PROGRAMMABEGROTING GORINCHEM. Gemeente Gorinchem - programmabegroting 2013 Oktober 2012

PROGRAMMABEGROTING GORINCHEM 2013

Gemeente Gorinchem - programmabegroting 2013 Oktober 2012

1


2

Inhoudsopgave 1. Aanbiedingsbrief ........................................................................................................................................ 5 2. Programma‟s ........................................................................................................................................... 19 2.1 Hoofdthema Wonen en Leven .......................................................................................................... 19 Programma Woonvoorzieningen ........................................................................................................ 19 Programma Leefvoorzieningen ........................................................................................................... 25 Programma Wonen, leven en veiligheid ............................................................................................. 31 Programma Wonen, leven en milieu................................................................................................... 35 Programma Wonen, leven en bestuur en communicatie.................................................................... 41 2.2 Hoofdthema Werk ............................................................................................................................. 45 Programma Werk ................................................................................................................................ 45 Programma Werk en milieu ................................................................................................................ 49 2.3 Hoofdthema Welzijn en Zorg ............................................................................................................ 51 Programma Onderwijs ........................................................................................................................ 51 Programma Cultuur en Sport .............................................................................................................. 57 Programma Zorg ................................................................................................................................. 63 Programma Welzijn, zorg en veiligheid .............................................................................................. 73 2.4 Hoofdthema Bestuur en Dienstverlening .......................................................................................... 75 Programma Publieksservice ............................................................................................................... 75 Programma Bestuur, communicatie en veiligheid .............................................................................. 79 Programma Bestuur en communicatie ............................................................................................... 83 3. Raadsopdrachten .................................................................................................................................... 89 4. Algemene dekkingsmiddelen .................................................................................................................. 93 5. Consolidatie programmabegroting en algemene dekkingsmiddelen ...................................................... 97 6. Paragrafen ............................................................................................................................................... 99 6.1 Weerstandsvermogen en risicobeheersing ....................................................................................... 99 6.2 Reserves en voorzieningen............................................................................................................. 109 6.3 Onderhoud kapitaalgoederen.......................................................................................................... 111 6.4 Financiering ..................................................................................................................................... 117 6.5 Bedrijfsvoering ................................................................................................................................ 125 6.6 Verbonden partijen .......................................................................................................................... 127 6.7 Grondbeleid ..................................................................................................................................... 163 6.8 Lokale heffingen .............................................................................................................................. 169 6.9 Subsidies ......................................................................................................................................... 173 7. Ontwikkeling programmabegroting ........................................................................................................ 177 8. Verschillen analyse begroting 2013 – begroting 2012 .......................................................................... 179 9. Begrippenlijst ......................................................................................................................................... 183


3


4

1. Aanbiedingsbrief Nummer 2012-866

I.

Gorinchem, 2 oktober 2012

INLEIDING

De economische crisis en de stagnatie op de woningmarkt hebben gevolgen voor de financiële huishouding van gemeenten. Enerzijds gaat het hierbij om lagere bijdragen van het rijk vanwege rijksbezuinigingen. Anderzijds gaat het om teruglopende inkomsten vanwege achterblijvende resultaten in grondexploitaties, mede veroorzaakt door de verwerking daarin van verminderde nieuwbouwprognoses. Net als andere gemeenten heeft ook Gorinchem met deze ontwikkelingen te maken. Crisis en stagnerende woningmarktontwikkelingen leiden er ook in onze stad toe dat de feitelijke resultaten van grondexploitaties achterblijven bij de verwachtingen. Om deze geprognosticeerde tekorten het hoofd te kunnen bieden, zijn de afgelopen jaren de nodige voorzieningen getroffen. Bij de Perspectiefnota 2013–2016 is aangegeven dat extra voorzieningen getroffen dienen te worden ter grootte van in totaal € 12,9 miljoen om de thans berekende exploitatietekorten in de vier belangrijkste grondexploitaties van de gemeente – dit zijn Hoog Dalem, Lingewijk Noord, Mollenburg en Groote Haar – te kunnen opvangen. Omdat onze algemene reserves ontoereikend zijn om deze noodzakelijke voorzieningen hieruit te vormen, is een nieuwe bezuinigingsoperatie, Alle Hens Aan Dek 3 (AHAD-3), gestart. Doel hiervan is door bezuinigingen te komen tot vermogensgroei, om daarmee niet alleen te kunnen voorzien in genoemde extra voorziening van € 12,9 miljoen, maar ook om ultimo 2016 een algemene reserve te hebben van € 10,4 miljoen. Om dit mogelijk te maken dient in de meerjarenperiode 2013–2016 gemiddeld per jaar € 3,6 miljoen bezuinigd te worden. Voor de berekening van dit bedrag wordt overigens verwezen naar genoemde Perspectiefnota. Bij de opbouw van deze begroting is uitgegaan van een aantal uitgangspunten. Het eerste uitgangspunt is genoemd bezuinigingsbedrag van gemiddeld € 3,6 miljoen per jaar. Dit bedrag is in deze begroting als stelpost opgenomen. Over de maatregelen die genomen kunnen worden om tot invulling van deze stelpost te komen, zijn wij in het voorjaar, samen met de raad en het ambtelijk apparaat, een discussie gestart. Bij de behandeling van de Perspectiefnota 2013–2016 op 5 juli jl. heeft de raad ingestemd met een lijst van „voorgenomen besluiten‟. Uitwerking en concretisering van deze lijst heeft de afgelopen maanden plaatsgevonden. Het resultaat daarvan zal aan de raad in een separaat raadsvoorstel AHAD-3 worden voorgelegd tijdens de begrotingsraad van 8 november a.s. In dit raadsvoorstel zal ook rekening gehouden worden met de uitkomst van de tweede tussenrapportage 2012 en de septembercirculaire. Aan de hand van deze actuele informatie kan bepaald worden of genoemde stelpost van € 3,6 miljoen in stand moet blijven en hoe deze kan worden ingevuld. Andere uitgangspunten waarmee bij het opstellen van deze begroting rekening gehouden is, zijn de onderstaande: 1. loonstijging: de nullijn hanteren, in afwijking van de raming CPB loonstijging van 1,25%; 2. prijsstijging: de nullijn hanteren voor onszelf en gesubsidieerde instellingen, in afwijking van de raming CPB prijsstijging van 1,5%; 3. belastingen, heffingen en rechten: de bestendige gedragslijn hanteren, te weten het gecorrigeerde gewogen prijsindexcijfer, berekend door het CPB van 1,5% + opslag 1% = 2,5%; 4. raming van de woonruimten: werkelijke stand CBS per 31 december 2011 aanhouden en deze conform de huidige gedragslijn per jaar (2012–2016) verhogen; 5. interne rekenrente: het rentepercentage van 4,0% aanhouden; 6. Gemeentefonds: aanhouden junicirculaire 2012. U hebt deze bij de besluitvorming over de Perspectiefnota 2013–2016 vastgesteld.


5

Voorts is bij het samenstellen van de begroting rekening gehouden met de andere bestanddelen van de Perspectiefnota 2013–2016, zoals: - de lasten en baten ten aanzien van de beschikbare ruimte; - de lasten en baten ten aanzien van de autonome ontwikkelingen; - de lasten en baten in de categorie onontkoombaar, wettelijk en wenselijk; - de (kapitaal)lasten die voortvloeien uit nieuwe investeringen. Naast deze inleiding kent de nota van aanbieding de volgende onderdelen: II Beleid III Financieel; IV Voorstel; V Raadsbesluit.

II.

BELEID

2.1 Hoofdthema Wonen en Leven Uit het programma Woonvoorzieningen blijkt dat wij een hoge prioriteit geven aan stedelijke vernieuwing. De gemeentelijke structuurvisie en de Woonvisie zijn daarbij onze leidraad. Dat betekent onder meer dat we werken aan een gedifferentieerd woningenaanbod van voldoende omvang per stadsdeel. Wij streven ernaar om in de periode tot en met 2014 de prestatieafspraken op het gebied van stedelijke vernieuwing na te komen. Daarnaast gaan wij nadenken hoe we de stedelijke vernieuwing gaan vormgeven na 2014. Met de vaststelling van de raadsopdracht Wonen heeft de raad de opdracht gegeven tot het opstellen van een nieuwe Woonvisie. Deze komt tot stand in directe samenspraak met onze stedelijke vernieuwingspartners Poort6 en Rivas en is eind 2012 gereed voor besluitvorming door de gemeenteraad. Hierna zullen wij nieuwe prestatieafspraken opstellen met Poort6 aan de hand van de regionale opzet. Voor de onderbouwing van ons beleid hanteren we sinds 2007 de Gorcumse meetlat. De tevredenheid van inwoners en bezoekers over de Gorcumse woonvoorzieningen („prettig wonen‟) is in 2011 gemiddeld 92%. Dit cijfer willen we in de toekomst vasthouden. Binnen het programma Leefvoorzieningen staat de uitwerking van de raadsopdracht Mobiliteit centraal die moet leiden tot een geactualiseerde kadernota Infrastructuur. Uit de Gorcumse meetlat blijkt dat in de top 3 problemen op stadsniveau de verkeerssituatie (parkeren en doorstroming hoofdinfrastructuur) op 1 staat. De speerpunten uit de kadernota Infrastructuur zijn afhankelijk van de ontwikkelingen en besluitvorming door de Minister voor de realisatie van maatregelen ter verbetering van de doorstroming op rijksweg A27. Wij hebben echter nog onvoldoende zicht op de gevolgen die de financiële randvoorwaarden van het Rijk hebben voor het uitvoeringstijdstip van het project A27 Lunetten–Hooipolder in het algemeen en het deel Scheiwijk–Werkendam in het bijzonder. De door u vastgestelde raadsopdracht Mobiliteit zal zich daarom vooralsnog richten op het interne fietsverkeer. Als er voldoende duidelijkheid is ontstaan over de realisatie van de verbreding van rijksweg A27, zal gestart kunnen worden met de andere onderdelen. De raadsopdracht Leefbaarheid bevat de opdracht tot het opstellen van de Visie en Beleidsplan Openbare Ruimte. Daaraan vooraf gaat uw kaderstellende uitspraak ten aanzien van het gewenste onderhoudsniveau openbare ruimte. De verwachting is dat deze raadsopdracht eind 2012 wordt afgerond. Bij het programma Wonen, leven en veiligheid gaat het om veiligheid in brede zin. Veiligheid manifesteert zich in toenemende mate als een eigenstandig beleidsthema met een brede en integrale insteek. De uitwerking van de raadsopdracht Veiligheid is gericht op het opstellen van een meerjarig programma veiligheid van Gorinchem (verwachte afronding eind 2012). Het inhoudelijk doel van de uitwerking raadsopdracht is het minimaal gelijk houden van het veiligheidsgevoel van 95% en het verminderen van het aantal aangiftes, bijzondere aandacht voor vernielingen en geweld. Ten aanzien van de crisisbeheersing is het doel een goed voorbereide crisisbeheersingsorganisatie en het voorkomen van calamiteiten. Dit alles op basis van regionale crisisplannen.


6

De zorg voor de rioolinfrastructuur valt onder het programma Wonen, Leven en Milieu. Denk daarbij aan de uitvoering van het door de raad vastgestelde Verbreed GRP, dit plan heeft een looptijd van 4 jaar. Het doel van de raadsopdracht Duurzaam Gorinchem is om te komen tot een overkoepelend beleid voor het verduurzamen van Gorinchem. In september 2012 is dit „vertaald‟ in het milieubeleidsplan 2012–2016. Het milieubeleid concentreert zich op drie concepten: het concept Klimaatbestendige stad, het concept Leefbare stad en het concept Verantwoordelijke stad. Het milieubeleidsprogramma beschrijft de maatschappelijke effecten, die binnen deze concepten worden nagestreefd en de speerpunten, indicatoren, projecten en activiteiten, die in de periode 2012–2016 worden uitgevoerd om deze maatschappelijke doelstellingen te realiseren Onder het programma Wonen, leven, bestuur en Communicatie valt het actualiseren van bestemmingsplannen conform de bepalingen uit de Nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening. 2.2 Hoofdthema Werk Gorinchem wil haar economische positie en werkgelegenheidsaanbod behouden en zo mogelijk versterken. Dit is de centrale doelstelling van het programma Werk. Om dat te kunnen waarmaken is het nodig dat we voldoende gedifferentieerde bedrijfsterreinen kunnen aanbieden, zowel voor kantoorachtige bedrijvigheid als voor bedrijven. Ondanks de economische tegenwind blijft de behoefte aan bedrijventerreinen groot. Het onderzoek dat Ecorys hierover gedaan heeft in opdracht van de regio AV toont dit aan. Gorinchem gaat daarom door met het aanbieden van een gedifferentieerd aanbod van bedrijfsterreinen, door te werken aan de ontwikkeling van het bedrijventerreinen Groote Haar (Gorinchem Noord) en de uitgifte en realisatie van Schelluinen West en Gorinchem Oost II en de revitalisatie van Avelingen Oost. Naast de economische ontwikkelingen zijn er vanuit Rijkswaterstaat in nauwe samenwerking met de gemeente activiteiten in het kader van het Ruimte voor de Rivier project Avelingen. Gorinchem (Alblaserwaard-Vijfheerenlanden) is een zelfstandige arbeidsmarktregio geworden na lobby van de RSD. De rijksmiddelen voor re-integratie komen nu rechtstreeks naar de regio AV. Het programma Werk en Milieu is gericht op het bevorderen van werkgelegenheid en realisatie van duurzame bedrijventerreinen. 2.3 Hoofdthema Welzijn en Zorg Bij het programma Onderwijs zijn brede scholen en het integraal huisvestingsplan (IHP) belangrijke onderwerpen. Via het huisvestingsplan worden knelpunten opgelost en zijn strategische keuzes gemaakt ten aanzien van de huisvesting van het onderwijs voor de komende tien jaar. Het IHP is op basis van het raadsbesluit IHP verwerkt in de begroting. Een aantal projecten uit het IHP wordt momenteel al uitgevoerd. De raadsopdracht brede scholen is uitgewerkt in een beleidsnotitie brede scholen Gorinchem die in mei 2011 is vastgesteld. Een vijftal kaders zijn, afhankelijk van de specifieke behoefte in een stadsdeel, voor de brede scholen van toepassing. Eén van de kaders luidt dat de brede school gericht is op het scheppen van kansen en het voorkomen en bestrijden van onderwijs achterstanden. De doorgaande leerlijn is hierbij essentieel. In het programma Cultuur en Sport is de afgelopen periode gewerkt aan de realisatie van een nieuwe cultuurvisie, die eind 2012 op de agenda van de raad staat. Het culturele veld is hierbij uitdrukkelijk betrokken. In het Sportplan 2012–2015 zijn vijf thema‟s uitgewerkt; sportstimulering, sport is meedoen in de samenleving, stimulering van een gezonde leefstijl, sport & fysieke ruimte en versterken sportverenigingen. De maatschappelijke taak van Gorinchem Beweegt zal verder worden verbreed; initiatieven van burgers versterken en aanjagen, verbindingen leggen in de wijken, kwetsbare groepen actief te ondersteunen, stimuleren van eigen kracht en verder vorm geven aan de preventieve functie in de wijk. Dit past helemaal in de visie (in 19 rode draden) zoals vastgesteld door de raad in juli 2012. Gorinchem Beweegt heeft 100% bereik op de basisscholen en heeft een laagdrempelig, structureel en kosteloos aanbod. De ambitie is dan ook: iedereen kan meedoen in Gorinchem!


7

Programma Zorg. Met de val van het kabinet is het niet helemaal duidelijk hoe het verder zal gaan met de invoering van de Wet werken naar vermogen. Regionaal wordt wel verder gewerkt aan een intensieve samenwerking tussen de RSD en de Avelingen Groep en het inzetten van deze doelgroepen in reguliere arbeid. Ten aanzien van de decentralisatie AWBZ en de jeugdzorg worden regionaal de voorbereidingen verder vorm gegeven, voor de AWBZ op AV-niveau, voor de jeugdzorg op ZHZ niveau. De raadsopdracht Meedoen zal eind van dit jaar afgerond worden met een definitief visiedocument. Voorafgaand is met maatschappelijke partners gewerkt aan het vormgeven van een maatschappelijke agenda voor de komende jaren. De concept visie, uitgangspunten en kernopgaven zijn door uw raad reeds vastgesteld. Uitgangspunt is het optimaal benutten van de eigen kracht van burgers, met aandacht voor de kwetsbaren en uitgaande van samenspel tussen overheid en instellingen. Wij hebben kennis genomen van het rekenkamerrapport „Werken aan werk, zorg en jeugdzorg in Gorinchem‟. Het rapport geeft een beoordelingskader voor de raad voor in de toekomst te decentraliseren taken. Wij betrekken de conclusies en aanbevelingen bij de uitwerking van de decentralisatie AWBZ en jeugdzorg en de mogelijke invoering van de Wet werken naar vermogen. Het programma Welzijn, Zorg en Veiligheid is gericht op het voorkomen van overlast door jongeren. 2.4 Hoofdthema Bestuur en Dienstverlening Met het programma Publiekservice streven wij een tevreden burger na door het verbeteren van de gemeentelijke dienstverlening. De cijfers vanuit het burgerwaarderingsonderzoek 2011 wijzen op een tevreden burger over de dienstverlening. Het rapportcijfer over de balie is een 7,8, de telefoon een 7,8, de schriftelijke dienstverlening scoort een 7,4 en de digitale dienstverlening een score 6,9. Wij herhalen het burgerwaarderingsonderzoek in 2013 waarbij de ambitie is om minimaal het niveau van 2011 te behalen. Het programma Bestuur, Communicatie en Veiligheid is gericht op het beperken van overlast. Onder het programma Bestuur en Communicatie valt de uitwerking van de raadsopdrachten Bestuurlijke vernieuwing, Participatie en Communicatie en Het land van Arkel en planning- en controlcyclus. In 2013 zal in regioverband verder aandacht worden gegeven aan de uitwerking van het manifest AV 2030 en de strategische positionering van de regio Zuid-Holland Zuid. Voor wat betreft bestuurlijke vernieuwing merken wij op dat sinds het aantreden van de nieuwe raad een aantal vernieuwingen zijn doorgevoerd, zoals de themabijeenkomsten en de werkbijeenkomsten met raadsleden in het kader van de uitwerking van de visie op Gorinchem en AHAD-3. Ook de werkwijze van de raadsopdrachten zien wij als een vorm van bestuurlijke vernieuwing. De uitwerking van de raadsopdrachten ligt op schema en een groot aantal raadsopdrachten worden eind 2012 afgerond. De raadsopdracht Participatie en Communicatie krijgt zijn afronding in het najaar van 2012. In 2013 volgt de implementatiefase, waarbij ook oog is voor opleiding en training, zodat wij het moderniseren en verbeteren van onze participatie ook daadwerkelijk in de praktijk kunnen brengen. In 2013 zal de uitwerking van het manifest – Visie 2030 toekomst van de Alblasserwaard– Vijfheerenlanden in regionaal verband ter hand worden genomen. In dit traject willen wij ook de uitwerking van de raadsopdracht Het land van Arkel en de uitwerking van de motie Regiegemeente en regionale samenwerking zoals deze op 5 juli unaniem is aangenomen, nader uitwerken. In de motie wordt verzocht samen met de andere AV-gemeenten actief mogelijkheden te onderzoeken om te komen tot verdergaande ambtelijke samenwerking voor de gemeenten in de AV. Voor Gorinchem is het uitgangspunt daarbij het bevorderen van kwaliteit en continuïteit. Het bereiken van efficiencywinst is wat ons betreft een (gewenst) afgeleid gevolg. Wij houden u op de hoogte via de gebruikelijke kanalen. In het kader van de raadsopdracht planning- en controlcyclus staat het organiseren van de raadsconferentie planning- en control in 2013 op de rol.


8

III.

FINANCIEEL

3.1 Algemeen U heeft op 5 juli 2012 de Perspectiefnota 2013–2016 vastgesteld. Zoals in de inleiding is opgemerkt zijn de uitgangspunten zoals die in de Perspectiefnota zijn opgenomen de basis geweest voor het opstellen van de onderhavige begroting. 3.2 Aansluiting Perspectiefnota 2013–2016 met Programmabegroting 2013 De opbouw van het saldo in de Programmabegroting 2013 is als volgt:

Saldo Perspectiefnota 2013-2016 conform boekwerk Aanpassing uitkering Gemeentefonds n.a.v. juni-circulaire Saldo Perspectiefnota 2013-2016 aangepast Gemiddelde bezuinigingstaakstelling AHAD 3 Saldo Perspectiefnota 2013-2016 inclusief bezuinigingstaakstelling AHAD 3

2013 214.007

2014 1.284.202

2015 459.118-

2016 1.591.065

964.439-

1.623.654-

1.423.557-

32.589-

145.591

444.328-

359.598

839.874

3.645.829

3.645.829

3.645.829

3.645.829

4.005.427

4.485.703

2.222.272

3.613.240

Mutaties als gevolg van opwerken begroting 2013: 1. Aanvulling voorzieningen

998.080-

1.038.003-

1.079.523-

1.122.704-

2. Salarissen

413.740

402.232

405.628

405.628

3. Huren, pachten, recognities

172.925-

84.186-

84.418-

84.418-

4. Rentelasten

41.919-

159.564-

386.407-

904.758-

5. Kostenverdeling: dekking uren investeringen

12.137-

81.370-

64.106-

49.115-

6. Stelposten

10.246

10.246

10.246

76.247

240.798-

324.460-

215.862

493.553

1.041.873-

1.275.105-

982.718-

1.185.568-

2.963.554

3.210.598

7. Diverse overige afwijkingen

Saldo Programmabegroting 2013

1.239.554

2.427.672

(- = nadelig)

3.3 Reserves en voorzieningen Algemene reserves Conform de besluitvorming bij de Perspectiefnota 2013–2016 moet het saldo van de algemene reserves ultimo 2016 uitkomen op € 10,4 miljoen (€ 5,4 miljoen risico‟s normale bedrijfsvoering en € 5 miljoen reguliere risico‟s grondexploitaties). Na verwerking van de Perspectiefnota 2013–2016 en het opwerken van de Programmabegroting 2013, komt het saldo van de algemene reserves ultimo 2016 uit op € 11,8 miljoen. Zie onderstaande tabel.


9

2013 Saldo begin boekjaar

2014

1.596.293-

2015

2016

2.920.306

7.184.599

8.910.503

Versterken vermogenspostie conform besluit AHAD 2

100.000

100.000

100.000

100.000

Collegebesluiten april tot en met juli 2012

295.154

293.001

294.951

292.849

1.200.352 157.500-

145.305 440.064 157.500-

5.357 157.500-

157.500-

115.039

232.825

243.543

186.543

2.963.554

3.210.598

1.239.554

2.427.672

2.920.306

7.184.599

8.910.503

11.760.068

Mutaties als gevolg van ontwikkelingen grondexploitatie: - winst Oost II - winst Kleine Haarsekade - afwikkeling voorziening Sparta-Athene - onttrekking i.v.m. BTW op grondexploitatie Diverse mutaties Saldo Programmabegroting 2013 Saldo utlimo boekjaar (- = nadelig)

Reserves en voorzieningen Afgezien van de algemene reserves kent de gemeente nog de nodige bestemmingsreserves en voorzieningen. In paragraaf 6.2 van deze begroting zijn deze nader aangeduid. Als gevolg van de eerdere bezuinigingsoperaties AHAD 1 en 2 en de thans in gang gezette bezuinigingsoperatie AHAD 3 neemt de totale omvang van alle reserves en voorzieningen toe van € 48,3 miljoen ultimo 2012 naar € 59,4 miljoen ultimo 2013. Een verdere groei is voorzien naar € 76,8 miljoen ultimo 2016. 3.4 Weerstandsvermogen Onder weerstandsvermogen wordt begrepen de verhouding tussen de risico‟s die de gemeente loopt en het vermogen dat gevormd is om deze risico‟s af te dekken. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen de directe en de totale weerstandscapaciteit. In de directe weerstandscapaciteit wordt tot uitdrukking gebracht de verhouding tussen de algemene reserves en de risico‟s. Onder de totale weerstandscapaciteit wordt de verhouding begrepen tussen de algemene reserves vermeerderd met de stille reserves, de onbenutte belastingcapaciteit en de post onvoorzien en de risico‟s. Dit leidt tot de onderstaande percentages. Voor de duidelijkheid wordt hierbij opgemerkt dat bij de risico‟s alleen rekening is gehouden met die risico‟s waarvoor nog geen voorzieningen gevormd zijn. Voor de grondexploitaties is bij de Perspectiefnota 2013–2016 bijvoorbeeld een extra voorziening getroffen van € 12,9 miljoen. Deze is in deze berekening dus buiten beschouwing gebleven. De risico‟s waarvoor nog geen voorziening is gevormd zijn zowel voor 2013 als voor 2016 bepaald op € 10,4 (regulier bedrijfsvoeringsrisico van € 5,4 miljoen en regulier grondexploitatierisico van € 5 miljoen). Dekkingsgraad Weerstandsvermogen Directe weerstandscapaciteit

Rekening 2011 -33%

Begroting 2013 28%

Begroting 2016 114%

Norm 90%

35%

73%

159%

107%

Totale weerstandscapaciteit

3.5 Investeringen De gemeente Gorinchem onderscheidt twee typen investeringen, te weten investeringen in het kader van - de uitvoering van vastgestelde beleidskaders zoals onderwijshuisvesting/ brede scholen en riolering; - de bedrijfsvoering („going concern‟) zoals vervoermiddelen, installaties en dergelijke.


10

U heeft op 5 juli jl. de Perspectiefnota 2013–2016 vastgesteld. U heeft toen een besluit genomen over de investeringscategorieën onontkoombaar/ onbeïnvloedbaar/ reeds besloten/ wettelijk verplicht en wenselijk. Deze besluiten zijn integraal verwerkt in de begroting. Ook noemen we de raadsbesluiten in het kader van het Investeringsplan Huisvesting Onderwijs en het Verbreed Gemeentelijke rioleringsplan. De vertaling van de investeringen komt via de kapitaallasten (rente en afschrijving conform het afschrijvingsbeleid) tot uitdrukking in de exploitatiebegroting. U treft in de tabel hieronder de geplande bruto - investeringen 2013 uit het investeringsprogramma 20132016 uitgesplitst per programma aan. Het betreffen de investeringen tot en met de raadsvergadering van 5 juli jl. (perspectiefnota). Programma:

2013

Leefvoorzieningen

3.320.001

Wonen, Leven en Veiligheid

1.083.200

Wonen, Leven en Milieu

1.091.000

Werk

2014 3.647.643

2015 1.158.620

2016 2.344.064

409.000

60.000

0

1.034.000

859.000

1.360.000

0

0

0

7.885.342

3.970.471

3.447.222

1.166.000

68.000

160.000

1.613.334

403.333

0

965.470

697.882

929.166

16.720.789

7.217.306

8.240.452

634.000

Onderwijs

10.195.475

Cultuur en Sport

664.000

Zorg

403.333

Bestuur en Communicatie

2.148.802

Totaal:

19.539.811

De bruto investeringen bedragen meerjarig in totaal € 51,7 miljoen. Voor het jaar 2013 bedragen de bruto investeringen € 19,5 miljoen, ter vergelijk: de netto investeringen bedragen € 15,5 miljoen. Het verschil wordt verklaard door bijdragen van derden en bijdragen uit reserves. 3.6 Lokale lastendruk Onroerende - zaakbelastingen Overeenkomstig de perspectiefnota is de OZB verhoogd met het gewogen prijsindexcijfer van het Centraal Plan Bureau plus 1% om loon- en prijsontwikkelingen op te vangen, zijnde in totaal 2,5%. Hoewel de taxaties voor 2013 met als waardepeildatum 1 januari 2012 nog niet volledig zijn afgerond, zijn er al wel voldoende uitkomsten beschikbaar om een betrouwbare prognose te kunnen maken van de gemiddelde waardeontwikkeling, zodat wij de nieuwe tarieven voor 2013 al hebben berekend. Voor de woningen wordt rekening gehouden met een prijsdaling van 3,5% en voor de niet woningen met 4,5%.

Woningen - eigenaar Nietwoningen - eigenaar - gebruiker

voor hertaxatie netto tarief begrote heffingso.b.v. opbrengst areaal 2013 oude (x 1.000) (x 1.000.000) waarden

netto heffingsareaal 2013 (x 1.000.000)

3.453

0,1066%

3.680

3.332

0,1105%

3.681

1.017 883

0,2219% 0,1777%

2.256 1.569

971 843

0,2323% 0,1862%

2.255 1.569

TOTAAL


7.505

na hertaxatie nieuw herziene tarief opbrengst (x 1.000)

7.505

11

Afvalstoffenheffing De kosten van de afvalinzameling en -verwerking kunnen op twee manieren aan huishoudens in rekening worden gebracht: via een reinigingsrecht of (zoals meestal) via een afvalstoffenheffing. Gorinchem heeft het voor laatste gekozen. De opbrengst van de afvalstoffenheffing behoort niet tot de algemene middelen, maar moet worden gebruikt om de kosten te dekken van de afvalinzameling en -verwerking. Uitgangspunt voor de vaststelling van de tarieven afvalstoffenheffing in Gorinchem is 100 procent kostendekkendheid. Bij de tariefstelling wordt een onderscheid gemaakt tussen één- en meerpersoonshuishoudens. Het uitgangspunt hierbij is dat de éénpersoonshuishoudens een korting van 20% wordt verleend op het meerpersoonstarief. In de primitieve begroting 2012 waren de kosten voor het onderdeel “basisdienstverlening overige afvalstromen”, zoals deze zijn opgenomen in de begroting van Waardlanden 2012, niet meegenomen. e Deze kosten zijn in de 1 tussenrapportage 2012 bijgeraamd. Met name hierdoor zijn de tarieven in 2013 verhoogd om een volledige kostendekking te kunnen behouden. De tarieven bedragen thans als volgt.

meerpersoonshuishoudens eenpersoonshuishoudens

2013 € 199,00 € 159,00

2014 € 199,00 € 159,00

2015 € 199,00 € 159,00

2016 € 199,00 € 159,00

Rioolbelasting Op grond van de Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken hebben de gemeenten de zorgplicht voor stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater. Om deze zorgplicht te bekostigen kan de gemeente ingevolge artikel 228a van de Gemeentewet rioolbelasting heffen. Evenals bij de afvalstoffenheffing wordt bij woningen een onderscheid gemaakt tussen één- en meerpersoonshuishoudens. 3 Bedrijven betalen per 150 m waterverbruik een vast tarief dat gelijk is aan het meerpersoonstarief. Uitgangspunt voor de vaststelling van de tarieven is 100% kostendekkendheid. Tot de kosten die gedekt worden uit de rioolbelasting worden naast de kosten voor rioolbeheer en onderhoud ook 50% van de kosten van straatreiniging en 20% van de kosten van waterbeheersing gerekend. In april 2011 is bij de vaststelling van het GRP 2011–2015 besloten om de tarieven van de rioolbelasting over een periode van 25 jaar te bezien omdat dit een realistischer beeld geeft van de tariefsontwikkelingen. In deze systematiek wordt de egalisatievoorziening ingezet om de tariefschommelingen te vereffenen die zich gedurende deze periode kunnen voordoen. Hierdoor kunnen de tarieven, bij ongewijzigde omstandigheden, ook op de middellange termijn op een gelijk niveau kunnen worden gehouden. De tarieven zijn daarom gelijk aan die in de huidige meerjarenbegroting.

meerpersoonshuishoudens eenpersoonshuishoudens 3 bedrijven per 150 m waterverbruik

2013 € 220,00 € 176,00 € 220,00

2014 € 220,00 € 176,00 € 220,00

2015 € 220,00 € 176,00 € 220,00

2016 € 220,00 € 176,00 € 220,00

Overige belastingen, heffingen en rechten De hondenbelasting, roerende- zaakbelasting, precariobelasting, begrafenisrechten, leges en kade gelden zijn conform de perspectiefnota verhoogd met de inflatiecorrectie + 1%, zijnde in totaal 2,5%. Lastendruk Jaarlijks brengt het COELO (Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden Van de Universiteit Groningen) het niveau en de ontwikkeling van de lokale lasten in kaart. Bij het vergelijken van de woonlasten wordt er onder meer gekeken naar de OZB, afvalstoffenheffing en rioolbelasting. In de editie 2012 van de Atlas van de lokale lasten, waarin de lastendruk van alle (deel)gemeenten in e Nederland is onderzocht neemt Gorinchem een 85 plaats in (oplopend van goedkoop naar duur). De woonlasten ontwikkelen zich de komende jaren als volgt. Gemeente Gorinchem - programmabegroting 2013 Oktober 2012

12

meerpersoonshuishouden afvalstoffenheffing rioolbelasting

2012 185,00 220,00 405,00

2013 199,00 220,00 419,00 14,00 3,5%

2014 199,00 220,00 419,00 0,00 0,0%

2015 199,00 220,00 419,00 0,00 0,0%

2016 199,00 220,00 419,00 0,00 0,0%

OZB woning 225.000 totaal inclusief afval en riool verschil t.o.v. voorgaand jaar in %

234,00 639,00

239,85 658,85 19,85 3,1%

239,85 658,85 0,00 0,0%

239,85 658,85 0,00 0,0%

239,85 658,85 0,00 0,0%


364,00 769,00

373,10 792,10 23,10 3,0%

373,10 792,10 0,00 0,0%

373,10 792,10 0,00 0,0%

373,10 792,10 0,00 0,0%

eenpersoonshuishouden afvalstoffenheffing rioolbelasting

2012 148,00 176,00 324,00

2013 159,00 176,00 335,00 11,00 3,4%

2014 159,00 176,00 335,00 0,00 0,0%

2015 159,00 176,00 335,00 0,00 0,0%

2016 159,00 176,00 335,00 0,00 0,0%


234,00 558,00

239,85 574,85 16,85 3,0%

239,85 574,85 0,00 0,0%

239,85 574,85 0,00 0,0%

239,85 574,85 0,00 0,0%


364,00 688,00

373,10 708,10 20,10 2,9%

373,10 708,10 0,00 0,0%

373,10 708,10 0,00 0,0%

373,10 708,10 0,00 0,0%

verschil t.o.v. voorgaand jaar in %



13

Belangrijkste maatschappelijke effecten in één oogopslag U treft hieronder een selectie van effectindicatoren. We ontwikkelen de indicatoren verder zodra de raadsopdrachten inhoudelijk zijn uitgewerkt in raadsbeleidskaders. Thema Wonen en Leven Woonvoorzieningen: Verhouding koop - huur -> effect: meer marktconformere woningvoorraad (noot: 2011 = 2010 vanwege recessie).

2012 West: 40%-60% Oost: 75%-25%

2013 West: 40%-60% Oost: 75%-25%

Leefvoorzieningen: percentage tevreden inwoners / bezoekers stad: -> effect: voor de Gorcumse samenleving gewenste voorzieningen mogelijk maken om te kunnen wonen, werken en recreëren.

BWO 2011* 92%

92%

Wonen, Leven en Veiligheid: percentage inwoners dat zich veilig voelt in de stad -> effect: bevorderen / stimuleren veiligheidsgevoel

BWO 2011* 95%

95%

Wonen, Leven en Milieu: Rommel in de openbare ruimte -> effect: Tenminste handhaven van het huidige onderhoudsniveau

BWO 2011* 2,8 (schaal 1-5)

2,8 of lager

Wonen, Leven en Milieu: Energiebesparing -> effect: een jaarlijkse energiebesparing van 1,25% op de energie die binnen de gemeentegrenzen wordt gebruikt

2%

2%

Thema Werk Werk: Aantal werkzame personen -> effect stimuleren werkgelegenheid (noot: 2013 = 2012 en 2011 vanwege recessie)

2012 22.750

2013 22.750

Werk: Oordeel ondernemingsklimaat -> effect stimuleren werkgelegenheid

6,8 (schaal1:10)

6,8 (schaal 1:10)

Werk: Waardering vermaaksaanbod binnenstad -> effect stimuleren van de bestedingen en de werkgelegenheid

8

8

Thema Welzijn en Zorg Onderwijs: deelname kinderen aan voor en vroegschoolse educatie (VVE) en schakelklassen -> effect: startsituatie kinderen verbeteren door o.a. taalactiviteiten in peuterspeelzaal en kinderdagverblijf (= uitwerking raadsopdracht Brede scholen)

2012 100% deelname VVE Schakelklas =30

Zorg: Afname of stabilisatie jeugd met overgewicht -> effect: body mass index.

21-25%

Zorg: Leeftijd waarop jongeren aanvangen met drinken alcohol -> effect: bewerkstelligen dat het alcoholgebruik onder jongeren afneemt (Noot: vierjaarstermijn).

Aanvangsleeftijd is opgeschoven naar 13,5 jaar

Aanvangsleeftijd is opgeschoven naar 14 jaar

Welzijn, zorg en veiligheid: Overlast door jongeren -> effect: voorkomen overlast door jongeren

BWO 2011* 2,6 (schaal 1-5)

2,6 of lager

Thema Bestuur en Dienstverlening Publieksservice: Tevredenheid burger dienstverlening -> tevreden burger

2012 BWO2011*: Balie 7,8 Telefoon 7,8 Schriftelijk 7,4 Digitaal 6,9

Bestuur, Communicatie & Veiligheid: percentage inwoners dat overlast ervaart door autoverkeer, rommel openbare ruimte, overlast van groepen jongeren, hondenpoep in de openbare ruimte -> beperken overlast.

2013 100% deelname VVE Schakelklas =30

21-25%

BWO2011*: 2,7/2,8/2,6/3,2

2013 Balie 7,8 Telefoon 7,8 Schriftelijk 7,4 Digitaal 6,9

2,7/2,8/2,6/3,2 of lager

*Circa 50% van de bovengenoemde indicatoren is afkomstig uit het burgerwaarderingsonderzoek 2011. De streefwaarde 2012 = streefwaarde 2013, moet nog bevestigd worden door onderzoek in voorjaar 2013


14

IV.

VOORSTEL

Wij stellen u voor: a. de lasten en baten 2013 van de programma‟s te autoriseren conform de tabellen “Wat gaat dit kosten?” zoals opgenomen bij de 14 programma‟s in de programmabegroting 2013; b. de algemene dekkingsmiddelen aan te wijzen als dekking voor de programma‟s conform de tabel van de programmabegroting 2013 uit hoofdstuk 4; c.

de mutaties van de reserves 2013 vast te stellen op € 1.656.489, dat wil zeggen: € 9.520.119 te storten en € 7.863.630 te onttrekken;

d. de bruto-jaarschijf 2013 van het investeringsprogramma 2013-2016 vast te stellen op € 19.539.811; e. de tarieven voor de belastingen, heffingen en rechten voor het jaar 2013 als volgt vast te stellen, inclusief WOZ-waardering:* 1) de onroerende- en roerende-zaakbelastingen woningen: - eigenaar niet-woningen: - eigenaar - gebruiker

0,1105% 0,2323% 0,1862%

2) Afvalstoffenheffing per perceel: - voor éénpersoonshuishoudens - voor meerpersoonshuishoudens

€ 159,00 € 199,00

3

3) Rioolbelasting per woning c.q. 150 m afvalwater: - voor éénpersoonshuishoudens - voor meerpersoonshuishoudens/ bedrijven 150 m3 afvalwater - voor grootverbruikers

€ 176,00 € 220,00 € 85,00

4) Hondenbelasting: - voor de eerste hond - voor elke volgende hond - voor een kennel

€ 112,00 € 126,00 € 184,00

5) Naheffingsaanslag parkeerbelastingen

€ 56,00

6) De leges, precariobelasting, begrafenisrechten en kadegelden te verhogen met 2,5% f.

de belastingverordeningen waarin de tarieven zijn opgenomen die onder sub d. voor 2013 worden voorgesteld, dienovereenkomstig vast te stellen.

*de belastingverordeningen worden separaat aangeboden.


15

Conform bovenstaande de verordeningen vast te stellen,

Burgemeester en wethouders van Gorinchem, de secretaris, de burgemeester,


16

V.

RAADSBESLUIT

De gemeenteraad van Gorinchem Gelet op het raadsbesluit Perspectiefnota 2013–2016 d.d. 5 juli 2012 Gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 2 oktober 2012 Besluit ten aanzien van de programmabegroting 2013–2016: a. de lasten en baten 2013 van de programma‟s te autoriseren conform de tabellen “Wat gaat dit kosten?” zoals opgenomen bij de 14 programma‟s in de programmabegroting 2013; b. de algemene dekkingsmiddelen aan te wijzen als dekking voor de programma‟s conform de tabel van de programmabegroting 2013 uit hoofdstuk 4; c.

de mutaties van de reserves 2013 vast te stellen op € 1.656.489, dat wil zeggen: € 9.520.119 te storten en € 7.863.630 te onttrekken;

d. de bruto-jaarschijf 2013 van het investeringsprogramma 2013-2016 vast te stellen op € 19.539.811; e. de tarieven voor de belastingen, heffingen en rechten voor het jaar 2013 als volgt vast te stellen, inclusief WOZ-waardering:* 1) de onroerende- en roerende-zaakbelastingen woningen: - eigenaar niet-woningen: - eigenaar - gebruiker

0,1105% 0,2323% 0,1862%

2) Afvalstoffenheffing per perceel: - voor éénpersoonshuishoudens - voor meerpersoonshuishoudens

€ 159,00 € 199,00

3

3) Rioolbelasting per woning c.q. 150 m afvalwater: - voor éénpersoonshuishoudens - voor meerpersoonshuishoudens/ bedrijven 150 m3 afvalwater - voor grootverbruikers

€ 176,00 € 220,00 € 85,00

4) Hondenbelasting: - voor de eerste hond - voor elke volgende hond - voor een kennel

€ 112,00 € 126,00 € 184,00

5) Naheffingsaanslag parkeerbelastingen

€ 56,00

6) De leges, precariobelasting, begrafenisrechten en kadegelden te verhogen met 2,5% f.

de belastingverordeningen waarin de tarieven zijn opgenomen die onder sub d. voor 2013 worden voorgesteld, dienovereenkomstig vast te stellen.

*de belastingverordeningen worden separaat aangeboden.


17

Aldus besloten in de vergadering van de raad van Gorinchem van 8 november 2012.

De griffier,

de voorzitter,


18

2. Programma’s 2.1 Hoofdthema Wonen en Leven Het hoofdthema Wonen en Leven bestaat uit de volgende programma‟s: Woonvoorzieningen Leefvoorzieningen Wonen, leven en veiligheid Wonen, leven en milieu Wonen, leven en bestuur en communicatie

Programma Woonvoorzieningen Het programma Woonvoorzieningen omvat de producten: Woningen en panden, Vergunningen milieu en bouwen woningtoezicht, Exploitatie woningen, panden en erfpachtgronden, Grondexploitatie, Volkshuisvestingsbeleid en Registraties.

Wat willen we met het programma Woonvoorzieningen bereiken? Doel van het programma Het doel van het programma is de kwaliteit van woning en woonomgeving te versterken en op stadsdeelniveau bij te dragen aan een levensloopbestendige wooncarrière van huishoudens evenals aan een duurzaam en leefbaar woonmilieu waarin Gorinchems ingezetenen naar tevredenheid wonen.

Toekomstvisie Met de vaststelling van de raadsopdracht wonen heeft de raad opdracht gegeven tot het opstellen van een nieuwe Woonvisie. De huidige Woonvisie “Wonen in Gorinchem 2005-2015” is in januari 2008 opnieuw vastgesteld. De huidige economische omstandigheden, de gewijzigde woningmarkt en de wijzigingen van de bevolkingssamenstelling geven voldoende reden om in ieder geval een nieuwe woonvisie vast te stellen. Parallel aan de herziening van de woonvisie zullen ook de in de gemeentelijke structuurvisie genoemde kaderstellende uitgangspunten tegen het licht worden gehouden en getoetst op actualiteit. Genoemd kunnen worden: meer licht, lucht en ruimte in Gorinchem West, de voorziene ontwikkeling en realisatie van o.a. Hoog Dalem, Gorinchem Noord, Lingewijk, Mollenburg en Sparta/ Athene. Deze projecten vormen samen een bouwvolume van ca 2.500 woningen, die indien de huidige stagnatie op de woningmarkt nog geruime tijd doorzet, niet voor 2020 zullen zijn gerealiseerd. De grondexploitaties worden geoptimaliseerd. Aanvankelijk was het de bedoeling om zodra de concrete planvorming en dus de ruimtelijke consequenties van de verbreding van rijksweg A27 (en naaste woon- en leefomgeving) bekend zijn, aan te vangen met de herziening van de Structuurvisie. Gelet op het naar verwachting beperkte ruimtebeslag van de verbreding A27 is het niet strikt noodzakelijk om op dit moment met een herziening van de structuurvisie starten. Na duidelijkheid over de definitieve besluitvorming en uitwerking van de verbreding van rijksweg A27 tot twee maal vier rijstroken zal gestart worden met de algehele herziening van de gemeentelijke structuurvisie. Vooralsnog is de huidige structuurvisie, met de ontwikkelingen van Hoog Dalem, Groote Haar, Lingewijk, Mollenburg et cetera, actueel. Alle woningbouw- en bedrijventerreinlocaties kunnen op basis van de huidige structuurvisie worden gerealiseerd. Enig uitstel geeft tevens de gelegenheid om in het verlengde van de gestarte procedure te komen tot een nieuwe regionale Structuurvisie “Visie 2030” en daarbij dus verder te kijken dan alleen het grondgebied van Gorinchem.


19

Beleidskaders A. Bestaand beleid Beleidskader Gemeentelijke structuurvisie In de Gemeentelijke Structuurvisie (GSV) zijn de ambities van Gorinchem voor de periode tot 2015 neergelegd met betrekking tot zorg, welzijn en educatie, wonen, werken, mobiliteit, groen en water en milieu. De GSV geeft de kaders aan waarbinnen ontwikkelingen en projecten kunnen plaatsvinden. Voor wat betreft de weginfrastructuur en het verkeersbeleid geldt dat de kaders en speerpunten hiervan ook zijn neergelegd in de GSV. Gelet op de invoering van de nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening op 1 juli 2008 heeft de raad in zijn vergadering van 23 april 2009 een zogenaamde nieuwe wet RO-proof gemaakte Gemeentelijke Structuurvisie vastgesteld. Na duidelijkheid over de definitieve besluitvorming en uitwerking van de verbreding van rijksweg A27 tot 2x vier rijstroken zal gestart worden met de algehele herziening van de gemeentelijke structuurvisie. Vooralsnog is de huidige structuurvisie, met de ontwikkelingen van Hoog Dalem, Groote Haar, Lingewijk, Mollenburg et cetera, actueel. Vastgesteld door de raad 23-04-2009

Looptijd 31-12-2015

Wanneer eerstvolgende (tussen)evaluatie Nadat raadsopdracht Wonen is uitgewerkt.

Maatschappelijke effecten Maatschappelijk effect In principe wordt het standpunt gehuldigd “iedere Grocumer moet kunnen wonen waar hij wil”.

Voor de Gorcumse samenleving gewenste voorzieningen mogelijk maken.

Effect indicator De Gorcumse samenleving gewenste voorzieningen mogelijk maken om te kunnen wonen, werken en recreëren. Tevredenheid bij de inwoners en bezoekers.


R/S S

Nulmeting Zie beleidskader woonvisie.

Streefwaarde 2012 Zie toelichting bij raadsopdracht Wonen.

Streefwaarde 2013 Zie toelichting bij raadsopdracht Wonen

S

BWO 2009 91%

92%

92%

20

Beleidskader Kernuitgangspunten Masterplan Bastion II In de notitie Kernuitgangspunten Masterplan Bastion II zijn de uitgangspunten voor een eventuele herontwikkeling van het gebied Bastion II en omgeving vastgelegd. Daarbij is onderscheid gemaakt in ruimtelijke, functionele, verkeerskundige en financiële uitgangspunten alsmede uitgangspunten op het gebied van leefbaarheid en parkeren. Deze kernuitgangspunten worden in het Masterplan uitgewerkt tot concrete beleidskaders. Vastgesteld door de raad 01-11-2007

Looptijd 17-12-2009

Wanneer eerstvolgende (tussen)evaluatie 10 jaar

Beleidskader Woonvisie In de nota Investeren in Samenleving en Verandering uit juli 2000 zijn de doelstellingen van het Gorcumse stedelijke vernieuwingsbeleid (SV-beleid) vastgelegd. Een van de doelstellingen van het SV-beleid is het uitgangspunt dat (in 2015) iedereen overal in Gorinchem moet kunnen wonen, ongeacht leeftijd, inkomen en gezinssamenstelling. In de bestuursovereenkomst ISV-3 2010-2014 zijn de acties en projecten neergelegd, die in genoemde periode moeten worden uitgevoerd om de doelstellingen van het SV-beleid te kunnen behalen. De bestuursovereenkomst is het uitvoeringsprogramma van het SV-beleid. Vastgesteld door de raad 01-12-2004

Looptijd 01-01-2015

Wanneer eerstvolgende (tussen)evaluatie Bij uitwerking raadsopdracht Wonen.

Maatschappelijke effecten Maatschappelijk effect Evenwichtige bevolkingssamenstelling per stadsdeel

Meer marktconformere woningvoorraad Meer marktconformere woningvoorraad

Effect indicator Leeftijdsopbouw:

R/S S

- 0-19 jaar - 20-64 jaar - 65+ - 0-19 jaar - 20-64 jaar - 65+ Verhouding koop/huur West Verhouding koop/huur Oost

S S

Nulmeting 1-1-2005: West 21,0% 59,6% 19,3% Oost 32,8% 60,8% 6,3% 40-60% 75-25%

Streefwaarde 2012 2011


21% 60% 19%

21% 60% 19%

30% 60% 10% 40-60%

30% 60% 10% 40-60%

75-25%

75-25%

Beleidskader Nota Grondbeleid In juni 2011 is de Nota Grondbeleid vastgesteld. Deze nota vormt het kader voor de separaat vast te stellen Nota Grondprijzen (deze wordt jaarlijks herzien en voor besluitvorming aan het college aangeboden) en Nota Bovenwijkse Voorzieningen (onlangs door de raad vastgesteld). Een aantal externe onderzoeken (de “Quick Scan” (2009), het Rekenkameronderzoek (2010) en de Management Letter van de accountant (2010)) zijn mede aanleiding geweest tot het opstellen van de Nota Grondbeleid. De nota steunt op de volgende doelen: - Mogelijkheid te sturen op (type) grondbeleid en in te zetten instrumenten; maatwerk per locatie: het college zal per te starten project een voorstel met advies aan de raad voorleggen. - Mogelijkheid bij te sturen bij grote (te verwachten) afwijkingen van eerder vastgestelde grondexploitatieberekeningen. - Mogelijkheid risico‟s te managen; door risico- en scenario-analyses wordt inzicht gegeven in bandbreedtes van het exploitatieresultaat en beheersmaatregelen. - Rollen en taakverdeling tussen college en raad; de raad kan op een meer gestructureerde wijze kaders


21

stellen voor de realisatie van ruimtelijke projecten, die door het college worden aangestuurd. In de nota wordt vastgelegd welke informatie en op welke wijze aan de raad gepresenteerd wordt. - Transparantie en helderheid rondom grondbeleid en bestuur, door uniforme en samenhangende informatie en rapportages. Vastgesteld door de raad 16-06-2011

Looptijd Voorjaar 2014

Wanneer eerstvolgende (tussen)evaluatie Herijking bij aanvang nieuwe bestuursperiode.

B. Nieuw beleid Raadsopdracht Wonen Doel raadsopdracht: In de nota Investeren in Samenleving en Verandering uit juli 2000 zijn de doelstellingen van het Gorcumse stedelijke vernieuwingsbeleid (SV-beleid) vastgelegd. Een van de doelstellingen van het SV-beleid is het uitgangspunt dat (in 2015) iedereen overal in Gorinchem moet kunnen wonen, ongeacht leeftijd, inkomen en gezinssamenstelling. In de bestuursovereenkomst ISV-3 2010-2014 zijn de acties en projecten neergelegd, die in genoemde periode moeten worden uitgevoerd om de doelstellingen van het SV-beleid te kunnen behalen. De bestuursovereenkomst is het uitvoeringsprogramma van het SV-beleid. Tot dat tijdstip is de huidige woonvisie uit 2004 van kracht met de bekende uitgangspunten c.q. vigerend beleid: - Iedereen in Gorinchem moet kunnen wonen waar men wil en wooncarrière kunnen maken binnen de stadsdelen; - Gorinchem kent een open woningmarkt (Huisvestingsverordening); - Woningen worden zoveel mogelijk aanpasbaar/toegankelijk gebouwd; - Woningen worden zoveel mogelijk duurzaam gebouwd; - In kaart brengen woonmilieus (Gorinchem vernieuwt, bestuursovereenkomst ISV-3). In de vast te stellen nieuwe visie zullen bovenstaande uitgangspunten mogelijk herijkt danwel bijgesteld worden. Vastgesteld door de raad 16-12-2010


Wanneer eerstvolgende (tussen)evaluatie Nog te bepalen

Wat gaan wij daarvoor doen in 2013? De speerpunten moeten nog worden uitgewerkt.


22

Wat gaat dit kosten? Exploitatie (x € 1.000) CP60001 w oningen en panden CP60002 vergunningen CP60003 expl. w oningen, panden & erfpachtgronden CP60004 grondexploitatie CP60006 volkshuisvestingsbeleid

Realisatie Begroting 2011 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

338

520

693

647

527

533

1.545

1.459

1.486

1.492

1.486

1.493

3.383

1.712

1.553

1.551

1.540

1.643

73.819

39.782

26.038

13.798

13.751

13.613

1.072

424

280

277

175

175

CP60114 registraties

0

30

30

30

30

30

CP60116 stedelijke vernieuw ing

0

0

9

9

0

0

80.157

43.927

30.089

17.804

17.509

17.487

Lasten woonvoorzieningen CP60001 w oningen en panden CP60002 vergunningen CP60003 expl. w oningen, panden & erfpachtgronden CP60004 grondexploitatie CP60006 volkshuisvestingsbeleid

0

0

29

29

29

29

1.183

1.188

788

788

788

788

3.072

1.553

1.529

1.529

1.529

1.529

63.548

41.021

26.737

13.461

12.688

12.745

1.323

260

268

268

13

14

CP60114 registraties

0

0

0

0

0

0

CP60116 stedelijke vernieuw ing

0

0

0

0

0

0

69.126 -11.031 -1 -11.032

44.022 95 -862 -767

29.351 -738 3.020 2.282

16.075 -1.729 -220 -1.949

15.047 -2.462 -638 -3.100

15.105 -2.382 -896 -3.278

Baten woonvoorzieningen Totaal saldo van baten en lasten Mutaties reserves Jaarresultaat - = nadeel

Incidentele lasten en baten In bovenstaande tabel zijn alle lasten en baten die betrekking hebben op het programma weergegeven. Dit betreffen zowel incidentele als structurele lasten en baten. In onderstaande tabel zijn alleen de incidentele lasten en baten weergegeven die betrekking hebben op het programma. Exploitatie (x € 1.000)

Realisatie 2011

Begroting 2012

CP60004 grondexploitatie

Begroting 2013

Lasten woonvoorzieningen

1.006

87

1.379

1.651

55

0

0

1.714

227

645

902

3.245

1.661

2.296

2.393

250

250

250

250

2.430

1.305

861

896

255

255

0

0

4.734

6

6

6

7.669 4.424

1.816 155

1.117 -1.179

1.152 -1.241

CP60006 volkshuisvestingsbeleid CP6R001 reserves

Baten woonvoorzieningen Totaal saldo van incidentele lasten en baten

2.803 1.797

5 -82

Begroting 2016

55

CP60003 expl. w oningen, panden & erfpachtgronden CP60004 grondexploitatie

Begroting 2015

1.476

CP60006 volkshuisvestingsbeleid CP6R001 reserves

Begroting 2014

Structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves Alle mutaties in reserves die op dit programma betrekking hebben, zijn incidenteel van aard. Er zijn derhalve geen structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves te melden.


23

1.491


24

2.1 Hoofdthema Wonen en Leven Het hoofdthema Wonen en Leven bestaat uit de volgende programma‟s: Woonvoorzieningen Leefvoorzieningen Wonen, leven en veiligheid Wonen, leven en milieu Wonen, leven en bestuur en communicatie

Programma Leefvoorzieningen Het programma Leefvoorzieningen omvat de producten: Openbare ruimte, Wegen, Openbare verlichting, Beheer openbaar groen, Onkruidbestrijding verhardingen, Reiniging openbare ruimten, Verkeersbeleid, Wegeninfrastructuur, Stedelijk waterplan en Graffiti, kadavers, vegen Waardlanden.

Wat willen we met het programma Leefvoorzieningen bereiken? Doel van het programma Het doel van het programma is het creëren van een schone en aantrekkelijke leefomgeving en het bevorderen van een verkeersveilige en vlotte afwikkeling van alle verkeerssoorten in en om Gorinchem.

Toekomstvisie Infrastructuur en verkeer In 2020 is de congestie op het omliggende Rijkswegennet A27 en A15 een stuk verminderd. Binnen het raam van deze mogelijkheden zullen wij in de toekomst een zo optimaal mogelijke mix van modaliteiten (langzaam verkeer, autoverkeer, openbaar vervoer en vervoer over water) moeten creëren, die leiden tot een betere bereikbaarheid en doorstroming. Waarbij verkeersveiligheid voor alle verkeersdeelnemers de belangrijkste doelstelling is en verkeersoverlast zo minimaal mogelijk dient te zijn. Daar doorstroming van het verkeer op dit moment voor een belangrijk deel wordt bepaald door de capaciteit van de ons omringende rijkswegen, zullen de gemeentelijke oplossingen daar voor een groot deel van afhankelijk zijn. Nu de minister een voorkeursalternatief heeft uitgesproken om verder uit te werken kunnen we daarop enigszins anticiperen (planning RWS om onderzoeken in 2013 gereed te hebben ten behoeve van keuze definitieve variant). Steeds zichtbaarder wordt dat RWS versoberingen moet doorvoeren bij dit project en dat het oplossend vermogen van het project onderdruk kan komen te staan. Naast de ontwikkelingen rondom de rijkswegen is het mogelijk om wel voor het fietsverkeer plannen te ontwikkelen. Samenwerken waterketen De “Wet gemeentelijke watertaken” (Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken) is op 1 januari 2008 in werking getreden. Deze wet gaat uit van drie zorgplichten voor de gemeenten: a) hemelwaterzorgplicht, b) grondwaterzorgplicht en c) afvalwaterzorgplicht. Binnen het beheersgebied van het Waterschap Rivierenland waaronder ook de gemeente Gorinchem ressorteert, is gebleken dat er een duidelijke behoefte aanwezig is om op een structurele manier samen te werken op het gebied van de watertaken. In het Nationaal Bestuursakkoord Water tussen VNG, Unie van waterschappen, IPO en het Rijk de afspraak gemaakt dat het waterschap en de gemeente samen zorg dragen voor het in beeld brengen van de stedelijke en regionale wateropgaven. Vanuit het Waterschap Rivierenland is, in navolging van andere waterschappen, het initiatief gekomen om deze samenwerking te realiseren.


25

De uitdaging ligt nu bij de gemeenten. Zij worden uitgedaagd om initiatieven te ontplooien om samen met buurgemeenten, waterschap of drinkwaterbedrijf vorm te geven aan een langdurige en structurele samenwerking. Zo‟n vorm van samenwerking maakt kleinere gemeenten minder kwetsbaar en kan leiden tot efficiencywinst. De gemeente Gorinchem participeert in het Project Samenwerking in de Waterketen en heeft hierin een actieve rol. Op dit moment zijn de eerste stappen gezet in de samenwerking. Uiteindelijk doel van de samenwerking is winst te behalen op de terreinen van lastenbesparing, dienstverlening aan de burger en duurzaamheid van de leefomgeving.

Beleidskaders A. Bestaand beleid Beleidskader Kadernota infrastructuur De fysieke bereikbaarheid van Gorinchem en doorstroming op het Gorinchems wegennet staat als probleem op nummer 1 (25% zowel in 2011 en 2009) zoals uit de burgerwaarderingsonderzoeken van die jaren blijkt. Dit heeft direct te maken met de fysieke karakteristieken van de stad, gelegen tussen rijkswegen, spoorwegen, waterwegen en doorsneden door waterwegen. Door deze karakteristieken hebben wij te maken met de gevolgen van deze externe factoren. De infrastructuur in en rond Gorinchem is een bron van aanhoudende zorg. Dit als gevolg van interne verschuivingen van o.a. woongebieden (SV) en de toenemende groei van de automobiliteit. Daarnaast worden voor diverse wegen buiten Gorinchem (A15 en A27) als gevolg van congestieproblemen plannen ontwikkeld. Al deze (majeure) ontwikkelingen vragen om een duidelijke visie om zodoende onze belangen te kunnen behartigen en synergie te kunnen bewerkstelligen. Vastgesteld door de raad 26-04-2007

Looptijd 01-04-2022

Wanneer eerstvolgende (tussen)evaluatie Bij uitwerking raadsopdracht Mobiliteit.

Maatschappelijke effecten Maatschappelijk effect Veiligheid permanent optimaliseren.

Effect indicator Terugdringen aantal verkeersslachtoffers.


R/S S

Nulmeting Zie onderstaande tabel

26

Streefwaarde 2012 Zie onderstaande tabel

Streefwaarde 2013 Zie onderstaande tabel

Reductie van het aantal en aard van de ongevallen in Gorinchem Verkeersongevallen binnen de gemeentegrenzen

Dodelijke ongevallen

Nulmeting

2,3

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

4

0

0

1

4

1

1

Doelstelling: 100% reductie van het aantal ongevallen met dodelijke afloop – 30% 2010 t.o.v. gem. 2001-03

2,1 (91%)

2,0 (87%)

1,9 (83%)

1,8 (79%)

1,7 (74%)

1,6 (70%)

1,8 (77%)

Ziekenhuis ongevallen

25

13

23

19

20

10

11

6

Doelstelling: reductie van het aantal ongevallen met ziekenhuis gewonden 7,5% 2010 t.o.v. gem. 2001-03

100%

24,5 (98%)

24,2 (97%)

23,9 (96%)

23,7 (95%

23,4 (94%)

23,1 (93%)

21 (85%)

Beleidskader Startnotitie A27 In de startnotitie A27 heeft het ministerie van Verkeer en Waterstaat aangegeven welke varianten en alternatieven zij willen onderzoeken om de capaciteit van de A27 uit te breiden. Onlangs heeft de minister aangegeven dat alternatief B (twee maal vier rijstroken) het voorkeursalternatief is om verder uit te werken. Echter, zij heeft tevens aangegeven dat het beschikbare budget fors wordt teruggedrongen en dat de planning herzien wordt. Dit betekent een forse versobering en fasering. Vastgesteld door de raad 01-10-2007

Looptijd 31-12-2013

Wanneer eerstvolgende (tussen)evaluatie Jaarlijks

Beleidskader Gemeentelijke structuurvisie In de Gemeentelijke Structuurvisie (GSV) zijn de ambities van Gorinchem voor de periode tot 2015 neergelegd met betrekking tot zorg, welzijn en educatie, wonen, werken, mobiliteit, groen en water en milieu. De GSV geeft de kaders aan waarbinnen ontwikkelingen en projecten kunnen plaatsvinden. Voor wat betreft de weginfrastructuur en het verkeersbeleid geldt dat de kaders en speerpunten hiervan ook zijn neergelegd in de GSV. Gelet op de invoering van de nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening van 1 juli 2008 heeft de raad in zijn vergadering van 23 april 2009 een zogenaamde nieuwe wet RO-proof gemaakte Gemeentelijke Structuurvisie vastgesteld. Na duidelijkheid over de definitieve besluitvorming en uitwerking van de verbreding van rijksweg A27 tot 2x4 rijstroken en de uitwerking van de twaalf raadsopdrachten, zal gestart worden met de algehele herziening van de gemeentelijke structuurvisie. Vooralsnog is de huidige structuurvisie, met de ontwikkelingen van Hoog Dalem, Groote Haar, Lingewijk, Mollenburg et cetera, actueel. Vastgesteld door de raad 23-04-2009

Looptijd 31-12-2015


Wanneer eerstvolgende (tussen)evaluatie Nadat raadsopdracht Wonen is uitgewerkt. 27

Maatschappelijke effecten Maatschappelijk effect Voor de Gorcumse samenleving gewenste voorzieningen mogelijk maken om te kunnen wonen, werken en recreëren. Meer biodiversiteit in watergangen en oevers.

Verhoging m² kwalitatief groen bij (nieuwe) grondexploitaties. Vergroten van de (groene) woon- en werkomgeving voor onze inwoners en bedrijven.

Effect indicator Tevredenheid bij de inwoners en bezoekers van de stad.

R/S R

Nulmeting BWO 2009: 91%

Streefwaarde 2012

Streefwaarde 2013

92%

92%

Verbetering van de kwaliteit van het open water door een grotere biodiversiteit*. Aantal m² groen in bestemmingsplannen BWO. Verhoging van het aantal m² openbaar groen naar 75 m². Tevredenheid over het onderhoud van het groen.

R

9%

11%

11%

R

43-80

75 m²

75 m²

R

43

75 m²

75 m²

R

BWO 2009: 81%

87%

87%

B. Nieuw beleid Raadsopdracht Mobiliteit Doel raadsopdracht: De door u vastgestelde raadsopdracht mobiliteit is gericht op het concreter uitwerken van de kadernota Infrastructuur. Belangrijke aandachtspunten hierbij zijn bereikbaarheid, mobiliteit, fietsplan en mulitimodaliteit. Op dat moment kunnen met nulmetingen maatschappelijke effecten worden geformuleerd. Vastgesteld door de raad 16-12-2010



Raadsopdracht Leefbaarheid Doel raadsopdracht: Het beleidsthema Leefbaarheid wordt via het opstellen van de Visie en Beleidsplan Openbare Ruimte (VBOR) en de daaruit voortvloeiende beheer-/onderhoudsplannen vormgegeven. Het beleidsplan Openbare ruimte kent als onderleggers het speeltuinenbeleid, het plan straatmeubilair– verkeersvoorzieningen en het plan groenbeheer. Onderdeel van het VBOR is het herijken van het groenbeheer, naar aanleiding van het besluit daarop te gaan bezuinigen. Dit moet leiden tot een “uitgangsnota groenbeheer” ter vervanging van die uit 2009. Door het in het VBOR opstellen van deze beleidsregels wordt een instrument verkregen om tegemoet te komen aan de te realiseren doelstelling „schoon, heel en veilig‟ (leefbaarheid). Het huidige beleid aangaande inrichting en beheer van de openbare ruimte is enerzijds aan vernieuwing toe, anderzijds is op onderdelen geen (duidelijk) beleid geformuleerd. Om te kunnen voldoen aan de in het coalitieakkoord omschreven doeleneinden (schoon, heel en veilig) is beleid nodig waarin duidelijke uitgangspunten en kwaliteitsnormen beschreven staan.


28

Vastgesteld door de raad 16-12-2010




Wat gaat dit kosten? Exploitatie (x € 1.000)


Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

CP60007 openbare ruimte

619

721

709

693

558

539

CP60008 w egen

697

549

760

802

799

796

CP60009 openbare verlichting

545

625

598

600

628

638

2.164

2.490

1.902

1.958

1.972

1.971

CP60011 onkruidbestrijding verhardingen

75

49

49

49

49

49

CP60012 reiniging openbare ruimte

13

13

11

40

-2

-2

574

558

562

558

566

568

1.995

2.386

7.131

2.425

2.643

2.652

71

69

71

69

88

107

863

736

736

736

736

736

0

0

68

68

68

68

7.616

8.196

12.597

7.998

8.105

8.122

CP60010 beheer openbaar groen

CP60013 verkeersbeleid CP60014 w egeninfrastructuur CP60098 stedelijk w aterplan CP60111 graffiti, kadavers, vegen w aardlanden CP60115 w agenparkbeheer

Lasten leefvoorzieningen CP60007 openbare ruimte

140

381

126

126

128

128

CP60008 w egen

3

22

0

0

0

0

CP60009 openbare verlichting

4

12

0

0

0

0

77

72

25

25

25

25

CP60011 onkruidbestrijding verhardingen

0

0

0

0

0

0

CP60012 reiniging openbare ruimte

0

0

0

0

0

0

CP60013 verkeersbeleid

125

0

0

0

0

0

CP60014 w egeninfrastructuur

158

64

139

139

139

139

CP60098 stedelijk w aterplan

0

0

0

0

0

0

CP60111 graffiti, kadavers, vegen w aardlanden

0

0

0

0

0

0

CP60115 w agenparkbeheer

0

0

0

0

0

0

507 -7.109 0 -7.109

551 -7.645 -364 -8.009

290 -12.307 735 -11.572

290 -7.708 0 -7.708

292 -7.813 0 -7.813

292 -7.830 0 -7.830

CP60010 beheer openbaar groen

Baten leefvoorzieningen Totaal saldo van baten en lasten Mutaties reserves Jaarresultaat - = nadeel


Realisatie 2011

Begroting 2012

CP60007 openbare ruimte CP6R002 reserves

Lasten leefvoorzieningen


Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

116

117

0

0

0

0

0 0

117

0

0

77

98

116 734

0

0

0

266 189

0 -98

734 618

0 -117

0 0

0 0

CP6R002 reserves

Baten leefvoorzieningen Totaal saldo van incidentele lasten en baten

Begroting 2013

29



30


Programma Wonen, leven en veiligheid Het programma Wonen, leven en veiligheid omvat de producten: Brandweer en rampenbestrijding, Brandweer en rampenbeheersing extern, Wijkveiligheid en Veiligheid.

Wat willen we met het programma Wonen, leven en veiligheid bereiken? Doel van het programma Bevorderen van het veiligheidsgevoel op het terrein van wonen en leven. Creëren van een veilige leefomgeving (sociaal en fysiek). Voorkomen van veiligheidsrisico‟s o.a. van transport en opslag van gevaarlijke stoffen.

Toekomstvisie Veiligheid manifesteert zich in toenemende mate als een eigenstandig beleidsthema, met een brede en integrale insteek. Het rijk verwacht daarbij van de gemeenten dat zij de regierol op zich zullen nemen. In dat verband is de rijksoverheid ook voornemens om een beleidsplan integrale veiligheid verplicht te stellen. Daarnaast wordt het veiligheidsbeleid van de gemeente leidend bij de sturing van de (nationale en grootschalig georganiseerde) politiesamenwerking. Gemeenten werken daarom steeds meer in regionaal verband samen en maken op dat niveau afspraken en sluiten convenanten. In Gorinchem wordt de terreinen Leefomgeving, Jeugd, Bedrijvigheid, Crisisbeheersing en Integriteit en veiligheid gewerkt aan veiligheidsbeleid. Gorinchem stuurt op de samenwerking met partners als Poort6, sociaal cultureel werk, scholen, politie, OM en andere maatschappelijke partners. Brandweer Op 1 januari 2013 dient de regionale brandweer een feit te zijn. Om dit te bereiken zijn diverse regionale werkgroepen bezig om onderwerpen als vastgoed, materieel, automatisering, personeel in beeld te brengen en de transitie naar de regionale brandweer in goede banen te leiden. In 2011 zijn de kantoorfuncties van de korpsen van Gorinchem en Hardinxveld-Giessendam samengevoegd en in 2012 is deze samenvoeging nog verder uitgewerkt. De brandweer zoekt de landelijke aansluiting bij het project „Brandveilig Leven‟ en hiermee willen wij het brandveiligheidsbewustzijn van de burger verhogen. De uiteindelijke doelstelling van dit project is het nog verder verlagen van slachtoffers bij brand. Dit project wordt waar mogelijk gecombineerd in uitvoering met andere leefbaarheidsprojecten in de wijken samen met andere maatschappelijke organisaties en bewoners.

Beleidskaders A. Bestaand beleid Niet van toepassing.


31

Maatschappelijke effecten Maatschappelijk effect Bevorderen / stimuleren veiligheidsgevoel.

Effect indicator

R/S

Streefwaarde 2012

Streefwaarde 2013

S

Nulmeting BWO2009:9 2%

Percentage dat zich veilig voelt in de stad.

95%

95%

Percentage dat zich veilig voelt in de wijk.

S

94%

93%

93%

B. Nieuw beleid Raadsopdracht Veiligheid Doel raadsopdracht: Gorinchem heeft geen vastgesteld integraal veiligheidsbeleid. De uitwerking van de raadsopdracht is het opstellen van een meerjarig programma veiligheid van Gorinchem. Het inhoudelijk doel van de uitwerking van de raadsopdracht is het minimaal gelijk houden van het veiligheidsgevoel en het verminderen van het aantal aangiftes, bijzondere aandacht voor vernielingen en geweld. Eén van de thema‟s in de uitwerking is Leefomgeving en veiligheid. Voor dit thema zijn als speerpunten (huiselijk) geweld, vernielingen, woonoverlast en voorkomen woninginbraken benoemd. Deze speerpunten met aanpak worden besproken in de klankbordgroepen en vervolgens in kadernotitie naar raad en uitvoeringsprogramma naar college gebracht voor besluitvorming. Vastgesteld door de raad 16-12-2010




Wat gaat dit kosten? Exploitatie (x € 1.000) CP60015 brandw eer en rampenbestrijding CP60016 brandw eer en rampenbeheersing, extern CP60017 w ijkveiligheid CP60105 veiligheid

Lasten wonen, leven en veiligheid CP60015 brandw eer en rampenbestrijding


Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

1.742

1.803

1.967

2.037

2.025

502

483

487

488

488

2.019 488

1.348

1.487

995

1.056

1.065

1.072

160

198

178

179

179

179

3.752

3.971

3.627

3.760

3.757

3.758

42

7

7

7

7

7

CP60016 brandw eer en rampenbeheersing, extern

136

158

100

100

100

100

CP60017 w ijkveiligheid

533

229

356

356

356

356

4

0

0

0

0

0

715 -3.037 0 -3.037

394 -3.577 0 -3.577

463 -3.164 0 -3.164

463 -3.297 0 -3.297

463 -3.294 0 -3.294

463 -3.295 0 -3.295

CP60105 veiligheid

Baten wonen, leven en veiligheid Totaal saldo van baten en lasten Mutaties reserves Jaarresultaat - = nadeel


32


Realisatie 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

CP6R003 reserves

Lasten wonen, leven en veiligheid

Begroting 2015

Begroting 2016

0

0

0

0

113

20

0

0

0

0

0

0

0

0

348 235

0 -20

0 0

0 0

0 0

0 0

CP6R003 reserves

Baten wonen, leven en veiligheid Totaal saldo van incidentele lasten en baten

Begroting 2014



33


34


Programma Wonen, leven en milieu Het programma Wonen, leven en milieu omvat de producten: Baten afvalstoffenheffing en rioolrechten huishoudens en bedrijven, Milieubeleid en -beheer, Afvalverwijdering huishoudens, Rioolinfrastructuur en Afval huishoudens Waardlanden.

Wat willen we met het programma Wonen, leven en milieu bereiken? Doel van het programma Het bevorderen van een gezonde en hygiënisch schone leefomgeving en de kwaliteit van de openbare ruimte en het leveren van een bijdrage aan het terugdringen van de klimaatproblematiek.

Toekomstvisie De toekomst op het gebied van een gezonde en nette openbare ruimte en een gezonde leefomgeving wordt beschreven in de integrale Gemeentelijke Structuurvisie. Op het gebied van de waterkwaliteit, met name onderhoud watergangen, zal de gemeente de samenwerking met het Waterschap optimaliseren door middel van het afstemmen van de planning en werkzaamheden. Gorinchem werkt aan energiebesparing in de gebouwde omgeving en vergroting van het aandeel duurzame energie, zoals benoemd in het milieubeleidsplan. Het programma Wonen, leven en milieu is mede gericht op het realiseren van een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor bedrijven en inwoners. De gemeente heeft de zorgplicht voor het inzamelen en transporteren van stedelijk afvalwater, de zorgplicht voor het inzamelen van afvloeiend hemelwater en de verwerking van het ingezamelde hemelwater, alsmede het treffen van maatregelen teneinde structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken.

Beleidskaders A. Bestaand beleid Beleidskader Milieubeleidsplan 2012-2016 Naar aanleiding van het coalitieprogramma is aan de raad ter vaststelling de raadsopdracht Duurzaam Gorinchem voorgelegd. Onderwerpen die daarbij aan de orde komen zijn: duurzame energie, duurzaam bouwen en energiebesparing, mobiliteitsvraagstukken, robuust watersysteem en afvalmanagement. Het milieubeleidsplan is een uitwerking van de raadsopdracht Duurzaam Gorinchem. Het milieubeleidsplan betreft een overkoepelend beleid voor het verduurzamen van Gorinchem. Dit beleid richt zich enerzijds op het ontwikkelen van vormen van energiebesparing (duurzaam bouwen) en het bevorderen van duurzame energie. Maar ook op de versterking van de ecologie en biodiversiteit (in water en groen), afvalmanagement en beperking van de milieubelasting van de mobiliteit. Daarnaast is het eigen handelen als gemeentelijke organisatie (o.a. als voorbeeldfunctie) een thema.


35

Het milieubeleid concentreert zich op drie concepten: het concept Klimaatbestendige stad, het concept Leefbare stad en het concept Verantwoordelijke stad. Het milieubeleidsprogramma beschrijft de maatschappelijke effecten, die binnen deze concepten worden nagestreefd en de speerpunten, indicatoren, projecten en activiteiten, die in de periode 2012-2016 worden uitgevoerd om deze maatschappelijke doelstellingen te realiseren. Vastgesteld door de raad 20-09-2012

Looptijd 01-01-2016


Maatschappelijke effecten Maatschappelijk effect Tenminste handhaven van het huidige onderhoudsniveau openbare ruimten (met name zwerfvuil en illegale stortingen) het zogenaamde afvaltoerisme. Concept Klimaatbestendige stad: -een jaarlijkse energiebesparing van 1,25% op de energie die binnen de gemeentegrenzen wordt gebruikt t.o.v. de verwachte autonome ontwikkeling van het energieverbruik;

Effect indicator Rommel in de openbare ruimte (schaal 1-5).

R/S S

Energieverbruik aan de hand van kengetallen.

-een 50% aandeel van duurzame energie die in 2035 ofwel door duurzame opwekking binnen de gemeente ofwel door participatie van de gemeente en lokale organisaties in opwekking elders. Concept Leefbare stad Het realiseren van een gezonde leefomgeving op het gebied van geluid, luchtkwaliteit, externe veiligheid, water, bodem en ondergrond.

Het verminderen van de milieubelasting van de mobiliteit.

Concept Verantwoordelijke stad I.s.m. Waardlanden, voor 2014 wordt 60-65% van

Nulmeting BWO 2009: vervuiling 2,9

Streefwaarde 2012

Streefwaarde 2013

2,8

2,8 of lager

S

Energieverbruik 2008 rapport HVC 3,5 PetaJoule/ jaar (rapport HVC over 2007/2008)

2% energiebesparing

2% energiebesparing

Percentage duurzaam opgewekte duurzame energie.

S

4%

5-10% in 2012

5-10% in 2013

Diversen: geluid, luchtkwaliteit, externe veiligheid, water en bodem en ondergrond zoals verwoord in Milieubeleidsplan. In 2012 zijn er 3 laadpunten voor elektrische auto‟s gerealiseerd en diverse promotie activiteiten

S

Milieu plan 2012- 2016

Gezonde leefomgeving op het gebied van geluid, luchtkwaliteit, externe veiligheid, water, bodem en ondergrond

Gezonde leefomgeving op het gebied van geluid, luchtkwaliteit, externe veiligheid, water, bodem en ondergrond

S

2012: 3 laadpunten 2013: PR activiteiten



Hoeveelheden recycling van

S

2011: 59% gescheiden

2014: 60-65% gescheiden

2014: 60-65% gescheiden


36

het huishoudelijk afval in het verzorgingsgebied van Waardlanden gescheiden gezameld.

huishoudelijke afvalstoffen

Terugdringen van de hoeveelheid restafval met 30% in 2015 door beter scheiden van herbruikbare afvalcomponenten, in 2015 voor 100% van het inkoopvolume duurzaamheidscriteria hanteren incl. 85% inkoopvolume hout producten voorzien van FSC-keurmerk en 10% energiebesparing openbare verlichting in 2016.

Afvalscheiding percentage huishoudelijk afval

S

-

2015: 30% minder restafval

2015: 30% minder restafval

Verbreed Gemeentelijk rioleringsplan 2011-2015 / Waterplan Met de vaststelling van het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2011-2015 (vGRP) is voldaan aan de Wet gemeentelijke watertaken om dit plan vóór 2013 vast te stellen. De verbreding van het GRP omvat naast de zorgplicht voor het inzamelen en transporteren van stedelijk afvalwater, nu ook de extra zorgplicht voor de inzameling van afvloeiend hemelwater en de verwerking van het ingezamelde hemelwater. Ook het treffen van maatregelen teneinde structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken is onderdeel van het vGRP. Vastgesteld door de raad 26-05-2011

Looptijd 01-01-2015


Wanneer eerstvolgende (tussen)evaluatie 2014

37

Wat gaan wij daarvoor doen in 2013? Speerpunt

Doelstelling

Resultaatindicator

Activiteit

Stadium 2013

Klimaatbestendige stad Verbeteren energiezuinigheid nieuwbouw en bestaande woningen. Besparing op energiekosten. Duurzame energie.

In 2020 20% minder CO-2 uitstoot t.o.v. 2011.

Energieverbruik aan de hand van kengetallen.

Prestatieafspraken voor bouwprojecten.

Voorbereiding

1,25% op jaarbasis

Percentage bezuiniging. Percentage duurzaam opgewekte duurzame energie.

Actie Gorinchem bespaart. Opzetten duurzaam energiebedrijf Het stimuleren van particuliere initiatieven. Uitvoeren activiteiten uit Uitvoeringsprogramma 2012–2016.

Voorbereiding

Promotieactiviteiten

Voorbereiding

*Vormgeven communicatieplan *Inzet gemeentelijke groenstromen en grof tuinafval bij de productie van groen, gas, warmte en groene stroom. *Geactualiseerd inkoopbeleid (domein college) *Monitoring duurzaam inkoopbeleid.

Voorbereiding

*Kennisoverdracht voor ondersteuning van gemeente Bamenda in Kameroen *Kennisuitwisseling stichtingen Gorinchem.

Voorbereiding

Leefbare stad Gezonde leefomgeving: Het realiseren van een gezonde leefomgeving op het gebied van geluid, luchtkwaliteit, externe veiligheid, water, bodem en ondergrond. Het verminderen van de milieubelasting van de mobiliteit.

50% van het energieverbruik in Gorinchem uit duurzame energiebronnen. Alle urgente saneringsgevallen opgelost in 2015. Voor overige gevallen urgentiebepaling in 2015. Voor alle nieuwe woningen een akoestisch verantwoord woon- en leefklimaat. Gerealiseerde laadpunten in 2012 en gerealiseerde promotie activiteiten in 2013 en 2014.

Concept Verantwoordelijke stad Verbetering van scheiding van huishoudelijk afval.

Gescheiden inzameling van 60-65% van het huishoudelijk afval in 2014. Vermindering van het restafval in 2015.

Duurzaam inkoopbeleid.

Bij 100% van het inkoopvolume criteria duurzaamheid toepassen.

Millenniumgemeente

Samenwerking tussen particuliere initiatieven in Gorcum. Meer kennis en betere taakuitvoering bij het lokale bestuur van Bamenda.

Diversen: geluid, luchtkwaliteit, externe veiligheid, water en bodem en ondergrond zoals verwoord in Milieubeleidsplan (verantwoording milieuverslag)

In 2012 zijn er 3 laadpunten voor elektrische auto‟s gerealiseerd en diverse promotie activiteiten. 2014: 60-65% gescheiden 2015: 30% minder restafval (zie jaarverslag Waardlanden)

In 2015 wordt 100% van de goederen en dien-sten ingekocht (85% houtproduc-ten voorzien van FSC– keurmerk en 10% energiebesparing openbare verlichting in 2016). Meer samenwerking met particulieren. Kennis overdracht voor ondersteuning van gemeente Bamenda in Kameroen.

Voorbereiding

Voorbereiding

Voorbereiding

*Bij de uitwerking van de raadsopdracht Duurzaam Gorinchem in het milieubeleidplan is de beleidsinformatie uit het milieubeleidsplan aangehouden. Daaruit blijkt dat uit de formuleren de maatschappelijke effecten en effectindicatoren en de speerpunten en resultaatindicatoren dusdanig dicht bij elkaar staan dat in een aantal gevallen dezelfde tekst is opgenomen.


38

B. Nieuw beleid Niet van toepassing.

Wat gaat dit kosten? Exploitatie (x € 1.000) CP60018 baten afval.heff en rioolrechten huish.


CP60021 afvalverw ijdering huishoudens CP60022 rioolinfrastructuur

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

113

435

354

367

368

0

0

0

0

0

0

404

349

361

360

365

367

CP60019 baten afval.heff en rioolrechten bedr. CP60020 milieubeleid en -beheer

Begroting 2013

369

81

128

0

0

0

0

2.105

1.968

1.735

1.799

1.843

1.867

CP60110 afval huishoudens w aardlanden

3.036

2.493

2.754

2.754

2.754

2.754

Lasten wonen, leven en milieu

5.739

5.373

5.204

5.280

5.330

5.357

5.781

5.613

5.806

5.806

5.806

5.806

629

666

667

667

667

667

86

0

0

0

0

0

5

4

0

0

0

0

13

0

0

0

0

0

352

151

258

258

258

258

6.866 1.127 -25 1.102

6.434 1.061 471 1.532

6.731 1.527 -527 1.000

6.731 1.451 -526 925

6.731 1.401 -494 907

6.731 1.374 -449 925

CP60018 baten afval.heff en rioolrechten huish. CP60019 baten afval.heff en rioolrechten bedr. CP60020 milieubeleid en -beheer CP60021 afvalverw ijdering huishoudens CP60022 rioolinfrastructuur CP60110 afval huishoudens w aardlanden

Baten wonen, leven en milieu Totaal saldo van baten en lasten Mutaties reserves Jaarresultaat - = nadeel


Realisatie 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

CP6R004 reserves

Lasten wonen, leven en milieu

Begroting 2015

Begroting 2016

568

526

494

448

436

0

568

526

494

448

41

0

0

0

202 -234

4 4

41 -527

0 -526

0 -494

0 -448

CP6R004 reserves

Baten wonen, leven en milieu Totaal saldo van incidentele lasten en baten

Begroting 2014



39


40

2.1 Programma Wonen en Leven Het hoofdthema Wonen en Leven bestaat uit de volgende programma‟s: Woonvoorzieningen Leefvoorzieningen Wonen, leven en veiligheid Wonen, leven en milieu Wonen, leven en bestuur en communicatie

Programma Wonen, leven en bestuur en communicatie Het programma Wonen, leven en bestuur en communicatie omvat de producten: Bestemmingsplannen en Wijkbudgetten.

Wat willen we met het programma Wonen, leven en bestuur en communicatie bereiken? Doel van het programma Het betrekken van burgers, klankbordgroepen en andere partijen bij beheer en onderhoud en nieuwe ontwikkelingen in de dagelijkse leefomgeving en planvormingsprocessen met betrekking tot bebouwde en onbebouwde ruimte, door middel van een duidelijke communicatiestructuur. Waarbij het uitvoeren van de verschillende beleidskaders als basis dient voor het ontwikkelen van bestemmingsplannen, herstructurering en inzet wijkbeheer.

Toekomstvisie Zorgdragen voor voldoende informatie over het aantal benodigde woningen, de hieruit voortvloeiende ruimtebehoefte en de woonwensen van huishoudens in de Gorinchemse woningmarktregio in relatie tot de kenmerken van deze huishoudens. Op basis van de in de gemeentelijke structuur- en woonvisie onderscheiden woningbouw- en herstructureringslocaties evenals de bevindingen in het (gewenste) stadsprofiel komen tot een, maatschappelijk gedragen en planologisch verantwoorde, nadere invulling van deze locaties voor wat betreft woningen en woningtypen, (woon)voorzieningen en inrichtingseisen ten aanzien van verkeer en openbare ruimte. Op basis van een raadsvoorstel van juli 2008 wordt op dit moment hard gewerkt aan de herziening van een groot aantal verouderde bestemmingsplannen. Volgens planning zullen alle in Gorinchem geldende bestemmingsplannen voor 1 juli 2013 vastgesteld en actueel zijn. Vanaf medio 2008 zijn inmiddels veertien bestemmingsplannen herzien en met de resterende veertien plannen is gestart. Op dit moment voldoen twintig bestemmingsplannen aan de actualiseringsplicht. Uiteraard vinden de herzieningen plaats met inachtneming van de geldende wettelijke voorschriften. Zo worden bestemmingsplannen sinds 1 januari 2010 ook digitaal opgesteld en vastgesteld. Naast de wettelijk voorgeschreven bestemmingsplanprocedure biedt de gemeente Gorinchem twee inspraakmomenten aan, te weten beginspraak en inspraak. Formeel hoeft een bestemmingsplan pas vanaf een ontwerpfase ter inzage worden gelegd. Het verlenen van beginspraak is een uitdrukkelijke wens van college en raad om vooraf al met burgers in contact te komen over een voorgenomen herziening van een bestemmingsplan. De resultaten van de beginspraak worden verwerkt in het voorontwerpbestemmingsplan, dat voorafgaande aan de wettelijk verplichte ter inzage legging van een ontwerpbestemmingsplan ter visie wordt gelegd.


41



Wat gaan wij daarvoor doen in 2013? Speerpunt

Doelstelling

Resultaatindicator

Activiteit

Actualisatie bestemmingsplannen

Voldoen aan actualiserings- en digitaliseringsplicht Wet RO.

Vaststelling bestemmingsplan

Actualisatie: bestemmingsplannen: -Wijdschild -Laag Dalem -Gildenwijk -Bedrijventerreinen en Stationsomgeving -Buitengebied -Binnenstad en omgeving -Gildenwijk -Correctieve herziening Hoog Dalem -Haarwijk -Lingewijk Zuid -Mollenburg -Woningbouwlocatie Den Breejen -Woningbouwlocatie Merwededijk nabij nummer 40 -Ontwikkellocatie Kleine Haarsekade -Groote Haar (na zekerheid ontsluiting) Beheersverordening Betuweroute en rijkswegen A15/A27 en Molenvliet

Stadium 2013 Uitvoering



Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

CP60023 bestemmingsplannen

792

1.005

996

994

1.010

1.014

CP60024 w ijkbudgetten

457

525

526

528

527

529

1.249

1.530

1.522

1.522

1.537

1.543

44

40

32

24

24

24

5

5

5

5

5

5

49 -1.200 0 -1.200

45 -1.485 0 -1.485

37 -1.485 0 -1.485

29 -1.493 0 -1.493

29 -1.508 0 -1.508

29 -1.514 0 -1.514

Lasten wonen, leven, bestuur en communicatie CP60023 bestemmingsplannen CP60024 w ijkbudgetten

Baten wonen, leven, bestuur en communicatie Totaal saldo van baten en lasten Mutaties reserves Jaarresultaat - = nadeel


42


Realisatie 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

CP60023 bestemmingsplannen CP6R005 reserves

Lasten wonen, leven, bestuur en communicatie

0

0

CP6R005 reserves

Baten wonen, leven, bestuur en communicatie Totaal saldo van incidentele lasten en baten

0 0

0 0

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

10

10

10

10

0

0

0

0

10

10

10

10

0

0

0

0

0 -10

0 -10

0 -10

0 -10



43


44

2.2 Hoofdthema Werk Het hoofdthema Werk bestaat uit de volgende programma‟s: Werk Werk en milieu

Programma Werk Het programma Werk omvat de producten: Parkeren, Havens, Veerdiensten, Economische bedrijvigheid, Bedrijventerreinen, Bevordering toerisme, Parkeren en Bureau onderwijs arbeidsmarkt.

Wat willen we met het programma Werk bereiken? Doel van het programma Het versterken van de economische positie en de werkgelegenheid.

Toekomstvisie Het optimaal faciliteren van de ontwikkeling van bedrijvigheid in verschillende voor Gorinchem belangrijke sectoren en branches zoals productiebedrijven, kantoorachtige werkgelegenheid, (zakelijke) dienstverlening, detailhandel en leisure. Als nadere uitwerking van de bedrijfsvoeringsfilosofie en passend binnen de businesscases wordt met betrekking tot de exploitatie van de Veerdienst met een gesloten boekhouding gewerkt. Eén en ander is vooral gebaseerd op de gedachte dat voordelen binnen de veerdienst blijven en nadelen zelfstandig binnen de veerdienst moeten worden opgevangen. Derhalve wordt er gewerkt met een egalisatiereserve Veerdienst.

Beleidskaders A. Bestaand beleid Beleidskader Gemeentelijke structuurvisie In de Gemeentelijke Structuurvisie (GSV) zijn de ambities van Gorinchem voor de periode tot 2015 neergelegd met betrekking tot zorg, welzijn en educatie, wonen, werken, mobiliteit, groen en water en milieu. De GSV geeft de kaders aan waarbinnen ontwikkelingen en projecten kunnen plaatsvinden. Voor wat betreft de weginfrastructuur en het verkeersbeleid geldt dat de kaders en speerpunten hiervan ook zijn neergelegd in de GSV. Gelet op de invoering van de nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening op 1 juli 2008 heeft de raad in zijn vergadering van 23 april 2009 een zogenaamde nieuwe wet RO-proof gemaakte Gemeentelijke Structuurvisie vastgesteld. Na duidelijkheid over de definitieve besluitvorming en uitwerking van de verbreding van rijksweg A27 tot 2x4 rijstroken zal gestart worden met de algehele herziening van de gemeentelijke structuurvisie. Vooralsnog is de huidige structuurvisie, met de ontwikkelingen van Hoog Dalem, Groote Haar, Lingewijk, Mollenburg et cetera, actueel. Vastgesteld door de raad 23-04-2009

Looptijd 31-12-2015


Wanneer eerstvolgende (tussen)evaluatie 01-04-2010

45

Maatschappelijke effecten Maatschappelijk effect Stimuleren werkgelegenheid.

Bedrijvigheid op bedrijventerreinen.

Effect indicator Aantal werkzame personen op bedrijventerreinen, kantorenlocaties in winkels en horeca. Sectorverdeling aantal vestigingen op bedrijventerreinen.

R/S S

Nulmeting 22.750 (=2009)

Streefwaarde 2012 22.750

Streefwaarde 2013 22.750*

S

236

290

290*

*Gezien economische vooruitzichten, 2013 hetzelfde niveau als in 2012.

Beleidskader Leisureplan In 2008 heeft de gemeenteraad de Leisurenota vastgesteld. Deze nota stelt de kaders waarbinnen de ontwikkelingen op het gebied van leisure voor de periode tot en met 2013 moeten plaatsvinden. Doel is de toeristische aantrekkingskracht te vergroten, zodat meer bezoekers naar Gorinchem komen. Hieruit voortvloeiende extra bestedingen dragen bij aan een versterking van de economische positie van Gorinchem. Het leisurebeleid wordt vormgegeven via thema‟s die verder worden uitgewerkt. Vastgesteld door de raad 24-01-2008

Looptijd 2013

Wanneer eerstvolgende (tussen)evaluatie Niet van toepassing.

Maatschappelijke effecten Maatschappelijk effect Stimuleren van de bestedingen en de werkgelegenheid.

Versterken economische positie Gorinchem.

Vormgeven sociale cohesie inwoners.

Effect indicator Bezoekers toeristische trekpleisters Bezoekers evenementen (VVV) Overnachtingen camper terrein Gebruik Lingehaven: 1. aantal overnachtingen 2. aantal schuttingen sluis* 3. afgemeerde passagiersschepen Percentage tevreden inwoners/bezoe kers stad.

R/S S

Nulmeting 28.500

Streefwaarde 2012 + 10%

Streefwaarde 2013 +10%

S

2009: 240.000

250.000

250.000

2011: 1.000 2011:

+ 50%

+ 60%

7.600

+ 10%

+ 10%

10.236

+ 10%

+ 10%

91 BWO 2009 91%

+ 5% BWO 2011 92%

+ 5%

S S

S

92%

*Het aantal schuttingen geeft een beeld van het gebruik van de sluis; hoeveel keer er schepen door de sluis zijn gegaan.



46

Wat gaan wij daarvoor doen in 2013? Speerpunt Werklocaties.

Doelstelling Voorzien in fysieke ruimte voor bedrijvigheid.

Resultaatindicator* Uitgeefbare bedrijventerreinen, kantorenlocaties.

Versterking sociaaleconomische structuur.

Aantrekken van bedrijven en instellingen / instituten Voorzien in huisvesting en begeleiding van ZZP‟ers.

Uitgegeven bedrijfsgronden; Aantal gevestigde bedrijven. „Ondernemershuizen‟ voor ZZP‟ers.

Aandacht voor ZZP‟ers.

Activiteit -Ontwikkeling van bedrijventerreinen, kantoorlocaties; -Revitalisering van bedrijventerreinen/ bedrijvenlocaties; -Binnenstedelijke (her)ontwikkeling Promotie en acquisitie.


Faciliteren en afstemmen van (markt)initiatieven.

Uitvoering

Uitvoering

*Zie ook het speerpunt „‟Onderwijsaanbod‟‟ bij het programma Onderwijs dat gerelateerd is aan de beleidslijn „‟Extra aandacht voor de instroom van adequaat opgeleid personeel voor de technische beroepen en zorg‟‟.



Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

CP60025 parkeren onderhoud

860

854

792

799

775

CP60026 havens

284

126

323

322

318

316

2.299

2.369

3.065

2.935

2.972

2.968

CP60028 economische bedrijvigheid

393

381

394

394

396

397

CP60029 bedrijventerreinen

236

204

198

195

170

169

CP60030 bevordering toerisme

558

754

585

583

588

589

CP60031 parkeren

449

463

766

838

834

834

5

0

0

0

0

0

5.084

5.151

6.123

6.066

6.053

6.006

CP60027 veerdiensten

CP60099 bureau onderw ijs arbeidsmarkt

Lasten werk CP60025 parkeren onderhoud CP60026 havens CP60027 veerdiensten CP60028 economische bedrijvigheid CP60029 bedrijventerreinen CP60030 bevordering toerisme CP60031 parkeren CP60099 bureau onderw ijs arbeidsmarkt

Baten werk Totaal saldo van baten en lasten Mutaties reserves Jaarresultaat

4

2

2

2

2

2

153

19

211

217

222

222

1.950

1.889

2.730

2.795

2.868

2.868

46

98

81

83

84

84

0

67

66

65

65

64

86

237

98

98

98

98

2.352

2.562

2.637

2.637

2.637

2.637

0

0

0

0

0

0

4.591 -493 -23 -516

4.874 -277 -85 -362

5.825 -298 -68 -366

5.897 -169 -68 -237

5.976 -77 -68 -145

5.975 -31 -68 -99

- = nadeel


733

47


Realisatie 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

CP60026 havens

0

0

0

0

0

68

68

68

68

237

68

68

68

0

0

0

0

0 -237

0 -68

0 -68

0 -68

0

CP6R006 reserves

Baten werk Totaal saldo van incidentele lasten en baten

86 83

0 0

Begroting 2016

25

CP6R006 reserves

3

Begroting 2015

144

CP60027 veerdiensten

Lasten werk

Begroting 2014



48

0

2.2 Hoofdthema Werk Het hoofdthema Werk bestaat uit de volgende programma‟s: Werk Werk en milieu

Programma Werk en milieu Het programma Werk en milieu omvat de producten: Bedrijfsgerichte milieutaken, Afvalverwijdering bedrijven en Gladheidsbestrijding Waardlanden.

Wat willen we met het programma Werk en milieu bereiken? Doel van het programma Voorkomen en verminderen van de milieubelasting van bedrijfsmatige activiteiten, stimuleren van duurzaam ondernemen (milieuzorgsysteem) en het bevorderen van duurzame bedrijventerreinen.

Toekomstvisie Het bevorderen van duurzame bedrijventerreinen, door verder draagvlak te ontwikkelen voor de daadwerkelijke ontwikkeling en realisatie van duurzame ingerichte bedrijventerreinen. Bij de vaststelling van de kaders om te komen tot een bestemmingsplan Gorinchem Noord is door de gemeenteraad aangegeven dat er sprake moet zijn van een duurzaam bedrijventerrein Groote Haar. Het gaat hierbij niet om de uitvoering van bestaand milieubeleid, maar om het vastleggen van de ambities inzake duurzaamheid, waardoor uitvoering wordt gegeven aan het belang van duurzaamheid in het coalitieakkoord. Het gaat te ver om alle milieu- en groenonderwerpen te noemen, maar duurzame energie (zoals windenergie), duurzaam bouwen, zorgvuldige landschappelijke inpassing en een robuuste wateren groenstructuur, zongerichte verkaveling en dakoriëntatie zijn onderwerpen en aspecten die een rol gaan spelen bij de realisatie van Groote Haar als duurzaam bedrijventerrein. Zeer recent heeft de Raad van State echter het onderhavige gedeelte vernietigd en hiermee ook een, tijdelijke, streep gezet door de duurzaamheidsaspecten van bedrijventerrein Groote Haar. Bij de inmiddels ingezette werkzaamheden om te komen tot reparatie van het bestemmingsplan zal uiteraard weer aandacht worden geschonken aan de gewenste duurzaamheid.

Beleidskaders A. Bestaand beleid Beleidskader Milieubeleidsplan 2012-2016 Hiervoor wordt verwezen naar het programma Wonen, leven en milieu.



49




Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

CP60032 bedrijfsgerichte milieutaken

669

607

634

634

627

627

CP60033 afvalverw ijdering bedrijven

158

93

99

100

100

100

45

129

129

129

129

129

872

829

862

863

856

856

CP60032 bedrijfsgerichte milieutaken

35

3

3

3

3

3

CP60033 afvalverw ijdering bedrijven

-2

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

33 -839 0 -839

3 -826 0 -826

3 -859 0 -859

3 -860 0 -860

3 -853 0 -853

3 -853 0 -853

CP60112 gladheidbestrijding w aardlanden

Lasten werk en milieu

CP60112 gladheidbestrijding w aardlanden

Baten werk en milieu Totaal saldo van baten en lasten Mutaties reserves Jaarresultaat - = nadeel


Realisatie 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

CP6R007 reserves

Lasten werk en milieu

Begroting 2015

Begroting 2016

0

0

0

0

72

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0 -72

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

CP6R007 reserves

Baten werk en milieu Totaal saldo van incidentele lasten en baten

Begroting 2014



50

2.3 Hoofdthema Welzijn en Zorg Het hoofdthema Welzijn en Zorg bestaat uit de volgende programma‟s: Onderwijs Cultuur en sport Zorg Welzijn, zorg en veiligheid

Programma Onderwijs Het programma Onderwijs omvat de producten: Onderwijs, Openbaar basisonderwijs, Bijzonder basisonderwijs, Openbaar speciaal onderwijs, Bijzonder speciaal onderwijs, Openbaar voortgezet onderwijs, Onderwijshuisvesting, Gymnastieklokalen en Onderwijs ondersteunende activiteiten.

Wat willen we met het programma Onderwijs bereiken? Doel van het programma Zorgen dat alle jongeren opgroeien tot volwaardige deelnemers aan de maatschappij. Belangrijke voorwaarde hiervoor is dat jongeren het onderwijs verlaten met een startkwalificatie. Belangrijk daarbij zijn: • het voorkomen en verminderen van onderwijsachterstanden; • het bestrijden van schoolverzuim; • het voorkomen van jeugdwerkloosheid (o.a. door het verbeteren van de aansluiting tussen het onderwijs en het zorgen voor een passend aanbod voor werken, leren of een combinatie van beiden); • het zorgen voor adequate onderwijshuisvesting ( via een Integraal Huisvestings Plan Onderwijs); • de brede scholengedachte.

Toekomstvisie De toekomst is gericht op de realisatie van de doelstelling, in casu het behalen van een startkwalificatie en het voorkomen van jeugdwerkloosheid en het zorgdragen voor adequate onderwijshuisvesting. De samenwerking tussen de ondernemers,scholen, welzijnsvoorzieningen, RSD en zorginstanties is hierbij van groot belang. De brede schoolfuncties geven hieraan een extra impuls. In deze tijden van krapte staat de brede schoolgedachte centraal omdat door de samenwerking tussen organisaties en het efficiënt gebruik van de gebouwen er voor alle partijen een optimalere situatie ontstaat. Het Bureau Onderwijs Arbeidsmarkt (BOA) maakt al sinds 2009 onderdeel uit van de RSD/AV. Het BOA houdt zich bezig met het verbeteren van de aansluiting van het onderwijs met de arbeidsmarkt. Speerpunten zijn daarbij voorzien in gekwalificeerd personeel voor met name Techniek en Zorg. Het BOA is als onderdeel van de RSD/AV geïntegreerd in de actieve en vernieuwende werkgeversbenadering van de Joint Venture.

Beleidskaders A. Bestaand beleid Beleidsnotitie Brede scholen Een Brede School biedt kinderen optimale kansen zich goed te ontwikkelen en realiseert dit door een doorgaande lijn te ontwikkelen voor de kinderen van 0 tot 12 jaar en door de invloedssferen van onderwijs, opvang, vrije tijd en gezin met elkaar te verbinden.


51

Daarnaast is er een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor een goede overdracht voor kinderen, de doorgaande lijn en afstemming van het aanbod. De centrale gedachte van het brede school concept is het bereiken van meerwaarde door samenwerking. Deze samenwerking kan worden versterkt door de fysieke koppeling en het organiseren van gezamenlijke activiteiten. Middels de nauwe samenwerking tussen partijen wordt de sociale cohesie in de wijk naar een hoger niveau getild. De volgende kaders (doelstellingen) zijn, afhankelijk van de specifieke behoefte in een stadsdeel, voor de brede scholen in Gorinchem van toepassing: 1. De brede school is gericht op het scheppen van kansen en het voorkomen en bestrijden van onderwijsachterstanden, de doorgaande leerlijn is hierbij essentieel (kansenprofiel). 2. De brede school is gericht op het bieden van sluitende arrangementen van onderwijs en opvang voor werkende ouders (opvangprofiel). 3. De brede school is gericht op verbreding en verbetering van zorg voor kinderen met problemen (zorgprofiel). 4. De brede school is gericht op talentontwikkeling bij alle leerlingen met een breed aanbod aan sportieve, sociale en culturele activiteiten (verrijkingsprofiel). 5. De brede school is gericht op versterking van de sociale cohesie en participatie in wijken door een aanbod voor kinderen, ouders en overige wijkbewoners (wijkprofiel). Vastgesteld door de raad 26-05-2011

Looptijd 2015

Wanneer eerstvolgende (tussen)evaluatie Voorjaar 2014

Integraal Huisvestingsplan (IHP) Onderwijs Op 27 oktober 2011 is het IHP vastgesteld. Het IHP geeft een meerjarige planning van de ontwikkelingen en investeringsbehoeften op het gebied van onderwijshuisvesting, kinderopvang, inloopfuncties voor het Centrum voor Jeugd en Gezin en aanpalende voorzieningen. Hierin zijn negen huisvestingsprojecten opgenomen die de komende jaren uitgevoerd zullen gaan worden. Vastgesteld door de raad 27-10-2011

Looptijd 2022


Maatschappelijke effecten Maatschappelijk effect Startsituatie kinderen verbeteren o.a. door taalactiviteiten (kansenprofiel) Deelname voorschoolse voorzieningen verhogen (opvangprofiel) en naschool (BSO)

Hulp bieden aan kinderen/ouders met een zorgvraag (zorgprofiel)

Effect indicator

R/S

Nulmeting

- Deelname kinderen aan Voor en Vroegschoolse Educatie (VVE) en schakelklas Aantal kinderen Kinderdagverblijf (KDV), Peuterspeelzaal (PSZ) en buitenschoolse opvang (BSO). Trajecten Zorgadviesteam (ZAT) 04 jaar, Regionaal Zorgadviesteam (RZAT) 4-12, Schoolmaatschappelijk werk (SMW), onderzoeken logopedie

S

VVE = 80% (kdv/psz)

Streefwaarde 2012 VVE = 100% (kdv/psz)

Schakelklas = 30 kinderen 80% van de driejarigen in kdv en psz

Schakelklas =30 85% van de driejarigen in kdv en psz

BSO = 330 kinderen

BSO = 350

BSO = 357 kindplaatsen

ZAT = 9 trajecten

ZAT 8

ZAT =19

RZAT = 8 trajecten

RZAT 7

RZAT 10

SMW = 43 trajecten Logopedie= 274 onderzoeken.

SMW 35

SMW 38

Logopedie 250

Logopedie 250


S

S

52

Streefwaarde 2013 VVE=100% (kdv/psz/p.o.) 787 leerlingen Schakelklas =30 84% van twee - en driejarigen in kdv en psz

Deelname aan een breed scala van activiteiten actief en op basis van persoonlijk contact stimuleren. Met name onder kwetsbare doelgroepen.

Deelnamecijfers. Streven naar een breed programmaaanbod op school (tijdens schooltijd), waardoor een zo groot mogelijke groep bereikt wordt.

80%

100%

100%

Uitvoering en coördinatie onder regie van de gemeente (verrijkingsprofiel). Het bevorderen van de sociale cohesie in een stad (wijkprofiel).

Aansluitend een naschoolsaanbod (verdiepend op het op schoolse programma). Perc. mensen dat op een prettige manier met elkaar omgaat. Saamhorigheid is groot. Aantal gekwalificeerde jongeren in techniek en zorg neemt toe.

30%

40%

45%

BWO 2009

Minimaal niveau 2011:

73%

Minimaal niveau 2011: 77%

49%

59%

59%

2012 nulmeting

Nulmeting

Plus 5%

Voldoende gekwalificeerd personeel voor de technische beroepen en de zorg.

S

S

77%


Wat gaan wij daarvoor doen in 2013? Speerpunt Regievoering

Faciliteren

Subsidiëren

Doelstelling Regievoering op de netwerksamenwerking (coördinator brede scholen) (motie Christen Unie en D‟66).

Regievoering op en deels uitvoering geven aan de complete programmering op en rondom brede scholen. Zorgen voor adequate onderwijshuisvesting.

Prestatieafspraken: met grote instellingen zoals de stichting Staerk, de Stichting


Resultaatindicator Basis is de nulmeting 2010 met nader af te spreken meetbare doelstellingen en de onderwijsmonitor en rapportages. Aantal participerende samenwerkingspartners % deelname door (kwetsbare) doelgroep .

Activiteit Uitvoering motie

Stadium 2013 In uitvoering: De brede school fungeert als spil in de wijk.

Adequate onderwijshuisvesting conform wettelijke voorschriften.

Uitvoering integraal onderwijshuisvestings plan.

Kengetallen m.b.t. bereik VVE, Schakelklas,

Reguliere werkzaamheden.

Een aantal projecten is in uitvoering of voorbereiding te weten: Oudehoven Schuttersplein Lingeplein Koelmanschool Gymzalen Gomarus Concept prestatieafspraken OAB ter

53

Kindercentra Gorinchem en de organisaties die de uitvoering van het Onderwijsachterstandenbeleid verzorgen worden prestatieafspraken gemaakt.

Onderwijsaanbod*

Voorzien in gekwalificeerd personeel voor met name van Techniek en Zorg.

voorschoolse voorzieningen, zorgaanbod en deelname programma‟s en tevredenheidsmeting (Gorinchemse meetlat). Trends en uitstroomgegevens voortgezet onderwijs/MBO.

*Zie toelichting onderaan speerpunten bij programma Werk.


54

besluitvorming voorleggen.

Bevorderen van instroom in technische- en zorgopleidingen.

Uitvoering



Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

CP60034 onderw ijs

571

798

649

730

717

725

CP60035 openbaar basisonderw ijs

312

41

31

31

30

30

CP60036 bijzonder basisonderw ijs

16

16

16

16

16

16

CP60037 openbaar speciaal onderw ijs

15

15

15

15

15

15

CP60038 bijzonder speciaal onderw ijs

15

14

15

15

15

15

7

7

7

7

8

8

6.281

5.914

5.146

5.765

6.528

6.206

CP60039 openbaar voortgezet onderw ijs CP60040 onderw ijshuisvesting CP60041 gymnastieklokalen CP60042 onderw ijs ondersteunende activiteiten

Lasten onderwijs

203

261

345

377

400

424

2.227

1.123

2.030

2.017

2.018

2.020

9.647

8.189

8.254

8.973

9.747

9.459

CP60034 onderw ijs

2

0

0

0

0

0

CP60035 openbaar basisonderw ijs

0

0

0

0

0

0

CP60036 bijzonder basisonderw ijs

0

0

0

0

0

0

CP60037 openbaar speciaal onderw ijs

0

0

0

0

0

0

CP60038 bijzonder speciaal onderw ijs

0

0

0

0

0

0

CP60039 openbaar voortgezet onderw ijs

0

0

0

0

0

0

2.641

812

528

583

583

583

CP60040 onderw ijshuisvesting CP60041 gymnastieklokalen CP60042 onderw ijs ondersteunende activiteiten

Baten onderwijs Totaal saldo van baten en lasten Mutaties reserves Jaarresultaat

31

28

29

34

34

34

1.090

21

1.106

1.106

1.106

1.106

3.764 -5.883 -2.822 -8.705

861 -7.328 97 -7.231

1.663 -6.591 0 -6.591

1.723 -7.250 0 -7.250

1.723 -8.024 0 -8.024

1.723 -7.736 0 -7.736

- = nadeel


Realisatie 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

CP60040 onderw ijshuisvesting CP6R008 reserves

Lasten onderwijs

Begroting 2015

Begroting 2016

20

20

20

0

0

0

0

20

20

20

135

20 0

0

0

0

3.405 1.378

0 -135

0 -20

0 -20

0 -20

0 -20



20

2.027

CP6R008 reserves

Baten onderwijs Totaal saldo van incidentele lasten en baten

Begroting 2014

55


56

2.3 Hoofdthema Welzijn en Zorg Het hoofdthema Welzijn en Zorg bestaat uit de volgende programma‟s: Onderwijs Cultuur en Sport Zorg Welzijn, zorg en veiligheid

Programma Cultuur en Sport Het programma Cultuur en Sport omvat de producten: Monumenten, Buitensportaccommodaties, Archeologie/monumenten, Openbare bibliotheek, Vormings- en ontwikkelingswerk, Volwasseneneducatie, emancipatie en ontwikkeling, Sport, sportbevordering en speelgelegenheden, Kunst, Gorcums museum en Reiniging/cw activiteiten voor sportaccommodaties.

Wat willen we met het programma Cultuur en Sport bereiken? Doel van het programma Het creëren van een gevarieerd en ruim cultureel aanbod dat gemakkelijk toegankelijk is en een goede kwaliteit heeft, waarbij cultuureducatie een belangrijke pijler is. De combinatiefunctie cultuur zal hier ook een bijdrage aan leveren. Het behouden van het cultureel erfgoed van de gemeente Gorinchem en het aankopen van nieuwe kunstwerken. Sportstimuleringsbeleid heeft als doel om voor alle inwoners van de gemeente een leven lang sporten mogelijk te maken, op een verantwoorde en aansprekende manier. Het sportstimuleringsbeleid wordt uitgevoerd door het team Gorinchem Beweegt. De buurtsportcoaches van Gorinchem Beweegt zijn werkzaam in een bepaald deel van de stad en hebben een belangrijke verbindende en inspirerende taak. De buurtsportcoach voert zelf de sportgerelateerde programma‟s in de stad uit en daarnaast coördineert en initieert de medewerker het totale programma aanbod op en rond scholen. Naast de gebiedsgerichte taken hebben de buurtsportcoaches aanvullende taken zoals het ondersteunen en adviseren van verenigingen, toeleiding naar aangepast sporten, ondersteunen van vakleerkrachten bewegingsonderwijs en het leveren van een bijdrage aan bestaande stedelijke evenementen (Open Havendag, Zomerfeesten, Winterfestijn, etc.)

Toekomstvisie Het uitvoering geven aan de nieuwe visie en het voorkeursscenario, waarin de randvoorwaarden en ambities op het gebied van kunst en cultuur zijn vastgelegd. Cultuur moet meer van de stad en haar inwoners worden. We denken daarbij niet meer in instellingen maar veel meer in functies en activiteiten en de rol van cultuur in relatie tot economie en toerisme, de ruimtelijke effecten en de regio. Gorinchem wil, samen met de maatschappelijke instellingen, maximaal gebruik maken van de rijksmiddelen uit de regeling Sport en Bewegen in de Buurt (voorheen Combinatiefuncties), zodat de inzet van relatief goedkope arbeidsplaatsen (de buurtsportcoaches van Gorinchem Beweegt) op het gebied van cultuur, sport en gezondheid in de wijken is gewaarborgd. In het Sportplan Gorinchem 2012-2015 staan alle ambities voor de aankomende jaren verwoord. De maatschappelijke taak van Gorinchem Beweegt zal verder worden verbreed; initiatieven van burgers versterken en aanjagen, verbindingen leggen in de wijken, kwetsbare groepen actief te ondersteunen en het stimuleren van eigen kracht. Dit past helemaal in de visie (rode draad) zoals vastgesteld door de raad in juli 2012. Gorinchem Beweegt ontwikkelt allerlei programma‟s en evenementen op het gebied van sport en cultuur, sociale cohesie en gezonde leefstijl. Dit gebeurt zoveel mogelijk samen met anderen, bijvoorbeeld sportverenigingen, culturele instellingen, scholen, stichtingen en de wijkbewoners.


57

Daarnaast is de preventieve functie om achterstanden in een vroeg stadium te signaleren en te voorkomen heel belangrijk.

Beleidskaders A. Bestaand beleid Beleidskader Cultuurbeleid In de kaders voor cultuurbeleid wordt uitgegaan van een laagdrempelige toegang tot cultuur, actieve en passieve cultuurparticipatie en aansprekende evenementen. Binnen deze kaders wordt het volgende nagestreefd: a. stimuleren dat instellingen en een breed cultureel aanbod zijn gericht op kennismaken met en ontwikkelen van gevoel voor kunst en cultuur; b. voortzetten van culturele en kunstzinnige vorming in het onderwijs; c. het plaatsen van nieuwe kunstwerken in de openbare ruimten; d. jaarlijks vinden er culturele evenementen plaats in de stad; e. versterken van de rol van de bibliotheek in relatie tot het onderwijs. Vastgesteld door de raad 01-02-2007

Looptijd 5 jaar

Wanneer eerstvolgende (tussen)evaluatie Najaar 2011 (raadsopdracht Cultuurbeleid)

Maatschappelijke effecten Maatschappelijk effect Het imago Gorcum Cultuurstad wordt uitgedragen en waar mogelijk versterkt, door o.a. jaarlijks culturele evenementen. Veel aandacht voor cultuureducatie.

Effect indicator Aantal georganiseerde culturele evenementen

R/S S

Nulmeting 2012 12 evenementen



Aantal deelnemende kinderen van 412 jaar van de PO-scholen aan het CCVJprogramma. Aantal kinderen, jongeren en volwassenen dat in hun vrije tijd deelneemt aan opleidingen bij TOON en het Jeugdtheaterhuis. Aantal deelnemende kinderen van 13-15 jaar van de VO-scholen aan het „Kunst voor kids programma‟s

S

Niet bepaald

3.750

3.750

S

Niet bepaald

480

480

S

622

650

650


58

Beleidskader Sportbeleid Vanaf 2010 is Gorinchem gestart met het programma Sport- en Bewegen in de Buurt (voorheen de Combinatiefuncties, nu buurtsportcoaches genoemd). Deze regeling biedt de gemeente Gorinchem unieke mogelijkheden om het uitvoerende sportbeleid structureel in te zetten, het activiteitenaanbod uit te breiden met onder andere cultuur en een inhoudelijke kwaliteitsimpuls te geven. Gorinchem Beweegt werkt aan vijf thema‟s; sportstimulering, sport is meedoen in de samenleving, stimulering van een gezonde leefstijl, sport en fysieke ruimte en versterken sportverenigingen. Sport en cultuur wordt als middel ingezet en biedt participatie kansen voor alle jeugd en kwetsbare groepen (ouderen, mensen met een beperking en mensen uit de aandachtswijken) en stimuleert een gezonde leefstijl (o.a. tegengaan overgewicht). Het terugdringen van overlast door hangjongeren, sociale cohesie in de wijk, stimulering maatschappelijke betrokkenheid en ondersteuning van het sociaal cultureel werk zijn andere belangrijke maatschappelijke doelen van sport. Gorinchem Beweegt heeft 100% bereik op de basisscholen en heeft een laagdrempelig, structureel en kosteloos aanbod. De ambitie is dan ook: iedereen kan meedoen in Gorinchem! Sportaccommodaties vormen een voorwaarde voor sport. Uitgangspunt hierbij is dat we streven naar een upgrading en optimalisatie van de huidige binnen- en buitensportaccommodaties en zoveel mogelijk multifunctioneel gebruik van accommodaties. Het Sportplan Gorinchem 2012-2015 is een nadere uitwerking van de vastgestelde kaders Sportbeleid. Vastgesteld door de raad Sportplan Gorinchem 12-03-2012

Looptijd 31-12-2015

Wanneer eerstvolgende (tussen)evaluatie 2015

Maatschappelijke effecten Maatschappelijk effect Participatie kansen bieden voor alle jeugd en kwetsbare doelgroepen.

Bevordering van sociale cohesie.

Toename van het aantal gezonde en fitte burgers

Effect indicator % deelname RSO*

R/S S

Nulmeting 88% 4-12 jr. 90% 13-17 jr. 70% 55+

Streefwaarde 2012 Minimaal bereik 88% 4-12 jr. 90% 13-17 jr. 70% 55+

Streefwaarde 2013 Minimaal bereik 88% 4-12 jr. 90% 13-17 jr. 70% 55+

% deelname inactieve kinderen

S

2012/2013

Nulmeting verrichten

Aantal gezamenlijke activiteiten met partners en bewoners uit de wijk.

S

5 wijkevenementen

5 wijkevene-menten met totaal 10 partners

Tussentijdse meting, uiteindelijk doel: 20% van inactieve kinderen doen mee. 5 wijkevenementen met 15 partners en participatie van burgers

Realisatie verbreding sportpunten naar wijksportpunten (ontmoetingsen sportplek voor alle bewoners).

S

0 wijksportpunten

Voorbereiding

1 wijksportpunt

Participatie burgers bij Gorcum Street Soccer. Aantal scholen dat actief bezig

S

Opstart 5 voetbaluren in Gorinchem. 3 scholen

Opstart 5 voetbaluren in Gorinchem

3 voetbaluren worden deels verzorgd met behulp van wijkbewoners. 4 scholen


S

59

3 scholen

is met gezonde leefstijl. Positieve Communicatie en kennismaking met Gezonde Leefstijl.

30 wijk/stedelijke evenementen

30 wijk/stedelijke evenementen

*Volgende Richtlijn Sportdeelname Onderzoek (RSO) meting vindt plaats in 2015.

B. Nieuw beleid Raadopdracht cultuurbeleid Bij de behandeling van de perspectiefnota op 30 juni 2011 is een tweetal moties aangenomen die leiden tot een geactualiseerde cultuurvisie, een cultuurnota en een cultuur(accommodatie)plan. De afgelopen periode is samen met diverse culturele instellingen en cultuuraanbieders (waaronder kunstenaars e.d.) uit Gorinchem gewerkt aan het opstellen van een nieuwe visie op cultuur en de vertaling daarvan naar de cultuuraccommodaties. In diverse bijeenkomsten is toegewerkt naar een visie waarmee we cultuur in Gorinchem in een ander jasje gaan steken. Cultuur moet meer van de stad en haar inwoners worden. We denken daarbij niet meer in instellingen maar veel meer in functies en activiteiten en de rol van cultuur in relatie tot economie en toerisme, de ruimtelijk effecten en de regio. Na de vaststelling van de cultuurvisie zal uitwerking ervan in maatschappelijke effecten en speerpunten plaatsvinden in een volgende programmabegroting.

Wat gaan wij daarvoor doen in 2013? Speerpunten vanuit het bestaand beleid: Speerpunt Cultuur

Doelstelling Versterken relatie onderwijsbibliotheek.

Resultaatindicator Aantal contacten tussen scholen en de bibliotheek.

Cultuur

Kunstwerken in de openbare ruimte.

Aantal (nieuwe) kunstwerken.

Cultuur

Bevorderen cultuur educatie.

Sportstimulering (thema 1*)

Vasthouden aan hoge sportdeelname.

Aantal deelnames culturele voorstellingen en workshops. % sportdeelname RSO, % deelname aan Sportimpuls, aantal workshops sport@school.

Sport is meedoen in de samenleving (thema 2*)

Sport en cultuur inzetten als sociale binding om mensen uit o.a. de kwetsbare groepen mee te laten doen.


Wijksportpunt in elke Gorcumse wijken, 20% bereik van de inactieve kinderen, verhogen sportdeelname 55+ naar 70%, verhogen aanbod aangepast sporten. 60

Activiteit Aanbod van activiteiten op gebied van voor- en vroegschoolse educatie. Toepassen kunstwerken in openbare ruimte bij nieuwbouwprojecten. Aanbod van activiteiten op het gebied van cultuureducatie. Aanbieden van workshops sport op school, deelname aan rijksregeling, RSO-onderzoek uitvoeren. Aantal wijksportpunten, % sportdeelname inactieve, ouderen, mensen met een beperking.


Uitvoering

Uitvoering

Uitvoering

Uitvoering

Speerpunt Stimulering van een gezonde leefstijl (thema 3*)

Doelstelling Bevorderen gezonde leefstijl onder alle Gorcumers.

Sport & fysieke ruimte (thema 4*)

Moderne, eigentijdse, multifunctionele sportaccommodaties die stimuleren tot meer bewegen.

Versterken sportverenigingen (thema 5*)

Sterke maatschappelijke sportverenigingen.

Resultaatindicator Alle basisscholen hebben een schoolbeweegplan en deelname aan de Menukaart, 90% sportparticipatie onder jongeren VO (RSO), positieve communicatie gezonde leefstijl. 5 gerenoveerde gymzalen en 1 nieuwbouw, laagdrempelige sporthallen en zwembad, multifunctioneel gebruik sportcomplexen.

% betrokken aanbieders, aantal bijeenkomsten, aantal contacten met Menukaart Vitale Vereniging.

*thema‟s uit het sportplan 2012-2015


61

Activiteit 100% bereik scholen met schoolbeweegplan en aanbod Menukaart, bijeenkomsten vakdocenten VO, communicatieplan gezonde leefstijl.


Renoveren en nieuw bouwen van de gemeentelijke gymzaal (bij brede school Schuttersplein), samen met verenigingen multifunctionele mogelijkheden bekijken. Inspireren en motiveren, Sportcongres, thematrajecten, themabijeenkomsten, ondersteuning op maat.

Uitvoering

Uitvoering



Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

CP60043 monumenten

468

431

661

701

641

642

CP60044 buitensportaccommodaties

175

177

164

164

164

164

CP60045 archeologie / monumenten

337

363

335

307

303

299

CP60046 openbare bibliotheek

699

702

645

651

618

618

CP60047 vormings- en ontw ikkelingsw erk

370

357

437

439

439

440

32

24

12

12

12

12

CP60049 sport, sportbevord. en speelgelegenheden

3.500

3.618

4.392

4.353

4.418

4.355

CP60050 kunst

1.624

1.210

1.493

1.404

1.748

1.506

741

664

423

422

377

378

0

0

0

0

0

0

7.946

7.546

8.562

8.453

8.720

8.414 110

CP60048 volw assenenecuatie, emancipatie en ontw .

CP60051 gorcums museum CP60052 reiniging/cw act. voor sportaccomm.

Lasten cultuur en sport CP60043 monumenten

31

6

110

110

110

CP60044 buitensportaccommodaties

0

0

0

0

0

0

CP60045 archeologie / monumenten

120

139

134

134

134

134

CP60046 openbare bibliotheek

67

68

69

69

69

69

CP60047 vormings- en ontw ikkelingsw erk

12

7

30

30

30

30

3

0

0

0

0

0

CP60049 sport, sportbevord. en speelgelegenheden

852

601

1.503

1.503

1.502

1.502

CP60050 kunst

278

61

274

274

274

274

77

22

22

22

22

22

0

0

0

0

0

0

1.440 -6.506 20 -6.486

904 -6.642 4 -6.638

2.142 -6.420 0 -6.420

2.142 -6.311 0 -6.311

2.141 -6.579 0 -6.579

2.141 -6.273 0 -6.273

CP60048 volw assenenecuatie, emancipatie en ontw .

CP60051 gorcums museum CP60052 reiniging/cw act. voor sportaccomm.

Baten cultuur en sport Totaal saldo van baten en lasten Mutaties reserves Jaarresultaat - = nadeel


Realisatie 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

CP6R009 reserves

Lasten cultuur en sport

Begroting 2015

Begroting 2016

0

0

0

0

936

186

0

0

0

0

0

0

0

0

529 -407

0 -186

0 0

0 0

0 0

0 0

CP6R009 reserves

Baten cultuur en sport Totaal saldo van incidentele lasten en baten

Begroting 2014



62


Programma Zorg Het programma Zorg omvat de producten: Kwijtschelding, Begraafplaatsen, Bijstandsverlening, Werkgelegenheid, Gemeentelijk minimabeleid en kwijtschelding, Maatschappelijke zorg, Kinderopvang, Wet maatschappelijke ondersteuning en Gezondheidszorg.

Wat willen we met het programma Zorg bereiken? Doel van het programma Het welbevinden van de burgers van Gorinchem. Hiervoor wordt voor burgers een laagdrempelig adequaat voorzieningenniveau in stand gehouden.

Toekomstvisie Het overheidsbeleid ten aanzien van de verschillende producten binnen het programma Zorg is op dit moment sterk aan verandering onderhevig. Met de toenemende overheveling van rijkstaken, zoals de AWBZ functies die onder de WMO worden gebracht, en Jeugdzorg en Wet werken naar vermogen die naar de gemeente gaan komen, neemt de verantwoordelijkheid van de gemeentelijke overheid voor participatie en integratie van diverse doelgroepen aan de samenleving toe. De gemeente wordt meer financieel risicodrager en krijgt volgens het rijk nadrukkelijker een regierol in het in stand houden van voorzieningen. De gemeente dient op haar beurt burgers aan te spreken op de eigen verantwoordelijkheid. Met het instellen van de stuurgroep SIP, de projectstructuur en de opdrachtformulering wordt op eenduidige wijze vormgegeven aan het proces van de invoering van de drie decentralisaties binnen de regio AV. Door het instellen van deze stuurgroep is tevens de aan te brengen samenhang tussen de decentralisaties meer geborgd. In Gorinchem wordt ingezet op een integraal samenlevingsbeleid, waarin het meedoen in de samenleving het uitgangspunt is. Daarbij zal het beleid erop gericht zijn de eigen kracht van de burgers te stimuleren en aandacht te hebben voor de kwetsbaren. Daarnaast ligt er een uitdaging, in tijden van financiële schaarste, om een daarop afgestemd samenhangend voorzieningenaanbod te ontwikkelen en te behouden. Hierna wordt wat uitgebreider stilgestaan bij de ontwikkelingen rondom de overheveling van de genoemde Rijkstaken. Aangegeven wordt dat de te decentraliseren Rijkstaken als AWBZ, jeugdzorg en wet werk naar vermogen, door de kabinetscrisis controversieel verklaard zijn. Jeugdzorg Het kabinet heeft ervoor gekozen om de jeugdzorg te decentraliseren naar gemeenten. De verschillende 1 vormen van zorg worden ondergebracht in één financieringssysteem en bij één bestuurslaag. Het stelt de gemeente in staat om samenhangende hulp in de directe leefomgeving van jeugdigen te bieden. De overgang zal gefaseerd gaan in de periode 2014 tot en met 2016. De gemeenten krijgen een lokale (budget)verantwoordelijkheid. Er zal een vorm van bovenlokale samenwerking nodig zijn om op een effectieve en efficiënte wijze afspraken te maken met de uitvoeringsorganisaties. Het verkennen van het complexe veld en het bepalen van de richting voor de lokale en regionale invulling wordt ondanks de val 1

Preventieve vrijwillige jeugdzorg, jeugd GGZ (zowel AWBZ als Zorgverzekeringswet), provinciale jeugdzorg, gesloten jeugdzorg, jeugdreclassering, jeugdbescherming en jeugd LVG


63

van het kabinet voortgezet. We zetten daarbij in op positief jeugdbeleid omdat daarmee een beroep op jeugdzorg in een zo vroeg mogelijk stadium kan worden voorkomen. De beleidswijziging op landelijk niveau waarmee de Provinciale verantwoordelijkheid op het gebied van jeugdzorg verdwijnt, heeft tevens tot gevolg dat de Provincie de inzet van RAS middelen (€400.000 op jaarbasis) zal afbouwen. RAS betreft de Regionale Agenda Samenleving die op provinciaal niveau is opgesteld en waaraan de gemeenten in de regio AV zich door ondertekening van de bestuursovereenkomst toe hebben verbonden. Met de RAS worden zeven projecten gefinancierd, te weten: gezinscoaching, Reset, Stevig Ouderschap, Ouders van Tegendraadse Jeugd, Rots en Water, Rebound en ex- ouders bestaan niet. Gemeenten zullen zich moeten beraden op de vraag welke projecten in stand gehouden worden en in hoeverre dit een gezamenlijk besluit vergt dan wel een lokale afweging betreft van prioriteiten en afname van diensten van uitvoerende instellingen. Wet Werken naar vermogen (Wwnv) Het is onduidelijk of en op welke wijze de Wwnv zal worden ingevoerd. De regionale voorbereiding met de RSD en de Avelingen Groep wordt voortgezet en ook een intensivering van de samenwerking wordt in gang gezet. RSD/AV en de Avelingen Groep hebben in maart 2012 een integrale visie op werkgeversbenadering, integrale beleidsuitgangspunten en aanzetten voor beleid en de hoofdlijnen van een Joint Venture (taken, functionaliteiten en structuur) gepresenteerd. Voor 2013 zijn de begrotingen van beide organisaties hierop aangepast en lijken deze te voldoen aan de voorwaarde dat er “meer voor minder” kan. In de loop van 2012 wordt het beleid verder uitgewerkt, met het oogmerk dat de Joint Venture op 1 januari 2013 operationeel moet zijn. De besluitvorming ten aanzien van de joint Venture is door de colleges van burgemeesters en wethouders en de besturen van de GR en Avelingen Groep, RSD/AV en de Regio AV gemandateerd aan de stuurgroep Samenwerking In Participatie (SIP). De stuurgroep SIP houdt zich verder bezig met de visievorming vanuit de drie decentralisaties gekoppeld aan een visie op de dienstverlening binnen het sociaal domein, met voorstellen voor één uitvoeringsorganisatie. Eén integrale werkgeversbenadering is hier een belangrijk onderdeel van. Naast de Regionale Activiteiten hebben wij zelf ook vanuit de raadsopdracht Bedrijvigheid en Werkgelegenheid de volgende doelen gesteld: voorzien in fysieke ruimte voor bedrijvigheid, aantrekken van bedrijven en instellingen / instituten, voorzien in huisvesting en begeleiding van ZZP‟ers en voorzien in gekwalificeerd personeel voor met name Techniek en Zorg. Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) De functie Begeleiding wordt overgeheveld van de AWBZ naar de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Het kabinet vindt dat deze functie het best dichtbij de cliënt geregeld kan worden. De gemeenten, die de Wmo uitvoeren, staan dichterbij de cliënt en kunnen dus meer maatwerk leveren. Met de val van het kabinet is vertraging gekomen in de invoering van deze maatregel. We gaan er vanuit dat deze functie echter wel naar de gemeente overkomt, de voorbereidingen in regionaal verband worden voortgezet

Beleidskaders A. Bestaand beleid Beleidskader Beleidsplan Wmo In 2006 zijn beleidskaders en uitgangspunten Wmo voor de prestatievelden drie (informatie en advies) en zes (individuele voorzieningen) vastgesteld. Aanvullend zijn in 2008 nadere kaders vastgesteld voor de overige prestatievelden van de Wmo. Het Wmo beleid is voordurend in ontwikkeling en kan niet los gezien worden van andere ontwikkelingen in de samenleving. Dit zal vorm krijgen in een integrale nota samenleving voor de periode 2012-2015. Daarbij zullen de reeds vastgesteld kaders binnen het brede spectrum van het programma Zorg, tegen het licht gehouden worden op actualiteit en aangevuld worden waar nodig.


64

Voor het Wmo beleidsplan 2008-2011 zijn op 29 mei 2008 kaders vastgesteld door de raad. Deze beleidskaders worden betrokken in de integrale nota Samenleving 2012-2015. In het rekenkamerrapport Uitvoering Wmo (2011) is aangegeven om de voortgangsinformatie te presenteren vanuit de prestatievelden van de Wmo. In onze collegereactie bij het rekenkamerrapport hebben wij aangegeven dat wij de rapportage niet vanuit de prestatievelden Wmo benaderen, maar vanuit het integrale beleid (de programma‟s) waar de Wmo deel vanuit maakt. De voortgangsinformatie Wmo is dus aan te treffen bij het programma Zorg en de raadsopdracht Meedoen in de samenleving (maatschappelijke effecten en speerpunten). Wij geven in het hier onder genoemde schema de verbanden aan tussen de negen prestatievelden zoals opgenomen in de Wmo en de programma‟s zoals Gorinchem kent in de programmabegroting. Het merendeel van de informatie over de prestatievelden komt terug bij het programma Zorg. Wij geven met bovengenoemde tabel invulling aan de aanbeveling aan het rekenkamerrapport waarbij wij op het standpunt staan om de lijn van de programmabegroting te volgen aangezien de raad stuurt op programma‟s en niet zozeer op de prestatievelden vanuit de Wmo. Wmo - prestatievelden 1. Het bevorderen van sociale samenhang en leefbaarheid in dorpen, wijken en buurten.

2. Op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden. 3. Het geven van informatie, advies en cliëntondersteuning. 4. Het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers. 5. Het bevorderen van de deelname aan het maatschappelijke verkeer en van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem. 6. Het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en aan mensen met een psychosociaal probleem voor het behoud van hun zelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijke verkeer. 7. Het bieden van maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang. 8. Het bevorderen van openbare geestelijke gezondheidszorg, met uitzondering van het bieden van psychosociale hulp bij rampen. 9. Het bevorderen van verslavingsbeleid.

Vastgesteld door de raad 28-09-2006

Looptijd 31-12-2009

29-05-2008

31-12-2011


Programma’s Programma Leefvoorzieningen, Programma Cultuur en sport, programma Zorg Programma Welzijn, zorg en veiligheid Programma Zorg Programma Welzijn, zorg en veiligheid Programma Zorg Programma Zorg Programma Zorg

Programma Zorg

Programma Zorg (i.s.m. gemeente Dordrecht) Programma Zorg (i.s.m. gemeente Dordrecht) Programma Zorg (i.s.m. gemeente Dordrecht)

Wanneer eerstvolgende (tussen)evaluatie Te betrekken bij raadsopdracht Meedoen in de samenleving. Te betrekken bij raadsopdracht Meedoen in de samenleving.

65

Maatschappelijke effecten Maatschappelijk effect

Effect indicator

R/S

Nulmeting

Verbeteren van de sociale cohesie en veiligheid in de wijken van Gorinchem.

Resultaten burgertevredenheidsonderzoek. Percentage inwoners dat “zich thuis voelt in de stad”. Regionaal aanbod Maatschappelijke Zorg in Gorinchem Regionale voorzieningen Maatschappelijke zorg in/ nabij Gorinchem.

S

BWO 2009 86%

S

Aantal (regionale) voorzieningen voor cliënten met complexe en/of meervoudige hulpvragen (gaat verder dan informatie en advies).

S

Aantal ketenpartners vertegenwoordigd in het Lokale Zorg Netwerk.

S

Aantal mantelzorgers dat gebruik maakt van de mantelzorgondersteuning van MEE.

S

Bevorderen van voldoende spreiding van het regionale aanbod Maatschappelijke Zorg en bijbehorende voorzieningen ten behoeve van een goed bereikbaar zorgaanbod voor kwetsbare groepen in Gorinchem (en de regio). Bevorderen van de zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie van kwetsbare burgers door middel van cliëntenondersteuning. Bevorderen van een samenhangend voorzieningenaanbod van de ketenpartners in het beleidsterrein maatschappelijke Zorg en bevorderen van de participatie van deze ketenpartners in het Lokale Zorg Netwerk. Optimale ondersteuning van mantelzorgers (definitie: langdurige en intensieve zorg voor hulpbehoevende,chronisch zieke of gehandicapte partner, kind, vriend of buur).

Streefwaarde 2012 BWO 2011 92%

Streefwaarde 2013 BWO 2011 92%

0

1

1

Afhankelijk van regionale monitor, moet nog worden bepaald. 10

1 ondersteuningsproject.

1 ondersteuningsproject.

12

12

84 (01-01-10)

175

175

Beleidskader Centrum voor Jeugd en Gezin in de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden met daarbij een lokale invulling voor Gorinchem Het kader geeft de richting aan voor de ontwikkeling van een centrum voor jeugd en gezin in de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden. Uitgangspunt is dat „alles begint bij de ontwikkeling van het kind‟ en dat ieder kind en gezin recht heeft op advies en hulp op maat. Wij zorgen voor laagdrempelig bereikbare en herkenbare plaatsen waar kinderen en ouders terecht kunnen met allerhande vragen en problemen op het gebied van opvoeden, opgroeien en jeugdgezondheidszorg. De inlooppunten geven toegang tot een achterliggend netwerk, waar, op basis van sluitende afspraken, een geïntegreerd aanbod tot stand komt. De „klanten‟ van het CJG mogen rekenen op een goed geschakeld geheel van ondersteuning en hulpverlening inclusief de provinciale jeugdzorg en de zorg in en om het onderwijs. Vastgesteld door de raad 29-05-2008

Looptijd Onbepaald


Wanneer eerstvolgende (tussen)evaluatie Te betrekken bij raadsopdracht Meedoen in de samenleving.

66

Beleidskader Gemeentelijk minimabeleid Het gemeentelijk minimabeleid geeft beleidsdoelen op het gebied van armoedebestrijding aan. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen armoede in de enge betekenis (tekort aan uitsluitend financiële middelen) en armoede in de brede betekenis (complex verschijnsel met veelal samenhangende kenmerken, zoals inkomen, participatie, opleidingsniveau, gezondheid, zelfredzaamheid, wonen en leefomgeving). De nota stuurt aan op de brede betekenis van armoede, het integraal bestrijden van armoede en sociale uitsluiting. Vastgesteld door de raad 29-03-2007

Looptijd 31-12-2010


Maatschappelijke effecten Maatschappelijk effect Bevorderen uitstroom bijstand in richting van arbeidsmarkt. Aantal verstrekkingen bijzondere bijstand en gebruik regelingen verhogen.

Effect indicator Aantal uitkeringsgerechtigden.

R/S S

Nulmeting 556



Bijzondere bijstand (individueel, Regionaal Declaratiefondsen Regionaal Fonds Bijzondere Uitgaven).

S

4.749

4.900*

4.900

* Het beleid van de RSD t.a.v. het minimabeleid is er in eerste instantie niet op gericht om het aantal verstrekkingen te beperken. Omdat de wetgeving per 1 januari 2012 wordt aangepast zal de doelgroep worden afgebakend tot 110 van het wettelijk minimumloon. De verwachting is dat hierdoor ruim 8% minder verstrekkingen plaatsvinden. Tegelijkertijd zullen als gevolg van de economische crisis meer mensen onder de 110% vallen waardoor juist weer een groter beroep wordt gedaan op de regelingen met betrekking tot het minimabeleid. Daarnaast heeft de RSD zelf een versobering van het minimabeleid begroot door verlaging van de normbedragen en niet toepassen van de jaarlijkse indexering.

Beleidskader Lokaal gezondheidsbeleid Het lokaal gezondheidsbeleid draagt bij aan een goede gezondheid voor iedereen en is gericht op het verkleinen van de verschillen daarin tussen inwoners onderling. De kadernotitie lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011 beoogt samen met de Regionale Nota Gezondheidsbeleid 2008-2011 Gezond gewoon doen Zuid-Holland Zuid, richting te geven aan het gezondheidsbeleid voor de komende jaren. Als uitwerking van het beleidskader lokaal gezondheidsbeleid voert de GGD vier uitvoeringsprogramma‟s uit. Het lokaal gezondheidsbeleid dient iedere vier jaar herijkt te worden en moet resulteren in een nieuw beleidsdocument voor de periode 2012-2015. In 2011 is gestart met de voorbereiding en uitwerking daarvan, met het doel dit onderdeel te laten zijn van een integrale nota Meedoen in de samenleving 20122015. Vastgesteld door de raad 20-10-2007

Looptijd 31-12-2011



Effect indicator

R/S

Nulmeting

Verbeteren van de ventilatie in verblijfsruimten in Gorinchem zodanig, dat hieraan

Aantal basisscholen dat continue ventileert om het Co2-

S

42%


67

Streefwaarde 2012 + 2.5%

Streefwaarde 2013 + 2.5%

Maatschappelijk effect

Effect indicator

gerelateerde gezondheidsklachten afnemen en cognitieve prestaties toenemen.

gehalte tot een minimaal aanvaardbare Bpiwaarde (max. 1500) te brengen. Bereidheid participatie VO scholen aan deelname methode „Gezonde School Genotsmiddelen‟. Draagvlak ouders voor norm „geen alcohol onder 16 jaar‟. Leeftijd waarop jongeren aanvangen met drinken van alcohol. Overgewicht: ( Body Mass Index >25) Volwassenen.

Het stimuleren dat het alcoholgebruik / middelgebruik onder jongeren afneemt danwel niet verder toeneemt.

Het voorkomen dat het percentage inwoners met overgewicht toeneemt danwel stimuleren dat het percentage daalt. Het voorkomen dat het percentage inwoners met overgewicht toeneemt danwel stimuleren dat het percentage daalt.

Het stimuleren dat het psychische welbevinden van inwoners met psychosociale problematieken verbetert, dan wel niet verslechtert.

R/S

Nulmeting

Streefwaarde 2012

Streefwaarde 2013

S

1 school

4

4

S

draagvlak 40%

47%

47%

S

aanvangsleeftijd 12,2 jaar

13,5 jaar

14 jaar

S

48%

48%

48%

Overgewicht: ( Body Mass Index >25) jeugd 4-12 jaar.

S

25%

25%

25%

Overgewicht: ( Body Mass Index >25) jeugd 13-14 jarigen. Aantal mensen dat kampt met psychosociale problemen (w.o. depressie, geestelijke overbelasting, drank, etc.) 13-14 jarigen. Aantal mensen dat kampt met psychosociale problemen (w.o. depressie, geestelijke overbelasting, drank, etc.) volwassenen.

S

21%

21%

21%

S

25%

25%

25%

S

18%

18%

18%


68

Beleidskader Vrijwilligersbeleid In prestatieveld vier van de Wmo is ondersteuning van vrijwilligers opgenomen. Het is een uitdaging voor de gemeente om mensen te stimuleren zich als vrijwilliger in te zetten en hierbij ondersteuning te bieden. De doelstellingen en acties om hier invulling aan te geven zijn opgenomen in de raadsbeleidskaders, welke in november 2007 zijn vastgesteld. Vastgesteld door de raad 01-11-2007

Looptijd 01-06-2012



Effect indicator

R/S

Nulmeting

Streefwaarde 2013

150


Het realiseren van vrijwilligersbanen voor jongere die een maatschappelijke stage moet doen. Het creëren van een evenwichtige balans tussen vraag en aanbod in het vrijwillige domein.

Aantal vrijwilligersbanen voor de maatschappelijke stagiaire.

S

Aantal matches in de vrijwilligersvacaturebank.

S

25

100

150

50 (scholen pakken dit inmiddels zelf op)

B. Nieuw beleid Raadsopdracht Meedoen in de samenleving Doel raadsopdracht: Het bevorderen van maatschappelijke deelname (meedoen) door alle inwoners. Daarbij wordt als basis uitgegaan van de “eigen kracht” van elk individu, maar wordt ondersteuning geboden aan iedereen die daaraan behoefte heeft. Dat begint met preventie, vroegtijdige signalering van mogelijke knelpunten en het aanbieden van (opvoedings)-ondersteuning bij kind en gezin. Ondersteuning is verder beschikbaar voor iedereen die dat nodig heeft en op alle gebieden: wonen, zorg en welzijn. Dat begint met het faciliteren van hulp (door vrijwilligers, mantelzorgers) en kan worden voortgezet met professionele (maatschappelijke) ondersteuning en zorg als dat nodig is. Vastgesteld door de raad 16-12-2010



Wat gaan wij daarvoor doen in 2013? Speerpunten vanuit het bestaand beleid: Speerpunt Meer vrijwilligers bereiken.

Doelstelling Vraag en aanbod op elkaar laten aansluiten.


Resultaatindicator 100

69

Activiteit Vrijwilligersteunpunt op de kaart zetten. Deskundigheidsbevordering stimuleren. Vrijwilligersoverleg initiëren. Ontwikkelen wijkgerichte activiteiten. Promotie activiteiten.


Speerpunt Vrijwilligers en maatschappelijke stage vacatures zoeken en ontwikkelen.

Doelstelling Vraag en aanbod op elkaar laten aansluiten.

Resultaatindicator 250

Iedereen kan meedoen in de samenleving (raadsopdracht Meedoen).

Een uitgebalanceerd geheel ontwikkelen waarmee ook in tijden van financiële schaarste, zowel de eigen krachtversterking, de vroegtijdige ondersteuning als de hulpverlening kan worden geboden. 1. Lokale c.q. regionale regie op organisatie CJG en op uitvoering op casusniveau (coördinatie in netwerken en systeemondersteuning) 2. Sturing op organisaties 3. Structuur (relatie met Zuid-Holland Zuid en regiovisie AV 2030) 4. Afstemming met Veiligheidshuis op het onderdeel „jeugd‟. Samenhangende hulp in de directe leefomgeving van jeugdigen.

Wordt uitgewerkt in implementatiefase.

Regionale samenwerking op het thema jeugd (AlblasserwaardVijfheerenlanden)

Inbedden van de Jeugdzorg in het gemeentelijk domein (wetswijziging over decentralisatie Jeugdzorg). Overheveling functiebegeleiding.

Overheveling hulpmiddelen.

Activiteit Acquisitie bij alle vrijwilligersorganisaties. Vrijwilligersorganisatiebijeenkomsten organiseren. Vrijwilligersorganisatieoverleg initiëren. Een goede vacaturebank beheren. Een scholenoverleg initiëren. Opstellen maatschappelijke agenda en aanwenden bouwstenen van maatschappij en maatschappelijke instellingen in de beleidsnota.


Wordt uitgewerkt in implementatiefase.

Formuleren visie op jeugdbeleid in regionale samenhang (AlblasserwaardVijfheerenlanden).

Voorbereiding

Lokale visie en regionale (ZuidHolland Zuid) visie

Formuleren visie en transformatieplan voor Jeugdzorg.

Voorbereiding

Het bevorderen, het behoud of het compenseren van zelfredzaamheid van burgers met een beperking.

Wordt uitgewerkt in implementatiefase

Voorbereiding

Bevorderen , het behoud of het compenseren van zelfredzaamheid van burgers met een beperking. Efficiënte inzet van hulpmiddelen.

Wordt uitgewerkt in implementatie fase

Verkenning van de consequenties van de overheveling van deze nieuwe taak. Ontwikkelen van een samenhangende beleidsvisie. Opstellen van een uitvoeringsplan. Verkenning van de consequenties van de overheveling van deze nieuwe taak. Opstellen van een implementieplan.


70

Voorbereiding

Voorbereiding



Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

CP60053 kw ijtschelding

437

423

423

423

423

CP60054 begraafplaatsen

420

396

404

401

399

387

CP60055 bijstandsverlening

13.302

12.717

12.117

12.117

12.117

12.117

CP60056 w erkgelegenheid

7.719

8.213

8.184

8.184

8.184

8.184

875

686

667

667

667

667

CP60058 maatschappelijke zorg

4.353

3.456

3.615

3.501

3.503

3.506

CP60059 kinderopvang

1.158

1.062

1.218

1.233

1.296

1.371

CP60060 w et maatschappelijke ondersteuning

5.362

6.589

5.989

6.019

6.014

6.019

CP60061 gezondheidszorg

1.738

1.251

1.124

1.125

1.127

1.127


42

55

53

53

13

13

35.406

34.848

33.794

33.723

33.743

33.814

CP60057 gem. minimabeleid en kw ijtschelding

Lasten zorg CP60053 kw ijtschelding

423

0

0

0

0

0

0

371

453

412

412

412

412

CP60055 bijstandsverlening

10.051

9.824

9.644

9.644

9.644

9.644

CP60056 w erkgelegenheid

7.312

7.582

7.582

7.582

7.582

7.582

0

0

0

0

0

0

105

117

118

118

118

118

CP60054 begraafplaatsen

CP60057 gem. minimabeleid en kw ijtschelding CP60058 maatschappelijke zorg CP60059 kinderopvang

61

62

63

210

208

208

1.496

708

481

481

481

481


594

454

0

0

0

0


0

0

0

0

0

0

19.990 -15.416 0 -15.416

19.200 -15.648 0 -15.648

18.300 -15.494 0 -15.494

18.447 -15.276 0 -15.276

18.445 -15.298 0 -15.298

18.445 -15.369 0 -15.369

CP60060 w et maatschappelijke ondersteuning

Baten zorg Totaal saldo van baten en lasten Mutaties reserves Jaarresultaat - = nadeel


Realisatie 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016


6

0

0

CP6R010 reserves

0

0

0

0

0

0

0

Lasten zorg

1.626

116

6 0

0

0

0

1.040 -586

0 -116

0 -6

0 0

0 0

0 0

CP6R010 reserves

Baten zorg Totaal saldo van incidentele lasten en baten



0

71


72


Programma Welzijn, zorg en veiligheid Het programma Welzijn, zorg en veiligheid omvat het product: Bureau Halt.

Wat willen we met het programma Welzijn, zorg en veiligheid bereiken? Doel van het programma Het voorkomen, beheersen en bestrijden van overlast en criminaliteit o.a. door jongeren.

Toekomstvisie Het voorkomen van criminaliteit door jongeren.

Beleidskaders A. Bestaand beleid Beleidskader Nota Integraal Jeugdbeleid De nota “integraal jeugdbeleid” beschrijft de randvoorwaarden, beleidskaders en maatregelen om te komen tot gunstige omstandigheden voor het ontwikkelings- en groeiproces van jeugdigen en om de uitval van jeugdigen te voorkomen en aan te pakken. Hierbij wordt vooral gericht op de speerpunten Jongerenparticipatie, Openbare ruimte, Activiteiten in de vrije tijd, Openbare orde en veiligheid, Onderwijs en Opvoedingsondersteuning, jeugdgezondheidszorg en jeugdhulpverlening.

Maatschappelijke effecten Maatschappelijk effect Voorkomen van overlast door jongeren

Effect indicator Overlast door jongeren.

R/S S

Perc. inwoners dat vindt dat jongeren overlast veroorzaken*.

S

Nulmeting BWO 2009 2,7

Streefwaarde 2012 BWO 2011 2,6

BWO 2009 16%

BWO 2011 15%

Streefwaarde 2013 2,6 of lager

15%

*rondhangen, vandalisme, intimidatie, onderling ruzie maken

B. Nieuw beleid Raadsopdracht Meedoen in de samenleving Het Jeugdbeleid zal onderdeel uit gaan maken van de nota Meedoen in de samenleving. Wij verwijzen naar het programma Zorg.


73

Raadsopdracht Veiligheid Doel raadsopdracht: Gorinchem heeft geen vastgesteld integraal veiligheidsbeleid. De uitwerking van de raadsopdracht is het opstellen van een meerjarig programma veiligheid van Gorinchem. Het inhoudelijk doel van de uitwerking van de raadsopdracht is het minimaal gelijk houden van het veiligheidsgevoel en het verminderen van het aantal aangiftes, bijzondere aandacht voor vernielingen en geweld. Eén van de thema‟s in de uitwerking is Leefomgeving en veiligheid. Voor dit thema zijn als speerpunten (huiselijk) geweld, vernielingen, woonoverlast en voorkomen woninginbraken benoemd. Deze speerpunten met aanpak worden besproken in de klankbordgroepen en vervolgens in kadernotitie naar raad en uitvoeringsprogramma naar college gebracht voor besluitvorming. Vastgesteld door de raad 16-12-2010






Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

CP60062 bureau halt

10

10

10

10

0

0

Lasten welzijn, zorg en veiligheid

10

10

10

10

0

0

CP60062 bureau halt

Baten welzijn, zorg en veiligheid Totaal saldo van baten en lasten Mutaties reserves Jaarresultaat

0

0

0

0

0

0

0 -10 0 -10

0 -10 0 -10

0 -10 0 -10

0 -10 0 -10

0 0 0 0

0 0 0 0

- = nadeel


Realisatie 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

CP60062 bureau halt CP6R011 reserves

Lasten welzijn, zorg en veiligheid

Begroting 2015

Begroting 2016

10

10

0

0

0

0

0

10

0

0

0

10 0

0

0

0

0 0

0 0

0 -10

0 -10

0 0

0 0



0

0

CP6R011 reserves

Baten welzijn, zorg en veiligheid Totaal saldo van incidentele lasten en baten

Begroting 2014

74

2.4 Hoofdthema Bestuur en Dienstverlening Het hoofdthema Bestuur en Dienstverlening bestaat uit de volgende programma‟s: Publieksservice Bestuur, communicatie en veiligheid Bestuur en communicatie

Programma Publieksservice Het programma Publieksservice omvat de volgende producten: Stadsarchief en Burgerlijke stand en persoonsdocumenten.

Wat willen we met het programma Publieksservice bereiken? Doel van het programma Burgers, bedrijven en instellingen kwaliteitsproducten (paspoorten, rijbewijzen, parkeervergunningen) via proactief beleid aanbieden. Dit moet leiden tot grotere tevredenheid over de dienstverlening.

Toekomstvisie Het is voor burgers en instanties mogelijk de gemeente via verschillende kanalen (telefoon, balie, post, internet) te bereiken zonder dat er verschil is in informatie die wordt verschaft. Klantvriendelijkheid, deskundigheid, transparantie en eenduidigheid staan hierbij voorop. Het merendeel van de producten is via digitale dienstverlening te verkrijgen. Daar waar mogelijk worden producten thuis of op het werk bezorgd, De balies in het stadhuis hebben slechts een functie voor producten die niet digitaal geleverd kunnen worden en voor mensen die liever persoonlijk contact willen. De burger heeft zijn eigen 'dossier' op internet („Mijn overheid‟). De plaatsonafhankelijke dienstverlening zal daarmee een feit zijn. Daaronder wordt verstaan dat de inwoner niet meer per se naar het „eigen Stadhuis‟, dus de woongemeente, moet om een reisdocument of rijbewijs te verkrijgen, maar deze producten kan verkrijgen aan elke willekeurige gemeentelijke balie. Ten aanzien van het Regionaal Archief Gorinchem is de ambitie om een digitale studiezaal te realiseren, waarbij interactiviteit plaatsvindt tussen burger en archiefdienst. In het algemeen zal meer aandacht worden gegeven aan de regionale component.

Beleidskaders A. Bestaand beleid Niet van toepassing

B. Nieuw beleid Niet van toepassing


75

Maatschappelijke effecten Maatschappelijk effect Tevreden burger.

Effect indicator Tevredenheid burger dienst verlening - Balie 7,8 - Telefoon 7,8 - Schrift. 7,4 - Digitaal 6,9

R/S R

Nulmeting Rapport cijfers BWO 2009 - Balie 7,9 - Tel. 7,7 - Schrift 6,7 - Digi. n.v.t.

Streefwaarde 2012 Rapport cijfers BWO 2011 - Balie 7,8 - Telefoon 7,8 - Schriftelijk 7,4 - Digitaal 6,9

Streefwaarde 2013 Minimaal niveau 2011 - Balie 7,8 - Telefoon 7,8 - Schriftelijk 7,4 - Digitaal 7,2

Wat gaan wij daarvoor doen in 2013? Speerpunt Verbeteren gemeentelijke dienstverlening.

Doelstelling Het optimaal inrichten van de processen rondom de dienstverlening, zodat alle kanalen eenzelfde resultaat geven en waarvan de oplevertijd van het product bekend is.

Resultaatindicator Voortgangsrapportages visies gemeentelijke dienstverlening en de Gorcumse Meetlat.

Het verder ontsluiten van de collectieve van het Regionale Archief Gorinchem.

Het realiseren van een digitale studiezaal met interactiviteit tussen burger en archiefdienst.

Bezoekersaantal website.

Activiteit Beschrijven en aanpassen van processen, waar mogelijk vertalen naar en onderbrengen in een workflowmanagementsysteem c.q. zaaksysteem. Het zaaksysteem regelt de uitwisseling van statusinformatie naar „Mijn Overheid‟. Digitaliseren van bestaande toegangen Beschrijven van de collectie.

Stadium 2013 Uitvoering (wat betreft het beschrijven en aanpassen van processen). Leveranciers leveren de koppeling op tussen “Mijn Overheid”en de applicaties. Uitvoering, digitalisering bronnen (waaronder burgerlijke stand)

Wat gaat dit kosten? Exploitatie (x € 1.000) CP60063 stadsarchief CP60064 burgerlijke stand en persoonsdocumenten

Lasten publieksservice


Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

470

569

567

571

571

574

1.917

1.675

1.883

1.890

1.883

1.890

2.387

2.244

2.450

2.461

2.454

2.464

CP60063 stadsarchief

105

112

127

133

133

133

CP60064 burgerlijke stand en persoonsdocumenten

644

512

546

546

546

546

749 -1.638 4 -1.634

624 -1.620 334 -1.286

673 -1.777 0 -1.777

679 -1.782 0 -1.782

679 -1.775 0 -1.775

679 -1.785 0 -1.785

Baten publieksservice Totaal saldo van baten en lasten Mutaties reserves Jaarresultaat - = nadeel


76


Realisatie 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

CP60064 burgerlijke stand en persoonsdocumenten CP6R013 reserves

Lasten publieksservice

Begroting 2015

Begroting 2016

89

89

89

0

0

0

0

89

89

89

0

89 0

0

0

0

0 -15

0 0

0 -89

0 -89

0 -89

0 -89



89

15

CP6R013 reserves

Baten publieksservice Totaal saldo van incidentele lasten en baten

Begroting 2014

77


78


Programma Bestuur, communicatie en veiligheid Het programma Bestuur, communicatie en veiligheid omvat het product: Openbare orde en APV.

Wat willen we met het programma Bestuur, communicatie en veiligheid bereiken? Doel van het programma Regulerend optreden ten aanzien van gelegenheden en activiteiten die de openbare orde en veiligheid raken in de gemeente raken. Dit met betrekking tot de huishouding der gemeente, en in het belang van de orde in de publieke ruimte en het tegengaan van overlast of hinder, het aantasten van het uiterlijk aanzien van de leefomgeving, etc. Hieronder valt ook het reguleren van als evenementen, festiviteiten, horecabedrijven, terrassen, nachtverblijven, en speelautomaten. De Algemene Plaatselijke Verordening is daartoe de belangrijkste gemeentelijke verordening, en biedt het college en de Burgemeester een assortiment aan instrumenten om (bestuurlijk) op te kunnen treden.

Toekomstvisie De rol van de gemeente op het veiligheidsterrein wordt verstevigd. De burgemeester krijgt steeds meer bevoegdheden om overlast en criminaliteit te voorkomen op beperken. Dat vraagt heroriëntatie op de uitwerking van onder meer de APV en de samenwerking met de politie en het Openbaar Ministerie op dit gebied.


Maatschappelijke effecten Maatschappelijk effect Beperken overlast (schaal 1 - 5)

Effect indicator -Overlast door geweld. -Overlast hondenpoep. -Overlast rommel in de openbare ruimte. -Overlast door autoverkeer. -Overlast door groepen jongeren. -Geluidsover-


R/S

Nulmeting BWO 2009:

Streefwaarde 2012 BWO 2011:

S

2,1

2,2

Streefwaarde 2013 Minimaal niveau 2011 of lager 2,2

S

3,2

3,2

3,2

S

2,8

2,8

2,8

S

2,9

2,7

2,7

S

2,7

2,6

2,6

79

Maatschappelijk effect

Effect indicator last. -Overlast door omwonenden. -Dronken mensen op straat. -Drugsoverlast.

R/S S

Nulmeting 2,5

Streefwaarde 2012 2,6

Streefwaarde 2013 2,6

S

2,0

2,2

2,2

S S

2,1 1,9

2,1 1,8

2,1 1,8

B. Nieuw beleid Raadsopdracht Veiligheid Doel raadsopdracht: Gorinchem heeft geen vastgesteld integraal veiligheidsbeleid. De uitwerking van de raadsopdracht is het opstellen van een 4 jaarlijks programma veiligheid van Gorinchem. Het inhoudelijk doel van de uitwerking raadsopdracht is het minimaal gelijk houden van het veiligheidsgevoel en het verminderen van het aantal aangiftes, bijzondere aandacht voor vernielingen en geweld. Eén van de thema‟s is het thema Bedrijvigheid en veiligheid (veilig uitgaan, evenementen, veilig ondernemen, veilige binnenstad) en het thema Integriteit en veiligheid (wet Bibob, gezamenlijke aanpak georganiseerde criminaliteit). Voor dit programma zijn als speerpunten APV, Bibob en versterking handhaving benoemd. Deze speerpunten met aanpak worden in kadernotitie naar raad en uitvoeringsprogramma naar college gebracht voor besluitvorming. Vastgesteld door de raad 16-12-2010


Wanneer eerstvolgende (tussen)evaluatie Nog te bepalen.

Wat gaan wij daarvoor doen in 2013? De speerpunten moeten nog worden uitgewerkt in het veiligheidsplan.



Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

CP60106 openbare orde en apv

618

672

507

509

506

507

Lasten bestuur, communicatie en veiligheid

618

672

507

509

506

507

CP60106 openbare orde en apv

152

169

168

167

167

166

152 -466 0 -466

169 -503 0 -503

168 -339 0 -339

167 -342 0 -342

167 -339 0 -339

166 -341 0 -341

Baten bestuur, communicatie en veiligheid Totaal saldo van baten en lasten Mutaties reserves Jaarresultaat - = nadeel


80


Realisatie 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

CP6R016 reserves

Lasten bestuur, communicatie en veiligheid

0

0

CP6R016 reserves

Baten bestuur, communicatie en veiligheid Totaal saldo van incidentele lasten en baten

0 0

0 0

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0 0

0 0

0 0

0 0



81


82


Programma Bestuur en communicatie Het programma Bestuur en communicatie omvat de producten: Heffing en invordering belastingen en heffingen, Juridische bestuurs- en managementondersteuning, Control, Stelposten concerncontrol, Voorlichting, College van burgemeester en wethouders, Bestuurlijke samenwerking, Raad en raadscommissies, bestuursondersteuning raad en raadscommissies, Beheer en onderhoud diversen, Gemeentelijk onroerend goed, Facilitaire ondersteuning, Financiën en administratie, Belastingen en verzekeringen gemeentelijke accommodaties, Personele bestuur- en managementondersteuning, Tractie, Saldi van kostenplaatsen, Dekkingsrekening overhead, Directie en Projectbureau.

Wat willen we met het programma Bestuur en communicatie bereiken? Doel van het programma Het bestuur dichter bij de burgers brengen. Het tijdig informeren van en communiceren met de burgers. Rekening houden met de belangen en de inbreng van de burgers. Betrokken verantwoordelijke burgers. Draagvlak creëren onder de bevolking voor gemeentelijke plannen en projecten.

Toekomstvisie In de komende periode is de aandacht gericht op het ontwikkelen van de Gorcumse visie op de regionale samenwerking. Het mee uitvoering geven aan de visie 2030 Alblasserwaard-Vijfheerenlanden staat op de agenda zodat er sprake is van een slagvaardige regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden. Gorinchem speelt daarbij actief in op diverse trends zoals globalisering, individualisering, informatisering en dergelijke. Gorinchem streeft ernaar een effectief lokaal bestuur in de richting van de burger en maatschappelijk middenveld te zijn. Nieuwe wegen ten aanzien van participatie en communicatie in de verhouding gemeente en haar omgeving verdienen daarbij een kans.

Beleidskaders A. Bestaand beleid Beleidskader Regionale visie Alblasserwaard-Vijfheerenlanden (AV): Visie 2030 en manifest Open, voor elkaar AV 2030 Nieuwe ontwikkelingen maken een visie op de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden gewenst. Er is de wens om tot een integrale visie te komen en een inhaalslag positionering en profilering van de regio. De regionale visie AV is in tot stand gekomen met raden, colleges uit de regio en het maatschappelijke middenveld. Op de verschillende beleidsterreinen zoals sociaal, fysiek, cultuur, economie, ruimtelijke ordening, wonen en verkeer hebben zich verschillende ontwikkelingen op de diverse beleidsterreinen zoals sociaal, cultuur, economie, ruimtelijke ordening, wonen en verkeer voorgedaan. De visie moet helderheid verschaffen voor de te maken keuzes in AV–verband. Als vervolg op de visie is een manifest opgesteld met de elementen Economie, Kennis en innovatie, recreatie en toerisme, zorg en welzijn, wonen en bestuur. Het manifest is een strategisch document dat


83

vrij algemeen van aard is. Concrete uitwerkingen vinden nu plaats, in dit traject zult u geconsulteerd worden. Er ligt een nadrukkelijke relatie met de raadsopdracht het Land van Arkel. Vastgesteld door de raad 20-04-2011 en 19-04-2012

Looptijd Onbepaald


B. Nieuw beleid Raadsopdracht Bestuurlijke vernieuwing Doel raadsopdracht: In het coalitieakkoord is aangegeven dat het huidige besturingsysteem moet worden herijkt. Nieuwe wegen om effectiever te besturen verdienen daartoe een kans. Een herijking van het systeem is daarbij een zaak van zowel raad, college als ambtelijke organisatie, omdat alleen op deze wijze een breed gedragen werkwijze wordt ontwikkeld. De nieuwe c.q. hernieuwde afspraken moeten worden gemaakt langs twee sporen, te weten: het spoor van de wisselwerking raad – college en het spoor van de verhouding gemeentebestuur en omgeving. Een nog herkenbaarder rol van het raadslid in de samenleving vormt daarbij een uitgangspunt. Er is een nauwe relatie met de raadsopdracht Participatie en Communicatie, zie hierna. Vastgesteld door de raad 16-12-2010



Raadsopdracht Participatie en communicatie Doel raadsopdracht: Participatie wil zeggen de mogelijkheid die inwoners krijgen om aandeel/ invloed te hebben in het proces van besluitvorming en de wijze van uitvoering van dat beleid. Onder communicatie wordt verstaan de wijze waarop de gemeente aan de buitenwereld kennis geeft van hetgeen zij aan beleid ontwikkelt en uitvoert. Modern bestuur betekent dat het gemeentebestuur heel goed duidelijk maakt wat het wel en wat het niet kan of niet wil doen. Het bestuur biedt ruimte voor tijdige en volwaardige betrokkenheid van belanghebbenden in beleidsvorming, beleidsuitvoering en beleidsevaluatie. Participatie is meedoen. Er is een nauwe relatie met de raadsopdracht Bestuurlijke vernieuwing. Vastgesteld door de raad 16-12-2010



Raadsopdracht Het land van Arkel Doel raadsopdracht: Gemeenten staan voor een aantal uitdagingen: het kwalitatief en kwantitatief waarborgen van de gemeentelijke bedrijfsvoering, het zelfstandig leveren en onderhouden van bepaalde producten en het voldoen als zelfstandige gemeente aan de eisen van de tijd. In de raadsopdracht Het land van Arkel is voor Gorinchem een aantal uitgangspunten ten aanzien van regionale samenwerking vastgelegd zoals: operationele samenwerking op het terrein van de gemeentelijke bedrjifsvoering, productsamenwerking zoals het inzamelen van afval en het verstrekken van uitkeringen en strategische oriëntatie bezien vanuit Gorinchem. Vastgesteld door de raad 16-06-2011

Looptijd Onbepaald



84

Raadsopdracht Planning- en controlcyclus Doel raadsopdracht: De planning- en controlcyclus wordt geëvalueerd en waar mogelijk en wenselijk aangepast aan de nieuwe bestuursstijl. De vertaling van de beleidsmatige hoofdlijnen (bestuurlijk, economisch, sociaal, ruimtelijk, regionaal) uit het coalitieakkoord vindt plaats in de planning- en controlcyclus in de vorm van speerpunten en activiteiten. Vastgesteld door de raad 16-12-2010


Wanneer eerstvolgende (tussen)evaluatie 2012-2013



85



Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

CP60065 heffing en invordering bel. & heffingen

650

618

629

635

637

640

CP60066 jur bestuurs- en managementondersteuning

662

669

597

604

606

609

CP60067 control

323

382

364

367

367

369

-8

-194

-3.681

-3.630

-3.580

-3.530

CP60068 stelposten concerncontrol CP60069 voorlichting

679

703

714

721

777

780

1.911

1.987

1.908

1.908

1.908

1.908

CP60071 bestuurlijke samenw erking

506

471

462

462

462

462

CP60072 raad en raadscommissies

383

378

391

391

391

391

CP60073 bestuuronderst. raad en raadscommissies

327

336

335

338

339

341

CP60075 beheer en onderhoud diversen

135

80

80

80

88

88

CP60076 gemeentelijk onroerend goed

1.718

1.706

1.807

1.995

1.965

1.964

CP60077 facilitaire ondersteuning

5.415

6.032

5.540

5.752

5.914

5.991

CP60078 financiën en administratie

1.928

2.049

2.162

2.188

2.196

2.206

859

767

882

882

882

882

1.684

1.771

1.772

1.783

1.787

1.791

CP60070 college van burgemeester en w ethouders

CP60079 bel. en verzekeringen gem. accommodaties CP60080 personele bestuur- en managementonderst. CP60081 tractie CP60082 saldi van kostenplaatsen CP60096 dekkingsrekening overhead CP60103 directie CP60109 projectburo

Lasten bestuur en communicatie CP60065 heffing en invordering bel. & heffingen

213

147

158

159

159

150

-2.973

-3.202

-3.152

-3.076

-3.047

-3.080

0

0

0

0

0

0

530

523

1.404

1.275

1.392

1.393

548

216

342

342

348

349

15.490

15.439

12.714

13.176

13.591

13.704 53

48

37

53

53

53

CP60066 jur bestuurs- en managementondersteuning

0

0

0

0

0

0

CP60067 control

0

14

14

14

14

14

CP60068 stelposten concerncontrol

0

0

0

0

0

0

CP60069 voorlichting

0

0

0

0

0

0

CP60070 college van burgemeester en w ethouders

4

2

2

2

2

2

CP60071 bestuurlijke samenw erking

0

0

0

0

0

0

CP60072 raad en raadscommissies

2

0

0

0

0

0

CP60073 bestuuronderst. raad en raadscommissies

0

0

0

0

0

0


1

0

0

0

0

0

CP60076 gemeentelijk onroerend goed

494

461

466

554

554

553

CP60077 facilitaire ondersteuning

105

101

113

113

113

113

CP60078 financiën en administratie

0

0

0

0

0

0

CP60079 bel. en verzekeringen gem. accommodaties

0

0

0

0

0

0

CP60080 personele bestuur- en managementonderst.

59

54

167

167

167

167

CP60081 tractie

1

0

0

0

0

0

CP60082 saldi van kostenplaatsen

0

0

0

0

0

0

11.051

11.099

10.946

11.354

11.464

11.559 0

CP60096 dekkingsrekening overhead CP60103 directie CP60109 projectburo

Baten bestuur en communicatie Totaal saldo van baten en lasten Mutaties reserves Jaarresultaat

0

0

0

0

0

76

50

0

0

0

0

11.841 -3.649 -576 -4.225

11.818 -3.621 -560 -4.181

11.761 -953 -406 -1.359

12.257 -919 -88 -1.007

12.367 -1.224 212 -1.012

12.461 -1.243 300 -943

- = nadeel


86


Realisatie 2011

Begroting 2012

Begroting 2013


376

1

1

1

229

36

32

453

230

37

33

46

141

248

332

46 -407

141 -89

248 211

332 299

0

159 -217

0 0

Begroting 2016

1

CP6R014 reserves

Baten bestuur en communicatie Totaal saldo van incidentele lasten en baten

Begroting 2015

452

CP6R014 reserves

Lasten bestuur en communicatie

Begroting 2014



87


88

3. Raadsopdrachten Inleiding U heeft 13 raadsopdrachten vastgesteld die de aanzet geven tot nieuw beleid gerelateerd aan de accenten uit het coalitieakkoord. Wij geven in deze paragraaf een prognose van de voortgang van de raadsopdrachten in 2013. 1. Ligt het uitwerken van de raadsopdracht op schema? 2. Welke activiteiten zijn al ondernomen voor het uitwerken van de raadsopdracht? 3. Is de raadsopdracht/ zijn delen van de raadsopdracht al uitgewerkt in concrete speerpunten? Het oorspronkelijke doel van de raadsopdrachten is om de raad aan de voorkant van het beleidsproces te betrekken. Een werkwijze waar Gorinchem via haar trechtermodel al enkele jaren ervaring mee heeft opgedaan. Wij constateren dat in 2012 de uitwerking van de raadsopdrachten voortvarend is opgepakt. Het overgrote deel van de raadsopdrachten ligt qua uitvoering op schema en zullen in het najaar van 2012 en in 2013 omgezet worden in raadsbeleidskaders. De planning is erop gericht dat eind 2012 het overgrote deel van de raadsopdrachten is omgezet in een raadsbesluit. Dit betekent dat in 2013 de uitvoeringsfase van de diverse beleidsnota‟s begint. In 2013 zullen diverse speerpunten ontwikkeld worden die terugkomen in de begroting 2014. Overigens als al eerder aanleiding is om u te informeren over prangende zaken dan zullen wij daarvoor de tussenrapportage of een aparte raadsinformatiebrief gebruiken. Wij merken hierbij ten overvloede op dat de uitvoering van de raadsopdrachten onder het reguliere werk vallen en daarmee onder het domein van het college. In de onderstaande toelichting komen de afgewikkelde raadsopdrachten brede scholen, bedrijvigheid en werkgelegenheidniet en duurzaam Gorinchem niet meer terug. Zij zijn gereed gemeld. Wat de maatschappelijke effecten betreft, wordt in principe aansluiting gezocht bij de vragen/meetmomenten van de Gorcumse meetlat. Dan weten we in ieder geval zeker dat er eenmaal per twee jaar consistent gemeten wordt en er dus trends waarneembaar worden (zijn) waarop beleid gemaakt kan worden. Een groot aantal raadsopdrachten zijn in deze programmabegroting dus nog niet uitgewerkt in speerpunten omdat er nog geen raadsbeleidskader is vastgesteld. Een raadsbeleidskader vormt namelijk veelal het vertrekpunt voor de speerpunten. Wij hebben echter in de paragraaf Voortgang raadsopdrachten in de tweede tussenrapportage 2012 aangegeven dat twee raadsopdrachten feitelijk zijn afgerond zoals weergegeven in het schema hieronder. Zeven raadsopdrachten leiden in de vorm van raadsbeleidskader eind 2012 tot besluitvorming, drie raadsopdrachten lopen continu en één raadsopdracht (Mobiliteit) wordt in 2013 afgerond.


89

Raadsopdrachten: samenhang 13-8-2012

12. Land van Arkel

= afgerond

3. Wonen

8. Veiligheid

9 Duurzaam Gorinchem

10 Bedrijvigheid en werkgelegenheid

7. Participatie en communicatie

6. Mobiliteit

2. P&C cyclus

5. Meedoen in de samenleving

1. Bestuurlijke vernieuwing

4. Brede scholen

11. Leefbaarheid (Schoon, heel en veilig)

13. Cultuurbeleid

1. Bestuurlijke Vernieuwing Sinds het aantreden van de nieuwe raad is een aantal vernieuwingen doorgevoerd. Wij noemen de werkbijeenkomsten met raadsleden en het werken met raadsopdrachten. Deze werkwijzen functioneren naar behoren en voldoen aan de verwachtingen. De uitwerking van deze raadsopdracht moet u in nauwe samenhang zien met de uitwerking van de raadsopdracht Het land van Arkel/ visie op de stad Gorinchem alsmede de motie regiegemeente en ambtelijke samenwerking (raad 5 juli 2012). In mei en juni 2012 heeft een viertal bijeenkomsten in het kader van de toekomst van de Stad Gorinchem plaatsgevonden dat heeft geleid in 19 rode draden die door u op 5 juli zijn vastgesteld. Raad, college en ambtelijk apparaat hebben in gezamenlijkheid het proces tot visievorming gestalte gegeven. De rode draden zijn geordend in vier categorieën: positie in de regio (zie raadsopdracht het land van Arkel), rol van de gemeente, kaasschaven versus fundamentele keuzes, overige. De rode draden vormen toetsstenen voor het Alle Hens Aan Dek deel 3 traject dat zijn vervolg krijgt in de komende begrotingsraad. 2. Planning- en controlcyclus Het doel van de raadsopdracht is de vigerende afspraken en documenten te evalueren en te bezien in het licht van de huidige besturingsfilosofie. Van belang daarbij is het verder optimaliseren van de informatievoorziening vanuit het college richting de raad. Het gaat in het informatieverkeer tussen het college en de raad op tijdige en relevante raadsinformatie. Wij werken op dit moment aan de nadere uitwerking van het raadsbeleidskader garantiestelling / uitgegeven geldleningen. Enkele bouwstenen voor dit kader zijn besproken in de klankbordgroep Financiën uit de raad en als basis ligt er het BNG rapport over geldleningen en gemeentegaranties dat u recentelijk heeft ontvangen. In het kader van de uitvoering van de raadsopdracht zijn wij intern een traject opgestart dat moet leiden tot een meer eenvoudige begroting. Deze wens tot vereenvoudiging is ingegeven door de constatering dat onze begroting de afgelopen reeks van jaren tot een ingewikkeld en uitgebreid geheel is uitgegroeid, dat over het algemeen als moeilijk volgbaar wordt ervaren. Daarnaast geldt dat onderwerpen waar de raad het accent op wil leggen door de vaste indeling in bestaande programma‟s en een hoge mate van gedetailleerdheid minder herkenbaar zijn geworden, waardoor de het besturen op hoofdlijnen (kaderstellen en controleren) door de raad in het gedrang komt. Beoogde vereenvoudiging van de begroting vergt een zorgvuldig proces met een goede voorbereiding, omdat nieuwe procedures en wijzen van rapportering moeten worden uitgedacht, financiële systemen moeten worden aangepast etc. De Klankbordgroep Financiën zal bij deze vereenvoudigingsoperatie betrokken worden.


90

3. Wonen De raadsopdracht Wonen wordt afgerond door de vaststelling van de Woonvisie (eind 2012). De feitelijke uitwerking van de raadsopdracht in maatschappelijke effecten en speerpunten vindt plaats in de programmabegroting 2014. Vooruitlopend hierop zullen wij in de komende momenten van de reguliere planning- en controlcyclus, indien daar aanleiding voor is, mededelingen doen over de voortgang. 4. Brede scholen De raadsopdracht brede scholen is afgerond en uitgewerkt in maatschappelijke effecten en speerpunten. 5. Meedoen in de samenleving In 2013 zullen de kernopgaven uit het visiedocument vertaald worden naar actieplannen voor de komende jaren. Deze plannen worden opgesteld in samenwerking met de maatschappelijke partners. We werken in Meedoen vanuit een gedeelde verantwoordelijkheid en uitgaande van de activiteiten die we in de stad noodzakelijk achten voor een goed Meedoenklimaat waarin het stimuleren van de eigen kracht van burgers en aandacht voor de kwetsbaren onze basis uitgangspunten zijn. De feitelijke uitwerking van de raadsopdracht in maatschappelijke effecten en speerpunten vindt plaats in de programmabegroting 2014. 6. Mobiliteit Als gevolg van de vele inspanningen door zowel RWS, regio als gemeente is er nu meer duidelijkheid op het project A27. RWS heeft aangegeven dat het project sterk versoberd dient te worden en gestreefd wordt dat het Ontwerp Tracé Besluit in 2014 gereed is. Vervolgens kan in 2016 gestart worden met de realisatie. Om het voorgaande te halen dienen de voorbereidende onderzoeken in het voorjaar 2013 gereed te zijn en daarmee is er ook zicht op de gevolgen voor Gorinchem. Op dat moment kan beoordeeld worden waar de raadsopdracht op moet inspelen. Tot die tijd zal vooral de aandacht gevestigd worden op het onderdeel fietsverkeer dat minder / niet afhankelijk is van deze ontwikkelingen. 7. Participatie en communicatie In de jaaragenda van de raad en in de raadsinformatie brief van 18 juli 2012 is aangegeven dat de afronding van de raadsopdracht participatie en communicatie is voorzien eind 2012 via een beleidsstuk over Participatie en communicatie. De feitelijke uitwerking van de raadsopdracht in maatschappelijke effecten en speerpunten vindt plaats in de programmabegroting 2014. 8. Veiligheid De raadsopdracht Veiligheid wordt afgerond door de vaststelling van het Veiligheidsplan. De planning is gericht op eind 2012. De feitelijke uitwerking van de raadsopdracht in maatschappelijke effecten en speerpunten vindt plaats in de programmabegroting 2014. 9. Duurzaam Gorinchem De raadsopdracht is afgerond door de vaststelling van het milieubeleidsplan in de raad. De feitelijke uitwerking van de raadsopdracht in maatschappelijke effecten en speerpunten vindt plaats in deze begroting. 10. Bedrijvigheid en werkgelegenheid De raadsopdracht is afgerond en uitgewerkt in maatschappelijke effecten en speerpunten. Wij melden dat Gorinchem als arbeidsmarktregio is aangemerkt en dat daaruit de nodige bedrijvigheid voortvloeit. 11. Leefbaarheid (schoon, heel en veilig) De raadsopdracht Leefbaarheid wordt afgerond door de vaststelling van de Visie en beleidsplan openbare ruimte. De planning is gericht op de vaststelling van het beleidsplan eind 2012. De feitelijke uitwerking van de raadsopdracht in maatschappelijke effecten en speerpunten vindt plaats in de programmabegroting 2014.


91

12. Het Land van Arkel De raadsopdracht het Land van Arkel is een permanent lopende raadsopdracht. Dat wil zeggen: de raadsopdracht leidt niet één op één tot een beleidsnota. In 2012 heeft in dit kader een aantal activiteiten plaatsgevonden. Allereerst is in het kader van de bezuinigingsoperatie Alle Hens Aan Dek 3 (AHAD-3) een visie op de stad Gorinchem in zogeheten 19 rode draden vastgesteld op 5 juli jl. Mede aan de hand van deze rode draden zal het besluitvormingsproces over AHAD-3 kunnen plaatsvinden. Als onderdeel van deze raadsopdracht wordt ook de huidige discussie in de regio over verdergaande samenwerking begrepen. Aanleiding voor deze discussie is de brief van de gemeente Molenwaard i.o. geweest van eind juni jl., waarin de AV-gemeenten worden uitgenodigd om na te denken over (citaat uit de brief) „snelle (ambtelijke) opschaling en vlotte bestuurlijke afstemming van de oriëntaties‟. Mede naar aanleiding van deze brief heeft de raad op 5 juli jl. unaniem een motie aangenomen die uitspreekt (citaat) „actief de mogelijkheden te onderzoeken om te komen tot verdergaande ambtelijke samenwerking voor de gemeenten in de AV. Hierbij zou uitgangspunt moeten zijn het bevorderen van kwaliteit en het borgen van continuïteit. Het bereiken van efficiencywinst kan hierbij een (gewenst) afgeleid gevolg zijn. In het proces om te komen tot verdergaande ambtelijke samenwerking moet uitdrukkelijk aandacht worden besteed aan de bijzondere positie van Gorinchem als centrumgemeente, de economische positie aan de Zuidvleugel en de (groot) stedelijke problematiek van Gorinchem. Een organisatie gericht op regievoering moet dit ook kunnen ondersteunen‟. In het antwoord aan Molenwaard i.o. is de inhoud van deze motie meegenomen. In augustus heeft de discussie tot verdergaande samenwerking in de regio een vervolg gekregen. Hierbij is gebleken dat er bestuurlijk verschil van opvatting is over het geven van invulling aan de samenwerking. Wij blijven ons op het standpunt stellen dat op korte termijn een onderzoek gestart zou moeten worden naar de meest wenselijke vorm van regionale samenwerking, waarbij meerdere opties overwogen worden. Wij geloven dat een dergelijke tijdsinvestering aan het begin van het proces zich in het verdere verloop daarvan dubbel en dwars terugverdient. Wij hebben de andere AV-gemeenten uitgenodigd om samen met ons dit onderzoek te verrichten. 13. Cultuurbeleid Tijdens de raadsvergadering op 5 juli 2012 is een taakstelling benoemd op het cultuurbudget van respectievelijk € 600.000 of € 1.000.000 en besloten dat de cultuurvisie, voorzien van scenario‟s in oktober aan uw raad wordt aangeboden. Bij de begrotingsraad in november zal de bezuinigingstaakstelling verder worden ingevuld. In 2013 zal de cultuurvisie vorm krijgen in de stad; er wordt gekeken naar nieuwe samenwerkingsvormen en deze zullen gestalte krijgen, functies worden herschikt en het veld is aan zet om vernieuwingen in te voeren De komende jaren zullen in het teken staan van het implementeren van de visie en het voorkeurscenario en het maken van nieuwe afspraken met bestaande subsidierelaties. Duidelijk is dat het geen gegeven is dat bestaande instellingen op dezelfde manier gesubsidieerd worden, we gaan uit van activiteiten in plaats van instellingen.


92

4. Algemene dekkingsmiddelen Uitgangspunten financieel beleid Tijdens de raad van 16 juni 2011 is de verordening 212, uitgangspunten financieel beleid en beheer, vastgesteld. Hierin zijn procesafspraken over nadere invulling van het beleid op het gebied van bedrijfsvoering, afschrijvingsbeleid en het financiële afwijkingenbeleid neergelegd. In de jaaragenda van de raad staat de actualisatie van de raadsbeleidskaders garantiestelling en verbonden partijen. We merken op dat in de paragrafen ook diverse reeds bestaande uitgangspunten van financieel beleid geformuleerd zijn. Het betreffen de volgende uitgangspunten: Begrotingsbeleid Het leidende uitgangspunt is een structureel sluitende begroting en een duurzaam, meerjarig financieel evenwicht. In de Perspectiefnota 2013-2016 (raad 5 juli 2012) zijn de volgende financiële uitgangspunten vermeld voor het jaar 2013: Gehanteerde uitgangspunten bij het opstellen van de begroting 2013-2016: 1. loonstijging: de nullijn hanteren, in afwijking van de raming CPB loonstijging van 1,25%; 2. prijsstijging: de nullijn hanteren voor onszelf en gesubsidieerde instellingen, in afwijking van de raming CPB prijsstijging van 1,5%; 3. belastingen, heffingen en rechten: de bestendige gedragslijn hanteren, te weten het gecorrigeerde gewogen prijsindexcijfer berekend door het CPB van 1,5% + opslag 1% = 2,5%; 4. raming van de woonruimten: werkelijke stand CBS per 31 december 2011 aanhouden en deze conform de huidige gedragslijn per jaar (2012-2016) verhogen; 5. interne rekenrente: het rentepercentage van 4,0% aanhouden; 6. Gemeentefonds: aanhouden junicirculaire 2012. . Begrotingswijzigingen op programmaniveau worden drie keer per jaar, op het moment van de tussenrapportages en de jaarrekening, aan de raad ter vaststelling voorgelegd, met uitzondering van begrotingswijzigingen naar aanleiding van majeure beleidswijzigingen. Algemene uitkering Voor het meerjarig ramen van de algemene uitkering uit het gemeentefonds zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: - De junicirculaire 2012 wordt verwerkt in de perspectiefnota 2013-2016. - De uitkering wordt geraamd op basis van constante prijzen (zoals dat ook voor de uitgaven wordt toegepast). - In de berekening van de uitkering worden de meerjarige accressen niet verlaagd voor onzekerheden. - De algemene uitkering wordt gezien als een algemeen dekkingsmiddel. Soms heeft een wijziging van de algemene uitkering een rechtstreeks verband met de kostenontwikkeling van een bepaalde (nieuwe of gewijzigde) taak. De wijziging van de algemene uitkering leidt dan tot een wijziging van het budget voor de betreffende kosten. Per saldo verloopt het een en ander dan budgettair neutraal. Bedragen (x € 1.000) Algemene uitkering programmabegroting

2013 39.234

2014 39.512

2015 38.641

2016 39.452

Weerstandsvermogen De bijgestelde norm voor de directe weerstandscapaciteit is 90%. De norm voor de totale weerstandscapaciteit bedraagt 107% (besluit 10 november 2005). U heeft ingestemd met het uitgangspunt ten aanzien van de vorming van een infrastructuurfonds. Afgesproken is dit fonds „te voeden‟ zodra de directe weerstandscapaciteit van 90% structureel wordt overschreden. Hiervoor bestaan nu geen mogelijkheden. Het bedrag voor onvoorzien wordt geraamd op € 3,50 per inwoner. Bij voorstellen waarvoor de post onvoorzien wordt benut als dekkingsmiddel gelden als toetsingscriteria de drie O‟s: onvoorzienbaar, onvermijdbaar en onuitstelbaar.


93

Financiering Bij het ramen van de rentekosten wordt uitgegaan van een percentage van 4% voor 2013. Dit betreft de uitkomst van een gewogen rekenkundig gemiddelde. Het belang van een verantwoord en adequaat beheer van de gemeentelijke financiële middelen wordt onderkend. Treasury activiteiten dienen transparant en beheersbaar te zijn. In 2001 is het treasurystatuut gemeente Gorinchem vastgesteld. Een actualisatie ervan heeft in 2006 plaatsgevonden. Op de jaaragenda van de raad staat de actualisatie van de kaderstelling garantiestelling inclusief taken, rollen en verantwoordelijkheden treasurystatuut gepland. Het vertrekpunt hiervoor is de verordening art. 212 Gemeentewet. Voor het overige verwijzen wij naar de paragraaf Financiering waar ingegaan wordt op actuele ontwikkelingen inzake het rentebeleid en een rentevisie wordt gegeven. Afschrijvingsbeleid Het afschrijvingsbeleid is op hoofdlijnen in lijn gebracht met het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Op 23 april 2009 heeft u de geactualiseerde raadsnotitie afschrijvingsbeleid vastgesteld. In de notitie wordt u een aantal uitgangspunten inzake afschrijvingsbeleid voorgelegd die de basis vormen voor het Gorcumse afschrijvingsbeleid. In de eerste tussenrapportage 2012 is de meest recente afschrijvingstabel opgenomen. Lokale heffingen Bij de jaarlijkse vaststelling van de belastingen wordt rekening gehouden met de inflatie. Bij de vaststelling van heffingen, rechten en leges is het uitgangspunt 100% kostendekkendheid. Bij de afvalstoffenheffing en de rioolrechten wordt gebruik gemaakt van egalisatiereserves. Mogelijke overschotten / tekorten worden op rekeningbasis verrekend via de egalisatiereserve. Bij de jaarlijkse vaststelling van de tarieven wordt als uitgangspunt gehanteerd dat mogelijke saldi in deze reserves gedurende de eerstkomende vier jaren worden aangewend ter matiging en egalisatie van de tarieven. Algemene dekkingsmiddelen Als dekkingsmiddel voor de programma‟s dienen de algemene dekkingsmiddelen. Deze bestaan uit de volgende onderdelen: - Lokale belastingen: onroerende- zaakbelasting, hondenbelasting en precariorechten; - Gemeentefonds; - Nutsbedrijven; - Leningen en beleggingen. Gemeentefonds In het bijgestelde totaaloverzicht perspectiefnota 2013-2016, zoals dat is vastgesteld op 5 juli 2012 in het kader van Alle Hens Aan Dek 3 (AHAD3), is rekening gehouden met de uitkomsten van de junicirculaire 2012 gemeentefonds. In de programmabegroting 2013 wordt van de zelfde circulaire en dus van de zelfde cijfers uitgegaan. Inhoudelijk kunnen er op basis van genoemde circulaire nog enkele onderwerpen beknopt worden toegelicht: Herverdeling gemeentefonds Het rijk heeft de gewoonte ontwikkeld de verdeelsleutel van het gemeentefonds periodiek te bekijken. Herijking staat nu op de rol voor 2014. Verdere gedachtevorming in overleg hierover met de gemeenten is uitgesteld vanwege de kabinetswisseling. Over de eventuele gevolgen hiervan voor Gorinchem is op dit moment dan ook niets concreets te zeggen. BTW Als gevolg van het Lenteakkoord wordt op 1 oktober 2012 het BTW-percentage van 19 verhoogd naar 21. Het grootste deel van de door de gemeente te betalen BTW kan de gemeente terugvorderen bij de fiscus (ondernemersactiviteiten) of bij het BTW-compensatiefonds (compensabele activiteiten). De gemeente kan echter een klein deel van de BTW niet terugvorderen. Per saldo leidt deze BTW-verhoging tot een nadeel van naar verwachting € 50.000 per jaar. Hiermee is in de programmabegroting 2013 rekening gehouden.


94

Invoeringskosten decentralisatie begeleiding uit de AWBZ Voor deze invoeringskosten ontvangt de gemeente geld. Het nieuwe kabinet zal helderheid moeten geven of deze decentralisatie uiteindelijk definitief doorgaat. In de circulaire wordt aangegeven dat als deze decentralisatie niet mocht doorgaan de vergoeding voor de invoeringskosten wordt teruggevorderd via het gemeentefonds. Algemeen wordt verondersteld dat deze decentralisatie uiteindelijk doorgaat. Bovendien zou een dergelijke terugvordering tot een flinke discussie tussen het rijk en de gemeenten kunnen leiden. De gemeenten hebben immers invoeringskosten gemaakt op basis eerdere rijksvoornemens. In de programmabegroting wordt dan ook geen rekening gehouden met een eventuele terugvordering. Schatkistbankieren De beleggingen die gemeenten zijn aangegaan op of na 4 juni 2012, 18:00 uur, vallen onder nog op te stellen nieuwe regels voor het schatkistbankieren. Voor zover nu bekend betekent het schatkistbankieren dat gemeenten alleen nog maar gelden kunnen beleggen bij het rijk. Dus niet meer bij bijvoorbeeld een bank. De gemeenten kunnen overigens niet lenen bij het rijk. De gemeente Gorinchem zit niet in een beleggingssituatie. Het schatkistbankieren is op dit moment voor de gemeente Gorinchem dan ook niet relevant of een risico of kans. In de programmabegroting 2013 wordt dan ook geen rekening gehouden met een voor- of nadeel van het schatkistbankieren. Wet Houdbare overheidsfinanciën (Wet HOF) Het rijk werkt aan de Wet HOF. Er wordt een maximum gesteld aan het EMU-tekort van 3% van alle decentrale overheden samen (en niet van de EMU-tekorten van de afzonderlijke gemeenten). De wet geeft op dit manier ruimte aan lokale investeringen. Het rijk heeft er dus belang bij dat gemeenten weinig tekorten hebben. Overigens wordt hierbij wel tegen het feit aangelopen dat gemeenten een lasten- en baten stelsel hebben en de 3% op kasbasis wordt bekeken. Een te activeren investering kan bij de gemeenten slechts een gering tekort geven door de kapitaallasten, terwijl deze voor de Wet HOF een tekort oplevert voor het bedrag van de volle investering. Ook is de vraag hoe bijvoorbeeld met de grondexploitaties wordt omgegaan. In het jaar van het bouwrijpmaken kan dat in het kader van de Wet HOF tot een onacceptabele overschrijding leiden, terwijl in het jaar van de verkoop er in het kader van de Wet HOF weer sprake is van een overschot. De uitvoering van deze Wet HOF leidt derhalve tot allerlei praktische vraagstukken. Deze Wet HOF kan uiteindelijk gevolgen hebben voor investeringsplanningen e.d. Op dit moment is er echter nog veel onduidelijk. De komende tijd zullen de ontwikkelingen met betrekking tot deze wet nauwlettend worden gevolgd. In de programmabegroting 2013 is nog geen rekening gehouden met de gevolgen van deze Wet HOF.


95



Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

CP60083 baten gemeentelijke belastingen

0

0

19

19

19

CP60084 nutsbedrijven

0

0

0

0

0

0

215

210

126

126

126

126

CP60085 geldleningen en ov. financiële middelen

19

CP60086 algemene uitkering

4

4

6

6

6

6

CP60087 onvoorziene uitgaven

0

-60

275

450

275

100

CP60092 saldo na bestemming

0

0

0

0

0

0

CP60097 saldo voor bestemming

0

0

0

0

0

0

219

154

426

601

426

251

6.440

7.563

7.879

7.879

7.879

7.879

692

821

819

819

819

819

5.843

5.184

3.058

3.224

3.581

3.398

Lasten algemene dekkingsmiddelen CP60083 baten gemeentelijke belastingen CP60084 nutsbedrijven CP60085 geldleningen en ov. financiële middelen CP60086 algemene uitkering

39.831

39.499

39.234

39.512

38.641

39.452

CP60087 onvoorziene uitgaven

0

0

0

0

0

0

CP60092 saldo na bestemming

0

0

0

0

0

0

CP60097 saldo voor bestemming

0

0

0

0

0

0

52.806 52.587 11.529 64.116

53.067 52.913 -3.922 48.991

50.990 50.564 -4.410 46.154

51.434 50.833 -4.236 46.597

50.920 50.494 -1.661 48.833

51.548 51.297 -2.906 48.391

Baten algemene dekkingsmiddelen Totaal saldo van baten en lasten Mutaties reserves Jaarresultaat - = nadeel

Incidentele lasten en baten In bovenstaande tabel zijn alle lasten en baten die betrekking hebben op het programma weergegeven. Dit betreffen zowel incidentele als structurele lasten en baten. In onderstaande tabel zijn alleen de incidentele lasten en baten weergegeven die betrekking hebben op het programma. Exploitatie (x € 1.000) CP60087 onvoorziene uitgaven CP6R019 reserves

Lasten algemene dekkingsmiddelen CP60087 onvoorziene uitgaven CP6R019 reserves

Baten algemene dekkingsmiddelen Totaal saldo van incidentele lasten en baten

Realisatie 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

20

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

175

350

175

0

5.974

7.696

6.718

5.939

4.536

4.472

5.994 465

7.696

6.893

6.289

4.711

4.472

17.203

3.619

2.308

1.702

2.875

1.566

17.668 11.674

3.619 -4.077

2.308 -4.585

1.702 -4.587

2.875 -1.836

1.566 -2.906



96

5. Consolidatie programmabegroting en algemene dekkingsmiddelen Totaal saldo van lasten en baten x € 1000

Primitieve begroting 2014 2015

2013

2016

Programma Baten Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten Lasten woonvoorzieningen 29.351 30.089 16.075 17.804 15.047 17.509 15.105 17.487 leefvoorzieningen 290 12.597 290 7.998 292 8.105 292 8.122 wonen, leven en veiligheid 463 3.627 463 3.760 463 3.757 463 3.758 wonen, leven en milieu 6.731 5.204 6.731 5.280 6.731 5.330 6.731 5.357 wonen, leven, bestuur en communicatie 37 1.522 29 1.522 29 1.537 29 1.543 Totaal thema 36.872 53.039 23.588 36.364 22.562 36.238 22.620 36.267 werk 5.825 6.123 5.897 6.066 5.976 6.053 5.975 6.006 werk en milieu 3 862 3 863 3 856 3 856 Totaal thema 5.828 6.985 5.900 6.929 5.979 6.909 5.978 6.862 onderwijs 1.663 8.254 1.723 8.973 1.723 9.747 1.723 9.459 cultuur en sport 2.142 8.562 2.142 8.453 2.141 8.720 2.141 8.414 zorg 18.300 33.794 18.447 33.723 18.445 33.743 18.445 33.814 welzijn, zorg en veiligheid 0 10 0 10 0 0 0 0 Totaal thema 22.105 50.620 22.312 51.159 22.309 52.210 22.309 51.687 publieksservice 673 2.450 679 2.461 679 2.454 679 2.464 bestuur en communicatie 11.761 12.714 12.257 13.176 12.367 13.591 12.461 13.704 bestuur, communicatie en veiligheid 168 507 167 509 167 506 166 507 Totaal thema 12.602 15.671 13.103 16.146 13.213 16.551 13.306 16.675 algemene dekkingsmiddelen 50.990 426 51.434 601 50.920 426 51.548 251 Totaal thema 50.990 426 51.434 601 50.920 426 51.548 251 Saldo baten / lasten 1.656 5.138 2.649 4.019 Generaal totaal 128.397 126.741 116.337 111.199 114.983 112.334 115.761 111.742

Algemene reserves x € 1000 Programma woonvoorzieningen leefvoorzieningen wonen, leven en milieu Totaal thema werk Totaal thema onderwijs Totaal thema bestuur en communicatie Totaal thema algemene dekkingsmiddelen Totaal thema Saldo baten / lasten Generaal totaal


2013 Baten

Lasten

Baten

4.734 735 41

1.714 0 568

5.510

0

Lasten

Baten

6 0 0

226 0 526

2.282

6

68

0

0

68

0

2016

Lasten

Baten

6 0 0

644 0 494

752

6

68

0

0

68

0

0

0

0

46

452

Lasten

6 0 0

902 0 449

1.138

6

1.351

68

0

68

0

68

0

68

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

141

229

248

36

332

32

46

452

141

229

248

36

332

32

2.308

6.718

1.703

5.939

2.875

4.536

1.566

4.472

2.308 -1.656 7.864


6.718 9.520

1.703 -5.138 1.850

97

5.939 6.988

2.875 -2.649 3.129

4.536 5.778

1.566 -4.019 1.904

4.472 5.923

Jaarresultaat x € 1000


2013

2016

Programma Baten Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten Lasten woonvoorzieningen 34.085 31.803 16.081 18.030 15.053 18.153 15.111 18.389 leefvoorzieningen 1.025 12.597 290 7.998 292 8.105 292 8.122 wonen, leven en veiligheid 463 3.627 463 3.760 463 3.757 463 3.758 wonen, leven en milieu 6.772 5.772 6.731 5.806 6.731 5.824 6.731 5.806 wonen, leven, bestuur en communicatie 37 1.522 29 1.522 29 1.537 29 1.543 Totaal thema 42.382 55.321 23.594 37.116 22.568 37.376 22.626 37.618 werk 5.825 6.191 5.897 6.134 5.976 6.121 5.975 6.074 werk en milieu 3 862 3 863 3 856 3 856 Totaal thema 5.828 7.053 5.900 6.997 5.979 6.977 5.978 6.930 onderwijs 1.663 8.254 1.723 8.973 1.723 9.747 1.723 9.459 cultuur en sport 2.142 8.562 2.142 8.453 2.141 8.720 2.141 8.414 zorg 18.300 33.794 18.447 33.723 18.445 33.743 18.445 33.814 welzijn, zorg en veiligheid 0 10 0 10 0 0 0 0 Totaal thema 22.105 50.620 22.312 51.159 22.309 52.210 22.309 51.687 publieksservice 673 2.450 679 2.461 679 2.454 679 2.464 bestuur en communicatie 11.807 13.166 12.398 13.405 12.615 13.627 12.793 13.736 bestuur, communicatie en veiligheid 168 507 167 509 167 506 166 507 Totaal thema 12.648 16.123 13.244 16.375 13.461 16.587 13.638 16.707 algemene dekkingsmiddelen 53.298 7.144 53.137 6.540 53.795 4.962 53.114 4.723 Totaal thema 53.298 7.144 53.137 6.540 53.795 4.962 53.114 4.723 Saldo baten / lasten 0 0 0 0 Generaal totaal 136.261 136.261 118.187 118.187 118.112 118.112 117.665 117.665


98

6. Paragrafen 6.1 Weerstandsvermogen en risicobeheersing Inleiding De paragraaf Weerstandsvermogen is een vaste paragraaf in de planning- en controlcyclus. Een laatste BBV wijziging geeft aan dat de paragraaf Weerstandsvermogen omgedoopt wordt tot de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing. Aan het einde van deze paragraaf hebben wij dan ook een passage gewijd aan het begrip risicobeheersing. Het weerstandsvermogen is het vermogen van de gemeente om incidentele en structurele financiële tegenvallers op te kunnen vangen. Tegen de achtergrond van de economische crisis in het algemeen en de specifieke gevolgen voor de gemeente Gorinchem, neemt het gewicht van de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing nog meer toe. Het weerstandsvermogen geeft de relatie aan tussen: - de weerstandscapaciteit: dit zijn de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken (= buffer voor onverwachte uitgaven); - het risicoprofiel: dit betreft alle risico‟s waarvoor geen voorzieningen zijn gevormd of die niet tot afwaardering van activa hebben geleid en die van materiële betekenis zijn. Het beleidskader ten aanzien van het weerstandsvermogen is vastgelegd in de raadsnotitie „Reserves, voorzieningen en weerstandsvermogen‟ en de gemaakte afspraken over het Infrastructuurfonds. Het risicomanagement betreft het identificeren en kwantificeren van risico‟s en het bepalen van activiteiten die de kans van optreden van de risico‟s en / of de gevolgen van de risico‟s beheersbaar houden. Het houdt in dat via een systematische aanpak in de organisatie risico‟s geïdentificeerd en geanalyseerd worden, beheersmaatregelen worden getroffen en daarmee onderdeel van de dagelijkse activiteiten worden. Voor een groot deel valt het risicomanagement onder het domein college en management gezien de nauwe raakvlakken met de bedrijfsvoering. Voor de controlerende rol hebben wij per risico maatregelen genoemd met als doel de risico‟s te doen verminderen.

Beleidskader reserves, voorzieningen en weerstandsvermogen Ten aanzien van de normering van het weerstandsvermogen zijn de volgende beleidskaders in de raad van juni 2003 vastgesteld zijn: Een norm voor de algemene exploitatiereserve van € 7,5 miljoen met een ondergrens van € 6,5 miljoen en een bovengrens van € 8,5 miljoen. Een weerstandsvermogen dat direct beschikbaar is van 90% van de risico‟s berekend volgens het risicoprofiel. De direct beschikbare weerstandscapaciteit bestaat uit de algemene exploitatiereserve en de risicoreserves; Een totaal weerstandsvermogen van 107% van de risico‟s berekend volgens het risicoprofiel. De totale weerstandscapaciteit bestaat uit de directe weerstandscapaciteit, de stille reserves, de onbenutte belastingcapaciteit en de post onvoorzien.

Beleidskader infrastructuurfonds In de raadsvergadering van 28 juni 2007 heeft de raad ingestemd met het uitgangspunt ten aanzien van de vorming van een infrastructuurfonds. Dit fonds wordt gevoed vanuit de algemene reserve zodra sprake is van een structurele stijging boven de norm directe weerstandsvermogen van 90%.


99

De weerstandscapaciteit Weerstandscapaciteit

Incidenteel Structureel Incidenteel Structureel Incidenteel Structureel

(bedragen in miljoen, euro, ultimo)

Rekening 2011

Rekening 2011

Begroting 2013

Begroting 2013

Begroting 2016

Begroting 2016

Directe weerstandscapaciteit Algemene reserves

-2,3

2,9

11,8

2,9

2,9

2,9

Indirecte weerstandscapaciteit Stille reserves Onbenutte belastingcapaciteit

1,7

Post onvoorzien Totaal

1,7

0,1 0,6

1,8

Totaal - generaal weerstandscapaciteit

2,4

1,7

0,1 5,8

1,8 7,6

0,1 14,7

1,8 16,5

Wij gaan uit van een uitdrukking van het risicoprofiel in het incidentele en het structurele effect zoals ook destijds in het kader Weerstandsvermogen is aangegeven. De incidentele risico‟s betreffen de bouwgrondexploitaties omdat winsten danwel verliezen een eenmalig karakter hebben. De overige risico‟s hebben een structureel karakter. De weerstandscapaciteit met een incidenteel karakter betreft de algemene reserves en de stille reserves. De structurele weerstandscapaciteit betreft de onbenutte belastingcapaciteit en de post onvoorzien. In de berekening van de dekkingsgraad Weerstandsvermogen is het totaal van het incidentele en structurele effect leidend. De algemene reserve bedraagt per 31 december 2013 € 2,9 miljoen positief. De werkelijke stand bedroeg eind 2011 die € 2,3 miljoen negatief. De algemene reserve stijgt eind 2016 naar € 11,8 miljoen. In de Perspectiefnota 2013 hebben wij aangegeven dat de groei verklaard wordt door de extra opbouw van vermogen ter dekking van tekorten binnen de grondexploitaties. De stille reserve is het verschil tussen de hogere directe opbrengstwaarden bij verkoop en de boekwaarden van de diverse activa. De basis hiervoor zijn de gemeentelijke woningen, panden en gebouwen die in potentie verkoopbaar zijn. De stille reserves daalden als gevolg van verkregen winsten bij verkoop van de huurwoningen. Een prognose van de verkoopresultaten variëren van € 1,7 miljoen als minimale winst en € 4,1 miljoen als maximale winst, gemiddeld € 2,9 miljoen. De onbenutte belastingcapaciteit geeft een indicatie van de mogelijkheden die een gemeente heeft om haar inkomsten via extra belastingopbrengsten te verhogen. De belangrijkste inkomstenbronnen zijn OZB - inkomsten, afvalstoffenheffing en rioolheffing. De totale onbenutte belastingcapaciteit is bepaald op € 1,7 miljoen (ultimo 2011). De basis voor deze berekening is de OZB - normering gemeentefonds. Onvoorzien is een vast bedrag (€ 3,50 per inwoner) dat volgens de begrotingsvoorschriften gemeenten in de begroting moeten opnemen (voor Gorinchem afgerond € 0,1 miljoen). Voor het aanwenden van de post onvoorzien als dekkingsmiddel gelden drie toetsingscriteria te weten: onvoorzienbaar, onvermijdbaar en onuitstelbaar.

Het risicoprofiel Tot het risicoprofiel behoren alle risico‟s waarvoor geen voorzieningen zijn gevormd of die niet tot afwaardering van activa hebben geleid en die van materiële betekenis zijn in relatie tot de financiële positie. De reguliere risico’s rekenen we niet tot het risicoprofiel. Reguliere risico‟s doen zich regelmatig voor en zijn veelal goed meetbaar. Voor deze risico‟s moeten toereikende voorzieningen worden getroffen of verzekeringen worden afgesloten.


100

Onderscheiden worden: - risico‟s uit hoofde van de normale bedrijfsvoering; - strategische risico‟s. Onder risico‟s uit hoofde van de normale bedrijfsvoering worden verstaan de risico‟s die voortvloeien uit eventuele omissies in de structuur van de gemeentelijke informatievoorziening. Hierbij kan gedacht worden aan risico‟s in de sfeer van de uitvoering van de regelgeving (fouten in de uitvoering van procedures), achterstand in de afwikkeling van de rijksbijdrage, en de gevolgen van een niet optimaal functionerende bedrijfsvoering. We noemen ook het mogelijke financiële risico bij uitval van personeel (ziekte en dergelijke) waarbij een beroep op externen gedaan moet worden. Tevens vallen mogelijke schadeclaims, voor wat betreft het deel waarvoor wij niet WA-verzekerd zijn (eigen risico), onder de risico‟s bedrijfsvoering. Voor strategische risico‟s zijn geen voorzieningen in de jaarrekening getroffen en geen verzekeringen afgesloten. Voor strategische risico‟s, die zich meer op de (middel) lange termijn voor kunnen doen, beoordelen we jaarlijks per geval welke buffer, in de vorm van weerstandscapaciteit, nodig is. Voorbeelden van strategische risico‟s zijn de verbonden partijen en achterstallig onderhoud van een gemeentelijk gebouw. Om tot een kwantificering van de risico‟s te komen, is een inschatting gemaakt dat een risico zich daadwerkelijk voordoet. De kans dat een risico zich voordoet is afhankelijk van meerdere factoren waaronder de frequentie. De frequentie alleen is moeilijk te bepalen. Om toch te komen tot een schaalverdeling, is bij de risicoanalyse binnen Gorinchem gekozen voor drie categorieën, te weten: - Groot: 75% - Gemiddeld: 50% - Klein: 25%. De bovengenoemde indeling is een gangbare die door een aantal andere gemeenten ook wordt gebruikt om aan te geven welke kans er is dat een risico zich daadwerkelijk kan voordoen. Wij hebben daarom de kans dat het risico zich voordoet aangegeven en in voorkomende gevallen van een toelichting voorzien. Deze verdeling is destijds afgesproken tijdens de kaderstelling door de raad en gebaseerd op interne aannames. Wij geven daarbij aan dat de duiding van de kans dat een risico zich voordoet op gezette tijden geactualiseerd dient te worden. Tabel risicoprofiel Nr Risicoprofiel (bedragen in mln, ultimo)

Incidenteel

Structureel

Incidenteel

Rekening 2011 Rekening 2011

Structureel

Incidenteel

Structureel

Begroting 2013 Begroting 2013 Begroting 2016 Begroting 2016

Risico's bedrijfsvoering 1 Risico's bedrijfsvoering

1,0

1,0

1,0

Strategische risico's: 2a Regulier risico bouwgrondexploitaties

4,2

5,0

5,0

3 Verbonden partijen

0,3

0,2

4 Wetswijzigingen Rijk

0,2

0,1

5 Decentralisaties Awbz, WWNV,jeugdzorg

-

n.v.t.

-

n.v.t.

0,2 0,1 -

n.v.t.

6 Gewaarborgde geldleningen

0,7

3,8

3,8

7 Uitgegeven geldleningen

0,1

0,1

0,1

8 Onderwijshuisvesting

0,3

0,1

0,1

9 Overig: bodemverontreiniging/ planschade

0,1

0,1

Totaal Totaal generaal

4,2

2,7 6,9

*aansluiting met perspectiefnota 2013 - 2016


101

5,0

5,4 10,4

0,1 5,0

5,4 10,4

Het totaal aan ingeschatte risico‟s ultimo 2013 bedraagt € 10,4 miljoen. De opstelling zoals weergegeven in deze paragraaf is conform de aanname in de Perspectiefnota 2013–2016 waarbij wij ter afdekking van de risico‟s een bedrag wensen aan te houden van in totaal € 10,4 miljoen aan risico‟s. Wij gaan hieronder nader in op de afzonderlijke risico‟s en de kans erop. Wij kiezen ervoor om in aparte tabellen het bruto bedrag en het risicobedrag te noemen. Het risicobedrag = kans maal het bruto bedrag. Zoals blijkt uit bovenstaande tabel blijft het risicoprofiel 2013–2016 gelijk. Wij hebben in het risicoprofiel alleen die risico‟s opgenomen waarvoor nog geen voorzieningen gevormd zijn. Voor de grondexploitaties is bijvoorbeeld € 12,9 miljoen aan voorzieningen gevormd. U moet dus het risicoprofiel lezen in samenhang met de reeds gevormde voorzieningen (die redelijkerwijs zijn in te schatten) zoals deze verwoord zijn in de paragraaf Grondbeleid. 1. Risico’s bedrijfsvoering De kaders voor bedrijfsvoering heeft u vastgesteld in de raadsnotitie Bedrijfsvoering. De risico‟s uit hoofde van de bedrijfsvoering betreffen de risico‟s die voortvloeien uit het niet op orde hebben van de gemeentelijke informatievoorziening. Er zijn diverse trajecten opgestart om de interne informatievoorziening door te ontwikkelen. Wij noemen in het bijzonder de interne projecten als de basis op orde (werkprocessen beschrijven en dergelijke), projectmatig werken (handleiding, methodische aanpak), herinrichting begroting (vereenvoudiging opzet rekeningschema) en invulling geven aan aanbevelingen accountantsrapport (organisatie van interne controle). Het bedrag van € 1 miljoen is gebaseerd op 0,8 procent van de gemeentelijke omzet (circa € 127 miljoen). Kans n.v.t.

Bruto-bedrag € 1 miljoen

Risicobedrag € 1 miljoen

Maatregelen Beschrijven werkprocessen, interne controle, projectmatig werken, herinrichting begroting en dergelijke

2. Bouwgrondexploitaties De kaders voor het grondbeleid zijn verwoord in de nota grondbeleid. Wij schatten het risicobedrag bouwgrondexploitaties ultimo 2016 in op € 5 miljoen, zoals aangegeven in de Perspectiefnota 2013 – 2016. Deze inschatting maken wij op basis van de doorlichting van de grondexploitaties, die de afgelopen maanden gemaakt is, naar aanleiding van de quick scan grondexploitaties die Ernst & Young begin 2012 heeft uitgevoerd. De raad is hierover door middel van een raadsinformatiebrief geïnformeerd. Deze doorlichting is gemaakt door interne (ambtelijke en bestuurlijke) optimalisatieteams. Deze teams hebben met name de vier belangrijkste grondexploitaties (Hoog Dalem, Lingewijk Noord, Mollenburg en Groote Haar) tegen het licht gehouden, waarbij de vraag beantwoord is of de uitgangspunten die bij de grondexploitaties gehanteerd worden voldoende inspelen op de huidige economische crisis en de slechte situatie op de woningmarkt. De optimalisatieteams zijn tot de conclusie gekomen dat het in het licht van deze vraagstelling gewenst is om voor de grondexploitaties een extra voorziening te treffen van € 12,9 miljoen. Daarnaast hebben zij becijferd dat er in de grondexploitaties een risico zit van in totaal € 10 miljoen. Omdat wordt ingeschat dat deze risico‟s zich uiteindelijk niet in de volle omvang zullen voordoen is ervoor gekozen 50% van dit bedrag in „hard geld‟ te vertalen. In de Perspectiefnota 201–2016 is dit aangegeven. Eind augustus 2012 hebben de optimalisatieteams wederom de thermometer in de grondexploitaties gestoken. Tegen de achtergrond van de constatering dat er geen aanleiding is de cijfers uit de perspectiefnota bij te stellen, is in deze begroting een risicobedrag ultimo 2016 verwerkt van € 5 miljoen. Kans 50% gemiddeld.

Bruto-bedrag € 10 miljoen


Risicobedrag € 5 miljoen

102

Maatregelen Uitvoeren maatregelen interne controle, quick scan grondexploitaties, verkeerslichtenrapportage.

3. Verbonden partijen De kaders over de verbonden partijen liggen vast in het raadsbeleidskader verbonden partijen. Het gewijzigde kader is in april 2012 door de raad vastgesteld. Op advies van de accountant is de informatievoorziening richting de raad uitgebreid met financiële kengetallen als het financieel resultaat, het eigen vermogen en het vreemd vermogen van de verbonden partijen. U treft ze in de paragraaf Verbonden partijen aan. Zoals bekend kent Gorinchem een groot aantal verbonden partijen. Het belang van verbonden partijen voor gemeenten in financiële en bestuurlijke zin neemt net zoals bij veel andere gemeenten toe. Ook het bestuurlijk belang neemt toe, het gaat dan om de sturing en control op verbonden partijen. De basis voor uw sturing is de nota Verbonden partijen uit april 2012 en de informatie die wij u verstrekken via de paragraaf Verbonden partijen en/ of aparte raadsinformatiebrieven. Gemeenten kiezen steeds vaker voor samenwerkingsverbanden waar uitvoerende taken ondergebracht worden waardoor het financiële belang toeneemt. Het financieel belang van verbonden partijen neemt ook toe door het onderbrengen van de uitvoering van te decentraliseren taken op het gebied van de jeugdzorg, AWBZ – Wmo en de Wet werk naar vermogen. Ook al zijn deze onderwerpen controversieel verklaard, de inhoudelijke voorbereidingen in regioverband onder de noemer „‟Samenwerking in Participatie‟‟ gaan door. Een en ander hangt nauw samen met de plannen van het nieuwe kabinet op het gebied van de decentralisaties van taken richting gemeenten. Wij hebben een bedrag van € 0,2 miljoen opgenomen voor het risico op verbonden partijen zijnde 2 promille van de gemeentelijke omzet (2 promille maal € 127 miljoen, omzet). Met het risico van € 0,2 miljoen vangen wij ook het risico van de verbonden partijen in het sociale domein zoals de RSD (stijging bijstandsgerechtigden) en de Avelingen Groep. Kans 50% gemiddeld

Bruto-bedrag € 0,4 miljoen

Risicobedrag € 0,2 miljoen

Maatregelen Sturing en control op verbonden partijen, opnemen cijfers jaarresultaat, eigen en vreemd vermogen van de verbonden partijen.

4. Wetswijzigingen Rijk Dit is een risico dat ondermeer de gevolgen wetswijzigingen van het Rijk omvat. Het risico in dit verband wordt vooral veroorzaakt door het gemeentefonds. Gezien de schommelingen, de onvoorspelbaarheid van de landelijke/ Europese economische ontwikkelingen blijft de hoogte van de Rijksuitgaven een risico. Ook na het herinvoeren van het principe „‟Samen trap op – samen trap af‟‟. Het gemeentefonds is onderverdeeld in een groot aantal clusters en verdeelmaatstaven. De komende jaren zal een herverdeling van het Gemeentefonds plaatsvinden. Kans 50% gemiddeld



Maatregelen Nauwlettend volgen landelijke ontwikkelingen

5. Grote decentralisaties AWBZ - deel naar Wmo, Wet werk naar vermogen, jeugdzorg Wij hebben in de begroting 2013 en verder een stelpost van € 0,2 miljoen in 2013 Effecten regeerakkoord – decentralisaties AWBZ - deel naar Wmo, Wet werk naar vermogen en jeugdzorg opgenomen. Ook al zijn de decentralisaties controversieel verklaard, de inhoudelijke voorbereidingen in regioverband onder de noemer „‟Samenwerking in Participatie‟‟ gaan door. Hoewel de impact van deze drie decentralisaties als hoog is te bestempelen, zien wij geen aanleiding om een risicobedrag op te nemen aangezien in de begroting al een bedrag is opgenomen. Immers het vervolgtraject grote decentralisaties is afhankelijk van de nieuwe kabinetsplannen. Kans 50% gemiddeld

Bruto-bedrag n.v.t.


Risicobedrag n.v.t.

103

Maatregelen Risico‟s benoemen, deelname in Samen werken in participatie

6. Gewaarborgde geldleningen/ 7. Uitgegeven geldleningen Het algemene uitgangspunt is dat het garantiebeleid ondersteunend is aan, c.q. een instrument is voor het uitvoeren van inhoudelijk beleid. Bij garantiebeleid wordt onderscheid gemaakt tussen enerzijds uitgegeven geldleningen en anderzijds gewaarborgde geldleningen. Onder uitgegeven geldleningen worden leningen verstaan die de gemeente rechtstreeks heeft verstrekt aan verenigingen en stichtingen, voor bijvoorbeeld de verbouw of bouw van panden. Onder gewaarborgde geldleningen worden geldleningen verstaan, die de gemeente niet zelf verstrekt heeft maar die door derden (banken) verstrekt zijn onder de voorwaarde dat de gemeente zich voor het nakomen van de verplichtingen (aflossingen en rentebetalingen) garant stelt. Bij gewaarborgde geldleningen wordt een onderscheid gemaakt tussen directe en indirecte garantieverleningen. In geval van directe garantieverleningen (ultimo 2011 ongeveer € 110 miljoen) wordt de gemeente direct aangesproken door de geldverstrekker in geval de partij ten gunste waarvan de garantie verleend is in gebreke blijft. Bij indirecte garantieverlening (ultimo 2011 circa € 223 miljoen) wordt de gemeente niet gelijk aangesproken, maar gebeurt dit eerst nadat een waarborgfonds niet in staat is de verplichtingen van de partij, die alsdan in gebreke blijft ten opzichte van de geldverstrekker, over te nemen. De gemeente treedt hier dus als achtervang op voor waarborgfondsen. In geval van het verstrekken van geldleningen en het optreden als borg loopt de gemeente risico. Voor afdekking van dit risico houdt de gemeente geld aan, op basis van de inschatting van de hoogte van het risico c.q. de kans dat het zich voor doet. In het voorjaar 2012 hebben wij BNG gevraagd een quick scan uit te voeren naar onze leningen en garantieportefeuille. Over de uitkomsten daarvan is de raad door middel van een raadsinformatiebrief geïnformeerd. De BNG heeft geconcludeerd dat het risico dat de gemeente loopt ten aanzien van de uitgegeven geldleningen beperkt is. Hetzelfde geldt voor de indirecte garantieverleningen. De conclusie met betrekking tot de directe garantieverleningen ligt gedifferentieerder. Het risico dat de gemeente loopt bij de directe garantieverlening ten opzichte van Poort6 wordt als beperkt ingeschat, gezien de kredietwaardigheid van Poort6. De buffer die hiervoor wordt aangehouden kan in het licht hiervan dan ook beperkt blijven tot 6 promille. Het risico dat de gemeente loopt voor wat betreft de directe garantieverleningen ten opzichte van de CV Hoog Dalem en de CV Lingewijk Noord acht de BNG groter, vanwege de huidige stagnaties op de woningmarkt. Om die reden heeft BNG geadviseerd voor deze directe garantieverleningen een hogere buffer aan te houden. In de Perspectiefnota is aangegeven dat deze buffer op € 3 miljoen gesteld wordt. De hoogte van deze buffer is berekend door de contragaranties van de in deze CV‟s deelnemende partijen in mindering te brengen op de uitstaande directe garantieverleningen, en over het restant 10% aan te houden.


104

Overzicht Koppeling bestaande garanties/uitgegeven geldleningen aan programma's – beleidskaders, peildatum ultimo 2011 Garantie geldnemer

Doel lening

Programma

Indirecte garantieverlening Woningcorporatie Poort 6 met Herfinanciering diverse Woonvoorzieningen waarborgfonds huurcomplexen, bouwkosten huurwoningen Directe garantieverlening Woningcorporatie Poort 6 zonder waarborgfonds Onderwijsinstellingen

Herfin. rijksleningen, renovatie huurwoningen Lening st Roc Da Vinci college Deelneming CV Hoog Dalem CV Hoog Dalem, realisatie woonwijk Deelneming CV Lingewijk CV Lingewijk Noord, Noord realisatie woonwijk Gemeenschappelijke Aandeel Gorinchem in regelingen garantie Gevudo aan HVC Zorginstellingen St. Syndion: bouw dagverblijven voor geestelijk gehandicapten Diverse verenigingen Bibliotheek Bouw, verbouw diverse sportverenigingen Nieuwbouw kringloop centrum Nieuwbouw Van Andel Spruijt centrum Security 5 Diversen Uitgegeven geldleningen Diversen Totaal

o.a. Hamelhuis, dierenasiel, Van Andel Spruyt stichting


Woonvoorzieningen

Beleidskader raadsopdracht Restant eind 2011 Woonvisie, gemeentelijke structuurvisie

laag-midden-hoog Risico par. risico Weerstan d

222.619.000 Laag 2 promille(3)

445.238

Woonvisie, gemeentelijke structuurvisie Beleidsnotitie brede scholen

37.458.000 Laag 6 promille

224.748

8.588.000 Laag 4 promille

34.352

35.939.000 Hoog zie raadsinfo brief 14.122.000 Hoog zie raadsinfo brief 10.799.000 Laag 4 promille

Zorg

Woonvisie, gemeentelijke structuurvisie Woonvisie, gemeentelijke structuurvisie Duurzaamheid (schoon, heel en veilig) Meedoen in de samenleving

Cultuur en Sport Cultuur en Sport

Onderwijs Woonvoorzieningen Woonvoorzieningen Wonen, leven en milieu

2.200.000 800.000 43.196

376.000 Laag 4 promille

1.504

Cultuurbeleid Sportbeleid

331.000 Laag 4 promille 207.000 Laag 4 promille

1.324 828

Leefvoorzieningen

Leefvoorzieningen


1.008

Wonen, leven en milieu

Wonen,leven en milieu


680

Wonen, leven en veiligheid Diversen

Bevorderen veiligheidsgevoel

0 Laag 4 promille

0

Diversen


52

Diversen

Diversen

1.749.000 Hoog 8 procent

139.920

332.875.000

105

3.892.850

Kans uiteenlopend.



Maatregelen Consequent toepassen voorhangprocedure. Bij nieuwe garanties effecten op weerstandsvermogen in beeld brengen. Nader uitwerken adviezen BNG t.a.v. interne controle en beheersing. Raadskaders garantiebeleid en uitgegeven geldleningen (aan te bieden in 2012).

8. Onderwijshuisvesting De onderwijshuisvesting: het risico is klein omdat u in het najaar van 2011 een integraal huisvestingsplan heeft vastgesteld. Wij nemen een bedrag van € 0,1 miljoen op gezien de centrumfunctie van Gorinchem op het gebied van de onderwijshuisvesting. Kans 25% klein



Maatregelen Actueel Integraal huisvestingsplan

9. Bodemverontreiniging/planschadevergoedingen Het risico met betrekking tot de bodemverontreiniging gaat om de situaties waarin geen voorzieningen gevormd zijn dan wel er provinciale subsidiemogelijkheden zijn. Door een landelijke wetswijziging kunnen de kosten van planschade verhaald worden op de ontwikkelaar. Inmiddels geldt een eigen risico van 2% voor de indiener van de planschade. Er is daarom geen reden meer om planschadevergoedingen in het risicoprofiel op te nemen. Kans 25% klein



Maatregelen Geldende plannen en exploitaties

Actuele dekkingsgraad bij weerstandsvermogen 2013 Dekkingsgraad weerstandsvermogen

Rekening 2011

Begroting 2013

Begroting 2016

Norm

Directe weerstandscapaciteit

-33%

28%

114%

90%

Totale weerstandscapaciteit

35%

73%

159%

107%

Wij hebben met u een verhoudingscijfer afgesproken waaruit de dekkingsgraad risicoprofiel is af te leiden. Het eerste verhoudingscijfer is de directe weerstandscapaciteit: directe weerstandscapaciteit in verhouding tot het totale risicoprofiel. De door u vastgestelde norm is 90%. Uit de berekeningen blijkt dat de directe weerstandscapaciteit uitkomt op 114%. Het tweede verhoudingscijfer is de totale weerstandscapaciteit is: de totale weerstandscapaciteit gedeeld door het totale risicoprofiel. Het vastgestelde percentage is 107%. Uit de berekeningen blijkt dat de totale weerstandscapaciteit uit op 159%. Zoals u ziet is de werkelijke directe weerstandscapaciteit fors toegenomen ten opzichte van de werkelijke stand ultimo 2011. Belangrijkste reden hiervoor is de vermogensgroei, de groei van de algemene reserves om de tekorten binnen de grondexploitaties op te vangen. De opstelling zoals weergegeven in deze paragraaf is conform de aanname in de Perspectiefnota 2013–2016. Gemeente Gorinchem - programmabegroting 2013 Oktober 2012

106

Risicobeheersing Zoals in de inleiding van deze paragraaf is aangegeven wordt de paragraaf Weerstandsvermogen uitgebreid met risicobeheersing. Risicobeheersing is onderdeel van risicomanagement. Onder risicomanagement wordt verstaan: het identificeren en beoordelen van risico‟s (bijvoorbeeld in een project) en het vaststellen van beheersmaatregelen. Met beheersmaatregelen worden activiteiten bedoeld waarmee de kans van optreden of de gevolgen van risico‟s worden beïnvloed. U heeft hierboven de risico‟s aangetroffen plus een korte omschrijving van de beheersmaatregelen. Zowel uit gesprekken, rapportages van externen (BNG, ernst en Young en accountant Deloitte) alsmede de landelijke wetgeving BBV (begrotingsvoorschriften Besluit, begroting en verantwoording) blijkt dat risicomanagement en -beheersing van steeds groter belang wordt geacht. De belangrijkste vorm van risicomanagement is het beheersen van financiële risico‟s. Geconstateerd kan worden dat Gorinchem op diverse plekken risicomanagement belegd heeft. We noemen: monitoren risico‟s grondexploitaties (raadsbeleidskader grondbeleid), monitoren risico‟s verbonden partijen (raadsbeleidskader verbonden partijen), monitoring risico‟s gewaarborgde geldleningen, uitgegeven geldleningen (onderzoek BNG, raadsbeleidskader garantiestelling in ontwikkeling), methodiek projectmatig werken en monitoring juridische risico‟s (juridische control). Vervolgens noemen we ook afspraken die in het kader van de raadsnotitie Bedrijfsvoering (risico‟s personeel, organisatie, informatie, financiën) en het treasurystatuut (o.a. risico‟s van beleggen en de noodzaak tot prudent beleggen) zijn gemaakt. Het is wenselijk, voor de uitoefening van uw kaderstellende en controlerende rol, om een actuele notitie Weerstandsvermogen ter beschikking te hebben. Deze notitie die wij nog gaan ontwikkelen, vervangt daarmee het kader Reserves, voorzieningen en weerstandsvermogen uit 2003. Het uitgangspunt daarbij is integraal risicomanagement. Dit krijgt vorm door het bundelen van de bestaande vormen van risicomanagement. Voor risicomanagement is de domeinverdeling raad – college en management relevant. Rekening houdend met de domeinafspraken inzake bedrijfsvoering is de volgende rolverdeling te maken: Rollen Actor Raad

Dimensie Kaderstellen en toezichthouden

College Management

Sturen en toezicht Sturen, beheersten en verantwoorden.

Control financiën

Beheersen en toezichthouder

Acties Vaststellen uitgangspunten, methodiek en hoogte weerstandsvermogen. Sturen op verantwoording risico‟s. Implementatie risicomanagement, sturen op scenario planning, opdracht tot kwantificering risico‟s, hanteren risicomanagement als rapportage. Bijstellen methodiek risicomanagement, in beeld brengen consequenties op financiële positie.

De raad is daarbij verantwoordelijk voor het vaststellen van de uitgangspunten, methodiek en de hoogte van het weerstandsvermogen. Het college stuurt op en verantwoordt over de risico‟s. Het management implementeert risicomanagement. Het accent ligt daarbij op integraal risicomanagement dat bestaat niet alleen uit systemen/ instrumenten. Naar voren is gekomen dat het van eminent belang is dat het risicobewustzijn in de organisatie aanwezig moet zijn. Het gaat dan om houding en gedrag / bewustzijn onder de medewerkers en de verdere borging ervan bij de afdelingen.


107


108

6.2 Reserves en voorzieningen Bestaand beleidskader reserves en voorzieningen Het beleidskader ten aanzien van reserves en voorzieningen is vastgelegd in de raadsnotitie “Evaluatie reserves, voorzieningen en weerstandsvermogen 2003” d.d. 3 juli 2003 en de besluitvorming naar aanleiding van de Perspectiefnota 2006-2009 d.d. 30 juni 2005. Reserves zijn eigen vermogen. Het BBV maakt het onderscheid in: De algemene reserve; De bestemmingsreserve. Onder een bestemmingsreserve wordt verstaan een reserve waaraan door de raad een bepaalde bestemming is gegeven, te splitsen in: - Bestemmingsreserves die dienen om ongewenste schommelingen op te vangen in de tarieven die aan derden in rekening worden gebracht; - Overige bestemmingsreserves. Zodra de bestemming van de bestemmingsreserve wegvalt, dienen de middelen naar de algemene reserve te vloeien. Voorzieningen zijn vreemd vermogen.

Financiële raming reserves en voorzieningen in miljoenen, ultimo Bedragen in miljoenen €

Rekening 2011

Algemene reserves Bestemmingsreserves Structuurverbetering onderwijs Reserve infrastructuurfonds Reserve tarieven reiniging en riolering Afschrijvingreserves Onderhoudsreserves Fonds Bovenwijks Overige bestemmingsreserves Totaal bestemmingreserves Voorzieningen Totaal reserves en voorzieningen Stand reserves en voorzieningen per 31 december 2013: Stand reserves en voorzieningen per 31 december 2014: Stand reserves en voorzieningen per 31 december 2015: Stand reserves en voorzieningen per 31 december 2016:

(Bedragen in miljoenen)

-2,3

Begroting 2013 2,9

Begroting 2016 11,8

0,2 3,4 1,4 5,5 2,5 2,5 5,6 21,1 29,5 48,3

0,0 2,9 1,8 0,0 1,6 0,0 5,6 12,0 44,5 59,4

0,0 2,9 3,2 0,0 1,7 1,8 5,3 14,9 50,1 76,8

€ 59,4 miljoen € 66,4 miljoen € 70,8 miljoen € 76,8 miljoen

De algemene reserves groeien de komende jaren flink. De aangroei in de periode 2013 tot 2016 wordt veroorzaakt door de geprognosticeerde doorwerking van de bezuinigingen AHAD-3 in de algemene reserves. De „sprong‟ tussen rekening 2011 en omvang algemene reserves eind 2013 wordt met name veroorzaakt door de toevoeging van het positieve rekeningresultaat 2011 en het besluit dat de raad bij de Perspectiefnota 2013–2016 genomen heeft om alle afschrijvingsreserves (€ 8,2 miljoen) en de reserve structuurverbetering onderwijs (€ 1 miljoen) op te heffen en voorts de onderhoudsreserves te verminderen met € 1 miljoen. In de raadsinformatiebrief herschikking reserves is voor wat betreft de opheffing van de afschrijvingsreserves aangegeven dat nu anders tegen dit fenomeen wordt aangekeken dan op het moment dat die reserves gevormd zijn. Dit is gebeurd in een tijd waarin de reguliere begroting weinig tot geen ruimte bood om extra afschrijvingslasten te kunnen dragen. Nu is er sprake van een omgekeerde situatie, in die zin dat de reguliere begroting zich redelijk positief ontwikkelt, maar de omvang van de algemene reserve zeer te wensen overlaat. Dit heeft bij de Perspectiefnota tot het besluit geleid de


109

afschrijvingsreserves op te heffen en de daarmee samenhangende kapitaallasten onder te brengen in de programmabegroting. De opheffing van de reserve structuurverbetering onderwijs wordt ingegeven door het gegeven dat alle lasten die samenhangen met het integraal huisvestingsplan onderwijs (IHP) in hun geheel in de reguliere begroting zijn ondergebracht. Dit maakt dat het niet meer nodig is een aparte reserve daarvoor aan te houden. Voor de onderhoudsreserves geldt dat de omvang van deze reserves (en de jaarlijkse stortingen die plaatsvinden om deze reserves op peil te houden) gemiddeld groter zijn dan de uitgaven die ten laste van deze reserves gebracht worden. Daarom wordt het verantwoord geacht de omvang van deze reserves met in totaal € 1 miljoen naar beneden bij te stellen, ten gunste van toevoeging aan de algemene reserves.


110

6.3 Onderhoud kapitaalgoederen Inleiding Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) schrijft een paragraaf onderhoud kapitaalgoederen voor. Het BBV geeft aan dat in de desbetreffende paragraaf het beleidskader voor het onderhoud van kapitaalgoederen dient te worden gegeven. Voorts geeft het BBV geeft aan dat aangegeven wordt om welke kapitaalgoederen het gaat, wat het ambitieniveau daarbij is en hoe het beheer, zowel operationeel als financieel, moet worden uitgevoerd. Het gewenste onderhoudsniveau (ambitieniveau) is daarbij een belangrijk onderwerp. Het BBV geeft aan dat het algemeen aanvaard is daarbij een zodanig niveau te kiezen dat er geen achterstallig onderhoud optreedt. Kapitaalgoederen in Gorinchem De gemeente heeft de openbare ruimte in beheer. In de openbare ruimte vindt een groot aantal activiteiten plaats, zoals wonen, werken en recreëren. Om die activiteiten mogelijk maken, is de openbare ruimte als het ware uitgerust met een aantal kapitaalgoederen. Deze zijn als volgt te rubriceren: • Infrastructuur (wegen, parkeren, water, riolering, havens, kunstwerken); • Voorzieningen (groen, verlichting, sportfaciliteiten); • Gebouwen. De wijze waarop de gemeente deze kapitaalgoederen beheert, is neergelegd in diverse beheerplannen, zoals het beheerplan Wegen, het gemeentelijke rioleringsplan (GRP), de beleidsnota Groenbeheer Gorinchem, het waterplan Gorinchem, het beheerplan Openbare verlichting en het kwaliteitsplan gebouwen. In het kwaliteitsplan gebouwen is onder andere aangegeven op welk niveau de gemeente de gebouwen wenst te onderhouden. Hierbij wordt de volgende driedeling gehanteerd: 1. Representatief gebruik: Belangrijke openbare gebouwen, monumenten en kapitaalgoederen die in hoge mate een bijzondere uitstraling nodig hebben. Hoog niveau onderhoud, waarbij veiligheid, gezondheid, techniek, functionaliteit en esthetica de belangrijkste criteria zijn. Veel planmatig onderhoud en weinig klachtenonderhoud. 2. Normaal gebruik: Gebouwen en objecten die vanuit hun functie worden gebruikt en normaal onderhoud verlangen. Normaal niveau onderhoud, waarbij veiligheid, gezondheid, techniek en functionaliteit de belangrijkste criteria zijn. Esthetica wordt op een lager niveau beoordeeld. Normaal planmatig onderhoud en normaal klachtenonderhoud. 3. Instandhouding (minimaal) gebruik: Gebouwen en objecten die vanwege hun beperkte levensduur en/of die op termijn worden afgestoten een minimaal onderhoud vragen. Laag niveau onderhoud, waarbij veiligheid en gezondheid de belangrijkste criteria zijn. Techniek en functionaliteit wordt op een laag niveau beoordeeld. Esthetiek is geen criterium. Weinig of geen planmatig onderhoud en veel klachtenonderhoud. Het is de bedoeling dat deze drie kwaliteitsniveaus ook worden uitgewerkt voor de overige kapitaalgoederen. U heeft de raadsopdracht Leefbaarheid (schoon, heel en veilig) vastgesteld die moet leiden tot een visie op de openbare ruimte. De planning geeft aan dat eind 2012 deze visie in de vorm van een beleidsplan Openbare ruimte opgeleverd dient te zijn. Het beleidsplan Openbare ruimte kent als onderleggers het speeltuinenbeleid, het plan straatmeubilair – verkeersvoorzieningen en het plan groenbeheer. In het beleidsplan zal een relatie gelegd worden met het al vastgestelde Verbreed Gemeentelijke rioleringsplan (mei 2011) en het beheerplan Wegen. In veel programma‟s zijn lasten opgenomen voor het onderhoud van kapitaalgoederen waarvoor, op basis van meerjaren onderhoudsplannen (MOP‟s) voorzieningen en/of egalisatiereserves worden gevormd. De


111

ambitie is voor alle kapitaalgoederen MOP‟s op te stellen c.q. te actualiseren. Het streven is deze operatie omstreeks eind 2012 te hebben afgerond. Voor wat betreft het bepalen van de kwaliteitsniveaus zullen aan de raad voorstellen gedaan worden. Beschrijving kapitaalgoederen / budgettaire consequenties Op basis van de vastgestelde kwaliteitsniveaus en de beschikbare onderhoudsplannen zijn hieronder per kapitaalgoed de geprognosticeerde onderhoudskosten 2013 (regulier onderhoud en incidenteel groot onderhoud) in beeld gebracht. Concreet gaat het hierbij om werkzaamheden die derden in opdracht van de gemeente verrichten op het vlak van schilderwerk, civieltechnische en cultuurtechnische werkzaamheden, onderhoudswerkzaamheden aan gebouwen en buiteninstallaties, reparaties (vervanging onderdelen) van vervoermiddelen, machines, en installaties, de periodieke vervanging van lampen en dergelijke. Zodra van alle kapitaalgoederen de gewenste onderhoudsniveaus zijn vastgesteld en zodra, mede op basis daarvan, de MOP‟s beschikbaar zijn, ligt het in de bedoeling in de begroting te gaan werken met gemiddelde onderhoudslasten, opdat er voor onderhoud minder fluctuaties in opeenvolgende begrotingen voorkomen en er ook een duidelijker en voorspelbaarder verband gelegd kan worden met de egalisatiereserves onderhoud. 1. Wegen In 2011 is een nieuw beheerplan Wegen (voor de periode 2011-2015) opgesteld. Alle wegverhardingen zijn hiervoor opnieuw geïnspecteerd en er is een actuele meerjarenplanning en –begroting voor deze periode opgesteld. Deze onderhoudsplanning kan in principe uitgevoerd worden binnen het beschikbare budget. Echter, indien de voorgenomen bezuiniging op het onderhoud wegen in het kader van AHAD 3 geëffectueerd wordt zal dit gevolgen hebben voor de planning en prioritering van het beheerplan Wegen, i.c. het onderhoudsniveau van ons wegennet. Zo zal in 2013 en 2016 vooral alleen nog maar (klein) calamiteitenonderhoud kunnen worden uitgevoerd, dat is gericht op het voorkomen van schadeclaims van weggebruikers en het voorkomen van kapitaalvernietiging op asfaltverhardingen. Verder moeten we tijdelijk soms de integrale aanpak van gezamenlijke riolerings- en herstraatprojecten loslaten alsmede het ophogen van verzakte woongebieden uitstellen. In de begroting 2013 zijn de volgende exploitatieramingen opgenomen: Exploitatieramingen in € 1.000 Onderhoudsprogramma Wegen

2013 890

2016 930

2. Parkeren Kazerneplein Voor 2013 is alleen regulier onderhoud gepland. Kweeklust In het kader van nog te nemen besluitvorming omtrent de ontwikkelingen Bastion II is het onderhoudsniveau vastgesteld op instandhouding. Indien de parkeergarage gehandhaafd blijft zullen investeringen voor een uit te voeren facelift in de begroting moeten worden opgenomen. In de begroting 2013 zijn de volgende exploitatieramingen opgenomen: Exploitatieramingen in € 1.000 Onderhoud parkeergarages

2013 204

2016 210

2013 430

2016 635

Beschikbaar via de bestemmingsreserves (ultimo boekjaar): Bedrag x € 1.000 Onderhoudsfonds parkeergarage Kazerneplein


112

3. Veerboten Voor het onderhoud aan de veerboten is binnen de begroting van de onderscheidene veerexploitaties budget opgenomen. Omdat met een gesloten boekhouding wordt gewekt worden voor- en nadelen opgevangen middels een egalisatiereserve. In de begroting 2013 zijn de volgende exploitatieramingen opgenomen: Exploitatieramingen in € 1.000 Onderhoud veerboten

2013 166

2016 186

4. Riolering Met de vaststelling van het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2011-2015 (vGRP) hebben wij voldaan aan de Wet gemeentelijke watertaken om dit plan vóór 2013 vast te stellen. De verbreding van het GRP omvat naast de zorgplicht voor het inzamelen en transporteren van stedelijk afvalwater, nu ook de extra zorgplicht voor de inzameling van afvloeiend hemelwater en de verwerking van het ingezamelde hemelwater. Ook het treffen van maatregelen teneinde structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken is onderdeel van het vGRP. Het vGRP is het beheersplan voor de riolering en wordt uitgesplitst in jaarschijven. Voor deze jaarschijven zijn in de meerjarenbegroting investeringsbedragen en bedragen voor onderhoudskosten(exploitatie) opgenomen. Wij verwachten dat de bedragen in 2013 toereikend zijn voor de uitvoering van de geplande werkzaamheden in 2013. In de begroting 2013 zijn de volgende exploitatieramingen opgenomen: Exploitatieramingen in € 1.000 Onderhoud riolering

2013 271

2016 271

5. Water Het onderhoud van de watergangen is per 1 januari 2010 overgegaan van de gemeente naar Waterschap Rivierenland. Hierop is het budget voor het resterende onderhoud aan onder andere natuurvriendelijke oevers aangepast. De werkzaamheden die door de gemeente uitgevoerd blijven worden betreffen voornamelijk maaien baarden watergangen; afplaggen van plasbermen; onderhoudswerkzaamheden aan de beschoeiing; ontvangstplicht groenafval van het Waterschap en zo nodig nog werkzaamheden die voortvloeien uit de overdracht. Het onderhoudsbudget is dientengevolge en een eerdere bezuinigingsronde in stappen afgeroomd tot € 35.000. In de begroting 2013 zijn de volgende exploitatieramingen opgenomen: Exploitatieramingen in € 1.000 Beheer watergangen

2013 35

2016 35

6. Havens In de begroting 2013 zijn de volgende exploitatieramingen opgenomen: Voor 2013 is alleen regulier onderhoud gepland. Het normale reguliere onderhoud van de Lingehaven, zoals het onderhoud aan de steigers Buiten de Waterpoort, recreatiesluis, steigers en remmingwerken, muren, bruggen en de sluis, wordt jaarlijks uitgevoerd. In 2013 zal er een update van het onderhoudsplan worden gemaakt om na te gaan of dat het verouderingsproces conform de verwachtingen naar aanleiding van de inspectie in 2008, verloopt. In de begroting 2013 zijn de volgende exploitatieramingen opgenomen: Exploitatieramingen in € 1.000 Onderhoud Lingehaven Gemeente Gorinchem - programmabegroting 2013 Oktober 2012

2013 110 113

2016 115

7. Kunstwerken/bruggen Het periodieke onderhoud en het groot onderhoud aan de bruggen is in de exploitatiebegroting opgenomen. Het onderhoud is vooral gericht op verkeers- en constructieve veiligheid. Aan de esthetische aspecten, zoals het schilderwerk, zal minder urgente aandacht worden gegeven. In de begroting 2013 zijn de volgende exploitatieramingen opgenomen: Exploitatieramingen in € 1.000 Onderhoud bruggen, kunstwerken en duikers

2013 74

2016 68

8. Groen De gemeente bezit ongeveer 15.700 bomen en circa 165 ha. groen. In 2009 is de beleidsnota groenbeheer Gorinchem “Kiezen voor Groen” – waarin het gewenste kwaliteitsbeeld en kostenniveau van het openbaar groen is geformuleerd –, via de „Uitgangsnota groenbeheer‟ geactualiseerd. Dit betrof een toelichting op de beleidskeuzes en de uitvoering van het groenbeheer in de gemeente Gorinchem. De recente bezuinigingen als gevolg van AHAD 2 zijn nader uitgewerkt in een geactualiseerd groenbeheerplan, inclusief aangepaste werkpakketten, waarin een versobering van het onderhoudsniveau onontkoombaar is. Op dit moment wordt in het kader van de raadsopdracht Leefbaarheid (schoon, heel en veilig) gewerkt aan een visie op de openbare ruimte. De bovengenoemde versobering als gevolg van AHAD 2 en de eventuele gevolgen van de voorgenomen bezuiniging AHAD 3 (structureel € 80.000) zullen hierbij worden betrokken. In de begroting 2013 zijn de volgende exploitatieramingen opgenomen: Exploitatieramingen in € 1.000 Beheer openbaar groen

2013 645

2016 684

9. Verlichting De gemeente heeft ca. 7.700 lichtpunten in haar bezit. Het beleidsplan Openbare Verlichting hebben wij in 2012 vastgesteld. Het beheer van de openbare verlichting is via de hiervoor opgerichte gemeenschappelijke regeling ondergebracht bij het bureau OVL Lek-Merwede. In de begroting 2013 zijn de volgende exploitatieramingen opgenomen: Exploitatieramingen in € 1.000 Onderhoud openbare verlichting

2013 202

2016 200

10. Gebouwen Woningen en panden De gemeente heeft negen panden (geen woningen) en 38 woningen in eigendom. Van het woningbezit zijn plannen om ca. 35 woningen te gaan verkopen. In de begroting is inmiddels al rekening gehouden met het afstoten van een groot deel van het woningbezit. Leegkomende woningen worden niet meer verhuurd, maar in verkoop gezet en tijdelijk bewoond door Camelot. Naast deze woningen en panden bezit de gemeente ook nog acht strategisch aangekochte panden, die op de nominatie staan om verkocht te worden. De kosten van deze panden zitten in de diverse grondexploitaties. In de begroting 2013 zijn de volgende exploitatieramingen opgenomen: Exploitatieramingen in € 1.000 Onderhoud woningen en panden

2013 231

2016 67

Onderwijs Er worden zes gymzalen beheerd. Vijf daarvan worden ook als zodanig gebruikt, terwijl de gymzaal aan de Nicolaas Pieckstraat als onderkomen voor de duivenvereniging in stand wordt gehouden. De gymzalen Gemeente Gorinchem - programmabegroting 2013 Oktober 2012

114

aan de Traverse en de Irenelaan worden zomer 2012 gerenoveerd. In 2013 zullen de gymzalen Heerenlaantje en Dr. Hiemstralaan worden gerenoveerd. De gymzaal aan de Herman de Ruyterstraat zal bij de renovatie brede school Lingeplein worden betrokken. Daarnaast zijn er negen schoolgebouwen in beheer, variërend van basis- en speciaal onderwijs tot voortgezet onderwijs. Twee locaties zijn tijdelijke huisvesting met een instandhoudingstermijn van nog twee tot vijf jaar. Per januari 2012 is daar de brede school Gildenplein bijgekomen. Het dagelijks onderhoud van dit gebouw komt voor rekening van de beheerstichting en het eigenaaronderhoud is voor rekening van de gemeente. In 2012 wordt voor deze school een Meerjaren Onderhoud Plan opgesteld. In de gebouwen aan de Lange Slagenstraat en de Van Neercasselstraat is de scholengemeenschap Gomarus tijdelijk gehuisvest. De instandhoudingstermijn voor deze panden was aanvankelijk vijf jaar en is ondertussen met enkele jaren verlengd. De kwaliteit van deze gebouwen is slecht tot matig en ze zijn erg onderhoudsgevoelig. In de begroting 2013 zijn de volgende exploitatieramingen opgenomen: Exploitatieramingen in € 1.000 Onderhoud gymzalen Onderhoud multifunctionele schoolgebouwen

2013 49 178

2016 72 216

Gemeentelijk onroerend goed Onder het collegeproduct gemeentelijk onroerend goed vallen onderstaande door Vastgoed beheerde objecten: Aula‟s, begraafplaatsen en urnenwand De Haarhof; Panden gemeentelijke diensten: Stadhuis, Brandweerkazerne, onderkomen BOR Haarsekade en gebouw Reinigingsdienst; Panden en instellingen Stichting Gorinchemse Sportaccommodaties (SGS). Het pand van de Reinigingsdienst, Boezem 3 is met ingang van 1 september 2010 door regionalisering van de Reiniging ondergebracht bij de gemeenschappelijke regeling Waardlanden. Het dagelijks onderhoud wordt door Waardlanden in eigen beheer uitgevoerd. Het groot onderhoud (onderhoud aan de buitenschil) voert de gemeente uit. Het pand Irenelaan 36 (de voormalige Floris van Dalemschool) wordt voor een deel gebruikt door SKG en voor een deel door Syndion. Het pand verkeert in een slechte tot matige onderhoudstoestand, wordt in stand gehouden en zal mogelijk op termijn gesloopt worden. De panden Gildeweg 159 en Wijnkoperstraat 80 zijn inmiddels gesloopt. In het kader van de bezuinigingen heeft SKG aangegeven de huur van het pand Dr. Hiemstralaan 77 op te zeggen. Sport Stichting Gorichemse Sportaccommodaties (SGS) beheert twee sporthallen en een subtropisch zwembad. Het gebruikersonderhoud van de panden is voor de stichting en het eigenaaronderhoud is voor de gemeente Gorinchem. Dit onderhoud is in de begroting opgenomen. Voormalige gebouwen SBGA (areaaluitbreiding per 1 januari 2012) Per 1 januari 2012 zijn de gebouwen die in beheer waren bij de Stichting Beheer Gemeentelijke Accommodaties (SBGA) in beheer gekomen bij de gemeente. Het betreft de gebouwen Grote Markt 17, Haarstraat 64, Heerenlaantje 30, Boerenstraat 11A, 11B / Zusterstraat 29, Voermanstraat 2 en Korenbeurs 3/5. Voor deze panden zijn in 2012 Meerjaren Onderhoud Plannen opgesteld en bedragen in de begroting opgenomen.


115

In de begroting 2013 zijn de volgende exploitatieramingen opgenomen: Exploitatieramingen in € 1.000 Onderhoud aula‟s begraafplaatsen en urnenwand Onderhoud Stadhuis Onderhoud Brandweerkazerne Onderhoud onderkomen BOR Onderhoud gebouw reinigingsdienst Onderhoud bibliotheek Onderhoud buurthuis de Haarhorst Onderhoud kinderopvang Onderhoud panden SGS Onderhoud panden SBGA

2013 6 177 47 27 1 32 47 60 114 355

2016 14 270 50 31 2 15 23 79 130 194

2013 117 757 200 107

2016 117 664 200 107

Beschikbaar via de bestemmingsreserves (ultimo boekjaar): Bedrag x € 1.000 Opwaardering nieuwbouw reiniging Egalisatiereserve onderhoud Onderhoudsreserve Elzenhof Onderhoud monumenten SBGA

11. Monumenten Gorinchem telt 221 rijksmonumenten (gebouwen en objecten). Hiervan zijn er ongeveer 55 in eigendom van de gemeente Gorinchem. Het dagelijks onderhoud voor diverse monumenten is in de begroting opgenomen. Naast de gebouwen, kerken torens vallen de volgende objecten onder het collegeproduct Monumenten: molens 10 gedenktekens en fonteinen 98 objecten beeldende kunst Ca. 1.500 m¹ stenen walmuren/stadswallen. In de begroting 2013 zijn de volgende exploitatieramingen opgenomen: Exploitatieramingen in € 1.000 Onderhoud diverse monumenten

2013 258

2016 240

12. Grafmonumenten De gemeente draagt zorg voor een aantal onderhoudswerkzaamheden aan de grafbedekking. Voor deze werkzaamheden dienen de nabestaanden te betalen, de zogenaamde „onderhoudsverplichting‟. Voor wat betreft het onderhoud van de monumenten gaat het om het jaarlijks schoonmaken en het – waar nodig– rechtzetten van de steen. Deze werkzaamheden worden één keer per jaar uitgevoerd. In de begroting 2013 zijn de volgende exploitatieramingen opgenomen: Bedrag x € 1.000 Onderhoud grafmonumenten


2013 20

116

2016 20

6.4 Financiering Inleiding In de Wet Financiering Decentrale Overheden (Wet Fido) worden de kaders gesteld voor een verantwoorde, prudente en professionele inrichting en uitvoering van de treasuryfunctie van decentrale overheden. Wij onderkennen het belang van een verantwoord en adequaat beheer van de gemeentelijke financiële middelen. Onze activiteiten op het gebied van treasury dienen zo transparant en beheersbaar mogelijk ingericht te zijn. Ons treasurystatuut vormt hierbij het gemeentelijke kader. Daarnaast zal een apart kader gesteld worden voor het onderdeel “garantie- en leningverstrekking”. Vaststelling hiervan e staat gepland voor het 4 kwartaal 2012. Algemene ontwikkelingen Gezien de beleidsvoornemens en de hieruit voortvloeiende geprognosticeerde kapitaalbehoefte verwachten wij de komende jaren langlopend geld op de kapitaalmarkt aan te moeten trekken. Wel zullen wij zoveel mogelijk gebruik maken van kortlopende financiering en onze flexibele roll-over lening. Deze flexibele lening is ook gebaseerd op één van de korte-termijn-rentetarieven, die ruim onder de “lange” rentestanden liggen, zoals blijkt uit onderstaande illustratie. Als gevolg van de wereldwijde economische crisis is ook het renteverval van de langlopende leningen echter aanzienlijk en balanceren de rentepercentages op een historisch laag niveau.

De verwachting is dat de Europese Centrale Bank een ruim monetair beleid zal blijven voeren. De lange rente zal onder invloed van het verwachte lichte conjunctuurherstel gaan oplopen. Financieringspositie / Leningenportefeuille Het aangaan en verstrekken van leningen, alsmede het verlenen van garanties, geschiedt uitsluitend voor de uitoefening van de publieke taak. Uitzetten van gelden op spaar- of depositorekeningen (dit komt bij onze gemeente zelden voor) gebeurt alleen als deze uitzettingen een prudent karakter hebben en niet zijn gericht op het genereren van inkomen door het lopen van een overmatig risico. Inzicht in de financieringsbehoefte verkrijgen we via een liquiditeits- en investeringsplanning. De in- en uitgaande kasstromen die voortvloeien uit de normale exploitatie zijn redelijk goed in te schatten en daardoor goed te beheersen. De in- en uitgaande kasstromen uit (des-) investeringen zijn moeilijker voorspelbaar, met name bij grondexploitaties. Ook de economische crisis maakt het inschatten van kasstromen complexer. Wij schatten in, dat er begin 2013 een financieringstekort is ontstaan van € 15 miljoen. Wij willen dit bedrag als volgt financieren:


117

Onderhandse geldleningen (lange termijn) Rekening-courant of maandgeld (korte termijn)

€ €

5 miljoen 10 miljoen

Totaal te financieren

€

15 miljoen

De verhouding korte- en lange-termijn-financiering kan in werkelijkheid afwijken van bovenstaande inschatting, bijvoorbeeld onder invloed van de actuele situatie op de gelden kapitaalmarkt. In onderstaande tabel worden de verwachte mutaties in de leningenportefeuille aangegeven voor 2013. Voor nieuw aan te trekken vaste geldleningen zijn wij uitgegaan van een rentepercentage van 4,00% (het rente-omslagpercentage). In 2013 hebben wij geen mogelijkheid tot het vervroegd aflossen van geldleningen zonder boeterente. Verder zijn er ook geen renteaanpassingen van lopende leningen in deze periode. bedrag x € 1.000

Leningenportefeuille

Stand per 1 januari 2013 Nieuwe geldleningen Reguliere aflossingen Vervroegde aflossingen Stand per 31 december 2013

gemiddelde rente %

122.848

4,11%

5.000

4,00%

15.430

3,88%

-

-

112.418

4,13%

Zoals uit de tabel naar voren komt, loopt de schuld van de leningportefeuille terug. Het betreft hier echter alleen vaste leningen. Wij hebben daarnaast immers de beschikking over een flexibele leningfaciliteit. De totaalschuld neemt derhalve toe. Het verloop van de (langlopende) schuldpositie over de afgelopen en komende jaren wordt in de volgende tabel weergegeven (stand per 1 januari en bedragen x € 1.000.000). Jaar Geldleningen (> 1 jaar) Flexibele lening Totaal

2008 160,8 0 160,8

2009 147,4 0 147,4

2010 147,8 0 147,8

2011 151,9 15,0 166,9

2012 132,5 33,0 165,5

2013 122,8 50,0 172,8

2014 112,4 50,0 162,4

Zoals blijkt uit de tabel, en ook algemeen bekend is (zie ook de jaarrekening), heeft onze gemeente een relatief grote schuldpositie. Daarnaast is het voorgenomen investeringsniveau (in onder meer onderwijshuisvesting) voor de komende jaren aanzienlijk te noemen. In combinatie met de huidige economische ontwikkelingen, die de gemeentelijke grondexploitaties onder druk zet, is in 2012 extern onderzoek naar de schuldpositie van de gemeente uit te laten voeren. Kernvraag in dit onderzoek, was: “Kan de gemeente de (rente-) lasten in de toekomst blijven dragen?” BNG trekt de conclusie dat onze schuldenpositie weliswaar hoog is, maar geen reden geeft tot onrust. BNG doet aanbevelingen om te sturen op de omvang van de schuldenlast door bijvoorbeeld het verkopen van bezit en investeringen in maatschappelijk vastgoed over te laten aan de markt. Daarnaast geeft zij het advies om de renteontwikkelingen te monitoren vanwege het herfinancieringsrisico dat eind 2015 ontstaat (zie ook de volgende alinea). Op 26 juni 2012 is over het BNG-onderzoek een raadsinformatiebrief gestuurd. Flexibele roll-over lening Per 1 december 2010 hebben wij een flexibele roll-over lening aangetrokken met een looptijd van vijf jaar, waarbij wij periodiek (elk kwartaal) kunnen bepalen welk bedrag wij aantrekken (tot een maximum van € 50 miljoen). Daarbij wordt tevens de rente vastgesteld op basis van het dan geldende 3-maands Euribortarief. Om het renterisico af te dekken is tevens een maximum rente (de zgn. CAP) afgesproken. Dit renteplafond bedraagt 2,925% gedurende de looptijd van vijf jaar. Het tarief, dat tot nu toe in rekening is gebracht voor deze lening, ligt beduidend onder dit renteplafond. Wij verwachten in 2013 het volledige Gemeente Gorinchem - programmabegroting 2013 Oktober 2012

118

bedrag van € 50 miljoen van de faciliteit getrokken te hebben. Wij bestuderen de mogelijkheden om tegen zo gunstig mogelijke voorwaarden dit bedrag (eind 2015) te herfinancieren. Externe rente Wij verwachten in 2013 in totaal € 7,3 miljoen aan rentebetalingen aan banken te voldoen. In 2013 betalen wij € 4,4 miljoen aan rente op reeds afgesloten langlopende leningen (rentebedrag ligt dus contractueel vast). Daarnaast zullen wij rente betalen over de hiervoor genoemde flexibele lening. Uitgaande van het maximaal op te nemen bedrag van € 50 miljoen begroten wij hiervoor een bedrag van € 1,5 miljoen (zie ook de vorige alinea: wij hebben het renteplafond van 2,93% in onze renteverwachting aangehouden, maar gezien de huidige lage rentestanden zal dit bedrag lager kunnen uitvallen). Verder verwachten wij een bedrag van € 0,5 miljoen aan bankkosten en rente rekening/courant te moeten betalen. Tenslotte verwachten wij nog nieuwe langlopende leningen aan te moeten trekken (voor investeringen en herfinancieringen), waarvoor een rentebedrag van € 0,9 miljoen verschuldigd zal zijn (gebaseerd op het renteomslagpercentage van 4,0%). Risicobeheer Bij risicobeheer wordt het verwachte risicoprofiel van de gemeente afgezet tegen de wijze waarop de gemeente met deze risico‟s wenst om te gaan. We onderscheiden daarbij een aantal risico‟s, namelijk renterisico‟s (bestaande uit risico‟s op de vlottende resp. vaste schuld), kredietrisico, debiteurenrisico, liquiditeitsrisico, koersrisico en valutarisico. In de Wet Fido zijn voor de renterisico‟s wettelijke normen vastgesteld. Voor de vlottende schuld is dit de kasgeldlimiet en voor de vaste schuld de renterisiconorm. Op renterisico‟s wordt hierna verder ingegaan. Over koers- en valutarisico kunnen wij kort zijn. De gemeente beschikt niet over aandelen van beursgenoteerde ondernemingen en loopt als zodanig geen koersrisico. Overigens neemt de gemeente wel deel in het aandelenvermogen van een aantal (semi-)overheidsgerichte instellingen, zoals Bank Nederlandse Gemeenten, Oasen en Eneco Holding. Het risico op waardeverlies van deze aandelen is echter zeer beperkt. Verder doen zich bij onze gemeente vrijwel geen transacties in vreemde valuta voor, dus is het valutarisico nihil. Renterisico vlottende schuld Met de kasgeldlimiet is in de Wet Fido een norm gesteld voor het maximum bedrag waarop de gemeente haar financiële bedrijfsvoering met kortlopende middelen (looptijd < 1 jaar) mag financieren. De kasgeldlimiet bedraagt 8,5% van het begrotingstotaal over het begrotingsjaar. Voor 2013 kan de kasgeldlimiet voor onze gemeente als volgt berekend worden (bedragen x € 1.000): Begrotingstotaal lasten Relevant percentage

€

136.261 8,5%

Kasgeldlimiet

€

11.582

Een overschrijding van de kasgeldlimiet kan niet altijd zonder meer ongedaan worden gemaakt door langlopende geldleningen aan te trekken (zgn. consolidatie). Consolidatie kan onder de Wet Fido namelijk leiden tot een overschrijding van de renterisiconorm, die op de vaste schuld van toepassing is. De samenhang van beide normen dwingt tot het zoeken naar een evenwichtige opbouw van de leningenportefeuille. Renterisico vaste schuld De gemeente loopt renterisico als nieuwe leningen moeten worden aangetrokken of een renteherziening van toepassing is. Om het renterisico te beheersen is de renterisiconorm ontwikkeld. Het doel van deze norm is om een te grote afhankelijkheid van het renteniveau in één bepaald jaar te voorkomen ter bescherming van de gemeentelijke financiële positie. De renterisiconorm houdt in, dat de jaarlijks verplichte aflossingen en de renteherzieningen niet meer mogen bedragen dan 20% van het


119

begrotingstotaal. Hiermee wordt nagestreefd dat gemeenten hun vaste leningportefeuille zodanig spreiden dat de renterisico‟s gelijkmatig over de jaren zijn verdeeld. Het werkelijke renterisico wordt berekend door te bepalen welk deel van de portefeuille aan vaste schuld in enig jaar geherfinancierd moet worden uit het aangaan van nieuwe leningen en voor welk deel van de vaste schuld de geldnemer een wijziging van de rente op basis van de leningsvoorwaarden niet kan beïnvloeden (renteherziening). Het aldus berekende bedrag geeft dan het leningbedrag aan waarover op grond van de Wet Fido een renterisico wordt gelopen. De omvang van dat risico hangt uiteindelijk af van het verschil tussen de voor de betreffende leningen geldende rente en de marktrente. Conform voorschrift van de Wet Fido wordt het renterisico in onderstaande tabel voor de komende vier jaren bepaald, terwijl de renterisiconorm alleen betrekking heeft op het totaal van de begroting van het komende jaar: Renterisico's vaste schuld (bedragen x € 1.000) 2013 Renterisico's Renteherziening op vaste schuld o/g Renteherziening op vaste schuld u/g 1 Renteherziening op vaste schuld (per saldo)

2014

2015

2016

-

-

-

-

2

Aflossingen

15.430

14.959

13.535

7.066

3 4

Renterisico op vaste schuld (1+2) Renterisiconorm

15.430 27.252

14.959

13.535

7.066

5a Ruimte onder renterisiconorm (4-3) 5b Overschrijding renterisiconorm (3-4)

11.822 -

Berekening renterisiconorm Begrotingstotaal lasten 2013 4a Vastgelegd percentage (bij min. regeling) 4b Renterisiconorm

136.261 20% 27.252

Uit deze opstelling blijkt, dat de Gemeente Gorinchem binnen de grenzen van de renterisiconorm opereert. Kredietrisico’s Kredietrisicobeheersing richt zich op de kredietwaardigheid van de tegenpartijen bij financiële transacties. Kredietrisico‟s kunnen worden gelopen vanuit uitzettingen (verstrekte geldleningen, beleggingen) of uit verleende garanties. De leningen die wij verstrekken aan derde partijen, die - conform de Wet Fido - een publiek belang dienen, zijn beperkt (momenteel ca. € 1,7 miljoen). In juni 2012 is de overeenkomst met Stichting Lingeburcht ondertekend voor de (gedeeltelijke) financiering en garantstelling van het woningbouwproject EVIA. Op de garantstelling (max. € 2,8 miljoen) zal pas na 2015 een beroep worden gedaan. Per 1 september 2012 wordt een lening verstrekt van € 2,1 miljoen; per kwartaal mag men een aanvullend bedrag opvragen tot een maximum van € 5,3 miljoen (looptijd: drie jaar). De verwachting is dat er verder geen middelen (langdurig) zullen worden uitgezet in de komende jaren. Als er toch sprake is van eventuele tijdelijke overtollige middelen, zullen deze worden uitgezet bij de BNG of een vergelijkbare instelling met tenminste een AA-minus-rating. Verleende garanties bestaan uit directe borgstellingen en via zogenaamde “achtervang”. Bij directe borgstellingen staat de gemeente jegens geldgevers borg voor de betaling van rente en aflossing op langlopende leningen die door organisaties of instellingen zijn aangetrokken, die veelal activiteiten


120

verzorgen in het verlengde van de publieke taak. Achtervang houdt in dat de gemeente, al dan niet samen met het Rijk, een rol speelt in de zekerheidsstructuur van een waarborgfonds, zoals de Stichting Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Hierbij kunnen instellingen die bij een waarborgfonds zijn aangesloten tegen een lage rente lenen. Mede vanwege de strenge toelatingscriteria en periodieke toetsing door het fonds loopt de gemeente hierbij geen groot risico. Het totaal aan garanties beloopt voor onze gemeente ruim € 331,1 miljoen per 1 januari 2012 (zie ook de jaarrekening 2011). Debiteurenrisico’s De debiteuren worden in de balans gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor dubieuze debiteuren. Via de statische methode worden de debiteuren per post beoordeeld op de inbaarheid aan de hand van vooraf vastgestelde criteria. Jaarlijks wordt de hoogte van de voorziening bepaald. Kasbeheer / Saldobeheer De doelstelling van het kas- en saldobeheer is het optimaal afromen resp. aanvullen van de dagelijkse kasoverschotten en tekorten alsmede het minimaliseren van de rentekosten en het maximaliseren van rentebaten van de saldi op de diverse rekeningen-courant. Het betalingsverkeer verloopt via de huisbank (Bank Nederlandse Gemeenten). De daar aanwezige bankrekeningen zijn ondergebracht in een rente- en saldocompensatiecircuit. De rekeningen bij de overige banken worden afgeroomd en overgeboekt naar de huisbank. Door middel van een voortschrijdende liquiditeitsprognose wordt geprobeerd om een zo nauwkeurig mogelijke voorspelling van de in- en uitgaande geldstromen te maken, om vast te stellen of de gemeente op elk willekeurig moment tijdens de planningsperiode over voldoende geld kan beschikken om tijdig aan haar betalingsverplichtingen te voldoen. Hierbij is de kasgeld- en kredietlimiet de kritieke grens. Zo nodig wordt een lening aangetrokken op de geld- of kapitaalmarkt. EMU-saldo Het Rijk verzoekt gemeenten in de begroting informatie te verschaffen over het EMU (Europese Monetaire Unie) saldo. Het EMU-tekort is het gezamenlijk tekort van het Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen.


121

Berekening EMU-saldo Gemeente Gorinchem

1 2 3 4 5

6

7

8

9 10

11 a b

Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c) Afschrijvingen ten laste van de exploitatie Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 4 Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa: Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs), voor zover niet op exploitatie verantwoord Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d. (alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan) Baten bouwgrondexploitatie: Baten voor zover transacties niet op exploitatie verantwoord Lasten op balanspost Voorzieningen voor zover deze transacties met derden betreffen Lasten i.v.m. transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht en die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten Verkoop van effecten: Gaat u effecten verkopen? (ja/nee) Zo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie?

Berekend EMU-saldo


122

2012 volgens realisatie t/m sept. 2012, aangevuld met raming resterende periode

2013 volgens begroting 2013

2014 volgens meerjarenraming in begroting 2013

( x € 1.000)

( x € 1.000)

( x € 1.000)

-9.297 5.738

1.656 5.848

5.138 6.508

14.001

2.075

1.025

9.528

19.540

16.721

1.796

4.032

500

0

0

0

1.036

3.186

3.787

5.489

11.255

2.668

227

7

73

0

0

0

nee

nee

nee

0

0

0

6.936

2.133

-4.742

Toelichting op de tabel Om het EMU-saldo (saldo van de gehele overheid) te berekenen, moeten er een aantal correcties gemaakt worden op het exploitatiesaldo (post 1). De posten 2, 3, 5, 6 en 8 moeten bij het exploitatiesaldo worden opgeteld (+), terwijl de posten 4, 7, 9, 10 en 11 hiervan moeten worden afgetrokken ( - ) De posten met een (+) verkleinen het EMU-tekort, die met een ( - ) vergroten het EMU-tekort. Afschrijvingen (post 2) zijn bijvoorbeeld wel een last op de exploitatiebegroting (van de gemeente als lokale overheid), maar vormen geen uitgavenpost voor het EMU-saldo.


123


124

6.5 Bedrijfsvoering Met inachtname van het feit dat bedrijfsvoering in principe binnen het domein college valt, is in de door de raad vastgestelde notitie bedrijfsvoering aangegeven dat de paragraaf Bedrijfsvoering in de begroting volgende elementen moet bevatten: a. b. c. d.

Kwaliteitszorg Personeels- en organisatiebeleid Bestuurlijke planning en control/stand van zaken rekenkameronderzoeken Voortgang rechtmatigheid

a. Kwaliteitszorg In het coalitieakkoord „‟Iedereen telt mee‟‟ 2010–2014 staat ten aanzien van de verhouding raad-college nadrukkelijk aangegeven dat daadwerkelijk inhoud wordt gegeven aan het zijn van een lerende organisatie. Het borgen van kwaliteit binnen de organisatie staat daarbij centraal. Bij kwaliteitszorg gaat het ook om de evaluatie van de planning- en controlcyclus zoals aangekondigd in het coalitieakkoord en is neergelegd in een raadsopdracht (zie paragraaf voortgang raadsopdrachten). Wat betreft de beleving door de burgers van de maatregelen die wij op diverse beleidsterreinen nemen, melden wij dat u in 2013 een nieuw onderzoek Tevredenheid onder bewoners/ bedrijven van Gorinchem over wonen, leven en veiligheid en dienstverlening (de “Gorcumse meetlat‟) zullen organiseren. In deze programmabegroting hebben wij op diverse plekken cijfers uit het Burgerwaardering onderzoek 2011 verwerkt als effectindicator bij de afzonderlijke programma‟s. Wij hanteren zoals u weet een periodiciteit van twee jaar bij de Gorcumse meetlat. In 2013 zal dit onderzoek dus herhaald worden en bekeken worden welke onderdelen naast de vaste onderdelen onderzocht worden.

b. Personeels- en organisatiebeleid Formatie De begrote formatie voor 2013 is 272,9 fte. In de begroting 2012 bedroeg de formatie 287,0 fte. De terugloop wordt veroorzaakt door de uitwerking van de bezuinigingen op de bedrijfsvoering. Daarnaast is een deel van de formatie omgezet in flexibele formatie bij onder andere de teams Toezicht & handhaving en Veerdienst, havens & markten. Ziekteverzuim Verzuimbegeleiding vormt ook in 2013 een onderdeel van onze dagelijkse bedrijfsvoering. In samenwerking met de bedrijfsarts wordt er op gekoerst om het verzuim zo laag mogelijk te houden en medewerkers op verantwoorde wijze snel in het arbeidsproces te re-integreren. In 2011 bedroeg het ziekteverzuim in onze gemeente 3,8%. Dit is ruim beneden het landelijke voor onze gemeentegrootte gemeten percentage (dat namelijk was 5,1%). Het ziekteverzuim over de periode januari tot en met augustus 2012 bedraagt overigens 4%. Inhuur De opdracht aan het management blijft om alleen in te huren als het echt onvermijdelijk is en als het financieel gedekt is. Verder wordt de koers voortgezet om collegiaal in- en uit te lenen binnen de regio of zelfs daar buiten. Bezuinigingen Ook voor 2013 staat een aantal bezuinigingen op de bedrijfsvoering ingepland. Er wordt vanuit de directie op gestuurd om deze daadwerkelijk te realiseren. Uiteraard kunnen er tegenvallers optreden, maar die moeten dan op een andere manier opgevangen of gecompenseerd worden zodat aan de totale bezuinigingsopdracht voldaan kan worden.


125

Organisatie In 2013 zal er binnen de regio naar verwachting een indringend proces plaatsvinden over verdergaande ambtelijke samenwerking waarbij de vorming van één ambtelijke organisatie voor de hele regio een van de te onderzoeken varianten is. Bij het opstellen van deze begroting is het nog te vroeg om inhoudelijk iets over het proces en de voortgang te zeggen. Dit zal in het begrotingsjaar wel kunnen via de reguliere rapportagemomenten. Inkoop en aanbesteding In 2013 zullen de aflopende contracten opnieuw worden aanbesteed. De aansprakelijkheidsverzekering loopt per 31 december 2013 af. Om te voorkomen dat de polis automatisch met drie jaar wordt verlengd dient het contract opnieuw te worden aanbesteed. Raamcontracten schilderwerk In 2013 moeten de volgende grote uitgaven aanbesteed worden. Dakrenovatie Caribabad. Renovatie gymzaal H. de Ruyterstraat (IHP) In 2013 zal een intensieve samenwerking worden gezocht met collega-gemeenten Hardinxveld-Giessendam en de Waard. In 2013 zal het inkoopbeleid indien van toepassing worden aangepast aan de hand van de besluiten rondom de aanbestedingswet.

c. Bestuurlijke planning en control / stand van zaken rekenkameronderzoeken Rekenkameronderzoek drie grote decentralisaties Wij hebben kennis genomen van het rekenkamerrapport „‟Werken aan werk, zorg en jeugdzorg‟‟. Het rapport bevat een afwegingskader voor nog te nemen besluiten in het kader van de grote decentralisaties. Wij betrekken in 2013 de conclusies en aanbevelingen uit het rekenkamerrapport bij de uitwerking van de decentralisatie van de AWBZ en de Jeugdzorg en de mogelijke invoering van de Wet werken naar vermogen. Wij realiseren ons dat door nieuwe kabinetsplannen de decentralisatievoornemens wellicht een andere vorm kunnen krijgen. Op dit moment conformeren wij ons aan de regionale aanpak in het kader van Samenwerken in participatie. Het rapport bevat daarnaast in algemene zin een kader voor het vormgeven van nieuw beleid bij te decentraliseren rijkstaken in de zin door aan de voorkant helder aan te geven op welke criteria de raad en het college wil sturen.

d. Voortgang rechtmatigheid en Single information single audit Geen bijzonderheden.


126

6.6 Verbonden partijen Inleiding Eén van de paragrafen die het besluit begroting en verantwoording (BBV) voorschrijft is de paragraaf Verbonden partijen. Volgens het BBV dient deze paragraaf tenminste informatie te bevatten over: De visie, uitgangspunten met betrekking tot de verbonden partijen in relatie tot de realisatie van de doelstellingen die zijn opgenomen in de programmabegroting; De beleidsvoornemens omtrent verbonden partijen. Vanwege bestuurlijke, beleidsmatige en/of financiële belangen is het gewenst dat in de begroting aandacht wordt besteed aan derderechtspersonen die een bepaalde publieke taak uitvoeren. Onder bestuurlijk belang wordt in dit verband verstaan: het hebben van een zetel in het bestuur of het hebben stemrecht. Met financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die achtergesteld zijn in geval van faillissement van de verbonden partij en/of dat financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente. Kaderstelling De raad heeft op 19 april 2012 het raadsbeleidskader verbonden partijen vastgesteld. Wij hebben ter voorbereiding van dit beleidskader in de klankbordgroep Financiën uit de raad op 22 november 2011 van gedachten gewisseld op basis van een aantal vragen. De opbrengst van deze klankbordgroep bijeenkomsten zijn verwoord in het raadsbeleidskader. De opbrengst betreft dat: - Het bestaande raadsbeleidskader verbonden partijen uit april 2008 blijft in tact, wel zal het geactualiseerd worden en op onderdelen aangevuld (format) worden met informatie over het eigen vermogen, het vreemd vermogen, financieel resultaat, afdekking risico‟s en dergelijke. Onder de term „‟eigen vermogen‟‟ verstaan we de algemene reserve, de bestemmingsreserves en nog te bestemmen resultaat. Onder de term „‟vreemd vermogen‟‟ verstaan we de voorzieningen, de vaste schulden looptijd langer dan 1 jaar, netto vlottende schulden met looptijd korter dan 1 jaar en overlopende passiva. U heeft in april 2012 acht raadsbeleidskaders verbonden partijen herbevestigd en de volgende twee Toegevoegd: a. Bij het begrip verbonden partijen dient explicieter aangegeven te worden dat het gaat om de uitvoering van beleid, de kaderstelling zoals wijziging van een gemeenschappelijke regeling vindt door de raad plaats; b. Een lijst van stichtingen wordt opgenomen in de paragraaf verbonden partijen waarbij de criteria aanmerkelijk financieel belang (verstrekte subsidie door gemeente hoger € 0,5 miljoen) en bestuurlijk belang (een collegelid zit in een stichting) leidend zijn. Afstemming met de paragraaf Subsidies is daarbij van belang. In het beleidskader is met u afgesproken dat het college een zichtbare vorm van interne toetsing (ambtelijk en bestuurlijk) uitvoert. Bij de beoordeling van nieuwe gemeenschappelijke regelingen worden de volgende normen benoemd: - transparantie: relevante informatie is voor belanghebbenden toegankelijk; - democratische verantwoording over de rechtmatige besteding, inning en het beheer van de publieke - middelen; - effectiviteit en efficiency: het beleid is zorgvuldig voorbereid, uitvoerbaar en handhaafbaar; - vraaggerichtheid: beleid wordt gebaseerd op vragen vanuit de samenleving. Een nieuwe verbonden partij wordt aan deze normen van goed bestuur getoetst. Besluiten omtrent het oprichten van nieuwe verbonden partijen worden voorgelegd aan de raad. Op basis van art. 160 van de Gemeentewet wordt de raad in de gelegenheid gesteld om wensen en bedenkingen ten aanzien van de oprichting van nieuwe verbonden partijen in te brengen. Dit noemen wij de zogeheten


127

voorhangprocedure waarbij u een voorlopig en daarna een definitief besluit voorleggen ter vaststelling via de procedure van de lijst van ingekomen stukken. De verbonden partijen vallen voor wat betreft de uitvoering (uitvoeringsfase trechter) onder het domein college. Onder het domein raad valt de oprichting van een nieuwe verbonden partij (initiatieffase- en keuzefase trechter) en een wijziging in de kaderstelling van een bestaande verbonden partij (keuzefase trechter). De Gorcumse planning- en controlcyclus is de basis voor de invulling van de actieve informatieplicht. De paragraaf Verbonden partijen uit de programmabegroting, de tussenrapportage en het programmaverslag geeft hieraan de nodige informatie. Er wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de jaarverslagen van de verbonden partijen. Als er aanleiding toe is, wordt aanvullend een raadsinformatiebrief opgesteld waarin voortgangsinformatie over de verbonden partij wordt verschaft.

Welke verbonden partijen? Hieronder treft u de verbonden partijen aan. Deze zijn als volgt gerubriceerd: 1 Deelnemingen in NV‟s en BV‟s 2 Gemeenschappelijke regelingen 3 Commanditaire Vennootschappen 4 Stichtingen. U heeft besloten om in de lijst van verbonden partijen ook een aantal stichtingen op te nemen waarbij de volgende twee criteria leidend zijn: stichtingen met een aanmerkelijk financieel belang (subsidie > € 500.000) en / of bestuurlijk belang (collegelid zit in stichtingsbestuur). Het gaat dan om Staerk, bibliotheek en dergelijke. Wij kennen de volgende verbonden partijen:

1. Deelnemingen (vennootschappen) Gorinchem heeft aandelen in haar bezit vanwege het algemeen belang. De gemeente neemt deel in diverse NV‟s. Zij is medeaandeelhouder. Het betreft de volgende NV‟s en BV‟s: 1.1 NV Bank voor Nederlandse Gemeenten; 1.2 NV Oasen; 1.3 NV Eneco Holding; 1.4 BV MerwedeLingeLijn (hieronder volgt nadere uitwerking) 1.1 N.V. Bank Nederlandse Gemeenten De Gemeente Gorinchem is aandeelhouder van N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG). BNG is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Ondanks moeilijke marktomstandigheden weet de bank haar kredietverlening aan de kernklantengroepen - decentrale overheden, woningcorporaties en zorgen onderwijsinstellingen - ongestoord te continueren tegen scherpe tarieven en behoudt zij haar sterke marktpositie. De kernactiviteit van de bank is en blijft risicovrije kredietverlening. De bank behoort tot de meest kredietwaardige financiële instellingen ter wereld (AAA-status). In 2012 werd een dividenduitkering van ongeveer € 110.000 ontvangen. Voor 2013 wordt een vergelijkbaar dividend verwacht. BNG moet (door aangescherpte weten regelgeving) extra eigen vermogen aanhouden en keert daarom ca. 25% minder winst uit dan de laatste jaren gebruikelijk was. Naast mede-eigenaar is onze gemeente ook klant van de BNG. Zo trok onze gemeente in 2010 bij BNG een flexibele lening aan, waarbij het renterisico werd afgedekt door een derivaat (de zgn. CAP; voor een nadere toelichting op deze transactie wordt verwezen naar de paragraaf Financiering). 1.2 Oasen N.V. De Gemeente Gorinchem is, met 31 andere gemeenten, medeaandeelhouder van drinkwaterbedrijf Oasen N.V. Oasen maakt drinkwater voor 750.000 mensen en 7.200 bedrijven in het oosten van Zuid-


128

Holland. Kwaliteit komt daarbij op de eerste plaats. Daarom investeert Oasen voortdurend in haar waterzuiveringsinstallaties en leidingnet. De belangrijkste bevoegdheid van de aandeelhouders is het goedkeuren van de jaarrekening en het vaststellen van de prijzen voor de consumentenmarkt en de meerjaren investeringsplannen. Oasen heeft een gezonde financiële positie. 1.3 Eneco Holding N.V. De Gemeente Gorinchem heeft een belang van 0,68% in Eneco Holding N.V. In 2010 zou dit energiebedrijf moeten worden gesplitst in een netwerkbedrijf en een productie- en leveringsbedrijf. In juni 2010 heeft het Gerechtshof in Den Haag echter bepaald dat de gedwongen splitsing van de Nederlandse energiebedrijven in strijd is met het Europees Recht. Dit betekent dat de gedwongen splitsing van Eneco op dit moment van de baan is. De Minister van Economische Zaken is tegen deze uitspraak in cassatie gegaan bij de Hoge Raad. De Hoge Raad heeft bij het EU-Hof om een uitspraak in deze kwestie gevraagd. Het antwoord van het EU-Hof zal de afloop bepalen van de procedure van de energiebedrijven Delta, Eneco en Essent tegen de Nederlandse Staat. Eneco heeft in 2012 dividend uitgekeerd; voor onze gemeente betrof dit ruim € 690.000. Voor 2013 wordt een vergelijkbaar dividend verwacht.


129

1.4 BV MerwedeLingeLijn Doel Verbonden Partij

De BV MerwedeLingeLijn is opgericht voor de aanleg van de MerwedeLingeLijn tussen Dordrecht,en Geldermalsen. Zij is nu verantwoordelijk voor het beheer van deze lijn.

Relatie met programma

Wonen, Leven en Veiligheid

Partijen (privaat, publiek)

De 7 gemeenten gelegen langs de MerwedeLingeLijn, te weten: Dordrecht, Sliedrecht, Hardixnveld-Giessendam, Gorinchem, Giessenlanden, Leerdam, Geldermalsen.

Bestuurlijk belang

Een lid van het college neemt deel in het bestuur

Financieel Belang

Totale omvang bedraagt ca. € 55 miljoen. Het aandeel Gorinchem ca. €10 miljoen.

Voortgang/ ontwikkelingen

Het eerste deel van het project bevindt zich in de realisatie fase. Het tweede deel, met daarin halte Papland, start in de loop van dit jaar. Realisatie 2014-2015.

Prestaties/ Effecten/ inhoudelijk resultaat

* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen Vaststellen. * domein college: voortgang uitvoering Deelname aan MerwedeLingeLijn Beheer BV.

Financieel resultaat

Stand 31 december 2011: € 0

Eigen vermogen

Stand 31 december 2011: € 250.000

Vreemd vermogen


Risico’s en kansen

Met betrekking tot halte Papland zijn de gronden verworven. De Raad van State heeft het onderdeel halte Papland, onderdeel van het bestemmingsplan, goedgekeurd. De halte kan nu gerealiseerd worden.


130

2. Gemeenschappelijke regeling 2.1 Gemeenschappelijke Regeling Publieke gezondheid en jeugd Doel Verbonden Partij

Op 1 juli 2012 is de Gemeenschappelijke Regeling Zuid-Holland Zuid vervangen door de Gemeenschappelijke Regeling Publieke gezondheid en jeugd. Alle resttaken uit de oude Gemeenschappelijke Regeling zijn ondergebracht in de regeling Publieke gezondheid. Het samenwerkingsverband heeft tot taak, vanuit het beginsel van verlengd lokaal bestuur, een bijdrage te leveren aan het behartigen van gemeenschappelijke belangen van de deelnemende gemeenten, teneinde een evenwichtige en voorspoedige ontwikkeling in het gebied te bevorderen. De behartiging van belangen geschiedt door het bepalen van de hoofdlijnen van gewenste ontwikkelingen door middel van sturing, ordening, integratie en in voorkomende gevallen uitvoering ter zake van de taakvelden: - publieke gezondheid; - onderwijs (leerplicht, regionale melden coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten); - Jeugd preventieteam


Bestuur en communicatie.


Deelnemende gemeenten in de Hoekse Waard, de Drechtsteden en Alblasserwaard-Vijfheerenlanden.

Bestuurlijk belang

Een lid van het college van de gemeente Gorinchem maakt deel uit van het dagelijks bestuur van de regio Zuid-Holland Zuid.

Financieel Belang

Vaste inwonerbijdrage, wordt jaarlijks vastgesteld door Dagelijks bestuur en Algemeen bestuur.


Per 1 juli 2012 is de nieuwe Gemeenschappelijke regeling Publieke Gezondheid en Jeugd Zuid Holland Zuid van kracht. Wij hebben ingestemd met de ingediende begroting 2013 met een aantal kanttekeningen. De hoofdlijnen van de begroting dienen nog wel uitgewerkt te worden naar een productbegroting met een kostprijs per product, en we hebben specifieke aandacht gevraagd voor de bekostiging van OGGZ. Deze maakt geen onderdeel meer uit van de inwonerbijdrage. Daarnaast is er het onderdeel van de meerjarige financiering van de frictiekosten van de JGZ. Wij hebben het dagelijks bestuur van de GR verzocht het gehele proces te voorzien van een realistisch tijdspad zodat het jaar 2013 echt met een schone lei kan beginnen. De komende periode wordt hard gewerkt om de organisatiestructuur van de nieuwe dienst Publieke gezondheid en Jeugd uit te werken en te implementeren. De uitplaatsing van de jeugdgezondheidszorg naar het consortium Rivas/Careyn heeft per 1 juli 2012 daadwerkelijk plaatsgevonden na een moeizaam en langdurig proces. De komende periode start het proces van aanbesteding voor het ontwikkelen van een nieuw digitaal kinddossier. Financiële positie De financiële positie van de GGD Zuid-Holland Zuid bleek zorgwekkend in 2011. Vanuit de regio en GGD-organisatie is zwaar inzet gepleegd om de financiële huishouding op orde te brengen.


131

e

Rekening houdend met de financiële problemen bij de GGD hadden wij bij de 2 tussenrapportage 2011 een voorziening gevormd van € 400.000. Inmiddels heeft “de afrekening” plaatsgevonden en blijken de eenmalige kosten beperkt te blijven e tot € 175.000. Bij de 1 tussenrapportage 2012 kon een bedrag van € 225.000 worden afgeraamd. Bureau Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten Het bureau BLVS heeft een (als overgang te typeren) begroting ingediend die onderdeel is van de nieuwe gemeenschappelijke regeling Publieke Gezondheid & Jeugd. In de opzet is de doorgaande ontwikkellijn van kinderen van 4-18 jaar aangehouden. Hierdoor wordt het mogelijk om komende jaren analyses te maken op trends en ontwikkelingen in de regio en de onderwijscarrière (en onderbrekingen hiervan) van kinderen en jongeren in beeld te brengen. Zowel inhoudelijk als cijfermatig zijn de jaarstukken 2011 een 0-meting en daarmee uitgangspunt voor komende rapportages en jaarstukken. Werkschool is een nieuw initiatief bedoeld voor jongeren die via praktijkervaring en zorgvuldige begeleiding, aan de slag kunnen in een betaalde baan. Het gaat om jongeren tussen de 16 en 21 jaar die als leerling staan ingeschreven bij het Praktijkonderwijs en het Voortgezet Speciaal Onderwijs. Het concept wordt vanuit de Drechtsteden ontwikkeld. In 2012 zal Gorinchem nader onderzoeken in hoeverre dit concept voor onze gemeente haalbaar/werkbaar is. Prestaties/ effecten/ inhoudelijk resultaat

* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen Toezichthoudende en controlerende functie. * domein college: voortgang uitvoering Deelname aan gemeenschappelijke regeling. Deelname aan bestuurlijke beleidsgroep om te bekijken hoe met de financiële problematiek om te gaan.


Stand 31 december 2011: niet van toepassing. De gemeenschappelijke regeling Publieke Gezondheid en Jeugd is per 1 juli 2012 in de plaats gekomen van de Gemeenschappelijke regeling Zuid-Holland Zuid.

Eigen vermogen


Vreemd vermogen



Met de inwerkingtreding van de gewijzigde gemeenschappelijke regeling zijn forse stappen voorwaarts gezet. Praktijk zal moeten leren of de ambities inhoudelijk en financieel daadwerkelijk gerealiseerd gaan worden. Dit vraagt scherp toezicht.


132

2.2 Gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid Doel Verbonden Partij

Het in opdracht van gemeenten en provincie, individueel en collectief, uitvoeren van wettelijke taken, adviestaken en programmataken op milieugebied en omgevingsrecht, op een zo efficiënt mogelijke manier en op een goed kwaliteitsniveau.


Werk en Milieu.


Regio Zuid-Holland Zuid, de provincie Zuid-Holland en per 15 september 2012 de deelnemende gemeenten in de Hoekse Waard, de Drechtsteden en AlblasserwaardVijfheerenlanden. De deelname van de Regio Zuid-Holland Zuid beëindigt op het moment dat alle gemeenten in Zuid-Holland Zuid zijn toegetreden tot de regeling.

Bestuurlijk belang

Een lid van het college van de gemeente Gorinchem maakt deel uit van het algemeen bestuur van de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid.

Financieel Belang

De totale omzet van de Omgevingsdienst bedraagt ca. € 22,7 miljoen. De bijdrage van Gorinchem bedraagt afgerond € 0,5 miljoen. Deze bijdrage bestaat uit een inwonerbijdrage, een bijdrage voor wettelijke taken en een bijdrage voor taken die op offertebasis worden uitgevoerd.

Voortgang en ontwikkelingen

In 2012 is de gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid gewijzigd. Dit is gebeurd in samenhang met de wijziging van de gemeenschappelijke regeling Zuid-Holland Zuid, die heeft geleid tot de gemeenschappelijke regeling Publieke Gezondheid en Jeugd. Deze wijziging heeft de toetreding van gemeenten tot de gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid mogelijk gemaakt. Per 15 september is de toetreding van Gorinchem geëffectueerd. In 2012 is de nota Regionaal Uitvoerings Niveau Wabomilieutaken ZHZ 2013–2017 vastgesteld. Vanaf 1 januari 2013 wordt de nota als uitvoerings- en budgetteringskader voor de omgevingsdienst toegepast. De nota heeft betrekking op de Wabomilieutaken (vergunningverlening, toezicht en handhaving) en borgt voor deze wettelijk verplichte taken een minimaal uitvoeringsniveau, dat regionaal uniform is voor alle gemeenten. Voor de meeste gemeenten is het bestaande budget (begroting 2012) toereikend om de taken op het minimaal afgesproken niveau uit te voeren. Alleen voor Gorinchem is een additioneel budget voor de wettelijke taken nodig.

Prestaties / effecten / inhoudelijk resultaat

* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen De GR Omgevingsdienst ZHZ is een collegeregeling. De raad heeft met instemming kennis genomen van de GR en wordt verder geïnformeerd via deze paragraaf. Over de nota Regionaal Uitvoerings Niveau Wabomilieutaken ZHZ 2013 – 2017 is de raad per raadsinformatiebrief geïnformeerd. * domein college: voortgang uitvoering Deelname aan gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid.


Stand 31 december 2011: € 1.148.970 voordelig

Eigen vermogen

Stand 31 december 2011: € 294.566 nadelig (na verwerking resultaat 2011)

Vreemd vermogen

Stand 31 december 2011: € 6.306.001


Met de instelling van de omgevingsdienst wordt bevorderd dat kan worden voldaan aan de toenemende landelijke kwaliteitseisen, die worden gesteld aan de uitvoering van de betreffende taken. Daarnaast biedt de bundeling van gemeentelijke en


133

provinciale milieutaken in een dienst, de kans de uitvoering van deze taken (met name vergunningverlening, toezicht en handhaving) beter op elkaar af te stemmen. Tot nu toe heeft de GR diverse diensten afgenomen bij het SCD. De toekomstige dienstverlening wordt nader bekeken, zowel voor wat betreft de dienstverlenende partij als de voorwaarden. Dit kan uiteindelijk tot financiële inzichten leiden die op dit moment nog niet zijn te voorzien.


134

2.3 Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid Doel Verbonden Partij

Om de risico‟s op het gebied van de openbare orde en veiligheid te beheersen is de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid opgericht. Hierin werken gemeenten, Regionale Brandweer, Regionale Ambulancevoorziening, Milieudienst Zuid-Holland Zuid en Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR) nauw samen met de Politie en Waterschappen. Daarnaast wordt er samengewerkt met overheidsdiensten en private partners. De Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid wil behalve optimaal voorbereid zijn op een ramp of crisis, ook een belangrijke rol spelen bij het voorkomen daarvan. Door de bundeling van krachten met haar partners zorgt de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid voor fysieke veiligheid, rampenbestrijding en crisisbeheersing. Het vergroten van de regionale bestuurskracht in de regio AlblasserwaardVijfheerenlanden en het bevorderen van de regionale samenwerking op sociaal (welzijn), fysiek (regionale structuurvisie en regionaal woonbeleid), economisch (regionale economische visie) en openbare orde en veiligheid / bestuurlijk gebied (brandweer). Bijdragen aan de behartiging van gemeenschappelijke belangen om de evenwichtige ontwikkeling van het gebied te bevorderen.


Bestuur, communicatie en veiligheid.


Deelnemende gemeenten in de Hoekse Waard, de Drechtsteden en AlblasserwaardVijfheerenlanden.

Bestuurlijk belang

De burgemeester van de gemeente Gorinchem maakt deel uit van het dagelijks en algemeen bestuur van de regio Zuid-Holland Zuid. Tevens is hij vicevoorzitter. De gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio is op 1 juli 2009 in werking getreden.

Financieel Belang

Het aandeel van Gorinchem in deze regeling op basis van het aantal inwoners is 7%, in geld bedraagt de bijdrage van Gorinchem € 0,4 miljoen in 2011. De mogelijkheden voor bezuinigingen worden in zelfde traject als bezuinigingen van andere regelingen in Zuid-Holland Zuid bekeken.


De gemeenschappelijke regeling veiligheidsregio wordt aangepast aan de ingevoerde wet op de veiligheidsregio‟s. Inhoudelijk geeft dat geen noemenswaardige wijzigingen. Voor de gemeentelijke processen in de rampenbestrijding is een professionaliseringstraject opgestart, om de gevolgen van de wet op de veiligheidsregio‟s efficiënt in te kunnen voeren, denk bijvoorbeeld aan de communicatie bij crisis. Als gevolg van rijksbeleid is het onderzoek naar de opschaling van meldkamers samen met Rotterdam Rijnmond opgestart. De veiligheidsregio heeft de afwikkeling van de brand in Moerdijk aangegrepen om verbeteringen door te voeren in de voorbereiding op de crisisbeheersing. Tot slot heeft de veiligheidsregio een vertaalslag gemaakt van enerzijds de nieuwe wettelijke normen van de opkomsttijden van de brandweer (hoe snel de brandweer ergens moet kunnen zijn) en anderzijds de uitvoeringspraktijk in onze regio. Het lokaal vaststellen van dat niveau is een verantwoordelijkheid van de gemeenteraad. Het college zal daartoe een voorstel doen aan de gemeenteraad, inclusief eventueel begeleidende maatregelen om in delen van de stad waar dat niveau alleen tegen zeer hoge kosten kan worden behaald, adequaat veiligheidsniveau te bieden.

Prestaties/ Effecten/ Inhoudelijk resultaat

* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen Vaststellen kwaliteitsniveau brandweerzorg. * domein college: voortgang uitvoering Deelname aan gemeenschappelijke regeling. Vaststellen prestatieovereenkomst.


Stand 31 december 2011: € 732.000 voordelig.


135

Eigen vermogen

Stand 31 december 2011: € 2.327.795 (na verwerking resultaat 2011).

Vreemd vermogen

Stand 31 december 2011: € 21.346.217


Binnen de veiligheidsregio wordt de versterking van de brandweersamenwerking en de samenwerking op het gebied van gemeentelijke rampenbestrijding versterkt. Dat biedt kansen om de continuïteit van de brandweerzorg te verbeteren en om de voorbereiding op crises en rampen eenduidiger te organiseren voor de gehele regio en de samenwerking met aangrenzende gemeenten van Gorinchem buiten de regio als Lingewaal, Woudrichem en Werkendam te verbeteren. Tot nu toe heeft de GR diverse diensten afgenomen bij het SCD. De toekomstige dienstverlening wordt nader bekeken, zowel voor wat betreft de dienstverlenende partij als de voorwaarden. Dit kan uiteindelijk tot financiële inzichten leiden die op dit moment nog niet zijn te voorzien.


136

2.4 Gemeenschappelijke regeling Alblasserwaard-Vijfheerenlanden (AV) Doel Verbonden Partij

Het vergroten van de regionale bestuurskracht in de regio AlblasserwaardVijfheerenlanden en het bevorderen van de regionale samenwerking op sociaal (welzijn), fysiek (regionale structuurvisie en regionaal woonbeleid), economisch (regionale economische visie) en openbare orde en veiligheid / bestuurlijk gebied (brandweer). Bijdragen aan de behartiging van gemeenschappelijke belangen om de evenwichtige ontwikkeling van het gebied te bevorderen.


Bestuur en Communicatie.


Gorinchem, Hardinxveld-Giessendam, Leerdam, Molenwaard, Zederik, Leerdam.

Bestuurlijk belang

Een lid van het college neemt deel aan het bestuur. Het primaat van de raden wordt verankerd door het AV-besluitvormingsmodel die binnen de regionale beleidsvorming de lokale besluitvorming waarborgt. Ter voorbereiding en uitvoering van de kaders die door de raden worden vastgesteld gaan de colleges een gemeenschappelijke regeling aan. Deze regeling kenmerkt zich dus doordat geen bevoegdheden van de raden worden overgedragen. Het faciliterende karakter wordt doorgevoerd in de bestuurlijke vormgeving van de regeling: de GR AV heeft een algemeen en dagelijks bestuur. Ook dit bestuur heeft naast platformtaken, een procesmatige rol. Het algemeen bestuur heeft in de vergadering van 1 december 2010 ingestemd met de nieuwe gewijzigde Gemeenschappelijke regeling AV. De gewijzigde regeling is in december.

Financieel Belang

Het aandeel Gorinchem in AV-verband bedraagt € 0,4 miljoen. Deze extra bijdrage dient ter versterking van de strategische samenwerking in AV-verband. Deze versterking komt tot uitdrukking in de kwantitatieve en kwalitatieve uitbreiding van de bestuursondersteuning (Regiobureau). De rijksoverheid heeft aangekondigd te gaan bezuinigen, ook op de gemeentefondsbijdragen aan de gemeenten. Om richting te geven aan de opgave die daaruit voortvloeit, heeft het algemeen bestuur aan iedere gemeenschappelijke regeling in de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden besparingsvoorstellen tot 10% van de netto gemeentelijke bijdrage uit te werken. Het aandeel Gorinchem in het Centrum voor Jeugd en Gezin bedraagt € 0,3 miljoen.


U krijgt periodiek een informatiebrief van de colleges AV aan de gemeenteraden AV waarin u geïnformeerd wordt over onderwerpen uit de vergaderingen van het Algemeen bestuur. In aantal van deze onderwerpen komt terug in deze paragraaf Verbonden partijen. De begroting 2013 van de regio AV maakt integraal onderdeel in beleidsmatige en financiële zin uit van de gemeentelijke programmabegroting. Domein Fysiek De regio constateert dat de gevolgen van de bevolkingskrimp op termijn terug te brengen zijn tot zeer overzichtelijke proporties. Verder wordt gewerkt aan visie 2030, waarbij het zwaartepunt van het proces in 2010 komt te liggen. We doelen hiermee op de nieuwe gemeenteraden. Ook wordt inzet gepleegd om provinciale en Europese subsidies binnen te halen. Woonbeleid Er is een regionale huisvestingsverordening in ontwikkeling. Door niet eensluidende


137

belangen is deze nog niet vastgesteld. Inmiddels is wel het regionaal woonprogramma doorgelicht en is bekeken, ook in het licht van de kredietcrisis, of een zo groot mogelijk deel van het programma daadwerkelijk kan worden gerealiseerd. Hierover is de raad in augustus jl. via een raadsinformatiebrief uitvoerig (incl. toezending rapporten) geïnformeerd. De regio heeft geconstateerd dat de gevolgen van de bevolkingskrimp op termijn terug te brengen zijn tot zeer overzichtelijke proporties. Verder wordt gewerkt aan visie 2030, waarbij het zwaartepunt van het proces in 2010 komt te liggen en de daadwerkelijke werkzaamheden om te komen tot een nieuwe overallvisie vanaf 2011 zullen plaatsvinden. Aansluitend zal vanaf 2013 (of zoveel mogelijk eerder) worden gestart met het opstellen van een nieuwe regionale Woonvisie. Domein Sociaal Jeugd De provincie wil in een bestuursovereenkomst met de regio AV voor 2013-2016 (hernieuwde) afspraken maken over de aansluiting tussen lokaal jeugdbeleid en provinciale jeugdzorg. Verder zal de bestuursovereenkomst in het licht staan van de transitie jeugdzorg. Middels de Regionale Agenda Samenleving (RAS) stelde de provincie jaarlijks € 408.440,00 beschikbaar voor de aansluiting lokaal en provinciaal jeugdbeleid/zorg. . In de voorbereiding op de transitie jeugdzorg zal de provincie deze RAS-financiering afbouwen. De provincie verwacht van de gemeenten een gelijktijdig opbouwen van deze financiering. De provincie stelt in 2013 nog 80% beschikbaar van het budget 2012, in 2014 nog 75% en in 2015 nog 70%. In het brede spectrum van het jeugdbeleid, de ontwikkelingen in de Jeugdzorg en aanpalende terreinen, worden voorstellen voorbereid voor opdrachten budgetverlening voor CJG/Jeugd aan de regio AV. Vooralsnog wordt uitgegaan van dekking van deze „opbouw‟ door inzet van bestaande middelen in de gemeentebegroting. De coördinatie van de RAS jeugd ligt bij het regiobureau en de gemeenten Gorinchem en Zederik. Huisvesting Jeugdzorgcentrum In de regio is er een gezamenlijke huisvesting van diverse instellingen op het gebied van de Jeugdzorg; het Jeugdzorgcentrum (JZC) aan de Touwbaan 11 te Gorinchem. De gedachte is om het JZC te laten overgaan in de back office van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). De Grote Rivieren is hoofdhuurder van het pand en vindt dat het primaat voor het CJG bij de gemeenten ligt. Het Algemeen Bestuur heeft besloten niet op dat verzoek in te gaan. Redenen: huur (en onderhuur) van onroerend goed is geen taak van en voor de regio; voor de financiering van de BackOffice CJG zijn vooralsnog maar tot 1 januari 2012 financiële middelen beschikbaar; de gemeenten voeren wel de regie over het CJG, maar dat houdt niet in dat zij direct of indirect (mede-)verantwoordelijk zijn voor de (gezamenlijke) huisvesting van de partners binnen het CJG. Domein Economie & Toerisme In 2012 is een belangrijke stap gezet in het regionaal bedrijventerreinen beleid. Er is gewerkt aan de actualisering van de regionale bedrijventerreinenstrategie. Daarnaast is het concept van een centraal loket voor de uitgifte van bedrijventerreinen in de regio AV verkend. In 2013 zal de aandacht gericht zijn op de verdere ontwikkeling van bedrijventerreinenbeleid en uitvoering in een regionale context. De uitwerking van de Visie 2030 maakt hiervan onderdeel uit.


138

Op het beleidsveld Toerisme zal in 2013 het zwaartepunt liggen op een nadere uitwerking van de Visie 2030 naar doelstellingenniveau alsmede het bepalen van de rol die de overheid hierbij moet spelen. Domein bestuursondersteuning Bestuurlijke voortgang (nieuw op te nemen tekst) Alle 8 raden heeft het manifest Open, voor elkaar Visie 2030 regio Alblasserwaard– Vijfheerenlanden vastgesteld (Gorinchem op 19 april 2012). In het manifest zijn een zestal hoofdthema‟s benoemd die via een aantal onderliggende punten nader zijn omschreven. Op een aantal hoofdthema‟s is al gestart met de uitwerking. Zo is de stuurgroep Samenwerking in Participatie (SIP) bezig met het opstellen van een visie op de dienstverlening binnen het sociale domein. Middels de woonvisie wordt het onderwerp Wonen nader geconcretiseerd en in het Regionale Vervoersplan zal op regionale schaal gekeken worden naar de verbetering van de bereikbaarheid. Voor economie wordt met de strategie bedrijventerreinen een concretisering gegeven van de doelstelling dat we de grote bedrijvigheid willen concentreren langs de ontsluitingsassen. Eind september 2012 is een conferentie met de portefeuillehouders voor het opstellen van de kadernotitie gepland. Er ligt hierbij een nauwe verwantschap met de raadsopdracht het land van Arkel die door u in juni 2011 is vastgesteld en de motie „‟regiegemeente en ambtelijke samenwerking‟‟. Essentieel verschil is dat het bij de uitwerking van het land van Arkel gaat om de bestuurlijke visievorming vanuit het perspectief Gorinchem en bij het visietraject AV 2030 vanuit het perspectief regio AV. Financiële voortgang De begroting 2013 van de regio AV maakt integraal onderdeel in beleidsmatige en financiële zin uit van de gemeentelijke programmabegroting. De ontwerpbegroting is op 10 april jl. door het DB AV vastgesteld. Het AB AV heeft de begroting op 28 juni definitief vastgesteld. Er ligt een sluitende begroting AV 2013, het handhaven van de algemene inwonerbijdrage op het niveau van 2011 (€ 6,43) en het handhaven van de specifieke inwonerbijdrage RAS Cultuurniveau (€ 0,40). Prestaties/ effecten/ Inhoudelijk resultaat

* domein raad Aan het begin van deze nieuwe bestuursperiode zijn afspraken gemaakt over: - op welke terreinen de gemeenten samenwerken, dit betreft de domeinen Economie en Toerisme, Fysiek (ruimtelijke ordening, wonen, verkeer en vervoer), en Sociaal (Jeugd,en Onderwijs, cultuur en Wmo); - de samenstelling en verantwoordelijkheden van algemeen en dagelijks bestuur, de domeincoördinatoren en de portefeuillehoudersoverleggen; - de rol van de gemeentesecretarissen en de ambtelijke ondersteuning; - de communicatie richting de raad, de afzonderlijke colleges zijn en blijven verantwoordelijk voor een goede communicatie. * domein college Het deelnemen aan de diverse overlegplatforms (regionale portefeuillehoudersoverleggen). In 2011 zullen besparingsvoorstellen tot 10% van de netto gemeentelijke bijdrage tot stand moeten komen.


Stand 31 december 2011: € 131.831 voordelig

Eigen vermogen

Stand 31 december 2011: € 1.175.649 (na verwerking resultaat 2011)

Vreemd vermogen

Stand 31 december 2011: € 666.159


139


We noemen de financiële bedreigingen die op de gemeenten afkomen. De rijksoverheid heeft aangekondigd te gaan bezuinigen, ook op de gemeentefondsbijdragen aan de gemeenten. Om richting te geven aan de opgave die daaruit voortvloeit, heeft het algemeen bestuur aan iedere gemeenschappelijke regeling in de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden besparingsvoorstellen tot 10 procent van de netto gemeentelijke bijdrage uit te werken. De kansen voor de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden liggen vooral in het visietraject AV 2030. Het regioscenario is opgesteld op basis van de kernwaarden AV bijzondere kwaliteit van cultuurlandschap en historische steden, grote sociale cohesie en innovatiekracht van het bedrijfsleven. Daarbij gaat het voor al om het verder uitdragen van het unieke karakter en de unieke ligging van de AV tussen de Randstad, de Brabantse stedenrij en de regio Utrecht. Van belang daarbij is om aan te geven waarmee de regio zich onderscheidt ten opzichte van de omliggende regio‟s. De kansen liggen hierin op regioniveau gezamenlijk op te trekken bij prominente dossiers (verkeer en vervoer e.d.) richting Den Haag en Brussel, bijvoorbeeld als het gaat om het verkrijgen van Europese subsidiemiddelen.


140

2.5 Gemeenschappelijke Regeling Vuilverwerking Dordrecht en Omstreken (Gevudo, Huisvuilcentrale, HVC te Alkmaar) Doel Verbonden Partij

Het op milieuverantwoorde wijze verwerken van ons afval.


Wonen, leven en milieu.


Publieke partij die zich sterk profileert als nutsbedrijf en zich sterk toelegt op duurzaam ondernemen.

Bestuurlijk belang

Een lid van het college neemt deel aan het bestuur. Via de GR is er enige invloed op het beleid van HVC en levert de GR een lid in de raad van commissarissen en een lid in de AV.

Financieel Belang

Tegen maatschappelijk verantwoorde kosten verwerken van het afval. Gorinchem is deelnemer is de gemeenschappelijke regeling Gevudo welke de aandelen beheert van de NV HVC. Het betreft hier een belang van 20%.


Zie raadsinformatiesysteem. Algemene Ontwikkeling De focus komt meer en meer te liggen op scheiding bij de bron om meer hergebruik mogelijk te maken. HVC speelt hier op in door haar beleid te richten op het verder ontwikkelen en uitwerken van grondstofmanagement. Daarnaast ontwikkelt HVC zich van een bedrijf dat is gericht op afvalbeheer naar een duurzaam energiebedrijf. In Nederlands is sprake van overcapaciteit voor het verbranden van restafval. Focus op materiaalhergebruik en afnemende hoeveelheden afval als gevolg van economische recessie versterken de impact van de overcapaciteit in verbranding. Opdracht voor HVC is om materiaalhergebruik te optimaliseren en tegelijkertijd de beschikbare verbrandingscapaciteit (o.a. via import) optimaal te benutten waarbij tevens vol wordt ingezet op maatregelen gericht op het verlagen van de kostprijs. Met Koers 2015 is ingezet op het realiseren van een kostenreductie van 20% op de variabele kosten. Indien de aandeelhouders in 2012 instemmen met de wens van HVC zich verder te ontplooien als een duurzaam energiebedrijf bestaan er mogelijkheden in 2013 en later om in samenwerkingsverband met de gemeente Gorinchem duurzame projecten op te pakken in bijvoorbeeld bedrijventerrein Noord en op het gebied van warmtenetten.

Prestaties/ effecten/ Inhoudelijk resultaat

Door gerichte investeringen bij HVC wordt er meer energie opgewekt en is een biomassacentrale in gebruik genomen. * domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen Zie raadsinformatiesysteem. * domein college: voortgang uitvoering Deelname aan gemeenschappelijke regeling Gevudo.



Eigen vermogen

Stand 31 december 2011: € 2.077.683

Vreemd vermogen



De wethouder milieu vertegenwoordigt de GR in de AV van HVC waardoor onze gemeente indirect meer betrokken is en invloed heeft op het beleid van HVC.


141

2.6 Gemeenschappelijke regeling Regionale Sociale Dienst (RSD) Doel Verbonden Partij

De RSD is belast met de uitvoering van de Wet Werk en bijstand en alle andere wetten en regelingen op het terrein van de sociale zekerheid waarvan de uitvoering aan de deelnemende gemeenten is opgedragen.


Zorg.


De deelnemende gemeenten zijn: Giessenlanden, Gorinchem, Graafstroom, Hardinxveld-Giessendam, Leerdam, Liesveld, Lingewaal, Nieuw Lekkerland en Zederik.

Bestuurlijk belang

Een lid van het college neemt deel aan het bestuur. De RSD is belast met de uitvoering van de Wet Werk en Bijstand en alle andere wetten en regelingen op het terrein van de sociale zekerheid waarvan de uitvoering aan de deelnemende gemeenten is op gedragen. Tot het takenpakket van de RSD horen de voorbereidende, besluitvormende, uitvoerende en administratieve werkzaamheden.

Financieel Belang

Afspraken over de verdeling van de kosten zijn vastgelegd in de Gemeenschappelijke regeling. De indirecte kosten (o.a. apparaatskosten) worden verdeeld op basis van een verdeelsleutel. Die bedraagt voor de gemeente Gorinchem 42,07%.


Maart 2012 was de Eindrapportage Organisatiefase RSD/AV Avelingen Groep gereed. In deze rapportage presenteren beide organisaties een integrale visie op werkgeversbenadering, integrale beleidsuitgangspunten en aanzetten voor beleid en de hoofdlijnen van de Joint Venture (taken, functionaliteiten en structuur). Voor 2013 zijn de begrotingen van beide organisaties hierop aangepast en lijken deze te voldoen aan de voorwaarde dat er “meer voor minder” kan. In de loop van 2012 wordt het beleid verder uitgewerkt, met het oogmerk dat de Joint Venture op 1 januari 2013 operationeel moet zijn. Wij hebben u geadviseerd de aanbevelingen van de rekenkamercommissie (rapport Werken aan werk, zorg en jeugdzorg in Gorinchem) met betrekking tot de drie grote decentralisaties over te nemen (raad 20 september 2012). Deze aanbevelingen zijn toekomstgericht en bieden een afwegingskader voor nog te nemen raadsbesluiten door uw raad binnen het sociale domein. Het gaat dan om nog te maken beleidskeuzes op het gebied van Wet werk naar vermogen, de transitie AWBZ en de jeugdzorg. Een en ander is echter wel afhankelijk van de plannen van het nieuwe kabinet.‟‟

Prestaties/ effecten/ inhoudelijk resultaat

* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen



Eigen vermogen

Stand 31 december 2011: € 1.618.600 (incl. storting jaarrekeningresultaat 2011)

* domein college: voortgang uitvoering

Vreemd vermogen Stand 31 december 2011: € 6.027.300 Risico’s en kansen

De Wet werken naar vermogen is met het vallen van het kabinet in het voorjaar van 2012 controversieel verklaard. Sindsdien is de toekomst van de bijstand onzeker. Enige duidelijkheid wordt niet eerder verwacht dan maart/april 2014. Tot die tijd zullen we ons moeten richten op de cijfers die nog zijn gebaseerd op de Wet werken naar vermogen.


142

2.7 Gemeenschappelijke regeling Werkvoorzieningschap De AlblasserwaardVijfheerenlanden (de Avelingen Groep) Doel Verbonden Partij

De Avelingen Groep is een Gemeenschappelijke Regeling en heeft tot doel in haar rechtsgebied de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) uit te voeren door op zo doelmatig mogelijke wijze de taken en bevoegdheden op terrein van de gesubsidieerde arbeid en de arbeidsre-integratie te behartigen.


Zorg.


De deelnemende gemeenten van de Avelingen Groep zijn de gemeenten: Hardinxveld-Giessendam, Giessenlanden, Gorinchem, Leerdam, Liesveld. Lingewaal en Zederik.

Bestuurlijk belang

Een lid van het college neemt deel aan het bestuur van de Avelingen Groep.

Financieel Belang

De gemeente voorziet in een gemeentelijke bijdrage die is opgenomen in de meerjarenbegroting van Avelingen Groep. Avelingen Groep beschikt (nog) over een eigen reserve om eventuele tegenvallers op te vangen.


De Wet werken naar vermogen is met het vallen van het kabinet in het voorjaar van 2012 controversieel verklaard. Sindsdien is de toekomst van de sociale werkvoorziening onzeker en lijken wijzigingen in weten regelgeving aan de onderkant van de samenleving onontkoombaar. Gemeenten ondersteunen al wel de veranderingen die met de WWNV in gang zijn gezet. Avelingen Groep geeft uitvoering aan de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor arbeidsgehandicapten en andere doelgroepen aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Per 1 januari 2013 wordt deze taak in samenwerking met de RSD/AV – in de vorm van een Joint Venture – nog breder opgepakt. De samenwerking tussen Avelingen Groep en de RSD in deze Joint Venture is een groeiproces en de contouren zullen in de loop van 2013 verder zichtbaar worden. Wij hebben met belangstelling kennis genomen van het rekenkamerrapport Werken aan werk, zorg en jeugdzorg in Gorinchem en u geadviseerd de aanbevelingen van de rekenkamercommissie met betrekking tot de drie grote decentralisaties over te nemen (raad 20 september 2012). Deze zijn toekomstgericht en bieden een afwegingskader voor nog te nemen raadsbesluiten door de raad binnen het sociale domein. Een en ander is echter wel afhankelijk van de plannen van het nieuwe kabinet.‟‟




Stand 31 december 2011: € 278.000 nadelig

Eigen vermogen

Stand 31 december 2011: € 1.916.000

Vreemd vermogen

Stand 31 december 2011: € 5.287.000


Door het controversieel verklaren van de Wet werken naar vermogen is de toekomst van de sociale werkvoorziening onzeker. Enige duidelijkheid wordt niet eerder verwacht dan maart/april 2014. Tot die tijd zullen we ons moeten richten op de cijfers die nog zijn gebaseerd op de Wet werken naar vermogen. In het lenteakkoord is wel de afspraak gemaakt dat de korting op het budget WSW 2013 niet doorgaat, maar ook dat de herstructureringsfaciliteit voor de Wet werken naar vermogen vervalt.

* domein college voortgang, uitvoering.


143

2.8 Gemeenschappelijke Regeling Reinigingsdienst Waardlanden Doel Verbonden Partij

Het op milieuverantwoorde wijze ophalen en verwerken van ons afval.


Wonen, leven en milieu.


Publieke partij, ontstaan vanuit een jarenlange bestaande situatie met drie afzonderlijke organisaties. Vanuit efficiency is gekozen voor een fusie. De gemeenten Giessenlanden, Gorinchem, Graafstroom, Hardinxveld-Giessendam, Liesveld, Nieuw-Lekkerland en Zederik. Inmiddels is ook Leerdam toegetreden en zal Sliedrecht dat binnenkort ook doen.

Bestuurlijk belang

Een lid van het college neemt deel aan het bestuur. Via de GR is er invloed op het beleid van de Waardlanden. Er zijn overeenkomsten gesloten, die de voormalige plaatselijke situatie respecteert en het “oude” verzorgingsniveau zoveel mogelijk respecteert. Uitgangspunt is dat burgers “niets” merken van de fusie. Maatwerk is nog altijd mogelijk.

Financieel Belang

Iedere deelnemende gemeente verbindt zich jaarlijks een gemeentelijke bijdrage te verlenen. Deze gemeentelijke bijdrage bestaat uit een bedrag dat wordt berekend op basis van de door het Algemeen Bestuur vast te stellen verdeelsleutel ter zake. Uiteraard wordt een begroting, inclusief het te voeren beleid, vastgesteld, De Reinigingsdienst Waardlanden beschikt over eigen reserves om eventuele financiële tegenvallers op te vangen.


De afval- en reinigingsdiensten van de gemeenten Gorinchem en HardinxveldGiessendam en de Gemeenschappelijke Afvalinzameldienst GGNZ zijn gefuseerd in de GR Reinigingsdienst Waardlanden. De GR is per 1 september 2010 operationeel. Wij werken in de volgende begroting de GR Reinigingsdienst Waardlanden uit met informatie over de voortgang, risico‟s en kansen en dergelijke. De milieuresultaten van Waardlanden ontwikkelen zich positief. De brengstations, het gescheiden inzamelen van plastic, papier en het nascheiden van grof afval zijn gunstig voor het scheidingsresultaat en de verwerkingskosten. De scheidingsnorm (LAP-II) voor Waardlanden van 60% wordt met 57,4% dicht benaderd en is ten opzichte van het tweede kwartaal met 1,4% gestegen. In het afgelopen jaar heeft Waardlanden zich ingespannen om te komen tot een koers voor de komende jaren in de vorm van een visie en een strategie. Deze strategie is in breed verband besproken en is nu gereed om in de begroting beleidsmatig handen en voeten te geven. De raad van de gemeente Leerdam heeft op donderdag 17 november 2011 besloten tot aansluiting bij Reinigingsdienst Waardlanden per 1 januari 2012. Het toetreden van de gemeente Leerdam past volledig in de vastgestelde visie van Reinigingsdienst Waardlanden. Toetreding van de gemeente Leerdam leidt tot een structurele extra dekking op de begroting van Reinigingsdienst Waardlanden van circa € 200.000 per jaar. Met toetreding van Leerdam komt het werkgebied van Waardlanden overeen met het werkgebied van de bestuursregio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden en de Avelingen Groep. Met de komst van Leerdam kunnen bestuurlijke en ambtelijke netwerken in de AV-regio nog effectiever functioneren.


Behartiging van de gemeenschappelijke en afzonderlijke belangen van de gemeenten op het gebied van doelmatige inzameling en verwijdering van afval. * domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen


144

Kader voor de Reinigingsdienst Waardlanden vormt de Gemeenschappelijke regeling Reinigingsdienst Waardlanden van 23 november 2010. De werkzaamheden van de Reinigingsdienst Waardlanden zijn vastgelegd in een dienstverleningsovereenkomst (DVO) met de gemeente Gorinchem d.d. 23 april 2010. In het najaar van 2012 zijn de betreffende DVO‟s herzien. * domein college: voortgang uitvoering Deelname aan gemeenschappelijke regeling. Financieel resultaat


Eigen vermogen

Stand 31 december 2011: € 757.319

Vreemd vermogen

Stand 31 december 2011: € 6.242.957


De wethouder milieu heeft zitting in het Dagelijks Bestuur en heeft dus direct invloed op het gezamenlijk beleid en voor Gorinchem in het bijzonder. In de nieuwe werkomstandigheden wordt er efficiënter (samen)gewerkt, hetgeen de kwaliteit van het ophalen van huisvuil is verbeterd.


145

2.9 Gemeenschappelijke Regeling Bureau Openbare Verlichting Doel Verbonden Partij

De gemeenschappelijke regeling Bureau Openbare verlichting in oprichting heeft ten doel een bijdrage te leveren aan het beheer van de Openbare Verlichting in de bij de GR aangesloten gemeenten.


Bestuur en communicatie


Deelnemende gemeenten zijn Gorinchem, Giessenlanden, Graafstroom, Hardinxveld-Giessendam, Hendrik-Ido-Ambacht, Leerdam, Liesveld, NieuwLekkerland, Papendrecht, Vianen, Nederlek en Zederik.

Bestuurlijk belang

Een lid van het college van de gemeente Gorinchem maakt deel uit van het dagelijks bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling Bureau Openbare verlichting.

Financieel Belang

Het financieel aandeel van Gorinchem in deze regeling is op basis van het aantal lichtobjecten. Voor 2013 betalen we als gemeente € 7,88 per lichtobject.


Op 9 januari 2012 is de GR officieel ondertekend door de wethouders van de aangesloten gemeenten.

Prestaties/ effecten/ inhoudelijk resultaat

* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen Vaststellen gewijzigde gemeenschappelijke regeling. * domein college: voortgang uitvoering Deelname aan gemeenschappelijke regeling.



Eigen vermogen

Stand 31 december 2011: € 18.000

Vreemd vermogen

Stand 31 december 2011: € 636.318


De mogelijkheid bestaat dat een aantal gemeenten op termijn hun taken gaan onderbrengen bij de gemeente Dordrecht. Dat kan leiden tot hogere kosten. Het verder uitbouwen van het samenwerkingsverband biedt de mogelijkheid om tot een kenniscentrum op het gebeid van de openbare verlichting te komen.


146

3. Commanditaire Vennootschappen 3.1 CV Stadhuisplein Doel Verbonden Partij

Het voor gemeenschappelijke rekening en risico initiëren, realiseren en afzetten van vastgoed (kantoren met omliggende infrastructuur) in de stationsomgeving van Gorinchem.


Bestuur en communicatie


PPS (publiekprivate samenwerking): gemeente Gorinchem en Heijmans.

Bestuurlijk belang

Ontwikkelen van kantoren binnen de stationsomgeving van Gorinchem.

Financieel Belang

Gemeente Gorinchem is de (enige) commanditaire vennoot van de CV; winsten en verliezen komen ten gunste respectievelijk ten laste van de gemeente. Het is de bedoeling, dat ontwikkelingen binnen het beschikbaar gestelde kapitaal door de CV worden gerealiseerd.


De oorspronkelijk geplande ontwikkeling van de stationsomgeving is volledig gerealiseerd. Jaarlijks wordt de jaarrekening van de CV vastgesteld. De CV wordt in stand gehouden met het oog op (eventuele) nieuwe ontwikkelingen in het stationsgebied. In het recente verleden is onderzoek verricht naar de ontwikkelingsmogelijkheden en de haalbaarheid van de locatie Stationsomgeving. Hieruit is gebleken dat het scenario, waarbij het openbaar gebied opnieuw wordt ingericht, het station wordt herontwikkeld en kantoren worden toegevoegd, op dit moment niet haalbaar is. Knelpunten daarbij zijn de verwerving van benodigde gronden, de aanleg van een tunnel onder het spoor en de huidige slechte (economische) marktsituatie. Door de vennoten is besloten verdere planvorming voorlopig uit te stellen.


* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen: Niet van toepassing. * domein college Deelname aan CV-vergaderingen.


Stand 31 december 2011: €

Eigen vermogen

Stand 31 december 2011: € 191.000

Vreemd vermogen

Stand 31 december 2011: €


Binnen de CV zijn momenteel geen (financiële) risico‟s/kansen aanwezig.


5.700 nadelig

1.500

147

3.2 CV Hoog Dalem Doel Verbonden Partij

Voor eigen rekening en risico voeren van een grondexploitatie in de gebieden Laag Dalem Zuid en (gedeeltelijk) Hoog Dalem.


Woonvoorzieningen.


PPS (publiekprivate samenwerking): gemeente Gorinchem, Heijmans en AM Grondbedrijf.

Bestuurlijk belang

Realiseren van woningen en voorzieningen op het gewenste kwaliteits- en kwantiteitsniveau in Gorinchem Oost conform de ruimtelijke en financiële kaders (grondexploitatie). In Hoog Dalem worden de komende jaren ca. 1.400 woningen met bijbehorende voorzieningen in diverse prijsklassen gerealiseerd.

Financieel Belang

De gemeente staat garant voor de leningen die de CV aangaat met geldverstrekkers ter hoogte van 43.000.000. De gemeente voert samen met partijen Heijmans en AM de grondexploitatie Hoog Dalem. Uitgangspunt is, conform de gesloten samenwerkingsovereenkomst, een sluitende grondexploitatie. De boekwaarde van de CV Hoog Dalem bedraagt circa € 40.000.000. De gemeente neemt voor ca. 50% (ca. € 100.000) deel in het kapitaal van Laag Dalem Zuid CV die per 2010 is omgezet in Hoog Dalem CV. Via Hoog Dalem Beheer BV is de gemeente tevens voor 50% beherend vennoot in de CV.


Van het project Hoog Dalem zijn 162 bouwrijpe kavels verkocht en geleverd tot en met 2011. In 2011 is Fort Blauwkapel in verkoop gegaan. In de periode 2012 tot en met 2015 zullen naar verwachting circa 250 woningen worden gebouwd, waarmee de zuidrand zal worden voltooid. Voor 2015 staat het winkelcentrum met hieraan verbonden woningbouw gepland. Dit zorgt voor een piek in de productie in dat jaar. Het totale plan heeft een looptijd tot en met 2021.


* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen: Getekende samenwerkingsovereenkomst van Hoog Dalem vormt het kader. * domein college: voortgang uitvoering Deelname vergaderingen. CV (vennoten) en BV (aandeelhouders).



Eigen vermogen

Stand 31 december 2011: € 1.588.000

Vreemd vermogen

Stand 31 december 2011: € 36.693.000


In de gesloten samenwerkingsovereenkomst Hoog Dalem is bepaald, dat de CV een sluitende grondexploitatie wenst te voeren voor het gebied dat zij in uitvoering heeft. De grondexploitatie Hoog Dalem staat, net als andere grondexploitaties, bloot aan diverse risico's, waaronder markten afzetrisico's. Aanhoudende slechte economische omstandigheden (grondprijzen staan onder druk) en vertragingen (rentelasten) beïnvloeden het resultaat van de grondexploitatie in negatieve zin. In mei 2012 is een notitie met scenarioanalyses van de grondexploitaties vastgesteld. Hierin zijn de risico‟s op de korte en lange termijn benoemd. De mogelijkheid om een sluitend resultaat ook na 2012 vol te houden staat sterk onder druk. Op de korte termijn worden de marktrisico‟s ingeschat op circa € 6 miljoen voor de CV Hoog Dalem. Op de lange termijn kunnen deze oplopen tot circa 15 miljoen.


148

Op basis van de quick scan volgens het CBS-scenario waarbij 250 woningen worden geschrapt en 400 woningen worden gefaseerd na 2020 verslechtert het resultaat van de CV tot € 16,2 miljoen. Aangezien de gemeente voor 50% participeert, is hiervoor een voorziening van € 8,1 miljoen getroffen. Dit is gebeurd bij het vaststellen van de perspectiefnota 2013. Om dit bedrag te beperken is de afgelopen maanden gezocht naar verdere optimalisatie van de grondexploitatie. Op basis van de huidige informatie moet de voorziening van € 8,1 miljoen vooralsnog worden gehandhaafd.


149

3.3 Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Schelluinen (ROM-S), Beheer BV Rom-S Doel Verbonden Partij

Het ontwikkelen van transport- en logistiek centrum Schelluinen West, het realiseren en exploiteren van een aantal regionale vrachtwagenparkeerplaatsen en het herontwikkelen van de vertreklocaties.


Werk.

Partijen Private partij (privaat, publiek) Ontwikkelings- en Participatiebedrijf Publieke sector B.V. (OPP).

Publieke partij De gemeenten in de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden: Giessenlanden, Gorinchem, Hardinxveld-Giessendam, Zederik, Nieuw Lekkerland, Leerdam, Liesveld en Graafstroom. Bestuurlijk belang

Het oplossen van de ruimtelijke ordenings- en milieuproblematiek die wordt veroorzaakt door transport- en logistieke bedrijven, met als doel de verbetering van de leefbaarheid van de regio. Hiermee wordt mede invulling gegeven aan het Groene Hart beleid. Daarnaast willen de gemeenten zich samen met de provincie en het bedrijfsleven inzetten voor een gezonde economische ontwikkeling van het gebied, met inbegrip van de logistieke sector. Vanuit het college is de burgemeester bestuurlijk vertegenwoordigd als commissaris van de Raad van Commissarissen van de ROM-S Beheer BV.

Financieel Belang

Door de financiële bijdragen van de gemeenten en het OPP kan het bedrijventerrein worden gerealiseerd, parkeerterreinen worden aangelegd en vertreklocaties aangekocht. Met de verkoop van bedrijfskavels, de verhuur van parkeerplaatsen, de mogelijke ontwikkelingsopbrengsten van de vertreklocaties en Groene Hart en rijkssubsidies, wordt een winstgevende grondexploitatie nagestreefd. De gezamenlijke gemeenten participeren met risicodragend kapitaal voor 49,5% in de CV, waarvan de gemeente Gorinchem via een aparte Deelneming BV circa 35% voor haar rekening neemt (tot een bedrag van maximaal € 1.155.000). De andere 49,5% wordt door het OPP bijgedragen. Het laatste procent levert de beherend vennoot (ROM-S Beheer BV), waarin ook weer alle gemeenten en het OPP zijn vertegenwoordigd. Het door de gemeente Gorinchem in deze BV ingebrachte aandelenkapitaal bedraagt in totaal € 12.250. Het door de gemeente ingebrachte risicodragend kapitaal wordt te zijner tijd door middel van rendementsuitkeringen terugbetaald door ROM-S.


Hoewel de gronduitgifte stagneert als gevolg van de economische crisis, zijn tot op heden toch 8 bedrijfskavels verkocht met een opbrengst van ca. € 7,9 miljoen. Tevens vinden gesprekken plaats, sommigen in een zeer ver gevorderd stadium, met meerdere nieuwe kandidaten, met een potentiële verkoopopbrengst van € 6,9 miljoen. De verkoopprognose voor 2012 en 2013 ligt daarmee op schema. De potentiële vertreklocaties zijn voorlopig uit de exploitatie gehaald en worden pas weer toegevoegd na mogelijke verwerving. Alleen een al gekochte vertreklocatie in Hardinxveld-Giessendam maakt nog onderdeel uit van de grondexploitatie. De locatie wordt waarschijnlijk verkocht aan genoemde gemeente. De rotonde ter ontsluiting van Schelluinen-West is gereed. Het regionale parkeerterrein aan de Spijksedijk is op een enkele plaats na, verhuurd. Het vrachtwagenparkeerbeleid is in Gorinchem daarmee een succes. Slechts sporadisch worden nog vrachtwagens aangetroffen op de openbare weg. De jaarstukken 2011 van de CV ROM-S en ROM-S Beheer BV zijn vastgesteld. Door het verplaatsen van de overlast gevende transportbedrijven, het weren van


150

geparkeerde vrachtwagens op de openbare weg en het transformeren van vertreklocaties, kan de ontwikkeling van de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden op dit punt als positief worden gezien. Prestaties/ effecten/ Inhoudelijk resultaat

* domein raad: De beleidskaders zijn in augustus 2005 door de gemeenteraad vastgesteld. Deze kunnen indien nodig en gewenst worden bijgesteld. Daar is tot op heden geen aanleiding voor geweest. * domein college: Voortgang van de uitvoering Deelname CV-vergaderingen.


Stand 31 december 2011 ROM-S-CV: € 0

Eigen vermogen

Stand 31 december 2011 ROM-S-CV: € 6.514.000

Vreemd vermogen

Stand 31 december 2011 ROM-S-CV: € 9.418.000


De beoogde concentratie van de bedrijfsactiviteiten op het gebied van transport en logistiek die nu overlast veroorzaken in de kernen en op de dijken en polderwegen, is een grote kans om de leefbaarheid en de kwaliteit van de regio te vergroten. Hoewel de vooruitzichten op een winstgevende grondexploitatie gunstig zijn, is een financieel risico nooit helemaal uit te sluiten, zeker niet in het huidige economische klimaat.


151

3.4 CV Lingewijk Noord Doel Verbonden Partij

Voor eigen rekening en risico voeren van een (grond-) exploitatie in het gebied Lingewijk Noord.


Woonvoorzieningen.

Partijen PPS (publiekprivate samenwerking): De gemeente neemt deel in samenwerking met drie (privaat, publiek) partijen, te weten Dura Vermeer Bouw Houten BV, Van Wanrooij projectontwikkeling BV

en Poort6. De deelname per partij bedraagt 25%. Bestuurlijk belang

Realiseren van woningen en voorzieningen op het gewenste kwaliteits- en kwantiteitsniveau in Lingewijk Noord binnen de vastgestelde kaders, waaronder de grondexploitatie. Het plan voorziet in de bouw van circa 445 woningen. In overleg met de partners is dit aantal verlaagd met 36 woningen. Dit als gevolg van het vervallen van de ontwikkeling van de noordelijke waterrand. In overleg met de partners wordt dit aantal in de toekomst verder afgestemd op de woningbehoefte.

Financieel Belang

De gemeente staat garant voor de leningen die de CV aangaat met geldverstrekkers tot een hoogte van maximaal € 19.000.000. De gemeente voert samen met partijen Van Wanrooij, Dura Vermeer en Poort6 de grondexploitatie Lingewijk Noord. De boekwaarde van de CV Lingewijk Noord bedraagt circa € 15.000.000. De gemeente neemt voor circa 25% (ca. € 250.000) deel in het kapitaal van de CV Lingewijk Noord. Via Lingewijk Noord Beheer BV is de gemeente tevens voor 25% beherend vennoot in de CV.


De gemeenteraad heeft in april 2009 het bestemmingsplan vastgesteld. Van het Groene Veld zijn 90 woningen gerealiseerd. Van de IJsbaanstrip zijn 50 woningen gerealiseerd. In 2011 is gestart met de bouw van het kopgebouw met 63 appartementen. Naar verwachting zal in 2012 worden gestart met de bouw van woningen in Groene Veld en de IJsbaanstrip. Daarnaast heeft de gemeente het oude clubgebouw van de ijsbaanvereniging aangekocht en zal worden gestart met de bouw van de nieuwe clubgebouwen van de ijsbaanvereniging en speeltuinvereniging. In het najaar van 2012 zal de herziening van de grondexploitatie per 1-1-2012 worden vastgesteld.


* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen: Getekende samenwerkingsovereenkomst tussen genoemde partijen vormt het kader (met bijkomende stukken en tussentijdse rapportages). * domein college: voortgang uitvoering Deelname CV-vergaderingen en BV vergadering van aandeelhouders.


Stand 31 december 2011: € 2.400.000 nadelig

Eigen vermogen

Stand 31 december 2011: € 3.300.000 nadelig

Vreemd vermogen

Stand 31 december 2011: € 10.914.000


De herziene grondexploitatie CV Lingewijk Noord per 1-1-2011 laat een tekort zien van ca. € 2,8 miljoen. Dit wordt door de vier deelnemende partijen gedragen. Voor haar deel heeft de gemeente een voorziening opgenomen. Momenteel wordt gewerkt aan de herziening van de grondexploitatie per 1-1-2012. Deze zal een sterke verslechtering laten zien als gevolg van de aanpassing van de grondopbrengsten. Naar verwachting zal de herziening van de grondexploitatie CV Lingewijk Noord per 1-1-2012 een tekort laten zien van ruim € 13 miljoen. Bij de vaststelling van de grondexploitatie wordt in overleg met de partners besloten volgens welke planning dit verlies zal worden genomen. Daarmee wordt ruimte


152

geboden aan eventueel marktherstel en heeft het gespreid verlies nemen over de looptijd van het project een rentevoordeel voor de gemeentelijke voorziening. Naar aanleiding van een beoordeling van de grondexploitatie CV Lingewijk Noord in april 2012 wordt inmiddels rekening gehouden met een verslechtering van het resultaat tot € 14 miljoen. Aangezien de gemeente voor 25% participeert, zou hiervoor bovenop de reeds getroffen voorziening van € 4,6 miljoen (welke het negatieve saldo afdekt en de gemeentelijke bijdrage aan de ontwikkeling vormt) een extra voorziening van € 1,0 miljoen moeten worden getroffen. Dit is bij vaststelling van de perspectiefnota 2013 ook gebeurd. Met deze extra voorziening is er dekking voor het verwachte negatieve resultaat. Het grootste risico blijft gelegen in stagnatie in de verkoop van de woningen in de nog niet aantrekkende markt.


153

4. Stichtingen 4.1 Stichting Openbaar Onderwijs (OVO) Doel Verbonden Partij

De Stichting Openbaar Verenigd Onderwijs (OVO) heeft als doel het geven en bevorderen van openbaar onderwijs aan de scholen die onder haar gezag vallen als bedoeld in de onderwijswetgeving.


Onderwijs.

Partijen De gemeenten Gorinchem en Hardinxveld-Giessendam hebben het openbaar onderwijs (privaat, publiek) verzelfstandigd in OVO. Bestuurlijk belang

De zorgplicht om te voorzien in voldoende openbaar onderwijs is vastgelegd in de Grondwet artikel 23. De gemeente Gorinchem heeft haar toezichthoudende rol op het openbaar onderwijs vastgelegd in de statuten en in een reglement.

Financieel Belang

Een eventueel nadelig exploitatieresultaat bij het openbaar onderwijs dat aangevuld wordt door de gemeente Gorinchem resulteert in een doorbetaling aan het bijzonder onderwijs.


Binnen het Gemeenschappelijk Orgaan, waar tevens de gemeente HardinxveldGiessendam in participeert, wordt de voortgang en de ontwikkelingen met de Stichting OVO besproken. Evenals bij andere schoolbesturen heeft de Stichting OVO de komende jaren te maken met diverse risico‟s, zoals onder andere krimp van leerlingen. Niet alleen in de formatiesfeer, maar ook in de huisvestingssfeer zullen besparingen moeten worden gerealiseerd, waarop de bedrijfsvoering van de Stichting OVO adequaat op moet inspelen.





Eigen vermogen

Stand 31 december 2011: € 3.944.216

Vreemd vermogen

Stand 31 december 2011: € 6.181.349


Mocht OVO niet meer aan haar financiële verplichtingen kunnen voldoen dan is de gemeente financieel verantwoordelijk.

* domein college: voortgang uitvoering Deelname aan het Gemeenschappelijk Orgaan, waarbij het wettelijk toezicht op het bestuur van de Stichting OVO plaatsvindt. Via de planning- en controlcyclus wordt de Raad geïnformeerd over de ontwikkelingen bij OVO.


154

4.2 Stichting Staerk (Sterk in Welzijn) Doel Verbonden Partij

Het uitvoeren van het Sociaal cultureel werk, het bevorderen van sociale cohesie in de wijken, en het uitvoeren van activiteiten in het kader van ouderen en overlast jeugd. Uitvoering geven aan welzijnswerk nieuwe stijl “Meedoen” Het signaleren van problemen, knelpunten in wijken en buurten.


Zorg.

Partijen Welzijnsinstelling Non-profit (privaat, publiek) Bestuurlijk belang

Het uitvoeren van activiteiten, het bieden van ondersteuning en de radar in de wijken. Instelling moet mede invulling geven aan de nieuwe maatschappelijke agenda in het kader van Meedoen oftewel Welzijn nieuwe stijl.

Financieel Belang

De instelling ontvangt in 2013 een subsidie ad. € 1.184.636 (dit is inclusief de AHAD 2 bezuiniging op sociaal cultureel werk). In het kader van AHAD 3 denken we er over na om in totaal nogmaals een bedrag ad. € 700.000 te bezuinigen op het totale budget sociaal cultureel werk.


De taakstelling is met de instelling besproken. Het huidige aanbod van activiteiten en producten sluit niet meer aan bij de vraag in het kader van het Welzijn nieuwe stijl. Het sociale programma in het kader van Meedoen zal leidend worden voor de dienstverlening van de instelling. Met deze ombuiging van producten en diensten naar de core business zal vanaf 2014 de taakstelling worden gerealiseerd.


* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen: Het huidige aanbod zal moeten worden omgevormd. Op korte termijn zal de instelling daar een plan voor indienen. Het maatschappelijk effect van het lopende aanbod is moeilijk te bepalen. Vanaf 2013 met de vertaling van de nieuwe maatschappelijke agenda zullen de prestatie indicatoren worden aangescherpt en zal op verzoek van de instelling de gemeente een strakkere regie voeren. * domein college: voortgang uitvoering



Eigen vermogen

Stand 31 december 2011: € 592.384

Vreemd vermogen

Stand 31 december 2011: € 544.706


De instelling zal in het kader van het programma “Meedoen, welzijn nieuwe stijl” een kans krijgen om zich te manifesteren. Wel zal dat betekenen dat de instelling terug zal moeten naar haar core business met een kleinere compacte effectieve instelling. Er is in de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in het versterken van de instelling, daarvan zullen dan in de nieuwe fase de vruchten moeten worden geplukt.


155

4.3 Stichting Kindercentra Doel Verbonden Partij

Het bieden van kwantitatief en kwalitatief voldoende peuterspeelzaalwerk in Gorinchem


Onderwijs.

Partijen (privaat) Stichting Kindercentra Gorinchem en Stichting Jeugdhaven Gorcum. (privaat, publiek) Bestuurlijk belang

Het aanbieden van peuterspeelzaalwerk met aandacht voor spelen, ontmoeten, ontwikkelen, signaleren en ondersteunen (ambitieniveau 2) volgt uit de notitie peuterspeelzaalwerk gemeente Gorinchem 2005. Peuterspeelzaalwerk maakt onderdeel uit van het brede welzijnsbeleid (WMO).

Financieel Belang

Op grond van de Subsidieverordening gemeente Gorinchem 2008 wordt ten behoeve van de peuterspeelzalen jaarlijks een subsidie verleend van in totaliteit ca € 1 miljoen.


Onder druk van de bezuinigingen is er ontwikkeling naar meer (markt)werking in de peuterspeelzalen waarbij in samenhang met het VVE beleid (voor- en vroegschoolse educatie) de focus voor de gemeente komt te liggen op subsidieverlening aan uitsluitend doelgroepkinderen.


* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen:



Eigen vermogen

Stand 31 december 2011: € 52.140*

Vreemd vermogen

Stand 31 december 2011: € - *


Risico zijn beperkt. In geval de subsidie wordt afgebouwd zullen we de wettelijke verplichtingen (artikel 4:51 Awb) in acht moeten nemen.

* domein college: voortgang uitvoering De Subsidieverordening gemeente Gorinchem is het kader waarbinnen prestatie- en verantwoordingsafspraken met betreffende instellingen worden gemaakt. Via de onderwijsmonitor wordt zorg gedragen voor een cijfermatig inzicht. De raad wordt geïnformeerd via de planning- en controlcyclus

*In tegenstelling tot de overige gesubsidieerde instellingen is de SKG een commerciële instelling. Zij leggen financieel en inhoudelijk verantwoording af middels een jaarverslag en exploitatieoverzicht. Het is niet gebruikelijk dat balansstukken van een commerciële partij een openbaar karakter krijgen. Het gemelde eigen vermogen betreft een risicoreserve. Deze lijkt vooralsnog voldoende voor een verdere gezonde financiële huishouding door de SKG.


156

4.4 Stichting De Nieuwe Doelen Doel Verbonden Partij

Het bieden van een zo breed mogelijk cultureel programma aan de inwoners van de stad en de regio, (jaarlijks 80 tot 100 professionele theatervoorstellingen en 60 tot 70 keer een podium aan het verenigingsleven, onderwijs en maatschappelijke instellingen).


Cultuur en sport.

Partijen Stichting De Nieuwe Doelen (privaat, publiek) Bestuurlijk belang

Aanbieden van culturele voorstellingen en activiteiten aan een brede doelgroep, zowel lokaal als regionaal, professioneel en niet professioneel.

Financieel Belang

De Stichting ontvangt een subsidie van € 650.000 per jaar.


Bij AHAD 3 moet een keuze gemaakt worden tussen een bezuinigingstaakstelling voor het gehele cultuurbudget van € 600.000 of € 1.000.000. Verder wordt op dit moment gewerkt aan de afronding van de cultuurvisie, waar de schouwburg onderdeel van uitmaakt.


* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen: De cultuurvisie zal leiden tot een nader standpunt bepaling ten opzichte van de invulling van de theaterfunctie in Gorinchem * domein college: voortgang uitvoering



Eigen vermogen

Stand 31 december 2011: € 107.264

Vreemd vermogen

Stand 31 december 2011: € 675.056


Risico is dat met minder subsidie het behouden van de schouwburg mogelijk lastig wordt. Kans is het aanboren van andere financieringsbronnen en mee gaan in een vernieuwing die in de cultuurvisie wordt geschetst.


157

4.5 Stichting Gorinchemse Sport accommodaties Doel Verbonden Partij

Het efficiënt exploiteren van 3 sporthallen en het Caribabad voor de inwoners van Gorinchem en de regio zodat de accommodaties gebruikt kunnen worden voor allerlei sportactiviteiten in brede zin. De gemeente is eigenaar van de 4 sportaccommodaties.


Cultuur en sport.

Partijen De Stichting Gorinchemse Sportaccommodaties (privaat, publiek) Bestuurlijk belang

De gemeente verstrekt aan de Stichting de opdracht voor eigen rekening en risico zorg te dragen voor het beheer en de exploitatie van de vier sportaccommodaties overeenkomstig het doel waarvoor de accommodaties is bestemd en ingericht.

Financieel Belang

De Stichting ontvangt een subsidie van € 518.823 voor de exploitatie en het (gebruikers) onderhoud van de sporthallen en het zwembad. Daarnaast ontvangt de SGS een bedrag voor de huur van de accommodaties, dat door de gemeente als huur weer wordt geïnd.


In 2012 is er een huur- en exploitatieovereenkomst afgesloten met de SGS, waarin de taken en de verantwoordelijkheden van de Stichting uitgewerkt zijn. Het eigenaar onderhoud is weer een verantwoordelijkheid van de gemeente geworden.


* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen:



Eigen vermogen

Stand 31 december 2011: € 204.998

Vreemd vermogen

Stand 31 december 2011: € 398.772


Niet van toepassing.

* domein college: voortgang uitvoering De SGS komt met een voorstel om de bezuiniging van €130.000,- (en € 30.000,schoolzwemmen) te realiseren.


158

4.6 Stichting Bibliotheek Doel Verbonden Partij

Verzorgen van het bibliotheekwerk in Gorinchem, aansluiting bij het bibliotheeknetwerk Zuid-Holland Zuid Oost.


Cultuur.

Partijen Bibliotheek (privaat, publiek) Bestuurlijk belang

De openbare bibliotheek biedt toegang tot informatie en media, werkt samen aan educatie en leesbevordering en biedt een aantrekkelijk podium voor cultuurparticipatie. De bibliotheek biedt hiertoe drie kerndiensten aan: 1. Informatie en literatuur 2. Uitlenen volwassenen 3. Jeugdbibliotheek

Financieel Belang

De bibliotheek ontvangt over 2013 een bedrag van € 584.591. Dit bedrag valt uiteen in een bijdrage van € 419.667 voor dienstverlening en € 164.924 voor huisvestingslasten.


Vanuit AHAD 2 heeft de bibliotheek een bezuiniging van 10% gekregen. Deze korting van € 65.000 is structureel (t/m 2014) en wordt in 2015 verhoogd naar € 97.500. Verder moet bij AHAD 3 een keuze gemaakt worden over een bezuinigingstaakstelling voor het gehele cultuurbudget van € 600.000 of € 1.000.000. Verder wordt op dit moment gewerkt aan de afronding van de cultuurvisie, waar de bibliotheek onderdeel van uitmaakt.


* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen: De cultuurvisie zal leiden tot een nader standpunt bepaling ten opzichte van de invulling van de theaterfunctie in Gorinchem * domein college: voortgang uitvoering



Eigen vermogen

Stand 31 december 2011: € 358.658

Vreemd vermogen

Stand 31 december 2011: € 3.210.842


Risico is dat met minder subsidie het behouden van de bibliotheek mogelijk lastig wordt. Kans is het aanboren van andere samenwerkingsverbanden en mee gaan in een vernieuwing die in de cultuurvisie wordt geschetst.


159

4.7 Stichting A27 Doel Verbonden Partij

a) De bevordering van de besluitvorming om te komen tot een versnelde realisering van een nieuwe oeververbinding bij Gorinchem. b) Het verbeteren van de ontsluitingen van de regio c.q. het achterland, met als uitgangspunt de bestaande/nieuwe concepten en private initiatieven met betrekking tot de sub a. bedoelde oeververbinding.


Leefvoorzieningen.

Partijen De gemeenten Werkendam en Gorinchem, de Kamers van Koophandel Midden(privaat, publiek) Nederland en Zuid-West Nederland, de Industriële Kring Gorinchem en de Bedrijvenkring

Altena. Bestuurlijk belang

Betere bereikbaarheid van Gorinchem en betere doorstroming en minder sluipverkeer op het wegennet van Gorinchem als gevolg van minder files op de A27.

Financieel Belang

Geen


De minister van Infrastructuur en Milieu heeft in april 2012 de Tweede Kamer medegedeeld er naar te streven in 2016 het project A27 Houten-Hooipolder te starten.


* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen: coalitieakkoord/raadsopdracht mobiliteit * domein college: voortgang uitvoering: bestuurlijk vertegenwoordiger door collegelid.



Eigen vermogen

Stand 31 december 2011: € n.v.t.

Vreemd vermogen

Stand 31 december 2011: € n.v.t.


De risico‟s zijn nihil. De inspanningen van de Stichting hebben in ieder geval geleid tot het tot op heden op de agenda houden van het opheffen van de bottleneck Merwedebrug. Deze inspanning zal nog enige tijd moeten worden geleverd.


160

4.8 Stichting Security 5 Doel Verbonden Partij

Het bevorderen van een ongestoord gebruik van goederen en zaken op de bedrijventerreinen.


Werk.

Partijen PPS Gemeente, politie, brandweer, ondernemers. (privaat, publiek) Bestuurlijk belang

Voorzitter College is voorzitter Stichting Security 5.

Financieel Belang

Garantstelling financiering lening (€ 260.000).


Conform afspraken en raadsinformatiebrief / voorhangbesluit 2011 (restantlening per 23 september 2012 € 237.837).


* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen: n.v.t. * domein college: voortgang uitvoering: Stichting ontplooit activiteiten conform doelstelling en heeft aan haar aflossingsverplichting volgens aflossingsschema voldaan.


Stand 31 december 2011: € 32.423 voordelig (voorlopig onder voorbehoud bestuursvergadering oktober 2011).

Eigen vermogen

Stand 31 december 2011: € 138.638 nadelig (voorlopig onder voorbehoud bestuursvergadering oktober 2011).

Vreemd vermogen

Stand 31 december 2011: € 302.780 voordelig (voorlopig onder voorbehoud bestuursvergadering oktober 2011).


Stichting ontwikkelt actief veiligheidsmaatregelen voert actieve acquisitie aan haar deelnemers en potentiële leden waardoor het een positieve bijdrage levert aan het ondernemersklimaat.


161


162

6.7 Grondbeleid Inleiding Het grondbeleid is van grote invloed op de wijze van de realisatie van de projecten die voortvloeien uit de programma‟s uit onze programmabegroting. De woonlocaties in de stedelijke vernieuwing en uitleggebieden worden in het programma Woonvoorzieningen behandeld. De ontwikkeling van bedrijventerreinen komt in het programma Werk aan de orde. Daarnaast heeft het grondbeleid bij de realisatie van ruimtelijke projecten met de daarbij behorende investeringen een grote impact op de financiële middelen. Tevens zijn de ontwikkelingsrisico‟s van belang. Het optreden van deze risico‟s hebben een financiële impact.

1.1

Kaderstelling

De kaderstelling van het te voeren grondbeleid is vastgelegd in de Nota Grondbeleid. Deze nota is onder andere de basis van de separaat vast te stellen Nota Grondprijzen (deze wordt jaarlijks herzien en voor besluitvorming aan het college aangeboden) en Nota Bovenwijkse Voorzieningen. De Nota Grondbeleid steunt op de volgende doelen: Mogelijkheid te sturen op (type) grondbeleid en in te zetten instrumenten; maatwerk per locatie: het college zal per te starten project een voorstel met advies aan de raad voorleggen. Mogelijkheid bij te sturen bij grote (te verwachten) afwijkingen van eerder vastgestelde grondexploitatieberekeningen. Mogelijkheid risico‟s te managen; door risico- en scenarioanalyses wordt inzicht gegeven in bandbreedtes van het exploitatieresultaat en beheersmaatregelen. Rollen en taakverdeling tussen college en raad; de raad kan op een meer gestructureerde wijze kaders stellen voor de realisatie van ruimtelijke projecten, die door het college worden aangestuurd. Transparantie en helderheid rondom grondbeleid en bestuur, door uniforme en samenhangende informatie en rapportages.

1.2

Grondexploitatiewet (onderdeel van de Wro)

Er zijn een aantal “typen” van gemeentelijk grondbeleid te onderscheiden. Actief, faciliterend (passief) en samenwerkingsmodellen tussen marktpartij(en) en gemeente. Bij het actieve grondbeleid worden gemeentelijke (grond-) eigendommen bij de realisatie van ontwikkelingsprojecten ingezet. De gemeente treedt hier op als risicodragende partij en door het genereren van grondopbrengsten kunnen de benodigde investeringen worden gedekt. Dit ligt anders wanneer private partijen plannen ontwikkelen op eigen grond (de gemeente is niet als ontwikkelende partij actief). De gemeente geeft in dat geval geen grond uit, maar maakt vaak wel kosten (aanleg infrastructuur, planontwikkeling etc.). Met de grondexploitatiewet kunnen op publiekrechtelijke grondslag kosten verhaald worden op de ontwikkelende partij(en) middels het exploitatieplan. Het exploitatieplan wordt gelijktijdig vastgesteld met het bijbehorende bestemmingsplan. De bijdrage van de private partijen kan uiteindelijk worden afgedwongen bij een aanvraag voor een omgevingsvergunning. Verder biedt de wet de mogelijkheid voor gemeenten om locatie-eisen te stellen aan de private ontwikkeling (bijvoorbeeld de verdeling goedkope en dure woningen). Uitgangspunt van de grondexploitatiewet is dat partijen eerst proberen een privaatrechtelijke overeenkomst te sluiten, de zogenaamde anterieure overeenkomst. Om de wet uit te voeren zullen gemeenten in een vroegtijdig stadium een eindbeeld moeten hebben van een plan (bijvoorbeeld van de verdeling goedkope en dure woningen) om de genoemde locatie-eisen in het bestemmingsplan vast te kunnen leggen. Aan de raad moet bij de vaststelling van een bestemmingsplan worden aangetoond dat het kostenverhaal verzekerd is. Het kostenverhaal kan op een aantal manieren plaatsvinden: Gemeente Gorinchem - programmabegroting 2013 Oktober 2012

163

-

Door het genereren van inkomsten uit gronduitgifte (actief grondbeleid). Door het kunnen sluiten van een anterieure overeenkomst (onderdeel van de grondexploitatiewet). Door het maken en vaststellen van een exploitatieplan.

1.3

Planning en Control

Het grondbeleid en bijbehorende financiële consequenties worden verantwoord via de gemeentelijke “Planning en Control”-cyclus in de volgende producten: perspectiefnota, begroting, 1e en 2e tussen2 rapportage, jaarrekening en tussentijdse financiële afwijkingen grondexploitaties (> 10%) . Ten behoeve van de herziening van de grondexploitatieberekeningen stelt het college jaarlijks de te hanteren parameters in de grondexploitaties vast. Deze parameters zijn met name het percentage kostenen opbrengstenstijging en het rentepercentage. Er is sprake van algemeen geldende waarden maar, er is ook ruimte voor “maatwerk” per te onderscheiden gebied. Dit om aansluiting te kunnen houden bij de ontwikkelingen in de specifieke marktsegmenten. Voor de resultaatbepaling van de grondexploitaties geldt dat verliezen (middels het vormen van een voorziening) verantwoord worden zodra deze zichtbaar worden. Winsten op exploitaties worden pas bij volledige realisatie van de betreffende grondopbrengst(en) genomen. Onder bepaalde voorwaarden (meerjarige projecten, die duidelijk in fasen kunnen worden onderverdeeld) is ook tussentijdse winstneming aanvaardbaar, zodra minstens 50% van de opbrengsten is gerealiseerd. Voorbeeld van deze methodiek is Oost II. Het weerstandsvermogen biedt een opvang voor (gemeentelijke) risico‟s, waarmee bij de (voorzieningen) grondexploitaties cijfermatig geen rekening wordt gehouden. Het risicoprofiel van grondexploitaties wordt hierbij berekend als: 10%* (boekwaarde -/- voorzieningen). Via een kleurenrapportage wordt de raad geïnformeerd over afwijkingen van grondexploitaties ten opzichte van eerder vastgestelde exploitatiesaldo‟s. Een afwijking > 10% (kleur „rood‟) wordt direct bij constatering aan de raad gemeld.

2. Reservepositie grondexploitatie Exploitatie van bouwgrond betreft een bedrijfsmatige activiteit. Hierbij zijn met name de marktomstandigheden (externe factor) van belang. Per definitie gaat het ontwikkelen van bouwgrond gepaard met risico's. De volgende risico‟s kunnen worden genoemd: • nationale en regionale marktomstandigheden inzake woningbouw en bedrijventerreinen; • (verwachte) overheidsmaatregelen (zoals milieuvoorschriften, ruimtelijke ordening, subsidiemogelijkheden); • prijsontwikkelingen in onder andere de bouwsector; • procedures die moeten worden doorlopen en de resulterende (mogelijk lange) doorlooptijd; • claimgevoeligheid (onder andere planschade); • algemene economische ontwikkelingen; • renteschommelingen; • invloed van provincie en Rijksoverheid op gewenste woningbouwprogramma's en uitgifte van bedrijventerreinen. De manier waarop sturing wordt gegeven aan de grondexploitaties is vastgelegd in de Nota Grondbeleid. Voor een goede sturing en beheersing is het noodzakelijk voortdurend inzicht te hebben in de ontwikkeling van baten en lasten. Om die reden is het uitgangspunt om één keer per jaar alle exploitatieopzetten te herzien. Dit gebeurt bij het opstellen van de jaarrekening. Ook op andere momenten kunnen afwijkingen in de exploitatieopzet worden gerapporteerd, zoals in paragraaf 1.3 is vermeld.

2

Opgenomen als tussentijdse informatiestroom in de Nota grondbeleid.


164

Begin 2012 zijn voor de exploitatiegebieden de geraamde exploitatieresultaten bepaald naar de contante waarde per 1 januari 2012. Wanneer uit deze berekening een verwacht verlies zichtbaar wordt, is hier tot het volledige bedrag van dit verlies een voorziening gevormd ten laste van de algemene reserve. Bij een voordelige exploitatieberekening (winst) heeft een (gedeeltelijke) winstneming plaatsgevonden.

3. Behandeling belangrijkste grondexploitaties Hierna wordt een beschrijving gegeven van de actuele stand van zaken van een aantal belangrijke exploitatiegebieden binnen de gemeente. Onder een “belangrijke grondexploitatie” wordt verstaan een actief exploitatiegebied waarbij de exploitatieresultaten van wezenlijke invloed zijn op het totale financiële beeld. Hoog Dalem In Hoog Dalem worden de komende jaren maximaal 1.400 woningen in diverse prijsklassen gerealiseerd, alsmede winkels en voorzieningen. Het totale plan heeft een looptijd tot en met 2021 en wordt gerealiseerd via Hoog Dalem CV, waarin de gemeente een belang heeft van ca. 50%. In de gesloten samenwerkingsovereenkomst Hoog Dalem is bepaald, dat de partijen een sluitende grondexploitatie wensen te voeren voor het gebied dat zij onder controle heeft. Momenteel wordt gewerkt aan de herziening van de grondexploitatie CV Hoog Dalem. In de uiteindelijke herziening van de grondexploitatie CV Hoog Dalem, die in het najaar van 2012 gereed zal zijn, zal het effect van een aantal aanpassingen van het plan inzichtelijk worden gemaakt. De mogelijkheden om verslechteringen van het exploitatieresultaat op te vangen door middel van (verdere) kostenbesparingen zijn beperkt. Op basis van een quick scan volgens het CBS-scenario, waarbij 250 woningen worden geschrapt en 400 woningen worden gefaseerd na 2020, verslechtert het resultaat van de CV tot € 16,2 miljoen. Aangezien de gemeente voor 50% participeert, is vooruitlopend op de herziening een voorziening van € 8,1 miljoen getroffen bij het vaststellen van de perspectiefnota 2013. Over het middengebied van Hoog Dalem, dat de CV (nog) niet onder controle heeft, is een onteigeningsprocedure gestart, die tot een positief Koninklijk Besluit heeft geleid. Met de grondeigenaar vinden naar aanleiding hiervan onderhandelingen plaats. Voor een nadere (beleidsmatige) toelichting op dit plan wordt verwezen naar de Paragraaf Verbonden partijen (onderdeel Hoog Dalem CV). Mollenburg Na de verplaatsing van sportverenigingen is het gebied Mollenburg grotendeels bouwrijp en geschikt gemaakt voor de woningbouwontwikkeling. Door de sterk gewijzigde marktomstandigheden is de verkoop (en dus ook de bouw) van woningen in het duurdere segment (waar Mollenburg zich op richtte) echter stil komen te staan. Deze stagnatie heeft geleid tot een heroverweging van de ontwikkelingsmogelijkheden van dit gebied. Besloten is om de ontwikkelingsovereenkomst met de OCM te ontbinden en over te gaan tot een maatschappelijk invulling van de locatie. De uitwerking hiervan zal in de loop van 2012 verder vorm krijgen. Bij het vaststellen van de Perspectiefnota 2013 is voor dit complex een (extra) voorziening getroffen van € 3,8 miljoen. Lingewijk Noord Er is een aanhoudende stagnatie bij de verkoop van de woningen van Lingewijk Noord. Om de verkoopbaarheid van de geplande woningen in het project Lingewijk Noord te verbeteren onderzoekt de CV Lingewijk Noord mogelijkheden tot afwaardering van de VON-prijzen en daarmee de grondprijzen. De afgewaardeerde grondprijs zal input zijn voor de herziening van de grondexploitatie. Naar verwachting zal deze in het najaar van 2012 worden vastgesteld door de AVA. Op basis van een quick scan volgens het CBS-scenario waarbij 64 woningen worden geschrapt, verslechtert het resultaat van de CV tot € 14 miljoen. Aangezien de gemeente voor 25% participeert, zou hiervoor bovenop de reeds getroffen voorziening van € 4,6 miljoen een extra voorziening van € 1,0 Gemeente Gorinchem - programmabegroting 2013 Oktober 2012

165

miljoen moeten worden getroffen. Dit is bij vaststelling van de perspectiefnota 2013 ook gebeurd. Met deze extra voorziening is er dekking voor het verwachte negatieve resultaat. Voor een nadere (beleidsmatige) toelichting op dit plan wordt verwezen naar de Paragraaf Verbonden partijen (onderdeel Lingewijk Noord CV). Groote Haar De ontwikkeling van bedrijventerrein Groote Haar is pas mogelijk als de tijdelijke, danwel definitieve ontsluiting op de A27 is gerealiseerd. De definitieve ontsluiting wordt meegenomen bij de capaciteitsvergroting van de A27. Met Rijkswaterstaat worden gesprekken gevoerd over de planning en de uitvoering van de ontsluiting op de A27. In het bestemmingsplan is een tijdelijke ontsluiting opgenomen voor heel Gorinchem Noord. In januari 2011 is het bestemmingsplan door de gemeenteraad vastgesteld. Tegen het bestemmingsplan is beroep aangetekend bij de Raad van State. Naar verwachting zal zij in de tweede helft van 2012 uitspraak hierover doen. Bij de herziening van de grondexploitatie is rekening gehouden met een vertraging in de uitgiften als gevolg van het later realiseren van de ontsluiting op de A27. Het saldo is daardoor verslechterd met circa € 3 miljoen en kent een tekort van € 8,4 miljoen. Ter dekking hiervan is een voorziening gevormd. De risico‟s, die bij de herziening van de grondexploitatie zijn meegenomen betreffen: • Vertraging start realisatie bedrijventerrein: bijv. als gevolg van het niet tijdig realiseren van de ontsluiting. • Fasering: elke vertraging in de start van de uitgifte en/of het uitgiftetempo kan grote financiële gevolgen hebben voor het resultaat van de grondexploitatie. • Subsidie: de provincie heeft destijds een subsidie voor het project gegeven. Volgens de subsidievoorwaarden had de uitvoering van het project echter al begonnen moeten zijn. • Definitieve ontsluiting, A27. Naast bovengenoemde risico‟s kent de grondexploitatie ook een aantal kansen: • Verbreding van de A27 in westelijke richting: mogelijke uitbreiding van de uitgeefbare oppervlakte. • Aanpassing veiligheidszone toekomstige A27 (plasbrandaandachtsgebied): mogelijk vervallen van de reductie op de grondprijs. Oost II Het plangebied bestaat uit het voormalig Compaqterrein en bestaande (te handhaven) elementen als de Evenementenhal, McDonalds en Campanile. Het bestemmingsplan van Oost II is begin 2011 onherroepelijk geworden. Aangezien de gemeente alle benodigde gronden verworven heeft en de kosten van openbare voorzieningen via gronduitgifte verhaald zullen worden, behoeft geen exploitatieplan te worden opgesteld. Op dit moment is circa 69% van de gronden verkocht en iets meer dan 25% aangeboden of in optie gegeven. Op basis van de meest recente inzichten sluit de grondexploitatie (per 01-01-2012) op een positief saldo van circa € 6,5 miljoen, exclusief de inmiddels gerealiseerde winstneming. Deze bedraagt tot en met 2011 circa € 4,5 miljoen. Vooralsnog wordt er van uitgegaan, dat alle gronden in 2014 verkocht zullen zijn.

4. Grondpositie In 2011 is een groot aantal grondexploitaties, met name zgn. NIEGG‟s (niet in exploitatie genomen gronden), afgesloten. Desondanks blijft de totale boekwaarde van de gronden op de balans van behoorlijke omvang, namelijk € 65,1 miljoen per 1-1-2012. Hierdoor is de gevoeligheid voor renteschommelingen relatief groot. De verwerking van deze boekwaarden in de desbetreffende grondexploitatieberekening leidt tot exploitatiesaldi die vervolgens verwerkt in de voorzieningen. De belangrijkste onderdelen van de bovengenoemde boekwaarde betreffen de volgende complexen (in miljoenen euro‟s): Gemeente Gorinchem - programmabegroting 2013 Oktober 2012

166

Mollenburg Groote Haar bedrijventerrein Oost II

11,9 34,7 8,9

Een relativerende kanttekening bij deze hoge boekwaardes is, dat bij de jaarrekening 2011 en – aanvullend bij de Perspectiefnota 2013 – vooralsnog toereikende voorzieningen zijn getroffen voor ingeschatte tekorten voor Mollenburg en Groote Haar. Voor Oost II geldt een exploitatieopzet met een positief resultaat, waarbij er voldoende afzetmogelijkheden voor deze gronden zijn.


167


168

6.8 Lokale heffingen In deze paragraaf bieden wij u inzicht in de achtergronden en uitgangspunten van de belangrijkste gemeentelijke belastingen en heffingen, alsmede in de tarieven en opbrengsten. De drie belangrijkste gemeentelijke belastingen en heffingen zijn de onroerende-zaakbelastingen (OZB), de afvalstoffenheffing en rioolbelasting. Andere heffingen zijn de hondenbelasting, precariobelasting, marktgelden, leges, begraafrechten en parkeerbelasting. Uitgangspunten Voor de lokale heffingen worden de volgende beleidsuitgangspunten gehanteerd: Voor de ontwikkeling van de gemeentelijke tarieven wordt het gewogen prijsindexcijfer van het Centraal Plan Bureau aangehouden, dat zoals gebruikelijk met 1% wordt verhoogd om loon- en prijsontwikkelingen op te vangen; Waar mogelijk kostendekkende tarieven; Bij de afvalstoffenheffing en rioolbelasting wordt gebruik gemaakt van egalisatiereserves. Bij het vaststellen van de tarieven wordt het saldo de desbetreffende reserve voor zover mogelijk aangewend voor de matiging en egalisatie van de tarieven; De inkomstenderving wegens de kwijtschelding van de afvalstoffenheffing en rioolbelasting wordt doorberekend in de tarieven. Onroerende-zaakbelastingen De onroerende-zaakbelastingen (OZB) zijn verreweg de belangrijkste gemeentelijke belastingen. De opbrengst behoort tot de algemene dekkingsmiddelen en mag vrij worden besteed. Er gelden geen wettelijke beperkingen voor de mate waarin de tarieven mogen worden verhoogd. Omdat het rijk de stijging van de collectieve lastendruk binnen de perken wil houden geldt er wel een landelijk plafond, de zogeheten macronorm. Landelijk gezien mag de totale stijging van de OZB van alle gemeenten niet boven de macronorm uitkomen. Zolang dit het geval is heeft dit geen consequenties voor een individuele gemeente die macronorm overschrijdt. Als de lokale lastenontwikkeling die norm overschrijdt kan het rijk ingrijpen via het Gemeentefonds. Overeenkomstig de perspectiefnota is de OZB verhoogd met het gewogen prijsindexcijfer van het Centraal Plan Bureau plus 1% om loon- en prijsontwikkelingen op te vangen, zijnde in totaal 2,5%. De OZB tarieven worden uitgedrukt in een vast percentage van de economische waarde van de onroerende zaken en worden berekend door de geraamde opbrengst te delen door de te belasten waarde, ofwel het heffingsareaal. De waarde wordt getaxeerd conform de Wet waardering onroerende zaken (WOZ) en wordt ieder jaar opnieuw vastgesteld. De taxaties zijn gebaseerd op het marktniveau op 1 januari van het jaar voorafgaand aan het belastingjaar. Hoewel de taxaties voor 2013 met als waardepeildatum 1 januari 2012 nog niet volledig zijn afgerond zijn er al wel voldoende uitkomsten beschikbaar om een betrouwbare prognose te kunnen maken van de gemiddelde waardeontwikkeling, zodat wij de nieuwe tarieven voor 2013 al hebben berekend. Voor de woningen wordt rekening gehouden met een prijsdaling van 3,5% en voor de niet woningen met 4,5% Zoals gebruikelijk is bij de tariefsberekeningen het uitgangspunt gehanteerd dat de hertaxatie op macro niveau niet tot verschuiving van de belastingdruk mag leiden, zodat de lagere waarden zijn gecompenseerd via de tarieven. Bij de berekening van de tarieven is uitgegaan van de opbrengst die voor volgend jaar voor de categorieën woningen en niet-woningen in totaal is begroot. De totale WOZ waarde van alle objecten houdt geen rekening met zaken als vrijstellingen, leegstand, correcties in verband met bezwaar en beroep en oninbaar. Voor dit „heffingsverlies‟ is een correctie op de WOZ waarden toegepast, waarna het netto heffingsareaal wordt verkregen dat het uitgangspunt vormt voor de tariefsberekeningen. In de onderstaande tabel is de ontwikkeling van het heffingsareaal 2013 met de bijbehorende tarieven en opbrengsten voor en na hertaxatie weergeven. Gemeente Gorinchem - programmabegroting 2013 Oktober 2012

169

Woningen - eigenaar Nietwoningen - eigenaar - gebruiker

voor hertaxatie netto tarief heffingso.b.v. areaal 2013 oude (x 1.000.000) waarden

begrote opbrengst (x 1.000)

na hertaxatie netto nieuw heffingstarief areaal 2013 (x 1.000.000)

herziene opbrengst (x 1.000)

3.453

0,1066%

3.680

3.332

0,1105%

3.681

1.017 883

0,2219% 0,1777%

2.256 1.569

971 843

0,2323% 0,1862%

2.255 1.569

TOTAAL

7.505

7.505

Afvalstoffenheffing De kosten van de afvalinzameling en -verwerking kunnen op twee manieren aan huishoudens in rekening worden gebracht: via een reinigingsrecht of (zoals meestal) via een afvalstoffenheffing. Gorinchem heeft het voor laatste gekozen. De opbrengst van de afvalstoffenheffing behoort niet tot de algemene middelen, maar moet worden gebruikt om de kosten te dekken van de afvalinzameling- en verwerking. Uitgangspunt voor de vaststelling van de tarieven afvalstoffenheffing in Gorinchem is 100% kostendekkendheid. Bij de tariefstelling wordt een onderscheid gemaakt tussen één- en meerpersoonshuishoudens. Het uitgangspunt hierbij is dat de éénpersoonshuishoudens een korting van 20% wordt verleend op het meerpersoonstarief. In de primitieve begroting 2012 waren de kosten voor het onderdeel “basisdienstverlening overige afvalstromen”, zoals deze zijn opgenomen in de begroting van Waardlanden 2012, niet meegenomen. e Deze kosten zijn in de 1 tussenrapportage 2012 bijgeraamd. Met name hierdoor zijn de tarieven in 2013 verhoogd om een volledige kostendekking te kunnen behouden. De tarieven bedragen thans als volgt.

meerpersoonshuishoudens eenpersoonshuishoudens

2013 € 199,00 € 159,00


2014 € 199,00 € 159,00

170

2015 € 199,00 € 159,00

2016 € 199,00 € 159,00

Rioolbelasting Op grond van de Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken hebben de gemeenten de zorgplicht voor stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater. Om deze zorgplicht te bekostigen kan de gemeente ingevolge artikel 228a van de Gemeentewet rioolbelasting heffen. Evenals bij de afvalstoffenheffing wordt bij woningen een onderscheid gemaakt tussen één- en meerpersoonshuishoudens. 3 Bedrijven betalen per 150 m waterverbruik een vast tarief dat gelijk is aan het meerpersoonstarief. Uitgangspunt voor de vaststelling van de tarieven is 100% kostendekkendheid. Tot de kosten die gedekt worden uit de rioolbelasting worden naast de kosten voor rioolbeheer en onderhoud ook 50% van de kosten van straatreiniging en 20 procent van de kosten van waterbeheersing gerekend. In april 2011 is bij de vaststelling van het GRP 2011–2015 besloten om de tarieven van de rioolbelasting over een periode van 25 jaar te bezien omdat dit een realistischer beeld geeft van de tariefsontwikkelingen. In deze systematiek wordt de egalisatievoorziening ingezet om de tariefschommelingen te vereffenen die zich gedurende deze periode kunnen voordoen. Hierdoor kunnen de tarieven, bij ongewijzigde omstandigheden, ook op de middellange termijn op een gelijk niveau kunnen worden gehouden. De tarieven zijn daarom gelijk aan die in de huidige meerjarenbegroting.

meerpersoonshuishoudens eenpersoonshuishoudens 3 bedrijven per 150 m waterverbruik

2013 € 220,00 € 176,00 € 220,00

2014 € 220,00 € 176,00 € 220,00

2015 € 220,00 € 176,00 € 220,00

2016 € 220,00 € 176,00 € 220,00

Overige belastingen, heffingen en rechten De hondenbelasting, roerende-zaakbelasting, precariobelasting, begrafenisrechten, leges en kade gelden zijn conform de perspectiefnota verhoogd met de inflatiecorrectie + 1%, zijnde in totaal 2,5%. Daarnaast is het tarief voor een naheffingsaanslag parkeerbelastingen verhoogd tot het wettelijke maximum van € 56. Omdat de tarieven van de marktgelden volledig kostendekkend zijn, zijn die niet gewijzigd. Kwijtschelding De voorwaarden waarbinnen gemeenten kwijtschelding mogen verlenen van belastingen en heffingen zijn door het rijk strak omschreven. De gemeentelijke kwijtscheldingsnormen mogen niet meer dan 100% van de bijstandsnormen bedragen, wel minder. In Gorinchem gelden de maximale normbedragen. De volgende belastingen komen voor kwijtschelding in aanmerking: de afvalstoffenheffing, rioolbelasting en de hondenbelasting voor de eerste hond. De gederfde inkomsten wegens het verlenen van kwijtschelding van de afvalstoffenheffing en rioolbelasting worden verrekend via de desbetreffende tarieven. Lastendruk Jaarlijks brengt het COELO (Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden Van de Universiteit Groningen) het niveau en de ontwikkeling van de lokale lasten in kaart. Bij het vergelijken van de woonlasten wordt er onder meer gekeken naar de OZB, afvalstoffenheffing en rioolbelasting. In de editie 2012 van de Atlas van de lokale lasten, waarin de lastendruk van alle (deel)gemeenten in e Nederland is onderzocht neemt Gorinchem een 85 plaats in (oplopend van goedkoop naar duur).


171

De woonlasten ontwikkelen zich de komende jaren als volgt. meerpersoonshuishouden afvalstoffenheffing rioolbelasting

2012 185,00 220,00 405,00

2013 199,00 220,00 419,00 14,00 3,5%

2014 199,00 220,00 419,00 0,00 0,0%

2015 199,00 220,00 419,00 0,00 0,0%

2016 199,00 220,00 419,00 0,00 0,0%


234,00 639,00

239,85 658,85 19,85 3,1%

239,85 658,85 0,00 0,0%

239,85 658,85 0,00 0,0%

239,85 658,85 0,00 0,0%


364,00 769,00

373,10 792,10 23,10 3,0%

373,10 792,10 0,00 0,0%

373,10 792,10 0,00 0,0%

373,10 792,10 0,00 0,0%

eenpersoonshuishouden afvalstoffenheffing rioolbelasting

2012 148,00 176,00 324,00

2013 159,00 176,00 335,00 11,00 3,4%

2014 159,00 176,00 335,00 0,00 0,0%

2015 159,00 176,00 335,00 0,00 0,0%

2016 159,00 176,00 335,00 0,00 0,0%


234,00 558,00

239,85 574,85 16,85 3,0%

239,85 574,85 0,00 0,0%

239,85 574,85 0,00 0,0%

239,85 574,85 0,00 0,0%


364,00 688,00

373,10 708,10 20,10 2,9%

373,10 708,10 0,00 0,0%

373,10 708,10 0,00 0,0%

373,10 708,10 0,00 0,0%




172

6.9 Subsidies In de financiële verordening art. 212 Gemeentewet, die uw raad op 16 juni 2011 heeft vastgesteld, is de afspraak vastgelegd om u jaarlijks via een paragraaf Subsidies een dwarsdoorsnede aan informatie aan te bieden inzake de verstrekte subsidies. U treft in deze programmabegroting 2013 de paragraaf Subsidies aan. Deze paragraaf bestaat uit zes vaste onderdelen waarbij wij aangeven onder wiens domein raad dan wel college het valt. 1. Algemene subsidieverordening (domein raad) In de Algemene wet bestuursrecht (vervolg: Awb), die de relatie tussen overheid en burgers, instellingen en bedrijven regelt, is hiervoor een wettelijke grondslag vastgelegd. In de Awb is een hoofdstuk opgenomen dat over subsidies gaat. Het hoofdstuk bevat een gedetailleerde wettelijke regeling van het proces van subsidieverlening door bestuursorganen zoals gemeenten. Hierin wordt ondermeer aangegeven dat subsidieverlening alleen mogelijk is als daarvoor een wettelijke grondslag aanwezig is. Een verordening is zo'n wettelijke grondslag. Voor de gemeente Gorinchem is de raad bevoegd de Algemene Subsidieverordening vast te stellen. De geldende verordening in de gemeente Gorinchem is de Algemene Subsidieverordening 2011 vastgesteld op 16 december 2010 met ingangsdatum 1 januari 2011. Deze geeft alleen op hoofdlijnen aan waar bijvoorbeeld de bevoegdheden liggen, wat de weigeringsgronden zijn en dat het college nadere regels kan stellen voor de uitvoering van de subsidieverlening. De verordening is een vertaling van het besturingsmodel van Gorinchem waarbij de raad via kaders stuurt en het college aan de hand van instrumenten zoals subsidies beleid uitvoert. Een aantal subsidiegelden betreffen uitvoering van wettelijke taken zoals bij de stichting Staerk. 2. Beleidsregels (domein college) Het college van burgemeester en wethouders heeft, in aanvulling op de verordening, Nadere Regels Algemene Subsidieverordening vastgesteld met ingangsdatum 1 maart 2008. In deze Nadere Regels is in detail de uitvoering van subsidieverlening vastgelegd. Per beleidsterrein of onderdeel van een beleidsterrein zijn beleidsregels vastgesteld. Hierin is per beleidsterrein of onderdeel aangegeven wat de doelstelling is, welke doelgroep in aanmerking komt, of er een subsidieplafond is en wat de criteria zijn waarop een aanvraag wordt beoordeeld. De Algemene Subsidieverordening 2011 en de Nadere Regels zijn samen met de Algemene wet bestuursrecht de wettelijke grondslag voor subsidieverstrekking door de gemeente Gorinchem. Een subsidieaanvraag wordt getoetst aan de hand van de Algemene wet bestuursrecht, de Algemene Subsidieverordening 2011 en de Nadere Regels die op de aanvraag van toepassing zijn. 3. Subsidiebeheer (domein college) In het programmaverslag legt het college jaarlijks verantwoording af over de meest opvallende zaken in het kader van interne controles. Het middel daartoe is de zogeheten bestuurdersverklaring rechtmatigheid (controlerende rol raad) waarbij aandacht uitgaat naar de naleving van de regels conform de subsidieverordening en de subsidiebeleidsregels. Deze bestuurdersverklaring draagt bij aan een helderder rolverdeling tussen de raad, het college en het management en de accountant op het gebied van rechtmatigheid als doel dat het college zelf verantwoording aflegt over financiële rechtmatigheid. Inmiddels wordt ook gewerkt met een subsidie volgsysteem waarin voor het management en de accountant inzichtelijk wordt gemaakt in hoeverre de gemaakte afspraken zoals de termijnen uit de subsidieverordening worden nageleefd.


173

4. Rubricering subsidies (domein college) Gorinchem kent waarderingsubsidies, budgetsubsidies, investeringssubsidies en exploitatiesubsidies. Bij een groot aantal subsidies, vooral de budgetsubsidies, is in de vorm van prestatieafspraken aangegeven waarvoor de subsidiemiddelen bedoeld zijn. Er vinden periodiek gesprekken met de instellingen plaats over de voortgang van de prestatie afspraken. Enkele voorbeelden van instellingen die jaarlijks subsidie ontvangen zijn: Nieuwe Doelen € 0,6 miljoen Openbare bibliotheek 0,6 Stichting Gorinchemse Sportaccommodaties 1,7 Stichting Staerk 1,3 Stichting Kindercentra Gorinchem 0,9 Het college maakt met de instellingen prestatieafspraken, bijvoorbeeld met de stichting De Nieuwe Doelen en de Stichting Kindercentra Gorinchem. U moet dan denken aan afspraken ten behoeve van de culturele functie zoals het totaal aantal voorstellingen in De Nieuwe Doelen te denken valt aan de bezettingsgraad of maatschappelijke functie (dorpshuisfunctie). Bij de stichting Kindercentra Gorinchem gaat het om afspraken ten aanzien van het aanbieden van peuterspeelzaalwerk op locaties en de doelgroep van de peuterspeelzaal. Ook noemen we het streven van de stichting om een minimaal deel van de 3-jarigen te bereiken via een peuterspeelzaal. 5. Nieuwe werkwijze op het gebied van welzijn en cultuur (domein raad) Naar aanleiding van de nieuwe werkwijze op het gebied van welzijn en cultuur (raadsvergadering 30 juni 2012 Perspectiefnota) voegt het college aan de begroting 2013 voorstellen tot bezuinigingen toe die aangeven op welke wijze particuliere initiatieven kunnen worden ondersteund om daarmee invulling te geven aan de aangepaste rol van de gemeente op met name de terreinen welzijn en cultuur. 6. Subsidies per programma (domein college–raad) De volgende subsidiebedragen zijn in 2013 per programma per afdelingsproduct in de begroting opgenomen. Het totaal aan verstrekte subsidies door de gemeente bedraagt € 6,6 miljoen. Noot: in de programmabegroting 2012 bedroeg het totaal bedrag aan subsidies € 6,2 miljoen. Het verschil wordt met name veroorzaakt door stichting Gorinchemse sportaccommodaties (SGS), Nieuwe Doelen en Kinderopvang. Voor wat betreft SGS is er sprake van een nieuwe systematiek in verband met het marktconform maken van de huren. Dit betekent dat voor SGS het subsidiebedrag gestegen is naar € 6,6 miljoen ten opzichte van € 6,2 miljoen. Dekking over deze extra kosten staat een hogere huurinkomst. Per saldo dus budgettair neutraal.


174

Som van Begroting primitief Programma Woonvoorzieningen Volkshuisvestingssubsidies Volkshuisvestingsbeleid Programma Wonen, leven en milieu Duurzame ruimtelijke ontwikkeling Milieu en samenleving Programma Werk Binnenstadmanagement Detailhandelbeleid

2013

2014

2015

2016

12.701

12.701

12.701

12.701

1.653

1.653

1.653

1.653

11.048

11.048

11.048

11.048

25.520

25.520

25.520

25.520

100

100

100

100

25.421

25.421

25.421

25.421

157.614

157.614

157.614

157.614

99.378

99.378

99.378

99.378

112

112

112

112

58.125

58.125

58.125

58.125

Programma Werk en milieu

168

168

168

168

Duurzame bedrijvigheid

168

168

168

168

3.479.014

3.479.014

3.450.000

3.450.000

Toeristisch beleid

Programma Cultuur en sport Amateuristische kunstbeoefening

148.033

148.033

148.033

148.033

Culturele proj. en ov. kunstbevordering

53.960

53.960

53.960

53.960

Educatie en beroepsonderwijs

10.068

10.068

10.068

10.068

Molens

41.514

41.514

45.000

45.000

Muziekschool

182.815

182.815

182.815

182.815

Nieuwe doelen

629.999

629.999

629.999

629.999

1

1

1

1

581.999

581.999

549.499

549.499

1.736.100

1.736.100

1.736.100

1.736.100

94.526

94.526

94.526

94.526

2.907.646

2.857.646

2.857.646

2.857.646

490.067

490.067

490.067

490.067

1.269.363

1.219.363

1.219.363

1.219.363

Ondersteuning evenementen Openbare bibliotheek St. Gorinchemse Sportaccommodatie Stimulering & subsidiëring sport/ recreatie Programma Zorg Algemeen maatschappelijke zorg Algemeen sociaal cultureel werk Gehandicapten

8.857

8.857

8.857

8.857

121.833

121.833

121.833

121.833

40.953

40.953

40.953

40.953

Kinderopvang

891.572

891.572

891.572

891.572

Ouderenzorg

41.937

41.937

41.937

41.937

4.012

4.012

4.012

4.012

30.750

30.750

30.750

30.750

8.303

8.303

8.303

8.303

Programma Bestuur en communicatie

2.619

2.619

2.619

2.619

Personeelsondersteunende activiteiten Programma Bestuur, communicatie en veiligheid

2.619

2.619

2.619

2.619

34.476

34.476

34.476

34.476

34.476

34.476

34.476

34.476

6.619.758

6.569.758

6.540.744

6.540.744

Jeugdbeleid Jeugdgezondheidszorg

Preventieve en curatieve gezondheidszorg Wmo beleid Wmo uitvoering

Openbare orde en APV (v&k) Eindtotaal


175


176

7. Ontwikkeling programmabegroting De opzet van de programmabegroting 2013 is qua systematiek dezelfde als de programmabegroting 2012. In de programmabegroting is in het beleidsmatige deel rekening gehouden met de indeling bestaand beleid en nieuw beleid. Het nieuw beleid betreft de raadsopdrachten. Deze raadsopdrachten zijn integraal verwerkt in de 14 programma‟s. Gedurende de raadsperiode zullen de beleidsmatige uitwerkingen aan u aangeboden worden, bijvoorbeeld in een beleidsnota. Daarbij geldt het principe: de programmabegroting volgt de door u vastgestelde raadsopdracht en raadsbeleidskaders. In deze begroting zijn de raadsopdrachten en beleidskaders zoveel mogelijk vertaald in effecten resultaatindicatoren en speerpunten en activiteiten. Wij geven aan dat wij de vastgestelde raadsbeleidskaders tot en met de raadsvergadering van 5 juli 2012 hebben meegenomen. De geplande raadskaders als gevolg van raadsopdrachten vanaf september 2012 zijn nog niet uitgewerkt in speerpunten en effecten aangezien de sluitingstermijn op het opstellen van de begroting ook in de maand september ligt. Een uitzondering hierop is het milieubeleidsplan 2012–2016 dat in september is vastge-steld. Als al wel besluitvorming heeft plaatsgevonden over een raadsopdracht in de vorm van een beleidsnota, dan verschuift als het ware de raadsopdracht van de categorie „‟nieuw beleid‟‟ naar de categorie „‟bestaand beleid‟‟. Wij geven hierbij nadrukkelijk aan dat dit een leerproces is en dat de programmabegroting op het punt van concrete stuurinformatie (tijdig en relevant) een zaak is die verder concreet vorm krijgt als u weer nieuwe beleidskaders vaststelt. Wij hebben ernaar gestreefd in de programmabegroting zoveel mogelijk de informatie uit de raadsopdrachten te verwerken. Dit geldt ook voor het overzicht „‟Maatschappelijke effecten in één oogopslag‟‟. Dit is een samenvatting van de opgenomen indicatoren vanuit de programma‟s. We ontwikkelen de indicatoren verder zodra de raadsopdrachten inhoudelijk zijn uitgewerkt in raadsbeleidskaders. In het kader van de uitvoering van de raadsopdracht Planning- en control cyclus zijn wij intern een traject opgestart dat moet leiden tot een meer eenvoudige begroting. Deze wens tot vereenvoudiging is ingegeven door de constatering dat onze begroting de afgelopen reeks van jaren tot een ingewikkeld en uitgebreid geheel is uitgegroeid, dat over het algemeen als moeilijk volgbaar wordt ervaren. Daarnaast geldt dat onderwerpen waar de raad het accent op wil leggen door de vaste indeling in bestaande programma‟s en een hoge mate van gedetailleerdheid minder herkenbaar zijn geworden, waardoor de het besturen op hoofdlijnen (kaderstellen en controleren) door de raad in het gedrang komt. In de uitvoering van deze vereenvoudiging zal de klankbordgroep Financiën vanuit de raad een rol krijgen. In elk programma is bij de onderdelen doel, toekomstvisie de vastgestelde raadsopdrachten in dien mogelijk met effectindicatoren opgenomen. Wij onderbouwen een aantal effectindicatoren vanuit het burgerwaarderingsonderzoek dat in 2011 heeft plaatsgevonden en dat wij in 2013 willen herhalen. Daarnaast zijn enkele indicatoren afkomstig van verbonden partijen dan wel stichtingen of bestanden die zelf onderhouden worden. U treft in deze programmabegroting geen apart hoofdstuk Incidentele lasten en baten aan. Wij hebben conform de begrotingsvoorschriften, het BBV, per programma de incidentele lasten en baten in een apart overzicht vermeld. Voor het begrip incidenteel geldt dat het hier gaat om lasten en baten die zich gedurende maximaal drie jaar voordoen. Het is daarbij van belang dat het gaat om „eenmalige zaken‟. Het merendeel van de lasten en baten is namelijk structureel. Alle aanwendingen in de reserves zijn incidenteel. Verder is het resultaat grondexploitaties als incidenteel meegenomen. De paragraaf Weerstandsvermogen is in verband met een BBV-wijziging omgedoopt tot de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing. De paragraaf Verbonden partijen is uitgebreid met enkele financiële kengetallen als eigen en vreemd vermogen en financieel resultaat.


177


178

8. Verschillenanalyse begroting 2013 – begroting 2012 In onderstaande tabel is per programma het jaarresultaat (saldo lasten, baten en mutaties reserves) van de verschillende jaarschijven uit de Programmabegroting 2013 vergeleken met de betreffende jaarschijven uit de Programmabegroting 2012 inclusief alle begrotingswijzigingen 2012. Een min-bedrag in een kolom geeft aan dat het jaarresultaat van het betreffende programma in die jaarschijf in de Programmabegroting 2013 een nadeliger jaarresultaat heeft dan de jaarschijf uit de Programmabegroting 2012 inclusief begrotingswijzigingen 2012. Bedragen in € 1.000 Woonvoorzieningen Leefvoorzieningen Wonen, leven en veiligheid Wonen, leven en milieu Wonen, leven, bestuur en communicatie Werk Werk en milieu Onderwijs Cultuur en sport Zorg Welzijn, zorg en veiligheid Publieksservice Bestuur, communicatie en veiligheid Bestuur en communicatie Algemene dekkingsmiddelen Totaal

2013 -1.335 1.544 538 25 -9 -46 -38 1.259 36 -243 0 -181 175 -552 -1.173 0

2014 -2.659 778 458 -75 2 -35 -38 1.190 -19 -114 0 -176 178 -547 1.057 0

2015 -1.312 539 455 -94 -14 -14 -39 1.055 -115 -183 0 -174 179 11 -294 0

2016 -374 508 425 -99 -24 -26 -40 1.118 -183 -268 0 -190 175 266 -1.288 0

Hieronder volgt een nadere toelichting van diverse afwijkingen in jaarschijf 2013 van collegeproducten vallende onder bovenstaande programma‟s, waarvan de afwijking groter is dan € 100.000.


179

Verschillenanalyse jaarschijf 2013 van begroting 2012 na wijziging / begroting 2013 > € 100.000 Programma Woonvoorzieningen Begroting 2012 na w ijziging

CP60004

Grondexploitatie

Toelichting

Door een andere fasering van de grondexploitaties zijn de mutaties in de reserves voordelig gewijzigd (winstnemingen, bovenwijkse voorzieningen). Maar door het verhogen van de voorzieningen bij de jaarrekening 2011 en perspectiefnota 2013-2016 is er een rentenadeel ontstaan.

-1.129

Begroting 2013

-699

Saldo

-430

Programma Wonen, leven en milieu Begroting 2012 na w ijziging

CP60018

Baten afval.heff en rioolrechten huish.

Toelichting

Hogere tarieven afvalstoffenheffing noodzakelijk t.b.v. kostendekkendheid (-193). Tevens ontstaan ten opzichte van 2012 verschillen door aangepaste kostentoerekening via de kostenverdeling door loon- en prijsstijgingen en een verschuiving in de urentoerekening (-72).

-5.187

Begroting 2013

-5.452

Saldo

265

Programma Bestuur en communicatie Begroting 2012 na w ijziging

CP60068

Stelposten concerncontrol

Toelichting

De stelposten loon- en prijsstijgingen (599), onderuitputting investeringen (-381) en btw verhoging (50) waren in de perspectiefnota 2013-2016 apart opgenomen, maar zijn in de begroting 2013 verantwoord op de bijbehorende producten.

-3.391

Begroting 2013

-3.681

Saldo

290

Programma Algemene dekkingsmiddelen Begroting 2012 na w ijziging

CP60085

Geldleningen en ov. financiële m iddelen

Toelichting

Bij het vaststellen van de jaarrekening 2011 zijn veel voorzieningen vrijgevallen (zgn. NIEGG's). Dit leidt tot een lagere bespaarde rente (688). Daarnaast is er als gevolg van de verlaging van het renteomslag-percentage naar 4,0 % o.a. een lagere rentedekking vanuit de activa.

CP60097

Saldo voor bestem m ing

Toelichting

Het saldo voor bestemming was in de perspectiefnota 2013-2016 als apart budget meegenomen. In de begroting 2013 is deze post omgezet in een storting in de algemene reserve.


-4.306

Begroting 2012 na w ijziging

180

295

Begroting 2013

-2.931

Begroting 2013

0

Saldo

-1.375

Saldo

295

Diverse programma’s Program m a

Collegeproduct

Leefvoorzieningen

CP60010 Beheer openbaar groen


Begroting 2013

Saldo

2.380

1.877

503

Wonen, leven en veiligheid CP60015 Brandweer en rampenbestrijding

2.064

1.960

104

Wonen, leven en veiligheid CP60017 Wijkveiligheid

1.135

639

496

476

335

141

-2.198

-1.871

-327

638

400

238

3.180

3.497

-317

1.148

1.338

-190

514

339

175

5.670

5.427

243

-11.248

-10.946

-302

217

342

-125

-3.778

-3.152

-626

198

185

13

Werk

CP60027 Veerdiensten Werk

CP60031 Parkeren Cultuur en Sport

CP60051 Gorcums Museum

Zorg

CP60058 Maatschappelijke zorg Publiekservice

CP60064 Burgerlijke stand en persoonsdocumenten

Bestuur, com m unicatie CP60106 Openbare orde en apv en veiligheid Bestuur en com m unicatie CP60077 Facilitaire ondersteuning Bestuur en com m unicatie CP60096 Dekkingsrekening overhead Bestuur en com m unicatie CP60109 Projectburo Bestuur en com m unicatie CP60082 Saldi van kostenplaatsen Toelichting

Op bovenstaande collegeproducten ontstaan ten opzichte van 2012 met name verschillen door aangepaste kostentoerekening via de kostenverdeling door loon- en prijsstijgingen en een verschuiving in de urentoerekening.


181


Program m a

Collegeproduct

Woonvoorzieningen

CP60003 Expl. woningen, panden & erfpachtgronden

Leefvoorzieningen

CP60014 Wegeninfrastructuur (Station- en infrastructuur Papland)

Begroting 2013

Saldo

-297

24

-321

7.308

6.992

316

Wonen, leven en m ilieu CP60022 Rioolinfrastructuur (GRP)

2.017

1.735

282

Onderw ijs

CP60040 Onderwijshuisvesting (verdeling onderwijskrediet naar andere functies)

5.820

4.618

1.202

Toelichting

Op bovenstaande collegeproducten ontstaan ten opzichte van 2012 met name verschillen in de kapitaallasten door het toerekenen van een lager rentepercentage en door temporisering van diverse investeringen.

14.848

13.369

1.479


182

9. Begrippenlijst Algemene dekkingsmiddelen De algemene dekkingsmiddelen dienen de programma‟s te dekken. De algemene dekkingsmiddelen betreffen inkomsten de lokale belastingen, het gemeentefonds, de nutsbedrijven en leningen en beleggingen. De algemene dekkingsmiddelen komen niet terug in de baten van een programma. Baten en lastenstelsel Een begrotingssysteem van baten en lasten houdt in dat alle ontvangsten en uitgaven worden toegerekend aan het begrotingsjaar waarop zij betrekking hebben. Bedrijfsvoering De beheersing van, het toezicht op en de verantwoording over de bedrijfsprocessen binnen de gemeentelijke organisatie op basis van een bedrijfsvoeringfilosofie. Onderdelen: personeel, informatisering, automatisering, communicatie, organisatie, financieel beheer en huisvesting. Begroting Een begroting geeft aan welke beleidsvoornemens uitgedrukt in speerpunten de gemeente heeft, hoeveel middelen daarmee zijn gemoeid en uit welke bronnen die middelen afkomstig zijn. Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) Het besluit geeft voorschriften voor de inrichting van de begroting en de jaarrekening/het jaarverslag van de gemeente. Het BBV is vanaf 2003 van kracht. Bestaand beleid Beleid waarover al besluitvorming door de raad heeft plaatsgevonden. Sturing vaak beperkt omdat het vaak beleid van rijkswege betreft. Wordt ook wel autonoom beleid genoemd. Coalitieprogramma Het college geeft via het coalitieprogramma inhoudelijke invulling aan belangrijke onderwerpen die tijdens de collegeperiode uitgevoerd dienen te worden. Dekkingsmiddelen Financiële middelen waarmee het huidige en nieuwe beleid gedekt / in financiële zin bereikt kan worden. Maatschappelijk effect Het maatschappelijk effect geeft aan wat de gemeente met het programma feitelijk in de samenleving wil bereiken. Hulpmiddel daarbij is de effectindicator. Doelstelling Het beoogde eindresultaat, de gewenste verandering bij de uitvoering van een activiteit. Dualisme Een dualistisch stelsel kenmerkt zich doordat de posities en bevoegdheden van college en raad ontvlecht zijn. De raad richt zich primair op de volksvertegenwoordigende, kaderstellende en controlerende functie, het college op de uitvoerende functie. Hoofdthema De programma‟s uit de programmabegroting zijn te herleiden naar vier hoofdthema‟s. Een hoofdthema is een verzamel van een aantal programma‟s.


183

Matrixmodel Het matrixmodel geeft het aantal programma‟s per hoofdthema/ dwarsdoorsnede weer. Per hoofdthema wordt een aantal dwarsdoorsneden gegeven. Het betreft de dwarsdoorsneden: voorzieningen, veiligheid, milieu en bestuur en communicatie. De combinatie van hoofdthema‟s en dwarsdoorsneden levert een aantal programma‟s op. Nieuw beleid Nieuw beleid kunnen we onderscheiden in vier categorieën nieuw beleid: politiek gewenst, reeds besloten, wettelijk verplicht en onontkoombaar. Nulmeting Betreft uitgangssituatie voor vergelijking met de streefwaarde meetindicator die bij het onderdeel deelprogramma‟s ook zijn opgenomen. Zo ontstaat een vergelijking in de tijd. Het basisjaar kan verschillen aangezien sommige gegevens in een betreffend jaar niet beschikbaar zijn. Nulmetingscijfers kunnen cijfers uit het programmaverslag zijn. Paragrafen Een paragraaf geeft volgens het BBV een dwarsdoorsnede van de begroting op beleidsmatige en financiële aspecten. Het gaat dan om beleidslijnen / -kaders van beheersmatige aspecten. Programma Een samenhangende verzameling van producten gericht op het bereiken van vooraf bepaalde doelen en deelprogramma‟s. Raadsopdracht Een op hoofdlijnen beschrijving van de opdracht van de raad aan het college inzake een beleidsonderwerp vanuit het coalitieakkoord. Resultaatverantwoordelijkheid Bij resultaatverantwoordelijkheid is het college verantwoordelijk voor het doel, resultaat of product. Speerpunt Speerpunt betreft activiteiten die uitgevoerd worden om deelprogramma‟s te realiseren. Aan een speerpunt moet altijd een activiteit gekoppeld zijn. Speerpunten zijn zaken waarover de raad met het college wil communiceren. Goedgekeurde aanvragen voor nieuw beleid kunnen speerpunten zijn. Aanvragen nieuw beleid, categorie gewenst is een speerpunt. De categorieën reeds besloten, wettelijke verplicht en onontkoombaar zijn in de meeste gevallen een aanvulling / uitbreiding van het bestaande beleid en niet per definitie speerpunten. Streefwaarde Geeft de waarde, zoveel mogelijk uitgedrukt in cijfers, binnen een deelprogramma waarnaar gestreefd wordt. Systeemverantwoordelijkheid Bij systeemverantwoordelijkheid heeft het college een voorwaardenscheppende verantwoordelijkheid. Treasury Omvat alle activiteiten die zich richten op het besturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële stromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico‟s. Trechtermodel Naar aanleiding van het dualisme is het trechtermodel ontwikkeld. Het betreft een Gorinchemse vertaling waarin de raad signalen vanuit de samenleving en het rijk via een opdracht bij het college teruglegt. Het college werkt keuzeopties uit die vervolgens bij de raad ter besluitvorming voorgelegd wordt. Raad stelt dan beleidskader vast. Begroting is voorbereid door college. Raad kiest en stelt begroting vast.


184

Verbonden partij Derde rechtspersonen waarmee de gemeente een bestuurlijk en financieel belang heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan het hebben van een zetel in het bestuur of het hebben van stemrecht. Met financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die achtergesteld zijn in geval faillissementen en/of dat financiële problemen verhaald kunnen worden op de gemeente. Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen is het vermogen van de gemeente om niet-structurele financiële tegenvallers op te kunnen vangen.


185

PROGRAMMABEGROTING GORINCHEM. Gemeente Gorinchem - programmabegroting 2013 Oktober 2012

Recommend Documents