Gemeente Halderberge Programmabegroting 2013

Gemeente Halderberge

Programmabegroting 2013


1



2


INHOUDSOPGAVE

Aanbiedingsbrief ...................................................................................................... 5 I. BELEIDSBEGROTING ........................................................................................... 7 Deel 1: Programmaplan ........................................................................................... 7 Programma bestuur & dienstverlening .................................................................... 9 Programma openbare orde en veiligheid .............................................................. 17 Programma openbare ruimte ................................................................................ 23 Programma ruimte en economie........................................................................... 39 Programma maatschappelijke ondersteuning en welzijn ...................................... 49 Programma onderwijs en jeugd ............................................................................ 69 Overzicht algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien ......................................... 81 Deel 2: Paragrafen .................................................................................................. 83 Paragraaf lokale heffingen .................................................................................... 85 Paragraaf weerstandsvermogen ........................................................................... 91 Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen ............................................................. 101 Paragraaf financiering ......................................................................................... 105 Paragraaf bedrijfsvoering .................................................................................... 111 Paragraaf verbonden partijen ............................................................................. 117 Paragraaf grondbeleid ........................................................................................ 131 II. FINANCIËLE BEGROTING ............................................................................... 135 1. Overzicht van baten en lasten ....................................................................... 137 2. Uiteenzetting financiële positie ...................................................................... 139 3. Overzicht incidentele baten en lasten ............................................................ 157 4. Recapitulatie .................................................................................................. 161 5. Verschillenanalyse programmabegroting 2012 - 2013 ................................... 163 III. BIJLAGEN ........................................................................................................ 169 Bijlage investeringsprogramma 2013 – 2016 ..................................................... 171


3



4


Aanbiedingsbrief Inleiding Hierbij bieden wij u de programmabegroting 2013 en de meerjarenraming 2014-2016 aan. In deze programmabegroting geven wij de beleidskaders en de financiële kaders voor het komende begrotingsjaar aan. Aan de basis voor de begroting 2013 staan het raads- en collegeprogramma 2011-2014 en de zomernota 2012. Verder heeft u bij de vaststelling van de zomernota 2012 de uitgangspunten voor de begroting 2013 vastgesteld. Indeling programmabegroting 2013 – bijna alle programma’s SMART geformuleerd De programmabegroting bestaat uit een beleidsbegroting en een financiële begroting. De beleidsbegroting is onderverdeeld in een programmaplan en paragrafen. In het programmaplan geven wij u op basis van het collegeprogramma 2013-2016 inzicht in de prioriteiten voor het jaar 2013. Als uitvoering van de motie van 4 november 2010 zijn inmiddels alle programma’s (behalve het programma Ruimte en economie) meer SMART (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden) opgesteld. De beleidslijnen van een aantal aspecten van het beheersproces treft u aan in de paragrafen. In de financiële begroting geven wij u een toelichting op de financiële positie van de gemeente in de komende vier jaar. Financieel meerjarenbeeld De bezuinigingen zijn conform het besluit bij de zomernota 2012 in deze begroting verwerkt. De basis hiervoor is het document “Anders werken met minder middelen”. Het bezuinigingspakket is op basis van de zomernota financieel vertaald in de verschillende programma’s in de begroting. Na de opstelling van de zomernota is gestart met de opstelling van de begroting 2013. Hierbij hebben zich verschillende mutaties/autonome ontwikkelingen voorgedaan. Om de begroting 2013 uiteindelijk reëel sluitend te maken worden de volgende dekkingsmaatregelen voorgesteld: • uitstel van investeringen; • aanvullende OZB verhoging; • inzet van de vrijgevallen investeringsreserve milieustraat. Na de genoemde maatregelen vertoont de (meerjaren)begroting 2013-2016 het volgende beeld: 2013: € 17.200 voordelig 2014: € 631.100 nadelig 2015: € 526.900 nadelig 2016: € 44.100 voordelig Uit het overzicht incidentele baten en lasten blijkt dat de begroting 2013 reëel sluitend is. Dit wil zeggen dat de structurele lasten gedekt zijn door structurele baten. Dit is een belangrijke, provinciale norm om in aanmerking te komen voor repressief (achteraf) provinciaal toezicht. In het hoofdstuk “Uiteenzetting financiële positie” wordt uitgebreid ingegaan op het financieel meerjarenbeeld. Onzekerheden en risico’s De belangrijkste onzekerheden in deze begroting 2013 betreffen de aanvullende rijksbezuinigingen en de gevolgen van de bijstelling van het woningbouwprogramma. Op dit moment is er nog geen zicht op de samenstelling van een nieuw kabinet. In deze begroting wordt het risicobedrag verbonden aan de aanvullende rijksbezuinigingen voorlopig ingeschat op een structureel bedrag van ca. € 1 mln. vanaf 2014. De demografische en economische ontwikkelingen in onze regio hebben gevolgen voor het woningbouwprogramma. De gemeenteraad heeft in de raadsvergadering van 11 oktober 2012 kaders (ruimtelijke, leefbaarheid en financieel) vastgesteld voor de bijstelling van het woningbouwprogramma om begin 2013 te komen tot een herziening van het woningbouwprogramma gemeente Halderberge. In deze begroting 2013 is - vooruitlopend op de financiële gevolgen van de vaststelling van het nieuwe woningbouwprogramma (begin 2013) - een risicoreserve grondexploitaties gevormd worden van € 6 miljoen. In de paragraaf weerstandsvermogen wordt uitgebreid ingegaan op het weerstandsvermogen. Programmabegroting 2013

5

Gemeente Halderberge Conclusie financiële positie Uit het voorgaande blijkt dat het begrotingsjaar 2013 reëel sluitend is, maar dat de meerjarenraming 2014-2016 tekorten vertonen. Het jaar 2016 is hierbij licht positief, omdat met name de algemene uitkering in 2016 een stijging laat zien. Het is, gelet op alle onzekerheden op dit moment, verstandig er op dit moment van uit te gaan dat het meerjarig tekort structureel zo’n € 500.000 zal bedragen. Samen met de nadelige effecten voortvloeiend uit de aanvullende rijksbezuinigingen en de bijstelling van het woningbouwprogramma vormt dit tekort het uitgangspunt voor een nieuwe bezuinigingsronde, die eind 2012 van start zal gaan. De hoogte van het nog te bezuinigen bedrag is afhankelijk van de uitkomsten van de rijksbezuinigingen en de definitieve financiële effecten van de bijstelling van het woningbouwprogramma begin 2013. Gezien de reeds getroffen bezuinigingsmaatregelen, de verwachte financiële gevolgen van de komende rijksbezuinigingen en de bijstelling van het woningbouwprogramma, kan geconcludeerd worden dat de financiële positie van de gemeente Halderberge onder druk staat. Lastendruk burger De lastenstijging voor de burger is beperkt gebleven. De stijging voor de huishoudens blijft binnen de norm van het verwachte inflatiepercentage van 2%. Voor mensen met een eigen woning stijgt de lokale lastendruk met 1% tot 1,3%, afhankelijk van het soort huishouden. Voor mensen met een huurwoning daalt in beide gevallen de lokale lastendruk met ongeveer 0,7%. Hierbij mag er echter wel vanuit worden gegaan dat de extra OZB verhoging uiteindelijk in de huur wordt doorberekend door de verhuurder. De ontwikkeling van de lokale lastendruk blijft binnen de inflatieverwachting van 2%. Bedrijfsvoering en dienstverlening Buiten de noodzakelijke organisatieontwikkeling die als gevolg van de bezuinigingen en de veranderende dienstverlening op gemeenten afkomt, zal de organisatie in 2013 verder doorontwikkeld gaan worden vanuit de nieuwe structuur en cultuur (de kanteling) zoals deze in 2012 is ingezet. Hierbij streven we naar een organisatie die in de aansturing en overhead zo min mogelijk capaciteit vergt, een organisatie die werkprocessen sober en doelmatig organiseert (lean en mean). Kortom, een organisatie die bewust stuurt op efficiency van processen door deze anders te organiseren. Een andere belangrijke ontwikkeling is dat in 2015 de informatievoorziening binnen de gemeente grotendeels op digitale leest geschoeid zal zijn. Het digitaliseren van de dienstverlening is een speerpunt voor 2013 en de komende jaren. Verder zal ook de regionale samenwerking als uitvloeisel van de Strategische Agenda van invloed zijn op het personeel en de (structuur van de) organisatie. Samenwerking tussen en met gemeenten in de regio gaat hechtere vormen aannemen. Waar dit leidt tot formele samenwerkingsverbanden wordt, indien van toepassing, ook de gemeenteraad hierbij betrokken.

Burgemeester en Wethouders, Oudenbosch, oktober 2012


6


I. Beleidsbegroting Deel 1: Programmaplan


7



8


Programma bestuur & dienstverlening Hoofddoelstelling/Missie “Dienstverlening staat voorop” in de gemeente Halderberge. Primair gaat het om dienstverlening aan burgers en bedrijven. Vervolgens ook om dienstverlening richting de raad het college en regionale en lokale samenwerkingspartners. Interne dienstverlening tussen medewerkers, clusters en afdelingen is een belangrijke voorwaarde voor een goede ambtelijke organisatie. Deze basis moet op orde zijn om dienstverlening daadwerkelijk voorop te kunnen stellen. Aandachtsgebieden (beleidsvelden) en Subdoelen Regionale samenwerking Regio West-Brabant (RWB) Actief zoeken naar regionale en subregionale samenwerking (al dan niet in de vorm van Shared Services) Regionale kennispool Het bevorderen van de inzet van personeel uit de regio Visie Communicatie Proactieve wijze van communiceren richting burgers e.d nog verder verbeteren met gebruikmaking van o.a. de zgn. sociale media. Dienstverlening, organisatie en lokale democratie e-dienstverlening Het verder regelen van het binnengemeentelijk informatiebeheer voor een optimaal gebruik van de basis registraties; Burgerparticipatie Het verder bevorderen van de structurele inzet van dit instrument Mediation/ het verminderen van het aantal bezwaar-en beroepschriften Deregulering Het verminderen van de administratieve lasten voor burgers en ondernemers en de gemeentelijke overheid Context en achtergrond Regionale samenwerking De Strategische Agenda 2012-2020 is een gezamenlijke agenda voor de Westbrabantse gemeenten. Deze strategische Agenda heeft overigens op meer Programma’s bestrekking dan alleen het onderhavige begrotingsprogramma. Parallel aan dit proces wordt door de drie O’s (Ondernemers, Onderwijs en Overheid) gewerkt aan een uitvoeringsagenda. Deze uitvoeringsagenda moet aangeven wat er nodig is om die visie en ambities waar te maken. De Bestuurscommissie Middelen (binnen de RWB) heeft 6 pijlers speerpunten: Shared Services Verbonden partijen HRM-projecten (visiedocument + strategische personeelsplanning + mobiliteitscentrum) ICT-projecten Inkoop-projecten Dienstverlening (bestuursopdracht inventarisatie stand van zaken + samenwerkingsmogelijkheden) Het Inkoopbureau, waarbij ook de gemeente Halderberge is aangesloten, participeert in het speerpunt Inkoop-projecten. Daarnaast vervult Halderberge hierin een rol, zoals: het voorzitterschap van P&O-WeB: het maandelijks overleg op het gebied van P&O-ontwikkelingen met vertegenwoordigers van de 19 deelnemende gemeenten. Deelname aan de stuurgroep HRM, waarin de coördinatie/aansturing van de diverse P&Oprojecten plaatsvindt. Programmabegroting 2013

9


Tevens wordt deelgenomen aan diverse operationele projecten en activiteiten, zoals de regionale aanbesteding van de inhuur van externe krachten, het implementeren van het regionale Loopbaancentrum voor de nodige regionale mobiliteit, etc. Participatie in de overige HRM-projecten, zoals Strategisch personeelsbeleid en –planning, de West-Brabant academie, afstemming van rechtspositie en arbeidsvoorwaarden, regionaal stagebeleid, deelstoel, e.d. Ook worden in het kader van de bestuursopdracht dienstverlening de mogelijkheden van regionale samenwerking onderzocht.

Visie Dienstverlening draait om afspraken maken en je daaraan houden. Er zijn regels, procedures en systemen nodig om klanten sneller en beter te helpen. “Hartelijk, menselijk, stimulerend en helder” zijn de pijlers voor de dienstverlening van gemeente Halderberge. Het dienstverleningsconcept beschrijft deze pijlers en de activiteiten die nodig zijn om de dienstverlening te verbeteren. Bij de uitwerking van de missie “Dienstverlening staat voorop” is communicatie van cruciaal belang. Alles wat de gemeente vindt, zegt en doet, moet bijdragen aan een kostenbewuste en verbeterde manier van dienstverlening. Om burgers niet te vragen naar gegevens die al lang bekend (zouden moeten) zijn. Om de administratieve lasten zo laag mogelijk te houden. Daarnaast zijn klanten veeleisender geworden. Ze verwachten een duidelijk antwoord en dat verwachten ze ook meestal nú! Verder zijn er vandaag de dag meer mogelijkheden om inwoners van dienst te zijn dan een jaar of tien geleden. Aangezien die mogelijkheden kunnen bijdragen aan een betere dienstverlening en een vermindering van de administratieve lasten, mogen ze niet ongebruikt blijven. Communicatie Het team communicatie zorgt ervoor dat de kwaliteit van de voorlichting, inspraak en profilering van de gemeente en de organisatie op een zodanige manier plaatsvindt, dat het een wezenlijke bijdrage levert aan een betrouwbare, zorgvuldige, klantvriendelijke en transparante gemeente. De communicatie over de organisatie, beleid en projecten dient op een proactieve wijze plaats te vinden. Daarnaast vervult het team Communicatie een belangrijke adviesrol richting de bestuurders, managers en medewerkers. In 2011 is de lay-out en de inhoud van de gemeentelijke informatiepagina’s verbeterd. De komende tijd zal de nadruk gaan liggen op een goede afstemming tussen alle communicatiekanalen en een kwaliteitsverbetering van onze digitale kanalen. Met dit laatste wordt primair bedoeld de website, maar ook social media zoals Facebook en Twitter. Doel hiervan is dat inwoners 24 uur per dag terecht kunnen bij de gemeente voor informatie en niet afhankelijk zijn van de openingstijden. Dit zou op termijn ook kunnen resulteren in minder (telefoon)gesprekken. Voorwaarde hierbij is wel dat alle medewerkers zich bewust zijn van hun eigen verantwoordelijkheid in deze. Hier wordt aan gewerkt door middel van interne bijeenkomsten, trainingen tot webredacteur en door communicatie in een vroeg stadium bij een project te betrekken. Daarnaast is de ambitie dat burgers veel producten vanuit huis kunnen aanvragen. Op dit moment kunnen inwoners al acht producten digitaal regelen, zoals het aanvragen van een uittreksel GBA of het doorgeven van een verhuizing. Door als gemeente meer communicatiekanalen in te zetten, zoals Twitter en Facebook, kunnen ook andere doelgroepen worden bereikt. Daarnaast liggen hier ook kansen voor burgerparticipatie en/of interactie. Dienstverlening, organisatie en lokale democratie E-gemeente Halderberge is gestart met het centraal opzetten en aansturen van functioneel beheer en informatiemanagement zodat de ICT voorzieningen leveren wat de gemeentelijke organisatie vraagt. Het NUP is het nationale uitvoeringsprogramma waaraan e-gemeente Halderberge moet voldoen. Op basis hiervan zijn onder andere basisregistraties als GBA en BAG gerealiseerd. Het NUP is inmiddels opgevolgd door overheidsbrede implementatie voor dienstverlening en eoverheid, het i-NUP In dit programma ligt de focus op het ontwikkelen van de frontofffice voor burgers en bedrijven en op het versterken en toepassen van het stelsel van basisregistraties. De gemeente is bronhouder van drie basisregistraties, GBA (burgers) , BAG (gebouwen) en BGT (Topografie). Voor Halderberge betekent dit dat uit modernisering van de GBA en ontwikkeling van de Basiskaart Grootschalige Topografie omvangrijke, verplichte werkzaamheden gaan voortvloeien. Programmabegroting 2013

10

Gemeente Halderberge Naast het inrichten en moderniseren van de basisregistraties moet het binnengemeentelijk informatiebeheer worden geregeld om optimaal en efficiënt binnengemeentelijk gebruik te maken van de basisregistraties. Zowel de modernisering van de GBA als de BGT worden in samenwerking met andere gemeenten opgepakt. Met name voor de BGT is een grote impact op organisatie en middelen te verwachten. Waar mogelijk wordt gebruik gemaakt van landelijke ondersteuning van de VNG (KING). Digitale dienstverlening Wat landelijk als prioriteit is benoemd, het op orde brengen van de basis, geldt ook als prioriteit voor Halderberge. Het is immers niet mogelijk om dienstverlening te verbeteren zonder dat de bedrijfsvoering daarvoor is toegerust, processen zijn gedigitaliseerd en medewerkers kunnen werken met nieuwe middelen. Een goede basis betekent uitvoering van het dienstverleningsconcept, werken volgens een vastgesteld informatiserings- en automatiseringsbeleid, werken onder informatiearchitectuur en digitalisering van gemeentelijke processen. Informatiebeveiliging blijft vanzelfsprekend een belangrijk aandachtspunt. Het beleid daarvoor is vastgesteld en wordt in 2013 uitgevoerd. Digitalisering van de gemeentelijke organisatie is een noodzakelijke voorwaarde om de gewenste omslag naar een kostenbewuste, dienstverlenende organisatie te kunnen maken. In de paragraaf Bedrijfsvoering wordt uitgebreid ingegaan op de in 2012 ingezette organisatieontwikkeling. De uitrol van het zaaksysteem Verseon is in 2012 in gang gezet. De mogelijkheden zullen gefaseerd gemeente breed worden toegepast. Het jaar 2013 staat in het teken van visie, plan van aanpak en techniek voor het moderniseren van het klantcontact waarna het Klantcontactcentrum kan worden opgebouwd. Daarnaast moeten de dienstverleningskanalen op elkaar worden afgestemd. Bij voorkeur worden klantvragen zo efficiënt mogelijk afgehandeld, waarbij de klant overigens vrijheid in kanaalkeuze blijft houden. De preferente, kostenbewuste volgorde is “click, call, face” (= primair contact via internet, daarna telefonisch contact en tenslotte persoonlijk contact) Wat betreft de elektronische dienstverlening aan de burger via de website ligt de focus op de website (web richtlijnen en contentbeheer) en het uitbreiden van de digitale producten. Een betere dienstverlening aan bedrijven krijgt daarbij ook aandacht (bedrijvenloket) De website wordt voorzien van een voorleesfunctie. Projecten voor het verbeteren van de inhoud van de website en het gemeentelijke intranet worden aangepakt. Verbetering van dienstverlening kan alleen als de gemeentelijk dienstverlening wordt gemeten. Opbrengsten uit de benchmarks “Publiekszaken” en “Waar Staat Je Gemeente” worden gebruikt om gericht verbeteracties uit te voeren. Een voorbeeld van zo’n verbeteractie is werken op afspraak en de mogelijkheid om afspraken te maken via website en telefoon. Burgerparticipatie De gemeenteraad heeft op 14 april 2011 de Startnotitie burgerparticipatie vastgesteld. Burgerparticipatie vergt maatwerk. Als het niet mogelijk is te voldoen aan de in de Startnotitie opgenomen randvoorwaarden, is het beter om het instrument burgerparticipatie niet in te zetten, of om in te zetten op een lagere trede op de participatieladder. Om de burgerparticipatie te laten slagen is het overgrote deel van de medewerkers hierin getraind. Voor de training van nieuwe medewerkers is een bedrag in de begroting opgenomen. De moderne communicatiekanalen zoals Twitter en Facebook kunnen ook worden ingezet bij burgerparticipatie. Deze kanalen bieden de mogelijkheid om op een (betrekkelijk) eenvoudige manier grote (doel-) groepen te bereiken. Andere aanpak bij de behandeling van bezwaarschriften De gemeente Halderberge behandelt jaarlijks ongeveer 90 bezwaarschriften. Gebleken is dat dit aantal teruggebracht kan worden door met de bezwaarmakers in gesprek te treden en samen te bezien of een andere oplossing mogelijk is. Achterliggende gedachte hierbij is een betere dienstverlening. Bijkomend voordeel is kostenbesparing. Immers: een bezwaarschriftenprocedure is erg kostbaar in tijd en geld; zeker als het bezwaarschrift nog wordt gevolgd door een beroep en mogelijk nog een hoger beroep. In 2011 zijn medewerkers getraind in het toepassen van mediationvaardigheden bij bezwaarschriften. We noemen deze nieuwe werkwijze ‘De Andere Aanpak’. Deze andere aanpak is succesvol gebleken. In 2011 zijn in de periode 1 september 2011 (datum aanvang project) t/m 31 december 2011 6 bezwaarschriften ingetrokken nadat op initiatief van de gemeente contact is gezocht met de bezwaarmaker. In de periode 1 januari t/m 1 september 2012 (datum afsluiten van deze


11

Gemeente Halderberge rapportage) zijn 48 bezwaarschriften ingediend. Daarvan zijn er 31 bezwaarschriften ingetrokken, waarvan 22 na toepassing van ‘De Andere Aanpak’. De gemeente Halderberge gaat ‘De Andere Aanpak’ nu ook toepassen bij het eerste klantcontact. Daarom hebben in 2012 twintig medewerkers die vaak rechtstreeks contact hebben met burgers, bedrijven en instellingen de training toepassen mediationvaardigheden gevolgd. Zij hebben geleerd ‘De Andere Aanpak’ in een zo vroeg mogelijk stadium toe te passen. e Naast mediation maakt de gemeente bij het behandelen van bezwaar-en beroepschriften vanaf het 4 kwartaal van 2011 gebruik van nieuwe software, teneinde de efficiency nog verder te verhogen. Terugdringen regels en overbodige indieningvereisten Gemeenten, en dus ook de gemeente Halderberge, maken serieus werk van het verbeteren van hun dienstverlening aan burgers en bedrijven. Een belangrijk onderdeel bij het verbeteren van de gemeentelijke dienstverlening bestaat uit de vermindering van de administratieve lasten: het terugdringen van de tijd die de burger of ondernemer kwijt is aan het aanvragen en afnemen van producten of diensten. Om gemeenten te ondersteunen bij het terugdringen van de administratieve lasten heeft de VNG de afgelopen periode haar modelverordeningen gedereguleerd. Als gemeenten de nieuwe modellen overnemen, maken ze al een flinke slag met de reductie van de administratieve lasten. In regionaal verband is hieraan de afgelopen jaren serieus aandacht besteed en heeft dit geleid tot het vaststellen van gedereguleerde verordeningen. Mede in het kader van de bezuinigingen zal nogmaals bekeken worden welke besparingen op dit gebied mogelijk zijn. Naast het verminderen van de regels kan ook meer service worden geboden door de indieningvereisten bij een aanvraag van een product of dienst te beperken tot die informatie die juridisch en vanuit het oogpunt van dienstverlening noodzakelijk is voor het nemen van de beslissing. Met indieningvereisten wordt gedoeld op alle formulieren, gegevens of bewijsstukken die burgers en bedrijven moeten inleveren bij het doen van een aanvraag. Uit een verkennend onderzoek dat de VNG heeft laten uitvoeren, blijkt dat hier nog een groot reductiepotentieel ligt. Alleen al het feit dat er zulke grote verschillen zijn tussen gemeenten in wat ze voor eenzelfde product vragen aan indieningvereisten, wijst daarop. Daarnaast is gebleken dat gemeenten informatie vragen die noch juridisch, noch voor de dienstverlening noodzakelijk is. Ook wordt informatie opgevraagd waarover de gemeente reeds kan beschikken. Deze informatie is bekend binnen de eigen organisatie, of is op te vragen bij een andere overheidsinstelling. In het kader van de bezuinigingen zal ook hieraan aandacht besteed moeten worden. Beleidskaders Startnotitie burgerparticipatie (2011) Nota “@ntwoord, geleidelijk en onvermijdelijk, minder regels, meer service” i-NUP (Ministerie van Binnenlandse Zaken) Visie op de ICT-Infrastructuur 2012-2015 (Regio West-Brabant)


12

Gemeente Halderberge Wat willen we bereiken (effect)? Doelstelling per aandachtsgebied

Beïnvloedbaar

Effect-indicator

Regionale samenwerking Regio West-Brabant (RWB)

Laag

Doelstelling 2012

Doelstelling 2013

Concrete samenwerking

Langer termijndoelstelling

Slimmer werken door kennis te delen en samen te werken.

Redelijk

% Inzet personeel uit regio

Drie personen

Idem aan 2012

Visie Communicatie

Hoog

Aantal reacties in-en externe klanten

Optimalisatie website

Informeren en betrekken.

Dienstverlening, organisatie en lokale democratie E-gemeente

Redelijk

Aantal opleveringen NUPverplichtingen

Voldoen aan wettelijke verplichtingen

Plan van aanpak voor verplichte basisregistraties (mGBA, BGT), koppelingen (BAG-WOZ), uitvoeren digitaliseringsprojecte n Verseon (o.a. bestuurlijke besluitvorming).

Hoog

Kanaalsturing / aantal digitale producten

Invoering digitale postverwerking, 10 extra digitale producten

Regionale kennispool

Digitale) dienstverlening

Burgerparticipatie

Mediation/behandeling bezwaar-en beroepschriften

Terugdringen regels en overbodige indieningvereisten


Redelijk

Redelijk

Concrete deelname aantal burgers

Minder aantal bezwaarschriften Aantal teruggebrachte regels (vergunningen etc.)

Werkelijk 2011

Ten minste 1 traject doorlopen van een nader te bepalen trede op de participatieladder.

Oplevering HALcloud, HALnet omde digitale dienstverlening te verbeteren. Projecten website, telefonie, balies kennis delen en optimaliseren besluitvormingsproces. Idem aan 2012

Vermindering aantal bezwaarschriften.

Idem aan 2012

5% minder vergunningen APV

Zoveel mogelijk werken met VNG/regionale modellen.

13

Gemeente Halderberge Wat gaan we daarvoor doen in 2013? Activiteiten (prestaties) per beleidsveld

Prestatie-indicator

Regionale samenwerking

Kennis delen en waar mogelijk samenwerken ICT-gebied Kennisuitwisseling over projecten en programma’s. Aantal klachten en contacten inen externe klant. Aantal reacties burgers op (pers-)berichten en Twitter. Alle medewerkers gebruiken Verseon. Minder vergunningen. Website voldoet grotendeels aan de richtlijnen. Extra digitale producten. Organisatie e-dienstverlening: Vaststellen: informatiebeleidsplan; informatiearchitectuur; informatiebeveiligingsplan. Tenminste 1 burgerparticipatie traject doorlopen;

Visie

Dienstverlening, organisatie en lokale democratie

Wat mag het kosten? Programma Bestuur en dienstverlening

2012

2013

2014

2015

2016

764.000 2.633.000 939.000 248.000 344.000

762.000 2.679.000 903.000 245.000 217.000

770.000 2.689.000 988.000 244.000 0

777.000 2.737.000 939.000 247.000 0

781.000 2.749.000 946.000 249.000 0

4.928.000

4.806.000

4.691.000

4.700.000

4.725.000

0

0

0

0

0

0 3.851.000

0 3.901.000

0 3.933.000

0 3.994.000

0 4.007.000

0 2.000 537.000 0 0

0 2.000 531.000 0 0

0 2.000 534.000 0 0

0 2.000 539.000 0 0

0 2.000 544.000 0 0

Totaal baten Bestuur en dienstverlening

539.000

533.000

536.000

541.000

546.000

Saldo

-4.389.000

-4.273.000

-4.155.000

-4.159.000

-4.179.000

Lasten Raad en griffie B&W en ambtelijke ondersteuning Burgerzaken en secretarieleges Bestuurlijke samenwerking Dienstverlening Totaal lasten Bestuur en dienstverlening Waarvan: Kapitaallasten bestaande activa Kapitaallasten Investeringsprogramma 2013 2016 * Salarislasten en overige indirecte kosten Baten Raad en griffie B&W en ambtelijke ondersteuning Burgerzaken en secretarieleges Bestuurlijke samenwerking Dienstverlening

* Dit betreft de doorbelasting van salariskosten en overige indirecte kosten (huisvesting, automatisering, ed.) op basis van de methode van integrale kostprijsberekening


14

Gemeente Halderberge Schematisch programma Bestuur en Dienstverlening

“Dienstverlening staat voorop” in de gemeente Halderberge. Primair gaat het om dienstverlening aan burgers en bedrijven. Vervolgens ook om dienstverlening richting de raad het college en regionale en lokale samenwerkingspartners.

Beleidsveld

Effectdoelstelling

Regionale samenwerking

Concrete samenwerking Inzet personeel uit regio

Prestatiedoelstelling


Visie

Inzicht in reacties inen externe klanten

Dienstverlening, organisatie democratie

Gebruik van social media

Digitalisering gemeente

Informeren en betrekken

Oplevering NUPverplichtingen

Slimmer werken door kennis te delen en samen te werken

Optimaal benutten digitale mogelijkheden

Kennis delen en waar mogelijk samenwerken op ICT-gebied; Kennisuitwisseling over projecten en programma’s.

Aantal klachten en contacten inen externe klant. Aantal reacties burgers op (pers-)berichten en Twitter.

Hoofddoelstelling

Kanaalsturing

Gestructureerde inzet burgerparticipatie Vermindering aantal bezwaarschriften

Overheid heeft @ntwoord Alle medewerkers gebruiken Verseon. Minder vergunningen. Minder bezwaarschriften. Website voldoet aan de richtlijnen. Extra digitale producten.

15

Effectindicatoren: x-aantal vormen samenwerking; % inzet personeel uit regio; Inzicht in aantal reacties van inen externe klanten; Aantal extra digitale producten; Intranet en website verder verbeteren; x-aantal malen inzet burgerparticipatie; Minder bezwaarschriften

Prestatie-indicatoren: Samenwerking in de regio op diverse gebieden (o.a. P. & O en ICT) Inzicht in interne en externe klantcontacten; Inzicht in reacties burgers op persberichten, Twitter etc.; Ontwikkelen instrument voor meting kernwaarden dienstverlening; Alle medewerkers maken gebruik van Verseon; Aantal vergunningen verminderen; Aantal bezwaarschriften verminderen; Website voldoet grotendeels aan de richtlijnen; Extra digitale producten. Organisatie e-dienstverlening



16


Programma openbare orde en veiligheid Hoofddoelstelling/Missie De gemeente Halderberge wil de veiligheid en leefbaarheid in de verschillende wijks- en dorpskernen door een integrale aanpak van sociale en fysieke aspecten van veiligheid samen met haar ketenpartners verbeteren. Aandachtsgebieden (beleidsvelden) en Subdoelen Strategische doelstellingen: - De gemeente Halderberge vervult een regiefunctie ten aanzien van het lokale veiligheidsbeleid - De ketenpartners worden ieder vanuit hun eigen verantwoordelijkheid nadrukkelijk betrokken bij de uitvoering van het veiligheidsbeleid - Elke professionele organisatie kent zijn eigen deskundigheid. Het is die deskundigheid die optimaal moet worden ingezet bij de veiligheidsaanpak. - Betrokkenheid en het zelfoplossend vermogen van burgers stimuleren bij het veiligheidsbeleid. Openbare orde en veiligheid 1. Doelgerichte aanpak van overlastgevende jeugd. 2. Terugdringen van overlast en criminaliteit. Leefbaarheid 1. Bevorderen van de leefbaarheid in wijken en dorpen van de gemeente Halderberge. 2. De betrokkenheid van bewoners in het meedenken over de eigen leefomgeving vergroten. Crisisbeheersing 1. Professionalisering gemeentelijke rampenbestrijdingsorganisatie op basis van de eisen in de Wet Veiligheidsregio’s. 2. Operationele voorbereiding van grote en middelgrote evenementen. Context en achtergrond Veiligheidsbeleid Het veiligheidsbeleid van de gemeente Halderberge bestaat uit 2 onderdelen: de Kadernota en het uitvoeringsprogramma. De gemeenteraad geeft door de vaststelling van dit beleid de kaders aan voor de aanpak van veiligheid in de gemeente Halderberge in de periode 2013 tot en met 2014. Deze veiligheidsthema’s worden beschreven aan de hand van de vijf veiligheidsvelden die onderscheiden worden in de landelijke methodiek Kernbeleid Veiligheid en vertaald worden naar de Halderbergse situatie. Deze indeling is landelijk algemeen geaccepteerd en wordt ook door buurgemeenten en de politie gebruikt. Regierol veiligheid Momenteel is een wetsvoorstel in behandeling om de regierol van gemeenten op het terrein van lokale veiligheid te verankeren c.q. nog meer te verstevigen. Op grond van dit wetsvoorstel wordt de gemeenteraad verplicht een integraal veiligheidsplan vast te stellen. Deze Kadernota is hiervoor het handvat en past in de tendens om de verantwoordelijkheid van de gemeente voor het veiligheidsbeleid te verzwaren. De bevoegdheden van de gemeente zijn de afgelopen jaren steeds meer uitgebreid. Zo kan de burgemeester sinds 2009 een pleger van huiselijk geweld een huisverbod opleggen en is hij sinds 2010 bevoegd om overlastveroorzakers op grond van de Voetbalwet een straatverbod op te leggen.


17

Gemeente Halderberge Nationale politie Op 1 januari 2013 zal de nieuwe politiewet in werking treden. In dat kader gaan de huidige 25 regiokorpsen, het KLPD en de vtsPN en alle bovenregionale voorzieningen op in één landelijk korps, dat onder directe verantwoordelijkheid staat van de minister van Veiligheid en Justitie. De verwachting is dat als gevolg van de ontwikkeling van de nationale politie, dat de politie zich meer zal terugtrekken uit de wijken en toezichten handhavingstaken binnen gemeenten onder druk komen te staan. Hoe zich dat precies gaat ontwikkelen, is nog niet duidelijk. Voor gemeenten betekent dat zij gedwongen worden na te denken over hoe zij hiermee omgaan, en dat zij op andere wijzen dan via politie-inzet (meer) toezicht en handhaving kunnen realiseren. De vorming van de nationale politie leidt tot top-down sturing vanuit het ministerie. Tegelijkertijd is lokale verankering een uitgangspunt in de nieuwe Politiewet. Het openbaar ministerie geeft echter aan niet meer in elke afzonderlijke gemeente een driehoeksoverleg te willen voeren. Het districtelijke niveau is voor het OM het laagste niveau. Dat betekent dat meer dan voorheen sturing van het veiligheidsbeleid op districtelijk niveau plaatsvindt. Dit zorgt ervoor dat de gemeenten binnen het district nog meer gaan samenwerken in de uitvoering. Het driehoeksoverleg vindt plaats op gemeentelijk niveau indien de burgemeester daarom verzoekt. In overleg met de tien regioburgemeesters en het College van procureurs-generaal stelt de minister van Veiligheid en Justitie eens in de vier jaar de landelijke beleidsdoelstellingen voor de politie vast. Deze beleidsdoelstellingen worden vervolgens doorvertaald in de regionale beleidsplannen. Het Veiligheidscollege ZWB is gestart met het opstellen van een concept plan. Dit plan zal ter consultatie worden voorgelegd aan alle 39 gemeenteraden. Veiligheidsregio Op 1 oktober 2010 is de Wet veiligheidsregio’s in werking getreden. Doel van deze wet is de rampenbestrijding en crisisbeheersing te verbeteren. Veiligheid is bij uitstek een lokale verantwoordelijkheid. Veel gemeenten zijn te klein om een ramp of crisis te kunnen bestrijden. Daarom bepaalt deze wet dat reguliere hulpverleningsdiensten, zoals de brandweer, gemeenten, GHOR en politie op regionaal niveau meer moeten samenwerken op basis van een gemeenschappelijke regeling. Op deze manier hoopt men de bestuurlijke en operationele slagkracht van partijen te vergroten. Er zijn 25 veiligheidsregio’s in Nederland. De gemeente Halderberge maakt deel uit van de veiligheidsregio Midden en West Brabant. De nieuwe Wet Veiligheidsregio introduceert een aantal nieuwe wettelijke planfiguren, zoals het regionaal risicoprofiel, het regionaal beleidsplan en het regionaal crisisplan. De inwerkingtreding van de Wet en het bijbehorende Besluit veiligheidsregio’s eind 2010 maakt dat de aanpak en structuur van de rampenbestrijding in Nederland wezenlijk is gewijzigd. Er is een absolute ondergrens bepaald als het gaat om de bevolkingszorg bij rampen en crises met betrekking tot opkomsttijden, vorming van een (lokaal) team bevolkingszorg en de verankering van gemeentelijke processen bij crisisbeheersing. Deze veranderingen komen terug in het regionaal crisisplan. Het regionaal crisisplan vervangt de gemeentelijke rampenplannen. In het crisisplan wordt beschreven hoe de organisatie voor de rampenbestrijding en crisisbeheersing eruit ziet. Ook is vastgelegd hoe de verantwoordelijkheden voor de hulpverleningsprocessen zijn belegd. Beleidskaders Integrale veiligheidsmonitor (2009) Integrale veiligheidsmonitor (2011) Plan van aanpak jeugdoverlast (2004) Veilig Honk (2002) Convenant Veilige School (2011) Plan van aanpak “buurtbemiddeling (2009) Evaluaties buurtbemiddeling Jaarplannen Veiligheidshuis Jaarverslagen Veiligheidshuis Plan van aanpak pilot buurtpreventie (2012) Integraal Handhavingsbeleid (2012-2015) Organisatieplan voor de rampenbestrijding (2012) Deelplannen en draaiboeken proces bevolkingszorg (2012) Beleidsplan Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant Verbinden en versterken (2011) Risicoprofiel Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant (2011) Dekkings- en spreidingsplan brandweerzorg (2011) Sociaal calamiteitenplan Roosendaal (2012) Regionaal crisisplan (2012) Gecoördineerde regionale incidentenprocedure GRIP (2012) Regionaal evenementenbeleid (2008) Beleids- en uitvoeringskader risicocommunicatie (2011) Programmabegroting 2013

18


Beheersdocument risico-informatie (2011) Plan van aanpak Burgernet (2011) Beleidsvisie Externe Veiligheid (2012) Nota leefbaarheid (2009) iDOP Stampersgat (2010) Convenant Samenstichting Stampersgat (2011) Kadernota Integrale Veiligheid (2012) Uitvoeringsprogramma Integrale Veiligheid (2012)

Wat willen we bereiken (effect)? Doelstelling per aandachtsgebied Openbare orde en veiligheid 1.Doelgerichte aanpak van overlastgevende jeugd. 2. Terugdringen van overlast en criminaliteit. Leefbaarheid 1. Bevorderen van de leefbaarheid in wijken en dorpen van de gemeente Halderberge. 2. De betrokkenheid van bewoners in het meedenken over de eigen leefomgeving vergroten. Crisisbeheersing 1. Professionalisering gemeentelijke rampenbestrijdingsorganisatie op basis van de eisen in de Wet Veiligheidsregio’s.

2. Operationele voorbereiding van grote en middelgrote evenementen.

Beïnvloedbaar

Effect-indicator

Werkelijk 2011

Doelstelling 2012

Doelstelling 2013

Redelijk

Percentage hangjongeren in beeld Rapportcijfer beleving veiligheid in de eigen buurt

90%

90%

90%

6,8

7

7

Redelijk

Redelijk

Rapportcijfer beleving leefbaarheid in de eigen buurt

7.4

7.4

7.4

Redelijk

Percentage van de bewoners in Halderberge die actief bezig zijn met het verbeteren van de eigen buurt

17%

20%

20%

Redelijk

Percentage van de medewerkers in de gemeentelijke rampenbestrijdingsorganisatie is bereikbaar en beschikbaar tijdens een alarmerings- en opkomstoefeningen. Percentage van de medewerkers die zich bewust zijn van hun taak in de gemeentelijke rampenbestrijdingsorganisatie door deelname aan opleidingen, trainingen en oefeningen.

70%

80%

80%

70%

80%

80%

Bij de middelgrote en grote evenementen dient de organisator een calamiteitenplan op te stellen dat integraal wordt getoetst bij de vergunningverlening door de hulpverleningsdiensten.

3 middelgrote evenementen

2 middelgrote evenementen 1 groot evenement

3 middelgrote evenementen

Hoog

Bron: Integrale Veiligheidsmonitor


19

Gemeente Halderberge Wat gaan we daarvoor doen in 2013? Activiteiten (prestaties) per beleidsveld Openbare orde en veiligheid Regie voeren en periodieke afstemming met inen externe partners, de politie, het Veiligheidshuis, Jeugd Preventie Plan (JPP), coördinator Beke-methode, leerplichtambtenaar, scholen enz. Toepassen van het plan van jeugdoverlast voor een doelgerichte aanpak van overlastveroorzakende jeugd. Ondersteuning en facilitering vragen van het regionaal Informatie- en Expertise Centrum (RIEC) voor de regio’s Midden- en West-Brabant, Brabant-Noord en Zeeland ten behoeve van een betere bestuurlijke aanpak van georganiseerde criminaliteit. Verminderen van onveiligheid rond bedrijven en woningen om een veilige woon- en leefomgeving te creëren (Keurmerk Veilig Wonen en Keurmerk Veilig Ondernemen).

Leefbaarheid Versterken van regierol van de gemeente en draagvlak creëren bij netwerkpartners om gezamenlijk leefbaarheidsaspecten in de gemeente Halderberge aan te pakken.

Crisisbeheersing Actualiseren van de gemeentelijke deelprocessen in de rampenbestrijding Deelname aan opleidingen, trainingen en oefeningen. Borgen van beschikbaarheid en bereikbaarheid, alarmering en opkomst en de benodigde voorzieningen. Opstellen calamiteitenplan voor grote en middelgrote evenementen en afstemming hulpverleningsdiensten.


Prestatie-indicator

Uitvoeren Wet Tijdelijk Huisverbod. Uitvoeren convenant Veilige School Sturen op de activiteiten van de politie middels het Bestuurlijk Informatie Model. Uitvoering geven aan buurtbemiddeling Vasthouden van de 0-optie voor drugsgebruik op de openbare weg en coffeeshops terugdringen van woninginbraken

Uitvoering prestatieafspraken Bernardus Wonen Uitvoeren van het lokale leefbaarheidsproject Stampersgat

Jaarlijkse actualisatie planvorming Doorlopend deelname aan opleiden, trainen en oefeningen 4 x per jaar een alarmeringsoefening 3 beoordelingen van calamiteitenplannen

20

Gemeente Halderberge Wat mag het kosten? Programma Openbare orde en veiligheid

2012

2013

2014

2015

2016

1.518.000 197.000 475.000

108.000 1.588.000 510.000

106.000 1.543.000 476.000

104.000 1.580.000 482.000

103.000 1.609.000 484.000

2.190.000

2.206.000

2.125.000

2.166.000

2.196.000

74.000

61.000

60.000

59.000

58.000

0 497.000

0 543.000

0 521.000

0 530.000

0 531.000

0 0 18.000

0 0 18.000

0 0 18.000

0 0 19.000

0 0 19.000

Totaal baten Openbare orde en veiligheid

18.000

18.000

18.000

19.000

19.000

Saldo

-2.172.000

-2.188.000

-2.107.000

-2.147.000

-2.177.000

Lasten Brandweer Crisisbeheersing Openbare orde Totaal lasten Openbare orde en veiligheid Waarvan: Kapitaallasten bestaande activa Kapitaallasten Investeringsprogramma 2013 2016 * Salarislasten en overige indirecte kosten Baten Brandweer Crisisbeheersing Openbare orde



21

Gemeente Halderberge Samenvattend overzicht van de doelenboom en indicatoren

Hoofddoelstelling

Beleidsveld

Effectdoelstelling



De gemeente Halderberge wil de veiligheid en leefbaarheid in de verschillende wijks- en dorpskernen door een integrale aanpak van sociale en fysieke aspecten van veiligheid samen met haar ketenpartners verbeteren.

Openbare orde en veiligheid Doelgerichte aanpak van overlastgevende jeugd.

Terugdringen van overlast en criminaliteit.

- regievoering en diverse periodieke afstemmingsoverleggen - toepassen plan van aanpak jeugdoverlast - Ondersteuning en facilitering vragen van het regionaal Informatie- en Expertise Centrum (RIEC) ten behoeve van een betere bestuurlijke aanpak van georganiseerde criminaliteit. - Verminderen van onveiligheid rond bedrijven en woningen om een veilige woon- en leefomgeving te creëren (Keurmerk Veilig Wonen en Keurmerk Veilig Ondernemen).

Leefbaarheid Bevorderen van de leefbaarheid in wijken en dorpen van de gemeente Halderberge.

Crisisbeheersing

De betrokkenheid van bewoners in het meedenken over de eigen leefomgeving vergroten.

Professionalisering gemeentelijke rampenbestrijdingsorga nisatie op basis van de Wet Veiligheidsregio’s.

- Versterken van regierol van de gemeente en draagvlak creëren bij netwerkpartners om gezamenlijk leefbaarheidaspecten in de gemeente Halderberge aan te pakken.

Operationele voorbereiding van grote en middelgrote evenementen

- Actualiseren van de gemeentelijke deelprocessen in de rampenbestrijding - Deelname aan opleidingen, trainingen en oefeningen. - Borgen van beschikbaarheid en bereikbaarheid, alarmering en opkomst en de benodigde voorzieningen. - Opstellen calamiteitenplan voor grote en middelgrote evenementen en afstemming hulpverleningsdiensten.

22

Effectindicatoren: - % hangjongeren in beeld - rapportcijfer veiligheid - rapportcijfer leefbaarheid - % actieve bewoners - % bereikbaarheid en beschikbaarheid - % deelname opleiden, trainen, oefenen - aantal integrale adviezen calamiteitenplannen Prestatie-indicatoren: - Uitvoeren Wet Tijdelijk Huisverbod. - Uitvoeren convenant Veilige School - Sturen op de activiteiten van de politie middels het Bestuurlijk Informatie Model. - Uitvoering buurtbemiddeling - 0-optie voor drugsgebruik op de openbare weg en coffeeshops - terugdringen van woninginbraken - Uitvoering prestatieafspraken Bernardus Wonen, het lokale leefbaarheidsproject Stampersgat (doorlopend) - jaarlijkse actualisatie planvorming - Doorlopend deelname aan opleiden, trainen en oefeningen - 4 x per jaar een alarmeringsoefening - 3 beoordelingen van calamiteitenplannen


Programma openbare ruimte Hoofddoelstelling / Missie Instandhouding van een verzorgde woonomgeving binnen de gestelde kaders. Aandachtsgebieden (beleidsvelden) en Subdoelen A. Openbaar groen en natuur Uitgangspunt is dat het te behalen onderhoudsniveau in 2013 zoveel als mogelijk gelijk is aan het onderhoudsniveau van 2012 B. Onderhoud verhardingen Uitvoeren van sober/minimaal onderhoud op basis van de functie van de weg en het vastgestelde kwaliteitsniveau C. Verkeer en parkeren Beperken parkeeroverlast D. Openbare verlichting (OV) en Verkeersregelinstallaties (VRI) Uitvoeren van sober onderhoud Beperken oplopen achterstallig onderhoud E

Kabels en leidingen Afstemming planning netwerkbeheerders Kwaliteit openbare ruimte

F

Riolering Burgers zijn tevreden over de riolering in Halderberge. Zo min mogelijk klachten over de gemeentelijke riolering. De rioleringsinfrastructuur is op orde. De kwaliteit van de riolering is in beeld; Het stelsel wordt goed onderhouden; De gegevens over het stelsel en de randvoorzieningen zijn op orde. De realisatie van werkzaamheden aan het rioleringsstelsel verloopt volgens planning. De nadelige effecten vanuit de riolering zijn op een aanvaardbaar niveau. Het rioleringsstelsel voldoet aan de landelijk geldende ontwerpnormen; Er zijn geen knelpunten in het kader van het waterkwaliteitsspoor als gevolg van lozingen uit de riolering (overstorten). De gemeente voldoet aan haar zorgplichten voor afvalwater, grondwater en hemelwater. Al het vrijkomende stedelijke afvalwater wordt binnen het gemeentelijk grondgebied ingezameld en getransporteerd naar het overnamepunt van het waterschap; Het grondwaterregime binnen de gemeente Halderberge is in beeld en de gemeente treft indien mogelijk doelmatige maatregelen tegen grondwateroverlast en grondwateronderlast in de openbare ruimte.

G Waterbeheersing Onderhoud watergangen: waarborging optimale waterdoorgang Beheer en onderhoud van civieltechnische kunstwerken (bruggen etc.) Context en achtergrond Openbaar groen en natuur Uitgangspunt is dat het te behalen onderhoudsniveau in 2013 zoveel als mogelijk gelijk is aan het onderhoudsniveau van 2012. Daarbij rekening houdend met het implementeren van de taakstellende besparing in 2013 van € 90.000,-- op openbaar groen. Daarbij wordt gedacht aan een vereenvoudiging van de inrichting van het openbaargroen. Vervanging van hoog opgroeiende beplanting, daar waar laagblijvende beplanting wenselijk is, door laag blijvende beplanting of gazon. Met betrekking tot de gazons, biedt een gevarieerd maaibeheer wellicht mogelijkheden. Hetgeen in de praktijk betekent dat bepaalde gazons minder frequent worden gemaaid. Nog kritischer omgaan met de bestrijding van ongewenste kruidengroei op verhardingen. Alleen bestrijding daar waar noodzakelijk. Programmabegroting 2013

23

Gemeente Halderberge Onderhoud verhardingen Vanaf 2006 is op basis van het toenmalige beleidsplan en de destijds toegezegde middelen gestart met het wegwerken van achterstallig onderhoud aan wegen. De opzet was om deze achterstand in 2010 te hebben weggewerkt. Als gevolg van toegepaste bezuinigingen op dit budget is deze doelstelling niet geheel gehaald. In 2011 is het nieuwe beleidsprogramma wegen (2011-2015) vastgesteld. Door te kiezen voor de minimale onderhoudsvariant zal in 2012 het achterstallig onderhoud aan wegen weer verder gaan oplopen. Er zijn prioriteiten gesteld in de aanpak van wegen met een slechte staat van onderhoud gerelateerd aan de functie (gebruik) van de weg. Dit heeft tot gevolg dat met name het onderhoud op elementenverharding in woonstraten en wegen op bedrijventerreinen zo veel mogelijk wordt uitgesteld .Ten behoeve van het beheer en onderhoud van de verhardingen op het bedrijventerrein Borchwerf is een apart beeldkwaliteitsplan opgesteld. Verkeer en parkeren Binnen de gemeente zijn uniforme parkeernormen geformuleerd en vastgesteld. Deze parkeernormen worden gehanteerd bij de diverse ruimtelijke ontwikkelingen in Halderberge. Op deze manier zal de parkeeroverlast, als gevolg van de toename van mobiliteit en de steeds verdergaande verstedelijking, beperkt blijven. Gestreefd wordt om eind 2012 een integraal beleidsdocument over parkeren door de gemeenteraad vast te laten stellen. Doelstelling van de kadernota is het parkeren de aandacht te geven die het verdient. Parkeren is een essentieel onderdeel van de verplaatsingsketen, en daarnaast essentieel voor de kwaliteit van de leefomgeving, het woongenot en het succes van nieuwe ontwikkelingen. De kadernota zal gaan dienen als normenkader en toepassingsrichtlijn voor de eigen organisatie maar ook voor externe partijen (projectontwikkelaar, adviesbureau’s, woningbouwverenigingen, makelaars, enz). Openbare Verlichting (OV) en Verkeersregelinstallaties (VRI) Het beleidsplan 2010-2015 (OV), onderdeel beleid, beschrijft 4 onderhoudsniveaus. Het college en de raad hebben gekozen voor de meest sobere variant waarin ingezet wordt op het sober onderhoud van het bestaande verlichtingsareaal, waarbij de technische levensduur niet maatgevend is voor het vervangen van materialen maar meer de uitval van deze materialen. Uitbreiding is alleen voorzien in nieuw aan te leggen woonstraten. Er is financieel geen ruimte om het bestaande verlichtingsnet uit te breiden in bestaande onverlichte wegen, bijvoorbeeld de schoolroutes tussen de kernen. Er staan de komende jaren nauwelijks tot geen investeringen in duurzame LED- verlichting in de planning. Verder is er de taakstelling om in 2013 nog eens € 20.000,- te bezuinigen. Het bestaande areaal aan lampen, lichtmasten en armaturen wordt vervangen niet nadat de technische levensduur is overschreden, maar na uitval. Om te kunnen bepalen welke materialen echt versleten zijn worden aanvullende inspecties ingepland. Naar verwachting zal het achterstallig onderhoud de komende jaren derhalve oplopen De areaalgegevens van de lichtmasten, armaturen en lampen zijn in 2011 zo volledig mogelijk gemaakt. In de afgelopen jaren is het onderhoud aan de verkeersregelinstallaties gekoppeld aan het onderhoud van de openbare verlichting. Vanaf 2013 worden er geen reguliere lampen meer voor VRI’s gemaakt, wat maakt dat op den duur de installaties dienen te worden omgebouwd naar LED- installaties. Voor de installatie in Oud Gastel zijn hiervoor, met het vaststellen van de zomernota, in 2013 middelen opgenomen. De overige installaties komen mogelijk, door de reconstructie van de doorgaande route in Oudenbosch, te vervallen. Andere installaties zijn gelegen op het bedrijventerrein Borchwerf; deze zijn net geplaatst en behoeve de komende jaren nog geen aanvullend onderhoud. Overigens valt dit onderhoud binnen het budget voor het parkmanagement Borchwerf. Kabels en leidingen In de zomer van 2009 is de nieuwe Verordening Ondergrondse Infra (AVOI) door de raad vastgesteld. Door het college is in augustus 2010 het hieruit voortvloeiend handboek voor de uitvoering van kabelen leidingwerkzaamheden vastgesteld. In de verordening en het handboek zijn verder de richtlijnen beschreven voor het behoud van de kwaliteit van de verhardingen als ook de kwaliteit van de werkzaamheden die door de verschillende aannemers worden uitgevoerd. In mei 2012 is de gehele kern Oudenbosch voorzien van een glasvezelnetwerk. In de komende jaren wordt verder onderzocht in hoeverre een ‘verglazing’ in de andere kernen en het buitengebied van onze gemeente haalbaar is.


24

Gemeente Halderberge Riolering In de periode van het vorige GRP is met name op het gebied van het voorkomen van wateroverlast zoals het aanleggen van bergingsvoorzieningen en het afkoppelen van hemelwater op het riool veel geïnvesteerd. De kans op overlast na hevige regenval op een aantal locaties is hiermee afgenomen. Het nieuwe vGRP geeft wederom prioriteit op de aanpak van wateroverlast. Binnen deze planperiode zullen de nog niet aangepakte locaties binnen onze gemeente worden aangepakt. Hoogste prioriteit heeft nu de kern van Hoeven. In het meerjaren investeringsplan was in de jaren 2012 tot en met 2014 hiermee al rekening gehouden. Gestreefd wordt uiteindelijk naar een situatie waarbij binnen de gemeente geen overlast ontstaat in woningen en bedrijven en andere gebouwen. De getroffen maatregelen zijn berekend op een bepaalde neerslaggebeurtenissen die theoretisch gezien sporadisch voorkomen (bijvoorbeeld 1 maal per 10 jaar). Praktisch gezien kan deze bui meerdere keren per jaar vallen en moet dus geaccepteerd worden dat ook na het treffen van maatregelen er wateroverlast zal optreden. Water op straat (tussen de banden) wordt overigens niet gezien als overlast. Momenteel worden de basisgegevens (diameter, hoogteligging, jaar van aanleg, enz) van de riolering geactualiseerd. Op basis van deze gegevens worden nieuwe berekeningen gemaakt en zal blijken of het rioolstelsel voldoet aan gestelde norm. In het nieuwe VGRP 2010-2014 zijn twee nieuwe zorgplichten voor de gemeente opgenomen. Dit betreft de zorg voor het grondwater en de afvoer van hemelwater binnen de gemeente. Om deze problematiek inzichtelijk te maken is in samenwerking met negen andere gemeenten een grondwatermeetnet opgezet. In 2012 en 2013 zullen de meetgegevens verder worden verwerkt en zal duidelijk worden in welke gebieden er sprake is van grondwateroverlast. Door toegenomen werkzaamheden (verbrede zorgplichten, samenwerking in de waterketen en veroudering van het rioleringssysteem) wordt het steeds moeilijker om de in het verleden opgelopen achterstand in te halen of zelfs niet verder op te laten lopen. Waterbeheersing Het uitmaaien van de waterlopen is verdeeld in twee deelgebieden, met zo hun eigen onderhoudsbestek. De waterlopen worden 1x per jaar uitgemaaid. Vooraf aan het uitmaaien van de waterlopen worden de sloot taluds geklepeld. Zoals ook de vorige jaren het geval was zal het Uitvoeringsprogramma Water geactualiseerd worden. De op dit plan genoemde maatregelen zullen in samenspraak met het waterschap worden uitgevoerd. De gemeente Halderberge is verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van de civiel technische kunstwerken, zoals bruggen, steigers etc.. In 2002 zijn de eerste concrete stappen gezet om het beheer en onderhoud van deze kunstwerken goed in beeld te krijgen met daarbij de staat van onderhoud en de hieruit voortvloeiende financiële consequenties. In 2006 zijn er voor het beheer en onderhoud ook middelen opgenomen op de exploitatiebegroting van de gemeente Halderberge. In het najaar van 2012 zijn de verschillende kunstwerken verder geïnventariseerd en geïnspecteerd. De gegevens hiervan zijn ook verwerkt in een beheerprogramma, dat ook is gekoppeld aan de beheerprogramma van wegen. Later dit jaar zal er een nieuwe planning voor het uitvoeren van onderhoud worden voorgelegd aan het college.


25

Gemeente Halderberge Kaderstellende beleidsnota’s Nota wegbeheer 2011-2015 Nota parkeerbeleid Halderberge Parkeerstudie “pilots Halderberge” Verkeersstructuurplan 2010-2015 Verkeersveiligheidsplan “Halderberge Veilig en Mobiel” 2009-2012 Nota Beleidsplan openbare verlichting 2010-2015. AVOI, vastgesteld in 2009

vastgesteld 2011 2012

actualisatie 2015

2008 2010 2009

Handboek kabels en leidingen Verbreed Gemeentelijk RioleringsPlan 2010-2014 Gemeentelijk waterplan Halderberge (2004) Uitvoeringsprogramma Water Onkruidbestrijding op verhardingen overeenkomstig de zogenaamde DOB-techniek ( landelijke regeling ); Beeldkwaliteitsplan Parkmanagement Borchwerf Landschapsbeleidsplan; Beheerplan bosgebied Hoeven-Bosschenhoofd

2010 2010 2004 2012 Landelijke regelgeving 2011 2003 2005

2013 2015 Nav landelijke regelgeving Jaarlijks 2014 n.v.t. jaarlijks


jaarlijks 2013/2014 2015

26

Gemeente Halderberge Wat willen we bereiken (effect)? In dit onderdeel worden de subdoelstellingen per aandachtsgebied uit het algemene gedeelte concreet vertaald naar te bereiken doelstellingen. Hierbij wordt tevens de indicator aangegeven waarmee het te bereiken effect kan worden geconcretiseerd en gemeten. In de kolom ‘Beïnvloedbaar’ is aangegeven in hoeverre de te bereiken doelstelling door het gemeentelijk beleid kan worden beïnvloed. Doelstelling per aandachtsgebied

Beïnvloedbaar

Effect-indicator

Werkelijk 2011

Doelstelling 2012

Doelstelling 2013

Redelijk

Bermen: voorkoming zaadvorming/ waarborging overzichtelijkheid voor verkeer.

De bermen zijn 2x gemaaid.

Het 2x per jaar maaien van de totale bermoppervlakte.

Het 2x per jaar maaien van de totale bermoppervlakte.

Redelijk

Onkruidbestrijding: voorkomen van gladde verhardingen.

Bestrijding van onkruidgroei op de verhardingen overeenkomstig de landelijke DOBregeling.

Bestrijding van onkruidgroei op de verhardingen overeenkomstig de landelijke DOB-regeling.

Nog kritischer omgaan met de bestrijding van onkruidgroei op de verhardingen overeenkomstig de landelijke DOBregeling. Alleen bestrijding daar waar sprake is van echte noodzaak.

Redelijk

Plantsoenen: binnen de gestelde kader een verzorgde woonomgeving.

Er is regulier onderhoud uitgevoerd.

Het voeren van regulier onderhoud overeenkomstig de gestelde kaders.

Het voeren van regulier onderhoud overeenkomstig de gestelde kaders.

A. Openbaar groen en natuur

Uitgangspunt is dat te behalen onderhoudsniveau in 2013 zoveel als mogelijk gelijk is aan het onderhoudsniveau van 2012


27

Gemeente Halderberge Doelstelling per aandachtsgebied

Beïnvloedbaar Redelijk

Effect-indicator

Werkelijk 2011

Bomen/ landschapselementen: duurzame in standhouding.

Er is voldaan aan de minimale zorgplicht.

Goed

Gazons: binnen gestelde kaders verzorgde grasmat.

Goed

Redelijk

Voldoen aan de minimale zorgplicht

Doelstelling 2013 Voldoen aan de minimale zorgplicht.

Alle gazons zijn gemaaid overeenkomstig beeldbestekken

Alle gazons worden gemaaid overeenkomstig de beeldbestekken.

Het bezien van de mogelijkheid van de invoering van gevarieerd maaibeheer.

Hertenpark/ trimbaan/ ruiterpad: duurzame instandhouding.

Er is regulier onderhoud uitgevoerd aan hertenpark/ trimbaan/ ruiterpad.

Er wordt regulier onderhoud uitgevoerd aan hertenpark/ trimbaan en ruiterpad.

Het voeren van regulier onderhoud aan hertenpark/ trimbaan en ruiterpad.

Ongedierte voorkomen ziektes.

Daar waar de aanwezigheid van ratten werd geconstateerd heeft de bestrijding plaats gevonden.

Daar waar de aanwezigheid van ratten wordt geconstateerd vindt de bestrijding plaats.

Een verder gaande inzet op preventieve bestrijding in plaats van de daadwerkelijke bestrijding.

Daar waar sprake is van overlast van de eikenprocessierups/ bladluis heeft de bestrijding plaats gevonden.

Daar waar sprake is van overlast van de eikenprocessierups/ bladluis vindt de bestrijding plaats.

De bestrijding van overlast wordt beperkt tot de bestrijding van de eikenprocessierups.

de een

bestrijding: plagen en

Toelichting: voor 2013 is voor openbaar groen een taakstellende bezuiniging van € 90.000,-- opgelegd.


Doelstelling 2012

28


Beïnvloedbaar

Effect-indicator

Werkelijk 2011

Doelstelling 2012

Doelstelling 2013

-

Achterstallig onderhoud is opgelopen tot 17% t.o.v. het CROWmodel

Achterstallig onderhoud zal oplopen tot 21% t.o.v. het CROW- model; 1/5 deel van het wegennetwerk voldoet niet meer aan de gestelde eisen binnen de CROW- systematiek

Achterstallig onderhoud zal oplopen tot 23% t.o.v. het CROW- model;

B. Onderhoud verhardingen Wegeninspectie 1x per 2 jaar - Klachten en meldingen - Schouwen van bouwroutes - Meldingen opzichters, beheerders buitengebied Toelichting: Met het vaststellen van de discussienota Wegbeheer 2011-2015 is er een keuze gemaakt voor een minimaal kwaliteitsniveau en er is een prioriteit op de aanpak van wegen gezet. Dit minimaal niveau ligt onder het model ‘Voldoende” van het CROW. Het percentage is berekent nav de visuele inspecties in 2010 en de beschikbare middelen worden vergeleken met de benodigde middelen in het CROW- model Uitvoeren van sober/minimaal onderhoud op basis van de functie van de weg en het vastgestelde kwaliteitsniveau

Redelijk

C. Verkeer en parkeren Beperken parkeeroverlast Toelichting:


Redelijk

29


Beïnvloedbaar

Effect-indicator

Werkelijk 2011

Doelstelling 2012

Doelstelling 2013

-regulier onderhoud uitgevoerd, behalve schilderen van lichtmasten

-100% vervangen kapotte lampen

- vervangen verouderde en versleten masten en armaturen - vervangen kapotte lampen - Onderhoud VRI Oud Gastel

3,8% van de masten is verouderd, 21,3% van de armaturen is verouderd

-beheerbestand 100% gevuld -Inspecteren van de verouderde masten en armaturen en vervangen van de versleten en kapotte armaturen

-beheerbestand 100% gevuld en up-to-date -terugbrengen van het aantal lichtmasten met 5% van het totaal

D. Openbare verlichting (OV) en verkeersregelinstallaties (VRI)

Uitvoeren van sober onderhoud

Redelijk

-

Schouw 4x per jaar Klachten en meldingen

Toelichting: Het uitvoeren van het reguliere onderhoud bestaat uit een aantal onderdelen, als het vervangen van lampen, herstel na uitval, schouwen 1x per kwartaal en het schilderen van stalen lichtmasten tbv het voorkomen van erosie en uitlogen van staal in de ondergrond

Beperken van oplopen achterstallig onderhoud

Redelijk

-

Aanvullende inspecties

Toelichting: De raad heeft ervoor gekozen om bij het vervangen van materialen niet meer uit te gaan van de technische levensduur, maar van vervanging bij uitval. Hierdoor wordt de staat van onderhoud, minder en het risico op uitval hoger.


30


Beïnvloedbaar

Effect-indicator

Werkelijk 2011

Doelstelling 2012

Doelstelling 2013

Goed

-

voldoende

voldoende

Voldoende

294

Terugbrengen van het aantal meldingen met 20%

Verdere analyse klachten

E. Kabels en leidingen

Afstemming planning netwerkbeheerders

-

Klachten en meldingen Schouwen van tracés Toezicht

Kwaliteit openbare ruimte Goed Toelichting: De werkzaamheden aan kabels en leidingen is gekoppeld aan een meldings- cq vergunningsplicht. De staat van onderhoud van de opgebroken verhardingen is hierdoor te controleren. Daarbij is er nog een onderhoudsperiode van 1 jaar waarin de aannemers verantwoordelijk zijn voor reparatiewerk. Voor het controleren van de staat van onderhoud dient wel voldoende tijd te worden vrijgemaakt.

F. Riolering Burgers zijn tevreden over de riolering in Halderberge. • Zo min mogelijk klachten over de gemeentelijke riolering.

redelijk

•

Aantal klachten/ meldingen

Toelichting: Klachten en meldingen vormen een belangrijk signaal dat het (nog) niet goed gaat op het gebied van rioleringsbeheer. Wel moet er onderscheid gemaakt worden tussen klachten/ meldingen over het gemeentelijk riool en klachten van burgers waar het probleem uiteindelijk op eigen terrein zit. Deze terugkoppeling zit op dit moment nog niet goed in het klachtenregistratiesysteem. Onder de klachten wordt verstaan: verstoppingen van de riolering.


31

Gemeente Halderberge Doelstelling per aandachtsgebied De rioleringsinfrastructuur is op orde. • • •

Beïnvloedbaar goed

Effect-indicator

De kwaliteit van de riolering is in beeld; Het stelsel wordt goed onderhouden; De gegevens over het stelsel en de randvoorzieningen zijn op orde.

Werkelijk 2011

•

Kwaliteit riolering in beeld (%)

Vervanging/verbet ering riolering nav kwaliteitsbeeld riolering (m. vervangen/ gerenoveerd) Beheerpakket op orde

Doelstelling 2012

50% van het totaal is geïnspecteerd 1500 m. gerenoveerd.

Geen

beheerpakket

Doelstelling 2013

60% van het totaal is geïnspecteerd Afhankelijk van resultaten inspectie

Geen beheerpakket

Toelichting:Het op orde brengen van de rioleringsinfrastructuur begint bij het op orde hebben van de gegevens van de te beheren objecten. Hiervoor is een goed werkend beheerpakket noodzakelijk. Hiervoor is voor 2013 budget aangevraagd. Jaarlijks wordt een bepaald deel van de riolering in Halderberge geïnspecteerd. N.a.v. de resultaten van de inspectie wordt bepaald waar de riolering vervangen/ gerenoveerd moet worden. De realisatie van werkzaamheden aan het rioleringsstelsel verloopt volgens planning.

goed

•

percentage projecten binnen gerealiseerd planning

Schatting

75%

50%

Toelichting: Op dit moment is er een achterstand op de planning van de werkzaamheden. Deze is veroorzaakt door personeelstekort. Op dit moment zijn er twee fte fulltime in vaste dienst bezig met riolering en een fte inhuur. Volgens de leidraad riolering zou binnen de gemeente Halderberge 4,5 fte nodig zijn om het rioleringsbeheer op orde te brengen en te houden. Door de krappe bezetting is het vakgebied riolering en water kwetsbaar. Bij onverwacht bijkomende werkzaamheden komt de planning al snel in het gedrang en moet geprioriteerd worden.


32

90%

70% van het totaal is geïnspecteerd Afhankelijk van resultaten inspectie

Beheerpakket aangeschaft en start gemaakt met vullen.


Beïnvloedbaar redelijk

Effect-indicator

BRP’a actueel en De nadelige effecten vanuit de knelpunten in beeld. riolering zijn op een aanvaardbaar niveau. Aantal knelpunten • Het rioleringsstelsel voldoet ihkv het aan de landelijk geldende waterkwaliteitsspoor ontwerpnormen; • Er zijn geen knelpunten in het kader van het waterkwaliteitsspoor als gevolg van lozingen uit de riolering (overstorten). Toelichting: Hierbij moet gedacht worden aan wateroverlast of vuilemissie via overstorten. Aan het voorkomen van wateroverlast wordt al een aantal jaren prioriteit gegeven door de gemeente Halderberge. Graadmeter hierbij zijn de basisrioleringsplannen om te kijken waar het stelsel niet voldoet aan de normen. Uiteraard moet te allen tijde worden voorkomen dat het water de huizen instroomt, maar tijdelijk water op straat moet geaccepteerd worden bij hevige regenval. Om te voorkomen dat het water op straat komt te staan zijn er overstorten voor de riolering gemaakt. In het verleden werd uitgegaan van een flink aantal knelpunten waar de waterkwaliteit van het ontvangende water een probleem vormt. Na waterkwaliteitsspoortoetsing is gebleken dat er geen knelpunten meer zijn. De gemeente voldoet aan haar zorgplichten voor afvalwater, grondwater en hemelwater. • Al het vrijkomende stedelijke afvalwater wordt binnen het gemeentelijk grondgebied ingezameld en getransporteerd naar het overnamepunt van het waterschap; • Het grondwaterregime binnen de gemeente Programmabegroting 2013

Werkelijk 2011

Doelstelling 2012

Doelstelling 2013

BRP Hoeven geacrualiseerd

…

Geen knelpunten

Geen knelpunten

16 potentiele knelpunten

redelijk

Aantal woningen zonder vorm van riolering/eigen zuivering

Aantal klachten over grondwater-

Geen ongerioleerde panden



Afhankelijk van de hoeveelheid

Afhankelijk van

3 klachten

33


Beïnvloedbaar

Effect-indicator

Halderberge is in beeld en overlast de gemeente treft indien mogelijk doelmatige maatregelen tegen grondwateroverlast en grondwateronderlast in de openbare ruimte; Hemelwater wordt • Het afvloeiende hemelwater via riolering, wordt door de gemeente oppervlaktewater daar waar redelijkerwijs of via de boden nodig ingezameld en afgevoerd verwerkt. Toelichting: Met de invoering van de wet Gemeentelijke Watertaken heeft de gemeente er een tweetal zorgplichten bij gekregen op het gebied van hemelwater en grondwater. De gemeente heeft een resultaatverplichting voor het inzamelen en transporteren van afvalwater naar een geschikt lozingspunt. Daarnaast heeft de gemeente een inspanningsverplichting voor een doelmatige inzameling en verwerking van afvloeiend hemelwater en het voorkomen van overlast en onderlast van de grondwaterstand in de openbare ruimte. Dit houdt in dat perceeleigenaren zelf verantwoordelijk zijn voor het voorkomen van hemelwater- en grondwater problemen. Indien de perceeleigenaar hier redelijkerwijs niet voor kan zorgen heeft de gemeente een inspanningsverplichting om de problemen te onderzoeken.

Werkelijk 2011

Doelstelling 2012

Doelstelling 2013

potentiële probleemgebieden

Geen

ongerioleerde panden.

Geen ongerioleerde panden.

hoeveelheid potentiële probleemgebieden

Geen ongerioleerde panden.

G. Waterbeheersing

Onderhoud watergangen: De sloten op dusdanige wijze onderhouden dat er sprake is van een waarborging van een optimale waterdoorgang.


Redelijk

Waarborging optimale waterdoorgang

Alle sloten zijn 1x uitgemaaid.

Alle sloten worden 1x uitgemaaid

34

Alle sloten worden 1x uitgemaaid.


Beheer en onderhoud van civieltechnische kunstwerken (bruggen ed.)

Beïnvloedbaar Redelijk

Effect-indicator

Werkelijk 2011

Doelstelling 2012

Doelstelling 2013

-

Kunstwerken zijn in redelijke staat van onderhoud; onderhoudskosten zijn berekend op 62.500 per jaar, excl vervangingen

Uitvoeren van matig onderhoud met behoud van de functie van het kunstwerk

Uitvoeren van matig onderhoud met behoud van de functie van het kunstwerk - inspecteren en evalueren staat van onderhoud met financiële consequenties

Inspecties Klachten en meldingen

Toelichting: Sinds 2006 zijn er middelen opgevoerd voor het onderhoud aan kustwerken, echter begin 2012 is de inventarisatie vervolledigd. De verwachting is dat er de komende jaren een beperkte hoeveelheid aan middelen is om de diverse kunstwerken op een behoorlijk niveau te houden; veiligheid zal hierbij als uitgangspunt worden genomen.


35


Prestatie-indicator

Openbaar groen en natuur: Maaien van de bermen Bestrijding ongewenste kruidengroei op de verhardingen

Uitmaaien van de bodem/ taluds van de sloten

Beheer/ onderhoud van de plantsoenen

Beheer/ onderhoud bomen

Landschapselementen en bossen

Maaien van de gazons

Beheer Hertenpark/ trimbaan en ruiterpaden

Ongedierte bestrijding (rattten).

Burgerparticipatie.

Onderhoud verhardingen: Onderhoud openbare ruimte: Op basis van het vastgestelde beleidsplan wordt een onderhoudsprogramma voor wegen en fietspaden opgesteld en uitgevoerd; Reconstrueren van de rijbaan aan het Wilhelminaplein, Julianalaan en de Beatrixlaan te Oudenbosch. Actualisatie onderhoudsprogramma 2013 etc. voor elementen en asfalt Uitvoeren van kleinschalig onderhoud aan elementen en asfalt Afstemmen onderhoud met andere projecten, zoals aan riolering en inbreidingslocaties Actueel beheerbestand Actualiseren Beeldkwaliteit Parkmanagement Borchwerf

Maaibestekken Voorwaarden landelijke DOB regeling/ financiële kaders Onderhoudsbestekken/ Keur Waterschap Vastgesteld kwaliteitsniveau/ onderhoudsbestekken Snoeibestekken/ werkomschrijvingen Werkomschrijvingen Overeenkomstig de beeldbestekken. Onderhoudsbestek/ werkomschrijving Contractvoorwaarden met SAVER Bewoners en wijkverenigingen betrekken bij planvorming en onderhoud

wegeninspecties en berekeningen in Dg Dialog klachten en meldingen

klachten en meldingen uitkomsten aantal vervangingen

klachten en meldingen aanvraag vergunningen

Opleveringsinspecties

Verkeer en Parkeren: Uitvoering geven aan een in 2012 geactualiseerd parkeerbeleid. Openbare verlichting en verkeersregelinstallaties: Uitvoeren van onderhoud openbare verlichting; Onderhoud VRI Oud Gastel Extra inspectie n.a.v. einde technische levensduur Actuele beheergegevens Kabels en leidingen: Verscherpt toezicht kabels en leidingen; Periodiek overleg over kabels en leidingen. Actualiseren Handboek Interne afstemming Riolering en waterbeheersing: Riolering: Realiseren uitvoeringsprogramma zoals is vastgesteld in het VGRP; Verbeteren rioolstelsel kern Hoeven waarbij de kans op wateroverlast zal afnemen; Programmabegroting 2013

36


Verbeteren riolering in de Lollestraat te Oudenbosch; Verbeteren riolering in de Magrietstraat te Bosschenhoofd; Verbeteren riolering in het Wilhelminaplein, Julianalaan en de Beatrixlaan te Oudenbosch Het creëren van een goede waterhuishouding in nieuwe ruimtelijke ontwikkelingsplannen (pilots)

Goede invulling van de waterparagraaf bij ontwikkelingsplannen Jaarreeksen met grondwaterstanden en een grondwaterkaart Beheerpakket aangeschaft

Uitvoeren UPW

Klachten en meldingen Inspecties

Meten van grondwaterstanden uit het grondwatermeetnet;

Aanschaf beheerpakket.

Waterbeheersing: Actualiseren Uitvoeringsprogramma Water (UPW);

Uitvoeren onderhoud kunstwerken

Wat mag het kosten? Programma Openbare ruimte Lasten Onderhoud openbare ruimte Verkeer en parkeren Waterwegen Openbaar groen en natuur Riolering Begraafplaatsen Totaal lasten Openbare ruimte

2012

2013

2014

2015

2016

3.507.000 385.000 304.000 2.193.000 2.299.000 93.000

4.257.000 407.000 217.000 2.110.000 2.278.000 92.000

5.057.000 423.000 241.000 2.125.000 2.365.000 93.000

4.132.000 426.000 223.000 2.142.000 2.421.000 95.000

3.903.000 427.000 246.000 2.141.000 2.480.000 95.000

8.781.000

9.361.000 10.304.000

9.439.000

9.292.000

Waarvan: Kapitaallasten bestaande activa Kapitaallasten Investeringsprogramma 2013 2016 * Salarislasten en overige indirecte kosten

1.271.000

1.243.000

1.295.000

1.269.000

1.298.000

0 3.268.000

0 3.236.000

203.000 3.264.000

361.000 3.294.000

798.000 3.293.000

Baten Onderhoud openbare ruimte Verkeer en parkeren Waterwegen Openbaar groen en natuur Riolering Begraafplaatsen

45.000 46.000 0 1.000 2.424.000 47.000

48.000 27.000 0 1.000 2.416.000 83.000

49.000 28.000 0 1.000 2.488.000 85.000

50.000 28.000 0 1.000 2.561.000 87.000

51.000 29.000 0 2.000 2.621.000 88.000

2.563.000

2.575.000

2.651.000

2.727.000

2.791.000

Totaal baten Openbare ruimte

Saldo

-6.218.000 -6.786.000 -7.653.000 -6.712.000 -6.501.000



37

Gemeente Halderberge Samenvattend overzicht van de doelenboom en indicatoren Hoofddoelstelling Instandhouding van een verzorgde woonomgeving binnen de gestelde kaders. Beleidsveld Openbaar groen en natuur

Effectdoelstelling

Uitgangspunt is dat het te behalen onderhoudsniveau in 2013 zoveel als mogelijk gelijk is aan het onderhoudsniveau van 2012.

Onderhoud verhardingen, verkeer, parkeren, OV en VRI, kabels en leidingen Uitvoeren van sober/minimaal onderhoud op basis van de functie van de weg en het vastgestelde kwaliteitsniveau

Beperken parkeeroverlast

Afstemmen planning netwerkbeheerders Kwaliteit openbare ruimte

Uitvoeren van sober onderhoud OV en beperken oplopen achterstallig onderhoud



Openbare groenvoorzieningen: - maaien van de bermen; - bestrijding ongewenste kruidengroei op de verhardingen; - uitmaaien van de bodem/ taluds van de sloten; - beheer/ onderhoud van plantsoenen; - beheer/ onderhoud bomen, landschapselementen en bossen; - maaien van de gazons; - beheer Hertenpark/ trimbaan en ruiterpaden; - ongedierte bestrijding.

Onderhoud verhardingen: -Op basis van het vastgestelde beleidsplan wordt een onderhoudsprogramma voor wegen en fietspaden opgesteld en uitgevoerd; -Reconstrueren van de rijbaan aan het Wilhelminaplein, Julianalaan en de Beatrixlaan te Oudenbosch; -Actualiseren onderhoudsprogramma 2013 ev. elementen en asfalt; -Uitvoeren kleinschalig onderhoud elementen en asfalt; -Afstemmen onderhoud en projecten; -Actueel beheerbestand; -Actualiseren beeldkwaliteit Parkmanagement Borchwerf Verkeer en Parkeren: -Uitvoering geven aan een in 2011 geactualiseerd parkeerbeleid. Openbare verlichting, VRI en kabels en leidingen: -Uitvoeren van onderhoud openbare verlichting; -Onderhoud VRI Oud Gastel; -Extra inspectie nav technische levensduur; -Actuele beheergegevens; -Verscherpt toezicht kabels en leidingen; -Periodiek overleg over kabels en leidingen; -Actualiseren Handboek.

Riolering en waterbeheersing

Zo min mogelijk klachten over de riolering, de kwaliteit van de riolering is in beeld, het stelsel wordt goed onderhouden, de gegevens zijn op orde, het rioolstelsel voldoet aan de landelijk geldende ontwerpnormen, geen knelpunten ikv waterkwaliteitsspoor, alle water naar overnamepunt waterschap en grondwaterregime in beeld en maatregelen overlast.

Onderhoud watergangen voor borging optimale waterdoorgang.

Beheer en onderhoud civieltechnische kunstwerken (bruggen etc.)

Riolering en waterbeheersing: -Realiseren Uitvoeringsprogramma zoals is vastgesteld in het VGRP; -Het creëren van een goede waterhuishouding in nieuwe ruimtelijke ontwikkelingsplannen (pilots); -Verbeteren rioolstelsel kern Hoeven waarbij de kans op wateroverlast zal afnemen; -Verbeteren riolering in de St. Annastraat en De Lollestraat te Oudenbosch; -Verbeteren riolering in de Magrietstraat te Bosschenhoofd; -Reconstructies Wilhelminaplein, Julianalaan en Beatrixlaan te Oudenbosch; -Meten van grondwaterstanden uit het grondwatermeetnet en deze gegevens verwerken in een grondwaterkaart; -Het opstellen van een hemelwaterstructuurplan. Waterwegen: -Actualiseren Uitvoeringsprogramma Water (UPW); -Uitvoeren onderhoud kunstwerken.

38

Effectindicatoren: -Voorkomen zaadvorming en waarborgen overzichtelijkheid voor verkeer bermen. -Voorkomen gladde verhardingen. -Binnen de gestelde kaders: verzorgde woonomgeving. -Aanpak onderhoud wegen, pleinen, fiets- en voetpaden en andere verhardingen. -Beperken oploop achterstallig onderhoud. -Duurzame instandhouding Landschapselement bomen. -Binnen kaders een verzorgde grasmat. -Voorkomen plagen en ziektes. -Weginspecties 1x per 2 jaar. -Schouwen van bouwroutes. -Meldingen opzichters buitengebied. -Schouwen OV 4x per jaar. -Schouwen tracés kabels en leidingen. -Klachten en meldingen Riolering. -Kwaliteit riolering in beeld. -Vervanging/verbetering riolering nav kwaliteitsbeeld riolering. -Beheerpakket riolering op orde. -Percentage gerealiseerde projecten. -Klachten grondwateroverlast -Optimale waterdoorgang.

Prestatie-indicatoren: -( Beeld ) bestekken/ werkomschrijvingen. -Voorwaarden landelijke DOB regeling -Keur waterschap -Contract voorwaarden met ongedierte bestrijder. -Wegeninspecties en berekeningen in Dg Dialog -Klachten en meldingen -Uitkomsten aantal Vervangingen -Aanvraag vergunningen -Opleveringsinspecties -Goede invulling van de waterparagraaf bij ontwikkelingsplannen -Jaarreeksen met grondwaterstanden en grondwaterkaart -Aanschaf beheerpakket -Uitvoeren UPW -Inspecties


Programma ruimte en economie Missie programma Ruimte en economie Het behouden en waar mogelijk vergroten van een leefbare, veilige, duurzame en ruimtelijk in balans zijnde gemeente, waardoor Halderberge een aantrekkelijke woon-, leef-, vestigings- en verblijfsgemeente blijft Binnen het programma Ruimte en economie zijn in het collegeprogramma 2011 – 2014 de volgende aandachtsgebieden/prioriteiten opgenomen. A. Samenwerking met het bedrijfsleven Bedrijfsfunctionaris en ondernemingsloket Overleg met ondernemers B. Ruimtelijke ordening Bestemmingsplan buitengebied Ruimtelijke atlas C. Volkshuisvesting Uitvoering woonvisie Structuurvisie Halderberge Cultuur en monumentennota Uitvoering centrumplannen D. Omgevingsvergunning (Wabo) Invoering omgevingsvergunning (Wabo) Integrale vergunningverlening Integrale handhaving, waaronder BOA-toezicht Herijking handhavingsbeleid en -prioriteiten Administratieve lastendrukvermindering E. Toerisme Halderberge op de kaart Samenwerking bedrijfsleven en toerisme VVV functie F. Milieubeleid Uitvoeren milieubeleidsplan Context en achtergrond A. Samenwerking met het bedrijfsleven Bij de diverse ontwikkelingen binnen de gemeente willen wij de ondernemers vroegtijdig betrekken en hun visie betrekken bij het te voeren beleid. Een goede afstemming en communicatie met het bedrijfsleven is hierbij essentieel. In 2012 is de nota Plan van Aanpak lokale economie door de raad goedgekeurd. Met de ondernemers (ondernemersvertegenwoordigers) wordt dit plan verder uitgewerkt in concrete verbeteracties. Met de voorgestane aanpak willen we de volgende doelen bereiken: stimuleren van de werkgelegenheid, verbeteren van het vestigingsklimaat, verbeteren van het ondernemersklimaat, terugbrengen van de regeldruk en het onderhouden van relaties. Als uitvloeisel hiervan kunnen het initiatief voor speeddating met het bedrijfsleven en de ontwikkeling van het starterscentrum West-Brabant genoemd worden. Los van deze verbeteracties, zal de reorganisatie van het gemeentelijk apparaat dienen te leiden tot verbetering in de gemeentelijke dienstverlening op het gebied van bij voorbeeld communicatie en informatie voor bedrijven.


39

Gemeente Halderberge B. Ruimtelijke ordening Bestemmingsplan Buitengebied Voor het buitengebied van Halderberge is een nieuw bestemmingsplan opgesteld. Uitgangspunten hiervoor zijn het actuele beleid van gemeente, provincie en rijk. In september 2011 is het bestemmingplan door de raad vastgesteld. Bij de vaststelling hebben ze 31 amendementen en 5 moties aangenomen. De provincie heeft vervolgens een reactieve aanwijzing ingediend op het bestemmingsplan. Daarnaast zijn 48 beroepschriften ingediend tegen het bestemmingsplan en tegen de reactieve aanwijzing van de provincie. Ook de gemeente heeft een beroepschrift ingediend tegen de reactieve aanwijzing van de provincie. De gemeente heeft ten aanzien van alle beroepschriften een verweerschrift ingediend bij de raad van State. De Raad van State zal hier vervolgens een uitspraak over doen. De verwachting is dat deze uitspraak in 2013 zal plaatsvinden, waarna het bestemmingsplan onherroepelijk is. Het bestemmingsplan is voor de delen waarop geen reactieve aanwijzing ligt vanaf januari in werking getreden. Na de uitspraak van de Raad van State zal een herziening van het bestemmingsplan Buitengebied moeten worden opgesteld om alle wijzigingen n.a.v. deze uitspraak te verwerken. Naast een herziening zal de gemeente in 2012 en 2013 aanvullend beleid voor o.a. de kwaliteitsverbetering van het buitengebied moeten opstellen. Dit beleid dient te worden opgesteld in het kader van de Verordening Ruimte van de provincie. Dit beleid wordt vervolgens integraal opgenomen in de herziening van het bestemmingsplan Buitengebied. Ruimtelijke Atlas Voor iedere kern van Halderberge zal een nieuw digitaal bestemmingsplan worden opgesteld. Voor de kern Oud Gastel is inmiddels al een bestemmingsplan opgesteld welke op 28 september 2006 is vastgesteld door de gemeenteraad. In 2010 is begonnen met inventarisatiewerkzaamheden voor de overige kernen en het opstellen van de ontwerp bestemmingplannen. Bestemmingsplannen die voor 1 juli 2003 onherroepelijk zijn geworden, moeten uiterlijk 1 juli 2013 zijn vervangen door bestemmingsplannen conform de Wro. Als dit niet het geval is dan zal er voor de omgevingsvergunningaanvragen voor de activiteit bouwen welke nog getoetst moeten worden aan ‘oude’ bestemmingsplannen geen leges in rekening kunnen worden gebracht bij de initiatiefnemer. Door de verscheidenheid in de vigerende bestemmingsplannen kan er nu geen uniform beleid worden gevoerd voor plangebieden die een vergelijkende stedenbouwkundige structuur en functionele opbouw kennen. Hierdoor ontstaat het gevaar van ad-hoc planologie, waardoor onvoldoende gewerkt kan worden aan een duurzaam ruimtelijk beleid. Vanuit dienstverlening is het dan ook van belang om over actuele en eenduidige bestemmingsplan te beschikken. Eind 2010 is de Wkpb - Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen onroerende zaken- in werking getreden. De bestemmingsplannen dienen in dat kader ook actueel te zijn om de gemeentelijke beperkingen te kunnen registreren. C. Volkshuisvesting Uitvoering Woonvisie De woonvisie biedt de beleidskaders waarbinnen de gemeente de ontwikkeling van de woningvoorraad stuurt en afspraken maakt met corporaties , ontwikkelaars en particulier initiatiefnemers. In de woonvisie wordt ingegaan op nieuwbouw en wordt een brede schets van het woonbeleid gegeven. Zo is voor een goed woonklimaat zorgvuldig omgaan met de bestaande voorraad en de bestaande kernen van minstens even groot belang als de nieuwbouw-productie. En ook groepen met een bijzondere positie of specifieke woonwensen, zoals starters en ouderen, verdienen aandacht in het woonbeleid. Tenslotte gaat de woonvisie in op een aantal uitvoeringsaspecten en maakt daardoor duidelijk hoe de stap van beleid naar uitvoering wordt gezet. Deze woonvisie heeft betrekking op de periode tot en met 2015 met een doorkijk naar 2020. In 2011 is gestart met de uitvoering van de vastgestelde woonvisie. In 2013 zullen de onderzoeken van de specifieke woonwensen van starters en de inventarisatie van de huidige situatie rond arbeidsmigranten en uitwerken van een beleid om arbeidsmigranten perspectief te bieden op huisvesting en een wooncarrière een vervolg krijgen. Tevens zal een voorstel worden uitgewerkt voor het bevorderen van aanpassing van woningen van eigenaar-bewoners. In 2012 is ruime aandacht besteedt aan de woningbouwcrisis en de bijgestelde bevolkings- en woningbouwprognoses en de daaruit voortvloeiende aanpassing van het woningbouwprogramma. Programmabegroting 2013

40

Gemeente Halderberge Begin 2013 zal dit haar beslag krijgen. De opgaves uit de woonvisie ten aanzien van kleinschalige nieuwbouw in Stampersgat en invulling van de resterende opgave wonen en zorg in Hoeven, Oud Gastel en Oudenbosch zullen in 2013 hiertegen worden afgezet. Tevens worden in 2013 naar aanleiding van de naar verwachting in 2012 opgestelde nieuwe prestatieafspraken 2012-2013 met woningcorporatie Bernardus Wonen uitvoeringsonderdelen opgepakt. Structuurvisie Halderberge De gemeente Halderberge heeft momenteel geen Structuurvisie welke voldoet aan de nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening. Deze is wel noodzakelijk om kostenverhaal van bovenplanse kosten te kunnen toepassen. In 2011 is het plan van aanpak door de gemeenteraad vastgesteld. In de eerste helft van 2012 is gestart met de inventarisaties voor de nieuwe structuurvisie. Er zijn bijeenkomsten gehouden met inwoners, stakeholders en met de gemeenteraad. Het is de bedoeling dat eind 2012 de ontwerp-structuurvisie formeel in procedure wordt gebracht. De gemeenteraad zal de nieuwe visie begin 2013 kunnen vaststellen. Cultuur en monumentennota Het nieuwe Integraal Cultureel Erfgoedbeleid bestaat uit de beleidsnota cultureel erfgoed en de beleidsnota Archeologie. Beide nota’s zijn in 2011 aan de gemeenteraad ter vaststelling voorgelegd. Het behoud van het erfgoed is het meest gediend met een brede, integrale benadering. Door dwarsverbanden naar andere disciplines te leggen, kan pas echt draagvlak en daarmee draagkracht voor cultuurhistorie ontwikkeld worden. Het nieuwe erfgoedbeleid draagt hier voldoende ingrediënten voor aan. Als gevolg van de herziening Monumentenwet 1988 hebben gemeenten er een kerntaak bij gekregen op het gebied van de archeologische monumentenzorg. Archeologie is een verplicht onderdeel geworden van ieder bestemmingsplan. Uitvoering van het beleid is afhankelijk van aanwezige financiële ruimte. Vooralsnog wordt bij het onderdeel monumenten uitgegaan van het binnen de huidige capaciteit uitvoeren van de wettelijk verplichte taken, het evalueren van de werkwijze monumentencommissie, het aanpassen van de huidige monumentenverordening, het organiseren van de Open Monumentendag en het bevorderen van intern draagvlak. In de uitvoeringsagenda van het archeologiegedeelte wordt vooralsnog uitgegaan van het binnen de huidige capaciteit uitvoeren van de wettelijk verplichte taken. Centrumplannen Ten gevolge van de financieel economische crisis , de onzekere situatie op de woningmarkt en de bijgestelde provinciale bevolkings- en woningbouwprognoses zal de gemeente Halderberge haar woningbouwprogramma moeten gaan bijstellen. De centrumplannen maken hier onderdeel van uit. In het vierde kwartaal van 2012 zijn met diverse partijen gesprekken gevoerd om tot deze bijstelling te komen. Naar verwachting zal begin 2013 door de raad een aangepast woningbouwprogramma worden vastgesteld, waarbij tevens gestreefd zal worden naar een meerjarenperspectief op de financiële effecten. D. Omgevingsvergunning (Wabo) Met de invoering van de Wabo wordt het vergunningstelsel op het gebied van het leefomgevingsrecht (bouw, milieu, APV, brandveiligheid, etc.) drastisch gewijzigd. De Wabo heeft als doelstelling het verbeteren van de dienstverlening, het verminderen van administratieve lasten en het vereenvoudigen van de regelgeving. Om dat te bereiken is in de Wabo een set maatregelen opgenomen zoals het instellen van één gecoördineerde procedure, scherpere termijnen, een centrale loketfunctie en dergelijke. Naast een meer integrale vergunningverlening heeft de invoering van de Wabo ook gevolgen voor handhaving. Door de vereenvoudiging van de vergunningverlening vindt er een accentverschuiving naar handhaving plaats. Ook de handhaving wordt integraler vorm gegeven. Het geactualiseerde Integrale Handhavingsbeleid Leefomgeving is daar een goed kader voor. Op basis van handhavingsprioriteiten is een Integraal Handhavings Uitvoeringsprogramma Leefomgeving opgesteld, wat jaarlijks terug zal keren. In het handhavingsbeleid en in het uitvoeringsprogramma is aangegeven dat in 2012/2013 gestart wordt met een pilot BOA-toezicht op gebied van APV en bijzondere wetten. Per 1 januari 2013 zal de Regionale Uitvoerings Dienst (RUD) in de regio Midden- en WestBrabant worden opgericht. De voorbereidingen voor deze ontwikkeling zijn in volle gang. De Regionale Milieu Dienst (RMD), waarvan de gemeente Halderberge een van de eigenaargemeenten is, zal volledig opgaan in de RUD.


41

Gemeente Halderberge E. Toerisme Halderberge heeft een uitstekende uitgangspositie op toeristisch-recreatief gebied. De diversiteit van musea, bezienswaardigheden, eetgelegenheden, natuur en alle andere voorzieningen trekken toeristen en recreanten van binnen en buiten de gemeente. Zowel voor de toerist/recreant als voor de eigen inwoners is het belangrijk dit sterke punt uit te dragen: wonen, werken en recreëren. Ook de jachthaven van Oudenbosch maakt onderdeel uit van het toeristisch-recreatief product van de gemeente. In het kader van de privatisering willen wij dan ook invloed houden op de jachthaven om het toeristisch-recreatief product op niveau te houden en indien mogelijk te versterken. Hiertoe wordt getracht de exploitatie van de jachthaven te verpachten voor de start van het nieuwe havenseizoen in 2013. De Toeristische Initiatiefgroep (TIG) heeft zich de afgelopen jaren sterk ingezet voor de promotie en het in de markt zetten van Halderberge als geheel en de toeristische bedrijven als collectief. Promotie en marketing vormen naast gastheerschap belangrijke pijlers om deze voor Halderberge economisch belangrijke sector, maar ook uit oogpunt van leefbaarheid en werken woonklimaat, verder te ondersteunen en te versterken. Door de TIG wordt momenteel (=oktober 2012) gewerkt aan de evaluatie over de periode 2008-2012.Hoewel de recreatieve-en toeristische sector en horecaondernemers het ook moeilijk hebben om te kunnen voortbestaan en de te kunnen werken aan voortdurende kwaliteitsverbetering, is recreatie en toerisme de komende jaren een van de weinige pijlers waarbij groei wordt verwacht. Na de evaluatie is de TIG voornemens de gemeenteraad uit te nodigen voor een informatieve blik op de toekomst van toerisme en recreatie in de gemeente. F. Milieubeleid In 2009 heeft uw raad ingestemd met het Milieubeleidsplan. Het plan omvat bestaand beleid en vele uitvoeringsaspecten waarvoor het beleid nog verder ontwikkeld moet worden. De uitvoering van het milieubeleidsplan is afhankelijk van aanwezige financiële ruimte. In 2013 worden alleen de wettelijk verplichte taken uitgevoerd.

Kaderstellende beleidsnota’s Toeristisch-recreatief marketingplan Halderberge 2008-2013; Economische visienota 2008; Nota detailhandelsbeleid 2008; Rapport weekmarkten en standplaatsen 2009; Zowel ruimtelijk beleid (ruimtelijke ordening) als ruimtelijk relevant facet- en sectorbeleid (water, natuur, landschap en milieu, alsmede landbouw en recreatie) op verschillende beleidsniveaus. Verordening Ruimte en Structuurvisie van de Provincie Noord-Brabant; Gebiedsplan Brabantse Delta; Gemeentelijke beleidsvisies ten aanzien van o.a. bebouwingslinten, vrijkomende agrarische bedrijfsgebouwen, huisvesting werknemers, regeling mantelzorg en beleidsstukken zoals: StructuurvisiePlus (september 2001); Startersbeleid gemeente Halderberge (september 2008); Masterplan Welzijn-Wonen-Zorg (juni 2005); Eindrapportage Halderberge Ouderenproofplus (november 2006); Startnotitie Herzieningen Ouderenbeleid vastgesteld (zie hoofdstuk 10); Beleidsplan Maatschappelijke Ondersteuning 2008-2011, Samen doen; Prestatie-afspraken 2009-2012 Samen meer presteren tussen de gemeente Halderberge en Bernardus Wonen; Woonvisie; Integraal Handhavingsbeleid Leefomgeving 2012 – 2015 gemeente Halderberge.


42

Gemeente Halderberge Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen in 2013? In onderstaande tabel worden de aandachtsgebieden/prioriteiten, de te bereiken doelstelling en de activiteiten in 2012 weergegeven. Aandachtsgebied/prioriteit A. Samenwerking met het bedrijfsleven

Doelstelling Handhaven en verbeteren samenwerking met het bedrijfsleven. Verbeteren communicatie met gemeente en ondernemers onderling.

Activiteiten 2013 * Structureel overleg organiseren met de Ondernemingskring Halderberge, de OKOR, de ondernemersverenigingen en koepelorganisaties (ZLTO, KvK, REWIN etc.). * Ondernemers tijdig betrekken bij (beleids)ontwikkelingen die voor hen van belang zijn. * In overleg met vertegenwoordigers ondernemersverenigingen en koepelorganisaties verdere uitwerking plan van aanpak lokale economie in werkgroepen. * Participeren in structureel overleg en acties met ondernemers en onderwijs (3 O netwerk Halderberge). * Organiseren van bedrijfsbezoeken door burgemeester en wethouder economische zaken. * Evaluatie effecten aanpak bedrijventerreinen in vervolg op schouw en uitvoering verbetermaatregelen 2012. * Samenwerking in de regio inzake ondersteuning en advisering aan startende ondernemers (Starterscentrum West-Brabant). * Verdere verbetering aanspreekpunt / loket ondernemers in het verlengde van project Bewijs van Goede Dienst (reorganisatie processen). * Bedrijfscontactfunctionaris als eerste aanspreekpunt en rol intermediair binnen de organisatie voor ondernemers. * Participeren in de organisatie van het Ondernemersgala Halderberge (lustrum 5 jaar – 2013). * Promotie vestigingsklimaat via deelname (regionale publicaties, (kranten)specials en/of advertenties.


43

Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit

Doelstelling

Activiteiten 2013 * Onderhouden van informele contacten ondernemers tijdens voorlichtingsavonden, netwerkbijeenkomsten etc. * Opstarten contacten gevestigde bedrijven Borchwerf II (omslag van ontwikkelfase naar beheersfase in 2013/2014).

B. Ruimtelijke ordening

Bestemmingsplan Buitengebied: 1. Het bieden van een helder, leesbaar, eenduidig, toegankelijk, uitvoerbaar en handhaafbare juridisch planologische regeling; 2. Bieden van een kader welke is gericht op het behoud en waar mogelijk de versterking van de ruimtelijke en functionele kwaliteit, alsmede water en milieuaspecten; 3. Digitaal raadpleegbaar. Ruimtelijke Atlas 1. Voldoen aan de verplichte digitalisering van alle bestemmingsplannen voor 1 maart 2013; 2. Het bieden van een helder, leesbaar, eenduidig, toegankelijk, uitvoerbaar en handhaafbare juridisch planologische regeling voor alle kernen van Halderberge.

C. Volkshuisvesting

Uitvoering woonvisie Uitvoering geven aan een succesvol woonbeleid welke flexibel genoeg is om in te spelen op ontwikkelingen

Structuurvisie Halderberge Opstellen van een Structuurvisie voor het grondgebied van Halderberge welke voldoet aan de Wet op de ruimtelijke ordening en kostenverhaal ingevolge de Grondexploitatiewet mogelijk is. Cultuur en monumentennota Het uitvoeren van beleid ter bescherming en instandhouding van de monumentale waarden boven en in de grond


* Vertegenwoordiging Halderberge in de regio. * Hoorzitting Raad van State * Uitwerken beleidsregels * Herziening bestemmingsplan

* Ter inzage leggen en vaststellen van de bestemmingsplannen Stampersgat, Bosschenhoofd en Hoeven. * Ter inzage leggen van het ontwerpbestemmingsplan Kom Oudenbosch * In 2013 zal het bestemmingsplan Kom Oudenbosch worden vastgesteld en de herziening bestemmingsplan Kern Oud Gastel worden opgestart. * Onderzoeken van de specifieke woonwensen van starters. * Inventarisatie van de huidige situatie rond arbeidsmigranten en uitwerken van een beleid om arbeidsmigranten perspectief te bieden op huisvesting en een wooncarrière.

Vervolgen vaststellingsprocedure ontwerp-structuurvisie, vaststelling e voorzien in 1 kwartaal 2013.

Onderdeel monumenten: uitgegaan wordt van het binnen de huidige capaciteit uitvoeren van de wettelijk verplichte taken, het evalueren van de werkwijze monumentencommissie, het aanpassen van de huidige 44


D. Omgevingsvergunning (Wabo)

E. Toerisme

Doelstelling

Uitvoering centrumplannen 1. Uitvoering geven aan de centrumplannen binnen de door de raad geformuleerde kaders aan de in de woonvisie geformuleerde doelstellingen 2. Verder professionaliseren van een projectorganisatie binnen de gemeente Halderberge. Aanscherpen implementatie Wabo. Integrale vergunningverlening, waardoor vergunningen eenvoudiger worden, termijnen worden verkort en er minder administratieve lasten voor burgers en bedrijven zijn. Integrale handhaving, waardoor toezicht beter op elkaar wordt afgestemd en er minder controlemomenten zijn voor burgers en bedrijven. Aangepast handhavingsbeleid, waarin de o.a. handhavingsdoelstellingen en -werkwijzen zijn vastgelegd. Herijkte handhavingsprioriteiten, waardoor duidelijk wordt welke keuzes gemaakt worden in handhavingstaken (wat doen we wel en wat doen we niet). Verhogen van de bekendheid van Halderberge. Stimuleren en participeren in de toeristische initiatiefgroep. Invullen van een adequate VVVfunctie.

Activiteiten 2013 monumentenverordening, het organiseren van de Open Monumentendag en het bevorderen van intern draagvlak. In de uitvoeringsagenda van het archeologiegedeelte wordt vooralsnog uitgegaan van het binnen de huidige capaciteit uitvoeren van de wettelijk verplichte taken. * Voorleggen van een nieuw woningbouwprogramma aan de gemeenteraad. Dit programma is tevens de leidraad voor de verdere uitvoering van de centrumplannen.

Door-ontwikkeling Wabo. Uitvoeren IHUPL. Pilot BOA-toezicht. RUD-vorming.

Vergroten naamsbekendheid toeristische producten / gemeente Halderberge via offen online communicatie (perstour, verbetering bestaande website, uitgifte brochure 2013, folders, evenementenkrant en free publicity). Faciliteren en actief bijdragen aan vergaderingen TIG. Stimuleren samenwerking recreatie& toerisme ondernemers en ondernemers detailhandel. Stimuleren kwaliteitsimpuls toeristisch product / toeristische bedrijven m.b.v. brancheorganisatie(s).


45


Doelstelling

Activiteiten 2013 Concretiseren invulling gastheerschap / VVV-functie, verbetering toeristische informatievoorziening. Verbeteren en uitbouwen bestaande toeristische bewegwijzering binnen gemeente. Oplevering en ingebruikname faciliteiten project Waterland. Ondersteuning bestaande en initiëren nieuwe evenementen i.s.m. bedrijfsleven. Uitgifte update kunst- en monumentengids Halderberge.

F. Milieubeleid


Bestaand beleid handhaven en geen uitvoering geven aan de vele genoemde uitvoeringsaspecten in het door de raad in 2009 vastgestelde milieubeleidsplan

Vertegenwoordiging Halderberge in de regio, w.o. RWB en Vereniging Varen in Brabant. Wettelijke taken uitvoeren.

46

Gemeente Halderberge Wat mag het kosten? Programma Ruimte en economie

2012

Lasten Economische zaken Bedrijventerreinen Nutsbedrijven Overige ruimte en economie Toerisme Afvalverwijdering en verwerking Milieu Ruimtelijke ordening Volkshuisvesting Vergunningverlening (Wabo) Bouwgrondexploitatie

2013

2014

89.000 207.000 90.000 256.000 83.000 57.000 37.000 77.000 77.000 137.000 137.000 130.000 346.000 412.000 366.000 3.488.000 3.531.000 3.495.000 557.000 552.000 545.000 1.209.000 1.185.000 1.120.000 136.000 130.000 149.000 1.712.000 1.821.000 1.833.000 7.053.000 18.051.000 15.412.000

2015

2016

91.000 91.000 57.000 200.000 78.000 78.000 125.000 126.000 365.000 367.000 3.659.000 3.724.000 551.000 560.000 1.091.000 1.099.000 158.000 174.000 1.882.000 1.888.000 7.240.000 11.729.000

Totaal lasten Ruimte en economie 15.020.000 26.186.000 23.274.000 15.297.000 20.036.000 Waarvan: Kapitaallasten bestaande activa Kapitaallasten Investeringsprogramma 2013 - 2016 * Salarislasten en overige indirecte kosten

204.000 0 4.626.000

Baten Economische zaken Bedrijventerreinen Nutsbedrijven Overige ruimte en economie Toerisme Afvalverwijdering en verwerking Milieu Ruimtelijke ordening Volkshuisvesting Vergunningverlening (Wabo) Bouwgrondexploitatie

19.000 20.000 20.000 21.000 21.000 484.000 445.000 3.000 3.000 146.000 9.000 9.000 9.000 9.000 9.000 68.000 78.000 97.000 128.000 131.000 118.000 140.000 143.000 146.000 149.000 3.383.000 3.568.000 3.532.000 3.698.000 3.763.000 1.000 1.000 1.000 1.000 1.000 41.000 57.000 58.000 59.000 60.000 10.000 17.000 28.000 39.000 50.000 1.179.000 1.006.000 957.000 957.000 957.000 5.901.000 19.553.000 15.723.000 11.273.000 13.056.000

252.000 0 4.813.000

266.000 0 4.762.000

273.000 0 4.750.000

286.000 0 4.772.000

Totaal baten Ruimte en economie 11.213.000 24.894.000 20.571.000 16.334.000 18.343.000

Saldo -3.807.000 -1.292.000 -2.703.000

1.037.000 -1.693.000



47



48


Programma maatschappelijke ondersteuning en welzijn Missie programma Maatschappelijke ondersteuning en welzijn: Samen Doen Het meedoen van alle inwoners staat in dit programma voorop. Meedoen aan het maatschappelijk leven maar ook meedoen bij de totstandkoming van het gemeentelijk beleid (interactieve beleidsvoering en burgerparticipatie). Aandachtsgebieden en subdoelen In het programma Maatschappelijke ondersteuning en welzijn zijn in het collegeprogramma 2011 – 2014 zeven aandachtsgebieden opgenomen. A.

Participatie- en inkomensvoorzieningen Schuldhulpverlening

B.

Beleid en uitvoering Maatschappelijke Ondersteuning

C.

Uitvoering van het sportbeleid

D. Subsidiebeleid: Subsidieplafonds 2013 met ontwikkelingen ten opzichte van 2012. E.

Ouderen Bestrijden eenzaamheid Verstrekken van advies en informatie aan ouderen Meewegen van belangen van ouderen Formuleren van nieuwe beleidsdoelen ouderenbeleid

F.

Gezondheidszorg Uitvoering geven aan basistakenpakket GGD Gezondheid van de Halderbergse inwoners te bevorderen door uitvoering van het basistakenpakket GGD. Lokaal beleid (Volksgezondheidsnota 2012 – 2015) Gezondheid van de Halderbergse inwoners te bevorderen door uitvoering van het Volksgezondheidsplan 2012-2015 Wijkzuster Vraag gestuurde zorg stimuleren via project Wijkzuster terug.

G.

Cultuur Stimuleren dat zoveel mogelijk jongeren kennismaken met kunst- en cultuuruitingen Stimuleren van nieuwe initiatieven die passen in het gemeentelijk cultuurbeleid Partijen bij elkaar brengen Heldere afspraken maken met instellingen wat er van hen verwacht wordt

Context en achtergrond A. Participatie- en inkomensvoorzieningen Via het participatiebudget worden op dit moment 3 vormen van participatie gefaciliteerd, te weten reintegratie, inburgering en volwasseneneducatie. Daarnaast is er een budget voor de kosten van te verstrekken uitkeringen en voor de realisatie van plaatsen in het kader van sociale werkvoorziening. De middelen voor Armoedebeleid en Schuldhulpverlening komen voor het grootste gedeelte uit de algemene middelen. Het beleid op dit onderdeel is breed. Er zijn directe verbanden met de Wet werk en bijstand( WWB), de Wet sociale werkvoorziening (WSW), de Wet inburgering (WI), armoedebeleid, Schuldhulpverlening en volwasseneneducatie (zie programma Onderwijs en jeugd). Het proces om wetten zoals de WWB, WSW en Wajong samen te brengen in de Wet Werken naar vermogen (Wwnv) werd gestopt door de val van het Kabinet Rutte .Wel is in dit kader WWB en Wet Investeren in Jongeren al samengevoegd. Ook het proces van herstructurering van de werkpleinen gaat door. Het (nog) niet doorgaan van Werken naar Vermogen heeft de volgende betekenis. • Er blijven verschillende regimes voor mensen met arbeidsvermogen. • De Wajong wordt niet beperkt tot mensen die duurzaam geen arbeidsvermogen hebben Programmabegroting 2013

49

Gemeente Halderberge • • •

Er vindt geen aanscherping van de indicatiestelling Wsw plaats. Gemeenten krijgen niet de beschikking over het instrument loondispensatie. Er komt geen gebundeld participatiebudget. De efficiencykorting op de Wsw zal niet doorgaan, evenals de herstructureringsfaciliteit van 400 mln. euro.

Wat in ieder geval blijft is dat op alle onderdelen de budgeten sterk onder druk staan. Van belang is de ambities af te stemmen op de financiële mogelijkheden. In dit verband moet opgemerkt worden dat een sterke vermindering van de budgeten gevolgen heeft voor de uitgaven in het kader van de inkomensvoorziening (WWB). Wij denken niet dat nu de ontwikkelingen op het gebied van de Wwnv en de Wsw zijn gestopt, dit het einde betekent van een stelselwijziging. Hoe dit er dan precies uitziet en wanneer die dan zal ingaan is niet bekend . Er is in onze visie wel voldoende aanleiding door te gaan met de koers, die regionaal in dit verband in gang is gezet. De ontwikkelingen m.b.t. een regionale samenwerking met de gemeenten Moerdijk, Rucphen, EttenLeur en Zundert passen ook in deze koers. B. Beleid en uitvoering Maatschappelijke ondersteuning Bij het ingaan van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) is de plicht ontstaan om een vierjaren beleidsplan te maken als gemeente. Op 9 februari 2012 is het beleidsplan Maatschappelijke Ondersteuning 2012- 2015 Eigen Kracht vastgesteld door de gemeenteraad. Het beleid maatschappelijke ondersteuning bestrijkt 9 prestatievelden. In het genoemde beleidsplan wordt hierop uitgebreid ingegaan. Onderstaand zijn de te verwachte ontwikkelingen in de gemeente Halderberge in 2013 geschetst. In het beleidsplan is er voor gekozen om prioriteit te geven aan prestatievelden 3 (informatie, advies en ondersteuning), prestatieveld 4 (vrijwilligerswerk en mantelzorg), prestatieveld 5 (algemene voorzieningen) en prestatieveld 6 (collectieve en individuele voorzieningen). De rode draad door al deze prestatievelden is de Kanteling. De ommekeer van aanbodgericht naar resultaatgericht werken waarbij de eigen kracht van de burger centraal staat. C. Uitvoering sportbeleid De sportnota, die in april 2011 door de raad is vastgesteld, bevat investeringen die gemoeid zijn met de uitvoering van het beleid. Jaarlijks wordt aan de hand van de vastgestelde financiële bedragen een uitvoeringsprogramma opgesteld. Een aantal onderdelen uit het uitvoeringsprogramma 2011 zijn meegenomen in het uitvoeringsprogramma 2012 waaronder bijvoorbeeld de verplaatsing en/of renovatie van sportparken. Een aantal onderdelen uit het uitvoeringsprogramma 2012 zullen in het uitvoeringsprogramma 2013 meegenomen worden. In de Kadernota 2012 en de Zomernota 2012-2016 zijn geraamde investeringsbijdragen voor diverse sportparken opgenomen. D. Subsidiebeleid Uitvoering subsidiebeleid 2013 Uitvoering gevend aan de vastgestelde beleidskaders voor subsidiëring treft u in deze begroting de subsidieplafonds aan van de 7 beleidsregels. Deze beleidsregels zijn verder uitgewerkt in het Overzicht te verlenen subsidies 2013. De gemeenteraad stelt als kaderstellend orgaan deze programmabegroting vast. Het overzicht beleidsregels welzijnssubsidie is het uitvoeringsinstrument van het college. Na vaststelling van de begroting zullen door het college de subsidiebeschikkingen aan de afzonderlijke instellingen worden afgegeven. Totalen per beleidsregel 1. Beleidsregel Zorg 2. Beleidsregel Informatie 3. Beleidsregel Jeugd 4. Beleidsregel Ouderen 5. Beleidsregel Leefbaarheid 6. Beleidsregel Cultuur 7. Beleidsregel Sport Totaal Programmabegroting 2013

Bedragen 2012 € 561.539 - 512.121 - 397.717 37.000 - 322.018 - 420.705 73.715 € 2.324.815

Bedragen 2013 € 600.051 - 412.121 - 401.154 36.500 - 283.442 - 310.993 76.995 € 2.121.256 50

Gemeente Halderberge Het totaalvolume van de subsidieplafonds voor 2013 is ten opzichte van 2012 gedaald met € 203.559 en bedraagt € 2.121.256. De volgende toelichting kan hierbij worden gegeven: - Totaal subsidieplafonds 2012: - Verlaging subsidies in het kader van de zomernota / bezuinigingen: o Bibliotheek VANnU € 100.000 o CVK Amadeus € 100.000 o Samenvoeging Zouavenmuseum / Nat. Volk. Museum € 9.000 o Stimuleringsregeling Breng je Buurt tot leven € 2.500 o Vervallen subsidies stichting IVG en stichting Milan € 3.050 o Stichting Dorpshuizen € 25.000 -

Nieuwe verzoeken Vervallen verzoeken Mutaties aantal Halderbergse jeugdleden 1 Uitbreiding budget Jeugd Preventie Programma : 2 Sociale vaardigheidstraining 3 Uitbreiding schoolmaatschappelijk werk primair onderwijs 4 Wmo – raad 5 Seniorenraad Gewijzigde activiteiten e.d. Totaal subsidieplafonds 2013:

€

2.324.815

€ € € € € € € € € € €

239.550 – 22.826 + 15.088 – 1.400 + 20.692 + 6.600 + 1.121 + 1.000 + 1.000 – 1.560 – 2.121.256

Beleid gestuurde contractfinanciering Met name voor de professionele instellingen op het gebied van cultuur zal in vervolg op en ter uitvoering van de cultuurnota worden vastgelegd welke prestaties worden verlangd. Voor andere professionele instellingen gebeurt dit al. E. Ouderen De speerpunten voor het te actualiseren ouderenbeleid moeten nog bepaald worden. De Seniorenraad is een belangrijke betrokken partner bij de beleidsontwikkelingen op het gebied van ouderenbeleid. De voortgang van de punten uit het rapport Zilveren kracht wordt bewaakt. Dit is tevens een aandachtspunt voor de Seniorenraad. In Stampersgat is vooruitlopend op de centrumplanontwikkeling een steunpunt gestart. De start van een steunpunt in Bosschenhoofd heeft plaatsgevonden door een zorginstelling. F. Gezondheidszorg Uitvoering geven aan basistakenpakket GGD. De gemeente is ingevolge de Wet publieke gezondheid verplicht een gemeentelijke gezondheidsdienst in stand te houden, de GGD West-Brabant. De 18 gemeenten in de regio werken hiervoor samen in de Gemeenschappelijke Regeling Openbare Gezondheidszorg West-Brabant (GROGZ). De GGD heeft wettelijke taken op het gebied van epidemiologie, jeugdgezondheidszorg, preventieprogramma’s, medische milieukundige, technische hygiënezorg, openbare geestelijke gezondheidszorg, forensische geneeskunde en bevolkingsonderzoeken. Aan de GGD is voor de jaren 2012, 2013 en 2014 een bezuinigingstaakstelling opgelegd van 3x3%. Dit heeft gevolgen voor het takenpakket van de GGD. Lokaal beleid In het volksgezondheidsplan 2012-2015 is prioriteit gegeven aan prenatale voorlichting, stimulering gezonde leefstijl jongeren (waaronder tegengaan alcohol- en drugsgebruik) en ‘succesvol ouder worden’. Bij de vaststelling van het volksgezondheidsplan heeft de gemeenteraad bepaald, dat er in Halderberge in 3 dorpen een consultatiebureau voor de jeugdgezondheidszorg moet blijven.

1

De uitbreiding van het product Jeugd Preventie Programma wordt bekostigd uit het budget Gezinscoaching. Het product Sociale Vaardigheidstraining wordt bekostigd uit het budget sociale vaardigheidstraining. 3 De uitbreiding schoolmaatschappelijk werk primair onderwijs wordt bekostigd uit het budget Gezinscoaching. 4 Uitbreiding verzoek in relatie tot het ingediende advies voor secretariële werkzaamheden 5 Verzoek is minder, aangezien zij voortaan voor cursussen aanspraak gaan maken op de subsidieregel deskundigheidsbevordering 2


51

Gemeente Halderberge Wijkzuster De Regionale Kruisvereniging West-Brabant (RKV) is de regisseur en financier van het project ‘De wijkzuster terug’. Kenmerk van het project is dat er vraag gestuurd wordt gewerkt. Medio 2010 is het project gestart in de dorpen Hoeven en Bosschenhoofd en begin 2011 ook in Oudenbosch. Per 1 maart 2012 is er een wijkzuster in Oud Gastel en Stampersgat. G. Cultuur Cultuurnota Begin 2010 is de cultuurnota ‘Halderberge-cultureel uitgelicht‘ voor de periode 2010-2014 door de raad vastgesteld. Door de recente bezuinigingen is er sprake van een aanzienlijke verlaging van het gemeentelijk budget voor kunst en cultuur. Deze verlaging van de beschikbare middelen, vraagt de nodige inspanning om er zorg voor te dragen dat er op cultureel gebied geen stilstand c.q. achteruitgang plaatsvindt. Samen met de cultuuraanbieders wordt getracht om het beleid zoals dat in de cultuurnota is geformuleerd, zo optimaal mogelijk uit te voeren. Dat houdt in dat de gemeente verder wil werken aan het: • stimuleren van deelname jongeren aan kunst en cultuur; • stimuleren van nieuwe initiatieven die passen binnen het gemeentelijk cultuurbeleid; • rol als regisseur c.q. initiator om initiatieven en partijen bij elkaar te brengen; • heldere afspraken maken over wat door de gemeenten van instellingen gevraagd wordt zoals taken en prestaties in overeenkomsten. In de cultuurnota ‘Halderberge – cultureel uitgelicht‘ staan de actiepunten waaraan in de periode 20102014 gewerkt wordt. Kaderstellende beleidsnota’s Beleidsplan Maatschappelijke Ondersteuning 2012 – 2015 Eigen kracht 2012 – 2015 Kadernota Regionaal Kompas 2008-2014 Regionale aanpak alcohol en jongeren in West-Brabant Volksgezondheidsnota 2012 - 2015 Subsidieverordening gemeente Halderberge (ingangsdatum 01-01-2010) Beleidsregels welzijnssubsidie (ingangsdatum 01-01-2010) Overzicht te verlenen subsidies 2013 (vast te stellen in 2012) Cultuurnota ‘Halderberge- cultureel uitgelicht’ 2010-2014 Sportnota ‘Halderberge in beweging’ (2011) Startnotitie herziening Ouderenbeleid (vast te stellen in 2012) Beleidsplan schuldhulpverlening 2012- 2015 (vast te stellen op 13-09-2012)


52

Gemeente Halderberge Wat willen we bereiken In dit onderdeel worden de subdoelstellingen per aandachtsgebied uit het algemene gedeelte concreet vertaald naar te bereiken doelstellingen. Hierbij wordt tevens de indicator aangegeven waarmee het te bereiken effect kan worden geconcretiseerd en gemeten. In de kolom ‘Beïnvloedbaar’ is aangegeven in hoeverre de te bereiken doelstelling door het gemeentelijk beleid kan worden beïnvloed. Doelstelling per aandachtsgebied

Werkelijk 2011

Doelstelling 2012

Doelstelling 2013

1) Cursus ‘Rondkomen met inkomen’ Ja Aantal deelnemers Toelichting: Minimaal 2x per jaar een cursus met maximaal 12 deelnemers.

23

22

24

2) Voorlichting geven Ja Aantal voorlichtingsacties Toelichting: Per jaar wordt aan een doelgroep voorlichting gegeven. Voor 2013 zal worden gekozen voor jeugd. Andere groepen die in het verleden benaderd zijn, zullen we in 2013 niet opnieuw benaderen.

6

9

2

3)

Onderzoek naar voorlichting door Ja Rapportage onderzoek burgers Toelichting: Onderzoek doen naar de mogelijkheden van het inzetten van mensen die succesvol het schuldentraject hebben afgerond om voorlichting te geven aan anderen.

N.v.t.

N.v.t.

Duidelijkheid over mogelijkheden in deze

4)

N.v.t.

N.v.t.

Duidelijkheid over mogelijkheden in deze

A.

Beïnvloedbaar

Effect-indicator

Participatie- en inkomensvoorziening

Schuldhulpverlening

Onderzoek naar mogelijkheid dat Ja Conclusie aan onderzoek vrijwilligers hulp geven bij het op naar mogelijkheid orde houden van administratie Toelichting: Onderzoek naar mogelijke hulp door vrijwilligers als bijvoorbeeld ouderenadviseurs.


53


Beïnvloedbaar

5)

Werkelijk 2011

Doelstelling 2012

Doelstelling 2013

Nee

Aantal cliënten dat nazorg heeft gekregen Toelichting: Alle cliënten die een traject hebben doorlopen krijgen een aanbod voor nazorg.

6

7

10

6) Checklist intakegesprek Ja Checklist is beschikbaar Toelichting: Het doel is bij alle cliënten te werken met een checklist waarbij het Tilburgs Kwadrant (onderverdeling van schuldenaren in categorieën) wordt toegepast als leidraad.

N.v.t.

N.v.t.

Checklist beschikbaar

7)

Integrale aanpak schuldensituatie

Gedeeltelijk

9

10

13

8)

Korte wachttijd behouden

Ja

10) Cursus ‘Rondkomen met inkomen” Ja Aantal deelnemers speciaal voor jongeren Toelichting: In samenwerking met de Kredietbank en het jongerenwerk wordt een specifiek cursusaanbod gedaan.

N.v.t.

N.v.t.

11) Jongeren informeren over Ja Bereik aantal jongeren schuldhulpverlening Toelichting: Gebruik maken van specifiek kanalen en hulpmiddelen als social media.

13

12

Nazorg

Effect-indicator

Bij alle cliënten vindt integrale aanpak plaats Toelichting: Bij de aanpak van de schulden worden ook andere problemen van de klanten aangepakt in samenspraak met maatschappelijke instellingen. Maximale wachttijd nadat klanten zich bij de gemeente hebben gemeld is 4 weken Toelichting: Dit betreft een randvoorwaarde uit de wet en het gemeentelijk beleid. 9)

Gemeente en schuldhulp staan dicht Ja bij inwoners Toelichting: Inwoners weten dat ze bij de gemeente terecht kunnen wanneer zij hulp nodig hebben met hun schulden.


54

15


Werkelijk 2011

Doelstelling 2012

Doelstelling 2013

Aantal afgelegde huisbezoeken Toelichting: In samenwerking met de Kredietbank en het jongerenwerk wordt een specifiek cursusaanbod gedaan.

17

100

100

2) Zelf indiceren Ja Percentage zelf indiceren Toelichting: In samenwerking met de Kredietbank en het jongerenwerk wordt een specifiek cursusaanbod gedaan.

20%

40%

60%

3)

Deskundigheidsbevordering in het kader van de kanteling

Ja

Behaalde certificaten/diploma’s door de medewerkers Toelichting: Deskundigheid op het gebied van het voeren van een “gekanteld” gesprek en het zelf indiceren dienen middels cursus/opleiding te worden bevorderd.

N.v.t.

N.v.t.

N.v.t.

4)

Protocol voor het gesprek

Ja

Aanwezigheid van een protocol Toelichting: Op dit moment wordt het protocol via een app ontwikkeld voor de I-pad.

N.v.t.

N.v.t.

Begin 2013 protocol gereed

5)

Eind 2011 is de website volledig geactualiseerd

Onderhouden

Onderhouden

Niet bekend wegens overname va n de vrijwilligerscentrale

50 matches + 100 overige contacten

50 matches + 100 overige contacten

B.

Beïnvloedbaar

Effect-indicator

Maatschappelijke ondersteuning

Prestatieveld 3 1)

Meer huisbezoeken afleggen

Ja

Bevorderen digitale Ja informatievoorziening Toelichting: Dit betreft een continu proces.

Actuele en volledige teksten op de website

Prestatieveld 4 6)

Meer bekendheid geven aan Ja Aantal matches via de vrijwilligerswerk vrijwilligerscentrale Toelichting: Gemeente Halderberge werkt hiervoor samen met HOOM en de vrijwilligerscentrale. Programmabegroting 2013

55


Beïnvloedbaar

Effect-indicator

7)

Toename van bekendheid aan Ja Aantal geregistreerde mantelzorgers mantelzorgers Toelichting: Gemeente Halderberge werkt hiervoor samen met HOOM.

Werkelijk 2011

Doelstelling 2012

Doelstelling 2013

190

230

270

Prestatieveld 5 8)

Onderzoek doen naar de vraag naar en het aanbod van algemene voorzieningen

Ja

Rapport

N.v.t.

N.v.t.

Onderzoek is afgerond en rapport opgesteld

9)

Plan van aanpak voor de introductie en uitvoering van inclusief beleid

Ja

Plan van aanpak

N.v.t.

Plan van aanpak afgerond

Uitvoering plan van aanpak

Ja

Rapport

N.v.t.

N.v.t.

Onderzoek is afgerond en rapport opgesteld

11) Gekantelde verordening en Ja Nieuwe verordening en beleidsregels opstellen beleidsregels Toelichting: Voor de totstandkoming wordt aan de Wmo-raad advies gevraagd.

N.v.t.

N.v.t.

Besluitvorming uiterlijk in e het 4 kwartaal van 2012

12) Decentralisatie van de AWBZ Ja Verkenningsdocument extramurale begeleiding Toelichting: Uit het Lenteakkoord blijkt dat de decentralisatie per 1 januari 2013 niet door gaat. Echter is de tendens van decentralisatie al voor het kabinet Rutte ingezet en de verwachting is dan ook dat dit met een volgend kabinet niet zal veranderen en deze begeleiding uiteindelijk toch naar de gemeente zal komen. Daarom dient de voorbereiding hiervoor toch door te gaan.

N.v.t.

Oriënterende fase is afgerond en hierover is een rapport opgesteld

N.v.t.

Prestatieveld 6 10) Onderzoek doen naar de vraag en het aanbod van collectieve en individuele voorzieningen


56


C.

Sport

1)

Stimulering sportparticipatie met prioriteit voor jeugd en ouderen

Beïnvloedbaar

Effect-indicator

Werkelijk 2011

Doelstelling 2012

Doelstelling 2013

Ja

Cijfers van de rekenkamer en de GGD West-Brabant Ledenaantal sportverenigingen en aantal sportstimuleringsprojecten

N.v.t.

N.v.t.

N.v.t.

Stimulering van sportdeelname onder jongeren, 88% van de jeugd sport op school

Inzet combinatiefuncties voor de verbetering van de relatie tussen bewegingsonderwijs en sportverenigingen

Aantal georganiseerde sport- en beweegactiviteiten

De deelname van allochtonen is in 2014 met 3% verhoogd; Sedentaire ouderen in beweging krijgen én houden

Sportdeelname voor allochtonen wordt niet als prioriteit aangemerkt; Inzet sportstimuleringsmethode om senioren te stimuleren sportief actief te worden overwegen; Realiseren van een lokale sportweek; Oriënteren uitbreidingsmogelijkheden sport- en beweegactiviteiten

Het aantal leerlingen dat lid is bij de Halderbergse vereniging is in 2014 met 5% toegenomen, 90% van de Halderbergse basisscholen biedt gymles aan De deelname van allochtonen en senioren is in 2014 met 10% verhoogd; Het percentage inactieve ouderen (65+) is in de periode van 2010-2014 teruggebracht met 3%; Breder aanbod georganiseerde sport- en beweegactiviteiten

Toelichting: Uit onderzoek is gebleken dat de jeugd van Halderberge al actief sport beoefent, maar het is natuurlijk wel van belang dat het aantal sporters onder de jeugd gehandhaafd blijft. In de periode 2010-2014 maakt sport deel uit van elke nieuw gerealiseerde Brede School. De basisscholen zijn knooppunten in de keten rondom de samenwerking in het kader van sportstimulering voor jeugdigen. De toekomstige inzet vanuit de gemeente Halderberge moet vooral komen te liggen bij de relatie onderwijs en sportvereniging. Enerzijds door meer vakleerkrachten l.o. te verkrijgen binnen het onderwijs voor beter bewegingsonderwijs, anderzijds door meer geschoold kader beschikbaar te hebben binnen de sportvereniging. Het meest wenselijk zijn combinatiefuncties met een cluster van scholen en sportverenigingen.


57


Beïnvloedbaar

Effect-indicator

Werkelijk 2011

Doelstelling 2012

Doelstelling 2013

Invulling combinatiefuncties

In 2011 zijn combinatiefuncties ingevuld

In de periode 2010-2014 is een tweetal combinatiefuncties ingevuld

Kwaliteit sportinfrastructuur

N.v.t.

Deelnemen aan de impuls in het kader van ‘Brede scholen, sport en cultuur, zoals beschreven in de bestuurlijke afspraken. Vooralsnog geen uitbreiding van de combinatiefuncties. N.v.t.

N.v.t.

Tevredenheid inwoners over sportmogelijkheden

N.v.t.

N.v.t.

N.v.t.

Ouderenadvies zoveel mogelijk in Ja Aantal bezoekers stand houden ouderensteunpunten Toelichting: Ondanks het feit dat er geen geld meer wordt ingezet voor versterking van de steunpunten, blijft het streven gericht op minimaal handhaving van het voorzieningenniveau. Door versterken van contacten tussen de verschillende groepen vrijwilligers en beroepskrachten die zich met ouderen bezig houden, optimaal gebruik maken van alle kennis van de doelgroep. Door meer gebruik te maken van elkaars knowhow is de doelgroep beter te bedienen.

53.300 contacten

53.300 contacten

53.300 contacten

2)

45%

45%

<45%

2)

Inzet sportvoorzieningen als Ja basisvoorwaarde voor sport en bewegen Toelichting: De gemeente gaat sturen op intensief en optimaal gebruik van binnen- en buitensportvoorzieningen vanuit de overweging dat de noodzaak hiervoor bestaat en dat een gezamenlijk gebruik het draagvlak voor een accommodatie vergroot.

E.

Ouderen

1)

Bestrijding eenzaamheid

Percentage eenzame ouderen Toelichting: De ontwikkelingen worden gevolgd via de ouderenmonitor van de GGD, verschijnt in 2014.


Ja

58


Beïnvloedbaar

3)

Versterken informatiefunctie

Effect-indicator

Werkelijk 2011

Doelstelling 2012

Doelstelling 2013

Ja

Aantal mensen dat de website van de gemeente bezoekt Toelichting: De Wegwijzer voor Senioren verspreiden op papier is kostbaar en hij veroudert snel. Op de website kan hij met beperkte kosten up-to-date gehouden worden en eenvoudig worden aangepast aan de hand van adviezen van leden uit de doelgroep. Desgevraagd wordt aan inwoners een geprinte versie verstrekt.

In 2009/2010 is de Wegwijzer voor Senioren op papier verspreid (ongeveer 6000 exemplaren)

Toename van het aantal mensen dat de actuele digitale Wegwijzer voor Senioren op de website bezoekt. Verbetering van de digitale wegwijzer voor ouderen o.a. met behulp van adviseurs uit de doelgroep

Toename van het aantal mensen dat de actuele digitale Wegwijzer voor Senioren op de website bezoekt. Actualisering en verbetering o.a. met behulp van adviseurs uit de doelgroep blijft een voortdurend aandachtspunt

4)

Meewegen van de belangen van ouderen bij beslissingen op alle gemeentelijke beleidsterreinen

Ja

Aantal gevraagde en ongevraagde adviezen van de Seniorenraad (SR) voor alle afdelingen binnen de gemeente Toelichting: Daar de SR rechtstreeks met verschillende afdelingen kan communiceren is het moeilijk correcte cijfers te produceren. Ingezet moet blijven worden op standaard advies vragen aan SR voor alle beslissingen die senioren raken.

In 2009/2010 zijn adviezen gevraagd vanuit de afdeling Samenleving en REZ

Alle afdelingen van de gemeente maken gebruik van de mogelijkheid advies te vragen aan de Seniorenraad

Het is gemeentebreed standaard om aan de voorkant van het proces advies in te winnen bij de Seniorenraad

5)

Formuleren nieuwe beleidsdoelen

Ja

N.v.t.

N.v.t.

Besluitvorming uiterlijk in e het 4 kwartaal van 2012

F.

Gezondheidszorg

1)

Gezondheid van de Halderbergse inwoners te bevorderen door uitvoering van het basistakenpakket GGD.

1 monitor

1 monitor

1 monitor

Nieuwe nota ouderenbeleid (2012 – 2015) Toelichting: Vóór de totstandkoming is de Seniorenraad om advies gevraagd.


Ja

Epidemiologie: aantal monitors

59


Beïnvloedbaar

Effect-indicator

Werkelijk 2011

Doelstelling 2012

Doelstelling 2013

Toelichting: In een 4-jaarlijkse cyclus wordt ieder jaar een monitor uitgebracht voor de doelgroepen jeugd, jongeren, volwassenen en 65+. Op 5 jarige leeftijd vindt een contactmoment van de JGZ plaats. Op 13 jarige leeftijd vindt een contactmoment van de JGZ plaats. Preventieprogramma’s richten zich op wijkgericht werken aan gezondheid en gezonde leefstijl jongeren.

Percentage 5 jarigen uit Halderberge dat in beeld is bij de GGD-JGZ per 1 januari begrotingsjaar Percentage 13 jarigen uit Halderberge dat in beeld is bij de GGD-JGZ per 1 januari begrotingsjaar Aantal preventieprogramma’s in Halderberge

95%

95%

95%

95%

95%

95%

7

6

6

2)

Percentage 0-12 jarigen met overgewicht

12%

12%

1 monitor

Percentage 12-19 jarigen met overgewicht Percentage jongeren dat rookt Percentage 12-15 jarigen dat alcohol heeft gedronken Percentage jongeren dat cannabis gebruikt Percentage jongeren dat harddrugs gebruikt

15%

15%

15%

7%

7%

7%

6%

6%

6%

4%

4%

4%

0,2%

0,2%

0,2%

2

3

5

Gezondheid van de Halderbergse Redelijk inwoners te bevorderen door uitvoering van het Volksgezondheidsplan 2012-2015 Toelichting: Wordt gemeten via jeugdmonitor (verschijnt in 2013) en jongerenmonitor (verschijnt in 2012).

3)

Vraag gestuurde zorg stimuleren via Laag Aantal kernen waarin project Wijkzuster terug wijkzuster actief is Toelichting: Regionale Kruisvereniging West-Brabant is financier en regisseur.


60


Beïnvloedbaar

Effect-indicator

Werkelijk 2011

Doelstelling 2012

Doelstelling 2013

1)

Stimuleren dat zoveel mogelijk Ja Aantal leerlingen dat jongeren kennismaken met kunstdeelneemt aan de en cultuuruitingen Marktplaats cultuureducatie Toelichting: Aanbod van de Marktplaats voor cultuureducatie is hierbij de spin in het web

7.580 leerlingen

8.000 leerlingen

8.000 leerlingen

2)

Stimuleren van nieuwe initiatieven Redelijk Toename nieuwe activiteiten die passen binnen het gemeentelijk Cultuurmaand cultuurbeleid Toelichting: Literatuur en poëzie krijgen extra aandacht. Er wordt toegewerkt naar de verkiezing van een (jeugd-) dorpsdichter.

4

6

7

3)

Gemeente brengt als regisseur c.q. Redelijk Er ontstaan initiator initiatieven en partijen bij samenwerkingsverbanden elkaar op cultureel gebied Toelichting: Door de samenwerking van Cultuurmaand en Open Monumentendag ontstaan er activiteiten die voor aantoonbare samenwerkingsverbanden zorgen.

2

3

4

4)

2

3

3

G. Cultuur

Heldere afspraken maken over wat Ja Aanleveren jaarstukken in door de gemeente van instellingen verband met gevraagd wordt zoals taken en subsidietoekenning prestaties in overeenkomsten Toelichting: De bezuinigingen maken een herbezinning van taken door de grote culturele organisaties zoals bibliotheek en CvK noodzakelijk.


61

Gemeente Halderberge Wat gaan we daarvoor doen in 2013? In dit onderdeel wordt aangegeven welke activiteiten (prestaties) in 2013 worden verricht om de bovengenoemde effecten/doelstellingen te bereiken. In deze kolom “prestatie-indicator” worden indicatoren benoemd waarmee duidelijk wordt wanneer de betreffende prestatie (activiteit) voldoende is geleverd. Activiteiten (prestaties) A. Participatie- en inkomensvoorziening Schuldhulpverlening Er dient een beleidsplan te komen waarin moet worden ingegaan op de beoogde resultaten, kwaliteitsborging en de schuldhulp aan gezinnen met minderjarige kinderen.

Uitvoering geven aan de acties uit het beleidsplan.

B. Maatschappelijke ondersteuning Beleid en uitvoering Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) Uitvoering geven aan de activiteiten die voor 2013 in het Wmo beleidsplan 2012-2015 zijn opgenomen.

Prestatie-indicator

-

Beleidsplan schuldhulpverlening 2012 – 2015 wordt volgens planning voorgelegd aan de commissie Samenleving, middelen en integrale veiligheid op 30 augustus 2012 en ter vaststelling aan de gemeenteraad op 13 september 2012.

-

De aanpak van schuldhulpverlening aan jongeren maakt deel uit van het hiervoor genoemde beleidsplan.

-

Huisbezoek afleggen in het kader van het gesprek. Indicatie stellingen door eigen Wmo-consulenten laten uitvoeren. Wegwijsmedewerkers en Wmo-consulenten opleiden in het kader van de kanteling. Protocol voor het gesprek (app op I-pad) ontwikkelen. Website onderhouden. Op initiatief van de gemeente meer aandacht vragen voor mantelzorgers en vrijwilligerswerk . Onderzoek doen naar algemene, collectieve en individuele voorzieningen. Plan van aanpak voor inclusief beleid opstellen. Verordening en beleidsregels individuele voorzieningen aanpassen. Voorbereiden en afronden van de oriënterende fase transitie AWBZ – Wmo.

MO, OGGZ en verslavingsbeleid Bieden van een zorgnetwerk voor sociaal kwetsbare inwoners.

Uitvoering jaarschijf 2013 van de volksgezondheidsnota 2012 – 2015.


-

In stand houden Maatschappelijk Steunsysteem (MaSS) met een casuïstiekoverleg voor complexe zorgvragen en inlooppunt zorgadviseur.

-

Aanbod van universele en selectieve verslavingspreventie, vroegsignalering en handhaving/toezicht.

62

Gemeente Halderberge Activiteiten (prestaties) C. Sport In het uitvoeringsprogramma 2012 van de Sportnota worden de activiteiten weergegeven voor het begrotingsjaar. Dit programma wordt in het najaar 2011 afzonderlijk vastgesteld.

Prestatie-indicator -

-

-

-

-

E. Ouderen Bestrijding eenzaamheid, door middel van een actieplan meer eenzame inwoners bereiken.

-

Verstrekken van advies en informatie, door beter gebruik te maken van de website meer informatie bereikbaar maken voor de doelgroep ouderen.

In de sportnota zijn de uitgangspunten voor het vernieuwde sportbeleid opgenomen. Het beoogde effect van het ‘Uitvoeringsprogramma Sport 2012’ is vormgegeven aan de hand van drie pijlers: Sportstimulering, Sportvoorzieningen en Sportnetwerk. Deze pijlers kunnen los van elkaar worden gezien, maar staan wel in verbinding met elkaar. De inzet is gericht op een zo hoog mogelijk aantal sportende en bewegende inwoners. Prioriteit wordt gegeven aan jeugdige, oudere, mensen met een handicap en allochtone inwoners met een bewegingsachterstand. Stimulering van sportdeelname wil de gemeente bevorderen door verbetering van de relatie tussen de beleidsterreinen sport, gezondheid, jeugd, onderwijs, ouderen, WMO en buurt. Door het instellen van combinatiefuncties is er zorg voor coördinatie tussen de verschillende beleidsterreinen, worden naschoolse activiteiten gecoördineerd en worden verenigingen begeleid bij het realiseren van laagdrempelig en breed sportaanbod voor de diverse leeftijd- en doelgroepen. Zowel de analyse van de bevolkingscijfers naar deelcategorieën als de prognoses van de provincie Noord Brabant zullen in de jaarlijkse uitvoeringsprogramma’s en het voorzieningenniveau per kern worden meegenomen.

Toename aantal bezoekers steunpunten en ouderenbonden. Meer inzet van ouderenadviseurs.

-

Toename aantal bezoekers website. Up-to-date wegwijzer voor Senioren op website Halderberge.

Meewegen van belangen van ouderen, aan de voorkant van het proces advies inwinnen bij de Seniorenraad en dat advies zwaar laten wegen.

-

Voor alle beslissingen die (kunnen) raken aan senioren is standaard advies gevraagd. Informatie hierover moet vast onderdeel van B&W-adviezen zijn geworden.

Formuleren van nieuwe beleidsdoelen ouderenbeleid.

-

Beschikbaarheid van een nota ouderenbeleid 2012- 2015.

F. Gezondheidszorg Uitvoering basistakenpakket GGD Epidemiologie: inzage in gezondheid inwoners.

-

1 Monitor.

Jeugdgezondheidszorg: uitvoeren JGZ onder 5-19 jarigen en realiseren van een integrale JGZ.

-

JGZ-consulten, één contract tussen gemeente en JGZinstellingen over integrale JGZ.

Preventieprogramma’s.

-

6 Programma’s.

Realisering opgelegde bezuiniging.

-

Afspraken over inhoudelijke invulling.


63

Gemeente Halderberge Activiteiten (prestaties)

Prestatie-indicator

Lokaal beleid – uitvoering volksgezondheidsnota Prenatale voorlichting

-

8 Bijeenkomsten, 8 huisbezoeken.

Stimuleren gezond gedrag jongeren

-

Project Gezonde School & Genotmiddelen, aanbod van universele en selectieve verslavingspreventie, vroegsignalering en handhaving/toezicht.

Stimuleren succesvol ouder worden

-

Project Wijkgericht werken aan gezondheid. Project voor allochtone ouderen.

-

Aantal malen overleg met RKV/Surplus, aantal kernen waarin wijkzuster actief is.

-

Met ingang van het schooljaar 2011-2012 is er door de Halderbergse Marktplaats voor cultuureducatie een eigen kunstmenu gemaakt. Dit aanbod waarin ook zijn opgenomen de schoolprojecten van CvK Amadeus, stelt leerlingen van het basis- en voortgezet onderwijs volop in de gelegenheid om op diverse manieren in aanraking te komen met kunst en cultuur. Aantal deelnemers aan de diverse cursussen en projecten.

Wijkzuster Ontwikkeling project volgen en mogelijkheden voor Halderberge verkennen. G. Cultuur

Stimuleren dat zoveel mogelijk jongeren kennismaken met kunst- en cultuuruitingen.

Stimuleren van nieuwe initiatieven die passen in het gemeentelijk cultuurbeleid.

-

-

Nieuwe initiatieven ontwikkelen zonder dat daarvoor financiële middelen zijn, is een lastige opgave. Desondanks worden vanuit bestaande budgetten nieuwe initiatieven zoveel mogelijk gestimuleerd zoals bijvoorbeeld projecten die zich aandienen in het kader van de Cultuurmaand en het Open Monumentenweekend. Evaluatie van de Cultuurmaand en het OpenMonumentenweekend

Gemeente brengt partijen bij elkaar.

-

De jaarlijkse cultuurmaand biedt een waar ‘podium’ om partijen bij elkaar te brengen die cultuur in de gemeente willen uitdragen. Het uitbouwen van bekendheid aan de nominatie en uitreiking van de Halderbergse cultuurprijs door de gemeente is een aansprekend voorbeeld hoe de gemeente haar rol als regisseur oppakt.

Heldere afspraken maken met instellingen wat er van hen verwacht wordt.

-

Er is met zowel het management van CvK Amadeus als met de bibliotheek VanNu ter voorbereiding op de begroting 2012, een eerste aanzet gemaakt om te komen tot prestatieafspraken. Deze zullen de komende tijd mede in het licht van de bezuinigingen, verder worden aangescherpt.


64

Gemeente Halderberge Wat mag het kosten? Programma Maatschappelijke ondersteuning en welzijn Lasten Sport Kunst, cultuur en bibliotheken Bijstandverlening Sociale werkvoorziening Minimabeleid Maatschappelijke begeleiding en advies Ouderenbeleid Wet maatschappelijke ondersteuning Participatiebudget Dorpshuizen en sociaal-cultureel werk Gezondheidszorg Totaal lasten Maatschappelijke ondersteuning en welzijn

2012

2013

2014

2015

2016

1.166.000 1.166.000 5.655.000 6.470.000 710.000 520.000 236.000 5.561.000 1.071.000 609.000 443.000

1.260.000 942.000 6.706.000 6.062.000 757.000 553.000 243.000 5.583.000 918.000 554.000 440.000

1.243.000 935.000 6.774.000 5.456.000 751.000 1.053.000 240.000 5.594.000 835.000 525.000 430.000

1.254.000 934.000 6.727.000 5.053.000 756.000 1.054.000 241.000 5.606.000 861.000 525.000 438.000

1.242.000 935.000 6.736.000 5.044.000 756.000 1.055.000 241.000 5.608.000 862.000 524.000 445.000

23.607.000

24.018.000

23.836.000

23.449.000

23.448.000

Waarvan: Kapitaallasten bestaande activa Kapitaallasten Investeringsprogramma 2013 2016 * Salarislasten en overige indirecte kosten

408.000

367.000

337.000

331.000

303.000

0 3.251.000

0 3.382.000

0 3.378.000

0 3.426.000

0 3.434.000

Baten Sport Kunst, cultuur en bibliotheken Bijstandverlening Sociale werkvoorziening Minimabeleid Maatschappelijke begeleiding en advies Ouderenbeleid Wet maatschappelijke ondersteuning Participatiebudget Dorpshuizen en sociaal-cultureel werk Gezondheidszorg

90.000 40.000 4.077.000 6.305.000 41.000 0 0 594.000 810.000 52.000 16.000

267.000 9.000 4.860.000 5.835.000 41.000 0 0 667.000 645.000 11.000 16.000

271.000 4.000 4.975.000 5.179.000 41.000 0 0 667.000 563.000 11.000 16.000

274.000 4.000 4.975.000 4.828.000 41.000 0 0 667.000 582.000 12.000 16.000

278.000 4.000 4.975.000 4.828.000 41.000 0 0 667.000 582.000 12.000 16.000

12.025.000

12.351.000

11.727.000

11.399.000

11.403.000

Totaal baten Maatschappelijke ondersteuning en welzijn

Saldo -11.582.000 -11.667.000 -12.109.000 -12.050.000 -12.045.000



65

Gemeente Halderberge Samenvattend overzicht van de doelenboom en indicatoren voor ouderen, gezondheidszorg en cultuur Het meedoen van alle inwoners staat in dit programma voorop. Meedoen aan het maatschappelijk leven maar ook meedoen bij de totstandkoming van het gemeentelijk beleid (interactieve beleidsvoering en burgerparticipatie).

Hoofddoelstelling

Beleidsveld

Ouderen

Effectdoelstelling



Gezondheidszorg

Bestrijding eenzaamheid

Versterken informatie

Meewegen belangen ouderen

Formuleren nieuwe beleidsdoelen

Met behulp van ouderenbonden, ouderenadviseurs en steunpunten meer eenzame inwoners bereiken Door beter gebruik te maken van de website informatie bereikbaar te maken en actueel te houden voor de doelgroep ouderen Aan de voorkant van het proces advies inwinnen bij de Seniorenraad en dat advies zwaar laten wegen Formuleren van nieuwe beleidsdoelen ouderenbeleid

Uitvoering pakket GGD

Cultuur

Wijkzuster

Volksgezondheidsplan 2012 – 2015

Epidemiologie: uitbrengen gezondheidsmonitor Realiseren van een integrale JGZ 019 jaar Preventieprogramma’s Realisering opgelegde bezuiniging GGD Prenatale voorlichting aanbieden Stimuleren gezond gedrag jongeren Stimuleren succesvol ouder worden Ontwikkeling wijkzusterproject volgen en mogelijkheden voor Halderberge verkennen

Stimuleren cultuur jongeren

Stimuleren nieuwe initiatieven

Regisseur

Afspraken

een eigen kunstmenu nieuwe initiatieven zoveel mogelijk stimuleren de gemeente pakt haar rol als regisseur op een eerste aanzet klaar om te komen tot prestatieafspraken

66

Effectindicatoren: - aantal bezoekers ouderensteunpunten - aantal mensen dat de website bezoekt - aantal adviezen seniorenraad - nieuwe nota ouderenbeleid - percentage jongeren met overgewicht - percentage jongeren dat rookt - percentage 12- 15 jarigen dat alcohol heeft gedronken - aantal kernen waar wijkzuster actief is - aantal activiteiten cultuurmaand - samenwerking cultuur - aanleveren prestatiegegevens Prestatie-indicatoren: - toename bezoekers steunpunten - toename bezoekers website - advies vragen seniorenraad - up to dat wegwijzer senioren - 1 monitor GGD - JGZ consulten en contract - 6 preventieprogramma’s - afspraken invulling bezuiniging GGD - bijeenkomsten, huisbezoeken - project gezonde school - project wijkgericht werken - overleg wijkzuster - deelnemers cursussen/ activiteiten - evaluatie cultuurmaand/ open monumentenweekend - aangescherpte prestatieafspraken


Samenvattend overzicht van de doelenboom en indicatoren voor participatie, inkomen, maatschappelijke ondersteuning en sport

Hoofddoelstelling

Het meedoen van alle inwoners staat in dit programma voorop. Meedoen aan het maatschappelijk leven maar ook meedoen bij de totstandkoming van het gemeentelijk beleid (interactieve beleidsvoering en burgerparticipatie).

Beleidsveld

Schuldhulpverlening Aandacht specifiek doelgroepen

Kanteling doorvoeren

Stimuleren sport- en beweging

Verbeteren voorzieningen

Beleidsplan schuldhulpverlen ing 2012- 2015

Jongeren maken deel uit van het beleidsplan

Beleidsplan Maatschappelijke Ondersteuning 2012 – 2015 Eigen kracht

Verbinding beleidsterreinen

Formuleren Doelstellingen, speerpunten en werkwijze

Cursus ‘Rondkomen met inkomen’ Voorlichting geven Onderzoek naar voorlichting door burgers Onderzoek naar mogelijkheid dat vrijwilligers hulp geven bij het op orde houden van administratie Nazorg Checklist intakegesprek Integrale aanpak schuldensituatie Korte wachttijd behouden Gemeente en schuldhulp staan dicht bij inwoners Cursus ‘Rondkomen met inkomen” speciaal voor jongeren Jongeren informeren over schuldhulpverlening


Sport

Preventie, aanpak en nazorg

Effectdoelstelling


Maatschappelijke ondersteuning

Meer huisbezoeken afleggen Meer zelf indiceren Deskundigheid bevorderen van Wegwijsmedewerkers en Wmoconsulent Protocol opstellen voor het gesprek Actueel houden van de digitale informatievoorziening Meer bekendheid geven aan vrijwilligerswerk en mantelzorg Onderzoek doen naar de vraag en het aanbod van algemene en collectieve voorzieningen Een plan van aanpak opstellen voor de introductie en uitvoering van inclusief beleid Gekantelde verordening en beleidsregels opstellen Voorbereidingen treffen voor de decentralisatie van de AWBZ naar de Wmo

Sportparticipatie vergroten Sportstimulering, sportaanbod, sportvoorzieningen en sportnetwerk versterken Inzet combinatiefuncties Breder aanbod sport- en beweegactiviteiten Realiseren lokale sportweek Breedtesportstimulering Sportstimuleringsmethode om senioren te stimuleren

67

Effectindicatoren: Aantal deelnemers Aantal voorlichtingsacties Rapportage onderzoek Conclusie naar mogelijkheid Aantal cliënten nazorg Checklist Integrale aanpak Maximale wachttijd Bereik aantal jongeren Percentage huisbezoeken Percentage eigen indicatiestellingen Behaalde certificaten/diploma’s Aantal matches vrijwilligerscentrale Aantal geregistreerde mantelzorgers Cijfers van de rekenkamer en de GGD West-Brabant Ledenaantal sportverenigingen Aantal sportstimuleringsprojecten Aantal georganiseerde sport- en beweegactiviteiten Kwaliteit sportinfrastructuur Tevredenheid inwoners over sportmogelijkheden Prestatie-indicatoren: Beleidsplan schuldhulpverlening 2012 – 2015 Schuldhulpverlening aan jongeren Aanwezigheid van protocol Actuele webteksten Rapport algemene en collectieve voorzieningen Plan van aanpak inclusief beleid Gekantelde verordening en beleidsregels Verkenningsdocument decentralisatie AWBZ Sportnota 2010-2014 Uitvoeringsprogramma Sportprestatieafspraken



68


Programma onderwijs en jeugd Missie programma Onderwijs en jeugd Alle Halderbergse kinderen en jongeren (0-23 jaar) hebben in Halderberge de mogelijkheid om zich te ontwikkelen tot zelfstandige volwassenen, die actief deelnemen aan het sociale, economische en culturele leven. Volwassen Halderbergse burgers die een tweede kans op onderwijs of scholing willen of nodig hebben kunnen in educatie (18+ onderwijs) een basisvoorziening vinden die hen helpt zelf keuzes te kunnen maken in leven en loopbaan. Aandachtsgebieden en subdoelen Binnen het programma Onderwijs en jeugd zijn in het collegeprogramma 2011 – 2014 de volgende aandachtsgebieden/prioriteiten opgenomen. A.

Jeugd Actualiseren beleid Jongerenparticipatie Leerplicht Centrum voor Jeugd en Gezien (CJG)

B. Spelen Uitvoering notitie speelgelegenheid ‘Ruimte voor spelen’ C.

Onderwijs Lokaal Educatieve Agenda (LEA) + Regionaal Educatieve Agenda (REA) Onderwijs Achterstanden (OA) bestrijding, waaronder Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) en Brede school ontwikkeling Volwasseneneducatie

Context en achtergrond A. Jeugd - Actualiseren beleid: De gemeenteraad heeft op 11 juli 2011 ingestemd met de nieuwe Kadernota Jeugd 2011-2014 ‘Halderberge in verbinding met jeugd’. In deze kadernota zijn 3 prioriteiten opgenomen, te weten Jongerenparticipatie, Centrum voor Jeugd en Gezin en Transitie Jeugdzorg. Gebaseerd op deze kadernota en rekening houdend met de actualiteit, zal er jaarlijks een plan van aanpak worden geschreven, wat ter kennis zal worden gebracht van de gemeenteraad. - Jongerenparticipatie: Een van de prioriteiten in de Kadernota Jeugd 2011-2014 ‘Halderberge in verbinding met jeugd’ is Jongerenparticipatie. In het voorjaar van 2013 zal er een verkiezingsmiddag voor de kinderburgemeester worden georganiseerd. De nieuwe kinderburgemeester zal gedurende 2013 regelmatig optreden bij Halderbergse activiteiten, zoals Boomfeestdag, Koninginnedag en Dodenherdenking. De kinderburgemeester zal afkomstig zijn uit groep 7 van het primair onderwijs. Het project ‘Raad on Tour’ zal na de uitvoering geëvalueerd moeten worden. Dit project is bedoeld voor groep 8 van het primair onderwijs en betreft een samenwerking tussen de gemeenteraad en het onderwijs. Tevens zullen wij in samenwerking met het voortgezet onderwijs weer gastlessen organiseren (eerste kwartaal 2013). De gastlessen zullen net als in 2012 in het teken staan van bestuurlijke en maatschappelijke kant van onze gemeente. - Leerplicht: In augustus 2011 heeft het college ingestemd met de regionale samenwerking leerplicht en RMC voortijdig schoolverlaten op niveau 1 (regionale administratie). Op 26 mei 2011 heeft de gemeenteraad ingestemd met het voorstel tot het verlenen van toestemming aan het college tot het aangaan van de Gemeenschappelijke Regeling Programma Schoolverzuim en Voortijdig Schoolverlaten. De samenwerking op niveau 1 (regionale administratie) start op 1 augustus 2012. Daarnaast zal de gemeente Halderberge tijdelijk (tot 1 augustus 2013) deelnemen aan de subregio West-Brabant Oost. Deelnemende gemeenten naast Halderberge zijn Moerdijk, Breda, Drimmelen, Geertruidenberg en Alphen-Chaam. Deze samenwerking start eveneens op 1 augustus 2012 en Programmabegroting 2013

69

Gemeente Halderberge betreft niveau 2 (uitvoering van leerplicht en RMC-taken). In de tussentijd zullen wij actief in gesprek blijven met de gemeenten in West-Brabant West (Roosendaal, Bergen op Zoom, Steenbergen en Woensdrecht), waar het onderzoek naar de mogelijkheden voor eenzelfde soort samenwerking langer duurt dan verwacht. Vanwege de diverse samenwerkingsverbanden (bijv. Veiligheidshuis, Passend Onderwijs, Transitie Jeugdzorg) in deze subregio, is het van belang om actief met deze gemeenten in gesprek te blijven. De gemeente Halderberge heeft al lange tijd te maken met uitval en (wisselende) tijdelijke krachten op leerplicht. De continuïteit en de kwaliteit zijn onder druk komen te staan en daarom heeft het college op 19 juni 2012 ingestemd met de tijdelijke samenwerking subregio WestBrabant Oost. In het voorjaar van 2013 zal er opnieuw een afweging worden gemaakt voor (definitieve) deelname op niveau 2 aan een van de twee subregio’s. - Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG): Het CJG is vanaf 1 april 2012 verhuisd naar de nieuwe locatie naast basisschool De Schakel in Oudenbosch. In 2013 zal onderzocht moeten worden wat er nodig is om, gelet op de transitie het jeugdzorg, CJG Halderberge ‘transitieproof’ te maken. Wat wordt de rol van het CJG vanaf 2015 en welke stappen dienen we hiertoe te zetten? Voordat we deze vragen kunnen beantwoorden, dient eerst de nieuwe wet te zijn aangenomen en het transformatieplan te zijn ontwikkeld. Dit 6 transformatieplan wordt in samenwerking met de subregio geschreven en zal eind 2012/begin 2013 voorhanden zijn. - Transitie jeugdzorg: De bestuurders uit de regio West-Brabant hebben een gezamenlijke visie opgesteld die door de colleges van de 18 gemeenten is vastgesteld (december 2011). Vervolgens heeft er een Tour des Jeunes plaatsgevonden, ofwel een kijkje in de keuken van diverse jeugdzorgaanbieders. Tussentijds is er gewerkt aan een subregionale (zie voetnoot 1) bestuursopdracht. Deze bestuursopdracht is door de 6 colleges inmiddels vastgesteld (mei 2012). Daarin is opgenomen waar we, met het oog op 2015, aan het eind van 2012 moeten staan en hoe we hier naar toe gaan werken. Zodra de nieuwe wet is aangenomen en het transformatieplan is vastgesteld (eind 2012/begin 2013) zal duidelijk worden welke stappen we lokaal in 2013 e.v. moeten gaan nemen en op welke momenten en niveaus besluitvorming dient plaats te vinden. B. Spelen De huidige toestand van speeltoestellen, ondergronden en de staat van onderhoud wordt gedurende het gehele jaar op diverse locaties geïnventariseerd. Deze inventarisatie omvat periodieke inspecties en het reguliere onderhoud, evenals vervangingen en reparaties. Om voldoende ruimte te bestemmen voor speelgelegenheid en te komen tot de 3% norm (voor wonen bestemd gebied te bestemmen als speelruimte) zullen enkele (nieuwe) speellocaties worden heringericht. Met het oog op herschikking van diverse speelterreinen wil de gemeente de lijn doorzetten om alleenstaande speeltoestellen, zoals een enkel veerelement, duikelrek of wip, op kleine locaties weg te halen en meer te concentreren op grotere speelterreinen. Het streven is naar een goede balans en diversiteit aan speelvoorzieningen om de jeugd te blijven stimuleren om vaker buiten te spelen en meer te gaan bewegen. C. Onderwijs - Lokaal Educatieve Agenda (LEA) + Regionaal Educatieve Agenda (REA): Naast de direct onderwijsgerelateerde zaken, wordt de LEA gekenmerkt door aandacht voor de keten van zorg die met het bestrijden van (onderwijs)achterstand is gemoeid. In Halderberge heeft de LEA vorm gekregen door in overleg te gaan met alle betrokken organisaties in de keten. In een gehouden LEA-debat op 11 februari 2009 zijn de diverse onderdelen uit deze agenda besproken. Dit heeft ertoe geleid dat het college de Halderbergse LEA-agenda op 21 april 2009 heeft vastgesteld. De LEA vormt als het ware de paraplu, waaronder (ook) de aandacht voor de bestrijding van onderwijsachterstanden valt. Om de LEA actueel te houden is in november 2010 opnieuw een debat georganiseerd met alle bij de achterstandbestrijding betrokken partijen. De uitkomsten van dit debat zijn aan de bestaande LEA agenda toegevoegd. Belangrijke ontwikkelingen hierin zijn: de verplichte maatschappelijke stage van 30 uren voor de leerlingen uit het Voortgezet Onderwijs (VO) en de uitwerking van de visie op de Voorschoolse voorzieningen in relatie tot de Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (Wet OKE). Door de (verwachte) invoering van wet Passend Onderwijs per 1 augustus 2014 zal de aandacht voor de zorgleerlingen onder gemeentelijke regie invulling moeten krijgen. De samenwerkingsverbanden VO en basisonderwijs (BAO) spelen hierin een belangrijke rol. 6

Gemeenten Roosendaal, Bergen op Zoom, Moerdijk, Halderberge, Steenbergen en Woensdrecht.


70

Gemeente Halderberge Samenwerkingsverbanden gaan de gemeentegrens over en daardoor is het belangrijk dat er sprake is van regionale afstemming. Dit gebeurt in de REA. Een werkgroep is gestart om een REA te bewerkstelligen. - Onderwijs Achterstanden (OA) bestrijding, waaronder Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE): Elke vier jaar wordt het kader van het lokale onderwijsachterstandenbeleid in een OA-plan vastgelegd. Het huidige plan loopt van 2010-2014. Nadere uitwerking geschiedt vervolgens in jaarschijven. Belangrijke ontwikkelingen in de komende planperiode zijn: VVE (85% van het OA-budget): uitvoering van de Wet OKE. De gemeente Halderberge streeft in de komende planperiode naar de inrichting van integrale kindcentra. de verdere ontwikkeling van de Brede School (15% van het OA-budget / zie hieronder), en de aandacht voor de zorgleerlingen (Wet Passend Onderwijs, invoering voorzien per 1 augustus 2012) de uitwerking van de conclusies en aanbevelingen uit het onderzoek dat ITJ (Integraal Toezicht Jeugdzaken) heeft gehouden: opstellen van een Plan van Aanpak / Verbeterplan. - Brede school ontwikkeling: In deze context (OA) gaat het met name om de uitvoering van de gedachte achter de Brede school: activiteiten die aan leerlingen, ouders en scholen worden aangeboden en die als gezamenlijke noemer de bestrijding van onderwijsachterstand hebben. Belangrijke ontwikkelingen in de komende periode betreffen de uitbreiding van het Brede school concept naar het voortgezet onderwijs en de aandacht voor de ouders, door de opzet van ouderkamers. - Brede schoolgebouwen: In de afgelopen jaren is in aansluiting op gebiedsontwikkelingen in de kernen voorbereidend werk gedaan aan de ontwikkeling van brede scholen. Daartoe is een projectplan met deelplannen voor de verschillende scholen gemaakt en vastgesteld. Een realistische tijdsplanning maakt hiervan deel uit. Aandachtspunten: Samenwerking met externe partijen Duidelijkheid over de financiële randvoorwaarden Voorbereiden nieuwbouw scholen Projectleiderschap in relatie met financiële mogelijkheden - Volwasseneneducatie: In de huidige maatschappij vormt scholing een belangrijk gegeven om je te kunnen handhaven. Bepaalde doelgroepen zullen door de volwasseneneducatie zich meer welbevinden en meer kansen krijgen op de arbeidsmarkt. Jaarlijks sluit de gemeente hierover een overeenkomst af met het Regionaal Opleidings Centrum (ROC). Er is voor de gemeenten sprake van verplichte winkelnering in elk geval tot 1 augustus 2014. De middelen voor de volwasseneneducatie zijn een onderdeel van het participatiebudget. Het project Gewoon Doen (tegengaan laaggeletterdheid) valt hier onder. Halderberge voert hierin, in goed overleg met de regiogemeenten, een actief en succesvol beleid: aantal deelnemers is vanaf de start in schooljaar 2008-2009 gegroeid van 32 naar ca. 70 in schooljaar 2009-2010. Door de rijksbezuinigingen (-/- 44%) op de Volwassenen educatie zal de oorspronkelijke doelstelling van een verdrievoudiging van het aantal deelnemers niet gehaald worden. De bezuinigingen zijn enigszins opgevangen door de aanvraag en honorering van het Europees Sociaal Fonds (ESF) subsidie; de korting op het budget wordt daardoor naar -/- 25% gebracht. De regionale gemeentelijke samenwerking op het gebied van educatie (6 gemeenten) is vanaf januari 2011 opnieuw inhoud gegeven in een nieuwe bestuursopdracht.


71

Gemeente Halderberge Kaderstellende beleidsnota’s Kadernota Jeugd 2011-2014 ‘Halderberge in verbinding met jeugd’ Bestuursopdracht 2012 Transformatieteam West-Brabant West, Transformatie Jeugdzorg: op weg naar 2015 Regionale visie op de transformatie van de zorg voor jeugd e De Lokale Educatieve Agenda Halderberge, april 2009 + toevoeging n.a.v. 2 LEA-debat Onderwijs Achterstanden Plan 2010-2014, incl. Toekomstvisie Voorschoolse voorzieningen in Halderberge Visiedocument Brede School in Halderberge Projectplan brede school ontwikkeling Bestuursopdracht Samenwerking Volwasseneneducatie West-Brabant West 2011-2012 Productovereenkomst met het ROC Plan van aanpak laaggeletterdheid 2008-2011 Notitie Ruimte voor spelen (2009)


72

Gemeente Halderberge Wat willen we bereiken (effect)? In dit onderdeel worden de subdoelstellingen per aandachtsgebied uit het algemene gedeelte concreet vertaald naar te bereiken doelstellingen. Hierbij wordt tevens de indicator aangegeven waarmee het te bereiken effect kan worden geconcretiseerd en gemeten. In de kolom ‘Beïnvloedbaar’ is aangegeven in hoeverre de te bereiken doelstelling door het gemeentelijk beleid kan worden beïnvloed. Doelstelling per aandachtsgebied

Werkelijk 2011

Doelstelling 2012

Doelstelling 2013

1)

Versterken van de sociaal Redelijk Jaarlijks plan van aanpak pedagogische leefomgeving van inclusief evaluatie jongeren en meer samenhang creëren in de aanpak van jeugdproblematiek Toelichting: In het kader van jeugdbeleid wordt uitvoering gegeven aan de Kadernota Jeugd 2011-2014 ‘Halderberge in verbinding met jeugd’. In het jaarlijks plan van aanpak wordt concreet verwoord met welke prioriteiten aan de slag wordt gegaan.

Beleid geactualiseerd en vastgesteld inclusief plan van aanpak 2012

Uitvoeren plan van aanpak 2012 en opstellen plan van aanpak 2013

Uitvoeren plan van aanpak 2013, opstellen plan van aanpak 2014 en voorbereiden actualisatie beleid na 2014

2)

Aantal en tevredenheid Jongeren betrekken bij de Ja deelnemers gemeente en kennis laten maken met de bestuurlijke en politieke kant Toelichting: Er wordt naar gestreefd de juiste vormen voor jeugdparticipatie te vinden en zo daadwerkelijk de jongeren erbij te betrekken.

Ontwikkeling en voorbereiding activiteiten jongerenparticipatie 2012

Verkiezing Kinderburgemeester (groep 7), Jongeren in het gemeentehuis (gastlessen voortgezet onderwijs) en Raad on Tour (groep 8)

Evaluatie activiteiten 2012 en bij tevredenheid voortzetten activiteiten 2012 in 2013

3)

Besluitvorming inzake regionalisering leerplicht op niveau 1 (centrale leerplichtadministratie met 18 gemeenten)

Start samenwerking op niveau 1 (centrale leerplichtadministratie met 18 gemeenten) en besluitvorming en start inzake tijdelijke samenwerking op niveau 2 (gezamenlijke uitvoering)

Besluitvorming over en start definitieve samenwerking op niveau 2 (gezamenlijke uitvoering)

A.

Beïnvloedbaar

Effect-indicator

Jeugd

Kwaliteitsverbetering van de Redelijk Cijfers voortijdig gemeentelijke taken leerplicht en schoolverlaten voortijdig schoolverlaten door eenduidig professionele en efficiëntere taakuitvoering Toelichting: Kwaliteitsverbetering wordt met name gezocht in regionale samenwerking.


73


Beïnvloedbaar

Effect-indicator

Werkelijk 2011

Doelstelling 2012

Doelstelling 2013

4)

Tevredenheid over Bijdragen aan het gezond en veilig Redelijk ondersteuning opgroeien van alle kinderen en jeugdigen in Halderberge Toelichting: Positionering van het CJG verder professionaliseren.

Nulmeting uitgevoerd, jaarverslag opgesteld, verhuizing voorbereid en deelname landelijke opvoedweek

Verhuizing uitvoeren, plan van aanpak opstellen en landelijke opvoedweek voorbereiden

Onderzoek naar een transitieproof CJG opstarten

5)

Regionale visieontwikkeling, subregiovorming en Tour des Jeunes (kijkje in keuken jeugdzorgaanbieders)

Ontwikkeling en uitvoering subregionale bestuursopdracht, Tour des Jeunes (kijkje in keuken jeugdzorgaanbieders) en opstellen transformatieplan

Uitvoeren transformatieplan

Speelruimte 3% van het voor wonen bestemd gebied

Reserveren 3% van het voor wonen bestemd gebied als speelruimte

3% Van het voor wonen bestemd gebied bestemmen als speelruimte

3% Van het voor wonen bestemd gebied bestemmen als speelruimte

Uitkomsten inspectie, controle, onderhoud van speeltoestellen en speelgelegenheden

Periodieke inspectie en regulier onderhoud

Periodieke inspectie en regulier onderhoud, evenals reparaties en renovatie van speellocaties door vervanging afgeschreven toestellen c.q. totale herinrichting van locaties (up-date-logboek)

Instandhouding en verbetering van speelplekken, afronding kern Hoeven en Bosschenhoofd

Het realiseren van een prettig en Redelijk Nog niet van toepassing gezond opgroeien opvoedklimaat waarbij zoveel mogelijk kinderen zonder grote problemen opgroeien Toelichting: Regionale voorbereiding op de transitie jeugdzorg.

B.

Spelen

1)

In alle kernen van de gemeente op Redelijk diverse plaatsen veilige speelvoorzieningen in de openbare ruimte realiseren en in stand houden en daarmee de lokale jeugd stimuleren om buiten te spelen en meer te bewegen Toelichting: Via de inspecties krijgen we een beeld van welke maatregelen nodig zijn de speelplekken en toestellen veilig te houden. Met het oog op herschikking van diverse speelterreinen zal de lijn worden doorgezet om alleenstaande speeltoestellen op kleine locaties weg te halen en meer te concentreren op grotere speelterreinen.


74


C.

Onderwijs

1)

Achterstanden in het onderwijs aanpakken: gelijke kansen voor alle leerlingen

Beïnvloedbaar

Effect-indicator

Werkelijk 2011

Doelstelling 2012

Doelstelling 2013

Redelijk

Aantal deelnemers voor- en vroegschoolse educatie (VVE)

230 Deelnemers VVE, waarvan 23 leerlingen met gewicht (ca. 50% van het potentiële aantal) en 207 leerlingen zonder gewicht (ca. 100%) 1500 Deelnemers brede schoolactiviteiten (60% bereik)

Bereik 100%

Bereik 100%

Handhaving 60% bereik

Handhaving 60% bereik

Aantal zal teruglopen vanwege bezuinigingsmaatregelen: -/- 25%

idem, met nogmaals 20% afname

Toelichting: In de aanpak van de achterstanden ligt al jaren het accent op preventie via de voorschoolse aanpak in de vorm van VVE. 2)

Aantal deelnemers naschoolse activiteiten

Zorgen voor een vraaggericht Redelijk Resultaten educatietrajecten aanbod van educatiemogelijkheden zoals opgenomen in de voor volwassenen + aantal jaarverslagen van het ROC / analfabeten verminderen Kellebeek College Toelichting: Ondanks de terugloop in rijksmiddelen proberen we het bereik van deelnemers zo hoog mogelijk te houden, met daarbij een realistische inschatting.


Totaal aantal cursisten: 103, waarvan 31 in alfabetiseringstraject

75


Prestatie-indicator

A. Jeugd Plan van aanpak jeugd

-

Kadernota Jeugd

-

Jongerenparticipatie

-

Regionalisering leerplicht

-

Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Halderberge

-

Transitie jeugdzorg

-

Deelnemen aan regionaal ambtelijk en bestuurlijk overleg RMC en Jeugdbeleid

-

B. Spelen Uitvoering periodieke inspecties van toestellen en ondergronden Uitvoering noodzakelijke reparaties door slijtage en vandalisme Renoveren speellocaties door vervanging afgeschreven toestellen c.q. totale herinrichting van locaties

-

-

Kern Hoeven en Bosschenhoofd afronden.

C. Onderwijs Lokaal Educatieve Agenda (LEA), Onderwijsachterstand (OA) en Brede school: Uitvoering geven aan jaarschijf OA (1-8-2011 tot 1-1-2013)

-

Plan van aanpak 2013 uitvoeren, 2014 voorbereiden. Geactualiseerde Kadernota Jeugd vanaf 2015. Evalueren activiteiten 2012 en bij tevredenheid voortzetten in 2013. Besluitvorming voorbereiden inzake definitieve samenwerking op niveau 2 (gezamenlijke uitvoering) Inzicht in positie en rol van CJG vanaf 1 januari 2015. Uitvoeren van transformatieplan ter voorbereiding op transitie per 1 januari 2015. Afstemmen, samenwerken en kennis delen.

De huidige toestand van de speeltoestellen, de ondergronden en de staat van onderhoud van diverse speellocaties inventariseren. Tijdens de inspectierondes wordt er in eerste instantie gekeken naar de veiligheid van de speeltoestellen. Kleine reparaties worden gelijk uitgevoerd. Aan de hand van signalen inwoners reparaties verrichten aan deffecten. De herinrichting van het speelterrein ‘het Groene Hart’ in Hoeven wordt voorbereid.

Integraal Toezicht Jeugdzaken (ITJ) Plan van Aanpak, concept gereed per 1-9-2012 OKE wetgeving / Toekomstvisie maatregelen t.b.v. vorming kindcentra subsidieverzoeken brede school activiteiten, w.o. ouderkamers.

Opzet jaarschijf OA 2013

-

Jaarschijf voor kalenderjaar gereed voor 1-12013

Uitvoering geven aan LEA en nadere uitwerking REA, hierbij m.n. aandacht voor: Invoering Passend onderwijs Evaluatie + Convenant schoolbegeleiding Maatschappelijke stage

-

Passend onderwijs: invoering uitgesteld naar 1-8-2014, voorbereidingen worden wel voortgezet. Evaluatie schoolbegeleiding: april 2013 Convenant schoolbegeleiding 2013: afhankelijk van subsidietoekenning.


-

76


VVE nader formaliseren, mede n.a.v. Nota van Bevindingen ITJ, hierbij m.n. aandacht voor: VVE convenant Verbeterplan n.a.v. ITJ onderzoek

Volwassenen educatie: Verlengen regionale Bestuursopdracht

-

Maatschappelijke stage wordt voortgezet, verbreding mogelijkheden middels automatisering.

-

Zie jaarschijf OA, hierboven

-

Beslissing omtrent verlenging: najaar 2012 Resultaat Educactieovereenkomst 2011 in jaarverslag Kellebeek College: najaar 2012 Educatieovereenkomst 2012: advies eind juni 2012. Plan van Aanpak laaggeletterdheid, actualisatie najaar 2012 Ambtelijk en bestuurlijk overleg volgens vergaderrooster, vooralsnog tot einde 2012.

Educatieovereenkomst 2011 uitvoeren -

Educatieovereenkomst 2012 voor bereiden

-

Actualiseren Plan van Aanpak Laaggeletterdheid

-

Regionaal ambtelijk en bestuurlijk Overleg

Realiseren van brede scholen in de kernen: In Oudenbosch zijn we bezig met het verwerven van de ondergrond voor de nieuwe school. Er worden gesprekken gevoerd over het mogelijk fuseren van de Mariaschool en de Schakel. Gestart gaat worden met het opstellen van het programma van eisen. In Oud Gastel liggen we op koers. Ook daar zullen gesprekken gaan plaats vinden welke kunnen leiden tot fusie van de Joannesschool en de Bernardusschool. In Hoeven zullen opnieuw gesprekken gaan plaatsvinden voor het programma van eisen en de multifunctionaliteit. In Bosschenhoofd zal nog een kind cluster worden gerealiseerd ten behoeve van de voorschoolse periode. In Stampersgat zoeken we nog naar een concrete correcte locatie.


-

Programma van eisen af en architect geselecteerd voor het ontwerp in 2013, ook start van de bouw in 2013.

-

-

In 2012 definitieve keuze hoe verder te gaan. In 2013 opstelling programma van eisen en keuze van architect. Idem

-

Kind cluster zal in 2013 gereedkomen.

-

In Stampersgat wordt overwogen om de bestaande school en het dorpshuis te renoveren. Eind 2012 hierover een besluit, dat vervolgens in 2013 wordt geconcretiseerd.

77

Gemeente Halderberge Wat mag het kosten? Programma Onderwijs en jeugd Lasten Onderwijs Jeugdbeleid Spelen Jeugdgezondheidszorg Totaal lasten Onderwijs en jeugd Waarvan: Kapitaallasten bestaande activa Kapitaallasten Investeringsprogramma 2013 2016 * Salarislasten en overige indirecte kosten Baten Onderwijs Jeugdbeleid Spelen Jeugdgezondheidszorg Totaal baten Onderwijs en jeugd

2012

2013

2014

2015

2016

4.360.000 686.000 159.000 1.032.000

4.283.000 766.000 163.000 973.000

3.388.000 747.000 169.000 961.000

3.370.000 745.000 169.000 972.000

3.413.000 740.000 165.000 980.000

6.237.000

6.185.000

5.265.000

5.256.000

5.298.000

1.407.000

2.090.000

880.000

851.000

828.000

0 669.000

0 740.000

410.000 702.000

404.000 712.000

398.000 714.000

430.000 10.000 0 0

444.000 11.000 0 0

453.000 11.000 0 0

462.000 11.000 0 0

471.000 11.000 0 0

440.000

455.000

464.000

473.000

482.000

Saldo -5.797.000 -5.730.000 -4.801.000 -4.783.000 -4.816.000



78

Gemeente Halderberge Samenvattend overzicht van de doelenboom en indicatoren Alle Halderbergse kinderen en jongeren (0-23 jaar) hebben in Halderberge de mogelijkheid om zich te ontwikkelen tot zelfstandige volwassenen, die actief deelnemen aan het sociale, economische en culturele leven. Volwassen Halderbergse burgers die een tweede kans op onderwijs of scholing willen of nodig hebben kunnen in educatie (18+ onderwijs) een basisvoorziening vinden die ze helpt zelf keuzes te kunnen maken in leven en loopbaan.

Hoofddoelstelling

Beleidsveld

Jeugd

Effectdoelstelling

Spelen

In het kader van jeugdbeleid wordt uitvoering gegeven aan de Kader-nota Jeugd 2011-2014 ‘Halderberge in verbinding met jeugd’. Doelstelling is het versterken van de sociaal pedagogische leefomgeving van jongeren en meer samenhang creëren in de aanpak van jeugdproblematiek

Onderwijs

In het kader van het beleid speelgelegenheid wordt uitvoering gegeven aan genoemde nota “Ruimte voor spelen”. Doelstelling is om in alle kernen van de gemeente op diverse plaatsen veilige speelvoorzieningen in de openbare ruimte te realiseren en in stand te houden en daarmee de lokale jeugd te stimuleren om buiten te spelen en meer te bewegen.

Achterstanden in het onderwijs aanpakken: gelijke kansen voor alle leerlingen. Zorgen voor een vraaggericht aanbod van educatiemogelijkheden + aantal analfabeten verminderen Realiseren van brede scholen in alle kernen


Uitvoeren plan van aanpak 2013, opstellen plan van aanpak 2014 en voorbereiden actualisatie beleid na 2014. Evaluatie activiteiten 2012 en bij tevredenheid voortzetten activiteiten 2012 in 2013. Besluitvorming over en start definitieve samenwerking op niveau 2 (gezamenlijke uitvoering). Onderzoek naar een transitieproof CJG opstarten. Uitvoeren transformatieplan.

Uitvoering periodieke inspecties van toestellen en ondergronden. Uitvoering noodzakelijke reparaties door slijtage en vandalisme. Renoveren speellocaties door vervanging afgeschreven toestellen c.q. totale herinrichting van locaties. Kern Hoeven en Bosschenhoofd afronden.


Uitvoering geven aan jaarschijf OA (18-’11 tot 1-1-’13). Opzet jaarschijf OA ’13-’14. Uitvoering geven aan LEA en nadere uitwerking REA. VVE nader formaliseren, mede n.a.v. Nota van Bevindingen ITJ. Verlengen regionale Bestuursopdracht Educatieovereenkomst 2011 uitvoeren en 2012 voorbereiden. Actualiseren Plan van Aanpak Laaggeletterdheid. Regionaal ambtelijk en bestuurlijk Overleg. Programma van eisen af en architect geselecteerd voor het ontwerp in 2013, Ook start van de bouw in 2013 (Oudenbosch). In 2012 definitieve keuze hoe verder te gaan. In 2013 opstelling programma van eisen en keuze van architect (Oud Gastel). Idem (Hoeven). Kind cluster zal in 2013 gereedkomen (Bosschenhoofd). Eind 2012 79 hierover een besluit, dat vervolgens in 2013 wordt geconcretiseerd (Stampersgat).

Effectindicatoren: - Aantal deelnemers VVE (m.n. doelgroeppeuters) - Aantal deelnemers naschoolse activiteiten - Resultaten educatietrajecten (m.n. alfabetiseringstrajecten) - Jaarlijks plan van aanpak inclusief evaluatie - Aantal en tevredenheid deelnemers - Cijfers voortijdig schoolverlaten - Tevredenheid over ondersteuning - Behoefte aan formele speelruimte = het percentage uitgegeven grond in een wijk x de oppervlakte van de wijk in hectare x 300 m² - Uitkomsten inspectie, controle, onderhoud van speeltoestellen en speelgelegenheden - Uitgebreid inspectierapport per toestel volgens de NEN-EN 1176 door ABOS - Norm NUSO Speelruimte Nederland - Eisen van het WAS Prestatie-indicatoren: - Jaarschijf OA - Plan van Aanpak ITJ - Toekomstvisie VVE - Convenant schoolbegeleiding - REA (Passend onderwijs) - Educatieovereenkomst - Regionale bestuursopdracht - Plan van Aanpak laaggeletterdheid - Plan van aanpak opstellen en evalueren - Geactualiseerde Kadernota Jeugd vanaf 2015 - Evalueren activiteiten jongerenparticipatie - Besluitvorming regionalisering leerplicht (niv.2) - Inzicht rol en positie CJG vanaf 1 januari 2015 - Transformatieplan jeugdzorg - Afstemmen, samenwerken en kennis delen - Nota ruimte voor spelen



80


Overzicht algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien De gemeente heeft een aantal algemene dekkingsmiddelen die de gemeente naar eigen inzicht mag aanwenden. Deze inkomsten zijn voor een belangrijk deel niet beïnvloedbaar. Daarbij kan worden gedacht aan de uitkeringen uit het Gemeentefonds. Voor een deel kan de gemeente de omvang zelf bepalen. Dit gedeelte wordt afgebakend door het eigen belastinggebied. De gemeentelijke belastingen kennen in tegenstelling tot de retributies, zoals het rioolrecht en de afvalstoffenheffing, geen vooraf bepaald bestedingsdoel. In de Gemeentewet is vastgelegd welke belastingen een gemeente mag heffen. Hieronder zijn in een overzicht de algemene dekkingsmiddelen van de gemeente Halderberge opgenomen. Algemene dekkingsmiddelen 1. Lokale heffingen 2. Uitkeringen Gemeentefonds 3. Dividend 4. Saldo van de financieringsfunctie 5. Post onvoorzien Totaal

Begroting 2013 € 5.428.000 € 24.218.000 € 170.000 -€ 347.000 € 50.000 € 29.519.000

Hieronder worden de verschillende onderdelen verder toegelicht. 1. Lokale heffingen Onder de lokale heffingen vallen: Onroerende zaakbelastingen € 5.086.000; Toeristenbelasting € 342.000. Voor een verdere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf lokale heffingen. 2. Uitkeringen Gemeentefonds Basis junicirculaire 2012 De junicirculaire 2012 vormt de basis voor de meerjarenraming van de uitkeringen uit het Gemeentefonds in de programmabegroting 2013 en de meerjarenraming 2014 – 2016. De junicirculaire geeft informatie over de (verwachte) ontwikkeling van de omvang van het Gemeentefonds (accres). Daarnaast geven de beheerders van het Gemeentefonds in de junicirculaire informatie over de verwachte (landelijke) ontwikkeling van de diverse aantallen eenheden verdeelmaatstaven en eventuele taakmutaties en/of beleidsintensiveringen aan. Wanneer er een taak van het Rijk naar de gemeenten wordt overgeheveld, krijgen de gemeenten hiervoor middelen van het Rijk bijvoorbeeld via het Gemeentefonds. Gezien de huidige planning van het bestuurlijke besluitvormingstraject is het niet mogelijk de gevolgen van de septembercirculaire 2012 mee te nemen bij de opstelling van de begroting 2013. Normeringsmethodiek Met ingang van 2012 is de omvang van het Gemeentefonds (weer) gekoppeld aan de (netto gecorrigeerde) rijksuitgaven. Deze koppeling, ook wel trap op trap af systematiek of normeringssystematiek genoemd, houdt in dat de omvang van het Gemeentefonds meebeweegt met de (netto gecorrigeerde) rijksuitgaven. De maartcirculaire is met het vervallen van de behoedzaamheidsreserve met ingang van 2012 komen te vervallen. De verrekening van de algemene uitkering uit het Gemeentefonds over het voorgaande jaar geschiedt bij de mei/junicirculaire. Accresontwikkeling In de junicirculaire 2012 zijn de financiële gevolgen die voortvloeien uit het Begrotings- of Lenteakkoord in de meerjarenraming van het Gemeentefonds verwerkt. De maatregelen uit het Begrotingsakkoord hebben negatieve gevolgen voor de omvang van het Gemeentefonds. De voortzetting van de nullijn in de collectieve sector (met uitzondering van de zorg) leidt tot lagere (netto gecorrigeerde) rijksuitgaven in de jaren 2012 en 2013. Via de trap op trap af systematiek daalt de omvang van het Gemeentefonds. Een neerwaartse bijstelling van de omvang van het Gemeentefonds in een jaar heeft een structureel effect voor de volgende jaren.


81

Gemeente Halderberge Ontwikkeling aantal eenheden (uitkeringsbasis) De junicirculaire geeft actuele informatie over de bedragen per eenheid per verdeelmaatstaf, de uitkeringsfactor en de landelijke ontwikkeling van het aantal eenheden van een aantal verdeelmaatstaven. Afhankelijk van de verdeelmaatstaf worden de aantallen eenheden gebaseerd op eigen inschattingen en/of de laatste actuele informatie vanuit het ministerie van BZK en/of de verwachte landelijke trend zoals opgenomen in de junicirculaire. Macro budget Wmo: integratie uitkering Wmo Gemeentefonds Het macro budget Wmo wordt jaarlijks geïndexeerd voor volume- en nominale ontwikkelingen. Decentralisatie AWBZ en jeugdzorg In de Bestuurlijke afspraken tussen het Rijk – het huidige demissionaire kabinet Rutte - en de VNG staan de decentralisatie van de jeugdzorg, de decentralisatie van de Awbz (begeleiding, extramuraal) en de invoering van de Wet werken naar vermogen centraal. De financiële gevolgen verbonden aan de decentralisaties en de invoering van de Wet werken naar vermogen zijn op dit moment nog niet bekend. De Wet werken naar vermogen is controversieel verklaard en wordt in ieder geval niet in 2013 ingevoerd. De decentralisatie van de AWBZbegeleiding vindt niet meer plaats in 2013, maar naar verwachting in één keer in 2014. In de begroting 2013 is er een indicatief bedrag opgenomen van € 500.000 voor de mogelijk negatieve financiële gevolgen verbonden aan de decentralisaties. De decentralisatie van taken naar gemeenten gaat gepaard met een overheveling van (rijks)middelen naar gemeenten. De over te hevelen middelen worden toegevoegd aan het Gemeentefonds. Via nog te ontwikkelen verdeelmodellen worden deze middelen verdeeld over de gemeenten. Tot de over te hevelen middelen worden ook de compensaties voor de inen uitvoeringskosten gerekend. Onzekerheden De val van het kabinet Rutte eind april 2012 heeft ertoe geleid dat er in de begroting 2013 geen duidelijkheid kan worden verschaft over de mogelijke (financiële) gevolgen van de aanvullende rijksbezuinigingen. Daarnaast heeft de val van het kabinet tot gevolg gehad dat er onzekerheid is ontstaan over de decentralisaties en de invoering van de Wet werken naar vermogen (omvang en startdatum). In de paragraaf weerstandsvermogen van de begroting 2013 wordt hier nader op ingegaan. 3. Dividend De gemeente Halderberge bezit aandelen in de NV Bank Nederlandse Gemeenten en Saver NV. Tot 2011 was gemeente Halderberge ook aandeelhouder van Intergas NV, maar deze aandelen zijn inmiddels verkocht. De geraamde winstuitkeringen over de aandelen van de BNG en Saver staan vermeld onder dividend. De volgende bedragen zijn in de begroting 2013 opgenomen. Dividend BNG: € 50.000 Dividend Saver: € 120.000 4. Saldo financieringsfunctie Het saldo van de financieringsfunctie bestaat uit de rentebaten van verstrekte geldleningen vermeerderd met de bespaarde rente over het eigen vermogen en verminderd met de rentelasten van opgenomen geldleningen. Door de verlaging van het vaste rentepercentage van 4,25% naar 3,5% daalt het aandeel van de bespaarde rente, waardoor het saldo van de financieringsfunctie lager uitvalt dan in 2012. 5. Post onvoorziene uitgaven Conform de kadernota 2013 is een post onvoorziene uitgaven in de begroting opgenomen van € 50.000. Het eventueel resterende begrotingssaldo 2013 wordt na vaststelling van de begroting toegevoegd aan de post onvoorzien 2013.


82


Deel 2: Paragrafen


83



84


Paragraaf lokale heffingen De gemeente Halderberge heft diverse belastingen en retributies. De drie belangrijkste heffingen zijn de onroerende zaak belastingen, de rioolheffing en de afvalstoffenheffing. De Gemeentewet en andere bijzondere wetten, zoals de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht, geeft de gemeente de juridische basis om heffingen op te leggen. De gemeentelijke heffingen zijn in de gemeente vastgelegd in verordeningen die door de gemeenteraad zijn vastgesteld. Het beleid inzake de lokale lasten is vastgelegd in: de diverse verordeningen; de kwijtscheldingsverordening. e Bij het opstellen van de verordeningen is tevens rekening gehouden met de bepalingen in de 4 tranche van de Algemene Wet Bestuursrecht. Onroerende-zaakbelastingen (OZB) Onder de naam onroerende-zaakbelastingen wordt een belasting geheven van diegene die op 1 januari gebruik maakt en/of in het bezit is van een pand. Te onderscheiden zijn: de gebruikersbelasting, die wordt opgelegd aan degene, die de onroerende zaak gebruikt; de eigenarenbelasting, die wordt opgelegd aan de zakelijk gerechtigde (meestal de eigenaar) van een onroerende zaak. Belastingplicht Degene, die op 1 januari de onroerende zaak in eigendom heeft en/of hiervan gebruik maakt, betaalt onroerendezaakbelasting voor het gehele jaar. Grondslag voor de heffing De waarde van de onroerende zaak vormt de basis voor de heffing. De waarde is bij een WOZ-beschikking vastgesteld. Met ingang van het belastingjaar 2007 moet de WOZ-waarde van elk WOZ-object jaarlijks opnieuw worden vastgesteld. De waardegegevens worden verstrekt aan de Belastingdienst in verband met het eigen woningforfait, het waterschap voor de aanslag waterschapslasten gebouwd en het CBS ten behoeve van de algemene uitkering uit het Gemeentefonds (inkomstenmaatstaven). Tariefdifferentiatie OZB Omdat de waarde ontwikkeling van niet-woningen achter blijft ten opzichte van de waarde ontwikkeling van woningen, past de gemeente Halderberge tariefdifferentiatie tussen woningen en niet-woningen toe. Tariefdifferentiatie heeft een meer evenwichtige stijging van de lastendruk voor burgers en bedrijven tot gevolg. Tarieven OZB Zoals in de Zomernota 2012 is aangegeven, zou bij de begroting 2013 de mogelijkheid worden meegenomen om de OZB aanvullend te verhogen. Gezien de totale lastendruk voor het jaar 2013 zou het mogelijk zijn de OZB tarieven aanvullend te verhogen (boven de huidige stijging van 2%). De macronorm voor 2013 (landelijke rijksnorm voor de OZB stijging) is 3%. Voorgesteld wordt de OZB voor de woningen te verhogen met 5%. De stijging van de totale lastendruk blijft hierbij nog binnen het inflatiepercentage van 2%. Verder wordt voorgesteld om de OZB voor niet woningen met 3% te laten stijgen tot de macronorm. Dit om de stijging van de lastendruk voor de ondernemers beperkt te houden. De WOZ-waarde van onroerende zaken is de grondslag voor het heffen van OZB. In deze tarieven is nog geen rekening gehouden met de waardefluctuaties van de panden, omdat deze ten tijde van het opstellen van de paragraaf lokale heffingen nog niet bekend waren. In de raadsvergadering van december 2012 zullen de OZBtarieven 2013 ter vaststelling aan de gemeenteraad worden aangeboden. Wij verwachten op dat moment de waardemutaties die van toepassing zijn op 2013 in beeld te hebben. De tarieven zullen aangepast worden aan de (gemiddelde) waardemutatie. In onderstaande tabel staan de tarieven voor 2012 en 2013 vermeld.


85

Gemeente Halderberge Tarieven OZB OZB woningen eigendom OZB niet-woningen gebruik OZB niet-woningen eigendom

2012¹ 0,0907% 0,1341% 0,1504%

2013 0,0952% 0,1381% 0,1549%

Indexering tarieven In 2013 worden de nieuwe WOZ-waarden met als waarde-peildatum 1 januari 2012 vastgesteld. Naar verwachting dalen de WOZ-waarden gemiddeld genomen, wat een licht opwaarts effect heeft op de tarieven. De tarieven voor 2013 zijn alleen verhoogd met de genoemde percentages, omdat de waardestijging op dit moment nog niet bekend is. In de raadsvergadering van december 2012 wordt de verordening OZB 2013 aangeboden aan de gemeenteraad waarin de tarieven staan vermeld die gecorrigeerd zijn voor de waardestijging of -daling van de Op basis van deze tarieven ziet de aanslag op basis van een woning van € 218.000 er als volgt uit:

OZB woningen eigendom

2012 € 198,27

2013 € 208,11

%stijging 5%

Opbrengsten OZB 2013 De verwachte OZB opbrengsten zijn sterk afhankelijk van de WOZ-waarden. De WOZ-waarden wijzigen jaarlijks als gevolg van volume-ontwikkelingen (nieuwbouw/verbouw en sloop) en prijsontwikkelingen (waardemutaties). Bij de volume ontwikkelingen is rekening gehouden met een neerwaartse bijstelling van de areaaluitbreidingen. De verwachte opbrengst bedraagt € 5.085.000. Een toename van het aantal woningen en/of niet-woningen (volume-ontwikkeling) leidt tot een toename van de OZB-opbrengsten, maar tegelijkertijd ook tot een afname van de algemene uitkering (via de inkomstenmaatstaven). Een toename van de waarde (prijsstijging) leidt niet tot een toename van de OZB-opbrengsten, omdat waardestijgingen gecompenseerd worden door een neerwaarts bijgesteld OZB-tarief (en vice versa) Afvalstoffenheffing De gemeente zorgt voor het wekelijks ophalen van het huisvuil. Via de afvalstoffenheffing worden de kosten verbonden aan het verzamelen en het verwerken van het huisvuil verhaald op de burger. Daarbij wordt ook rekening gehouden met het gescheiden inzamelen. Belastingplicht Particuliere huishoudens, die de gelegenheid wordt geboden huishoudelijk afval aan te bieden, betalen voor het feit dat de vuilophaaldienst langskomt om afval op te halen. Ook wanneer geen afval wordt aangeboden is er een betalingsplicht. Het gebruik van een pand is dus bepalend voor de belastingplicht. De opbrengst van de afvalstoffenheffing mag niet hoger zijn dan de kosten die de gemeente maakt voor het verzamelen en verwerken van het huishoudelijk afval. Tarieven afvalstoffenheffing Éénpersoonshuishouden Meerpersoonshuishouden Elke volgende duobak Kostendekkendheid afvalstoffenheffing

2012 € 214,92 € 286,56 € 144,00 100 %

2013 € 213,00 € 284,10 € 142,70

%daling - 0,9% - 0,9% - 0,9%

De genoemde tarieven voor 2013 zijn gebaseerd op 100% kostendekkendheid, waarbij rekening is gehouden met het feit dat de bedragen deelbaar moeten zijn door 10. Dit in verband met de maandelijkse verrekening van aanslagen wegens vestiging of vertrek van personen.


86

Gemeente Halderberge Opbrengsten afvalstoffenheffing 2013 Uitgangspunt bij de berekening van de tarieven afvalstoffenheffing is 100% kostendekkendheid (exclusief BTW). Verder is er een tariefdifferentiatie van circa 75% toegepast tussen meer- en eenpersoonshuishoudens. De geraamde lasten (-/- directe baten) ten behoeve van afvalstoffenverwerking bedragen € 3.252.000. Dit is een lichte daling ten opzichte van de begroting 2012. Op basis van het uitgangspunt van 100% kostendekkendheid bedraagt de geraamde opbrengst afvalstoffenheffing ook € 3.252.000. Door de daling van de totale lasten ontstaat er ook een lichte daling van het tarief van de afvalstoffenheffing ten opzichte van 2012, waardoor de totale lastendruk voor de burger wordt beperkt. Rioolheffing Op 1 januari 2008 is de Wet Gemeentelijke Watertaken in werking getreden. Deze wet regelt dat naast de kosten voor afvoer en verwerking van afvalwater ook de kosten voor afvoer van hemelwater via de verbrede rioolheffing verhaald kunnen worden. Daarnaast is het mogelijk om kosten voor voorzieningen die verband houden met het grondwaterpeil ook via de verbrede rioolheffing te verhalen. De verwachte kosten liggen vast in het Verbreed Gemeentelijk RioleringsPlan (VGRP). Op basis de kosten van het GRP voor het jaar 2013 is uitgaande van 100% kostendekkendheid het tarief voor de rioolheffing berekend. Vanaf 1 januari 2012 is de methodiek van de afvalstoffenheffing (éénpersoons en meerpersoonstarief) ook van toepassing op de rioolheffing. Bedrijven betalen het meerpersoonstarief. Deze tarieven gelden tot een afname van 500m3. Personen of bedrijven die meer dan 500m3 water afnemen worden gezien als grootverbruikers. Per verbruik van 500 m3 wordt 50% van het basistarief (meerpersoons/bedrijven) in rekening gebracht. Voor de rioolheffing in het buitengebied komen verschillende varianten voor. Hieronder wordt kort toegelicht hoe in het buitengebied met de rioolheffing wordt omgegaan. • De gemeente Halderberge kent installaties voor individuele behandeling van afvalwater (IBA) die bij de gemeente in beheer en onderhoud zijn. Op basis van de definitie in de verordening ontvangen gebruikers van een perceel, van waaruit wordt geloosd op een IBA die bij de gemeente in beheer en onderhoud is, een aanslag rioolheffing. • Niet alle IBA’s in het buitengebied van Halderberge zijn bij de gemeente in beheer en onderhoud. Voor zover de IBA bij de gebruiker zelf (of bij het waterschap) in beheer of onderhoud is, valt deze (evenals de septic tank) buiten de definitie in de belastingverordening. Deze bewoners zijn dan ook niet belastingplichtig. • Verder zijn er in het buitengebied ook panden aangesloten op de drukriolering. Deze drukriolering maakt ook onderdeel uit van de gemeentelijke riolering, waardoor ook deze inwoners een aanslag rioolheffing krijgen. Tarieven rioolheffing Eenpersoonshuishouden tot 500 m3 Meerpersoonshuishouden / Bedrijven tot 500 m3 Grootverbruik per 500 m3 of deel daarvan

2012 € 139,92

2013 € 139,40

% Daling - 0,4%

€ 186,48

€ 185,80

- 0,4%

€ 93,24

€ 92,90

- 0,4%

Opbrengsten rioolheffing 2013 Bij de berekening van de tarieven voor de rioolheffing is het uitgangspunt dat de opbrengsten de kosten voor maximaal 100% dekken (exclusief BTW). De geraamde opbrengsten rioolheffing en de tarieven zijn gebaseerd op het VGRP. Deze komen uit op € 2.402.000. Bij de vaststelling van de jaarrekening wordt het verschil tussen de werkelijke baten en lasten, verbonden aan de rioolheffing, verrekend met de egalisatiereserve riolering. Overige heffingen Toeristenbelasting Zoals de naam al aangeeft wordt deze belasting geheven van (water)toeristen. Omdat toeristen gebruik maken van de voorzieningen in de gemeente, maar de gemeente hiervoor niet gecompenseerd worden via het Gemeentefonds, mogen en kunnen gemeenten een deel van de kosten van deze voorzieningen verhalen op de toeristen via de zogeheten toeristenbelasting. Als toerist worden aangemerkt personen die in de gemeente verblijven zonder dat ze in het bevolkingsregister van de gemeente zijn opgenomen. Het tarief voor de toeristenbelasting wordt in 2013 gecorrigeerd met 2%. Het tarief komt hierdoor op € 0,94 per persoon per nacht. De voorlopig geschatte opbrengst over 2013, bedraagt € 342.000.


87

Gemeente Halderberge Marktgelden Onder de naam marktgeld wordt een recht geheven voor het innemen van standplaatsen, als bedoeld in artikel 1 van de Verordening regelende het marktwezen in de gemeente Halderberge, op het voor het houden van de wekelijkse warenmarkt bestemde terrein. Voor 2013 is € 18.000 aan opbrengsten en € 34.000 aan lasten voor het product marktgelden geraamd. De kostendekking bedraagt 53% Lijkbezorgingrechten Voor het gebruik van de begraafplaats en voor het door of vanwege de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats heft de gemeente zogeheten lijkbezorgingrechten. Voor 2013 is € 82.000 aan opbrengsten en € 93.000 aan lasten voor het product lijkbezorgingsrechten geraamd. De kostendekking bedraagt 88%. Bij de bezuinigingsmaatregelen is rekening gehouden met een bezuiniging van € 35.000. Deze bezuiniging kan gerealiseerd worden door privatisering van de begraafplaats. Mocht dat niet het geval zijn dan moeten de tarieven stijgen met ruim 80% ten opzichte van de begroting 2012. De nieuwe tarieven voor begraven en wederbegraven komen dan nagenoeg overeen met de rechten en onderhoudsbijdrage die voor de katholieke begraafplaats aan Zuylen verschuldigd zijn. De verlenging voor 10 jaar komt € 250 hoger uit en bijzetten van een urn in een colombarium € 150. Omdat nog geen zicht is op privatisering is uitgegaan van de stijging van de tarieven. Dit is opgenomen in de verordening op de heffing en invordering van lijkbezorgingsrechten. Leges Op basis van artikel 229 van de Gemeentewet kunnen gemeenten rechten heffen ter zake van het genot van door of vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten (genotsrechten). Onder deze genotsrechten vallen de rechten voor administratieve diensten, ook wel leges genoemd. Bekende leges zijn: de leges paspoorten, de leges rijbewijzen en de bouwgerelateerde leges. Per 1 januari 2010 is de Europese Dienstenrichtlijn (EDR) en per 1 oktober 2010 is de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (WABO) van kracht. Dit betekent dat een aantal vergunningen voor de kostendekkingsberekening zijn geclusterd. Deze wetswijzigingen hebben tot gevolg dat de tarieventabel is opgedeeld in drie titels, algemene dienstverlening, WABO en vergunningen vallend onder de EDR. Voor titels 1 en 2 geldt dat de opbrengsten per titel niet hoger mogen zijn dan de opbrengsten. (maximaal 100% kostendekkend) Voor de leges van titel 3 geldt dat deze per hoofdstuk van die titel niet meer dan kostendekkend mogen zijn. Baten en lasten leges In het onderstaande overzicht staan de verwachte baten en lasten van de legesverordening over 2011 vermeld. Daarbij zijn de verwachte baten en lasten onderverdeeld naar de titels in de tarieventabel.

Algemene 1. dienstverlening

€ 1.200.002

2. Omgevingsvergunningen

€ 1.701.375 2.

3. Europese dienstenrichtlijn: Hoofdstuk Horeca Hoofdstuk Brandveiligheid Hoofdstuk Overig

Kostendekking

Baten 2013

Lasten 2013

Algemene 1. dienstverlening Omgevingsvergunningen

3. Europese dienstenrichtlijn: Hoofdstuk Horeca Hoofdstuk € 4.950 Brandveiligheid € 63.954 Hoofdstuk Overig

€ 27.621

€ 559.475

46,62%

€ 1.063.572

62,51%

€ 1.257

4,55%

€ 256

5,18%

€ 477

0,75%

Binnen de titel Algemene dienstverlening is er sprake van een kostendekking van 46,6%. Het belangrijkste aandeel binnen deze titel zijn de reisdocumenten, ID kaarten en de rijbewijzen. De tarieven voor deze documenten zijn gelimiteerd. Hierdoor zijn er weinig tot geen mogelijkheden om de kostendekkendheid binnen deze titel te verhogen. Binnen de titel Omgevingsvergunningen is voor het begrotingsjaar 2013 sprake van een kostendekking van 62,5%. De belangrijkste baten binnen deze titel zijn de leges voor de omgevingsvergunningen en de leges voor de procedures Ruimtelijke Ordening. Op basis van de verwachte kosten en raming van de leges is het mogelijk om de leges te verhogen. Echter het verloop van het aantal vergunningen en de leges (op basis van de bouwsom) fluctueren jaarlijks. Daarnaast dient de hoogte van de leges ook te worden bezien in relatie tot de hoogte van de


88

Gemeente Halderberge leges in de regio. Een verhoging van de leges kan met name effect hebben op het vestigingsklimaat voor bedrijven. Ook kunnen voor particulieren de leges naar verhouding te hoog worden. In de Zomernota 2012 is aangegeven, dat er in het kader van de bezuinigingen een hogere opbrengst aan leges mogelijk is. Dit kan gerealiseerd worden door een verhoging van de huidige tarieven voor de bouwleges en/of het wijzigen van de staffelbedragen. Er is in het kader van dit bezuinigingstraject gekozen voor een verhoging van de tarieven en een handhaving van de staffelbedragen. Een onderbouwing voor de percentages van de tariefsverhoging is alleen voor de lagere bouwkosten aan te geven. Uit een onderzoek dat de Vereniging Eigen Huis landelijk en regionaal heeft gedaan is namelijk gebleken dat de huidige bouwleges in Halderberge, met name in het segment van de lagere bouwkosten, onder het landelijk gemiddelde zijn. Deze constatering maakt dat het met een hoog percentage verhogen van de bouwleges in het lagere segment mogelijk is. De verdere tariefsverhogingen zijn hier vervolgens van afgeleid, waarbij gekeken is naar de werkzaamheden die gedurende het proces van vergunning verlening gedaan moeten worden. Het uitgangspunt is hierbij hoe hoger de bouwkosten, hoe lager het percentage verhoging. In de nieuwe legesverordening zijn de volgende gewijzigde staffelbedragen en tarieven opgenomen. • • • • • •

Bouwkosten < € 25,000, een verhoging van: Bouwkosten > € 25.000 en < € 100.000, een verhoging van: Bouwkosten > € 100.000 en < € 200.000, een verhoging van: Bouwkosten > € 200.000 en < € 1.000.000, een verhoging van: Bouwkosten > € 1.000.000 en < € 2.000.000, een verhoging van: Bouwkosten > € 2.000.000, een verhoging van:

100%; 30%; 20%; 15%; 10%; 5%

Mogelijke risico’s voor het niet realiseren van de geraamde meeropbrengst van € 200.000 zijn: • Een afname van het aantal aanvragen en/of de omvang van de aanvraag, met name door de aanhoudende crisis op de woningmarkt; • De invoering van vergunning vrij bouwen is van invloed op het aantal aanvragen. In de paragraaf weerstandsvermogen is dit risico ook meegenomen. Binnen de titel Europese dienstenrichtlijn is de kostendekkingsgraad beperkt. Binnen deze titel vallen de diverse APV vergunningen en vergunningen op basis van de Drank- en horecawet en de brandbeveiligingsverordening. De lage kostendekkingsgraad wordt mede veroorzaakt door vrijstelling in de legesverordening voor de evenementenvergunningen voor buurten, verenigingen en stichtingen. Kwijtscheldingsbeleid Indien een belastingplichtige niet of over te weinig financiële middelen beschikt om de belastingaanslag te voldoen, kan de belastingplichtige onder bepaalde voorwaarden in aanmerking komen voor kwijtschelding. De gemeente Halderberge hanteert sinds 2007 een kwijtscheldingspercentage van 100%. Concreet betekent dit dat belastingplichtigen die een minimuminkomen hebben (volgens bijstandsnorm) of lager in aanmerking komen voor gehele of gedeeltelijke kwijtschelding. Belastingplichtigen kunnen alleen kwijtschelding aanvragen voor de onroerende zaakbelastingen, de afvalstoffenheffing en het rioolrecht. Voor de overige heffingen kunnen belastingplichtigen geen verzoek doen tot kwijtschelding. Voor het jaar 2013 wordt een bedrag van € 140.000 aan kwijtschelding verwacht.


89

Gemeente Halderberge Lastendruk Door bovengenoemde tarieven is ziet de lastendruk voor de burger (onderverdeeld naar één- en meerpersoonshuishoudens) er als volgt uit. Lastendruk 2012

lastendruk 2013

Afvalstoffenheffing meerpersoonshuishoudens Rioolheffing 101-170 m3/meerpersoonshuish. OZB eigenaar

€ 286,56 € 186,48 € 198,27

€ 284,10 € 185,80 € 208,11

-0,86% -0,36% 4,96%

Totaal lastendruk meerpersoonshuishouden met huurwoning¹

€ 473,04

€ 469,90

-0,66%

Totaal lastendruk meerpersoonshuishouden eigen woning¹

€ 671,31

€ 678,01

1,00%

Overzicht lastendruk Meerpersoons

Stijging/ daling

¹ Bij de berekening van de lastendruk per gezin is uitgegaan van een woning met een WOZ-waarde van € 218.000. . Overzicht lastendruk Eenpersoons

Lastendruk 2012

lastendruk 2013

Stijging/ daling

Afvalstoffenheffing eenpersoonshuishoudens Rioolheffing 101-170 m3/eenpersoonshuish. OZB eigenaar

€ 214,92 € 139,92 € 198,27

€ 213,00 € 139,40 € 208,11

-0,89% -0,37% 4,96%

Totaal lastendruk eenpersoonshuishouden met huurwoning¹ Totaal lastendruk eenpersoonshuishouden eigen woning¹

€ 354,84

€ 352,40

-0,69%

€ 553,11

€ 560,51

1,34%

¹ Bij de berekening van de lastendruk per gezin is uitgegaan van een woning met een WOZ-waarde van € 218.000. Voor mensen met een eigen woning stijgt de lastendruk met 1% tot 1,3%, afhankelijk van het soort huishouden. Voor mensen met een huurwoning daalt in beide gevallen de lokale lastendruk met ongeveer 0,7%. Hierbij mag er echter wel vanuit worden gegaan dat de extra OZB verhoging uiteindelijk in de huur wordt doorberekend door de verhuurder. De ontwikkeling van de lastendruk blijft binnen de inflatieverwachting van 2%. De OZB verhoging voor de niet-woningen blijft beperkt tot 3%, zijnde de macronorm voor de verhoging van de OZB.


90


Paragraaf weerstandsvermogen Het doel van de paragraaf weerstandsvermogen is inzicht te geven in de ontwikkelingen die van invloed zijn op de financiële positie van de gemeente Halderberge. Het weerstandsvermogen is een indicator voor de financiële gezondheid van een gemeente en is te definiëren als de mate waarin de gemeente in staat is onverwachte tegenvallers c.q. risico’s op te vangen teneinde zijn taken voort te kunnen blijven zetten. Voor het weerstandsvermogen zijn de aanwezige weerstandscapaciteit en de risico’s van belang. De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en de mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten, die onverwachts en substantieel zijn, te dekken zonder dat de begroting en het beleid aangepast hoeven te worden. De relevante risico’s voor het weerstandsvermogen zijn die risico’s die niet anderszins zijn te ondervangen. Het gaat hier uitsluitend om risico’s die (nog) niet voldoende hard en kwantificeerbaar zijn en waarvoor dus nog geen voorzieningen zijn getroffen of verzekeringen zijn afgesloten. Het weerstandsvermogen wordt ook wel weergegeven als de verhouding tussen de benodigde weerstandscapaciteit (risicobedrag) en de beschikbare weerstandscapaciteit. In het vervolg van deze paragraaf worden de weerstandscapaciteit en de risico’s binnen de gemeente Halderberge nader uitgewerkt en toegelicht. Bij het opstellen van de paragraaf weerstandsvermogen is rekening gehouden met de kaders zoals vastgelegd in de Nota weerstandsvermogen en risicomanagement 2007 die is vastgesteld in de raadsvergadering van 20 december 2007. Enkele belangrijke kaders in de Nota weerstandsvermogen en risicomanagement 2007 hebben betrekking op de definitie van risico’s, voorkennis, gehanteerde ondergrens en overige uitsluitingen. A.

Weerstandscapaciteit

Conform de Nota weerstandsvermogen en risicomanagement 2007 bevat de weerstandscapaciteit de volgende onderdelen: de algemene reserve; de algemene reserve grondbedrijf; de reserve Borchwerf II; het saldo van de jaarrekening (alleen jaarrekening); de vrij besteedbare bestemmingsreserves; de begrotingsruimte (alleen begroting); de onbenutte belastingcapaciteit; de stille reserves. Voor 2013 bedraagt de omvang van de genoemde onderdelen naar verwachting (stand per 1 januari 2013): Weerstandscapaciteit Algemene reserve Algemene reserve Grondbedrijf Reserve Borchwerf II Saldo jaarrekening (alleen jaarrekening) Vrij besteedbare bestemmingsreserves De begrotingsruimte Onbenutte belastingcapaciteit Stille reserves Totaal

Begroting 2013 € 12.648.000 € 706.000 € 1.000.000 Nvt €0 € 67.000 € 2.731.000 pm € 17.152.000

Hieronder worden de onderdelen van de weerstandscapaciteit kort toegelicht.


91

Gemeente Halderberge Algemene reserve Per 1 januari 2013 zijn er twee algemene reserves: de algemene reserve en de algemene reserve nieuw beleid. Beide onderdelen van de algemene reserve maken onderdeel uit van de weerstandscapaciteit per 1 januari 2013. Over de algemene reserve nieuw beleid kan het volgende worden toegelicht. In 2008 heeft de raad een besluit genomen over de bouw van een brede school in Hoeven op het terrein van de Reuzelaar. Voor aanvullende kosten boven bedrag in het toenmalige IHP is een bedrag gereserveerd van € 818.000 in de algemene reserve nieuw beleid. Er is nu, gezien het besluit om de school te realiseren op de locatie van Parrestee en de vaststelling van een nieuw IHP, een heel andere situatie ontstaan. Het toenmalige raadsbesluit kan nu niet meer worden uitgevoerd, waardoor het bedrag van € 818.000 dient terug te vloeien naar de normale algemene reserve. De totale algemene reserve (als onderdeel van de weerstandscapaciteit) bedraagt per 1-1-2013 naar verwachting € 12.648.000. Algemene reserve Grondbedrijf De algemene reserve grondexploitaties dient als buffer om tegenvallers en risico’s in de grondexploitatie op te kunnen vangen. Per 1 januari 2013 bedraagt deze reserve € 706.000. Deze reserve is fors lager dan in 2012, omdat een groot deel van deze reserve bij de jaarrekening 2011 is ondergebracht in de voorziening voor verliesgevende exploitaties. Deze voorziening is gevormd om verwachte verliezen in verschillende grondexploitaties op te kunnen vangen. Aangezien een voorziening als vreemd vermogen wordt aangemerkt, maakt deze geen deel uit van het weerstandsvermogen (= eigen vermogen). Echter de risico’s van deze exploitaties zijn dan wel opgevangen door deze voorziening. Relatie algemene reserves - raadsbesluit kaderstelling woningbouwprogramma oktober 2011 De gemeenteraad heeft in de raadsvergadering van 11 oktober 2012 kaders (ruimtelijke, leefbaarheid en financieel) vastgesteld voor de bijstelling van het woningbouwprogramma om begin 2013 te komen tot een herziening van het woningbouwprogramma gemeente Halderberge. Naar verwachting zal er begin 2013 een aangepast woningbouwprogramma worden vastgesteld door de raad. Ten gevolge van de bijstelling van het woningbouwprogramma begin 2013 zal er naar verwachting tussen de 10 en 15 miljoen euro onttrokken moeten worden aan de reserves ter dekking van verliesgevende exploitaties en het afboeken van boekwaarden. In het jaar 2013 wordt er - vooruitlopend op de financiële gevolgen van de vaststelling van het nieuwe woningbouwprogramma (begin 2013) - een risicoreserve grondexploitaties gevormd worden van € 6 miljoen. Deze reserve wordt gevormd ten laste van de algemene reserve. Hierdoor resteert er van de algemene reserves, rekening houdend met reeds bestemde bedragen, nog € 5 mln. Op basis van landelijke normen is dit de minimale hoogte die gemeente Halderberge aan moet houden. Voor de totale weerstandscapaciteit per 1 januari 2013 heeft het vormen van deze risicoreserve geen gevolgen, omdat deze risicoreserve ook tot de weerstandscapaciteit behoort. Reserve Borchwerf II Deze reserve dient ter dekking van de tegenvallers en risico’s van Borchwerf II en bedraagt per 1 januari 2013 € 1.000.000. Vrij besteedbare bestemmingsreserves De meeste bestemmingsreserves zijn niet vrij besteedbaar omdat, in het geval van egalisatiereserves en investeringsreserves, het aanspreken van deze reserves direct leidt tot budgettaire gevolgen. De overige bestemmingsreserves zijn gebonden aan een bestemming die door de raad is vastgesteld. Deze bestemming wordt jaarlijks gevolgd. Niet meer relevante bestemmingsreserves zijn of worden opgeheven en het saldo wordt toegevoegd aan de algemene reserve. Begrotingsruimte Binnen de begroting 2012 is een post onvoorziene uitgaven opgenomen van € 50.000. Deze post maakt ook deel uit van de weerstandscapaciteit. Daarnaast bedraagt het begrotingssaldo 2013 € 17.200 Onbenutte belastingcapaciteit De ruimte, die gemeenten nog hebben om hun tarieven opwaarts bij te stellen, wordt aangeduid als de onbenutte belastingcapaciteit. Onroerend Zaak Belasting In de junicirculaire 2012 van het Gemeentefonds is een percentage opgenomen voor toelating tot artikel 12 van de Financiële verhoudingswet. Dit percentage bedraagt 0,1540% van de totale WOZ waarde voor het jaar 2013. Dit percentage kan gezien worden als het maximale tarief voor de gemeentelijke OZB. Indien dit tarief wordt berekend over de verwachte WOZ waarden per 1 januari 2013 is de maximale opbrengst € 7.036.000. In de begroting 2013 is de OZB opbrengst geraamd op € 5.085.000.


92

Gemeente Halderberge Het verschil van € 1.951.000 kan worden aangeduid als de onbenutte belastingcapaciteit binnen de OZB voor de gemeente Halderberge. De termijn waarin deze belastingcapaciteit kan worden gerealiseerd is mede afhankelijk van de macronorm van de OZB. Dat betekent dat in 2013 voor alle gemeenten samen de opbrengst van de onroerende zaakbelasting (OZB) maximaal 3% meer mag zijn dan in 2012. Rioolrechten en afvalstoffenheffing De rioolrechten en afvalstoffenheffing zijn in principe 100% kostendekkend in de begroting opgenomen. Bij de berekening van de kosten is uitgegaan van de kosten exclusief BTW. Bij de invoering van het BTW Compensatiefonds per 1 januari 2003 is de mogelijkheid geboden ook de BTW mee te nemen in de tarieven van de rioolrechten en de afvalstoffenheffing. De gemeente Halderberge heeft destijds besloten de BTW niet mee te nemen in de tarieven. Dit betekent dat er binnen de afvalstoffenheffing en het rioolrecht in principe nog een deel onbenutte belastingcapaciteit is. Bij de riolering betreft dit € 103.000 en bij de afvalstoffenheffing € 677.000. Dit is totaal een bedrag van € 780.000 aan mogelijk door te berekenen BTW. In 2013 bedraagt de onbenutte belastingcapaciteit in totaliteit € 2.731.000 (€ 780.000 + € 1.951.000). Stille reserves Een stille reserve is het verschil tussen de boekwaarde en de verwachte verkoopprijs van een actief met een economisch nut die snel te verkopen is, of waarvoor expliciet al een besluit tot verkoop is genomen. Stille reserves zijn over het algemeen lastig in te zetten (slecht verkoopbaar etc). Stille reserves zullen vaak pas in het laatste stadium kunnen worden ingezet ter dekking van risico’s. In de Nota weerstandsvermogen en risicomanagement 2007 is dan ook opgenomen dat bij de bepaling van de hoogte van de weerstandscapaciteit geen rekening wordt gehouden met de stille reserves. B.

Risico’s

Inleiding Op 20 december 2007 is door de gemeenteraad de Nota Weerstandsvermogen en risicomanagement 2007 opgesteld. Op basis van de hierin opgenomen kaders heeft de inventarisatie van de risico’s plaatsgevonden. Hierbij wordt opgemerkt dat, hoewel uiterst zorgvuldig is getracht alle relevante risico’s (groter dan € 50.000) in beeld te brengen, het kan voorkomen dat een mogelijk risico niet is opgenomen. Het risicomanagement van de gemeente is een dynamisch proces en voortschrijdend inzicht zorgt voor een steeds vollediger beeld. In verband met de leesbaarheid is ervoor gekozen de aanwezige risico’s per programma weer te geven en de zeven (financieel gezien) grootste risico’s nader toe te lichten. Bij de inventarisatie van de risico’s wordt het maximale risico en het minimale risico geïnventariseerd. Hiernaast wordt rekening gehouden met eventueel aanwezige financiële dekkingsmogelijkheden (zoals voorzieningen). Vervolgens wordt het “schadebedrag” berekend op basis van de kans en hoogte van het risico. Op basis van de zogenaamde spaarmethode (voortschrijdende berekening van het te verwachten bedrag voor de komende 10 jaar) wordt in onderstaande tabel de gekwantificeerde risico’s weergegeven.


93


Programma / risico

Kwantificering van risico’s

Bestuur en dienstverlening Aansprakelijkheidsstelling

330.000 330.000

Openbare orde en veiligheid

0

Openbare ruimte

825.000

Wateroverlast

275.000

Vorst en dooischade

550.000

Ruimte en economie

12.155.000

Opbrengst bouwleges

675.000

Borchwerf II

680.000

Risico's grondexploitatie bijstelling woningbouwprogramma

10.800.000

Maatschappelijke ondersteuning en welzijn

2.851.000

Tekort I-deel WWB

963.000

WMO: open eind regeling

900.000

Faillissement / tekort welzijnsinstelling

28.000

Bijdrage tekort Werkvoozieningschap

960.000

Onderwijs en jeugd Faillissement openbaar onderwijs

14.000 14.000

Algemene dekkingsmiddelen Herverdelingseffecten algemene uitkering Gevolgen aanvullende rijksbezuinigingen algemene uitkering Dividenduitkering BNG Wet Houdbare Overheidsfinanciën (Wet Hof)

6.800.000 2.025.000 4.500.000 275.000 p.m.

Algemene en overige risico’s

1.433.000

CAO en andere loonontwikkelingen

360.000

Personeelskosten

179.000

Werkloosheidsuitkering ambtenaren

481.000

Wachtgeld wethouders

413.000

Totaal


24.408.000

94

Gemeente Halderberge Hieronder worden op basis van bovenstaand overzicht de 7 grootste risico’s kort toegelicht. In deze tabel zijn de risico-inschatting, de kansinschatting en het maximale schadebedrag opgenomen van de 10 grootste risico’s opgenomen. Deze gegevens vormen de basis voor de berekening van het schadebedrag en de uiteindelijke kwantificering van de risico’s vermeld in bovenstaande tabel. Nr. Naam risico

1 Risico's grondexploitatie bijstelling woningbouwprogramma 2 Algemene uitkering rijksbezuinigingen 3 Algemene uitkering gemeentefonds Herverdeling 4 Tekort I-deel WWB 5 Bijdrage tekort Werkvoorzieningschap 6 WMO; open eind regeling 7 Opbrengst bouwleges

Inschatting kansinschatting risico

Maximaal schadebedrag

hoog

Doet zich 1 maal per 5 jaar voor

€ 15.000.000

hoog

Doet zich 1 maal per jaar voor

€ 1.000.000

midden

Doet zich 1 maal per jaar voor

€ 450.000

midden hoog

Doet zich 1 maal per 2 jaar voor Doet zich 1 maal per jaar voor

€ 350.000 € 200.000

midden midden

Doet zich 1 maal per jaar voor Doet zich 1 maal per jaar voor

€ 200.000 € 250.000

1. Risico’s grondexploitatie De demografische en economische ontwikkelingen in onze regio hebben gevolgen voor het woningbouwprogramma. Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Brabant (hierna: GS) hebben begin dit jaar de woningbouwprognose voor onze gemeente afgegeven. Tot voor kort was het woningbouwprogramma van onze gemeente gericht op het bouwen van 1.622 woningen in de komende jaren (mei 2011). GS hebben aangegeven dat de woningbehoefte in onze gemeente ruim 700 woningen bedraagt. Deze neerwaartse bijstelling van het aantal te bouwen woningen heeft negatieve financiële gevolgen voor onze gemeente. Daarnaast treft de crisis op de woningmarkt ook de gemeente Halderberge. De komende periode zal de gemeente met diverse betrokken partijen in gesprek gaan om tot een bijstelling van het woningbouwprogramma te komen. Hiertoe zijn kaders opgesteld t.a.v. woningbouw, financiën, overeenkomsten, ruimtelijke ordening, sport en welzijn. De kaders zijn door de gemeenteraad op 11 oktober vastgesteld. Naar verwachting zal er begin 2013 een aangepast woningbouwprogramma worden vastgesteld door de raad. Ten gevolge van de bijstelling van het woningbouwprogramma begin 2013 zal er naar verwachting tussen de 10 en 15 miljoen euro onttrokken moeten worden aan de reserves ter dekking van verliesgevende exploitaties en het afboeken van boekwaarden, zoals ook in het kaderstellende raadsvoorstel van oktober 2012 is aangegeven. Zoals ook bij onderdeel A. Weerstandscapaciteit is aangegeven wordt in deze begroting 2013 - vooruitlopend op de financiële gevolgen van de vaststelling van het nieuwe woningbouwprogramma (begin 2013) - een risicoreserve grondexploitaties gevormd worden van € 6 miljoen. Bij de berekening (de eerder genoemde “spaarmethode”) van het totale risicobedrag wordt in deze paragraaf uitgegaan van een verwacht risicobedrag van € 12 mln. in 2014. De bijstelling van de grondexploitaties op basis van het nieuwe woningbouwprogramma heeft naast het beslag op de reserve positie ook gevolgen voor de meerjarenraming. • De inzet van de reserves voor de bijstelling van de grondexploitaties veroorzaken daarnaast structurele lasten door het wegvallen van rentebaten en dekkingsmiddelen voor de kapitaallasten (inzet investeringsreserves). Deze lasten zullen het tekort in de meerjarenraming doen toenemen. • Door het niet (geheel) uitvoeren van plannen worden er minder woningen gerealiseerd, waardoor er vanuit de grondexploitaties minder wordt toegevoegd aan de reserve bovenwijkse voorzieningen. Verder worden vanuit verliesgevende plannen ook geen toevoeging gedaan aan deze reserve. Afhankelijk van de verdere keuzes in de bijstelling van het woningbouwprogramma zal inzichtelijk worden gemaakt wat het effect zal zijn. Dit kan gevolgen hebben voor de dekking van de bovenwijkse investeringen, met name de rondweg. Deze wordt namelijk voor 50% bekostigd uit de reserve bovenwijkse voorzieningen en voor 50% uit de algemene reserve.


95

Gemeente Halderberge •

In de huidige meerjarenraming wordt uitgegaan van de doorberekening van personele lasten aan de grondexploitaties op basis van de bestaande woningbouwprogrammering van ruim 1.600 woningen (€ 1 mln. op jaarbasis). Op het moment dat inzicht is verkregen in het definitieve woningbouwprogramma (eind 2012/begin 2013), kan een goede doorberekening worden gemaakt van de daadwerkelijk benodigde ambtelijke capaciteit voor de uitvoering van de woningbouwprojecten. In de paragraaf grondbeleid wordt nader ingegaan op de grondexploitaties en de gevolgen van de bijstelling van het woningbouwprogramma. 2. Algemene uitkering Gemeentefonds: Rijksbezuinigingen In de zomernota 2012 is uitgebreid ingegaan op het risico van aanvullende rijksbezuinigingen. In deze paragraaf wordt op basis van de meest recente informatie een globale inschatting gemaakt van de effecten voor de gemeente van de komende rijksbezuinigingen. In de juniraming 2012 heeft het CPB het houdbaarheidstekort geactualiseerd. Het Houdbaarheidstekort wordt gedefinieerd als de structurele verbetering van het begrotingssaldo c.q. EMU-saldo die nodig is om de overheidsfinanciën (op lange termijn) houdbaar te maken (dit houdt in: zonder dat de staatsschuld op lange termijn explosief stijgt). De maatregelen uit het Begrotingsakkoord 2013 hebben geresulteerd in een vermindering van het houdbaarheidstekort. De tijdshorizon voor het houdbaarheidstekort is 2017. Het houdbaarheidstekort wordt nu (= juniraming 2012 CPB) ingeschat op ca. 1,1% BBP oftewel ca. 8 miljard euro. Het bedrag van 8 miljard euro wordt in de begroting 2013 opgenomen als het bedrag aan rijksbezuinigingen. Voor de berekening van de gevolgen voor de algemene uitkering uit het Gemeentefonds wordt vooralsnog de rekenregel van het ministerie van Financiën gehanteerd. Dit houdt in dat 50% van het bedrag aan rijksbezuinigingen (in casu maximaal 4 miljard euro) neerslaat bij de (netto gecorrigeerde) rijksuitgaven (de rijksbegroting in enge zin). Dit is een aanname. De omvang van het Gemeentefonds is gekoppeld aan de omvang van de netto gecorrigeerde rijksuitgaven (normeringssystematiek, trap op trap af systematiek). Onder deze aannames bedraagt het risico van aanvullende rijksbezuinigingen voor onze gemeente circa € 1 mln. 3. Algemene uitkering Gemeentefonds: aanpassing verdeelsysteem Een herverdeling c.q. herijking van de middelen binnen de clusters van het Gemeentefonds was tot voor kort voorzien in 2013. In 2011 heeft Cebeon, in opdracht van de minister van BZK, op clusterniveau onderzoek verricht naar de scheefgroei tussen de gemeentelijke uitgaven en de verdeling van de algemene uitkering. De resultaten van dit onderzoek zijn in de loop van 2011 bekend geworden. De toenmalige minister van BZK, Donner, heeft eind september 2011 een brief aan de VNG en de Raad voor de Financiële verhoudingen (Rfv) gestuurd voor interbestuurlijke consultatie. In deze brief ging de minister van BZK verder dan de onderzochte scheefgroei; de minister stelde een aangepast afwegingskader voor de verdeling van de algemene uitkering voor. De VNG heeft de minister per brief laten weten de herverdeling over de kabinetsperiode heen te willen tillen in verband met de samenloop met de decentralisaties. Verder uitte de VNG twijfel bij de gekozen onderzoeksperiode en liet de VNG zich kritisch uit over een aantal voorgestelde principes/uitgangspunten voor de (her)ijking. In reactie op de brief van de VNG heeft de toenmalige minister van BZK eind 2011 besloten de (brede) herijking van de algemene uitkering met één jaar uit te stellen. Mede naar aanleiding van het uitgebrachte advies van de Rfv en de brief van de VNG van 25 januari 2012 heeft de huidige minister van BZK, Spies, in een brief aan de Tweede Kamer aangegeven voorrang te geven aan een goede inbedding van de Wet werken naar vermogen en de decentralisatie van de AWBZ-begeleiding in het Gemeentefonds. De algehele herijking van het Gemeentefonds vindt niet eerder plaats dan met ingang van 2014. De minister zegde de Tweede Kamer voorts toe dat er over de uitgangspunten van de verdeling nader overleg met betrokken partijen plaatsvindt. Een wijziging in het verdeelsysteem leidt tot herverdeeleffecten tussen de gemeenten. Wat de herverdeeleffecten voor de gemeente Halderberge zijn in 2014 en latere jaren is thans nog niet bekend. Het herverdeeleffect is gemaximeerd op € 15 per inwoner in enig jaar. Afhankelijk van de hoogte en spreiding van de herverdeeleffecten over de gemeenten wordt de duur van de overgangstermijn bepaald. Deze overgangstermijn is bedoeld gemeenten geleidelijk aan te laten wennen aan de gewijzigde algemene uitkering uit het Gemeentefonds. Het totale herverdeeleffect (structureel) voor een gemeente kan (dus) hoger uitvallen. In de berekening van het weerstandsvermogen wordt vooralsnog rekening gehouden met een risicobedrag van € 450.000 per jaar (30.000 inwoners x € 15). 4. Tekort I-deel WWB Voor 2012 en volgende jaren is de afspraak gemaakt dat het macro budget inkomensdeel Wwb wordt vastgesteld conform de systematiek die vóór het bestuursakkoord 2007 – 2011 gold. Het macro budget inkomensdeel Wwb wordt voor 2012 en volgende jaren bepaald door uit te gaan van het gerealiseerde volume en prijs in het voorgaande jaar (t-1), een inschatting van de effecten van de conjunctuur (op basis van de ramingsregel Wwb van het CPB, Centraal PlanBureau) en het kabinetsbeleid in het begrotingsjaar (t) zelf en een indexering van de prijs (t).


96

Gemeente Halderberge Het CPB heeft de ramingsregel voor de conjunctuur - na econometrische analyse - aangepast. In de nieuwe ramingsregel is er een sterker verband met de ontwikkeling van de werkloze beroepsbevolking en is de voorspelfout aangepast (afwijking tussen realisatie en raming). De nieuwe ramingsregel van het CPB zou beter in staat zijn de ontwikkeling van het bijstandsvolume te voorspellen. Op basis van de nieuwe ramingsregel neemt het bijstandsvolume voor 2012 toe ten opzichte van de eerdere raming van september 2011. De aanpassingen ten opzichte van het voorgenomen besluit (februari 2012) zijn opgenomen in de Zomernota 2012. Indien het financieel tekort op het inkomensdeel Wwb meer dan 10% bedraagt kan de gemeente een aanvullende uitkering bij het rijk aanvragen (incidenteel of meerjarig). Hier zijn echter wel (stringente) voorwaarden aan verbonden. De gemeente dient haar zaken goed op orde te hebben. Zo dient de gemeente actief bezig te zijn met de uitstroom van bijstandsgerechtigden. In de begroting 2013 wordt uitgegaan van een maximaal tekort op het inkomensdeel WWB van 10%. Echter het is geen zekerheid dat deze uitkering in het geval van een tekort van meer dan 10% ook daadwerkelijk wordt ontvangen. De minder gunstige economische ontwikkelingen, de onzekerheid over de ontwikkeling van het macro budget inkomendeel Wwb en het niet zeker zijn van een aanvullende uitkering zijn belangrijke risicofactoren. Hierbij dient bedacht te worden dat de ontwikkeling van het aantal bijstandsgerechtigden na-ijlt bij de ontwikkeling van het aantal werklozen. Voorzichtigheidshalve schatten wij het risico in op jaarlijks ca. € 350.000. 5. Bijdrage tekort Werkvoorzieningschap (WVS) Zoals ook in de zomernota 2012 is aangegeven heeft de gemeenteraad op 15 maart 2012 ingestemd met de herstructurering van de Wet sociale werkvoorziening voor de periode 2012 tot en met 2018. Dit is in de programmabegroting 2013 als aanvullende bijdrage opgenomen. Ten tijde van het opstellen van de begroting heeft het WVS de begroting 2013 aan de gemeenten voorgelegd. De WVS geeft aan dat het tekort in 2013 binnen eigen middelen kan worden opgevangen. Vanaf 2014 wordt het extra structureel tekort voor Halderberge ingeschat op zo’n € 200.000 per jaar. Echter het AB besluit omtrent de vaststelling vindt pas plaats in december 2012. Dit is verder niet financieel in de begroting vertaald, maar als risico in deze paragraaf opgenomen. 6. WMO: open eind regeling Iedereen die voor de WMO geïndiceerd wordt, komt in aanmerking voor een voorziening. Qua (financiële) omvang is de hulp bij het huishouden de belangrijkste voorziening binnen de WMO. Gemeenten krijgen van het rijk middelen om de uitgaven op het gebied van huishoudelijke hulp te dekken, het macro budget WMO. In het bestuursakkoord Rijk-VNG is afgesproken om de wijze waarop het macro budget Wmo wordt vastgesteld te wijzigen. Het macro budget Wmo wordt vanaf 2011 (jaar t) vastgesteld op het niveau van 2011 zoals vermeld in de septembercirculaire 2010 (jaar t-1). De werkelijke uitgaven twee jaar geleden alsmede het advies van het SCP komen te vervallen. Er vindt een jaarlijkse indexatie van het macro budget plaats. De middelen uit het macro budget WMO worden via een objectief verdeelmodel over de gemeenten verdeeld en via een integratie uitkering uit het Gemeentefonds aan de gemeenten uitgekeerd. De uitgaven op het gebied van de Wmo zijn hoger dan de middelen die de gemeente ontvangt van het rijk (integratie uitkering), vermeerderd met de eigen bijdragen. De uitgaven- en de inkomstenontwikkeling kunnen van elkaar afwijken, omdat er geen rechtstreekse koppeling is tussen de inkomsten en de uitgaven. Gezien het open eind karakter van deze regeling wordt rekening gehouden met een jaarlijks risico van € 200.000. 7. Opbrengst bouwleges Op basis de reguliere bouwstromen, de verschillende woningbouwprojecten en de verwachte ontwikkeling op Borchwerf is een globale inschatting gemaakt van de opbrengst van de bouwleges tot en met 2016. Hierbij is voor zover mogelijk op basis van aantallen woningen enigszins rekening gehouden met de bijstelling van het woningbouwprogramma begin 2013. Verwacht wordt echter dat de woningmarkt zich pas vanaf 2015 zal herstellen. In deze paragraaf is voor de jaren 2013 – 2015 een risico opgenomen van € 200.000 per jaar. Wet Houdbare Overheidsfinanciën (Wet Hof) Naast bovenstaande risico’s is er nog een ander risico, waarvan op dit moment de financiële impact niet in te schatten is. Het betreft hier de Wet Houdbare Overheidsfinanciën (Wet Hof). In de zomernota 2012 is dit risico al genoemd en hieronder wordt dit nog kort toegelicht. De Europese afspraken over het EMU-tekort (maximaal 3% van het BBP en op middellange termijn richting begrotingsevenwicht: maximaal een tekort van 0,5% van het BBP), de EMU schuld (maximaal 60% van het BBP of de EMU-schuld beweegt in die richting) en de afspraak om deze uitgangspunten te verankeren in nationale wetgeving hebben geresulteerd in het wetsvoorstel Wet Houdbare overheidsfinanciën (Wet Hof). De invoering van het wetsvoorstel is voorzien in 2013, maar gelet op de demissionaire status van het kabinet en de nieuwe verkiezingen, is het nog maar de vraag of de wet ook daadwerkelijk op 1 januari 2013 inwerking treedt. De wet


97

Gemeente Halderberge Hof heeft tot gevolg dat gemeenten (maar ook provincies en waterschappen) een gelijkwaardige inspanning leveren om het EMU-tekort van de overheidssector te verminderen. Invoering van de Wet Hof betekent dat de gemeenten bij het doen van uitgaven rekening moeten houden met de gevolgen hiervan voor de EMU-norm. Aangezien gemeenten een ander boekhoudkundig stelsel hanteren dan het Rijk, kan invoering van de Wet Hof ertoe leiden dat gemeenten minder kunnen investeren en/of reserves kunnen inzetten. De koepelorganisaties van de decentrale overheden hebben zich al diverse malen gekeerd tegen de Wet Hof. C.

Weerstandsvermogen

Het weerstandsvermogen is het vermogen van de gemeente om financiële tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat de normale bedrijfsvoering wordt aangetast. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen de beschikbare weerstandscapaciteit (de middelen waarover de gemeente kan beschikken om niet begrote kosten die onverwachts en substantieel zijn te dekken) en de benodigde weerstandscapaciteit (de risico’s waarvoor geen voorzieningen of verzekeringen zijn afgesloten). Deze relatie kan op een eenvoudige wijze in de volgende vergelijking worden weergegeven;

Ratio weerstandsvermogen =

Beschikbare weerstandscapaciteit Benodigde weerstandscapaciteit (risico’s)

De ratio weerstandsvermogen bij de begroting 2013 is berekend op 17.152.000 / 24.408.000 = 0,70 In de nota weerstandsvermogen 2007 is de ratio als volgt gecategoriseerd. Situatie A B C D E

Ratio weerstandsvermogen X > 2,0 1,5 < X < 2,0 1,0 < X < 1,5 0,5 < X < 1,0 X < 0,5

Betekenis weerstandsvermogen Hoog Ruim voldoende Voldoende Onvoldoende Ruim onvoldoende

Het weerstandsvermogen is op basis van de berekende ratio van 0,70 te categoriseren als onvoldoende (situatie D). Hierbij moet wel aangegeven worden dat de berekening van de benodigde weerstandscapaciteit (het totaalbedrag van de risico’s) met de nodige onzekerheden is omgegeven. De mogelijk gevolgen en omvang van met name de twee grootste risico, de bijstelling van de grondexploitaties en de nog te verwachten rijksbezuinigingen, worden pas eind 2012/begin 2013 meer inzichtelijk. Op dat moment kan er met meer zekerheid een inschatting worden gemaakt van de gevolgen voor de meerjarenraming en de reservepositie. Echter op dit moment is het wel duidelijk dat zowel de meerjarenbegroting als ook de reservepositie onder druk staan. Op dit moment kan al wel geconcludeerd worden dat het noodzakelijk zal zijn om vanaf 2014 aanvullende maatregelen (aanvullende bezuinigingen, inzet onbenutte belastingcapaciteit) te nemen om te komen tot een sluitende meerjarenraming. Ook zal op de reservepositie van de gemeente een behoorlijk beslag moeten worden gedaan om de situatie binnen de grondexploitaties weer financieel gezond te krijgen. In de zomernota 2012 (paragraaf 8.4) is ingegaan op een aantal maatregelen om het weerstandsvermogen weer op peil te krijgen. Hierbij is ook aangegeven dat de bestemmingsreserves moeten worden heroverwogen. Door bepaalde voornemens en beleid niet meer uit te voeren kunnen bestemmingsreserves vrijvallen en worden toegevoegd aan de algemene reserve. In het geval van investeringsreserves (ter dekking van structurele kapitaallasten) kan dit ook, maar dan leidt dit tot een aanvullende structurele bezuiniging in de begroting. Daarnaast zal het inzetten van reserves ook leiden tot minder (bespaarde) rente inkomsten in de meerjarenraming. Op dit moment is op basis van het voorzichtigheidsprincipe in de reservepositie en de berekening van het weerstandsvermogen nog geen rekening gehouden met mogelijke incidentele inkomsten in de toekomst. Deze incidentele inkomsten zouden, zodra deze ontstaan, toegevoegd kunnen worden aan de algemene reserve. Zoals


98

Gemeente Halderberge ook in de zomernota 2012 (pag. 89) is aangegeven zijn kunnen de volgende inkomsten in de komende jaren worden verwacht: •

Winstuitkering Borchwerf Voor de winstuitkering uit Borchwerf is nog zo’n € 4 mln. te verwachten naast de eerder ontvangen € 2 mln. Het einde van dit project is momenteel in 2017 voorzien.

•

Herfinanciering Brabant Water Binnen de aandeelhoudersvergadering van Brabant Water wordt een mogelijke herfinanciering van Brabant Water onderzocht. Hierbij wordt voorgesteld een deel van het eigen vermogen uit te keren en te herfinancieren met vreemd vermogen. Voor de gemeente Halderberge zou dit neerkomen op een eenmalige inkomst van € 1.400.000.

•

Resultaten winstgevende plannen grondexploitaties Zoals ook in bijlage 3 van het raadsvoorstel Kaderstelling woningbouwprogrammering (11 oktober 2012) is aangegeven, zijn er naast de verliesgevende plannen ook nog winstgevende plannen. Het verwachte resultaat van deze plannen (in scenario 2) is € 5,2 mln. op basis van de contante waarde. Echter deze “winst” is nog onzeker en komt pas ter beschikking na realisatie van de betreffende projecten in de jaren tot 2022. Dit bedrag kan nu niet als compensatie worden aangewend voor het incidenteel tekort van € 12,5 mln.

Deze verwachte inkomsten kunnen de komende jaren het weerstandsvermogen bijdragen aan het op peil brengen van het weerstandsvermogen. Indien de winstuitkering Borchwerf en de herfinanciering van Brabant Water op dit moment wel als onderdeel van de weerstandscapaciteit zou worden gezien, dan zou de ratio voor het weerstandvermogen geen 0,70 maar 0,92 bedragen. Met de mogelijke resultaten van de winstgevende grondexploitaties kan het weerstandsvermogen op termijn dan weer boven de kritische waarde van 1,0 worden gebracht. Andere mogelijkheden die bij kunnen dragen aan de verbetering van het weerstandsvermogen zijn: • Beëindigen van beleid of op een andere manier vormgeven van beleid waardoor risico’s ontstaan. Hierdoor wordt het risico verminderd. • Risico’s daar waar mogelijk overdragen. Dit kan door het beleid dat een risico met zich meebrengt, volledig of voor een deel uit te laten voeren door een andere betrokken partij, die daarbij ook de financiële risico’s (deels) overneemt. • Verkoop van gemeentelijke eigendommen, zoals gemeentelijke panden, waardoor incidentele opbrengsten kunnen worden gegenereerd. Zoals aangegeven zal er eind 2012/begin 2013 meer duidelijkheid zijn over de financiële positie van de gemeente Halderberge. Echter op basis van het huidige beeld in de meerjarenraming (tekort van € 500.000) en de nadelige effecten voortvloeiend uit de aanvullende rijksbezuinigingen en de bijstelling van het woningbouwprogramma zal in relatie tot de kadernota 2014 een nieuwe bezuinigingsronde en heroverweging van de huidige reserves door het college worden voorbereid.


99



100


Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen De gemeente Halderberge heeft 7.524 hectare aan openbare ruimte in beheer. Veel activiteiten, zoals wonen, werken en recreëren, vinden binnen deze openbare ruimte plaats. Daarvoor zijn kapitaalgoederen vereist zoals wegen, riolering, openbaar groen, verlichting, gebouwen enz. De kwaliteit van de kapitaalgoederen en het onderhoud ervan is bepalend voor het voorzieningenniveau en de (jaarlijkse) lasten. Het beleid van de gemeente Halderberge voor het onderhoud van kapitaalgoederen is voor een belangrijk deel vastgelegd in nota’s, te weten: Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (VGRP 2010-2014); Beleidsnota Wegbeheer (2011-2015) Beleidsplan Openbare Verlichting (2010-2015); Landschapsbeleidsplan (2003-2013); Nota parkeerbeleid Halderberge Parkeerstudie “pilots Halderberge” Verkeersstructuurplan 2010-2015 Verkeersveiligheidsplan “Halderberge Veilig en Mobiel” 2009-2012 AVOI, vastgesteld in 2009 Uitvoeringsprogramma Water (UPW) Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2010-2014 Het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (VGRP) is het resultaat van een planproces. Het VGRP omvat de doelen die aan de riolering worden gesteld, de maatregelen om deze doelen te bereiken en de daarvoor in te zetten middelen. Om het zorgproces voor de riolering gaande te houden heeft dit plan een geldigheidsduur van vijf jaar. De speerpunten van beleid worden ook in de programmabegroting vertaald. Naast het beleid en de taken op het gebied van riolering is ook de zorg en het beheer van het hemelwater en grondwater binnen dit plan betrokken. Naast het reguliere beheer van het rioleringsysteem is het zogenaamde hydraulisch functioneren van de riolering (op basis van het voldoen aan de basisinspanning die door het waterschap wordt opgelegd) het voornaamste speerpunt van beleid. Naast milieudoelstellingen wordt hiermee beoogd de wateroverlast op te lossen en het aangesloten verhard oppervlak te verminderen. In het Investeringsprogramma zijn voor 2013 de volgende investeringen opgenomen:

Vervangen vrijvervalleiding riolering Maatregelen Bovendonksestraat Hoeven fase 2

(€ 319.000) (€ 1.000.000)

Van het Investeringsprogramma 2012 zullen de volgende kredieten in 2012 verder uitgewerkt worden en in 2013 worden uitgevoerd: Maatregelen Bovendonksestraat Hoeven fase 1 (€ 1.000.000) Maatregelen Margrietstraat Bosschenhoofd (€ 500.000) Maatregelen Kern Noord Oudenbosch (€ 750.000) Naast de bestaande taken op het gebied van riolering wordt ook uitvoering gegeven aan de verbreding van de zorgplicht. De gemeente krijgt een verantwoordelijkheid op het gebied van de zorgplicht voor hemelwater en grondwater. In dit kader zal er een hemelwaterstructuurplan worden opgesteld, zal er een waterloket worden geopend op het gemeentehuis en zal er een grondwatermeetnet worden opgezet. Beleidsnota Wegbeheer 2011 - 2015 In het voorjaar van 2010 zijn de laatste wegeninspecties uitgevoerd. Naar aanleiding van deze bevindingen is de doelstelling, welke door het college in 2006 was gezet op het wegwerken van het achterstallig onderhoud aan wegen, geëvalueerd. Hierbij is tot de conclusie gekomen dat de doelstelling van destijds niet is gerealiseerd, voornamelijk door het onvoldoende beschikbaar stellen van middelen uit de VAR. Een en ander is beschreven in de Beleidsnota Wegbeheer 2011 – 2015. Met het bespreken van deze Beleidsnota zijn een aantal keuzes aan het college voorgelegd. Deze bestonden uit het wegwerken van achterstallig onderhoud (het CROW- model), het onderhouden naar beschikbaarheid van middelen (zoals deze in 2010 bekend waren) en het onderhouden naar functie en kwaliteit, waarbij verder een extra bezuiniging werd doorgevoerd van 200.000,- . Daarnaast is er nog gekeken naar de consequenties bij het verder bezuinigen op de middelen voor wegonderhoud.


101

Gemeente Halderberge Het college heeft ervoor gekozen de komende twee jaren te onderhouden naar functie en kwaliteit, waar o.a wegen in het centrum, doorgaande routes en recreatieroutes prioriteit krijgen. Er wordt niet extra geïnvesteerd op trottoirs en fietspaden. Als gevolg van de forse bezuinigingsopgave en de prioriteitsstelling zal vanaf 2011 het achterstallig onderhoud aan wegen weer gaan oplopen. Dit heeft tot gevolg dat met name het onderhoud aan elementenverhardingen in woonstraten en onderhoud aan wegen op industrieterreinen zo veel mogelijk wordt uitgesteld. Op het Investeringsprogramma 2012, 2013 en 2014 zijn de wegen opgenomen die worden gereconstrueerd, omdat regulier onderhoud niet meer mogelijk is. Deze wegen worden volledig opnieuw opgebouwd en gereconstrueerd. De schadebeelden van deze wegen zijn zo intens dat de fundering en in sommige gevallen ook de ondergrond moet worden vervangen. In het IP 2012 zijn de volgende wegen opgenomen: Wilhelminaplein Oudenbosch Julianalaan Oudenbosch Beatrixlaan Oudenbosch IP 2013 Bovenstraat, gedeelte Julianastraat tot huisnr. 60) AB weg Bremswegje IP 2014 Blauwe Hoefweg Fietspaden Oude Antwerpse Postbaan (gedeelte Pagnevaartdreef – Bovenstraat)

(€ 157.000) (€ 262.000) (€ 181.000) (€ 250.000) (€ 275.000) (€ 75.000) (€ 317.000) (€ 283.000)

Openbaar Groen Het onderhoud van het openbaar groen in de vijf kernen is verwoord in onderhoudsbestekken. Uitgangspunt is dat het te behalen onderhoudsniveau in 2013 zo veel als mogelijk gelijk is aan het onderhoudsniveau van 2012. Daarbij rekening houdend met het implementeren van de taak stellende besparing van € 90.000,-- op openbaar groen. Door vereenvoudiging van de inrichting, de uitgifte van niet functioneel groen, inzet van grootschalig materieel en verlagen van het onderhoudsniveau kan het budget personeel van derden groen met € 48.750 verlaagd worden. Door de onkruidbestrijding verhardingen te verlagen kan daarop € 10.000 bespaard worden. Het samenwerken op het gebied van maaien en gevarieerd maaien moet een besparing opleveren van € 10.000. Door sortering van het groenafval kan op het stortrecht € 4.000 bespaard worden en door de bladluisbestrijding te stoppen ongediertebestrijding met € 3.000. Tot slot wordt het budget overige uitgaven met € 14.250 verlaagd voor zaken die buiten het taakveld groenbeleidsvisie vallen. Het beheer van het openbaar groen in het buitengebied, waaronder de bossen, is gebaseerd op de visie verwoord in het landschapsbeleidsplan. Het als leidraad vastgestelde landschapsbeleidsplan dient als kaderplan, voor een duurzame instandhouding, ontwikkeling c.q. versterking van de landschappelijke elementen in het buitengebied van de gemeente Halderberge. Beleidsplan Openbare Verlichting 2010-2015 Het beleidsplan 2010-2015, onderdeel beleid, beschrijft 4 onderhoudsniveaus. Gekozen is voor de meest sobere variant waarin ingezet wordt op het sober onderhoud van het bestaande verlichtingsareaal, waarbij de technische levensduur van materiaal geen uitgangspunt meer is. Uitbreiding is alleen voorzien in nieuw te ontwikkelen stedelijk gebied. Er is in het budget, opgenomen in de exploitatiebegroting, financieel geen ruimte om het bestaande verlichtingsnet uit te breiden in bestaande onverlichte wegen, bijvoorbeeld de schoolroutes tussen de kernen. Er staan de komende jaren nauwelijks tot geen investeringen in duurzame LED- verlichting in de planning. Het bestaande areaal aan lampen, lichtmasten en armaturen wordt vervangen, niet nadat de technische levensduur is overschreden, maar na uitval. Hiervoor worden extra inspecties uitgevoerd. Naar verwachting zal het achterstallig onderhoud de komende jaren derhalve oplopen. Naar aanleiding van deze beleidskeuze zijn het onderdeel Beheer en Realisatie door het college in 2012 verder vastgesteld. In deze twee overige delen van het beleidsplan zijn de te uit te voeren werkzaamheden verder beschreven. De structurele besparing van € 20.000 wordt gerealiseerd door het budget onderhoud openbare verlichting met dit bedrag te verlagen.


102

Gemeente Halderberge Waterhuishouding Zoals ook de vorige jaren het geval was zal het Uitvoeringsprogramma Water geactualiseerd worden. De op dit plan genoemde maatregelen zullen in samenspraak met het waterschap uitgevoerd worden. In 2011 zijn de maatregelen afgeleid van het VGRP en de ruimtelijke ontwikkelingen in het kader van de pilot ‘Bouwen binnen strakke contouren’ voor wat betreft planning, maar ook voor wat betreft doorberekening van kosten aan deze plannen. Gebouwen Voor alle gemeentelijke gebouwen is een MeerjarenOnderhoudsPlan (hierna: MOP) 2010-2019 opgesteld door de firma Asset. Deze planning wordt om de 5 jaar herijkt. De gebouwen worden bezocht en de plannen worden bijgestuurd voor zover noodzakelijk. Door een periode van 5 jaar aan te houden, sluit het MOP goed aan op het uit te voeren onderhoud en wordt voorkomen dat er achterstallig onderhoud aan gebouwen ontstaat. Ter dekking van de onderhoudskosten is een voorziening onderhoud gemeente-eigendommen gevormd, waarin jaarlijks een storting plaatsvindt. Deze storting wordt bepaald door het gemiddelde van de totaal benodigde onderhoudsbudgetten over 10 jaar te berekenen. Budgetten begroting 2013 – 2016 In het hierna opgenomen overzicht is het verloop van de onderhoudskosten van de kapitaalgoederen weergegeven. Deze kostenontwikkeling is opgenomen in de meerjarenbegroting 2013-2016. Omschrijving Wegbeheer Openbare verlichting Waterkering en afwatering Openbaar groen Gebouwen* Riolering Totalen

2013 1.083.000 205.000 94.000 691.000 274.000 539.000 2.886.000

2014 1.162.000 231.000 108.000 694.000 274.000 544.000 3.013.000

2015 1.161.000 265.000 98.000 698.000 274.000 549.000 3.045.000

2016 1.176.000 270.000 112.000 702.000 274.000 554.000 3.088.000

* Dit betreft de jaarlijkse storting in voorziening. De werkelijke kosten worden jaarlijkse rechtstreeks ten laste gebracht van deze voorziening.


103



104


Paragraaf financiering De paragraaf Financiering geeft aan hoe invulling is gegeven aan het treasurybeleid van de gemeente Halderberge, zoals dat is vastgelegd in het treasurystatuut. In deze paragraaf wordt ingegaan op de financieringsbehoefte in 2013, het risicobeheer, nader geconcretiseerd in de ruimte boven/onder de kasgeldlimiet en de ruimte boven/onder de renterisiconorm. Bovendien geven wij in deze paragraaf de mutaties in de portefeuille van verstrekte en opgenomen geldleningen weer. Het financierings- of treasurybeleid van de gemeente Halderberge is vastgelegd in het treasurystatuut. Dit is gebaseerd op de bepalingen in de Wet financiering decentrale overheden (kortweg Wet fido) die in 2001 van kracht is geworden. Het huidige Treasurystatuut dateert uit december 2009, toen een herziening nodig was als gevolg van een evaluatie van de Wet Fido en een aanpassing van de Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden (Ruddo). Sindsdien zijn er geen redenen geweest om het huidige statuut te herzien. Het treasurystatuut heeft de volgende doelstellingen: het verzekeren van duurzame toegang tot financiële markten tegen acceptabele condities; het beschermen van gemeentelijke vermogens- en (rente-)resultaten tegen ongewenste financiële risico’s zoals renterisico’s, koersrisico’s, kredietrisico’s en liquiditeitsrisico’s; het minimaliseren van de interne verwerkingskosten en externe kosten bij het beheren van de geldstromen en financiële posities; het optimaliseren van de renteresultaten binnen de kaders van de Wet fido respectievelijk de limieten en de richtlijnen van het treasurystatuut. Rentevisie en ontwikkelingen (bron: BNG infodienst en MEV september 2012) De tarieven op de kapitaalmarkt zijn erg laag. Ten opzichte van een jaar geleden zijn de tarieven aanzienlijk gunstiger geworden. Ter illustratie: in september 2011 kon een lening van 10 jaar worden afgesloten tegen een rentetarief van zo’n 2,7%. Momenteel (september 2012) bedraagt het tarief zo’n 2,1%. Begin september lag het tarief zelfs onder de 2%. Andere looptijden laten een vergelijkbaar beeld zien. Ook op de geldmarkt is een soortgelijke situatie zichtbaar. Ter illustratie: vorig jaar bedroeg het rentetarief voor een eenjarige lening zo’n 1,92%, terwijl die op dit momenteel (september 2012) 0,7% bedraagt. De lage rentetarieven voor op te nemen geldleningen resulteren ook in zeer lage vergoedingen voor uit te zetten middelen, zeker ook gezien de nieuwe situatie met betrekking tot het schatkistbankieren (zie verderop in deze paragraaf). Aangezien de gemeente Halderberge doorgaans over weinig (tijdelijk) overtollige middelen de beschikking heeft, zullen de gevolgen beperkt zijn. Een voorspelling van de rente is momenteel erg lastig en houdt verband met de economische situatie. Analisten voorspellen voor 2013 een lichte economische groei in Europa; voor Nederland wordt dit geraamd op 0,75%. De inflatie voor 2013 wordt voor Nederland geraamd op 2%. In het monetaire beleid worden voorlopig geen veranderingen voorzien. De lange rente zal, onder invloed van het verwachte lichte conjunctuurherstel, wat gaan oplopen. Opgenomen kortlopende en langlopende geldleningen De gemeente Halderberge kent diverse inkomstenbronnen om uitgaven te financieren. De belangrijkste inkomstenbronnen op een rij: uitkeringen uit het Gemeentefonds (algemene uitkering, integratie- en decentralisatie-uitkeringen); specifieke uitkeringen van het rijk en andere overheden (provincie); gemeentelijke heffingen (belastingen en retributies). Met deze zogeheten lopende (= jaarlijkse terugkerende) inkomsten kunnen niet alle uitgaven gedaan worden. De lopende inkomsten dienen in beginsel de lopende uitgaven te dekken. Omdat het tijdstip waarop de inkomsten worden ontvangen niet altijd gelijk loopt met het tijdstip waarop de uitgaven worden gedaan, ontstaat er behoefte aan financieringsmiddelen. Een andere oorzaak voor het ontstaan van financieringsbehoefte zijn (grote) investeringen en rente- en aflossingsverplichtingen van al opgenomen geldleningen. Kortlopende leningen Kortlopende leningen kunnen aangegaan worden tot het bedrag van de kasgeldlimiet. De hoogte daarvan staat verderop in deze paragraaf vermeld. Onder kortlopende leningen vallen ook de rekening courant saldi met de bank en de giro. Deze saldi laten over het algemeen een zeer schommelend verloop zien. In de begroting wordt een inschatting gegeven van de per 1 januari 2013 benodigde liquide middelen (financieringsbehoefte). Deze inschatting wordt berekend via de renteomslag en geeft de behoefte weer aan


105

Gemeente Halderberge externe financieringsmiddelen op die datum. Per 1 januari 2013 is dat een bedrag van zo’n € 9.476.000. De rentelasten hiervan bedragen € 331.669 (financieringstekort x 3,5%). Dit bedrag is als rentelast in de begroting opgenomen. Langlopende geldleningen In onderstaand overzicht geven wij het verloop van de portefeuille aan langlopende opgenomen geldleningen weer. Hierbij is de eindstand van 2011 als uitgangspunt genomen, met inachtneming van alle bekende en nog te verwachten mutaties van 2012 (ten tijde van het opstellen van deze paragraaf).

Stand per 1-1-2013 Nieuwe leningen

Bedrag Gemiddeld leningen rentepercentage € 44.570.954 3,20% € -

Aflossingen stand per 31-12-2013

€ €

N.B.

7.934.586 36.636.368

3,33%

De gemiddelde rente per 1 januari is berekend als (rente 2012/stand per 1-1-2012)/100. De gemiddelde rente per 31 december is berekend als (rente 2013/stand per 31-12-2012)/100.

In 2013 zal van geen enkele lopende opgenomen geldlening de rente worden herzien. Alle opgenomen leningen hebben een vaste rente die niet gewijzigd kan worden of waarvan herziening pas na 2013 mogelijk is. Van twee leningen wordt in 2013 de laatste termijn afgelost (samen € 545.378). Daarnaast wordt één lening van € 2.650.000 in zijn geheel afgelost. Deze lening is in 2010 specifiek aangegaan voor de financiering van de kapitaalstorting in Intergas. Toen bestond de verwachting dat de aandelen pas omstreeks 2013 zouden worden verkocht, maar zoals bekend heeft dat al eerder plaatsgevonden. Vooralsnog zijn er voor 2013 nog geen nieuwe opgenomen leningen ingepland. Met behulp van de renteomslag is bepaald hoe hoog de verwachte financieringsbehoefte is in 2013. De rentelasten hiervan, 3,5% over de verwachte financieringsbehoefte, zijn in de begroting meegenomen (zie kortlopende leningen). Uitzettingen en verstrekte geldleningen Uitzettingen (zowel kortlopend als langlopend) zijn alleen toegestaan als deze een prudent karakter hebben. Belangrijke doelen zijn daarbij het optimaliseren van het rendement op tijdelijk overtollige middelen en/of het dienen van de publieke taak. In het eerste geval gaat het over het algemeen om korte uitzettingen. In het tweede geval om langlopende geldleningen. Verstrekte langlopende geldleningen In het treasurystatuut staat vermeld dat de gemeente alleen leningen of garanties uit hoofde van de publieke taak mag verstrekken. Hoewel de verstrekking van een lening een bevoegdheid is van het college, wordt ter bewaking van de publieke taak ieder verzoek waarop het college positief wil besluiten, voorgelegd aan de raadsleden voor wensen en bedenkingen. Daarnaast was het in het verleden toegestaan om hypothecaire leningen te verstrekken aan het ambtelijk personeel. Momenteel (medio september 2012) lopen de volgende regelingen: o startersleningen o lening lokale omroep o hypothecaire leningen ambtelijk personeel Eind 2008 heeft het college besloten deel te nemen aan een regeling die voorziet in het verstrekken van stimuleringsleningen aan starters op de woningmarkt, de zgn. startersleningen. De regeling voorziet in een storting van een geldbedrag door de gemeente in een fonds dat wordt beheerd door de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting. Ook het voormalige Ministerie van VROM en de provincie hebben bijgedragen aan dit fonds. Hun deelname is echter inmiddels beëindigd. Uit dit fonds worden tegen speciale voorwaarden leningen verstrekt aan starters op de woningmarkt. Sinds 2008 heeft de gemeente Halderberge driemaal een bedrag gestort in het fonds voor in totaal € 1.212.500,-. Medio 2012 is gebleken dat het gebruik van het fonds door starters harder gaat als gepland, waardoor voor de voeding van het fonds meer kapitaal nodig is dan vooraf berekend. Gezien de financiële situatie van de gemeente zal de deelname van de gemeente aan de stimuleringsregeling in heroverweging worden genomen. Medio 2012 bedroeg het nog beschikbare gemeentelijk aandeel in het fonds zo’n € 187.000, maar de openstaande aanvragen zijn aanzienlijk hoger. Het totaal van de verstrekte leningen ten laste van het gemeentelijk aandeel bedroeg medio 2012 zo’n € 1.024.000,-.


106

Gemeente Halderberge Aan een lokale omroep is een lening verstrekt die het de omroep mogelijk maakt om nieuwe apparatuur aan te schaffen. Deze apparatuur maakt het onder andere mogelijk om raad- en commissievergaderingen uit te blijven zenden. De lening heeft een looptijd van 5 jaar. Het bedrag aan verstrekte hypothecaire geldleningen aan het ambtelijk personeel loopt langzaam af, aangezien er sinds 2003 geen nieuwe leningen meer mogen worden verstrekt. Gezien de looptijd van de leningen (maximaal 30 jaar) zal het nog een aantal jaren duren voordat alle leningen volledig zijn afgelost. Begin 2013 bedraagt het openstaande bedrag aan hypothecaire leningen naar verwachting nog zo’n € 846.924. Extra aflossingen en het uit dienst gaan van medewerkers kunnen dit bedrag beïnvloeden. Met het verstrekken van nieuwe leningen aan stichtingen, instellingen e.d. wordt zeer terughoudend omgegaan, aangezien dit niet tot de kerntaken van de gemeente behoort. Het verstrekken van hypotheken aan het eigen personeel van de gemeente is per 1 januari 2009 op grond van de aangepaste Wet fido niet meer toegestaan (en werd in de jaren daarvoor ook al niet meer gedaan). Kortlopende uitzettingen Het uitzetten van (tijdelijk) overtollige middelen van de gemeente mag alleen indien deze uitzettingen een prudent karakter hebben. Daarnaast mag dit niet gericht zijn op het genereren van inkomsten door het lopen van overmatig risico. Hoewel er momenteel nog geen liquiditeitsplanning voor 2013 is opgesteld, heeft de ervaring geleerd dat er nauwelijks (tijdelijk) overtollige middelen kunnen worden uitgezet. Alleen indien er zich bij de grondexploitaties onverwachte situaties voordoen, kan dit voorkomen. Op dit moment zijn er geen aanwijzingen dat dit het geval zal zijn. Schatkistbankieren In het Begrotingsakkoord 2013 is afgesproken dat de decentrale overheden met ingang van 2013 verplicht zijn hun tegoeden aan te houden bij het Rijk: schatkistbankieren zonder leenfaciliteit. Het schatkistbankieren heeft een verlagend effect op de Nederlandse EMU-schuld, omdat bij de berekening van de EMU-schuld de onderlinge schuldverhouding tussen overheidslagen kan worden weggestreept. Een verlaging van de overheidsschuld hoewel alleen rekenkundig c.q. optisch - acht het Rijk thans van belang in verband met de onrust op de financiële markten. Daarnaast verwacht het rijk dat het verplicht schatkistbankieren resulteert in een verdere risicoreductie (geld wegzetten bij het Rijk wordt geacht nagenoeg risicoloos te zijn). Het verplicht schatkistbankieren houdt voor de gemeente in dat ze vanaf 2013 een rekening courant rekening moeten aanhouden bij het Rijk. De gemeenten behouden overigens hun betaalrekeningen (bijvoorbeeld de bankrekening bij de BNG). De saldi worden dagelijks verrekend tussen de betaalrekening en de rekening courant rekening bij het Rijk. De financiële gevolgen voor de gemeenten hangen vooral samen met de omvang van (tijdelijk) overtollige middelen die per gemeente kunnen verschillen. Voor alle decentrale overheden gezamenlijk wordt een gederfde rente-opbrengst van ca. € 135 miljoen verwacht. Daarnaast leidt de invoering van schatkistbankieren tot extra administratieve lasten. De koepelorganisaties van de decentrale overheden hebben zich tegen het voorstel gekeerd om verplicht te gaan schatkistbankieren. De verwachting is dat de financiële gevolgen voor de gemeente Halderberge beperkt zullen blijven, aangezien de gemeente over het algemeen geen financieringsoverschot heeft. Garanties In het verleden heeft de gemeente Halderberge vrij veel garanties verstrekt in het kader van de sociale woningbouw, sportverenigingen, stichtingen e.d. Sinds een aantal jaren hanteert de gemeente Halderberge een zeer terughoudend beleid ten aanzien van het verstrekken van gemeentegaranties. Het verstrekken van garanties is wel mogelijk, maar alleen tegen strenge voorwaarden. Ultimo 2011 stond de gemeente Halderberge borg voor zo’n 30,8 miljoen euro aan leningen van organisaties en instellingen uit de gemeente. Het grootste deel daarvan, zo’n 27,9 miljoen euro, heeft betrekking op leningen van woningstichtingen die dateren van voor de achtervangovereenkomst (zie hierna). Achtervangovereenkomsten nemen een aparte plaats in bij de verstrekte garanties. In het verleden zijn achtervangovereenkomsten aangegaan op het gebied van woningbouw met: • het waarborgfonds eigen woningen (WEW, overeenkomsten uit 1994 met heringedeelde gemeenten en in 1998 een wijzigingsovereenkomst met de gemeente Halderberge); en • het waarborgfonds sociale woningbouw (WSW, overeenkomst uit 2004). In 2010 is de achtervangovereenkomst met het WEW gewijzigd, omdat het Rijk vanaf 1 januari 2011 voor 100% garant gaat staan voor nieuwe leningen. Voor bestaande leningen tot 1 januari 2011 blijft de gemeente voor 50% de achtervangpositie innemen.


107

Gemeente Halderberge Sinds 2004 hebben drie woningbouwverenigingen gebruik gemaakt van de achtervangovereenkomst met het WSW om hun activiteiten binnen de gemeente Halderberge te financieren. Hieronder treft u een beknopt overzicht aan van het beroep wat op de achtervangovereenkomst wordt gedaan. Daar de gemeente heeft gekozen voor een ongelimiteerde achtervangovereenkomst, hoeft er voorafgaand aan het afsluiten van een lening geen toestemming aan de gemeente te worden gevraagd. Consequentie hiervan is echter wel dat de gemeente pas achteraf geïnformeerd wordt over de afgesloten leningen. Een inschatting over 2013 is derhalve niet te geven. Eind 2012 wordt de bestaande achtervangovereenkomst mogelijk herzien als gevolg van de financiële situatie bij veel woningbouwcorporaties.

Woningbouwstichting

Stand leningen per september 2012

Bernardus Wonen

€ 86.000.000 € 115.857.000

Woningstichting Geertruidenberg ZorgvoorWonen

€

Totaal

€ 205.857.000

4.000.000

Risicobeheer De Wet fido hanteert twee instrumenten die grenzen stellen aan het renterisico op korte financiering en lange financiering: de kasgeldlimiet en de renterisiconorm. De kasgeldlimiet stelt grenzen aan de financiering op korte termijn, de renterisiconorm stelt grenzen aan de financiering op lange termijn. Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet geeft de grens aan voor de financiering op korte termijn. Het doel van de kasgeldlimiet is het renterisico op korte financiering te beperken. Fluctuaties in de korte rente hebben namelijk een relatief grote invloed op de rentelasten. De kasgeldlimiet heeft betrekking op de financiering met een oorspronkelijke looptijd korter dan 1 jaar (korte financiering). De limiet wordt berekend door de totale begrotingslasten te vermenigvuldigen met een door het rijk vastgesteld percentage. De gemiddelde omvang van de netto vlottende schuld (= rekening courantsaldo plus uitgezette kortlopende geldleningen minus opgenomen kortlopende geldleningen) per kwartaal mag de kasgeldlimiet niet overschrijden. De gemeente is verplicht de toezichthouder (ic. de provincie Noord Brabant) te informeren als de kasgeldlimiet gedurende drie achtereenvolgende kwartalen wordt overschreden. Hierbij moet dan een plan worden ingediend om de overschrijding teniet te doen. Het rentepercentage van de kasgeldlimiet blijft in 2013 onveranderd ten opzichte van voorgaande jaren, nl. 8,5%. De berekening van de kasgeldlimiet voor 2013 is als volgt:

Berekening kasgeldlimiet

Bedrag

Totale lasten volgens de begroting 2013 Het bij ministeriële regeling vastgestelde percentage

€ 73.052.882 8,5%

Kasgeldlimiet 2013

€ 6.209.495

Een overschrijding van de kasgeldlimiet wordt niet verwacht. Renterisiconorm De renterisiconorm stelt een grens aan de financiering op lange termijn. Het doel hiervan is om tot een zodanige opbouw van de leningenportefeuille te komen dat het renterisico uit hoofde van renteaanpassing en herfinanciering van leningen wordt beperkt. Indien een leningenportefeuille gelijkmatig is opgebouwd, zal ook het renterisico over de vaste schuld in de tijd gelijkmatig zijn gespreid.


108

Gemeente Halderberge De renterisiconorm heeft betrekking op de financiering met een oorspronkelijke looptijd van 1 jaar of langer. De renterisiconorm wordt sinds 1 januari 2009 berekend door de totale begrotingslasten te vermenigvuldigen met een door het rijk in de Uitvoeringregeling financiering decentrale overheden vastgesteld percentage. Daarvoor was het een percentage over de boekwaarde van de vaste schuld. Het percentage is in 2013, evenals voorgaande jaren, 20%. Indien de jaarlijks te herfinancieren bedragen onder deze norm blijven, is er sprake van een beheerste en overzienbare situatie. In onderstaand overzicht staat de berekening vermeld van het renterisico op de vaste schuld, de berekening van de renterisiconorm en de toetsing van het renterisico aan de renterisiconorm. Berekening risico op de vaste schuld Jaar T en de renterisiconorm.

Jaar T + 1 2013

Jaar T + 2 2014

Jaar T + 3 2015

2016

1 Renteherzieningen 2 Aflossingen

€

7.934.586

€ 326.722 € 4.744.498

€ 4.386.560

€ 4.192.294

3 Renterisico (1+2)

€

7.934.586

€ 5.071.220

€ 4.386.560

€ 4.192.294

4 Renterisiconorm

€ 14.610.576

€ 14.610.576

€ 14.610.576

€ 14.610.576

€

€ 9.539.357

€ 10.224.016

€ 10.418.282

€

€

€

5a Ruimte onder renterisiconorm (4>3) Overschrijding renterisiconorm 5b (3>4) Renterisiconorm Berekening renterisiconorm 4a Begrotingstotaal jaar T 4b Percentage regeling

€

6.675.990 -

-

-

-

€ 14.610.576

€ 73.052.882 20%

Renterisiconorm (van alleen jaar T) 4 = 4a *4b/100

€ 14.610.576

Minimumbedrag

€

2.500.000

Zoals uit het overzicht is af te leiden bedraagt de renterisiconorm voor 2013 € 14.610.576. Het renterisico over de vaste schuld van de komende vier jaar wordt afgezet tegen de renterisiconorm van 2013. Zoals uit het overzicht blijkt, blijft de gemeente Halderberge onder de norm. Kasbeheer De gemeente Halderberge heeft in 2010 een financieringsovereenkomst met de BNG afgesloten ter vervanging van de dienstverleningsovereenkomst uit 2002. Deze financieringsovereenkomst houdt het volgende in: De BNG stelt een kredietarrangement in rekening courant ter beschikking aan de gemeente Halderberge. Dit kredietarrangement bedraagt € 6.000.000. Het rentetarief hiervan wordt bepaald door het rentetarief van de 1-maands Euribor vermeerderd met een opslag. Zowel in 2011 als 2012 bedroeg deze opslag 0,37%. Het percentage wordt jaarlijks voorafgaand aan het nieuwe jaar opnieuw bepaald. Het rentetarief voor de in rekening courant aangehouden tegoeden wordt eveneens bepaald door het rentetarief van de 1-maands Euribor verminderd met een afslag van 0,25%. Bij overschrijding van de kredietlimiet zal een excedentrente (=boeterente) van 5% in rekening worden gebracht over het bedrag van de overschrijding. De gemeente Halderberge dient het betalingsverkeer in overwegende mate via de bankrekening bij de BNG te verzorgen. In 2013 zullen de bepalingen uit de financieringsovereenkomst worden nagekomen. Er is vooralsnog geen reden om deze te herzien.


109



110


Paragraaf bedrijfsvoering Visie op bedrijfsvoering De bedrijfsvoering is er op gericht dat de interne en externe processen zo efficiënt mogelijk verlopen en de missie van de gemeente mogelijk maakt: “De Dienstverlening staat voorop.” Halderberge streeft naar een bedrijfsvoering die: - Rechtmatig is, handelt volgens de geldende weten regelgeving; - Sober is, zorgt voor adequate uitvoering met doordachte, efficiënte middeleninzet; - In regie is, gestuurd en trefzeker de doelstellingen bereikt. Rechtmatig, sober en in regie ten behoeve van dienstverlening. Dat moet kenmerkend zijn voor alle onderdelen van bedrijfsvoering. Dat is veelomvattend. Want bedrijfsvoering is de sturing en beheersing van bedrijfsprocessen om onze beleidsdoelstellingen te kunnen realiseren. Dan gaat het gaat zowel om primaire als ondersteunende processen. Primaire processen Zijn bijvoorbeeld het verlenen van een vergunning of het verstrekken van een uitkering, maar ook de ontwikkeling en de uitvoering van beleid. Ondersteunende processen Zijn de taken op het terrein van bijvoorbeeld personeel, informatisering en automatisering, juridische ondersteuning, financiën, huisvesting en communicatie. Sturing Is richting geven aan een organisatie om de beleidsdoelstellingen te kunnen realiseren. Daarvoor moeten keuzes worden gemaakt en omgezet in plannen en acties. Beheersing Het treffen van maatregelen om te zorgen dat de uitvoering in overeenstemming is met de plannen. In deze paragraaf bedrijfsvoering komt een belangrijk deel van de bedrijfsvoering, met name de ondersteunende processen, aan de orde, te weten: informatievoorziening, automatisering, communicatie, personeel en organisatie, inkoop, arbeidsomstandigheden en interne controle. De onderlinge verbinding binnen de totale bedrijfsvoering blijft steeds noodzakelijk om resultaten te kunnen boeken. “Dienstverlening staat bij ons voorop” Burgers betrekken hun diensten en producten steeds meer via het internet. Het gemeentelijke dienstverleningsconcept past zich daaraan aan. Snelle en efficiënte dienstverlening vereist een andere manier van werken en een andere manier van benaderen van de interne en externe ‘klanten’. Dit zal de hele organisatie raken: het management, de medewerkers, de werkprocessen, de informatievoorziening en de ondersteunende techniek. Daarnaast zal steeds meer gewerkt worden in procesketens, zodat burgers en bedrijven niet langer van het ene naar het andere overheidsloket gestuurd worden. De gemeente wordt integraal onderdeel van de landelijke elektronische overheid. Uitvoering van het dienstverleningsconcept, opstellen van een duidelijk informatiserings- en automatiseringsbeleid, werken volgens informatiearchitectuur, invoering van basisregistraties, het borgen van informatiebeheer en digitalisering zijn de speerpunten. Daarmee brengen we de basis op orde. Dat is nodig voor de volgende stap: een visie en uitvoeringplan voor het klantcontactcentrum in 2015. Informatisering en automatisering Informatievoorziening en automatisering staan ten dienste van verbetering van de interne en externe dienstverlening en bedrijfsvoering. In 2015 zal de informatievoorziening binnen de gemeente grotendeels op digitale leest geschoeid zijn, kunnen burgers gemeentelijke producten en diensten online aanvragen en is dienstverlening zodanig ingericht, dat burgers niet langer van het ene naar het andere overheidsloket gestuurd worden. Digitaliseren van de dienstverlening is een speerpunt voor 2013 en de komende jaren. De digitale overheid is geen toekomstperspectief. Het is een taak die dwingt tot het nemen van de benodigde stappen. Door waar mogelijk diensten en producten te digitaliseren maken we het dienstverleningsproces


111

Gemeente Halderberge adequaat en sober (“lean”). Herinrichten van bedrijfsprocessen is daarvoor nodig. Daarmee samenhangende speerpunten zijn de invoering van basisregistraties en digitalisering van het documentbeheer. Projecten die in 2012 zijn gestart en in 2013 worden voortgezet zijn ‘lean procesmanagement’, digitaliseren van bestuurlijke besluitvorming verbeteren kanalen van het Klantcontactcentrum, digitaliseren van inkomende post, openstellen en promoten centraal e-mail adres. Omdat het strategisch belang van IT voor de gemeentelijke bedrijfsvoering toeneemt en de organisatie steeds afhankelijker wordt van IT en van in geautomatiseerde gegevensbestanden vastgelegde informatie wordt de continuïteit en beschikbaarheid van de IT-infrastructuur geborgd en beveiligd. Communicatie Het team communicatie zorgt ervoor dat de kwaliteit van de voorlichting, inspraak en profilering van de gemeente en de organisatie op een zodanige manier plaatsvindt, dat het een wezenlijke bijdrage levert aan een betrouwbare, zorgvuldige, klantvriendelijke en transparante gemeente. De communicatie over de organisatie, beleid en projecten dient op een proactieve wijze plaats te vinden. Daarnaast vervult het team Communicatie een belangrijke adviesrol richting de bestuurders, managers en medewerkers. In 2011 is de lay-out en de inhoud van de gemeentelijke informatiepagina’s verbeterd. De komende tijd zal de nadruk gaan liggen op een goede afstemming tussen alle communicatiekanalen en een kwaliteitsverbetering van onze digitale kanalen. Met dit laatste wordt primair bedoeld de website, maar ook social media zoals Facebook en Twitter. Doel hiervan is dat inwoners 24 uur per dag terecht kunnen bij de gemeente voor informatie en niet afhankelijk zijn van de openingstijden. Dit zou op termijn ook kunnen resulteren in minder (telefoon)gesprekken. Voorwaarde hierbij is wel dat alle medewerkers zich bewust zijn van hun eigen verantwoordelijkheid in deze. Hier wordt aan gewerkt door middel van interne bijeenkomsten, trainingen tot webredacteur en door communicatie in een vroeg stadium van een project te betrekken. Daarnaast is de ambitie dat mensen veel producten vanuit huis kunnen aanvragen. Op dit moment kunnen inwoners al acht producten digitaal regelen, zoals het aanvragen van een uittreksel GBA of het doorgeven van een verhuizing. Door als gemeente meer communicatiekanalen in te zetten, zoals Twitter en Facebook, kunnen ook andere doelgroepen worden bereikt. Daarnaast liggen hier ook kansen voor burgerparticipatie en/of interactie. Organisatieontwikkeling In 2012 is gestart met een proces van organisatieontwikkeling binnen de gemeente Halderberge met als doel het ontwikkelen van een duurzame organisatie waarbij kostenbewustheid, klantgerichtheid en integraliteit een centrale rol in de bedrijfsvoering spelen. Een van de uitgangspunten is dat gemeente Halderberge groeit naar een regiegemeente. De uitvoering van taken door de gemeente wordt niet vanzelfsprekend door de gemeente opgepakt, vormen van uitbesteden en samenwerken worden meer gemeengoed. Dit vraagt maatwerk en afweging. Dit is een langdurig proces. Gewijzigde omstandigheden zoals wijziging van taken, bezuinigingen en een omgeving met toenemende mondigheid van burgers, sociale media en vergaande digitalisering maken dat een organisatie zich in deze dynamiek moet voegen. Ontwikkelen van een organisatie betekent dat wijzigingen in structuur, processen (lean), cultuur en vaardigheden en kennis van mensen noodzakelijk zijn. De komende jaren en zeker in 2013 zijn dit de zaken die naast de "gewone taken" aandacht en tijd vragen om uiteindelijk te leiden totmedewerkers en een organisatie, klaar voor de toekomst. In de organisatie ontwikkeling wordt de taakstelling voor de ambtelijke organisatie meegenomen. Een aantal beheersmatige onderwerpen zoals functiewaardering en beleidsmatige onderwerpen zoals strategische personeelsplanning zullen verder worden uitgewerkt en toegepast. Hierbij hoort ook het doorontwikkelen van de afstemmingsgesprekken gekoppeld aan cultuuritems, beoordelings- en bezoldigingsbeleid, levensfasegericht personeelsbeleid enz. Verder zal ook regionale samenwerking als uitvloeisel van de Strategische Agenda van invloed zijn op het personeel en de (structuur van de) organisatie. Samenwerking tussen en met gemeenten in de regio gaat hechtere vormen aannemen. Waar dit leidt tot formele samenwerkingsverbanden, wordt, indien van toepassing, ook de gemeenteraad erbij betrokken. Taakstelling ambtelijke organisatie Algemeen Zoals in de zomernota 2012 is aangegeven wordt voor de taakstelling op de ambtelijke organisatie is uitgegaan van een taakstelling die jaarlijks oploopt met € 200.000 tot € 1.000.000 structureel in het jaar 2016. Mede in relatie tot deze bezuiniging is inmiddels een organisatieontwikkelingstraject in gang gezet. Ook de voorstellen genoemd in het onderdeel “Dwarsverbanden” uit de rapportage Anders werken met middelen (voorgenomen besluit


112

Gemeente Halderberge raadsvergadering 9 februari) zijn een onderlegger voor de verdere invulling van de taakstelling op de ambtelijke organisatie. Hierbij wordt gekeken naar mogelijkheden voor efficiency door nieuwe ontwikkelingen of nieuwe wettelijke vereisten. “Lean en mean” zou ons motto zijn. Onder lean en mean verstaan wij een organisatie die in de aansturing en overhead zo min mogelijk capaciteit inzet, een organisatie die werkprocessen sober en doelmatig organiseert. Kortom ook een organisatie die bewust stuurt op efficiency van processen door deze anders te organiseren. De organisatie anders inrichten kan ook betrekking hebben op samenwerking of uitbesteden. De discussie over werkzaamheden zelf doen of uitbesteden (regie) wordt ook meegenomen in de organisatieontwikkeling. Een andere belangrijke ontwikkeling is dat in 2015 de informatievoorziening binnen de gemeente grotendeels op digitale leest geschoeid zal zijn. Het digitaliseren van de dienstverlening is een speerpunt voor 2013 en de komende jaren. Ook dit is een kans om de processen in de organisatie lean en mean in te richten. Financieel In de begroting 2012 was een taakstelling van € 228.000 opgenomen. In de Zomernota is besloten deze taakstelling jaarlijks met € 200.000 te laten toenemen van € 400.000 in 2013 tot € 1.000.000 in 2016. De taakstelling uit 2012 is deels ingevuld door het niet opvullen van vrijkomende formatieplaatsen en het niet invullen van vacatures. Naast de besparing voor 2012 ontstaat er ook een structureel effect van € 168.000 voor de jaren 2013 en verder. In de begroting 2013 is een taakstelling opgenomen van € 400.000. Zoals hierboven gemeld is € 168.000 al in 2012 structureel ingevuld. Voor de jaren 2015 en 2016 is dit verder aangevuld met de voordelen vanuit de regionale samenwerking sociale zaken (zie ook het hoofdstuk Uiteenzetting financiële positie, paragraaf 3). In onderstaand overzicht is samenvattend aangegeven welke deel van de taakstelling ambtelijke organisatie nog moet worden ingevuld.

Taakstelling personeel Reeds ingevulde taakstelling Nog in te vullen

2013 € 400.000 € 168.000 € 232.000

2014 € 600.000 € 168.000 € 432.000

2015 € 800.000 € 171.000 € 629.000

2016 € 1.000.000 € 200.000 € 800.000

Zoals eerder aangegeven vormt de notitie Anders werken met minder middelen en de huidige organisatieontwikkeling het uitgangspunt voor de realisatie van deze taakstelling. Dit wordt momenteel verder ingevuld door trajecten als een uitstroomregeling voor de medewerkers uit de doelgroep in de leeftijd 60+ en onderzoeken naar uitbesteding van gemeentelijke diensten. Interne controle Om de rechtmatigheidscontrole en de overige financiële interne controles (IC) te waarborgen binnen de bedrijfsvoering is in 2006 de Kadernota (IC) door het college vastgesteld. Jaarlijks neemt het college door middel van de voortgangsrapportage kennis van de resultaten van de uitgevoerde interne controles van het eerste halfjaar. Hiernaast stelt het college jaarlijks het Uitvoeringsplan vast. In dit Uitvoeringsplan zijn de uitkomsten van de interne controles, de bevindingen van de accountant en de openstaande verbeterpunten vermeld. Voor het Uitvoeringsplan 2011 heeft een geactualiseerde risico-analyse plaatsgevonden op alle processen en posten met belangrijke financiële gevolgen voor de gemeente. Dit instrumentarium werkt reeds enige jaren naar behoren. De accountant (Deloitte) heeft in oktober 2011 voor het laatst een tussentijdse controle uitgevoerd, waarbij het interne controle instrumentarium is beoordeeld. De bevindingen van deze controle zijn opgenomen in de managementletter van Deloitte. Ook in 2012 wordt er een managementletter door Deloitte uitgebracht. In dit rapport geeft Deloitte een overzicht van de bevindingen naar aanleiding van de tussentijdse controle en worden mogelijk handvatten aangereikt voor de verdere verbetering van de planning & control binnen de gemeente. Op basis van de controle door Deloitte zijn geen bijzonderheden op het gebied van rechtmatigheid naar voren gekomen. Het algemene beeld van de uitgevoerde controles en de vastleggingen hiervan is positief. In de managementletter wordt door Deloitte een aantal aanbevelingen gedaan. Met het actualiseren van een aantal procedures, het aanscherpen van enkele controles, een IT-onderzoek naar het digitaal afhandelen van inkoopfacturen en de actualisering van de notitie Investeringen is in belangrijke mate voldaan aan de aanbevelingen van Deloitte.


113

Gemeente Halderberge Inkoop Op 23 februari 2010 heeft het college het inkoop- en aanbestedingsbeleid van de gemeente Halderberge vastgesteld. De doelstelling is op een zorgvuldige en rechtmatige wijze voorzien in de inkoopbehoeften van de gemeente Halderberge en daarbij te streven naar een optimaal inkoopresultaat, dat in beginsel bepaald wordt door economische uitgangspunten, maar waarbij ook ethische, sociaal-maatschappelijke overwegingen en duurzaamheid een rol (kunnen) spelen. De onderwerpen die onder andere terugkomen in het inkoop- en aanbestedingsbeleid zijn: verplichting inschakelen inkoopadviseur, welke procedure dient doorlopen te worden, hoeveel inschrijvers dienen er uitgenodigd te worden, doorlegplicht, sociaal-maatschappelijke overwegingen, duurzaam inkopen, (quasi)inbesteden, etc. Tevens zijn de rollen vastgelegd van de verschillende gemeentelijke medewerkers. In deze economische tijd is het van belang bij inkopen dat er concurrentiestelling plaatsvindt. Met name in specifieke branches (maar ook in overige branches), zoals bijvoorbeeld bouwen aannemingsbedrijven geldt dat de bedrijven extra omzet nodig hebben. Als aanbestedende dienst kan en moet men hiervan gebruik maken, waardoor er met name op het financieel vlak voordelen behaald kunnen worden. Van belang is natuurlijk wel dat de gewenste kwaliteit gewaarborgd wordt in het Programma van Eisen. Het inkoop- en aanbestedingsbeleid is aanvullend op de Europese – en Nationale weten regelgeving, inclusief de jurisprudentie. In Nederland is er een nieuwe aanbestedingswet in voorbereiding, aangevuld met de gids proportionaliteit. De verwachting is dat deze van toepassing wordt verklaard per 1 januari 2013. Deze nieuwe aanbestedingswet heeft een aantal grote wijzigingen tot gevolg. Tot nu toe had de gemeente een grote vrijheid in het meervoudig en enkelvoudig onderhands aanbesteden. Deze wordt aan banden gelegd, waarbij alle keuzes binnen de meervoudige en enkelvoudige aanbestedingen (longlist, shortlist, hoeveel leveranciers nodig ik uit, gun ik op laagste prijs of EMVI) vergezeld dienen te worden van een Proces Verbaal, waarin objectieve argumenten zijn opgenomen voor de specifieke keuzes. Binnen de gemeente zal de implementatie van de nieuwe aanbestedingswet met grote waarschijnlijkheid leiden tot een aanpassing van het inkoop- en aanbestedingsbeleid. Voor wat inkoop betreft geldt dat er voor het jaar 2013 een taakstellende begroting is opgenomen, te weten € 50.000. Het monitoren van deze taakstelling wordt nog nader ingevuld in overleg met het Inkoopbureau. Voorwaarde voor het behalen van de taakstellende begroting is dat zoveel mogelijk in concurrentie wordt aanbesteed. Lasten bedrijfsvoering In onderstaand overzicht zijn de totale lasten van de bedrijfsvoering weergegeven voor de jaren 2013 tot en met 2016. Ook het effect van de taakstelling ambtelijke organisatie is opgenomen.

Salarislasten Salarislasten organisatie Nog in te vullen taakstelling ambtelijke organisatie Overige bedrijfsvoeringslasten Huisvestingslasten Automatiseringslasten Administratielasten (incl. Regionaal Archief en kosten catering) Overige kosten buitendienst (geen personele lasten) Overige personeelslasten (geen salarislasten) Organisatieontwikkeling Totaal lasten bedrijfsvoering


2013

2014

2015

2016

13.250.000

13.080.000

13.036.000

13.203.000

-232.000

-432.000

-629.000

-800.000

954.000 888.000

965.000 1.002.000

956.000 987.000

954.000 995.000

602.000

581.000

584.000

591.000

380.000

385.000

372.000

367.000

722.000 347.000

842.000 130.000

854.000 130.000

855.000 0

16.911.000

16.553.000

16.290.000

16.165.000

114

Gemeente Halderberge Hieronder word bovenstaand overzicht kort toegelicht. Kostenverdeelsystematiek De bedrijfsvoeringlasten worden ook wel de indirecte lasten genoemd, omdat deze niet direct kunnen worden toegewezen aan een product of programma. Voor de toerekening van de indirecte lasten naar de producten in de programma’s wordt de methode van integrale kostprijsberekening toegepast. Hierbij worden deze kosten via verdeelsleutels (aantal werkplekken, ed.) en op basis van de geraamde uren per product verdeeld over de programma’s en producten in de programmabegroting. Door bijstellingen in de urenplanning kunnen jaarlijks verschillen ontstaan tussen de toegerekende kosten per product/programma. Salarislasten Hier worden de salarislasten van het gemeentepersoneel verantwoord. Taakstelling ambtelijke organisatie Voor de toelichting wordt verwezen het bovenstaande onderdeel “Taakstelling ambtelijke organisatie”. Huisvestingslasten Dit betreft de lasten van het gemeentehuis, zoals energieverbruik, onderhoud, schoonmaak en de kapitaallasten van investeringkosten. Automatiseringslasten Dit zijn de lasten die betrekking hebben op de totale automatiseringskosten binnen de gemeentelijke organisatie. Het gaat hierbij onder andere om vervangingskosten van hardware, aanschaf en onderhoud van software en datacommunicatie. Ook de kapitaallasten van de investeringkosten zijn hierin opgenomen. Administratielasten Onder de administratiekosten vallen de budgetten voor kopieerkosten, meubilair, boeken en abonnementen, drukwerk en papier, postverzorging en telefoonkosten. Naast de kosten voor het Regionaal Archief (RAWB) en de catering zijn hierin ook de kapitaallasten van de investeringskosten opgenomen. Overige lasten buitendienst De personeelslasten van de buitendienst zijn opgenomen in het onderdeel salarislasten. In het onderdeel overige kosten buitendienst zijn onder andere onderhoudskosten en belastingen en verzekering opgenomen voor het materieel. Verder zijn kosten opgenomen voor de kleding, gereedschap ed. Ook de kapitaallasten van de investeringkosten zijn hierin opgenomen. Overige personeelslasten Naast de salarislasten van het gemeentepersoneel zijn er ook nog andere personele lasten. Hierbij moet gedacht worden aan de kosten voor representatie en vergaderingen, koffie- en thee voorziening, studiekosten, werving en selectie van personeel en kosten voor arbo maatregelen. Ook de kosten van voormalig personeel en bestuur (zoals wachtgeld en pensioenvoorzieningen) vallen hieronder. Organisatieontwikkeling De gemeenteraad heeft op 9 februari 2011 bij het voorgenomen besluit over de bezuinigingen besloten om gedurende de periode 2012 – 2015 een bedrag van € 900.000 te reserveren in de bestemmingsreserve Maatregelen organisatieontwikkeling. Op basis van het voorgenomen besluit en de besluitvorming bij de jaarrekening 2011 worden hiervoor gelden gereserveerd. Voor de besteding van de gereserveerde gelden wordt er in deze begroting vanuit gegaan dat het bedrag dat jaarlijks wordt gestort ook in het betreffende jaar wordt uitgegeven.


115



116


Paragraaf verbonden partijen Met ingang van 2004 is de gemeente verplicht om in de begroting en jaarrekening een paragraaf Verbonden Partijen op te nemen. Verbonden partijen zijn privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisaties, waarin de gemeente een bestuurlijke belang én een financieel belang heeft. Een bestuurlijk belang is aanwezig als de gemeente een zetel in het bestuur van een participatie of stemrecht heeft. Financieel belang wil zeggen dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld, die ze kwijt is ingeval van faillissement of dat verhaal mogelijk is op de gemeente als er financiële problemen ontstaan bij de verbonden partij. Slechts als aan beide voorwaarden is voldaan is er sprake van een verbonden partij en dient deze in de paragraaf Verbonden Partijen behandeld te worden. De informatie die is opgenomen in de begroting en de jaarrekening is erop gericht om inzicht te geven in de bestuurlijke, beleidsmatige en financiële belangen en risico’s van de samenwerking met derden. De gemeente Halderberge neemt deel in rechtspersonen op grond van de Wet Gemeenschappelijke Regelingen en privaatrechtelijke samenwerkingsverbanden als N.V.’s en B.V.’s. De gemeente Halderberge werkt samen met de volgende verbonden partijen: 1. Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio West- en Midden-Brabant; 2. Gemeenschappelijke regeling Openbare Gezondheidszorg West-Brabant (GROGZ); 3. Gemeenschappelijke regeling Regionaal Archief West-Brabant (RAWB); 4. Gemeenschappelijke regeling Werkvoorzieningschap Westelijk Noord-Brabant (WVS); 5. Gemeenschappelijke regeling Regionale Milieudienst West-Brabant (RMD); 6. Gemeenschappelijke regeling Regionale Ambulancevoorziening Brabant (RAV); 7. N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG); 8. Brabant Water N.V.; 9. Intergas N.V.; 10. Samenwerkingsverband Reinigingsdiensten N.V. (SAVER); 11. Borchwerf II, Stichting Beheer Borchwerf II; 12. Gemeenschappelijke regeling Regio West-Brabant (RWB); 13. Gemeenschappelijke regeling Belastingsamenwerking West-Brabant (BWB); 14. Stichting Inkoopbureau West-Brabant; 15. Gemeenschappelijke regeling Regionaal Bureau Leerplicht West-Brabant (RBL).

Beleidskader In aanvulling op de vastgestelde Kadernota Verbonden partijen is door de bestuurscommissie Middelen van de RWB een bestuursopdracht verbonden partijen 2012 vastgesteld. De uitkomsten van deze bestuursopdracht zullen verwerkt worden in de (nieuwe) kadernota en dan ter vaststelling aan de raad voorgelegd worden. De verbonden partijen Bij het opstellen van de begroting 2013 waren nog niet alle gegevens van de verbonden partijen over 2011 beschikbaar. Dit is dan bij de betreffende partijen aangegeven.

1.

Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio West- en Midden-Brabant, gevestigd in Tilburg

Deelnemende gemeenten: De deelnemende gemeenten zijn: Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op Zoom, Breda, Dongen, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Gilze en Rijen, Goirle, Halderberge, Hilvarenbeek, Loon op Zand, Moerdijk, Oisterwijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Tilburg, Waalwijk, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. Doel of belang dat wordt behartigd: Het openbaar lichaam heeft tot doel samen te werken voor een goede behartiging van de zorg voor de veiligheid en de hulpverlening aan de burgers in het werkgebied bij het bieden van brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening en de voorbereiding op en bestrijding van ongevallen, crisis en rampen. Het primaire doel is het beschermen van burgers tegen risico’s op het gebied van fysieke veiligheid. Het secundaire doel is om te zorgen voor een efficiënte en kwalitatief hoogwaardige organisatie van de brandweerzorg, de geneeskundige hulpverlening, de gemeenschappelijke meldkamer en de rampenbestrijding en crisisbeheersing onder één regionale bestuurlijke regie.


117

Gemeente Halderberge Ontwikkelingen: De Wet Veiligheidsregio’s is op 1 oktober 2010 in werking getreden. In de wet zijn onder meer de bestuurlijke inbedding en de basisvereisten voor de organisatie van de hulpverleningsdiensten opgenomen, welke taken het bestuur van een veiligheidsregio heeft en wat de minimumeisen zijn voor hulpverleners als de regionale brandweer en geneeskundige diensten en het materieel dat ze gebruiken. Het is wettelijk verplicht een GR aan te gaan, waarbij een openbaar lichaam wordt ingesteld met de aanduiding: veiligheidsregio. Op grond van artikel 9 Wet Veiligheidsregio’s. Beleidsrealisatie: Het bestuur van de veiligheidsregio stelt een aantal wettelijke planfiguren (beleidsdocumenten) vast: risicoprofiel: inventarisatie en analyse van aanwezige risico’s, inclusief relevante risico´s uit aangrenzende gebieden. Het risicoprofiel is de basis voor het beleidsplan; beleidsplan: het beleid voor de meerjarige uitvoering van de opgedragen taken; - basis vormt het risicoprofiel; - haalplicht bij gemeenteraad en crisispartners. crisisplan: operationeel plan dat de generieke aanpak van rampen en crises in de regio beschrijft; rampbestrijdingsplannen: operationeel plan waarin de aanpak van concrete rampsituaties voor specifieke inrichtingen beschreven staat. Met als doel: planvorming is geconcentreerd op regionaal niveau en uniform; planvorming dient om de organisaties in te richten en strategische keuzes te laten maken. Bestuurlijke betrokkenheid: Alle deelnemende gemeenten vaardigen hun burgemeester af naar het algemeen bestuur. Van een aantal gemeenten is de burgemeester vertegenwoordiger in het dagelijks bestuur. Financieel belang: De kosten worden verdeeld over de deelnemende gemeenten naar rato van het aantal inwoners. Risico: Er is sprake van verlengd lokaal bestuur. De besluiten worden genomen bij meerderheid van stemmen. Indien de stemmen staken, geeft de stem van de voorzitter de doorslag. Elk lid van het algemeen bestuur heeft in de vergadering één stem. Voor besluiten tot vaststelling van de begroting, begrotingswijzigingen, jaarrekening en het beleidsplan geldt het aantal stemmen dat elk lid van het AB kan uitbrengen, één stem per 50.000 inwoners of een gedeelte daarvan, van de gemeente die door het lid wordt vertegenwoordigd. Een dergelijk voorstel wordt aangehouden, indien de stemming met één stem per 50.000 vertegenwoordigde inwoners of een gedeelte daarvan, een ander besluit oplevert dan een stemming met één stem voor elk lid van het AB. In die situatie wordt het voorstel binnen één maand opnieuw ter besluitvorming aangeboden en wordt er opnieuw gewogen gestemd. De uitslag is het definitieve besluit. Deze procedure biedt ruimte voor bezinning en nader bestuurlijk overleg om alle argumenten nog eens te laten bezinken en desgewenst te heroverwegen. Financiële gegevens Eigen vermogen (incl. jaarresultaat) Vreemd vermogen Resultaat boekjaar Geraamde bijdrage Halderberge 2013 2.

31 december 2011 € 12.303.386 € 25.946.249 € 2.056.866 positief € 1.407.152

Gemeenschappelijke regeling Openbare Gezondheidszorg (GROGZ), gevestigd in Breda

Deelnemende gemeenten: De deelnemende gemeenten zijn: West-Brabantse gemeenten Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op Zoom, Breda, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Halderberge, Moerdijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. Doel of belang dat wordt behartigd: Inhoud geven aan de voor de deelnemende gemeenten noodzakelijke en de door deze gemeenten gewenste samenwerking op het terrein van de openbare- en preventieve gezondheidszorg. Het samenwerkingsverband beheert de GGD West-Brabant.


118

Gemeente Halderberge Ontwikkelingen: De GROGZ heeft voor de periode 2012 t/m 2014 een bezuinigingsopdracht van 3x3%. Het Algemeen Bestuur van de GROGZ heeft in juni 2012 de beleidsbegroting 2013 van de GROGZ vastgesteld. In deze begroting is de bezuinigingsopdracht van 3% gerealiseerd. In de begroting is daarnaast gerekend met een loon/prijsindex van +1,75%. De gemeenten willen het basistakenpakket van de GGD (BTP) meer aanpassen aan de wensen van de gemeenten door meer flexibiliteit in te bouwen. Minder producten in het BTP en meer naar het pluspakket. De gemeenten beslissen individueel of en hoe zij de bezuiniging voor de loon/prijscompensatie uit dit pluspakket halen. De flexibilisering is een groeimodel. Beleidsvoornemens: In 2013 wordt verder gewerkt aan de flexibilisering van het basistakenpakket. De bezuinigingsmaatregelen hebben in 2013 consequenties voor de huisvesting, beschermende maatregelen reizigers, jeugdgezondheidszorg, publieksinformatie en preventieprogramma’s. De GGD werkt samen met de thuiszorgorganisatie aan een doorlopende jeugdgezondheidszorg voor 0-19 jarigen. Lokaal is de GGD betrokken bij de uitvoering van het Volksgezondheidsplan 2012-2015. Bestuurlijke betrokkenheid: De vertegenwoordiging in het algemeen bestuur vindt plaats vanuit het college, waaruit weer het dagelijks bestuur wordt gekozen. Besluitvorming vindt op basis van gewogen stemverhouding plaats. Financieel belang: De deelnemende gemeenten dragen op basis van de tarieven in de productencatalogus bij naar rato van het aantal inwoners. Risico: De GGD verwacht de frictiekosten van de bezuinigingen zoals opgenomen in de begroting 2013 zelf op te kunnen vangen. Bij toenemende bezuinigingen zal de GGD dit niet meer kunnen. Het algemeen bestuur besloot in 2010 om geen voorziening te treffen voor eventuele wachtgeldverplichtingen, maar deze separaat aan de gemeenten voor te leggen. Het weerstandsvermogen van de GGD is onder de vastgestelde minimumgrenzen gedaald. De extra rijksmiddelen voor het rampenopvangplan en het oefenen hiervan zijn tijdelijk.

Financiële gegevens Eigen vermogen Vreemd vermogen Resultaat boekjaar na onttrekking reserves Geraamde bijdrage Halderberge 2013 3.

31 december 2011 € 4.485.000 € 14.009.000 € 1.474.000 positief € 543.236

Gemeenschappelijke regeling Regionaal Archief West-Brabant (RAWB), gevestigd in Oudenbosch

Deelnemende gemeenten: De deelnemende gemeenten zijn: Etten-Leur, Halderberge, Moerdijk Rucphen en Zundert alsmede waterschap Brabantse Delta. Doel of belang dat wordt behartigd: Artikel 3 van de Archiefwet 1995 verplicht overheidsorganen om hun archieven in goede, geordende en toegankelijke staat te bewaren; artikel 14 regelt de openbaarheid en artikel 32 lid 2 het toezicht. Deze wettelijke taken zijn uitbesteed aan de gemeenschappelijke regeling RAWB. Door samenwerking ontstaat een grotere mate van efficiëntie en effectiviteit en daardoor kostenbesparing. Ontwikkelingen: Voor 2013 is de meerjarenraming 2013-2016 richtinggevend voor de programma’s. Het bestuur van het RAWB heeft zich uitgesproken voor vergaande archiefsamenwerking in regionaal verband. Beleidsvoornemens: Vanwege de regionale focus zal het beleid de komende jaren vooral gericht zijn op continuering, meer dan op innovatie. Primair richt het RAWB zich in de voorgestane samenwerking op verbetering van de taken op het terrein van de digitale dienstverlening, de archiefinspectie en het E-depot.


119

Gemeente Halderberge Op financieel gebied heeft het RAWB aangegeven dat de door de gemeenten aan de gemeenschappelijke regelingen opgelegde bezuinigingen van 3% het voorzieningenniveau niet gehandhaafd kan worden. Pas op een later tijdstip zal hier aan voldaan worden. Bestuurlijke betrokkenheid: Elke deelnemer levert een lid voor het algemeen bestuur. Het dagelijks bestuur wordt gevormd door de directeur van het RAWB. Financieel belang: De kosten van het RAWB worden verdeeld aan de hand van een verdeelsleutel (gebaseerd op de afgesproken 1 verdeling ten tijde van het besluit tot continueren van het RAWB), het aantal m archiefstelling dat een gemeente aan archief in beheer heeft gegeven. Voor 2012 zal het aandeel van Halderberge, na hermeting, 27,53% bedragen. Risico: Er zijn vooralsnog geen financiële risico’s te verwachten. Financiële gegevens Eigen vermogen Vreemd vermogen

31 december 2011 € 135.863 € 1.796.566

Resultaat boekjaar na bestemming Geraamde bijdrage Halderberge 2013

€ €

4.

20.671 negatief 180.226

Gemeenschappelijke regeling Werkvoorzieningschap Westelijk Noord-Brabant (WVS), gevestigd in Roosendaal

Deelnemende gemeenten: De deelnemende gemeenten zijn: Bergen op Zoom, Etten-Leur, Halderberge, Moerdijk,. Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Woensdrecht en Zundert. Doel of belang dat wordt behartigd: In het rechtsgebied uitvoeren van de Wet sociale werkvoorziening door een op zo doelmatige wijze taken en bevoegdheden op het terrein van gesubsidieerde arbeid en arbeidsreintegratie te behartigen. Ontwikkelingen: De afgelopen periode heeft in het teken gestaan van veranderingen in de sociale werkvoorziening. Er zijn wel al bezuinigingen doorgevoerd op de Wsw-Rijkssubsidie. Tegelijkertijd speelde de herbezinning op de vraag hoe mensen met een (grote) afstand tot de arbeidsmarkt (en dus ook de Wsw-doelgroep) in het arbeidsproces kunnen worden opgenomen. Het kabinet wilde hiervoor per 1 januari 2013 de Wet werken naar vermogen (Wwnv) invoeren. Door de val van het kabinet is de wet controversieel verklaard. Op dit moment is niet geheel duidelijk wat er van de Wwnv in de toekomst nog overeind zal blijven. We gaan wel uit van het gegeven dat nog grote veranderingen gaan volgen. De voorbereidingen gaan in “de geest van de Wwnv” daarom gewoon door. Regionaal wordt verder gewerkt aan een herstucturering van de Wvs – groep. Deze herstructurering is los van een “herziene Wwnv”, ook in verband met de financiële positie van de Wvs – groep, noodzakelijk . Beleidsvoornemens: De door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan de afzonderlijke gemeenten opgelegde personele taakstelling wordt volledig gerealiseerd. De taakstelling voor de gemeente Halderberge werd door het ministerie voor 2012 vastgesteld op 241,66 SE. De taakstelling voor 2013 wordt pas aan het einde van 2012 bekend. Bestuurlijke betrokkenheid: Elke deelnemende gemeente is door een lid van het college vertegenwoordigd in het algemeen bestuur. Uit het algemeen bestuur wordt het dagelijks bestuur gekozen. Financieel belang: De kosten van de WVS worden gedekt uit de verkregen bijdragen van gemeenten en de opbrengsten van derden. Het betreft een open-eind financiering waarbij de (financiële en sociale) verantwoordelijkheid voor een belangrijk


120

Gemeente Halderberge deel bij de gemeente ligt. In de gemeenschappelijke regeling is vastgelegd, dat ingeval van een nadelig exploitatiesaldo de gemeenten zich verplichten tot een financiële bijdrage (naar rato van het aantal werknemers dat uit iedere gemeente afkomstig is). Sinds 2001 wordt, vanwege een verslechterde financiële positie, jaarlijks een aanvullende bijdrage van € 467 per Wsw-medewerker betaald. Risico: Op onder andere de volgende onderdelen zijn er risico's: 1. Ondernemersrisico. Naast het normale ondernemersrisico kan de economische crisis gevolgen hebben voor de exploitatie van de WVS groep. In tegenstelling tot het reguliere bedrijfsleven kan immers bij afnemende resultaten geen personeel ontslagen worden. 2. De belangrijkste risico’s voor de WVS groep zijn gelegen in de subsidies, de algemene economische situatie en de daarmee in verband staande te behalen opbrengsten en toegevoegde waarde. Uit het verleden is gebleken dat de subsidies moeilijk voorspelbaar zijn. Bij een stijging van de loonkosten (bijvoorbeeld als gevolg van CAO wijzigingen) en een gelijkblijvende subsidie kunnen grote verschillen ontstaan. 3. Duidelijk is wel dat er een groot risico is dat de gemeente Halderberge op basis van de huidige gemeenschappelijke regeling een grote bijdrage in het verlies van de Wvs groep zal moeten gaan leveren.

Financiële gegevens Eigen vermogen Vreemd vermogen Resultaat boekjaar na beschikking reserve Geraamde bijdrage Halderberge 2013 5.

31 december 2011 € 4.626.000 € 7.542.000 € 2.494.000 negatief € 5.835.034

Gemeenschappelijke regeling Regionale Milieudienst West-Brabant (RMD), gevestigd in Roosendaal

Deelnemende gemeenten: De deelnemende gemeenten zijn: Aalburg, Bergen op Zoom, Geertruidenberg, Halderberge, Moerdijk, Roosendaal, Rucphen en Woensdrecht. Doel of belang dat wordt behartigd: De RMD voert voorbereidende, coördinerende en uitvoerende taken op het terrein van de leefomgeving uit voor de deelnemende (eigenaar)gemeenten en op verzoek ook voor niet-eigenaar gemeenten. Ontwikkelingen: 2013 zal in het teken staan van het (financieel) ontmantelen van de milieudiensten en het vormgeven van de regionale omgevingsdiensten. Beleidsvoornemens: In de begroting zijn geen nieuwe beleidsvoornemens opgenomen. Bestuurlijke betrokkenheid: Elke gemeente is door een lid van het college van B&W vertegenwoordigd in het algemeen bestuur.

Financieel belang: De gemeenten sluiten contracten af voor de uit te voeren werkzaamheden. De gemeenten hebben een startkapitaal gestort, de desintegratievergoeding GSV. Risico: Financiële gegevens Eigen vermogen Vreemd vermogen Resultaat boekjaar na onttrekking reserve Geraamde advieskosten 2013


31 december 2011 € 592.580 € 1.286.054 € 7.250 negatief € 365.546

121

Gemeente Halderberge 6. Gemeenschappelijke regeling Regionale Ambulancevoorziening Brabant, Midden-West-Noord (RAV), gevestigd in Den Bosch Deelnemende gemeenten: De deelnemende gemeenten zijn: Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op Zoom, Breda, Dongen, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Gilze en Rijen, Goirle, Halderberge, Hilvarenbeek, Loon op Zand, Moerdijk, Oisterwijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Tilburg, Waalwijk, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. Doel of belang dat wordt behartigd: Regionaal ambulancevervoer Ontwikkelingen: Naar verwachting treedt ingaande 2013 de Tijdelijke wet ambulancezorg (TWAZ) in werking. Op grond van deze wet zal de RAV naar verwachting voor 5 jaar een tijdelijke vergunning krijgen om als enige aanbieder de ambulancezorg in de veiligheidsregio te verzorgen. Voor 2018 zal de minister het definitieve beleid voor de ambulancezorg bepalen. De RAV heeft met het Ministerie van VWS een schikking kunnen treffen voor de vergoeding van de kosten voor het FLO-overgangsrecht. Daarnaast heeft de RAV zijn bedrijfsvoering geoptimaliseerd. Hierdoor is in de RAVbegroting 2013 geen gemeentelijke bijdrage meer opgenomen. Ook voor 2012 is de gemeentelijke bijdrage komen te vervallen. Beleidsvoornemens: De RAV zal in 2013 de ambulancezorg verlenen en hiervoor de ambulancevoorziening en de meldkamers in stand houden. Voor de regio Midden/West-Brabant zijn in totaal 73.700 ambulanceritten voorzien (2012: 72.500). Bestuurlijke betrokkenheid: Elke gemeente is door een lid van het college vertegenwoordigd in het dagelijks bestuur en het algemeen bestuur. Financieel belang: De deelnemende gemeenten dragen bij naar rato van het aantal inwoners. Het streven van de RAV is een begroting zonder gemeentelijke bijdragen. Risico’s: De kans dat de RAV (op termijn) de vergunningen voor de ambulancezorg verliest is klein, maar niet uit te sluiten. In de sector CAO is echter bepaald, dat de nieuwe vergunninghouder ook het personeel overneemt. De financiële risico’s van vergunningverlies zijn hiermee fors verminderd. Financiële gegevens Eigen vermogen Vreemd vermogen Resultaat boekjaar uit gewone bedrijfsvoering Geraamde bijdrage Halderberge 2013 7.

31 december 2011 € 8.704.722 € 19.168.924 € 488.102 positief € 0

N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG), gevestigd in Den Haag

Deelnemende gemeenten: De Staat is houder van de helft van de aandelen, de andere helft is in handen van gemeenten, provincies en waterschappen. Doel of belang dat wordt behartigd: De Bank Nederlandse Gemeenten is de bank van en voor overheden en instellingen voor maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde financiële dienstverlening draagt de BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Daarmee is de bank essentieel voor de publieke taak. Ontwikkelingen: In de begroting 2011 is melding gemaakt van gewijzigde regelgeving waardoor de BNG onder andere de verhouding tussen het eigen vermogen en het balanstotaal, de zgn. leverage ratio, moet verbeteren. Hiervoor zal een groter deel van de winst zal worden ingehouden, waardoor het uit keren deel aan de aandeelhouders kleiner


122

Gemeente Halderberge wordt. In 2012 was dit voor de gemeente Halderberge merkbaar door een halvering van de dividenduitkering ten opzichte van het jaar ervoor. BNG Bank kijkt met een nettowinst van EUR 159 miljoen (+ EUR 5 miljoen) terug op een goed eerste halfjaar van 2012. Het renteresultaat, het structurele deel van het resultaat, is door de groei van de kredietverlening met EUR 14 miljoen (6%) toegenomen. Welke gevolgen dit zal hebben voor de dividenduitkering 2012 is momenteel nog niet aan te geven. Beleidsvoornemens: In haar jaarverslag 2011 heeft de BNG de strategische doelstellingen aangegeven die worden gevolgd: het behoud van substantiële marktaandelen in het Nederlandse publieke en semipublieke domein en het behalen van een redelijk rendement voor aandeelhouders. De BNG wil de positie van expert in financiering van publieke voorzieningen in de komende jaren versterken, onder meer door het inspelen op de behoeften van de klant door het volgen van het overheidsbeleid en het bieden van oplossingen voor in complexiteit toenemende financieringsvraagstukken. In 2010 is besloten de nieuwe kredietverlening weer volledig te richten op de Nederlandse markt de buitenlandse kredietverlening nog slechts in uitzonderlijke gevallen aan te gaan. (bron: BNG Jaarverslag 2011) Bestuurlijke betrokkenheid: De gemeente Halderberge is aandeelhouder. De gemeente heeft zeggenschap in de BNG via het stemrecht op de aandelen, per aandeel één stem. Het aantal aandelen in bezit van de gemeente Halderberge bedraagt 43.524 (waarde van het aandeel is € 2,50). Financieel belang: De dividenduitkering van de BNG is een inkomsten bron van de gemeente. Risico´s: Zie bij ontwikkelingen. Financiële gegevens Eigen vermogen Vreemd vermogen Resultaat boekjaar Geraamde dividenduitkering Halderberge 2013 8.

31 december 2011 € 1.897 miljoen € 134.563 miljoen € 256 miljoen € 50.000

Brabant Water N.V., gevestigd in Den Bosch

Deelnemende gemeenten: Nagenoeg alle gemeenten waar de vennootschap de watervoorziening verzorgt en de provincie Noord-Brabant. Doel of belang dat wordt behartigd: De levering van drinkwater van hoge kwaliteit, water op maat en watergerelateerde producten en diensten. Ontwikkelingen: De waterproductiebedrijven worden in de toekomst in toenemende mate gemoderniseerd en geautomatiseerd worden. Een belangrijk onderdeel hierbij is de aanleg van een eigen glasvezelnet tussen de productiebedrijven. Ook worden de komende periode de circa 100 bodemverontreinigingslocaties samen met de partners verder in kaart gebracht en gezocht naar oplossingen Per 1 juli 2011 is de Drinkwaterwet van kracht geworden. In deze wet is vastgelegd dat het weerstandsvermogen (solvabiliteit) van drinkwaterbedrijven in de regel niet meer dan 70% mag bedragen. Wel kan voor een bepaalde periode ontheffing worden aangevraagd indien er zich in de nabije toekomst mogelijke hoge verplichtingen voor doen. De afwikkeling van de afkoop van de Tilburgse Waterleidingmaatschappij is zo’n verplichting. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft bepaald, dat na afwikkeling van dit dossier, een maximale solvabiliteit tussen 40%-45% is toegestaan.


123

Gemeente Halderberge Beleidsvoornemens: De doelstelling van Brabant Water is het voor nu en in de toekomst borgen van een optimale drinkwatervoorziening voor de inwoners en het bedrijfsleven in ons verzorgingsgebied. De kenmerken van een optimale drinkwatervoorziening zijn: 1. een hoge kwaliteit van het product; 2. een hoge mate van leveringszekerheid; 3. een hoge mate van klantgerichtheid; 4. een hoge mate van efficiency; 5. een optimale waterdruk in het leidingnet; 6. lage tarieven. De ambitie van Brabant Water is om gedurende de planperiode 2012 t/m 2016 op alle zes genoemde kenmerken permanent tot de Top-3 van de (tien) waterleidingbedrijven in Nederland te behoren. Bestuurlijke betrokkenheid: De gemeente Halderberge is aandeelhouder en is middels de burgemeester vertegenwoordigd in de Raad van Commissarissen. Financieel belang: De gemeente Halderberge heeft 43.432 aandelen. Het totale aandelenkapitaal van Brabant Water N.V. bedraagt 2.779.595 aandelen. Risico´s: Er zijn voor de gemeente Halderberge als aandeelhouder geen risico’s. Financiële gegevens Eigen vermogen Vreemd vermogen Resultaat boekjaar 9.

31 december 2011 € 398.295.000 € 392.356.000 € 39.084.000 pos

Intergas N.V., gevestigd in Oosterhout

Deelnemende gemeenten: De deelnemende gemeenten zijn: Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Breda, Drimmelen, Geertruidenberg, Haaren, Halderberge, Heusden, Hilvarenbeek, Moerdijk, Oisterwijk, Oosterhout, Rucphen, Steenbergen, Tilburg, Waalwijk, Werkendam, Woensdrecht en Woudrichem. Doel of belang dat wordt behartigd: Het verzorgen van een optimale energielevering op een veilige en betrouwbare manier. Bestuurlijke betrokkenheid: De gemeente Halderberge is nog aandeelhouder van Intergas Holding B.V.. Financieel belang: De gemeente Halderberge heeft alleen nog een financieel belang in de afwikkeling van de nog openstaande bedragen welke zijn achtergehouden voor mogelijke claims vanuit Enexis. Momenteel is er nog geen claim ingediend en deze worden vooralsnog ook niet verwacht. In 2019 volgt het laatste deel van de verkoop van de aandelen. Risico´s: Mogelijke claims vanuit Enexis kunnen er voor zorgen dat het nog in escrow staande bedrag niet wordt uitgekeerd. Financiële gegevens Eigen vermogen Vreemd vermogen Resultaat boekjaar


31 december 2011 € 25.478.000 €102.883.000 € 35.100.000 pos

124

Gemeente Halderberge 10. Samenwerkingsverband Reinigingsdiensten N.V. (SAVER), gevestigd in Roosendaal Deelnemende gemeenten: Aandeelhouders zijn de gemeenten Bergen op Zoom, Halderberge, Roosendaal en Woensdrecht. SAVER heeft in haar strategisch beleid (periode 2011-2015) onderzoek opgenomen naar uitbreiding met onder meer Rucphen, Moerdijk en Steenbergen. Doel of belang dat wordt behartigd: Uitvoering van de wettelijke en autonome taken op het gebied van reiniging en afvalverwijdering. Beleidsvoornemens: In haar strategisch plan voor 2011-2015 heeft SAVER de volgende doelen gesteld: handhaven marktresistent tarief en gezonde exploitatie met de huidige bedrijfsactiviteiten, onder meer door middel van afvalbeheersmethodes (maatschappelijke doelstellingen {meer hergebruik, minder (rest)afval} en kostenreductie; groei door participatie of lange termijn contract met 1 of 2 gemeenten in West Brabant; samenwerking zoeken met andere marktpartijen, die passen in de bedrijfsfilosofie van Saver (betrouwbaarheid, MVO, goede prijs-kwaliteitverhouding) mits dit leidt tot synergievoordelen; ontzorgen deelnemende gemeenten door onder meer advies en ondersteuning bij beleidsontwikkeling en proactief klantgericht op de werkvloer tijdens het inzamelen. opschuiven in de bedrijfskolom door (voor)bewerking van afvalstromen/grondstoffen en de zeggenschap bij De Kringloper te intensiveren. het vinden van een goede balans in het spanningsveld tussen het belang van MVO en de krimpende budgetten bij gemeenten en bedrijven. Bestuurlijke betrokkenheid: Elke gemeente wijst een lid van het dagelijks bestuur aan, die de gemeente vertegenwoordigt in de algemene vergadering van aandeelhouders. Financieel belang: Het aantal aandelen in bezit van de gemeente Halderberge bedraagt 900 (op een totaal van 6.000). De deelnemende gemeenten betalen een bijdrage, gebaseerd op de kosten van de uitvoering van de werkzaamheden. Financiële gegevens Eigen vermogen Vreemd vermogen Resultaat boekjaar Geraamde dividenduitkering Halderberge 2013 Geraamde uitgaven ophalen huisvuil, containerbeheer, milieustraat en overige reinigingszaken

31 december 2011 € 24.162.000 € 14.185.000 € 4.464.000 pos € 120.000 €

1.958.344

Borchwerf II B.V./C.V. 10a. Halderberge Borchwerf II B.V., gevestigd in Oud Gastel (Gemeente Halderberge) Deelnemende gemeenten: Halderberge 100% Doel of belang dat wordt behartigd: Het doel van de vennootschap is het oprichten en als stille vennoot optreden van de commanditaire vennootschap Borchwerf II CV, die zorg draagt voor en verantwoordelijk is voor de exploitatie van het industrieterrein Borchwerf II. Ontwikkelingen Er zijn geen relevante ontwikkelingen. Beleidsvoornemens Er zijn geen relevante beleidsvoornemens.


125

Gemeente Halderberge Bestuurlijke betrokkenheid Gemeente is 100% aandeelhouder. Financieel belang De gemeente Halderberge is 100% aandeelhouder. Financiële gegevens Eigen vermogen Vreemd vermogen

31 december 2011 € 18.000 n.v.t.

Resultaat boekjaar

€

0

10b. Borchwerf II B.V., gevestigd in Oud Gastel (gemeente Halderberge) Deelnemende gemeenten Halderberge 25% en Roosendaal 25%. Doel of belang dat wordt behartigd Doel van de vennootschap is het oprichten en als beherend vennoot optreden van de commanditaire vennootschap Borchwerf II en het realiseren van de ontwikkeling van het bestemmingsplan / bouwplan Borchwerf II. Ontwikkelingen Er zijn geen relevante ontwikkelingen. Beleidsvoornemens Er zijn geen relevante beleidsvoornemens. Bestuurlijke betrokkenheid De gemeente Halderberge is aandeelhouder. Financieel belang De gemeente Halderberge heeft 25% van het aandelenbelang evenals de gemeente Roosendaal. Heijmans Infrastructuur B.V. bezit 50% van de aandelen. Financiële gegevens Eigen vermogen Vreemd vermogen

31 december 2011 € 492.310 € 160.390

Resultaat boekjaar (na belastingen)

€

31.114 positief

10c. Borchwerf II C.V., gevestigd in Oud Gastel (gemeente Halderberge) Deelnemende gemeenten Deelnemende gemeenten zijn Halderberge en Roosendaal, elk voor 24% vermogensparticipatie. Doel of belang dat wordt behartigd Het doel van de vennootschap is het uitoefenen van een onderneming, omvattende de realisatie van de ontwikkeling van het bedrijventerrein Borchwerf II en het beheer van en beschikken over registergoederen, het verstrekken en aangaan van geldleningen en het stellen van zekerheden. Als beherend vennoot treedt op Borchwerf II B.V. Ontwikkelingen Eventuele ontwikkelingen van het industrieterrein Borchwerf II CV kunt u nalezen in de paragraaf grondbeleid van deze programmabegroting. Beleidsvoornemens Er zijn geen nieuwe relevante beleidsvoornemens. Bestuurlijke betrokkenheid Gemeente Halderberge is aandeelhouder.


126

Gemeente Halderberge Financieel belang Aandeelhouders zijn: Halderberge Borchwerf II B.V. 24% Roosendaal Borchwerf II B.V. 24% Heijmans Infrastructuur B.V. 48% Borchwerf II B.V. 4%. Financiële gegevens Eigen vermogen Vreemd vermogen

31 december 2011 € 6.826.000 € 17.844.563

Resultaat boekjaar

€

10d.

771.000

Stichting Beheer Borchwerf II, gevestigd in Oud Gastel (gemeente Halderberge)

Deelnemende gemeenten Deelnemende gemeenten zijn Halderberge en Roosendaal. Doel cq belang dat wordt behartigd De stichting heeft tot doel het parkmanagement van Borchwerf II uit te voeren. De gemeente Halderberge draagt hierin bij en heeft zitting in het bestuur. Ontwikkelingen Er zijn geen relevante ontwikkelingen. Beleidsvoornemens Er zijn geen relevante beleidsvoornemens. Bestuurlijke betrokkenheid Gemeente Halderberge heeft zitting in het bestuur. Financieel belang Naast de gemeenten Halderberge en Roosendaal wordt deelgenomen door Borchwerf II C.V. en de Vereniging van vestigende bedrijven Borchwerf II W.A. Financiële gegevens Eigen vermogen Vreemd vermogen

31 december 2011 € 198.262 € 436.142

Resultaat boekjaar

€

Geraamde bijdrage Halderberge 2013

€

- /-

249

380.000

12. Gemeenschappelijke regeling Regio West-Brabant (RWB), gevestigd in Etten-Leur Deelnemende gemeenten: De deelnemende gemeenten zijn: Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op Zoom, Breda, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Halderberge, Moerdijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Tholen, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. Doel of belang dat wordt behartigd: De regeling heeft tot doel om gemeenschappelijke belangen van de deelnemende gemeenten te behartigen onder meer door te komen tot de opstelling, vaststelling en uitvoering van de strategische agenda en de strategische visie voor West-Brabant. Onder deze belangen vallen in elk geval: • Sociaal Economische Zaken; • Ruimtelijke Ontwikkeling en Volkshuisvesting; • Mobiliteit; • Zorg, Welzijn en Onderwijs; • Duurzaamheid; • Middelen.


127

Gemeente Halderberge Ontwikkelingen: REWIN Vooralsnog zijn door het REWIN geen nieuwe ontwikkelingen te melden. Bestuurscommissie KCV Op het terrein van ontwikkeling, uitvoering en beheer van Deeltaxi West-Brabant wordt ingezet op het voorzien in de mobiliteitsbehoefte van mensen met een functiebeperking, ouderen en mensen die geen OV-alternatief hebben. Door rijksbezuinigingen zijn de overheden gedwongen om de gebruiksmogelijkheden in te perken en/of het klanttarief te verhogen. Bovendien hebben verschillende gemeenten aanvullende maatregelen getroffen op het WMO-vervoer. Het huidige deeltaxi-contract loopt eind 2013 af. Begin 2012 is een afweging gemaakt ten aanzien van een eventuele verlenging van 1 of 2 jaar. Halverwege 2012 zal een nieuwe overweging plaatsvinden omdat dan duidelijk is wat het effect van de herschikking van de taxibedrijven West-Brabant is. Formeel hoeft pas medio 2013 te worden aangegeven of de opdrachtgever wel of niet wenst te verlengen. De decentralisatie van de AWBZ begeleiding naar de WMO waarbij het vervoer van en naar de dagbesteding dan ook onder de compensatieplicht van de WMO zou komen te vallen is controversieel verklaard. Echter is in het lente-akkoord een bezuiniging op het AWBZ-vervoer van € 150 miljoen (= de helft van het bedrag dat zorginstellingen nu ontvangen) doorgevoerd. Het KCV zal tijdig alle relevante AWBZ-instellingen aanschrijven om te voorkomen dat deze bezuiniging leidt tot ongewenste instroom in het WMO-vervoer, Bestuurlijke betrokkenheid: Het college van iedere deelnemende gemeente wijst één lid en één plaatsvervangend lid aan voor het algemeen bestuur “De West-Brabantse Vergadering”. Financieel belang: Het algemeen gedeelte van de begroting, waarin de kosten die samenhangen met de West-Brabantse Vergadering, het Dagelijks Bestuur de strategische visie en strategische agenda zijn opgenomen, wordt doorberekend op basis van het aantal inwoners van de gemeenten per 1 januari van het voorafgaande jaar. Naast het algemene deel is de verschuldigde bijdrage afhankelijk van de activiteiten waaraan wordt deelgenomen. Risico´s: Momenteel zijn geen risico’s bekend. Financiële gegevens Eigen vermogen Vreemd vermogen

31 december 2011 In 2012 In 2012

Resultaat boekjaar

In 2012

Geraamde bijdrage Halderberge 2013 in apparaatskosten

€ 144.348

13. Gemeenschappelijke regeling Belastingsamenwerking West-Brabant (BWB), gevestigd in Etten-Leur Deelnemende gemeenten: De deelnemende gemeenten zijn: Bergen op Zoom, Breda, Etten-Leur, Halderberge, Oosterhout, Roosendaal en Woensdrecht. Daarnaast neemt het Waterschap Brabantse Delta deel. Doel of belang dat wordt behartigd: De GR BWB heeft de volgende doelstellingen; • Het realiseren van een kwalitatief beter belastingproduct; • Het waarborgen van de continuïteit van de bedrijfsvoering en het verminderen van de kwetsbaarheid van de belastingprocessen; • Het vergroten van de efficiency en effectiviteit bij de uitvoering van de belastingprocessen; • Het integreren van de uitvoeringsprocessen van de gemeentelijke en waterschapsbelastingen en het tot stand brengen van gecombineerde aanslagen voor deze belastingen. Ontwikkelingen: In januari 2012 is de GR BWB van start gegaan. Gemeente Alphen Chaam is in 2012 toegetreden tot de GR BWB. Naar verwachting zullen andere gemeenten vanaf 2013 toetreden In 2013 zullen de eerste gezamenlijke aanslagformulieren worden verstuurd.


128

Gemeente Halderberge Beleidsvoornemens: Nieuwe beleidsvoornemens zijn nog niet bekend. Bestuurlijke betrokkenheid: In het Algemene Bestuur (AB) zijn alle deelnemende organisaties met één lid uit het eigen college/Dagelijks Bestuur vertegenwoordigd. Uit het AB worden 4 leden gekozen voor het Dagelijks Bestuur (DB), waarbij de gemeenten met minder dan 30.000 inwoners (Woensdrecht en Halderberge) samen één zetel hebben. Gemeente Halderberge vertegenwoordigt deze categorie. Financieel belang: De kosten van de gemeenschappelijke regeling worden via drie verdeelsleutels verdeeld over de deelnemende partijen: • kosten van heffen: op basis van het aantal aanslagregels; • kosten van innen: op basis van het aantal aanslagen; • kosten van uitvoering van de WOZ: op basis van het aantal objecten. Risico´s: Momenteel zijn geen risico’s bekend. Financiële gegevens: Vanzelfsprekend zijn nog geen resultaten over voorgaande boekjaren bekend. In de begroting van Halderberge is financieel uitgegaan van de stand van zaken van voor de toetreding. De bijdrage van Halderberge aan de gemeenschappelijke regeling wordt, conform de voorlopige opgave door de GR BWB, geraamd op € 742.000 (incl. BTW) ofwel € 689.000 (excl. BTW) per jaar. 14. Stichting Inkoopbureau West-Brabant, gevestigd in Etten-Leur Deelnemende gemeenten: De deelnemende gemeenten zijn: Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Binnenmaas, Cromstrijen, Drimmelen, EttenLeur, Geertruidenberg, Gilze en Rijen, Goes, Halderberge, Kapelle, Moerdijk, Noord-Beveland, Oud-Beijerland, Reimerswaal, Rucphen, Sluis, Strijen, Tholen, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. Doel of belang dat wordt behartigd: Het bieden (tegen lage kosten) van de beste toegevoegde waarde in inkoopoplossingen voor de deelnemende gemeenten, door het ontwikkelen en implementeren van ‘Best in Class’ inkoopbeleid, processen, methodieken, systemen en training. De SIW draagt dus bij aan een continue verbetering van het inkoop- en aanbestedingsbeleid, van de implementatie van dit beleid in de praktijk binnen de aan de SIW deelnemende gemeenten en aan borging van inkoop binnen het werkproces. Ontwikkelingen: Er zijn geen nieuwe ontwikkelingen te melden. Bestuurlijke betrokkenheid: Het college van iedere deelnemende gemeente wijst één lid en één plaatsvervangend lid aan voor het Algemeen Bestuur. Het Algemeen Bestuur benoemt uit hun midden het Dagelijks Bestuur. Financieel belang: Deelname via inhuur inkoper voor 6 dagdelen per week. De algemene reserve van de stichting is omgezet in een langlopende schuld van de Stichting Inkoopbureau West-Brabant aan de deelnemende gemeenten. Risico´s: Momenteel zijn geen risico’s bekend. Financiële gegevens

31 december 2011

Eigen vermogen Vreemd vermogen Resultaat boekjaar Geraamde bijdrage Halderberge 2013

€ 0 € 235.132 € 68.240


€ 91.800

129

Gemeente Halderberge 15. Gemeenschappelijke Regeling Regionaal Bureau Leerplicht West-Brabant (RBL), gevestigd te Breda. Deelnemende gemeenten: De deelnemende gemeenten zijn: Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op Zoom, Breda, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Halderberge, Moerdijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. Doel of belang dat wordt behartigd: De gemeenschappelijke regeling is aangegaan met als doel het behartigen van de belangen van de deelnemende gemeenten op het gebied van de Leerplichtwet 1969 en de Regionale Meld en Coördinatiefunctie. Ontwikkelingen: De regionale samenwerking is pas op 1 augustus 2012 ingegaan. Bestuurlijke betrokkenheid: De colleges van de deelnemende gemeenten wijzen een lid aan voor het Gemeenschappelijk Orgaan. Het Gemeenschappelijk Orgaan benoemt uit zijn midden een voorzitter en een plaatsvervanger. Financieel belang: Zowel de personeelskosten als de uitvoeringskosten die verbonden zijn aan de uitvoering van de taken van het Programma worden omgeslagen over de deelnemende gemeenten naar rato van het aantal inwoners van 5 tot 23 jaar (per 1 januari van het voorgaande begrotingsjaar). Extra dienstverlening kan worden ingekocht tegen een vastgestelde eenheidsprijs. Risico´s: Momenteel zijn geen risico’s bekend. Financiële gegevens

31 december 2011

Eigen vermogen Vreemd vermogen Resultaat boekjaar Geraamde bijdrage Halderberge 2013

€ € €


0 0 0

€ 20.959

130


Paragraaf grondbeleid Algemene doelstelling In de paragraaf grondbeleid komt elk jaar aan bod hoe de gemeente het grondbeleid inzet om de bestuurlijke doelen te bereiken. De toelichting op het Besluit begroting en verantwoording (BBV) stelt de volgende onderdelen verplicht: □ visie op het grondbeleid; □ een aanduiding van de wijze waarop de gemeente het grondbeleid uitvoert; □ een actuele prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie; □ een onderbouwing van de geraamde winstneming; □ de beleidsuitgangspunten omtrent de reserves voor grondzaken in relatie tot de risico’s. Visie grondbeleid en uitvoering Het grondbeleid van de gemeente Halderberge is opgenomen in de nota “Grondbeleid 2011 gemeente Halderberge”. Het vollege heeft op 14 maart 2011 ingestemd met deze nota. Vervolgens heeft de gemeenteraad deze op 14 april 2011 vastgesteld. Grondbeleid wordt door de gemeente Halderberge ingezet als ondersteunend beleid ten behoeve van het realiseren van andere gemeentelijke beleidsdoelstellingen. Daaronder vallen met name: □ het realiseren van woondoelstellingen; □ het (minimaal) op peil houden van de bestaande voorzieningen binnen de bestaande kernen; □ het behouden van een zo groot mogelijke invloed op de kwaliteit van de toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen; □ het tot stand brengen van samenhang tussen grondbeleid en de relatie met onder andere het ruimtelijk beleid en de begroting; □ het bevorderen van een rechtvaardige verdeling van kosten en opbrengsten over gebruikers, exploitanten, eigenaren en overheid en het spreiden en daarmee beperken van financiële risico’s; □ het genereren van financiële middelen ter dekking van investeringen bij ruimtelijke ontwikkelingsprojecten en het bepalen van een transparante en consequente richtlijnen voor het gemeentelijk grondbeleid teneinde willekeur en onduidelijkheid te voorkomen. Het grondbeleid is dus geen doel op zich, maar is dienstbaar aan alle beleidsvelden zoals wonen, ruimtelijke ontwikkeling, economische en maatschappelijke ontwikkeling, openbare ruimte, infrastructuur, recreatie en natuur. De uitvoering van het beleid geeft de manier aan waarop de gemeente zich op de vastgoedmarkt beweegt in de rol van regisseur van het ontwikkelproces en als ontwikkelaar van locaties. De financiële aspecten van deze projecten worden in overeenstemming met deze nota in de jaarlijkse begroting in de paragraaf grondbeleid op hoofdlijnen toegelicht. Grondexploitatie Op 21 januari 2010 en op 26 mei 2011 heeft de gemeenteraad besluiten genomen met betrekking tot de prioritering van woningbouwprojecten. Hierbij zijn projecten vanuit de pilot opgenomen die verder afgewerkt worden en zijn een aantal nieuwe (uitbreidings)plannen meegenomen. Ten gevolge van de financieel economische crisis, de onzekere situatie op de woningmarkt en de bijgestelde provinciale bevolkings- en woningbouwprognoses heeft de gemeenteraad in de raadsvergadering van 11 oktober 2012 kaders (ruimtelijke, leefbaarheid en financieel) vastgesteld voor de bijstelling van het woningbouwprogramma om begin 2013 te komen tot een herziening van het woningbouwprogramma gemeente Halderberge”. Naar verwachting zal er begin 2013 een aangepast woningbouwprogramma worden vastgesteld door de raad. Op dit moment is dus nog niet duidelijk hoe de programmering er uit zal gaan zien en welke plannen wel, niet of deels door zullen gaan. De begroting 2013 is gebaseerd op de exploitatieopzetten zoals deze bij de jaarrekening 2011 zijn vastgesteld. Hierbij is nog uitgegaan van het huidige woningbouwprogramma met 1.622 woningen. Begin 2013 wordt de bijstelling verwacht van het huidige woningbouwprogramma, waarbij het aantal te bouwen woningen neerwaarts wordt bijgesteld. Op basis van het bijgestelde woningbouwprogramma begin 2013 worden de grondexploitaties aangepast. Deze vormen dan het uitgangspunt voor een op te stellen MPG 2013-2023 en de kadernota 2014. Ten gevolge van de bijstelling van het woningbouwprogramma begin 2013 zal er naar verwachting tussen de € 10 en € 15 miljoen onttrokken moeten worden aan de reserves ter dekking van verliesgevende exploitaties en het afboeken van boekwaarden. In deze begroting 2013 wordt er - vooruitlopend op de financiële gevolgen van de


131

Gemeente Halderberge vaststelling van het nieuwe woningbouwprogramma - een risicoreserve grondexploitaties gevormd van € 6 miljoen. Deze reserve wordt gevormd ten laste van de algemene reserve. Specifieke Halderbergse risico’s in de grondexploitatie De demografische en economische ontwikkelingen in onze regio hebben gevolgen voor het woningbouwprogramma. Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Brabant (hierna: GS) hebben begin dit jaar de woningbouwprognose voor onze gemeente afgegeven. Tot voor kort was het woningbouwprogramma van onze gemeente gericht op het bouwen van 1.622 woningen in de komende jaren (mei 2011). GS hebben aangegeven dat de woningbehoefte in onze gemeente ruim 700 woningen bedraagt. Deze neerwaartse bijstelling van het aantal te bouwen woningen heeft negatieve financiële gevolgen voor onze gemeente. Daarnaast treft de crisis op de woningmarkt ook de gemeente Halderberge. De komende periode zal de gemeente met diverse betrokken partijen in gesprek gaan om tot een bijstelling van het woningbouwprogramma te komen. Hiertoe zijn kaders opgesteld t.a.v. woningbouw, financiën, overeenkomsten, ruimtelijke ordening, sport en welzijn. De kaders zijn door de gemeenteraad op 11 oktober vastgesteld. Naar verwachting zal er begin 2013 een aangepast woningbouwprogramma worden vastgesteld door de raad. Op dat moment zullen ook de financiële consequenties (afboeking van boekwaarden, treffen van verliesvoorzieningen, onvoldoende voeding reserve bovenwijkse voorzieningen en doorberekening personele lasten) bekend zijn. Algemene risico’s in de grondexploitatie Een grondexploitatie strekt zich uit over een groot aantal jaren en gaat gepaard met grote investeringen. Doorgaans gaat de kost voor de baat uit, zodat er sprake kan zijn van aanzienlijke financiële risico’s. Voor zover deze risico’s kwantificeerbaar en bekend zijn, is hiermee in de exploitatieberekeningen rekening gehouden. Daarnaast zijn er echter ook nog algemene, niet kwantificeerbare risico’s. De voorzichtigheid gebiedt om voor deze risico’s wel middelen achter de hand te houden. In de nota grondbeleid en grondbedrijf is op dit punt beleid geformuleerd. Een vlotte verkoop van bouwrijpe gronden leidt tot rentebesparingen en een minder snelle verkoop leidt tot renteverliezen. Het spreekt voor zich dat ook de rentestand hierop van invloed is. Daarenboven wordt de grondexploitatie beïnvloed door: veranderingen in woon- en werkvoorkeuren en wijziging van wensen tussen het tijdstip van plannen maken en realisering; werkelijke afzet van gronden / woningen die afwijkt van de ramingen; het tijdig kunnen verwerven van gronden en / of opstallen; milieurisico’s; planschadeclaims; kostenverhaal bij exploitaties door derden; woningbouwcontingent; tijdsduur van wettelijk voorgeschreven procedures. In de calculaties wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met deze aspecten, teneinde een zo reëel mogelijke exploitatie te kunnen presenteren. Desondanks kunnen zich bij de grondexploitatie (onvoorziene) omstandigheden voordoen die de uitkomsten zowel positief als negatief kunnen beïnvloeden. Borchwerf II De ontwikkeling van Borchwerf II vindt plaats in een commanditaire vennootschap (C.V.) die is opgericht samen met de gemeente Roosendaal en Heijmans Infrastructuurontwikkeling. Van het resultaat van deze onderneming komt 25% uiteindelijk voor rekening van of ten gunste van de gemeente. Om risico’s als gevolg van deelname in deze onderneming op te kunnen vangen is een risicoreserve Borchwerf II gevormd. Deze reserve is eind 2004 op het gewenste startniveau van € 2,8 miljoen gebracht, ten laste van de algemene reserve van het grondbedrijf. Naar gelang de ontwikkeling van Borchwerf II minder of meer voorspoedig verloopt, zal deze reserve geleidelijk aan weer vrij kunnen vallen ten gunste van de algemene reserve grondbedrijf. Het benodigde saldo van deze reserve is per 1-1-2013 becijferd op € 1.000.000. In de komende jaren zal een verdere vrijval plaatsvinden totdat deze reserve in 2017 kan worden opgeheven. Reserve bovenwijkse voorzieningen De bestedingen uit de reserve bovenwijkse voorzieningen zijn opgenomen op basis van de nota bovenwijkse voorzieningen van 25 september 2008, de voeding van de reserve bovenwijkse voorzieningen vloeien voort uit de bijdrage vanuit de verschillende exploitaties. Het betreft hier de grondexploitaties, zoals deze bij de jaarrekening 2011 zijn vastgesteld. Hierbij is nog uitgegaan van het huidige woningbouwprogramma met 1.622 woningen. Bijstelling van het woningbouwprogramma zal ook gevolgen hebben voor de reserve bovenwijkse voorzieningen. Het saldo van de reserve bovenwijkse voorzieningen bedraagt thans ca. € 0,2 miljoen euro.


132

Gemeente Halderberge Zoals aangegeven staat de voeding van deze reserve wel onder druk door m.n. de volgende factoren: • vanuit exploitaties met een verwacht negatief resultaat vindt geen storting in de reserve (meer) plaats; • door de nog te maken keuzes om te komen tot een realistisch woningbouwprogramma zullen projecten niet meer worden uitgevoerd, waardoor er ook geen storing plaats kan vinden. Na de vaststelling van een nieuw woningbouwprogramma zal op basis van de hierin opgenomen keuzes een nieuwe prognose voor deze reserve opgesteld gaan worden. Voorziening verliesgevende exploitaties Conform de regelgeving is er ten behoeve van complexen waarbij een geprognotiseerd verlies op kan treden een voorziening gevormd. De voorziening dient voldoende middelen te bevatten om het gehele verlies te kunnen afdekken. Bij het opstellen van de jaarrekening 2011 is de voorziening op het benodigde niveau gebracht. Het benodigde saldo per 1-1-2012 is berekend op € 4.524.168. In onderstaande tabel is aangegeven voor welke projecten een voorziening is gevormd: Projectnaam Sint Annaplein Tivoli Centrum Oud Gastel Centrum Hoeven Pagnevaartdreef Centrum Stampersgat Totaal

Gevormde voorziening 183.000 1.373.890 1.070.153 315.560 181.565 1.400.000 4.524.168

Op het moment dat een complex wordt afgesloten wordt de gevormde voorziening gebruikt om dit negatieve effect op dat moment te egaliseren. Activiteiten en resultaten 2013 op basis van exploitaties jaarrekening 2011 (1.622 woningen) Hieronder is aangegeven wat de financiële resultaten zijn op basis van de grondexploitaties zoals deze bij de jaarrekening 2011 zijn vastgesteld en waarbij nog uitgegaan is van het huidige woningbouwprogramma met 1.622 woningen. Echter zoals eerder aangegeven, zal dit beeld behoorlijk wijzigen na de vaststelling van het woningbouwprogramma begin 2013. Echter vanwege de verplichting op basis van het BBV om inzicht te geven in de financiële resultaten op basis van de laatst geactualiseerde grondexploitaties is dit onderdeel opgenomen. Op basis van de informatie uit de jaarrekening 2011 blijkt nog een bedrijfsresultaat in 2013 van ca. € 1,9 mln. Dit resultaat bestaat uit de volgende componenten: Stortingen vanuit complexen in de reserve bovenwijkse voorzieningen: + € 1,5 miljoen Onttrekkingen uit de reserve bovenwijkse voorzieningen: - € 0,7 miljoen Resultaten op woningbouwcomplexen: - € 0,5 miljoen Renteresultaat op reserves: + € 0,2 miljoen Onttrekking uit de verliesvoorziening: + € 1,4 miljoen De reservepositie wordt met het genoemde resultaat verhoogd. Met betrekking tot bovenwijkse voorzieningen geldt dat bij de woningbouwplannen € 5.150 per woning en bij bedrijventerreinen € 5 per/m² uitgegeven terrein in de reserve bovenwijkse voorzieningen wordt gestort. Deze storting vindt plaats in het jaar waarin de grond wordt verkocht c.q. de realisatiebijdrage (bij particuliere ontwikkelingen) wordt ontvangen. De stortingen worden in het grondbedrijf als kosten beschouwd. Ze worden geactiveerd waardoor de resultaten op afgesloten complexen lager worden. Indien in een plan een negatief saldo wordt voorzien blijft de storting achterwege. Omdat grondexploitaties over meerdere jaren lopen en het resultaat pas op het eind wordt genomen zegt het resultaat in een bepaald jaar niet zoveel over het bedrijf in dat jaar. Belangrijker is in dit verband om aan te geven hoe de boekwaarden van de complexen zich in 2013 naar verwachting zullen ontwikkelen. Verwacht wordt dat per saldo de boekwaarde in 2013 zal toenemen met circa € 4,7 miljoen. De resultaatsverwachtingen voor de komende jaren zijn globaal weergegeven in de volgende tabel:


133

Gemeente Halderberge Verwachte resultaten grondexploitatie 2013-2016 in miljoenen Jaar Rente Storting Onttrekking Afgesloten Ontrrekking Toelichting belangrijkste bijzondere complexen verliesresultaten en belangrijkste afgesloten bovo bovo voorziening complexen 2013 0,2 1,5 0,7 0,5 1,4 Tivolie, Magrietstraat, Maatjes, Korenweide 2014 0,2 0,7 1,0 0,1 0,1 Maria ter Engelen, St. Annaplein 2015 0,2 0,7 0,5 2,8 1,4 Opperstraat, Centrumplan Stampersgat 2016 0,3 0,8 0,1 1,4 0 Oud Gastel West

Het renteresultaat wordt gevormd door de rente die wordt toegerekend aan de reserves. Het percentage is 3,5%. Aan de boekwaarde van de voorraden wordt eveneens 3,5% toegerekend welke een last vormt en per complex wordt geactiveerd. Per saldo wordt dus vanuit het grondbedrijf 3,5% betaald (of incidenteel ontvangen) over het verschil tussen boekwaarden van de voorraden en het saldo van de reserves. Voor het grondbeleid is een algemene reserve grondbedrijf beschikbaar. Deze algemene reserve heeft tot doel risico’s op exploitaties te kunnen opvangen. In de volgende tabel is voor de periode 2013 – 2016 de ontwikkeling van de reservepositie van het grondbedrijf opgenomen op basis van de situatie in de jaarrekening 2011 (op basis van 1.600 woningen). In de prognose van de reservepositie zijn opgenomen de algemene reserve grondexploitaties en de voorziening verliesgevende exploitaties. Boekwaarde complexen - reservepositie grondbedrijf (exclusief Borchwerf) Balansdatum Prognose boekwaarde Prognose algemene complexen reserve

1-1-2013

32.839.812

5.229.871

1-1-2014

39.348.844

4.726.463

1-1-2015

27.935.156

4.606.388

1-1-2016

25.685.621

7.167.048

In het volgende overzicht is de boekwaarde gespecificeerd naar de verschillende soorten projecten zoals die binnen het BBV worden genoemd: o bouwgronden in exploitatie; o nog niet in exploitatie zijnde gronden; o ruil- en diverse gronden. Omschrijving Bouwgronden in exploitatie Nog niet in exploitatie genomen gronden Ruil en diverse gronden subtotaal boekwaarde Af: voorziening verliesgevende grondexploitaties Totaal boekwaarde zonder verliesvoorziening

Boekwaarde 1-1-2013 50.338 28.632.370 4.157.104 32.839.812 -4.524.168 28.315.644

Boekwaarde 1-1-2014 -3.287.001 38.783.242 3.852.603 39.348.844 -3.150.278 36.198.566

Boekwaarde 1-1-2015 -5.140.711 29.538.423 3.537.444 27.935.156 -2.967.278 24.967.878

Boekwaarde 1-1-2016 56.757 22.417.609 3.211.255 25.685.621 -1.567.278 24.118.343

Zoals eerder aangegeven zal begin 2013 het woningbouwprogramma worden bijgesteld waarbij het aantal te bouwen woningen fors wordt teruggebracht. Op basis van het bijgestelde woningbouwprogramma begin 2013 worden de grondexploitaties bijgesteld. De hieruit voortvloeiende negatieve financiële gevolgen zullen dan in beeld worden gebracht.


134


II. Financiële begroting


135



136


1. Overzicht van baten en lasten PROGRAMMA’S

Lasten 2013

Baten 2013

Saldo 2013

BESTUUR EN DIENSTVERLENING

4.805.908

532.595

-4.273.313

OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID

2.206.580

18.083

-2.188.497

OPENBARE RUIMTE

9.360.317

2.575.787

-6.784.530

RUIMTE EN ECONOMIE

26.185.390

24.893.909

-1.291.481

MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING EN WELZIJN

24.017.659

12.351.645

-11.666.015

ONDERWIJS EN JEUGD

6.185.828

454.282

-5.731.546

TOTAAL PROGRAMMA'S

72.761.682

40.826.301

-31.935.381

ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN

291.200

31.186.494

30.895.294

RESULTAAT VOOR BESTEMMING

73.052.882

72.012.795

-1.040.087

BESTUUR EN DIENSTVERLENING

317.000

434.000

117.000

OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID

64.969

48.488

-16.481

0

612.569

612.569

8.777.929

7.296.208

-1.481.721

45.914

118.276

72.362

ONDERWIJS EN JEUGD

2.580.050

3.352.059

772.008

ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN

1.711.497

2.693.151

981.654

TOTAAL MUTATIES RESERVES

13.497.359

14.554.750

1.057.390

RESULTAAT NA BESTEMMING

86.550.242

86.567.545

17.303

MUTATIES RESERVES

OPENBARE RUIMTE RUIMTE EN ECONOMIE MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING EN WELZIJN


137



138


2. Uiteenzetting financiële positie 1.

Inleiding

Om u inzicht te geven in de begrotingssaldi voor de komende vier jaar geven wij in dit hoofdstuk een uiteenzetting van de financiële positie van de gemeente Halderberge. In de zomernota 2012-2016 hebben wij, op basis van de inzichten die op dat moment bekend waren, op hoofdlijnen een financiële doorkijk gegeven voor de jaren 2013-2015. Deze doorkijk was gebaseerd op de meerjarenbegroting 2012-2015. 2.

Uitgangspunten

In de zomernota zijn, naast een financiële doorkijk voor de komende jaren, ook de uitgangspunten voor de begroting 2013 vastgesteld. Hieronder worden de belangrijkste uitgangspunten genoemd die zijn gehanteerd bij de opstelling van de begroting 2013-2016. Voor een verdere toelichting wordt verwezen naar de Zomernota 20122016. Algemeen De meerjarenbegroting 2013 - 2016 wordt opgesteld overeenkomstig het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) en het Gemeenschappelijk Financieel Toezichtkader (GTK) van de provincie Noord-Brabant. Bij de opstelling van de begroting 2013 worden de begrotingswijzigingen betreffende het jaar 2012 tot en met de raad van 21 juni 2012 meegenomen. In de begroting 2013 wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met autonome ontwikkelingen, zoals toename van het aantal inwoners, woonruimten, uitkeringsgerechtigden, bouwleges, e.d. Verder wordt er zoveel mogelijk rekening gehouden met opgelegd rijksbeleid. In principe worden autonome ontwikkelingen door het rijk gecompenseerd middels de algemene uitkering uit het Gemeentefonds. Het kan echter zo zijn, dat het rijk uit bezuinigingsoverwegingen besluit tot geen of een gedeeltelijke compensatie. De ramingen van de uitkeringen uit het Gemeentefonds zijn gebaseerd op de uitkomsten van de junicirculaire 2012. Gezien de planning van het bestuurlijk besluitvormingstraject is het niet mogelijk de gevolgen van de septembercirculaire 2012 mee te nemen bij de opstelling van de begroting 2013. De gevolgen zullen worden opgenomen in de najaarsnota 2012 en de voorjaarsnota 2013/kadernota 2014. Bij de berekening van de algemene uitkering is rekening gehouden met de (verwachte) areaalontwikkeling van de WOZ-capaciteit en de verwachte ontwikkeling van de aantallen eenheden zoals woonruimten, inwoners en bijstandsgerechtigden. In het bestuursakkoord Rijk – VNG staan de decentralisatie van de jeugdzorg, de decentralisatie van de extramurale Awbz-functie en de invoering van de Wet werken naar vermogen centraal. Op dit moment zijn de financiële gevolgen van de decentralisaties voor de gemeente Halderberge nog niet bekend. Bij de opstelling van de begroting 2013 is in het kader van decentralisatie van rijkstaken met ingang van 2014 structureel een bedrag van € 500.000 opgenomen. Voor de toerekening van de indirecte kosten (met name loonkosten) naar de producten, programma’s en grondexploitaties wordt de methode van integrale kostprijsberekening toegepast. Activa De activa worden geactiveerd en afgeschreven conform het BBV, de financiële verordening en de Nota waarderen, activeren en afschrijven van vaste activa 2011 die door u in de raadsvergadering van 22 september 2011 is vastgesteld. Reserves en voorzieningen en rentebeleid Het gehanteerde rentebeleid en reserves- en voorzieningenbeleid is conform de nota reserves en voorzieningen 2010, zoals deze in de raad van december 2009 is vastgesteld. In de begroting 2013 is conform de nota reserves en voorzieningen gewerkt met een vast rentepercentage voor de vaste activa en de investeringen uit het investeringsprogramma. Conform de zomernota is voor de begrotingsperiode van 2013 - 2016 dit percentage vastgesteld op 3,5%. Als gevolg van deze systematiek wordt tevens gewerkt met een egalisatiereserve rente. De rente over de eigen financieringsmiddelen (reserves en voorzieningen) bedraagt eveneens 3,5%. Dit rentepercentage is gebaseerd op de rente voor langlopende geldleningen, conform de notitie reserves en voorzieningen 2010. Op de overige bestemmingsreserves wordt in 2013 de inflatiecorrectie van 2% toegepast, die na de resultaatbestemming wordt toegevoegd aan de reserves.


139


De rente over de algemene reserves en de rente over de voorzieningen komen geheel ten gunste van de exploitatie. De toegerekende rente aan de reserves en voorzieningen binnen de grondexploitaties bedraagt eveneens 3,5%. Deze rente wordt na resultaatbestemming in zijn geheel toegerekend aan deze reserves.

Indexering Conform de besluitvorming in de zomernota 2012 zijn de uitgavenbudgetten in 2013 geïndexeerd met 2%. De inkomsten, waaronder ook de OZB, worden ook in 2013 en de jaren 2014 – 2016 met 2% geïndexeerd, conform de besluitvorming bij de zomernota 2012. De budgetten op basis van contracten en gemeenschappelijke regelingen zijn verhoogd met de werkelijke kostenstijging, hetgeen is opgenomen in het betreffende contract of de door het Algemeen Bestuur vastgestelde begroting 2013 van de betreffende regeling. Hierbij wordt tevens de 3 x 3% regel (bezuiniging) gehanteerd, voor zover het Algemeen Bestuur hiertoe heeft besloten. De subsidies aan de professionele instellingen worden conform de zomernota niet geïndexeerd. Eind april 2012 is een nieuwe CAO voor de gemeenten vastgesteld. Hierin is per 1 januari 2012 en per 1 april 2012 een loonsverhoging van 1% opgenomen. Deze CAO loopt tot 31 december 2012. Voor 2013 wordt uitgegaan van bevriezing van de salarissen. Vanaf het jaar 2014 wordt uitgegaan van een verhoging van 1% per jaar. Lokale heffingen Uitgangspunt voor de tarieven van de lokale heffingen is dat de totale lastendruk gemiddeld niet meer stijgt dan het inflatiepercentage van 2%. Een stijging van één belastingsoort kan worden gecompenseerd door de verlaging van een andere belastingsoort (of andersom) om op deze manier de stijging van de totale lastendruk te maximeren op het inflatiepercentage van 2%. De tarieven van de onroerende zaakbelastingen worden in 2013, gecorrigeerd voor de waardeontwikkelingen, geïndexeerd met 2%, conform de besluitvorming bij de zomernota 2012. De tarieven voor de afvalstoffen- en rioolheffing worden berekend op basis van 100% kostendekkendheid. Bij de bepaling van de mate van kostendekkendheid wordt de mogelijkheid om BTW in de tarieven door te berekenen achterwege gelaten. De rioolheffing is gebaseerd op het nieuwe Verbreed Gemeentelijk Rioleringplan. Voor een verdere toelichting op de belastingen en retributies verwijzen wij u naar de paragraaf lokale heffingen.


140

Gemeente Halderberge 3.

Opbouw begrotingssaldo 2013

In onderstaand overzicht zijn de begrotingssaldi voor de komende jaren opgenomen. Hierbij is de zomernota 2012 het uitgangspunt. 2013

2014

2015

-798.600

-905.900

-1.263.600

0 1.653.000 -721.700

-500.000 1.957.200 -448.000

-500.000 2.372.200 -559.800

Saldo zomernota periode 2013 - 2016

132.700

103.300

48.800

Autonome ontwikkelingen na zomernota

-872.200

-801.100

-682.100

Saldo begroting 2013 - 2016 na aanpassingen

-739.500

-697.800

-633.300

-66.900

-134.000

-38.000

3.000

32.000

-3.000

-32.000

-633.300

-66.900

Stand meerjarenbegroting 2012 - 2015 Decentralisaties rijk Bezuinigingen Overige mutaties zomernota

Raadsbesluit oktober Gezamenlijke Werkorganisatie Werk en Inkomen Invulling deel taakstelling personeel door Gezamenlijke Werkorganisatie Werk en Inkomen Nadelig saldo

-873.500

-735.800

2016

-500.000 2.509.000

Hieronder worden de verschillende onderdelen van dit overzicht kort toegelicht. Decentralisaties rijk In de zomernota 2012 is vanaf 2014 een bedrag van € 500.000 opgenomen als inschatting voor de negatieve gevolgen verbonden aan de komende decentralisaties (jeugdzorg, AWBZ, e.d.). Dit is nu ook in de concept begroting verwerkt. Overigens is er momenteel nog weinig duidelijkheid over de werkelijke effecten van de decentralisaties. Bezuinigingen De bezuinigingen zijn conform het besluit bij de zomernota 2012 in de begroting verwerkt. De basis hiervoor is het document Anders werken met minder middelen. Het bezuinigingspakket is conform de zomernota financieel vertaald in de verschillende programma’s in de begroting. In de bezuinigingsmaatregelen was in de zomernota nog sprake van een viertal taakstellingen die nog niet verder concreet ingevuld waren. Het gaat hierbij om de volgende taakstellingen: Taakstelling ambtelijke organisatie Van deze taakstelling die jaarlijks oploopt met € 200.000 tot een structurele bezuiniging van € 1.000.000 in 2016 is al een deel gerealiseerd. In de paragraaf Bedrijfsvoering wordt nader ingegaan op de verdere invulling van deze taakstelling. Taakstelling openbare verlichting In de zomernota is op het gebied van openbare verlichting een structurele bezuinigingstaakstelling opgenomen van € 20.000. Deze taakstelling wordt ingevuld door het budget voor onderhoud openbare verlichting met dit bedrag te verlagen. In de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen wordt hier nader op ingegaan.


141

Gemeente Halderberge Taakstelling onderhoud openbaar groen In de zomernota is een bezuinigingstaakstelling opgenomen van € 90.000. Deze taakstelling wordt ingevuld door de budgetten personeel van derden, onkruidbestrijding, maaien door derden, ongediertebestrijding, stortrecht en overige uitgaven samen tot dit bedrag te verlagen. In de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen wordt hier nader op ingegaan. Taakstelling Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) In de zomernota is op het gebied van de WMO een structurele bezuinigingstaakstelling opgenomen van € 100.000. Deze taakstelling wordt ingevuld door afschaffing van de toeslag voor bemiddeling en administratie van persoonsgebonden budgetten (PGB+). Aanpassingen autonome ontwikkelingen na de zomernota 2012 Na de opstelling van de zomernota is gestart met de opstelling van de begroting 2013. Hierbij hebben zich verschillende mutaties/autonome ontwikkelingen voorgedaan. In deze mutaties zijn ook de financiële gevolgen verwerkt van de junicirculaire 2012. De gemeenteraad is hierover eind juni reeds eerder ingelicht. In de volgende paragraaf worden deze mutaties verder toegelicht. Raadsbesluit oktober Gezamenlijke werkorganisatie werk en inkomen (samenwerking sociale zaken) In de raad van 11 oktober a.s. komt het voorstel voor de vorming van een gezamenlijke werkorganisatie aan de orde. De financiële gevolgen voor de gemeente op basis van dit voorstel zijn als volgt: 2013: € 134.000 nadelig 2014: € 38.000 nadelig 2015: € 3.000 voordelig 2016: € 32.000 voordelig In deze begroting 2013 is er vanuit gegaan dat de gemeenteraad instemt met dit voorstel. Vooruitlopend op deze besluitvorming zijn de financiële gevolgen in deze begroting 2013 verwerkt. De nadelen in 2013 en 2014 kunnen worden gezien als aanloopkosten. Daarna ontstaan er voordelen als gevolg van uitstroom van personeel bij de samenwerkingsorganisatie. Deze voordelen worden in de begroting 2013 in relatie gebracht met de gemeentelijke taakstelling personeel. Ook zonder de regionale samenwerking was het namelijk mogelijk geweest om uitstroom te realiseren (door het niet invullen van vacatures, uitstroom medewerkers, e.d.). 3.1 Aanpassingen in het bestaand beleid na de zomernota Na de opstelling van de zomernota is gestart met de opstelling van de begroting 2013. Hierbij hebben zich verschillende mutaties/autonome ontwikkelingen voorgedaan. Verder is bij de begrotingsopstelling de jaarschijf 2016 is zijn geheel opnieuw opgebouwd. Hieronder worden de grootste aanpassingen in de jaren 2013 – 2015 ten opzichte van de zomernota 2012 benoemd.


142

Gemeente Halderberge 2013

2014

2015

Programma Maatschappelijke ondersteuning & Welzijn Bijstandsuitgaven inkomensdeel WWB Rijksbijdrage inkomensdeel WWB

-895.500 577.500

-967.700 691.800

-845.900 691.800

Algemene dekkingsmiddelen Opbrengst OZB en overige inkomsten Toeristenbelasting Uitkeringen Gemeentefonds Bespaarde rente Dividend Storting reserve organisatieontwikkeling

-233.000 40.000 -561.900 70.900 -49.800 -30.000

-291.200 41.000 -357.200 -1.700 -49.800 -20.000

-361.200 40.100 -215.100 -4.700 -49.800 -20.000

94.500 87.400 43.300

87.300 59.200 -14.000

81.900 37.600 -30.200

-35.900 46.800 -26.500

27.400 42.800 -49.000

-6.300 43.800 -44.100

-872.200

-801.100

-682.100

Kostenplaatsen Automatisering Salarislasten Doorberekening kostenplaatsen Algemeen/technisch Verlaging rentepercentage Kapitaallasten Kleinere mutaties Totaal

Hieronder worden bovenstaande mutaties kort toegelicht. Bijstandsuitgaven inkomensdeel WWB/ IOAW/IOAZ Op basis van de actuele aantallen bijstandsontvangers in Halderberge en de verwachte ontwikkelingen voor de komende jaren is de raming van de bijstandsuitgaven geactualiseerd. Dit leidt tot een verhoging van de bijstandsuitgaven van € 895.500 in 2013, € 967.700 in 2014 en € 845.900 in 2015. Deze nadelen worden wordt met name veroorzaakt doordat de landelijke verwachtingen voor het aantal bijstandsontvangers in de junicirculaire 2012 fors naar boven zijn bijgesteld (t.o.v. de septembercirculaire 2011). Rijksbijdrage inkomensdeel WWB Onlangs is door het ministerie van SZW het voorlopig budget 2012 bekend gemaakt. Voor Halderberge bedraagt het voorlopig budget 2012 € 3.924.200. Op basis van dit budget en de verwachte ontwikkeling van het aantal bijstandsontvangers in de komende jaren (zie ook onder bijstandsuitgaven) werden de ramingen van de rijksbijdrage verhoogd met € 577.500 in 2013 en € 691.800 in 2014 en 2015. Lagere opbrengst OZB De neerwaartse bijstelling van de OZB-opbrengsten wordt veroorzaakt door een lagere WOZ-capaciteit van de niet woningen dan waarmee bij de opstelling van de begroting 2012 rekening is gehouden. De lagere WOZcapaciteit vermeerderd met de neerwaartse bijstelling van de areaal-uitbreiding in de komende jaren resulteert in een lagere opbrengstverwachting van de OZB in de komende jaren (uitgaande van een indexering van de tarieven met 2%). Hierdoor ontstaan er nadelen van € 233.000 in 2013, € 291.200 in 2014 en € 361.200 in 2015. Hogere opbrengst toeristenbelasting Bij de berekening van de opbrengst toeristenbelasting is uitgegaan van het werkelijke aantal overnachtingen in 2011. Dit waren er voor de watertoeristenbelasting 3.878 en voor de toeristenbelasting 187.888, naast het hogere aantal seizoenstandplaatsen. In de jaarschijf 2013 van de begroting 2012 werd nog uitgegaan van 1.329 resp. 181.245 overnachtingen. Hierdoor ontstaat een structureel voordeel van € 40.000.


143

Gemeente Halderberge Gemeentefonds In de junicirculaire 2012 maken de beheerders van het Gemeentefonds de (verwachte) ontwikkeling van de omvang van het Gemeentefonds bekend voor de jaren 2012 – 2016. De financiële gevolgen die voortvloeien uit de Voorjaarsnota 2012 van het Rijk en het Lenteakkoord zijn meegenomen in de zogeheten accressen (mutaties in de omvang van het Gemeentefonds). Accresontwikkeling De accressen voor de jaren 2012 en 2013 vallen ten opzichte van de septembercirculaire 2011 (Miljoenennota 2012) lager uit. In 2012 valt het accres € 254 miljoen lager uit en in 2013 valt het accres € 213 miljoen uit. Een lager accres in een jaar werkt structureel door naar de volgende jaren; de neerwaartse bijstelling voor 2013 bedraagt dus € 467 miljoen (254 + 213). De lagere accressen worden met name veroorzaakt door de nullijn bij de rijksoverheid (de salarissen van de rijksambtenaren worden in 2012 en 2013 niet geïndexeerd). De nullijn bij de rijksoverheid resulteert in lagere (netto gecorrigeerde) rijksuitgaven. Het Gemeentefonds is via de trap op trap af systematiek gekoppeld aan de (netto gecorrigeerde) rijksuitgaven. Wanneer het Rijk minder uitgeeft, is er ook minder geld voor de gemeenten beschikbaar in het Gemeentefonds. Overige mutaties Naast de accresmutaties staan er in de junicirculaire 2012 ook enkele taakmutaties. Qua omvang zijn deze beperkt gebleven (onder meer minder middelen in het Gemeentefonds voor de uitvoering van inburgering in verband met een wijziging van het inburgeringsstelsel). Relevanter zijn de mutaties in de verwachte ontwikkeling van de aantallen eenheden (aantal inwoners, aantal bijstandsontvangers, aantal woonruimten e.d. op landelijk niveau). De opwaartse bijstelling van het verwachte aantal bijstandsontvangers springt daarbij het meest in het oog. Verder is de integratie uitkering Wmo voor de jaren 2011 en 2012 bijgesteld en voor 2013 bekend gemaakt. WOZ-waarden (belastingcapaciteit) Bij de meerjarenraming van de algemene uitkering is rekening gehouden met de actuele WOZ-waarden over 2012 en de bijgestelde verwachte ontwikkeling van de WOZ- of belastingcapaciteit. In verband met de neerwaarts bijgestelde verwachtingen over het aantal nieuw te bouwen woningen daalt de belastingcapaciteit ten opzichte van de raming in de zomernota 2012. Dit heeft een positief effect op de algemene uitkering, omdat de algemene uitkering uit het Gemeentefonds wordt gekort met de belastingcapaciteit. De lagere belastingcapaciteit heeft echter een negatief effect op de geraamde OZB-opbrengsten (zie ook onder lagere opbrengst OZB). Voor de meerjarenraming van de uitkeringen uit het Gemeentefonds worden de uitkomsten van de circulaires van het ministerie van BZK alsmede inschattingen van de verwachte (lokale) ontwikkeling van de aantallen inwoners, bijstandsontvangers, woonruimten, WOZ-capaciteit etc. gehanteerd. Per saldo wordt de raming van de algemene uitkering verlaagd met € 591.900 in 2013, € 387.200 in 2014 en € 245.100 in 2015. Bespaarde rente Op basis van de stand van de reserves per 1 januari 2012 en de geraamde stortingen en onttrekkingen in de jaren 2012-2015 is de bespaarde rente voor de komende jaren berekend. Lager dividend BNG De BNG heeft aangekondigd structureel 25% dividend uit te keren i.p.v. 50%, omdat de bank door Europese regelgeving wordt gedwongen een hoger eigen vermogen aan te houden als percentage van het balanstotaal. Hierdoor ontstaat een structureel nadeel van € 50.100. Storting reserve organisatie ontwikkeling Op basis van het besluit van de jaarrekening (amendement) wordt over de jaren 2013-2015 een totaal bedrag van € 70.000 in deze reserve gestort. Dit gaat niet meer ten laste van het jaarresultaat, zoals het aanvankelijke voorstel was bij de jaarrekening 2011. Lagere kosten automatisering De raming van de kosten voor automatisering is voor de komende jaren naar beneden bijgesteld. Per saldo geeft dit een positief effect van € 94.500 in 2013, € 87.300 in 2014 en € 81.900 in 2015. Het verschil wordt met name veroorzaakt door: - lagere kosten onderhoud programmatuur; - vervallen kosten Cyclomedia; - lagere kosten vervanging hardware; en - lagere kopieerkosten.


144

Gemeente Halderberge Salarislasten De nullijn voor de ambtenaren in de collectieve sector (met uitzondering van de zorg) resulteert in lagere salarislasten voor het jaar 2013. In de begroting 2012 (incl. meerjarenraming 2013 - 2015) is uitgegaan van een jaarlijkse salarisstijging van 1%. Nu de salarissen voor 2013 worden ‘bevroren’ levert dat een voordeel op ten opzichte van huidige ramingen. Als gevolg van de nullijn voor de salarissen van de gemeenteambtenaren in 2013 ontstaat er een structureel voordeel op de salarislasten van € 128.400. Daarnaast is voor de begroting 2013 de staat van personeelslasten opgesteld. Hieruit ontstaan meerdere mutaties (voor- en nadelen). Per saldo een nadeel van € 41.000 in 2013, € 66.900 in 2014 en € 86.700 in 2015. Gezien de nullijn en de verschillende mutaties in de staat van personeelslasten ontstaat er per saldo een voordeel op de salarislasten van € 87.000 in 2013 dat afloopt naar € 37.000 in 2015. Doorberekening kostenplaatsen Op basis van de kostenverdeelstaat worden de indirecte kosten verdeeld over de verschillende producten in de begroting. Mutaties in de doorberekende kosten aan riolering, afvalverwijdering en afvalverwerking en grondexploitaties resulteren in een positief effect van € 5.200 in 2013, een negatief effect van € 34.300 in 2014 en een negatief effect van € 46.000 in 2015. Verlaging rentepercentage In de zomernota is als uitgangspunt voor de begroting 2013 opgenomen dat het vaste rentepercentage wordt verlaagd van 4,25% naar 3,5%. Deze aanpassing geeft een verlaging van de rentelasten die berekend worden over de activa. Met andere woorden, de kapitaallasten van de verschillende investeringen gaan omlaag, waardoor de kosten van producten in de begroting lager uitvallen. Daarnaast wordt ook de bespaarde rente over de reserves verlaagd naar 3,5%. De renteopbrengst in de begroting valt hierdoor lager uit. Per saldo geeft het verlagen van het rentepercentage in 2013 een negatief effect van € 35.900, in 2014 een positief effect van € 27.400 en in 2015 een negatief effect van € 6.300. Kleinere mutaties Een aantal overige, kleinere mutaties geeft per saldo nog een nadeel van € 29.000 in 2013 oplopend tot € 42.000 in 2015. 3.2 Dekkingsmaatregelen begrotingstekort Op basis van bovenstaande aanpassingen en de financiële effecten van de Gezamenlijke werkorganisatie werk en inkomen ontstaan de volgende tekorten in de begroting 2013-2016: 2013: € 873.500 nadelig 2014: € 735.800 nadelig 2015: € 633.300 nadelig 2016: € 66.900 nadelig Om de begroting 2013 reëel sluitend te maken worden de volgende dekkingsmaatregelen voorgesteld. 2013

2014

2015

Nadelig saldo begroting 2013 - 2016

-873.500

-735.800

-633.300

-66.900

Maatregelen Uitstel investeringen Verhoging OZB tot macronorm 3% Extra verhoging OZB woningen tot 5% Inzet reserve milieustraat

100.900 48.300 57.500 684.000

-2.600 49.400 57.900

-2.600 50.700 58.300

-2.600 51.700 61.900

890.700

104.700

106.400

111.000

17.200

-631.100

-526.900

44.100

Totaal maatregelen

Begrotingssaldo 2013 - 2016 na maatregelen


2016

145

Gemeente Halderberge Hieronder worden de verschillende maatregelen verder toegelicht. Doorschuiven van investeringen vanuit 2012 naar 2013 Op basis van het huidige waarderings- en afschrijvingsbeleid leiden investeringen pas tot kapitaallasten in het jaar volgend op het jaar van investeren. In de huidige meerjarenraming is er vanuit gegaan dat alle investeringen uit het investeringsprogramma 2012 in 2012 ook daadwerkelijk worden uitgevoerd. Echter in de zomernota 2012 (onderdeel voortgang investeringsprogramma) is bij een aantal investeringen aangegeven dat deze niet in 2012, maar in 2013 worden uitgevoerd. Het gaat hierbij om de volgende investeringen. Overzicht door te schuiven investeringen naar 2013

Budgettair effect doorschuiven

Investering

2013

2014

2015

2016

Reeds besloten/gemeld in zomernota Wilhelminaplein Oudenbosch

157.000

21.195

-550

-550

-550

Julianalaan Oudenbosch

262.000

35.370

-917

-917

-917

Beatrixlaan Oudenbosch

181.000

24.435

-634

-634

-634

Investeringen VVP Halderberge Veilig en Mobiel

80.000

10.800

-280

-280

-280

Vervanging Berlingo 2011

45.000

3.038

-79

-79

-79

Vervanging Iveco

22.500

6.075

-158

-158

-158

Totaal

747.500

100.913 -2.616 -2.616 -2.616

Het doorschuiven van deze investeringen van 2012 naar 2013 geeft een incidenteel voordeel van ruim € 100.000 in 2013. Verhoging OZB Zoals ook al in de zomernota 2012 is aangegeven, zou bij de begroting 2013 de mogelijkheid worden meegenomen om de OZB aanvullend te verhogen. Binnen de totale lokale lastendruk is hier nog ruimte voor. Gezien de concept tarieven en de totale lastendruk voor het jaar 2013 zou het mogelijk zijn de OZB tarieven aanvullend te verhogen (boven de huidige stijging van 2%). De macronorm voor 2013 (landelijke rijksnorm voor de OZB stijging) is 3%. Voorgesteld wordt om de OZB voor niet woningen met 3% te laten stijgen tot de macronorm. Dit om de stijging van de lastendruk voor de ondernemers beperkt te houden. Voorgesteld wordt de OZB voor de woningen te verhogen met 5%. De stijging van de totale lastendruk blijft hierbij nog binnen het inflatiepercentage van 2%. In de paragraaf Lokale heffingen wordt nader ingegaan op de ontwikkeling van de lokale lastendruk voor de burger. Inzet investeringsreserve milieustraat Deze investeringsreserve is een aantal jaren terug gevormd ter dekking van de kapitaallasten van de nieuwe milieustraat. Voorgesteld wordt de investeringsreserve milieustraat op te heffen, waardoor deze niet meer ingezet kan worden ter dekking van deze kapitaallasten. Hierdoor komen deze kapitaallasten ten laste van de afvalstoffenheffing, hetgeen een verhogend effect heeft op de afvalstoffenheffing. Echter het tarief voor de afvalstoffenheffing blijft wel lager dan in 2012, waardoor de totale lastendruk beperkt blijft (zie ook de paragraaf lokale heffingen). Voorgesteld wordt van deze vrijgevallen reserve een bedrag van € 684.000 in te zetten voor het resterende tekort in het jaar 2013. Het resterende saldo van deze reserve van € 86.000 wordt toegevoegd aan de algemene reserve. 3.3 Financieel beeld meerjarenraming Na de genoemde maatregelen vertoont de (meerjaren)begroting 2013-2016 het volgende beeld: 2013: € 17.200 voordelig 2014: € 631.100 nadelig 2015: € 526.900 nadelig 2016: € 44.100 voordelig


146

Gemeente Halderberge Hieruit blijkt dat het jaar 2013 sluitend is, maar dat de meerjarenraming 2014-2016 nog een tekort vertoont. Het jaar 2016 is hierbij licht positief, omdat met name de algemene uitkering in 2016 een behoorlijke stijging laat zien t.o.v. 2015. Dit op basis van de informatie in de junicirculaire 2012. Het is echter zeer onzeker dat dit in werkelijkheid ook zal gebeuren en zich structureel doorzet. Het is dan ook verstandig er op dit moment van uit te gaan dat het meerjarig tekort structureel zo’n € 500.000 zal bedragen. In de paragraaf Samenvatting en conclusie financiële positie gemeente wordt verder ingegaan op de financiële, meerjarige positie van de gemeente. 3.4 Reserves en voorzieningen In onderstaand overzicht is het verwachte verloop van de reserves en voorzieningen voor het begrotingsjaar 2013 weergegeven. Stand per 1-1-2013

Naam reserve

Vermeerderingen

Verminderingen

Stand per 1-1-2014

Algemene reserves Algemene reserve Algemene reserve nieuw beleid Algemene reserve grondexploitaties Subtotaal algemene reserve

11.831.000 818.000 706.000 13.355.000

1.416.000 0 1.273.000 2.689.000

6.940.000 818.000 403.000 8.161.000

6.307.000 0 1.576.000 7.883.000

Investeringsreserves Investeringsreserve milieustraat Investeringsreserve gemeentehuis Investeringsreserve aandelen Intergas 06 Investeringsreserve brandweerkazerne/gemeentewerf Investeringsreserve jeugd- en jongerencentrum Investeringsreserve sportvoozieningen B'hoofd Investeringsreserve sportpark Albano Investeringsreserve sporthal de Beuk Investeringsreserve IHP onderwijs Subtotaal investeringsreserves

776.000 828.000 1.056.000 1.856.000 11.000 477.000 373.000 425.000 0 5.802.000

0 29.000 0 65.000 0 17.000 13.000 15.000 2.500.000 2.639.000

776.000 163.000 0 121.000 11.000 27.000 23.000 32.000 0 1.153.000

0 694.000 1.056.000 1.800.000 0 467.000 363.000 408.000 2.500.000 7.288.000

Subtotaal egalisatiereserves

1.185.000 108.000 66.000 1.359.000

222.000 0 0 222.000

407.000 0 0 407.000

1.000.000 108.000 66.000 1.174.000

Resultaatreserves Reserve jaaroverschrijdende uitgaven Subtotaal resultaatreserves

162.000 162.000

0 0

162.000 162.000

0 0

Egalisatiereserves Egalisatiereserve rente Egalisatiereserve BBZ Reserve riolering


147

Gemeente Halderberge Overige bestemmingsreserves Reserve onderwijshuisvesting Reserve collectieve ziektekosten verz. bijz. bijstand Reserve “Uitvoering e-overheidsvoorzieningen” Reserve stimulering startende ondernemers Reserve ontwikkeling en kwaliteitsverbetering Reserve maatregelen organisatieontwikkeling Subtotaal bestemmingsreserves

3.984.000 64.000 0 102.000 18.000 203.000 4.371.000

80.000 1.000 217.000 2.000 0 144.000 444.000

3.341.000 36.000 217.000 0 0 347.000 3.941.000

723.000 29.000 0 104.000 18.000 0 874.000

Bestemmingsreserves grondexploitatie Reserve bovenwijkse voorzieningen Reserve Borchwerf II Risicoreserve grondexploitaties Subtotaal reserves grondexploitatie

201.000 1.000.000 0 1.201.000

1.503.000 0 6.000.000 7.503.000

731.000 0 0 731.000

973.000 1.000.000 6.000.000 7.973.000

Totaal reserves

26.250.000 13.497.000 14.555.000 25.192.000

De opstelling van het overzicht reserves en voorzieningen is conform de nota reserves en voorzieningen 2010. Het uitgangspunt van dit overzicht is de stand van de reserves en voorzieningen per 31 december 2011 uit de jaarrekening 2011 en de verwachte mutaties in 2012. In de kolom vermeerderingen 2013 is tevens de inflatiecorrectie van 2% opgenomen dat via de resultaatbestemming wordt toegevoegd aan de reserves. Hieronder worden de belangrijkste ontwikkelingen toegelicht. Algemene reserves In 2008 heeft de raad een besluit genomen over de bouw van een brede school in Hoeven op het terrein van de Reuzelaar. Voor aanvullende kosten boven het bedrag in het toenmalige IHP is een bedrag gereserveerd van € 818.000 in de algemene reserve nieuw beleid. Er is nu, gezien het besluit om de school te realiseren op de locatie van Parrestee en de vaststelling van een nieuw IHP, een heel andere situatie ontstaan. Het toenmalige raadsbesluit kan nu niet meer worden uitgevoerd, waardoor het bedrag van € 818.000 dient terug te vloeien naar de normale algemene reserve. Zoals eerder in dit hoofdstuk is aangegeven wordt voorgesteld de investeringsreserve milieustraat vrij te laten vallen. Een deel van deze reserve wordt ingezet ter dekking van het nadelige begrotingssaldo 2013. Het resterende deel van € 92.000 wordt toegevoegd aan de algemene reserve. De gemeentelijke kosten voor de aanleg van de rondweg worden voor 50% ten laste gebracht van de algemene reserve en voor 50% ten laste van de reserve bovenwijkse voorzieningen. Voor 2013 wordt naar verwachting € 500.000 onttrokken aan de algemene reserve. In 2011 is besloten een aantal incidentele lasten (in de jaren 2011-2013) uit het collegeprogramma en het bestaand beleid ten laste te brengen van de algemene reserve (zie ook paragraaf 3.2 en 3.3 uit de programmabegroting 2011). In totaliteit wordt op basis van deze besluitvorming in 2013 een bedrag van € 110.000 aan de algemene reserve onttrokken. De gemeenteraad heeft in de raadsvergadering van 11 oktober 2012 kaders (ruimtelijke, leefbaarheid en financieel) vastgesteld voor de bijstelling van het woningbouwprogramma om begin 2013 te komen tot een herziening van het woningbouwprogramma gemeente Halderberge. Naar verwachting zal er begin 2013 een aangepast woningbouwprogramma worden vastgesteld door de raad. Ten gevolge van de bijstelling van het woningbouwprogramma begin 2013 zal er naar verwachting tussen de € 10 en € 15 miljoen onttrokken moeten worden aan de reserves ter dekking van verliesgevende exploitaties en het afboeken van boekwaarden. In deze begroting 2013 wordt er - vooruitlopend op de financiële gevolgen van de vaststelling van het nieuwe woningbouwprogramma (begin 2013) - een risicoreserve grondexploitaties gevormd worden van € 6 miljoen. Deze reserve wordt gevormd ten laste van de algemene reserve. Het verloop van de algemene reserve grondexploitatie vloeit voort uit de exploitatieopzetten, zoals deze bij de jaarrekening 2011 zijn vastgesteld. Hierbij is nog uitgegaan van het huidige woningbouwprogramma met 1.622 woningen. Begin 2013 wordt de bijstelling van het huidige woningbouwprogramma verwacht, waarbij het aantal te bouwen woningen neerwaarts word bijgesteld. Op dit moment is nog niet duidelijk welke plannen wel, niet of deels door zullen gaan. Op basis van het bijgestelde woningbouwprogramma begin 2013 worden de grondexploitaties geactualiseerd. Deze vormen dan het uitgangspunt voor de kadernota 2014.


148

Gemeente Halderberge Investeringsreserves Deze reserves zijn op basis van eerdere besluitvorming gevormd ter dekking van de kapitaallasten voortvloeiend uit diverse investeringen. Zodra deze investeringen zijn afgeschreven is ook de betreffende reserve uitgeput. Op basis van het BBV is het niet toegestaan deze reserves rechtstreeks in mindering te brengen op de investeringen. Op basis van het in 2012 vastgesteld IHP onderwijs is een investeringsreserve gevormd van € 2.500.000 ten laste van de reserve onderwijshuisvesting. Egalisatiereserves Op basis van de zomernota 2012 wordt bij de berekening van de rentelasten over de vaste activa en de opbrengst van de bespaarde rente uitgegaan van een rentepercentage van 3,5%. Het verschil tussen de rentelasten op basis van het vaste rentepercentage en de verwachte rentelasten voor 2013 wordt gestort in of onttrokken aan de egalisatiereserve rente. Hierdoor wordt voorkomen dat de kapitaallasten (rentelasten en afschrijvingskosten) jaarlijks fluctueren. In de nota reserves en voorzieningen 2010 is het uitgangspunt opgenomen dat in deze reserve € 1.000.000 benodigd is om mogelijke renteschommelingen op te kunnen vangen. De verwachte stand van deze reserve ultimo 2013 is € 1.407.000. Op basis van het eerder genoemde uitgangspunt wordt voorgesteld het meerdere (€ 407.000) boven deze € 1.000.000 toe te voegen aan de algemene reserve. Resultaatreserves Bij de bestemming van de resultaten van de jaarrekening en de bestuursrapportages in voorgaande jaren zijn voor verschillende doeleinden resultaatreserves gevormd. Voor de begroting 2013 wordt er vanuit gegaan dat deze reserves in 2012 en 2013 worden besteed dan wel vrijvallen. Overige Bestemmingsreserves Op basis van het in 2012 vastgesteld IHP onderwijs is een investeringsreserve gevormd van € 2.500.000 ten laste van de reserve onderwijshuisvesting. Voor de reserve maatregelen organisatieontwikkeling wordt er in deze begroting vanuit gegaan dat het bedrag dat jaarlijks wordt gestort ook in het betreffende jaar wordt uitgegeven. Bestemmingsreserves grondexploitatie De reserve Borchwerf II wordt afgebouwd ten gunste van de algemene reserve grondexploitatie. De onttrekkingen aan de reserve bovenwijkse voorzieningen zijn nog gebaseerd op de omslagnota bovenwijkse voorzieningen 2008. Hierbij is tevens rekening gehouden met de planning van de aanleg van de rondweg Oudenbosch. De stortingen in de reserve bovenwijkse voorzieningen vloeien voort uit de bijdrage vanuit de verschillende exploitaties. Het betreft hier de grondexploitaties, zoals deze bij de jaarrekening 2011 zijn vastgesteld. Hierbij is nog uitgegaan van het huidige woningbouwprogramma met 1.622 woningen. Op basis van het bijgestelde woningbouwprogramma begin 2013 worden de grondexploitaties bijgesteld. Voor een verdere toelichting verwijzen wij u naar de paragraaf grondbeleid. In deze begroting 2013 wordt er - vooruitlopend op de financiële gevolgen van de vaststelling van het nieuwe woningbouwprogramma (begin 2013) - een risicoreserve grondexploitaties gevormd worden van € 6 miljoen. Deze reserve wordt gevormd ten laste van de algemene reserve. Zie ook de toelichting bij het kopje Algemene reserves.


149

Gemeente Halderberge Hieronder is de verwachte stand van de voorzieningen per 1 januari 2013 weergegeven Voorzieningen

Stand per 1-1-2013

Vermeerderingen

Verminderingen

Stand per 1-1-2014

Voorziening personeel Voorziening onderhoud gemeente-eigendommen Voorziening groot onderhoud riolering Voorziening dubieuze debiteuren Voorziening verliesgevende exploitaties

98.000 236.000 566.000 403.000 4.524.000

0 274.000 290.000 0 0

20.000 367.000 294.000 0 1.374.000

78.000 143.000 562.000 403.000 3.150.000

Totaal voorzieningen

5.827.000

564.000

2.055.000

4.336.000

Voorzieningen Voor de afwikkeling van de FPU-aanspraken vinden er jaarlijks nog onttrekkingen plaats aan de voorziening personeel. Op basis van het meerjarenonderhoudsplan (MOP) gemeentelijke gebouwen worden jaarlijks bedragen onttrokken en gestort in de voorziening onderhoud gemeente-eigendommen. Op basis van de begroting 2012 heeft geen storting van € 237.000 plaatsgevonden maar is deze storting verdeeld over het jaar 2013 en volgende jaren. Op basis van het nieuwe Gemeentelijke Rioleringsplan (vGRP) is in 2010 een voorziening groot onderhoud riolering gevormd. Op basis van het vGRP worden bedragen aan deze voorziening toegevoegd. De kosten voor groot onderhoud worden ten laste van deze voorziening gebracht. Bij de jaarrekening 2011 is een substantieel bedrag aan de voorziening toegevoegd ten laste van de algemene grondexploitatie. Deze voorziening is getroffen voor verliesgevende exploitaties. Voor een verdere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf grondbeleid. Bij de jaarrekening worden de voorziening dubieuze debiteuren en voorziening verliesgevende exploitaties in mindering gebracht op de activa.


150

Gemeente Halderberge In onderstaande overzichten wordt op hoofdlijnen het verloop van de reservepositie in meerjarig perspectief weergegeven. Verloop reserves en voorzieningen 2014 Algemene reserves Investeringsreserves Egalisatiereserves Resultaatreserves Overige bestemmingsreserves Bestemmingsreserves grondexploitatie Totaal reserves

Verloop reserves en voorzieningen 2015 Algemene reserves Investeringsreserves Egalisatiereserves Resultaatreserves Overige bestemmingsreserves Bestemmingsreserves grondexploitatie Totaal reserves

Verloop reserves en voorzieningen 2016 Algemene reserves Investeringsreserves Egalisatiereserves Resultaatreserves Overige bestemmingsreserves Bestemmingsreserves grondexploitatie Totaal reserves

Saldo 01-01-2014 7.883.000 7.288.000 1.174.000 0 873.000 7.972.000 25.190.000

Saldo 01-01-2015 7.100.000 6.999.000 1.215.000 0 862.000 7.683.000 23.859.000

Saldo 01-01-2016 10.758.000 6.708.000 1.257.000 0 789.000 7.709.000 27.221.000

Vermeerderingen 200.000 218.000 42.000 0 147.000 764.000 1.371.000

Vermeerderingen 3.999.000 208.000 42.000 0 147.000 755.000 5.151.000

Vermeerderingen 1.155.000 198.000 91.000 0 15.000 885.000 2.344.000

Verminderingen 984.000 508.000 0 0 160.000 1.053.000 2.705.000

Verminderingen 341.000 498.000 0 0 220.000 729.000 1.788.000

Verminderingen 0 488.000 0 0 0 288.000 776.000

Saldo 31-12-2014 7.099.000 6.998.000 1.216.000 0 860.000 7.683.000 23.856.000

Saldo 31-12-2015 10.758.000 6.709.000 1.257.000 0 789.000 7.709.000 27.222.000

Saldo 31-12-2016 11.913.000 6.418.000 1.348.000 0 804.000 8.306.000 28.789.000

Hieronder worden de belangrijkste ontwikkelingen kort toegelicht. De algemene reserve neemt toe in de jaren 2014-2016. Dit wordt veroorzaakt door het verloop van de algemene reserve grondexploitaties. Zoals eerder aangegeven, vloeit dit voort uit de exploitatieopzetten, zoals deze bij de jaarrekening 2011 zijn vastgesteld. Hierbij is nog uitgegaan van het huidige woningbouwprogramma met 1.622 woningen. Begin 2013 wordt de bijstelling verwacht van het huidige woningbouwprogramma, waarbij het aantal te bouwen woningen neerwaarts word bijgesteld. Op dit moment is nog niet duidelijk welke plannen wel, niet of deels door zullen gaan. Op basis van het bijgestelde woningbouwprogramma begin 2013 worden de grondexploitaties bijgesteld. Dit zal ook effect hebben op het verloop van de reservepositie. De investeringsreserves nemen af naarmate de hieraan gekoppelde investeringen ook verder worden afgeschreven.


151

Gemeente Halderberge 4. Emu saldo Op grond van artikel 19 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten moet de gemeente in de Programmabegroting inzage geven in het EMU-saldo over het vorig begrotingsjaar, de berekening van het geraamde bedrag over het begrotingsjaar en de berekening van het geraamde bedrag over het jaar volgend op het begrotingsjaar. Het EMU-saldo is een in Europees verband gehanteerd en gedefinieerd macro-economisch begrip. Het kan worden omschreven als het verschil tussen de inkomsten en uitgaven van de collectieve sector (Rijk, andere overheden, sociale fondsen). Naast alle ‘gewone’ inkomsten en uitgaven zitten hierbij ook inkomsten en uitgaven met een kapitaalkarakter, zoals aan- en verkopen grond, investeringen en investeringsbijdragen. Financiële transacties als de verkoop van deelnemingen of het verstrekken van kredieten worden hierbij niet als inkomsten of uitgaven gezien. Deze werden voorheen wel meegeteld in het financieringssaldo. In 1992, sinds het verdrag van Maastricht, heeft het EMU-saldo het financieringssaldo als het centrale budgettaire kengetal vervangen. In het verdrag van Maastricht is afgesproken dat het EMU-tekort van een land maximaal 3% van het Bruto Binnenlands Product (BBP) mag zijn. Daarnaast is in het Groei- en Stabiliteitspact afgesproken dat op lange termijn naar een tekort dicht bij 0% of een overschot moet worden gestreefd. In 2006 was het EMU saldo van de totale overheid met 0,5% voor het eerst positief. Dat bleef zo tot 2009. Toen is het positieve EMU saldo omgeslagen naar een tekort. Die situatie is sindsdien niet gewijzigd. Het aandeel van de lokale overheid in het tekort fluctueert van 0,8% in 2011 naar momenteel zo’n 0,5% in 2012. In algemene termen wordt een tekort bij gemeenten veroorzaakt door drie zaken: • de investeringen overtreffen de afschrijvingen; • de aankopen van grond (inclusief investering voor bouwrijp maken) overtreffen de verkopen; • er is sprake van een negatief exploitatiesaldo in baten-lasten. Deze drie oorzaken hebben op totaalniveau per saldo een negatieve kasstroom tot gevolg. De gemeente Halderberge heeft de laatste jaren een EMU saldo wat nogal wat schommelingen vertoont. Begrotingstechnisch is het overwegend negatief (dus een tekort), maar onvoorziene gebeurtenissen bij de realisatie (zoals het dividend van Intergas in 2006) zorgen er soms voor dat het tekort omslaat in een overschot. De bouw van het gemeentehuis in 2007 was samen met tegenvallende grondverkopen de oorzaak van het tegenovergestelde (overschot in de begroting naar een tekort bij de realisatie). Het uitblijven van de investeringen (m.n. in schoolgebouwen) was met name de laatste jaren de oorzaak van de verschillen. Een overzicht van de EMU saldi van de gemeente Halderberge van de laatste vijf jaar: EMU saldo prim. begroting 2008 2009 2010 2011 2012 (Bedragen x miljoen euro)

-3,8 -14,6 -6,3 -5,8 -10,6

EMU saldo jaarrekening 2,5 -6,9 -3,9 -5,4 n.n.b.

Wet Hof Een nieuwe ontwikkeling voor de ontwikkeling van het EMU saldo is de Wet Houdbare overheidsfinanciën (Wet Hof). De Europese afspraken over het EMU-tekort (maximaal 3% van het BBP en op middellange termijn richting begrotingsevenwicht: maximaal een tekort van 0,5% van het BBP), de EMU schuld (maximaal 60% van het BBP of de EMU-schuld beweegt in die richting) en de afspraak om deze uitgangspunten te verankeren in nationale wetgeving hebben geresulteerd in het wetsvoorstel Wet Houdbare overheidsfinanciën (Wet Hof). De invoering van het wetsvoorstel is voorzien in 2013, maar gelet op de demissionaire status van het kabinet en de nieuwe verkiezingen, is het nog maar de vraag of de wet ook daadwerkelijk op 1 januari 2013 inwerking treedt. De wet Hof heeft tot gevolg dat gemeenten (maar ook provincies en waterschappen) een gelijkwaardige inspanning leveren om het EMU-tekort van de overheidssector te verminderen. Invoering van de Wet Hof betekent dat de gemeenten bij het doen van uitgaven rekening moeten houden met de gevolgen hiervan voor de EMU-norm. Aangezien gemeenten een ander boekhoudkundig stelsel hanteren dan het Rijk, kan invoering van de Wet Hof ertoe leiden dat gemeenten minder kunnen investeren en/of reserves kunnen inzetten. De koepelorganisaties van de decentrale overheden hebben zich al diverse malen gekeerd tegen de Wet Hof.


152

Gemeente Halderberge De gevolgen van de Wet HOF voor de gemeente Halderberge zijn nog onduidelijk. Mocht de wet worden aangenomen, dan zult u via de gebruikelijke rapportages hierover worden geïnformeerd. Hieronder treft u de berekening aan van het EMU-saldo voor de jaren 2012 (bijgestelde prognose), 2013 en 2014 via de methode van omrekening van het exploitatiesaldo naar het EMU-saldo. Nr. Bedragen in €’s (x 1000) 1 Exploitatiesaldo voor toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves 2 Afschrijvingen ten laste van de exploitatie 3 Bruto dotaties aan voorzieningen ten laste van de exploitatie 4 Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd 5 Baten uit bijdragen van andere overheden, de EU en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht op post 4

2012

2013

2014

-2.253

-1.198

-1.965

+ +

2.365

3.250

1.787

-/-

2.908

9.288

2.172

483

2.055

2.705

-3.279

-9.291

-5.055

+

6 Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa voor zover niet op de exploitatie verantwoord

-/-

7 Aankoop grond en de uitgaven aan bouwen woonrijp maken e.d. 8 Baten bouwgrondexploitatie voor zover niet op de exploitatie verantwoord 9 Lasten op de balanspost voorzieningen voor zover deze transacties met derden betreffen 10 Betalingen die niet via de exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves worden gebracht

-/-

11 Boekwinst bij verkoop van deelnemingen en aandelen

-/-

+ -/-/-

Berekend EMU saldo

Conclusie Voor de komende jaren wordt een stijgend lokaal EMU tekort voorzien. Dit tekort wordt met name veroorzaakt door de voorgenomen investeringen in onder meer schoolgebouwen. Op grond van artikel 7 van de Wet financiering decentrale overheden kan de Minister van Financiën maatregelen overwegen. Het is afwachten of de minister hier ook daadwerkelijk gebruik van zal gaan maken. Verder kunnen de investeringen zorgen voor overtreding van de regels van de Wet HOF. Indien de omstandigheden daartoe aanleiding geven, zult u daarover op de gebruikelijke wijze worden geïnformeerd. 5. Financiering Voor dit onderdeel verwijzen wij u naar de paragraaf financiering. 6.

Samenvatting en conclusie financiële positie gemeente

Financieel beeld 2013 - 2016 Na de vaststelling van de zomernota 2012 op 28 juni jl. is gestart met de opstelling van de begroting 2013. In de begroting 2013 zijn de bezuinigingsmaatregelen uit de zomernota 2012, de financiële gevolgen die uit de junicirculaire 2012 voortvloeien en de overige bijstellingen (autonome ontwikkelingen) verwerkt.


153

Gemeente Halderberge De begrotingssaldi voor de jaren 2013-2016 zijn als volgt: 2013: € 17.200 voordelig 2014: € 631.100 nadelig 2015: € 526.900 nadelig 2016: € 44.100 voordelig Uit het overzicht Incidentele baten en lasten blijkt dat de begroting 2013 reëel sluitend is. Dit wil zeggen dat de structurele lasten gedekt zijn door structurele baten. Dit is een belangrijke, provinciale norm om in aanmerking te komen voor repressief (achteraf) provinciaal toezicht. De bezuinigingen zijn op basis van het besluit bij de zomernota in de begroting 2013 verwerkt. De basis hiervoor is het document Anders werken met minder middelen. Zoals eerder aangegeven in deze uiteenzetting zijn de vier taakstellingen uit de zomernota in deze begroting nader uitgewerkt. e De invulling van de taakstelling personeel zal in het 4 kwartaal van 2012 verder worden uitgewerkt In deze begrotingssaldi is vanaf 2014 een bedrag van € 500.000 opgenomen als inschatting voor de effecten van de komende decentralisaties (jeugdzorg, AWBZ, e.d.). In bovengenoemde begrotingssaldi is nog geen rekening gehouden met de mogelijke financiële gevolgen van nieuwe rijksbezuinigingen en de mogelijke gevolgen van de bijstelling van het woningbouwprogramma begin 2013. Onzekerheden De belangrijkste onzekerheden in deze begroting 2013 betreffen de aanvullende rijksbezuinigingen en de gevolgen van de bijstelling van het woningbouwprogramma. Op dit moment is er nog geen zicht op de samenstelling van een nieuw kabinet. In deze begroting wordt het risicobedrag verbonden aan de aanvullende rijksbezuinigingen ingeschat op een structureel bedrag van ca. € 1 mln. Dit is een zeer voorlopig, indicatief bedrag dat op dit moment nog niet goed kan worden onderbouwd. In de paragraaf weerstandsvermogen wordt hier nader op ingegaan. De demografische en economische ontwikkelingen in onze regio hebben gevolgen voor het woningbouwprogramma. Op basis van deze ontwikkelingen hebben Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Brabant begin dit jaar de bijgestelde woningbouwprognose voor onze gemeente afgegeven. De gemeenteraad heeft in de raadsvergadering van 11 oktober 2012 kaders (ruimtelijke, leefbaarheid en financieel) vastgesteld voor de bijstelling van het woningbouwprogramma om begin 2013 te komen tot een herziening van het woningbouwprogramma gemeente Halderberge. Naar verwachting zal er begin 2013 een aangepast woningbouwprogramma worden vastgesteld door de raad. Ten gevolge van de bijstelling van het woningbouwprogramma begin 2013 zal er naar verwachting tussen de € 10 en € 15 miljoen onttrokken moeten worden aan de reserves ter dekking van verliesgevende exploitaties en het afboeken van boekwaarden. In deze begroting 2013 is - vooruitlopend op de financiële gevolgen van de vaststelling van het nieuwe woningbouwprogramma (begin 2013) - een risicoreserve grondexploitaties gevormd worden van € 6 miljoen. De inzet van de reserves voor de bijstelling van de grondexploitaties veroorzaken daarnaast structurele lasten door het wegvallen van rentebaten en dekkingsmiddelen voor de kapitaallasten (inzet investeringsreserves). Begin 2013 zal bij de vaststelling van het woningbouwprogramma bekend zijn welke aanvullend bedrag structureel in de meerjarenraming 2014 - 2016 nodig zal zijn. Weerstandsvermogen Naast de onzekerheden van de komende rijksbezuinigingen en de gevolgen van de bijstelling van het woningbouwprogramma, wordt in de paragraaf weerstandsvermogen uitgebreid ingegaan op de overige risico’s en de relatie met de beschikbare weerstandscapaciteit. In deze paragraaf is aangegeven dat het verwachte weerstandsvermogen per 1 januari 2013 op basis van de berekende ratio 0,70 bedraagt. Dit is te categoriseren als onvoldoende (situatie D). Hierbij moet wel aangegeven worden dat de berekening van de benodigde weerstandscapaciteit (het totaalbedrag van de risico’s) met de nodige onzekerheden is omgegeven. De mogelijke gevolgen en omvang van met name de twee grootste risico’s, de bijstelling van de grondexploitaties en de nog te verwachten rijksbezuinigingen, worden pas eind 2012/begin 2013 meer inzichtelijk. Op dat moment kan er met meer zekerheid een inschatting worden gemaakt van de gevolgen voor de meerjarenraming en de reservepositie. Echter op dit moment is het wel duidelijk dat zowel de meerjarenbegroting als ook de reservepositie onder druk staan. Op dit moment kan al wel geconcludeerd worden dat het noodzakelijk zal zijn om vanaf 2014 aanvullende maatregelen (aanvullende bezuinigingen, inzet onbenutte belastingcapaciteit) te nemen om te komen tot een sluitende meerjarenraming. Ook zal op de reservepositie van de gemeente een behoorlijk beslag moeten worden gedaan om de situatie binnen de grondexploitaties weer financieel gezond te krijgen.


154

Gemeente Halderberge De lokale lasten De lastenstijging voor de burger is beperkt gebleven. De stijging voor de huishoudens blijft binnen de norm van het verwachte inflatiepercentage van 2%. Voor mensen met een eigen woning stijgt de lokale lastendruk met 1% tot 1,3%, afhankelijk van het soort huishouden. Voor mensen met een huurwoning daalt in beide gevallen de lokale lastendruk met ongeveer 0,7%. Hierbij mag er echter wel vanuit worden gegaan dat de extra OZB verhoging voor de eigenaren uiteindelijk in de huur wordt doorberekend door de verhuurder. De ontwikkeling van de lokale lastendruk blijft binnen de inflatieverwachting van 2%. De OZB verhoging voor de niet-woningen blijft beperkt tot 3%, zijnde de macronorm voor de verhoging van de OZB. In de paragraaf lokale heffingen wordt hier nader op ingegaan. Slotconclusie Ui het voorgaande blijkt dat het begrotingsjaar 2013 reëel sluitend is, maar dat de meerjarenraming 2014-2016 tekorten vertonen. Het jaar 2016 is hierbij licht positief, omdat met name de algemene uitkering in 2016 een stijging laat zien. Het is, gelet op alle onzekerheden op dit moment, verstandig er op dit moment van uit te gaan dat het meerjarig tekort structureel zo’n € 500.000 zal bedragen. Samen met de nadelige effecten voortvloeiend uit de aanvullende rijksbezuinigingen en de bijstelling van het woningbouwprogramma vormt dit tekort het uitgangspunt voor een nieuwe bezuinigingsronde. De hoogte van het nog te bezuinigen bedrag is afhankelijk van de uitkomsten van de rijksbezuinigingen en de definitieve financiële effecten van de bijstelling van het woningbouwprogramma begin 2013. Gezien de reeds genomen bezuinigingsmaatregelen en de verwachte financiële gevolgen van de komende rijksbezuinigingen en de bijstelling van het woningbouwprogramma, kan geconcludeerd worden dat de financiële positie van de gemeente Halderberge onder druk staat.


155



156


3. Overzicht incidentele baten en lasten Algemeen Het overzicht incidentele baten en lasten is een verplicht overzicht dat is opgenomen in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Dit overzicht heeft als doel inzicht te geven in de mate waarin structurele lasten in de begroting worden gedekt met structurele baten. Dit wordt ook wel een reëel sluitende begroting genoemd. Indien een begroting meer incidentele baten bevat dan incidentele lasten is de begroting niet reëel sluitend. Zowel voor de gemeenteraad als voor de externe toezichthouder (Gedeputeerde Staten) is het van groot belang dat de begroting transparant is en dat er een helder inzicht bestaat in de financiële positie op korte en langere termijn. Dit overzicht levert hiervoor samen met het hoofdstuk “Uiteenzetting financiële positie” een belangrijke bijdrage. Het overzicht incidentele baten en lasten is aangepast ten opzichte van het overzicht in de begroting 2012. Aanleiding hiervoor is de notitie “Incidentele en structurele baten en lasten” van de commissie BBV van januari 2012. Het doel van deze notitie is om, vanwege vragen uit de praktijk, het onderscheid tussen incidentele en structurele baten en lasten te verduidelijken. Het overzicht wordt meerjarig opgesteld en lasten die zich maximaal 3 jaar voordoen worden als incidenteel bestempeld. Deze notitie bevat geen richtlijnen of aanbevelingen, maar beperkt zich tot verduidelijking van de regelgeving. De commissie heeft hierbij het Gemeenschappelijk Financieel Toezichtskader (GTK, februari 2008) en de voorstellen van het kabinet in het kader van de modernisering van het Financieel Toezicht gehanteerd. Het GTK wordt ook door de provincie Noord-Brabant als financieel toezichtskader gebruikt. Overzicht incidentele baten en lasten In onderstaand overzicht zijn de incidentele baten en lasten weergegeven. Op basis van de notitie van het BBV is dit overzicht nu ook meerjarig opgesteld. Een periode van drie jaar wordt als basisuitgangspunt gehanteerd om te beoordelen in hoeverre een last of bate incidenteel is. De notitie van de commissie BBV geeft in een viertal verduidelijken hier meer inzicht in. Deze verduidelijkingen zijn ook gehanteerd bij de opstelling van dit overzicht. In de notitie wordt ook aangegeven dat alle onttrekkingen aan de reserves in principe incidenteel zijn, behalve de structurele onttrekking aan de investeringsreserves ter dekking van de kapitaallasten. In het overzicht zijn alle incidentele onttrekkingen aan de reserves opgenomen, behalve de budgettair neutrale verschuivingen van de ene naar de andere reserve. Dit om het overzicht Incidentele baten en lasten leesbaar te houden. De verschuivingen worden overigens wel toegelicht in het hoofdstuk “Uiteenzetting financiële positie”.


157

Gemeente Halderberge Onderwerp

2013

2014

2015

63.000 130.000

130.000

2016

Herkomst

Incidentele Lasten Programma Bestuur & Dienstverlening Verkiezingen Uitgaven organisatieontwikkeling Budget E-dienstverlening Programma Openbare orde en veiligheid Project buurtbemiddeling Programma Openbare ruimte Kosten aanleg rondweg Onderhoud bruggen en duikers Onderhoud verkeerregelinstallaties Programma Ruimte en economie Tijdelijk budget uitvoeren woonvisie

Tijdelijk budget invoeringskosten WABO Incidentele uitgaven economische zaken (Korenweide, Economische visienota, marketingplan) Programma Maatschappelijke Ondersteuning & Welzijn Regionale samenwerking W&I Bijdrage herstructurering WVS Programma Onderwijs en jeugd Incidenteel hogere lasten onderwijshuisvesting Algemene dekkingsmiddelen Stelpost onderuitputting kapitaallasten Terugstorting algemene reserve (ivm. E-dienstverlening) Toevoeging reserve organisatieontw. Kostenplaatsen Verhoging pensioenpremies Tijdelijke functie communicatieadviseur Tijdelijke functie ruimtelijke atlas Tijdelijke functie beleidsmedew. maatsch. ondersteuning Tijdelijke urenuitbreiding jeugdzorg Totaal incidentele lasten


346.000 217.000

Incidenteel budget bestaand beleid Incidenteel budget bestaand beleid

19.000

Incidenteel budget bestaand beleid

1.225.000 1.730.000 14.000 40.000

682.000

Incidenteel budget bestaand beleid Incidenteel budget bestaand beleid Incidenteel budget Zomernota 2012

25.000

Incidenteel budget collegeprogramma (Programmabegroting 2011) Incidenteel budget collegeprogramma (Programmabegroting 2011) Jaaroverschrijdende uitgaven voorgaande jaren

25.000

162.000

134.000 53.000

38.000 106.000

53.000

Raadsbesluit 11 oktober 2012 44.000 Raadsbesluit 15 maart 2012

1.015.000

-100.000

Conform vaststelling IHP onderwijshuisvesting 31-5-2012

-100.000

-100.000

-100.000 Als incidenteel aangemerkt op basis van uitgangspunt provincie Incidenteel budget bestaand beleid

130.000

130.000

Incidenteel budget Zomernota 2012

100.000 140.000

84.000 35.000 60.000

Incidenteel budget Zomernota 2012 Incidenteel budget bestaand beleid Incidenteel budget collegeprogramma

61.000 Incidenteel budget Zomernota 2012 Incidenteel budget Zomernota 2012

10.000 3.651.000 2.111.000

895.000

-56.000

158


2013

2014

2015

2016

Herkomst

Incidentele Baten Algemene dekkingsmiddelen Onttrekking algemene reserve/reserve E-dienstverlening Onttrekking algemene reserve Onttrekking reserve bovenwijkse voorziening Onttrekking res. collectieve ziektekosten Onttrekking reserve onderwijshuisvesting Onttrekking algemene reserve

217.000 612.500 612.500

865.000 865.000

36.000

30.000

841.000

684.000

Onttrekking reserve organisatieontwikkeling Onttrekking reserve jaaroverschrijdende uitgaven

346.000

Saldo begroting 2013 Correctie meer incidentele lasten dan baten Gecorrigeerd begrotingssaldo

341.000 341.000

Dekking collectieve ziektekosten 90.000

Conform vaststelling IHP onderwijshuisvesting 31-5-2012 Dekking incidenteel budget collegeprogramma 2011-2014 Maatregel programmabegroting 2013 Dekking uitgaven organisatieontwikkeling Dekking uitgaven economische zaken

110.000

Izet vrijval investeringsres. milieustraat

Totaal incidentele baten

Dekking budget E-dienstverlening op basis van bestaand beleid Dekking kosten rondweg Dekking kosten rondweg

130.000

130.000

3.621.000 1.890.000

902.000

0

162.000

17.200

-633.300

-530.600

38.600

30.000 47.200

221.000 -412.300

-7.000 -537.600

-56.000 -17.400

In bovenstaand overzicht zijn per programma de incidentele baten en lasten in de begroting 2013 en de meerjarenraming 2014 – 2016 weergegeven. In de kolom “Herkomst” is een korte toelichting opgenomen over de betreffende post en het moment van besluitvorming. In een aantal gevallen is hierbij een concreet raadsbesluit genoemd. Verder heeft een aantal lasten een algemene toelichting. Hieronder wordt deze algemene toelichting kort toegelicht. Incidenteel budget bestaand beleid Deze incidentele baten of lasten vloeien voort uit bestaand beleid en zijn alleen in het jaar 2013, 2014 of 2015 opgenomen. Deze lasten maken dan ook geen onderdeel uit van de structurele lasten in de meerjarenraming. Maatregel op basis van zomernota 2012 In de Zomernota 2012 is een aantal incidentele uitgaven opgenomen. Deze worden in bovenstaand overzicht apart weergegeven. Incidentele stelpost Op basis van het toezichtskader van de provincie mag de structurele stelpost onderuitputting kapitaallasten niet als structurele bate worden aangemerkt. Incidenteel budget collegeprogramma 2011 - 2014 In het collegeprogramma is een onderscheid gemaakt tussen de incidentele lasten en structurele lasten (zie ook de Uiteenzetting financiële positie, paragraaf 3.2 en 3.3. Programmabegroting 2011). De incidentele maatregelen maken geen onderdeel uit van de structurele lasten in de meerjarenraming.


159

Gemeente Halderberge Conclusie Uit het overzicht incidentele baten en lasten kan worden geconcludeerd dat in de programmabegroting 2013 een bedrag van € 30.000 meer incidentele lasten dan incidentele baten zijn opgenomen. Ten opzichte van het positieve begrotingssaldo 2013 van € 17.200 betekent dit dat de begroting 2013 op reële basis (de incidentele baten en lasten uitgezonderd) een overschot laat zien van € 47.200. Doordat de begroting 2013 reëel sluitend is, wordt voldaan aan het Gemeenschappelijk financieel toezichtkader van de provincie. Zoals ook in het hoofdstuk “Uiteenzetting financiële positie” is aangegeven, vertoont de meerjarenraming een tekort. Ook op basis van het overzicht incidentele baten en lasten blijft de meerjarenraming een tekort vertonen.


160


4. Recapitulatie LASTEN (bedragen x € 1.000)

Rekening Begroting Begroting 2011 2012 2013

BESTUUR EN DIENSTVERLENING OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID OPENBARE RUIMTE RUIMTE EN ECONOMIE MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING EN WELZIJN ONDERWIJS EN JEUGD ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN SALDO NA BESTEMMING TOTAAL LASTEN

BATEN (bedragen x € 1.000)

TOTAAL BATEN

ANALYSE SALDO (bedragen x € 1.000)

SALDO VOOR BESTEMMING SALDO MUTATIES RESERVES SALDO NA BESTEMMING


2015

2016

5.342 2.154 7.894 54.408

4.929 2.190 8.781 15.018

4.806 2.207 9.360 26.185

4.691 2.124 10.304 23.273

4.700 2.166 9.438 15.298

4.725 2.196 9.293 20.036

24.958 5.468 8.955

23.607 6.236 3.890

24.018 6.186 13.789

23.836 5.265 1.434

23.448 5.255 5.019

23.448 5.298 2.053

1.172

0

17

-631

-527

44

110.352

64.651

86.568

70.297

64.797

67.092


BESTUUR EN DIENSTVERLENING OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID OPENBARE RUIMTE RUIMTE EN ECONOMIE MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING EN WELZIJN ONDERWIJS EN JEUGD ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN

2014

2014

2015

2016

523 334 2.583 49.030

539 18 2.564 11.214

533 18 2.576 24.894

536 18 2.651 20.571

541 19 2.727 16.335

546 19 2.791 18.344

12.733 914 44.235

12.026 441 37.851

12.352 454 45.741

11.727 463 34.329

11.400 472 33.303

11.404 482 33.507

110.352

64.651

86.568

70.297

64.797

67.092


2014

2015

2016

-3.391 4.563

-2.261 2.261

-1.040 1.057

-1.965 1.334

2.836 -3.363

1.613 -1.569

1.172

0

17

-631

-527

44

161



162


5. Verschillenanalyse programmabegroting 2012 - 2013 Onderwerp Te verklaren verschil Saldo begroting 2012 (na wijziging) Saldo begroting 2013

Lasten

V/N Baten

V/N Toelichting

0 17.200 17.200

V V

59.000

V

In de begroting 2013 van de Veiligheidsregio Midden- en West Brabant wordt een nieuwe kostenverdeelmethode toegepast. Het nieuwe kostenverdeelmodel veroorzaakt echter wel financiële herverdeeleffecten. Voor de gemeente Halderberge pakt dit voordelig uit. De lagere bijdrage zorgt voor een structureel voordeel.

Parkmanagement Borchwerf

-30.000

N

De bijdrage van Halderberge in het parkmanagement van bedrijvenpark Borchwerf II is voor 2013 met € 30.000 gestegen naar € 380.000.

Onderhoud verkeersinstallaties

-40.000

N

Inspectie heeft aangetoond dat het verkeerslicht op de Kruislandseweg in Oud Gastel dringend toe is aan groot onderhoud. De complete electrische intstallatie is van een dusdanige kwaliteit dat er geen garantie gegeven kan worden voor een veilige werking. De incidentele verhoging van € 40.000 in 2013 zal worden gebruikt om dit verkeerlicht weer op te knappen. Naar verwachting kan het budget na 2015 worden afgeraamd omdat na de komst van de rondweg de vri's in de kern van Oudenbosch komen te vervallen.

Stortrecht

34.000

V

Onderdeel van de bezuinigingen is het verminderen van het stortrecht door vrijkomend materiaal uit het slootonderhoud te verwerken op aangrenzende gronden.

Stelpost groenvoorziening

90.000

V

Onderdeel van de bezuinigingen is de taakstelling op de groenvoorziening. Voor de toelichting wordt verwezen naar de paragraaf kapitaalgoederen.

Openbare orde en veiligheid Bijdrage Veiligheidsregio

Openbare ruimte

Baten leges begraafplaatsen


36.000

V

Er wordt onderzocht of de begraafplaats, inclusief de daarvoor bestemde gronden, overdragen kan worden aan derden. Dit is een onderdeel van de bezuinigingen. Ten opzichte van 2012 levert dit een voordeel op.

163


Lasten

V/N Baten

V/N Toelichting

Ruimte en economie Staangelden kermissen/ volksfeesten

Advieskosten Wabo

20.000

25.000

V

V

Leges bouwvergunningen

Onderdeel van de voorgenomen bezuinigingen is de verhoging van de staangelden om te streven naar een kostendekkende exploitatie. Dit betreft de voorgenomen bezuiniging op diverse externe advieskosten binnen de Wabo. De voordelen worden gehaald door onder andere nieuwe aanbestedingen bij externe partijen en efficiencyvoordelen binnen de te vormen RUD.

-172.000

N

Ten opzichte van 2012 dalen de bouwleges. De structurele aframing van de Zomernota 2012 en de voorgenomen tariefstijging uit de bezuinigingstaakstelling zijn hierin al verwerkt.

Maatschappelijke ondersteuning en welzijn Nutsvoorzieningen De Parrestee

48.000

V

Voor de jaren 2011 en 2012 is de exploitatie van sporthal de Parrestee overgedragen aan een externe partij. De gemeente betaald in deze periode wel de kosten van de nutsvoorzieningen. In 2013 ontstaat, ten opzichte van het jaar 2012, een voordeel van € 48.000.

Exploitatie gymzaal Bosschenhoofd

-33.000

N

De exploitatielasten en -baten voor de nieuwe gymzaal in Bosschenhoofd waren in 2012 nog niet in de begroting opgenomen. Per saldo ontstaat ten opzichte van het jaar 2012 een nadeel van € 33.000.

Subsidie bibliotheekwerk

100.000

V

Een onderdeel van de bezuinigingen, zoals opgenomen in de Zomernota, is een korting op de subsidie voor het bibliotheekwerk van € 100.000. Hierdoor onstaat ten opzichte van het jaar 2012 een voordeel van € 100.000.

Subsidie muziekschool

100.000

V

Een onderdeel van de bezuinigingen, zoals opgenomen in de Zomernota, is een korting op de subsidie voor de muziekschool van € 100.000. Hierdoor ontstaat ten opzichte van het jaar 2012 een voordeel van € 100.000.

25.000

V

De subsidie voor de monumentenzorg wordt gehalveerd in het kader van de voorgenomen bezuinigingen.

Subsidie monumentenzorg


164

Gemeente Halderberge Onderwerp Gezamenlijke werkorganisatie W&I

Lasten V/N Baten -134.000 N

V/N Toelichting Op 11 oktober 2012 heeft de gemeenteraad ingestemd met de vorming van een gezamenlijke werkorganisatie Werk en Inkomen met de gemeenten Etten-Leur, Moerdijk, Rucphen en Zundert. De aanloopkosten in het eerste jaar van de samenwerking bedragen voor Halderberge € 134.000.

Bijstandverlening

-89.000

N

De raming van de bijstandsuitgaven en rijksbijdrage is gebaseerd op het verwachte verloop van het aantal bijstandsgerechtigden. Hierbij is gebruik gemaakt van de laatste actuele aantallen en de landelijke trend. Daarnaast is de raming van de rijksbijdrage inkomensdeel WWB bijgesteld op basis van de verwachte ontwikkeling van het macrobudget. Per saldo ontstaat ten opzichte van het jaar 2012 een nadeel van € 89.000.

Herstructurering WVS

-53.000

N

Op 15 maart 2012 heeft de gemeenteraad ingestemd met de herstructurering van de WVS. Hiervoor zijn ook gemeentelijke middelen ingezet (co-financiering). Hierdoor ontstaat ten opzichte van het jaar 2012 een nadeel van € 53.000.

Hulp in de huishouding

-147.000

N

Op basis van de meest recente informatie en de ontwikkelingen in de eerste maanden van 2012 zijn de ramingen van zowel de baten (eigen bijdragen) als de lasten bijgesteld. Per saldo ontstaat voor hulp in de huishouding een nadeel ten opzichte van het jaar 2012 van € 147.000.

WMO Vervoer

75.000

V

Op basis van de meest recente informatie en de ontwikkelingen in de eerste maanden van 2012 zijn de ramingen van zowel de baten (eigen bijdragen en bijdrage provincie) als de lasten bijgesteld. Per saldo ontstaat voor het WMO vervoer een voordeel ten opzichte van het jaar 2012 van € 75.000.

Subsidie dorsphuis Bosschenhoofd

25.000

V

Een onderdeel van de bezuinigingen, zoals opgenomen in de Zomernota, is een korting op de subsidie voor het dorpshuis in Bosschenhoofd van € 25.000. Hierdoor onstaat ten opzichte van het jaar 2012 een voordeel van € 25.000.

49.000

V

Op 21 juni 2011 heeft het college besloten de subsidie aan Edux voor schoolbegeleiding na het schooljaar 2012-2013 te beëindigen. Hierdoor ontstaat een voordeel ten opzichte van het jaar 2012 van € 49.000.

Onderwijs en jeugd Onderwijsbegeleiding


165

Gemeente Halderberge Onderwerp Brede school ontwikkeling

Lasten V/N Baten -30.000 N

V/N Toelichting Halderberge neemt deel aan de impuls Brede Scholen, Sport en Cultuur. Omdat vanaf 2013 geen bijdrage meer ontvangen wordt voor de marktplaatscoördinator, ontstaat ten opzichte van het jaar 2012 een nadeel van € 30.000.

Algemene dekkingsmiddelen Bespaarde rente

Dividend BNG

Uitkering gemeentefonds

Stelpost maatregelen personeel

-193.000

N

Op basis van de verwachte stand van de reserves en voorzieningen per 1 januari 2013 is de bespaarde rente berekend. De verlaging ten opzichte van het jaar 2012 wordt met name veroorzaakt door verlaging van het rentepercentage van 4,25% naar 3,5%.

-50.000

N

De BNG heeft aangekondigd structureel 25% dividend uit te keren i.p.v. 50%, omdat de bank door Europese regelgeving wordt gedwongen een hoger eigen vermogen aan te houden als percentage van het balanstotaal. Hierdoor ontstaat een structureel nadeel van € 50.000.

-423.000

N

Bij de bepaling van de Algemene Uitkering 2013 en volgende jaren is rekening gehouden met de laatst bekende aantallen en de bedragen per eenheid uit de junicirculaire.

-228.000

N

Deze stelpost was in 2012 opgenomen en bestond uit € 100.000 voor de ingestelde vacaturestop en € 128.000 in het kader van de E-dienstverlening, waarvoor de benodigde structurele formatie binnen de bestaande formatieruimte werd gevonden. Beide maatregelen zijn nu ondergebracht in de totale stelpost op personeel welke de komende jaren met € 200.000 jaarlijks toeneemt tot structureel € 1 mln. vanaf 2016. Door het wegvallen van deze stelpost ten opzichte van 2013 is dit een nadeel. Dit wordt echter gecompenseerd door het opnemen van een stelpost in 2013 van € 400.000 (zie hieronder).

Stelpost/invulling taakstelling personeel

261.000

V

In 2013 is € 400.000 als taakstelling voor bezuinigingen op personeel opgenomen en € 21.000 als taakstelling voor het realiseren van een besparing inkopen. In 2012 is op personeelsgebied al € 168.000 ingevuld.

Stelpost inzet inkoopbureau

50.000

V

Verwacht wordt dat structureel € 50.000 bespaard kan worden door de inkoop nog beter te stroomlijnen. Voorwaarde is wel dat er gemeenschappelijk ingekocht wordt.


166

Gemeente Halderberge Onderwerp Opbrengst OZB

Lasten

V/N Baten V/N Toelichting 80.000 V Voor de meerjarenraming van de OZBopbrengsten is gebruik gemaakt van de meest actuele WOZ-waarden welke zijn aangepast met verbouwingen en de (lagere) uitbreiding van het areaal. Bij de waardebepaling is ook rekening gehouden met een waardevermindering van 3% bij woningen en 2,5% bij niet-woningen. De OZB opbrengsten 2013 stijgen t.o.v. 2012 met 3,2%.

Opbrengst toeristenbelasting

46.000

V

Bij de berekening van de opbrengst toeristenbelasting is uitgegaan van het werkelijke aantal overnachtingen in 2011. Dit waren er voor de watertoeristenbelasting 3.878 en voor de toeristenbelasting 187.888, naast het hogere aantal seizoenstandplaatsen. In de jaarschijf 2013 van de begroting 2012 werd nog uitgegaan van 1.329 resp. 181.245 overnachtingen. Hierdoor ontstaat een structureel voordeel.

Belastingsamenwerking

99.000

V

Volgens de begroting van de Belasting Samenwerking West-Brabant is de bijdrage 2013 € 99.000 lager dan voor 2011 en met de begroting van 2014 komt daar nog een verlaging van € 49.000 bij.

Toevoeging algemene reserve budget e-dienstverlening

50.000

V

Conform de planning wordt er gedurende de looptijd van de projecten voor dienstverlening jaarlijks een bedrag in de reserve gestort. In 2012 was dit € 150.000, terwijl dit in 2013 € 100.000 is. Ten opzichte van 2012 geeft dit een voordeel.

Aanwending algemene reserve tijdelijke formatie toerisme

25.000

V

Voortkomend uit het collegeprogramma was in 2011 en 2012 tijdelijke formatie opgenomen voor toerisme (zie programmabegroting 2011 blz 110). Deze komt nu te vervallen en geeft dus een voordeel in 2012.

Aanwending algemene reserve inzet investeringsreserve milieustraat

684.000

V

Voorgesteld wordt de investeringsreserve milieustraat op te heffen, waardoor deze niet meer ingezet kan worden ter dekking van deze kapitaallasten. Voorgesteld wordt van deze vrijgevallen reserve een bedrag van € 684.000 in te zetten voor het resterende tekort in het jaar 2013. Het resterende saldo van deze reserve van € 86.000 wordt toegevoegd aan de algemene reserve.

Toevoeging reserve organisatieontwikkeling


-140.000

N

Om de kosten van de kanteling van de organisatie te bekostigen is besloten om in 2013 € 140.000 in de reserve Organisatieontwikkeling te storten en in de jaren 2014 en 2015 jaarlijks € 130.000.

167


Lasten

V/N Baten

V/N Toelichting

Kostenplaatsen/Algemeen Salarislasten personeel

-156.000

N

In de Zomernota 2012 is gemeld, dat door de nieuwe CAO voor gemeenteambtenaren de lonen met 2% zijn gestegen. Tevens zijn voor 2012 en 2013 de pensioenpremies verhoogd in verband met de financiële positie van het ABP. Ten opzichte van de primaire begroting 2012 geeft dit in 2013 een nadeel.

38.000

V

De raming van de kosten voor automatisering is voor de komende jaren naar beneden bijgesteld. Vooral de kosten van onderhoud programmatuur zijn verlaagd door het uitplaatsen van werkzaamheden op het gebied van belastingen en sociale zaken.

-274.000

N

Conform de Kadernota 2012 is de jaarlijkse toevoeging aan de voorziening onderhoud gebouwen eenmalig ingezet als algemeen dekkingsmiddel. De toevoeging is nu wel opgenomen wat resulteert in een nadeel ten opzichte van 2012.

143.000

V

In de begroting 2013 is een lager bedrag aan kapitaallasten opgenomen dan in 2012. Dit wordt met name veroorzaakt door verlaging van het rentepercentage van 4,25% naar 3,5%.

47.200

V

Dit betreft meerdere verschillen kleiner dan € 25.000.

Totaal

-35.800

N

Verklaard verschil

17.200

V

Onderhoud programmatuur

Onderhoud gebouwen

Kapitaallasten

Overige verschillen


53.000

V

168


III. Bijlagen


169



170


Bijlage investeringsprogramma 2013 – 2016 NR. OMSCHRIJVING Econ./ Maatsch. Nut

Jaar

Totale invest.

Loop tijd in jaren

301 Reconstructies

Maatsch.

2013

600.000

10

81.000

78.900

76.800

301 Reconstructie doorgaande route O’bosch voorbereiding 301 Reconstructies

Maatsch.

2013

100.000

10

13.500

13.150

12.800

Maatsch.

2014

600.000

10

81.000

78.900

301 Reconstructies

Maatsch.

2015

600.000

10

81.000

301 Reconstructie doorgaande route Oudenbosch, fase 1 301 Reconstructies

Maatsch.

2015

2.100.000

10

283.500

Maatsch.

2016

600.000

10

301 Reconstructie doorgaande route Oudenbosch, fase 2

Maatsch.

2016

600.000

10

2013

2014

2015

2016

Openbare ruimte Wegreconstructies

0

94.500

173.050

533.000

40.500

39.450

38.400

40.500

39.450

38.400

Verkeer 302 Uitvoeren maatregelen VSP (kern bosschenhoofd)

Maatsch.

2013

300.000

10 0

Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2011 - 2014 305 Vervanging vrijvervalriolering 305 Maatregelen Bovendonksestraat Hoeven fase 2 305 Vervanging vrijvervalriolering 305 Maatregelen optimalisatie afvalwaterstudie (OAS) 305 Maatregelen Bovendonksestraat Hoeven fase 3 305 Vervanging vrijvervalriolering 305 Maatregelen optimalisatie afvalwaterstudie (OAS) 305 Vervanging vrijvervalriolering

Totaal openbare ruimte


Econ.

2013

319.000

60

16.482

16.296

16.110

Econ.

2013

1.000.000

60

51.667

51.083

50.500

Econ.

2014

322.000

60

16.637

16.449

Econ.

2014

750.000

60

38.750

38.313

Econ.

2014

500.000

60

25.833

25.542

Econ.

2015

790.000

60

40.817

Econ.

2015

750.000

60

38.750

Econ.

2016

818.000

60 0

68.148

148.599

226.479

0

203.148

361.099

797.879

171

Gemeente Halderberge NR.

OMSCHRIJVING Econ./ Maatsch. Nut

Jaar

Totale invest.

Loop tijd in jaren

2013

2014

2015

2016

Econ.

2013

4.864.545

40

291.873

287.616

283.360

Econ.

2013

1.850.000

40

111.000

109.381

107.763

402.873

396.997

391.122

7.503

7.309

7.114

0

7.503

7.309

7.114

0

410.376

404.306

398.236

Onderwijs en jeugd Onderwijs 601 601

Nieuwbouw Bernardusschool/De Linde/Joannesschool Uitbreiding campus Markland College

0

Speeltuinen 603

Aanschaf speeltoestellen

Maatsch.

2013

55.580

10

Totaal onderwijs en jeugd

Kostenplaatsen Kostenplaats automatisering Investering telefonie

2013

45.000

10

6.075

5.918

5.760

Investering i-pads

2013

28.000

4

7.980

7.735

7.490

Vervanging servers ed. serverruimte

2013

224.720

4

64.045

62.079

60.113

0

78.100

75.731

73.363

0

78.100

75.731

73.363

0

691.625

841.137

1.269.478

Totaal kostenplaatsen

Totaal Investeringsprogramma 2013 - 2016


172

Gemeente Halderberge Toelichting investeringsprogramma’s 2013 - 2016 Programma Openbare ruimte Wegen Overige reconstructies De kwaliteit van de verharding is afhankelijk van vele factoren. Zo kan een strenge winter er voor zorgen dat de tot dan nog verborgen gebreken zich plotseling sterk ontwikkelen. Het is om deze reden dan ook niet gewenst om specifieke wegen te benoemen voor een periode die nog ver voor ons ligt. De wegen die in aanmerking komen voor een reconstructie in 2013 t/m 2016 worden in de komende jaren verder benoemd en de uit te geven kosten worden toegelicht. Zie ook de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen. Reconstructies 2013 € 600.000; Reconstructies 2014 € 600.000; Reconstructies 2015 € 600.000; Reconstructies 2016 € 600.000. Reconstructie doorgaande route Oudenbosch De zuidelijke rondweg ontlast in hoge mate het verkeer door de kern Oudenbosch. Om ook daadwerkelijk het verkeer uit de kern te houden zal de huidige doorgaande route (Bosschendijk, St. Bernaertsstraat, Markt en Zandeweg) door de kern omgevormd moeten worden tot een verblijfsgebied. Het komt er op neer dat er meer ruimte gecreëerd wordt voor de voetganger en de fietser. Mede afhankelijk van het ontwerp en de verbeteringen voor dit langzame verkeer kan aanspraak gemaakt worden op een cofinanciering van de provincie. Door de huidige doorgaande route aan te passen zal het verkeer nog meer gestimuleerd worden om de rondweg te kiezen. Het betreft een grootschalig werk dat het best gefaseerd kan worden uitgevoerd. Met de voorbereiding van de werkzaamheden zal begonnen worden in 2013. De uitvoering van fase 1 is gepland voor 2015 en betreft het tracé Markt - Molenstraat – Parklaan – Stationsstraat – Ste. Bernaertsstraat. Fase 2 betreft de Bosschendijk en de Zandeweg. Investering hiervoor zijn de komende jaren: 2013: € 100.000, 2015: € 2.100.000, 2016: € 600.000. Voor wat betreft fase 2 wordt uitgegaan van een sober scenario. Voor deze gedeeltes is dus geen volledige reconstructie voorzien maar zullen de maatregelen beperkt blijven tot diverse verkeersremmende maatregelen. Verkeer Uitvoeren maatregelen VSP In 2009 is een Verkeersstructuurplan opgesteld voor de jaren 2010 t/m 2014. In dit plan zijn maatregelen opgenomen ter bevordering van de verkeersveiligheid en leefbaarheid binnen onze gemeente. Binnen dit plan zijn de aanvullende verkeersmaatregelen voor de kern Bosschenhoofd opgenomen die tot gevolg zullen hebben dat het aantal motorvoertuigendoor de kern wordt gemaximaliseerd op 10.000 stuks in het jaar 2020. Naar verwachting is hiervoor een investering noodzakelijk van € 300.000 in het jaar 2013. Verbreed Gemeentelijk Riolerings Plan Vervangen vrijvervalriolering 2012 t/m 2015 Riolering wordt op basis van inspectie en onderzoek naar de kwaliteit en planvorming vervangen. Hiermee wordt kans op wateroverlast en water op straat verkleind en de vuilemissie vanuit het rioolstelsel op het oppervlaktewater verminderd. Investeringen: 2013: € 319.000 2014: € 322.000 2015: € 790.000 2016: € 818.000 Maatregelen Bovendonksestraat Hoeven Er wordt druk gewerkt aan de planvorming van het gebied rond de Bovendonksestraat. Om werk met werk te maken is het van belang om te de rioleringswerkzaamheden mee te laten liften met deze ontwikkelingen. Door deze straat en de grote dakoppervlakten af te koppelen wordt de kans op wateroverlast sterk verminderd en tevens zijn er met deze ontwikkelingen mogelijkheden om waterkwaliteitsproblemen die voortkomen uit overstorten van het gemengde stelsel te verminderen dan wel geheel op te lossen.


173

Gemeente Halderberge Fase 2 in 2013: € 1.000.000 Fase 3 in 2014: € 500.000 Maatregelen optimalisatie afvalwaterstudie (OAS) Het Waterschap Brabantse Delta en de West-Brabantse gemeenten voeren optimalisatiestudies naar het afvalwatersyseem (OAS) uit. De resultaten worden vastgelegd in de afvalwaterakkoorden. Met de OAS wordt het gehele systeem van riolering en zuivering doorgelicht. De inzet van de studies is om te bekijken of inzameling, transport en zuivering van afvalwater op een duurzame manier mogelijk is, bij zo laag mogelijke maatschappelijke kosten. Hiermee worden inzichten verkregen in de maatregelen die in de nabije toekomst op alle partijen afkomen. Op basis van deze studie wordt duidelijk welke maatregelen we de komende jaren moeten treffen om te kunnen voldoen aan de basisinspanning. De middelen om het watersysteem in het kader van de OAS op orde te brengen zullen gebruikt worden voor het aanleggen van een bergbezinkbassin in Hoeven en het aanpassen van een aantal gemalen binnen het gebied van Halderberge. Indien deze maatregel en de maatregelen uit de BasisRioleringsPlannen (BRP’s) uitgevoerd zijn is het watersysteem op orde. In het in 2010 vastgestelde VGRP wordt al rekening gehouden met diverse investeringen op het gebied van deze basisinspanning. Uit de studie komt echter naar voren dat nog eens rekening gehouden moet worden met extra investeringen. Investeringen: 2014: € 750.000 2015: € 750.000 Programma Onderwijs en jeugd 601 Nieuwbouw basisscholen In het aangepaste Integraal Huisvestingsplan is de nieuwbouw van deze scholen opgenomen. Daarbij wordt uitgegaan van duurzaam (onderhoudsarm) en energiezuinig bouwen. De investeringen in de scholen in 2013 zijn: Bernardusschool/De Linde/Joannesschool : € 6.436.335 Uitbreiding campus Marklandcollege: € 1.000.000 Van dit bedrag is € 150.000 als voorbereidingskrediet verstrekt. Voor de resterende € 850.000 is een aanvraag ingediend. Op een later tijdstip zal het Marklandcollege met een aanvraag komen voor het beschikbaar stellen van het tweede bedrag van € 1.000.000. Aanschaf speeltoestellen 2013 In de raadsvergadering van 25 september 2008 is de notitie speelgelegenheid 2008 “Ruimte voor spelen” behandeld. Voor de noodzakelijke vervangingen is, buiten de beschikbare budgetten voor regulier onderhoud, de volgende investering nodig: 2013: € 55.580. Kostenplaatsen (bedrijfsvoering) Kostenplaats automatisering Vervanging servers e.d. serverruimte De server- en opslagsystemen die bij de gemeente Halderberge in gebruik zijn hebben maar een technische levensduur van circa 5 jaar. Om grote storingen en uitval te voorkomen dienen zij tijdig te worden vervangen. De totale investering in 2013 bedraagt € 224.720. Investering telefonie Voor het inrichten van diverse flexplekken in het gebouw is flexibiliteit van de telefonie noodzakelijk. Om dit te realiseren wordt voor 2013 een investering opgenomen van € 45.000. Investering i-pads Om de grote papierstroom terug te dringen zullen een aantal i-pads aangeschaft worden zodat minder kopieën verstrekt behoeven te worden en het aantal kopieerapparaten beperkt kan worden. Hiervoor is een investering opgenomen van € 28.000.


174



175



176

Gemeente Halderberge Programmabegroting 2013

Recommend Documents