Raadsbehandeling Programmabegroting 2016 - 2019 Algemene beschouwingen 2015 d.d. 3 november 2015 Inhoudsopgave VVD InwonersPartij PvdA SP Partij van Lelystad D66 ChristenUnie GroenLinks CDA Leefbaar Lelystad LEUC OPA plus Nr. Fractie = Opgenomen in deze bundel
Bewolkt met toenemend opklaringen?
Ten tijde van de bespreking van de kadernota eerder dit jaar hield de VVD haar hart vast voor wat de programmabegroting 2016 mogelijk zou brengen. Zou het college tot een sluitende begroting kunnen komen zonder opnieuw een scala aan pijnlijke bezuinigingen te moeten introduceren? Inmiddels hebben we kunnen lezen dat dit gelukkig het geval is. Maar goed ook want er is dringend behoefte aan een zekere rust of adempauze. De gemeente maar ook alle verbonden partijen zijn zich nog altijd aan het instellen op de nieuwe realiteit dat hetzelfde of meer, met minder middelen moet worden gedaan. Dat valt niet mee en kost tijd. Goed dat daar nu wat meer gelegenheid voor is. Natuurlijk zijn wij niet zonder zorgen. De toegenomen en sneller opeenvolgende ingrepen in de hoogte van de algemene middelen die de gemeenten ontvangen uit het Gemeentefonds en mogelijke consequenties van een vernieuwd verdelingsmodel voor Lelystad, baart ons zorgen. De discussie rond de ICL bijdragen hebben wij dan nog niet eens benoemd ook al zou een eventuele bijstelling op zijn vroegst in 2018 impact op de begroting hebben. We zien dus dat we met grotere wisselingen in inkomsten op korte termijn, moeten kunnen omgaan terwijl een steeds groter deel van de uitgaven min of meer vastligt en niet of nauwelijks beïnvloed kan worden. Een hogere OZB dan maar als oplossing bij tekort aan middelen? Neen ook dat is geen oplossing. Het aantal huishoudens dat met succes een beroep doet op kwijtschelding is sterk aan het stijgen. Dat de groep die daar net boven zit, niet voor kwijtschelding in aanmerking komt en het ook nog maar net kan opbrengen groeit, lijkt dan ook nauwelijks voor discussie vatbaar. Laat staan als daar nu nog eens het nodige bovenop zou worden gelegd. Overigens als het om de OZB gaat, krijgt de VVD serieuze signalen dat de OZB belasting voor niet woningen de laatste jaren veel meer stijgt dan die voor woningen. Wij zullen na nader onderzoek bij de tarievennota zo nodig met een amendement komen. 2015 wordt zo als het er nu voorstaat afgesloten met een negatief rekening resultaat van 0,8 miljoen euro. Een tekort dat ten laste komt van de reserves. De inzet is om dit tekort in een periode van drie jaren weer via de begroting naar de algemene reserve te laten terug vloeien. Het college heeft hiervoor gekozen om gedwongen pijnlijke nieuwe bezuinigingen voor 2016 te kunnen voorkomen. De VVD vindt deze keuze onder de huidige omstandigheden verstandig. De vraag is echter wat de consequenties van deze handelwijze zijn voor de algemene reserve als onverhoopt ook de komende jaren met negatieve rekeningresultaten zouden worden afgesloten. Het risico op verdere aantasting van onze algemene reserves zou in die situatie dan niet langer acceptabel zijn.
In de begroting voor 2016 heeft de VVD een aantal PM posten aangetroffen. Wij hebben ons afgevraagd of hieraan toch niet bedragen gehangen zouden moeten worden. Alleen is dan het punt dat dit dan ook wel moet kunnen. Als én de hoogte van eventuele kosten niet te becijferen zijn én/of de kans groot is dat als de kosten zich gaan voordoen die vanuit Den Haag worden vergoed, dan heeft het opnemen van bedragen geen zin. In de afgelopen maanden is gebleken dat Nederland toch steeds meer -zij het voorzichtig- uit het economische dal begint te klimmen. Dit biedt perspectief ook voor Lelystad en zal er hopelijk toe leiden dat de geringe financiële middelen die Lelystad beschikbaar heeft om nieuwe ontwikkelingen mogelijk te maken zich in de nabije toekomst zal verruimen. Zaak blijft dat bij beperkte middelen deze niet worden versnipperd over een groot aantal projecten maar dat prioriteiten worden gesteld en lopende projecten eerst worden afgerond. Die prioriteiten liggen wat de VVD betreft op twee terreinen: Allereerst het stadscentrum met initiatieven om het winkelgebied compacter te maken door onder andere detailhandel vierkante meters te transformeren in woonruimten voor vrije sector huur met onder andere kleine(re) woonstudio’s en appartementen gericht op alleenstaande jongeren en ouderen en één- of tweepersoonshuishoudens. Dat de gemeente bij de initiatieven een ondersteunende rol heeft maar voor realisatie toch met name afhankelijk is van marktpartijen zoals vastgoed eigenaren en de winkeliers, mogen we daarbij niet vergeten. Het beleid ten aanzien van wonen en woningbouw zien wij als één van de belangrijkste onderwerpen voor de komende tijd, waarbij het maken van de juiste keuzes kritisch is. Wij zien de komst van de woonvisie dan ook met spanning tegemoet. De tweede prioriteit ligt want ons betreft bij initiatieven om de recreatieve functie van de kust te versterken. Immers aan de kust ligt een potentieel dat nog lang niet optimaal wordt benut. Waardevol vinden wij ontwikkelingen zoals die van Batavialand en het treffen van voorzieningen om riviercruiseschepen te kunnen laten afmeren. Wel baart ons het ogenschijnlijke leeglopen van Bataviahaven zorgen. Onder andere lijkt het erop dat een groot deel van de Bruine vloot alweer vertrokken is. Graag vernemen wij of dat klopt, waar dat aan ligt en welke maatregelen voorgenomen zijn om dat tij te keren. Wij benadrukken wel dat de basis afspraak dat Bataviahaven geen concurrentie mag aangaan met de commerciële jachthavens onverkort moet worden nagekomen. Die commerciële havens hebben immers alle investeringen in hun havens met eigen middelen betaald. Een positieve ontwikkeling vinden wij ook dat de uitbreiding van de luchthaven nu echt van de grond gaat komen. Het zal toenemende aantrekkelijkheid voor bedrijven met zich meebrengen om zich hier te vestigen. Wij verwachten dat deze ontwikkeling een forse toename aan banen zal opleveren en mogelijk ook positieve gevolgen heeft voor de groei van het aantal inwoners van Lelystad. Deze ontwikkeling zal ook kunnen bijdragen aan de verbetering van de koopkracht van de bevolking van Lelystad. Ook de aanleg van de overslaghaven aan de Flevokust vordert. Die ontwikkeling draagt bij aan de versterking van de economische infrastructuur en daarmee op termijn ook tot groei van het aantal banen. Een van de onderwerpen die ons allen raakt betreft de transities. De transitie van de zorg is volop aan de gang en lijkt tot nu toe goed te verlopen. Het ziet er naar uit dat geen bijzondere knelpunten naar voren zullen komen.
De transitie ten aanzien van de jeugdhulp die een jaar na-ijlt op de zorg, zal in de komende tijd aandacht vragen. We zijn dan ook blij met de beschikbaarheid van middelen in het transitiefonds die voor knelpunten kunnen worden ingezet. Ten aanzien van de inzet van de middelen uit het transitiefonds zijn we dan ook bijzonder tevreden met het unanieme raadsbesluit de professionals in de Wijk- en Jeugd- en Gezinsteams een bijzonder sterke stem te geven als het om de aanwending van de middelen van het transitiefonds gaat. VVD fractie Lelystad, d.d. 3 november 2015
Programmabegroting november 2015: 'De bodem is bereikt' Citaten vanuit het college bij deze begroting .... ‘Een relatief stabiele begroting’ en .....'de mogelijkheden om te kunnen profiteren van de economische ontwikkelingen zijn helaas maar heel beperkt'. Wij gaven al eerder aan dat vwb bezuinigingen 'de bodem bereikt is'. Dat er in 2016 geen nieuwe bezuinigingen nodig lijken te zijn is prettig, maar dat de begroting geen ruimte laat voor nieuwe investeringen en/of bezuinigingen uit het verleden te repareren geeft, wat de InwonersPartij betreft, aan dat we juist niet ruimer (Flevopost), maar krap in ons jasje zitten. Bovendien zijn er vele onzekerheden en bestaat er een groot risico dat er weer moet worden bezuinigd. Eén ding lijkt ons daarbij zeker, wanneer bezuinigd moet worden dan zal e.e.a. ten koste gaan van belangrijke voorzieningen en mogelijk zelfs basisvoorzieningen. Een aantal zaken die,naar onze mening, direct betrekking hebben op onze financiële mogelijkheden en onmogelijkheden zijn, o.a.: - Kortingen op het gemeentefonds. - Het transformatieproces. Dit loopt, maar op financieel gebied nog veel onduidelijk. In de begroting zijn ook de financiële risico's benoemd, deze zijn met name bij de zorgtaken in het sociaal domein duidelijk aanwezig. Het college benoemt de dreigende ‘tweedeling tussen mensen’ in onze stad. Tot voor kort werd dit, naar onze mening, nog nooit op zo’n duidelijke wijze door bestuurders in Lelystad uitgesproken. Wij zijn blij met het benoemen van deze realiteit maar er zal ook beleid op moeten worden afgestemd. Daarnaast gaat voor ons de gesignaleerde tweedeling echter nog verder dan die het college benoemt. De InwonersPartij en andere lokale partijen spraken bij de Kadernota juist ook over een dreigende 'onbalans' als het gaat om de bevolkingssamenstelling en de daaraan gekoppelde sociaal maatschappelijke en financiële draagkracht. Ook hier moet aandacht voor zijn.
Wij constateerden al dat onze financiële mogelijkheden zeer beperkt zijn. Wij vrezen dan ook voor de gevolgen van de diverse PM posten in deze begroting en de gevolgen van nog door het Rijk te nemen besluiten. Uiteindelijk zul je hier toch geld voor vrij moeten maken en die ruimte is er niet meer. Een uitdaging voor het college en de stad. Voorgestelde begrotingsvoorstellen: *Wij denken een enkele motie of amendement te steunen, inhoudelijk komen de hoofd-indieners daarop terug. Daarbij gaat het om:..... *Als het gaat om het uitvoering geven aan de wettelijke taken mbt dierenwelzijn, dan zien wij dat als een minimale verplichting. Feitelijk zouden we ook nog wenselijke zaken willen uitvoeren. Helaas heeft ook onze fractie nu, in deze begroting, daar geen ruimte voor kunnen vinden.
Wij kunnen ons vinden in de onderzoeksopdrachten waarbij de opmerking dat het de InwonersPartij verheugt te kunnen constateren dat het huidige kwijtscheldingsbeleid wordt bezien. Wij hebben daar ook in vorige bestuursperioden regelmatig aandacht voor gevraagd, en zie….. ! Tot slot Lelystad is een fijne stad om te wonen. Ook wij als InwonersPartij geloven in Lelystad en zijn bereid om samen te blijven werken aan de verdere ontwikkeling van deze stad om de inwoners en Lelystad een mooie toekomst te geven.
Begroting 2016 ‘Bewegen naar de toekomst’ Bewegen naar de toekomst: klinkt mooi. Maar de begroting lezend bekruipt toch het gevoel dat wij ons in het oog van de storm bevinden, en daar beweegt bijna niks. We hebben een heftige aanloop naar 2015 gehad, met veel voorbereiding in de aanloop naar 1 januari - het grote moment van de Decentralisaties. In de afgelopen jaren telkens nieuwe bezuinigingen met als dieptepunt in 2015 de voor ons o zo pijnlijke bezuinigen in het sociaal domein. De effecten van die bezuinigen willen we dan ook graag bij de kadernota in 2016 in beeld hebben. De begroting straalt dat enigszins uit: wat na-hijgerig nog en ergens staat het letterlijk; vooral weer stabiliseren. En dat gekoppeld aan een wat mistig uitzicht op 2016 met veel onzekerheid: trekt het economisch tij weer aan of worden we de dupe van de bezuinigingen van het Rijk, zoals bij de jeugdzorg? We beseffen ons dat voorzichtigheid, risicomijding en stabilisatie belangrijke bestuurlijke waarden zijn. maar de storm om ons heen vraagt ook om af en toe wel degelijk risico’s te nemen, experimenten aan te gaan en initiatieven te nemen. Naast alle onzekerheden hebben we in dit jaar wel degelijk risico’s genomen en successen geboekt. We kijken met een goed gevoel terug naar het transitiefonds. Er zijn goede stappen gezet. Het is moedig om de bureaucratie los te laten en te vertrouwen op de kracht van de wijkteams en jeugd- en gezinsteams om werkelijke verbindingen in de hulpverlening en tussen de domeinen te (doen) organiseren. De manier waarop het proces in de raad is verlopen, is een voorbeeld wat vertrouwen in elkaar en samenwerking vermag. Een tweede punt dat een compliment waard is, en daarbij richt ik mij tot zowel de burgemeester, naar het college als naar de raad, is de waardige wijze waarop wij met elkaar het vluchtelingenvraagstuk benaderen. Goed om met elkaar in Lelystad op deze wijze verder te gaan, een warm hart en een koel hoofd. Voor de PvdA blijven ook in 2016 de 3 W’s belangrijk: wonen, werken en waarden. Wonen: een goede balans tussen voldoende woningen waar wat kapitaalkrachtiger mensen in willen wonen, maar ook oog voor alle soorten en vormen van woningzoekers. Lelystad heeft de ruimte voor ouderen, vergunninghouders, studenten, alleenstaanden, hele of delen van gezinnen, etc. Kortom voor iedereen die een woning nodig heeft. Dat betekent creatief blijven zoeken naar oplossingen en flexibiliteit van wonen realiseren. Werken in Lelystad is werken in een stad met potentie, van kust tot vliegveld. We moeten blijven zoeken naar mogelijkheden voor werk. Werk is immers de beste garantie voor een zinvol en goed bestaan, zonder armoede.
Wat betreft de waarden staat de PvdA nog steeds voor emancipatie en verheffing. Dat lijken enigszins oubollige woorden, maar meer dan ooit van belang. Hiervoor kijken wij graag terug op het inspirerende bezoek dat de raad bracht aan Leeuwarden, culturele hoofdstad van Europa in 2018. Dat hoeft Lelystad niet te worden, maar de PvdA roept het college op om goede nota te nemen van de waarden die Leeuwarden gebruikt en hoe zij cultuur (en dan gaat het niet om een schilderij) gebruikt om de stad en haar inwoners te emanciperen en te verheffen. Cultuur als hefboom tot zelfstandigheid, zelfbewustzijn, creatief en innovatief ontwikkelen van elke Lelystedeling. Ons raadsprogramma past uitstekend bij deze wens. 2016 Als jaar van stabilisatie is prima, maar 2016 is ook het jaar om stappen voor te bereiden om op het bereiken van deze waarden nog meer nadruk te leggen. En in de kadernota en begroting 2017 bovenstaande doelen te concretiseren en daarvoor middelen in te zetten. Als we op een creatieve en positieve manier gaan bewegen dan maken we samen echt een toekomst die mooier en beter is dan vandaag. En wat vandaag betreft: wij hebben enkele moties en amendementen bij de begroting, die wij graag met u willen delen.
Kosten parkeren in de parkeerexploitatie De parkeerexploitatie omvat zowel de baten als de lasten van de Lelystadse parkeervoorzieningen. In de raadsbijeenkomst hierover van een paar weken geleden, begrepen we dat het dagelijks onderhoud van de parkeergarages ook onderdeel uitmaakt van de parkeerexploitatie. Wij vinden het dan logisch om, als we dat dagelijks onderhoud intensiveren, ook die extra kosten in de parkeerexploitatie onder te brengen. Wij dienen daarvoor, samen met andere partijen, een amendement in. Dat amendement is zuiver technisch van aard; het heeft geen effect op het begrotingssaldo.
Streven naar sluitende parkeerexploitate Een sluitende parkeerexploitatie blijft ons doel. Het gaat niet aan nu al verliezen te accepteren voor de komende jaren en deze af te dekken. Wij gaan akkoord met het afdekken van het te verwachten negatieve resultaat in 2016 maar willen met de raad verder denken hoe we het toekomstig beeld kunnen verbeteren voordat we beslissingen nemen voor de volgende jaren. Daarvoor een amendement.
Besparen op handhavingskosten Door invoering van kentekenparkeren is handhaving, zoals parkeerservice eerder aangaf, veel efficiënter uit te voeren. Dat kan dus het bedrag opleveren dat we nu derven doordat het rijk geen geld meer geeft voor de strafbeschikkingen. Daarvoor een amendement.
Aanzuiveren algemene reserve Het aanzuiveren van de algemene reserve uitsmeren over een periode van drie jaar is vanuit financieel risicomanagement onverstandig, maar politiek beleidsmatig verdedigbaar. Door ons amendement besluiten we wel met meer zekerheid dat we in drie jaar het opgelopen
tekort aanzuiveren. De raad verplicht zich hiermee om, als het jaarlijks positieve rekeningsaldo in de komende jaren niet of ten dele optreedt, andere maatregelen te nemen om de reserve in de geplande termijn op niveau te brengen.
Uitbreiding formatie toezichthouder Adequaat toezicht, ook bij taakvermeerdering, betekent lang niet altijd formatieuitbreiding. Risicogericht toezicht stelt prioriteiten en maakt met behulp van ICT slimme keuzes om met minder mensen meer effect te bereiken. Op werkwijze focussen levert meer effect dan formatieuitbreiding. Daarvoor een amendement.
Stadhuis en duurzaamheid Al jaren storen wij ons aan de vele onnodig oplichtende beeldschermen hier in het stadhuis. En niet alleen in de binnenkamers, maar ook op plaatsen waar langslopend winkelpubliek er fijn van kan meegenieten. De gemeente geeft daarmee geen goede invulling aan zijn voorbeeldfunctie. De motie “licht uit” van een jaar geleden beoogde misschien hier een eind aan te maken, maar vroeg daar niet om, en heeft dat ook niet bereikt. Daarom proberen wij het nu nog een keer, in een vervolgmotie met een wat ondubbelzinniger opdracht.
De open overheid Wij zijn ontevreden over de voortgang op het gebied van transparantie. Ter herinnering: ruim 5 jaar geleden sprak deze gemeenteraad unaniem uit dat, op termijn, alle openbare gemeente informatie actief publiek moet worden gemaakt. Sindsdien heeft het college goede stappen gezet op het gebied van open data - complimenten daarvoor. Maar helaas lijkt het daar wel bij te blijven. Want op bijna iedere vraag die wij stellen over openbaarmaking van gegevens, verwijst het college in de beantwoording naar het open data portaal. Afgelopen jaren hebben we verschillende keren extra geld moeten uittrekken om Wob verzoeken af te handelen, en ook in deze begroting is dat weer het geval. Voor een deel betreft dat onterechte verzoeken, soms ook van ondernemers die hopen dat de gemeente te laat reageert om zo de dwangsom op te strijken. Maar voor een belangrijk deel gaat het ook om inwoners en organisaties die ons komen vragen om informatie waar ze gewoon recht op hebben. En we zijn dus steeds meer geld kwijt aan het opzoeken en klaarzetten van informatie die al lang publiek hoort te zijn. Met de motie in 2011 hadden we voor ogen die trend te keren. Als we standaard actief publiek maken wat openbaar hoort te zijn, dan is daarmee het publieke belang gediend, en uiteindelijk ook onze begroting. We constateren dat daar onvoldoende voortgang in zit. En daarom dienen we een motie in om concrete stappen in de goede richting te zetten.
Effecten bezuinigingen op ons sociaal fundament Na jaren van bezuinigingen ging dit jaar ook het mes in het sociale domein. En niet gering, bijna 2 miljoen. We bezuinigden onder andere op onderwijs, sport, cultuur, kinderopvang en armoedebeleid. Wat zijn daar de effecten voor de inwoners van onze stad? Hebben we ons niet op achterstand geplaatst in plaats van preventief de algemene en lichte voorzieningen in stand te houden? Daarom per motie een oproep aan het college om na te gaan wat hiervan de effecten zijn geweest, zodat wij volgend jaar indien nodig maatregelen kunnen nemen.
Participatiebanen Mensen met een bijstandsuitkering een salaris geven voor het verrichten van noodzakelijk werk in plaats van een bijstandsuitkering. De gemeente Groningen heeft de beveiligers weer in dienst genomen en Den Haag 260 straatvegers. Lelystad is qua mogelijkheden niet te vergelijken met genoemde steden, maar in Lelystad is er ook de behoefte extra onderhoud uit te voeren. Door binnen de begroting openbare ruimte in beperkte mate middelen vrij te maken kunnen de bijkomende kosten vergoed worden en snijdt het mes aan twee kanten: de stad wordt schoner en een groep Lelystedelingen wordt een hernieuwde kans op de arbeidsmarkt geboden. Bij motie vragen we het college om daar samen met het werkbedrijf werk van te maken.
Bouwen aan de kust In de risicoparagraaf van de begroting zien we, dit jaar overigens voor het eerst, dat de hotelkavel Bataviahaven niet goed in het bestemmingsplan is opgenomen. Tegelijk vinden wij het, samen met vele anderen, jammer dat het tweede bouwblok in Bataviahaven al jaren op zich laat wachten. En ook al jaren krijgen we signalen dat juist in de Kustwijk meer voorzieningen voor ouderen gewenst zijn. Vanuit die heel verschillende factoren vragen wij ons af of er niet een slimme combinatie gemaakt kan worden: een nieuw bouwblok met daarin hotelfaciliteiten, én ouderenwoningen, én ouderenvoorzieningen, én een deel reguliere woningen. Misschien is er dan wel een haalbare business case van te maken. Is het college bereid om daarover in overleg te gaan met de eigenaar van de bouwgrond?
Stadshart Wij zijn blij dat de heer Tankink realisme in de stadshartdiscussie brengt door duidelijk aan te geven dat ons stadshart compacter moet en er vele winkel-vierkante meters overtollig zijn en een andere functie moeten krijgen. Het baart ons zorgen dat de raad onlangs besloot de aanloopstraten in de huidige functie te gaan upgraden door groot onderhoud te plegen terwijl we uit het gepleegde onderzoek zien dat de winkelfunctie aldaar vrijwel verdwenen is. Ook hebben we dubbele gevoelens bij het binnenhalen van een bioscoop: op zich welkom, maar we willen ook weer niet dat onze Agora dieper in de problemen komt. De PvdA zal graag de discussie voeren wat de functie en omvang van ons stadshart zal worden. De functie van ons stadshart is veel meer dan alleen de winkelfunctie.
Financiën Deze begroting laat een beeld zien van een college dat in onzekere tijden kiest voor een pas op de plaats. Het geeft een zeer duidelijk beeld van niet verder bezuinigen, proberen belangrijk beleid in stand te houden en afwachten wat het komende jaar biedt voor nieuw beleid te initiëren. Op zich een verstandige keus. Maar ook een risicovolle toch. Want er zijn niet gekwantificeerde onzekerheden, zoals bijvoorbeeld in de PM posten. En er is dringend behoefte aan beleidsinspanningen om ons stadshart gezond te maken, te voorzien in de huisvestingsbehoeften en economisch sterker te worden door b.v. de potenties van onze kust nog meer te gaan benutten. Graag wil de PvdA het komende half jaar de discussie aan hoe we door scherper te bepalen wat de gemeente wel en niet doet geld vrij kunnen maken om sociaal cultureel op niveau te blijven, te voorzien in de huisvestingsbehoefte en meer werk te genereren.
Zorg Er bereiken ons meer signalen dat het beleid waar we voor gekozen hebben in de uitvoering en communicatie niet altijd door de inwoners beleefd wordt zoals het bedoeld is. De onduidelijkheid over de beschikkingen huishoudelijke hulp is daar een voorbeeld van. We hebben daar vragen over gesteld en zullen daar zo nodig aandacht voor blijven vragen.
Algemene beschouwingen 2015 begroting 2016
Mevrouw de Voorzitter,
Dit jaar hebben wij een beleidsarme begroting. Dat heeft twee aspecten die voor ons naar voren komen. Blijdschap en teleurstelling. Ten eerste zijn wij blij dat het voor het eerst in jaren niet meer dringend nodig is om zwaar te bezuinigen op belangrijke voorzieningen. Lelystad heeft in de afgelopen jaren ongeveer 50 miljoen moeten bezuinigen, en zoals we allemaal weten hakt dat erin. Veel voorzieningen die tot een aantal jaren geleden als onmisbaar en teken van beschaving werden gezien zijn ook hier tot op het bot uitgekleed. Wij zijn daarom blij dat het college er nu in geslaagd is een vooralsnog sluitende begroting te presenteren en een compliment is daarvoor op zijn plaats. Dat de begroting beleidsarm is geeft ook aan dat het collegeprogramma zoals dat na de verkiezingen door de raad is vastgesteld op gang is gekomen en geen grote bijstellingen vereist. Wij zullen de uitvoering natuurlijk goed monitoren, om eens een modewoord te gebruiken, en op bijstelling aandringen als daartoe aanleiding ontstaat. Ten tweede zijn wij teleurgesteld dat de begroting steeds lastiger te beoordelen is geworden vanwege de toenemende onzekerheden door steeds meer p.m. posten, veroorzaakt door veranderende spelregels en late besluiten van het Rijk. Veel gemeenten geven net als wij aan dat gemeenten hierdoor in onnodige problemen komen in hun verplichtingen om behoorlijk te besturen. Om van het voeren van eigen beleid maar te zwijgen. Onzekerheid leidt tot voorzichtigheid waar de omstandigheden juist tot initiatieven en innovatie schreeuwen. De begroting is mede hierdoor beleidsarm, en dat is voor elke gemeente, maar zeker voor Lelystad met zijn problemen en kansen, ten minste teleurstellend.
De steeds maar weer doorgaande bezuinigingen door het Rijk, wij bezuinigen op rijksniveau nu al vanaf 1972, toen het kabinet Biesheuvel met het profijtbeginsel kwam, nu dus al 43 jaar, hebben veel schade aangericht in de samenleving. En ondanks alle schade die aan de maatschappij is en wordt toegebracht, heeft het de problemen nog nooit opgelost. Dat is te merken aan de stemming en het wantrouwen onder de bevolking. Een gemeente kan hier door zijn beleid maar heel weinig aan doen omdat wij voor inkomsten vooral van het rijk afhankelijk zijn. Is dat onvermijdelijk? Welnee. In dezelfde tijd dat de kabinetten Rutte enkele tientallen miljarden op haar begroting heeft bezuinigd, is alleen al in de zorg ruim 80 miljard (80 miljard) dat is opgebracht door ons allemaal om de zorg van te betalen, daar niet voor gebruikt, maar weggesluisd naar dode spaarrekeningen van verzekeraars en banken als buffers tegen ongelukken en wanbeheer. Dat geld staat daar dood te zijn en is onttrokken aan de reële economie en het doel waarvoor het werd bijeengebracht. Eenzelfde verhaal is op te hangen voor bijvoorbeeld onderwijs, en aan alle voorheen publieke taken die werden geprivatiseerd en waar schaalvergroting werd nagestreefd. Op die manier is een veelvoud aan het bezuinigde bedrag weggesluisd uit de economie ten behoeve waarvan? Tja, zegt u het maar. Feit is dat het bij grote veelal internationale bedrijven tegen de plinten opklotst en de werkende bevolking en de zwakkeren in de samenleving steeds verder in de problemen komen. Was dat onvermijdelijk? Is bezuinigen een natuurverschijnsel dat ons nu eenmaal overkomt? Nee, natuurlijk niet. Het is het gevolg van politieke keuzes die nu al ruim veertig jaar worden gemaakt. Om de economische ideeën die eraan ten grondslag liggen hebben we allemaal hartelijk gelachen toen ze in het begin van de jaren zeventig voor het eerst opdoken, inclusief alle toonaangevende economen van die tijd. De gevolgen, zoals we die nu dagelijks zien en meemaken werden toen al algemeen herkend en erkend, en de stemming was dat dit een absurde randtheorie was die zeker niet serieus genomen zou moeten worden. Het is aan toekomstige geschiedkundigen om zich te verbazen over hoe dit idee van moedwillige verarming van de rijkste landen ter wereld ooit dominant kon worden en zoveel moedwillige schade kon aanrichten. Voorzitter, de SP heeft een aantal opmerkingen over deze begroting op zich.
Mede gezien het feit dat we van inburgeraars verwachten dat ze een taaltoets min of meer foutloos kunnen maken, mogen wij toch ten minste wel verwachten dat een belangrijk stuk als een gemeentelijke begroting foutloos taalgebruik bevat. Het aantal spelen taalfouten (onze taalguru heeft er in ongeveer 80 bladzijden rond de 50 aangetroffen, waarbij stijlfouten buiten beschouwing zijn gelaten) vinden wij schrikbarend. Voorbeelden: verrekenen komt nauwelijks voor, maar wel: verekenen, vereken, vrekenen, enz. De begroting kan kleiner, we lopen ertegenaan dat door de uitgebreidheid sommige delen niet meer kloppen of cijfers hier en daar niet overeenkomen, (bijvoorbeeld bij de verschillende weergaves van de reserves). Bovendien lees je over dingen heen doordat ze weglopen in de oververduidelijking. Er zijn een aantal onderwerpen waarover de SP zorgen heeft. Tenslotte is het college nu anderhalf jaar onderweg, en de tijd begint te dringen. Een voor de SP en de stad belangrijk onderwerp daarbij is de traagheid bij de ontwikkeling van het duurzaamheidsbeleid. Het wordt tijd om tot uitvoering te komen, papier is er al genoeg aan besteed. Het kost allemaal goud geld, en er gebeurt niets zolang de overheid in de weg blijft lopen. Groene investeerders haken af door stroperigheid en onduidelijke plannen en procedures en het beschikbare geld vertrekt naar rendabeler bestemmingen, vaak in het buitenland. Nederland hangt internationaal onderaan in alle ranglijsten en dat is voor het vierde rijkste land ter wereld eigenlijk niet te verantwoorden. De wereld kijkt verbaasd achterom en loopt door. Juist Lelystad is in staat plaats te bieden aan nieuwe en innovatieve bedrijfstakken, en heeft dringend behoefte aan de beschikbare industrie en werkgelegenheid. Voorzitter, de fractie van de SP maakt zich zorgen over de personele bezetting en de komende vergrijzing van het ambtelijk apparaat. De grens is wel bereikt als belangrijke taken en plannen van de gemeente blijven liggen of vertraging oplopen doordat ziekte en onderbezetting de voortgang onmogelijk maken.
De veranderingen in het sociaal domein, waarbij veel verantwoordelijkheden naar de gemeente zijn gekomen, blijft voortdurend in onze aandacht. Met name de forse kortingen in het gemeentefonds baren ons grote zorgen, wij zijn daarom ook tevreden met het inzetten van het Transitiefonds, waarmee we kunnen zorgen dat de zorg doeltreffender georganiseerd kan worden om de nodige transformatie te kunnen bevorderen. Cultuur is voor de SP een heel belangrijk onderdeel dat bijdraagt aan het versterken van de Lelystadse identiteit. Wij zien hierbij een belangrijke rol voor de ontwikkeling van Batavialand, maar maken ons zorgen over het voortbestaan van de museale functies nu wederom de samenvoeging tot Batavialand vertraging heeft opgelopen. Tenslotte: De SP wil waardering uitspreken over de wijze waarop het college én de raad omgaan met de opvang van vluchtelingen. Wij zijn dankbaar, mede dankzij alle inspanningen, dat hier tot nu toe de beschamende taferelen zoals die zich op andere plaatsten hebben voorgedaan niet zijn voorgekomen. Wij hebben op de deuren van de raadzaal artikel 1 van de grondwet geplaatst en wij kunnen met trots zeggen dat alle partijen, ongeacht verschillen in oordelen en voorkeuren voor schaal en de mate waarin Lelystad daarin een taak heeft, daarnaar hebben gehandeld. Wij hopen dat ook in de toekomst de raad eensgezind zal blijven met betrekking tot de rechten en plichten van allen die zich in Nederland bevinden. De taakstelling vergunninghouders te huisvesten ligt voor Lelystad voor dit jaar op schema, maar zal de komende jaren mogelijk hoger uitvallen. Woningzoekenden mogen voor de SP niet de dupe worden van het conflict dat zich tussen het Rijk en de woningcoöperaties afspeelt. Mede met die opgave zien wij dan ook de sterke noodzaak aan te sporen op meer sociale woningbouw. Wij zien een aantal economische ontwikkelingen die bijdragen aan de positionering van Lelystad, enkele daarvan zijn de Flevokust en de ontwikkeling van de Luchthaven met de daarbijbehorende infrastructurele opgaven. Wat wij ons echter bij dit soort projecten, maar zeker ook bij andere, afvragen is of er na het inkrimpen van het personeelsbestand nog wel voldoende kennis in huis is om bij deze opgaven ondersteuning te bieden zonder dat de
hoogte van de inhuur van externen boven de 10% zoals die voor de Rijksoverheid geldt uitkomt (wij overwegen nog om hierover een amendement in te dienen). Wij willen dat de zeggenschap over het openbaar vervoer in handen van de gemeente blijft en zullen dan ook nauwlettend de ontwikkelingen van de vervoersregio blijven volgen. Wij zien hierover een evaluatie met belangstelling tegemoet. Dank u wel.
Dank u voor de begroting 2016 en de meerjarenraming. Opnieuw is het document toegankelijker geworden. D66 bedankt het college en de ambtenaren voor haar inspanningen de cijfers zo helder mogelijk aan te bieden. Wij zijn van mening dat de doorlichtingen daarbij helpen en de raad meer inzicht geven in de doelen en producten in de begroting. D66 is blij dat het college niet meer in de wachtstand staat als het gaat om het aantrekken van de economie. De jaren van bezuinigen liggen achter ons en zoals het college aangeeft, verder bezuinigen zou de leefbaarheid in de stad in gevaar brengen en de overheid een minder sociaal gezicht geven. Waar de afgelopen jaren zich richtten op “de goede dingen doen”, breekt er nu een tijd aan van “de dingen goed” doen. We missen in deze begroting de ambitie van het college, de komende jaren te gebruiken om die loep over de activiteiten uit de doorlichtingen te leggen. We horen te veel discussies over output en outcome, terwijl er nog veel instanties aan dezelfde onderwerpen werken en de onderlinge samenhang nog vaak ontbreekt. We vragen het college dan ook om meer na te gaan denken over doelmatigheid. Wij zien graag beleid tegemoet dat zich richt op doelmatigheid en beleid dat dingen durft te veranderen, niet om het veranderen, maar om een efficiënte en kwalitatief hoogwaardige dienstverlening aan al onze partners en inwoners op peil te houden. De decentralisaties zijn niet het enige terrein dat vraagt om transformatie, dat geldt ook andere beleidsterreinen. De overheid transformeert over de gehele linie naar een nieuwe rol; een rol als één van de partners in de samenleving. De vraag wat D66 betreft is hoe we nu dat wat is wegbezuinigd kunnen opvangen in een betere kwaliteit van dienstverlening over de gehele breedte aan onze burgers. De financiële situatie voor de toekomst is uiterst onzeker. Enerzijds door Den Haag, die ons als lokaal bestuur als een uitvoeringsloket lijkt te beschouwen, maar ook omdat Lelystad zichzelf afhankelijk maakt van al die externe factoren en niet zelf met ambitie de handschoen oppakt. Dat we dat kunnen laat de eensgezindheid zien rondom het transitiefonds. Ook de uitdagingen in het onderwijs en de wachtlijsten voor sociale woningbouw vragen om creatieve oplossingen. D66 blijft bezorgd over de financiële toekomst van Lelystad. Uw college geeft in de begroting meerjarenraming niet aan wat de gevolgen zijn voor de reserves indien de 56 voorstellen worden verwerkt. D66 pleit ervoor zicht te krijgen op wat de consequentie van goedkeuring van de voorstellen is. De reserves gaan dan namelijk van 92 miljoen naar 79 miljoen en dat is een aanslag op onze financiële zekerheid en de toekomst. We vragen het college ook de begrotingsmonitor qua inhoud breder te gebruiken dan de laatste versie. Die laatste monitor werd grotendeels door de drie decentralisaties
gedomineerd. Kan het college een meer overkoepelende monitor en aandacht in rapportages toezeggen. Wat ons betreft blijft altijd de optie open staan om ook in een lopend jaar in te grijpen, mocht daar een aanleiding voor zijn. Tenslotte voorzitter zien wij de raad als kadersteller te weinig betrokken in uw proces en discussies over de scenario’s. Bijvoorbeeld: de raad heeft ideeën en visie over de toekomst van de stad. Wij zien graag dat wij aan de voorkant meer in dat proces betrokken worden, en niet alleen maar kennis nemen van de resultaten die u straks voorlegt. Wij praten graag met u over het sterker maken van onze stad. D66 dient twee moties in. Eén over het betrekken van de raad bij scenario ontwikkelingen, één andere over de mogelijkheid tot bijsturing in het begrotingjaar en de doorloop in de ramingen.
Begroting 2016 1e termijn
raadsfractie Lelystad
Voorzitter, Inleiding … De ChristenUnie vertaalt deze woorden graag naar het nu. De Lelystadse samenleving komt tot bloei wanneer talenten worden ingezet en verschillende groepen samenwerken. Deze groepen bestaan bijvoorbeeld uit gezinnen, scholen en de jeugdzorg. Een goed voorbeeld van deze samenwerking zien we bij de transities. De zorgprofessionals hebben samen met de gemeente bedacht hoe nu geld kan worden ingezet, zodat in de toekomst zwaardere vormen van zorg minder nodig zijn. Een goede samenwerking is ook nodig in de economie. Ons uitgangspunt is dat geld dienstbaar is aan de mens en groei bijdraagt aan ontwikkeling. Een mooie economische ontwikkeling in Lelystad is Bataviahaven. Hier zien wij groei van het aantal riviercruises, een groeiend aantal schepen dat Lelystad bezoekt en plannen voor Batavialand. Batavialand is een mooi idee voor een park waarin het verhaal van Lelystad verteld wordt en banen met zich meebrengt. En meer banen zijn nodig om talenten van mensen in te zetten en hen te laten voorzien in levensonderhoud. Andere banenmoteren zijn: een Bataviastad die uitbreidt, ons vliegveld en de Flevokust. Wij zien dat het college een actieve houding heeft om grond geschikt en bestemmingsplannen actueel te maken voor deze ontwikkelingen. Dit is nodig om in de toekomst de vruchten van te plukken. Er leven bij de ChristenUnie zorgen om de Lelystadse gezinnen. Landelijk blijkt dat 83% van de relaties na het verkrijgen van een eerste kind door een matige of ernstige relatiecrisis gaan. Ruim 38% van de huwelijken eindigt in een scheiding. Scheiding en met name vechtscheidingen, hebben vaak een negatief effect op de kinderen. In Nederland wordt in vergelijking met Zweden weinig gedaan om scheidingen te voorkomen. Het is belangrijk dat aanstaande ouders goed voorbereid worden op de invloed van een kind op de partnerrelatie. Ook pleiten wij voor het aanbieden van relatietherapie door het centrum voor Jeugd en Gezin. Wij vragen nu aan het college extra aandacht voor de hoge impact die de komst van een kind kan hebben op de relatie van de ouders. Ook leven er bij ons zorgen over huisvesting van jongeren, mensen met een kleine beurs en nieuwe Nederlanders, de zogeheten vergunninghouders. Om vergunninghouders voorspoedig in te burgeren, pleiten wij ervoor om deze mensen op te nemen met de andere woningzoekenden in de stad. Vervolgens beoogt de ChristenUnie spreiding van deze woningzoekenden over de hele stad. Gespreide huisvesting draagt bij aan het voorkomen van een tweedeling in de maatschappij. Naast de huisvesting is ook de begeleiding en taalontwikkeling van asielzoekers en statushouders nodig. Hiermee voelen mensen zich eerder thuis in Nederland en voorkomt men eventuele overlast uit verveling. Omdat het college hiermee bezig is, maar geen uitsluitsel geeft, dienen wij een motie in die oproept om begeleiding en taalontwikkeling voor asielzoekers en vergunninghouders te organiseren. Hierbij geven we het college mee ook te kijken naar wat de samenleving al kan en wil doen op dit terrein. Bij de noodopvang, recent in de Koploper, hebben verschillende groepen immers al hulp aangeboden. Afsluiting …
Algemene beschouwingen GroenLinks Programmabegroting 2016 – 2019 _______________________________________________________________________ 1. Lelystad is geen eiland
Er is een aantal tamelijk uitzichtloze conflicten gaande in de wereld. En die leiden er toe dat grote groepen mensen op drift zijn geraakt. En zoals dat sinds jaar en dag gaat: meer dan 95% van hen blijft zo dicht mogelijk bij hun oorspronkelijke woonplaats. Enkelen komen hier aan en hopen op veiligheid. Ze zouden graag van hier uit een nieuw bestaan opbouwen. Voor de goede orde: landelijk gezien gaat het dit jaar om iets meer dan de helft van het aantal van vluchtelingen dat wij in de 80-er jaren jaarlijks opvingen. Naast ongeveer 150 vergunninghouders jaarlijks komen in Lelystad binnenkort zo’n maximaal 550 vluchtelingen aan. Hen helpen hun weg te vinden in onze samenleving, dat is de concrete bijdrage die van deze mooie, ruime stad, met haar 75.000 inwoners, gevraagd wordt. Dat is de essentie van het vraagstuk, hoewel sommigen, ook in deze raad, op basis van de harde toon van populisten en voorbij gaand aan de feiten, het heel anders benoemen en het onmiddellijk over de eindigheid van “draagkracht van de stad” hebben. Zij weten niet welke energie er al in de Lelystadse samenleving is om deze nieuwkomers een plekje onder de zon te beiden. Betekent het dat iedere zorg die mensen uiten over de verdere verkleuring van onze samenleving onterecht is? Nee. De zorgen van mensen moeten we serieus nemen. Het vreemde schept verwarring en brengt velen in onzekerheid. Het verleden heeft laten zien dat dat probleem goed oplosbaar is. We moeten voortdurend met elkaar in gesprek gaan. Groepen en mensen in contact met elkaar laten komen. Zo kunnen we vaststellen of de zorgen blijven, dan wel dat onbekendheid (en daardoor onzekerheid) verandert in nieuwsgierigheid naar wat die ander ons te bieden heeft. En in dat enkele geval dat de zorg blijft, omdat er ook tussen die mensen een paar types zitten die niet willen deugen, kan er dan snel gesignaleerd worden. En gehandeld. Waarom deze beschouwing? Allereerst omdat dit een van de belangrijke vraagstukken is waar we de komende tijd als gemeente mee te maken hebben. Ook hier verblijven vluchtelingen, korter of langer. Ook hier vind het integratieproces in de samenleving plaats. En in de begroting zien we een (terechte) toename van het budget voor eerste opvang. Maar de zo noodzakelijke vervolgstappen, die maatgevend zijn voor de vraag of het goed zal gaan, zijn slechts voorzien van PM – posten. En beleidsmatig is er, zowel in de aanbiedingsbrief als in de tekst, geen woord aan gewijd. Dat stelt ons teleur. Amendement: - Neem ipv PM-posten in de begroting een bedrag op van 2x ca. € 75.000 voor begeleiding en taalontwikkeling van vergunninghouders (te bekostigen uit niet geraamd verschil bijdrage gemeentefonds tussen mei- en septembercirculaire). 2. Beleidsarm, maar helaas ook op de belangrijkste financiële vraagstukken
Bij de Kadernota (pag.10) stelde het college: “Kernvraag is hoe we deze dreigende tweedeling in de toekomst het hoofd kunnen bieden” . In de aanbiedingsbrief wordt daar nog
wat aandacht aan besteed. Maar het accent ligt dan op de verantwoordelijkheid die wij allen hebben, terwijl dit toch moet gaan over wat de gemeente zelf doet en in beweging zet. En we moeten ons blijkbaar zorgen maken over het (niet onderbouwde) feit dat degenen die het maatschappelijk gemaakt hebben hun binding en betrokkenheid bij de stad lijken te verliezen. Wat ons betreft geen misverstand: er gebeurt, ook in deze begroting, het nodige op dit punt. Maar wij missen dat het college samenhang aanbrengt op de belangrijkste thema’s die hierbij een rol spelen, nl het bestrijden van structurele ongelijkheid, voorkomen van uitsluiting, onderwijs en modernisering van de arbeidsmarkt. Dat kan blijkens de antwoorden op technische vragen pas bij de volgende kadernota. Vooral op die eerste twee thema’s (bestrijden ongelijkheid, voorkomen van uitsluiting) missen we beleid en concrete actie. Het net aan de orde gestelde vluchtelingenvraagstuk maakt hier deel van uit. Het tweede punt wat we wel erg mager behandeld vinden betreft het Stadshart. Wat GroenLinks betreft is dit het belangrijkste ruimtelijke probleem van de stad. En ruimtelijk moet je dan niet allen zien in termen van stenen, maar juist ook in termen van sociaal/maatschappelijk en economisch functioneren. De manier waarop het college invulling geeft aan het met algemene stemmen aangenomen raadsinitiatief is mager. Een echte samenhangende aanpak van identiteit, begrenzing, openbare ruimte, leegstand en beleving is nog steeds ver te zoeken. De rapportage die wij hopelijk binnenkort krijgen kent als afzender een adviseur die zich concentreerde op gemeente, vastgoedeigenaren en (retail-)ondernemers. Het voorstel lijkt te zijn die partijen ook aan het stuur te zetten voor het vervolg. Terwijl juist centraal moet staan hoe ons stadshart van kleur en smaak te laten veranderen. Een stevige organisatie, waarin álle partners (incl. culturele instellingen, bewoners, misschien wel zorg en onderwijs) zich gezamenlijk verantwoordelijk weten, is daarvoor echt nodig. En extra middelen, die daarvoor ook uit de gemeentelijke kas nodig zijn, vinden we ook nog niet eens terug in deze begroting. Amendement: - Wat minder geld te besteden aan de toeristische ontwikkeling van de kust, bijdragen aan ECL en CML met €200.000 te verminderen (via extra bijdragen vanuit de markt en efficiënter samenwerken te compenseren) en - In ieder geval de op deze wijze beschikbaar komende middelen te reserveren als stimuleringsmiddelen voor concrete maatregelen in het Stadshart. Er is nog een derde hoofdthema wat ons ernstig zorgen baart en dat is (andermaal) de zorg. Op het punt van het transitiefonds zetten we, dankzij de standvastigheid en creativiteit van deze raad, goede stappen door niet alleen inhoudelijke verantwoordelijkheid bij de professionals te leggen, maar hen ook financieel meer ruimte te geven. Dat is GroenLinks uit het hart gegrepen. Ook op andere terreinen (werken in buurten en wijken bv) mag dat van ons: stel kaders op die stedelijke, structurerende betekenis hebben, zorg voor goede verantwoording. En laat dan los! Onze grootste zorg over de zorg betreft de Jeugdzorg. In de begroting zien we een daling van het beschikbare budget van maar liefst € 3 miljoen oplopend tot € 5 miljoen. En wat zegt het college? We weten nog niet hoe het zit met de uitputting van de budgetten voor 2015 en we zouden niet weten hoe we de bezuiniging vorm moeten geven. Deze interpretatie van “beleidsarm” bevalt ons voor geen meter. En je vraagt je af of je dan eigenlijk wel met goed fatsoen de begroting vast kunt stellen.
Motie (samen met Leefbaar Lelystad): - De raad draagt het college op voor het einde van 2015 een voorstel aan de raad te doen toekomen met daarin duidelijkheid dan wel verschillende scenario's over invulling van de bezuinigingen in 2016 op de jeugdzorg en zo de raad de mogelijkheid te geven zich daar over uit te spreken. 3. En doen we nog iets aan duurzaamheid?
Ondanks de goede voornemens en de ambitieuze passages uit het raadsprogramma (wat we op dat punt van harte ondersteunen) laat de praktische voortgang op het gebied van duurzaamheidsbevordering nog al te wensen over. De nota komt veel later dan aangekondigd, LED-verlichting wordt geïntroduceerd in een veel trager tempo dan we in de betreffende motie voor ogen hadden, we hebben nog geen zicht op de uitwerking van de motie over “omgekeerd afval inzamelen”, eerste resultaten van de samenwerking tussen gemeenten bij de inkoop van zonne-energie hebben we nog niet gezien, we hebben zitten slapen bij het Regioplan Windenergie, waardoor dat ons eerder dwarszit dan helpt en in het economisch beleid lijkt het alsof het begrip duurzaamheid niet eens bestaat terwijl het toch dè banen- en investeringsmotor zou kunnen zijn, juist in deze stad met z’n enorme areaal aan biologische landbouw, groene karakter en nieuwe natuurontwikkeling. En de begroting kent geen enkel voorstel wat ook maar ruikt naar duurzaamheid. In haar boek “De ondernemende staat” bewijst econoom Mariana Mazzucato aan de hand van intensieve analyses van bedrijven als Apple dat alle grote innovaties alleen plaats vinden als de overheid die inzet en financiert. Zij stelt dan ook vast dat landen Duitsland en China die inmiddels structureel met beleid investeren in innovatie rond duurzaamheid langdurig koploper op dit terrein zullen zijn. Dit werpt wat GroenLinks betreft een ander licht op de ook door ons gesteunde raadsuitspraak dat de inzet van de NUON-middelen revolverend moet zijn. Er moet wat ons betreft, willen we echt mee gaan tellen, ook sprake zijn van durfkapitaal. Natuurlijk wil je daar, als het initiatief commercieel succesvol wordt iets van terug zien. Wij verzoeken het college dat als principe op te nemen in de kadernota duurzaamheid en in de uitwerking daarvan een prominente plaats te geven. De wethouder duurzaamheid doet haar best en is van goede wil. Daar twijfelen we niet aan. Maar doorzettingsmacht ontbreekt. Amendement: - Voorzie alle scholen en zo mogelijk ook de MFA’s nog in deze raadsperiode van zonnepanelen (te bekostigen vanuit de NUON-reserve). Amendement: - Ontwikkel een aantrekkelijke leningsfaciliteit ter ondersteuning van de grootschalige vervanging van asbestdaken op (goedkopere) koopwoningen en koppel dit aan bijdragen vanuit de NUON-gelden tbv gelijktijdige verduurzaming van die daken dmv isolatie en zonnepanelen. 4. Gaan we iets doen aan onze subcuturele bijziendheid?
Ik citeer nog even uit onze Algemene Beschouwingen over de Kadernota: “Enthousiasme en motivatie worden getemperd als zaken waar mensen aan hebben bijgedragen wegens bezuinigingen uit de stad verdwijnen” lezen wij met instemming in de
Kadernota (p.9). “Participatieve vormen van democratie tegenhouden kan de onvrede vergroten” stellen de opstellers van het eerder aangehaalde SCP – rapport vast. Zij verwijten politici en beleidsmakers met een prachtige term “subculturele bijziendheid”. We zetten als raad in Lelystad goede stappen in de modernisering van de verhoudingen tussen gemeente, instituties en bevolking. De Buitenraad is iedere keer weer op een andere manier leerzaam en brengt ons dichter bij de mensen uit de stad. Daar moeten we mee door gaan. Ook het voorstel de bestedingen uit het Transitiefonds over te laten aan de professionals in de zorg, die daarmee meer positie krijgen en maatwerk kunnen verrichten in zo’n voorbeeld. We hebben het vergadermodel zo aangepast dat burgers weer meer aan het woord kunnen komen. En we denken na over moderne vormen van burgerraadpleging. Wat ons betreft mondt dat vernieuwingsproces ook uit in het instellen van een burgerforum. Een representatieve door gewogen loting samengestelde vertegenwoordiging van de Lelystadse bevolking die oordeelt over belangrijke besluiten van de gemeenteraad. Een oordeel dat de gemeenteraad niet gemakkelijk naast zich neer kan leggen. Dat pas verplicht ons echt tot luisteren. En het college? Dat blijft na een voorzichtige start en veel mooie woorden stil staan. De stadstafels zijn een goed idee, maar wat de werkelijke invloed van de deelnemers is, blijft de vraag. De voortvarend ingezette participatiegroep rond de begroting speelt op z’n best dit jaar dezelfde rol als vorig jaar, nl. die van vrijblijvend adviseur. En we verwachten van hen blijkbaar vooral dat ze de gemeentelijke vaktaal voor burgers begrijpelijk vertalen. Dieptepunt is wat ons betreft de gang van zaken rond het speelplekkenbeleid. IJzeren Heinig worden steeds weer dezelfde stellingen betrokken en komt er iedere keer weer veel overleg met de wethouder aan te pas voor er enige beweging te bespeuren valt. Is het gek dat burgers dan afhaken? Onze oproep aan het college is dan ook vooral om nu eens feitelijk eens in daden om te zetten wat er in woorden wel is opgeschreven. En het kan geen kwaad om daarbij nog eens te kijken naar de leidende principes die de raad aan het eind van de vorige periode unaniem vaststelde onder de veelzeggende titel “De gemeente doet mee”. Motie: -
Zet een organisatiebreed traject van cultuurverandering in, waarmee volop recht wordt gedaan aan de door de raad in het kader van “De gemeente doet mee” vastgestelde principes.
5. En verder: … is inmiddels gebleken dat de eerder aangekondigde bezuiniging op het GOL deze organisatie voor onoverkomelijke problemen stelt ... Amendement: - Voor 2016, anders dan in de reserveringen nu is voorzien, een bijdrage van jaarlijks €43.000 op de nemen tbv het GOL en de reserveringen voor de jaren 2017 – 2019 daarop aan te passen. … vinden we het wonderlijk dat schoonmaakkosten voor de parkeergarages (deels niet in de parkeerexploitatie zijn opgenomen … Amendement (samen met D66,PvdA en CU):
-
Op basis van het voorstel 'Intensievere schoonmaak parkeergarages' de begroting 2016 en de meerjarenraming 2017-2019 bij te stellen met -€25.000, en deze middelen toe te voegen aan de reserve parkeren.
…. en is vreemd dat mediation waarbij de gemeente betrokken is veelal door mediators in gemeentelijke dienst plaatsvinden, waardoor zij in ieder geval de schijn wekken niet onafhankelijk te zijn. Motie: -
In mediation trajecten de in gemeentelijke dienst zijnde mediators niet meer in te zetten en (in overeenstemming met de wederpartij) altijd een beroep te doen op (ook in dienstverband) echt onafhankelijke en erkende mediators;
2 november 2015,
Programmabegroting 2016-2019: Lelystad verbindt, ook in moeilijke tijden De wereld verandert. Grote groepen mensen vluchten voor oorlog en geweld. Lelystad draagt bij aan noodopvang van vluchtelingen. Helpen voor wie geen helper is nodig voor de vluchteling, vergunninghouders maar ook voor veel Lelystedelingen gezien de crisis. Gelukkig doen we dat als stad, maatschappelijke en kerkelijke organisaties en als individu. We zullen nog een tandje bij moeten zetten. Laten we daarover met respect het gesprek met elkaar aangaan. Begrotingswijzigingen Vz De begroting is (volgens het college) de financiële vertaling van een beleidsarme kadernota. Simpel dus dit keer? Nee, er zitten nogal wat PM posten in de begroting. Daarmee bouw je op voorhand een structureel verlies /last in. Voorsorteren op mogelijk in de toekomst te verkrijgen subsidies zoals voor begeleiding/ taalontwikkeling vergunninghouders om kostenneutraal uit te komen is net zo optimistisch als met een gok op de staatsloterij nu al vast een huis kopen. Niet doen dus! De CDA-fractie vindt dat je moet begroten op reële gegevens. We dienen daarom moties in om de PM posten via een begrotingswijziging op korte termijn te repareren. Dit betreft het voorstel vergunningshouders en het projectbureau windenergie (M 1&2). Vz. De CDA-fractie vindt dat meer onderhoud door areaaluitbreiding binnen het bestaande budget moet worden opgelost (amendement 1). Ook hebben we een amendementen om de precariobelasting slechts met 0,9% te laten stijgen en de gesubsidieerde instellingen voor 0,9% te compenseren (amendement 2&3). De toelichting staat in de amendementen. Onderwijs De CDA-fractie vindt goed onderwijs belangrijk. Structuurversterkende maatregelen voor een goede samenwerking tussen VO, MBO en HBO zoals het college voorstelt steunen wij van harte. Wij zien daarom graag dat nu een stelpost wordt opgenomen in de begroting (M3, structuurversterking). Natuurlijk komt dat geld alleen beschikbaar voor cofinanciering als er goed onderbouwde plannen liggen van het onderwijsveld. Afwachten tot het veld met plannen komt en dan pas over de financiering nadenken werkt alleen maar vertragend om dit belangrijke doel te realiseren. De plannen van SVOL voor en een VMBO en een HAVO/VWO afdeling roepen bij ons twijfels op temeer omdat we in de wandelgangen horen dat daarvoor de locaties Rietlanden en SGL in gepland zijn. Kan het college dit bevestigen? Doorlopende leerlijnen en contact tussen jongeren met diverse achtergronden en leerniveaus wordt bij zulke grote afstanden wel erg moeilijk. Minister Bussemaker heeft daar in Trouw haar zorg over uitgesproken. Kansen op doorstroming van VMBO naar HAVO zijn het grootst bij een brede scholengemeenschap. En een brede brugklas is goed voor het burgerschap. Wij blijven onze boodschap herhalen “Trek onderwijs de stad in” voor doorlopende leerlijnen en sociaal engagement. Vz. Onderwijs staat op afstand. Maar collega raadsleden daarom mogen/moeten we er wel wat van vinden (de gemeente is immers mede verantwoordelijk voor de financiering van onderwijshuisvesting). Beter een vinger aan de pols houden en proactief reageren is verstandig zeker gelet op de zorgelijke ontwikkelingen bij Stichting School. Daarvan was het
college blijkbaar niet tijdig op de hoogte. Decentralisaties Vz hoe de decentralisaties uitpakken is nog onduidelijk. Van het college horen we vooral positieve verhalen. We hopen oprecht dat die waar zijn (De Kinderombudsman is negatief), maar een rapportage hebben we nog niet gezien. Wanneer wel? Bij passie in de polder anderhalve week geleden schetsten 2 ouderen pijnlijk duidelijk wat de kortingen betekenen (ik heb hun aangeraden dat aan de raad te presenteren). De rijksmiddelen zijn Lelystads maximum. Dat belooft niet veel goeds. De rijksmiddelen dalen verder terwijl Lelystad sterk vergrijst. De CDA-fractie wil graag weten hoe de zorgbehoefte zich gaat ontwikkelingen. (Gaat iemand bijv. van 3 uur in 2014 en nu 2 uur terug naar 1 uur over enkele jaren? ). We hebben daartoe een motie. Stadshart “Het is nog niet te laat over 2 jaar wel. Begin gewoon en hou geen werkgroepsessies.” Uitspraken van Paul Tankink bij zijn toelichting op de inhoud van het rapport (dat we nog steeds niet gezien hebben). Helaas merken we in deze begroting helaas nog niets van extra financiële inspanningen van het gemeentebestuur om het Stadshart er bovenop te helpen. De CDA-fractie pleit voor een transitiefonds Stadshart. Partijen die concrete plannen hebben kunnen tot max. 25% bijdrage krijgen uit dit Transitiefonds (motie). Lasten burgers Het college is tevreden met deze begroting. Er is geen lastenverzwaring en de basisvoorzieningen blijven in stand. Blijkbaar vergeet men dan dat de woonlasten sterk zijn gestegen en dat de rioolheffing gaat stijgen. Het college meldt dat men verschuiving van lasten naar de toekomst niet heeft kunnen waarmaken. Dat vindt de CDA-fractie niet goed. Aannemen dat tekorten in 3 jaar kunnen worden ingelopen is onverstandig en kan leiden tot forsere bezuinigingen in de komende jaren. In 2016 is er geen korting op de ICL, voor latere jaren is dat onzeker. Los van de ICL discussie moet er nog 3 miljoen worden bezuinigd op de KSP zeg maar kwaliteit wegen groen, straten pleinen; of de lasten voor de inwoners moet fors omhoog. Tot slot Met veel besluitpunten kunnen we instemmen. Verder is het goed om te horen dat het college met de provincie inzet op de kustontwikkeling. Tezamen met toerisme in brede zin en de ontwikkeling van het vliegveld kunnen deze de economie van Lelystad versterken en bijdragen aan stevigere fundamenten van toekomstige begrotingen.
Een nieuwe begroting en wederom zoals al vele jaren. Waarom niet eens een visie? Een visie die er net als in het land niet is. Een stad bedacht voor 200.000 inwoners en dat is het niet geworden. Dus nu een visie voor een stad van 80.000 inwoners. Een stad met veel groen, rust en ruimte. Ruime wijken, mooie dreven en een kust om van te dromen. Een stad met straks zelfs een luchthaven. Een stad waar je wilt wonen en werken. Leefbaar Lelystad heeft een visie. Een gezonde stad waar u welkom bent, waar iedereen meedoet en iedereen volop kan genieten van alle faciliteiten die we hebben. Een leisure en pleasure gemeente waar u kunt genieten van de natuur en de rust met volop mogelijkheden om te ontspannen dicht bij huis, goed en snel bereikbaar. Een stad zonder discriminatie, ongeacht uw mening of kleur. Kijkend naar de begroting hebben wij vragen en bedenkingen. De MFA’s, ooit ontstaan met een visie. Wij vragen ons nu af: “Is nu de doelstelling gehaald die u had bedacht?” Ook de klachten die wij horen van de klanten van het MDF. Heeft u nu wel de controle of een ieder op de juiste wijze geholpen wordt? En heeft u nu wel controle op de kosten die daar gemaakt worden? Geven we ook niet te veel ruimte aan de mensen die het wel makkelijk vinden. We steken ons in de schulden en als we het dan niet meer redden dan is daar die beschermengel. Gaat dat niet ten koste van de mensen die ongewild in de problemen zijn gekomen en er alles aan hebben gedaan om eruit te komen? Veel mensen hebben hulp nodig en dat willen we hen ook bieden. Maar helpen we de juiste mensen? Voor Leefbaar Lelystad is jeugdzorg een groot goed. En hier moeten hard aan werken. Dit moet anders in de toekomst, ook gezien de dramatische getallen t.o.v. andere gemeenten. We moeten er aan de voorkant bij zijn, we moeten er veel eerder bij zijn. Veel hoogopgeleiden vertrekken nog steeds uit onze stad. We missen actief beleid op deze doelgroep. Ook zien we graag actieve ontwikkelingen voor de jeugd vanaf 14 tot 20 jaar. Zij moeten in onze stad hun vertier kunnen vinden. Ook vragen we ons af waarom we nog moeten wachten op de begrotingsaanpassing t.a.v. de beroepseducatie voor volwassenen. Wachtgeldverplichtingen bij de SOL en de Steiger. Wat heeft u gedaan om de lasten omlaag te krijgen? 97000 euro is niet niks.
Sportbedrijf, bijna 3,8 miljoen geven we daar aan uit. En dat is een gigantisch bedrag. Sport is belangrijk ook voor Leefbaar Lelystad. Maar we missen nog een buitenbad. Daarom dienen wij een motie in om onderzoek te doen naar de mogelijkheden. Lelystad heeft volgens ons zoveel water en mogelijkheden hiervoor en er is ruimte genoeg ons inziens. En we denken graag mee. Het zelfstandigen loket, hier horen wij weer veel klachten en schulden lopen vaak verder op dan nodig. Graag zien wij een kwaliteitsmeting van het college tegemoet. Er wordt geld uitgegeven aan onderhoud en maaien onder water. Is hier nu echt niets beters voor te bedenken? Ook over de waarborg van kwaliteit bij het onderhoud hebben wij onze twijfels. Wie controleert het door het werkbedrijf gedane onderhoud aan het groen? Is dit niet een gevalletje van de slager keurt zijn eigen vlees? Of is er een onafhankelijke kwaliteitscontrole? Leefbaar Lelystad is zeer te spreken over het feit dat men is gestart met een milieuvriendelijke manier van onkruidbestrijding. Het burgerinitiatief heeft hier zeker aan bijgedragen. Leefbaar Lelystad, fervent voorstander van actieve betrokkenheid van onze inwoners, juicht daarom ook zeker meer burgerinitiatieven toe. Lelystad heeft een mooie begraafplaats. En dat hoort ook zo. Wij begrijpen dat er allerlei redenen zijn om de begraafplaats niet te voorzien van een toilet. Maar is er nu al eens gekeken of er mogelijkheden zijn om de bezoekers gebruik te laten maken van het reeds aanwezige toilet? Zo kunnen we onze begraafplaats nog bezoekersvriendelijker maken. De gladheidbestrijding is natuurlijk altijd een kostenpost. Maar in het college zitten blijkbaar helderzienden! Maar 19 keer strooien…. Kan het college ook eens kijken hoe men op een slimme manier via het werkbedrijf ook de industrieterreinen schoon kan houden? Verkeersmeubilair, zullen we eens teruggaan naar de gewone standaardinrichting? Dan kan volgens ons ook hier een besparing gehaald worden. De parkeerexploitatie blijft toch altijd een zorgenkind. Hebben we nu al eens onderzocht hoe andere gemeenten het doen? Wel vragen wij ons af met alle nieuwe gadgets, houd u ook rekening met bijvoorbeeld onze ouderen? Niet iedereen heeft een smartphone. En niet iedereen wil en kan werken met deze nieuw gadgets. Let erop dat we deze doelgroep niet het centrum uitjagen. Vergunningverlening, toezicht, handhaving, duurzaamheid en milieu. Meer dan 4 miljoen kosten en baten zijn er amper. Ook hierbij hebben wij grote twijfels bij de kwaliteit en de inzet. Hier kunnen de baten veel beter. Ook hier moet sterker en gerichter op gestuurd worden. Wij horen graag de plannen of vernemen de bezuiniging. Ontwikkeling netwerkstad. Wanneer kunnen we nu eens baten zien? Dit is allemaal gebakken lucht en niet uit te leggen aan onze inwoners. Kan het college het nu eens aannemelijk maken dat dit geen linkse en rechtse speeltjes zijn!!
Cultuur is en blijft een moeilijk verhaal. Zolang we keuzes moeten maken, is dat nu belangrijk voor onze stad of niet? Waar vinden onze inwoners daarvan? Is de Agora nu iets om trots op te zijn of niet? Meningen zijn verdeeld. Poppodium Underground heeft ook een mooie functie, alhoewel wij ons wel afvragen of de baten hier niet hoger kunnen. Werken aan een nog sterker imago voor Lelystad vinden wij belangrijk, dat staat buiten kijf! Maar als we alle communicatieafdelingen nu weer eens onder de loep nemen dan zeggen wij weer wat Leefbaar Lelystad al jaren roept. Hier moet het college zaken gaan samenvoegen. Dit kan en moet efficiënter! Wij zouden graag zien dat het college komt met een voorstel voor een bezuiniging van minimaal 200.000 euro. Bestuur en organisatie hier komen wij met een motie om in overleg te gaan met de VNG en daar minimaal 20 % van de contributie bijdragen omlaag te krijgen. Als wij kijken hoe luxe dit allemaal is ingericht hoort dat niet meer bij de tijdgeest. Ook missen we bij de baten de inkomsten van de inbreng van onze medewerkers voor de de diverse commissies. Ook de vergoeding van 330000 euro aan wachtgeld is ons een doorn in het oog. Kan het college ons aangeven wat er gedaan is om deze ex wethouders naar werk te geleiden en re-integratie. Ook hier zien wij terug komen het belang van een terugkeer garantie naar je oude baan. Kwijtschelding van belastinginkomsten. Wij blijven van mening dat je dit niet moet doen op de huidige manier. Het is ook niet eerlijk en transparant naar inwoners die wel belasting betalen. Zodra het weer kan moet men terugbetalen, al is het maar een gedeelte. We zien graag een voorstel van het college tegemoet. Graag zien wij een plan van aanpak t.a.v. de uitstroom van de WWb onder 80% en dat men over gaat tot minimaal geld inzetten voor de doelgroep boven 80% en kwartaalcijfers. Ook voor de SROI is de uitstroom zo achter gebleven dat we ook hier graag een plan van aanpak willen zien. Hoe men beter omgaat met dit soort aanbestedingen waar kansen liggen. Er is weinig tot geen creativiteit op dit gebied merken wij en we hebben hier ook schriftelijk vragen over gesteld. Wij moeten zo vaak en zo veel mogelijk zaken doen met onze Lelystadse ondernemers. We nemen nog veel te vaak producten en diensten af van bedrijven van buiten Lelystad. Dit zal echt moeten veranderen. Wij hopen op een constructieve verdere samenwerking zonder steeds te horen afraden afraden. Wij willen mee doen aan de voorkant en niet aan de achterkant. De kiezer moet weer terug naar het stemhokje en geen verdere afstand creëren door ons.
(tekst OPAPlus begrotingsbehandeling 3.11.15)
Vz., Om maar met de deur in huis te vallen: een begroting vol gaten, met PM posten op plekken waar we ze liever niet zien, zoals Projectbureau windenergie, Structuurversterking VO-MBO, begeleiding en taalontwikkeling vergunninghouders. Vz., die windenergie geloof ik voor dit moment wel even, maar anders is het met het VOMBO; het is broodnodig dat Lelystad het niveau van de beroepsbevolking naar een hoger plan tilt. Een goed opgeleide bevolking is de schraag onder economisch succes. Maar dan moeten er wel goede plannen komen, een uitdaging voor het onderwijsveld. Een beklemmender punt zijn de PM posten voor begeleiding en taalontwikkeling vergunninghouders. Een aantal fracties heeft bij de Kadernota het college opgeroepen tot een doorrekening van de kosten van onze vergunninghouders door de programma’s heen. Jammer, dat het college daaraan nog geen gevolg heeft gegeven. Maar misschien komt dat nog. Vz., wat niet te vinden is in deze begroting en een tijdbom zou kúnnen blijken te zijn, zijn de kosten die op onze gemeente afkomen voor de crisis-, maar vooral noodopvang van vluchtelingen. Het COA voorziet in een vergoeding van 40 euro per dag. Maar inmiddels blijkt al wel, dat die zeker niet toereikend zal zijn. Er circuleren bedragen, die uitgaan van minstens het dubbele, de eerste alarmbellen zijn al afgegaan. Als het klopt dat de kosten zoveel hoger uit gaan pakken en die niet ten volle voor rekening van het COA komen, hoe moeten we dan tegen deze begroting aankijken, waarin wat dat betreft niets is verwerkt? De uitkomst van die som zou voor Lelystad wel eens heel behoorlijk in de papieren kunnen gaan lopen. Vz., het wel of niet opvangen van vluchtelingen is voor OPAPlus geen enkel thema. We zien dit als een dure plicht, moreel en financiëel. Maar de effecten voor onze begroting zijn te vrezen. En roepen de vraag op welke begroting we moeten gaan goedkeuren. Graag de reactie van het college.
Vz., nog wat andere punten: OPAPlus is uiteraard blij met het feit dat voor het eerst Dierenwelzijn tot beleid wordt gemaakt. Zuinigjes, dat wel. Heel zuinigjes. Gezien de vele stappen die hier nog genomen moeten worden, was de suggestie van collega Bergman tijdens de bob-sessie om voor dierenwelzijnsbeleid dan ook maar een PM postje op te nemen, een creatieve. Maar ik ben bang, dat u die dan toch met 0 euro gaat invullen. Al zou het wel een signaal zijn.
Vz., OPAPlus heeft zorgen over het GOL, de mogelijkheid voor ouderen om zelfstandig te kunnen blijven wonen – de vraag hoe de beperking van de huishoudelijke hulp zal uitpakken, hoe het zal gaan met de GGZ cliënten, met de Jeugdzorg, met de huisvestingsproblematiek van kwetsbare personen. Kortom: groepen die niet of onvoldoende voor zichzelf kunnen opkomen. En de wens om alleenstaanden evenhoog aan te slaan voor rioolbelasting als gezinnen, vinden we onrechtvaardig. De meeste alleenstaanden – vaak ouderen die het al niet breed hebben en op veel punten gekort worden – zullen dat ook zo voelen. Het zou bovendien zo maar kunnen, dat bij doorrekening van baten en lasten (meer opbrengst, maar meer kwijtschelding) de effectiviteit te verwaarlozen is. Vz., Het leven is al zwaar genoeg, daarom nog een luchtige noot. We hebben het vaak over verbinding. Ik ga wat dingen verbinden, aan elkaar knopen: het Stadshart, participatie en dierenwelzijn. Bij de Onderzoeksopdrachten treffen we er een aan over adoptie van pleinen, rotondes of bankjes. Onze participerende, Stadshart-bewonende dierenliefhebber Morris heeft aandacht gevraagd voor de gekwelde duiven in het Stadshart. Voorzitter, wat te denken van een door de Stadshartondernemers gesponsorde oplossing, bv. een reuze-duiventil. Leuk, leerzaam voor de kinderen en er zijn vast genoeg vrijwilligers te vinden om hem schoon te houden. Vz., tot slot. Het voorgaande doet natuurlijk niets af aan de ernst van de begrotingsbehandeling. Tussen vandaag en volgende week zullen we ons beraden over het al dan niet aanhaken bij amendementen en moties van andere fracties. Vooralsnog wil ik het vandaag hierbij houden. Ik dank u.
