Brabantse Bestuursscan Gemeente Waalwijk www.waalwijk.nl
Adviescommissie Krachtig Bestuur in Brabant 21 november 2012
Inleiding
Het gemeentebestuur heeft in het kader van het project ‘Krachtig Bestuur in Brabant’ gebruikgemaakt van het aanbod van de provincie Noord-Brabant, in samenwerking met de Vereniging van Brabantse Gemeenten, tot deelname aan de door BMC ontwikkelde Brabantse Bestuursscan. De resultaten van de scan zijn een spreekwoordelijke portretfoto (of: spiegelbeeld) van de gemeente om de eigen discussie en die met andere gemeenten en partners te stimuleren over de toekomstbestendigheid van de gemeente.
Methodiek Hieronder de schematische weergave van de Brabantse Bestuursscan.
Interactie met de samenleving
Bestuurlijke stabiliteit Organisatie op orde Gezonde financiële positie
Strategie en leiderschap
Uitvoering:
Opdrachtgevers:
Samenwerkingsbereidheid en inzet
Samenwerking
Samenwerking 3 O’s
Decentralisatieopgaven
• Arbeidsmarktbeleid • Kwaliteit en beschik- baarheid onderwijs • Woningen en bedrijventerreinen • Bereikbaarheid en mobiliteit • Topvoorzieningen
• Jeugdzorg • Werken naar vermogen • Wmo • RUD
Operationele samenwerking
Bestaande samenwerkingsverbanden
• FIOPA • Belastingen • Uitkeringen • Handhaving
• GGD • SW • Vervoerregio
De kern van het bestuurlijk profiel van de gemeente bestaat uit het fundament van een goed functionerende gemeente, hetgeen blijkt uit een stabiel bestuur, een organisatie die op orde is en een gezonde financiële positie. De bestuurlijke samenwerking kent diverse vormen, variërend van het uitvoeren van een incidenteel intergemeentelijk project tot clustering van buurgemeenten tot een gemeenschappelijke organisatie. Dit veld is in het rechterdeel van het schema uiteengezet. De informatie is via ‘zelfanalyse’ met vragenlijsten voor gemeenten (inventarisatie meningen) en deskresearch (inventarisatie feiten) verzameld. Vervolgens heeft een gesprek tussen gemeentebestuurders en enkele leden van de Adviescommissie Krachtig Bestuur in Brabant plaatsgevonden. Dit alles leidt tot een zgn. SWOT-analyse van sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen. De gegevens uit de deskresearch en de SWOT-analyse zijn in dit document opgenomen.
2 | Gemeente Waalwijk
Gemeente Waalwijk | 3
De gemeente Waalwijk maakt deel uit van de Langstraat en grenst aan de gemeenten Heusden, Loon op Zand, Dongen, Werkendam, Aalburg en Geertruidenberg. De gemeente bestaat uit de kernen Waalwijk, Sprang, ‘s Grevelduin-Capelle, Vrijhoeve-Capelle en Waspik. Bevolking: 46.211 bewoners (per 1-1-2012) waarvan de verdeling mannen en vrouwen ongeveer gelijk is. 86% is autochtoon (ref. 84% in Noord-Brabant), tegenover 14% allochtoon (ref. 16% in Noord-Brabant). Waalwijk kent een bevolkingsgroei van 0,39% (ref. 0,38% in Noord-Brabant). Dit komt voort uit een geboorteoverschot van 0,13% (ref. 0,21% in Noord-Brabant) en een migratieoverschot van 0,26% (ref. 0,17% in Noord-Brabant). De groene druk (jonger dan 19 jaar) bedraagt 37,4% (38,5% gem. in Noord-Brabant) en de grijze druk (65 jaar of ouder) bedraagt 27,1% (25,7% gem. in Noord-Brabant). Beroepsbevolking: Waalwijk heeft een totale beroepsbevolking van 22.100 mensen. Waalwijk heeft micro, kleine, middelgrote en grote ondernemingen in haar gemeente. Het percentage banen in kleine ondernemingen (32%) ligt hoger dan het regionale en landelijke gemiddelde (deze liggen zowel regionaal als landelijk op 22%). Waalwijk kent een positief oprichtingssaldo in de sectoren nijverheid, groothandel, dienstverlening en detailhandel. Woningen: Waalwijk heeft 19.354 woningen (t.o.v. 1.026.222 in heel Noord-Brabant) en een woningtoename van 0,65% (ref. 0,65% in Nederland). De gemiddelde woningwaarde is €271.000,- en ligt daarmee bijna gelijk met het Brabants gemiddelde (ref. €272.000,- in Noord-Brabant). Inkomen: het gemiddeld persoonlijk inkomen ligt op €28.400,-. Dit blijft iets achter op het regionale gemiddelde van €29.200,- in Noord-Brabant. 3.630 burgers ontvangen een uitkering. Van de personen met een uitkering heeft 56% een AO-uitkering, 25% een WW- en 19% een WWB-uitkering. Er zijn minder AO-uitkeringen en minder WWB-uitkeringen dan gemiddeld in Noord-Brabant en Nederland.
4 | Gemeente Waalwijk
Gemeenteraad Lokaal Belang: VVD: CDA: PvdA: Werknemers Belang:
7 zetels 6 zetels 4 zetels 3 zetels 2 zetels
ChristenUnie: GroenLinks: D66: SGP:
2 zetels 2 zetels 2 zetels 1 zetel
College van burgemeester en wethouders drs. A.M.P. Kleijngeld burgemeester (PvdA) mr. M. van Dongen wethouder (CDA) J.H.H. Heuverling wethouder (Lokaal Belang) drs. J. van Groos wethouder (ChristenUnie) mr. S.C.C.M. Potters wethouder (VVD) drs. A. de Wit gemeentesecretaris Organisatiemodel De gemeente Waalwijk wil graag vraaggericht, klantgericht, gebiedsgericht, samen met partners, transparant en efficiënt en met één loket werken. De gemeente bestaat uit zeven afdelingen die direct onder de directie vallen. De directie bestaat uit een algemeen directeur en een directeur Bedrijfsvoering. De directie wordt ondersteund door een concernstaf.
Gemeente Waalwijk | 5
Interactie met de samenleving
Interactie met de samenleving
Bestuurlijke stabiliteit Organisatie op orde Gezonde financiële positie
Samenwerkingsbereidheid en inzet
Strategie en leiderschap
vastgestelde norm ligt en geldt als onvoldoende in relatie tot de berekende risico’s. De combinatie van hoge boekwaarden en een economische crisis vormen een belangrijk risico. Inmiddels is uit de vastgestelde Nota grondexploitatie 2012 en de jaarrekening 2011 gebleken dat door de vorming van additionele voorzieningen het risico binnen de grondexploitatie verder is afgedekt (met name risico’s binnen de centrumontwikkelingen in de kern Waalwijk). Bovendien is de algemene reserve grondexploitatie op het door de raad vastgestelde niveau van €5 miljoen gebracht.
Bij de begroting 2012 heeft de provincie verder geconstateerd dat de beheerplannen voor wegen en gemeentelijke gebouwen niet actueel zijn. Dit kan risico’s met zich meebrengen. Uit nadere informatie van de gemeente is gebleken dat de gemeente inmiddels bezig is de beheerplannen te actualiseren.
Organisatie op orde: de gemeente Waalwijk heeft een organisatieverordening 2012, waarin de inrichting van de ambtelijke organisatie, het samenspel en de taken en bevoegdheden van directie, management en teamleiders is geregeld. In 2009 heeft de gemeente een MTO laten uitvoeren, met als resultaat onder andere een algemeen indexcijfer van 74 (t.o.v. het landelijk gemiddelde van 72). Men is zeer tevreden over de baaninhoudelijke aspecten van het werk.
6 | Gemeente Waalwijk
Samenwerkingsbereidheid en inzet
Strategie en leiderschap
Financiën op orde: de gemeente Waalwijk valt in het begrotingsjaar 2012 onder het zogenoemd repressief toezicht. De begroting 2012 van de gemeente Waalwijk is sluitend. De gemeente heeft haar risico’s in beeld en hanteert een risicomatrix. Bij de begroting 2012 heeft de provincie geconcludeerd dat het weerstandsvermogen minimaal van omvang is, en vooral bestaat uit stille reserves en onbenutte belastingcapaciteit. Uit de meest recente informatie (jaarrekening 2011) blijkt dat de gemeente (inmiddels) wel voldoet aan haar eigen norm voor de weerstandscapaciteit.
Grondbeleid: de grondexploitaties zijn actueel en omvangrijk. De accountant heeft de gemeente Waalwijk geadviseerd de resultaatverwachtingen aandachtig te monitoren op realiteit. De gemeente heeft haar prognoses naar beneden bijgesteld. Bij de begroting 2012 heeft de provincie geconcludeerd dat de algemene reserve grondexploitatie ver onder de, door de raad,
Bestuurlijke stabiliteit Organisatie op orde Gezonde financiële positie
Samenwerking: Waalwijk maakt deel uit van het Regionaal Overleg Midden-Brabant (ROM)gemeenten, welke op verschillende beleidsterreinen samenwerken. De volgende gemeenten participeren hier ook in: Dongen, Gilze en Rijen, Goirle, Hilvarenbeek, Loon op Zand, Oisterwijk, Tilburg. In de samenwerking met de ROM is eind 2009 de intentie uitgesproken te komen tot een strategische agenda voor Midden-Brabant, welke in 2010 is uitgewerkt op vijf thema’s met ‘social innovation’ als verbindend element. In het coalitieprogramma 2010-2014 zijn de uitgangspunten en intenties van deze samenwerking al meegenomen. Ook in de Nota verslaglegging 2010 zijn de uitgangspunten voor samenwerking met andere gemeenten opgenomen: (1) onderscheid tussen strategische en operationele samenwerking, (2) op strategisch niveau kiest Waalwijk voor een samenwerking met een grotere stad, welke in eerste instantie Tilburg is, (3) in de operationele uitvoering gaat Waalwijk uit van haar eigen kracht en is zij in staat veel taken zelfstandig uit te voeren, maar staat zij open voor intergemeentelijke samenwerking op kleine schaal binnen de Langstraat (bestaande uit Heusden, Loon op Zand en Waalwijk). Op verschillende terreinen werken de gemeente Loon op Zand en Waalwijk al samen. Door het opstellen van een gezamenlijke strategische visie, heeft de samenwerking ook richting gekregen voor de langere termijn. De gemeenten willen de kwaliteit van de dienstverlening vergroten, kwetsbaarheid verminderen en waar mogelijk
de kosten verlagen door meer samen te gaan werken. Uitgangspunt blijft daarbij dat Loon op Zand en Waalwijk beide zelfstandige gemeenten blijven. Ook hebben beide gemeenten het doel de gemeentelijke organisatie tot één gemeentelijke dienst (backoffice) samen te voegen. Deze operationele samenwerking wordt momenteel verder uitgerold. In de media wordt bericht: ’vergaande samenwerkingsplannen tussen Loon op Zand en Waalwijk zijn nog zeker geen gelopen koers’. Onder andere hoge voorbereidingskosten hebben tot twijfels geleid. Adviesbureau Berenschot zal nader onderzoek verrichten (27 maart 2012). Door haar ervaring in publiek-private samenwerking is de gemeente Waalwijk rijker geworden aan kennis en sturingsprincipes in dergelijke constructies. Begin dit jaar is een rapport opgeleverd waarin de samenwerking binnen parkmanagement is geëvalueerd. Op basis hiervan zijn er aanbevelingen gedaan over de manier van sturen (in het openbaar bestuur). Deze uitgangspunten kunnen ook voor andere samenwerkingsvormen die Waalwijk in de toekomst aangaat gelden: onder andere (1) helder protocol waarin staat hoe Waalwijk deelneemt en zich laat vertegenwoordigen in PPS-constructies, (2) maak het controleerbaar, transparant en zorg dat verantwoording wordt afgelegd, (3) politiek en ambtelijk verantwoordelijke functionarissen krijgen geen vertegenwoordigende rol en (4) in de benoemingsprocedure van vertegenwoordigde functionarissen krijgt de raad een actieve rol. Gemeente Waalwijk | 7
Interactie met de samenleving
Bestuurlijke stabiliteit Organisatie op orde Gezonde financiële positie
Interactie met de samenleving
Samenwerkingsbereidheid en inzet
Strategie en leiderschap
Voortbordurend op de samenwerking tussen de ROM-gemeenten, zijn in het Coalitieakkoord 20102014 de basiselementen voor de samenwerking benoemd. Tevens spreken via datzelfde document de coalitiepartijen de wil uit om in de huidige bestuursperiode in te zetten op het verstevigen van de regionale samenwerking zowel op het terrein van dienstverlening als op het gebied van beleid en strategie. In 2010 heeft de gemeente Waalwijk een toekomstvisie opgesteld, waarin is verwoord dat Waalwijk wil blijven werken aan haar kwaliteiten onder de volgende missie: Waalwijk is een stedelijk knooppunt dat met zijn krachtige economische functie en karakteristieke kernen en omgeving een vitale schakel is in de regionale netwerken van Midden-Brabant. Ook in deze missie is de samenwerkingsbereidheid en inzet te lezen. De missie is vertaald naar de volgende ambities: stedelijk knooppunt in Midden-Brabant, vitaal door ondernemende gemeenschappen in kernen en wijken, duurzaam regionaal werkgelegenheidscentrum, toegevoegde waarde in de Leisure regio en regieen servicegerichte organisatie en bestuur.
8 | Gemeente Waalwijk
Bestuurlijke stabiliteit Organisatie op orde Gezonde financiële positie
Samenwerkingsbereidheid en inzet
Strategie en leiderschap
Uit de Nota verslaglegging 2010 blijkt dat de raad de ruimte biedt aan inwoners voor inbreng. De prestatie-indicator laat echter zien dat er in plaats van de voorgenomen vijftien bijeenkomsten per jaar waarin de burgers worden betrokken, er slechts drie zijn georganiseerd in 2010 (dit kwam onder andere door de verkiezingen in dat jaar).
In het najaar van 2010 heeft de gemeente deelgenomen aan het onderzoek naar burgerrollen, genaamd ‘waar staat je gemeente’. In de verschillende rollen krijgt de gemeente een gemiddeld hogere waardering op een 10-puntsschaal dan het benchmarkgemiddelde van gemeente met een schaalgrootte van 25.000 – 50.000 inwoners: als kiezer (5,6), als klant (7,5), als onderdaan (6,1), als partner (5,5) en als wijkbewoner (6,7). In de benchmark Publiekszaken ‘scoort’ de gemeente in 2011 een totaalbeoordeling van 7,9 voor de dienstverlening aan de publieksbalie (benchmarkgemiddelde: 7,8).
Gemeente Waalwijk | 9
Samenwerking 3 O’s
Decentralisatie-opgaven
Samenwerking 3 O’s
Decentralisatie-opgaven
• Arbeidsmarktbeleid • Kwaliteit en beschikbaar heid onderwijs • Woningen en bedrijventerreinen • Bereikbaarheid en mobiliteit • Topvoorzieningen
• • • •
• Arbeidsmarktbeleid • Kwaliteit en beschikbaar heid onderwijs • Woningen en bedrijventerreinen • Bereikbaarheid en mobiliteit • Topvoorzieningen
• • • •
Operationele samenwerking
Bestaande samenwerkingsverbanden
Operationele samenwerking
Bestaande samenwerkingsverbanden
• • • •
• GGD • SW • Vervoerregio
• • • •
• GGD • SW • Vervoerregio
FIOPA Belastingen Uitkeringen Handhaving
Waalwijk telt dertien basisscholen en vijf scholen in het voortgezet onderwijs. Daarnaast heeft ROC Tilburg een locatie in Waalwijk. In de Programmabegroting 2011 geeft de gemeente aan dat het zeer belangrijk is dat in Waalwijk het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) beschikbaar is en blijft. Er zullen met het ROC hierover duidelijke afspraken worden gemaakt. Zoals in de toekomstvisie van Waalwijk 2020 verwoord, vormen de Brabantse steden in de toekomst een markt voor werkgelegenheid, huisvesting en voorzieningen. De Brabantse gemeenten kunnen hierin worden versterkt door de centrale positie en de hoogontwikkelde afzeten productiegebied van Eurodelta door de goede verbinding via weg, water, spoor en lucht. Over de visie van en naar bedrijven schrijft de gemeente zich te willen richten op de regionale samenwerking in Midden-Brabant in plaats van Waalboss (programmabegroting 2011).
10 | Gemeente Waalwijk
Jeugdzorg Werken naar vermogen Wmo RUD
In de regio Midden-Brabant worden de drie decentralisatiethema’s zo veel mogelijk gezamenlijk opgepakt. Initiatiefnemers hierin zijn de ROM-gemeenten. De volgende gemeenten participeren in dit overleg: Dongen, Gilze en Rijen, Goirle, Hilvarenbeek, Loon op Zand, Oisterwijk, Tilburg, Waalwijk. Heusden sluit alleen aan waar het gaat om de transitie Wet werken naar vermogen (Wwnv). Uitgangspunt in de regionale samenwerking is ‘Lokaal, tenzij’, hetgeen aangeeft dat er in de voorbereiding regionaal wordt samengewerkt, maar het primaat blijft een lokale aangelegenheid. De koers is op de verschillende domeinen bepaald. Ook het kwartiermakerschap is belegd en de projectgroepen zijn ingericht. De volgende stap is de inrichting van de overlegstructuur. Momenteel wordt er een keuzenota voorbereid waarin de toegang, arrangementen, contracten (met afnemers) en verantwoording zijn geregeld. Op de drie transitiethema’s heeft Waalwijk tevens een lokaal projectplan gereed waarin het beleidsmatige en financieringsvraagstuk worden behandeld. De afdeling Ruimtelijke & Sociale Ontwikkeling is op verzoek van het college versterkt met programmamanagement Transities. Het betreft hier het inhoudelijk programmamanagement.
FIOPA Belastingen Uitkeringen Handhaving
Jeugdzorg: de jeugdzorg wordt vanaf 1 januari 2015 van het Rijk overgeheveld naar de gemeenten. In december 2011 is een regionaal transitieplan Jeugd voor de regio Midden-Brabant opgeleverd. De uitvoeringsorganisatie wordt opgezet volgens de principes van programmasturing en projectmatig werken. De bestuurders binnen het portefeuillehoudersoverleg hebben uit hun midden drie wethouders (Tilburg, Waalwijk en Gilze en Rijen) aangewezen als ‘kartrekker’. De wethouder van Tilburg, tevens voorzitter van het portefeuillehoudersoverleg, is ook voorzitter van de ‘kartrekkers’. Ook het regionale aanjaagteam van deze transitie wordt ingevuld door deze drie gemeenten. De ambtelijke programmasturing wordt geleverd door de ‘machinekamer’, waarin de gemeenten Tilburg, Waalwijk, Gilze en Rijen, Goirle, de provincie en de coördinator CJG centraal deel van uit maken. AWBZ/Wmo: de acht gemeenten betrekken vanuit de decentralisatie AWBZ, ook de twee andere decentralisaties. Er zijn verschillende scenario’s geschetst voor passende arrangementen.
Jeugdzorg Werken naar vermogen Wmo RUD
RUD: De regio Midden (acht gemeenten) heeft aangegeven te willen samenwerken met de regio West (achttien gemeenten) en zo samen een RUD West- en Midden-Brabant te vormen. De 26 gemeenten en de provincie hebben een intentieverklaring ondertekend. Het werkgebied is daarmee gelijk aan de Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant. Hiermee is de inrichting van de RUD begonnen. Het doel is om naast het landelijke basispakket, ook de milieutaken onder te brengen bij de RUD. In de provinciaal bestuurlijke regiegroep van 25 januari 2012 is besloten dat de BRZO-Omgevingsdienst van Noord-Brabant de Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant wordt. Een volledig bedrijfsplan van de nieuwe omgevingsdienst Midden- en West-Brabant is vastgesteld. De RUD zal worden opgericht als Openbaar lichaam onder een functionele gemeenschappelijke regeling, die wordt aangestuurd door de colleges van de gemeenten en Gedeputeerde Staten van de provincie.
Werken naar vermogen: op regionaal niveau wordt er tussen de acht gemeenten naar samenwerking gezocht, die tevens aanhaakt bij de andere twee transities.
Gemeente Waalwijk | 11
Samenwerking 3 O’s
Decentralisatie-opgaven
Samenwerking 3 O’s
Decentralisatie-opgaven
• Arbeidsmarktbeleid • Kwaliteit en beschikbaar heid onderwijs • Woningen en bedrijventerreinen • Bereikbaarheid en mobiliteit • Topvoorzieningen
• • • •
• Arbeidsmarktbeleid • Kwaliteit en beschikbaar heid onderwijs • Woningen en bedrijventerreinen • Bereikbaarheid en mobiliteit • Topvoorzieningen
• • • •
Operationele samenwerking
Bestaande samenwerkingsverbanden
Operationele samenwerking
Bestaande samenwerkingsverbanden
• • • •
• GGD • SW • Vervoerregio
• • • •
• GGD • SW • Vervoerregio
FIOPA Belastingen Uitkeringen Handhaving
Jeugdzorg Werken naar vermogen Wmo RUD
Bestaande samenwerkingsverbanden: De gemeente is in de volgende samenwerkingsverbanden actief: Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant, regeling Regionaal Overleg Midden-Brabant, GGD Hart voor Brabant, Politie Regio Midden en West-Brabant, RAV en NV Brabant Water. Deze lijst is uiteraard niet uitputtend. Zo werkt Waalwijk daarnaast ook nog actief samen met partners uit de keten.
12 | Gemeente Waalwijk
FIOPA Belastingen Uitkeringen Handhaving
Jeugdzorg Werken naar vermogen Wmo RUD
Operationele samenwerking: Uitgangspunt bij samenwerking met betrekking tot ondersteunende en uitvoerende taken is het principe van de vermindering van kwetsbaarheid, verhoging van de kwaliteit en vermindering van kosten. In de huidige bestuursperiode hebben de coalitiepartijen aangegeven dat de operationele samenwerking met andere gemeenten wordt geïntensiveerd, in ieder geval met de gemeenten Loon op Zand en Heusden. Vanaf 2010 is de inkoop en subsidieverwerving gezamenlijk geregeld. In dat jaar zijn ook de overige PIJOFACH-taken uitgewerkt. De implementatie volgt. De uitvoering van de gemeentelijke taken op het gebied van de sociale werkvoorzieningen is ondergebracht bij Werkvoorzieningschap Midden-Langstraat (WML). Dit geldt tevens voor de uitvoering van de taken in het kader van de uitvoering van de gebundelde uitkeringen (WWB, WIJ, Ioaw, Ioaz, Bbz) en het Participatiebudget welke zijn ondergebracht bij de ISD Midden-Langstraat (ISD). De twee laatstgenoemde organisaties worden in het kader van WwnV in 2013 samengevoegd.
Gemeente Waalwijk | 13
Verslag SWOT-gesprek gemeente Waalwijk 19 juni 2012 Algemeen Dit verslag is een verkorte weergave van de opgedane resultaten en indrukken tijdens de gesprekken van de Adviescommissie Krachtig Bestuur in Brabant met het college van burgemeester en wethouders en een delegatie uit de raad van de gemeente Waalwijk. De gesprekken zijn gevoerd aan de hand van onder meer de beschreven situatie in de deskresearch en de antwoorden in de vragenlijst. De deskresearch maakt integraal onderdeel uit van dit verslag. De focus ligt op een aantal gezichtspunten, te weten: • Bestuurlijke stabiliteit en gezonde financiële positie. Robuust en veerkrachtig bestuur dat ook onder minder gunstige omstandigheden effectief is en adequaat functioneert. • Vermogen om opgaven en ambities te definiëren en om te zetten in uitvoering; gereed voor de uitvoering van de decentralisatieopgaven. • Visie op samenwerking; samenwerkingsbereidheid en inzet, bijvoorbeeld strategische opgaven in de regio; prioritering conform opgaven Agenda van Brabant. • Kennis en vermogen om te verbinden tussen inwoners, maatschappelijke en bestuurlijke partners.
14 | Gemeente Waalwijk
Gemeente Waalwijk | 15
Interactie met de samenleving
Bestuurlijke stabiliteit Organisatie op orde Gezonde financiële positie
Samenwerkingsbereidheid en inzet
Samenwerking 3 O’s
Decentralisatie-opgaven
• Arbeidsmarktbeleid • Kwaliteit en beschikbaar heid onderwijs • Woningen en bedrijventerreinen • Bereikbaarheid en mobiliteit • Topvoorzieningen
• • • •
Operationele samenwerking
Bestaande samenwerkingsverbanden
• • • •
• GGD • SW • Vervoerregio
FIOPA Belastingen Uitkeringen Handhaving
Jeugdzorg Werken naar vermogen Wmo RUD
Strategie en leiderschap
Sterk • De gemeente is door de provincie erkend als stedelijk knooppunt. • De gemeente is financieel op orde en voert risicomanagement uit. • De gemeente kent een professionele organisatie. • De gemeente is ambitieus, heeft visie op de toekomst en neemt ook initiatieven in regionaal verband (i.c. Hart van Brabant en de Langstraat). • De samenwerking op het terrein van de drie decentralisaties loopt voorspoedig. Met de integratie van WML/ISD loopt de Langstraat voorop in Nederland. • Er is een besef dat samenwerking op de operationele taken schaalvoordelen biedt en Waalwijk wil een samenwerking met Loon op Zand zo mogelijk uitbreiden met Heusden. • Er is besef dat Waalwijk voor grotere projecten afhankelijk is van participatie door andere partijen (overheden, onderwijs en bedrijfsleven). • Het beheer en de dienstverlening zijn goed op orde. In het recente verleden zijn er flinke investeringen geweest. De voorzieningen zijn bij de tijd. Zwak • Een deel van de bevolking van Waalwijk is georiënteerd op ‘s-Hertogenbosch en in beginsel zou Waalboss voordelen kunnen bieden. Bestuurlijk partnerschap met ‘s-Hertogenbosch verloopt echter moeizaam. • De raad ervaart een ‘democratisch’ gat bij regionale bestuurlijke samenwerking (onvoldoende zeggenschap en controle). • Het tempo van samenwerking wordt uiteindelijk bepaald door de gemeenteraden. • Bestuurlijke drukte van veel samenwerkingsverbanden (lappendeken). • De grootschaligheid van de regionale samenwerkingsverbanden, zoals de RUD zet de invloed van Waalwijk te ver terug. • Klantgerichtheid in contacten met burgers blijft een permanent aandachtspunt.
16 | Gemeente Waalwijk
Kansen • De samenwerking op bestuurlijk niveau binnen de Langstraat wordt steeds sterker en op economisch en sociaal terrein biedt dit schaalvoordelen. Het merk ‘Langstraat’ is onderscheidend. • De agenda van Regio Hart van Brabant heeft in de regio warme steun en daar profiteert de hele regio van. • Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat en de havenontwikkeling kunnen positieve impulsen geven en geeft stevige banden met externe partijen. • Leisure blijft een groeimarkt en Waalwijk ligt gunstig. Bedreigingen • Rigiditeit bij de provincie bij het vasthouden aan regiogrenzen staat de ontwikkeling van de Langstraat in de weg. • Het uiteenvallen van de samenwerking met Loon op Zand. • De verdeeldheid binnen Regio Hart van Brabant. • Het shopgedrag bij de keuze van samenwerkingspartners geeft bestuurlijke verrommeling. Er is ordening nodig omdat steeds meer zaken op regionaal niveau komen te liggen. De ontwikkeling geeft op termijn of een vierde bestuurslaag (middenbestuur) of het leidt tot gemeentelijke herindeling (schaalvergroting) als een dergelijke middenlaag in het openbaar bestuur taboe blijft. De bedreiging zit in de verrommeling die de geloofwaardigheid van het openbaar bestuur ondermijnt. • Forse bezuinigingen op het gemeentefonds geven hernieuwde kerntakendiscussies, zetten druk op bestaande voorzieningen en bestaand beleid en slaan de energie naar binnen.
Gemeente Waalwijk | 17