Brabantse Bestuursscan Gemeente Maasdonk

Brabantse Bestuursscan Gemeente Maasdonk

Adviescommissie Krachtig Bestuur in Brabant 28 augustus 2012

Inleiding

Het gemeentebestuur heeft in het kader van het project ‘Krachtig Bestuur in Brabant’ gebruikgemaakt van het aanbod van de provincie Noord-Brabant, in samenwerking met de Vereniging van Brabantse Gemeenten, tot deelname aan de door BMC ontwikkelde Brabantse Bestuursscan. De resultaten van de scan zijn een spreekwoordelijke portretfoto (of: spiegelbeeld) van de gemeente om de eigen discussie en die met andere gemeenten en partners te stimuleren over de toekomstbestendigheid van de gemeente.

Methodiek Hieronder de schematische weergave van de Brabantse Bestuursscan.

Interactie met de samenleving

Bestuurlijke stabiliteit Organisatie op orde Gezonde financiële positie

Strategie en leiderschap

Uitvoering:

Opdrachtgevers:

Samenwerkingsbereidheid en inzet

Samenwerking

Samenwerking 3 O’s

Decentralisatieopgaven

• Arbeidsmarktbeleid • Kwaliteit en beschik- baarheid onderwijs • Woningen en bedrijventerreinen • Bereikbaarheid en mobiliteit • Topvoorzieningen

• Jeugdzorg • Werken naar vermogen • Wmo • RUD

Operationele samenwerking

Bestaande samenwerkingsverbanden

• FIOPA • Belastingen • Uitkeringen • Handhaving

• GGD • SW • Vervoerregio

De kern van het bestuurlijk profiel van de gemeente bestaat uit het fundament van een goed functionerende gemeente, hetgeen blijkt uit een stabiel bestuur, een organisatie die op orde is en een gezonde financiële positie. De bestuurlijke samenwerking kent diverse vormen, variërend van het uitvoeren van een incidenteel intergemeentelijk project tot clustering van buurgemeenten tot een gemeenschappelijke organisatie. Dit veld is in het rechterdeel van het schema uiteengezet. De informatie is via ‘zelfanalyse’ met vragenlijsten voor gemeenten (inventarisatie meningen) en deskresearch (inventarisatie feiten) verzameld. Vervolgens heeft een gesprek tussen gemeentebestuurders en enkele leden van de Adviescommissie Krachtig Bestuur in Brabant plaatsgevonden. Dit alles leidt tot een zgn. SWOT-analyse van sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen. De gegevens uit de deskresearch en de SWOT-analyse zijn in dit document opgenomen.

2 | Gemeente Maasdonk

Gemeente Maasdonk | 3

Maasdonk is de groene buffer tussen de meer verstedelijkte gebieden Oss en ‘s-Hertogenbosch. Dit groene gebied is kenmerkend voor de sfeer in de drie dorpskernen. Rust en ruimte zijn dan ook de juiste woorden om de dorpen mee te beschrijven. De drie dorpskernen Geffen, Nuland en Vinkel maken ook onderdeel uit van het logo van de gemeente Maasdonk. Bevolking: 11.265 inwoners, waarvan de verdeling mannen en vrouwen ongeveer gelijk is. 95,3% is autochtoon (ref. 84% in Noord-Brabant), tegenover 4,7% allochtoon (ref. 16% in Noord-Brabant). Maasdonk kent een bevolkingsgroei van 0% (ref. 4,1% in Noord-Brabant). Dit komt voort uit een natuurlijke aanwas van 9 personen en een migratiesaldo van -9. De groene druk (jonger dan 19 jaar) bedraagt 45,8% (38,5% gem. in Noord-Brabant) en de grijze druk (65 jaar of ouder) bedraagt 25,3% (25,7% gem. in Noord-Brabant). Voor de gemeente Maasdonk betekent dit krimp en ontgroening. In de programma’s ruimtelijke ordening en volkshuisvesting en onderwijs en kinderopvang wordt hier rekening mee gehouden (voorziene terugloop van leerlingen, aantrekkelijke woningen voor starters en ouderen). Beroepsbevolking: Maasdonk heeft 4.800 arbeidsparticipanten CBS, 2008) en een gemiddeld percentage werkzoekenden van 2,4% (ref. gemiddeld 5% in Nederland, CBS). Maasdonk kent, in tegenstelling tot andere kleinere gemeenten in Brabant werkgelegenheid in micro-, kleine en middelgrote en grote organisaties. Het aantal grote organisaties ligt boven de 10%. Alleen in de dienstverlening is een positief oprichtingssaldo. Dit betekent dat in de overige sectoren (landbouw, nijverheid, groothandel en detailhandel) meer organisaties worden opgeheven dan dat er nieuw worden opgericht. Woningen: Maasdonk heeft 3.940 woningen (t.o.v. 1.026.222 in heel Noord-Brabant). De gemiddelde woningwaarde is €364.000,- (ref. €227.000,- in Noord-Brabant). Dit is ver boven het gemiddelde. Inkomen: Het gemiddelde persoonlijke inkomen ligt op €27.800,- in Maasdonk. Dit blijft iets achter op het regionale gemiddelde van €29.200,- in Noord-Brabant. 820 burgers ontvangen een uitkering. Van de personen met een uitkering heeft 71% een AO-uitkering, 21% een WW-uitkering en 8% een Wwb-uitkering. De gemeente Maasdonk kent relatief minder Wwb-uitkeringen dan gemiddeld in Noord-Brabant (27%).


Gemeenteraad CDA Dorpsbelangen Partij Maasdonk Vooruitstrevend Maasdonk Politieke partij dorp Vinkel

4 zetels 4 zetels 4 zetels 2 zetels 1 zetel

Het CDA, Dorpsbelangen en Partij Maasdonk vormen de coalitie.

College van burgemeester en wethouders Drs. R.H. (Roel Augusteijn) J.G.G. (Jeanne) Moon B.H.M. (Ben) Brands M.J.M. (Rini) van de Ven J.C.M. (Joost) Michels

(waarnemend) burgemeester wethouder/loco-burgemeester wethouder wethouder gemeentesecretaris

Organisatiemodel Maasdonk heeft een niet-gekanteld afdelingenmodel met drie afdelingen: 1. Middelen en Ondersteuning (Bestuur/Personeel en Organisatie, Financiën en Belastingen, Facilitaire Zaken en ICT), 2. Inwoners (Publiekszaken, Welzijn en Zorg), 3. Grondgebied (bureau Volkshuisvesting/Ruimtelijke Ordening en Milieu met werkeenheden: Vergunningen, Beleid, Handhaving en Bureau Civiel en Cultuurtechniek met werkeenheden: Binnendienst, Buitendienst).







De begroting 2012 heeft na correctie een structureel voordelig saldo van €90.000,-. In de programmabegroting 2012 laat de gemeente weten dat zij heeft gekozen voor een reëel sluitende meerjarenbegroting te weten duurzaam evenwicht. Tegelijkertijd doet zij het voorstel niet af te wachten, maar te handelen, want een passieve houding vergroot alleen maar de risico’s. De accountant gaf in een onderzoek in opdracht van de gemeente aan dat de grondexploitatie onvoldoende in control is. De invoering van financieel risicomanagement in de breedte en in het bijzonder het invoeren van een instrumentarium om beter in control te zijn over de grondexploitaties, inclusief een actualisatie van de grondcomplexen, vindt volgens de gemeente plaats in 2012. Met betrekking tot de grondexploitaties zal dit instrumentarium worden ingevoerd in mei 2012, inclusief actualisatie van de complexen. De financiële positie van de gemeente is matig en kwetsbaar. Het belangrijkste risico is volgens de gemeente de grondexploitatie. In 2012 ligt de som van de algemene reserve ( €1,9 mln.) en de algemene reserve grondexploitatie ( €762.000,-) maar net op de gemeentelijke minimumnorm. De gemeente heeft niet aangegeven of er vol-





doende weerstandscapaciteit beschikbaar is voor het opvangen van de risico’s. De algemene reserve grondbedrijf is in 2012 €762.000,- en ligt hiermee fors onder het door de gemeente bepaalde minimumniveau van €2,0 mln. De gemeente vindt dat de reserve niet toereikend is. De gemeente geeft aan dat ter bepaling of deze reserve toereikend is, dit in sterke mate afhangt van de ontwikkelingen bij de complexen met en zonder kostprijsberekening. Risicovolle grondcomplexen zijn Heesch-West, Nuland-Oost en het centrumplan Geffen. Bij de Verlengde de Run wordt gewerkt aan een actualisatie van de exploitatieberekening. Verder kent het complex Heesch-West de nodige onzekerheden. De algemene reserve van de gemeente is in 2012 nog net voldoende om het tekort bij de algemene reserve grondexploitatie aan te zuiveren. Het restant in de algemene reserve ligt na deze overheveling precies op het door de gemeente bepaalde minimumniveau.

De gemeente Maasdonk is in 2008 gestart met de ontwikkeling van een toekomstvisie. De toekomstvisie is unaniem aangenomen door de gemeenteraad. De gemeenteraad heeft tegelijkertijd geconstateerd dat zij haar opgaven en ambities alleen kan realiseren in samenspraak met (een) andere gemeente(n), bij voorkeur een gemeente(n) met eenzelfde profiel en karakter als Maasdonk. Na een oriëntatiefase is besloten de realisatie van de toekomstvisie samen met Bernheze verder te verkennen.

Op 28 september 2011 hebben de gemeenteraden van Bernheze en Maasdonk besloten tot een gemeentelijke herindeling/bestuurlijke fusie. Het voorstel is in Maasdonk aangenomen met negen stemmen voor en vijf stemmen tegen. Belangstellenden worden via de website http:// www.bernheze-maasdonk.nl/ op de hoogte gehouden. Dit platform biedt ruimte om initiatieven te plaatsen, te discussiëren op een forum en om de laatste informatie en veel gestelde vragen te lezen. Deze meerwaarde van de herindeling bestaat met name uit kwalitatief betere dienstverlening, financiële voordelen en een betere strategische positie in de regio voor beide gemeenten.







Begin 2009 is de toekomstvisie van Maasdonk vastgesteld. In het ontwikkelingsproces zijn burgers, ondernemers, verenigingen en maatschappelijke organisatie betrokken. Door deel te nemen aan een conferentie met stakeholders of door te reageren op de stellingen van deze conferentie via een discussie op internet of gebruik te maken van de schriftelijke enquête. Uitkomst is de volgende visie: Maasdonk als dynamische plattelandsgemeente waar het goed wonen, werken en leven is. Het dorpse karakter van de kernen Geffen, Nuland en Vinkel wil men behouden. In de visie is ook het element participatie meegenomen. Gebruik maken van het actieve verenigingsleven en de extra aandacht voor jongeren en ouderen is hierin genoemd. Ook vanuit bestuurlijke opzicht wil men actief de burgers en partners betrekken, om bijvoorbeeld meer efficiency te bereiken in de dienstverlening. In 2010 heeft Maasdonk ter voorbereiding op een mogelijke samenwerking met de gemeente Bernheze een onderzoek naar de positiebepaling laten uitvoeren. Uit dit onderzoek (2010; beschikbaar op website www.bernheze-maasdonk.nl) blijkt dat Maasdonk de grenzen van haar be-





stuurlijk en organisatorisch vermogen heeft bereikt. De talrijke opgaven die voor de gemeente Maasdonk in het verschiet liggen, van de zorg voor de gemeentelijke organisatie en het opereren in lokale en regionale netwerken, tot de doorontwikkeling van de gemeentelijke dienstverlening, vragen om een ontwikkelkracht die de gemeente in de huidige situatie niet zelfstandig kan genereren. De noodzaak voor versterking van haar bestuurlijk en organisatorisch vermogen is daarmee een gegeven. Een financiële doorrekening is ook gemaakt, hierin zijn de financiële voor- en nadelen bij een fusie doorgerekend. Met een gemeentelijke herindeling tussen Maasdonk en Bernheze ontstaat een grote, landelijke gemeente tussen de stedelijke gebieden van ’s-Hertogenbosch, Oss en Uden-Veghel. Een plattelandsgemeente die gelet op haar omvang en mogelijkheden (bestuurlijk, organisatorisch, financieel) in staat moeten worden geacht om haar huidige en toekomstige, lokale en regionale opgaven, naar behoren te verrichten.

1) voetnoot: voorgaande teksten dateren van maart 2012. In juni 2012 is duidelijk geworden dat de gemeentelijke herindeling van Bernheze en Maasdonk niet doorgaat.

De gemeente Maasdonk heeft niet deelgenomen aan het onderzoek naar burgerrollen. Aan de documentatie is wel een onderzoek toegevoegd dat de Kamer van Koophandel uitvoerde naar de klanttevredenheid onder ondernemers. Maasdonk scoort een 7,8 als gemiddeld cijfer voor de telefonische aanvragen en de informatieaanvragen per e-mail. Maasdonk scoort daarmee boven de vastgestelde norm van een 7. Verdere verbetering kan volgens het onderzoek worden behaald door (telefoon)training aan (receptie)medewerkers. Bij het opstellen van de Toekomstvisie 2009 2021 heeft de gemeente Maasdonk haar inwoners geraadpleegd over de toekomst van de gemeente. De uitkomsten van die raadpleging worden door de gemeente vooral gebruikt voor de operationalisering van de toekomstvisie.



Decentralisatie-opgaven



• Arbeidsmarktbeleid • Kwaliteit en beschikbaar heid onderwijs • Woningen en bedrijventerreinen • Bereikbaarheid en mobiliteit • Topvoorzieningen

• • • •


• • • •





• • • •


• • • •


FIOPA Belastingen Uitkeringen Handhaving

In het onderwijsbeleid wordt rekening gehouden met het teruglopende aantal leerlingen. Op de afnemende behoefte aan lokalen wordt geanticipeerd. Bijvoorbeeld: voor de Wissel (basisschool) is hiervoor een oplossing gevonden door het bestuurskantoor van Primair in MFC De Koppellinck te huisvesten. De gemeente ziet de sectoren recreatie, landbouw en bouwnijverheid en industrie als belangrijkste werkgelegenheidspeilers. Uit het rapport ‘Gemeente Op Maat’ (2011) blijkt dat Maasdonk op deze terreinen aan bedrijvigheid verliest. De gemeente geeft aan (programmabegroting 2012) de krachten in de regio Noordoost-Brabant te bundelen door sa-

Jeugdzorg Werken naar vermogen Wmo RUD

men te werken. Maasdonk wil hierin aansluiten bij de focus van deze krachtenbundeling op de thema’s Food, Health en Farma. De door de gemeenteraad vaststelde structuurvisie buitengebied Maasdonk biedt de kaders voor de ruimtelijke ontwikkelingen in de toekomst. De visies Geffen-Oss, Groene Schil Nuland en Heeseind worden gevolgd met aandacht voor een verantwoord financieel beleid. Primair is uitgangspunt particulier initiatief. Er vindt een nadere verkenning plaats om de regierol van de gemeente ten aanzien van deze visies steviger in te vullen (coalitieprogramma 2010-2014).


Op de drie decentralisatiethema’s heeft de gemeente Maasdonk een plan ontwikkeld (of is deze in ontwikkeling). Jeugdzorg en AWBZ wordt in de subregio Maasland (Bernheze, Maasdonk en Oss) binnen de gehele regio Brabant Noordoost (20 gemeenten) georganiseerd. Voor de transitie Wwnv zijn (nog) geen subregio’s benoemd. Dit wordt gezamenlijk opgepakt door twaalf gemeenten uit Noordoost Oost Brabant.

nanciën, communicatie) voor iedere betrokken gemeente vastgesteld. Uitgangspunt is om in januari 2013 te starten met de implementatie. De gemeente Maasdonk heeft zelf ook een beleidsplan Wmo om uitvoering te geven aan de prestatievelden in 2011 tot 2014 (vastgesteld door gemeenteraad in september 2011). Hierin is het beleid op de negen velden toegelicht maar ook het voornemen om een kanteling door te voeren.

Jeugdzorg: in aanloop naar een totale transitie van de jeugdzorg, werkt Maasdonk mee aan de regionale transitieagenda van Noordoost-Brabant. Het doel is om in 2012 een visie te ontwikkelen en in 2013 de implementatie te starten. Maasdonk heeft geen kartrekkers- of aanjagersrol, maar sluit aan vanuit de subregio Maasland (Oss is hierin kartrekker). Maasdonk is wel verantwoordelijk voor de bestuurlijke en ambtelijke inbedding van de initiatieven. Een vertaling hiervan is nog niet voorhanden.

Werken naar vermogen: een werkdocument om de implementatie van de Wet werken naar vermogen per 1 januari 2013 in te laten gaan, is gereed. Als uitgangspunt voor regionale samenwerking wordt uitgegaan van de regio Brabant Noordoost-Oost: Bernheze, Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Landerd, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oss, Sint Anthonis, Uden en Veghel. De regionale richtlijnen en de afstemmingsvorm zijn in het plan uiteengezet. Het is nog niet duidelijk welke rol een individuele gemeente speelt. Wel is de gemeenteraad reeds geïnformeerd en zal voor de zomer een beleidskader (regionaal) ter vaststelling worden aangeboden. Voor Maasdonk betreft het een doelgroep van 109 personen en voor het gehele samenwerkingsverband 10.374. Brabant-Noord is de RUD waar Maasdonk in de toekomst onderdeel van zal uitmaken. De RUD sluit aan op de grenzen van de veiligheidsregio. Maasdonk heeft nog geen definitieve keuze gemaakt of zij bij de uitvoeringsdienst van RMB of ‘s-Hertogenbosch zal aansluiten.

AWBZ/Wmo: hoewel documentatie over deze transitie niet aanwezig is in de stukken van Maasdonk, kon worden geput uit documenten ontvangen van andere gemeenten. De taken van de AWBZ worden getrapt gedecentraliseerd naar de Wmo. Dit gebeurt vanuit een regionale samenwerking in Noordoost-Brabant. Ook hier sluit Maasdonk aan bij de subregio Maasland. In een plan van aanpak is het tweesporenbeleid toegelicht (functies die overkomen uit de AWBZ en nieuwe functies) en de uitwerking (inzet, fi10 | Gemeente Maasdonk








• • • •


• • • •





• • • •


• • • •



Maasdonk maakt deel uit van de Veiligheidsregio Brabant-Noord, Districtelijke driehoek Maasland (Maasdonk, Oss, Bernheze), Regionale ambulancevoorziening (47 gemeenten in Brabant Midden, West- en Noord), Werkvoorzieningsschap Noordoost Brabant (IBN) (Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Landerd, Lith, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oss, Sint Anthonis, Uden, Veghel). En verder: Samenwerkingsverband kleinschalig collectief vraagafhankelijk vervoer (CVV), Brabants Historisch Centrum, Stichting Aanzet, Regionale Instelling Gecoördineerd Ouderenwerk; Regionaal Milieubedrijf Brabant Noordoost (RMB), NV Bank voor Nederlandse Gemeenten, NV Brabant Water, Regionaal Bureau Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten en Brabant-Noordoost.





Bestuurlijke en operationele samenwerking wordt gevonden met Bernheze. Op 3 en 8 november 2011 hebben de raden een plan van aanpak vastgesteld. Het plan van aanpak geeft aan welke stappen de gemeente de komende periode zet. Deze stappen of activiteiten leiden tot een plan voor de nieuwe gemeente (herindelingsontwerp). Hierin staan onder andere de redenen voor de herindeling, de financiële uitgangspunten en hoe de nieuwe gemeente eruit moet zien. De beide gemeenteraden nemen in september 2012 een besluit over het herindelings-ontwerp (en in december 2012 over het herindelingsadvies).


Verslag SWOT-gesprek gemeente Maasdonk 3 april 2012 Algemeen Dit verslag is een verkorte weergave van de opgedane resultaten en indrukken tijdens de gesprekken van de Adviescommissie Krachtig Bestuur in Brabant met het college van burgemeester en wethouders en een delegatie uit de raad van de gemeente Maasdonk. De gesprekken zijn gevoerd aan de hand van onder meer de beschreven situatie in de deskresearch en de antwoorden in de vragenlijst. De deskresearch maakt integraal onderdeel uit van dit verslag. De focus ligt op een aantal gezichtspunten, te weten: • Bestuurlijke stabiliteit en gezonde financiële positie. Robuust en veerkrachtig bestuur dat ook onder minder gunstige omstandigheden effectief is en adequaat functioneert. • Vermogen om opgaven en ambities te definiëren en om te zetten in uitvoering; gereed voor de uitvoering van de decentralisatieopgaven. • Visie op samenwerking; samenwerkingsbereidheid en inzet, bijvoorbeeld strategische opgaven in de regio; prioritering conform opgaven Agenda van Brabant. • Kennis en vermogen om te verbinden tussen inwoners, maatschappelijke en bestuurlijke partners.









• • • •



• • • •





Sterk • Ieder dorp heeft een zeer sterk eigen karakter. Echter, de werkelijkheid is wel dat de dorpen steeds meer inwoners krijgen van buiten. • Besluit tot herindeling is genomen. Dat besluit is een teken van kracht. • De vier gemeenten die werkten aan de voorfinanciering van de A59 hebben dat op basis van gelijkwaardigheid kunnen oppakken. • Oss is absoluut niet bedreigend voor de kleinere regiogemeenten. • Het college en de raad beseffen dat de gevolgen van een herindeling voor de burgers betrekkelijk klein zijn. • De subregionale schaal voor samenwerking is een goede naar de mening van de gemeenteraad. • Er is een groeiend besef dat ontwikkelingen, zoals de decentralisaties, niet meer alleen door gemeenten zijn op te pakken. Zwak • Maasdonk bestaat uit kernen die weinig relatie met elkaar hebben. Ook de regionale oriëntatie van de inwoners verschilt. Geffen is gericht op Oss, Nuland op ‘s-Hertogenbosch en Vinkel op zowel Rosmalen als Oss. • Het college en de raad gaan ervan uit dat straks negen kernen met 40.000 inwoners voldoende stevigheid zal bieden. Maar is dat voldoende? Is uiteindelijk een samengaan met Oss niet toch beter? En leidt de herindeling met Bernheze dan niet tot keuzes waar later op moet worden teruggekomen? • College en raad vragen zich af of de gemeente met de huidige keuzes wel ver genoeg vooruit kijkt. • De echte motivatie voor een herindeling is eigenlijk alleen de budgettaire situatie. Er blijft een gevoel overheersen dat als er voldoende geld was, er geen knelpunten meer zouden bestaan. • De regio Noordoost heeft geen duidelijk profiel. • De onderwerpen van de Agenda van Brabant leven niet bij de gemeenteraad. • Vergrijzing en ontgroening worden niet als probleem ervaren. • De herindeling met Bernheze is eigenlijk alleen een oplossing voor de komende vijftien jaar. 16 | Gemeente Maasdonk

Kansen • Het besluit om de herindeling met Bernheze in gang te zetten, past bij de wens van de bevolking om toch vooral geen stedelijke ontwikkeling na te streven. • Samengaan met Bernheze maakt het mogelijk om sterker te functioneren in de regio. • De massa van de heringedeelde gemeente zou volgens de gemeenteraad voldoende moeten zijn. Dat in tegenstelling tot de huidige situatie. • De duidelijke keuze van Bernheze voor de samenwerking langs de As50 zal ook worden doorgezet na de herindeling. • De druk van buiten om te presteren en te vernieuwen is groot; gemeenten kunnen niet meer afwachtend zijn. • Samenwerking is een overlevingsstrategie voor kleinere gemeenten. Bedreigingen • In Bernheze is het besluit tot herindeling ook genomen, maar minder van harte dan in Maasdonk. • ‘s-Hertogenbosch denkt dat Maasdonk met de rug naar hen toestaat en dat is absoluut niet het geval. Integendeel, de gemeenteraad vindt dat ‘s-Hertogenbosch met de rug naar de regio staat. • Leefbaarheid van de kernen en behoud van het voorzieningenniveau is een aandachtspunt. Er wordt verschillend gedacht en daarom een bedreiging. • De organisatie is kwetsbaar: teveel eenpitters, mede om die reden is een herindeling noodzakelijk. • Er zijn heel (te) veel gemeenschappelijke regelingen. • Veel samenwerking leidt tot samenwerkingsmoeheid in de organisatie. • Gevaar is dat het proces van herindeling leidt tot een te interne oriëntatie voor langere tijd van bestuur en medewerkers. • Er zijn terechte twijfels of de stap van samengaan met Bernheze groot genoeg is voor de financiële stabiliteit. • Daar komt bij dat het aantal inwoners per vierkant kilometer laag blijft en dat daarmee de onderhoudskosten van het buitengebied (te) hoog zijn. • Bevolkingskrimp is een bedreiging voor de kernen. • De verdunning van zeggenschap en invloed wordt als een bedreiging gezien. • Het bestuurlijk verleden van herindelingen heeft een negatieve connotatie. Gemeente Maasdonk | 17

Brabantse Bestuursscan Gemeente Maasdonk

Recommend Documents