Algemene beschouwingen... 7

Aanbieding ........................................................................................................................................... 3 Jaarverslag ............................................................................................................................................ 5 Algemene beschouwingen ........................................................................................................................ 7 Verantwoording per beleidsveld ............................................................................................................. 13 Leeswijzer .............................................................................................................................................. 15 Grafiek lasten en baten per beleidsveld................................................................................................... 18 01 Bouwen en wonen ............................................................................................................................. 19 02 Verkeer en vervoer ............................................................................................................................ 31 03 Milieu ................................................................................................................................................ 37 04 Economie en toerisme ....................................................................................................................... 43 05 Veiligheid en handhaving .................................................................................................................. 51 06 Jeugd ................................................................................................................................................. 57 07 Welzijn, sport en cultuur ................................................................................................................... 67 08 Zorg ................................................................................................................................................... 73 09 Werk en inkomen .............................................................................................................................. 85 10 Bestuur en bedrijfsvoering ................................................................................................................. 91 11 Beheer ............................................................................................................................................... 95 Algemene dekkingsmiddelen ................................................................................................................ 103 §1. Lokale heffingen ............................................................................................................................. 105 §2. Paragraaf weerstandsvermogen incl. risicoparagraaf ........................................................................ 109 §3. Onderhoud kapitaalgoederen ......................................................................................................... 114 §4. Financiering (treasury) ..................................................................................................................... 117 §5. Bedrijfsvoering ................................................................................................................................ 121 §6. Verbonden partijen ......................................................................................................................... 124 §7. Grondbeleid ................................................................................................................................... 125 §8. Krimp (oftewel bevolkingsontwikkeling Kerkrade) ........................................................................... 135

Jaarrekening ..................................................................................................................................... 141 Recapitulatie lasten en baten per beleidsveld ........................................................................................ 142 Belangrijkste mee- en tegenvallers rekening 2011 ................................................................................. 144 Analyse kostenplaatsen / indirecte kosten ............................................................................................. 145 Balans ................................................................................................................................................... 147 Waarderingsgrondslagen ....................................................................................................................... 150 Toelichting op de balans ....................................................................................................................... 152

Bijlagen .............................................................................................................................................. 161 Investerings- en financieringsstaat 2011 ................................................................................................ 162 Regulier investeringsprogramma 2011 .................................................................................................. 163 Staat van reserves en voorzieningen 2011............................................................................................. 164 Nadere toelichting reserves en voorzieningen ....................................................................................... 165 Staat van Herkomst en Besteding van Middelen 2011 ........................................................................... 169 Overzicht verbonden partijen ............................................................................................................... 170 Sisa ....................................................................................................................................................... 175

Vaststelling ....................................................................................................................................... 181

1

2

Aanbieding Aan de gemeenteraad De structuurvisie Kerkrade 2010-2020 is in maart 2011 door u vastgesteld. Op hoofdlijnen zijn de afwegingen en keuzes voor de komende tien jaar beschreven. Het jaar 2011 werd gekenmerkt door een forse stap voor wat betreft de herstructurering (Kerkrade-West) waarbij van derden aanzienlijke bijdragen zijn verkregen. De visie voor Kerkrade-Oost is in voorbereiding. Ook met de uitvoering van het 10-punten plan zijn diverse stappen gezet, vooruitlopend op en parallel aan de ontwikkeling van het centrumplan. Inmiddels is een nieuw centrumplan in voorbereiding waarin wordt uitgegaan van een minder grote uitbreiding van de winkeloppervlakte dan in de plannen tot nu toe. Daarnaast wierpen in 2011 de rijksbezuinigingen en de economische ontwikkelingen hun schaduw vooruit. De uitvoering van de WSW en de financiële positie van Licom kwamen mede onder druk te staan als gevolg van een aanzienlijke verlaging van het subsidiebedrag per WSW-er. Op het participatiebudget zal flink worden gekort. De algemene uitkering zal niet worden ontzien volgens de laatste berichten. En tot slot blijkt de WMO op het huidige niveau financieel niet langer houdbaar. Er zijn incidentele middelen beschikbaar voor investeringsimpulsen en risico’s, tegelijkertijd staat de exploitatie onder druk. De gemeente Kerkrade staat nu voor de opgave om keuzes te maken tot behoud van een meerjarig sluitende begroting. In 2012 zullen u nadere voorstellen worden gedaan in het kader van de planning & control cyclus (Voorjaarsnota, Begroting, Najaarsnota, Rekening). Middels dit jaarverslag en deze jaarrekening legt het college verantwoording af over het gevoerde bestuur in 2011. Bij deze jaarstukken horen ook de accountantsverklaring en het verslag van bevindingen van de accountant. De raad verleent met het vaststellen van de jaarrekening décharge aan het college. Ter voldoening aan het bepaalde in de artikelen 197 en 198 van de Gemeentewet bieden wij u de jaarrekening 2011 ter vaststelling aan. Betreffende de Single Information Single Audit-regeling (Sisa) zijn er voor het verantwoordingsjaar 2011 in totaal 98 specifieke uitkeringen, waarvan er 12 relevant zijn voor Kerkrade. De verantwoording van deze regelingen is te vinden onder het kopje ‘bijlagen’. De in dit boekwerk genoemde bedragen zijn afgerond op duizenden euro’s, tenzij anders aangegeven. Hierdoor kunnen ook (kleine) afrondingsverschillen in tellingen voorkomen. Burgemeester en wethouders Kerkrade, mei 2012

3

4

Jaarverslag 2011

5

6

Algemene beschouwingen Bij de opmaak van de rekening 2010 was in eerste instantie uitgegaan van een batig rekeningresultaat van € 700.000. Bij controle van de verplichtingen uit hoofde van verkregen rijksgelden en subsidies werd echter bij vier projecten geconstateerd, dat terugbetalingsverplichtingen richting Rijk niet meer bestonden. Dit heeft geleid tot een vrijval van € 738.326 waarmee het rekeningsaldo 2010 uitkwam op € 1.438.326. Deze vrijval is in de Najaarsnota 2011 verwerkt. In de jaarrekening 2011 is dit addendum op de volgende plaatsen verwerkt: -

-

Balans (p. 147) middels een extra kolom “addendum 2010”; Toelichting op de balans, onderdeel 11.b Bestemmingsreserves (p. 157) middels tekstuele toelichting; verder zijn bij onderdeel 15. Overlopende passiva de boekwaardes per 1.1.2011 aangepast. Recapitulatie lasten en baten per beleidsveld (p. 142) invoegen extra regel “correctie addendum 2010”.

In de bijlagen (p. 161) zijn de cijfers inclusief het addendum verwerkt. a. Rekeningresultaat Ten opzichte van de begroting 2011 is er sprake van een batig rekeningresultaat 2011 van (afgerond) € 345.000. De mutaties in de reserves zijn hierin al verwerkt, conform de kaders van de vigerende en door de raad vastgestelde Nota Reserves en Voorzieningen. Een korte toelichting op de belangrijkste mee- en tegenvallers van de rekening 2011 t.o.v. de bijgestelde begroting 2011 (peil Najaarsnota), alsook van de ‘reserve parkeerfonds exploitatie’ treft u aan in §1.f “Analyse op hoofdlijnen en reserve parkeerfonds exploitatie”. Een uitgebreide analyse is opgenomen in de jaarrekening. Wij stellen voor het rekeningresultaat 2011 toe te voegen aan de ‘reserve parkeerfonds exploitatie’. b. Reserves en voorzieningen In de toelichting op de balans in de jaarrekening en in de “Staten en Bijlagen rekening 2011” wordt een meer gedetailleerde specificatie van de reserves en voorzieningen gegeven. De reserves en voorzieningen geven het navolgende beeld: bedragen x € 1.000 ultimo 2010 ultimo2011 algemene reserve bestemmingsreserves (*)

4.515

5.215

59.337

62.702

voorzieningen

Totaal

7.054

4.294

70.906

72.210

* excl. Rekeningresultaat 2011 Reserves De ‘algemene reserve’ is toegenomen met € 700.000. Aanleiding is de stijging van het zogenaamde “genormeerde uitgavenniveau”. Het niveau van de algemene reserve is hieraan gekoppeld. Een ophoging van de algemene reserve past overigens ook bij het toegenomen risicoprofiel voor de gemeente vanwege rijksbezuinigingen. Per saldo nemen de bestemmingsreserves toe met € 3,3 mln. De belangrijkste toename in de bestemmingsreserves is de overheveling van € 1,070 mln van de “voorziening onderhoud gebouwen” naar de “reserve gebouwen”. De huidige “voorziening onderhoud gebouwen” heeft steeds meer het karakter gekregen van een bestemmingsreserve. Aan de ‘reserve parkeerfonds exploitatie’ zijn het rekeningresultaat 2010 alsmede de resultaten van de Voor- en Najaarsnota 2011 toegevoegd. Aan de reserve is onttrokken een bedrag van € 910.000 ten 7

behoeve van de incidentele kosten in verband met de afwikkeling van het geschil met de Brandweer over de jaren 2009-2011. De ‘reserve stadvernieuwing’ is toegenomen met 1,2 mln (Najaarsnota 2011; vrijval BLS-gelden cf. addendum). Nieuw gevormd is de ‘reserve wsw’ middels een dotatie van € 5,6 mln. Onttrokken aan deze reserve is € 3 mln zijnde de bijdrage in het exploitatietekort Licom. Zie verder §2. “Paragraaf weerstandsvermogen inclusief risicoparagraaf”. Voorzieningen Het totaal van de voorzieningen is afgenomen met € 2,7 mln. De belangrijkste afname is de opheffing van de “voorziening onderhoud gebouwen”. De gelden ad € 1,070 mln zijn overgeheveld naar de “reserve gebouwen” conform de Nota Reserves en Voorzieningen 2011. Ultimo 2011 is een bedrag van € 777 overgeheveld van “overlopende passiva” (VO besluit woninggebonden subsidies) naar “voorziening bws”. Het Rijk resp. Parkstad hebben in het verleden hiervoor middelen aan de gemeente beschikbaar gesteld, die de gemeente onder voorwaarden aan derden doorbetaald. De verplichtingen lopen nog t/m 2016. Inmiddels heeft het Rijk resp. Parkstad via een afkoopsom alle lopende verplichtingen uit de regeling afgekocht, een eindverantwoording door de gemeente is niet meer aan de orde. Niettemin lopen de gemeentelijke verplichtingen richting ontvangers op basis van de destijds afgegeven beschikkingen nog enkele jaren gewoon door. Conform de verslaggevingsregels is voor de resterende verplichtingen van € 777 een voorziening gevormd. Maximumomvang Twee reserves wijken van hun maximumomvang af. De omvang van de ‘reserve plantsoenen’ is € 94.500, o.a. als buffer voor het komende WMC. De omvang van de ‘reserve evenementen’ is € 308.400 vanwege financiering evenementen Rodahal. c. Begrotingsbijstellingen na Najaarsnota In 2011 is de begroting op twee momenten formeel bijgesteld , i.c. bij de ‘Voorjaarsnota 2011’ (raad juni 2011) en bij de ‘Najaarsnota’ (raad oktober 2011). Omwille van een adequate kredietbewaking hebben nadien zoveel mogelijk budgettair neutrale budgetaanpassingen plaatsgevonden op diverse beleidsvelden. De aanpassingen passen binnen de kaders van de diverse beleidsvelden, maar zijn soms ook beleidsveldoverstijgend, althans voor zover de realisatie van de doelstellingen daarmee niet in gevaar komt. Deze laatste budgetaanpassingen gedurende het begrotingsjaar worden formeel door de raad goedgekeurd door het vaststellen van de jaarrekening. In het kader van het beoordelen van de begrotingsrechtmatigheid zijn de kostenoverschrijdingen t.o.v. de vastgestelde Najaarsnota van belang. Relevant zijn de overschrijdingen in beleidsveld 0, dit betreft echter de noodzakelijke administratieve boekingen t.b.v. afsluiten boekhouding per jaareinde. Verder is sprake van overschrijdingen, welke worden gecompenseerd door corresponderende hogere baten (zoals subsidies, leges), door hogere onttrekkingen uit daarvoor bedoelde reserves bij de open-einde regelingen, of onderuitputting op andere budgetten. De meest belangrijke zijn die bij riolen, wegen en gebouwen (beleidsveld 11). Tot slot zijn relevant de overschrijdingen bij de brandweer (beleidsveld 5), leerlingenvervoer (beleidsveld 7), wmo (beleidsveld 8) en loonsom (beleidsveld 10). Daar waar deze overschrijdingen niet meer konden worden gecompenseerd, hebben zij het rekeningresultaat beïnvloed. Verwezen wordt naar de analyse van het rekeningresultaat. Een en ander past binnen het bestaande beleid en is conform de vigerende ‘Financiële verordening ex art. 212 GW’ resp. de vigerende Nota Reserves en Voorzieningen. d. Gebeurtenissen na balansdatum Er zijn geen noemenswaardige gebeurtenissen na balansdatum die nog van belang zijn voor het inzicht dat de jaarrekening 2011 dient te bieden. Wel zijn in de risicoparagraaf nog belangrijke risico’s opgenomen.

8

e. Samenvatting rekeningresultaat De financiële verantwoording vindt plaats op het niveau van de beleidsvelden, met daarbij een aantal vergelijkende cijfers. In de verantwoording per beleidsveld verderop in dit jaarverslag treft u een nadere toelichting aan. bedragen x € 1.000 Opbouw saldo rekening 2011 Saldo begroting (peil Njn 2010) Mee- en tegenvallers Voorjaarsnota, juni ‘11 Storting 'parkeerfondsexploitatie'

3.819 -236 0

Saldo begroting na Voorjaarsnota Mee- en tegenvallers Najaarsnota, okt ‘11 Storting 'parkeerfondsexploitatie' Saldo begroting na Voorjaars- en Najaarsnota Mee- en tegenvallers rekening

3.583 -3.543 0 40 345

Batig rekeningresultaat 2011 (na bestemming)

345

Met de invoering van het BBV is het verplicht om een scherpere scheiding aan te brengen tussen het ‘resultaat voor bestemming’ en het ‘resultaat na bestemming’. Bij het resultaat voor bestemming is nog geen rekening gehouden met de mutaties in reserves. In het resultaat na bestemming zijn deze stortingen en onttrekkingen wel begrepen. In de balans en in de bijlagen worden de mutaties meer in detail weergegeven. Een “Recapitulatie van de lasten en baten per programma” is opgenomen in de jaarrekening. In de “Financiële productenrekening” zijn de lasten en baten gedetailleerd op productniveau weergegeven, net als de lasten en baten per functie resp. categorie ten behoeve van de provinciale toezichthouder en het CBS (“Verdelingsmatrix”). Deze productenrekening alsook de “Rekening In Een Oogopslag” (RIEO) maken deel uit van de jaarstukken. f. Analyse op hoofdlijnen, reserve parkeerfonds exploitatie en investeringsambities/structuurfonds Hierna volgen achtereenvolgens een analyse van de belangrijkste mee- en tegenvallers van de rekening ten opzichte van de bijgestelde begroting 2011 en het verloop van de ‘reserve parkeerfonds exploitatie 2011’.

9

Belangrijkste mee- en tegenvallers van de rekening na najaarsnota november 2011 bedragen x € 1.000 kp/prog 00 00 06 00 00 00 00 00 10 00 00 00 00 00 div div 00 5/9 00 00 00 00 04 05 06 04

Algemene uitkering (sept+dec circulaire incl oude jaren) Afwikkeling Essent (vrijval gar 337 en dividend PBE 124 uit vrz) Jeugdzorg (m.n. vrijval CJG 2011 rijksgelden 184) NRV2011 (raad december) NRV2011-aanvulling College: Lokaal jeugdbeleid NRV2011-aanvulling College: Centrum Jeugd en Gezin NRV2011-aanvulling College: vrijval mazo Onvoorzien restant Leges burgerzaken (restit NIK - 20, comp Rijk 52; overige 34) Vrijval NTB oude jaren diverse posten Aanmaningen en dwangbevelen Btw OZB Kapitaallasten Saldo mutaties kleiner dan 25.000 Overige mutaties bedrijfsvoering Wmo (Hbh + huish. verzorging) P-kosten Leisure Dome Voortzetting Startersregeling 2012-2014 NK Wielrennen Storting BLS gelden Kermissen Leges bouw Leerlingenvervoer Markten

Voordelig rekeningresultaat 2011

904 467 232 212 66 50 42 71 66 61 54 50 47 32 104 136 -1.139 -293 -200 -150 -125 -154 -59 -51 -47 -30

345

10

Verloop ‘reserve parkeerfonds exploitatie’ 2011 Het verloop van deze reserve over 2011 is als volgt: bedragen x € 1.000

Saldo begin Mutaties t/m Najaarsnota 2010 – exploitatie en egalisatie saldo

2011

2012

2013

2014

11.643

- 24

385

475

100

90

- 1.006 100

Gefaseerde terugstorting vanuit schuldhulpverlening Div. bestaande investeringen tlv parkeerfonds overheveling naar reserve structuurfonds 1 )

- 1.721 - 8.750

1)

T.b.v. investeringsambities naar reserve structuurfonds Opleiding/migratie office 1 )

- 54

ZLSM cofinanciering 1 )

- 25

Rekeningresultaat 2010 inclusief addendum (raad juni 2011) Gedeelte rekeningresultaat 2010 naar reserve WSW

1.438 - 396

1)

Gedeelte rek.resultaat 2010 naar reserve stadsvernieuwing

1)

-36

1)

- 342 - 910

Geschil oude jaren brandweer 2 )

345

Rekeningresultaat 2011

Saldo eind

- 24

385

475

475

1)

Zie toelichtingen in Najaarsnota 2011. Ten aanzien van de post ‘Opleiding/migratie office’ is van de € 90.000 een bedrag van € 54.000 besteed in 2011, het restant zal in 2012 worden besteed. 2)

Het financiële risico in verband met de afwikkeling van het geschil met de Brandweer over de jaren 2009-2011 was in de risicoparagraaf van de Najaarsnota 2011 reeds geschetst. Uiteindelijk bleek dit een daadwerkelijke financiële tegenvaller voor de rekening 2011, welke ten laste is gebracht van de reserve parkeerfonds exploitatie.

De reserve parkeerfonds exploitatie is een buffer vergelijkbaar met de algemene reserve, die waar nodig vrij ingezet kan worden.

11

Verloop ‘reserve structuurfonds/investeringsambities’ 2011 In onderstaande tabel zijn de genomen besluiten (in totalen) opgenomen, alsook de nog beschikbare ruimte t.b.v. de investeringsambities. Bedragen x € 1.000

Bedrag

Omschrijving

Besteed

Begin

15.000

Herontwikkeling Atriumterrein (VJN ‘10)

- 1.000

0

- 750

- 750

Overheveling investeringsverplichtingen van parkeerfonds naar structuurfonds (VJN ’11) (1)

+ 1.721 - 1.721

- 621

Overheveling vrije ruimte parkeerfonds tbv investeringsambities (VJN ’11)

+ 8.750

bij: beschikbaar via “oud voor nieuw” investeringsprogramma (VJN ’11)

+ 4.400

Kunstgrasvelden (raad mei ‘10)

Subtotaal

26.400

Stadsdeelvisie Kerkrade West (raad feb ‘11)

- 2.413

- 161

Verhuizing bibliotheek (VJN ’11)

- 250

- 210

Cameratoezicht bedrijventerreinen (raad apr ‘11/ VJN ‘11)

- 200

- 20

- 3.415

- 3.008

Voorbereiding revitalisering Dahliastraat (raad sep ‘11 / NJN’11)

-100

-5

Bijdrage nieuwbouw dierentehuis (raad sep ‘11 / NJN ‘11)

-116

- 23

Herontwikkeling Theaterpassage (raad juni ‘11 / NJN ’11)

Totaal nog beschikbaar t.b.v. investeringsambities t/m rek 2011 Totaal feitelijk besteed in 2011 (geraamde maar nog niet bestede bedragen worden overgeheveld naar volgende jaren)

19.906 - 4.798

1) Dit betreft € 1.250.000 gemeenschapshuizen, € 311.000 tenniscomplexen, € 160.000 kunstgrasvelden. Hiervan is t/m eind 2011 feitelijk € 550.000 resp. € 0 resp. € 71 besteed. In 2012 zijn t/m maart nog enkele besluiten genomen, namelijk: evenementen Kerkrade 1e halfjaar 2012 € 125.000 (jan2012); voorbereiding ontwikkelen centrumplan € 633.000 onder intrekking van besluit juni 2011 € 200.000 voor uitwerken concept cultuurpodium/bibliotheek (maart 2012).

12

Verantwoording per beleidsveld In het volgend overzicht wordt de indeling gekoppeld aan de huidige raadscommissieverdeling. Iedere raadscommissie is eerst verantwoordelijke voor de genoemde onderwerpen.

Omschrijving Beleidsvelden

Programma’s

Commissie

1. Bouwen en wonen

Aantrekkelijk wonen en wijkontwikkeling

GEZ

2. Verkeer en vervoer

n.v.t.

GEZ

3. Milieu

Sociaal klimaatbeleid

GEZ

4. Economie en toerisme

Toerisme

GEZ

5. Veiligheid en handhaving

Veilig leefmilieu

AZM

6. Jeugd

Voorkomen van vroegtijdige schooluitval

BS

7. Welzijn, sport en cultuur

Maatschappelijke participatie

BS

8. Zorg

Integraal gezondheidsbeleid

BS

9. Werk en inkomen

Reïntegratie

BS

10. Bestuur en bedrijfsvoering

n.v.t.

AZM / PL

11. Beheer

n.v.t.

GEZ

Alle Parkstad - aangelegenheden m.b.t. overgedragen taken ten aanzien van economie, ruimtelijke ordening, mobiliteit en wonen alsook de voorbereiding vergaderingen Parkstadraad

PL

Algemene dekkingsmiddelen

AZM

Paragrafen

AZM

AZM = Algemene Zaken en Middelen BS = Burgers en Samenleving

GEZ PL

13

= Grondgebied en Economische Zaken = Parkstad Limburg

14

Leeswijzer Naam beleidsveld Een van de elf beleidsvelden

A. Algemeen Omschrijving van het beleidsveld Hierin wordt (de reikwijdte van) het beleidsveld kort omschreven. Onderscheiden deelterreinen De binnen de beleidsvelden onderscheiden beleidsmatige deelterreinen worden ter informatie kort aangeduid. Deze sluiten aan op de indeling van de meer gedetailleerde financiële productenbegroting op grootboekniveau. Portefeuillehouders Hier worden de betrokken c.q. verantwoordelijke portefeuillehouders ten aanzien van het onderhavige beleidsveld vermeld. Beleidskaders De bestaande vastgestelde beleidsnota's worden hier genoemd. Bij sommige beleidsvelden worden rijksregelgeving en provinciale plannen genoemd, indien deze een sterke invloed hebben op het gemeentelijke beleid. Voornamelijk worden de gemeentelijke en regionale beleidskaders vermeld.

B. Programma Indien van toepassing, dan wordt hier een programma weergegeven in de vorm van een doelenboom. Daarin treft u aan: - Naam programma De naam van het betreffende programma nieuwe stijl. Tevens is/zijn de verantwoordelijke portefeuillehouder(s) aangegeven. - Wat willen we bereiken? De algemene en afgeleide doelstellingen/taakgebieden zijn in de doelenbomen aangegeven. Deze dienen zoveel mogelijk te zijn geformuleerd in termen van maatschappelijke effecten. Het SMART (SpecifiekMeetbaar-Acceptabel-Realistisch-Tijdgebonden) maken/houden van doelstellingen is een continu proces. - Financiële informatie Op het niveau van de afgeleide doelstellingen c.q. taakgebieden worden ter informatie de werkelijke lasten en baten voor 2011 weergegeven, alsmede de geraamde budgetten (exploitatie en/of investeringen) aangegeven, exclusief indirecte kosten. Deze vormen de optelsom van de individuele bedragen op activiteitenniveau. Tussen de genoemde activiteiten kan overigens budgettair worden geschoven. - Wat hebben we gedaan/bereikt in 2011? In de doelenboom is het uitgangspunt dat de afgeleide doelstellingen of taakgebieden (mede) kunnen worden gerealiseerd door het uitvoeren van de genoemde activiteiten. Het spreekt voor zich dat dit een sterk vereenvoudigde weergave is van de werkelijkheid. Zie verder toelichting onder C. - Nadere toelichting programma Hier is indien nodig nog een korte toelichting opgenomen ten aanzien van de hiervoor genoemde zaken. Er is ook actueel cijfermateriaal opgenomen ten aanzien van de indicatoren van het programma.

15

C. Overige vermeldenswaardige zaken en indicatoren (realisatie) Hier kunnen eventuele overige activiteiten, projecten en cijfermatige gegevens of afwijkingen worden vermeld die in 2011 hebben plaatsgevonden, voorzover relevant en niet reeds in de doelenbomen van de programma’s opgenomen. Het “gewoon” uitvoeren, c.q. uitgevoerd hebben van wettelijke taken en/of van vastgestelde beleidsplannen (zie ook beleidskaders) valt hier in beginsel niet onder, daar dit als “vanzelfsprekend” mag worden beschouwd. Alleen bij bijzonderheden (bijv. forse achterstanden in uitvoering, teruggang kwaliteitsscores, financieel) is vermelding op zijn plaats.

D. Wat heeft het gekost? Het overzicht van lasten en baten rekening 2011 geeft voor de verschillende jaren de gerealiseerde resp. geraamde bedragen weer. Er wordt onderscheid gemaakt tussen enerzijds bestaand beleid en nieuw beleid, anderzijds tussen saldo voor resultaatbestemming (zonder rekening te houden met mutaties in reserves) en saldo na resultaatbestemming (inclusief mutaties reserves). Actuele externe en interne ontwikkelingen, intensivering of juist noodzakelijke inperking van bestaand beleid en nieuw beleid noopten tot budgettaire bijstellingen, die middels de Voorjaars-/Najaarsnota 2011 zijn geformaliseerd. Alle mutaties voortvloeiende uit deze Voorjaars-/Najaarsnota zijn derhalve gedefinieerd als “nieuw beleid”. De bedragen die bij de beleidsvelden zijn genoemd, zijn exclusief de kapitaallasten van nieuwe c.q. geplande investeringen; deze staan namelijk “macro” in het administratieve beleidsveld 0. Een toelichting hierop treft u aan bij het onderdeel Jaarrekening, “Analyse kostenplaatsen / indirecte kosten”, pag. 145. De posten “nieuw beleid” worden onder aan de tabel nog beknopt weergegeven. Voor een uitgebreide toelichting wordt verwezen naar de Voorjaars-/Najaarsnota 2011. Aangezien de rekening 2010, resp. 2011 een verantwoordingsdocument achteraf betreffen, is de categorie “nieuw beleid” niet van toepassing. Het saldo is berekend als baten minus lasten. Alle bedragen zijn x € 1.000. Door afrondingen kunnen kleine verschillen ontstaan. Afwijkingen rekening huidig jaar - begroting na wijziging huidig jaar Hier worden per beleidsveld de belangrijkste afwijkingen genoemd van de rekening 2011 t.o.v. de begroting na wijziging 2011. Afwijkingen rekening huidig jaar - rekening vorig jaar Hier worden per beleidsveld de belangrijkste afwijkingen genoemd van de rekening 2011 t.o.v. de rekening 2010. Investeringen Per beleidsveld wordt de primaire, resp. actuele raming, alsmede het bestede bedrag en het restant krediet per jaarschijf weergegeven. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen uitbreidings- en vervangingsinvesteringen. Bij een aantal investeringen kan echter sprake zijn van een gemengd karakter. Dan wordt per geval gekeken welke omschrijving het meest passend is. Er is een uitsplitsing naar uitbreidings- (u) en vervangingsinvesteringen (v). Een specificatie is opgenomen in de Bijlagen (pag. 163). Afwijkingen realisatie huidig jaar – raming huidig jaar Hier worden per beleidsveld de belangrijkste afwijkingen genoemd van de werkelijke investeringen 2011 t.o.v. de geraamde investeringen 2011, op basis van de mutaties Voorjaars- en Najaarsnota 2011 en, voorzover van toepassing, de rekening 2011.

16

17

Grafiek lasten en baten per beleidsveld Figuur 1 Lasten 2011

9.712

15.744 37.698

10.098 1.478 6.497 1.210

70.138

6.842 8.484 20.075

10.007

Figuur 2 Baten 2011 1.101 7.135

0. Alg. Dekkingsmiddelen 1. Bouwen en Wonen

63.285

2. Verkeer en Vervoer 3. Milieu 4. Economie en Toerisme 5. Veiligheid en Handhaving

3.269 6. Jeugd

998 107.092

2.493 787 467 6.093

7. Welzijn, Sport en Cultuur 8. Zorg 9. Werk en Inkomen

841 4.766

10. Bestuur en Bedrijfsvoering 11. Beheer

18

01 Bouwen en wonen

A. Algemeen Omschrijving van het beleidsveld: Het scheppen van optimale condities voor het woningaanbod en de woonen leefomgeving alsook een wervend vestigingsklimaat. Onderscheiden deelterreinen: Ruimtelijke ordening; Wonen; Natuur, landschap en groen; Wijkgerichte ontwikkelingen Portefeuillehouders:  P. Thomas ( ruimtelijke ordening, volkshuisvesting, economie, wijkwethouder West)  W. Terpstra (ontwikkelingsbedrijf Kerkrade, centrummanagement, wijkwethouder Noord)  L. Jongen (coördinatie wijkontwikkeling en wijkwethouder Oost)  T. Weijers (openbare ruimte) Beleidskaders: Op rijksniveau fungeert de Nota Ruimte als kader. Provinciale en regionale beleidskaders:  Provinciaal Omgevingsplan Limburg (POL) 2006 en aanvulling Verstedelijking, Herstructurering en Kwaliteitsverbetering (2009)  Limburgse Wijkenaanpak  Uitvoeringsprogramma Wonen-Welzijn-Zorg  Provinciale Woonvisie Limburg 2006-2010 en concept Provinciale Woonvisie Limburg 2011-2020  Intergemeentelijke Structuurvisie Parkstad Limburg (oktober 2009)  Herstructureringsvisie voor de woningvoorraad Parkstad Limburg (december 2009)  Uitvoeringsprogrogramma platteland in uitvoering (regio Parkstad Limburg en Provincie Limburg 2007-2014)  Identiteit Parkstad Limburg 2004  Regionale woonmilieuvisie “lekker thuis in Parkstad Limburg” 2004  Regionale Woonvisie op hoofdlijnen Parkstad Limburg 2006-2010 en in voorbereiding een Regionale woonvisie Parkstad Limburg 2011-2020  Regionale Woningbouwprogrammering 2006-2010 en in voorbereiding een Regionale Woningbouwprogrammering Parkstad Limburg 2011-2020  Document “Kwaliteitssturing Regionale woningmarkt. Van Zeef naar Zwengel”  Regioprogramma “Naar een duurzame vitale regio” (juni 2010) Gemeentelijke beleidskaders:  Lokale Structuurvisie Kerkrade 2011 en bestemmingsplannen  Stadsdeelvisie Kerkrade-West 2011  Gemeentelijk ontwikkelingsprogramma ISV II periode 2005-2009  Verordening VROM starterslening gemeente Kerkrade 2007  Jaarlijkse grondnota, Beheersvoorschriften OBK en Verkoopvoorwaarden gemeentegrond aan particulieren  Convenant duurzaam bouwen (update 2001)  Prestatieovereenkomsten corporaties – gemeente  Welstandsnota 2004 (update in 2008)  Bomenbeleidsplan 2006  Samenwerkingsovereenkomst gemeente Kerkrade en Kerkraads Bewonersplatforms 24 april 2007  WMO-beleidsplan gemeente Kerkrade  Convenant energiebesparing 2009-2012  Uitvoeringsprogramma’s wijkontwikkeling (jaarlijks)  Beleidsnotitie bestrijding verpauperde panden in Kerkrade 2008  Convenant “Lokaal Overleg Volkshuisvesting Kerkrade (LOVK) 2010-2014”

19

B. Programma Bij dit beleidsveld hoort het programma “Aantrekkelijk wonen en wijkontwikkeling”.

20

Programma Aantrekkelijk wonen en wijkontwikkeling P. Thomas; W. Terpstra ; T. Weijers; L. Jongen.

Wat willen we bereiken? Algemene doelstelling: Een aantrekkelijke en goed functionerende woon-, werken leefomgeving Afgeleide doelstelling: Door het opstellen en uitvoeren van ruimtelijk beleid zorgdragen voor een verhoging van de tevredenheid over de woonkwaliteit, betere match vraag en aanbod woningen en meer groen Afgeleide doelstellingen/taakgebieden Wat hebben we gedaan/bereikt in 2011? Prestatie-indicatoren Rek 2011/Primaire begroting 2011 Ruimtelijk beleid Aan het opstellen, actualiseren en uitvoeren van ruimtelijk Vaststelling en uitvoering van de stadsdeelvisie Kerkrade-West  score voor de algemene kwaliteit van de beleid is in 2011 een bedrag van € 85.500 besteed aan woonomgeving: 6,7 en de structuurvisie Kerkrade 2010-2020; advieskosten. Opstellen stadsdeelvisie Kerkrade-Oost I. Rode ontwikkelingen Aan het uitvoeren van rode (stedelijke) ontwikkelingen om de tevredenheid woonkwaliteit en match vraag en aanbod woningen te verbeteren zijn de volgende middelen besteed in 2011: Reserve Stadsvernieuwing € 239.500 t.b.v. sloop, verkrotting, opknappen gevels en aankoop van panden. Aan isv2 projecten is € 375.000 besteed. Voor de regeling Besluit Woning Gebonden Subsidies is een bijdrage van € 302.000 beschikbaar gesteld. Voor de Startersregeling is een bijdrage van € 175.000 uitgekeerd. Groene ontwikkelingen In 2011 zijn o.a. de navolgende groene projecten voor een bedrag van € 274.000 ten uitvoer gebracht:

Wijkontwikkeling Aan het uitbouwen van wijkgericht werken met de kernbegrippen duurzaam, schoon, veilig en sociaal is in 2011 een bedrag van € 231.000 gemoeid in de vorm van het Uitvoeringsprogramma Wijkontwikkeling.

Ontwikkelen stadscentra (Carboonplein, Markt in Eygelshoven en 10-puntenplan in het Centrum); Transformatie van diverse wijken, door middel van sloop en nieuwbouw, inclusief aanpak verpaupering.

  

In de navolgende straten zijn het afgelopen jaar  civieltechnische werkzaamheden uitgevoerd:  Dir. Petersstraat, Op de Knip, Centrum Eygelshoven, Berghofstraat-Veldhofstraat, Kloosterraderplein. In 2011 is er ook een begin gemaakt aan de boomveiligheidscontrole.

Betrokkenheid van burgers en buurtverenigingen is het afgelopen jaar wederom gestimuleerd Er zijn diverse projecten op het gebied van sociale activering en zelfwerkzaamheid uitgevoerd en ondersteund. Enkele voorbeelden zijn het gladheidsproject, burendag, onderhoud

22

aantal gesloopte woningen 96 aantal gerealiseerde woningen 330 leegstaande woningen ≤ 6,0%

oppervlakte groen 57,2 m2/inw oppervlakte stedelijk groen 24,8 m2/inw

 tevredenheid buurtvoorzieningen ≥ 55%  sociale cohesie 5,6  verloedering in de buurt 4,7

Afgeleide doelstellingen/taakgebieden Rek 2011/Primaire begroting 2011

Wat hebben we gedaan/bereikt in 2011? openbare ruimte op de Gracht en diverse kleinere activiteiten. Verder is er extra aandacht besteed aan veiligheid en samenwerking met ondernemers in de diverse wijken. Voorbereidingen voor het project Buurtbemiddeling zijn gestart. Het project intensivering opbouwwerk is samen met de provincie Limburg in uitvoering genomen. De wijkaanpak heeft in 2011 geleid tot het honoreren van Kerkrade West als eerst prioritaire wijk van Parkstad Limburg. De herstructurering van het gebied kan rekenen op een bijdrage van 10,4 mln uit het Transformatiefonds. Limburgse Wijkenaanpak: de Stadsdeelvisie Kerkrade-West is in 2011 vastgesteld (pilot) inclusief een Samenwerkingsovereenkomst tussen provincie, regio, gemeente en Hestia en een uitvoeringsovereenkomst voor de Heilust. Met het opstellen van de Stadsdeelvisie voor Kerkrade Oost-1 is in 2011 een begin gemaakt, samen met Land van Rode. In dit gebied bevindt zich de tweede ontwikkellocatie uit de herstructureringsvisie PSL: de hoogbouwflats Bleijerheide. Vaststelling Structuurvisie Kerkrade 2010-2020

23

Prestatie-indicatoren

24

Nadere toelichting programma Ruimtelijk beleid Rekening wordt gehouden met het rijks- en provinciaal ruimtelijk beleid dat moet doorwerken in het regionaal en gemeentelijk beleid. Deze laatste betreffen de intergemeentelijke structuurvisie en regionale herstructureringsvisie en de gemeentelijke structuurvisie overeenkomstig de Wet ruimtelijke ordening. De gemeentelijke structuurvisie bevat een specificatie op stadsdeelniveau. De herstructureringsopgave is hierin echter alleen in hoofdlijnen aangeduid middels beheersgebieden, verdunningsgebieden en ontwikkelingsgebieden. In de stadsdeelvisies wordt deze opgave nader uitgewerkt, onder andere met meerjaren uitvoeringsprogramma’s. Een nadere toelichting op deze visies wordt gegeven in de paragraaf grondbeleid, onderdeel a (pag. 101). Vaststellen, uitwerken, uitvoeren (geactualiseerde) structuurvisies en stadsdeelvisies Een belangrijk doel van de intergemeentelijke structuurvisie Parkstad Limburg is om op regionaal niveau sturing te geven aan ruimtelijke ontwikkelingen overeenkomstig de in de WGR+ gemaakte afspraken. Op regionaal niveau is daarbij sprake van zeven ontwikkelgebieden (in de gemeente Kerkrade Park Gravenrode en de Zuidflank) waarbij de regio de regie voert. Voor het overige is sprake van een beheerslijn door de regio, waarbij de gemeenten zich conformeren aan de afspraken in de vastgestelde intergemeentelijke structuurvisie (o.a. op basis van zogenaamde ruimtelijke hiërarchie (XL, L, M , S). De structuurvisie Kerkrade 2010-2020 is afgestemd op de intergemeentelijke structuurvisie. De gemeentelijke structuurvisie vormt het beleidskader waarbij op stedelijk niveau de afstemming wordt bewaakt tussen deelgebieden en projecten. Tevens bevatten deze visies de sturing op de bouwstenen die een goed functionerende woon-, werken leefomgeving mogelijk maken. Het gaat daarbij o.a. om het functioneel afstemmen van functies op demografische en maatschappelijke ontwikkelingen, het bevorderen van ruimtelijke kwaliteit en identiteit, het realiseren van de parkstad structuur en internationalisering (Eurode). Overigens is het beleid dat hier aan de orde is niet strikt ruimtelijk van aard, de benadering is steeds integraal uitwerkt in de samenhang mens, economie en ruimte. Mede op basis van de structuurvisies zijn c.q. worden voor de Kerkraadse stadsdelen stadsdeelvisies opgesteld. Begin dit jaar is de stadsdeelvisie Kerkrade-West vastgesteld en met deelnemende partijen (provincie, regio, gemeente en wooncorporatie Hestia) een samenwerkingsovereenkomst ondertekend. Daarnaast is voor het deelgebied “Heilust” een uitvoeringsovereenkomst gesloten. Voor het stadsdeel Kerkrade-Oost I (Centrum en aangrenzende woonbuurten Holz, Rolduckerveld, Nulland en Bleijerheide, inclusief het stadspark en Rolduc en omgeving) is voor de zomer van 2011 gestart met het opstellen van een stadsdeelvisie. Op 20 oktober 2011 hebben woningstichting Land van Rode en gemeente hiervoor een intentieovereenkomst gesloten. Voor een nadere toelichting op de diverse ontwikkelingsvisies wordt verwezen naar de paragraaf grondbeleid, onderdeel a (pag. 101). Rode ontwikkelingen De “rode ontwikkelingen” gaan verder dan wonen. Ook de verzorgingsstructuur met economische impact alsmede opwaardering van de openbare ruimte spelen daarin een belangrijk rol. Tegen de achtergrond van regionale, demografische en maatschappelijke ontwikkelingen is hierbij sprake van een aantal sturingslijnen: verlagen van de relatief hoge stedelijke dichtheid ten gunste van nieuwe openbare ruimte met een hoog inrichtingsniveau; zeker in het kader van de krimp zal de noodzaak tot de herinrichting van de openbare ruimte toenemen. Als gevolg van de sloop van woningen en de noodzaak tot krimp zal een belangrijk deel van deze gronden niet langer worden bebouwd. Deze gronden zullen bij de openbare ruimte betrokken dienen te worden. inzetten op de voordelen van een middelgrote stad met overzichtelijke structuur en menselijke maat uitbouwen van de parkstructuur binnen de stad (zie groene ontwikkelingen) het doorbreken van de versnipperde verzorgingsstructuur van de stad door een ruimtelijke en functionele concentratie ten behoeve van duurzame instandhouding Hieronder is een aantal projecten opgenomen die ieder een bijdrage leveren aan een samenhangende stedelijke en landelijke structuur voor de stad Kerkrade in samenhang met de regio Parkstad Limburg (PSL)

25

Ontwikkelen stadscentra De versterking en verduurzaming van onze verzorgingsstructuur richt zich op het centrum met een drieluik van retail, verzorging en wonen alsmede cultuur. Het betreft o.a. het Centrumplan en de herinrichting van het Atrium gebied. Het secundair centrum, dat is gekoppeld aan het Carboonplein met een relatief groot verzorgingsgebied in het stadsdeel West, is begin 2011 afgerond. De overige concentraties hebben betrekking op de centra van Eygelshoven markt (Noord, ook in 2011 afgerond) en het Maria Gorettiplein (Nulland/Bleijerheide). Transformatie van diverse wijken, door middel van sloop en beperkte nieuwbouw, inclusief aanpak verpaupering De herstructurering van de wijken komt voort uit de actie herstructurering van de woningmarkt 20102020 en is nauw gekoppeld met de verzorgingsstructuur zoals hiervoor is aangeven. De nieuwe woningbouwprogrammering na 2012 zal dit concreet duiden evenals de in 2011 vastgestelde Structuurvisie Kerkrade en de daaruit voortkomende Stadsdeelvisies (West is reeds vastgesteld in 2011). In dit kader zullen tevens verpauperde locaties worden aangepakt. Bijzondere infraplannen In het afgelopen jaar zijn de voorbereidingen gestart voor de herinrichting van het Plein bij de nieuw te bouwen basisschool. Verder is de Kloosterraderstraat in het Centrum opgepakt en zijn de voorbereidingen gestart om het plein achter het Raadhuis in te richten. Groene ontwikkelingen In samenhang met de noodzakelijke herstructurering ten gevolge van demografische ontwikkelingen is de vergroening van onze stad een van de belangrijkste beleidsitems voor de komende bestuursperioden. Naast de verbetering van het woonen leefklimaat is dit een belangrijke basisvoorwaarde voor de invulling van onze toeristisch-recreatieve ambities. De ontdichting is daarmee van fundamentele betekenis voor vele deelprogramma’s en geeft ruimte voor een nieuwe zich onderscheidende ruimte van de stad, waarin ‘groen’ prioriteit krijgt. Groen dient daarbij breed te worden uitgelegd zoals in de vorm van beekdalen, lobben, groene vingers, overgangen, parken, pleinen, entrees, plantsoenen, hofjes, boomstructuren e.d. Hierna wordt nader ingegaan op enkele activiteiten: Groene vingers Door middel van groene vingers (in de vorm van groene lobben in het stedelijk gebied) alsmede door aanleg en opwaardering van groene stepstones/stadstuinen, laanstructuren en groene entrees wordt de stad en de woonomgeving groener gemaakt. Wijkontwikkeling Het uitbouwen van wijkgericht werken krijgt gestalte door de hierna volgende activiteiten. (Verder) stimuleren betrokkenheid burgers en buurtverenigingen Met inachtneming van de kernbegrippen duurzaam, schoon, veilig en sociaal wordt dit vorm gegeven door uitvoeren van meerdere projecten. De actieve inzet van het opbouwwerk in de wijken wordt voortgezet en kon in 2011 rekenen op gedeeltelijk externe financiering door de Provincie Limburg. Daarbij zullen de communicatie-instrumenten website, Buurt TV, Stadskrant, de wijkkaternen, flyers, etc. worden ingezet. Sociale activering Het sociaal activeren van burgers en het stimuleren van zelfwerkzaamheid blijft een aandachtspunt voor wijkontwikkeling waarmee invulling wordt gegeven aan de taakstelling uit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Deze inspanningen vinden onder meer plaats binnen de sociale wijkteams waarin wijkontwikkeling is vertegenwoordigd. Limburgse Wijkenaanpak (Krimp) Het uitwerken en uitvoeren van de Limburgse Wijkenaanpak samen met de provincie Limburg en de Stadsregio Parkstad Limburg. Dit houdt o.m. in het uitwerken van de ontwikkellocaties Kerkrade-West en Kerkrade-Oost I, zoals aangegeven in de regionale herstructureringsvisie. Kerkrade-West is ingebracht in het Transformatiefonds dat voor de Stadsregio Parkstad Limburg is ingericht. In 2011 heeft dit geleid tot

26

een bijdrage uit het transformatiefonds van 10,6 mln euro voor Kerkrade-West. Kerkrade Oost I is in dit kader reeds onder de aandacht gebracht. Voor wat betreft krimp zal een actieve bijdrage worden geleverd aan de regionale discussie over de demografische krimp van de stadsregio Parkstad Limburg. Indicatoren programma Omschrijving algemene kwaliteit van de woonomgeving gesloopte woningen gerealiseerde nieuwbouwwoningen leegstaande woningen irt woningvoorraad per 1/1

bron burgeronderzoek Woonmonitor Limburg** Woonmonitor Limburg** woz-registratie

eenheid

2008

score (0-10)

2009

2010

6,9

2011

streefwaarde 2010-2013

6,7

≥ 7,0

aantal

71

82

209

96

150

aantal

22

237

59

330

100

%

5,8

6,0

5,3

5,8

≤ 6,0

oppervlakte groen per inwoner

m2/inw

57,0

57,0

65,9

-

oppervlakte stedelijk groen per inwoner

m2/inw

24,6

24,6

27,8

-

57

≥ 55

tevredenheid buurtvoorzieningen

burgeronderzoek

%

57

score 5,6 5,6 ≥ 5,8 (0-10) score verloedering in de buurt burgeronderzoek 4,3 4,7 ≤ 4,2 (0-10) * = streefwaarde is op basis van actuele ontwikkelingen in de (noodzakelijk geachte) woningvoorraad bijgesteld van 200 naar 150, exclusief vermeerdering woningvoorraad door verbouwing bestaande panden. sociale cohesie

burgeronderzoek

**= vanaf 2011; voorheen woningcartotheek

C. Overige vermeldenswaardige zaken en indicatoren (realisatie) Door de stadsregio Parkstad Limburg en de Provincie Limburg is Kerkrade-West aangewezen als een van de 5 prioritaire Parkstadwijken voor de herstructurering. Daarmee is een koppeling gelegd tussen de Limburgse Wijkenaanpak en de regionale herstructurering, die behoort tot de top-5 van de strategische agenda van Parkstad Limburg. Na de vaststelling van de Stadsdeelvisie West is een bijdrage van 10,6 mln euro uit het Transformatiefonds verkregen en heeft de uitwerking van de visie in de vorm van herstructurering in combinatie met een sociaal programma een grote stimulans gekregen. In 2011 is een start gemaakt met het opstellen van de Stadsdeelvisie voor Kerkrade-Oost 1 (het zuidelijk deel van Kerkrade-Oost). Bij dit beleidsveld is ook de paragraaf grondbeleid relevant. Indicatoren beleidsveld Er zijn geen overige indicatoren gedefinieerd ten aanzien van het beleidsveld.

27

D. Wat heeft het gekost? Lasten/baten rekening 2011 BELEIDSVELD 01 Bouwen en wonen Bestaand beleid - lasten - baten Saldo Bestaand beleid Nieuw beleid - lasten - baten Saldo Nieuw beleid Saldo voor bestemming Mutaties reserves - toevoegingen - onttrekkingen Saldo na bestemming

Bedragen x €1.000 Rekening 2010

Primaire begroting 2011

Begroting na wijz. 2011

Rekening 2011

6.753 3.496

13.520 9.957

8.848 3.796

9.678 4.568

3.257

3.563

5.052

5.110

0 0 0

0 0 0

50 0 50

0 0 0

-3.257

-3.563

-5.102

-5.110

-408

-794

-417

-420

35

900

199

199

-3.630

-3.457

-5.321

-5.332

Afwijking rekening huidig jaar - begroting na wijziging huidig jaar Binnen programma 1 Bouwen en Wonen zijn er geen noemenswaardige afwijkingen t.o.v. de geraamde budgetten. Voor wat betreft de overheveling van de gelden uit de “overlopende passiva” (VO besluit woninggebonden subsidies, € 777.000) naar “voorziening bws”, zie de toelichting bij de algemene beschouwingen onderdeel b en de toelichting op de balans. Afwijkingen rekening huidig jaar - rekening vorig jaar Structuurplan Met de aankoop van Markt 4 (theaterpassage) en Markt 3 (voormalige fonotheek) was een bedrag van € 2,995 mln gemoeid. Voor de verhuizing en inrichting van de bibliotheek in de Einderstraat is in 2011 een bedrag besteed van € 211.000. Voor communicatiedoeleinden is het afgelopen jaar ca. € 14.000 uitgegeven. Deze gelden zijn beschikbaar gesteld uit het structuurfonds. Grondexploitatieprojecten Bij grondexploitatieprojecten is een vergelijking tussen de besteding van de rekening 2011 t.o.v. 2010 weinig zinvol omdat de uitgaven per project eenmalig worden gedaan en er daarom geen afwijkingen kunnen worden verklaard. Stads- en dorpsvernieuwing / I.S.V. Voor het ISV-programma 2005-2009 is een totaal budget van ca. € 5 mln beschikbaar. Dit budget wordt aan diverse projecten besteed. In 2011 is voor € 237.000 besteed tegenover € 1,060 mln in 2010. Deze projecten zijn eenmalig van aard en worden door de Provincie gefinancierd.

28

Subsidiering woningbouw In 2010 is een bijdrage van € 313.000 aan woninggebonden subsidies verstrekt. In 2011 is deze bijdrage met ca. € 11.000 afgenomen. Omdat er geen nieuwe bijdragen worden verstrekt loopt deze regeling in 2016 af. Voor de uitvoering van de startersregeling is in 2011 een bijdrage van € 175.000 verstrekt. Voor wat betreft de overheveling van de gelden uit de “overlopende passiva” (VO besluit woninggebonden subsidies, € 777.000) naar “voorziening bws”, zie de toelichting bij de algemene beschouwingen, onderdeel b, en de toelichting op de balans. Wijkontwikkeling Jaarlijks wordt er een bedrag van € 300.000 beschikbaar gesteld voor de wijk uitvoeringsprogramma’s. Deze budgetten zijn veelal incidenteel en lopen over de jaarschijven heen, een vergelijking met vorig jaar is dan ook weinig zinvol. Investeringen rekening 2011 Primaire BELEIDSVELD 01 raming Bouwen en wonen krediet Uitbreiding 900 Vervanging Totaal beleidsveld

900

Bedragen x €1.000 Actuele raming krediet

Gevoteerd

Restant krediet

Besteed

0 -

0 -

0 -

0 -

0

0

0

0

Afwijkingen actuele raming krediet huidig jaar - primaire raming krediet huidig jaar N.v.t. Afwijking besteed huidig jaar - actuele raming krediet huidig jaar N.v.t.

29

30

02 Verkeer en vervoer

A. Algemeen Algemeen Omschrijving van het beleidsveld: De voorbereiding, planning en uitvoering van het verkeer- en vervoersbeleid gericht op het leveren van een bijdrage aan een goede, evenwichtige en veilige infrastructuur. Het verhogen van de bereikbaarheid, het verbeteren van de openbaar vervoer-voorzieningen en verkeersveiligheid zijn daarbij de kernpunten. Onderscheiden deelterreinen: Infrastructuur algemeen; Automobiliteit; Openbaar vervoer; Fiets / voetganger Portefeuillehouders:  T. Weijers (openbare ruimte, verkeer en vervoer) Beleidskaders: Met betrekking tot het beleidsveld verkeer en vervoer zijn diverse lokale en regionale beleidskaders relevant:  Provinciaal Omgevingsplan Limburg (P.O.L.)  Provinciaal en Regionaal Verkeers- en Vervoersplan (2007).  Provinciale Nota Openbaar vervoer 2005  Wegenbeheersplan 2002-2006 (update 2012)  Verkeersveiligheidsplan 1997  Wegcategorisering (2007)  Parkeerbeleidsnota (2009)

B. Programma Voor dit beleidsveld is geen apart programma in de vorm van een doelenboom gedefinieerd.

31

32

C. Overige vermeldenswaardige zaken en indicatoren (realisatie) Buitenring Parkstad Limburg In 2011 is er gewerkt aan het oplossen van knelpunten van de Buitenring Parkstad Limburg. Het Provinciaal InpassingsPlan is in december door de Raad van State vernietigd. Hierdoor treedt er vertraging op. Er zal eerst een nieuw Provinciaal InpassingsPlan moeten worden vastgesteld. In het jaar 2012 zal de provincie een besluit nemen hoe de Buitenring Parkstad Limburg verder zal worden ontwikkeld. Avantislijn Op 29 juli 2011 heeft de deelstaat Nordrhein-Westfalen de resultaten van de maatschappelijke kostenbatenanalyse voor de Avantislijn openbaar gemaakt. Uit de analyse, volgens de Duitse IGVP-systematiek, blijkt dat de maatschappelijke opbrengsten per jaar 1,35 maal zo groot zijn als de maatschappelijke kosten. Dit betekent dat ook in Duitsland de weg vrij is gemaakt om een besluit te nemen over de financiering voor het Duitse deel, zijnde 22 mln euro. Voor het Nederlandse deel van de Avantislijn is 18 mln euro gereserveerd. In 2011 is op basis van de positieve IGVP in Duitsland door NRW besloten dat financiering in principe akkoord is. Die financiering dient nog wel geformaliseerd te worden op basis van definitief ontwerp en raming (vermoedelijk 2012). In september 2011 is in opdracht van de provincie Limburg door adviesbureau DHV gestart met het opstellen van een referentieontwerp voor de Avantislijn op Nederlands grondgebied, vanaf treinstation Kerkrade-Centrum tot en met treinstation Avantis. Stadsregio Parkstad Limburg, gemeenten Heerlen en Kerkrade, Prorail en Duitse partners werden het laatste kwartaal van 2011 betrokken bij de voorbereiding van dit ontwerp. Door DHV zijn de eisen en wensen van betrokken partijen, ook die van de gemeente Kerkrade, in beeld gebracht. Deze zijn verwerkt in het referentieontwerp, dat na de afronding voorjaar 2012, fungeert als belangrijke bouwsteen voor het voorkeurstracé van de Avantislijn in het verdere planproces. Automobiliteit Het programma Duurzaam Veilig is geëvalueerd en afgerond. De woonwijken en de verkeersgebieden bieden zo een duidelijke en begrijpelijke verkeerssituatie die de verkeersveiligheid ten goede komt. Openbaar Vervoer Het verhogen van bushaltes heeft onze aandacht gehad in 2011 (14 gerealiseerd ) hetgeen ook in 2012 zal gebeuren. Het toegankelijk maken van bushaltes gebeurt met speciaal daarvoor ontworpen trottoirbanden die het straatniveau ter plaatse van de instapplek voor de autobus met circa 8 cm verhogen. Daarmee komt het gebruik van het reguliere busvervoer ook voor de minder valide passagier binnen handbereik, hetgeen zich kan vertalen in een verminderde noodzakelijke inzet van het deur-tot-deur vervoer van de regiotaxi. De aanpassingen van de bushaltes geschieden grotendeels via het principe werkmet-werk. Verkeersveiligheid De verkeersveiligheid van de gemeentelijke infrastructuur is verder verbeterd door de uitvoering van diverse verkeersveiligheidacties, deels voortkomende uit de afgesloten convenanten met basisscholen en middelbare scholen (extra aandacht voor veiligheid in schoolomgevingen), alsmede behandeling van klachten, suggesties en andere aandachtspunten op verkeersgebied. Fietsverkeer In het lopende jaar 2012 zal meer aandacht geschonken aan de fiets in de zin van het verbeteren van bestaande fietspaden, het aanbieden van bewaakt fietsparkeren en het aanbrengen van oplaadpunten voor de elektrische fiets. In de Kerkraderstraat, Grensstraat en de Voorterstraat zijn rode fietsstroken aangebracht die de plek voor de fietsers veilig en duidelijk markeren.

33

Indicatoren beleidsveld omschrijving

2008

2009

2010

aantal

429

286

219

≤ 450

- uitsluitend mat. schade

aantal

365

239

188

≤ 390

- met letsel

aantal

64

46

30

≤ 60

Rijks waterstaat

- met dodelijke afloop meldingen verkeersoverlast tevreden met verkeersdrukte in eigen buurt

politie burgeronderzoek

aantal

0

1

1

aantal

235

217

231

%

37

2011


eenheid

geregistreerde ongevallen

bron

0 211

≤ 200

38

≥ 30

D. Wat heeft het gekost? Lasten/baten rekening 2011




Rekening 2011

1.599 1.023

1.284 766

1.479 839

1.478 841

576

518

640

637

-576

-518

-640

-637

Mutaties reserves - toevoegingen

0

0

0

0

- onttrekkingen

0

0

0

0

-576

-518

-640

-637

BELEIDSVELD 02 Verkeer en vervoer Bestaand beleid - lasten - baten Saldo Bestaand beleid Saldo voor bestemming

Saldo na bestemming

Afwijking rekening huidig jaar - begroting na wijziging huidig jaar Binnen programma 2 Verkeer en Vervoer zijn er geen noemenswaardige afwijkingen t.o.v. de geraamde budgetten. Afwijkingen rekening huidig jaar - rekening vorig jaar Kleine verkeersmaatregelen Voor het project duurzaam veilig zijn er in 2010 voor € 350.000 maatregelen uitgevoerd. Hiervoor is een BDU bijdrage van € 350.000 ontvangen van Parkstad Limburg. Voor de begeleiding van verkeersprojecten (Avantislijn, buitenring, en Parkstadprojecten) is er in 2011 een bedrag van € 40.000 besteed aan advieskosten. Voor het toegankelijk maken van bushaltes heeft er in 2011 een extra investering van € 35.000 plaatsgevonden. Hiervoor is een bijdrage van Parkstad Limburg ontvangen. Parkeervoorzieningen In 2011 is de opbrengst parkeergelden met € 32.000 gestegen. De toename van de parkeergelden is een gevolg van de uitbreiding van het aantal parkeerplaatsen op het Kloosterraderplein en de ligging van de parkeerplaats in het centrum.

34

De opbrengst van de naheffingsaanslagen is met € 13.000 achtergebleven t.o.v. 2010. Een duidelijke verklaring van het achterblijven van de naheffingsaanslagen is niet onderzocht maar kan wijzen op een beter betaalgedrag van de burgers. Investeringen rekening 2011 Primaire BELEIDSVELD 02 raming Verkeer en vervoer krediet Uitbreiding 160 Vervanging 20 Totaal beleidsveld

180

Bedragen x €1.000 Actuele raming krediet 143 46 189

Gevoteerd

Besteed

Restant krediet

143 46

131 0

0 0

189

131

0

Afwijkingen actuele raming krediet huidig jaar - primaire raming krediet huidig jaar I.v.m. een herprioritering van de reguliere investeringen zijn de investeringen voor het onderdeel verkeer en vervoer: duurzaam veilig in de voorjaarsnota 2011 met € 17.000 verlaagd naar € 143.000. Bij de kredietregularisatie 2010 is het investeringsvolume (€ 26.000) voor het onderdeel parkeren doorgeschoven naar 2011. Hiermee is er in 2011 € 46.000 beschikbaar. Afwijking besteed huidig jaar - actuele raming krediet huidig jaar Voor het project duurzaam veilig is er in 2011 een krediet van € 212.000 beschikbaar gesteld. Het afgelopen jaar is er voor een bedrag van € 200.000 maatregelen uitgevoerd in het 1e kwartaal van 2012 zal het project worden afgehandeld. Voor de herinrichting van de Kloosterraderstraat en het Kloosterraderplein resteert nog een investeringskrediet van € 15.000 de groenwerkzaamheden zullen in het voorjaar van 2012 worden afgerond. In het 1e kwartaal van 2012 zullen de aangekochte panden in de Marktstraat worden gesloopt, aansluitend zal de doorsteek naar het parkeerdek in de Einderstraat worden gerealiseerd, hiervoor is een bedrag van € 46.000 geraamd.

35

36

03 Milieu

A. Algemeen Omschrijving van het beleidsveld: Zorg dragen voor een goed en leefbaar milieu alsmede het uitvoeren van de inzameling van huishoudelijke afvalstoffen. Stimulering van de toepassing van duurzame productiemiddelen en duurzame energie. Dit beleid is er nadrukkelijk op gericht om waar mogelijk klimaatbeleid resp. energiebesparing als vliegwiel te gebruiken om ook andere maatschappelijke effecten te bewerkstelligen (jeugd en jongereneducatie (scholen); het creëren van werkgelegenheid in klimaat/energieprojecten en op behoud en verbetering van inkomen voor mensen met een kleine beurs door middel van een beperking van energiekosten). Onderscheiden deelterreinen: Milieubeheer; Afval Portefeuillehouder:  T. Weijers (milieu en afval) Beleidskaders: Verschillende beleidskaders zijn relevant: Gemeentelijke beleidskaders  Milieuprogramma  Bouwbesluit en bouwverordening  Convenant energiebesparing II 2009-2013  Convenant duurzaam bouwen  Bodembeleidsplan (wordt in 2012 geactualiseerd)  Bodemkwaliteitskaart (wordt in 2012 geactualiseerd)  Sociaal klimaatbeleid uitvoeringsprogramma 2009-2012

B. Programma Bij dit beleidsveld hoort het programma “Sociaal klimaatbeleid”.

37

Programma Sociaal klimaatbeleid T. Weijers

Wat willen we bereiken? Algemene doelstelling: Een duurzame samenleving waarbij economische, sociale en ecologische aspecten integraal benaderd worden. Afgeleide doelstelling: Energiebesparing die leidt tot woonlasten-verlichting voor mensen met een kleine beurs); creëren van werkgelegenheid in relatie tot klimaat-projecten en jeugd -jongereneducatie op het gebied van klimaat. Afgeleide doelstellingen/taakgebieden Rek 2011/Primaire begroting 2011 Duurzaamheid in relatie tot klimaat en energie, met specifiek aandachtspunt jeugd- en jongereneducatie Aan het klimaatbeleid project SLOK is een bedrag van € 67.000 besteed. Voor energiebesparende maatregelen is er in 2011 een bijdrage van € 17.000 beschikbaar gesteld voor de renovatie van het socio project in Eygelshoven. Voor de energieadviseur is er een bijdrage van € 14.000 beschikbaar gesteld. Lastenvermindering voor mensen met een kleine beurs. € diverse budgetten Werkgelegenheid als resultante van milieuprojecten € diverse budgetten

Wat hebben we gedaan/bereikt in 2011? Optimaliseren gemeentelijk gebouwenbeheer op energiegebied Verduurzamen openbare verlichting Onderzoek naar hergebruik restwarmte industrie Haalbaarheidsonderzoek duurzaam Parkstad Limburg Stadion

Energie neutrale woningen in het lage segment Convenant energiebesparing corporaties II (2009-2012) Gestart met opzetten energieteam Kerkrade Opleiding energieconsulent Gestart met opzetten energieteam Kerkrade Convenant energiebesparing corporaties II

38

Prestatie-indicatoren 

§ gas- en stroomverbruik gemeentelijke gebouwen ≥ – 3 % gemiddeld per jaar



§ energielasten inwoners ≥ –2% (verbruik gemiddeld per jaar)



§ energielasten inwoners ≥ –2% (verbruik gemiddeld per jaar)

Nadere toelichting programma Optimaliseren gemeentelijk gebouwenbeheer op energiegebied Dit project staat ingepland voor 2012 en is nog niet in uitvoering. Speciale aandacht zal uitgaan naar energiehuishouding gemeentewerf en Raadhuis. Verduurzamen openbare verlichting Onderzoek naar verbeteringsmogelijkheden heeft plaatsgevonden en is overgedragen naar vakafdeling (Openbare Ruimte). Op diverse locaties binnen de stad is reeds ledverlichting toegepast (Julianastr, Kohlbergsgracht (deels), Schiltgens (deels) en de Kokelestraat. Voorts wordt ook met dimbare verlichting geëxperimenteerd. Een beleidsplan Openbare verlichting zal in de loop van het jaar gereed komen en ter besluitvorming worden voorgelegd. Onderzoek naar hergebruik restwarmte industrie Dit onderzoek wordt gecombineerd met het onderzoek duurzaam Parkstad Limburg Stadion. Haalbaarheidsonderzoek duurzaam Parkstad Limburg Stadion Onderzoek heeft plaatsgevonden. Thans wordt met de exploitant van het stadion gesproken over de haalbaarheid van maatregelen. Hierbij wordt tevens een externe partij ingezet welke beschikt over de benodigde expertise. Enerzijds wordt gekeken naar de optimalisatie van bestaande situatie. Daarnaast wordt onderzocht of verduurzaming kan worden doorgevoerd. Energie neutrale woningen in het lage segment De energieneutrale woningen zijn gerealiseerd in Eygelshoven (Kommerveldlaan) door woningvereniging Heuvelsteden. Komende jaren wordt verder gekeken naar energieverbruik, gebruiksvriendelijkheid en eventuele problemen. Convenant energiebesparing corporaties II (2009-2012) Kerkrade heeft met de woningbouwcorporaties een nieuwe convenant afgesproken. Hierin staan diverse afspraken over energiezuinig en duurzaam bouwen. Dit convenant borduurt voort op het convenant 2007. Op basis van dit convenant wordt een werkagenda afgesproken met de corporaties en worden enkele nieuwe projecten gevolgd. De toepasbaarheid en werkwijze van het convenant wordt gezamenlijk met de corporaties gevolgd en geëvalueerd. Het resultaat is dat de ambities en verantwoordelijkheden zijn vastgelegd in prestatieafspraken tussen gemeente en woningcorporaties. Ambities gelden voor woningbouw (nieuw en bestaand). De looptijd van het convenant is met 1 jaar verlengd tot eind 2012. Dit sluit aan bij de looptijd gehele gemeentelijke klimaatprogramma. Opzetten energieteam Kerkrade Onderzoeken naar mogelijkheden om MKB te voorzien van energieadviezen wordt onderzocht. MKB Parkstad wordt hierover geconsulteerd. Opleiding energieconsulenten Project is per 31 december 2011 afgesloten. Energieconsulent heeft in samenwerking met de 4 Kerkraadse woningcorporaties energieadviezen verstrekt. In totaal zijn 273 energieadviezen afgegeven. Aan het project is de nodige publiciteit verbonden geweest en hebben uitgebreide promotie activiteiten plaatsgevonden.

39

Indicatoren programma bron

eenheid

2008

2009

afd. M&B

%

0

-/- 3,5

prov.monitor/ afd. M&B

%

0

-/- 1,2

omschrijving afname energieverbruik gemeentelijke gebouwen in eigen beheer afname energieverbruik per woning

2011


-/- 2,7

n.n.b.

gem. -/- 3 jaarlijks *

-/- 4,1

n.n.b.

gem. -/- 2 jaarlijks *

2010

* Telperiode is 2009-2012, streefwaarde t.o.v. 2008, Omschrijving is aangepast van “energielasten inwoners” naar “energieverbruik per woning”, omdat de prijscomponent in “lasten” niet te beïnvloeden is door de maatregelen.

C. Overige vermeldenswaardige zaken en indicatoren (realisatie) Indicatoren beleidsveld Omschrijving aangeboden restafval aangeboden GFT

bron RD4monitor RD4monitor

streefwaarde

eenheid

2008

2009

2010

2011

tonnage

13.847

13.378

12.717

10.221

9.800.

tonnage

3.954

3.951

3.564

2.839

n.v.t.

2010-2013

kosten kwijtschelding i.r.t. Afd. Fin % 7,4 7,7 6,8 7,9 Niet bekend kosten afvalverwerking * * Een algemene beleidsmatige uiteenzetting inzake kwijtschelding is gegeven in de paragraaf lokale heffingen.

D. Wat heeft het gekost? Lasten/baten rekening 2011 BELEIDSVELD 03 Milieu Bestaand beleid - lasten - baten Saldo Bestaand beleid Saldo voor bestemming Mutaties reserves -toevoegingen -onttrekkingen Saldo na bestemming




Rekening 2011

7.036 6.645

6.805 6.405

5.916 6.157

5.911 6.093

391

400

-241

-182

-391

-400

241

182

-150

-50

-671

-586

54

0

0

0

-487

-450

-430

-404

40

Afwijking rekening huidig jaar - begroting na wijziging huidig jaar Binnen programma 3 Milieu zijn er geen noemenswaardige afwijkingen t.o.v. de geraamde budgetten. Afwijkingen rekening huidig jaar - rekening vorig jaar Geluidhinder Ter afronding van de geluidsaneringsprojecten (verkeerslawaai) heeft de Provincie Limburg een projectsubsidie van € 230.000 aan gemeente Kerkrade toegekend. De afronding van de geluidsaneringsprojecten zal uiterlijk 31 december 2014 voltooid zijn. Energie Elk jaar worden er een aantal energieprojecten uitgevoerd die vaak eenmalig van aard zijn. In 2011 hebben naast het reguliere Klimaatprogramma de volgende activiteiten plaatsgevonden: -

Plaatsing van 5 Elektrische laadstations voor elektrische auto’s (geen kosten) Bijdrage van € 5.000 aan RCE Rhine Meuse t.b.v. ontwikkeling educatief programma Start onderzoek naar realisatie Duurzaam Lokaal Energiebedrijf Kerkrade West (kosten € 10.000) Overgang naar groene stroom voor eigen gebouwen en Openbare Verlichting

Afval Het saldo van het deelprogramma afval wordt aan het eind van het rekeningjaar toegevoegd of onttrokken uit de reserve egalisatie kosten afvalverwerking zodat de taak reiniging budgettair neutraal afsluit. Investeringen rekening 2011 Primaire BELEIDSVELD 03 raming Milieu krediet Uitbreiding Vervanging Totaal beleidsveld

-


Gevoteerd

Restant krediet

Besteed

-

-

-

-

-

-

-

-


41

42

04 Economie en toerisme

A. Algemeen Omschrijving van het beleidsveld: Het ontwikkelen van een voorwaardenscheppend beleid voor het goed functioneren van bedrijfsleven en warenmarkt en het bevorderen van een voldoende gedifferentieerd werkgelegenheidsaanbod. Het ontwikkelen van een strategisch en uitvoerend toeristisch en recreatief beleid. Onderscheiden deelterreinen: Werkgelegenheid; Revitalisering bedrijventerreinen; Toerisme; Weekmarkten en kermissen; Public relations en marketing Portefeuillehouders:  J. Som (public relations en marketing)  P. Thomas (ruimtelijke ordening, economische zaken en toerisme )  T. Weijers (weekmarkten en kermissen, coördinatie evenementen) Beleidskaders:  Beleidsplan “Perspectief voor Parkstad Limburg 2007-2010” en kadernota economie Parkstad Limburg en programma Strategie & Samenwerking  Retailstructuurvisie Parkstad Limburg 2010 - 2020  Strategische Visie Toerisme Parkstad Limburg 2008  Kadernota Ondernemen in Kerkrade 2006  Beleidsnota Toerisme en recreatie gemeente Kerkrade (2000)  Projectplan Grensland Wormdal 2020  Lokaal toeristisch plan klavertje vier  Programma Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg (Parkstad Attractiestad, Imagocampagne).  Kadernota evenementenbeleid  Nota communicatie  Marktverordening en marktbeleidsplan  Nota kermisbeleid en evaluatienota

B. Programma Bij dit beleidsveld hoort het programma “Toerisme”.

43

Programma Toerisme P. Thomas

Wat willen we bereiken? Algemene doelstelling: Economische structuurversterking realiseren door middel van stimulering toeristische sector (naast andere maatregelen) Afgeleide doelstelling: Het (toeristisch) imago en de aantrekkingskracht van de gemeente vergroten Het verhogen van bestedingen in de toeristische voorzieningen Afgeleide doelstellingen/taakgebieden Wat hebben we gedaan/bereikt in 2011? Rek 2011/Primaire begroting 2011 Toerisme lokaal Voor het Wormdal en de Anstelvallei is een I.v.m. een herprioritering van de reguliere investeringen ontwikkelingsvisie voorbereid zijn de investeringen voor het onderdeel Euregionale In Parkstad verband is de participatie in een nieuwe Eurode park in de voorjaarsnota 2011 van € 700.000 interregproject voorbereid. verlaagd naar € 19.000. De ontwikkelingen in de nabijheid van Kasteel Erenstein zullen zoveel mogelijk worden afgestemd met Gaiapark en Fletcher Groep zodat er een win- win ontstaat. Voor het project explorium is opdracht verstrekt aan een architectenbureau voor het maken van een schetsontwerp. De plannen van voor het Eurodepark/golfbaan zijn in 2011 versoberd door een verlaging van het investeringsvolume. Toerisme promotie Het afgelopen jaar is er een bijdrage van € 139.000 beschikbaar gesteld aan de VVV Zuid Limburg. Verder is er een exploitatiebijdrage aan de ZLSM verstrekt van € 25.000.

Er is een Convenant gesloten met de VVV Zuid-Limburg voor de promotie van toeristische activiteiten.

44

Prestatie-indicatoren  aantal bezoekers toeristisch recreatieve voorzieningen: 

Gaiapark Kerkrade ≥ 440.000



Continium ≥ € 87.000



opbrengsten toeristenbelasting ≥ € 93.000

Nadere toelichting programma Toerisme Toerisme heeft in Kerkrade door een actief stimulerend gemeentelijk beleid de laatste vijftien jaar een sterke groei doorgemaakt. Recente onderzoeksrapporten van ZKA, te weten “Gravenrode: op weg naar 2020, Economische visie en strategisch advies” (2007) en “Strategische visie op het toerisme in Parkstad (2008) geven verder richting aan het beleid. In het rapport van ZKA over Park Gravenrode pleit genoemd bureau voor versterking van de bestaande bedrijven, eerder dan voor toevoeging van nieuwe bedrijven. Dat laatste geldt met name voor dagattracties. Voor groei in verblijfsrecreatie ziet het bureau wel nog mogelijkheden. De voor 2011 voorziene activiteiten hebben lokaal daarom primair betrekking op productontwikkeling en –versterking. De beoogde groei in de verblijfsrecreatie is door de komst van Golden Tulip en de Fletchergroep inderdaad gerealiseerd. Ook de inspanningen van Rolduc om meer toeristische overnachtingen te boeken, hebben succes gehad. Van 39.000 overnachtingen in 2009 voor heel Kerkrade liep het aantal in 2011 op naar 74.000. Opstellen ontwikkelingsvisies Wormdal en Anstelvallei (o.a. Nieuw Ehrenstein en Klarenanstel) Voor het Wormdal en de Anstelvallei worden ontwikkelingsvisies voorbereid. Een prominente plek in het Wormdal wordt ingenomen door de Historische Driehoek (Rolduc, Baalsbrugger molen en Burg Rode). Verder heeft de gemeente Kerkrade met Landgraaf een regeling getroffen over de afwikkeling van het project Grote Boslocatie. Van de resterende middelen is €70.000 teruggevloeid welk bedrag zal worden aangewend voor het beter toegankelijk maken van het Wormdal voor wandelaars door de aanleg van wandelpaden. In het kader van de verdere ontwikkeling van de Anstelvallei is in 2011 o.a. de zoektocht voortgezet naar geschikte initiatieven voor de locaties Nieuw Ehrenstein en Klarenanstel. Met steun uit het Groenfonds Parkstad Limburg (€335.000 uit het budget 2011) wordt de entree van de Anstelvallei rond kasteel Erenstein en hoeve Brughof verfraaid. Groenmetropool In Parkstad-verband is de participatie in een nieuw Interregproject (drie landen) voorbereid. In dit project (Tiger) participeert Kerkrade met € 200.000 (waarvan € 100.000 Europese subsidie). In 2011 is met succes een verzoek ingediend om deze voor de bouw van een uitzichtsplatform bestemde middelen te herschikken ten behoeve van een voetgangersbrug bij Baalsbruggen, het herstel van de historische kloostertuin Rolduc en samenwerkingsarrangementen tussen de drie polen van de historische driehoek. Zowel in HULK-verband als in Parkstad-verband wordt onderzocht hoe de grensregio’s hun samenwerking, die gegroeid is in de Euregionale 2008, verder kunnen uitbouwen. GaiaPark De ontwikkeling van GaiaPark staat voorlopig niet stil. De betrokkenheid van de gemeente daarbij varieert van faciliteren tot participeren (financieel). Van een extra participatie is momenteel echter geen sprake. Wel zullen wij onze gemeentelijke plannen in de nabijheid van kasteel Erenstein (projecten Groenfonds Parkstad Limburg) zoveel mogelijk afstemmen op de ontwikkelingen van Gaia en de Fletcher Groep zodat een win-win situatie ontstaat. Continium e.o. Van de zijde van de gemeente zal in eerste instantie bevorderd worden, dat Continium samen met de ZLSM een “cluster van vermaak” ontwikkelt, zoals voorzien in de Strategische Visie Toerisme Parkstad. Tevens wordt de relatie met de Schacht Nulland gelegd. In verband met de beoogde vestiging van het project “eXplorium”heeft het college middelen gereserveerd en is aan een architectenbureau opdracht gegeven tot het maken van een schetsontwerp. Eurodepark We zullen moeten kijken hoe wij door goede keuzes te maken en strategische allianties aan te gaan met betrokken organisaties zoals Natuurmonumenten en het Waterschap dit project voor Kerkrade mogelijk kunnen maken. In 2011 zijn de aanvankelijke plannen voor het Eurodepark aanzienlijk versoberd en financieel bijgesteld. Het golfbaaninitiatief van Rolduc is met Eurodepark vervlochten. Om de gemeentelijke opstelling ten aanzien van de golfbaanplannen beter te onderbouwen, wordt in overleg met de golfbaanstichting en Rolduc een haalbaarheidsstudie uitgevoerd.

45

Herontwikkeling bedrijventerrein Willem Sophia In 2011 is de samenwerkingsovereenkomst met de LHB getekend. Opzet van het project is gericht op de herontwikkeling van de VDL-locatie en opwaardering van de openbare ruimte. Op basis van het uitgewerkte uitvoeringsplan is in 2011 gestart met de herinrichting van de bestaande infrastructuur. Bedrijfsbezoeken Met een afvaardiging van het college zijn diverse bedrijfsbezoeken afgelegd. Rodaboulevard Op basis van regionale afspraken over de invulling van de Westcorridor heeft invulling plaatsgevonden van het stedelijk dienstenterrein de Rodaboulevard. In 2011 is gestart met de realisatie van de Leisure Dome Kerkrade, bestaande uit 8 zalen met een verwacht jaarlijks bezoekersaantal van 400.000. Economische pijler WGR+ In het kader van deze pijler heeft Kerkrade een bijdrage geleverd aan de realisatie van de promotie en acquisitie-opgave op regionale schaal. Activiteiten o.a.: organisatie en deelname aan vastgoedbeurzen zoals BKD, Provada etc. Daarnaast is in 2011 de Retailstructuurvisie Parkstad Limburg 2010-2020 door de Parkstad Raad vastgesteld. In het verlengde van deze regionale visie is in opdracht van de gemeente Kerkrade een deelrapport voor de gemeente Kerkrade opgesteld. Het betreft een actualisatie van de rapportage uit 2002. Stichting Starterscentrum Limburg Samen met de Stichting Starterscentrum Limburg zet de gemeente sterk in om het ondernemerschap te stimuleren door middel van o.a. het begeleiden en coachen van startende ondernemers. Stichting Bedrijventerreinenmanagement (BTM) Parkstad Limburg In 2011 is conform activiteitenplan door de Stichting invulling gegeven aan het beheer, revitalisering van bestaande bedrijventerreinen en dienstverlening aan bedrijven op bedrijventerreinen. In dit verband wordt de haalbaarheid van camerabeveiliging bedrijventerreinen aan de hand van een groeimodel nader onderzocht. Weekmarkten en kermissen Als verdere uitwerking van de evaluatie kermisbeleid worden de wijkkermissen in Kerkrade-West en Eygelshoven reeds een aantal jaren georganiseerd door en voor rekening van een aantal kermisexploitanten. Gelet op de daarbij opgedane ervaringen is eind 2011 in goed overleg met betrokken exploitanten besloten om in 2012 bij wijze van proef ook een wijkkermis te organiseren in Bleijerheide. Na evaluatie van de ervaringen zal een definitief besluit worden genomen. Na het doorlopen van een aantal procedures is de weekmarkt Eygelshoven in 2011 definitief geplaatst op het pleingedeelte tussen Laurastraat, Veldhofstraat, Torenstraat en Terbruggen en is de Laurastraat inmiddels weekmarktvrij. Inmiddels is de marktkooplieden een concept voor een nieuw inrichtingsplan en een concept voor nieuwe marktregelgeving toegezonden met het verzoek hun zienswijze kenbaar te maken. Naar verwachting zal het besluitvormingstraject in het eerste kwartaal of uiterlijk begin tweede kwartaal 2012 worden afgerond. De in februari 2011 gerealiseerde tijdelijke terugplaatsing van de weekmarkt Spekholzerheide naar de locatie Carboonplein wordt door alle betrokkenen als positief ervaren en is inmiddels omgezet in een definitief besluit tot terugplaatsing van de weekmarkt naar deze locatie. Indicatoren programma omschrijving bezoekers GaiaPark Kerkrade Zoo ( x 1.000) bezoekers Continium ( x 1.000) opbrengsten toeristenbelasting ( x € 1.000)* * op rekeningbasis

bron

eenheid

GaiaPark

2009

2010

aantal

401

419

375

440

≥ 400

Continium

aantal

86

60

93

87

≥ 100

afd. FIN

aantal

41

45

62

93

≥ 50

46

2011


2008

C. Overige vermeldenswaardige zaken en indicatoren (realisatie) De gemeente schept betere randvoorwaarden op het gebied van ruimtelijke ordening, milieu, huisvesting en andere faciliteiten, door het stroomlijnen van dienstverleningsprocessen aan ondernemers vanuit de gemeente en door het voeren van een stimulerend beleid gericht op het vergroten van het aantal startende ondernemers. Thema’s die vooral een regionaal karakter hebben, worden bij voorkeur ondergebracht bij Parkstad. Op het grondgebied van de gemeente Kerkrade bevinden zich zes bedrijventerreinen met een totaal oppervlakte van ca. 330 ha. Vrijwel alle kavels van de gemeente zijn uitgegeven. Kerkrade is binnen Parkstad Limburg de eerste gemeente die zich bezighoudt met de revitalisering van de bedrijventerreinen. Via het regionale publiek-private samenwerkingsverband BTM, wordt structureel aandacht besteed aan revitalisering en beheer van bedrijventerreinen in Parkstad Limburg en het stimuleren van gezamenlijke acties op de bedrijventerreinen. Daarmee kunnen ondernemers financiële en duurzame voordelen behalen. Concreet is in 2011 de haalbaarheid van camerabewaking op de bedrijventerreinen Rodaboulevard, Spekholzerheide en Euregopark opgestart. In het kader van het convenant bedrijventerreinen 2010-2020 van het Minsterie van Vrom is een zestal pilotprojecten aangewezen. Parkstad Limburg is een van de projecten. Binnen deze projecten is voor de pilot “Willem Sophia” in 2011 een samenwerkingsovereenkomst met de LHB getekend, die gericht is op herontwikkeling van de VDL-locatie en opwaardering van de openbare ruimte. In 2011 is gestart met de uitvoering (oa. herinrichting van een deel van de Steenbergstraat, riolering, bestrating en verlichting). In samenwerking met afdeling Sociale Zaken zijn in 2011 voorzieningen getroffen om bij wijze van proef arbeidsplaatsen te creëren met inzet van mensen in de uitkering. Dit biedt een netto-voordeel voor de gemeente (besparing uitkering versus investering gemeente in arbeidsplaatsenregeling). Daarbij is de intentie uitgesproken dat bij positief verloop hiervoor ook in 2011 voorzieningen getroffen worden. Zie in dit verband ook beleidsveld 9 en het programma “reïntegratie”. In 2010 is door BRO in opdracht van Parkstad de retailstructuurvisie 2010-2020 Parkstad Limburg opgesteld waarmee een nieuw regionaal afsprakenkader tot stand is gekomen. In 2011 is deze visie door de Parkstad Raad vastgesteld. In het verlengde van deze regionale visie is een deelrapport voor de gemeente Kerkrade opgesteld. Het betreft een actualisatie van de rapportage uit 2002. Indicatoren beleidsveld omschrijving

bron

eenheid

2008

2009

2010

2011

bedrijfsvestigingen*

vestigingregister

aantal

2.199

2.365

2.498

2.611

werkzame personen* werkgelegenheidsindex arbeidsplaatsen versus beroepsbevolking vestigingen detailhandel werkzame personen detailhandel standplaatsen markten

vestigingregister

aantal

16.765

17.208

17.299

17.542

vestigingregister / E,til

%

78

80

82

84

vestigingregister

aantal

382

392

389

385

vestigingregister

aantal

2.017

2.064

2.174

2.214

afd. OOV

aantal

81

81

79

73

verkoopruimte markten afd. OOV m² 2.164 * Excl. vestigingen en werkzame personen uit Landbouwtelling CBS.

2.164

2.133

2.075

47


≥ 81

D. Wat heeft het gekost? Lasten/baten rekening 2011 BELEIDSVELD 04 Economie en toerisme Bestaand beleid - lasten - baten Saldo Bestaand beleid Nieuw beleid - lasten - baten Saldo Nieuw beleid Saldo voor bestemming Mutaties reserves -toevoegingen -onttrekkingen Saldo na bestemming




Rekening 2011

1.240 1.272

1.101 768

1.048 465

1.110 467

-32

333

583

643

0 0 0

0 0 0

75 0 75

0 0 0

32

-333

-658

-643

-300

-200

0

-100

0

0

0

0

-268

-533

-658

-743

Afwijking rekening huidig jaar - begroting na wijziging huidig jaar Grondexploitatie bedrijventerrein Locht Doordat het afgelopen jaar geen grondtransacties hebben plaatsgevonden heeft de grond exploitatie van het bedrijventerrein Rodaboulevard met een nadelig saldo van € 70.000 afgesloten. Markten In het kader van de herinrichting Kerkrade-West is de voorheen op het voormalige achter de winkels aan de Akerstraat gesitueerde Carboonplein ingericht marktterrein een aantal jaren geleden tijdelijk verplaatst naar de locatie Patronaatstraat. Het aantal marktkooplieden dat daar standplaats innam was beduidend minder dan in de oorspronkelijke situatie op het voormalig Carboonplein. Inmiddels zijn de marktkooplieden die standplaats innamen op de locatie Patronaatstraat weer “terug geplaatst” naar het nieuw – aan de voorkant van de winkels Akerstraat gelegen – ingericht Carboonplein. Daarbij is een goede mix tussen gevestigde middenstand, gebruik van een deel van het plein ten behoeve van de warenmarkt en behoud van voldoende parkeergelegenheid op de marktdag nagestreefd. Daarnaast is in de afgelopen jaren een teruggang geconstateerd van het aantal marktkooplieden op de warenmarkt Eygelshoven. In het kader van het definitief opstellingsplan wordt uitbreiding van het aantal standplaatsen en een daaraan gekoppelde verhoging van de omvang van de te genereren marktgelden nagestreefd. Echter, in 2011 leidde dit tot € 29.900 minder ontvangsten voor marktgelden. Kermissen Sinds enige jaren vormt het Old Hickoryplein geen onderdeel meer van de centrumkermis. Verder worden geen inkomsten meer gegenereerd uit de door een kermisexploitant te organiseren wijkkermissen. Daarnaast kan worden geconstateerd dat de inschrijvingen als zodanig voor de centrumkermis, wellicht ook als gevolg van de economische ontwikkelingen, zijn terug gelopen. De inkomsten bedragen € 50.000 minder dan begroot.

48

Afwijkingen rekening huidig jaar - rekening vorig jaar Markten Door het treffen van diverse maatregelen in het kader van de tijdelijke opstelling warenmarkt Eygelshoven zijn de kosten in 2011 € 14.000 hoger. In deze tijdelijke situatie, waarin nog geen sprake is van verankering van marktkramen c.q. de zeilen worden aan de verkoopkramen wekelijks verzwaringselementen aangebracht. Tevens wordt in deze tijdelijke situatie een gedeelte van het marktterrein aan de kant van de Laurastraat met dranghekken afgezet. Bedrijventerreinen Het batige/nadelige saldo van de exploitatie van de bedrijventerreinen wordt aan het eind van een dienstjaar geactiveerd en toegevoegd aan de boekwaarde. De kosten en baten van een exploitatie zijn eenmalig van aard. Na afronding van een project worden de revenuen toegevoegd aan de reserve grondexploitatie OBK. Recreatie en toerisme In het afgelopen jaar is er een exploitatie bijdrage van € 25.000 aan de Stichting Z.L.S.M. beschikbaar gesteld. Samen met drie andere “gemeenten langs de Lijn” en de provincie is in totaal € 200.000 op tafel gebracht. Met dat geld worden dringend noodzakelijke investeringen in de infra bekostigd alsmede het opstellen van een gezonde exploitatie-opzet. Door een toename van het aantal bezoekers aan GaiaZoo zijn de retributiegelden in 2011 met € 8.500 toegenomen. Door een forse toename van het aantal verblijfsgasten is de ontvangen toeristenbelasting eveneens aanzienlijk gestegen. Van 2009 tot 2011 steeg het aantal gasten van 39.000 naar 74.000 en de ontvangen toeristenbelasting van € 43.000 naar € 93.000. Ook een geleidelijke verhoging van het tarief (van € 1,10 naar € 1,25) droeg bij tot dit resultaat. De terugloop van het aantal bezoekers van Continium (van 93.000 naar 87.000) is te verklaren uit het feit, dat het bezoek van scholen is afgenomen als gevolg de trend, dat scholen de kosten voor dit soort activiteiten proberen te beperken. Investeringen rekening 2011 Primaire BELEIDSVELD 04 raming Economie en toerisme krediet Uitbreiding 700 Vervanging Totaal beleidsveld


Gevoteerd

Restant krediet

Besteed

19

0

0

19

-

-

-

-

-

700

19

0

0

19

Afwijkingen actuele raming krediet huidig jaar - primaire raming krediet huidig jaar Het primair beschikbare budget voor het Eurodepark bedroeg € 700.000. In de najaarsnota 2010 is het niet benutte investeringsgedeelte ad € 24.000 van 2010 doorgeschoven naar 2011. I.v.m. een herprioritering van de reguliere investeringen zijn de investeringen voor het onderdeel Eurodepark in de voorjaarsnota 2011 van € 700.000 verlaagd naar € 19.000. Afwijking besteed huidig jaar - actuele raming krediet huidig jaar Van het beschikbaar gestelde voorbereidingskrediet voor het Eurodepark inclusief golfbaan schuift € 130.000 door naar 2012. In 2011 is een haalbaarheidsstudie gestart. In het 2de kwartaal 2012 zal met partijen besloten worden of de aanleg van de golfbaan in de huidige context realistisch is. Zo ja dan zal het voorbereidingskrediet worden aangewend voor de voorbereiding van de ontwerpfase. Als eerste stap zal de Milieu Effect Rapportage (MER) worden afgerond. De gereserveerde middelen (€ 100.000) voor het project Tiger (brug bij de Baalsbruggermolen en kloostertuinen van Rolduc) zullen in 2012 worden besteed.

49

50

05 Veiligheid en handhaving

A. Algemeen Omschrijving van het beleidsveld: Het in samenwerking met diverse partners - met gebruikmaking van de volledige veiligheidsketen ontwikkelen van beleid, realiseren van uitvoeringsplannen en projecten die gericht zijn op het bereiken van een optimaal leefklimaat in buurten en wijken waar burgers zich veilig voelen. Onderscheiden deelterreinen: Openbare orde algemeen; Rampenbestrijding; Criminaliteitspreventie, Uitvoering bijzondere wetten en plaatselijke verordeningen; Handhaving en toezicht Portefeuillehouders:  J. Som (openbare orde, veiligheid en brandweer (wettelijke taken) / rampenbestrijding / coördinatie handhaving)  P. Thomas (ruimtelijke ordening / bouwen woningtoezicht)  T. Weijers (milieu) Beleidskaders:  Wijkveiligheidsbeleid en wijkveiligheidsplannen.  Beleidsnota coffeeshopbeleid en evaluatierapportage  Beleidsnota prostitutiebeleid.  Horeca-convenant veilig uitgaan met vastgesteld sanctiebeleid  Algemene plaatselijke verordening  Rampenplan met bijbehorende processen / rampenbestrijdingsplan en multidisciplinaire coördinatieplannen  Convenant veiligheidshuis  Convenant bestuurlijke aanpak criminaliteit en convenant samenwerkende overheden  Lokale structuurvisie  Lokale welstandsnota Kerkrade (excessenregeling)  Oplegnotitie beleid handhaving fysieke leefomgeving  Sanctie- en gedoogstrategie omgevingsrecht (milieu, bouwen, ruimtelijke ordening)  Beleidsplan bouwhandhaving  Handhavingsprogramma’s omgevingsrecht (milieu, bouwen, ruimtelijke ordening)  Subsidieverordening gevelverbetering  Beleidsnotitie bestrijding verpauperde panden in Kerkrade  Packagedeal Rijk –IPO – VNG inzake omgevingsdiensten Diverse wetten  Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (WABO), Woningwet / Bouwbesluit / Bouwverordening, Wet op de Ruimtelijke Ordening, Wet Milieubeheer incl. uitvoeringsbesluiten.

B. Programma Bij dit beleidsveld hoort het programma “Veilig leefmilieu”.

51

Programma Veilig leefmilieu J. Som

Wat willen we bereiken? Algemene doelstelling: Het realiseren van een veilig en prettig woonen leefklimaat voor de inwoners van Kerkrade en het realiseren c.q. behouden van een klimaat waarin het goed toeven is voor bezoekers. Afgeleide doelstelling: Het verbeteren en behouden van het objectieve veiligheidsniveau en de (subjectieve) veiligheidsbeleving van de inwoners van Kerkrade. Afgeleide doelstellingen/taakgebieden Rek 2011/Primaire begroting 2011 Rampenbestrijding Het algemene niveau van openbare orde en veiligheid en het huidig niveau van politie- en brandweerzorg en zorg voor geneeskundige hulpverlening bij incidenten, evenementen, rampen en crises wordt behouden, waarbij ook de gemeentelijke (oranje) kolom op voldoende niveau te zijn. € 3.660.900 / € 2.411.400 exploitatie Criminaliteitspreventie De gemeente levert door maatregelen een bijdrage aan verhoging van veiligheid(sgevoel) in de stadsdelen. € 62.100 / € 73.700 exploitatie

Wat hebben we gedaan/bereikt in 2011?


Activiteiten Aanpassen normen in verband met Wet op de Veiligheidsregio’s



respons alarmeringsoefening > 90 %



onveiligheidsgevoel > 38%

Activiteiten Voortzetting veiligheidshuis politiedistrict Kerkrade na pilotperiode

52

Nadere toelichting programma N.v.t. in 2011. Indicatoren programma omschrijving response alarmeringsoefening incidenten diefstal/inbraak woning diefstal/inbraak box/garage/schuur/tuinhuis diefstal vanaf/uit/van voertuigen en brom-, snor-, fietsen fysiek geweld (lichamelijke integriteit) vernieling / zaakbeschadiging onveiligheidsgevoel

bron afd. OOV

eenheid

2008

%

2009

2010

2011


90

97

95*

≥ 90

politie

aantal

11.438

11.051

10.320

≤ 11.000

politie

aantal

295

199

215

≤ 250

politie

aantal

75

65

62

≤ 65

politie

aantal

717

648

683

≤ 650

politie

aantal

1.078

977

898

≤ 950

politie

aantal

902

746

641

≤ 810

burgeronderzoek

%

39

38

≤ 38

* voorlopig cijfer

C. Overige vermeldenswaardige zaken en indicatoren (realisatie) Aanpassen normen in verband met Wet op de Veiligheidsregio’s Het huidig niveau van politie-, brandweer- en geneeskundige zorg/hulpverlening bij rampen, incidenten, evenementen en crises dient te worden behouden, waartoe de gemeentelijke kolom, mede in het kader van de samenwerking met relevante partners, op voldoende niveau dient te zijn. In verband met de inwerkingtreding van de Wet op de Veiligheidsregio’s zal sprake zijn van aanpassing van een aantal normen. Binnen de gemeente is een opleidings- en oefenplan vastgesteld, welk regelmatig zal worden getest op basis van onder andere zogeheten alarmerings-/opkomstoefeningen. Voortzetting veiligheidshuis politiedistrict Kerkrade na pilot-periode Sinds 2008 is op schaalgrootte van het politiedistrict Kerkrade een veiligheidshuis operationeel. Daarin worden plannen van aanpak opgesteld ten behoeve van personen die kunnen worden gerangschikt onder bepaalde categorieën van doelgroepen (meerplegers, veelplegers, huiselijk geweld), waarbij per casus door alle partners gelijktijdig en gezamenlijk wordt bezien welke aanpak (zorg dan wel curatief) als meest effectief kan worden beschouwd De tot nog toe gerealiseerde resultaten zijn zeer veelbelovend. Door het wegvallen per 1-1-2011 van de provinciaal subsidie zal met name op managementniveau een aantal wijzigingen worden doorgevoerd Openbare Orde algemeen. In 2011 heeft de burgemeester met toepassing van zijn bevoegdheid als bedoeld in artikel 13b Opiumwet 8 panden gesloten in verband met de handel in dan wel productie/kweek van verdovende middelen. Tevens zijn in dat kader de nodige waarschuwingen of herstelsancties opgelegd. Een eerste voorzichtige conclusie die kan worden getrokken is dat daarbij in een toenemend aantal gevallen sprake is van vermenging van de soft- en harddrugsmarkt. Dit gegeven baart ons grote zorgen, dit te meer nu het niet ondenkbeeldig is dat potentiele coffeeshopbezoekers die niet in Nederland woonachtig zijn en om die reden niet in het bezit kunnen komen van een wiet-/clubpas hun toevlucht in de illegaliteit zullen zoeken. Samen met partners (met name politie en justitie) worden de mogelijke consequenties en de bestrijding daarvan in beeld gebracht. Voor de situatie in Kerkrade biedt de invoering van de wiet-/clubpas geen oplossing voor een niet bestaand probleem (de 2 gevestigde coffeeshops veroorzaken geen overlast), doch heeft deze invoering wellicht tot gevolg dat een probleem zal ontstaan, nl. een toename van het aantal – al dan niet mobiele - illegale verkooppunten 53

Rampenbestrijding. De Wet veiligheidsregio’s heeft ervoor gezorgd dat de crisisbeheersing (rampenbestrijding) een zaak is geworden van de veiligheidsregio Zuid-Limburg. Om deze crisisbeheersing (ook in de gemeentelijke kolom) goed te regelen zijn trajecten in gang gezet waarbij de gemeenten in de crisisbeheersing intensief samenwerken. Deze samenwerking moet medio 2012 gereed zijn. Een regionale werkgroep Opleiden, Trainen en Oefenen zal een gedeelte van de gemeentelijke oefeningen overnemen. Criminaliteitspreventie. Sinds de invoering van het Veiligheidshuis Kerkrade in 2008 zijn de resultaten (recidive-vermindering doelgroepen) goed. Er worden plannen van aanpak opgesteld ten behoeve van plegers en slachtoffers van huiselijk geweld, veelplegers en notoire overlastgevers en criminele jeugd uit het district Kerkrade. Ook wordt de begeleide terugkeer van ex-gedetineerden in de maatschappij gecoördineerd. De rijksoverheid geeft aan dat Veiligheidshuizen goed functioneren. Inmiddels is er een landelijk net. Over de toekomstige schaalgrootte, vorm en financiering bestaat nog onduidelijkheid. De besluitvorming hierover zal in de loop van 2012 plaats vinden. Binnen de gemeente Kerkrade functioneert reeds een aantal jaren zogeheten flexteam waarin de gemeentelijke disciplines Openbare Orde en Veiligheid, Burgerplein/Publiekszaken, Milieu en Bouwen en sociale recherche, alsook de externe partners politie en brandweer structureel participeren. Het werkterrein van het flexteam is onder meer gelegen in toezicht op en de aanpak van misstanden in de horecabranche en de kamerverhuurbranche, alsook de aanpak van operationele aanpak van de problematiek van drugspanden en bestuurlijke aanpak van criminaliteit. Ten einde nog meer body te kunnen geven aan dit team is besloten binnen de aanwezig te achten mogelijkheden de frequentie van controlemomenten voor de horecabranche en kamerverhuurbranche te verhogen naar 1 inzetdag per branche per maand. Daarnaast sluiten andere externe partners als bijv. de belastingdienst en de nieuwe Voedsel- en warenautoriteit meer dan voorheen aan bij de inzetdagen. Uitvoering bijzondere wetten en plaatselijke verordeningen. Het dierentehuis Mijnstreek heeft samen met de 10 deelnemende gemeenten de gesprekken met de Dierenbescherming Limburg afgerond. Gezamenlijk komt er de noodzakelijke nieuwbouw op de bestaande locatie en worden de gevonden dieren na 14 dagen overgebracht naar het ook nieuw te bouwen Dierenwelzijnscentrum. Bij de bekostiging van deze nieuwbouw is een goede verdeelsleutel toegepast tussen deze drie partijen. Handhaving en toezicht. Tegen de achtergrond van een aantal landelijke ontwikkelingen (invoering bestuurlijke strafbeschikking met daaraan gekoppelde wijze van indienen van opgemaakte proces-verbalen, herindeling boa-domeinen en de invoering van de nationale politie) is met betrekking tot het cluster handhaving besloten tot aanschaf van handhelds en nieuwe voertuigen en verbindingsmiddelen, waarmee het cluster in de gelegenheid wordt gesteld om zoveel als mogelijk efficiënt en effectief te kunnen functioneren. Naast deze maatregelen van meer technische aard zijn ook overleggen opgestart met betrekking tot de personele invulling van het cluster en de in het licht van bovenstaand omschreven ontwikkelingen en de aan die invulling te stellen eisen. Tussen het Rijk, de provincies en de gemeenten is een overeenkomst gesloten om te komen tot het oprichten van omgevingsdiensten, een en ander als vervolg op de bevindingen van de commissie Mans in haar rapport “de tijd is rijp”. De overeenkomst heeft als strekking toezicht, handhavings- en vergunningstaken op het gebied van milieu voor “complexe” bedrijven onder te brengen in zogeheten regionale omgevingsdiensten (RUD’s). Een dergelijke dienst dient minimaal de schaalgrootte van de veiligheidsregio te hebben en juridisch verankerd te zijn in een gemeenschappelijke regeling. In 2011 is in Zuid-Limburg gestart met de werkzaamheden om te komen tot een dergelijke dienst voor deze regio (Limburg-Zuid). Aan deze omgevingsdienst nemen 18 gemeenten en de provincie Limburg deel. De insteek van Kerkrade is om bij de start alleen de verplichte (basis)taken bij de RUD onder te brengen. Het streven is dat de RUD-ZL per 1 januari 2013 van start gaat.

54

Indicatoren beleidsveld omschrijving drugsoverlast komt vaak voor in de buurt meldingen meldpunt drugsoverlast *

bron

eenheid

burgeronderzoek

2008

2009

%

meldpunt

2010

2011

11

aantal

147

158

14

≤ 10

108

≤ 50

978

n.v.t.

95**

100

24***

≤ 55

137

afd. Milieu en aantal 1.188 1.049 954 bouwen bouwcontroles t.o.v. afd. Milieu en % n.v.t. 100 100 norm bouwen bouwcontroles afd. Milieu en aantal 46 42 37 klachten bouwen * Inclusief meldingen via Meld Misdaad Anoniem ter kennis gekomen van de politie. ** 95% t.o.v. de norm zoals door het college vastgesteld; de landelijke norm ligt hoger *** betreft uitsluitend klachten van derden


bouwcontroles

D. Wat heeft het gekost? Lasten/baten rekening 2011 BELEIDSVELD 05 Veiligheid en handhaving Bestaand beleid - lasten - baten Saldo Bestaand beleid Nieuw beleid - lasten - baten Saldo Nieuw beleid




Rekening 2011

5.597 781

5.126 755

7.033 927

6.842 787

4.816

4.371

6.106

6.055

0 0 0

0 0 0

20 0 20

0 0 0

-4.816

-4.371

-6.126

-6.055

Mutaties reserves -toevoegingen

0

0

0

0

-onttrekkingen

0

0

0

0

-4.816

-4.371

-6.126

-6.055

Saldo voor bestemming

Saldo na bestemming

Afwijking rekening huidig jaar - begroting na wijziging huidig jaar Brandweer De Brandweer mag geen leges in rekening brengen voor gebruiksmeldingen. Aangezien in oktober 2010 het Gebruiksbesluit van kracht is geworden en er daadoor steeds meer inrichtingen onder het meldingenregime vallen is het aantal gebruiksvergunningen (en daarmee de legesopbrengst) met € 11.100 afgenomen. Leges bijzondere wetten Deze post omvat de inkomsten (leges) voor het in behandeling nemen van vergunningaanvragen van uiteenlopende aard op het gebied van bijzondere wetten (met name APV en Drank- en horecawet). De

55

omvang van de ontvangen leges kan vooraf slechts indicatief worden ingeschat, de omvang is immers afhankelijk van het aantal aanvragen om vergunningen. Bijvoorbeeld een snelle doorlooptijd c.q. overdracht van bepaalde categorieën van ondernemingen (met name snackbars en dergelijke) levert een bijdrage aan toename van geschatte legesinkomsten. De inkomsten bedragen in 2011 € 21.300 meer dan in 2010. Afwijkingen rekening huidig jaar - rekening vorig jaar Brandweer In 2011 heeft een commissie van “wijze mensen” een uitspraak gedaan in de financiële geschillen omtrent de samenvoeging van de Brandweer Parkstad Limburg en de Regionale Brandweer. Een gevolg daarvan is dat de FLO-verplichtingen ten laste van de afzonderlijke deelnemende blijven. De kosten zijn in 2011 € 1.248.500 hoger dan in 2010. In 2011 is € 932.300 betaald voor de FLO 2009-2011, en verder is nog € 297.000 gereserveerd voor de definitieve afrekening. Leges bijzondere wetten Deze post omvat de inkomsten (leges) voor het in behandeling nemen van vergunningaanvragen van uiteenlopende aard op het gebied van bijzondere wetten (met name APV en Drank- en horecawet). De omvang van de ontvangen leges kan vooraf slechts indicatief worden ingeschat, de omvang is immers afhankelijk van het aantal aanvragen om vergunningen. Bijvoorbeeld een snelle doorlooptijd c.q. overdracht van bepaalde categorieën van ondernemingen (met name snackbars en dergelijke) levert een bijdrage aan toename van geschatte legesinkomsten. De inkomsten in 2011 zijn op dit onderdeel, gebaseerd op de ingekomen vergunningaanvragen, toegenomen. De opbrengst is in 2011 € 13.000 hoger als in 2010. Stichting Dierentehuis Mijnstreek Het aantal gedurende het kalenderjaar 2010 opgevangen dieren is in vergelijking met voorgaande jaren en het kalenderjaar 2011 bijzonder hoog geweest. Het aantal gedurende het kalenderjaar 2011 opgevangen dieren past in de gerealiseerde opvang in de jaren 2009 en voorgaande jaren. De kosten zijn in 2011 € 12.000 lager dan in 2010. Verbindingsapparatuur In 2011 is overgegaan tot een volledig een nieuw toekomstproof netwerk verbindingsmiddelen met nieuwe portofoons etc. voor het cluster handhaving. Dit nieuwe systeem biedt een aantal mogelijkheden die in de oude situatie niet voorhanden waren (o.a. gps-systeem ter bevordering van veiligheid medewerkers). De kosten bedragen in 2011 € 29.900 meer dan in 2010. Investeringen rekening 2011 BELEIDSVELD 05 Primaire Veiligheid en raming handhaving krediet Uitbreiding -


Gevoteerd

Restant krediet

Besteed

-

-

-

-

Vervanging

0

80

0

0

80

Totaal beleidsveld

0

80

0

0

80

Afwijkingen actuele raming krediet huidig jaar - primaire raming krediet huidig jaar N.v.t. Afwijking besteed huidig jaar - actuele raming krediet huidig jaar De aanbestedingsprocedure van de dienstauto’s duurde langer dan verwacht, en is in januari 2012 afgerond. Het krediet is derhalve doorgeschoven naar en besteed in 2012.

56

06 Jeugd

A. Algemeen Omschrijving van het beleidsveld: Het voorkomen van maatschappelijke uitval voor de leeftijdsgroep 0 – 23 jaar in het algemeen, door het realiseren, behouden en afstemmen van een adequaat voorzieningenniveau en activiteitenaanbod op lokaal en regionaal niveau. Onderscheiden deelterreinen: Beleid, voorzieningen, lokale activiteiten en regionale activiteiten (zie doelenboom). Portefeuillehouders:  C. Szalata Beleidskaders: Lokale en regionale beleidskaders  Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs Gemeente Kerkrade (2003)  Integraal huisvestingsplan onderwijs 2006-2010  Nota integraal jeugdbeleid (2007)  Verordening leerlingenvervoer gemeente Kerkrade (2009)  Verordening peuterspeelzaalwerk Kerkrade (2005)  Verordening kinderopvang Kerkrade (2008)  Kader internationalisering onderwijs (2005)  Overeenkomst vroegtijdig schoolverlaten (2005)  Regionale Educatieve Agenda (2007)  Kadernota Centrum voor Jeugd en Gezin Kerkrade (2009)  Visiedocument Centrum voor Jeugd en Gezin Parkstad Limburg (2009)  Convenant verwijsindex risicojongeren Parkstad (2008)  Nota speelruimtebeleid (2009)

B. Programma Bij dit beleidsveld hoort het programma “Voorkomen van vroegtijdige schooluitval”.

57

Programma Voorkomen van vroegtijdig schooluitval C. Szalata.

Wat willen we bereiken? Algemene doelstelling: Het voorkomen van maatschappelijke uitval voor de leeftijdsgroep 0-23 jaar in het algemeen door het realiseren, behouden en afstemmen van een adequaat voorzieningen en activiteitenaanbod op lokaal en regionaal niveau Afgeleide doelstelling: Het vergroten van het aantal schoolverlaters met een startkwalificatie middels het realiseren en behouden van voorzieningen, activiteiten, zorg en afstemming (regie) op lokaal en regionaal gebied. En het ondersteunen van organisaties. Afgeleide doelstellingen/taakgebieden Wat hebben we gedaan/bereikt in 2011? Rek 2011/Primaire begroting 2011 Voorzieningen Realiseren en behouden van adequate voorzieningen van Nieuwbouw Plein: krediet beschikbaar gesteld en bouw en voor de doelgroep. voorbereid. € 2.000 / € 4.750.000 investeringen Herhuisvesting school voor Zeer Moeilijk Lerende Kinderen (ZMLK) Jan Baptist: krediet beschikbaar gesteld en bouw voorbereid. Diverse inspanningen/activiteiten gericht op het behoud van het voortgezet onderwijs voor de gemeente Kerkrade Bekostiging diverse andere voorzieningen gericht op de adequate huisvesting van het primair en voortgezet onderwijs Lokale activiteiten Realiseren en behouden van lokale activiteiten van en voor de doelgroep. € 1.133.800 / € 1.225.100 exploitatie

Regionale activiteiten Realiseren en behouden van regionale activiteiten van en voor de doelgroep. € 168.300 / € 162.300 exploitatie

Doorontwikkeling van het Centrum voor Jeugd en Gezin: o Afstemming CJG-Veiligheidshuis; o Virtueel CJG gerealiseerd o PR en communicatie o Pedagogische ondersteuning/Versterking eigen kracht ouders en jeugdigen o Versterking coördinatie van zorg Implementatie Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (zie ook Zorg en regie: Educatieve agenda)

Ontwikkeling en uitvoering regionaal jeugdbeleid gericht op een sluitende jeugdketen: o Eindevaluatie regionale samenwerking 2008-2010; o Jeugdagenda Parkstad 2012-2015 o

58


0 - 4 jarigen  % deelname aan peuterspeelzaal >43%  % deelname doelgroepkinderen Jeugdgezondheidszorg 100%

4 -18 jarigen  schoolverzuim relatief ≤ 100  schoolverzuim absoluut ≤ 8

18 -23 jarigen  schoolverlaters zonder startkwalificatie ≤ 30

Afgeleide doelstellingen/taakgebieden Rek 2011/Primaire begroting 2011 Zorg en regie. Het realiseren en behouden van zorg en zorgstructuren voor de doelgroep. Afstemming en regie tussen partners, voorzieningen en activiteiten Div. budgetten


Educatieve agenda 2011-2014 opgesteld met als centrale thema’s: voor- en vroegschoolse educatie, zorg in en om het onderwijs en de monitoring van opbrengsten Doorontwikkeling van het CJG Eerste verkennende oriëntatie op stelselherziening jeugdzorg (lokaal en regionaal)

59


60

Nadere toelichting programma Nieuwbouw Plein en herhuisvesting ZMLK Gelet op de gemeentelijke (financiële) verantwoordelijkheid voor adequate huisvesting van het primair en voortgezet onderwijs werd middels de vaststelling van het integraal huisvestingsplan onderwijs gekozen voor nieuwbouw voor de basisscholen d’r Durpel en de Gracht op de locatie het Plein. In 2011 is met het schoolbestuur Movare overeenstemming bereikt over de daadwerkelijke aard en omvang van deze nieuwbouw inclusief de daarvoor benodigde financiële middelen. Doorontwikkeling van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Het Centrum voor Jeugd en Gezin Kerkrade is op 7 januari 2010 geopend. Niettemin is sprake van een voorziening die nog volop in ontwikkeling is c.q. doorontwikkeld moet worden. Er is een groot aantal partijen betrokken bij de tot het CJG behorende functies (opvoed- en opgroeiondersteuning, coördinatie van zorg, jeugdgezondheidszorg en afstemming met zorgen adviesteams in het onderwijs en de jeugdzorg). Al deze partijen doorlopen een proces waarbij het besef dient te ontstaan dat ze gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor het optimaliseren van de jeugdketen. Dat vereist een cultuuromslag zodat over eigen grenzen wordt gekeken in het belang van het kind. Dit proces dient zich onder de regie van de gemeente te voltrekken. In 2012 zal wederom sprake zijn van een verdere doorontwikkeling. Daarbij verdient de rol die het CJG in het kader van de decentralisatie van de jeugdzorg krijgt specifieke aandacht. Implementatie Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie) Sinds 1 augustus 2010 is de Wet ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie (Wet OKE) van kracht. Het doel van de Wet OKE is om de taalontwikkeling van jonge kinderen te stimuleren en de kwaliteit van peuterspeelzaken te verbeteren. De weten regelgeving voor de peuterspeelzalen is meer op één lijn gebracht met die voor de kinderopvang (harmonisatie). Gemeenten hebben de taak de regie op zich te nemen en met lokale partners, basisscholen, kinderopvang en peuterspeelzalen tot een gezamenlijke visie te komen voor de toekomst van de lokale voorschoolse voorzieningen. Door middel van de ontwikkeling en vaststelling van de educatieve agenda 2012-2015 (inclusief het beleid voor- en vroegschoolse educatie) is een en ander in de gemeente Kerkrade geïmplementeerd. Ontwikkeling en uitvoering regionaal jeugdbeleid gericht op een sluitende jeugdketen Als gevoIg van in het verleden geconstateerde verbeterpunten is door de Parkstad gemeenten in 2008 gekozen voor een gezamenlijke aanpak daarvan. In de tweede helft van 2010 heeft een eindevaluatie plaatsgevonden. Op basis hiervan is gekozen voor een voortzetting van de samenwerking voor de jeugd in Parkstad. De achterliggende periode is hard gewerkt aan zaken als de Verwijsindex Parkstad (geautomatiseerd systeem waarin instellingen uit de jeugdketen op basis van vooraf vastgestelde criteria het signaal kunnen afgeven dat ze zich zorgen maken over de ontwikkeling, gedragingen of leefomstandigheden van een kind zodat in geval van meerdere meldingen over hetzelfde kind contact met elkaar wordt opgenomen), regionale afspraken rondom coördinatie van zorg en de ontwikkeling van de Centra voor Jeugd en Gezin. De Jeugdagenda Parkstad 2012-2015 is erop gericht dat ieder kind in Parkstad in een gezonde en veilige omgeving kan opgroeien, zich optimaal kan ontplooien en ontwikkelen tot actief en zelfstandig burger en op adequate zorg en bescherming kan rekenen. Hiervoor is op diverse terreinen regionale samenwerking wenselijk en/of nodig (denk aan de aanstaande decentralisatie van de jeugdzorg, jeugdgezondheidszorg en passend onderwijs). De agenda wordt uitgewerkt in (twee)jaarlijkse uitvoeringsprogramma’s. Educatieve agenda 2011-2014 De educatieve agenda bevat de door de jeugdgezondheidszorg, het peuterspeelzaalwerk, het onderwijs en de gemeente Kerkrade gezamenlijk geprioriteerde thema’s ten aanzien waarvan afspraken over doelstellingen, verantwoordelijkheidsverdeling, prestatie-indicatoren en financiering worden gemaakt. De nieuwe planperiode is aangegrepen om hernieuwde afspraken te maken waarbij nadrukkelijk rekening zal worden gehouden met de verantwoordelijkheid van de gemeente voor de voorschoolse periode en de scholen voor de schoolse periode. Bestaande middelen voor bijvoorbeeld onderwijsbegeleiding en logopedie zijn herbestemd.Thema’s die op de agenda staan zijn: voor- en vroegschoolse educatie, centrum voor jeugd en gezin, zorg in en om de school en passend onderwijs. Met behulp van een

61

gedegen meetinstrument zal de effectiviteit en efficiency van de activiteiten gestructureerd in kaart worden gebracht. Eerste verkennende oriëntatie op stelselherziening jeugdzorg Hoewel landelijke besluitvorming over de toekomst van de jeugdzorg nog niet compleet en definitief is, ligt het voor de hand dat de ontwikkelingen nauwgezet worden gevolgd. Alle vormen van jeugdzorg zullen onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten worden gebracht. Taken van bureau jeugdzorg ten aanzien van diagnostiek en indicatie worden omgezet in een systeem van verwijzing en bekostiging onder de verantwoordelijkheid van gemeenten. Indicatoren programma omschrijving

2011


bron

eenheid

2008

2009

2010

deelname peuterspeelzaal

KOK, Humanitas

% van 2 / 3 – jarigen

40,7

40,8

38,4

38,0

≥ 43,0

deelname doelgroepkinderen jeugdgezondheidszorg (bezoek consultatie / kindbureau)

GGD / Meander

% van 0 / 4 – jarigen

95

96

n.b.

97

100

relatief schoolverzuim

bureau VSV

aantal

131

242

108

347*

≤ 100

absoluut schoolverzuim

bureau VSV

aantal

12

3

4

2

≤8

nieuwe schoolverlaters zonder startkwalificatie

bureau VSV

aantal

171

141

148

130**

≤ 30

oude schoolverlaters zonder startkwalificatie

bureau VSV

aantal

196

158

143

108

≤ 30

* De toename in 2011 is toe te schrijven aan de verbetering van het melden aan het verzuimloket in het kader van de invoering van DUO. ** DUO houdt geen rekening met leerlingen die o.m. in het buitenland naar school gaan; als deze meegenomen worden daalt het aantal nieuwe schoolverlaters in het schooljaar 2010/11 naar 73.

C. Overige vermeldenswaardige zaken en indicatoren (realisatie) Jeugdgezondheidszorg De uitvoering van de jeugdgezondheidszorg in Kerkrade is opgedragen aan Meander jeugdgezondheidszorg (0 tot 4 jaar) en de GGD ZL (4 tot 19 jaar). Daarbij gaat het om de taken als beschreven in de Wet en het Besluit publieke gezondheid onder de noemer “basistakenpakket”. Dit basistakenpakket bestaat uit een uniform deel (de zorg die in elke gemeente moet worden aangeboden) en het maatwerk deel (diensten ten aanzien waarvan de gemeenten zelf bepalen in welke mate en op welke wijze deze worden aangeboden). De uitvoering van de jeugdgezondheidszorg sluit echter onvoldoende aan op de huidige problematiek bij de jeugd. Relatief veel tijd wordt besteed aan het programmatisch deel: een vast aantal contactmomenten voor alle kinderen. Het gaat dan om het screenen en monitoren van relatief gezonde kinderen op jonge leeftijd. De huidige uitvoering biedt weinig ruimte voor kinderen met specifieke risico’s en ook de (daarvoor benodigde) flexibiliteit in het aanbod van zorg is beperkt. Tegelijk met de veranderde vraag is er sprake van financiële krapte bij gemeenten. Beide ontwikkelingen zijn aanleiding voor een herbezinning op de huidige jeugdgezondheidszorg. Dit heeft geleid tot het visiedocument “de jeugd dichtbij” van de vier jeugdgezondheidszorgorganisaties (GGD-ZL, Orbis, Groene Kruis Domicura en MeanderGroep). Hierin is beschreven hoe de jeugdgezondheidszorg beter kan aansluiten op de veranderde omgeving. Scouting Scouting Gregor Brokamp maakt sinds oktober 2007 noodgedwongen gebruik van de Protestantse kerk, bij het jongerencentrum P3, omdat ’t Kloeéster te onveilig werd voor scoutingactiviteiten. In 2011 zijn diverse mogelijkheden voor alternatieve huisvesting (eventueel in combinatie met Scouting St. Lambertus) onderzocht. Besluitvorming heeft nog niet plaatsgevonden.

62

Indicatoren beleidsveld Er zijn geen overige indicatoren gedefinieerd ten aanzien van het beleidsveld.





Rekening 2011

9.734 3.814

6.994 1.104

8.776 2.475

8.484 2.493

5.920

5.890

6.301

5.991

-5.920

-5.890

-6.301

-5.991


0

0

0

0

-onttrekkingen

0

0

0

0

-5.920

-5.890

-6.301

-5.991

BELEIDSVELD 06 Jeugd Bestaand beleid - lasten - baten Saldo Bestaand beleid Saldo voor bestemming

Saldo na bestemming

Afwijking rekening huidig jaar - begroting na wijziging huidig jaar Eigen bijdragen leerlingenvervoer De eigen bijdrage die werd gevraagd aan ouders van leerlingen die het speciaal basisonderwijs bezoeken op grond van artikel 23 is met het in werking treden van de verordening van 2002 opgeheven. Dit geldt wel nog voor het basisonderwijs, in dit geval de Islamitische basisschool El Wahda. In de praktijk echter blijkt dat deze ouders (ongeveer 6 aanvragen per schooljaar) op grond van hun inkomen over het algemeen geen eigen bijdrage hoeven te betalen. Er wordt nog slechts tweemaandelijks een bedrag gestort als bijdrage aan het vervoer van een van de leerlingen. Derhalve zijn de opbrengsten € 13.700 lager dan begroot. Kosten leerlingenvervoer De prijzen van het aangepast vervoer zijn met ingang van 1 januari 2011 hoger dan de prijzen van de afgelopen jaren, met name de ritten in en rondom Kerkrade zijn aanzienlijk duurder geworden. De ritten buiten Limburg daarentegen zijn relatief goedkoper geworden. De kosten zijn € 33.000 hoger dan begroot. Logopedie Afwijking van € 25.100 ten opzichte van de begroting is het gevolg van vrijval nog te betalen bedrag in verband met faillissement voormalige onderwijsbegeleidingsdienst Consent. In het kader van de afwikkeling van het faillissement werd rekening gehouden met een nog te betalen bedrag van € 25.000. Uiteindelijk is dit bedrag niet meer in rekening gebracht. Jeugdzorg Kosten internationalisering campus ad € 16.600 en maatschappelijke stage ad € 7.500 zijn in 2011 niet gemaakt. De werkelijke kosten zijn in 2011 € 18.300 lager dan begroot. Voortgezet onderwijs In 2011 is ten gevolge van de crisis in Voortgezet Onderwijs extern advies gevraagd bij advocaten en is een businessplan opgesteld. Kosten zijn daardoor € 12.300 hoger.

63

In verband met het vertrek van het onderwijs van de locatie Rolduc per 01-08-2011 is er over 2011 ook maar een vergoeding verstrekt van 7/12 van het jaarbedrag. Er zijn € 23.700 minder huurpenningen betaald dan begroot. Bezwaarprocedure hiertegen loopt nog! Basisonderwijs De rekeningen voor verstrekte opdrachten in 2011 voor verrichte werkzaamheden t.w.v. € 10.400 op Brede school de Steltloper zijn pas in 2012 ontvangen. Afwijkingen rekening huidig jaar - rekening vorig jaar Basisonderwijs Als gevolg van een negatieve index en een lichte krimp vindt daling van klokuren en vergoeding gym plaats. Daardoor waren de kosten voor de huisvesting bijzonder basisonderwijs € 12.400 lager. De OZB belasting schoolgebouwen die voor rekening van de gemeente komen was € 12.400 hoger dan voorgaand jaar. Kosten leerlingenvervoer De prijzen van het aangepast vervoer zijn met ingang van 1 januari 2011 hoger dan de prijzen van de afgelopen jaren, met name de ritten in en rondom Kerkrade zijn aanzienlijk duurder geworden. De ritten buiten Limburg daarentegen zijn relatief goedkoper geworden. De kosten zijn € 61.900 hoger dan in 2010. Voortgezet onderwijs In 2011 t.g.v. crisis in Voortgezet Onderwijs is extern advies gevraagd bij advocaten en is een businessplan opgesteld. De diensten van derden zijn in 2011 € 25.500 hoger dan in 2010. Kosten exploitatiebijdrage aan VVE Campus zijn aan verandering onderhevig als gevolg van aflopende contracten, afschrijvingen en diverse variabele kosten binnen de VVE/Campus. De exploitatiekosten zijn € 11.800 lager dan vorig jaar. In verband met het vertrek van het onderwijs van de locatie Rolduc per 01-08-2011 is er over 2011 ook maar een vergoeding verstrekt van 7/12 van het jaarbedrag. Er zijn € 16.400 minder huurpenningen ontvangen dan vorig jaar. Bezwaarprocedure hiertegen loopt nog ! De te vergoeden schade is € 173.000 lager dan vorig jaar. Het betrof eenmalig betaalde kosten van waterschade Richerstraat in 2010. Daartegenover stond een ontvangen schadevergoeding van € 155.000. In 2011 zijn zowel de uitgaven ten gevolge van schade betaald alsmede de ontvangsten van de verzekering geboekt op dezelfde rekening, waarna in 2011 per saldo er een bedrag resteert van € 1.100. Peuterspeelzaalwerk, kinderopvang In 2010 moest de slag geslagen worden om alle gastouders in het landelijk Register Kinderopvang te registreren. Hieraan ging een onderzoek van de GGD vooraf. Vanaf 01-01-2011 is een en ander genormaliseerd en zullen de uitgaven afhankelijk zijn van het aantal nieuwe gastouder aanmeldingen en de verplichte (per 2013) risicogestuurde onderzoeken van kinderdagverblijven, BSO’s en Peuterspeelzalen, alsmede mutaties hierin. De kosten waren derhalve in 2010 € 32.000 hoger. Voortgezet onderwijs De aanschaf en plaatsing van het camerabewakingssysteem van de Vereniging Van Eigenaren van de Campus werd in 2010 het grootste deel betaald, en in 2011 de laatste termijn. De kosten waren in 2010 € 32.300 hoger dan in 2011. Logopedie De kosten voor logopedie zijn in 2011 € 25.000 lager dan in 2010. Dat is het gevolg van de vrijval van nog te betalen kosten in verband met faillissement voormalige onderwijsbegeleidingsdienst Consent. In het kader van de afwikkeling van het faillissement werd rekening gehouden met een nog te betalen bedrag van € 25.000. Uiteindelijk is dit bedrag niet meer in rekening gebracht. Achterstandenbeleid Meerkosten GOA hebben betrekking op enerzijds twee extra VVE-groepen (welke in 2010 ten laste van middelen van de Zuid-Limburgse VVE Pilot Moelejaan konden worden bekostigd) en anderzijds de door

64

O2 Onderwijsadvies verzorgde Pyramidecursus. Tegenover de meerkosten staat een verhoogde specifieke uitkering voor het onderwijsachterstandenbeleid. De kosten bedragen in 2011 € 115.300 meer dan in 2010. In 2009 is aan de Stichting Movare gemeentelijke bijdrage toegekend voor de uitvoering van het project “Euregioschool” gedurende de periode 2009-2012. De eenmalige kosten hiervan zijn in 2010 en 2011 verantwoord. De kosten zijn in 2011 € 20.000 lager dan in 2010. Jeugdzorg Kosten internationalisering campus ad € 16.600 en maatschappelijke stage ad. € 7.500 zijn in 2011 niet gemaakt. De kosten zijn in 2011 € 26.800 lager dan in 2010. Investeringen rekening 2011 Primaire BELEIDSVELD 06 Jeugd raming krediet Uitbreiding 750 Vervanging 200 Totaal beleidsveld

950

Bedragen x €1.000 Actuele raming krediet 150 61

Gevoteerd

211

Restant krediet

Besteed 0 61

0 39

150 0

61

39

150

Afwijkingen actuele raming krediet huidig jaar - primaire raming krediet huidig jaar De bouw van de gymzaal Plein start in 2012. Verder was er voor de scouting Gregor Brokamp € 150.000 gereserveerd voor nieuwe huisvesting. In 2011 is overleg gevoerd met scouting Gregor Brokamp en nog een scouting St Lambertus omtrent gezamenlijke huisvesting, die in 2012 haar beslag zal moeten krijgen. De kosten van de vervanging van met name daken op de scholen waren lager dan verwacht. Afwijking besteed huidig jaar - actuele raming krediet huidig jaar In 2012 is gestart met de bouw van de gymzaal Plein. De kosten van de vervanging van met name daken op de scholen waren lager dan verwacht.

65

66

07 Welzijn, sport en cultuur

A. Algemeen Omschrijving van het beleidsveld: Het beleidsveld is gericht op het mogelijk maken dat mensen in redelijkheid in sociale verbanden kunnen leven en kunnen participeren in de samenleving. Daartoe behoort onder meer het ondersteunen en het stimuleren van vrijwilligersinitiatieven. De voorzieningenstructuur dient vraaggestuurd en toegankelijk te zijn voor alle burgers. Daarnaast gaat het beleidsveld in op het bieden van gelegenheid aan de bevolking om de vrije tijd op een zinvolle manier te besteden door middel van bewegen, ontmoeten en culturele / educatieve activiteiten. Onderscheiden deelterreinen: Bibliotheek; Muziekonderwijs; Sociaal cultureel werk; Kunst en cultuur; Sport; Vormingswerk Portefeuillehouders:  L. Jongen (ouderenbeleid en welzijn)  P. Thomas (cultuur)  W. Terpstra (sport)  C. Szalata (welzijn) Beleidskaders  De kunst van de samenwerking – culturele samenwerking Parkstad Limburg 2001-2004  Subsidieverordening vrijwilligersorganisaties gemeente Kerkrade (2008)  Subsidieverordening professionele instellingen gemeente Kerkrade (2008)  Tarievenbeleid sportaccommodaties gemeente Kerkrade  Cultuurbeleid gemeente Kerkrade voor de komende periode  Overeenkomst gemeente(n) en openbare bibliotheken (Parkstad Limburg)  Beleid Actief Kunstbeheer gemeente Kerkrade  Nota Sportstimulering (2007)  Nota sportaccommodaties (2009)  Plan van aanpak gemeenschapshuizen “Sociaal investeren in mensen en wijken’ (2008)  Nota vrijwilligersbeleid (2009)

B. Programma Bij dit beleidsveld hoort het programma “Maatschappelijke participatie”.

67

Programma Maatschappelijke participatie P. Thomas; W. Terpstra; L. Jongen; C. Szalata.

Wat willen we bereiken? Algemene doelstelling: Het mogelijk maken dat mensen in redelijkheid in sociale verbanden kunnen leven en kunnen participeren in de samenleving. Daarbij de bevolking de gelegenheid bieden om de vrije tijd op een zinvolle manier te besteden door middel van bewegen, ontmoeten en culturele/educatieve activiteiten. Afgeleide doelstelling: De vrije tijd zinvol in te vullen en te beleven. De deelname aan het vrijwilligerswerk verhogen; via maatschappelijke stages jongeren behouden voor vrijwilligerswerk; de sportdeelname verhogen; het beschikbaar hebben van adequate voorzieningen/ accommodaties. Afgeleide doelstellingen/taakgebieden Wat hebben we gedaan/bereikt in 2011? Rek 2011/Primaire begroting 2011 Cultuur Het bieden van gelegenheid aan de bevolking om de vrije Overleg met Stichting Muziekschool Kerkrade (SMK) en tijd op een zinvolle manier te besteden door middel van Vrije Akademie Zuid-Oostelijke Mijnstreek (VAZOM) over het actief en passief deelnemen aan culturele en educatieve herijking van het bestaande culturele aanbod. activiteiten. Verder doorvoeren van digitalisering cultureel erfgoed € 816.300 / € 886.400 exploitatie (behoud en opslag). Sport Het bevorderen dat inwoners meer gaan sporten en bewegen. € 115.300 / € 107.000 exploitatie t.b.v. sportstimulering

Het (verder) uitvoeren van het plan van aanpak Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB) afronden Buurt Onderwijs Sport (BOS projecten) in het kader van sportstimulering


   

  

Voorzieningen Het bieden van voldoende adequate voorzieningen voor de uitvoering van de sociaal culturele activiteiten, sport en cultuur € 593.000 / € 643.800 exploitatie regulier € 821.000 / € 750.000 structuurfonds

Het aanleggen van twee nieuwe kunstgrasvelden (Haanrade en KVC)

68



jeugdleden verenigingen niet-prof. kunstbeoefening ≥ 8 % volwassen leners bibliotheek ≥ 7% cursisten SMK/Vazom ≥ 2% vrijwilligers ≥ 28%

deelname sport / actieve sporters ≥ 50% sportverenigingen: - jeugdleden ≥ 35% - volwassen leden ≥ 11% voldoet Kerkrade aan landelijke combinorm: - jeugd ≥ 50% - volwassenen ≥ 70% Voldoen aan de NOC/NSF normen.

Nadere toelichting programma Overleg met Stichting Muziekschool Kerkrade (SMK) en Vrije Akademie Zuid-Oostelijke Mijnstreek (VAZOM) De Gemeente Kerkrade is met de genoemde partners over herijking van het bestaande culturele aanbod in overleg getreden. Verdere afronding hiervan vindt in 2012 plaats. Verder doorvoeren van digitalisering cultureel erfgoed (behoud en opslag) In het tweede halfjaar 2011 is met de daadwerkelijke digitalisering van ons culturele erfgoed gestart. Het (verder) uitvoeren van het plan van aanpak Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB) De sportstimulering blijft een speerpunt van beleid. Kernpunten zijn: Bewegen onder de noemer sport en gezondheid, jeugd en volwassenen informeren over gezonde voeding en lichaamsbeweging en het aanreiken van interventies. De doelstelling voor 2012 is dat minimaal 60% van de volwassen (18+) en minimaal 50% van de jeugdigen (4–17jr) aan de combinorm bewegen voldoet. Door middel van aansluitende ondersteunende producten en projecten wordt de doelgroep in staat gesteld op relatief eenvoudige laagdrempelige wijze de gedane aanbevelingen in de praktijk te brengen. De (verdere) uitvoering van de BOS projecten, het plan van aanpak Nationaal Actieplan Sport en Bewegen Kerkrade en de aanstelling van combinatiefunctionarissen zal in 2011 plaatsvinden Het aanleggen van twee nieuwe kunstgrasvelden (Haanrade en KVC) De aanleg van deze kunstgrasvelden is voltooid. Indicatoren programma omschrijving

eenheid

2008

jeugdleden (<18jr) verenigingen nietprofessionele kunstbeoefening *

afd. Welzijn

% < 18jr

8,0

volwassen leners (≥18jr) bibliotheek

bibliotheek

% ≥ 18jr

6,4

7,0

6,5

5,8

≥ 7,0

smk, vazom

%

2,0

1,9

1,9

1,9

≥ 2,0

burgeronderzoek

%

28

28

≥ 28

burgeronderzoek

%

48

48

≥ 50

burgeronderzoek

%

90

91

≥ 90

cursisten Muziekschool / Vrije Akademie ZOM vrijwilligers deelname sport / actieve sporters wv. 1 of meer keer per week sportverenigingen:*

2009

2010

2011


bron

≥ 8,0

afd. Welzijn

- jeugdleden (<18jr)

% < 18jr

33,2

≥ 35,0

- volwassen leden (≥18jr)

% ≥ 18jr

10,3

≥ 11,0

voldoet aan landelijke beweegnorm

GGD

ja/nee

(2014)

* Per 1-1; het aantal leden van een vereniging wordt op basis van de huidige subsidieverordening eens per 4 jaar geactualiseerd. De eerstvolgende keer zal dit in 2012 plaatsvinden.

69

C. Overige vermeldenswaardige zaken en indicatoren (realisatie) Het contract met Heton bv voor het beheer en exploitatie van de binnensportaccommodaties is per 1 januari 2011 met 5 jaar verlengd. De evaluatie van de nieuwe subsidieregelingen Welzijn (verordeningen en beleidsregels) is gestart, maar nog niet afgerond. In 2011 werden in het kader van de jubileumedities van het Wereld Muziek Concours (60 jaar) en het Orlando Festival (30 jaar) verschillende extra activiteiten georganiseerd.

D. Wat heeft het gekost? Lasten/baten rekening 2011 BELEIDSVELD 07 Welzijn, sport en cultuur Bestaand beleid - lasten - baten Saldo Bestaand beleid Nieuw beleid - lasten - baten Saldo Nieuw beleid




Rekening 2011

10.743 1.304

9.074 622

10.032 1.043

10.007 998

9.439

8.452

8.989

9.009

0 0 0

0 0 0

-1 0 -1

0 0 0

-9.439

-8.452

-8.988

-9.009


0

0

0

0

-onttrekkingen

0

0

0

0

-9.439

-8.452

-8.988

-9.009


Saldo na bestemming

Afwijking rekening huidig jaar - begroting na wijziging huidig jaar Accommodatiebeleid De kosten voor advieswerkzaamheden voor gemeenschapshuizen, o.a. Catharinahoes Holz alsmede de kosten CV installatie Heidsjer Tref zijn in 2011 € 52.300 lager dan begroot. De inkomsten uit huur zijn al enkele jaren te hoog begroot, en zijn in 2011 € 39.700 lager dan begroot. Afwijkingen rekening huidig jaar - rekening vorig jaar Culturele evenementen Er is in 2011 geïnvesteerd in citymarketing, wat heeft geleid tot € 51.400 meer uitgaven t.o.v. 2010. In 2011 hebben meer gesubsidieerde evenementen plaatsgevonden. Dat leidde tot een stijging de kosten in 2011 € 50.900 ten opzichte van 2010. De onderhoudskosten van de technische installaties van de Rodahal voor de jaren 2010 en 2011 ad € 39.000 zijn in 2010 betaald. Verder is in 2011 een openstaande factuur ad € 12.000 afgeboekt wegens faillissement van het bedrijf.

70

De huuropbrengsten van de Rodahal zijn in 2011 € 14.100 hoger dan in 2010. Conform collegebesluit werd de jaarhuur van Brand geleidelijk verhoogd, in 2010 naar € 38.300 en in 2011 naar € 48.300. De huurders stichting WMC en Orlando huren sinds 15 maart 2010 kantoorruimten in de Rodahal. In 2010 is er eenmalig subsidie voor dialectactiviteiten ontvangen ad € 31.200. Deze is in 2011 niet meer ontvangen. Door de afrekening en betaalbaarstelling van een extra subsidie aan de stichting Orlando Festival en een bijdrage aan de stichting Euredia zijn de subsidies t.b.v. culturele activiteiten in 2011 € 33.800 hoger dan in 2010. Door minder restauraties van enkele kunstwerken Gemeentelijk kunstbezit zijn deze kosten in 2011 € 11.100 lager dan in 2010. Accommodatiebeleid In 2010 hebben er meerdere renovaties van de gemeenschapshuizen plaatsgevonden; daardoor zijn er in 2010 meer facturen van advieswerkzaamheden op dit budget geboekt dan in 2011. De kosten in 2011 zijn € 19.700 lager dan in 2010. In 2011 is de teruggave BTW van het Socio Project ontvangen alsmede de eigen bijdrage van de Sporten Cultuurstichting Eygelshoven met betrekking tot de renovatie van het Socio Project ontvangen. In 2010 zijn geen BTW-gelden c.q. eigen bijdrage van een stichtingsbestuur van een gemeenschapshuis ontvangen. De inkomsten zijn in 2011 € 149.300 hoger dan in 2010. Sport Met de opstart NASB projecten zijn in 2011 extra activiteiten (proreaction – kidsextra – dansactiviteit – gymkids) georganiseerd, waardoor de kosten € 79.400 hoger waren dan in 2010. Door de afloop van de BOS projecten, die parallel lopen aan het schooljaar 2010/2011, is € 45.400 minder uitgegeven in 2011 t.o.v. 2010. Door de vervanging van de inventaris van het turncentrum zijn de kosten van de sportaccommodaties € 29.900 hoger dan in 2010. Na onderhandelingen met Heton zijn de exploitatiebijdragen structureel met ongeveer € 140.000 verlaagd. Door minder gebruik van sportaccommodaties zijn huurinkomsten € 34.000 lager dan in 2010. Investeringen rekening 2011 BELEIDSVELD 07 Primaire Welzijn, sport en raming cultuur krediet Uitbreiding 3.778 Vervanging 70 Totaal beleidsveld

3.848

Bedragen x €1.000 Actuele raming krediet 4.083 0 4.083

Gevoteerd

Besteed

Restant krediet

14.635 0

14.635 0

1.904 0

14.635

14.635

1.904

Afwijkingen actuele raming krediet huidig jaar - primaire raming krediet huidig jaar Het krediet voor de gemeenschapshuizen is verhoogd in 2011 met € 154.000. Afwijking besteed huidig jaar - actuele raming krediet huidig jaar Dit heeft voornamelijk betrekking op een kredietgarantie (€ 12,486 mln) en lening (€ 2 mln) aan Holding Stadion Kerkrade BV.

71

72

08 Zorg

A. Algemeen Omschrijving van het beleidsveld: De gemeente is ten aanzien van verschillende bevolkingsgroepen verantwoordelijk voor een aantal vormen van zorg, die zich richten op inkomen, ondersteuning, maatschappelijke participatie, hulp en maatschappelijke voorzieningen. Het Kerkraadse Wmo model is uitgerold en als “best practice” model- en procesbeschrijving door de Vng in een naslagwerk vervat. Kenmerken van de samenwerking in de sociale wijkteams zijn: vraaggericht, integraal en pro-actief. Het motto is “doen”. Kerkrade houdt de GGD Z.L. in stand conform de wet Wet Publieke Gezondheid. Onder collectieve preventie wordt verstaan: de bescherming en bevordering van de gezondheid van de bevolking of van specifieke groepen daaruit, alsmede het voorkomen en opsporen van ziekten onder de bevolking. Daarnaast stuurt de zorg aan op een goede, integrale samenhang tussen de gemeentelijke taken, en de taken die door de externe professionals worden uitgevoerd. Burgers die vanwege hun inkomenssituatie tot de doelgroep behoren, ondersteunen in hun sociale, mentale en financiële weerbaarheid en activeren om (hernieuwd) deel te nemen aan de samenleving. Onderscheiden deelterreinen: Hulpverlening en maatschappelijke dienstverlening; Gehandicapten; Gezondheidszorg; Ouderen; Inburgering (allochtone ouden nieuwkomers); Zorg voor de gemeentelijke minima Portefeuillehouders:  L. Jongen (wet maatschappelijke ondersteuning)  L. Jongen (maatschappelijke zorg en volksgezondheid)  C. Szalata (maatschappelijke zorg) Beleidskaders: Maatschappelijke Zorg  Integraal gezondheidsbeleid Kerkrade 2007 – 2011 “Tsezame Jezonk”  Burgerparticipatie binnen de Wmo  Mantelzorgondersteuning vanuit de Wmo  Sociale wijkteams en wijkloketten  Zorg binnen de Wmo  Startdocument Wonen Welzijn Zorg 2003  4 jaren beleidsplan Wmo  Wmo-beleid, besluit en –verordening 2009  Convenant koploper Modernisering AWBZ, w.o. Regionaal Uitvoeringsprogramma Wonen Welzijn Zorg, Parkstad Limburg en Nuth (dec. 2005)  Kerkraads Wmo-model, model en procesbeschrijving van een gekantelde gemeente (sept. 2010)  Toeslagenverordening Wet werk en bijstand 2004, afstemmings-, handhavingsverord. Wwb 2009  Kadernota Hoogwaardige handhaving 2007 en beleidsplan Hoogwaardig Handhaven 2009  Beleidsregels terugvordering 2005, beleidsregels inzake verhaal Wwb 2008, krediethypotheek en pandrecht 2007  Verificatie- en validatieplan 2005  Verordening Wet inburgering 2007 en beleidsregels Wet inburgering 2008  Verordening en beleidsregels sociaal culturele activiteiten 2007  Richtlijnen bijzondere bijstand 2008  Verordening wet kinderopvang sociaal medische indicatie 2006/2007  Verordening cliëntparticipatie Wet werk en bijstand 2005  Reïntegratie en langdurigheidstoeslag

73

B. Programma Bij dit beleidsveld hoort het programma “Integraal gezondheidsbeleid”.

74

Programma Integraal gezondheidsbeleid L. Jongen; C. Szalata.

Wat willen we bereiken? Algemene doelstelling: Alle mensen moeten zoveel als mogelijk in staat zijn te participeren aan de lokale samenleving op het door henzelf gewenste niveau. Gezond zijn en zich gezond voelen is daarbij een belangrijke voorwaarde. Afgeleide doelstelling: Door middel van een goede preventieve en curatieve gezondheidszorg beperkingen voorkomen danwel snel en adequaat opheffen. Structurele beperkingen welke een goede participatie belemmeren snel en adequaat compenseren. Kerkrade behartigt daarbij de belangen van haar inwoners. Afgeleide doelstellingen/taakgebieden Wat hebben we gedaan/bereikt in 2011? Rek 2011/Primaire begroting 2011 Gezondheidstaken in het kader van WPG collectieve preventie, infectiebestrijding, Herijking beleid huiselijk geweld, doorontwikkeling Wet Jeugdgezondheidszorg 0-19 jarigen en openbare geestelijke tijdelijk huisverbod, kindermishandeling meldcode gezondheidszorg Gezonde voeding, overgewicht, bewegen t.b.v. doelgroep € 9.900 / € 20.300 exploitatie jeugd (NASB/BOS) Taken eerste lijn: huisartsenzorg, aanverwante buurtgerichtheid € 115.300 / € 107.000 exploitatie

disciplines




Eigen oordeel matige of slechte gezondheid ≤ 20 %

 

Realisatie targets project (G)oud Gerealiseerde afstemming sociale wijk-teams met gezondheidscentra



Klanttevredenheid WMO ≥ 7,5

en

Taken tweede lijn: zorgontwikkeling in en rondom Atrium, transmuraal en medisch centrum Kerkrade € 0 / € 1.000.000 structuurfonds Taken derde lijn: verpleeghuis/ thuiszorg en de WMO (care) € 13.200 / € 25.200 exploitatie

Realisatie goede ketenzorg voor thuiswonende ouderen en overige mensen met beperkingen Afstemming huisartsenzorg met realisering doelen project voeding, overgewicht en bewegen jeugd (NASB/BOS) Verdere stroomlijning toegankelijkheid 1e lijn reguliere acute zorg (project (G)oud

Masterplan Atrium Kerkrade / Health Care Campus / poliklinisch centrum Project “Kerkrade in balans” (valpreventie) Project “virtuele leefwereld voor ouderen” Project ketenautomatisering “mens is centraal”

76

Nadere toelichting programma Het betreft taakgebieden c.q. activiteiten die met name gericht zijn op preventie, om beperkingen te voorkomen, uit te stellen of te stabiliseren. Daarbij dient de gemeente te voldoen aan de eisen die de Wet Publieke Gezondheid (WPG) stelt. De participatie van de burger kan (verder) worden bevorderd door een goede invulling van de eerste-, tweede en derde-lijns taken, met een juiste afstemming en koppeling met de andere partners in de zorgketen. Herijking beleid huiselijk geweld, doorontwikkeling Wet tijdelijk huisverbod, kindermishandeling meldcode Het steunpunt Huiselijk Geweld sluit integraal aan op de Veiligheidshuizen. De meldcode kindermishandeling dient verder actief uitgedragen te worden. Gezonde voeding, overgewicht, bewegen t.b.v. doelgroep jeugd (NASB/BOS) Zie het programma Maatschappelijke participatie bij beleidsveld 7. Realisatie goede ketenzorg voor thuiswonende ouderen en overige mensen met beperkingen Met “de mens centraal” worden achtereenvolgende inspanningen van wonen-, welzijn- en zorgpartners goed op elkaar aangesloten, waarbij verder de gezondheidscentra worden opgenomen in de ketenzorg van WMO, de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) en de Wet Publieke Gezondheid (WPG). Afstemming huisartsenzorg met realisering doelen project voeding, overgewicht en bewegen jeugd (NASB/BOS) De eerste lijn huisartsenzorg levert, naast de andere relevante “vindplaatsen”, middels signalering, informatie en uitvoerende activiteiten een bijdrage aan de integrale doelstelling het knelpunt van overgewicht bij jeugd te beheersen. Daarmee worden NASB/BOS en gezondheidszorg (GZ) gekoppeld. Voor wat betreft NASB/BOS zie ook beleidsveld 7. Verdere stroomlijning toegankelijkheid 1e lijn reguliere acute zorg In het kader van het project (G)OUD, is de gemeente Kerkrade proeftuingemeente waarbij de praktijkondersteuners van de huisartsen aansluiten bij de Sociale Wijkteams. Hiermee wordt beoogd de acute casussen tussen Wmo en huisarts efficiënter op elkaar af te stemmen. Realisatie goede ketenzorg voor thuiswonende zorgbehoevende burgers Op individueel klantniveau is met gebruikmaking van de via de sociale wijkteams reeds gevestigde netwerken van lokale professionals de ketenzorg efficiënter en effectiever georganiseerd (Kerkraads Wmo model). De structurele aanhaking en borging van de professionals van het jeugdzorg en – opvoedingsnetwerk (CJG) alsmede de professionals van het veiligheidshuis netwerk vormen targets van doorontwikkeling voor 2012 en 2013. Aanvullend dient de afstemming van de werkprocessen met uitwisseling van signalen en informatie met de eerste lijn huisartsenzorg nog verder verbeterd te worden. Eerste aanzetten hiertoe zijn inmiddels gedaan. In één sociaal wijkteam is de praktijkondersteuner van een medisch centrum aangesloten, terwijl in een andere wijk de medische keuringen t.b.v. de indicatiestelling individuele voorzieningen maatschappelijke ondersteuning plaatsvinden in de locatie van het medische centrum van de wijk. Project (G)oud Het project richt zich op een tweetal doelstellingen: Het ontwikkelen van een methodiek van vroegsignalering waarmee zorgverleners in de eerste lijn beter en eerder zicht krijgen op ouderen die zich mogelijk in een kwetsbare positie bevinden op lichamelijk, psychisch en/of sociaal vlak. [G]OUD richt zich in eerste instantie op zelfstandig wonende ouderen vanaf 75 jaar. Van deze groep is bekend dat zij een verhoogd risico lopen op chronische aandoeningen en kwetsbaarheid op sociaal, emotioneel en/of cognitief vlak. Ervoor zorgen dat zorgverleners verbindingen leggen in de bestaande zorgnetwerken of nieuwe trajecten ontwikkelen om een passend (samenhangend) zorgaanbod te creëren dat is afgestemd op de individuele behoeften van de ouderen. Het kan hierbij gaan om preventieve advisering, verdere diagnostiek, behandeling binnen de eerstelijnszorg en/of verwijzing naar een (aangepast) zorg- of welzijnsaanbod zo dicht mogelijk bij de ouderen in de buurt. 77

De eerste pilot welke geheel binnen de koker van de eerste lijn huisartsenzorg is uitgevoerd en welke zich richtte op het inzetten van de praktijkondersteuner aan de voorkant van het inventarisatieproces is afgerond. Op basis van de opgedane ervaringen en geboekte resultaten dient nu nadere afstemming gezocht te worden met de indicatieprocessen zoals die o.m. door de gemeente worden uitgevoerd in het kader van de uitvoering van de verordening individuele voorzieningen maatschappelijke ondersteuning. De lokale gemeentelijke projectleiders zijn benoemd. In 2011 zijn ook in Kerkrade in een tweetal medische centra in een nieuwe pilot ervaringen opgedaan en nadere afstemmingen worden gezocht. Masterplan Atrium Kerkrade / Health Care Campus / poliklinisch centrum Het door partijen vastgestelde masterplan Atrium Kerkrade wordt verder tot uitvoering gebracht met de ontwikkeling van de z.g. Health Care Campus, waarbij zoveel als mogelijk relevante “care-partijen” met voorzieningen in de uitvoering en realisatie worden opgenomen. Aansluitend op de door de huisartsen gestelde diagnostiek, wordt er aangestuurd op een verankering en herontwikkeling van een passend poliklinisch centrum in Kerkrade, waardoor veel gediagnosticeerde curatieve poliklinische ingrepen in Kerkrade kunnen worden uitgevoerd. Door een verdere profilering van deze voorzieningen, vooral ook over de nabije grenzen heen, komen bovendien meer zorgvragers van buitenaf naar Kerkrade. Project “Kerkrade in balans” in het kader van valpreventie Door een proactieve voorlichting en informatieverstrekking worden de burgers wijkgericht bewust gemaakt van aanwezige dan wel latent toekomstige valrisico’s. Tegelijk worden op individueel niveau voorstellen gedaan en zonodig acties uitgezet, die de gesignaleerde risico’s zoveel als mogelijk beperken. Na afloop van de fase van voorbereiding en informatieverstrekking is het project in de tweede helft van 2010 van start gegaan en met als doel een structurele voortzetting. Momenteel is dit project dusdanig succesvol, dat het College voor de Zorgverzekeringen een landelijke projectgroep valpreventie heeft ingesteld waarbij de Kerkraadse resultaten worden gevolgd. Project “virtuele leefwereld voor ouderen” Uit evaluaties blijkt dat de doelgroep ouderen met beperkingen nog vaak in een sociaal isolement leeft, welk niet of niet volledig kan worden gecompenseerd door het organiseren van menselijke direct fysiek contact. Via het creëren van een gebruiksvriendelijke op de doelgroep afgestemde virtuele leefwereld wordt een digitale compensatie van het sociaal isolement ontwikkeld. Project ketenautomatisering “mens is centraal” Met de mens centraal wordt nieuwe software op lokaal niveau als informatietool boven de separate gegevensbanken en werkprocessen van de ketenpartners geïmplementeerd, waardoor snel een juist en volledig inzicht door de professional van de actuele klantsituatie kan worden verkregen en minder gegevens uitvraag van de klant noodzakelijk zal zijn. Kerkrade Hartveilig Het burgerhulpsysteem Kerkrade Hartveilig heeft lokaal en provinciaal vrijwilligersprijzen in de wacht gesleept en opnieuw landelijke belangstelling geoogst. Een viertal nieuwe AED’s zijn met sponsoring van derden aangeschaft en in de openbare ruimte geplaatst. Het merendeel van de vrijwilligers heeft de reguliere jaarlijkse herhalingstraining genoten. Gedurende 2011 zijn de vrijwilligers in 24 gevallen in de weer geweest; daarvan waren drie operaties levensreddend, in de zin dat de patiënt op eigen ritme naar het ziekenhuis is gebracht. Project sociale wijkconciërge Sinds 1 januari 2011 beschikt het sociale wijkteam over sociale wijkconciërges, bedoeld als extra ondersteuning voor de Wmo-cliënten. In samenwerking met d’r Sjalter, de Stichting Maatschappelijke Functies en Ligtvoet werkt de gemeente Kerkrade met drie sociale wijkconciërges in Kerkrade. De vier wijkconciërges zijn geworven uit de bestanden van de sector Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Via de stichting Maatschappelijke Functies Kerkrade zijn de kandidaten formeel te werk gesteld. Het mes snijdt aan twee kanten. Enerzijds wordt de dienstverlening richting de Wmo-cliënt uitgebreid, anderzijds krijgen personen die nu in een uitkeringssituatie zitten de kans om via dit project terug te keren naar de arbeidsmarkt.

78

Project de kanteling Doel van het project De Kanteling is het stimuleren van een nieuwe manier van werken in de Wmo, die mensen met een beperking betere kansen biedt om volwaardig mee te doen aan de samenleving. Het is een kanteling in denken en doen. Gemeenten en cliënten laten zich niet langer leiden door het bekende aanbod, maar zoeken samen (met cliënten) naar nieuwe mogelijkheden voor diensten en voorzieningen. 'Niet schrijven, maar doen' is het uitgangspunt van de Kerkraadse manier van werken binnen de Wmo. Als pilotgemeente van het VNG-project De Kanteling is Kerkrade hiermee een 'gekantelde' gemeente. De VNG heeft het Kerkraads Wmo-model uitgebreid beschreven. Als borging voor de gemeente en haar Wmo-partners, maar ook als voorbeeld voor andere gemeenten die willen 'kantelen'. Indicatoren programma omschrijving eigen oordeel matige of slechte gezondheid gerealiseerde targets project (G)oud gerealiseerde afstemming sociale wijkteams met gezondheidscentra klanttevredenheid WMO

bron

eenheid

burgeronderzoek

%

afd. Zorg

ja/nee

afd. Zorg

ja/nee

afd. Zorg

score (0-10)

2008

2009

2010

22

7,3

7,3

2011


25

≤ 20

ja

ja

nvt

deels

deels

nvt

7,2

n.n.b.

≥ 7,5

C. Overige vermeldenswaardige zaken en indicatoren (realisatie) In 2011 wordt, mede ter ondersteuning van de collectieve preventietaak, gestaag verder gewerkt aan de invoering en implementatie van een adequaat gevuld elektronisch kind dossier voor de Kerkraadse doelgroep. De organisatie met werkprocessen van het centrum voor jeugd en gezin wordt doorontwikkeld, waarbij eenduidige afstemmingen worden gerealiseerd met andere vraaggestuurde systemen van klantafhandeling op de aanpalende terreinen van zorg, welzijn, openbare orde en veiligheid. Jaarlijks wordt een aantal projecten in nauwe samenwerking met de ketenpartners georganiseerd die tot doel hebben de participatie van de wijkbewoners, of doelgroepen daarvan, aan het maatschappelijk sociaal wijkgebeuren te bevorderen. Hierbij wordt optimaal gebruik gemaakt van het zelfsturend en oplossend vermogen alsmede van de beschikbare ondersteunende capaciteiten van de wijk(bewoners). (zie ook beleidsveld 1). De lokale verordening individuele verordening maatschappelijke ondersteuning wordt op basis van gewijzigde rijkswetgeving en de uitkomsten van een interne evaluatie van de huidige verordening bijgesteld. Als gevolg van grote veranderingen in de “beleidsomgeving Wmo” (financiële crisis, rijksbezuinigingen, lokale groeimarkt) is namelijk een heroverweging en herijking van het bestaande beleid “individuele voorzieningen maatschappelijke ondersteuning” noodzakelijk. Hoewel de uitkomsten van dit onderzoek met alternatieve keuzen op dit moment nog niet voorliggen, is een aantal beleidslijnen reeds bekend, t.w.: Meer gebruik maken van de eigen kracht van de klant, de zogenaamde zelfredzaamheid preventieve interventie in plaats van het toekennen van compenserende individuele voorzieningen compensatie middels collectieve voorzieningen in plaats van het toekennen van individuele voorzieningen bevordering en verruiming inzet van toenemende groep van niet actieven in organisatie van collectieve voorliggende voorzieningen integrale aanpak van “zorgmijders” door deze te signaleren en “warm” over te dragen naar instanties als Impuls en Mondriaan voortzetting en doorontwikkeling gekantelde aanpak met “Mens centraal”

79

-

ontwikkelen en implementeren van lokale zorginnovatie voorstellen intensivering en herbeoordeling organisatie, aanpak en inrichting samenwerking tussen lokale ketenpartners in WWZ-keten nieuw meerjarig beleid vastleggen in nieuw meerjaren beleidsplan Wmo 2011-2014

Het inmiddels geïmplementeerde burger hulpsysteem “Kerkrade hartveilig” wordt verder geborgd en verankerd. Inmiddels zijn er circa 200 actieve vrijwilligers aangesloten en zijn er 17 AED’s in de openbare ruimte geplaatst. Exploitatieresultaat uitvoering individuele voorzieningen maatschappelijke ondersteuning In 2011 is de reserve Wmo uitgeput.Inzake de uitvoering van de Wmo wordt aangetekend, dat in de periode van 2007 t/m 2010 een bedrag van ruim € 2.000 mln via de algemene uitkering ontvangen Wmogelden, niet ten gunste van de uitvoering van de individuele voorzieningen maatschappelijke ondersteuning zijn verantwoord, maar zijn opgenomen in de z.g. “algemene middelen”. De lokale uitvoering van de beleidstaak individuele voorzieningen maatschappelijke ondersteuning kenmerkt zich door een gerealiseerde onderuitputting van gemiddeld 8,3%, gemeten over de periode van 2007 t/m 2010 en afgezet tegen de daadwerkelijk via de algemene uitkering ontvangen Wmo gelden. Indicatoren beleidsveld Omschrijving

bron

eenheid

2008

2009

2010

2011


toegekende rolvoorzieningen (hb. rolstoel, el. rolstoel, scootmobiel)

afd. Zorg

aantal

426

425

366

324

n.v.t.

toegekende woonvoorzieningen

afd. Zorg

aantal

495

476

521

597

n.v.t.

toegekende vervoersvoorzieningen

afd. Zorg

aantal

361

355

461

647

n.v.t.

toegekende voorzieningen hulp bij het huishouden

afd. Zorg

aantal

845

811

826

873

n.v.t.

burgeronderzoek

score (0-10)

3,5

≥ 3,6

aanvragen bijzondere bijstand

afd. RIZ

aantal

639

852

907

914

≥ 650

aanvragen sociaalculturele activiteiten

afd. RIZ

aantal

555

1.440

1.241

1.499

≥ 650

deelnemers collectieve ziektekostenverzekering

afd. RIZ

aantal

1.230

1.239

1.243

1.200

≥ 1.250

trajecten schuldhulpverlening

afd. RIZ

aantal

151

110

127

140

≥175

huisuitzettingen

afd. RIZ

aantal

53

57

54

46

≤ 60

inburgeraars die volledig examen behaald hebben*

afd. RIZ

aantal

9

77

29

51

≥ 50

maatschappelijke participatie

* t/m 2010 aantal inburgeraars met WIN-certificaat

80

3,4





Rekening 2011

17.452 2.141

17.062 1.564

19.009 3.243

20.075 3.269

15.311

15.498

15.766

16.806

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

-15.311

-15.498

-15.766

-16.806


0

0

0

0

-onttrekkingen

0

0

0

0

-15.311

-15.498

-15.766

-16.806

BELEIDSVELD 08 Zorg Bestaand beleid - lasten - baten Saldo Bestaand beleid Nieuw beleid - lasten - baten Saldo Nieuw beleid Saldo voor bestemming

Saldo na bestemming

Afwijking rekening huidig jaar - begroting na wijziging huidig jaar Wmo In 2011 zijn meer woonvoorzieningen toegekend, gerealiseerd, gereed gemeld en vergoed dan waar in de begroting rekening mee was gehouden. Derhalve is er een begrotingsoverschrijding van € 12.500. Uit de vergelijkende beheersinformatie blijkt dat In 2011 het aantal declarabele zones met ruim 8% is toegenomen ten opzichte van het voorgaand dienstjaar. In de begroting 2011 is met deze toename in onvoldoende mate rekening gehouden. Dat leidde bij het vervoer Wmo tot een begrotingsoverschrijding van € 15.500. De groei van het aantal klanten alsmede het aantal door de zorgaanbieders geleverde en declareerbare uren bij de huishoudelijke verzorging is in 2011 ten opzichte van voorgaand jaar met bijna 7% toegenomen. Dit heeft geleid tot een overschrijding van € 688.000. Schuldhulpverlening De uitgaven voor schuldhulpverlening zijn € 56.600,- lager dan geraamd door een vrijval als gevolg lagere voorziening voor dubieuze debiteuren bij de Kredietbank Limburg. Afwijkingen rekening huidig jaar - rekening vorig jaar AED’s In 2010 is binnen Kerkrade Hartveilig een vijfjarig onderhoudscontract voor AED’s betaald. Daardoor zijn de kosten in 2010 € 28.900 hoger dan in 2011. Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Er heeft een verschuiving van taakstelling plaatsgevonden van 2010 naar 2011, waardoor de kosten in 2011 € 48.000 lager zijn dan in 2010. Project valpreventie Het project valpreventie ‘Kerkrade in Balans’ is in 2011 gestart, en de kosten zijn in 2011 € 34.800.

81

Vrijwilligersorganisaties Het jaar 2011 was het Europees Jaar van het Vrijwilligerswerk. Daarom werden van gemeentewege gedurende het hele jaar activiteiten georganiseerd. De kosten zijn derhalve in 2011 € 30.200 hoger dan in 2010. Wmo en gehandicaptenbeleid In 2011 zijn minder maandperioden advieswerk uitgevoerd door extern medische adviseurs ten opzichte van 2010, met als gevolg dat de kosten € 12.900 lager zijn dan in 2010. Ten opzichte van 2010 zijn in 2011 de kosten respectievelijk de inkomsten met € 47.600 en € 27.700 gedaald, vanwege organisatorische maatregelen en doorontwikkeling Wmo. In het meest recente verslag jaar zijn minder hulpmiddelen toegekend dan in voorgaand jaar. De mate van de minder uitgaven moet wel gerelativeerd worden beoordeeld met verwijzing naar de toename van uitgaven op het budget toegekende hulpmiddelen in PGB vorm (zie ook kosten aangepaste woningen Wmo. Daardoor vielen de kosten € 35.400 lager uit. In 2011 is een collectief Wmo contract afgesloten voor de levering, het hergebruik en het onderhoud van automatische deuropeners in woningen. Tegelijk is met ingang van 2011 besloten deze post separaat in beeld te brengen in de administratie en jaarstukken. Deze toename moet in relatie gebracht worden met de geconstateerde afname in het bestede budget van de “woningaanpassingen algemeen”. De kosten bedragen € 11.000. Het collectief contract voor het onderhoud van de trapliften is voor het eerst in het jaar 2011 volledig geëffectueerd, in tegenstelling tot 2010, waarin dit nog maar ten dele plaatsvond. Deze toename van € 11.100 moet eveneens in relatie gezien worden met de geconstateerde afname in het bestede budget van de “woningaanpassingen algemeen”. In 2011 zijn meer woonvoorzieningen toegekend, gerealiseerd, gereed gemeld en vergoed dan in het voorgaand dienstjaar 2010, waardoor de post Diensten van derden € 33.000 hoger uitvalt. In het jaar 2011 zijn als gevolg van gerealiseerde verhuisbewegingen door Wmo klanten van niet adequate woningen naar adequate woningen € 68.100 meer verhuiskostenvergoedingen toegekend dan in het jaar daarvoor. De daling in de kosten woningaanpassingen algemeen met € 33.600 in 2011 kan nagenoeg geheel worden verklaard door het separaat in beeld brengen van de kosten van het onderhoud van deuropeners en trapliften. Uit de vergelijkende beheersinformatie blijkt dat in 2011 het aantal declarabele zones met ruim 8% is toegenomen ten opzichte van het voorgaand dienstjaar. Daardoor stegen de kosten vervoer Wmo met € 106.400. Het verschil tussen het rekeningcijfer 2010 en 2011 bij de individuele autokostenvergoeding wordt veroorzaakt doordat voor de forfaitaire autokostenvergoeding sprake is van een “sterfhuisconstructie” (er worden in beginsel géén nieuwe forfaitaire vergoedingen meer toegekend), waardoor het aantal vergoedingen jaarlijks afneemt. De kosten daalden in 2011 met € 23.700. Per 1 januari 2010 mogen zorgaanbieders géén alfahulpen meer in dienst hebben voor huishoudelijke verzorging Wmo. Als reactie daarop is in 2010 gestart met de uitvoering van de nieuwe alfa hulp regeling, waarbij het servicebureau van Meander de begeleiding, administratieve ondersteuning en bemiddeling van voormalige alfahulp krachten tegen vergoeding van kosten voor haar rekening neemt. De servicekosten 2010 zijn voor het eerst in het dienstjaar 2011 verantwoord. Dit verklaart nagenoeg geheel het berekende verschil tussen de uitgaven 2011 met 2010. Deze begeleidingskosten zijn in 2011 € 142.900 hoger dan in 2010. De toename in kosten alfahulpverlening ad € 346.300 is volledig te verklaren uit het feit dat in 2011 ten opzicht van 2010 6 periodebedragen meer zijn geboekt. De groei van het aantal klanten alsmede het aantal door de zorgaanbieders geleverde en declareerbare uren is in 2011 ten opzichte van voorgaand jaar met bijna 7% toegenomen. Bovendien is 2011 één periode bedrag meer verantwoord dan ten laste van 2010. De meeruitgaven ad € 663.200 voor huishoudelijke verzorging dienen in relatie tot de meer inkomsten uit de eigen bijdragen van Wmo klanten te worden bezien.

82

Omdat in 2011 tegen een hoger bedrag Wmo voorzieningen zijn toegekend en betaald, zijn in het verlengde daarvan tegelijk de ontvangen eigen bijdrage nagenoeg in dezelfde mate gestegen ten opzichte van 2010. De ontvangen eigen bijdragen zijn in 2011 € 333.300 hoger dan in 2010. In 2011 zijn meer periode Persoonsgebonden Budget (PGB) Huishoudelijke verzorging bijdragen aan klanten verantwoord dan in het voorafgaand jaar 2010. De meerkosten ad. € 23.400 zijn het gevolg van compenseren daling (5%) van het aantal klassieke PGB klanten. Inburgering Om gemeenten te stimuleren tot het verhogen van het volume aan inburgeraars heeft het rijk extra middelen beschikbaar gesteld. De instroom inburgeraars is hierdoor in 2010 toegenomen van gemiddeld 30 tot 84. Het merendeel van de kosten van deze toegenomen instroom drukt op 2011 waardoor de kosten voor inburgering ten opzichte van 2010 zijn toegenomen met € 434.000. Bijzondere bijstand De uitgaven voor bijzondere bijstand en sociaal culturele activiteiten (SCA) zijn met respectievelijk € 33.000 en € 70.000 gestegen ten opzichte van 2010. De stijging van de uitgaven is vooral veroorzaakt door toename van het aantal aanvragen. Schuldhulpverlening Ter besteding van de door het Rijk middels de “stimuleringsregeling schuldhulpverlening” beschikbaar gestelde middelen zijn voor 2011 aanvullende contracten voor productafname afgesloten met Impuls en de Kredietbank Limburg. Hierdoor zijn de uitgaven aan schuldhulpverlening ten opzichte van 2010 gestegen met € 361.000. Deze hogere uitgaven zijn aan de inkomstenkant gecompenseerd door hogere Rijksbijdragen uit de stimuleringsregeling. Investeringen rekening 2011 Primaire BELEIDSVELD 08 Zorg raming krediet Uitbreiding Vervanging 1.200 Totaal beleidsveld

1.200


Gevoteerd

Besteed

Restant krediet

1.200

850

810

350

1.200

850

810

350

Afwijkingen actuele raming krediet huidig jaar - primaire raming krediet huidig jaar N.v.t. Afwijking besteed huidig jaar - actuele raming krediet huidig jaar Er is aan Wmo-hulpmiddelen in 2011 minder besteed.

83

84

09 Werk en inkomen

A. Algemeen Omschrijving van het beleidsveld: Burgers die vanwege hun inkomenssituatie tot de doelgroep behoren, ondersteunen in hun sociale, mentale en financiële weerbaarheid en activeren om (hernieuwd) deel te nemen aan de samenleving. Onderscheiden deelterreinen: Arbeidstrajecten, arbeidsbemiddeling, uitkeringen, verhaal en terugvordering, debiteurenbeheer , incasso en handhaving. Portefeuillehouders:  C. Szalata (sociale zaken) Beleidskaders  Toeslagenverordening Wwb 2004, reïntegratie-, afstemmings-, handhavingsverordening Wwb 2009  Verordening langdurigheidstoeslag 2009 en beleidsregels  Kadernota hoogwaardig handhaven 2007 3n beleidsplan  Beleidsnota re-integratie Wwb 2004  Beleidsregels re-integratie Kerkrade 2008 en uitvoeringsregels  Beleidsregels loonkostensubsidie  Beleidsregels terugvordering 2005, verhaal 2008, krediethypotheek en pandrecht 2007  Verificatie- en validatieplan  Verordening persoonsgebonden budget  Participatiefonds 2009  Kadernota ondernemen in Kerkrade  Verordening cliëntparticipatie Wet Werk en Bijstand  Tijdelijke regels Wet investeren Jongeren 2009

B. Programma Bij dit beleidsveld hoort het programma “Reïntegratie”.

85

Programma Reïntegratie C. Szalata.

Wat willen we bereiken? Algemene doelstelling: Burgers die vanwege hun inkomenssituatie tot de Doelgroep behoren, ondersteunen in hun sociale, mentale en financiële weerbaarheid en activeren om (hernieuwd) deel te nemen aan de samenleving. Afgeleide doelstelling: Vergroten van maatschappelijke participatie voor mensen zonder uitzicht op de arbeidsmarkt en het ondersteunen van burgers en begeleiden bij het vinden van betaald of onbetaald werk. Afgeleide doelstellingen/taakgebieden Rek 2011/Primaire begroting 2011 Aanvalsplan reïntegratie Het bevorderen van uitstroom uit de uitkering naar betaald of onbetaald werk d.m.v. aanvalsplan € 5.784.900 / € 4.073.000 exploitatie, deel reïntegratie van participatiebudget


Werkervaringsprojecten via Stichting Maatschappelijke functies 28 Werkgeversarrangementen 113

86




≥ 100 personen uit de uitkering



≥ 50 personen uit de uitkering

Nadere toelichting programma Het jaar 2011 is een cruciaal en dynamisch jaar geweest voor het onderdeel Werk en inkomen. In dat jaar heeft onder meer de concrete invulling plaatsgevonden van het Aanvalsplan Re-integratie, als onderdeel van het Collegeprogramma 2010-2014. Het beschikbare budget is, conform de uitgangspunten van het Aanvalsplan, gereserveerd voor de klanten die het kortste bij de arbeidsmarkt staan. Dat zijn de klanten in de z.g. A en C profielen en die jonger zijn dan 50 jaar. Daarnaast worden alle jongeren, ongeacht profilering, actief opgepakt. De totale caseload bedraagt daarmee 750 klanten. In 2011 is ook concreet invulling gegeven aan het Cluster Re-integratie. Het Cluster was eind juni 2011 op sterkte en vanaf dat moment is gestart met het in beeld brengen van de 750 klanten. Daarnaast zijn alle klanten ingedeeld naar beroepssectoren met, als verdiepingsslag, een indeling naar afstand tot de arbeidsmarkt per klant. Voor wat betreft de Stichting Maatschappelijke Functies waren er op 1.1.2011 41 klanten in dienst, daarbij zijn er nog 28 klanten in dienst genomen in het jaar 2011 en in dat zelfde jaar hebben er 20 de Stichting verlaten. Op 1.12012 zijn er nog 49 in dienst van de Stichting Maatschappelijke Functies. Opgemerkt zij dat we bij het plaatsen van klanten op werkervaringsplekken via de Stichting altijd afhankelijk zijn van de kwaliteit van de klant, waardoor de match niet altijd gemaakt kan worden. Voor wat betreft de werkgeversarrangementen kan vermeld worden dat dit voor 2011 een resultaat heeft gehad van 113 klanten. Dat resultaat is een gevolg van het beter kennen van de klant (competenties) en de werkwijze van het Cluster Re-integratie. In dat cluster worden klanten door de jobcoaches gesproken en begeleid en, al dan niet via tussenkomst van een speciale workshop voor klanten, klaargestoomd voor werk en via de jobhunter geplaatst bij werkgevers (deels met en deels zonder loonsubsidie). Indicatoren programma Omschrijving personen uit de uitkering door: - uitstroom door deelname Stichting Maatschappelijke functies - uitstroom door werkgeversarrangementen

bron

eenheid

2008


2009

2010

2011

aantal

40

28

28

≥ 100

aantal

17

52

113

≥ 50

afd. RIZ

C. Overige vermeldenswaardige zaken en indicatoren (realisatie) Indicatoren beleidsveld eenheid

2008

2009

2010

2011


afd. RIZ

aantal

1.603

1.783

1.848

1.786

≤ 1.750

uitstroomquote

afd. RIZ

%

26

21

43

36

≥ 35%

starters overeengekomen reïntegratietrajecten doorlooptijden primaire producten tijdig ontvangstenquote **

afd. RIZ

aantal

224

245

235

233

afd. RIZ

aantal

674

290

615

n.n.b.

≥ 150 niet gedefinieerd

afd. RIZ

%

84

70

79

81

≥ 88

afd. RIZ

%

18,6

20,0

23,0

28,0

≥ 20

fraudequote ***

afd. RIZ

%

27

28

33

42

≥ 35

Omschrijving

bron

klanten Wwb *

* per 31 dec. ** ontvangsten i.r.t. vorderingen *** onderzochte gevallen in klantenbestand

87





Rekening 2011

65.914 64.341

67.158 60.034

70.651 62.900

70.138 63.285

1.573

7.124

7.751

6.853

-1.573

-7.124

-7.751

-6.853


0

0

0

0

-onttrekkingen

0

0

0

0

-1.573

-7.124

-7.751

-6.853

BELEIDSVELD 09 Werk en inkomen Bestaand beleid - lasten - baten Saldo Bestaand beleid Saldo voor bestemming

Saldo na bestemming

Afwijking rekening huidig jaar - begroting na wijziging huidig jaar Bijzondere bijstand zelfstandigen De inkomsten uit rijksbijdragen BBZ zijn € 79.500 hoger dan geraamd door een batige afrekening van de rijksbijdragen over 2009. Participatiebudget Doordat een gerealiseerde rijksbijdrage uit 2010 alsnog in de exploitatie van 2011 is verwerkt, is de rijksbijdrage van het werkdeel van het Participatiebudget € 367.400 hoger dan begroot. De over voorgaande dienstjaren in 2011 verwerkte rijksbijdragen BBZ en gerealiseerde bestedingen Participatiebudget hebben geleid tot een hoger dan geraamde storting in de reserve FWI van € 446.900. Afwijkingen rekening huidig jaar - rekening vorig jaar FWI/BBZ De uitgaven en inkomsten uit de het inkomensdeel FWI zijn, door de constante wijzigingen in de regelgeving, op budgetniveau niet goed vergelijkbaar. De totale kosten voor uitkeringen zijn ten opzichte van 2010 gestegen met € 1,7 mln. Deze stijging is onder andere veroorzaakt door toename van de uitgaven WIJ doordat begin 2011 veel aanvragen met terugwerkende kracht naar 2010 zijn toegekend. Ook zijn de BBZ uitgaven voor startende ondernemers door het Rijk vanaf 2011 onder de budgetfinanciering gebracht. De toename van de inkomsten uit terugvordering en verhaal met € 400.000 is een gevolg van intensivering van de activiteiten op dit terrein. Op basis van een herijking van de omvang aan dubieuze debiteuren heeft ten gunste van de rekening 2011 een vrijval van € 300.000 plaatsgevonden door verlaging van de voorziening voor dubieuze debiteuren. De totale inkomsten uit Rijksbijdragen met betrekking tot het inkomensdeel FWI € 1,3 mln lager dan in 2010. Het reguliere rijksbudget FWI vermeerderd met de over 2011 te ontvangen MAU is weliswaar ten opzichte van 2010 gestegen met € 1,4 mln. Het jaar 2010 is echter met € 2,7 mln beïnvloed door een nabetaling van de MAU over 2009. In 2011 is de formatie van het reïntegratieteam aanzienlijk toegenomen. Deze grotere bezetting heeft geleid tot een toename van de activiteiten en hierdoor een stijging van de reïntegratieuitgaven met € 1,3 mln Deze hogere uitgaven in 2011 hebben op het onderdeel reïntegratie geresulteerd in een toename van de gerealiseerde besteding van de rijksbijdrage participatiebudget van € 7,7 mln in 2010 tot € 8,8 mln in 2011.

88

Investeringen rekening 2011 Primaire BELEIDSVELD 09 Werk raming en inkomen krediet Uitbreiding Vervanging 50 Totaal beleidsveld

50


Gevoteerd

Restant krediet

Besteed

100

0

0

100

100

0

0

100

Afwijkingen actuele raming krediet huidig jaar - primaire raming krediet huidig jaar De middelen voor reguliere ICT-projecten zijn overgeheveld naar 2012. Afwijking besteed huidig jaar - actuele raming krediet huidig jaar De middelen voor reguliere ICT-projecten zijn overgeheveld naar 2012.

89

90

10 Bestuur en bedrijfsvoering

A. Algemeen Omschrijving van het beleidsveld: Het op een goede wijze uitvoering geven aan de bestuurlijke en ondersteunende taken van de gemeentelijke organisatie. Het beleidsveld is ondersteunend aan en randvoorwaardelijk voor de bestuurlijke ambities en doelstellingen in de andere programma’s/beleidsvelden. Onderscheiden deelterreinen: Bestuurlijk handelen; Communicatie; Intergemeentelijke samenwerking; Internationale samenwerking; Burgerzaken, burgerlijke stand en historisch archief; Bedrijfsvoering Portefeuillehouders:  J. Som (communicatie / Eurode en internationale zaken)  P. Thomas ( Parkstad Limburg)  W. Terpstra (financiën / personeel & organisatie / informatievoorziening & automatisering en publiekszaken/dienstverlening) Beleidskaders Diverse wetten e.d.  Nationale en Europese aanbestedingsbeleid, de Wet GBA (gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens), Wegenverkeerswet, PUN (Paspoort Uitvoeringsregeling Nederland), de Kieswet, Het Burgerlijk Wetboek, het besluit burgerlijke stand, Regionale kaders  Coalitieakkoord 2007-2011 provincie Limburg; Investeren en verbinden  Gemeenschappelijke regeling stadsregio Parkstad Limburg, februari 2010  Communicatiebeleid Parkstad Limburg. ( Parkstad maakt ’t mogelijk )  Regiodialoog Parkstad / Provincie  Regioprogramma: “Naar een duurzaam vitale regio”, juli 2010 Lokale kaders  Collegeprogramma 2006-2010; Samen werken aan de toekomst! (Kerkrade, september 2006)  Mid-term review bestuursperiode 2006-2010 (juni 2008)  Inspraakverordening gemeente Kerkrade (2004)  Financiële beheersverordening (art. 212 Gemeentewet)  Controleverordening (art. 213 Gemeentewet)  Onderzoeksverordening (art. 213A Gemeentewet)  Inkoop- en aanbestedingsbeleid en –protocol gemeente Kerkrade (2008)  Informatiebeleidsplan 2007-2010  Nota dienstverlening “Verschillende klanten, verschillende aanpak”  Nota verbonden partijen (2008)  Nota internationale betrekkingen (1999)  Verordening gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (2008)  Het reglement burgerlijke stand en de rechtspositieregeling buitengewoon ambtenaar burgerlijke stand Kerkrade


91

C. Overige vermeldenswaardige zaken en indicatoren (realisatie) Van rijkswege is er een beweging in gang gezet om tot afschaffing van de WGR+ te komen. Dit raakt uiteraard ook de stadsregio PSL. Omdat samenwerking in de regio geldt als conditio sin qua non heeft afschaffing van de WGR+ status niet automatisch tot gevolg dat de samenwerking stopt. Het Parkstadbestuur is dientengevolge gestart met de bezinning op toekomstscenario’s.

Indicatoren beleidsveld Omschrijving afgehandelde bezwaarschriften

bron

eenheid

2008

2009

2010

2011

aantal

136

129

121

118

aantal

77

75

68

79


bezwaarschriften-/ klachten commissie

- beslissingen op bezwaar - ingetrokken waardering gemeentelijke dienstverlening

burgeronderzoek

rapportcijfer (0-10)

6,9

6,7

≥ 7,0

tevredenheid laatste contact met gemeente

burgeronderzoek

score (0-10)

8,1

7,7

≥ 8,0

digitale producten / aanvraagformulieren voor de klant beschikbaar

KCC

aantal

25

28

≥ 30

bereik huishoudens Stadsjournaal

mediaonderzoek

%

74

samenwerking Parkstad Limburg is een goed initiatief

burgeronderzoek

%

59

tevredenheid procedure huwelijken ( kwalificatie goed tot zeer goed )

klanttevredenheid s-onderzoek

27

≥ 75 68

≥ 60

- aangifte

%

93

≥ 90

- voltrekking

%

98

≥ 95

contacten aan de balie tijdens openingsuren wv. afhandeling binnen 10 minuten

Burgerplein

Aantal

Burgerplein

%

92

50.266 87

83

87

88

≥ 85

D. Wat heeft het gekost? Lasten/baten rekening 2011 BELEIDSVELD 10 Bestuur en bedrijfsvoering Bestaand beleid - lasten - baten Saldo Bestaand beleid Nieuw beleid - lasten - baten Saldo Nieuw beleid




Rekening 2011

9.536 1.054

8.850 723

9.240 982

9.712 1.101

8.482

8.127

8.258

8.611

0 0 0

0 0 0

180 29 151

0 0 0

-8.482

-8.127

-8.409

-8.611


0

0

0

0

-onttrekkingen

0

0

0

0

-8.482

-8.127

-8.409

-8.611


Saldo na bestemming

Afwijking rekening huidig jaar - begroting na wijziging huidig jaar Overhead - Totaalverhaal salariskosten: Conform afspraak in algemene bewoordingen. Onvoorziene extra uitgaven tengevolge van enkele personele trajecten hebben geleid tot een incidentele ophoging van de loonsom in 2011. Tijdelijke taakbelastingen en vergoedingen en toename in overwerk als gevolg van het reorganisatieproces hebben tot meeruitgaven geleid. Gelijktijdig heeft een uitspraak van de arbitragecommissie (LAAC) noodgedwongen geleid tot nabetaling van verloftegoeden. Incidentele verhoging van bestuurskosten hebben het negatieve resultaat mede beïnvloed. De incidentele overschrijding van de totale loonsom bedraagt 292.970 euro. Overhead - Studie en Opleidingskosten: De incidentele ophoging in 2011 is gekoppeld aan een migratietraject voor automatisering. Door spreiding in de diverse opleidingstrajecten hebben is in het najaar intensief opgeleid maar zullen er ook in 2012 alsnog opleidingen plaatsvinden. Het volledige migratietraject wordt als een geheel beschouwd waarbij aanspraak wordt gemaakt op gedeeltelijke ESF financiering. Voor de resterende opleidingen is voor 2011 nog sprake van een aangegane verplichting (opgenomen in overzicht NTB). Afwijkingen rekening huidig jaar - rekening vorig jaar Public relations en marketing – Diensten van derden In 2011 is opdracht verstrekt tot het opstellen van een stadsmarketingplan. Het verschil met 2010 wordt hierdoor veroorzaakt. Public relations en marketing – Kosten city marketing Er heeft een daling van de kosten plaatsgevonden van € 21.100 van 2011 t.o.v. 2010. De activiteiten op het terrein van PR Marketing zijn in 2011 achtergebleven bij 2010. In 2010 zijn kosten ten laste van dit budget geboekt van rond € 20.000 voor een onderzoek naar de identiteit van onze stad, die in 2011 niet zijn gemaakt.

93

College van B&W – Studie en opleiding In 2010 is een nieuw College aangetreden. Diverse opleidingen hebben plaatsgevonden t.b.v. de ondersteuning van wethouders in hun nieuwe taak. College van B&W – Representatie In 2011 heeft er een administratieve budgetaanpassing plaatsgevonden. Een budget van € 38.000 (vervoerskosten College) is overgebracht naar een separate post met het oog op een meer efficiënte budgetbewaking. Voor de rest zijn er minder kosten aan representatie uitgegeven door College in 2011 t.o.v. 2010. Met name op de onderdelen: Kosten bestuurswisseling € 9.800; Inhuur personeel ad € 4.900. College van B&W – Diensten van derden De stijging van € 20.000 wordt in hoofdzaak veroorzaakt door een toename van de vervoerskosten (€ 11.000) plus de kosten van enkele financiële onderzoeken door derden (€ 6.500). Monitoring – Intensivering S&O Het Burgeronderzoek vindt om de twee jaar plaats. Het laatste in 2011. Om deze reden is er sprake van een fiks verschil tussen 2010 en 2011. Externe communicatie - Voorlichtingskosten De afname van € 40.700 van 2011 t.o.v. 2010 heeft als hoofdoorzaken dat in 2010 extra uitgaven waren inzake Stadsjournaal (€ 15.000); optocht (€ 5.500); TV productie Buurt in Beeld (€ 18.000). Door al deze uitgaven zijn de kosten Voorlichting Communicatie in 2010 hoger dan 2011. Bevolkingsadministratie - Automatiseringsapparatuur In 2010 is het Klantbegeleidingssysteem geupgrade voor ruim € 17.000. Verkiezingen – Diensten van derden In 2010 hebben een tweetal verkiezingen plaatsgevonden (Gemeenteraad en Tweede Kamer) en in 2011 één (Provinciale Staten). Investeringen rekening 2011 BELEIDSVELD 10 Primaire Bestuur en raming bedrijfsvoering krediet Uitbreiding -


Gevoteerd

Restant krediet

Besteed

-

-

-

-

Vervanging

0

38

38

36

0

Totaal beleidsveld

0

38

38

36

0


94

11 Beheer

A. Algemeen Omschrijving van het beleidsveld: Het doelmatig beheren van de gemeentelijke eigendommen (fysieke infrastructuur, gemeentelijke gebouwen) Onderscheiden deelterreinen: Riolering; Onderhoud wegen straten en pleinen; Onderhoud verkeersinstallaties; Beheer gemeentelijke gebouwen; Begraafplaatsen; Onderhoud groenvoorzieningen; Onderhoud sportaccommodaties en overige recreatieve voorzieningen; Geo-informatie Portefeuillehouders:  

T. Weijers (watermanagement, openbare werken, verkeer en vervoer) W. Terpstra (vastgoed en sport)

Beleidskaders:  Informatiebeleidsplan 2007-2010  Meerjaren onderhoudsplanning PLANON en jaarplan onderhoud gebouwen  Gemeentelijk Rioleringsplan 2001 – 2005 (GRP)  Evaluatienota GRP 2011 (incl. waterplan)  Wegenbeheerplan 2007 - 2011  Beleidsplan Openbare Verlichting (1998)  Evaluatie Openbare Verlichting (2008)  Beleidsplan Begraafplaatsen (1998)  Groenstructuurplan 1992  Bomenbeleidsplan 2006  Groenbeheerplan 2006  Bosbeheerplan  NOC/NSF-normen  Verkeersveiligheidsplan (1997)  Energiescan 2010


95

96

C. Overige vermeldenswaardige zaken en indicatoren (realisatie) De onderhoudswerkzaamheden zijn aan de hand van de planning worden uitgevoerd. Hieronder worden de in 2011 uitgevoerde werkzaamheden nader aangegeven: Verhuizing Bibliotheek In kader van uitbreiding van Fitland Kerkrade II B.V. op de locatie Multifunctioneel Complex D’r Pool is de Bibliotheek in het centrum tijdelijk verhuisd naar de Einderstraat 21. Dit is vooruitlopend op de toekomstige huisvesting in de theaterpassage. De bibliotheek heeft in juni 2011, naar volle tevredenheid van alle betrokken partijen en binnen de gestelde kaders, haar deuren aan de Einderstraat geopend. Herhuisvesting Fitland Kerkrade Fitland Kerkrade II b.v. gaat uitbreiden in het Multifunctioneel Complex D’r Pool. Fitland huurt nu eveneens de voormalige ruimtes van de bibliotheek en de bowlingbaan en realiseert een nieuwe fitness voorziening en een nieuw bowlingcentrum. In de huidige fitnessruimten wordt een fysiotherapie praktijk van Meander Cure gevestigd. De geplande opening is op 9 april 2012. Multifunctioneel Complex D’r Pool B.V. draagt zorg voor de aanpassing van de centraal opgestelde installaties. Renovatie Theater Vooruitlopend op de totale renovatie van het Theater is besloten om een aantal onderhoudswerkzaamheden uit te voeren om de exploitatie en de veiligheid van het Theater in voldoende mate te kunnen waarborgen. In het kader van de totale centrumontwikkeling is in overleg met de directie van het Theater en de Bibliotheek een functioneel PvE opgesteld, dat in 2012 in bouwkundige en exploitatietechnische zin uitgewerkt dient te worden. Schacht Gestart is met een nadere planuitwerking incl. kostenraming van een thematische invulling van de Schacht als verlengde van Explorium. Het Explorium zou verplaatst worden van de Brunssumerheide naar de Schacht waarbij in de Schacht een zoektocht naar energie, van steenkool naar zonne-energie zou worden verbeeld. Rodahal De stormschade aan het dak van de Rodahal heeft geleid tot een versneld uitvoering van de dakrenovatie van het gebogen schaaldak. Nieuwbouw school Plein De bestemmingsplanprocedure is afgerond en de bouwvergunning is verleend. De voorbereiding van de herinrichting van de openbare ruimte op en rondom Plein is opgestart. Movare heeft de geselecteerde aannemers opdracht verstrekt voor de bouwwerkzaamheden voor de school de kinderopvang en de ondergrondse sportzaal.

Regionale Jeugd Opleiding (RJO) Sportpark Kaalheide In 2011 is gestart met een ruimtelijke haalbaarheidsanalyse van de RJO op Sportpark Kaalheide. Centrumontwikkeling Er heeft een upgrading van het gebied Kloosterraderstraat, vanaf Kloosterraderplein tot Hoofdstraat plaatsgevonden. In dit kader is, in samenhang met de herinrichting van de openbare ruimte en de aanpak van verpauperde panden in de straat, de overkapping van de ingang van de ondergrondse parkeergarage verwijderd. Catharinahoes en Socioproject In 2011 zijn de renovaties van het Catharinahoes en het Socioproject afgerond. Bij dit beleidsveld is ook de paragraaf 3 onderhoud kapitaalgoederen relevant.

97

Indicatoren beleidsveld Omschrijving kwaliteit wegennet voldoende

bron

eenheid

2008

2009

2010

2011


tweejaarlijkse schouw wegennet

- asfaltverharding

%

77

77

- elementenverharding

%

80

80

632

500

≤ 640

klachten wegenonderhoud *

Afd. OR

aantal

646

542

waardering beheer en onderhoud

burgeronderzoek

score (0-10)

6,0

5,4

≥ 6,0

tevreden over onderhoud wegen, straten, pleinen

burgeronderzoek

%

40

30

≥ 44

tevreden over beheer en onderhoud groen

burgeronderzoek

%

42

39

≥ 44

tevreden over sportaccommodaties**

burgeronderzoek

%

77

81

≥ 75

kosten kwijtschelding i.r.t. Afd. Fin % 6,4 6,0 6,8 6,3 kosten riolering * Door wijziging in registratie in 2009 geen volledig beeld ** het gaat niet alleen om de tevredenheid die inwoners geven over het gebruik van de sportaccommodaties binnen de gemeente , maar ook sportaccommodaties buiten de gemeente

D. Wat heeft het gekost? Lasten/baten rekening 2011 BELEIDSVELD 11 Beheer Bestaand beleid - lasten - baten Saldo Bestaand beleid Nieuw beleid - lasten - baten Saldo Nieuw beleid Saldo voor bestemming Mutaties reserves -toevoegingen -onttrekkingen Saldo na bestemming




Rekening 2011

15.006 6.098

13.231 5.299

15.316 6.048

15.744 7.131

8.908

7.932

9.268

8.613

0 0 0

0 0 0

470 12 458

0 0 0

-8.908

-7.932

-9.726

-8.613

-102

0

0

0

0

83

5

4

-9.010

-7.849

-9.721

-8.609

98

Afwijking rekening huidig jaar - begroting na wijziging huidig jaar Het saldo van het deelprogramma 11.1 riolering wordt aan het eind van het dienstjaar toegevoegd ofwel onttrokken uit de egalisatiereserve riolen. Het afgelopen jaar is er een bedrag van ca. € 3.700 onttrokken uit de egalisatie reserve riolen. De exploitatie van het deelprogramma 11.6 groen heeft met een batig saldo van € 11.000 afgesloten. Deze meevaller werd veroorzaakt door onderuitputting op de budgetten boomfeestdag en diensten van derden fonteinen. In 2011 is er een bedrag van ca. € 14.000 minder besteed aan het onderhoud van de buitensportaccommodaties. Deze meevaller werd behaald door onderuitputting van de budgetten onderhoud tennisaccommodaties, verlichting, maaien, mollen en entourage paden. Afwijkingen rekening huidig jaar - rekening vorig jaar Riolen De exploitatiekosten voor riolen worden jaarlijks geëvalueerd in het GRP. Aan het eind van het dienstjaar wordt het saldo van de exploitatie verrekend met de egalisatiereserve. In 2011 is er een bedrag van € 4.000 uit de voorziening onttrokken. Dit fonds dient om toekomstige fluctuaties in de exploitatie te kunnen opvangen. Wegen In de BBV-voorschriften staat dat investeringsgelden waarvoor een subsidie of bijdrage wordt ontvangen in de gewone dienst (exploitatie) verantwoord moeten worden. In 2011 is € 70.000 in de exploitatie verantwoord. Voor dit bedrag zijn een tiental bushaltes verhoogd, en is tevens een bijdrage van € 70.000 ontvangen van Parkstad Limburg. Voor de buitenring is een werkbudget van € 40.000 beschikbaar gesteld in de voorjaarsnota 2011. Hiervan is in 2011 € 33.000 besteed. Voor het (groot) onderhoud aan wegen is er het afgelopen jaar door winterschade een extra bedrag van € 330.000 besteed, deze middelen zijn grotendeels besteed aan de Roderlandbaan. Straatreiniging Door de extreme weersomstandigheden in 2010 is in dat jaar ca. € 60.000 minder besteed aan straatreiniging. Dit budget is overgeheveld naar gladheidbestrijding. Door de gunstige weersomstandigheden is in 2011 het volledig uitvoeringsprogramma van straatreiniging uitgevoerd. Gladheidbestrijding Door de extreme sneeuwval in 2010 is € 470.000 besteed aan gladheidbestrijding. Door de gunstige weersomstandigheden (minder uitrukken) in 2011 zijn de variabele kosten binnen de perken gebleven en is er het afgelopen jaar € 140.000 besteed aan gladheidbestrijding. Openbare verlichting In het afgelopen jaar zijn voor een bedrag van € 10.000 extra lichtmasten op diverse locaties bijgeplaatst. Civieltechnische werken In 2009 is gestart met een onderhoudsbudget voor het onderhouden van civieltechnische werken. In het 1e jaar is een bedrag van € 24.000 besteed. In 2010 heeft een inhaalslag plaatsgevonden van niet uitgevoerd onderhoud uit 2009 derhalve wijkt het budget in 2011 met € 31.000 af. Beheer gemeentelijke gebouwen Het onderhoudsprogramma aan de gemeentelijke gebouwen wordt jaarlijks aan de hand van het beheersprogramma Planon uitgevoerd. Hierdoor wijken de bestede budgetten per productgroep af t.o.v. vorige jaren. In 2011 heeft de verzekeringsmaatschappij de schade uitkeringen van de vorst- en de stormschade aan de Rodahal van resp. € 39.000 en € 145.000 uitgekeerd. Het afgelopen jaar zijn de panden Marktstraat 14 en 16 voor een bedrag van € 211.000 aangekocht. In 2009 is het pand Smedenstraat 4 verkocht en is de opbrengst ad € 345.000 gestort in de voorziening gebouwen.

99

Begraafplaatsen Ten opzichte van het afgelopen jaar is de opbrengst van de grafrechten in 2011 met € 18.000 toegenomen omdat meer burgers de grafrechten hebben verlengd. Onderhoud groenvoorzieningen Voor het bestrijden van de eikenprocessierups is het afgelopen jaar een bedrag van € 14.000 besteed. Door de extreme weersomstandigheden (lange vorstperiode en het 1 e en 4e kwartaal) van 2010 wijkt de uitputting van het Licom contract in 2011 met € 38.000 af. In 2010 zijn de voorbereidingen van de projecten Stadspark en Schacht opgestart. Hiervoor is een adviseur voor een bedrag van € 20.000 ingehuurd. Sport Na de revitalisering van de tennisaccommodaties is er in 2011 voor een bedrag van € 7.000 onderhoud uitgevoerd aan de accommodaties. Geo informatie In verband met de invoering van de Bag zijn er in 2010 extra kosten (€7.000) gemaakt. Investeringen rekening 2011 Bedragen x €1.000 Primaire Actuele BELEIDSVELD 11 Restant raming raming Gevoteerd Besteed Beheer krediet krediet krediet 3.600 3.612 3.612 3.612 Uitbreiding Vervanging Totaal beleidsveld

0

6.542

5.548

4.548

3.417

1.000

10.142

9.160

8.160

7.029

1.000

Afwijkingen actuele raming krediet huidig jaar - primaire raming krediet huidig jaar In de primaire begroting van het jaar 2011 is voor het onderdeel regulier wegen, straten en pleinen € 2,788 mln begroot. In de najaarsnota 2010 is op basis van actuele prognoses een bedrag van € 343.000 doorgeschoven naar 2011. In verband met een herprioritering van de reguliere investeringen zijn de investeringen voor het onderdeel regulier wegen straten en pleinen in de voorjaarsnota 2011 met € 800.000 verlaagd naar € 2,331 mln. Op basis van actuele prognoses is het budget in het najaar van 2011 bijgesteld naar € 2,435 mln. Voor de civieltechnische kunstwerken is voor de jaarschijf 2011 primair € 80.000 begroot. In de voorjaarsnota 2011 is het budget aan de hand van actuele prognoses bijgesteld naar € 77.000. In de primaire begroting van 2011 is voor het onderhoud aan de gemeentelijke gebouwen € 430.000 geraamd. In de najaarsnota 2010 is het budget aan de hand van actuele prognoses bijgesteld naar € 592.000. In 2011 is het niet benutte investeringsgedeelte van 2010 ad € 111.000 toegevoegd aan 2011 zodat er € 703.000 beschikbaar is voor groot onderhoud gebouwen. Voor de herinrichting van het kasteelpark Erenstein is voor de jaarschijven 2010 en 2011 twee keer € 90.000 begroot. De uitvoering zal in 2012 ter hand worden genomen waardoor het voor 2011 geraamde bedrag doorschuift naar 2012. In de primaire begroting 2010 is voor openbaar groen € 529.000 begroot. In de najaarsnota 2010 is aan de hand van actuele prognoses een bedrag van € 40.000 doorgeschoven naar 2011. Bij de rekening 2010 is het niet benutte investeringsgedeelte van 2010 ad € 1.000 doorgeschoven naar 2011. I.v.m. een herprioritering van de reguliere investeringen zijn de investeringen voor het onderdeel openbaar groen in de voorjaarsnota 2011 met € 200.000 verlaagd naar € 370.000. Voor vastgoed info systeem investering is in de primaire begroting een bedrag van € 30.000 voorzien. Het niet benutte investeringskrediet van 2010 is in de voorjaarsnota 2011 toegevoegd aan de jaarschijf 2011 waarmee er voor dat jaar € 75.000 beschikbaar is.

100

Afwijking besteed huidig jaar - actuele raming krediet huidig jaar In 2011 is een bedrag van € 1,142 mln beschikbaar gesteld voor rioolrenovaties. Van de gevoteerde kredieten is een bedrag van € 846.000 (voor o.a. de Akerstraat, Nullanderstraat, relining steenwegen, Dahliastraat, Kerkraderstraat en rioolgemalen) besteed. Afhankelijk van de weersomstandigheden zal het restant bedrag in het 1e kwartaal van 2012 worden besteed. Voor reconstructies aan wegen is in 2011 een bedrag van € 7,269 mln (incl. de bijdrage van € 3,612 mln voor de buitenring) beschikbaar gesteld. Het grootste gedeelte van deze projecten (o.a. reconstructie centrum Eygelshoven, renovatieplan openbare verlichting, Kerkraderstraat, Kokelestraat en de verbetering van de fietspaden en het trottoir in de steenwegen) is voor een bedrag van € 6.495.000 in 2011 gerealiseerd. De resterende werkzaamheden zijn in het 1e halfjaar van 2012 afgerond. Voor het groot vervangingsonderhoud aan de gemeentelijke gebouwen is er in 2011 € 513.000 (o.a. Stadskantoor, Raadhuis, MFC d’r Pool, Pui markt 30, Laethof, Kasteel Erenstein en voor de entree van de Orlando garage) beschikbaar gesteld. Het grootste gedeelte van deze werkzaamheden is in 2011 uitgevoerd het restant ad € 115.000 zal in 2012 worden uitgevoerd. Voor openbaar groen/groene vingers is in 2011 € 470.000 beschikbaar gesteld. De uitvoering van navolgende projecten kostte in totaal € 274.000: Centrum Eygelshoven, Berghofstraat-Veldhofstraat, Op de Knip, Kloosterraderplein, Kerkraderstraat, Dir. Petersstraat en Boomveiligheidscontrole. Hiermee is in 2012 een begin gemaakt. Voor het vastgoed-infosysteem is een budget van € 147.000 gevoteerd. Hiervan is € 64.000 besteed voor o.a. de aanschaf van een A-0 scanner/plotter en grafische werkstations, implementatie Bag, luchtfoto’s en obliekfoto’s. Het restantbedrag is in het 1e kwartaal van 2012 besteed.

101

102

Algemene dekkingsmiddelen In dit onderdeel worden de middelen (baten/lasten) weergegeven met een algemeen karakter zoals voorgeschreven in het BBV. Deze dienen namelijk buiten de beleidsvelden te worden gehouden. Lokale heffingen In het onderdeel algemene dekkingsmiddelen treffen we bij lokale heffingen die heffingen aan, waarvan de besteding niet gebonden is. Dit betreft de onroerendezaakbelasting, de hondenbelasting, de baatbelasting, de precariorechten en de toeristenbelasting. Tevens zijn hier opgenomen de kosten die direct verband houden met deze opbrengsten. Lokale heffingen, waarvan de besteding wel gebonden is, bijvoorbeeld afvalstoffenheffingen, rioolrechten en diverse leges, worden op de desbetreffende beleidsvelden verantwoord. Voor een overzicht van de opbrengsten van de belangrijkste heffingen en in welke beleidsvelden deze zijn opgenomen wordt verwezen naar de paragraaf lokale heffingen in deze jaarrekening en naar de jaarlijkse tarievennota. Algemene uitkering De primair geraamde opbrengst (peil Voorjaarsnota 2010) bedroeg circa € 52,7 mln. Er is € 56,0 mln gerealiseerd. Deze hogere opbrengst is de resultante van de financiële vertaling van de rijksmaatregelen voor de jaarschijf 2011 zoals verwoord in de juni- en septembercirculaire 2010 (€ 2,1 resp. € 0,2 mln), de mei-, september- en decembercirculaire 2011 met verrekeningen oude jaren (circa € 0,8 mln) en de gebruikelijke overige ontwikkelingen aan de uitkeringsbasis van de onderscheiden verdeelmaatstaven per jaareinde. Dividend In de paragraaf verbonden partijen worden de participaties van de gemeente Kerkrade vermeld, waarin de gemeente een bestuurlijk en/of financieel belang heeft. De totale dividendopbrengst 2011 is afgerond € 5,3 mln (inclusief de terugontvangen ingehouden dividendbelasting). Er is € 422.000 van de BNG ontvangen (algemene dekkingsmiddelen, beleidsveld 0). Overige reguliere dividendopbrengsten onder algemene dekkingsmiddelen (bv0) bedroegen circa € 278.000 van Enexis Holding, € 36.000 van Attero Holding NV, € 72.000 van Publiek Belang. Verder is van Rd4 nog € 54.000 aan dividend ontvangen (bv3). De Waterleiding Maatschappij Limburg heeft zoals gebruikelijk geen dividend uitgekeerd. Voorts zijn als gevolg van de verdere afwikkeling van de verkooptransactie Essent nog bedragen in de vorm van dividend ontvangen. Dit betreft een bedrag van ruim € 4 mln als gevolg van de minnelijke schikking EPZ (“Borssele”), waarbij de vervreemding aandelen aan RWE kon worden afgerond (zie ook Najaarsnota 2011). In dat bedrag was rekening gehouden met de reeds ontvangen dividenden Publiek Belang, waardoor het hiervoor genoemde ontvangen bedrag van € 72.000 niet meer aan de voorziening Essent hoefde te worden toegevoegd. Daarvóór was dit verplicht, omdat de eventuele dividenden krachtens de overeenkomst aan RWE zouden toekomen als de levering van de aandelen alsnog zou plaatsvinden. Deze in het verleden ontvangen dividenden konden derhalve uit de ‘voorziening Essent’ vrijvallen (circa € 124.000). Ook heeft eind 2011 de CBL Vennootschap BV (één van de tijdelijke bv’s die de afwikkeling van m.n. de cross-border-leases bewaakt namens de verkopende aandeelhouders Essent) nog een additioneel dividend uitgekeerd van circa € 337.000, waardoor het rekeningresultaat positief is beïnvloed. Saldo financieringsfunctie De rentekosten over de langlopende leningen bedroegen in 2011 circa € 3,2 mln. Mede door het optimaal benutten van de kasgeldlimiet was de financiële situatie zodanig, dat pas eind 2011 een aanvullende vaste geldlening nodig was. De overige rentelasten bedroegen circa € 0,3 mln. De jaarlijkse rentebaten van de zgn. “bruglening enexis” worden in de financiering meegenomen. In 2011 betrof dit een bedrag van circa € 0,4 mln. Dit bedrag neemt af naarmate de bruglening wordt afgelost, de laatste aflossing vind in 2019 plaats. Hiermee wordt rekening gehouden in de begroting. De korte uitzettingen hebben in 2011 een bedrag van circa € 0,6 mln opgeleverd. Zie verder ook § 4. “Financieringsparagraaf”.

103

De kapitaallasten worden volledig doorberekend aan de diverse beleidsvelden. Aan de investeringen is in 2011 een rentepercentage van 4,15% toegerekend. De afschrijvingscomponent bedroeg in 2011 in totaliteit circa € 7,4 mln. Mutaties reserves In totaliteit is in 2011 een bedrag van € 31,9 mln gestort in reserves en een bedrag van € 27,8 mln onttrokken aan reserves. De meer bijzondere “niet-reguliere” posten betreffen het overhevelen van gelden uit de reserve parkeerfonds exploitatie naar de reserve structuurfonds (€ 8,75 vrije ruimte + € 1,721 mln verplichtingen, VJN2011), het vormen van de reserve WSW (gedeelte 2011 € 5,6 mln, NJN2011), een toevoeging aan de reserve Essent in verband met de minnelijke schikking (€ 4 mln, NJN2011) en het omvormen van de voorziening onderhoud gebouwen naar reserve gebouwen per ultimo 2011 (€ 1,071 mln, NRV2011). Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de toelichting op de balans. Verloop onvoorzien In de primaire begroting 2011 was opgenomen voor ‘onvoorzien’ een bedrag van € 273.000, waarvan € 136.000 gelijkmatig over de sectoren (elk € 34.000) is verdeeld, het restant ad € 137.000 is als “algemeen” gelabeld. Er zijn diverse begrotingsbijstellingen geweest op deze post. De belangrijkste mutaties ten laste van ‘onvoorzien’ waren € 34.000 in verband met loonsom resp. € 19.500 in verband met inhuur sector Maatschappij en Zorg, € 50.000 voor werkbudget buitenring (VJN2011), € 20.000 voor diensten van derden in verband met onderzoek naar voorgezet onderwijs, € 15.000 voor bijdrage baalsbruggermolen en € 50.000 voor doorsteek marktstraat-einderstraat. Een meeropbrengst toeristenbelasting van € 32.000 is ten gunste gebracht van ‘onvoorzien’. In totaal is een bedrag van € 71.300 niet besteed en vrijgevallen ten gunste van het rekeningresultaat. Naast de post ‘onvoorzien’ is in het investeringsprogramma een jaarlijkse post ‘onvermijdbaar’ van € 100.000 opgenomen. Niet bestede bedragen worden overgeheveld naar het volgende jaar. Vanuit 2010 was het hele bedrag overgeheveld, waardoor voor 2011 in totaal € 200.000 beschikbaar was. Voor de dienstauto’s OOV was € 80.000 benodigd (NJN2011), voor de aanpassing entree parkeergarage kloosterraderplein is (tijdelijk) € 43.000 benut. Dit bedrag vloeit namelijk krediettechnisch in 2012 weer terug naar ‘onvermijdbaar’ ten laste van het investeringsbudget gemeentelijke gebouwen waar het oorspronkelijk voorzien was. Het restant van € 77.000 ultimo 2011 is overgeheveld naar 2012. Overige algemene dekkingsmiddelen In totaliteit bedroeg de bespaarde rente op reserves en voorzieningen cf. de bijgestelde begroting afgerond € 2,8 mln. In het kader van de afwikkeling van de verkoop van Essent was sprake van een vrijval van garanties, waardoor een bedrag van € 1,711 mln uit de voorziening Essent kon vrijvallen (zie ook Najaarsnota 2011). Het restant van de garantiefondsen, zo dat er is, zal onder aftrek van ingediende claims op 30 september 2015 vrijvallen. De jaarlijkse afkoopsom Bouwfonds Limburgse Gemeenten (1993-2012) van circa € 560.000 is ook in 2011 ontvangen. Reeds in de Voorjaarsnota 2005 is geanticipeerd op het vervallen van deze afkoopsom vanaf 2013. Daarnaast ontvangen wij van Enexis jaarlijks een zogenaamde inconveniëntentoeslag, in 2011 was dit een bedrag van € 125.000 (beleidsveld 11). Behalve de reeds hiervoor genoemde zijn er geen noemenswaardige overige algemene dekkingsmiddelen. Incidentele baten en lasten Een analyse van de belangrijkste mee- en tegenvallers werd gegeven in de ‘Algemene beschouwingen’. De structurele posten daarvan worden meegenomen in de afwegingen van de eerstvolgende formele bijstelling van de begroting.

104

§1. Lokale heffingen In deze paragraaf treft u een beknopte uiteenzetting aan van het beleid en de opbrengsten uit gemeentelijke heffingen en leges. a. Beleid lokale heffingen en kwijtschelding Voor 2011 is wederom uitgegaan van een integrale indexering op de tarieven van 1,5%. De meeste tarieven zijn met dit percentage verhoogd (bijv. onroerendezaakbelastingen, hondenbelasting, diverse leges, marktgelden, precariorechten), tenzij op grond van eerder genomen besluiten geen tariefsverhoging (bijv. parkeergelden en reclamebelasting) of een andere indexatie mogelijk of wenselijk was (bijv. rioolrechten, afvalstoffenheffing, toeristenbelasting). In relatie tot de lokale lasten is de kostendekkendheid van met name rioolrecht en afvalstoffenheffing van belang. Bij beide heffingen is sprake van 100% kostendekkendheid. Bij het kwijtscheldingsbeleid wordt de maximaal toegestane norm van 100% gehanteerd. Vanaf 2009 is het mogelijk om belastingschuldigen automatisch kwijtschelding te verlenen via een daartoe gecreëerde wettelijke regeling, onder de navolgende genoemde voorwaarden: - belastingschuldigen die nog steeds een bijstandsuitkering ontvangen en aan wie reeds kwijtschelding is verleend in de twee voorafgaande belastingjaren, gedurende twee jaren automatisch kwijtschelding te verlenen; en - de betreffende belastingschuldigen in het derde jaar weer een volledige aanvraag te laten doen Voor alle overige belastingschuldigen (ook voor de automatische uit 2009) wordt de jaarlijkse integrale toetsing gehanteerd. In 2011 zijn 2.119 beschikkingen afgegeven voor kwijtschelding te weten: - automatische kwijtschelding: 308 - geheel of gedeeltelijk kwijtschelding: 1.492 - afgewezen kwijtschelding: 319 Kwijtschelding is mogelijk voor: - onroerende zaakbelasting - rioolheffing - afvalstoffenheffing, vast tarief en het bedrag van het aantal aanbiedingen in een kalenderjaar tot een maximum van € 84,80. Het totaalbedrag van de verleende kwijtschelding bedraagt € 692.861 te weten: afvalstoffenheffing € 402.776 rioolrechten € 287.795, en onroerendezaakbelasting € 2.290. Ten aanzien van de afvalstoffenheffing en de rioolrechten is het uitgangspunt dat de kosten voor kwijtschelding ten laste van de budgetten ‘afval’ en ‘riool’ worden verantwoord. Derhalve is van de totale werkelijke kosten ad € 690.571 een bedrag van € 287.795 aan riool, en € 402.776 aan afval toegerekend, in plaats van de primair geraamde € 657.200 (riool € 227.000 en afval € 430.200). De egalisatiereserve ‘riolen’ is daardoor zwaarder belast dan geraamd, alsmede is de egalisatiereserve ‘afvalverwerking’ minder zwaar belast dan geraamd.

105

b. Gerealiseerde opbrengsten uit heffingen (overzicht op hoofdlijnen) bedragen x € 1.000 Beleidsveld

Soort opbrengst

AD1

Onroerendezaakbelastingen

8.850

3

Afvalstoffenheffing2

5.629

2

11

Rioolrechten

5

Leges omgevingsvergunning

325

2

Parkeergelden/boetes

580

10

Leges persoonsdoc., burg.stand, rij/reisdocumenten3

496

AD

Hondenbelasting

359

4

Marktgelden

113

1

4.157

1

Reclamebelasting

55

1

AD

Precariorechten

94

4

Kermissen

49

11

Lijkbezorgingsrechten

84

AD1

Toeristenbelasting

93

Diversen

94

AD

Totaal

20.978

Toelichting: 1

AD= Algemene dekkingsmiddelen in beleidsveld 0, niet bestedingsgebonden en geen eisen m.b.t. kostendekkendheid. Voor wat betreft reclamebelasting komen de middelen ten goede aan de ondernemers in het centrum. 2 Verloopt budgettair neutraal via de egalisatiereserve riolen resp. egalisatiereserve afvalverwerking. 3 Onder aftrek van de af te dragen rijksleges.

In de Tarievennota 2012 (raad december 2011) zijn de meest actuele tarieven, uitgangspunten en ontwikkelingen opgenomen, aan de hand waarvan o.a. de lokale lastendruk kan worden berekend. In de nota van toelichting bij de Tarievennota 2012 treft u tevens aan een vergelijkend overzicht van de woonlasten Parkstadgemeenten 2011. Hierna wordt een beschrijving gegeven van de betreffende belastingen en heffingen. Ten behoeve van de leesbaarheid is e.e.a. beknopt weergegeven. De exacte bewoordingen, belastbare feiten, tarieven, eventuele vrijstellingen, etc. zijn opgenomen in de betreffende verordeningen met bijbehorende tarieventabellen. Onroerendezaakbelastingen (OZB) De OZB bestaat uit een eigenarenbelasting voor zowel woningen als niet-woningen en een gebruikersbelasting voor de niet-woningen. De heffingsgrondslag is de waarde van de onroerende zaak. Met ingang van 2008 wordt deze waarde jaarlijks vastgesteld op basis van de Wet Waardering Onroerende Zaken (WOZ). Afvalstoffenheffing Deze heffing dient ter dekking van de kosten van het verwijderen en verwerken van huishoudelijk afval. Het feitelijk gebruik maken van een perceel waarbij de gemeente de verplichting heeft tot het inzamelen van huishoudelijk afval vormt de basis voor deze heffing. De opbouw van de Afvalstoffenheffing is vanaf 2011 gewijzigd van een heffing gebaseerd op een vast bedrag per jaar gedifferentieerd naar één- en meerpersoonshuishoudens, naar een heffing gebaseerd op een vast bedrag per jaar vermeerderd met variabele kosten, zijnde de kosten voor de verwerking van de aangeboden hoeveelheid afval. De vaste kosten worden gevormd door alle andere kosten dan de kosten voor de verwerking van afval, zoals bijvoorbeeld logistiek, milieuparken en overhead. De hoogte van het variabele tarief wordt bepaald door de combinatie van het gekozen “aanbiedvolume” (240 l of 140 l container, per gekenmerkte afvalzak dan wel ondergrondse container) en het aantal keer dat hiermee afval aangeboden wordt. Er zijn verschillende maatstaven en tarieven. De tarieven worden mede bepaald op basis van gegevens van Rd4. 106

Rioolrechten De opbrengst van het rioolrecht wordt benut voor het onderhouden en vervangen van het rioolstelsel. Rioolrechten worden geheven van de gebruiker van een eigendom van waaruit afvalwater op gemeentelijke riolering wordt afgevoerd. Voor woningen is dit een vast bedrag, bij niet-woningen is het te betalen bedrag afhankelijk van de hoeveelheid m³ water. De jaarlijkse evaluatie van het Gemeentelijk Rioleringsplan vormt de basis voor (wijzigingen van) het tarief. De Wet verankering en bekostiging van gemeentelijke watertaken heeft in artikel 228a Gemeentewet een nieuwe en bredere rioolheffing geïntroduceerd. Deze rioolheffing is vanaf 1 januari 2010 in plaats getreden van het rioolrecht dat is gebaseerd op artikel 229 Gemeentewet. Deze heffing heeft het karakter van een bestemmingsheffing, waarmee kosten kunnen worden verhaald om collectieve maatregelen te treffen die de gemeente noodzakelijk acht voor een doelmatig werkende riolering en overige maatregelen ten aanzien van hemelwater en grondwater. De gemeente Kerkrade heft niet gesplitst naar taken van de gebruiker van een eigendom van waaruit afvalwater op de gemeentelijke riolering wordt afgevoerd. Parkeergelden/boetes Op diverse plaatsen in Kerkrade worden parkeergelden geheven. Er zijn drie verschillende locaties aangewezen. Elke locatie kent een ander tarief. De parkeergelden in de parkeergarages Orlandopassage en Wijngracht worden privaatrechtelijk geheven en maken geen onderdeel uit van de betreffende belastingverordening. Heffing hiervan vindt plaats door Parkeeraccommodaties Kerkrade B.V., waarvan de gemeente overigens 100% eigenaar is. Wanneer toezichthouders constateren dat zonder kaartje wordt geparkeerd of dat de parkeertijd is verstreken, wordt een naheffingsaanslag opgelegd. Ondanks “Europa” is de inning m.b.t. buitenlandse kentekens omgeven met tal van juridische obstakels, wanneer de betreffende personen niet vrijwillig betalen. Voor het incasso bij buitenlandse overtreders wordt daarom redelijk succesvol gebruik gemaakt van een daarin gespecialiseerd bureau, zodat ook deze personen hun naheffing niet zonder meer kunnen ontlopen. Leges algemeen Er is vanaf 2010 een nieuwe Legesverordening opgesteld. Deze Legesverordening is ingericht conform het nieuwe werkmodel van de VNG. Hierin zijn de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en verplichte implementatie van de Europese Dienstenrichtlijn verwerkt. Leges bouwvergunningen Voor het in behandeling nemen van een aanvraag voor een bouwvergunning of een aanvraag tot beoordeling van een bouwplan uit het oogpunt van welstand worden leges geheven. De hoogte van het legesbedrag is afhankelijk van de bouwkosten. Ook sloopvergunningen worden op deze post verantwoord. Diverse leges persoonsdocumenten, burgerlijke stand, rij/reisdocumenten Hieronder vallen verschillende leges voor bijvoorbeeld een huwelijksvoltrekking, een paspoort, het verstrekken van een uittreksel uit de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (GBA) en een rijbewijs. Voor een aantal van deze verstrekkingen (m.n. paspoorten, rijbewijzen) zijn naast het gemeentelijk deel ook rijksleges van toepassing. Deze worden door de gemeente geïnd en doorbetaald aan het rijk. Hondenbelasting Onder de naam hondenbelasting wordt een directe belasting geheven op het houden van een of meerdere honden binnen de gemeente. Er gelden enkele uitzonderingen, bijvoorbeeld voor een blindengeleidehond. Marktgelden Deze rechten worden geheven voor het ter beschikking stellen van een standplaats voor de uitvoering van de markthandel. Er gelden verschillende tarieven, die afhankelijk zijn van het aantal m² dat in beslag wordt genomen, de dag waarop de markt plaatsvindt en of het een vaste standplaats of een dagplaats betreft.

107

Reclamebelasting Het voorstel tot invoering van de reclamebelasting is afkomstig van de gemeente Kerkrade na overleg en in samenwerking met een vertegenwoordiging van de ondernemers in het centrum (een "denktank" bestaande uit 19 ondernemers en de gemeente Kerkrade). Via de invoering van de reclamebelasting is een modus gevonden om activiteiten in het centrum te organiseren en te bekostigen, waarbij ook alle ondernemers een financiële bijdrage leveren. De reclamebelasting wordt in een specifiek afgebakend gebied (het centrum van Kerkrade) ter zake van (semi-)permanente openbare aankondigingen geheven. Daarbij wordt zo veel mogelijk getracht de reclameobjecten in eenzelfde klasse in te delen. In de verordening reclamebelasting zijn enkele vrijstellingen opgenomen, die betrekking hebben op onder andere een aankondiging welke een algemeen, cultureel, maatschappelijk, charitatief of ideëel belang dient. Precariorechten Onder deze naam wordt een directe belasting geheven voor het hebben van voorwerpen onder, op of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond die specifiek in de verordening met bijbehorende tarieventabel genoemd is. Voorbeelden zijn opslagtanks, etalages, reclamevoorwerpen. Er gelden diverse tarieven. Daarnaast is in de verordening precariobelasting een aanpassing doorgevoerd, omdat de precariobelasting namelijk ook wordt geheven over voorwerpen die reclame bevatten. Deze voorwerpen zijn opgenomen in hoofdstuk 4 van de tarieventabel precariobelasting. Hoewel de precariobelasting en de reclamebelasting verschillende belastingen zijn, met hun eigen doelstelling, achtergrond en belastbaar feit, is het ongewenst dat in het centrum van Kerkrade, waar de reclamebelasting wordt ingevoerd, cumulatie optreedt tussen de beide belastingen. Ten einde deze cumulatie te voorkomen, is in de verordening precariobelasting een anti-cumulatiebepaling opgenomen, middels een vrijstellingsbepaling. Als gevolg daarvan wordt de precariobelasting over reclamevoorwerpen vanaf 1 januari 2009 derhalve uitsluitend nog geheven buiten het centrumgebied, waar de reclamebelasting wordt ingevoerd. Het invoeren van de anti-cumulatiebepaling heeft uiteraard een inkomstenderving tot gevolg. Bij het bepalen van het tarief van de reclamebelasting is met deze inkomstenderving rekening gehouden. Kermissen Formeel valt deze opbrengst niet onder “gemeentelijke belastingen en heffingen”, omdat deze op privaatrechtelijke basis worden geheven. Voor een compleet beeld wordt deze hier wel opgenomen. Door het verpachten van standplaatsen op de door gemeente georganiseerde kermissen worden opbrengsten gegenereerd, ter dekking van de kosten van het houden van kermissen. De door de exploitant verschuldigde vergoedingen bestaan uit de pachtsom (incl. stroombijdrage), een reclamebijdrage en het standgeld van de woonwagens. Lijkbezorgingsrechten Deze rechten worden geheven voor het gebruik van de begraafplaats en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats. De tarieven zijn o.m. afhankelijk van de periode waarvoor het graf wordt gehuurd, of het een eerste uitgifte of verlenging betreft en de leeftijd van de overledene (kind/volwassene). Toeristenbelasting Voor het houden van verblijf met overnachting binnen de gemeente in een accommodatie tegen vergoeding is toeristenbelasting verschuldigd. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een zogenaamd nachtverblijfregister. Belastingplichtig is degene die gelegenheid biedt tot verblijf. De belastingplichtige is bevoegd deze belasting te verhalen op degene die overnacht. c. Lokale lastendruk De lokale lastendruk betreft met name de woonlasten voor de burger. Deze woonlasten worden vooral bepaald door de OZB (eigenaren), het rioolrecht en het afvalrecht. Volgens de Tarievennota 2012 bedroegen de woonlasten 2011 voor het Kerkraadse gezin uiteindelijk gemiddeld € 654 opgebouwd uit € 213 OZB, € 178 rioolrechten en € 263 afvalstoffenheffing. Voor 2012 is de OZB met gemiddeld 1,5% gestegen tot € 216. Bij de tariefstelling is rekening gehouden met de nieuwe taxatiewaarden, zodanig dat de gemiddelde stijging gemeentebreed uitkomt op 1,5%. De 108

rioolrechten zijn met € 10 gestegen tot € 188. De afvalstoffenheffing is met € 16 gedaald tot € 247. Dit betekent dat de burger in 2012 gemiddeld € 651 aan gemeentelijke (woon-)belastingen betaalt.

§2. Paragraaf weerstandsvermogen incl. risicoparagraaf a. Beleidskader weerstandsvermogen en risico’s Het weerstandsvermogen geeft kort gezegd aan de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt of kan beschikken om onverwachte (niet begrote) kosten en risico’s af te dekken. In de vigerende ‘Financiële beheersverordening ex art. 212 GW’ alsook in de vigerende ‘Nota Reserves en Voorzieningen’ zijn de kaders en het beleid rondom weerstandsvermogen, reserves en voorzieningen meer uitgebreid uiteengezet. Hierin zijn o.a. vastgelegd de tussentijdse rapportagemomenten waarbij de begrotingscijfers worden geactualiseerd en een actuele financiële tussenstand kan worden gegeven (Voorjaarsnota, Najaarsnota), de vorming en aanwending, alsmede de maximale en minimale omvang van reserves en voorzieningen. De reserves en voorzieningen in het algemeen en de algemene reserve in het bijzonder functioneren als buffer voor het opvangen van financiële risico’s en incidentele tegenvallers. Er kunnen zich in de dagelijkse bedrijfsvoering allerlei ‘reguliere’ financiële risico’s voordoen. Het betreft dan bijvoorbeeld risico’s die voortvloeien uit (wijzigingen in) wettelijke voorschriften, uit genomen besluiten of uit lopende procedures of onderhandelingen. Dit soort risico’s is niet altijd via verzekeringen af te dekken, maar wordt reeds zo goed mogelijk ondervangen in de reguliere werkprocessen van de organisatie. Een adequaat risicomanagement is daarmee een sectorale lijnverantwoordelijkheid. Enerzijds door op mogelijke risico’s te anticiperen en adequaat te reageren, anderzijds door het vormen van voorzieningen (bijvoorbeeld voor onderhoud, oninbare debiteuren) of reserves als extra buffervermogen (bijvoorbeeld ‘reserve FWI’, ‘reserve grondexploitatie OBK’). In de daarvoor bestemde ambtelijke gremia wordt periodiek aandacht besteed aan de wijze van monitoring van de risico’s van het dagelijks handelen. Tot slot dient de zogenaamde risicoparagraaf inzicht te geven in bekende bestaande (financiële) risico’s die nog niet of ten dele zijn afgedekt omdat deze nog niet redelijkerwijs in te schatten of voldoende ‘hard’ zijn, maar die wel het beeld van de financiële positie van de gemeente kunnen nuanceren. Deze risicoparagraaf wordt doorlopend geactualiseerd. b. Inventarisatie weerstandsvermogen/capaciteit De weerstandscapaciteit bestaat uit de volgende componenten: Reserves met een bufferfunctie (incidenteel, € 6,92 mln) De hoogte van de ‘algemene reserve’ (€ 5,2 mln) is in overeenstemming met de opvattingen van de Provincie en de Nota Reserves en Voorzieningen. De ‘algemene reserve OBK’ (€ 1,25 mln) fungeert als buffer voor het opvangen van eventuele niet reeds voorziene risico’s in de grondexploitaties. Als additionele buffer is beschikbaar de "vrije ruimte" van de ‘reserve parkeerfonds exploitatie’ thans groot circa € 0,47 mln (inclusief rekeningresultaat 2011). Vrije ruimte bestemmingsreserves en voorzieningen (incidenteel, PM) In principe is elke bestemmingsreserve vrij besteedbaar, aangezien de raad er altijd een andere bestemming aan kan geven. Dit kan dan wel beleidsmatige consequenties hebben. Na aftrek van de hierboven genoemde buffer-reserves en reeds begrote verplichtingen op deze reserves (o.a. afval, riool, onderwijs, grondexploitatie, fwi), resulteert ultimo 2016 een “vrije ruimte” van ruim € 47 mln aan bestemmingsreserves die volgens het provinciaal toezichtkader bij de weerstandscapaciteit mogen worden betrokken. Dit is zonder de reserve kernagenda parkstad (volledig t.b.v. buitenring), maar inclusief de vrije ruimte essent (€ 11 mln) en de vrije ruimte structuurfonds/investeringsambities (€ 19,9 mln per februari 2012). In de documenten van de planning&control cyclus wordt steeds een actueel beeld gegeven. Voorzieningen worden gevormd voor verplichtingen, verliezen en risico’s die redelijkerwijs te schatten zijn en die hun oorsprong vinden in het huidige of eerdere begrotingsjaren. Een voorziening moet groot genoeg zijn om het risico of de verplichting te dekken, dus niet te laag, maar ook niet te hoog. Derhalve worden voorzieningen in beginsel niet gerekend tot het weerstandsvermogen.

109

Stille reserves (incidenteel, PM) Van stille reserves is sprake indien de reële marktwaarde van de activa (bezittingen) de boekwaarde daarvan overstijgt. Daarvan is bijvoorbeeld sprake als het bezit al geheel of gedeeltelijk afgeschreven is, maar nog wel bruikbaar voor een geïnteresseerde koper. Vaak worden als stille reserves genoemd gronden, gebouwen en aandelen. Praktisch gezien moeten deze bezittingen ook verkoopbaar zijn, willen zij dienen als weerstandsvermogen. Als dat zo is, doet zich tot slot nog het probleem voor van waardebepaling. De gemeente Kerkrade heeft nog diverse gronden, gebouwen en aandelen in bezit waarvan de marktwaarde de boekwaarde zou kunnen overstijgen. De meeste daarvan zijn echter niet verkoopbaar, bijvoorbeeld de gronden in een groengebied, het raadhuis, het stadskantoor of de onderwijsgebouwen. In het verleden zijn verkoopbare stukken groen en gebouwen die als niet-strategisch werden beschouwd reeds gedeeltelijk afgestoten. Deze beleidslijn wordt voortgezet. Met de afronding van de verkoop van de aandelen Essent en de definitieve afwikkeling van de schikking met betrekking tot de verkoop van “Borssele” op 30 september 2011 (zie ook Najaarsnota 2011), zijn er voor het huidige aandelenbezit geen concrete plannen om deze met boekwinst af te (kunnen) stoten. Een eventuele verkoop van het netwerkbedrijf Enexis is op grond van de huidige wetgeving vooralsnog niet aan de orde. Oorspronkelijk was het de bedoeling om Essent Milieu (thans: Attero) te verkopen via een soortgelijk traject als voor het productie- en leveringsbedrijf van Essent is doorlopen. De opbrengst werd destijds ingeschat op € 1,2 miljard. Uiteindelijk is besloten om Essent Milieu vooralsnog niet te verkopen. Onvoorzien en onvermijdbaar (structureel, € 239.000 exploitatie en € 100.000 investeringen) In de begroting 2012 e.v.j. is in de exploitatie opgenomen de jaarlijkse post “onvoorzien”. Dit betreft een structurele post van in totaliteit € 239.000. Dit bedraagt circa 0,5% van het zogenaamde “genormeerde uitgavenniveau”, hetgeen bijna overeenkomt met de in het verleden gehanteerde beleidskaders begrotingstoezicht van de provincie. De provincie schrijft het bedrag niet meer dwingend voor, het risicoprofiel van de gemeente acht de provincie in dit opzicht van meer belang. Daarnaast is in het investeringsprogramma een jaarlijkse post “onvermijdbaar” opgenomen van € 100.000. Dit vergroot de beschikbare middelen voor onvoorziene omstandigheden. Deze posten kunnen slechts eenmalig worden ingezet ten behoeve van de dekking van de in de loop van het jaar opkomende incidentele niet voorziene uitgaven resp. investeringen. Onbenutte belastingcapaciteit (structureel, PM) Indien er ruimte bestaat om belastingen en heffingen te verhogen, betekent dit een mogelijkheid om tegenvallers op te vangen. Ten aanzien van alle belastingen en heffingen wordt al rekening gehouden met een jaarlijkse indexatie van de opbrengsten met 1,5%, of een afwijkend percentage indien daartoe aanleiding is. Meer informatie hierover is opgenomen in de paragraaf lokale heffingen en in de jaarlijkse Tarievennota. Voor rioolrechten en afvalstoffenheffing wordt het principe van 100% kostendekkendheid gehanteerd. Ook de meeste leges en overige rechten, zoals opgenomen in de tarievennota, zijn zoveel mogelijk kostendekkend. Dan blijft alleen nog de OZB als materiële inkomstenbron over. De onbenutte belastingcapaciteit kan worden gerelateerd aan de wettelijk toegestane stijging van het tarief, de lastendruk in omringende gemeenten en aan de zogenaamde artikel 12-norm van de Financiële Verhoudingswet (FVW). De limitering van de stijging van het OZB-tarief is reeds met ingang van 2008 afgeschaft. De totale OZBopbrengsten van alle gemeenten samen mogen in 2012 echter met maximaal 3,75% stijgen (in 2011 was dit 3,5%, in 2010 was dit 4,3% en in 2009 was dit 6,11%) anders zal het Ministerie van BZK ingrijpen door middel van een korting op het gemeentefonds. De Kerkraadse indexatie van jaarlijks 1,5% blijft binnen deze macronorm. Een latente ruimte van 2,25% levert een onbenutte belastingcapaciteit van circa € 195.000. Individuele gemeenten kunnen uiteraard een hoger percentage toepassen, mits er ook voldoende gemeenten zijn die een lager percentage toepassen. In relatie tot de lokale lastendruk bij de diverse Parkstad gemeenten, betaalde een Kerkraads gezin in totaliteit in 2011 het minste aan OZB, afvalstoffenheffing en rioolrechten, namelijk circa € 654 (zie ook 110

Tarievennota 2012). Het Limburgs gemiddelde (op begrotingsbasis) is in 2011 circa € 648, volgens de Provincie in haar jaarlijks onderzoek (januari 2011). In deze vergelijking is er dus nauwelijks sprake van een onbenutte belastingcapaciteit, Kerkrade zit relatief laag t.o.v. de buurgemeenten maar iets boven het Limburgs gemiddelde. Voor de toezichthouder is nog een belangrijke indicator de zogenaamde artikel 12-norm FVW. Voor 2011 bedroeg het normpercentage 0,1201% (2010: 0,1164%). Voor 2012 bedraagt het normpercentage 0,1432%. Een gemeente moet, naast andere voorwaarden, minimaal dat tariefspercentage hebben om in aanmerking te kunnen voor financiële steun van mede-overheden in het onverhoopte geval dat een gemeente in financiële problemen komt te verkeren. Het gemiddelde Kerkraads OZB-tariefspercentage ligt boven deze drempel. In deze vergelijking is er dus geen sprake van een onbenutte belastingcapaciteit. c. Risicoparagraaf (inventarisatie belangrijke risico’s) De volgende belangrijkste risico's kunnen worden onderscheiden: Rijksbezuinigingen Het Rijk moet fors bezuinigen wil het huishoudboekje weer gezond worden. Naast de algemene uitkering zullen de rijksbezuinigingen ook gevolgen hebben voor specifieke doeluitkeringen en de cofinanciering c.q. subsidies van Rijk en Provincie. De effecten van m.n. de in het bestuursakkoord genoemde maatregelen zijn op gemeentelijk niveau nog niet goed in te schatten. Voor wat betreft de decentralisaties moet het Rijk nog verdeelmodellen ontwikkelen, in hoeverre deze kostendekkend zijn is nog de vraag omdat het Rijk op voorhand al efficiencykortingen inboekt. Verder blijft het herstel van de economie een aandachtspunt, mede gelet op de onrust op de financiële markten en de financieel zwakkere eurolanden. Het Rijk heeft naar aanleiding daarvan al extra bezuinigingen aangekondigd. Op het moment van schrijven worden diverse gemeentelijke bezuinigingsmaatregelen ter besluitvorming voorbereid. Wet Werk en Bijstand (WWB) De gemeente is, in samenhang met een open-einde constructie, voor 100% financieel verantwoordelijk voor de bijstandskosten. Het macrobudget wordt vastgesteld in overeenstemming met de landelijke bijstandsvolumeontwikkeling. Verdeling van het landelijke macrobudget rijksmiddelen vindt voor 100% plaats op basis van objectieve verdeelmaatstaven. De eind 2008 ingezette economische recessie heeft het niet parallel lopen van de ontwikkelingen van het budget en de lokale bijstandsuitgaven versterkt en de Kerkraadse tekorten tot en met 2010 doen toenemen. Over 2011 laat het tekort, voor het eerst sedert jaren, een lichte daling zien (van € 6,1 mln in 2010 tot € 5,6 mln in 2011). De daadwerkelijke tekorten werden voor Kerkrade tot en met 2011 begrensd tot circa € 1,5 mln door de over de jaren 2009 tot en met 2011 toegekende MAU (Meerjarig aanvullende Uitkering). De door de Minister met ingang van 2013 voorgenomen invoering van de WWNV (Wet werken naar vermogen) creëert voor de gemeente nieuwe onzekerheden en derhalve risico’s. Op basis van de wijzigingen ten opzichte van de huidige WWB verwacht het Rijk lagere uitgaven waardoor de invoering gepaard gaat met een korting op het macrobudget. Of deze verlaging van de uitgaven lokaal gelijke tred zal houden met de korting op het macrobudget is onzeker. Ook heeft het Rijk aangekondigd met ingang van 2014 toe te willen naar een nieuwe financieringsstructuur. Het Rijk heeft aangegeven voornemens te zijn de MAU-uitkering voor de aanvragers van het eerste uur, waaronder Kerkrade, te verlengen tot en met 2012. De verwachting is dat voor het overgangsjaar 2013 ook verlenging van de MAU zal plaatsvinden en dat er binnen de vanaf 2014 geldende nieuwe financieringsstructuur ruimte zal zijn voor enige vorm van vangnet voor gemeenten met grote, niet verwijtbare, tekorten. Er bestaat echter geen absolute zekerheid over de verlenging van de MAU tot en met 2013 en de wijze van voortzetting van enige vorm van vangnetregeling binnen de vanaf 2014 geldende nieuwe financieringsstructuur. De invoering van de nieuwe WWNV vormt hierdoor voor Kerkrade, zeker vanaf 2014, een aanzienlijk financieel risico. Dit ook omdat er tevens drastisch wordt gekort op het Participatiebudget waardoor de gemeentelijke mogelijkheden tot het bewerkstelligen van volumedaling aanzienlijk worden beperkt. De complexiteit en ondoorzichtigheid van de Europese weten regelgeving op het terrein van werkgelegenheidssteun en aanbesteding vormen, in samenhang met de nog in ontwikkeling zijn de kaders en in het bijzonder de jurisprudentie in deze, een risico bij de boordeling achteraf over de rechtmatige besteding van het participatiefonds.

111

Wet Sociale Werkvoorziening (WSW)/Licom De economische situatie, in combinatie met reeds ingezette rijksbezuinigingen zorgt ervoor dat de WSW flink onder druk staat. Naast de maatschappelijke effecten, heeft dit uitaard eveneens zijn weerslag op de exploitatieresultaten binnen deze sector. Daarbij maakt de diversiteit aan rollen (“petten”) waarmee wij met Licom NV zijn verbonden, met name als aandeelhouder en huisbankier, dit tot een complex vraagstuk. Uit de eerste berichten dat Licom NV niet meer binnen haar financiële kaders bleef is geconcludeerd dat de uitvoeringsstructuur binnen de sociale werkplaats heroverwogen dient te worden. Gedurende 2011 zijn reeds verscheidene onderzoeken verricht, die ons hebben laten inzien dat wij niet langer kunnen volstaan met het op afstand plaatsen van de uitvoering van de sociale werkplaats, omdat dit nu de sturing belemmert. Door de gekozen constructie (NV) kunnen gemeenten nauwelijks invloed uitoefenen op het beleid van de onderneming. Tevens vinden binnen zeer afzienbare tijd diverse wetswijzigingen plaats, waardoor onder meer de kwaliteit en het volume van de sw’ers verandert. Dit alles heeft geresulteerd in een uitgangspunten notitie en het formuleren van concrete vervolgonderzoeken. In 2012 zullen aan de raad diverse toekomstscenario’s worden voorgelegd, waarbij een eerste keuze op hoofdlijnen kan worden gemaakt. Een financiële doorberekening en de bevindingen opgedaan tijdens de uit te voeren pilots zullen vervolgens hun vertaling moeten zien in concretere voorstellen. Gezien het weerstandsvermogen van Licom NV en de aangekondigde subsidieverlaging zal een ombuiging van de financiële situatie geen sinecure worden. Ook de komende jaren zal de gemeenten een financiële bijdrage worden gevraagd. Wel zal alles in het werk worden gesteld om het tekort (in 2011 circa € 11 mln) zover als mogelijk terug te dringen. Zo dient een aanvraag herstructurering sociale werkplaats ingediend te worden, waarbij een beroep wordt gedaan op het maximale trekkingsrecht van € 17,8 mln voor de WOZL-gemeenten. Tevens wordt regionaal € 5,9 mln aan cofinanciering ingebracht, die ten goede zal komen aan de sector Sociale Werkvoorziening. Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Er zijn, zoals bij elke open einde regeling, onzekerheden omtrent het daadwerkelijke beroep dat burgers gaan doen op de verschillende voorzieningen. Daling aantal inwoners (zgn. krimpscenario) Kerkrade en de regio Parkstad Limburg zijn een van de koplopers als het gaat om bevolkingsdaling. Daarnaast vergrijst de bevolking. In de berekeningen van de algemene uitkering wordt reeds rekening gehouden met een dalend inwoneraantal. Daarnaast treden nog allerlei andere effecten op. Om er een aantal te noemen: afhankelijk van de voortgang van de herstructurering zal dit vroeg of laat leiden tot minder woningen dan wel leegstand (verpaupering), met alle gevolgen voor de woningmarkt van dien, minder opbrengsten uit belastingen, heffingen en leges, nadelen voor de gesubsidieerde instellingen en toeristisch-recreatieve voorzieningen in termen van aantal leden en bezoekers, publieke voorzieningen in de woonomgeving die onder druk komen te staan, of een verslechtering van de arbeidsmarkt. In de paragraaf “krimp: oftewel bevolkingsontwikkeling gemeente Kerkrade” wordt nader ingegaan op de gevolgen van de bevolkingsontwikkeling en risico’s. Bezwaarschrift btw “Campus Kerkrade” In nauwe samenwerking met en gericht op de visie en doelstellingen van Onderwijsstichting SintBernardinus (OSB, nu SVOPL), is een groot deel van het gebouw middels appartementsrechten door de gemeente geleverd aan deze partij. De levering heeft plaatsgevonden beneden de waarde die het gebouw in het economisch verkeer heeft. Hierdoor heeft de gemeente een financieel btw voordeel behaald welk tevens reeds is ingeboekt. Na een uitgevoerde boekenonderzoek door de fiscus stelt deze zich definitief op het standpunt dat géén sprake is van een levering en dat sprake is van “misbruik van recht”. Op grond hiervan heeft de fiscus een naheffingsaanslag opgelegd incl. de wettelijke heffingsrente. De gemeente blijft bij haar standpunt en heeft bezwaar aangetekend tegen de opgelegde aanslag. Op deze naheffingsaanslag is op verzoek van de gemeente uitstel van betaling door de fiscus verleend. Inmiddels is 112

de procedure zover gevorderd dat in overleg met de fiscus het arrest door de Hoge Raad in een soortgelijke zaak wordt afgewacht. Tot dat moment is het eindresultaat nog onzeker. De verwachting is dat in 2012 de Hoge Raad de genoemde zaak zal afronden. Parkstad Limburg Stadion / Roda JC In januari 2010 is door de gemeenteraad een lening van (gefaseerd) € 5,8 mln verstrekt. Ultimo 2011 is reeds € 4,5 mln betaald, begin 2012 is de 3e fase van € 0,8 mln betaald, in 2013 is de betaling van de laatste fase van € 0,5 mln aan de orde. Desondanks blijft nog steeds sprake van risico’s, die echter nog geen harde/concrete status hebben. De beoogde en noodzakelijke verbeteringen in de organisatiestructuren (voetbal versus stadion enerzijds en vorm van toezicht anderzijds) en exploitatie van het stadion moeten e.e.a. meer beheersbaar maken. Eind 2011 werd de gemeente bovendien als garant door de Deutsche Bank aangesproken voor betalingsfricties betreffende een door het stadion met genoemde bank aangegane lening. Alle rechten en plichten van deze lening zijn daarbij overgegaan naar de gemeente. Het betrof uiteindelijk een bedrag van circa € 12,5 mln (incl. afwikkeling derivaten). Met de raad is daarover reeds gecommuniceerd. Procedure in relatie tot aanleg S23 Zie voor dit risico §7. “Grondbeleid”. Risico’s grondzaken Er ligt nog een opgave om in de periode 2012-2015 een bedrag van circa € 1,0 mln aan inkomsten te realiseren. Een nadere toelichting op de (risico’s van de) grondexploitatie treft u aan in de “paragraaf grondbeleid” (§7). Transformatieopgave Vanaf 2012 zal in een aantal stappen gewerkt worden om de nieuwe woningbouw-programmering op te stellen, met als uitgangspunt de transformatieopgave. Deze stappen zijn: Het creëren van voorzienbaarheid d.m.v. het nemen van een structuurvisiebesluit. Dit besluit is inmiddels genomen door de Parkstadraad op 31 oktober 2011; Het opstellen van een leidraad hoe om te gaan met de diverse soorten projecten/ toezeggingen etc.. Deze leidraad ligt in concept gereed en is opgesteld door BRO in opdracht van Parkstad Limburg. Ambtelijk zijn de gemeenten betrokken. Het eerste kwartaal van 2012 zal deze leidraad definitief worden gemaakt, en zal dan door alle gemeenten gebruikt worden t.b.v. stap 3.; Het opstellen van een nieuwe woningbouwprogrammering, of te wel bepalen welke woningbouw en sloop we wel en niet meer willen opnemen in de nieuwe programmering. De input voor Kerkrade zal hierbij door ons moeten worden gedaan, waarbij de transformatieopgave uitgangspunt is. Uiteindelijk zal het onderdeel Kerkrade worden opgenomen in de regionale woningbouwprogrammering. Conclusie: In 2012 zal een grote stap gezet worden om de woningbouwprogrammering af te stemmen op de bevolkingsontwikkeling. Naar verwachting is hier veel geld voor nodig. Voor de gemeente betreffen dit enerzijds kosten t.b.v. het terugbrengen van de nieuwbouwplannen en anderzijds het leveren van een bijdrage aan de aankoop en sloop van particulier bezit. Tevens zal de gemeente moeten investeren in aanleg en onderhoud van extra openbare ruimte, die de komende jaren vrij zal komen. In de loop van 2012 worden deze financiële consequenties concreter berekenbaar en zullen deze kenbaar worden gemaakt. d. Confrontatie weerstandsvermogen en risicoparagraaf Hoewel niet alle risico’s en onzekerheden gelijktijdig optreden, is momenteel de structurele weerstandscapaciteit onvoldoende. Belangrijke factoren daarin vormen de onzekerheid over de mogelijke rijksbezuinigingen met hun weerslag op de algemene uitkering, op allerlei specifieke geldstromen/uitkeringen en overheveling van taken naar gemeenten. Daartoe worden momenteel de mogelijke beleidswijzigingen nader geanalyseerd, waarna besluiten genomen kunnen worden. Verder zal in de toekomst het krimpscenario belangrijke gevolgen hebben, met daarin zowel structurele als incidentele financiële componenten. De incidentele weerstandscapaciteit (reservepositie) is momenteel ruim en kan worden ingezet voor het opvangen van de incidentele tegenvallers en risico’s. Mede gelet op de risico’s en onzekerheden dient er ook in de komende jaren evenwicht te zijn tussen ambities en mogelijkheden binnen een meerjarig sluitende begroting. 113

§3. Onderhoud kapitaalgoederen In de openbare ruimte bevindt zich een aantal kapitaalgoederen die door de gemeente onderhouden moeten worden. De belangrijkste worden hieronder toegelicht. Meer verantwoordingsinformatie m.b.t. het onderhoud aan kapitaalgoederen treft u aan bij beleidsveld 11 (beheer).

Beleids- en beheersplannen

Jaar

Besteding rekening 2011 (* € 1.000)

Wegenbeheerplan 2007-2011

2006

Gemeentelijke Rioleringsplan 2002-2006 en Jaarlijkse evaluatienota GRP

2001

Regulier onderhoud (exploitatie) € 1.401 Reconstructies (inv.prg.) € 2.582 Exploitatiebudget € 4.234 Investeringsprogramma € 847

Groen (uitbesteed voor periode 2007-2010)

2006

Gebouwenbeheer (jaarlijks plan passend binnen financiële kaders)

2007

Openbare verlichting 1997-2010

1998

Civieltechnische kunstwerken

2007

Licom contract (exploitatie) € 947 Regie en overig (exploitatie) € 328 Investeringsprogramma € 274 Reserve plantsoenen € 0 (buffer) Regulier beheer (exploitatie) € 320 Voorz. gebouwen aan de hand van jaarplan € 114 Investeringsprogramma € 398 Investeringsprogramma € 226 exploitatie € 521 Het incidenteel vervangen of bijplaatsen € 42 Investeringsprogramma € 75 Exploitatie € 54

Door de provincie is in het financieel verdiepingsonderzoek 2008 aanbevolen om een integraal beheerplan Openbare Ruimte (wegen, rioleringen, groen, openbare verlichting en civieltechnische kunstwerken) op te stellen. In 2011 is een eerste start gemaakt voor het opstellen van dit nieuwe plan, eind 2012 zal een verdere uitwerking volgen. Bezuinigingen op het onderhoudsbudget kunnen het kwaliteitsniveau en (het inlopen van) eventuele achterstanden negatief beïnvloeden, alsook in bepaalde schadegevallen mogelijk leiden tot het aansprakelijk stellen van de gemeente. Kerkrade werkt wijkgericht aan het beheer en onderhoud van de openbare ruimte. De gemeente streeft naar een prettige woonen werkomgeving en hanteert daartoe een buurtmonitor. De uitvoering van het onderhoud vindt gedeeltelijk plaats in eigen beheer. Onderhoudsaspecten komen tevens aan de orde bij de beleidsvelden Bouwen en wonen (1), Verkeer en vervoer (2) en met name bij Beheer (11). a. Wegen Beleid en uitvoering Sinds 1992 wordt gebruik gemaakt van een wegenbeheerssysteem. De gegevens uit het wegenbeheerssysteem zijn gebruikt om een wegenbeheersplan op te stellen. Doel van het wegenbeheersplan is om verantwoord te kunnen sturen op de uitvoering van het beheer en onderhoud van de openbare verharding. Met behulp van het wegenbeheersplan kunnen o.a. prioriteiten worden gesteld ten aanzien van noodzakelijk onderhoud en kan worden gesignaleerd wanneer de minimale kwaliteit wordt onderschreden en wanneer op basis van afschrijvingen en slijtage investeringen noodzakelijk zijn. In 2006 is het wegenbeheersplan geactualiseerd voor de periode 2007-2011. Het beheer vindt plaats aan de hand van kwaliteitsbeelden. Tweejaarlijks vindt een technische beoordeling middels schouwen plaats. In 2011 heeft er een schouw plaatsgevonden welke als basis zal dienen voor het wegenbeheersplan 20122016. De beleving van de burgers over het onderhoudsniveau wordt ook tweejaarlijks gemeten middels het Burgeronderzoek / Parkstadmonitor (zie beleidsveld 11). Als gevolg van de krimp van de Kerkraadse bevolking bestaat de mogelijkheid tot het verminderen van het te onderhouden areaal. Dit kan echter alleen dan gebeuren indien gehele straten/wijken worden ontruimd. Op het moment dat er binnen straten incidenteel woonblokken verdwijnen zal de rijweg toch gehandhaafd dienen te worden. Aan het verwijderen van wegen zijn uiteraard wel (sloop)kosten verbonden.

114

Budgetten Voor het reguliere onderhoud aan de wegen (wegmarkeringen, onderhoud asfalt en trottoirs en pleinen) is er het afgelopen jaar een bedrag van € 1.401 mln besteed. Voor reconstructies van wegen is er een bedrag van € 2.582 mln besteed. Activiteiten In 2011 is gewerkt aan de fietspaden en voetpaden langs de steenwegen, de gehele Kokelestraat (tussen de Nieuwstraat en de Franciscanerstraat), de Kerkraderstraat en Eygelshovergracht, de Roderlandbaan en verschillende kleinere straten. Tevens is er in de gehele stad regulier onderhoud uitgevoerd (scheuren vullen en deklagen aangebracht). Verspreid over de gehele stad zijn trottoirs en fietspaden herstraat. Tot slot is er een zogenaamde HotBox aangeschaft waarmee kleinere reparaties aan het asfalt kunnen worden uitgevoerd. b. Riolering / water Beleid en uitvoering Het Gemeentelijk Riolerings Plan (GRP) is een belangrijk hulpmiddel voor het maken van de juiste afwegingen op het terrein van bodembescherming, waterkwaliteit en rioleringszorg. In 2001 heeft de raad het GRP voor de periode 2002-2006 vastgesteld. In dit plan is onder meer omschreven op welke wijze het riool in stand zal worden gehouden en wat de gevolgen hiervan zijn voor de tarieven voor de burger. In 2011 is het GRP wederom geëvalueerd en zijn de exploitatiekosten en investeringen en de daarmee samenhangende tarieven voor het jaar 2012 (en een doorkijk voor de komende jaren) in beeld gebracht. De egalisatiereserve riolering wordt gebruikt voor het (meerjarig) egaliseren van de tarieven. Het tarief van het rioolrecht is kostendekkend. In 2010 is een basis rioleringsplan opgesteld. Dit is een hydraulische doorrekening van het rioleringsstelsel op basis van diverse neerslaggebeurtenissen. De uitkomsten leiden tot maatregelen aan het stelsel. De uitvoering van deze maatregelen, deels gefaseerd, zullen in het nieuw te maken GRP worden opgenomen. In 2006 is de Europese Kaderrichtlijn Water van kracht geworden. Doelstelling van de richtlijn is te bewerkstelligen dat in 2027 de wateren schoon zijn. Voor Kerkrade betekent dit dat er een aantal groene bergingen gemaakt dienen te worden. Omdat het inwoner aantal terugloopt en daarmee door sloop van woningen ook verhard oppervlak verkleind, zullen deze bergingen flink kleiner uitvallen dan nu bepaalt. Omdat nu nog niet bekend is waar overal gesloopt gaat worden en de bergingen uiterlijk eerst in 2027 gerealiseerd dienen te zijn worden er nu nog geen concrete maatregelen gepland. In 2011 is gestart met een onderzoek naar samenwerking in de (afval)waterketen in de Parkstad. De afronding van dit onderzoek moet ertoe leiden dat er in 2014 een gezamenlijk GRP voor de Parkstad is opgesteld met voor iedere gemeente een apart kostendekkingsplan. Budgetten Voor het reguliere onderhoud (exploitatie) van de gemeentelijke riolering is in het jaar 2011 in totaliteit een budget van €4.234 mln besteed, in de jaren erna loopt dit nog licht op (indexering). In het investeringsprogramma riolen is in 2011 een bedrag van € 44.000 besteed om calamiteiten het hoofd te bieden. Voor reliningen en rioolrenovaties is een bedrag van € 803.000 besteed. Activiteiten In de Kloosteraderstraat, St. Martinusstraat, Dahliastraat, Kerkraderstraat, Brandtstraat, Heerlenersteenweg, Kaalheidersteenweg, Gulickstraat en Bongartsstraat zijn in 2011 rioleringen vervangen of gerelined. Verder zijn de pompgemalen aan de Kaffebergsweg en Haanraderstraat gerenoveerd. De gemalen Socioproject, Rolduc en Erenstein zijn van telemetrie voorzien. c. Groen Beleid en uitvoering Het strategisch doel van de gemeente voor wat betreft het groen is behoud en uitbreiding van de huidige groenstructuur van de stad, het ontwikkelen van groene verbindingszones tussen groengebieden buiten de wijken en tussen de wijken en het buitengebied. Het actuele groenbeheersplan (2006) op basis van beeldkwaliteiten per wijkgebied wordt gebruikt voor het opstellen van de groencontracten en het beheer van het openbaar groen. Op grond van een Europese aanbesteding is het onderhoud van het stedelijk

115

groen voor de periode 2007-2010 gegund aan Licom Groen. In 2011 is het contract met 1 jaar verlengd en is een nieuwe aanbesteding opgestart. Budgetten In de exploitatie is voor het jaar 2011een bedrag van € 947.000 besteed voor het Licom groen contract en circa € 105.000 aan regie werkzaamheden openbaar groen. Verder zijn nog diverse kleine posten opgenomen voor bijvoorbeeld zaaigoed, bos- en boombeheer en onderhoud van de bermen, in totaliteit circa € 228.000. De ‘reserve plantsoenen’, fungeert als buffer voor de groenvoorziening om onvoorziene uitgaven op te vangen. Het afgelopen jaar is er geen gebruik gemaakt van deze buffer. Via het investeringsprogramma is er in 2011 aan vervanging/reconstructie openbaar groen en groene vingers een bedrag van € 274.000 besteed. Activiteiten De navolgende groenprojecten zijn in 2011 voorbereid: Gravenrode (kasteelpark Erenstein), Eurodepark, Groene vingers (bomenfabriek). Tevens zijn de volgende plannen uitgevoerd: de VTA (Veiligheid van Bomen) en groeninrichtingen van diverse wegreconstructies. d. Gebouwen Beleid en uitvoering Het in 2009 aangezette beleid inzake pro-actief vastgoedbeheer is in 2011 gecontinueerd. Dit betekent ook een efficiëntere wijze van onderhoudswerkzaamheden. Leegstand wordt zoveel mogelijk voorkomen door tijdige vervreemding of sloop van gebouwen en efficiënter gebruik van bestaande panden. Specifiek wordt gekeken naar de vraag- en aanbod zijde en de invulling van het gemeentelijk vastgoed op gebouwniveau. Bij het vaststellen van de huurprijs wordt uitgegaan van op z’n minst een al dan niet kostprijsdekkende huur. De inzet van facilitaire dienstverlening in deze panden zal kostendekkend dienen te gebeuren waarbij synergie tussen de gebruikers van wezenlijk belang is. In 2010 is voor het gemeentelijk vastgoed een overzichtlijst opgesteld betreffende de opdeling in een lijst van strategische voorraad en een lijst met overige gebouwen. De lijst met strategische gebouwen is in deze de core business van de afdeling Vastgoed. De “strategische voorraad” gebouwen wordt beleidsmatig voor langere tijd in eigendom gehouden en op een goed onderhoudsniveau gepland. De beleidsregel bij deze gebouwen van de lijst strategische voorraad is dat deze gebouwen voor langere tijd (> 10 jaar) door de gemeente in eigendom behouden blijven. Het huidige bezit aan vastgoed dient in eerste instantie ter huisvesting van de primaire en secundaire doelgroepen van de gemeente. De afgelopen jaren zijn de meeste niet strategische panden verkocht of gesloopt. Aan de categorie overige gebouwen wordt geen groot onderhoud verricht, tenzij dit uit veiligheids- of economische redenen onontkoombaar is. Op basis van visuele inspecties, klachtenpatronen en gegevens uit het gebouwenbeheersysteem wordt een jaarplan gemaakt voor de onderhoudswerken, passend binnen de financiële kaders. Dit plan wordt uitgewerkt in een bestek en conform de aanbestedingsregels op de markt geplaatst. Het jaarplan, al dan niet aangepast binnen de financiële kaders, wordt ter goedkeuring aan het college voorgelegd. Uitvoeringstermijnen kunnen een langere periode betreffen. Pieken en dalen in de onderhoudsopgave worden zoveel mogelijk in samenspraak afgevlakt door bepaalde onderhoudswerkzaamheden uit te stellen of juist naar voren te halen. Budgetten Het afgelopen jaar is in totaal € 320.000 besteed aan onderhoud van gemeentelijke panden. Onder ‘aktiviteiten’ worden deze nader aangegeven. Ten laste van het investeringsprogramma is er voor groot onderhoud aan gemeentelijke panden een investeringsbudget van € 703.000 beschikbaar gesteld. Ultimo 2011 is conform de Nota Reserves en Voorzieningen 2011 de ‘voorziening onderhoud gebouwen’ omgevormd tot de ‘reserve gebouwen’. Het saldo van de reserve gebouwen bedraagt per 1-1-2012 afgerond € 1.070.800. 116

Activiteiten De uitgaven in 2011 ad € 320.000 voor het onderhoud aan gemeentelijke panden waren: Gemeentelijke gebouwen waar het personeel is gehuisvest Welzijnsgebouwen Rodahal Gemeentelijk Sportpark Overige gebouwen Vereniging van eigenaren Brede school Vereniging van eigenaren Wijngrachtcomplex Vereniging van eigenaren Campus (via voorziening gebouwen) Multifunctioneel complex d’r Pool (via voorziening gebouwen)

€ 13.000 14.000 52.000 7.000 151.000 17.000 43.000 20.000 3.000

Om een volledig inzicht te verkrijgen van het gemeentelijk vastgoed is in 2011 een inventarisatie gemaakt van de beschikbare vastgoed gegevens, meer specifiek het meerjarig onderhoud, huurinkomsten, uitgaven en contracten. Ter verbetering van het vastgoedbeheer dienen de administratieve en financiële gebouwgegevens centraal binnen de organisatie beschikbaar te zijn. Uit onderzoek is gebleken dat uitbreiding van het huidige gebouwenbeheerssysteem PLANON hiervoor de meest efficiënte oplossing is. e. Openbare verlichting Beleid en uitvoering De openbare verlichting in de woonkernen voldoet aan de norm. Naast de jaarlijkse onderhoudslasten voor openbare verlichting, voert Kerkrade het meerjarige beleidsplan Openbare Verlichting uit. De uitvoering gebeurt door en in nauwe samenwerking met Ziut (Essent Lighting). De laatste jaren is gewerkt aan het inhalen van de achterstand bij de vervanging van lichtmasten en armaturen Budgetten Voor het verbruik en het onderhoud aan de straatverlichting is er in 2011 een bedrag van € 521.000 besteed. Voor het incidenteel vervangen en/ of bijplaatsen van lichtmasten is er € 42.000 besteed. Voor planmatige vervanging is er het afgelopen jaar een bedrag van € 226.000 beteed. Activiteiten De lichtmasten en armaturen die om onderhoudstechnische redenen aan vervanging toe zijn worden planmatig vervangen. Tevens hebben er vervangingen van armaturen met een hoog energieverbruik plaatsgevonden waardoor het energieverbruik op termijn zal gaan dalen. f. Civieltechnische kunstwerken Beleid en uitvoering Een deel van de openbare ruimte met een grote kapitaalswaarde zijn de civieltechnische kunstwerken zoals bepaalde bruggen, duikers, keerwanden en dergelijke. Deze kunstwerken werden op ad-hoc basis beheerd. Naar aanleiding van een inventarisatie en inspectie is een onderhoudsprogramma opgesteld. Budgetten Voor het reguliere onderhoud aan civieltechnische werken is er in 2011 € 54.000 besteed. Via het investeringsprogramma is er in 2011 € 75.000 geïnvesteerd. Activiteiten Er zijn kleine onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd aan civieltechnische kunstwerken. Daarnaast is de duiker onder de Hambosweg gerenoveerd en is het bestand aan kunstwerken opnieuw geïnspecteerd

§4. Financiering (treasury) De verplichte treasuryparagraaf bevat een beleidsmatige benadering van de treasuryfunctie en de plannen en uitkomsten dienaangaande. De paragraaf dient risicobeheer en gemeentefinanciering inzichtelijker te maken. De terzake spelregelbepalende regelgeving, de Wet Financiering decentrale overheden (Wet Fido) 117

en de daarop gebaseerde Ministeriële regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden (Ruddo) is de afgelopen jaren op nogal wat plaatsen gewijzigd. Dit had vooral te maken met de kredietcrisis 2008/2009. De aanpassingen in de regelingen hadden als doel verdere transparantieverhoging van de treasuryfunctie alsmede risicowering binnen genoemde functie. Voor zover relevant en noodzakelijk is in deze paragraaf op de wijzigingen geanticipeerd. De in deze paragraaf opgenomen tabellen/overzichten zijn overigens door het Rijk aangereikt c.q. voorgeschreven. In de staten en bijlagen van de jaarrekening 2011 worden de opgenomen en verstrekte leningen en het aandelenbezit op detailniveau uitgediept. a. Risicobeheer Het risicobeheer betreft in het bijzonder de hierna volgende risico’s. Renterisico op vlottende schuld (kasgeldlimiet) Ter beperking van het renterisico op de netto vlottende schuld is het gemeenten niet toegestaan om onbeperkt in de financieringsbehoefte te voorzien door het aantrekken van kort geld. De toegestane netto vlottende schuld wordt bepaald door de “kasgeldlimiet”. Voor het jaar 2011 is de kasgeldlimiet voor de gemeente Kerkrade als volgt berekend: Kasgeldlimiet 160,537 mln

a. omvang van de jaarbegroting per 1 januari 2011 b. bij ministeriële regeling vastgestelde percentage

8,50%

Kasgeldlimiet voor 2011: (a) x (b) afgerond

13,646 mln

Onderstaand overzicht toont de confrontatie per kwartaal tussen vlottende schuld en middelen enerzijds, en de kasgeldlimiet anderzijds.

kwartaal

I

bedragen x € 1.000 II III IV

netto vlottende schuld netto vlottende middelen

14.021

11.147

10.577

10.965

kasgeldlimiet

13.646

13.646

13.646

13.646

27.667

24.793

24.222

24.611

overschrijding kasgeldlimiet onderschrijding kasgeldlimiet

In alle kwartalen van 2011 was er sprake van een onderschrijding van de kasgeldlimiet. Dit heeft alles te maken met de ontvangst van de Essent-gelden in 2009. Doordat de Esent-gelden direct opvraagbaar zijn uitgezet verkrijgen deze de status van vlottende middelen, waardoor de overschrijding van de kasgeldlimiet buiten beeld blijft. Als in drie achtereenvolgende kwartalen de kasgeldlimiet wordt overschreden dient de toezichthouder daarvan op de hoogte gesteld te worden, zo enigszins mogelijk zelfs voorafgaand aan de derde overschrijding. Renterisico op vaste schuld (renterisiconorm) Het instrument dat de Wet Fido (‘Wet financiering decentrale overheden’) geeft om de renterisico’s van opgenomen langlopende geldleningen in beeld te brengen en te analyseren is de ‘renterisiconorm’. De norm geeft een kader voor een zodanige opbouw van de leningportefeuille dat het renterisico door rente-aanpassing en herfinanciering van geldleningen wordt beperkt. Bij een evenwichtige opbouw van de portefeuille wordt het risico op de vaste schuld gespreid over jaren. Van een evenwichtige opbouw is voorts sprake als niet in enig jaar een onevenredig deel aan herfinanciering onderhevig is. In navolgend overzicht wordt de relatie gelegd tussen renterisico en renterisiconorm. 118

2011

1

bedragen x € 1.000 Renteherzieningen

2 3 4

Aflossingen Renterisico (=1+2) Renterisiconorm (=4a*4b)

4.905 4.905 32.107

5a

Ruimte onder renterisiconorm (=4>3)

27.202

n.v.t.

5b

Overschrijding renterisiconorm (=3>4) Renterisiconorm

4a 4b

Begrotingstotaal Percentage regeling

160.537 20%

4

Berekende renterisiconorm

32.107

n.v.t.

Het overzicht toont aan dat de gemeente in zeer ruime mate voldoet aan de norm. De actuele leningportefeuille bevat geen leningen waar rente-aanpassing op termijn aan de orde is. Dit betekent dat ook in structureel opzicht aan de norm wordt voldaan. Kredietrisico’s Het betreft kredietrisico’s op door de gemeente aan derden verstrekte gelden. Het volgende overzicht geeft inzicht in partijen en restantschuld per ultimo 2011.

bedragen x € 1.000

Partijen (kredietrisico’s)

Schuld

%

Woningverenigingen

1.252

6,32

Kredietbank Limburg

240

1,21

Georganiseerde sport

205

1,04

Holding Stadion B.V.

16.986

85,79

Gaia Park

908

4,59

Gemeenschapshuizen

84

0,42

Culturele verenigingen

124

0,63

Totaal

19.799

100

Bij de Holding Stadion B.V. is sprake van een forse uitbreiding van het kredietvolume als gevolg van de aanspraak op de gemeentegarantie (ca. € 12,5 mln). Met de raad is daarover reeds gecommuniceerd. Zie ook bij de subparagraaf Gemeentefinanciering onder Leningportefeuille. Voorts is begin 2012 de 3e fase van de lening van in totaal € 5,8 mln betaald (€ 0,8 mln). In 2013 is de laatste fase van € 0,5 mln aan de orde. De verstrekte geldleningen conflicteren niet met de uitgangspunten van de Wet Fido. Koers- en valutarisico’s Van koersrisico’s is sprake als de financiële activa van de gemeente in waarde verminderen door negatieve koersontwikkelingen. Meer in het bijzonder gaat het dan om de vaste financiële activa die enerzijds bestaan uit aan derden verstrekte leningen. Deze zijn reeds eerder behandeld bij het onderdeel kredietrisico’s. Anderzijds gaat het om aandelenbezit en deelnames. Deze worden nader behandeld in de 119

paragraaf verbonden partijen. De gemeente verricht slechts transacties in euro’s, waardoor van valutarisico’s geen sprake is. b. Gemeentefinanciering Hierna worden enige aspecten van gemeentefinanciering nader uiteengezet. Leningenportefeuille Onderstaand overzicht verschaft inzicht in de grootte en rentegevoeligheid van opgenomen leningen, alsmede mutaties als gevolg van nieuwe leningen, uiteraard voor zover aan de orde. bedragen x € 1.000

Leningen (excl. woningbouw)

bedrag

stand per 1 januari 2011

70.447

gem. 4,634

bij: nieuwe leningen

11.000

2,835

af: reguliere aflossingen af: vervroegde aflossingen bij: herfinanciering

stand per 31 december 2011

%

4.905 0 0

76.542

gem. 4,522

Eind 2011 werd de gemeente als garant door de Deutsche Bank aangesproken voor betalingsfricties betreffende een door de Holding Stadion B.V. met genoemde bank aangegane lening. Voor de financiering daarvan, in samenhang met de reguliere financieringsbehoefte, is vervolgens door de gemeente bij de Bank Nederlandse Gemeenten een lening van € 11.000.000 aangetrokken. Uitzettingen Het gaat hierbij in de regel om uitzettingen met een korte looptijd, in ieder geval korter dan een jaar. Ze hebben tot doel optimaal rendement uit een incidentele overliquiditeit te halen. In 2011 hebben dergelijke transacties niet plaatsgevonden, met uitzondering van de uitzettingen in het kader van de Essent-operatie, welke zijn gecontinueerd. Met de raad is terzake afgesproken dat risico’s worden gespreid en dat een hoge flexibiliteit gewenst is. Dat brengt met zich mee dat het behalen van het hoogste rendement niet voorop staat. Daar nog niet duidelijk is hoe snel de besteding daadwerkelijk zal verlopen en de gelden mogelijk op korte termijn al nodig zijn, is het geld in diverse tranches uitgezet bij verschillende bancaire instellingen. De gelden zijn direct opvraagbaar. Op basis van actuele ontwikkelingen zal steeds worden bezien of de gelden alsnog anders uitgezet dienen te worden, of aangesproken worden in het kader van de financieringsbehoefte. Relatiebeheer De gemeente onderhoudt rekeningen bij meerdere banken. In de eerste plaats valt te noemen de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten, waar tevens een kredietfaciliteit van ruim € 5,7 mln beschikbaar is. Bij de ING-groep, met twee rekeningen, bedraagt het mogelijke kredietvolume € 1,1 mln. Daarnaast is er omwille van invorderingsstrategische overwegingen een rekening in Duitsland. Duitse cliënten betalen dan makkelijker. Met name met de B.N.G. vindt regelmatig overleg plaats inzake optimalisering van bestaande producten, nieuwe producten, en het niveau van de dienstverlening Kasbeheer Kasbeheer regelt het beheer van saldi en liquiditeiten en zoveel mogelijk de sturing van middelenstromen. Doel is het optimaliseren van het renterendement. Daarbij worden de volgende korte-termijnproducten gebruikt: rekening-courant-krediet, dagen kasgelden. Additionele aandachtspunten zijn de beperking van het contante geldverkeer en de promotie van elektronische betaalvormen.

120

Organisatie Verantwoordelijkheden, bevoegdheden en overige in het treasurytraject aan de orde zijnde spelregels zijn in het treasurystatuut opgenomen. Daarnaast zijn de uitgangspunten en bepalingen van de vigerende “Financiële beheersverordening gemeente Kerkrade" ex. art.212 GW richtinggevend. Informatievoorziening Ten behoeve van de treasuryfunctie wordt zowel van interne als externe informatie-systemen gebruik gemaakt. Bij de externe informatievoorziening is een prominente rol voor BNG-dataservices en BNG-online weggelegd. De efficiency en informatiewaarde van de systemen wordt regelmatig beoordeeld.

§5. Bedrijfsvoering a. Financieel beleid en beheer De kaders rondom financieel beleid, financieel beheer en organisatie, accountantscontrole en de doelmatigheids- en doeltreffendheidsonderzoeken zijn door het college vastgesteld in de vigerende ‘Financiële verordening Gemeente Kerkrade ex art. 212 GW’ (laatst gewijzigd raad februari 2010) respectievelijk de ‘Controle-verordening 2003’ (art. 213 GW, raad september 2003), respectievelijk de ‘Onderzoeksverordening’ (art. 213A GW, raad september 2003). In de ‘Controleverordening’ is het bij de controle te hanteren normenkader in hoofdlijnen vastgelegd. Ter voorbereiding en ondersteuning van de accountantscontrole moet de gemeenteraad echter nog een aantal zaken nader regelen in een controleprotocol. Ten behoeve van de jaarrekening 2011 is in de raad van maart 2012 een geactualiseerd controleprotocol vastgesteld. Op grond van artikel 213a van de gemeentewet is de gemeente sinds 2004 gehouden tot een periodiek onderzoek naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van het door het college gevoerde bestuur. In tegenstelling tot de onderzoeken van de Rekenkamercommissie is bij deze onderzoeken sprake van zelfonderzoek. Op grond van artikel 213a Gemeentewet verricht het college onderzoeken naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van het door het college gevoerde bestuur. In 2011 zijn de volgende onderzoeken gereed gekomen: In 2011 is gestart met het artikel 213A-ondezoek naar de ontwikkeling van de bouwleges en met het 213A-onderzoek naar de inkooppraktijk over 2010. De rapportages zullen in de 1e helft van 2012 gereed komen. b. Organisatie-ontwikkeling en Human Resource Management Organisatie-ontwikkeling De herverdeling en herinrichting van de te onderscheiden processen bevindt zich thans in de laatst fase van afronding. De geformuleerde bestuursopdrachten zullen in 2012 definitief worden afgerond. De nieuwe wetgeving en integratie van diverse processen zijn nog onderwerp van discussie. De eerdere personele taakstellingen alsmede de verschuivingen van werk en functionarissen is succesvol doorontwikkeld. De noodzakelijke afstemming met verbonden partijen heeft inmiddels plaatsgevonden. Deze aanpassingen en veranderingen zijn flexibel opgevangen binnen de mogelijkheden van eigen personeelsbestand waarbij de inzet van een overigens geringe flexibele schil verantwoord is toegepast. Verdere flexibilisering en persoonlijke doorontwikkeling van medewerkers, al dan niet op basis van tijdelijke taakbelasting heeft positief gewerkt op de personele schuif van interne krapte en overschot. De interne mobiliteit kenmerkt zich door hoge functionele mobiliteit alsmede een verantwoorde opsplitsing in taken en functie onderdelen die door meerdere personen gelijktijdig plaatsvindt. Samenwerking met andere partijen is deels vormgegeven waarbij op latere termijn formele besluitvorming zal plaatsvinden naar verantwoorde afstemming met ondernemingsraad en het georganiseerd overleg. Ten behoeve van het vervolgtraject op het strategisch personeelsbeleid zullen de ingezette pilots worden voortgezet waarbij nadrukkelijk samenwerking en afstemming wordt gezocht met de regio en intersectorale afspraken zijn gemaakt waarbij de regio als proeftuin is aangemerkt om in samenspraak met het Ministerie van BZK verdere ervaringen op te doen en te delen.

121

De lopende afspraken over de CAO onderhandelingen zijn niet vertaald voor de prognose voor komend jaar. Deze voorlopige impasse zal uiteindelijk toch uitmonden in marginale aanpassingen met betrekking tot de salarissen, premies en voorzieningen (herstelplannen, APG). Ten gevolge van lopende structuuraanpassingen, bestuurlijke opdrachten en daaraan verbonden functie aanpassingen heeft er nog geen aansluiting plaatsgevonden op het landelijke functiewaarderingssysteem. De aanpassingen en verkenningen voor een lichtelijk gewijzigde beloningssystematiek zijn gekoppeld aan discussies vanuit het thema “het nieuwe werken” waarbij kaders voor resultaatverantwoordelijkheid en persoongerichte competenties nog nader geformuleerd moeten worden. Het traject integriteit, hetgeen gekoppeld is aan de zogenaamde Remkens norm, is op een aspect na afgerond. Ook op bestuurlijk niveau is dit proces afgerond. Human resource management (HRM) Duurzaam samenwerken en arbeidsmarktontwikkeling De evaluatie van het dienstverleningsconcept en in het verlengde daarvan de doorontwikkeling van het KCC heeft geleid tot verdere professionalisering. De afweging voor samenwerkingsvormen in de regio hebben in 2011 nog niet geleid tot concrete afspraken. De analyse in relatie tot meerwaarde, financiële vertalingen zal in de vorm van een business case verder uitgewerkt worden. De ondernomen stappen voor samenwerking ICT zijn tussen de Heerlen en Kerkrade verder uitgebouwd en ingericht. Het bredere traject voor parkstad (PIT) bevindt zich in een afrondende fase. Die oriëntatie en verkenning in voorgaande jaren heeft geleid tot terughoudendheid van investeringen in de afgelopen jaren op het gebied van automatisering. In verband met de noodzakelijke continuïteit en professionaliteit biedt samenwerking een oplossing. De inzet van een andere structuur en inrichting van hardware heeft geleid tot de mogelijkheid voor thuiswerken. Daarmee is mede vormgegeven aan de doorontwikkeling van de organisatie waarbij flexibilisering voorop staat. Gelijktijdig is de inzet vanuit levensfasegericht personeelsbeleid als speerpunt vormgegeven. Pilots voor Strategische personeelsplanning hebben plaatsgevonden en zullen voor de totale organisatie in samenwerking met de regio invulling krijgen. Daartoe is onder andere Kerkrade als proefomgeving binnen IGOM betrokken bij het programma “de Betere Overheid” van het Ministerie van BZK. De bestuursopdrachten trekken een wissel op de belastbaarheid van de organisatie. In 2011 zijn die taakstellingen op de personele paragraaf wel gerealiseerd. Bij enkele organisatieonderdelen alsook bij individuele werknemers hebben zowel de lengte van het proces alsook de intensiteit geleid tot een hoge werkdruk. Een lichte stijging van het ziekteverzuim percentage is daarvoor een indicator. Aanvullende flankerende maatregelen, waaronder een verfijnd plan van aanpak van het ziekteverzuim zijn ingezet om het sociale vangnet te versterken. In het verlengde van de laatste fase van de organisatieontwikkeling hebben en zullen er nog diverse personele verschuivingen plaatsvinden waarbij vanuit competentiemanagement en persoonlijke ontwikkeltrajecten medewerkers intern van naar functie, taken en klussen begeleidt worden. De inzet van maatschappelijke functies is tengevolge beleidswijzigingen en bezuinigingen onder druk komen te staan. De Stichting Maatschappelijke Functies (SMF) zal anders worden ingericht waardoor minder beschikbare capaciteit aanwezig is. De uitstroom van de ID medewerkers heeft plaatsgevonden. De Wet Openbaarmaking uit de publieke middelen gefinancierde topinkomens (Wopt) verplicht om topinkomens openbaar te maken die hoger zijn dan het gemiddelde ministersalaris. Dit is in de gemeente Kerkrade niet het geval. De analyse van de kostenplaatsen/indirecte kosten gaat tevens in op de personele kosten. Tevens is informatie opgenomen in de afzonderlijke Staten en bijlagen bij de jaarrekening 2011. c. Overige bedrijfsvoeringsonderwerpen (Digitale) dienstverlening In 2011 is de gemeentelijke website vervangen en is er een integratie gerealiseerd tussen enerzijds het eloket (producten en dienstcatalogus en vraag-antwoord combinaties) met het klant contact systeem. Alle gemeentelijke producten en diensten zijn opnieuw beschreven en er zijn ruim 1200 vraag-antwoord combinaties beschikbaar gesteld in het KCC.

122

Interne toetsing Het is van belang dat de besteding van publiek geld rechtmatig is, dat wil zeggen in overeenstemming met relevante in-/externe weten regelgeving wordt ontvangen en besteed. Daaronder valt bijvoorbeeld een goed financieel beheer, de naleving van de subsidievoorwaarden en het voorkomen van misbruik en oneigenlijk gebruik van weten regelgeving (M&O-criterium) door een mix van controle op gegevens van derden, voorlichting en sanctionering. Sinds 2004 geeft de accountant in zijn verklaring ook een rechtmatigheidsoordeel. Procesgewijs vindt interne toetsing plaats op de financiële cijfers en de naleving van relevante weten regelgeving, bijvoorbeeld ten aanzien van personeel/salarissen, investeringen, subsidieverstrekking, belastingen en heffingen, treasury, sociale uitkeringen, bouw/omgevingsvergunningen, publiekszaken, etc. Tevens worden de afrekeningen van diverse projectsubsidies getoetst. Waar relevant, mogelijk en zinvol vinden correcties plaats en/of worden de bevindingen gebruikt voor het doorvoeren van procesmatige verbeteringen. De vaststelling-, inning- en afdracht van de eigen bijdragen WMO gebeurt door het Centraal administratiekantoor (CAK). Door het kiezen van deze systematiek heeft de wetgever in feite bepaald dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen geen gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Dit impliceert dat door gemeenten geen zekerheden over de omvang en hoogte van de eigen bijdragen kunnen worden verkregen als gevolg van het niet kunnen vaststellen van de juistheid op persoonsniveau. Dit aspect maakt geen onderdeel uit van de gemeentelijke rechtmatigheidcontrole. Voor wat betreft de verantwoording van de besteding van specifiek bestemde rijksgelden en subsidies volgt hieronder een nadere toelichting. SiSa (Single Information Single Audit) De meeste specifieke uitkeringen worden tegenwoordig verantwoord via de jaarrekening. Daarvan zijn er in 2011 voor Kerkrade onderstaande 12 relevant. nr.

Regeling

Ministerie

C6

Wet inburgering (Wi)

BZK

D2

Onderwijsachterstandenbeleid niet-GSB 2006-2010 (OAB)

OCW

D5

Regeling verbetering binnenklimaat primair onderwijs 2009

OCW

D9

Onderwijsachterstandenbeleid 2011-2014 (OAB)

OCW

G1C-1 Wet sociale werkvoorziening (Wsw) gemeentedeel 2011

SZW

G1C-2 Wet sociale werkvoorziening (Wsw) (Gemeenten (incl. WGR) totaal 2010)

SZW

G2

Gebundelde uitkering (WWB+WIJ+IOAW+IOAZ+levensonderhoud beginnende zelfstandigen Bbz 2004+WWIK

SZW

G3

Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)

SZW

G5

Wet Participatiebudget (WPB)

SZW

G6

Schuldhulpverlening

SZW

H2

Regeling Buurt, Onderwijs en Sport (BOS)

VWS

H10 Brede doeluitkering Centra voor Jeugd en Gezin (BDU CJG) VWS In de SiSa-bijlage van deze jaarrekening vindt de verantwoording plaats zoals is voorgeschreven. Voor wat betreft de BDU CJG is gebruik gemaakt van de extra mogelijkheid die het Ministerie van VWS landelijk geboden heeft om alsnog bepaalde kosten uit oude jaren te mogen toerekenen. Het betreft voor Kerkrade nog kosten uit 2008 en 2010 voor een bedrag van in totaal circa € 184.000. Daardoor hoeft dit bedrag niet aan het Rijk te worden terugbetaald en is het rekeningsaldo 2011 positief beïnvloed. De SiSabijlagen 2008 en 2010 dienden wel opnieuw te worden aangeleverd. 123

Overige Voor een aantal projecten is in 2011 de naleving van de subsidievoorwaarden getoetst, zijn de betreffende eindafrekeningen tijdig opgesteld en van een controleverklaring voorzien. Het betrof provinciale subsidies voor de projecten Sportieve dagarrangementen, Socio Project en Herinrichting centrum Eijgelshoven. Inkoop en aanbesteden Daar waar mogelijk is in 2011 zoveel als mogelijk invulling gegeven aan de speerpunten van het inkoopen aanbestedingsbeleid, te weten aandacht voor het lokale/regionale MKB, de sociale paragraaf en aspecten van duurzaamheid. Introductie van de Nieuwe aanbestedingswet heeft in 2011 niet plaatsgevonden. Naar verwachting zal dit in 2012 geschieden, De themadag over actualiteiten op het terrein van aanbestedingen is doorgeschoven naar 2012 met het oog op het in werking treden van de nieuwe Aanbestedingswet.

§6. Verbonden partijen De gemeente Kerkrade heeft bestuurlijke en financiële belangen in verbonden partijen. Het betreft 7 gemeenschappelijke regelingen en 18 deelnemingen in vennootschappen. De in 2009 geïntroduceerde nota Verbonden partijen is op basis van een eigen visie de uitwerking van het rapport "Het verband met verbonden partijen" van de rekenkamercommissie(s) Parkstad Limburg. De nota, welke in de 2 e helft van 2012 zal worden geactualiseerd, beschrijft de sturingsrelatie met en de risicobeheersing bij verbonden partijen. In onderstaand overzicht worden de verbonden partijen opgesomd: Verbonden partijen gemeente Kerkrade per ultimo 2011 (GR=Gemeenschappelijke Regeling) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.

GR Reinigingsdiensten Rd4 GR GGD Zuid-Limburg GR Werkvoorzieningschap O.Z.L. GR Stadsregio Parkstad Limburg GR voor Sociale Kredietverstrekking en Schuldhulpverlening in Limburg GR Eurode NV Licom Nazorg Limburg BV NV Waterleiding Maatschappij Limburg (WML) NV Reinigingsdiensten Rd4 Gaia Park B.V. BV Holding Stadion Kerkrade NV Industriebank LIOF EBC GmbH & Co. KG Technologiepark Herzogenrath GmbH Parkeeraccommodaties Kerkrade BV Multifunctioneel complex d'r Pool BV NV Bank Nederlandse Gemeenten NV Enexis Holding NV Attero Holding (was Essent Milieu) Publiek Belang Elektriciteitsproductie BV Diverse tijdelijke deelnemingen als gevolg van verkoop productie- en leveringsbedrijf Essent aan RWE: (Vordering op Enexis BV, Verkoop Vennootschap BV, CBL Vennootschap BV, Claim Staat Vennootschap BV en vanaf 2011 de stichting Essent Sustainability Development) 23. GR Brandweer Zuid-Limburg 24. NV Parkstad Limburg Theaters 25. NV Luchtvaartterrein Maastricht Aachen Airport

124

Met betrekking tot de problematiek rondom NV Licom wordt kortheidshalve verwezen naar de risicoparagraaf. Middels een minnelijke schikking EPZ (“Borssele”) is de vervreemding van aandelen Essent aan RWE in het najaar 2011 afgerond. Publiek Belang Elektriciteitsproductie BV heeft daarom nu nog slechts een beperkte uitvoerende en afrondende taak. Zie ook Najaarsnota 2011.

§7. Grondbeleid a. Visie op het grondbeleid Het grondbeleid volgt het ruimtelijk beleid en richt zich daarmee op het ontwikkelingsprogramma woningbouw en op het ontwikkelingsprogramma bedrijventerreinen. In de jaarlijkse Grondnota die als rode draad fungeert, wordt steeds een relatie gelegd tussen de ruimtelijke taakstelling, het uit te voeren grondbeleid en de financiële gevolgen. Het ‘ontwikkelingsprogramma woningbouw’ Op basis van de “Regionale Woonvisie op Hoofdlijnen” is in 2007 de “Regionale Woningbouwprogrammering 2006-2010” vastgesteld. De werkingsduur van de programmering is verlengd tot en met 2012. In deze visie en programmering werd geanticipeerd op de bevolkingsdaling. Toch werd er geen bouwstop afgekondigd, omdat vernieuwing van de woningvoorraad noodzakelijk was als gevolg van de veranderende bevolking. De bevolking in de regio Parkstad neemt sneller af dan aanvankelijk werd gesteld. Om verpaupering en leegstand te voorkomen hebben de gemeenten en woningcorporaties in Parkstad een “Herstructureringsvisie voor de woningvoorraad Parkstad Limburg” ontwikkeld. Deze visie is 14 december 2009 door de Parkstadraad vastgesteld en geldt als kaderstellend beleidsdocument voor de periode 2010-2020. Het doel is om in Parkstad te bouwen aan een sterke regio. Een evenwichtige woningmarkt voor de huidige en toekomstige bewoners is daarbij van groot belang. In deze herstructureringsvisie is het motto van de Gemeente Kerkrade “Werkend zorgen voor Morgen”. Kerkrade en haar partners streven naar een leefbare stad voor bewoners, bedrijven, winkeliers en bezoekers. Voor Kerkrade geldt een forse “onttrekkingsopgave”. Daarentegen bieden de campusontwikkelingen bij de RWTH in Aken kansen om nieuwe bewoners aan te trekken. De herstructureringsvisie onderscheidt een tweetal ontwikkelingsgebieden, namelijk Vroenhof-Bleijerheide en een deel van Kerkrade-West. Bijzondere planontwikkeling is voorzien in het Rolduckerveld waar wonen in het groen als thema wordt uitgewerkt. Daarnaast wordt een aantal verdunningsgebieden aangegeven, namelijk Kommerveld en Eygelshoven, Haanrade, Chevremont, Rolduckerveld, Holz, Bleijerheide, Gracht en Heilust/Kaalheide. In november 2010 is in het kader van de actualisatie van de transformatieopgave 2010-2020 de “onttrekkingsopgave” per 1-1-2010 voor de Gemeente Kerkrade vastgesteld op 2.886 woningen. De Structuurvisie Kerkrade 2010-2020 is 30 maart 2011 door de Raad vastgesteld en betreft een gemeentelijk strategisch beleidsdocument, waarin op hoofdlijnen de afwegingen en keuzes voor de komende tien jaar zijn beschreven. Het is een richtinggevend document waarin duidelijk wordt welk sociaal, economisch en ruimtelijk beleid de gemeente nastreeft. De gemeentelijke structuurvisie en de nieuwe stadsdeelvisies vormen het kader voor ruimtelijke plannen, initiatieven en uitvoeringsprogramma. In deze visies dient duidelijk te worden hoe de ontwikkelingsgebieden en verdunningsgebieden feitelijk worden ingevuld en wat dit betekent voor de woningbouwplannen, die in de woningbouwprogrammering tot en met 2012 staan aangeduid. Duidelijk is dat niet alle woningbouwlocaties kunnen worden ontwikkeld. Voorzover nodig zal gezocht worden naar acceptabele oplossingen voor beide partijen, met name voor de harde plannen waarbij al een bouwvergunning is verleend, ontwikkelingsovereenkomsten zijn gesloten, etc.

125

In februari 2011 is door de Raad de stadsdeelvisie voor Kerkrade-West vastgesteld. De kwantitatieve opgave voor dit stadsdeel voor de periode tot 2020 bestaat uit een netto onttrekking van 527 woningen aan de woningvoorraad. Doordat de herstructureringsvisie voor de stadsdelen Oost en Noord nog moeten worden uitgewerkt kunnen de gevolgen voor het woningbouwprogramma met betrekking tot deze stadsdelen voor 2012 en verder niet expliciet worden aangegeven. Uit de stadsdeelvisies zal blijken welke plannen nog als prioritair kunnen worden aangemerkt en welke plannen niet of in een gewijzigde vorm door dienen te gaan. Ondanks de krimp zullen omwille van een kwaliteitsverbetering van de woningvoorraad beperkt nieuwe woningen worden gebouwd. Behalve met de krimp wordt bij de uitwerking van het woningbouwprogramma ook rekening gehouden met de gevolgen van de economische ontwikkelingen op de woningmarkt. Zowel de projecten in uitvoering als de projecten in voorbereiding ondervinden nog altijd last van de gevolgen van de kredietcrisis. De woningmarkt zit op slot met als gevolg dat de uitvoering van de plannen stagneert en de haalbaarheid van projecten onder druk is komen te staan. In onderstaande tabel wordt aangegeven welke locaties in 2011 daadwerkelijk in uitvoering waren. Woningbouwlocaties 2011 in uitvoeringsfase

Aantal won.

Woningtype

9

Eengezinswoning koop

Gulikstraat - Bongartstraat Hoofdstraat - O.L.Vrouwestraat Holzstraat Kommerveldlaan - Laurastraat Laethof Marktstraat - Smedenstraat

10 20 7 14 72 42

Eengezinswoning huur Appartementen huur Zorgappartementen Eengezinswoning huur Zorgappartementen Appartementen koop / huur

Op de Bossen - Gulikstraat

24

Eengezinswoning huur

Op de Knip

34

Eengezinswoning koop

Rector Thomasstraat Ursulinenpark Wijnen - Eldorado

8 36 31

Eengezinswoning koop Appartementen koop / huur Appartementen huur

Grachterheide 2e fase

Herstructurering winkelcentra Met betrekking tot de herstructurering van de winkelcentra Carboonplein, Centrumplan en Eygelshoven kan het volgende worden vermeld. Carboonplein De realisatie van het nieuwe Carboonplein is eind 2010 voltooid. Het project werd toen nog niet afgesloten in verband met de plannen om de buitenpresentatie van de winkels die tot het kernwinkelgebied horen te verbeteren. Deze plannen zij opgenomen in het uitvoeringsprogramma voor de periode 2010-2015 van de stadsdeelvisie Kerkrade-West. Het project is daardoor eind 2011 afgesloten. Centrumplan Op 27 mei 2008 sloot de gemeente een realiseringsovereenkomst met Metroprop B.V. voor de bouw van een nieuw winkelcentrum. Vanaf maart 2010 was het bestemmingsplan onherroepelijk. In de overeenkomst was een indicatieve planning opgenomen voor het aanvragen van een bouwvergunning door de ontwikkelaar en de start van de bouwwerkzaamheden in het eerste kwartaal van 2010. Omdat dit voor de projectontwikkelaar niet haalbaar was werd afgesproken dat uiterlijk medio 2011 een aanvraag voor een bouwvergunning / omgevingsvergunning zou worden ingediend. Het is de ontwikkelaar niet gelukt om binnen het beoogde tijdsbestek het vlekkenplan uit te werken tot een definitief ontwerp en een uitvoerbaar plan binnen de kaders van de realiseringsovereenkomst te presenteren. Op 18 oktober 2011 is besloten de overeenkomst te ontbinden.

126

Inmiddels is een nieuw plan in voorbereiding waarin wordt uitgegaan van een minder grote uitbreiding van de winkelvloeroppervlakte dan in alle plannen tot nu toe. In mei 2012 moet duidelijk zijn of het plan uitvoerbaar is. 10-Puntenplan Vooruitlopend op en parallel aan de ontwikkeling van het Centrumplan presenteerde de gemeente in oktober 2010 het zogenaamde 10-puntenplan. Dit plan voorziet in een upgrading / ontwikkeling van een tiental locaties in het centrum van Kerkrade met als doel het vergroten van de fysieke en functionele aantrekkelijkheid van het centrum. Van dit plan zijn al enkele zaken in 2011 afgerond. Zo is de verbinding tussen het busstation (Oranjeplein) met de ingang van de Orlandopassage verbeterd, is de uitbreiding van de parkeergelegenheid op het Kloosterraderplein afgerond en startte hier in februari een proef met achteraf betaald parkeren, het zogenaamde belparkeren. Voor de zomervakantie verhuisde de bibliotheek tijdelijk naar de Einderstraat. De nieuwe gevel van het stadskantoor (Markt 30) en de herinrichting van de Kloosterraderstraat werden eind 2011 afgerond. Om de verpaupering tegen te gaan heeft het college ingestemd met een subsidieverordening gevelverbetering waarvan ook enkele eigenaren van panden in het centrum gebruik kunnen maken. Een nieuwe verbinding van de Marktstraat naar het parkeerdek in de Einderstraat is in voorbereiding. Verder voorziet dit 10-puntenplan onder meer in een herinrichtingsplan voor de openbare ruimte in het centrum, de aanleg van een nieuw plein achter het raadhuis, de herontwikkeling van d’r Pool, de aanpak van de leegstand in het centrum en een stimuleringsregeling voor ondernemers in het centrum. Eygelshoven De herstructurering van het centrum in Eygelshoven omvatte de herontwikkeling van het gebied Laethof tot een zorgcentrum, de opwaardering van het Socioproject en de opwaardering van de openbare ruimte in het centrumgebied. Het nieuwe zorgcentrum inclusief de 72 zorgappartementen en de opwaardering van het Socioproject en de openbare ruimte in het centrumgebied zijn in 2011 voltooid. Tevens zijn in het kader van de herstructurering Eygelshoven op de locaties Gulikstraat–Russelstraat en Kommerveldlaan–Laurastraat 24 respectievelijk 14 woningen en bijbehorende infra in 2011 opgeleverd. In maart 2011 is met Woningstichting Wonen Heuvelsteden een overeenkomst gesloten in het kader van de herstructurering van de Bongartstraat–Russelstraat. Er zijn 14 woningen gesloopt en 10 woningen worden teruggebouwd. Aansluitend zal de openbare ruimte heringericht worden. In 2012 zullen op de locaties Op de Bossen en Holstkuilenstraat in totaal 52 woningen worden gesloopt. Er zal een beperkt aantal grondgebonden woningen worden teruggebouwd en de openbare ruimte zal worden heringericht. Voor de herstructurering van de locatie Burgemeester Dohmenplein zullen de voorbereidingen en besluitvorming in de 2e helft van 2012 plaatsvinden. Visieontwikkeling Atriumterrein Voor het Atriumterrein is in de afgelopen periode een ontwikkelingsperspectief tot stand gekomen en vastgelegd in het Masterplan Citadel Rode. Dit masterplan bestaat uit een stedenbouwkundige visie en een bijbehorend globaal programma. Het plangebied wordt begrensd door de Wijngracht, de Dr. Kreijenstraat, het Kerkplein, de begraafplaats en de spoorlijn. Voor de korte termijn is in januari 2010 met Atrium MC een overeenkomst gesloten voor de ontwikkeling van een zorggebouw met 2.500 m2 ziekenhuisvoorzieningen en 4.000 m2 1e-lijns gezondheidsvoorzieningen. In dat kader zal de gemeente Kerkrade in 2012 een perceel van Atrium MC verwerven om nieuwe openbare ruimte achter het raadhuis te realiseren. Hiervoor is op 14 december 2010 een overeenkomst met Atrium MC ondertekend. Op de middellange termijn gaat het masterplan uit van het realiseren van 235 woningen en zakelijke dienstverlening in samenhang met de aanleg van een lightrailhalte. Voor het gehele plangebied dient een nieuw bestemmingsplan te worden opgesteld teneinde de programmatische invulling mogelijk te maken. De woningbouwopgave voor het Atrium maakt echter geen onderdeel uit van het woningbouwprogramma tot en met 2012 en zal in samenhang met de uitwerking van de herstructureringsopgave binnen de stadsdeelvisie Kerkrade-Oost bezien dienen te worden. Hierna kan worden gestart met het opstellen van een bestemmingsplan. Atrium is als eigenaar van de gronden als initiatiefnemer verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de gronden. Gezien de schaalgrootte zal deze ontwikkeling meerdere jaren in beslag nemen. 127

Kerkrade-West Op 19 januari 2010 is een intentieovereenkomst gesloten tussen de gemeente Kerkrade, Hestia groep, Regio Parkstad Limburg en de Provincie Limburg, waarin is afgesproken dat voor Kerkrade-West een visie omtrent de integrale gebiedsontwikkeling van dit stadsdeel tot 2020 met een doorkijk na 2020 wordt opgesteld. Deze visie is 23 februari 2011 door de Raad vastgesteld. De visie gaat enerzijds in op de ruimtelijke vertaling van de kwantitatieve herstructureringsopgave voor Kerkrade-West. Deze opgave omvat volgens de “Herstructureringsvisie voor de woningvoorraad Parkstad Limburg” een onttrekking van 527 woningen en de transformatie van 888 woningen. Anderzijds wordt ingegaan op de sociale en economische structuurversterking van dit stadsdeel. Op basis van deze visie zijn partijen meerjarig bereid om te investeren in de gebiedsontwikkeling voor Kerkrade-West. In dat kader is op 28 februari 2011 een samenwerkingsovereenkomst door eerder genoemde partijen getekend. Deze samenwerking wordt verder geconcretiseerd in een uitvoeringsovereenkomst voor onder meer de deelgebieden Heilust, Akerstraat-Industriestraat en Dahliastraat en omgeving. Voor het deelgebied Heilust is op 8 december 2011 is door gemeente, Hestia, Parkstad en provincie de uitvoeringsovereenkomst Heilust getekend. Het doel van de overeenkomst is het realiseren van een vernieuwde duurzame leefomgeving. Er wordt geïnvesteerd in mensen, openbare ruimte, woningen, voorzieningen en infrastructuur, identiteit, welzijn / participatie en veiligheid. Daarmee wordt bijgedragen aan de regionale opgave om de woningvoorraad te herstructureren en te transformeren conform de envelop voor Kerkrade-West. De uitvoerende partijen zijn de gemeente en Hestia. Programmatisch bestaat het uitvoeringsprogramma uit de volgende onderdelen: - De sloop van huur- en koopwoningen (ca. 500); de bouw van huur- en koopwoningen (ca. 65) - De bouw van een Multifunctionele Accommodatie (MFA) - Investeringen in de Openbare Ruimte: infra; park; speeltuin; Cruyff-court, thematuin, stadslandbouwpark - De uitvoering van het Sociaal Programma De grondexploitatie en de vastgoedexploitatie van de MFA komen voor rekening en risico van de gemeente. Na realisatie komen het beheer en onderhoud voor rekening van de gemeente evenals de exploitatie van de MFA. De exploitatie van het Sociaal Programma komt voor rekening van Hestia en gemeente, ieder voor een gelijk deel. De vastgoedexploitatie van de woningen komt voor rekening en risico van Hestia, die na realisatie de koopwoningen zal verkopen en de huurwoningen in beheer, onderhoud en exploitatie zal nemen. In dit kader heeft de Raad in februari van 2011 gelden uit onder meer het structuurfonds aan de herstructurering van Heilust toegekend. Daarnaast is aan Hestia en gemeente in totaal 10,6 mln euro uit het regionale transformatiefonds toegekend voor Heilust (€ 7,7 mln) en de Bestaande wijk van Morgen (€ 2,9 mln). Met de bijdrage uit het fonds is de gebiedsexploitatie voor Heilust sluitend. Kerkrade-West heeft als eerste business case aanspraak gemaakt op het regionale Transformatiefonds. De middelen uit het transformatiefonds zijn op basis van het Voorlopig Ontwerp van het Stedenbouwkundig Plan toegekend. De gebiedsexploitatie zal bij de vaststelling door de stuurgroep van het Definitief Ontwerp van het Stedenbouwkundig Plan worden herijkt. Voor het deelgebied Akerstraat-Industriestraat wordt ingezet op het versterken van het kernwinkelgebied, omdat dit een katalysator vormt voor de revitalisering van de gehele Akerstraat. Op de hoek Carboonplein, Kleingraverstraat en de omgeving van de kerk wordt een herontwikkeling voorzien, zodat een verdere versterking van de winkelstructuur in het kernwinkelgebied kan plaatsvinden, een nieuw ontmoetingsplein rondom de kerk kan worden ontwikkeld en de Akerstraat kan worden doorgetrokken richting de toekomstige lightrailhalte. Op het gebied van participatie worden diverse initiatieven ontplooid. Zo worden bijvoorbeeld voor het kernwinkelgebied plannen ontwikkeld voor de verbetering van de buitenpresentatie en hebben enkele leegstaande winkels een tijdelijke invulling gekregen.

128

In de Bestaande wijk van Morgen, de Dahliastraat en omgeving, worden huurwoningen van Hestia kwalitatief verbeterd, in combinatie met het verhogen van de mate van duurzaamheid en herinrichting van de openbare ruimte. De renovatiekosten komen voor rekening van de corporatie. In dit kader is uit het innovatiefonds (als onderdeel van het transformatiefonds) aan Hestia 3,9 mln euro toegekend voor ingrepen ten gunste van de duurzaamheid. Voorwaarde is wel dat de gemeente (vergelijkbaar met Heilust) ook hier additionele gelden beschikbaar stelt. In dit deelgebied voor de herinrichting van de openbare ruimte. In 2011 is gestart met de nadere uitwerking van dit project. Kerkrade-Oost I Woningstichting Land van Rode en gemeente hebben op 20 oktober 2011 een intentieovereenkomst ondertekend om samen een stadsdeelvisie voor Kerkrade Oost I op te stellen. Het plangebied bestaat uit: het stadscentrum en de aangrenzende woonbuurten Bleijerheide, Nulland, Holz en Rolduckerveld. Daarnaast maken het stadspark en abdijcomplex Rolduc en omgeving onderdeel uit van het plangebied. De gemeentelijke structuurvisie “Kerkrade 2010-2020” van 30 maart 2011 en de Vastgoedsturing van woningstichting Land van Rode (2008) vormen de belangrijkste kaders voor het opstellen van de stadsdeelvisie. De visie tot 2030 is integraal en zal naast fysieke ook sociale en economische aspecten onderzoeken en maatregelen in een meerjaren uitvoeringsprogramma hiervoor opnemen. De visie zal aansprekend en realistisch (inclusief een globale gebiedsexploitatie en een strategisch investeringsplan) zijn. De opgave bestaat eruit dat de gemeente en woningstichting samen met andere betrokken partijen de komende jaren aan de slag gaan om projecten en plannen uit te voeren die ervoor zorgen dat het centrum en aangrenzende buurten duurzaam worden (her)ontwikkeld en getransformeerd zodat de leefbaarheid versterkt wordt en gericht kan worden ingespeeld op demografische en maatschappelijke ontwikkelingen als gevolg van het krimpscenario waardoor de waarde van het vastgoed stabiel blijft dan wel verbetert. In de op te stellen stadsdeelvisie zullen strategische keuzes voor de korte (tot 2015), middellange (20152020) en lange termijn (na 2020) worden gemaakt op het terrein van: de transformatieopgave (o.a. sloop van circa 1.400 woningen in het gehele stadsdeel Oost tot 2020, waarvan het merendeel in Oost I) het waardebehoud van gebouwen de aanpak van leegstand en braakliggende terreinen het aanbrengen van samenhang tussen deelgebieden en projecten de afstemming van grensoverschrijdende ruimtelijke ontwikkelingen Halverwege 2011 is gestart met het opstellen van de visie. Eind 2012 zal de stadsdeelvisie Kerkrade-Oost I voor vaststelling worden aangeboden aan de Raad en vervolgens zal een samenwerkingsovereenkomst tussen betrokken partijen in het plangebied worden gesloten. Kerkrade-Oost II en Noord Afhankelijk van de voortgang van de stadsdeelvisie Kerkrade-Oost I en de uitvoeringsprogramma’s in West en Oost I zal in 2013 worden gestart met het opstellen van stadsdeelvisies voor Oost II (woonbuurten: Erensteinerveld, Chevremont en Haanrade) en Noord (Eygelshoven, Vink en Waubacherveld). Het ‘ontwikkelingsprogramma bedrijventerreinen’ De Gemeente Kerkrade beschikt alleen op bedrijvenpark Rodaboulevard over uit te geven percelen. Ondanks de crisis is in 2009 en 2010 in totaal bijna 1,8 ha. verkocht. Dit is fors meer dan het streven per jaar een halve hectare te verkopen. De voorraad bedrijfspercelen bedroeg begin 2011 ruim 3 ha. In de loop van 2011 zijn diverse verkennende gesprekken gevoerd met potentiële gegadigden. Dit heeft vooralsnog niet geleid tot de verkoop van bedrijfspercelen. Voor 2012 wordt de verkoop van een halve hectare geraamd. b. Uitvoering van het grondbeleid De projectorganisatie Ontwikkelingsbedrijf Kerkrade (OBK) is belast met de realisatie van het ontwikkelingsprogramma op het gebied van woningbouw en bedrijfsterreinen. Het kader voor het functioneren van het OBK is neergelegd in beheersvoorschriften, waarin processen en procedures inzake het ontwikkelingsprogramma en de administratie en het beheer van gronduitgifte zijn aangegeven. 129

Op 1 juli 2008 is de nieuwe Wro in werking getreden. Deze Wro en daarmee de grondexploitatiewet heeft gevolgen voor het financieren van het WOP-programma. De investeringen in het kader van het WOP-programma worden afgedekt uit OBK-resultaten. Deze resultaten bestaan behalve de winsten als gevolg van grondverkopen uit bijdragen aan het WOP-fonds. Als gevolg van het in werking treden van de Wro geldt dit alleen voor overeenkomsten die vóór 1 juli 2008 zijn gesloten en plannen, waarvan de bestemmingsplannen vóór 1 juli 2008 zijn vastgesteld. Thans kan alleen nog op inkomsten worden gerekend bij het lopende project “Grachterheide”. Voor overeenkomsten die zijn gesloten na 1 juli 2008 en waarvan de bestemmingsplannen na deze datum zijn of nog worden vastgesteld kunnen de WOPbijdragen in de oude vorm niet meer worden geïnd. Een uitzondering hierop vormen de gemeentelijke grondexploitaties. Volgens de nieuwe Wro kunnen wel nog bijdragen aan ruimtelijke ontwikkelingen van ontwikkelende partijen worden geïnd op basis van een structuurvisie en bijbehorend uitvoeringsprogramma. De structuurvisie voor de gemeente Kerkrade is 30 maart 2011 door de Raad vastgesteld. Met welke inkomsten op basis hiervan in de toekomst kan worden gerekend kan niet worden aangeduid. De structuurvisie vormt de basis voor de stadsdeelvisies met bijbehorende uitvoeringsprogramma’s. Het uitvoeringsprogramma zoals dat in het verleden voor het OBK is opgesteld, zal in dit kader niet langer uitsluitend gericht zijn op locatieontwikkeling van woningen. Fysieke ontwikkelingen vinden steeds meer in het kader van integrale gebiedsontwikkelingen plaats. In de stadsdeelvisie worden ontwikkelingsgebieden aangegeven waar in zeer beperkte mate nieuwe woonmilieus kunnen worden gerealiseerd, alsook herstructureringsgebieden, waar gesloopt dient te worden. Als uitwerking van de lokale structuurvisie in stadsdeelvisies zullen derhalve steeds meer integrale gebiedsexploitaties opgesteld gaan worden. Het merendeel van deze gebiedsexploitaties zullen niet kostendekken of rendabel zijn. Er zullen additionele gelden verworven dienen te worden. In het verlengde daarvan zal per ontwikkelingsen herstructureringsgebied gekeken dienen te worden naar de waarde van de gemeentegronden daarbinnen. Het uitvoeringsprogramma voor Kerkrade-West en het deelproject Heilust illustreert de mate van integraliteit die op basis van de stadsdeelvisie via programmamanagement dient te worden gecoördineerd. Door de noodzaak van grootschalige herstructurering zal de ruimtelijke structuur wijzigen en dienen fysieke ingrepen op het gebied van groen, infra, woningbouw en voorzieningen in onderlinge samenhang te worden bezien. Daarnaast zal voor een daadwerkelijke aanpak van de leefbaarheid in deze buurten een intensief sociaal programma opgesteld dienen te worden. De grondprijs van de gemeentegrond wordt marktconform bepaald. De Raad heeft besloten dat bij de verkoop van grond aan een ontwikkelaar cq. woningstichting ten behoeve van woningbouwontwikkeling de grondwaarde residueel wordt bepaald, dat wil zeggen dat de waarde van de grond afhankelijk is van het programma dat op de betreffende locatie wordt gerealiseerd. Het College heeft in het kader van de algemene verkoopvoorwaarden besloten dat bij de verkoop van vrije sector kavels door de gemeente de prijs op basis van taxaties wordt bepaald. De grondwaarde van de bedrijfspercelen is afhankelijk van de markt. De ruimtelijke en financiële voorwaarden waaronder de gemeentegrond wordt overgedragen aan externe partijen worden vastgelegd in een ontwikkelingsovereenkomst en door het College geaccordeerd. Van de zgn. “niet-in-productie genomen gronden” wordt periodiek getoetst of de prijs per m² nog acceptabel is. Deze worden indien mogelijk ingebracht in grondexploitaties. Voorts is het juridisch kader van belang. De bestemming van de grond dient via juridische procedures te worden geregeld. De “Regionale Woonvisie op Hoofdlijnen 2007-2010” is bepalend geweest voor het opstellen van het regionale woningbouwprogramma voor de periode 2006-2010, dat in 2007 werd vastgesteld door het Parkstadbestuur. De werkingsduur van de programmering is verlengd tot en met 2012. Voor de periode tot 2020 zullen de in december 2009 vastgestelde “Herstructureringsvisie voor de woningvoorraad Parkstad Limburg” en de daaruit voortvloeiende stadsdeelvisies als kader dienen voor het toekomstige woningbouwprogramma. Daarbij zal sloop en beperkte nieuwbouw als kwalitatieve bijdrage aan de transformatie van het woningbezit uitgewerkt worden. In 2008 is door Parkstad het Intrekkingsbeleid Bouwvergunningen geformuleerd met als doel het overschot van woningen en woningbouwcapaciteit terug te dringen. Omdat het niet alleen gegunde projecten, maar ook bestemmingsplanmogelijkheden betreft is een aanvullend instrumentarium nodig. In dit kader heeft Parkstad in oktober 2011 een Structuurvisiebesluit voor de regio genomen over de voorzienbaarheid van het beperken en weghalen van bouwtitels in ruimtelijke plannen. Onderdeel van 130

dat besluit is dat vanaf 2013 in de te actualiseren bestemmingsplannen ongebruikte bouwtitels niet meer zullen worden opgenomen. c. Prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie Het meerjarig verloop van de ‘reserve grondexploitatie OBK’ is als volgt: bedragen x € 1.000 Beginsaldo OBK-resultaten Subtotaal Kleine investeringen Majeure investeringen WOP-projecten Subtotaal

Eindsaldo

2011

2012

2013

2014

2015

1.224 482 1.706

1.475 -80 1.395

964 195 1.159

1.159 259 1.418

1.418 604 2.022

0 0 -231 -231

0 0 -431 -431

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

1.475

964

1.159

1.418

2.022

De OBK-resultaten betreffen de winsten en verliezen uit grondexploitaties. Deze worden verderop nader aangegeven. Bij deze ramingen dient rekening te worden gehouden met een risicoprofiel. Naast externe factoren zoals vertragingen in juridische procedures, alsook de invloed van de krimp en de gevolgen van de kredietcrisis op de verkoop van gemeentelijke percelen, is de gewijzigde woningmarkt eveneens van invloed op deze ramingen. Conform het advies van de rekenkamercommissie in 2009 is de druk op de reserve grondexploitatie OBK verlaagd. Vanuit de reserve grondexploitatie OBK werd op basis van de Najaarsnota 2010 voor de jaren 2011 en 2012 een bedrag van respectievelijk € 300.000 en € 150.000 ter beschikking gesteld voor de uitvoering van de wijkontwikkelingsprogramma’s. Door het achterblijven van de WOP-investeringen is voor 2012 een bedrag geraamd van € 431.000. Vanaf 2013 zullen geen investeringen uit het WOPprogramma ten laste van de reserve OBK worden gebracht. De majeure investeringen van in totaal € 1.734 mln die bestemd waren voor de realisatie van het Centrumplan zijn als gevolg van het ontbinden van de realiseringsovereenkomst met Metroprop vervallen. In het kader van de diverse begrotingen en jaarrekeningen zijn de geraamde en gerealiseerde OBKresultaten telkens bijgesteld en eventueel naar latere jaren gefaseerd. In de tabel hieronder worden deze ramingen inzichtelijk gemaakt. Uit deze tabel blijkt dat de geraamde resultaten fors naar beneden zijn bijgesteld. Dit houdt verband met de forse invloed van de krimp en de gewijzigde woningmarkt, alsook van de kredietcrisis op de gemeentelijke grondverkopen. Opeenvolgende realisatie c.q. ramingen van de resultaten OBK bedragen x € 1.000 OBKbegroting rekening begroting rekening resultaten 2011 2010 2012 2011 (okt2010) (jun2011) (okt2011) (jun2012) 2010 2011 2012 2013 2014 2015

442 886 754 448 388

674 520 568 851 303

545 472 582 403 343

482 -80 195 259 604

d. Onderbouwing van de (geraamde) winst- of verliesneming Hieronder staat een overzicht van de ramingen van de resultaten voor 2011 volgens de jaarrekening 2010 en de begroting 2012, alsmede van de realisatie van 2011 en de ramingen voor 2012 tot en met 2015.

131

Onderbouwing OBK resultaten bedragen x € 1.000 Project

rek 2010 raming 2011

begr 2012 raming realisatie 2011 2011

raming 2012

raming 2013

rekening 2011 raming raming 2014 2015

Rodaboulevard Ailbertuslaan 3e en 4e fase Carboonplein Dislokaties: - Dir vd Muhlenln (Brede School) - Nassaustr (Brede School) - Rolduckerstr (Brede School) - Heistraat (Campus) - Pastoor Theelenstraat (Campus) Grachterheide 2a fase 35 woningen Grachterheide 2b fase 49 woningen Grachterheide 3e fase 29 woningen Grachterheide Meubelbeurs Kaffebergsweg Kleingraverstraat Kommerveldlaan-Laurastraat Lupinestraat-Anemonenstraat NIP-gronden Maria Gorettistraat Marktstraat - Einderstraat Old Hickory Op de Knip Teutelebroekstraat-Kerkvoetpad Toekomstige herstructeringsprojecten

200 -

200 130

100 9 125

100 -

100 -

100 -

100 -

103 73 4 135 100 -

3 73 4 135 -

3 73 37 1 3 34 135 -

38 1 -

53 38 4 -

53 3 103 -

100 53 3 105 100 143 -

Subtotaal

615

545

520

140

195

259

604

-95 -

-

-24 -12 -2

-95 -124 -

-

-

-

520

545

482

-80

195

259

604

Centrumplan Haghenstraat Herstructurering Kerkrade-West Kaffebergsweg Uitbreiding Capri

Totaal

Resultaten 2011 en prognoses 2012 e.v. jaren Hieronder worden de verschillen tussen de gerealiseerde en geraamde resultaten voor 2011 nader toegelicht. Tevens worden de grootste verschillen in faseringen en ramingen toegelicht voor de periode 2012-2015. Rodaboulevard In 2011 zijn er geen percelen verkocht. Door het achterblijven van de investeringen in de infrastructuur en de groenvoorzieningen is toch € 100.000 in de reserve grondexploitatie OBK gestort. Door de economische ontwikkelingen worden de resultaten voorzichtiger ingeschat. Er wordt gerekend met een resultaat van € 100.000 per jaar. Carboonplein De herinrichting van het Carboonplein is in 2010 voltooid. Het project is eind 2011 afgesloten. Het positieve resultaat van ca. € 124.500 is in de reserve grondexploitatie OBK gestort.

132

Centrumplan De realiseringsovereenkomst met Metroprop is in oktober 2011 ontbonden. De exploitatie van dit plan is afgesloten en het negatieve resultaat van ca. € 24.000 is ten laste van de reserve grondexploitatie OBK gebracht. De bijdrage aan het WOP-fonds van € 85.000 is komen te vervallen. Inmiddels is een nieuw plan in voorbereiding. Dislocaties Brede School In de stadsdeelvisie Oost I zal duidelijk worden of en in welke vorm de dislocatie Dir. van der Mühlenlaan zal worden ontwikkeld. Deze visie zal eind 2012 gereed zijn. De locatie zal tijdelijk worden ingericht als natuurspeelplek. Daarom is het geraamde resultaat van € 100.000 verschoven van 2013 naar 2015. Door de gevolgen van de kredietcrisis verloopt de verkoop van de kavels van de dislocatie Rolduckerstraat minder voorspoedig dan aanvankelijk werd aangenomen. Tot en met 2011 zijn drie percelen verkocht. De geraamde resultaten zijn daardoor aangepast en anders gefaseerd. Wel is een bedrag van € 3.000 afgedragen aan het WOP-fonds. Dislocaties Campus De verkoop van de 12 kavels aan de Pastoor Theelenstraat verloopt moeizaam. Tot en met 2011 zijn 5 percelen verkocht. In 2011 is een bedrag van € 3.000 afgedragen aan het WOP-fonds en is € 70.000 gestort in de reserve grondexploitatie OBK. Voor de komende jaren wordt als gevolg van de economische ontwikkelingen en de slechte woningmarkt met beperkte inkomsten gerekend. Grachterheide Op deze locatie is de bouw van in totaal 113 woningen in drie fasen gepland. In 2009 is gestart met de 1e fase van 35 woningen. Daarvan zijn tot en met 2011 25 woningen opgeleverd. Omdat nog niet zeker is wanneer de 2e en 3e fase zullen starten zijn de geraamde resultaten anders gefaseerd. Kaffebergsweg In 2007 en 2008 zijn de 10 percelen van dit plan verkocht. 8 van de 10 woningen zijn gereed. Daardoor kon in 2010 ter plaatse de infrastructuur worden opgewaardeerd. Na het opwaarderen van de infra is € 100.000 in de reserve grondexploitatie gestort. In 2011 bleek dat er nog een bedrag van ca. € 13.000 in de infra moest worden geïnvesteerd. Van dit bedrag is € 11.500 ten laste van de reserve grondexploitatie gebracht. Als de overige twee woningen gereed zijn en het achterterrein is ingericht kan het project worden afgesloten. Kleingraverstraat Op deze locatie worden 2 vrije sector kavels verkocht. De bodemsanering is in 2009 afgerond. De kavels zijn in 2010 in de verkoop gebracht. In 2011 is 1 perceel verkocht. Daardoor kon € 37.000 in de reserve grondexploitatie OBK worden gestort. Lupinestraat-Anemonenstraat Op deze locatie wordt volgens de stadsdeelvisie Kerkrade-West de nieuwe multifunctionele accommodatie in de Heilust gerealiseerd. De definitieve financiële gevolgen voor de grondexploitatie zijn nog niet bekend. Het project kon daardoor nog niet worden afgesloten. Maria Goretti Het stedenbouwkundig plan is definitief. De initiatiefnemer van het project, Meander zorggroep, heeft aangegeven te willen starten met de planologische procedure. Ten behoeve van het plan zal de gemeentegrond op de locatie van de voormalige Vrije Academie worden ingebracht. Er wordt rekening gehouden met een resultaat van € 100.000 in 2015. Op de Knip De grond voor de bouw van 34 woningen is in 2009 getransporteerd. Conform de projectontwikkelingsovereenkomst heeft de gemeente een park aangelegd. Tevens is besloten dat het aan het plangebied grenzende groen zal worden heringericht. De kosten voor zowel de aanleg van het park als de herinrichting van het overige groen zijn in 2010 in beeld gebracht. Het op basis daarvan geraamde resultaat van € 135.000 is in de reserve grondexploitatie OBK gestort.

133

Teutelebroekstraat-Kerkvoetpad Als gevolg van de economische ontwikkelingen verloopt de verkoop van de 4 kavels minder voorspoedig dan aanvankelijk werd aangenomen. Tot nog toe is één kavel verkocht. In 2012 zal de infra rondom het plangebied worden opgewaardeerd. Door de tegenvallende inkomsten en de investeringen in 2012 zijn de geraamde resultaten verschoven naar 2014 en verder. Haghenstraat Wonen Heuvelsteden is eind 2010 gestart met de bouw van 35 woningen aan de Haghenstraat. Dit betreft de laatste fase van het project Ursulinenpark. De financiering van dit onderdeel van het project werd bemoeilijkt doordat de parkeerplaatsen ondergronds moesten worden gerealiseerd. De gemeente Kerkrade heeft om het project vlot te trekken gebruik gemaakt van de “Tijdelijke stimuleringsregeling woningbouwprojecten 2009 derde tranche”. Het ministerie van VROM heeft een subsidie verleend van € 190.000. Een van de voorwaarden is dat de gemeente een bijdrage aan het project zal leveren van € 95.000. Het project Ursulinenpark is in het verleden afgesloten. Daardoor zal de bijdrage van de gemeente ten laste van de reserve worden gebracht. Deze bijdrage is nog niet gerealiseerd. Daardoor zijn de kosten in 2012 geraamd. Diverse projecten Het project “Uitbreiding Capri” is afgesloten doordat de eigenaar afziet van de plannen. De projecten “Kommerveldlaan-Laurastraat” en “Ailbertuslaan 3e en 4e fase” zijn gereed. Als gevolg van de verkoop van het pand Einderstraat 88 (NIP) zijn in 2011 nog voorschotten van de nutsbedrijven verrekend. De saldi van deze projecten zijn ten laste en ten gunste gebracht van de reserve grondexploitatie OBK. e. Beleidsuitgangspunten reserves in relatie tot de risico’s van grondzaken Beleidsuitgangspunten m.b.t. de reserves voor grondzaken In de vorm van de ‘algemene reserve OBK’ is een specifieke buffer voorhanden voor het opvangen van eventuele niet reeds voorziene/afgedekte risico’s in de totale grondexploitaties. Deze reserve heeft thans een omvang van circa € 1,25 mln. De specifieke risico’s van het OBK zijn in beeld en worden periodiek geactualiseerd. Vanuit de ‘reserve grondexploitatie OBK’ worden vervolgens alle grondexploitaties bekostigd danwel opbrengsten geparkeerd, o.a. ten behoeve van (majeure) investeringen. Deze reserve fungeert daarmee als “werkreserve” voor het OBK. Gelet op de relatief beperkte verwachte verliezen worden geen afzonderlijke voorzieningen getroffen voor verlieslatende exploitaties. Indien mogelijk worden subsidies ingebracht in de exploitaties, zoals bijvoorbeeld ISV-gelden. Voor de WOP-bijdragen ten laste van de reserve grondexploitatie OBK en de invloed van de Wro daarop wordt verwezen naar onderdeel b en de tabel bij onderdeel c. Risico’s van de grondzaken In deze paragraaf zijn de risico’s van de grondexploitaties als gevolg van met name de economische ontwikkelingen en de krimp uitgebreid behandeld. Hieronder volgt nog een aantal specifieke risico’s of relevante ontwikkelingen van de grondexploitaties. Juridische risico’s In december 2009 is de “Herstructureringsvisie voor de woningvoorraad Parkstad Limburg” vastgesteld. Deze visie geldt als kaderstellend beleidsdocument voor de periode 2010-2020. Voor de Gemeente Kerkrade geldt een ‘onttrekkingsopgave” van 2.886 woningen. Er is in 2010 gestart met een nadere uitwerking van de sloopopgave in relatie tot een beperkte nieuwbouwontwikkeling per stadsdeel. Duidelijk is dat niet alle woningbouwlocaties kunnen worden ontwikkeld. Met name voor de harde plannen, waarbij bouwvergunning is verleend, ontwikkelingsovereenkomsten zijn gesloten, in meerdere gevallen gronden zijn verkocht en zelfs bestemmingsplannen zijn vastgesteld, zal overleg met de ontwikkelende partijen noodzakelijk zijn. Door de invoering van de nieuwe Wro per 1 juli 2008 is de uitvoering van het grondbeleid veranderd. De gemeente is verplicht bij ieder bouwplan de kosten te verhalen. Bij voorkeur dient dit te geschieden via een anterieure overeenkomst. Dit vereist een onderhandeling met ontwikkelaars en de wijze waarop wordt onderhandeld over het verhalen van kosten die de gemeente maakt voor zo’n ontwikkeling kan vertragend werken. Dit geldt zeker voor projecten waarbij met betrekking tot het verhalen van die kosten de gemeente en de ontwikkelende partij geen overeenstemming kunnen bereiken. In dat geval zal een 134

exploitatieplan moeten worden opgesteld. Het exploitatieplan dient gelijktijdig met het bestemmingsplan te worden vastgesteld. De gemeente gaat ervan uit dat in de meeste gevallen overeenstemming zal worden bereikt. De uitvoering van een aantal projecten kan worden vertraagd als tegen deze projecten bezwaar wordt gemaakt. Planschade De risico’s met betrekking tot planschade worden zo veel mogelijk afgewenteld op de projectontwikkelaar. Echter bij projecten die de gemeente zelf uitvoert, of waarvan de contracten reeds langer geleden zijn getekend, kan de planschade niet op een derde partij worden afgewenteld. Met betrekking tot de volgende projecten zijn planschadeverzoeken in behandeling: Ursulinenpark, Niersprinkstraat-Koninginnestraat, Marktstraat-Einderstraat, Grachterheide en Rolduckerstraat. Tevens zijn enkele planschadeverzoeken in behandeling voor het Bestemmingsplan Buitengebied en het Bestemmingsplan Noord. In 2011 zijn 3 verzoeken inzake Ursulinenpark afgehandeld en is 1 verzoek inzake Ursulinenpark en 1 verzoek inzake Marktstraat-Einderstraat afgewezen. In de procedure van de erven van de heer Zillekens tegen de provincie en de gemeente aangaande de gebruikte onteigeningsprocedure ten behoeve van de aanleg van de S23 heeft het Hof Arnhem in 2010 partijen in overweging gegeven tot een minnelijke schikking te komen. Dit heeft in 2011 geresulteerd in een compromis met de erven van de heer Zillekens. In 2012 zal in een vaststellingsovereenkomst tussen provincie en gemeente de verdeling van de kosten en de overdracht van de gronden van de provincie aan de gemeente worden geregeld. Marktrisico’s Door de gevolgen van de kredietcrisis en de krimp geldt voor de periode 2012 en verder een marktrisico voor de volgende projecten: Rodaboulevard, Rolduckerstraat, Pastoor Theelenstraat, Grachterheide, Kleingraverstraat, Teutelebroekstraat-Kerkvoetpad, Dir. van der Mühlenlaan. Daarnaast beschikt het OBK nog nauwelijks over nieuwe winstgevende locaties, waarmee negatieve ontwikkelingen in de geprognosticeerde grondverkopen kunnen worden opgevangen. De winstgevende locaties die nu in het ontwikkelingsprogramma zijn opgenomen zijn reeds dichtverplicht. De nieuwe ontwikkelingslocaties liggen in binnenstedelijke locaties en herstructureringsgebieden. Hierbij is sprake van grondexploitaties met forse grondkosten, waarbij de financiële haalbaarheid van de plannen een kritisch probleem vormt. Zeker als gevolg van de krimp is bij de herstructureringslocaties sprake van tekortlocaties en niet meer van opbrengstlocaties. De noodzaak voor vernieuwing en sloop op bestaande woningbouwlocaties en voor revitalisering van bedrijventerreinen neemt toe, met als gevolg een omgekeerde verdiencapaciteit (“er moet geld bij”), aldus het rapport van de rekenkamercommissie in 2009. In een plan van aanpak om deze ontwikkeling het hoofd te bieden is aangeduid dat een integrale aanpak noodzakelijk zal zijn. Door gerichte investeringen in de herstructurering van de woningvoorraad, in economische structuurversterking alsook in versterking van de identiteit van Kerkrade kan een omslag van een negatieve prijsspiraal naar een waardevermeerdering van vastgoed worden gerealiseerd. Kerkrade-West geldt in dit kader als een pilotproject.

§8. Krimp (oftewel bevolkingsontwikkeling Kerkrade) a. De visie van Kerkrade op de krimp De gemeente Kerkrade heeft inmiddels de krimp als autonome ontwikkeling geaccepteerd. Het is nu zaak om de kansen, die de krimp biedt, aan te grijpen. Kerkrade trekt in dit kader gezamenlijk op met de gemeenten in de stadsregio Parkstad Limburg. Er is voor diverse thema’s gezamenlijk beleid (onder andere wonen en retail) opgesteld en er zijn regionale afspraken hierover gemaakt, bijvoorbeeld de transformatie van de bestaande woningvoorraad.

135

Bedreigingen De gevolgen van krimp worden steeds beter zichtbaar. Zo loopt het leegstandscijfer van woningen en winkels in Kerkrade de laatste jaren verder op en ligt leegstand dikwijls in combinatie met verpaupering op de loer. Het draagvlak voor voorzieningen komt onder druk te staan. Het voorzieningenniveau moet door minder inwoners gedragen worden. Eerst treedt een periode van transitie op; een overgang naar een nieuwe balans. Daar waar in het verleden veel voorzieningen op buurtniveau aanwezig waren, zullen deze nu meer geclusterd moeten worden. Denk daarbij aan onderwijs, sport, speelvoorzieningen en het zorgaanbod. Tot slot zijn er brede en forse financiële gevolgen. De inkomsten van de gemeente verminderen aanzienlijk (o.a. algemene uitkering, belastingen). Dit geldt ook voor externe partners (onderwijs, zorg, corporaties, culturele instellingen, etc). Daarentegen nemen de benodigde gemeentelijke uitgaven en die van de externe partners toe, zowel in de ruimtelijke, economische als sociale sector. Kansen De bevolkingsontwikkeling biedt ook kansen. Kerkrade kan, en zal, kiezen voor kwaliteit boven kwantiteit. Niet alleen de woningvoorraad wordt verbeterd, maar ook de woonomgeving. Doordat er meer ruimte vrijkomt, zal er meer aanleg van groen in en om de wijken mogelijk zijn. Dit komt het woonen verblijfsplezier ten goede. De diverse centra en de voorzieningen krijgen een kwaliteitsimpuls. Door voorzieningen te bundelen, kan ook hier meer worden geïnvesteerd in minder. Naast deze kansen voor de wijken, blijft Kerkrade ook inzetten op de doorontwikkeling van het speerpunt toerisme. Dit heeft de laatste tijd al vruchten afgeworpen door een grote toename van bezoekersbestedingen en diverse stimuleringsprijzen. Tot slot bieden de ontwikkelingen van de (eu)regionale infrastructuurverbindingen kansen. Hierdoor verbreedt het draagvlak en kan Kerkrade samen met de partners zich op een hoger schaalniveau profileren. De bouw van twee campussen bij de RWTH in Aken kan een extra impuls betekenen. Om deze kansen goed te benutten, staat de gemeente de komende jaren voor een forse opgave. Deze pakt Kerkrade waar mogelijk lokaal en waar nodig (eu)regionaal op. De opgaven hebben ondermeer betrekking op de woningvoorraad, openbare ruimte en voorzieningen. Hoewel Kerkrade de opgave integraal benadert, worden deze drie aspecten verder toegelicht. Voor meer gedetailleerde informatie zie beleidsveld 1 (Bouwen en Wonen) en paragraaf 7 (Paragraaf Grondbeleid). Visies en Witboek In 2011 zijn er in Kerkrade belangrijke strategische visies vastgesteld, waaronder de “Reisgids Kerkrade 2030”, de gemeentelijke structuurvisie “Kerkrade 2010-2020” en de stadsdeelvisie “Kerkrade-West” waarin de demografische ontwikkelingen (bevolkingskrimp) en de uitdagingen, waaronder de transformatieopgave van de woningvoorraad, het op peil houden van voorzieningen en leefbaarheid, de herinrichting van gebieden en openbare ruimten voor de komende decennia centraal staan. Zo zijn in de gemeentelijke structuurvisie zijn gebieden aangewezen waarbinnen ontwikkeling, verdunning of beheer is voorzien. In de ontwikkelingsgebieden (Heilust/Spekholzerheide, Bleijerheide/Vroenhof en Rolduckerveld) zal de komende jaren met name een ingrijpende aanpak van de woningvoorraad en openbare ruimte plaatsvinden. Ook is in de integrale visie opgenomen dat Kerkrade de maatschappelijke voorzieningen zoals zorg-, onderwijs- en sportvoorzieningen concentreert en gelijkmatig verspreidt over de stad en deze kwalitatief verbetert. De gemeentelijke structuurvisie wordt de komende jaren verder uitgewerkt in stadsdeelvisies voor de stadsdelen West, Oost en Noord. Op 23 februari 2011 is de Stadsdeelvisie Kerkrade-West vastgesteld. Daarbij is een gemeentelijk budget van circa € 2,4 mln beschikbaar gesteld ten laste van de ‘reserve structuurfonds’. Overige partijen dragen ook bij aan het project. Deze stadsdeelvisie fungeert als pilot voor de Limburgse wijkenaanpak. Momenteel wordt gewerkt aan de overige stadsdeelvisies. Verder is in mei 2011 de brochure “Witboek krimp gemeente Kerkrade; Mooier door minder” verschenen. In de afgelopen jaren kreeg de gemeente vaak vragen over krimp en hoe Kerkrade hiermee omgaat. Wat betekent dit voor de gemeente, wat zijn de gevolgen, hoe gaan we hiermee om en welke stappen zijn er al gezet en wat voor financiële consequenties hebben deze maatregelen. In het witboek krimp wordt een antwoord gegeven op deze vragen. Uit de brochure blijkt dat krimp een complex 136

fenomeen is en iedereen in onze gemeente hiermee te maken heeft, krijgt. Op thematische wijze is beschreven hoe de gemeente zaken heeft aangepakt en wat zij nog gaat doen. b. De herstructurering van de woningvoorraad In 2009 is de regionale herstructureringsvisie vastgesteld. Hieraan hebben alle Parkstadgemeenten en de daarin werkzame corporaties meegewerkt. In deze visie is op stadsdeelniveau de opgave tot 2020 vastgesteld. Een belangrijke uitdaging is de transformatie van de woningvoorraad. In november 2010 is in het kader van de actualisatie van de transformatieopgave 2010-2020 de “onttrekkingsopgave” per 1-12010 voor de Gemeente Kerkrade vastgesteld op 2.886 woningen. Dat betekent voor de stad als geheel een kostenpost in de orde van grootte van circa € 300 mln in termen van sloopkosten en boekwaarden, volgens de eerste indicaties. Een omvangrijke ingreep, die zowel in de huur- als in de koopsector zal moeten plaatsvinden en die alleen met financiële steun van derden zoals Rijk en provincie kan worden aangepakt. Deze reikt verder dan de woningvoorraad alleen, maar heeft ook gevolgen voor de woonomgeving en de sociale structuur in de wijken. In 2011 zijn in de gemeente Kerkrade 330 woningen gebouwd en 96 gesloopt. Verder bedraagt de leegstand voor woningen in 2011 5,8% van de totale woningvoorraad in Kerkrade en is met 68 woningen toegenomen ten opzichte van vorig jaar. Eind 2011 is gestart met de omvangrijke sloop in Heilust en in Bleijerheide (hoogbouwflats) in kader van de transformatieopgave. c. De herinrichting van de openbare ruimte Ten gevolge van de sloop, zal er meer openbare ruimte in de wijken komen. Deze zal hoofdzakelijk groen worden ingericht. Er ontstaan op die manier groene plekken in de wijk, maar ook groene zones door de wijken. Hierdoor worden groenstructuren beter met elkaar verbonden. Dit is een belangrijke kwalitatieve ontwikkeling. De stedelijke gebieden van Kerkrade kennen namelijk een hoge bebouwingsgraad en er is weinig buurtgroen. Het groen van Kerkrade ligt niet in, maar tussen de diverse wijken. Door de ontwikkeling van rood naar groen, komen de huidige – te verbinden - groenstructuren beter tot hun recht en wordt er meer buurten wijkgroen ontwikkeld. Op die manier ontstaan hoogwaardigere woonmilieus die een hogere leefbaarheid met zich meebrengen. Een klein deel van de extra openbare ruimte zal worden ingericht als parkeerterrein om de parkeerdruk met name in de nabijgelegen nauwe oude straten op te vangen. d. Concentratie van voorzieningen Zoals aangegeven, gaat Kerkrade toe naar “Mooier door minder”. Dit betekent ondermeer het bundelen van voorzieningen, zoals eerder in dit hoofdstuk is aangegeven. Op een aantal fronten is dit al flink in gang gezet. Diverse schoollocaties zijn samengevoegd. Voor het voortgezet onderwijs is de Campus (circa 21 mln euro) gebouwd. Dit multifunctionele gebouw voorziet niet alleen in onderdak voor onderwijs, maar ook de muziekschool, de Vrije Academie en jongerenvoorzieningen vinden hier een plek. Voor het basisonderwijs wordt ingezet op het concept “Brede School”, waarin meerdere basisscholen en andere voorzieningen worden ondergebracht (voor de Steltloper is circa € 4,5 mln besteed en voor School Plein is circa € 5,6 mln beschikbaar gesteld/gereserveerd). In de gemeentelijke structuurvisie staat dat de concentratie van onderwijsvoorzieningen zal worden afgerond. De bestaande locaties krijgen eveneens een kwaliteitsimpuls. Bundeling heeft tevens plaatsgevonden bij diverse voetbalverenigingen. Ten aanzien van gemeenschapshuizen is spreiding en upgrading noodzakelijk. Door deels renovatie en deels nieuwbouw moet worden voorzien in multifunctionele accommodaties die functioneren als spil in de wijk. Voor MFA Socioproject is € 2,3 mln besteed en voor MFA West is € 4,0 mln gereserveerd. Er is gekozen voor een concentratie van retailvoorzieningen in een aantal benoemde clusters. De opwaardering van een aantal wijkcentra wordt afgerond (Carboonplein - circa € 1,7 mln besteed, Maria Gorettiplein, kern Eygelshoven - circa € 3,1 mln besteed) en de stad staat aan de vooravond van een nieuwe impuls voor het stadscentrum (Centrumplan - voorlopig € 2,9 mln beschikbaar gesteld/gereserveerd) en herinrichting van het Atriumterrein (circa € 1 mln beschikbaar gesteld/gereserveerd)). Voor de bedrijventerreinen wordt ingezet op revitalisering en beheer, in plaats van op uitbreiding. Regionaal is er voldoende capaciteit, dus wordt gekozen voor kwaliteitsverbetering van de bestaande 137

terreinen. Kerkrade zal onverminderd inzetten op de doorontwikkeling van diverse toeristische voorzieningen, zoals die nu al succesvol aanwezig zijn. e. Overige onderwerpen Gelet op de bevolkingsontwikkeling, zal er meer behoefte aan zorg komen. Er komen immers meer ouderen. Er zal moeten worden ingespeeld op deze veranderende zorgvraag. Zowel sociaal, financieel als ruimtelijk moeten er maatregelen worden getroffen. Hierbij is ook de arbeidsmarkt een aandachtspunt. Doordat de beroepsbevolking afneemt en de zorgvraag toeneemt, ontstaat er mogelijk een tekort aan zorgmedewerkers. Tot slot zal er ingezet moeten worden op de sociale cohesie. Door de veranderende bevolkingssamenstelling, de individualisering en de fysieke ingrepen in de wijken, verdient deze alle aandacht. Door een integrale aanpak zal Kerkrade moeten gaan voor een goed sociaal klimaat in de wijken en in de stad. In de gemeentelijke structuurvisie is aangegeven dat we een levensloopbestendige stad willen zijn met passende zorg en zelfredzame inwoners. Tot slot hebben presentaties en voorlichtingen plaatsgevonden aan externen in het kader van de krimp en de transformatieopgave. Zo hebben o.a. diverse studenten, corporaties en vertegenwoordigers van het Rijk onze gemeente bezocht en een goede indruk gekregen over de gevolgen van bevolkingskrimp en wat wij hieraan als gemeente en regio doen. f. Financiën Deze paragraaf is ook op verzoek van de Provincie en het Ministerie van BZK opgenomen, in verband met de tijdelijke extra middelen die in de periode 2011 – 2015 worden ontvangen middels de algemene uitkering. Deze toevoeging zal na vijf jaar worden geëvalueerd en beoordeeld in het jaarlijkse Periodiek Onderhoudsrapport gemeentefonds (POR). Daartoe zal onderzoek worden gedaan bij de gemeenten die in aanmerking komen voor deze krimpmaatstaf. Omdat een bedrag per feitelijk “verloren inwoner” wordt ontvangen en daarnaast de uitkeringsfactor kan veranderen met elke circulaire, is in de loop der tijd een schommeling in de extra middelen mogelijk. De actuele bedragen (peil sepcirculaire 2011) zijn circa € 1,3 mln in 2011, € 1,2 mln in 2012 en 2013, € 1,1 mln in 2014 en € 1,0 mln in 2015. Gezien de hiervoor genoemde bedragen een welkome aanvulling. Door de krimp daalt in elk geval de algemene uitkering. Dit werd reeds in 2008 door de Raad voor de Financiële Verhoudingen (RFV) in haar rapport ‘Bevolkingsdaling, gevolgen voor bestuur en financiën’ voorspeld. In hoeverre sprake is van een evenredigheid tussen lagere inkomsten en lagere kosten is tevens onderzocht. De kern van hun verhaal was: ‘Krimpgemeenten hebben tijdens de krimp hogere lasten omdat het voorzieningenniveau niet evenredig kan dalen met het inwoneraantal. Hun vermogen om het voorzieningenniveau op peil te houden wordt daarmee serieus op de proef wordt gesteld en nieuwe ontwikkelingen worden geblokkeerd’. De RFV staat hierin niet alleen. Uit Duits onderzoek (Prof. Dr. Martin Junkernheinrich, T.U. Kaiserslautern) blijkt dat krimpgebieden hiermee vaak worden geconfronteerd. Dit fenomeen wordt ook wel kostenremanentie genoemd. Dit doet zich bijvoorbeeld sterk voor bij het rioolstelsel. Het stelsel wordt niet kleiner bij een dalend inwoneraantal, het ligt er immers, het is een complex en samenhangend systeem en moet (grotendeels) blijvend onderhouden worden om een goede werking te garanderen. Begin 2011 hebben Rijk, provincie en de stadsregio Parkstad Limburg gezamenlijk een zogenaamd “Transformatiefonds” opgericht om de structurele leegstand terug te brengen teneinde de leefbaarheid te verbeteren. In juli 2011 heeft de regio de Notitie Uitwerking Transformatiefonds vastgesteld. Alle partijen leveren een bijdrage van ieder € 14,75 mln aan dit fonds. Kerkrade levert daarin via haar deelname in de stadsregio ook haar aandeel. Initiatieven met een regionaal effect of pilots voor de regio kunnen rekenen op een bijdrage uit dit fonds. In de Interbestuurlijke Voortgangsrapportage Bevolkingsdaling (Rijk, VNG en IPO) van juni 2011 is aangegeven dat de regio Parkstad Limburg samen met de regio’s Zeeuws Vlaanderen en Eemsdelta als “topkrimpregio” zijn aangemerkt. Er zal vanuit het Rijk meer de nadruk worden gelegd op anticipeerregio’s en het versterken van de economische vitaliteit van alle krimpregio’s. In het ontwerp van de Rijksstructuurvisie Infrastructuur en Ruimte van juli 2011 is onderkend dat de ruimtelijke dynamiek verschillend is in Nederland en dat op termijn grote delen van het land op termijn gaan krimpen. Aangegeven is dat dit geen nationaal belang is en regionaal moet worden opgelost. Waar nodig zal het

138

Rijk hierin faciliteren. Voor de komende periode komen er echter geen extra financiële middelen beschikbaar voor de krimpaanpak.

139

140

Jaarrekening 2011

141

Recapitulatie lasten en baten per beleidsveld

nr Lasten 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11

omschrijving beleidsveld

Algemene dekkingsmiddelen Bouwen en wonen Verkeer en vervoer Milieu Economie en toerisme Veiligheid en handhaving Jeugd Welzijn, sport en cultuur Zorg Werk en inkomen Bestuur en bedrijfsvoering Beheer

bijgestelde begroting t/m NJN 2011

bijgestelde begroting 2011

rekening 2011

6.362 6.753 1.599 7.036 1.240 5.597 9.734 10.743 17.452 65.914 9.536 15.006

5.610 13.520 1.284 6.805 1.101 5.126 6.994 9.074 17.062 67.158 8.850 13.231

6.335 18.197 1.489 6.018 1.369 6.334 8.306 12.354 19.086 67.567 9.259 14.757

6.225 8.899 1.479 5.916 1.123 7.053 8.776 10.031 19.008 70.651 9.419 15.786

6.934 9.678 1.478 5.911 1.110 6.842 8.484 10.007 20.075 70.138 9.712 15.744

156.972

155.815

171.072

164.366

166.113

Algemene dekkingsmiddelen Bouwen en wonen Verkeer en vervoer Milieu Economie en toerisme Veiligheid en handhaving Jeugd Welzijn, sport en cultuur Zorg Werk en inkomen Bestuur en bedrijfsvoering Beheer

70.856 3.496 1.023 6.645 1.272 781 3.814 1.304 2.141 64.341 1.054 6.098

66.827 9.957 766 6.405 768 755 1.104 622 1.564 60.034 723 5.299

71.811 11.715 840 10.033 810 920 2.281 976 2.540 62.572 976 5.808

77.363 3.796 839 6.157 465 927 2.475 1.043 3.243 62.900 1.011 6.060

78.789 4.567 841 6.093 467 787 2.493 998 3.269 63.285 1.101 7.131

Totaal baten Correctie addendum 2010 Totaal baten incl. addendum

162.825 738 163.563

154.824

171.282

166.279

169.821

5.853 738

-991

210

1.913

3.708

Totaal lasten

Baten 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11

primaire begroting 2011

rekening 2010

Resultaat voor bestemming Correctie addendum 2010 Resultaat voor bestemming incl. addendum

6.591

142

nr

omschrijving beleidsveld

Reserve-stortingen 00 Algemene dekkingsmiddelen 01 Bouwen en wonen 03 Milieu 04 Economie en toerisme 11 Beheer

primaire begroting 2011

rekening 2010

bijgestelde begroting t/m NJN 2011

bijgestelde begroting 2011

rekening 2011

14.707 408 150 300 102

3.679 794 50 200 0

25.828 415 627 200 54

28.492 417 671 0 0

30.764 420 586 100 0

15.667

4.723

27.124

29.580

31.870

10.427 35 54 0 0

4.731 900 0 0 83

26.819 95 0 0 0

27.464 199 0 0 5

28.303 199 0 0 4

Totaal onttrekkingen

10.516

5.714

26.914

27.668

28.506

Saldo mutaties reserves

-5.153

991

-210

-1.914

-3.364

Resultaat na bestemming

1.438

0

0

0

345

Totaal toevoegingen Reserve-onttrekkingen 00 Algemene dekkingsmiddelen 01 Bouwen en wonen 03 Milieu 04 Economie en toerisme 11 Beheer

143

Belangrijkste mee- en tegenvallers rekening 2011 x €1.000 k p / pro g

incidenteel /

€

o m s c hrijv ing

C OD E

structureel

CODE: V=voorjaarsnota (jun-11), code N=najaarsnota (okt-11) incl. addendum 2010, code R=rekening

3.819

KP

Kapitaallasten

32

i

00

Aanmaningen en dwangbevelen

54

i

R R

00

Afhandeling regeling BWS, gedeelte 2011

554

i

N

00

Afhandeling regeling BWS, naar reserve stadsvernieuwing

-896

i

N

00

Afhandeling regeling BWS, uit reserve parkeerfonds

342

i

N

00

Afronding vervreemding aandelen Essent

4.000

i

N

00

Afronding vervreemding aandelen Essent, toevoegen aan reserve Essent

-4.000

i

N

00

Afwikkeling Essent (m.n. vrijval gar 337.000 + divid PBE 124.000 uit vrz Essent)2.135

i

R,N

00

Algemene reserve

-700

i

N

00

Algemene reserve, overheveling uit reserve Essent

00

Algemene uitkering (sept en dec circulaire incl oude jaren)

00

Brandverzekering

00

Kapitaallasten: investeringen Gaia en Roda

00

Leisuredome - RES NUTG

00

NK Wielrennen - RES NUTG

00

NRV2011: (raad december)

00

NRV2011: aanvulling College: centrum jeugd en gezin - RES NUTG

00 00

700

i

N

1.141

i

R,N,V

28

s

V

400

i

N

-200

i

R

-125

i

R

212

i

R

50

i

R

NRV2011: aanvulling College: lokaal jeugdbeleid - RES JEUGDBELEID

66

i

R

NRV2011: aanvulling College: vrijval mazo - RES NUTG

42

i

R

00

Onvoorzien, overschot

71

i

R

00

OZB

47

i

R

00

P-budget

-293

i

R

00

Storting BLS gelden - RES STADSVERNIEUWING

-154

i

R

00

Verrekening BTW

50

i

R

00

Voortzetting startersregeling 2012-2014 - RES NUTG

-150

s

R

00

Vorming res Wet Sociale Werkvoorziening (WSW): gedeelte addendum rek 2010 396

i

N

00

Vrijval NTB diverse posten oude jaren

61

i

R

00

WA-verzekering

14

s

V

00/08

Parkstad Limburg

00/08

Vorming res Wet Sociale Werkvoorziening (WSW)

0

i

R,N

-5.647

i

N

04

Kermissen

-59

i

R

04

Markten

-30

i

R

04

Regiobranding

05

Leges bouw (Njn 0,3 bijgesteld)

05

Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD)

06 06

Leerlingenvervoer

08

Wmo (Hbh + huish. verzorging)

-48

s

V

-351

i

R,N

-20

i

V

Jeugdzorg (m.n. vrijval rijksgeld CJG2011 ad 184.000 toerekening oude jaren) 232

i

R

-47

i

R

-1.139

i

R

10

Leges burgerzaken (restit NIK - 20.157, comp Rijk 51.530; overige 34.178)

53

i

R,V

11

Tennisaccommodaties

-10

i

V

11

Winterschade Roderlandbaan en Ailbertuslaan

-398

i

V

div.

Overige mutaties relatie bedrijfsvoering

113

i

R,N

345

B a t ig/ N a de lig re k e ningre s ult a a t 2 0 11

144

Analyse kostenplaatsen / indirecte kosten De kostenplaatsen worden via een bepaalde systematiek doorberekend naar de beleidsvelden (kostendragers). De verdeelsleutels (uren en tarieven) worden elke bestuursperiode geactualiseerd. De eerstvolgende keer zal dit in 2012 plaatsvinden. Onderstaand volgt een analyse van de belangrijkste afwijkingen op de kostenplaatsen. Afwijkingen rekening – begroting na wijziging huidig jaar (V=voordelig, N=nadelig) Kapitaallasten V 34.500 Bij het uitzetten van gelden is ruim € 32.000 meer ontvangen dan begroot. Gebouwenbeheer en Werkplein V 71.000 Op energie (electriciteit en gasverbruik) is een voordeel behaald van bijna € 25.000 euro. Verder is er aan onderhoud € 27.000 minder besteed dan begroot. Aan vergoeding van derden voor Werkplein is €10.000 meer ontvangen. HRM - Arbo V 11.500 Aan kosten Arbo Unie en Arbo budget is bijna € 24.000 minder uitgegeven dan begroot. De vergoedingen voor bedrijfsfitness blijven 17.000 achter ten opzichte van begroot. HRM – Vergoeding voor geleverde diensten V 18.000 De gewijzigde financiering voor bedrijfsfitness en de rechtstreekse inhoudingen door derden bij partners en gezinsleden hebben geleid tot verminderde inkomsten. Gelijktijdig is het totale volume van deelnemers teruggelopen waardoor meerjarig minder vergoedingen geïnd worden. Afwijkingen rekening huidig jaar – rekening vorig jaar (V=voordelig, N=nadelig) Kapitaallasten N 790.000 In verband met de activering van de investering “kunstgrasvelden rkvv Haanrade en KVC Oranje”, waarvan dekking plaatsvindt door middel van een onttrekking uit de reserve structuurfonds, is een bedrag ad € 821.000 extra afgeschreven op de activa “wegen, straten en pleinen”. Gebouwenbeheer en Werkplein V 480.000 Van het UWV is een afkoopsom ontvangen ad € 550.000 in verband met toekomstige huurderving Werkplein. Het batig exploitatie saldo is gereserveerd voor toekomstige nadelen. Registratuur en Archief N 20.100 De portokosten zijn gestegen met ruim € 20.000. Dit komt net name door een stijging van het postvolume (o.a. antwoordnummer 3 en port-betaald retourenveloppen) alsmede een prijsstijging bij TNT en Businesspost. Facilitaire materialen V 29.200 De kosten “huur kopieermachines” zijn € 26.000 minder. In 2010 hebben een aantal eindafrekeningen, zowel oude als nieuwe contract, plaatsgevonden betrekking hebbende op het boekjaar 2009. Verzekeringen V 45.000 In 2011 heeft er een gemeenteoverstijgende Europese Aanbesteding plaatsgevonden met 10 gemeentes voor een nieuwe Brand- en Opstalverzekering. Deze gezamenlijke aanbesteding heeft geleid tot een aanzienlijk positief resultaat. Beheer telefonie N 17.700 De stijging van de telefoonkosten € 17.700 zijn te verklaren door, toename van het aantal abonnementen Mobiele Telefonie en de hiermee gepaard gaande abonnementskosten in 2011(11 stuks), tevens een toename van de gesprekskosten Mobiele Telefonie.

145

Automatisering V 43.000 Aanpassingen in de programmatuur van en door Pink Roccade als gevolg van de basisregistratie BAG ter hoogte van € 30.000 in 2010. Uitbreiding van de programmatuur Gouwbelastingen met de module Kadaster, voor de verwerking van de Was-Word mutaties aangeleverd door het kadaster, i.v.m. uitfasering Kad4All van Centric ter hoogte van € 9.600 in 2010 HRM - Diensten van derden V 23.000 : Begeleiding en inzet van externen heeft beperkter plaatsgevonden. De interne herinrichting van processen en de bestuursopdrachten zijn grotendeels vanuit de eigen regiefunctie ingevuld. Advisering voor functiewaardering was tot een minimum beperkt alsmede minder uitgaven voor werving en selectie en ondersteuningskosten voor dit deelproces. Centrale administratie V 33.500 In 2010 is een toepassing geïmplementeerd die bijdraagt aan een intern/ambtelijk verbeterd proces van de totstandkoming van producten uit de cyclus van begroting en rekening. Stortkade N 56.000 De stijging van de kosten wordt met name veroorzaakt door toename van de transportkosten Rd4 (€ 39.000) en de kosten van grondafvoer (€ 10.000) Investeringen rekening Kostenplaatsen

bedragen x € 1.000 Primaire raming krediet

Uitbreiding Vervanging

0 414

Totaal kostenplaatsen

414

actuele raming Gevoteerd krediet 214 0 1.024 292 1.238

292

Besteed

Restant krediet

0 203

214 732

203

946

Het investeringsbudget voor projecten informatiebeleidsplan ad € 214.000 is overgeheveld naar 2012. Het budget voor vervanging GBA-pakket ad € 200.000 is eveneens overgeheveld naar 2012. Van het budget voor ICT investeringen ad € 712.000 is € 180.000 gevoteerd, waarvan € 110.000 is besteed. Het restant ad € 532.000 is doorgeschoven naar 2012. Voor aanschaf van diverse transportmiddelen is het totale budget van € 112.000 gevoteerd en hiervan is € 93.000 besteed.

146

Balans Alle bedragen x € 1.000, tenzij anders vermeld, evt. kleine verschillen door afronding. In de bijlagenmap zijn op detailniveau de volgende specificatiestaten opgenomen: Geactiveerde kapitaaluitgaven, Opgenomen geldleningen, Gewaarborgde geldleningen en andere Garantieverplichtingen, Nog te betalen Bedragen, Nog te ontvangen bedragen, Grondexploitatie, Investerings- en financieringsstaat en Regulier Investeringsprogramma. Tevens is er een nadere toelichting op de reserves en voorzieningen in opgenomen.

Figuur 1 Balans ultimo 2010 incl. addendum

65.290 126.421

5.036

70.447

51.594

37.242

Figuur 2 Balans ultimo 2011

68.261 3.321

142.875

Eigen Vermogen Voorzieningen Vrmd Verm. Lang Vrmd Verm. Kort

76.541

Vlottende activa

Vaste activa

54.474

49.226

147

B a la ns 2 0 11 G e m e e nt e Ke rk ra de A C T I V A

a dde ndum 2 0 10

ult im o 2 0 10

c o rr. 1- 1- 2 0 11*

ult im o 2 0 11

0 0 0 0

0 0 0 0

0 83.188 14.625 9 7 .8 13

0 83.188 14.625 9 7 .8 13

9.012 0 0

9.012 0 0

8.760 0 0

1.364 15.836 0 563 0 1.833 2 8 .6 0 8

1.364 15.836 0 563 0 1.833 2 8 .6 0 8

1.252 28.611 0 651 0 4.642 4 3 .9 16

12 6 .4 2 1

12 6 .4 2 1

14 2 .8 7 5

-57 0 -1.463 151 0 - 1.3 6 9

-57 0 -1.463 151 0 - 1.3 6 9

36 0 -660 80 0 -544

4.611 0 0 15.684 30.196 5 0 .4 9 1

4.611 0 0 15.684 30.196 5 0 .4 9 1

4.410 0 0 17.938 30.424 5 2 .7 7 2

10 1.100 80 1.19 0

10 1.100 80 1.19 0

14 358 0 372

1.2 8 2

1.2 8 2

1.8 7 4

5 1.5 9 4

5 1.5 9 4

5 4 .4 7 4

17 8 .0 15

17 8 .0 15

19 7 .3 4 9

V A S T E A C T IV A 1. a. b. c. 2. a.

b. 3. a.

b.

c. d. e.

Im m a t e rië le v a s t e a c t iv a Ko sten sluiten geldleningen + saldo agio /disagio Ko sten o nderzo ek & o ntwikkeling Overige immateriële activa M a t e rië le v a s t e a c t iv a Investeringen met een eco no misch nut 1. gro nden uitgegeven in erfpacht 2. o verige investeringen met een eco no misch nut Inv. in de o penb. ruimte met uitsl. een maatsch. nut F ina nc ië le v a s t e a c t iv a Kapitaalverstrekkingen aan: 1. deelnemingen 2. gemeenschappelijke regelingen 3. o verige verbo nden partijen Leningen aan: 1. wo ningbo uwco rpo raties 2. deelnemingen 3. o verige verbo nden partijen Overige langlo pende leningen u/g Ov. uitzett. met rentetypische lo o ptijd van 1jr o f langer B ijdragen aan activa in eigendo m van derden

0 0 0 0

748 9 8 .5 6 1

-748 2 7 .8 5 9

0 82.714 16.245 9 8 .9 5 9

V LO T T E N D E A C T IV A 4.

b. c. d.

V o o rra de n Gro nden hulpsto ffen 1. niet in explo itatie geno men bo uwgro nden 2. o verige gro nden hulpsto ffen Onderhanden werk, waaro nder gro nden in explo itatie Gereed pro dukt en handelsgo ederen Vo o ruitbetaalde vo o rraden

a. b. c. d. e.

Uit ze t t inge n Vo rderingen o p o penbare lichamen Verstrekte kasgeldleningen Rek-crt-verho udingen met niet-financiële instellingen Overige vo rderingen Overige uitzettingen

a. b. c.

Liquide m idde le n Kassaldi B anksaldi Giro saldi

a.

5.

6.

7.

O v e rlo pe nde a c t iv a

T O T A A L A C T IV A

(*) M utaties hebben betrekking o p een andere classificatie van activa (Catharinaho es), resp. de vo o rziening dialect activiteiten.

148

B a la ns 2 0 11 G e m e e nt e Ke rk ra de P A S S IV A

a dde ndum 2 0 10

ult im o 2 0 10

c o rr. 1- 1- 2 0 11*

ult im o 2 0 11

4.515

4.515

5.215

2.458 56.879 1.438 6 5 .2 9 0

2.458 56.879 700 6 4 .5 5 2

3.040 59.661 345 6 8 .2 6 1

4.141 840 55 5 .0 3 6

4.141 840 55 5 .0 3 6

70.447

70.447

76.541

7 0 .4 4 7

7 0 .4 4 7

7 6 .5 4 1

14 0 .7 7 3

14 0 .0 3 5

14 8 .12 3

14.900 3 9.445 2 4 .3 4 8

14.900 3 9.445 2 4 .3 4 8

28.500 585 11.482 4 0 .5 6 7

12 .8 9 4

13 .6 3 2

8 .6 5 9

3 7 .2 4 2

3 7 .9 8 0

4 9 .2 2 6

17 8 .0 15

17 8 .0 15

19 7 .3 4 9

V A S T E P A S S IV A 11.

c.

E ige n v e rm o ge n A lgemene reserve B estemmingsreserves 1. B estemmingsreserves vo o r egalisatie van tarieven 2. Overige bestemmingsreserves No g te bestemmen resultaat

a. b. c.

V o o rzie ninge n Vo o rzieningen vo o r verplichtingen, verliezen en risico 's Onderho udsegalisatievo o rzieningen Do o r derden beklemde midd. met een spec. aanwendingsrichting

a. b.

12 .

13 . a. b.

c. d.

V a s t e s c hulde n ( re nt e t ypis c he lo o pt ijd 1 jr o f la nge r) Obligatieleningen Onderhandse leningen van 1. binnenl. pensio enfo ndsen en verzekeringsinstellingen 2. binnenl. banken en o verige financiële instellingen 3. binnenlandse bedrijven 4. o verige binnenlandse sekto ren 5. buitenl. instell., fo ndsen, banken, bedrijven & o v. sect. Do o r derden belegde gelden Waarbo rgso mmen

-30 30

2.462 0 859 3 .3 2 1

V LO T T E N D E P A S S IV A

14 . a. b. c.

15 .

N e t t o v lo t t e nde s c hulde n m . re nt e t ypis c he lo o pt ijd < 1 jr Kasgeldleningen B ank en giro Overige schulden

O v e rlo pe nde pa s s iv a

T O T A A L P A S S IV A

G E WA A R B O R G D E G E LD LE N IN G E N

2 6 2 .0 14

149

2 5 4 .14 1

Waarderingsgrondslagen Met ingang van 1 januari 2004 is het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (BBV) in werking getreden. Op enkele punten is het BBV nadien nog gewijzigd. Vaste activa en passiva Vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs of vervaardigingprijs minus afschrijvingen, en in het geval van verstrekte geldleningen minus aflossingen. Materiële vaste activa worden ingevolge het BBV onderscheiden in: - investeringen met een economisch nut “die op enigerlei wijze kunnen leiden tot of bijdragen aan het verwerven van inkomsten...”. Deze investeringen worden geactiveerd. - investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut. Deze investeringen kunnen bij wijze van uitzondering worden geactiveerd en worden dan zo snel mogelijk afgeschreven. - investeringen met uitsluitend een maatschappelijk nut, welke niet worden geactiveerd. Financiële vaste activa worden ingeval van kapitaalverstrekkingen gewaardeerd tegen de nominale waarde, als het deelnemingen betreft tegen verkrijgingsprijs van de aandelen. Schulden met een rentetypische looptijd (zoals bedoeld in de Wet Fido) van langer dan één jaar worden in de balans opgenomen onder langlopende schulden. De renteverplichtingen zijn opgenomen onder “nog te betalen bedragen”. Vaste passiva worden tegen nominale waarde gewaardeerd. Voorzieningen worden gevormd voor verplichtingen, verliezen en risico’s waarvan de omvang redelijk inschatbaar is, voor het egaliseren van kosten. De voorziening oninbare debiteuren wordt verrekend met de openstaande vorderingen. Egalisatievoorzieningen voor onderhoud worden gebaseerd op een meerjarenraming van het uit te voeren groot onderhoud. De van Europese en Nederlandse medeoverheden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden, worden vanaf 2008 opgenomen onder de vlottende activa of passiva (art. 40a, resp. 49 BBV). Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin de uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie t.b.v. gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke. Gewaarborgde geldleningen: conform het BBV wordt volstaan met een gekwantificeerde toelichting. Vlottende activa en passiva De nog niet in exploitatie genomen bouwgronden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs danwel lagere marktwaarde. Op deze gronden is 4,15% rente bijgeschreven, net als bij de gronden in exploitatie. De bouwgronden in exploitatie worden gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs danwel de lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten bouwen woonrijp maken), alsmede een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. Bij grondexploitaties vindt, indien mogelijk of noodzakelijk, tussentijdse winst- of verliesneming plaats conform de verslaggevingseisen, o.a. afhankelijk van de voortgang, de mate waarin het resultaat in voldoende betrouwbare mate kan worden vastgesteld en (resterende) risico’s van het project. Magazijnvoorraden worden gewaardeerd tegen inkoopprijs danwel lagere marktwaarde. Vorderingen, schulden en liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

150

Onder de overlopende activa resp. passiva worden vanaf 2008 tevens opgenomen de van Europese en Nederlandse medeoverheden nog te ontvangen voorschotbedragen resp. nog te betalen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek uitkeringsdoel. Afschrijvingen Voor afschrijvingen worden gehanteerd de lineaire methode en de methode van de gelijkblijvende annuïteiten. Het merendeel van de investeringen wordt lineair afgeschreven. Vermeerderingen en verminderingen die qua bestemming of karakter horen bij een bepaalde investering, worden afgeschreven in de resterende looptijd van die investering. De afschrijvingstermijn wordt afgestemd op de verwachte nuttigheidsduur van een actief. Verlenging van de afschrijvingstermijn wordt overwogen indien een nieuwe beoordeling van de voorheen gekozen looptijd tot de conclusie leidt dat de technische levensduur van een actief een verlenging rechtvaardigt. In de vigerende Financiële Verordening ex art. 212 GW is het afschrijvingsbeleid en de methodiek nader uiteengezet. Verder gelden de bepalingen van het BBV. Hierna wordt een samenvattend overzicht gegeven van de gehanteerde termijnen. Normaliter worden de volgende afschrijvingstermijnen (vanaf 2004) voor investeringen met een economisch nut aangehouden: 50 jaar: 25 jaar: 10 jaar: 6 jaar: 5 jaar: 5 jaar: niet:

- (nieuwe) rioleringen en relining - nieuwbouw, renovatie, restauratie, aankoop woonruimten en bedrijfsgebouwen incl. eventuele daarin begrepen voorzieningen en installaties mits inbegrepen in totaalkrediet - afzonderlijke bouwkundige of andere voorzieningen, technische installaties, meubilair en levensduurverlengend onderhoud (upgrading) - transportmiddelen - automatiseringsapparatuur en programmatuur - rolstoelen en overige WMO-hulpmiddelen (bepaalde hulpmiddelen kunnen langer meegaan, bijv. trapliften 10 jaar) - gronden en terreinen

Investeringen met een maatschappelijk nut in de openbare ruimte worden bij voorkeur zo snel mogelijk afgeschreven, doch maximaal: 25/35 jaar:

25 jaar: 15 jaar: 10 jaar:

- wegen, straten, pleinen, bruggen, viaducten en overige civieltechnische kunstwerken (NB: voorzover de technische levensduur van een bepaald nieuw of gereconstrueerd activum 35 jaar of meer is, kan vanaf 2008 dit activum in maximaal 35 jaar worden afgeschreven) - begraafplaatsen, sportcomplexen, -velden (voorzover eigendom van de gemeente) - openbare verlichting, openbaar groen, groenvoorziening, vri - straatmeubilair, speelvoorzieningen, hondenuitlaatplaatsen, verkeersmaatregelen, fietsen voetpaden, en technische installaties

151

Toelichting op de balans ACTIVA VASTE ACTIVA 2. Materiële vaste activa 2.a.2. overige investeringen met een economisch nut Onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarde weer:

a) b) c) d) e)

Gronden en terreinen Woonruimten Gebouwen Grond-, wegen waterbouwkundige werken Vervoermiddelen Machines , apparaten en ins tallaties Ov. materiële vas te activa Totaal

B oekwaarde 0101-2011

Inves tering en

Des inves tering en

B ijdrag en derden

Afs chrijving en

Afwaar- B oekwaarde 31dering en 12-2011

1.083 236 8.868

211

-

-

14 35 619

-

1.069 201 8.460

25.516 140

852 129

-

-

753 45

-

25.615 224

1.315 46.778 83.936

356 2.979 4.527

220 220

-

431 3.632 5.529

-

1.240 45.905 82.714

a) Ter verlenging van de levensduur van gemeentelijke panden is in 2011 € 94 uitgegeven. In het raadhuis is voor de koeling € 85 uitgegeven, en zijn dakgoten vervangen voor € 16. De uitgaven voor schilderwerk bedroegen € 11. b) De uitgaven voor relining en renovatie van riolen op diverse locaties bedroegen € 847. c) Voor de aanschaf van 3 voertuigen is in 2011 € 93 uitgegeven. De vervanging van de dienstauto van het College heeft € 36 gekost. d) De uitgaven voor ICT-projecten waren in 2011 gemeentebreed € 262, specifiek Sozawe € 30. Met de investering in een Geografisch Informatiesysteem (GIS-architectuur) was in 2011 € 64 gemoeid. e) De investeringen Wmo waren in 2011 € 766, t.w. € 621 voor rolstoelen en overige hulpmiddelen, en € 145 voor trapliften. De kosten van arbitrage Campus waren in 2011 € 580. Met betrekking tot de Brede School heeft een naheffing omzetbelasting plaatsgevonden van € 29 en is € 180 opbrengst gerealiseerd door de verkoop van een appartement. Voor de revitalisering/inrichting is in de Rodahal € 216 geïnvesteerd en in het Wijngrachttheater € 57. Voor de renovatie van het Catharinahoes € 62 is uitgegeven. De investeringen in de sporthallen bedroegen € 24 en met de aanleg van de kunstgrasvelden Haanrade/KVC Oranje was een bedrag van € 821 gemoeid. Het onderhoud van D’r Pool heeft € 23 gekost. De investeringen ter verlenging van de levensduur van overige gebouwen waren € 306. Hierin is onder meer begrepen € 78 sloop/aanpassingen aan Multifunctioneel Complex D’r Pool, en overkapping / entree parkeergarage Kloosterraderplein voor € 107. De investeringen in de gebouwen van het basisonderwijs waren in totaal € 69. 2.b Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut De boekwaarde van deze investeringen had het volgende verloop:

a) b) c)

Gronden en terreinen Grond-, wegen waterbouwkundige werken Ov. materiële vaste activa Totaal

Boekwaarde 0101-2011 827

Investe-ringen 274

Desinvesteringen -

13.683 115 14.625

3.168 16 3.458

34 34

152

Bijdragen Afschrij-vingen derden 111 -

1.623 70 1.804

Afwaar- Boekwaarde 31deringen 12-2011 990 -

15.194 61 16.245

a) Aan groenvoorzieningen in diverse straten en wijken is € 274 uitgegeven. b) Voor reconstructie van diverse wegen is € 2.601 uitgegeven. Aan bijdragen is € 34 ontvangen, t.w. € 7 van het kerkbestuur, € 19 van de woningverenigingen en € 8 van Enexis. Aan civieltechnische kunstwerken is € 75 besteed. De investeringen in de openbare verlichting beliepen in 2011 € 242. De uitgaven voor het project ’duurzaam veilig’ bedroegen € 200, terwijl met de aanschaf van matrixborden € 50 gemoeid was. c) De uitgaven voor de voorbereiding van het Eurodepark waren € 16. 3. Financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa gedurende het jaar 2011 staat in onderstaand overzicht.

a)

b) c) d) e)

Kapitaalverstrekkingen aan: -deelnemingen -gemeenschapp. regelingen -overige verbonden partijen Leningen aan: -woningbouwcorporaties -deelnemingen -overige verbonden partijen Ov. langlopende leningen Ov. uitzettingen looptijd > 1 jaar Bijdragen aan activa van derden Totaal

Boekwaarde 0101-2011

Investe-ringen

Desinvesteringen

Aflossing / afschrijving

Afwaar- Boekwaarde 31deringen 12-2011

9.012 -

40 -

-

292 0 0

-

8.760 -

1.364 15.836 563 1.085 27.860

14.486 99 3.642 18.267

-

112 1.711 0 11 0 85 2.211

-

1.252 28.611 651 4.642 43.916

a) Op het aandelenkapitaal Parkeeraccommodatie Kerkrade B.V. is conform begroting in 2011 € 52, op dat van D’r Pool B.V. € 240 afgelost. Met betrekking tot de overdracht van de aandelen Agit heeft de boekhoudkundige verwerking van € 40 plaatsgevonden, waarmee de kapitaaltransactie uit 2009 is afgerond. De overdracht is op 4 januari 2011 ingeschreven in het Duitse handelsregister. b) Door de woningverenigingen is in 2011 in totaliteit € 112 aan aflossingen betaald. c) In 2011 is de 2e fase van € 5,8 mln, t.w. € 2 mln, aan de Holding Stadion B.V. verstrekt inzake de kredietaflossing van het Stadion Kerkrade NV/Stadion Exploitatie BV, is aan de Deutsche Bank € 11,2 mln betaald, terwijl met de afwikkeling van de derivaten € 1,3 mln gemoeid was. Inzake de vrijval Escrow Essent heeft een aflossing van € 1.711 plaatsgevonden (zie ook algemene dekkingsmiddelen). d) In 2011 zijn renteloze leningen verstrekt aan het Catharinahoes voor € 20, aan toneelvereniging Excelsior voor € 35, het Orlando Festival voor € 50, carnavalsvereniging Burgerlust voor € 8, en Kirchröatsjer Meëdsjer voor € 16. Met betrekking tot de achtergestelde renteloze lening Kredietbank Limburg (Gemeenschappelijke Regeling) is in 2011 een bedrag van € 29 ontvangen. e) In 2011 heeft een eerste betaling ad € 3.612 plaatsgevonden inzake aflossing voorfinanciering Buitenring. Zie verder ook onder ‘Langlopende financiële verplichtingen’. Ten behoeve van de verbetering van het hoofdgebouw van de Botanische Tuin is een bijdrage van € 20 verstrekt. Voor de koeling in het Sjtaater Hoes is € 10 uitgegeven.

153

VLOTTENDE ACTIVA 4. Voorraden 4.a.1 Grond- en hulpstoffen: niet in exploitatie genomen gronden (NIP) De boekwaarde ultimo 2011 bedroeg € 36. In 2011 hebben diverse mutaties plaatsgevonden, voornamelijk Herstructurering Kerkrade-West voor € 109. Deze kosten worden in de loop van 2012 overgeboekt naar project Heilust. 4.b Onderhanden werk, waaronder gronden in exploitatie In de kolom Investering is rente toegerekend/vergoed tegen 4,15% over de boekwaarde per 1 januari 2011. Alle exploitatieresultaten worden gestort danwel onttrokken aan de ‘reserve grondexploitatie OBK’. Deze resultaten worden o.a. ingezet als dekkingsmiddel t.b.v. het investeringsprogramma. Van de bouwgronden kan het verloop in 2011 als volgt worden weergegeven:

a)

b) a) b)

a)

b) b) a) b) b)

01. 15. 19. 20. 24. 29. 30. 34. 37. 39. 40. 41. 47. 50. 51. 54. 56. 57. 60. 63. 65. 66. 67. 69.

R odaboulevard Holzkuil Heerleners teenweg Akers traat-Carboons traat Op de knip HME M Centrumplan Holzkuil deelproj. groencompens atie Anemonens traat Dis lokaties Campus/P as t. Theelens traat Kloosterpark P annes heide Teutelebroeks traat/Kerkvoetpad Kohlbergs gracht/Nieuws traat Nas s aus traat R olduckers traat Grachterheide Kaffebergs weg Old Hickoryplein Ailbertus laan fas e 3+4 R ector Thomas s traat Kleingravers traat Kommerveldlaan/Lauras traat Uitbreiding Capri Hers tructurering Heilus t

B oekwaarde 01-01-2011

Inves tering

-582 -154 -59 -131 -192 -14 -37 -42 -134 -74 -44 -15 36 114 -5 -18 -16 -33 -9 -34 -21 -1 2 -1.463

93 1 12 35 334 61 17 13 12 2 5 4 4 13 7 32 14 161 820

Inkoms ten Wins t- uitname

-24 -6 -3 -5 -8 -1 -17 -6 -69 -2 2 0 0 -106 -1 -1 -1 -8 -1 -51 -161 -469

B oekwaarde 31-12-2011

100 124 135 -24 73 3 -11 34 10 37 1 -2 480

-413 -159 -62 -30 319 -42 -140 -57 -46 -1 38 119 -104 -15 -15 -3 -21 -632

a) Van deze projecten zijn m.n. uit verkoop van gronden opbrengsten gerealiseerd. Deze zijn verwerkt in de kolom Inkomsten. Voorts zijn er een aantal projecten met een negatieve boekwaarde. Deze zijn niet afgeroomd ten gunste van de ‘reserve grondexploitatie OBK’ omdat winstneming nog niet aan de orde was. b) Deze projecten zijn per ultimo 2011 afgesloten. Voor wat betreft centrumplan zal een nieuwe opzet worden gemaakt (zie ook paragraaf grondbeleid). Voor meer informatie wordt verwezen naar §7 Paragraaf Grondbeleid en de Beleidsvelden 1 en 4. 5. Uitzettingen (vorderingen) De vorderingen op openbare lichamen bestaan m.n. uit een bedrag van € 4.183 declaratie BTWcompensatiefonds bij de Belastingdienst. Het bedrag van de overige vorderingen bestaat uit € 1.013 debiteuren algemeen, € 7.297 debiteuren Sozawe (min € 1.500 ‘voorziening dubieuze debiteuren Sozawe’), € 24 debiteuren geldleningen Sozawe,

154

en € 1.144 debiteuren gemeentelijke belastingen (min € 249 ‘voorziening voor oninbare belastingdebiteuren’). Tenslotte zijn er diverse nog te ontvangen bedragen, waaronder € 4.794 rijksuitkering MAU 2010, € 4.148 rijksuitkering MAU 2011, € 822 afvalstoffenheffing Diftar, € 395 voorschotten Stg. Maatschappelijke Functies, € 121 inconveniëntentoeslag, € 100 transitorische rente uitzettingen, € 96 precariorechten en € 56 reclamebelasting. Zie voor een specificatie van de nog te ontvangen bedragen de bijlagenmap. Het bedrag van de overige uitzettingen ad € 30 mln betreft de Essent-gelden die ultimo 2010 waren uitgezet. Zie ook §4 Financieringsparagraaf (treasury). 6. Liquide middelen Het saldo van de liquide middelen bestaat voornamelijk uit het saldo van ING ad € 222 en Postbank ad € 135. 7. Overlopende activa Het betreft hier de vooruitbetaalde bijdrage 2012 ad € 1.185 aan Brandweer Zuid-Limburg, voorschot loonkosten SGWP 1e kwartaal 2012 ad € 130, voorschotsubsidie ID-banen ad € 72 aan Maecon NV, contributie 2012 ad € 70 aan VNG, huur werkplein 2012 ad € 59 aan WiMiNe, en diverse andere posten ad € 272. Verder geeft artikel 40a van het BBV o.a. aan dat in de balans onder de overlopende activa afzonderlijk worden opgenomen ‘de van Europese en Nederlandse overheidslichamen nog te ontvangen voorschotbedragen die ontstaan door voorfinanciering op uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel’. In onderstaand overzicht worden deze ‘Transitoria’ nader gespecificeerd. nr.

oms chrijving

022

VB s ozawe divers

042

VB centrum E ygels hoven

044

VB Gebieds vis ie

061

VB bdu bus haltes Totaal


Vermeerdering

Vermindering

126

-

126

-

29

-

-

29

25

-

25

-

-

56

-

56

180

56

151

85

155


PASSIVA In de ‘Algemene beschouwingen’ van het jaarverslag zijn de belangrijkste mutaties in reserves en voorzieningen reeds toegelicht. Zie verder de “Nadere toelichting reserves en voorzieningen” en het separate boekwerk “Staten en Bijlagen”. 11. Eigen vermogen Staat van Reserves nr. 201 301 302

403 405 407 408 409 417 420 421 422 423 424 425 426 427 429 431 433 435 436 b) 438 439 440 a) 441 442

omschrijving algemene reserve algemene reserve egalisatiereserve afvalverwerking egalisatiereserve riolen bestemmingsreserves voor egalisatie van tarieven reserve FWI reserve HRM reserve kernagenda parkstad reserve verenigingen / vrijwilligers reserve ondernemingsfonds reserve sociale vernieuwing reserve WMO reserve plantsoenen reserve grondexploitatie OBK algemene reserve OBK reserve stadsmarketing reserve huisvestingsvoorzieningen reserve liquidatie sanering mijnterrein reserve archeologisch onderzoek reserve parkeerfonds exploitatie reserve reeds bestemde nog uit te reserve lokaal jeugdbeleid reserve evenementen reserve Gaia reserve stadsvernieuwing reserve essent reserve structuurfonds reserve WSW reserve gebouwen overige bestemmings-reserves Totaal

Boekwaarde 0101-2011 4.515 4.515 464

Vermeerdering 700 700 586

1.993 2.458 2.628 59 2.187 55

Vermindering Boekwaarde 3112-2011 5.215 5.215 1.050 3

1.990

586 956

3 406

1.200

620

3.040 3.178 59 2.767 55 11 0 0 94 1.475 1.250 46 1.999 83 25 -24 3.880 308 63 1.144 18.892 20.673 2.610 1.071

11 4 1.231 87 1.224 1.250 77 1.818 83 31 11.643 3.256 66 308 63 348 15.460 15.000

56.879 63.852

4 1.231 7 520

269

2.214

31 2.033

1.686 1.453

6 13.353 829 66

1.215 4.132 10.471 5.647 1.071

419 700 4.798 3.037

30.583 31.869

27.802 27.805

59.661 67.916

a) Conform de Najaarsnota 2011 zal in 2012 nog een toevoeging van € 353 plaatsvinden. Er is in 2011 € 3.037 onttrokken in plaats van de geraamde € 3.490, omdat het geraamde voorschot transitiegelden WSW/Licom (raad dec2011) circa € 452 nog niet nodig bleek. Deze gelden zullen de komende periode worden aangesproken. b) Uit deze reserve is ultimo 2011 een bedrag van € 180 tijdelijk “geleend” ten behoeve van onderhoudswerkzaamheden aan een weg. Die werkzaamheden waren oorspronkelijk gepland in 2012. In verband met gunstige weersomstandigheden en de slechte toestand van de weg is besloten om de noodzakelijke werkzaamheden eerder uit te voeren. Zonder deze mutatie zou sprake zijn geweest van een onwenselijke budgetoverschrijding. Uit het betreffende onderhoudsbudget 2012 is de reserve inmiddels weer voor eenzelfde bedrag aangevuld. Voorts heeft het college besloten om alsnog een bedrag van € 154 aan de reserve toe te voegen, zijnde de vorig jaar vrijgevallen middelen Besluit Lokatiegebonden Subsidies (zie ook addendum rekening 2010) welke alsnog in het resultaat 2010 betrokken waren. De aard van deze vrijgevallen subsidies past bij de doelstelling van de reserve en er ligt nog een aanzienlijke opgave met betrekking tot stadsvernieuwing c.q. herstructurering.

156

11.b Bestemmingsreserves Het batig rekeningsaldo 2010 ad € 1.438 (inclusief addendum 2010) is in 2011 toegevoegd aan de ‘reserve parkeerfonds exploitatie’. Zie verder de ‘Algemene beschouwingen’ van het jaarverslag. 11.c Nog te bestemmen resultaat Het batig rekeningsaldo 2011 ad € 345 zal na vaststelling worden toegevoegd aan de ‘reserve parkeerfonds exploitatie’ 12. Voorzieningen Staat van Voorzieningen

nr.

608

omschrijving

Boekwaarde 0101-2011

Vermeerdering

218

31

233

208

Vermindering

Vrijval Boekwaarde 3112-2011

620

voorziening voor oninbare belastingdebiteuren voorziening pensioenverplichting wethouders

621

voorziening dubieuze debiteuren Sozawe

622

voorziening verkoop Essent

6.128 840

239 345

2.156 1.185

0

4.211

605

voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's voorziening onderhoud gebouwen

840 0

345 777

1.185

-

777

610 614 623

onderhoudsegalisatie-voorzieningen voorziening bws voorziening erfenis driessen tbv tehuis ouden v dagen voorziening dialect activiteiten door derden beklemde midd. met specifieke aanwendingsrichting Totaal

249 92

349

1.800

300

1.500

3.877

1.764

2.113

56 30 86 7.054

56 27

3 777 1.361

3 3.344

0 0

860 5.071

De vakantiegeldverplichtingen per ultimo 2011 bedragen € 699 exclusief sociale lasten. Conform het BBV is hiervoor geen voorziening getroffen. 12.a Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s Aan de ‘voorziening pensioenverplichting wethouders’ is € 27 toegevoegd door de berekende premies in te houden op de loonsom. 12.b Onderhoudsegalisatievoorzieningen Aan de ‘voorziening onderhoud gebouwen’ is € 345 toegevoegd betreffende verkoopopbrengsten. Daarnaast is € 115 onttrokken ter dekking van diverse onderhoudsprojecten. De voorziening is conform de Nota Reserves en Voorzieningen 2011 vervolgens opgeheven, waarbij het resterende saldo ad € 1,070 mln is overgeheveld naar de “reserve gebouwen”. 12.c Voorzieningen door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting Ultimo 2011 is een bedrag van € 777 overgeheveld van “overlopende passiva” (003 VO besluit woninggebonden subsidies) naar “voorzieningen”. Het Rijk resp. Parkstad hebben in het verleden hiervoor middelen aan de gemeente beschikbaar gesteld, die de gemeente onder voorwaarden aan derden 157

doorbetaald. De verplichtingen lopen nog t/m 2016. Inmiddels heeft het Rijk resp. Parkstad via een afkoopsom alle lopende verplichtingen uit de regeling afgekocht, een eindverantwoording door de gemeente is niet meer aan de orde. Niettemin lopen de gemeentelijke verplichtingen richting ontvangers op basis van de destijds afgegeven beschikkingen nog enkele jaren gewoon door. Conform de verslaggevingsregels is voor de resterende verplichtingen van € 777 een voorziening gevormd. 13. Vaste schulden met een looptijd van één jaar of langer Ultimo 2011 was het bedrag aan uitstaande langlopende onderhandse leningen van binnenlandse banken en overige financiële instellingen € 76.541. De aflossing op deze leningen in 2011 bedroeg € 4.905. De totale rentelast was € 3.319. VLOTTENDE PASSIVA 14. Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar 14.a Kasgeldleningen De op 31 december 2011 opgenomen lening BNG ad € 28,5 mln is afgelost per 2 januari 2012. Het betreft hier een onderdeel van de dagelijkse financiering. 14.c Overige schulden Het bedrag van de overige kortlopende schulden ultimo 2011 bestaat o.m. uit crediteuren algemeen € 5.681, crediteuren rijksbelastingen € 10 en crediteuren belastingen Sozawe € 1.271. Verder zijn er diverse nog te betalen bedragen voor een totaal van € 3.399, waarvan de grootste de rente vaste geldleningen ad € 1.478. Een specificatie van de nog te betalen bedragen is opgenomen in de bijlagenmap. 15. Overlopende passiva Het betreft hier voornamelijk de nog uit te betalen bijstandsuitkeringen over december € 1.685. Deze uitkeringen zijn na verwerking van de inkomensgegevens medio januari 2012 uitbetaald. In artikel 49 sub b van de BBV staat verder dat in de balans onder de overlopende passiva afzonderlijk worden opgenomen: ‘de van de Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren. Het betreft een bedrag van circa € 6,7 mln. Ultimo 2011 is nog een bedrag van € 777 overgeheveld van “overlopende passiva” (003 VO besluit woninggebonden subsidies) naar “voorzieningen”. Zie de toelichting bij “voorzieningen”. Na het opmaken van de rekening 2011 kon op basis van nagekomen informatie nog worden geconcludeerd dat bij een tweetal posten sprake is van meevallers. Bij de post ‘023 VO wet inburgering’ en ‘053 VO wet ok’ is sprake van vrijval van verplichtingen van circa € 278 resp. circa € 18. De betreffende bedragen zullen worden meegenomen in de begrotingcyclus dienstjaar 2012. Bij de post ‘024 VO werkdeel sozawe’ was nog sprake van nagekomen facturen van circa € 184. De kosten zijn derhalve in de boekhouding te laag opgenomen en de nog openstaande verplichting te hoog. In de SiSabijlage ten behoeve van de verantwoording aan het Rijk zijn de correcte bedragen opgenomen. Het verschil wordt overigens boekhoudkundig in 2012 gecorrigeerd. Een en ander is budgettair neutraal omdat het rijksgeld betreft. De drie hierboven genoemde bedragen zijn nog niet verwerkt in onderstaande tabel.

158

In onderstaand overzicht worden deze ‘Transitoria’ nader gespecificeerd: nr.

omschrijving

001 002 003 006 010 011 012 013 014 015 020 021 022 023 024 025 026 028 029 030 032 033 034 035 036 038 039 040 044 046 047 048 049 050 051 052 053 055 056 057 058 059 060 061 062

VO isv-1 VO isv-2 VO besluit woninggeb. Subs VO energiecompetitie (TELI) VO project bos VO onderw.achterst.beleid VO centra jeugd en gezin VO inburgering oudkomers VO veiligheidshuis VO elektr kinddossier VO pilot vve limburg VO lokatiegeb. subsidies VO sozawe divers VO wet inburgering VO werkdeel sozawe VO sozawe debiteuren VO wonen welzijn en zorg VO bibliotheekvernieuwing VO volwasseneducatie VO convenant energiebesparing VO duurzaam veilig VO project Heidsjerpark VO park Gravenrode VO energie-adviseur VO voetgangersbrug Worm VO klimaatbeleid slok VO binnenklimaat onderwijs VO foyer VO gebiedsvisie VO project ursulinenpark VO energiebespaarplan essent VO gemeenschapshuizen e.b.m. VO natuur Carisborg VO achter voordeur VO veiligheidshuis ontwikkeling VO energiez. bouwen VO wet ok VO project west VO bomenfabriek VO kvo VO park Erenstein VO Willem-Sophia VO ISV3 geluid VO bdu bushaltes VO Romeinse Villa Totaal

Boekwaarde 0101-2011 4 1.676 1.425 0 226 116 108 9 99 16 874 0 533 493 3.702 1.213 20 13 23 13 71 0 13 24 15 44 46 12 0 190 17 9 0 0 181 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 11.185

Vermeerd- Vermind-ering Boekwaarde 31ering 12-2011 0 0 554 0 0 248 840 0 277 0 100 0 64.322 0 0 16 0 0 413 20 61 0 0 0 0 0 0 0 25 0 0 1 15 50 0 2 508 500 25 15 251 262 92 14 20 68.631

4 375 1.979 0 226 356 948 9 227 16 384 0 64.746 0 2.329 29 0 0 413 21 133 0 13 16 15 44 6 0 25 190 17 0 15 44 113 2 390 0 3 13 0 0 0 14 0 73.115

0 1.301 0 0 0 8 0 0 148 0 590 0 109 493 1.373 1.200 20 13 23 12 0 0 0 8 0 0 40 12 0 0 0 10 0 6 68 0 118 500 22 2 251 262 92 0 20 6.701

Tenslotte zijn er nog enkele overige vooruitontvangen bedragen voor een totaal van € 236. WAARBORGEN EN GARANTIES Het per ultimo 2011 opgenomen bedrag voor verstrekte waarborgen aan natuurlijke en rechtspersonen ad € 254.141 heeft geen invloed op het balanstotaal. Zie voor een nadere specificatie de bijlagenmap.

159

LANGLOPENDE FINANCIELE VERPLICHTINGEN Een belangrijke verplichting betreft de huur van het Werkplein voor € 234.300 per jaar voor een periode van 10 jaar (ingangsdatum 1 dec. 2008). Hiertegenover staan (gedeeltelijk) de inkomsten uit verhuur met het UWV als hoofdhuurder. Conform de Financieringsovereenkomst Binnen– en Buitenring Parkstad Limburg van 28 november 2006 zal de gemeente Kerkrade haar aandeel van € 14,449 mln in de Buitenring betalen naarmate de aanleg van de weg vordert. De bijkomende financieringskosten komen ook voor rekening van de gemeente Kerkrade. De financiële consequenties hiervan zijn voorzien in de begroting. Eind 2008 zijn overigens de in dit verband eerder met Parkstad Limburg gemaakte betaalafspraken binnen de kaders van de financieringsovereenkomst van 28 november 2006 vereenvoudigd en in een rekeningcourant overeenkomst vastgelegd. Deze overeenkomst is in februari 2009 ondertekend. De gemeente Kerkrade zal haar aandeel terugbetalen overeenkomstig het aflossingschema van de lening die Parkstad met de bank heeft gesloten voor deze voorfinanciering. Een eerste betaling ad € 3,6 mln inzake de aflossing heeft plaatsgevonden, conform de raming in het investeringsprogramma in 2011. Overige verplichtingen vloeien voort uit de reguliere met leveranciers/dienstverleners afgesloten langlopende contracten, zoals bijvoorbeeld in het kader van de WMO (hulpmiddelen, huishoudelijke verzorging), onderhoud groen, e.d.

160

Bijlagen 2011

161

Investerings- en financieringsstaat 2011

stand per 1jan. 2011

T o t a a l ge a c t iv e e rde k a pit a a luit ga v e n

vermeerderingen

12 6 .4 2 0 .5 14

26.251.923

7 0 .4 4 6 .6 12

11.000.000

6 8 .8 8 8 .14 5

33.200.359

mutaties rekeningjaar vermindeafschrijvingen/ ringen aflo ssingen

254.390

stand per 31dec. 2011

9.543.067

14 2 .8 7 4 .9 8 0

4.905.319

7 6 .5 4 1.2 9 3

staat C

Financieringsmiddelen: > O pge no m e n la nglo pe nde ge ldle ninge n > R e s e rv e s e n v o o rzie ninge n excl. vrz.o ninb.belastingdeb. (is ko rr. o p debiteuren) excl. vrz. So zawe-deb. (is ko rr. o p debiteuren)

staat E staat D *

T o t a a l f ina nc ie rings m idde le n

F ina nc ie rings t e k o rt ( - ) / - o v e rs c ho t ( +)

30.849.467

7 1.2 3 9 .0 3 7

13 9 .3 3 4 .7 5 7

14 7 .7 8 0 .3 3 0

12 .9 14 .2 4 3

4 .9 0 5 .3 5 0

* Het rekeningresultaat 2010 is, co nfo rm B B V, o pgeno men in de ko lo m "vermeerderingen" van het lo pende jaar.

162

Regulier investeringsprogramma 2011

s e c t o r nr.

u

v o m s c hrijv ing

k re die t

ge v o t e e rd

wa a rv a n be s t e e d

no g t e be t a le n

re s t a nt k re die t

bstd

kp.

v vervanging GB A -pakket

200.000

0

0

0

200.000

bstd

kp.

v ICT investeringen

712.000

180.000

109.298

70.702

532.000

bstd

kp.

214.000

0

0

0

214.000

stad

kp.

112.000

112.000

93.599

18.401

0

bstd

00

u

o nvermijdbaar

stad

02

u

verkeer en vervo er: duurzaam veilig

stad

02

stad

04

mazo

05

mazo

06

u

sco uting grego r bro kamp

mazo

07

u

gemeenschapshuizen

u

u

pro jecten info rmatiebeleidsplan v diverse transpo rtmiddelen

v parkeren u

euregio naal euro depark v vervanging dienstauto 's o o v

77.000

0

0

0

77.000

143.000

143.000

130.963

12.037

0

46.000

46.000

0

46.000

0

19.000

0

0

0

19.000

80.000

0

0

0

80.000

150.000

0

0

0

150.000

1.904.000

0

0

0

1.904.000

20.000

20.000

20.000

0

0

stad

07

mazo

09

v reguliere ICT pro jecten So ZaWe

stad

11

v regulier wegen, straten en pleinen

stad

11

v civieltechnische kunstwerken

stad

11

v o penbare verlichting

155.000

155.000

stad

11

v gemeentelijke gebo uwen

746.000

746.000

stad

11

v herinrichting park Erenstein

90.000

0

stad

11

v o penbaar gro en, vervanging

370.000

stad

11

v vastgo ed info systeem

75.000 7 .7 2 5 .0 0 0

Interregpro ject B IO-Eco lo gica

t o t a a l re gulie re inv e s t e ringe n

u

uitbreidingsinvestering

v

vervangingsinvestering

163

100.000

0

0

0

100.000

2.435.000

2.197.000

1.742.694

454.306

238.000

77.000

77.000

50.349

26.651

0

86.607

68.393

0

622.386

123.614

0

0

0

90.000

370.000

167.545

202.455

0

75.000

44.704

30.296

0

4 .12 1.0 0 0

3 .0 6 8 .14 5

1.0 5 2 .8 5 5

3 .6 0 4 .0 0 0

Staat van reserves en voorzieningen 2011 nr. 201

omschrijving

1.1.2011

algemene reserve

4.515

Algemene Reserve

4.515

301

egalisatiereserve afvalverwerking

302

egalisatiereserve riolen

464 1.993

Bestemmingsreserves voor egalisatie van tarieven 403

reserve FWI

405

reserve H R M

407

reserve kernagenda parkstad

408

reserve verenigingen / vrijwilligers

409 417 420

reserve wet maatschappelijke ondersteuning

421

reserve plantsoenen

422

2.458

vermeerdering 2011 700 700

vermindering 2011 0 0

31.12.2011 5.215 5.215

586

0

1.051

0

4

1.990

586

4

3.040

2.628

956

406

59

0

0

3.179 59

2.187

1.200

620

2.767

55

0

0

55

reserve ondernemingsfonds

0

11

0

11

reserve sociale vernieuwing

4

0

4

0

1.231

0

1.231

0

87

7

0

95

reserve grondexploitatie obk

1.224

520

269

1.475

423

algemene reserve obk

1.250

0

0

1.250

424

reserve stadsmarketing

77

0

31

46

425

reserve huisvestingsvoorzieningen onderwijs

1.818

2.215

2.033

2.000

426

reserve liquidatie sanering mijnterrein

83

0

0

83

427

reserve archeologisch onderzoek

429

reserve parkeerfonds exploitatie

431

reserve reeds bestemde nog uit te geven middelen

433

reserve lokaal jeugdbeleid

435

reserve evenementen

436

reserve Gaia

438

reserve stadsvernieuwing

439

31

0

6

25

11.643

1.686

13.353

-24

3.256

1.453

829

3.880

66

0

66

0

308

0

0

308

63

0

0

63

348

1.215

419

1.144

reserve Essent

15.460

4.132

700

18.892

440

reserve structuurfonds

15.000

10.472

4.798

20.673

441

reserve WSW

0

5.647

3.037

2.610

442

reserve gebouwen

0

1.071

0

1.071

Overige bestemmingsreserves

56.879

30.584

27.802

59.661

TOTAAL RESERVES

63.852

31.871

27.805

67.917

nr.

omschrijving

31.12.2011

vermeerdering 2011

vermindering 2011

31.12.2011

608

voorz. voor oninbare belastingdebiteuren

218

31

0

620

voorz. pensioenverplichting wethouders

234

208

92

350

621

voorz. dub. debiteuren sozawe

1.800

0

300

1.500

622

voorz. verkoop Essent

3.877

0

1.764

2.113

Voorzieningen v. verplichtingen, verliezen en risico's 605

voorz. onderhoud gebouwen

6.128 840

Onderhoudsegalisatievoorzieningen

840

239 345 345

2.156 1.185 1.185

249

4.211 0 0

610

voorz. bws

0

777

0

777

614

voorz. erfenis driessen tbv.tehuis ouden van dagen

56

0

0

56

623

voorz. dialect activiteiten

30

0

3

Door derden beklemde midd. met spec. aanw.richting TOTAAL VOORZIENINGEN TOTAAL STAAT D

164

27

86

777

3

860

7.054

1.361

3.344

5.071

70.906

33.231

31.149

72.987

Nadere toelichting reserves en voorzieningen nr.

Naam

Doel/omschrijving

algemene reserve 201

algemene reserve

301

bestemmingsreserves voor egalisatie van tarieven egalisatiereserve afvalverwerking

302

egalisatiereserve riolen

403

overige bestemmingsreserves reserve FWI

405

reserve HRM

407

reserve kernagenda parkstad

408 420

reserve verenigingen en vrijwilligers reserve WMO

421 422

reserveplantsoenen reserve grondexploitatie OBK

423

algemene reserve obk

424

reserve stadsmarketing

425

reserve huisvestingsvoorzieningen onderwijs

426

reserve liquidatie sanering mijnterrein

Tot de 'algemene reserve' worden gerekend alle reserves, niet zijnde een bestemmingsreserve. De reserve functioneert als algemeen buffervermogen. Een eenmaal opgebouwde reserve hoeft op grond van deze schommelingen niet afgebouwd te worden als het aangegeven maximum wordt overschreden. De bandbreedte fungeert meer als richtlijn om het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen. Het product reiniging zit budgettair neutraal in de begroting. De 'egalisatiereserve afvalverwerking' kan worden ingezet om externe schommelingen in de tariefstelling op te vangen. Verder wordt de eindafrekening per dienstjaar toegevoegd danwel onttrokken aan de reserve. Het product riolering zit budgettair neutraal in de begroting. De 'egalisatiereserve riolen' dient om schommelingen in de tariefsbepaling te kunnen opvangen. Uit het rioolbeheersplan blijken de noodzakelijke investeringen en wordt een verband gelegd met de tarieven. Tevens blijkt meerjarig het beroep dat op de reserve moet worden gedaan. Deze reserve dient om het beleidsveld "sozawe" (m.n. bijstandsuitkeringen) zoveel mogelijk budgettair neutraal te laten verlopen c.q. om tegenvallers op te vangen. De gelden mogen ook worden gebruikt voor incidentele bedrijfsvoeringskosten die direct gerelateerd zijn aan het beleidsveld. Met deze reserve kan invulling worden gegeven aan trajecten op het personele vlak die vaak over de jaargrenzen heengaan (bijv. Persoonlijke Ontwikkelings Plannen). Deze reserve dient om eventuele (extra) kosten van projecten in parkstad verband (deels) te dekken. Momenteel betreft dit de inzet voor de buitenring. Deze reserve dient om eventuele (extra) kosten van mbt verenigingen en vrijwilligers te kunnen dekken. De reserve fungeert als buffer voor het opvangen van additionele kosten WMO. Ultimo 2011 is deze reserve uitgeput. De reserve fungeert als buffer voor de groenvoorziening om onvoorziene uitgaven op te vangen. Dit is de "werkreserve" van het OBK van waaruit grondexploitaties worden bekostigd danwel opbrengsten worden geparkeerd ten behoeve van investeringen. Een groot deel is bestemd voor wijkontwikkelingsplannen en majeure projecten. Periodiek wordt het meerjarig verloop van deze reserve bewaakt en geactualiseerd om tijdig in te kunnen spelen op ontwikkelingen. Door de activiteiten van het OBK en de daarmee verbonden risico's werd een eigen reserve van enige omvang noodzakelijk geacht. Daarom is er specifiek voor het opvangen van evt. niet reeds voorziene/afgedekte risico's in de grondexploitaties een eigen reserve die als buffer fungeert. Deze reserve wordt gebruikt ter dekking van kosten verbonden aan het promoten van de stad Kerkrade. Is in 2001 gevormd. De reserve is destijds gevormd door een deel van de algemene uitkering n.a.v. de decentralisatie huisvestingsvoorziening onderwijs te boeken. Uit deze post worden de kapitaallasten van onderwijsvoorzieningen en de overige kosten van onderwijsvoorzieningen afgedekt. Het betreft hier dus eigen middelen. De reserve is afkomstig uit de operatie "van zwart naar groen" van het S.S.O. en is bedoeld voor de herinrichting

165

nr.

Naam

427 429

reserve archeologisch onderzoek reserve parkeerfonds exploitatie

431

reserve reeds bestemde nog uit te geven middelen

433

reserve lokaal jeugdbeleid

435

reserve evenementen

436

reserve Gaia

438

reserve stadsvernieuwing

439

reserve essent

440

reserve structuurfonds

441

reserve WSW

442

reserve gebouwen

Doel/omschrijving van de mijnterreinen. I.c. wordt de reserve gebruikt voor de bodemsanering van de terreinen in combinatie met de herinrichting ervan. De reserve is destijds gevoed door een ontvangen liquidatie-uitkering i.v.m. beëindiging van de taakopdracht sanering mijnterrein. Vrij te besteden door gemeente. Op deze reserve wordt een uitsterfconstructie toegepast. Deze reserve wordt gebruikt om de (extra) kosten van archeologische onderzoeken te dekken. Buffer vergelijkbaar met de algemene reserve, waarin meevallers en een positief rekeningresultaat tijdelijk kunnen worden geparkeerd totdat ze een andere bestemming krijgen. Van belang is het "vrije saldo", aangezien hier soms ook al weer claims op liggen. De raad kan besluiten om de middelen een andere aanwending te geven. Hierin zijn posten opgenomen met een sterk verplichtend karakter, waarbij echter nog geen opdrachtverstrekking naar derden heeft plaatsgevonden en die dus formeel niet op de staat Nog te Betalen horen. Het verplichtende karakter wordt aangegeven door bijv. weten regelgeving, of nog af te ronden uitvoering van een reeds genomen besluit. Deze reserve is in 2005 gevormd naar aanleiding van een eenmalig positieve eindafrekening over oude jaren. Deze reserve is ingezet voor ambities op het beleidsterrein jeugdbeleid. Op deze reserve wordt een uitsterfconstructie toegepast. Deze reserve is ultimo 2005 gevormd. Deze reserve dient om eventuele (extra) kosten van evenementen te kunnen dekken. Is tevens ingezet voor financiering van evenementen in de rodahal (zie NJN2008) Deze reserve is via de nota Reserves en voorzieningen 2007 gevormd en bedoeld ter egalisatie van kosten waartoe de gemeente zich contractueel verplicht heeft. Wanneer de baten de lasten overtreffen kunnen de batige saldi in de exploitatie worden opgenomen en kan de reserve vervallen. In de voorjaarsnota 2008 is besloten tot vorming van een nieuwe reserve stadsvernieuwing t b v herstructureringsprojecten en aanpak verpaupering. Naar verwachting zal voornoemde problematiek mede ten gevolge van het krimpscenario in de komende jaren toenemen. Het jaar 2009 werd gekenmerkt door een forse eenmalige bate uit de verkoopopbrengst van het productie- en leveringsbedrijf van Essent NV aan RWE. In de raad van april 2009 werd ingestemd met de verkoop, als uitvoering van de door de aandeelhouders in juni 2008 vastgestelde toekomststrategie. Uiteindelijk was de verkoop op 30 september 2009 een feit. De reserve bestaat uit 2 delen: een vrij deel (peil NJN2011: € 11,0mln) en een dichtverplicht deel. Over het vrije deel kan vrij worden beschikt. Het dichtverplichte deel heeft te maken met de gekozen systematiek om het structurele gemis aan dividenden Essent in de begroting goed te maken en heeft een relatie met de bruglening Enexis. Ten laste van de Essent-opbrengst is de “reserve structuurfonds” gecreëerd. Dit is bedoeld als algemeen fonds, waarbij de bedragen niet specifiek gelabeld zijn, maar bedoeld zijn als denkrichtingen. In de VJN2011 waren de denrichtingen en bedragen nader aangeduid: centrumontwikkeling, avantislijn/lightrail, gemeenschapshuizen, bibliotheken, mfc d’r pool, stadsvernieuwing, overige herstructureringsprojecten, jeugd (o.a. speeltuinen), nieuw dierentehuis, zeer grootschalige evenementen, bedrijfsvoering, begraafplaatsen kaalheide en hambos, verbeteren oevers stuwmeer craneweijer en inrichtingsstructuur, verbeteren stadsentrees en inrichtingsstructuur steenwegen, collectief cameratoezicht bedrijventerreinen 1e en 2e fase, achilles top baan / sportpark kaalheide. Voor de aanwending van deze middelen zal de raad steeds een besluit nemen. Deze reserve is middels de NJN2011 gevormd in verband met de WSW/Licom problematiek. De exploitatiecijfers van Licom stond onder druk en dit is nog verslechterd door de rijksbezuinigingen op de WSW. De gemeente Kerkrade kan op haar aandeel worden aangesproken. Als buffer is deze reserve beschikbaar. Middels de NRV2011 zijn de gelden uit de voorziening onderbouw gebouwen ultimo 2011 overgeheveld naar

166

nr.

Naam

Doel/omschrijving deze reserve. Deze reserve kan worden gebruikt om de kosten van gemeentelijke gebouwen op te vangen. Onderhoudskosten worden overwegend in de exploitatie al verantwoord. Incidentele meevallers, bijvoorbeeld uit de verkoop van gebouwen, worden aan de reserve toegevoegd. De voorziening onderhoud gebouwen wordt opgeheven.

608

voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s voorziening voor oninbare belastingdebiteuren

620

voorziening pensioenverplichting wethouders

621

voorziening dub. deb. Sozawe

622

voorziening verkoop essent

610

onderhoudsegalisatievoorzieningen n.v.t. door derden beklemden middelen met een specifieke aanwendingsrichting Voorziening besluit woninggebonden subsidies

614

voorziening erfenis driessen t.b.v. tehuis ouden van dagen

623

voorziening dialect activiteiten

Deze voorziening dient om de financiële consequenties van niet-geraamde afboekingen van oninbare belastingdebiteuren of niet-geraamde schuldsaneringen op te kunnen vangen. Hiervoor wordt periodiek een inschatting gemaakt. M.n. de schuldsaneringen zijn moeilijk te ramen en kunnen incidenteel groot zijn. Tot slot is het betaalgedrag van mensen verslechterd. Deze voorziening is in 2005 gevormd ten laste van het P-budget. Deze voorziening dient ter dekking van de aan de gemeente overgedragen pensioenaanspraken van wethouders (Wet APPA). Vanaf 2006 wordt deze voorziening gevoed door de ingehouden premies op de loonsom in de voorziening te storten. In verband met destijds aangescherpte verslaggevingseisen is de wijze van boekhouden veranderd m.b.t. terugbetaling door SoZaWe debiteuren. Vanwege het risico van oninbaarheid is in 2007 besloten om vanaf de jaarrekening 2006 een voorziening te creëren voor de risico's van eventuele oninbaarheid. Er is sprake van “rechten” van aandeelhouders op de garantiefondsen (vordering), die echter vooralsnog volledig in een voorziening waren gestort omdat de hoogte nog onzeker was. In de “voorziening Essent” zijn resp. zullen deze posten (garanties, dividenden Borssele) worden verwerkt. Deze verwerking is overigens verplicht voorgeschreven door de Provinciale toezichthouder(s) in samenwerking met de grote accountantskantoren en gebeurt door provincies en gemeenten op uniforme wijze. Voor wat betreft het gedeelte “Borssele” is op 30 september 2011 een minnelijke schikking definitief geworden. De in deze voorziening gestorte in de tussentijd ontvangen dividenden maken deel uit van de eindafrekening in deze. Thans resteren derhalve nog alleen de garanties. In 2011 is een groot deel van de garanties vrijgevallen, dit is meegenomen in de NJN2011. Op 30 september 2015 lopen de laatste garanties af. De kosten van onderhoud worden zoveel mogelijk in de exploitatie opgenomen. Ultimo 2011 is een bedrag van € 777.000 overgeheveld van “overlopende passiva” (VO besluit woning-gebonden subsidies) naar “voorzieningen”. Het Rijk resp. Parkstad hebben in het verleden hiervoor middelen aan de gemeente beschikbaar gesteld, die de gemeente onder voorwaarden aan derden doorbetaald. De verplichtingen lopen nog t/m 2016. Inmiddels heeft het Rijk resp. Parkstad via een afkoopsom alle lopende verplichtingen uit de regeling afgekocht, een eindverantwoording door de gemeente is niet meer aan de orde. Niettemin lopen de gemeentelijke verplichtingen richting ontvangers op basis van de destijds afgegeven beschikkingen nog enkele jaren gewoon door. Conform de verslaggevingsregels is voor de resterende verplichtingen van € 777.000 een voorziening gevormd. Op 31 juli 1974 besloot de Raad van Kerkrade tot het aanvaarden van het aan de gemeente toekomend aandeel in de nalatenschap Driessen en de opbrengst daarvan, overeenkomstig de wil van de erflater, aan te wenden voor het stichten of onderhouden van een tehuis voor ouden van dagen in de gemeente Kerkrade. Inmiddels zijn de rente- en aflossingsverplichtingen m.b.t. het bejaardenwerk Vroenhof die de inzet van deze voorziening vanaf 1989 lange tijd “blokkeerden” niet meer aan de orde. Wel geldt voor het restant aan middelen uiteraard nog steeds de bestemmingsverplichting conform de wil van de erflater. Onverminderd het vermelde in de “subsidieverordening vrijwilligersorganisaties gemeente Kerkrade” heeft de

167

nr.

Naam

Doel/omschrijving beleidsregel “subsidie dialect activiteiten“ betrekking op incidentele subsidieverlening aan de plaatselijke dialectverenigingen en toneelverenigingen voor te organiseren activiteiten die de instandhouding van het Kerkraads dialect bevorderen. De voorziening is gevoed door het liquidatiesaldo van de stichting Kirchröadsjer Dieksiejoneer.

In de Nota Reserves en Voorzieningen 2011 worden tevens de minimum- en maximumomvang aangegeven voorzover van toepassing.

168

Staat van Herkomst en Besteding van Middelen 2011

I. Ka s s t ro o m uit o pe ra t io ne le a c t iv it e it e n

16 .9 5 9

Explo itatiesaldo

345

A fschrijvingen materiële vaste activa

7.417

M utatie reserves & vo o rzieningen

911

M utatie in vo o rraden

-825

M utatie in vo rderingen

-2.281

M utatie ko rtlo pende schulden

16.219

M utatie transito rische po sten

-4.827

II. Ka s s t ro o m uit inv e s t e rings a c t iv it e it e n

- 2 5 .9 9 8

Investeringen in vaste activa

-26.252

Desinvesteringen in vaste activa

254

III. Ka s s t ro o m uit f ina nc ie rings a c t iv it e it e n ( la nge t e rm ijn)

8 .2 2 0

M utatie langlo pende schulden

6.094

Ontvangsten uit verstrekte langlo pende leningen

2.126

M ut a t ie liquide m idde le n I+II+III

- 8 19

Liquide middelen einde bo ekjaar

372

Liquide middelen begin bo ekjaar

1.190

M ut a t ie liquide m idde le n v o lge ns ba la ns

- 8 19

Uit de operationele activiteiten is in 2011 een positieve kasstroom gegenereerd van € 16,9 miljoen, dus zoveel is er "op de bankrekening" bijgekomen. Aan investeringsactiviteiten is € 25,9 miljoen opgegaan. Uit de financieringsactiviteiten zijn € 8,2 miljoen aan middelen uitgegeven. Per saldo zijn de liquide middelen dus ultimo afgenomen met € 0,8 miljoen. Al deze geldstromen zijn overigens in de balans en exploitatie verwerkt. Zie ook de (toelichting op de) balans voor meer informatie over de mutaties in de balansposten en de financieringsparagraaf voor meer informatie over de financieringsactiviteiten.

169

Overzicht verbonden partijen

nr.

Verbonden partij

Doel/openbaar belang

01.

REINIGINGSDIENSTEN RD4

02.

G.G.D. ZUID-LIMBURG INCL. GENEESKUNDIGE HULPVERLENING BIJ ONGEVALLEN EN RAMPEN (GHOR

03.

WERKVOORZIENINGSSCHAP O.Z.L.

Voorzien in de werkgelegenheid (gesubsidieerde arbeid) en in de arbeidsrevalidatie en testen trainingsmogelijkheden voor WSW geïndiceerden

04.

STADSREGIO PARKSTAD LIMBURG

Structuurversterking van de regio gericht op impulsen op het gebied van economie, ruimte & mobiliteit en wonen.

05.

SOCIALE KREDIETVERTSREKKING EN SCHULDHULPVERLENING IN (KREDIETBANK LIMBURG)

06.

OPENBAAR LICHAAM EURODE

LIMBURG

Het (doen) inzamelen en bewerken van afvalstoffen, het reinigen van de openbare ruimten en daarmee samenhangende taken alsmede het bestrijden van gladheid (pluspakket). Het behartigen van de belangen van de gemeenten op het terrein van de volksgezondheid ten behoeve van de bevolking.

Het verlenen van hulp en financiële steun aan burgers die door schuldenlast in financiële en maatschappelijke problemen zijn gekomen (armoedebeleid).

Behartigen van de gezamenlijke belangen in grensoverschrijdende zin gericht op bevordering en instandhouding van de

Beleidsvoornemens

Relatie met beleidsveld

Andere deelnemers

Rechtsgrond

Voortzetting samenwerking.

3. Milieu

Brunssum, Heerlen, Landgraaf, Nuth, Onderbanken, Simpelveld, Vaals en Voerendaal

Gemeenschappelijke Regeling

Evaluatie huisvesting ivm efficiency, uitbouwen academische werkplaats, integrale benadering productenaanbod, invoering inkoop via 4 jarige beleidscyclus. Terugdringen wachtlijsten/activering wachtlijst/van binnen naar buiten.

5. Veiligheid/ handhaving 8. Zorg

overige 18 gemeenten Zuid-Limburg


9. Werk en inkomen


Voor de periode 2007-2010 zijn door Parkstad Limburg de volgende 5 topprioriteiten vastgesteld. Deze luiden:- Actieprogramma Nieuwe energie- Centrumvisie Heerlen/ParkstadIntegrale gebiedsontwikkeling buitenring Parkstad- Grensoverschrijdend openbaar vervoerStedelijke herstructurering. Op 22 februari 2010 is de gemeenschappelijke regeling Parkstad Limburg gewijzigd in de gemeenschappelijke regeling Stadsregio Parkstad Limburg. Kern van de wijziging is het scheppen van de voorwaarden om te komen tot een slagvaardige uitvoering van het beleid (de Strategische Agenda) dat de afgelopen jaren ontwikkeld is. In de 2e helft 2010 komt het Regioprogramma tot stand. 1. het trachten te voorkomen dan wel op te lossen van problematische financiële situaties van burgers door het voeren van een adequaat en actief inkomens-ondersteunend beleid gericht op de individuele behoefte van de klant.2. van een koude schuldhulpverlening (enkel oplossen financiële problemen) naar een warme schuldhulpverlening (met training van de burger om toekomstige schulden te voorkomen). Intensivering grensoverschrijdende samenwerking.


Brunssum, GulpenWittem, Heerlen, Landgraaf, Nuth, Onderbanken, Simpelveld, Vaals, Valkenberg a/d Geul en Voerendaal Brunssum, Heerlen, Landgraaf, Onderbanken, Simpelveld, Voerendaal en Nuth.

9. Werk en inkomen

Brunssum, Heerlen, Kerkrade, Landgraaf, Maastricht en SittardGeleen.



Gemeente Herzogenrath (Duitsland)


170


nr.

Verbonden partij

07.

LICOM

08.

NAZORG LIMBURG

09.

WATERLEIDING MAATSCHAPPIJ LIMBURG

10.

REINIGINGSDIENSTEN RD4

11.

GAIA PARK

12.

Doel/openbaar belang gemeenschappelijke banden tussen de burgers onderling en benutting van de grenscontacten in economische zin. Het bieden van passend werk aan mensen met een WSW-indicatie en het zo mogelijk, bevorderen van hun ontwikkeling naar regulier mogelijke arbeid.


Beleidsvoornemens

Voortzetting uitvoeringsorganisatie/Subsidiedifferentiatie.

9. Werk en inkomen

Bescherming van het milieu en het voorkomen van milieuvervuiling van gesloten stortlocaties. Het voorzien van zuiver, helder en betrouwbaar drinkwater tegen een zo laag mogelijke prijs. Het tot stand brengen van een doelmatige, milieuhygiënisch verantwoorde en marktconforme inzameling van afvalstoffen en advisering op het terrein van het milieubeleid. Het ontwikkelen en exploiteren van een dierenpark.

Stortplaats Ubach over Worms opengesteld voor extensieve recreatie.

3. Milieu

HOLDING STADION KERKRADE

13.

Andere deelnemers

Rechtsgrond

Brunssum, GulpenWittem, Heerlen, Landgraaf, Nuth, Onderbanken, Simpelveld, Vaals, Valkenberg a/d Geul en Voerendaal Staat, gemeenten, provincies en hoogheemraadschap

N.V.

3. Milieu 10. Bestuur en bedrijfsvoering 3. Milieu

Limburgse gemeenten en provincie Limburg Brunssum, Heerlen, Landgraaf, Nuth, Onderbanken, Simpelveld, Vaals en Voerendaal

N.V.

Ondersteuning start en ontwikkeling dierenpark.


B.V.

Exploitatie van een sportfaciliteit met multifunctioneel karakter.

Continuïteit.

INDUSTRIEBANK LIMBURG INSTITUUT VOOR ONTWIKKELING EN FINANCIERING (INDUSTRIEBANK LIOF)

Verbetering van de sociaal-economische structuur door het creëren van een gezond vestigingsklimaat en de werkgelegenheid in de provincie Limburg.

Staat der Nederlanden, provincie Limburg, overige Limburgse gemeenten en de Kamer van Koophandel

N.V.

14.

EURODE BUSINESS CENTER (EBC)

4. Economie en toerisme 10. Bestuur en bedrijfsvoering

Herzogenrath, AGIT en Industriebank LIOF NV

GmbH & Co. KG

15.

TECHNOLOGIEPARK HERZOGENRATH

Het exploiteren van een bedrijfsverzamelgebouw, het daarmee leveren van een bijdrage aan de harmonisatie van de weten regelgeving en het bieden van een centraal ontmoetingspunt voor overheden, bedrijven en instellingen uit Duitsland en Nederland. Het bevorderen van innovatie en technologische ontwikkeling in

Het inzetten op: het bieden van financieringsmogelijkheden en investeren in productontwikkeling (R&D investeringen). Daarnaast via het Provinciale Ontwikkelingsfonds investeren in riskante ontwikkelingsprojecten. Speerpunten zijn hierbij biomedische technologie, nieuwe materialen, agro/food en nieuwe energie. Voortzetting en het verbeteren van de financiële positie voor de langere termijn.

7. Welzijn, sport en cultuur 4. Economie en toerisme

Apenheul, Moraco NV en Industriebank LIOF NV Roda JC en overige certificaathouders


Herzogenrath, Sparkasse Aachen,

GmbH

wordt

Continuïteit in de levering van drinkwater.

Voortzetting doelmatige samenwerking.

De voornemens zijn de bezettingsgraad zo hoog mogelijk te

171

B.V.

N.V.

B.V.

nr.

Verbonden partij

16.

PARKEERACCOMODATIE KERKRADE

17.

MULTIFUNCTIONEEL COMPLEX D'R POOL

18.

BANK NEDERLANDE GEMEENTEN

19.

ENEXIS HOLDING

20.

ATTERO HOLDING (was Essent Milieu)

21.

PUBLIEK BELANG ELEKTRICITEITSPRODUCTIE

22.

DIVERSE TIJDELIJKE DEELNEMINGEN (VORDERING OP ENEXIS BV, VERKOOP VENNOOTSCHAP BV, CBL VENNOOTSCHAP BV, CLAIM STAAT VENNOOTSCHAP BV, EN BIJ EEN A.S. POSITIEVE BESLUITVORMING VAN DE AANDEELHOUDERS VANAF 2011 DE STICHTING ESSENT SUSTAINABILITY DEVELOPMENT)

Doel/openbaar belang

Beleidsvoornemens

het bijzonder het management van een technologiepark voor innovatieve ondernemers en jonge startende bedrijven. Exploitatie van parkeeraccommodaties ter bevordering van de mobiliteit. (parkeergarages Orlando en Wijngracht). Het exploiteren van een multifunctionele sportaccommodatie.

houden en minimaal een evenwicht tussen baten en lasten na te streven.

Met gespecialiseerde financiële dienstverlening ertoe bijdragen om de kosten van maatschappelijke voorzieningen zo laag mogelijk te houden voor de burger. Daarmee is de bank essentieel voor de publieke taak. De Gemeente heeft zeggenschap in de BNG via stemrecht op de aandelen die zij bezit (1 stem per aandeel). Als gevolg van de invoering van de Wet Onafhankelijk Netbeheer (WON) in Nederland is per 30 juni 2009 Essent gesplitst. De vennootschap heeft ten doel o.a. het doen uitvoeren van alle taken die ingevolge de Elektriciteitswet 1998 en de Gaswet zijn toebedeeld aan een netbeheerder zoals daarin bedoeld. Attero Holding NV heeft ten doel het deelnemen in vennootschappen die werkzaam zijn op het gebied van de afvalverwijdering en -verwerking, recycling/verwerking en het geschikt maken van afval tot producten voor hergebruik en energieopwekking. In het 3e kwartaal is via een minnelijke schikking EPZ (“Borssele”) de vervreemding aandelen Essent aan RWE afgerond. Deze deelneming bestaat nog slechts ten behoeve van het uitvoeren en afwikkelen van een en ander. Deze tijdelijke deelnemingen zijn noodzakelijk om de afsplitsing ven het bedrijf (Enexis) en de verkoop van productie en leveringsbedrijf aan RWE af te kunnen wikkelen. Daarmee worden tevens de risico's van de verkopende


Andere deelnemers

Rechtsgrond

WFG Kreis Aachen, IHK Aachen en AGIT

Voortzetting beheer; centrumplanontwikkeling.

2. Verkeer en vervoer

geen

B.V.

Voortzetting van het aanbieden van recreatieactiviteiten en bibliotheekvoorzieningen. Waarborgen van de marktpositie en continuïteit.

7. Welzijn, sport en cultuur 10. Bestuur en bedrijfsvoering + Algemene dekkingsmidde len

geen

B.V.

Staat, gemeenten, provincies en hoogheemraadschap

N.V.

Continuïteit van de energielevering.

10. Bestuur en bedrijfsvoering + Algemene dekkingsmidde len

Diverse Nederlandse provincies en gemeenten

N.V.

Continuïteit van de energielevering.



N.V.

Verdere uitvoering en afwikkeling EPZ.



BV

Deze tijdelijke deelnemingen houden op te bestaan, zodra het doel waarvoor zij gevormd zijn (volledige afwikkeling verkooptransactie en monitoren duurzaamheidsafspraken) is bereikt.



BV

172

nr.

Verbonden partij

23.

BRANDWEER ZUID-LIMBURG

24.

PARKSTAD LIMBURG THEATERS

25.

LUCHTHAVEN

Doel/openbaar belang aandeelhouders sterk gereduceerd. De verschillende BV's vertegenwoordigen de gezamelijke verkopende aandeelhouders. Doelmatige brandweerzorg in de ruimste zin van het woord en doelmatige hulpverlening bij ongevallen en rampen Het faciliteren en aanbieden van podiumkunsten. Het exploiteren van een luchthavenbedrijf en luchthaventerrein in de ruimste zin.

Beleidsvoornemens


Andere deelnemers

Rechtsgrond

Voortzetting samenwerking.

5. Veiligheid/ handhaving

overige 18 gemeenten Zuid-Limburg


Voortzetting, versterken van de identiteit van de regio.

7. Welzijn, sport en cultuur 2. Verkeer en vervoer

Heerlen

N.V.

Niet risicodragend participeren door regionale partners.

173

Omniport Vermeer, LIOF, gemeenten en van Koophandel

Dura Kamer

N.V.

174

Sisa 2011 Single Information Single Audit

175

176

177

5,00

178

179

180

Vaststelling Ter voldoening aan het bepaalde in artikel 197 van de Gemeentewet hebben wij verantwoording gedaan van het gevoerde bestuur van de gemeente Kerkrade over het dienstjaar 2011 middels deze jaarrekening 2011. De jaarrekening 2011 is overlegd aan de raad en op de secretarie van de gemeente gedurende 14 dagen ter lezing neergelegd en algemeen verkrijgbaar gesteld.

Kerkrade, mei 2011

Het college,

De secretaris,

J.J.M. Som

Mr. C.M. Kuikman

181

Ontwerpbesluit Nr.: ...

Rb ...

De raad van de gemeente Kerkrade; overwegende, dat het college ter voldoening aan het bepaalde in artikel 197 van de Gemeentewet verantwoording van het gevoerde bestuur van deze gemeente over het dienstjaar 2011 heeft gedaan; dat de raad is aangeboden de jaarrekening 2011; dat de jaarrekening 2011 conform de geldende “Verordening rekenkamercommissie” is onderzocht door de raadsleden van de rekenkamercommissie en daarover schriftelijk verslag is uitgebracht;

gelezen, de nota van toelichting, nr. ... Tl ...

, behorende bij dit besluit;

gelet op, beleidsveld: 10 gemeentelijk/regionaal beleidskader: Financiële beheersverordening gemeente Kerkrade (ex.art.212 GW) wetsartikel: art. 197 e.v. van de Gemeentewet

I.

Besluit: De jaarrekening 2011 vast te stellen als volgt: De lasten op afgerond

€

197.205.000

De baten op afgerond

€

197.550.000

En het batig saldo na winstbestemming op afgerond

€

345.000

Het balanstotaal ultimo 2011 op afgerond

€

197.349.000

Aldus vastgesteld door de raad der gemeente Kerkrade, in zijn openbare vergadering d.d. 27-06-2012. De voorzitter van de raad,

De griffier (plv),

J.J.M. Som

Mr. G.J.A. van Dorst

182

Algemene beschouwingen... 7

Recommend Documents