Raadsbehandeling Programmabegroting 2015 - 2018 Uitgebreide algemene beschouwingen 2014 d.d. 18 november 2014 Inhoudsopgave 1. VVD 2. PvdA 3. SP 4. InwonersPartij 5. Partij van Lelystad 6. D66 7. ChristenUnie 8. GroenLinks 9. CDA 10. Leefbaar Lelystad 11. LEUC 12. OPA plus
Fractievoorzitter Evert Marseille
[email protected] VVD algemene beschouwing digitale versie (18 november 2014). In 2013 bestond er een beeld dat wij met een sluitende meerjaren raming met daarin nog enige ruimte, de periode van forse bezuinigingen achter ons hadden gelaten. Met een begroot rekeningresultaat in 2014 van 2.2 miljoen waarin een reservering voor het transitiefonds van 2 miljoen leken wij de toekomst zonder zorgen tegemoet te kunnen zien. Hoe anders ziet het er nu voor 2015 uit. Met een te dekken te kort van 7 miljoen staan wij voor een bijzonder grote opgave. Terecht legt het college ons een programmabegroting voor waarin voorstellen zijn opgenomen ter dekking van dit tekort. Die voorstellen zijn meer dan anders gebaseerd op een afwegingskader waar aan begrotingsposten zijn getoetst. Dit afwegingskader volgens de behoefte hiërarchie van Maslow, samen met de daaraan gekoppelde meetlat leidt soms tot voorstellen voor uitbreiding van budgetten voor activiteiten die ondanks alles meer mogelijkheden moeten krijgen zoals voor het vrijwilligerswerk en ouderenwerk, maar helaas meer tot voorstellen van vermindering van budgetten. Daarbij is niet de vraag of de betreffende activiteit nuttig of wenselijk is, maar de centrale vraag is of het de taak is van de overheid is om bepaalde activiteiten namens de gemeenschap te bekostigen. Zeker in de situatie waarin wij nu terecht zijn gekomen is er weinig ruimte meer om met die vraag royaal om te gaan. In de afgelopen jaren is het college er in geslaagd door veel interne bezuinigingen de kosten van de eigen dienstverlening fors terug te brengen. Door slimmer en anders werken is het mogelijk gebleken zo veel mogelijk hetzelfde te blijven realiseren met minder middelen. Zonder zich steeds meer te beperken tot die taken die niet anders dan door de overheid zelf kunnen worden uitgevoerd zijn verdere bezuinigingen vrijwel niet meer te vinden. Bij een vergrijzende bevolking met de daarbij behorende stijgende vraag naar diensten is het noodzakelijk dat er een beroep wordt gedaan op het zelforganiserende vermogen van mensen. De burger zal zelfredzamer moeten worden en waar mogelijk meer steun in de eigen omgeving moeten gaan verlenen. In die transitie van gemeente naar de burgers wordt in plaats van “zorgen voor” de gemeentelijke taak: “te zorgen dat" Het in mei vastgestelde raadsprogramma 2014-2018 draagt de naam Lelystad transformeert. Niet alleen geldt dit voor Lelystad, dagelijks ervaren wij de moeite die de samenleving heeft om de werkelijkheid van deze onontkoombare transformatie onder ogen te zien. Wat in 2008 begon met een bankencrisis en een financiële crisis is te lang beschouwd als een economische dip zoals we die met grote regelmaat hebben meegemaakt. Steeds meer wordt duidelijk dat er sprake is van een nieuwe tijd waarin oude vanzelfsprekendheden zijn of gaan verdwijnen. Ging tien jaar geleden de discussie over pensioenen nog over de vraag
of die welvaartsvast konden blijven, nu is het jaarlijks indexeren met de inflatie al een gepasseerd station. Was economische groei iets wat als van zelfsprekend kon worden ingeboekt nu wordt steeds duidelijker dat Azië, lang de fabrikant van onze goedkope speeltjes, haar deel in de wereldwelvaart opeist. Het jaarlijks bouwen van woningen voor mensen die deze woning nauwelijks of niet konden betalen is vrijwel tot stilstand gekomen. Het gevolg is dat niet alleen Lelystad, maar veel gemeenten hun melkkoe grazend op het gemeentelijk grondbedrijf hebben zien verschrompelen tot pot van bijleggen. Bij dit alles komt het gemiddeld ouder worden van de bevolking. Dat gaat weer gepaard gaat met minder productiviteit en meer zorgkosten. Dit laatste probleem wordt uiteraard al jaren onderkend maar leek opgevangen te kunnen worden. In de bestuurlijke boodschap gaat het college ook in op deze ontwikkelingen. Groei van onze stad is niet langer vanzelfsprekend, het college bepleit vooral kwalitatieve groei in plaats van kwantitatieve groei. Toch lijkt het er op dat ook die transitie nog niet tot alle haarvaten van het beleid is doorgedrongen. Kwalitatieve groei moet dan vooral inhouden dat je de stad aantrekkelijk maakt en zo houdt voor bestaande inwoners. Dat is de eerste voorwaarde voor een toekomstige bewoner om zich hier te vestigen. Waar liggen dan de knelpunten? Lelystadse woningen staan ten opzichte van andere gemeenten op vier gemeenten na het langst te koop. Dat zijn woningen die voor een groot deel nog geen tien jaar oud zijn. Het aanbieden van nieuwbouw daar waar er geen feitelijk tekort is maakt dat probleem alleen maar groter. Het stadshart is onverminderd een bron van kritiek. De in 2001 ingang gezette gehele reconstructie is vastgelopen, zelfs in de nieuwste delen komen panden leeg. Een veranderd koopgedrag, de afgenomen koopkracht en een overaanbod van winkeloppervlak zal dit probleem voorlopig niet oplossen. Toch is het belangrijk waar mogelijk in te zetten op transformatie van winkeloppervlakte naar wonen vooral voor één- of tweepersoonshuishoudens. De nu al veel jaren braakliggende terreinen rondom het centrum zouden we als eerste moeten bebouwen zodra er weer vraag is naar nieuwbouw woningen. De op 23 september 2014 bijna raadsbreed aangenomen motie die het college heeft opgedragen een gesegmenteerde analyse te maken ten aanzien van de woonbehoeften op de korte en lange termijn zal meer duidelijkheid moeten geven over de richting waarin de woningbouw zich in de komende jaren moet en kan ontwikkelen.
Een krachtige economische impuls is het enige medicijn dat Lelystad weer gezond kan maken. Het college geeft aan dat we ons op de toekomst voor moeten bereiden. Daaraan verbindt het college de voorwaarde dat we blijven groeien om ons voorzieningen niveau op peil te houden en in financieel opzicht de baten en lasten in evenwicht te brengen. Wij vinden dat deze oproep luider en duidelijker zou mogen zijn. Zonder een krachtige economische impuls zullen wij het niet redden. Die economische impuls zal moeten komen uit de komst van het vliegveld waarbij wij ons moeten inspannen om belemmeringen, zo snel mogelijk weg te nemen. Een tweede impuls zal kunnen zijn het tot stand komen van een multimodaal overslagpunt aan de kust. (spoor, weg, water en lucht) Dit is vrij uniek in Nederland en biedt kansen voor werkgelegenheid en dat is dus ontplooiing. Stilstand is achteruitgang. Belangrijk is daarbij naast de aanleg van de containerterminal het aansluitend bedrijventerrein. De VVD wil niet het risico lopen dat we door een aarzelende houding het hele project aan ons voorbij
zien gaan. De containerterminal zonder bedrijventerrein is een mogelijkheid, maar we gedragen ons dan vrijwillig als een soort België dat wel alle vakantievierende Hollanders over hun wegen zien trekken maar er geen cent wijzer van worden. Zoals hiervoor aangegeven vinden wij deze begrotingsvoorstellen begrijpelijk maar wel op veel punten pijnlijk. Wij hebben begrip voor het extra probleem dat door de late aankondiging van de noodzakelijke bezuinigingen, veroorzaakt door het verkiezingsjaar waarin er geen kadernota is vastgesteld, het voor de betreffende organisaties vrijwel ondoenlijk is om de consequenties van de bezuinigingen al direct begin 2015 te laten ingaan. Om dit probleem weg te nemen zijn wij mede indiener van een amendement dat wel is waar de voorgestelde bezuinigingen accepteert maar tegelijkertijd het college een reserve beschikbaar stelt. Deze reserve zal in overleg met de organisaties en kijkend naar de voorgelegde plannen een spreiding over 2015 mogelijk maken. Hierbij zal zo veel mogelijk rekening worden gehouden met overloop van taken welke ontstaan uit de drie decentralisaties. Zo ontstaat er een zachte landing van het bezuinigingspakket. Bijna één derde van de dekkingsvoorstellen betreft het verminderen van reserves waar mee we opnieuw moeten aanvaarden dat ons weerstandvermogen afneemt. Een ander deel van de voorstellen heeft betrekking op een nieuwe taakstelling voor de bedrijfsvoering. De overige bezuinigingsvoorstellen treffen diverse beleidsterreinen. Juist van de instellingen die verantwoordelijk zijn voor die beleidsterreinen hebben we veel argumenten gehoord waarom men van mening is dat de betreffend nieuwe bezuiniging echt een brug te ver is. De VVD heeft daarvoor begrip maar elk alternatief zal op een andere plaats weer een soortgelijke pijn veroorzaken. Voor de VVD is ook van belang dat wij moeten constateren dat er voor iedereen voorstellen in zitten die niet zonder gevolgen zijn. Wijzigingen in deze voorstellen kunnen daarom wat de VVD betreft helaas van beperkte omvang zijn. Zo steunt de VVD een amendement om de gemeentelijke studiebijdrage nog twee jaar voort te zetten, in 2017 zal voor die groep studenten de jaarkaart voor OV beschikbaar komen. Ook steunen wij het amendement dat een deel van de organisatiekosten van de wijkraden overeind houdt. Wijkraden worden gevormd door vrijwilligers die zich voor de gemeenschap inzetten. Het zelf laten betalen van hun beperkte organisatiekosten is niet juist. Waar de VVD ook voor wil pleiten is anders om te gaan met het meerjarig inbrengen van begrotingsvoorstellen waarvan niet op voorhand vast staat dat deze in de volgende jaren in gelijke omvang noodzakelijk of gewenst zijn. De ervaring leert dat een eenmaal in de meerjarenraming ingebrachte post in volgende jaren geen of nauwelijks meer een punt van afweging is. Wij stellen daarom voor een aantal posten uit de meerjaren raming te schrappen en die posten voor een gelijk bedrag toe te voegen aan de ROS. Het voordeel van deze werkwijze is dat in volgende jaren er bij de begroting opnieuw moet worden gemotiveerd waarom de betreffende post noodzakelijk is.
Onderwijs In de afgelopen jaren zijn al goede stappen gezet om op efficiëntere wijze met bestaande onderwijshuisvesting om te gaan door o.a. geen lege lokalen meer te tolereren terwijl op korte afstand bij een andere instelling lokalen moeten worden bijgebouwd. Efficiënte inzet van bestaande lokalen moet prioriteit blijven. Ook vragen wij aandacht voor het probleem dat ontstaat wanneer bepaalde scholen door kwalitatieve verschillen in onderwijs zo
aantrekkelijk worden dat veel leerlingen van buiten het directe verzorgingsgebied zich voor die school aanmelden. Dit zou juist moeten worden opgelost door de kwaliteit van de minder aantrekkelijke scholen te verbeteren. Scholen met specifieke onderwijsprogramma's zullen vooral centraal in de stad gevestigd moeten zijn, omdat daar de huisvestingsproblematiek beter oplosbaar is dan aan de rand van de stad. Bij de krimpende leerling-populatie moet bijbouwen van schoollokalen worden vermeden. Ten aanzien van het voortgezet onderwijs is het prettig een tijdelijke besparing op kapitaallasten te kunnen inboeken. Immers concrete voorstellen blijven nog steeds uit. Mogelijk wordt het tijd de noodzaak en de hoogte van dit krediet opnieuw onder de loep te nemen. De aansluiting op wat het onderwijs aan kennis en competenties aflevert ten opzichte van wat de ondernemers nodig hebben blijft een punt van zorg. Het stimuleren van sterke verbindingen tussen het onderwijs en het bedrijfsleven moet daarom krachtig worden doorgezet. Tevreden is de VVD met de voortzetting van de inspanningen om vroegtijdige schooluitval tegen te gaan Milieu en afvalstoffen Duidelijk is dat goede afvalscheiding leidt tot minder vervuiling maar ook de kosten van de afvalverwerking doet verminderen. Op dit moment bedraagt de afvalstoffenheffing circa 20% van de totale belastinginkomsten van de gemeente. Door de burger nadrukkelijker te wijzen op het rechtstreekse verband tussen wat hij/zij in welke container werpt en de hoogte van de afvalheffing moet het mogelijk zijn tot verdere verbetering van de scheiding te komen en daarmee verhoging van de heffing in de komende jaren te voorkomen. De bereidheid om zorgvuldig met de aangeboden afvalhoeveelheid om te gaan zal moeten toenemen. Wij vinden dat verder efficiency winst te behalen is door de ophaalfrequentie van GFT afval in de wintermaanden te verminderen. HVC verwerkt niet alleen ons afval maar onze gemeente is behalve aandeelhouder ook één van de partijen die garant staat voor circa 20 miljoen aan leningen. Rekenkameronderzoek toont aan dat de bestendigheid van de bedrijfsvoering van HVC steeds meer bedreigingen kent en daarmee ook de risico’s voor de aandeelhouders groter worden. De VVD kijkt uit naar het voorstel van het college tot het nemen van initiatieven om dit risico te verkleinen. De coalitie Door de verkiezingsuitslag is er een zeer versnipperde raad uit de bus gekomen. Het college steunt op een kleine meerderheid van vijf partijen. Voor het voortvarend kunnen besturen van een stad die zich ook nog in een moeilijke periode bevindt, is het noodzakelijk dat het college zich gesteund weet door ten minste de partijen die samen voor dit college de verantwoordelijkheid dragen. Het is daarom goed om te constateren dat de collegepartijen door goed onderling overleg - in het belang van de bestuurbaarheid van onze stad - tot gezamenlijke initiatieven zijn gekomen over belangrijke beleidsterreinen zoals het verzachten van de gevolgen van deze begroting en ook vorige week over het parkeerbeleid.
MRA Lelystad ligt aan de rand van de MRA maar kan vooral worden gezien als de poort naar de MRA vanuit de regio Zwolle. Van oudsher zijn het juist de poorten die zich kunnen ontwikkelen tot aantrekkelijke plaatsen met de schakelfunctie waar de diverse in en uitgaande stromen elkaar ontmoeten en tot activiteit aansporen. Met de Luchthaven en de mogelijkheden van de Flevokust zijn wij als gemeente Lelystad een belangrijke factor. Daarom is het belangrijk dat de gemeente zich inzet voor de MRA Bijvoorbeeld door het uitstallen van onze goudstukken. (Luchthaven, Flevokust, centrale ligging, ruimte, infrastructuur en riant vestigingsklimaat. Uitgangspunt moet daarbij zijn hoe realiseren we een vestiging en niet de vraag past deze vestiging hier wel! Enkele opmerkingen over de besluitpunten in detail: 24 Voor de begraafplaats exploitatie willen wij meegeven dat conform eerder besluitvorming een kostendekkende exploitatie vereist is. De VVD vindt dat hiervoor in 2015 al een aanzet moet worden gegeven. 26 De extra kosten voor de onkruidbestrijding staan wel in schril contrast met de pijnlijke bezuinigingen elders in de begroting. Op dit punt willen wij bij de begroting 2016 een duidelijke afweging kunnen maken op basis van door het college aan te dragen alternatieven. Het feit dat die 500.000 elders in de begroting kan worden gevonden is geen rechtvaardiging om het dan maar te gaan besteden. 34. Het voorstel voor de ontwikkelcapaciteit willen wij zeker voor 2016 opnieuw kunnen afwegen op noodzaak en prioriteit. Voor 2015 willen wij dit met 50% terugbrengen en de overige 50% beschikbaar houden voor duidelijk omschreven voorstellen van het college. (amendement) 40-42 Het doorvoeren van de verhoging van de rioolkosten leidt tot een zodanige verhoging dat wij de verdeling over 1 en meer persoonshuishoudens niet meer kunnen rechtvaardigen. Van af 2016 stellen wij voor een tarief gebaseerd op het waterverbruik in het voorafgaand jaar. Dus geen voorlopige aanslag etc. en in 2015 op een tarief per aansluiting. Wij vragen het college om ons in 2015 tijdig de mogelijkheden met de afweging van de meerkosten voor een betere tariefverdeling voor te leggen. In vier andere gemeenten van Flevoland wordt een vasttarief per huishouden betaald, wanneer herinvoering van vereenvoudigd tarief op basis van gebruik te kostbaar is, dan is dat voor de VVD een alternatief. 62. De bezuiniging van de IHP gerelateerde uitgaven willen wij ook voor 2016 verschuiven. De urgentie van de investering blijkt zeker niet uit voortvarendheid van de zijde van het schoolbestuur. Een algehele herziening van deze post is daarom op zijn plaats. 88 vrijdag sluiting stadhuis Het college kondigt aan onderzoek te zullen gaan doen naar eventuele vrijdagsluiting. De VVD heeft begrip voor die gedachte maar heeft op voorhand bezwaren tegen deze dag van de week. Juist daar waar werkende burgers vaak juist op de vrijdag de gelegenheid hebben van de publieksbalies gebruik te maken zou dat dan niet kunnen. De maandag is in dat
verband waarschijnlijk een betere optie. Of het überhaupt mogelijk is, is de vraag, immers de VVD dringt er al langer op aan het stadhuis effectiever te gaan benutten door bijvoorbeeld gesubsidieerde instellingen in te huizen om kosten te kunnen verlagen. De VVD hoopt dat hiermee nu voortvarend aan zal worden gewerkt. Ook de mogelijkheid om het stadhuis bijvoorbeeld de griffie en de huiskamer van de raad - te gebruiken zonder dat het hele stadhuis wordt bewaakt, verlicht en verwarmd willen wij voor 2016 als voorstel ontvangen. 90 Het voorstel de rekenkamer samen te voegen met die van de metropollregio vinden wij te eenzijdig benaderd. De eerste vraag is of een samenvoeging wenselijk is, de volgende vraag met wie dat dan zou kunnen of moeten. Wij stellen voor dat de cie. van de rekening daarover in 2015 een advies uitbrengt. 95. Het verhogen van de precariobelasting. Dit is een ondergrondse verhoging die bovengronds bij de burger terecht komt. De VVD ziet op dit moment geen andere oplossing maar attendeert er wel op dat dit soort ogenschijnlijk elders neerslaande belastingverhogingen uiteindelijk gewone lastenverzwaringen zijn voor iedereen. 96. Het verhogen van de OZB met het inflatiepercentage was in het verleden feitelijk niet anders dan het deels van de burger terugvragen van zijn wegens de inflatie verhoogde inkomen. Nu inflatiecorrecties zeker voor de gepensioneerden grotendeels zijn verdwenen is dat een harde belastingverhoging. Ook die is op dit moment onvermijdelijk maar het dient toch een duidelijke afweging te zijn en zeker geen automatisme.
Algemene beschouwingen bij het vaststellen van de programmabegroting 2015-2018 Voorzitter, Verbinden en verbonden blijven Deze begroting valt de PvdA zwaar. Zeven miljoen bezuinigen, na de tientallen miljoenen van de voorgaande jaren, doet nu echt aan alle kanten pijn. Daarnaast staan we aan de vooravond van de 3 grote transities, de decentralisaties; eigenlijk 4 als we passend onderwijs meerekenen. Geen fijne samenloop van omstandigheden. Spannend en onzeker. Het college heeft de opdracht om een sluitende begroting te maken en daar is zij in geslaagd. Daarvoor onze complimenten, want 7 miljoen aan maatregelen is niet niets. Bezuinigen tot op het bot volgens sommigen. Toch is het college erin geslaagd om veel in stand te houden. We bezuinigen niet op ouderenbeleid, niet op armoedebeleid, niet op schuldhulpverlening, niet op jeugdpreventiewerk, niet op straathoekwerk, niet op ambulante jeugdhulpverlening, niet op de Wmo, op de jeugdhulp, ook niet op het participatiebeleid en ook niet op allerlei andere zaken. Voor het onderwijs is bijvoorbeeld een miljoen in de LEA in stand gehouden. Dat neemt niet weg dat burgers en organisaties zich door deze bezuinigingen overvallen voelen, ook al begrijpt iedereen dat het minder moet en misschien ook kan. We realiseren ons dat voor sommige organisaties de bodem is bereikt en dat wat rest het afstoten van taken is met alle consequenties van dien. De keuzes die het college heeft gemaakt zijn navolgbaar: zij hebben zich afgevraagd wat de rol van de overheid is of zou moeten zijn en wat kunnen burgers zelf zouden kunnen regelen. Een sluitende begroting betekent dat er pijnlijke keuzes gemaakt moeten worden. De PvdA loopt niet weg voor die keuzes, maar zoekt daarbij vooral ook naar kansen. Kansen op slimme verbindingen; kansen om van een groeistad naar een leefstad te gaan. Kansen ook voor onze inwoners. Dat willen we door samen met hen en maatschappelijke organisaties na te denken over slimme oplossingen. Dat is in het geval van deze begroting die door de wisseling van de politieke wacht dit voorjaar zonder de gebruikelijke kadernota tot stand is gekomen nog niet optimaal gelukt, maar er is al wel een onomkeerbare beweging naar meer participatie in gang gezet. De combinatie van bezuinigen en de onzekerheid van de transities van de decentralisaties vindt de PvdA geen goede zaak. Wij zien daarom 2015 als een overgangsjaar en willen waar mogelijk goede zaken behouden, voordat we hen inwisselen voor nieuwe activiteiten. Alleen anno nu, november 2014, is niet goed te overzien welke kansen de 3 D’s bieden op
slimme verbindingen. Daarom willen wij 2015 gebruiken om nieuwe oplossingen en alternatieven te vinden. De PvdA kiest er daarbij voor om zeer voorzichtig en behoudend te zijn als het gaat om jeugd en ouderen. Twee groepen waar wij kansen zien zeker als het gaat om preventie. Preventie bij de jeugd: kinderen beginnen ongelijk aan hun leven. De genen, de liefde van je ouders, de buurt waar je huis staat en wat je als kind overkomt als ziekte, armoede of vechtscheidingen bepalen je start. Startblokongelijkheid -achterstandsituaties, maar ook geldend voor de 'bevoorrechte' kinderen- en de vaardigheden die je geleerd hebt, bepalen hoe het met je op school en later in het leven gaat. Over 2 dagen is de 25e verjaardag van de rechten van het Kind. Als overheid helpen we die rechten te bewaken. Kinderen leren van hun ouders, op school, van hun vriendjes maar ook door sport en spel en door op een professionele manier in aanraking te komen met dans, muziek, schilderen of tekenen. En dat kan in Lelystad! Daarvoor is nodig dat er goede verbindingen zijn tussen zorg, onderwijs, sport en cultuur en hun organisaties. Daarvoor dienen we, met instemming van veel andere partijen een amendement in. (amendement PvdA01A). Preventie bij de oudere Lelystedeling doen we door ook daar de verbinding te leggen tussen deelname aan de maatschappij, bewegen, gezondheid, stimuleren van meedoen door vrijwilligers. Wij denken dat dit eenzaamheid tegen gaat en de gezondheid bij ouderen verbetert. Wat weer leidt tot minder zorgkosten. We zijn blij met de extra inzet van ruim 60000 euro op ouderenwerk. En dienen we een amendement (PvdA11A) in om mobiliteit te blijven bevorderen voor hen die dat zelf niet goed kunnen. Dat geldt ook voor ons amendement studiebijdrage ov (PvdA06A) De gemeente wil zich ontwikkelen tot een partner van inwoners en organisaties, de gemeente wil faciliteren waar nodig. Beide standpunten onderschrijven wij, maar dan betekent het ook dat wij een betrouwbare partner moeten zijn. Partners moeten ons waar mogelijk kunnen vertrouwen in toezeggingen die wij doen. Waar dit door factoren waar wij als gemeente geen invloed op hebben lastig is, moeten onze partners ervan uit kunnen gaan dat wij hen tijdig informeren en samen met hen zoeken naar oplossingen. Dat vraagt ook iets van onze partners, geen vrijblijvendheid maar opbrengstgericht werken en meedenken en doen vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Dan moeten wij hen daarvoor in de gelegenheid stellen, ook om de organisaties samen met goede alternatieven te laten te komen, dat is partnerschap. Om dat allemaal goed te kunnen doen vindt mijn partij dat het belangrijk is om medezeggenschap te organiseren. Niet alleen in woord, maar ook in daad. Nee, niet alleen door de straat op te gaan, maar om serieus en oplossingsgericht met elkaar - burgers en overheid- in gesprek te gaan en samen te zoeken naar goede wegen om onze stad een leefstad te laten zijn en te blijven. Een stevige en verbonden stad.
Algemene beschouwingen 2014 Mevrouw de Voorzitter, Een nieuwe raadsperiode, met de SP nu in een andere rol en met een andere fractie. Dat roept vragen op en geeft andere verantwoordelijkheden. Maar mag de raad dan van de SP ook een andere insteek verwachten dan de afgelopen jaren? Dat zeker niet! De SP staat voor haar idealen en voor haar standpunten. Bij het begin van deze periode zullen wij deze nog eens herhalen: De SP staat vanouds voor Menselijke waardigheid, Gelijkwaardigheid en Solidariteit en zal dat ook blijven doen. Een belangrijk aspect daarvan zijn duurzame, dus gezonde en houdbare financiën. Steekwoorden daarbij zijn: • een kloppende begroting, • verantwoord afbouwen van subsidies waar nodig, • geen geld naar projecten waarvan nut en rendement niet te verwachten valt. De raad mag er vanuit gaan dat deze uitgangspunten de leidraad zullen blijven voor de raadsfractie van de SP. Voorzitter, de voorliggende begroting doet pijn. Wij krijgen met de drie decentralisaties een belangrijke hoeveelheid voor ons nieuw werk op ons af en krijgen daarvoor veel minder geld dan het Rijk daarvoor zelf nodig had. Wij zijn dan ook blij met de grote inspanningen van het vorige en dit college om deze overgang zo flexibel en goed mogelijk te maken. De onlangs aangenomen Kadernota's en Uitvoeringsnota's geven ons het vertrouwen dat in ieder geval op grote lijnen Lelystad zo goed mogelijk inzet op de ondersteuning van wie het nodig heeft. Kan er dan niets misgaan? Natuurijk kan dat, en gezien de complexiteit, de nog onbekende gegevens en de aantallen betrokkenen zal er ook wel iets misgaan. Wij zijn er echter van overtuigd dat wij met het ingestelde transitiefonds en de positieve insteek van alle betrokkenen in goed overleg tot aanvaardbare oplossingen zullen kunnen komen. Wij bezuinigen op rijksniveau nu vanaf 1972, toen het kabinet Biesheuvel met het profijtbeginsel kwam. En nu, na 42 jaar, bezuinigen wij harder dan ooit tevoren. En wat heeft het ons gebracht? De dwingendheid van bezuinigen wordt ons ieder jaar sterker voorgehouden, en ondanks alle schade die aan de maatschappij is en wordt toegebracht, heeft het de problemen nog nooit opgelost. De voorgespiegelde resultaten blijven steeds maar uit en de schade loopt in rap tempo op. Een gemeente kan hier door zijn beleid maar heel weinig aan doen omdat wij voor inkomsten vooral van het rijk afhankelijk zijn. Deze noodzakelijke snelle bezuinigingen, die vooral van buiten op ons afkomen, hebben ervoor gezorgd dat ook wij voor ons belangrijke verworvenheden op hebben moeten geven in 2015. Uitgangspunt in het raadsakkoord was al dat wij constateerden dat de 'kaasschaaf' was uitgewerkt en nauwelijks mogelijkheden meer gaf om verder te bezuinigen zonder de kwaliteit van de stad aan te tasten. En dat was toen er nog geen tegenvallers lagen. Daarom is besloten dat de bezuinigingen nu vooral veranderingen moesten zijn. Terug naar wat echt nodig is, echte keuzes maken en efficiënter organiseren. En dat is wat deze begroting doet. Zoals de raad heeft opgedragen. Dat wil echter niet zeggen dat wij dat gemakkelijk aanvaarden en er zomaar akkoord mee gaan. In samenwerking met de overige coalitiepartijen, die er gelukkig hetzelfde over denken op een flink aantal punten, dienen wij daarom als coalitiepartijen een
gezamenlijk amendement in om deze belangrijke pijnpunten voor 2015 te voorzien van een 'relatief zachte landing'. Door de SP hiervoor in aanmerking komende ingebrachte pijnpunten zijn met name: • de bezuiniging op het GOL en Agenda 22 • het sociaal cultureel kinderwerk en het jongerenwerk • de schoolbegeleiding • de wijkraden • de bibliotheek • het sportwijkwerk • het vangnet schoolzwemmen • de gemeentelijke studiebijdrage voor het openbaar vervoer voor mbo'ers Niet op alle punten hebben wij met de partners een oplossing kunnen vinden, maar in dit amendement ziet u dat dit wel geldt voor bijna alle punten. Daar zijn wij trots op. Een tweede gezamenlijk amendement dienen wij mee in om op een aantal gevoelige posten het te bezuinigen bedrag in de jaren daarna tijdelijk in het ROS onder te brengen. Daardoor kunnen bij tegenvallers, andere ontwikkelingen of andere omstandigheden, de betrokken pijnlijke posten nogmaals op de agenda komen om opnieuw over te overleggen en te beslissen. Dat kan wat ons betreft ook terugdraaien of repareren betekenen. Noem het vooruitschuiven, maar feit is wel dat hierdoor een vinger aan de pols blijft liggen en telkens kan worden heroverwogen aan de hand van de dan actuele situatie. Dat geeft ruimte aan het college voor oplossingen in de geest van de gewenste verzachting. De dekking hiervoor als lening uit de vrije NUON-gelden gebeurt wat ons betreft onder strikte voorwaarden van afbetaling in twee jaar en geen definitieve onttrekking. Gelukkig vonden wij daar de coalitiepartners aan onze zijde. Om te garanderen dat dit heroverwegen ook daadwerkelijk gebeurt dienen wij daarnaast nog een motie in voor het instellen van een Register Pijnpunten, die ervoor moet zorgen dat de maatregelen die wij nu moeten nemen telkens opnieuw onder de aandacht komen, zodat bij toenemende begrotingsruimte aan de hand van de dan bestaande situatie kan worden beoordeeld met welke prioriteit deze pijnpunten kunnen worden aangepakt. Mevrouw de Voorzitter, In deze begroting staan onder andere de zinsneden: "Natuurlijk blijft goede ondersteuning beschikbaar voor hen die dat echt nodig hebben" en "Investeren in de bestaande stad, haar inwoners en bedrijven" De SP roept het College en de raad met nadruk op dit ook te blijven waarmaken. Wij willen dat de ondersteuning die aan onze bewoners en bedrijven wordt geboden effectiever wordt, zodat meer geld beschikbaar komt voor mensen en situaties die daar echt van afhankelijk zijn. Wij begrijpen dat daardoor ondersteuning wegvalt die nu nog op basis van algemene regels wordt gegeven. Dat doet pijn, maar het kan op dit moment niet anders. Maatwerk is vereist, en dat vraagt veel van diegenen die dat kunnen en moeten beoordelen. Om hiertoe een goede aanzet te geven dient de SP een motie in die het college opdraagt te onderzoeken op welke wijze de buslijn 5 door de Atolwijk effectiever kan worden ingezet met een groter bereik en maximale inzet te plegen om de huidige bereikbaarheid met het openbaar vervoer van MFA Atolplaza en De Koploper te garanderen. Aanpassingen van
draaicirkels van bochten en bulten in de weg kan volgens ons weleens goedkoper zijn dan herstel van de vervallen paden, brugjes en bestratingen van de stopplaatsen langs de dreef. Voorzitter, Het college heeft de ambitie om kinderen en jongeren optimale kansen te bieden om gezond en veilig op te groeien en zo zelfstandig mogelijk laten deelnemen aan het maatschappelijke leven met sterke preventieve voorzieningen in de basis. De SP is van mening dat met name de preventieve voorzieningen van belang zijn voor het realiseren van de doelstelling om problemen vroegtijdig te signaleren waarmee voorkomen kan worden dat er zwaardere vormen van zorg geboden moeten worden. Het verbaast ons dan ook dat nu juist wordt bezuinigd op deze belangrijke preventieve voorzieningen zoals 'Sociaal cultureel kinderwerk' en 'Jongerenwerk'. Weliswaar vindt er een verschuiving van taken plaats, maar dat zou een geleidelijke overgang moeten zijn zonder dat het goede waarvan het nut is bewezen abrupt weg wordt bezuinigd nog voordat wij weten hoe de verdere uitvoering er uit zal gaan zien. Ook de schoolbegeleiding hoort in het preventieve veld thuis, weliswaar geen gemeentelijke taak an sich maar in het geheel voert zij een belangrijke functie uit op het gebied van vroegtijdige lichte interventie- en ondersteuningsmogelijkheden. Minderjarige mbo scholieren krijgen uiterlijk op 01 januari 2017 ook een OV-kaart. Als het college besluit de studiebijdrage per 01 januari 2015 te laten vervallen heeft dat als consequentie dat mbo-scholieren die nu gebruik maken van de regeling per 01 januari mogelijk niet meer naar school kunnen, maar bestaat ook het risico bestaat dat scholieren noodgedwongen moeten kiezen voor een overgangsjaar omdat zij de reiskosten naar de opleiding van hun keuze niet kunnen betalen. Om in de periode 2015-2016 geen kinderen tussen wal en schip te laten vallen dient de SP mede een amendement in om deze regeling te behouden totdat dit landelijk is verankerd. Wij hebben tijdens de inspraakronde op de begroting ons een aantal malen verbaasd. Er werd aangegeven dat de serviceverlening, openingstijden en dergelijke, van organisaties en instellingen zou moeten worden beperkt als de aangegeven, en in overleg met de betrokken organisaties uitgelegde en voorgestelde bezuinigingen zouden plaatsvinden. Daarmee wordt eigenlijk gezegd dat de keuzes die het college op basis van de overvloedig aangegeven en door de raad geaccordeerde criteria en overleg met hen heeft gemaakt, niet zouden deugen. Hoe pijnlijk echter ook, als dit voor elke situatie zou worden gehonoreerd, zouden vele miljoenen beschikbaar moeten zijn en dus ergens anders nog pijnlijker moeten worden bezuinigd. Het geld is er gewoon niet! Wij veroorloven ons een enkel voorbeeld: Hoe is het terugbrengen van openingsuren van de zo door ons allen gesteunde en gewaardeerde bibliotheek te rijmen met het aanhouden van een apart en duur pand voor een afzonderlijk hoofdkantoor, als er voldoende ruimte is dit onder te brengen in de nieuwe bibliotheek zelf? Of desnoods in de overtollige ruimte van dit stadhuis? En zo zijn er veel meer voorbeelden van mogelijk slimmer organiseren door organisaties en instellingen. Het is maar waar je geld aan wilt uitgeven. Onderwijs is niet alleen het recht van het Rijk of de rijken. Vooral op lokaal niveau kan de overheid hierbij veel moeilijke punten in goed overleg met onderwijs en bedrijfsleven oplossen. De SP denkt daarbij onder andere aan knelpunten rond de beschikbaarheid van stageplaatsen.
Mevrouw de Voorzitter, nog enkele punten die wat algemener van aard zijn. Duurzaamheid is een kernthema dat in deze raadsperiode van toenemend belang zal blijken te zijn. Duurzaamheid is voor de SP-fractie het streven naar een aangename en toekomstbestendige stad die ook voor de generaties na ons zijn waarde en waarden behoudt. Daarbij hoort voorop lopen met zelfvoorziening en behoud van leefomgeving en het terugdringen van het beslag dat we leggen op grondstoffen, energie, bodem en natuur. Wij dienen daarom een motie in die het college vraagt haar inspanningen voor duurzaamheid voor iedereen duidelijk zichtbaar te maken om een voortrekkersrol te spelen, door bij elk raadsvoorstel een duurzaamheidsparagraaf op te nemen die de effecten op dit gebied van het voorstel zichtbaar maakt. Dit hoeft niet veel inspanning te kosten, en zal bij veel voorstellen na beoordeling gering blijken, maar het vraagt aandacht voor de verbondenheid van de duurzaamheidsprincipes met al onze handelingen. Verder dienen wij een motie in die het college oproept te bevorderen dat zuiniger met elektriciteit in de gemeentelijke gebouwen wordt omgegaan. Wij roepen het college op af te stappen van het gebruik van de moeizame term 3P's als het over duurzaamheid gaat: People, Planet, Profit, en deze principes in begrijpbare en voor velen beter aanvaardbaardere taal te benoemen. Evenwicht herstellen en behouden voor de langdurige toekomst tussen: • Sociale inclusiviteit van iedereen, dus bevorderen van gelijke rechten van alle mensen op aarde, • In stand houden en bevorderen van houdbare natuur en natuurwaarden in evenwicht met bebouwing en landbouw, • Bevorderen en terugbrengen van economisch houdbare verhoudingen en praktijken, stoppen met parasiteren op de planeet en mensen. In het licht hiervan maakt de SP zich zorgen over het steeds openlijker racisme in de samenleving. Het immigratiedebat wordt steeds grimmiger met steeds duidelijker racistische ondertonen. Er worden steeds openlijker steeds hardere en verfoeilijker meningen over anderen dan wat men noemt 'hardwerkende Nederlanders' en 'onze cultuur en gewoonten' geuit en 'iedereen moet zich daar maar aan aanpassen'. De SP vindt dat dit niet mag worden toegestaan en actief bestreden moet worden. We zijn daar vergeleken met andere landen toch al rijkelijk laat mee. Ten aanzien van de in de begroting opgenomen zinsnedes in Programma 4: 'Inzetten op de Floriade als gezamenlijk regionaal evenement (met spin off voor Lelystad)', en 'Ontwikkeling Floriade Almere 2022 als regionaal evenement)', wil de SP de volgende opmerkingen maken: In weerwil van de ronkende propaganda heeft geen van de voorgaande Floriades tot aantoonbare positieve spin-off voor de betrokken steden en regio's geleid. Eveneens in weerwil van de voorafgaande toezeggingen en zelfs afgegeven garanties hebben alle voorgaande Floriades grote financiële tekorten opgeleverd die de organiserende steden en regio's met grote negatieve eindafrekeningen achterlieten. En nu wordt opnieuw aangegeven dat er grote spin-off te verwachten is en dat ditmaal de exploitatie ten minste dekkend zal zijn. Voorzitter, de SP heeft daar grote twijfels bij. Wij dienen daarom een motie in om het college te houden aan de uitspraak van de raad van het afgelopen jaar hieraan geen geld
te besteden of verplichtingen aan te gaan. Als er tegen verwachting in toch een spin-off zou optreden, dan komt die toch wel, is dan naar verwachting zelfs niet tegen te houden. In het rapport 'Onderzoek naar de relatie tussen aandeelhoudende gemeenten en HVC' van 17 gezamenlijke rekenkamers werd de alarmbel geluid over de risico's die de gemeente Lelystad loopt door haar betrokkenheid bij HVC. De belangrijkste aanbeveling aan de gemeenteraad was dat de raad samen met het college een heroriëntatie verricht naar het strategisch profiel en risicoprofiel van HVC. De SP dient nu een motie in waarin het college wordt opgeroepen een spoedig onderzoek naar de risico's die de gemeente bij haar betrokkenheid bij HVC loopt, de mogelijke gevolgen van deze betrokkenheid en de mogelijkheden deze te beperken.
En tenslotte Voorzitter, Het college wil volgens het SIMPEL (Snel Innovatief Menselijk Praktisch Efficiënt Leuk) model de dienstverlening van de gemeente gaan verbeteren. Wij zijn blij dat het sterk verouderde, en in de praktijk zelden of nooit waar te maken managementmodel SMART daarmee van tafel is. Wij hopen dat met name de M en de P ertoe zullen leiden dat met gevoel van de professional maatwerk wordt geleverd, in plaats van de afgemeten tijd en inspanningen en de exploderende bureaucratie van de M en T van de manager van SMART. De SP is van mening dat het realiseren van de eerste 5 letters van SIMPEL al leidt tot "Leuk", zo'n gemeente willen we namelijk allemaal. We komen bij de gemeente om iets goed en het liefst ook snel en goedkoop te regelen en niet omdat het er zo gezellig is of zaken zo mooi gepresenteerd worden. Dus laat de opleuking van de dienstverlening vooral geen dure exercitie worden. Tevens is van belang is dat de gemeente zich realiseert dat met het meer op maat werken, service thuis en (digitale) zelfbediening ze een kans heeft om met name voor ouderen en gehandicapten drempels weg te nemen. Deze groepen verdienen speciale aandacht bij het ontwikkelen van nieuwe systemen en de SP onderstreept het belang dat bestaande alternatieven als telefonisch contact en baliebezoek behouden blijven voor diegenen die daarvan afhankelijk zijn. Een meer open en laagdrempelige gemeente met meer transparantie en minder regels juichen we toe. Actieve bewoners en bewonersgroepen moeten makkelijker initiatieven kunnen ontwikkelen in hun wijk en daarbij ondersteund worden. De buurt is immers de schaal van de toekomst. De gemeente moet echter ook in de toekomst een actieve houding aannemen. De SP hecht er grote waarde aan dat onze collectieve voorzieningen in stand worden gehouden en de gemeente deze (eind)verantwoordelijkheid neemt. Dank u wel.
'Lelystad transformeert' Voorzitter, Een sluitende, evenwichtige Programmabegroting en een herkenbaar uitvloeisel van het Raadsprogramma met daarin verwerkt de veranderende verhoudingen tussen overheid en samenleving. Waardering voor de organisatie en het college. Maar, de bodem is bereikt en basisvoorzieningen handhaven is nu het uitgangspunt. Wanneer je reeds €30 miljoen hebt bezuinigd, nu weer €7 miljoen, je reserves moet aanspreken en €4,5 miljoen reserveert voor de transities, dan heeft dat gevolgen. In deze betekent dat dan ook 'bezuinigen tot op het bot', het maken van 'pijnlijke keuzes' en 'de tering naar de nering zetten'. Je zult naar de toekomst toe, nog meer afgewogen keuzes moeten maken op basis van feiten en argumenten. Een heroverweging van Lelystadse kerntaken is wat de InwonersPartij betreft een methodiek daarvoor. Vorige week hebben we dit in een BOBsessie nog aangehaald en we hebben begrepen dat het CDA met een motie daar vanavond op inspeelt. Voor onverwachte zaken bij de transities hebben wij €4,5miljoen gereserveerd. De Programmabegroting heeft -logisch- bijzondere aandacht voor de transities, Zorg, Jeugd en Werk. Voor de InwonersPartij is van groot belang hierbij de wijze van samenwerking tussen zorgverlener en zorgvrager. Er moet sprake zijn van samenwerking gebaseerd op wederzijds begrip en vertrouwen en niet op onbegrip en wantrouwen. Het fundament voor de toekomst moet je nu, in gezamenlijkheid leggen, burger en overheid. De vinger aan de pols is hierbij ontegenzeggelijk van groot belang. Deze Programmabegroting is meer dan ooit, voor de jaren na 2015, niet meer dan een raming. Het nemen van voorschotten, door wie dan ook, kan alleen maar leiden tot teleurstelling..... Voorzitter, Als het gaat om de collegevoorstellen en de impact daarvan. Wij steunen de uitgangspunten van het college maar constateren ook dat er voor bepaalde organisaties/instellingen erg weinig tijd beschikbaar is om de gevolgen door te voeren. Reden voor ons om te zoeken naar een mogelijkheid om, zowel het college als betrokkenen met elkaar, het mogelijk te maken om in goed overleg en op basis van plannen e.e.a. uit de Programmabegroting daadwerkelijk handen en voeten te geven. Hierbij blijft wel de Programmabegroting 2015 overeind! Om met name de tijdsdruk en financiële druk te verlichten stelt de InwonersPartij, in gezamenlijkheid met een aantal andere fracties, daarom voor om een reserve beschikbaar te stellen. Om welke punten uit het programma het gaat en de mogelijke wijze van uitvoering, is in amendementen opgenomen die mede namens ons zijn opgesteld en uitgesproken worden door de coalitiepartners VVD en PvdA. Hiermee denken wij een behoorlijk aantal knelpunten zowel bij de kop als bij de staart te hebben, anders gezegd, een gecontroleerde landing mogelijk te maken.
Voorzitter, Een aantal zaken die wij extra willen belichten. 1. Wij vinden het reserveren van geld voor de Dutch Match Cup vanuit de reserve ontwikkeling stad (ROS) voor deze activiteit van in totaal €175.000.- niet passen binnen de sfeer van 'tot op het bot bezuinigen' en 'moeilijke en pijnlijke keuzes' maken. 2. Wij verzoeken het college om de omgeving Waaggarage, het Agoraplein en de aanlooproutes richting stadhuis gelijktijdig mee te nemen in de aanpak van het stadshart. Hiervoor kan het geld, wat ons betreft, uit de ROS worden gebruikt dat op dit moment wordt gezien als geld voor de Dutch Match Cup (€175.000.-). 3. Wij zijn voor verzelfstandiging van Bataviahaven, maar om reeds nu geld te reserveren terwijl er nog een DienstVerleningOvereenkomst (DVO) loopt voor 2015 en een plan ontbreekt, wijzen wij af. Bovendien werd er door het college vorige week ook nog eens €40.000,- aan de stichting verstrekt?! Wat ons betreft wordt er in ieder geval getemporiseerd met minimaal 1 jaar. ===AMENDEMENT mbt punt 28=== 4. Er is al veel geld naar de Agora gegaan. Zelfs filmactiviteiten met financiële steun werden mogelijk gemaakt. En wederom een tekort van ca € 100.000.-. Maar welke keuze hebben we? Een gesloten theater dat bewoond moet worden door anti-kraak, of privatiseren? Ondanks de pijnlijke bezuinigingen zullen wij de Agora in ieder geval voor 2015 steunen, want met sluiting haal je een van je culturele-organen uit het lichaam van de stad en dat kunnen we ons niet permitteren. Met het niet steunen van de Agora zou je aangeven dat je feitelijk als stad je niet aan het ontwikkelen, maar langzaamaan aan het afsterven bent. En dat signaal willen wij momenteel niet afgeven. 5. Samen met andere fracties steunen wij een voorstel om het de wijkraden mogelijk te maken voort te blijven bestaan. 6. De Gemeentelijke studiebijdrage onder punt 81. biedt een aantal leerlingen met ouders met een laag inkomen een vergoeding van de reiskosten aan als de opleiding naar keuze niet in Lelystad wordt gegeven. De regeling wordt op termijn overbodig (uiterlijk) jan 2017. Daarbij onderkent het college dat de gevolgen voor genoemde groep een beperking mbt keuzevrijheid met zich meebrengt en het risico van vroegtijdige uitval aanwezig is. Ook hier hebben wij samen met andere fracties een voorstel voorbereid om te voorkomen dat deze doelgroep tussen de wal en het schip valt. 7. De Wijkbus-Noord dreigt op te houden te bestaan. In relatie tot dit onderwerp hebben wij een motie voorbereid waarbij wij mogelijkheden zien om niet alleen de Wijkbus te behouden maar een duurzame vervoersvorm onder de aandacht te brengen die mogelijk stadbreed kan worden toegepast en daarmee ook 'halte-problemen' bij o.a. ATOLPLAZA op zou kunnen lossen. ===MOTIE=== 8. Wij zouden graag een 'begrotingsstaat subsidies' in de vorm van een bijlage bij de Programmabegrotingen willen zien. ===MOTIE=== tevens: SP – CU - OPA+ - CDA
9. Het gratis Ov 65+ willen wij het liefst behouden. Hierbij geldt echter wel dat 65+ers met een gereduceerd tarief (korting van ca 34%) kunnen reizen. Ook wordt het Ouderenwerk/Opbouwwerk opgeplust met € 62.000,-, alsook het vrijwilligerswerk Pluspunt met € 12.000,-. Zaken die ouderen direct en/of indirect ten goede komen. Het eventueel wegvallen van gratis OV voor 65+ is uitermate vervelend, en pijnlijk, maar niet zo ingrijpend als vele andere te nemen maatregelen waar geen alternatieven voor zijn. Wij verzoeken het college echter om, in overleg met Arriva, te bezien of er mogelijk toch nog alternatieven zijn om deze doelgroep alsnog tegemoet te komen met bepaalde abonnementsvormen. Voor die 65+ers die financieel überhaupt geen mogelijkheid zouden hebben om zelfs een gereduceerd tarief op te kunnen brengen, vinden wij dat deze mensen met een ‘vangnet’-constructie geholpen zouden moeten worden, voor zover dit al niet bestaat. Maar, dan zit je naar onze mening toch al snel in de schrijnende gevallen van armoede. En dat los je niet met een buskaartje op. Voorzitter, Tot slot. De Programmabegroting 2015 zal na vanavond meer dan ooit een begroting zijn op basis van financiële mogelijkheden en onmogelijkheden. Maar ook een begroting op basis van sociaal maatschappelijke betrokkenheid hetgeen o.a. blijkt uit de compromissen waar elke fractie mee te maken heeft gekregen, ongeacht de politieke 'kleur'.
Fractie InwonersPartij
Algemene beschouwingen programmabegroting 2015-2015
Voorzitter, De Partij voor Lelystad is een gloednieuwe partij in uw gemeenteraad. De bescheiden rol die de fractie de afgelopen periode sinds de verkiezingen heeft gespeeld op dit toneel geeft nog geen duidelijk beeld van wat wij willen en geeft zeker niet het juiste beeld van de vele ideeën en plannen die er bij wel ons degelijk leven en zijn uitgewerkt. Wij hebben de goedbedoelde kritiek van sommigen van u, waarvoor dank, natuurlijk wel gehoord. Maar deze kritiek nog even naast ons neergelegd. Echter, wij zijn van mening dat een bescheiden start past, bij een politieke partij die compleet vanuit het niets de grote winnaar van de gemeenteraadsverkiezingen bleek te zijn. Dat was, zoals u waarschijnlijk weet, niet alleen voor ons een grote verrassing. Bovendien was de partij niet alleen nieuw maar zijn wij als fractie, samen met onze enthousiaste fractiemedewerkers en bestuur, maar ook onze deskundigen achter de schermen nieuwkomers als het gaat over het bedrijven van politiek. Is natuurlijk ook niet gek. Iedereen hier aanwezig weet dat dit een tak van sport is die eerst een periode dient te worden beoefend. Je houd je ogen en oren open en je moet eerst wedstrijden spelen om beter te worden. Dat vergt tijd. Dat advies hebben we ook meegekregen. Niet van zomaar wat stuurlui die aan wal staan, maar van mensen die in deze politieke arena ruime ervaring hebben opgedaan. Dat even als inleiding. Laat ik u dan zeggen, voorzitter, dat wij met de Partij voor Lelystad een zekere bewondering hebben voor hetgeen het college, daarbij ondersteund door vele ambtenaren, heeft beschreven en nu bij ons voorligt. Wij doen het u, nog niet, na. Complimenten voor de uitleg na technische en verdiepende vragen. Ook daarvoor dank. Deze reacties maakten de programmabegroting tot goed leesbaar document. Dat gezegd hebbende, kom ik op het volgende: Deze beschouwingen hebben betrekking op een programmabegroting die rake klappen uitdeelt en een rigoureuze bezuiniging zou moeten opleveren. Op het eerste gezicht lijkt dat ook zo. De ruim 100 voorstellen opgeteld leveren een aanzienlijke besparing op, zo lijkt het. Wat wij echter in een aantal gevallen ernstig durven te betwijfelen. En dat beeld wordt versterkt door daar met deskundigen in het veld over te praten. De vraag is te rechtvaardigen of enkele bezuinigingsvoorstellen datgene opleveren onder de streep dan dat nu met een zekere overtuiging wordt verondersteld. Of is het hoop en geloof? Wij, de Partij voor Lelystad, zijn in elk geval minder hoopvol gestemd en veel minder goedgelovig. Of mogen we het misschien realistischer noemen. Wij durven dat wel te zeggen. Wij waren tot voor kort nog ‘gewoon’ burger. Wij zijn in al die jaren nu niet in alle gevallen verwend met een visierijk beleid en zien tot op de dag van vandaag de resultaten van verkeerd genomen besluiten. Jaja, ik hoor het u brommen. Jullie hebben makkelijk praten. Dat klopt ook. Maar feit is wel dat
u ons in elk geval niet kunt betrappen op onjuiste beslissingen en resultaten uit het verleden. Althans niet hier in de raadszaal. Een klein beginnersfoutje daargelaten. Een van deze punten zullen we later ook per amendement nader toelichten. Ik kan, mag en wil daar in deze rol niets over zeggen. Hoewel het over mijn eigen belang niet eens zo zeer gaat maar wel een aanzienlijk aantal jonge inwoners van onze stad zal treffen. Best lastig, vind ik. Wij willen u dit middels een aantal moties en amendementen laten merken. Los van onze eigen stukken zijn we bereid met een aantal moties en amendementen door onze collegafracties ingediend in te stemmen. Wij vragen echter aandacht voor dit bescheiden aantal punten: We hebben de fracties van GroenLinks en LEUC aangegeven beide moties, respectievelijk die met betrekking tot Welzijn Lelystad en het voorstel te komen tot een referendumverordening, mede in te dienen. Tevens zijn wij voornemens amendementen in te dienen daar waar het gaat over het bezuinigingsvoorstel inzake GOL, we hebben een voorstel gedaan met betrekking tot de nieuwe subsidiering van de Agora hetgeen we graag zien omgezet in een lening. Een motie is tevens ingediend en heeft betrekking op de culturele voorzieningen van de stad. Daar hecht de fractie van de Partij voor Lelystad veel waarde aan en om die continuïteit te borgen zou onze voorkeur er naar uitgaan dat deze instelling zouden fuseren. De brede culturele instelling zou beter bestand zijn tegen bedreigingen en kansen beter kunnen aanpakken. De geachte afgevaardigde en fractiegenoot Wim Botter zei het laatst al: Wij vallen onmiddellijk met onze neus in de boter. Wij realiseren ons wel terdege, en ik heb het laatst op Twitter in het kort al kenbaar gemaakt: Het is een lastige discussie, het zijn lastige keuzes en er is sprake van heuse emoties. Zeker is, zei ik daar, dat de raad van Lelystad, maar ook het college liever 7 miljoen extra in de stad zou willen investeren.
Voorzitter, Dank voor de aangeleverde documenten. Het vele werk dat hierin is gaan zitten waarderen we zeer. Opnieuw is de toegankelijkheid vergroot en is de begroting mede daardoor beter leesbaar geworden. D66 ziet aan de woordkeuze van het college dat er nog mogelijkheden zijn om het een en ander te wijzigen en bij te stellen, maar we zien ook dat er in de begroting nog geen echte richting zichtbaar wordt. Wij zoeken naar uw visie. Spreekt het coalitieakkoord nog van een ambitie burgers bij de stad te betrekken en om de veranderende relatie met de overheid vorm te geven, nu ligt in deze begroting het schip weer op de oude koers en blijft het zoals het was. De keuze lijkt vooral het fysieke domein de voorkeur te geven. De bezuinigingen vallen nu hard in de hoek waar juist een transformatie moet gaan plaatsvinden. Uit de begroting wordt niet duidelijk met het oog op de toekomst of zelfs blijkens het coalitieakkoord op grond waarvan deze beslissingen zijn genomen. Op dit punt verwachten we in de reactie van het college beslist nog helderheid. Klare taal graag. Na jaren van forse bezuinigingen vindt D66 voor 2015 7 miljoen bezuinigen een zware opgave. Eén van de instrumenten voor de raad om haar werk goed te doen is de Rekenkamer. Het voorgestelde besluit om de Rekenkamer in 2016 te doen opgaan in één MRA Rekenkamer steunen wij niet. U heeft de Rekenkamer hierover niet van tevoren geïnformeerd. Nog los van dat het bijzonder ongepast is dat de Rekenkamer dit uit de begroting heeft moeten vernemen, vindt D66 het vreemd dat een college zo makkelijk een onafhankelijk instituut afschaft. Wij hebben hiervoor een amendement voorbereid. D66 is niet enthousiast over lastenverzwaringen. Toch zijn die opgenomen in de begroting. De precariobelasting indexeren steunen wij niet; wij zijn geen voorstander van deze belasting die één op één wordt doorberekend en per saldo opnieuw een lastenverzwaring is. De verhoging van de rioolheffing om niet alles naar de toekomst door te schuiven vinden wij een moedige stap en steunen wij derhalve. Het heeft er alle schijn van dat grijs dominant is geworden in deze begroting. Grondbedrijf en tekorten van de parkeergarages worden ten laste gebracht van de Algemene Middelen. Het bewaken en beheren van de portefeuille van het grondbedrijf kan met een stevige
bezuiniging gepaard gaan. D66 wil dat u dat inzichtelijk maakt in de bijstelling op het ambtelijk apparaat die u in de begroting hebt opgenomen. D66 dient hiervoor een motie in. Vreemd zijn de passages over het vlottrekken van de woningmarkt. Hier denkt u een opleving te zien. In uw aanbiedingsbrief praat u echter over tegenvallende economische ontwikkelingen. Het lijkt er op dat u elkaar tegensprekende argumenten gebruikt om een beleidslijn te ontwikkelen. Het onderwijs krijgt terecht meer aandacht. Ook hier zijn bijstellingen te zien. Wat D66 onbegrijpelijk vindt is de opstelling naar de SVOL. Een feitelijk monopolist op Voortgezet Onderwijs die niet in staat lijkt toekomstig beleid te formuleren. Wat is dan de bestaansreden van SVOL? Inkoop en administratie? D66 vindt dat het college haar invloed moet gebruiken om met het SVOL naar een oplossing te zoeken en de raad daar ieder halfjaar over die voortgang te informeren. Wij dienen daar een motie over in. D66 vindt dat de bibliotheek een belangrijke rol vervult in de Lelystadse samenleving. Na de forse bezuinigingen van de afgelopen jaren vindt D66 een additionele bezuiniging van €77K te gortig worden. Om deze bezuiniging te beperken dienen wij een amendement in. De raad heeft een besluit genomen over het parkeerbeleid. Parkeren is een onderdeel van mobiliteit. Net als fietsen in het stadshart en openbaar vervoer. Ons inziens moet er een geïntegreerd plan komen waarin alle verkeersmodaliteiten worden meegenomen. Dit is al eerder toegezegd. Wij willen graag weten wanneer een geïntegreerd mobiliteitsplan aan de raad wordt aangeboden. D66 dient hiertoe een motie in. Ooit waren er SLOK gelden. Vervolgens kwam DEON. Toen was er even een donderende stilte. Nu ligt er een voorgesteld besluit ruim € 400.000 te steken in slechts een duurzaamheidplan. Daar stemmen wij tegen. Duurzaamheid is te belangrijk om als een paragraafje in een begrotingsbehandeling mee te nemen. Wij vinden dat er eerst met de raad besproken dient te worden wat de resultaten van SLOK en DEON zijn en hoe we daarmee verder gaan. De teksten uit het coalitieakkoord vinden wij te mager op dit punt. Het budget van onze gemeente is ook te mager om veel geld aan een externe consultant uit te geven. Voorzitter, D66 dient een amendement in om het bedrag te reserveren, totdat zichtbaar is wat u er mee wilt gaan doen. Veel van de sociale taken worden ondergebracht bij Welzijn. D66 is van mening dat daar een doorlichting op zijn plaats is. De beantwoording van de technische vragen is een mooie opmaat eens uit te diepen wat er nu precies onder de vier programmalijnen is ondergebracht. De raad moet de uitwerking van haar beleid kunnen toetsen. Eén leverancier is een kwetsbare positie voor een regisseur. Die wordt met handen en voeten gebonden en is daardoor kwetsbaar. Dat beperkt ook de keuze voor de cliënten van Welzijn. De taken van Welzijn nemen nog steeds toe. Eén aanbod van één partij is bij een steeds verder toenemende vraag een strategisch organisatievraagstuk dat volgens D66 de uitvoeringsbevoegdheid van het college overstijgt. Wij dienen een motie in om de activiteiten van Welzijn door te lichten door de raad in staat te stellen haar kaders te toetsen. D66 hoopt dat Lelystad Airport zo snel mogelijk van start kan gaan. OMALA moet speculatie tegengaan. Maar niet meer dan dat. Wij zijn van mening dat OMALA afgebouwd dient te worden tot een minimale omvang en dat de vrijgevallen gelden terug dienen te vloeien in een
reservering voor economische ontwikkelingen. D66 dient een motie in die het college opdraagt daar initiatief toe te nemen. D66 is tevreden met de beweging om de bevolking te betrekken bij beleid en planvorming. De eerste wankele schreden op een glibberig pad zijn gezet. Het begint bij het oprecht betrekken van de bevolking bij het beleid. Wijkraden zijn vrijwilligers die aangeven voor € 7.200 hun werk te willen voortzetten. Dat geld dient u te vinden. D66 is van mening dat tot er nieuwe vrijwilligers zijn de oude gekoesterd dienen te worden. Qua participatie vindt D66 het opheffen van het GOL een pijnlijke zaak. Juist in deze tijden snappen we dat er de afweging gemaakt moet worden wat vrijwillig kan en wat professioneel moet. Het organiseren en faciliteren van vrijwilligerswerk kan wat D66 betreft alleen dan onbetaald werk zijn als het wordt uitgevoerd door vrijwilligers. Als het werk vervalt dat de GOL professionele leden doen, dan lopen we een risico dat een preventieveld en vrijwilligerskapitaal wegvalt. Wij willen expliciet borgen dat ook het GOL van het activiteitenbudget gebruik blijft maken en willen u vragen goed te monitoren of het vrijwilligerskapitaal in stand wordt gehouden. Wij dienen hiervoor een amendement in. U bezuinigt nu op GOL Agenda 22 en Brede School Kunst en Cultuur. Valt daarmee niet een groot preventief veld weg? Blijft het geld voor kinderen geoormerkt binnen het opbouw- en vrijwilligerswerk? D66 wil meer inzicht in de grote pot die opbouwwerk, vrijwilligerswerk, activiteitensubsidies e.d. de afgelopen jaren is geworden. Wij gaan er van uit dat u dat in de rapportage expliciet kunt en wilt meenemen. Kunt u dit bevestigen voorzitter? D66 is geschrokken over de korte termijn van het inboeken van de bezuiniging. Als contracten opgebroken dienen te worden volgens de raad, dan dienen deze in ieder geval conform de afspraak tot ontbinding te worden afgehandeld. Wij steunen een ‘zachte’ landing’ voor bezuinigingen en dienen daarvoor een motie in. D66 heeft vertrouwen in de gekozen weg voor de drie decentralisaties. Toch een paar opmerkingen. Jeugd volledig bij de gemeente is nieuw, net als werken vanuit een regiofunctie. Want ook nieuw is de toename van gemeenschappelijke regelingen op dit terrein. Wij vinden dat het bestuur goed moet monitoren. Niet om het monitoren zelf, maar vooral om te zorgen dat wij als bestuur de juiste dingen goed doen en op het gewenste moment van de cliënt. Gelet op de grote omslag die gemaakt wordt, is dat een zware opgave. Onze inwoners hebben aangegeven dat er best bezuinigd mag worden op City Marketing als er keuzes gemaakt moeten worden. U rept in een bijzin over een Lelystadspas. Wij vinden dat niet passend bij het beleid en zijn niet overtuigd van de toegevoegde waarde. Wij dienen een amendement in om dit niet te doen. U voert in per 1 december 2014, terwijl de begroting nog niet eens besproken is. Dat vinden wij ongepast.
D66 vindt het jammer dat de cultuurscout verdwijnt en geloven in de bijdrage die deze scout heeft voor mensen op de onderste sporten van de participatieladders waar talenten niet vanzelfsprekend zichtbaar zijn. Wij zijn van mening dat het activiteitenbudget toegankelijk moet worden voor de cultuurscout. Ook daarvoor hebben we een amendement voorbereid. Tenslotte – Er ligt een raadsbesluit om minimaal 10% van de algemene uitkeringen (excl. ICL-gelden) als buffer aan te houden in de Algemene Reserve. U lijkt dat percentage structureel te willen verminderen omdat het incidentele weerstandsvermogen ruim voldoende is. D66 is van mening dat een dergelijk zwaarwegend strategisch besluit niet ingepakt dient te worden tussen 106 andere besluiten. Onze fractie heeft dus grote moeite met deze begroting. Op veel beslispunten kunnen wij meegaan met het college, maar op vrijwel alle door ons hiervoor benoemde punten niet. Echter, die keuze is er niet. Ja zeggen moet worden gedaan tegen het hele pakket. Onze keuze hangt af van de antwoorden van het college en de aangenomen amendementen en moties. Tot zover.
Algemene beschouwing bij de begroting 2015 De voorliggende begroting voor 2015 is de eerste van een nieuw college. Na de verkiezingen bleek het politieke landschap in Lelystad grondig veranderd. Er zijn geen “grote”partijen meer, de grootste heeft 5 zetels, slechts 2 meer als de achtste in grootte. Desondanks is het gelukt om een college te vormen dat op een raadsmeerderheid berust. De 5 coalitiepartijen hebben een programma opgesteld dat als raadsprogramma door een ruime meerderheid van de raad is aanvaard. Dit raadsprogramma vormt de basis van de begroting. De ChristenUnie doet van harte aan deze coalitie mee. Wel zijn we ons er terdege van bewust dat we niet ons verkiezingsprogramma voor de volle 100% gehonoreerd hebben gekregen. Maar dat geldt ook voor onze partners. Dit college staat voor de zware taak om grote bezuinigingen door te voeren en dat, zo mogelijk, zonder lastenverzwaringen en met behoud van effectief sociaal beleid. Dat betekent grote ingrepen in bestaande zaken en vergroten van inkomsten. De begroting is op papier sluitend. Er staat onder de streep zelfs een plus van € 131.000. En ook de meerjarenraming sluit positief. Dit is niet gemakkelijk gegaan. Er ligt een forse bezuiniging aan ten grondslag. Niet minder dan 107 besluitpunten legt u ons voor. En daarin begint het met 21 zaken die de kosten verhogen of die onontkoombare ontwikkelingen worden genoemd. Dit heeft een effect van 6,7 miljoen euro. De kosten moeten dan op een of andere manier gedekt worden. Daarna volgen er nog 20 andere voorstellen die ook nog eens 1,4 miljoen kosten. Samen dus ruim 8 miljoen. Maar dit is nog niet alles. Buiten de 107 voorstellen zitten er in het 243 pagina’s dikke boek nog meer bezuinigingen ‘verborgen’. Een voorbeeld is het schrappen van gratis OV voor 65+ en de wijkbus. Tevens een aanpassing van het buslijnennet, waardoor belangrijke centrumfuncties in de Atolwijk van een goede busverbinding verstoken raken. Wij hebben hier ernstige bedenkingen bij en vragen ons af of het niet anders kan. Het belang van goede bereikbaarheid van belangrijke voorzieningen voor mensen moet voorop blijven staan. Het voert te ver om alle 107 punten hier te bespreken. Maar als grote lijn moet het ons als ChristenUnie fractie van het hart dat er wel veel gesneden is in het sociale domein, waarbij we ons afvragen of nog wel van effectief sociaal beleid sprake is. Er wordt de laatste tijd veel aandacht geschonken aan het toenemende probleem van eenzaamheid onder ouderen. Dit wordt nog versterkt, doordat de criteria voor opname in verzorgings- en verpleeghuizen aanzienlijk zijn aangescherpt. Daardoor blijven ouderen langer thuis wonen. Dat is op zichzelf prima, maar dan moet er wel gezorgd worden voor een voldoende sociaal netwerk om de oudere heen. En juist in een stad als de onze ontbreekt dat vaak. Uit de brieven en andere reacties die we gezien hebben blijkt dat allerlei (vaak kleinschalige) voorzieningen komen te verdwijnen. Voor velen is dat ene uurtje sporten in de week het enige contact met andere mensen. Wij maken ons grote zorgen en vragen ons af of deze bezuinigingen niet uiteindelijk leidt tot toenemende zorgvragen en dus hogere zorgkosten. Mensen met een beperking, die ook een beroep op gemeentelijke voorzieningen doen zijn gebaat met goede ondersteuning. Daarom vinden we het een slechte zaak als de professionele ondersteuning van het GOL zou wegvallen. Het GOL geeft zelf in een brief aan dat er toch tenminste één beroepskracht over moet blijven. Daarom pleiten we ervoor om niet het hele bedrag daar weg te halen. Met name ook omdat de uitvoering van Agenda 22 serieus ter hand genomen moet worden.
Veel mensen vinden het wrang dat relatief goedkope voorzieningen, waar velen niet alleen plezier van hebben, maar die voor hen ook noodzakelijk zijn, worden wegbezuinigd, terwijl er wel ruim 3 ton in de ogenschijnlijk bodemloze put van de parkeerexploitatie gaat. Het onderwerp is vorige week uitvoerig behandeld, maar toch nemen we dit gevoel bij de burger serieus. Dit zelfde geldt voor de Dutch Match Cup. We zullen op basis van het evaluatierapport bekijken of voldoende rendement wordt gehaald uit dit evenement. Er lijkt ons verder weinig draagvlak onder lelystedelingen voor wie dit evenement elitair overkomt, maar ook wordt gezien als verspilling van middelen. Afhankelijk van de evaluatie zullen we dan een besluit moeten nemen dit evenement al of niet langer te co-financieren. Goed onderwijs is voor de ChristenUnie van groot belang. Onderwijs bepaalt immers in belangrijke mate de maatschappelijke positie van mensen. Zonder goede scholing is de kans op werk minimaal. Daarom vragen we ons of de bezuiniging op schoolbegeleiding wel zo verstandig is. Positief zijn we over het voorstel om geld voor de LEA aan het ROS te onttrekken. Immers, dit is ook positief voor de ontwikkeling van de (inwoners, en met name de kinderen in de) stad. De gemeente staat voor grote uitdagingen, juist als het gaat om het sociale domein. Per 1 januari is de gemeente hiervoor verantwoordelijk als gevolg van de transities binnen dit beleidsdomein. Er gaat veel geld in om. Het gaat veelal om mensen die in een kwetsbare positie zitten en ondersteuning nodig hebben. Veel mensen die steun nodig hebben vallen in de categorieën laagopgeleid en met een laag inkomen. Onlangs is er een publicatie verschenen van het Sociaal en Cultureel Planbureau en de Wetenschappelijk Raad voor het regeringsbeleid onder de titel: “Gescheiden werelden?” Daarin wordt een beeld geschetst van een tweedeling in de maatschappij langs de lijn van laag- en hoogopgeleid zijn. De ChristenUnie vindt het belangrijk dat bij de uitvoering van het beleid rekening wordt gehouden met de laagopgeleide mensen, vooral op het gebied van communicatie. Ook na een goed gesprek en een brief is nog niet altijd duidelijk voor mensen wat van hen verwacht wordt. We vragen daarom zorgvuldige begeleiding voor deze kwetsbare groep mensen. De gemeente legt de verantwoordelijkheid op het gebied van welzijn en welbevinden meer bij de burger. De verzorgingsstaat, waarin de burger maar bij de overheid kan aanbellen, is echt voorbij. Echter, dat betekent niet dat de gemeente mag doorschieten naar de andere kant door ervan uit te gaan dat iedereen in staat is voor het eigen welzijn te zorgen. Niet iedereen heeft voldoende netwerken om zich heen om voor zichzelf de hulp te regelen die hij of zij nodig heeft. Het college is ons inziens te optimistisch over de inzet van vrijwilligers en mantelzorgers. Het is bekend dat in Lelystad al veel vrijwilligerswerk gedaan wordt met goede organisaties en met professionele ondersteuning. Tegelijkertijd zien we dat de bodem is bereikt. Mantelzorgers dreigen overbelast te raken. Bovendien is een relatief groot deel van de vrijwilligers zelf al op leeftijd. In de toekomst voorzien wij niet dat er meer vrijwilligers zullen zijn. De overheid mag daar wat ons betreft niet op rekenen. Voorts zien we ook een tegenstrijdig element in dit beleid van de overheid, die naast het stimuleren van vrijwilligers ook graag ziet dat iedereen een betaalde baan heeft. Dat lijkt ons onmogelijk. Gelet op het bovenstaande hecht de ChristenUnie eraan dat de voorgestelde bezuinigingen in het sociale domein zorgvuldig bekeken worden. Per 1 januari de subsidies intrekken of sterk verminderen kan niet. Wij pleiten ervoor om het jaar 2015 te gebruiken om in goed overleg met de betrokken organisaties te overleggen over de mate van bezuiniging en de timing ervan (bijvoorbeeld in het licht van eerder gemaakt afspraken en rekening houdend met het feit dat bijvoorbeeld het schooljaar niet synchroon loopt met de begrotingscyclus van de gemeente). De omstandigheid dat door de verkiezingen en de coalitieonderhandelingen
er geen kadernota is geweest is ook van belang. Hierdoor konden de betrokken organisaties niet voorbereid zijn. Onze fractie pleit ervoor dat zorgvuldig gekeken wordt naar slimme verbindingen in de domeinen die onderwerp zijn van de per 1 januari 2015 ingaande transities. Wat ons betreft willen we de bezuinigingen zachter laten landen in het sociale domein, de botte bijl achterwege laten. We zijn daarom mede-indiener van amendementen die het bovenstaande mogelijk maken. Het eerste om de overgang in 2015 soepel te laten verlopen. Het tweede schept ruimte voor een betere en noodzakelijke samenwerking en biedt de mogelijkheid om een aantal activiteiten ook na 2015 te continueren. Het college stelt in besluitpunt 63 voor om het budget voor de wijkraden te schrappen. Daarmee valt ook de subsidie op de organisatiekosten weg. Om de wijkraden hierin te faciliteren dienen wij, samen met andere partijen een amendement hierover in. Voor het genereren van inkomsten is ook het aantrekken van de economie van belang. Ingezet moet worden op vergroting van de werkgelegenheid. Wat dat betreft stemmen de ontwikkelingen rond het vliegveld en OMALA niet bepaald gerust. Ook de Flevokust blijft een lastig dossier. Toch moeten we het hoofd niet in de schoot leggen. Lelystad heeft qua geografische ligging en verbindingen via weg, spoor en water en door de lucht een unieke positie. Daar moet natuurlijk voortdurend aandacht voor gevraagd worden, maar we betwijfelen of de relatief grote bedragen voor acquisitie en citymarketing. Efficiënt benutten van netwerken lijkt ons goed en daarom steunen we verdergaande samenwerking in de MRA. Samenwerking met Amsterdam en Almere biedt ook voor Lelystad goede kansen. Daarbij vinden we dat ook de andere kant, de regio Zwolle/IJsseldelta, niet vergeten mag worden. Op het gebied van duurzaamheid is er in Lelystad nog veel te verbeteren. Dat geeft het college zelf ook al aan. Er is geen goede balans tussen ‘people’, ‘planet’ en ‘profit’. Wanneer kunnen we het aangekondigde Integraal Masterplan en het uitvoeringsprogramma verwachten? Overigens zijn wij tevreden met het feit dat duurzaamheid een belangrijke plek heeft gekregen in de begroting. We hopen en verwachten dat er nu door de extra capaciteit duurzaamheidprojecten tot stand komen, zoveel mogelijk met onze inwoners, bedrijven en organisaties. Een amendement hierover wordt door de ChristenUnie mee-ingediend. Het college heeft ervan afgezien de OZB te verhogen boven de inflatiecorrectie. Dat is in onze ogen terecht, aangezien de verhoging van de rioolheffing al een behoorlijk lastenverhoging betekent. Maar, om nieuwe bezuinigingen op het sociale domein te voorkomen, is een aanpassing van de OZB in de volgende jaren voor de ChristenUnie aanvaardbaar. We zijn ons ervan bewust dat we niet elk programmaonderdeel hebben besproken in bovenstaande beschouwing. Maar we hebben aangegeven waar onze zorgen en aandacht in het bijzonder liggen. We hopen op een goede samenwerking in deze raad met alle fracties om samen het beste voor de stad te zoeken, ondanks de vele verschillende maatschappijvisies die we hebben. Een goede samenwerking is in het belang van de stad en de mensen die er wonen, werken, recreëren, zorgen en verzorgd worden. Dat is wat ons bindt. Ten slotte wensen wij dit college kracht, gezondheid, wijsheid en inzicht toe voor de zware taken die op haar schouders rusten en weet u daarbij verzekerd van onze gebeden voor de stad.
Algemene beschouwingen Begroting 2015 – 2018 17 november 2014
Socialer bezuinigen kan: een kwestie van kiezen. De afgelopen week bracht GroenLinks een begrotingsalternatief uit. De kop daarboven luidt: Socialer bezuinigen is wel degelijk mogelijk. Maar misschien hadden we met even veel recht een oud en uiterst nuttig vaderlands gezegde kunnen kiezen, nl: Gooi geen oude schoenen weg voor je nieuwe hebt. Wij zullen u dat duidelijk maken met behulp van Enneüs Heerma, de Groene en Socrates. Woningcorporatie De Alliantie organiseert jaarlijks de Enneüs Heerma lezing, genoemd naar de Staatssecretaris die, geheel volgens de gebruiken van die tijd, de woningcorporaties “verzelfstandigde”. Femke Halsema hield onlangs de Heermalezing 2014. Een citaat: “. Participatie veronderstelt …. dat mensen meedoen aan de bestaande organisaties, zich voegen naar de bureaucratie die al voor hen is opgericht, zonder werkelijke zeggenschap over de inrichting daarvan en zonder deze wezenlijk te kunnen corrigeren. Als we dan toch in jargon spreken, zou ik liever over emancipatie en coöperatie spreken: daar moet het om te doen zijn. Emancipatie betekent namelijk dat je mensen verheft uit een positie van achterstand en achterstelling en werkelijk zelfstandig maakt. De staat beoogt dan mensen volledig gelijkwaardig aan elkaar te maken, in kansen en uitgangspositie. Coöperatie betekent zelforganisatie van mensen, gebaseerd op gelijkwaardigheid en wederzijds respect. De ChristenUnie introduceerde enige tijd geleden de coöperatiesamenleving ter vervanging van de participatiesamenleving, en hoewel het ook niet zo sexy klinkt, vond ik dat niet zo gek bedacht.” Nu Socrates. Er was onlangs nog een boeiende rede te beluisteren. Het Humanistisch Verbond organiseert jaarlijks de Socrates-lezing, waarin vanuit een humanistisch perspectief commentaar gegeven wordt op maatschappelijke ontwikkelingen. Op 2 november was de beurt aan Evelien Tonkens (hoogleraar burgerschap en humanisering van instituties en organisaties). Ook van haar een citaat: “In onderzoek over burgerinitiatieven, dat ik de afgelopen negen jaar met diverse collega’s heb verricht, bleek dat initiatieven het meest succesvol waren en het meeste vertrouwen genereerden wanneer zij hulp kregen van overheid of welzijnswerk. De deelnemers aan zulke geholpen initiatieven kregen dankzij die hulp ook meer vertrouwen in overheid, welzijnswerk en woningbouwcorporaties. Hoe meer ze met hen te maken kregen, des te meer groeide hun vertrouwen. Ook hun vertrouwen in medebewoners en bewonersorganisaties nam toe. ……. Waarmee ik wil zeggen: de positieve aspecten van informalisering zijn afhankelijk van een goede interactie met overheid, maatschappelijke organisaties en politiek.” En tot slot nog De Groene. Jos van der Lans en Pieter Hilhorst verwoordden hun zorgen onlangs in een helder essay in dat blad. Ook daaruit een citaat: “In de troonrede van vorig jaar werden de verzorgingsstaat en de participatiesamenleving gepresenteerd als communicerende vaten. Wie minder verzorgingsstaat wil, moet zorgen dat er meer participatiesamenleving komt. Als de overheid minder gaat doen, moeten mensen meer zelf gaan doen. En in dat woord moeten schuilt nu precies het probleem. Waarom zouden mensen dat willen doen? Je kunt er wel van uitgaan dat op de lokaal niveau door een andere organisatie van diensten en voorzieningen er beter kan worden samengewerkt
met burgers, maar als je niet nauwkeurig weet hoe dat dan in zijn werk zal gaan, dan krijgt het toch iets van een beredeneerde gok. Waarom zouden die burgers ineens harder gaan lopen? Wat hebben ze er eigenlijk mee te winnen? Nog niet zo lang geleden was de burger in de ogen van politici een calculerende burger. Zou diezelfde burger nu opeens een altruïstische burger zijn? Je kunt wel zeggen dat eigen kracht van mensen het uitgangspunt is in de relatie die een professional met een hulpverlener aangaat, maar hoe doe je dat dan? Daarover bieden al die gemeentelijke programma’s en collegeakkoorden opmerkelijk weinig uitsluitsel.” 1. Geen participatie, maar emancipatie en coöperatie. 2. Het vertrouwen tussen burgers, instellingen en overheid wordt alleen hersteld als er sprake is van echte wederzijdse interactie. 3. De (calculerende) burger zal pas meer zelf gaan doen als hij of zij daar iets mee te winnen heeft. Het zijn voor GroenLinks drie belangrijke statements waar langs we de 107 (!) voorstellen van de begroting hebben gelegd. De piramide van Maslow is nuttig, maar leent zich niet voor vertaling naar overheidshandelen. De afweging die het college maakt (een grotere rol voor inwoners en bedrijven, de ontwikkeling tot een duurzame samenleving) is op zichzelf gesproken prima, maar er wordt geen antwoord gegeven op die hele belangrijke tussenvraag, die Van der Lans en Hilhorst in het citaat formuleren: “Hoe doe je dat dan?”. “Bij de keuze op welke activiteiten wel en welke niet te bezuinigen, hebben we ons niet (alleen) laten leiden door de vraag welke activiteiten van belang zijn, maar vooral door de vraag of we er als overheid (alleen) verantwoordelijk voor zijn.” Zo lezen we in de aanbiedingsbrief. En daar gaat het in onze ogen fout. Het gaat niet alleen om verantwoordelijkheid. Het komt er de komende tijd vooral op aan hoe we als overheid het verloren gegane vertrouwen van de samenleving terugwinnen en hoe we (tegelijkertijd) die samenleving een stapje verder helpen naar zelfsturing. En misschien wel voor alles: hoe blijven we de meest kwetsbaren de steun geven die nodig is en helpen we hen mee te doen. Als dat het uitgangspunt is kan het niet zo zijn dat je als overheid van alles over de schutting gooit met mededelingen als “Het is aannemelijk dat de vrijwilligers hun werkzaamheden voortzetten”(pagina 35, bij het stopzetten van de subsidie voor het GOL) of (iets ingewikkelder) : “Hiervoor zijn als uitgangspunten genomen na te gaan wat de samenleving zelf (meer) kan doen en een ontwikkeling van zorgen vóór naar zorgen dat te stimuleren.” (pagina 35/36) Dat laatste suggereert een proces en maakt het ongeloofwaardig meteen maar het volledige budget (in dit geval voor sociaal cultureel kinderwerk en grote delen van het jongerenwerk) te schrappen. Natuurlijk moet de overheid niet meer dan “het nodige” doen. Maar hoe definieer je die gemeentelijke verantwoordelijkheid? Ben je als gemeente wel verantwoordelijk voor de citypas, maar kan de bieb wel minder? Wel voor een zeilwedstrijd, niet voor de jongerencoaches? Wel voor de parkeerlasten van de autobezitters, niet voor het GOL? Wij missen in het verhaal van het college nu juist waarom er voor sommige zaken wel, en voor sommige geen verantwoordelijkheid dient te worden genomen. GroenLinks heeft zich afgevraagd hoe hier nu mee om te gaan. Natuurlijk, kritiek is gemakkelijk te geven. En we zijn het met het college eens dat de rek al lang uit de begroting is. En zeker als oppositiepartij krijg je gemakkelijk (en vaak ook terecht) te horen dat je wel aangeeft wat er niet moet, maar nauwelijks met alternatieven komt. Precies dat is de reden waarom GroenLinks er voor heeft gekozen met een eigen alternatief voor deze begroting te komen. Zo laten we zien waar we voor staan, laten we zien hoe wij om zouden willen gaan met de moeilijke keuzes die gemaakt moeten worden. En we maken het concreet. In goede samenwerking de ambtenaren (waarvoor ook op deze plaats onze hartelijke dank!) hebben we dat alternatief zo geformuleerd dat het ook daadwerkelijk kàn. De ambtenaren zijn niet
verantwoordelijk voor de keuzes. Zij hebben gerekend en ons voor fouten behoed. Wat wij voorstellen kan dus, als je het wilt. Wij hebben ons bij onze rekenexercities door het volgende laten leiden: Bij alle onzekerheden rond de decentralisaties van WMO, Jeugdhulp en arbeidsparticipatie is het handhaven van de sociale en culturele infrastructuur van groot belang. GroenLinks bezuinigt dus nauwelijks op welzijnswerk en cultuur: aandacht voor de kwetsbaren (emancipatie) en burgers maximaal stimuleren via gezamenlijke inzet van overheid, instellingen en burgers (coöperatie) langs de weg van de geleidelijkheid. Nauw verbonden met de decentralisaties fungeren cultuur en sport als cement in de samenleving. Bereikbaarheid daarvan is dus cruciaal. Het accent leggen op preventie is niet alleen kostenbesparend. Het geeft mensen ook een beter uitgangspunt om mee te doen in de samenleving. Met bezuinigingen in bijvoorbeeld het “vrijetijdsdomein” (slechte term overigens, die vrijblijvendheid suggereert, terwijl het gaat om een noodzakelijk onderdeel in de beïnvloedingsmechanismen naast familie en school) en bibliotheek span je juist in dat opzicht het paard achter de wagen. “De veroorzaker betaalt” geldt voor parkeren, leges e.d. Maar ook voor acquisitie – activiteiten, City Marketing en ECL, geldt dat die even zeer in het belang van commerciële partners zijn. Dat moet in de bekostiging ervan beter tot uitdrukking worden gebracht. De ontwikkeling van een duurzame stad uit zich in een subtiele accentverschuiving van de oude, vervuilende economie naar de nieuwe, circulaire, duurzame economie. Niet primair gericht op planvorming, maar op het stimuleren van innovatieve activiteiten. De bestuurlijke en ambtelijke inzet moet sterker gericht zijn op faciliteren en coöperatief samenwerken. Er past dus geen uitbreiding, wel verandering. Concreet betekent de uitwerking hiervan dat het GOL goed in stand gehouden kan worden. De schoolbegeleiding kan op het huidige niveau gehandhaafd worden, sociaal cultureel kinderwerk en het jongerenwerk kunnen met de gewenste professionaliteit geleidelijk van karakter veranderen, gratis OV voor 65+ - ers kan blijven voor hen die dat nodig hebben, de cultuurprogramma’s die nu heel veel mensen bereiken die daar anders niet mee in aanraking komen houden hun plek. GroenLinks kiest er voor dat te bekostigen door bijvoorbeeld het parkeren in twee jaar kostendekkend te maken, minder (gemeentelijk) geld te besteden aan citymarketing (met afstand de nummer één in de stadspanels), niet meer geld uit te geven aan acquisitie (vgl. de al jaren niet rendabele investeringen in Omala), het ambtenarenapparaat te veranderen maar niet uit te breiden en legeskosten meer dekkend te maken. Wij vinden dat verantwoord, omdat wij geloven dat de beste reclame voor een stad, dus ook de onze, is te laten zien dat die goed functioneert. En niet voortdurend te focussen op datgene wat er (nog) niet is, maar misschien ooit komt. Die tijd is voorbij. Ook zo kan de benodigde bezuiniging gehaald worden. “In stand houden” en “handhaven” klinken nu niet direct voortvarend veranderend. Toch is het zeker niet onze bedoeling om alles maar bij het oude te laten. Zo kent u GroenLinks ook niet. Maar wij vinden het ongeloofwaardig om activiteiten eerst weg te bezuinigen en dan anderen te laten bezien hoe het verder moet. De bezuinigingsvoorstellen, met name op sociaal en cultureel terrein, zijn als mededeling onlangs naar de instellingen en organisaties gegaan. Een echt goed gesprek over alternatieven is niet gevoerd. En het college laat zich er toch weer toe verleiden dan en detail te vertellen waar instellingen op moeten bezuinigen (bv cultuurscout, vrijetijdscoaches), terwijl we hen nu juist, met goede kwaliteitsafspraken, meer verantwoordelijkheid en handelingsvrijheid willen geven. Verandering is nodig. Maar ook voor verandering is geld nodig. Misschien wel om later geld te besparen. Als je de
verschuiving van zware naar lichtere zorg wilt bewerkstelligen zul je veel werk moeten maken van preventie. Hoe jonger hoe beter. Hoe hechter het cement van de samenleving, hoe meer mensen zich voor elkaar verantwoordelijk zullen weten. De taak van de overheid is daarvoor te (blijven) zorgen. Op nieuwe manieren. Door emancipatie en coöperatie, zoals Femke Halsema het terecht noemt. Door het vertrouwen van de burger te herwinnen door zelf als overheid ook verantwoordelijkheid te nemen. De moties en amendementen die wij indienen zijn allen daar op gericht. Over de richting van de beweging zijn wij het wel eens met het college. Maar het college heeft een foto gezien van nieuwe schoenen, denkt: “die wil ik hebben” en gooit haar oude schoenen vast in de vuilcontainer. Ze is alleen vergeten geld opzij te leggen om die nieuwe schoenen te betalen. En ze weet eigenlijk ook nog niet in welke schoenenwinkel die schoenen te koop zijn. En op blote voeten op zoek gaan is geen pretje. Zeker niet met de winter voor de deur.
Als bijlage treft u de spreadsheet met ons begrotingsalternatief aan.
Het GroenLinks begrotingsalternatief De gekozen aanpak: De begroting bestaat uit 6 tabellen, voorafgegaan door de tabel “Overzicht progamma's” en afgesloten met een recapitulatie van de saldi. De tabellen 3, 4 en 5 zijn afhankelijk van het gemeentefonds en als zodanig niet beinvloedbaar, van deze tabellen zijn de totalen verwerkt in de recapitulatie. De tabellen 1, 2 en 6 zijn beinvloedbaar. Van deze tabelen zijn naast elkaar; de door GroenLinks aangepast versie en de originele versie weergegeven om vergelijking mogelijk te maken.
GroenLinks Lelystad meerjarenbegroting 2015-2018
Tabel: Overzicht programma's
Bedragen x € 1000
Totaaloverzicht Exploitatie Lasten PG1 Iedereen doet mee PG2 Op w eg met talent PG3 Leefbare stad PG4 Sterke stad PG5 Veiligheid - Veilige stad PG6 Voor de Lelystedeling Totaal Lasten Baten PG1 Iedereen doet mee PG2 Op w eg met talent PG3 Leefbare stad PG4 Sterke stad PG5 Veiligheid - Veilige stad PG6 Voor de Lelystedeling Totaal Baten
Totaal Exploitatie Reserves Lasten PG2 Op w eg met talent PG3 Leefbare stad PG4 Sterke stad PG6 Voor de Lelystedeling Totaal Lasten Baten PG2 Op w eg met talent PG3 Leefbare stad PG4 Sterke stad PG6 Voor de Lelystedeling Totaal Baten
Eindstand meerjarenraming 2015- 2018 vóór wijzigingen
2015
2016
2017
2018
26.454 80.990 48.681 34.331 8.351 42.809 -241.615
27.011 79.989 48.717 29.642 8.097 42.947 -236.404
26.900 79.707 48.721 32.831 8.097 43.012 -239.268
26.899 79.834 48.535 32.971 8.097 43.090 -239.427
-2.546 -57.258 -22.977 -25.387 -583 -134.331 243.081
-2.538 -57.262 -23.010 -21.506 -583 -134.576 239.474
-2.538 -57.262 -23.028 -23.911 -583 -133.702 241.023
-2.538 -57.262 -23.001 -23.921 -583 -133.492 240.796
1.466
3.070
1.756
1.369
39 163 1.745 3.478 -5.425 -1.062 -810
1.039 174 2.546 1.815 -5.574
1.039 190 1.723 1.284 -4.236
1.039 209 2.669 1.251 -5.168
-794
-790
-2.701 4.572 -852
-2.001 2.794 -2.780
-2.001 2.790 -1.446
-750 -1.031 -2.001 3.781 -1.387
614
290
310
-18
Toelichting: Bovenstaande tabel komt overeen met de tabel op blz 6 van de “Programma Begroting 2015-2018” van de Gemeente Lelystad
GroenLinks Lelystad meerjarenbegroting 2015-2018
Bedragen x € 1000
Groen Links alternatief 1. Onontkoombare ontwikkelingen
2015
2016
2017
Versie gemeente Lelystad
2018
2015
2016
2017
2018
IHP 2014 - 2023 Actualisatie schoonmaak- gas- electrakosten vastgoed Wachtgelden SOL Finetuning budgetten BBZ Uitkeringen Beheer en onderhoud verkeersregelinstallaties Inhaalslag inspectie gasleidingen Onrealiseerbare taakstelling Interpolisconcept Bedrijven Investeringszone (BIZ) Actualisatie bijdrage veiligheidsregio Verkiezingen Wachtgeldverplichtingen Bezwaarafhandeling Legesinkomsten 5 in plaats van 4 wethouders, incl. ondersteuning Verlaging intern rentepercentage Actualisatie vaste doorbelastingen grondbedrijf Taakstelling naar leverende afdeling (variabel deel doorbel.) Doorbelasting bedrijfsvoeringskosten aan grondbedrijf Frictie- en hervormingsbudget
-393 -168 90 74 -140 -140 -140 -140 -46 -26 -26 -9 -280 -280 -280 -280 -2.082 -2.425 -2.425 -2.425 0 0 0 0 -115 0 0 0 0 -50 -50 -50 -50 -40 -40 -40 -41 -28 -28 -28 -84 77 -50 -50 -310 -295 -199 -84 -68 -68 -68 -68 -347 -917 -517 -517 -155 -155 -155 -155 -1.050 -1.050 -1.050 -1.050 -91 -91 -91 -91 60 60 60 60 -455 -455 -455 -455 -400 -400 -400 -400
-393 -168 90 74 -140 -140 -140 -140 -46 -26 -26 -9 -280 -280 -280 -280 -2.082 -2.425 -2.425 -2.425 -34 -34 -34 -34 -115 -62 -62 -62 -62 -50 -50 -50 -50 -40 -40 -40 -41 -28 -28 -28 -84 77 -50 -50 -310 -295 -199 -84 -68 -68 -68 -68 -422 -992 -592 -592 -350 -350 -325 -325 -1.050 -1.050 -1.050 -1.050 -91 -91 -91 -91 60 60 60 60 -455 -455 -455 -455 -667 -667 -667 -667
1. Financieel effect onontkoombare ontwikkelingen
-6.087
-6.720
-6.451
-5.824
-5.668
-7.084
-6.432
-6.276
Toelichting: De verschillen tenopzichte van de originele begroting (rechterhelft) zijn gemarkeerd met de kleur groen. Beheer en onderhoud verkeersregelinstallaties: Waar niet per sé nodig opheffen, restant onderbrengen in regulier onderhoud (bespaart €34.000).Zet onderhoudsbudget iets meer onder spanning. Onrealiseerbare taakstelling: Maakt wat GroenLinks betreft deel uit van parkeerexploitatie. Is daar ondergebracht en (via beperkte tariefsverhoging) tot oplossing gebracht. Legesinkomsten : Leges omgevingsvergunning kostendekkend maken scheelt jaarlijks € 75.000 5 ipv 4 wethouders + ondersteuning: GroenLinks kiest voor opheffen van functies portefeuillecoördinatoren en honoreert niet de extra commuinicatiecapaciteit. GroenLinks kiest in tijden van krapte voor personele inzet op direct voor de burger van belang zijnd werk, communicatie is regulier werk. Uiteraard wil GroenLinks zich niet te zeer en detail met de ambtelijke organisatie bezig houden maar deze post wordt door het college zelf aangegeven. Desgewenst is een alternatief hiervoor een taakstellende vermindering van de capaciteit die extern wordt ingehuurd voor een zelfde bedrag. De bespraring betreft €195.000. Frictie- en hervormingsbudget: Kan lager omdat GroenLinks kiest voor andere bezuinigingen, waardoor personele impact (ook bij instellingen) veel beperkter is. De besparing betreft €267.000.
GroenLinks Lelystad meerjarenbegroting 2015-2018
Bedragen x € 1000
Groen Links alternatief 2. Overige voorstellen
2015
2016
2017
Versie gemeente Lelystad
2018
2015
2016
2017
2018
Ouderenwerk / opbouwwerk Pluspunt vrijwilligerswerk Begraafexploitatie Onkruidbestrijding op verharding (vervanging Round-Up) Onkruidbestrijding - Dekking binnen portefeuille Parkeren Verzelfstandiging Bataviahaven Markt en marktorganisatie Basis op orde Agora theater Skaeve Huse Metropoolregio Amsterdam Partnerbijdrage platform 31 en contributie G32 Ontwikkelcapaciteit Bestuurlijke boetes Aanpak multiprobl. bij gezin met Roma achtergrond Aanpak multiprobl. bij gezin met Roma achtergr. Rijkssubsidie Aanpak risicojongeren Prijscompensatie gesubsidieerde instellingen Terugdraaien verhoging rioolheffing Onderzoek kostenverlaging & verhoging rioolheffing Extra bijdrage in stand houden Vluchtelingenwerk
-62 -62 -62 -62 -12 -12 -12 -12 -60 PM PM PM -507 -507 -507 507 507 507 -142 0 0 0 0 0 0 0 -25 -25 -25 -25 -100 -75 -50 -25 0 0 0 0 0 0 0 0 -34 -34 -34 -34 -438 -438 -438 -438 -36 -36 -36 -36 -96 -96 -60 -60 80 80 -105 -80 -80 -80 -160 -160 -160 -160 -1.743 -1.743 -1.743 -1.743 1.900 1.900 1.900 1.900 -50 -50 -50 -50
-62 -62 -62 -62 -12 -12 -12 -12 -60 PM PM PM -507 -507 -507 507 507 507 -330 -330 -330 -330 -78 -58 -34 -22 -25 -25 -25 -25 -100 -100 -100 -100 -40 -40 -40 -40 -17 -17 -24 -24 -34 -34 -34 -34 -438 -438 -438 -438 -36 -36 -36 -36 -96 -96 -60 -60 80 80 -105 -105 -105 -105 -160 -160 -160 -160 -1.743 -1.743 -1.743 -1.743 1.900 1.900 1.900 1.900
2. Financieel effect overige voorstellen
-1.083
-1.356
-831
-850
-825
-1.276
-1.303
-1.291
Toelichting: De verschillen tenopzichte van de originele begroting (rechterhelft) zijn gemarkeerd met de kleur groen. Pluspunt vrijwilligerswerk: GroenLinks stelt voor hier de wijkraden (ca. € 7200) uit te bekostigen (zie ook tabel 6). Daarom deze toevoeging wel handhaven (i.r.t. collegestandpunt vrije tijdsdomein) Parkeren: GroenLinks kiest voor bescheiden verhoging tarieven (2015: + €0,20, 2016: + €0,20) GroenLinks draait bovendien het gratis parkeren op koopavonden terug (€80.000) Verder is de post verhoogd met €62.000 onrealiseerbare taakstelling (Perspectief, zie tabel 1) Bespaart in 2015 €250.000, vanaf 2016 €392.000 jaarlijks. Verzelfstandiging Bataviahaven: Aan Bataviahaven (als commerciële instelling) geeft GroenLinks taakstelliend mee om tot een minimaal sluitende exploitatie te komen zonder extra gemeentelijke middelen.. Bespaart resp. €78.000, €58.000, €34.000 en €22.000) Basis op orde Agora: Directie en bestuur koersen zelf al op verhoging van het aandeel commerciële opbrengsten van 60% naar 67%. Ter stimulering daarvan voert GroenLinks een aflopende reeks op. Bespaart resp. €0, €25.000, €50.000, €75.000. Skaeve Huse: In antwoord op technische vragen van GroenLinks heeft het college niet helder kunnen maken voor welk probleem dit op dit moment de noodzakelijke oplossing is. Bespaart €40.000. Metropoolregio Amsterdam: Deelname vindt ook GroenLinks van belang. Extra geld is in deze krappe tijden onwenselijk; als meerwaarde daarvan aantoonbaar is, is een accentverschuiving in de bijdrage denkbaar. Bespaart €17.000.
Aanpak risicojongeren: Evaluatie van het Eropafteam duidt op goede resultaten. Het gaat echter om een kleine groep, die weliswaar apart aandacht nodig houdt, maar toenemend via de reguliere trajecten benaderd hoort te worden. Daarom een vermindering van budget in de loop van de tijd. Overigens pleit GroenLinks niet alleen voor personeel geld, maar ook voor projectgeld. Hier ligt ook een relatie met het feit dat GroenLinks het budget voor jeugd- en jongerenwerk grotendeels wil handhaven, maar het karakter daarvan wil verbreden (minder accent op vrije tijdsdomein) Bespaart resp. €0 en 3 x €25.000. Extra bijdrage in stand houden Vluchtelingenwerk: Bij de technische vragen is aangegeven dat St. Welzijn en VVNL dit bedrag noodzakerlijk achten om het werk met voldoende kwaliteit in stand te houden. Hierbij is nog geen rekening gehouden met evt. groei van het aantal te begeleiden cliënten. Kost €50.000.
GroenLinks Lelystad meerjarenbegroting 2015-2018
Bedragen x € 1000
Groen Links alternatief 6. Dekkingsmogelijkheden
2015
2016
2017
Versie gemeente Lelystad 2018
2015
2016
2017
2018
Brede school Kunst en Cultuur 0 0 0 0 70 70 70 70 GOL, Agenda 22 0 31 31 31 77 77 77 77 Sociaal cultureel kinderwerk 50 50 50 50 283 283 283 283 Jongerenwerk 50 50 50 50 235 235 235 235 Bezuiniging op schoolbegeleiding 0 0 0 0 177 177 177 177 IHP gerelateerde investeringen uitstellen met 1 jaar (SVOL) 289 347 347 289 347 347 Wijkraden 14 14 14 14 14 14 14 14 Preventief armoedebeleid: kanspunt CJG en div. activiteiten 75 125 125 125 75 125 125 125 Bezuiniging op Cultuurscout Community Art 20 20 20 20 100 100 100 100 Bezuiniging bestaande cultuursubsidies projecten en bieb 0 0 0 76 76 76 Sportwijkwerk (valt binnen brede vrijetijdsinzet) 65 65 65 65 131 131 131 131 Samenwerking commerciele organisaties 8 8 8 8 8 8 8 8 Specifieke doelgroepen 5 5 5 5 5 5 5 5 Sportverkiezingen 13 13 13 13 13 13 13 13 Inritten kostprijsdekkend maken 7 7 7 7 7 7 7 7 Aframen budget herstructurering 40 40 Bestrijden ziektes en plagen 10 10 10 10 10 10 10 10 Geen onderhoud recreatieve schelpenpaden 20 20 20 20 20 20 20 20 Aanbestedingsvoordeel DO reparaties en div. werkzaamheden 100 100 100 100 100 100 100 100 Verminderen van inboet beplanting en bomen 20 20 20 20 20 20 20 20 Brede school (schoolzwemmen) 0 0 0 0 40 40 40 40 Kinderopvang 100 100 100 100 100 100 100 100 Combinatiefunctionarissen brede school 0 0 0 0 238 238 238 238 Brede school (activiteiten alleen op VVE scholen) 85 85 85 85 85 85 85 85 Gemeentelijke studiebijdrage 0 0 42 42 42 42 42 42 Tegenprestatie naar vermogen (eerst plan maken) 75 75 Herziening handhaving bijstandsfraude 150 300 300 300 150 300 300 300 Doorlopende lijn VMBO MBO HBO 13 13 13 13 13 13 13 13 Ombouw accountmanagement EZ naar ondernemersplein 35 70 70 70 70 70 70 Woonacquisitie bij City Marketing 300 300 300 300 50 50 50 50 Vrijval rentelasten 500 200 500 200 Taakstelling bedrijfsvoering 455 455 750 1.000 455 455 750 1.000 Vrijdag stadhuis sluiten 150 150 150 150 150 150 Van een rekenkamer naar een rekenkamer Metropoolregio 80 80 80 80 80 80 Onderzoeksopdracht gemeentelijk vastgoed PM PM PM PM PM PM PM PM Investeringen ICT 22 22 22 22 22 22 Beleidsarmer werken 80 160 160 160 80 160 160 160 Verzekeringen 100 100 100 100 100 100 100 100 Verhogen opbrengst precariobelasting [10%] 160 160 160 160 160 160 160 160 Verhogen OZB-opbrengst [indexatie 1,85%] 366 366 366 366 366 366 366 366 Vrijval Algemene Reserve ten behoeve van begrotingssaldo 1.320 680 1.320 680 Vrijval Reserve Ontwikkeling Stad tbv begrotingssaldo 830 830 6. Financieel effect dekkingsmogelijkheden
Toelichting:
5.066
4.068
3.583
3.833
6.065
5.071
4.544
4.718
De verschillen tenopzichte van de originele begroting (rechterhelft) zijn gemarkeerd met de kleur groen. Brede school Kunst en Cultuur: Belangrijk ivm laagdrempelige toegang tot kunst en cultuur, groot bereik met weinig middelen. Kost €70.000. GOL, Agenda 22: GroenLinks vindt de bezuiniging op het GOL onaanvaardbaar en sluit zich aan bij de door het GOL zelf aangegeven noodzakelijke bedragen. Kost resp. €77.000 en 3 x €46.000. Sociaal cultureel kinderwerk / Jongerenwerk: GroenLinks kiest er dit werk in grote lijnen stand te houden, het accent te verplaatsen van het vrije tijdsdomein naar breder gericht (ook preventief) jeugd- en jongerenwerk met heldere kwaliteitsafspraken. Zo nodig kan overwogen worden het Transitiefonds van €4,5 nl. terug te brengen naar €4,0 mln. In onze raming is dat financieel gezien (nog) niet nodig. Kost €233.000 (kinderwerk) resp. €185.000 (jongerenwerk) Bezuiniging op schoolbegeleiding: Zeker in termen van preventie is dit ook voor de gemeente een belangrijke functie, GroenLinks wil de gemeentelijke betrokkenheid daarom op niveau handhaven. Bij de grote omslag in het kader van de decentralisaties is zeker in de eerste jaren deze functie extra noodzakelijk. Kost €177.000) Wijkraden: GroenLinks deelt de opvatting van het college dat ook anderen die werken in wijken voor ondersteuning in aanmerking moeten kunnen komen. Daarom handhaven we deze bezuiniging. Het geld is beschikbaar via verhoging van het budget vrijwilligerswerk (tabel 2) die we voor dit doel handhaven. Cultuurscout / cultuurprojecten en bieb: GroenLinks kiest er expliciet voor de culturele infrastructuur niet alleen in woorden, maar ook financieel in stand te houden. De eerdere bezuinigingen hebben nog niet hun volledige doorwerking gehad (zie bv ook Agora). Minstens een jaar rust op dit front is dringend gewenst. We accepteren (om een sluitende begroting te krijgen) een kleine bezuiniging op de cultuurscout. De functie kan zo in stand blijven, vraagt wellicht iets meer inzet van anderen. Kost €80.000. Sportwijkwerk: GroenLinks blijft van belang vinden dat degenen die niet als vanzelfsprekend daartoe kunnen komen gestimuleerd worden aan sport te doen. Wel is goed dat gekeken wordt naar dubbelingen en dat de middelen ook daadwerkelijk terecht komen bij degenen die daar op aangewezen zijn. Kost €66.000. Brede school (schoolzwemmen): GroenLinks wil graag dit vangnet handhaven, zodat de bestaande €175 - regeling niet extra belast wordt (staat ook in relatie met beperkte - bezuiniging op sportwijkwerk en kinderwerk). Kost €40.000. Combinatiefunctionarissen brede school: Te gemakkelijk wordt er wat GroenLinks betreft van uit gegaan dat de activiteiten in het vrijetijds domein wel met minder geld toe kunnen, dan wel door anderen kunnen en zullen worden opgepakt. Van groot belang blijft dat de gemeente zorgt voor een goede infrastructuur. Indien die efficiënter kan dan graag, maar het opheffen van dergelijke functies gaat GroenLinks een stap te ver. Kost €238.000. Gemeentelijke studiebijdrage: Bij de hervorming van de studiefinanciering verandert de hele regeling in 2017. Er is voor GroenLinks geen aanleiding om tot die tijd op deze manier in te grijpen in de (studie-)keuzevrijheid van studenten. Kost 2 x €42.000. Ombouw accountmanagement EZ naar ondernemersplein: Versnelde inzet hiervan in 2015 kan al vast tot een eerste besparing leiden. Woonacquisitie bij City Marketing: GroenLinks pleit voor een aanmerkelijke vermindering van het budget voor City Marketing, die verder gaat dan alleen woonacquisitie.Dit sluit ook aan bij de uitkomsten van het stadspanel. Uit efficiency - overwegingen pleit GroenLinks daarnaast voor het samenvoegen van City Marketing en ECL (Evenementencoördinatie Lelystad) waardoor een extra besparing kan worden bereikt. Bespaart €250.000.
GroenLinks Lelystad meerjarenbegroting 2015-2018
Bedragen x € 1000
Groen Links alternatief Recapitulatie financiële effecten 2015 - 2018 Beginsaldo meerjaren raming 2015 – 2018
2015
2016
2017
Versie gemeente Lelystad
2018
2015
2016
2017
2018
614
290
310
-18
614
290
310
-18
1. Financieel effect onontkoombare ontwikkelingen
-6.087
-6.451
-5.824
-5.668
-6.720
-7.084
-6.432
-6.276
2. Financieel effect overige voorstellen
-1.083
-831
-850
-825
-1.356
-1.276
-1.303
-1.291
176
891
1.502
1.096
176
891
1.502
1.096
1.352
2.213
2.174
2.154
1.352
2.213
2.174
2.154
0
0
0
0
0
0
0
0
5.066
4.068
3.583
3.833
6.065
5.071
4.544
4.718
38
180
895
572
131
105
795
383
3. Financieel effect onwikkeling gemeentefonds 4 Financiele doorvertaling ontwikkeling gemeentefonds 5. Fin. effect doorvertaling integratieuitkering sociaal domein 6. Financieel effect dekkingsmogelijkheden Eindsaldo meerjarenraming 2015 - 2018
Wat betreft de voorstellen gedekt uit de reserves voegt GroenLinks hier nog aan toe (gekoppeld aan de voorgestelde besluiten): Besluit 101, Ondersteuning Luchthaven ontwikkeling (twee jaar €40.000 per jaar extra): GroenLinks beschouwt, mocht het besluit over de luchthaven daadwerkelijk volgend jaar genomen worden, dit als een reguliere gemeentelijke activiteit, waarvoor geen extra middelen nodig zijn. Daarenboven is steeds de bewering dat die luchthaven voor een economische boost zal zorgen. Iedere extra investering verdient zich dan dus gemakkelijk terug enkan commercieel bekostigd worden. Besluit 102, vlottrekken woningmarkt (€35.000, en drie jaar €20.000): Het type acties dat wordt genoemd acht GroenLinks allereerst de verantwoordelijkheid van de aanbieders op de woningmarkt. De gemeentelijke kosten behoren tot de normale ambtelijke activiteiten. Besluit 103, inrichten Acquisitiefonds (structureel €50.000 extra jaarlijks): Als beide grote ontwikkelingen(flevokust en Lelystad Airport) zo kansrijk zijn is de acquisitie een kwestie van goede accenten plaatsen en niet van meer geld. Bovendien is GroenLinks onduidelijk hoe zich extra middelen verhouden totr bv de activiteiten van bv OMALA (los van recente publicaties daarover) en valt dit zo nodig voor Flevokust ook via samenwerking met marktpartijen (en provincie) te regelen. Besluit 105, invoeren Citypas: De vorige versie daarvan werkte niet. Onduidelijk is waarom het nu wel zou werken. Is voor GroenLinks trypisch een eigen activiteit voor ondernemers. Besluit 106, extra personele inzet duurzaamheid (resp. €235.000, en drie jaar €160.000 per jaar): GroenLinks is blij met extra middelen voor duurzaamheid maar ziet, ook gelet op de rol die de gemeente heeft, niet de noodzaak dit in personele inzet te vertalen. GroenLinks pleit er voor om de duurzame (circulaire) economie en innovatieve ontwikkelingen daarin met dit geld te ondersteunen. GroenLinks stelt voor de uit het vervallen van de besluiten 101, 102, 103 en 105 vrij komende middelen in te zetten voor het handhaven van gratis openbaar vervoer voor 65+ - ers met een laag inkomen. Dit moet uiteraard nader uitgewerkt worden. Het betreft in 2015 ca. €140.000, in 2016 €110.000, en in 2017 en 2018 €70.000. Zo nodig kan dit aangevuld worden uit de algemene middelen (zie positieve eindsaldo in die jaren).
CDA Programmabegroting 2015-2018:
Van Lelystad transformeert naar Lelystad inspireert VZ. We hebben voor het eerst een open raadsprogramma. De CDA-fractie heeft daarmee ingestemd. We hadden verwacht betrokken te worden bij de inhoudelijke invulling van de programmabegroting, omdat er geen kadernota was. Helaas, ipv een gezonde start is het een ijskoude start. Zeven miljoen bezuinigen, 107 besluitpunten voor een belangrijk deel in het culturele en sociale domein. Vz. Het kan niet zo zijn dat de gemeente vanuit de regiegedachte alles op het bordje van de samenleving legt en vervolgens juist fors op de bestaande infrastructuur van die samenleving bezuinigt. Dat hebben onze inwoners de afgelopen weken duidelijk laten merken. Je zou bijna denken dat de gemeente de regie kwijt is? Vz. Vergeten zijn de uitspraken van de VVD 2 jaar geleden. “We zijn toe aan een kerntakendiscussie”. Wat heeft de VVD van mening doen veranderen dat er weer een soort kaasschaaf is toegepast. De PvdA, SP en CU hebben sociaal beleid hoog in het vaandel staan. Dat blijkt helemaal niet uit deze begroting. Wij vinden de voorstellen veel te ver gaan. Vz. Collega raadsleden laten we als raad eerst nadenken en dan handelen (en niet eerst bezuinigen en dan gaan nadenken) voordat we bezuinigen op sport, brede school, welzijn, cultuur. Juist vanuit preventie geredeneerd kunnen we daarmee dure hulp achteraf voorkomen en tegelijk bijdragen aan betere kansen voor onze kinderen. Vz. Wat we verder missen is of er op andere bestaande activiteiten niet bezuinigd kan worden. De begroting bestaat nl uit veel meer posten, zoals blijkt uit de bijlage. Daar spreken we echer nooit over. Hoog tijd om als raad de kerntakendiscussie waarvoor 2 jaar geleden al werd gepleit nu echt op te pakken (motie). Daarin kunnen we gelijktijdig meenemen wat voor gemeente we willen zijn en of we ons naar een regiegemeente moeten bewegen zoals Gouda. Vz Juist vanuit het denken dat de samenleving meer moet gaan doen, willen wij ook anders werken. Ideaal zou zijn om een generieke taakstelling aan sport, welzijn, brede school en cultuur mee te geven. Laat de organisaties zelf de dubbelingen eruit filteren en daarmee terug komen naar de raad en zo de koers voor de komende jaren uitzetten. Dat is pas participatie en eigen kracht. Laten we daarvoor middelen vrij maken. Het CDA wil dit bij voorkeur doen door te schrappen in het extra gevraagde budget bij nieuwe voorstellen zoals bijv. extra personeel/budget voor communicatie college en duurzaamheid (amendement) en eventueel via het aanspreken van de reserve (motie). Daarmee kunnen we een deel repareren en hebben we komend jaar de tijd om ons op onze kerntaken te bezinnen. Vz. Ouderen moeten langer zelfstandig wonen en worden geacht meer zelf te doen. Gratis busvervoer stelt hun daartoe in staat. Veel partijen willen dit ook, zo blijkt bijv. uit de verkiezingsprogramma’s van SP, PvdA en de verkiezingsbijeenkomst van de OSOL. CDA, GL, Opaplus hebben daartoe een amendement opgesteld. Vz. Verder willen we de reiskosten leerlingenvervoer in stand houden, de bibliotheek en de markt ontzien en zijn daarom mede indiener van een aantal amendementen.
Vz. Onkruidbestrijding moet in 2016 biologisch of mechanisch. Voordat we daar een half miljoen extra aan uitgeven willen we eerst de discussie voeren welke kwaliteit we willen in de wijken en wat onze burgers zelf kunnen/willen (motie).
Vz. Daarnaast vragen wij ons af of Citymarketing en ECL niet kunnen worden samengevoegd tot één organisatie. Dat moet ook een synergievoordeel opleveren (motie). Tot slot voorzitter doe ik nogmaals een beroep op de collega’s om met elkaar, de inwoners en het college het gesprek aan te gaan wat voor gemeente we willen zijn en welke taken daarbij horen voor een toekomstbestendig Lelystad. Laten we daarvoor ook de schouders zetten onder de problematiek van het Stadshart te samen met de inwoners, de ondernemers en de cultuurinstellingen. Zodat we volgend jaar van Lelystad kunnen zeggen een stad die transformeert en mensen inspireert.
Is dit de nieuwe toekomst!! Laten we nu eens herstellen!! Na jaren van bezuinigen, nu weer eens bezuinigen geen plakje eraf maar gewoon een paar plakken weg. Volgens Leefbaar Lelystad ingezet vanuit een rol van angst. Hebben we nu al eens een goede analyse gemaakt op wat er de laatste jaren gedaan is. En hoe dit gedaan is. Niet in onze ogen want de raad had bepaald in het voorjaar dat er keuzes worden voor gelegd. Nu echt niet, we voeren dus een amendement niet uit!! 20% extra mogelijkheden om voor ons te kiezen. Nee, is ons antwoord, want dat constateren wij waarom niet eens echt HRM beleid neer zetten en de organisatie opbouwen met een flexibele schil. Niet inhuren zoals nu gebeurt met veel te dure krachten. Ook inhuren, omdat we denken dat we het zelf niet kunnen. Niet altijd aangeven we gaan niet snijden in het sociaal domein, we maken dus Lelystad weer zo mooi dat een ieder hier naar toe komt, want hier is de koek nooit op. Ja ook daar in snijden mag en niet altijd maar halen bij de hard werkende burger. Zo weten we zeker dat het stadshart nooit iets gaat worden. Want geen burger heeft spaar centjes, ze zijn allemaal al bij of bijna in de schuldhulp verlening. Overdreven gezegd De inwoner die mag bijdragen aan de fouten uit het verleden, riool heffing doen we het niet via de OZB, doen we het op deze manier, nieuw jasje erom heen. Wij hebben eerder gezegd, de uitdagingen blijven zoeken naar slimme projecten en daar ook onze tool CML goed inzetten en sterk maken. En stoppen met Omala we hebben genoeg betaald aan inhuur, wederom geen mensen uit Lelystad daar aan het werk!! U weet hoe wij over de Flevokust denken, stop nu al met investeren van ambtenaren productie en zadel onze bewoners en die van Flevoland niet op met een restschuld van een mislukt project. Daar hebben wij genoeg voorbeelden van de: HSL en de Betuwe lijn soort gelijke projecten, maar hebben wij wel zo een achterland zoals men denkt…?? Wij gaan nog steeds voor ontwikkelen van de luchthaven en Toeristische toppers en mee denken als het middelpunt van het land schakel tussen groen en lucht.. Wij hebben wel eens het gevoel, dat als het bedacht wordt in dit huis doen we het, maar meedenken van anderen, stellen we niet op prijs… Ook zien we graag sterkere communicatie naar zowel ons toe, als naar buiten. Er zijn genoeg voorbeelden, waarbij we niet goed in het nieuws komen. We willen dat men de informatie gaat halen waar we bij moeten zijn en niet wachten tot het komt. Dat was vroeger, we moeten ons profileren als stad, college en als raad. Participatie is geen woord, dat zijn plannen maken en uitvoeren zonder inhuur. Gewoon een tandje erbij!! Niet zelf de acquisitie gaan doen en opnieuw optuigen binnen het huis daar hebben we CML voor. Niet 1 afbreken en de ander opbouwen. We komen daarvoor met een amendement.
Ook geen parkeergeld invoeren per 1 jan 2015 op de donderdagavond, is de proef nu geslaagd of niet, niet blijven doorschuiven een helder plan met een oplossing. Is dat nu zo moeilijk? Ook de lat voor het maken van schulden mag van ons nog steeds omlaag naar max 70 %, sparen is nog steeds beter dan andermans dure geld uitgeven en terug betalen. Hierbij onze mening over de voorgestelde bijstellingen 2 heeft men nu zitten slapen al de jaren ervoor en hebben wij dit ons laten overkomen. Graag horen we of er nog meer van dit soort zaken zijn? 4 wij horen zulke positieve geluiden van uitstroom dus kan dit ons inzien de bijstelling nog verder actueel worden bijgesteld met misschien wel 20%?? 13 hier willen wij graag weten, wat heeft men voor actief beleid en wat doet men om voor uitstroom te zorgen? En wat voor afspraken worden er nu al worden gemaakt voor het huidige college? 16 wethouders terug brengen naar 4 in 2015, omdat dan ook de afronding heeft plaatsgevonden van de participatie hiervoor dienen wij een amendement in! Was ook ons punt tijdens de coalitie onderhandeling. Ook de ondersteuning op het gebied van communicatie zijn we niet tevreden uit het verleden. Ook zien wij geen meerwaarde om hiervoor zoveel budget uit te geven. Wij willen eerst een onderbouwd plan zien!! 30 Agora en cultuur,voorstel om bijstelling te doen van 100k vanuit Skaeve house en 60 van de problematiek Roma 31 Het Skaeve house is weer een plak middel en geen oplossing, ons inzien is binnen de rechtstaat hier regelgeving voor. Dus handhaven en niet verschuiven van het probleem. We dienen amendement in. 32 Het meedoen aan MRA heeft misschien meerwaarde voor bepaalde ideeën. Maar op dit moment is er geen geld. Dus met niets proberen creatief mee te doen. Vrijwilligers? 33 Ook ons inzien niet nodig moet kosten neutraal kunnen. Waar worden dit soort bedragen voor gebruikt, dit horen we graag. Op de besluit punten 57, 58, 59, 60, 61, 66,67, 79 en 80 heeft de Pvda het idee om het vooruit te schuiven. Dit blokkeert heel veel en is niet zo fraai als we doen denken. Wij willen hier ook graag bij zien, hoe gaan we dat doen in 2017 en 2018. 70 sportverkiezing eerst optuigen met visie en nu afbreken dit motiveerd nee uitgeven aan Roma.s Wij vinden dat dit motiveert, de jeugd is onze toekomst en strijd om de beste, daar is niets mis mee. Wij hebben al aangegeven waar deze dekking eventueel te vinden is. Daarom dienen we een amendement in. 90 Wij willen hebben de laatste jaren goede adviezen gezien vanuit de rekenkamer voor ons controle model. Wij vragen ons af als we op gaan in een groter centraal of de betrokkenheid met net zoveel passie zal blijven voor onze burgers en onze stad. Wij willen graag onderbouwing. 96 ozb begrijpen we, maar weer de ondernemers, die dit over het geheel betalen.
OZB-tarieven Gemeente Lelystad 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Eigenaargedeelte woningen 0,1556% 0,1592% 0,1630% 0,1679% 0,1766% 0,1902% Gebruikersgedeelte niet-woningen 0,2284% 0,2256% 0,2298% 0,2137% 0,1665% 0,1182% Eigenaargedeelte niet-woningen 0,2860% 0,2824% 0,2876% 0,3213% 0,3907% 0,4752%
103 Waarom hier 50.000 eu vooruit trekken, dit kan gebeuren en gedaan kosten neutraal bij CML. Het juist hier brengen van dit soort zaken maakt het beter controleerbaar. Over iets werkt niet. Ook als we kijken naar de huidige resultaten. Zie ons amendement 105 Invoeren van een Lelystad pas is grappig, maar wederom zo ouderwets. Waar is de creativiteit toch!! Tegenwoordig werk je met een app ipv een pas!! 106 Duurzaamheid ok, maar is dan 160.000 eu voor 2 FTE wel duurzaam?? Met de aanbesteding van zonnepanelen op het stadhuis, zien we geen blijde Lelystadse ondernemers?? Voor zover onze inbrengen
Voorzitter, dank u wel. Dank ook aan de griffie, bodes en beveiligers voor de goede ondersteuning en service. Politiek is LEUC in Lelystad en sinds medio september is het er voor ons alleen maar leuker op geworden. Eigenlijk is dat al begonnen met de heisessie waar deze raad mee gestart is, die in het teken stond van vernieuwing in de gemeentelijke politiek. Chapeau voor deze raad dat wij met de zomerraad ook meteen een nieuwe koers succesvol zijn aangegaan. Het belooft een leuke raadsperiode te worden. Van de programmabegroting en de voorgenomen bezuinigingen worden wij echter niet vrolijk. Fractie LEUC vindt deze zelfs zeer bedroevend, vooral als we dit stuk naast het coalitieakkoord leggen. Het is niet meer Lelystad bouwen we samen, want er vindt een ongekende afbraak van bestaand beleid plaats. Zo is het gratis openbaar busvervoer voor 65+ en de wijkbus Noord geschrapt, tegen alle mooie toezeggingen van het coalitieakkoord in. En dat nog wel met een portefeuillehouder verkeer in het college wiens eigen partij in haar programma stelt: "Het openbaar vervoer blijft gratis voor ouderen en wijk- buurtbussen houden wij in stand." Dit is het één zeggen en het ander doen. En alsof dit nog niet genoeg is, wordt voortaan de Atolwijk door de bus voor het gemak omzeild. Dat zelfs een 16-jarige knul van de onderbouwing gehakt maakt en daartegen in verweer komt, zet toch te denken. Wat in het coalitieakkoord "efficiëntere openingstijden van het stadhuis" genoemd wordt, is in de programmabegroting vrij vertaald in "we gooien de tent op vrijdag dicht", want dat reduceert de energielasten en bespaart beveiligingskosten. Maar over klantgerichtheid en personele gevolgen wordt niet gerept. Er moet überhaupt nog onderzoek naar plaatsvinden, maar de verwachte besparing is alvast maar ingeboekt. Fractie LEUC juicht het toe dat er ingezet gaat worden op een hulpaanbod bij vechtscheidingen, want dat kan kleine en grote familiedrama's voorkomen en is van belang voor het welzijn van het kind en een onbedreigde ontwikkeling. Het is niet zonder reden dat de Kinderombudsman hierover aanbevelingen aan gemeenten doet. Maar nieuw beleid vraagt wel extra budget en dat kunnen we niet opmaken uit de programmabegroting, alsof het een ondergeschoven kindje is. Sommige besluitpunten vinden wij niet met elkaar rijmen. Zoals enerzijds de zoveelste bezuiniging op de bibliotheek en anderzijds het voorstel om het theater structureel met een ton te blijven financieren, terwijl beide instellingen het financieel zwaar hebben en van maatschappelijk belang zijn. En ook dat bij een geleidelijke terugloop van de marktbezetting het college er met een tariefsverhoging van 5% vanuit gaat dat dit bijdraagt tot een sluitende marktexploitatie, maar zich dit niet kan voorstellen als het over de parkeerexploitatie gaat. Alsof er bij deze tariefsverhoging dan geen verkeerd signaal wordt afgegeven aan marktondernemers en dat nog wel in tijden van economische crisis. Maar als het aan het college ligt dan grabbelen we wel, enkel voor het PEX-probleem, over een raadsperiode van 4 jaar, een bedrag van maar liefst 1 miljoen 320 duizend euro uit de algemene middelen. De wijze waarop organisaties de bezuinigingsvlaag over zich heen krijgen, de korte termijn tussen informeren en uitvoering zónder overgangsfase, vinden wij beschamend. Sommige organisaties met een sociaal maatschappelijke taak worden zelfs volledig wegbezuinigd. Zij
moeten van de ene op de andere dag maar zien hoe zij zich financieel redden. En waar er geen rekening gehouden is met lopende (arbeids)contracten en frictiekosten is het dubbelop klappen krijgen. Fractie LEUC heeft dan ook zo zijn bedenkingen bij een aantal rigoureuze bezuinigingen, zoals bij het GOL, de wijkraden, schoolbegeleiding en Welzijn. Zijn er bovendien niet al te grote verwachtingen over de inzet van vrijwilligers en is er wel voldoende participatiebudget. Dit brengt ons bij hoe dit college invulling geeft aan het begrip 'participatie', zowel naar organisaties als naar de raad toe. Want het college loopt met de bezuinigingsvoorstellen vóór op de discussie van de raad over wat wel of niet tot de gemeentelijke taken behoort en dat vinden wij niet netjes. Als hiermee maar niet de verhoudingen tussen coalitie en oppositie op scherp worden gezet. Met zoveel pijnlijke bezuinigingen verwachten wij van het college overigens ook de nodige zuinigheid, als goed voorbeeld gedrag. We kunnen wel een paar creatieve suggesties aan het college meegeven, zoals ten aanzien van buitenlandse dienstreizen. En wat te denken van een parttimefactor van 80% voor de wethouders, of een bezuiniging van 20% op de onkostenvergoeding. In 2011 heeft de raad al het goede voorbeeld gegeven met een bezuiniging van 20% op de fractievergoedingen. Tot slot nog het volgende. Soms is iets goed bedoeld, maar pakt het niet helemaal zo uit. Zoals de enquête over de herinrichting van het Stadhuisplein, die door de gemeente een referendum wordt genoemd, maar uitgevoerd wordt door de ondernemer en er mogelijkheden zijn om meer dan één stem uit te brengen, ook door niet-Lelystedelingen. Desondanks beschouwt het college de uitslag als een betrouwbare volksraadpleging en wordt er als zijnde een bindend referendum mee omgegaan. Tijd dus om dit voortaan goed te gaan regelen met een referendumverordening. Fractie LEUC dient een aantal amendementen en moties (mede) in. Ik dank u allen voor uw aandacht. Marianne van de Watering fractievoorzitter LEUC Lelystads Enthousiast Uniek Collectief
(Beschouwingen 18.11.2014, tekst OPA Plus) ‘’De rek is eruit, de bodem is bereikt. Wij hebben keuzes gemaakt op basis van de vraag, of iets nog wel de taak van de overheid is.” De wethouder financiën zal zich herkennen in deze woorden. Welnu, OPA Plus doet niets af aan de validiteit van deze woorden, maar acht die wel voor interpretatie vatbaar, want of iets nog wel of niet of nog maar een beetje behoort tot de zorgplicht van de gemeente.., daarover valt te discussiëren. En volgens OPA Plus heeft dit college daarbij niet altijd de goede keuzes gemaakt. Dat vinden wij niet alleen, zoveel is wel gebleken de laatste week. Het is logisch dat onze raad, hoe verschillend soms ook, nu bijna eengeszind is in het verweer tegen de grote bezuinigingen in voornamelijk het Sociaal Domein. Met als resultaat een regenbui aan amendementen en moties, die elkaar vaak kruisen of aanvullen. OPA Plus heeft zich – volgens de Nieuwe Politiek waarmee wij onszelfs geïntroduceerd hebben – niet aangesloten bij het blok coalitie of het blok oppositie. Voor ons is de kwaliteit van een voorstel leidend. Als kleine fractie kun je dan kiezen: zelf alle wielen uitvinden of goede amendementen en moties mede indienen en voor het overige via ons stemgedrag kenbaar maken hoe we erover denken. De vraag doet zich voor wat te doen met de bezuinigingen zoals ze nu zijn ingeboekt. En die op onderdelen gewoon niet kunnen of niet geheel kunnen. Voor én breedgedragen amendement wil ik extra aandacht vragen. Die behandelt wat in de wandeling ‘de zachte landing’ is gaan heten. Hoe zacht die landing wordt en waar men terecht komt, is nog in het ongewisse. Vz., een parachute kan daarbij helpen, in de vorm van de opdracht aan het college om in ieder geval 2015 te zien als overgangsjaar en met een aantal gedupeerde organisaties in overleg te gaan. Maar niet alleen als overgangsjaar in de zin van bekijken hoe de bezuinigingen uiteindelijk na dit overgangsjaar nog in volle omvang hun beslag kunnen krijgen, maar ook om na te gaan in hoeverre deze alsnog gelimiteerd moeten worden. Waar voor deze organisáties de genoemde bodem ligt, waar bij hun de rek nog zit. Minstens een van de in te dienen amendementen gaat hierop in. De dekking kan worden gevonden in besparingen die uit andere amendementen komen. En in uiterste noodzaak kan geknabbeld worden aan de Nuon reserve, want hoe heilig die ook verklaard is, die is – in de woorden van de wethouder – bedoeld
voor noodgevallen. Welnu, vz., OPA Plus vindt dit een noodgeval, een maatschappelijk noodgeval. Tot slot:…….(aankondiging amendementen en moties, volgend)
.
