wmo. Individuele Wmo voorzieningen De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is een ‘open einde’ regeling. Afhankelijk van het aantal aanvragen is het benodigde budget op de begroting op voorhand niet exact te voorspellen. De druk op deze regeling, en dan met name op de huishoudelijke hulp, is de laatste jaren toegenomen en blijft ook de komende jaren toenemen. Op basis van afgesloten contracten zullen in 2012 indexeringen worden toegepast. De totale uitzetting daarvan ramen we op € 62.100 (huishoudelijke verzorging/PGB € 55.600 en scootmobiel/rolstoel € 6.500). In de programma’s voor een Sluitende Meerjaren Begroting (SMB) zijn bezuinigingsdoelstellingen opgenomen. Het betreft een algemene doelstelling van € 100.000 op de Wmo voorzieningen en € 85.000 door het breed invoeren van een eigen bijdrage op de individuele voorzieningen. Voorstellen hiertoe, die de Wmo financieel toekomstbestendig moeten maken, worden uitgewerkt. Na vaststelling door de gemeenteraad zullen deze voorstellen, voor zover haalbaar, per 1 januari 2012 in werking treden. De Wet Werken naar Vermogen Op 1 januari 2013 gaat de nieuwe Wet werken naar vermogen (Wwnv) in. Deze wet wordt een verantwoordelijkheid van de gemeente en voegt de Wet werk en bijstand, een deel van de Wajong, de Wij en een deel van de WSW (Wet Sociale Werkvoorziening, Breed) samen. Dit heeft grote consequenties voor de uitvoering van met name de re-integratie activiteiten van de gemeenten. De gemeente wordt onder de nieuwe wet verantwoordelijk voor de re-integratie en de uitkering van meer mensen. Dit aantal neemt de komende jaren steeds verder toe, omdat minder mensen onder de beschut werken systematiek zullen vallen en meer mensen naar reguliere werkgevers bemiddeld zullen moeten worden. De wet voegt ook bestaande budgetten van de oude wetten samen. Het totale budget is lager dan de som van de afzonderlijke budgetten. Dit budget blijft tot en met 2015 afnemen. We kunnen de wijze waarop we nu omgaan met re-integratie en de WSW uitvoeren, in de nieuwe situatie niet voortzetten. De nieuwe wet behelst dus voor de gemeenten een financieel risico.
gemeente Groesbeek
37
Programmabegroting 2012
Dit alles betekent dat de positie en de rol van Breed en de wijze waarop de gemeente omgaat met re-integratie wordt herzien. Hierbij zou het instrument van loondispensatie ingezet moeten worden. In 2012 wordt regionaal beleid ontwikkeld om tot een concrete aanpak per 2013 te komen voor de Wet werken naar vermogen. BREED heeft aangegeven dat er de komende jaren financiële knelpunten verwacht worden. In 2012 kunnen deze nog binnen de eigen reserves ven BREED opgevangen worden, maar daarna zullen de tekorten bij Breed op de schaal van Groesbeek tot een extra kostenpost leiden. Als er niets gebeurt lopen deze tekorten verder op. Zoals hierboven vermeld zijn gemeente en BREED bezig om mogelijkheden te inventariseren van een koerswijziging die op termijn tot kostenreductie zal moeten leiden. Eventuele kosten die met een reorganisatie gepaard gaan, kan BREED niet zelf dragen en leiden mogelijk tot een extra bijdrage in 2012 van de gemeente. Dit is in de paragraaf weerstandsvermogen meegenomen. Lokaal zorgnetwerk In 2012 zullen nadere stappen worden gezet om een lokaal zorgnetwerk in te richten dat complexe zorgvragen in Groesbeek snel en dichtbij aanpakt en tevens het Meldpunt Bijzondere Zorg (MBZ) ontlast. Daarnaast wordt gewerkt aan het verbeteren van de samenwerking en afstemming tussen het MBZ en de lokale zorgnetwerken. Kinderopvang Met de GGD regio Nijmegen moet een nieuwe overeenkomst worden afgesloten over de uit te voeren inspecties in de kinderopvang. Deze overeenkomst wordt in regionaal verband voorbereid. Op dit moment (juli 2011) is er nog geen overeenstemming. Naast de locaties Kinderdagopvang, Buitenschoolse opvang en de gastouder(bureau)s moeten in 2012 ook de peuterspeelzalen worden geregistreerd op basis van de Wet Kinderopvang. Dit brengt extra kosten met zich mee, maar behoeft geen aanpassing in de begroting omdat daar tegenover staat dat de gastouders niet allemaal maar alleen steekproefsgewijs worden geïnspecteerd. Daarnaast zal aan u een voorstel worden gedaan om voor het in behandeling nemen van een aanvraag tot het in exploitatie nemen van een kindercentrum of gastouderbureau of het bieden van gastouderopvang leges te gaan heffen. Voor de jaarlijkse inspecties mogen geen leges worden geheven. Bibliotheek Het is noodzakelijk om een nieuwe visie op de bibliotheek te ontwikkelen. Dit komt met name door de maatschappelijke veranderingen als gevolg van onder meer de digitalisering. Besproken wordt op welke manier en in welke omvang het lokale bibliotheekwerk in de toekomst verder gaat. Daarbij wordt gezocht naar nieuwe, innovatieve vormen van samenwerking met andere partners om wel een bibliotheekfunctie voor Groesbeek te kunnen behouden, maar in een andere vorm. De bibliotheek voert momenteel gesprekken met de Openbare Bibliotheek Gelderland Zuid (OBGZ, o.a. Millingen aan de Rijn maakt daar deel van uit) om verregaande samenwerking vorm te geven. Muziekschool De financiële positie van de gemeente en de mogelijkheid om aan te sluiten bij een cultuurpunt, leiden tot herbezinning op de rol van de muziekschool. Bij dit cultuurpunt kan ook de bemiddelingsrol ondergebracht worden voor de receptieve vorming in het basisonderwijs, aangezien Edu-Art met deze taak is gestopt. De mogelijkheden om aan te sluiten bij het regionale cultuurpunt in Wijchen worden onderzocht. De provincie stelt extra middelen beschikbaar voor deelname aan een regionaal cultuurpunt. Daarnaast speelt de muziekschool een belangrijke rol in (de financiering van) de combinatiefuncties. Het onderzoek naar de diverse opties vindt eind 2011 plaats, een voorstel over de toekomst wordt in de eerste helft van 2012 verwacht.
gemeente Groesbeek
38
Programmabegroting 2012
Nieuw accommodatiebeleid Met het nieuwe accommodatiebeleid wordt beoogd om een efficiënter gebruik van accommodaties in de toekomst te hebben. Dit moet leiden tot een kostenbesparing voor de gemeente. Nieuwe aanvragen worden dan getoetst aan het accommodatiebeleid. Het streven is om begin 2012 het beleid gereed te hebben en vanaf 2012 te implementeren. Investeren in sport In 2011 zijn aanvragen ontvangen voor investeringen in sportaccommodaties. Deze worden getoetst aan de deelverordening sport. Het betreft de volgende verzoeken: 1) Aanleg extra kunstgrasveld Achilles ’29 (inclusief aankoop grond). 2) Renovatie en structureel onderhoud veld Werkenrode (t.b.v. gehandicaptenvoetbal). Voor het seizoen 2011-2012 maakt Werkenrode gebruik van een veld van Germania voor het CP (Cerebrale Parese)-voetbal. Het is nog onzeker of dit gebruik daarna kan worden voortgezet. 3) Realisatie multifunctionele ruimte DVSG. In de ruimtebehoefte van DVSG kan misschien voorzien worden door medegebruik van het naastgelegen gebouw van de Schutterij. Overleg hierover moet nog opgestart worden. Vanwege de financiële positie, met name meerjarig bezien, stellen uw voor om het subsidieplafond voor investeringen in de sport op € 0 te zetten. Daarmee kunnen bovenstaande verzoeken niet gehonoreerd worden. Wijzigingen Wet werk en bijstand per 1 januari 2012 In juni 2011 is een wetsvoorstel ingediend bij het parlement waarin ingrijpende wijzigingen op de Wet werk en bijstand worden voorgesteld per 1 januari 2012. De belangrijkste wijziging is de invoering van een huishoudinkomenstoets, waarbij de inkomsten van alle inwonende gezinsleden worden meegenomen bij de vaststelling van de hoogte van de bijstandsuitkering. Andere wijzigingen betreffen de samenvoeging van de Wet Investeren in Jongeren met de Wet werk en bijstand en de aanscherping van verplichtingen verbonden aan de Wwb. De wijzigingen hebben tot gevolg dat de WWb-verordeningen moeten worden aangepast. Daarnaast zorgt de invoering van de huishoudinkomenstoets voor veel extra werk in de uitvoering, omdat alle bestaande Wwb-uitkeringen moeten worden herbeoordeeld. Daarnaast vraagt een verscherping van de verplichtingen om meer inzet in de handhaving van de Wwb. Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen? In de onderstaande tabel vindt u een overzicht van de activiteiten die wij binnen dit programma gaan uitvoeren. Maatschappelijk effect
Activiteiten
1.
Iedereen doet mee in de samenleving
2.
Vergroten leefbaarheid met specifieke aandacht voor kwetsbare groepen
1.1 Opstellen van een nieuw Wmo beleidsplan 2013-2016. 1.2 Inzet combinatiefuncties 2.1 Het realiseren van het voorzieningenhart in Groesbeek-Noord ter verbetering van de sociale infrastructuur 2.2 Het operationaliseren van het nieuwe accommodatiebeleid.
gemeente Groesbeek
Realisatie
39
Bedragen x € 1.000 Invest. Expl.
2012 2012/2013 2012/2014
Programmabegroting 2012
Maatschappelijk effect
Activiteiten
3.
3.1 Een sobere aangepaste Wmoverordening treedt in werking. 3.2 De Wmo-consulenten gaan werken volgens een nieuwe werkwijze op basis van LEAN en de nieuwe verordening.
2012
4.1 Individuele voorzieningen
2012
4. 5.
Toekomstbestendig maken Wet maatschappelijke ondersteuning op het gebied van de individuele voorzieningen Kwalitatief goede en betaalbare individuele verstrekkingen Wmo Decentralisatie van AWBZ en Jeugdzorg
Realisatie
5.1 Er is op regionaal niveau samenwerking gezocht om aan deze decentralisaties vorm te geven. Opstellen Plannen van aanpak. 6. Verbeteren gezondheid 6.1 Betere samenwerking met de inwoners ketenpartners Pluryn, ZZG en Oosterpoort. 7. Doeltreffend en 7.1 Andere systematiek voor het efficiënt subsidiebeleid subsidiëren van verenigingen en organisaties. 8. Maximale arbeidsdeel- 8.1 Project Stekkenberg-West, Bouwbanen voor leerlingen name bijstandsklanten (jongeren) en werkzoekenden. inclusief personen met 8.2 WWNV, komen tot (regionaal) een beperking beleid voor de uitvoering in (WWNV) 2013. 8.3 Activeren WWB-zorgklanten naar vrijwilligerswerk. 8.4 Scharnierfunctie MUG: - Schakel tussen werkgevers en werkzoekenden optimaliseren door intensivering contacten met werkgevers; - De aanpak van het project integreren in manier van werken. 9. Goede 9.1 Ontwikkelen nieuw bibliotheekvoorziening bibliotheekprofiel en innovatieve vormen van samenwerkingsrelaties. 10. Bieden van goede 10.1 Ten behoeve van de onderwijshuisvesting basisschool ’t Vossenhol wordt gewerkt aan plannen voor nieuwbouw. 11. Terugdringen 11.1 Project polsbandjes carnaval schadelijke effecten van alcoholgebruik 12. Stimuleren 12.1 Het onderhoud van de sportbeoefening buitensportvelden en – accommodaties overdragen aan de verenigingen 12.2 Realisatie nieuwe kleedaccomm. Achilles ‘29 12.3 Onderzoek medegebruik Germania 12.4 Onderhoud GTTC
gemeente Groesbeek
40
Invest.
Expl.
2012
2012
2012 2012
2011/2014 2012 2012 2012
2012
2012
2012 2012
Programmabegroting 2012
Maatschappelijk effect
Activiteiten
13. Bijzondere bijstand voor minima
13.1
Actualisering van de beleidsregels voor bijzondere bijstand.
2012
14. Schuldhulpverlening
14.1
2012
15. Wijzigingen Wet werk en bijstand
15.1
Vaststellen beleidsplan schuldhulpverlening door de raad Aanpassen verordeningen WWB Opstellen en uitvoeren Plan van aanpak uitvoering gewijzigde Wet werk en bijstand.
15.2
Realisatie
Invest.
Expl.
2012 2012
Toelichting activiteiten 1.1 Opstellen Wmo-beleidsplan 2013-2016 Het huidige Wmo beleidsplan loopt per 2011 af. Een nieuw Wmo beleidsplan dient daarom te worden opgesteld. Aandachtspunten bij een nieuw beleidsplan zijn: de versobering van de AWBZ en de gevolgen voor ons welzijnsbeleid; het inzicht om vooral de kracht van de burger te benutten om maatschappelijke problemen op te kunnen lossen; de gewijzigde rol van de welzijnsinstelling daarbij; de nadruk op de kwetsbare burger. Burgers en cliëntenorganisaties worden betrokken bij de totstandkoming van het beleid. We starten met dit traject eerste kwartaal van 2012 met als doel om eind 2012 een nieuw beleidsplan voor de periode 2013-2016 vast te laten stellen. 1.2 Combinatiefuncties Om jongeren meer te laten deelnemen aan sport en cultuur, worden combinatiefunctionarissen (CF) ingezet. Deze zijn actief in de sectoren onderwijs, sport en/of cultuur, organiseren activiteiten en leggen dwarsverbanden tussen verenigingen en organisaties in deze sectoren. In 2011 is een kwartiermaker gestart, in 2012 gaan de CF’s aan de slag. In totaal wordt 2,6 fte (formatieplaats) ingezet. De gemeente ontvangt hiervoor een structurele bijdrage van 40% van het Rijk en dekt de overige kosten uit bestaande budgetten. 2.1 Voorzieningenhart Groesbeek-Noord In 2012 wordt verder gewerkt aan de totstandkoming van een voorzieningenhart voor Groesbeek-Noord. Daarbij worden uiteraard de bewoners en de gebruikers van de verschillende voorzieningen betrokken. Naar verwachting zal in de tweede helft van het jaar begonnen worden met de bouw van het voorzieningenhart, dat zoals bekend door Oosterpoort als beoogd eigenaar wordt ontwikkeld en geëxploiteerd. Gestreefd wordt naar oplevering in 2013. Ook wordt er de komende tijd een beheermodel ontwikkeld, waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen het dagelijks onderhoud en beheer van het gebouw en het programmabeheer. 2.2 Nieuw accommodatiebeleid De planning op dit moment (juli 2011) is dat eind 2011 er een nieuw door de raad vastgesteld accommodatiebeleid is. Dit moet in 2012 op de onderdelen onderwijs, sport en welzijn worden geoperationaliseerd.
gemeente Groesbeek
41
Programmabegroting 2012
3.1 Aanpassen Wmo-verordening Er worden een nieuwe Wmo-verordening en nieuwe beleidsregels opgesteld waarin de eigen bijdrage op de meeste individuele voorzieningen wordt ingevoerd. Aanvullende versoberende maatregelen worden er ook in opgenomen. Hierdoor neemt de (financiële) druk op de Wmo af. De Wmo blijft zo, ook in de toekomst, betaalbaar. 3.2 Werken met LEAN voor een betere dienstverlening Een nieuwe verordening en aangepaste werkwijze verhogen de efficiëntie van de Wmo consulenten. Hierdoor kunnen zij de burger betere dienstverlening bieden. Daarnaast is de verwachting dat de verder ‘gekantelde’ werkwijze op termijn helpt aanspraken op individuele voorzieningen te voorkomen. 4.1 Inkopen huishoudelijke hulp Er zal in 2012 in regioverband worden besloten hoe we vanaf 1 april 2013 de inkoop van de huishoudelijk hulp gaan organiseren. 5.1 Decentralisatie delen AWBZ en Jeugdzorg. In het Bestuursakkoord tussen Rijk en VNG zijn hierover afspraken gemaakt. Met de regiogemeenten zullen de effecten van beide decentralisaties worden onderzocht en worden plannen van aanpak gemaakt. 6.1 Betere samenwerking met de ketenpartners Pluryn, ZZG en Oosterpoort. In 2011 is een start gemaakt met de samenwerking tussen gemeente en stichting MAAT (waarin Oosterpoort, ZZG, Pluryn, MEE, NIM e.a. participeren) op het gebied van wonen, zorg en welzijn. In 2012 wordt hier een stevig vervolg aan gegeven. Deze partners worden ook nauw betrokken bij het opstellen van het nieuwe beleidsplan Wmo (1.1). 7.1 Andere systematiek voor het subsidiëren van verenigingen en organisaties. In 2012 wordt het subsidiebeleid afgerond en wordt een nieuwe Algemene Subsidieverordening (ASV) ter vaststelling aan de raad aangeboden. Voor de verschillende categorieën worden deelverordeningen of uitvoeringsregelingen opgesteld. Doel is een rechtmatig, doelmatig en doeltreffend subsidiebeleid. In 2013 moet de nieuwe systematiek van kracht zijn. 8.1 Project jongerenbanen Stekkenberg-West De herbouw van delen van de Stekkenberg geeft ons de komende jaren mogelijkheden om jongeren te laten opleiden voor functies in de bouw en ook andere werkzoekenden te laten uitstromen. In samenwerking met aannemer Koopmans, Born-bouwopleidingen, Oosterpoort en de gemeente wordt daaraan invulling gegeven. 8.2 Wet Werken Naar Vermogen (WWNV) In deze wet worden de huidige WWB, WIJ, WAJONG en WSW opgenomen. Regionaal wordt op allerlei niveaus bezien of en op welke wijze regionale samenwerking mogelijk is. Hiertoe is naast de gebruikelijke ambtelijke werkgroepen een breed (bestuurders en ambtenaren) samengestelde strategiegroep in het leven geroepen. Met name het vervallen van de WSW heeft een heftige impact, gelet op de omvang van de daarmee gemoeide financiële middelen en de gevolgen daarvan voor onze regionale Wsw-uitvoeringsorganisatie BREED.
gemeente Groesbeek
42
Programmabegroting 2012
8.3 Vrijwilligerswerk door WWB-klanten Arbeidsdeelname van bijstandsklanten is voor hen belangrijk om deel te kunnen nemen aan onze samenleving. De vorm, betaald of onbetaald als vrijwilliger is minder van belang ter voorkoming van sociaal isolement. Voor de gemeente betekent betaalde arbeid wel een kleiner beslag op de krimpende financiële Rijksmiddelen. De in 2011 ingezette activering van zorgklanten naar vrijwilligerswerk in samenwerking met het ‘Vrijwilligers-steunpunt’ wordt in 2012 voortgezet, vooruitlopend op verwachte toekomstige wetgeving. 8.4 Scharnierfunctie MUG: Schakel tussen werkgevers en werkzoekenden. Een aantal jaren geleden gestart als project om de werkgevers in de MUG-gemeenten meer te betrekken bij onze re-integratie activiteiten en inmiddels onderdeel van onze uitvoeringspraktijk, waarbij nauw wordt samengewerkt met het UWV-Werkbedrijf. 9.1 Ontwikkelen nieuw bibliotheekprofiel en innovatieve vormen van samenwerkingsrelaties Als gevolg van de maatschappelijke ontwikkelingen wordt ook nadrukkelijk gekeken naar het bibliotheekwerk. Met de veranderingen in de samenleving moet ook de bibliotheek veranderen. Met de bibliotheek wordt onderzoek gedaan naar een nieuw bibliotheekprofiel met het accent op jeugd en laaggeletterden. Ook wordt gekeken naar nieuwe innovatieve vormen van samenwerking met bijvoorbeeld scholen, buurthuis of zorginstellingen. De bibliotheek onderzoekt samenwerking met de Openbare Bibliotheek Gelderland-Zuid. 10.1 Nieuwbouw ’t Vossenhol In het kader van de onderwijshuisvesting wordt de mogelijkheid van nieuwbouw van ’t Vossenhol onderzocht. Met het SPOG wordt een intentieovereenkomst gesloten. Hierin worden randvoorwaarden voor de nieuwbouw vastgelegd. 11.1 Project Alcoholopvoeding Durf Nu! Regionaal project waar de gemeente Groesbeek in participeert. Het project richt zich op draagvlak, regelgeving en handhaving. In 2012 vindt een pilot plaats met polsbandjes aan jongeren boven de 16 tijdens de carnaval, zodat er geen drank wordt geschonken aan 16minners. Een vergelijkbare actie was tijdens de Vierdaagse/Zomerfeesten in 2010 erg succesvol. 12.1 Onderhoud van buitensportvelden en –accommodaties overdragen Uw gemeenteraad heeft tot een bezuiniging van € 130.000 op buitensport besloten. Het college wil dit realiseren door het onderhoud aan de velden en accommodaties dat nu nog door de gemeente wordt gedaan, over te dragen aan de verenigingen en de subsidie hiervoor geleidelijk af te bouwen. In 2011 zijn de gesprekken met de verenigingen hierover gestart. De invoering zal in 2012 plaatsvinden. 12.2 Realisatie nieuwe kleedaccommodatie Achilles ‘29 Achilles ’29 gaat met gemeentelijke subsidie nieuwe kleedkamers realiseren. De geplande start van de bouw is 2012. De kleedkamers zijn in 2013 gereed. 12.3 Onderzoek medegebruik Germania Voetbalvereniging Germania en MBC De Zevenheuvelen onderzoeken de mogelijkheid tot renovatie en medegebruik van kleedkamer C van Germania. Dit zou een oplossing kunnen bieden voor de accommodatievraag van MBC. Een plan hiervoor wordt eind 2011 verwacht en begin 2012 beoordeeld.
gemeente Groesbeek
43
Programmabegroting 2012
12.4 Onderhoud GTTC Tafeltennisvereniging GTTC komt binnenkort voor groot onderhoud aan de accommodatie te staan. De kosten hiervan kan GTTC niet zelf dragen. Dit probleem wordt meegenomen bij de uitwerking van het nieuwe accommodatiebeleid in 2012. 13.1 Actualisering beleidsregels bijzondere bijstand De beleidsregels bijzondere bijstand moeten worden geactualiseerd, omdat ze niet meer voldoen aan de recente jurisprudentie. In 2011 is een Plan van aanpak hiervoor opgesteld. In 2012 worden de beleidsregels geactualiseerd en vastgesteld door het college. 14.1 Vaststelling beleidsplan schulphulpverlening Naar alle waarschijnlijkheid treedt per 1 januari 2012 de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening in werking. De wet verplicht de gemeente om een beleidsplan schuldhulpverlening op te stellen. 15.1 en 15.2 Ontwikkelingen WWB Aanpassen van de WWB-verordeningen n.a.v. de voorgestelde wijzigingen in de WWB per 1-1-2012. Ook in de uitvoering van de wet zal hieraan invulling gegeven moeten worden (o.a. herbeoordeling WWB-uitkeringen a.g.v. invoering huishoudinkomenstoets). Wat mag het kosten/gaat het opbrengen? De ontwikkeling van de totale lasten en baten van dit programma vindt u in onderstaande tabel. Voor een nadere toelichting op de ontwikkeling van het saldo verwijzen wij naar hoofdstuk 4. Exploitatie Lasten Baten Totaal programma
Rekening 2010 -23.519 10.865 -12.654
Raming 2011 -23.535 9.649 -13.886
Raming 2012 -25.079 9.689 -15.390
Raming 2013 -22.970 9.737 -13.233
Bedragen x € 1.000 Raming Raming 2014 2015 -22.750 -22.626 9.602 9.556 -13.148 -13.070
In de volgende tabel vindt u een overzicht van de voor dit programma geraamde investeringen. Meerjaren Investeringsplan Speeltuin Pr.Bernhardlaan Visvijver Mies
-22 -65
Raming 2012 -22 -65
Totaal investeringen
-87
-87
gemeente Groesbeek
Bedrag
Bijdragen
44
Raming 2013
Bedragen x € 1.000 Raming Raming 2014 2015
Programmabegroting 2012
In de volgende tabel vindt u een overzicht van de reserves en voorzieningen die betrekking hebben op dit programma. De ramingen hebben betrekking op de standen per 31 december van het betreffende jaar (de eindstanden). Reserves en voorzieningen
Rekening 2010
Raming 2011
Bedragen x € 1.000 Raming 2012
WWB School Cranenburgsestraat Kunstwerken Verbouw Sleutel Accommodatie Stekkenberg
101 320 180 540 1.916
106 311 189 490 2.012
111 302 198 441 362
Totaal reserves Basisscholen Werkenrode Terwindtschool Heuvelland BIGA Sportaccommodaties velden Sportaccommodaties kleedruimten Sportaccommodaties complexen De Lubert NH kerk Mallemolen Kloosterstraat 9
3.057 1.352 219 18 242 33 41 165 249 187 35 185 60
3.108 1.549 210 13 256 44 55 211 334 131 4 234 50
1.414 1.214 151 8 282 57 87 253 419 116 4 278 62
Totaal voorzieningen
2.786
3.091
2.931
gemeente Groesbeek
45
Programmabegroting 2012
gemeente Groesbeek
46
Programmabegroting 2012
3.3. Algemene dekkingsmiddelen, inclusief onvoorzien
gemeente Groesbeek
47
Programmabegroting 2012
Algemene dekkingsmiddelen Portefeuillehouder: J.G.M. Thijssen
Ambtelijk verantwoordelijk: E. van der Velde
Algemeen Inhoud Binnen de begroting bestaat onderscheid tussen algemene dekkingsmiddelen en specifieke dekkingsmiddelen. De algemene dekkingsmiddelen zijn dekkingsmiddelen die vrij aan te wenden zijn. De besteding van deze inkomsten is op voorhand niet gebonden aan een bepaald programma of doel, maar wordt ingezet ter dekking van de tekorten op de programma's. De algemene dekkingsmiddelen worden in de begroting afzonderlijk (buiten de programma's) zichtbaar gemaakt. Specifieke dekkingsmiddelen zijn de inkomsten die direct samenhangen met een bepaald programma. Dat kunnen inkomsten zijn van het Rijk met een specifiek bestedingsdoel (bijvoorbeeld voor de uitvoering van de Wet werk en bijstand in Programma 4), de opbrengsten uit verkoop van gronden (de grondexploitatie in Programma 3) en opbrengsten uit verleende diensten, zoals het verstrekken van een paspoort (de leges in Programma 1). Ook de rioolheffing en de afvalstoffenheffing zijn specifieke dekkingsmiddelen. De specifieke dekkingsmiddelen beïnvloeden het (exploitatie)resultaat van een programma rechtstreeks en worden er dan ook rechtstreeks aan toegerekend. In dit deel van de begroting geven we een toelichting op de algemene dekkingsmiddelen. Doelstelling Wij willen een financieel gezonde gemeente voor nu en in de toekomst zijn. Dit betekent dat wij een verantwoord financieel beleid voeren met sluitende begrotingen, waarbinnen ruimte wordt gemaakt voor noodzakelijke en gewenste veranderingen van beleid en het opvangen van onvoorziene omstandigheden. Wij maken voortdurend een afweging tussen onze bestuurlijke ambities en de daarvoor beschikbare middelen. Beleidsruimte en kaders De beleidsruimte betreffende “Algemene dekkingsmiddelen” is beperkt. De belangrijkste regelgeving is opgenomen in de Gemeentewet, het Besluit begroting en verantwoording (de BBV), de Wet Financiering Decentrale Overheden en de Wet Waardering Onroerende Zaken. In het BBV is in artikel 8 het volgende opgenomen: 1. Het programmaplan bevat (..) het overzicht van algemene dekkingsmiddelen en het bedrag voor onvoorzien; (..) 5. Het overzicht van algemene dekkingsmiddelen bevat ten minste: a. lokale heffingen, waarvan de besteding niet gebonden is; b. algemene uitkeringen; c. dividend; d. saldo van de financieringsfunctie; e. saldo tussen de compensabele BTW en de uitkering uit het BTW-compensatiefonds; f. overige algemene dekkingsmiddelen. 6. Het bedrag voor onvoorzien wordt geraamd voor de begroting in zijn geheel of per programma.
gemeente Groesbeek
48
Programmabegroting 2012
Gemeentelijke kaders Beleidsstuk Verordening financieel beleid, beheer en financiële organisatie Verordening controle financieel beheer en financiële organisatie Verordening periodiek onderzoek doelmatigheid en doeltreffendheid Verordeningen Belastingen
Nota reserves en voorzieningen
Jaar 2005
Inhoud Financiële spelregels
2005
Afspraken m.b.t. controle accountant en overige controles
2005
Afspraken m.b.t. verplichte onderzoeken door college
2010
Diverse verordeningen met afspraken over: Onroerende zaakbelasting, Afvalstoffenheffing, Marktgelden, Rioolheffing, Toeristenbelasting, Lijkbezorgingrechten en leges. Actualisatie van de reserves en voorzieningen
2009
Wat mag het kosten/gaat het opbrengen? In de onderstaande tabel vindt u een overzicht van de algemene dekkingsmiddelen. Exploitatie
Lokale heffingen - OZB - Toeristenbelasting - Baatbelasting - Forensenbelasting - Uitvoeringskosten Algemene uitkering - Uitkering Gem.fonds - Uitvoeringskosten Dividend -opbrengsten -kosten Saldo Financieringsfunctie Overige dekkingsmiddelen - stelposten/niet verdeelde kosten - post onvoorzien Totaal Algemene dekkingsmiddelen Mutaties op reserves - Toevoeging aan - Onttrekking van Resultaat
gemeente Groesbeek
Rekening 2010
Raming 2011
Raming 2012
Bedragen x € 1.000 Raming Raming 2014 2015
Raming 2013
1.885 165 0 0 -255 1.795
2.055 125 1 0 -316 1.865
2.203 142 1 7 -278 2.075
2.366 144 1 7 -278 2.240
2.460 147 1 7 -278 2.337
2.554 149 1 7 -278 2.433
17.868 -8 17.860
17.240 -6 17.234
17.243 -6 17.237
17.460 -6 17.454
17.176 -6 17.170
16.285 -6 16.279
151 -8 143
86 -8 78
122 -8 114
122 -8 114
122 -8 114
122 -8 114
1.612
2.152
1.958
1.963
1.969
1.975
88
54
-150
-222
-308
-507
0
-7
-75
-75
-75
-75
21.498
21.376
21.159
21.474
21.207
20.219
-2.975 2.896 21.419
-675 700 21.401
-524 2.376 23.011
-524 497 21.447
-524 429 21.112
-524 393 20.088
49
Programmabegroting 2012
Toelichting Lokale heffingen Onder de lokale heffingen worden de onroerendzaakbelasting, de toeristenbelasting en de forensenbelasting begrepen. Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar de paragraaf "Lokale heffingen". Om de ontwikkeling van de opbrengsten goed zichtbaar te maken, zijn de uitvoeringskosten in het overzicht apart zichtbaar gemaakt. Algemene uitkering De belangrijkste inkomstenbron van de gemeente bestaat uit de uitkering die wij van het gemeentefonds ontvangen. De raming van de algemene uitkering is gebaseerd op de meicirculaire 2011. Zoals uit het overzicht blijkt loopt de algemene uitkering over periode 2011-2015 met € 958.000 terug. Dividend Het geraamde dividend betreft de dividenduitkering van de NV Bank voor Nederlandse Gemeenten. Daarnaast is een klein bedrag aan kapitaallasten gerekend. Het dividend van de ARN BV wordt, conform regelgeving, verantwoord op programma 3 Wonen en Werken. Saldo Financieringsfunctie Onder "Saldo Financieringsfunctie" wordt het saldo verstaan van de kosten en opbrengsten die samenhangen met de uitgezette en opgenomen gelden plus de renteopbrengsten die voortvloeien uit het inzetten van eigen financieringsmiddelen (reserves en voorzieningen). Overige dekkingsmiddelen Onder de overige dekkingsmiddelen worden verschillende stelposten verstaan (voor een bedrag van € 152.000 in 2012) en een aantal niet verdeelde kosten van de kostenverdeelstaat (€ 73.000 in 2012). In de volgende tabel vindt u een overzicht van de geraamde stelposten en niet verdeelde kosten. Tabel: Stelposten/niet verdeelde kosten Exploitatie
Raming 2012
Stelposten -Onvoorziene uitgaven -Salarismaatregelen -Nieuw beleid -Dotaties voorzieningen -WMO -Uitbreiding formatie -Sluitende begroting (frictiepot) -Effecten decentralisatie
-75 81 -50
Niet verdeelde kosten -Salariskosten -Uitvoeringskosten -kapitaallasten
Totaal
gemeente Groesbeek
50
Bedragen x € 1.000 Raming Raming 2014 2015
Raming 2013
92
-75 162 -50 65 100
-200 -152
-30 -400 -228
-75 162 -50 65 100 75 -40 -600 -363
-75 162 -50 65 100 75 -75 -800 -598
-44 -31 2 -73
-44 -31 6 -69
-31 11 -20
16 16
-225
-297
-383
-582
Programmabegroting 2012
Hieronder volgt een toelichting op de stelposten/niet verdeelde kosten. Onvoorziene uitgaven De post onvoorziene uitgaven wordt voorgeschreven door de BBV en bedraagt jaarlijks € 75.000. Deze stelpost is bedoeld om onvoorziene uitgaven gedurende het begrotingsjaar op te vangen. Aanwending van deze middelen vereist een raadsbesluit. Stelpost salarismaatregelen Dit betreft de meerjarige bezuinigingtaakstelling uit SMB (Sluitende MeerjarenBegroting) II (kwadrant organisatie incl. zwembad). Omdat de datum van privatisering verschoven is van 1 januari 2012 naar 1 juli 2012 is voor 2012 de helft van deze stelpost (€ 81.000) afgeraamd. Stelpost nieuw beleid Jaarlijks is (een stelpost van) € 50.000 beschikbaar voor nieuw beleid. De aanwending van dit budget vereist een raadsbesluit. Dotaties voorzieningen In het kader van SMB-I is een taakstelling geraamd van € 93.000 op het onderhoud aan gebouwen. Hiervan is inmiddels € 28.000 gerealiseerd. Het overige nog niet. Voor 2012 kan de stelpost echter niet blijven bestaan (er zijn geen reële bezuinigingsmogelijkheden). Daarom is deze stelpost in 2012 op € 0 gezet. WMO Dit betreft een deel van bezuinigingstaakstelling op de WMO. Het andere deel (€ 85.000) is verwerkt onder de baten op Programma 4. Uitbreiding formatie Deze stelpost heeft betrekking op de bezuinigingen op de formatie v.a. 2014: € 25.000 in verband met minder vergunningen APV en € 50.000 minder formatie Ruimtelijke Ordening. Stelpost sluitende begroting (frictiepot) Dit betreft de zogenaamde "frictiepot" uit SMB II. Een deel van de bezuinigingsvoorstellen heeft een taakstellend karakter, zal nader uitgewerkt moeten worden en/of is afhankelijk van met derden te maken afspraken. We zouden hiermee per bezuinigingsmaatregel rekening kunnen houden, maar daar wordt het niet overzichtelijker van. Wij ramen daarom een centrale stelpost om enige frictiekosten op te vangen. We zijn uitgegaan van een frictiepot van oorspronkelijk € 100.000 (in 2012 € 50.000). De frictiepot is inmiddels (deels) ingezet ten behoeve van niet tijdig / volledig gerealiseerde bezuinigingen. Effecten decentralisatie Omdat nog onduidelijk is wat de gevolgen zijn van de decentralisatie door het rijk hebben we een stelpost opgenomen van € 200.000 in 2012 oplopend tot € 800.000 in 2015. Deze stelpost maakte voorheen onderdeel uit van de raming van de algemene uitkering. Salariskosten (bovenformatief personeel) Om de kosten van bovenformatief personeel niet op de programma's te laten drukken, worden deze hier geraamd.
gemeente Groesbeek
51
Programmabegroting 2012
Uitvoeringskosten Dit betreft kosten van het zogenaamde NUP, het Nationaal UitvoeringsProgramma. Deze kosten, waarvoor wij een compensatie krijgen in de algemene uitkering, zouden eigenlijk geraamd moeten worden op de kostenverdeelstaat (kostenplaats MUG/ICT), maar omdat deze reeds afgesloten en doorberekend was, staan de budgettaire consequenties hier vermeld. Kapitaallasten Dit betreft het totaal van kleine afrondingsverschillen, waardoor nu de kapitaallasten op de staat van investeringen enerzijds en de exploitatie anderzijds exact op elkaar aansluiten. In de begroting 2012 zijn geen investeringen met betrekking tot de algemene dekkingsmiddelen opgenomen. Meerjaren Investeringsplan
Bedrag
Bijdragen
Raming 2012
Raming 2013
Bedragen x € 1.000 Raming Raming 2014 2015
Totaal investeringen
In de volgende tabel vindt u een overzicht van de reserves en voorzieningen die betrekking hebben op het onderdeel algemene dekkingsmiddelen. De ramingen hebben betrekking op de standen per 31 december van het betreffende jaar (de eindstanden). Reserves en voorzieningen
Rekening 2010
Algemene reserve Alg.reserve-beklemd Saldo boekjaar Opleidingen personeel Dekking investeringen
Totaal reserves
Raming 2011
Bedragen x € 1.000 Raming 2012
6.230 15.331 1.936 81 65
6.516 16.651 0 85 0
6.315 16.651 0 89 0
23.643
23.252
23.055
Totaal voorzieningen
gemeente Groesbeek
52
Programmabegroting 2012
3.4. Paragrafen
gemeente Groesbeek
53
Programmabegroting 2012
Lokale heffingen Op grond van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (de BBV), bevat de paragraaf betreffende de lokale heffingen tenminste: a. de geraamde inkomsten; b. het beleid ten aanzien van de lokale heffingen; c. een overzicht op hoofdlijnen van de diverse heffingen; d. een beschrijving van het kwijtscheldingsbeleid; e. een aanduiding van de lokale lastendruk; Geraamde inkomsten Onderstaand een overzicht van de geraamde belastinginkomsten voor de jaren 2011 en 2012 en de gerealiseerde inkomsten 2010. Per verordening/ belastingsoort zijn de inkomsten afzonderlijk genoemd. Tabel: Geraamde belastinginkomsten Verordening/activiteit/subproduct
Legesverordening Activiteiten burgerzaken Leges Wro procedures Leges bouwvergunningen Leges gebruiksvergunningen Overige activiteiten
Bedragen x € 1.000 Rekening 2010
Begroting 2011
Begroting 2012
301 2 886 6 46
303
Verschil BegrotingBegroting
825 3 41
345 10 605 3 56
42 10 -220 0 15
17
17
17
0
Verordening Afvalstoffenheffing Afvalstoffenheffing Huisvuilzakken
1.014 238
993 250
1.056 250
63 0
Verordening rioolheffing Rioolheffing
1.151
1.224
1.355
131
Verordening grafrechten Grafrechten
29
47
30
-17
1.892
2.061
2.209
148
0
0
8
8
Verordening marktgelden Marktgelden
Verordening OZB Onroerendezaakbelastingen Verordening Forensenbelasting Forensenbelasting Verordening toeristenbelasting Toeristenbelasting Totaal
gemeente Groesbeek
165
125
142
17
5.747
5.889
6.086
197
54
Programmabegroting 2012
Ten opzichte van 2011 is de raming van de totale opbrengsten per saldo € 197.000 hoger. Het belangrijkste negatieve verschil is het aanzienlijk lagere bedrag aan inkomsten uit bouwleges waar tegenover staan de hogere inkomsten betreffende Rioolheffing, Afvalstoffenheffing en Onroerendezaakbelastingen. Per belastingsoort wordt hier nader op ingegaan. Beleid ten aanzien van de lokale heffingen Vooraf: In de door uw raad vastgestelde Perspectiefnota 2012 is het financieel kader voor de lokale heffingen voor de komende jaren vastgesteld. Bij het opstellen van de ramingen voor 2012, en meerjarig, is van dit financiële kader uitgegaan. Leges Op basis van de legesverordening worden de rechten geheven van degenen die gebruik maken van de diensten, beschikbaar gesteld door het gemeentebestuur. Jaarlijks wordt na de vaststelling van de begroting de verordening redactioneel en technisch aangepast, wordt de recente jurisprudentie verwerkt en worden de tarieven aangepast. De verordening is conform het model van de VNG ingedeeld in drie titels zijnde: Titel 1 Algemene dienstverlening; Titel 2 Dienstverlening vallende onder fysieke leefomgeving/omgevingsvergunningen; Titel 3 Dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijnen. Het uitgangspunt bij de redactionele aanpassing van de legesverordening is dat de opzet voor de gemeenten Groesbeek en Millingen aan de Rijn gelijk is, echter met ieder zijn eigen tarieven. Een aandachtspunt bij de actualisering blijft de transparantie en de kostendekkendheid van de tarieven te beoordelen per titel. In artikel 229b van de gemeentewet is bepaald dat de tarieven zodanig dienen te zijn vastgesteld dat de geraamde baten van de rechten niet uitgaan boven de geraamde lasten ter zake. In zijn algemeenheid geldt dat de inkomsten met name worden bepaald door het aantal aanvragen voor een dienst van de gemeente. De tarieven voor de bouwleges worden niet verhoogd omdat wij er vanuit gaan dat de bouwkosten, welke als grondslag gelden voor de bouwleges, jaarlijks stijgen waardoor de noodzakelijke hogere opbrengst wordt gerealiseerd. Voor de rijbewijzen en paspoorten worden door het Ministerie normen en of maximum tarieven vastgesteld. Deze tariefsaanpassingen volgen wij. Alle andere in de verordening genoemde tarieven worden verhoogd met de geraamde prijsontwikkeling van 2,25%. Op basis van te verwachten bouwprojecten zijn de opbrengsten uit bouwleges geraamd op € 605.000. De inkomsten van de bouwleges zijn gezien de economische crisis, met als gevolg een stagnerende woningmarkt, € 220.000 lager geraamd ten opzichte van vorig jaar. In 2011 hebben wij al aangegeven de komende jaren een aanzienlijke daling te verwachten. Leges identiteitskaart De gemeenten mogen geen leges meer heffen voor de verstrekking van een identiteitskaart (voor personen vanaf 14 jaar). Dat heeft de Hoge Raad op 9 september 2011 bepaald. Volgens de Hoge Raad is de geldende identificatieplicht voor de meeste mensen de enige reden om een identiteitskaart aan te vragen. Het belang van de overheid bij de kaart is daarmee groter dan het belang van de burger. Volgens vaste jurisprudentie mogen de gemeenten alleen leges heffen voor diensten die, aldus de Hoge Raad, in overheersende mate een belang van een individuele burger dient. Dit geldt bijvoorbeeld voor een rijbewijs of een paspoort. Ten tijde van het opstellen van de begroting 2012 was niet bekend wat de financiële oplossing voor zowel de gemeenten als het Rijk moet zijn. Het Ministerie van BZK gaat hierover in overleg met de VNG. Het spreekt voor zich dat de financiële consequenties niet meer verwerkt kunnen worden in deze Begroting.
gemeente Groesbeek
55
Programmabegroting 2012
Marktgelden Rechten worden geheven op grond van de marktgeldverordening. Tarieven worden jaarlijks op basis van verwachte prijsontwikkeling verhoogd. In deze begroting is een percentage van 2,25% gehanteerd. De dekking bedraagt op dit moment 63%. Afvalstoffenheffing De afvalstoffenheffing wordt geheven op grond van artikel 15.33 van de Wet milieubeheer. Belastingplichtig is degene, die in de gemeente feitelijk gebruik maakt van een perceel waarvan de gemeente verplicht is tot het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen. De hoogte van de afvalstoffenheffing –vast bedrag- is afhankelijk van de gezinsgrootte (éénof meer- persoonshuishouding). Daarnaast is een bedrag van € 1,10 verschuldigd voor de aanschaf van de huisvuilzak. Op verzoek stellen wij aan de gebruiker een tweede gftcontainer beschikbaar, waarvoor een eenmalige bijdrage en de jaarlijkse heffing is verschuldigd. Voor 2012 is voor de verhoging van de tarieven (met uitzondering van de huisvuilzak) uitgegaan van een prijsontwikkeling van plus 2,25%. Daarnaast moest rekening worden gehouden met de extra kosten van circa € 9,00 per aansluiting, welke worden veroorzaakt als gevolg van de toetreding per 1 januari 2012 tot de DAR N.V. Echter zoals vermeld in de perspectiefnota staan hier ook andere besparingen tegenover waardoor stijging van de tarieven minder fors uitvallen. Per saldo stijgen de tarieven met circa € 3. De inkomsten zijn geraamd op € 1.056.000 voor de afvalstoffenheffing en € 250.000 voor de huisvuilzakken. In deze ramingen is ook rekening gehouden met het verwachte volume effect per 1 januari 2012. Conform het gestelde uitgangspunt wordt op begrotingsbasis een kostendekking van 100% gerealiseerd. In het kader van SMB-III is voor 2013 een bezuiniging ingeboekt, vanwege lagere kosten door het bouwen van een vergistingsinstallatie. Omdat de kostenverlaging in eerste instantie een verlaging van het tarief voor de afvalstoffenheffing tot gevolg heeft (het tarief voor de afvalstoffenheffing mag niet meer dan kostendekkend zijn), wordt de OZB met eenzelfde bedrag verhoogd. Op deze wijze realiseert de gemeente een bezuiniging, terwijl de lasten voor de burgers gelijk blijven. Rioolheffing De rioolheffing wordt uitsluitend geheven van de gebruiker van het perceel. De verordening kent een schijventarief met een vrij vergaande differentiatie. Heffingsmaatstaf hiervoor is het waterverbruik in het voorgaande belastingjaar, met het principe de vervuiler betaalt. Voor de heffing 2011 is het aantal schijven met name voor de grootverbruikers uitgebreid, wat mede heeft geleid tot hogere inkomsten 2011. In 2011 is het gemeentelijk rioleringsplan 2011-2016 vastgesteld. Hierbij is gelet op de geraamde investeringen en de jaarlijkse exploitatie van het stelsel besloten de tarieven met ingang van 2012 jaarlijks met 5% te verhogen, te vermeerderen met de verwachte prijsontwikkeling welke voor 2012 is gesteld op 2,25%, totdat het meerjarig dekkingspercentage van 100% is gehaald. Dit zijn dan ook, naast het verwachte volume effect de uitgangspunten geweest voor het opstellen van de raming. De inkomsten zijn voor 2012 geraamd op € 1.355.000. Hiermee wordt een dekkingspercentage van ruim 95% gehaald, wat in lijn ligt met de verwachting. Indien de inkomsten bij de jaarrekening hoger zijn dan de lasten, wordt het verschil in een te vormen voorziening gestort, zoals besloten bij de vaststelling van het GRP. Rioolaansluitrechten De gemeente kent ook de mogelijkheid tot het heffen van rioolaansluitrechten welke eenmalig zijn verschuldigd voor het aansluiten van panden op het gemeentelijk rioolstelsel. Uitgaande van de feitelijke situatie wordt vooraf voor de aanvrager een begroting van de te maken kosten opgesteld. Het betreft een dienstverlening op verzoek. Jaarlijks worden de normen aangepast aan de prijsontwikkelingen, voor 2012 geraamd op 2,25% zodat de tarieven kostendekkend zijn, overeenkomstig ons uitgangspunt. gemeente Groesbeek
56
Programmabegroting 2012
Grafrechten Op grond van de verordening grafrechten worden rechten geheven voor het gebruik van de begraafplaats en voor het door of vanwege de gemeente verlenen van diensten in verband met de exploitatie van de begraafplaats. Gezien het lage dekkingspercentage zijn voor het jaar 2011 de tarieven eenmalig met 20% verhoogd. Voor 2012 worden de tarieven met de geraamde prijsontwikkeling van 2,25% verhoogd. Landelijk, maar ook in Groesbeek, zien wij, gelet op de maatschappelijke ontwikkelingen een terugloop van het aantal begravingen op de plaatselijke begraafplaats, en gaat de voorkeur meer uit naar de crematie. Hierdoor staat het dekkingspercentage ook de komende jaren onder druk. Inkomsten blijven fors achter. De verordening zal worden aangepast en in procedure gebracht zodat de nieuwe tarieven per 1 januari 2012 van kracht zijn. Het dekkingspercentage is voor 2012 berekend op 33% ten opzichte van 48% in 2011. Onroerendezaakbelastingen De inkomsten onroerendezaakbelastingen, wordt ingezet als algemeen dekkingsmiddel (ozb). De belasting kent twee soorten belastingen, namelijk een eigenarenbelasting en een gebruikersbelasting. Deze belasting is een zogenaamde tijdstipbelasting, waarbij uitsluitend de toestand per 1 januari van het betreffende jaar bepalend is voor de heffing van de ozb. Als heffingsgrondslag geldt de vastgestelde WOZ-waarde van het pand. Het tarief is een percentage van de vastgestelde WOZ-waarde voor het betreffende jaar. Voor 2012, en de meerjarenraming, is uitgegaan van een verhoging van de ozb-tarieven met jaarlijks 3,5% en wordt er daarnaast in de raming rekening gehouden met de verwachte volume-effecten. Dit percentage is inclusief de geraamde prijsontwikkeling van 2,25%. De inkomsten 2012 zijn geraamd op € 2.209.000. Omdat de WOZ-waarde de grondslag is voor de heffing wordt er bij het berekenen van de tarieven eveneens rekening gehouden met de waardeontwikkeling van de onroerende zaken per 1 januari 2012 ten opzichte van 1 januari 2011, zodat ondanks hogere of lagere WOZ-waarden de geraamde inkomsten worden gerealiseerd. Deze zijn hierin taakstellend. Ons uitgangspunt is, zoals hiervoor gesteld de tarieven voor 2012 met 3,5% te verhogen. Tot op heden zijn de aanslagbedragen van de ozb afgerond op gehele euro’s. Met ingang van 2012 is dit niet langer verplicht en zullen wij ook de eurocenten op de aanslagen gaan vermelden (net als bij de rioolheffing en afvalstoffenheffing). Bij de aanpassing van de tarieven in de verordening komen wij hier inhoudelijk op terug. Forensenbelasting Binnen de grenzen van de gemeente Groesbeek zijn een aantal tweede (recreatie) woningen welke in eigendom zijn van particulieren en niet verhuurd worden. Deze woningen kunnen op basis van de verordening toeristenbelasting niet in de heffing worden betrokken. Op grond van Artikel 223 van de Gemeentewet heeft de gemeente de bevoegdheid een forensenbelasting te heffen van natuurlijke personen die zonder in de gemeente een hoofdverblijf te hebben er gedurende het belastingjaar meer dan 90 dagen van dat jaar voor zich of voor hun gezin een gemeubileerde woning beschikbaar houden. Uit oogpunt van rechtsgelijkheid gaan wij voor deze categorie bezitters van een tweede woning een forensenbelasting invoeren per 1 januari 2012, zodat deze ook in de heffing worden betrokken. De forens (eigenaar/gebruiker) van de tweede (recreatie) woning heeft baat bij de voorzieningen die de gemeente voor zijn inwoners heeft ingericht zonder dat de gemeente hiervoor inkomsten uit het gemeentefonds ontvangt. De meeste gemeenten die forensenbelasting heffen hebben de WOZ-waarde als grondslag. Hierbij is het tevens toegestaan waardeklassen in te voeren. De uitwerking van de haalbaarheid en de tarieven is nu eerst aan de orde. Vervolgens kan de besluitvorming voor invoering per 1 januari 2012 plaatsvinden. Gezien e.e.a. nog verder moet worden uitgewerkt is een stelpost geraamd van € 7.500. In hoeverre deze nieuwe verordening effect heeft op de inkomsten toeristenbelasting kan op voorhand niet worden aangegeven. gemeente Groesbeek
57
Programmabegroting 2012
Toeristenbelasting De inkomsten toeristenbelasting zijn algemene dekkingsmiddelen en worden vrij besteed. De opbrengst is voor 2012 geraamd op € 142.000. Uitgangspunt bij het opstellen van de raming is het gemiddelde van de inkomsten over de afgelopen 3 jaar, plus een jaarlijkse verhoging van de tarieven met één eurocent per overnachting. Deze tariefsverhoging is met name gering omdat toerisme o.a. een van de speerpunten is van ons beleid. De toeristenbelasting 2012 bedraagt € 0,78 per overnachting in een hotel en € 0,43 per overnachting op een camping. De inkomsten zijn de afgelopen jaren mede als gevolg van uitbreiding van het aantal mogelijkheden tot overnachting gestegen. Na vaststelling van de begroting 2012 wordt de verordening aangepast. Jaarlijks wordt minimaal bij 1/3 van de accommodaties een preventieve controle in het veld uitgevoerd. Baatbelasting Als achtervang werden voor het project riolering buitengebied verordeningen voor de heffing van Baatbelasting vastgesteld. Enkele belastingplichtigen hebben gekozen voor betaling in 10 jaarlijkse termijnen, hetgeen op grond van de verordening tot de mogelijkheden behoort. De inkomsten zijn geraamd op € 1.000. Kwijtscheldingsbeleid Het is voor belastingplichtigen mogelijk om voor de onroerendezaakbelastingen, afvalstoffenheffing en de rioolheffing kwijtschelding aan te vragen. Omdat de gebruikersheffing voor de onroerendezaakbelastingen voor woningen is vervallen zal bij de onroerendezaakbelastingen echter nauwelijks nog sprake zijn van kwijtschelding. De volgende ramingen zijn in de begroting 2012 opgenomen: - afvalstoffenheffing € 40.000 - rioolheffing € 43.000 - onroerendezaakbelastingen €0 De bedragen zijn geraamd op basis van ervaringscijfers en zijn met name als gevolg van de verslechterde economische situatie hoger geraamd dan voor 2011. Of de aanvrager in aanmerking komt voor kwijtschelding hangt af van zijn persoonlijke financiële situatie. Het percentage voor de berekening van "de kosten van bestaan" is vastgesteld op het maximum van de norm, zijnde 100% zoals deze door het Ministerie jaarlijks wordt vastgesteld. De periodieke herziening van de landelijke normen en bedragen genoemd in de Wet werk en bijstand, heeft ook gevolgen voor de toetsingsnormen voor de kosten van bestaan bij de kwijtschelding. Vanaf 2009 wordt ambtshalve kwijtschelding verleend aan belastingplichtigen met uitsluitend een AOW-uitkering of een WWB-uitkering en die voldoen aan de geldende regels voor het verlenen van kwijtschelding. Van deze groep van belastingplichtigen wordt jaarlijks middels een verkort inlichtingenformulier, circa 1/3 opnieuw getoetst. Naar verwachting zal door circa 275 belastingplichtigen een verzoek om kwijtschelding worden ingediend. Uitvoering Wet Waardering Onroerende Zaken Op grond van de Wet WOZ wordt jaarlijks de herwaardering naar de nieuwe peildatum (belastingjaar min 1) uitgevoerd. Deze taxatiegegevens van alle onroerende zaken binnen de gemeente zijn de basis voor de vaststelling van de WOZ-waarde voor het betreffende begrotingsjaar en tevens de grondslag voor de heffing van de onroerende zaakbelastingen. Verder is de WOZ-waarde ook de grondslag voor andere belastingen en mede van invloed op de hoogte van de Algemene uitkering van het Rijk. Voor de ondersteuning in de uitvoering van de werkzaamheden loopt een contract tot 1 januari 2012. De uitvoering van de werkzaamheden ligt op schema. In het begin van de economische crisis was het effect op WOZ-waarden nog niet zo zichtbaar, omdat de peildatum een jaar voor het belasting/begrotingsjaar ligt. Inmiddels is dit effect wel duidelijk zichtbaar. De totale WOZ-waarden voor 2011 zijn lager en zullen naar verwachting ook in 2012 weer lager zijn. Dit betekent echter niet dat alle individuele waarden van de panden procentueel lager zijn. Dit is per gemeente Groesbeek
58
Programmabegroting 2012
woningtype, per kern, wijk verschillend, wat betekent dat ook per 1 januari 2012 de waarde van een aantal panden licht kan zijn gestegen, en andere in waarde dalen of mogelijk gelijk zullen zijn. Het uitvoeren van de permanente marktanalyse (analyseren van koopsommen) is de basis voor een goede herwaardering. De Basisregistratie WOZ is op 1 januari 2009 in werking getreden. De landelijke voorziening voor de gegevensuitwisseling is nog niet klaar omdat het ministerie van Financiën, gezien de economische crisis, andere prioriteiten heeft gesteld. Implementatie heeft dan ook nog niet plaatsgevonden en het is ook nog niet bekend wat dit voor de gemeente gaat betekenen. De invoering schept wel een verplichting voor afnemers om "bij gerede twijfel" over de juistheid van de gegevens in de basisregistratie, dit aan de gemeenten "terug" te melden. Notarissen zullen bij de uitoefening van hun publieke taak rechtstreeks toegang krijgen tot deze landelijke voorzieningen. De WOZ-waarde zegt iets over de individuele positie van een belastingplichtige bij een onroerende zaak. Slechts een beperkte openbaarheid van de waardegegevens doet dan ook recht aan de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van een belastingplichtige. Ontwikkeling lokale lastendruk Onderstaand een overzicht van de gemeentelijke belastingen 2011 en de voorlopige berekening voor 2012 van de categorie "eenpersoons huishouden” en “meerpersoons huishouden”. De "tarieven 2012" moeten formeel nog door uw raad worden besloten. Zoals gezegd zal dit vóór 1 januari 2012 plaatsvinden. In de door COELO “Atlas van de lokale lasten 2011” uitgebrachte rapportage staat Groesbeek (landelijk) op de 26e plaats voor de meerpersoonshuishoudens van de 444. Voor de eenpersoonshuishoudens staat Groesbeek zelfs op de eerste plaats c.q. heeft de laagste lokale lasten voor deze categorie. uitgaande van: type huishouden :
Onroerendezaakbelasting Afvalstoffenheffing
2011 2012 eenpersoons meerpersoons eenpersoons meerpersoons € 187,00 € 187,00 € 193,55 € 193,55 € 95,50
€ 144,00
€ 100,65
€ 150,24
AH huisvuilzakken *
€
26,50
€ 80,00
€ 26,50
€ 80,00
Rioolheffing
€ 77,00
€ 155,00
€ 82,70
€ 166,45
€ 386,00
€ 566,00
€ 403,40 4,5
€ 590,24 4,3
Totaal % stijging t.o.v. 2011
Voorlopige conclusie De totale gemeentelijke lasten 2012 zijn voor de burgers in de gemeente Groesbeek ten opzichte van 2011 voor de eenpersoonshuishoudens 4,5% en voor de meerpersoonshuishoudens 4,3% hoger. Hierbij wordt opgemerkt dat de uitwerking en vaststelling van de tarieven nog moet plaatsvinden.
gemeente Groesbeek
59
Programmabegroting 2012
Uitgangspunten voor de indicatieve berekeningen 2012 WOZ: gemiddelde WOZ-waarde woning € 290.000 (gelijk aan 2011)* OZB: 2011 tarief 0,0645% van WOZ-waarde, te verhogen met 3,5%; Afvalstoffenheffing: vast tarief eenpersoons 2011 € 95,50 plus 2,25% + € 3. vast tarief eenpersoons 2011 € 144,00 plus 2,25% + € 3. huisvuilzakken (op basis berekening Coelo) geen tariefsverhoging voorzien. Rioolheffing: tariefschijf 1, eenpersoons 2011 € 77 plus 2,25% +5% tariefschijf 3, meerpersoons 2011 € 155 plus 2,25% +5% * Bronvermelding: Coelo Atlas van de lokale lasten 2011.
Lastendruk 2011 Groesbeek - Gelderland gemiddeld 800 600 400 200 0 Groesbeek eenpersoons
gemeente Groesbeek
Gelderland eenpersoons
Groesbeek meerpersoons
60
Gelderland meerpersoons
Programmabegroting 2012
Weerstandvermogen Inleiding Het weerstandsvermogen is het vermogen van de gemeente om niet-reguliere kosten die onverwacht en substantieel zijn op te kunnen vangen, zonder dat de uitvoering van de taken en de bedrijfsvoering in gevaar komen. Het weerstandsvermogen geeft aan hoe robuust de financiële positie van onze gemeente is. Voor het beoordelen van de "weerstand" is inzicht nodig in de omvang en de achtergronden van de risico’s en de aanwezige weerstandscapaciteit. Het gaat hierbij alleen om risico's waarvoor geen of wellicht onvoldoende verzekeringen zijn afgesloten, voorzieningen zijn gevormd (bijvoorbeeld het Centrumplan) of budgetten binnen de exploitatiebegroting beschikbaar zijn. In deze paragraaf gaan wij in op onze risico’s en het vermogen om deze risico’s op te kunnen vangen. Wet- en regelgeving De wettelijke kaders op het gebied van weerstandsvermogen zijn opgenomen in het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Hierin is bepaald dat bij de begroting en jaarrekening een paragraaf weerstandsvermogen wordt opgenomen. De bepalingen luiden als volgt: Artikel 11. 1. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen: a. de weerstandscapaciteit, zijnde de middelen en mogelijkheden waarover de provincie onderscheidenlijk gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken; b. alle risico's waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. 2. De paragraaf betreffende het weerstandsvermogen bevat ten minste: a. een inventarisatie van de weerstandscapaciteit; b. een inventarisatie van de risico’s; c. het beleid omtrent de weerstandscapaciteit en de risico’s. Gemeentelijke regelgeving op het gebied van het weerstandsvermogen is opgenomen in de verordening ex. artikel 212 Gemeentewet. In de “Financiële verordening gemeente Groesbeek, 2e versie” is het volgende opgenomen: Artikel 17. Weerstandsvermogen en risicomanagement 1. In de begroting en de jaarrekening wordt door het college een paragraaf weerstandsvermogen en risicomanagement opgenomen, waarin in ieder geval wordt ingegaan op het risicomanagement, het opvangen van risico’s door verzekeringen, voorzieningen, het weerstandsvermogen of anderszins. In de paragraaf wordt tevens de gewenste weerstandscapaciteit bepaald. 2. Het college geeft tevens aan de risico’s van materieel belang en een inschatting van de kans dat deze risico’s zich voordoen. Het college brengt hierbij in elk geval de risico’s in beeld. Het college geeft vervolgens aan in hoeverre schade en verliezen als gevolg van de risico’s van materieel belang met de weerstandscapaciteit kunnen worden opgevangen.
gemeente Groesbeek
61
Programmabegroting 2012
Risicoregister In het risicoregister hebben wij alle bekende risico’s in beeld gebracht, beoordeeld en geanalyseerd. Vervolgens geven wij aan hoe wij met het risico willen omgaan in termen van beheersing. De risico’s zijn gekwantificeerd en de risicoscore is bepaald. Per risico geven we het financiële belang aan, vervolgens bepalen wij de kans dat het risico zich daadwerkelijk voordoet, uitgedrukt in een percentage. Hierna hebben wij de risicoscore bepaald door het financieel belang te vermenigvuldigen met de kans. Klasse-indeling De gehanteerde klasse-indeling ziet er als volgt uit: Tabel: klasse-indeling Kans Klasse Referentiebeelden
Kwantitatief
1
Zeer klein (< of 1 keer per 10 jaar) Zeer onwaarschijnlijk, komt niet voor in de branche, voor zover bekend
1-20%
2
Klein (1 keer per 5-10 jaar) Niet waarschijnlijk maar mogelijk, is binnen andere gemeenten wel eens voorgekomen (in de afgelopen 5 jaar)
21-40%
3
Gemiddeld (1 keer per 2-5 jaar) Komt zelden voor maar is wel al eens voorgekomen (in de afgelopen 5 jaar)
41-60%
4
Groot (1 keer per 1-2 jaar) Is verscheidene malen voorgekomen (3 x of vaker in de afgelopen 5 jaar)
61-80%
5
Zeer groot (1 keer per jaar of >) Komt met enige regelmaat voor (1 of meerdere keren per jaar)
81-100%
Beheersen van risico’s In deze fase definiëren wij oplossingen om de geïdentificeerde risico’s te beheersen. Het is van belang dat wij ook iets met de risico’s doen. Voor elk risico maken wij een keuze uit de volgende vier maatregelen: 1. Beëindigen (B) Dit houdt in dat wij beleid waar een risico door ontstaat (adviseren te) beëindigen, op een andere manier vorm te geven of geen beleid te starten dat een risico met zich meebrengt. Ook kunnen wij werkprocessen zodanig invullen, dat bepaalde risico’s worden vermeden. 2. Verminderen (V) Door het risico af te dekken middels een verzekering, een voorziening of een ander budget in de begroting kunnen wij het risico verminderen. Hiermee worden de gevolgen van een risico dus beperkt. Tevens kan bij verminderen gedacht worden aan het aanpakken of wegnemen van de oorzaak van het risico. 3. Overdragen (O) Dit kan door het beleid dat een risico met zich meebrengt, uit te laten voeren door een andere betrokken partij, die daarbij ook de financiële risico’s overneemt. 4. Accepteren (A) Als wij een risico niet (kunnen) vermijden, verminderen of overdragen accepteren wij het risico en zullen wij de eventuele financiële schade volledig middels de weerstandscapaciteit moeten afdekken. Dit betekent niet dat het risico niet beïnvloedbaar is en daarom maar geaccepteerd moet worden. Het betekent dat wij het risico op dit moment accepteren en niet op één of andere wijze afdekken. Mocht de wens bestaan om het risico in de toekomst anders te beheersen dan zullen wij moeten kiezen voor beëindigen, verminderen of overdragen.
gemeente Groesbeek
62
Programmabegroting 2012
Inventarisatie risico's Bij dit onderdeel presenteren wij de risico's. Wij hebben een inventarisatie uitgevoerd, de risico's geanalyseerd en beoordeeld en vervolgens zoveel als mogelijk gekwantificeerd. We kunnen de risico’s als volgt onderverdelen: - Aansprakelijkheidsrisico’s; - Risico’s op eigendommen; - Risico’s van de bedrijfsvoering; - Financiële risico’s - Grondexploitatie - Verbonden partijen - Open-einde regelingen - Grote projecten - Overige financiële risico's Wij houden een risicoregister bij waarin alle bekende risico's uitvoerig zijn beschreven. Op hoofdlijnen zien onze risico's er als volgt uit: Tabel: Risico's Categorie 1. Aansprakelijkheid 2. Eigendommen 3. Bedrijfsvoering 4. Financieel Totaal risico's
Bedragen x € 1.000 Risico 91 60 109 1.184 1.444
Toelichting 1. Aansprakelijkheid (totaal risico € 91.000) Binnen dit onderdeel vallen risico's op het gebied van: Nalatigheid of onrechtmatig handelen Planschade Schadeclaims De risico's zijn in de meeste gevallen verminderd door hier verzekeringen voor af te sluiten. Ook hebben wij in de begroting diverse budgetten beschikbaar, bijvoorbeeld om ons eigen risico te dekken. In 2011 hebben zich (nog) geen gevallen voorgedaan van nalatigheid of onrechtmatig handelen. Planschade wordt zoveel mogelijk afgedekt in contracten met ontwikkelaars. In geval van een gemeentelijke ontwikkeling (waar geen verhaal kan plaats vinden), wordt hiermee bij de kredietvotering rekening gehouden. In 2010 is € 20.000 betaald aan planschades, waarvan € 15.000 is verhaald op ontwikkelaars. In 2011 is alles verhaald. Op het gebied van de schadeclaims is sprake van een aantal concrete gevallen. Dit betreft de volgende zaken: Contract marktpartij OCG plandeel Spoorlaan De rechter heeft uitspraak gedaan. Het vonnis van de rechtbank dateert van 23 februari 2011. Alle vorderingen van OCG zijn afgewezen en de tegenvordering van de gemeente tot schadevergoeding (waarvan de hoogte nog moet worden vastgesteld) is toegewezen. OCG is veroordeeld tot betaling van de proceskosten. OCG heeft hoger beroep ingesteld, de zittingsdatum is nog niet bekend.
gemeente Groesbeek
63
Programmabegroting 2012
Bestemmingsplan Kerkebosje Heilig Landstichting Voor het Kerkebosje is een nieuw bestemmingsplan vastgesteld. Door een omwonende is beroep aangetekend tegen het bestemmingsplan. Met de eigenaar is overeengekomen dat bij realisering van de bestemming 'natuurbegraafplaats' geen aanspraak gemaakt wordt op planschadevergoeding. Tabel: Aansprakelijkheid Categorie Onderwerp
Beh.
Nalatigheid of onrechtmatig handelen Planschade Schadeclaims - Contract marktpartij OCG plandeel Spoorlaan - BP Kerkebosje Heilig Landstichting Totaal
V O/V A V
Fin. Belang € 100 50 1.600 50 1.800
Bedragen x € 1.000 Kans Risico score Kl. % € 1 5% 5 1 10% 5 1 1
5% 2%
80 1 91
2. Eigendommen (risico € 60.000) Eigendomsadministratie Het risico bestaat dat door verjaring, gronden bij gebruik door derden overgaan van eigenaar. Er zijn op dit moment geen lopende zaken. Onderhandelingsrisico Onderhandelingen in het kader van verwerving en verkoop voor de realisering van ruimtelijke plannen vinden incidenteel plaats door één persoon. Het risico bestaat dat door partijen interpretatieverschillen ontstaan. Het risico is echter beperkt doordat contracten die worden afgesloten worden bekrachtigd (door college of raad) middels een overeenkomst. Eigen risico schadegevallen/schade door vandalisme (diefstal) De risico’s met betrekking tot onze eigendommen hebben wij aanzienlijk beperkt door het afsluiten van brand- en stormverzekeringen. Er geldt hiervoor een eigen risico van € 2.500 per gebeurtenis. Zaken als bijvoorbeeld vandalisme en diefstal zijn uitgesloten van de verzekering. Onderhoud gemeentelijke gebouwen en terreinen Wij voeren voor onze eigendommen planmatig beheer en onderhoud uit. Dit doen wij op basis van de beheerplannen en actuele inspecties. De hiervoor noodzakelijke budgetten zijn opgenomen in de begroting. Hierna volgen enkele specifieke aandachtspunten. Onderwijshuisvesting – Vossenhol Wij zijn als gemeente verantwoordelijk voor de huisvesting van het primair, speciaal en voortgezet onderwijs. In dit verband hebben wij kaders vastgelegd over wanneer een school recht heeft op nieuwbouw, uitbreiding en vergoeding van onderhoud. Tevens zijn de wijze van bepaling van de capaciteit van een gebouw opgenomen en de normbedragen voor de toe te kennen voorzieningen. De huisvesting van het onderwijs kan voor ons een hoog investeringsniveau inhouden. Dit is afhankelijk van de toestand van de gebouwen, de ontwikkeling van de leerlingaantallen en capaciteitsproblemen. In het kader van de onderwijshuisvesting wordt de mogelijkheid van nieuwbouw van ’t Vossenhol onderzocht. Met het SPOG wordt een intentieovereenkomst gesloten. Hierin worden randvoorwaarden voor de nieuwbouw vastgelegd. Het risico is minimaal, omdat de bijdrage is vastgesteld op maximaal het onderhoudsbudget, waarvoor een voorziening is gevormd.
gemeente Groesbeek
64
Programmabegroting 2012
Door onderhoudsachterstand kunnen calamiteiten ontstaan, zodat direct onderhoud noodzakelijk is (naast de nieuwbouw, planning 2013). Zwembad de Lubert Het zwembad wordt geprivatiseerd in 2012. Tot dat tijdstip hebben we het complex nog in onderhoud. Er is achterstallig onderhoud, waarvoor we nog een voorziening hebben van € 150.000. Beheer openbare ruimte De kwaliteit van de openbare ruimte is van basisniveau. Bezuinigen op het beheer van de openbare ruimte verhoogt het risico op schadeclaims en aansprakelijkheid. Afgelopen jaar heeft de gemeente nagenoeg geen claims hoeven toewijzen, mede doordat snel gereageerd wordt op klachten van burgers over de openbare ruimte. Tabel: Eigendommen Categorie Onderwerp
Beh.
Eigendomsadministratie Onderhandelingsrisico Eigen risico schadegevallen Schade door vandalisme Onderhoud gemeentelijke gebouwen/terreinen Onderwijshuisvesting – Vossenhol Zwembad De Lubert Beheer openbare ruimte Totaal
V V V V A V/A V/A V
Bedragen x € 1.000 Fin. Kans Risico Belang score € Kl. % € p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. 10 4 75% 8 25 3 50% 12 0 0% 0 100 2 35% 35 0 0% 0 20 2 25% 5 155 60
3. Bedrijfsvoering (risico € 109.000) Bedrijfsongevallen Er is een voorstel in voorbereiding voor het afsluiten van een ongevallen/politiek molest verzekering voor raadsleden en personeel. Dit mede gezien landelijke ontwikkelingen op dit gebied. In 2010 en 2011 hebben zich (nog) geen gevallen voorgedaan. Fraude en diefstal Er is een FOG-verzekering (Frauderisico-Onderlinge van gemeenten, VNG) afgesloten. Daarnaast worden fysieke en/of administratieve maatregelen opgenomen (functiescheiding, procesbeschrijvingen). In 2010 en 2011 hebben zich (nog) geen gevallen voorgedaan. De interne controle richt zich ook met name op deze zaken. Afwezigheid van personeel wegens ziekte of anderszins/vertrek van personeel Kennis en kunde gaan mogelijk verloren, waardoor de kwaliteit van de organisatie en de door de organisatie geleverde producten lager worden. Voor tijdelijke inhuur van personeel ramen wij in de begroting een bedrag van € 240.000 en voor vervanging bij zwangerschaps- of ouderschapsverlof ramen wij een bedrag van € 21.000. Daarnaast wordt getracht zoveel mogelijk binnen de huidige formatie en budgetten de kosten op te vangen. Disfunctioneren van personeel (frictiekosten) Uitgegaan wordt van 3 casussen per jaar. In de begroting 2012 is een bedrag opgenomen van € 20.000. Gezien de mogelijke bezuinigingen op personeel wordt naast het begrote bedrag een risico berekend.
gemeente Groesbeek
65
Programmabegroting 2012
ICT Computeruitval kan tot gevolg hebben dat onze dienstverlening niet meer uitgevoerd kan worden en onze medewerkers niet meer optimaal kunnen werken. In 2011 is de besturingsomgeving overgezet van Novell naar Windows. Dit heeft de nodige opstartproblemen veroorzaakt en ook nu ondervinden we daar nog enige hinder van. Tabel: Bedrijfsvoering Categorie Onderwerp
Beh.
Bedrijfsongevallen Fraude, diefstal Afwezigheid personeel wegens ziekte of anderszins Vertrek personeel Disfunctioneren medewerkers ICT Totaal
V/A B V V V V
Fin. Belang € 250 0 47 175 20 87 579
Bedragen x € 1.000 Kans Risico score Kl. % € 1 2% 5 0% 0 3 50% 24 2 25% 44 4 75% 15 2 25% 22 109
4. Financieel (risico € 1.184.000) De risico's bij dit onderdeel hebben betrekking op open-einde regelingen, verbonden partijen, grondexploitatie, grote projecten en overige financiële risico's. Open-einde regelingen De regelingen waar wij in onze gemeente mee te maken hebben betreffen de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning, de welzijnsubsidies, de Wet Werk en Bijstand (WWB), de bijzondere bijstand, de schuldhulpverlening, leerlingenvervoer, de toename van bezwaar en kwijtschelding, de vermindering van de bouwleges en mindere OZBopbrengsten als gevolg van leegstand van bedrijfsvastgoed. In de begroting hebben wij hier reële budgetten voor opgenomen, maar een extra leerling kan bijvoorbeeld de vervoerskosten zo maar met € 50.000 doen stijgen. De huidige kosten van de afvalinzameling zijn gebaseerd op contracten die aflopen op 31 december 2011. In de meerjarenbegroting is rekening gehouden met een stijging van de kosten van afvalinzameling, waardoor de risicoscore is verlaagd. Het totale risico met betrekking tot open einde regelingen hebben wij berekend op € 249.000. Verbonden partijen Hierbij gaat het om gemeenschappelijke regelingen e.d. en zijn wij, samen met de overige deelnemende gemeenten, financieel aansprakelijk voor eventuele tekorten. De verbonden partijen met de grootste financiële belangen zijn de GR Veiligheidsregio Gelderland-Zuid, de Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (GGD) Regio Nijmegen, GR BREED. In het kader van de WSW worden de komende jaren kortingen verwacht van het Rijk. Deze kortingen zullen ook bij BREED worden doorgevoerd. Daarnaast wordt er bij BREED in 2012 waarschijnlijk een reorganisatie doorgevoerd, welke extra kosten kan veroorzaken. Wellicht dat dit gevolgen heeft voor de bijdrage van de deelnemende gemeenten aan de GR BREED. In programma 4 – Maatschappelijke zaken is hierop reeds ingegaan. Op 7 juli 2011 heeft u besloten om aandeelhouder te worden van de DAR NV. Het totale risico ten aanzien van verbonden partijen hebben wij berekend op € 68.000.
gemeente Groesbeek
66
Programmabegroting 2012
Grondexploitatie De risico's in de sfeer van de grondexploitatie, hebben vooral te maken met vertraging van bouwprojecten (vooral rentekosten), het terugtrekken van partners en met de toerekening van apparaatskosten. Wanneer projecten niet doorgaan komen deze kosten ten laste van de exploitatie. Voor de verliezen op het centrumplan hebben wij de afgelopen jaren een voorziening gevormd. Bij de actualisatie van de exploitatiebegroting brengen wij op basis van de actuele informatie de voorziening na uw besluitvorming weer op het juiste niveau. De laatst vastgestelde stand van de voorziening, bij de jaarrekening 2010, is € 5.548.000. Het totale risico “grondexploitatie” hebben we berekend op € 521.000. Grote projecten Ook hier geldt dat we een risico lopen ten aanzien van de toegerekende apparaatskosten. Net zoals bij de grondexploitatie komen deze kosten, bij het niet doorgaan van de projecten, ten laste van de exploitatie. Grote projecten die (gaan) lopen zijn - naast de grondexploitaties - het zwembad, Dekkerswald en het voorzieningenhart GroesbeekNoord. In 2012 wordt het zwembad geprivatiseerd. Voor de medewerkers van het zwembad geldt een terugkeergarantie gedurende 5 jaar. Overige risico's in de personele sfeer worden afgekocht. Voor 01-02-2013 zijn 3 medewerkers met vervroegd pensioen. Voor de risicobepaling is uitgegaan van een laag risico, geldend voor de resterende 7 medewerkers die allen part time werken. De totale loonsom voor deze medewerkers bedraagt in 2012 € 225.000. Bij Dekkerswald bestaat het risico dat er een groter beroep op de WMO wordt gedaan in plaats van de AWBZ. Deze kosten komen dan voor rekening van de gemeente. We hebben voor de grote projecten een risico berekend van € 202.000. Overige financiële risico's De belangrijkste overige risico's betreffen loon- en prijsontwikkelingen, de algemene uitkering uit het Gemeentefonds, het renterisico, de dividenduitkeringen, de decentralisatie van rijkstaken, de opruiming van explosieven, bodemsaneringen, de oninbaarheid van vorderingen, het indienen van bezwaarschriften, leges ID-kaarten, de belastingaangiften, de garanties en borgstellingen, de hypotheken voor het personeel en de wachtgelden voor bestuurders. Leges ID-kaarten Uitspraak van de hoge raad is dat gemeentes voor het verstrekken van de Nik (Nederlandse IdentiteitsKaart), geen leges in rekening mogen brengen bij de afnemers. Op dit moment wordt tussen het Rijk en de gemeenten onderhandeld op welke wijze gemeenten worden gecompenseerd. Wij gaan uit van een totaal overige financiële risico’s van € 144.000.
gemeente Groesbeek
67
Programmabegroting 2012
Tabel: Financieel Categorie Onderwerp
Beh.
Open-einde regelingen - Leerlingenvervoer - Wet Maatschappelijke Ondersteuning - Verhoging verzoeken welzijnsubsidies - Toename uitkeringen WWB - Toename aanvragen bijzondere bijstand - Toename aanvragen schuldhulpverlening - Toename sociale problematiek, uitvoeringskosten - Vermindering legesopbrengsten bouwvergunningen - Aanbesteding afvalinzameling - Toename bezwaar/kwijtschelding - Lagere opbrengst AH en RH door leegstand Verbonden partijen - GR Veiligheidsregio Gelderland-Zuid - GR GGD - GR BREED - Aanbod Nijmegen overname aandelen DAR Grondexploitatie - Toerekening apparaatkosten aan Grex - Centrumplan - Vertraging bouwprojecten, renteverliezen - Daling grondprijzen Grex - Terugtrekken partners Grex, niet realiseren Grote projecten - Toerekening apparaatskosten aan projecten - Zwembad - Dekkerswald - Voorzieningenhart Groesbeek-Noord Overige financiële risico's - Loon- en prijsontwikkeling - Algemene uitkering - Renterisico - SWAP - Beleggingen, dividend - Decentralisatie Rijkstaken - Ruiming explosieven - Bodemsanering - Oninbare vorderingen - Bezwaarschriften - Leges ID-kaarten - Belastingaangiften - Garanties en borgstellingen - Hypotheken personeel - Wachtgeld/pensioen bestuurders Totaal
gemeente Groesbeek
68
Fin. Belang €
Bedragen x € 1.000 Kans Risico score Kl. % €
V/A V/A B V V V A V A V V
50 3 200 3 p.m. p.m. 195 2 0 4 0 4 100 3 p.m. p.m. 41 2 50 1 100 1
50% 50% p.m. 25% 70% 70% 50% p.m. 25% 10% 10%
25 100 p.m. 49 0 0 50 p.m. 10 5 10
V/A V/A V/A V
138 1 405 1 0 0 p.m. p.m.
20% 10% 0% p.m.
28 40 0 p.m.
V V V V V
176 1 240 1 p.m. p.m. p.m. p.m. 1.000 3
5% 5% p.m. p.m. 50%
9 12 p.m. p.m. 500
V V A V
305 1 212 1 280 3 p.m. p.m.
10% 15% 50% p.m.
31 32 140 p.m.
p.m. 25% 30% p.m. 15% p.m. 45% p.m. p.m. 80% 50% p.m. 5% 3% p.m.
p.m. 25 8 p.m. 15 p.m. 45 p.m. p.m. 4 32 p.m. 13 3 p.m. 1.184
V V/A A A A V/A V A V V A V A V/B V
p.m. 100 25 p.m. 100 p.m. 100 p.m. p.m. 5 64 p.m. 250 100 p.m. 4.236
p.m. 2 2 p.m. 1 p.m. 3 p.m. p.m. 4 3 p.m. 1 1 p.m.
Programmabegroting 2012
Berekening weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit geeft aan welke middelen wij beschikbaar hebben om eventuele tegenvallers op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van bestaande zaken. De weerstandscapaciteit wordt onderverdeeld in structureel en incidenteel. Structurele weerstandscapaciteit De structurele weerstandscapaciteit is opgebouwd uit de: 1. onbenutte belastingcapaciteit; 2. post onvoorzien; 3. vrije begrotingsruimte; 4. structurele bezuinigingsmogelijkheden. 1. Onbenutte belastingcapaciteit De onbenutte belastingcapaciteit bestaat uit de mogelijkheden die wij als gemeente nog hebben om binnen de wettelijke grenzen onze belastingopbrengsten te verhogen. De totale onbenutte belastingcapaciteit bedraagt: Tabel: Onbenutte belastingcapaciteit
Bedragen x € 1.000
Belasting c.q. recht 1. 2. 3. 4.
Bedrag
OZB Afvalstoffenheffing Rioolheffing Leges
1.364 0 66 p.m.
Totaal
1.430
Toelichting Onroerende zaakbelastingen Voor de OZB kan de zogenaamde artikel 12 norm gehanteerd worden. Op basis van de meicirculaire 2011 is deze norm 0,1432%. De onbenutte capaciteit kan als volgt berekend worden: Tabel: Berekening onbenutte belastingcapaciteit OZB Onderdeel
Bedragen x € 1.000 Bedrag
Berekende waarde woningen* Berekende waarde niet-woningen*
2.196.403 299.028
Totaal waarde
2.495.431
Minimale opbrengst artikel 12-norm Opbrengsten 2012
3.573 2.209
Onbenutte capaciteit
1.364
* basis = overzicht totale capaciteit
Afvalstoffenheffing Het uitgangspunt is volledige kostendekking. In de begroting 2012 is dit het geval. Zie hiervoor ook de paragraaf lokale heffingen. Er is sprake van een kostendekking van 100%. Dit betekent dat er voor 2012 geen sprake is van niet-benutte belastingcapaciteit m.b.t. de afvalstoffenheffing.
gemeente Groesbeek
69
Programmabegroting 2012
Rioolheffing Bij de rioolheffing is het uitgangspunt volledige kostendekking. In de begroting 2012 is dit niet het geval. Er is sprake van een kostendekking van ruim 95%. Dit betekent een nietbenutte belastingcapaciteit van € 66.000. We groeien geleidelijk naar een kostendekking van 100%. (5% groei per jaar). Leges Bij de heffing van leges wordt volledige kostendekking als uitgangspunt gehanteerd. Van belang hierbij is of het totale bedrag aan legesinkomsten binnen de begroting, de aan de specifieke dienstverlening toegerekende lasten al dan niet volledig dekken. Wij kunnen deze kosten nog niet volledig in beeld brengen, hiervoor is een verfijning van de huidige kostenverdeelsystematiek noodzakelijk. De onbenutte capaciteit ramen wij daarom vooralsnog pro memorie. 2. Post Onvoorzien Jaarlijks wordt € 75.000 geraamd als stelpost voor onvoorziene uitgaven. De actuele stand van deze stelpost in de meerjarenbegroting bedraagt € 75.000. 3. Vrije begrotingsruimte De begroting 2012 sluit met een overschot van € 44.000. Ook in 2013 is een overschot begroot. Het overschot van 2012 wordt meegenomen bij de bepaling van de weerstandscapaciteit in 2012. 4. Structurele bezuinigingsmogelijkheden Naast de reeds ingeboekte bezuinigingen is er een aantal maatschappelijk gevoelige bezuinigingsmogelijkheden benoemd. Het is niet noodzakelijk om deze al op korte termijn door te voeren, gezien de ontwikkeling van het begrotingssaldo tot en met 2014. Deze bezuinigingsmogelijkheden bedragen in totaal € 364.000 oplopend tot € 1.280.000. In de berekening van de weerstandscapaciteit is voorzichtigheidshalve € 364.000 meegenomen. Incidentele weerstandscapaciteit De incidentele weerstandscapaciteit is opgebouwd uit de: 1. algemene reserve, inclusief rekeningresultaten; 2. bestemmingsreserves, waarvan de bestemming nog kan worden gewijzigd; 3. stille reserves; 4. incidentele bezuinigingsmogelijkheden. 1. Algemene reserve De stand van de algemene reserve per 1 januari 2012 is € 6.516.000. Het rekeningresultaat zal worden ingezet ter dekking van de meerjarige tekorten. 2. Bestemmingsreserves Er zijn geen bestanddelen van de bestemmingsreserves beschikbaar als weerstandscapaciteit. Hieronder vindt u een overzicht van het verloop van de reserves van onze gemeente. Tabel: verloop reserves
Algemene reserves Algemene reserve Saldo dienstjaar Algemene reserve beklemd Bestemmingsreserves
gemeente Groesbeek
Rekening 2007
Rekening 2008
Rekening 2009
4.769 1.338 19.690
6.324 -372 17.464
5.975 2.468 12.862 3.964
70
Bedragen x € 1.000 Rekening Begroting Begroting 2010 2011 2012 6.230 1.936 15.330 3.789
6.516 0 16.651 3.959
6.315 44 16.651 2.307
Programmabegroting 2012
3. Stille reserves Hierbij gaat het om de overwaarde van gemeentelijke bezittingen die direct verkoopbaar zijn zonder dat de bedrijfsvoering of het gemeentelijke beleid hierdoor wordt beïnvloed. De overwaarde betreft het verschil tussen de verwachte verkoopopbrengst, wij hebben hiervoor de WOZ-waarde met peildatum 01-01-2011 als uitgangspunt gehanteerd, en de boekwaarde per 31 december 2010. Wij hebben onze bezittingen beoordeeld op de benoemde uitgangspunten. Een groot deel van onze bezittingen is nodig voor de bedrijfsvoering, bijvoorbeeld ons gemeentehuis. Een ander belangrijk deel is van belang voor de uitvoering van ons gemeentelijke beleid. Dit geldt bijvoorbeeld voor de onderwijs- en welzijnsgebouwen. Voor wat betreft de aandelenpositie hebben wij onze aandelen BNG beoordeeld. Deze aandelen zijn echter niet vrij verhandelbaar. Hierdoor is er ook geen marktprijs bekend. Tevens zou bij verkoop van de aandelen de structureel in de begroting opgenomen dividenduitkering vervallen. De stille reserves per 1 januari 2012 zijn: Tabel: Stille reserves Omschrijving
Boekwaarde
Bedragen x € 1.000 Actuele Weerstands waarde capaciteit
Reststroken groen t.b.v. vergroting van de tuin De Strekel 2-4 (schoolwoning) De Strekel 6-8 (schoolwoning)
0 250 259
2.170 303 303
2.170 53 44
Totaal Stille reserves
509
2.776
2.267
4. Incidentele bezuinigingsmaatregelen De bepaalde bezuinigingsmogelijkheden zijn structureel. Totaaloverzicht weerstandcapaciteit De totale weerstandscapaciteit van de gemeente ziet er als volgt uit: Tabel: Totaaloverzicht weerstandscapaciteit
Bedragen x € 1.000
Onderdeel
Bedrag
Structurele weerstandscapaciteit: 1. onbenutte belastingcapaciteit 2. post onvoorzien 3. vrije begrotingsruimte 4. structurele bezuinigingsmogelijkheden
1.430 75 44 364
Incidentele weerstandscapaciteit: 1. algemene reserve 2. bestemmingsreserves 3. stille reserves 4. incidentele bezuinigingsmogelijkheden
6.516 0 2.267 0
Totaal weerstandscapaciteit per 1-1-2012
gemeente Groesbeek
10.696
71
Programmabegroting 2012
Ratio weerstandsvermogen Op basis van het risicoprofiel en de inventarisatie van de weerstandscapaciteit bepalen wij ons weerstandsvermogen. Het weerstandsvermogen drukken wij uit in een verhoudingsgetal. Ratio weerstandsvermogen =
Beschikbare weerstandscapaciteit Benodigde weerstandscapaciteit (= totaal risicoscore)
Op basis van de begroting 2012 ziet de weerstandsratio er als volgt uit:
Ratio weerstandsvermogen =
10.696.000 1.444.000
Begroting 2012
Begroting 2011
Rekening 2010
Begroting 2010
7,41
7,29
6,89
4,49
Conclusie Onze weerstandsratio is positief en komt uit op een score van 7,41. Dit betekent dat er sprake is van een ruim positief weerstandsvermogen en wij voldoende in staat zijn financiële tegenvallers op te vangen.
gemeente Groesbeek
72
Programmabegroting 2012
Onderhoud kapitaalgoederen Inleiding Onze gemeente heeft een groot vermogen geïnvesteerd in kapitaalgoederen in de vorm van wegen, groen inclusief speelvoorzieningen, water, riolering, openbare verlichting en gebouwen. Het onderhoud van deze kapitaalgoederen is van groot belang voor het zo optimaal mogelijk functioneren van onze gemeente, onder meer op het gebied van leefbaarheid, veiligheid, vervoer, recreatie, e.d. Zoals in het concept-raadsprogramma 2010-2014 is aangegeven, vinden wij het belangrijk de kwaliteit en de duurzaamheid van onze infrastructuur te handhaven. In het verleden is daarin veel geïnvesteerd en het is van belang om deze belangrijke maatschappelijke waarde in stand te houden, door goed onderhoud te plegen en waar nodig tijdig tot vervanging over te gaan. Onderhoud is ook nodig om kapitaalvernietiging te voorkomen. In deze paragraaf geven wij u op hoofdlijnen inzicht in het beleidskader, het onderhoudsprogramma en de kosten. Tevens geven wij u inzicht in de betreffende voorzieningen. In onze gemeente gaat het specifiek om de volgende voorzieningen: - Openbare wegen - Riolering/Water - Openbare verlichting - Gebouwen, zoals: - Sportaccommodaties - Verenigingsaccommodaties - Openbaar groen - Scholen - Speeltuinen - Gemeentelijke gebouwen Wet- en regelgeving Wettelijke kaders op het gebied van kapitaalgoederen zijn opgenomen in diverse wetten en regelgeving. Er is geen overkoepelend wettelijk kader waarin voor gemeenten alle rechten en plichten met betrekking tot het onderhoud van kapitaalgoederen vastgelegd zijn. Wel hebben wij te maken met specifieke wet- en regelgeving van onder andere provincies en waterschappen. Als algemeen uitgangspunt geldt dat de gemeente een zorgplicht heeft voor het handhaven en bevorderen van de veiligheid in de openbare ruimte. Wij moeten kunnen aantonen dat door inspecties en onderhoud een optimale zorg heeft plaatsgevonden. Bij onvoldoende bewijs kan aansprakelijkstelling leiden tot toekenning van schadevergoedingen. De Provincie toetst in dit kader of er voldoende middelen in de begroting zijn opgenomen om het ontstaan van achterstallig onderhoud te voorkomen. Wegen De gemeente is verantwoordelijk voor het beheer en het onderhoud van alle op haar grondgebied liggende openbare wegen en de weguitrusting (verlichting, borden), die niet in beheer zijn van Rijk of Provincie. De verantwoordelijkheden van de gemeente als wegbeheerder zijn onder andere opgenomen in de Wegenwet en de Wegenverkeerswet. De Wegenwet vereist dat de beheerder door tijdig onderhoud zorgt voor het in stand houden van het in de wegen geïnvesteerde kapitaal. De Wegenverkeerswet legt de verantwoordelijkheid van de gemeente (als wegbeheerder) vast voor de publiekrechtelijke zorg voor de veiligheid. Verder is het convenant Duurzaam Veilig van belang. Het in 1997 afgesloten convenant tussen Rijk, provincies en gemeenten biedt een aantal handvatten voor het inrichten, beheren en onderhouden van de openbare ruimte. In het concept-raadsprogramma 2010-2014 is aangegeven dat de raad het onderhoudsniveau voor de wegen op het huidige niveau wil handhaven.
gemeente Groesbeek
73
Programmabegroting 2012
Groen- en speelvoorzieningen In het Attractiebesluit (Warenwetbesluit Attractie- en speeltoestellen) worden eisen gesteld aan de veiligheid van speeltoestellen. De beheerder is verantwoordelijk voor een goede plaatsing en installatie, inspectie en onderhoud. De resultaten van de inspecties worden bijgehouden in een logboek. Er is een zorgplicht voor het beoordelen van schade door bomen, bijvoorbeeld door omwaaien. Water en riolering Aanleg en beheer van rioleringen en aanverwante voorzieningen zijn een gemeentelijke taak op basis van de Wet milieubeheer en de Waterwet. Wij hebben de zorgplicht voor: 1. het inzamelen en transporteren van stedelijk afvalwater; 2. het inzamelen en verwerken van het hemelwater; 3. grondwatermaatregelen. Verder is van belang het Nationaal Bestuursakkoord Water en het Bestuursakkoord Waterketen 2007. Hierin staan afspraken om samen met het waterschap (het ruimtebeslag voor) watersystemen vóór 2015 op orde te brengen en te houden. Deze afspraken hebben vooral betrekking op de na te streven kwaliteit en hoeveelheid water (berging) binnen de gemeentegrenzen. Op 23 mei 2011 is het bestuursakkoord water ondertekend door diverse betrokken partners. Dit akkoord richt zich primair op het vergroten van de doelmatigheid van het beheer van het watersysteem en de waterketen. Het gaat dan voor gemeenten met name om het realiseren van kostenbesparingen in het beheer van de afvalwaterketen en het vergroten van kwaliteit en het verminderen van kwetsbaarheid bij de uitvoering van de beheerstaken. De Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) is erop gericht de kwaliteit van watersystemen te verbeteren, onder meer door lozingen aan te pakken. Daarnaast is het de bedoeling het duurzaam gebruik van water te bevorderen en de verontreiniging van grondwater te verminderen. Verder geeft het Waterschap in het Keur- en Peilbesluit regels voor het onderhoud van watergangen en oevers en heeft ook de Provincie regels gesteld, onder andere in het Gelders Milieuplan (GMP-3) en het Waterhuishoudingsplan 3. Hierin ligt de nadruk op de kwaliteit van de leefomgeving en het anders omgaan met regenwater. Eind 2009 is de nieuwe Waterwet van kracht geworden. Deze vervangt alle bestaande wetten op het gebied van waterbeheer in Nederland. Overige wettelijke kaders Andere relevante wetten en regels zijn bijvoorbeeld de Wet Informatie Uitwisseling Ondergrondse Netten (WION), Flora- en Faunawet, het Bouwstoffenbesluit en de Arbeidsomstandighedenwet. In het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) is bepaald dat bij de begroting en jaarrekening een paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen wordt opgenomen. Artikel 12 luidt: 1. De paragraaf betreffende het onderhoud van kapitaalgoederen bevat ten minste de volgende kapitaalgoederen: a. wegen; b. riolering; c. water; d. groen; e. gebouwen.
gemeente Groesbeek
74
Programmabegroting 2012
2. a b. c.
Van de kapitaalgoederen, bedoeld in het eerste lid, wordt aangegeven: het beleidskader; de uit het beleidskader voortvloeiende financiële consequenties; de vertaling van de financiële consequenties in de begroting.
Gemeentelijke regelgeving Verder is in de verordening ex. artikel 212 Gemeentewet, “Financiële verordening gemeente Groesbeek, 2e versie” het volgende opgenomen: Artikel 18. Onderhoud kapitaalgoederen In de begroting en de jaarrekening wordt door het college een paragraaf onderhoud kapitaalgoederen opgenomen, waarin in ieder geval wordt ingegaan op: a. het algemene beleid ten aanzien van het onderhoud van kapitaalgoederen; b. het kader voor de inrichting van het onderhoud en het beoogde onderhoudsniveau voor het openbaar groen, water, wegen, kunstwerken en straatmeubilair en eveneens de normkostensystematiek en het meerjarig budgettair beslag; c. het kader voor de inrichting van het onderhoud, het beoogde onderhoudsniveau en de uitbreiding van de riolering alsmede de kwaliteit van het milieu en eveneens de normkostensystematiek en het meerjarig budgettair beslag; d. het te plegen onderhoud en de bijbehorende kosten aan de gemeentelijke gebouwen en eveneens de normkostensystematiek en het meerjarig budgettair beslag. Gemeentelijke regelgeving op het gebied van de kapitaalgoederen is verder opgenomen in de diverse beheerplannen. Wij kennen de volgende beheerplannen: Beheerplan Wegen Openbare verlichting Groen Speelruimten
Jaar 2011 2011 2010 2008
Gemeentelijk Rioleringsplan
2010
Waterplan Groesbeek
2008
Gebouwen - gemeentelijke gebouwen - onderwijsgebouwen - sportaccommodaties
2010 2011 2012
gemeente Groesbeek
Planperiode Inhoud 2010-2014 BOR-rapportage betreffende wegen 2010-2014 Groenvisie 2008-2033 Onderhouds- en vervangingsplan speeltoestellen 2011-2016 Aanleg, beheer en onderhoud voorzieningen voor inzamelen en transport/verwerken van stedelijk afvalwater en hemelwater. Tevens wordt aangegeven hoe met grondwater moet worden omgegaan. 2007-2015 Maatregelen berging regenwater, afkoppelen en infiltreren, gescheiden riolering in nieuwe en geherstructureerde wijken Meerjarige onderhoudsinventarisatie 2010-2012 gebouwen 2011-2013 2012-2014
75
Programmabegroting 2012
Onderhoud Wegen Algemeen Ons gemeentelijke beleid is gericht op efficiënt en effectief onderhoud aan de wegen. Daarnaast willen wij ons wegennet inrichten volgens de principes van Duurzaam Veilig. Deze uitgangspunten zijn verwerkt in het door u in 2011 vastgestelde "Wegenbeheerplan", de BOR-rapportage. De technische kwaliteit toetsen wij periodiek aan de hand van de door het CROW (Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de grond-, weg- en waterbouw en de verkeerstechniek) ontwikkelde en landelijke erkende normen. Het CROW is het landelijke kennisplatform voor beheer en onderhoud in de openbare ruimte. Eén keer per twee jaar wordt alle infrastructuur in onze gemeente geïnspecteerd en beoordeeld op kwaliteitsniveau en schades. In 2011 heeft dit voor het laatst plaatsgevonden. Deze gegevens heeft u ter informatie toegestuurd gekregen. Iedere wijk wordt twee maal per jaar integraal gecontroleerd. Op basis hiervan vinden reparaties plaats. De BOR-rapportage actualiseren wij eens per vier jaar. De eerstvolgende bijstelling zal dus plaatsvinden in 2015. In het plan is opgenomen dat een uitgebalanceerd beeld de kwaliteitsnorm is. Dit kunnen wij in het kort als volgt vertalen: Tabel: Vastgestelde kwaliteitsnormen wegen Soort weg Kwaliteitsnorm Wegverharding centrum Hoog Ontsluitingswegen (rijbanen/fietspaden) Hoog Binnen bebouwde kom Minimaal basis Buiten bebouwde kom, m.u.v. wijkLaag (tijdelijk) ontsluitingswegen
Toelichting Visitekaartje gemeente Representatie en veiligheid Comfort en veiligheid Overig
In onze gemeente is sprake van een omvangrijk wegennet. Om u een beeld van de omvang te geven presenteren wij u de volgende tabel. Hoeveelheden x 1.000 m2 Tabel: Basisgegevens wegen Hoeveelheden HoofdWijkCentrum Overige Overige Totaal binnen kom buiten kom structuur ontsluiting Asfalt Rijbanen 142 86 15 135 73 451 Fietspaden 22 0 0 9 1 32 Voetpaden 0 0 0 0 0 0 Parkeren en overig 0 0 3 0 0 3 Elementen Rijbanen 3 4 8 168 17 200 Fietspaden 22 0 0 3 0 25 Voetpaden 15 11 10 120 2 158 Parkeren en overig 7 5 7 78 1 98 Totaal 211 106 43 513 94 967
gemeente Groesbeek
76
Programmabegroting 2012
Financiën Voor het onderhoud van wegen hebben wij een voorziening "Onderhoud wegen" beschikbaar. Per 1 januari 2012 is het geraamde saldo van deze voorziening € 370.000. De dotatie in 2012 bedraagt € 655.000. De dotatie 2012 is nog eenmaal met € 53.000 verhoogd, zodat nu het vastgestelde niveau van € 655.000 is bereikt. Wanneer de kosten van het uitvoerend personeel ad € 145.000 worden meegerekend, gaat het in totaal om € 800.000. De volgende aanpassing van de jaarlijkse dotatie vindt plaats in 2015 (evaluatie 2014). De BOR-rapportage geeft aan dat een jaarlijkse dotatie aan de voorziening van € 940.000 noodzakelijk is. Omdat het kwaliteitsniveau op orde is en diverse werkzaamheden via investeringen (bijvoorbeeld Stekkenberg en Oude Kleefsebaan) bekostigd worden hebt u besloten dat een jaarlijkse budget van € 800.000 voldoende is. Voor 2012 wordt een uitname uit de voorziening van € 390.000 geraamd. Voor een specificatie hiervan wordt verwezen naar onderstaande tabel: Tabel: Onderhoudsplanning Wegen 2012 Omschrijving
Bedragen x € 1.000
Groot onderhoud – kwalitatieve maatregelen Kleinschalig groot onderhoud trottoir/plein Klein onderhoud Totaal 2012
Bedrag 2012 275 71 44 390
Ontwikkelingen De Stadsregio Nijmegen/Arnhem heeft als speerpunten benoemd de verbetering van het openbaar vervoer en het opwaarderen van het fietspadennetwerk. Het eerste is een eigenstandige taak van de Stadsregio als concessieverlener voor het openbaar vervoer in de regio (Wet Personenvervoer 2000), en zij stuurt daarin aan op reactivering van de spoorlijn. Dit zal veel bestuurlijke aandacht vragen, mede gelet op het door uw Raad en ons college ingenomen standpunt. Voor verbetering van het regionale fietspadennetwerk zijn de volgende fietspaden genoemd en opgenomen in de regionale fietsvisie: Rijlaan-Heumensebaan (onderdeel Groesbeek A-73) Biesseltsebaan (Mooksebaan-St.Jansberg) Doordat deze routes in het fietspadennetwerk zijn opgenomen, bestaat de mogelijkheid om subsidies voor aanleg/verbetering te krijgen. De route richting Molenhoek heeft een belangrijke nuttigheidsfunctie (trein, school), terwijl het fietspad langs/over de Jansberg prima past in het streven van de raad om de toeristische infrastructuur te verbeteren. Het komende jaar zullen wij de mogelijkheden verder uitwerken en/of onderzoeken. Risico's De gemiddelde kwaliteit van de wegen is vanaf 2003 tot 2007 sterk gedaald. Tot 2011 is e.e.a. gestabiliseerd op een rapportcijfer van 5,5. Het nederlands gemiddelde is 6,7. De risico’s liggen vooral op het asfalt van de hoofdstructuur. Met het onderhoudsprogramma 2011-2014 wordt hier adequaat op ingespeeld. Wij streven naar een gemiddeld rapportcijfer van 6,0 in 2015.
gemeente Groesbeek
77
Programmabegroting 2012
Openbare verlichting Algemeen en financiën In september 2010 is het beleidsplan Openbare Verlichting ter vaststelling aan uw raad aangeboden. Hierin zijn de beleids- en ontwerpsuitgangspunten opgenomen voor het realiseren, in stand houden en het vervangen van de OV in Groesbeek. Het plan gaat uit van een gelijkblijvende jaarlijkse dotatie van € 179.000 aan de voorziening OV plus € 82.000 jaarlijkse energiekosten voor een periode van 10 jaar. Binnen de som van deze twee bedragen zullen wij het jaarlijks onderhoud betalen (€ 80.000), de jaarlijkse energiekosten dekken en met het restant zullen wij 1.483 masten in woonwijken vervangen door 1.700 nieuwe exemplaren. Door daarnaast nog eens 600 verouderde armaturen en voorschakel-apparatuur te vervangen zullen wij in deze periode een energiebesparing van ± 38% behalen. In het raadsprogramma 2010-2014 is opgenomen dat voor de gemeentelijke gebouwen en verlichting een energiebesparing van 20% wordt nagestreefd. Het uitvoeringsplan is op 28 april 2011 door uw Raad vastgesteld. In 2012 is in totaal € 253.000 aan onttrekkingen geraamd waaronder € 83.000 voor Groesbeek 5 (Hoflaan, Mariëndaal) en € 40.000 voor Groesbeek 1 (De Horst). Bij het huidige onderhoud gaan wij uit van de zogenaamde groepremplace, dit betekent dat wij iedere drie jaar (dit geldt voor de oude armaturen) de lampen vervangen. Verder is er sprake van 5-10% schadegevallen en lampuitval. Dit constateren wij door ons meldingensysteem en de zeswekelijkse controle die wij uitvoeren. Het herstel van de meldingen voeren wij tweewekelijks uit. De geraamde stand van de voorziening straatverlichting bedraagt per 1 januari 2012 € 162.000. De jaarlijkse toevoeging op basis van het onderhoudsplan bedraagt € 179.000 (zie ook hierboven). Het reguliere budget voor klein onderhoud en reparaties bedraagt voor 2012 € 21.000. Ontwikkelingen In het beleidsplan OV hebben wij geconstateerd dat de ontwikkeling van betaalbare LEDlampen slechts langzaam verloopt. De verwachting is dat over plusminus 3 tot 5 jaar de "Total Cost of Ownership" van LED-lampen vergelijkbaar is met de huidige energiezuinige PLL-lampen. De nieuwe armaturen welke in Groesbeek worden gebruikt zijn geschikt om in een later stadium LED-lampen in de bouwen. Risico's De gemeente loopt op dit moment een beperkt risico met betrekking tot de stabiliteit van lichtmasten t.g.v. doorroesten van de mastvoet. Door het grootschalige vervangingsplan voor de komende 10 jaar zullen de risico's geleidelijk afnemen. De risicoaansprakelijkheid voor ongevallen ten gevolge van niet brandende, oude openbare verlichting hebben wij grotendeels ondervangen door een hoge onderhoudsfrequentie van 6 (reguliere onderhoudsronde) en 2 (de zogenaamde klachtenronde) weken. Ontwikkelingen Op het gebied van openbare verlichting krijgt de zogenaamde LED-verlichting steeds meer aandacht. De ontwikkelingen zullen de komende uitvoeringsperiode nauwlettend worden gevolgd. Bij de driejaarlijkse evaluatie kunnen de nieuwe/aangepaste uitvoeringskaders worden bepaald.
gemeente Groesbeek
78
Programmabegroting 2012
Groen Algemeen De actualisatie van de groenvisie is in september 2010 vastgesteld. In dit plan heeft u de nieuwe onderhoudsnormen op A-kwaliteit vastgesteld. Daarnaast hebben wij in dit plan de basisinformatie opgenomen, en stelt u de noodzakelijke hoogte van het onderhoudsbudget vast. Financiën De aanbesteding van het onderhoud heeft in 2011 plaatsgevonden. Opnieuw was de gunning lager dan in de voorgaande jaren. Opnieuw doen wij de voorspelling dat wij in de toekomst moeten rekenen met hogere prijzen. Het bedrijf dat nu het bestek Drul/Nijerf/Mies uitvoert, wordt scherp gecontroleerd en geconfronteerd met (aanzienlijke) boetes wegens onvoldoende behaalde kwaliteit. Op basis van nacalculatie schatten wij in dat de prijzen 75% hoger moeten zijn. Ontwikkelingen Ter gevolge van een gewijzigd kapbeleid zullen in 2012 kaarten gemaakt worden ten behoeve van bescherming van bijzondere houtopstanden en boomstructuren. Risico's - Op het gebied van het openbaar groen lopen wij risico's doordat wij, door capaciteitgebrek, de jaarlijkse verplichte VTA (Visual Tree Assessment, methode om bomen grondig te onderzoeken) inspectie niet uitvoeren. Wij hebben dit risico de afgelopen jaren ingeperkt door de onderhoudsfrequentie te verhogen van 1 keer per 10 jaar naar 1 keer per 4 jaar. - Daarnaast is er sprake van een financieel risico in verband met de hoogte van de aanbestedingen. Zie ook hiervoor onder Financiën. - Verder gaan wij voor de vervanging van de beplanting uit van een cyclus van 60 jaar, terwijl een reële vervangingscyclus uitgaat van 25 à 30 jaar. In het nieuwe beheerplan heeft uw raad besloten om geen extra middelen beschikbaar te stellen. - Een aandachtspunt is verder het gebruik door ons van het onkruidbestrijdingsmiddel "Round-up". Door aangescherpte wetgeving is het al jaren verboden dit middel te gebruiken. Hiervoor wordt telkens voor een bepaalde periode ontheffing gegeven bij gebrek aan redelijke alternatieven. De ontheffing verloopt per 2012, nog niet bekend is of er een nieuwe ontheffing wordt gegeven en voor welke periode. Een alternatieve bestrijdingsmethode is vier tot vijf keer zo duur en minder effectief. Speelruimten Algemeen Ons gemeentelijke beleid is gericht op efficiënt en effectief onderhoud aan onze speeltoestellen. Medio 2008 hebben wij hiervoor het onderhouds- c.q. vervangingsplan "Vervanging speeltoestellen 2008" vastgesteld. In dit plan hebben wij de planning van het onderhoud en de vervanging van speeltoestellen opgenomen tot 2033. In het plan hebben wij betreffende de dichtheid van de speeltoestellen in relatie tot de loopafstand en leeftijdscategorie (geschiktheid) de volgende uitgangspunten vastgesteld: Leeftijd van 0 – 6 jaar = loopafstand niet meer dan 100 meter Leeftijd van 6 - 12 jaar = loopafstand maximaal 500 meter, zonder oversteek van ontsluitingswegen Oudere jeugd = loopafstand 1 kilometer (trapveldjes en speeltoestellen) Verder hebben wij geconstateerd dat de speelvoorzieningen in Berg en Dal, doordat er te weinig ruimte beschikbaar is, aandacht vragen.
gemeente Groesbeek
79
Programmabegroting 2012
Vier keer per jaar worden alle speeltoestellen in onze gemeente geïnspecteerd en beoordeeld op kwaliteitsniveau en schades. Op basis hiervan wordt het onderhouds- en vervangingsplan geactualiseerd. In onze gemeente is sprake van de volgende speelplaatsen en -toestellen: Tabel: Basisgegevens aantal speelplaatsen Aantal Omschrijving Speelplekken 30 Speeltoestellen 180 Overige speelvoorzieningen 19 De verdeling van de speelplaatsen in onze gemeente ziet er als volgt uit: Tabel: Verdeling speelplaatsen gemeente Jeu de Trap Kern/woonwijk Speel plekken Boules veldjes 2 4 2 Berg en Dal 4 Breedeweg 2 De Horst Groesbeek 4 2 - Stekkenberg 1 - Zevelenheuvelenweg Oost-West 1 1 - Mariëndaal – Hoflaan 8 4 3 - Drul 1 - Mansberg 2 - Generaal Gavinstraat 2 - Lage Horst 1 1 - Herwendaal 1 - Hulsbroek bezembinder Heilig Landstichting 1 1 1 30
Totaal speelplekken
9
Opmerkingen
Incl. skatebaan bij molen
Uitbreiding in 2009 gerealiseerd Jeu de Boules plek aangevraagd
10
Financiën Voor het vervangen van de speeltoestellen hebben wij in 2009 een voorziening gevormd. De geraamde stand van de voorziening per 1 januari 2012 is € 19.000. De jaarlijkse dotatie bedraagt € 16.410. In 2012 hebben wij de volgende onttrekkingen geraamd: Tabel: Onttrekkingen speeltoestellen Locatie Soort Mesdagweg Prins Mauritslaan Totaal 2012
Bedragen x € 1.000
Leeftijd Jaar van Kosten aanleg 2011 0-6 2 1992 0-12 14 1992 16
Speeltuin Speeltuin
Het reguliere werkbudget voor onderhoud speelvoorzieningen e.d. bedraagt in 2012 in totaliteit € 9.500.
gemeente Groesbeek
80
Programmabegroting 2012
Ontwikkelingen In 2011 is de speelplek Prins Bernhardlaan in Berg en Dal ingericht. In onze ogen is daarmee de verdeling van speelplekken in de gemeente voldoende gespreid. Alleen rond het centrum van Groesbeek is onvoldoende ruimte beschikbaar om binnen de nagestreefde loopafstanden veilige speelplekken te realiseren. Risico's Het onderhoud voeren wij uit conform de eisen in het Attractiebesluit (Warenwetbesluit Attractie- en speeltoestellen). Er is geen sprake van bijzondere risico's. Bij de inspectie in afgelopen jaren hebben wij goede tot uitstekende beoordelingen, zowel technisch als administratief, gekregen. Riolering Algemeen Op het gebied van rioleringen hebben zich de afgelopen tijd diverse ontwikkelingen voorgedaan. Vooral op het gebied van wet- en regelgeving. Naast de inzameling en het transport van stedelijk afvalwater hebben wij tegenwoordig ook de zorgplicht voor het inzamelen en verwerken van hemelwater en een grondwaterzorgplicht. Vóór 2015 moeten wij, in samenwerking met het waterschap, onze watersystemen op orde brengen en houden. In 2010 is het nieuwe GRP incl. kostendekkingsplan vastgesteld. In het MIP staat nog een aantal dringende noodzakelijke investeringen op het gebied van afkoppelen (Hamersveld, Lage Horst). Door de bezuinigingen in de afgelopen jaren zijn deze investeringen al enige malen opgeschoven. In het MIP 2012-2015 hebben wij nieuwe startdata voor deze periode opgenomen. In onze gemeente is sprake van een omvangrijk rioleringsnet. Om u een beeld te schetsen presenteren wij u de volgende tabel: Tabel: Basisgegevens riolering per 1 januari 2011 Object Hoeveelheid Vrijvervalriolering, onderverdeeld in: 125 km - Gemengde riolering 70 km - Regenwaterafvoerriool 15 km - Droogweerafvoerriool 26 km - Infiltratie transportriool 3 km - Duikers 3 km - Transportriool 1 km - Drainage 7 km Overstorten, 34 waarvan intern 21 Bergbezinkvoorzieningen 4 Rioolgemalen, onderverdeeld in: 13 - Gemengd 7 - Droogweerafvoer 2 - Bergbezinkbassins (regenwater) 4 Persleidingen 1,6 km Minigemalen 137 Drukriolering 52 km
gemeente Groesbeek
81
Programmabegroting 2012
Financiën Voor het onderhoud van rioleringen hebben wij op dit moment geen reserve of voorziening beschikbaar. De investeringen in ons rioleringsnetwerk worden geactiveerd en drukken door middel van de kapitaallasten op onze exploitatie. In 2012 hebben wij € 648.776 aan kapitaallasten geraamd. Het reguliere werkbudget voor onderhoud rioleringen e.d. bedraagt in 2012 in totaliteit € 255.000. Ontwikkelingen In het Nationaal Waterplan en ook in andere landelijke en regionale documenten wordt steeds meer het belang van samenwerking benadrukt om de efficiency te vergroten en kostenbesparingen te realiseren. In het Bestuursakkoord Waterketen van 2007 is al afgesproken dat gemeente en waterschap de afvalwaterketen (riolering en zuivering) beheren als ware het één systeem en als ware zij één verantwoordelijke partij. Onlangs is het bestuursakkoord water ondertekend, waarin ook ruime aandacht is voor deze onderwerpen. Nadat wij begin 2012 al onze basisrioleringsplannen (berekening capaciteit) voor de verschillende bemalingsgebieden hebben voltooid, zal in 2012 de OAS (Optimalisatiestudie) voor de zuiveringskring RWZ I Bruuk worden gemaakt. Hierbij wordt gekeken waar het meest efficiënt kan worden geïnvesteerd, om zo te komen tot zo laag mogelijke integrale kosten voor de verwerking van het afvalwater en hemelwater. Deze investering kan plaatsvinden in de buizen, de zuivering of bijvoorbeeld door infiltratie. Risico's Voor onze rioleringen voeren wij planmatig beheer en onderhoud uit. Dit doen wij op basis van het GRP en actuele inspecties van de riolering en de gemalen. Bij de behandeling van het Gemeentelijke Rioleringsplan (GRP) heeft u er mee ingestemd de jaarlijkse stijging van de rioolheffing, om te komen tot een kostendekkend tarief, te beperken tot 5%. Daarmee zijn er geen middelen beschikbaar om incidentele vervangingen en/of reparaties te doen. Uit de laatst uitgevoerde inspecties blijkt inmiddels dat er veel (kleine) schade aanwezig is, waarvan de kosten aanzienlijk kunnen oplopen. Hiermee is in deze begroting nog geen rekening gehouden. Water Algemeen Het Waterplan 2009 hebt u in 2008 vastgesteld. Het plan is opgesteld in opdracht van de gemeente en Waterschap Rivierenland. Uit dit plan blijkt dat onze waterkwaliteit over het algemeen niet slecht is. Slechts op enkele locaties, zoals rond de vuilstort en achter riooloverstorten, is de waterkwaliteit onvoldoende. Voor wat betreft het afkoppelen van regenwater om wateroverlast tegen te gaan door infiltratie, zijn er mogelijkheden in de wijk Stekkenberg (herstructurering). Berg en Dal en Heilig Landstichting bieden mogelijkheden door de goede ondergrond. Aanleg van retentiebekkens ten behoeve van waterberging is mogelijk langs de Groesbeek en bij ontwikkelingen rondom bedrijventerreinen. Het uitvoeringsprogramma van het waterplan Groesbeek bevat de afspraken tussen waterschap en gemeente over de kosten en verantwoordelijkheden rondom de uitvoering van de in het waterplan afgesproken maatregelen. In het uitvoeringsprogramma maatregelen Waterplan Groesbeek zijn voor 2012 de volgende maatregelen opgenomen:
gemeente Groesbeek
82
Programmabegroting 2012
Tabel: uitvoeringsprogramma maatregelen Waterplan Groesbeek Bedragen x € 1.000 Uitvoeringskosten Trekker Planning Maatregel Totaal Grsb WsRL 2012 / subsi die Kwantitatief 311 119 192 WsRL loopt - aanleg 0,7 ha waterberging langs Groesbeek 30 15 15 WsRL - aanpak waterhuishouding 2de Colonjes - infiltratie-/retentievoorziening 't Vilje / Hoflaan / 822 616 206 Grsb x Mariendaalseweg Kwalitatief 347 - natuurvriendelijke oever Groesbeek (Grsb 147 200 WsRL grens ca. 2.000 m) - natuurvriendelijke oever Hulsbeek (Grsb - grens (80) (40) (40) WsRL (2015 ca. 500 m) e.v.) - natuurvriendelijke oevers overige beken (150) (75) (75) WsRL (2015 Groesbeek (ca. 1.000 m) e.v.) - onderhoud natuurvriendelijke oevers en 23 23 WsRL waterbergingsgebieden - vispasseerbaar maken stuw op de grens met 50 50 WsRL Duitsland - intensievere monitoring waterkwaliteit 40 40 WsRL Groesbeek (o.a. rond RWZI) Beleving/cultuurherstel 10 10 WsRL - Opknappen retentiebekken nabij ‘t Hemeltje - Onderzoek 35 - onderzoek alternatieven vertragingsreservoir 35 Grsb x Heikantweg - Reduceren belasting oppervlaktewater effluent 10 10 WsRL RWZI 10 5 5 WsRL - Stand van zaken erosiebestrijding 1.918 1.052 866 Totale kosten Het uitvoeringsprogramma zoals hierboven genoemd is, is in samenspraak met het waterschap aangepast. Dit in verband met de beperkte mogelijkheden van investeren door de gekozen maximaal 5% groeimaatregel van de rioolheffing. Financiën De kosten van de realisatie van ons waterplan zijn opgenomen in ons nieuwe GRP. Ook zijn er in dit kader diverse subsidies toegezegd. In het Investeringsprogramma 2012 zijn bij het onderdeel "Riolering" de investeringen geraamd. In de reguliere begroting is er geen apart budget voor de uitvoering van het waterplan opgenomen, dit maakt onderdeel uit van "Riolering". Ontwikkelingen Zie hiervoor het onderdeel riolering. Risico's In het kader van water is er geen sprake van bijzondere risico's. Wij voeren overleg met het waterschap Rivierenland en de respectievelijke begrotingen/planningen zijn op elkaar aangepast.
gemeente Groesbeek
83
Programmabegroting 2012
Gebouwen en terreinen Algemeen De Meerjarige onderhoudsinventarisatie gemeentelijke gebouwen is in 2010 geactualiseerd; het onderhoudsplan scholen in 2011. De actualisatie van het onderhoudsplan sportaccommodaties wordt al of niet in 2012 uitgevoerd, afhankelijk van de lopende privatiseringsdiscussies. Op basis van deze inventarisaties voeren wij planmatig onderhoud uit aan onze bezittingen. Daadwerkelijk onderhoud voeren wij overigens pas uit na een actuele inspectie. Bij deze inspectie beoordelen wij of de geplande onderhoudswerkzaamheden echt noodzakelijk zijn of nog uitgesteld kunnen worden. Betreffende onze gebouwen en terreinen zijn diverse ontwikkelingen gaande. Wij noemen de ontwikkelingen met betrekking tot zwembad De Lubert, voorzieningenhart Stekkenberg en het Aquaduct van Groesbeek. Dit heeft tot gevolg dat het beheer en onderhoud van onze eigendommen voortdurend in beweging is. Momenteel wordt gewerkt aan een nieuw accommodatiebeleid. Dit kan effecten hebben op het beheer van de accommodaties. De (gemeentelijke) gebouwen en terreinen, waar wij geheel of gedeeltelijk onderhoudsplichtig zijn, betreffen: Tabel: Basisgegevens gebouwen en terreinen Object Object Gemeentelijke gebouwen: Overige gebouwen en terreinen: Brandweergarage Toren Hervormde Kerk Begraafplaats Heselenberg (dienstgebouw Kasteelmuur en ontvangstruimte) Onderwijsgebouwen: Gemeentehuis Basisschool Breedeweg Gemeentewerf, incl. brandweerkantoor Basisschool Gerardus Majella Welzijns- en sportvoorzieningen Basisschool Op de Horst c.c. De Mallemolen Basisschool De Sieppe/Strekel Kloosterstraat 7 – 9 (Maddogs/Fanfare) Basisschool Sionsheuvel Sporthal Heuvelland Basisschool Titus Brandsma Sportzaal Cranenburgsestraat Basisschool 't Vossehol/Onder de Wieken Zwembad De Lubert Carolusschool Sportcomplexen verenigingen: Jenaplan CBS Adelbrecht/Windekind Achilles '29 - GTTC Mgr. Terwindtschool DVSG - K.V. De Horst Montessori College Germania - Rood Wit De Werkenrode School Groesbeekse Boys - De Treffers Financiën Op het gebied van groot onderhoud hebben wij een voorziening onderhoud gebouwen gevormd. Het saldo van deze voorziening bedraagt per 1 januari 2012 € 3.501.000. De geraamde toevoeging bedraagt in totaal € 712.000. Een groot deel van de onderhoudsvoorziening basisscholen, zal worden besteed aan basisschool ’t Vossenhol, waarvoor 1,1 miljoen aan onderhoud is gepland. In 2011 is in samenwerking met het SPOG gekeken naar de ruimtelijke en financiële haalbaarheid voor vervangende nieuwbouw. De plannen kunnen in 2011 definitief gemaakt worden, zodat in het schooljaar 2012-2013 de nieuwbouw kan worden gerealiseerd. Bij het sluiten van de realisatieovereenkomst zullen wij via een raadsvoorstel verzoeken om de € 1,1 miljoen (gemeentelijk aandeel) beschikbaar te stellen.
gemeente Groesbeek
84
Programmabegroting 2012
In totaal wordt volgens de planning in 2012 € 170.000 onttrokken voor het noodzakelijke onderhoud aan gemeentelijke gebouwen en € 225.000 voor scholen. De bedragen per gebouw zijn opgenomen in het overzicht van reserves en voorzieningen. De belangrijkste onderhoudswerkzaamheden die voor 2012 gepland zijn staan in de volgende tabellen. Tabel: Belangrijkste onttrekkingen voorziening Schoolgebouwen 2012 Gebouw - werkzaamheden
Bedragen x € 1.000
Onttrekking 2012
Basisscholen Breedeweg dakuitloop vervangen Gerardus Majella calamiteiten onderhoud
1 5
Sionsheuvel calamiteiten onderhoud
5
de Sieppe rijwielberging vervangen herstraten schoolplein achterzijde Op de Horst terreinverharding vervangen Titus Brandsma valbeveiliging inspectie Vossenhol (calamiteiten onderhoud) Onder de Wieken (calamiteiten onderhoud) Bijzonder onderwijs Werkenrode school boeiboorden vervangen nieuwe loodslabben nieuwe dakbedekking nieuwe goten
gemeente Groesbeek
5 20 8 1 15 10 150
85
Programmabegroting 2012
Tabel: Belangrijkste onttrekkingen voorziening gem. gebouwen 2012 Gebouw - werkzaamheden
bedragen x € 1.000
onttrekking 2012
de Mallemolen * vervangen deurautomaten * dakbedekking dak 005 vervangen * periodiek / contract onderhoud Gemeentehuis Groesbeek * klachtenonderhoud * schilderwerk gevels * service en onderhoudscontracten Sporthal Heuvelland * klachtenonderhoud * vouwwand reviseren (windgedeelte) * valbeveiliging dak aanbrengen Kloosterstraat 7-9 * voegwerk/schilderwerk Gemeentewerf * schilderwerk binnen * schilderwerk buiten * terreinverharding Zwembad de Lubert * t/m 1 juli 2012 onderhoud ten laste van gemeente
42
35
17
7 20
15
Ontwikkelingen Extern zijn er geen bijzondere ontwikkelingen te verwachten. Voor het gebouwenbeheer zijn wel de ontwikkelingen rondom het zwembad, voorzieningenhart Stekkenberg en het nieuwe accommodatiebeleid van grote invloed. De beheerplannen scholen zijn in 2011 geactualiseerd en hierbij is rekening gehouden met de vele (gerealiseerde) nieuwbouw(plannen). Op basis daarvan zal in 2012 opnieuw beoordeeld worden of de jaarlijkse dotatie aangepast moet worden. Risico's Door de ontwikkelingen is het onderhoud aan enkele gebouwen/accommodaties beperkt tot calamiteitenonderhoud. Dit betreft onder andere zwembad De Lubert, basisschool Sionsheuvel, en de basisschool 't Vossenhol. Dit brengt risico's met zich mee. Of dit onderhoud werkelijk uitgevoerd gaat worden hangt af van de ontwikkelingen rondom de betreffende gebouwen. Voor zwembad de Lubert worden sinds 2008 geen dotaties meer gedaan aan de onderhoudsvoorziening i.v.m. de voorziene privatisering in 2012.
gemeente Groesbeek
86
Programmabegroting 2012
Financiering Inleiding Op grond van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV), titel 2.3., artikel 13, bevat de begroting een paragraaf betreffende de financiering met daarin de beleidsvoornemens ten aanzien van het risicobeheer van de financieringsportefeuille. Financieringsstatuut (treasurystatuut) In het financieringsstatuut zijn door de gemeenteraad de richtlijnen vastgesteld voor het sturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico's. Dit statuut is vastgesteld in de raadsvergadering van 28 juni 2001 en door ons college opnieuw vastgesteld per 21 december 2004. Financiële verordening Op 31 maart 2005 heeft de gemeenteraad de "Verordening op de uitgangspunten voor het financieel beleid, alsmede voor het financieel beheer en voor de inrichting van de financiële organisatie van de gemeente Groesbeek, 2e versie" vastgesteld. In artikel 14 van deze verordening is het nodige geregeld over de financieringsfunctie. Daarbij is een relatie gelegd met het financieringsstatuut. Financieringspositie De financieringspositie van de gemeente wordt o.a. beïnvloed door de (voorgenomen) investeringen, de grondexploitatie en andere grote balansmutaties. Door aan de eigen financieringsmiddelen, reserves met name, een rentepercentage toe te rekenen dat gelijk ligt aan de markt, wordt voorkomen, dat in het geval van noodzakelijke externe financiering (langlopende geldleningen) er nadelige consequenties ontstaan voor het begrotingssaldo. Rentevisie Zowel de korte als de lange rente is momenteel licht aan het dalen. In de begroting van 2012 hebben wij gerekend met een omslagrente van 5,0%. Langlopende leningen Op 1 januari 2012 bedraagt het totaal aan opgenomen geldleningen ruim € 11,1 miljoen. Rekening houdend met de reguliere aflossingen wordt het bedrag aan het einde van 2012 berekend op € 10,6 miljoen. Liquiditeitenplanning Er is op afdelingsniveau een liquiditeitenplanning voor 2012 opgesteld. Het zal duidelijk zijn dat deze planning sterk afhankelijk is van de tijd en de mate waarin de voorgenomen investeringen feitelijk worden gerealiseerd. Gelet op de ervaringen zijn de liquiditeit stromen verband houdende met investeringen terughoudend geschat (na-ijlend effect). Op 24 juni 2008 is een geldlening afgesloten van € 6.000.000 met een looptijd van 40 jaar tegen een percentage van 4,97%. De storting heeft op verschillende tijdstippen plaats gevonden. De verwachting is dat er in 2012 een beroep op de kapitaalmarkt moet worden gedaan.
gemeente Groesbeek
87
Programmabegroting 2012
Wet Fido De wet Financiering decentrale overheden (Fido) bevat instrumenten om de risico's te beperken, die gemeenten lopen bij het lenen en het uitzetten van financiële middelen. Per 1-1-2009 is de wet gewijzigd, wat voor de gemeenten een vereenvoudiging betekent. Het doel van de renterisiconorm - het beheersen van het renterisico bij herfinanciering – is niet veranderd, maar de berekening ervan is wel vereenvoudigd. Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet wordt meer in het kader van het reguliere begrotingstoezicht geplaatst. De reguliere kwartaalrapportages aan de toezichthouder (provincie) zijn met ingang van 11-2009 vervallen. Verzoeken om ontheffing, bij een overschrijding van de norm van langer dan 2 kwartalen, dienen wel - ook na de inwerkingtreding van de aangepaste wet - bij de toezichthouder te worden ingediend. Renterisiconorm De nieuwe renterisiconorm houdt in, dat de leningen, waarvoor in dat jaar het rentepercentage wordt herzien, niet meer mogen bedragen dan 20% van het begrotingstotaal. Relatiebeheer Per 1-1-2003 is een contract gesloten met de NV Bank voor Nederlandse Gemeenten om als huisbankier voor de gemeente op te treden. Dit betekent dat in principe 80% of meer van het gemeentelijk betalingsverkeer via deze bank loopt. Het contract is tussentijds verlengd. Daarnaast zijn er ook rekeningen in gebruik bij de Rabobank GroesbeekMillingen aan de Rijn. Als service voor de ING-rekeninghouders heeft de gemeente ook een algemene rekening bij de ING. Uit oogpunt van doelmatig kasbeheer trachten wij het contante geldverkeer zo veel mogelijk te beperken. Ook het aantal bankrekeningen wordt bewust beperkt gehouden om valuteringsverliezen te voorkomen.
gemeente Groesbeek
88
Programmabegroting 2012
Bedrijfsvoering Inleiding Op grond van artikel 14 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) bevat de paragraaf betreffende de bedrijfsvoering ten minste inzicht in de stand van zaken en de beleidsvoornemens ten aanzien van de bedrijfsvoering. Organisatieontwikkeling Onze gemeente en organisatie ontwikkelt zich steeds meer naar een gemeente en organisatie die voornamelijk is gericht is op het voeren van regie. De nadruk komt te liggen op het (zelf) bepalen van het te voeren beleid en de na te streven doelstellingen, terwijl de bijbehorende uitvoerende taken zoveel mogelijk worden overgedragen aan derden of ondergebracht in samenwerkingsverbanden. Het betreft een doorontwikkeling van reeds ingezet beleid en is als trend in gemeenteland terug te zien. De vraag hoe ver we hier in willen en kunnen gaan en welke consequenties dit heeft voor de organisatie en het personeel, moet in 2012 nader worden uitgewerkt. Niet alleen de keuze voor een organisatieontwikkeling richting een regiegemeente, maar ook de overdracht van taken door het Rijk en de daarbij ingeplande bezuinigingen, de kortingen op het gemeentefonds in de afgelopen jaren en de aanhoudende verslechterende economische omstandigheden, leiden nadrukkelijk tot het zoeken naar mogelijkheden om de efficiëntie van de organisatie te verbeteren. Concrete mogelijkheden van uitbesteding en regionale samenwerking worden onderzocht. Zo hebben wij in 2011 een intentieovereenkomst ondertekend, samen met 9 andere gemeenten in de regio Nijmegen, om de haalbaarheid van samenwerking op het gebied van ICT te onderzoeken. In 2012 zullen de resultaten van dit onderzoek uitgewerkt worden. Daarnaast bereiden we ons voor op de vorming van de zogenaamde Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD’s), waarin in ieder geval de milieutaken van de gemeente ondergebracht moeten worden, maar wellicht ook andere Wabo-taken. Per 1 januari 2013 moeten deze RUD’s een feit zijn. Verder zijn we bezig met het onderzoeken van de mogelijkheden om de uitvoering van de belastingen in het samenwerkingsverband van de gemeente Beuningen, Druten, Heumen en Wijchen onder te brengen, wordt de brandweer geregionaliseerd en wordt de laatste hand gelegd aan de privatisering van het zwembad. De redelijk unieke samenwerking tussen Groesbeek en Millingen aan de Rijn die op 1 juli 2009 begon, is in 2011 geëvalueerd op basis van uitkomsten van een enquête die vlak na de start van de samenwerking is gehouden, in combinatie met de opgedane ervaringsgegevens van 2010. Geconcludeerd kan worden dat de samenwerking aan de beoogde doelen voldoet: de colleges van beide gemeenten zijn tevreden over de samenwerking, omdat de dienstverlening gelijk (Groesbeek) of verbeterd is (Millingen aan de Rijn) en de ambtelijke organisatie kwalitatief sterker en weerbaarder is geworden. Verbeterpunten zijn benoemd op het gebied van de digitale dienstverlening en planning en control instrumenten. Bewaking van de kwaliteit van de samenwerking en het oppakken van benoemde verbeterpunten staan ook in 2012 centraal.
gemeente Groesbeek
89
Programmabegroting 2012
Personeelsbeleid Bovenstaande ontwikkelingen, maar ook andere, zoals de vergrijzing en een krapper wordende arbeidsmarkt zijn zaken waarmee wij in ons personeelsbeleid rekening moeten houden om voor nu en de toekomst (voldoende en gekwalificeerd) personeel aan onze organisatie te kunnen (blijven) binden. Om de vinger aan de pols te houden, maar ook om input te verzamelen voor de ontwikkeling van leeftijdsbewust personeelsbeleid, hebben wij in 2011 een medewerkers tevredenheidsonderzoek uit laten voeren. We kunnen constateren dat onze medewerkers over het algemeen tevreden zijn (score 7.1), maar het onderzoek heeft ook een aantal specifieke aandachtspunten opgeleverd. Administratieve organisatie en interne controle Om er zeker van te zijn dat de gewenste dienstverlening aan burgers, instellingen en bedrijven tot stand komt is het van belang de kwaliteit van de bedrijfsvoering voortdurend te beoordelen en te verbeteren. Enerzijds gebeurt dit jaarlijks door en op basis van de accountantscontrole. De accountant steunt daarbij echter in belangrijke mate op de interne controle die door onze eigen organisatie wordt uitgevoerd. Deze interne controle is dan ook in belangrijke mate gericht op het kunnen aantonen van getrouwheid en rechtmatigheid van baten, lasten en balansmutaties, zodat een goedkeurende verklaring van de accountant wordt verkregen en wij ons tegenover u, maar ook externen kunnen verantwoorden. De interne controle is echter ook een belangrijk hulpmiddel om te komen tot kwaliteitsverbetering. Steeds meer richten wij onze interne controles op het beoordelen en verbeteren van de inrichting van de werkprocessen en daarmee op het vooraf voorkomen – in plaats van het achteraf constateren - van fouten. De verbetermogelijkheden die worden geconstateerd, zowel door de accountant als door onszelf, worden verzameld in de zogenaamde bedrijfsvoeringsagenda. De uitvoering en afwikkeling van de daarin opgenomen verbetervoorstellen wordt periodiek getoetst. In 2011 zijn we gestart met het herinrichten van werkprocessen op basis van het LEANprincipe. Lean Management is een managementfilosofie die erop gericht is om verspillingen, zaken die geen toegevoegde waarde leveren, te elimineren. De doelstelling hierbij is om deze processen efficiënter en effectiever te laten verlopen, waardoor de doorlooptijd en de kwaliteit van de communicatie richting de burgers verbeterd wordt. Wij hebben deze methode inmiddels toegepast op de werkprocessen van de WMO en WWB. De inrichting van onze werkprocessen heeft ook de aandacht van de belastingdienst. Met “horizontaal toezicht” wil de Belastingdienst in het toezicht samenwerking veel meer centraal zetten. Ook zij zijn meer gericht op afstemming en afspraken vooraf, in plaats van controles achteraf en steunen in belangrijke mate op de inrichting van onze eigen administratieve organisatie en interne controle. Informatievoorziening In 2009 is het informatiebeleidsplan vastgesteld voor de periode tot 2012. In het algemeen kan gesteld worden dat de uitvoering van dit plan voortvarend is opgepakt. Een groot deel van de zogenaamde plateauplanning is of wordt uitgevoerd. Wel heeft een aantal projecten een langere doorlooptijd gekend en zijn andere projecten (daardoor) later opgepakt. Het is nu het moment om een doorkijk te geven voor de komende jaren tot 2015. Daarvoor wordt het beleidsplan 2012-2015 opgesteld en hierin worden de nieuwe ontwikkelingen meegenomen zoals de verplichtingen vanuit het i-NUP.
gemeente Groesbeek
90
Programmabegroting 2012
Het i-NUP - het Nationaal Uitvoerings Programma van de rijksoverheid ten aanzien van electronische dienstverlening - beschrijft de plannen voor de komende vier jaar (van 2011 tot en met 2014). Naast het afronden en in beheer brengen van de basisvoorzieningen (waaronder de BAG), ligt de nadruk op het grootschalig implementeren en gebruikmaken van deze basisvoorzieningen. Elke individuele gemeente is zelf verantwoordelijk voor de implementatie en het gebruik. Het i-NUP beschrijft 19 resultaatverplichtingen die voor 1 januari 2015 gerealiseerd moeten zijn. Wij zullen dit in MUG-verband oppakken en uitwerken. Inmiddels hebben we een subsidieaanvraag (ESF) in voorbereiding om een deel van de begeleidingskosten te kunnen financieren. Belangrijke projecten die op dit moment lopen of binnenkort worden opgepakt zijn de implementatie van het Document Management Systeem (DMS), de inrichting van het binnengemeentelijke gebruik van de Basisadministratie Adressen en Gebouwen (BAG), de inrichting van de gegevensmakelaar en de vervanging van de ICT-hardware. In 2011 hebben we middels Europees aanbesteden gekozen voor het Document Management Systeem van Decos. Vanaf september 2011 tot en met het 1e kwartaal van 2012 vindt de implementatie plaats. De bedoeling is om hiermee een andere manier van werken te realiseren. Het proces omvat onder meer: digitaliseren van het postproces, digitalisering van het besluitvormingsproces en een zaakgerichte registratie en afhandeling van alle stukken. Verder gaan we over op een ander systeem – Civision Makelaar - voor de registratie van allerlei basisgegevens, die in tal van werkprocessen gebruikt worden. Ook worden belangrijk administraties, zoals de BAG, de WOZ en GBA aan elkaar gekoppeld via de gegevensmakelaar, zodat mutaties slechts eenmalig verwerkt hoeven te worden en vervolgens overal waar nodig beschikbaar zijn. Tot slot loopt de levensduur van onze ICThardware ten einde en zullen we in 2012 beginnen met de vervanging daarvan.
gemeente Groesbeek
91
Programmabegroting 2012
Verbonden partijen Inleiding Op grond van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV), titel 2.3., artikel 15, dient de gemeente in de begroting aandacht te besteden aan derderechtspersonen, waarmee de gemeente een bestuurlijke en financiële band heeft. Er zijn immers bestuurlijke, beleidsmatige en/of financiële belangen en risico's, die uit gemeenschappelijke regelingen, deelnemingen in NV's, stichtingen of verenigingen of andere overeenkomsten kunnen voortvloeien. Om te spreken van een verbonden partij, dient de gemeente zowel een bestuurlijk als een financieel belang in de betreffende partij te hebben. De paragrafen betreffende de verbonden partijen dient ten minste te bevatten: a. de visie op verbonden partijen in relatie tot de realisatie van de doelstellingen die zijn opgenomen in de begroting; b. de beleidsvoornemens omtrent verbonden partijen. Bestuurlijk belang Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: een zetel in het bestuur van een bestuurlijke participatie of het hebben van stemrecht. Het uitoefenen van bestuurlijke invloed op het bestuur van een bestuurlijk verbonden organisatie door de gemeente is er op gericht het publieke belang te dienen. In het nastreven van het publieke belang dient de reden gelegen te zijn van het aangaan van een relatie met een derderechtspersoon. Financieel belang Alleen een bestuurlijk belang maakt een partij nog geen zogenaamde verbonden partij, daarvoor is ook een financieel belang vereist. Onder financieel belang worden niet alleen eigendomsrechten, zoals die voortvloeien uit het bezit van aandelen begrepen, maar ook constructies als het verstrekken van leningen, het verlenen van subsidies en het stellen van garanties. Centraal advies Met de gemeente Nijmegen zijn afspraken gemaakt over de advisering van begroting- en rekeningstukken van de belangrijkste gemeenschappelijke regelingen. Vanuit de afdeling stadscontrol van de gemeente Nijmegen wordt een advies uitgebracht aan de besturen van de gemeenschappelijke regelingen en aan de gemeentebesturen. Ook komen de adviezen altijd terecht bij een centrale coördinator per gemeente. De gemeenten zijn uiteraard vrij om dit advies over te nemen, te amenderen of te negeren. De uiteindelijke beslissingsbevoegdheid over begroting- en rekeningstukken ligt bij het algemeen bestuur van de GR.
gemeente Groesbeek
92
Programmabegroting 2012
Overzicht verbonden partijen Tabel: Overzicht verbonden partijen Verbonden partij Collegelid
Plv. Collegelid
Veiligheidsregio Gelderland-Zuid
Dhr. G. Prick
Dhr. J. Thijssen
Breed
Dhr. W. Spaan
Dhr. G. Prick
Milieusamenwerking afvalverwerking Regio Dhr. J. Thijssen Nijmegen
Dhr. T. Giesbers
Bestuursacademie
Gemeentesecretaris
Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Regio Nijmegen
Dhr. W. Spaan
Dhr. G. Prick
Eurregio Rijn Waal
Dhr. G. Prick
Stadsregio Arnhem Nijmegen Instituut Bijzonder Onderzoek Grenzland Draisine GMBH
Muziekschool de Stroming Nijmeegse Instelling voor Maatschappelijk Werk Stichting Telemann
-142
120.03
-6
611.00
1
723.00 406.02
-405
714.00
Dhr. J. Thijssen
-6
005.00
Dhr. G. Prick
Dhr. J. Thijssen
-60
005.00
Dhr. W. Spaan
Dhr. G. Prick
-35
610.00
Dhr. G. Prick
Dhr. J. Thijssen
Stichting RBT KAN Stichting Marant
Bedragen x € 1.000 Product
Bijdrage 2012
Eenmalige exploitatiebijdrage in 2008 -23
560.30
Dhr. W. Spaan
Dhr. G. Prick
-51
480.00
Dhr. T. Giesbers
Dhr. G. Prick
-122
511.00
Dhr. W. Spaan
Dhr. G. Prick
-253
620.02
P. v.d. Brink namens MUG
-7
NV Bank voor Nederlandse College Gemeenten (dividend) Nazorg Bodem College Holding B.V.
122
MUG-ICT 913.00 723.03
MUG ICT
Dhr. G. Prick
-1.052
MUG Brandweer
Dhr. G. Prick
-814
Hkp 404 Div.
Toelichting verbonden partijen Veiligheidsregio Gelderland-Zuid Het ambulancevervoer en de regionale brandweer zijn samengegaan in deze gemeenschappelijke regeling, waarbij een bijdrage wordt betaald op basis van inwoneraantal. Gemeenschappelijke regeling Breed De werkvoorziening (WSW) is ondergebracht in een gemeenschappelijke regeling genaamd. De gemeenten zijn volledig verantwoordelijk voor het WSW-beleid. Naast de bijdrage in de bestuurskosten, die in vorenstaand overzicht is aangegeven, wordt € 4.125.364 aan subsidie geraamd. Het rijk draagt in de kosten voor nagenoeg 100% bij. gemeente Groesbeek
93
Programmabegroting 2012
MARN De GR Milieusamenwerking afvalverwerking regio Nijmegen is de aandeelhouder van de ARN BV, die de afvalverwerkingsinstallatie exploiteert. De gemeente ontvangt jaarlijks een uitkering van de MARN afhankelijk van het rekeningresultaat van het voorgaande jaar. De aangegeven bijdrage van de MARN is het saldo van de kosten voor werkzaamheden op projectmatige basis enerzijds en de uitkering anderzijds. Voor de ARN BV heeft de gemeente Groesbeek geparticipeerd in aanzienlijke garantiestellingen. Bestuursacademie Oost en Noord Nederland De gemeente draagt bij op basis van een vaste bijdrage per jaar. Verder worden cursussen betaald op basis van de feitelijke afname. Op zich geldt hiervoor geen afnameverplichting. Omdat er sprake is van een GR is de gemeente wel (financieel) verantwoordelijk bij stopzetting van de GR. Gemeenschappelijke Geneeskundige Dienst, regio Nijmegen De GGD werkt als geneeskundige dienst voor de gemeenten in de regio. Groesbeek neemt naast de standaard preventietaken ook diensten af zoals de hygiënecontrole van kindercentra. Voorts vervult de GGD een rol bij gemeenschapsevenementen en calamiteiten. Ook de zorg voor kinderen tussen de 0 en 19 jaar maakt onderdeel uit van het GGD-pakket. De bijdrage is gebaseerd op een bedrag per inwoner. Stichting Marant Dit betreft de voormalige schoolbegeleidingsdienst. De gemeente Groesbeek koopt diensten (zoals ontwikkeling van pakketten voor- en vroegschoolse educatie) in ten behoeve van de lokale basisscholen. De budgetten gaan naar de schoolbesturen die dan zelf hun diensten bepalen en afnemen. Kunstencentrum De Stroming Het Regionaal Instituut voor Kunstzinnige Vorming (RIKV), een gemeenschappelijke regeling die muziekonderwijs in de aangesloten gemeenten verzorgd, is sinds 1 januari 2004 omgevormd tot een privaatrechtelijke stichting "Kunstencentrum de Stroming". Nijmeegse instelling voor Maatschappelijk Werk De NIM is een zelfstandige stichting die algemeen maatschappelijk en schoolmaatschappelijk werk levert aan de gemeenten in de regio Nijmegen. De gemeente Groesbeek koopt per jaar een aantal uren van beide soorten maatschappelijk werk in. In het uurtarief van de NIM zijn alle directe en indirecte kosten van de instelling verrekend. Instituut bijzonder onderzoek Het Instituut Bijzonder Onderzoek werkt vanuit de centrumgemeente Wijchen, voor de gemeenten Beuningen, Heumen, Millingen aan de Rijn, Ubbergen en Groesbeek, op het terrein van de opsporing van uitkeringsfraude. De gemeente draagt bij op basis van het inwoneraantal en het aantal afgegeven opdrachten in de verhouding 50:50. Stadsregio Arnhem – Nijmegen De stadsregio heeft als doelstelling een adequate aanpak van de grootstedelijke problematiek en de bevordering van een evenwichtige ontwikkeling van het gebied, zulks met inachtneming van hetgeen in deze regeling en andere toepasselijke wetgeving is bepaald. De bijdrage wordt bepaald op basis van het aantal inwoners.
gemeente Groesbeek
94
Programmabegroting 2012
Stichting Telemann Deze stichting exploiteert het glasvezelnetwerk in Nijmegen en omgeving. Ook de verbinding tussen de MUG-gemeenten wordt door deze stichting beheerd. NV's/BV's De gemeente is aandeelhouder van de NV Bank voor Nederlandse Gemeenten. De in het overzicht aangegeven bedragen betreft het te verwachten dividend in 2011. In 2009 is de Grondbank GMG b.v. geprivatiseerd en zijn de aandelen overgedragen aan Nazorg Holding BV Grenzland-Draisine GmbH Op 8 april 2008 is bovengenoemde GmbH opgericht. Deze BV exploiteert de toeristische attractie van de fietslorry's tussen onze gemeente en Duitsland.
gemeente Groesbeek
95
Programmabegroting 2012
Grondbeleid Inleiding Onder grondbeleid verstaan wij het gehele instrumentarium dat ons ter beschikking staat om ruimtelijke doelstellingen te realiseren. Het omvat de totale strategie van de gemeente rond het verwerven, beheren, bewerken en uitgeven van gronden. Grondbeleid is een verzamelnaam van een aantal specifieke beleidsuitingen waarmee wij doelstellingen van andere beleidsvelden binnen de gemeente mede mogelijk maken. Het grondbeleid heeft grote invloed op en samenhang met de realisatie van de beleidstaken zoals: ruimtelijke ontwikkeling, volkshuisvesting, verkeer en vervoer, cultuur, sport en recreatie en de economische structuur van de gemeente. Echter het grondbeleid kan positieve maar ook niet te onderschatten negatieve financiële gevolgen hebben voor de gemeente. De eventuele resultaten, maar vooral ook de financiële risico's zijn mede van belang voor het vaststellen van de financiële positie en het weerstandsvermogen van de gemeente. Wet- en regelgeving De wettelijke kaders op het gebied van het grondbeleid zijn opgenomen in de Wet ruimtelijke ordening (Wro) en de Grondexploitatiewet. De kaders voor deze paragraaf grondbeleid zijn opgenomen in het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV). In artikel 16 BBV staat welke onderwerpen de paragraaf betreffende het grondbeleid dient te bevatten. Gemeentelijke regelgeving is opgenomen in de financiële verordening ex. Artikel 212 Gemeentewet. Het gaat om de volgende bepalingen: In de begroting en de jaarrekening wordt door het college een paragraaf grondbeleid opgenomen, waar wordt ingegaan op onderstaande onderwerpen: a. het algemene beleid met betrekking tot de grondexploitatie; b. de relatie met de programma’s van de begroting; c. de strategische visie van het toekomstig grondbeleid van de gemeente; d. de ontwikkelen en in ontwikkeling genomen projecten; e. de voorraadverwerving en uitgifte van gronden; f. de uitgifte van gronden in erfpacht en de bijstelling van erfpachtvergoedingen, voor zover van toepassing binnen de gemeente. In de paragraaf grondbeleid van de begroting en de jaarstukken wordt verder ingegaan op de uitvoering van de “Nota grondbeleid”, voornamelijk de belangrijkste financiële ontwikkelingen zoals verlies/winstverwachtingen, de verwerving van gronden e.d. en de relaties van het grondbeleid met de programma’s. Hierna wordt in willekeurige volgorde op de punten ingegaan, afhankelijk van relevantie. Grondbeleid Ten tijde van het schrijven van deze paragraaf was de nota Grondbeleid in concept gereed. De nota zal ter inspraak worden gelegd en vervolgens aan u worden aangeboden voor besluitvorming. In de nota Grondbeleid wordt het gemeentelijk beleid betreffende grondexploitatie vastgelegd. Het gaat dan ook te ver om er hier nu uitgebreid op in te gaan. De gemeente maakt een keuze per project. Kijkend naar onze projecten kunnen we stellen dat het altijd maatwerk is. Om de financiële risico’s voor de gemeente beheersbaar te houden en gelet op de beperkte grondpositie van de gemeente, heeft het de voorkeur geen actief grondbeleid te voeren, maar anterieure overeenkomsten te sluiten met ontwikkelaars en exploitanten, waarin de kaders met de ruimtelijke kwaliteit en het bouwprogramma worden vastgelegd, inclusief de aan de gemeente verschuldigde bijdragen. De gemeente heeft hierbij de regie. In eerste instantie zal veelal eerst een
gemeente Groesbeek
96
Programmabegroting 2012
intentieovereenkomst voor een bepaalde periode worden gesloten. In bedoelde nota is dit uitgewerkt, inclusief een beschrijving van de procedure. De nota Grondprijzenbeleid is begin 2011 door ons vastgesteld. Actualisering van de prijzen is jaarlijks aan de orde. In principe zou kunnen worden volstaan met het indexeren van de prijzen, op basis van het bij de begroting vastgestelde indexcijfer, maar er moet ook rekening worden gehouden met de ontwikkeling van de prijzen op de vastgoedmarkt zelf. De prijzen staan als gevolg van de economische situatie zwaar onder druk. Grondvoorraad Op basis van onze verordening ex. artikel 212 Gemeentewet moeten wij u inzicht bieden in de voorraad gronden. Wij hebben hier in deze begroting nog geen invulling aan kunnen geven. Wij streven er naar deze relevante informatie in de volgende programmabegroting op te nemen. Prognose te verwachten resultaten De op basis van de huidige inzichten te verwachten resultaten van de bouwgrondcomplexen presenteren wij u in de volgende tabel. Tabel: Prognose resultaten GrondExploitatie (balans 31 dec 2010) Bedragen x € 1.000 Omschrijving Boekwaarde GrEx Te maken/realiseren Gecalc. Bovenresultaat wijks Actieve Overige Kosten Baten 1. Bedrijventerrein Mies -1.486 -840 2.724 398 68 2. Hemeltje -276 -1.556 2.112 280 82 3. Centrumplan -3.433 -12.361 10.246 -5.548 0 4. Hogeweg/Bremstraat 286 -374 466 378 0 5. V.m. sportpark Nijerf -2.497 -800 4.465 1.168 0 6. Voorlopig financieel 62 -22 p.m. 40 0 afgewikkeld complex 7. Algemeen (restgronden) -382 p.m. n.v.t. 8. Vm. T.D. locatie -34 -34 afgew 9. Omgeving Parachu9 9 95 tistenstraat 10. Bouwproject Heikant 0 0 143 11. Hüsenhoff 376 -126 250 n.v.t. 12. Wijnhoeve Colonjes 0 110 110 n.v.t. 13. Vm. schoolwoningen 0 p.m. n.v.t. 14. Toekomstig bedrijventerrein p.m. n.v.t. Subtotaal Voorziening exploitatie Centrumplan
-7.344
Totaal
-7.344
-31
16.079
20.123
-2.949
388
5.548 -31
-16.079
20.123
2.599
388
Toelichting Daar waar "afgew" staat wordt bedoeld dat de toevoeging aan de reserve inmiddels heeft plaatsgevonden. Daar waar "n.v.t." staat wordt bedoeld dat in dit specifieke complex geen sprake is van een bijdrage aan bovenwijkse voorzieningen. De boekwaarde van een complex bestaat uit het saldo van de opbrengsten minus de kosten. Een positieve boekwaarde betekent niet op voorhand dat er sprake is van winst. Het kan betekenen dat de baten voor de kosten uitgaan. De opgenomen boekwaarde is de stand per 1 januari 2011 zoals opgenomen in de jaarrekening 2010. De te verwachten inkomsten van in totaal € 20,1 miljoen, zijn inclusief de toegezegde subsidies en bijdragen van Rijk, Provincie en derden. Het bedrag is onder te verdelen in: te realiseren
gemeente Groesbeek
97
Programmabegroting 2012
opbrengsten uit grondverkopen circa € 17,3 miljoen, te ontvangen subsidies ad € 1,8 miljoen en het doorberekenen aan derden van kosten betreffende aanleg/inrichting openbare ruimte ad € 1,0 miljoen. De geraamde bijdrage vanuit de grondexploitaties aan de reserve Bovenwijkse voorzieningen bedraagt in totaal € 388.000. Winstneming Op grond van de wettelijke voorschriften (BBV) moet inzicht worden gegeven in de onderbouwing van de winstneming. Aangegeven wordt dat tussentijdse winstneming slechts raadzaam is onder bepaalde voorwaarden. Bij grote projecten die jaren duren is het dus mogelijk tussentijds winst te nemen, mits het project onder te verdelen is in deelprojecten. Tussentijdse winstneming is dan mogelijk als een deelproject is afgesloten, de winst op het project is gerealiseerd en er geen verlies verwacht wordt op andere deelprojecten, tenzij daarvoor een voorziening is getroffen. Wij zullen bij de najaarsnota 2011 bezien of winstneming van het project Hogeweg/Bremstraat zijnde € 378.000 verantwoord is. Voor 2012 voorzien wij nog geen directe winstneming, tenzij de opbrengst van de bouwkavels van vm sportpark zuid voorspoediger verlopen dan thans. Hier wordt een voordelig resultaat van circa € 1,1 miljoen verwacht. Voor het Complex “Algemeen (restgronden)” ramen wij vooralsnog een p.m. post. Risico's Gelet op de huidige economische omstandigheden moeten de financiële risico's niet worden onderschat. In het bijzonder zijn hier te noemen: planprocedure; renterisico; afzetrisico; voldoen aan subsidievoorwaarden. Verder heeft het ontbreken van een goede actuele eigendomsadministratie, gelet op het risico van verjaring van eigendommen, risico's voor onze gemeente tot gevolg. In het kader van beheersing van de risico's gaan wij uit van het zoveel mogelijk vermijden van de risico's c.q. ze overdragen aan andere partijen. In slechts enkele gevallen voeren wij een actieve grondpolitiek (in het bijzonder hier het Centrumplan en in mindere mate bedrijventerrein Mies) met alle risico's van dien. Door het periodiek actualiseren van de exploitatieopzetten en het nemen van maatregelen houden wij de risico's beheersbaar. Beleidsuitgangspunten reserves/voorzieningen Voor de bouwgrondexploitatie hebben wij geen algemene reserve bouwgrondexploitatie. Indien er op een plan tekorten zijn, moeten wij hiervoor de algemene reserve aanspreken. Gelet op de BBV moeten wij een voorziening vormen indien wij een tekort op de exploitatie van een complex, op basis van een exploitatieberekening, verwachten. In onze situatie betreft dat het Centrumplan Groesbeek. In het kader van grondbeleid is er tevens een reserve "Bovenwijkse voorzieningen" beschikbaar. Per 1 januari 2011 is het saldo van de reserve € 435.000. In de tabel prognose resultaten GrEx zijn in de kolom "Bovenwijks" de geraamde dotaties aan de reserve Bovenwijkse voorzieningen voor de komende jaren geraamd. Er zijn vooralsnog geen onttrekkingen geraamd.
gemeente Groesbeek
98
Programmabegroting 2012
Stand van zaken per complex Bedrijventerrein Mies De gemeente heeft hier een actieve en risicodragende positie in de grondexploitatie. Uitgifte van de bouwkavels stagneert mede als gevolg van de economische situatie. Over een gedeelte van het gebied zijnde circa 1,8 ha kunnen wij vooralsnog niet beschikken omdat de vorige eigenaar het voortgezet gebruik heeft. Afgezien daarvan is de voorraad niet uitgeput c.q. zijn er nog kavels voor de verkoop beschikbaar. Jaarlijks worden de uitgifteprijzen op basis van de prijsindex verhoogd. Een risico dat wij hier verder willen noemen zijn de renteverliezen met als gevolg een negatief effect op het voordelig resultaat. Bij de actualisering van de exploitatie-berekening wordt hier rekening mee gehouden. Ook de kosten voor aanvullende voorzieningen moeten hier in mee worden genomen. Ondanks de stagnatie in de gronduitgifte en het –nog- niet kunnen beschikken over alle gronden binnen het plangebied achten wij de risico’s vooralsnog overzienbaar. Omgeving Hemeltje De gemeente heeft hier vooralsnog een actieve en risicodragende positie in de grondexploitatie. De gronden binnen het plangebied hebben wij deels in ons bezit. Voor het "middenperceel" dat particulier bezit is, is geen bebouwing meer voorzien. Al geruime tijd zijn wij met Oosterpoort in onderhandeling waarbij wij onze grondpositie binnen het plangebied willen overdragen tegen een marktconforme prijs aan Oosterpoort. Er is een concept koopovereenkomst opgesteld waarover echter nog geen overeenstemming is bereikt. Uitvoering van het plan door de exploitant is mede gezien de economische situatie op zijn vroegst voorzien in 2013. Wij verwachten dat het gecalculeerde resultaat wordt behaald. Centrumplan Groesbeek Het centrumplan bestaat uit meerdere deellocaties en uit meerdere fases betreffende de herinrichting van de openbare ruimte. De gemeente heeft hier gekozen voor een actieve en risicodragende positie in de grondexploitatie. Het bestemmingsplan voor de deellocatie Dorpsstraat/Mariëndaal is vastgesteld. Opgemerkt wordt dat er bezwaren tegen zijn aangetekend en dat deze ten tijden van het opstellen van de begroting nog in behandeling zijn. Er is een overeenkomst gesloten met ZZG Zorggroep en ontwikkelaar Van Erk, waarin het kostenverhaal is geregeld. Wij hebben geraamd dat wij een bedrag van afgerond € 2,4 miljoen gaan investeren in de realisering van deze deellocatie, inclusief de inrichting. Aangezien nog niet alle gronden binnen dit deelgebied in eigendom zijn van de gemeente, is er een besluit tot onteigening genomen en in procedure gebracht. Het niet tijdig kunnen verwerven van alle gronden binnen het deelgebied is, afgezien van de vertraging in de realisatie van het plan, een risico voor de gemeente. Gelijktijdig met de opstelling van de begroting is gewerkt aan de actualisering van de grondexploitatie van het centrumplan. Het bestuurlijk traject en besluitvorming hierover zal in dezelfde periode plaatsvinden als dat van de begroting 2012. Hierin komen o.a. aan de orde: - financiële afwikkeling van de gerealiseerde deellocatie, ten laste van de voorziening; - financiële afwikkeling herinrichting openbare ruimte fase 1 en de herinrichting van de pleinen aan de Houtlaan en Dorpsplein; - actualisering raming kosten civiel/openbare voorzieningen; - hoe om te gaan met de rentekosten; - kosten projectgroep, inclusief projectleiding; - bezien of geraamde opbrengsten moeten worden afgewaardeerd; - waar mogelijk herijking van plannen van deellocaties bezien in relatie tot ruimtelijke kwaliteit en prijs;. - risico opsporen en ruimen explosieve.
gemeente Groesbeek
99
Programmabegroting 2012
Herontwikkeling gebied Hogeweg/Bremstraat Met Oosterpoort is een realisatieovereenkomst gesloten betreffende de herontwikkeling van deze locatie. De afzet van de koopwoningen stagneert. Het risico van de afzet van de bouwkavels ligt bij de ontwikkelaar, zijnde Oosterpoort. Gezien de voortgang en de stand van zaken is het risico van het bouw- en woonrijp maken van het plangebied overzienbaar. Wij gaan er vanuit dat in 2011 winstneming ad € 378.000 alleszins verdedigbaar is. Financiële consequenties willen we verwerken in de najaarsnota 2011. Herontwikkeling vm. sportpark Met Oosterpoort is een realisatieovereenkomst gesloten betreffende de herontwikkeling van het plangebied. Wij zijn eigenaar van de gronden binnen het plangebied. Wij hebben het plangebied in opdracht en voor rekening van Oosterpoort bouwrijp gemaakt. Er is een koopovereenkomst met Oosterpoort om de kavels voor een totaalprijs af te nemen. Het afzetrisico van de kavels ligt bij de ontwikkelaar. Voor de latere betaling van de koopsom is Oosterpoort rente verschuldigd, welke per kwartaal in rekening wordt gebracht. Hiermee hebben wij het renteverlies voor de gemeente in belangrijke mate afgedekt. De risico's ten aanzien van het woonrijpmaken van het plangebied achten wij voor de gemeente overzienbaar. Gedeeltelijke winstneming kan worden overwogen, nadat de totale koopsom is ontvangen. Dit blijven bezien in relatie tot het realisatie- en het voorzichtigheidsprincipe. (voorlopig) Financieel afgewikkelde Complexen Dit betreft een vergaarbak van de verschillende uitbreidings- en inbreidingsplannen welke in het verleden voorlopig financieel zijn afgewikkeld. Actualisering van de gegevens betreffende de nog te realiseren voorzieningen en de te realiseren opbrengsten staat gepland. Complex Groesbeek “Algemeen” In dit complex zijn de gemeentelijke eigendommen verantwoord welke in het verleden zijn verworven mede in het kader van de grondexploitatie. Dit betekent niet dat ontwikkeling van plannen op deze gronden op de korte termijn tot de mogelijkheden behoort. Het betreft o.a. percelen nabij de Cranenburgsestraat betreffende vm. zuivering welke zijn betrokken bij de ontwikkeling van het project Hüsenhoff. Mutaties willen wij waar mogelijk verwerken in de najaarsnota 2011. De inkomsten voor de verhuur van stroken grond worden op dit complex verantwoord. Alle gemeentelijke gronden, niet in gebruik zijnde als openbaar gebied, willen wij in dit complex registreren. Inbreidingslocatie Spoorlaan/Industrieweg vm. TD locatie Met ontwikkelaar Oosterpoort hebben wij een realisatie-/koopovereenkomst gesloten voor herontwikkeling van het gebied. De risico's liggen zoals in de overeenkomst vastgelegd bij de ontwikkelaar. Wij delen uitsluitend mee in de behaalde winst, als daar gezien de economische situatie al sprake van kan zijn. Aangezien het project in de zomer van 2011 nagenoeg is gerealiseerd voorzien wij in 2011 de afwikkeling van het complex. Subsidie betreffende bedrijfsverplaatsing is vooralsnog p.m. Planontwikkeling Parachutistenstraat Wij hebben met een tweetal ontwikkelaars een exploitatieovereenkomst gesloten voor de realisering van de tweede fase van het uitbreidingsplan. De ontwikkelaars maken voor hun rekening en risico het plangebied bouw- en woonrijp. De tweede fase behelst de bouw van sociale koopwoningen en vrije sector koopwoningen. De bouwvergunning is verleend, echter de realisering van het plan is als gevolg van een beroepsprocedure fors vertraagd. De bouw van de sociale koopwoningen is in uitvoering. Op grond van de overeenkomst is de ontwikkelaar een bijdrage verschuldigd van € 95.000 welke naar verwachting in 2011 wordt gerealiseerd en kan worden toegevoegd aan de voorziening bovenwijks. Risico's voor realisering en afzet van te bouwen woningen in het plangebied liggen bij de ontwikkelaars. gemeente Groesbeek
100
Programmabegroting 2012
Locatie Heikant in De Horst Wij hebben met een ontwikkelaar een overeenkomst gesloten voor de realisering van het uitbreidingsplan. Wij als gemeente hebben hier geen grondpositie en slechts een faciliterende rol. Onze kosten voor vaststelling van het bestemmingsplan en die voor de begeleiding zijn op basis van de overeenkomst aan de ontwikkelaar doorberekend. Het bestemmingsplan is in juni 2011 vastgesteld. De ontwikkelaar is een bijdrage verschuldigd op basis van het aantal vergunde woningen. De ontwikkelaar is verantwoordelijk voor het bouw- en woonrijpmaken van het plangebied. Het plan voorziet in de bouw van sociale huurwoningen, sociale koopwoningen en vrije sectorbouw. De risico's voor de realisering en de afzet van de te bouwen woningen in het plangebied liggen bij de ontwikkelaar. Uitbreidingsplan Hüsenhoff Wij hebben voor de ontwikkeling van het gebied een realisatieovereenkomst gesloten met een ontwikkelaar en Oosterpoort Projectontwikkeling BV. De twee genoemde partijen maar ook wijzelf hebben een grondpositie in het plangebied. Wij brengen onze gronden tegen een marktconforme prijs in. Het bestemmingsplan is in september 2010 vastgesteld. Sanering van de vervuilde gronden is voor rekening van de gemeente uitgevoerd. Bij het bepalen van het resultaat gaan wij uit van de overeengekomen grondprijs, minus de kosten van sanering en de boekwaarde op onze gronden. Kortheidshalve wordt verwezen naar het gestelde bij complex Algemeen. Wijnbouwcentrum Colonjes Met de initiatiefnemers is een overeenkomst gesloten. Er ligt een uitgewerkt plan waarvoor de planprocedure nog niet is afgerond. Wij zijn overeengekomen onze gronden voor de realisering van het plan te verkopen en het resterende terrein tijdelijk te verhuren met een koopverplichting voor de initiatiefnemers. Verder is overeengekomen dat wij de locatie saneren tot een maximumbedrag. Een aandachtspunt is de uitwerking van een tijdelijke opslag van gemeentelijke materialen en daarbij rekening te houden met de kosten hiervoor. Voor de kosten van de sanering moeten de mogelijkheden voor een subsidie worden nagegaan. Vm schoollocatie De vm. schoollocatie aan De Strekel (Molenweg is verkocht in 2011) willen wij verkopen en zijn hierover in onderhandeling. De locatie is getaxeerd. De hoogte van de koopsom staat nog niet vast. Bij de financiële afwikkeling zullen wij rekening moeten houden met de restantboekwaarde welke er nog op de locatie rust. De verkoop hopen wij nog in 2011 te effectueren, maar hebben deze niet al op voorhand ingeboekt. Toekomstig Bedrijventerrein Hulsbeek Er ligt een voorkeursvariant met een globale verkaveling en mogelijke ontsluiting van het plangebied. Deze gegevens zijn de basis voor een verdere uitwerking van het plan en te komen tot het opstarten van de bestemmingsplanprocedure, inclusief de vereiste onderzoeken. Dit nadat is gebleken dat het plan economisch en maatschappelijk haalbaar wordt geacht. Bij de planontwikkeling wordt een nadrukkelijke link gelegd met de plannen voor de revitalisering van het aangrenzende bedrijventerreinen I en II. Gelet op de economische situatie, en de nog voor uitgifte beschikbare kavels binnen het Bedrijventerrein Mies, is er vooralsnog geen hoge prioriteit gegeven aan de verdere uitwerking van de plannen. Wij zullen een actieve rol hebben in de grondexploitatie, temeer wij eigenaar zijn van de binnen het plangebied gelegen gronden. Wij willen hierin de regie hebben. Vooralsnog maken wij, mede gezien de economische situatie en de realisatie niet concreet is, op voorhand geen inschatting van de verwachte inbrengwaarde van onze gronden in het complex.
gemeente Groesbeek
101
Programmabegroting 2012
gemeente Groesbeek
102
Programmabegroting 2012
4. Financiële begroting
gemeente Groesbeek
103
Programmabegroting 2012
gemeente Groesbeek
104
Programmabegroting 2012
4.1. Het overzicht van baten en lasten incl. meerjarenraming
gemeente Groesbeek
105
Programmabegroting 2012
Inleiding Met het vaststellen van de Programmabegroting geeft u ons college opdracht tot het realiseren van het programmaplan en autoriseert u ons tot het doen van de daarvoor benodigde uitgaven (lasten) en het realiseren van inkomsten (baten). In dit deel van de financiële begroting vindt u naast een overzicht van de baten en lasten per programma ook een overzicht van het verloop van het financieel meerjarenperspectief met een toelichting daarop. Kaderstelling Voor het opstellen van de financiële begroting hebben wij de volgende uitgangspunten gehanteerd. Tabel: Gehanteerde begrotingsuitgangspunten Ontwikkelingspercentages Loonontwikkeling 1% Prijsontwikkeling 2,25 % Rente 5% Leges m.u.v. bouwleges 2,25 % Bouwleges volgt de bouwkosten Toeristenbelasting € 0,01 per overnachting OZB 3,5 % Overige rechten 2,25 % Afvalstoffenheffing € 3,00 + 2,25 % Rioolheffing 5% + 2,25 % Aantal inwoners - per 01-01-2012 - per 01-01-2013 - per 01-01-2014 - per 01-01-2015
18.850 18.900 18.950 19.000
Wij werken in onze kostenraming niet met algemene indexen. Er wordt voor het betreffende begrotingsjaar (in dit geval 2012) zo reëel mogelijk geraamd, en dit prijsniveau wordt constant gehouden in de meerjarenraming. Hiermee sluiten we aan bij de methodiek die we hanteren bij het ramen van de algemene uitkering (“constante prijzen”). Voor de prijsontwikkeling, die gebruikt wordt bij de berekening van tarieven, wordt aansluiting gezocht bij informatie van het Rijk, die opgenomen is in de meicirculaire. Dat betekent dat er voor 2012 sprake is van een prijsontwikkeling van 2,25%. Voor verdere informatie over de tariefstijgingen wordt verwezen naar de paragraaf lokale heffingen.
gemeente Groesbeek
106
Programmabegroting 2012
Het overzicht van baten en lasten In onderstaande tabel vindt u een overzicht van de baten en lasten per programma en de algemene dekkingsmiddelen. Dit levert een raming op van het resultaat vóór bestemming. Vervolgens wordt een aantal toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves geraamd, wat resulteert in het resultaat ná bestemming. Tabel: Baten en lasten per programma Programma Rekening 2010 Saldo Programma 1: Burger, bestuur en veiligheid Programma 2: Beheer openbare ruimte Programma 3: Wonen en werken Programma 4: Maatschappelijke zaken Totaal programma's
Begroting 2011 Saldo
Bedragen x € 1.000 Verschil 2011/ 2012 Saldo Saldo
Begroting 2012 Baten
Lasten
-3.533
-3.224
431
-3.580
-3.149
75
-2.639 -656 -12.654 -19.482
-3.167 -1.331 -13.886 -21.608
1.497 2.860 9.689 14.477
-4.562 -4.222 -25.079 -37.443
-3.065 -1.362 -15.390 -22.966
102 -31 -1.504 -1.358
Algemene dekkingsmiddelen Resultaat voor bestemming
21.499 2.017
21.376 -232
22.130 36.607
-973 -38.416
21.157 -1.809
-219 -219
Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves
-2.975 2.896
-675 700
-524 2.376
-524 2.376
151 1.676
Resultaat na bestemming
1.936
-205
38.983
-38.939
44
249
Toelichting op de ontwikkelingen van het saldo In de vastgestelde Programmabegroting 2011 liet de jaarschijf 2012 nog een tekort zien van € 177.000. In de Programmabegroting 2012 sluit het jaar 2012 met een overschot van € 44.000, derhalve een voordelig verschil van € 221.000. Voor een verklaring van dit verschil wordt verwezen naar de tabel “belangrijke ontwikkelingen”. Tabel: belangrijke ontwikkelingen
Bedragen x € 1.000 2012
FMP Begroting 2011 (incl. MJR 2012-2014) Septembercirculaire 2010 FMP Begroting 2011 na vaststelling Voorjaarsrapportage 2011 FMP na Voorjaarsrapportage 2011 Perspectiefnota 2012: - Correctie bestaande stelpost loon- en prijsontwikkeling - Nieuw e stelpost loonontw ikkeling - Nieuw e stelpost prijsontw ikkeling - Beleidsnota integrale veiligheid (Progr. 1) - Kapitaallasten BRP Groesbeek Noord (Progr. 2) - Kapitaallasten vervanging riolering en reconstructie rijbaan Houtlaan (Progr. 2) - Leges bouw vergunningen (Progr. 3) - Stelposten onderzoekskosten t.b.v. SMB III 3 x € 75.000 - Bestuurlijk/maatschappelijk ongevoelige bezuinigingen - Stelpost nog te realiseren bezuinigingen - Inzet rekeningsaldo 2010 - Afronding FMP na Perspectiefnota 2012
gemeente Groesbeek
107
2013
2014
2015
-381 204 -177 -133 -310
-845 182 -663 -424 -1087
-1506 115 -1391 -437 -1828
-1506 115 -1391 -443 -1834
233 -100 -25 -8
386 -100 -25 -8 -14
539 -100 -25 -8 -14
539 -100 -25 -8 -14 -6 -39
150 248 451 -1 0
266 248 923 -1 0
300 248
-75 38 248 -1 0
-1 -940
Programmabegroting 2012
Tabel: belangrijke ontwikkelingen
Bedragen x € 1.000 2012
Vervallen stelpost nog te realiseren bezuinigingen, is verwerkt in begroting Vervallen stelpost prijsontw ikkeling, is verw erkt in begroting Aanpassen stelpost decentralisatie in 2015 naar € 800.000 Vervallen stelpost dotatie voorzieningen in 2012, kan niet w orden gerealiseerd Aanpassing post onvoorzien naar niveau van € 75.000 Actualisatie kapitaallasten, verschil betreft met name Voorzieningenhart Stekkenberg Geen huuropbrengsten Voorzieningenhart Stekkenberg Verlaging bijdrage reserve tbv dekking kapitaallasten Voorzieningenhart Stekkenberg Bijdrage ten laste van exploitatie aan Voorzieningenhart Stekkenberg Bijdrage ten gunste van exploitatie van reserve accommodatie Stekkenberg Actualisatie toevoeging rente reserve accommodatie Stekkenberg Actualisatie ramingen bedrijfsvoering (kostenverdeelstaat) Diverse ontwikkelingen: Programma 1: - Ruiming explosieven - Verhoging opbrengst leges paspoorten - Diverse kleinere actualisaties van ramingen, in totaal per saldo Programma 2: - Schoonhouden w egen, verw achte hogere kosten - Aanpassing kosten gladheidsbestrijding aan raadsbesluit - Aanpassing bijdrage provincie in verband met gladheidsbestrijding, conform raadsbesluit - Onderhoud Nijerf 1-6 en Drul 1-7, aanpassing van 33 w eken bestek naar 52 w eken bestek - Actualisatie rioolheffing - Actualisatie opbrengst grafrechten - Diverse kleinere actualisaties van ramingen, in totaal per saldo Programma 3: - Actualisatie Beleidsplan w onen - Actualisatie dotatie voorziening expl.tekort Centrumplan - Diverse mutaties bouwgrondexploitatie, per saldo - Diverse kleinere actualisaties van ramingen, in totaal per saldo Programma 4: - WWB-i/IOAW - WWB-werkdeel - SWG diverse producten - Zwembad de Lubert - WMO - Taakstelling sportaccommodaties: meer tijd nodig - Inzet frictiepot - Diverse kleinere actualisaties van ramingen, in totaal per saldo Algemene dekkingsmiddelen: - Saldo Hkp. kapitaallasten - Dividend BNG - Algemene uitkering, actualisatie op basis van de meicirculaire 2011 - OZB - Toeristenbelasting / bedrijven - Gedeeltelijk niet inzetten rekeningsaldo 2010 (alleen inzetten indien nodig) - Diverse kleinere actualisaties van ramingen, in totaal per saldo Afrondingen Nieuw Financieel Meerjaren Perspectief
2013
2014
2015
-248 25 0 -65 -16 445 -225 -165 -1750 1750 3 -136
-248 25 0 0 -16 384 -221 -162 0 0 3 -148
-248 25 0 0 -16 379 -218 -159 0 0 3 -163
-248 25 -200 0 -16 444 -218 -159 0 0 3 -112
-39 13 -21
-19
-8
-10
-10 -24 14 -19 64 -17 -27
-10 -24 14 -19 60 -17 -27
-10 -24 14 -19 57 -17 -27
-10 -24 14 -19 131 -17 -27
-30 107
-10 107
0 107
0 107
-10
-13
-18
-18
-145 283 20 -81 -70 -70 50 -23
-145 283 20
-145 283 20
-145 283 20
-62 -70 70 -27
-62 -60 60 -26
-62 -25 25 -23
-99 36 416 64 15
-80 36 1084 79 19 -889 22 1
-80 36 192 173 21
27 2
-90 36 972 74 17 -451 23 2
44
311
0
-858
21
Toelichting mutaties Septembercirculaire 2010 De septembercirculaire 2010 was in eerste instantie nog niet verwerkt in de begroting 2011. Doorrekening van deze circulaire had een positief effect op het FMP. Voorjaarsrapportage 2011 Het structureel effect van de voorjaarsrapportage 2011 leidde tot een nadelig effect van € 133.000 in 2012 tot € 443.000 in 2015. Perspectiefnota 2012 Voor nadere informatie over deze mutaties wordt verwezen naar de Perspectiefnota 2012.
gemeente Groesbeek
108
Programmabegroting 2012
Vervallen stelpost nog te realiseren bezuinigingen Deze stelpost is opgevoerd vanuit de Perspectiefnota 2012. In de ramingen die in de begroting 2012 verwerkt zijn, zijn deze te realiseren bezuinigingen verwerkt, waardoor deze stelpost kan komen te vervallen. Vervallen stelpost prijsontwikkeling Ook deze stelpost is opgevoerd vanuit de Perspectiefnota 2012. Deze stelpost was bedoeld voor prijsstijgingen tot het opstellen van de Begroting 2012. Omdat de ramingen in de begroting op actuele prijzen zijn gebaseerd, kan deze stelpost komen te vervallen. Aanpassen stelpost decentralisatie Op basis van de Perspectiefnota 2012 is een stelpost “effecten decentralisaties” opgenomen van € 200.000 in 2012 oplopend tot € 1.000.000 in 2016. Voorheen was deze stelpost meegenomen in de raming van de algemene uitkering. Omdat in het Financieel Meerjarenperspectief (FMP) voor het jaar 2015 nog slechts € 600.000 meegenomen was (dit was het niveau 2014), wordt er nu € 200.000 bijgeraamd. Vervallen stelpost dotatie voorzieningen In het kader van SMB-I is een taakstelling geraamd van € 93.000 op het onderhoud aan gebouwen. Hiervan is inmiddels € 28.000 gerealiseerd. Het overige nog niet. Voor 2012 kan de stelpost echter niet blijven bestaan (er zijn geen reële bezuinigingsmogelijkheden). Daarom wordt deze stelpost in 2012 afgeraamd. Aanpassing post onvoorzien De stelpost onvoorziene uitgaven bedraagt jaarlijks € 75.000. Omdat in het Financieel Meerjaren Perspectief slechts € 59.000 was meegenomen (op basis van de gewijzigde begroting 2011) is de raming nu met € 16.000 verhoogd. Actualisatie ramingen Voorzieningenhart Stekkenberg, De kapitaallasten zijn geactualiseerd op basis van de jongste informatie over de investeringen. Met betrekking tot voorzieningenhart Stekkenberg is er in eerste instantie vanuit gegaan dat wij zelf zouden investeren, en dat er dus kapitaallasten zouden zijn. Hiertegenover stonden enerzijds huuropbrengsten en anderzijds een bijdrage uit de bestemmingsreserve Voorzieningenhart Stekkenberg. Inmiddels is duidelijk dat wij niet zelf investeren. Hierdoor is er geen sprake meer van kapitaallasten, huuropbrengsten en een bijdrage uit de reserve ter dekking van de kapitaallasten. Dit leidt tot een aanzienlijk voordeel op de kapitaallasten, wat weer teniet wordt gedaan door een aframing van de huur en de bijdrage uit de reserve. Bijdrage reserve Voorzieningenhart Stekkenberg De kosten van Voorzieningenhart Stekkenberg worden gedekt uit de reserve accommodatie Stekkenberg. Op grond van de regelgeving loopt deze bijdrage via de exploitatie, dus via het FMP (per saldo budgettair neutraal). Actualisatie ramingen bedrijfsvoering (kostenverdeelstaat) Alle kosten met betrekking tot de bedrijfsvoering (salarissen, huisvesting, automatisering, enz.) worden eerst verzameld op één plek (de zogenaamde kostenverdeelstaat) en worden van daaruit verder verdeeld. Deze verdeling vindt plaats naar drie gemeenten: Ubbergen (voor zover van toepassing), Millingen aan de Rijn en Groesbeek. Binnen Groesbeek worden deze doorbelaste kosten uiteindelijk verantwoord op de grondexploitatie, op projecten en ten laste van de exploitatie. Omdat in de begroting 2012 meer uren geraamd zijn ten laste van de exploitatie, en minder op de projecten, leidt dit tot een nadelige bijstelling van het FMP.
gemeente Groesbeek
109
Programmabegroting 2012
Ruiming explosieven De gemeente heeft de toezegging gedaan om 70% van de kosten van explosievenopruiming met betrekking tot het plan Hofei te vergoeden. Uitgegaan wordt van een raming van € 39.000. Verhoging opbrengst leges paspoorten De opbrengst leges paspoorten worden voor het jaar 2012 geraamd op ruim € 104.000. Dat betekent dat er op deze post € 13.000 bijgeraamd kan worden. Schoonhouden wegen Verwacht wordt dat de kosten voor het schoonhouden van wegen in 2012 zullen stijgen ten opzichte van het huidige niveau. Dit betekent concreet een verhoging van de raming met € 10.000. Aanpassing kosten gladheidsbestrijding De financiële consequenties van het raadsbesluit van 7 juli 2011 over de kosten van gladheidsbestrijding waren nog niet in het FMP verwerkt. Dit gebeurt nu door enerzijds de kosten en anderzijds de bijdrage van de provincie aan te passen. Onderhoud Nijerf 1-6 en Drul 1-7 Aangezien wij werken met een 33 weken bestek kan de aannemer aanspraak maken op een nul-beurt wat de huidige aannemer ook doet. In de toekomst willen wij dit opvangen middels een 52 weken bestek, hiervoor is een structurele verhoging nodig. Daarnaast zijn er een groot aantal vierkante meters na het verlenen van het bestek bijgekomen (bijvoorbeeld de Ren). In totaal betekent dit een verhoging van de raming van € 19.000 . Actualisatie rioolheffing Actualisatie van de opbrengsten van de rioolheffing levert een positieve bijstelling van het FMP op. Meer informatie hierover is terug te vinden in de paragraaf lokale heffingen, waarnaar hier dan ook wordt verwezen. Actualisatie opbrengst grafrechten Met betrekking tot de opbrengst van grafrechten constateren we een forse terugloop. Daarom dient de raming met € 17.000 nadelig bijgesteld te worden. Actualisatie Beleidsplan wonen Door nieuwe ontwikkelingen is actualisatie van het Beleidsplan uit 2006 gewenst. Dit leidt tot € 30.000 kosten in 2012 en € 10.000 in 2013. Actualisatie dotatie voorziening exploitatietekort Centrumplan Op basis van de laatste berekeningen wordt de dotatie aan de voorziening exploitatietekort Centrumplan geraamd op bijna € 214.000. Omdat in het FMP nog uitgegaan is van een raming van ruim € 321.000 (niveau begroting 2011) kan deze post met € 107.000 voordelig gemuteerd worden. WWB-inkomensdeel/IOAW Bij de WWB wordt voor de begroting 2012 uitgegaan van 250 cliënten. Dit betekent dat er € 44.000 bijgeraamd moet worden. Bij de IOAW wordt voor de begroting 2012 uitgegaan van 18 cliënten. Dit betekent dat er € 30.000 bijgeraamd moet worden. Tenslotte dient de rijksbijdrage nog aangepast te worden aan de laatste informatie van het Ministerie. Dat betekent een nadeel van € 71.000. In totaal leidt het bovenstaande tot een verlaging van het FMP met € 145.000.
gemeente Groesbeek
110
Programmabegroting 2012
WWB-werkdeel Na de verlaging van de rijksbijdrage re-integratie van € 283.000 (zie voorjaarsrapportage 2011) worden nu ook de lasten bijgesteld. De gesubsidieerde arbeid wordt afgebouwd, dit levert een voordeel op van € 100.000. Daarnaast vinden er geen detacheringen meer plaats via Support. Deze tijdelijke arbeidscontracten zijn afgebouwd in de loop van 2011. Hiermee is een bedrag van € 180.000 gemoeid, dat een voordelig effect heeft op het FMP. SWG diverse producten De ramingen in de begroting 2012 dienen aangepast te worden aan het offertetraject in 2011. Dit betekent een bijraming van € 20.000. Zwembad De Lubert Omdat de datum van privatisering verschoven is van 1 januari 2012 naar 1 juli 2012 wordt de helft van de taakstelling van € 162.000 als lasten geraamd, ofwel een bedrag van € 81.000. WMO De verwachte kostenstijging (met name indexering) leidt tot een nadeel van € 62.000 structureel. Daarnaast is de raming in 2012 met € 8.000 verhoogd vanwege frictiekosten m.b.t. de taakstellingen voor de WMO. Taakstelling sportaccommodaties Voor deze taakstelling is meer tijd nodig. Dit heeft voor de jaren 2012 tot en met 2015 een nadelig effect van € 70.000 (2012 en 2013), € 60.000 (2014) en € 25.000 (2015). Inzet frictiepot Voor zover mogelijk worden de consequenties van de drie hiervoor genoemde mutaties gedekt door inzet van de frictiepot. Saldo hulpkostenplaats kapitaallasten Omdat in de begroting overal gerekend wordt met een vast rentepercentage van 5%, dient er jaarlijks een correctie plaats te vinden, afhankelijke van de werkelijke rentelasten en –baten. Deze mutatie is in 2012 € 99.000 nadelig en loopt daarna iets af. Dividend BNG Op basis van de recentste informatie over het dividend van de BNG kan de raming van deze post met € 36.000 voordelig worden bijgesteld. Algemene uitkering Doorrekening van de meicirculaire 2011 leidt tot aanzienlijke voordelen ten opzichte van de eerdere ramingen voor de jaren 2012 tot en met 2015: 2012: + € 416.000 2013: + € 972.000 2014: + € 1.084.000 2015: + € 192.000 In absolute zin loopt de algemene uitkering in de jaren van 2012 naar 2015 weliswaar terug (zie ook algemene dekkingsmiddelen), maar door de effecten van de meicirculaire gebeurt dit nu in mindere mate. Zie ook onderstaande tabel: Tabel: Algemene uitkering 2012-2015 Raming in oud FMP Raming 2012/nieuw FMP Mutatie FMP
gemeente Groesbeek
Bedragen x € 1.000
2012
2013
2014
2015
16.827 17.243
16.488 17.460
16.092 17.176
16.093 16.285
416
972
1.084
192
111
Programmabegroting 2012
OZB Actualisatie van de opbrengsten van de Onroerende Zaak Belasting (OZB) leidt tot een voordeel van € 64.000 in 2012 tot € 173.000 in 2013. Voor meer informatie over de OZB wordt verwezen naar de paragraaf Lokale Heffingen. Toeristenbelasting Actualisatie van de opbrengsten van de toeristenbelasting leidt tot een voordeel van € 15.000 in 2012 tot € 21.000 in 2015. Voor meer informatie over de OZB wordt verwezen naar de paragraaf Lokale Heffingen. Gedeeltelijk niet inzetten rekeningsaldo 2010 Bij de vaststelling van de jaarrekening 2010 is besloten om het rekeningsaldo (indien nodig) in te zetten ten gunste van de exploitatie in de jaren 2013 (€ 451.000) en 2014 (€ 923.000). Nu blijkt dit in 2013 in het geheel niet nodig te zijn en in 2014 slechts voor een deel (€ 34.000). Daarom wordt dit in deze begroting grotendeels teruggedraaid. Incidentele baten en lasten 2012 Een goed beeld van de financiële positie van de gemeente vereist ook inzicht in de incidentele baten en lasten die in de begroting zijn verwerkt. Tabel: Incidentele baten en lasten 2012
Bedragen x € 1.000 2012
GBA-audit, kosten GBA-audit, bijdrage rijk Ruiming explosieven Structuurvisie Actualisatie beleidsplan w onen Inhuur gebiedscoördinator, kosten Inhuur gebiedscoördinator, dekking algemene reserve Diverse onderzoekskosten Gebiedsgericht cultuurbeleid Regionaal alcoholmatigingsplan Salaris-/personeelskosten Inzet rekeningsaldo 2009 Noodlokaal Montessori College Zwembad de Lubert Totaal
-7 4 -40 -65 -30 -25 25 -75 -3 -11 -44 502 -97 -81 53
Toelichting GBA-audit In 2012 (en daarna weer in 2015) vindt de GBA-audit plaats. Hiervoor ontvangen wij een bijdrage van het rijk. Dit leidt tot een incidentele last van € 7.000 en een incidentele baat van € 4.000. Ruiming explosieven Zoals hiervoor reeds vermeld heeft de gemeente de toezegging gedaan om 70% van de kosten van explosievenopruiming met betrekking tot het plan Hofei te vergoeden. Dit leidt tot een incidentele last van € 40.000.
gemeente Groesbeek
112
Programmabegroting 2012
Structuurvisie De kosten van de structuurvisie ad € 65.000 zijn alleen geraamd voor het jaar 2012 en vormen derhalve een incidentele last. Actualisatie Beleidsplan wonen Zoals hiervoor reeds vermeld is door nieuwe ontwikkelingen actualisatie van het Beleidsplan uit 2006 gewenst. Dit leidt tot € 30.000 kosten in 2012 en € 10.000 in 2013. Deze kosten vormen incidentele lasten. Inhuur gebiedscoördinator De kosten van de inhuur van de gebiedscoördinator ad € 25.000 zijn alleen geraamd voor het jaar 2012 en vormen derhalve een incidentele last. Deze kosten worden gedekt door een bijdrage uit de algemene reserve, die daarmee een incidentele baat vormen. Diverse onderzoekskosten Zoals aangegeven in de Perspectiefnota 2012 worden, ten behoeve van onderzoek naar diverse mogelijke bezuinigingen, in 2012 de volgende onderzoekskosten geraamd: - M.b.t. de bibliotheek € 25.000 - M.b.t. muziekonderwijs € 25.000 - M.b.t. WMO € 25.000 Deze kosten, met een totaal van € 75.000 vormen voor 2012 incidentele lasten. Gebiedsgericht cultuurbeleid De kosten voor gebiedsgericht cultuurbeleid ad € 3.000 zijn alleen geraamd voor het jaar 2012 en vormen derhalve een incidentele last. Regionaal alcoholmatigingsplan Ook de kosten voor het regionale alcoholmatigingsplan ad € 11.000 zijn alleen geraamd voor het jaar 2012 en vormen derhalve een incidentele last. Salaris-/personeelskosten In 2012 en 2013 is een post geraamd voor incidentele salariskosten (bovenformatief) van € 44.000. Deze post maakt onderdeel uit van de incidentele lasten. Inzet rekeningsaldo 2009 Zoals besloten wordt in 2012 € 502.000 van het rekeningsaldo 2010 als incidentele bate geraamd. Noodlokaal Montessori College In 2012 wordt het noodlokaal van het Montessori College afgeschreven, waardoor de kapitaallasten voor een bedrag van € 97.000 in 2012 incidenteel zijn. Zwembad De Lubert Omdat de datum van privatisering verschoven is van 1 januari 2012 naar 1 juli 2012 wordt de helft van de taakstelling van € 162.000 in 2012 als lasten geraamd, ofwel een bedrag van € 81.000.
gemeente Groesbeek
113
Programmabegroting 2012
Het actueel financieel meerjarenperspectief Het financieel meerjarenperspectief liet in de vastgestelde Perspectiefnota 2012 voor 2012 tot en met 2014 een sluitende begroting zien en voor 2015 een nog te dekken tekort van € 940.000 (zie ook de tabel “Belangrijke ontwikkelingen”). Op grond van de actuele ramingen in de Programmabegroting 2012 laten deze cijfers het volgende beeld zien: - 2012: een overschot van € 44.000; - 2013: een overschot van € 311.000; - 2014: een sluitende begroting; - 2015: een tekort van € 858.000. In de begroting 2012 zijn de bestuurlijk/maatschappelijk niet gevoelige bezuinigingen verwerkt, zoals deze zijn opgenomen in de Perspectiefnota 2012. Volledigheidshalve is hieronder een tabel opgenomen met deze bezuinigingen. Tabel: Bestuurlijk / maatschappelijk niet gevoelige bezuinigingen (SMB III) 2012 Programma 1 Burger, bestuur en veiligheid Minder formatie ondersteuning commissie bezw aar en beroep Verminderen bijdrage veiligheidsregio Minder vergunningen APV (differentiëren naar risico's) Totaal Programma 1 Programma 2 Beheer openbare ruimte Schrappen budget weginspecties Aanpassen investering Hamersveld (weg/riolering) Hogere opbrengsten leges kabels en leidingen Totaal programma 2 Programma 3 Wonen en werken Minder formatie ruimtelijke ordening Lagere kosten GFT-afvalverw erking (vergistingsinst. ARN) Totaal programma 3 Programma 4 Maatschappelijke zaken Verminderen bijdrage GGD Totaal programma 4
2013
23 4
23 7
27
Bedragen x € 1.000 2014 2015
30
23 11 25 59
23 11 25 59
-14 15 1
15 15 30
16 26 15 57
16 60 15 91
0
69 69
50 69 119
50 69 119
10 10
21 21
31 31
31 31
38
150
266
300
Algemene dekkingsmiddelen TOTAAL
Daarnaast is de inzet van het rekeningsaldo 2010 in de jaren 2013 en 2014 grotendeels teruggedraaid.
gemeente Groesbeek
114
Programmabegroting 2012
4.2. Uiteenzetting van de financiële positie
gemeente Groesbeek
115
Programmabegroting 2012
Inleiding Het is niet verplicht om in de Programmabegroting een volledige balans op te nemen. Volstaan kan worden met een overzicht van de investeringen, de financiering, de stand en het verloop van de reserves en de stand en het verloop van de voorzieningen. Investeringen Voor een overzicht van de investeringen verwijzen wij naar het programmaplan en de bijlagen. Financiering Voor het onderwerp financiering verwijzen wij naar de betreffende paragraaf in de beleidsbegroting. Reserves In de onderstaande tabel is de stand en het verloop van onze reserves opgenomen. De beginstand is gebaseerd op de stand van de reserves in de jaarrekening 2010 en de mutaties die voor 2011 waren gepland. Tabel: Reserves Stand 1-1-2012 Algemene reserves Algemene reserve Algemene reserve beklemd Batig saldo exploitatie 2012 Subtotaal Bestemmingsreserves Egalisatiereserves Egalisatiereserve (inkomensdeel) Wet Werk en Bijstand Egalisatiereserve Landschapsbeleid Overige bestemmingsreserves Reserve Opleidingen personeel Dekkingsreserve Bouw sc hool Cranenburgsestraat Bestemmingreserve Aankoop kunstwerken Dekkingsreserve kapitaallasten verbouw en uitbreiding Sleutel Bestemmingsreserve accommodatie Stekkenberg Dekkingsreserve Bijdrage LOP 2005/2006 Bestemmingsreserve aquaduct Bestemmingsreserve Bovenwijkse voorzieningen Bestemmingsreserve Dekking t.b.v. investeringen Subtotaal Totaal reserves
Toegevoegde Rente
Rente
6.516 16.651 23.167
326 833 1.159
326 326
106 28
5 1
5 1
85 311 189 490 2.012 76 205 457 3.959
4 16 9 25 101 4 10 23 198
4 16 9 25 101 4 10 23 198
27.126
1.357
524
Onttrekkingen 527527-
Bedragen x € 1.000 Stand Toevoegingen 31-12-2012 44 44
6.315 16.651 44 23.010
-
111 29
25741.7501.849-
-
89 302 198 441 362 80 215 480 2.307
2.376-
44
25.317
-
Door de beschikbaarheid van reserves is er minder behoefte aan vreemd vermogen (intern financieringsmiddel) en wordt bespaard op (externe) rentekosten. Door ook over de interne financieringsmiddelen rente te berekenen ontstaat een zuiver beeld van de lasten die ontstaan wanneer we voor de financiering wel op vreemd vermogen aangewezen zouden zijn. Tegelijkertijd kan de bespaarde rente worden toegevoegd aan de reserves. De rente van de “algemene reserve – beklemd” wordt als dekkingsmiddels ingezet in de begroting. Dit deel van de algemene reserve kan dan ook niet zonder meer aangewend worden ter dekking van extra lasten of het vervallen van baten, want deze aanwending leidt tot een gat in de begroting (minder renteopbrengsten als dekkingsmiddel). Hieronder volgt per reserve een korte toelichting: Algemene reserve Algemeen inzetbare reserve voor onvoorziene uitgaven en het afdekken van risico's. De berekende rente € 325.819 wordt toegevoegd. De onttrekking in 2012 betreft inzet rekeningsaldo 2009 van € 502.000 en een bijdrage van € 25.000 voor de gebiedscoördinator in de wijk Stekkenberg. gemeente Groesbeek
116
Programmabegroting 2012
Algemene reserve beklemd De rente € 832.572 wordt aan de exploitatie toegevoegd. Egalisatiereserve (inkomensdeel) Wet Werk en Bijstand (WWB) De egalisatiereserve Wet Werk en Bijstand is opgebouwd uit een overschot aan rijksmiddelen. De rente ad. € 5.304 wordt volledig toegeschreven aan de reserve. Egalisatiereserve Landschapsbeleid De egalisatiereserve landschapsbeleid is ingesteld om flexibel op de te honoreren projecten te kunnen inspelen. De reserve heeft een plafond van € 70.000 en jaarlijks mag maximaal € 17.500 worden onttrokken ten gunste van de exploitatie. De dotatie in 2012 betreft de bijschrijving van de rente ad. € 1.398. Reserve Opleiding personeel De reserve is in 2009 ontstaan door opheffing van de voorziening opleidingen personeel. De dotatie van € 4.238 betreft de rente over 2012. Dekkingsreserve Bouw school Cranenburgsestraat De reserve is tot stand gekomen door de berekende opbrengst van de te verkopen sportzaal De Zevensprong van € 291.000, in te zetten ter dekking van de kapitaallasten van de investering nieuwe school Cranenburgsestraat. De rente wordt toegeschreven aan de reserve. De kapitaallasten worden jaarlijks onttrokken. Bestemmingsreserve Aankoop kunstwerken Het uitgangspunt is dat de reserve wordt gevoed door 2% van het budget t.b.v. de geactiveerde kapitaalswerken te reserveren, met als doel de kwaliteit van de bebouwde omgeving te verbeteren. In 2012 wordt de rente ad. € 9.430 toegeschreven aan de reserve. Dekkingsreserve kapitaallasten Verbouw en uitbreiding de Sleutel De reserve is ontstaan door een reservering ten laste van de algemene reserve met als doel de dekking van de kapitaallasten welke voortvloeien uit de verbouw "Sleutel". De reserve is noodzakelijk i.v.m. de verplichte bruto-methode van afschrijven en onttrekken aan de reserve. De onttrekking van € 74.331 betreft de dekking van de kapitaallasten op de staat vaste activa. De dotatie in 2012 betreft de bijschrijving van de rente ad. € 24.522. Bestemmingsreserve accommodatie Stekkenberg De reserve is ontstaan door op basis van de nota reserves & voorzieningen 2007 een bedrag te reserveren ten laste van de algemene reserve en een bedrag te onttrekken uit de voorziening straatverlichting. De rentetoevoeging vindt plaats totdat een saldo is bereikt van € 2.190.000. De reserve heeft als doel de realisatie van een welzijnsaccommodatie/brede school in de wijk Stekkenberg. In 2012 bedraagt de toegevoegde rente € 100.595 Voor de ontwikkeling en realisatie van het voorzieningenhart Groesbeek Noord wordt in 2012 € 1.750.000 onttrokken aan deze reserve. Dekkingsreserve Bijdrage LOP De reserve is ontstaan uit de reserve innovatief beleid en is bestemd om een bijdrage in de regionale kosten landschapsontwikkeling te dekken. De dotatie in 2012 betreft de bijschrijving van de rente ad. € 3.797
gemeente Groesbeek
117
Programmabegroting 2012
Bestemmingsreserve Bovenwijkse voorzieningen De reserve wordt gevormd door per vierkante meter uit te geven bouwterrein binnen de grondexploitatie een bedrag te storten. Uit deze reserve wordt mede de aanleg van infrastructurele voorzieningen bekostigd. De dotatie in 2012 betreft de bijschrijving van de rente ad. € 22.836 Voorzieningen In de onderstaande tabel is de stand en het verloop van onze voorzieningen opgenomen. De beginstand is gebaseerd op de stand van de voorzieningen in de jaarrekening 2010 en de mutaties die voor 2011 waren gepland. Tabel: Voorzieningen Stand 1-1-2012
Rente
Toegevoegde Rente
Onttrekkingen
Bedragen x € 1.000 Stand Toevoegingen 31-12-2012
Voorzieningen t.b.v. verplichtingen e/o risico's Voorziening Pens.verpl.vm wethouder Voorziening Wachtg.verpl.vm wethouder Voorziening brandweerpersoneel Voorziening exploitatietekort Centrum Subtotaal
2.033 29 103 2.436 4.601
102 1 5 122 230
-
292958-
82 22 214 318
2.087 124 2.650 4.861
Voorzieningen t.b.v. lastenegalisatie Voorziening Onderhoud Brandweerkazerne Voorziening Onderhoud wegen Voorziening Straatverlichting Voorziening Onderhoud gemeentehuis Voorziening Onderhoud Basisscholen Voorziening Onderhoud Werkenrode Voorziening Onderhoud Terwindtschool Voorziening Onderhoud Gemeentewerf Voorziening Onderhoud Heuvelland Voorziening Onderhoud Biga Voorziening Onderhoud Sportaccomodaties velden Voorziening Onderhoud Sportaccomodaties kleedruimten Voorziening Onderhoud Sportaccomodaties complexen Voorziening Onderhoud De Lubert Voorziening onderhoud kasteelmuur Voorziening Onderhoud N.H. Kerk Voorziening Speeltoestellen Voorziening Onderhoud De Mallemolen Voorziening Onderhoud Kloosterstraat 9 Voorziening Onderhoud gebouw begraafplaats Subtotaal
82 370 162 139 1.549 210 13 180 256 44 55 211 334 131 1 4 19 234 50 8 4.052
4 18 8 7 77 10 1 9 13 2 3 11 17 7 1 12 3 203
-
63902533570150520173151015164271.054-
22 655 179 73 220 41 10 43 16 47 52 85 16 84 19 1.562
99 635 88 177 1.699 101 8 170 282 57 87 253 419 116 1 4 19 276 62 8 4.561
8.653
433
-
1.112-
1.880
9.422
Totaal voorzieningen
Hieronder volgt per voorziening een korte toelichting. Daarnaast wordt voor meer informatie verwezen naar de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen. Voorziening Pensioenverplichting voormalige wethouders De voorziening is ontstaan middels herschikking van de voorzieningen en heeft tot doel het afdekken van de pensioenverplichtingen van (voormalige) wethouders. De dotatie in 2012 bedraagt € 82.333. De onttrekking van € 28.705 betreft de uitbetaling pensioenverplichting van voormalige wethouders. Voorziening Wachtgeldverplichting voormalige wethouders De voorziening is ontstaan middels herschikking van de voorzieningen en heeft tot doel het afdekken van wachtgeldverplichtingen van voormalige wethouders. De onttrekking van € 29.388 betreft de uitbetaling van wachtgeld van een voormalige wethouder. Voorziening Brandweerpersoneel De voorziening is in 2006 gevormd i.v.m. inschaling / FPU / verlofrechten en dient ter dekking van toekomstige kosten als gevolg van inschaling/FPU/verlofrechten. De dotatie bedraagt € 21.600.
gemeente Groesbeek
118
Programmabegroting 2012
Voorziening exploitatietekort centrumplan De voorziening is getroffen voor dekking van het nadelig exploitatieresultaat van het Centrumplan. De voorziening wordt in 1e instantie in mindering gebracht op de boekwaarde (onder de activa) van het centrumplan. De rest van de voorziening wordt hier verantwoord. Voorziening Onderhoud Brandweerkazerne De voorziening is eind 2005 door herschikking van de voorzieningen gevormd en wordt op peil gehouden door middel van een dotatie vanuit de exploitatie. De dotatie in 2012 bedraagt € 22.341. Het doel is de dekking van de uitgaven m.b.t. het onderhoud aan de brandweerkazerne. De onttrekking betreft de uitgaven op basis van de onderhoudsplanning. Voorziening Onderhoud wegen De voorziening is eind 2005 door herschikking van de voorzieningen gevormd en wordt op peil gehouden door middel van een dotatie vanuit de exploitatie. De dotatie in 2012 bedraagt € 655.000. Het doel is de dekking van de kosten voor het in stand houden van een kwalitatief goed wegennet in het kader van de verkeersveiligheid en egalisatie van de lasten in het kader van het onderhoud aan de wegen. De onttrekking van € 390.000 betreft de uitgaven op basis van de onderhoudsplanning. Voorziening Straatverlichting De voorziening is gevormd door middel van dotaties vanuit de exploitatie en wordt op peil gehouden o.b.v. de onderhoudsplanning. De dotatie in 2012 bedraagt € 179.000. Het doel is de dekking van de kosten voor het in stand houden van de straatverlichting en egalisatie van de lasten in het kader van het onderhoud aan de straatverlichting. De onttrekking van € 252.810 betreft de uitgaven op basis van de onderhoudsplanning. Voorziening Onderhoud gemeentehuis De voorziening is gevormd door middel van dotaties vanuit de exploitatie en op peil gebracht o.b.v. de onderhoudsplanning. De dotatie in 2012 bedraagt € 73.156. Het doel is de dekking van de uitgaven o.b.v. de onderhoudsplanning m.b.t. het onderhoud aan het gebouw en installaties. De onttrekking van € 36.000 betreft de uitgaven op basis van de onderhoudsplanning. Voorziening Onderhoud Basisscholen De voorziening is ontstaan ten laste van de algemene reserve. Het doel is de dekking van de uitgaven o.b.v. de onderhoudsplanning m.b.t. het onderhoud aan de gebouwen. De onttrekking van € 555.000 betreft met name de uitgaven t.b.v. basisschool ’t Vossenhol. Voorziening Onderhoud Werkenrode De voorziening is eind 2005 door herschikking van de voorzieningen gevormd en wordt op peil gehouden door middel van een dotatie vanuit de exploitatie. De dotatie bedraagt in 2012 € 41.000. Het doel is de dekking van de uitgaven m.b.t. het onderhoud aan het gebouw. De onttrekking van € 100.000 betreft de uitgaven op basis van de onderhoudsplanning.
gemeente Groesbeek
119
Programmabegroting 2012
Voorziening Onderhoud Terwindtschool De voorziening is eind 2005 door herschikking van de voorzieningen gevormd. Het doel is de dekking van de uitgaven m.b.t. het onderhoud aan het gebouw. Aangezien de school op dit moment wordt verbouwd en uitgebreid, vindt er in 2012 geen dotatie plaats. De nieuwe onderhoudsplanning volgt in de loop van 2012. Voorziening Onderhoud Gemeentewerf De voorziening is eind 2004 door herschikking van de voorzieningen gevormd en wordt op peil gehouden door middel van een dotatie vanuit de exploitatie. De dotatie bedraagt in 2012 € 9.962. Het doel is de dekking van de uitgaven m.b.t. het onderhoud aan het gebouw. De onttrekking van € 20.000 betreft de uitgaven o.b.v. de onderhoudsplanning. Voorziening Onderhoud Heuvelland De voorziening is gevormd door middel van dotaties vanuit de exploitatie en wordt o.b.v. de onderhoudsplanning op peil gehouden. De dotatie bedraagt in 2012 € 42.931. Het doel is de dekking van de uitgaven o.b.v. de onderhoudsplanning m.b.t. het onderhoud aan gebouw en installaties. De onttrekking van € 17.000 betreft de uitgaven o.b.v. de onderhoudsplanning. Voorziening onderhoud Biga De voorziening is gevormd door middel van dotaties vanuit de exploitatie. De dotatie bedraagt in 2012 € 16.332. Het doel is de dekking van de uitgaven m.b.t. het onderhoud. De onttrekking van € 3.000 betreft uitgaven o.b.v. de planning. Voorzieningen Onderhoud Sportterreinen (velden, kleedruimten en complexen) De voorzieningen zijn eind 2005 door herschikking van de voorzieningen gevormd en worden op peil gehouden door middel van dotaties vanuit de exploitatie. Het doel is de dekking van de uitgaven o.b.v. de onderhoudsplanning. De onttrekkingen betreffen de uitgaven op basis van de onderhoudsplanningen. Voorziening Onderhoud De Lubert De voorziening is gevormd door middel van dotaties vanuit de exploitatie en op peil gebracht o.b.v. de onderhoudsplanning. Het doel is de dekking van de uitgaven o.b.v. de onderhoudsplanning m.b.t. het onderhoud De Lubert. De onttrekking van € 15.000 betreft uitgaven o.b.v. de planning. Voorziening Onderhoud N.H. Kerk De voorziening is eind 2005 door herschikking van de voorzieningen gevormd en wordt op peil gehouden door middel van een dotatie vanuit de exploitatie. Het doel is de dekking van de uitgaven m.b.t. het onderhoud aan het gebouw. In 2012 zijn er geen onttrekkingen geraamd. Voorziening Speeltoestellen De voorziening wordt op peil gehouden door middel van een dotatie vanuit de exploitatie. De dotatie in 2012 bedraagt € 16.410. Het doel is dekking van de kosten voor het instandhouden van speelplaatsen en egalisatie van lasten van onderhoud aan speeltoestellen.
gemeente Groesbeek
120
Programmabegroting 2012
Voorziening Onderhoud De Mallemolen De voorziening is gevormd door middel van dotaties vanuit de exploitatie en op peil gebracht o.b.v. de onderhoudsplanning. De dotatie bedraagt € 83.757. Het doel is de dekking van de uitgaven o.b.v. de onderhoudsplanning m.b.t. het onderhoud van De Mallemolen. De onttrekking van € 40.000 betreft de uitgaven o.b.v. de onderhoudsplanning. Voorziening Onderhoud Kloosterstraat 9 Dotaties vanuit de exploitatie hebben gezorgd voor de opbouw van deze voorziening. De dotatie bedraagt € 18.797. Het doel is de dekking van de uitgaven o.b.v. de onderhoudsplanning m.b.t. het onderhoud aan het gebouw. De onttrekking van € 7.000 betreft de uitgaven o.b.v. de planning. Voorziening Onderhoud gebouw begraafplaats De voorziening is in 2009 gevormd door middel van een dotatie uit de exploitatie. Het doel is de dekking van de uitgaven o.b.v. de onderhoudsplanning m.b.t. het onderhoud aan het gebouw.
gemeente Groesbeek
121
Programmabegroting 2012
gemeente Groesbeek
122
Programmabegroting 2012
Bijlagen
gemeente Groesbeek
123
Programmabegroting 2012
gemeente Groesbeek
124
Programmabegroting 2012
Bijlage 1 – MeerjarenInvesteringPlan 2012-2015
gemeente Groesbeek
125
Programmabegroting 2012
Inleiding In deze bijlage is het MeerjarenInvesteringsPlan 2012-2015 opgenomen. De investeringen die in 2011 op het investeringsplan stonden zijn hierin ook opgenomen. Enerzijds omdat een deel van deze investeringen nog uitgevoerd moet worden. Anderzijds omdat de kapitaallasten in 2012 geraamd worden en dus deel uitmaken van de financiële ramingen van deze begroting. Leeswijzer tabellen Voor een aantal investeringen ontvangen we bijdragen (subsidies) van derden. Onder “Investeringsbedragen” vindt u daarom een drietal kolommen: • Bruto inv.: de bruto investering bestaat uit de totale kosten (of waarde) van de investering. • Bijdragen: de bijdragen (subsidies e.d.) die we van derden krijgen voor deze investering • Netto inv.: de netto investering bestaat uit de bruto investering minus de bijdragen van derden. De netto investering zijn de kosten die uiteindelijk voor onze eigen rekening komen. De kosten van de netto investering worden op grond van het Besluit begroting en verantwoording (BBV) en ons eigen activabeleid, over een aantal jaren uitgespreid (de kapitaallasten). Ook bij de kapitaallasten maken we onderscheid tussen bruto en netto kapitaallasten: • Bruto KL: de bruto kapitaallasten zijn de totale kapitaallasten die voortvloeien uit (het activeren van) de (netto) investering en bestaan uit afschrijvingslasten (de jaarlijkse waardevermindering die optreedt) en de rentekosten. • Doorb. KL (doorberekende kapitaallasten): van een aantal investeringen (m.n. van de Brandweer, Openbare Werken en FIN/ICT) wordt een deel van de kapitaallasten in rekening gebracht bij de gemeente Millingen aan de Rijn en/of Ubbergen. • Netto KL: Na aftrek van de doorbelaste kapitaallasten resteren de kapitaallasten die voor onze eigen rekening komen; de netto kapitaallasten. Bij het ramen van de (netto) kapitaallasten in onze begroting, houden we er rekening mee dat de uitvoering van een investering tijd kost en dat kapitaallasten een jaar later ontstaan, dan de investering is gepland. Dit leidt er toe dat de kapitaallasten van de investeringen die in 2015 gepland zijn, buiten de planningshorizon (2012-2015) van deze begroting vallen. In de kolom “Netto KL” zijn ze wel meegenomen, zodat wel zichtbaar is welke lasten met deze investering samenhangen. Aan iedere investering wordt normaalgesproken een code "A" of "B" toegekend. De investeringen met code "A" zijn investeringen die, voordat ze worden voorbereid of uitgevoerd, eerst ter besluitvorming aan uw raad worden voorgelegd. Dit gebeurt door middel van een zogenaamde kredietaanvraag. Het gaat om investeringen waarover nog een nadere politieke/bestuurlijke afweging gemaakt kan en/of moet worden. De investeringen met code "B" zijn de investeringen waarover wij als college besluiten. Het gaat dan vooral om investeringen in de sfeer van vervanging en bedrijfsvoering en/of investeringen waarover geen nadere politieke afweging in uw raad hoeft plaats te vinden. Volledigheidshalve is in deze bijlage ook een lijst opgenomen van de uitgestelde investeringen.
gemeente Groesbeek
126
Programmabegroting 2012
gemeente Groesbeek
127
Programmabegroting 2012
Auto 1, 6 (Mitsubishi Canter, riolering) Auto 10 (Iveco) Auto 11 (VW Caddy, handhaving) Auto 3 (Mitsubishi Canter, calamiteiten) Auto 4 (Mitsubishi Canter Verkeer) Auto 8 (Nissan Cabstar, groen) Kleine opzet/droogstrooier, Nido Multicar (Landbouw voertuig) Rioolreiniger RIOR Sneeuwploeg Nido, groot Inrichting Inrichting
Onderdeel
Uitrusting
Auto's
inventaris (842) (10 jaar) inventaris (842) (15 jaar) Aanhangwagen 881 VW Caddy 890 AvD auto vervanging 898 vervanging VW caddy Ademluc ht compressor Bauer C2000 analoge portofoon Brandweermaterialen 2013 Ademluc htcilinders C 2000 vervanging mobilofoons
Programma 1:Burger Bestuur en veiligheid
Gemeentehuis
Kostenverdeelstaat Auto's
Project
MeerjarenInvesteringsplan 2011-2015
10 15 15 8 7 8 15 7 8 14 8
7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 10 10
Looptijd
2012 2012 2012 2014 2014 2014 2012 2012 2013 2014 2014
2012 2013 2012 2014 2011 2011 2011 2013 2013 2012 2011 2011
Jaar inv.
A A B B B B B B B B B
B B B B B B B B B B B B
Code
V2011 V2011 B2011 B2012 B2012 B2012 B2011 B2011 B2011 B2012 B2012
V2010 V2010 V2010 V2010 B2010 V2010 B2010 V2010 V2010 V2010 V2011 B2010
Mutatie
20.000 5.000 20.000 25.000 20.000 31.000 32.005 139.128 25.000 10.840 327.973
40.150 55.000 25.000 41.000 38.500 38.500 26.070 55.000 22.000 16.000 100.000 100.000 557.220
Bruto inv.
Bijdr.
-
-
-
20.000 5.000 20.000 25.000 20.000 31.000 32.005 139.128 25.000 10.840 327.973
40.150 55.000 25.000 41.000 38.500 38.500 26.070 55.000 22.000 16.000 100.000 100.000 557.220
Netto inv.
3.000 583 3.500 4.821 3.500 3.617 6.172 24.347 3.036 1.834 54.410
7.743 10.607 4.821 7.907 7.425 7.425 5.028 10.607 4.243 3.086 15.000 15.000 98.892
Bruto KL
1.500 292 1.750 2.410 1.750 1.809 3.086 12.174 1.518 917 27.206
2.212 3.031 1.377 2.259 2.121 2.121 1.437 3.031 1.212 882 4.286 4.286 28.255
Doorb KL
1.500 291 1.750 2.411 1.750 1.809 3.086 12.173 1.518 917 27.205
5.531 7.576 3.444 5.648 5.304 5.304 3.591 7.576 3.031 2.204 10.714 10.714 70.637
Netto KL
-
-
KL 2011
-
5.304 5.304 3.591 10.714 10.714 35.627
KL 2012
1.500 291 1.809 3.086 6.686
5.531 3.444 2.204 11.179
KL 2013
12.173 12.173
7.576 7.576 3.031 18.184
KL 2014
1.750 2.411 1.750 1.518 917 8.346
5.648 5.648
KL 2015
gemeente Groesbeek
128
Programmabegroting 2012
Onderdeel
Uitvoering deelproject C: herinr hfdentree Mies deelproject C: herinr hfdentree Mies
Nassaulaan Op de Horst Stekkenberg Visvijver de Mies
Speeltuin 1e inrichting olp en meubilair voorzieningenhart (uitv) aanleg steigers e.d.
Programma 4: Maatschappelijke zaken
Aquaduct van Groesbeek Revitalisering IT Revitalisering IT
Programma 3: Wonen en werken
BRP Groesbeek Noord Houtlaan
Watersysteem Groesbeek
OWC-project "het Hoogh" Stamriool Dorpstraat-Mariëndaal
Lage Horst
15 15 40 10
40 25 25
50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50
25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25
Looptijd
Fase 3 infiltratieriool Vervangen riool Fase 4: BRM Fase 5: BRM Aanleg 0,7 ha waterb. De Groesbeek/Mie alt vertr.reserv. Heikantweg (onderzoek De Groesbeek (2000m1) De Groesbeek (2000m1) inr. en ret.voorz. Groeske/Hofl./Mariend. inr./ret.voorz. 'tVilje/Hofl./Mariend.weg Uitvoermaatregelen Vervanging riool
herinrichting; Fase 1 riolering herinrichting; Fase 2: riolering herinrichting; Fase 3: riolering afkoppelen uitvoering aanpassen riool
Hamersveld
Jacob Marisweg/van Ostadeweg
BRP afkoppelen/herinric hten
Breedeweg/Lijsterbesstraat Dries
Programma 2: beheer openbare ruimte(riolering)
juridisc h technisch Uitvoering Breedeweg-Oost herinrichting en infiltratie Grensovergang Wyler MER/BP procedure Hamersveld herinrichting; Fase 1 Wegen herinrichting; Fase 2 Wegen herinrichting; Fase 3 Wegen Molenweg-Cranenburgsestraat aanpassing kruising Mooksebaan(bibeko) Groot onderhoud Randweg Oost of West MER/BP procedure Stekkenberg Fase 1; WRM Fase 2: WRM Fase 3 WRM Verkeersafwikkeling Groesbeek - A73 MER/BP procedure
Altena Hettsteeg
Programma 2: Beheer openbare ruimte(wegen)
Project
MeerjarenInvesteringsplan 2011-2015
2012 2011 2012 2011
2011 2012 2011
2011 2011 2012 2011 2012 2013 2011 2011 2011 2011 2011 2012 2013 2013 2012 2011 2011 2013 2011 2012 2012 2014
2011 2012 2012 2013 2011 2011 2012 2013 2011 2012 2011 2012 2012 2013 2011
Jaar inv.
A A A A
A A A
A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A
A A A A A A A A A A A A A A A
Code
B2012 B2011 B2012 B2012
V2011 V2011 V2011
B2010 B2011 B2011 B2012 B2012 B2012 V2011 B2011 V2011 V2010 V2010 V2011 B2010 B2010 B2011 V2011 V2011 V2010 V2011 V2010 P2012 P2012
V2011 B2010 V2010 B2010 V2011 B2012 B2012 B2012 V2011 B2012 B2012 B2010 B2010 B2010 V2011
Mutatie
22.500 11.160 2.000.000 65.500 2.099.160
361.944 458.000 30.000 849.944
111.000 16.000 220.000 192.500 146.500 224.000 11.300 317.000 53.100 148.680 62.000 380.000 495.000 462.000 251.000 35.000 44.000 313.000 48.000 774.000 200.000 80.000 4.584.080
20.000 45.000 717.000 649.000 13.500 153.750 78.750 182.500 448.000 432.000 45.000 459.000 156.000 47.000 80.000 3.526.500
Bruto inv.
2.000.000 2.000.000
361.944 305.138 667.082
142.000 133.000 161.970 16.560 183.380 206.280 843.190
132.000 45.000 14.000 191.000
Bijdr.
22.500 11.160 65.500 99.160
152.862 30.000 182.862
111.000 16.000 220.000 192.500 146.500 224.000 11.300 317.000 53.100 148.680 62.000 380.000 353.000 329.000 89.030 35.000 27.440 129.620 48.000 567.720 200.000 80.000 3.740.890
20.000 45.000 717.000 649.000 13.500 153.750 78.750 182.500 448.000 432.000 45.000 327.000 111.000 33.000 80.000 3.335.500
Netto inv.
2.625 1.302 9.825 13.752
13.758 2.700 16.458
7.770 1.120 15.400 13.475 10.255 15.680 791 22.190 3.717 10.408 4.340 26.600 24.710 23.030 6.232 2.450 1.921 9.073 3.360 39.740 14.000 5.600 261.862
1.800 4.050 64.530 58.410 1.215 13.838 7.088 16.425 40.320 38.880 4.050 29.430 9.990 2.970 7.200 300.196
Bruto KL
-
-
-
-
Doorb KL
2.625 1.302 9.825 13.752
13.758 2.700 16.458
7.770 1.120 15.400 13.475 10.255 15.680 791 22.190 3.717 10.408 4.340 26.600 24.710 23.030 6.232 2.450 1.921 9.073 3.360 39.740 14.000 5.600 261.862
1.800 4.050 64.530 58.410 1.215 13.838 7.088 16.425 40.320 38.880 4.050 29.430 9.990 2.970 7.200 300.196
Netto KL
-
-
-
-
KL 2011
1.302 9.825 11.127
2.700 2.700
7.770 1.120 13.475 791 22.190 3.717 10.408 4.340 2.450 1.921 3.360 71.542
1.800 1.215 13.838 40.320 4.050 7.200 68.423
KL 2012
2.625 2.625
13.758 13.758
15.400 10.255 26.600 6.232 39.740 14.000 112.227
4.050 64.530 7.088 38.880 29.430 9.990 153.968
KL 2013
-
-
15.680 24.710 23.030 9.073 72.493
58.410 16.425 2.970 77.805
KL 2014
-
-
5.600 5.600
-
-
KL 2015
gemeente Groesbeek
129
Programmabegroting 2012
Onderdeel
Aanleg Grondaankoop/onteigening Randweg Oost of West Aanleg rondweg Grondaankoop/onteigening Verkeersafwikkeling Groesbeek - A73 Grondaankoop/onteigening Herstel rijbaan/aanleg fietspad
Grensovergang Wyler
Programma 2: Beheer openbare ruimte
Uitgestelde investeringen
Project
MeerjarenInvesteringsplan 2011-2015
25 25 25 25 25 25
Looptijd
2099 2099 2099 2099 2099 2099
Jaar inv.
A A A A A A
Code
B2010 B2010 B2010 B2010 B2010 B2011
Mutatie
600.000 600.000 1.500.000 200.000 2.000.000 125.000 7.189.660
Bruto inv.
2.000.000
Bijdr.
600.000 600.000 1.500.000 200.000 2.000.000 125.000 5.189.660
Netto inv.
54.000 54.000 135.000 18.000 180.000 11.250 475.827
Bruto KL
-
Doorb KL
54.000 54.000 135.000 18.000 180.000 11.250 475.827
Netto KL
-
KL 2011
20.952
KL 2012
2.625
KL 2013
-
KL 2014
KL 2015
gemeente Groesbeek
130
Programmabegroting 2012
Bijlage 2 – Meerjarig overzicht reserves en voorzieningen 2009-2012
gemeente Groesbeek
131
Programmabegroting 2012
Meerjarig overzicht reserves en voorzieningen Tabel: Meerjarig overzicht reserves en voorzieningen 2009-2012 Omschrijving Reserves en Voorzieningen
1. Reserves 1.1. Algemene reserves Algemene reserve Algemene reserve (beklemd) Saldo dienstjaar Totaal 1.1. Algemene reserves 1.2 Bestemmingsreserves 1.2.1. Egalisatiereserves Egalisatiereserve (inkomensdeel) Wet Werk en Bijstand Egalisatiereserve Landschapsbeleid 1.2.2. Reserves tbv dekking van kapitaallasten Dekkingsreserve Bouw school Cranenburgsestraat Dekkingreserve kapitaallasten Verbouw en uitbreiding Sleutel 1.2.3. Overige bestemmingsreserves Optimalisering glasvezelstructuur Bestemmingreserve Aankoop kunstwerken Bestemmingsreserve Accommodatie Stekkenberg Dekkingreserve Bijdrage LOP Reserve Opleiding Personeel Bestemmingsreserve Aquaduct Bestemmingsreserve Bovenwijkse voorzieningen Bestemmingreserve Dekking t.b.v. investeringen Totaal 1.2. Bestemmingsreserves Totaal 1. Reserves 2. Voorzieningen 2.1. Voorzieningen t.b.v. verplichtingen e/o risico's Voorziening Pens.verpl.vm wethouder Voorziening Wachtg.verpl.vm wethouder Voorziening Brandweerpersoneel Voorziening Ontwikkeling Centrumgebied *2 Totaal 2.1. Voorzieningen t.b.v. verplichtingen e/o risico's 2.2. Voorzieningen t.b.v. Lastenegalisatie Voorziening Onderhoud Brandweerkazerne Voorziening Onderhoud Wegen Voorziening Straatverlichting Voorziening Onderhoud gemeentehuis Voorziening Onderhoud Basisscholen *3 Voorziening Onderhoud Werkenrode Voorziening Onderhoud Terwindtschool Voorziening Onderhoud Gemeentewerf Voorziening Onderhoud Heuvelland Voorziening Onderhoud Zevensprong/BIGA Voorziening Onderhoud Sportaccommodaties kleedruimten Voorziening Onderhoud Sportaccommodaties velden Voorziening Onderhoud Sportaccommodaties complexen Voorziening Onderhoud De Lubert Voorziening Onderhoud Kasteelmuur Voorziening Onderhoud N.H. Kerk Voorziening Onderhoud Speeltoestellen Voorziening Onderhoud De Mallemolen Voorziening Onderhoud Kloosterstraat 9 Voorziening Onderhoud gebouw Begraafplaats Totaal 2.2. Voorzieningen t.b.v. Lastenegalisatie Totaal 2. Voorzieningen Generaal-totaal
Bedragen x € 1.000 Rekening 2009 Rekening 2010 Begroting 2011 Begroting 2012 Vrij Rente Stand Stand Stand Stand besteedbaar naar 31-12-2009 31-12-2010 31-12-2011 31-12-2012 exploitatie
5.975 12.862 2.468 21.305
6.230 15.331 21.561
6.516 16.651 23.167
6.315 16.651 44 23.010
Ja Nee Ja
Nee Ja Nee
96 16
101 27
106 28
111 29
Nee Nee
Nee Nee
318 589
320 540
311 490
302 441
Nee Nee
Nee Nee
84 171 1.825 80 77 414 295 3.965 25.270
42 180 1.916 84 81 435 64 3.790 25.351
189 2.012 76 85 205 457 3.959 27.126
198 362 80 89 215 480 2.307 25.317
Nee Ja Nee Nee Ja Nee Nee Nee
Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee
1.647 129 80 2.792 4.648
1.972 73 91 2.115 4.251
2.033 29 103 2.436 4.601
2.087 124 2.650 4.861
Nee Nee Nee
Ja Ja Ja
51 345 181 342 1.197 178 18 185 247 18 128 47 164 237 36 1 333 45 25 3.778 8.426 33.696
72 567 347 166 1.352 219 18 182 242 33 165 41 249 187 35 3 185 60 8 4.131 8.382 33.733
82 370 162 139 1.549 210 13 180 256 44 211 55 334 131 1 4 19 234 50 8 4.052 8.653 35.779
99 635 88 176 1.214 151 8 170 282 57 87 253 419 116 1 4 35 278 62 8 4.143 9.004 34.321
Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee
Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja
*1 In de algemene reserve (beklemd) is een bedrag opgenomen voor de bijdrage aan de verkoop/het afstoten van het zwembad "De Lubert" van € 1.936.000. (€ 1.390.000 exploitatievergoeding, € 252.000 frictiekosten en € 294.000 boekwaarde investeringen). *2 In 2011 en 2012 wordt rente toegerekend aan de boekwaarden van het centrumplan. Voor ditzelfde bedrag wordt ook de voorziening verhoogd. *3 In de planning van het onderhoud is een bedrag van € 1.000.000 opgenomen voor achterstallig onderhoud aan basisschool 't Vossenhol. Wanneer dit bedrag niet wordt uitgegeven, dan blijft dit bedrag in de voorziening onderhoud basisscholen (zie ook paragraaf onderhoud kapitaalgoederen, en onderdeel 4.2. Uiteenzetting financiële positie).
gemeente Groesbeek
132
Programmabegroting 2012