Algemene beschouwingen programmabegroting 2013
Geachte collega-raadsleden en leden van het college van Burgemeester en Wethouders ,
Voor ons ligt de begroting 2013. Begroten na een pittig economisch en financieel jaar en met een forse bezuinigingsopdracht voor het komend jaar, is geen makkelijke opgave. Er moeten moeilijke keuzes gemaakt worden, zowel op landelijk, als provinciaal en gemeentelijk niveau. Echter om de lasten en de schulden niet door te schuiven naar de volgende bestuurders en generaties, moeten we nu aan de slag. En ook dit jaar geldt voor Venray dat we samen de uitdaging moeten aangaan om enerzijds nog meer te bezuinigen en anderzijds de verantwoordelijkheid te blijven nemen voor het verder ontwikkelen van Venray op de langere termijn. Ook dit jaar zetten wij dan bij deze beschouwingen weer in op goed huisvaderschap, en het nemen van die verantwoordelijkheid, met in ons achterhoofd dat het uiteindelijk gaat om het welzijn en de welvaart van alle Venrayse burgers; nu, maar eigenlijk nog meer voor de toekomst. Ondanks het feit dat de VVD geen deel uitmaakt van de coalitie, zijn wij op een aantal beleidsterreinen niet ontevreden over de voornemens en de uitgangspunten die in deze begroting door het college worden voorgesteld. En dat komt vooral omdat op deze terreinen het VVD-beleid wordt uitgevoerd. Het gebeurt misschien wel later dan wij zouden willen en langzamer, maar toch… Blijkbaar is soms wat meer bedenktijd nodig om goed beleid te ontwikkelen. Helaas is het wel zo dat dit ook betekent dat we de afgelopen jaren eigenlijk te weinig hebben bezuinigd en te royaal boven onze stand hebben geleefd als gemeente. Dat heeft ons wel mooie dingen gebracht; een gerenoveerd gemeentehuis, de mooiste binnenstad, een royaal aanbod van sportvoorzieningen, vele bedrijfsverplaatsingen, waardoor bouwen in dorpen mogelijk wordt, enz.. Wat het ook gebracht heeft is een schuld die nog verder is opgelopen eind dit jaar tot een recordhoogte van €106 miljoen en met de voorliggende begroting verder oplopend tot ruim € 111 miljoen!!!! Wij nemen dan ook de uitspraak van het college dat we landelijk gezien een goede middenmoter zijn hiermee, met meer dan een korreltje zout! Dit betekent in 2013 een rentelast van € 4,6 miljoen en een aflossing van jaarlijks zo’n € 6 miljoen. Het moge duidelijk zijn dat deze aanslag op de vrije beleidsruimte aanzienlijk is en juist daardoor de noodzaak van bezuinigen alleen maar pregnanter wordt. We zien bovendien de weerstandscapaciteit beneden de beleidsnorm van 1 zakken voor de komende jaren, de risico’s toenemen en de reserves minder worden. Al met al een somber financieel plaatje ondanks de min of meer sluitende exploitatie. Het is niet zo dat de VVD overal tegen is, daarom willen wij in deze beschouwingen u graag een indruk geven over hoe de VVD in het algemeen denkt over een aantal belangrijke zaken, zodat onze keuzes ,waar wel en waar niet op bezuinigen,u beter duidelijk worden. Waar aan de orde zullen we onze visie dan ook projecteren op hetgeen u in de begroting voorstelt.
VVD beschouwingen programmabegroting 2013
WMO: Terecht dat we de ruimte behouden om hen, die het (even) niet zelf kunnen, te kunnen ondersteunen. Een belangrijk onderdeel hierin is natuurlijk de implementatie en uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). De gemeente voert de WMO uit, en heeft daardoor een rol in het ondersteunen van mensen om volwaardig mee te doen aan de samenleving. Het compensatiebeginsel in de WMO gaat uit van wat mensen wél kunnen in plaats van wat ze niet kunnen. Dit is voor de VVD een cruciaal uitgangspunt. Immers, je hébt dan misschien een beperking, je bént niet je beperking! De VVD zet in de WMO in op onafhankelijke cliëntondersteuning. Daarmee waarborgen we dat mensen met een licht verstandelijke beperking zo zelfstandig mogelijk kunnen wonen – ook wanneer zij niet kunnen terugvallen op familie en vrienden. Ieder mens moet immers mee kunnen doen in de samenleving. Welzijn is de – voor iedereen unieke – balans tussen gezondheid, sociale relaties, carrière, inkomen en zingeving. De langdurige zorg voor ouderen en gehandicapten komt in het gedrang. Dat komt door de vergrijzing, maar ook door het opstapelen van lichtere zorg in de AWBZ. De VVD wil de langdurige zorg weer terugbrengen naar de kern. Lichtere functies zoals begeleiding en verzorgen gaan naar de gemeente, in het kader van de WMO. Met deze nieuwe taken erbij, kan de gemeente mensen maatwerk bieden. Daarnaast vindt de VVD dat mensen zelf moeten kunnen bepalen waar en met wie ze wonen, ook als ze zorg nodig hebben. Daarom kiest de VVD voor het scheiden van wonen en zorg. De zorg wordt georganiseerd rondom het wonen, en de zorgaanbieder is te gast bij de cliënt. Vraag: Heeft het college al in beeld voor welke specifieke vormen van zorgwoningen vraag is in Venray?
Werk moet lonen: De VVD wil dat mensen die geld verdienen er meer aan over houden om zelf te kunnen besteden. Dat is ook beter voor de economie; het stimuleert mensen om ( harder ) te werken. Het verschil tussen een uitkering en een betaalde baan, moet ook een stimulans zijn om te willen werken, niet om thuis te blijven zitten. Door de vele inkomensafhankelijke regelingen gaan veel mensen er financieel op achteruit als zij van een uitkering naar een baan gaan. Dit vindt de VVD onacceptabel. Mensen die zonder hun schuld hun baan verliezen, of door omstandigheden echt niet kunnen werken, moeten natuurlijk een beroep kunnen doen op de sociale zekerheid. Wij hebben ook in Venray een prima sociaal vangnet voor mensen die echt niet (meer) kunnen werken. Deze mensen krijgen een uitkering, maar in ruil daarvoor zou de VVD graag zien om daar waar mogelijk wat terug te doen voor de samenleving, zoals vrijwilligerswerk of mantelzorg. Deze tegenprestatie zou ook een re-integratie instrument kunnen zijn wat ons betreft. De samenwerking met het UWV Venlo vinden wij dan ook een belangrijk onderwerp en die zal goed moeten functioneren. Het behoud van de front-office in Venray, is daarbij een essentieel onderdeel. Bezuinigingsvoorstel 1.7 Minimabeleid. Vraag aan het college: Wij zijn het eens met uw voorstel, maar vragen ons af of er ook een doorberekening is gemaakt voor als de inkomenspercentages gedifferentieerd zouden worden?
VVD beschouwingen programmabegroting 2013
Venray centrum: In de programmabegroting schrijft u: Een brede doelstelling stimuleren van initiatieven voor evenementen, versterken toerisme en het attractieve centrum verder uitbouwen. Dat het gelukt is om een attractief centrum te ontwikkelen, dat kunnen wij beamen. Maar het behouden van zo'n mooi centrum; daar zit nog wel een zorg. Diverse ontwikkelingen in de toekomst zullen ook gevolgen hebben voor de detailhandel. We zullen dus kritisch moeten blijven kijken hoe en waar we detailhandel toestaan. Nu al staan te veel panden in centrum leeg en dit doet een grote afbreuk aan de aantrekkelijkheid van het centrum. Bezuinigingsvoorstellen: 4.5 Privatiseren weekmarkt. Wij zijn het hier niet met u eens, omdat de VVD het geen goede zaak vindt om ' de slager zijn eigen vlees te laten keuren'. M.a.w. Toezicht moet niet neergelegd worden bij de betreffende partij zelf. 5.6 en 5.6a Afvalbakken. Wij zijn het met beide voorstellen niet eens met u. De VVD wil de afvalbakken behouden, maar de de burger hier niet nu ineens extra voor laten betalen. Vraag: Hoe denken de andere fracties hierover?
Wonen: U maakt terecht de opmerking dat u wilt bouwen naar behoefte. Dat is voor de VVD de enige manier om aan een juist aanbod te komen en in te spelen op de veranderende vraag in de toekomst. De VVD vindt dat mensen zelf mogen bepalen waar en hoe ze wonen. Daar moeten dan wel de goede voorwaarden voor worden geschept. Starters moeten een betere kans krijgen. Dit helpt ook de woningmarkt als geheel. Maar hier ligt het grootste deel van de oplossing bij de landelijke overheid. Toch kunnen we ook in Venray meehelpen. Door de juiste huizen te bouwen, op de juiste locaties, met goede ( grond- ) prijzen. Maar er liggen ook kansen in de huursector. De meeste huurwoningen worden zelfs dubbel gesubsidieerd: de huurprijs wordt kunstmatig laag gehouden én er wordt huurtoeslag betaald. Mensen met een gesubsidieerde huurwoning verhuizen bij een stijgend inkomen niet snel, omdat zij dan ineens veel meer gaan betalen voor hun huis. Dit werkt ‘scheefwonen’ in de hand. Het gevolg is een huursector die op slot zit. Daardoor zijn er te weinig goedkope huurwoningen beschikbaar voor mensen die het echt nodig hebben. Zij komen vaak op een lange wachtlijst terecht en zijn afhankelijk van een bureaucratisch toewijzingssysteem. De VVD vindt dat onacceptabel. Aan ons de taak om regelmatig te overleggen met Wonen Venray/Wonen Limburg, om te blijven zoeken naar een goede oplossing. Vraag: Hoe ziet het college deze kansen met o.a. Wonen Venray?
Economie : Bij de VVD staat een voortvarende ontwikkeling van de bedrijvigheid hoog op de agenda. En we kunnen ons vinden in de lijnen die u aangeeft. Insteken op versterking van de regionale samenwerking, maar ook een open en meedenkende houding bij aanvraag tot vestiging van bedrijven en een vlotte verwerking van de administratieve taken ook na hun vestiging VVD beschouwingen programmabegroting 2013
Regeldruk: Ondernemers moeten de ruimte krijgen. Zij moeten minder tijd kwijt zijn aan hun contacten met de overheid. Dat houdt in dat overbodige regels en ingewikkelde procedures moeten worden aangepakt. Dit verlaagt tevens de werkdruk op de ambtenaren. Vraag: Graag zouden wij op hoogte gebracht willen worden omtrent het MKB-actieplan en in het bijzonder over de realisatie van het digitale bedrijfsloket. Kan het college dit toezeggen?
Agrarische sector: Nederland is, met name dankzij de land- en tuinbouwsector, de tweede voedselexporteur ter wereld. Deze sector is verantwoordelijk voor een goede percentage van de werkgelegenheid. Door de groei van de wereldbevolking worden land- en tuinbouwproducten een steeds prominenter exportmiddel. Daarnaast speelt de agrarische sector een belangrijke rol als beheerder van ons typisch Nederlandse landschap, onze cultuur en tradities. De VVD kiest voor een sterke agrarische sector die op de wereldmarkt kan concurreren. Bij een wereldwijd gelijk speelveld - dus zonder concurrentievervalsing doordat er verschillende eisen worden gesteld aan de productie en producten - kunnen landbouwsubsidies worden afgeschaft. Diensten van de agrarische sector aan de gemeenschap (bijvoorbeeld voor landschap, natuur of recreatie) moeten worden beloond, en opgelegde beperkingen voldoende gecompenseerd. In gebieden waar sprake is van bijzonder landschap zal de landbouw zich moeten aanpassen. Er mag slechts één dienst zijn die landbouwbedrijven controleert. Bedrijven die zich goed aan de regels houden, hoeven minder vaak te worden gecontroleerd. Dit verlaagt ook de druk op de afdeling Handhaving. Vraag aan het college: Als hierdoor capaciteit vrij komt, zou deze o.a. ingezet kunnen worden voor de handhaving van adequate huisvesting van buitenlandse werknemers?
Regionale samenwerking: De VVD onderschrijft het belang van regionale samenwerking. Inzetten op de versterking van de regionale samenwerking is wat de VVD betreft een “must”. We kunnen in Venray niet alles realiseren en zullen gebruik moeten maken van de regio's waar wij deel van uitmaken. Dat brengt de nodige consequenties met zich mee. De verbindingen van Venray naar buiten en naar Venray toe zullen goed geregeld moeten zijn, niet alleen voor de forensen per auto, maar ook per spoor en overig openbaar vervoer. Gekoppeld aan een regionale samenwerking zijn de overlegstructuren. Hier moeten we blijven waken dat het transparant is en blijft; naar de burgers, de ondernemers en naar de Raad. In uw collegeprogramma zegt u zelf dat de kerngedachte is dat de Raad van Venray haar democratische controletaak moet kunnen uitoefenen. Daarbij heeft u het ook over de ontwikkelingen in de dorpen en de wijken en de bijbehorende ontwikkelingsplannen die zijn opgesteld. Hier moeten we nu mee aan de slag. Hier moet naar onze mening echt stimuleren van actief burgerschap en zelfsturing plaatsvinden. Deze plannen zijn met veel zorg, door vele betrokkenen opgesteld en die verdienen meer dan een afwachtende houding en karig budget. . Vraag aan het college. Welke acties gaat u als college ondernemen om actief burgerschap verder te stimuleren?
VVD beschouwingen programmabegroting 2013
Krachtige, kleine overheid: De overheid kan geld en tijd besparen door nog beter samen te werken en zich tot de kerntaken te beperken. De gemeente is er voor de burgers, niet andersom. Daadkrachtig en op tijd handelen bepaalt in belangrijke mate de effectiviteit van een kleine overheid. En met die efficiënte overheid moet een einde worden gemaakt aan het onoverzichtelijke woud van de vele beleidsnota’s. Vraag : De VVD zou graag van het college nu met het nieuwe werken ook een plan willen zien voor het opzetten van een duidelijke structuur van beleidsnota’s. Kan het college dit toezeggen??
Belastingen: De VVD is van mening dat moet worden gestreefd naar zo laag mogelijke belastingen en kostendekkende heffingen. Bij de behandeling van de voorjaarsnota was het duidelijk dat een meerderheid van de raad niet kon instemmen met het voornemen om ook in 2013 de OZB te verhogen met de macronorm. U heeft dat in de begroting voor 2013 dan ook niet gedaan, maar voor de jaren daarna zet u wederom in op een verhoging met de macronorm. De VVD is en blijft van mening dat de OZB jaarlijks slechts verhoogd mag worden met de inflatiecorrectie en zeker niet met de macronorm. In deze moeilijke tijden is het voor ons onbegrijpelijk dat u nog steeds probeert de huizenbezitter op te zadelen met een extra verhoging vanaf 2014. Dit terwijl velen van de huizenbezitters het financieel erg zwaar hebben op dit moment. Het moet niet zo zijn dat de Venrayse burger die zijn spaargeld in een huis heeft gestopt en hier hard voor heeft gewerkt, in lengte van dagen blijft opdraaien voor de bezuinigingen die nu plaatsvinden! Daarnaast is de VVD ervan overtuigd dat er nu al een substantiële bezuiniging is te bereiken door belasting- en invorderingswerkzaamheden in een groter professioneel verband onder te brengen zoals in het BsGW. Hiermee kan de kwaliteit worden verbeterd, kan de kwetsbaarheid worden verminderd en kunnen vooral kosten worden bespaard. Vraag: Is het college bereid om op korte termijn te onderzoeken in hoeverre samenwerking in groter verband ook hier zinvol is en besparingen zou kunnen opleveren? Afvalstoffenheffing en rioolheffing: Inzake de afvalstoffenheffing en de rioolheffing is de VVD van mening dat u de verkeerde weg inslaat. U doet het voorkomen dat de verschuiving van kosten van algemene middelen naar de deze heffingen een bezuiniging is. Het kan toch niet waar zijn dat u de burger opzadelt met een extra lastenverzwaring onder het mom van bezuinigen? Temeer daar de grond van deze verschuiving op zijn zachts gezegd discutabel is. Dit gezien het feit dat deze heffingen en rechtstreeks verband moeten hebben met de dienst die wordt verleend en de VVD is van mening het onderhoud (maaien) van bermsloten langs wegen en onderhoud van watergangen heeft te maken met wegbeheer / wegonderhoud en dus niet thuishoort in de rioolheffing. Dit geldt naar onze mening ook voor o.a. kosten van opruimen van zwerfafval en van ledigen van afvalbakken die in de openbare ruimte staan, als die verhaald gaan worden via de afvalstoffenheffing, terwijl zij duidelijk onderdeel uitmaken van beheer van de openbare ruimte. Dus wat ons betreft worden deze aanpassingen ongedaan gemaakt. We zijn in Venray voortvarend aan de slag gegaan met ons afvalbeleid, maar de visie moet nog omgezet worden naar beleid. De burger moet ( financieel ) gestimuleerd worden om beter afval te scheiden; niet extra gaan betalen! Het kan niet zo zijn dat de burger extra belast wordt met een hogere afvalstoffenheffing, zonder daar iets voor terug te krijgen; sterker nog, de gemeente wil zelfs dat de burger beter zijn best zou moeten doen om het afval te scheiden. Het moet een systeem worden dat als men niet wil meewerken, diegene dan ook meer zal moeten betalen.
VVD beschouwingen programmabegroting 2013
U schrijft zelf: 'Doel is zoveel mogelijk hergebruik van afval als nieuwe grondstof, waarbij de afvalkosten voor de burger minimaal gelijk blijven en op termijn dalen. De VVD is van mening dat: – de kosten voor het leeghalen van de afvalbakken en voor de dump van afval, niet vanuit de afvalstoffenheffing betaald zouden moeten worden. – dat er een significante differentiatie moet komen voor restafval en GFT-afval. Vraag :Hoe denken de andere fracties hierover? Onze zorg daarbij is wel dat als het verschil tussen 'goed' en 'slecht' gedrag te weinig is, dat het de illegale dump kan gaan bevorderen. Daar moeten we in eerste instantie zien te voorkomen en bij wangedrag handhaven en aanpakken daar waar mogelijk! Vraag: Hoe denkt het college hierover? Bezuinigingen: Zoals u al heeft kunnen lezen, de VVD is van mening dat aan ingrijpende bezuinigingen niet is te ontkomen. We kunnen het ons al lang niet meer permitteren om op de oude voet door te gaan. We zijn dan ook van mening dat het meer dan zinvol is nog eens te kijken naar de investeringen die eerder door de raad zijn vastgesteld maar nog niet in uitvoering zijn, of nog gemakkelijk kunnen worden teruggedraaid. Daarom blijven wij van mening dat realisatie van een 4de Sporthal gezien de twijfelachtige noodzaak en de huidige financiële situatie eigenlijk niet aan de orde zou moeten zijn! Een investering van meer dan 1 miljoen in 2013 en vanaf 2014 een jaarlijkse exploitatie last van 181.000 ! Hierdoor zou financieel ruimte ontstaan om andere, veel pijnlijkere bezuinigingen te voorkomen. Vraag : Hoe denken de andere fracties hierover? Bovendien zijn wij van mening dat een stevige budgetdiscipline bij het realiseren van de op papier ingeboekte bezuinigingen meer dan noodzakelijk is. Vraag :Kan het college toezeggen dat er voortzetting komt van de regelmatige rapportage van de stand van zaken van de bezuinigingen?
Met een aantal bezuinigingsvoorstellen die u als college heeft gedaan zij wij het niet (geheel) eens. Voor zover nog niet aan de orde gesteld zullen wij deze hierbij aangeven en toelichten. 1.8 Geestelijke bedienaren. Wij onderschrijven de toelichting en zijn van mening dat deze bezuiniging wel doorgang kan vinden. 3.3 Straatcoaches. Wij kunnen ons vinden in uw voorstel. Echter zijn wij van mening dat de inzet niet in dagen geteld zouden moeten worden, maar in uren. Door deze flexibeler in te zetten, kunnen er naar onze mening ook nog effectievere resultaten behaald worden. Vraag: Hoe denkt het college hierover? 3.4 Vermindering overlast BOA's Wij kunnen ons vinden in uw voorstel. Vraag: Graag zouden wij van het college horen hoe zij denkt over het evt. tijdelijk inzetten van de uren buiten de reguliere werktijden voor bijv. een bepaald project? En hoe denken de andere fracties hierover? VVD beschouwingen programmabegroting 2013
Tot slot stellen wij vast dat de crisis in Nederland niet alleen betekent met z’n allen een stap terug zetten. Het is inmiddels een aanjager van nieuwe ontwikkelingen en herbezinning van prioriteiten. Er komt veel in beweging, burgers worden weer actief om een bijdrage te leveren aan de samenleving. Zoals we met z’n allen al hebben geconstateerd bij de voorjaarsnota; er komen nog veel meer uitdagingen op ons pad. De VVD Venray is van mening dat we die niet uit de weg moeten gaan, maar als raad op een transparante wijze tegemoet moeten treden. Wij willen meewerken aan een betrokken samenleving en een gemeente waarin het goed wonen, werken en recreëren is. We moeten ons als raad de vraag stellen hoe wij Venray zouden willen achterlaten aan onze kinderen: Wat de VVD betreft als een aantrekkelijke woonomgeving waarin we zelf verantwoordelijkheid nemen om het leven in Venray en onze kerkdorpen zo aangenaam mogelijk te maken. Waar de overheid alleen taken uitvoert die écht nodig zijn. Een gemeente waar durf en daadkracht worden gewaardeerd en worden aangejaagd door een beroep op onze eigen verantwoordelijkheid. Een economisch sterke gemeente, met lage belastingen en een hoge mate van zelfbeschikking. Waarin mensen niet wegduiken in anonimiteit, maar elkaar opzoeken en aanspreken.
VVD fractie Venray Ingeborg de Barbanson John Niessen
VVD beschouwingen programmabegroting 2013