GEMEENTE WAALWIJK PROGRAMMABEGROTING

GEMEENTE WAALWIJK

PROGRAMMABEGROTING

2004

Programmabegroting 2004 gemeente Waalwijk

1


2

1.

Algemeen

1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7

Inleiding Kerngegevens Organigram Van coalitieprogramma naar programmabegroting Visie en doelstellingen Gemeente Waalwijk de Begrotingen 2004 – 2007 op hoofdlijnen Autorisatie door de raad van de begroting 2004

2.

Beleidsbegroting

2.1

Programmaplan Programma I; dienstverlening inwoners -hoofdstuk 1: Bestuur, ambtelijke organisatie en dienstverlening -hoofdstuk 2: Handhaven -hoofdstuk 3: Veiligheid -hoofdstuk 4: Natuur, landschap en cultuurhistorische waarden -hoofdstuk 5: Scholing -hoofdstuk 6: Sport -hoofdstuk 7: Welzijn -hoofdstuk 8: Zorg en volksgezondheid

31 37 39 47 53 69 75 97

Programma II; ruimtelijke ordening, gebruik en beheer -hoofdstuk 1: Infrastructuur en mobiliteit -hoofdstuk 2: Beheer openbare ruimte -hoofdstuk 3: Wijkbeheer -hoofdstuk 4: Ruimtelijke strategie -hoofdstuk 5: Wonen, volkshuisvesting en landgoed Driessen -hoofdstuk 6: Milieu -hoofdstuk 7: Ruimtelijke ordening, gebruik en beheer

119 123 129 131 135 139 143

Programma III; financieel evenwicht

155

Paragrafen Lokale heffingen Weerstandvermogen Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid

161 165 173 177 181 189 191

2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4 2.2.5 2.2.6 2.2.7


7 17 18 19 21 23 25

3

3.

Financiële begroting

3.1 3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.1.4

Overzichten baten en lasten Recapitulatie programmabegroting Recapitulatiestaat productbegroting Exploitatiebegroting 2004 Geraamd resultaat voor en na bestemming en mutaties reserves

198 199 203 205

3.2 3.2.1 3.2.2 3.2.3 3.2.4 3.2.5 3.2.6 3.2.7 3.2.8

Uiteenzetting financiële positie met toelichtingen Uitgangspunten voor het samenstellen van de begroting Analyse van – en toelichting op het begrotingsresultaat Specifieke onderwerpen Arbeidskostengerelateerde verplichtingen Vervangingsinvesteringen Meerjarig investeringsplan Afgevallen wensen nieuw beleid vanaf 2004 Overzicht incidentele baten / lasten

209 213 235 249 251 253 255 259

4.

Diversen

4.1

Begrippenlijst


263

4

HOOFDSTUK 1

ALGEMEEN


5


6

1.1 Inleiding 1.1.0 Algemeen “Als uitvloeisel van de invoering van het duale stelsel in gemeenten is ook de begrotingssystematiek gewijzigd. Op grond van de gemeentelijke comptabiliteitsvoorschriften die vanaf 2004 zullen gaan gelden is de gemeente verplicht een programmabegroting en een productenraming op te stellen.” Zo begon de inleiding in de begroting van de gemeente Waalwijk voor het jaar 2003, een proeve van een programmabegroting voor de raad en een proeve van een productenraming voor het college. Inmiddels zijn we een jaar verder, zijn de begrotingsdocumenten 2003 door de raad geëvalueerd en zijn de nieuwe comptabiliteitsvoorschriften onder de benaming “besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten” (BBV) op 1 februari 2003 in werking getreden. Dit betekent enerzijds dat de raad richting heeft gegeven aan hetgeen van de begroting 2004 verwacht wordt en dat anderzijds vanaf het jaar 2004 begroting, meerjarenraming, jaarstukken, uitvoeringsinformatie en informatie voor derden aan het BBV dient te voldoen. Daarom nu geen proeve van een programmabegroting, maar een programmabegroting die aan de voorschriften voldoet en daarop ook door de toezichthouder Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant getoetst zal worden. Hieruit vloeit voort dat u veel informatie die in de begroting 2003 onder programma III was ondergebracht, nu aantreft in de financiële begroting, immer de voorschriften geven aan dat de door de raad vast te stellen begroting dient te bestaan uit een beleidsbegroting, bestaande uit een programmaplan en paragrafen, en een financiële begroting bestaande uit de overzichten van baten en lasten met toelichting en een uiteenzetting van de financiële positie. Daarom ook een begroting waarin meer dan in 2003 is tegemoet gekomen aan het raadsbreed uitgesproken gevoelen dat beleidsdoelen beter geconcretiseerd moeten worden en zoveel mogelijk voorzien moeten zijn van meetbare activiteiten, waarvan de uitvoering ook achteraf gecontroleerd kan worden. Jammer genoeg ook, inherent aan de wijziging van de voorschriften (van Comptabiliteit Voorschriften 1995 naar BBV 2004), een begroting die zich vaak niet in financiële zin laat vergelijken met de begrotingscijfers 2003 en de jaarrekeningcijfers 2002. Het lijkt ons dan ook goed om vooraf het kader van de duale begroting en BBV 2004 te schetsen: 1.1.1 Gemeentewet Hoofdstuk XIII, de artikelen 189 tot en met 195, van de Gemeentewet handelt over de begroting. Het navolgende is hier ondermeer bepaald: Voor alle taken en activiteiten brengt de raad jaarlijks op de begroting de bedragen die hij daarvoor beschikbaar stelt, alsmede de financiële middelen die hij naar verwachting kan aanwenden (art. 189). Van belang is om vast te stellen dat de bepaling “dat de begroting een bedrag voor onvoorziene uitgaven bevat” is komen te vervallen. Verantwoord begroten betekent in staat zijn om onvoorziene kosten op te vangen. Vanuit dit gezichtspunt is er geen reden om dit ene onderdeel van de begroting in de wet voor te schrijven. De begroting dient in evenwicht te zijn (art. 189). Hiervan mag worden afgeweken mits vaststaat dat het om een incidentele afwijking gaat en dat het evenwicht in de komende jaren zal worden hersteld. Dit zal dan met name moeten blijken uit de meerjarenraming en de in dat kader eventueel te nemen maatregelen (bijvoorbeeld bezuinigingen en inkomstenverhogingen).


7

Het college biedt jaarlijks de raad een ontwerp aan voor de begroting met toelichting en een meerjarenraming met toelichting voor tenminste drie op het begrotingsjaar volgende jaren (art. 190). Het college zendt de door de raad vastgestelde begroting in ieder geval vóór 15 november van het jaar voorafgaande aan dat waarvoor de begroting dient, aan gedeputeerde staten (art. 191). 1.1.2 Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) Een drietal ontwikkelingen heeft geleid tot aanpassing van de comptabiliteitsvoorschriften van 1995 (CV 95) tot het besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten 2004 (BBV). ! Allereerst om nog verder te gaan aansluiten bij het Burgerlijk Wetboek (BW2), waarin de eisen voor verslaglegging door de private sector zijn opgenomen. Dit overigens wel met inachtneming van de eigenheid van gemeenten. ! De tweede reden is dat de Wet Dualisering van het gemeentebestuur tot wijziging in de voorschriften leidt. ! Als derde moeten de voorschriften worden aangepast in verband met wijziging in Europese regelgeving. Verreweg het meest ingrijpend op de voorschriften is de Wet Dualisering. Het ontvlechten van gemeenteraad en college van B. en W., het vergroten van de transparantie in de verantwoording aan de burger en het verhogen van de betrokkenheid van de burger bij het lokale bestuur leidt tot, wat wel genoemd wordt, een megaoperatie, niet alleen in structuurwijzigingen zoals griffie en rekenkamer, maar ook tot wijzigingen in cultuur (meer openheid) en instrumenten zoals begroting en rekening. In zijn algemeenheid kan gesteld worden dat de comptabiliteitsvoorschriften van 1985 en 1995 overwegend technisch van aard zijn en mede daardoor voer voor specialisten. BBV introduceert echter veel meer elementen die gericht zijn op gedragsverandering. Stimulansen om de grote lijn te laten prevaleren bijvoorbeeld, of het nader laten concretiseren van de belangrijke beleidsoverwegingen. Hierdoor zal de betrokkenheid van de beleidsmakers bij de toepassing van de voorschriften toenemen. Concreet vertaalt een en ander zich in de nieuwe fenomenen: • • • •

programmabegroting (ook wel programbegroting of programmaplan genoemd); productenraming; verdelingsmatrix verplichte paragrafen

Alvorens hierop beknopt nader in te gaan, is het goed de functies van de begroting onder BBV weer te geven: Functies van de begroting Er zijn verschillende gebruikers van de begroting en er zijn dientengevolge ook verschillende begrotingsdocumenten. Voor die verschillende gebruikers heeft de begroting afzonderlijke functies. In onderstaande tabel hebben wij de gebruikers en de voor hen relevante begrotingsfuncties schematisch weergegeven:


8

Raad Autorisatie Allocatie Controle Inzicht

College

Accountant/GS Burgers

Rijk/CBS

Controle Inzicht

Inzicht

Beheer Verantwoording Vijf groepen gebruikers en zes functies. Bekijken we de functies nader. Autorisatie Alleen de raad heeft het budgetrecht en alleen de raad is bevoegd om het college te autoriseren tot het aangaan van verplichtingen. Dit is de staatsrechtelijke functie en het fundement van elke volksvertegenwoordiging. Allocatie Alleen de raad bepaalt aan welke doeleinden de beschikbare middelen worden besteed. Controle Een van de oogmerken van de invoering van dualisering is versterking van de controlerende functie van de raad. De raad maakt hierbij onder andere gebruik van de accountant. Hoewel feitelijk het sluitstuk van de begroting, de jaarstukken, de controlerende functie heeft, moeten we ons goed realiseren dat de begroting dan wel de vereiste kwaliteit moet hebben om als toetsingsinstrument te kunnen dienen. Hiertoe dienen vooral de zogenaamde drie W-vragen. Inzicht Het is om verschillende redenen absoluut noodzakelijk dat de begroting een goed inzicht biedt. De raad moet ervan overtuigd kunnen zijn dat de begroting in evenwicht (sluitend) is, voor burgers, instellingen, media en werknemers is het belangrijk dat beleid traceerbaar is en wat er met het belastinggeld wordt gedaan en tenslotte zijn er derden als CBS, het Rijk en de Europese Unie die grote behoeften hebben aan informatie van gemeenten en dan met name aan informatie die tussen gemeenten vergelijkbaar is. Beheer Het college dient het door de raad vastgestelde beleid uit te voeren. Dit dient op zodanige wijze te gebeuren dat recht wordt gedaan aan de autorisatie- en allocatiefunctie van de raad. Voor het college heeft de begroting daarom vooral een beheerstechnische functie. Verantwoording Evenals voor de controlefunctie geldt, vormt niet de begroting, maar de jaarrekening het document waarmee verantwoording wordt afgelegd. De begroting dient dan wel aan zodanige vereisten te voldoen dat hij als basis kan dienen voor het college om transparant verantwoording te kunnen afleggen. Ook hier worden daartoe steeds de drie W-vragen voorgelegd. Voor de verschillende gebruikers, voor de verschillende uit te voeren functies, zijn er ook verschillende documenten. Schematisch kunnen we dit als volg weergeven:


9

Raad Programma begroting

College

Accountant/GS Burgers Programma Programma Begroting begroting

Rijk/CBS

Producten Raming Verdelings Matrix De programmabegroting De scheiding tussen raad en college heeft gevolgen voor de inrichting en invulling van de begroting. Een logische uitkomst is dan dat er twee begrotingsdocumenten komen. Het eerste is de begroting voor de raad die de kaderstellende functie (allocatie van gelden voor de programma’s en de autorisatie van gelden) en de controlerende taak van de raad ondersteunt. Dit begrotingsdocument wordt programmabegroting genoemd. De productenraming is de begroting voor het college die het college zelf vaststelt. De productenraming is de vertaling van de programmabegroting in uitvoerende activiteiten. De programmabegroting is dus de begroting voor de raad. Wat is nu een programma? Een programma is een samenhangende verzameling van producten, activiteiten en geldmiddelen, die gericht is op het bereiken van vooraf vastgestelde maatschappelijke effecten (kaderstellend), waaraan indicatoren (controlerend) gekoppeld kunnen worden. Bij elk programma moeten drie vragen gesteld worden, die inmiddels door het leven gaan als de drie W-vragen: ! wat willen we bereiken? ! wat gaan we daar voor doen? ! wat mag dat kosten? De programma’s moeten voortkomen uit een strategische visie die de gemeente heeft, beleidsnota’s verkiezings-programma’s, het collegeprogramma, een raadsprogramma, meerjaren-ramingen, voorjaarsnota etc. Van belang is het, om goed te onderkennen dat de raad door vaststelling van de programmabegroting alle budgetten dient te autoriseren. Het kan dus niet zo zijn dat de middels vaststelling van de programmabegroting de raad slechts budgetten beschikbaar stelt op de speerpunten van beleid. De raad dient alle voorgenomen uitgaven te autoriseren. Uiteindelijk dient de programmabegroting alle gemeentelijke activiteiten te dekken. De programmabegroting van onze gemeente bevat een drietal programma’s, onderverdeeld in hoofdstukken die vervolgens naar behoefte al dan niet verder verbijzonderd zijn. Op het niveau van de hoofdstukken is gekeken naar de vereiste samenhang van producten, activiteiten en geldmiddelen en op dit niveau streven wij maatschappelijke effecten na. De productenraming De productenraming is de begroting van het college van B. en W. Ten aanzien van de productenraming zijn in de comptabiliteitsvoorschriften geen voorschriften opgenomen. Er staat slechts dat de opstelling van een productenraming (begroting) en productenrealisatie (rekening) verplicht is. Ook de productenraming dient alle gemeentelijke activiteiten te Programmabegroting 2004 gemeente Waalwijk

10

dekken. Producten zijn eenheden waarin de programma’s zijn onderverdeeld. De productenraming dient aan te sluiten op de programmabegroting, maar is veel gedetailleerder. De productenraming dient de beheersfunctie voor het college te kunnen vervullen De verdelingsmatrix en de regeling informatie voor derden Omdat i.v.m. statistisch en macro-economisch onderzoek gemeenten in hun uitgaven en inkomsten vergelijkbaar moeten zijn, is het verplicht gegevens op hoofdfunctie en functieniveau en categorieniveau te kunnen presenteren door middel van een zogenaamde verdelingsmatrix. Het besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten bevat een apart onderdeel over de informatievoorziening voor derden. Dit onderdeel is nader uitgewerkt in een ministeriële regeling: Regeling informatie voor derden van 6 februari 2003. De aanpassingen in de functionele indeling op hoofdlijnen Er heeft een actualisering plaats gevonden (t.o.v. de comptabiliteitsvoorschriften van 1995), waarbij het uitgangspunt van de wetgever is geweest “de wijzigingen zo beperkt mogelijk, de werklast zo gering mogelijk houden”. Er heeft dan ook geen algehele hernummering plaats gevonden. Waarom dan toch aanpassingen? ! Maatschappelijke ontwikkelingen sinds 1995 ! Informatiebehoefte van betrokken derden ! Aanscherping van beschrijvingen De aanpassingen in de categoriale indeling op hoofdlijnen Er heeft een actualisering plaats gevonden (t.o.v. CV 1995), waarbij het uitgangspunt is geweest “de wijzigingen zo beperkt mogelijk, de werklast zo gering mogelijk houden”. Er heeft dan ook geen algehele hernummering plaats gevonden. Waarom dan toch aanpassingen? ! Nieuwe vereisten van de Europese Unie De paragrafen Zeven paragrafen worden verplicht gesteld onder BBV 2004. Alle paragrafen zijn, ieder op hun eigen manier, van belang voor het inzicht in de financiële positie bij de begroting en de jaarrekening. Zij betreffen de volgende onderwerpen: 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7)

Lokale heffingen Weerstandvermogen Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid

De jaarrekening Naast wijziging van de gemeentewet, waarin onder andere is bepaald dat de jaarstukken voor 15 juli van het jaar volgend op het begrotingsjaar dienen te zijn toegezonden aan Gedeputeerde Staten, zijn ook de comptabiliteitsvoorschriften gewijzigd.


11

De belangrijkste bepaling is wel dat de voorschriften een identieke opzet voorschrijven voor de jaarstukken die over de uitvoering en realisering van de begroting gaan. De opzet van de jaarstukken dient dus overeen te komen met de opzet van de begrotingsstukken. Dit kan als volgt worden weergegeven: BEGROTING

JAARSTUKKEN

Beleidsbegroting Programmabegroting (plan) Paragrafen

Jaarverslag Programmaverantwoording Paragrafen

Jaarrekening Financiële begroting Overzicht baten en lasten (productenramingen) Rekening van baten en lasten Balans Financiële positie

De programmaverantwoording in het jaarverslag dient een antwoord te geven op de eerder genoemde zogenaamde 3 W-vragen die in de programmabegroting worden gesteld. Dit kan als volgt worden weergegeven:

BEGROTING

JAARSTUKKEN

Wat willen we bereiken Wat gaan we daarvoor doen Wat mag dat kosten

Wat hebben we bereikt Wat hebben we gedaan Wat heeft dat gekost

Resultaatbepaling en resultaatbestemming In BBV is de wijze waarop mutaties in reserves plaatsvinden, veranderd. Bij de begroting worden eerst alle baten en lasten van de programma’s geboekt, vervolgens wordt het resultaat bepaald en pas daarna wordt het resultaat bestemd, dat wil zeggen pas dan vinden toevoegingen en onttrekkingen aan reserves plaats. Hiervoor is binnen de bestaande hoofdfunctie 9 een nieuwe functie 980 opgenomen, genaamd Mutaties reserves die verband houden met de hoofdfuncties 0 tot en met 9. Op alle andere functies mogen geen toevoegingen of onttrekkingen aan reserves meer geboekt worden. Bij de rekening vindt vanzelfsprekend een vergelijkbare procedure plaats. Dezelfde procedure geldt overigens ook voor de rentebijschrijving op reserves. Door deze systematiekwijziging kan een meer zuivere vergelijking tussen de jaren op het niveau van producten en programma’s plaatsvinden.

Classificatie van voorzieningen en reserves Het onderscheid tussen reserves en voorzieningen is onder de voorschriften van 1995 lang niet altijd duidelijk. In de nieuwe voorschriften van 2004 is het onderscheid tussen reserves en voorzieningen gelegd bij de mogelijkheid dat de raad een bestemming kan wijzigen. Zolang de raad de Programmabegroting 2004 gemeente Waalwijk

12

bestemming kan wijzigen, is sprake van een bestemmingsreserve. Zodra dit niet meer kan, is sprake van een voorziening. Dit betekent dat nog niet bestede middelen van derden welke voor een specifiek doel zijn verkregen, als voorziening moeten worden aangemerkt. Onder CV 95 werden deze middelen nog onder bestemmingsreserves gerekend. Aan voorzieningen mag geen rente worden toegerekend. U zult zich wellicht afvragen of er dan, afgezien van de nog niet bestede middelen die van derden zijn ontvangen, nog wel sprake is van voorzieningen. Immers de raad heeft toch altijd de mogelijkheid om welke bestemming dan ook te wijzigen? Of het nu om voorzieningen of om reserves gaat, als de raad wijziging in bestemming wil aanbrengen, dan kan dat toch altijd? Het antwoord hierop moet luiden dat dit in formele zin dan wel zo kan zijn, maar dat de raad dan toch het controlerend en toezichthoudend orgaan op zijn weg zal tegenkomen. Waar het om gaat is dat het treffen van voorzieningen veel minder vrijblijvend is dan het treffen van een bestemmingsreserve. Een voorziening immers wordt getroffen om concrete verplichtingen te dekken en het opheffen dan wel wijzigen van de bestemming van een voorziening betekent als regel dat dan niet meer aan de verplichtingen kan worden voldaan. Vanuit deze optiek is in het kader van de begroting 2004 een nieuw onderscheid gemaakt tussen reserves en voorzieningen en het zal u dan duidelijk zijn dat bijvoorbeeld gereserveerde middelen voor te verwachten verliezen op complexen van de grondexploitatie en gereserveerde middelen voor onderhoud aan gemeentelijke gebouwen als voorzieningen zijn aangeduid. 1.1.3 Vergelijking van jaarcijfers In het kader van de evaluatie van de begroting 2003 is vanuit de raad heel duidelijk de opdracht gegeven ervoor te zorgen dat de begrotingscijfers 2004 te vergelijken zijn met die van de begroting 2003 en de jaarrekening 2002 en afwijkingen, als die zich voordoen, te verklaren. Wij kunnen niet anders opmerken dan, dat de invoering van BBV deze door de raad gevraagde vergelijking zeer compliceert en in bepaalde gevallen zelfs onmogelijk maakt. Wij hebben hiervoor al aangegeven dat er onder BBV functies en categorieën zijn vervallen, dan wel nieuwe functies en categorieën zijn ingevoerd. Ook het niet meer functioneel mogen ramen van beschikkingen over- en toevoegingen aan reserves leidt tot haast niet meer vergelijkbare hoofdstuk- en programmavergelijking. Als voorbeeld kunnen wij noemen het product riolering. Tot en met het jaar 2003 vond raming van de storting in de egalisatiereserve onderhoud riolering plaats ten laste van het product riolering in programma II. Het product was aldaar kostendekkend. Echter m.i.v. de begroting 2004 dient dezelfde raming plaats te vinden op het product toevoegingen en onttrekkingen aan reserves in programma III. Dit betekent dat in programma II het product riolering niet kostendekkend is, maar een grote “winst” laat zien, terwijl programma III ten opzichte van 2003 een tekort vertoont. Omdat als gevolg van de invoering van het BBV de vergelijkbaarheid sterk wordt bemoeilijkt, brengen wij de door u gevraagde vergelijking op een andere manier tot uitdrukking. De lijn die wij daarin volgen is dat wij in de financiële begroting heel duidelijk zullen aangeven op welke wijze het begrotingsresultaat 2004 vanuit de begroting 2003 en daarin rekening gehouden hebbend met de jaarrekeningcijfers 2002, tot stand is gekomen. U krijgt dan alle mutaties op een rij die voor u inzichtelijk maken hoe het begrotingsresultaat 2004 ontstaan is. In dit programma zullen wij ook nader ingaan op bijvoorbeeld de kostentoerekening, hiermede recht doend aan de gevoelens die u uitsprak rond de behandeling van de jaarstukken 2002, en de algemene uitkering uit het gemeentefonds, als de belangrijkste inkomstenbron voor de gemeente. Programmabegroting 2004 gemeente Waalwijk

13

Naast het voor u transparant maken van de begrotingsontwikkeling, geven wij u daarnaast in de programma’s I en II hoofdstuksgewijs en in programma III in totaliteit duidelijk aan in hoeverre aan u gevraagde budgetten afwijken van die van 2003, anders dan slechts verband houdend met een gewijzigde verantwoordingsmethodiek. 1.1.4 De gevolgde procedure: aanbod tot evaluatie De begroting 2003 was een proeve van programmabegroting. U hebt gebruik gemaakt van ons aanbod om deze begroting, welke was samengesteld naar de inzichten van ons college, te evalueren en wij hebben getracht naar aanleiding daarvan aan uw wensen en eisen zoveel mogelijk tegemoet te komen in deze begroting 2004. Wij blijven ons er natuurlijk heel wel van bewust dat de programmabegroting uw begroting is, de begroting van en voor de raad, en wij herhalen dan ook graag ons aanbod om ook de u nu aangeboden begroting te evalueren en – indien gewenst en mogelijk- voor 2005 opnieuw te verbeteren. 1.1.5 Leeswijzer Na deze inleiding zult u de volgende zaken in deze programmabegroting aantreffen. Allereerst een hoofdstuk met algemene doelstellingen en onze visie op wat Waalwijk moet zijn. Dan volgt de beleidsbegroting met de 3 programma's met (in de programma’s I en II) hun onderliggende hoofdstukken. Elk hoofdstuk van de programma’s I en II alsmede programma III eindigt met een financieel overzicht van baten en lasten met daaronder een vermelding van: • • •

De mutaties in budgetten ten opzichte van 2003 De door het college voorgestelde ombuigingen ten opzichte van 2003 De door het college voorgestelde nieuwe beleidsvoornemens voor 2004

De hoofdstukken zijn opgebouwd volgens het stramien: “samenhang”, “wat willen we bereiken”, “wat gaan we daar voor doen” en “wat mag het kosten”. Met “samenhang” wordt steeds begonnen omdat in feite geen enkel hoofdstuk op zich staat en steeds in samenhang met andere hoofdstukken beschouwd moet worden. U zult vaststellen dat wij middels een andere presentatie de belangrijke 2e “W-vraag” een prominentere plaats hebben gegeven, met als doelstelling tot een dwingender concretisering en meetbaarheid van uit te voeren activiteiten te komen. Programma III is, gezien de aard van de informatie, niet ingedeeld in hoofdstukken. Dit programma vormt het financiële sluitstuk van de begroting en wordt nader uitgewerkt in de financiële begroting. Na de programma’s volgen de paragrafen. Programma’s + paragrafen vormen samen de beleidsbegroting. Vervolgens treft u dan nog aan de financiële begroting, voorzien van overzichten, analyses en toelichtingen, eindigend met een lijst van veel voorkomende financiële begrippen. 1.1.6 Tot slot Het is mogelijk dat deze inleiding en de volgende hoofdstukken vragen oproepen. U kunt deze uiteraard altijd stellen. Teneinde hiertoe tot stroomlijning te komen, verzoeken wij u uw vragen, liefst middels email, aan ons hoofd Financiën te stellen: tel. 0416 683480, [email protected]


14

Gestelde vragen zullen aan de steller persoonlijk worden beantwoord. Daarnaast zullen de meest gestelde vragen en de beantwoording daarvan worden opgenomen op het Raads Informatie Systeem.


15


16

1.2 Kerngegevens Rekening A.Sociale structuur Aantal inwoners Waarvan: van 0-64 jaar van 65 jaar en ouder Aantal werklozen Bijstandsgerechtigden: - personen beneden 65 jaar - personen 65 jaar en ouder Cliënten in overige inrichtingen Aantal uitkeringsgerechtigden volgens I.O.A.W. Aantal uitkeringsgerechtigden volgens I.O.A.Z. Aantal uitkeringsgerechtigden volgens BZ, ROA en VVTV B.Fysieke structuur Oppervlakte gemeente (ha) Aantal woningen Waarvan in bezit van woningbouwcorporaties Wegen (m² x 100) (2001 km)

2001

Rekening 2002 Begroting 2003 Begroting 2004

45.454 39.454 6.000 914

45.596 39.327 6.269 1.239

45.700 39.900 5.800 900

45.730 39.920 5.810 579

599 50 11 125 17 23

495 50 10 62 9 3

600 50 10 125 20 25

517 41 13 66 8 4

6.766 18.706 6.600

6.766 18.887 6.423

6.766 19.000 6.592

6.766 19.367 6.138

2.295

Aantal hectaren openbaar groen

299

Rekening

2001

30273 359

325

359

Rekening 2002 Begroting 2003 Begroting 2004

C.Financiële structuur (euro) Gewone uitgaven (totaal)*

105.303.000

103.328.000

118.219.000

2.317

2.266

2.587

2.662

Opbrengst afvalstoffenheffing

3.670.000

3.653.000

3.723.000

3.742.000

Opbrengst rioolrechten

Idem per inwoner

121.716.000

1.941.000

2.268.000

2.159.000

2.263.000

Opbrengst begraafrechten

282.000

189.000

170.000

173.444

Leges burgerzaken

341.000

388.000

413.000

417.000

441.000

319.000

452.000

670.000

Opbrengst belastingen :

7.584.000

7.901.000

8.356.000

9.319.000

Waarvan Onroerende zaakbelastingen

6.460.000

6.594.000

7.157.000

7.766.000

Waarvan Hondenbelasting

97.000

102.000

106.000

108.000

Waarvan Precariobelasting

102.000

106.000

86.000

88.000

Waarvan Parkeerbelasting

925.000

1.099.000

1.007.000

1.357.000

(huwelijken,rijbewijzen,reispapieren e.d.) Leges bouwvergunningen

Belastingen per inwoner Algemene uitkering gemeentefonds (totaal) Idem per inwoner Boekwaarde geactiveerde kapitaaluitgaven Idem per inwoner Vaste schuld (totaal) Idem per inwoner Eigen financieringsmiddelen (totaal) Idem per inwoner


167

173

183

204

29.495.000

30.757.000

31.038.000

28.644.000

649

675

679

626

109.835.000

110.163.000

183.996.000

176.387.000

2.416

2.416

4.026

3.857

65.719.000

69.360.000

60.197.000

70.260.000

1.446

1.521

1.317

1.536

78.363.000

79.253.000

72.663.000

77.617.000

1.724

1.738

1.590

1.697

17

1.3 Organigram

DEZE PAGINA VERVANGEN DOOR ORGANIGRAM

.


18

1.4 Van coalitieprogramma naar programmabegroting In de programmabegroting 2003 hebben wij uiteengezet wat voor ons de basis is voor het beleid dat deze raadsperiode accent moet krijgen. Basis daartoe vormt voor ons het coalitieprogramma, maar er doen zich omstandigheden voor, zowel in maatschappelijke als in financiële zin, die ons kunnen noodzaken tot heroverweging van eerder gestelde prioriteiten over te gaan. De begroting vormt daarin een meetpunt en wij nodigen u dan ook nadrukkelijk uit om uw zienswijze kenbaar te maken ten aanzien van het beleid, zoals wij u dit voor het jaar 2004 in concept voorleggen. Volledigheidshalve volgen eerst nog maar eens onze vertrekpunten: Bij de presentatie van het coalitieakkoord “Passende ambities” in mei 2002 hebben wij reeds aangegeven, dat het coalitieakkoord zich richtte op uitsluitend die onderwerpen die beleidsmatig dan wel financieel (op basis van de toen bekende financiële randvoorwaarden) een extra impuls zouden krijgen. Wij hebben toen ook tot uitdrukking gebracht, dat er daarnaast uiteraard binnen bestaand beleid een aanzienlijk aantal belangrijke zaken in ontwikkeling is en dat wij ons ten doel stelden deze in de programbegroting samenhangend te presenteren teneinde een totaalbeeld neer te zetten van de visie en doelstellingen waar onze gemeente de komende jaren voor moet staan. Wij zijn begonnen om in aanvulling op het coalitieprogramma nog eens –als een soort mission-statement- in het kort de visie en doelstellingen voor onze gemeente te formuleren. Samen met de tekst van het coalitieakkoord zijn die ons vertrekpunt. Bij de vormgeving en uitwerking van de programmabegroting hebben wij ons de afgelopen maanden gebogen over de vraag welk beleid wij ten aanzien van de verschillende beleidsvelden de komende jaren willen voeren, welke ruimtevragende middelen dat vraagt en hoe dat past binnen de beschikbare financiële ruimte. Uiteraard vormden de in het coalitieprogramma voorgenomen extra impulsen in majeure projecten en de voorgenomen beleidsintensiveringen in principe een vast gegeven. Daarnaast moest echter ook rekening worden gehouden met vanuit de organisatie gegeven signalen dat budgetten bijstelling behoeven om bestaand beleid op gelijk niveau in stand te kunnen houden. Bij het nader bepalen van de financiële ruimte hebben wij verder geborduurd op de in het coalitieakkoord voorgenomen OZB-verhoging van 4,5% cumulatief jaarlijks, waarbij vermeld dient te worden dat de raad in het kader van de begrotingsbehandeling 2003 heeft besloten, in afwijking hiervan, voor het jaar 2004 de verhoging te willen beperken tot 3% buiten inflatie. In programma 3 van deze begroting vindt U een uitgebreide toelichting op alle maatregelen die de financiële ruimte in gunstige dan wel ongunstige zin beïnvloed hebben ten opzichte van de cijfers waarmee bij de opstelling van het coalitieakkoord en de begroting 2003 gewerkt is. Wij menen uiteindelijk een goede balans te hebben gevonden tussen enerzijds een verantwoord ambitieniveau en nieuwe impulsen en beleidsintensiveringen en anderzijds een verantwoorde lastendruk. In ons voorstel zijn wij erin geslaagd de voorgenomen OZBverhoging in 2004, conform de doelstelling van de raad, te beperken tot 3 % exclusief inflatie.


19

In de twee daaropvolgende jaren, 2005 en 2006, hebben wij rekening gehouden met de in het coalitieakkoord vastgelegde maximale verhoging van 4,5 % jaarlijks en voor het jaar 2007 hebben wij in het meerjarenperspectief vooralsnog met een verhoging van slechts 2 % rekening gehouden. Wij zullen jaarlijks bezien of het mogelijk is voor de jaren na 2004 tot een verdere lastenverlichting ten opzichte van de voornemens uit het coalitieakkoord te komen. Alle beleidsimpulsen en beleidsintensiveringen uit het coalitieakkoord vindt U zoals gezegd terug in de verschillende hoofdstukken waarin ze verder zijn toegelicht. Naast de punten uit het coalitieakkoord is in dit programma zoals gezegd uitgebreid aandacht besteed aan alle belangrijke beleidsvelden die in het coalitieakkoord niet aan bod zijn gekomen vanwege de gehanteerde systematiek.


20

1.5

Visie en doelstellingen gemeente Waalwijk

Alvorens toe te komen aan de uitwerking van de verschillende programma’s zullen wij hierna kort de centrale beleidsopgave formuleren die leidend is geweest bij de verdere uitwerking van de verschillende programmaonderdelen. Wij hebben ons daarbij uiteraard in belangrijke mate laten leiden door eerdere stukken die vastgesteld zijn in het kader van de toekomstvisiediscussie en het ontwikkelingsprogramma stedelijke vernieuwing. Waalwijk streeft ernaar een aantrekkelijke woon- en werkgemeente te zijn. Dat streven geschiedt op basis van een duurzame ontwikkeling. Dat betekent een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie zonder daarmee voor de toekomstige generaties de mogelijkheden in gevaar te brengen om ook in hun behoeften te voorzien. Daarbij gaat het niet alleen om milieu maar ook om economische en sociale belangen. Dus zaken zoals welvaart, goede concurrentiepositie, voldoende werk, huisvesting aansluitend op de vraag, veiligheid en zorg om de woonomgeving. De beleidsopgave waar wij ons voorgesteld zien is veelzijdig. Het uitgangspunt bij deze veelzijdigheid is dat Waalwijk haar toekomst zoekt in een evenwichtige ontwikkeling. Voortdurend zal de balans tussen economie, wonen en milieu nadrukkelijk moeten worden afgewogen. Dit betekent enerzijds een beheerste groei op het gebied van wonen en werken en anderzijds het nadrukkelijk behartigen van de belangen van natuur en landschap. Kwaliteit en duurzaamheid zijn daarbij leidende begrippen. Dit betekent ook een goed sociaal klimaat als randvoorwaarde voor een kwalitatief hoogwaardig woon, leef- en werkklimaat. Participatie geldt daarbij als belangrijke randvoorwaarde bij de vormgeving van beleid omdat dat de enige manier is om op langere termijn een samenleving te behouden waarin geen mensen zijn uitgesloten. Waalwijk zal zuinig zijn op de veiligheid en geborgenheid die nu nog verhoudingsgewijs in hoge mate aanwezig zijn. Waalwijk wil een open en , binnen de geldende normen en waarden, verdraagzame gemeente zijn. Respect voor iedereen ongeacht levensstijl, sociale of etnische achtergrond, geloofs- of levensovertuiging. De bestuursstijl die gehanteerd zal worden is die van besturen in partnerschap. Samenwerken met andere overheden maar vooral ook met burgers, hun organisaties en ondernemingen. De gemeente vindt het niet allemaal uit, schrijft het niet voor maar regisseert en schept randvoorwaarden. De gemeente houdt zich aan zijn afspraken, maar houdt ook burgers, ondernemingen en instellingen hieraan. De handhaving van regels zal worden versterkt. Het gemeentebestuur legt over zijn prestaties verantwoording af. De begroting is transparant en wordt zoveel mogelijk opgebouwd op basis van toetsbare doelstellingen: wat willen we bereiken, wat gaan we daarvoor doen en wat mag het kosten.


21


22

1.6 De begrotingen 2004 –2007 op hoofdlijnen Met het coalitieakkoord als vertrekpunt leggen wij u een begroting voor die sluitend is, zoveel mogelijk binnen de kaders die als uitgangspunten daarvoor worden gehanteerd. Uitvoering geven aan het coalitieakkoord, rekening houden met de door de raad in het kader van de evaluatie van de begroting 2003 aangegeven prioritering voor 2004 en volgende jaren, handhaven van bestaand beleid, een met structurele middelen sluitende begroting en een zo beperkt mogelijke lastenverhoging voor onze inwoners zijn leidend geweest. Wij menen hierin geslaagd te zijn, maar het zal u niet verbazen dat het noodzakelijk is gebleken om, in een tijd van steeds krapper wordende rijksmiddelen, tot ombuigingen te komen. Wij hebben getracht hiermee evenwichtig om te gaan door ombuigingen zoveel mogelijk bij ons zelf te zoeken en onze inwoners daarmee zo min mogelijk te belasten. Op deze plaats willen wij op hoofdlijnen aangeven waar wij zijn afgeweken van eerder door de raad geformuleerde uitgangspunten en u enkele andere essenties onder de aandacht brengen. Niet structureel bespaarde rente komt ten gunste van de Majeure Projecten De begroting 2004 is sluitend, zij het met incidentele middelen in de vorm van bespaarde rente die wij ten gunste van de begroting 2004 hebben laten vrijvallen. Dit betekent dat wij er voor het jaar 2004 voor kiezen voeding van de reserve voor Majeure Projecten op andere wijze gestalte geven. Het gaat om een bedrag van € 938.000,-. Daarnaast hebben wij ervoor gekozen om vanuit bestaand vermogen middelen af te zonderen (te bestemmen) ter dekking van incidentele lasten. Structurele dekking van structurele lasten De begrotingen vanaf het jaar 2005 zijn structureel sluitend, dus zonder inzet van incidentele dekkingsmiddelen. Wij menen hierdoor in voldoende mate tegemoet te komen aan het uitgangspunt dat wij structurele lasten wensen te dekken middels inzet van slechts structurele middelen. Inflatie Het inflatiepercentage dat op basis van de uitgangspunten zou moeten worden gesteld op 2 % willen wij terugbrengen naar 0,75 %. Op basis van laatstgenoemd percentage wordt middels de Algemene Uitkering uit het gemeentefonds compensatie gegeven voor te verwachten ontwikkeling van kosten voor de levering van goederen en diensten van derden. Het terugbrengen van het inflatiepercentage betekent in concrete zin dat de budgetten in de begroting 2004 t.o.v. 2003 met slechts 0,75 % worden verhoogd, waardoor de tarieven ook met slechts 0,75 % behoeven te worden aangepast. Tariefaanpassingen De tariefaanpassingen beperken zich in veel gevallen tot slechts het inflatiepercentage van 0,75 %.


23

De aanpassing van het OZB tarief beperkt zich tot het door uw raad voorgenomen percentage van 3%, het tarief rioolrecht wordt aangepast op basis van de noodzakelijke tariefontwikkeling vastgelegd in het Gemeentelijk Riolerings Plan (GRP) en de tariefaanpassingen leges bijzondere wetten en bouwleges vinden plaats als gevolg van het uitgangspunt kostendekkende tarieven. Op basis van dit laatste uitgangspunt behoeven de tarieven afvalstoffenheffing zelfs geen aanpassing. Voor wat betreft de parkeertarieven 2004 stellen wij een verhoging met gemiddeld 25% voor. Prioriteiten Allereerst is het goed om vast te stellen dat het tot en met 2003 voorgenomen beleid, zoals toen opgenomen in de bij de begroting 2003 behorende meerjarenschijven, een ongewijzigde vertaling heeft gekregen naar de nu voorliggende begroting. Daarnaast vragen wij extra middelen voor een beperkt aantal andere zaken die wij van belang achten, waarbij het meest in het oog springend het onderhoud van het openbaar groen in onze gemeente is. In het coalitieakkoord is aangegeven dat het beheer van de openbare ruimte een kwaliteitsslag behoeft en daarvoor is op basis van toen bekend zijnde financiële gegevens jaarlijks € 125.000,- extra vrijgemaakt. Op dat moment kon niet onderbouwd worden welke middelen feitelijk benodigd zijn om tot een aanvaardbaar onderhoudsniveau van de openbare ruimte te komen. Nu deze gegevens voor wat betreft het groenonderhoud middels IBOR bekend zijn, achten wij het noodzakelijk de daartoe benodigde middelen ook daadwerkelijk ter beschikking te krijgen, zodat met recht uitvoering kan worden gegeven aan een eerder gestelde prioriteit. Het gaat daarbij om tenminste een structurele verhoging van het jaarbudget met € 500.000,(bovenop de eerder genoemde € 125.000,-) en een éénmalig bedrag van eveneens € 500.000,om achterstanden weg te werken. Wij hebben deze middelen kunnen vrijmaken zonder tariefverhogingen voor onze inwoners. Een andere prioriteit voor ons vormt de kwaliteitsslag die wij willen maken op ICT gebied. Het gaat daarbij niet slechts om het optimaliseren van de huidige infrastructuur, maar veel meer nog om een efficiëntere bedrijfsvoering met behulp van ICT aanpassingen. Begrotingsresultaten De voorliggende concept begroting 2004 met de daarbij behorende meerjarenbegroting, inclusief het 1e wijzigingsvoorstel, sluit met de volgende resultaten: 2004

overschot

5.709,-

2005

overschot

15.709,-

2006

overschot

95.709,-

2007

overschot

245.709,-


24

1.7 Autorisatie door de raad van de begroting 2004 Middels vaststelling van de begroting autoriseert de raad alle in de begroting opgenomen budgetten. Deze budgetten zijn op het niveau van totalen per hoofdstuk weergegeven in de overzichten van baten en lasten na elk hoofdstuk, op het niveau van programma’s na elk programma en als recapitulatie in het overzicht 3.1.1 in het onderdeel financiële begroting. De in de primitieve begroting 2004 geraamde omzet voor 2004 bedraagt € 121.715.854,-. Het resultaat in de primitieve begroting 2004 bestaat uit een tekort van 1.086.051,-. Door vaststelling van de u aangeboden 1e en 2e wijziging van de begroting 2004, welke na vaststelling deel uitmaken van die begroting, ontwikkelt het begrotingsresultaat zich als volgt: Begrotingsresultaat 2004 primitieve begroting

tekort

€ 1.086.000,-

Voorgestelde ombuigingen (1e begrotingswijziging 2004) Begrotingsresultaat 2004 na 1e begrotingswijziging

voordelig - 1.964.000,overschot € 878.000,-

Nieuw beleid (2e begrotingswijziging 2004) Begrotingsresultaat 2004 na 2e begrotingswijziging

nadelig overschot -

872.000,6.000,-

Ten aanzien van autorisatie van voorgenomen investeringen en de hiermede verbonden lasten dient een onderscheid te worden gemaakt tussen vervangingsinvesteringen en nieuwe investeringen. Vervangingsinvesteringen De begroting bevat de ruimte om in 2004 tot noodzakelijk geachte vervangingsinvesteringen over te gaan. In de begroting treft u een overzicht aan van alle voorgenomen vervangingsinvesteringen ( zie financiële begroting 3.2.5). Indien vervangen kan worden binnen de door de raad eerder aangegeven kaders, is ons college gemachtigd de investeringen te doen. Indien dit niet het geval is, zullen de raad in de loop van 2004 separaat voorstellen worden voorgelegd. nieuwe investeringen De begroting bevat eveneens een overzicht van nieuwe investeringen. Ook de lasten verband houdend met deze investeringen zijn in de (meerjaren)begroting verwerkt. Middels vaststelling van de begroting geeft u de intentie aan deze investeringen te gaan uitvoeren. De definitieve besluitvorming door de raad echter zal plaatsvinden op basis van voorstellen die het college in de loop van het begrotingsjaar zal voorleggen. In afwijking van hetgeen tot op heden gebruikelijk was, bevat dit overzicht (zie financiële begroting 3.2.6) ook de op basis van eerdere begrotingen voorgenomen investeringen, waarover de raad nog geen nadere besluitvorming heeft gepleegd, omdat de raad daartoe nog geen voorstellen van het college heeft ontvangen. Door het overzicht op deze wijze te presenteren, geeft het een compleet beeld van alle nog beschikbaar te stellen kredieten.


25


26

HOOFDSTUK 2

BELEIDSBEGROTING

PROGRAMMAPLAN


27


28

PROGRAMMA I

DIENSTVERLENING INWONERS


29


30

PROGRAMMA I


Hoofdstuk 1

Bestuur, ambtelijke organisatie en dienstverlening

Samenhang met andere programma’s Dit hoofdstuk heeft raakvlakken met alle andere hoofdstukken omdat het betrekking heeft op de wijze waarop we ons voor de burgers willen inzetten.

Paragraaf 1.1

Bestuur

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Het programma omvat interne en externe dienstverlening van de gemeentelijke organisatie en de ondersteuning van het bestuur. Een democratisch bestuur dat effectief, efficiënt en transparant is. Door de invoering van de Wet dualisering gemeentebestuur is het lokale bestuur drastische veranderd. De bevoegdheden van raad en college zijn duidelijker gescheiden. Hierdoor ontstaat een “dualistisch stelsel”. Raad en college vervullen ieder een eigen functie, wat de kwaliteit, doeltreffendheid en efficiëntie ten goede komt. Begrippen als verantwoording, rekenschap, en transparantie zijn principes die er toe moeten bijdragen, dat het bestuur dichterbij de burger komt. Ondersteuning griffier Met de invoering van het dualisme heeft de raad de beschikking over een eigen ambtenaar, de griffier. Naast de in de Gemeentewet opgenomen taken van de griffier verzorgt de griffier de algemene ondersteuning van de raad en de raadsleden en is hij aanspreekpunt/vraagbaak voor de organisatie en college waar het betreft taken en positie van de raad. Na een jaar praktijkervaring blijkt, dat de griffier zich vooral -zoals bedoeld- met de inhoudelijke zaken en de directe contacten met raadsleden moet bezig houden en er derhalve niet aan te ontkomen is dat de griffier in zijn dagelijkse werkzaamheden administratief wordt ondersteund. De ondersteuning heeft met name betrekking op secretariële werkzaamheden, het fungeren als eerste contactpunt voor de leden van de raad, het bewaken van het telefoonverkeer, het voorbereiden en notuleren van vergaderingen, het ontvangen van bezoekers, het bijhouden van werkdossiers, agendabeheer en het verzorgen van correspondentie. Het proces van dualisering is in ontwikkeling, voor zover nu kan worden ingeschat kan worden volstaan met een ondersteuning van 18 uur (1/2 fte). Opleiding raadsleden Opleiding en training van de leden van de raad is van essentieel belang om de nieuwe taken van de raad naar behoren te kunnen uitoefenen. Vanuit de raad wordt deze noodzaak onderkend. Het is de bedoelding dat jaarlijks de raad een opleidingsprogramma vaststelt. Daarnaast zijn raads- en commissieleden in de gelegenheid om symposia e.d. bij te wonen. Cursussen zullen zoveel mogelijk in company-verband worden georganiseerd. Jumelage Ter uitvoering van een besluit tijdens de raadsuitwisseling met Unna (4 april 2003) wordt jaarlijks een bedrag van € 5000 gereserveerd om samen met Unna te werken aan een


31

tweejaarlijks project Oost-Europa/Derde Wereld. De projectkeuze en uitvoering vindt plaats via samenwerking van jeugd en jongeren uit Unna en Waalwijk. Het doel is niet alleen om de (jeugdige) inwoners bewust te maken en te houden van problemen buiten de eigen landsgrenzen, met name in Oost-Europa en de Derde Wereld, maar ook om de onderlinge contacten tussen jongeren uit beide partnersteden te bevorderen via deze ontwikkelingsprojecten. Relevante beleidsnota’s /informatie Burgerjaarverslag 2002 Gedragscode raad Gedragscode college Verordening burgerinitiatief 2003 Delegatie medebewindsbevoegdheden Beleidsnotitie jumelage 2002-2003 Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1 Burgerjaarverslag 2003

2 Verordening burgerinitiatief 2003

Kwalitatieve Kwantitatieve Doelstelling Doelstelling Afleggen van verantwoording aan raad en burgers over samenwerking tussen bestuur en burger, kwaliteit van dienstverlening en de wijze waarop de gemeente omgaat met klachten en bezwaarschriften Burgers meer bij politiek betrekken

3 Aanpassen verordeningen aan dualisme 4 2 jaarlijks project Oost • Europa / Derde Wereld

•

Alle verordeningen in 2004 aanpassen aan dualisme Jeugdige inwoners bewust maken en houden van problemen buiten de eigen landsgrenzen Onderlinge contacten tussen jongeren uit Waalwijk en Unna te bevorderen


Activiteiten 2004 Maken burgerjaarverslag 2003

Implementeren verordening burgerinitiatief Aanpassen verordeningen aan dualisme Starten met de voorbereiding van dit project

32

Paragraaf 1.2

Communicatie

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Hoofddoelstelling • Via externe communicatie een bijdrage leveren aan het beeld dat de gemeente Waalwijk wil achterlaten bij de doelgroepen (imago). • Via interne communicatie een open en transparante organisatie stimuleren, waarin medewerkers het gedrag vertonen dat het beeld van de gemeente bevestigt en versterkt (identiteit). • Via een projectmatige werkwijze van Taakgroep Communicatie invulling geven aan de adviesrol en de regierol. Subdoelstelling • De externe communicatiedoelstelling is te bereiken door te werken aan het creëren van het gewenste imago. Betere persnetwerken worden onder meer hiervoor ontwikkeld. De relatie/reputatie bij relaties kan verder worden geoptimaliseerd via een relatiemanagementplan. • De interne communicatiedoelstelling is te bereiken door kennis te verzamelen over organisatiecultuur, kennisoverdracht te vergroten door betere communicatiestructuur, bijdrage te leveren aan het “wij-gevoel”, MT & management te adviseren/ondersteunen in de weg naar een kennisdelende organisatie. Omvang Doelgroepen • Extern alle inwoners van Waalwijk, bezoekers van Waalwijk, buurgemeenten, provincie, rijksoverheid/ministeries, belangengroepen, gezinsleden van medewerkers van de gemeente, gepensioneerden. • Intern College van Waalwijk, raad, managementteam, leidinggevenden, alle medewerkers. Relevante beleidsnota’s /informatie Nota Handvatten Communicatiebeleid (maart 2002) Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1 2

Communicatiebeleids plan 2003-2005 Externe communicatie (voor meer informatie zie productbegroting)

Kwalitatieve Doelstelling

Kwantitatieve Doelstelling

Goede en duidelijke Eens per jaar evalueren kernboodschap, ondersteunen met bestuur en bestuur journalisten Bestuurlijke ondersteuning: opstellen beleid en uitvoeren daarvan. Beleid opstellen voor uniformiteit, duidelijke uitstraling


Activiteiten 2004

Persbeleid uitvoeren en evalueren Representatie / relatiemanagement Advertentiebeleid

33

Prioriteiten

3

Kwalitatieve Doelstelling Inzicht hebben in ieders rol, taak en verantwoordelijkheid tijdens een ramp en daarna handelen Uniformiteit, duidelijke uitstraling. Bevat actuele en relevante informatie voor burgers Inzicht in de leesbaarheid en waardering van communicatieproducten van de gemeente Interne communicatie Uniformiteit, duidelijke (voor meer informatie uitstraling zie productbegroting) Platformfunctie Relevante, actuele en volledige informatie Actueel beleid en ambities van de gemeente uitdragen Handvatten en aandachtspunten voor het inrichten van een interactief proces


Kwantitatieve Doelstelling Twee maal per jaar

Activiteiten 2004

Geen periodieke uitgave

Introductie wijkbrieven

Eens per 2 jaar

Onderzoek

Geleidelijk doorvoeren in komende jaren 10x per jaar

Invoeren nieuwe Huisstijl Personeelsblad Intranet

Zoveel mogelijk stimuleren Beschikbaarheid voor iedere medewerker

Stimuleren externe publicaties Handvatten interactief beleid

Oefenen met rampen

34

PROGRAMMA I


Hoofdstuk 1

Bestuur, ambtelijke organisatie en dienstverlening

Wat mag het kosten? Begroting

Meerjarenbegroting

2004 Product

Omschrijving 11.200 Publieke dienstverlening Burgerzaken 11.201 Documenten burgerzaken (vervallen) 11.203 Burgerlijke stand (vervallen)

Rekening 2002

Begroting 2003

Lasten

2007

Saldo

Saldo

Saldo

Saldo

1.154.724

1.154.724

1.154.724

1.154.724

775.021

262.101

0

172.978

0

163.323

77.664

101.246

0

101.246

101.246

101.246

101.246

0

0

96.039

417.176

-321.137

-321.137

-321.137

-321.137

501.263

637.633

631.509

1.600

629.909

629.909

629.909

629.909

0

177.356

171.329

0

171.329

171.329

171.329

171.329

937.422

727.119

701.265

0

701.265

701.265

701.265

701.265

0

0

262.968

0

262.968

262.968

262.968

262.968

13.201 Representatie

110.276

201.405

150.810

0

150.810

150.810

150.810

150.810

13.202 Communicatie

131.570

352.750

343.718

0

343.718

343.718

343.718

343.718

17.699

0

17.511

0

179.611

201.160

473.586

0

473.586

473.586

473.586

473.586

2.925.211

3.150.107

4.160.606

492.188

3.668.418

3.668.418

3.668.418

3.668.418

11.210 Secretarieleges bugerzaken 13.000 Bestuursorganen: raad 13.010 Bestuursorganen: burgemeester 13.020 Bestuursorganen: college 13.030 Ondersteuning bestuur

73.412

2006

431.457

11.202 Verkiezingen

1.228.136

Baten

2005

12.300 Meldpunt (vervallen) 11.100 Bestuursondersteuning (vervallen) 13.501 Kabinet (vervallen) 13.508 Ondersteuning bestuursorganen

Totaal

Afwijkingen bugetten t.o.v. 2003 Bezoek thuiswedstrijden RKC met relaties

20.000 N

Ombuigingen (1e wijziging) Nieuw beleid (2e wijziging) Uitvoering geven aan het communicatiebeleidsplan

10.600 N

Ondersteuning van de griffier

20.000 N

Studie en opleidingsbudget voor de raad

10.000 N

Jumelage


5.000 N

35


36

PROGRAMMA I


Hoofdstuk 2

Handhaven

Samenhang met andere programma’s Dit hoofdstuk heeft raakvlakken met alle andere hoofdstukken omdat het op een houding en bestuurlijk voornemen duidt dat zich zowel op de burger als de gemeente zelf richt en in alle beleidsterreinen ingebed moet worden.

Paragraaf 2.1

Handhaven

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Integrale handhaving Handhaven is voor de komende raadsperiode een hoofdthema. Handhaven beperkt zich niet alleen tot openbare orde maar strekt zich uit tot het gehele handelen van de overheid en de burgers en instellingen in relatie tot elkaar. De overheid komt haar afspraken en taken na en dat wordt ook van de samenleving geëist. Vergunningsvoorschriften, subsidievoorwaarden, sociale voorzieningen, verkeersregels etc. worden gehandhaafd. Professionalisering van de handhaving Landelijk is er aandacht om de kwaliteit van de handhaving te verbeteren. Daartoe is door het ministerie VROM een proces in gang gezet onder de naam ‘professionalisering van de handhaving’. Na een nulmeting en het opstellen van een verbeterplan (2003) werken alle gemeentes in 2004 via uitvoering van het verbeterplan aan een kwaliteitsslag. Het betreft de terreinen milieu, bouwen en ruimtelijke ordening. Subsidiesector Voor wat de subsidiesector betreft kan worden opgemerkt, dat in 2003 de achterstanden zijn weggewerkt bij het controleren en afwerken van de jaarrekeningen. In 2004 zal het beleid met betrekking tot de gestelde termijnen van indiening (door instellingen) en reactie (van de gemeente) worden aangescherpt. Relevante beleidsnota’s /informatie Nota handhavingsbeleid bouwzaken ‘bouwen aan handhaving in Waalwijk’ (2002) Verbeterplan professionalisering van de handhaving Algemene Plaatselijke Verordening Bijzondere Wetten • Drank- en Horecawet, • Wet op de kansspelen, speelautomaten, loterij art.3, kleine kansspelen art.7, • Winkeltijdenwet, Koopzondagen, Winkeltijdenontheffing, • Luchtvaartwet, • Wet op de lijkbezorging, • Wet op de Flora en Fauna, • Vuurwerkbesluit.


37

Rampenplan Prostitutiebeleid Coffeeshopbeleid Subsidieverordening Algemene bijstandswet en uitvoeringsregelingen Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten

Kwalitatieve Kwantitatieve Activiteiten 2004 Doelstelling Doelstelling 1 Integraal Gemeentebreed Planmatig handhaven Opstellen / uitvoeren handhavingsprogramma; beschikken over en volgens vooraf programma voor handhavingsprogramma’s uitvoering geven aan vastgesteld programma handhaving in 2004 voor onderdelen van de handhavingsbeleid en organisatie; geïntegreerd handhavingsprogramma programma (met bijbehorend handhavingsbeleid) en uitvoering van de programma’s Op basis van eerdere afzonderlijke besluitvorming dienen de volgende onderdelen uitgewerkt te worden: 2 Handhaven permanente Beleid opstellen (gereed Handhaving bewoning en illegale eind 2003), plan van bouwwerken aanpak maken en uitvoeren 3 Professionaliseringstraject Kwaliteitsverbetering van Uitvoering geven aan het handhaving de handhaving (milieu, verbeterplan bouwen, RO)


38

PROGRAMMA I


Hoofdstuk 3

Veiligheid

Samenhang met andere programma’s Dit hoofdstuk heeft raakvlakken met wijken buurtbeheer, leefbaarheid, jeugdbeleid, verkeer, inrichten wijken, bouwbeleid, beheer openbare ruimten, handhavingsbeleid.

Paragraaf 3.1

Veiligheid

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect De gemeente dient de ontwikkelingen die via wijken buurtbeheer in gang gezet zijn en die uitgewerkt zijn in de nota "Succesvol Samenwerken" met kracht voort te zetten. Extra aandacht moet er komen voor de uitwassen van drank- en drugsgebruik, vandalisme en geweld. Lieden die het uitgaansleven onveilig maken moeten worden aangepakt. Een integraal horecabeleid dient snel gepresenteerd en uitgevoerd te worden. De Waalwijkse burger moet zich veilig kunnen voelen. Het gaat daarbij zowel om het vergroten van de veiligheidsbeleving van de burger (de subjectieve veiligheid) als om de afname van de objectieve onveiligheid. Het veiligheidsbeleid beperkt zich tot de publieke ruimte, met aandacht voor zowel de sociale als de fysieke aspecten van veiligheid. Het gaat daarbij om de veiligheid die burgers, maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven direct raakt. De veiligheid `op straat' is de resultante van de inspanningen van publieke en private partijen. Het publieke domein wordt bevolkt door burgers, overheidsinstanties en een grote diversiteit aan organisaties zoals bedrijven, winkels, horeca, ziekenhuizen, scholen, woningbouwcorporaties, welzijnsinstellingen, et cetera. Hun rol strekt zich verder uit dan de puur functionele rol van het verschaffen van onderwijs, gezondheidszorg en dergelijke. Zij zijn allen gebaat bij een veilig publiek domein en zij hebben daartoe ook een taak. Veiligheid kan niet afgewenteld worden op de overheid. Deze organisaties zal daarom worden gevraagd aan te geven wat zij kunnen bijdragen aan het vergroten van de veiligheid en op welke wijze de overheid hen daarbij kan helpen. Participeren in het veiligheidsbeleid kan niet door de gemeente worden opgelegd, wel kan de gemeente voorwaarden scheppen om anderen in staat te stellen hun bijdragen aan de veiligheid te leveren. De gemeente Waalwijk geeft ook aan wat het zelf doet om het publieke domein veiliger te maken. Specialistische toets bouwvergunningen De laatste jaren is door incidenten (instorten van daken, balkons, parkeerdekken) meer aandacht komen te liggen bij de verantwoordelijkheid van gemeentes/ bouwen woningtoezicht op toetsing van constructies etc. Dit vraagt bijzondere expertise van medewerkers bij toetsing van aanvragen voor bouwvergunningen en/of controle tijdens de bouw. In voorkomende gevallen (bij complexe bouwwerken) wordt specialistische kennis ingehuurd t.b.v. constructieve toetsing van bouwvergunningen. Indien dit aan de orde is worden middels de legesnota de kosten doorberekend aan de aanvrager van de bouwvergunning.


39

Relevante beleidsnota’s /informatie Succesvol samenwerken (24 november 2000) Nota Integraal Veiligheidsbeleid (1999) Convenant Leefbaar Waalwijk Programma Leefbaarheid, veiligheid en participatie 2001-2003 Naar een veiliger samenleving Inzet gemeenten t.b.v. veiligheidsprogramma Landelijk en Regionaal kader Nederlandse Politie 2003-2006. Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

Integraal lokaal veiligheidsplan

Kwalitatieve Doelstelling Verbetering van de veiligheid in Waalwijk

Kwantitatieve Doelstelling Aanpakken van stelselmatige daders in Waalwijk

Verminderen van het aantal woninginbraken in Waalwijk

Verminderen van het aantal bedrijfsinbraken in Waalwijk


Activiteiten 2004 Per jaar zal / zullen minimaal 1 persoon en maximaal 4 personen in het SDA-traject worden betrokken. Verhogen van het aantal woningen die voldoen aan het Keurmerk Veilig Wonen in Waalwijk door in 2003 beleid op te stellen. Verder optimaliseren van de collectieve beveiliging van bedrijventerreinen. Verhogen van het aantal deelnemers aan de collectieve beveiliging van bedrijventerreinen. Vanaf 2004 dient het aantal deelnemers per jaar met 10 % van het basisjaar (2003) te stijgen. Uitvoeren van een haalbaarheidsonderzoek om te komen tot een Keurmerk Veilig Ondernemen voor Haven VII in 2004. Wanneer voor Haven VII het Keurmerk Veilig Ondernemen gerealiseerd wordt dient voor Haven I tot en met VI eenzelfde onderzoek uitgevoerd te worden. Verder uitwerken van het Keurmerk Veilig Ondernemen in winkelcentrum De Els door in 2004 één ster te behalen.

40

Prioriteiten


Kwantitatieve Doelstelling Terugdringen van agressief verkeersgedrag op lokale wegen

Activiteiten 2004 Ondersteunen van 3VOactiviteiten die betrekkingen hebben op agressief verkeersgedrag.

Uitvoeren van controles door politie op het dragen van een helm / gordel. Uitvoeren van roodlichtcontrole, alcoholcontrole en snelheidscontrole door de politie. Beperken van de Streven naar 100% aantasting van de oplossingspercentage door lichamelijke integriteit politie bij overvallen en straatroven. Doorleiden door de politie van alle aangiften m.b.t. zeden, bedreiging, mishandeling en huiselijk geweld aan openbaar ministerie. Opzetten van Integraal Horecabeleid in 2004 door de gemeente Waalwijk. Opzetten van portierbeleid in 2004 door de gemeente Waalwijk. Verminderen van Periodieke controles in overlast die burgers coffeeshops door politie. ondervinden van gebruik Prioriteit geven aan van en handel in aanpak van handel in verdovende middelen harddrugs door de politie. Lokaal Coffeeshopbeleid actualiseren / aanpassen aan regionale nota in 2004. Verminderen van het Het stimuleren van aantal inbraken van/uit preventieve maatregelen auto’s in Waalwijk gericht op het voorkomen van autodiefstal of inbraak in auto’s. In 2004 een onderzoek uitvoeren naar autoinbraken /- diefstal en vervolgens een plan van aanpak opstellen. De overlast door Alert reageren op signalen hangjongeren zoveel als van jeugden mogelijk terug dringen, jongerenoverlast en door preventieve zorgen voor goede maatregelen en zonodig coördinatie van zeker ook repressief afhandeling. Hiervoor kan optreden o.a. gebruik gemaakt worden van de begeleidingscommissie overlast.


41

Prioriteiten

2

Specialistische toets bouwvergunningen


• •

Uitsluiten van veiligheidsrisico’s Nemen van verantwoordelijkheid als gemeente



In voorkomende gevallen laten uitvoeren van constructieve toets

Activiteiten 2004 Aanscherpen van jeugden jongerenbeleid met betrekking tot overlast door hangjongeren. Aanpak schoolverzuim. Convenant veiligheid en school (voortgezet onderwijs) actualiseren in 2004. In voorkomende gevallen inhuren van specialistische kennis ten behoeve van constructieve toetsing van bouwvergunningen. Indien dit aan de orde is worden kosten doorberekend aan de aanvrager.

42

Paragraaf 3.2

Rampenbestrijding

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect De gemeente Waalwijk wil goed voorbereid zijn op een eventuele ramp of zwaar ongeval. Daarom houdt zij haar rampenplan actueel, zorgt zij ervoor dat haar medewerkers goed zijn opgeleid en geoefend en brengt zij door middel van een risico-inventarisatie de grootste risico’s in beeld. Opleiden De gemeente Waalwijk vindt dat de functionarissen in het kader van de rampenbestrijding goed moeten zijn opgeleid. We willen bereiken dat in 2004 iedere functionaris in het kader van de rampenbestrijding de Basismodule Crisismanagement heeft gevolgd. Oefenen Tijdens het oefenen wordt de kennis die is opgedaan met opleiden en eerder opgedane oefenen praktijkervaring “in de praktijk” gebracht. We willen bereiken dat elk jaar een bestuurlijke oefening wordt gehouden en dat de gemeentelijke deelprocessen in een cyclus van vier jaar minimaal één keer worden geoefend. Risico-inventarisatie Door het vooraf inventariseren van specifieke situaties in Waalwijk waardoor een ramp of zwaar ongeval kan ontstaan, kunnen we ons beter voorbereiden en proberen schade te beperken. Vanuit de brandweer Voorkomen van gebeurtenissen waardoor een ernstige verstoring van de openbare veiligheid ontstaat, waarbij het leven en de gezondheid van vele personen, het milieu of grote materiele belangen in ernstige mate worden bedreigd of worden geschaad en waarbij een gecoördineerde inzet van diensten en organisaties van verschillende disciplines is vereist om de dreiging weg te nemen of de schadelijke gevolgen te beperken. Relevante beleidsnota’s /informatie Rampenplan Opleidings- en oefenbeleidsplan rampenbestrijding gemeente Waalwijk 2003-2005 Wet Rampen en Zware ongevallen Besluit Risico’s en zware ongevallen (BRZO) Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

Rampenplan

2

Opleiden en oefenen

Kwalitatieve Doelstelling Actueel rampenplan


In 2004 iedere functionaris Elk jaar bestuurlijke opleiden met Basismodule oefening. Gemeentelijke Crisismanagement deelprocessen in cyclus van 4 jaar minimaal éénmaal oefenen


Activiteiten 2004 Aanpassen rampenplan i.v.m. territoriale congruentie Uitvoering geven aan opleidings- en oefenbeleidsplan rampenbestrijding gemeente Waalwijk

43

Prioriteiten

3

4

5

6



Activiteiten 2004

2003-2005 Opstarten inventariserende werkzaamheden Rampenplan Geactualiseerd rampen Rampenplan aanpassen aanpassen i.v.m. plan op basis van een en vaststellen door de territotiale congruentie regionaal model raad Rampenbestrijdingspla Beschikken over actuele 2 multidisciplinaire 2 plannen maken en nnen opstellen voor rampenbestrijdingsplannen rampenbestrijdingsplannen bestuurlijk laten aangewezen bedrijven vaststellen Maken van risicoInzicht in de risico’s Overzichtskaart met • Inventariseren inventarisatie binnen de gemeente beschrijving van de risicovolle veroorzaakt door geïnventariseerde risico’s bedrijven op basis inrichtingen en infravan vastgestelde structuren. criteria, met gebruikmaking van bestaande systemen. • Beschrijven van de risico’s • In kaart brengen

Risico-inventarisatie

Gegevens aanleveren voor Leidraad Maatramp.


Vertaling van inventarisatie in Leidraad Operationele prestaties 1 rampenplan met uitgewerkte processen

44

Paragraaf 3.3

Brandweer

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Op grond van de Brandweerwet dient de brandweer zich voor te bereiden op de incidentenbestrijding. Aanvalsplannen en bereikbaarheidskaarten worden beschouwd als een onderdeel van de voorbereiding. Middels deze plannen is bekend welke gevaaraspecten er aanwezig zijn in diverse gebouwen in het kader van repressief optreden. Aanvalsplannen en bereikbaarheidskaarten worden gebruikt bij repressieve acties van de brandweer bij gebouwen en geven informatie over de aanwezige risico’s in het gebouw of object. Voor Waalwijk is het aantal te maken aanvalsplannen bepaald op 16; het aantal bereikbaarheidskaarten op 150. Op basis van projectmatige aanpak in regionaal verband dienen in drie jaar tijd deze plannen te worden gemaakt. Na het maken van de plannen dient hiermee door de repressieve dienst geoefend te worden. Jaarlijks dient nagegaan te worden of de informatie nog actueel is. Relevante beleidsnota’s /informatie Regionale rapportages over het opstellen van aanvalsplannen en bereikbaarheidskaarten van september 2001 en november 2002. Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten

1

Kwalitatieve Doelstelling Plannen opstellen voor Opstellen aanvalsplannen bedrijven met grootste en bereikbaarheidskaarten risico’s bij repressief volgens regionaal model optreden


Kwantitatieve Doelstelling 16 aanvalsplannen 150 bereikbaarheidskaarten

Activiteiten 2004 5 aanvalsplannen 50 bereikbaarheidskaarten

45

PROGRAMMA I


Hoofdstuk 3

Veiligheid


Meerjarenbegroting

2004 Product nr. Omschrijving

Rekening 2002

Begroting 2003

Lasten

Baten

Saldo

2005

2006

2007

Saldo

Saldo

Saldo

13.502 Openbare orde en veiligheid

149.413

157.991

270.510

0

270.510

270.510

270.510

270.510

13.601 Brandpreventie / Pro-Actie

111.175

147.590

144.533

35.000

109.533

109.533

109.533

109.533

13.602 Repressie

168.427

158.599

169.014

0

169.014

169.014

169.014

169.014

13.603 Rampenbestrijding

282.822

327.014

360.409

0

360.409

360.409

360.409

360.409

13.604 Preparatie

762.508

720.815

994.171

19.368

974.803

956.316

954.635

954.635

1.938.636

54.368

1.884.268

1.865.781

1.864.100

1.864.100

Onderhoud brandweerkazernes 12.500 (vervallen) Totaal

9.928

0

1.484.273

1.512.008

Afwijkingen bugetten t.o.v. 2003 C 2000 Radionetwerk Vergoeding vrijwilligers brandweer

7.774 V 56.940 N

Ombuigingen (1e wijziging) Nieuw beleid (2e wijziging) Dekking kapitaallasten inhaalslag gebruikersvergunningen (vanuit jaarschijf 2004) Eenmalig vervaardigen van bereikbaarheidskaarten en aanvallen tbv repressieve acties (incidenteel) Verhoging budget implementatie rampenplan


87.185 N 204.000 N 5.000 N

46

PROGRAMMA I


Hoofdstuk 4

Natuur, landschap en cultuurhistorische waarden

Samenhang met andere programma’s Dit hoofdstuk heeft raakvlakken met wonen, volkshuisvesting, Landgoed Driessen, recreatie, milieu, welzijn en ruimtelijke strategie.

Paragraaf 4.1


Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Dit programma heeft een sterke verwevenheid met de programma’s Wonen, volkshuisvesting en Landgoed Driessen, recreatie, milieu en welzijn. De ruimtelijke kwaliteit van het woon-, leef- en werkmilieu wordt in toenemende mate mede bepaald door de ‘zachte’ sectoren binnen de ruimtelijke ordening. Illustratief hiervoor is het in zwang geraakte begrip ‘culturele planologie’ en de operationalisatie daarvan in de vorm van de nota Belvédère. Binnen deze nota neemt de Langstraat/i.c. Waalwijk een prominente plaats in. Dit heft er onder meer toe geleid dat er een verkenning is gehouden omtrent de cultuurhistorische waarden in het gebied tussen Waalwijk en Waspik en dat op basis van deze verkenning inmiddels een nadere studie is gehouden omtrent een aantal specifieke locaties te weten de “Knopen aan de Winterdijk”. Natuur en landschap staan al langer in de picture. De doorwerking hiervan in ruimtelijke planvorming heeft in Waalwijk onder andere plaatsgevonden door middel van het inmiddels onherroepelijke bestemmingsplan ‘Glasnat’. Ook naar de toekomst toe zullen deze belangen een zwaar/steeds zwaarder gewicht in de schaal leggen als het gaat om de belangenafwegingen in het kader van ruimtelijke keuzes. Voorbeeld daarvan zal met name zijn het nieuwe bestemmingsplan Buitengebied. Op provinciaal niveau worden de globale(re) kaders gegeven door enerzijds Wijde Biesbosch en anderzijds het uitwerkingsplan Groot-Langstraat. Waalwijk participeert in beide planvormingstrajecten met het oog op de instandhouding van lokale ruimtelijke beleidsvrijheid. Relevante beleidsnota’s /informatie Cultuurhistorische waardekaart Nota Belvédère Bestemmingsplan Glasnat Subsidieverordening “particulier landschapsbeheer” “Lange lijnen in een gelaagd landschap” “Knopen aan de Winterdijk”


47

Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

Uitwerken “Knopen aan de Winterdijk”

2

Beleidsvorming bestemmingsplan Buitengebied Uitbouw monumentenbeleid naar cultuurhistorisch beleid

3

Kwalitatieve Doelstelling Ruimtelijke ontwikkeling met behoud van cultuurhistorische waarden Integreren van de bestaande L.N.C.-waarden

Kwantitatieve Doelstelling Realiseren van maximaal 5 projecten

Cultuurhistorie als zelfstandig belang in de ruimtelijke ordening

Verkrijgen van de archeologische opgravingsbevoegdheid


Activiteiten 2004 Realiseren van 1 project

Concept-beleidsnotitie

Verdere uitbouw cultuurhistorische waardekaart als drager cultuurhistorisch beleid

48

Paragraaf 4.2

Nederlands Leder en Schoenen Museum

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect De herhuisvesting van het schoenenmuseum is een belangrijk element voor het versterken van de cultuur-historische waarde van Waalwijk. De Langstraat en dus Waalwijk is in heel het land van oudsher bekend als het centrum van de schoenen lederindustrie. Het bestaansrecht van het schoenenmuseum is “onomstreden”. Clustering met andere cultuur-historische functies wordt bekeken, waarbij met name wordt gedacht aan het gemeentearchief en de heemkundeverenigingen. Bijstelling van het concept van het museum al dan niet in een andere accommodatie is van essentieel belang voor het voortbestaan van het museum Relevante beleidsnota’s /informatie In september 2001 is de nota “Wie de schoen past…” behandeld in de commissie Welzijn. De commissie heeft geadviseerd de haalbaarheid van een nieuw museumconcept op de bestaande locatie en op een locatie in of nabij het centrum te onderzoeken op haalbaarheid. In januari 2003 heeft de gemeenteraad een budget beschikbaar gesteld voor dit haalbaarheidsonderzoek. Op grond van de door raad vastgestelde Structuurvisie Centrum is deze haalbaarheidsstudie beperkt tot een locatie in of nabij het centrum. Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten

1

Kwalitatieve Doelstelling Besluitvorming en Het nemen van een implementatie gefundeerd besluit over de haalbaarheidsonderzoek haalbaarheid en cultuurhistorisch implementatie van een ankerpunt cultuurhistorisch ankerpunt


Kwantitatieve Doelstelling Het voordragen van één locatie, welke inhoudelijk én financieel het best voldoet

Activiteiten 2004 Implementatie van de gevolgen van het in 2003 te nemen raadsbesluit over de haalbaarheid van een cultuurhistorisch ankerpunt

49


50

Paragraaf 4.3

Gemeentearchief

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect In een samenleving waarbij de informatie en communicatie technologie algemeen gaat worden is het de taak van het gemeentearchief om de relevante (historische) informatie op een bij die tijdgeest passende wijze te beheren en beschikbaar te stellen. Via de studiezaal en internet de omvangrijke fotocollectie ter beschikking te stellen van het publiek en ten behoeve van educatie op scholen. Door verfilming van de verzameling bouwtekeningen wordt een eerste aanzet gegeven tot digitalisering waardoor op termijn een betere dienstverlening aan interne diensten en publiek tot stand wordt gebracht. Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

2

Kwalitatieve Doelstelling Gebruik makend van een geavanceerd automatiseringssysteem de zoekmogelijkheden optimaal benutten

Kwantitatieve Doelstelling Digitalisering van ca. 10.000 foto’s in 5 jaar

Omvangrijke fotocollectie beschrijven op stukniveau, scannen en ter beschikking stellen via studiezaal en internet Verfilming van ca. Geen slijtage van originele Verfilming van 30.000 30.000 bouwtekeningen bouwtekeningen; eerste bouwtekeningen in 5 aanzet tot digitalisering jaar waardoor snellere raadpleging wordt bereikt


Activiteiten 2004 Beschrijven en digitalisering 2000 foto’s

Voorbereiding project verfilming bouwtekeningen en verfilming van 6000 bouwtekeningen

51

PROGRAMMA I


Hoofdstuk 4



Meerjarenbegroting

2004 Product nr. Omschrijving 11.204 Gemeentearchief

Rekening 2002

Begroting 2003

Lasten

309.015

374.225

11.205 Instectie en acquitie (vervallen) Dienstverlening aan derden 11.206 (vervallen)

4.498

0

185.610

0

11.312 Oudheidkunde en volksfeesten

191.482

257.721

11.313 Sociaal cultureel werk

136.458

226.493

12.400 Monumenten en archeologie Totaal

Baten

Saldo

2005

2006

2007

Saldo

Saldo

Saldo

440.617

4.273

436.344

436.344

436.344

436.344

372.954

71.571

301.382

301.382

301.382

301.382

278.637

300.363

248.254

0

248.254

248.254

248.254

248.254

1.105.700

1.158.802

1.061.824

75.844

985.980

985.980

985.980

985.980

Afwijkingen bugetten t.o.v. 2003 Ombuigingen (1e wijziging) Nieuw beleid (2e wijziging) Eenmalig verfilmen van bouwtekeningen als een eerste aanzet voor het digitaliseren van het bouwtekeningenarchief (incidenteel)

76.000 N

Eenmalig digitaliseren van de fotocllectie (incidenteel)

15.000 N

In samenwerking oprichten van een archeologische dienst met opgravingsbevoegdheid

25.000 N


52

PROGRAMMA I


Hoofdstuk 5

Scholing

Samenhang met andere programma’s Dit hoofdstuk heeft raakvlakken met sociale integratie en jeugdbeleid.

Paragraaf 5.1

Onderwijshuisvesting

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Algemeen De gemeente heeft een wettelijke zorgplicht ten aanzien van de huisvesting onderwijs. Het jaarlijks beschikbaar te stellen budget voor het programma dient, in verband met de zorgplicht voor adequate huisvesting, minimaal zo groot te zijn zodat: • elke groep een dak boven het hoofd kan worden geboden (medegebruik/nieuwbouw/uitbreiding; blijvend of tijdelijk); • vervanging en onderhoud/aanpassing (bouwkundige calamiteiten, constructiefouten, herstel en vervanging van schade in verband met bijzondere omstandigheden) absoluut noodzakelijk om de voortgang van het onderwijs niet in gevaar te brengen, worden vergoed; • voor alle aanwezige leerlingen wordt de eerste aanschaf van onderwijsleerpakket/leer-en hulpmiddelen en meubilair vergoed. Opgemerkt wordt, dat in deze wel urgentiecriteria kunnen worden gehanteerd. De mogelijkheden daartoe zijn overigens niet uitputtend. De gemeente is derhalve - eveneens met inachtneming van de verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Waalwijk wettelijk verantwoordelijk voor: 1. voorzieningen om capaciteitstekorten op te heffen; 2. voorzieningen noodzakelijk om een adequaat onderhoudsniveau te handhaven i.c. onderhoud van gebouwen voor primair onderwijs en aanpassingen aan de buitenzijde van gebouwen voor voortgezet onderwijs; 3. voorzieningen noodzakelijk om te voldoen aan bij of krachtens de wet gestelde verplichtingen, bestaande uit aanpassingen voor zover deze geen capaciteitsuitbreiding inhouden; 4. voorzieningen die wenselijk zijn als gevolg van nieuwe onderwijskundige inzichten en/of gewenste bouwkundige aanpassingen om gebouwen aan te passen aan de eigentijdse eisen van het onderwijs. Indexering investeringen huisvesting onderwijs In zijn vergadering van 5 juni 2003 heeft de raad het Meerjareninvesteringsplan Onderwijshuisvesting gemeente Waalwijk vastgesteld. Om aan de zorgplicht van de huisvesting te kunnen voldoen is het noodzakelijk de investeringsbedragen zoals in vermeld rapport genoemd jaarlijks te indexeren. Vermelde bedragen zijn gebaseerd op de vergoedingen zoals in de modelverordening van de VNG genoemd. De bedragen worden jaarlijks door de VNG geïndexeerd op basis van de MEV.


53

Voorgesteld wordt voor wat betreft de prijscompensatie voor investeringen huisvesting onderwijs de voor de begroting 2004 van toepassing zijnde gedragslijn structureel te volgen. Voor het jaar 2004 betekent dit een indexering van 0,75% zijnde een bedrag van € 18.229,-. ARBO, kosten in het kader van gebruiksvergunningen, gewijzigde weten regelgeving In zijn vergadering van 5 juni 2003 heeft de raad het “Meerjareninvesteringsplan Onderwijshuisvesting Gemeente Waalwijk” vastgesteld. Om aan de zorgplicht van de huisvesting te kunnen voldoen is het noodzakelijk middelen beschikbaar te stellen voor kosten van ARBO, investeringen in het kader van de gebruiksvergunningen en gewijzigde weten regelgeving. Hiertoe wordt voorgesteld in 2004 een investeringsbedrag van € 1.000.000,- beschikbaar te stellen. De hiermee samenhangende kapitaallast bedraagt € 75.000,- en is voor het eerst in 2005 verwerkt in het meerjarenbeeld. Relevante beleidsnota’s /informatie In zijn vergadering van 5 juni 2003 heeft de raad het “Meerjareninvesteringsplan onderwijshuisvesting Gemeente Waalwijk” vastgesteld. Dit plan bevat de noodzakelijke huisvestingsvoorzieningen over de periode 2004-2013. Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

2

3

Uitvoering geven aan de zorgplicht van de gemeente voor wat betreft de huisvesting onderwijs. Gewijzigde weten regelgeving. Onderzoek naar mogelijkheden tot inschakeling externe partijen die risicodragend kunnen worden in uitvoering beleid vrijkomende onderwijsgebouwen In kaart brengen vooren nadelen van doordecentralisatie. Ontwikkelingen van het Rijk nauwlettend volgen.

Kwalitatieve Doelstelling Leerlingen een adequate onderwijshuisvesting bieden in aan de eisen van deze tijd (gebouw en inhoudelijk).

Kwantitatieve Doelstelling Voldoende en afdoende huisvesting. Ca. 8500 leerlingen, 28 scholen, 50 gebouwen, 65.000 m2 bvo

Afhankelijk van de mogelijkheden en voorwaarden te komen tot een optimale huisvesting van de leerlingen.

Voldoende en afdoende huisvesting. Win-Win situatie

Onderzoeken van mogelijkheden en consequenties in beeld brengen.

In overleg met Deloitte & Touche Accountants en de betrokken schoolbesturen te komen tot een juiste besluitvorming inzake de vooren nadelen van doordecentralisatie

Voldoende en afdoende huisvesting. Streven naar win-win situatie voor schoolbesturen én gemeente.

Het trekken van eerste conclusies en zo mogelijk bepalen of vervolgtraject noodzakelijk en zinvol is.


Activiteiten 2004 Uitwerking Programma’s huisvesting onderwijs 2003 en 2004.

54

Paragraaf 5.2

Besturen op afstand

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Vanaf oktober 2001 heeft een intensief traject/onderzoek plaatsgevonden naar de meest gewenste bestuursvorm van het openbaar basisonderwijs. Op 4 juli 2002 heeft de raad besloten in principe in te stemmen met de instelling van een openbare stichting conform art. 48 van de Wet op primair onderwijs ten behoeve van de uitvoering van alle bevoegdheden van het bestuur van het openbaar primair onderwijs. Relevante beleidsnota’s /informatie Raadsbesluit d.d. 4 juli 2002 met bijlagen (o.a. nota “Tien voor de toekomst”) inzake het plaatsen van het bestuur van het openbaar basisonderwijs op afstand en het besluit van de raad d.d. 30 januari 2003 inzake vaststelling van de bruidsschatregeling. Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten

1

Kwalitatieve Doelstelling Realiseren besturen op Zorg voor voldoende afstand openbaar openbaar basisonderwijs. primair onderwijs Middels bruidsschatregeling bereiken, dat een zo goed mogelijk bestuur wordt gevormd. Groei naar efficiënte en betaalbare organisatie


Kwantitatieve Doelstelling Bestuurlijke schaalvergroting is noodzakelijk om aan nieuwe ontwikkelingen voldoende inhoud te kunnen geven. Opvang en spreiding van risico’s

Activiteiten 2004 Per 1-1-2004 definitief bestuur op afstand. Schaalvergroting in regio. In overgangsperiode zonodig binnen wettelijke regels zorgen dat nieuwe bestuur taak kan uitoefenen

55


56

Paragraaf 5.3

Weer Samen Naar School

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Het doel van Weer Samen Naar School (WSNS) is de zorg op basisscholen en speciale scholen voor basisonderwijs zodanig in te richten dat minder verwijzingen naar het speciaal basisonderwijs plaats behoeven te vinden. Relevante beleidsnota’s /informatie Besluit Samenwerkingsverband Weer Samen Naar School Waalwijk om te komen tot splitsing van het samenwerkingsverband en de uitkomsten van de besprekingen tussen de gemeentebesturen van Heusden en Waalwijk om het speciaal basisonderwijs door middel van verhuizing van een tweetal scholen meer kindnabij te brengen. Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

Verhuizen van een tweetal scholen voor speciaal basisonderwijs van Waalwijk naar Heusden

Kwalitatieve Doelstelling Evenwichtige spreiding van voorzieningen naar richting en aantal. Goede basisvoorzieningen voor zorgleerlingen.


Kwantitatieve Doelstelling Zorgen voor voldoende huisvesting voor leerlingen die het speciaal basisonderwijs bezoeken. Aan de hand van leerlingenstromen zal de benodigde huisvesting in beeld worden gebracht.

Activiteiten 2004 Aanvang verhuizing van speciaal basisonderwijs naar Heusden. Nagaan op welke wijze vrijkomende locaties kunnen worden ingezet.

57


58

Paragraaf 5.4

Schoolbegeleiding (SOM)

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect De systeembegeleiding is gericht op ondersteuning van de basisscholen in bijvoorbeeld de zorgstructuur, taalbeleid etc. De professionele ondersteuning vanuit de Schoolbegeleidingsdienst Midden-Brabant (SOM) is een positieve impuls ten behoeve van de kwaliteit van het onderwijs dat gegeven wordt op de basisscholen in de gemeente Waalwijk. Daarnaast worden de basisscholen door de SOM ondersteund in de leerlingbegeleiding. Dit betekent in de meeste gevallen dat de SOM onderzoeken verricht wat betreft de door de leerkracht/school geconstateerde problematiek van een kind. Door de wijziging van de Wet Regeling Schoolbegeleiding zullen de rijksmiddelen in de toekomst rechtstreeks aan de scholen worden toegekend die zij in afbouwende fasen vrij mogen besteden bij een schoolbegeleidingsdienst. De stelselwijziging zal volgens de thans bekende gegevens niet voor 1 januari 2005 plaatsvinden. De afbouw zal in drie stappen gebeuren gedurende de periode 2005-2007. Voor de gemeente ligt in het kader van lokaal onderwijsbeleid de taak om de kwaliteit van het onderwijs te blijven stimuleren en ondersteunen. Relevante beleidsnota’s /informatie Begroting SOM 2004 en jaarrekening 2002 “Meer Kansen Beleidsplan 2002-2006” en het Jaarprogramma 2003/2004 Regeling onderwijs aan zieke leerlingen

Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten

Kwalitatieve Doelstelling Verbetering kwaliteit van het onderwijs en lokaal onderwijsbeleid.

1

Afspraken maken over ondersteuning scholen door SOM en wijze financiering

2

Herpositionering Continueren van aanbod Onderwijsbegeleidingsdienst van kwalitatief voldoende niveau voor basisscholen op het terrein van welzijn, taal, zorg e.d.


Kwantitatieve Doelstelling Totaal geraamd aantal begeleidingsuren 4298. Het aantal begeleidingsuren per school bedraagt 72 en per 100 leerlingen 56. In totaal worden er 24 scholen beleid. Geraamd aantal leerlingen 4829 Handhaven van een ondersteuningspunt

Activiteiten 2004 Begeleiding van scholen en leerlingen, een en ander zoals hiervoor in grote lijnen omschreven.

Onderzoek naar de gevolgen van de voorgenomen wijzigingen in het rijksbeleid

59

Paragraaf 5.5

Leerplicht

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Een goede schoolopleiding is de basis voor een betere sociaal-maatschappelijke positie. De prioriteit dient derhalve te liggen bij een verbetering van kansen en het voorkomen van schooluitval, zowel curatief als preventief. In het kader van onderwijsachterstandenbestrijding dient het leerplichtbeleid verder te worden aangescherpt. Er is een aantal jongeren dat door omstandigheden moeite heeft om aan te haken of zelfs volledig uitvalt. Voor deze groep dient er een goed vangnet te zijn. De gemeente speelt hier een rol door de leerplichthandhaving en de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten. Verder speelt het voorkomen van voortijdig schoolverlaten een belangrijke rol in het Meer Kansenbeleid 2002-2006. Relevante beleidsnota’s /informatie Leerplichtverslagen 2001/2002 en 2002/2003 Meer-Kansenbeleidsplan 2002-2006, met Jaarprogramma’s 2002/2003 en 2003/2004 Wat gaan we daarvoor doen?

Prioriteiten

Kwalitatieve Doelstelling Uitgangspunt is preventie en vroegtijdige signalering. Te bereiken door participatie in buurtnetwerken en zorgteams op scholen/overleg met hulpverlenende instanties.

Kwantitatieve Doelstelling Terugdringen van schoolverzuim/schooluitval. Inzichtelijk maken/houden d.m.v. optimale leerplichtadministratie en controles op scholen. Streefcijfer voor het eerste jaar is 5% minder verzuim. Opgemerkt wordt dat door een verbetering van de registratie en een beter meldsysteem het verzuim cijfer nog zal stijgen

Activiteiten 2004

1

Realiseren plan sluitende aanpak voortijdig schoolverlaten

2

Structurele deelname aan buurtnetwerken

De leerplichtambtenaren nemen deel aan buurtnetwerken

Deelnemen aan buurtnetwerken en aldaar ontvangen signalen omzetten in beleidsvoorstellen

Deelname aan 3 buurtnetwerken, te weten Waalwijk-Zuid, Waalwijk-Noord en Sprang-Capelle

3

Deelname aan zorgstructuren

Versterken netwerk en contact met scholen

Uit oogpunt van inzetbare capaciteit onmogelijk om aan alle zorgstructuren deel te nemen.

Inventariseren, via contacten met scholen, waar deelname meest noodzakelijk is


Starten en in stand houden van een Time-out voorziening om jongeren die dreigen voortijdig de school te verlaten weer terug te geleiden naar het reguliere onderwijs.

60

Prioriteiten

Kwalitatieve Doelstelling Leerplichtambtenaren structureel betrekken bij lokaal onderwijsbeleid en integraal jeugden jongeren beleid

Kwantitatieve Doelstelling Activiteit opnemen in Afdelingsplan om uren beschikbaar te krijgen en evaluatiemomenten vastleggen

Activiteiten 2004

4

Prominentere rol van leerplichtambtenaren bij beleidsontwikkeling

5

Voorlichting

Gebruikmaken van b.v. Internet

Plannen ontwikkelen samen met Taakgroep Communicatie en voorlichting

6

Regionalisering Leerplicht

Samenwerking met andere Specifieke taak voor één gemeenten zoals Loon op van de leerplichtZand/Midden Brabant ambtenaren

Evaluatie van gemaakte afspraken


Deelname aan Platform Voortgezet Onderwijs

61


62

Paragraaf 5.6

Leerlingenvervoer

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Het creëren van een adequate vervoersvoorziening, teneinde leerlingen in het basisonderwijs en het (voortgezet) speciaal onderwijs in staat te stellen scholen van de door hen gewenste richting te bezoeken en een voor hen passend onderwijs te volgen. Relevante beleidsnota’s /informatie “Verordening leerlingenvervoer” door de raad vastgesteld op 5 juni 2003 B&W advies 03/7386 inzake Europees aanbesteden leerlingenvervoer Contract afgesloten tot 1 augustus 2006 (met mogelijkheid tot stilzwijgende verlenging tot 1 augustus 2008) Nota OpMaat Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

Europees aanbesteden leerlingenvervoer gerealiseerd per 1 augustus 2003

Kwalitatieve Doelstelling Bewaken van kwaliteit en veiligheid d.m.v. 2maandelijks overleg met de vervoerder. 3maandelijks overleg met de klankbordgroep waarbij knelpunten en wensen/verbeteringen worden besproken.


Kwantitatieve Doelstelling Door toetsing van de aanvragen slechts beschikkingen af te geven aan ouders die volgens de verordening leerlingenvervoer aanspraak kunnen maken op het vervoer dat door de gemeente wordt ingezet teneinde het aantal te vervoeren leerlingen stabiel te houden. In overleg met de vervoerder de meest gunstige routes/combinaties bepalen waarbij de kwaliteit/veiligheid van het vervoer voorop staat. Waar mogelijk worden routes/combinaties gemaakt met naburige gemeenten zodat de kosten gedeeld kunnen worden. Via taxi’s en grote bussen worden 218 leerlingen vervoerd, met eigen vervoer 4 en met openbaar vervoer 5.

Activiteiten 2004 Regelmatig overleg met zowel de vervoerder als de leden van de klankbordgroep. Wijziging van de kmgrens van 2 naar 6 km, waardoor een besparing wordt gerealiseerd van € 23.000,- in 2004.

63


64

Paragraaf 5.7

Volwasseneneducatie

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Educatie is een instrument om maatschappelijke problemen op te lossen door middel van het aanbieden van gerichte cursussen door het ROC Midden-Brabant. Het gaat hier onder andere om doelgroepen zoals arbeidslozen, jongeren, ouderen, vrijwilligers werkzoekenden etc. Door het uitvoeren van activiteiten kunnen vaardigheden worden aangeleerd, welke het individu in staat stelt beter te functioneren. Relevante beleidsnota’s /informatie Wet Inburgering Nieuwkomers Regeling Inburgering Oudkomers Productovereenkomst Educatie en Inburgering 2002 en 2003 Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

Educatie

Kwalitatieve Doelstelling Bijdragen verlenen aan verbetering oplossings gerichtheid van maatschappelijke problemen door cursusaanbod

Prioritaire doelgroepen in het kader van educatie 2 Opstellen van een Oudkomers notitie inburgering oudkomers

3

Ouderen Licht verstandelijk gehandicapten Vrijwilligers AMA’s Autochtoneanalfabeten Jongeren/ voortijdig schoolverlaters Cliënten SOZA

Kwantitatieve Doelstelling Aanbieden van cursussen

Activiteiten 2004

Realiseren van ongeveer 50 trajecten voor oudkomers in 2004 (Waalwijk en Loon op Zand) zodat medio 2005 het aangevraagde aantal van 80 bereikt kan worden

opstellen van notitie

Planning is om de notitie in het eerste kwartaal van 2004 gereed te hebben. Aanbieden van Aanbieden van cursussen aan specifieke cursussen doelgroep waardoor zij hun eigen mogelijkheden op hun eigen manier in hun eigen tempo kunnen benutten. Bevorderen van ontwikkeling van vaardigheden van de doelgroep


Aanbieden van opleidingstrajecten met daarin onder meer educatie aan verschillende prioritaire doelgroepen door het ROC Midden-Brabant

voorleggen van notitie voor besluitvorming tot medio 2005 wordt er gewerkt aan de realisatie van 80 oudkomerstrajecten in Waalwijk (en Loon op Zand) Aanbieden van trajecten aan oudkomers Opstellen van productovereen-komst 2004 waarin de activiteiten nader worden omschreven (gemeente Tilburg is centrumgemeente en voert activiteit uit voor Waalwijk) Voorleggen van productovereen-komst voor besluitvorming

65

Prioriteiten

4

Nieuwkomers


Uitvoeren van de regeling Inburgering Nieuwkomers



Voldoen aan aantal opgegeven inburgeringstrajecten van 35 nieuwkomers

Activiteiten 2004

Aanbieden van cursussen aan de specifieke doelgroep aanbieden van trajecten aan nieuwkomers, door het ROC

66

Paragraaf 5.8

Brede School

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Landelijk is de discussie over de Brede School vooral een discussie die gevoerd wordt vanuit het onderwijsbeleid van de gemeente. Een vrij zakelijke insteek is de benadering van de school als een ruimtelijk fenomeen. Hoe kunnen we (onrendabele) leegstand zoveel mogelijk voorkomen, ook in de avonduren. Meer inhoudelijk is de benadering dat het voordeel van combinatie met andere niet-schoolse functies de school een nog betere plaats in de wijk c.q. samenleving kan geven. Een eenduidige definitie van de Brede School is moeilijk te geven. Door Pronexus is in 2001/2002 een onderzoek verricht naar de mogelijkheden voor Brede Schoolontwikkeling in de gemeente Waalwijk. De rapportage is eind april 2002 afgerond. Gelet op de behoefte van een wijk zou in het minimale geval volstaan kunnen worden met een verbrede school en in het maximale geval zou er een multifunctionele accommodatie gerealiseerd kunnen worden. Ook het veld dat op interactieve wijze bij de voorbereiding wordt betrokken, moet zich kunnen uitspreken over de nadere invulling van de concept-nota. Alvorens door de raad een definitief standpunt wordt ingenomen.. Relevante beleidsnota’s /informatie In het najaar van 2001 is de Commissie Welzijn geïnformeerd over de ontwikkelingen rondom het Brede Schoolconcept in Waalwijk In de Commissie Welzijn is op 16 januari 2002 behandeld de “Startnotitie Brede School Waalwijk”. Daarbij is ondermeer aangegeven dat uitgaande van een gemiddelde uitbreiding van aanbouw bij een schoolgebouw met toereikende eigen capaciteit met kinderopvang (1 of 2 groepen), peuterwerk (1 of 2 groepen), enkele nevenruimten en aanpassing van het schoolgebouw (uitgangen, centrale ruimte) een bedrag van € 335.000 respectievelijk € 590.000 per Brede School een voorzichtige indicatie is. Geen rekening is gehouden met de mogelijke inverdieneffecten van volgtijdig gebruik van het gebouw en de extra kosten bij de bouw van afzonderlijke locaties, alsmede de inbreng van mede-investeerders. Voor volledige inbreiding in een school met overcapaciteit (4 lokalen) moet indicatief met een bedrag van € 150.000 worden gerekend. Overigens alle prijzen per januari 2002. Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

Afronding discussie met het veld en de politiek over de uitgangspunten voor het uitvoeren van een Brede School concept

Kwalitatieve Doelstelling Notitie aan te reiken door B&W, die als uitgangspunt voor besluitvorming kan dienen, waarbij de concepten Verbrede School, Brede School en Multifunctionele accommodatie centraal staan


Kwantitatieve Doelstelling Alle betrokkenen de kans geven om te participeren in totstandkoming van de notitie

Activiteiten 2004 Standpuntbepaling door de raad

67

PROGRAMMA I


Hoofdstuk 5

Scholing


Meerjarenbegroting

2004 Product nr. Omschrijving 11.300 Leerplicht Openbaar basisonderwijs 11.301 (excl.huisvesting) Bijzonder basisonderwijs 11.302 (excl.huisvesting) Speciaal basisonderwijs 11.303 (excl.huisvesting)

Rekening 2002

Begroting 2003

Lasten

Baten

Saldo

2005

2006

2007

Saldo

Saldo

Saldo

141.188

153.814

201.516

11.345

190.171

190.171

190.171

190.171

589.739

634.252

318.680

1.253

317.427

317.427

317.427

317.427

1.100.587

1.343.558

58.918

0

58.918

58.918

58.918

58.918

408.179

513.848

155.827

119.788

36.039

36.039

36.039

36.039

11.304 Onderwijsbegeleiding

190.041

210.094

408.804

201.706

207.098

207.098

207.098

207.098

11.305 Leerlingenvervoer

509.749

582.824

587.546

1.225

586.321

586.321

586.321

586.321

11.306 Volwasseneneducatie Voortgezet onderwijs 11.307 (excl.huisvesting) Lokaal onderwijsbeleid (GOA, OALT en VVE) en overige 11.349 lasten onderwijs

104.562

48.419

1.261.212

1.204.474

56.738

56.738

56.738

56.738

1.756.640

1.610.681

0

0

0

0

0

0

0

0

576.918

320.592

256.326

256.326

256.326

256.326

0

0

495.067

0

495.067

495.067

495.067

56.738

0

0

524.398

0

524.398

558.432

558.432

558.432

0

0

1.348.952

0

1.348.952

1.348.952

1.348.952

1.348.952

0

0

701.499

0

701.499

701.499

701.499

701.499

0

0

618.142

0

618.142

618.142

618.142

618.142

11.501 Schoolzwemmen (vervallen)

61.413

0

12.502 Openbare scholen (vervallen)

8.093

0

12.503 Bijzondere scholen (vervallen)

8.093

0

7.257.478

1.860.383

5.397.095

5.431.129

5.431.129

4.992.800

11.350 Onderwijshuisvesting algemeen Onderwijshuisvesting Openbaar 11.351 Onderwijs Onderwijshuisvesting Bijzonder 11.352 Basisonderwijs Onderwijshuisvestng Speciaal 11.353 Basisonderwijs Huisvesting Voortgezet 11.357 Onderwijs

12.504 Speciale scholen (vervallen) Totaal

8.444

0

4.886.728

5.097.490

Afwijkingen bugetten t.o.v. 2003 Onderwijshuisvesting wegens oormerking gemeentefonds

22.034 N

Leerlingenvervoer wegens oormerking gemeentefonds

33.216 N

Onderwijshuisvesting wegens oormerking

118.302 N

Diverse subsidies en vergoedingen op het terrein van onderwijs

49.995 V

Europese aanbesteding leerlingenvervoer

50.253 V

Ombuigingen (1e wijziging) verlaging kosten leerlingenvervoer (afstand van 2 naar 6 km.)

23.000 V

Nieuw beleid (2e wijziging) Meer investeringscapaciteit huisvesting onderwijs (vanuit jaarschijf 2004)

68.067 N

Prijscompensatie onderwijsinvesteringen (0,75%)

18.229 N


68

PROGRAMMA I


Hoofdstuk 6

Sport

Samenhang met andere programma’s Dit hoofdstuk heeft raakvlakken met samenlevingsopbouw, sociale integratie, leefbaarheid, recreatie en volksgezondheid.

Paragraaf 6.1

Sport

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect • Het belangrijkste doel van het sportbeleid is zoveel mogelijk inwoners van de gemeente Waalwijk laten deelnemen aan sporten bewegingsactiviteiten. • De rol van de gemeente is die van regisseur: zij richt zich in het beleid op het scheppen van voorwaarden en op het realiseren van een brede participatie van haar inwoners. • Het sportstimuleringsbeleid is gericht op het voorkomen en bestrijden van achterstanden (voor met name jeugd, senioren, allochtonen en gehandicapten), waarbij de sport als middel wordt ingezet. Dit wordt zo veel mogelijk op wijkniveau ingevuld. • Het accent ligt op Breedtesport, waarbij er naar wordt gestreefd om aan de georganiseerde (verenigings)sport, ongeorganiseerde sport en de anders georganiseerde sport een even groot belang toe te kennen. • Voor het beoefenen van sport zorgt de gemeente voor goede accommodaties, die laagdrempelig toegankelijk zijn en tegen een redelijk tarief. • Sport levert een belangrijke bijdrage aan de samenlevingsopbouw. Sport vormt, zorgt voor sociale contacten, versterkt sociale cohesie, levert een bijdrage ter voorkoming van vereenzaming en levert een bijdrage aan de bevordering van de volksgezondheid. Sport is dus van belang in het kader van preventief jeugdbeleid, wijken buurtbeheer en volksgezondheidsbeleid. Relevante beleidsnota’s /informatie Nota “Sport en Bewegen 2000+” (februari 2001) Subsidieaanvraag in het kader van de Stimuleringsregeling Breedtesport - Gemeente Waalwijk (februari 2001) Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

Breedtesport: Programma ‘Vitale Ouderen’

Kwalitatieve Doelstelling - Stimuleren van sportief niet actieve senioren zonder en met een chronische aandoening om sportief te worden én te blijven. - Bewegingsstimulering van 50-plussers.


Kwantitatieve Doelstelling - 250 inwoners van 55-65 jaar melden zich aan voor de fittest - 150 inwoners doen mee met het Galm/ Scala-bewegingsprogramma.

Activiteiten 2004 - Galm/Scala: organiseren fittest, introductieprogramma van 12 weken, vervolg bewegings-programma van 30 weken, slot fittest - Activiteitenaanbod 50plussers in kaart brengen.

69

Prioriteiten 2

Breedtesport: Programma ‘Bruisende wijken’

3

Breedtesport: Oprichten loket voor ondersteuning van vrijwilligers van sporten welzijnsinstellingen (Programma ‘Loket Verenigingsondersteuning’)

4

5

6

Kwalitatieve Doelstelling - Stimuleren van sport en bewegen in de wijken, met name voor de jeugd, - Verhogen van de sportdeelname. - Verbeteren van het leefmilieu in de wijken.

- Afronden voorstel voor het ondersteuningpunt. - Vrijwilligers en maatschappelijke organisaties ondersteunen en adviseren bij het realiseren van hun doelstellingen - Promoten van vrijwilligerswerk binnen onze samenleving (imagoverbetering / waarderen vrijwilligerswerk) - Bevorderen deskundigheid/ scholing van vrijwilligers Afronding en Realisatie nieuw sportingebruikname sportpark park voor RWB in verband De Gaard met uitbreiding bedrijventerrein Zanddonk en Neo’25 in verband met realisatie Landgoed Driessen. Opstellen Opstellen van een 10 jaren meerjarenonderhoudsplan plan voor het planmatig buitensportaccommodaties uitvoeren van onderhoud en renovaties teneinde alle sportparken in de gemeente Waalwijk op een kwalitatief goed niveau te brengen c.q. te houden Inventarisatie verenigingsgebouwen op gemeentelijke sportcomplexen

Kwantitatieve Doelstelling - Realiseren van een uitgewerkt programma aan buurtsport-activiteiten door de buurtsportwerker. - Organiseren van buurtsportactiviteiten in minimaal 3 wijken. - Organiseren van minimaal 1 evenement. - Minimaal 2 bijeenkomsten van de projectgroep Buurtsport In het eerste kwartaal van 2004 wordt het voorstel voor het ondersteuningspunt afgerond. Kwantitatieve doelstellingen zullen in dit voorstel worden opgenomen.

Activiteiten 2004 - Organiseren van sportieve activiteiten als panna, bubbling, breakdance, basketball, enz. door de buurtsportwerker. - Promoten van buurtsport in de wijken. - Betrekken van verenigingen, buurtbewoners, wijkorganisaties bij de sportieve activiteiten.

Activiteiten zijn afhankelijk van de ontwikkeling van het loket/ondersteuningspunt; - bezoeken / begeleiden maatschappelijke organisaties - promotionele aandacht voor vrijwilligerswerk (via pers, gemeentepagina website, etc.) - aanbieden/organiseren cursussen, themabijeenkomsten

Sportpark bestaat uit 2 verenigingsgebouwen met o.a. kleedkamers en kantine en in totaal 7 voetbalvelden en 1 schoolsportveld

In gebruik nemen van het nieuwe sportpark en ontmanteling van de oude complexen.

Op basis van het door de raad te accorderen onderhoudsplan bij de vaststelling van de begrotingen verzoeken om beschikbaarstelling van de benodigde budgetten. Inventariseren kwalitatieve Op basis van door de toestand sportverenigings- raad te accorderen gebouwen gerelateerd aan plan bij de de functionele NOC/NSF vaststellingen van de normen en rekening begroting verzoeken houdend met de om hedendaagse gangbare beschikbaarstelling bouwkundige normen. van de benodigde budgetten om accommodaties op het

Uitvoering geven aan het onderhoudsplan binnen de door de raad gestelde financiële kaders.


Uitvoering geven aan het vastgestelde plan binnen de door de raad gestelde financiële kaders.

70

Prioriteiten


Kwantitatieve Doelstelling gewenste niveau te brengen c.q. te houden. - Realiseren van een 7 Realisatie sporthal in Realiseren van een sporthal met 3 zaalLandgoed Driessen sporthal in Landgoed delen, een horecadeel, Driessen die geschikt is vergaderruimten en voor zowel breedtesport VIP-ruimte. Rekening als topsport. wordt gehouden met evt. uitbreiding met een vierde zaaldeel en een uitenhandbalveld. - Het streven is de nieuwe sporthal begin 2005 in gebruik te nemen. 8 Realisatie nieuw overdekt Op basis uitkomsten Realisatie nieuw zwembad haalbaarheidsonderzoek zwembad met als Onderzoek naar combibad vaststellen doelstelling het mogelijkheden combibad definitief programma en nieuwe complex Afronden onderzoek locatie nieuw te realiseren uiterlijk in gebruik te locatiekeuze zwembad. Vervolgens start nemen in eind 2005 of zwemaccommodatie ontwikkelingstraject nieuw begin 2006. zwembad. 9 Nota beheer- en Besluitvorming Implementatie nieuwe exploitatieopzet haalbaarheid oprichting vorm van beheer voor zwembaden en gemeentelijk sportbedrijf de exploitatie van de binnensportaccommodaties in vorm van stichting of sporthallen en BV voor de exploitatie van zwembaden met als de gemeentelijke uiterlijk tijdstip van sporthallen en zwembaden. realisatie de ingebruikname van het nieuwe zwembad 10 Opstellen kadernota Besluitvorming over Een gerealiseerde Recreatiebeleid voeren van beleid op het kadernota gebied van recreatie en Recreatiebeleid op toerisme (vrije tijd) basis waarvan besluitvorming kan plaatsvinden In het kader van het 11 Nota huurtarieven- en Wij achten het wenselijk subsidiebeleid in de sport de mogelijkheid te bezien sluitend maken van de begroting achten wij om via de huurtarieven inzicht te verschaffen in de het redelijk dat ook de sportsector een werkelijke kosten van verhuur en exploitatie van bijdrage levert. de gemeentelijke binnnen- Vooralsnog gaan wij uit van een en buitensportaccommodaties. gemiddelde stijging van de huurtarieven Om aan de primaire met 15%. Daardoor doelstelling te kunnen kan in 2004 een extra blijven voldoen zal in de subsidiesfeer compensatie opbrengst van € 38.000,- oplopend tot moeten worden verleend. € 114.000,- in 2005 worden gerealiseerd. In het kader van de op te stellen nota zal worden bezien op


Activiteiten 2004

- Start bouw eind 2003/ begin 2004. - ouwteamvergaderingen bijwonen - Zorgen voor inrichting van de sporthal - Overleg voeren met de klankbordgroep

Opstellen programma van eisen, samenstellen ontwerpteam, afronding ontwerp.

Raad voorstel voorleggen over de haalbaarheid en op basis daarvan overgaan tot effectuering van de gewenste vorm van bedrijfsvoering

In kaart brengen huidige stand van zaken, wenselijkheid onderzoeken van recreatie-/vrijetijdsbeleid in de gemeente Waalwijk Opstellen van een nota waarin de mogelijkheden van herstructurering van het huurtarieven- en subsidiebeleid in de sportsector uiteen zal worden gezet en waarin een extra opbrengst van € 38.000,- in 2004 a.g.v. de tariefsaanpassing zal worden meegenomen.

71

Prioriteiten

12 Voortzetting subsidie ten behoeve van het project Sportmobiel.


Kwantitatieve Doelstelling welke wijze hieraan het beste gestalte kan worden gegeven zonder dat dit ongewenste neveneffecten heeft voor de primaire doelstelling. Om de hurende verenigingen niet in het lopende seizoen extra te belasten zal een huurstijging niet eerder dan 1 september 2004 kunnen ingaan. Sportmobiel heeft de Het project volgende doelstellingen: Sportmobiel is door * ontmoeting voor 12-16 Mozaïek Welzijn jarigen Waalwijk in 2001 en * bevordering binding met 2002 met incidentele leefomgeving middelen uitgevoerd. * stimuleren betrokkenheid Sportmobiel richt zich en verantwoordelijkheid op 12 – 16 jarigen van jeugdigen in de wijk waarbij met een * door sportactiviteiten bestelauto gevuld met sociaal gedrag bevorderen sporten spelmateriaal * via kennismaking met in de wijken diverse sporten sportactiviteiten doorstroming naar worden georganiseerd. reguliere verenigingen De ervaringen zijn bevorderen positief. Wij achten * integratie verschillende het wenselijk dat de jeugdgroepen en culturen. inzet van sportmobiel * door laagdrempelige in diverse wijken en manier van werken positief buurten kan worden contact met jeugd voortgezet In overleg realiseren voordat sprake is met het van overlast. buurtsportwerk en wijken buurtbeheer zal worden bezien aan welke wijken prioriteit moet worden toegekend. Vooralsnog wordt voorgesteld om voor het jaar 2004 een bedrag ad € 40.000,-beschikbaar te stellen. Voordat een voostel voor het beschikbaar stellen van een structureel subsidie voor het jaar 2005 en volgende jaren zal worden gedaan zal een evaluatienota worden opgesteld.


Activiteiten 2004

Verlenen van een subsidie van € 40.000,-per jaar voor het jaar 2004 ten behoeve van het project Sportmobiel.

72

PROGRAMMA I


Hoofdstuk 6

Sport


Meerjarenbegroting

2004 Product nr. Omschrijving Jeugdsportverenigingen 11.502 (vervallen) Overlegstructuur sport 11.503 (vervallen)

Rekening 2002

Begroting 2003

106.932

Lasten

8.440

0 271.132

4.900

0

11.506 Zwembaden

749.199

11.507 Sportparken

146.309

11.508 Sporthallen

668.331

12.506 Sportparken (vervallen)

307.279

0

82.411

0

11.505 Recreatievoorz. (vervallen)

12.521 Sporthallen/-zalen (vervallen) 12.507 Zwemvoorzieningen (vervallen) Totaal

Saldo

2006

2007

Saldo

Saldo

Saldo

0

171.824

11.504 Sportbeleid

Baten

2005

456.057

60.183

395.873

395.873

395.873

395.873

803.037

1.291.933

416.905

875.028

875.028

875.028

875.028

355.804

484.930

81.419

403.510

403.510

403.510

403.510

846.301

1.037.957

335.383

702.574

702.574

702.574

702.574

3.270.877

893.891

2.376.986

2.376.986

2.376.986

2.376.986

313.130

0

2.558.755

2.276.274

Afwijkingen bugetten t.o.v. 2003 Ombuigingen (1e wijziging) tariefsverhoging gemeentelijke sportaccommodaties

38.000 V

Nieuw beleid (2e wijziging) Het voor 2004 opnieuw verstrekken van subsidie sportmobiel (incidenteel)


40.000 N

73


74

PROGRAMMA I


Hoofdstuk 7

Welzijn

Samenhang met andere programma’s Dit hoofdstuk heeft raakvlakken met sociale integratie, zorg en volksgezondheid, wijken buurtbeheer, wonen, veiligheid, handhaven en cultuurhistorie.

Paragraaf 7.1

Accommodaties

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Voldoende accommodaties/ruimten beschikbaar hebben voor facilitaire ondersteuning van welzijnsactiviteiten. Effectieve, flexibele en zo mogelijk multifunctionele inzet van accommodaties. Relevante beleidsnota’s /informatie De gemeenteraad heeft in januari 2002 de nota Huurharmonisatie welzijnsinstellingen vastgesteld. Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

Onderzoek huurharmonisatie

2

Onderzoek huisvestingssituatie alle verenigingen en instellingen met oog op flexibele en effectieve inzet

Kwalitatieve Doelstelling Het realiseren van een éénduidig en inzichtelijk verhuurbeleid van gemeentelijke welzijnsaccommodaties binnen een budgettair neutraal kader

Kwantitatieve Doelstelling Harmonisatie van huurovereenkomsten voor 35 welzijnsaccommodaties, door capaciteitsgebrek nog niet eerder in uitvoering kunnen nemen

De nota dient uit te n.v.t. monden in aanbevelingen over te voeren beleid m.b.t. een effectieve en flexibele inzet van accommodaties voor welzijn en sport en over het beheer daarvan

Activiteiten 2004 Het in overleg met een werkgroep vanuit de huurders bepalen van: • Huurprijs per accommodatie • Aanpassen subsidiebeschikkingen • Vervaardigen specifieke bijlagen per accommodatie bij het standaardhuurcontract • Definiëren van de begrippen groot en klein onderhoud • Aanwijzen van hoofdhuurders • Bepalen van de onderzoeksopzet • Uitvoeren van het onderzoek • Voorleggen onderzoeksresultaten voor besluitvorming

(zie ook 7.7 samenlevingsopbouw voor notitie over de toekomst van de


75

Prioriteiten



Activiteiten 2004

buurthuizen en een onderzoek naar de ontwikkeling van het gebied omgeving buurthuis Besoyen)


76

Paragraaf 7.2

Subsidiebeleid

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Invoering van budgettering voor grotere welzijns-, cultuur- en sportinstellingen. Bibliotheek Uit een vergelijking met de tarieven van de Brabantse bibliotheken is gebleken dat er ruimte bestaat voor een stijging van de bibliotheektarieven. De verwachting bestaat dat met een verhoging van de tarieven met 15% een extra inkomst voor de bibliotheek kan worden gegenereerd met € 26.000,00. Het jaarlijks subsidie kan alsdan met dit bedrag worden verminderd. Emancipatie Op dit moment wordt aan (de lokale afdelingen van) een drietal vrouwenorganisaties (Katholieke Vrouwenbeweging Brabant, Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen, Katholieke Vrouwenorganisatie Waspik) subsidie verleend. Voorgesteld wordt deze subsidies stop te zetten. Met het stopzetten van deze subsidies, vervalt ook de noodzaak voor de daaraan gekoppelde interne uren. Kinderboerderij ‘t Erf Aan de kinderboerderij zal een aanvullende subsidie worden verleend ten behoeve van een extra WML-kracht voor vervanging van de beheerder. Relevante beleidsnota’s /informatie Algemene subsidieverordening Welzijn van de gemeente Waalwijk Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

Invoering prestatiecontracten

2

Verlagen subsidie bibliotheek

3

Schrappen subsidie emancipatie

Kwalitatieve Doelstelling Doelstelling van de prestatiecontracten is het leggen van een verband tussen gemeentelijke beleidsdoelen, prestaties van de gesubsidieerde instelling en subsidie teneinde de effectieve en efficiënte aansturing van instellingen/prestaties vanuit het gemeentelijk beleid te optimaliseren


Kwantitatieve Doelstelling Het verfijnen c.q. afronden van minimaal zes prestatiecontracten (Mozaïek, Tavenu, Maas en Leije, Den Bolder, CMD, Stichting Peuterspeelzalen Waalwijk)

Activiteiten 2004

Uit een vergelijking met andere Brabantse bibliotheken is gebleken dat er ruimte bestaat voor een verhoging van de tarieven Stopzetten subsidies aan lokale afdelingen van een drietal

Verhogen tarieven met 15% betekent een extra opbrengst van € 26.000,-. Jaarlijkse subsidie zal met dit bedrag worden verminderd. Met stopzetten subsidie vervalt ook de daaraan gekoppelde ambtelijke

•

• •

Bepalen van de subsidiabele prestaties van betrokken instellingen Bepalen van de kosten van deze prestaties Opstellen van een budgetsubsidie document per instelling

77

4

Prioriteiten


Continuïteit kinderboerderij ‘t Erf

De kinderboerderij beschikt niet over vervanging van de enige beheerder bij ziekte, vervanging etc. Teneinde de continuïteit van de boerderij te waarborgen is de beschikbaarheid van maximaal 450 uur vervanging per jaar door een WML-kracht noodzakelijk


Kwantitatieve Doelstelling vrouwenorganisaties 450 uur vervanging op jaarbasis

Activiteiten 2004 inzet. Het verlenen van een aanvullende subsidie aan de Kinderboerderij ‘t Erf

78

Paragraaf 7.3

Centrale administratie voor instellingen

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Veel instellingen kampen met personele problemen t.a.v. financiële administratie. Bezien moet worden of centralisatie hierin kan voorzien. Relevante beleidsnota’s /informatie n.v.t. Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

Onderzoeken of administraties instellingen gecentraliseerd kunnen worden

Kwalitatieve Doelstelling Het uitvoeren van een onderzoek naar de meerwaarde en indien aanwezig de mogelijkheden van de centralisatie van de administratie van bepaalde gesubsidieerde instellingen teneinde de kwaliteit van deze administraties te verbeteren


Kwantitatieve Activiteiten 2004 Doelstelling Meerwaarde van • Nadere analyse van eventuele centralisatie de problematiek zal uit onderzoek moeten • Bepalen van de blijken eventuele meerwaarde • Bepalen van de mogelijke vorm van centralisatie • Besluitvorming over de aan-/afwezigheid van de meerwaarde van centralisatie en indien er een meerwaarde is de mogelijkheid en vorm van centralisatie

79


80

Paragraaf 7.4

Jeugdwerk

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Het opvoeden van jeugd is primair een taak van de ouders, echter de jeugd groeit op in onze samenleving en bepaalt daardoor mede hoe deze samenleving er uit ziet. Opvoeding vindt niet alleen plaats in de thuissituatie maar ook op school en op straat. Het gaat daarbij niet alleen om individuele ontwikkelingen, zoals kennis, vaardigheden en zelfbewustzijn, maar ook om maatschappelijk bewustzijn: over normen en waarden. Het gemeentebestuur is de overheid waar ouder en kind in het dagelijkse leven het meeste mee te maken hebben en die het meest direct aanspreekbaar is op het moment dat dingen mislopen. Door het rijk, provincie en gemeenten zijn in het kader van het BANS – akkoord (Bestuursakkoord nieuwe stijl) afspraken gemaakt ten aanzien van de integrale aanpak van jeugdbeleid. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het lokaal jeugdbeleid, dat erop gericht is om voor alle jeugdigen optimale ontwikkelingskansen te bieden. De gemeente voert hierin de regie. Voorbeelden zijn: Wet op de jeugdzorg (tot stand brengen van integrale jeugdgezondheidszorg), vroegsignalering, vooren vroegschoolse educatie, onderwijsachterstandenbeleid , jeugdparticipatie, preventief jeugdbeleid. Relevante beleidsnota’s /informatie Nota Jeugd-en jongerenbeleid Nota Gemeentelijk Onderwijsachterstandenbeleid (w.o. begrepen vooren vroegschoolse educatie) Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten

1

Kwalitatieve Doelstelling Vergroten deelname doelgroepkinderen Uitbreiden van de aan VVE. huisvestingscapaciteit van de St. Peuterspeelzalen Waalwijk

2

Voorlichting allochtone ouders

3

Volgen risicokinderen

Kwantitatieve Activiteiten 2004 Doelstelling Bereiken van meer • Verhuizen 3+ VVE doelgroep groep de kinderen, oplopend tot Handenbindertjes een minimum van naar nieuwe 50% locatie • Maken van een koppeling VVE psz/BO in Sprang Capelle Het geven van Groter bereik van de • Maken A-4tje in voorlichting over VVE doelgroep meerdere talen aan allochtone ouders • Maken informatieboekje voor ouders • Organiseren themabijeenkoms ten • 3Informeren oudersteunpunt • Betrekken opstap Opstellen van een Het kunnen volgen • Opstellen protocol van risicokinderen protocol informatieuitwisseling gedurende de Voor-


81

Prioriteiten

4

5

6

7

8

9

Kwantitatieve Doelstelling en Vroegschoolse periode Invoering Uitvoeren van het Betrekken van ouders ontwikkelingsstimuleringsprogramma’s project Opstapje en bij de ontwikkeling Spel aan huis van hun kinderen ICT Deskundigheidsbevordering en Opleiden van Verbeteren van de opleiding interne coach peuterspeelzaalleidsters computerkennis van en leerkrachten leidsters en leerkrachten en opleiden interne coaches Aanschaf nieuwe software Aanschaffen van nieuw Uitbreiden softwarepakket voor de mogelijkheden voor peuterspeelzalen PC-gebruik kinderen door aanschaf van 5 programma’s voor iedere peuterspeelzaal. Ontwikkelen integrale Opstellen van een nota jeugdgezondheidszorg integrale jeugdgezondheidszorg waarin de samenwerking van lokale voorzieningen en de jeugdzorg / jeugdhulpverlening geoptimaliseerd wordt. Uitwerking nota jeugden Uitvoering van de nota jongerenbeleid Jeugd en jongerenbeleid

Plan ontwikkelen voor vooren vroegschoolse educatie

Kwalitatieve Doelstelling en volgsysteem

Ontwikkelen nota Voor-en Vroegschoolse Educatie: Creëren van een


Bereiken van meer doelgroepkinderen

Activiteiten 2004

• •

Opdracht geven tot uitvoering van de projecten Opdracht geven en betalen cursussen

•

Opdracht geven tot aanschaf en installatie van programma’s.

•

Opstellen beleidsnota Bespreken beleidsnota met betrokkenen Voorleggen nota voor besluitvorming

• •

Enkele activiteiten in het kader van de nota jeugd en jongeren: • Voorschoolse voorzieningen verder ontplooien • Aanbod opvoedingsondersteuning uitbreiden zowel op individueel niveau als het groepsaanbod • Creëren van voldoende (aansprekend) vrijetijdsaanbod voor jongeren • Structurele vormen van jeugdpartici-patie ontwik-kelen • Ontwikkelen van beleid voor aanpak en bestrijding van jongerenover-last • Opstellen beleidsnota • Bespreken beleidsnota met het veld

82

Prioriteiten

10 Sociale pijler Integrale Vernieuwing: Jeugd en veiligheid. Opstellen uitvoeringsplan

Kwalitatieve Kwantitatieve Doelstelling Doelstelling samenhangend beleid op het terrein van VVE gericht op het vergroten van het bereik van doelgroepkinderen en een betere afstemming tussen betrokken partijen. Stedelijke Opstellen uitvoeringsplan met daarin maatregelen ter verbetering van de veiligheid

11 Uitbreiding formatie Welzijn met 20 uur i.v.m. de invoering van de Integrale Jeugdgezondheidszorg en de Wet op de Jeugdzorg

Activiteiten 2004 •

Voorleggen nota voor besluitvorming

•

Opstellen uitvoeringsplan • Voorleggen uitvoeringsplan voor besluitvorming Op basis van de Wet In 2004 en 2005 t.b.v. Integrale Collectieve Preventie de implementatie van Jeugdgezondheidszorg Volksgezondheid de Integrale • een visie hebben gemeenten de Jeugdgezondheidszorg ontwikkelen verantwoordelijkheid en de Wet op de • doelstellingen gekregen voor de Jeugdzorg de formatie bepalen Integrale binnen de afdeling • beleid formuleren Jeugdgezondheidszorg. Welzijn en Onderwijs • afspraken maken Als onderdeel van deze met 20 uur per week met uitvoerende verantwoordelijkheid uit te breiden. instellingen hebben gemeenten • toezien op vanaf 1 januari 2004 naleving ook de afspraken verantwoordelijkheid voor de Wet op de Wet op de jeugdzorg Jeugdzorg. Teneinde • verstrekken van deze wettelijke taken informatie aan lokaal te kunnen ouders, kinderen implementeren is en jongeren over gedurende een opvoeden en opstartperiode van opgroeien; twee jaar een • signaleren van uitbreiding van 20 uur problemen door per week binnen de instellingen als afdeling Welzijn en jeugdgezondheids Onderwijs zorg en noodzakelijk. onderwijs;

•

• •


de toegang realiseren tot het (gemeentelijk) hulpaanbod; verlenen van pedagogische hulp coördinatie van zorg op lokaal niveau

83

Paragraaf 7.5

Allochtonenbeleid

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect De hoofddoelstelling is het verbeteren van integratie van allochtonen in de Waalwijkse samenleving door het bevorderen van het gebruik van algemene voorzieningen welke gericht zijn op het vergroten van de zelfredzaamheid en door het verbeteren van de relatie tussen allochtonen en autochtonen in de wijken. Relevante beleidsnota’s /informatie Oudkomers: Regeling Inburgering Oudkomers van het ministerie van Justitie Subsidiecriteria allochtonenbeleid uit Subsidieregeling Welzijn Waalwijk Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

Notitie integratie

2

Inburgering Oudkomers

Kwalitatieve Doelstelling Opstellen van een smalle notitie integratie van allochtonen waarin de nadruk wordt gelegd op de rol van de zelforganisaties in de toekomst en hun huisvesting en de relatie / integratie van allochtonen en autochtonen in de wijken. Opstellen van een notitie inburgering oudkomers

3

Inburgering Nieuwkomers

Uitvoeren van de regeling Inburgering Nieuwkomers

4

Bureau Nieuwkomers en Vluchtelingenwerk

Na behandeling in de Commissie Welzijn in 2001 is besloten om budgetsubsidiëring in te voeren bij Bureau Nieuwkomers en Vluchtelingenwerk. In dit kader is in 2003 een incidenteel subsidie verleend ad € 19.352.


Kwantitatieve Activiteiten 2004 Doelstelling Planning is om de notitie • Opstellen van de in het tweede kwartaal notitie; van 2004 gereed te • Bespreken van de hebben. conceptnotitie met het veld • Voorleggen van notitie voor besluitvorming •

Realiseren van ongeveer 50 trajecten voor oudkomers in 2004 (Waalwijk en Loon op Zand) zodat medio 2005 het aangevraagde aantal van 80 bereikt kan worden • Planning is om de notitie in het eerste kwartaal van 2004 gereed te hebben. Voldoen aan aantal opgegeven inburgeringstrajecten van 35 nieuwkomers Bureau Nieuwkomers de mogelijkheid geven te voldoen aan trajectbegeleiding van minimaal 35 nieuwkomers in 2004.

• • •

opstellen van notitie voorleggen van notitie voor besluitvorming Aanbieden van trajecten aan oudkomers

aanbieden van trajecten aan nieuwkomers, door het ROC Beschikbaar stellen van incidenteel subsidie in 2003 en 2004 van € 19.352,- zodat Bureau Nieuwkomers en Vluchtelingenwerk de trajectbegeleiding kan uitvoeren.

84

Prioriteiten

Kwalitatieve Doelstelling Voorgesteld wordt gedurende de resterende budgetperiode en in afwachting van de ontwikkelingen op het gebied van asielzoekers voor 2004 en 2005 een subsidie ad € 19.532,-- per jaar beschikbaar te stellen.



Activiteiten 2004

85


86

Paragraaf 7.6

Vrijwilligersbeleid

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Beoogd wordt het structureel ondersteunen en waarderen van het werken met vrijwilligers en het bevorderen van diensten en serviceverlening aan maatschappelijke organisaties, wat ten goede komt aan hun functioneren. Doelstelling van het vrijwilligersbeleid is het creëren van een gunstig klimaat voor vrijwilligers op de middellange en lange termijn. Tot stand te brengen door: • het structureel ondersteunen en informeren van vrijwilligers; • werving en behoud van vrijwilligers; • verder ontwikkelen van integraal beleid rondom vrijwilligers; • aanbieden van deskundigheidsbevordering; • opzetten en in stand houden van een ondersteuningspunt en vacaturebank voor vrijwilligers; • het ontwikkelen van vrijwilligersbeleid voor doelgroepen; • het bieden van facilitaire ondersteuning. Relevante beleidsnota’s /informatie Kadernota Vrijwilligersbeleid in de Gemeente Waalwijk vastgesteld in de raadsvergadering van juni 2001 Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten

Kwalitatieve Doelstelling 1 Oprichten loket • Afronden voorstel voor voor ondersteuning het ondernemingspunt van vrijwilligers van • Vrijwilligers en sport en welzijnsmaatschappelijke instellingen organisaties ondersteunen en adviseren bij het realiseren van hun doelstellingen • Promoten van vrijwilligerswerk binnen onze samenleving (imagoverbetering / waarderen vrijwilligerswerk) • Bevorderen deskundigheid / scholing vrijwilligers 2 Voortgang Verbeteren ondersteuning bij Professionele impuls bemiddeling tussen vraag en vrijwilligersaanbod van vrijwilligers en vacaturebank (VVB) vacatures

3 Productontwikkeling Maatschappelijke organisaties


Kwantitatieve Doelstelling In het eerste kwartaal van 2004 wordt het voorstel voor het ondersteuningspunt afgerond. Kwantitatieve doelstellingen zullen in dit voorstel worden opgenomen.

Activiteiten 2004 Activiteiten zijn afhankelijk van de ontwikkeling van het loket / ondersteuningspunt; • bezoeken / begeleiden maatschappelijke organisaties • promotionele aandacht voor vrijwilligerswerk (via pers, gemeentepagina, website, etc.) • aanbieden/organiseren cursussen, themabijeenkomsten

Promotionele activiteiten; informatie en advies geven aan burgers over de mogelijkheden en voordelen van vrijwilligerswerk (via pers, gemeentepagina, folder, vacaturekrant, nieuwsbrief, etc.) Ontwikkelen instrumenten ter

87

Prioriteiten

Kwalitatieve Kwantitatieve Doelstelling Doelstelling stimuleren om vrijwilligersbeleid te ontwikkelen c.q. te verbeteren

ter ondersteuning van vrijwilligersbeleid t.b.v. organisaties en vrijwilligers 4 Facilitaire Het bieden van facilitaire hulp dranghekken, ondersteuning vlaggenmasten, kopieerwerk, vergunningen .


Activiteiten 2004 ondersteuning van; • vrijwilligersbeleid • rechten en plichten vrijwilligers, etc. In voorkomende gevallen

88

Paragraaf 7.7

Samenlevingsopbouw

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Het creëren van een infrastructuur welke de participatie van de bevolking in de verbetering van woon-, leef- en werksituatie stimuleert. Buurthuizen Doelstelling is om in de komende periode door middel van bundeling van een aantal buurthuizen te komen tot zowel een kwaliteitsverbetering van het buurthuiswerk als een verlaging van de uitgaven voor deze werksoort. Daarbij geldt voor 2006 een taakstelling van € 200.000,00 structureel. In de komende periode zal onderzocht worden op welke wijze deze organisatie gestalte kan krijgen en of de bundelingsoperatie op termijn nog meer op kan leveren. Relevante beleidsnota’s /informatie In april 2000 is door de gemeenteraad het fusiedocument onder de vorming van Mozaïek Welzijn Waalwijk vastgesteld evenals (in juni 2001) de sociale pijler in het kader van de Integrale Stedelijke Vernieuwing.. Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten

1

2

3

Kwalitatieve Doelstelling Notitie over de toekomst Het beschikbaar hebben van de buurthuizen van een notitie op basis waarvan besluitvorming kan plaatsvinden over kwaliteit en kwantiteit van het buurthuiswerk, mede in relatie tot het wijkgericht werken en de taak van Mozaïek Welzijn Waalwijk Wijkontwikkelingsplan Doelstelling is opstellen (WOP) voor de wijk van een maatgevend Baardwijk/Laageinde/De integraal beleidskader Hoef waarmee de gemeente en haar partners de komende 10 jaar aan de wijk gaan werken en wat sturing geeft aan een brede spreiding van beleidsinitiatieven gericht op die wijk. Sociale pijler Integrale Verbetering van de Stedelijke Vernieuwing: leefbaarheid, veiligheid Buurtontwikkeling en participatie in de Mede-Erve. wijk, waarbij en Uitvoering geven aan duidelijke relatie gelegd buurtontwikkelingsplan wordt tussen de sociale en fysieke pijler



Activiteiten 2004 • • •

afronden van de notitie bespreken van de concept notitie met het veld voorleggen van de notitie voor besluitvorming

De planning is om het WOP in het tweede kwartaal van 2004 beschikbaar te hebben en het daarop gebaseerde uitvoeringsplan in het vierde kwartaal van dat jaar.

Opstellen van een wijkontwikkelingsplan en uitvoeringsplan en het voorleggen voor besluitvorming van beide documenten.

Rapportcijfer leefbaarheid minimaal 6,5 Rapportcijfer beeldvorming minimaal 3,1 Rapportcijfer overlast minimaal 6,4 Rapportcijfer

Organiseren van buurtactiviteiten Campagne schoonhouden en schoonmaken van de buurt Aanbieden Sportmobiel Compartimentering achterompaden

89

4

Prioriteiten


Onderzoek naar ontwikkeling van het gebied omgeving buurthuis Besoijen, VSO De Loint en Mariakerk

Bezien op welke wijze, welke sociaal-culturele en andere functies in goede harmonie met elkaar en de omgeving en in overeenstemming met de planologische randvoor-waarden tegen een aanvaardbare prijs kunnen worden gerealiseerd


Kwantitatieve Doelstelling bewonerssamenstelling minimaal 6,6 Verhuisgeneigdheid maximaal 31% % weinig kennissen in de buurt maximaal 58% Er dient een antwoord te worden geformuleerd op de vraag of herhuisvesting van het Wijkcomité Besoijen in het buurthuis kan plaatsvinden in samenhang met de ontwikkelingen rondom VSO De Loint en de Mariakerk

Activiteiten 2004

Voorleggen resultaten van het onderzoek aan de raad

90

Paragraaf 7.8

Meer Kansen Beleid

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Om ervoor te zorgen dat alle kinderen gelijke kansen krijgen in het onderwijs zijn door het Ministerie van OC&W in het Landelijke Beleidskader (LBK) de volgende 4 doelstellingen geformuleerd: • aan het eind van de periode (2006) dient ten minste 50 % van de doelgroepkinderen deel te nemen aan effectieve vooren vroegschoolse programma’s; • de taalachterstand van de ‘gewichtenleerlingen’ ten opzichte van de ‘ongewogen leerlingen’ dient te worden teruggebracht met 25 % in vier jaar; • aan het eind van de GOA-periode 2002-2006 dient het aantal voortijdig schoolverlaters te zijn teruggebracht met minimaal 30% ten opzichte van aantal schoolverlaters op 1 augustus 2002; • het percentage allochtone leerlingen dat deelneemt aan het HAVO/VWO in de GOAperiode dient toe te nemen met 4%. Relevante beleidsnota’s /informatie “Meer Kansen Beleidsplan 2002-2006, waarin opgenomen het Jaarprogramma 2003/2004” (raadsbesluit 4 juli 2002) en het Jaarprogramma 2003-2004 door de raad vastgesteld op 25 september 2003. Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

Het Landelijk Beleidskader (LBK) kent een viertal prioriteiten: 1. Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) 2. Lokaal taalbeleid; beheersing van de Nederlandse taal; 3. Bestrijding van voortiidige schoolverlaten; 4. Ondersteuning schoolloopbaan.

Kwalitatieve Doelstelling Het algemene onderwijsen jeugdbeleid is erop gericht dat alle kinderen en jongeren zo goed mogelijk en overeenkomstig hun capaciteiten zijn toegerust voor deelname aan de samenleving. Echter sommige kinderen en jongeren hebben een vergrote kans op onderwijsachterstanden als gevolg van sociaal, economische en culturele factoren. Het “Meer Kansen-beleid” wil een verbetering van leerprestaties en schoolloopbanen van kinderen en jongeren uit de doelgroepen van het onderwijsachterstandenbeleid bereiken.


Kwantitatieve Doelstelling 4 doelstellingen Landelijk beleidskader: • In 2006 neemt 50% van de doelgroepkinderen deel aan effectieve vooren vroegschoolse programma’s • Taalachterstand van ‘gewichtenleer-lingen’ t.o.v. ‘ongewogen leerlingen’ teruggebracht met 25% in 4 jaar • Einde GOA-periode (2002-2006) aantal voortijdige schoolverlaters teruggebracht met 30% t.o.v. aantal schoolverlaters per 1 augustus 2002 • Toename allochtone leerlingen in HAVO/VWO met 4%

Activiteiten 2004 De gemeente Waalwijk heeft in het “Meer Kansenbeleidsplan 2002-2006” (raadsbesluit 4 juli 2002) aangegeven op welke wijze de doelstellingen gehaald worden. Het Jaarprogramma 20032004 geeft aan hoe de stand van zaken van projecten is en welke projecten komend schooljaar uitgevoerd gaan worden. Gedurende de beleidsperiode, tot en met schooljaar 20052006, zal er jaarlijks een jaarplan geschreven worden.

91


92

Paragraaf 7.9

Kunst en kunstzinnige vorming

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Het bevorderen van een actieve en passieve cultuurparticipatie van de Waalwijkse bevolking in zijn algemeenheid en die van ouderen, jongeren, gehandicapten en allochtonen in het bijzonder. Relevante beleidsnota’s /informatie In 1996 is de Waalwijkse Cultuurnota door de gemeenteraad vastgesteld. In januari 2003 is de nota “Naar een nieuwe relatie tussen gemeenten en CMD” vastgesteld. Deze nota geeft de opdracht en kaders voor een onderzoek naar mogelijkheden en vorm voor een vraaggerichte organisatie en aanbod van het CMD. Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

2

3

4

Uitwerken bestuursopdracht CMD

Ontwikkelen popcultuurbeleid

Pilotproject Jeugd en cultuur

Pilotproject Ouderen en De Leest

Kwalitatieve Doelstelling Het creëren van een aanbod van CMDactiviteiten wat is afgestemd op de vraag in de markt en de daarvoor noodzakelijke aanpassingen in de organisatie van het CMD


Activiteiten 2004 • •

Het opzetten van een beleid waarmee de randvoorwaarden worden gecreëerd voor het ontstaan van popcultuur in Waalwijk

• •

Het realiseren van een samenhangend actief en receptief structureel aanbod van culturele activiteiten gericht op jongeren in de leeftijd van 12-18 jaar door een samenwerkingsverband van culturele instellingen en voortgezet onderwijs

Jongeren van 12-18 jaar • uit Waalwijk nemen drie keer per jaar deel aan • een culturele activiteit. •

•

Het stimuleren van het Doelstelling is om 20% bezoek van 60-plussers aan van het Leestbezoek uit De Leest 60-plussers te laten bestaan

• • • • •

•


Herinrichting van het cursusaanbod van het CMD Opstellen van een meerjarig prestatiecontract vanaf 2005

Opstellen beleidsnota Bespreken beleidsnota met het veld Voorleggen nota voor besluitvorming Bepalen van het activiteitenmenu Aanstellen projectcoördinator Onderzoek sponsormogelijkheden Opzet promotieplan Starten project Behoeftepeiling onder ouderen Opzet programma Overleg met verzorgingshuizen, ouderenbonden, Seniorenplatform Start programma

93

Prioriteiten 5

De Terp

Kwalitatieve Doelstelling Terp is samen met CMD ondergebracht in het nieuw gerealiseerde Kunstencentrum Waalwijk


Kwantitatieve Doelstelling Optimaliseren van de gebruiksmogelijkheden van de nieuwe accommodatie, alsmede versterking samenwerking De Terp

Activiteiten 2004 Onderzoeken vormen van samenwerking Terp-CMD in relatie tot de mogelijkheden van samenwerking binnen het hele Waalwijkse cultuurcluster

94

PROGRAMMA I


Hoofdstuk 7

Welzijn


Meerjarenbegroting

2004 Product nr. Omschrijving Openbare leeszaal en 11.308 bibliotheek Bibliotheken; bouwk.onderh. 12.505 (vervallen)

Rekening 2002

Begroting 2003

735.430

11.309 Mediabeleid 11.310 Kunst en kunstzinnige vorming 12.508 Kunst en cultuur (vervallen) 11.313 Sociaal cultureel werk 11.316 Allochtonenbeleid

Lasten

804.816

Baten

Saldo

2005

2006

2007

Saldo

Saldo

Saldo

1.070.890

271.224

799.666

799.666

799.666

799.666

21.899

0

17.682

15.833

17.153

0

17.153

17.153

17.153

17.153

1.751.766

1.853.780

2.328.053

479.470

1.848.582

1.848.582

1.848.582

1.848.582

30.353

0

136.458

226.493

213.537

2.011

211.526

211.526

211.526

211.526

55.288

143.001

178.736

156.526

22.210

22.210

22.210

22.210

11.317 Samenlevingsopbouw

749.176

962.543

1.122.203

193.953

928.250

928.250

928.250

928.250

11.318 Jeugdwerk

824.238

879.890

1.091.612

108.145

983.467

983.467

983.467

983.467

12.509 Jongerencentra (vervallen)

12.695

0

12.316 Evenementen en Kermissen

49.743

6.827

92.322

102.538

-10.216

-10.216

-10.216

-10.216

738

1.200

1.214

0

1.214

1.214

1.214

1.214

2.450

0

11.311 Emancipatiebeleid Internationale contacten 11.500 (vervallen) Bevordering internationale 13.507 contacten Totaal

24.717

43.123

44.913

0

44.913

44.913

44.913

44.913

4.412.633

4.937.507

6.160.632

1.313.868

4.846.764

4.846.764

4.846.764

4.846.764

Afwijkingen bugetten t.o.v. 2003 ARBO / BHV subsidies

22.689 N

Vrijwilligersbeleid

4.790 N

Diverse subsidies en vergoedingen op het terrein van welzijn

37.743 N

Ombuigingen (1e wijziging) Verlaging subsidie bibliotheken (verhoging abonnementstarieven met 15%) Stopzetten subsidie activiteiten emancipatie

26.000 V 1.028 V

Nieuw beleid (2e wijziging) Dekking kapitaallasten trekkenwand De Leest Subsidie kinderboerderij 't Erf

31.548 N 7.000 N

Tekorten budgetsubsidie bureau nieuwkomers en vluchtelingenwerk Eenmalig in 2004 € 19.352,-- (incidenteel) Eenmalig in 2005 € 19.352,-- (incidenteel)

38.704 N

Uitbreiding met 0,55 FTE van de formatie i.v.m. nieuwe taken op het terrein van jeugdzorg Eenmalig in 2004 € 31.448,-- (incidenteel) Eenmalig in 2005 € 31.448,-- (incidenteel)


62.896 N

95


96

PROGRAMMA I


Hoofdstuk 8

Zorg en volksgezondheid

Samenhang met andere programma’s Dit hoofdstuk heeft raakvlakken met sociale integratie, welzijn, wonen, volkshuisvesting en economisch beleid.

Paragraaf 8.1

Woonzorgzones

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Op het terrein van zorg zijn momenteel 3 doelgroepen nadrukkelijk in beeld: ouderen, mensen met een handicap en/of chronisch zieken en mensen met psychische of verslavingsproblematiek. Zo is thuis wonen voor ouderen en mensen met een handicap, chronisch zieken e.a. niet goed mogelijk als de woning niet aangepast is, als het vervoer niet goed geregeld is en als de eenzaamheid toeslaat. Ondanks de investeringen van het rijk en de gemeente blijft de capaciteit in de maatschappelijke opvang achter bij de behoefte, de doorstroom stagneert en de zwaarte van de zorg neemt toe. Als gevolg van de vermaatschappelijking van de zorg dient toekomstig rekening te worden gehouden met een verdergaande integrale aanpak, waarbij in toenemende mate een beroep wordt gedaan op welzijnsvoorzieningen, (aangepaste) woonvormen en dienstverlening (waaronder vervoer, infrastructuur, winkelvoorzieningen etc.). In Waalwijk dienen 6 woonzorgzones te worden gecreëerd die erop gericht zijn, dat de onderscheiden doelgroepen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Dit zijn afgebakende gebieden waar, afhankelijk van het aantal inwoners en de bevolkingssamenstelling, levensloopbestendige woningen aanwezig zijn, voldoende aangepaste en beschutte woonvormen, clusterwoningen met een zorgpost, een zorgkruisfunctie en een collectief en breed welzijns- en dienstverleningsaanbod, alsmede een zone-informatie-punt. Relevante beleidsnota’s /informatie • Integrale Woonzorgvisie 2005’ (Atrivé, 2002) • Ouderenbeleid gemeente Waalwijk, juli 1999 • Nota lokaal gezondheidsbeleid Waalwijk 2003-2007 • Woningmarkt en leefbaarheidsonderzoek ‘Wonen in Waalwijk’ (Interface, 1998), dat in 2003 wordt herhaald • ‘Ontwikkelingsprogramma Stedelijke Vernieuwing’ (BRO, 2000), het beleidskader voor ISV • ‘Beleidsplan Wonen 2000 –2005’, de woonvisie of het volkshuisvestingplan (OTB, 2000) • ‘Toekomstgericht Woningmarktonderzoek’, (Companen, 2002) een woningbehoeftenonderzoek in regio Waalwijk dat i.s.m. Casade is gehouden


97


1

Kwalitatieve Doelstelling Ingang zetten Integrale afstemming experiment met 2 bewerkstelligen tussen woonzorgzones en wonen, zorg, welzijn, uitwerken van de in dienstverlening en het basisplan bedoelde informatievoorziening fases waardoor toekomstig tegemoet gekomen kan worden aan de zorgvraag van de bewoners in de zone.


Kwantitatieve Doelstelling • Realisatie voldoende aan zorgvraag aangepaste woningen • Organisatie van het zorgaanbod in de zone • Organisatie van adequate en voldoende welzijnsproducten in de zone • Realisatie van een informatiepunt

Activiteiten 2004 Tot en met 2005 wordt stapsgewijs gewerkt aan het tot stand brengen van de onderscheiden elementen in de zones.

98

Paragraaf 8.2

Ouderenbeleid

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Het streven naar een zo volledig mogelijk integraal ouderenbeleid en integrale uitvoering, waarbij vraaggerichte sturing vooropstaat. Relevante beleidsnota’s /informatie Nota Lokaal Gezondheidsbeleid Waalwijk 2003-2007 Ouderenbeleid gemeente Waalwijk, juli 1999 Integrale Woonzorgvisie Waalwijk 2005 Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1a

Implementatie nota ouderenbeleid

1b

Ondersteuning Waalwijkse Mantelzorgers

2

Ouderenproof

3

Regionaal Indicatie Orgaan

Kwalitatieve Doelstelling Het creëren van randvoorwaarden waardoor ouderen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven functioneren als volwaardig lid van de samenleving

Het bieden van ondersteuning aan Waalwijkse mantelzorgers op het gebied van informatieverstrekking, belangenbehartiging, ontlasten van de mantelzorgers Ouderen stimuleren om mee te praten en te denken over het huidige en het toekomstige ouderenbeleid, inzicht krijgen in de wensen en behoeften van ouderen Financiering Indicatieorgaan

Kwantitatieve Activiteiten 2004 Doelstelling Het bereiken van: • Samenwerking 895 platform senioren: thuiszorgontvangers; bijdrage aan 309 bewoners beleidsontwikkeling verzorgings- en vanuit de doelgroep verpleeghuizen; ouderen 62.908 personen aan wie • subsidiëring warme maaltijden ouderenbonden, worden verstrekt; welke recreatieve en 353 ouderen ivm meer educatieve activiteiten bewegen voor ouderen; voor de doelgroep 179 personen ivm organiseren en de sociale alarmering belangen van de doelgroep behartigen • seniorweb • steunpunt mantelzorg Ondersteuning bieden • Subsidiering van het aan 140 Waalwijkse Steunpunt Mantelzorg mantelzorgers in 2004 • Deelname aan projectgroep Mantelzorg

Participeren in het project Ouderenproof (informeren en adviseren)

•

•


Tegemoetkoming in de kosten van functiegerichte indicatiestelling Tegemoetkoming in de kosten als gevolg van de verbreding van de

Verantwoording toepassing Tijdelijke RioRegereling per 1 maart 2004

99

Prioriteiten

4

5


Creëren van een centraal punt waar ouderen informatie kunnen krijgen over wonen, zorg, welzijn en inkomen Collectief Een goed en betaalbaar Vraagafhankelijk vervoersysteem ter Vervoer voor ouderen bevordering van de tegen een gereduceerd maatschappelijke tarief participatie. Het creëren van randvoorwaarden waardoor ouderen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven functioneren als volwaardig lid van de samenleving

Kwantitatieve Activiteiten 2004 Doelstelling indicatiestelling met langdurig zorgafhankelijken in de geestelijke gezondheidszorg

Loket Zorg en Inkomen


1.235 aanvragen voor een deeltaxipas 479 gebruikers 5.988 ritten

Het invoeren van een gereduceerd tarief voor ouderen in de leeftijd van 65-80 jaar

100

Paragraaf 8.3

Kinderopvang

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Het beschikbaar hebben van een kwalitatief en kwantitatief voldoende infrastructuur op het gebied van kinderdagopvang, buitenschoolse opvang en gastouderopvang met voldoende waarborgen voor handhaving van deze infrastructuur onder de Wet Basisvoorziening Kinderopvang. Relevante beleidsnota’s /informatie In september 2000 is de nota Buitenschoolse opvang en in november 2002 is de nota Dagopvang vastgesteld. Het Rijk heeft tenslotte bepaald dat de Wet Basisvoorziening Kinderopvang (WBK) in werking treedt per 1 januari 2005.


Implementatieplan Wet Basisvoorziening Kinderopvang

Kwalitatieve Doelstelling Het in kaart brengen en waar nodig uitvoeren van alle noodzakelijke acties ter voorbereiding op de Wet Basisvoorziening kinderopvang



•

•

2

Het realiseren van nieuwbouw voor kindercentrum De Paraplu

Het beschikbaar hebben van een gebouwelijk en inhoudelijk kwalitatief verantwoord kindercentrum met een functie naar de gehele gemeente


Een kindercentrum met 110 plaatsen kinderopvang en 20 plaatsen peuteropvang

• • •

Bepalen inhoud doelgroepenbeleid kinderopvang onder WBK Voorbereiden beëindiging subsidierelatie met bestaande kinderopvang Voorbereiden eindafrekening uitbreidingstaakstelling kinderopvang Opstellen van een voorlopig en definitief ontwerp Opstarten planologische procedure Definitieve besluitvorming over nieuwbouw kindercentrum

101


102

Paragraaf 8.4

Regionale samenwerking zorg en volksgezondheid

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Als gevolg van de vermaatschappelijking van de zorg dient toekomstig rekening te worden gehouden met een verdergaande interlokale aanpak, waarbij in toenemende mate een beroep wordt gedaan op welzijnsvoorzieningen, (aangepaste) woonvormen en dienstverlening (waaronder vervoer, infrastructuur, winkelvoorzieningen etc.). Relevante beleidsnota’s /informatie Kaderwet Volksgezondheidssubsidies Tijdelijke RIO-regeling Notitie Lokaal Gezondheidsbeleid, in februari 2003 door de raad vastgesteld Woon-Zorgvisie, door de raad in januari 2003 vastgesteld Wet op de Jeugdzorg Wet Jeugdgezondheidszorg Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten

1

2

3

Kwalitatieve Doelstelling Financiering Indicatieorgaan

Kwantitatieve Doelstelling Regionaal Indicatie • Tegemoetkoming in Orgaan de kosten van functiegerichte indicatiestelling • Tegemoetkoming in de kosten als gevolg van de verbreding van de indicatiestelling met langdurig zorgafhankelijken in de geestelijke gezondheidszorg Regio Visie Integrale regiovisie 2001- Concreet vorm en inhoud Verpleging en 2005 waarbij te denken geven aan sociaal beleid Verzorging valt aan welzijn, gericht op leefbaarheid en infrastructuur en vermaatschappelijking dienstverlening van zorg Regionale Opzetten van een systeem Deelnemen in regionale Jeugdgezondheidszorg, voor een adequate werken projectgroepen Wet op de Jeugdzorg regionale aanpak


Activiteiten 2004 Verantwoording toepassing Tijdelijke RioRegereling per 1 maart 2004

Opstellen activiteitenplan

Uitvoeren wettelijke taken

103


104

Paragraaf 8.5

Volksgezondheid

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Ontwikkelen van de nota Lokaal Gezondheidsbeleid en implementeren van samenhangend beleid op het terrein van de volksgezondheid, waarin opgenomen de wettelijke taken voor de gemeente. De gemeentelijke visie op gezondheid en gezondheidsbeleid gaat over ambities en de doelstellingen die in de periode 2003-2007 worden gesteld. Aangegeven wordt daarbij wat voor acties worden ondernomen om de ambities te realiseren. Integraliteit is daarbij een vereiste: de samenhang met andere gemeentelijke beleidsvelden staat centraal. De te ontwikkelen visie zal tenslotte uit moeten gaan van de gesignaleerde problemen (vraaggericht) en de mogelijkheden die de gemeente heeft om bij te dragen aan het leveren van oplossingen. Relevante beleidsnota’s /informatie Notitie Ouderenbeleid, 1999 Richting geven aan lokaal gezondheidsbeleid (raadscommissie Welzijn 2001) Nota Lokaal Gezondheidsbeleid Waalwijk 2003-2007 Ouderenbeleid gemeente Waalwijk, juli 1999 Integrale Woonzorgvisie Waalwijk 2005 Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

Subsidiering GGD Hart voor Brabant

2

Uitwerking nota lokaal gezondheidsbeleid

Kwalitatieve Doelstelling Uitvoering geven aan de Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid (WCPV)

Het creëren van een samenhangend beleid op het terrein van de volksgezondheid gericht op het behoud of verbetering van de volksgezondheid en op het wegwerken van gezondheidsverschillen tussen groepen van de bevolking in de gemeente


Kwantitatieve Doelstelling Via jaarlijkse gezondheidsenquêtes zicht krijgen op de gezondheidsprofielen van de Waalwijkse bevolking

Activiteiten 2004 Vierjaarlijks wordt, naast het basisstandaardpakket van de GGD, een keuze- en pluspakket vastgesteld. Producten voor 2004 zijn: • spreekuren basisonderwijs • netwerken preventieve jeugdzorg • medische milieukunde • project gezonde school en genotsmiddelen • technische hygiënezorg kindercentra • jeugdgezondheidszorg; project gezonde school en genotsmiddelen, optimaliseren van de samenwerking van lokale voorzieningen en de jeugdzorg/jeugdhulpverlen ing • openbare geestelijke gezondheidszorg; uitvoering convenant, woonbegeleiding, deelname platform OGGZ • huisartsenzorg; ontwikkelen en uitvoeren

105

Prioriteiten



Activiteiten 2004

•


convenant met als doel de gemeente aantrekkelijk te houden en/of te maken voor de vestiging van huisartsen preventie ten aanzien van specifieke situaties, project allochtonen en gezondheidszorg, ouderenproof

106

Paragraaf 8.6

Algemeen Maatschappelijk Werk

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Verbeteren van het functioneren van het Algemeen Maatschappelijk Werk als onderdeel van de eerstelijns geestelijke gezondheidszorg. Relevante beleidsnota’s /informatie Nota Lokaal Gezondheidsbeleid Waalwijk 2003-2007 Integrale Woonzorgvisie Waalwijk 2005 Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

2

Kwalitatieve Doelstelling Bereiken van de landelijk vastgestelde norm 1 maatschappelijk werker voor 6.000 inwoners.

Uitbreiding formatie met 0,74 fte AMW Maas en Leije n het kader van de Stimuleringsmaatregel Algemeen Maatschappelijk Werk Aanleg van een Verbetering van de netwerk bij AMW automatisering om Maas en Leije zodoende aan toenemende vraag naar informatie te kunnen voldoen. Betrouwbare registratie van beleidsrelevante gegevens.

Kwantitatieve Doelstelling 643 afgesloten cliënten in 2004

Productiestijging van 3,6% (82,5 afgesloten cliënten per fte)

Activiteiten 2004 Uitbreiding van de formatie met 0,74 fte per 1 januari 2004

Aanleg van het netwerk

Paragraaf 8.7 Inkomensvoorziening In juli 2003 is in de gemeenteraden van Heusden, Loon op Zand en Waalwijk besloten een Intergemeentelijke Sociale Dienst (ISD) te gaan vormen die met ingang van 1 januari 2004 operationeel zal moeten zijn. Voor een uitgebreide toelichting op de motieven voor samenwerking, de gekozen juridische constructie en financiële consequenties voor met name onze gemeente, verwijzen wij u kortheidshalve naar het uitgebreide raadsvoorstel en de daarbij behorende stukken, waaronder de concept begroting voor 2004. Momenteel wordt gezamenlijk met de twee genoemde buurgemeenten hard gewerkt aan het beleidsplan voor de nieuwe ISD. In november zal dit beleidsplan beschikbaar zijn en aan de gemeenteraad ter vaststelling worden voorgelegd.


107


108

Paragraaf 8.8

Minimabeleid

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Inwoners van de gemeente Waalwijk welke langdurig van een inkomen moeten rondkomen dat op of rond het bestaansminimum ligt te voorzien van een financiële bijdrage om op een volwaardig bestaansniveau te kunnen deelnemen aan de samenleving. Onder Minimabeleid wordt ook verstaan het aanbieden van schuldhulpverlening. In samenspraak met de Stadsbank Midden Nederland en het Algemeen Maatschappelijk Werk wordt hieraan vormgegeven. Ontwikkelingen Met invoering van de nieuwe Wet Werk en Bijstand per 1-1-2004 komen de categoriale regelingen te vervallen. Dit wil zeggen, het verstrekken van een financiële bijdrage aan een vooraf vastgestelde doelgroep zonder dat op de besteding een controle plaatsvindt. Dit is voorbehouden aan de landelijke overheid. Hetgeen betekent dat de financiële bijdrage uit het sport-, cultuur en recreatiefonds en de witgoedregeling aan personen jonger dan 65 jaar zal komen te vervallen. Voor personen boven de 65 jaar behoeft geen wijziging op te treden, omdat deze groep geen financiële prikkel meer behoeft om aan het werk te geraken. Kwijtschelding van gemeentelijke belasting is een inkomensafhankelijke gemeentelijke aangelegenheid en blijft intact. Langdurigheidstoeslag In het strategisch akkoord tussen de regeringspartijen uit het eerste kabinet Balkenende is vastgesteld dat er een financiële regeling wordt getroffen voor langdurige minima zonder arbeidsmarktperspectief. Deze regeling wordt wettelijk verankerd in de nieuwe Wet Werk en bijstand (WWB). Bijzondere bijstand De bijzondere bijstand blijft in de huidige vorm bestaan. Wel geeft het ministerie aan dat gemeenten hun beleid mbt de doelgroep van bijzondere bijstand gemeentebreed moet invullen. Dit is geen wijziging ten opzichte van de oude situatie maar gelet op het vervallen van categoriale regeling is het wel noodzakelijk om het huidige beleid en uitvoering te toetsen op effectiviteit en eventueel bij te stellen. De gemeente krijgt met invoering van de Wwb meer beleidsruimte met betrekking tot het mee laten wegen van de draagkracht van de aanvrager. Dit wil zeggen dat de doelgroep voor bijzondere bijstand verbreed kan worden met mensen met een inkomen rond of net boven het bestaanminimum, maar die veelal door het wegvallen van inkomensafhankelijke regelingen geconfronteerd worden met de effecten van de armoedeval. De gemeente Waalwijk streeft naar een beleid waarbij de armoedeval zoveel mogelijk wordt tegengegaan. Anders gezegd het moet stimulerend zijn voor mensen om te werken en actief te participeren in de samenleving. Dit betekent een integrale benadering bij de totstandkoming van beleid met de beleidsterrein uitstroom. Werk en participatie beloond.


109

Minimabeleid Ook het beschikbare budget voor het minimabeleid ontkomt niet aan de opgelegde bezuinigingen op het gemeentefonds. Echter het te bezuinigen bedrag is dermate groot ten opzichte van de begroting 2003 dat zonder nieuw te ontwikkelen beleid vooralsnog geen richting is aan te geven waarop bezuinigd dient te worden. Ook de nieuwe Wet Werk en Bijstand (WWB) zal hierop van invloed zijn. Een bezuiniging van 56 % op het uitkeringsbudget zal ongetwijfeld tot gevolg hebben dat onderdelen van het minimabeleid moeten worden geschrapt. Het minimabeleid zal derhalve vanaf een nulsituatie moeten worden opgebouwd. De gevolgen voor apparaatskosten en de doorbelasting op dit product kunnen dan pas worden geïnventariseerd. De gevolgen voor de minima zullen voelbaar zijn. Een zorgvuldige discussie met vertegenwoordigers van de diverse maatschappelijke instanties zal noodzakelijk zijn om gedragenheid te creëren voor het nieuw te ontwikkelen beleid. De afweging of en op welke wijze de compensatie van bovengenoemde bezuinigingen op het terrein van minimabeleid moeten plaatsvinden moet nog gebeuren. Afhankelijk van de uitkomst hiervan zal worden bezien of hiervoor binnen bestaande middelen ruimte kan worden gevonden. Relevante beleidsnota’s /informatie • Nota “Schuldhulpverlening, Wie, Wat, Waar”, 1e kwartaal 2003. In deze nota is voorgesteld om een meldpunt schuldhulpverlening in te richten. Het voordeel van deze werkwijze is dat de expertise van elke participerende organisatie optimaal wordt benut. • Ook is in de eerste helft van 2003 door het College een nota vastgesteld welke betrekking heeft op het realiseren van schuldhulpverlening aan ondernemers. • Minimabeleid • Informatie over de laatste ontwikkelingen is te vinden op www.gemeenteloket.minszw.nl. Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

Ontwikkelen beleid langdurigheidstoeslag

2

Beleidsontwikkeling Bijzondere Bijstand

Kwalitatieve Doelstelling Absolute minima tegen langdurige beperkte besteding beschermen Streven naar beleid dat verkleining van de armoedeval bewerkstelligt


Kwantitatieve Doelstelling Regeling budgettair neutraal uitvoeren Budgettair neutraal

Activiteiten 2004 De juiste doelgroep benaderen en lange termijn beleid formuleren. Doelgroep in kaart brengen Afstemming met reïntegratiebudget Afstemming met andere inkomensafhankelijke regelingen.

110

Paragraaf 8.9

Sluitende Samenwerking

In juli 2003 is in de gemeenteraden van Heusden, Loon op Zand en Waalwijk besloten een Intergemeentelijke Sociale Dienst (ISD) te gaan vormen die met ingang van 1 januari 2004 operationeel zal moeten zijn. Voor een uitgebreide toelichting op de motieven voor samenwerking, de gekozen juridische constructie en financiële consequenties voor met name onze gemeente, verwijzen wij u kortheidshalve naar het uitgebreide raadsvoorstel en de daarbij behorende stukken, waaronder de concept begroting voor 2004. Momenteel wordt gezamenlijk met de twee genoemde buurgemeenten hard gewerkt aan het beleidsplan voor de nieuwe ISD. In november zal dit beleidsplan beschikbaar zijn en aan de gemeenteraad ter vaststelling worden voorgelegd.

Paragraaf 8.10

Uitstroombevordering

In juli 2003 is in de gemeenteraden van Heusden, Loon op Zand en Waalwijk besloten een Intergemeentelijke Sociale Dienst (ISD) te gaan vormen die met ingang van 1 januari 2004 operationeel zal moeten zijn. Voor een uitgebreide toelichting op de motieven voor samenwerking, de gekozen juridische constructie en financiële consequenties voor met name onze gemeente, verwijzen wij u kortheidshalve naar het uitgebreide raadsvoorstel en de daarbij behorende stukken, waaronder de concept begroting voor 2004. Momenteel wordt gezamenlijk met de twee genoemde buurgemeenten hard gewerkt aan het beleidsplan voor de nieuwe ISD. In november zal dit beleidsplan beschikbaar zijn en aan de gemeenteraad ter vaststelling worden voorgelegd.


111


112

Paragraaf 8.11

Wet voorziening gehandicapten (Wvg)

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Door middel van het verstrekken van voorzieningen aan mensen met een lichamelijke beperking bewerkstelligen dat deze doelgroep volwaardig kan participeren in de samenleving. In 2003 is een nieuwe Verordening en dientengevolge een nieuw Verstrekkingenbesluit vastgesteld. Relevante beleidsnota’s /informatie Ontwikkelingen Vanwege de vergrijzing en vanwege het feit dat mensen met een beperking langer zelfstandig blijven wonen neemt de druk op de Wet Voorzieningen Gehandicapten toe. Voor mensen met een handicap is toegankelijkheid de norm. Dit geldt zowel op het gebied van Wonen, als op het gebied van Vervoer. De regelgeving met betrekking tot de Wvg werd tot voor kort decentraal opgesteld. Dat wil zeggen dat de gemeente veel eigen beleidsruimte had. Dit heeft geleid tot grote verschillen tussen gemeenten. Met de opstelling van een Protocol heeft de landelijke Overheid gepoogd om de gelijkheid in de uitvoering tussen gemeenten te bevorderen. De verantwoordelijkheid van de gemeente ligt bij het verstrekken van de voorzieningen. De verantwoordelijkheid voor het afgeven van indicaties ligt bij het Regionale Indicatie Orgaan (RIO). Vanaf 1 januari 2004 worden alle indicaties onder de verantwoordelijkheid van het Regionaal Indicatie orgaan Midden-Brabant afgegeven. De integrale benadering staat daarbij voorop. Dat wil zeggen dat er naar de aanvrager/ster in zijn geheel wordt gekeken en advies wordt uitgebracht op de totaal benodigde hulp. Het grote voordeel hiervan is dat de verstrekte hulp op elkaar wordt afgestemd. Als gevolg van modernisering van de AWBZ per 1 april 2003 zijn gemeenten ook verantwoordelijk voor de verstrekking van rolstoelen in alle AWBZ instellingen als de persoon in kwestie geen indicatie heeft voor de functie behandeling. Dit kan financiele gevolgen hebben, omdat het beroep op de Wet Voorzieningen Gehandicapten hierdoor kan toenemen. Visie Waalwijk In de besluitvorming zal veel meer het individu als vertrekpunt moeten gelden. Dit betekent dat de beleidsvorming op hoofdlijnen moet worden vastgesteld en dat de verantwoordelijkheid zo laag mogelijk in de organisatie gelegd moet worden; namelijk bij de consulent. Deze laatste is in staat om maatwerk te leveren omdat hij/zij het dichtst bij de klant staat. Dit beinvloedt de kostenbeheersing. Waalwijk wil ten aanzien van het beleid zo veel mogelijk afstemming zoeken met de regio gemeenten Midden Brabant.


113


2

3

4

Onderzoek naar effectiviteit en efficiency van de verstrekte voorzieningen Implementatie van het bedrijfsplan WVG bij het RIO. (conform model 2) Optimaliseren voorlichting

Verschillen in beleid en uitvoering minimaliseren binnen de regio Telefonisch bereikbaarheid vergroten

Kwalitatieve Doelstelling Optimale afstemming tussen product en gebruiker.

Kwantitatieve Doelstelling Kostenbeheersing.

Integrale benadering van de hulpvraag

Besparing van € 3.070,= Aanpassen werkproces. Opleiding WVG consulenten Samenwerking Tijdige, duidelijke en Internetsite uitbouwen interactieve Nieuwsbrief continueren communicatie Herkenbaarheid Zorgloket

Doelgroepen kennen de toegang tot en de ontwikkelingen binnen de WVG Gelijke gevallen worden gelijk behandeld. (zie Protocol) Dienstverlening optimaliseren. Klant centraal.


Budgettair neutraal

Activiteiten 2004 Onderzoek en evaluatie

Overleg binnen de regio. (coordinatorenoverlegCVVwerkgroep-RIO beheergroep)

Uitbreiding telefonische bereikbaarheid

114

Paragraaf 8.12

Huursubsidie

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect De Vangnetregeling Huursubsidie, kortweg VRH, is een Inkomensondersteunende maatregel. Bij een aanmerkelijke inkomensdaling wordt gedurende drie maanden een financiële compensatie verleend in de kosten van de huur. Zonodig kan deze periode worden verlengd met drie maanden Men kan een beroep doen op de Vangnetregeling Huursubsidie zolang er geen recht op Huursubsidie bestaat. Doordat de peildatum in de huursubsidie is komen te vervallen komen betrokkenen tegenwoordig eerder voor huursubsidie in aanmerking. Relevante beleidsnota’s /informatie Het Ministerie van VROM werkt momenteel aan de opzet van een nieuw programma, genaamd EOS. Een onderdeel daarvan is de inrichting van Klantcontactpunten. De gemeente heeft daarbij de zorgplicht dat Klantcontactpunten in de gemeente tot stand komen. Zowel Casade, als Volksbelang willen een Klantcontactpunt realiseren. Binnen deze Klantcontactpunten worden Huursubsidie Informatie Punten ingericht. De betreffende huurder krijgt via een Huursubsidie Informatie Punt direct informatie over de stand van zaken met betrekking tot de ingediende aanvraag huursubsidie. Deze Huursubsidie Informatie Punten staan open voor alle huurders. Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

Inrichting Klantcontactpunten en Huursubsidie Informatie Punten

Kwalitatieve Doelstelling Gebruikers zelf direct inzicht geven in de stand van de aanvraag huursubsidie


Kwantitatieve Doelstelling Gemeentebreed 2 klantencontactpunten en Huursubsidie Informatie Punten

Activiteiten 2004 Periodiek overleg woningbouwverenigingen Toezicht op realisatie

115

PROGRAMMA I


Hoofdstuk 8

Zorg en volksgezondheid


Meerjarenbegroting

2004 Product nr. Omschrijving

Rekening 2002

Begroting 2003

Lasten

Baten

Saldo

2005

2006

2007

Saldo

Saldo

Saldo

11.314 Maatschappelijk werk

540.630

486.277

654.796

91.104

563.692

563.692

563.692

563.692

11.315 Ouderenbeleid

436.945

410.348

478.542

34.444

444.098

444.098

444.098

444.098

11.319 Kinderopvang

574.406

630.577

735.725

72.457

663.267

663.267

663.267

663.267

Kinderverblijven en 12.511 peuterspeelzalen (vervallen)

36.541

0

0

0

0

0

0

0

11.400 Inkomensvoorziening

1.938.798

2.097.737

10.850.705

8.421.165

2.429.540

2.429.540

2.429.540

2.429.540

11.401 Minimabeleid

1.930.994

1.738.281

801.469

27.349

774.120

774.120

774.120

774.120

116.667

12.874

2.734.672

2.726.193

8.479

8.479

8.479

8.479

0

0

972.391

916.225

56.166

56.166

56.166

56.166

260.036

469.838

572.857

213.000

359.857

359.857

359.857

359.857

11.402 Uitstroombevordering 11.410 IOAW en IOAZ Stedelijk 11.403 werkgelegeheidsprojecten Stadswachtorganisatie 12.501 (vervallen) 13.504 Bijzondere wetten Maatschappelijke zorg en 11.404 begeleiding asielzoekers 11.406 Gehandicaptenzorg

0

0

0

0

0

0

0

0

-18.688

64.279

19.062

45.217

45.217

45.217

45.217

92.858

141.605

102.121

28.245

73.876

73.876

73.876

73.876

3.294.427

3.179.223

3.220.879

30.000

3.190.879

3.190.879

3.190.879

3.190.879

71.013

84.811

137.714

628

137.086

137.086

137.086

137.086

634.398

747.776

692.901

0

692.901

692.901

692.901

692.901

12.321 Volksgezondheid Volksgezondheid: subsidies en 11.320 bijdragen 13.503 Dierenbescherming Totaal

6.360

26.730

16.500

16.830

0

16.830

16.830

16.830

16.830

9.960.803

9.997.159

22.035.880

12.579.872

9.456.008

9.456.008

9.456.008

9.456.008

Afwijkingen bugetten t.o.v. 2003 Categoriaal inkomensbeleid

150.612 V

Beperking minimabeleid

322.818 V

Algemeen maatschappelijk werk

32.065 N

Diverse subsidies en vergoedingen op het terrein van zorg (waarvan € 11.913,- incidenteel)

64.936 N

Ombuigingen (1e wijziging) verhoging leges bijzondere wetten

17.860 V

Nieuw beleid (2e wijziging) Subsidie Maas en Leije

24.500 N

Collectief vraagafhankelijk vervoer voor ouderen

47.379 N

Subsidie aan steunpunt mantelzorg

10.294 N


116

PROGRAMMA II

RUIMTELIJKE ORDENING, GEBRUIK EN BEHEER


117


118

PROGRAMMA II


Hoofdstuk 1

Infrastructuur en mobiliteit

Samenhang met andere programma’s Dit hoofdstuk heeft raakvlakken met ruimtelijk beleid, economisch beleid, wonen, centrum, beheer openbare ruimten.

Paragraaf 1.1

GVVP/bereikbaarheid

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect De gemeente Waalwijk wordt in toenemende mate geconfronteerd met de negatieve effecten van het groeiende autogebruik. De leefbaarheid staat onder druk door hinder van zowel rijdende als stilstaande auto’s. Dit is met name het geval in het centrumgebied van Waalwijk en op “het lint” Sprang-Capelle. De toenemende automobiliteit heeft eveneens negatieve gevolgen voor de bereikbaarheid. Als gevolg hiervan slibben wegen dicht en verslechtert de bereikbaarheid van bedrijventerreinen en centra voor auto, fiets en openbaar vervoer. In het in 1998 vastgestelde GVVP (Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan) zijn maatregelen opgenomen, die de gemeente in staat stelt de lokale probleempunten zoals verkeersonveiligheid, fietsvoorzieningen, bereikbaarheid enz. te optimaliseren. • Verhoging van de verkeersveiligheid • Verbetering van de verkeersleefbaarheid • Bevordering van het gebruik van de fiets • Bevordering gebruik openbaar vervoer • Verzekeren van de bereikbaarheid • Terugdringen vermijdbaar autogebruik Jaar 2000 2001 2002

Aantal doden 1/1 5/6 2/7

Overige gewonden 81/ 96 69/ 83 88/ 100

Gewonden naar ziekenhuis 23/ 27 23/ 26 28/ 33

Totaal 105/ 124 97/ 115 118/ 140

Aantal slachtoffers (Waalwijkse wegen/Gemeente Waalwijk) Bron: AVV-BG

Jaar 2000 2001 2002

Dodelijk ongevallen 1/1 5/6 2/4

Gewonden 87/101 79/ 88 99/109

Uitsluitend materiële schade 627/741 554/640 560/672

Totaal 715/843 638/734 661/785

Aantal slachtofferongevallen (Waalwijkse wegen/Gemeente Waalwijk) Bron: AVV-BG

Taakstelling 2010: -50% doden en -40% gewonden ten opzichte van 1986, i.c. 67 slachtoffers. In 2002 zijn binnen de gemeentegrenzen van Waalwijk 140 slachtoffers gevallen. In 1986 bedroeg dit aantal 112. Een stijging ten opzichte van 1986 van 25%.


119

Parkeren Voor 2004 wordt voorgesteld de parkeertarieven zodanig aan te passen dat een extra opbrengst van € 250.000,- wordt gerealiseerd. Dit betekent een gemiddelde verhoging van 25%, hetgeen wij, in aanmerking nemend de tarieven in vergelijkbare gemeenten verantwoord vinden. Overigens is er in het meerjarenperspectief rekening mee gehouden dat een dergelijke opbrengst eveneens in 2005 plaatsvindt en dat de vanaf 2005 gerealiseerde meeropbrengst van € 500.000,- met ingang van 2007 ingezet wordt ter dekking van een deel van de lasten verband houdend met het realiseren van overdekte parkeervoorzieningen (parkeergarages/dekken) in het centrum van Waalwijk. Relevante beleidsnota’s /informatie Integraal uitvoeringsplan GVVP / Onderhoud Wegen / GRP - 2003 Gemeentelijk Verkeers- en Vervoerplan (1998) Verbeteren Bereikbaarheid Waalwijk Verkeerskundige studie Taxandriaweg-Kloosterheulweg (2003) Studie Zuid-as Masterplan Parkeren Waalwijk Centrum (2003) Eenrichtingsverkeer. Voorgenomen verkeersmaatregelen in het centrum van Waalwijk (2003) Ontwerp-verkeersbesluit eenrichtingsverkeer volgens de ‘linksom’-variant Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

Uitvoering geven aan het vastgestelde GVVP 2004

Kwalitatieve Doelstelling Verhoging van de verkeersveiligheid

Kwantitatieve Doelstelling Vermindering van het aantal ongevallen

Verbetering van de verkeersleefbaarheid Bevordering van het gebruik van de fiets

Minder klachten over verkeersoverlast Meer voorzieningen voor de fietsers en ontmoediging autogebruik Continuering huidige aanbod openbaar vervoer Geen klachten over verkeersopstoppingen Meer voorzieningen voor de fietsers Minder klachten over parkeeroverlast

Bevordering gebruik openbaar vervoer

2

Invoering actualisatie parkeerbeleid

3

Fasering aanpak fietspad Spoorwegtracé

Verzekeren van de bereikbaarheid Terugdringen vermijdbaar autogebruik Herijking parkeernormen en verminderen parkeeroverlast Het aanleggen van een recreatieve fietsvoorziening


Het uitbreiden van het recreatieve fietsnetwerk

Activiteiten 2004 Het uitvoeringsprogramma wordt conform de vastgestelde prioriteitenlijst uitgevoerd

Onderdeel visievorming centrum Ruimtelijk onderzoek loopt

120

Paragraaf 1.2

Eenrichtingsverkeer centrum

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Optimaliseren verkeersafwikkeling centrum Waalwijk. Relevante beleidsnota’s /informatie GVVP


Actualisatie verkeersmodel

Kwalitatieve Doelstelling Verbetering bereikbaarheid en leefbaarheid van het centrum van Waalwijk


Kwantitatieve Doelstelling Het invoeren van eenrichtingverkeer ten behoeve van het creëeren van ruimte voor werken en verblijven

Activiteiten 2004 In verband met de grote (negatieve) respons op de plannen, zal er in 2004 naar verwachting alleen aan de voorbereiding gewerkt worden

121

PROGRAMMA II


Hoofdstuk 1

Infrastructuur en mobiliteit


Meerjarenbegroting

2004 Productnr. Omschrijving 12.200 Verkeersmaatregelen 12.303 Onderhoud wegen, straten etc. 12.309 Parkeervoorzieningen 12.310 Parkeervergunningen / heffingen Totaal

Rekening 2002

Begroting 2003

Lasten

Baten

Saldo

2005

2006

2007

Saldo

Saldo

Saldo

726.743

1.009.987

907.403

14.936

892.466

892.466

892.466

892.466

2.229.312

2.647.969

3.091.759

8.851

3.082.908

3.082.908

3.082.908

3.082.908

-380.819

-636.364

537.743

0

537.743

537.743

537.743

537.743

0

0

0

1.357.170

-1.357.170

-1.357.170

-1.357.170

-1.357.170

2.575.236

3.021.592

4.536.905

1.380.957

3.155.948

3.155.948

3.155.948

3.155.948

Afwijkingen bugetten t.o.v. 2003 Wet uitkering wegen Herinrichting van de Wilhelminastraat/Mr. Van Coothstraat Verkeersmaatregelen

10.217 N 292.000 V 50.000 N

Ombuigingen (1e wijziging) verhoging parkeertarieven (gemiddeld 25%)

250.000 V

Nieuw beleid (2e wijziging) Meer investeringscapaciteit uitvoering GVVP (vanuit jaarschijf 2004) Meer investeringscapaciteit reconstructie wegen (vanuit jaarschijf 2004)


81.000 N 107.318 N

122

PROGRAMMA II


Hoofdstuk 2

Beheer openbare ruimte

Samenhang met andere programma’s Dit hoofdstuk heeft raakvlakken met wonen, leefbaarheid en verkeer.

Paragraaf 2.1


Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Een zo hoog mogelijk niveau van duurzaam beheer van de openbare ruimte. Baggerplan Voor de jaren 2004 – 2008 is door het waterschap een groot aantal baggeractiviteiten gepland binnen de gemeente waarvoor de wettelijke ontvangsten afvoerplicht geldt. De verwachte meerkosten binnen de tijdsperiode ten opzichte van het regulier budget bedragen € 400.000,--. Om dit te dekken wordt in 2004 incidenteel € 400.000,- in een egalisatiereserve gestort. Relevante beleidsnota’s /informatie • Basisniveaus voor het integraal beheer en onderhoud van de openbare ruimte binnen de gemeente Waalwijk. • Bomennota • Havenverordening • beheersplan openbare verlichting • GVVP 2004 • GRP 2005 Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

Beleid

Kwalitatieve Doelstelling Opstellen groenstructuurplan



Activiteiten 2004 Groenstructuurplan is een eerste stap in gemeentelijk groenbeleid op de lange termijn. Het gaat niet zozeer om de hoeveelheid groen maar om de kwaliteit hiervan. Kernwoorden hierbij zijn kwaliteit, samenhang en duurzaamheid. Hierbij wordt gestreefd naar het verbeteren van de architectonische kwaliteit (samenhang en sfeer), de ecologische kwaliteit te verhogen en het ontwikkelen van een visie voor groenbeheer. Het nut

123

Prioriteiten

2

Opstellen operationele beheerplannen m.b.v. het beheerpakket IBOR/BS8


Het gewenste basisniveau voor het onderhoud van de open bare ruimte vast te laten stellen door de gemeenteraad


Activiteiten 2004 van het plan is meerledig; bij nieuwe ontwikkelingen kan een evenwichtige afweging worden gemaakt met andere belangen. Het vormt de basis voor ons groenbeheer. De doelstellingen uit het structuurplan worden vertaald in technische maatregelen en budgetten (groenbeheer). Uitvoeren regulier onderhoud

Het zo goed mogelijk uitvoeren van de werkpaketten die behoren bij de vastgestelde Toename van het werken basisniveaus met beeldbestekken Terugdringen van de verwerkingskosten van gemeentelijk groenafval

Een deel van het structureel extra budget van € 500.000,- zal worden ingezet om het vaktechnisch onderhoud van m.n. plantsoenen en heesters uit te voeren conform de werkpaketten waardoor er sprake is van duurzaam beheer (inzet op beheertypen)

Daadwerkelijk in uitvoering nemen van de bomennota

3

4

Wijk Wijk- en buurtbeheer Ontwikkelingsplannen inbedden in de bestaande organisatie Beheersbaarheid Het nemen van beheerkosten maatregelen om de groei van de beheerkosten te beperken


Uitvoeren WOP

Omvormen

In 2004 zal een aanvang worden gemaakt met het wegwerken van de achterstand van het vaktechnisch onderhoud, hiervoor zal een belangrijk deel van het incidenteel beschikbare budget (€ 500.000,-) worden ingezet. In 2004 worden 2 WOP (deel openbare ruimte) opgesteld en uitgevoerd. Een groot aantal gebieden zal worden omgevormd naar een andere beheertypen (gras en bodembedekkers). Deze beheertypen kennen een goedkoper werkpakket. Voor deze omvorming zal een deel van het incidenteel budget (€ 500.000,-) worden ingezet.

124

Prioriteiten 5

Begraafplaatsen

6

Openbare verlichting

7

Onderhoud wegen

5

Riolering

6

Revitalisering entree locaties

7

Beheerpakket IBOR/BS8

Kwalitatieve Doelstelling Opstellen beheerplan begraafplaatsen

Kwantitatieve Doelstelling Uitvoeren van de werkpakketten die horen bij het vastgestelde basisniveau

Activiteiten 2004 Uitvoeren regulier onderhoud

Komen tot een efficiënter beheer/exploitatie Het waarborgen van de Minimaal 1 wijk op het Uitvoeren beheerplan veiligheid van gebruikers niveau van het openbare verlichting van het openbaar gebied bij politiekeurmerk ‘veilig duisternis wonen’ brengen De introductie van de Terugdringen van de CROW-systematiek in achterstand daar waar het IBOR/BS8 voor het gaat om klein onderhoud vaststellen van prioriteiten Uitvoeren geplande Het optimaliseren van het onderhoudswerkzaamheden proces rondom de integrale benadering van onderhoud wegen / GVVP en GRP m.b.v. IBOR/BS8 Zie punt 7 onderhoud Opstellen nieuw GRP wegen Het doel is om Deze revitalisering wordt publieksplaatsen waar in 2004 afgerond mensen van buitenaf kennis maken met de gemeente Waalwijk een meer representatief karakter te geven. Bij het opstellen van alle Er zal in 2004 maximaal Verwerken mutaties beheerplannen en een achterstand zijn van bestekken zal er gebruik 30 dagen in het Optimaliseren worden gemaakt van het verwerken van de werkpakketten beheerpakket. Hiervoor mutaties dient het beheerpakket gevuld te zijn met de juiste en actuele gegevens


125


126

Paragraaf 2.2

Recreatieve voorzieningen

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Het beheren van recreatievoorzieningen in de gemeente Waalwijk ten behoeve van de waalwijkse bevolking. Relevante beleidsnota’s /informatie n.v.t. Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten

1

2

Kwalitatieve Doelstelling speelvoorzieningen en Het uitvoeren van speelruimten insppecties aan de hand van de wettelijke eisen welke aan de veiligheid van speeltoestellen in openbare ruimte worden gesteld

Opstellen kadernota Recreatiebeleid

Besluitvorming over voeren van beleid op het gebied van recreatie en toerisme (vrije tijd)


Kwantitatieve Doelstelling Het uitvoeren van reparaties aan en onderhoud van de speelvoorzieningen om de veiligheid gedurende de gehele levensduur te waarborgen. Het bijhouden van het wettelijk verplicht logboek per speeltoestel met inspecties, reparaties en ongevallen. Een gerealiseerde kadernota Recreatiebeleid op basis waarvan besluitvorming kan plaatsvinden

Activiteiten 2004 1 maal per kwartaal wordt een inspectie uitgevoerd over alle speelvoorzieningen, aan de hand van de inspectierapporten worden de benodigde reparaties uitgevoerd.

In kaart brengen huidige stand van zaken, wenselijkheid onderzoeken van recreatie-/vrijetijdsbeleid in de gemeente Waalwijk

127

PROGRAMMA II


Hoofdstuk 2


Wat mag het kosten? Hoofdstuk II.2

Begroting

Beheer openbare ruimte Productnr. Omschrijving

Rekening 2002

11.313 Kinderboerderij (vervallen) Buurthuizen en parkpaviljoen 12.510 (vervallen) Dienstverlening overige werkzaamh.(incl.meldpunt) 12.300 (vervallen) 12.305 Openbare verlichting Straatreiniging & 12.306 gladheidsbestrijding 12.312 Afwatering, waterlossingen etc. 12.315 Onderhoud openbaar groen 12.317 Recreatieve voorzieningen

Totaal

Begroting 2003

87.228

Lasten

Baten

Saldo

2005

2006

2007

Saldo

Saldo

Saldo

0

259.870

110.159

0

0

0

0

0

0

560.434

543.362

531.255

2.196

529.059

529.059

529.059

529.059

744.542

761.696

890.467

0

890.467

890.467

890.467

890.467

248.385

156.937

135.661

0

135.661

135.661

135.661

135.661

3.450.878

3.098.084

3.700.154

37.500

3.662.654

3.662.654

3.662.654

3.662.654

499.815

639.470

701.431

0

701.431

717.313

717.313

717.313

1

-77.397

1.316.826

2.262.952

-946.126

-935.236

-935.236

-935.236

12.326 Riolering en waterzuivering 12.327 Begraafplaatsen

Meerjarenbegroting

2004

176.996

128.130

360.644

173.444

187.201

187.201

187.201

187.201

6.028.149

5.360.441

7.636.440

2.476.091

5.160.349

5.187.121

5.187.121

5.187.121

Afwijkingen bugetten t.o.v. 2003 Areaaluitbreiding openbaar groen

75.000 N

Vakantiekrachten B.O.R.

33.559 N

Noodzakelijke verhoging budgetten onkruidbestrijding en verwerking groenafval

89.482 N

Ombuigingen (1e wijziging) Nieuw beleid (2e wijziging) Onderhoud speeltuinen

15.882 N

Onderhoud BOR

125.000 N

Verantwoord niveau beheer en onderhoud openbaar groen

500.000 N

(incidenteel tbv wegwerken van achterstanden) Verantwoord niveau beheer en onderhoud openbaar groen

500.000 N

(structureel ivm verhoging onderhoudsbudget) Het eenmalig vormen van een egalisatiereserve baggerplan (incidenteel)


400.000 N

128

PROGRAMMA II


Hoofdstuk 3

Wijkbeheer

Samenhang met andere programma’s Dit hoofdstuk heeft raakvlakken met beheer openbare ruimte, veiligheid, welzijn, sociale participatie en wonen en leefbaarheid.

Paragraaf 3.1

Wijkbeheer

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Wijk- en buurtbeheer is een samenwerkingsverband onder de leus: ‘Goed voor elkaar in de wijk’. De organisaties die in dit kader samenwerken willen gebiedsgericht werken aan verbetering van de leefbaarheid en veiligheid in wijken in de gemeente Waalwijk. Daarvoor is een vraaggerichte benadering opgezet via wijktafels en andere vormen van overleg met bewoners. Daarmee wordt beoogd bij burgers een grotere betrokkenheid bij de woonomgeving te bereiken en om een hechtere relatie tussen besturen en burgers te realiseren. Iedere 5 jaar wordt een uitgebreid leefbaarheidsonderzoek uitgevoerd. Op basis daarvan wordt door de raad een meerjarenprogramma vastgesteld voor leefbaarheid, veiligheid en participatie. In 2003 is weer een leefbaarheidsonderzoek uitgevoerd. Op basis daarvan zal in 2004 weer een meerjarenprogramma worden vastgesteld. In verband daarmee zijn nu nog een aantal doelstellingen in de onderhavige programmabegroting open gelaten In dat meerjarenprgramma zullen weer gebiedsgerichte en thematische keuzen worden gemaakt Gebiedsgericht: voor de gebiedsgerichte aanpak worden tezamen met een aantal partners meetbare doelen geformuleerd in termen van effecten bij burgers: het % ontevredenen ten aanzien van een aantal meetpunten in de betreffende buurten moet worden teruggedrongen en rapportcijfers die bewoners geven, moeten verbeteren. Thematisch: Voor meer algemene problemen worden doelen geformuleerd voor de gehele gemeente Waalwijk. Relevante beleidsnota’s /informatie 2000 Succesvol samenwerken 2001 Convenant leefbaar Waalwijk 2001 Programma leefbaarheid, veiligheid en participatie 2003 Brochure ‘Goed voor elkaar in de wijk’ Alle notities zijn terug te vinden onder het kopje ‘Notities’ op de website www.goedvoorelkaarindewijk.nl


129


Wijk- en buurtbeheer

2

Gebiedsgerichte aanpak

3

Thematische aanpak

Kwalitatieve Doelstelling Het verminderen van de kloof tussen bestuur en burgers Het bevorderen van de betrokkenheid van burgers bij hun eigen woon- en leefomgeving Het bevorderen van de leefbaarheid, veiligheid en participatie in buurten die worden aangewezen op basis van het leefbaarheidsonderzoek 2003 Wordt vastgesteld op basis van het leefbaarheidsonderzoek 2003.

Kwantitatieve Doelstelling 20 wijktafels

Activiteiten 2004 Organiseren van wijktafels Organiseren van bewonersavonden Beschikbaarstelling wijkbudgetten

Rapportcijfers voor leefbaarheid en veiligheid in specifieke buurten verbeteren (wordt uitgewerkt in programma)

Wordt vastgesteld op basis van het leefbaarheidsonderzoek 2003.



Wat mag het kosten? Voor een volledig overzicht van de lasten en baten in het kader van wijken buurtbeheer verwijzen wij u naar de kostenplaats wijken buurtbeheer zoals opgenomen in de productbegroting. Hierin zijn voor 2004 per wijk de onderstaande budgetten opgenomen: Algemeen wijkbudget € 18.813,Waalwijk-Noord € 44.067,Waalwijk-Zuid € 40.282,Sprang-Capelle/Waspik € 43.192,-


130

PROGRAMMA II


Hoofdstuk 4

Ruimtelijke strategie

Samenhang met andere programma’s Dit hoofdstuk heeft raakvlakken met wonen en leefbaarheid, milieu, infrastructuur, bereikbaarheid, natuur, landschap en cultuurhistorische waarden en economisch beleid.

Paragraaf 4.1

Bestemmingsplannen

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect De wijze waarop Waalwijk met zijn grondgebied ‘omspringt’ is direct van invloed op de ruimtelijke kwaliteit van het woon- en leefmilieu van haar inwoners en het economisch klimaat van bedrijven/voorzieningen. De beperktheid van het grondgebied van Waalwijk en de daaraan inherente complexiteit i.c. belangentegenstellingen, betekent dat er altijd keuzes gemaakt zullen moeten worden. In het maken van die keuzes worden belangen gehonoreerd en niet-gehonoreerd. Ruimtelijke ordening is het proces waarbij deze afweging van belangen van claims ten aanzien van het grondgebied van Waalwijk transparant wordt gemaakt opdat verantwoorde keuzes gemaakt kunnen worden. Instrument bij uitstek om belangen af te wegen, vervolgens ruimtelijke keuzes te kunnen maken en uiteindelijk ook te handhaven is het bestemmingsplan met als referentiekader ruimtelijke kwaliteit. Hiertoe is het noodzakelijk te beschikken over een aan het voortschrijdend ruimtelijk-maatschappelijk inzicht blijvend aangepast digitaal bestemmingsplannenbestand. Revitalisering buitengebied Het provinciaal beleid is erop gericht extra investeringen te doen in het kader van revitalisering van het buitengebied. Hierbij worden ook gemeenten opgeroepen te investeren. Voor de gemeente Waalwijk kunnen in dit kader diverse uitvoeringsprojecten genoemd worden in de binnenpolder Capelle (via het platform Langstraat). Het provinciaal beleid biedt mogelijkheden om deze projecten met gezamenlijke middelen te realiseren. Voorgesteld wordt hiervoor in 2004 een bedrag beschikbaar te stellen van € 47.000,-. Relevante beleidsnota’s /informatie Bestemmingsplan buitengebied Ruimtelijke plannen van de rijks- en provinciale overheid (Waalboss/Groot-Langstraat)


Actualisatietraject bestemmingsplannen

Kwalitatieve Doelstelling Plannen beleidsmatig updaten en vervolgens digitaliseren. Hanteren éénduidig taalgebruik.


Kwantitatieve Doelstelling 2 – 4 plannen per jaar

Activiteiten 2004 Herziening bestemmingsplan buitengebied, door middel van opstellen beleidsuitgangspunten.

131

Prioriteiten

2

Ontwikkelen structuurvisie inbreidingslocaties

3

Ontwikkelen ruimtelijke visie spoorwegtracé

4

Ruimtelijke visie op hoofdlijnen Hoefsvengebied

Kwalitatieve Doelstelling Betere dienstverlening aan burgers. Verminderde werkdruk ambtelijk apparaat.

Ruimtelijke criteria ontwikkelen op basis waarvan verzoeken kunnen worden gehonoreerd. Nadere organisatorische uitwerking m.b.t. operationeel uitvoeren van de visie Ruimtelijke-functionele inpassing van het tracé op basis van de aan het tracé nieuw toegekende functie

Op hoofdlijnen een afweging van de in dit gebied te vestigen functies



Activiteiten 2004

Opstellen plan van aanpak voor binnenstedelijke gebieden

Vaststellen van de visie

Ruimtelijke visie op het tracé op basis van door de raad vastgestelde uitgangspunten plus overige ruimtelijke plannen zoals het centrumplan Vaststelling masterplan

Feitelijk uitvoering geven aan het plan van aanpak actualisering bestemmingsplannen Uitvoering geven aan het in 2003 vastgestelde beleid met inachtneming van planschderisico’s

Vertaling van de visie in uitwerkingsplannen per deelgebied

Doorvertaling van masterplan naar bestemmingsplan

132

PROGRAMMA II


Hoofdstuk 4

Ruimtelijke strategie


Meerjarenbegroting

2004 Productnr. Omschrijving

Rekening 2002

Begroting 2003

Lasten

Baten

Saldo

2005

2006

2007

Saldo

Saldo

Saldo

12.201 Werkzaamheden m.b.t. kadaster

300.906

251.494

297.169

0

297.169

297.169

297.169

297.169

12.402 Ruimtelijke beleidsplannen

262.622

643.025

223.098

0

223.098

223.098

223.098

223.098

558

0

0

0

0

0

0

0

-432.555

-56.446

156.274

255.000

-98.726

-98.726

-98.726

-98.726

39.464

445.715

779.170

154.478

624.692

582.675

582.675

582.675

0

0

200.204

200.204

0

0

0

0

0

1

44.203.065

44.203.065

0

0

0

0

170.995

1.283.788

45.858.980

44.812.747

1.046.233

1.004.216

1.004.216

1.004.216

12.403 Structuurplannen 12.601 Erfpachtsgronden Beheer diverse percelen en 12.604 gemeentelijke panden Algemene kosten 12.608 bouwgrondexploitatie Bouwgrondexpl. met 12.609 exploitatieopzet Totaal

Afwijkingen bugetten t.o.v. 2003 Ombuigingen (1e wijziging) vervallen kapitaallasten investeringsbudget 2003 ad € 300.000

47.250 V

Nieuw beleid (2e wijziging) Dekking kapitaallasten inhaalslag bestemmingsplannen (vanuit jaarschijf 2004)

47.250 N

Revitalisering buitengebied (incidenteel)

47.000 N


133


134

PROGRAMMA II


Hoofdstuk 5

Wonen, Volkshuisvesting en Landgoed Driessen

Samenhang met andere programma’s Dit hoofdstuk heeft raakvlakken met wijken buurtbeheer, veiligheid, sociale integratie, welzijn, scholing, zorg, sport en milieu.

Paragraaf 5.1

Wonen

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Met de Nota Mensen, Wensen,Wonen van ex-staatssecretaris Remkes is de volkshuisvesting definitief verbreed naar wonen. Niet de woning, maar de woning in zijn woonomgeving staat centraal. De woon-en leefkwaliteit wordt vandaag de dag bepaald door het onder handbereik hebben van voorzieningen in de breedste zin van het woord. Het voorzieningenscala staat tevens borg voor de duurzaamheid van de woonomgeving en de woning. Vanuit dit perspectief wordt inhoud gegeven aan zowel de nieuwbouw in Landgoed Driessen alsook de stedelijke vernieuwing (ISV) en herstructurering van bestaande wijken met als voorbeeld Rode en Witte Wijk. Deze perspectiefverbreding op wonen wordt momenteel het meest zichtbaar in de inrichting van zes zogenaamde ‘woonzorgzones’. In de toekomst zal zorg gedecentraliseerd en geïntegreerd worden aangeboden op diverse verschillende schaalniveaus. Daarnaast zal vanuit de Stedelijke Vernieuwingsopgave de inrichting van woonzorgzones verbreed worden naar volledige wijkontwikkelingsplannen (WOP’s). Hierbij worden woonomgeving, integrale veiligheid en cultuurhistorie mede betrokken. Relevante beleidsnota’s /informatie • Woningmarkt en leefbaarheidsonderzoek ‘Wonen in Waalwijk’ (Interface, 1998), dat in 2003 wordt herhaald • ‘Ontwikkelingsprogramma Stedelijke Vernieuwing’ (BRO, 2000), het beleidskader voor ISV • ‘Beleidsplan Wonen 2000 –2005’, de woonvisie of het volkshuisvestingplan (OTB, 2000) • ‘Integrale Woonzorgvisie 2005’ (Atrivé, 2002) • ‘Toekomstgericht Woningmarktonderzoek’, (Companen, 2002) een woningbehoefteonderzoek in regio Waalwijk dat i.s.m. Casade is gehouden • Het uitwerkingsplan en -programma Waalboss van het Streekplan Noord-Brabant Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1 Beleidsmatige vertaling van het beleidsplan wonen, woonzorgvisie, stedelijke vernieuwing en het woningmarktonderzoek

Kwalitatieve Doelstelling Het per wijk en/of zone integraal afstemmen van bewoners, woningen en voorzieningen op een zodanige wijze dat er


Kwantitatieve Doelstelling Aantallen, kwaliteiten en faseringen voor zowel nieuw- als bestaande bouw (Landgoed Driessen,


•

advisering bij en aanpassing van woningprogramma’s diverse bouwlocaties, realisering herstructure-

135

Prioriteiten

Kwalitatieve Doelstelling sprake is van een prettige, veilige en leefbare woonomgeving

2 Woningbouwprogrammering Gedifferentieerde wijkopbouw qua bewoners, woningsoorten en eigendomsverhoudingen

3 Ontwikkeling en integrale afstemming Stedelijke Vernieuwing, Woonzorgvisie en Wijk Ontwikkelings Programma (WOP)

• •

-

-

ISV-2 krijgt vorm met woonzorgvisie als leiddraad; Integrale gebiedsgerichte aanpak van de zes zones vanuit diverse disciplines: per zone procesmatig en bottum-up en voor de hele gemeente vanuit een stedelijke visie op basis van een quick scan


Kwantitatieve Activiteiten 2004 Doelstelling Rode- en Witte Wijk en ringsopgave in andere woonzorgzones herstructurerings- of • uitvoering woonwageninbreidingslocaties) beleid (aanleg standplaatsen, handhaafbaarheid en overdracht) Zo mogelijk per nieuwbouw- en herstructureringslocatie aangeven van percentages sociale woningbouw en woonzorgvoorzieningen

Uitvoering geven aan de eind 2003 i.o.m. lokale woningcorporaties en overige belanghebbenden opgestelde nota woningbouwprogrammering en concretisering van de prestatieafspraken

m.b.v. quick scan inzichtelijk maken welke ontwikkelingen zich voordoen in de zes zones en deze prioriteren qua bedreiging/kans, mogelijke investeerders, benodigde financiën en capaciteit

•

• • •

quick scan voor hele gemeente (alle zones vanuit alle relevante disciplines), start inrichting één woonzorgzone, ontwikkelen WOP in die zone, Nieuw programma Stedelijke vernieuwing (ISV-2) eind 2004.

136

Paragraaf 5.2

Landgoed Driessen

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Ontwikkelen van Landgoed Driessen conform de vastgestelde plannen en exploitatieopzet. Relevante beleidsnota’s /informatie Nota grondexploitatie zoals vastgesteld in de raadsvergadering van juni 2003 Het ontwikkelingsplan voor Landgoed Driessen is vastgesteld op 19 februari 1998. Enkele hoofdelementen in het plan als sportpark De Gaard, de hoofdontsluiting en het "groene venster" zijn rechtstreeks bestemd. Voor de uit te werken deelgebieden moet een uitwerkingplan worden vastgesteld. Op 29 oktober 2002 is het uitwerkingsplan voor het deelgebied "De Villa deel A fase 1 vastgesteld. Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

De Villa fase I

2

De Gaard

3

Driesservelden Oost en koetshuis

4

Hoofdontsluiting

Kwalitatieve Doelstelling Invulling geven aan dit plangedeelte binnen het bestemmingsplan Landgoed Driessen middels de bouw van woningen en de aanleg van het bijbehorende openbare gebied.

Kwantitatieve Doelstelling Oplevering van: * 20 2 onder één kap woningen * 61 kadewoningen * Poortgebouw (20 appartementen) * 24 vrijstaande woningen aan de Oprijlaan * 15 wadiwoningen voor starters Start bouw nieuwe sporthal.

Invulling geven aan dit plangebied middels de realisatie van sportvoorzieningen en het bijbehorende openbaar gebied. Invulling geven aan deze Realisatie van woningen. plangedeelten binnen het bestemmingsplan Landgoed Driessen middels de bouw van woningen en de aanleg van het bijbehorende openbaar gebied. Aanleg hoofdontsluiting t.b.v. adequate ontsluiting Landgoed Driessen


Activiteiten 2004 Start bouw Besilica en Forum. Oplevering 120 woningen. Woonrijp maken. Voorbereiding planvorming om te komen tot de realisatie van een woonwagencentrum.

Bouw sporthal. Uitwerken plannen voorzieningenstrook. Uitwerken plannen bouw middelbare school. Verdere uitwerking en overeenstemming betrachten voor “Driesservelden Oost” en “Het Koetshuis”.

In verdere planuitwerking zal bekeken worden in hoeverre een deel van de hoofdontsluiting al gerealiseerd kan worden.

137

PROGRAMMA II


Hoofdstuk 5

Wonen, volkshuisvesting en Landgoed Driessen


Meerjarenbegroting

2004 Productnr. Omschrijving 11.407 Huursubsidie 12.100 Vastgoedbeheer 12.401 Stedelijke vernieuwing 12.404 Wonen Overige gemeentelijke panden 12.517 (vervallen) 12.518 Bouwen

Rekening 2002

Begroting 2003

Lasten

Baten

Saldo

2005

2006

2007

Saldo

Saldo

Saldo

-14.472

108.646

96.591

73.000

23.591

23.591

23.591

23.591

26.387

53.288

53.493

1.000

52.493

63.888

63.888

63.888

15.172

261.972

1.430.106

896.532

533.574

533.574

533.574

533.574

141.820

182.316

297.446

18.714

278.732

278.732

278.732

278.732

431.647

0

0

0

0

0

0

0

96.407

195.274

821.634

669.904

151.730

151.730

151.730

151.730

12.519 Bouwvergunningen (vervallen)

160.854

0

0

0

0

0

0

0

12.520 Handhaving bouwwetgeving Stads- en dorpsvernieuwing 12.605 (vervallen) Bouwgrondexpl. Stads- en 12.606 dorpsvern.

178.400

176.781

345.405

0

345.405

345.405

345.405

345.405

202.922

0

0

0

0

0

0

0

13.305 Leningen woningbouw 12.607 Waalwijk centrum (vervallen) Totaal

0

1

70.545

70.545

0

0

0

0

0

0

1.389.944

1.389.944

0

0

0

0

286.325

0

0

0

0

0

0

0

1.525.462

978.278

4.505.164

3.119.639

1.385.525

1.396.920

1.396.920

1.396.920

Afwijkingen bugetten t.o.v. 2003 Verhoging bouwleges i.v.m. kostendekking Bouwregistratie en welstand

132.000 V 15.000 N

Ombuigingen (1e wijziging) vervallen 0,25 fte uitvoering huursubsidieregeling

10.000 V

Nieuw beleid (2e wijziging) Externe specialistische toets op bouwvergunningen i.v.m. veiligheidsrisico's bouwwerken

50.000 N

Extra legesopbrengsten ivm specialistische toets

50.000 V


138

PROGRAMMA II


Hoofdstuk 6

Milieu

Samenhang met andere programma’s Dit hoofdstuk heeft raakvlakken met wonen en leefbaarheid, natuur en landschap, economisch beleid, ruimtelijke strategie, veiligheid en handhaven.

Paragraaf 6.1

Milieu

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Het taakveld milieu is breder dan alleen milieuvergunningverlening en de controle daarvan; het heeft raakvlakken met diverse andere gemeentelijke beleidsterreinen. De integratie van milieuaspecten bij uitvoering van ander gemeentelijk beleid is niet eenvoudig en vraagt bijzondere aandacht. Expliciete samenhang is er met de programma’s handhaven, veiligheid en ruimtelijke strategie. Doelen staan beschreven in het milieubeleidsplan en hebben betrekking op vijf thema’s: • Het duurzaam inrichten van Waalwijk • Het duurzaam beheren van Waalwijk • Burgers en milieu Bedrijven en milieu • • Samen werken aan een duurzaam Waalwijk Relevante beleidsnota’s /informatie Milieubeleidsplan 2002-2005: ‘milieu in beeld’ Milieu-uitvoeringsprogramma 2003-2004


1

2

3

Kwalitatieve Doelstelling Duurzaam inrichten Aandacht voor van Waalwijk woonomgeving, bedrijventerreinen, buitengebied, natuur- en landschapsontwikkeling, verkeer en vervoer, energie Het duurzaam beheren Aandacht voor beheer van van Waalwijk bodem, water, groen, geluid

Kwantitatieve Doelstelling Zie milieubeleidsplan

Burgers en milieu

Zie milieubeleidsplan

Aandacht voor huishoudelijk afval en een schone leefomgeving



Activiteiten 2004 Volgens uitvoeringsprogramma 2004 bijv.: • Monitoren • DuBo beleid • Klimaatbeleid Volgens uitvoeringsprogramma 2004 bijv.: • Databank bodem en bodembeheersplan • Nota Industrielawaai Volgens uitvoeringsprogramma 2004 bijv.: • Afvalanalyse • Uitvoering schone

139

Prioriteiten

4

5


Bedrijven en milieu

Duurzaam ondernemen, milieuvergunningen en meldingen, toezicht en handhaving van milieuregels bij bedrijven, de gemeente als bedrijf (GIM) Samenwerken aan een Aandacht voor duurzaam Waalwijk milieucommunicatie, natuur- en milieueducatie, klachtenbehandeling en Lokale Agenda 21.


Kwantitatieve Doelstelling Zie milieubeleidsplan Adequaat niveau


Activiteiten 2004 leefomgeving Volgens uitvoeringsprogramma 2004 bijv.: • Integraal handhaven • Professionalisering handhaving Volgens uitvoeringsprogramma 2004 bijv.: • Pva Milieucommunicatie • NME beleid

140

PROGRAMMA II


Hoofdstuk 6

Milieu


Meerjarenbegroting

2004 Productnr. Omschrijving 12.324 Vuilophaal en -afvoer Voormalige stortplaats 12.525 Gansoyensesteeg

Rekening 2002 -335.444

Begroting 2003

Lasten

-317.970

Baten

3.421.796

Saldo

3.742.238

-320.443

2005

2006

2007

Saldo

Saldo

Saldo

-320.443

-320.443

-320.443

8.882

0

165.092

0

165.092

165.092

165.092

165.092

12.512 Milieu

194.659

1.532.694

1.719.743

34.250

1.685.493

1.685.493

1.685.493

1.685.493

12.513 Milieuvergunningen (vervallen) Handhaving milieuwetgeving 12.514 (vervallen)

392.742

0

467.619

0

12.515 Bouwstoffenbesluit (vervallen)

9.514

0

Bodemsanering / wet 12.516 bodembescherming (vervallen)

65.418

0

13.303 Afvalstoffenheffing (vervallen)

94.354

0

0

0

0

0

0

0

897.744

1.214.724

5.306.631

3.776.488

1.530.142

1.530.142

1.530.142

1.530.142

Totaal

Afwijkingen bugetten t.o.v. 2003 Ombuigingen (1e wijziging) Nieuw beleid (2e wijziging) Inrichting milieu informatiepunt (MIEP) in landgoed Driessen


33.000 N

141


142

PROGRAMMA II


Hoofdstuk 7

Economie, centrum en Haven VII

Samenhang met andere programma’s Dit hoofdstuk heeft raakvlakken met ruimtelijke strategie, wonen en leefbaarheid, centrum, sociale integratie, zorg, bereikbaarheid.

Paragraaf 7.1

Waalwijk Centrum

Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Door de veelheid van functies die in het centrum van Waalwijk een plaats hebben gevonden of door de realisering van het centrumplan een plaats zullen vinden, ligt het voor de hand dat er een sterke samenhang bestaat tussen Programma I, II en III. Genoemd kunnen worden veiligheid, cultuurhistorie, culturele voorzieningen (allen I), infrastructuur en mobiliteit (eenrichtingsverkeer, parkeerbeleid, beheer openbare ruimte (toekomstig city-management), fysieke stadseconomie, wonen in de binnenstad (II) en daarnaast speelt inkomstenverwerving (III) een grote rol om een en ander ook daadwerkelijk te kunnen realiseren. In de structuurvisie centrum Waalwijk, die in november 2000 is vastgesteld door de gemeenteraad wordt een herontwikkelingsperspectief voor het Waalwijkse Centrum toegelicht en in een totaalcontext geplaatst. Doel is de realisering van een aantrekkelijk stadscentrum, waarbij de hoofdaandachtspunten liggen op de aanleg van een promenadegebied in Grotestraat/ Stationsstraat, herontwikkeling van winkelcentrum De Els, herontwikkeling van het Unnaplein inclusief de bijbehorende sanering, invulling van het gebied St. Jansplein, restauratie van de oostzijde van de Hooisteeg en invulling van de westzijde, afbouw van de omgeving Vredesplein en tenslotte een ontwikkeling van de zone aan de Taxandriaweg. Deze visie is in geactualiseerde vorm opnieuw vastgesteld door de raad in zijn vergadering van 24 april 2003. Relevante beleidsnota’s /informatie Waalwijk Structuurvisie Centrum (2000) Actualisering Structuurvisie Centrum (2003) Nota eenrichtingsverkeer (2003) Parkeerbeleidsplan (2002) Rapport Economische effecten invoering eenrichtingsverkeer (BRO 2002) Positie en perspectief winkelconcentraties Waalwijk (BRO 1998) Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

Vredesplein

Kwalitatieve Doelstelling Het Vredesplein transformeren tot een aantrekkelijk woon- en verblijfsgebied, waarbij de nadruk ligt op het realiseren van woonfuncties, culturele en


Kwantitatieve Doelstelling 2003: afgifte bouwvergunningen 2004 bouw oostzijde (Holtgrefe locatie en Thuiszorg locatie) Na 2004 woonrijpmaken en

Activiteiten 2004 Vanuit de gemeente Waalwijk behoeft het project weinig begeleiding in 2004.

143

Prioriteiten

2

Promenade

3

St. Jansplein

4

De Els

5

Unnaplein

6

Hooisteeg West

7

Taxandriaweg

Kwalitatieve Doelstelling maatschappelijke functies Het creëren van een aantrekkelijk winkel- en verblijfsgebied, ten einde de attractiviteit van het Waalwijkse centrum duurzaam te verhogen Invullen van de locatie St. Jansplein met twee appartementsgebouwen met bijbehorende parkeergelegenheid en een verhoogd plein, dusdanig dat vanaf de Wilhelminastraat een duidelijke zichtlijn naar de St. Jan ontstaat. Herontwikkeling van winkelcentrum De Els, middels gedeeltelijke sloop, nieuwbouw en renovatie, waarbij een aantrekkelijk winkelcentrum ontstaat, dat voor langere tijd de centrumfunctie van Waalwijk zal versterken Sanering en herontwikkeling Unnaplein tot meerlaags parkeergebouw, al dan niet in combinatie met andere functies

Kwantitatieve Doelstelling afbouw van het plein Uitvoering van het gebied Raadhuisplein, Markt, Stationsstraat en Grotestraat oost

Definitief ontwerp Start planologische procedure.

Selectie projectontwikkelaar 1e kwartaal 2004, gevolgd door intentieovereenkomst. Planontwikkeling tussen ontwikkelaar, gemeente en eigenaren. Gereed eind 2004

Afhankelijk van de uitkomsten van de onderhandelingen met andere partijen inzake de financiering van de sanering, kan deze in 2004 uitgevoerd worden. Het streven is er op gericht aansluitend op de sanering de definitieve invulling te realiseren Het samen met een te In samenhang met de bestaande bebouwing aan selecteren marktpartij bepalen van de oostzijde en het Krophollermonument aan toekomstige functies en ontwikkelen van een de westzijde realiseren van een bouwblok waarin bouwplan. functies als wonen, kantoren en/of maatschappelijk/cultureel onderdak kunnen vinden zo veel mogelijk binnen de contouren van het winnend ontwerp van de BNA Architectuurprijs 2003. Invullen zone Op dit moment is de Taxandriaweg met herontwikkeling van kantoorachtige deze zone niet actueel bebouwing na amovering gezien de huidige


Activiteiten 2004

Invoering convenant Effectuering verkeersbesluiten inzake afsluiting promenadegebied voor auto’s en fietsen. Uitwerking Voorlopig ontwerp naar definitief ontwerp. Art 19 procedure Realisatie-overeenkomst met Heijmans Ontwerp voor openbaar gebied Wellicht start bouw eind 2004. Uitwerking voorlopig ontwerp door ontwikkelingscombinatie Vaststelling Realisatieovereenkomst

Uitvoering sanering Planologische procedure Start bouw

Selecteren marktpartij Opstellen voorlopig ontwerp Eventuele planologische procedure Doorontwikkeling naar definitief ontwerp Aangaan realisatieovereenkomst

Vooralsnog geen rekening gehouden met inzet capaciteit 2004.

144

Prioriteiten

Kwalitatieve Doelstelling bestaande schoolgebouwen


Kwantitatieve Activiteiten 2004 Doelstelling problemen op de kantorenmarkt. In juni 2004 zal een besluit vallen over de locatie van centrale huisvesting van het gemeentelijk apparaat. Hiervoor is ook deze zonde in beeld. Afhankelijk van de uitkomsten van deze discussie zal in 2004 begonnen kunnen worden met planontwikkeling.

145


146

Paragraaf 7.2

Economische Zaken

Wat willen we bereiken? Doelstellingen/beoogd maatschappelijk effect Verantwoordelijkheid dragen voor het scheppen van randvoorwaarden ten behoeve van het stimuleren van de economische bedrijvigheid binnen de gemeente Waalwijk. Relevante beleidsnota’s/informatie Sociaal-economisch beleidsplan Waalwijk (1998-2001) Wat gaan wij daarvoor doen? Prioriteiten

Kwalitatieve Doelstelling Het realiseren van de frontoffice functie voor het bedrijfsleven.

Kwantitatieve Doelstelling De bediening op maat van de koepelorganisaties van het bedrijfsleven in Waalwijk Een op uitvoering gericht beleidsplan

1

Realiseren duidelijk en accuraat aanspreekpunt bedrijfsleven

2

Partiële herziening vigerend economisch beleidsplan

Updaten van het economisch beleid in samenhang met werkgelegenheidsmaatregelen

3

In incidentele gevallen participeren in acties van het bedrijfsleven. In het kader van het versterken van de centrumpositie samen met de WOF werken aan een goed promotie- en acquisitiebeleid Regionale samenwerking vindt plaats in het kader van de provinciale streekplan Waalboss. Afspraken worden gemaakt m.b.t. ruimtelijke invulling, de bedrijventerreinen ontwikkeling. Zorgdragen voor voldoende voorraad bedrijventerreinen zodat bedrijven zich in de gemeente Waalwijk kunnen vestigen. Verstrekken subsidie aan de VVV

De naamsbekendheid van Het vergroten van de Waalwijk centrum in de regio koopkrachttoevloeiing verder uitbouwen c.q. verkleinen van de koopkrachtafvloeiing

4

5

6

Activiteiten 2004 Met de (besturen van de) koepelorganisaties

Gerelateerd aan de beschikbaarheid van menskracht de actualisatie feitelijk ter hand nemen Periodiek overleg met WOF/WBP

Het juiste bedrijf op de juiste plek vanuit het ruimtelijk perspectief Waalboss

Het behoud c.q. de groei Ontwikkeling van van de werkgelegenheid gedifferentieerd in de regio bedrijfsterrein, waaronder Haven VII

Het juiste bedrijf op de juiste plek

Aanleg 1e fase Haven VII

Uitgifte percelen Haven VII conform uitgifteprotocol: naar verwachting een tiental bedrijven

Vergroten naamsbekendheid Waalwijk als toeristischrecreatieve trekpleister cultuurhistorisch erfgoed


147


148

Paragraaf 7.3

Haven VII

Wat willen we bereiken? Doelstellingen/beoogd maatschappelijk effect De in het verleden geformuleerde doelstellingen blijven overeind ondanks de economische tegenwind. Duurzaamheid en kwaliteit mogen niet inboeten door recessie die steeds gevolgd wordt door economische voorspoed. Kort en bondig: de aanleg van Haven VII en de revitalisering van Haven I tot en met VI (nieuw voor oud) met als oogmerk een duurzaam en kwalitatief hoogwaardig bedrijventerrein ten behoeve van een op duurzaamheid gericht ondernemersklimaat. Om aan de tegenwind gedeeltelijk het hoofd te bieden zal een bijstelling van een van de uitgiftecriteria doorgevoerd worden: naast koop wordt de mogelijkheid aangeboden van verkrijging in erfpacht. Relevante beleidsnota’s/informatie Volstaan wordt met de verwijzing naar raadsbesluit van september 2001 en hieraan toegevoegde nota’s zoals bijvoorbeeld het beeldkwaliteitsplan enz. Wat gaan wij daarvoor doen? Prioriteiten 1

Bouwrijp maken 1e fase

2

Overleg en afstemming NUTS voorzieningen

3

Gronduitgifte

4

Uitvoering van verbetering kaden en beschoeiingen in de gemeentelijke haven.

5

Afstemmen activiteiten parkmanagement

6

Uitwerken plannen revitalisering Haven I t/m VI

Kwalitatieve Doelstelling Het bouwrijp maken van percelen voor grote en middelgrote ruimtevragers en geclusterde kleinschalige bedrijvigeheid Ontsluiting van het terrein op diverse manieren: de mogelijkheid van glasvezel wordt onderzocht waarbij ook ingespeeld wordt op toekomstige ICTontwikkelingen Matchen van vraag en aanbod: het juiste bedrijf op de juiste plek overeenkomstig in bestemmingsplan vastgelegde zonering De haven Waalwijk bij de tijd anno 2004 brengen: upgrading en revitalisering van havengebonden bedrijven Ingeval van verplaatsing van Haven I-VI naar VII is matchmaking op de vertreklocatie een aandachtspunt Herstructurering en revitalisering afhankelijk van de zich aandienende


Kwantitatieve Doelstelling Bouwrijp maken van circa 50% van de totale oppervlakte

Activiteiten 2004 Bouwrijp maken fase 1 wordt afgerond eind 2003 / begin 2004

Aanleg infra gerelateerd aan bouwrijpe percelen

Uitvoering door Parkmanagement Waalwijk BV

De uitgifte van ca 5 a 10 ha aan groot en middelgroot bedrijfsterrein en bedrijfsterrein voor geclusterde activiteiten De strekkende meters kaden en beschoeiingen is gerelateerd aan de vraag van de ondernemers Het is aan de ondernemers om hun keuze te bepalen op matchmaking

Overeenkomstig de 4 fasen van het gronduitgifte protocol gegadigden grondaanbiedingen doen

Het is aan de ondernemers om hun keuze te bepalen

Feitelijke uitvoering project gerelateerd aan kostenbatenanalyse vraag ondernemers Zie hierboven onder 3

Zie hierboven onder 3

149

Prioriteiten

7

Voorbereiden en uitwerken concrete deelprojecten i.h.k.v. revitalisering Haven I t/m VI

Kwalitatieve Doelstelling vragen van het bedrijfsleven en de beschikbare gelden Zie punt 6: planuitvoering na planvoorbereiding



Activiteiten 2004

Zie punt 6: planuitvoering na planvoorbereiding

Zie punt 6: planuitvoering na planvoorbereiding

150

PROGRAMMA II


Hoofdstuk 7

Economie, Centrum en Haven VII


Meerjarenbegroting

2004 Productnr. Omschrijving 12.313 Straatmarkten 12.600 Handel en ambacht Werkgelegenheids 12.602 bevordering(vervallen) 13.903 Dividend Intergas(vervallen) 12.311 Exploitatie havencomplex Totaal

Rekening 2002

Begroting 2003

Lasten

Baten

Saldo

2005

2006

2007

Saldo

Saldo

Saldo

11.086

0

42.126

45.848

-3.722

-3.722

-3.722

-3.722

147.557

183.941

764.808

635.678

129.130

129.130

129.130

129.130 0

1.268

0

0

0

0

0

0

-274.218

0

0

0

0

0

0

0

236.701

216.524

277.485

118.806

158.680

158.680

158.680

158.680

122.394

400.465

1.084.419

800.331

284.088

284.088

284.088

284.088

Afwijkingen bugetten t.o.v. 2003 Ombuigingen (1e wijziging) Nieuw beleid (2e wijziging)


151


152

PROGRAMMA III

FINANCIEEL EVENWICHT


153


154

Programma III

Financieel Evenwicht

Samenhang met andere programma’s Dit programma heeft raakvlakken met de programma’s I en II en met alle daarin opgenomen hoofdstukken, omdat dit programma -programma III- in belangrijke mate de dekkingsmiddelen aangeeft die benodigd zijn om het in de programma’s I -II en III voorgenomen beleid te kunnen realiseren.

Wat willen we bereiken? •

Een in financiële zin met structurele middelen sluitende begroting en een daarbij behorend eveneens sluitend meerjarenperspectief

Uitgangspunt is dat structurele lasten met structurele baten worden gedekt. •

Een transparante verslaglegging

Wij hechten er bijzondere waarde aan dat de financiële verslaglegging voor een ieder inzichtelijk is, maar wij realiseren ons eveneens dat dit niet zo gemakkelijk te realiseren is. Hoewel de dwingendheid in de presentatie van de financiële gegevens met de invoering van de dualisering voor de programmabegroting is losgelaten en er dientengevolge op eigentijdsere en begrijpelijker wijze het financieel beeld kan worden geschetst, bevat de gemeentebegroting toch altijd nog een aantal fenomenen die niet gemakkelijk eenvoudig kunnen worden uitgelegd. Daarnaast acht het college het toch ook van belang om, in de geest van het duale stelsel, de raad op hoofdlijnen te houden en hem niet te vermoeien en te laten verzanden in allerlei detailinformatie. Wat gaan we daarvoor doen? Op incidentele lasten mogen incidentele baten in bijvoorbeeld de vorm van beschikkingen over eigen vermogen worden ingezet. Dit alles natuurlijk voor zover de financiële positie van de gemeente dit verantwoord maakt. Voor wat betreft het inzetten van incidenteel bespaarde rente ( bespaarde rente wegens het hebben van vermogen) achten wij het verantwoord de op het begrotingsjaar zelf werkelijk berekende bespaarde rente als incidenteel dekkingsmiddel in te zetten. Dit betekent dat wij accepteren dat het eerstkomend begrotingsjaar niet volledig met structurele middelen sluitend, wordt aangeboden. Omdat wij van oordeel zijn dat, indien een dergelijke situatie zich voordoet, ernaar gestreefd moet worden dat de begroting zo spoedig mogelijk daarna wel structureel sluitend is, ramen wij in het meerjarenperspectief geen incidenteel bespaarde rente ten gunste van de exploitatie. In het kader van de evaluatie van de begroting 2003 als proeve van een programmabegroting, is door de raad aangegeven dat het in programma III gepresenteerde beeld wel tegemoet komt aan de wensen van de raad, doch nadere aanvulling behoeft op het punt van vergelijking met de vorige begroting en de laatst vastgestelde jaarrekening. Wij menen erin geslaagd te zijn in het onderdeel Financiële Begroting van deze programmabegroting 2004 op een helderder wijze uiteen te zetten hoe de financiële begroting


155

2003 en de daarbij behorende jaarschijf 2004, zich heeft vertaald naar het begrotingsresultaat 2004. In de samenstelling van de begroting 2004 zijn heel nadrukkelijk de werkelijke cijfers van de jaren 2002 en 2001 betrokken. In de inleiding hebben wij reeds aangegeven dat de invoering van het besluit begroting en verantwoording gemeenten en provincies met ingang van 2004, cijfervergelijking op gedetailleerder niveau heel moeilijk maakt. Op hoofdlijnen treft u echter complete analyses aan, die de transparantie in de verslaglegging, naar onze mening, zeker ten goede zijn gekomen. Verdere toelichting Uit de hierna volgende recapitulatie van de producten die samen programma III vormen, blijkt om welke producten het gaat. U kunt dan vaststellen dat alle producten zijn terug te vinden in hoofdfunctie 9 van de productenramingen en dus betrekking hebben op de financierings- en dekkingsmiddelen van de gemeente. Ingevolge de voorschriften dienen uiteenzettingen over de financiële positie en toelichtingen en analyses op de begrotingspositie plaats te vinden in de van de programmabegroting onderdeel uitmakende financiële begroting. Dit is ook zo gebeurd en dit is in afwijking van de begroting 2003, waar dergelijke zaken immers in programma III onder uw aandacht werden gebracht. Volledigheidshalve vermelden wij hierbij op welke zaken wij in de financiële begroting, ondermeer vanuit programma III, nog nader ingaan: • • • • • • • • • • • • •

Analyse begrotingsresultaat 2004 Toelichting op meerjarenbegrotingsresultaten Verbijzondering ramingen bestaand beleid – ombuigingen – nieuw beleid BTW compensatiefonds Bespaarde rente Majeure projecten OpMaat Kapitaallasten Algemene uitkering Behoedzaamheidsreserve Toerekening kosten ambtelijke organisatie Belastingen en heffingen (zie ook paragraaf lokale heffingen) Inwerkingtreding ISD


156

PROGRAMMA III



Meerjarenbegroting

2004 Productnr. Omschrijving Algemene lasten/baten 11.101 (vervallen)

Rekening 2002

Begroting 2003

Lasten

Baten

Saldo

2005

2006

2007

Saldo

Saldo

Saldo

-322

0

12.102 Werkzaamheden Wet WOZ

258.020

288.969

516.856

200.000

316.856

316.856

316.856

316.856

12.328 Heffing precariorechten

-60.807

37.944

0

87.858

-87.858

-87.858

-87.858

-87.858

12.922 Algemene baten en lasten

-91.967

0

-5.582.699

-6.445.087

0

0

0

0

0

0

-48.892

71.536

635.808

667.708

-31.900

-31.900

-31.900

-31.900

1.850

0

168.907

168.907

0

0

0

0 478.638

13.301 Belastingen (vervallen) 13.306 Beleggingen en deelnemingen 13.307 Verstrekte geldleningen Lasten gemeentelijke 13.310 belastingen

0

0

554.838

76.200

478.638

478.638

478.638

13.311 Uitkering Zalmsnip

0

0

820.000

0

820.000

820.000

820.000

820.000

13.315 OZB opbrengst gebruikers

0

0

0

3.401.487

-3.401.487

-3.767.487

-4.158.487

-4.338.487

13.316 OZB opbrengst eigenaren

0

0

0

4.364.894

-4.364.894

-4.364.894

-4.364.894

-4.364.894

13.320 Toeristenbelasting

0

0

0

40.000

-40.000

-40.000

-40.000

-40.000

13.321 Hondenbelasting

0

0

0

108.222

-108.222

-108.222

-108.222

-108.222

13.322 Forensenbelasting

0

0

0

15.000

-15.000

-15.000

-15.000

-15.000

13.900 Mutaties reserves

0

0

3.468.238

3.049.221

419.017

419.017

419.017

419.017

13.901 Onvoorziene lasten 13.902 Rente

-13.724

821.513

200.000

0

200.000

200.000

200.000

200.000

-2.352.510

-3.764.061

11.475

5.502.966

-5.491.491

-5.491.491

-5.491.491

-5.491.491

420.271

0

Div.aanpassingen sal.en overige 13.904 arbeidsvoorwaarden (vervallen) Verrekeningen beleidsplan 13.905 (vervallen) 13.911 Algemene uitkering 13.922 Algemene baten en lasten

-300.737

0

-30.749.494

-30.873.537

10.217

28.643.640

-28.633.423

-28.558.423

-28.483.423

-28.483.423

-1.277.604

-1.103.890

-145.155

0

-145.155

-173.226

624.455

474.455

0

0

667.034

667.034

0

0

0

0

266.810

710.218

-6.834

0

-6.834

-6.834

-6.834

-6.834

13.970 Saldo voor bestemming 13.990 Resultaat op kostenplaatsen 13.999 Saldo na bestemming Totaal

0

0

0

1.086.051

-1.086.051

-1.086.051

-1.086.051

-1.086.051

-39.531.805

-40.256.395

6.901.384

48.079.188

-41.177.804

-41.496.875

-41.015.194

-41.345.194

Afwijkingen bugetten t.o.v. 2003 Inflatie stijging van 2% Berekening kapitaallasten Verlaging rentepercentage eigen vermogen van 6% naar 5%, bespaarde rente

619.314 N 85.000 N 350.000 N

Salariskosten bestuurlijk- en ambtelijkapparaat

400.000 N

Mutaties algemene uitkering

412.735 N

Stijging pensioen en FPU premies

151.365 N

Energiekosten

25.319 N

Telefoonkosten

31.000 N

Bezetting balie Sprang-Capelle

12.351 N

Incentives sector GGZ

15.275 N

Budget kantine

5.000 N

Aanpassing verzekeringspremies opstalverzekering rekening houdend met te treffen beveiligingsvoorzieningen schoolgebouwen

287.500 N

Aanpassing verzekeringspremies WA verzekeringen

15.000 N

Lagere baten woonforenzenbelasting als gevolg van inschrijving in GBA

15.000 N

Noodzakelijke aanpassing budget ICT op basis van huidige infrastructuur

33.104 N

Software en vakliteratuur nieuw bureau voor onderzoek en statistiek

9.250 N

Bijdrage van rijksbelastingdienst en waterschap in uitvoering Wet WOZ

98.000 V

Aanpassing verzekeringspremies gemeentelijke voertuigen Noodzakelijke verhoging budget brandstofkosten voertuigen

21.943 N 20.000 N


157

Ombuigingen (1e wijziging) verlaging prijsmutatie met 1,25% bespaarde rente geblokkeerd deel Algemene Reserve

87.500 V 175.000 V

vervallen toevoeging bespaarde rente aan reserve Majeure Projecten (incidenteel)

938.287 V

vervallen stelpost taakstelling OpMaat

290.000 N

besparing kosten inhuur derden

300.000 V

verlaging storting onderhoudsvoorzieningen gemeentelijke gebouwen

180.000 V

bestuurssecretariaat 0,5 fte (van 4 naar 3,5 fte) halvering budgetten sectoruitstapje

20.000 V 9.000 V

verhoging opbrengsten precariorechten

50.000 V

vervallen functie concerncontroller / verbetering interne controlefunctie

45.000 V

verlaging post onvoorziene uitgaven Nieuw beleid (2e wijziging) Arbeidsvoorwaardenbeleid

36.000 V 90.756 N

Stelpost nog te realiseren ombuigingen OpMaat

290.000 V

Stelpost besparing wegens centrale inkoop Onderuitputting kapitaallasten i.p.v. € 500.000,-- in 2003

270.000 V 300.000 V

Dekking kapitaallasten nog te voteren krediet in het kader van Centrale huisvesting

103.500 N

Dekking kapitaallasten nog te voteren krediet in het kader van Centrale huisvesting

100.000 N

Extra kosten Augeo planningspakket

35.000 N

Extra kosten postregistratiesysteem

10.000 N

Beperking risico's huidige ICT (2e en 3e ring)

44.214 N

Vormgeven nieuwe ICT infrastructuur (front-, mid- en backoffice)

200.000 N

Bovenstaand dient zich in de personeelskosten op termijn (2007) volledig terug te verdienen middels efficiency besparing

100.000 V

Ontsluiten van analoge informatie in het kader van het kwaliteitstraject DIV eenmalig in 2004 € 24.395,-eenmalig in 2005 € 62.475,--


86.870 N

158

HOOFDSTUK 2

BELEIDSBEGROTING

PARAGRAFEN


159


160

Paragraaf 2.2.1 Lokale heffingen Algemeen Een belangrijk onderdeel van de inkomsten van de gemeente vormen de gemeentelijke belastingen. De onroerende-zaakbelasting (OZB) is de belangrijkste belasting, die tot de algemene dekkingsmiddelen van de gemeente behoort. De meeropbrengst van de hondenbelasting, na vermindering van de kosten, die terzake gemaakt worden, wordt eveneens aan de algemene middelen toegevoegd. Hetzelfde geldt voor de parkeerbelasting. De overige belastingen staan in relatie tot de uitgaven, die daar tegenover staan. Onze gemeente heft de volgende belastingen: -onroerende-zaakbelastingen -rioolrechten -hondenbelasting -afvalstoffenheffing Onroerende-zaakbelastingen De onroerende-zaakbelastingen, die met de rioolrechten en de hondenbelasting in een gecombineerde aanslag worden opgelegd, worden onderverdeeld in een eigenarengedeelte en een gebruikersgedeelte. Het tarief voor de eigenaren is maximaal 25% hoger dan het tarief voor de gebruikers. Tevens wordt onderscheid gemaakt tussen woningen en niet-woningen. Omdat de waarde van woningen meer is toegenomen dan die van niet-woningen is het tarief voor woningen lager dan voor niet-woningen. De tarieven voor 2004 zullen, naast het inflatiepercentage van 0,75%, met 3% worden verhoogd. Voor 2005 en 2006 is een verhoging voorzien van 4,5% en voor 2007 van 2%. Hondenbelasting De hondenbelasting is een algemene belasting, waarvan de opbrengst ook aan de algemene middelen van de gemeente kan worden toegevoegd. De opbrengst daarvan staat namelijk niet in relatie tot de kosten, die daarvoor gemaakt worden. In het verleden bleven de kosten ten aanzien van de hondenbelasting beperkt tot enige controlewerkzaamheden. Later zijn er hondenuitlaatplaatsen aangelegd en vergt het onderhoud daarvan ook de nodige kosten. De opbrengst van de hondenbelasting overtreft de kosten nog ruimschoots. Voor 2004 wordt het tarief met het inflatiepercentage verhoogd. Rioolrechten Rioolrechten worden geheven om de aanleg en instandhouding van het gemeentelijk rioleringsstelsel te kunnen bekostigen. In het Gemeentelijk RioleringsPlan (GRP) zijn voor de langere termijn de vervanging van de riolering, alsmede onderhoudskosten daarvan aangegeven. Op basis van die bedragen zijn de rioolrechten voor de komende jaren berekend en stijgen ze ten opzichte van 2003 met 5%. Vervolgens wordt dit tarief nog verhoogd met het inflatiepercentage. Afvalstoffenheffing Op basis van de milieuwetgeving is de gemeente verplicht om huishoudelijke afvalstoffen in te zamelen en af te voeren. Met betrekking tot de kostendoorberekening aan de inwoners heeft de gemeente gekozen voor een gedifferentieerd tarief (Diftar). De belastingplichtigen betalen dan ook, behoudens een vast bedrag, naar gelang zij huishoudelijk afval aanbieden.


161

Het tarief wordt jaarlijks vastgesteld aan de hand van de kosten, die in de begroting op het product “afvalverwerking” zijn geraamd. Op basis van de geraamde kosten kunnen de tarieven op hetzelfde niveau als die van 2003 worden gehandhaafd. Lokale lastendruk De lokale lastendruk is onder te verdelen in een bedrag per inwoner en een bedrag per woning. De lokale lastendruk is het totaal van de gemeentelijke belastingen, dat per inwoner, dan wel per huishouden jaarlijks aan de gemeente moet worden voldaan. Het begrip is in het leven geroepen om op landelijk niveau de effecten van de lokale heffingen voor de burger te kunnen vergelijken. Het betreft hier de onroerende-zaakbelastingen, de rioolrechten en de afvalstoffenheffing tezamen. 2003

2004

2005

2006

2007

- o.z.b.*

275,00

275,00

275,00

275,00

275,00

- afvalstoffenheffing (meerpersoonshuishouden)

181,00

181,00

181,00

181,00

181,00

- rioolrechten

103,46

103,46

103,46

103,46

103,46

- lokale lastenverlichting

-45,38

-45,38

-45,38

-45,38

-45,38

Subtotaal

514,08

514,08

514,08

514,08

514,08

- o.z.b. Inflatie 0,75%

2,06

2,14

2,25

2,37

Overige maatregelen: 2004 3%, 2005 en 2006 4,5%, 2007 2%

8,25

12,84

13,51

6,59

- afvalstoffenheffing (meerpersoonshuishouden) Kostenontwikkelingen

0,00

0,00

0,00

0,00

Inflatie 0,75%

1,36

1,37

1,38

1,39

- rioolrechten Inflatie 0,75%

0,78

0,82

0,87

0,92

Gemeentelijk Rioolbeheer Plan 5%

5,17

5,47

5,78

6,12

17,62

22,64

23,80

17,39

17,62

40,26

64,05

554,34

578,13

595,52

Eigenaren/gebruikers Huidige pakket:

Maatregelen

Subtotaal

0,00

Doorwerking verhoging voorgaande jaren Totaal eigenaren/gebruikers (euro)

514,08

531,70

Ten opzichte van 2003 is in 2004 sprake van een stijging van de lokale belastingdruk van €. 17,62 of wel 3,42%. In 2005 is de toename 4,25%, in 2006 en 2007 respectievelijk 4,29% en 3%. Vergelijking met andere gemeenten Het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) stelt jaarlijks de “Atlas van de lokale lasten” op en geeft hiermee inzicht in de ontwikkeling van de lokale lastendruk. Hierbij wordt onderzocht welke gemeenten de hoogste en laagste lasten hebben. Uit de onderzoeken van de laatste jaren is gebleken, dat de belastingdruk in onze gemeente ten opzichte van andere gemeenten erg laag is. Ook ten opzichte van de gemeenten in de provincie Noord-Brabant (69 gemeenten) staat onze gemeente volgens de opgave van de provincie op de 10e plaats voor wat betreft de gemeenten met de laagste belastingdruk per woonruimte. Dit is de belastingdruk over 2003 en bedraagt voor onze gemeente €. 514,08. Dit bedrag is exclusief de teruggaaf van het bedrag voor de


162

lokale lastenverlichting. De berekening van de provincie wijkt overigens iets af van bovenstaande tabel. Van de omliggende gemeenten in dezelfde grootteklasse is de belastingdruk van de gemeente Heusden €. 598,-- en van de gemeente Oosterhout €. 613,--. Onbenutte belastingcapaciteit De onbenutte belastingcapaciteit 2004 wordt geraamd op €. 890.574,--. Dit is circa 11,5 % van de geraamde totaalopbrengst OZB voor 2004. Omdat de tarieven van de rioolrechten en de afvalstoffenheffing kostendekkend zijn, betreft deze onbenutte belastingcapaciteit uitsluitend de onroerende-zaakbelastingen. Voor “artikel 12 gemeenten” (gemeenten, die financieel onder curatele staan) dient het tarief van de OZB over 2004 op minimaal €. 5,90 per €. 2.268,-- waarde gesteld te worden. Dit is een gemiddeld tarief, dat iedere gemeente minimaal mag hanteren. Omdat het tarief voor woningen in 2004 voor onze gemeente op €. 4,88 geraamd wordt, beschikken wij over bovengenoemde onbenutte belastingcapaciteit. Kwijtscheldingsbeleid Het kwijtscheldingsbeleid van de gemeente is in overeenstemming met de richtlijnen, die door het Rijk hiervoor zijn opgesteld. Ten aanzien van de hondenbelasting is bepaald om bij het bezit van meerdere honden slechts voor één hond kwijtschelding te verlenen. Omdat het tarief van de afvalstoffenheffing mede afhankelijk is van de aangeboden hoeveelheid huishoudelijk afval is de kwijtschelding bepaald op maximaal het gemiddelde tarief, dat voor een bepaald jaar geldt. Overige tarieven Voor een nadere toelichting op de diverse tarieven voor 2004 verwijzen wij u naar het raadsvoorstel over het vaststellen van de tarieven dat gelijktijdig met deze begroting aan u wordt voorgelegd.


163


164

Paragraaf 2.2.2 Weerstandvermogen Algemeen en begripsbepaling De paragraaf weerstandvermogen is, blijkens mededelingen van het ministerie van Binnenlandse Zaken, ingevoerd om de bewustwording omtrent het op een verantwoorde manier omgaan met risico’s te stimuleren. Deze paragraaf is feitelijk een verdere ontwikkeling van de risicoparagraaf zoals die in voorgaande begrotingen was opgenomen. Het begrip “weerstandvermogen” is als volgt te definiëren: ‘het vermogen van de gemeente om middelen vrij te maken om substantiële tegenvallers op te vangen, zonder dat dit betekent dat het beleid veranderd moet worden. Bij weerstandvermogen gaat het dus om de robuustheid van de begroting. Het weerstandvermogen is van belang voor het bepalen van de gezondheid van de financiële positie van de gemeente voor het begrotingsjaar én voor de meerjarenraming. Voor het bepalen van het weerstandvermogen zijn de aanwezige weerstandcapaciteit (zijnde de middelen waarover de gemeente kan beschikken om onvoorziene kosten te dekken) en de specifiek voor de gemeente geldende risico’s van belang. Het gaat hier dan met name om risico’s waarvoor geen verzekeringen zijn afgesloten, of geen specifieke voorzieningen zijn getroffen. Bestuurlijke relevantie De raad is verantwoordelijk voor een sluitende begroting. Een precies sluitende begroting zonder weerstandvermogen betekent dat iedere tegenvaller problemen gaat opleveren, en dus de programma’s en het beleid van de gemeente onder druk komen te staan. Een buffer is daarom wenselijk. Het bepalen van deze buffer is niet eenvoudig, omdat het met name ook afhangt van de risico’s die de gemeente loopt. Het is aan de gemeente zelf om te bepalen wat een passende omvang van het gewenste weerstandvermogen is. Beleid (gewenst) weerstandvermogen De nieuwe voorschriften (BBV) dringen sterk aan op vaststelling door de Raad van een nota Weerstandvermogen. In een dergelijke nota dienen de uitgangspunten geformuleerd te worden over de wijze waarop de gemeente wil omgaan met risico’s, welk risicoprofiel onze gemeente heeft, en wat het gewenste niveau van de weerstandscapaciteit dient te zijn etc. Hierbij is het van belang deze weerstandcapaciteit te vergelijken met gemeenten van ongeveer dezelfde omvang en ongeveer gelijk risicoprofiel. Weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en de mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten te dekken. Het gaat om die middelen waarmee tegenvallers bekostigd kunnen worden. Hierbij kan onderscheid gemaakt worden in incidentele en structurele weerstandscapaciteit. Met het eerste wordt bedoeld het vermogen om calamiteiten op te kunnen vangen zonder dat dit invloed heeft op de hoogte van het voorzieningenniveaus van de nog te ontwikkelen programma’s. Met de structurele weerstandscapaciteit worden de middelen bedoeld die permanent ingezet kunnen worden om tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van de programma’s.


165

De weerstandscapaciteit wordt berekend uit: de post onvoorzien, de algemene reserves, de onbenutte belastingcapaciteit en de stille reserves. Eén en ander resulteert in de volgende berekening: (bedragen in duizenden euro’s). onbenutte belastingcapaciteit (O.Z.B., rioolrechten, afvalstoffenheffing etc. Onvoorzien Totaal exploitatie Algemene reserve Reserve ENWA gelden Correcties wegens niet vrij opneembaar Stille reserves Correctie Totaal vermogen Totale weerstandscapaciteit

891 200 1.091 5.460 16.082 - /- 3.000 40.000* -/- 27.000 31.542 32.633

*Bedrag conform nota “tussenrapportage i.h.k.v. actie OpMaat”. (mei 2002). Het gemelde bedrag is het resultaat van een eerste inventarisatie. Hierin zijn echter ook meegeteld bedrijfsgebonden activa zoals sporhallen, begraafplaatsen etc. Dergelijke objecten mogen echter niet worden meegenomen voor de bepaling van de omvang van de stille reserves. Derhalve heeft een correctie plaatsgevonden in de berekening. Omgerekend per inwoner (45.730 inw.) betekent dit de volgende weerstandscapaciteit: -Exploitatie: -vermogen Totaal

24,00 690,00 714,00

Dit lijkt een acceptabel bedrag, doch er is nog weinig vergelijkingsmateriaal voorhanden. Bovenstaande berekening van de weerstandscapaciteit is een momentopname. De genoemde bedragen kunnen van jaar tot jaar flink fluctueren. Een voorbeeld hiervan is de algemene reserve. Vanwege geprognosticeerde winsten vanuit de grondexploitatie zal deze wellicht nog met 2,7 miljoen toenemen tot 31 december 2004. Deze (onzekere) mutatie is in bovenstaand overzicht nog niet verwerkt. In dit bedrag is overigens geen rekening gehouden met weerstandscapaciteit ten behoeve van de grondexploitatie. Voor kwantificeerbare risico’s uit de grondexploitatie zijn waar mogelijk voorzieningen gevormd. De stand van deze voorzieningen wordt jaarlijks bij de opmaken van de jaarrekening geactualiseerd. Voor niet-voorzienbare risico’s binnen de grondexploitatie is bovendien een algemene bedrijfsreserve grondexploitatie gevormd, waarvan door de raad is besloten dat deze minimaal € 7.283.000,00 en maximaal € 9.746.000,00 (prijspeil 2004) mag bedragen. Bij het bepalen van deze onder- en bovengrens zijn nadrukkelijk alle mogelijke risico’s uit de grondexploitatie meegenomen.


166

Inventarisatie Risico’s De risico’s zijn te onderscheiden in manifeste (concrete) risico’s, en latente risico’s. Voor de afdekking van de concrete risico’s worden specifieke voorzieningen gevormd bij het opstellen van de jaarrekening. Voorbeelden hiervan zijn de diverse voorzieningen t.b.v. de grondexploitatie. De latente risico’s worden geïnventariseerd in deze paragraaf. Afdekking dient te geschieden door vrij te besteden reserves, de post onvoorzien, of andere incidentele of structurele dekkingsmiddelen. Het gaat hier dus nadrukkelijk om risico’s waarvoor geen voorzieningen zijn gevormd of die niet tot afwaardering van activa hebben geleid en die van materiele betekenis kunnen zijn in relatie tot het balanstotaal of de financiële positie. In dit licht bezien zijn de volgende algemene risico’s te benoemen: a) Niet indexeren van algemene reserves De saldi van de algemene reserves worden niet automatisch aangepast aan het indexcijfer voor de geldontwaarding. Dit betekent dat de feitelijke omvang van de reserves jaarlijks daalt, als gevolg van inflatie. De enige uitzondering hierop vormt de algemene bedrijfsreserve van de grondexploitatie. b) Risico’s voortvloeiende uit rijksbeleid: b.t.w. compensatiefonds en algemene uitkering De invoering van het b.t.w. compensatiefonds brengt de komende jaren een aantal financiële onzekerheden met zich mee, die zich momenteel nog niet laten becijferen. De gemeente heeft hiervoor geen voorzieningen getroffen. Het maximale jaarlijkse risico bedraagt voor de periode 2003-2005 circa € 200.000,00. De algemene uitkering vormt een belangrijke inkomstenpost op de begroting, en is daarmee tevens de grootste risicofactor. De risico’s worden gevormd door onder meer de normering van het gemeentefonds, dat wil zeggen een koppeling met de hoogte van de gecorrigeerde netto rijksuitgaven. Ook de decentralisatie van taken van Rijk naar gemeenten gaat in veel gevallen gepaard met negatieve herverdeeleffecten, en effecten in de sfeer van open eind financiering. c) Risico’s voortvloeiende uit rijksbeleid: decentralisatie rijkstaken Het overhevelen van rijkstaken met een uitvoeringsbudget naar gemeenten gaat gepaard met financiële risico’s voor de gemeenten. Denk hierbij aan de Wet voorzieningen gehandicapten, herziening algemene bijstandwet, huisvesting onderwijs etc. Het financiële risico verbonden aan het open eind karakter van deze regelingen ligt volledig bij de gemeenten. d) Risico’s voortvloeiend uit eigen beleid Wet voorziening gehandicapten: De uitvoeringskosten van de WVG laat zich niet makkelijk beheersen omdat dit een gevolg is van uitvoering van vastgesteld beleid. Jaarlijks dient aan de hand van een op te stellen evaluatienota het bestaand beleid getoetst en mogelijk bijgesteld te worden. De financiële gevolgen van het toepassen van het WVG beleid en het beleid inzake armoebestrijding is moeilijk in te schatten. Met name bij de woonvoorzieningen, gezien het eenmalige karakter, ligt dit moeilijk. De kosten hiervan kunnen nogal uiteenlopen, omdat zowel het aantal aanvragen per jaar nogal varieert als de gemiddelde kosten per aanvraag.


167

De wet werk en bijstand: Het gemeentelijk aandeel in de uitkeringslasten WBB bedraagt 100%. Geld dat door besparing uit de uitkeringslasten overblijft, kan door de gemeente vrij besteed worden. Geld dat tekort komt, komt voor rekening van de gemeente. Dit tekort kan echter niet groter worden dan 10% van het budget. Besparing kan worden gerealiseerd door het bevorderen van uitstroom echter als gevolg van economische ontwikkelingen zijn het aantal bijstandsaanvragen door de gemeente moeilijk te beïnvloeden. Het gemeentelijk aandeel in de uitkeringslasten IOAW en IOAZ en BBZ bedraagt 25%. Geld dat door besparing uit de uitkeringslasten overblijft, kan door de gemeente besteed worden, mits passend binnen het verlengde van het doel van de wet (sociaal beleid en activering). Gemeenten dienen in het jaarlijks verantwoordingsverslag aan te geven hoe eventuele overschotten zijn besteed. Uitvoering Wet Bescherming Persoonsgegevens: Per 1 september 2002 zijn gemeenten verplicht om bescherming van persoonsgegevens vorm te geven. Als gevolg hiervan dient elke gemeente melding te doen van niet vrijgestelde registraties bij het college van bescherming van persoonsgegevens (opvolger van de registratiekamer). Bij verwijtbaar verzuim kan een boete worden opgelegd. e) Interne risico’s Bij interne risico’s moet worden gedacht aan financiële gevolgen van: -gebrekkige juridische kwaliteitszorg -fouten in het vergunningverleningproces -arbeidsrisico’s -gebrekkige handhavingsorganisatie Financiële consequenties van eventuele schadeclaims kunnen niet worden voorzien en zijn daarom niet in de begroting opgenomen. In het algemeen kan worden gesteld dat de claimbewustheid van de samenleving toeneemt. Om deze (mogelijke) risico’s goed in beeld te brengen dient de gemeente het risicomanagement structureel in te bedden in de organisatie, bijvoorbeeld middels juridische control. Inmiddels is gestart met juridische kwaliteitszorg. Medio 2003 is een startnotitie opgesteld welke inmiddels door het managementteam is behandeld. f) Gewaarborgde geldleningen De gemeente staat borg voor de betaling van rente en aflossing van een aantal leningen welke zijn verstrekt aan instellingen als bejaardenhuizen, culturele centra en woningbouwcorporaties. Voor de risico’s voortvloeiende uit deze waarborgen zijn geen specifieke voorzieningen getroffen.

g) Inzetten van rente van vermogen ter sluitend maken van de begroting Voor de begroting 2004 wordt incidenteel een hoger deel van de bespaarde rente ingezet om de exploitatie sluitend te maken. In het meerjarenperspectief wordt deze bespaarde rente weer geëlimineerd. In het algemeen kan gesteld worden dat het structureel inzetten van bespaarde rente een nadelig effect heeft op de weerstandcapaciteit. Immers, op het moment dat de rente nodig is


168

om binnen de exploitatie als dekkingsmiddel te dienen, is daarmee de reserve geblokkeerd, en kan dan niet meer dienen als buffer voor onverwachte tegenvallers. Om die reden is de bespaarde rente slechts éénmalig (in 2004) ingezet als dekkingsmiddel voor de begroting. h) Renterisico Voor een nadere toelichting op de risico’s als gevolg van rente-ontwikkelingen wordt verwezen naar de paragraaf financiering. i) Risico’s voortvloeiend uit samenwerking met andere gemeenten c.q. instanties Gemeenschappelijke regelingen: Deelname in gemeenschappelijke regelingen brengt financiële risico's met zich mee. De reden hiervan is dat het uitgavenbeleid door het bestuur van het samenwerkingsverband wordt bepaald en niet door de individuele gemeentebesturen. De gemeente Waalwijk maakt o.a. deel uit van de gemeenschappelijke regeling Intergemeentelijke Sociale Dienst en van de Dienst Sociale Werkvoorziening, kring Midden Langstraat (W.M.L.) Verwachte aanpassingen van de rijksoverheid in de subsidiestromen en met de inwerkingtreding van nieuwe wetgeving, zoals Wet werk en bijstand, zijn van grote invloed op de activiteiten en het resultaat van deze Diensten. Indien het behaalde resultaat door WML en ISD, na intering van financiële reserves, negatief zal zijn betekent dit dat de deelnemende gemeenten bij moeten dragen in het nadelige saldo. j) Documentaire Informatievoorziening/Archief Naar aanleiding van het onderzoek van de archiefinspectie naar het functioneren van het cluster DIV in 1999 heeft het college van Gedeputeerde Staten op 19 september 2000 een gedoogbeschikking afgegeven voor het gebruik van de ruimten in het souterrain van het gemeentehuis als archiefruimten in de zin van de wet. Deze gedoogperiode loopt tot 1 januari 2004. Naar aanleiding van een verzoek van de gemeente om verlenging van deze periode heeft de archiefinspectie een onderzoek ingesteld. Hieruit is gebleken, dat niet aan de voorwaarde is voldaan dat binnen de betreffende termijn een adequate archiefruimte gerealiseerd zou worden. Tenzij op korte termijn aantoonbaar concrete stappen worden ondernomen om structurele verbeteringen te realiseren en in afwachting van onomkeerbare besluiten ten aanzien van nieuwe huisvesting of het cultuur-historisch ankerpunt, wordt de gedoogperiode niet met de gevraagde drie jaren, maar met een half jaar verlengd (tot 1 juli 2004). Bouwkundige aanpassingen in het souterrain zullen grote financiële consequenties met zich mee brengen, welke nu nog niet in te schatten zijn. Een andere optie is het elders onderbrengen van met name het archief dat niet op termijn vernietigbaar is. Behalve de financiële gevolgen (een bedrag van ca. € 35 per m1 per jaar) heeft dit met name grote consequenties voor de dienstverlening van DIV aan de organisatie. k) Oprichting gemeenschappelijke meldkamer De Oprichting van een gemeenschappelijke meldkamer zal relatief grote kosten mee zich meebrengen. In de begroting 2004 is hierin nog niet voorzien.


169

l) Risico’s m.b.t. bouwgrondexploitatie Door het voeren van een zo actief mogelijk grondbeleid loopt de gemeente Waalwijk een aantal algemene risico’s. De steeds meer marktgerichte benadering van de bouwgrondexploitatie, met een groter wordende rol van projectontwikkelaars, brengt naast mogelijkheden ook een steeds groter financieel risico met zich mee. De algemene risico’s ten aanzien van de uitvoering van de bouwgrondexploitatie zijn nog steeds actueel: Onroerendgoedmarkt De onroerendgoedmarkt kan aan grote schommelingen onderhevig zijn. Dit kan een landelijke tendens zijn maar het kan soms ook regiogebonden zijn. Het is zaak om bij veranderingen in de onroerendgoedmarkt hier adequaat op in te spelen en de risico’s zoveel als mogelijk te beperken. Op de onroerendgoedmarkt spelen met name twee elementen een rol bij de risico’s die gelopen worden. Het zijn enerzijds de vraag- en aanbodzijde en anderzijds de prijsvorming. Beide aspecten kunnen niet los van elkaar worden gezien. Het is derhalve belangrijk om de ontwikkelingen op de onroerend goedmarkt goed in de gaten te houden waarbij de risico’s die de gemeente loopt niet onderschat mogen worden. De overspannenheid van de onroerendgoedmarkt voor bedrijven en woningen is vanwege de conjuncturele teruggang gematigd, terwijl de loon- en prijsstijgingen als gevolg van de hogere inflatie aanzienlijk zijn. Het algemene risico ten aanzien van de grondexploitatie is daarom in de periode na het opstellen van de jaarrekening 2002 zeker verhoogd. De buffer van de algemene reserve grondexploitatie heeft echter naar inschatting nog voldoende omvang om deze algemene risico’s te kunnen afdekken. loon- en prijsontwikkelingen Vooral bij grondexploitaties met een lange looptijd moet de ontwikkeling voor lonen en prijzen bij de start van het plan voor een lange termijn ingeschat worden. Over het algemeen is er weinig aan de hand als de ontwikkeling van de kosten gelijk is aan de ontwikkeling van de opbrengsten. Het is zaak om ter voorkoming van deze risico’s exploitatieberekeningen regelmatig (jaarlijks) te actualiseren zodat tijdig eventuele afwijkingen onderkend worden en bijgesteld kunnen worden. Financieringslasten Over het algemeen vormen de financieringslasten (de rente) een behoorlijke kostenpost binnen de grondexploitatie. Immers veelal gaan de kosten voor de baten uit. Doordat de kosten van met name grondverwerving bij langdurige projecten meestal ver voor de opbrengsten uitlopen kunnen de rentekosten hoog oplopen. Het is derhalve zaak om de kosten zo laat mogelijk te maken en te trachten de opbrengsten in een zo vroegtijdig stadium te realiseren. De invloed van de rente op de kostenkant is veel geringer dan de invloed van de rente op de opbrengstenkant. Immers indien bijvoorbeeld de hypotheekrente stijgt, zal dit leiden tot een verminderde vraag wat grote consequenties kan hebben voor de grondexploitatie. Los daarvan is ook het te betalen rentepercentage van grote invloed op het te lopen risico. Echter door de in Waalwijk gehanteerde methode van een renteomslagpercentage wordt het hieraan verbonden risico al enigszins genivelleerd. Milieuwetgeving De steeds strenger wordende milieuwetgeving op het gebied van bodem, water, lucht en geluid veroorzaken hoge kosten welke hun weerslag kunnen hebben op de grondexploitaties. Het grote probleem is dat op voorhand moeilijk in te schatten is hoe deze eisen zich zullen ontwikkelen. Wel kan aangenomen worden dat de milieu-eisen in de toekomst alleen maar strenger zullen worden. Vooral bij langlopende projecten kan men geconfronteerd worden


170

met aangescherpte milieu-eisen waardoor aanvullende maatregelen nodig zijn. In het geval van bodemverontreiniging doet zich het probleem voor dat de aard en omvang veelal niet in te schatten zijn bij de aanvang van het plan. Om dit risico zo goed mogelijk in te schatten is het van belang gedegen historisch bodemonderzoek te verrichten op de te ontwikkelen locaties. Indien de kosten in het kader van milieuwetgeving niet verhaald kunnen worden op derden dan moeten deze ten laste van de grondexploitatie gebracht worden. Wetgeving en procedures Wetgeving kan leiden tot langere procedures als voor de technische uitvoering van een plan noodzakelijk is. Het risico hiervan is vooraf niet in te schatten omdat van te voren niet bekend is of gebruik gemaakt wordt van de diverse proceduremogelijkheden (b.v. in de wet R.O.). Het gevolg kan zijn dat vooraf gecalculeerde planontwikkelingskosten beduidend hoger uitvallen. Vooral bij binnenstedelijke ontwikkelingen worden gemeenten hier mee geconfronteerd. Ook wordt een stijging van het aantal planschadeverzoeken bij nieuwe planontwikkelingen gesignaleerd. Archeologische monumenten Indien er bij de ontwikkeling van een locatie een archeologisch monument wordt aangetroffen, kunnen de kosten en de stedenbouwkundige implicaties die dit met zich mee brengt de haalbaarheid van een plan onder druk zetten. Conclusie De uitvoering van het gemeentelijk grondbeleid is voor de gemeente Waalwijk een risicovol taakgebied, zeker gezien de keuze voor het voeren van een zo actief mogelijk grondbeleid. Als concrete risico’s moeten de exploitaties van de woningbouwlocatie “Landgoed Driessen”, bedrijventerrein “Haven VII” en de ontwikkeling van Waalwijk-centrum onderkend worden.


171


172

Paragraaf 2.2.3 Onderhoud kapitaalgoederen Algemeen De totale omvang van de gemeente Waalwijk beslaat 6.766 hectaren. De gemeente heeft binnen dit gebied de openbare ruimte in beheer. In deze openbare ruimte vinden vele activiteiten plaats zoals wonen, werken en recreëren. Om dit te kunnen onderhouden zijn veel kapitaalgoederen nodig. Denk hierbij bijvoorbeeld wegen, riolering, water, groen en gebouwen. De kwaliteit van deze kapitaalgoederen en het onderhoud hiervan zijn mede bepalend voor het voorzieningenniveau binnen onze gemeente, maar bepalen uiteraard ook de lasten die dit met zich meebrengt. De gemeente geeft gemiddeld per jaar ruim € 10.000.000,-- uit aan het onderhoud van bovengenoemde kapitaalgoederen, inclusief kapitaallasten en organisatiekosten. Afgezet tegen een totale jaarlast in 2004 van € 77.000.000,-- exclusief grondexploitatie, betekent dit dat het onderhoud een percentage van ongeveer 13% van de totale uitgaven beslaat. Integraal beheersysteem In 2001 heeft de gemeenteraad van Waalwijk ingestemd met de invoering van een integraal beheersysteem voor de openbare ruimte (IBOR). Inmiddels is het systeem operationeel en bedraagt de invoerachterstand nooit meer dan 30 dagen. Dit betekent dat er op dit moment inzicht is in de openbare ruimte voor zowel aantallen als de werkpakketten welke hieruit voorvloeien. De volgende stap om te komen tot een integraal beheerplan is het vaststellen van diverse basisniveaus voor integraal beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Wanneer deze bekend en door de raad geaccordeerd zijn, kan een integraal (meerjaren)beheerplan worden opgesteld waarbij kwaliteit en de daaruit vloeiende lasten op elkaar zijn afgestemd. Wegen Het wegen- en rijwielnet binnen de gemeente beslaat ruim 3.000.000 m². Jaarlijks staat voor het groot onderhoud hiervan een krediet ter beschikking van € 840.000 excl. btw. De kapitaallasten welke hieruit voortvloeien zijn gedekt binnen de exploitatie. Naast het beschikbare krediet is binnen de exploitatie een structureel budget opgenomen voor klein onderhoud aan het wegen- en rijwielnet. Voor het begrotingsjaar 2004 bedraagt dit budget ruim € 3.000.000,-- inclusief kapitaallasten en organisatiekosten. De geplande werkzaamheden worden uitgevoerd op basis van door de raad vastgestelde normen, waarbij de prioriteitstelling wordt geleverd vanuit het integraal beheersysteem IBOR. Sinds 2002 vindt de planontwikkeling danwel actualisatie plaats in samenhang met het gemeentelijk verkeers- en vervoersplan (GVVP), het gemeentelijk rioleringsplan (GRP) en wijken buurtbeheer, waarbij de werkzaamheden zoveel mogelijk op elkaar worden afgestemd. Dit plan wordt jaarlijks separaat aan de raad voorgelegd. Riolering Binnen de gemeente is ruim 280 km riolering aanwezig. De normen voor kwaliteit en het onderhoudsniveau zijn vastgelegd in het gemeentelijk rioleringsplan 2001 – 2005. In het plan zijn voor de tijdsperiode onder meer de investeringen m.b.t. vervanging, verbetering en de aanleg van drukriolering gepland en worden zoveel mogelijk in samenhang met het eerder genoemde GVVP, Onderhoud Wegen en Wijk- en Buurtbeheer gepland. Conform het plan


173

zijn financiële middelen ter beschikking gesteld, welke in de vorm van kredieten worden geregistreerd. De kapitaallasten welke hieruit voortvloeien zijn gedekt binnen de exploitatie. Voor klein en overig onderhoud is binnen de exploitatie een structureel budget beschikbaar van ruim € 1.300.000 inclusief kapitaallasten en organisatiekosten. Deze lasten worden volledig gedekt door de rioolrechten welke in rekening worden gebracht bij de inwoners van de gemeente. Een eventuele overdekking wordt gestort in de egalisatiereserve riolering, een eventuele onderdekking wordt aangevuld vanuit deze reserve. Naast deze regulering heeft de reserve het doel toekomstige investeringen vanuit het GRP financieel te dekken, waardoor alle activiteiten m.b.t. riolering kostendekkend zijn. Water Het wateroppervlakte binnen de gemeente is ruim 1.700.000 m², bestaande uit bermsloten, hoofdwatergangen en vijvers. Het beheer van deze waterlopen ligt voor wat betreft de waterafvoerende functie bij het Waterschap De Dongestroom, waarbij vermeld dient te worden dat in het kader van de wettelijke ontvangsten afvoerplicht kosten van bagger door de gemeente worden gedragen. Alle overige en niet waterafvoer gerelateerde kosten van waterlopen komen voor rekening van de gemeente. Binnen de exploitatie is een structureel budget beschikbaar voor bovengenoemde kosten van € 135.000,-- inclusief organisatiekosten. Voor de jaren 2004 – 2008 is door het waterschap een groot aantal baggeractiviteiten gepland binnen de gemeente waarvoor de wettelijke ontvangsten afvoerplicht geldt. De verwachte meerkosten binnen de tijdsperiode ten opzichte van het regulier budget bedragen € 400.000,--. Om dit te dekken wordt in 2004 incidenteel € 400.000,-- in een bestemmingsreserve gestort, van waaruit de lasten kunnen worden gefinancierd. Groen De gemeente onderhoudt ruim 3.500.000 m² openbaar groen, waarbij bermen, gazons en bosplantsoenen de grootste onderdelen vormen (respectievelijk 1.279.000 m², 1.102.000 m² en 505.000 m²). Binnen de exploitatie is hiervoor een budget beschikbaar van € 3.600.000 inclusief kapitaallasten en organisatiekosten. Met behulp van het beheersysteem IBOR zijn diverse beheerscenario’s en de daarbij behorende werkpakketten zichtbaar geworden. De conclusie was dat er een onderhoudsachterstand is en dat de beschikbare middelen niet toereikend zijn voor het gewenste onderhoudsniveau. In 2004 is dan ook incidenteel € 500.000 beschikbaar gesteld voor het inhalen van de achterstanden, vanaf 2005 wordt het budget onderhoud openbaar groen ieder jaar verhoogd met € 500.000 om op het gewenste onderhoudsniveau te komen. Gebouwen Het bruto vloeroppervlak wat op dit moment wordt onderhouden bedraagt ruim 137.000 m². Het betreft voornamelijk schoolgebouwen (71.700 m²), gemeentelijke (kantoor)gebouwen (17.000 m²), openbare gebouwen zoals buurthuizen, culturele centra en bibliotheken (17.100 m²) en sportaccommodaties (19.400 m²). Het onderhoud van de gemeentelijke gebouwen wordt gepland en uitgevoerd met behulp van een geautomatiseerd systeem (PLANON). Op deze wijze wordt een systematisch meerjaren onderhoudsplan bijgehouden dat inzicht verschaft in toekomstige onderhoudslasten.


174

De onderhoudslasten zijn voor 2004 geraamd op ruim € 1.300.000. Dekking vindt plaats vanuit diverse onderhoudsvoorzieningen, welke gevoed worden door jaarlijkse stortingen vanuit de exploitatie. Er rekening mee houdend dat het beleid erop gericht is te komen tot verkoop van een aantal gemeentelijke panden, zijn wij nagegaan in hoeverre de jaarlijkse stortingen kunnen worden bijgesteld. Ten aanzien van het nu voorgestelde bedrag van € 180.000,- als ombuiging / besparing plaatsen wij dan wel de volgende kanttekeningen: - voor het in eigendom krijgen van nieuwe gebouwen zal de storting weer moeten worden verhoogd - het onderhoud zal op een wat lager, maar nog wel acceptabel niveau moeten worden uitgevoerd - de flexibiliteit neemt af - grote incidenten kunnen niet meer worden opgevangen


175


176

Paragraaf 2.2.4 Financiering ( en treasury) Als gesproken wordt over treasury wordt bedoeld het beheer van de vermogenswaarden van de gemeente. Dit uit zich in het adequaat beheren van geldstromen, posities en risico’s, hetgeen vraagt om tijdige, volledige en betrouwbare informatie. Posities, geldstromen en risico’s zijn voortdurend aan interne en externe veranderingen onderhevig. Interne veranderingen worden o.a. veroorzaakt door inkoop- en verkoop-activiteiten. Externe veranderingen vloeien voort uit o.a. mutaties in rentestanden. De treasuryfunctie ondersteunt de uitvoering van de programma’s. De financiering van beleid en het uitzetten van geldmiddelen die daarbij niet direct nodig zijn vormen een belangrijk aandachtsveld. De uitvoering ervan vereist snelle beslissingen in een complexer geworden gelden kapitaalmarkt. Er zijn aan de uitvoering van de treasuryfunctie budgettaire gevolgen verbonden, onder meer afhankelijk van het risicoprofiel. Onder de treasuryfunctie valt niet het garanderen van en het verstrekken van leningen aan derden. Deze activiteiten vallen onder het desbetreffende programma. Voor de treasuryfunctie geldt een aantal spelregels, welke zijn opgenomen in de wet FIDO en het Treasurystatuut van de gemeenten Waalwijk. Wet FIDO ( beheersen van risico’s) De wet FIDO met bijbehorende ministeriële regelingen geeft een bindend kader voor de uitoefening van de treasury van openbare lichamen inzake: 1. Het uitsluitend t.b.v. de publieke taak aangaan van en verstrekken van leningen en het verlenen van garanties 2. Uitzettingen en derivaten dienen een prudent karakter te hebben, d.w.z. niet gericht zijn op het generen van inkomen door het lopen van overmatige risico’s. De wet FIDO is overigens gericht op het beheersen van vooral renterisico’s. Door middel van een tweetal objectieve instrumenten, te weten de kasgeldlimiet en de renterisiconorm wordt beoogd renterisico’s te begrenzen die verbonden zijn aan financiering d.m.v. korte schuld en lange schuld. Treasurystatuut Met de vaststelling van het treasurystatuut is in de praktijk een profiel geschapen waarbinnen gewerkt moet worden. Hiervan is de volgende missie en doelstellingen af te leiden: 1. Optimaliseren financiële logistiek Omdat de inkomende en uitgaande geldstromen zelden gelijk zijn in termen van tijdstip en bedrag ontstaan er saldi die beheerst moeten worden. De financiële logistiek beoogt het zodanig stroomlijnen van de geldstromen binnen de organisatie dat: - de interne verwerkingskosten en externe kosten van het betalingsverkeer geminimaliseerd worden - de doelmatigheid gemeten naar snelheid, flexibiliteit en kosten zo groot mogelijk is


177

2. Verkrijgen en behouden van toegang tot financiële markten Om de activiteiten van de organisatie blijvend te kunnen financieren dient de organisatie ervoor te zorgen dat te allen tijde de toegang tot de gelden kapitaalmarkt tegen acceptabele condities verzekerd is. De gemeenten worden als “triple A” gezien, waardoor er geen problemen zijn om financiële middelen aan te trekken. 3. Analyseren en beperken van financiële risico’s van de organisatie - renterisicobeheer; beheersen van de risico’s die voortvloeien uit de mogelijkheid dat in de toekomst de rentelasten van het vreemd vermogen hoger respectievelijk dat de renteopbrengsten van activa lager zullen zijn dat een bestuurlijk wenselijk geacht niveau, c.q. het in de meerjarenbegroting geraamde niveau - kredietrisicobeheer; het beheersen van de risico’s die voortvloeien uit de mogelijkheid op een waardedaling van de vorderingspositie ten gevolge van het niet (tijdig) na kunnen komen van verplichtingen door de tegenpartij - koersrisicobeheer; beheersen van risico’s die voortvloeien uit de mogelijkheid dat de financiële activa van de organisatie in waarde verminderen door negatieve koersontwikkelingen - intern liquiditeitsrisicobeheer; beheersen van risico’s van mogelijke wijzigingen in de liquiditeitenplanning en meerjaren investeringsplanning waardoor de financieringskosten hoger kunnen uitvallen

Het begrotingsjaar 2004 Kasgeldlimiet Voor de gemeenten is de kasgeldlimiet bepaald op 8,5 % van het totaalbedrag van de begroting. Voor het bedrag dat voortvloeit uit deze formule wordt jaarlijks met de BNG een zogenaamde “dienstverleningsovereenkomst” afgesloten. De provincie ziet toe op handhaving van deze norm. We gaan ervan uit dat we voor het bedrag dat we als kasgeld mogen onderhouden (het zogenaamde “korte” geld) niet meer behoeven te betalen dan 4 %. Voor Waalwijk geldt dat we circa € 11½ miljoen bij wijze van kasgeld mogen aanhouden. Renterisiconorm De renterisiconorm is bepaald op 20 % van de vaste schuld per 1 januari van enig jaar. In de praktijk komt dit er op neer dat per jaar 20 % van de leningportefeuille aan renteherziening mag zijn blootgesteld. Zoals uit de navolgende tabel blijkt wordt, voor wat betreft de leningportefeuille, ruimschoots voldaan aan de norm.


178

RENTERISICONORM EN RENTERISICO'S VAN DE VASTE SCHULD PER 01-01-2004 (Bedragen x EUR 1.000) 2004 2005 2006 2007 budget budget budget budget Renterisico op vaste schuld 1a. Renteherziening op vaste schuld o/g 10.728 0 0 0 1b. Renteherziening op vaste schuld u/g 10.728 0 0 0 2. Netto renteherziening op vaste schuld (1a - 1b) 0 0 0 0 3a. Nieuw aangetrokken vaste schuld (o/g) 0 0 0 0 3b. Nieuw verstrekte lange leningen (u/g) 0 0 0 0 4. Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a - 3b) 0 0 0 0 5. Betaalde aflossingen 3.773 6.806 9.840 3.877 6. Herfinanciering (laagste van 4 en 5) 0 0 0 0 7. Renterisico op vaste schuld (2 + 6) 0 0 0 0 Renterisiconorm 8. Stand van de vaste schuld per 1 januari 9. Het bij ministeriële regeling vastgestelde percentage 10. Renterisiconorm

78.218 20% 15.644

74.446 20% 14.889

67.640 20% 13.528

57.800 20% 11.560

Toets Renterisiconorm 10. Renterisiconorm 7. Renterisico op vaste schuld 11. Ruimte(+) / Overschrijding(-) (10 - 7)

15.644 0 15.644

14.889 0 14.889

13.528 0 13.528

11.560 0 11.560

Liquiditeitsplanning en financieringsbehoefte Afgaande op de liquiditeitsplanning per medio september 2003 moet voor de periode 2004 tot en met 2006 rekening worden gehouden met een financieringsbehoefte ter grootte van ongeveer € 20 miljoen. Eventuele inzet van financieringsmiddelen t.b.v. centrumaangelegenheden is, vanwege onvolledige informatie hierin niet meegenomen. Het is bijzonder complex de juiste strategie te bepalen bij het aantrekken van geldleningen. Maatgevend is de liquiditeitenplanning, die sterk gevoelig is voor allerlei wijzigingen, vooral voor mutaties in de meerjaren investeringsplanning. Daarnaast moeten we in het achterhoofd houden dat we eind 2007/begin 2008 alweer de beschikking krijgen over de vrijvallende middelen van de belegging bij ABN-AMRO. De praktijk zal moeten leren in hoeverre we er in slagen om de behoefte aan langlopende financieringsmiddelen, i.v.m. nieuwe investeringen en renteconversies, af kunnen dekken binnen het beoogde rentepercentage van 5 %, zoals geraamd voor 2004. Rente en rentevisie De korte rente (looptijd < 1 jaar) en de lange rente (looptijd > 1 jaar) zijn de laatste jaren gestaag gedaald. Medio 2003 was zelfs even sprake van historisch gezien zeer lage waarden. Daarna zijn de tarieven weer behoorlijk aangetrokken. Thans (medio september 2003) bedraagt de lange rente circa 4% en de korte rente circa 2¼%. Voor 2004 worden verder oplopende tarieven verwacht, doch e.e.a. is sterk afhankelijk van het herstel van de conjunctuur. Het is overigens gebruikelijk dat de korte rente lager is dan de lange rente.


179

Afhankelijk van de marktomstandigheden en de –verwachtingen wordt een substantieel gedeelte van de financieringsbehoefte gedekt met kort geld. Voor 2004 wordt voor de lange rente gerekend met een rentepercentage van 5%, voor de korte rente met 4%. De werkzaamheden zullen er de komende periode op gericht worden om het moderne instrumenten het renteresultaat zoveel mogelijk te optimaliseren. Het onderhouden van een liquiditeitenplanning, hetgeen een continu proces is, draagt hieraan bij.


180

Paragraaf 2.2.5. Bedrijfsvoering Planning en control De afgelopen jaren is veel tijd en energie gestoken in het ontwikkelen en stroomlijnen van het planning- en controlinstrumentarium en het vastleggen van regels. Komend jaar zal vooral in het teken staan van het daadwerkelijk en consequent toepassen van de processen en regels. In de cultuur van de organisatie dient dat meer dan in het verleden verankerd te worden. Het college zal het management daar expliciet op aanspreken. Met name de processen en regels m.b.t. het plannen, tijdschrijven, kredietbewaking en verantwoorden zullen strak nageleefd dienen te worden. Interne controle ( niet te verwarren met controlling), dat nu ondergebracht is bij de afdeling financiën, zal –gekoppeld aan het beschrijven van een aantal belangrijke werkprocessen- organisatorisch worden aangehaakt bij de concerncontroller en adequaat bemenst en toegerust worden. Het planning- en controlinstrumentarium zal overigens nog wel onderwerp van gesprek zijn tegen de achtergrond van de werkzaamheden van de stuurgroep die is samengesteld uit leden van de raad, het college en het management. Deze stuurgroep gaat zich bezig houden met de beleids- en beheerscyclus afgezet tegen de invoering van de dualisering. Augeo; planning en tijdschrijving Het is gebruikelijk bij softwareleveranciers dat zij jaarlijks een vergoeding vragen voor het onderhouden van een softwarepakket en deze onderhoudsvergoeding van bijv. 18 % van de pakketprijs wordt normaliter in de begroting geraamd. Op basis van deze onderhoudsovereenkomst worden regelmatig verbeteringen (updates) in het pakket aangebracht wat de bruikbaarheid en “performance “van het pakket verbetert. Naast deze veelal kleinere aanpassingen in het pakket wordt er na verloop van enkele jaren ook een totale aanpassing van het pakket uitgebracht (een zgn. nieuwe “release“) en deze ingrijpende softwareaanpassing komt tot stand op basis van allerlei wensen van gebruikers (via de gebruikersgroep) en op basis van technologische ICT-ontwikkelingen. Door deze nieuwe release krijgt de gebruiker meer en betere functionaliteiten maar blijft ook betrokken bij nieuwe ontwikkelingen De leverancier van het planningspakket Augeo heeft enkele maanden gelden aangekondigd dat per 1 januari a.s. de huidige versie 4.1. van het pakket Intelligent Planner wordt vervangen door een geheel nieuwe release 5.0. en de huidige volledige ondersteuning van het pakket zal per 31 december a.s. aflopen. Na deze datum is er geen tweede-lijns-ondersteuning (telefonische helpdesk) meer en het leveren van “bug-fixes” in de vorm van service-packs komt eveneens te vervallen. Dit houdt een groot risico in voor een ongestoorde werking van het pakket en met name kan dit fikse problemen opleveren bij de koppeling vanuit dit pakket naar onze financiële administratie aangezien dan de toerekening van de werkelijk bestede uren naar lopende budgetten, kredieten en projecten in gevaar zal komen. Hierdoor zouden problemen kunnen ontstaan, vergelijkbaar als bij de jaarrekening 2002 en de gemaakte kosten komen dan niet op de juiste producten terecht. Teneinde verzekerd te zijn van de juiste ondersteuning door de leverancier (in de vorm van gebruikmaking helpdesk, tweede-lijns-ondersteuning en inzet consultancy bij specifieke


181

problemen zoals die kunnen voorkomen in de koppelingsmodule naar de financiële administratie) dienen we gebruik te maken van het aanbod om ingaande 1 januari over te stappen naar de nieuwe release 5.0.en het hiervoor benodigde bedrag bedraagt € 35.000. De jaarlijkse lasten voor het onderhoudsabonnement zullen als gevolg van de investering eveneens gaan stijgen en hiervoor dienen we in de jaren 2005 t/m 2007 een extra bedrag te ramen van € 20.000. Personeel en organisatie Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Doel is het realiseren van een adequate organisatie, een planmatige kwalitatieve en kwantitatieve personeelsbezetting, werkend met eigentijdse arbeidsvoorwaarden en toegerust om de taken nu en in de toekomst te verrichten. Uitgangspunten hierbij zijn beheersing van de primaire processen, integraal management met universele basiswaarden: samenwerken; open houding; consistent en verbeteringsgericht De organisatie zal zich op middellange termijn ontwikkelen in de richting van een productiegerichte en vraaggestuurde organisatie waarin de klant respectievelijk delen van de samenleving centraal staat. Daarmee tevens vorm gevend aan de eigen ambities. Er dient te worden toegegroeid naar een regie-organisatie. Een organisatie die zelf de randvoorwaarden blijft formuleren en een stevige invloed heeft op de kwaliteit van de uitvoering. Het wijken buurtbeheer dient dusdanig ingebed te zijn in de organisatie dat er geen fricties ontstaan tussen de lijnorganisatie en de mensen die bezig zijn met wijken buurtbeheer. Dit is inmiddels uitgewerkt in een visiedocument dat in het najaar van 2003 gepresenteerd zal worden. Belangrijkste prioriteiten binnen het P&O-beleid voor de komende jaren zijn: 1. Een organisatie-ontwikkelingsbeleid gericht op bovenstaande doelstelling. 2. Een HRM beleid dat de gewenste organisatie-ontwikkeling ondersteunt. 3. Een arbeidsvoorwaardenbeleid dat voldoende concurrerend en aansprekend is voor zowel te werven als zittende medewerkers. Relevante beleidsnota’s /informatie • Visie op de organisatie ontwikkeling • Verzuimbeleid gemeente Waalwijk, vastgesteld juli 2003: gericht op beheersing bestaand verzuim en gericht op opzetten arbo beleidscyclus


182


Kwalitatieve doelstelling

1 HRM beleid

Het vastleggen van doelstellingen en beschikbaarstelling praktisch toepasbaar instrumentarium. Accent op competentiemanagement met verankering in de bedrijfsprocessen en gericht op realisatie van de visie op de organisatieontwikkeling.

2 Arbeidsvoorwaardenbeleid

Concurrerend en aansprekend

3 Verzuimbeleid

Oorzaken verzuim in het werk/werkomstandigheden gelegen opsporen en minimaliseren. 4 Opzetten Arbo- beleidscyclus Tenminste voldoen aan de wettelijke vereisten conform de Arbo-wet.

5 Overstappen naar nieuwe release 5.0 Augeo

Verzekering van juiste ondersteuning door leverancier


Kwantitatieve doelstelling n.v.t.

n.v.t.

Max. 7.5 % verzuim in 2004;

Verzuim met een nader te bepalen percentage verlagen, afhankelijk van het te realiseren pakket van maatregelen en prioritering daarvan.

Activiteiten 2004 Organiseren van het proces en leveren input om tot een effectief en gedragen HRMbeleid te komen. Aanpassing instrumenten: Functioneringsgesprekken; Beoordelingsgesprekken; Structuur opleidingsplan en vaststelling aannamebeleid. Gereed juni 2004. Implementatie juli-december 2004 Realiseren ontwikkelingsmogelijkheden, mede door scholing en vorming, met name voortkomend uit toepassing van competentiemanagement. Verdere invoering van het verzuimprotocol.

Actualiseren RIE 1998. Vastleggen ambitieniveau. Arbo-beleidscyclus procesmatig inregelen en vastleggen op basis van: 1. willen 2. weten 3. wegen 4. werken 5. waken Per 1 januari 2004 overstappen naar de nieuwe release

183

Overzicht (en mutaties in) personele formatie 2004

Formatie Volgens Staat B 2004

Correcties a.g.v. nieuw beleid 2004

Correcties a.g.v. taakstellende bezuiniging uitname ISD

Herzien Totaal 2004

Secretaris

1,00

-

-

1,00

Griffier

1,00

-

-

1,00

-

0,50

-

0,50

3,00

-

-

3,00

5,00

0,50

-

5,50

Directeur

1,00

-

-

1,00

Bedrijfsbureau

5,00

-

-

5,00

Bestuur en Ondersteuning

26,10

-/- 0,50

-

25,60

Financiën

24,70

-

-

24,70

Informatie

21,50

2,50

-/- 0,70

23,30

Personeel en Organisatie

8,20

-

-

8,20

Brandweer

3,50

-

-

3,50

Totaal

90,00

2,00

-/- 0,70

91,30

Sector Grondgebiedszaken Directeur

1,00

-

-

1,00

Projectmanagementbureau

1,50

-

-

1,50

Coördinator wijkgericht werken

1,00

-

-

1,00

Bedrijfsbureau

6,00

-

-

6,00

Beheer en Onderhoud openbare ruimte

93,20

-

-

93,20

Civiel- en cultuurtechniek

16,10

-

-

16,10

Economische Zaken

9,20

-

-

9,20

Milieu- en Bouwzaken

29,20

-

-

29,20

Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting

9,50

-

-

9,50

166,70

-

-

166,70

Sector Inwonerszaken Directeur

1,00

-

-

1,00

Bedrijfsbureau

2,50

-

-/- 0,30

2,20

Burgerzaken

15,00

-

-

15,00

Sociale Zaken en Werkgelegenheid

18,00

-

-/- 0,50

17,50

Sport

27,10

-

-

27,10

Welzijn en Onderwijs

14,20

0,55

-

14,75

Totaal

77,80

0,55

-/- 0,80

77,55

Totaal-generaal

339,50

3,05

-/- 1,50

341,05

Ondersteuning griffier Concernstaf

Sector Centrale Ondersteuning

Totaal


184

Documentaire informatievoorziening (DIV) Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Snelle, tijdige en volledige informatievoorziening. Voorwaarde hiervoor is dat een belangrijk onderdeel van alle processen in de gehele organisatie, de informatievoorziening, geen beperkingen ondervindt: alle documentaire informatie moet goed toegankelijk en beheersbaar zijn. Relevante beleidsnota’s /informatie Kwaliteitstraject cluster DIV (akkoord MT d.d. 8 april 2003) Projectplan Ontsluiten analoge en digitale informatie (gereed eind 2003/begin 2004) Wat gaan we daarvoor doen? Prioriteiten 1

Uitvoeren Projectenplan Ontsluiten van analoge informatie

Kwalitatieve Doelstelling • Het bereiken van een informatievoorziening waarbij het cluster DIV als centraal aanspreekpunt fungeert op het gebied van documentaire informatie • Toewerken naar consulentschap documentaire informatie


Activiteiten 2004

Het wegwerken van • de bestaande achterstanden • •

•

Laten vaststellen van Besluit Informatiebeheer Opstellen van Documentair Structuurplan Schonen dynamisch archief (selectie en afvoer naar semistatisch archief) Beter laten aansluiten van de software op de processen

ICT-ontwikkelingen Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect Het realiseren van een ICT voorziening die aansluit bij de huidige organisatie en die de door de organisatie gehanteerde werkwijze ondersteunt. Aangezien een organisatie constant aan veranderingen onderhevig is, is het ook van essentieel belang dat bij de inrichting van de ICT voorziening nu al rekening wordt gehouden met toekomstige ontwikkelingen en een nieuwe werkwijze (front-, mid- en back-office, regieorganisatie). Binnen het gemeentelijk ICT-beleid streven wij de volgende doelen na: Het binnen 4 jaar realiseren van: • het digitaal beschikbaar hebben van alle processen en producten; intern beschikbaar via een intranet en extern via internet; • een digitale front- en backoffice (conform OL2000-filosofie); • een digitaal klantvolgsysteem, dat ook door burgers via het Web geraadpleegd kan worden, waarbij de klantgegevens voor de geautoriseerde raadplegers integraal beschikbaar zijn; • het beschikbaar hebben van passende stuurinformatie voor ieder niveau in de organisatie; • een optimale informatievoorziening voor de gemeenteraad in het duale stelsel. (zie ook in de eerste rapportage van de actie Opmaat)


185

De voorgestane ICT ontwikkeling ondersteunt de gewenste organisatieontwikkeling, met als resultaat dat iedereen op het juiste moment over de juiste informatie kan beschikken. Hierdoor kunnen de producten en diensten sneller en beter worden geleverd, zodat de klanten (inwoners, instellingen en bedrijven van Waalwijk) door de digitalisering tijd- en plaatsonafhankelijk over deze producten en diensten kunnen beschikken. Voor de interne organisatie zal een verdergaande digitalisering (m.n. scannen van ingekomen post en digitale archivering) ertoe leiden, dat zowel op persoonsniveau als op zaaksniveau sneller over informatie beschikt kan worden. Zoektijden zullen hierdoor afnemen en de efficiency zal hierdoor toenemen. Hierdoor zullen onze klanten sneller bediend kunnen worden, door – op termijn – minder medewerkers. Naast een betere externe dienstverlening geldt derhalve als doelstelling, het verbeteren van de efficiency binnen de organisatie. Relevante beleidsnota’s / informatie ICT Investeringsplan (Raad januari 2003) Vervolgrapportage OpMaat (Raad oktober 2002) Vervolgrapportage Actie OpMaat (juni 2003) ICT-vervangingsplan (najaar 2003) ICT-beleidsplan (najaar 2003) Wat gaan we daarvoor doen? PRO CESVIEW

BACK O FFICE

M ID OFFICE

FRO NT OFFICE

fin.pers post

belastingen

leven, reizen

geo-informatie

bouw en

w elzijn

generieke regel processen en gegevens uitw isseling

balie

internet

burger bedrijven

etc. telefoon

basis registraties data distributie

overige

w erkpl.aut.

andere overheden

Uit de figuur blijkt, dat vragen van onze klanten via verschillende kanalen binnenkomen. Dit kan zijn: baliecontacten, brieven, faxen, telefoontjes, e-mail, formulieren via de website


186

www.waalwijk.nl. Gezamenlijk vormen deze kanalen de gemeentelijk front-office. Dit is dus meer dan de gemeentelijke loketten. Alle vragen dienen – in digitale vorm – opgenomen te gaan worden in een documentair informatiesysteem, waarvan onderdeel uitmaakt een zogenaamd werkstroom (-flow) systeem. Hiermee kan vooraf worden bepaald hoe een aanvraag (door wie en binnen welke termijn) behandeld dient te worden. In een dergelijk systeem wordt ook vooraf de wijze van archivering bepaald. Omdat alle documenten digitaal beschikbaar zijn (brieven en faxen worden gescand; webformulieren en e-mail zijn al digitaal; aanvragen aan de balies of meldingen via de telefoon worden rechtstreeks in het systeem ingevoerd) zal informatie zowel op zaaksniveau als op klantniveau zeer snel beschikbaar zijn. Dit zal de efficiency in de organisatie verhogen. Het documentinformatie- / werkstroomsysteem vormt het hart van de zogenaamde midoffice. Het zal gekoppeld worden aan de front-office (de pakketten die aan de balies worden gebruikt en de website) en aan de back-office. In de back-office wordt eveneens gebruik gemaakt van verschillende softwarepakketten. Voorbeelden hiervan zijn: het financiele systeem t.b.v. de financiele administratie, het IBOR-systeem met gegevens over de gemeentelijke infrastructuur, het Planonsysteem t.b.v. het gebouwenbeheer, etc. Voordat tot invoer van een digitale mid-office (inclusief het scannen van inkomende brieven / facturen e.d.) kan worden overgegaan, dienen de werkstromen en daaraan te stellen kwaliteiten (zo min mogelijk stappen en zo kort mogelijke doorlooptijden) te worden gedefinieerd. Op een aantal plaatsen in de organisatie is dit al gebeurd; op sommige plaatsen (bijvoorbeeld milieu en bouwzaken) vindt dat in het najaar van 2003 plaats. Vervolgens dienen de stromen / processtappen in daartoe geschikte software te worden vertaald en zullen de eerste koppelingen van systemen dienen plaats te vinden, alvorens met het scannen en de opbouw van een digitaal archief kan worden gestart. Het jaar 2004 zal naar verwachting volledig nodig zijn voor de voorbereidende werkzaamheden. In 2005 zal met het daadwerkelijk scannen en verder digitaliseren kunnen worden gestart. Tevens zal 2004 worden gebruikt voor het opwaarderen van de website (met name het aantal elektronische formulieren zal worden uitgebreid) en wordt intranet geïntroduceerd. De effecten voor de organisatie van deze operatie zullen groot zijn. Medewerkers zullen op een nieuwe manier toegang krijgen tot de informatie die zij nodig hebben voor hun werk. Ook zullen werkwijzen veranderen. Wij verwachten dat dit project zeker 4 jaar zal duren, alvorens de gehele organisatie “gedigitaliseerd werkt”. Uitgangspunt hierbij is, dat de structurele extra lasten als gevolg van nieuwe investeringen in ICT-middelen vanaf 2007 budgettair neutraal verlopen. Hiertoe is een – naar €.300.000,-oplopende taakstelling op personeelskosten in de meerjarenbegroting opgenomen; de investeringen in de komende jaren zullen zich volledig moeten terugverdienen.


187

Prioriteiten 1

ICT Beleidsplan

Kwalitatieve doelstelling Het bevorderen van een transparante, beheerste en slagvaardige inzet van ICT.

Projectplan digitalisering dienstverlening

Prioritering van diensten en producten die voor digitalisering in aanmerking komen

2

ICT Vervangingsplan presenteren en uitvoeren

3

ICT Investeringsplan uitvoeren

Inzichtelijk maken van bij I&A onder beheer zijnde soften hardware in een onderhouds(vervangings)plan, waarbij is aangegeven binnen welke termijnen bepaalde soften hardware moet worden vervangen om de continuïteit van de bedrijfsvoering te kunnen waarborgen en welke financiële middelen hiervoor beschikbaar zijn. • Een goed ingerichte en stabiele ICTinfrastructuur, waardoor de continuïteit van de bedrijfsvoering gegarandeerd kan worden. • Opheffen van knelpunten in de huidige technische infrastructuur, incl. de te nemen maatregelen


Kwantitatieve doelstelling Investeringen vanaf 2007 budgettair neutraal

Het bieden van een meerjaren perspectief (2003-2007) van de termijnen waarin de soften hardware moet worden vervangen en van de daarvoor beschikbare middelen.

• •

Opheffing in 2004 van de nog resterende knelpunten. De geconstateerde problemen komen daarna niet meer voor.

Activiteiten 2004 (Her)formuleren ICT-kaders en werkwijzen, verantwoordelijkheden en bevoegdheden (ICT-control). Verdere invulling geven aan de ICT-middelen op basis van het front-, mid- en backofficeconcept. Uitvoering projectplan ontsluiten (analoge en) digitale informatie. Uitvoering plan van aanpak intranet/internet Uitvoering geven aan het I&A Jaarplan 2004. In dit plan is het totaal aan (vervangings)investeringen van hard- en software en de daarbij horende implementatiekosten inzichtelijk gemaakt.

Uitvoering van de maatregelen uit Ring 2 Servers (gedeeltelijk al geaccordeerd en uitgevoerd in 2003) en Ring 3, Werkplekken, printers en randapparatuur. Enkele maatregelen daaruit zijn: • concentreren server-functies • aanbrengen van uniformiteit in hardware en besturingssystemen • terugbrengen van het aantal databasemanagementsystemen • inrichten testomgevingen • inzetten beheertools t.b.v pro-actief / preventief beheer • opname alle PC’s (ook die van de sublocaties) in het netwerk

188

Paragraaf 2.2.6 Verbonden partijen De gemeente Waalwijk neemt bestuurlijk deel aan gemeenschappelijke regelingen en heeft financiële belangen in diverse organisaties en vennootschappen. Deze zogenaamde verbonden partijen voeren beleid uit voor onze gemeente, waarbij de gemeente beleidsmatige en financiële verantwoordelijkheden heeft ten aanzien van deze partijen. De gemeenschappelijke regelingen waarin wordt deelgenomen, zijn: -

GGD Hart voor Brabant Werkbedrijf voor gesubsidieerde arbeid, activering en trajecten Midden-Langstraat (WML) Centrum voor Muziek en Dans Midden-Langstraat Regionale Brandweer Midden Brabant Hypotheekfonds Noord-Brabantse Gemeenten Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen Ambulancevervoer Regionaal Overlegorgaan Midden-Brabant Onderwijsbegeleidingsdienst Midden-Langstraat Natuur en recreatieschap Nationaal Park de Biesbosch Regionaal Indicatie Orgaan Regeling leerplicht Intergemeentelijke Sociale Dienst

Tevens participeert de gemeente in de Stichting Stadsbank Midden- Nederland en in de Stichting Maas & Leye (maatschappelijk werk). De voor de gemeente Waalwijk belangrijkste deelnemingen in waarde uitgedrukt, zijn: -

Intergas Brabant Water Bank Nederlandse Gemeenten Bouwfonds (cumulatief preferente aandelen) 2,5% Nationale Schuld (staatsobligaties)

Een volledig overzicht van financiële deelnemingen is opgenomen in de productbegroting, productnummer 13.306 Beleggingen en Deelnemingen, welke ter inzage voor de Raad beschikbaar is. Belangrijke ontwikkelingen In de raadsvergadering van 26 juni 2003 is besloten tot vorming van de Intergemeentelijke Sociale Dienst Midden-Langstraat per 1 januari 2004. Risico’s Zie voor eventuele risico’s die gelopen kunnen worden bij gemeenschappelijke regelingen en financiële deelnemingen de paragraaf weerstandsvermogen.


189


190

Paragraaf 2.2.7 Grondbeleid Beleid De gemeente (als overheid) heeft op grond van de Wet Ruimtelijke Ordening een taak en mogelijkheden voor het voeren van een ruimtelijk beleid. Het voeren van een actieve grondpolitiek biedt daarbij voor de gemeenten (als private partij) goede mogelijkheden om op een efficiënte manier publieke doelen te realiseren. In het verleden was het daarom min of meer vanzelfsprekend dat de gemeenten landbouwgrond kochten en daar bouwrijpe grond van maakten. Mogelijkheden voor het voeren van beleid Door middel van het grondbeleid kan de gemeente invloed uitoefenen op de wijze waarop gronden worden gebruikt. Sturing van het grondgebruik door middel van het grondbeleid is wenselijk omdat het kan bijdragen aan de realisering van (publieke) doelstellingen op het gebied van volkshuisvesting, infrastructuur, werkgelegenheid, milieu, financiën etc. De gemeente kan een actief of een passief grondbeleid voeren. In het geval van een actief grondbeleid gedraagt de gemeente zich als een marktpartij door zelf de grond te verwerven, te ontwikkelen en te verkopen. Het voeren van een actieve grondpolitiek heeft als voordelen dat de gemeente de realisatie van publieke doelen in eigen hand kan houden en alle kosten kunnen worden doorberekend in de uitgifteprijs. Bij hantering van marktconforme uitgifteprijzen kunnen extra opbrengsten worden verkregen. Als nadelen kunnen worden genoemd het risico van renteverliezen bij een (grote) grondvoorraad en het feit dat de waarde van de grond afhankelijk is van de economische omstandigheden. Het voeren van een passief (faciliterend) grondbeleid betekent dat de gemeente zich beperkt tot regulering van activiteiten van de private sector, middels het bestemmingsplan, exploitatieovereenkomst en/of baatbelasting. De grondexploitatie vindt plaats door een private partij. Voordeel van dit beleid is dat de financiële risico’s grotendeels bij derden komen te liggen. Nadelen zijn het gemis van sturing van het bestemmingsplan, minder invloed op de infrastructuur en het feit dat realisatie van (financieel) minder aantrekkelijke functies (openbare voorzieningen, sociale woningbouw) in het gedrang kunnen komen. Als tussenvorm van actief en passief grondbeleid kan de gemeente op verschillende manieren samenwerken met particuliere ondernemingen. Deze samenwerkingsvormen staan in de praktijk bekend onder de naam Publiek Private Samenwerking (PPS). Het komen tot samenwerking kan voor beide partijen voordelen (meerwaarde) hebben. De Gemeente Waalwijk voert tot dusverre overwegend een actief grondbeleid. Dit houdt in dat de gemeente de binnen de diverse te exploiteren bestemmingsplannen gelegen gronden in eigendom wil verwerven. Met name bij herstructureringsprojecten in de bestaande stad laat de gemeente veelal de regie over aan projectontwikkelaars, mede door de veelal hoge verwervingskosten en eventuele saneringskosten.


191

Uitgangspunten gemeente Waalwijk Actualisatie kostprijsberekeningen Door de afdeling Economische Zaken worden jaarlijks alle kostprijsberekeningen geactualiseerd. De calculaties worden getoetst door de controller van de sector grondgebiedzaken. Deze actualisatie vindt plaats op een zodanig tijdstip dat de hieruit voortkomende gevolgen in de jaarrekening van het voorafgaand jaar verwerkt kunnen worden. De geactualiseerde kostprijscalculaties zullen in de vorm van een nota grondexploitatie aan de raad worden voorgelegd. Het nemen van gerealiseerde winsten Indien in het kader van de jaarlijkse actualisatie van de kostprijsberekeningen winsten per ultimo looptijd van een complex worden geprognosticeerd, dan zal deze winst worden genomen, voor zover deze reeds is gerealiseerd binnen de exploitatie t/m het verslagjaar. De gerealiseerde winst per einde boekjaar zal genomen worden tot maximaal 80 % van de contante waarde van de te verwachten winst bij planafsluiting. Overigens zal de winstneming gevolgen hebben voor de renteberekening binnen het complex. Immers over de genomen winst kan geen rente bijgeschreven worden binnen het complex. De winstneming zal als last op het complex geadministreerd worden en worden toegevoegd aan de Reserve Grondexploitatie. Treffen voorzieningen voor te verwachten verliezen Indien in het kader van de jaarlijkse actualisatie van de kostprijsberekeningen verliezen per ultimo looptijd van een complex worden geprognosticeerd, dan zullen voor deze verliezen dekkingsmiddelen worden aangewezen. Hierbij dient het volgende onderscheid gemaakt te worden: 1. Op basis van geactualiseerde calculaties dient rekening te worden gehouden met een optredend verlies per ultimo van het plan. De verwachting vastleggen in de risicoparagraaf bij de jaarrekening en aangeven dat de Reserve Grondexploitatie in dekking kan voorzien op het moment dat het verlies genomen moet worden. 2. Op basis van geactualiseerde calculaties moet een optredend verlies per ultimo van het plan als onafwendbaar worden gezien. Ten laste van de Reserve Grondexploitatie dient een Voorziening gevormd te worden ter grootte van de eindwaarde van het gecalculeerde verlies. Reserve grondexploitatie t.b.v. afdekking risico’s grondexploitatie In de gemeentelijke administratie is een reserve gevormd om algemene risico’s m.b.t. de grondexploitatie op te vangen. Voeding van deze reserve geschiedt door (tussentijdse) winstnemingen van de diverse complexen binnen dit grondbedrijf. Bij verlieslatende complexen volgt echter een onttrekking om een voorziening te vormen voor de verliezen.


192

De reserve grondexploitatie is de enige vrije reserve binnen de grondexploitatie, te vergelijken met de Algemene Reserve op concernniveau, zij het dat de aanwendbaarheid van deze reserve zich beperkt tot zaken die een duidelijk raakvlak met het taakgebied grondexploitatie hebben. Deze reserve kan worden aangewend voor het voeren van een actief grondbeleid, maar dient tevens als buffer voor het afdekken van mogelijke verliezen en risico’s. Aan de reserve worden onafwendbare verliezen onttrokken en tussentijdse winstnemingen toegevoegd. Door de gemeenteraad is in 2003 besloten dat de minimale en maximale omvang van respectievelijk € 6.800.000,-- en € 9.100.000,-- kan worden toegepast. Voor zover het saldo van deze reserve uitstijgt boven de € 9.100.000,-- zal het meerdere worden afgestort aan de Algemene Reserve (concern). Een saldo beneden € 6.800.000,-- is tijdelijk toegestaan, echter, indien het saldo van de reserve grondexploitatie zich gedurende drie jaren beneden € 6.800.000,-- bevindt, dan dient het saldo t.l.v. de Algemene Reserve van de gemeente aangevuld te worden tot € 6.800.000,--. Indien het saldo van de reserve grondexploitatie op enig moment minder dan € 4.538.000,-bedraagt, dan dient onmiddellijk aanvulling vanuit de Algemene Reserve van de gemeente plaats te vinden. Vanaf 2004 mogen de bedragen worden verhoogd met het in de begroting gehanteerde inflatiepercentage afgerond op hele bedragen van € 1.000,-.

Te verwachten resultaten 2004 (bedragen afgerond op € 10.000,00) 2004: Van Dooren de Greeff € Haven 1 t/m 6 + Haven-oost €


51.000,-2.380.000,--

193


194

HOOFDSTUK 3

FINANCIELE BEGROTING


195


196

3.1 Financiële begroting / overzicht baten en lasten In de programmaplannen onder hoofdstuk 2 (beleidsbegroting) zijn de overzichten van baten en lasten steeds per hoofdstuk / onderdeel gedetailleerd opgenomen. Op de volgende bladzijden is een drietal recapitulaties opgenomen:

3.1.1. Recapitulatie programmabegroting Van de totalen per hoofdstuk en per programma wordt een overzicht gegeven. Dit overzicht sluit met een voor 2004 geraamde omzet van € 121.715.854,-. In dit totaal is begrepen het resultaat in de vorm van een tekort in de primitieve begroting ad € 1.086.051,-.

3.1.2. Recapitulatie productbegroting (productenramingen) Van de voordelige en nadelige saldi per product wordt een overzicht gegeven. Dit overzicht sluit met een voor 2004 in de primitieve begroting geraamd nadelig resultaat van € 1.086.051,-.

3.1.3. Recapitulatie naar lasten en baten soorten) Als laatste treft u aan een overzicht van de primitieve begroting 2004 gegroepeerd naar lasten en baten soorten. Dit overzicht sluit met een omzet van € 121.715.584,-.


197

3.1.1 RECAPITULATIE PROGRAMMABEGROTING

PROGRAMMA I

Begroting

DIENSTVERLENING INWONERS Hoofdstukken

Bestuurlijke, ambtelijke I.1 organisatie en dientverlening

Meerjarenbegroting

2004 Rekening Begroting 2002 2003 Lasten

Baten

Saldo

2005

2006

2007

Saldo

Saldo

Saldo

2.925.211

3.150.107

4.160.606

492.188

3.668.418

3.668.418

3.668.418

3.668.418

0

0

0

0

0

0

0

0

I.3 Veiligheid

1.484.273

1.512.008

1.938.636

54.368

1.884.268

1.865.781

1.864.100

1.864.100

Natuur, landschap en I.4 cultuurhistorische waarden

1.105.700

1.158.802

1.061.824

75.844

985.980

985.980

985.980

985.980

I.5 Scholing

4.886.728

5.097.490

7.257.478

1.860.383

5.397.095

5.431.129

5.431.129

4.992.800

I.6 Sport

2.558.755

2.276.274

3.270.877

893.891

2.376.986

2.376.986

2.376.986

2.376.986

I.7 Welzijn

4.412.633

4.937.507

6.160.632

1.313.868

4.846.764

4.846.764

4.846.764

4.846.764

I.8 Zorg en volksgezondheid

9.960.803

9.997.159

22.035.880

12.579.872

9.456.008

9.456.008

9.456.008

9.456.008

I.2 Handhaven

PROGRAMMA II

Begroting


Hoofdstukken

Meerjarenbegroting

2004 Rekening Begroting 2002 2003 Lasten

Baten

Saldo

2005

2006

2007

Saldo

Saldo

Saldo

II.1 Infrastructuur en mobiliteit

2.575.236

3.021.592

4.536.905

1.380.957

3.155.948

3.155.948

3.155.948

3.155.948

II.2 Beheer openbare ruimte

6.028.149

5.360.441

7.636.440

2.476.091

5.160.349

5.187.121

5.187.121

5.187.121

0

0

0

0

0

0

0

0

170.995

1.283.788

45.858.980

44.812.747

1.046.233

1.004.216

1.004.216

1.004.216

1.525.462

978.278

4.505.164

3.119.639

1.385.525

1.396.920

1.396.920

1.396.920

II.6 Milieu

897.744

1.214.724

5.306.631

3.776.488

1.530.142

1.530.142

1.530.142

1.530.142

II.7 Economie, Centrum en Haven VII

122.394

400.465

1.084.419

800.331

284.088

284.088

284.088

284.088

II.3 Wijkbeheer II.4 Ruimtelijke strategie

Wonen/Volkshuisvesting/Landgoed II.5 Driessen


PROGRAMMA III

Begroting

Hoofdstuk III.3 Omschrijving Totaal

Meerjarenbegroting

2004 Rekening Begroting 2002 2003 Lasten -39.531.805 -40.256.395

Baten 6.901.384

Saldo 48.079.188

TOTAAL PROGRAMMA I, II EN III -877.722 132.241 121.715.854 121.715.855


2005 Saldo

-41.177.804

-41.496.875

0 -307.375

2006 Saldo -41.015.194

2007 Saldo -41.345.194

172.625 -595.704

198

3.1.2. Recapitulatie productbegroting In de programmabegroting zijn de totalen per product ondergebracht in de diverse programma’s. In het besluit begroten en verantwoorden wordt echter voorgeschreven dat er ook een indeling moet worden gemaakt naar functies. Deze functionele indeling heeft vooral tot doel de onderlinge vergelijkbaarheid van gemeenten te vergroten. De provincie, het rijk en het centraal bureau voor de statistiek maken gebruik van de gegevens volgens deze functionele indeling. In de productbegroting (de begroting op uitvoeringsniveau t.b.v. college en ambtelijk apparaat) wordt eveneens de functionele volgorde gevolgd. Gesorteerd naar de functionele indeling kan van de producten het volgende overzicht worden gegeven: product

sector

Productomschrijving

13000 13010 13020

CO CO CO

13201 13202 13508 12300

CO CO CO GGZ

11200 11202

IWZ IWZ

11210

IWZ

13507

CO

13030

CO

13601 13602 13603 13604

CO CO CO CO

13502 13503 13504

CO CO CO

12303 12305 12306

GGZ GGZ GGZ

12200

GGZ

12309

GGZ

12310

GGZ

Bestuursorganen: raad Bestuursorganen: burgemeester Bestuursorganen: College 001 Bestuursorganen Representatie Communicatie Ondersteuning bestuursorganen Vervallen miv 2004 002 Bestuursondersteuning Publieke dienstverlening Burgerzaken Verkiezingen 003 Burgerzaken Secretarieleges burgerzaken 004 Secretarieleges burgerzaken Bevordering internationale contacten 005 Bestuurlijke samenwerking Ondersteuning bestuur 006 Bestuursondersteuning raad/rekenkamer Brandpreventie / Pro-Actie Repressie Rampenbestrijding Preparatie 120 Brandweer en rampenbestrijding Openbare orde en veiligheid Dierenbescherming Bijzondere wetten 140 Openbare orde en veiligheid Onderhoud wegen, straten etc. Openbare verlichting Straatreiniging & gladheidsbestrijding 210 Wegen, straten en pleinen Verkeersmaatregelen 211 Verkeersmaatregelen te land Parkeervoorzieningen 214 Parkeren Parkeervergunningen / heffingen


Begroot 629.909 171.329 701.265 1.502.504 150.810 343.718 473.586 0 968.114 1.154.724 101.246 1.255.970 -321.137 -321.137 44.913 44.913 262.968 262.968 109.533 169.014 360.409 974.803 1.613.758 270.510 16.830 45.217 332.557 3.082.908 529.059 890.467 4.502.435 892.466 892.466 537.743 537.743 -1.357.170

199

product

sector

12311

GGZ

12312

GGZ

12313 12600 12601

GGZ GGZ GGZ

11301

IWZ

11351

IWZ

11302

IWZ

11352

IWZ

11303

IWZ

11353

IWZ

11357 11307

IWZ IWZ

11300 11304 11305 11349 11350

IWZ IWZ IWZ IWZ IWZ

11306

IWZ

11308

IWZ

11311

IWZ

11504 11506 11508

IWZ IWZ IWZ

11507

IWZ

11310

IWZ

11204 11312 12400

IWZ IWZ GGZ

12315 12316 12317

GGZ GGZ GGZ

Productomschrijving 215 Baten Parkeerbelasting Exploitatie havencomplex 221 Binnenhavens en waterwegen Afwatering, Waterlossingen etc. 240 Waterkering, afwatering & landaanwinning Straatmarkten Handel en ambacht Erfpachtgronden 310 Handel en ambacht Openbaar basisonderwijs, excl. huisvesting 420 Openbaar basisonderwijs excl. huisvesting Onderwijshuisvesting openbaar basisonderwijs 421 Openbaar basisonderwijs huisvesting Bijzonder basisonderwijs, excl. huisvesting 422 Bijzonder basisonderwijs excl. huisvesting Onderwijshuisvesting bijz. basisonderwijs 423 Bijzonder basisondewijs huisvesting Speciaal Basis Onderwijs, excl.huisvesting 432 Bijzonder speciaal onderwijs excl. huisvesting Huisvesting Speciaal Basisonderwijs 433 Bijzonder speciaal onderwijs huisvesting Huisvesting Voortgezet Onderwijs Voortgezet onderwijs, excl.huisvesting 443 Bijzonder voortgezet onderwijs huisvesting Leerplicht Onderwijsbegeleiding Leerlingenvervoer

Begroot -1.357.170 158.680 158.680 135.661 135.661 -3.722 129.130 -98.726 26.682 317.427 317.427 524.398 524.398 58.918 58.918 1.348.952 1.348.952 36.039 36.039 701.499 701.499 618.142 0 618.142 190.171 207.098 586.321 Lokaal Onderwijsbeleid (GOA, OALT, VVE) en overige lasten onderwijs 256.326 495.067 Huisvesting onderwijs algemeen 480 Gemeensch. baten/laten onderwijs 1.734.983 Volwasseneneducatie 56.738 482 Volwasseneneducatie 56.738 Openbare leeszaal en bibliotheek 799.666 510 Openbaar bibliotheekwerk 799.666 Emancipatiebeleid 1.214 511 Vormings- en ontwikkelingswerk 1.214 Sportbeleid 395.873 Zwembaden 875.028 Sporthallen 702.574 530 Sport 1.973.475 Sportparken 403.510 531 Groene sportvelden en terreinen 403.510 Kunst en kunstzinnige vorming 1.848.582 540 Kunst 1.848.582 Gemeentearchief 436.344 Oudheidkunde en volksfeesten 301.382 Monumenten en Archeologie 248.254 541 Oudheidkunde en musea 985.980 Onderhoud openbaar groen 3.662.654 Evenementen en Kermissen -10.216 Recreatieve voorzieningen 701.431 560 Openbaar groen en openluchtrecreatie 4.353.869


200

product 11309

sector IWZ

11400

IWZ

11402 11403

IWZ IWZ

11410

IWZ

11401

IWZ

11314 11315

IWZ IWZ

11316 11404

IWZ IWZ

11313 11317 11318

IWZ IWZ IWZ

11319

IWZ

11406

IWZ

11320 12321

IWZ GGZ

12324 12525

GGZ GGZ

12326

GGZ

12512

GGZ

12327

GGZ

12201 12401 12402 12403 12604

GGZ GGZ GGZ GGZ GGZ

13305

CO

12606

GGZ

12100 12404 12517 11407 12518

GGZ GGZ GGZ IWZ GGZ

Productomschrijving Mediabeleid 580 Overige recreatieve voorzieningen Inkomensvoorziening 610 Bijstandverlening Uitstroombevordering Stedelijke werkgelegenheidsprojecten 611 Werkgelegenheid IOAW en IOAZ 612 Inkomensvoorziening vanuit het Rijk Minimabeleid 620-30 Ouderenbeleid Maatschappelijk werk Ouderenbeleid 620 Maatschappelijke begeleiding en advies Allochtonenbeleid Maatschappelijke zorg en begeleiding asielzoekers en 621 Vreemdelingen Sociaal-cultureel werk Samenlevingsopbouw Jeugdwerk 630-20 Samenlevingsopbouw Kinderopvang 650 Kinderopvang Gehandicaptenzorg 652 Voorzieningen gehandicapten Volksgezondheid: subsidies en bijdragen Volksgezondheid 714 Openbare gezondheidszorg Vuilophaal en -afvoer Voormalige stortplaats Gansoyensesteeg 721 Afvalverwijdering en -verwerking Riolering en waterzuivering 722 Riolering en waterzuivering Milieu 723 Milieubeheer Begraafplaatsen 724 Lijkbezorging Werkzaamheden m.b.t. kadaster Stedelijke vernieuwing Ruimtelijke beleidsplannen Structuurplannen Beheer diverse percelen en gemeentelijke panden 810 Ruimtelijke ordening Leningen woningbouw 820 Woningexploitatie/woningbouw Bouwgrondexploitatie Stads-en dorpsvernieuwingsplan 821 Stads- en dorpsvernieuwing Vastgoedbeheer Wonen Overige gemeentelijke panden.(vervallen zie 12604) Huursubsidie Bouwen


Begroot 17.153 17.153 2.429.540 2.429.540 8.479 359.857 368.336 56.166 56.166 774.120 774.120 563.692 444.098 1.007.790 22.210 73.876 96.085 211.526 928.250 983.467 2.123.243 663.267 663.267 3.190.879 3.190.879 692.901 137.086 829.986 -320.443 165.092 -155.351 -946.126 -946.126 1.685.493 1.685.493 187.201 187.201 297.169 533.574 223.098 0 624.692 1.678.533 0 0 0 0 52.493 278.732 0 23.591 151.730

201

product 12520

sector GGZ

12608 12609

GGZ GGZ

13306

CO

13307 13902

CO CO

13301

CO

13911

CO

13901 13922

CO CO

12102

GGZ

13315

CO

13316

CO

13322

CO

13320

CO

13321

CO

12328

GGZ

13310

CO

13311

CO

13990

CO

13970

CO

13900

CO

13999

CO

Productomschrijving Handhaving bouwwetgeving 822 Overige volkshuisvesting Algemene kosten bouwgrondexploitatie Bouwgrondexploitatie 830 Bouwgrondexploitatie Beleggingen en deelnemingen 913 Overinge financiële middelen Verstrekte geldleningen Rente 914 Geldleningen etc. langer dan 1 jaar Vervallen miv 2004 920-10 Belastingen Algemene uitkering 921 Algemene uitkering Onvoorziene lasten Algemene baten en lasten 922 Algemene baten en lasten Werkzaamheden Wet WOZ 930 Uitvoering Wet WOZ OZB opbrengst gebruikers 931 Baten onroerend zaakbelasting gebruikers Opbrengsten OZB eigenaren 932 Baten onroerend zaakbelasting eigenaren Forensenbelasting 935 Baten forensenbelasting Toeristenbelasting 936 Baten toeristenbelasting Hondenbelasting 937 Baten hondenbelasting Heffing precariorechten 939 Baten precariobelasting Lasten gemeentelijke belastingen 940 Lasten heffing/invordering belastingen Uitkering Zalmsnip 941 Lastenverlichting Rijk Resultaat op kostenplaatsen 960 Saldi van kostenplaatsen Saldo voor bestemming 970 Saldo voor bestemming Mutaties reserves 980 Mutaties reserves HF 0 t/m 9 Saldo na bestemming 990 Saldo na bestemming Algeheel totaal


Begroot 345.405 851.951 0 0 0 -31.900 -31.900 0 -5.491.491 -5.491.491 0 0 -28.633.423 -28.633.423 200.000 -145.155 54.845 316.856 316.856 -3.401.487 -3.401.487 -4.364.894 -4.364.894 -15.000 -15.000 -40.000 -40.000 -108.222 -108.222 -87.858 -87.858 478.638 478.638 820.000 820.000 -6.834 -6.834 0 0 419.017 419.017 -1.086.051 -1.086.051 0

202

3.1.3 Recapitulatie begroting naar baten en lastensoorten De begrotingcijfers zijn in voorgaande overzichten steeds gepresenteerd per programma dan wel per product. Het totaal van de baten en lasten van alle producten kan ook worden gerubriceerd naar baten- en lastensoort. Dit geeft dan voor het totaal van alle producten / programma’s het volgende overzicht: LASTEN Niet in te delen lasten Loonbetalingen en sociale premies Werkelijk betaalde rente Personeel van derden Energie Aankopen en uitbestedingen duurzame goederen Betaalde belastingen Betaalde pachten en erfpachten Aankopen niet duurzame goederen en diensten Inkomensoverdrachten aan het Rijk Subsidies aan marktproducenten Sociale uitkeringen in geld Sociale verstrekkingen in natura aan personen Inkomensoverdrachten aan overheid (niet-Rijk) Overige inkomensoverdrachten Reserveringen Kapitaallasten BATEN Werkelijk ontvangen rente en winstuitkeringen Toegerekende rente Huren Pachten Verkopen van duurzame goederen Overige goederen en diensten Belastingen op producenten Belasting op inkomen van gezinnen Inkomensoverdracht van het Rijk Baten met betrekking tot vergoeding en verhaal sociale uitkeringen Overige inkomensoverdrachten van overheid (niet-Rijk) Overige inkomensoverdrachten Reserveringen Overige verrekeningen


391.67319.999.956 1.253 1.111.268 779.856 27.250.674 143.204 394.097 21.251.775 102.576 265.750 8.290.105 2.330.200 1.391.717 10.839.189 14.593.708 13.362.199 121.715.854 2.247.029 5.502.966 3.289.225 1.867 33.772.908 9.583.619 4.404.894 3.524.709 43.790.259 33.349 4.405 3.376.263 4.825.466 7.358.895 121.715.854

203


204

3.1.4 Geraamd resultaat voor en na bestemming en mutaties reserves Tot en met het begrotingsjaar was het gebruikelijk dat stortingen in en onttrekkingen uit reserves via meerdere producten werden verwerkt. De mutaties in de reserves maakten deel uit van het begrotingen rekeningresultaat. Door deze systematiek kon een situatie ontstaan waarin het gepresenteerde begrotings- en rekeningsaldo een vertekend beeld gaf van de werkelijkheid. Door aanvullende overzichten (gezuiverd dienstsaldo) in de jaarrekening op te nemen werd getracht alsnog een betrouwbaar beeld te geven van de jaarresultaten, maar helemaal bevredigend was deze situatie niet. Vanaf het begrotingsjaar 2004 is deze werkwijze niet meer toegestaan. Daartoe zijn de nieuwe voorschriften op enkele punten aangescherpt: -Duidelijkere definities van de begrippen reserves en voorzieningen; -mutaties in reserves dienen verzameld te worden en op een aparte functie te worden geadministreerd; -Er moet zichtbaar worden gemaakt hoe het begrotingsresultaat is vóórdat de mutaties in de reserves zijn verwerkt, én nadat de stortingen / onttrekkingen in reserves zijn geboekt, d.m.v. instelling van de functies 970, 980 en 990. Deze werkwijze heeft tot doel het begrotings- en rekeningresultaat transparanter te presenteren. Door de duidelijke, uniforme verwerking van stortingen / onttrekkingen in reserves kan de toezichthouder (provincie) de begrotingsresultaten van opeenvolgende jaren, maar ook van overeenkomstige gemeenten, beter vergelijken en interpreteren. De primitieve begroting sluit nog met een tekort van € 1.086.000,00. Bij de eerste begrotingswijziging zullen ombuigingen worden voorgesteld ter sluitend maken van de begroting. Voor onderstaand overzicht zijn deze vooralsnog buiten beschouwing gelaten. Begrotingsresultaat vóór bestemming, dit is het totaal van de functies 001 tot en met 960 Stortingen in reserves Onttrekkingen uit reserves

€ 667.034 N 3.468.238 3.049.221 419.017 N

Resultaat ná bestemming

€ 1.086.051 N

De mutaties in de reserves zijn verantwoord op product 13900, onder programma III, financieel evenwicht. Onder paragraaf 3.2.7; stand en verloop reserves, is een nadere toelichting gegeven op de stand van de reserves en de mutaties voor 2004.


205


206

FINANCIELE BEGROTING

UITEENZETTINGEN FINANCIELE POSITIE

MET TOELICHTINGEN


207


208

3.2 Uiteenzetting financiële positie met toelichtingen In deze financiële begroting 2004 van de gemeente Waalwijk gaan wij nader in op de vraag op welke wijze het voor 2004 voorgenomen beleid in financiële zin gedekt gaat worden. Dit voorgenomen beleid bestaat enerzijds uit uitvoering van taken op het niveau zoals dat eerder door de raad is vastgesteld (geen wijziging ten opzichte van het jaar 2003), anderzijds uit prioriteiten zoals die in de programma’s I – II – III van de begroting naar voren zijn gebracht. Zowel bestendiging van bestaand beleid, verbetering daarin, alsook nieuw beleid kan leiden tot verhoging van lasten. In de financiële begroting zullen wij op hoofdlijnen in beeld brengen op welke wijze lasten zich in 2004 ten opzichte van het begrotingsjaar 2003 naar verwachting ontwikkelen en op welke wijze -in onze visie- de voor het jaar 2004 geraamde lasten, ook naar de komende jaren toe, verantwoord gedekt kunnen worden.

3.2.1 Uitgangspunten voor het samenstellen van de begroting Hierna volgen de in dit kader relevante uitgangspunten, zoals deze door de raad zijn vastgesteld. NOTA VAN UITGANGSPUNTEN BEGROTING 2004 In deze nota worden de kaders aangegeven waarbinnen de Programmabegroting, de Productenramingen, de meerjarenbegroting 2004-2007 en het meerjareninvesteringsplan dienen te worden opgesteld. 1 Overzicht personeelslasten 1.1 Basis salarispeil januari 2003 Salarisverhoging 2004, aanname Verhoging eindejaarsuitkering 2004, aanname B2-Staat/Algemene Uitkering Stelpost incidenteel (hulpkostenplaats algemene personeelskosten)

100,00% 2,00% totaal 102,00% 0,75% totaal 102,75% 0,31% totaal 103,06%

3,06%

Ook de budgetten voor incentives, uitloophonering, gratificatie zeer goed en flexibel belonen worden met 2,75% verhoogd. Voor de jaren na 2004 wordt geen rekening gehouden met salarisverhogingen. Opmerking: De mutaties 2003 zijn geprognosticeerd. Er zijn nog geen salarisafspraken gemaakt voor 2004. Indien deze afwijken Van de uitgangspunten, zal een stelpost in de begroting worden opgenomen. 1.2 RENTEPERCENTAGES 1.2.1 Rente overzicht kapitaallasten / lopende investeringen Resultante berekening van het rente-omslagpercentage. (2003: 6,06%) 1.2.2 Rente vervangingsinvesteringen / nieuwe investeringen (2003: 5,75) 1.2.3 Rente kortlopende leningen (2003: 4,75) 1.2.4 Rente langlopende leningen (2003: 5,75) 1.2.5 Rente belegde reserves (interne financieringsmiddelen) (2003: 5,75) Rente wordt alleen toegevoegd aan: - reserve Bouwfonds


6,00% 5,00% 4,00% 5,00% 5,00%

209

- Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) - Algemene Reserve - Reserve sale-lease-back (Sprang-Capelle) 1.2.6 Rente voorzieningen (2003: 5,75) Aan voorzieningen wordt geen rente toegevoegd. De bespaarde rente, ontstaan uit het benutten van eigen financieringsmiddelen, wordt voor het vrije gedeelte gestort in de reserve Majeure projecten.

5,00%

1.2.7 Rente belegd langlopend vermogen

5,00%

Voor de niet benoemde reserves en voorzieningen geldt dat de jaarlijkse storting met het percentage voor prijscompensatie wordt verhoogd. (zie 1.9)

2,00%

Bron: Gegevens december 2002 Centraal Planbureau + VNG januari 2003 1.3 AANTALLEN INWONERS/WONINGEN inwoners woningen 1998 44.823 def. 18.014 def. 1999 45.198 def. 18.445 def. 2000 45.333 def. 18.703 def. 2001 45.454 def. 18.706 def. (conform AU Gem. Fonds) 2002 45.596 def. 18.878 raming 2003 45.700 raming 19.000 raming 2004 45.730 raming 19.367 raming Opmerkingen: E.e.a. na raadpleging sectoren Inwonerszaken en Grondgebiedszaken. NB. En leidt dus tot areaaluitbreiding waarmede rekening dient te worden gehouden.

1.4 ONVOORZIENE UITGAVEN De hoogte van de post onvoorzien wordt bepaald aan de hand van de provinciale norm. Dit is tevens het maximale beroep dat op deze post mag worden gedaan.

1.8 MEERJARENINVESTERINGSPLAN Het meerjareninvesteringsplan bevat alle vervangingsinvesteringen. Voorts worden alle investeringen opgenomen die voortkomen uit nieuw beleid. Het meerjareninvesteringsplan dient voorzien te zijn van een uitgebreide toelichting. Is een investering voldoende voor gecalculeerd dan geldt dat het investeringsplan tevens als formele krediet votering. Op voormelde beleidsregel is de navolgende uitzondering van toepassing. Als de voorziene investering van dusdanige aard is dat de kaderstellende* rol van de raad in het geding is dan dient middels een afzonderlijk raadsvoorstel een krediet te worden gevoteerd. De investering is dan wel in het investeringsplan opgenomen maar er is nog geen krediet beschikbaar gesteld.


210

In het investeringsplan dient per investering te worden aangegeven of voormelde uitzondering van toepassing is. Hiermede wordt bereikt, dat de raad zelf besluit, dat afzonderlijke kredietvotering noodzakelijk is. E.e.a. dient bij de aanbieding van de begroting aan de raad helder in beeld te worden gebracht. Voor alle vervangings- en nieuwe investeringen geldt een rentepercentage van: 5,00%

Opmerkingen: * Met kaderstellende rol wordt o.a. bedoeld dat de investering leidt tot ingrijpende planologische maatregelen, grote maatschappelijke impact heeft, de investering maakt onderdeel van een groter geheel en daarmede is een integrale afweging door de raad noodzakelijk. Het is belangrijk dat de raad zijn budgetrecht in de meest brede zin ten volle kan benutten. Voor het ramen van investeringen gelden de regels zoals vastgelegd in het gemeentelijk waarderings- en afschrijvingsbeleid. 1.9 TARIEFAANPASSINGEN 1.9.1 Alle gemeentelijke tarieven (zowel privaatrechtelijke als publiekrechtelijke) worden met maximaal het geraamde inflatiepercentage verhoogd. NB: zie onderstaande opmerkingen: algemeen uitgangspunt is kostendekkende tarieven! Aanpassing van tarieven met het inflatiepercentage worden in de begroting op de functionele posten verwerkt.

2,00%

1.9.2 Bij de bepaling van de tarieven dient rekening te worden gehouden met eerdere besluitvorming (nieuw beleid) en met afspraken die contractueel zijn vastgelegd. Aanpassingen als gevolg hiervan worden in de begroting op de functionele posten verwerkt. Voorts wordt rekening gehouden met in het coalitieoverleg gemaakte afspraken en nadien hierop genomen wijzigingsbesluiten. 1.9.4 Huurverhoging van de gemeentelijke panden (niet zijnde woningen), conform prijscompensatie tenzij contractueel anders is overeengekomen.

1.9.5 Huurverhoging woningen conform maximaal wettelijk toegestane percentage.

2,00%

Wettelijk maximum

1.10 PRIJSCOMPENSATIE 1.10.1 De ramingen ten aanzien van de categorieën 3.0 tot en met 3.4 en 6.0 de stortingen in reserves en voorzieningen, exclusief grondexploitatie en Gemeentelijk Rioolbeheerplan worden met 2,00% verhoogd.

2,00%

Ook de subsidies moeten met het inflatiepercentage worden verhoogd. Het betreft hier de instellingen en activiteiten zoals opgenomen in het gemeentelijk subsidieprogramma. Op personeelsgevoelige componenten worden de gemeentelijke uitgangspunten voor personeelskosten toegepast; in casu 3,06 %


211


212

3.2.2 Analyse van – en toelichting op het begrotingsresultaat 2004 (Verbijzondering ramingen bestaand / nieuw beleid alsmede toelichting op de meerjarenramingen)

De begroting 2003 als basis voor de begroting 2004 Middels vaststelling van de begroting 2003 heeft uw raad het beleid voor dat jaar vastgesteld en de daarvoor benodigde middelen beschikbaar gesteld c.q. de daarvoor gevraagde budgetten en kredieten geautoriseerd. De begroting 2003, een sluitende begroting, vormt dan ook het vertrekpunt voor de begroting 2004. Het reeds voor het jaar 2004 geaccordeerde beleid vanuit eerdere beleidsplannen is toegevoegd. Dit leidt dan feitelijk tot de vertrekpositie jaarschijf 2004 bij de begroting 2003. Vervolgens is ook rekening gehouden met de besluitvorming door de raad in het kader van de vaststelling van de begroting 2003, met name ten aanzien van de bestemming van de extra uitkering uit het Gemeentefonds (septembercirculaire 2002), waarbij de voorgestelde OZB verhogingen ad 4,5 % voor de jaren 2003 en 2004 zijn teruggezet op 3,0 % en vastgesteld is dat vanuit die extra uitkering voor 2004 nog een bedrag ad € 182.000,- beschikbaar zou moeten zijn. Wij gaan u uiteenzetten op welke wijze wij, vanuit de begroting 2003, zijn gekomen tot de begroting 2004 en meer in het bijzonder het begrotingsresultaat 2004, zoals wij u dit ter besluitvorming voorleggen. Wij starten feitelijk met het eindresultaat en gaan vervolgens toelichten op welke wijze dat tot stand is gekomen. Daartoe presenteren wij u een overzicht per onderdeel dat alle mutaties in de begroting 2004 en de jaarschijven 2005 – 2006 en 2007 weergeeft ten opzichte van de vastgestelde begroting 2003.


213

Meerjarenbeeld 2004-2007 Begrotingsresultaat jaarschijf 2004 bij de begroting 2003 Voor 2004 nog niet bestemde uitkering gemeentefonds bij septembercirculaire 2002

saldo begroting voorgaand jaar A. Onontkoombare mutaties verwerkt in de primitieve begroting 2004 Gevolgen toepassen 2% prijscompensatie Nadeel kapitaallasten Lager bedrag bespaarde rente t.g.v. exploitatie

2004

-187.000

Aanpassen budgetten naar aanleiding van geoormerkte bedragen gemeentefonds

-383.232

Doorschuiven kapitaallasten herinrichten Wilhelminastraat / Mr. Van Coothstraat Verhoging pensioenpremies en FPU-premies Areaaluitbreiding groen Herstellen onjuiste raming Ontoereikendheid budgetten Afrondingsverschillen

-292.000 151.365 75.000 232.765 125.610 1.443

Totaal mutaties o.b.v. uitgangspunten (A)

978.000

B. Mutaties t.o.v. 2003 (ontwikkelingen / nieuwe informatie) Aanpassing verzekeringspremies opstalverzekeringen Aanpassing verzekeringspremeis WA verzekering Lagere baten woonforenzenbelasting ICT middelen vervangingsbudget Software en abonnementen bureau Onderzoek en Statistiek

287.500 15.000 15.000 33.104 9.250

-5.709

-50.253

Bijdrage van rijksbelastingdienst en waterschap in uitvoering Wet WOZ

-98.000 21.943

Noodzakelijke verhoging budget brandstofkosten voertuigen

20.000 15.000

Overige aanpassingen per saldo

16.290

Vervallen extra budget 2004 brandstofkosten tractie

-20.000

Vervallen extra bijdrage RIO 2004 Extra onderhoudsbudget ivm areaaluitbreiding

-11.913 30.000

C. Eerste wijzigingsbesluit op de begroting 2004 Ombuigingen Inflatiepercentage verlagen van 2% naar 0,75% Bespaarde rente over geblokkeerde deel AR t.g.v. exploitatie Incidenteel bespaarde rente t.g.v. exploitatie Vervallen stelpost OpMaat Verlagen budgetten voor inhuur van derden Verhogen parkeertarieven Gedeeltelijke dekking kapitaallasten overdekte parkeervoorzieningen centrum Verlagen storting in voorziening onderhoud gebouwen Terugbrengen aantal fte bestuurssecretariaat naar 3,5 fte Verhogen leges voor verlenen vergunningen bijzondere wetten Afstand tbv vergoeding leerlingenvervoer van 2 naar 6 km Verlagen subsidie bibliotheek Vervallen subsidie emancipatie Vervallen ambtelijke capaciteit huursubsidieregeling Halvereren budget sectoruitstapjes Verhogen tarieven sportaccommodaties met 15% Kostendekkend maken precariorechten Andere wijze invullen controlfunctie Doorschuiven kapitaallasten investering digitaliseren en actualiseren bestemmingsplannen Verlagen post onvoorzien Besparing 0,75 fte maatschappelijke zorg en begeleiding Besparing buurthuizen agv kwaliteitsverbetering door bundeling Efficiënter beheer/exploitatie begraafplaatsen Verhogen OZB vanwege ontwikkeling Haven VII Verhogen OZB vanwege ontwikkeling Landgoed Driessen Totaal ombuigingen ( C )

30.000

295.000

1.086.000

-87.500 -175.000 -938.287 290.000 -300.000 -250.000

938.287

-250.000 500.000

-180.000 -20.000 -17.860 -23.000 -26.000 -1.028 -10.000 -9.000 -38.000 -50.000 -45.000

-23.000

-76.000

-47.250 -36.000 -40.000 -50.000 -100.000 -100.000

-200.000 -50.000 -100.000 -100.000

-100.000 -100.000

-1.963.925

Programmabegroting 2004 gemeente Waalwijk Begrotingsresultaat 2004 na eerste begrotingswijziging

30.000

-132.000

Bouwregistratie en welstand

Begrotingsresultaat 2004 primitieve begroting (saldo + A + B)

-95.709

89.482

Aanpassing verzekeringspremies gemeentelijke voertuigen

Totaal mutaties t.o.v. 2003 (ontwikkelingen / nieuw beleid) (B)

-15.709

52.684

Europese aanbesteding leerlingenvervoer

Verhoging bouwleges ivm kostendekkendheid

2007

619.314 85.000 350.000 -400.000 412.735

Noodzakelijke verhoging budgetten onkruidbestrijding en verwerking groenafval

2006

-182.000

Verwerking salariskosten en gevolgen doorberekening aan grondexploitatie en kredieten Mutattie algemene uitkering

Diverse subsidies en vergoedingen op het gebied van onderwijs

2005

-5.000

214 -877.925

D. Tweede wijzigingsbesluit op de begroting 2004 Nieuw beleid Arbo-voorzieningen schoolgebouwen (investering van € 1000.000,-) Augeo planningspakket (nieuwe versie) 0,75% prijscompensatie onderwijsinvesteringen Subsidie kinderboerderij 't Erf Aanvullende subsidie Maas en Leije Extra kosten postregistratiesysteem Beperking risico's huidige ICT (2e en 3e ring) Structurele verhoging budget beheer en onderhoud openbaar groen Specialistische toets bouwvergunningen Verhogen leges bouwvergunningen ivm specialistische toets Bereikbaarheidskaarten tbv repressieve acties brandweer (investering van € 204.00,- wordt in 2004 incidenteel gedekt) Onderhoud bereikbaarheidskaarten tbv repressieve acties brandweer Eenmalig verfilmen van bouwtekeningen als eerste aanzet digitaliseren archief (investering van € 76.000,- wordt in 2004 incidenteel gedekt) Eenmalig verfilmen fotocollectie (investering van € 15.000,- wordt in 2004 incidenteel gedekt) Collectief vraagafhankelijk vervoer voor ouderen In samenwerking oprichten archeologische dienst met opgravingsbevoegdheid Uitvoering communicatiebeleidsplan (investering van € 32.000,-) Vorm geven aan nieuwe ICT structuur (front-, mid- en backoffice) Efficiëncy besparing personeelskosten a.g.v. ICT-ontwikkeling Subsidie steunpunt mantelzorg Verhoging budget implementatie rampenplan Ondersteuning griffier (0,5 fte) Studie en opleidingsbudget gemeenteraad Budget jumelage gemeenteraad Subsidies nullijn besparing 1% inflatie m.i.v. 2005 Eenmalig vormen egalisatiereserve baggerplan (storting van € 400.000,- in 2004 wordt incidenteel gedekt)

35.000 18.229 7.000 24.500 10.000 44.214 500.000 50.000 -50.000

75.000 -15.000

5.000

47.379 25.000 10.600 200.000 -100.000 10.294 5.000 20.000 10.000 5.000

-15.000

100.000 -65.000

-65.000

-70.000

-80.000

-80.000

-80.000

81.000 110.000 90.756

110.000

Eenmalige subsidie sportmobiel (bedrag van € 40.000,- wordt incidenteel gedekt) Ontsluiten analoge informatie i.k.v. kwaliteitstarject DIV (bedragen in 2004 van € 24.395 en in 2005 van € 62.475,- worden incidenteel gedekt) Revitalisering van het buitengebied (bedrag van € 47.000,- wordt in 2004 incidenteel gedekt) Tekorten budgetsubsidie bureau nieuwkomers en vluchtelingenwerk (bedragen in 2004 van € 19.352 en in 2005 van € 19.352,- worden incidenteel gedekt) Uitbreiding van formatie met 0,55 fte afdeling Welzijn en Onderwijs i.v.m. nieuwe taken jeugdzorg (bedragen in 2004 van € 31.448,- en in 2005 van € 31.448,- worden incidenteel gedekt) Totaal nieuw beleid (D)

872.216

Begrotingsresultaat 2004 na 2e begrotingswijziging

-5.709

Geaccordeerde meerjarenmutaties vanuit begroting 2003 Meer budget onderhoud speeltuinen

15.882

Meer investeringscapaciteit huisvesting onderwijs Investeringscapaciteit uitvoering GVVP Investeringscapaciteit reconstructies wegen Extra voor arbeidsvoorwaarden Uitvoering gemeentelijk rioleringsplan Jaarlijkse toename budget BOR Minder leges vastgoedbeheer Vervanging microstation Herinrichting Wilhelminastraat

34.034 81.000 110.000 90.756 10.890 125.000 11.395 72.605

Invulling medew.studiezaal (budget in 2003+2004)

-28.000

292.000

Actual. Bestemm.plannen (invest.vanaf 2004)

45.000

Besparing 0,5 fte a.g.v. geactualiseerde best.plannen

45.000

45.000

-25.000

Handhaving t.a.v. illegale bouwwerken (in 2003+2004)

-80.000

Mutaties in Algemene uitkering gemeentefonds

75.000

Gebruiksvergunningen (inhuur in 2003+2004)

-42.017

Afbouw verhoging opleidingsbudget brandw. 2003

-18.487

Investeringscapaciteit inrichting overdekt zwembad Mutatie in kapitaallasten Besparing wegens centrale inkoop Aanpassing OZB tarieven met 4,5% Aanpassing OZB tarieven met 2%

Begrotingspositie Programmabegroting 2004 gemeente Waalwijk

125.000

-174.432 -270.000 -366.000

75.000 -1.681 342.662 -263.737

-305.000

-391.000 -180.000

-5.709

-15.709

-95.709 -245.709 215

Voor wat betreft de begroting 2004 ontstaat dan het volgende beeld: Begrotingsresultaat jaarschijf 2004 bij de begroting 2003

overschot €

5.000,-

Voor 2004 nog niet bestemde extra uitkering gemeentefonds bij septembercirculaire 2002 Startpunt te verwachten begrotingsruimte 2004

overschot overschot €

182.000,187.000,-

A Mutaties ten opzichte van 2003 (uitgangspunten) Begrotingsresultaat 2004 op basis van uitgangspunten

nadelig tekort

978.000,791.000,-

B Mutaties t.o.v. 2003 (ontwikkelingen / nieuwe informatie) nadelig Begrotingsresultaat 2004 primitieve begroting tekort

€

295.000,€ 1.086.000,-

C Voorgestelde ombuigingen (1e begrotingswijziging 2004) voordelig - 1.964.000,Begrotingsresultaat 2004 na 1e begrotingswijziging overschot € 878.000,D Nieuw beleid (2e begrotingswijziging 2004) Begrotingsresultaat 2004 na 2e begrotingswijziging

nadelig overschot -

872.000,6.000,-

Primitieve begroting = uitkomsten productenramingen Vooraf willen wij u aangeven dat er een onderscheid is tussen de primitieve begroting en de daarbij behorende 1e en 2e wijziging van de gemeentebegroting. De primitieve begroting is samengesteld op basis van de door de raad vastgestelde uitgangspunten voor de samenstelling van de begroting 2004 met als basis de geautoriseerde budgetten 2003, onder aanvulling van een aantal onontkoombare aanpassingen welke hiervoor en hierna in overzichten (ad A en ad B) zijn opgenomen. De productenramingen zijn op deze wijze tot stand gekomen en vanuit de productenramingen zijn de in de programmabegroting opgenomen financiële overzichten hoofdstukgewijs gegenereerd. Programmabegroting en productenramingen lopen dus één op één. Het verschil is dat de productenramingen als sturingsinstrument voor het college en ambtelijke organisatie op uitvoeringsniveau veel gedetailleerder informatie dan de programmabegroting bevat. Van belang is om vast te stellen dat door vaststelling van de programmabegroting en de daarin opgenomen financiële overzichten (corresponderend met de productenramingen), de raad feitelijk de primitieve begroting vaststelt. In de programmabegroting treft u daarnaast ook voorstellen aan voor ombuigingen en voor nieuw beleid en de financiële vertaling hiervan naar de begrotingspositie. Deze voorstellen hebben hun vertaling gekregen in respectievelijk het 1e en 2e wijzigingsbesluit van de begroting 2004. Wij willen u allereerst nader informeren over de primitieve begroting en de wijze waarop het begrotingsresultaat in de primitieve begroting tot stand is gekomen. Bij de begroting 2003 zijn, in de vorm van een meerjarenperspectief, verwachtingen uitgesproken ten aanzien van de ontwikkeling van de begrotingspositie in de jaren 2004 tot en met 2007.


216

Voor het jaar 2004 werd uitgegaan van een met een gering overschot van € 5.000,- sluitende begroting. Naar aanleiding van de destijds niet geraamde nagekomen extra uitkering uit het Gemeentefonds zou hieraan voor 2004 en volgende jaren een bedrag van € 182.000,-, zijnde de middelen die slechts in 2003 incidenteel zouden worden ingezet, kunnen worden toegevoegd. Dit betekent dus dat onder exact gelijkblijvende omstandigheden de begroting 2004 een begrotingsruimte zou moeten geven van € 187.000,-. Deze € 187.000,- vormt daarom voor ons het vertrekpunt om uw raad uiteen te zetten op welke wijze het nu aan u gepresenteerde begrotingsresultaat 2004 tot stand is gekomen. Ter bevordering van de transparantie hierin, maken wij een onderscheid tussen: A

B

Het begrotingsresultaat 2004 op basis van de door de raad vastgestelde uitgangspunten voor de samenstelling van de begroting 2004. Deze begroting is samengesteld uitgaande van de door de raad voor 2003 geautoriseerde ramingen waarop slechts de uitgangspunten zijn toegepast, alsmede onontkoombare mutaties zijn verwerkt. Deze begroting leidt tot een nadelig resultaat van € 791.557,-. Het begrotingsresultaat ad A inclusief aanpassingen om het bestaand beleid ook in 2004 te kunnen uitvoeren rekening houdend met ontwikkelingen ten opzichte van 2003 die niet eerder voorzien waren. Deze begroting leidt tot een nadelig resultaat van € 1.086.051,-.

Met het vertrekpunt de jaarschijf 2004 van de begroting 2003, is het goed allereerst stil te staan bij de uitgangspunten die gehanteerd worden ter berekening van het meerjarenperspectief. Voor alle duidelijkheid: de jaarschijf 2004 bij de begroting 2003 gaf de verwachting weer ten tijde van het samenstellen van de begroting 2003, dus medio 2002.

Uitgangspunten berekening meerjarenschijf 2004 bij de begroting 2003 Er wordt aangenomen bij de berekening van de meerjarenbegroting (de jaarschijven volgend op het begrotingsjaar) dat alle loon en prijsstijgingen zullen worden gedekt middels verhoging van de Algemene Uitkering en aanpassing van tarieven. Ter berekening van een meerjarenschijf wordt daarom uitgegaan van 0 % inflatie en 0 % stijging van Algemene Uitkering en 0 % verhoging van tarieven. Duidelijk moge zijn dat zich een jaar nadien, als een feitelijke berekening kan worden gemaakt op basis van door de raad vastgestelde uitgangspunten en inzicht in de opbouw en hoogte van de daadwerkelijk Algemene Uitkering, altijd een andere uitkomst zal voordoen. De kapitaallasten 2004 worden voor het meerjarenperspectief berekend op basis van de informatie die bekend is op het moment van samenstelling van de begroting 2003, dus in de zomer van 2002. De kapitaallasten voor de begroting 2004 worden opnieuw berekend op basis van de informatie die bekend is in de zomer 2003, dus een jaar later. Dit betekent dat er zich altijd afwijkingen zullen voordoen tussen de in het meerjarenperspectief voorziene mutatie in de kapitaallasten en de berekende kapitaallasten in de daadwerkelijke begroting. Voor de berekening van de jaarschijf 2004 wordt ervan uitgegaan dat alle in de vorige begroting gehanteerde rentepercentages geen wijziging ondergaan. Voor de berekening van de begroting 2004 worden de voor dat jaar door de raad vastgestelde – ten opzichte van 2003


217

afwijkende- rentepercentages gehanteerd. Duidelijk moge zijn dat hierdoor afwijkingen ontstaan tussen jaarschijf en daadwerkelijke begroting. Er wordt voor de berekening van een jaarschijf vanuit gegaan dat de financieringspositie ten opzichte van het voorgaand jaar ongewijzigd blijft. Duidelijk is dat feitelijke berekening een jaar nadien tot andere uitkomsten zal leiden. Voor de berekening van een jaarschijf wordt aangenomen dat de kostentoerekening ten opzichte van het voorgaand jaar ongewijzigd blijft. De daadwerkelijke begroting echter wordt samengesteld op basis van een voor het begrotingsjaar door afdelingshoofden opgestelde urenplanning. Dit zal, ook wanneer de feitelijke verdelingssytematiek op zich niet wijzigt, altijd tot andere resultaten leiden. Conclusie t.a.v. de confrontatie tussen meerjarenbegroting en daadwerkelijke begroting Een meerjarenbegroting geeft een indicatie van te verwachten resultaten onder gelijkblijvende omstandigheden. Een meerjarenbegroting dient er voor om een globaal inzicht te krijgen in de begrotingspositie op de wat langere termijn. Uitkomsten van een meerjarenbegroting geven een globale indicatie van wat onder gelijkblijvende omstandigheden te verwachten is. Aangezien er echter nimmer sprake is van gelijkblijvende omstandigheden zal een begroting per definitie altijd afwijken van de corresponderende, één jaar eerder samengestelde, jaarschijf.


218

A

Analyse begrotingsresultaat 2004 op basis van door de raad vastgestelde uitgangspunten

Begrotingsresultaat jaarschijf 2004 bij de begroting 2003 Voor 2004 nog niet bestemde extra uitkering gemeentefonds bij septembercirculaire 2002 Startpunt te verwachten begrotingsruimte 2004 Mutaties ten opzichte van 2003 (zie hieronder) Begrotingsresultaat op basis van uitgangspunten

overschot € overschot overschot nadelig nadelig

€ €

Analyse op afwijkingen Inflatie Op basis van de uitgangspunten zijn alle daarvoor in aanmerking komende baten en lasten ten opzichte van de begroting 2003 met 2% verhoogd i.v.m. stijging van prijzen wegens inflatie. Dit leidt per saldo tot een lastenstijging t.o.v. 2003 van € 619.314,-.

5.000,182.000,187.000,978.000,791.000,-

€ 619.314 N

Kapitaallasten Berekening van de kapitaallasten voor de begroting 2004 leidt ten opzichte van de begroting 2003 tot een daling van lasten van afgerond € 60.000. In de jaarschijf 2004 werd uitgegaan van een daling van € 145.000,-. Een nadelig verschil derhalve van:

85.000 N

Bespaarde rente In de uitgangspunten voor de begroting 2004 is bepaald dat het eigen vermogen 5% bespaarde rente genereert. In de begroting 2003 werd met 6 % gerekend, evenals in de daarbijbehorende jaarschijven. Verlaging van het rentepercentage leidt tot een nadelig effect op de structureel bespaarde rente van:

350.000 N

Personeelslasten Berekening van de salariskosten bestuurlijk- en ambtelijk apparaat voor 2004 leidt tot een nadeel van € 450.000,-. Daar tegenover kan gezet worden dat van de totale personeelslasten € 670.000,- meer dan in 2003 toegerekend is aan grondexploitatie en kredieten, hetgeen tot een voordeel leidt op de exploitatiebegroting. Als hierin dan eveneens betrokken wordt dat een in de begroting 2003 opgenomen stelpost van € 180.000,- voor inhuur van personeel ter vervanging in reguliere werkzaamheden, niet meer in 2004 is opgenomen, leidt dit alles tot een voordeel van:

400.000 V

Algemene uitkering Berekening van de Algemene Uitkering uit het gemeentefonds (AU) op basis van de juni circulaire 2003 leidt tot een uitkering voor onze gemeente van € 28.945.430,-, berekening op basis van de septembercirculaire tot een uitkering van € 28.768.640,-. Voor de begroting 2003 werd de Algemene Uitkering op basis van de juni + septembercirculaire berekend op € 31.973.406,-. Dit betekent een nadelige bijstelling voor 2004 t.o.v. 2003 van € 3.204.766,-. Ten opzichte van de AU 2003 heeft een korting plaats gevonden van € 2.792.031,- wegens invoering van het BTW Compensatiefonds, welke korting binnen de exploitatiebegroting volledig budgettair neutraal verloopt en dus geen invloed heeft op het begrotingsresultaat. Er resteert dan t.o.v. 2003 nog een nadeel van € 412.735,-. Dit nadeel is op zijn beurt weer een saldo van diverse mutaties. Deze mutaties kunnen wij als volgt weergeven: 2003 2004

•

Bijstelling AU 2003

nadelig

307.360

• •

Oormerkingen begrepen in AU Beschikbaar voor inflatie

nadelig voordelig

383.232 454.647 412.735 N


219

•

Rijksombuiging € 25 miljard middels Septembercirculaire

nadelig

176.790 412.735

Op de mutaties in de Algemene Uitkering gaan wij nog afzonderlijk in (zie onderdeel 3.6). Oormerkingen gemeentefonds Onder Algemene Uitkering gaven wij aan dat als gevolg van geoormerkte bedragen een negatieve bijstelling plaats vindt tot een bedrag van € 383.232,-. Dit bedrag is het saldo van enerzijds extra middelen ten bedrage van € 90.198,- en anderzijds ombuigingen ad € 473.430,-. Vanuit het uitgangspunt dat alle oormerkingen hun vertaling krijgen naar budgetten in de begroting, zijn de betreffende budgetten daadwerkelijk ten opzichte van 2003 aangepast. Voor de specificatie van de oormerkingen verwijzen wij u naar de toelichting bij de Algemene Uitkering (zie onderdeel 3.6)

383.232 V

Uitgestelde investering In de begroting 2003 (en het daarop voortbordurend meerjarenperspectief) is een stelpost opgenomen ad € 292.000,- ter dekking van de kapitaallasten van de voorgenomen herinrichting van de Wilhelminastraat / mr. Van Coothstraat. Aangezien deze werken nu niet voor 2005 zullen plaatsvinden, behoeft de kapitaallast niet vóór 2006 gedekt te zijn.

292.000 V

Pensioenpremie De verhoging van pensioen en FPU premies in 2004 leidt tot stijging van de werkgeverslasten die de aanpassing op grond van de uitgangspunten verre te boven gaat. Vooralsnog wordt er rekening mee gehouden dat compensatie middels verhoging van de Algemene Uitkering uit het Gemeentefonds achterwege blijft. Informatie hierover wordt op zijn vroegst in het voorjaar van 2004 verwacht.

151.365 N

Areaaluitbreiding In verband met areaaluitbreiding openbaar groen is in 2004 extra benodigd:

75.000 N

Correcties Bij de samenstelling van de begroting 2004 is gebleken dat in de primitieve begroting 2003 een aantal budgetten niet juist zijn geraamd. Hiervoor zijn verschillende redenen aan te wijzen. Geconstateerd is bijvoorbeeld dat abusievelijk budgetverhogingen in 2002 als incidenteel zijn aangemerkt, of dat een herschikking van budgetten welke budgettair neutraal beoogd werd niet als zodanig verwerkt is, of dat een als geoormerkt aangemerkt bedrag in de Algemene Uitkering niet heeft geleid tot budgetaanpassing. Wij vermelden hier de grootste aanpassingen: Toe te voegen aan onderwijshuisvesting wegens oormerking vanaf 2002 Ten onrechte als incidentele verhoging 2002 aangemerkte budgetverhoging • Verkeersmaatregelen • Arbo / BHV subsidies • Vakantiekrachten BOR • Kantine • Afronding

118.302 50.000 22.689 33.559 5.000 3.215

Dit alles leidt ten opzichte van 2003 tot aanpassingen van budgetten in de begroting 2004 naar een nadelig verschil van:

232.765 N

Ontoereikendheid budgetten Tenslotte is op basis van werkelijke gegevens betreffende de jaren 2001 – 2002 en 2003 vastgesteld dat een aantal budgetten ontoereikend zijn en andere budgetten kunnen worden teruggesteld. Met als uitgangspunt een taakstellende begroting die geen ruimte bevat om budgetten te overschrijden, wordt het noodzakelijk geacht deze budgetten in overeenstemming met de werkelijkheid te brengen. Het betreft o.a.:


220

• • • • • • •

Vergoedingen vrijwilligers brandweer Energiekosten Telefoonkosten Bezetting balie Sprang-Capelle Bezoek thuiswedstrijden RKC met relaties Vrijwilligersbeleid Incentives sector GGZ

Afrondingsverschillen

Saldo van voordelige en nadelige afwijkingen

56.940 25.319 31.000 12.351 20.000 4.790 15.275

125.610 N 1.443 N

978.000 N

Het totaal van deze per saldo nadelige mutaties ( € 978.000,- ) leidt vanuit het geraamd overschot op de jaarschijf 2004 behorend bij de begroting 2003 ( € 187.000,- ) tot een begrotingstekort 2004 op basis van de uitgangspunten van € 791.000,-.


221

B Mutaties t.o.v. 2003 (ontwikkelingen / nieuwe informatie) Sinds de samenstelling / vaststelling van de begroting 2003 hebben zich ontwikkelingen voorgedaan, dan wel is informatie beschikbaar gekomen die niet bekend was op het moment van samenstelling / vaststelling van de begroting 2003. Een en ander leidt dan tot onontkoombare mutaties naar de begroting 2004 en dus ook tot afwijkingen ten opzichte van de begroting 2003 en de daarbij behorende jaarschijf 2004. Het gaat daarbij om per saldo nadelige afwijkingen tot een totaalbedrag van afgerond € 295.000,-. Er ontstaat vervolgens het volgende begrotingsbeeld 2004: Begrotingsresultaat jaarschijf 2004 bij de begroting 2003

overschot €

5.000,-



182.000,187.000,-


nadelig nadelig

978.000,791.000,-

B Mutaties t.o.v. 2003 (ontwikkelingen / nieuwe informatie) nadelig Begrotingsresultaat 2004 primitieve begroting nadelig

€

295.000,€ 1.086.000,-

De belangrijkste verschillen die per saldo leiden tot een nadelig effect van € 295.000,- ten opzichte van de begroting 2003 en de daarbij behorende jaarschijf 2004, zijn: Aanpassing verzekeringspremies opstalverzekering gemeentelijke gebouwen, rekening houdend met te treffen beveiligingsvoorzieningen schoolgebouwen Het hier opgenomen bedrag betreft het saldo van enerzijds een verhoging van de premie met (t.o.v. 2003) maar liefst € 360.324,- en anderzijds een besparing van € 72.824,- die optreedt als de schoolgebouwen in afdoende mate beveiligd zijn. Laatstgenoemd bedrag is het positieve resultaat van verlaging van verzekeringspremies en de kapitaallasten op investeringen in beveiliging van schoolgebouwen. Aanpassing verzekeringspremies WA verzekeringen, als gevolg van premiestijging wegens het toenemen van aansprakelijkheidsstellingen (landelijk).

287.500 N

15.000 N

Lagere baten woonforenzenbelasting als gevolg van inschrijving in GBA. Gebleken is dat vanaf het moment van invoering van de woonforensenbelasting een flink aantal forensen zich hebben ingeschreven in de basisadministratie van de gemeente. In 2003 werd bij de invoering van de woonforensenbelasting uitgegaan van een op te leggen aantal aanslagen van 80, nu voor de begroting 2004 worden nog 40 aanslagen geraamd. Aangezien het tarief is gerelateerd aan het bedrag dat per inwoner wordt ontvangen in de Algemene Uitkering uit het Gemeentefonds betekent het zich inschrijven van forensen als inwoner van de gemeente een verschuiving (en geen verlaging) van inkomsten. 15.000 N ICT vervangingsbudget benodigd om de huidige configuratie en structuur op ongewijzigd niveau in stand te houden Software en abonnementen nieuw bureau voor onderzoek en statistiek Het betreft noodzakelijke zaken om de functie te kunnen vervullen

33.104 N

9.250 N

Diverse subsidies en vergoedingen op het terrein van welzijn en onderwijs Het betreft het saldo van afwijkingen in voordelige en nadelige zin. Het in afwijking van de uitgangspunten hoger moeten ramen van subsidies vindt overwegend zijn oorzaak in salarisaanpassingen binnen instellingen op basis van bindende CAO afspraken voor in dienst


222

van de instellingen zijnd personeel. In de betreffende hoodstukken van de programma’s zijn de afwijkingen in meer gedetailleerde zin weergegeven.

52.684 N

De Europese aanbesteding van het leerlingenvervoer heeft tot een besparing geleid ad € 88.605,-. Een nadeel ad € 38.352,- is opgetreden, omdat het noodzakelijk bleek twee ritten meer dan geraamd in te plannen.

50.253 V

Bijdrage van rijksbelastingdienst en waterschap in uitvoering Wet WOZ Het betreft de te ontvangen bijdragen in de door de gemeente te maken kosten i.v.m. het aanleveren van waardebestanden. In de kosten dragen Rijk en Waterschap ieder voor 30% bij.

98.000 V

Noodzakelijke verhoging budgetten onkruidbestrijding en verwerking groenafval is noodzakelijk op basis van structurele ontoereikendheid in de afgelopen jaren.

89.482 N

Aanpassing verzekeringspremies gemeentelijke voertuigen is noodzakelijk als gevolg van premie-aanpassing

21.943 N

Noodzakelijke verhoging budget brandstofkosten voertuigen Na sluiting van de pomp op de gemeentewerf is aanpassing van het budget noodzakelijk op basis van huidig kosteninzicht. De mogelijkheden zullen worden nagegaan om de brandstofkosten zoveel mogelijk te beperken, echter voor het jaar 2004 moet toch rekening gehouden worden met een noodzakelijke budgetverhoging van:

20.000 N

Verhoging bouwleges i.v.m. kostendekking Voor de begroting 2004 is veel aandacht besteed aan het op een juiste wijze in beeld brengen van de uren die besteed moeten worden om tot een juiste procedure van afgifte van bouwvergunningen te komen. Vooral op basis van die gegevens is vastgesteld dat er zich dan een onderdekking op het product voordoet, welke gedekt dient te worden door aanpassing van tarieven.

132.000 V

Bouwregistratie en welstand Het betreft de kosten van onderhoud van benodigde software (€ 9.000,-) , een aanpassing van de presentiegelden (€ 5.000,-) met ingang van 2003 en een budgetje ad € 1.000,- voor diverse kosten.

15.000 N

Overige aanpassingen per saldo

16.290 N

Totaal mutaties ten opzichte van 2003 per saldo nadelig


295.000 N

223

C Eerste wijzigingsbesluit op de begroting 2004 (ombuigingen) Bovengenoemde mutaties onder A en B leiden tot een begrotingstekort van € 1.086.000,- in de primitieve begroting. Wij stellen u voor om door middel van de hiernavolgende voor 2004 te treffen maatregelen de begroting te sluiten en ruimte voor het door het college voorgestaan nieuw beleid 2004 te creëren: Inflatiepercentage Op basis van de door de raad vastgestelde uitgangspunten zijn in de primitieve begroting 2004 alle daarvoor in aanmerking komende baten en lasten verhoogd met 2 % wegens inflatie. In aanmerking nemend dat de Algemene Uitkering uit het gemeentefonds slechts dekking biedt voor een prijsmutatie in goederen en diensten van 0,75 % , stellen wij uw raad voor de betreffende budgetten en baten te verlagen met 1,25 %. Dit betekent ook dat de tariefaanpassingen wegens inflatie beperkt blijven tot 0,75 %. Per saldo levert dit een voordeel op van:

87.500 V

Bespaarde rente AR De wegens het ter beschikking hebben van een Algemene Reserve (AR) bespaarde rente, wordt bijgeschreven op de AR en niet ten gunste van de exploitatie gebracht. Deze methodiek beoogt om vrijelijk te kunnen beschikken over de AR voor het dekken van investeringen zonder gevolgen voor de exploitatie. Aangezien de AR tot een bedrag ad € 3,5 miljoen geblokkeerd is als buffer voor het opvangen van tekorten en niet te kwantificeren risico’s en dus niet als algemeen dekkingsmiddel kan worden ingezet, achten wij het niet noodzakelijk de rente over dit deel toe te voegen aan de reserve. Wij stellen daarom voor om vanaf het begrotingsjaar 2004 de bespaarde rente over het geblokkeerde deel van de AR ten gunste van de exploitatiebegroting en rekening te brengen. Dit betekent in 2004, op basis van het door de raad vastgestelde rentepercentage van 5 % een voordeel van:

175.000 V

Incidenteel bespaarde rente In het kader van de begroting 2003 heeft de raad vastgesteld dat een bedrag ad € 35 miljoen dient te worden aangemerkt als structureel aanwezig vermogen en de bespaarde rente daarover als structureel dekkingsmiddel ten gunste van de exploitatie kan worden ingezet. Alle overige bespaarde rente dient te worden aangemerkt als incidenteel. Op basis van in het coalitieakkoord vastgelegde uitgangspunten zal de incidenteel bespaarde rente over de jaren 2002 tot en met 2006 voor een bedrag van jaarlijks afgerond € 700.000,- worden toegevoegd aan de Reserve Majeure Projecten teneinde deze reserve op een in het coalitieakkoord vastgesteld niveau van € 9,4 miljoen te brengen. Wij stellen u echter voor om in het begrotingsjaar 2004 hiervan af te wijken en de incidenteel bespaarde rente ten gunste van de exploitatie te brengen. Hierbij tekenen wij aan dat deze handelwijze vooralsnog incidenteel is, dat in het meerjarenperspectief vanaf 2005 geen rekening is gehouden met het ten gunste van de exploitatie brengen van incidenteel bespaarde rente en dat wij u voorstellen om vanuit in 2004 te realiseren verkoopopbrengsten van gemeentelijke panden (ingeschat op tenminste € 1.355.000,-) de voor 2004 geplande voeding van de reserve Majeure Projecten tot een bedrag ad € 700.000,- gestalte te geven, zodat deze conform planning verloopt. Voor 2004 bedraagt het voordeel wegens inbreng van incidenteel bespaarde rente als incidenteel dekkingsmiddel:

938.287 V

Realisering OpMaat De meerjarenbegroting bevatte voor 2004 en volgende jaren nog een te realiseren taakstelling vanuit OpMaat van € 290.000,-. Feitelijk resteerde overigens van de door de raad gestelde ombuiging nog slechts € 107.935,(zie blz. 80 begroting 2003). Het college hecht eraan aan deze taakstelling in 2004 daadwerkelijk invulling te geven. Dit zou kunnen plaatsvinden door middel van besparingen die nu nog lopende onderzoeken wellicht opleveren, echter deze zijn op dit moment niet concreet voldoende om daarvoor financiële middelen in te boeken. Daarom stelt het college voor, ook indachtig het verzoek van de raad om met name


224

terughoudend om te gaan met het inhuren van externen, om de in de begroting opgenomen budgetten bestemd voor de inhuur van personeel van derden (inclusief de stortingen in de knelpuntenvoorziening) terug te brengen met € 300.000,-. Hiermede is dus de taakstelling OpMaat (meer dan) gerealiseerd en vervalt de stelpost in de begroting: Hierdoor vindt een besparing plaats op de kosten van inhuur van derden ad: Wij merken hierbij nog op dat de beperking tot inhuur van derden zal moeten worden opgevangen door het op flexibere wijze inzetten van personeel ter vervanging van langdurig afwezige collega’s. Mocht in noodsituaties toch tot inhuur moeten worden besloten, dan gelden de eerder in OpMaat vastgestelde uitgangspunten (primaire processen moeten doorgang kunnen vinden).

290.000 N

300.000 V

Verhoging parkeertarieven Wij stellen voor de parkeertarieven voor het jaar 2004 zodanig aan te passen dat een extra opbrengst van € 250.000,- wordt gerealiseerd. Dit betekent een gemiddelde verhoging van 25%, hetgeen wij, in aanmerking nemend de tarieven in vergelijkbare gemeenten, verantwoord vinden. Overigens hebben wij er in het meerjarenperspectief rekening mee gehouden dat een dergelijke verhoging eveneens in 2005 plaatsvindt en dat de vanaf 2005 gerealiseerde meeropbrengst ad € 500.000,- met ingang van 2007 ingezet wordt ter dekking van een deel van de lasten verband houdend met het realiseren van overdekte parkeervoorzieningen (parkeergarages/-dekken) in het Centrum.

250.000 V

Stortingen planon Ten behoeve van het onderhoud van gemeentelijke gebouwen vinden jaarlijks ten laste van de exploitatie stortingen plaats in een onderhoudsvoorziening gemeentelijke gebouwen. De onderbouwing van een en ander op het door de raad vastgestelde onderhoudsniveau ligt vast in een planningpakket Planon. Ermee rekening houdend dat het beleid erop gericht is te komen tot verkoop van een aantal gemeentelijke panden, zijn wij nagegaan in hoeverre de jaarlijkse stortingen kunnen worden bijgesteld. Ten aanzien van het nu voorgestelde bedrag als ombuiging / besparing plaatsen wij dan wel de volgende kanttekeningen: - voor het in eigendom krijgen van nieuwe gebouwen zal de storting weer moeten worden verhoogd - het onderhoud zal op een wat lager, maar nog wel acceptabel niveau moeten worden uitgevoerd - de flexibiliteit neemt af - grote incidenten kunnen niet meer worden opgevangen

180.000 V

Formatie bestuurssecretariaat Het bestuurssecretariaat bestaat uit 4 fte ter ondersteuning van burgemeester, wethouders en algemeen directeur / secretaris. De bereidheid is uitgesproken deze ondersteuning terug te brengen tot 3,5 fte.

20.000 V

Leges bijzondere wetten De leges die in rekening worden gebracht voor het verlenen van vergunningen i.v.m. bijzondere wetten zijn lang niet kostendekkend. Vooropgesteld dat het verhogen van verschuldigde leges niet mag conflicteren met het vrijwilligersbeleid of regelingen die cultuurbevorderend zijn en dat aanpassing evenmin mag leiden tot in vergelijking met andere gemeenten excessieve tarieven, stellen wij voor het dekkingspercentage op te voeren. Dit leidt tot een te verwachten meeropbrengst van:

17.860 V

Leerlingenvervoer In het kader van OpMaat is het voorstel gedaan om de verordening Leerlingenvervoer zodanig te wijzigen dat een gemeentelijke vergoeding van kosten van vervoer van leerlingen eerst in aanmerking komt als het vervoer plaats vindt over een afstand van tenminste 6 kilometer. De huidige verordening voorziet in een afstand van tenminste 2 km. Wij realiseren ons dat de raad dit voorstel, in het kader van de afweging met andere voorstellen en wellicht ook vanuit het gegeven dat de gestelde taakstelling OpMaat ook zonder aanpassing van de verordening leerlingenvervoer zou worden gehaald, afwees, maar


225

leggen het nu toch opnieuw voor in het kader van de treffen noodzakelijke ombuigingen voor 2004. Wij gaan ervan uit dat hierdoor een kostenreductie op jaarbasis van € 46.000,- plaats heeft, maar boeken voor 2004 –rekening houdend met het gegeven dat wijziging van de verordening eerst volgend schooljaar kan ingaan- een besparing in van:

23.000 V

Subsidie bibliotheken Aan de bibliotheken in onze gemeente (drie vestigingen) verstrekken wij jaarlijks ruim € 1 miljoen subsidie. Een vergelijking met bibliotheken in gemeenten met een vergelijkbaar inwoneraantal laat zien dat een verhoging van de huidige abonnementstarieven met 15 % realistisch zou zijn. In opbrengst betekent dit voor de bibliotheken een verhoging van € 26.000. Vanuit dit gegeven achten wij het alleszins redelijk dat wij u voorstellen het subsidie 2004 aan de bibliotheken structureel te verlagen met:

26.000 V

Emancipatie Wij stellen voor de in de gemeentebegroting geraamde subsidiëring van activiteiten gericht op de emancipatie te laten beëindigen:

1.028 V

Huursubsidie Voor uitvoering van de huursubsidieregeling, die reeds volledig bij de woningstichtingen is ondergebracht, bevat de gemeentebegroting nog een bedrag ad € 10.000,- wegens inzet van het ambtelijk apparaat (0,25 fte). Dit laatste is niet meer nodig.

10.000 V

Uitstapje sectoren Wij stellen voor het in de begroting geraamde budget voor het jaarlijks uitstapje van de sectoren te halveren door aan deze activiteit een andere invulling te geven, c.q. de eigen bijdrage te verhogen.

9.000 V

Tariefverhoging sportaccommodaties Wij stellen voor, uitgaande van een tariefverhoging van tenminste 15 %, een meeropbrengst te realiseren i.v.m. het gebruik maken van de gemeentelijke sportaccommodaties, waaronder de zwembaden van € 114.000,-. Deze meeropbrengst dient in 2005 geheel gerealiseerd te zijn. Voor 2004 boeken wij als voordeel in:

38.000 V

Precariorechten Het product precariorechten is in de begroting niet kostendekkend. De opbrengsten zijn laag (lager dan de raming in de begroting) en de uitvoeringskosten zijn op begrotingsbasis hoog (in werkelijkheid lager). Wij achten het noodzakelijk dat er zodanige maatregelen genomen worden dat de baten en lasten op dit product meer met elkaar overeenkomen en een evenwichtig beeld vertonen gericht op tenminste volledige kostendekking. Wellicht leidt dit tot afschaffing van de huidige verordening met zijn hoge uitvoeringskosten en het sluiten van privaatrechtelijke overeenkomsten met bijvoorbeeld terrashouders. Hoe dan ook, wij stellen voor dit nader uit te werken gericht op een opbrengstverbetering van tenminste:

50.000 V

Besparing concerncontrol Wij stellen voor de inmiddels gedurende ruim een jaar vacante functie concerncontroller niet meer in de vorm van een afzonderlijke functionaris in te vullen. De concerncontrolfunctie is ondergebracht bij de algemeen directeur / secretaris. Een gedeelte van de hieruit voortkomende besparing willen wij wel gebruiken om de interne controlefunctie steviger neer te zetten en onder te brengen bij de concernstaf. Per saldo kan dan een besparing ingeboekt worden van: Uitgestelde investering actualiseren en digitaliseren bestemmingsplannen Met ingang van 2003 is hiervoor gedurende 5 jaar jaarlijks een investeringsbudget in de begroting opgenomen van € 300.000,-. De raad heeft met de vaststelling van de begroting 2003 de intentie uitgesproken de middelen hiervoor op afzonderlijke voorstellen beschikbaar te stellen. Voor 2003 heeft is over dit onderwerp geen concreet voorstel aan de raad voorgelegd, hetgeen betekent dat de in 2004 geraamde kapitaallasten niet benodigd zullen zijn. Dit betekent voor de begroting 2004 een voordeel van:

45.000 V

47.250 V

Onvoorzien


226

De begrotingspost onvoorzien (in onze gemeente geraamd op € 200.000,-) had het karakter van een verplichte begrotingspost, ten aanzien waarvan de raad criteria had gelegd (de zogenaamde 5 O’s) om over deze post te kunnen beschikken. In de praktijk werd de begrotingspost slechts heel sporadisch aangewend. In de nieuwe gemeentewet die als gevolg van de dualisering van het gemeentebestuur in werking trad, is het begroten van een afzonderlijke post voor onvoorziene uitgaven niet meer dwingend voorgeschreven. Er wordt vanuit gegaan dat het gemeentebestuur een reële taakstellende begroting vaststelt en de raad zelf bepaalt of deze begroting een afzonderlijke post voor het dekken van niet begrote uitgaven dient te bevatten. Het Besluit begroting en verantwoording gemeenten en provincies (BBV) geeft overigens nog wel een specifieke functie aan voor het ramen van onvoorziene uitgaven. De conclusie kan zijn “niet verplicht, wel gewenst” omdat er zich altijd niet voorziene lasten kunnen voordoen”. GS van Noord-Brabant geeft daarom ook dit jaar weer een richtlijn voor de hoogte van het opnemen van een begrotingspost “onvoorzien”, waarop de gemeentebegroting door GS getoetst wordt. Deze norm vertaalt zich voor onze gemeente in een bedrag van € 164.000,-. Wij stellen voor een begrotingspost voor onvoorziene uitgaven ad € 164.000,- in de begroting 2004 te ramen, hetgeen een voordelige afwijking oplevert van: Totaal bij 1e begrotingswijziging 2004 voorgestelde ombuigingen

36.000 V

1.964.000 V

Na vaststelling van de 1e begrotingswijziging 2004 ontstaat dan het volgende begrotingsbeeld: Begrotingsresultaat jaarschijf 2004 bij de begroting 2003 Voor 2004 nog niet bestemde extra uitkering gemeentefonds bij septembercirculaire 2002 Startpunt te verwachten begrotingsruimte 2004

overschot €

5.000,-


182.000,187.000,-


nadelig tekort

978.000,791.000,-


€

295.000,€ 1.086.000,-

C Voorgestelde ombuigingen (1e begrotingswijziging 2004) voordelig - 1.964.000,Begrotingsresultaat 2004 na 1e begrotingswijziging overschot € 878.000,-


227

D Tweede wijzigingsbesluit op de begroting 2004 (nieuw beleid) Dan volgen nu de voorstellen voor nieuw beleid in het begrotingsjaar 2004. Allereerst is het goed een onderscheid te maken tussen: 1

2

ad 1 ad 2

reeds in het kader van de begroting 2003 voorgenomen beleidswijzigingen in 2004 ten opzichte van 2003 (het gaat dan om de mutaties zoals deze eerder al opgenomen zijn in de jaarschijf 2004 behorend bij de begroting 2003, waarover u dus al bij vaststelling van de programmabegroting 2003 heeft besloten) het nu in het kader van de aanbieding en vaststelling van de begroting 2004 voorgesteld nieuw beleid voor 2004 deze mutaties zijn reeds verwerkt in de primitieve begroting 2004 en maken dus geen deel uit van het tweede wijzigingsbesluit op de begroting 2004 de hieruit voortkomende mutaties zijn opgenomen in het tweede wijzigingsbesluit van de begroting 2004

Volledigheidshalve recapituleren wij hier eerst nog eens de in de primitieve begroting 2004 reeds verwerkte mutaties als gevolg van de jaarschijf 2004. De hiernavolgende opsomming is overigens niet volledig. Als U de jaarschijf 2004 in de begroting 2003 raadpleegt ( op blz. 94 van de programmabegroting 2003 ) stelt u vast dat een aantal mutaties bestaat uit het weer terugboeken van incidenteel beleid voor het jaar 2003. Wij hebben deze verwerkt in de begroting 2004. De wijzigingen voor het jaar 2004 ten opzichte van het jaar 2003 betreffen: Meer budget onderhoud speeltuinen Meer investeringscapaciteit huisvesting onderwijs Meer investeringscapaciteit uitvoering GVVP Meer investeringscapaciteit reconstructies wegen Meer budget voor arbeidsvoorwaarden Meer budget onderhoud BOR Dekking kapitaallasten trekkenwand De Leest Dekking kapitaallasten inhaalslag bestemmingsplannen Dekking kapitaallasten inhaalslag gebruikersvergunningen Dekking investeringen ICT in 2003 Stelpost nog te realiseren ombuigingen OpMaat Stelpost besparing wegens centrale inkoop Onderuitputting kapitaallasten i.p.v. € 500.000,- in 2003 Naast deze mutaties is in de primitieve begroting 2004 ook de ruimte vrijgehouden voor het kunnen uitvoeren van voorgenomen activiteiten ten laste van de extra uitkering uit het Gemeentefonds op basis van de septembercirculaire 2002. Dit betreffen zaken waarover de raad nog geen besluitvorming heeft gepleegd, maar waarvan de ruimte in de begroting dient te worden gereserveerd om dekking van door het college nog voor te leggen voorstellen mogelijk te maken. Het gaat om: Dekking kapitaallasten nog te voteren krediet in het kader van Centrale Huisvesting Idem Inrichting milieu informatiepunt (MIEP) in landgoed Driessen

15.882 68.067 81.000 107.318 90.756 125.000 31.548 47.250 87.185 75.894 -/- 290.000 -/- 270.000 -/- 300.000

103.500 100.000 33.000

Dan volgt nu het door het college, in het kader van de begroting 2004, voor het jaar 2004 voorgesteld nieuw beleid waarbij een onderscheid is gemaakt tussen: • Beleid met structurele lasten die in het meerjarenperspectief met structurele middelen worden gedekt • Beleid met incidentele lasten die in het jaar zelf incidenteel worden gedekt Onderstaande onderwerpen worden in de programma’s I en II nader toegelicht.


228

Omschrijving Arbo voorzieningen in schoolgebouwen Kapitaallast ad € 75.000,- m.i.v. 2005 gedekt Extra kosten Augeo planningpakket (m.i.v. 2005 € 20.000,- i.p.v. 35.000,-) Prijscompensatie onderwijsinvesteringen (0,75%) Subsidie kinderboerderij ’t Erf Subsidie Maas en Leije € 12.500 in aanvullende formatie en € 12.000 in ICT Extra kosten postregistratiesysteem Aanpassing huidige ICT structuur op basis van investeringsplan in 2e en 3e ring. Investering in 2003 € Verantwoord niveau beheer en onderhoud openbaar groen. Eenmalig bedrag ad € 500.000 voor het wegwerken van achterstanden, structurele verhoging van het onderhoudsbudget met € 500.000 m.i.v. 2004 Externe specialistische toets op bouwvergunningen i.v.m. veiligheidsrisico’s bouwwerken Verhoging legesopbrengsten Het eenmalig vervaardigen van bereikbaarheidskaarten en aanvallen t.b.v. repressieve acties van de brandweer met vanaf het begrotingsjaar 2006 een budget van € 5.000 voor het onderhouden daarvan Het eenmalig verfilmen van bouwtekeningen als eerste aanzet voor het digitaliseren van het archief Idem van de fotocollectie Collectief vraagafhankelijk vervoer voor ouderen (m.i.v. 2005 € 32.379 i.p.v. € 47.379,-) In samenwerking oprichten van een archeologische dienst met opgravingsbevoegdheid Uitvoering geven aan het communicatiebeleidsplan Vormgeven aan ICT-structuur (front-, mid- en backoffice) (m.i.v. 2005 wordt het budget met structureel € 100.000 verhoogd tot € 300.000) Een en ander dient zich in de personeelskosten op termijn (in 2007) volledig terug te verdienen middels efficiency besparing Subsidie aan steunpunt mantelzorg Verhoging budget implementatie rampenplan Ondersteuning van de griffier (0,5 fte) Studie en opleidingsbudget voor de raad Budget jumelage voor de raad Het eenmalig vormen van een egalisatiereserve baggerplan teneinde dekking te hebben voor de de komende jaren toenemende verplichtingen op het terrein van verwijderen en afvoeren van bagger Het voor 2004 opnieuw verstrekken van subsidie sportmobiel Ontsluiten van analoge informatie in het kader van het kwaliteitstraject DIV Eenmalig in 2004 € 24.395 Eenmalig in 2005 - 62.475 Revitalisering buitengebied Dit betreffen de eenmalige netto kosten na aftrek van subsidies Tekorten budgetsubsidie bureau nieuwkomers en vluchtelingenwerk


Investering 1000.000

Incidenteel

Structureel

35.000 18.229 7.000 24.500 10.000 44.214

500.000

500.000 50.000 -/- 50.000

204.000 76.000 15.000 47.379 25.000 10.600

32.000

200.000

-/- 100.000 10.294 5.000 20.000 10.000 5.000

400.000 40.000

86.870

47.000

229

Omschrijving Eenmalig in 2004 € 19.352 Eenmalig in 2005 - 19.352 Uitbreiding met 0,55 fte van de formatie i.v.m. nieuwe taken op het terrein van jeugdzorg Eenmalig in 2004 € 31.448 Eenmalig in 2005 - 31.448 Totaal

Investering

Incidenteel

Structureel

38.704

62.896 1.470.470

872.216

Ten aanzien van de incidenteel te dekken lasten (in 2004 en 2005) stellen wij de raad in het kader van de 2e begrotingswijziging 2004 concreet voor hiertoe ten laste van de Algemene Reserve een bestemmingsreserve “Dekking incidentele lasten beleidsplan 2004” in te stellen ter grootte van € 1.470.470,-. De beschikking over de AR leidt op basis van huidige inzichten tot een nieuwe stand van de AR van € 5.559.528 minus € 1.470.470 = € 4.089.058. De door ons gehanteerde norm als buffer in de Algemene Reserve bedraagt in totaal € 3.500.000,- en bestaat uit een bedrag van € 3.000.000,- voor het opvangen van tegenvallers uit normale bedrijfsvoering en een bedrag van € 500.00,- voor het opvangen van risico’s die zijn opgenomen in de risicoparagraaf en niet zijn te kwantificeren. De provinciale norm voor 2004 bedraagt € 2.729.198,-. Ten aanzien van de structureel te dekken lasten kunnen wij u mededelen dat deze dekking met ingang van het begrotingsjaar 2005 volledig is gerealiseerd. De incidenteel bespaarde rente die in 2004 nog als dekkingsmiddel ten gunste van de exploitatie komt, is vanaf 2005 geheel buiten beschouwing gelaten. Vanaf dat moment bevat de begroting slechts structurele dekkingsmiddelen. De begrotingspositie 2004 ontwikkelt zich op basis van de voor nieuw beleid 2004 benodigde middelen als volgt: Begrotingsresultaat jaarschijf 2004 bij de begroting 2003

overschot €

5.000,-



182.000,187.000,-


nadelig tekort

978.000,791.000,-


€

295.000,€ 1.086.000,-

C Voorgestelde ombuigingen (1e begrotingswijziging 2004) voordelig - 1.964.000,Begrotingsresultaat 2004 na 1e begrotingswijziging overschot € 878.000,D Nieuw beleid (2e begrotingswijziging 2004) Begrotingsresultaat 2004 na 2e begrotingswijziging


nadelig overschot -

872.000,6.000,-

230

Analyse van- en toelichting op het begrotingsresultaat in de jaren 2005-2006 en 2007 Het in de meerjarenramingen vanaf 2005 verwerkt nieuw beleid beperkt zich tot beleidsvoornemens waarover door de coalitie eerder afspraken zijn gemaakt, doorwerking van in de vastgestelde begrotingen tot en met het jaar 2003 voorgenomen beleid, alsmede doorwerking van het nu in het kader van de begroting 2004 voorgelegd beleid. Wij geven hierna een toelichting op de mutaties zoals die zich in de jaarschijven 2005 – 2006 en 2007 voordoen op basis van het overzicht dat u aan het begin van de vorige paragraaf werd gepresenteerd.


231

Meerjarenramingen: mutaties in de jaren RIO Extra bijdrage aan het regionaal indicatie orgaan in 2004 vervalt m.i.v. 2005 Brandstofkosten Extra budget 2004 voor brandstofkosten gemeentelijke voertuigen vervalt m.i.v. 2005 Areaaluitbreiding Jaarlijkse verhoging van het onderhoudsbudget (groen etc.) i.v.m. areaaluitbreiding

2005 -11.913

Bespaarde rente Voorgesteld wordt in 2004 de incidenteel bespaarde rente voor een bedrag van € 938.000,- in afwijking van de uitgangspunten in het coalitieakkoord niet toe te voegen aan de Reserve Majeure Projecten maar ten gunste te brengen van de exploitatie. In het meerjaren perspectief is geen rekening gehouden met het ten gunste brengen van de exploitatie van incidenteel bespaarde rente.

935.000

Parkeervoorzieningen Voor 2004 wordt voorgesteld de parkeertarieven zodanig aan te passen dat een extra opbrengst van € 250.000,- wordt gerealiseerd. In het meerjarenperspectief is met ingang van 2005 rekening gehouden met een verdere verhoging van € 250.000,-. Daarnaast is er rekening mee gehouden dat de totale meeropbrengst van € 500.000,- met ingang van 2007 wordt ingezet ter dekking van de kapitaallasten die samenhangen met de realisatie van overdekte parkeervoorzieningen in het centrum van Waalwijk.

-250.000

Leerlingenvervoer Voorgesteld wordt om met ingang van 1 september 2004 (schooljaar 2004-2005) de km-grens te verhogen van 2 naar 6 km. Voor een totaal schooljaar levert dit een besparing op van € 46.000,-. In 2004 is voor de eerste helft van het schooljaar reeds rekening gehouden met een besparing van € 23.000,-. Voor de tweede helft van het schooljaar is in het meerjarenperspectief met in gang van 2005 rekening gehouden met eveneens een bedrag van € 23.000,-. Hiermee komt de besparing op jaarbasis op een bedrag van € 46.000,-

-23.000

Tarieven sportaccommodaties Voorgesteld wordt uitgaande van een tariefsverhoging van 15% voor het gebruik van de gemeentelijke sportaccommodaties een meeropbrengst te realiseren van € 114.000,-. Voor 2004 is reeds rekening gehouden met een bedrag van € 38.000,-. In 2005 dient de meeropbrengst in zijn geheel gerealiseerd te zijn en is rekening gehouden met een aanvullende meeropbrengst van € 76.000,-.

-76.000

Maatschappelijke zorg en begeleiding De uitvoering van de ‘regeling opvang asielzoekers’ zal worden overgedragen aan het COA. Derhalve kan met ingang van 2005 de huidige ambtelijke inzet komen te vervallen.

-40.000

Buurthuizen College neemt aan dat het mogelijk moet zijn door een bundelingsoperatie en door efficiënter werken een bezuiniging van € 200.000,- te realiseren. Nader onderzoek naar de buurthuizen dient aan te tonen op welke wijze dit bedrag gegenereerd kan worden en of de bundelingsoperatie op termijn meer op kan leveren.


2006

2007

30.000

30.000

-20.000

30.000

500.000

-200.000

232

Meerjarenramingen: mutaties in de jaren Begraafplaatsen Door een efficiëntere wijze van beheer van de begraafplaatsen dient met ingang van 2005 een besparing gerealiseerd te worden van € 50.000,oplopend tot een bedrag van € 100.000,- vanaf 2006.

2005 -50.000

2006 -50.000

2007

OZB Voor de uitbreidingen op Haven VII en Landgoed Driessen wordt in het meerjarenperspectief met ingang van 2005 jaarlijks rekening gehouden met een opbrengstverhoging van € 100.000,-.

-200.000

-200.000

-200.000

Arbo-voorziening schoolgebouwen Betreft kapitaallasten als gevolg van een voorgenomen investering in 2004 van € 1.000.000,- voor Arbo-voorzieningen, investeringen in het kader van de gebruiksvergunningen en gewijzigde weten regelgeving.

75.000

Augeo Jaarlijkse lasten onderhoudsabonnement

-15.000

5.000

Repressieve acties brandweer In 2004 zal gestart worden met het opstellen van bereikbaarheidskaarten en aanvalsplannen. Met ingang van 2006 is ten behoeve hiervan een onderhoudsbudget noodzakelijk. Collectief vraagafhankelijk vervoer voor ouderen Voorgesteld wordt met ingang van 2004 hiervoor een bedrag beschikbaar te stellen van € 47.379,-. Vanaf 2005 kan dit bedrag met € 15.000,- verminderd worden.

-15.000

ICT ontwikkelingen Met ingang van 2004 wordt voorgesteld ten behoeve van het vormgeven aan een nieuwe ICT-infrastructuur (front-, mid- en backoffice) een bedrag beschikbaar te stellen van € 200.000,- In het meerjarenperspectief wordt rekening gehouden met een jaarlijks beschikbaar bedrag van € 300.000,-.

100.000

Efficiëncy besparing personeel In relatie met bovengenoemde ICT-ontwikkelingen wordt in het meerjarenperspectief rekening gehouden met een besparing op personeelskosten oplopend tot een bedrag van € 300.000,- vanaf 2007.

-65.000

-65.000

-70.000

Subsidies In het meerjarenperspectief is rekening gehouden met een besparing als gevolg van het niet toepassen van het percentage voor prijscompensatie voor subsidies. Dit betekent dat vanaf 2005 alle gesubsidieerde instellingen inclusief de gemeenschappelijke regelingen op de nullijn worden gesteld. Verder zijn in het meerjarenperspectief de onderstaande meerjaren mutaties vanuit de begroting 2003 verwerkt:

-80.000

-80.000

-80.000

Meer budget onderhoud speeltuinen Meer investeringscapaciteit huisvesting onderwijs Investeringscapaciteit uitvoering GVVP Investeringscapaciteit reconstructies wegen Extra budget arbeidsvoorwaarden Uitvoering gemeentelijk rioleringsplan Jaarlijkse toename budget BOR Minder leges vastgoedbeheer

15.882 34.034 81.000 110.000 90.756 10.890 125.000 11.395

81.000 110.000 90.756

110.000


125.000

233

Meerjarenramingen: mutaties in de jaren Vervanging microstation Herinrichting Wilhelminastraat Invulling medewerker studiezaal (budget 2003 + 2004) Investering actualisatie bestemmingsplannen Besparing 0,5 fte a.g.v. actualisatie bestemmingsplannen Handhaving t.a.v. illegale bouwwerken (in 2003+2004) Mutaties in algemene uitkering gemeentefonds Gebruiksvergunningen inhuur (2003 + 2004) Afbouw verhoging opleidingsbudget brandweer 2003 Investeringscapaciteit inrichting overdekt zwembad Mutatie in kapitaallasten Besparing wegens centrale inkoop Aanpassing OZB-tarieven met 4,5% Aanpassing OZB-tarieven met 2%


2005 72.605

2006

2007

292.000 -28.000 45.000 -80.000 75.000 -42.017 -18.487 -174.432 -270.000 -366.000

45.000 -25.000

45.000

75.000 -1.681 342.662 -263.737

-305.000

-391.000 -180.000

234

3.2.3 Specifieke onderwerpen In deze paragraaf komen de volgende specifieke onderwerpen aan de orde: invoering btwcompensatiefonds, bespaarde rente (en) eigen vermogen, Majeure Projecten en de reservering van de benodigde middelen, OpMaat, kapitaallasten en onderuitputting op kapitaallasten, algemene uitkering uit het gemeentefonds, behoedzaamheidsreserve, toerekening kosten ambtelijke organisatie, belastingen en heffingen en kosten/baten analyses, inwerkingtreding Intergemeentelijke Sociale Dienst en autorisatie door de raad van de begroting 2004. Invoering BTW compensatiefonds Per 1 januari 2003 is de Wet op het BTW-compensatiefonds in werking treden. Voorgeschreven is dat de gemeentebegroting 2003 netto (dit is exclusief compensabele BTW) dient te worden opgesteld, dan wel in de loop van het begrotingsjaar middels begrotingswijziging netto dient te worden gemaakt. De begroting 2003 werd u geschoond van BTW aangeboden. Geconcludeerd kon toen worden dat op de exploitatiebegroting een voordeel optreedt van afgerond € 1.500.000,-. Aangezien in 2003 de Algemene Uitkering uit het gemeentefonds als overgangsmaatregel nog niet werd verlaagd teneinde gemeenten in staat te stellen het voordeel 2003 te reserveren voor eventueel nadelig optredende effecten, wordt in 2003 alzo gehandeld en wordt de vanuit het Compensatiefonds op declaratiebasis gecompenseerde BTW gestort in een Reserve BTW compensatiefonds. De te compenseren BTW ( het voordeel) betreft overigens niet slechts de BTW die in de exploitatiebegroting betaald wordt. Er treden ook voordelige effecten op uit betaalde BTW op facturen wegens investeringen, op facturen wegens het aanleggen van gemeenschapsvoorzieningen in bestemmingsplannen en op facturen van gemeenschappelijke regelingen. Hoe groot het voordelig resultaat (de gecompenseerde BTW) in 2003 zal zijn, is nu nog niet bekend, echter dit zal gereserveerd worden. Met ingang van het jaar 2004 vindt de korting op de Algemene Uitkering uit het Gemeentefonds daadwerkelijk plaats. Deze korting is door ons berekend op een bedrag ad € 2.792.031,-, hetgeen in de exploitatiebegroting 2004 leidt tot een nadeel ad € 2.792.031,minus € 1.500.000,- = € 1.292.031,-. Dit nadeel zal moeten worden gecompenseerd vanuit de BTW die uit het compensatiefonds wordt terugontvangen terzake betaalde BTW op factuurbasis wegens investeringen, grondexploitatie en gemeenschappelijke regelingen. Overigens is het nadeel voor gemeenten gedurende de eerste drie jaren (2003-2004-2005) gemaximaliseerd op een bedrag van (voor onze gemeente) € 200.000,- per jaar. Uitgaande van volledige compensatie van BTW en een BTW percentage van 19%, betekent dit dat jaarlijks over een factuurbedrag van ongeveer € 7,5 miljoen buiten de exploitatiebegroting om, BTW gecompenseerd moet worden. Hoewel dit bedrag gezien het investeringsniveau, met name in de grondexploitatie, niet hoog lijkt, bestaat hierover geen zekerheid. Om die reden is in de begroting 2004 voorshands het nadelig BTW effect op de exploitatiebegroting gedekt door een beschikking over de reserve BTW compensatiefonds. Wij zullen u zo spoedig mogelijk na afloop van het begrotingsjaar 2003 nader informeren over de werkelijke effecten voor 2003 en mogelijk als gevolg daarvan een wijzigingsvoorstel voor de begroting 2004 voorleggen.


235

Bespaarde rente (en) eigen vermogen Het hebben van eigen vermogen bespaart rente. In de begrotingsmethodiek wordt in eerste instantie voorbijgegaan aan deze omstandigheid, maar wordt rente toegerekend alsof alle investeringen zouden zijn gefinancierd met aangegane geldleningen. Vervolgens wordt vastgesteld dat de werkelijk op geldleningen te betalen rente aanzienlijk lager is, zodat geconcludeerd kan worden dat sprake is van bespaarde rente. Met deze bespaarde rente kan op twee manieren worden omgegaan: 1. de rente wordt bijgeschreven op de reserve die de rente genereert en dus niet ten gunste van de exploitatie gebracht. Dit heeft als voordeel dat over de reserve vrij kan worden beschikt. Immers de exploitatie bevat niet het voordeel van bespaarde rente dat vervalt op het moment dat de reserve wordt aangewend. 2. de bespaarde rente wordt ten gunste van de exploitatie gebracht. De totale vermogenspositie van de gemeente Waalwijk per 1 januari 2004 is geraamd op € 77,6 miljoen. Op basis van het door de raad vastgestelde percentage wordt rente bespaard ter grootte van 5% over € 77.600.000,- = € 3.880.000,-. Aan de volgende reserves is de rente direct toegerekend: Naam Algemene Reserve Egalisatiereserve riolering Reserve bouwfonds Herstraten rode / witte wijk Kerngebied promenade Bouw brandweerkazerne Inrichting brandweerkazerne Reconstr. Aansluiting N261 / A59 Uitvoering structuurvisie (voorbereiding) Kwaliteitsimpuls entree Waalwijk Bewegwijzering bedrijven Sporthal landgoed Driessen (voorbereiding) Aanpassing 3 buurthuizen Ontwikkeling voormalig spoorwegtracee Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Totaal

Saldo 01-01 5.461.445 2.369.720 1.653.023 1.935.318 4.183.285 1.123.345 124.189 1.594.220 500.000 172.436 274.445 450.000 42.000 89.540 3.385.166 23.358.132

Rente 273.072 118.486 106.457 96.766 209.164 56.167 6.209 79.711 25.000 8.622 13.722 22.500 2.100 4.477 169.258 1.191.712

Van de totaal bespaarde rente wordt dus € 3.880.000,- minus € 1.191.712,- = € 2.688.288 niet bijgeschreven op het vermogen, hetgeen betekent dat dit bedrag in principe ten gunste van de exploitatie kan vrijvallen. Echter op basis van eerder gemaakte afspraken wordt van de niet op de reserves bijgeschreven bespaarde rente: a. de bespaarde rente over een als vast aanwezig beschouwd vermogensbestanddeel ad € 35 miljoen als structurele rente ten gunste van de exploitatie gebracht b. alle overige bespaarde rente als incidenteel bespaarde rente ten gunste van de reserve Majeure Projecten gebracht


236

Op basis hiervan zijn de ramingen in de primitieve begroting tot stand gekomen, dus € 1.750.000,- ten gunste van de exploitatie begroting en het restant ad € 938.288,- van de bespaarde rente ten gunste van de reserve Majeure Projecten, echter in afwijking hiervan wordt de raad bij de eerste wijziging van de begroting 2004 voorgesteld om: •

•

Over een bedrag van € 3,5 miljoen van de Algemene Reserve (zijnde het geblokkeerde deel) wordt de rente vanaf 2004 (dus structureel) niet meer bijgeschreven op de reserve, maar als bespaarde rente ten gunste van de exploitatie gebracht. Dit betreft dus een bedrag van 5% over € 3,5 miljoen = € 175.000,-. In het jaar 2004 wordt de incidenteel bespaarde rente incidenteel (dus niet structureel) ten gunste van de exploitatiebegroting gebracht en niet toegevoegd aan de Reserve Majeure Projecten. Dit betreft een bedrag ad € 938.288,-.

Beleggingen Van de voormalige winstuitkering wegens verkoop van energiebedrijven is momenteel nog een bedrag ad € 9.983.164,76 belegd in een maatwerkgarantieproduct van ABN / AMRO. In 2003 is ongeveer een zelfde bedrag, dat belegd was in een continu product van ABN / AMRO, uitgenomen en als eigen financieringsmiddel aangewend. Het maatwerkgarantieproduct heeft een looptijd van 7 jaar en valt begin 2008 vrij. Het bij aanvang van de overeenkomst te verwachten rendement werd gesteld op 7,7 %. Er is een minimum rendement gegarandeerd van 2 %, alsmede natuurlijk een hoofdsomgarantie. In het kader van de doelstelling de begroting onafhankelijk te maken van beleggingsresultaten, wordt het percentage waarop het rendement in de begroting wordt geraamd gelijkgesteld aan het percentage dat wordt geraamd voor het aantrekken van geld. De gedachte hierachter is dat een belegging tenminste evenveel moet opbrengen dan de rente die betaald moet worden op het aantrekken van leningen. Voor de begroting 2004 betekent dit dat op basis van door de raad vastgestelde uitgangspunten een rendement van 5% over het belegd vermogen, ofwel een bedrag van € 499.158,- , als baat is geraamd en ook, na afloop van het begrotingsjaar in de jaarrekening als vordering op ABN / AMRO zal worden opgenomen. Eerst aan het eind van de looptijd zal blijken in hoeverre de vorderingen op ABN / AMRO geëffectueerd kunnen worden. Op basis van de raming in de begroting 2004 zal daarvoor een gemiddeld rendement gedurende de looptijd van 5% noodzakelijk zijn. Een eventuele winst of verlies zal leiden tot een incidentele baat dan wel last in de jaarrekening 2008. Overigens kan een eventueel verlies afgedekt worden door een beschikking over de reserve ENWA gelden. Tenslotte zij medegedeeld dat, na aanvankelijk slechte resultaten, het maatwerkgarantieproduct op dit moment voldoet aan de verwachting (meest recente rendement boven 7,7 %), maar dat het nog de vraag is of de geleden verliezen ten opzichte van de verwachting aan het eind van de looptijd zijn goedgemaakt. Het risico dat het uiteindelijk rendement minder bedraagt dan 5% schatten wij minder groot in.


237

Majeure Projecten en de reservering van de benodigde middelen In het coalitieakkoord Passende Ambities, dat zich strekt over de periode 2002 – 2006, is aangegeven dat een aantal zogenaamde majeure projecten in deze periode zijn beslag moet krijgen dan wel een wezenlijke aanzet moet zijn gegeven om tot uitvoering te komen. In dat kader is ook, op basis van toen bekend zijnde inzichten, aangegeven welke middelen apart zouden moeten worden gezet in een Fonds Majeure Projecten om een en ander gestalte te kunnen geven: Onderstaand brengen wij in beeld in hoeverre de in het coalitie-akkoord vastgelegde voornemens geëffectueerd zijn. Stortingen in Fonds Majeure Projecten 5 jaar bespaarde rente Vrije ruimte Algemene Reserve Reeds gereserveerd voor nieuw overdekt zwembad Uitkering behoedzaamheidsreserve Subtotaal Verkoop gemeentelijke panden 2004 * Totaal

Onttrekkingen aan Fonds Majeure Projecten Nieuwbouw overdekt zwembad exclusief inrichting prijspeil 2002 Woonzorgvisie 2003-2004-2005 Fietspad voormalig spoorwegtracee Huisvesting ambtelijk- en bestuurlijk apparaat Huisvesting archief Totaal

Voornemen 3.474.733 4.577.274 453.780 951.000 9.456.787 9.456.787

Voornemen

Werkelijk per 01-01-2004 1.442.732 4.577.274 453.780 865.062 7.338.844 700.000 8.038.844

6.658.890

Werkelijk per 01-01-2004 0

75.000 p.m p.m p.m

120.000 0 0 0

* Zoals u ziet ontwikkelt de feitelijke fondsvorming zich nagenoeg als voorgenomen, zij het dat in het jaar 2004, als u ons voorstel volgt, geen bespaarde rente aan het fonds wordt toegevoegd. Dit betekent een gemis aan voeding van ongeveer € 700.000,-. Wij stellen u daarom voor om ten laste van de opbrengst van de voor 2004 voorgenomen verkoop van een aantal panden die in eigendom van de gemeente zijn, een bedrag van € 700.000,- toe te voegen aan de reserve Majeure Projecten. Hiermee komt de reserve op een niveau van € 8.038.844,-. Wij zullen u hiertoe te gelegener tijd een begrotingswijziging voorleggen. Wij merken overigens ook nog het volgende op: •

Op basis van het coalitieakkoord is de destijds bepaalde vrije ruimte als bedrag gestort in de reserve Majeure Projecten. De werkelijke vrije ruimte in de AR is hoger en zal mogelijk nog toenemen, bijvoorbeeld door het afstorten van een naar verwachting de komende jaren optredend surplus in de reserve Grondexploitatie.

•

Hoewel er in principe vanuit mag worden gegaan dat de op de algemene uitkering uit het gemeentefonds ingehouden behoedzaamheidsreserve jaarlijks tot uitkering komt, vormt verdere storting vanuit de behoedzaamheidsreserve een onzekere factor. Wij


238

tekenen daarbij nog aan dat dan ook de jaarrekeningresultaten dit moeten toestaan. •

De in het coalitieakkoord voorgenomen te bereiken omvang van de reserve Majeure Projecten is op zich ontoereikend om alle voorgenomen majeure projecten te kunnen uitvoeren. Zoals nu gepresenteerd ligt de nadruk bij de bouw van een nieuw overdekt zwembad, waartoe de middelen feitelijk nu al gevormd zijn, echter, de investeringen die p.m. zijn geraamd zullen qua kosten verre uitstijgen boven de gereserveerde middelen. Vanuit dit gegeven is terughoudendheid gewenst bij het mogelijk bestemmen van nu nog niet te kwantificeren extra middelen in de vorm van verkoopopbrengsten uit onroerende zaken en surplus in de Algemene Reserve en de Reserve Grondexploitatie. Mogelijk doen wij u te zijnertijd voorstellen om dergelijke middelen toe te voegen aan de reserve Majeure Projecten en daarmee te bestemmen voor de nu nog p.m. geraamde speerpunten.

OpMaat OpMaat is de benaming van de actie die plaatsvindt om uitvoering te geven aan de door de raad in het kader van de behandeling van de (meerjaren) begroting 2002 – 2005 aanvaarde motie, gericht op een structurele ombuiging van 3 x € 325.000, zijnde de door het college van burgemeester en wethouders voorgestelde verhoging van OZB met telkens 5 % in de jaren 2003 – 2004 – 2005. Middels vaststelling van de 1e wijziging op de begroting 2003 hebt u de hiernavolgende voorstellen vanuit OpMaat geaccordeerd: Voorstel Opheffen van een 22 tal reserves / voorzieningen Centrale inkoop: implementatie Centrale inkoop: besparingen wegens scherpere inkoop * Kostendekkend maken bouwleges (art. 19) Verhoging leges bijzondere wetten Verhoging leges rijbewijzen Vergoeding faciliteren evenementen Areaaluitbreiding parkeren Wijziging systematiek raadsabonnementen Totaal

Structurele ruimte 121.223 540.000 25.000 13.800 58.312 25.000 80.000 3.730 867.065

Incidentele ruimte 603.890 -/- 225.982

377.908

* in 2004 € 270.000, in 2005 € 220.000 , 2006 € 50.000

Deze voorstellen leidden nog niet geheel tot de door de raad opgedragen structurele ombuiging. Er resteerde nog een bedrag van € 107.935. In het meerjarenperspectief hadden wij echter een nog uit te voeren taakstellende structurele bezuiniging van € 290.000 opgenomen, feitelijk dus meer dan de door de raad opgedragen ombuiging. Ten aanzien van de nog lopende onderzoeken kunnen wij nu nog geen concrete besparingen benoemen. De onderzoeken zijn nog niet afgerond. Aangezien wij het echter niet gewenst vinden dat in 2004 een nog niet ingevulde taakstelling wordt opgenomen menen wij recht te doen aan de in het kader van de taakstelling door de raad uitgesproken gevoelens dat terughoudend moet worden omgegaan met het inhuren van


239

personeel van derden. Wij hebben daarom daarvoor bestemde budgetten op de begroting met een bedrag van € 300.000,- verlaagd. De concrete vertaling daarvan maakt deel uit van ons voorstel tot vaststelling van de 1e wijziging van de gemeentebegroting 2004. Daarmee is volledig voldaan aan de door de raad opgedragen ombuiging vanuit OpMaat. Kapitaallasten en onderuitputting op kapitaallasten De kapitaallasten worden jaarlijks bij de samenstelling van de begroting opnieuw berekend. Deze berekening betreft het begrotingsjaar zelf, nu dus het jaar 2004, alsmede de jaren van het meerjarenperspectief (de jaren 2005-2006-2007). Voor de berekening vormen de laatst bekend zijnde gegevens het uitgangspunt. De jaarcijfers van het voorafgaande jaar worden als basis gezien en er wordt rekening mee gehouden dat alle tot op dat moment gevoteerde kredieten hun afwikkeling krijgen in het lopend begrotingsjaar (in dit geval 2003), dus het jaar voorafgaand aan het te ramen begrotingsjaar (in dit geval 2004), tenzij onomstotelijk vaststaat dat dit niet het geval kan zijn. De begroting 2003 vormde het eerste jaar dat onderuitputting op kapitaallasten werd geraamd. Van onderuitputting is sprake als blijkt dat geraamde budgetten niet benodigd zijn, omdat feitelijke omstandigheden afwijken van gehanteerde uitgangspunten. Ten aanzien van de begroting van de gemeente Waalwijk doet deze situatie zich jaarlijks voor met betrekking tot kapitaallasten. Dit is inherent aan een begrotingsmethodiek, waarbij immers nog niet alles zeker is. Onderuitputting op kapitaallasten ontstaat als niet alle kredieten die de raad beschikbaar heeft gesteld tot en met het jaar voorafgaand aan het begrotingsjaar, op 1 januari van het begrotingsjaar daadwerkelijk besteed zijn. Je kunt ook stellen: als niet alle voorgenomen investeringen in de jaren voorafgaand aan het begrotingsjaar, per 1 januari van het begrotingsjaar daadwerkelijk uitgevoerd zijn, ontstaat onderuitputting. In de begrotingsmethodiek immers worden rente en afschrijving voor het begrotingsjaar geraamd alsof alle voorgenomen investeringen tot en met het jaar voorafgaand aan het begrotingsjaar, ook daadwerkelijk in zijn geheel zijn uitgevoerd. In de praktijk doet deze situatie zich nimmer voor. Per eind van het jaar voorafgaand aan het begrotingsjaar zijn altijd nog werken in uitvoering. Vaak gaat het om omvangrijke werken met een lange doorlooptijd, ook kan het zo zijn dat door vertragingen in voorbereiding en uitvoering door onvoorziene omstandigheden werken in de tijd uitlopen. Aangezien er begrotingstechnisch altijd vanuit gegaan wordt dat een werk in uitvoering wordt genomen én opgeleverd in het jaar waarvoor de investering gepland staat en aangezien in de nota waarderings- en afschrijvingsbeleid bepaald is dat eerst afgeschreven wordt het jaar volgend op het daadwerkelijk gereedkomen van het goed / werk ontstaat in het begrotingsjaar ruimte in de vorm van een niet benodigde, maar wel geraamde kapitaallast. Deze ruimte wordt onderuitputting genoemd. In de begroting 2003 werd tegenover de geraamde kapitaallasten als baat een geraamde onderuitputting opgenomen van € 500.000. Toen al was aangegeven dat voor de jaren daarna voorzichtigheidshalve zou moeten worden uitgegaan van een te ramen onderuitputting van € 300.000. Voor 2004 en volgende jaren is dan ook dit voornemen nagevolgd en is de onderuitputting jaarlijks geraamd op een bedrag van € 300.000,-.


240

Algemene Uitkering uit het Gemeentefonds Nadrukkelijk wordt in het voorwoord bij de juni circulaire 2003 gesteld dat de uitkering in principe de komende jaren op niveau blijft. De economische cijfers vallen echter tegen. Dit noopt het kabinet tot het maken van nadere afwegingen rondom de ontwerpbegroting 2004 en de meerjarenraming. Dit heeft budgettaire gevolgen voor de gemeenten. De gemeenten wordt aangeraden deze wetenschap te betrekken bij de lopende begrotingsopstelling. De circulaire laat zien dat de gemeentelijke inkomsten in de komende jaren gelijke tred zullen houden met de inflatie én met de groei van de vraag naar gemeentelijke voorzieningen als gevolg van bevolkingstoename e.d. Nieuwe initiatieven betalen “uit de groei”, die tijd is voorbij ! Maar met een verstandig beleid in de trant van “oud voor nieuw” moet volgens de minister van BiZa het nodige gedaan kunnen worden. Achtereenvolgens wordt de circulaire, verdeeld over een drietal onderwerpen, aan u in het kort weergegeven, te weten: • Algemene bestuurlijke ontwikkelingen gemeentefonds • Consequenties ten aanzien van het uitkeringsjaar 2003 • Consequenties ten aanzien van uitkeringsjaar 2004 •

Algemene bestuurlijke ontwikkelingen gemeentefonds a. Het gemeentefonds wordt ingaande 2004 verlaagd vanwege de afroming van alléén de extra middelen die voor de Zalmsnip zijn toegevoegd. De feitelijke afschaffing van de Zalmsnip staat voor 2005 op de agenda. b. De algemene uitkering wordt verlaagd in verband met de beperking van het gemeentelijk minimabeleid ingaande 2004. c. De OZB op woningen blijft in 2004 gehandhaafd. In 2005 wordt het onderdeel gebruikersbelasting op woningen afgeschaft. Er vindt in 2005 maximering plaats van de stijging van de OZB bij de eigenarenbelasting op woningen en OZB op nietwoningen. d. De algemene uitkering wordt in 2006 verlaagd i.v.m. de vereenvoudiging van de WOZ-taxaties. e. Voor 2004 wordt vooralsnog uitgegaan van een accres van 2,87%, hetgeen lager is dan de raming van de laatste september-circulaire. Daar staat echter tegenover dat de inflatieverwachtingen neerwaarts zijn bijgesteld, wat weer een gunstig effect heeft op de gemeentelijke uitgaven. f. De vooruitblik tot en met 2007 wordt eveneens beperkt tot de veronderstelling dat de financiële ruimte bijzonder gering is. Het budgettaire kader staat met die uitkomst in het teken van “oud voor nieuw”: nieuw beleid vergt dat oud beleid wordt beëindigd.

•

Consequenties ten aanzien van het uitkeringjaar 2003 a. Er is in Waalwijk sprake van hogere WOZ waarden dan aanvankelijk verondersteld, waardoor Waalwijk volgens de systematiek van het gemeentefonds in staat is, tegen een verrekentarief van € 4,99 per € 2.268 aan WOZ-waarde, € 242.000 extra OZB te heffen. Dit bedrag wordt gecorrigeerd op de algemene uitkering.


241

b. Het achterblijven van de gebouwde woningen t.o.v. de ramingen draagt ertoe bij dat Waalwijk circa € 115.000 minder uit het gemeentefonds ontvangt. c. Het accres wordt marginaal naar beneden bijgesteld vanwege de structurele doorwerking van de nacalculatie 2002 in combinatie met de consequenties van het Hoofdlijnenakkoord. d. Tegenvallers zoals de bestrijding van de vogelpest, exploitatietekorten bij Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers en overschrijding uitkeringen huursubsidie zijn opgevangen binnen de departementale begrotingen, waardoor het gemeentefonds constant bleef. e. Daarnaast is een deel van de loonbijstelling en de prijsbijstelling niet aan de departementen uitgekeerd, hetgeen geleid heeft tot lagere netto gecorrigeerde rijksuitgaven en dus tot een lager accres van het gemeentefonds. Dit alles leidt ertoe dat de raming 2003 neerwaarts moet worden bijgesteld met een bedrag ad € 307.360,- met een structurele doorwerking naar de Algemene Uitkering 2004. •

Consequenties ten aanzien van het uitkeringsjaar 2004 a. In vergelijking met de september-circulaire 2002 is het accres benedenwaarts aangepast voornamelijk i.v.m. de bijgestelde raming van de WOZ-waarden. De maatstaf blijkt de laatste jaren sneller toe te nemen dan voorheen werd geschat. b. De algemene uitkering wordt verlaagd i.v.m. de afbouw van de “Zalmsnip”. In het Strategisch Akkoord 2002 werd besloten dat de maatregel m.i.v. 2005 geheel wordt afgeschaft. Bij het Hoofdlijnenakkoord is besloten tot een extra uitname m.i.v. 2004, omdat het gecumuleerde accres van het gemeentefonds sinds 1998 hoger is geweest dan de groei van het aantal huishoudens. c. De algemene uitkering wordt verlaagd i.v.m. de afschaffing van categoriale verstrekkingen in het kader van bijzondere bijstand en gemeentelijk minimabeleid, e.e.a. in samenhang met de invoering van de Wet werk en bijstand. De WWB zal ook een regeling voor langdurige minima omvatten, de zogenaamde langdurigheidstoeslag. d. De algemene uitkering wordt verlaagd i.v.m. de beperking van het gemeentelijk minimabeleid, die wordt beoogd in het Hoofdlijnenakkoord. e. De aangekondigde verlaging van de algemene uitkering i.v.m. de Wet basisvoorziening kinderopvang wordt een jaar opgeschoven. f. De algemene uitkering wordt verhoogd i.v.m. de realisatie van één zitplaats voor alle scholieren in het leerlingenvervoer. De Regeling zitplaatsverdeling bussen en auto’s wordt per 1 januari a.s. ingetrokken. g. De algemene uitkering wordt verlaagd i.v.m. de invoering van het nieuwe communicatiesysteem C2000. Omdat de exploitatie van het nieuwe systeem kosten veroorzaakt bij het rijk terwijl kosten bij de brandweerregio’s wegvallen wordt ervan uitgegaan dat voortaan met een lagere gemeentelijke bijdrage aan de regio kan worden volstaan. h. De integratie-uitkering Verdi wordt ongewijzigd verlengd tot en met 2004.

Berekening wijst uit dat voor het jaar 2004 ten opzichte van, de hierboven aangegeven uitkomsten voor het dienstjaar 2003, sprake is van een lagere uitkering ! Er is naast de hiervoor al aangegeven bijstelling op 2003 met doorwerking naar 2004 sprake van een verdere verlaging van € 2.897.406,- . Van dit bedrag kan € 383.232 worden afgetrokken in verband met per saldo negatieve oormerkingen.


242

Op basis van de in Waalwijk bestendige gedragslijn worden deze oormerkingen niet toegevoegd aan de algemene middelen, maar komen zij specifiek beschikbaar voor de geoormerkte doelen. Dit betreft een bedrag van circa € 90.000,-. Er zijn echter ook negatieve opmerkingen en wel tot een bedrag van circa € 475.000,-. In de begroting is er rekening mee gehouden dat de positieve oormerkingen tot budgetverhoging leiden en de negatieve oormerkingen tot budgetverlaging. Categoriaal inkomensbeleid Beperking minimabeleid C 2000 Vreemdelingenwet Onderwijshuisvesting Algemeen Maatschappelijk Werk Leerlingenvervoer Integratie WUW Dualisering

-/-/-/-

€ -

150.612 322.818 7.774 1.150 22.034 32.065 33.216 10.217 1.816

Daarnaast moet voor het eerst in 2004 rekening worden gehouden met de structurele effecten van de invoering van het BTW – compensatiefonds (BCF). Hiervoor is de Algemene Uitkering voor Waalwijk verlaagd met een bedrag ad € 2.792.031,-. Wij verwijzen u verder naar het door ons gestelde onder 3.1 BTW compensatiefonds. Na verrekening van de oormerkingen en de BCF – effecten resulteert € 454.647 voor het opvangen van loon- en prijsstijgingen t.o.v. de uitkomst van de juni – circulaire voor het dienstjaar 2003. Zoals uit de circulaire blijkt is daarin sprake van andere uitgangspunten voor loon- en prijsstijgingen dan de uitgangspunten die de gemeente Waalwijk hanteert voor de opstelling van de begroting 2004.. Het rijk raamt ¾% prijsstijging voor goederen en diensten terwijl Waalwijk uitgaat van een kostenstijging met 2%. Deze 2% inflatie is op basis van de uitgangspunten ook verwerkt in de primitieve begroting, maar in het voorstel tot 1e wijziging van de begroting 2004 wordt de raad voorgesteld het inflatiepercentage terug te stellen op ¾ %. Tenslotte kunnen wij u mededelen dat inmiddels ook in de vorm van de septembercirculaire 2003 aanvullende informatie bekend is. Verdere Rijksombuigingen leiden voor onze gemeente tot nog eens een negatieve bijstellingen, welke berekend zijn voor het jaar 2004 op een bedrag van € 176.790,-.


243

Recapitulerend: Algemene uitkering 2003 Juni circulaire 2002 Septembercirculaire 2002 Bijstelling WOZ waardegrondslag -/-

31.038.406 935.000 307.360 31.666.046

Algemene uitkering 2004 Juni circulaire 2003 oormerkingen Invoering BCF Kostenontwikkeling Septembercirculaire ombuigingen

-/-/-/-

383.232 2.792.031 454.647 176.790 28.768.640

Tenslotte zij vermeld dat in de primitieve begroting op het product Algemene Uitkering nog een stelpost in de vorm van een verdere korting op de Algemene Uitkering ad € 125.000,- is geraamd i.v.m. de waardeontwikkeling van het WOZ bestand als gevolg van autonome groei. Behoedzaamheidsreserve Op de gebruikelijke wijze vindt nog steeds de inhouding plaats van de behoedzaamheidsreserve. In totaliteit is hiermee een bedrag gemoeid van € 208 miljoen. In het geval dat te zijner tijd sprake zal zijn van een volledige uitkering, bedraagt het Waalwijks aandeel hierin circa € 505.000. Evenals in voorgaande begrotingen, is in de begroting 2004 en hierbij behorende meerjarenramingen geen rekening gehouden met een baat wegens het mogelijk tot uitkering komen van de behoedzaamheidsreserve. Het tot uitkering komen van de behoedzaamheidsreserve zal er op basis van het coalitie akkoord toe leiden dat de uitkering, voor zover het jaarrekeningresultaat dit toelaat, wordt gestort in de reserve Majeure Projecten. Toerekening kosten ambtelijke organisatie (kostenverdeelsystematiek) In het kader van de vaststelling van de jaarrekening 2002 is vanuit de raad een groot aantal vragen gesteld over de methodiek van kostentoerekening. Het lijkt ons goed hierna nog eens de essenties weer te geven van het antwoord van het college op die vragen, toegespitst op de begrotingsmethodiek: Uitgangspunt is dat alle kosten worden toegerekend aan in de begroting benoemde producten of aan door de raad beschikbaar gestelde kredieten. Dit dient zoveel mogelijk direct te gebeuren (kosten worden direct ten laste van producten en kredieten geraamd), maar voor zover dit niet mogelijk is dienen kosten indirect tot uitdrukking te worden gebracht op producten en kredieten. Dit indirect toerekenen van kosten vindt over het algemeen plaats vanuit de zogenaamde afdelingskostenplaatsen. Op de afdelingskostenplaats worden de kosten die niet direct ten laste van producten en kredieten kunnen worden geboekt verzameld, waarna zij aan producten en kredieten worden toegerekend op basis van de tijdbesteding van de betreffende afdeling. Op begrotingsbasis worden per afdeling de kosten geraamd en wordt een planning gemaakt van de te verwachten tijdbesteding. Op basis van het totaal aantal beschikbare productieve uren kan dan ook een uurtarief worden berekend.


244

Als voorbeeld: Totaal geraamde kosten afdeling X Totaal geraamde productieve uren afdeling X Geraamd uurtarief afdeling X

€ €

500.000 5.000 100

De afdelingskostenplaats van afdeling X ziet er dan als volgt uit: Lasten Eigen personeel Aandeel sector CO Huisvestingskosten

400.000 60.000 40.000

Baten Doorberekening aan producten: plantsoenen (3.000 uur) riolering (500 uur) begraafplaats (600 uur) Doorberekening aan kredieten: Centrum (900 uur)

300.000 50.000 60.000 90.000 ---------500.000

--------500.000

Ten behoeve van de begroting 2004 is vanuit het management aangegeven op welke wijze de beschikbare personele capaciteit zal worden ingezet op respectievelijk projecten en exploitatie. Vastgesteld kan vervolgens worden dat aanzienlijk meer uren dan in 2003 zullen worden besteed aan projecten en dientengevolge minder uren beschikbaar zijn voor het regulier werk. Dit laatste zal moeten worden opgevangen door efficiëncyverhoging. Het in mindere mate dan in 2003 belasten van de exploitatie wegens lagere kostentoerekening leidt in 2004 ten opzichte van 2003 tot een voordeel van € 670.000,-. Van het aantal uren dat voor 2004 op projecten is gepland geven wij u het volgende overzicht: Afdeling

Aantal uren

Welzijn en educatie

1.785

Sport

2.000

CCT

12.870

BOR

1.270

ROV

7.570

MBZ

731

EZ

8.028

Projectmanagementbureau

2.955

Informatie

790

Financiën

150

B&O

150

Totaal


38.299

245

Tenslotte nog een tweetal opmerkingen: In de begroting is rekening gehouden met de effecten van het inwerking treden van een Intergemeentelijke Sociale Dienst (ISD) waartoe ook onze gemeente zich aansluit, per 1 januari 2004. Deze effecten bestaan ondermeer uit een afnemende personele formatie en kosten van de afdeling Sociale Zaken. Daar waar de sector Centrale Ondersteuning tot en met 2003 haar kosten grotendeels doorbelast naar de sectoren Grondgebiedszaken en Inwonerszaken in de verhouding 50 : 50, moge duidelijk zijn dat deze verdeelsleutel op basis van een lagere personele formatie binnen de sector Inwonerszaken, zou leiden tot een te relatief hoge doorbelasting van overheadkosten. Voor het begrotingsjaar 2004 is dan ook, naar rato van het aantal formatieplaatsen in de sectoren Grondgebiedszaken en Inwonerszaken gekozen voor een doorbelasting vanuit de sector centrale Ondersteuning in de verhouding 60 : 40. Mede in het licht van de vaststelling van de jaarrekening 2002 is ons zeer duidelijk welk belang de raad hecht aan een juiste raming en verantwoording van apparaatskosten. Het gaat er dan met name om, tot een goede verantwoording te komen waarbij verschillen tussen raming en werkelijkheid helder geanalyseerd worden. Dit laatste met name zal er ook toe leiden dat ramingen aan betrouwbaarheid winnen. Noodzakelijk voor dit alles is een goed werkend systeem van urenverantwoording, waaraan het eigenlijk ontbroken heeft. Wij kunnen u nu op basis van de huidige stand van zaken mededelen dat de in het kader van de jaarrekening geconstateerde problemen zijn opgelost. Belastingen en heffingen en kosten/baten analyses Alle opbrengsten wegens heffingen en belastingen zijn in de primitieve begroting 2004 aangepast met het in de begroting conform uitgangspunten gehanteerde inflatiepercentage van 2,00 %. Wij stellen u voor bij 1e wijzigingsbesluit (ombuigingen) van de begroting 2004 dit percentage terug te stellen op 0,75 %. Dit betekent dat alle tarieven zullen worden verhoogd met tenminste 0,75 onder uitzondering van het tarief afvalstoffenheffing, dat zonder toepassing van inflatie reeds kostendekkend is. Daarnaast zijn ten aanzien van sommige belastingen / heffingen tariefaanpassingen nodig welke de inflatiecorrectie te boven gaan. Enerzijds uit oogpunt van kostendekking, anderzijds omdat naar de mening van het college de tarieven relatief laag zijn. Deze door ons voorgestelde tariefverhogingen zijn, met uitzondering van de tariefaanpassing OZB van 3% (waartoe reeds in 2003 is besloten), niet in de primitieve begroting verwerkt, maar maken deel uit van het 1e dan wel 2e wijzigingbesluit van de begroting 2004, die wij u separaat ter besluitvorming voorleggen. Gelijktijdig met het voorstel tot het vaststellen van de gemeentebegroting 2004 worden tevens alle tarievenverordeningen ter vaststelling voorgelegd, waarbij u dan tevens de reeds in andere kaders gevraagde kosten – baten analyses aantreft. Afvalstoffenheffing Voor het jaar 2004 is aan de raming van lasten, verband houdend met het inzamelen en verwerken van afvalstoffen, bijzondere aandacht gegeven. Niet alleen omdat de ramingen van belang zijn voor het juist kunnen vaststellen van de tarieven die wij in 2004 aan onze inwoners in rekening brengen, maar dit jaar ook omdat de


246

gegevens voor de begroting 2004 de basis vormen voor vergelijkingen met externe huisvuilinzamelaars. Bij het tot stand komen van de ramingen zijn heel nadrukkelijk ook de laatst bekend zijnde werkelijke gegevens over 2002 en 2003 betrokken. Op basis van de nu in de primitieve begroting 2004 opgenomen ramingen kunnen wij vaststellen dat de tarieven zoals die in 2003 worden gehanteerd kostendekkend zijn, ook voor het jaar 2004. Wel hebben wij ons de vraag gesteld of het positief resultaat van het product afvalstoffeninzameling 2002 van ruim € 300.000,- nog kan leiden tot tariefverlaging. Wij stellen ons op het standpunt dat dit niet aan de orde is en wel om de volgende redenen: •

•

Ons principiële standpunt, dat wij de raad eerder ter kennis hebben gebracht op ondermeer vragen van de fracties van de VVD, Christen Unie en PBI, luidt dat tarieven altijd worden vastgesteld op basis van zo goed mogelijke ramingen van kosten en achteraf geconstateerde afwijkingen daarop, nimmer kunnen leiden tot tariefverhoging dan wel tariefverlaging. Het resultaat op afvalstoffeninzameling 2002 is ontstaan omdat een voorgenomen storting in de egalisatiereserve afvalstoffenheffing niet heeft kunnen plaatsvinden door het besluit van de raad in 2002 om op voorstel vanuit OpMaat de egalisatiereserve op te heffen en de daaruit voortkomende voordelen ten gunste van de totale exploitatie van de gemeente te laten vrijvallen.


247

Inwerkingtreding Intergemeentelijke Sociale Dienst Met ingang van 1 januari 2004 wordt de uitvoering van het onderdeel Werk en Inkomen van de afdeling sociale zaken uitgevoerd door de nieuw opgerichte Intergemeentelijke Sociale Dienst. In de raadsvergadering van 26 juni 2003 is de begroting van de apparaatskosten van de nieuwe ISD goedgekeurd waarbij tevens is ingestemd met het collegebesluit van 20 mei 2003 inzake de dekking en afbouw van de desintegratiekosten en deze in de begroting 2004 en volgende jaren te verwerken. Derhalve is in de gemeentebegroting 2004 de gehele ontvlechting verwerkt. Overzicht financiële gevolgen meerjarenbegroting gemeente Waalwijk bij vorming ISD Meerjarenbegroting Aandeel ISD Huidige begroting Voordeel Niet te dekken Overheadkosten Direct te besparen Huisvestingskosten Salariskosten Algemene personeelskosten Automatiseringskosten Algem. Sectorkosten/ bedrijfsbur.

2004

2005

2006

2007

2008

2.016.156 2.710.942

2.016.156 2.710.942

2.016.156 2.710.942

1.920.385 2.710.942

1.920.385 2.710.942

694.786

694.786

694.786

790.557

790.557

-1.359.962

-1.359.962

-1.359.962

-1.359.962

-1.359.962

313.552

313.552

313.552

313.552

313.552

-351.623

-351.624

-351.624

-255.853

-255.853

250.000

250.000

250.000

250.000

250.000

-101.623

-101.624

-101.624

-5.853

-5.853

90.000

90.000

90.000

90.000

90.000

-11.623

-11.624

-11.624

84.147

84.147

100.000 26.552 25.000 92.000 70.000

Direct te besparen Tekort Ondersteuning ISD* ( Financiën/, P& O/ Bodes/Repro

Taakstellende bezuiniging 0,3 fte bedrijfsbureau 0,5 fte ondersteuning cluster zorg 0,7 fte automatisering 1,5 fte

15.000 27.000 33.000 75.000

Besparing directe kst vervallen van het ondersteunend personeel ( pers. Kst/ autom/porti/ repro/tel € 10.000,- per fte)

15.000 90.000

Effect na realisering bezuiniging * Na 3 jaar is de ISD vrij om ook elders deze diensten te betrekken.


248

3.2.4 Arbeidskostengerelateerde verplichtingen Onder arbeidsrechtelijke verplichtingen worden verstaan de aanspraken op (toekomstige) uitkeringen door het huidige dan wel het voormalige personeel. In het BW art.9 is opgenomen, dat voor deze aanspraken een voorziening moet worden getroffen. In afwijking daarvan is in het BBV opgenomen, dat het is toegestaan een jaarlijkse verplichting in de begroting/ rekening van baten en lasten op te nemen, mits het gaat om een jaarlijks terugkerende verplichting van gelijk volume. Toepassing van de nieuwe voorschriften op de bij de gemeente Waalwijk aanwezige arbeidsrechtelijke verplichtingen 1. Wachtgelden/ pensioenen ambtenaren a. Wachtgelden: De geraamde uitkeringen over de jaren 2002 t/m 2004 bedragen resp. € 286.707,-, € 289.615,- en € 284.920,-. De jaarlast blijkt uit deze cijfers nagenoeg gelijk te blijven. Om die reden wordt er dan ook geen voorziening getroffen, maar worden de jaarlijkse lasten in de exploitatie opgenomen. (hkp 20050) b. Werkloosheidswet: Dit is een nieuwe regeling die in 2003 is ingegaan. Het is nog niet exact aan te geven welk bedrag hiermee is gemoeid. Op dit moment hebben een tweetal (ex-) medewerkers een WW-uitkering.Vooralsnog wordt deze last in de exploitatie (staat B) opgenomen. Wellicht dat voor het volgende begrotingsjaar een werkwijze gehanteerd zou kunnen worden, waarbij de kosten afzonderlijk zichtbaar begroot worden. c. FPU-plus regeling: De geraamde uitkeringen over de jaren 2002 tot en met 2004 bedragen resp. € 135.471,-. € 148.058,- en € 161.019,-. De instroom is ongeveer gelijk aan de uitstroom, dus wordt hiervoor geen voorziening getroffen. Voor 2004 is de verplichting afgedekt in de exploitatie. Het onderscheid in de bovenstaande drie soorten verplichtingen vloeit uitsluitend voort uit de aard van de regeling waarop de verplichting is gebaseerd. Bij elkaar opgeteld worden de schommelingen in de jaarlijkse verplichtingen nog meer gereduceerd. 2. Wachtgelden/ pensioenen wethouders De geraamde uitkeringen over de jaren 2002 t/m 2004 bedragen resp. € 249.414,-, € 247.380,- en € 259.980,-. Voor de aangegane verplichtingen is sprake van een jaarlijks gelijkblijvend volume. Hiervoor wordt dan ook geen voorziening gevormd. Echter voor de verplichtingen aan toekomstige voormalig wethouders zal een reserve gevoed moeten worden. Het huidig saldo van de reserve (4250) bedraagt € 86.100,75. Hieraan wordt in 2004 € 22.728,- toegevoegd. Aangezien het lastig is om de omvang van de jaarlijkse voeding te bepalen, wordt dit elk jaar opnieuw bekeken in relatie tot de hoogte van de reeds opgebouwde reserve. De wet APPA is hierbij relevant voor pensioenen van wethouders. Voor zover nu bekend leidt dit niet tot extra verplichtingen voor de gemeente Waalwijk. Wel zal in


249

november 2003 een extra pensioenverplichting aan een (ex-)wethouder ontstaan, wat naar schatting (er is nog geen definitieve berekening) voor 2004 tot € 10.000,- extra kosten zal leiden. 3. IZA-premies gepensioneerden en 1%-regeling De geraamde uitkeringen over de jaren 2002 t/m 2004 bedragen resp. € 207.800,-, € 219.933,- en € 226.551,-. Los van de inflatiecorrectie is hier sprake van een gelijkblijvend volume en er wordt dus geen voorziening getroffen. 4. Opgebouwde vakantierechten Het opnemen van een balanspost voor de rechten van ambtenaren op vakantiegeld leidt niet tot wezenlijke veranderingen in de exploitatie. Het betekent wel extra administratieve handelingen. Om die reden is in het BBV opgenomen, dat –wanneer er sprake is van een gelijk volume- er geen balanspost mag worden gecreëerd. In Waalwijk is dit het geval. Tot nu toe werd wel steeds met een balanspost gewerkt, echter in 2003 zal deze helemaal afgebouwd worden, zodat het saldo per 1-1-2004 nihil is. Een bijzondere situatie ontstaat wel voor de verplichting aan het personeel van de afdeling Sociale Zaken. Per 1 januari 2004 wordt de Intergemeentelijke Sociale Dienst opgericht en het personeel zal grotendeels mee overgaan naar deze nieuwe organisatie. Zij hebben dan recht op uitbetaling van de opgebouwde vakantierechten over de maanden juni t/m december 2003. Naar schatting zal hiervoor € 31.000,- op de balans opgenomen moeten worden, welk bedrag overigens afhankelijk is van het aantal te plaatsen medewerkers. 5. Spaarverlof De gemeente Waalwijk hanteert het cafetariamodel. Tot op heden zijn de daaruit voortvloeiende financiële verplichtingen niet vastgelegd. Indien hiervoor een voorziening moet worden getroffen, zal de dekking van de lasten binnen de huidige bedrijfsvoeringsbudgetten moeten worden gevonden. Het gaat hier namelijk om uitgesteld verlof etc, wat een directe relatie heeft met de arbeidsproductiviteit op een bepaald moment. Tot op dit moment neemt geen enkele medewerker deel aan een spaarverlofregeling, daarom is er dus ook geen reden om hiervoor toekomstige verplichtingen te begroten. Samenvattend: Soort Verplichting 1.Wachtgelden/ pensioenen ambtenaren 2.Wachtgelden/ pensioenen wethouders 3.IZA-premies gepensioneerden en 1%regeling 4.Opgebouwde vakantierechten 5.Spaarverlof/ cafetariamodel

Omvang reserve/ Dotatie 2004 voorziening

Huidige jaarlast

-

-

€ 445.939,-

€ 86.100,75

€ 22.728,-

€ 259.980,-

-

-

€ 226.551,-

€ 31.000,-

-

-

-

-

€ 15.882,-


250

3.2.5 Vervangingsinvesteringen In 2004 zal een aantal bedrijfsmiddelen worden vervangen. Deze vervangingen moeten plaatsvinden om de lopende bedrijfsprocessen doorgang te laten vinden. Met de vervanging is dus alleen sprake van handhaving van bestaand beleid. Om die reden is het niet meer noodzakelijk dat de betreffende investeringen via afzonderlijke begrotingswijzigingen aan de raad worden voorgelegd. Derhalve is het uitgangspunt dat de raad, met het vaststellen van de begroting 2004, tevens goedkeuring verleent aan de jaarschijf 2004 van het “overzicht vervangingsinvesteringen”. Het volledige (meerjarige) overzicht vervangingsinvesteringen is in het bijlagenboek opgenomen. De zaken welke hierin zijn opgenomen zijn o.a.; tractiemiddelen, automatiseringsapparatuur, bedrijfsmiddelen voor de brandweer etc. De kapitaallasten van de vervangingsinvesteringen komen pas het jaar volgend op de investering ten laste van de begroting, dus voor het eerst in 2005. Met deze kapitaallasten is in het meerjarenperspectief rekening gehouden. Een overzicht van de vervangingsinvesteringen voor het jaar 2004 is onderstaand weergegeven. Door vaststelling van de begroting geautoriseerde vervangingsinvesteringen 2004 (Jaarschijf 2004 van het overzicht vervangingsinvesteringen) Omschrijving 500 minicontainers Aanschaf 10.500 GFT containers GFT betoncocons & containers Bewaarvoorziening KCA Verzamelcontainers plus voorziening Veegmachine Maaimachine Ransomes cirkelmaaier Kipper en vacuümtank Vrachtwagen met kraan Vrachtwagen Motorspuit brandweer Hulpverleningsmaterialen brandweer Vervangingsinvesteringen automatisering, jaarschijf 2004


Jaar investering 1996 1992 1992 1994 1994 1998 1998 1998 1994 1997 1997 1989 1994 -

Afschr Investering Kapitaallast termijn 2004 (excl. btw) 2005 8 56.092 9.816 12 549.090 73.212 12 176.566 23.542 10 3.631 545 10 7.600 1.140 6 10.891 2.360 6 49.867 10.804 6 51.891 11.239 10 11.863 1.779 7 97.724 18.847 7 115.577 22.290 15 16.562 1.104 10 21.166 2.117 3 399.697 133.232

251


252

3.2.6 Meerjarig investeringsplan Voor de komende jaren staan de volgende investeringen gepland. Voor al deze investeringen zal de raad nog gevraagd worden kredieten te voteren. Bij de kredietaanvragen kunnen de investeringsbedragen afwijken van onderstaand overzicht, omdat hier slechts globale ramingen zijn opgenomen. Met de lasten, voortvloeiende uit deze investeringen, is in de betreffende jaarschijf van het meerjarenperspectief reeds rekening gehouden. Investeringsplan 2004-2007 Investeringen Volgnr. 1 Nieuw overdekt zwembad, gebouw 2 Nieuw overdekt zwembad, inrichting 3 Trekkenwand De Leest 4 Apparatuur/contract microverfilming 5 Brandveiligheid gebruikersvergunningen 6 Actualiseren bestemmingsplannen 7 Actualiseren bestemmingsplannen 8 Actualiseren bestemmingsplannen 9 Actualiseren bestemmingsplannen 10 Actualiseren bestemmingsplannen Herinrichting wilhelminastr.uitvoering. 11 doorgeschoven naar 2005 12 Uitvoering GRP investering 2003 Huisvesting bestuurlijke en ambtelijke 13 organisatie 14 Bouw centrale huisvesting 15 Hardware 2004 16 Hardware 2005 17 Hardware 2006 18 Software 2004 19 Software 2005 20 Software 2006 21 Software 2007 22 GVVP vanuit 2003 23 GVVP 2005 24 GVVP 2006 25 Investering capaciteit reconstructies wegen 26 Investering capaciteit reconstructies wegen 27 Investering capaciteit reconstructies wegen 28 Investering capaciteit reconstructies wegen


Jaar Bedrag van van Dekking investinvestering tering

KapitaalVanaf lasten

2005 6.658.890 majeure proj. 0 Nvt 2005 3.241.110 exploitatie 342.662 2006 2003 359.322 exploitatie 31.548 2004 2003 10.084 exploitatie 2.921 2004 2003 462.184 exploitatie 45.168 2004 2004 300.000 exploitatie 45.000 2005 2005 300.000 exploitatie 45.000 2006 2006 300.000 exploitatie 45.000 2007 2007 300.000 exploitatie 45.000 2008 2008 300.000 exploitatie 45.000 2009 2005 3.244.444 exploitatie 2003 155.571 exploitatie

292.000 2006 10.890 2004

2003 2003 2004 2005 2006 2004 2005 2006 2007 2003 2004 2005 2003 2004 2005 2006

22.500 137.585 38.333 38.333 38.333 37.500 37.500 37.500 37.500 81.000 81.000 81.000 107.318 110.000 110.000 110.000

75.000 exploitatie 1.965.500 exploitatie 100.000 Exploitatie 100.000 Exploitatie 100.000 exploitatie 150.000 Exploitatie 150.000 Exploitatie 150.000 Exploitatie 150.000 Exploitatie 900.000 exploitatie 900.000 exploitatie 900.000 exploitatie 998.316 exploitatie 1.222.222 exploitatie 1.222.222 exploitatie 1.222.222 exploitatie

2004 2004 2005 2006 2007 2005 2006 2007 2008 2004 2005 2006 2004 2005 2006 2007

253


254

3.2.7 Overzicht niet gehonoreerde wensen Vanuit het totaal van de ingediende wensen voor nieuw beleid in de jaren 2004 en volgende, heeft het college een keus gemaakt, vooral gelet op de voor die jaren beschikbare begrotingsruimte. Ten aanzien van een aantal wensen doet het college de raad concrete voorstellen om tot uitvoering daarvan over te gaan.. Deze voorstellen zijn vervat in de 2e wijziging op de begroting 2004 en in de financiële begroting nader toegelicht. Ten aanzien van het dan overblijvend restant van ingediende wensen doet het college de raad geen voorstel. Dit zijn dus de beleidsvoornemens die in de ogen van het college een lagere prioriteit hebben. Met als doel de raad inzicht te geven in de keuzes die het college gemaakt heeft, treft u hierna een overzicht aan van alle in de keuze afgevallen wensen.


255

VERVALLEN nieuwe wensen voor de begroting 2004 investering

Investering arbo voorziening onderwijs Extra kosten Augeo

Investering gehalveerd

jaarlijkse kosten (inclusief onderhoud) 2004 2005 2006

1.000.000

vanaf 2005 verlaging tot € 20.000

2007

75.000

75.000

75.000

15.000

15.000

15.000

Prijscompensatie onderwijsinvesteringen

verlaging tot € 18.229

78.987

78.987

78.987

78.987

Subsidie kinderboerderij 't Erf (extra kracht WML)

verlaging tot € 7.000

6.767

6.767

6.767

6.767

5.000

5.000

5.000

5.000

7.500

26.250

25.500

24.750

25.000

25.000

25.000

200.000

400.000

600.000

Communicatie pagina's internet Aanschaf Flexiweb Opstellen verbeterplan om te voldoen aan kwaliteitscriteria VROM

75.000 100.000

Verantwoord niveau beheer en onderhoud openbaar groen vanaf 2005 verlaging tot € 500.000 aanstellen projectcoordinator nieuwkomers en oudkomers voor Waalwijk-Heusden-Loon op Zand

25.000

25.750

26.522

27.318

Realiseren School Maatschappelijk Werk bijdrage aan SMW vanuit Waalwijk voor Voortgezet onderwijs

28.000

28.000

28.000

28.000

Jeugd en veiligheid Continuering van een in 2001 uitgevoerd project door Halt

15.000

15.000

15.000

15.000


256

Eerder collegebesluit: prioriteitenafweging 2004 structureel maken subsidie sportmobiel

vanaf 2005 vervallen

In stand houden zwembad Zidewinde; aanschaf speeltoestel

Nieuwe ICT ontwikkelingen verlaging tot € 200.000 in 2004 en vanaf 2005 tot € 300.000

VERVALLEN totale jaarlijkse lasten


40.000

40.000

3.124

3.035

2.845

27.500

13.750 25.000

13.750 25.000

13.750 25.000

152.645

343.805

515.805

515.805

2.000

9.500

9.200

8.900

348.399

935.933

1.307.566

1.507.122

22.500

Handhaving (cultuur historisch erfgoed) twee-jaarlijkse inspectie monumenten door monumentenwacht inventarisatie beeldbepalende panden

aanschaf envirocad en grote schermen

40.000

30.000

257


258

3.2.8 Overzicht geraamde incidentele baten en lasten In artikel 19 van het besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten is bepaald dat in de begroting een overzicht moet worden opgenomen van de geraamde incidentele baten en lasten. Deze bepaling is nieuw. Door een indicatie te geven van de incidentele baten en lasten wordt informatie gegeven die relevant is voor het beoordelen van de financiële positie en de meerjarenraming. Volgens de toelichting op de voorschriften worden baten en lasten “incidenteel” aangemerkt als zij zich gedurende maximaal drie jaren voordoen. In het beleidskader van juli 2003 stelt de provincie dat renteopbrengsten van bijzondere beleggingsconstructies slechts tot het gegarandeerde bedrag als structureel dekkingsmiddel mogen worden aangemerkt. Rekening houdende met bovenstaande komen wij tot de navolgende incidentele baten. Hierbij is uitgegaan van de primitieve begroting, dus vóór het aanwijzen van middelen ter afdekking van het begrotingstekort ad € 1.086.000,00. BATEN Product 13900 mutaties reserves Eénmalige onttrekking uit reserve B.C.F.: Product 13306 Beleggingen en deelnemingen Meeropbrengst maatwerkgarantieproduct


€

1.292.031

299.495

259


260

HOOFDSTUK 4

DIVERSEN


261


262

4.1 Begrippenlijst AccountantsVerklaring

De schriftelijke verklaring van de registeraccountant naar aanleiding van het onderzoek van de jaarrekening (of andere documenten). Behalve de verklaring bij de jaarrekening dient het verslag van de accountant ook antwoord te geven op de vraag of de administratie en het beheer voldoen aan eisen van rechtmatigheid.

Afschrijven

Het boekhoudkundig zichtbaar maken van de waardevermindering van een object. De afschrijving wordt ten laste van de exploitatie gebracht.

Algemene uitkering

Uitkering van het rijk uit het gemeentefonds die in beginsel naar eigen inzicht van de gemeente besteed kan worden.

Allocatie (functie)

Door de vaststelling van de begroting worden de middelen toegewezen voor de diverse taken en activiteiten.

Apparaatskosten

Betreft alle personele en materiële kosten die betrekking hebben op het gemeentelijke apparaat. De kosten komen tot uiting op de hulpkostenplaatsen en de kostenplaatsen. Deze kosten worden via verdeelsleutels toegerekend aan de producten.

Autorisatie (functie) Hieronder wordt verstaan de machtiging aan het uitvoerend orgaan om de uitgaven te doen overeenkomstig de ramingen van lasten en baten. De uitgaven mogen niet meer bedragen dan de ramingen; voor de baten geldt deze maximalisatie niet. Door de vaststelling van de begroting door de gemeenteraad (het budgetrecht) krijgt de begroting voor het dagelijks bestuur een bindend karakter. Baten en lasten (stelsel van)

Balans

Begroting

Verantwoording volgens de boekhoudvoorschriften voor gemeenten en provincies, waarbij alle ontvangsten en uitgaven worden toegerekend aan het begrotingsjaar waarop zij betrekking hebben. Dit in tegenstelling tot het kasstelsel van de rijksbegroting waarbij alleen feitelijke ontvangsten en uitgaven in het betreffende begrotingsjaar worden verantwoord. Onderdeel van de jaarrekening. De balans geeft een overzicht van bezittingen, vreemd en eigen vermogen (activa en passiva) van de gemeente. De begroting is een jaarlijks overzicht van alle lasten en baten die, na vaststelling door de Gemeenteraad, een mandaat inhoudt voor het dagelijkse bestuur (B&W) om in het komende jaar overeenkomstig de begroting activiteiten uit te voeren. De begroting heeft een taakstellend karakter en is opgemaakt en ingericht volgens bij de algemene maatregel van bestuur gegevens regels (Besluit Comptabiliteitsvoorschriften).


263

De begroting heeft de volgende functies: • de huishoudplanfunctie d.w.z. het zorgen voor evenwicht in lasten en baten: • • • • •

Begroting bestaand beleid

de afwegings- of keuzefunctie, de allocatie van middelen naar de verschillende bestedingsmogelijkheden; de autorisatiefunctie (machtigingsfunctie); de beheertechnische of controlefunctie; de bedrijfseconomische functie (welke prestaties worden gerealiseerd tegen welke kosten); de voorlichtende functie t.b.v. Raad, belastingbetalers, burgers bedrijven, CBS, enz.

De bestaande begroting, waarvoor een gelijkblijvende inzet van middelen nodig is zonder rekening te houden met voorgenomen beleidsombuigingen c.q. intensiveringen.

Begrotingswijziging Een besluit van de gemeenteraad tot tussentijdse aanpassing van de begroting tijdens het begrotingsjaar. Belasting

Wettelijke (gedwongen) bijdrage van particulieren of van bedrijven aan de overheid, waar tegenover geen rechtstreekse individuele prestatie van de overheid staat.

Belastingcapaciteit

Het potentieel dat door een overheid aan belasting kan worden geheven.

Beleids & Beheersbegroting

De beleidsbegroting gaat met name in op de (doelstellingen van de) programma’s en via de zogenoemde paragrafen op belangrijke onderdelen van het beheer. De beleidsbegroting bestaat uit: 1. het programmaplan 2. de paragrafen.

Bespaarde rente

Berekende rente over het eigen vermogen. Maakt onderdeel uit van de totale rentelasten van de gemeente.

Bestaand beleid

Het tot op heden gevoerde beleid. Het bestaand beleid vormt de basis voor de meerjarenramingen. Hierbij wordt rekening gehouden met reeds genomen bestuursbesluiten, geldende regelingen, aangegane verplichtingen, etc.

Bestuurlijk belang Een bestuurlijk belang heeft een gemeente wanneer ze een zetel heeft in het bestuur van een derde rechtspersoon, of als ze stemrecht heeft. Budget

Een bedrag voor geraamde kosten en/of opbrengsten.

Budgetbeheerder

Ambtelijk functionaris, belast met de bewaking c.q. het beheer van een bepaald budget. De budgetbeheerder doet voorstellen en voert uit, maar draagt niet de uiteindelijke verantwoordelijkheid voor de aanwending van het budget; ambtelijk is dat de zgn. budgethouder.


264

Budgetrecht

Categorieën c.q. Kostensoorten

Comptabiliteitsbegrotingsvoorschriften

Het recht van de gemeenteraad om de begroting, de begrotingsvoorstellen of - wijzigingen vast te stellen. Het budgetrecht is vastgelegd in de Gemeentewet.

De lasten en baten worden in zgn. "categorieën" ingedeeld (weergegeven in het beheersdeel van de begroting). Alle in de begroting voorkomende ramingen moeten, mede om statistische redenen, van een categoriekenmerk worden voorzien. De uitgaven- en inkomstencategorieën zijn een combinatie van economische categorieën, die bedoeld zijn om macro-economisch relevante gegevens te verkrijgen. Voor de meerjarenramingen is deze indeling niet voorgeschreven.

Bij Koninklijk Besluit uitgevaardigde voorschriften betreffende de inrichting van de begroting en de jaarrekening c.a. De comptabiliteitsvoorschriften komen vanaf het begrotingsjaar 2004 te vervallen.

Control

Het geheel van instrumenten en maatregelen waarmee de organisatie wordt beheerst (bestuurd). Doel is een rechtmatige, efficiënte en effectieve bedrijfsvoering die is gericht op realisatie van vastgestelde beleidsdoelen

Collegeprogramma

Het college geeft in een collegeprogramma de inhoudelijke invulling van belangrijke onderwerpen die in de zittingsperiode tot uitvoering moeten komen. Het gaat als regel om onderwerpen die naar het oordeel van het college politiek relevant zijn. In een dualistisch stelsel ligt het in de lijn dat de wethouders het collegeprogramma ondertekenen en dat de fractieleiders van de coalitiepartijen niet (mede) ondertekenen.

Decentralisatie

Het overdragen van verantwoordelijkheden en bevoegdheden met de daar bijbehorende middelen naar lagere bestuurlijke niveaus. Veelal vanuit de rijksoverheid naar provincies of gemeenten.

Dekking

Wijze waarop het effect van een lastenverhoging en een batenvermindering wordt gefinancierd. Dit kan door: • • • •

Dekkingsmiddelen

nieuwe inkomsten te generen: lasten aan derden door te berekenen; andere lasten te verlagen (bezuinigen); bestaande baten te verhogen.

Dekkingsmiddelen dienen om exploitatiebegroting te bekostigen.

de

uitgaven

binnen

de

Dekkingspercentage Het geheel van ramingen, ombuigingsvoorstellen enz., dat de in de begroting en eventueel de meerjarenramingen geraamde lasten en baten in evenwicht moet doen brengen.


265

Doeluitkering

Uitkering door het Rijk aan een lagere overheid voor een nauw omschreven wettelijk vastgelegd doel of taak. De gelden zijn niet vrij besteedbaar. In veel gevallen is een specifieke verantwoording over de besteding één van de voorwaarden voor het verkrijgen van de uitkering.

Dualisme

Een dualistisch stelsel kenmerkt zich doordat de posities en bevoegdheden ontvlecht zijn. De raad zich primair op de kaderstellende en controlerende functie, het college op de uitvoerende functie. De wethouders zijn geen lid van de raad.

Efficiency en effectiviteit

Efficiency = doelmatigheid (is de uitvoering goed, met gebruik van zo min mogelijk middelen); Effectiviteit = doeltreffendheid (doen we de goede dingen, bereiken we het gestelde doel).

Egalisatiereserve

Reserve met als doelstelling jaarlijks sterk fluctuerende lasten door de jaren heen te compenseren.

Exploitatielasten

Deze betreffen jaarlijks terugkerende lasten zoals salaris- en onderhoudskosten, bijdragen aan derden, rente- en afschrijvingslasten en dergelijke.

Financieel belang

Een financieel belang heeft een gemeente indien de middelen die deze ter beschikking stelt verloren gaan in geval van faillissement van de verbonden partij (een derde rechtspersoon) en / of als financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente.

Financiële positie

Onderdeel van de financiële begroting, tevens de tegenhanger van de balans. De financiële positie van een gemeente geeft de grootte en samenstelling van het vermogen in relatie tot de baten en lasten.

Financiering

Wijze, waarop de gemeente op de gelden kapitaalmarkt of via onderhandse leningen in de behoefte aan geld en kapitaal voorziet.

Financieringsmiddelen

Kort- of langlopende geldmiddelen die nodig zijn om de investering te betalen.

Functionele indeling Indeling van de productenraming naar hoofdfunctie (= taken), functies en subfuncties. De hoofdfuncties representeren gebieden van overheidszorg, bijvoorbeeld openbare orde en veiligheid. De functionele indeling is voor de gemeenten en provincies in bijlage 1 van de Comptabiliteitsvoorschriften 1995 vastgelegd. Elke hoofdfunctie is onderverdeeld in een aantal functies en geeft een globale weergave van de inkomsten en uitgaven per beleidsveld.


266

Geldmarkt

Markt van vraag naar en aanbod van kortlopend vermogen met een looptijd van minder dan twee jaar, zgn. kort geld.

Investering

Een uitgave voor een goed of object met een gebruiksduur langer dan een jaar. Investeringen worden over het algemeen geactiveerd op de balans; de hieruit voortvloeiende jaarlijkse kapitaallasten drukken op de exploitatierekening.

Jaarstukken

De jaarstukken zijn onderverdeeld in het jaarverslag en de jaarrekening.

Jaarverslag

Het jaarverslag is de tegenhanger van de beleidsbegroting en gaat met name in op de uitkomsten van de programma’s over het afgelopen begrotingsjaar. Het jaarverslag is een onderdeel van de jaarstukken en bestaat uit: 1. de programmaverantwoording 2. de paragrafen.

Kapitaallasten

De som van de jaarlijks terugkerende afschrijvingen en rentelasten met betrekking tot investeringen in activa en het daarvoor aangetrokken vreemd vermogen. De kapitaallasten komen ten laste van de exploitatierekening.

Kengetal

Een verhoudingsgetal. Kengetallen maken vergelijkingen in de tijd (wanneer de ontwikkeling van een kengetal in de loop der jaren wordt bezien) en met andere organisaties mogelijk. Voorbeelden zijn: gemiddelde kosten van een product per gebruiker, per inwoner, per deel van de doelgroep, per meter etc (afhankelijk wat van toepassing is), kostendekkingspercentage.

Kerntaak

Een taak waarvan het essentieel wordt geacht dat de overheid voor de uitvoering daarvan verantwoordelijk is. Overigens hoeft de overheid niet noodzakelijkerwijs zelf de taak uit te voeren.

Kostenverdeelstaat

Overzicht volgens het systeem van hoofd- en hulpkostenplaatsen van aan de kostendragers of producten toegerekende apparaatskosten.

Leges

In rekening te brengen vergoeding voor een geleverde overheidsdienst of goed. Leges dienen ter compensatie van door de overheid gemaakte kosten van door haar verleende diensten. Leges zijn retributies maar worden wettelijk tot belastingen gerekend. De heffing van leges is geregeld in een legesverordening. Daarbij wordt gestreefd naar kostendekkende tarieven.

Loongevoelige uitgaven

Uitgaven op de begroting welke direct worden beïnvloed door salarismaatregelen.


267

Loon- / prijscompensatie

Door een hogere overheid te bepalen ophoging van het budget of het subsidie in verband met loon- en/of prijsontwikkelingen in Nederland in het lopende jaar.

Meerjarenraming

Een prognose van de voor meerdere jaren, na het begrotingsjaar, te verwachten lasten en baten op basis van vigerend (=bestaand) beleid, dan wel van uitgaven en inkomsten terzake van investeringen waarvoor reeds kredieten zijn verstrekt.

Meicirculaire

Jaarlijkse circulaire van het ministerie van BKZ over de omvang van het Gemeentefonds en de wijze van verdeling van middelen over de gemeenten. Naast de meicirculaire wordt ook nog een septembercirculaire uitgebracht.

Omslagrente

Een gehanteerde rekenrente die wordt afgeleid van de te betalen rente voor alle opgenomen geldleningen ter financiering van activa.

Onvoorziene uitgaven Een in de begroting verplicht op te nemen raming ter dekking van eventueel in de loop van het begrotingsjaar optredende niet voorziene financiële tegenvallers. Overhead

Over- en onderschrijding

Paragrafen

Kosten van ondersteunde afdelingen en faciliteiten, die niet rechtstreeks aan producten en/of diensten werken. De kosten van deze afdelingen (overheadkosten) worden met behulp van een bepaalde systematiek doorberekend aan de operationele afdelingen, producten en/of diensten. Van overschrijding is sprake wanneer de werkelijke uitgaven de raming op een begrotingspost overstijgen. Wanneer de werkelijke uitgaven achterblijven bij de raming spreekt men van onderschrijding of onderuitputting. De paragrafen bij de begroting en het jaarverslag geven een “dwarsdoorsnede”van de begroting (en het jaarverslag), bezien vanuit een bepaald perspectief. Het gaat met name om de beleidslijnen van het beheersproces waarbij sprake kan zijn van een grote financiële impact, een grote politieke betekenis of een aanzienlijk belang voor de realisatie van de beleidsprogramma’s. Doel van de paragrafen is de raad een instrument te geven om de beleidskaders van deze diverse onderdelen vast te stellen en om de uitvoering te kunnen controleren.

Te behalen resultaten Informatie over de hoeveelheid gerealiseerd (op begrotingsbasis: "te realiseren") product. Bijvoorbeeld: aantal kilometers aangelegde weg, aantal kilometers onderhouden weg, groen, aantal verleende / afgewezen vergunningen, aantal opgemaakte bestemmingsplannen, aantal afgegeven beschikkingen.


268

Primitieve begroting De oorspronkelijk vastgestelde begroting, zonder de later daarop aangebrachte wijzigingen. Productenraming

Een begroting waarin de naar kwaliteit en kwantiteit te leveren producten en prestaties alsmede de beoogde effecten zo goed mogelijk zijn weergegeven. De productenraming wordt niet door de raad maar door het college vast gesteld.

Programbegroting

De raad autoriseert op het niveau van de programbegroting. Een program is een samenhangende verzameling van producten, activiteiten en geldmiddelen die gericht is op het bereiken van vooraf bepaalde maatschappelijke effecten, waaraan idealiter indicatoren gekoppeld kunnen worden. De gezamenlijke programma’s vormen de programbegroting. De raad kan zelf inhoud en vorm geven aan de begroting.

Programmaplan

Het programmaplan bevat de te realiseren programma’s, het overzicht van algemene dekkingsmiddelen en het bedrag voor onvoorzien.

Rente-omslag percentage Reserve

zie omslagrente Een reserve in de zuivere vorm is een vermogensbestanddeel dat als eigen vermogen is aan te merken. Als niet zuivere reserves worden tevens aangemerkt: • • •

nog niet bestede om niet van derden verkregen middelen onder bepaalde bestedingscondities (sommige legaten); egalisatierekeningen om ongewenste schommelingen in een uitgaven- of ontvangstenpatroon op te vangen; egalisatierekeningen om een ontvangen bijdrage uit te spreiden over de gebruiksduur.

Risicoparagraaf

Een vanaf 1995 bij de begroting verplicht op te nemen overzicht van alle redelijk voorzienbare financiële risico's waarvoor geen voorzieningen zijn gevormd of die niet tot afwaardering van activa hebben geleid en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot het balanstotaal c.q. het vermogen.

Rijksbijdrage

Uitkering van het rijk aan een lagere overheid, met een bepaald bestedingsdoel maar met een relatief grote bestedingsvrijheid.

Specifieke uitkering Rechtstreekse uitkering aan een instelling of een lagere overheid te besteden aan een specifiek doel. Het is een verzamelbegrip voor subsidies, bijdragen van rijk of provincie en doeluitkeringen. Subsidie

Eenmalige of structurele financiële bijdrage aan derden (veelal instellingen) voor uit te voeren taken of te verrichten uitgaven.

Treasury

Het geheel van maatregelen, gericht op de bescherming van vermogen en resultaat tegen ongunstige rente-ontwikkelingen, het optimaliseren


269

van de financiële logistiek alsmede het verkrijgen en handhaven van toegang tot de vermogensmarkten. Uitbesteding

Vervangings investering

Het inkopen van prestaties bij derden. De verantwoordelijkheid met betrekking tot een juiste en tijdige levering ligt bij de leverancier.

Na verloop van tijd is een investeringsgoed verouderd en/of onbruikbaar, waarna het meestal vervangen moet worden. In dat geval spreekt men van een vervangingsinvestering.

Volume-accress

Toevoeging aan het gemeentefonds op grond van het bestuursakkoord of in verband met een taakuitbreiding van de lagere overheden.

Voorziening

Betreft een deel van het vreemd vermogens wegens: • • •

• •

Vreemd vermogen

verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, maar welke omvang wel redelijk is te schatten; op de balansdatum bestaande risico's m.b.t. bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten; kosten die in een volgend jaar zullen worden gemaakt mits deze hun oorsprong vinden in het lopende of een voorafgaand jaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van de lasten over een aantal jaren.

Voorzieningen moeten dekkend zijn voor de achterliggende verplichtingen of risico's waarvoor ze zijn ingesteld. Rentetoevoegingen aan voorzieningen zijn in beginsel niet toegestaan. Mutaties in voorzieningen vloeien uitsluitend voort uit aanpassing aan het nieuw noodzakelijk geachte niveau daarvan.

Het gedeelte van het vermogen dat aan derden binnen een bepaalde periode moet worden terugbetaald, al dan niet onder de betaling van een vergoeding (rente) voor het gebruik van het vermogen. Bijvoorbeeld opgenomen geldleningen, crediteurenschulden, negatieve rekening-courantsaldi, door derden gestorte waarborgsommen.


270

GEMEENTE WAALWIJK PROGRAMMABEGROTING

Recommend Documents