PROGRAMMABEGROTING 2013

Meerjarenraming 2014-2016

PROGRAMMABEGROTING 2013

GEMEENTE KOLLUMERLAND C.A.

VAN LIMBURG STIRUMWEG 18 9291 KB KOLLUM WWW.KOLLUMERLAND.NL

‘KOLLUMERL@ND, OOK DIGIT@@L IN BEWEGING’

POSTBUS 13 9291 AA KOLLUM [email protected]

Inhoudsopgave Voorwoord ............................................................................................................................................... 4 Aanbiedingsbrief ...................................................................................................................................... 6 Programma’s ........................................................................................................................................ 11 Programma 1: Sturende en dienstverlenende gemeente ..................................................................... 12 Programma 2: Wonen en Werken in Netwerken ................................................................................... 16 Programma 3: Sociale kwaliteit ............................................................................................................. 21 Programma 4: Voorzieningen ................................................................................................................ 27 Programma 5: Leefkwaliteit ................................................................................................................... 31 Programma 6: Mobiliteit en Infrastructuur ............................................................................................. 34 Programma 7: Sociale en Fysieke Veiligheid ........................................................................................ 37 Algemene dekkingsmiddelen & onvoorzien ..................................................................................... 41 Algemene dekkingsmiddelen................................................................................................................. 42 Onvoorzien ............................................................................................................................................ 44 Paragrafen ............................................................................................................................................ 45 Weerstandsvermogen ........................................................................................................................... 46 Onderhoud kapitaalgoederen ................................................................................................................ 49 Bedrijfsvoering ....................................................................................................................................... 54 Verbonden partijen ................................................................................................................................ 57 Grondbeleid ........................................................................................................................................... 62 Financiering ........................................................................................................................................... 68 Lokale lasten.......................................................................................................................................... 71 Financiële begroting ........................................................................................................................... 75 Vaststellingsbesluit ............................................................................................................................. 81 Bijdrage lokale lastendruk per jaar .................................................................................................... 83

Programmabegroting 2013

Pagina 3

Voorwoord De programmabegroting 2013 is tot stand gekomen conform de systematiek van programmasturing. Er is gewerkt vanuit het in 2010 door de gemeenteraad vastgestelde koersdocument waarin als motto is aangegeven: Kollumerland c.a. maakt werk van woorden De bij het motto behorende missie luidt: Woongemeente zijn in een leefbare omgeving met ruimte en zorg voor iedereen Voor de gemeente zijn de volgende waarden van belang: Duurzame leefkwaliteit Het beleid is er op gericht om de aanwezige leefkwaliteit verder te verbeteren. Sociaal duurzaam De oplossingen die de gemeente kiest dienen duurzaam en sociaal te zijn. Met elkaar Er wordt gestreefd naar een beleid dat zorgzaamheid uitstraalt, dat aanwezige sociale structuren versterkt en bevordert, dat inwoners de leefomgeving als veilig beleven en ervaren. We doen wat we beloven We gaan eerst goed na wat we kunnen waarmaken. Vervolgens voeren we dat ook uit. Duurzaamheid Het beleid is erop gericht de gekozen oplossingsrichtingen duurzaam te laten zijn en niet ten koste te laten gaan van de toekomstige generaties bewoners van de gemeente. De komende meerjarenperiode zal (verder) worden gewerkt aan de volgende uitdagingen: o o o o o o o o o o o o

Bestuurskracht Veiligheid Bevolkingsdaling Minder inkomsten Bereikbaarheid / infrastructuur Imago Dienstverlening Duurzaamheid Vrijwilligers / maatschappelijke organisaties Water Landschap Bedrijvigheid

Over de aanpak hoe wij met genoemde uitdagingen aan de slag willen gaan hebben wij het volgende gesteld: 1. Laat meer over aan de burgers en bedrijven en minder aan de overheid 2. Besturen is vertrouwen hebben in de samenleving en 3. We moeten terug naar de kerntaken De wijze van besturen zal er als volgt uitzien: Dienstverlening Er zal een goede dienstverlening worden gewaarborgd.


Pagina 4

Faciliteren De gemeente zal een meer voorwaardenscheppende rol op zich nemen, waarbij burgers zullen worden gestimuleerd tot meer zelfredzaamheid. Participatie Burgers zullen meer worden betrokken. Digitalisering Ingezet zal worden op resultaatgericht werken met een efficiënte ambtelijke organisatie waarbij speerpunt zal zijn ontwikkeling van digitale producten. Kwetsbare groepen Er zal zorg zijn voor kwetsbare groepen binnen de samenleving. Grenzen en respect We hebben oog voor waarden van algemeen belang en gemeenschapszin. Het bovenstaande is uitgewerkt in de respectievelijke programma’s. De structuur van de programmabegroting kent de opbouw zoals u die gewend bent: • Aanbiedingsbrief • Deel 1: de programma’s • Deel 2: de paragrafen • Deel 3: de financiële begroting Deel 1: de programma’s De indeling van de programma ’s ziet er met ingang van 2011 als volgt uit: 1. Sturende en dienstverlenende gemeente 2. Wonen en werken in netwerken 3. Sociale kwaliteit 4. Voorzieningen 5. Leefkwaliteit 6. Mobiliteit en infrastructuur 7. Fysieke en sociale veiligheid Naast deze 7 programma’s bestaat deel 1 uit het onderdeel Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien (99). Dit onderdeel bevat de producten die niet ondergebracht zijn bij de verschillende programma’s. Deel 2: de paragrafen A. Weerstandsvermogen B. Onderhoud kapitaalgoederen C. Bedrijfsvoering D. Verbonden partijen E. Grondbeleid F. Financiering G. Lokale lasten Deel 3: de financiële begroting Uitgangspunten meerjarenbegroting Programmabegroting 2013 Meerjarenperspectief 2014-2016 uitgesplitst in onderdelen Toelichting baten en lasten per programma Nieuw meerjarenbeleid 2013-2016 Staat van reserves en voorzieningen


Pagina 5

Aanbiedingsbrief Geachte leden van de gemeenteraad, Inleiding Al enkele jaren houden crises Nederland, Europa en feitelijk de wereld in hun greep. De meervoudsvorm wordt gebruikt omdat er sprake is van meerdere crises: de kredietcrisis begonnen ultimo 2007, de schuldencrisis begonnen in 2009 en de economische crisis ontstaan ultimo 2008. De gevolgen van de crises zijn minder consumptie, minder bedrijfsinvesteringen, een inzakkende wereldhandel, minder kredietverstrekkingen. Het herstel lijkt verder weg dan ooit aangezien het vertrouwen van consumenten en bedrijven, maar ook dat van banken en landen dat maatregelen positieve gevolgen hebben, minimaal is. Hoelang het nog gaat duren voordat er herstel zichtbaar is, is niet aan te geven aangezien de situatie alleen maar erger lijkt te worden. Met name de schuldencrisis speelt een grote rol. Meerdere landen – Griekenland, Ierland en Portugal- hebben al een beroep gedaan op de noodfondsen en het vertrouwen van de financiële markten in Italië en Spanje is afnemend. De eurozone heeft stevige afspraken gemaakt over begrotingsdiscipline. Alle landen moeten hun overheidsfinanciën op orde brengen en houden en zorgen dat hun economie concurrerend is. Als landen zich daar niet aan houden, worden er sneller sancties uitgedeeld. Aangezien Nederland onderdeel uitmaakt van de eurozone, moet ook ons land zich houden aan de afspraken en dit heeft ook gevolgen voor decentrale overheden. Nadeel in deze is dat in 2012 wederom een kabinet is gevallen in Nederland waardoor structurele maatregelen en daarmee ook duidelijkheid, op zich laten wachten. In allerijl is na de val van het kabinet Rutte een pakket maatregelen afgesproken door meerdere politieke partijen om aan de eisen van Europa te voldoen. Echter, in de verkiezingsstrijd is duidelijk geworden dat veel van de afspraken niet in de programma’s van de partijen zijn opgenomen. In 2009 is al begonnen met de eerste bezuinigingsmaatregelen om u een sluitende programmabegroting 2010 te kunnen aanbieden. Het proces om te komen tot bezuinigingsvoorstellen heeft zich in de jaren daarna voortgezet en hiermee zijn we toegekomen aan de vierde (!) begroting waarvoor bezuinigingsvoorstellen nodig zijn om haar sluitend te krijgen. In eerste instantie is uitgegaan van een bedrag van ongeveer € 600.000 dat bezuinigd zou moeten worden om tot een sluitende begroting te kunnen komen. Met name vanwege het controversieel verklaren van de Wet Werken naar Vermogen (WWNV) is dit bedrag aanzienlijk kleiner geworden. Door de sluitende begroting 2013 uit de meerjarenraming 20122015 als basis te gebruiken kon uiteindelijk worden volstaan met een gering bezuinigingsbedrag. Daarbij speelt natuurlijk een rol dat in eerdere jaren ook al maatregelen zijn genomen die structureel ruimte bieden. Ook liet de algemene uitkering een stijgende lijn zien. Ook zijn er al besluiten verwerkt in de begroting omdat deze de verantwoordelijkheid zijn van het college. Een voorbeeld hiervan is het schrappen van vacatureruimte en het niet invullen van vacatures na pensionering/FPU. Door al deze factoren is het mogelijk een sluitende begroting en meerjarenraming aan te bieden zonder extra bezuinigingsvoorstellen! Dit betekent niet dat de gemeente Kollumerland c.a. klaar is voor de toekomst. Uiteindelijk zal er economisch herstel optreden, maar om te komen tot een financieel gezonde huishouding in Nederland zijn meer ingrepen nodig. Ook in 2013 zal dus verder moeten worden gewerkt om ervoor te zorgen dat eventuele maatregelen vanuit de rijksoverheid opgevangen kunnen worden. Hierna willen wij graag verder uitleg geven van de volgende punten: • De huidige algemene financiële situatie. • De noodzaak om ondanks de huidige financiële situatie toch nieuw beleid te ontwikkelen en uit te voeren. • De maatregelen die wij hebben genomen om een sluitende meerjarenbegroting te krijgen


Pagina 6

De huidige algemene financiële situatie Algemene uitkering De algemene uitkering is onze grootste inkomstenbron. Deze uitkering laat een stijgende lijn zien en dit heeft een positieve invloed gehad op de begroting. Voorzichtigheid blijft echter geboden vanwege de nog steeds voortdurende zorgwekkende economische situatie. Overige maatregelen In de vorige begroting zijn onderstaande overige maatregelen genoemd. De bezuinigingen vanuit de rijksoverheid waren duidelijk merkbaar op punt 1. Vooral de rijksgelden voor sociale doeleinden, bijvoorbeeld het participatiebudget en het WSW budget, leken fors af te nemen. 1. 2. 3. 4. 5.

Afschaffen of bezuinigingen op verschillende specifieke uitkeringen; Het overhevelen van taken naar gemeenten zonder voldoende middelen; Rijksbezuinigingen die in hun doorwerking leiden tot extra kosten voor gemeenten; Decentralisatie taken rijksoverheid; Uitbreiding belastinggebied voor gemeenten (geen lastenverzwaring voor burgers).

Voorbeelden van de aanvullende maatregelen zijn: 1. Integreren uitvoering van de algemene bijstand, de Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening voor jonggehandicapten (Wajong) en de Wet Sociale Werkvoorzieningen (WSW); 2. Re-integratie Wajong van UWV naar gemeenten; 3. Doorberekenen kosten commissie MER (Milieu Effect Rapportage) aan de initiatiefnemer (dit kan een gemeente zijn); 4. Overhevelen AWBZ taken (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) met gedeeltelijke compensatie via het gemeentefonds; 5. Het heffen van leges voor milieuvergunningen. Met name de punten 1, 2 en 4 stelden de gemeenten voor grote problemen omdat er wel extra taken richting de gemeenten zouden komen, zonder het bijbehorende budget. De punten 1 en 2 gaan voorlopig niet door en van punt 4 is op dit moment niet bekend of het tot extra kosten leidt en hoe hoog deze dan worden. In de inleiding is al aangegeven dat er verder gewerkt moet worden om maatregelen vanuit de rijksoverheid op te kunnen vangen. Ingrepen in de bovengenoemde regelingen gaan waarschijnlijk alsnog plaatsvinden en dan is noodzaak om voldoende ruimte te hebben om eventuele tekorten te kunnen opvangen. Overigens is in 2012 al een reserve gevormd van € 1,2 miljoen voor dit onderwerp. In de begroting 2013 is een extra dotatie opgenomen van € 300.000 aan deze reserve. Het beroep op de algemene en bijzondere bijstand en de schuldhulpverlening is toegenomen en de verwachting is dat deze ontwikkeling zich de komende jaren voortzet.

Onze ambities Voor de komende jaren staan heel wat plannen op stapel die ten doel hebben om onze lange termijndoelstellingen uit het Koersdocument te verwezenlijken. Ook doen zich nieuwe kansen voor zoals het Sociaal Economisch Masterplan (SEM), waaruit de uitvoeringsagenda ANNO (Agenda Netwerk Noordoost Friesland) is voortgekomen. Uiteraard willen wij ook daarop gaan inspelen. Ook komen er nieuwe wettelijke taken op ons af. De nieuwe wettelijke taken vergen voor de komende 4 jaren structurele uitgaven waarmee een bedrag is gemoeid van in totaal afgerond € 90.500 per jaar. Omdat het moeilijk zou worden om tot een sluitende meerjarenbegroting te komen hebben wij kritisch gekeken naar plannen voor nieuw autonoom beleid. Alles wat niet in directe relatie stond tot de belangrijkste lange termijndoelstellingen is geschrapt. Zeer gewenst nieuw beleid hebben wij toch gemeend te moeten blijven handhaven op de lijst van nieuwe werken en werkzaamheden. Dat nieuwe beleid vraagt voor de komende 4 jaar afgerond gemiddeld € 111.000 per jaar.


Pagina 7

Ondanks de bezuinigingen blijft het nodig te investeren in de toekomst en zetten wij ook de komende jaren in op diverse ontwikkelingsgerichte activiteiten. In dat verband kunnen onder andere worden genoemd: o de uit het SEM voortgekomen uitvoeringsagenda ANNO; in dat kader staan met inzet van provinciale en gemeentelijke middelen voor de versterking van de regio Noordoost Friesland voor 2013 en volgende jaren diverse projecten op stapel; belangrijk voor onze gemeente is in dat verband de ontwikkeling van Kollum en Kollum Watersportdorp; o de onderhuisvesting vraagt de komende jaren om aanzienlijke investeringen; het onderzoek daarnaar wordt volgens plan binnenkort ter hand genomen; o mede in relatie tot ANNO maar ook in de vorm van andere deelprojecten investeren wij de komende jaren in de doorontwikkeling van Kollum als sociaaleconomische kern binnen de regio; o en tot slot zullen wij ons beleidsmatig daar waar mogelijk blijven richten op het ontzien van kwetsbare groepen in de samenleving.

Maatregelen om te komen tot een sluitende meerjarenbegroting Het is duidelijk dat de ambities die wij hebben en de negatieve financiële ontwikkelingen die zich de afgelopen jaren hebben voorgedaan vragen om maatregelen. Daarom zijn wij de laatste maanden volop bezig geweest om er voor te zorgen dat er toch een sluitende begroting aan u kan worden gepresenteerd. Daarnaast zijn er exogene factoren die een positieve invloed hebben op de begroting van onze gemeente. Onderstaand is opgenomen welke factoren hebben gezorgd voor een sluitende begroting en meerjarenraming. •

• •

• • •

Er zullen verschillende (komende) vacatures binnen het personeelsbestand niet meer worden ingevuld. Dat kan door enerzijds taken niet meer of in mindere mate uit te voeren en anderzijds door een verbetering van de efficiency aan te grijpen. Voor de begroting 2010 was al € 245.000 aan vacatureruimte geschrapt en in de begroting 2011 is er voor € 85.500 aan vacatureruimte geschrapt. In 2012 is het bedrag aan vacatures dat niet wordt ingevuld en pensioneringen (inclusief FPU) ongeveer € 100.000. Verschillende bestaande budgetten zijn voor in totaal € 148.000 verminderd Een belangrijk uitgangspunt van het Koersdocument is het aanbrengen van een verandering in de visie op de taken van de gemeente: “Laat meer aan burgers en bedrijven”. Dit uitgangspunt is de drager voor een aantal bezuinigingen op externe terreinen. Het uitgangspunt voor de begroting is de sluitende begroting 2013 uit de meerjarenraming 2012-2015. De algemene uitkering is ongeveer € 237.000 hoger dan in bovengenoemde begroting. Het niet doorgaan van de rijk bezuinigingen op de WSW heeft er voor gezorgd dat het tekort voor onze gemeente ongeveer € 180.000 lager is in 2013.

Het totaal van de vetgedrukte bedragen komt redelijk overeen met het bedrag van € 600.000 dat genoemd is in de kadernota 2013-2016 als te bezuinigen bedrag. Het tussentijdse beeld van de begroting –zonder belastingmaatregelen- is als volgt: 2013

2014

2015

2016

Totaal (903.434)

Resultaat voor bestemming

(203.915)

(79.940)

(344.548)

(275.031)

Aanwending reserves Toevoeging reserves

459.747 (431.622) 28.125

271.150 (309.801) (38.651)

143.558 (312.754) (169.196)

116.058 990.513 (315.707) (1.369.885) (199.649) (379.372)

Resultaat na bestemming

(175.791)

(118.592)

(513.744)

(474.680) (1.282.807)

Het resultaat voor bestemming blijft meerjarig gezien negatief en dit wordt met name veroorzaakt door een tekort op de rioleringen. Voor rioleringen geldt het principe van kostendekkendheid en er is sprake van een tekort van ongeveer € 216.000.


Pagina 8

Het eindbeeld van de concept meerjarenbegroting De voorgestelde belastingmaatregelen betreffen de onroerende zaakbelasting, de reinigingsrechten, de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Met het vaststellen van de kadernota door de gemeenteraad op 19 juli 2012 is bepaald dat de opbrengsten onroerende zaakbelasting minimaal gelijk moeten zijn aan de opbrengsten voorgaand jaar. Doordat de WOZ waarden zijn gedaald is een verhoging van deze belasting nodig bovenop de inflatiecorrectie (5,5% op niet woningen en 10% op woningen). Deze verhoging heeft geen invloed op de belastingdruk. De reinigingsrechten, afvalstoffenheffing en rioolrechten moeten kostendekkend zijn. Dit betekent voor de reinigingsrechten een verlaging van 4,8% en voor de afvalstoffenheffing een verlaging van 5,6%. Deze verlagingen hebben een positieve invloed op de belastingdruk. De rioolheffing kent een onderdekking van ongeveer € 216.000. Dit bedrag wordt veroorzaakt door hogere kapitaallasten, de verhoging van de BTW en meer inzet personeel en tractie. Om tot kostendekkendheid te komen is een verhoging noodzakelijk van ongeveer 22,5%. Deze verhoging heeft een negatieve invloed op de belastingdruk. Inclusief de belastingmaatregelen wordt het eindbeeld van de meerjarenbegroting: 2013

2014

2015

2016

Totaal (903.434) 560.077 (343.357)

Resultaat voor bestemming Aanvullende belastingmaatregelen Resultaat voor bestemming

(203.915) 140.019 (63.896)

(79.940) 140.019 60.079

(344.548) 140.019 (204.528)

(275.031) 140.019 (135.012)

Aanwending reserves Toevoeging reserves

459.747 (431.622) 28.125

271.150 (309.801) (38.651)

143.558 (312.754) (169.196)

116.058 990.513 (315.707) (1.369.885) (199.649) (379.372)

(35.771)

21.428

(373.725)

(334.661)

Resultaat na bestemming

(722.729)

In de begroting 2013 is voor een bedrag van ongeveer € 269.000 aan eenmalige posten opgenomen. In 2014 is dit bedrag ongeveer € 98.500. De eenmalige posten in de begroting zijn de incidentele posten uit de meerjarenraming zoals opgenomen onder de financiële begroting. Ook zijn de invoering van de Basisadministratie Grootschalige Topografie en de verevening van resultaten tussen Trion en Oostergo (fusie) als niet structureel aangemerkt. Ook in 2014 worden laatstgenoemde posten gedekt uit de saldireserve.

Lokale belastingdruk De lokale belastingdruk zal nauwelijks wijzigen door de voorgestelde belastingmaatregelen zoals aane gegeven in de 2 alinea van voorgaande paragraaf. Op bladzijde 83 van deze begroting zijn de tabellen opgenomen waarin wordt aangegeven wat de wijziging is in de belastingdruk voor meerpersoonsen eenpersoonshuishoudens met woningen van verschillende waarden. Hieruit blijkt dat de aanpassingen een marginale wijziging veroorzaken.

Wet hof De Wet hof is een voorgestelde vernieuwing in de financiële verhoudingen tussen het Rijk en decentrale overheden. Decentraal dat zijn dus gemeenten, provincies, waterschappen, gemeenschappelijke regelingen, sociale fondsen, ZBO’s (Zelfstandige Bestuursorganen). Het doel van de Wet hof is te verzorgen dat Nederland voldoet aan de EMU (Europese Monetaire Unie) norm van maximaal 3% tekort op de begroting. Bij het relevant EMU tekort horen ook de tekorten van de lokale overheden. Daarom wil de Rijksoverheid, die beboet kan worden als de 3% norm overtreden wordt grip hebben. Hoe werkt de Wet hof?


Pagina 9

De Wet hof stelt heel simpel dat in een jaar een overheid niet meer geld mag uitgeven dan ze aan geld binnenkrijgt. Geld: dus het gaat om de geldstromen. Decentrale overheden moesten al evenwichtige begrotingen hebben, waarbij de bestemmingen gedekt moest worden door inkomsten. Nu geldt bij lokale overheden het systeem dat je kosten op de begroting zet als je de verplichting aangaat. Dus in het jaar dat je beslist een weg aan te leggen zet je al die kosten op de begroting. Ook al wordt er pas drie jaar later begonnen met de aanleg en hij is pas vijf jaar later klaar. Om over een aantal jaren de facturen te kunnen betalen leg je dus een bestemmingsreserve aan. Voor de berekening van het EMU relevant begrotingstekort gaat het niet om de kosten die je begroot maar om de daadwerkelijke uitbetaling. Gevolgen Gemeente Kollumerland c.a. De berekeningssystematiek was bekend en op basis hiervan zou onze gemeente geen negatieve gevolgen ondervinden van de Wet hof. Echter, op 24 september jl. is de wet naar de Tweede Kamer gestuurd en het blijkt dat er wijzigingen zijn geweest in de berekening. De belangrijkste wijziging is dat de wetgever is afgestapt van een maximaal tekort voor de afzonderlijke gemeenten, provincies en waterschappen. Er komt nu een maximum van het nationale begrotingstekort voor alle decentrale overheden samen. Dat moet aan het begin van elke nieuwe kabinetsperiode worden bepaald. Hoe dit uitpakt voor onze gemeente is op dit moment niet bekend. Kollum, 2 oktober 2012 Burgemeester en wethouders Gemeente Kollumerland c.a.


Pagina 10

Programma’s


Pagina 11

Programma 1: Sturende en dienstverlenende gemeente Programmaportefeuillehouder: Programmaregisseur: Donormanager:

B. Bilker S. de Boer H.J. Jonker

Wat willen we bereiken Het bestuur staat midden in de samenleving en wil haar taken op efficiënte en effectieve wijze uitvoeren. Ingezet wordt op het geven van meer sturing aan de organisatie waarbij de strategie zal zijn: • Een doelen resultaatgerichte organisatie • Een lerende organisatie • Een externe focus hebben De gewenste cultuur is als volgt samen te vatten: • Duidelijkheid • Openheid • Vertrouwen en met elkaar. Het programma Sturende en dienstverlenende gemeente is een faciliterend programma dat de uitvoering van de programma ‘s 2 tot en met 7 mogelijk moet maken.

Ontwikkelingen en trends Laat meer aan burgers en bedrijven en minder aan de overheid De overheid, zo ook onze gemeente, heeft de laatste decennia veel zaken naar zich toegetrokken. De afnemende middelen dwingen tot scherpe keuzes. Er zal meer worden overgelaten aan het particulier initiatief. Daarnaast zal de gemeente haar dienstverlening slimmer en waar mogelijk nog beter moeten organiseren. De gemeente is gewoon niet meer in staat om alles te regelen en/of op het huidige niveau aan te bieden. Besturen is vertrouwen in de samenleving In een samenleving waarin veel vertrouwen bestaat in de overheid kan de bureaucratie beperkt blijven. Door een bescheiden opstelling van de overheid krijgt de burger ruimte zijn zaken te regelen. Deze ontwikkeling is al in gang gezet (participatie, beschikbaar stellen van budgetten) maar zal de komende tijd nog meer moeten worden gestimuleerd. Daarbij geldt dat de gemeente steeds meer een faciliterende en minder een uitvoerende rol zal krijgen. Terug naar de kerntaken Steun bieden waar het nodig is. De gemeentelijke organisatie is werkzaam voor alle burgers. De positie van de zwakkeren de samenleving is daarbij een belangrijk punt van aandacht. De gemeente wil zich meer ontwikkelen als speler die de burgers/instellingen/bedrijven ruimte geeft in plaats van zelf te regelen en/of ontwikkelen.

Richtinggevende wet-, regelgeving en beleid Wet- en regelgeving Landelijke wetgeving zoals: Gemeentewet, Algemene wet bestuursrecht, Ambtenarenwet, CAR/UWO, sociale wetgeving, belastingwetgeving, Wet hof etc. Diverse gemeenschappelijke regelingen (verwezen wordt naar de paragraaf Verbonden Partijen) Gemeentelijke verordeningen

Instantie Rijk

Beleid

Cluster

Planning &Control Cyclus Zelfonderzoek Financieel beheer Exploitatieverordening Nota reserves en voorzieningen Nota weerstandsvermogen en risicomanagement

Control Control Financiën Financiën Financiën Financiën


Gemeenten Gemeente

Pagina 12

Beleid Treasurystatuut Budgethoudersregeling Verordening accountantscontrole Verordening doeltreffendheid- en doelmatigheid Belasting- en legesverordeningen Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens Verordening straatnaamgeving/huisnummering Verordening commissie bezwaar- en beroep + klaagschriften Archief en registratuur / privacyreglement e-mail en internetgebruik Raadspresidium / raadscommissie / bestuurders / instructie griffier Inspraak / burgerinitiatief / referendum Notitie ongewenste omgangsvormen / klokkenluidersregeling Verordening m.b.t. personeel (functieboek, studiefaciliteiten, bovenmatige ziektekosten, ziekteverzuim, opleidingsplan verplaatsingskosten, functionering en beoordeling e.d.) Georganiseerd overleg

Cluster Financiën Financiën Financiën Griffie Financiën Burgerzaken VROM Control/Projecten DIV Griffie Griffie P&O P&O P&O

Hoofddoelstellingen 1. 2. 3. 4.

De dienstverlening zal klantgericht zijn. Aan burgers wordt een deskundig, betrouwbaar, eenduidig en tijdig antwoord gegeven. We willen duidelijk, transparant, waar mogelijk proactief en aanspreekbaar zijn Wij streven naar een toegankelijke, persoonlijke en adequate benadering waarmee de klanten ontvangen worden c.q. te woord worden gestaan. 5. We streven ernaar producten slim en effectief aan te bieden. 6. Wij zijn voor burgers dichtbij en goed bereikbaar

Wat doen we ervoor Hoofddoelst.

Subdoelstelling

1.

Vaker premeditatieonmogelijkheden toepassen

2.

Minder regelgeving

3.

Elektronische dienstverlening verbeteren

4.

Begrijpelijke taal gebruiken en communiceren

5.

Burgers die bij de gemeente aan het loket verschijnen worden altijd correct geholpen

6.

Burgers worden betrokken bij beleidsontwikkeling en projecten


Wanneer zijn we tevreden? => Geformuleerde doelen Wanneer voorafgaand aan of na indiening van een bezwaarschrift overleg is gezocht met de aanvrager/indiener om tot een oplossing c.a. intrekking van het bezwaarschrift te komen. Mediation inzetten bij conflictsituaties. Door middel van onderbrengen verantwoordelijkheid bij portefeuillehouder uitvoering geven aan verminderde regelgeving wat moet leiden tot administratieve lastenverlichting (2011-2014). Dat bij vaststelling van verordeningen aandacht is gegeven aan verminderde regelgeving. De mogelijkheid om tenminste 10 diensten digitaal aan te vragen. Een toegankelijke website die voldoet aan de webrichtlijnen (2011-2012). - Zowel in woord als in geschrift duidelijk en begrijpelijk communiceren met afname van communicatieproblemen. - In opleidingsplannen aandacht wordt gegeven aan cursusactiviteiten op dit gebied. De komende jaren zal worden gewerkt aan de inrichting van een klantencontactcentrum (KCC) (2011-2014). Er wordt gewekt aan een herkenbare ingang voor alle vragen bij de overheid (14+netnummer, 1 fysieke informatiebalie, 1 website en 1 webloket) (2011-2015). Meer zeggenschap over ontwikkelingen in buurt of dorp heeft stimulerende invloed op sociale samenhang (20112014). Het levend maken van de politiek onder jongeren door educatie, waardoor het opkomstpercentage bij de verkie-

Pagina 13

Hoofddoelst.

7. 8. 9.

Subdoelstelling

Wanneer zijn we tevreden? => Geformuleerde doelen

De gemeente neemt een meer voorwaardenscheppende rol op zich Voor bedrijven en maatschappelijke instellingen wil de gemeente fungeren als partner Duidelijkheid verschaffen over de toekomst van de gemeente

10.

Het imago wordt voortdurend bewaakt

11.

Digitaliseren interne organisatie

12.

Klanttevredenheidsonderzoek

zingen weer omhoog gaat (2011-2014). Burgers zullen worden gestimuleerd tot zelfredzaamheid waarbij de gemeente faciliteert. (2011-2014) Bedrijven en maatschappelijke instellingen zullen worden gestimuleerd de aanwezige creativiteit te benutten (20112014). Het college biedt de gemeenteraad in december 2012 een voorstel aan inzake het innemen van een standpunt over de toekomst van de gemeente. De inspanningen zullen er in 2013 (e.v. jaren) op gericht zijn het door de raad in te nemen standpunt te realiseren. Het imago van de gemeente zal steeds worden ingebracht door bestuurders en medewerkers bij de uitvoering van projecten en activiteiten (continu). In 2011 is gestart met de uitrol van het documentair informatie systeem. In 2013 zal dit verder worden uitgebouwd. In 2013 wordt een Klanttevredenheidsonderzoek gehouden.

Wat mag het kosten De totale kosten voor de uitvoering van het programma zijn weergegeven in de onderstaande tabel. Voor de jaren 2013 t/m 2016 is een raming gemaakt van de te verwachten lasten en baten. Programma 1

rekening 2011 lasten

begroting 2012 na wijziging saldo

baten

lasten

saldo

begroting 2013

Omschrijving

baten

baten


191.495

1.959.048

-1.767.553

189.259

1.916.397

-1.727.137

172.359

1.889.824

lasten

-1.717.466

saldo

mutatie reserve Resultaat na bestemming

86.658 278.152

9.988 1.969.036

76.670 -1.690.883

97.549 286.808

0 1.916.397

97.549 -1.629.588

0 172.359

0 1.889.824

0 -1.717.466

Nieuwe wensen Programma 1

Totaal

Loop-

investering

tijd

kapitaallasten 2012

2013

2014

exploitatielasten 2015

2012

2013

2014

2015

Wettelijk verplicht Aansluiting op landelijke voorziening WOZ (LV WOZ) Mobiliteit - CAO uitkomst individueel loopbaanbudget € 500 p.p.j

p.m. 19.500

19.500

19.500

19.500

10.000

10.000

10.000

10.000

2.500

2.500

2.500

2.500

Nieuw contract midoffice

13.500

13.500

13.500

13.500

Kosten Service Level Agreement webnext

Zeer gewenst Arbo: peridodiek medisch onderzoek 120 medewerkers Overbrengen archieven derden

19.546

19.546

19.546

19.546

Samenvoeging ICT afdelingen

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

Akten AlleFriezen.nl

350

350

350

350

Toelichting Overbrengen archieven derden In 2005 zijn beleidsregels vastgesteld voor opname van archieven van derden. Er zijn archieven buiten de gemeente die waardevol zijn te bewaren zoals kerkelijke archieven. Er is in dat jaar een éénmalig bedrag van € 2.500 beschikbaar gesteld terwijl een structureel bedrag is aangevraagd. Nieuw contract Mid-office In april 2013 loopt het contract af voor de Mid-office. Het huidige contract past binnen de begroting, maar het is nu al bekend dat voor het nieuwe contract extra middelen nodig zijn. Kosten Service Level Agreement (SLA) Webnext In november 2011 is het Document Management Systeem (DMS) met archieffunctionaliteit (RMA) en Workflow van Alfresco in productie genomen. Voor dit onderdeel is een SLA opgesteld. Met de aanvullende bijlagen wordt de bestaande overeenkomst voor de Mid-office suite, ondertekend op 9 april


Pagina 14

2008 vervangen. De overeenkomsten zijn samengevoegd en aangevuld met het onderhoud beheer op DMS met hierbij behorende afspraken. Afspraken waarmee de Integraliteit van het beheer van de oplossing van de DDK-gemeenten is gewaarborgd en duidelijk is wie voor welk deel van het beheer. Akten AlleFriezen.nl De gemeente heeft zich verbonden aan de website www.allefriezen.nl, maar de akten zijn nog niet gedigitaliseerd en beschikbaar voor deze site. Mobiliteit Met het oog op de toekomstige ontwikkelingen, samenwerking op ambtelijk niveau of misschien zelfs een ambtelijke fusie. Voor medewerkers betekent dit dat veranderingen optreden in de werksituatie, werkomstandigheden, werkplek, functie, enzovoort. Er kan sprake zijn van (vrijwillige of misschien gedwongen) mobiliteit onder medewerkers. Arbo Periodiek Medisch Onderzoek voor 120 medewerkers. Samenvoeging ICT afdelingen Er komt een onderzoek naar het samenvoegen van de ICT afdelingen. Aansluiting op de landelijke voorziening WOZ Met ingang van volgend jaar moeten de gemeenten de WOZ gegevens aan een landelijke voorziening aanleveren.


Pagina 15

Programma 2: Wonen en Werken in Netwerken Programmaportefeuillehouder: Programmaregisseur: Donormanager:

L. Bijleveld G. van der Wijk B.J. Kram

Wat willen we bereiken Het programma Wonen en Werken in Netwerken richt zich op het ontwikkelen en uitvoeren van ruimtelijk- en sociaaleconomisch beleid. Een belangrijk onderdeel hiervan is de uitvoering van het gemeentelijk woningbouwbeleid vanuit het woonplan en het hieraan gekoppelde woonprogramma. Het draait hierin om het faciliteren van de woonwensen van de huidige inwoners en het werven van nieuwe inwoners. Een belangrijke doelstelling is het verbeteren van de woon- en leefkwaliteit in onze dorpen. Het programma is verder gericht op behoud en groei van de werkgelegenheid in Noordoost-Fryslân en in het bijzonder in de gemeente Kollumerland c.a. De gemeente streeft naar een gunstig ondernemersklimaat, waar bedrijven in diverse sectoren de ruimte krijgen om zich te kunnen ontwikkelen. De ontwikkeling van recreatie en toerisme vormt hierin een speerpunt van beleid. Wij zetten samen met onze partners in op kwalitatief goede voorzieningen, een gezonde middenstand, voldoende en gevarieerde verblijfsmogelijkheden, een goede recreatieve infrastructuur en een goed onderhouden en toegankelijke natuur. De basis voor de in programma 2 opgenomen projecten ligt voor een deel in het door de regio samen met de Provincie Fryslân opgestelde Sociaal Economisch Masterplan Noordoost-Fryslân. Op grond hiervan is een uitvoeringsprogramma voor de regio opgesteld: de Agenda Netwerk Noordoost (ANNO). De agenda bevat ambitieprojecten en meer concrete projecten die door de regio gezamenlijk worden opgepakt. Voor Kollumerland c.a. is in het bijzonder het project Kollum Watersportdorp & Ontwikkeling Kollum van belang. Dit betreft een integraal project om Kollum als regionaal centrum verder te ontwikkelen in het bijzonder op het gebied van de watersport.

Ontwikkelingen en trends Bij zowel bestaand als nieuw beleid en de hieruit voortvloeiende projecten zal nadrukkelijk rekening moeten worden gehouden met de economische en demografische ontwikkelingen (o.a. bevolkingskrimp). De effecten van de economische crisis zijn duidelijk merkbaar. In dit verband is gekeken naar de aanwezige strategische grondvoorraad in relatie tot de actuele ruimtelijke ontwikkelingen. In 2013 en de jaren hierna zal verdere monitoring van de grondvoorraad plaatsvinden. Bij de woningbouwontwikkeling staat het toevoegen van kwaliteit en duurzaamheid voorop. Herstructurering en inbreiding en alleen zeer gerichte uitbreiding waar nodig, aansluitend op de behoefte en bevolkingsontwikkeling. De daadwerkelijke uitvoering van de binnen het woonprogramma 2010 - 2016 opgenomen projecten zal hieraan de komende jaren een belangrijke bijdrage kunnen leveren. De economische crisis is nog niet voorbij en de gevolgen blijven ook in onze gemeente zichtbaar. Bestedingen nemen af, bedrijven staan onder druk, minder investeringen, de werkgelegenheid daalt en de werkloosheid neemt toe. De rol van de gemeente hierin is beperkt tot het samen in de regio blijven inzetten op ruimtelijke en economische ontwikkeling. De bestaande en nieuwe bedrijven ruimte bieden voor groei, starters begeleiden en zich sterk maken voor het bedrijfsleven. Randvoorwaarde is een hoge ruimtelijke kwaliteit en aandacht voor duurzaamheid. De samenwerking tussen gemeenten onderling en met de provincie Fryslân wordt steeds belangrijker. Krimp, vergrijzing, leefbaarheid, werkloosheid etc. zijn thema’s die om een gezamenlijke aanpak vragen op hogere schaal. In de Agenda Netwerk Noordoost wordt in de regio gewerkt aan een sterke en vitale regio. Daarnaast zal, voorzover nu bekend, in Friesland worden overgegaan tot de invoering van één Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) op het gebied van vergunningverlening en toezicht, de Fryske Utfieringstsjinst Milieu en Omjouwing (FUMO).


Pagina 16

Ook het bedrijfsleven is meer en meer afhankelijk van regionale of nationale markten voor de levering van goederen en diensten. Door het deelnemen in netwerken wordt het geografische werkgebied voor ondernemers steeds groter.

Richtinggevende wet-, regelgeving en beleid Wet- en regelgeving Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (WABO) 2010 Wet Basisregistraties Adressen en Gebouwen 2009 Wet Ruimtelijke Ordening (WRO) Woningwet Samenwerkingsagenda Mooi Nederland 2009 Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH) Leegstandswet

Instantie Rijk Rijk Rijk Rijk Rijk Rijk Rijk

Beleid Samenwerkingsagenda Mooi Nederland 2009 Pieken in de Delta Noord-Nederland Beleidskader bedrijventerreinen Noordoost-Fryslân 2010 Sociaal- economisch Masterplan Noordoost Fryslân 2010 Regionale Woonvisie (NOFA) 2009 Agenda Netwerk Noordoost 2011-2030 Streekplan 2007 Provinciaal Meerjarenprogramma landelijk gebied Woonplan en woonprogramma 2012-2016 Woonakkoord 2012 – 2016 met woningcorporaties Thús Wonen en WoonFriesland Kampeerbeleid NOFA+ Kollumerland c.a. 2009 Notitie actualisering Bestemmingsplannen RegioVisie Noordoost-Fryslân Werkboek Duurzaam Omgeven ISV-projectprogramma’s Energievisie Kollumerland c.a. Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) Koersdocument “Kollumerland maakt werk van woorden” Gemeentelijke bestemmingsplannen Kollumerland met hóóórizon 2004 Ruimtelijke onderbouwing Woonservicezone 2003 Woon-Service Zone Kollum “Centrum voor ontmoeting” (ontwikkelingsvisie 2002)

Instantie Rijk Rijk NO - Fryslân NO - Fryslân NO - Fryslân NO - Fryslân Provincie Provincie Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente

Hoofddoelstellingen Wonen 1. Aanbod woningmarkt laten aansluiten op vraag; 2. Nieuwe en bestaande woningen zijn klaar voor de toekomst (duurzaam, energiezuinig en levensloopbestendig); 3. Versterken van ruimtelijke kwaliteit in en buiten de bebouwde omgeving. Werken 4. Versterken van de sociaaleconomische structuur; 5. Een goed vestigingsklimaat voor (startende) ondernemers; 6. Een betrokken en actieve partner van het bedrijfsleven. Klimaat 7. Kollumerland Klimaatneutraal in 2020.


Pagina 17


Subdoelstelling


1.

Inzicht krijgen in de kwaliteit en kwantiteit van de woningvoorraad.

2.

Realiseren van woningbouwprojecten op basis van vraag vanuit de woningmarkt.

3.

Alle nieuwe en bestaande woningen moeten zoveel mogelijk duurzaam, energiezuinig en levensloopbestendig zijn.

4.

De uitvoering van het ruimtelijk beleid is op een adequaat niveau.

5.

De stedenbouwkundige kwaliteit wordt versterkt.

6.

Een adequaat uitvoeringsniveau van de wettelijke taken op het gebied van vergunningverlening, toezicht- en handhaving. Het scheppen van randvoorwaarden voor toeristische ondernemers.

In 2013 wordt uitvoering gegeven aan de uitvoering van het in 2012 door de raad vastgestelde woonprogramma overeenkomstig planning. Realisering van de projecten die opgenomen zijn in het woonprogramma voor 2013. In 2013 is de realisatie van het project “Hart van Kollum” gestart. De mogelijkheden voor de aanpak van de bestaande woningvoorraad wordt in 2012/2013 nader onderzocht in samenhang met de mogelijke inzet van het Platform Wonen voor een vervolgproject op de actie Energiekste Woning. In 2013 is de digitale beschikbaarheid van de bestemmingsplannen via de eigen website verder verbeterd. De actualisering en realisatie van bestemmingsplannen en structuurvisies is in 2013 op een adequaat niveau. Waar nodig wordt bij nieuwe bestemmingsplannen een beeldkwaliteitplan opgesteld. In 2013 worden subsidiemogelijkheden voor een subsidieaanvraag ISV (Stedelijke Vernieuwing) voor één of meerdere projecten in de bebouwde omgeving onderzocht en waar mogelijk ingediend. De uitvoering van de projecten BAG en WABO zijn in 2013 minimaal op het wettelijk vereiste uitvoeringsniveau.

7.

In stand houden van de recreatieve en toeristische infrastructuur in 2013.

8.

Een sociaaleconomisch sterke en vitale regio Noordoost – Fryslân.

Uitvoering van de Agenda Netwerk Noordoost (ANNO) volgens het meerjarenprogramma in 2012 - 2015. De uitvoering van geplande ambitieprojecten in 2013.

9.

Vanuit het gezamenlijk merk “Noordoost Fryslân” Kollumerland c.a. op de kaart zetten.

Uitvoering regiomarketingcampagne Noordoost Fryslân ‘Dwaande’ in 2013.

10.

Vestigingsmogelijkheden bieden voor bedrijven.

Ontwikkeling bedrijventerrein Jumaheerd 2 (ontwikkelaar) en uitgifte kavels bedrijventerrein Harm Smidswei Kollumerzwaag in 2013-2015.

13.

Een adequate dienstverlening aan (startende) ondernemers.

Adequate afhandeling van informatievragen door gemeente. Organiseren van starteravonden en vervolgcyclus voor (pré)starters en kleine bedrijven in 2013.

14.

Bevorderen van samenwerking, kennis- en ervaringsuitwisseling met en tussen overheid, onderwijs en ondernemers (3 O’s).


Afstemming gemeente en ondernemers in economisch en toeristisch platform Kollumerland c.a. Deelname van de gemeente aan overleg en acties Gouden Driehoek.

Pagina 18

Wat mag het kosten De totale kosten voor de uitvoering van het programma zijn weergegeven in de onderstaande tabel. Voor de jaren 2013 t/m 2016 is een raming gemaakt van de te verwachten lasten en baten. Programma 2 Omschrijving

rekening 2011 baten

lasten


baten

lasten

begroting 2013

saldo

baten

lasten

saldo


2.316.485

7.432.119

-5.115.634

3.361.949

5.387.439

-2.025.490

906.576

2.635.199

-1.728.623


3.389.776 5.706.260

625.432 8.057.551

2.764.344 -2.351.290

229.357 3.591.306

0 5.387.439

229.357 -1.796.133

0 906.576

0 2.635.199

0 -1.728.623


Totaal investering

Looptijd

kapitaallasten 2012

2013

2014


2012

2013

2014

2015

Wettelijk verplicht Regionale uitvoeringsdienst (RUD) Aanvullend budget invoering BGT (B&W 17-7-2012) Audit BAG 3e kwartaal 2013

p.m.

p.m.

70.000

71.500

p.m.

p.m.

4.750

Zeer gewenst Ambitieprojecten Agenda Netwerk Noordoost

12.500

Toelichting: Invoering basisadministratie Grootschalige Topografie (BGT) De Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) wordt dé gedetailleerde grootschalige basiskaart (digitale kaart) van heel Nederland, waarin op een eenduidige manier de ligging van alle fysieke objecten zoals gebouwen, wegen, water, spoorlijnen en (landbouw)terreinen is geregistreerd. Gemeenten krijgen samen met waterschappen, provincies en enkele grote overheidsorganisaties (Rijkswaterstaat, Prorail, Landbouw en Defensie) de rol van bronhouder toegewezen en zullen uiterlijk voor 1 januari 2016 een eerste versie van de BGT als basisregistratie moeten hebben voltooid. De BGT vervangt de Grootschalige Basiskaart Nederland (GBKN). Na de invoering wordt het basis kaartmateriaal integraal beheerd en onderhouden en dient als bron voor onder andere de beheerssystemen. Hiermee wordt ook op het gebied van geoinformatie een belangrijke stap gezet naar het principe van enkelvoudige opslag meervoudig gebruik. De investering voor 2013 wordt geraamd op € 70.000,- en voor 2014 op € 71.500,-. Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) In Friesland is een Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) in oprichting. In Friesland zal deze uitvoeringsdienst FUMO (Fryske Utfieringstjinst Miljeu en Omjouwing) gaan heten. De RUD’s moeten onderdeel gaan uitmaken van een landsdekkend systeem. De oprichting en deelname aan een RUD is verplicht en moet in principe voor 31 december 2013 gerealiseerd zijn. Afgesproken is dat het eindbeeld gerealiseerd zal worden via de bottom up benadering. De provincie is regievoerder in dit proces. Het resultaat van dit proces is wettelijk geborgd. De oprichting van de RUD’s zijn in beginsel bedoeld om het kwaliteitsniveau van de VROM milieu taken te verhogen, daarnaast zou op korte termijn een besparing gerealiseerd moeten kunnen worden door synergie voordelen. In 2009 is een pakkage deal gesloten tussen IPO, VNG en het Rijk. In deze pakkage deal is een lijst met complexe en bovenlokale taken (basistakenpakket) opgenomen die van de gemeente over moeten gaan naar de RUD. Tijdens een Audit is naar voren gekomen dat dit volgens deze toets voor Kollumerland c.a. betekend dat de vergunningverlening milieu bij 20 inrichtingen en het toezicht bij 71 inrichtingen over zou moeten gaan naar de RUD. Verder is afgesproken dat de taken die ondergebracht zijn bij de Milieuadviesdienst (MAD) ook ondergebracht zullen worden bij de RUD. Volgens het de laatste aanvulling op het bedrijfsplan zullen de structurele kosten van de RUD jaarlijks net boven de 11 miljoen euro liggen. De gemeente Kollumerland c.a. heeft zich er altijd sterk voor gemaakt dat de over te dragen inrichtingen aan de criteria complex en bovenlokaal moeten voldoen. M.a.w. de omgevingsdienst moet een aanvulling zijn op de eigen organisatie. In het bedrijfsplan is over deze problematiek een risicoparagraaf opgenomen. Echter daarin worden geen duidelijke toe-


Pagina 19

zeggingen gedaan. Omdat de exacte kosten voor de gemeente Kollumerland c.a. sterk afhankelijk zijn van het aantal over te dragen inrichtingen is nog niet met zekerheid te zeggen wat de kosten aan de deelname zullen worden. Naast de structurele kosten moet er ook rekening worden gehouden met achterblijvende kosten (frictiekosten). Deze kosten betreffen alle kosten binnen de gemeente die niet meer gedekt worden door de activiteiten die overgedragen worden naar de RUD. Hierbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld huisvestingskosten of ict kosten. Volgens het bedrijfsplan worden kunnen deze kosten in 5 jaar tijd afgebouwd worden naar 0 euro. Ambitieprojecten Agenda Netwerk Noordoost De agenda Netwerk Noordoost kent naast concrete projecten ook ambitieprojecten. Juist in de uitwerking van regionale thema’s hebben alle partners een belang. Dit is waar de regionale samenwerking verder kan worden versterkt. Er zijn in de Agenda 13 ambitieprojecten benoemd. Het doel van de ambitieprojecten is het gezamenlijk opstellen van een regionale visie op een bepaald thema en deze te vertalen naar een concreet voorstel voor projecten die uitvoering geven aan de ambities ten aanzien van dit regionale thema. De ambitieprojecten zorgen voor het verder aanbrengen van samenhang tussen de projecten en geven ook richting aan de prioritering van projecten: de focus Noordoost. De kosten voor 2013 worden geraamd op € 12.500,-. Audit Basisadministratie Adressen en Gebouwen (BAG) Gemeenten dienen, op basis van de huidige regelgeving, eenmaal per drie jaar de periodieke BAGinspectie te ondergaan. Deze BAG-audit dient de gemeente zelf op eigen kosten te organiseren. Kollumerland c.a. staat voor het derde kwartaal van 2013 op het programma van het Ministerie. De kosten van deze Audit bedragen € 4.750,-.


Pagina 20

Programma 3: Sociale kwaliteit Programmaportefeuillehouder: Programmaregisseur: Donormanager:

P. Maasbommel J. Visser H.J. Jonker

Wat willen we bereiken In dit programma worden uitgangspunten, zoals die zijn vastgelegd in het Koersdocument 2010- 2014 ‘Kollumerland c.a. maakt werk van woorden’ uitgewerkt. Het programma Sociale kwaliteit valt onder de domeinen Leefbaarheid (1) en Werkgelegenheid & Sociale Zaken (3). Onder andere de volgende uitgangspunten worden genoemd: − Niet alles kan meer en niet alles is meer nodig − Individuele burgers zijn in staat vorm te geven aan hun dagelijkse leefsituatie − In een leefbare gemeente kunnen/willen individuele bewoners participeren in de samenleving − Er wordt gestreefd naar zelfredzaamheid van inwoners, zodat zij zelfstandig in hun levensonderhoud kunnen voorzien − Zorg moet bereikbaar/beschikbaar zijn − Adequate aanpak werkloosheid en begeleiding naar werk

Ontwikkelingen en trends Burgers doen meer op eigen kracht en zijn medeverantwoordelijk voor de samenleving Medeverantwoordelijkheid legt de verbinding van de burger naar de samenleving. De gemeente zal, als overheid die het dichtst bij die burger staat, moeten stimuleren dat de burger in eigen omgeving en ook in de bredere samenleving meer voor de ander gaat betekenen. Van belang is dat de burger zich meer bewust wordt van de situatie zelf meer te moeten doen, te regelen dan wel te betalen. Vrijwilligerswerk en mantelzorg worden in die veranderende samenleving van groter belang. Participatie van burgers binnen het domein van gemeentelijk beleid Burgers worden meer medeverantwoordelijk voor de samenleving. Zij moeten meer gaan doen en ‘meedenken’ in ontwikkelingen die door henzelf of de gemeente worden geïnitieerd, geregisseerd of uitgevoerd. Burgerparticipatie wordt de komende jaren steeds belangrijker. Evenals het rijk, die compacter en doelmatiger wenst te opereren, zal ook onze gemeente meer een faciliterende rol krijgen en minder uitvoerend. De gemeente gaat terug naar haar kerntaken. Verstrekken van (financiële) voorzieningen vanwege compensatieplicht van de gemeente De gemeente is en blijft het zogeheten ‘vangnet’ voor de burgers, die niet op eigen kracht een inkomen kunnen verwerven, of door ziekte of handicap niet volwaardig kunnen deelnemen aan het leven van alledag. In die situaties heeft de gemeente de compensatieplicht door het toekennen of regelen van voorzieningen op grond van de Wet Werk en Bijstand (WWB), Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en Wet sociale werkvoorziening (Wsw). Meer inwoners vragen door de financieel-economische crisis een WWB-uitkering aan. Daarnaast blijven burgers met een handicap of beperking steeds vaker en langer thuis wonen door gewijzigde regelgeving van het rijk. Naast decentralisatie van rijkstaken, wordt ook door deze ontwikkelingen een extra beroep gedaan op gemeentelijke budgetten. Dit kan tot uitputting leiden. Juist daarom onderzoeken wij meer dan voorheen welke trends waarneembaar zijn. Het beleid en de budgetten kunnen dan vroegtijdig worden bijgesteld, bijvoorbeeld door ‘’ het kantelen’ van het Wmo-beleid, en het doorlopen van inkooptrajecten met meerdere Friese gemeenten. Veranderingen in wetgeving De komende jaren zullen naar verwachting in het kader van het decentralisatieproces van rijkstaken naar de gemeenten opnieuw belangrijke stappen worden gezet. De voorgenomen wetgeving over een aantal taken die per 2013/2014 naar de gemeenten zouden worden overgeheveld zijn als gevolg van de val van het huidige kabinet omstreden verklaard. Een aantal taken wordt wel bij de gemeenten neergelegd of bij een andere uitvoeringsorganisatie. In het kort geven wij aan om welke wetgeving het gaat en wat dit voor onze gemeente betekent. • De Wet werken naar vermogen (Wwnv) is door de regering omstreden verklaard. Daardoor worden specifieke bezuinigingen bij de sociale werkvoorziening vooralsnog niet doorgevoerd. Wij


Pagina 21

•

•

•

•

• •

hebben echter samen met Dantumadiel en Dongeradeel besloten om voor wat betreft het werkleerbedrijf gemeenschappelijke regeling Noard East Fryslân (GR NEF) en het invlechten van onze werksoort Sociale Zaken bij de Intergemeentelijke Sociale Dienst DanDon te Damwoude wel door te gaan met het ontwikkelen van beleid over onder meer de uitvoeringsorganisatie, het activeringsbeleid voor uitkeringsgerechtigden met arbeidscapaciteit en de werkgeversbenadering. De wetsvoorstellen "Huisbezoek voor rechtmatigheid uitkering" en de "Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving" zijn aangenomen door de Tweede Kamer. De Eerste Kamer behandelt beide wetsvoorstellen op 25 september 2012. De beoogde ingangsdatum is 1 januari 2013. Het doel van deze wetgeving is de eigen verantwoordelijkheid van de burger in de voorziening van het bestaan verder te stimuleren en de handhaving daarop op grond van onder meer de WWB nog meer aan te scherpen. De huidige Lauwersregeling wordt mogelijk per 2013 geharmoniseerd met soortgelijke regelingen voor minima van Dantumadiel en Dongeradeel. De Lauwersregeling is op 19 juli 2012 vastgesteld en is een geld-terug-regeling voor onze minima. De productgroep Wolwêzen van Dantumadiel en Dongeradeel voert deze regeling uit. Het overhevelen van de functie ‘begeleiding’ (= dagbesteding voor specifieke doelgroepen) uit de Algemene wet bijzondere ziektekosten (AWBZ) naar de Wmo per 2014 is eveneens omstreden verklaard. Het nieuwe kabinet neemt deze voorgenomen beleidswijziging naar verwachting over, mogelijk in aangepaste vorm. Het is niet uit te sluiten dat de gemeenten voor deze functie op grond van de Wmo per 2014 verantwoordelijk worden. Wij zijn met Dantumadiel, Dongeradeel, Ameland en Schiermonnikoog gestart met de beleidsvoorbereiding. De visie daarop wordt vastgelegd in het Wmo-beleidsplan 2013 - 2016 Noordoost Fryslân. Wij zullen daarnaast diverse uitvoeringsaspecten in 2013 samen verder oppakken en in deelnotities uitwerken. Gemeenten worden op grond van de Wmo per 2013 verantwoordelijk voor zorg aan burgers die op grond van de AWBZ geen nieuwe indicatie meer krijgen voor de intramurale Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) 1, 2 en 3. Dit is zorg binnen de muren van zorginstellingen. Burgers met zorgvragen blijven dan thuis wonen en de gemeente dient de zorg te leveren. De Wet Inburgering wordt per 2013 uitgevoerd door de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Inburgering is niet langer de verantwoordelijkheid van gemeenten, maar van de mensen zelf die zich in Nederland huisvesten. De Belastingdienst gaat vanaf 2013 de volledige toekenning van de kinderopvangtoeslag doen voor de gemeentelijke doelgroepen die gebruikmaken van kinderopvang, te weten: studenten, uitkeringsgerechtigden die een traject naar werk volgen, inburgeraars en tienermoeders. De gemeente behoudt ondanks deze wijziging vanaf 2013 de volgende taken: gegevensoverdracht doelgroepen aan de Belastingdienst, afgeven van een verklaring, en het bepalen van de omvang en uitkeren van de aanvullende compensatie van de eigen bijdrage voor doelgroepouders.

Andere ontwikkelingen en trends • De ontvlechting van de werksoort Sociale Zaken is per 31 december 2012 afgerond en de invlechting van ervan in de ISD DanDon is op 1 januari 2013 gerealiseerd. In 2013 zal mogelijk een verdere harmonisatie van beleid met DanDon plaatsvinden. Dat hangt mede af van de manier waarop in de toekomst wordt samengewerkt met omliggende gemeenten. • Onderzoek naar de dienstverlening van onder meer gesubsidieerde organisaties als Maatschappelijk Werk Fryslân, PC Zorgcombinatie Interzorg en Timpaan Welzijn. Het onderzoek richt zich op de vraag of deze organisaties de diensten hulpverlening uitvoeren in overstemming met het principe Welzijn Nieuwe Stijl. • Het rijk is voornemens om de dienstverlening van MEE (Friesland) per 2015 onder de gemeentelijke verantwoordelijkheid te brengen. Deze organisatie begeleidt inwoners met een laag IQ. Een oriënterend onderzoek zal plaatsvinden. • Mantelzorg, en ook vrijwilligerswerk, worden van steeds groter belang nu de gemeente een vernieuwende visie heeft op de samenleving en de eigen rol daarin, zoals omschreven bij ‘Wat willen we bereiken’. De gemeente heeft daarin een in toenemende mate (financieel) faciliterende taak.


Pagina 22

Richtinggevende wet-, regelgeving en beleid Wet- en regelgeving Landelijke wetgeving zoals: Wet Werk en Bijstand (WWB), Inkomensvoorzieningen (IOAW,IOAZ) Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) Wet Participatiebudget Wet bundeling uitkering inkomensvoorziening (Wet Buig) SUWI-wetgeving Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) De handhavingswetgeving WWB c.s. Wet Inburgering (WI) Wet Publieke Gezondheid (WPG) Algemene wet bestuursrecht (Awb), etc. Diverse gemeenschappelijke regelingen (verwezen wordt naar de paragraaf Verbonden Partijen

Instantie Rijk

Beleid Verordening Re-integratiebeleid Verordening Participatiebudget Verordening Toeslagen en Kortingenbeleid WWB Verordening Afstemmingsbeleid WWB Verordening Fraudebeleid WWB, en Inkomensvoorziening voor Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte Werknemers (IOAW) Verordening Cliëntenraad WWB Verordening Langdurigheidtoeslag Verordening op de wettelijke schuldhulpverlening Beleid m.b.t. Minima- en armoedebestrijding Beleidsplan Wmo 2008 – 2011 ‘Samen moeten we het doen’ Verordening Maatschappelijke ondersteuning Kollumerland c.a. Verordening Wet Inburgering gemeente Kollumerland c.a. Verordening Lauwersregeling Besluit Maatschappelijke ondersteuning Kadernotitie CJG (Centrum voor Jeugd en Gezin) Kollumerland c.a. (2009) Vervolgnotitie CJG Kollumerland c.a. (2011) Verstrekkingenboek Individuele voorzieningen maatschappelijke ondersteuning Nota Ouderenbeleid Masterplan Gezond leven Fryslân

Instantie Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Veiligheidsregio Fryslân Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeenten NOF, Provincie Gemeenten NOF, Provincie Gemeente Gemeente

Nota gezondheidsbeleid ‘Kollumerland c.a. op koers’ Nota Mantelzorgondersteuning Nota Vrijwilligerswerkbeleid Visie Leefbaarheid Kollumerland c.a. (2010) Sociaal Economisch Masterplan (Netwerk Noordoost – wonen en werken in netwerken) Agenda Netwerk Noordoost 2011-2030 Kadernotitie Jeugd en Alcohol (2009) Plan van Aanpak kadernotitie Jeugd en Alcohol (2009)

Gemeenten

Hoofddoelstelling 1. Individuele bewoners zijn in staat vorm te geven aan hun dagelijkse leefsituatie en (kunnen) participeren in de samenleving.


Pagina 23


Subdoelstelling


1.

Werkloze inwoners re-integreren binnen de arbeidsmarkt

2.

Bijdragen aan het saneren van schulden

In 2013 blijft de instroom van het aantal uitkeringsgerechtigden WWB, IOAW gelijk ten opzichte van het aantal in 2012 In 2013 blijft het aantal te verstrekken uitkeringen bijzondere bijstand voor gerechtigden WWB, IOAW gelijk ten opzichte van het aantal in 2012. In 2013 wordt het aantal uitkeringsgerechtigden aan vrijwilligersprojecten verhoogt met 40% ten opzichte van het aantal in 2012. Als gevolg van de invoering van de Wgs neemt de instroom van het aantal SDV’ers (= schulddienstverlening) in 2013 met 10% toe ten opzichte van het aantal in 2012. In 2013 neemt het aantal geslaagde schuldregelingen met 10% toe ten opzichte van het aantal in 2012 In 2013 worden er 10% meer aanvragen gedaan dan in 2012. In 2013 worden alle Wsw-geïndiceerden geplaatst op een voortraject ter voorbereiding op een Wsw-baan.

Minima-/armoedebeleid (Lauwersregeling).

3. 4.

5. 6.

7.

Regievoering verbeteren over plaatsen van uitkeringsgerechtigden bij werkvoorzieningschap Realiseren van een meer vraaggestuurde dienstverlening Wmo

In 2013 wordt vastgesteld hoeveel inwoners via een meldingsformulier een gesprek hebben over hun beperkingen volgens het principe vraaggestuurd werken (‘De Kanteling’). In 2013 wordt het aantal en soort aanvragen op grond van de Wmo vergeleken met 2012. In 2013 zijn de gevolgen van het decentraliseren van de functie Begeleiding uit de Awbz in beeld gebracht en is gestart met het invoeringstraject van geformuleerd beleid. Vluchtelingen met een verblijfstatus worden In 2013 worden minimaal 4 vluchtelingen gehuisvest (wetin de gemeente gehuisvest telijke taakstelling). Bevorderen dat inwoners in buurten en In 2013 worden 15 personen bemiddeld richting vrijwillidorpen actief op elkaar zijn betrokken gerswerk In 2013 is de ondersteuningsstructuur voor buren, genaamd Graach Dien in tenminste twee dorpen operationeel; in Burum gekoppeld aan Dorpshuis Nieuwe Stijl. In 2014 volgt mogelijke uitrol van Graach Dien naar tenminste twee andere dorpen. In 2013 is in Burum in het kader van de pilot het “Dorpshuis Nieuwe Stijl” een dorpsportal operationeel met een aantal digitale zorgen welzijnstoepassingen gericht op zelfredzaamheid en sociale kwaliteit: Caire.nu (matching hulpvragen en aanbod van hulp) Boekenruil (onderling ruilen van boeken) Gezondheid.net (digitaal portal voor onder meer afspraken maken met huisarts) Beeldbellen (met thuiszorgorganisatie) Digitaal wmo-loket

Verbeteren van de participatie van inwoners ten aanzien van het gemeentelijke beleid


In 2013 vindt opschaling plaats van Caire.nu (Burum) waardoor de hele gemeente beschikt over de mogelijkheid digitaal hulp te vragen en aan te bieden. Hiermee ontstaat een burenhulpstructuur c.q. ondersteuningsstructuur voor mantelzorgers. Dit wordt mogelijk door deelname aan de corporatie Wijhelpen (Caire.nu) In 2013 wordt gerealiseerd dat, naast de gemeente, ook meer inwoners of medewerkers van andere instanties meedoen aan NL DOET. In 2013 brengen de Wmo-adviesraad en Seniorenraad 10 % meer (on)gevraagde adviezen uit ten opzichte van 2012.

Pagina 24

Hoofddoelst.

8.

9.

10.

Subdoelstelling


In 2013 krijgt onder regie van de gemeente burgerparticipatie verder vorm en inhoud. Verbeteren van de voorlichtingsfunctie over In 2013 weten meer inwoners door minimaal 4 publicaties Wmo- en WWB-voorzieningen of nieuwsbrieven welke voorzieningen op grond van WWB of Wmo worden gecompenseerd door gemeente of andere instanties. In 2013 worden 10% meer preventieve huisbezoeken bij ouderen >70 jr. afgelegd ten opzichte van het aantal in 2012. Vergroten van de weerbaarheid van kinIn 2013 wordt het aantal kinderen van 0 – 12 jaar dat thuis deren en jongeren extra pedagogische ondersteuning ontvangt van de Jeugdgezondheidszorg van de GGD Fryslân vergeleken met referentiejaar 2012. In 2013 wordt het aantal kinderen met overgewicht (obesitas), dat extra pedagogisch wordt begeleid, vergeleken met referentiejaar 2012. In 2013 is gewerkt aan de doorontwikkeling van het CJG en is gewerkt aan de voorbereiding voor de transitie van de Jeugdzorg In 2013 is het beleid rond prenatale voorlichting geëvalueerd en is een besluit genomen over mogelijke voortzetting. In 2013 zijn twee bijeenkomsten over het bevorderen van deskundigheid georganiseerd voor partners en kernteamleden van het CJG. In 2013 heeft het kernteam CJG minimaal 50 gezinnen ondersteund. Verbeteren van de leefstijl en de gezondIn 2013 wordt het aantal inwoners met vragen om hulp bij heidssituatie van inwoners het Maatschappelijk Werk vergeleken met 2012. In 2013 wordt de nota gezondheidsbeleid vastgesteld en in uitvoering genomen. In 2013 wordt in samenwerking met de GGD Fryslân de gezondheidssituatie van de inwoners in kaart gebracht. In 2013 maakt het preventieve gezondheidsbeleid voor ouderen onderdeel uit van het gemeentelijke gezondheidsbeleid (Nota GGB wordt vastgesteld)


rekening 2011 baten

begroting 2012 na wijziging

lasten

saldo

baten

lasten

saldo

begroting 2013 baten

lasten

saldo


8.770.445

13.310.891

-4.540.447

7.544.167

12.354.822

-4.810.655

7.509.817

11.637.437

-4.127.620


45.293 8.815.738

1.814 13.312.706

43.479 -4.496.968

67.950 7.612.117

0 12.354.822

67.950 -4.742.705

0 7.509.817

0 11.637.437

0 -4.127.620


Totaal investering

Looptijd

kapitaallasten 2012

2013

2014


2012

2013

2014

2015

Wettelijk verplicht 30.597

61.194

30.597

25.498

Ontwikkelingen schulddienstverlening

Herstructureringskosten WWNV

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

AWBZ - Wmo (Extramurale begeleiding)

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

Wijziging Wet Inburgering Zeer gewenst

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

Digitale ontwikkelingen zorg en welzijn

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

Ontwikkelingen Mantelzorg

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

Ontwikkelingen dorpshuis nieuwe stijl

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.


Pagina 25

Toelichting:

•

Herstructureringskosten Wwnv Het herstructureringsproces van werkleerbedrijf GR NEF is opgestart. Hoewel de Wwnv nu omstreden is verklaard, wordt verwacht dat het nieuwe kabinet (aangepaste) wetgeving over de sociale zekerheid gaat invoeren. De middelen zullen nodig zijn om deze herstructurering vorm en inhoud te geven en om hiervoor van het rijk vanwege de cofinanciering een bijdrage te ontvangen.

•

Ontwikkeling schulddienstverlening De schulddienstverlening wordt in 2013 uitgevoerd door de afdeling Sociale Zaken van Achtkarspelen. Deze nieuwe wetgeving is een openeinderegeling. Daarom is niet aan te geven welke kosten daarvoor worden gemaakt.

•

AWBZ - Wmo (extramurale begeleiding) Het onderbrengen van de functie ‘extramurale begeleiding’ bij de Wmo is nu omstreden. Naar verwachting gaat het nieuwe kabinet deze voorgenomen beleidswijzigingen, mogelijk in gewijzigde vorm, doorvoeren. Niet is uit te sluiten dat de inwerkingtreding per 2014 is. Gemeenten zijn gestart met de voorbereidingen. De financiële gevolgen zijn nu niet aan te geven.

•

Wijziging Wet Inburgering Bepaalde inburgeraars vallen onder het overgangsrecht. Daarvoor is de gemeenten nog in 2013 verantwoordelijk. Onduidelijk is hoeveel kosten dat met zicht meebrengt.

•

Digitale ontwikkelingen zorg en welzijn ICT-toepassingen worden steeds meer ontwikkeld en ingezet om de dienstverlening aan onze inwoners te verbeteren. Onduidelijk is welke inspanningen onze gemeente daarvoor de komende jaren wenst te plegen.

•

Ontwikkeling mantelzorg Mantelzorgers en vrijwilligers worden steeds meer het ‘maatschappelijk kapitaal’ van onze samenleving. Het ontwikkelen van beleid vraagt om een (financiële) inspanning van onze gemeente. Daarmee wordt voorkomen dat door de gemeente bekostigde (dure) professionals in bepaalde situaties worden ingezet.

•

Ontwikkeling dorpshuis nieuwe stijl De uitkomsten van de pilot in Burum kunnen mogelijk ook voor de andere dorpen leiden tot een ontwikkeling waardoor een verdere verschraling van voorzieningen in de dorpen wordt tegengegaan.


Pagina 26

Programma 4: Voorzieningen Programmaportefeuillehouder: Programmaregisseur: Donormanager:

P. Maasbommel Y. Kuipers H.J. Jonker

Wat willen we bereiken In het Koersdocument 2010- 2014 is de gemeentelijke visie uitgewerkt in vier domeinen. Het programma Voorzieningen valt onder het domein Leefbaarheid. In de visie op leefbaarheid worden onder andere de volgende uitgangspunten genoemd: − Mensen moeten elkaar kunnen ontmoeten − Onderwijs dient bereikbaar/beschikbaar te zijn − Sportvoorzieningen moeten bereikbaar/beschikbaar zijn In het programma Voorzieningen zijn doelstellingen geformuleerd, waarin deze uitgangspunten zijn verwerkt. Het programma richt zich op de bereikbaarheid en toegankelijkheid van voorzieningen die bijdragen aan leefbaarheid van de dorpen. Daarbij gaat het om fysieke voorzieningen op het terrein van sport (sportaccommodaties, sportvelden), welzijn (o.a. dorpshuizen), cultuur (o.a. bibliotheek) en onderwijs (scholen). Daarnaast gaat het ook om niet-fysieke voorzieningen, zoals ondersteuning van sociaal-cultureel werk en bestrijding van onderwijsachterstanden.

Ontwikkelingen en trends Wat betreft het programma Voorzieningen is een aantal ontwikkelingen en trends van belang. Een aantal is ook genoemd in het koersdocument: − Bevolkingsdaling, ook wel krimp genoemd (zie ook programma 2); door afname van de bevolking komen voorzieningen, met name in de kleine kernen, de komende jaren verder onder druk te staan. − Vergrijzing (deze is in onze gemeente naar verwachting lager dan in de rest van de regio). − Alcoholmisbruik onder jongeren is te hoog; hoewel cijfers laten zien dat het alcoholgebruik onder jongeren niet toeneemt, is het gebruik van alcohol schadelijk. − Onder invloed van de economische crisis en stijgende kosten is de overheid genoodzaakt te bezuinigen. Ook onze gemeente staat voor deze opgave. Daarom wordt discussie gevoerd over welke taken de gemeente moet c.q. wil uitvoeren en daarbij de wijze waarop. − Uitgangspunt van deze discussie is dat de gemeente meer overlaat aan de burger dan wel de burger betrekt bij uitvoering. De gemeente heeft daarbij in toenemende mate een faciliterende rol. Burgers moeten dus meer meedenken in die ontwikkeling (burgerparticipatie) en waar mogelijk meer zelf doen. − De genoemde discussie brengt ook een heroriëntatie op het welzijnswerk met zich mee. Deze ontwikkelingen zijn van op het aantal en niveau van voorzieningen in Kollumerland c.a.

Richtinggevende wet-, regelgeving en beleid Wet- en regelgeving Algemene wet bestuursrecht Wet maatschappelijke ondersteuning Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie Wet Kinderopvang Wet op het Onderwijstoezicht Wet op het Primair Onderwijs

Instantie Rijksoverheid Rijksoverheid Rijksoverheid Rijksoverheid Rijksoverheid Rijksoverheid

Beleid Integraal huisvestingsplan (2010-2013) Kadernotitie Integraal Jeugdbeleid Kollumerland c.a. “De jeugd als middelpunt” (2008)

Instantie Gemeente Gemeente

“Veilig opgroeien in Kollumerland c.a.” (2008) Fries taalbeleid Kollumerland c.a. 2008-2015 Cultuurbeleid Kollumerland c.a. 2008-2015

Partoer CMO Frl. Gemeente Gemeente


Pagina 27

Beleid “Samen zorgen voor Jeugd” (2008) Sportnota “Sport als middel en doel” (2005-2015) Sociaal Economisch Masterplan (Netwerk Noordoost – wonen en werken in netwerken) Agenda Netwerk Noordoost 2011-2030 Visie Leefbaarheid Kollumerland c.a. (2010)

Instantie GGD Fryslân Gemeente Gemeenten NOF, Provincie Gemeenten NOF, Provincie Gemeente

Hoofddoelstelling 1. In de gemeente is een voorzieningenniveau dat past bij de schaal van het dorp/de gemeente.


Subdoelstelling


1.

Realiseren van een evenwichtig voorzieningenniveau dat past bij de schaal van de gemeente en haar dorpen.

2.

Optimaliseren van (de kwaliteit en bereikbaarheid) van onderwijsvoorzieningen.

In 2013 zijn de integrale gemeentelijke rapportage en de rapportages per dorp van de Dorpsspiegel gereed. Deze e 1 dorpsspiegel is een nulmeting en vormt de basis voor dorpsvisies en beleidsevaluaties op thema’s in het kader van leefbaarheid. Deze monitoring vindt één keer per 4 jaar plaats. In 2013 is in Burum het “Dorpshuis Nieuwe Stijl”, met daarin een aantal digitale voorzieningen op het gebied van welzijn en zorg operationeel en vindt dienstverlening van het WMO-loket voor inwoners van Burum plaats via een virtueel loket. In 2013 wordt het project afgerond en geëvalueerd (monitoring door Partoer CMO Fryslân). In 2013 is het ANNO Ambitieproject “regionaal spreidingsplan voorzieningen” afgerond; dit levert voor de regio: • kaartbeelden van de benodigde voorzieningen: een ideaal spreidingsmodel (met varianten), gebaseerd op de omvang en samenstelling van de bevolking in 2020 met een doorkijk naar 2030. • een methodiek om op basis van normen en indicatoren de gevolgen van onder meer demografische voor de voorzieningen in beeld te brengen. • rapport met beschrijving van de methodiek en kaartbeelden. In 2013 wordt het besluit van de raad (november 2012) betreffende Masterplan onderwijs verder uitgewerkt (Kindcentrum, onderhoud basisscholen, voortgezet onderwijs). In 2013 wordt lokaal en regionaal overleg gevoerd over de Educatieve Agenda. In 2013 en volgende jaren wordt het project Kindcentrum uitgevoerd conform het gekozen scenario (raad november 2012). In 2013 krijgt de monitoring van Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) meer vorm door ook het basisonderwijs bij de monitor te betrekken. In het schooljaar 2012/2013 is het aantal verzuimmeldingen via het verzuimloket van DUO met 5% afgenomen ten opzichte van schooljaar 2011/2012. In 2013 is het aantal jongeren zonder een startkwalificatie t.o.v. schooljaar 2011/2012 afgenomen met 5%. In 2013 zijn, door omvorming van muzieklessen op de muziekschool naar lessen op de basisscholen, op meerdere basisscholen muzieklessen gegeven.


Pagina 28

Hoofddoelst.

Subdoelstelling


3.

Realiseren, aanpassen en/of behouden van een verscheidenheid aan culturele voorzieningen.

4.

Realiseren en/of behouden van (preventieve) voorzieningen op het terrein van welzijn.

In 2013 is een nieuw Integraal Huisvestingsplan opgesteld voor de periode 2014-2017. Uitgaande van mogelijke doordecentralisatie van het buitenonderhoud van scholen voor primair onderwijs per 1 januari 2014 wordt in 2013 onderzocht wat de financiele consequenties zijn van deze regeling en of er sprake is van een overgangsregeling. In 2013 is het leerlingenvervoer conform gemaakte afspraken uitgevoerd. In verband met vermindering van de WEB gelden (Wet Educatie en Beroepsonderwijs, rijksbijdrage) en verandering in eisen aan besteding van deze gelden vindt in 2013 heroriëntatie van het beleid van volwasseneneducatie plaats (eventueel provinciale afstemming). In 2013 is de subsidie aan stichting Bibliotheken Noordoost Fryslân verleend volgens het in clusterverband afgesloten meerjarenconvenant. In 2013 zijn de museale voorzieningen ten opzichte van 2012 gehandhaafd. De verbouwing van de Oudheidkamer is in 2013 gerealiseerd. In 2013 trekt de Oudheidkamer 10% meer bezoekers dan in 2011. In 2013 is het toezicht en handhavingbeleid kinderopvang en peuterspeelzalen aangepast aan de meest recente wetswijzigingen.. In 2013 zijn maatregelen uit het plan van aanpak jeugd en alcohol uitgevoerd. In 2013 wordt een plan van

aanpak drugsgebruik opgesteld en in uitvoering gebracht.

5.

Het ondersteunen en stimuleren van (sport)voorzieningen.

In 2013 vindt een heroriëntatie plaats op het welzijnswerk. In 2013 is het sociaal-cultureel werk in de dorpen op een kwalitatief goede en resultaatgerichte manier ondersteund en is ambulant jeugd- en jongerenwerk ingezet conform het vastgestelde activiteitenplan 2012. In 2013 zijn activiteiten uitgevoerd in het kader van het ‘Sportstimuleringsproject’ voor de inwoners van de gemeente Kollumerland c.a. De activiteiten worden georganiseerd voor een zo groot mogelijke doelgroep (0-100 jaar). In het project wordt samengewerkt met de gemeenten Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel. In 2013 zijn met behulp van de sportsubsidieregeling minimaal 20 activiteiten door de sportverenigingen georganiseerd.

Wat mag het kosten De totale kosten voor de uitvoering van het programma zijn weergegeven in de onderstaande tabel. Voor de jaren 2011 t/m 2014 is een raming gemaakt van de te verwachten lasten en baten. Programma 4

rekening 2011 saldo

baten

lasten

saldo

begroting 2013

baten


826.917

3.856.519

-3.029.602

758.424

3.844.840

-3.086.416

202.242

3.184.098

-2.981.856


192.742 1.019.659

318.466 4.174.985

-125.724 -3.155.326

335.022 1.093.446

467.309 4.312.149

-132.287 -3.218.703

0 202.242

0 3.184.098

0 -2.981.856


lasten

begroting 2012 na wijziging

Omschrijving

baten

lasten

saldo

Pagina 29


Totaal investering

Looptijd

kapitaallasten 2012

2013

2014


2012

2013

2014

2015

Wettelijk verplicht Doordecentralisatie onderwijshuisvesting (nulmeting + afrekentraject)

p.m.

p.m.

Bibliotheekwerk (niet halen bezuiniging '12 € 80.000 o.b.v. regiovisie)

17.000

15.000

37.000

31.000

Bijdrage ( vm. integratie-uitkering AU biblotheken Noord-Ooost Friesland (BNOF)

13.785

13.785

13.785

13.785

Zeer gewenst

Toelichting: Bibliotheekbeleid De gemeenteraad heeft de regiovisie van stichting Bibliotheken Noordoost-Fryslân vastgesteld. Hierdoor valt de bezuiniging die was ingeboekt lager uit. Ter compensatie hiervan zijn in de meerjarenplanning vanaf 2013 extra middelen opgevoerd. Daarnaast vervalt vanaf 2013 de afzonderlijke integratie-uitkering voor de bibliotheken. Deze wordt geïntegreerd in de algemene uitkering. Het bedrag blijft gedurende de jaren 2013 t/m 2015 nodig om de kwaliteit van de bibliotheekvoorzieningen op peil te houden. Daarvoor is een bedrag opgevoerd in de meerjarenplanning. Onderwijshuisvesting Gemeenten ontvangen middelen voor onderwijshuisvesting, onder andere voor het buitenonderhoud van scholen voor primair onderwijs. De minister van OCW heeft een wetsvoorstel in voorbereiding om de middelen voor buitenonderhoud rechtstreeks aan de scholen beschikbaar te stellen. Het is de bedoeling dat de wet in 2014 in werking treed. Voor onze gemeente betekent dit dat er in 2013 een nulmeting gehouden moet worden naar de stand van zaken van het buitenonderhoud. Daarnaast moet er rekening gehouden worden met een ´afrekentraject´. Dit betekent dat wanneer er sprake is van noodzakelijk onderhoud, scholen recht hebben op budget hiervoor. Het is mogelijk dat er naast de bestaande middelen in de begroting aanvullende middelen noodzakelijk zijn. Hiervoor is in de meerjarenplanning een PM post opgevoerd.


Pagina 30

Programma 5: Leefkwaliteit Programmaportefeuillehouder: Programmaregisseur: Donormanager:

J. Boerema J. Bijlsma T. Boorsma

Wat willen we bereiken Het programma Leefkwaliteit is gericht op het bereiken van de situatie waarin de fysieke en milieukenmerken van de woonomgeving positief bijdragen aan het welbevinden van de bewoners, zonder dat de eigen milieubelasting afgewenteld wordt op toekomstige generaties of bevolkingsgroepen elders. De kwaliteit van de leefomgeving is een belangrijk onderdeel van leefkwaliteit. Daarbij betrekt de gemeente de bewoners, stimuleert de bewustwording van het belang van natuur en milieu en stimuleert hen zelf verantwoordelijkheid te nemen voor en bij te dragen aan een goede kwaliteit van de leefomgeving.

Ontwikkelingen en trends Uitvoering Externe Veiligheid Sinds 2004 werken de Friese gemeenten, de veiligheidsregio en de Provincie Fryslân samen op het gebied van Externe Veiligheid (EV). Voor de uitvoering stelt het Rijk tot en met 2014 financiële middelen via het provinciefonds beschikbaar. Gemeenten kunnen hier via subsidies aanspraak op maken. Voor de uitvoering van het Fries Uitvoeringsprogramma 2011-2014 ontvangt de provincie vier jaar lang € 771.000,-. Het Rijk verwacht dat na 2015 geen financiële ondersteuning meer nodig zal zijn, omdat dit beleidsterrein dan bij iedere organisatie zal zijn geborgd. De verwachting is dat ook in de periode na 2014 een samenwerking tussen de EV-partners de enige manier is om in Fryslân aan de wettelijke eisen te voldoen. In 2009 heeft Kollumerland c.a. zich, met het ondertekenen van ‘Samenwerkingsovereenkomst EV Fryslân’, verbonden aan het Bureau Externe Veiligheid. Dit bureau voert in samenwerking met de Friese gemeenten en de provincie de EV-taken uit. Voor Kollumerland c.a. kan gedacht worden aan het registeren van Risicovolle inrichtingen en kwetsbare objecten en het zichtbaar maken van deze gegevens op de Risicokaart. Maar ook het opnemen van EV in bestemmingsplannen en risicocommunicatie. Beperken chemische bestrijdingsmiddelen De Tweede Kamer heeft een motie aangenomen om het gebruik van glyfosaat door gemeenten te verbieden. Onkruidbestrijding op verhardingen zal dan plaats moeten vinden via mechanische weg. In navolging van het verbod op het chemisch bestrijden van onkruid op verharding ligt het in de lijn der verwachting dat ook andere vormen van onkruidbestrijding op een alternatieve manier moeten worden uitgevoerd. Ten denken valt hierbij aan het onderhoud van sportvelden, groenvoorzieningen en het gebruik van onbehandeld zaaigoed.

Richtinggevende wet-, regelgeving en beleid Wet- en regelgeving Wet milieubeheer (ingangsdatum 1993) Landelijk Afvalbeheerplan 2 2009-2013 Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken 2008 Waterwet 2009 Wabo (ingangsdatum 2010)


Instantie Rijk Rijk Rijk Rijk Rijk

Pagina 31

Beleid Nota bodembeheer 2012 Rapportage NME Nieuwe Stijl 2011 Milieuvisie (vastgesteld in december 2011) Groenbeheerplan (vastgesteld in september 2011) Bomenbeleidsplan 2010-2020 IBOR 2010-2013 Waterbeheerplan 2010 – 2015 Waterbeheerplan 2010 – 2015 Waterhuishoudingsplan 2010 – 2015 Woonplan 2009 – 2020 Regionaal Waterplan 2008 Groenstructuurplan 2007 Streekplan 2006 Bodembeheerplan 2006 Beleidsplan NME-Centrum De Klyster 2005 Intentieverklaring Noordelijke Friese Wouden 2005 Rapport zwerfafval 2005 Werkboek Duurzaam omgeven, inclusief Uitvoeringsprogramma (vastgesteld in de raad van 16 december 2004) Gemeentelijk rioleringsplan 2004-2009 Eindrapport Onderzoek afvalscheiding en afvalpreventie 2003 Baggerplan 2002-2011 Bestemmingsplan Buitengebied 1998

Instantie Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Waterschap Noorderzijlvest Wetterskip Fryslân Provincie Fryslân Gemeente Gemeente Gemeente Provincie Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente

Hoofddoelstellingen 1. Het behouden van de kwaliteit van de leefomgeving; 2. Het behouden van waardevolle landschappen en landschapselementen; 3. Het voeren van een proactief milieubeleid.


Subdoelstelling


1

Planmatig beheren van de openbare ruimte In 2013 zijn integrale onderhoudsprogramma’s voor de openbare ruimte opgesteld. In 2015 wordt een evaluatie van integrale onderhoudsprogramma’s voor de openbare ruimte uitgevoerd. Onkruidbestrijding vindt binnen wettelijke In 2013 wordt voor de onkruidbestrijding gemiddeld over kaders plaats de gehele gemeente gezien minimaal niveau ‘B’ conform CROW-methodiek gehaald. Overdragen Stedelijk waterbeheer In 2015 heeft de gemeente Kollumerland c.a. van het beheer van de hoofd- en schouwwatergangen binnen de bebouwde kommen overgedragen aan Wetterskip Fryslân.

2.

Het op orde houden van het bestaande groenareaal

In 2013 is het aanplantplan ter conservering van het bestaande areaal gereed.

Bescherming flora en fauna

In 2013 is er een abonnement op de Nationale Databank Flora- en Fauna De bovenbouwleerlingen (en indirect leerIn 2010 t/m 2013 nemen basisscholen uit Kollumerkrachten, ouders en verzorgers) te betrek- land c.a. deel aan het project Noardlike Fryske Wâlden, ken bij natuur, landschap, cultuurhistorie en Takomst foar in unyk lânskip. beheer / onderhoud van Nationaal Landschap Noardlike Fryske Wâlden

3.

Robuuster maken van het rioolstelsel


In 2013 zijn plannen opgesteld waarmee de nu bekende gebieden met wateroverlast kunnen worden opgelost. In 2017 is het hemelwater van de nu bekende probleemgebieden afgekoppeld.

Pagina 32

Hoofddoelst.

Subdoelstelling


Verhogen natuur- en milieubewustzijn van de basisschooljeugd

Met ingang van 2013 ontvangt iedere basisschoolleerling een Groendiploma wanneer hij/zij tenminste 4x een “topervaring” in de natuur heeft gehad. In 2013 is de milieustraat zodanig heringericht dat er meer en beter afvalstoffen gescheiden kunnen worden.

Verbeteren afvalinzameling en scheiding


rekening 2011 baten

lasten


baten

lasten

begroting 2013

saldo

baten

lasten

saldo


2.834.427

3.968.523

-1.134.096

2.936.339

4.034.536

-1.098.197

2.644.004

3.845.647

-1.201.643


124.840 2.959.267

90.098 4.058.621

34.742 -1.099.354

116.327 3.052.666

7.098 4.041.634

109.229 -988.968

24 2.644.028

62 3.845.709

-38 -1.201.681


Totaal investering

Looptijd

kapitaallasten 2012

2013

2014


2012

2013

2014

2015

Wettelijk verplicht Overdracht stedelijk waterbeheer naar Wetterskip Abonnement Databank Flora en Faune

20.000 2.000

Uitvoering externe veiligheid

2.000

2.000

2.000

p.m.

p.m.

p.m.

4.015

4.015

4.015

Zeer gewenst NME-Centrum De Klyster (uitbreiding uren NME-Coördinator)

4.015

Toelichting Flora- en faunawet Bij het onderhoud van de Openbare Ruimte, het uitvoeren van werken en bij de planning van nieuwe projecten moet worden voldaan aan de regels van de Flora- en Faunawet. Belangrijkste struikelblok hierbij is de inventarisatie en inhuur van expertise. Middels een abonnement op de Nationale Databank Flora- en Fauna kan een groot deel van deze problematiek worden opgelost. Een eenvoudige versie kost de gemeente jaarlijks € 2.000,-. De afdelingen Openbare Werken en VROM hebben te maken met de gevolgen van deze wet. NME-Centrum De Klyster Basisscholen nemen steeds vaker deel aan de activiteiten van het NME-Centrum. Hierdoor is het niet meer mogelijk het activiteitenprogramma “UurNatuur” binnen de 18 uur van de NME-Coördinator aan te bieden. Nogmaals een tijdelijke uitbreiding van 6 uren voor de NME-Coördinator is binnen het bestaande budget niet mogelijk. Op basis van het inwoneraantal bedraagt de bijdrage van Kollumerland c.a. € 4.015,-. In deze uitbreiding van uren wordt een Groendiploma ontwikkeld voor iedere basisschoolleerling die minstens 4x een zogenaamde “topervaring” in de natuur heeft gehad. Toelichting Overdracht Stedelijk Waterbeheer De inventarisatie van het stedelijk water waarvan het beheer en onderhoud wordt overgedragen aan Wetterskip Fryslân start voor de gemeenten Achtkarspelen, Dantumadiel en Kollumerland c.a. in 2013. De kosten voor de inventarisatie worden gezamenlijk gedragen en wordt voor Kollumerland c.a. geraamd op € 20.000. Naast de financiële middelen is er ook een inzet in uren noodzakelijk. Uitvoering Externe Veiligheid Vanaf 2015 zijn de provincie, de Veiligheidsregio en iedere afzonderlijke gemeente zelfstandig verantwoordelijk voor de eigen taakuitvoering en financiering. De verwachting is dat ook in de periode na 2014 een samenwerking tussen de EV-partners de enige manier is om in Fryslân aan de wettelijke eisen te voldoen. De komende periode wordt onderzocht welke financiële consequenties dit voor de gemeente heeft.


Pagina 33

Programma 6: Mobiliteit en Infrastructuur Programmaportefeuillehouder: Programmaregisseur: Donormanager:

J. Boerema T. Reitsma T. Boorsma

Wat willen we bereiken Het programma beoogt het realiseren van een veilig en duurzaam gemeentelijk verkeer- en vervoersysteem dat voldoet aan de verplaatsingsbehoefte van de inwoners en bezoekers.

Ontwikkelingen en trends Mobiliteit De mobiliteit en het autobezit nemen nog steeds toe. De toenemende automobiliteit wordt vooral veroorzaakt door afname van de bezettingsgraad van personenauto’s en toename van het vrachtverkeer. Verkeersveiligheid Voor de verkeersveiligheid heeft het rijk de doelstellingen aangescherpt tot maximaal 500 doden in 2020. Door de vergrijzing van de inwoners vraagt de veiligheid van ouderen in het verkeer extra aandacht. Hierbij spelen hun fysieke kwetsbaarheid en het belang van mobiliteit in relatie tot sociale contacten en kwaliteit van leven een belangrijke rol. Milieuvisie Eind 2011 heeft de gemeenteraad de ‘Milieuvisie van de gemeente Kollumerland c.a.’ vastgesteld. Het gemeentelijk beleid is er op gericht om de huidige milieukwaliteiten actief te behouden. Deze visie zal moeten worden vertaald naar maatregelen op de betrokken beleidsterreinen. Overdracht vaarwegbeheer Het vaarwegbeheer wordt, conform de Waterwet, in 2013 overgedragen van de gemeenten aan Provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân. Voor de korte termijn wordt een kleine kostenpost verwacht. De komende periode wordt deze door gemeente en provincie inzichtelijk gemaakt. Voor de lange termijn levert de overdracht de gemeente een besparing op in het vaarwegbeheer. Deze besparing valt pas na de begrotingsperiode 2013-2016 omdat de belangrijkste vaarwegen een aantal jaren geleden zijn gebaggerd.

Richtinggevende wet-, regelgeving en beleid Wet- en regelgeving Waterwet 2009 Wet Informatievoorziening Ondergrondse Netwerken 2008 Wet Brede Doeluitkering 2005 Planwet Verkeer en Vervoer 1998

Instantie Rijk Rijk Rijk Rijk

Beleid Waterbeheerplan 2010 – 2015 Beleidsvisie Wegen Kollumerland c.a. 2009 Energievisie 2008 – 2020 Milieuvisie 2011 Provinciaal Verkeer- en Vervoerplan 2006 Streekplan december 2006 Nota Mobiliteit 2005 Werkboek Duurzaam omgeven inclusief Uitvoeringsplan 2004 Verkeerseducatieplan 2003 Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan 1999 Beleidsplan Openbare Verlichting 1999

Instantie provincie gemeente gemeente gemeente provincie provincie rijk gemeente gemeente gemeente gemeente


Pagina 34

Hoofddoelstelling 1.

Het realiseren van een duurzaam en veilig gemeentelijke verkeer- en vervoersysteem.


1.

Subdoelstelling


Verkeersveilige wegen

In 2013 wordt een nieuw gladheidbestrijdingsplan aan de raad voorgelegd. In de 2013 zullen basisscholen worden benaderd voor deelname aan het project Veilige Schoolomgeving. Verkeershandhaving wordt uitgevoerd volgens het jaarplan 2013 van team Noordoost van politie Fryslân. Jaarlijkse uitvoering van het Verkeerseducatieplan overeenkomstig het Manifest Verkeersveiligheid. Station Buitenpost – Kollum blijft stopplaats voor de sneltrein. Abri’s zijn schoon en goed onderhouden. Elk jaar worden de stallingsvoorzieningen voor fietsen bij bushaltes geïnventariseerd en aangepast aan de behoefte. De brug Aldwâldmersyl is voor 2020 versterkt zodat de aslastbeperking kan worden opgeheven. Het college zal in 2013 bij de provincie pleiten voor maatregelen aan de Skieding/Uterwei (358) die de reistijd tussen Kollum en de A7 tot circa 15 min. beperken. In 2013 wordt de bezettingsgraad van de parkeerterreinen in het winkelgebied Kollum geïnventariseerd. In 2013 zijn bij publieke voorzieningen voldoende algemene gehandicaptenparkeerplaatsen aanwezig. In 2014 zijn de parkeerknelpunten in woonwijken geïnventariseerd. In 2015 zijn de knelpunten in de toegankelijkheid van voetpaden en trottoirs geïnventariseerd. In 2015 is een verkennend onderzoek verricht naar carpoolplaatsen. In 2016 is de ontsluiting van Kollum opnieuw geëvalueerd. De toeristische bewegwijzering (fietsroutenetwerk en historische wandelpaden) is voor juni 2013 op orde. Als gevolg van de vastgestelde Milieuvisie worden vanaf 2013 maatregelen genomen om te voorkomen dat het energieverbruik toeneemt. In 2013 wordt de Beleidsvisie Wegen aangepast en door de gemeenteraad vastgesteld. In 2013 vindt een sanering plaats van verkeersborden en wegbebakening. De vaardiepte van de gemeentelijke vaarwegen is overeenkomstig de classificatie van het PVVP 2006.

Veilig verkeersgedrag

Optimaal openbaarvervoersysteem

Verbeteren bereikbaarheid

Adequate bewegwijzeringsystemen Duurzame, adequate openbare verlichting

Goed beheer en onderhoud van de infrastructuur


rekening 2011 baten

lasten


baten

lasten

saldo


lasten

saldo


61.782

2.105.152

-2.043.370

4.730

2.377.890

-2.373.160

4.730

2.357.746

-2.353.016


211.329 273.111

58.167 2.163.319

153.162 -1.890.208

189.402 194.132

0 2.377.890

189.402 -2.183.758

0 4.730

300.000 2.657.746

-300.000 -2.653.016


Pagina 35


Totaal

Loop-

investering

tijd

kapitaallasten

exploitatielasten

2012

2013

2014

2015

500

1.000

1.000

1.000

2012

2013

2014

2015

Wettelijk verplicht geen Zeer gewenst Kantbelijning erftoegangswegen Veilige schoolomgeving (infrastructurele maatregelen)

12.000 15.000

15

Evaluatie ontsluiting Kollum

5.000

5.000

5.000 p.m.

Aanvullende maatregelen n.a.v. evaluatie herinrichting Oudwoude

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

Achterstallig baggeronderhoud i.v.m. overdracht vaarwegbeheer

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

Toelichting

Kantbelijning erftoegangswegen Het betreft het aanbrengen van kantbelijning langs wegen breder dan 5 m waar nu nog geen markering aanwezig is. Veilige schoolomgeving Bij dit project werken gemeente, school, ouders en Veilig Verkeer Nederland samen om de verkeerssituatie bij en naar de scholen te verbeteren. Het bestaande budget is aan het eind van dit jaar benut. Het benodigde bedrag is bedoeld voor ondersteunende (infrastructurele) maatregelen. Evaluatie ontsluiting Kollum De ontsluiting van Kollum maakt deel uit van het projectenboek Agenda Netwerk Noordoost, programmalijn D Sterke kernen, project D4 Ontwikkeling Kollum. In 2016 zal opnieuw de ontsluiting van Kollum worden geëvalueerd. Aanvullende maatregelen n.a.v. evaluatie herinrichting Oudwoude Dit jaar zal de herinrichting samen met Dorpsbelangen en bewoners worden geëvalueerd. De verwachting is dat aanvullende maatregelen nodig zijn om de doelstellingen te realiseren. Op dit moment is nog geen kostenraming te maken van de maatregelen omdat het evaluatieproces pas is gestart. Achterstallig baggeronderhoud ivm overdracht vaarwegbeheer Het vaarwegbeheer wordt overgedragen van de gemeenten aan Provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân. Deze overdracht levert de gemeente op termijn een besparing op in het vaarwegbeheer. Deze besparing valt pas na de begrotingsperiode 2013-2016 omdat de belangrijkste vaarwegen een aantal jaren geleden zijn gebaggerd. Voor de korte termijn wordt wel een kleine kostenpost verwacht in de vorm van achterstallig baggeronderhoud. Aangezien de vaarwegen in beheer bij Kollumerland pas geleden zijn gebaggerd zal die niet veel zijn.


Pagina 36

Programma 7: Sociale en Fysieke Veiligheid Programmaportefeuillehouder: Programmaregisseur: Donormanager:

naam B.Bilker naam T.Hogendorp naam B.J.Kram

Wat willen we bereiken Doelstelling van het programma is een structurele aandacht voor veiligheid bij de diverse beleidsdisciplines en een goede afstemming daarin.

Ontwikkelingen en trends • •

• • • • • • • •

Van de gemeenten wordt steeds meer gevraagd op het gebied van de lokale veiligheid. Inwoners dienen daarin ook zelf hun verantwoordelijkheid te nemen. De “landelijke” politie beperkt zich tot haar kerntaken. Buitengewone opsporingsambtenaren van o.a. gemeenten moeten toezichthoudende taken van politie overnemen. Agressie tegen beambten en hulpverleners neemt toe. Alcohol gerelateerde overlast en criminaliteit neemt toe. Gebruik (hard)drugs onder jongeren is zorgelijk. Toename van inbraken en (winkel)diefstallen. Internetcriminaliteit neemt toe. Woonoverlast/burengerucht/relatieproblemen vragen (te) veel tijd van de gemeente en politie. Veiligheidsbeleving verschilt per leeftijdsgroep en per dorp /wijk Transitie Veiligheidshuizen: cofinanciering door gemeenten.

Richtinggevende wet-, regelgeving en beleid Wet- en regelgeving Gemeentewet, Brandweerwet, Wet veiligheidsregio’s, Wet tijdelijk huisverbod, Drank- en Horecawet, Wegenverkeerswet, APV, Leerplichtwet Politiewet, RVV, Opiumwet,Wetboek v Strafrecht Wetboek van strafvordering

Beleid Kadernota Integraal veiligheidsbeleid. Project Geweld is niet oké

Instantie gemeente politie OM

Instantie gemeente Gemeenten, politie, OM

Hoofddoelstelling Kollumerland c.a. moet een woongemeente zijn waar de inwoners veilig zijn en zich veilig voelen.


Pagina 37

Wat doen we ervoor Hoofddoelst. 1

2

Subdoelstelling

Wanneer zijn we tevreden? => Geformuleerde doelen per dec. 2013 t.o.v. referentiejaar 2011 Afname incidenten woonoverlast - 20% Afname inc. overlast gestoord persoon – 10% Afname inc. drugsoverlast - 5% Afname inc. overlast sociaal en fysiek - 5% Afname incidenten vernielingen -10% Afname inc. inbraak woningen -10% Afname inc. inbraak voertuigen -10% Afname diefstal rijwielen -10% Afname Incidenten geweld op straat -10% Toename meldingen huiselijk geweld +10% Afname Incidenten winkeldiefstal -20% Afname incidenten inbraak winkel – 10 % Afname Incidenten inbraak bedrijven -10% Afname Incidenten overlast horeca -10%

Een veilige woon- en leefomgeving

Veiligheid bij bedrijven

Afname overlast evenementen – 50%

3

Beperken overlast hangjongeren

4

Veiligheid in het verkeer

5

Afname inc. vandalisme / baldadigheid -10% Afname Inc. overlast groepen jongeren -20% Afname schoolverzuim -10% aantal verkeersong. met dodelijke afloop nihil aantal verkeersongevallen met letsel max. 10 aantal verkeersong. materiële schade – 10% Aantal snelheidsovertredingen – 10% Aantal incidenten rijden onder invloed -10% Actuele deelplannen en geoefende bestuurders en medewerkers Actiecentra van elk deelplan oefenen 1x per 2 jaar. GBT en GMT oefenen jaarlijks.

Voorbereid zijn op crisisbeheersing


rekening 2011 baten

lasten


baten

lasten

saldo


lasten

saldo


13.507

683.700

-670.193

5.000

674.572

-669.572

5.000

804.665

-799.665


0 13.507

0 683.700

0 -670.193

0 5.000

0 674.572

0 -669.572

0 5.000

0 804.665

0 -799.665


Totaal

Loop-

investering

tijd

kapitaallasten 2012

2013

2014


2012

2013

2014

2015

Wettelijk verplicht geen Zeer gewenst Transitie veiligheidshuis

2.000

2.000

Project "Geweld is niet Oké"

2.500

2.500


Pagina 38

Toelichting: Transitie veiligheidshuis In het veiligheidshuis werken gemeenten, politie, OM en hulpverleningsinstanties samen om overlast en criminaliteit aan te pakken. De veiligheidshuizen zijn in 2008 opgestart onder de regie van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Met ingang van 2013 krijgen de gemeenten de regie. Het Rijk stelt een rijksbijdrage beschikbaar op voorwaarde dat gemeenten co-financieren. Project ‘Geweld is niet Oké’ Geweld is niet Oké is een project van de gemeenten Achtkarspelen, Boarnsterhim, Dantumadiel, Dongeradeel, Kollumerland c.a. en Tytsjerksteradiel, het OM en de politie. In deze regio lijkt men het over het algemeen normaal te vinden om bij ruzies zijn gelijk te halen met geweld. Dat blijkt vooral uit feit dat er van de vele incidenten nauwelijks aangifte wordt gedaan. Er zal een campagne worden opgezet via de social media om daarmee met name de jongeren te bereiken.


Pagina 39


Pagina 40

Algemene dekkingsmiddelen & onvoorzien


Pagina 41

Algemene dekkingsmiddelen LASTEN

Nutsbedrijven Geldleningen en uitzettingen < 1 jaar Beleggingen

Rekening Begr.+wijz. Begr.+wijz. 2011

2012

2.013

23.392

37.604

37.924

0

0

0

1.341

2.095

2.095

Geldleningen en uitzettingen >= 1 jr.

0

0

199

Algemene uitkering

0

0

0

255.469

99.576

140.728

87.665

90.492

93.535

Baten OZB gebruikers

0

0

0

Baten OZB eigenaren

0

0

0

Baten baatbelasting

0

0

0

Baten forensenbelasting

0

0

0

Baten hondenbelasting

0

0

0

77.027

82.769

61.778

Saldo van kostenplaatsen

356.592

229.045

78.591

Totaal van de lasten

801.487

541.581

414.849

Algemene baten en lasten Wet WOZ

Heffing en invordering gem. belastingen

BATEN

Nutsbedrijven Geldleningen en uitzettingen < 1 jaar Beleggingen Geldleningen en uitzettingen >= 1 jr. Algemene uitkering Algemene baten en lasten Wet WOZ


2012

2.013

90.977

70.000

70.000

1

0

0

51.398

50.000

25.000

71.432

633.632

590.928

12.973.468

12.967.571

12.985.489

95.989

0

0

0

0

0

Baten OZB gebruikers

227.149

259.582

256.000

Baten OZB eigenaren

1.239.308

1.319.040

1.328.000

Baten baatbelasting

0

0

0

Baten forensenbelasting

9.408

11.000

11.100

Baten hondenbelasting

71.892

75.500

76.000 12.500

Heffing en invordering gem. belastingen

12.295

15.000

155.435

78.162

0

Totaal van de baten

14.998.753

15.479.487

15.355.017

Resultaat Algemene dekkingsmiddelen

14.197.267

14.937.905

14.940.168

Saldo van kostenplaatsen

De gemeente genereert inkomsten uit verschillende bronnen om zo haar uitgaven te kunnen bekostigen. Deze inkomsten kunnen in verschillende categorieën worden onderscheiden: 1. Inkomsten waartegenover een prestatie staat of een geleverde voorziening. Deze soort inkomsten worden verkregen uit heffingen. Hierbij kunt u denken aan bijvoorbeeld riool- en afvalstoffenheffing of leges.


Pagina 42

2. Inkomsten die vrij aanwendbaar zijn. Deze soort inkomsten worden verkregen uit belastingheffing (bijvoorbeeld onroerend zaakbelasting of hondenbelasting), ontvangsten (subsidies of bijdragen), rente, dividenden en met name ook uit de algemene uitkering uit het Gemeentefonds. De eerstgenoemde categorie inkomsten worden verantwoord op de respectievelijke programma’s en producten. De tweede categorie inkomsten worden weergegeven in dit programma Algemene Dekkingsmiddelen. Het overzicht van algemene dekkingsmiddelen heeft een voorgeschreven indeling en is verplicht op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording. Naast baten is er sprake van met baten samenhangende lasten.

Toelichting Lokale heffingen De baten en lasten die betrekking hebben op de WOZ, de onroerend zaakbelasting, baatbelasting, forensenbelasting en de hondenbelasting staan weergegeven onder lokale heffingen. Algemene uitkering De baten en lasten ten gevolge van de algemene uitkering uit het gemeentefonds worden onder de kop algemene uitkering weergegeven. De uitkering is berekend op basis van de junicirculaire 2012. De septembercirculaire wordt als eerste begrotingswijziging aangeboden. Beleggingen Deze regel bevat de baten en lasten van de dividenden die de gemeente ontvangt van Eneco, Kabel Noord en de Bank Nederlandse Gemeenten. Algemene baten en lasten Op basis van ervaringscijfers is een redelijke inschatting gemaakt van de algemene baten en lasten. Saldo van de kostenplaatsen Dit is het saldo van de kostenplaatsen (interne, ondersteunende producten). De lasten op deze producten worden op basis van verdeelsleutels doorberekend aan de externe producten. Het saldo wat daarna nog overblijft wordt op saldo kostenplaatsen geboekt. Geldleningen en uitzettingen > 1jaar De systematiek van rentebeschrijving op reserves is op basis van de Nota reserves & voorzieningen 2009, gewijzigd in bijschrijving van inflatiecorrecties. Dit levert lagere baten op. BTW-compensatiefonds Het negatieve saldo tussen de compensabele btw en de uitkering uit het BTW-compensatiefonds bedraagt afgerond € 27.600 Mutaties reserves De reserves kunnen dienen als dekkingsmiddelen. Ook kunnen er middelen aan de reserve toegevoegd worden. De laatste jaren worden er echter meer middelen aan de reserves onttrokken dan er worden toegevoegd.

Mutaties reserves


2012

2013

Toevoeging reserves

1.175.398

645.806

431.622

Aanwending reserves

4.308.315

1.867.955

459.747

Resultaat mutaties reserves

3.132.918

1.222.149

28.125

10.140.072

8.917.923

8.889.798

Reserves einde boekjaar


Pagina 43

Onvoorzien Voor onvoorzien is binnen de begroting een bedrag van € 38.718 gereserveerd. Dit bedrag is gebaseerd op een tarief van € 3 per inwoner. Het bedrag is structureel beschikbaar voor onvoorziene en onuitstelbare uitgaven gedurende de meerjarige begrotingsperiode.


Pagina 44

Paragrafen


Pagina 45

Weerstandsvermogen Algemeen Onder het weerstandsvermogen wordt verstaan “het vermogen om niet-structurele financiële risico’s te kunnen opvangen teneinde de taken van de gemeente te kunnen voortzetten”. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen weerstandscapaciteit (de middelen waarover de gemeente beschikt/ kan beschikken om niet begrote posten te dekken) en de risico’s waarvoor geen voorzieningen zijn getroffen of verzekeringen zijn afgesloten. Het weerstandsvermogen is van belang voor het bepalen van de gezondheid van de financiële positie van de gemeente voor het begrotingsjaar, maar ook voor de meerjarenramingen. Om het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen is het noodzakelijk inzicht te hebben in de weerstandscapaciteit en de risico’s die de gemeente loopt. In juni 2009 is de Nota Risicomanagement en weerstandsvermogen in de Gemeente Kollumerland c.a. vastgesteld door de gemeenteraad. Een belangrijk onderwerp vormen de grondexploitaties en hiervoor is de Nota Grondbedrijf vastgesteld. Beleid omtrent weerstandscapaciteit en risico’s De gemeente doet binnen de bestaande besluitvorming en de werkprocessen aan risicomanagement en kent een planmatig risicomanagement dat als zodanig in de nota Risicomanagement en weerstandsvermogen is vastgelegd en wordt uitgevoerd. Om risicomanagement toe te passen in de bedrijfsvoering is het onderdeel geworden van de planning & controlcyclus. Op de afdeling FZBS, DIV & Control is een medewerker verantwoordelijk voor het up-to-date houden van de risicotabel en er wordt bij ieder voorstel kritisch gekeken of er aandacht is geweest voor het risicomanagement en weerstandsvermogen. In B&W- en Raadsvoorstellen wordt, waar dat van toepassing is, een “kopje” risico’s opgenomen zodat ze door het cluster financiën in de paragraaf weerstandsvermogen zijn op te nemen. Voor het hoofdstuk risico’s moeten bij elk advies, waar financiële risico’s aan te pas komen, drie stappen worden doorlopen: 1. Identificatie van risico’s: risico benoemen, omschrijven en categoriseren en het aanwijzen van een risicoverantwoordelijke 2. Analyse en beoordeling van risico’s: de kans inschatten dat een risico optreedt, een uitspraak doen over in hoeverre het financiële gevolg van een risico is in te schatten in termen van goed, redelijk, slecht of niet, beoordelen of een risico regulier (afgedekt) is of niet en bij een niet regulier risico, waar mogelijk, aangeven wat het financiële gevolg is als het risico zich voordoet 3. Beheersing van risico’s: beoordelen hoe met het risico om te gaan. Dat wil zeggen bekijken of een risico ook kan worden vermeden, verminderd, overgedragen of moet worden geaccepteerd Inventarisatie weerstandscapaciteit: Weerstandscapaciteit zijn de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken. De onderdelen zijn de algemene reserves, de bestemmingsreserves, de stille reserves, de begrotingspost onvoorzien en de onbenutte belastingcapaciteit. De geraamde weerstandscapaciteit per 1 januari 2013 van de Gemeente Kollumerland c.a. is (afgerond) als volgt opgebouwd: € a. Algemene reserves 1.620.000 b. Bestemmingsreserves (deels) 5.460.000 c. Stille reserves p.m. d. Begrotingspost onvoorzien 40.000 e. Onbenutte belastingcapaciteit 740.000 Totaal 7.860.000


Pagina 46

Toelichting: a. Dit betreft de geraamde algemene reserve per 1-1-2013 minus een bedrag t.b.v. het Baggerdoorgangdepot dat uit deze reserve wordt gedekt, waardoor het vrij besteedbare deel lager uitvalt. b. Dit betreffen de geraamde vrij besteedbare bestemmingsreserves per 1-1-2013. Het uitgangspunt bij het vrij kunnen aanwenden van een bestemmingsreserve is dat deze extra begrotingsruimte geeft. Dit zijn de reserves waarvan de raad nog altijd kan bepalen of deze daadwerkelijk gebruikt worden voor de ingestelde bestemming of niet. Dit geldt niet voor de (egalisatie)reserves voor riolering en huishoudelijk afval welke gevormd zijn via de riool- en afvalstoffenheffing. Dit zijn van derden (burgers) verkregen gelden die uitsluitend voor die doelgroep bestemd moeten blijven. Daarnaast is er een bestemmingsreserve “persoonlijke verplichtingen” welke niet vrij besteedbaar is. Tot slot is er de bestemmingsreserve “eigen kapitaal, niet vrij besteedbaar”. Deze reserve wordt jaarlijks afbouwend ingezet voor structurele dekking, zodat ook deze reserve niet vrij te besteden is. c. Stille reserves zijn activa die onder de opbrengstwaarde of tegen nul zijn gewaardeerd. In andere woorden: de boekhoudkundige waarde is lager dan de reële waarde. De activa moeten direct verkoopbaar zijn. De winst bij verkoop is eenmalig vrij inzetbaar. De gemeenteraad heeft in februari 2011 de notitie “stille reserves” vastgesteld, waarbij de stille reserves van onze gemeente als p.m. post worden aangemerkt. d. In de programmabegroting van 2013 is een post opgenomen voor onvoorziene incidentele uitgaven. e. De onbenutte belastingcapaciteit betreft het verschil tussen de opbrengsten die de gemeente zou moeten realiseren alvorens zij aanspraak zou kunnen maken op rijkssteun zoals die geldt conform de artikel 12 regeling van de financiële verhoudingswet en de huidige opbrengsten. Door het beleid in de gemeente Kollumerland c.a. is om de jaarlijkse stijging van de lokale lasten zoveel mogelijk te beperken is de onbenutte belastingcapaciteit inmiddels tot een aanzienlijk bedrag opgelopen. Inventarisatie risico’s: In de nota Risicomanagement en weerstandsvermogen is een uitgebreide risicotabel opgenomen. Deze wordt zowel ten tijde van het opstellen van de jaarrekening als de begroting geactualiseerd. Voor de tabel en de toelichting daarop wordt verwezen naar de genoemde nota. In deze paragraaf wordt volstaan met een gecomprimeerd overzicht.

Inkomsten Kapitaalgoederen Financiering Deelnemingen Grondzaken Bedrijfsvoering Grote projecten Verbonden partijen Open einde regelingen Juridische zaken Diversen/overige Totaal

€ 60.000 280.000 150.000 Accepteren 390.000 30.000 90.000 250.000 370.000 90.000 40.000 1.750.000

Toelichting • Inkomsten: hieronder vallen o.a. de algemene uitkering uit het gemeentefonds, dubieuze debiteuren, onroerende zaakbelasting en dividend. Deze begrote inkomsten kunnen door allerlei oorzaken lager uitvallen. • Kapitaalgoederen: hierbij moet met name gedacht worden aan de wegen. Door achterstallig onderhoud ontstaan er risico’s als kapitaalvernietiging en schadeclaims. • Financiering: de gemeente staat garant voor geldleningen aan derden, met name de woningstichting en zorgcentrum Meckama. Als deze instellingen niet aan hun verplichtingen voldoen, zal de gemeente voor de garantie aansprakelijk worden gesteld.


Pagina 47

•

•

•

• •

• • •

Deelnemingen: de aandelen (Kabel Noord, Gasbedrijf, Gem. Kredietbank, Afvalsturing, BNG) die de gemeente bezit zijn gewaardeerd op de balans tegen nominale waarde. Het risico is nihil. Grondzaken: het in exploitatie nemen van een bouwgrondcomplex brengt risico’s met zich mee, bijvoorbeeld omdat een aangekocht perceel niet voor de verwervingsprijs in exploitatie genomen kan worden of als de verwachte kosten en opbrengsten tegenvallen Bedrijfsvoering: risico’s als gevolg van de bedrijfsvoering zijn o.a. ontslag en wachtgeld vanwege het disfunctioneren van personeelsleden en verhoging van salariskosten als gevolg van Cao-onderhandelingen. Grote projecten: het realiseren van grote projecten, zoals het MFC Westergeest-Triemen, brengt risico’s met zich mee, zoals tegenvallende baten of lasten. Verbonden partijen: de gemeente loopt risico’s door een minder goede bedrijfsvoering of stijgende kosten door aanscherping van regels (als gevolg van wetgeving) bij verbonden partijen. Als gevolg daarvan kan de exploitatiebijdrage hoger worden. Open einde regelingen: door allerlei redenen is het mogelijk dat er een groter beroep op voorzieningen als de WWB, bijzondere bijstand, WSW, WMO en leerlingenvervoer wordt gedaan Juridische zaken: door onrechtmatig handelen, planschades, bezwaarschriften en juridische procedures loopt de gemeente risico’s. Diversen/overige: de gemeente loopt risico’s door allerhande onvoorziene ontwikkelingen.

Betekenis en ontwikkeling weerstandsvermogen: De benodigde weerstandscapaciteit wordt afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit. De uitkomst van die berekening vormt het weerstandsvermogen. Ratio weerstandsvermogen =

Beschikbare weerstandscapaciteit --------------------------Benodigde weerstandscapaciteit

De betekenis van de uitkomst van deze berekening is als volgt: Categorie A B C D E F

Ratio >2,0 1,4 – 2,0 1,0 – 1,4 0,8 – 1,0 0,6 – 0,8 <0,6

Betekenis Uitstekend Ruim voldoende Voldoende Matig Onvoldoende Ruim onvoldoende

Beoogd wordt een weerstandsvermogen dat tenminste voldoende is (categorie C), hetgeen gelijk staat aan een ratio tussen 1 en 1,4. Per 31-12-2011 bedroeg de ratio 5,3. Door met name het (fors) aanspreken van de reserves de laatste jaren daalt de ratio. De ratio wordt per 1-1-2013 geraamd op 4,5. Deze uitkomst valt (nog) ruim in de categorie A = uitstekend.


Pagina 48

Onderhoud kapitaalgoederen

Aanlegsteigers Beleidsvisie In de gemeente zijn steigers aanwezig die zijn aangelegd door De Marrekrite en de gemeente. De steigers van De Marrekrite worden door deze organisatie onderhouden. Voor dit onderhoud betaalt de gemeente een jaarlijkse bijdrage. De gemeente heeft, naast steigers voor motorboten, ook aanlegsteigers voor kano’s aangelegd. Onderhoudsplannen Op dit moment wordt naar behoefte klein onderhoud gepleegd. In 2013 zal een onderhoudsplan voor de steigers worden opgesteld. Kwaliteitsniveau De gemeentelijke steigers verkeren in het algemeen in goede staat.

Begraafplaatsen Beleidsvisie De vier gemeentelijke begraafplaatsen bevinden zich te Kollum, Oudwoude, Burum en Munnekezijl. Voor de begraafplaatsen is in 2007 een beleidsnotitie vastgesteld. Onderhoudsplannen De beschikbare middelen bepalen jaarlijks de omvang van het uit te voeren onderhoud. Kwaliteitsniveau Door het opknappen van de bestrating in 2011 zijn de begraafplaatsen weer goed toegankelijk en voldoen weer aan de gewenste kwaliteit.

Bewegwijzering Beleidsvisie Voor de bewegwijzering is geen beleidsplan vastgesteld. De ANWB, die de bewegwijzering voor de gemeente plaatst, volgt de richtlijn Bewegwijzering. Onderhoudsplannen Jaarlijks stuurt de ANWB een overzicht met de benodigde onderhoudsbedragen. Dit overzicht bevat de onderhoudsbedragen voor de komende 5 jaar. Kwaliteitsniveau De bewegwijzering voldoet in het algemeen aan de richtlijn.

Bruggen Beleidsvisie De Gemeente Kollumerland c.a. heeft 18 betonnen bruggen, 27 houten bruggen en 3 duikerbruggen in eigendom. De afgelopen jaren zijn 3 oude betonnen bruggen met een aslastbeperking vervangen. De gemeente Kollumerland c.a. is voor de helft eigenaar van de beweegbare brug over het Dokkumer Diep bij Ee. De Gemeente Dongeradeel is voor de andere helft eigenaar en beheert de brug op af-


Pagina 49

stand en laat het onderhoud uitvoeren. De onderhoudskosten worden door de beide gemeenten gedeeld. Onderhoudsplannen Het onderhoudsplan is onderdeel van het “Beheer- en onderhoudsplan gemeentelijke gebouwen en bruggen” voor de periode 2011-2015. Kwaliteitsniveau De bruggen verkeren over het algemeen in een goede staat.

Gemeentelijke gebouwen Beleidsvisie De gemeente Kollumerland c.a. heeft 26 gemeentelijke gebouwen in eigendom van zeer uiteenlopende aard. De gebouwen worden onderscheiden in twee categorieën, t.w. dienstgebouwen en maatschappelijke gebouwen. Voor het beheren en onderhouden van deze gebouwen is het “Beheer- en onderhoudsplan gemeentelijke gebouwen en bruggen” opgesteld voor de periode 2011-2015. In dit plan worden ook de 2 (spoor)tunnels, 5 monumenten, 12 abri’s en de eigendommen van de Stichting Erfgoed Kollumerland en Nieuwkruisland benoemd. Onderhoudsplannen ‘Beheer- en onderhoudsplan gemeentelijke gebouwen en bruggen’ voor de periode 2011-2015. Kwaliteitsniveau De gebouwen verkeren over het algemeen in een goede staat.

Groen Beleidsvisie In 2007 is een Groenstructuurplan opgesteld dat door de raad is vastgesteld. In dit plan is de visie op groenstructuur vastgelegd. Onderhoudsplannen In 2011 is het groenbeheerplan opgesteld. In dit plan is de opbouw van het groenareaal van de gemeente beschreven gerelateerd aan het gewenste kwaliteitsniveau. Voor het uit te voeren onderhoud zijn de in de begroting opgenomen middelen voor eigen personeel, eigen machines, gedetacheerde krachten (o.a. het werkvoorzieningschap NEF), derden en leveringen bepalend. De financiële beperkingen worden ook in het groenbeheerplan omschreven. Kwaliteitsniveau In 2010 is een nulmeting uitgevoerd om te bepalen wat het huidige kwaliteitniveau is van de openbare ruimte. Uit deze nulmeting blijkt dat de Gemeente Kollumerland c.a. beschikt over een hoogwaardig kwaliteitsniveau. Het openbaar groen is daarbij vaak de beperkende factor. In het kader van IBOR (Integraal Beheer Openbare Ruimte) is in 2011 door de gemeenteraad kwaliteitsniveau B (basis) vastgesteld voor de buitenruimte.

Milieustraat Beleidsvisie De gemeente wil over een eigen milieustraat beschikken waar de burgers op vaste tijden huishoudelijk afval, KCA en tuinafval kunnen afleveren. Op deze milieustraat worden de ingezamelde afvalstoffen overgeslagen. Bij de milieustraat bevindt zich een buitenopslag van afdeling Openbare Werken.


Pagina 50

Onderhoudsplannen Het onderhoud wordt naar behoefte uitgevoerd. Kwaliteitsniveau De milieustraat is in goede staat.

Oeverbescherming Beleidsvisie De beleidsvisie van de gemeente voor beschoeiing is vastgelegd in de Quickscan, die in 2005 is uitgevoerd. Deze beleidsvisie is opgesteld om gestructureerd onderhoud aan beschoeiingen te kunnen plegen. Onderhoudsplannen In de beleidsvisie is aangegeven welke beschoeiingen op korte termijn aan onderhoud toe zijn. Kwaliteitsniveau De algemene indruk is dat de beschoeiingen in een redelijke staat van onderhoud verkeren. Wel zijn er grote verschillen in kwaliteit tussen de verschillende typen waargenomen.

Onderwijsgebouwen Beleidsvisie De gemeente is wettelijk verantwoordelijk voor de huisvesting van de scholen. Het beleid voor de onderhuisvesting is vastgelegd in het Integraal Huisvestingsplan 2010-2013. Onderhoudsplannen De c.b.s. Kon. Juliana is toe aan vervangende nieuwbouw. De start hiervan is afhankelijk van de uitwerking van de haalbaarheidsscenario’s met betrekking tot het kindcentrum en het uiteindelijke gekozen scenario door de raad. Ook de Prof. Casimir wordt betrokken in de op te stellen scenario’s (samengaan met het kindcentrum of renovatie). Het noodzakelijk onderhoud en eventuele renovatie aan de Prof. Casimir moet nog worden geïnventariseerd. Een plan voor het onderwijskundig aanpassen van de Van Heemstraschool moet nog door Roobol worden ingediend. De meerjarenonderhoudsplannen voor de basisscholen voor de periode 2014 – 2018 worden bekeken en getoetst op noodzakelijkheid. Kwaliteitsniveau De meeste schoolgebouwen verkeren in een redelijke tot goede staat van onderhoud.

Openbare verlichting Beleidsvisie Het beleid is vastgelegd in het beleidsplan Openbare Verlichting. Dit beleid is vastgesteld in 1999. Onderhoudsplannen Het dagelijks onderhoud wordt tot 1 april 2013 uitgevoerd door Ziut. Het contract voorziet in het verhelpen van storingen en schades, grootschalige vervanging van lampen en het afhandelen van schades. Het beheer en toezicht vindt plaats in NOFA-verband en wordt verricht door een medewerker van de gemeente Dongeradeel. Kwaliteitsniveau De gemeente heeft een jong lichtmastenbestand (90% jonger dan 20 jaar) met energiezuinige PLL verlichting (80%). Over het algemeen voldoet de lichtopbrengst aan de gestelde doelen.


Pagina 51

Riolering Beleidsvisie De beleidsvisie ligt vast in het Gemeentelijke Rioleringsplan 2004-2009 (vastgesteld op 8 december 2003): “Met de riolering wordt beoogd op een doelmatige wijze zoveel mogelijk afvalwater in te zamelen en te transporteren tot het overnamepunt ‘waarbij het milieuhygiënisch en verantwoord functioneren van de bestaande riolering voorop staat’ om op deze manier een zo goed mogelijk leefmilieu te creëren dan wel te handhaven”. Op dit moment wordt aan een nieuw GRP gewerkt. Het plan is eind 2012 gereed. Onderhoudsplannen In het GRP zijn diverse strategieën en plannen ontwikkeld om de riolen en gemalen naar behoren te laten functioneren. De strategieën en geplande maatregelen zullen jaarlijks worden geëvalueerd en daar waar nodig bijgesteld. Door de riolen en gemalen periodiek te inspecteren wordt inzicht verkregen in het kwaliteitsniveau en wordt het beheer- en onderhoudsplan jaarlijks geactualiseerd. Kwaliteitsniveau In het algemeen verkeren alle onderdelen van de riolering (o.a. vrijverval riolering, drukriolen, vacuüm riolering, gemalen, bergbezinkbassins, overstorten) technisch in een redelijke staat. Het streven is om jaarlijks 10% van het areaal aan rioolstelsels te inspecteren, waarmee een goed beeld wordt verkregen van de kwaliteit en onderhoudstoestand van de riolering.

Sportvelden Beleidsvisie In de gemeentelijke sportnota (vastgesteld eind 2004) is onder andere beleid betreffende de sportvelden vastgelegd. Onderhoudsplannen Evenals bij het onderdeel “Groen” zijn de in de gemeentebegroting opgenomen middelen bepalend voor de werkzaamheden die uitgevoerd kunnen worden. Kwaliteitsniveau Over het algemeen is het kwaliteitsniveau van de sportvelden goed.

Waterwegen Beleidsvisie Het gemeentelijke oppervlaktewater valt enerzijds te onderscheiden in water van de Friese boezem en polderwater en anderzijds in vaarten, sloten en vijvers. De beleidvisie is vastgelegd in het Milieubeleidsplan: “Een goede kwaliteit van water en bodem wordt behouden: een actief conserveringsbeleid”. Deze visie heeft geleid tot een baggerplan (2002-2011) voor het gemeentelijke water ten aanzien van het diepteonderhoud en het bodemslib. Onderhoudsplannen Het onderhoudsprogramma zoals dat in het baggerplan is opgenomen is in zijn geheel uitgevoerd. In 2013 wordt gestart met het opstellen van een nieuw (onderhouds)baggerplan. Ten aanzien van bermsloten is het beleid dat deze jaarlijks, voor zover de gemeente daartoe verplicht is, worden geschoond. Kwaliteitsniveau De kwaliteit van de gebaggerde waterbodem is goed.


Pagina 52

Wegen Beleidsvisie In juni 2009 is de beleidsvisie wegen Kollumerland c.a. door de gemeenteraad vastgesteld. Gekozen is voor een kwaliteitsniveau Basis. Onderhoudsplannen Het onderhoud aan de wegen bestaat uit 2 soorten: Regulier onderhoud dat uit de exploitatie wordt betaald en herstructurering waarop wordt afgeschreven. Voor het bepalen van het regulier onderhoud wordt gebruik gemaakt van een beheerprogramma. Jaarlijks worden de te nemen onderhoudsmaatregelen bepaald aan de hand van de dan uitgevoerde inventarisatie en de op grond daarvan in het beheerprogramma ingebrachte gegevens. Van de investeringen is een onderhoudsplan gemaakt, waarin de te onderhouden wegen, de geraamde kosten en het jaar van uitvoering zijn opgenomen. Kwaliteitsniveau Het huidige kwaliteitsniveau van de wegen is onvoldoende. Met de huidige middelen kan niveau Basis niet in 2014 worden bereikt.


Pagina 53

Bedrijfsvoering

Financieel beheer en Planning en Control Programmasturing De begroting is opgedeeld in zeven raadsprogramma’s. Per programma is een groep van drie personen (regisseurs) verantwoordelijk gesteld om inhoud te geven aan de respectievelijke programma’s. De programmaregisseurs spelen een belangrijke rol bij de totstandkoming van (meerjaren)begroting, jaarrekening en tussentijdse verantwoordingen. Het geheel van activiteiten wordt gecoördineerd door de controller en staat binnen de organisatie bekend als programmasturing. Planning & Control In onze gemeente kiezen wij ervoor de planning & controlactiviteiten simpel te houden door middel van het vaststellen van een jaarlijks overzicht waarin is vastgelegd, welke bestuursinformatie wanneer bij wie moet worden aangeleverd. Dit overzicht wordt jaarlijks geactualiseerd. Het schema P&C is te vinden op intranet onder het tabblad “projecten”.

Organisatie P&O: Loopbaanbeleid en Strategische Personeelsplanning. De adviesnota ‘Loopbaanbeleid bij de gemeente Kollumerland c.a.’ geeft antwoord op de vraag welke voorwaarden en interventies er moeten zijn om te komen tot een succesvol loopbaanbeleid. Met loopbaanbeleid wordt beoogd dat medewerkers van tijd tot tijd stil staan bij de ontwikkeling van hun loopbaan. Een belangrijk aspect in dit loopbaanbeleid is de basisgedachte dat medewerkers bij loopbaanontwikkeling hun eigen verantwoordelijkheid kennen en nemen. Medewerkers zijn architect van hun eigen loopbaan. Ze geven zelf op een proactieve wijze invulling aan hun loopbaanontwikkeling. De regie op het proces loopbaanontwikkeling ligt expliciet bij de zelfbewuste en zelfsturende medewerker. De organisatie biedt faciliteiten om vorm en inhoud aan de ontwikkeling van loopbaan te geven. In het verlengde van dit uitgangspunt is de rol van het management meer randvoorwaardelijk en faciliterend. Het management en medewerkers krijgen professionele ondersteuning in de vorm van advies en deels facilitaire uitvoering vanuit P&O.


Pagina 54

Formatie Op 18 september 2012 zijn er 112 personeelsleden in dienst zijn. Het aantal FTE is dan 94,8. Dit is een daling van 2,67 t.o.v. 1-1-2012 en is exclusief de vacatureruimte. Leeftijdcatogorie M/V: Leeftijdsklassen 21 t/m 25 26 t/m 30 31 t/m 35 36 t/m 40 41 t/m 45 46 t/m 50 51 t/m 55 56 t/m 60 > 60

Man

Totaal:

3 4 4 11 21 7 11 6

Vrou 2 3 3 6 5 5 12 7 2

67

45

Verdeling Man/Vrouw naar leeftijdscategorie 24 20

Aantal

16

Man Vrouw

12 8 4 0

21 t/m 25

26 t/m 30

31 t/m 35

36 t/m 40

41 t/m 45

46 t/m 50

51 t/m 55

56 t/m 60

> 60

Leeftijdscategorie

Verhouding: Vrouwen: 40,18% Mannen: 59,82%

Voor 2013 wordt de vacatureruimte, in het kader van de bezuinigingen, niet opgevuld. Uitgezonderd zijn de posities waarbij de taakuitvoering in gevaar komt.

Informatisering en Organisatie De Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) en de Basisadministratie Adressen en Gebouwen (BAG) zijn ingevoerd en werken volgens plan. Als onderdeel van het stelsel van Basisregistraties gaat de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) de Grootschalige Basiskaart Nederland (GBKN) vervangen en vormt dit een nieuwe uitdaging voor gemeenten en andere bronhouders. Ook in dit opbouw- en implementatieproces zal veel energie door de verschillende Bronhouders gestoken gaan worden. Het Document Management Systeem (DMS) is ingevoerd en in 2013 vindt verdere invoering plaats van het zaakgericht werken in de organisatie.


Pagina 55

ICT Mid-office De samenwerking op dit gebied is nu beperkt tot het gezamenlijk ontwikkelen van producten binnen het Mid-office. Het Document Management Systeem is in productie. Voor de toekomst wordt er gekeken naar verdere samenwerking met de noordelijke gemeenten. Dit in relatie tot mogelijke besparingen. Samenvoeging ICT organisaties Er wordt getracht de ICT organisatie van onze gemeente samen te laten werken met de gemeenten Dongeradeel en Dantumadiel.

Communicatie In 2012 heeft uitbreiding plaatsgevonden van de formatie op communicatie. Met name de combinatie met crisisbeheersing leverde een te grote ‘workload’ op.

Crisisbeheersing Met ingang van 1 oktober 2010 is de Wet veiligheidsregio’s in werking getreden. Op grond van deze wet moet de Veiligheidsregio verschillende besluiten nemen, zoals het vaststellen van het risicoprofiel, het daaraan gekoppelde beleidsplan en het crisisplan. Het noodnet moet worden aangepast en er komt een nieuwe alarmering. Voor gemeenten is de Wet veiligheidsregio’s van belang omdat hierin wordt geregeld dat, naast brandweer, politie en GHOR (Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen), de gemeenten als volwaardige vierde kolom (de oranje kolom) moeten optreden. Nieuw in dit verband is de functie van Officier van Dienst (OvD) bevolkingszorg, die ter plaatse van het incident samen met de OvD’s van andere operationele diensten de ernst van de situatie en de noodzakelijke acties beoordeelt. Veel van de noodzakelijke besluitvorming in het kader van de Wet veiligheidsregio’s is in 2011 in samenwerking met andere gemeenten opgepakt, evenals de hiermee samenhangende aangepaste inrichting van de rampenbestrijdingsorganisatie. Ook is een aanvang gemaakt met het in regioverband opleiden, trainen en oefenen van betrokken personeel. In 2013 zullen deze activiteiten met een intensieve inzet van mensen en middelen worden gecontinueerd om de gemeentelijke kolom in het kader van de crisisbeheersing goed neer te zetten.

NOFA-samenwerking Zoals bekend richt NOFA zich, voor wat betreft de bedrijfsvoering vooral nog op lopende projecten. Dit betreft de ontwikkeling van de Mid-office en de technische uitvoering van de basisregistraties inclusief de wettelijk verplichte uitwijk. Toegevoegd is het beheer van de telefooncentrale, deze wordt nu beheerd vanuit de gemeente Achtkarspelen.


Pagina 56

Verbonden partijen Verbonden partijen worden volgens het BBV als volgt gedefinieerd: een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de provincie of gemeente zowel een bestuurlijk als een financieel belang heeft. Bij het opstellen van de voorliggende programmabegroting is de spreekwoordelijke stofkam door de paragraaf verbonden partijen gehaald. Hierbij bleek dat een groot aantal zaken niet aan de feitelijke definitie van een verbonden partij voldeed. Deze zaken zijn uit de paragraaf verwijderd waardoor er enerzijds een aanzienlijk beknoptere lijst is ontstaan in vergelijking met voorgaande jaren en anderzijds er nu een lijst voorligt die aan de definitie voldoet. In onze gemeente is geen algeheel beleid geformuleerd t.a.v. verbonden partijen. In voorkomende gevallen wordt met betrekking tot specifieke ontwikkelingen of bijzonderheden aangaande de verbonden partijen aan B&W c.q. de raad gerapporteerd. Programma

Naam

1.

NOFA-samenwerking Kabel Noord Bank Nederlandse Gemeenten Eneco Rekenkamercommissie

gem.reg. n.v. n.v. n.v. gem.reg.

bijdrage expl. aandelen aandelen aandelen bijdrage expl

2. Wonen en werken in netwerken

Recreatieschap de Marrekrite Hûs en Hiem

gem.reg. gem.reg.

bijdrage expl. bijdrage expl.

3.

Werk-/Leerbedrijf NoardEast Fryslân Veiligheidsregio Fryslân (VRF), onderdeel gezondheid Gemeensch. Kredietbank Fryslân

gem.reg.

bijdrage expl.

gem.reg.

bijdrage expl.

gem.reg.

kap.verstrekking

Sturende en dienstverlenende Gemeente

Sociale kwaliteit

Rechtsvorm

Aard belang

5.

Leefkwaliteit

Afvalsturing Fryslân / Omrin Milieuadviesdienst

n.v. gem.reg.

aandelen bijdrage expl.

7.

Fysieke en sociale Veiligheid

Brandweer N.O.-Fryslân Veiligheidsregio Fryslân (VRF), onderdeel veiligheid

gem.reg. gem.reg.

bijdrage expl. bijdrage expl.


Pagina 57

Welstandszorg Hûs en Hiem a. Gevestigd te Leeuwarden. b. Deelnemers: alle Friese gemeenten. c. Openbaar belang: de belangen van de gemeente op het gebied van bouwkunst en landschappelijke schoonheid worden door deze voor heel Fryslân opererende instantie behartigd. d. Financieel belang: de bijdrage in de kosten is naar rato van de afgenomen dienstverlening en wordt in rekening gebracht bij de vergunningaanvragers. Eventuele exploitatietekorten worden gedragen door de gemeente op basis van aantal inwoners. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: geen. Recreatieschap de Marrekrite a. Gevestigd te Leeuwarden. b. Deelnemers: de provincie Fryslân en eenentwintig Friese gemeenten. c. Openbaar belang: het schap behartigt de gemeenschappelijke belangen van de gemeenten en provincie op het gebied van watersport en voert het beheer en onderhoud aan het fietsknooppuntennetwerk uit. Daarnaast beheert het schap een baggerfonds waarin de gemeenten jaarlijks een bijdrage storten. e. Financieel belang: in totaliteit € 17.449,-.De bijdrage voor de waterrecreatie bedraagt € 14.863,-. De provincie betaalt 44% en de gemeenten betalen gezamenlijk 56% van de exploitatiekosten, waarbij de bijdragen van de gemeenten gebaseerd zijn op: 40% op basis van het aantal inwoners per gemeente; 40% op basis van het aantal watersportovernachtingen per gemeente; 20% op basis van het aantal meters Marrekrite-voorzieningen per gemeente. De bijdrage aan het baggerfonds bedraagt € 1.444,-; De bijdrage voor het ontwikkelingsbeheer landrecreatie bedraagt € 1.142,-. De provincie betaalt niet mee aan de landrecreatie. De bijdrage van de gemeenten is gebaseerd op: 40% op basis van het aantal inwoners per gemeente; 40% op basis van het aantal watersportovernachtingen per gemeente; 20% op basis van het aantal meters Marrekrite-voorzieningen per gemeente. f. Verandering in belang/ontwikkelingen: op termijn gaat de Marrekrite het beheer en onderhoud uitvoeren aan de wandelnetwerken. Werk-/Leerbedrijf NoardEast Fryslân a. Gevestigd te Kollum/Dokkum. b. Deelnemers: de gemeenten Dantumadiel, Dongeradeel en Kollumerland c.a. c. Openbaar belang: Werk-/Leerbedrijf NoardEast Fryslân (NEF) voert voor de genoemde deelnemers de Wet Sociale Werkvoorziening uit. d. Financieel belang: het verwachte exploitatieresultaat van NEF bedraagt in 2013 ongeveer € 2,2 miljoen negatief wat neerkomt op een gemeentelijke bijdrage van bijna € 3.300 per arbeidsjaar. Voor onze gemeente zou dit een bijdrage van ruim € 430.000 betekenen. De genoemde bedragen zijn echter onder groot voorbehoud aangezien de effecten van het rijksbeleid op dit moment nog niet helder zijn. Verder is er in 2013 ook nog sprake van een door de gemeenten Dantumadiel en Kollumerland c.a. te betalen resultaatvereveningsbijdrage als uitvloeisel van de fusie in 2012. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: het jaar 2013 zal, als vervolgstap op de fusie, bij NEF onder meer in het teken staan van het onderzoek naar de mogelijkheden om te komen tot een invlechting met de intergemeentelijke sociale diensten. Zo kunnen naar verwachting de uitvoering en de financiering van de diverse sociale regelingen in de toekomst verantwoord het hoofd worden geboden. Veiligheidsregio Fryslân (VRF), onderdeel gezondheid a. Gevestigd te Leeuwarden. b. Deelnemers: alle Friese gemeenten. c. Openbaar belang: gemeenten zijn verplicht een hulpverleningsdienst te hebben. De VRF voert de onderdelen “(jeugd)gezondheidszorg”, “zorg, crisis en advies” en “brandweer en veiligheid” voor de Friese gemeenten. d. Financieel belang: € 377.389, de kosten worden per gemeente verdeeld op basis van het inwonertal. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: door de recente herschikking van de begroting van de VRF is er beter inzicht is in de keuzemogelijkheden ten aanzien van de afname van de diverse producten. Hier zal vanuit de beleidshoek van onze gemeente aandacht voor moeten komen. Er zul-


Pagina 58

len mogelijk keuzes moeten worden gemaakt over de wenselijkheid van het al dan niet aanhouden van bepaalde producten. De bezuinigingstaakstelling is wederom doorgerekend (in de begroting 2013) en een aantal bezuinigingsposten uit 2014 zijn naar voren gehaald. Belangrijke elementen in het meerjarenperspectief zijn het ontwikkelingen van jeugdzorg en het tot stand brengen van een gedifferentieerd aanbod van producten waarmee de keuzemogelijkheden van de individuele gemeenten verder toenemen. Gemeenschappelijke Kredietbank Fryslân a. Gevestigd te Leeuwarden. b. Deelnemers: alle Friese gemeenten. c. Openbaar belang: deze voor de Friese gemeenten opererende bank heeft ten doel mensen die in betalingsproblemen zijn geraakt te begeleiden bij het zoeken en realiseren van oplossingen; behalve dat aan deze instantie kapitaal is verstrekt wordt betaald op basis van verleende diensten; in het verleden werd de schuldhulpverlening op contractbasis uitgevoerd door het Bureau Integrale Schuldhulpverlening (BISH) gelieerd aan deze Bank; sedert februari 2007 wordt deze dienstverlening aan de burgers in eigen beheer van het Samenwerkingsverband Sociale Zaken Achtkarspelen/Kollumerland c.a. uitgevoerd. d. Financieel belang: de kosten worden verrekend op basis van het aantal begeleide schuldhulptrajecten. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: na 1-1-2012 worden er nagenoeg geen diensten meer afgenomen door onze gemeente. Het klantenbestand met betrekking tot het budgetbeheer is namelijk (op twee personen na) ‘overgehaald’ door Achtkarspelen. Afvalsturing Fryslân / Omrin a. Gevestigd te Leeuwarden. b. Deelnemers: 32 gemeenten uit Fryslân. c. Openbaar belang: het transporteren en verwerken van huishoudelijk restafval en groente-, fruit- en tuinafval; daarnaast zamelt Omrin ook andere afvalstromen voor verwerking in. d. Financieel belang: plm. € 83.000,-; de kosten voor het inzamelen en verwerken worden verrekend op basis van de ingezamelde hoeveelheden afval; daarnaast bezit onze gemeente een aandelenkapitaal van € 20.420,- (aanschafwaarde); jaarlijks wordt over dit bedrag 7% aan dividend uitgekeerd. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: geen. Veiligheidsregio Fryslân (VRF), onderdeel veiligheid a. Gevestigd te Leeuwarden. b. Deelnemers: alle Friese gemeenten. c. Openbaar belang: gemeenten zijn verplicht een hulpverleningsdienst te hebben. De VRF voert de onderdelen “(jeugd)gezondheidszorg”, “zorg, crisis en advies” en “brandweer en veiligheid” voor de Friese gemeenten. In 2013 zal de regionalisering de nodige aandacht vragen van de VRF, zie ook de verbonden partij: Brandweer Noordoost-Fryslân. d. Financieel belang: € 100.029, de kosten worden per gemeente verdeeld op basis van het inwonertal. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: geen. Milieuadviesdienst a. Gevestigd te Leeuwarden. b. Deelnemers: 15 gemeenten uit het noorden van Fryslân. c. Openbaar belang: de Milieuadviesdienst voert een aantal milieutaken voor de aangesloten gemeenten uit, waaronder het milieudeel van de omgevingsvergunning voor de zwaarste inrichtingen, waarvoor de gemeenten in het kader van de Wabo/besluit omgevingsrecht (Bor) bevoegd gezag zijn; ook geeft de dienst op verzoek specialistische adviezen. d. Financieel belang: volgens de begroting 2013 van de MAD zullen de kosten voor onze gemeente in totaliteit € 53.553 bedragen. Gemeenten betalen een bijdrage in de vaste kosten van deze gemeenschappelijke regeling; afgenomen diensten worden tegen tarief verrekend; het beleid is erop gericht de bijdrage te verlagen en de diensten kostprijsdekkend aan te bieden. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: naar verwachting zal in 2013 de MAD overgaan in de FUMO, de Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing. Deze nieuwe, provinciebrede, organisatie zal zich toeleggen op de uitvoering van vergunningverlening, toezicht en handhaving op het gebied van het omgevingsrecht voor de deelnemende partijen.


Pagina 59

Brandweer Noordoost-Fryslân a. Gevestigd te Dokkum. b. Deelnemers: de gemeenten Achtkarspelen, Dantumadiel, Dongeradeel, Ameland, Kollumerland c.a. en Schiermonnikoog. c. Openbaar belang: professionalisering en bundeling van krachten zijn de aanleiding dat onze gemeente participeert in de regionale brandweer Noordoost-Fryslân. d. Financieel belang: € 166.911. De kostenverdeling vindt plaats op basis van het aantal inwoners. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: in 2013 zal nog de nodige aandacht uitgaan naar de regionalisering: het ontwikkelen van één toekomstbestendige brandweerorganisatie in Fryslân. Deze zal per 1-1-2014 gevormd moeten zijn. NOFA-samenwerking a. Gevestigd te Buitenpost. b. Deelnemers: de gemeente Achtkarspelen, Dantumadiel, Dongeradeel en Kollumerland c.a. c. Openbaar belang: NOFA staat voor Noordoost Friese Aanpak en is een samenwerkingsverband tussen de gemeenten Achtkarspelen, Dantumadiel, Dongeradeel en Kollumerland c.a.; in 2004 is hiertoe door de raad een gemeenschappelijke regeling vastgesteld; beoogd wordt door middel van samenwerking voordelen binnen te halen. d. Financieel belang: € 28.212,-; de kosten van de gemeenschappelijke regeling worden over de vier gemeenten verdeeld met het inwonertal als verdeelsleutel; voor projecten die voortvloeien uit de NOFA-samenwerking geldt dat deze in de begroting worden opgevoerd via de gebruikelijke procedure, inclusief een voorstel over de verdeling van de kosten. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: in de praktijk beperkt de NOFA-samenwerking zich vooral nog op het project Vital Rural Area. De uren van de medewerkers van de NOFA-organisatie richten zich daarnaast vooral op de verdere ontwikkeling van ANNO, de Agenda Netwerk Noordoost (Sociaal Economische Masterplan). Kabel Noord a. Gevestigd te Dokkum. b. Deelnemers: de gemeenten Ameland, Dantumadiel, Dongeradeel, Kollumerland c.a. en Schiermonnikoog. c. Openbaar belang: deze n.v. verzorgt het radio- en televisiesignaal, alsmede telefoon- en internetverbindingen in de huishoudens van de aangesloten gemeenten. d. Financieel belang: onze gemeente is aandeelhouder voor 1809 aandelen à € 453,75; de gemeenten dienen als achtervang bij eventuele verliezen, echter Kabel Noord is een financieel gezond bedrijf; afhankelijk van de solvabiliteitspositie wordt bepaald of gemeenten ook een deel van de winst krijgen uitgekeerd; in 2012 is zo’n € 36.000,- aan dividend uitgekeerd, wat betrekking had op het boekjaar 2011. De dividenduitkering over 2012 is nog niet bekend. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: geen. Bank Nederlandse Gemeenten a. Gevestigd te Den Haag. b. Deelnemers: de meeste gemeenten in Nederland. c. Openbaar belang: BNG is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. De bank verzorgt het overgrote deel van de inkomsten- en uitgavenstroom van onze gemeente. Ook zijn de meeste langlopende leningen bij de BNG ondergebracht. d. Financieel belang: onze gemeente is aandeelhouder voor 22.347 aandelen à € 2.50; vanuit ons aandelenbezit ontvangen wij jaarlijks een dividenduitkering; in 2012 is een bedrag van € 25.699,(ofwel € 1,15 per aandeel) ontvangen wat betrekking had op het jaar 2011. In 2010 was dit nog € 2,30 per aandeel. De oorzaak van de halvering van het dividend de eerstkomende jaren is gelegen in de verwachte toekomstige regelgeving (ten aanzien van het minimaal aan te houden vermogen) waar de BNG aan zal moeten voldoen. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: geen. Eneco a. Gevestigd te Rotterdam. b. Deelnemers: 60 gemeenten in Nederland. c. Openbaar belang: Eneco verzorgt de levering van energie.


Pagina 60

d. Financieel belang: ons aandeel in dit bedrijf bestaat uit 4002 aandelen met een nominale waarde van € 100,- per stuk. Jaarlijks wordt dividend ontvangen, zo hebben we in 2012 € 82.121,- ontvangen wat betrekking had op het boekjaar 2011. De dividenduitkering over 2012 is nog niet bekend. Het nettoresultaat van Eneco bedroeg in 2011 € 204 miljoen in tegenstelling tot de € 141 miljoen in 2010. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: geen. Rekenkamercommissie a. Gevestigd te Achtkarspelen. b. Deelnemers: de gemeenten Achtkarspelen, Dantumadiel, Dongeradeel en Kollumerland c.a. c. Openbaar belang: onderzoek naar doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid van gemeentelijke beleid. Basis: wettelijke verplichting tot het uitoefenen van een rekenkamerfunctie. d. Financieel belang: De kosten van de rekenkamercommissie worden verdeeld over de deelnemende gemeenten naar rato van het aantal inwoners. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: geen.


Pagina 61

Grondbeleid Algemeen Om huizen te bouwen, nieuwe gebieden te ontwikkelen, wegen en andere openbare voorzieningen aan te leggen, moet over de grond worden beschikt die daarvoor bestemd is. Die grond is in beperkte mate aanwezig en dus schaars. Bij de verdeling ervan is een grote taak voor de gemeente weggelegd, zodat die ervoor kan zorgen dat de gewenste ruimtelijke ontwikkelingen ook echt gerealiseerd worden. Dat kan door zelf gronden te verwerven of door er voor te zorgen dat private eigenaren de gewenste bestemming invullen. Het grondbeleid richt zich op de markt waar de grond wordt gekocht, geëxploiteerd, ontwikkeld en verkocht. Het hele palet aan instrumenten dat de gemeente ter beschikking staat om ruimtelijke doelstellingen te realiseren, wordt grondbeleid genoemd. Uitgangspunt bij de toekenning van woningcapaciteit buiten Kollum en Kollumerzwaag is dat er gebouwd wordt voor de eigen behoefte. Uitgangspunt bij het bouwen in Kollum is het in stand houden van de regionale centrumfunctie. Nota grondbeleid De voorschriften van het besluit begroting en verantwoording (BBV) verlangen dat de gemeenteraad een visie heeft op het grondbeleid en formuleert hoe dat te realiseren. In haar vergadering van 25 juni 2009 heeft de gemeenteraad daartoe de “nota grondbeleid Kollumerland c.a.” vastgesteld als werkdocument. In de voorgeschreven “paragraaf grondbeleid” bij de begroting en jaarrekening worden een aantal van de facetten uit deze nota grondbeleid nader toegelicht, naast de actuele (financiële) stand van zaken. Voor het overige wordt verwezen naar de hiervoor genoemde nota grondbeleid. Samenhang met programma’s Het grondbeleid van de gemeente Kollumerland c.a. heeft invloed op en samenhang met de realisatie van diverse raadsprogramma’s. Het grondbeleid dient dienstbaar te zijn aan de gemeentelijke doelstellingen. Het dient te worden ingezet om doelstellingen van de andere beleidsaspecten binnen de gemeente mede mogelijk te maken. Hierbij moet gedacht worden aan Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting, Economie, verkeer en vervoer, Sport en recreatie e.d. Daarnaast heeft het grondbeleid een grote financiële impact. De eventuele baten, maar vooral de financiële risico’s zijn van belang voor de algemene positie van de gemeente Kollumerland c.a. Actief grondbeleid in Kollumerland c.a. De gemeente Kollumerland c.a. heeft met Kollum als regionale centrumkern en Kollumerzwaag als tweede kern qua inwoneraantal en omvang woningvoorraad, gekozen voor het voeren van een sterk en actief grondbeleid met als doelstelling het (toekomstig) gemeentelijk grondbezit zodanig te exploiteren, dat nu en in de toekomst in de behoefte aan bouwgrond kan worden voorzien. Gelet op de prijsontwikkelingen op de grondmarkt en de ervaringen met andere marktpartijen zoals projectontwikkelaars, heeft een sterke en actieve gemeentelijke positie met name in Kollum en Kollumerzwaag een duidelijke meerwaarde. Voor de overige dorpen wordt een meer passief voorwaarden scheppend grondbeleid nagestreefd met de nadruk op het verhogen van de woonkwaliteit van de dorpen door nieuwbouw binnen de open gaten. Dit past binnen het uitgangspunt van het Woonplan, dat in eerste instantie wordt gekeken naar de inbreidingsmogelijkheden. De gemeente gaat als de mogelijkheden zich voordoen samenwerking met marktpartijen en deelnemingen in een PPS (Publiek Private Samenwerking) overigens niet uit de weg, in geval grondposities van derden daartoe leiden of als daardoor een beter eindresultaat kan worden behaald. Om aan het actieve grondbeleid vorm te geven heeft de gemeenteraad via de nota grondbeleid van 25-6-2009, onder andere nadere criteria vastgesteld betreffende het aankoopbeleid strategisch gelegen (bouw)grond. Tot een verwervingsbedrag van € 110.000 berust het mandaat bij het college, daarboven bij de gemeenteraad. Naast minnelijke verwerving staan de gemeente instrumenten als onteigening, het voorkeursrecht, en de nieuwe grondexploitatiewet ter beschikking.


Pagina 62

Risico’s In het kader van die actieve grondpolitiek loopt de gemeente zoals gezegd risico’s. Als algemene risico’s in de grondexploitatie worden genoemd: • Loon- en prijsontwikkelingen • Mutaties in woningbouwcontingenten • Fluctuaties op de aankoopmarkt • Planschades • Milieuschades / -saneringen • Rente- en waarderisico’s bij (vroegtijdige) strategische grondaankopen • Archeologische belemmeringen Om de risico’s binnen de grondexploitatie te beperken zijn de volgende maatregelen van kracht: • Zorgvuldige afweging tussen vroegtijdige aankoop en te lopen renterisico’s • Jaarlijkse toetsing boekwaarde – marktwaarde, gronden buiten exploitatie • Financiële haalbaarheidstoets nieuwe exploitatiegebieden • Nauwkeurige raming te verwachten exploitatielasten en -baten • Uitgangspunt: minimaal kostendekkende exploitaties • Jaarlijks actualiseren en herzien van bestaande exploitatieopzetten • Toepassen marktconforme uitgifteprijzen • Treffen van een voorziening voor geraamde (onafwendbare) verliezen • Het aanhouden van een financiële (weerstand)buffer Bij het berekenen van de te lopen risico’s bij grondexploitaties wordt uitgegaan van het risico volgens de IFLO norm (10% van het geïnvesteerd en 10% van het nog te investeren vermogen), tenzij uit een scenarioanalyse blijkt dat met een hoger risico rekening moet worden gehouden. De IFLO norm is door de Inspectie Financiën Lagere Overheden ontwikkeld voor artikel 12 gemeenten. Weerstandscapaciteit De reserve grondbedrijf fungeert als een “stootblok” tussen het grondbedrijf (met een horizon van minstens 10 jaar) en de algemene dienst. Bij onverhoopte tegenvallers (verliezen) hoeft dan geen beroep te worden gedaan op de budgetruimte van de algemene dienst. De begrotingspositie van de algemene dienst wordt evenmin plotseling verstoord. De reserve grondbedrijf wordt gevoed door de gerealiseerde winsten en noodzakelijke toevoegingen vanuit de algemene dienst. Tot de uitgaven van de reserve behoren stortingen in complexen met een feitelijk tekort en overboeking van overschotten naar de algemene dienst. De toelichting op artikel 16 van het BBV stelt dat: “Indien de reserve voor de risico’s van grondexploitatie groter is dan de gecalculeerde risico’s, dan dient het meerdere van de reserve naar de algemene dienst te worden overgebracht. Bij het vaststellen van de nota reserves en voorzieningen 2010 heeft de raad besloten dat een eventuele verplichte afstorting ten gunste komt van de bestemmingsreserve “Wonen, herstructurering en leefkwaliteit”. De benodigde weerstandscapaciteit wordt jaarlijks ten tijde van de vaststelling van de jaarrekening bepaald. De omvang van de reserve grondbedrijf bedraagt minimaal 50% en maximaal 150% van de op basis van de IFLO dan wel scenarioanalyse over minimaal 10 jaar berekende risico’s. Op basis van de recentste risicoberekening ligt de benodigde weerstandscapaciteit, rekening houdende met reeds gelegde claims op de reserve en het bedrag dat is gebruikt voor de vorming van de voorziening “afwaardering grondvoorraden”, een kleine € 200.000 onder de maximale norm. Conform het gestelde in de nota grondbeleid is een verplichte afstorting daarom niet aan de orde.

Dualisme binnen grondbeleid


Pagina 63

De raad streeft er naar om ook binnen het grondbeleid invulling te geven aan de, mede door het dualisme ontstane rollen, van raad en college, te weten: • de raad stelt kaders over de inzet van het grondbeleidsinstrumentarium; • de raad stelt middelen ter beschikking; • het college handelt, koopt en verkoopt binnen deze kaders; • de raad controleert de uitvoering van deze kaders. De gemeenteraad stelt de economische haalbaarheid van de exploitatieopzet van een gebied vast, stelt een raamkrediet beschikbaar waar het college mee aan de slag kan en stelt de verkoopprijs van de grond bij aanvang van de exploitatie vast. Uitgangspunt is een in financieel-economische zin minimaal sluitende exploitatie. Het college is belast met het realiseren/uitvoeren van de door de raad in de exploitatieopzet gestelde kaders en doelen, waaronder het verkopen van de beschikbare bouwgrond. Jaarlijks worden alle lopende exploitatieopzetten ten tijde van het opmaken van het jaarwerk geactualiseerd en herzien. Het college legt aan de raad via deze paragraaf grondbeleid verantwoording af over de uitvoering en voortgang. Winst- verliesneming Het algemeen aanvaarde principe rondom winst en verlies komt voort uit goed Hollands koopmansgebruik: Gerealiseerde tekorten worden gedekt door middel van een storting in het complex en voor geraamde tekorten wordt een voorziening getroffen, beide ten laste van de algemene bedrijfsreserve (voorzichtigheidsprincipe). Winst wordt pas genomen als deze daadwerkelijk is verdiend bij afsluiting van het complex (realiteitsprincipe). Het BBV staat toe dat er onder bepaalde voorwaarden ook tussentijds winst mag worden genomen. Winst wordt tussentijds genomen als het complex een negatieve boekwaarde heeft en het saldo tussen nog te verwachten inkomsten en uitgaven positief is. Gronden in eigendom Een drietal categorieën grond kunnen we onderscheiden: 1. gronden in exploitatie 2. gronden in toekomstige exploitatie 3. overige gronden De categorie 1 en 2 vallen onder het grondbedrijf en categorie 3 onder de Algemene Dienst. Gronden in exploitatie Kollum – inbreidingsplan Van Broersmastrjitte In het inbreidingsplan Van Broersmastraat kunnen maximaal 4 woningen worden gebouwd. Twee kavels worden door de gemeente uitgegeven en twee kavels via de particuliere eigenaar. Er is wel belangstelling getoond, maar mede door de ontwikkeling van de woningmarkt en de economische crisis is er geen kavel verkocht. Daarnaast betreft het kavels in het dure segment. Samen met de betrokken makelaar zal worden onderzocht welke mogelijkheden er zijn om de verkoop vlot te trekken. Kollumerzwaag – bedrijventerrein Harm Smidswei Op het nieuwe gedeelte van het bedrijventerrein aan de Harm-Smidswei zijn in totaal twee kavels verkocht en is een kavel in optie gegeven. De overige kavels op het bedrijventerrein zijn in oppervlakte relatief groot in verhouding tot de vraag. Een herverkaveling van het bedrijventerrein wordt dan ook overwogen teneinde de kansen op verkoop te vergroten.

Kollum – Westenstein


Pagina 64

De kavels worden via de projectontwikkelaar uitgegeven. Kollum – watersportgebonden bedrijventerrein Dwarsried Het bedrijventerrein Dwarsried is in eigendom van een projectontwikkelaar. In 2011 is het gedeelte van het terrein langs de Willem Loréweg verkocht. Op een gedeelte hiervan is een loods en bedrijfswoning gerealiseerd dit in verband met de ontwikkeling van de Mr Andreaepassage in Kollum. De uitgifte loopt achter bij de verwachtingen als gevolg van de economische crisis. Kollum – bedrijventerrein Jumaheerd Het bedrijventerrein Jumaheerd is in handen van een projectontwikkelaar. Op het bedrijventerrein zijn nog een drietal kavels beschikbaar. Enkele kavels zijn verkocht, maar moeten nog worden bebouwd. Verdere realisatie van het project door de ontwikkelaar hangt samen met de verkoop van strategische gronden. Ten behoeve van een verdere uitbreiding zal een bestemmingsplanprocedure moeten worden gevoerd door de ontwikkelaar. De planning en start van de bestemmingsplanprocedure wordt in overleg tussen gemeente en ontwikkelaar nader uitgewerkt. Gronden in toekomstige exploitatie Uitgangspunt is dat de jaarlijkse exploitatielasten van de in gemeentelijk bezit zijnde ruwe (strategische) gronden, na verrekening met eventuele opbrengsten uit pacht/huur, worden bijgeschreven op de boekwaarde. Er zijn inmiddels echter complexen die zijn afgewaardeerd naar marktwaarde en waarvan de jaarlasten op basis van de voorschriften ten laste van de exploitatie algemene dienst moeten komen om een grotere afwaardering te voorkomen. De kans is groot dat dit deels een structureel karakter krijgt, zolang de markt niet aantrekt en deze gronden in eigendom zijn. Het gros van de ruwe gronden is verworven in tijden van hoogconjunctuur. Zolang het economisch tij mee zit vormt dit geen probleem, maar in tijden van laagconjunctuur waarin we nu verkeren, komen de nadelige consequenties van het gevoerde actieve aankoopbeleid naar boven. Zodra het geïnvesteerd vermogen in de gronden hoger wordt dan de marktwaarde, dan moet daarvoor conform de voorschriften een voorziening worden getroffen. Door een voorziening te treffen blijven de “historische kosten” in beeld. Uitgangspunt bij een toekomstige exploitatie blijft, dat een sluitende exploitatie wordt bereikt inclusief de in het verleden voorziene kosten. De marktwaarde van agrarische gronden in Fryslân staat de laatste jaren flink onder druk. In z’n algemeenheid kan worden gesteld dat de marktwaarde van agrarische grond momenteel fluctueert tussen 30 en 40 duizend euro per hectare. De raad heeft besloten vooralsnog een marktwaarde van agrarische gronden van € 35.000 per ha. in onze gemeente aan te houden, om de hoogte van de nodige afwaarderingen te bepalen. In 2011 heeft een inventarisatie plaatsgevonden van gronden die mogelijk voor afstoting in aanmerking komen en welke de gemeente wil behouden. De boekwaarde van deze gronden is afgezet tegen de vastgestelde marktwaarde. Dit heeft geleid tot de vorming van een voorziening ter hoogte van de geschatte overwaardering ad. € 2.965.579. Hiervan heeft een bedrag van € 43.568 betrekking op een perceel overige grond, geregistreerd onder de algemene dienst. Mocht het economisch tij gaan keren dan kan dat een positief effect hebben op de hoogte van de voorziening. Stel dat de prijs van agrarische grond weer aantrekt, dan valt de gevormde voorziening evenredig vrij ten gunste van de reserves waaruit deze is gevormd. Bij verkoop van grond wordt eerst de koopsom afgeboekt op de boekwaarde. Daarna wordt de gevormde voorziening aangesproken om het restant van de boekwaarde af te boeken. Als de verkoopopbrengst hoger is dan de marktwaarde, dan valt een deel van de voorziening vrij ten gunste van de reserve waaruit de voorziening is gevormd. De gemeente had in het kader van de grondexploitatie op 31 december 2011 op de balans ca. 71 ha. grond met een boekwaarde van ruim € 5,3 miljoen staan (gemiddeld € 7,39 per m2). Hiertegenover staat de gevormde voorziening “afwaardering gronden buiten exploitatie” van ruim € 2,9 miljoen, waardoor de gemiddelde boekwaarde terug wordt gebracht naar een acceptabel niveau, t.w. € 3,31. Overige gronden


Pagina 65

Deze categorie valt onder de Algemene Dienst en maakt derhalve geen deel uit van het grondbedrijf. De boekwaarde van deze gronden neemt niet jaarlijks toe aangezien de rente ten laste komt van de exploitatie. Huidige en toekomstige ontwikkelingen Woonplan De actualisatie van het woonplan met de nieuwe woningprogrammering 2010 - 2016 is afgerond. Daarnaast is het woonakkoord tussen de gemeente en de corporaties Thús Wonen en WoonFriesland in 2012 door partijen ondertekend. De projecten die in de periode 2010 – 2016 naar verwachting concreet zullen worden uitgevoerd zijn als zodanig in het woonprogramma vermeld. Daarnaast geeft het woonprogramma 2016 - 2020 een doorkijk naar de projecten die mogelijk in deze periode zullen worden gerealiseerd. Verkoop strategische gronden In 2012 heeft de raad besloten een deel van de strategische grondvoorraad af te stoten aan een ontwikkelaar. Het betreft gronden gelegen in Kollum (vml. “Bijlsmagronden” en Jumaheerd) en Kollumerzwaag (Cedelshof). Deze gronden zullen na overdracht fasegewijs door de ontwikkelaar worden ingevuld. De doorlooptijd voor realisatie van de plannen is mede afhankelijk van de te doorlopen bestemmingsplanprocedures. Op basis van de stand van zaken met betrekking tot de uitwerking van de bestemmingsplannen staat het bouwrijpmaken en de uitgifte van kavels in Cedelshof door ontwikkelaar in 2013 als eerste op de planning. De planning voor de overige projecten wordt in overleg tussen ontwikkelaar en gemeente verder uitgewerkt. De af te stoten gronden gelegen in Jumaheerd en Cedelshof alsmede 1/3 deel van de Bijlsmagronden zullen op basis van het raadsbesluit van 2012 ineens worden overgedragen aan en betaald worden door de ontwikkelaar. 2/3 deel van de Bijlsmagronden wordt eerst in pacht gegeven aan de ontwikkelaar en afhankelijk van de verdere uitwerking van de plannen uiterlijk over 7 jaar overgedragen en betaald. Voor Jumaheerd en de Bijlsmagronden is verder een nabetalingclausule overeengekomen afhankelijk van het verloop van de daadwerkelijke exploitatie. Herstructurering Kollum-ZuidOost Naast de eerder gerealiseerde bouw van 14 woningen binnen fase 1a van de herstructurering Kollum Zuidoost zullen op basis van het woonakkoord in 2013 door Thús Wonen nog 16 woningen worden gerealiseerd. De verdere ontwikkeling van deelgebied 2 en 3 staat vooralsnog niet in de planning. Kollumerzwaag - Brinklocatie De ontwikkeling van de Brinklocatie door de woningcorporatie Thús Wonen is meegenomen in het Woonprogramma 2010 – 2016. Ook is dit project meegenomen in het met de corporatie gesloten woonakkoord. Er is zal naar verwachting in 2013 duidelijkheid zijn over de realisatie van dit project door Thús Wonen. Kollumerzwaag - Cedelshof Realisatie van het project door de ontwikkelaar hangt samen met de verkoop van strategische gronden. Na het afronden van de planologische procedure en het bouwrijpmaken zal naar verwachting halverwege 2013 door de ontwikkelaar worden gestart met de uitgifte van de bouwkavels. Maatwerk in de dorpen Met de corporatie Thús Wonen is in het woonakkoord ook afgesproken dat partijen de mogelijkheden onderzoeken om goede afspraken te maken over de invulling van vrijkomende- en braakliggende kavels en overhoeken grond ten behoeve van woningbouw, o.a. door grondruil. Westergeest - Ljeppershiem Voor het terrein Ljeppershiem in Westergeest is samen met het dorp een Ontwikkelingsvisie opgesteld. In deze visie worden aan het einde een drietal modellen gepresenteerd voor de mogelijke toekomstige invulling van het terrein. De visie dient als kader voor gesprekken met potentiële belangstellenden voor het terrein. Het streven is om deze locatie zo spoedig mogelijk aan een ontwikkelaar te verkopen.


Pagina 66

Financiële positie, prognose te verwachten resultaten totale grondexploitatie Binnen de grondexploitatie kan, ondanks de noodzaak in 2011 tot het vormen van een voorziening “afwaardering grondvoorraden”, worden gesproken van een gezonde financiële positie, waarbij verliezen meteen worden afgedekt door het vormen van een voorziening en met (in de toekomst) te verwachten winsten voorzichtig wordt omgegaan. De algemene reserve bedroeg per 31-12-2011 € 196.157, wat nog ruim € 65.000 boven de door de raad vastgestelde minimale buffer ligt. Er zijn op het moment van schrijven twee grondexploitaties onder handen, t.w. “Kollum – Van Broersmastrjitte” en “Kollumerzwaag – Harm Smidswei”. Het totaal voorlopig geprognosticeerde positieve exploitatieresultaat aan het einde van de looptijd van deze plannen bedraagt € 74.505,-. Grondverkopen Het verloop van de grondverkopen gedurende de laatste 10 jaren wordt hierna grafisch weergegeven. Zoals de grafiek laat zien zijn er in jaren 2008 en 2009 geen bouwrijpe gronden verkocht. In 2010 en 2011 is een kavel bedrijfsgrond aan de Harmen Smidswei verkocht.

Grondverkopen 2002 t/m 2011

14.000

12.000

10.000

M2

8.000

6.000

4.000

2.000

0

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Boekjaren

Particulieren


Industrie

Totaal

Pagina 67

Financiering Ingevolge het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten zijn de gemeenten gehouden in de begroting en rekening een paragraaf Financiering op te nemen. In de begroting dienen de beleidsvoornemens ten aanzien van het risicobeheer van de financieringsportefeuille in kaart te worden gebracht. De Wet Financiering Decentrale Overheden (FIDO) en Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden (RUDDO) spelen hierbij ook een rol, aangezien het financieringsbeleid van gemeenten conform deze wetten moet plaatsvinden. Hierna wordt ingegaan op de volgende onderwerpen: a. Algemene interne en externe ontwikkelingen; b. Risicobeheer; c. Financieringsbeheer. a. Algemene interne en externe ontwikkelingen Interne ontwikkelingen Om de voorliggende begroting en meerjarenraming sluitend te krijgen zijn wederom de nodige bezuinigingsslagen gemaakt. De eerder afgekondigde vacaturestop is nog steeds van kracht en er wordt continu bekeken hoe de huidige bezetting efficiënter kan worden ingezet. Onze gemeente kampt zoals bekend met een financieringsprobleem wat voortvloeit uit het feit dat er al geruime tijd sprake is van een grotere uit- dan instroom van geld. In een poging het probleem beheersbaar te maken heeft het college in 2011 een investeringsstop afgekondigd die ook in 2012 van kracht is geweest. Door de investeringsstop is er een kritischere houding in de organisatie ontstaan ten opzichte van het uitgavenpatroon. Ook vanuit de naderende Wet HOF (zie kopje ‘externe ontwikkelingen’) is deze kritische houding noodzakelijk. De financiële beheersverordening zal naar verwachting met ingang van 2013 wederom een aantal wijzigingen ondergaan. Het Treasurystatuut wordt naar verwachting ook opnieuw vastgesteld voor het begrotingsjaar 2013. Over beide zaken wordt afzonderlijk gerapporteerd. Externe ontwikkelingen Op dit moment staat de nog niet aangenomen wet HOF (houdbaarheid overheidsfinanciën) volop in de aandacht. Alhoewel de exacte gevolgen van de wet nog niet helder zijn is al wel duidelijk dat wanneer de wet in zijn huidige vorm aangenomen wordt dit zal betekenen dat gemeenten in eerste aanleg niet meer geld kunnen uitgeven dan ze binnenkrijgen. Dit heeft tot gevolg dat gespaarde gelden (reserves) niet of nauwelijks ingezet kunnen worden en de ruimte die de gemeenten hebben om investeringen te doen aanzienlijk wordt ingeperkt. Een andere ontwikkeling is het naar verwachting verplichte schatkistbankieren. Vanaf 2013 zullen gemeenten verplicht zijn om hun publieke middelen aan te houden bij het ministerie van Financiën. Dit zou volgens het Rijk de nodige voordelen hebben voor zowel gemeenten als haar zelf (beheersen EMU-saldo). Om de ontwikkeling van de geldmarktrente te volgen wordt, voor wat betreft de korte rente (looptijd tot 2 jaar), vaak naar de Euribor-tarieven gekeken. Vanaf 2008 is als gevolg van de kredietcrisis een sterke daling van de geldmarktrente waar te nemen. Er is op dit moment sprake van een voorzichtig herstel en het is de verwachting dat de wereldeconomie in 2013 in een gematigd tempo zal blijven groeien. De korte rente ultimo 2013 zal uitkomen op een percentage van rond de 0,50%, aldus de prognoses van de BNG. Als maatstaf voor de rentetarieven van geldleningen met een looptijd van langer dan 2 jaar wordt vaak naar (tienjaars) staatsleningen gekeken. Deze rentetarieven liggen meestal hoger dan de korte rente. De Europese Centrale Bank zal een ruim monetair beleid blijven voeren. De lange rente zal onder invloed van het verwachte lichte conjunctuurherstel gaan oplopen tot een door de BNG geprognosticeerd percentage van ongeveer 2,40% ultimo 2013. b. Risicobeheer Voor een inzicht en oordeel over de financiële risico's van de gemeente is een weergave van het risicoprofiel nuttig. Daarvoor worden twee normen gehanteerd, namelijk de kasgeldlimiet en de rente-risiconorm. Beide worden verkregen door het toepassen van een bepaalde formule.


Pagina 68

Berekening kasgeldlimiet 2013: 1. Toegestane kasgeldlimiet - in procenten van de omvang van de exploitatielasten (voor bestemming) (grondslag begroting € 27,7 mln) - in bedragen 2. Omvang vlottende korte schuld - Opgenomen gelden < 1 jaar (gem. p.mnd) - Schuld in rekening-courant (gem. p. mnd) - Gestorte gelden van derden < 1 jaar - Overige geldleningen niet zijnde vaste schuld

8,50% 2.355 0 1.488 0 0

3. Vlottende middelen - Contante gelden in kas - Tegoeden in rekening-courant (gem. p.mnd) - Overige uitstaande gelden

0 0 0

4. Toets kasgeldlimiet - Totaal netto vlottende schuld (2 en 3) - Toegestane kasgeldlimiet (1) - Ruimte (4 - 1)

1.488 2.355 867

De kasgeldlimiet geeft de ruimte aan waarbinnen de financieringsbehoefte met kort geld kan worden geregeld. Begin 2012 is een kasgeldlening aangetrokken om de kosten voor het MFC Triemen/ Westergeest te kunnen financieren. Na dit financieringsmiddel binnen de wettelijke kaders maximaal benut te hebben moest er in juli 2012 een langlopende lening worden afgesloten. Tezamen met de financiering van de overname van wmo-hulpmiddelen heeft dit geleid tot een lening ad € 4 miljoen. In bovenstaande berekening van de kasgeldruimte is er vanuit gegaan dat het begrotingsjaar 2013 gestart wordt met een liquiditeitspositie van € 0. In dit geval blijft de gemiddelde korte schuld onder de limiet. In de ‘regiegroep sanering gemeentefinanciën’ zal één van de doelstellingen dan ook zijn om 2013 aan te vangen met een zo positief mogelijk banksaldo. Een andere doelstelling zal zijn om te streven naar een bepaalde mate van financieringsevenwicht wat helpt te voorkomen dat we (ongewenst) een langlopende lening moeten aantrekken. Berekening rente-risiconorm: 2013 2014 2015 2016 Basisgegevens: 1a Renteherziening op vaste schuld (o/g) 1b. Renteherziening op vaste schuld (u/g) 2. Netto renteherziening op vaste schuld 3a. Nieuwe aangetrokken vaste schuld 3b. Nieuwe verstrekte lange leningen 4. Netto nieuw aantrokken vaste schuld 5. Betaalde aflossingen 6. Geherfinancierde schuld (laagste van 4 en 5) 7. Renterisico op vaste schuld (2+6) Renterisico: 8. Begrotingstotaal per 1-1 9. Het bij Min. Regeling vastgesteld % 10. Renterisico-norm 11. Renterisico op vaste schuld - Ruimte (10-11)


963 -

27.700 20% 5.540 0 5.540

963 -

27.700 20% 5.540 0 5.540

872 -

27.700 20% 5.540 0 5.540

872 -

27.700 20% 5.540 0 5.540

Pagina 69

De Renterisico-norm heeft betrekking op de lange termijn financiering. Het doel van de Renterisiconorm is het beheersen van de gevolgen van een stijgende kapitaalmarktrente op de rentelasten van de gemeente. Dit wordt bereikt door een limiet te stellen aan dat deel van de vaste schuld waarover het rentepercentage in een bepaald jaar moet worden aangepast aan de op dat moment geldende markttarieven. De nieuwe Renterisico-norm houdt in dat de jaarlijkse aflossingen en renteherzieningen samen niet meer mogen bedragen dan 20% van het begrotingstotaal. Uit bovenstaande tabel is af te leiden dat er voor onze gemeente de eerstkomende jaren geen sprake is van renteherzieningen. Ook is af te leiden dat de gemeente er naar streeft om voorlopig geen langlopende leningen te hoeven aantrekken. c. Financieringsbeheer Het gevoerde financieringsbeheer kan worden uitgedrukt in het verloop van o.a. de liquiditeit, de rentekosten en de leningenportefeuille. Het op grote lijnen begrote liquiditeitsverloop voor 2012 geeft het volgende beeld: Kwartaal

1

Begroot

1.418

2

3

2.825 1.027 (bedragen x 1.000)

4 683

Uit bovenstaande liquiditeitsposities valt te concluderen dat we in 2013 over het gehele jaar bekeken onder de kasgeldlimiet blijven onder voorwaarde dat het jaar aangevangen wordt met een banksaldo van rond de € 0. Er is, om diverse redenen, voor gekozen om geen begrotingsruimte op te nemen voor een nieuwe langlopende lening. Het (boekhoudkundig) berekende financieringsoverschot voor 2013 bedraagt (na maximale benutting van de kasgeldlimiet) ruim € 800.000. Dit zou een indicatie moeten zijn van het ontbreken van de noodzaak om in 2013 een langlopende lening aan te trekken. Met andere woorden, het is de verwachting dat er niet lang geleend hoeft te worden om de meerjarige effecten van reeds gedane investeringen op te kunnen vangen. Over de boekwaarden van de investeringen worden rentekosten berekend. Voor 2013 wordt een rekenrente aangehouden van 3,75%. Van de leningenportefeuille kan het volgende overzicht worden gegeven: Restantbedragen van de leningen per 1 januari 2013 Verwachte nieuwe leningen Reguliere aflossingen Vervroegde aflossingen Stand per 31 december 2013

33.885.443 0 1.907.02131.978.422

Van het restantschuldbedrag ad € 32,0 mln heeft € 11,4 mln betrekking op leningen van de Woningstichting Kollumerland, Stichting Zorggroep Noorderbreedte en Stichting Woonservice Senioren. De overige € 20,6 mln is het schuldrestant van de eigen leningen.


Pagina 70

Lokale lasten Algemeen De lokale heffingen vormen een belangrijk onderdeel van de eigen inkomsten van de gemeente en zijn onderdeel van het gemeentelijk beleid. Lokale heffingen raken de burger direct in de portemonnee en diezelfde burger wil waar voor zijn geld. Een duidelijke belangenafweging is daarom op zijn plaats. Ieder jaar wordt via de aanbiedingsbrief bij deze begroting dan wel bij een afzonderlijk voorstel, inzicht in de mate van kostendekkendheid van de lokale heffingen gegeven, naast voorstellen over aanpassingen daarvan.

Lastendruk Eén van de belangrijkste doelstellingen van deze raadsperiode is om, ondanks de economisch zware tijden, een beheerste ontwikkeling van de lokale lasten te realiseren. Ten eerste omdat onze gemeente in een economisch zwakke regio ligt. Ten tweede omdat landelijke onderzoeken aantonen, dat het gemiddelde inkomen per huishouden in onze gemeente tot één van de laagste van Nederland behoort. De lokale lasten worden gedefinieerd als de optelsom van de afvalstoffenheffing, de rioolheffing en de onroerende zaakbelasting. Aan deze doelstelling zal vorm worden gegeven met borging van voldoende begrotingsruimte die nodig is voor de realisatie van de ambities van onze gemeente. Uit de gegevens over 2012 van het COELO (Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden) blijkt dat onze gemeente, landelijk gezien, in de middenmoot zit wat betreft de hoogte van de gemeentelijke woonlasten. Provinciaal bekeken idem dito. Van de 27 Friese gemeenten neemt e onze gemeente de 12 plaats in. Uitgangspunten voor realisatie van de beheersing van de lokale lasten: o Kostendekkende tarieven c.q. percentages onder het motto “de vervuiler, c.q. gebruiker betaalt” o Jaarlijkse toepassing inflatiecorrectie (voorzover nog niet kostendekkend) o Bij wijziging van getaxeerde WOZ-waarden de OZB-percentages (voor eventuele verhoging) dusdanig bijstellen dat minimaal dezelfde opbrengst als het voorgaande jaar wordt gegenereerd (art. 3, lid 7 financiële beheersverordening art. 212 GW) o Verwerken van de BTW in de tarieven rioolheffing en afvalstoffenheffing o De inzet van egalisatiereserves om grote tarieffluctuaties tegen te gaan. Gemeentelijke belastingen Het beleid betreffende de lokale heffingen is vastgelegd in de diverse door de gemeenteraad vastgestelde belastingverordeningen. Hieronder een korte uiteenzetting van deze belastingen.

Onroerende zaakbelastingen (OZB) De gemeente dient jaarlijks alle onroerende zaken te taxeren. Momenteel worden de controles van de (herziene) taxaties voor 2013 met waardepeildatum 1-1-2012, uitgevoerd. De verwachting is, dat de WOZ- waarden voor met name woningen zullen dalen. Mocht uit de definitieve cijfers blijken, dat de OZB-percentages, op basis van de herziene WOZ- waarden een aanpassing behoeven, dan zal hierover aan het eind van dit jaar worden gerapporteerd. In het bestuursakkoord van 4 juni 2007 tussen Rijk en gemeente, is overeengekomen dat de limitering van de OZB-percentages per 1-1-2008 komt te vervallen. Gemeenten zijn vanaf dat moment vrij in de bepaling van de hoogte van de OZB-percentages. Hierbij is echter wel de restrictie gesteld, dat de vaststelling van de OZB-percentages niet mag leiden tot een onevenredige stijging van de lokale lastendruk. Het Rijk heeft hiertoe de zogenaamde ‘macronorm’ ingevoerd. De macronorm voor 2013 bedraagt 3%. Dat betekent dat in 2013 - voor alle gemeenten samen - de opbrengst van de OZB maximaal 3% meer mag zijn dan in 2012.


Pagina 71

De invloed van de aanpassingen van de OZB percentages van een relatief kleine gemeente als de onze, is op macroniveau zeer gering. Door het Rijk is voorgesteld om met ingang van 2012 het jaarlijkse groeicijfer van het BBP (bruto binnenlands product) te gebruiken in plaats van de reële trendmatige groei over de kabinetsperiode. Dit leidt tot een meer conjunctuurbestendige macronorm.

Relatie OZB / gemeentefonds Er bestaat een relatie tussen de OZB en de Algemene Uitkering uit het gemeentefonds (AU). Gemeenten met binnen hun grenzen veel hoog gewaardeerd onroerend goed, ontvangen een lagere uitkering uit het gemeentefonds dan gemeenten met minder waardevol onroerend goed. Het verrekentarief wordt echter globaal afgeleid van de gemiddelde OZB-percentages in Nederland. De uitkomst hiervan bepaald de uiteindelijke korting op de AU. De OZB-percentages die onze gemeente hanteert zijn dus niet direct van invloed op de korting van de AU. Afvalstoffenheffing (huishoudelijke afvalstoffen) De afvalstoffenheffing is een belasting die de burger moet betalen voor het van gemeentewege ophalen en verwerken van huishoudelijk afval. Of er ook daadwerkelijk afval wordt aangeboden is daarbij niet relevant. Voor egalisatie van de tarieven is een bestemmingsreserve c.q. egalisatiereserve ingesteld. Reinigingsrechten (bedrijfsafval) Deze rechten worden geheven wanneer de gemeente bedrijfsafval ophaalt en verwerkt. Bij de betreffende bedrijven zijn daartoe containers geplaatst. Voor egalisatie van de tarieven is een bestemmingsreserve c.q. egalisatiereserve ingesteld. Rioolheffing Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de afvoer van het hemelwater, de afvoer van huishoudelijk- en bedrijfsafvalwater, de rioleringszorg en de aanpak van problemen die verband houden met de grondwaterstand. Eén en ander dient opgenomen te worden in het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) dat in 2013 gereed moet zijn. Voor egalisatie van de tarieven is een bestemmingsreserve c.q. egalisatiereserve ingesteld. Hondenbelasting Jaarlijks wordt beoordeeld in hoeverre de tarieven een aanpassing behoeven. Het gemiddelde tarief hondenbelasting van de Friese gemeenten is daartoe een indicatie. Jaarlijks wordt een steekproefcontrole op de hondenbelasting uitgevoerd door een extern bureau. Forensenbelasting Onder deze naam wordt een directe belasting geheven van personen die, zonder in onze gemeente hun hoofdverblijf hebben, op meer dan 90 dagen van het belastingjaar voor zichzelf of hun gezin een gemeubileerde woning in onze gemeente beschikbaar houden. Heffingsmaatstaf is de getaxeerde WOZ-waarde. Begraafrechten De kosten die de gemeente maakt voor onder meer het onderhoud van de gemeentelijke begraafplaatsen, worden gedekt door het heffen van graf- en begraafrechten. Ook het door de gemeente verlenen van diensten, zoals het aanvragen van een vergunning tot het recht op begraven en plaatsing van grafbedekking, vallen hieronder. Overige lokale rechten Tot slot zijn er de overige rechten (leges) die opgenomen zijn in de tarieventabel behorende bij de legesverordening. De legesverordening 2013 (incl. tarieventabel) zal eind 2012 aan uw raad ter vaststelling worden aangeboden. Reclamebelasting / Toeristenbelasting Momenteel wordt onderzocht of de heffing van een reclamebelasting wenselijk is. De raad heeft aangegeven eventueel een onderzoek in 2012 te willen laten uitvoeren over de haalbaarheid hiervan. De


Pagina 72

uikomsten van het onderzoek en de uitwerking komen uiteindelijk in de raad voor finale besluitvorming over de invoering van reclamebelasting en het oprichten van een ondernemersfonds. Achtergrond van de reclamebelasting is het specifieke belang dat de gezamenlijke ondernemers in het centrum van Kollum hebben bij de bekostiging van promotionele activiteiten. Daarnaast is de raad voorgesteld om een haalbaarheidsonderzoek naar toeristenbelasting uit te voeren. Deze belasting geldt voor diegenen die gelegenheid tot verblijf bieden (campingeigenaren, appartementhouders etc.). In 2012 is het onderzoek opgestart door bureau TOG Nederland bv. Eind 2012 worden de uitkomsten verwacht en zal de raad hierover in kennis worden gesteld.

Kwijtscheldingsbeleid Voor mensen met een laag inkomen (bijstandsniveau) en vermogen bestaat de mogelijkheid, tot het aanvragen van kwijtschelding van de opgelegde belastingaanslag. Kwijtschelding wordt verleend op basis van de maximaal toegestane rijksnorm, zijnde 100% van de bijstandsnorm. In 2012 heeft de raad besloten dat voortaan ook kleine ondernemers onder bepaalde voorwaarden kwijtschelding kunnen aanvragen van de opgelegde belastingaanslag voor het privégedeelte. Automatische kwijtschelding In 2010 is de gemeente overgegaan op een systeem van automatische kwijtschelding. Dit verloopt deels via het landelijke Inlichtingenbureau. Huishoudens die in enig jaar via een handmatige toets volledige kwijtschelding van belastingen hebben gekregen en waarvan – uit de automatische gegevensuitwisseling over het inkomen en vermogen - blijkt dat de financiële situatie het jaar daarop niet is verbeterd, krijgen automatisch kwijtschelding. Deze groep hoeft geen aanvraagformulier voor kwijtschelding meer in te vullen. In 2012 hebben 130 belastingplichtigen automatisch kwijtschelding ontvangen. Daarnaast hebben 87 belastingplichtigen een schriftelijk verzoek tot kwijtschelding ingediend waarvan 40 zijn gehonoreerd.


Pagina 73


Pagina 74

Financiële begroting


Pagina 75

Uitgangspunten

Uitgangspunten bij het eindbeeld van de meerjarenbegroting Voor de begroting 2013 - 2016 zijn de volgende uitgangspunten meegenomen: > Inflatiecorrectie toerekenen reserves 1,75% 2013, oplopend met 0,25% per jaar in de meerjarenraming (bron: CPB, CEP maart 2012) > Indexatie loongevoelige componenten: 1% voor 2013, 2,25% voor 2014 en 3,25% voor 2015 en 2016 (bron: CPB, CEP maart 2012) > Indexatie prijsgevoelige componenten: 1,25% voor 2013, 2% voor 2014 en 2,25% voor 2015 en 2016 (bron: CPB, CEP maart 2012) > Geen ruimte voor nieuw beleid, tenzij……oud voor nieuw wordt ingewisseld > Algemene uitkering op basis van de junicirculaire 2012 > Septembercirculaire 2012 wordt als eerste wijziging meegenomen > Ramingen baten en lasten bestaand beleid gebaseerd op analyse verloop realisatiecijfers afgelopen jaren > Raming (primitieve) belastingopbrengsten op basis kohier 2012 > Belastingopbrengsten, bij wijziging WOZ-waarden, minimaal hetzelfde als in 2012 > Structurele lasten worden gedekt door structurele baten > Incidentele lasten worden gedekt door incidentele baten en/of reserves > Voor onvoorziene incidentele lasten € 3,- per inwoner > Extra verhoging OZB 2013: 0% > Extra verhoging begraafrechten in 2013 t.b.v. kostendekkendheid: 21% Onderhoud kapitaalgoederen Voor het onderhoud van de kapitaalgoederen zijn geen voorzieningen gevormd. Dit betekent niet dat er geen onderhoud wordt gepleegd aan de eigendommen, maar wij kunnen de lasten op dit moment opvangen in de exploitatie en er zijn bestemmingsreserves aanwezig voor het onderhoud van diverse kapitaalgoederen, zoals riolering, onderwijshuisvesting, speelvoorzieningen en dorpshuizen. Er zijn meerdere onderhoudsplannen aanwezig voor het onderhoud van de diverse kapitaalgoederen en in de verordening ex. art. 212 GW (financiële beheersverordening) zijn de verplichtingen opgenomen voor de nog niet opgestelde plannen. De reden dat er bestemmingsreserves bestaan in plaats van voorzieningen is dat de plannen (nog) niet geheel voldoen aan de verplichtingen welke aan de vorming van voorzieningen worden gesteld.


Pagina 76

Begroting per programma

baten 01 - Sturende en dienstverlenende gemeente 02 - Wonen en Werken in Netwerken 03 - Sociale kwaliteit

Realisatie 2011 lasten

saldo

Begroting 2012 na wijzigingen baten lasten saldo

baten

Begroting 2013 lasten

saldo

191.495

1.959.048

-1.767.553

189.259

1.916.397

-1.727.137

172.359

1.889.824

-1.717.466

2.316.485

7.432.119

-5.115.634

3.361.949

5.387.439

-2.025.490

906.576

2.635.199

-1.728.623

8.770.445 13.310.891

-4.540.447

7.544.167 12.354.822

-4.810.655

7.509.817 11.637.437

-4.127.620

04 - Voorzieningen

826.917

3.856.519

-3.029.602

758.424

3.844.840

-3.086.416

202.242

3.194.098

-2.991.856

2.834.427

3.968.523

-1.134.096

2.936.339

4.034.536

-1.098.197

2.644.004

3.845.647

-1.201.643

06 - Mobiliteit en infrastructuur

61.782

2.105.152

-2.043.370

4.730

2.377.890

-2.373.160

4.730

2.357.746

-2.353.016

07 - Fysieke en sociale veiligheid

13.507

683.700

-670.193

5.000

674.572

-669.572

5.000

804.665

-799.665

99 - Algemene dekkingsmiddelen

14.998.753

05 - Leefkwaliteit

801.487 14.197.267 15.479.487

541.581 14.937.905 15.387.867

Nieuw beleid

414.849 14.973.018 257.043

-257.043

-852.723 26.832.594 27.036.510 1.222.149 459.747 431.622 369.426 27.292.341 27.468.132

-203.915 28.125 -175.791

Bezuinigingsmaatregelen Aanvullende belastingmaatregelen Resultaat voor bestemming Mutaties reserves Resultaat na bestemming

30.013.810 34.117.438 4.308.315 1.175.398 34.322.125 35.292.835

-4.103.628 30.279.355 31.132.077 3.132.918 1.867.955 645.806 -970.710 32.147.310 31.777.883

Toelichting baten en lasten


Pagina 77

In onderstaand overzicht worden de verschillen baten en lasten hoger dan € 30.000 ten opzichte van de begroting 2012 inclusief wijzigingen toegelicht. Programma 1 – Sturende en dienstverlenende gemeente • Lagere lasten op het product B&W door het opvoeren van een eenmalig krediet in 2012. • De kosten voor bestuurlijke samenwerking zijn lager, omdat de kosten voor ANNO in zijn geheel op programma 2 begroot zijn. • Vanwege een personeelsuitbreiding zijn de personeelskosten op voorlichting en communicatie hoger. Programma 2 – Wonen en werken in netwerken • Lagere lasten door eenmalige projecten in 2012, zoals Hart van Kollum, Mr. Andreaepassage, het opstellen van een welstandsnota en het koppelen van diverse basisregistraties. • Er zijn minder uren begroot op economische ontwikkeling, structuur- en bestemmingsplannen en vastgoedregistraties; daarentegen worden er meer uren begroot op bouwen woningtoezicht. • Door grondverkopen is de boekwaarde van de bouwgrondvoorraad afgenomen. Programma 3 – Sociale kwaliteit • In 2012 was op WWB-inkomensdeel een stelpost opgenomen voor eventuele tegenvallers. • De exploitatiebijdrage voor de sociale werkvoorziening is naar beneden gegaan. • Lagere rijksbijdrage voor volwasseneneducatie, waardoor de uitgaven ook naar beneden gaan. • Lagere uitgaven begroot voor Centrum Jeugd en Gezin en Jeugdgezondheidszorg. Programma 4 – Voorzieningen • De lasten voor onderwijshuisvesting zijn lager, wat vooral veroorzaakt wordt door het gereedkomen van het MFC Westergeest-Triemen. • In de begroting van 2012 zitten voor speelvoorzieningen, dorpshuizen en peuterspeelzaalwerk overgehevelde bedragen van 2011 en/of eenmalige lasten. • Op sociale vernieuwing staat voor 2012 een eenmalige inkomst en uitgave voor een ANNOproject. • De tractiekosten worden op basis van een verdeelsleutel verdeeld. Voor 2013 is deze verdeelsleutel opnieuw berekend, waardoor de doorberekening naar sportvelden hoger is geworden. Programma 5 – Leefkwaliteit • De lasten op huisvuil zijn lager vanwege een tariefsverlaging van het restafval. • Door een actualisatie van de verdeling van de tractiekosten zijn de tractiekosten op huisvuil lager geworden en op riolering hoger. • Er worden in 2013 minder uren aan milieu besteed. • De opbrengsten op agrarische zaken zijn in 2012 hoger door diverse grondverkopen. Programma 6 – Mobiliteit en infrastructuur • In de begroting van 2012 voor bruggen en vaarten en kanalen zitten overgehevelde bedragen van 2011 en/of eenmalige lasten. • Door een actualisatie van de verdeling van de tractiekosten zijn de tractiekosten op wegen en paden hoger geworden. Daarnaast zijn de kapitaallasten hoger door de investeringen in het onderhoud van de wegen. Programma 7 – Sociale en fysieke veiligheid • Er worden in 2013 minder uren besteed aan integrale veiligheidszorg. Algemene dekkingsmiddelen • De inflatiecorrectie is, vanwege het verminderen van de reserves, lager. • Het resterende saldo op de kostenplaatsen is in 2013 lager.


Pagina 78

Meerjarenplanning

Nieuwe posten: meerjarenplanning 2013 - 2016

Versie: Kapitaallasten

Titel

Invest.

Lpt.

2013

2014

2015

11-9-2012

Exploitatielasten 2016

2013

2014

2015

2016

Wettelijk Overdracht stedelijk waterbeheer naar Wetterskip

(t.l.v. saldi-reserve)

20.000

Abonnement Databank Flora en Faune

2.000

2.000

2.000

p.m.

p.m.

p.m.

30.597

61.194

30.597

25.498

Ontwikkelingen schulddienstverlening

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

AWBZ - Wmo (Extramurale begeleiding)

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

Wijziging Wet Inburgering

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

Doordecentralisatie onderwijshuisvesting (nulmeting + afrekentraject)

p.m.

p.m.

Regionale uitvoeringsdienst (RUD)

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

Aansluiting op landelijke voorziening WOZ (LV WOZ)

p.m. 10.000

10.000

10.000

10.000

70.000

71.500

42.597

37.498

Uitvoering externe veiligheid Herstructureringskosten WWNV

Arbo: peridodiek medisch onderzoek 120 medewerkers Aanvullend budget invoering BGT (B&W 17-7-2012)


Audit BAG 3e kwartaal 2013


Totaal onderdeel A:

2.000

4.750

0

0

0

0

0

137.347

144.694

Autonoom NME-Centrum De Klyster (uitbreiding uren NME-Coördinator) Kantbelijning erftoegangswegen Veilige schoolomgeving (infrastructurele maatregelen)

15.000

15

500

1.000

1.000

1.000

4.015

4.015

4.015

4.015

12.000

5.000

5.000

5.000

Evaluatie ontsluiting Kollum

p.m.

Aanvullende maatregelen n.a.v. evaluatie herinrichting Oudwoude

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

Achterstallig baggeronderhoud i.v.m. overdracht vaarwegbeheer

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

Digitale ontwikkelingen zorg en welzijn

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

17.000

15.000

37.000

31.000

Ontwikkelingen Mantelzorg

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

Ontwikkelingen dorpshuis nieuwe stijl

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

Bijdrage ( vm. integratie-uitkering AU biblotheken Noord-Ooost Friesland (BNOF)

13.785

13.785

13.785

13.785

Mobiliteit - CAO uitkomst individueel loopbaanbudget € 500 p.p.j

19.500

19.500

19.500

19.500

2.000

2.000 2.500

Bibliotheekwerk (niet halen bezuiniging '12 € 80.000 o.b.v. regiovisie)

Transitie veiligheidshuis


Project "Geweld is niet Oké"


2.500

Ambitieprojecten Agenda Netwerk Noordoost

(t.l.v. reserve WHL)

12.500

Samenvoeging ICT afdelingen

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

2.500

2.500

2.500

2.500

Nieuw contract midoffice

13.500

13.500

13.500

13.500

Kosten Service Level Agreement webnext

19.546

19.546

19.546

19.546

350

350

350

350

109.196

Overbrengen archieven derden

Akten AlleFriezen.nl

Totaal onderdeel B:

15.000

500

1.000

1.000

1.000

119.196

97.696

115.196

Onderdeel A

0

0

0

0

0

137.347

144.694

42.597

37.498

Onderdeel B

15.000

500

1.000

1.000

1.000

119.196

97.696

115.196

109.196

Totaal generaal:

15.000

500

1.000

1.000

1.000

256.543

242.390

157.793

146.694


Pagina 79

Mutaties reserves

MUTATIES RESERVES Naam reserve/voorziening

Vorig dienstjaar (2012)

Dienstjaar (2013)

Saldo aan het

VermeerderingenOverige ver-

Verminderingen Saldo aan het

VermeerderingenOverige ver-

Verminderingen Saldo aan het

begin van het

wegens inflatie- meerderingen

(beschikk.over

begin van het

wegens inflatie- meerderingen

(beschikk.over

einde van het

dienstjaar

correctie

en bijdr.uit

dienstjaar

correctie

en bijdr.uit

dienstjaar

res./voorz.)

res./voorz.)

A. VRIJE RESERVES 0.1 Saldi reserve

2.121.816,62

42.436,33

1.635.300,67

2.047.562,00

1.751.991,62

30.659,85

259.689,00

1.522.962,47

2.121.816,62

42.436,33

1.635.300,67

2.047.562,00

1.751.991,62

30.659,85

259.689,00

1.522.962,47

663,01

0,00

0,00

0,00

163.785,00

349.587,85

2.113.784,00

36.991,22

2.150.775,22

0.2 Resultaat na bestemming Totaal A

0,00

B. BESTEMMINGSRESERVES (autonomie Raad) (opsomming geselecteerd naar indeling functie) 2.1 Wegenonderhoud 4.1 Onderwijshuisvesting

650,01

13,00

2.254.496,91

45.089,94

125.820,91

2.516,42

38.825,33

89.512,00

1.566,46

91.078,46

33.932,18

678,64

19.610,83

15.000,00

262,50

15.262,50

5.1 Speelvoorzieningen 5.2 Kunst en cultuur 5.3 Recreatie en toerisme; Kollum watersportdorp

298.625,00

5.972,50

289.597,50

15.000,00

262,50

15.262,50

6.1 Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO)

894.603,32

17.892,07

424.969,39

487.526,00

8.531,70

496.057,70

6.2 Sociaal maatschappelijke doeleinden (vm. armenzorg) 53.760,70

n.v.t.

6.3 WWB/WSW

0,00

0,00

6.4 Onderhoud dorpshuizen

118.486,79

2.369,74

6.5 Vrijwilligerswerk

101.069,57

2.021,39

7.1 Milieubeheer 7.2 Riolering 7.3 Bedrijfsafval 7.4 Huishoudelijk afval 7.5 Electronisch kinddossier

1.169,99

68.026,52

40.000,00

700,00

40.700,00

30.257,00

0,00

n.v.t.

100.302,00

821.370,40

9.343,09

28.674,07

573,48

260.717,04

5.214,34

8.2 Wonen, Herstructurering en leefkwaliteit (WHL) 1.437.701,32

9.3 Aansprakelijkheid en (plan)schades

66.856,53

63.090,96

n.v.t.

n.v.t.

9.2 Eigen kapitaal, niet vrij besteedbaar

54.000,00

11.827,98

3.923,13

9.1 Persoonlijke verplichtingen

n.v.t. 21.000,00

30.257,00

7.425,00

8.3 Uitvoering energievisie

0,00 1.200.000,00

909.844,42

196.156,70

8.1 Bouwgrondexploitatie (algemeen)

53.760,70 1.200.000,00

134,00 7.098,00 4.510,00

29.113,55

509,49

273.029,38

4.778,01

0,00 300.000,00

1.521.000,00

0,00 24,00

830.689,49 29.623,04

61,00

277.868,39

2.915,00

n.v.t.

2.915,00

200.079,83

3.501,40

203.581,23 1.132.669,90

28.754,03

345.000,00

1.121.455,35

11.214,55

149.606,00

n.v.t.

104.606,00

45.000,00

n.v.t.

78.662,89

786,63

28.625,00

50.824,52

508,25

28.690,00

22.642,77

820.752,02

n.v.t.

198.844,00

621.908,02

n.v.t.

171.344,00

450.564,02

45.000,00

31.457,96

629,16

32.087,12

561,52

185.556,00

n.v.t.

264.253,00

449.809,00

0,00

n.v.t.

Totaal B

8.018.255,81

128.262,44

1.635.136,00

2.556.192,57

7.225.461,68

100.900,68

300.061,00

200.058,00

7.426.365,36

Totaal A en B

10.140.072,43

170.698,77

3.270.436,67

4.603.754,57

8.977.453,30

131.560,54

300.061,00

459.747,00

8.949.327,84

9.4 Reserve overlopende posten

32.648,64 0,00

C. VOORZIENINGEN V.1 Afgesloten complexen en toek. proj.

40.041,00

40.041,00

0,00

V.2 Dubieuze debiteuren

28.103,21

28.103,21

0,00

28.103,21

238.629,00

238.629,00

0,00

238.629,00

V.3 Naheffingen BCF/BTW V.4 Afwaardering gronden buiten exploitatie

2.965.579,00

40.041,00

2.965.579,00

0,00

Totaal C

3.272.352,21

0,00

0,00

0,00

3.272.352,21

0,00

0,00

0,00

2.965.579,00 3.272.352,21

Totaal A, B, en C

13.412.424,64

170.698,77

3.270.436,67

4.603.754,57

12.249.805,50

131.560,54

300.061,00

459.747,00

12.221.680,05

De reserves speelvoorzieningen, dorpshuizen, uitvoering energievisie, riolering, bedrijfsafval en huishoudelijk afval zijn egalisatiereserves. Als in het ene jaar een onderbesteding is op een van de producten is waar deze reserves voor gevormd zijn, dan wordt dit overschot gereserveerd. Als er in een ander jaar een overbesteding op een van deze producten is, dan kan het tekort uit een van deze reserves worden gehaald.


Pagina 80

Vaststellingsbesluit


Pagina 81

Vaststellingsbesluit


Pagina 82


Pagina 83

Bijlage Lokale lastendruk per jaar Meerpersoonshuishouden met een eigen woning van € 100.000 in 2012 wordt € 92.000 in 2013

Onroerende zaakbelasting Afvalstoffenheffing Rioolheffing

2012 93 278 192 562

2013 94 262 235 591

Eenpersoonshuishouden met een eigen woning van € 100.000 in 2012 wordt € 92.000 in 2013 Verschil 1 (16) 43 29

Meerpersoonshuishouden met een eigen woning van € 200.000 in 2012 wordt € 184.000 in 2013 2012 186 278 192 655

2013 188 262 235 685

Verschil 2 (16) 43 30

2013 377 262 235 874

Verschil 5 (16) 43 33

2013 262 235 497

Verschil (16) 43 28

2013 809 255 235 1.298

2013 809 255 235 1.298 per maand



2012 372 194 192 757

3

2013 377 183 235 795

Verschil 5 (11) 43 37 3

per maand

Afvalstoffenheffing Rioolheffing

2012 194 192 385

2013 183 235 418

Verschil (11) 43 32 3

per maand

2012 Reinigingsrechten Rioolheffing

268 192 459

3

Bedrijf met eigen bedrijfspand van € 250.000 in 2012 wordt € 240.000 in 2013 (zonder bedrijfscontainers) 2012 809 268 192 1.268

Verschil 2 (11) 43 35

Bedrijf zonder eigen bedrijfspand met bedrijfscontainers

Verschil (13) 43 31

per maand

Onroerende zaakbelasting Reinigingsrechten Rioolheffing

2013 188 183 235 606 per maand

2

Bedrijf met eigen bedrijfspand van € 250.000 in 2012 wordt € 240.000 in 2013 (met bedrijfscontainers) 2012 809 268 192 1.268

2012 186 194 192 571

Eenpersoonshuishouden zonder eigen woning

per maand

Onroerende zaakbelasting Reinigingsrechten Rioolheffing


3

Meerpersoonshuishouden zonder eigen woning 2012 278 192 469

3

Eenpersoonshuishouden met een eigen woning van € 400.000 in 2012 wordt € 368.000 in 2013

per maand

Afvalstoffenheffing Rioolheffing

Verschil 1 (11) 43 34

per maand

3

Meerpersoonshuishouden met een eigen woning van € 400.000 in 2012 wordt € 368.000 in 2013 2012 372 278 192 841

2013 94 183 235 512

Eenpersoonshuishouden met een eigen woning van € 200.000 in 2012 wordt € 184.000 in 2013

per maand


2012 93 194 192 478

2

per maand



2013

Verschil

255 235 489

(13) 43 31 3

per maand

Bedrijf zonder eigen bedrijfspand zonder bedrijfscontainers

Verschil (13) 43 31 3

2012 Reinigingsrechten Rioolheffing

268 192 459

2013 255 235 489

Verschil (13) 43 31

per maand

Pagina 84

3

PROGRAMMABEGROTING 2013

Recommend Documents