Brabantse Bestuursscan Gemeente Dongen www.dongen.nl
Adviescommissie Krachtig Bestuur in Brabant 21 november 2012
Inleiding
Het gemeentebestuur heeft in het kader van het project ‘Krachtig Bestuur in Brabant’ gebruikgemaakt van het aanbod van de provincie Noord-Brabant, in samenwerking met de Vereniging van Brabantse Gemeenten, tot deelname aan de door BMC ontwikkelde Brabantse Bestuursscan. De resultaten van de scan zijn een spreekwoordelijke portretfoto (of: spiegelbeeld) van de gemeente om de eigen discussie en die met andere gemeenten en partners te stimuleren over de toekomstbestendigheid van de gemeente.
Methodiek Hieronder de schematische weergave van de Brabantse Bestuursscan.
Interactie met de samenleving
Bestuurlijke stabiliteit Organisatie op orde Gezonde financiële positie
Strategie en leiderschap
Uitvoering:
Opdrachtgevers:
Samenwerkingsbereidheid en inzet
Samenwerking
Samenwerking 3 O’s
Decentralisatieopgaven
• Arbeidsmarktbeleid • Kwaliteit en beschik- baarheid onderwijs • Woningen en bedrijventerreinen • Bereikbaarheid en mobiliteit • Topvoorzieningen
• Jeugdzorg • Werken naar vermogen • Wmo • RUD
Operationele samenwerking
Bestaande samenwerkingsverbanden
• FIOPA • Belastingen • Uitkeringen • Handhaving
• GGD • SW • Vervoerregio
De kern van het bestuurlijk profiel van de gemeente bestaat uit het fundament van een goed functionerende gemeente, hetgeen blijkt uit een stabiel bestuur, een organisatie die op orde is en een gezonde financiële positie. De bestuurlijke samenwerking kent diverse vormen, variërend van het uitvoeren van een incidenteel intergemeentelijk project tot clustering van buurgemeenten tot een gemeenschappelijke organisatie. Dit veld is in het rechterdeel van het schema uiteengezet. De informatie is via ‘zelfanalyse’ met vragenlijsten voor gemeenten (inventarisatie meningen) en deskresearch (inventarisatie feiten) verzameld. Vervolgens heeft een gesprek tussen gemeentebestuurders en enkele leden van de Adviescommissie Krachtig Bestuur in Brabant plaatsgevonden. Dit alles leidt tot een zgn. SWOT-analyse van sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen. De gegevens uit de deskresearch en de SWOT-analyse zijn in dit document opgenomen.
2 | Gemeente Dongen
Gemeente Dongen | 3
De gemeente Dongen is een middelgrote gemeente in Midden-Brabant, langs de rivier De Donge met de hoofdplaats Dongen en de kernen ‘s Gravenmoer, Dongense Vaart en ‘s-Gravenmoerse Vaart, alsmede Klein-Dongen. De huidige gemeente is ontstaan op 1 januari 1997 door een samengaan van de voormalige gemeenten Dongen en ‘s Gravenmoer. De gemeente Dongen grenst aan de gemeenten Geertruidenberg, Gilze en Rijen, Oosterhout, Waalwijk, Tilburg en Loon op Zand.
Gemeenteraad Volkspartij Dongen: CDA: VVD: Democr. Podium: PvdA:
Bevolking: Dongen heeft 25.101 inwoners (per 1-1-2012) waarvan de verdeling mannen en vrouwen ongeveer gelijk is. 88,2% is autochtoon (ref. 84% in Noord-Brabant), tegenover 11,2% allochtoon (ref. 16% in Noord-Brabant). Dongen kent een bevolkingsgroei van 0,41% (ref. 0,38% in Noord-Brabant). Dit komt voort uit een geboorteoverschot van 0,09% (ref. 0,21% in Noord-Brabant) en een migratieoverschot van 0,32% (ref. 0,17% in Noord-Brabant). De groene druk (jonger dan 19 jaar) bedraagt 40,2% (38,5% gem. in Noord-Brabant) en de grijze druk (65 jaar of ouder) bedraagt 26,7% (25,7% gem. in Noord-Brabant).
(De SP heeft bij de verkiezingen in 2010 vier zetels gekregen. Sinds maart 2011 worden deze niet meer ingevuld en heeft de wethouder zich teruggetrokken uit het college. De gemeenteraad is van de wettelijke 21 naar 17 zetels teruggegaan. Dit blijft zo tot 2014.
Beroepsbevolking: Dongen heeft een totale beroepsbevolking van 11.500 mensen. Dongen heeft micro, kleine, middelgrote en grote ondernemingen in haar gemeente. Het percentage micro-ondernemingen (41%) ligt hoger dan het regionale en landelijke gemiddelde (deze liggen zowel regionaal als landelijk op 32%). Dongen kent een neutraal of positief oprichtingssaldo in de sectoren nijverheid, dienstverlening en detailhandel. Woningen: Dongen heeft 10.325 woningen (t.o.v. 1.026.222 in heel Noord-Brabant) en een woningtoename van 0,47%. De gemiddelde woningwaarde is € 259.000,- en ligt daarmee hoger dan het Brabants gemiddelde (ref. € 272.000,- in Noord-Brabant). Inkomen: het gemiddeld persoonlijk inkomen ligt op € 28.800,-. Dit blijft iets achter op het regionale gemiddelde van € 29.200,- in Noord-Brabant. 1.700 burgers ontvangen een uitkering. Van de personen met een uitkering heeft 61% een AO-uitkering, 23% een WW-uitkering en 16% een WWBuitkering. Er zijn minder AO-uitkeringen en minder WW- en WWB-uitkeringen dan gemiddeld in Noord-Brabant en Nederland.
4 | Gemeente Dongen
4 zetels 4 zetels 4 zetels 3 zetels 2 zetels
College van burgemeester en wethouders Mw. S.P.H.M. Dirven-van Aalst burgemeester (CDA) A.W.H. van Beek wethouder (VVD) J. Velthoven wethouder (CDA) B.H. Evegaars wethouder (DP) Mw. M.C. Starmans wethouder (VVD) H.L.M. van Noort gemeentesecretaris Daar waar in het verleden altijd drie wethouders zijn geleverd, zijn er nu vier wethouders, doordat er aan het begin vier partijen in de coalitie zaten. Gezamenlijk is de formatie voor de vier wethouders 3,2 fte.
Organisatiemodel De gemeente Dongen heeft de volgende uitgangspunten voor de vormgeving m.b.t. de vraag opgebouwd, een transparante structuur, verantwoordelijkheden en bevoegdheden laag in de organisatie. De gemeente heeft vier afdelingen: Bestuurs- en Bedrijfsondersteuning, Beleid, Publiekszaken en Openbare Ruimte.
Gemeente Dongen | 5
Interactie met de samenleving
Interactie met de samenleving
Bestuurlijke stabiliteit Organisatie op orde Gezonde financiële positie
Samenwerkingsbereidheid en inzet
Strategie en leiderschap
Financiën op orde: de gemeente Dongen valt in het begrotingsjaar 2012 onder het zogeheten repressief toezicht. De begroting 2012 van de gemeente Dongen is sluitend. De gemeente heeft haar risico’s in beeld, waardoor kan worden gesteld dat het weerstandsvermogen voldoende is in relatie tot deze risico’s. Dit in tegenstelling tot twee jaar terug, waarin de accountantsrapportage (over het jaar 2010) is te lezen dat de risico’s niet kwantificeerbaar zijn, waardoor de weerstandscapaciteit op dat moment onzeker was. Het advies van het accountantskantoor was om, mede gezien de kerntakendiscussie en het doelmatigheidsonderzoek naar de beïnvloedbare onderdelen van de begroting, de raad inzicht te geven in de risico’s. Grondbeleid: de grondexploitaties zijn actueel. De risico’s binnen de grondexploitatie kunnen vooralsnog worden opgevangen door het winstpotentieel in de lopende plannen. Verder heeft bij het opstellen van de jaarrekening 2010 een toets plaatsgevonden of de boekwaarde kan worden terugverdiend als de gronden worden ingebracht in de grondexploitatie. Dit blijkt vooralsnog het geval. De accountantsrapportage
6 | Gemeente Dongen
Bestuurlijke stabiliteit Organisatie op orde Gezonde financiële positie
Samenwerkingsbereidheid en inzet
Strategie en leiderschap
(over jaar 2010) voegt daaraan toe dat de risicoanalyse van de grondexploitatie kwalitatief sterk is verbeterd. Per lopende (of toekomstige) exploitatie zijn de risico’s geïnventariseerd, gekwantificeerd en geprioriteerd (hoog-middenlaag). Organisatie op orde: per 1 januari 2012 heeft Dongen een organisatieverordening, waarin de structuur en hoofdkenmerken van de ambtelijke organisatie zijn geregeld. Tevens zijn de uitgangspunten voor bedrijfsvoering opgenomen: (1) Vraaggericht werken, (2) Procesgericht werken, (3) Resultaatgericht werken, (4) Samenwerkingsgericht werken. De ambtelijke organisatie van de gemeente bevindt zich momenteel in een organisatieontwikkeling. De vacature voor een manager die hier mede inhoud aan geeft, staat open. Een medewerkerstevredenheidsonderzoek is nog niet gehouden, dit is gepland voor het einde van dit jaar/begin volgend jaar als de reorganisatie is afgerond.
Samenwerking: in haar programmabegroting (2011) geeft de gemeente aan dat zij maximaal inzet op samenwerking; samenwerking met inwoners (al dan niet via wijk- en dorpsraden), maatschappelijke organisaties en instellingen, bedrijven en regiogemeenten. Dongen wil zelf hierin initiatief nemen en heeft de volgende bestuurlijke uitgangspunten geformuleerd: (1) Dienstverlening zo veel mogelijk op lokaal niveau, (2) Waarborging couleur locale in beleidsvorming, (3) Gemeentebestuur behoudt regie op uitvoering van beleid, (4) Een lappendeken van samenwerkingsvormen moet worden voorkomen. Dongen maakt deel uit van de ROM-gemeenten, welke op verschillende beleidsterreinen samenwerken. De volgende gemeenten participeren hier ook in: Gilze en Rijen, Goirle, Hilvarenbeek, Loon op Zand, Oisterwijk, Tilburg en Waalwijk. In de samenwerking met de ROM is eind 2009 de intentie uitgesproken te komen tot
een strategische agenda voor Midden-Brabant. In 2010 is deze agenda uitgewerkt in een vijftal thema’s waarbij ‘social innovation’ het verbindende element is. Er vindt regionale afstemming plaats op gebieden als sociale zaken, huisvesting, bedrijfsterreinen, toerisme en recreatie, ruimtelijke ontwikkeling, milieu, Wmo en jeugd. De bestuurders van de Midden-Brabantse gemeenten, verenigd in de gemandateerde kopgroep, hebben zich uitgesproken, zich de komende jaren te willen richten op de beweging richting Civil Society; de ontwikkeling naar meer private verantwoordelijkheid. Zij willen naar een samenleving toe waarin burgers zichzelf en anderen helpen. Als iemand het echt niet zelf en met zijn sociale netwerk redt, dan zorgt de overheid voor ondersteuning. Dit heeft met name betrekking op de drie decentralisatieopgaven, waarover onder ‘decentralisatieopgaven’ meer.
Gemeente Dongen | 7
Interactie met de samenleving
Interactie met de samenleving
Bestuurlijke stabiliteit Organisatie op orde Gezonde financiële positie
Samenwerkingsbereidheid en inzet
Strategie en leiderschap
De opdracht van de coalitie aan het college van burgemeester en wethouders, zoals verwoord in het Coalitieprogramma 2010-2014, is dat inwoners en belanghebbenden in een zo vroeg mogelijk stadium bij beleidsvoorbereiding en besluitvorming moeten worden betrokken. Aanleiding voor deze opdracht was de ervaren afstand tussen het gemeentebestuur en de inwoners. Daarnaast had de relatie tussen de gemeenteraad en het college ook onder druk gestaan, waarop de gemeenteraad het college heeft gevraagd de gemeenteraad zo vroeg mogelijk te betrekken in de beleidsontwikkeling en de besluitvorming. Dit past binnen de missie, zoals verwoord in de programmabegroting 2011: Dongen wil een gemeente zijn waar het prettig wonen, werken en leven is en waar maatschappelijke participatie voor iedereen zo veel mogelijk bereikbaar is. De gemeente zet zich samen met de inwoners in om het door hen gewenste klimaat op een financieel verantwoorde wijze te creëren en in stand te houden.
8 | Gemeente Dongen
Bestuurlijke stabiliteit Organisatie op orde Gezonde financiële positie
Samenwerkingsbereidheid en inzet
Strategie en leiderschap
Uit de programmabegroting 2011 blijkt dat in het eerste kwartaal van dat jaar een kerntakendebat met de gemeenteraad heeft plaatsgevonden. De uitkomsten van de kerntakendiscussie zijn niet in de documentatie gevonden. De kerntakendiscussie is op een interactieve manier ingegeven. De gemeente is daarbij ondersteund door het marktonderzoeksbureau GFK (tevens gevestigd in de gemeente), welke een burgerpanelonderzoek heeft uitgevoerd. Hieruit blijkt onder andere het volgende: op sociale voorzieningen en maatschappelijke participatie wil de burger niet bezuinigen, men ziet bezuinigingen mogelijk voor accommodaties en voorzieningen, kosten voor bepaalde gebruiken mogen deels op de gebruiker worden afgewenteld, het zwembad De Vennen gaat de Dongenaren aan het hart en voorzieningen op buurt- en wijkniveau zijn zeer van belang.
Zoals al beschreven heeft de gemeenteraad in haar coalitieakkoord de opdracht aan het college gegeven om een transparant en interactief beleid met de gemeenteraad en inwoners te voeren.
In 2006 heeft de gemeente deelgenomen aan het onderzoek naar burgerrollen, genaamd ‘waar staat je gemeente’. In de verschillende rollen krijgt de gemeente voornamelijk een gemiddelde waardering op een 10-puntsschaal: als kiezer (5,6), als klant (7,1), als onderdaan (5,9), als partner (7,3), als wijkbewoner (6,7) en als belastingbetaler (7,4). De gemeente Dongen scoort daarbij op of net boven het landelijk gemiddelde van gemeenten met minder dan 25.000 inwoners. De klanttevredenheid wordt op een later moment onderzocht, omdat er momenteel wordt gewerkt aan een nieuw dienstverleningsconcept.
Gemeente Dongen | 9
Samenwerking 3 O’s
Decentralisatie-opgaven
Samenwerking 3 O’s
Decentralisatie-opgaven
• Arbeidsmarktbeleid • Kwaliteit en beschikbaar heid onderwijs • Woningen en bedrijventerreinen • Bereikbaarheid en mobiliteit • Topvoorzieningen
• • • •
• Arbeidsmarktbeleid • Kwaliteit en beschikbaar heid onderwijs • Woningen en bedrijventerreinen • Bereikbaarheid en mobiliteit • Topvoorzieningen
• • • •
Operationele samenwerking
Bestaande samenwerkingsverbanden
Operationele samenwerking
Bestaande samenwerkingsverbanden
• • • •
• GGD • SW • Vervoerregio
• • • •
• GGD • SW • Vervoerregio
FIOPA Belastingen Uitkeringen Handhaving
Gemeente Dongen telt elf basisscholen en een scholengemeenschap voor voortgezet onderwijs, waar de richtingen vmbo/mavo, havo en vwo worden gegeven. Samenwerken met het bedrijfsleven is voor de gemeente Dongen het uitgangspunt voor het uitwerken van nieuwe plannen. De gemeente treedt daarin voornamelijk in de rol van regisseur. De gemeente kent twee bedrijventerreinen en drie ondernemersverenigingen (website gemeente, 5 juni 2012).
10 | Gemeente Dongen
Jeugdzorg Werken naar vermogen Wmo RUD
In de regio Midden-Brabant worden de drie decentralisatiethema’s zo veel mogelijk gezamenlijk opgepakt. Initiatiefnemers hierin zijn de ROM (Regionaal Overleg Midden-Brabant)-gemeenten. De volgende gemeenten participeren in dit overleg: Dongen, Gilze en Rijen, Goirle, Hilvarenbeek, Loon op Zand, Oisterwijk, Tilburg en Waalwijk. Heusden sluit alleen aan waar het gaat om de transitie Wet werken naar vermogen (Wwnv). Uitgangspunt in de regionale samenwerking is ‘Lokaal, tenzij’, hetgeen aangeeft dat er in de voorbereiding regionaal wordt samengewerkt, maar het primaat blijft een lokale aangelegenheid. De koers is op de verschillende domeinen bepaald. Ook het kwartiermakerschap is belegd en de projectgroepen zijn ingericht. De volgende stap is de inrichting van de overlegstructuur. Momenteel wordt er een keuzenota voorbereid waarin de toegang, arrangementen, contracten (met afnemers) en verantwoording is geregeld. In Dongen wordt momenteel per transitie een projectorganisatie ingericht, waarin zowel de bestuurlijke als ambtelijke organisatie is vertegenwoordigd.
FIOPA Belastingen Uitkeringen Handhaving
Jeugdzorg: de jeugdzorg wordt vanaf 1 januari 2015 van het Rijk overgeheveld naar de gemeenten. In december 2011 is een regionaal transitieplan Jeugd voor de regio Midden-Brabant opgeleverd. De uitvoeringsorganisatie wordt opgezet volgens de principes van programmasturing en projectmatig werken. De bestuurders binnen het portefeuillehoudersoverleg hebben uit hun midden drie wethouders (Tilburg, Waalwijk en Gilze en Rijen) aangewezen als ‘kartrekker’. De wethouder van Tilburg, tevens voorzitter van het portefeuillehoudersoverleg, is ook voorzitter van de kartrekkers. Ook het regionale aanjaagteam van deze transitie wordt ingevuld door deze drie gemeenten. De ambtelijke programmasturing wordt geleverd door de ‘machinekamer’, waarin de gemeenten Tilburg, Waalwijk, Gilze en Rijen, Goirle, de provincie en de coördinator CJG centraal deel van uit maken. AWBZ/Wmo: de acht gemeenten betrekken vanuit de decentralisatie AWBZ ook de twee andere decentralisaties. Er zijn verschillende scenario’s geschetst voor passende arrangementen. Op lokaal niveau heeft de gemeente een Wmo-beleidsplan. De aanscherping van de voorgaande visie is gelegen in de primaire verantwoordelijkheid voor participatie die bij de burger zelf ligt (introductie van de verantwoordingsladder).
Jeugdzorg Werken naar vermogen Wmo RUD
Werken naar vermogen: op regionaal niveau wordt er tussen de acht gemeenten naar samenwerking gezocht, die tevens aanhaakt bij de andere twee transities. RUD: de regio Midden (acht gemeenten) heeft aangegeven te willen samenwerken met de regio West (achttien gemeenten) en zo samen één RUD West- en Midden-Brabant te vormen. De 26 gemeenten en de provincie hebben een intentieverklaring ondertekend. Het werkgebied is daarmee gelijk aan de Veiligheidsregio Midden- en West Brabant. Hiermee is de inrichting van de RUD begonnen. Het doel is om naast het landelijke basispakket, ook de milieutaken onder te brengen bij de RUD. In de provinciaal bestuurlijke regiegroep van 25 januari 2012 is besloten dat de BRZO-Omgevingsdienst van Noord-Brabant de Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant wordt. Een volledig bedrijfsplan van de nieuwe omgevingsdienst Midden- en West-Brabant is vastgesteld. De RUD zal worden opgericht als openbaar lichaam onder een functionele gemeenschappelijke regeling, die wordt aangestuurd door de colleges van de gemeenten en Gedeputeerde Staten van de provincie.
Gemeente Dongen | 11
Samenwerking 3 O’s
Decentralisatie-opgaven
Samenwerking 3 O’s
Decentralisatie-opgaven
• Arbeidsmarktbeleid • Kwaliteit en beschikbaar heid onderwijs • Woningen en bedrijventerreinen • Bereikbaarheid en mobiliteit • Topvoorzieningen
• • • •
• Arbeidsmarktbeleid • Kwaliteit en beschikbaar heid onderwijs • Woningen en bedrijventerreinen • Bereikbaarheid en mobiliteit • Topvoorzieningen
• • • •
Operationele samenwerking
Bestaande samenwerkingsverbanden
Operationele samenwerking
Bestaande samenwerkingsverbanden
• • • •
• GGD • SW • Vervoerregio
• • • •
• GGD • SW • Vervoerregio
FIOPA Belastingen Uitkeringen Handhaving
Jeugdzorg Werken naar vermogen Wmo RUD
Bestaande samenwerkingsverbanden: in de programmabegroting 2011 zijn de verbonden partijen (rechtspersonen waarin de gemeente een bestuurlijk en financieel belang heeft) opgenomen. Het betreft onder andere de volgende samenwerkingsvormen: GGD Hart voor Brabant wordt (29 gemeenten), Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant (gem. reg.), Regionaal Overleg Midden-Brabant (gem. reg.), Regionaal Ambulance Voorziening Brabant Midden-West- Noord (gem. reg.), Diamantgroep (SW-bedrijf), Beheersmaatschappij Zwemsport- en recreatieobjecten B.V. In de programmabegroting 2011 staat tevens het voornemen om aan te sluiten bij het Veiligheidshuis Tilburg.
FIOPA Belastingen Uitkeringen Handhaving
Jeugdzorg Werken naar vermogen Wmo RUD
Operationele samenwerking: in ROM-verband is afgesproken dat voor de inkoop wordt samengewerkt op programmagebied. Op het gebied van re-integratie, participatie en bijstandsvoorziening wil Dongen de samenwerking met Tilburg intensiveren. Dongen voert daarnaast een verkenning uit om voor de bedrijfsvoeringstaken de samenwerking met (een) andere gemeente(s) op te zoeken. Het college heeft geopteerd voor een strategische keuze voor samenwerking met één gemeente, waardoor een robuuste schaal ontstaat. Die strategische keuze wordt momenteel verder verkend en kan de komende tijd effectief worden gemaakt (programmabegroting 2012).
Deze lijst is uiteraard niet uitputtend. Dongen werkt daarnaast ook nog actief samen met partners uit de keten.
12 | Gemeente Dongen
Gemeente Dongen | 13
Verslag SWOT-gesprek gemeente Dongen 21 juni 2012 Algemeen Dit verslag is een verkorte weergave van de opgedane resultaten en indrukken tijdens de gesprekken van de Adviescommissie Krachtig Bestuur in Brabant met het college van burgemeester en wethouders en een delegatie uit de raad van de gemeente Dongen. De gesprekken zijn gevoerd aan de hand van onder meer de beschreven situatie in de deskresearch en de antwoorden in de vragenlijst. De deskresearch maakt integraal onderdeel uit van dit verslag. De focus ligt op een aantal gezichtspunten, te weten: • Bestuurlijke stabiliteit en gezonde financiële positie. Robuust en veerkrachtig bestuur dat ook onder minder gunstige omstandigheden effectief is en adequaat functioneert. • Vermogen om opgaven en ambities te definiëren en om te zetten in uitvoering; gereed voor de uitvoering van de decentralisatieopgaven. • Visie op samenwerking; samenwerkingsbereidheid en inzet, bijvoorbeeld strategische opgaven in de regio; prioritering conform opgaven Agenda van Brabant. • Kennis en vermogen om te verbinden tussen inwoners, maatschappelijke en bestuurlijke partners.
14 | Gemeente Dongen
Gemeente Dongen | 15
Interactie met de samenleving
Bestuurlijke stabiliteit Organisatie op orde Gezonde financiële positie
Samenwerkingsbereidheid en inzet
Samenwerking 3 O’s
Decentralisatie-opgaven
• Arbeidsmarktbeleid • Kwaliteit en beschikbaar heid onderwijs • Woningen en bedrijventerreinen • Bereikbaarheid en mobiliteit • Topvoorzieningen
• • • •
Operationele samenwerking
Bestaande samenwerkingsverbanden
• • • •
• GGD • SW • Vervoerregio
FIOPA Belastingen Uitkeringen Handhaving
Jeugdzorg Werken naar vermogen Wmo RUD
Strategie en leiderschap
Sterk • De gemeente is financieel in control, mede dankzij ingrijpende financiële ombuigingen en zwarte cijfers bij de grondexploitatie. De verwachting uit de deskresearch van € 2 miljoen winst (Beljaart) is achterhaald. In de voortgangsrapportage grondexploitatie zijn bijgestelde marktverwachtingen verwerkt. • Er is een besef dat samenwerking op de operationele taken schaalvoordelen biedt. Dongen wil de basisformatie zelf op orde hebben en voor specifieke/specialistische taken heeft men afspraken met Tilburg (voor robuuste vraagstukken zoekt Dongen een robuuste partner. Daarnaast wordt samenwerking in de regio primair geregeld). • Dongen realiseert zich dat robuuste vraagstukken vragen om structurele samenwerking van overheden, ondernemingen, onderwijs en overige partijen. Dongen neemt actief deel en is een warm voorstander van de samenwerking in Regio Hart van Brabant. • Het beheer en de dienstverlening zijn goed op orde. In het beleid staat behoud en kwaliteit van de infrastructuur van voorzieningen voorop. Wel is sprake van concentratie van voorzieningen (multifunctionele accommodatie) en afstoting van accommodaties. Bezuinigingen worden vooraf met de betrokkenen besproken. • De samenwerking in de regio loopt goed; hierbij kan worden gedacht aan zaken als wonen, bedrijfsterreinen en de voorbereiding van de drie transities. Zwak • De kerntakendiscussie heeft geen duidelijkheid gegeven op de vraag wat de stippen op de horizon zijn voor Dongen. Dongen mist een concrete toekomstvisie. • De organisatie is in verandering, maar blijft kwetsbaar. Dongen zoekt hiervoor samenwerking. • De raad ervaart een gebrek aan ‘democratische legitimatie’ bij regionale bestuurlijke samenwerking (onvoldoende zeggenschap en controle) en heeft een motie aangenomen om in overleg met de gemeenteraden van andere gemeenten in Regio Hart van Brabant dit beter te regelen. • De raad heeft geen kaderstelling ontwikkeld voor optreden in regionaal verband en kiest op adhocbasis; het debat erover begint op te starten. • Bestuurlijke drukte van veel samenwerkingsverbanden (lappendeken). • Regionale samenwerkingsverbanden kunnen de value for money voor Dongen onvoldoende duidelijk maken. • De provincie is er niet in geslaagd om de Agenda van Brabant te laten agenderen door de gemeenteraad van Dongen. 16 | Gemeente Dongen
Kansen • De samenwerking op bestuurlijk niveau binnen Regio Hart van Brabant wordt steeds sterker en op economisch en sociaal terrein biedt dit schaalvoordelen. Vooral ‘leisure’ is onderscheidend. De positie van Tilburg als grote stad wordt erkend en als positief ervaren. • De agenda van Regio Hart van Brabant heeft in de regio warme steun en daar profiteert de hele regio van. • Het regionale programma voor werk en gemeenschappelijke acquisitie. • Faciliteiten van de provincie voor een breed debat over regionalisering en governance. • Het bedrijventerrein De Wildert met het energieterugwinningsproject heeft voor duurzaamheid een regionale uitstraling. Bedreigingen • Kwetsbaarheid van de organisatie qua kwaliteit en kwantiteit. • Forse bezuinigingen op het gemeentefonds geven hernieuwde kerntakendiscussies, zetten druk op bestaande voorzieningen en bestaand beleid. • De samenwerking in Regio Hart van Brabant vraagt op termijn om meer structuur (mandatering, publieke en politieke verantwoording). De animo daarvoor is in het verleden niet groot geweest. • Oplopende en niet-geraamde kosten van samenwerking, zoals in gemeenschappelijke regelingen. • Onvoldoende betrokkenheid van gemeenteraden bij de regionale ontwikkeling en samenwerking kan een kloof geven in betrokkenheid en verantwoording, controle ondermijnen en een rem worden op positieve ontwikkelingen.
Gemeente Dongen | 17