Algemene Beschouwingen over de
Programmabegroting 2013
Inhoud:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
CDA fractie PvdA fractie VVD fractie SGP/ChristenUnie SP fractie D66 fractie GroenLinks fractie
Goes, 3 november 2012
Algemene Beschouwingen Programmabegroting 2013 CDA-fractie Goes
5 november 2012 Voorzitter, Voor ons ligt de programmabegroting 2013 van de gemeente Goes. Een begroting gemaakt in de tijd voor en net na de landelijke verkiezingen. Inmiddels ligt er een regeerakkoord van VVD en PvdA. Een akkoord met vele bezuinigingen. Een akkoord dat de bezuinigingen veel op het bord van de gemeenten gaat leggen. En dat baart ons wel zorgen. De uitwerking van de plannen zal leren wat het daadwerkelijk gaat betekenen voor Goes en haar inwoners. Maar dat we nog niet klaar zijn met bezuinigen is duidelijk. Als CDA willen we voortdurend zicht houden op de mensen die de bezuinigingen gaan merken. Wat voor een gemeente willen we zijn? Welke taken voeren we uit en tegen welke kosten? Wat is algemeen belang? Wat is noodzaak en wat is luxe? Daar zijn geen eenduidige antwoorden op te geven. Steeds opnieuw zal de afweging gemaakt moeten worden, in het college, in de raad. Het CDA is daarbij aanspreekbaar op haar kernwaarden: De herkenning en erkenning van maatschappelijk initiatief, het inzetten op betrokken burgers en zo de onderlinge verbondenheid in onze gemeente versterken, staan voor de rechtsstaat als voorwaarde voor de bescherming van menselijke waardigheid en het besef van verbondenheid tussen de generaties tot zorg voor natuur en cultuur. Hier staan we voor en willen we herkenbaar in zijn.
We bespreken in onze inbreng punten die we graag anders zouden zien, waar we vragentekens bij hebben of extra aandacht aan willen geven. We hopen dat we op die punten samen met andere partijen een gedeelde koers kunnen varen. Opzet begroting De opzet van de begroting is weer verder verbeterd. De begroting is helder, transparant en vooral goed leesbaar. Eén suggestie van onze kant: De ”Toelichting belangrijke ontwikkelingen” (P31) verder uitbreiden. Die is nu wel erg mager.
OZB en rioleringsplan Nu al is duidelijk dat de maatregelen van deze regering de middeninkomens zwaar gaan treffen. Voor de CDA fractie in Goes een extra reden om pal te staan voor maximaal 2 % verhoging van de OZB (alleen inflatie) én de nieuwe verbrede rioolheffing samen. We zijn akkoord dat de riooolheffing kostendekkend wordt in 4 jaar tijd en dus meer gaat kosten voor de burgers. Maar gelijktijdig willen we de OZB verlagen, zodat het totaal niet boven die, in het CDA-verkiezingsprogramma en college-akkoord opgenomen, 2 % verhoging uitkomt. Voor het tekort in de begroting 2013 dat op deze wijze ontstaat (ong. 94.000 euro) hebben wij een dekkingsvoorstel wat we verderop in deze inbreng zullen uitwerken. Na 2013 worden er redelijk positieve saldi verwacht, maar ook daar voegt ons dekkingsvoorstel nog wat financiële ruimte aan toe. Over de uitwerking van de rioolheffing nog de volgende opmerkingen: Voor woningen worden in de voorbeelden zowel de eigenaren als de gebruikers aangeslagen. Gezien de inhoud van de taak (zowel afvoer hemelwater als afvoer huishoudwater) lijkt ons dat redelijk. Voor niet- woningen willen wij nadrukkelijk dezelfde aanpak. Graag horen we de reactie van andere partijen op dit voorstel. Personeel & Organisatie, Goes op Maat Goes op Maat (P.19) is de uitwerking van een raadsbreed aangenomen motie. De inhoud van het plan vinden wij positief. De taakstelling van 0,5 mln. lijkt vrij willekeurig. Het zou ook 0,6 mln. kunnen zijn. We zouden een hogere taakstelling willen opnemen,
ter dekking van het tekort in de begroting wat ontstaat als de OZB en rioollasten op een gezamenlijke 2 % lastenverhoging worden gehouden. Het voordeel wat nu wordt verwacht loopt niet verder op na 2013, het is een eenmalige taakstelling. Wat ons betreft wordt de lijn na 2013 voortgezet door een aantal jaren 2% extra te bezuinigen. Wij denken daarbij aan de periode van het huidige collegeprogramma. De sombere verwachtingen rondom de algemene economie en de te verwachten handelingen van de rijksoverheid geven hiervoor meer dan voldoende redenen. Het CDA is een voorstander van een investering in een trainee- programma binnen de gemeente Goes, waardoor jongeren een kans krijgen en er meer evenwicht zal ontstaan binnen de leeftijdscohorten van het personeel. Hier gaat ook een sterke voorbeeldfunctie van uit naar ondernemers . Hetzelfde geldt voor stageplekken.
Schuldpositie De notitie over de schuldpositie is duidelijk. De risico’s van een te hoge schuld vinden wij zeer ernstig. De huidige regels rondom de beheersing houden volgens ons een fors risico in op lange termijn. De genoemde mogelijkheden tot terugdringen van de schuldpositie vinden wij te beperkt. De zin “De mogelijkheden voor een gemeente om de schulden terug te dringen zijn gelijk aan de mogelijkheden die burgers op dat gebied hebben” slaat ons inziens nergens op. Wij verwachten meer aktie op dit punt. Er komen nog forse investeringen op ons af. Graag willen wij dat het college binnen 3 maanden met een voorstel komt hoe de gemeente weer “in het groen” kan uitkomen. Afhankelijk van de reactie van college en raad overwegen wij een motie van die strekking. Voorbeelden voor mogelijk terugdringen van de schuld: financiering van de huisvesting van de scholen (ruim 70 miljoen) anders regelen en hypothecaire geldleningen gemeentepersoneel (ruim 24 miljoen) afstoten. Samenwerking De Bevelanden Als (mede) oorzaak van de slechte schuldpositie wordt aangegeven dat Goes een centrumfunctie vervuld binnen “de Bevelanden”. Het is dan ook van belang dat de gezamenlijke gemeenten binnen de Bevelanden een gezamenlijke verantwoordelijkheid hebben t.a.v. diverse zaken, gericht op efficiency voordelen etc.
De wil daartoe is aanwezig, maar wanneer de nood aan de man komt komen de gemeentelijke grenzen heel snel weer in zicht. Het afhaken van Borsele binnen de, kortgeleden opgerichte, gemeenschappelijke regeling m.b.t. ICT is daarvoor illustratief. Gelukkig lijken er weer voorzichtige toenaderingen te zijn. Rekenkamer De controlerende rol van de raad wordt onder andere inhoud gegeven door de funktie rekenkamer. De resultaten daarvan vragen wat ons betreft om een overleg binnen de raad hoe we hier verder mee willen. We horen daar graag een reactie van de andere partijen op. Verkeer en vervoer De ontwikkelingen m.b.t. het tot stand komen van maatregelen in relatie tot het spoortraject worden door het CDA als positief beoordeeld. Er zijn inmiddels duidelijke toezeggingen gedaan in de richting van planontwikkeling en de realisering daarvan. Het is van belang deze ontwikkelingen in samenhang te zien met de aansluiting op de A 58 en er zorg voor te dragen dat er een logische route ontstaat, waardoor de afwikkeling van de verkeerstromen op een optimale wijze kan plaatsvinden. Genoemd wordt dat aan de inpassing binnen de omgeving veel aandacht zal worden besteed. Onze fractie ziet een plan hiertoe met belangstelling tegemoet. Uiteraard worden hierbij, voor wat het CDA betreft, de bewoners direct betrokken.
Het CDA vraagt extra aandacht voor de veiligheid van fietsers, juist ook binnen de kaders van de planvorming. Nu worden regelmatig bestaande situaties op de schop genomen om de veiligheid te vergroten. Maar voorkomen is beter dan genezen. Zeker op de plekken waar veel scholieren uit omliggende plaatsen de stad binnenkomen. We denken op dit moment aan de bouw van de school aan de Oranjeweg en de Mirakel. De Mirakel is al open, maar de weg is nog niet aangepast. Iets wat ons zeer heeft verbaasd. Onze fractie heeft bij de bespreking van het plan keer op keer aandacht gevraagd voor de veiligheid van de oversteek. Dat is steeds toegezegd, maar toch niet nagekomen. Wij vragen met nadruk aan het college om te zorgen dat vóór de opening
van de school de veiligheid op de weg geregeld is! Kan het college die concrete toezegging doen en anticiperen bij andere toekomstige situaties?
De gemeente Goes bestaat uit verschillende kernen. In de beleving van meerdere inwoners van de dorpen ligt het accent sterk op de stad Goes, waar het gaat om verkeers-en vervoersaspecten en de daarmee samenhangende veiligheidsbeleving. Het CDA vraagt dan ook de focus met betrekking tot dit onderwerp dusdanig te verbreden dat ook de inwoners van de kernen zich voldoende gehoord weten. Verlichting van fietspaden naar en rond de dorpen is daarvan zo’n voorbeeld. Milieu Door het inzichtelijk maken van de effectiviteit van de projecten uit het klimaatbeleid met betrekking tot de CO 2 uitstoot, wordt duidelijk dat er invloed kan worden uitgeoefend op die CO 2 uitstoot. Tegelijkertijd wordt duidelijk dat verdere beheersing van dit probleem voortdurende aandacht behoeft en op een goed wijze gemonitord zal moeten worden. Het CDA stelt het op prijs regelmatig een tussenrapportage te ontvangen. Verder vraagt het CDA aandacht voor de problematiek rondom fijnstof. Alhoewel de gemeente Goes geen bedrijven kent die in hoge mate verantwoordelijk zijn voor fijnstof- productie zijn die er wel binnen een straal van 35-40 km. Het CDA acht het van groot belang dat dit punt deel uit blijft maken van de provinciale agenda, waarbij de gemeente Goes actief betrokken is bij de ontwikkelingen rondom dit onderwerp. Vervolgens verwachten wij een directe terugkoppeling naar de raad. Ruimtelijke Ordening Het college wil bereiken dat er voldoende huisvestingsmogelijkheden zijn voor senioren, starters en andere groepen met een kwetsbare positie. Hierna vragen wij aandacht voor de starters, maar ook de andere groepen mogen niet vergeten worden. De financiële ondersteuning van startersleningen is in 2012 door het college afgeschaft. Als achterliggende reden wordt aangegeven dat de eerder verstrekte leningen minder snel worden terugbetaald dan verwacht en dat er nu geen extra financiële ruimte voor is.
Zoals eenieder bekend, zijn er problemen op de woningmarkt. Starters, met name jongeren, kunnen geen financiering krijgen. Er worden onvoldoende goedkope woningen gebouwd. En bestaande woningen die in aanmerking komen voor starters komen niet vrij omdat er weinig verloop is. Dit alles zorgt voor een stagnatie op de Goese woningmarkt. Het CDA wenst dit, binnen haar mogelijkheden, te doorbreken. Het CDA wil, als gezegd, de schuldpositie van de gemeente Goes terugbrengen. Het opnieuw beschikbaar stellen van een bedrag is daarom voor ons geen optie. Om die reden verzoekt het CDA het college om in den landen uit te zoeken welke andere mogelijkheden er in de vorm van starterssubsidies zijn. Elke bewoonde woning heeft immers een positieve invloed op de belastinginkomsten van de gemeente Goes. De structurele dekking hiervoor, 20.000 euro netto, kan volgens ons gehaald worden uit de post Organisatieverliezen. Openbare orde & veiligheid Het CDA is content met de voorgenomen doelstelling en prestatie in het programma Openbare orde & veiligheid. Daaruit is SMART te distilleren wat het college voor ogen heeft voor de komende jaren. Echter ten aanzien van het onderdeel Veilige woon- en leefomgeving wil het CDA de aandacht vragen voor het probleem van hangjongeren, die op bepaalde plaatsen overlast bezorgen en de omgeving bepaald niet fris achterlaten voor bewoners. Openbare orde en veiligheid geldt ook voor de Goese bedrijventerreinen. Het CDA vindt dat daar ook aandacht moet zijn voor dingen die niet door de beugel kunnen. Afgezien van de bekende criminaliteit valt ook te denken aan het tegengaan van kleine wegraces. De begrote kosten van e.e.a. gaan na 2012 omlaag. Een neerwaartse spiraal van de problemen in Goes kunnen wellicht voor een lager bedrag in de komende rekening zorgen. Duidelijkheid voor de Burger die over die schreef gaat kan hiervoor zorgen. Goes moet bekend zijn en worden als een gemeente waar het goed wonen, werken en recreëren is, en waar wordt opgetreden tegen alles wat dat in de weg staat. Sport Op sportgebied is de afgelopen periode veel gedaan, aanleg van diverse velden bij voetbalverenigingen en andere investeringen op sportgebied. Er is één onderwerp dat in het afgelopen jaar vaak ter sprake is geweest, sportpark het Schenge. Na de plan fase is nu een begin gemaakt met daadwerkelijke uitvoering van het plan en het zal het sportpark grondig worden opgeknapt en uitgebreid. Er is in de planfase veel contact geweest met betrokkenen naast de verenigingen ook de omwonenden en we willen dan ook oproepen om deze dialoog tijdens de uitvoering blijvend aan te gaan om zo overlast zo veel als mogelijk te beperken. De CDA-fractie kijkt uit naar het resultaat, een sportpark waar jong en oud samen sporten!
Jeugd Al langere tijd wordt er gesproken over de decentralisatie van de jeugdzorg waarbij taken van het rijk en provincie worden overgeheveld naar de gemeente. Als CDA-fractie zien we dit positief tegemoet, zeker omdat het verleggen van verantwoordelijkheid in dit geval ten goede komt aan de zorg voor onze jeugd. Bij deze decentralisatie hoort vanzelfsprekend het verleggen van de financiering ervan en op dit punt zijn nog grote onzekerheden. Één ding is zeker, het wordt een uitdaging om met het later gestelde budget deze taken uit te voeren. Het is goed om te zien dat de Zeeuwse gemeente samen optrekken bij het aangaan van deze uitdaging en het voorbereiden op de decentralisatie. Cultuur Wat betreft cultuur spreekt het Programma Welzijn over Versterken van het culturele klimaat (pg 51-6). Het uitgangspunt zou zijn de in 2012 vastgestelde cultuurnota en het daarin opgestelde plan. Omdat wij nog steeds geen nieuwe cultuurnota hebben gezien is het moeilijk iets te zeggen over het opgestelde plan. Zo wachten we ook nog steeds op het plan rond de mogelijke vorming van een cultuurhuis . Wat ons betreft lekt er zo veel kostbare tijd en energie weg. We roepen het college op haast te maken met de besluitvorming rond dit plan, omdat nu alles op iedereen wacht. Juist bij cultuur waar het om beweging, inspiratie en elkaar versterken is het een slechte zaak zolang te blijven steken in planvorming rond een stapel stenen. Ook vorig jaar heeft onze fractie daar op gewezen.
Cultureel erfgoed De CDA-fractie is blij dat er binnenkort een plan op het gebied van cultureel erfgoed besproken gaat worden. Goes is een prachtige plaats, waarbij de vele mooie oude gebouwen de sfeer en aantrekkelijkheid van de gemeente versterken en nog verder kunnen versterken. Structurele en planmatige aandacht zijn daar een vliegwiel voor. Nu is het ons opgevallen dat in de begroting voor komend jaar nog geen geld is opgenomen voor cultureel erfgoed. En ook al is er nog geen plan, dat komt er zeer binnenkort wel. En het erfgoed staat er ook al en regelmatig is er steun zeer gewenst. De afgelopen weken bleek weer dat als er ergens geld nodig is (de rooms-katholieke kerk), dit uit allerlei hoeken, gaatjes en potjes moet komen. Onze fractie stelt daarom voor om nu al bij deze begroting eenmalig geld te reserveren voor cultureel erfgoed. Eventueel kan dit geparkeerd worden tot de beleidsnota is vastgesteld. Bij de perspectiefbrief volgend voorjaar en de begroting van volgend jaar kan dan gezocht worden naar een structurele dekking. De eenmalige bijdrage ter waarde van 60.000 euro voor het jaar 2013 willen we dekken uit de reserve buitenkunstwerken. Sociale zaken In de perspectiefbrief heeft de CDA-fractie gevraagd om voorstellen in de begroting om bij de uitkeringen en reïntegratie de trend om te buigen. De afgelopen jaren heeft onze fractie steeds opnieuw gevraagd om meer maatwerk en maatregelen om mensen zonder baan aan werk te helpen: Buiten kaders denken, samenwerking met maatschappelijke organisaties én ondernemers, denken in kansen ipv problemen. Uitgaan van wat mensen wél kunnen ipv wat ze nog niet kunnen, de partcipatieladder ipv het denken in fases. …We zien er zo weinig van terug! Dus vragen we opnieuw de aandacht. Naar onze stellige overtuiging maakt werk mensen gelukkig. En dan is "instroom in de uitkering tegengaan" een logische manier om de kosten voor uitkering
en reïntegratie in de hand te houden, maar we zouden ook zo graag zien dat de uitstroom uit de uitkering bevorderd wordt. En wij hebben het idee dat Goes het op dit punt niet goed doet in vergelijking met andere gemeenten. Kan het college ons overtuigen van het tegendeel? Of anders laten zien welke plannen de gemeente Goes heeft om mensen zo snel mogelijk aan het werk te krijgen. Vorige week zijn we als fractie op werkbezoek geweest bij “Baanbrekend”, een initiatief tussen gemeenten en een commercieel uitzendbureau op basis van publiek-private samenwerking. Samen verantwoordelijk voor het plaatsen van mensen op banen vanuit de kerngedachte dat iedereen iets kan. Kijk, dat is náást mensen gaan staan en inspireren. We roepen het college op snel te gaan kijken bij één van de projecten en daarna de raad te rapporteren op welke wijze deze samenwerking ook in Goes gestalte kan krijgen. Groen Dan nog een laatste opmerking: de inrichting van het kerkplein is Goes….. van de zomer hebben we kunnen genieten van mooie bloemenmanden rond de lantaarnpalen, meer bomen en beukenhagen rond de kerk en dus een groenere uitstraling dan voorheen. Daar waren we blij mee. We hopen dat de gemeente doorgaat met de kleurrijke bloemenmanden die gezelligheid aanbrengen op het kerkplein. Maar we zien en ervaren nog steeds dat het plein een onduidelijke status heeft: geen verblijfsplein, maar ook geen parkeerplein. We blijven benieuwd naar de uitwerking van de vorig jaar om deze tijd aangenomen motie. We hebben begrepen dat die binnenkort in de raad aan de orde zal komen. Tot slot Op veel plekken wordt bezuinigd of scherp op de kosten gelet. Dat is voor de mensen die het betreft moeilijk. Het geeft ons als raadsleden en collegeleden een extra zware verantwoordelijkheid om voortdurend stil te staan bij de consequenties van de keuzes die we maken. Om op die wijze recht te doen aan mensen. De ambtelijke organisatie die er voor gezorgd heeft dat deze begroting toch weer leesbaarder en toegankelijker is dan voorgaande jaren, willen we daarvoor danken. We zijn benieuwd naar de reacties van het college en de andere partijen in de raad en hopen op een vruchtbaar debat. Wij wensen het college, de ambtenaren en onze collega’s in de raad alle goeds, veel inspiratie en Gods zegen voor de toekomst.
De CDA-fractie, Derk Alssema Jan Hut Joop Polfliet Hester van Rees Ellemijn van Waveren Ad de Wit Izaak Melse (fractievolger) Carla Michielsen (fractievolger) Yannick de Potter (fractievolger)
Algemene Beschouwingen bij de begroting voor het jaar
2013
Versie 4 november 2012, definitief
1
A. BEOORDELING VAN DE BEGROTING PER PROGRAMMAONDERDEEL 1. INLEIDING De PvdA-fractie dankt allen die hebben meegewerkt aan het tot stand komen van de begroting voor hun inzet. Er ligt weer een omvangrijk en gedegen stuk werk! Wij zijn ingenomen met de verbeterde toegankelijkheid en vernieuwde lay-out. Die bevorderen de leesbaarheid. We zijn het ook eens met het feit dat het studeren op hoe de begrotingsopzet nog verder kan worden verbeterd doorgaat. De toegankelijkheid is weliswaar verbeterd, maar het kan nog beter! De PvdA maakt deel uit van het college. Dat betekent dat zij als goed partner de verantwoordelijkheid voor bezuinigingen niet uit de weg gaat. We kunnen niet anders dan de broekriem aanhalen; dat moesten we al en de noodzaak daartoe wordt alleen maar dringender. De uitkomsten van de kabinetsonderhandelingen zijn op hoofdlijnen duidelijk: vaststaat dat we nieuwe ambities met minder middelen zullen moeten realiseren; er breken redelijk sombere tijden aan. Somber ja, maar op tal van punten met een rechtvaardiger verdeling van de pijn, hoe hard die boodschap ook aankomt. De sterkste schouders dragen straks veel meer de zwaarste lasten. Goed uitgangspunt voor ons, ook op lokaal niveau. Wij willen de programmabegroting toetsen vanuit drie criteria: eerlijk delen, duurzaamheid en goedkoper. Met sommige voorstellen realiseren we op korte termijn een kostenbesparing voor de gemeente (en dus de burger), andere voorstellen hebben effect op de langere termijn of beogen Goes voor financiële tegenvallers te behoeden. Maar er zijn ook sectoren waar wat de PvdA betreft niet of maar beperkt bezuinigd mag worden of waar zelfs geld bij moet. Er zijn namelijk altijd groepen in de samenleving die zonder solidariteit van anderen het hoofd niet boven water kunnen houden. Criterium 1: Eerlijk Delen Wat de PvdA betreft moet er bij bezuinigingen gekeken worden naar de draagkracht van bevolkingsgroepen. De sterkste schouders de zwaarste lasten zoals gezegd. Dat betekent handen zoveel mogelijk af van de minima en extra aandacht voor gezinnen die onder de armoedegrens leven of daar terecht dreigen te komen. Daarom: niet bezuinigen op de onderkant van en de zwakkeren binnen de samenleving; zo mogelijk inkomensafhankelijk naar WMO-voorzieningen kijken. Criterium 2: Duurzaamheid De PvdA wil op twee manieren de duurzaamheid van de Goese samenleving bevorderen. Allereerst door zowel binnen het gemeentelijk apparaat als bij burgers het zuinig omgaan met energie en het gebruik van duurzame energiebronnen te bevorderen. Maar er is ook sociale duurzaamheid. Daar is er in de samenleving meer van nodig. Dat kan worden bereikt door de burgers te wijzen op hun eigen verantwoordelijkheid. De overheid kan niet alle sociale problemen in haar eentje oplossen en heeft een actieve betrokkenheid van burgers nodig. We zijn te veel een samenleving geworden waarin we automatisch naar de overheid wijzen als er zich een probleem aandient. Het probleemoplossend vermogen van de burgers moet gestimuleerd worden. Daarom: moeten we bijvoorbeeld de lantaarnpalen in Goes korter laten branden (bijvoorbeeld door ’s nachts de helft van de palen uit te schakelen; is duurzaam en levert geld op); maar vooral moeten we als gemeente (en als politieke partijen) met de samenleving de discussie aan dat kiezers burgers zijn en geen consumenten. Alles wat van de overheid wordt gevraagd is een 'sigaar uit eigen doos'. Veel kiezers hebben dat besef verloren en vragen van alles zonder door te hebben dat het van hun eigen belastinggeld wordt betaald. We moeten meer zelfredzaamheid bevorderen. moeten we duurzaamheid als primaire gemeentelijke taak beschouwen. Ontwikkelingshulp niet. Dus moet Goes ophaalservices voor kleding en gebruiksmaterialen en dergelijke blijven faciliteren en doorgaan met het realiseren van de Millenniumdoelen en Fairtradegemeente blijven;
2
Criterium 3: Goedkoper Nu de broekriem moet worden aangehaald moeten we kritisch kijken naar alle taken die de gemeente uitvoert: zijn ze wel echt nodig en zo ja, kan het wellicht efficiënter en goedkoper? Kunnen ambtenaren mogelijk efficiënter werken? Daarvoor moeten we alle procedures bezien, moeten we ons afvragen of alles even zinvol en nuttig is. Daarbij horen minder regelzucht, verantwoording en rapportageplicht; concreet kijken naar de inzet van langdurig werklozen bij gemeentelijke diensten. Dat kan de inzet van ambtenaren beperken en het mes snijdt dan aan twee kanten (activeren van werkzoekenden en bezuinigen). kijken naar het inzetten van werkzoekenden bij het vrijwilligerswerk. organisaties die subsidie van de gemeente Goes ontvangen daar waar mogelijk verplichten hun staf in te krimpen ten voordele van de uitvoering. Maak ook voor hen het werken makkelijker door minder regels, registratie en protocollen. Daarbij kun je bepalen dat in beginsel geen enkele gesubsidieerde directeur meer verdient dan een wethouder; het nog indringender bevorderen van samenwerking met andere gemeenten op de Bevelanden met name bij uitvoeringswerkzaamheden. Daar valt efficiency te halen. Minder (dure) externe adviezen. Met deze criteria als vertrekpunt maakten wij bij de programmabegroting de volgende opmerkingen. 2. BEOORDELING PER PROGRAMMAONDERDEEL
PROGRAMMA 0:
BESTUUR
Verandering vergaderstelsel! De huidige vergadermethodiek was bedoeld om meer inwoners bij de raad te betrekken. Dat is niet gelukt. Wij horen van de 'man in de straat' dat ons systeem niet helder is: wanneer wordt nu iets besloten en waar? Waar mag je bij zijn en waar niet? Wij vinden dat we ons een keer goed moeten bezinnen op de vraag of we met de constructie van Hamerraad/Debatraad/commissieavond in deze vorm wel moeten doorgaan. Denkbaar is bijvoorbeeld ook één keer per maand een 'gewone' raadsvergadering te houden (zonder scheiding van hamer- en debatraad) en één keer per maand een 'informerende' raad met alle te behandelende punten of terug te keren naar het systeem van vaste commissies. Wij willen op z'n minst binnenkort een evaluatieoverleg organiseren! GR De Bevelanden Meer dan een jaar geleden besloten we als Raad in te stemmen met de GR De Bevelanden. Wel onder de conditie dat alles wat het college onder die regeling wenst te hangen, vooraf, voorzien van een kosten-batenanalyse aan de Raad zou worden voorgelegd. Recentelijk is aan de Raadscommissie een voortgangsrapportage voorgelegd m.b.t. de GR. Die geeft goed inzicht in de vorderingen, maar ademt volgens ons tegelijkertijd uit dat het college met grote passen voortsnelt, terwijl de Raad nog op de onderliggende stukken wacht, op basis waarvan mee over de voortgang van de GR moet worden besloten. We hebben het dan over de kosten-/batenanalyses, die bij elk onderdeel dat onder de GR wordt geschoven, moeten worden gevoegd. In november 2011 is een dergelijke analyse voor het onderdeel ICT wel aan de Raad gepresenteerd en goedgekeurd. Voor de andere onderdelen nog niet. Het college deed de toezegging dat de Raad die analyses nog krijgt. We zullen die als PvdA dan beoordelen. Zo ook de omstandigheden die veroorzaakt worden door het niet meedoen (of later alsnog wel meedoen) van de gemeente Borsele. In zijn algemeenheid hebben we tijdens de commissievergadering van 1 november 2012 ook aandacht gevraagd voor het recent bekend geworden voornemen van het nieuwe Kabinet om te streven naar gemeenten van minimaal 100.000 inwoners. We hebben met het college begrepen dat het feit dat Goes met andere gemeenten werkt aan een GR, mag worden gezien als een ontwikkeling in de gewenste richting. We realiseren ons dat effectuering van dit kabinetsvoornemen nog lange tijd zal duren. Toch bevelen we het college aan om dit voornemen, bij alle stappen die in het kader van de
3
GR worden gezet, steeds in gedachten te houden. We willen bijvoorbeeld niet dat er in het kader van de GR stappen worden gezet, die later mogelijk weer moeten worden teruggedraaid.
PROGRAMMA 1:
OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID
Vereenvoudiging regelgeving/procedures/formulieren We willen als PvdA minder administratieve handelingen. Eenvoudiger aangifteformulieren. Meer actieve dienstverlening met o.a. inzet van bijzondere opsporingsambtenaren. Dus minder regels. Verder willen we inventief omgaan met vergunningverlening voor jaarlijks terugkerende evenementen. Vergunningverlening kan voor meerdere jaren als er geen essentiële wijzigingen zijn in de activiteiten. Wietpas De verplichte invoering van de wietpas in de zuidelijke provincies heeft tot veel verdeeldheid geleid binnen de raad. Ook de PvdA was destijds (en blijft) tegenstander. Want, wat blijkt: gebruikers willen zich niet laten registeren en legitimeren. En door het systeem van een besloten club neemt men zijn toevlucht tot het illegale circuit, als gevolg waarvan er een toename is van de straathandel. Daarover horen we veel signalen. En daarop is controle moeilijk. Het baart ons verder grote zorgen dat wiet nu ook voor jongeren gemakkelijk verkrijgbaar is. De straathandel rukt op naar jeugdhuizen/scholen enz. Daar moeten we dringend iets aan doen. Het zal tegen de achtergrond hiervan niet verbazen dat de PvdA erg verheugd is over het voornemen van het nieuwe kabinet om de pas af te schaffen. Wij verwachten daardoor geen grote problemen in Goes. Ook voorheen heeft het drugstoerisme nauwelijks tot overlast geleid. En het grote probleem van de straathandel zal dan stellig weer afnemen! Nu het zo goed als zeker is dat de pas wordt afgeschaft bevelen wij, gezien de ongewenste ontwikkelingen die de toepassing van de pas inmiddels al in gang heeft gezet, aan om de pas met onmiddellijke ingang af te schaffen en over te gaan tot de maatregelen die het kabinet wel wil handhaven (toegang tot coffeeshops blijft voorbehouden aan ingezetenen die een identiteitsbewijs of verblijfsvergunning, samen met een uittreksel uit het bevolkingsregister kunnen tonen). Verder kan lokaal maatwerk plaatsvinden in de sfeer van handhaving. Zie Regeerakkoord, hoofdstuk Veiligheid en Justitie.
PROGRAMMA 2:
VERVOER EN OPENBARE RUIMTE
Onderhoud aan wegen/pleinen enz. Rekening houdend met noodzakelijke bezuinigingen verdient het aanbeveling om de onderhoudsplanning van wegen en pleinen aan te passen c.q. te spreiden over langere termijnen. Daarbij verdienen de voorzieningen voor fietsers en voetgangers hogere prioriteit dan die voor het gemotoriseerde verkeer. Voor het schoonhouden van de openbare ruimte dient daar waar mogelijk gebruik te worden gemaakt van het personeel van het SW bedrijf De Betho en mogelijk van langdurig werklozen. Het spoor door Goes Al vele jaren praten we over het spoor. Er is een paar maanden geleden duidelijkheid ontstaan over de spoorbak: die komt er niet. Daar hebben we gelet op de grote onzekerheden die de bak met zich bracht vrede mee. Waar we minder vrede mee hebben is dat alternatieve oplossingen zo lang duren. We hebben aan de bewoners duidelijk gemaakt dat die andere alternatieven er snel zouden zijn. We realiseren ons dat we daarbij voor een groot deel van andere partijen afhankelijk zijn, maar vragen het college toch het uiterste te doen om de alternatieve maatregelen zo snel mogelijk gerealiseerd te krijgen. Tunnel Van Hertumweg en fietstunnel Sinds kort overleggen we concreet over de tunnel onder het spoor bij de Van Hertumweg en een fietstunnel. Wat betreft het verder werken aan plannen om deze zaken te realiseren vindt onze fractie dat we op een rijdende trein zitten en dus op dat pad verder moeten. Hier is vooral van belang dat we absoluut zeker weten dat de andere partijen die ooit toezegden te zullen bijdragen in de kosten van de spoorbak dat blijven doen: het moet volstrekt duidelijk zijn dat hun toezegging, nu de spoorbak niet doorgaat en er alternatieven komen, ook voor die alternatieven geldt. We begrepen van het
4
college dat in een onlangs gehouden overleg met de andere partijen die toezeggingen mondeling zijn gedaan. Wij willen ze graag op schrift zien, voorzien van handtekeningen! Extra aansluiting op de A58: Wij vinden dat het college ook wat dit dossier betreft alles op alles moet zetten om snel helderheid te hebben. Dat is voor veel zaken van belang. Het zal het vestigingsklimaat van Goes aantrekkelijker maken en partijen over de streep trekken als zij nu nog aarzelen. Het zal de snellere doorvoer van het verkeer sterk bevorderen. Dat werkt weer mee aan de bescherming van het milieu (minder files). Kortom: die extra aansluiting dient meerdere doelen en daarom is haast geboden. Daarom mag het college wat ons betreft wat harder drammen...
PROGRAMMA 3:
ECONOMISCHE ZAKEN EN TOERISME
Regelgeving Ook bij dit onderdeel is het zeer gewenst dat de hiervoor geldende regelgeving kritisch wordt bekeken. Daar waar mogelijk is ook hier versoepeling en vereenvoudiging zeer gewenst. Wat betreft de dijkverzwaring tussen het Katseveer en Kattendijke gaan we ervan uit dat het college alles in het werk zal stellen om te bereiken dat het aangelegde fietspad toegankelijk blijft voor recreatieve fietsers! Bedrijventerreinen In de algemene beschouwingen van vorig jaar plaatsten we kanttekeningen bij de noodzaak van verdere uitbouw van bedrijventerreinen. We zijn destijds na lange discussie en met behoud van gevoelens, akkoord gegaan met het in ontwikkeling nemen van bedrijventerrein Poel V. Daar komen we als goed coalitiegenoot niet op terug. Wel willen we opmerken dat we, evenals voor wat betreft de woningbouw hier duidelijk een stagnatie zien, wat de voorstanders van uitbreiding van de bedrijventerreinen ook mogen beweren. Je kunt niet volhouden dat Goes voor wat betreft de economische teruggang, voor wat betreft sterk verminderende bedrijvigheid en daarmee sterk verminderende behoefte aan bedrijventerreinen een uitzondering op de regel vormt. Dat is niet realistisch. Daarom bevelen wij aan om, met handhaving van de besluitvorming met betrekking tot de Poel V, eerst en vooral in te breiden (vgl. onze opvatting bij woningbouw) en pas als er weer meer licht aan de economische horizon schijnt, het pad van het ontwikkelen van extra bedrijventerreinen weer op te pakken. Heel concreet zou wat ons betreft het verder werken aan Poel V voorlopig kunnen worden opgeschort. Of vergissen we ons? Is er nog steeds (voldoende) belangstelling voor Poel V?
PROGRAMMA 4:
ONDERWIJS
Opvang vermindering leerlingenaantal Ook Goes krijgt te maken met vermindering van het aantal leerlingen. Dat heeft gevolgen voor het voortbestaan van met name basisscholen. Dat betekent dat wij het college willen opdragen om voortvarend op te treden ter voorkoming van problemen. Dus preventief i.p.v. repressief beleid. Een praktische aanpak is noodzakelijk! Daarom willen we bevorderen dat de schoolbesturen optimaal samenwerken en zo mogelijk convenanten sluiten om problemen samen op te lossen. Daarbij verdient regionaal beleid de voorkeur en lijkt zelfs gewenst. Overleg met andere gemeenten is daartoe noodzakelijk!
PROGRAMMA 5:
WELZIJN
Burgerparticipatie In deze tijd van minder financiële mogelijkheden is het van groot belang om inventief te zijn. Heel vaak weten onze inwoners oplossingen voor problemen waar we als gemeentebestuur nog niet aan hadden gedacht. Het is daarom van groot belang om de Goesenaren optimaal te laten participeren in ideeënvorming over het te voeren beleid. We kunnen niet genoeg ons best doen om in contact te komen met onze inwoners. Alle mogelijkheden moeten worden benut. Individuele benadering, bijeenkomsten organiseren, wijk- en dorpsinitiatieven entameren enz. Hierin past dat geen enkel project zonder een communicatieparagraaf mag worden uitgevoerd! Vooraf communiceren is een must. Functionele raden moeten altijd om advies worden gevraagd. Geen
5
beslissingen nemen zonder dat we ervan overtuigd zijn dat betrokkenen de kans hebben gekregen om mee te denken! Dat geldt zeker ook voor het bij de mensen brengen van het onderdeel cultuur. Naast het stimuleren van theaterbezoek van inwoners moeten we ook de verenigingen helpen en stimuleren om activiteiten te ontwikkelen. Kortom: Samen kunnen we Goes laten bruisen! Goes als fairtrade gemeente We hechten er aan ons te blijven onderscheiden als fairtrade gemeente. Het is goed om dit uit te dragen. Waarden als duurzaamheid, hergebruik, verantwoorde voeding, energiebesparing springen er daarbij uit. Ook de millenniumdoelen verdienen blijvende aandacht.
PROGRAMMA 6:
WERK INKOMEN EN ZORG
Verantwoordelijkheid nemen Zorg verdient in deze tijd extra aandacht. Die zorg wordt steeds duurder. Daarom vinden we dat mensen met een uitkering meer moeten participeren in de samenleving. En dat niet vrijblijvend! Zo bereiden we ze beter voor op terugkeer naar regulier werk. Ook in tijden van economische neergang moet het aantal mensen dat een beroep doet op een uitkering omlaag. We leven in een tijd dat de Rijksoverheid steeds meer taken op het gebied van zorg en welzijn aan het gemeentelijk niveau overlaat, echter zonder daar voldoende financiële middelen bij te leveren. Dat noopt ons tot een zeer terughoudend beleid. We moeten iedereen vragen zijn of haar verantwoordelijkheid te nemen. In de sfeer van zorg en welzijn verdient ook vrijwilligerswerk volop de aandacht! In de programmabegroting lezen we dat het college de stijgende zorgkosten wil beheersen door een meer wijkgerichte aanpak. Met name de wijkgerichte versterking van de informele zorg juichen wij van harte toe. Wij geloven nog steeds dat mensen bereid zijn iets te doen voor een ander. Maar je moet wel weten wat en voor wie. Wij zouden dan ook graag zien dat er een pilot wordt opgezet waarin op kleine schaal wordt geïnventariseerd wie op welke manier ondersteuning nodig heeft en wie deze wil verlenen. Daarbij moet dan zeker geen grote professionele organisatie worden betrokken. De buurtbewoners moeten die pilot onderling organiseren. Wijk- en dorpsverenigingen kunnen daarbij misschien wat ondersteuning bieden. Bezie hier ook de eventuele participatiemogelijkheden van langdurig werklozen. Het zal de sociale cohesie in een wijk zeker ten goede komen. Re-integratiebeleid De PvdA vindt dat iedereen mee moet doen in de samenleving en dat mensen zo veel mogelijk zelfstandig in hun levensonderhoud moeten kunnen voorzien. Wij juichen het dan ook toe dat het college voornemens is het re-integratie beleid te intensiveren. Ervaringen uit het verleden maken ons echter wel wat huiverig om hierbij gebruik te maken van uitzendorganisaties. Wij pleiten er voor zo veel mogelijk gebruik te maken van de “know how” binnen de eigen organisatie en het nieuw op te richten Regionaal Werkbedrijf. Bij het stimuleren van werkgevers om mensen uit het WWB bestand in dienst te nemen dient de gemeente een voortrekkersrol te vervullen. Daarom dient bij het invullen van vacatures binnen de eigen gemeentelijke organisatie hier nadrukkelijk naar te worden gekeken. Jongerenbeleid Speciale aandacht willen wij vestigen op onze jongeren. De toename van de jeugdwerkloosheid is zorgwekkend. Volgens recente cijfers zit 1 op de 10 jongeren werkloos thuis. Bij allochtone jongeren is dit percentage zelfs 30%. Wij juichen toe dat in de afgelopen periode door het college al veel is geïnvesteerd in het tegengaan hiervan. Heeft dit echter het gewenste effect? Zijn er cijfers bekend van het percentage Goese jongeren die werkloos zijn? Investeren in jongeren heeft een positieve invloed op de economische vitaliteit van de gemeente. De PvdA wil hierop stevig inzetten. Minimabeleid Omdat er ondanks alle inspanningen helaas toch mensen zullen zijn die ondersteuning nodig hebben is de PvdA van mening dat een goed minimabeleid een vereiste is. Juist in de huidige moeilijke periode is het noodzakelijk de minima zo veel mogelijk tegemoet te komen. Door diverse rijksregelingen wordt dit ons steeds moeilijker gemaakt. Wij zijn van mening dat de wettelijke mogelijkheden zo optimaal mogelijk moeten worden benut en dat bij eventuele verdere bezuinigingen de minima worden ontzien.
6
Bijzondere aandacht vragen wij voor kinderen. Voorkomen moet worden dat zij in een sociaal isolement komen. Wij willen dat binnen het declaratiefonds en de bijzondere bijstand zoveel mogelijk ruimte wordt geboden voor ondersteunende maatregelen die ten goede komen aan kinderen. Cultuur
Cultuur is belangrijk voor het leefklimaat in Goes. Een rijk aanbod van kunst en cultuur draagt bij aan het welzijn van mensen. Zowel actieve als passieve participatie hebben een positief effect. Het afgelopen jaar zijn er de nodige ontwikkelingen geweest in het culturele leven in Goes. We werden geconfronteerd met noodzakelijke nabetalingen van de afwikkeling van de Mythe. De schouwburg is daarna overgegaan in de handen van een particuliere ondernemer. Vooralsnog klinken er positieve geluiden. Er is bereidheid tot samenwerking en men stelt zich open voor initiatieven.
’t Beest is weer op eigen benen komen te staan. Wij ondersteunen dit van harte. De volgende opgave zal de renovatie van de accommodatie zijn. Ook ‘t Beest lijkt te profiteren van de Mythe als samenwerkingspartner. Met behoud van eigen identiteit. Dit is een positieve ontwikkeling. Wat betreft het cultuurhuis zijn we nog onzeker over de invulling. Gaan de muziekschool en de bibliotheek hier samen gebruik van maken? Zal dit leiden tot één directie zodat er daadwerkelijk sprake is van kostenbesparing? We hopen dat de kunstuitleen inmiddels in staat is op eigen benen te staan. Ook het Archief met zijn uitgebreide collectie over de historie van Goes verdient het op een professionele wijze verder te kunnen gaan. Digitalisering en educatie spelen hier een belangrijke rol. We zijn blij dat het museum een jaar respijt heeft gehad. We hechten eraan dat het museum de komende jaren voor Goes behouden blijft. Het college zal in nauw overleg met het bestuur naar een vorm moeten zoeken om door te gaan zodat het museum ook in de toekomst bestaansrecht heeft. Goes beschikt over een rijke historie. Over cultureel erfgoed om te beschermen, uit te dragen, zuinig mee om te gaan. We hechten waarde aan de verdere ontwikkeling daarvan, zoals Slot Oostende. Al zal de exploitatie wellicht niet gemakkelijk van de grond komen.
De binnenstad als historisch centrum verdient voortdurende aandacht. Er is inmiddels veel geïnvesteerd. Het Masterplan nadert zijn voltooiing. Laten we doorgaan met na te gaan hoe we nog verder kunnen verbeteren. Goed voor de stad, goed voor de sfeer, goed voor de mensen. Jeugdbeleid wordt een gemeentelijke taak. Vanaf begin dit jaar werken we samen met 13 andere Zeeuwse gemeenten en nemen we deel aan het traject transitie jeugdzorg. De komende jaren gaan we als gemeente meer regie voeren. Sinds 1½ jaar beschikt Goes over een CJG. We hebben de indruk dat het CJG weinig zichtbaar is in de Goese samenleving. Voldoet het CJG aan de verwachtingen? Weten mensen het CJG te vinden? Wordt er naar doorverwezen? Hoe zijn de verhoudingen/samenwerking met andere partners in de zorg zoals Emergis, MEE, SMWO, GGD? Uit de antwoorden van het college op de technische vragen begrijpen we dat "het in het geval van een groeimodel niet goed mogelijk is een kosten-/batenanalyse te maken". Dat begrijpen we niet. Het is volgens ons te allen tijde mogelijk een goede inschatting te maken van de kosten. Wij hechten er tenslotte aan om te investeren in de jeugd. Bijvoorbeeld op het terrein van jongerenparticipatie, zoals via een jongerenraad, de instelling van een podium voor festivals enz. Multiculturele samenleving Iedereen moet respect hebben voor tradities, gewoontes en religies van elkaar en iedereen moet in vrijheid zijn of haar geloof kunnen belijden. We moeten allemaal leren met elkaar om te gaan en respect te hebben voor elkaars overtuigingen, ook in Goes, waar we een diversiteit aan culturen kennen. In het kader van de integratie is het van belang dat iedereen overal aan mee kan doen. We moeten proberen drempels om volwaardig mee te doen te verlagen. Iedereen moet dus de Nederlandse taal spreken en de weg in de maatschappij kennen. Daarom moeten er taallessen en inburgeringsklassen
7
zijn en moet aan kinderen van nieuwkomers in het onderwijs extra aandacht worden besteed, zodat achterstanden kunnen worden ingehaald, dan wel voorkomen. Verder zijn ontmoetingen/dialogen tussen culturen en godsdiensten van groot belang. Dergelijke bijeenkomsten zouden we moeten stimuleren. We moeten proberen eventuele knelpunten die onze multiculturele samenleving oproept tijdig te signaleren, zodat we daar op kunnen inspelen.
PROGRAMMA 7:
MILIEU
Voorlichting en educatie Het is noodzakelijk op lokaal niveau voorlichting en educatie te geven op het gebied van milieu(behoud). Inwoners moeten er op worden gewezen dat zorgvuldig omgaan met het milieu in ieders belang is. Hieraan moet met regelmaat aandacht besteed worden in onze inforubriek. Er zijn voldoende onderwerpen die in een kort artikel belicht kunnen worden. We verwachten van het college dat ons idee in de praktijk wordt gebracht. Zowel de medewerkers van de afdeling communicatie als milieu kunnen hier een rol in spelen.
PROGRAMMA 8:
BOUWEN AAN RUIMTE
Woningbouw Ook hier geldt: inventiviteit is geboden. Vooral wat de woningbouw betreft. Net als in andere gemeenten wordt ook in Goes minder gebouwd. We verwachten van het college dat het creatieve ideeën ontwikkelt, die kunnen bijdragen aan een verbetering van de huidige situatie. Bijvoorbeeld: opnieuw nagaan hoe het staat met de inbreidingsplannen en hoe we die ondanks de economische situatie kunnen realiseren. Wellicht is het mogelijk om samen met de aannemersorganisaties na te gaan welke mogelijkheden er zijn. Zo vinden wij dat er ook via intergemeentelijke samenwerking naar oplossingen moet worden gekeken. Voorbeelden genoeg in den lande. We herhalen het Achterhoekse voorbeeld: daar zijn de gemeenten gaan samen zitten om over de woningquota te praten. Ze stelden vast dat als iedereen aan het toegewezen aantal zou vasthouden er dan grote problemen (leegstand) zouden ontstaan. Daar besloten ze niet te concurreren maar af te stemmen en 'de buit te verdelen'. Samenwerking op dit punt ook op De Bevelanden dus! Daar pleiten wij voor. Aparte aandacht is nodig voor de Goese Schans. We kunnen hier een lang verhaal houden, maar we weten inmiddels dat het college doende is om samen met de andere partners tot een oplossing te komen voor de gerezen problemen. Het grootste daarvan is de stagnerende ontwikkelingen op de woningmarkt. De PvdA heeft een onbehaaglijk gevoel: dit is een complex dossier, waar veel geld mee gemoeid is. Het risico van een voor de gemeente 'slechte' afloop is niet ondenkbaar. Het college moet daarom zeer behoedzaam opereren. We geven daaraan ons vertrouwen. Er is geen alternatief. Wat we in ieder geval stevig willen neerzetten is onze wens dat de Goese burger niet de rekening zal krijgen van eventuele negatieve ontwikkelingen rondom dit megaproject. Het is verder van groot belang dat het college de bedrijven die nu nog op het Goese Schansterrein gevestigd zijn goed informeert over de ontwikkelingen. Vanzelfsprekend geldt dat ook voor de bewoners van de woningen die al binnen het project zijn gerealiseerd.
FINANCIËN Ook al sluit de begroting met een saldo van € 40.000,--, dat betekent nog niet dat we de komende jaren met vertrouwen tegemoet kunnen zien. Een begroting blijft een begroting. Ongetwijfeld doet het college zijn uiterste best om de mindere rijksuitkeringen op te vangen. Maar niemand kan verzekeren dat er in 2013 geen tegenvallers zullen zijn. Kortom: alert blijven is noodzakelijk. We moeten voortdurend bezien waar we met minder uitgaven toe kunnen. Al bij de start van deze coalitie spraken we uit dat er stevig moest worden gekort op de post personeel. Dat gaat wat ons betreft te traag. Daar willen we actie.
8
HOOFDSTUK 3
PARAGRAFEN
Paragraaf lokale heffingen. Onroerende zaakbelasting In december 2011 heeft de raad in meerderheid vastgesteld dat de inwoners van onze gemeente recht hebben op een rechtvaardige belastingsystematiek, die consistent wordt toegepast. In de programmabegroting 2013 wordt voor de verhoging van de OZB uitgegaan van de realisatie 2012. De meeropbrengst uit 2012 als gevolg van de lagere afboekingen 'oninbaar' en 'groei WOZ-waarde nieuw onroerend goed' wordt niet gecorrigeerd in de tarieven 2013. Uitgangspunt is altijd geweest dat de OZB als last voor de burger jaarlijks met het inflatiecijfer zal worden verhoogd. Dat betekent een verhoging van het tarief 2012 gecorrigeerd met de gemiddelde procentuele waarde stijging of daling van het onroerend goed. Dit is een duidelijk en goed aan de burger uit te leggen systeem dat wij daarom ook willen handhaven. Als het in een bepaald jaar gewenst is een hogere belastingopbrengst binnen te halen dan moet dat naar onze mening gebeuren door een gemotiveerde extra verhoging van de OZB en niet door een wijziging van het systeem. Rioolheffing Binnen het werkgebied van de SABEWA heeft Goes het hoogste tarief OZB en het laagste tarief rioolheffing. Daar wordt nu wat aan gedaan door het tarief van de rioolheffing jaarlijks fors te laten stijgen. Er zal een verschuiving tussen OZB (verlaging) en rioolheffing (verhoging) plaatsvinden. De mate van deze verschuiving is direct van invloed op het bedrag dat na deze verschuiving nog nodig is om de rioolheffing kostendekkend te maken. Tot en met 2012 werd het niet kostendekkende tarief aangevuld met een financiering vanuit de onroerende zaakbelasting. Het tekort werd vanuit deze systematiek voor eigenaren woningen aangevuld met een bedrag van € 55,85. Dit is naar onze mening het minimale bedrag waarmee de OZB moet worden verlaagd. Er moet duidelijk gemaakt worden wat deze kostenstijging precies betekent voor de tariefsverhoging ten opzichte van het tarief over 2012. We hebben er in de commissievergadering van 1 november jl. met instemming van kennisgenomen dat het college bereid is de berekeningswijze van OZB en rioolbelasting in het licht van het voorgaande nog eens te bezien.
9
Algemene beschouwingen van de VVD bij de begroting 2013 van de gemeente Goes.
Inleiding De motie “de beste jaarrekening” van twee jaar geleden heeft er toe geleid dat vanaf dat moment de kwaliteit van financiële stukken beduidend is verbeterd. Jaarrekeningen, bestuur rapportages en begrotingen maken een jaarlijkse vooruitgang hetgeen VVD ten zeerste waardeert. Ook de begroting 2013 heeft naar de mening van de VVD een kwaliteitsslag gemaakt ten opzichte van de begroting 2012. Al moet er hier en daar nog gewerkt worden aan meetbaarheid en omschrijving van indicatoren, complimenteert de VVD het college en de organisatie toch met de behaalde verbeteringen en het huidig format. De VVD kijkt naar deze begroting met in het achterhoofd de wetenschap dat het recent gepresenteerde regeerakkoord de komende jaren een duidelijk stempel zal drukken op de te maken beleidskeuzes. De bezuinigingen van rijksoverheid zullen invloed hebben op de portemonnee van de Goesenaren maar zeker ook op de portemonnee van de gemeente Goes. Het besteedbaar inkomen van de burger, maar zeker ook dat van de gemeente Goes zal de komende jaren behoorlijk onder druk komen te staan. In dit licht zal de VVD fractie Goes blijvend inzetten op het zo min mogelijk verhogen van de gemeentelijke lasten voor de Goesenaar, het terugdringen van kosten van het gemeentelijk apparaat en het zoveel mogelijk bevorderen van de economische groei en veiligheid in onze gemeente. In deze beschouwing zal de VVD op programma niveau hier en daar een kritische noot laten horen, echter de focus zal liggen op de financiële beheersbaarheid van processen en beleidskeuzes. Te vaak hebben we moeten constateren dat onoplettendheid heeft geleid tot onnodige kosten of een te rooskleurige voorstelling van zaken. De VVD roept het college en de organisatie dan ook op om de komende jaren meer alert te zijn en te komen tot een mate van efficiëntie die hoort bij een moderne organisatie. Daarbij past het uitvoering te geven aan de motie die daartoe is aangenomen bij de perspectiefbrief en deze heeft wat ons betreft dan ook hoge prioriteit.
1
De Programma’s De programmabegroting is een optelsom van bestaand beleid en taken + de ambities uit het collegeprogramma. In grote lijnen is de VVD het hier inhoudelijk mee eens. De door de VVD gewenste bijstellingen en opmerkingen worden hierna per programma verwoord. Bestuur De ambitie van het college om in 2016 een score van 60% te behalen op de website ranglijst samen met de wens om jaarlijks 10% meer producten digitaal via de website aan te bieden is voor de VVD aan de magere kant. De VVD is van mening dat digitalisering van dienstverlening efficiëntie winst op kan leveren voor de klant en de eigen organisatie en dat dit prioriteit moet hebben. Een enkele gemeente in Zeeland zit nu al op het ambitieniveau waar Goes wil zijn in 2016. De VVD zou van het college willen weten welke middelen er voor nodig zijn om het gestelde ambitieniveau van 2016 te verschuiven naar 2014. Openbare orde en veiligheid Een voor de VVD belangrijk programma De afgelopen periode is er al veel gezegd over jeugd en gebruik van softdrugs en alcohol. De VVD fractie Goes is van mening dat het huidig beleid ten aanzien van de coffeeshops de veiligheid in Goes niet bevordert. Vanuit het centrum, wijk en buurthuizen bereiken ons steeds vaker zorgelijke berichten. De VVD spreekt de hoop uit dat er vanuit het nieuwe kabinet mogelijkheden geschapen worden om lokaal de beste oplossing te zoeken. De VVD heeft de indruk dat het alcoholgebruik onder de jongeren aan het dalen is. Niet duidelijk is of dit ten gevolge van de crisis is of dat de preventiemaatregelen van de afgelopen tijd hun vruchten afwerpen. Zorgelijk is wel te noemen dat het indrinken op locaties met weinig of geen toezicht toeneemt. De ingezette preventie mag voor de VVD best gemonitord worden op resultaat. Ook de VVD is van mening dat de Goese polder extra aandacht verdient. De VVD denkt daarnaast dat het nuttig kan zijn om het KVO keurmerk voor bedrijventerreinen en winkelgebieden in te zetten in de strijd tegen onveiligheid en zou hier zeker een zelfde en misschien zelfs hogere prioriteit aan willen stellen dan aan de samenwerking met bedrijven op het gebied van fairtrade en maatschappelijk verantwoord ondernemen.
2
Verkeer en openbare ruimte De VVD ondersteunt het college in haar ambitie om de ondertunneling van het spoor bij de van Hertumweg en de maatregelen tot vermindering van geluid en trillingen z.s.m. concreet te maken en alle betrokken partijen in de trein te houden als het gaat om betrokkenheid en financieel commitment. Ook mag er voor de VVD in 2013 duidelijkheid komen over de aansluiting A58 en de zuidelijke verbindingsweg. Een tijdsplanning en het in beeld krijgen van de financiële consequenties zal voor Goes een duidelijker inzicht geven in de meerjarenbegroting en zal bijdragen aan een nog positievere houding tot Goes van het bedrijfsleven in hun vestigingskeuze. Parkeermogelijkheden in en rond het centrum van Goes zijn belangrijk voor de binnenstad. Verschillende organisaties en partijen hebben al suggesties gedaan op het gebied van tarief en tijd differentiatie De VVD dringt hier aan op onderzoek naar tevredenheid en gebruiksfrequentie zodat het college en raad zich kan beraden of de huidige situatie wijziging behoeft. Het groot onderhoud aan de Ringbrug zal ongetwijfeld gepaard gaan met overlast en verkeersopstopping tijdens de spitsuren. De VVD verzoekt het college met klem er alles aan te doen de overlast tot een minimum te beperken.
Economische zaken, toerisme en recreatie Als handelscentrum van Zeeland mag Goes dit programmaonderdeel de aandacht geven die het verdient. De VVD is van mening dat juist in crisistijd een evenwichtig aanbod van bedrijvenkavels van levensbelang is voor de houdbaarheid van het handelscentrum. Het verder ontwikkelen van Poel V is voor de VVD dus een vanzelfsprekendheid. De VVD is ook hier overtuigd van de meerwaarde die digitale producten kunnen bieden ter versteviging van het toerisme en recreatie in onze gemeente. Daarnaast juicht de VVD de ondersteuning van de gemeente aan het “nieuwe winkelen” toe. De VVD is benieuwd naar het marketing plan van de citymarketeer. Juist in deze tijd moet de gemeente zich focussen op een snelle en adequate facilitering van ondernemers. Deregulering hoeft hierbij geen doel op zich te zijn maar het zo kort mogelijk houden van procedures en duidelijke regelgeving zal ondernemers helpen. Het ondernemingsdossier is een goed voorbeeld waarin zowel ambtelijk als bij de ondernemer winst geboekt kan worden op dit gebied. De VVD is van mening dat ontwikkelingssamenwerking een zaak van rijksoverheid is en zolang de Goese projecten in Uganda de begroting van Goes niet belasten is dit voor de VVD prima. Een situatie waarbij de Goese inwoner voor de 3
kosten moet opdraaien zal de steun van de VVD niet krijgen. De VVD is verguld met de aanleg van het nieuwe fietspad, wandelboulevard en trailerhelling in de recreatiezone Wolphaartsdijk.
Onderwijs: Het teruglopend leerlingenaantal zal de komende jaren een van de grootste zorgen zijn in dit programma-onderdeel. De VVD roept het college dan ook op om hier niet één maar twee vingers aan de pols te houden en betrokken organisaties te stimuleren tot samenwerking waarbij het behoud en waar mogelijk verbetering van de kwaliteit van het onderwijs centraal moet staan. Gemeentegrenzen en identiteit mogen voor wat betreft de VVD hier geen obstakel vormen.
Welzijn De VVD wacht de definitieve plannen ten aanzien van de decentralisatie jeugdzorg met spanning af, Overigens kan, naar de mening van de VVD, een dergelijke risicovolle operatie alleen slagen wanneer er gezocht wordt naar brede Samenwerking in Zeeland en er nadrukkelijk gebruik gemaakt wordt van de nu aanwezige expertise op dit gebied. ndertussen vraagt de VVD het college om nog eens kritisch te kijken naar de doeltreffendheid van het centrum voor jeugd en gezin. Een recente uitzending op nationale t.v. liet een verontrustend beeld zien over de CJG’s in Nederland. Hoewel de VVD alle gestelde doelen in dit programma in meer of in mindere mate ondersteunt verzoekt de VVD het college om de samenwerkingsverbanden in dit programma zorgvuldig te monitoren op de financiële consequenties in relatie tot de doelmatigheid.
Werk, inkomen en zorg De VVD constateert dat de kosten in dit programma zorgelijk oplopen en moeilijk te beheersen lijken. Het re-integratiebeleid van Goes is al meerdere malen betiteld als uitmuntend en dat vindt de VVD prima. Echter de financiële positie van Goes vraagt om efficiëntie en doelmatig inzetten van middelen over de hele breedte van de gemeentelijke organisatie dus ook bij de onderdelen in dit programma. Naar de mening van de VVD is het lastig zo niet onmogelijk om op dit moment inzicht te krijgen of alle ingezette middelen wel het beoogde effect behalen en tegen 4
welke prijs. Op deze manier is het voor de raad dus lastig keuzes maken. Op dit moment lijkt het erop dat een meerderheid van de raad uitsluitend op basis van medemenselijke gevoelens de voortdurende stijging van kosten blijft goedkeuren. Hoewel de VVD voortdurend kritisch is over de betaalbaarheid en doelmatigheid op deze onderwerpen hebben wij meestal meegestemd met de gevoelens van medemenselijkheid. Liever zou de VVD duidelijk in beeld hebben wat het effect is van de ingezette middelen en op basis van beide ingrediënten keuzes maken. De VVD roept het college op hier werk van te maken. Hoewel het minimabeleid in dit opzicht veel makkelijker meetbaar is, maakt ook hier de VVD zich zorgen over de betaalbaarheid van dit beleid. Als het gaat om de WMO lijkt het er op dat de maatregelen die voortvloeien uit het regeerakkoord in Goes een behoorlijk financiële aderlating teweeg zullen brengen die vragen om tijdig lokaal beleid ter voorkoming van meer financiële tekorten op dit onderdeel. Een goede financiële beheersing van dit programma zal een mogelijke harde landing doen voorkomen en de hulp aan de zwaksten borgen. De VVD vraagt het college in periodieke rapportages ( kwartaal ) de ambtelijke en andere kosten in beeld te brengen.
Milieu De doelstellingen in dit programmaonderdeel worden door de VVD grotendeels onderschreven. Veel van de milieuaspecten in de Goese samenleving worden door regelgeving afgedwongen. Nu is het zo dat deregulering op dit gebied natuurlijk nooit ten koste van de milieudoelstellingen mag gaan, maar kritisch blijven ten aanzien van de complexiteit van regels kan geen kwaad. Bij ondernemers leeft nog al te vaak onvrede over de lengte van procedures en over de lasten van toezicht. Al eerder hebben wij het ondernemingsdossier genoemd als voorbeeld van vergunningverlening en toezicht op digitale wijze. Deze weg verdient naar de mening van de VVD navolging. Hoewel de VVD de ambitie tot het vormen van Co2 neutrale organisatie steunt, houden wij een slag om de arm als gaat om de mogelijke financiële consequenties hiervan.
Bouwen aan ruimte Hoewel de VVD de ingeslagen weg van het college als het gaat om de Goese Schans steunt, maakt de VVD zich uiteraard ook zorgen over de uiteindelijke financiële gevolgen van de impasse waarin het project zich nu 5
bevindt. Goed is op te merken dat in de wijk Mannee waar welstandsvrij en particulier gebouwd kan worden er wel voortgang te ontdekken is. In de discussie over welstand zal de VVD dan ook blijven kiezen vrijheid en daar waar zaken echt geregeld moeten worden te kiezen voor toetsbare notities zonder tussenkomst van een welstandscommissie. In de structuurvisie wordt gesproken over het koppelen van de natuurgebieden in het Schenge. Het is de VVD niet duidelijk of er inzet van financiële middelen gemoeid zijn bij deze plannen. De VVD zal in dat geval terughoudendheid betrachten en is van mening dat draagvlak onder de zittende boerenbedrijven in dat gebied van essentieel belang is. De VVD vraagt aandacht voor de starters op de woningmarkt. Een gedegen beleid en wellicht ook ondersteuning zal naar de mening van de VVD kunnen bijdragen aan verbetering van de lokale woningmarkt. Financiën De VVD staat voor een solide financieel beleid, en constateert dat als het alleen om de dag van vandaag gaat er weinig of geen problemen zijn. Maar het gaat niet om de dag van vandaag, het is juist de dag van morgen en overmorgen waar de raad de juiste financiële beslissingen moet nemen. In dat licht betrekt de VVD bij het behandelen van dit onderdeel ook de bestuursrapportage 2012 waarin een duidelijke verandering te zien is in het geraamde jaaroverschot. De afgelopen jaren was de raad gewend dat uit de tussenrapportage en de uiteindelijke jaarrekeningen bleek dat het uiteindelijke overschot meestal hoger was dan geraamd. Voor 2012 lijkt nu het tegenovergestelde het geval te zijn. Ook al is een groot deel van de tegenvaller te wijten aan een fout in de berekenings-systematiek, dan nog is deze ontwikkeling zorgelijk te noemen. De crisis en het gestelde in het regeerakkoord geven de VVD weinig vertrouwen dat zonder gedegen ingrijpen het wel goed zal komen. In de begroting valt duidelijk af te lezen dat de weerstandscapaciteit van Goes voor nu ruim voldoende is, maar dat dit voornamelijk voortkomt uit de stand van de reserve majeure projecten, de spaarpot die bedoeld is om een aantal afgesproken ambities te realiseren. Als Goes de benodigde investeringen nu zou moeten doen betekent dat dat er ongeveer 5 miljoen niet besteed kan worden omdat dit nodig is voor de weerstandscapaciteit. Voor de VVD betekent dit niets anders dan interen op de reserve. Om uiteindelijk de nieuwe afslag aan de A58, de zuidelijke verbindingsweg en de ondertunneling van het spoor te kunnen financieren zal er dus zonder ingrijpen meer geleend moeten worden dan aanvankelijk gedacht werd. Maar ook de schuldpositie van Goes geeft reden tot zorg en aandacht. Op de korte termijn staan ons weinig maatregelen ter dienste die deze 6
positie kunnen verbeteren. Wel zou bijvoorbeeld de verkoop van panden die onder de markt renderen en zwaar drukken op het onderhoud budget een maatregel kunnen zijn ter verbetering van de schuldpositie, een druppel wellicht, maar alle beetjes helpen. In relatie daarmee is de VVD blij met de toezegging van het college om het beheer van de gemeentelijke bezittingen eens kritisch na te gaan. De VVD is in deze tijd een voorstander van zuinig maar reëel begroten en wil toegroeien naar een situatie waarin er weer gespaard wordt zodat ambities op termijn betaalbaar zijn. Zuinig en reëel begroten betekent ook dat er keuzes gemaakt moeten worden. Zo vindt de VVD het vanuit een oogpunt van realiteit het niet verstandig om voor 2013 het incidenteel dividend van Delta al in te boeken. De financiële situatie bij Delta is ver van rooskleurig en ook al waren we jaren gewend dat we ons geen bult vielen aan het inboeken van dit dividend is de VVD voor 2013 nog niet zeker dat de behaalde resultaten uit het verleden ook voor de toekomst gelden. Het maken van evenwichtige keuzes is dus belangrijk en in dat licht moet ook opgemerkt worden dat het oplopen van de kosten van de ambtelijke inzet bij Werk, Inkomen en Zorg voor de raad ongrijpbaar en onafwendbaar lijken. Toch is de VVD van mening dat hier wel een slag gemaakt kan worden in de beheersbaarheid van deze kosten en dringt dus aan op inzichtelijkheid en effectanalyse van alle maatregelen die ingezet worden met geld van de Goese samenleving. Hierbij zijn registratie van activiteiten en werkuren van onontbeerlijk belang. Zuinig begroten dus en inzetten op sparen. De VVD realiseert zich dat het makkelijker gezegd is dan gedaan. De motie bij de perspectiefbrief die het college oproept om met een visie te komen op een toekomstige efficiënte organisatie is dan ook niet voor niets mede door de VVD geïnitieerd. De burger van Nederland zal de komende tijd een lastenverzwaring meemaken vanuit Den Haag. Dat maar zeker ook de afspraak in het collegeprogramma dat de gemeentelijke lasten voor de inwoner van Goes met niet meer dan 2% zouden mogen stijgen zijn voor de VVD zeer zwaar wegende redenen om nu niet te grijpen naar lastenverhoging ten bate van een betere begroting. Het college zet in met de notitie Goes op maat en geeft hiermee een eerste aanzet om met kostenreductie in de organisatie de begroting 2013 sluitend te krijgen. Hoewel de VVD deze eerste aanzet natuurlijk toejuicht is het slechts een incidentele maatregel. De opgelegde bezuinigingen aan de gemeenschappelijke regelingen, de stijgende lasten voor de burger maar ook de verminderde dienstverlening aan bedrijven ten gevolge van de dalende vraag zijn voor de VVD reden om in te zetten op structureel verminderen van de organisatie kosten. De VVD zal om die reden het college voorstellen om de komende jaren met ingang van 2013 7
een reductie van kosten toe te passen van X% per jaar en deze als taakstelling op te nemen in de meerjarenbegroting. Met deze toevoeging en de vraag aan het college om in beeld te brengen welke middelen nodig zijn om de digitale dienstverlening eerder op het gewenste niveau van 2016 te krijgen stemt de VVD in met deze begroting en wenst het college veel succes met de uitvoering ervan. De VVD fractie Goes Dick van der Velde Ad Schuurbiers Dick de Korte Stan Jasperse Rino Gelok Peter Pellegrino (fractievolger) Tom de Koning ( fractievolger)
8
Gemeenteraadsfractie SGP‐ChristenUnie Goes
Algemene beschouwingen 2012 Geachte voorzitter, Op de voorkant van de Programmabegroting 2013 staat “Pecunia Non Olet”, geld stinkt niet. In de huidige mondiale financiële/ economische crises waarin wij verkeren kunnen we beter spreken van “Deficiënte Pecunia, bij gebrek aan geld. Daarnaast is ook waar wat Paulus schrijft in 1 Timotheüs 6:10 “Radix malorum est cupiditas: "Hebzucht is de wortel van alle kwaad" Iedereen, of we nu jong zijn of oud, heeft hier mee te maken. Het raakt ons allemaal! Er is veel onrust in onze samenleving als het gaat over de toekomst toch mogen wij zeggen dat er rust te vinden is bij God, door alle zorgen heen. In deze tijden houden wij vast dat “God regeert” en Hem niets uit de hand loopt. Dat geeft vertrouwen voor de toekomst! Voor ons ligt de programmabegroting van 2013 en de meerjarenraming 2013‐2016. In de achterliggende weken is er een nieuw regeerakkoord opgesteld “Bruggen slaan”. Het is te hopen dat het op verschillende terreinen geen “Brug te ver wordt”. Welke gevolgen het nieuwe regeerakkoord hebben op de gemeentelijke financiën is nu nog niet bekend, echter rooskleurig lijkt het zeker niet uit te pakken. Wij hopen dat het college bereid is om hier snel duidelijkheid over te verschaffen. Duidelijk is wel dat de decentralisaties in het sociale domein gewoon doorgaan en dat de gemeenten die moeten gaan uitvoeren met minder geld. Er moeten keuzes worden gemaakt die voor de inwoners van de gemeente van Goes soms verstrekkende gevolgen hebben en kunnen hebben. Bij alle ontwikkelingen en uitbreidingen van taken staan er in de visie van de SGP‐ChristenUnie fractie een aantal uitgangspunten centraal, te weten: Behoud van Christelijke waarden en normen; Handhaving van de basisvoorzieningen in de gemeente; bv. bereikbare zorg en hulpverlening. De kwetsbaren in de samenleving mogen zo min mogelijk worden getroffen door de bezuinigingen; Stimuleren en ondersteunen van vrijwilligerswerk en mantelzorg; De zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid van inwoners, verenigingen en andere organisaties dient te worden gestimuleerd; Tekorten in de begroting worden primair opgelost door bezuinigingen; generieke belastingverhoging kan alleen als andere maatregelen geen soelaas meer bieden. Ook dit jaar heeft de fractie van de SGP‐ChristenUnie de begroting nauwkeurig doorgenomen en hierover technische vragen gesteld aan het college. De SGP‐ChristenUnie fractie spreekt haar waardering uit voor de snelle en duidelijke beantwoording van de vragen die zijn gesteld. Steeds weer blijkt dat de ambtelijke organisatie bij vragen snel en adequaat antwoorden gereed heeft, zowel binnen als buiten de p&c cyclus. Complimenten voor de duidelijk verbeterde leesbaarheid van de stukken. Deze ontwikkeling mag wat onze fractie betreft worden vastgehouden. Bestuur en Organisatie Complimenten ook voor al het werk dat verzet wordt in het gemeentehuis, ondanks onzekere tijden, ondanks bv. memo’s zoals ‘Goes op maat’. De impact daarvan is groot en tegelijkertijd ook zeker nodig, de organisatie zal aangepast moeten worden op de geldende omstandigheden. Wij wensen alle medewerkers van de gemeente Goes daarin wijsheid en sterkte. Samenwerking met onze
www.sgp‐cu.nl
1
Gemeenteraadsfractie SGP‐ChristenUnie Goes
buurgemeenten is hard nodig, wij betreuren het dan ook dat andere gemeenten soms andere keuzes maken. De SGP‐ChristenUnie fractie staat voor gemeenschappelijke regelingen die in het belang zijn van een goede uitoefening van gemeentelijke taken en daarnaast ook efficiency en bezuinigingen opleveren. SGP‐ChristenUnie is van mening dat bij verdergaande gemeentelijke samenwerking het behoud van de identiteit van de lokale gemeenschap voorop blijft staan. Een 100.000+ gemeente is voor onze fractie daarom ook geen optie/uitgangspunt. Op het gebied van communicatie zien wij vooruitgang, toch is het goed om hier de vinger aan de pols te houden. Het is een goede zaak om bij grote opgaven, zoals die er nu aan staan te komen, te zorgen voor een goede communicatie en het vroegtijdig betrekken van belanghebbenden. Goed om te zien dat ook scholen worden betrokken bij gemeentelijke activiteiten en dat er meer ruimte wordt gecreëerd voor stageplaatsen in de organisatie. Openbare orde en veiligheid. De SGP‐ChristenUnie staat voor een veilige samenleving. Per 1 januari is er één brandweer in Zeeland. Wat is de verbetering waard? De uitgaven aan openbare orde en veiligheid zijn in de afgelopen jaren behoorlijk gestegen, landelijk met 141 %. Met aftrek van een inflatiepercentage is de veiligheid zou je kunnen concluderen dat de veiligheid met pak’em beet 120% is gestegen. Terecht heeft Goes aangegeven kritische vragen te hebben bij de begroting. Wij steunen het college bij een kritische houding richting de veiligheidsregio. De SGP‐ChristenUnie fractie is altijd helder geweest over het gedoogbeleid rondom de coffeeshops. Sluiten is voor ons nog steeds het uitgangspunt. Nu het er naar uitziet dat de wietpas weer wordt afgeschaft zijn wij blij met het voornemen van het college om de coffeeshops uitsluitend toegankelijk te maken voor inwoners uit de Bevelanden. Verder zijn wij blij met de preventieprojecten over alcohol en drugs en de deelname aan het project Jeugd en Alcohol. Positief zijn de ontwikkelingen en ambities als het gaat over inzet van sociale media door politie en deelname aan Burgernet, waarbij bewoners zelf een actieve bijdrage leveren aan een veilige wijk. Dat zijn voor onze fractie ook belangrijke ontwikkelingen die wij ook van harte steunen. Deze deelname aan sociale media wordt ook door de gemeente en leden van het college serieus genomen en de reacties die wij hierop vernemen zijn veelal positief. Er wordt snel, volledig en objectief gereageerd op vragen, waardoor deelname aan sociale media een duidelijke meerwaarde vormt. Verkeer en openbare ruimte. De ambities van het college zijn op zich positief, maar op een aantal dossiers hadden wij meer verwacht. Gelukkig zien wij dat er nog een groot aantal projecten voor 2013 op de rol staan. De SGP‐ ChristenUnie fractie is blij met de ambitie van het college als het gaat om onderhoud van de openbare ruimte, met name in de binnenstad. In 2012 heeft de raad besloten niet verder te gaan met het plan voor een spoorbak in Goes. Daarmee is de overlast van trillingen en geluid zeker niet opgelost. Onze fractie blijft aandringen op het zo snel mogelijk nemen van de alternatieve maatregelen. In de huidige planning lijkt dat nog enkele jaren te kunnen gaan duren, wij dringen aan op een eerdere start. De bewoners aan het spoor hebben daar recht op, gezien de bewezen overschrijding van normen. Onlangs heeft onze fractie ingestemd met verdere uitwerking van de plannen voor een tunnel onder het spoor door. Een ontwikkeling die we in de basis graag zien, het is immers een duurzame oplossing voor dit verkeersknelpunt. Wel vragen we om voldoende fasering en mogelijkheden om tussentijds kosten te beëindigen, mocht dat nodig zijn. Ook hechten we veel waarde aan de toegezegde herbevestiging van alle betrokken partijen van de toegezegde gelden. Gezien het deels uitblijven van de ontwikkelingen in het gebied Goese Schans kan onze fractie instemmen met temporisering van een eventueel aquaduct. Maar wat ons betreft alle opties openhouden tot het moment waarop een totaal afweging gemaakt kan worden. Tot die tijd het aquaduct laten staan in de lijst van majeure projecten.
www.sgp‐cu.nl
2
Gemeenteraadsfractie SGP‐ChristenUnie Goes
De fractie is blij met de inzet op een afslag van de A58, maar voorziet geen snelle beslissing. We willen pleiten voor een goede volgorde in ontwikkeling van de afslag en de ontsluitingsweg. Het vernieuwde GVVP moet daarin ook noodzaak en timing duidelijk maken. De SGP‐ChristenUnie is content met de verdere aanpak van de verkeersveiligheid, de aanpak van de bereikbaarheid van Goes, aanpak en het verbeteren van het fietsklimaat en het duurzaam versterken en in stand houden van stedelijke en landschappelijk groen. Economische zaken en Toerisme. De SGP‐ChristenUnie fractie wil economische activiteiten stimuleren, maar trekt daarbij grenzen. Hierbij moeten we het rentmeesterschap met betrekking tot het bouwen en bewaren niet uit het oog verliezen. Een gezonde balans tussen welzijn en welvaart moet het uitgangspunt zijn en blijven. De SGP‐ChristenUnie fractie steunt het college in het verschuiven van de start van Poel V in de tijd. Zeker nu ontwikkelingen (of juist het uitblijven daarvan) in Goese Schans geen direct beslag meer leggen op andere, nog beschikbare bouwgrond. Mogelijk is de noodzaak daarmee een aantal jaren vooruit geschoven. Een prima ontwikkeling wat onze fractie betreft. Door ons is eerder namelijk al gemeld dat wij zeker niet tegen economische ontwikkeling en vooruitgang zijn – verre van dat zelfs – maar dat dit wel op een gecontroleerde en beheersbare wijze dient plaats te vinden. De SGP‐ChristenUnie fractie ziet voor de toekomst voldoende mogelijkheden als het gaat om het Museum, Grote of Maria Magdalena Kerk, Slot Ostende en op termijn een andere invulling van het oude Manhuis. Onze fractie ziet uit naar de verder planvorming rondom dit project. SGP‐ChristenUnie fractie blijft van mening dat uitbreiding van Sportpunt Zeeland met een dagattractie zoals het Regenbos een commerciële activiteit is die niet met overheidsgeld moet worden gefinancierd. Wij blijven van mening dat voor dergelijke attracties gezocht moet worden naar commerciële partijen die bereid zijn om hierin te investeren. De SGP‐ChristenUnie steunen het college met de verdere uitbreiding van het wandelroutenetwerk tussen Goes en Kapelle en dat de verschillende netwerken binnen de gemeente aan elkaar worden gekoppeld. Onze fractie is nog wel benieuwd naar de infopanelen langs de verbindende wandelroutes in de historische binnenstad. Onderwijs. De SGP‐ChristenUnie kan zich vinden in dit programma en heeft er vertrouwen in dat het college er voortvarend mee aan de slag gaat. De grote daling van het aantal basisschoolleerlingen raakt ook voor een klein gedeelte de gemeente Goes. De problematiek is in beeld en wij hebben er vertrouwen in dat het college hier de vinger aan de pols houdt. Met een vergrijzende samenleving en het toenemen van de zorgvraag zijn er straks ook veel handen aan het bed nodig. De SGP‐ChristenUnie is van mening dat een kwalitatieve goede HBO opleiding op het gebied van Zorg en Welzijn in de gemeente Goes zou nagestreefd moeten worden. Argumenten daarvoor zijn: Opleidingen kunnen direct aansluiten op het bestaande opleidingenaanbod (ROC, Hoornbeeck college, met doorgaande leerlijnen en warme overdracht als resultaat;Centrale ligging van Goes; Beschikbaarheid van stageplaatsen in en rondom Goes; Graag zouden wij zien dat het college hiermee aan de slag gaat en dit ook verwerkt in hun ambities. Welzijn. De SGP‐ChristenUnie fractie hoopt dat opvoeders de weg nog beter weten te vinden naar het CJG, zodat er adequate hulp geboden kan worden. Als SGP‐ChristenUnie fractie delen wij de mening van het college dat er ingezet moet worden op preventie en integrale aanpak door versterking van het 1ste lijns netwerk van het Centrum voor jeugd en Gezin ter voorkoming van ernstige problemen.
www.sgp‐cu.nl
3
Gemeenteraadsfractie SGP‐ChristenUnie Goes
De SGP‐ChristenUnie is van mening dat het sportbeleid dienstbaar moet zijn aan het feit, dat iedereen zich op een gezonde manier kan bewegen. Het in stand houden van sportvoorzieningen is een taak voor de gemeente. Hierbij is wel het uitgangspunt dat er ook een beroep gedaan moet worden op de maximale zelfwerkzaamheid van de deelnemers. Als het Schenge binnenkort een opknapbeurt krijgt, moet bij het realiseren van nieuwe accommodaties multifunctionaliteit voorop staan. Graag horen wij van het college hoe zij hier over denken en zien uit naar de technische uitwerking. Als fractie zijn wij erg benieuwd naar de voorbereiding van de decentralisatie van de AWBZ. Wij roepen het college op om de raad per kwartaal doormiddel van een memo of een commissievergadering op de hoogte te houden van alle ontwikkelingen. Dit geldt trouwens ook voor de jeugdzorg. Voor het bieden van goede zorg, is in elk geval van wezenlijk belang dat recht gedaan word aan de levensovertuiging van alle burgers. Het zorgaanbod dient divers en representatief te zijn. Deelt het college deze visie? Hoe wordt hier concreet uitwerking aan gegeven? Dit geldt voor de jeugdzorg, maar dit geldt ook voor de AWBZ. Een sterk ouderenbeleid is hard nodig gezien de toekomst, daarom is de SGP‐ChristenUnie is blij dat het flankerend ouderenbeleid ook in 2013 een vervolg krijgt bij de verdere ontwikkeling van de woonservicegebieden en het 75 plus project in de gemeente Goes. Daarnaast zijn wij blij dat er niet bezuinigd wordt op het project Achter de Voordeur. Gelet op de aanstaande meer dan normale vergrijzing vragen wij u om een beleidsvisie op te stellen, waarin wordt beschreven hoe hier op ingespeeld kan worden. Mantelzorg en Vrijwilligerswerk “Pro Deo” (voor God) is het cement van onze samenleving, als gemeente moeten we hier blijvend aandacht voor hebben. We zien dan ook uit naar de nota maatschappelijke Ondersteuning en de uitvoering daarvan. In de achterliggende periode zijn er nogal wat ontwikkelingen geweest rond de Mythe en het Beest. Als fractie verwachten we van het College een herbezinning over de ambities en mogelijkheden van de exploitatie van de theaters en de herhuisvesting van de muziekschool en de vormgeving van het theater/cultuurplein. Het huidige financieringsmodel van het cultuurhuis is door ons in het verleden altijd al bestempeld als een kaartenhuis, dat uiterst fragiel in stand wordt gehouden door eigen gesubsidieerde partijen. De realiteit toont nu ook die zwakte aan. Van enige marktwerking, zelfs in de horeca‐exploitatie is in het geheel geen sprake. De SGP‐ChristenUnie is van mening dat gezien de huidige economische omstandigheden ook gekeken mag worden naar de culturele sector. Wat onze fractie betreft mag er, net zoals op vele andere posten, bezuinigd worden op de culturele raad, amateurkunst, beeldenkunst en podia algemeen. Wat ons betreft kunnen deze posten terug naar het niveau van 2011. Wat onze fractie betreft komt er geen cultuurhuis en komt er een rem op de verder ontwikkeling van het cultuurplein. De hele situatie gaat als het tegen zit, nog veel geld kosten als al deze plannen doorgaan. Met het verzelfstandigen van Podium het Beest zijn we in ieder geval weer terug bij af. En dat kost de gemeente veel geld, waar geen structurele opbrengsten tegenover staan. Het is de ambitie van de SGP‐ChristenUnie om het Historisch Museum de Bevelanden te laten bestaan. Wat onze fractie betreft moet er snel duidelijkheid komen en roepen het college op om deze subsidie (eventueel aangepaste) te laten bestaan of te komen met andere voorstellen die recht doen aan het voorbestaan van het Historisch Museum de Bevelanden. Werk, Inkomen en Zorg. Allereerst moeten we op merken dat de afdeling A&I in het achterliggend jaar goed werk heeft verricht, gezien de uitstroom die in deze economische malaise toch is behaald. Men heeft te maken met krimpende budgetten en een hogere instroom door de economische crisis en is men erg afhankelijk van externe fatoren. Onze verwachting is dat ook in het komende jaar er helaas veel vraag zal zijn naar het re‐integreren van mensen. Werken blijft een belangrijke rol hebben, ook in het
www.sgp‐cu.nl
4
Gemeenteraadsfractie SGP‐ChristenUnie Goes
sociale leven van mensen. Graag maken we geld vrij voor initiatieven die mensen weer aan een baan helpen. Het Nijverheidscentrum speelt daarbij een lovenswaardige voorbeeldrol. Onze fractie is voor een verdere verbreding van het Nijverheidscentrum aangezien deze een essentiële rol heeft in het re‐integratie traject. Complimenten voor alles wat daar aan werk verzet wordt. Wij zijn blij dat het college ons regelmatig op de hoogte stelt van de relevante ontwikkelingen en verwachten dit uiteraard ook richting de toekomst. Het is een Bijbelse opdracht om onze medeburgers, die in een maatschappelijk isolement verkeren of dreigen te raken te ondersteunen. De SGP‐ChristenUnie fractie ziet het als hoofddoel dat cliënten met een uitkering op enigerlei wijze maatschappelijk actief zijn. En dat zij (via vrijwilligerswerk of met betaald werk) weer in het eigen levensonderhoud gaan voorzien. Als het gaat om de Jeugdzorg is de SGP‐ChristenUnie fractie van mening dat de gemeente ook moet kijken welke mogelijkheden er zijn om een beleid te ontwikkelen, waarbij het gezin als hoeksteen van onze samenleving wordt versterkt en wat er voor kan zorgen dat het beroep op de jeugdzorg zal afnemen. De SGP/ChristenUnie fractie steunt het college als het gaat om het participatiebudget. Goed om te zien dat er ook voor 2013 € 600.000,‐ is gereserveerd zodat de doelstelling om het aantal uitkeringsgerechtigheden niet te sterk te laten oplopen gehaald kan worden. Milieu. De SGP‐ChristenUnie onderschrijft de doelstellingen zoals verwoord in de programmabegroting. Onze fractie is benieuwd naar de evaluatie van de inzameling afval in Goes en in het bijzonder van kunststof inzameling. Onze fractie is blij met de voortgaande uitwerking van de klimaatnota en de blijvende aandacht voor het klimaat. Dit is passend in een situatie waarin we niet meer eenzijdig op groei zijn gericht, maar op duurzaam gebruik van bronnen. Onze fractie is content met het uitvoeren van de projecten uit het klimaatsbeleidsplan en wat onze fractie betreft met name het door ons opgevoerde punt ‘EnergieSociaal’ project. Het bevorderen en in stand houden van een gezond leefmilieu is een ieders verantwoordelijkheid. De fractie steunt de ambitie als het gaat om de riool‐ en watertaken en hebben er vertrouwen in dat er in de komende jaren hard gewerkt gaat worden aan het vervangen van het rioleringsstelsel. Bouwen aan ruimte. De SGP‐ChristenUnie heeft hier al eerder in haar visiedocument aandacht aan besteed, maar ook tijdens de verschillende debatten hebben wij belangrijke zaken naar voren gebracht. Enkele punten die voor onze fractie van belang zijn: Gezien de schaalomvang van de demografische veranderingen is het belangrijk dat samenwerking op provinciaal niveau wordt opgepakt, om gemeenten niet met elkaar te laten concurreren, maar plannen op elkaar laten aansluiten; Woningaanbod is niet doorslaggevend voor consumenten om zich ergens te vestigen, argumenten zijn vaker, naast sociale basisbehoeften zoals veiligheid, sociaal van aard (familie, vrienden), voorzieningen (scholing, zorg, winkels) en omgeving (natuur, bereikbaarheid); Krimp kan worden gebruikt om een kwaliteit slag te maken in de woonvoorraad; Focus op het behoud van de waarde van het aanwezige vastgoed t.b.v. de huidige bewoners van de gemeente. Helaas zit het tij voor de Goese Schans niet mee. Denk aan de woningmarktcrisis, de economische crisis en de demografische ontwikkelingen die invloed hebben op de woningmarkt en dus invloed hebben op de ontwikkelingen in de Goese Schans. Als fractie spreken wij onze waardering uit voor het feit dat het college ons altijd goed op de hoogte heeft gehouden van alle ontwikkeling en ons mee heeft genomen in alle beslissingen die moesten worden genomen. Wij hebben er vertrouwen in
www.sgp‐cu.nl
5
Gemeenteraadsfractie SGP‐ChristenUnie Goes
dat het college de nodige aandacht voor de huidige bewoners van dit gebied zal hebben en wensen hen wijsheid toe, zodat de plannen verder op een goede manier kunnen worden afgewikkeld. Als fractie kunnen wij ons prima vinden in het centrale thema van #Goes 2040 ‘Van Groei naar Bloei’. Financiën: In het overzicht “financiële voortgang bezuinigingen” is een goede voortgang gezien. Het college maakt duidelijk werk van de voorgenomen bezuinigingen. De financiële onzekerheden blijven desondanks groot. Onze fractie is blij met de aangeboden notie m.b.t. de schuldpositie van Goes, om als uitgangspunt te dienen voor verdere gesprekken. En daar zit onze zorg: het aanbrengen van normen kan de gemeente beperken in ontwikkelingen. Onze fractie is daartoe bereid, is het college dat ook? Wij willen pleiten voor een bespreking begin 2013 van mogelijk normen n.a.v. de notitie Schuldpositie Goes. Alleen met bruikbare en reëel normen is een goede monitoring mogelijk. In onze optiek zal dat getuigen van goed rentmeesterschap en daar willen we voor staan. Al het voorafgaande in overwegingen nemend, kan de SGP‐ChristenUnie instemmen met de begroting 2013 en zullen wij waar nodig een aantal voorstellen doen om deze begroting nog beter te maken. Ons standpunt betreffende de meerjarenraming/bestemming begrotingssaldo zal ook tijdens de debatraad verder kenbaar worden gemaakt. Resumerend. Versnelde aanpak van aanpassingen van het spoor, Aanbrengen van normen als het gaat om de schuldpositie van Goes; Fasering in de aanpak van de spoortunnel; Graag zien wij de toegezegde herbevestiging van alle betrokken partijen van de toegezegde gelden in zake het spoorproject; Blijvend aandacht voor preventie van alcohol en drugs. Binnen afzienbare tijd een duidelijk planning en een financiële paragraaf voor de verschillende majeure projecten. De afslag A58 heeft voor ons prioriteit; Een kwalitatieve goede HBO‐opleiding op het gebied van Zorg en Welzijn zou nagestreefd moeten worden; Een zorgaanbod dat divers en representatief is en dat rekening houdt met de levensovertuiging van de burger; Een duidelijk stappenplan over de wijze waarop AWBZ komende jaren wordt vormgegeven; Opstellen van een aparte beleidsvisie hoe ingespeeld kan worden op de aanstaande meer dan normale vergrijzing. Bouwen aan ruimte op provinciaal niveau, niet met elkaar concurreren, woningaanbod is niet doorslaggevend, krimp biedt ook kansen en focus op behoud van vastgoedwaarde; Verschuiven Poel V in de tijd; Tekorten in de begroting worden primair opgelost door bezuinigingen; generieke belastingverhoging kan alleen als andere maatregelen geen soelaas meer bieden; Blijvende aandacht voor de zwakkeren in onze samenleving, verder afbouwen van ondersteuning van deze groepen wordt waar enigszins mogelijk vermeden; Historisch Museum de Bevelanden krijgt ook na 2013 steun van uit de gemeente. Voorzitter,
www.sgp‐cu.nl
6
Gemeenteraadsfractie SGP‐ChristenUnie Goes
Aan het einde van deze algemene beschouwingen richten we ons nog graag tot degenen die hebben gewerkt aan het tot stand brengen van de begroting. Een compliment is hier zeker op zijn plaats. De SGP‐ChristenUnie wil het college onafhankelijk en constructief tegemoet blijven treden: steunen waar kan en voorstellen doen waar wij aanvullingen en verbeteringen zien in beleid en bestuur. Opbouwend en positief. Tezamen vormen wij het bestuur en wij blijven ons inzetten om het goede te zoeken voor de gemeente en haar inwoners. Van harte wensen wij het college, ambtenaren en collega‐raadsleden Gods zegen toe in het werk dat wacht. God zij met ons!
www.sgp‐cu.nl
7
ALGEMENE BESCHOUWINGEN
Programmabegroting 2013 SP-fractie Goes Floor van Lamoen Loes Passieux Jopie van den Tillart
Algemeen Goes bevindt zich midden in een bewogen tijd: het economisch tij zit tegen. De voedselbank heeft meer klanten dan ooit. Steeds meer winkelpanden in de binnenstad zijn leeg. Ook grote bedrijven in de omgeving blijken kwetsbaar voor faillissement en steeds meer mensen moeten pijnlijke beslissingen nemen om de broekriem aan te halen. En ook de gemeente zelf ontkomt niet aan deze bezuinigingen. De geldstroom vanuit Den Haag staat al jaren onder druk. Geld om mensen te steunen die het het minst goed hebben is flink afgenomen. Aan de andere kant heeft Goes toch een aantal grote ambitieuze plannen zoals: Goese Schans, vernieuwing sportpark 't Schenge, afrit A58, spoorproject, zuidelijke inprikker, Mannee en cultuurplein. Op deze ambities heeft de gemeente hier en daar flinke veren moeten laten en bij veel van de plannen is de situatie onduidelijk. Geen wonder in deze tijden. Ook geen wonder dat de voorliggende begroting slechts een minimaal positief saldo voor komend jaar te zien geeft. Vorig jaar nog werd er een overschot begroot van 3,2 miljoen, hoewel nu blijkt in de bestuursrapportage dat we daar weer het grootste deel van kunnen vergeten blijft er nog ruim vier ton van over. Altijd nog tien maal het bedrag dat voor 2013 wordt ingecalculeerd. Goed is het daarbij te zien dat het college ook bereid is te bezuinigen op de eigen gemeentelijke organisatie. Daarover later meer. Het verwondert de SP-fractie in het licht van de economische tijden dat het college heeft gekozen voor een extra verhoging van de OZB, waardoor jaarlijks structureel €250.000 euro meer belasting wordt binnengehaald. Deze extra verhoging is gebaseerd op de omstandigheden dat in 2012 meer OZB is binnengehaald dan verwacht werd. Deze extra inkomsten worden vastgehouden. Allereerst is dit verbazend omdat de gemeenteraad op 15 december 2011 expliciet heeft uitgesproken dit soort acties niet te willen. Ten tweede verbazend omdat het ook het college duidelijk moet zijn dat extra lastenverhogingen het laatste is waar mensen in economisch moeilijke tijden op zitten te wachten. De SP-fractie is dan ook van mening dat hier geen goed signaal mee wordt afgegeven. Dit lijkt eerder een voorbeeld te zijn van niet-solidair gedrag van de gemeente. Dit verbaast des te meer. Het jaar 2013 wordt een themajaar, met Latijns Amerika als thema. Een thema ver van huis. Maar hopelijk zal blijken dat het de Goesenaars toch zal raken. We kijken uit naar een aantal leuke evenementen en een jaar waarop toch vooral ook de gewone Goesenaar met een goed gevoel op zal terugkijken. Bestuur In het stuk "Goes op maat" presenteert het college haar voornemens om de verschillende omvormingen die de gemeente doormaakt in personele zin op te vangen. Er vertrekt personeel richting GR De Bevelanden, Veiligheidsregio en RUD. Maar aan de andere kant komen er decentralisaties naar de gemeente toe. Het college denkt aan een inkrimping door natuurlijk verloop die 500.000 euro op moet leveren - en dat juicht de SP toe. Het starten van een traineeproject om mensen aan te trekken met het oog op mogelijke vervulling van een aankomende vacature is een verstandig idee dat de organisatie kan versterken. Ook het inkrimpen van het management is een verstandige keuze. In de ogen van de SP zou het hervormen
verder kunnen gaan door in te steken op zelfsturende teams. Zelfsturende teams blijken in het algemeen productiever te zijn dan meer hiërarchische teams. Daarmee is een efficiencyslag te maken als men buiten valkuilen als groepsdenken, polarisatie of het ontlopen van verantwoordelijkheden weet te blijven. Belangrijk is ook dat binnen de gemeente de processen regelmatig kritisch bekeken worden. De problemen die ontstonden rond het geschil over de gevelplaten van het stadskantoor en het faillissement van Maecon geven aan dat je niet altijd op gewoontes kunt vertrouwen. De Gemeenschappelijke Regeling de Bevelanden kent een ronduit stroeve start. Tot twee keer toe brak het lijntje, en uiteindelijk is Borsele als partner afgehaakt. De GR lijkt nu, een jaar na de goedkeuring van de eerste stap met het taakveld ICT, door te gaan met vier gemeentes. De SP-fractie begrijpt dat op uitvoering wordt samengewerkt en ziet ook het belang van beleidsvoorbereiding in gezamenlijkheid in. Zij vindt echter niet dat dit moet leiden tot dichtgetimmerde voorstellen die verschil in beleid tussen gemeentes frustreert. Eerlijk gezegd is dit wel een van de ongenoegens die de SP-fractie heeft met betrekking tot een andere gemeenschappelijke regeling: het SWVO. Als een groeiend deel van het beleid in feite wordt gemaakt in gemeenschappelijke regelingen en er telkenmale geen ruimte blijkt te zijn voor gemeente-eigen invulling, dan doet dat afbreuk aan het democratisch proces en het draagvlak van het beleid. In de nieuwe kabinetsplannen wordt aangestuurd op een schaalvergroting in het lokaal bestuur. Gemeentes zouden, op termijn, minstens 100.000 inwoners moeten hebben. Een herindeling hier in de regio zou wat de SP-fractie betreft pas aan de orde moeten komen als er rekening wordt gehouden met de mening van de burgers, bijvoorbeeld per referendum. Het college loopt al lang rond met de belofte haar adviesraden eens tegen het licht te houden. Eenmalig hebben gemeenteraad en de functionele raden met elkaar daarover van gedachten gewisseld. Daarbij is het belang van voldoende ruimte voor de raden om te adviseren een belangrijk gespreksonderwerp geweest. De SP-fractie vindt het op zich een goede zaak dat deze adviesraden de ruimte krijgen. Toch moet het belang van deze functionele raden in onze ogen niet overschat worden. De raden spreken niet namens een achterban, maar 'slechts' als 'deskundigen'. Veel leden van raden hebben een partijpolitieke achtergrond, onder hen zelfs enige oud-raadsleden. Geworteldheid van de functionele raden en van hun adviezen is daarmee allerminst gewaarborgd - iets wat flink afbreuk doet aan de waarde van die adviezen. Desondanks wordt er vrij veel geld besteed aan deze raden. De SP-fractie meent dat hier een slag gemaakt kan worden.
Openbare orde en veiligheid Goes zit sinds mei van dit jaar opgezadeld met een pasjesbeleid voor haar twee coffeeshops. De SP-fractie is hierover zeer ontevreden. De wietpas heeft ruimte geschapen voor een groei in de straathandel en zoals te verwachten viel is daar vanuit criminele milieus op ingesprongen. De SP-fractie bereikten toch nadrukkelijke geluiden dat de straat- en huiskamerhandel toeneemt. Een jongere die vanaf het
station richting het centrum loopt, heeft grote kans aangesproken te worden door straatdealers of loopjongens daarvan. We weten ook dat dit segment van de handel zich minder gelegen laat liggen aan scheiding tussen hard- en softdrugs of leeftijd van de klant. Overlast die er nauwelijks was neemt dus juist toe, evenals ongewenste aspecten van de drugshandel. Bijzonder was de opmerking in dat verband van burgemeester Verhulst dat "als deze handel georganiseerd gebeurt" je er eigenlijk geen last van hebt. De SP-fractie is bang dat de burgemeester zich daar vreselijk in vergist. Het vaste stramien van dit soort illegale handel is dat, als het zich vestigt, (dat) het dan zo min mogelijk probeert in het oog te lopen. Maar naarmate men meer gesetteld raakt, wordt men ook brutaler en helaas minder makkelijk te bestrijden. We mogen toch aannemen dat de burgemeester er vooral veel aan gelegen is dit laatste te voorkomen. Onlangs bereikte ons, via de pers, berichten dat een van de coffeeshops niet meer met volstrekt enthousiasme de wietpas zou handhaven. Dit leverde diverse mondelinge vragen op in deze raad. Maar inmiddels lijkt ook het nieuwe kabinet de wietpas los te laten. Zo lijkt alles wat de SP-fractie betreft weer de goede kant op te ontwikkelen. Al vindt de SP-fractie het verplicht moeten tonen van een uitreksel uit de gemeentelijke basisadministratie nu ook weer niet de meest gepaste manier. En uiteindelijk blijft in de ogen van de SP legalisering en regulering de beste oplossing. Verkeer en vervoer Onlangs heeft de raad een krediet vrijgegeven voor het beginnen met het spoorproject. Eindelijk lijkt er beweging te komen in het spoorgebied. We hopen dat er straks een soepeler noord-zuid verkeersverbinding zal zijn en dat de kruiswissel snel zal worden opgeruimd. Wel blijft het frustrerend dat er aan de kruiswissel verder zo goed als niets gedaan is kunnen worden. Het college gaat in 2013 weer eens onderzoek doen naar een parkeergarage aan de Oostwal. Niet voor het eerst. In januari 2011 al stelde het college haar eerder ingediende plan uit, na een vernietigend oordeel in de raadscommissie. Niet vreemd, want het plan sloeg een structureel gat van 400.000 euro in de netto parkeeropbrengsten. De SP-fractie stelde toen al dat het plan niet uitgevoerd, niet uitgesteld, maar afgevoerd moest worden. Nu wordt er toch weer 62.500 euro gemeenschapsgeld gestoken in een vernieuwde poging. Het college lijdt hier in onze ogen aan tunnelvisie. Maar we mogen er toch op rekenen dat het college niet zo onverstandig is wederom een voorstel in te brengen dat een parkeergarage quitte laat draaien op de eigen parkeerinkomsten, maar geen rekening houdt met derving van de parkeerinkomsten van het eigen terrein. En we mogen er toch ook op rekenen dat het college niet het lef heeft om weer met een plan met te gering draagvlak te komen en zo een andere oplossing voor parkeerproblemen aan de oostkant van het centrum van Goes onnodig te vertragen. Bouwen aan ruimte De economische ontwikkelingen hebben hun effect op de overvloedige bouwplannen in Goes niet gemist. Goese Schans ligt stil, Mannee gaat traag voort. Maar echt stil staat het ontwikkelen van woonruimte in de onderste segmenten van de woonmarkt. Voor jongeren is het nog steeds vrijwel ondoenlijk, zo niet onmogelijk, om in Goes een zelfstandige woonruimte te vinden. En dit terwijl Goes zich wil profileren als
onderwijsstad. Maar ook het segment huurwoningen voor mensen met een inkomen (net) boven de, op aandrang van de EU verlaagde, inkomensgrens voor sociale huurwoningen ontbreekt vrijwel geheel. Voor veel mensen met dergelijke inkomens is een koophuis een utopie. Omdat zij ofwel niet aan de strenge eisen van de banken kunnen voldoen, ofwel anderzins niet toe zijn aan het kopen van een huis. Toch lijkt ook het nieuwe kabinet een “scheefwoonboete” in te willen voeren, om zo de betreffende bewoners een woningmarkt op te sturen die er niet is. Het ontbreken van een particuliere huurmarkt met niet al te hoge huren is in onze ogen een ernstig probleem aan het worden. De SP-fractie rekent erop dat, als het gaat over woningbouw, dit dus een kernthema van het college zal zijn. Omdat de plannen voor Mannee, Aria, Goese Schans en een aantal kleinere in gang gezette plannen samen om flink veel woningen gaan en onder druk staan, is er in de ogen van de SP-fractie geen ruimte voor andere woningbouw. Zo'n plan zou de genoemde projecten nog verder dwarsbomen. Cultuur Het afgelopen jaar is een roerig jaar geweest voor wat betreft de cultuur. De Mythe draait nu met een nieuwe exploitant. 't Beest staat terug op eigen benen en heeft nieuwe apparatuur ontvangen. Verhuizing van de muziekschool naar De Mythe is op handen. En het Historisch Museum de Bevelanden wordt een jaar langer gefinancierd. Goede ontwikkelingen uiteindelijk, zo vindt de SP-fractie. Ontwikkelingen, waarvan het de SP-fractie echter niet geheel duidelijk is waar ze precies toe zullen leiden. Wij zijn zeer benieuwd naar wat er nu uiteindelijk voor plannen rond het "cultuurplein" komen, en wanneer die dan ook gerealiseerd zullen worden. De SP-fractie heeft genoten van de ontwikkelingen rond de Goese Dolfijn en Vessie. Een zeer leuke ludieke actie van Wilco Traas met een kunstdolfijn op de Grote Markt heeft er uiteindelijk toe geleid dat de gemeente een nieuw kunstwerk heeft dat de kijker een glimlach bezorgd. Zorg en Welzijn De SP-fractie heeft de indruk dat er op dit terrein een overvloed aan beleidsvoorbereiding buiten de deur plaatsvindt. Met name de combinatie CZW Bureau en SWVO komt op de SP-fractie niet efficiënt over. De provincie heeft haar subsidie voor het CZW stopgezet en dat roept de vraag op of er voor de gemeente geen reden is om deze overleglaag uit de beslisboom te verwijderen. De SP heeft in de algemene beschouwingen van zowel vorig jaar als twee jaar geleden aandacht gevraagd voor de invulling die moet worden gegeven aan de preventieve gezondheidszorg voor ouderen en gepleit voor het vormgeven in een consultatiebureau-achtige vorm. Dit deel van de zorg is een wettelijke taak van de gemeente in het kader van de wet preventieve gezondheidszorg, artikel 5a. Eigenlijk had de gemeente al in 2011 een hierop aangepaste nota gezondheidszorg moeten hebben. De betreffende nota "Goes gezond" stamt alweer uit 2009 en loopt dit jaar af. Wethouder De Pooter heeft namens het college in de begrotingsraad van 2010
toegezegd dat preventieve ouderenzorg een onderdeel zou uitmaken van het gemeentelijk gezondheidsbeleid. Het wordt tijd dat het college deze toezegging omzet in daden. De SP-fractie was vorig jaar zeer ontstemd over de plannen voor de tarieven van de regiotaxi. Deze plannen konden uiteindelijk door een rechterlijke uitspraak geen doorgang vinden. Dit heeft geleid tot een heel nieuwe insteek bij de nieuwe aanbesteding, waar de SP-fractie behoorlijk hoopvol over is. Veel van de aanbevelingen die de SP-fractie deed in haar rapport "Taxi komt zo" in mei 2010 hebben hun weg gevonden in de nieuwe afspraken met de vervoerder. Rittentoedeling vanuit Zeeland, ambitie om 100% prestaties te leveren en een betere afhandeling van klachten zijn daar voorbeelden van. Een flinke stap vooruit. Werk, Arbeid en Inkomen Goes heeft met het Nijverheidscentrum een goed middel in handen om bijstandsgerechtigden aan een baan te helpen. Nu zowel de reïntegratie als de uitkeringen steeds verder onder druk staan is dit een pilaar waarop Goes kan bouwen. In het komend jaar is het de bedoeling dat er een regionaal werkbedrijf komt, waarin ook de Betho zijn plaats zal vinden. Dat zal nodig zijn, want hoewel de wet werken naar vermogen wordt ingetrokken, komt de participatiewet. De plannen in die twee wetten voor de sociale werkvoorziening zijn van het zelfde type. Er wordt flink op de sociale werkvoorziening (SW) bezuinigd, 650 miljoen euro. Slechts 30.000 mensen blijven in de SW. En het fenomeen loondispensatie blijft. Gelukkig is er dan wel een gekoppelde verplichting aan bedrijven om arbeidsgehandicapten in dienst te nemen. De SP-fractie zal die ontwikkelingen en de inpassing hiervan door de gemeente met argusogen volgen.
Goes op weg naar een betere begroting?! Beschouwing Programmabegroting 2013
Visie gevraagd op een ontwikkeling zonder groei Economie en welvaart zijn tot op heden altijd in een groeimodel geplaatst. Groei geeft immers voorspelbare ruimte voor investeringen en bestedingen. Groei is langzamerhand een voorwaarde geworden in plaats van een resultaat. Geen groei wordt dan ook direct gezien als een remmend probleem; krimp zelfs als een somber vooruitzicht. Op wereldschaal racen we naar een catastrofe toe, indien we niet op tijd leren hoe de remmen werken. Niet alleen de verandering in de samenstelling van de atmosfeer, maar ook de groei van de menselijke bevolking dreigt uit de hand te lopen. Onze planeet Aarde is uniek en zo er al ergens in het heelal een soortgelijke bestaat, dan is die vooralsnog onbereikbaar. Het streven naar duurzaam‐ heid is dus van allesomvattend belang en dwingt ons ook lokaal voortdurend het beleid daarop aan te passen. Europa, Nederland, Zeeland en Goes ervaren nu al de gevolgen van stagnerende groei. Een ontwikkeling zonder groei vraagt om visie. Het zal even wennen zijn, maar het is onontkoombaar. De gemeente Goes kan daarin een voorbeeldfunctie vervullen. Er is nog voldoende reserve om keuzes te kunnen maken en ons te richten op evenwicht: kwaliteit in plaats van alsmaar meer; samenwerking in plaats van ieder voor zich; elkaar iets gunnen in plaats van keihard winstbejag.
Financiële hoofdlijnen De fractie van D66 heeft de Programmabegroting 2013 zoals gebruikelijk aandachtig bestudeerd en concludeert, dat het een lastig, omvangrijk stuk blijft. Onze complimenten voor de samenstellers, die ongetwijfeld hun best hebben moeten doen om alle puzzelstukjes aan elkaar te leggen. De invloed van de gemeenteraad beperkt zich tot een klein deel van de begroting, omdat het overgrote deel wordt gevormd door wettelijk verplichtingen, regelgeving van hogere overheden en de uitvoering van bestaand gemeentelijk beleid. Bij de behandeling van de vernieuwde Perspectief‐ brief zijn de kaders al min of meer aangegeven. D66 heeft deze werkwijze als een verbetering ervaren ten opzichte van voorgaande jaren. Een zorgelijke schuldpositie De VNG heeft in juni de schuldpositie van alle Nederlandse gemeenten gepubliceerd. De gemeente Goes staat daarin op een zorgelijke plaats. De toelichtende memo ‘Schuldpositie’ is daarover verhelderend: de kengetallen voor de nettoschuld, het EMU‐saldo en de renterisiconorm overschrijden de algemeen aanvaarde normen uit een oogpunt van voorzichtig financieel beleid. De signalen met betrekking tot de schuldpositie staan duidelijk op oranje.
D66GOES ‐ BESCHOUWING PROGRAMMABEGROTING 2013 ‐ PAGINA 1
Weliswaar wordt in de toelichting een analyse gegeven, die rekening houdt met de specifieke Goese situatie, maar dit laat onverlet dat terughoudendheid geboden is. Blijkbaar vindt het college dat ook, want in de betreffende memo wordt ook een aantal mogelijkheden aangereikt om de schuldpositie terug te dringen. De fractie van D66 heeft met instemming de inhoud van de memo gelezen en vraagt zich nu af welke stappen het college voornemens is te nemen. We willen het college daarom verzoeken om voor de volgende Perspectiefbrief met concrete voorstellen te komen om de schuldpositie terug te brengen tot een aanvaardbare omvang. Daarnaast zal de gemeenteraad zich bij de besluitvorming vaker moeten afvragen welk effect de investeringen hebben, zowel op korte als op lange termijn. De schuldpositie moet hoe dan ook verbeteren. Organisatieontwikkeling ‘Goes op maat’ Het is voor de fractie van D66 onbegrijpelijk, dat naast de uit de notitie ‘Goes op maat’ voortkomen‐ de taakstelling van 500.000 euro tegelijk een mutatiepost ‘Kostenverdeling’ is opgenomen, die een structureel stijgend karakter heeft en naar 2016 al gaat oplopen tot 393.000 euro. Dit loopt zichtbaar uit de hand en wij vragen nogmaals op welke manier het college denkt deze kosten te gaan beheersen. In de notitie ‘Goes op maat’ geeft het college aan voorstander te zijn van het onderbrengen van zowel de beleidsvoorbereiding als de beleidsuitvoering bij de GR Samenwerking de Bevelanden. Tevens vermeldt het college, dat de beleidsbepaling uiteraard bij de aangesloten gemeenten blijft. Op zich een logische gedachte, ware het niet dat het één niet los gezien kan worden van het ander. Om een optimaal effect te bereiken zal in de praktijk blijken, dat er een zekere samenhang zal (moeten) zijn tussen de opeenvolgende fasen van de beleidcyclus. Bovendien mogen ook de evaluatie en de terugkoppeling niet zomaar worden weggelaten. Bij verdere ontwikkeling van deze GR zal dan ook in toenemende mate convergentie tussen de deelnemende gemeenten ontstaan op het gebied van beleidsbepaling en ‐evaluatie. Is de opvatting van het college niet al te theoretisch van aard en wellicht ingegeven om de samenwerkingspartners niet onnodig te verontrusten? Het is bedroevend, dat de gemeente Borsele zich heeft afgezonderd. Hier ligt een taak voor alle partijen om hun vertegenwoordigers in de raad van Borsele te overtuigen, dat meedoen uiteindelijk voor iedereen meer oplevert. Verder lezen wij in ‘Goes op maat’, dat bij het college “de indruk bestaat dat vanwege de econo‐ mische omstandigheden de ontwikkeling van projecten in de nieuwbouw en gebiedsontwikkeling zich op een lager niveau bevindt of zal gaan bevinden… Ook kan er zo nodig en zo mogelijk worden geschoven naar het sociale domein.” en “Gezien de afhankelijkheid zal mogelijk het beleid in het sociale domein bij voorrang beslag leggen op de beschikbare middelen. Ook zal de in standhouding van de openbare ruimte op een aanvaardbaar niveau beslag leggen op het gemeentelijk budget. Afhankelijk van de omvang van het gemeentelijk budget in de komende jaren kunnen genoemde prioriteiten beperkend zijn voor onze ontwikkeltaken.” Is het college het met ons eens dat dit dus ten koste gaat van andere beleidsvelden en dat dit met name op het gebied van stadsontwikkeling een lager ambitieniveau met zich mee zal brengen? D66GOES ‐ BESCHOUWING PROGRAMMABEGROTING 2013 ‐ PAGINA 2
Het college streeft er naar nog dit jaar hier de richting in te bepalen en de nodige besluitvorming nog deze collegeperiode te laten plaatsvinden. Kan het college meedelen wanneer men de raad kan informeren over die richting en het bijbehorende tijdpad? Bij maatregelen op langere termijn geeft het college aan, dat de feitelijke realisatie van de gemeenschappelijke regeling de Bevelanden cruciaal is voor de verdere ontwikkeling van de organisatie. Wanneer denkt het college, dat het point of no return zal worden bereikt? Overigens merken wij op, dat in de notitie ‘Goes op maat’ nauwelijks aandacht wordt besteed aan de mogelijkheden van interne procesverbetering. Het schuiven met mensen en taken is een eenzijdige benadering van organisatieontwikkeling. Juist reflectie op het eigen werk, al of niet binnen een team, en het loslaten van een al te rigide taakopvatting bevorderen het inzicht in de voordelen van meedenken en samenwerken. Er is ons inziens nog steeds een forse kostenbesparing mogelijk door overbodige regels en procedures te schrappen. Durf af te stappen van het adagium: ‘vorig jaar deden we het ook zo’ en kom tot een nieuwe instelling: ‘hoe kunnen we het nog beter doen?’ Graag horen wij van het college of men bereid is deze visie op procesverbetering in de organisatie te onderschrijven en aan de notitie toe te voegen.
Inhoudelijke hoofdlijnen Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen? In negen programma’s worden de plannen van de gemeente aan de gemeenteraad voorgelegd. Daaraan vooraf gaat een toelichting op enkele onderwerpen, waarin de visie van het college tot uiting komt. Juist over die visie moet het inhoudelijke debat gaan. Zonder visie staat een beleid immers op losse schroeven en hoeven we al helemaal niet te praten over de juiste strategie om het gewenste effect te bereiken. Veiligheid Het staat er letterlijk: “Het gevoel van veiligheid moet verbeterd worden”. Maar wat is veiligheid? Moeten we niet proberen de onberedeneerde gevoelens van onveiligheid weg te nemen? Vele media zijn er verzot op en zoemen in op incidenten, die breed worden uitgemeten. De overheid reageert vaak angstig op diezelfde incidenten om vooral achteraf niet voor te laks of te traag te worden uitgemaakt. Het risico voor het individu wordt daarmee vermoedelijk schromelijk overschat. Uiteraard mogen we het leed van slachtoffers nooit en te nimmer onderschatten, want dat staat niet ter discussie. Het gaat erom dat inwoners bewust worden gemaakt van kansen op onveilige situaties en hun eigen rol daarin. De overheid is niet in staat om ieder risico uit te sluiten. Het veiligheids‐ beleid hoort daarom ook gericht te zijn op acceptatie bij de bevolking van enig eigen risico, het nemen van eigen verantwoordelijkheid en het voorkomen van risicovol gedrag. Alleen daarmee is het vertrouwen van de burger terug te winnen. Een voorbeeld is de werkwijze met betrekking tot aanpak van de zogenaamde ‘grey spots’. Gaan we door met het vinden van dergelijke ‘half‐onveilige’ plekken, tot ieder kruispunt aan de beurt is geweest? Is het college bereid het veiligheidsbeleid meer op risico‐voorlichting te richten, dan voortdurende plannen in de bewakingssfeer? D66GOES ‐ BESCHOUWING PROGRAMMABEGROTING 2013 ‐ PAGINA 3
Woningbouw De Primos‐prognose loopt achter op de actuele situatie. Groei is nog steeds een makkelijk uitgangs‐ punt, maar er bestaat een reëel gevaar voor een veel te optimistisch beeld. We zullen rekening moeten gaan houden met krimp, want die komt er zeker aan, ook in de meest ideale prognoses. We kunnen krimp aangrijpen als een kans. We kunnen de stabilisatie van het inwonertal en de beschik‐ bare bouwruimte gebruiken voor een kwalitatieve vooruitgang van de woningvoorraad. Eeuwige groei is een te makkelijk en niet realistisch scenario. Maar mensen veranderen en de bevolkingsopbouw verandert. Mobiliteit en de behoefte aan individuele invulling nemen toe. Tegelijk zien we echter ook coöperatief gedrag en de wens om ergens bij te horen. Er zijn dus kansen genoeg om op in te spelen. Zou het college toch nog eens over een krimpscenario willen denken? Economie Het creëren van werkgelegenheid is op zich een goed streven, maar het is wel van belang om te weten voor wie Goes geld uitgeeft. Is het werkgelegenheid voor onze eigen inwoners, voor de regio of voor forenzen van verre? Zonder inventarisatie daarvan is onvoldoende aantoonbaar, dat de inspanningen en gemaakte kosten een goede investering zijn. De bereikbaarheid en de bijbehorende verkeersmaatregelen moeten weloverwogen en passend zijn. De laatst op stel en sprong genomen maatregelen bij de aansluiting op de A256 zijn dat bijvoorbeeld niet. Ook voor de Poel II en andere bedrijventerreinen is het uitwerken van een duurzaam energieconcept aan te bevelen. Het college is enigszins huiverig voor de revitalisering van bedrijventerreinen. Argument is, dat revitalisering meestal duurder uitpakt dan de ontwikkeling van nieuwe locaties. Helaas zullen deze verouderde bedrijventerreinen op den duur toch een keer aangepakt moeten worden. Waarom zou je nu dan niet alvast een vooruitziend beleid initiëren? Hetzelfde geldt voor een aanpak van leegstaande kantoorruimte. Wellicht kan de gemeente tijdelijke verhuur stimuleren aan startende ondernemers en ZZP‐ers. Bijvoorbeeld door garant te staan voor het eerste half jaar kale huur en/of een gereduceerde huur. In Klein Frankrijk verandert er veel. Kan het college ons informeren wat die veranderingen precies inhouden? In Eindewege probeert u met wegonderhoud binnenkort een kwaliteitsslag te kunnen maken. Dat is mooi en eerlijk gezegd al helemaal niet voor zijn tijd. Echter op bepaalde locaties op het bedrijven‐ terrein in Eindewege is sprake van verwaarlozing van “particulier” bezit. D66 wil graag van het college vernemen wat hieraan wordt gedaan teneinde dit bedrijventerrein een echte representatieve uitstraling te geven. Goes beter bereikbaar Alles is gericht op die ene extra aansluiting op de A58 en het ontbreekt geheel aan mogelijke alternatieven voor een goede verkeerscirculatie. Ook de inpassing van een spoorviaduct vereist een weloverwogen aansluiting van op‐ en afritten op de wegenstructuur. De fractie van D66 vindt, dat er werk gemaakt moet worden van een herziene visie op verkeer en vervoer. Een GVVP heeft een D66GOES ‐ BESCHOUWING PROGRAMMABEGROTING 2013 ‐ PAGINA 4
beperkte houdbaarheid en het oude voldoet zeker niet meer. In een nieuw GVVP kunnen de uitgangspunten voor veiligheid, bereikbaarheid en doorstroming worden geactualiseerd en ongetwijfeld is er ook behoefte aan een heroriëntatie op spitsverkeer. Naar de huidige maatstaven is in de file staan vaak een keuze van de verkeersdeelnemer. Het is aan de overheid, hier de gemeente, om daar via goede informatievoorziening sturing aan te geven. Op welke termijn denkt het college met een voorstel voor een nieuw GVVP te kunnen komen? Riolering Het vers aangenomen Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan speelt onder andere in op een tijdige aanpak van vervanging van oudere riolering. D66 juicht deze preventieve aanpak toe. Ook met het streven om de onderhouds‐ en vervangingskosten over enkele jaren geheel uit de rioolheffing te bekostigen kan onze fractie instemmen. Minder gelukkig zijn we met het voorstel om de rioolheffing alleen te koppelen aan de WOZ. Daarmee laat Goes een kans liggen om het werkelijke gebruik van de afvoer van afvalwater te belasten. Steeds meer gemeenten koppelen een gebruikersdeel van de rioolheffing aan het verbruik aan drinkwater, terwijl de heffing voor eigenaren wordt gekoppeld aan het perceeloppervlak en/of de WOZ. Is het college bereid een dergelijk belastingmodel voor de rioolheffing te onderzoeken? Onderhoud van de binnenstad Voor het onderhoud van de binnenstad is een grotere inspanning nodig en dat vergt extra middelen. De fractie van D66 vraagt zich af of duurzaamheid niet juist zou moeten resulteren in meer onderhoudsgemak en dus in minder inspanning. Geacht college: Waar is het beleid misgegaan? Of is het ambitieniveau toegenomen? Van ons mag het, maar wees er helder over. Duurzaamheid Uiteraard is de fractie van D66 nieuwsgierig naar het investeringsprogramma in 2013 voor een CO 2 ‐ neutrale organisatie. Wij hopen op een zorgvuldige afweging gericht op een blijvend effect op lange termijn. Sport Een aantal oudere Goese gymzalen is kort geleden gerenoveerd, maar door onvolledig gebruik blijven de huurinkomsten nu achter. Wat gaat het college hieraan doen? Cultuur De fractie van D66 juicht een nieuwe start van de cultuurbeleidscyclus toe. Wij vertrouwen erop, dat in de visie het wat en waarom tot uiting komt, dat het beleid invulling geeft aan het wanneer en hoeveel en dat in de strategie de aanpak wordt aangegeven. Historisch Museum de Bevelanden heeft zich door de nieuwe stichtingsstructuur ontwikkeld tot een beheersbaar geheel. De educatieve functie van het museum dreigt nu door de laatste bezuinigings‐ ronde in de knel te komen. De raadsfracties en het college zijn daarover geïnformeerd. Is het college bereid om de voorgenomen bezuiniging van 75.000 euro te heroverwegen? Zo ja, kunt u de raad dan een voorstel doen? D66GOES ‐ BESCHOUWING PROGRAMMABEGROTING 2013 ‐ PAGINA 5
Projecten uit diverse programma’s Softdrugsbeleid Het ziet er naar uit dat het nieuwe kabinet wijzigingen zal aanbrengen in het huidige (voorgenomen) softdrugsbeleid. Met name het schrappen van de clubpas zal tot een andere situatie leiden. Ook het handhaven van het ingezetenencriterium en de daarbij behorende formaliteiten lijken moeilijk uitvoerbaar te worden. Bovendien vragen wij ons af of het weren van “niet‐Nederlanders” in overeenstemming is met het uitgangspunt van het vrije verkeer van personen binnen de EU. In hoeverre kan het college c.q. de burgemeester de handhaving waarborgen nu het in administratief opzicht een schier onmogelijke taak lijkt om dit in de praktijk gestalte te geven? Daarnaast zal het college per 1‐1‐2014 het afstandscriterium tot scholen moeten realiseren. Overweegt het college al om het contract met het Luzac‐college te beëindigen en voor het Manhuiscomplex een andere invulling te onderzoeken? Verlichting op het hoofdfietsnetwerk buiten de bebouwde kom Omwille van sociale veiligheid is D66 voorstander van het realiseren van verlichting op het hoofd‐ fietsnetwerk buiten de bebouwde kom. Zoals door de portefeuillehouder aangegeven, zien wij graag half 2013 de plannen voor de tweede tranche fietsbeleid tegemoet. Daarin zal onder andere financiële middelen voor deze pilot gevraagd gaan worden. Als idee willen wij alvast meegeven om voor deze pilot gelden uit de reserve infrastructurele werken in te zetten. De Poel V: De planvoorbereiding van De Poel V vordert gestaag. Het lijkt er op dat definitieve besluitvorming in de raad heeft plaatsgevonden, maar niets is minder waar. Desondanks stevent het college recht‐ streeks aan op een spoedige start van dit voorgenomen project. Naast de landschappelijke bezwaren die D66 heeft, is de lokale en nationale markt voor bedrijven terreinen eerder verslechterd dan verbeterd. Het is maar zeer de vraag of het hier een conjuncturele neergang betreft of dat nu ook sprake is van een meer structurele ontwikkeling. Daar komt nog bij dat de financiële positie van de gemeente Goes, die zich ondermeer weerspiegelt in het weerstands‐ vermogen en de schuldpositie, dusdanig is, dat naar de mening van D66 voorzichtigheid geboden is bij het uitvoeren van grootschalige investeringsplannen. Wat dat betreft staan de waarschuwings‐ tekens eerder op rood dan op groen. Voorts is het maar zeer de vraag of dit voornemen strookt met de overwegingen in de notitie Goes op maat. Want ook in de fysieke sector zullen personeelsreducties plaats moeten vinden. Het kan niet zo zijn dat we op dat gebied ambtelijke capaciteit handhaven vanwege het feit dat de Poel V gerealiseerd moet worden. Het feit dat we thans de molensteen van de Goese Schans (zeer hoge impact, zeer hoge kans op optreden) om onze nek hebben hangen noopt tot extra voorzichtigheid. Met als leidraad de memo over de schuldpositie kunnen we ons op dit moment geen nieuw risicovol project permitteren. Kan het college aangeven wanneer de raad het voorstel zal bereiken voor definitieve besluitvorming inzake De Poel V? D66GOES ‐ BESCHOUWING PROGRAMMABEGROTING 2013 ‐ PAGINA 6
Emancipatiebeleid In 2011 heeft de gemeente Goes een intentieverklaring getekend met minister van Bijsterveldt betreffende de Hoofdlijnenbrief Emancipatiebeleid vrouwen‐ en homo‐emancipatie. Een project dat eind 2014 ten einde loopt. Wat het homo‐emancipatiebeleid betreft richt onze gemeente, voor zover wij hebben kunnen nagaan, zich met name op de jeugd. Op zich is dit prima maar ook de sociale acceptatie bij de oudere doelgroep is bepaald nog niet vanzelfsprekend. Homo‐ouderen die bijvoorbeeld in serviceflats of verzorgingshuizen woonachtig zijn, worden geadviseerd om toch vooral hun seksuele geaardheid niet openbaar te maken. Dit om de rust binnen de woonvorm te bewaren. Een televisieprogramma over dit onderwerp, een aantal weken geleden, leverde schokkende beelden op zoals scheldpartijen en bovenal verontrustend uitsluiting met als gevolg vereenzaming. Dat ouderen worden geadviseerd om omwille van de rust binnen de woonvorm niet voor hun homo zijn uit te komen komt helaas ook in onze gemeente voor. Omdat wij geen specifiek beleid voor deze doelgroep hebben kunnen vinden willen wij het college vragen hieraan extra aandacht te schenken zonodig beleid hierop te formuleren. Een organisatie als Humanitas, die ook in de grote steden op dit front actief is, zou u wellicht hierbij kunnen onder‐ steunen. Bij de behandeling van de Algemene Beschouwingen willen wij van de portefeuillehouder graag een reactie op dit onderwerp. Koopzondag: Naar het zich nu laat aanzien zal de wetgeving over koopzondagen aangepast c.q. verruimd worden. Vraag: Wanneer kunnen we hierover voorstellen van het college tegemoet zien?
Een betere begroting Naast een reactie op de financiële en inhoudelijke hoofdlijnen heeft de D66‐fractie toch ook nog gemeend een oordeel te moeten laten blijken over de voortgang naar een betere begroting. Doelbewust hebben we het woord SMART‐systematiek voor de omschrijving van doelstellingen zowel bij de technische vragen als in deze beschouwing vermeden. In diverse raadgevende stukken van de VNG kunnen college‐ en raadsleden precies vinden hoe een gemeentebegroting er uit moet zien. Zo staat er: “Met het scherper formuleren van het gewenste (maatschappelijk) effect geeft de raad een duidelijke invulling aan de kaderstellende rol. Bij het behandelen van de jaarrekening en op andere momenten kan de raad dan goed controleren of het college het beoogde doel heeft bereikt.” Waar een wil is, is een weg.
Tenslotte De D66‐fractie in de gemeenteraad van Goes hoopt hiermee weer voldoende aanknopingspunten te hebben gegeven voor het ontwikkelen van beleid met visie. We gaan graag in discussie met de andere fracties in de raad om uiteindelijk tot goede afspraken te komen met het college over de ontwikkeling van onze gemeente. Goes, 5 november 2012. D66GOES ‐ BESCHOUWING PROGRAMMABEGROTING 2013 ‐ PAGINA 7
ALGEMENE BESCHOUWINGEN
BIJ DE BEGROTING 2013, MEERJARENBEGROTING 2014-2016 EN BESTUURSRAPPORTAGE 2012
5 november 2012
-1-
Voorzitter, Het college biedt de gemeenteraad een op het oog sluitende begroting aan voor de jaren 2013 en verder. GroenLinks heeft daar waardering voor. Dat is in tijden als deze, met een als maar door woekerende economische crisis, niet gemakkelijk. In het raadsvoorstel schrijft het college –o.i. terecht- dat wij in een financieel onzekere tijd leven en dat de financiële onzekerheid sinds haar aantreden eerder groter dan kleiner is geworden. Dat geldt zeker niet alleen de gemeente zelf: de economische crisis waarin Nederland verkeert blijkt hardnekkiger dan velen hadden gehoopt of verwacht en er is vooralsnog geen uitzicht op serieus herstel. De Macro Economische Verkenning 2013 van het Centraal Planbureau (CPB) voorziet weliswaar een beperkt economisch herstel, maar schetst tegelijk een somber beeld als het om koopkracht of arbeidsmarkt gaat. Ondanks dat al in het begin van deze collegeperiode afspraken zijn gemaakt over omvangrijke ombuigingen blijkt het ook nu weer nodig tot verdere bezuinigingen te komen. Liet de Perspectiefbrief in juni nog een voordelig saldo zien van 202.000 euro, een paar maanden later dreigde voor volgend jaar een tekort van € 1,8 miljoen, waarvoor het college dekking moest zoeken. En dan zijn de septembercirculaire en de gevolgen van het tussen VVD en PvdA gesloten regeerakkoord daarin nog niet meegenomen. Volgens de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) loopt alleen de stapeling van maatregelen uit het regeerakkoord voor het gemeentefonds in 2017 al op tot 1,25 miljard euro 1). Duidelijk is dat wij, ook als de begroting voor 2013 is vastgesteld, niet aan verdere bezuinigingen zullen ontkomen. Met het oog daarop vragen wij het college ons op zo kort mogelijke termijn inzicht te geven in de gevolgen van septembercirculaire en regeerakkoord en ons een voorstel te doen hoe daarmee om te gaan.
-2-
Voor GroenLinks is duidelijk dat (ook) bij toekomstige bezuinigingen het belang van de burger voorop moet staan en niet dat van instituten. Daarbij zullen wat GroenLinks betreft de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen en juist de mensen die in hun leven wat hulp kunnen gebruiken moeten worden ondersteund en ontzien. Samenwerking GroenLinks hecht aan constructieve samenwerking met andere gemeenten, zeker wanneer dat voor de deelnemende partijen een kwalitatief en/of financieel voordeel kan opleveren. Op 31 maart 2011 besloot de gemeenteraad met Kapelle, Reimerswaal, Noord-Beveland en Borsele deel te nemen in de Gemeenschappelijke Regeling Samenwerking De Bevelanden. Sindsdien zijn er ten aanzien van deze samenwerking verschillende ontwikkelingen geweest, waarover wij nog onlangs in commissieverband van gedachten hebben gewisseld. GroenLinks zag en ziet in deze samenwerking –zeker op termijn- voordelen voor alle deelnemende gemeenten en vindt dan ook dat op de ingeslagen weg moet worden voortgegaan. Wel vinden wij daarbij dat de samenwerkende gemeenten in die ontwikkeling ook gezamenlijk moeten (blijven) optrekken en dat de samenwerking niet mag verworden tot een cafetariamodel, waarbij dan weer wel, dan weer niet wordt deelgenomen. Evenmin vinden wij dat het meest afwijkende standpunt ook een feitelijk ‘veto’ mag impliceren. Openbare orde en veiligheid GroenLinks is nooit voorstander van de wietpas geweest. De invoering van deze pas vonden en vinden wij een volstrekt ondoordachte maatregel, die in onze ogen juist bijdraagt aan (een toename van) illegale straathandel en het juist moeilijker maakt mensen bewust te maken van mogelijke gezondheidsrisico’s.
-3-
Hoewel het regeerakkoord een einde aan de wietpas maakt (en daarmee aan de constructie van besloten clubs met een maximum aantal leden) blijft de toegang tot coffeeshops beperkt. Wel biedt het regeerakkoord op dit punt ruimte voor “lokaal maatwerk”. In plaats van het softdrugsbeleid verder aan te scherpen nodigen wij het college dringend uit om op basis van een gedegen, eerlijke en reële evaluatie de in het regeerakkoord geboden ruimte optimaal te benutten. Het is niet duidelijk in hoeverre de nieuwe regering het afstandscriterium zal handhaven. Zolang daar geen duidelijkheid over is verzoeken wij het college op dat punt geen actie te ondernemen. Vervoer en openbare ruimte In de programmabegroting kondigt u aan een Groenstructuurplan 20132022 te zullen gaan opstellen. Voor wat dit plan betreft nodigen wij u hartelijk uit om ook met dorps- en wijkverenigingen in overleg te treden om te bezien in hoeverre bewoners ook zelf een bijdrage aan het ecologisch beheer van ‘stadsnatuur’ zouden kunnen leveren. Indachtig de lange relatie die De Bevelanden met fruit hebben zouden wij u willen vragen eens te kijken of er langs wegen ook fruitbomen kunnen worden geplant. GroenLinks gebruikt als het even kan liefst geen of zo weinig mogelijk chemische bestrijdingsmiddelen voor verhardingen. Wij zijn dan ook blij dat u op dat punt een plan van aanpak wilt opstellen. Wij nemen aan dat u daarbij uit zult gaan van de DOB 2.0 richtlijnen: in beginsel geen glyfosaat houdende middelen. Wij geven u in overweging in het op te stellen plan van aanpak tevens sport- en recreatieterreinen te betrekken. In juni besloot de gemeenteraad definitief af te zien van de realisatie van een (betonnen) spoorbak. In de plaats daarvan zal ProRail nu een aantal maatregelen aan het spoor treffen.
-4-
Nu duidelijk is dat de spoorbak definitief geen doorgang zal vinden pleiten wij er voor zo spoedig mogelijk de realisatie van de fietsers/voetgangerstunnel nabij Ockenburgh ter hand te nemen. Graag horen wij wanneer we op dat punt voorstellen kunnen verwachten. De asfaltvlakte, tezamen met de tijdelijke parkeerplaatsen op de ‘kruising’ Frans den Hollanderlaan/M.A. de Ruijterlaan/Van de Spiegelstraat/Dam/Jacob Valckestraat levert naast onoverzichtelijke verkeerssituaties ook een troosteloze aanblik op. Graag horen wij of u bereid bent om tot een herinrichting hiervan te komen. Economische zaken en toerisme De huidige economische crisis is langduriger en grijpt dieper dan menigeen had verwacht. Situaties als bij Zalco, Dow Benelux of Neckermann zijn in Goes (gelukkig) niet aan de orde, maar het is onmiskenbaar dat de economische crisis ook in Goes haar sporen trekt. In de programmabegroting noemt u een aantal zaken die u voornemens bent te gaan ondernemen om (tenminste) werkgelegenheid te behouden. In de beleving van GroenLinks zijn veel van de door u genoemde prestaties absoluut ontoereikend om daarin een serieuze poging tot behoud van werkgelegenheid te kunnen zien. Wij denken dat onder het huidig economisch gesternte voor behoud van werkgelegenheid (veel) meer nodig is dan het organiseren van een beurs of het herinrichten van een plein. Tegen die achtergrond zouden wij u willen uitdagen om samen met werkgevers, werknemers en andere in aanmerking komende partners plannen te ontwikkelen om de crisis zo veel als mogelijk te lijf te gaan. Daarbij valt te denken aan zaken als het naar voren halen van investeringen, het waar mogelijk versnellen van woningbouw- of renovatieplannen, het opzetten van een lokaal of regionaal HRM service
-5-
center om bedrijven, werknemers en werklozen te helpen op de arbeidsmarkt en met opleidingen, de ontwikkeling van een ondernemersfonds waarmee projecten die bijdragen aan een gunstig ondernemersklimaat gefinancierd kunnen worden en dergelijke, enzovoorts, enzovoorts. Onderwijs / Welzijn Hoe het met het oog op het leerlingenaantal ook met het onderwijs in Kattendijke afloopt, duidelijk is dat zich situaties voordoen of kunnen voordoen waarin waarin een school (tijdelijk of permanent) ruimte overhoudt. Tegelijkertijd zijn er steeds meer ouders die als ZZP’er of freelancer werken. Zij hebben behoefte aan flexibele of extra werkplekken dicht bij de school van hun kind(eren). Te overwegen valt dan om naar voorbeeld van de openbare Heijenoordschool in Arnhem leegstaande lokalen van draadloos internet te voorzien en tegen een geringe vergoeding aan de ouders te verhuren. De meerwaarde voor de school kan zijn dat ouders hun werk kunnen combineren met eventuele activiteiten op school. Wij maken ons ernstige zorgen over het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG), dat bij onderwijs en jeugdzorg een spilrol wordt toegedacht. Het CJG dient te coördineren en het proces te bewaken en geen inhoudelijke rol te spelen. Dat laatste doet zij echter meer en meer. Wij vrezen dat het CJG, zeker wanneer de jeugdzorg naar gemeenten komt, onvoldoende is toegesneden op haar taak. Naar onze mening moet bij het CJG op korte termijn een kwaliteitsslag worden gemaakt. Bij het realiseren van woonservicegebieden gaan wij er vanuit dat het college initiatieven van bewoners krachtig zal ondersteunen. Alvorens u de decentralisatie van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) ter hand neemt lijkt het ons goed eens van gedachten te wisselen over de consequenties die het regeerakkoord heeft voor de AWBZ, waaronder de overheveling van de extramurale verpleging naar de Zorgverzekeringswet (ZVW). -6-
Wij zijn tevreden dat u tot een beleidsplan cultuur wilt komen. Na de turbulente ontwikkelingen die achter ons liggen hebben wij een samenhangend beleid op het gebied van cultuur node gemist. Werk, inkomen, zorg Het komt ons voor dat het college zich ten aanzien van re-integratie vooral richt op de relatief gemakkelijk bemiddelbare werkzoekenden. Dit roept de vraag op welke inspanningen worden gericht op die werkzoekenden die minder gemakkelijk bemiddelbaar zijn. Voor wat de Wet Inburgering betreft zijn de inburgeringsplichtigen zelf verantwoordelijk. GroenLinks pleit er voor hier als gemeente wel te blijven faciliteren en ook de financiële ondersteuning mogelijk te blijven houden. Wij zouden het budget daarvoor dan ook beschikbaar willen houden en voor de aanwending daarvan nadere criteria willen ontwikkelen. GroenLinks staat, wij zeiden dat hiervoor al, positief tegenover constructieve samenwerking met andere gemeenten. Dat geldt ook voor samenwerking met betrekking tot sociale zaken. Daarbij plaatsen wij wel de kanttekening dat beleidsinhoudelijke afstemming met andere gemeenten er wat GroenLinks betreft niet toe mag leiden dat Goes haar beleid verslechtert of minder optimaal van mogelijkheden voor de doelgroep gebruik maakt. Voor de komende jaren voorzien wij een groter beroep op mantelzorg, en dus op vrijwilligers. Wij denken dat er een rol ligt om als gemeente die vrijwilligers optimaal te faciliteren. Een Vrijwilligershuis zou daarvoor als spin in het web kunnen fungeren. Daar zouden individuele vrijwilligers, maar ook verenigingen en organisaties ondersteund kunnen worden. In zo’n vrijwilligershuis zouden bijvoorbeeld projecten kunnen worden aangemeld, zouden klussen kunnen worden geïnventariseerd, maar zouden ook vragen van vrijwilligers kunnen
-7-
worden beantwoord, of kunnen aankomende vrijwilligers een cursus volgen bij de in het vrijwilligershuis gevestigde vrijwilligersacademie. Daarnaast zou het kunnen voorzien in faciliteiten als kopieerwerk en dergelijke. Wij zouden het college willen uitnodigen eens over een dergelijke opzet na te denken. Milieu GroenLinks kijkt met belangstelling uit naar het investeringsprogramma in duurzaamheid dat u de raad in het kader van het project ‘CO2 neutrale organisatie’ voornemens bent voor te leggen. Ondanks de in de begroting aangekondigde activiteiten vinden wij dat het college op het gebied van duurzaamheid wel een tandje bij mag trekken. Zo vinden wij dat ook op het gebied van bijvoorbeeld heffingen duurzaamheid en ‘groen’ nadrukkelijk(er) uitgangspunt zou moeten zijn. In dit verband wijzen wij nogmaals op mogelijkheden als DifTar (Afvalstoffenheffing) en introductie van het Tweede Waterspoor (Rioolrecht). Ook in andere regelgeving kan de gemeente ‘milieu’ nadrukkelijker tot uitgangspunt van beleid maken. Wij zijn ons zeer wel bewust dat de eigen gemeentelijke organisatie op het punt van verduurzaming een voorbeeldfunctie vervult. Daarom hechten wij eraan dat aan gemeentelijke initiatieven ook de nodige aandacht wordt geschonken. Daarnaast vinden wij dat de gemeente zich (meer) zou kunnen inspannen om door haar opgedane kennis ook met anderen te delen. Dat geldt ook ten aanzien van samenwerking en afstemming met partners als RWS, DELTA en dergelijke. Wij verwachten veel van het project ‘EnergieSociaal’, dat beoogt de energielasten van minima te verminderen. Hier kan het mes immers aan twee kanten snijden: een verminderd energiegebruik dat bijdraagt aan de klimaatdoelstellingen en tegelijk een stukje financiële ruimte oplevert. Wij
-8-
verwachten overigens dat het project ook maatregelen zal opleveren die ook door anderen dan minima eenvoudig zijn na te volgen. Volgens GroenLinks kan naast het verminderen van het gebruik van fossiele brandstoffen en het besparen van geld een verdere vergroening ook bijdragen aan werkgelegenheid. Tegen die achtergrond willen wij het college verzoeken eens te bezien of het ook mogelijk is programma’s te ontwikkelen die tot een verdere verduurzaming van de bestaande woningvoorraad kunnen leiden. Door dit samen te doen met woningeigenaren en de bouwsector ontstaan o.i. ook mogelijkheden om daarvoor bijvoorbeeld (Europese) subsidies te verkrijgen. Door GroenLinks is eerder de suggestie gedaan de tussen de Deltaweg en Ringbaan-West gelegen kavel Trimpe, die de gemeente in 2007 aankocht, te benutten. De laatste keer dat wij daarover spraken is ons van de zijde van het college toegezegd daarover met voorstellen te zullen komen. Omdat die zijn uitgebleven doen wij nu het voorstel te onderzoeken of het haalbaar is deze kavel tot een zonnepanelenveld om te vormen. Enerzijds kan daarmee duurzame energie worden opgewekt, anderzijds kan de gemeente, mede door de ligging van deze kavel, laten zien dat Goes zich ook nadrukkelijk als creatieve, groene gemeente wil presenteren. Bouwen aan ruimte Door de crisis zijn vele bouwactiviteiten stilgevallen, waaronder het revitaliseringsproject Goese Schans, waarover wij nog onlangs in de raad spraken. Ondanks dat wij voor het stilvallen van de activiteiten in de Goese Schans toch vooral de ineengestorte woningmarkt verantwoordelijk houden menen wij dat wij daar toch ook van kunnen leren voor volgende privatepublieke constructies. In die zin denken wij dat het zinvol is te analyseren op welke punten wij het als gemeente Goes wellicht anders of beter hadden kunnen doen.
-9-
In onze ogen moeten de inspanningen voor de Goese Schans nu vooral gericht zijn op het voorkomen van (verdere) schade voor de gemeente. Waar mogelijk zal het college als het aan ons ligt openheid moeten betrachten over de stand van zaken en de eventuele risico’s die wij als gemeente lopen. Bezuinigingen In het begin van onze algemene beschouwingen wezen wij er al op dat het college in plaats van een in de Perspectiefbrief voorzien overschot van 202.000 euro met een tekort van € 1,8 miljoen werd geconfronteerd. Het college doet vervolgens dekkingsvoorstellen waarmee de begroting weer sluitend gemaakt wordt, of tenminste lijkt te worden. Of dat inderdaad het geval is, is namelijk sterk afhankelijk van de ‘hardheid’ van een paar veronderstellingen. Zo wordt de stelpost decentralisaties uit de Perspectiefbrief eenmalig ingezet. Dit kan alleen succesvol wanneer de veronderstelling dat van extra lasten, voortvloeiend uit de overheveling van AWBZ-taken naar de WMO en de overheveling van de jeugdzorg naar gemeenten, pas vanaf 2014 sprake zal zijn. Hoe reëel deze veronderstelling is, is voor ons moeilijk in te schatten. Daarnaast wordt vanaf 2013 een bedrag van € 500.000 ingeboekt als structureel effect van ‘Goes Op Maat’. In feite wordt ‘Goes Op Maat’ daarmee een taakstellende bezuinigingsoperatie op personeelskosten, waarvan de haalbaarheid (zeker op die termijn) dubieus is. In de notitie geeft het college immers zelf al aan dat om het (netto) te besparen bedrag te kunnen bereiken investeringen zullen moeten worden gepleegd en ook nog overleg met de OR en (waar nodig) het GO zal moeten worden gevoerd. Daarnaast denkt het college, zo valt in de notitie te lezen, deze besparing van 500.000 euro te realiseren via natuurlijk verloop.
- 10 -
Wij verwachten dat het college toelichting geeft over de hardheid van deze bezuiniging in 2013 en volgende jaren. De bij de begroting gevoegde notitie Goes Op Maat vloeit voort uit de op 28 juni 2012 (en niet op 3 juli 2012 zoals de notitie abusievelijk vermeldt) raadsbreed aangenomen motie “Maak de organisatie klaar voor de toekomst!” Naar onze mening komt de notitie slechts zeer ten dele tegemoet aan de wensen, zoals in de motie verwoord. Wij achten een nadere bespreking van de notitie wenselijk. In hoeverre de in de begroting opgenomen bezuiniging van 2013 voor ons als realistisch in te schatten is zullen wij bepalen aan de hand van de door het college te geven toelichting. De tweede bij de begrotingsstukken gevoegde notitie –“Schuldpositie”- zien wij als een nadere toelichting van het college op de Goese schuldpositie. Hoewel daar interessante zaken in staan zijn wij van mening dat het te ver voert daar tijdens deze begrotingsbehandeling verder op in te gaan. Wel zouden wij dat graag in commissieverband een keer doen. Algemene dekkingsmiddelen De door het college opgestelde conceptbegroting voorziet in iets meer dan € 100 miljoen aan uitgaven, waarvan € 21,5 miljoen2) in de vorm van belastingen en heffingen neerslaat bij de Goese burgers en het Goese bedrijfsleven. Daarvan betreft circa € 10 miljoen “echte” belastingen; de overige € 11,5 miljoen zijn doorberekeningen van door de gemeente gemaakte kosten (bijvoorbeeld rioolrecht, leges). Het overgrote deel van de Goese inkomsten komen van het Rijk. Naast de (vrij aanwendbare) algemene uitkering zijn dat talloze doeluitkeringen voor door de gemeente uitgevoerde taken.
- 11 -
De voorstellen van het college met betrekking tot de stijging van de tarieven zijn overeenkomstig de Perspectiefbrief en geven ons als zodanig geen reden tot het plaatsen van opmerkingen. Ten aanzien van OZB/Rioolrecht wachten wij eventuele alternatieve voorstellen af. Op zichzelf kunnen wij ons vinden in het voorstel zoals dit aanvankelijk door het college is gedaan, maar dat sluit niet uit dat wij ook een eventueel alternatief zouden kunnen ondersteunen. Wij zullen later ons definitieve standpunt ter zake bepalen. In het verleden hebben wij diverse keren gesproken over afschaffing van de toeristen- en forensenbelasting. Om verschillende redenen is het daar evenwel nooit van gekomen. In aanmerking nemende dat de bruto opbrengst van deze belastingen € 175.265 resp. € 49.980 is, waarbij de inning gepaard gaat met aanzienlijke in de begroting niet verder gespecificeerde perceptiekosten, horen wij graag van de andere fracties hoe zij tegenover (de toekomst van) deze belastingen staan. Tot slot De begrotingsbehandeling nodigt altijd weer uit om uitgebreid in te gaan op alle aspecten van het gemeentelijk beleid. Ook dit jaar hebben wij ons weer moeten beperken. Een groot aantal onderwerpen, die ook GroenLinks zeer ter harte gaan, heeft daardoor in deze algemene beschouwingen niet de aandacht gekregen die ze zonder enige twijfel ook verdient. Waar nodig of wenselijk zullen wij daar het komende jaar zeker op terug komen. Tot slot willen wij via u onze dank uitspreken aan allen die ons ook dit jaar hebben bijgestaan en ondersteund. Een bijzonder woord van dank geldt diegenen de aan de samenstelling van de begroting hebben bijgedragen.
- 12 -
Goes, 5 november 2012 De GroenLinks-fractie Carel Bruring Dorith van Ewijk Nel Bouterse Ronald Heij
1)
2)
VNG-brief aan de Tweede Kamer, 30 oktober 2012 Programmabegroting 2013, Opbrengstenramingen belastingen en heffingen, blz. 75
- 13 -