JAARSTUKKEN GORINCHEM. Gemeente Gorinchem Jaarstukken 2011 Mei 2012

JAARSTUKKEN GORINCHEM 2011

1 Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012


Inhoudsopgave 1. Aanbiedingsbrief .................................................................................................................................. 5 2. Programma‟s ..................................................................................................................................... 21 2.1 Hoofdthema Wonen en Leven .................................................................................................... 21 Programma Woonvoorzieningen .................................................................................................. 21 Programma Leefvoorzieningen ..................................................................................................... 27 Programma Wonen, leven en veiligheid ....................................................................................... 35 Programma Wonen, leven en milieu ............................................................................................. 37 Programma Wonen, leven en bestuur en communicatie .............................................................. 41 2.2 Hoofdthema Werk ....................................................................................................................... 43 Programma Werk .......................................................................................................................... 43 Programma Werk en milieu .......................................................................................................... 47 2.3 Hoofdthema Welzijn en Zorg....................................................................................................... 49 Programma Onderwijs .................................................................................................................. 49 Programma Cultuur en Sport ........................................................................................................ 53 Programma Zorg ........................................................................................................................... 59 Programma Welzijn, zorg en veiligheid ........................................................................................ 69 2.4 Hoofdthema Bestuur en Dienstverlening .................................................................................... 71 Programma Publieksservice ......................................................................................................... 71 Programma Bestuur, communicatie en veiligheid ........................................................................ 73 Programma Bestuur en communicatie ......................................................................................... 75 3. Algemene dekkingsmiddelen ............................................................................................................ 79 4. Voortgang Raadsopdrachten............................................................................................................. 83 5. Paragrafen ......................................................................................................................................... 87 5.1 Weerstandsvermogen ................................................................................................................. 89 5.2 Reserves en voorzieningen ......................................................................................................... 97 5.3 Onderhoud kapitaalgoederen ...................................................................................................... 98 5.4 Financiering ............................................................................................................................... 105 5.5 Bedrijfsvoering........................................................................................................................... 111 5.6 Verbonden partijen .................................................................................................................... 123 5.7 Grondbeleid ............................................................................................................................... 157 5.8 Lokale heffingen ........................................................................................................................ 163 5.9 Voortgang prestatieafspraken ISV-3 ......................................................................................... 165 6. Balans per 31 december 2011 ........................................................................................................ 172 7. Programmarekening over 2011 ....................................................................................................... 175 8. Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling ....................................................................... 177 9. Toelichting op de balans per 31 december 2011 ............................................................................ 183 10. Onvoorzien .................................................................................................................................... 197 11. SiSa-overzicht, Single information Single audit............................................................................. 199 12. Overzicht incidentele baten en lasten ........................................................................................... 211 13. Overzicht begrotingsonrechtmatigheid art. 189, 3e lid gemeentewet, art. 28 BBV....................... 213 13.1 Overzicht begrotingsafwijkingen en onrechtmatigheid ........................................................... 214 13.2 Toelichting begrotingsafwijkingen en onrechtmatigheid(ex Art. 28 BBV) ............................... 215 13.3 Analyse begrotingsafwijkingen en onrechtmatigheden (art. 28 BBV) ..................................... 216 14. Besluit tot vaststelling .................................................................................................................... 217 15. Begrippenlijst ................................................................................................................................. 219 16. Controleverklaring ......................................................................................................................... 223



1. Aanbiedingsbrief Gorinchem, 29 mei 2012

Inleiding Wij leggen in deze jaarstukken verantwoording af over de voortgang van het gemeentelijke beleid enerzijds en de financiële ontwikkelingen in 2011 anderzijds. Hiermee wordt de bestuurlijke planning en controlcyclus 2011 afgerond.

Leeswijzer De jaarstukken zijn de tegenhanger van de programmabegroting. Wij geven in het verslag aan in hoeverre wij uitvoering hebben gegeven aan de voornemens die wij voor 2011 hadden. Deze zijn neergelegd in de begroting 2011. Ten behoeve van de vergelijkbaarheid volgt het verslag de opzet van de begroting: de 14 programma‟s die de begroting kent, treft u ook weer in dit verslag aan. Hetzelfde geldt voor de maatschappelijke effecten en de speerpunten en activiteiten. Ook deze zijn afkomstig uit de programmabegroting. Tijdens de raadsvergadering van december 2010 als ook daarna is een aantal raadsopdrachten vastgesteld. Bij de voortgang daarvan hebben wij in 2011 in de twee tussenrapportages stilgestaan. Deze trend wordt doorgezet in deze jaarstukken. Ook hierin is een paragraaf opgenomen waarin wij verantwoording afleggen over de voortgang en de stand van zaken van de raadsopdrachten.

Belangrijkste conclusies 2011 Om ook in tijden van financiële krapte een sluitende meerjarenbegroting te hebben is in 2011 de operatie „Alle hens aan dek deel 2‟ uitgevoerd. Kenmerkend voor het proces „Alle hens aan dek 2‟ was dat de raad, het college en de ambtelijke organisatie gezamenlijk zijn optrokken om te komen tot ombuigingsvoorstellen die een breed draagvlak hebben. Deze aanpak heeft zijn vruchten afgeworpen. In juni en november 2011 zijn besluiten genomen over „Alle hens aan dek 2‟, met als resultaat niet alleen een sluitende meerjarenbegroting 2012 – 2015, maar ook een groei van de algemene reserve om daarmee met name verwachte tekorten in de grondexploitaties te kunnen afdekken. Resultaat reguliere exploitatie 2011 kenmerkt zich door het gegeven dat de reguliere processen, zowel in beleidsmatig als in financieel opzicht, positief zijn verlopen. Uit onderstaande toelichting op de beleidsaccenten blijkt dat wij onze beleidsdoelstellingen voor 2011 voor een belangrijk deel gehaald hebben. Hierbij is een positief exploitatieresultaat geboekt van circa € 4,5 miljoen. Resultaat grondexploitaties In tegenstelling tot het positieve resultaat in de reguliere exploitatie hebben de grondexploitaties in 2011 voor de gemeente een fors nadeel opgeleverd. Als gevolg van de huidige negatieve economische ontwikkelingen, die duidelijk hun weerslag hebben op de woningmarkt, hebben wij op de grondexploitaties voor in totaal circa € 9,3 miljoen aan extra voorzieningen moeten nemen. Per saldo sluit de jaarrekening 2011 dan ook met een tekort van circa € 4,8 miljoen. Ontwikkeling algemene reserve Als gevolg van de negatieve ontwikkelingen in de grondexploitaties is de algemene reserve ultimo 2011 op een negatief bedrag gekomen van circa € 2,3 miljoen nadelig. In het raadsvoorstel dat wij u hierbij aanbieden stellen wij u voor om circa € 3,6 miljoen van het positieve resultaat uit de reguliere exploitatie aan de algemene reserve toe te voegen waardoor deze positief kan blijven (circa € 1,3 miljoen voordelig). Met name als gevolg van de bezuinigingen AHAD-2 ontwikkelt de algemene reserve zich de komende jaren positief. Tot en met 2016 wordt er circa € 7,6 miljoen aan toegevoegd. De verwachting is dat deze groei echter onvoldoende is om tegenvallers en risico‟s in voldoende mate te kunnen afdekken. Om de algemene reserve op een gezond peil te brengen en te houden zullen wij op korte termijn met aanvullende bezuinigingsvoorstellen komen. Het is ons voornemen om hierover bij de vaststelling van de Perspectiefnota besluiten te nemen. Deze besluiten moeten enerzijds betrekking hebben op de 5 Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

hoogte van het te bezuinigen bedrag. Anderzijds moeten zij ons aangeven wat de taakstelling per programma moet zijn en in welke richting wij bij voorkeur moeten zoeken om die taakstellingen met concrete maatregelen in te vullen. Recapitulerend De voornaamste conclusies uit dit verslag zijn: Wij zijn erin geslaagd de 15 speerpunten en activiteiten uit de programmabegroting 2011 voor het overgrote deel te bereiken; Het overgrote deel van de 13 raadsopdrachten (70%) ligt qua uitvoering op schema. Eén raadsopdracht is afgerond. Bij vier van de dertien raadsopdrachten is vertraging opgetreden; De tevredenheid van de inwoners en bezoekers over de Gorcumse voorzieningen in 2011 is wederom hoog, gemiddeld 92%; Het exploitatieresultaat bedraagt circa € 4,5 miljoen voordelig ten opzichte van de tweede tussenrapportage 2011; Het grondexploitatieresultaat bedraagt circa € 9,3 miljoen nadelig; Rekening houdend met bestemmingsvoorstellen van circa € 0,9 miljoen kan van dit positieve exploitatieresultaat circa € 3,6 miljoen worden toegevoegd aan de algemene reserve; De algemene reserve daalt van circa € 8,9 miljoen begin 2011 naar circa € 2,3 miljoen negatief ultimo 2011. Na toevoeging van het exploitatieresultaat, onder aftrek van de bestemmingsvoorstellen, ad circa € 3,6 miljoen wordt de stand van de algemene reserve circa € 1,3 miljoen positief; De dekkingsgraad directe weerstandscapaciteit bedraagt ultimo 2011 -18% (norm: 90%).


1. Toelichting beleidsaccenten Wat hebben we in 2011 bereikt op het gebied van onze beleidsaccenten? Daarover leest u hieronder meer. De onderwerpen zijn gerangschikt op de hoofdthema‟s Wonen en Leven, Werk, Welzijn en Zorg en Bestuur en Dienstverlening. 1.1 Wonen en Leven In het programma Woonvoorzieningen geven wij hoge prioriteit aan stedelijke vernieuwing. De gemeentelijke structuurvisie en de Woonvisie zijn daarbij onze leidraad. Dat betekent onder meer dat we werken aan een gedifferentieerde woningenaanbod gebaseerd op de bestuursovereenkomst stedelijke vernieuwing ISV-3. Wij rapporteren in een paragraaf 5.9 over de voortgang van de prestatieafspraken stedelijke vernieuwing. Na de vaststelling van de raadsopdracht Wonen in 2010 zijn er in 2011 twee themabijeenkomsten georganiseerd. Voor deze themabijeenkomsten is een startnotitie geschreven (april 2011). Na deze themabijeenkomsten is gewerkt aan een notitie van uitgangspunten, nl. de notitie raadsopdracht wonen; scenario‟s en uitgangspunten. Deze notitie heeft de raad in december 2011 vastgesteld. De raad heeft besloten om uit te gaan van het voorkeurscenario „‟ groeiscenario‟‟. Voor de onderbouwing van ons beleid hanteren we de Gorcumse meetlat. Over de uitkomsten 2011, bent u in juni 2011 geïnformeerd. De tevredenheid van inwoners en bezoekers over de Gorcumse woonvoorzieningen („‟prettig wonen‟‟) is in 2011 met gemiddeld 92% als hoog te bestempelen. Binnen het programma Leefvoorzieningen staat de uitwerking van de raadsopdracht Mobiliteit centraal. Dit moet leiden tot een geactualiseerde kadernota Infrastructuur. Uit de Gorcumse meetlat blijkt dat in de top 3 problemen op stadsniveau de verkeerssituatie op 1 staat. De speerpunten uit de kadernota Infrastructuur zijn afhankelijk van de ontwikkelingen rondom rijksweg A27. Een punt in het besluit van de minister is dat het beschikbare budget flink lager is en dat de minister vooralsnog geen uitspraak doet over de aanvang van de werkzaamheden. Wij zullen hierop in regioverband aandringen. Prioriteit moet worden gegeven aan het deel Scheiwijk – Werkendam inclusief Merwedebrug Gorinchem. De door u vastgestelde raadsopdracht Mobiliteit is gericht op het concreter uitwerken van de kadernota Infrastructuur. Belangrijke aandachtspunten hierbij zijn bereikbaarheid, mobiliteit, fietsplan en multimodaliteit. Wij zullen als gevolg van ingediende moties echter eerder starten met een fietsplan en inventarisaties omdat deze los gezien kunnen worden van de ontwikkelingen van de A27. Het Rijksbeleid in het kader van de Ruimte voor de Rivier is bepalend voor het versterken van de recreatieve verblijfsfunctie Buiten de Waterpoort. De raadsopdracht Leefbaarheid (schoon, heel en veilig) bevat het opstellen van de Visie en het Beleidsplan Openbare Ruimte. De eerste stap betreft een kaderstellende uitspraak ten aanzien van het gewenste onderhoudsniveau openbare ruimte. De tweede stap betreft het opstellen van een aantal beheerplannen die passen binnen de geformuleerde kaders openbare ruimte. Wij hebben u geïnformeerd over de uitgangspunten van het beleid over de openbare verlichting. Daarbij gaat het ondermeer om het bevorderen van de sociale veiligheid, de verkeersveiligheid, het realiseren van energiebesparing en het voorkomen van lichthinder. Bij het programma Wonen, leven en veiligheid gaat het om veiligheid in brede zin. Veiligheid manifesteert zich in toenemende mate als een eigenstandig beleidsthema met een brede en integrale insteek. De uitwerking van de raadsopdracht Veiligheid is gericht op het opstellen van een meerjarig programma veiligheid van Gorinchem. De uitwerking daarvan zal plaatsvinden via het Veiligheidsplan. Het inhoudelijk doel van de uitwerking raadsopdracht is ondermeer het minimaal gelijk houden van het veiligheidsgevoel van 95%, het verminderen van het aantal aangiftes en bijzondere aandacht voor vernielingen en geweld. Ten aanzien van de crisisbeheersing is het doel een goed voorbereide crisisbeheersingsorganisatie en het voorkomen van calamiteiten. Dit alles op basis van regionale rampenplannen. De zorg voor de rioolinfrastructuur valt onder het programma Wonen, Leven en Milieu. U heeft in dit verband in mei 2011 het verbreed Gemeentelijk rioleringplan 2011-2014 vastgesteld. Een ander onderdeel van dit programma is het aardwarmteproject. Mede doordat Eneco en Hydreco zich uit dit project hebben teruggetrokken zijn wij met dit project gestopt. Het doel van de raadsopdracht Duurzaam Gorinchem is om te komen tot een overkoepelend beleid voor het verduurzamen van Gorinchem, met andere woorden het duurzaam handelen van de 7 Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

gemeente Gorinchem. Dit beleid richt zich onder andere op het ontwikkelen van vormen van energiebesparing (in 2011: 1,5%) en het bevorderen van duurzame energie (duurzame energieproductie en energiezuinig gebouwde omgeving). Maar ook op de versterking van de ecologie en biodiversiteit, afvalmanagement en beperking van milieubelasting. Wij werken aan de uitvoering van de aangenomen motie „elektrisch rijden‟ waarin u ons verzocht heeft over te gaan tot het realiseren op strategische plaatsen van laadpunten voor elektrische auto‟s, in samenwerking met HVC en stichting E-laad. 1.2 Werk Gorinchem wil haar economische positie en werkgelegenheid versterken. Dat is de centrale doelstelling van het programma Werk. Om dat te kunnen waarmaken is het nodig dat we voldoende gedifferentieerde bedrijfsterreinen kunnen aanbieden, zowel voor kantoren als voor bedrijven. Het lopende economische beleid betreft het werken aan de bedrijventerreinen Groote Haar (Gorinchem Noord), Schelluinen-West, Gorinchem-Oost II. Naast de economische ontwikkelingen zijn er vanuit Rijkswaterstaat in nauwe samenwerking met de gemeente activiteiten in het kader van het Ruimte voor de Rivier project Avelingen (met gevolgen voor bedrijfsterrein Avelingen-Oost). Wij hebben u geïnformeerd over de ontwikkelingen locatie voormalige politiebureau Smakheul. Met de marktpartijen hebben wij moeten constateren dat er op dit moment er geen mogelijkheden zijn om de beoogde bestemming te realiseren. Het gebouw wordt gesloopt en de daarmee vrijkomende ruimte ingericht als parkeergebied, in afwachting van betere „ontwikkelingstijden‟. Wij hebben u geïnformeerd over de toekomst van de centrummarkt waarin is aangegeven dat de huidige situatie, de organisatie van de markt blijft bij de gemeente, gehandhaafd blijft. De marktgelden worden verhoogd tot een kostendekkend niveau. Regionale samenwerking is een belangrijke manier om de economische positie te versterken. De intensieve samenwerking van onze Veerdienst met de gemeente Zaltbommel alsmede de Veerdienst Werkendam-Hardinxveld is hiervan één voorbeeld. Wij hebben een tevredenheidsonderzoek veerdiensten en haven laten uitvoeren. De watertaxi krijgt een 8,5 en de Lingehaven een 8. De dienstverlening van de verschillende veerverbindingen scoort een 7. De raadsopdracht Bedrijvigheid en Werkgelegenheid beoogt het stimuleren en faciliteren van bedrijvigheid. In het coalitieakkoord is het belang van werk genoemd via de volgende beleidslijnen: beschikbaarheid fysieke werklocaties, versterking sociaal – economische structuur, aandacht voor specifieke doelgroepen als starters en ZZP‟ers de behoefte aan goed opgeleid personeel met name in de zorg en techniek. Dit beleid krijgt concreet gestalte via de reguliere contacten die er zijn tussen gemeente en bedrijfsleven. Het programma Werk en Milieu is gericht op het bevorderen van duurzame bedrijventerreinen. Duurzaamheid is een belangrijk uitgangspunt bij de ontwikkeling van bedrijfsterrein Groote Haar. 1.3 Welzijn en Zorg Bij het programma Onderwijs zijn brede scholen en het integraal huisvestingsplan belangrijke onderwerpen geweest in 2011. Via het huisvestingsplan willen we knelpunten oplossen en strategische keuzes maken ten aanzien van de huisvesting van het onderwijs. De raadsopdracht brede scholen is uitgewerkt in een beleidsnotitie brede scholen Gorinchem die u in mei 2011 heeft vastgesteld. Een vijftal kaders is, afhankelijk van de specifieke behoefte in een stadsdeel, op de brede scholen van toepassing. Eén van de kaders luidt dat de brede school gericht is op het scheppen van kansen en het voorkomen en bestrijden van onderwijsachterstanden. De doorgaande leerlijn is hierbij essentieel. Er zijn moties aangenomen over de uitvoering regierol brede scholen en regie op naschoolse activiteiten. Wij hebben de regie- en coördinatierol vormgeven via een programmacoördinator die het brede activiteitenaanbod op en rond scholen regelt, een netwerkcoördinator brede scholen en de verbreding van de taken en activiteiten van Gorinchem Beweegt. Het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs is in oktober 2011 vastgesteld en kent twee onderdelen, te weten: een strategisch deel, waarin met name het beleidskader wordt geschetst, gericht op sturing en regie, en een operationeel deel, met name gericht op uitvoering. In november 2011 is de Brede School Gildenplein officieel geopend en in gebruik genomen. De vigerende cultuurnota vormt het vertrekpunt voor de huidige uitvoering van het cultuurbeleid. De raadsopdracht Cultuurbeleid is in november 2011 door uw raad vastgesteld. Wij geven hierin aan hoe te komen tot een geactualiseerde cultuurvisie, en daarop aansluitend komen we met een cultuur(accommodatie)plan. In juni heeft de Raad besloten middelen beschikbaar te stellen voor de 8 Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

instandhouding van De Nieuwe Doelen, zowel wat betreft de exploitatie als het noodzakelijkste onderhoud. Verder is er afgelopen jaar een start gemaakt met een regionale bestuurlijke discussie over het muziekonderwijs in de regio. Door de bezuiniging op de bibliotheek zou het servicepunt in het WLZ gebouw mogelijk komen te vervallen. Vooralsnog is dit voorkomen door inzet van personeel/vrijwilligers van het Gymnasium en het inzetten van subsidie vanuit het budget voor ouderenbeleid voor aankopen van boeken en overige verplichtingen. Het beleidskader Sportbeleid is onverkort van kracht binnen het programma Cultuur en Sport. Het hoofddoel van het sportbeleid is het verzorgen van een breed aanbod van sportvoorzieningen en activiteiten. Gorinchem Beweegt heeft 100% bereik onder kinderen tot 12 jaar vanwege de activiteiten die op alle basisscholen worden aangeboden. De activiteiten na schooltijd zijn laagdrempelig, en bieden een structureel en kosteloos aanbod. Er wordt samengewerkt met sportverenigingen, scholen, Staerk, Rivas en andere organisaties om te bevorderen dat bewoners van Gorinchem actief (blijven) sporten maar ook om ongezonde leefstijl te verminderen en de sociale cohesie in wijken te bevorderen. Sport wordt gebruikt als middel om meerdere doelen te bereiken. In januari 2011 is het eerste Gorinchemse Sportgala gehouden waarbij de sportvrijwilliger, het sporttalent, sportinitiatief, de sportvrouw en sportman 2010 zijn gekozen. Het was een succes dat navolging verdient. Bij het Programma Zorg merken wij op dat het overheidsbeleid ten aanzien van de verschillende aspecten binnen dit programma op dit moment sterk aan verandering onderhevig is. Met de toenemende overheveling van rijkstaken, zoals de AWBZ, Jeugdzorg en Wet werken naar vermogen, naar de gemeente neemt de verantwoordelijkheid van de gemeentelijke overheid voor participatie en integratie van diverse doelgroepen aan de samenleving toe. Wij krijgen in de toekomst nadrukkelijker een regierol in het in stand houden van voorzieningen en worden daarmee ook „automatisch‟ financieel risicodrager. Het Rijk staat op het standpunt dat de gemeente op haar beurt burgers dient aan te spreken op de eigen verantwoordelijkheid. In Gorinchem wordt ingezet op een integraal samenlevingsbeleid, waarin het meedoen in de samenleving het uitgangspunt is. In dit verband heeft de Raad een raadsopdracht Meedoen in de samenleving vastgesteld waarvan de uitwerking in 2012 zijn beslag zal krijgen. De raadsopdracht Meedoen is gericht op de bundeling van vigerend beleid zoals het Wmo beleid, Jeugdbeleid, het gemeentelijk minimabeleid en het vrijwilligersbeleid. In november 2011 heeft de lancering van het Centrum Jeugd en Gezin in Gorinchem plaatsgevonden. U heeft bij de besluitvorming over de Perspectiefnota in juni 2011 middelen ter beschikking gesteld voor het realiseren van doelstellingen inzake Millenniumgemeente waarbij wij aansluiten bij Dordrecht inzake een concreet project in Kameroen. U heeft op 27 januari 2011 het haalbaarheidsonderzoek AZC behandeld. Het college had naar aanleiding van het onderzoek een aantal randvoorwaarden geformuleerd. Daarop aanvullend is een aantal moties vastgesteld. Daarna hebben wij u geïnformeerd over de stand van zaken asielzoekerscentrum naar aanleiding van de nieuwsberichten over leegstand in bestaande centra en het opheffen van verschillende locaties. De constatering is dat de komst van het AZC naar Gorinchem kan doorgaan, waarbij voldaan wordt aan de randvoorwaarden die daaraan gesteld zijn. Het programma Welzijn, Zorg en Veiligheid is gericht op het voorkomen van overlast door jongeren. De meetlat gaf in 2011 bij het tegengaan van overlast door jongeren een score aan van 2,6 (op een schaal van 1 tot 5). 1.4 Bestuur en Dienstverlening Wij streven met het programma Publieksservice een tevreden burger na door het verbeteren van de gemeentelijke dienstverlening. De cijfers vanuit het burgerwaarderingsonderzoek wijzen op een tevreden burger over de dienstverlening. Het rapportcijfer over de balie is een 7,8, de telefoon een 7,8, de schriftelijke dienstverlening scoort een 7,4 en de digitale dienstverlening een score 6,9. Het programma Bestuur, Communicatie en Veiligheid is gericht op het beperken van overlast. Zo bleek uit de Gorcumse meetlat 2011 dat de overlast door geweld 2,2 bedroeg op een schaal van 1-5. In 2009 bedroeg deze score 2,1. U ontving in oktober de monitor Marokkaanse Nederlanders in Gorinchem 2011. Jaarlijks vindt een monitor plaats die ter inzage ligt. In de monitor is aangegeven dat wij als algemeen effect zien dat de 9 Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

leefbaarheid en veiligheid in de Haarwijk en in het bijzonder het gebied rondom de Koningin Wilhelminalaan is toegenomen. Onder het programma Bestuur en Communicatie valt de uitwerking van de raadsopdrachten Bestuurlijke vernieuwing, Participatie en Communicatie, het land van Arkel en Planning en controlcyclus. Voor wat betreft bestuurlijke vernieuwing merken wij op dat sinds het aantreden van de nieuwe raad een aantal vernieuwingen is doorgevoerd, zoals de themabijeenkomsten met raadsleden rond de raadsopdrachten. Wij hebben de indruk dat deze goed lopen en aan de verwachtingen voldoen. Op een later moment zal de werkwijze worden geëvalueerd. Wij gaan in de paragraaf Raadsopdrachten in de eerste tussenrapportage 2012 hierop verder in. Voor wat betreft de uitwerking van de raadsopdracht Participatie en Communicatie hebben werkbezoeken aan andere gemeenten plaatsgevonden. Daarbij is inzicht verschaft in de vraag hoe participatie en communicatie in de gemeentelijke organisatie blijvend kan worden ingebed en hoe tot een blijvende betrokkenheid van inwoners in de stad kan worden gekomen. In de themabijeenkomst die hierover eind december is gehouden is hierover gediscussieerd. Wij willen bij het uitwerken van de raadsopdracht het Land van Arkel een bestuurlijke en gedragen visie inzake Gorinchem en de regio opstellen. In april 2011 is de startnotitie regionale visie 2030 vastgesteld. Eén van de argumenten voor de startnotitie is dat er een aantal ontwikkelingen zoals op de terreinen economie, ruimtelijke ordening et cetera zijn die een visie op de toekomst van de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden mogelijk maken. Eind 2011 heeft een discussiebijeenkomst met de raden in de regio over de visie 2030 plaatsgevonden hetgeen een vervolg krijgt in verdere kaderstelling en activiteiten met als doel een sterke en herkenbare regio. Wij hebben met u in mei 2011 van gedachten gewisseld over het bestuursakkoord van de VNG ter voorbereiding van het VNG jaarcongres. Het bestuursakkoord gaat door het leven als koepelakkoord, een set van afspraken tussen het Rijk en medeoverheden. Wij hebben in het verlengde van de uitwerking van de raadsopdracht Planning en Controlcyclus in de klankbordgroep Financiën in 2011 gesproken over de financiële verordening ex. art. 212 Gemeentewet en de thema‟s garantiestelling en verbonden partijen. U heeft van ons een brief ontvangen over de voortgang motie invoering reclamebelasting en de motie uitwerking frictiekosten – tegenvallers. Overzicht realisatie speerpunten Beleidsaccenten

Aantal speerpunten

Voorbereiding

Uitvoering

Afgerond

2011

2011

2011

2011

Wonen & leven

2

Werk

0

Welzijn & Zorg

13

Bestuur & Dienstverlening

0

Totaal

15

1

12

1

12

2

Niet van toepassing

1

1

Wij hebben in bovenstaande tabel aansluiting gezocht bij het aantal vermelde speerpunten uit de tweede tussenrapportage 2011, deze komt uit op 15 speerpunten. 12 van de 15 speerpunten zijn in uitvoering. De speerpunten met de categorie „‟niet van toepassing‟‟ betreffen het opstellen van het monumentenbeleid en het ontwikkelen van de Woelse Waard. Het gevolg van het geringe aantal speerpunten in 2011 is dat bij een aantal programma‟s de vraag „‟Wat hebben we daarvoor gedaan?‟‟ niet meer terugkomt. Zodra een raadsopdracht is uitgewerkt in een nieuw raadsbeleidskader, zullen daaraan verbonden speerpunten in begroting, tussenrapportages en rekening worden opgenomen. Datzelfde geldt voor de na te streven maatschappelijke effecten en activiteiten. De raad stelt deze vast, waarna ze terugkomen in begroting, tussenrapportages en rekening.


Maatschappelijke effecten in één oogopslag Thema Wonen en Leven Woonvoorzieningen: Ingeschatte tendens doorstroming van de woningvoorraad -> effect: evenwichtige bevolkingssamenstelling per stadsdeel.

Nulmeting Monitoring doorstroming verhuisketen

2010 Monitoring doorstroming verhuisketen

2011 Monitoring doorstroming verhuisketen

Woonvoorzieningen: Verhouding koop - huur -> effect: meer marktconformere woningvoorraad.

West: 30-70 Oost:74-26%

West: 40%-60% Oost: 75%-25%

West: 40%-60% Oost: 75%-25%

Leefvoorzieningen: percentage tevreden inwoners / bezoekers stad: -> effect: voor de Gorcumse samenleving gewenste voorzieningen mogelijk maken om te kunnen wonen, werken en recreëren.

91% (=2007)

Niet gemeten, BWO in 2011*

BWO in 2011: 92%

Wonen, Leven en Veiligheid: percentage inwoners dat zich veilig voelt in de stad:-> effect: bevorderen / stimuleren veiligheidsgevoel

92% (=2007)

Niet gemeten, BWO in 2011*

BWO in 2011: 95%

Wonen, Leven en Milieu: energieverbruik -> effect: een jaarlijkse energiebesparing van 2% op de energie die binnen de gemeente grenzen wordt gebruikt ten opzichte van de verwachte autonome ontwikkeling van het energiegebruik. Thema Werk Werk: Aantal werkzame personen -> effect stimuleren werkgelegenheid.

Energieverbruik 2008 rapport HVC

Niet gemeten

2% energiebesparing

Nulmeting 20.690 (=2005)

21.430

22.210

Werk: Aantal werkzame personen (bedrijventerreinen) -> effect stimuleren werkgelegenheid.

6.788

6.429

7.551

Werk: Percentage langdurige leegstand -> effect: kwalitatieve en kwantitatieve evenwichtige samenstelling winkelaanbod.

6,6%

7%

7%

Thema Welzijn en Zorg Onderwijs: Aantal jongeren met gedragsproblemen dat kan teruggeplaatst worden in het reguliere onderwijs -> effect: ontwikkelen herkansingsvoorzieningen

Nulmeting 30 leerlingen in rebound voortgezet onderwijs.

2010 39 leerlingen in rebound voortgezet onderwijs (= 1,5% van totaal aantal leerlingen)

2011 36 leerlingen in rebound voortgezet onderwijs (= 1,3% van totaal aantal leerlingen)

Cultuur en Sport: Afname of stabilisatie jeugd met overgewicht -> effect: overgewicht volgens body mass index

4 – 12 jr. 25% 13-14 jr. 21% > 25 jr. 48%

4 – 12 jr. 20% 13-14 jr. 17% 53%

4 – 12 jr. 18% 13-14 jr. 23% 53%

Zorg: bezettingsgraad accommodaties -> effect: Zorgen voor een efficiënt gebruik van accommodaties, spreiding, bereikbaarheid, toegankelijkheid en sociale veiligheid

60%

63%

65%

Thema Bestuur en Dienstverlening Publieksservice: Tevredenheid burger dienstverlening -> tevreden burger

Nulmeting BWO 2009: Balie 7,9 Telefoon 7,7 Schriftelijk 6,4 Digitaal n.v.t.

2010 Niet gemeten, BWO in 2011*

2011 BWO 2011: Balie 7,8 Telefoon 7,8 Schriftelijk 7,4 Digitaal 6,9

Bestuur, Communicatie & Veiligheid: percentage inwoners dat overlast ervaart door autoverkeer, rommel openbare ruimte, overlast van groepen jongeren, hondenpoep in de openbare ruimte -> beperken overlast.

BWO 2009: 2,9/2,8/2,3/3,3 (schaal 1-5)

Niet gemeten, BWO in 2011*.

BWO 2011: 2,7/2,8/2,6/3,2 (schaal 1-5)

2010

*BWO = burgerwaarderingonderzoek met een tweejaarlijkse frequentie (2007, 2009, 2011).


2011

2. Financiële beschouwingen 2.1 Inleiding Wij hebben in het eerste hoofdstuk een toelichting gegeven op de ontwikkeling van het beleid in 2011. In dit tweede hoofdstuk gaan wij in op de financiële ontwikkeling van de gemeente in 2011.

2.2 Ontwikkeling resultaat Het exploitatieresultaat 2011 bedraagt, afgerond in duizendtallen, € 4.543.000 voordelig ten opzichte van de tweede tussenrapportage 2011. Recapitulerend is over geheel 2011 het volgende resultaat behaald: € € € € € € € €

Begroot resultaat (primitief) Decembercirculaire 2010 Regeerakkoord inclusief kortingen van Rijkswege Saldo ZBB puur inclusief frictiekosten e Saldo 1 tussenrapportage 2011 e Saldo 2 tussenrapportage 2011 e Resultaat na 2 tussenrapportage (jaarstukken 2011) Saldo 2011 over gehele jaar bezien

Lasten en baten voor bestemming Programma

146.000 390.000 230.000 329.000 22.000 1.173.000 4.543.000 4.195.000

N V V V V N V V

Jaarrekening Baten

Lasten

Begroting Saldo

Saldo

Woonvoorzieningen Leefvoorzieningen Wonen, Leven en Veiligheid Wonen, Leven en Milieu Wonen, Leven, Bestuur en Communicatie

69.126 507 715 6.866 49

80.157 7.616 3.752 5.739 1.249

-11.031 -7.109 -3.037 1.127 -1.200

-1.220 -7.768 -3.224 1.185 -1.389

Totaal thema

77.263

98.513

-21.250

-12.416

Werk

4.591

5.084

-493

-744

Werk en Milieu Totaal thema

33 4.624

872 5.956

-839 -1.332

-895 -1.639

Onderwijs Cultuur en Sport Zorg

3.764 1.440 19.990

9.647 7.946 35.406

-5.883 -6.506 -15.416

-6.270 -6.737 -16.604

Welzijn, Zorg en Veiligheid Totaal thema

0 25.194

10 53.009

-10 -27.815

-10 -29.621

Publieksservice Bestuur en Communicatie

749 11.841

2.387 15.490

-1.638 -3.649

-1.712 -3.633

Bestuur, Communicatie en Veiligheid Totaal thema

152 12.742

618 18.495

-466 -5.753

-448 -5.793

Algemene Dekkingsmiddelen

52.806

219

52.587

51.323

Totaal thema

52.806

219

52.587

51.323

172.629

176.192

-3.563

1.854

Generaal totaal


Bestemming in algemene- / bestemmingsreserves Programma

Jaarrekening Baten

Lasten

Begroting Saldo

Saldo

Woonvoorzieningen Leefvoorzieningen Wonen, Leven en Veiligheid Wonen, Leven en Milieu

1.397 0 0 146

1.398 0 0 171

-1 0 0 -25

-108 0 0 -229

Wonen, Leven, Bestuur en Communicatie Totaal thema

0 1.543

0 1.569

0 -26

0 -337

Werk Werk en Milieu

77 0

100 0

-23 0

-9 0

Totaal thema

77

100

-23

-9

Onderwijs Cultuur en Sport Zorg Welzijn, Zorg en Veiligheid

227 23 0 0

3.049 3 0 0

-2.822 20 0 0

-2.822 19 0 0

Totaal thema

250

3.052

-2.802

-2.803

Publieksservice Bestuur en Communicatie Bestuur, Communicatie en Veiligheid

4 15 0

0 591 0

4 -576 0

4 -582 0

Totaal thema

19

591

-572

-578


18.228

6.699

11.529

1.873

Totaal thema

18.228

6.699

11.529

1.873

Generaal totaal

20.117

12.011

8.106

-1.854


Lasten en baten na bestemming Programma

Jaarrekening Baten

Lasten

Begroting Saldo

Saldo

Woonvoorzieningen Leefvoorzieningen Wonen, Leven en Veiligheid Wonen, Leven en Milieu Wonen, Leven, Bestuur en Communicatie

70.523 507 715 7.012 49

81.555 7.616 3.752 5.910 1.249

-11.032 -7.109 -3.037 1.102 -1.200

-1.328 -7.768 -3.224 956 -1.389

Totaal thema

78.806

100.082

-21.276

-12.753

Werk

4.668

5.184

-516

-753

Werk en Milieu Totaal thema

33 4.701

872 6.056

-839 -1.355

-895 -1.648

Onderwijs Cultuur en Sport Zorg

3.991 1.463 19.990

12.696 7.949 35.406

-8.705 -6.486 -15.416

-9.092 -6.718 -16.604

Welzijn, Zorg en Veiligheid Totaal thema

0 25.444

10 56.061

-10 -30.617

-10 -32.424

Publieksservice Bestuur en Communicatie

753 11.856

2.387 16.081

-1.634 -4.225

-1.708 -4.215

Bestuur, Communicatie en Veiligheid Totaal thema

152 12.761

618 19.086

-466 -6.325

-448 -6.371


71.034

6.918

64.116

53.196

Totaal thema

71.034

6.918

64.116

53.196

192.746

188.203

4.543

0

Generaal totaal

De belangrijkste onderdelen die het saldo van € 4.543.000 (afgerond) verklaren zijn de volgende: Diverse onderhoudsbudgetten Algemene uitkering Saldo voor bestemming (begrotingswijzigingen na Turap-II 2011) Geldleningen c.a. Verkeersbeleid Parkeren Wmo voorzieningen Gemeentelijk minimabeleid Afwikkeling rijksbijdrage CJG Saldi kostenplaatsen (met name dekking uren grondexploitaties en investeringen) Kleine postjes (< € 50.000)

Bijna Bijna Ruim Ruim Bijna Bijna Ruim Bijna Bijna Bijna

€ 1 miljoen € 0,5 miljoen € 0,2 miljoen € 0,2 miljoen € 0,2 miljoen € 0,2 miljoen € 0,2 miljoen € 0,2 miljoen € 0,7 miljoen € 0,4 miljoen

V V V V V V V N V N

Bijna

€ 0,5 miljoen

V

2.3 Grondexploitaties Zoals wij bij de belangrijkste conclusies over 2011 al hebben opgemerkt hebben de grondexploitaties in 2011 voor de gemeente een fors nadeel opgeleverd. Als gevolg van de huidige negatieve economische ontwikkelingen, die duidelijk hun weerslag hebben op de woningmarkt, hebben wij op de grondexploitaties voor in totaal circa € 9,3 miljoen aan extra voorzieningen moeten nemen. Daarnaast wordt er jaarlijks € 0,2 miljoen onttrokken met betrekking tot het BTW compensatiefonds. Rekening houdend met een licht positief resultaat begin 2011 in de algemene reserve grondexploitatie waarvan 14 Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

in formele zin nog sprake was (€ 253.000), resulteert een saldo (tekort) dat ten laste van de algemene reserve wordt gebracht van € 9.290.000. Bedragen x € 1.000 Saldo per 1 januari 2011

253

Resultaat (deels) afgewikkelde complexen

2.180

Herziening voorzieningen lopende complexen

-6.666

Extra voorziening “harde verwachtingen” 2012

-4.900

Overige mutaties

-157

Saldo per 31 december 2011

-9.290

2.4 Mutaties in reserves Wij hebben in de paragraaf Reserves en voorzieningen enkele grote afwijkingen op de reserves en voorzieningen toegelicht. U treft hieronder een samenvattend overzicht aan. Bedragen x € 1000

01-01-2011

A. Algemene Reserve

Saldo 2010

Vermeerderingen

Verminderingen

31-12-2011

8.919

44

5.974

17.203

-2.267

B. Bestemmingsreserve

17.712

219

6.037

2.913

21.055

C. Voorzieningen

33.031

18.266

20.428

30.869

30.277

40.544

49.657

Totaal

59.662*

263

*In de financiële beschouwing van de jaarstukken 2010 is het bedrag € 59,4 aangehouden, verschil is € 0,2 miljoen saldo resultaat na bestemming.

Algemene reserve ultimo 2011 Bij: exploitatieresultaat Af: voorstellen bestemming exploitatieresultaat Bij: vrijval reserve binnenklimaat huisvesting onderwijs Saldo algemene reserve na vaststelling jaarstukken

- 2.267 +4.543 - 962 + 68 +1.382

2.5 Ontwikkeling van het weerstandsvermogen Wij staan in de paragraaf Weerstandsvermogen stil bij de ontwikkeling van het weerstandsvermogen. Daarbij wordt het risicoprofiel afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit („‟de buffer‟‟). De directe weerstandscapaciteit bedraagt in 2011 -18% (tegenover de begrote 100% in 2010, afgezet tegen de norm van 90 procent. De totale weerstandscapaciteit bedraagt in 2011 19% (tegenover de begrote 140% in 2010, afgezet tegen de norm van 107%). De verandering in de weerstandscapaciteit laat zich verklaren door de negatieve ontwikkelingen in de grondexploitaties. Om deze te compenseren vindt een overboeking vanuit de algemene reserve plaats, die daardoor op een saldo komt per ultimo 2011 van € -2,3 miljoen. In bijgevoegd raadsvoorstel stellen wij voor een fors deel van het positieve resultaat uit de reguliere exploitatie (in totaal circa € 3,6 miljoen) aan de algemene reserve toe te voegen waardoor deze positief kan blijven (circa € 1,3 miljoen voordelig). Overigens merken wij op dat wij de paragraaf Weerstandsvermogen hebben doorontwikkeld. Het betreft met name het maken van het onderscheid tussen risico‟s met een incidenteel en structureel karakter, de onderbouwing van de kans dat een risico optreedt en een nadere specificatie van een aantal risico‟s (waaronder garantieverlening en grondexploitaties).


2.6 Bestuurdersverklaring – controleverklaring De essentie van de bestuurdersverklaring is dat het college zelf verantwoording aflegt over rechtmatigheidaspecten en dat op termijn de rechtmatigheidverklaring van de accountant komt te vervallen. Wanneer deze verklaring van de accountant komt te vervallen, is nog niet bekend. Het ministerie geeft hierover tot nu toe nog geen duidelijkheid. U treft de bestuurdersverklaring van het college aan in de paragraaf Bedrijfsvoering waarin wij ondermeer ingaan op het verstevigen van de interne controleprocessen. Wij noemen in het bijzonder de processen Wmo en subsidies. Het college stelt de bestuurdersverklaring vast, uw rol als raad is om een oordeel te geven over de bestuurdersverklaring. U treft zoals gebruikelijk daarnaast de controleverklaring van de accountant aan, inhoudende een controleverklaring getrouw beeld inclusief een verklaring van de accountant over de rechtmatigheid.

2.7 Onderhoud kapitaalgoederen Een aanvullend element in de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen is de vorming van onderhoudsreserves. Van de onderhoudsplannen is de structureel gemiddelde last bepaald. Deze last is in de begroting vertaald. Afwijkingen lopen via de egalisatiereserve onderhoud.

2.8 Financiering – schuldenpositie 2008 Debtratio (in %) Netto schuld (bedrag x € 1.000) Netto schuld per inwoner (in €)

2009

86 161.562 4.680

88 171.651 4.948

2010 88 181.819 5.217

2011 90 191.864 5.471

Gemid. NL 2009 60 86.907 *) 2.357

*) Betreft cijfer van 2007

De „Debtratio‟ geeft het gedeelte van het totale vermogen aan, dat met vreemd vermogen is gefinancierd. De „Netto schuld‟ is gedefinieerd als het totaal vreemd vermogen (kortlopende en langlopende schulden) minus kortlopende vorderingen en liquide middelen. De schuldratio‟s van onze gemeente vertonen een stijgende tendens, terwijl ze bovendien duidelijk boven het landelijk gemiddelde liggen. Daarnaast is het voorgenomen investeringsniveau (in onder meer onderwijshuisvesting) voor de komende jaren aanzienlijk te noemen. In combinatie met de huidige economische ontwikkelingen, die de gemeentelijke grondexploitaties onder druk zet, is besloten om een extern onderzoek naar de schulden garantiestellingspositie van de gemeente uit te laten voeren.

2.9 Ontwikkelingen en afsluiten jaarrekening Er zijn geen ontwikkelingen en na afsluiting jaarrekening per 31 december 2011 te melden.


2.10 Resultaat na bestemming / bestemmingsvoorstellen € 4.542.680

Saldo resultaat na bestemming Toe te voegen aan reserves: Diverse programma‟s (reserve onderhoud) Diverse programma‟s (onderhoudsreserve monumenten) Programma Werk (egalisatiereserve Veerdienst) Toe te voegen aan budgetten: Programma Leefvoorzieningen (o.a. fietspad Nieuwe Wolpherense dijk) Programma Woonvoorzieningen (no risk regeling) Programma Bestuur en Communicatie (onderhoud facilitaire zaken) Programma Bestuur en Communicatie (personele ondersteuning) Programma Werk (illuminatieplan Gorcumse binnenstad) Programma Werk (Korea-activiteiten) Programma Leefvoorzieningen (elektrisch rijden) Programma Bestuur en Communicatie (buffer frictiekosten) Totaal Vrijval reserve binnenklimaat onderwijs Storten in algemene reserve in 2012

€ 200.000 222.000 54.000

135.000 85.000 54.000 9.000 15.000 32.700 7.700 147.500 961.900 67.500 € 3.648.280

Toelichting op de bestemmingsvoorstellen Reserves Diverse programma‟s (reserve onderhoud) Het betreft hier een storting in de egalisatiereserve onderhoud als gevolg van overgebleven onderhoudsbudgetten in 2011. Wij hebben besloten deze storting te maximeren op € 200.000, ondanks ambtelijke voorstellen uit te gaan van een groter bedrag. Deze „aftopping‟ vindt zijn oorzaak in het feit dat deze egalisatiereserve in de periode 2009 (jaar waarin deze gevormd is) tot nu gegroeid is tot ruim € 700.000. Daarnaast blijken de reguliere onderhoudsbudgetten de afgelopen jaren grosso modo toereikend geweest te zijn, waardoor een grotere storting niet nodig is. Diverse programma‟s (onderhoudsreserve monumenten) Het gaat hier om de vorming van een onderhoudsreserve van € 222.000 voor de panden die onder de Stichting Beheer Gemeentelijke accommodaties vallen. Het betreft een voordeel op investeringen per 31 december 2011 omdat de lening die destijds aan de stichting is verleend nu in de gemeentelijke administratie geactiveerd is. Hierdoor is een ruimte van € 222.000 op investeringen ontstaan. Wij stellen voor om tegenover deze investering een onderhoudsreserve op te nemen. Programma Werk (egalisatiereserve Veerdienst) In 2011 is besloten om met betrekking tot de exploitatie van de Veerdienst met een gesloten boekhouding te gaan werken. Hierdoor wordt het saldo van de exploitatie Veerdienst voortaan in een egalisatiereserve Veerdienst gestort. Dit betekent dat de nadelen binnen de onderscheidene veerexploitaties moeten worden opgevangen en dat de voordelen ten gunste van die exploitaties komen. Afwijkingen leiden dan niet meer tot een resultaat voor het concern. Om dat te bewerkstelligen wordt een egalisatiereserve Veerdienst in het leven geroepen. Om administratief technische redenen wordt het saldo van 2011 van de veerdiensten ad € 2.000 thans nog via bestemming exploitatieresultaat in de egalisatiereserve veerdienst gestort. Daarnaast is, bij de implementatie van de nieuwe begroting HVM, het voordelig saldo ad € 52.000 “geparkeerd” op de kostenplaatsen “saldo rekening voor bestemming” en “saldi kostenplaatsen”. Budgetten Programma Leefvoorzieningen (o.a. fietspad Nieuwe Wolpherense dijk) Het door te schuiven budget heeft o.a. betrekking op het project Nieuw Wolpherensedijk (uitbuigen fietspad) en de lobbywerkzaamheden spoor Breda-Utrecht / A27. Eerstgenoemd project heeft een doorlooptijd tot half 2012. Voor genoemde lobbywerkzaamheden zijn nog geen kosten gemaakt. Omdat deze werkzaamheden zeker ook in 2012 verricht zullen moeten worden wordt voorgesteld het budget door te schuiven. 17 Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

Programma Woonvoorzieningen (no risk regeling) Begin 2010 is de no risk regeling in werking getreden als instrument om de vastgelopen woningmarkt te helpen lostrekken. Tot nu toe heeft de gemeente nog geen woning behoeven aan te kopen, omdat de deelnemers aan de regeling er nog zelf in slagen hun woning te verkopen. De verwachting is evenwel dat de gemeente in de toekomst wel woningen zal aankopen. Daar is budget voor nodig om de exploitatielasten te dekken. Middels de bestemming van het exploitatieresultaat 2011 wordt voorgesteld het in 2011 niet aangesproken budget van € 85.000 beschikbaar te houden voor de uitvoering van deze regeling in 2012. Programma Bestuur en Communicatie (onderhoud facilitaire zaken) Het betreft hier de overheveling naar 2012 van het positieve saldo van het collegeproduct Facilitaire Ondersteuning in verband met het vervangings(onderhouds)plan. Bij dit plan gaat het bijvoorbeeld om de noodzakelijke vervanging van telefoon, beveiligingsapparatuur en inventaris. Hoewel hier zeer kritisch mee om gegaan wordt, geven de eerste berekeningen aan dat de geplande budgetten voor 2012 niet toereikend zijn om de planmatige vervanging van deze zaken plaats te laten vinden. Daarom wordt voorgesteld het restant 2011 naar 2012 over te hevelen. Programma Bestuur en Communicatie (personele ondersteuning) Genoemde € 9.000 heeft betrekking op het restant opleidingsbudget 2011, onderdeel training “regisseren van beleid”. Deze training heeft in 2011 niet plaatsgevonden, terwijl zij wel relevant wordt geacht, mede in het licht van de uitvoering van raadsopdrachten. Programma Werk (illuminatieplan Gorcumse binnenstad) In november 2011 is besloten een illuminatieplan te laten opstellen voor de Gorcumse binnenstad. Inmiddels is opdracht verstrekt aan adviesbureau IPV Delft om dit plan op te stellen. Omdat dit plan eerst in 2012 gereed zal komen wordt voorgesteld het daarvoor geraamde budget over te hevelen naar 2012. Programma Werk (Korea-activiteiten) In de gemeentebegroting 2011 is een bedrag van € 32.700 opgenomen voor „Korea-activiteiten‟. Dit budget is gerelateerd aan eerdere besluitvorming door de gemeenteraad betreffende continuering van ingezet beleid in het kader van de zusterstedenband met Gangjin. Beoogd was deze financiële middelen in te zetten ten behoeve van de opening van het Hamelhuis, dat voor 2011 gepland stond. Helaas is het de Stichting Hendrick Hamel Foundation niet gelukt in 2011 tot opening van het Hamelhuis over te gaan. Dit staat nu gepland voor het najaar van 2012. Om de gastheerrol die de gemeente hierbij heeft te kunnen invullen wordt voorgesteld het voor de opening gereserveerde budget over te hevelen naar 2012. Programma Leefvoorzieningen (elektrisch rijden) In 2011 hebben college en raad besloten een faciliterende rol te vervullen op het gebied van elektrisch rijden. De totale kosten zijn geschat op € 7.700. De werkzaamheden worden in samenwerking met het Energiebureau uitgevoerd en de verwachting is dat de werkzaamheden in april 2012 zijn afgerond. Programma Bestuur en Communicatie (buffer frictiekosten) In 2011 is er een voordeel op het directiebudget ontstaan van € 147.500 o.a. doordat de buffer voor mogelijke frictiekosten (personele knelpunten of capaciteitsproblemen) niet volledig is benut. Ook voor 2012 is in de begroting een buffer voor mogelijke frictiekosten opgenomen. Op dit moment wordt ingeschat dat deze buffer mogelijk niet toereikend is om de frictiekosten in 2012 te kunnen dekken. Daarom wordt voorgesteld middels de bestemming van het exploitatieresultaat het voordeel in 2011 toe te voegen aan het frictiekostenbudget voor 2012. Vrijval reserve binnenklimaat onderwijs De reserve binnenklimaat huisvesting onderwijs is bij de rekening 2010 gevormd ter dekking van de kosten van het binnenklimaat. In de meerjarenbegroting 2012-2015 zijn geen lasten meer opgenomen voor het onderdeel onderwijshuisvesting binnenklimaat. Daarom kan deze reserve vrijvallen.


Raadsvoorstel De raad van de gemeente Gorinchem, Gelezen het voorstel van het college d.d. 29 mei 2012 Gelet op artikel 200 van de Gemeentewet

Wij stellen u voor: 1. De jaarstukken over het dienstjaar 2011 vast te stellen; 2. Het saldo exploitatie na bestemming 2011 vast te stellen op € 4.542.680 voordelig; 3. Het saldo exploitatie na bestemming 2011 als volgt te bestemmen: te storten in de egalisatiereserve onderhoud te storten in de onderhoudsreserve monumenten te storten in de egalisatiereserve Veerdienst te storten in de reserve aangegane verplichtingen te storten in de algemene reserve

€

200.000 222.000 54.000 485.900 3.580.780

4. Het saldo reserve binnenklimaat onderwijs ad € 67.500 te laten vrijvallen en te storten in de algemene reserve 5. Te onttrekken aan de reserve aangegane verplichtingen ad € 485.900 en toe te voegen aan de volgende programma‟s: Programma Leefvoorzieningen (o.a. fietspad Nieuwe Wolpherensedijk) Programma Woonvoorzieningen (no risk regeling) Programma Bestuur en Communicatie (onderhoud facilitaire zaken) Programma Bestuur en Communicatie (personele ondersteuning) Programma Werk (plan Gorcumse binnenstad) Programma Werk (Korea- activiteiten) Programma Leefvoorzieningen (elektrisch rijden) Programma Bestuur en Communicatie (buffer frictiekosten)

€ 135.000 85.000 54.000 9.000 15.000 32.700 7.700 147.500

6. Op basis van de budgettaire afwijking per programma de afwijkingen rechtmatig te verklaren inclusief afwijkingen op de begrote mutaties in de algemene bestemmingsreserves; 7. De herziene Sisa-overzichten Brede doeluitkering Centra voor jeugd en gezin (BDU CJG) voor de jaren 2008, 2009 en 2010 vast te stellen.

Burgemeester en wethouders van Gorinchem, De secretaris de burgemeester,



2. Programma’s 2.1 Hoofdthema Wonen en Leven Het hoofdthema Wonen en Leven bestaat uit de volgende programma‟s: Woonvoorzieningen Leefvoorzieningen Wonen, leven en veiligheid Wonen, leven en milieu Wonen, leven en bestuur en communicatie

Programma Woonvoorzieningen Het programma Woonvoorzieningen omvat de producten: Volkshuisvestingsbeleid, Bouw- en woningtoezicht, Woningen en panden, Exploitatie woningen, panden en erfpachtgronden, Grondexploitatie.

Wat willen we met het programma Woonvoorzieningen bereiken? Doel van het programma Het doel van het programma is de kwaliteit van woning en woonomgeving te versterken en op stadsdeelniveau bij te dragen aan een levensloopbestendige wooncarrière van huishoudens evenals aan een duurzaam en leefbaar woonmilieu waarin Gorinchems ingezetenen naar tevredenheid wonen.

Vastgestelde beleidskaders Nr.

Beleidskaders

Wanneer Looptijd vastgesteld door de raad

Wanneer eerstvolgende (tussen)evaluatie

1

Gemeentelijke structuurvisie

23-04-2009

31-12-2015

Onbekend

2

Hoog Dalem

01-12-2004

31-12-2018

01-01-2020

3

Kernuitgangspunten Masterplan Bastion II

01-11-2007

17-12-2009

n.v.t.

4

Stedenbouwkundige uitgangspunten Lingewijk Zuid

25-06-2009

Juni 2010

5

Woonvisie

1-12-2004

01-01-2015


April 2012 2012

Maatschappelijke effecten Maatschappelijk effect

Effect indicator

R/S

Nulmeting

Gerealiseerd 2010

Streefwaarde 2011

Gerealiseerd 2011

In principe wordt het standpunt gehuldigd „iedere Gorcumer moet kunnen wonen waar hij wil‟.

De Gorcumse samenleving gewenste voorzieningen mogelijk maken om te kunnen wonen, werken en recreëren.

S

Zie beleidskader woonvisie.

Niet geregistreerd.

Zie beleidskader woonvisie Evaluatie 2011

Voor de Gorcumse samenleving gewenste voorzieningen mogelijk maken. Verbeteren van de biodiversiteit van de Woelse Waard en de (passieve) recreatiemogelijkheden. Goede kwaliteit woonomgeving (per stadsdeel).

Tevredenheid bij de inwoners en bezoekers.

S

91%

Niet gemeten

91%

Met de raadsopdracht Wonen wordt thans gewerkt aan een nieuwe woonvisie met daarin nieuwe indicatoren. 92%

Het meten van de biodiversiteit *

S

Nader te bepalen

Niet geregistreerd.

Nader te bepalen

Nader te bepalen.

Indicatoren woonomgevingskwaliteit:

S

MOP2 :

Matrix MOP2 m.b.t. wonen en omgevings kwaliteit:

Niet geregistreerd.

m² groen per woning. ha water per afwateringsgebied

De uitbreidingswijk Hoog Dalem biedt ruimte voor 1400 woningen en bijbehorende winkel- en welzijnsvoorzieningen. De bouw van de woningen is mede bedoeld als compensatie van de woningen die in het kader van het SVbeleid in het westelijke stadsdeel zullen verdwijnen (verdunningsopgave). Evenwichtige bevolkingssamenstelling per stadsdeel

Meer marktconformere woningvoorraad Meer marktconformere woningvoorraad

Woningdichtheid: Aantal woningen per inwoner in Gorinchem. Hoeveel woningen er elders in bestaand Gorcum worden gesloopt.

Leeftijdsopbouw:

R

S

- 0-19 jaar - 20-64 jaar - 65+ - 0-19 jaar - 20-64 jaar - 65+ Ingeschatte tendens doorstroming woningvoorraad Verhouding koop/huur West Verhouding koop/huur Oost

S

01-01-2005 61m²

73,5 m²

75m² per woning

75m² per woning.

2005 GorinchemWest: 31,3 ha

34,7 ha

34,9 ha

34,9 ha

GorinchemOost: 21 ha.

31,9 ha

32,2 ha

32,3 ha

0,42 1-1-2005 14.475 won. 34.327 inw. Geen nulmeting.

0,45 1-1-2010 15.685 won. 34.850 inw. Er wordt nagenoeg niet gesloopt in bestaand Gorinchem, maar juist ingebreid.

0,43

0,45 1-1-2011 15.786 won. 34.895 inw. Er wordt niet gesloopt in bestaand Gorinchem, juist inbreilocaties in West (Lingewijk, Mollenburg, etc.)

1-1-2005: West 21,% 59,6% 19,3% Oost 32,8% 60,8% 6,3% woonvisie

2010

2011

2011

21,23% 58,16% 20,61%

21% 60% 19%

19,72% 60,42% 19,86%

32% 59,73% 8,27%

30% 60% 10% woonvisie

31,65% 59,36% 8,99%

S

40-60%

40-60%

40-60%

40-60%

S

75-25%

75-25%

75-25%

75-25%


Er wordt niet gesloopt in bestaand Gorinchem, juist inbreilocaties in West (Lingewijk, Mollenburg, etc.)

Wat hebben we daarvoor gedaan? Speerpunten en activiteiten Speerpunt

Samenvatting realisatie 2011

Activiteit

Stadium 2011

Ontwikkelen Woelse Waard

Het initiatief voor het project Overnachtingshaven in de Woelse Waard ligt bij Rijkswaterstaat. Wel zijn wij nauw betrokken bij dit project en zullen wij ons inspannen om ook onze wensen te verwezenlijken om dit gebied of delen ervan tot een aantrekkelijk, voor iedereen toegankelijk, natuurgebied, te ontwikkelen .

Voor de Woelse Waard hebben wij plannen om dat gebied te ontwikkelen tot een aantrekkelijk, voor iedereen toegankelijk natuurgebied.

n.v.t.

A. Op basis van inventarisatie uit 2008 een Plan van Aanpak opstellen voor een inrichtingsplan dat voldoet aan de gestelde voorwaarden van alle partijen in dit gebied. B. Vinden van kostendragers voor inrichting en beheer van de Woelse Waard, zodat tot uitvoering kan worden overgegaan.

n.v.t.

n.v.t.

Welk budget was geraamd en wat heeft het gekost? Exploitatie (X € 1.000) CP60001 woningen en panden CP60002 vergunningen CP60003 expl. woningen, panden & erfpachtgronden CP60004 grondexploitatie CP60006 volkshuisvestingsbeleid CP60114 registraties

Lasten

Begroting Begroting Jaarrekening 2011 2011 2011 primitief na wijziging 328 971 338 1.527 1.519 1.545 1.534 3.620 3.383 47.862 22.533 73.819 580 1.180 1.072 0 0 0 51.831 29.823 80.157

CP60001 woningen en panden CP60002 vergunningen CP60003 expl. woningen, panden & erfpachtgronden CP60004 grondexploitatie CP60006 volkshuisvestingsbeleid CP60114 registraties

0 1.405 1.522 49.991 389 0

553 1.205 3.158 22.368 1.319 0

Baten

53.307 1.476 -944 532

Resultaat voor bestemming Mutaties reserves

Resultaat na bestemming

Verschil

633 -26 237 -51.286 108 0 -50.334

0 1.183 3.072 63.548 1.323 0

-553 -22 -86 41.180 4 0

28.603

69.126

40.523

-1.220 -108 -1.328

-11.031 -1 -11.032

-9.811 107 -9.704

(- = nadeel)

Hieronder volgt een verklaring van de verschillen op collegeproducten groter dan € 50.000. Verschillen met een structureel karakter worden in de toelichting vermeld. Indien in de toelichting niets is aangegeven, kan ervan uitgegaan worden dat het verschil incidenteel van aard is.


LASTEN CP 60001 Woningen en panden (€ 633.000 voordeel) Het voordeel op dit collegeproduct wordt met name veroorzaakt doordat: - Er voor het ISV-project “ontwikkeling Doeland/Westwagenstraat” geen uitgaven zijn gedaan (voordeel circa € 553.000). Hierdoor heeft er echter ook geen bijdrage vanuit de ISV-gelden plaatsgevonden (zie toelichting aan batenzijde). Per saldo (lasten en baten) is er geen sprake van een voor- of nadeel. Dit project komt ondanks inspanningen van Poort6 op korte termijn niet tot uitvoering. Besloten is om € 500.000 te heralloceren voor het project Zandvoort noord en midden. Deze beide projecten hebben zicht op uitvoering op korte termijn en leveren een belangrijke bijdrage aan de stedelijke vernieuwing. - De bewoners van gemeentelijke panden vanaf medio 2011 zelf de energielasten betalen. Daarnaast is het merendeel van de panden inmiddels bij Camelot in beheer. Verder is - in afwachting van verkoop van panden - nagenoeg geen schilderwerk uitgevoerd. In de begroting was met genoemde ontwikkelingen niet volledig rekening gehouden, waardoor een voordeel van circa € 66.000 is ontstaan. CP 60003 Exploitatie woningen, panden en erfpachtgronden (€ 237.000 voordeel) Het voordeel op dit collegeproduct wordt met name veroorzaakt doordat: - Het pand Hazewindhondstraat 2 t/m 6 zou dit jaar worden verkocht. Dit is echter niet doorgegaan, waardoor geen opbrengsten zijn gerealiseerd en daarmee ook de (begrote) afschrijvingslast dit jaar niet kon worden genomen. Dit levert een voordeel op van circa € 196.000. Hiertegenover staat echter een nadeel van hetzelfde bedrag, doordat de geplande onttrekking uit de risicoreserve woningexploitatie ook niet heeft plaatsgevonden (zie mutaties reserves). Per saldo (lasten en mutaties reserves) is er geen sprake van een voor- of nadeel. - De sloop van Gildenweg 159 naar begin 2012 is verschoven. Dit levert voor 2012 een voordeel op van € 24.000. CP 60004 Grondexploitaties (€ 51.286.000 nadeel) Zowel onder de lasten (€ 51.286.000 nadeel) als onder de baten (€ 41.180.000 voordeel) is een grote budgetoverschrijding zichtbaar. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door het treffen van voorzieningen voor negatieve ontwikkelingen binnen de grondexploitaties en de afwikkeling van een groot aantal grondexploitaties (en bijbehorende voorzieningen) die niet waren geraamd. Dit zijn met name administratieve boekingen, die op het exploitatiesaldo geen effect hebben. Deze administratieve boekingen hebben echter wel effect op het weerstandvermogen. Per saldo (lasten en baten) is er op dit collegeproduct een nadeel van circa € 10.106.000 ontstaan ten opzichte van de begroting. Dit nadeel wordt voor het overgrote deel gecompenseerd door een lagere storting in de reserve bovenwijkse voorzieningen (circa € 104.000 voordeel ten opzichte van de begroting; zie mutaties reserves) en de reserve hoofdinfrastructuur (circa voordeel € 99.000 ten opzichte van de begroting; zie Algemene dekkingsmiddelen) en een onttrekking aan de algemene reserve (circa voordeel € 9.847.000 ten opzichte van de begroting; zie Algemene dekkingsmiddelen). Per saldo ontstaat hierdoor in het exploitatieresultaat slechts een nadeel op de Grondexploitatie van circa € 56.000. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de in de jaarstukken opgenomen paragraaf “grondbeleid” en het afzonderlijke bijlagenboek “toelichting bouwgrondexploitaties” CP 60006 Volkshuisvestingsbeleid (€ 108.000 voordeel) Het voordeel op dit collegeproduct wordt met name veroorzaakt doordat op het budget Stimulering Woningmarkt nagenoeg geen beroep is gedaan (voordeel € 85.000). De op 5 januari 2010 door ons college vastgestelde No-Riskregeling inclusief de daarbij behorende gelden van € 85.000 wordt op dit moment geëvalueerd. Tot nu tot zijn er geen woningen aangekocht, omdat de deelnemers er zelf in slagen hun woningen te verkopen of zich terugtrekken uit de regeling. De verwachting is dat de gemeente in de toekomst wel woningen zal aankopen. Daar is budget voor nodig om de exploitatielasten te dekken. Middels de bestemming van het exploitatieresultaat 2011 wordt voorgesteld het in 2011 niet aangesproken budget ad € 85.000 beschikbaar te houden voor de uitvoering van deze regeling in 2012. 24 Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

BATEN CP 60001 Woningen en panden (€ 553.000 nadeel) Het nadeel op dit collegeproduct wordt geheel veroorzaakt doordat er voor het ISV-project “ontwikkeling Doeland/Westwagenstraat” geen uitgaven zijn gedaan (zie toelichting aan de lastenzijde). Hierdoor heeft er ook geen bijdrage vanuit de ISV-gelden plaatsgevonden. Per saldo (lasten en baten) is er geen sprake van een voor- of nadeel. CP 60003 Exploitatie woningen, panden en gronden (€ 86.000 nadeel) Het nadeel op dit collegeproduct wordt met name veroorzaakt door: - Minder winst op verkoop panden (€ 138.000 nadeel). Het bestaande beleid sinds 2006 is dat er jaarlijks uit de winst van de verkoop van panden een bedrag van € 250.000 ten gunste komt van dit collegeproduct en niet in de algemene reserve wordt gestort. Alles wat meer dan € 250.000 winst op verkoop panden is, wordt jaarlijks gestort in de algemene reserve. In 2011 is er één pand met een winst van € 112.000 verkocht. Hierdoor ontstaat er op dit collegeproduct een nadeel van € 138.000 (€ 250.000 minus € 112.000). - Meer huuropbrengsten gebouwen (€ 29.000 voordeel). In 2011 is er voor € 29.000 meer aan huuropbrengsten gebouwen (exploitatie Stadhuisplein) gerealiseerd (voordeel), doordat de verhuur aan het kantongerecht, die aanvankelijk als huurder had opgezegd, was afgeraamd. In 2012 zal de begroting hierop worden aangepast. CP 60004 Grondexploitaties (€ 41.180.000 voordeel) Zie toelichting aan de lastenzijde. MUTATIES RESERVES Het voordelige verschil van € 107.000 op de mutaties reserves wordt met name veroorzaakt doordat: - Een lagere storting in de reserve bovenwijkse voorzieningen heeft plaatsgevonden (voordeel € 104.000). Zie toelichting aan de lastenzijde bij CP 60004 Grondexploitaties. - De onttrekking aan de risicoreserve woningexploitatie niet heeft plaatsgevonden (nadeel € 196.000). Zie toelichting aan de lastenzijde bij CP 60003 Exploitatie woningen, panden en erfpachtgronden. Hierdoor is echter ook een voordeel van € 191.000 ontstaan doordat de begrote storting in (aanvulling van) de risicoreserve woningexploitatie niet nodig is gebleken. Als conform de begroting de onttrekking aan de risicoreserve woningexploitatie (als gevolg van de verkoop van het pand Hazewindhondstraat 2 t/m 6) had plaatsgevonden, was het saldo van de reserve onder de nullijn gedaald. Om dit te herstellen was daarom in de begroting tevens een storting in de risicoreserve woningexploitatie vanuit de algemene reserve opgenomen van € 191.000.



2.1 Hoofdthema Wonen en Leven Het hoofdthema Wonen en Leven bestaat uit de volgende programma‟s: Woonvoorzieningen Leefvoorzieningen Wonen, leven en veiligheid Wonen, leven en milieu Wonen, leven en bestuur en communicatie

Programma Leefvoorzieningen Het programma Leefvoorzieningen omvat de producten: Openbare ruimte, Wegen, Openbare verlichting, Beheer openbaar groen, Onkruidbestrijding verhardingen, Reiniging openbare ruimten, Verkeersbeleid, Wegeninfrastructuur, Stedelijk waterplan.

Wat willen we met het programma Leefvoorzieningen bereiken? Doel van het programma Het doel van het programma is het creëren van een schone en aantrekkelijke leefomgeving en het bevorderen van een verkeersveilige en vlotte afwikkeling van alle verkeerssoorten in en om Gorinchem.


Beleidskaders

Wanneer vastgesteld door de raad

Looptijd


1

Kadernota Infrastructuur

26-04-2007

01-04-2022

2012

2

Gemeentelijke structuurvisie

26-08-2004

01-01-2015

01-01-2015

3

Coalitieprogramma “Iedereen doet mee”

Besproken voorjaar 2010

4 jaar

2014

4

Startnotitie A27

01-10-2007

31-12-2013

Jaarlijks


Effect indicator

R/S

Nulmeting

Gerealiseerd 2010

Streefwaarde 2011

Gerealiseerd 2011

Groei sociale mobiliteitsbehoefte mogelijk maken Veiligheid permanent optimaliseren Voor de Gorcumse samenleving gewenste voorzieningen mogelijk maken om te kunnen wonen, werken en recreëren. Meer biodiversiteit in watergangen en oevers.

Burgertevredenheid openbaar vervoer.

S

44%

Niet gemeten

58% minimal

51%

Terugdringen van verkeersslachtoffers.

S

Niet geregistreerd.

Tevredenheid bij de inwoners en bezoekers van de stad.

R

Zie onderstaande tabel 91%

Niet gemeten

Zie onderstaande tabel. 91%

Zie onderstaande tabel. 92%

Verbetering van de kwaliteit van het open water door een grotere biodiversiteit. Met het waterschap zijn in dit kader afspraken gemaakt over onderhoudsmaatregelen.

R

9%

9%

11%

11%


Maatschappelijk effect

Verhoging m² kwalitatief groen bij (nieuwe) grondexploitaties. Vergroten van de (groene) woon- en werkomgeving voor onze inwoners en bedrijven.

Verlaging meldingen burgers t.a.v. schone en hele leefomgeving Schone stad

Effect indicator

R/S

Nulmeting

Gerealiseerd 2010

Streefwaarde 2011

Gerealiseerd 2011

R

43 - 80

73,5 m²

75 m²

75 m²

Verhoging van het aantal m² openbaar groen naar 75.

R

43

73,5 m²

Gemiddeld 75 m² openbaar groen per plan.

Gemiddeld 75 m² openbaar groen per plan.

Tevredenheid over het onderhoud van het groen. Aantal binnengekomen incidenten / meldingen gemeente.*

R

80%

Niet geregistreerd.

81%

87%

R

4.800

4.800

4.800

824*

Intensiteit zwerfvuilbestrijding Tevredenheid gemeentereiniging Rapportcijfer rommel openbare ruimte (schaal 1:5)

R

0

Veegplan

Veegplan

Veegplan

R

91%

91%

96%

R

2,6

Niet gemeten in 2010. Niet gemeten in 2010

2,6 of lager

2,8

De aanleg van natuurvriendelijke oevers kan de kwaliteit van het oppervlaktewater aanzienlijk verbeteren. Het aantal m1 natuurvriendelijke oevers bedraagt inmiddels zo‟n 12.000 m1 en komt overeen met 11% van de totale hoeveelheid oevers die bij ons in beheer zijn. Op korte termijn zal, door vertraging in de uitvoering van de nieuwbouwprojecten, een vergroting van dit percentage niet meer worden gerealiseerd. Pas na de voltooiing van de nieuwe woonwijk Hoog Dalem zal een toename tot ca.14% behaald kunnen worden. Wij streven er na dit percentage in 2015 op 16% te krijgen. Aantal m² groen in bestemmingsplannen BW onderzoek.

*Streefwaarden zijn te hoog geraamd. Het werkelijke aantal binnengekomen incidenten/meldingen wordt geregistreerd via het meldingensysteem “één rapportage bezwaarschriften, klachten en meldingen”. Een totaal overzicht wordt opgesteld en in juli aan de raad gepresenteerd. Vanaf de begroting 2013 zullen we de streefwaarde hier ook op baseren. (in 2010 was de realisatie 662)


Reductie van het aantal en aard van de ongevallen in Gorinchem Verkeersongevallen binnen de gemeentegrenzen

Nulmeting

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Dodelijke ongevallen 2,3

4

0

0

1

4

1

Nog niet bekend.

Doelstelling: reductie van het aantal ongevallen met dodelijke afloop - 30% 2010 - 53% 2020 t.o.v. gem. 2001-03

100%

2,1 (91%)

2,0 (87%)

1,9 (83%)

1,8 (79%)

1,7 (74%)

1,6 (70%)

1,8 (77%)

Ziekenhuis ongevallen

25

13

23

19

20

10

11

Nog niet bekend.

Doelstelling: reductie van het aantal ongevallen met ziekenhuis gewonden - 7,5% 2010 - 34% 2020 t.o.v. gem. 2001-03

100%

24,5 (98%)

24,2 (97%)

23,9 (96%)

23,7 (95%

23,4 (94%)

23,1 (93%)

21(85%)

Wat hebben we daarvoor gedaan? In het programma Leefvoorzieningen zijn geen speerpunten benoemd.


Welk budget was geraamd en wat heeft het gekost? Exploitatie (X € 1.000)

CP60007 openbare ruimte CP60008 wegen* CP60009 openbare verlichting CP60010 beheer openbaar groen CP60011 onkruidbestrijding verhardingen CP60012 reiniging openbare ruimte CP60013 verkeersbeleid CP60014 wegeninfrastructuur CP60098 stedelijk waterplan CP60111 graffiti, kadavers, vegen waardlanden Lasten

Begroting Begroting Jaarrekening 2011 2011 2011 primitief na wijziging 741 681 619 736 674 697 711 604 545 2.279 2.238 2.164 135 84 75 807 13 13 552 643 574 2.138 2.349 1.995 100 71 71 0 762 863 8.199 8.119 7.616

CP60007 openbare ruimte CP60008 wegen CP60009 openbare verlichting CP60010 beheer openbaar groen CP60011 onkruidbestrijding verhardingen CP60012 reiniging openbare ruimte CP60013 verkeersbeleid CP60014 wegeninfrastructuur CP60098 stedelijk waterplan CP60111 graffiti, kadavers, vegen waardlanden Baten

190 21 12 71 0 0 0 60 0 0



190 27 12 62 0 0 0 60 0 0

Verschil

62 -23 59 74 9 0 69 354 0 -101 503

140 3 4 77 0 0 125 158 0 0

-50 -24 -8 15 0 0 125 98 0 0

354

351

507

156

-7.845 0 -7.845

-7.768 0 -7.768

-7.109 0 -7.109

659 0 659

(- = nadeel) *

De kosten van de geodeten (133) stonden bij de begroting op het collegeproduct “Facilitaire ondersteuning” maar zijn nu ondergebracht bij het collegeproduct “Wegen”.

Hieronder volgt een verklaring van de verschillen op collegeproducten groter dan € 50.000. Verschillen met een structureel karakter worden in de toelichting vermeld. Indien in de toelichting niets is aangegeven, kan ervan uitgegaan worden dat het verschil incidenteel van aard is. LASTEN CP 60007 Openbare ruimte (€ 62.000 voordeel) Het voordeel wordt geheel veroorzaakt door een onderschrijding op de onderhoudsbudgetten van met name bruggen, kunstwerken en duikers en speeltuinen/speelplaatsen. Conform het collegebesluit “Financieel uitgangspunt vertaling uitgangspunten” van januari 2009, dient het voordeel gestort te worden in de egalisatiereserve onderhoud. Hierdoor heeft het voordeel op concernniveau geen effect op het exploitatieresultaat. Het maximum saldo van de egalisatiereserve onderhoud is echter bereikt, waardoor er in 2011 slechts een deel van het totale voordeel op onderhoudsbudgetten in de egalisatiereserve onderhoud kan worden gestort. Het restant valt vrij ten gunste van het exploitatieresultaat. Zie hiervoor ook toelichting onder Algemene dekkingsmiddelen – mutaties reserves.


CP 60009 Openbare verlichting (€ 59.000 voordeel) Op de post energielasten Openbare verlichting vindt een incidentele overschrijding plaats van circa € 27.000 (= nadeel). Deze wordt grotendeels veroorzaakt door een naheffing over 2010 als gevolg van de tussentijdse uitbreiding arealen en de actualisatie tarieven. Daarnaast is er in 2011, ondermeer als gevolg van minder meldingen en schades aan lichtmasten, minder onderhoud aan de buiteninstallaties uitgevoerd (voordeel circa € 55.000). Daarnaast vindt er door de gemiddelde levensduur van lampen het ene jaar meer uitwisseling plaats dan het andere. In 2011 hebben wij aan de periodieke uitwisseling van lampen circa € 24.000 minder uitgegeven dan geraamd. Conform het collegebesluit “Financieel uitgangspunt vertaling uitgangspunten” van januari 2009, dient het voordeel gestort te worden in de egalisatiereserve onderhoud. Hierdoor heeft het voordeel op concernniveau geen effect op het exploitatieresultaat. Het maximum saldo van de egalisatiereserve onderhoud is echter bereikt, waardoor er in 2011 slechts een deel van het totale voordeel op onderhoudsbudgetten in de egalisatiereserve onderhoud kan worden gestort. Het restant valt vrij ten gunste van het exploitatieresultaat. Zie hiervoor ook toelichting onder Algemene dekkingsmiddelen – mutaties reserves. Het niet storten van dit voordeel op de onderhoudslasten in de egalisatiereserve onderhoud (en dus het voordeel laten vrijvallen ten gunste van het exploitatieresultaat) brengt de continuïteit op korte termijn niet in gevaar. In geval van een calamiteit zal er een beroep worden gedaan op de egalisatiereserve onderhoud om de kosten van de calamiteit te dekken. CP 60010 Beheer openbaar groen (€ 74.000 voordeel) Het voordeel op dit collegeproduct wordt met name veroorzaakt door: - Het nogmaals kritisch kijken naar de mogelijkheden om werkzaamheden op het gebied van het beheer van het openbaar groen anders aan te pakken. Zo worden bijvoorbeeld grasrollen in eigen beheer afgevoerd in plaats van door een aannemer, hebben we de inhuur van noodzakelijk materieel via aanbesteding scherp in de markt gezet en kijken we nog kritischer naar de mogelijkheden om kosten toe en door te rekenen aan (woningbouw)projecten. Dit leidt tot een voordeel van circa € 32.000. De mogelijke structurele gevolgen van deze werkwijze, welke vooral afhankelijk zijn van de markt maar waarvan de vakafdeling niet verwacht dat deze zich weer in deze orde van grootte voordoen, zijn reeds meegenomen bij de AHAD-operaties en reeds verwerkt in de begroting 2012 e.v. - De transformatie van compostering van o.a. groenafval naar de vorming van biomassa en afvoer van restafval. De (incidentele) lasten hiervoor blijken voor 2011 circa € 13.000 lager dan verwacht. Overigens blijven ook de baten met een soortgelijk bedrag achter bij de raming (zie toelichting aan batenzijde). Voor 2012 verwachten wij de verwerking van groenafval conform de begroting uit te voeren. Het beoogde voordeel (lagere bijdrage van het product openbaar groen aan compostering) is reeds verwerkt in de AHAD-operaties en daarmee in de begroting 2012 e.v. - De frictiekosten (in de juiste staat brengen van de over te dragen waterpartijen) voor de overdracht van het stedelijk water aan het waterschap Rivierenland. Hiervoor is in de begrotingen een bepaald budget geraamd. Nu blijkt dat het waterschap minder lasten bij ons claimt dan oorspronkelijk werd verwacht. Dit resulteert in een incidenteel voordeel van circa € 23.000. Overigens dient opgemerkt te worden dat dit budget abusievelijk bij zowel de ZBB als bij de AHAD structureel is afgeraamd. De vakafdeling geeft aan dat zij wil proberen om hiermee (€ 16.000 i.p.v. € 41.000) uit te komen (wijziging beleid: van beschoeiing naar meer natuurvriendelijker oevers), maar geeft wel aan dat bij calamiteiten een beroep zal worden gedaan op de onderhoudsreserve. Overigens moet opgemerkt worden dat het voordeel vermeld onder het tweede aandachtsstreepje geheel wordt geëgaliseerd via de egalisatiereserve tarieven reiniging en onder het laatste aandachtsstreepje voor 20% geëgaliseerd worden in de egalisatiereserve tarieven riolering en daarom op concernniveau (deels) geen voordeel oplevert. CP 60013 Verkeersbeleid (€ 69.000 voordeel) Het voordeel op dit collegeproduct wordt met name veroorzaakt door: - Het duurzaam veilig verkeersproject “uitbuigen fietspad Nieuwe Wolpherensedijk” dat in 2011 is gestart en nog niet volledig is afgerond, maar doorloopt tot in 2012. Hierdoor is een budgetonderschrijding ontstaan van € 107.00. Middels de bestemming van het exploitatieresultaat 31 Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

-

-

2011 wordt voorgesteld een budget ad € 80.000 beschikbaar te houden om dit project in 2012 te kunnen afronden. Een incidenteel budget voor “lobby” werkzaamheden A27 dat in 2011 niet is aangesproken. Ook hier wordt middels de bestemming van het exploitatieresultaat 2011 voorgesteld het budget ad € 55.000 beschikbaar te houden voor uitvoering in 2012. De werkelijke, niet geraamde, uitgaven voor het project “aanpassen van bushalten” voor de stadsbusdienst bedragen € 96.000 en worden voor 100% gesubsidieerd door de provincie (BDUgelden). De uitgaven 2011 zijn volledig gefinancierd uit de subsidieontvangsten van voorgaande jaren. Verantwoording van de uitgaven geschiedt achteraf door middel van de SiSa-bijlage bij vaststelling van de jaarrekening. (Zie ook toelichting aan de batenzijde.)

CP 60014 Wegeninfrastructuur (€ 354.000 voordeel) Onder andere als gevolg van de aanpassing van het ontwerp, na het overleg met de bewoners, is de geplande aanbesteding van de riolerings- en herstraatwerkzaamheden voor Wijdschild Noord, alsmede de uitvoeringsperiode vertraagd. Dit levert voor 2011 een incidenteel voordeel op het onderhoudsbudget op van circa € 348.000. Conform de financiële uitgangspunten onderhoudsreserves worden de verschillen tussen de begroting en de realisatie via een egalisatiereserve onderhoud afgeroomd. Het voordeel dient daarom gestort te worden in de egalisatiereserve onderhoud. Hierdoor heeft het voordeel op concernniveau geen effect op het exploitatieresultaat. Het maximum saldo van de egalisatiereserve onderhoud is echter bereikt, waardoor er in 2011 slechts een deel van het totale voordeel op onderhoudsbudgetten in de egalisatiereserve onderhoud kan worden gestort. Het restant valt vrij ten gunste van het exploitatieresultaat. Zie hiervoor ook toelichting onder Algemene dekkingsmiddelen – mutaties reserves. CP 60111 Graffiti, kadavers en vegen Waardlanden (€ 101.000 nadeel) De (voorschots)bijdrage aan Waardlanden voor het onderdeel vegen is gebaseerd op de primitieve begroting 2011 van Waardlanden. In 2011 hebben wij geconstateerd dat in deze begroting een systeemfout zit. Dit heeft geleid tot herstel van deze systeemfout, waardoor een kostenverschuiving van de diensten die alleen Gorinchem afneemt plaats vindt naar de diensten die alle gemeenten afnemen. We hebben afgesproken dat de financiële correctie geschiedt bij de nog op te stellen „afrekening overige dienstverlening 2011”. Vooralsnog zorgt dit voor een incidenteel nadeel van circa € 101.000 in 2011. Na ontvangst van de definitieve afrekening 2011 van Waardlanden (voorjaar 2012) zullen wij het een en ander financieel „repareren‟ via de eerste tussenrapportage 2012. Vanaf 2012 zitten deze bedragen zowel bij Waardlanden als bij de gemeente juist in de begroting. Overigens moet opgemerkt worden dat 50% van het nadeel wordt geëgaliseerd in de egalisatiereserve tarieven riolering en daarom op concernniveau geen nadeel oplevert. BATEN CP 60007 Openbare ruimte (€ 50.000 nadeel) Het nadeel wordt grotendeels veroorzaakt doordat de huuropbrengsten van het product “bruggen, kunstwerken, duikers, kaden en parken” achterblijven bij de begroting. Dit levert een nadeel op van circa € 58.000. Daarnaast zijn er een aantal niet begrote bijdragen van derden ontvangen voor het product “havens”. Dit levert een voordeel op van circa € 8.000. CP 60013 Verkeersbeleid (€ 125.000 voordeel) De subsidieverstrekking van de provincie (BDU-gelden) voor het project “aanpassen van bushalten” is niet geraamd (Voordeel € 96.000; zie ook toelichting aan de lastenzijde). In 2011 is ook € 30.000 subsidie ontvangen (50% van het middels beschikking toegekende bedrag), waartegenover nog geen uitgaven staan (deze komen in 2012). Dit bedrag blijft via de balans beschikbaar voor uitvoering in 2012. CP 60014 Wegeninfrastructuur (€ 98.000 voordeel) Wij ontvangen van de diverse nutsbedrijven een vergoeding voor het door ons uitgevoerde herstel van de (sleuf)verharding in onze gemeente. Dit zorgt in 2011 voor een incidenteel extra voordeel van circa € 90.000 ten opzichte van onze begroting (jaarlijks begroten wij hiervoor al € 50.000, hetgeen als 32 Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

realistisch kan worden gezien). Deze werkzaamheden leiden ook tot „degeneratiekosten‟ als gevolg van het versnelde onderhoud door het incidenteel open leggen van verharding (bijvoorbeeld groot onderhoud na 10 in plaats van na 15 jaar) en eventueel tot calamiteitenonderhoud. Conform het collegebesluit “Financieel uitgangspunt vertaling uitgangspunten” van januari 2009, dient het voordeel gestort te worden in de egalisatiereserve onderhoud. Hierdoor heeft het voordeel op concernniveau geen effect op het exploitatieresultaat. Het maximum saldo van de egalisatiereserve onderhoud is echter bereikt, waardoor er in 2011 slechts een deel van het totale voordeel op onderhoudsbudgetten in de egalisatiereserve onderhoud kan worden gestort. Het restant valt vrij ten gunste van het exploitatieresultaat. Zie hiervoor ook toelichting onder Algemene dekkingsmiddelen – mutaties reserves. MUTATIES RESERVES Geen verschillen op collegeproduct groter dan € 50.000.




Programma Wonen, leven en veiligheid Het programma Wonen, leven en veiligheid omvat de producten: Brandweer en rampenbestrijding, Brandweer en rampenbeheersing extern, Wijkveiligheid en Veiligheid.

Wat willen we met het programma Wonen, leven en veiligheid bereiken? Doel van het programma Bevorderen van het veiligheidsgevoel op het terrein van wonen en leven. Creëren van een veilige leefomgeving (sociaal en fysiek). Voorkomen van veiligheidsrisico‟s o.a. van transport en opslag van gevaarlijke stoffen.


1

Beleidskaders


Looptijd


Collegeprogramma “Iedereen doet mee”

Besproken 20-04-2010

4 jaar

2014


Effect indicator

R/S

Nulmeting

Gerealiseerd 2010

Streefwaarde 2011

Gerealiseerd 2011

Verlaging overlast meldingen veilige leefomgeving.

Aantal incidenten voor de gehele stad.

S

8.184 (2003)

Niet geregistreerd

7.500

Niet geregistreerd

Politiemonitor. Voelt zich tamelijk tot zeer veilig op straat.

S S

6,1 92%

7,5 Niet gemeten in 2010.

7,5 95%

7,5 95%

Klanttevredenheidsonderzoek MerwedeLingelijn.

S

80% > 7,7

7,4

7,8

7,8

Bevorderen / stimuleren veiligheidsgevoel.

Wat hebben we daarvoor gedaan? In het programma Wonen, leven en veiligheid zijn geen speerpunten benoemd.


Welk budget was geraamd en wat heeft het gekost? Exploitatie (X € 1.000) CP60015 brandweer en rampenbestrijding CP60016 brandweer en rampenbeheersing, extern CP60017 wijkveiligheid CP60105 veiligheid

Lasten

Begroting 2011 primitief 1.760 455 1.234 226 3.675

Begroting Jaarrekening 2011 2011 na wijziging 1.762 1.742 512 502 1.237 1.348 171 160 3.682 3.752

Verschil

20 10 -111 11 -70

CP60015 brandweer en rampenbestrijding CP60016 brandweer en rampenbeheersing, extern CP60017 wijkveiligheid CP60105 veiligheid

23 152 229 0

23 156 279 0

42 136 533 4

19 -20 254 4

Baten

404

458

715

257

-3.271 0 -3.271

-3.224 0 -3.224

-3.037 0 -3.037

187 0 187


Resultaat na bestemming (- = nadeel)

Hieronder volgt een verklaring van de verschillen op collegeproducten groter dan € 50.000. Verschillen met een structureel karakter worden in de toelichting vermeld. Indien in de toelichting niets is aangegeven, kan ervan uitgegaan worden dat het verschil incidenteel van aard is. LASTEN CP 60017 Wijkveiligheid (€ 111.000 nadeel) In 2011 heeft de MerwedeLingeLijn een aantal activiteiten uitgevoerd die uit 2010 waren doorgeschoven. Het betrof met name het project “Bejegening van reizigers” en de communicatie naar betrokken partners en reizigers. Overschrijding van de geraamde lasten wordt met name veroorzaakt door het project Bejegening (circa € 55.000 nadeel), kosten voor communicatie (circa € 29.000 nadeel) en extra toezicht. Deze extra lasten worden gedekt door van 2010 resterende balansposten (BDU-gelden): regulier exploitatieresultaat 2010 (€ 76.000) en voor het project Bejegening (€ 38.000). Deze balansposten uit 2010 leiden tot een voordeel aan de batenzijde in 2011. Het over 2011 resterend exploitatieresultaat ad € 31.000 blijft via opname op de balans voor uitvoering in 2012 beschikbaar. BATEN CP 60017 Wijkveiligheid (€ 254.000 voordeel) De extra baten zijn met name het gevolg van de vrijval van de resterende balansposten 2010 (BDUgelden) ter dekking van de extra lasten van doorgeschoven activiteiten uit 2010 (zie toelichting aan de lastenzijde). Daarnaast is in 2011 door de stuurgroep MerwedeLingeLijn besloten dat alle betrokken gemeenten, ongeacht of ze wel of niet zijn aangesloten, moesten gaan betalen voor het cameratoezicht. Daarom is aan alle gemeenten een factuur gestuurd en dat heeft tot hogere opbrengsten geleid. Ook ten aanzien van Handhaving is de opbrengst voor geleverde Boadiensten aan derden (gemeente Leerdam, Giessenlanden, Liesveld, Arriva, Rom-S) hoger uitgevallen. De begrote inkomsten voor 2011 zijn niet tussentijds bijgesteld. De extra opbrengst ad € 105.000 kan volledig als structureel worden aangemerkt. MUTATIES RESERVES Geen verschillen op collegeproduct groter dan € 50.000.



Programma Wonen, leven en milieu Het programma Wonen, leven en milieu omvat de producten: Afvalstoffenheffing en rioolrechten huishoudens en bedrijven, Milieubeleid en -beheer, Afvalverwijdering huishoudens, Rioolinfrastructuur.

Wat willen we met het programma Wonen, leven en milieu bereiken? Doel van het programma Het bevorderen van een gezonde en hygiënisch schone leefomgeving en de kwaliteit van de openbare ruimte en het leveren van een bijdrage aan het terugdringen van de klimaatproblematiek.


Beleidskaders


Looptijd


1



4 jaar

2014

2

Verbreed VGRP

26 mei 2011

2015

2013

3

Milieubeleidsprogramma 2008-2012

06-11-2008

01-01-2013

Mei 2012


Effect indicator

R/S

Nulmeting

Gerealiseerd 2010

Streefwaarde 2011

Gerealiseerd 2011

Snel inzamelen en transporteren van afval- en regenwater.

Aantal keren water op straat algemeen. Aantal keren water op straat benedenstad. Rommel in de openbare ruimte (schaal 1-5).

R

1

Geen water op straat.

Max. 1 keer per 2 jaar

0

R

1

Geen water op straat.

Max. 1 keer per 5 jaar

0

S

Vervuiling 2,9

Niet gemeten

2,9

2,8

Energieverbruik aan de hand van kengetallen.

S

EnergieCa. 1,2% verbruik 2008 rapport HVC 3,5 PetaJoule/ jaar (rapport 37

2% energiebesparing

1,5%

Tenminste handhaven van het huidige onderhoudsniveau openbare ruimten (met name zwerfvuil en illegale stortingen) het zogenaamde afvaltoerisme. Concept klimaatbestendige stad: -een jaarlijkse energiebesparing van 2% op de energie die binnen de gemeentegrenzen wordt gebruikt t.o.v. de verwachte

Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

autonome ontwikkeling van het energieverbruik;

-een 5-10% aandeel van duurzame energie die in 2012 ofwel door duurzame opwekking binnen de gemeente ofwel door participatie van de gemeente en lokale organisaties in opwekking elders.

HVC over 2007/2008) Percentage duurzaam opgewekte duurzame energie.

S

Energieverbruik 2008 rapport HVC 3,5 PetaJoule/ jaar (rapport HVC over 2007/2008)

Niet geregistreerd. 5-10% in 2012

5,1%

Wat hebben we daarvoor gedaan? Speerpunt


Activiteit

Stadium 2011

Verbreed GRP (zorgplicht voor afvoer afval-, regenen grondwater).

Gestart met de voorbereiding en uitvoering van het uitvoeringsprogramma riolering 2012. Waaronder de uitvoering van Wijdschild Noord en de voorbereiding van het afkoppelen van Deelplan 9. Verbreed GRP is door de raad vastgesteld op 26 mei 2011

Opstellen verbreed GRP 2011-2015.

Uitgevoerd. Dit speerpunt komt te vervallen.

Welk budget was geraamd en wat heeft het gekost? Exploitatie (X € 1.000) CP60018 baten afval. heff en rioolrechten huish. CP60019 baten afval. heff en rioolrechten bedr. CP60020 milieubeleid en -beheer CP60021 afvalverwijdering huishoudens CP60022 rioolinfrastructuur CP60110 afval huishoudens waardlanden

Lasten

Begroting 2011 primitief 442 0 323 128 2.186 2.681 5.760

Begroting Jaarrekening 2011 2011 na wijziging 113 113 0 0 412 404 128 81 2.110 2.105 2.748 3.036 5.511 5.739

Verschil

0 0 8 47 5 -288 -228

CP60018 baten afval. heff en rioolrechten huish. CP60019 baten afval. heff en rioolrechten bedr. CP60020 milieubeleid en -beheer CP60021 afvalverwijdering huishoudens CP60022 rioolinfrastructuur CP60110 afval huishoudens waardlanden

5.827 728 0 4 0 66

5.827 626 86 4 0 153

5.781 629 86 5 13 352

-46 3 0 1 13 199

Baten

6.625

6.696

6.866

170

865 62 927

1.185 -229 956

1.127 -25 1.102

-58 204 146


Resultaat na bestemming (- = nadeel)

Hieronder volgt een verklaring van de verschillen op collegeproducten groter dan € 50.000. Verschillen met een structureel karakter worden in de toelichting vermeld. Indien in de toelichting niets is aangegeven, kan ervan uitgegaan worden dat het verschil incidenteel van aard is.


LASTEN CP 60110 Afval huishoudens Waardlanden (€ 288.000 nadeel) Het nadeel op dit collegeproduct wordt met name veroorzaakt door: - Een extra, niet begrote, factuur van Waardlanden inzake “basisdienstverlening overige afvalstromen” (nadeel circa € 138.000). Het betreft hier met name de inzameling van afval (glas, textiel, plastic etc.) via de milieuparken (ondergrondse containers). - Eenmalige, niet begrote, kosten voor geleverde diensten aan de gemeente Lingewaal (nadeel € 108.000). Hiervoor is echter ook een bijdrage ontvangen (zie toelichting aan de batenzijde) waardoor er per saldo geen sprake is van een voor- of nadeel. - Een nadeel op de kosten voor papierinzameling van € 49.000. Dit wordt echter grotendeels gecompenseerd door een voordeel aan de batenzijde (zie toelichting aan de batenzijde). Overigens moet opgemerkt worden dat het nadeel op dit collegeproduct geheel wordt geëgaliseerd in de egalisatiereserve tarieven reiniging (zie mutaties reserves) en daarom op concernniveau geen nadeel oplevert. BATEN CP 60110 Afval huishoudens Waardlanden (€ 199.000 voordeel) Het voordeel op dit collegeproduct wordt met name veroorzaakt door: - Een eenmalige, niet begrote, bijdrage van de gemeente Lingewaal (voordeel € 108.000). Hiervoor zijn echter ook diensten geleverd die een nadeel voor hetzelfde bedrag hebben opgeleverd (zie toelichting aan de lastenzijde). Per saldo is er geen sprake van een voor- of nadeel. - Een hogere opbrengst papierinzameling dan begroot (voordeel € 42.000). Dit voordeel valt echter weg tegen een nadeel aan de lastenzijde (zie toelichting aan de lastenzijde). - Een hoger bedrag aan ontvangen dividend Gevudo (voordeel € 50.000). Overigens moet opgemerkt worden dat het voordeel op dit collegeproduct geheel wordt geëgaliseerd in de egalisatiereserve tarieven reiniging (zie mutaties reserves) en daarom op concernniveau geen voordeel oplevert. MUTATIES RESERVES Het voordelige verschil van € 204.000 op de mutaties reserves wordt veroorzaakt door een lagere storting in de egalisatiereserve tarieven reiniging en riolering.




Programma Wonen, leven en bestuur en communicatie Het programma Wonen, leven en bestuur en communicatie omvat de producten: Bestemmingsplannen en Wijkbudgetten.

Wat willen we met het programma Wonen, leven en bestuur en communicatie bereiken? Doel van het programma Het betrekken van burgers, klankbordgroepen en andere partijen bij beheer en onderhoud en nieuwe ontwikkelingen in de dagelijkse leefomgeving en planvormingsprocessen m.b.t. bebouwde en onbebouwde ruimte, door middel van een duidelijke communicatiestructuur. Waarbij het uitvoeren van de verschillende beleidskaders als basis dient voor het ontwikkelen van bestemmingsplannen, herstructurering en inzet wijkbeheer.

Vastgestelde Beleidskaders Nr.

Beleidskaders


Looptijd


1



4 jaar

2014

2

Invoering nieuwe Wet ruimtelijke ordening (nWRO)

01-07-2008

01-01-2014

01-02-2014


Effect indicator

R/S

Nulmeting

Gerealiseerd 2010

Streefwaarde 2011

Gerealiseerd 2011

Mensen wonen, voelen zich veilig en zijn meer betrokken als gevolg van meer inspraakmogelijkheden.

Rapportcijfer enquêtes/ tevredenheidsonderzoeken Resultaten wijkavonden. Resultaten van de klankbordgroepen.

S

90% (= niveau 2007)

Niet gemeten

90%

95%

Wat hebben we daarvoor gedaan? In het programma Wonen, leven en bestuur en communicatie zijn geen speerpunten benoemd.


Welk budget was geraamd en wat heeft het gekost? Exploitatie (X € 1.000) CP60023 bestemmingsplannen CP60024 wijkbudgetten

Lasten

Begroting 2011 primitief 908 515 1.423

CP60023 bestemmingsplannen CP60024 wijkbudgetten


Verschil

116 28 144

0 17 17

0 4 4

44 5 49

44 1 45

-1.406 0 -1.406

-1.389 0 -1.389

-1.200 0 -1.200

189 0 189

Baten Resultaat voor bestemming Mutaties reserves

Begroting Jaarrekening 2011 2011 na wijziging 908 792 485 457 1.393 1.249

(- = nadeel)

Hieronder volgt een verklaring van de verschillen op collegeproducten groter dan € 50.000. Verschillen met een structureel karakter worden in de toelichting vermeld. Indien in de toelichting niets is aangegeven, kan ervan uitgegaan worden dat het verschil incidenteel van aard is. LASTEN CP 60023 Bestemmingsplannen (€ 116.000 voordeel) Afgelopen jaar zijn beperkt kosten gemaakt voor de herziening van niet-exploitatie gerelateerde bestemmingsplannen. Het bestemmingsplan Dalem is in procedure gebracht, het nieuwe instrument van voorinspraak is hier met succes toegepast. De meeste herzieningen in 2011 betroffen nog steeds bestemmingsplannen ten behoeve een ontwikkeling met een daaraan gekoppelde grondexploitatie GREX zoals Gorinchem Noord, Hoog Dalem, Lingewijk, etc.). De kosten voor inschakeling van externe adviseurs komen niet ten laste van de algemene dienst begrotingspost “herziening bestemmingsplannen”. Dit betekent dat in 2011 een substantieel deel van het beschikbare budget niet is ingezet. In 2012 zal dat, met de herziening van onder andere bestemmingsplannen Dalem, Binnenstad en omgeving, Gildenwijk, Laag Dalem en Bedrijventerreinen en Stationsomgeving, beduidend anders zijn. Overigens beperken wij de kosten, door in fases aan te besteden en na de ter inzagelegging van het voorontwerpbestemmingsplan zoveel mogelijk (planologisch-juridische) werkzaamheden in eigen beheer uit te voeren. Het voeren van procedures om te komen tot een projectomgevingsvergunning voor particuliere bouwwerken levert ook inkomsten op. Initiatiefnemers zijn namelijk verplicht de te maken planologische kosten te vergoeden. Per ontwikkeling wordt een kostendekkende geldelijke bijdrage gevraagd van € 8.000 en waar mogelijk zelfs hoger. Daarom staat tegenover de te maken kosten en uren, een behoorlijke inkomstenpost. Voor 2011 leverde dit € 40.000 aan extra inkomsten op. Met dit bedrag is in de meerjarenbegroting 2012-2015 reeds rekening gehouden (AHAD2). BATEN Geen verschillen op collegeproduct groter dan € 50.000. MUTATIES RESERVES Geen verschillen op collegeproduct groter dan € 50.000.


2.2 Hoofdthema Werk Het hoofdthema Werk bestaat uit de volgende programma‟s: Werk Werk en milieu

Programma Werk Het programma Werk omvat de producten: Parkeren, Havens, Veerdiensten, Economische bedrijvigheid, Bedrijventerreinen, Bevordering toerisme, Parkeren.

Wat willen we met het programma Werk bereiken? Doel van het programma Het versterken van de economische positie en de werkgelegenheid.

Toekomstvisie In het kader van het bevorderen van de werkgelegenheid: Een omvang van bedrijfsruimte van 112 ha (door middel van herstructurering en ontwikkeling) en 100.000 m² kantooroppervlak (bovenop de bestaande arealen).

Vastgestelde Beleidskaders Nr.

Beleidskaders

Wanneer Looptijd vastgesteld door de raad


1

Deelname Regionale Ontwikkeling SchelluinenWest

01-08-2005

01-08-2010

Najaar 2012

2

Kaderstelling Gorinchem Noord

01-03-2007

01-01-2020

01-01-2020

3

Leisureplan

24-01-2008

2013

Nog te bepalen

4

Meerjaren Ontwikkelingsprogramma

01-01-2005

Onbepaald

Bestuursovereenkomst ISV-3

5

Nota reclame en uitstallingenbeleid

01-12-2006

n.v.t.

Onbepaald.


Effect indicator

R/S

Nulmeting

Gerealiseerd 2010

Streefwaarde 2011

Gerealiseerd 2011

Stimuleren werkgelegenheid

Aantal werkzame personen op bedrijventerreinen, kantorenlocaties, in winkels en horeca. Sectorverdeling aantal vestigingen op bedrijventerreinen. Sectorverdeling: Aantal werkzame personen full- en parttime op bedrijventerreinen. Aantal te zijner tijd te verplaatsen bedrijven.

S

22.750 (=2009)

21.430

22.750

22.210

S

236

326

290

387

S

7.746

6.429

7.746

7.551

R

0

0

0

0

Bedrijvigheid op bedrijventerreinen.

Bedrijvigheid op bedrijventerreinen.

Plaats bieden aan locale en regionale bedrijvigheid dat vanwege groei en/of milieutechnische


Maatschappelijk effect redenen de huidige locatie dient te verlaten en waardoor nieuwe ontwikkelingen daar weer mogelijk zijn. Duurzame bedrijventerreinen.

Stimuleren van de bestedingen en de werkgelegenheid.

Vormgeven sociale cohesie inwoners.

Kwalitatieve en kwantitatieve evenwichtige samenstelling winkelaanbod. Kwalitatieve en kwantitatieve evenwichtige samenstelling winkelaanbod. Bedrijvigheid op bedrijventerreinen.

Kwalitatieve en kwantitatieve evenwichtige samenstelling winkelaanbod. Stimuleren werkgelegenheid. Opvangen regionale woningvraag sociale Huursector. Verbeterde beeldkwaliteit en toegankelijkheid van het kernwinkelgebied. Terugdringing van het aantal reclame en uitstallingen in deze gebieden, dat niet voldoet aan vereisten van het reclame uitstallingenbeleid.

Effect indicator

R/S

Nulmeting

Gerealiseerd 2010

Streefwaarde 2011

Gerealiseerd 2011

Het aantal hectaren duurzaam ontwikkelde bedrijventerreinen. Bezoekers toeristische trekpleisters. Bezoekers evenementen. Passanten kernwinkelgebied.

S

0

0

0

0

S

17.500

+ 10%

29.300

S

2009: 240.000 Meting 2010

28.500 (gewijzigde telmethodiek) 250.000

250.000

250.000

Nog te registreren.

Uitkomsten ontoereikend voor verantwoorde registratie.

Percentage tevreden inwoners/bezoekers stad. Branchegegevens perc. leegstand langdurig.

S

91%

Uitkomsten ontoereikend voor verantwoorde registratie. Niet gemeten (wel in 2011 BWO)

93%

91%

S

6,6%

7%

6%

7%

Aantal werkzame personen full- en parttime winkels.

S

4.736

4.231

4.060

3.813

Aantal werkzame personen full- en parttime op bedrijventerreinen. Aantal vestigingen op bedrijventerreinen. Aantal vestigingen winkels.

S

7.746

Nog niet bekend.

7.746

7.551

S

236

326

314

387

S

400

400

400

400

Aantal werkzame personen. Aantal ingeschreven woningzoekenden uit regio A&V. Het aantal ondernemingen in het kernwinkelgebied.

S

21.430

22.750

22.210

S

22.750 (=2009) 261

538

261

629

S

20

30

30

20

Het aantal ondernemingen dat strijdige reclameobjecten heeft aangepast en voldoet aan de richtlijnen.

S

189

180

200

30

S


Wat hebben we daarvoor gedaan? In het programma Werk zijn geen speerpunten benoemd.

Welk budget was geraamd en wat heeft het gekost? Exploitatie (X € 1.000) CP60025 parkeren CP60026 havens* CP60027 veerdiensten CP60028 economische bedrijvigheid CP60029 bedrijventerreinen CP60030 bevordering toerisme* CP60031 parkeren CP60099 bureau onderwijs arbeidsmarkt

Lasten CP60025 parkeren CP60026 havens* CP60027 veerdiensten CP60028 economische bedrijvigheid CP60029 bedrijventerreinen CP60030 bevordering toerisme* CP60031 parkeren CP60099 bureau onderwijs arbeidsmarkt



Begroting 2011 primitief 731 257 2.088 368 204 624 441 5 4.718

Begroting 2011 na wijziging 922 291 2.151 405 236 599 441 5 5.050

2 171 1.704 94 58 91 2.618 0 4.738 20 -99 -79

Jaarrekening 2011

Verschil

860 284 2.299 393 236 558 449 5 5.084

62 7 -148 12 0 41 -8 0 -34

2 159 1.801 47 58 91 2.148 0 4.306

4 153 1.950 46 0 86 2.352 0 4.591

2 -6 149 -1 -58 -5 204 0 285

-744 -9 -753

-493 -23 -516

251 -14 237

(- = nadeel) *

De kosten en de inkomsten van de havenevenementen (130) stonden bij de begroting op het collegeproduct “Bevordering toerisme” maar zijn nu ondergebracht bij het collegeproduct “Havens”.

Hieronder volgt een verklaring van de verschillen op collegeproducten groter dan € 50.000. Verschillen met een structureel karakter worden in de toelichting vermeld. Indien in de toelichting niets is aangegeven, kan ervan uitgegaan worden dat het verschil incidenteel van aard is. LASTEN CP 60025 Parkeren (€ 62.000 voordeel) Er is minder uitgegeven aan regulier en groot onderhoud. Bij het groot onderhoud is een aanbestedingsvoordeel gerealiseerd. In het kader van het reguliere onderhoud zijn er minder schoonmaakkosten gemaakt (geen winterweer in het naseizoen 2011) en minder technische componenten vervangen (mede dankzij de renovatie van technische installaties). Conform het collegebesluit “Financieel uitgangspunt vertaling uitgangspunten” van januari 2009, dient het voordeel gestort te worden in de egalisatiereserve onderhoud. Hierdoor heeft het voordeel op concernniveau geen effect op het exploitatieresultaat. Het maximum saldo van de egalisatiereserve onderhoud is echter bereikt, waardoor er in 2011 slechts een deel van het totale voordeel op onderhoudsbudgetten in de egalisatiereserve onderhoud kan worden gestort. Het restant valt vrij ten gunste van het exploitatieresultaat. Zie hiervoor ook toelichting onder Algemene dekkingsmiddelen – mutaties reserves.


CP 60027 Veerdiensten (€ 148.000 nadeel) De extra lasten worden met name veroorzaakt door personele lasten waaronder inhuur (€ 48.000), meerkosten dieselolie (€ 58.000) en inzet eigen personeel vanuit andere exploitaties (€ 45.000). Deze laatste post wordt echter gecompenseerd door een extra opbrengst (zie toelichting aan de batenzijde), waardoor dit per geen voor- of nadeel oplevert. BATEN CP 60027 Veerdiensten (€ 149.000 voordeel) Het voordeel aan de batenkant wordt met name veroorzaakt door verantwoording van een niet geraamde schade-uitkering pont Brakel (€ 39.000), boekwinst verkoop Brakel I (€ 33.000) en opbrengst inzet personeel op andere exploitaties (€ 45.000). Daarnaast hebben de nevenactiviteiten voor een extra opbrengst ten opzichte van de raming gezorgd van € 20.000. Per saldo heeft het collegeproduct Veerdiensten een voordelig resultaat van circa € 2.000. Als nadere uitwerking van de bedrijfsvoeringsfilosofie en passend binnen de businesscases is in 2011 besloten om met betrekking tot de exploitatie van de Veerdienst met een gesloten boekhouding te gaan werken. Een en ander is vooral gebaseerd op de gedachte dat voordelen binnen de veerdienst blijven en nadelen zelfstandig binnen de veerdienst moeten worden opgevangen. Derhalve wordt er voortaan gewerkt met een egalisatiereserve Veerdienst. Om administratief technische redenen wordt het voordelig saldo Veerdienst ad € 2.000, samen met het bij de implementatie van de geactualiseerde begroting Havens, Veerdiensten, Markt (HVM) ontstane voordeel ad € 52.000 (komt tot uiting in het collegeproduct Saldo voor bestemming (programma Bestuur en Communicatie) en Saldi kostenplaatsen (algemene dekkingsmiddelen), thans nog via een voorstel bestemming jaarrekeningresultaat in de egalisatiereserve Veerdienst gestort. CP 60029 Bedrijventerreinen (€ 58.000 nadeel) Het nadeel wordt veroorzaakt doordat de geprognosticeerde dividenduitkering vanuit ROM-S ook in 2011 niet tot uitkering is gekomen naar de aandeelhouders. CP 60031 Parkeren (€ 204.000 voordeel) Dit product heeft circa € 204.000 meer opgeleverd dan begroot (= 9,5%). De verschillen met de begroting vallen binnen de marge van fluctuaties die te verwachten zijn bij parkeren. Uitzondering hierop is het budget voor Belanghebbende parkeren. Deze heeft € 113.000 (= 48%) meer opgeleverd. Daarnaast zien we een onverwachte stijging van het aantal verkochte vergunningen ondanks de doorgevoerde tariefsverhogingen. De naheffingen in verband met fiscalisering hebben circa € 74.000 meer inkomsten opgeleverd. Dit vooral als gevolg van de intensivering van de handhaving. In de begroting 2012 e.v. is reeds een structurele meeropbrengst parkeren geraamd van € 250.000. MUTATIES RESERVES Geen verschillen op collegeproduct groter dan € 50.000.


2.2 Hoofdthema Werk Het hoofdthema Werk bestaat uit de volgende programma‟s: Werk Werk en milieu

Programma Werk en milieu Het programma Werk en milieu omvat de producten: Bedrijfsgerichte milieutaken, Afvalverwijdering bedrijven en Gladheidsbestrijding Waardlanden.

Wat willen we met het programma Werk en milieu bereiken? Doel van het programma Voorkomen en verminderen van de milieubelasting van bedrijfsmatige activiteiten, stimuleren van duurzaam ondernemen (milieuzorgsysteem) en het bevorderen van duurzame bedrijventerreinen.


Beleidskaders


Looptijd


1

Milieubeleidsprogramma 2008-2012

06-11-2008

01-01-2013

2012

2

Kaderstelling Gorinchem Noord

01-03-2007

01-01-2020

01-01-2020


Effect indicator

R/S

Nulmeting

Gerealiseerd 2010

Streefwaarde 2011

Gerealiseerd 2011

Duurzame bedrijventerreinen.

Aantal hectaren duurzaam ontwikkelde bedrijventerreinen in Oost II dat is uitgegeven en juridisch van eigenaar is gewisseld. Aantal hectaren duurzaam ontwikkelde bedrijventerreinen in Gorinchem Noord dat is uitgegeven en juridisch van eigenaar is gewisseld.

S

1 ha.

1 ha

3 ha.

1 ha.

S

0 ha.

0

0 ha.

0 ha.

Wat hebben we daarvoor gedaan? In het programma Werk en milieu zijn geen speerpunten benoemd.


Welk budget was geraamd en wat heeft het gekost? Exploitatie (X € 1.000) CP60032 bedrijfsgerichte milieutaken CP60033 afvalverwijdering bedrijven CP60112 gladheidbestrijding waardlanden

Lasten

Begroting 2011 primitief 641 123 0 764

CP60032 bedrijfsgerichte milieutaken CP60033 afvalverwijdering bedrijven CP60112 gladheidbestrijding waardlanden


Verschil

-32 8 50 26

2 0 0 2

3 0 0 3

35 -2 0 33

32 -2 0 30

-762 0 -762

-895 0 -895

-839 0 -839

56 0 56


Begroting Jaarrekening 2011 2011 na wijziging 637 669 166 158 95 45 898 872

(- = nadeel)

Hieronder volgt een verklaring van de verschillen op collegeproducten groter dan € 50.000. Verschillen met een structureel karakter worden in de toelichting vermeld. Indien in de toelichting niets is aangegeven, kan ervan uitgegaan worden dat het verschil incidenteel van aard is. LASTEN Geen verschillen op collegeproduct groter dan € 50.000. BATEN Geen verschillen op collegeproduct groter dan € 50.000. MUTATIES RESERVES Geen verschillen op collegeproduct groter dan € 50.000.


2.3 Hoofdthema Welzijn en Zorg Het hoofdthema Welzijn en Zorg bestaat uit de volgende programma‟s: Onderwijs Cultuur en sport Zorg Welzijn, zorg en veiligheid

Programma Onderwijs Het programma Onderwijs omvat de producten: Onderwijs, Openbaar basisonderwijs, Bijzonder basisonderwijs, Openbaar speciaal onderwijs, Bijzonder speciaal onderwijs, Openbaar voortgezet onderwijs, Onderwijshuisvesting, Gymnastieklokalen, Onderwijs ondersteunende activiteiten.

Wat willen we met het programma Onderwijs bereiken? Doel van het programma Zorgen dat alle jongeren opgroeien tot volwaardige deelnemers aan de maatschappij. Belangrijke voorwaarde hiervoor is dat jongeren het onderwijs verlaten met een startkwalificatie. Dit is mogelijk door middel van het voorkomen en verminderen van onderwijsachterstanden en het bestrijden van schoolverzuim. Daarnaast is het van groot belang dat jeugdwerkloosheid wordt voorkomen, onder meer door het verbeteren van de aansluiting tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt en de nieuwe Wet Investeren in jongeren. Dit betekent dat jongeren van 18 tot 27 jaar die zich melden voor een bijstandsuitkering een aanbod krijgen voor werken, leren of een combinatie van beiden. Het zorgdragen voor adequate onderwijshuisvesting is een wettelijke taak van de gemeente. In het kader van de onderwijshuisvesting wordt ontwikkeld. Conform de visie van de gemeente Gorinchem, wordt via een Integraal HuisvestingsPlan Onderwijs, de onderwijshuisvesting ingericht conform de brede scholengedachte. Hierbij gaat het niet alleen om een fysiek gebouw maar vooral om samenwerking tussen het onderwijsveld, kinderopvang, zorginstellingen, het Centrum voor Jeugd en Gezin, sociaal cultureel werk, sportvoorzieningen e.d.

Vastgestelde beleidskaders Nr. Beleidskaders


Looptijd


1

Gemeentelijke visie lokaal onderwijs(achterstanden)beleid

01-01- 2007

31-12-2010

Jaarlijks

2

Brede Scholen

26-05- 2011

31-12-2015

Jaarlijks

3

Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs

23-09-2010

*

*

*De verordening is gebaseerd op de VNG modelverordening. Vanuit de VNG kan een voorstel worden gedaan aan de gemeenten tot wijziging van de verordening. Op dit moment is niet duidelijk wanneer de volgende wijziging plaatsvindt.



Effect indicator

R/ S

Nulmeting

Gerealiseerd 2010

Streefwaarde 2011

Gerealiseerd 2011

Ontwikkelen rebound (herkansings)voorziening.

Aantal jongeren met gedragsproblemen dat teruggeleid wordt naar het reguliere onderwijs afgezet tegen het totaal aantal leerlingen van het Voortgezet Onderwijs en MBO.

S

30 leerlingen

39

25 leerlingen is ca. 0,9 % van het aantal leerlingen VO/MBO

Bestrijden van onderwijsachterstanden.

Aantal jongeren dat zonder startkwalificatie stopt (aantal VSVers) afgezet tegen het aantal VO en MBO leerlingen. Aantal brede scholen in de stad.*

S

106 leerlingen

Gegevens nog niet bekend.

74 leerlingen is 2,8% van het aantal leerlingen VO/MBO

36 leerlingen is ca 1,3% waarvan 9 een traject op eigen school hebben doorlopen. Toename t.o.v. streefwaarde is het gevolg van complexere problematiek. 108 leerlingen is 3,9% van het aantal VO/MBO (VSV zit voor 80% in MBO).

S

2

2 (exclusief de Brede school Gildenplein: is in aanbouw)

4

Mate waarin onderwijshuisvesting voldoet aan gemeentelijke kwaliteitseisen.

R

Gemeentelijk huisvestingsplan 2007.

Uitvoering huisvestingsplan 2010 en Vaststelling plan 2011.

Opstellen IHP en uitvoering huisvestingsplan 2011.

De brede school speelt een belangrijke rol bij het stimuleren van de ontwikkeling van kinderen en jongeren en het bevorderen van de sociale leefbaarheid in de wijken. Adequatere onderwijshuisvesting

Wat hebben we daarvoor gedaan? In het programma Onderwijs zijn geen speerpunten benoemd.


Met Gildenplein, komt het totaal aan brede scholen als fysiek gebouw op 3. Brede school het Schuttersplein is in voorbereiding. IHP vastgesteld en uitvoeringsprogramma 2011 uitgevoerd en plan 2012 opgesteld.

Welk budget was geraamd en wat heeft het gekost? Exploitatie (X € 1.000) CP60034 onderwijs CP60035 openbaar basisonderwijs CP60036 bijzonder basisonderwijs CP60037 openbaar speciaal onderwijs CP60038 bijzonder speciaal onderwijs CP60039 openbaar voortgezet onderwijs CP60040 onderwijshuisvesting CP60041 gymnastieklokalen CP60042 onderwijs ondersteunende activiteiten

Lasten

Begroting 2011 primitief 748 318 16 15 14 7 5.758 237 1.262 8.375

CP60034 onderwijs CP60035 openbaar basisonderwijs CP60036 bijzonder basisonderwijs CP60037 openbaar speciaal onderwijs CP60038 bijzonder speciaal onderwijs CP60039 openbaar voortgezet onderwijs CP60040 onderwijshuisvesting CP60041 gymnastieklokalen CP60042 onderwijs ondersteunende activiteiten



Begroting Jaarrekening 2011 2011 na wijziging 811 571 312 312 16 16 15 15 15 15 7 7 6.091 6.281 236 203 2.280 2.227 9.783 9.647

Verschil

240 0 0 0 0 0 -190 33 53 136

0 0 0 0 0 0 398 27 20 445

0 0 0 0 0 0 2.386 27 1.100 3.513

2 0 0 0 0 0 2.641 31 1.090 3.764

2 0 0 0 0 0 255 4 -10 251

-7.930 -134 -8.064

-6.270 -2.822 -9.092

-5.883 -2.822 -8.705

387 0 387

(- = nadeel)

Hieronder volgt een verklaring van de verschillen op collegeproducten groter dan € 50.000. Verschillen met een structureel karakter worden in de toelichting vermeld. Indien in de toelichting niets is aangegeven, kan ervan uitgegaan worden dat het verschil incidenteel van aard is. LASTEN CP 60034 Onderwijs (€ 240.000 voordeel) Het voordeel op dit collegeproduct wordt met name veroorzaakt door: - Een onderschrijding op de onderhoudsbudgetten (voordeel circa € 191.000). Omdat de besluitvorming omtrent het Integraal Huisvesting Plan (IHP) Onderwijs eind 2011 is vastgesteld is in 2011 terughoudend omgegaan met het uit te voeren onderhoud voor scholen en gymzalen. De werkzaamheden die uitstelbaar waren, zijn dan ook uitgesteld. Nu er meer duidelijkheid is omtrent de toekomst van de diverse scholen en gymzalen zullen de onderhoudsplannen hierop worden aangepast en zal hier uitvoering aan worden gegeven. - Lagere energielasten bij de multifunctionele schoolgebouwen. Dit levert een voordeel op van circa € 49.000. Conform het collegebesluit “Financieel uitgangspunt vertaling uitgangspunten” van januari 2009, dient het voordeel op de onderhoudsbudgetten gestort te worden in de egalisatiereserve onderhoud. Hierdoor heeft het voordeel op concernniveau geen effect op het exploitatieresultaat. Het maximum saldo van de egalisatiereserve onderhoud is echter bereikt, waardoor er in 2011 slechts een deel van het totale voordeel op onderhoudsbudgetten in de egalisatiereserve onderhoud kan worden gestort. Het restant valt vrij ten gunste van het exploitatieresultaat. Zie hiervoor ook toelichting onder Algemene dekkingsmiddelen – mutaties reserves.


CP 60040 Onderwijshuisvesting (€ 190.000 nadeel) Het verschil op dit collegeproduct wordt met name verklaard door: - Als gevolg van de liquidatie van de CV-onderwijsconstructies (w.o. de smalle brede school Laag Dalem Zuid) en de oplevering van de brede schol Gildenplein hebben wij een herstelactie richting de fiscus (o.a. naheffing en btw) moeten plegen. Dit leidt voor 2011 incidenteel tot extra lasten van circa € 40.000. Hier staat ook een incidentele baat tegenover van circa € 35.000 (zie toelichting aan de batenzijde). - In het huisvestingsprogramma 2011 is een lager bedrag aan onderhoud uitgekeerd aan de schoolbesturen dan begroot. Voor het kalenderjaar 2011 resulteert dit incidenteel in een voordelig exploitatiesaldo van € 85.000. - De uitvoering van de „Regeling verbetering binnenklimaat huisvesting primair onderwijs 2009‟ met de scholen is in 2011 definitief financieel afgewikkeld. Dit zorgt in 2011 voor totale lasten van € 273.000. Omdat deze regeling via een voorziening werd uitgevoerd en de definitieve financiële afwikkeling via de gewone dienst plaatsvindt (BBV), zorgen deze lasten voor een nadeel. Met steun van rijk en de gemeente hebben de schoolbesturen gewerkt aan duurzamere gebouwen. Meerdere schoolbesturen profiteerden van deze regeling en konden hiermee investeringen aan de schoolgebouwen realiseren op het gebied van o.a. energiezuinigheid en lichten luchtkwaliteit. De regeling betrof een cofinancieringsregeling (60% rijk, 20% gemeente en 20% schoolbesturen). Geconstateerd is dat de schoolbesturen minder voorzieningen hebben gerealiseerd dan in eerste instantie is aangevraagd. Omdat nu minder is uitgegeven dan de middelen die hiervoor vanuit het rijk en de gemeente beschikbaar waren gesteld, dienen de niet benutte middelen aan het rijk terugbetaald te worden. Per saldo leidt dit in 2011 tot een negatief verschil van circa € 46.000 op de gewone dienst. Dit nadeel kan worden gedekt uit de hiervoor in het verleden in een voorziening gestorte middelen (zijnde het destijds verwachtte gemeentelijk deel ad € 68.000). Zie hiervoor het voorstel voor de bestemming van het exploitatieresultaat 2011. CP 60042 Onderwijsondersteunende activiteiten (€ 53.000 voordeel) Voor het leerlingenvervoer hebben wij in 2011 circa € 35.000 minder uitgegeven dan begroot. Dit is vooral het gevolg van het aan de voorkant nog kritischer toetsen van de aanvraag aan de criteria in de verordening. Omdat de verordening inmiddels is aangepast en wij (in het kader van de AHAD 2) de begroting 2012 dientengevolge hebben bijgesteld, is hier sprake van een incidenteel voordeel. Omdat de oorspronkelijk beoogde extra ambities van de stichting Na-school gedurende het jaar in gezamenlijk overleg zijn bijgesteld, waren de extra middelen ad € 17.000 in 2011 niet nodig (= incidenteel voordeel). Met ingang van 2012 worden de werkzaamheden door o.a. Gorinchem Beweegt uitgevoerd en zijn de geraamde bedragen hiervoor afgeraamd (AHAD 2). BATEN CP 60040 Onderwijshuisvesting (€ 255.000 voordeel) Zie toelichting aan de lastenzijde. Door de liquidatie van de CV-onderwijsconstructies en de hiermee gepaard gaande herstelactie richting de fiscus, hebben we – naast een incidentele tegenvaller - ook een incidentele baat behaald van circa € 35.000. In 2011 verantwoorden we de uitvoering van de „Regeling verbetering binnenklimaat huisvesting primair onderwijs 2009‟. Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen heeft een subsidie van circa € 228.000 aan de gemeente beschikbaar gesteld voor investeringen in duurzaamheid van schoolgebouwen. In het kalenderjaar 2011 is deze subsidieregeling in financiële zin met de schoolbesturen en het rijk afgerond. Door deze afwikkeling (van onze balans naar de algemene dienst) ontstaat op dit product éénmalig een voordeel van € 228.000. MUTATIES RESERVES Geen verschillen op collegeproduct groter dan € 50.000.


2.3 Hoofdthema Welzijn en Zorg Het hoofdthema Welzijn en Zorg bestaat uit de volgende programma‟s: Onderwijs Cultuur en Sport Zorg Welzijn, zorg en veiligheid

Programma Cultuur en Sport Het programma Cultuur en Sport omvat de producten: Monumenten, Buitensportaccommodaties, Archeologie/monumenten, Openbare bibliotheek, Vormings- en ontwikkelingswerk, Volwasseneneducatie, emancipatie en ontwikkeling, Sport, sportbevordering en speelgelegenheden, Kunst en cultuur, Gorcums museum.

Wat willen we met het programma Cultuur en Sport bereiken? Doel van het programma Het creëren van een gevarieerd en ruim cultureel aanbod dat gemakkelijk goed toegankelijk is en een goede kwaliteit heeft, waarbij cultuureducatie een belangrijke pijler is. De combinatiefunctie cultuur zal hier ook een bijdrage aan leveren. Het behouden van het cultureel erfgoed van de gemeente Gorinchem en het aankopen van nieuwe kunstwerken. Sportstimuleringsbeleid (Combinatiefuncties) heeft als doel om voor alle inwoners van de gemeente een leven lang sporten mogelijk te maken, op een verantwoorde en aansprekende manier. Het sportstimuleringsbeleid wordt uitgevoerd door het team Gorinchem Beweegt. Gorinchem Beweegt ontwikkelt allerlei programma‟s en evenementen op het gebied van sport en gezonde leefstijl. Dit gebeurt zoveel mogelijk samen met anderen, bijvoorbeeld sportverenigingen, scholen en stichtingen. Daarnaast is de preventieve functie om achterstanden in een vroeg stadium te signaleren en te voorkomen heel belangrijk.


Beleidskaders


Looptijd


1

Monumentenbeleid

26-02-2009

Onbepaald

Onbepaald.

2

Cultuurbeleid 2007-2011

01-02-2007

5 jaar

2012

3

Sportbeleid

01-03-2007

31-12-2010

Onbepaald.



Effect indicator

R/S

Nulmeting

Gerealiseerd 2010

Streefwaarde 2011

Gerealiseerd 2011

Het imago Gorcum Cultuurstad wordt uitgedragen en waar mogelijk versterkt, door o.a. de organisatie van een groots en aansprekend evenement. Veel aandacht voor cultuureducatie

Aantal georganiseerde grootschalige culturele evenementen.

S

0

1

0

0

Aantal deelnemende kinderen van 4-12 jaar van de POscholen aan het CCVJ-programma. Aantal kinderen, jongeren en volwassenen dat in hun vrije tijd deelneemt aan opleidingen bij TOON en het Jeugdtheaterhuis. Aantal deelnemende kinderen van 13-15 jaar van de VOscholen aan het „Kunst voor kidsprogramma‟s . Aantal deelnames workshops sport op school. Aantal deelnames sportevenementen.

S

Niet bepaald

3.808

3.750

3.979

S

Niet bepaald

Afdeling muziek: 364 Afdeling beelden: 383 Jeugdtheaterhuis 132.

480

Jeugdtheaterhuis 165. Toon nog niet bekend.

S

622

650

650

Nog niet bekend.

S

2.300

n.v.t.

2.600

2.750

S

11.000

n.v.t.

12.000

14.551

% verbeteren fitheid (eurofittest).

S

>10%

n.v.t.

>15%

0-meting

Aantal deelnames verenigingen aan ondersteuningstraje cten.

S

22 trajecten

23 trajecten

25 trajecten

28 trajecten

Gorcumse Meetlat (tweejaarlijks): overlastbeleving (schaal 1-5).

S

2,5

Niet gemeten (wel in 2011 BWO)

2,7

2,6

Bevorderen gezonde leefstijl. Kennismaking en sportstimulering alle doelgroepen. Kwaliteitsimpuls in het bewegingsonderwijs . Sterkere sportverenigingen met grotere maatschappelijke betrokkenheid. Maatschappelijke betrokkenheid en sociale cohesie in de wijk stimuleren.



Activiteit

Stadium 2011

Monumentenbeleid

Invoering gemeentelijke monumentenlijst is afgevoerd van de politieke agenda, dit n.a.v. discussie Perspectiefnota en aansluitend tijdens de begrotingsraad.

Vaststelling gemeentelijke monumentenlijst (domein college)

n.v.t. (dit speerpunt wordt afgevoerd)

Opstellen archeologiebeleid (2008-2009).

n.v.t. (dit speerpunt wordt afgevoerd) Uitvoering/ doorlopend

Archeologiebeleid is in oktober 2010 vastgesteld en wordt thans uitgevoerd. Versterken relatie onderwijs- bibliotheek

Kunstwerken in de openbare ruimte.

Vrijwel alle scholen voor primair onderwijs maken gebruik van DoeDeBibliotheek, de doorlopende lees- en leerlijn tot aan het voortgezet onderwijs. In 2011 ging Boekstart van start voor baby's van drie maanden. De respons hierop was groot. De uitvoering van het door Loes Heebink opgestelde masterplan voor kunstwerken in Hoog Dalem heeft als gevolg van de stagnatie van de woningmarkt vertraging. De twee 54


Aanbod van activiteiten op gebied van voor- en vroegschoolse educatie.

Toepassen kunstwerken in openbare ruimte bij nieuwbouw projecten.

Uitvoering.

Speerpunt

Bevorderen cultuur educatie.

Kennismaking en bevordering van cultureel/sportieve activiteiten.

Sport en primair onderwijs

Sport en voortgezet onderwijs

Aangepast sporten en speciaal onderwijs

Versterken sportverenigingen

Sportevenementen

Samenvatting realisatie 2011 rotondes waarvoor kunstenaar Hans van Lunteren een opdracht heeft uitgewerkt zijn nog niet gerealiseerd. Voor het door het Holtzfonds en Stichting Stadherstel te schenken kunstwerk van Henk van Bennekum wordt nog gezocht naar een geschikte locatie. Op één na alle basisscholen nemen deel aan de activiteiten die worden georganiseerd door de Commissie Culturele Vorming Jeugd. Daardoor bezochten vrijwel alle basisschoolleerlingen een theatervoorstelling. Verder nemen scholen door bemiddeling van RAAK in Cultuur! culturele projecten af. In september 2011 hebben wij de combinatiefunctionaris Cultuur (de Cultuurcoach) toegevoegd aan het team Gorinchem Beweegt. De Cultuurcoach gaat samen met culturele instellingen, aanbieders van activiteiten en Gorinchem Beweegt, een afwisselend, laagdrempelig en vraaggericht wijkaanbod samenstellen. Één van de vijf programma's van de Combinatiefuncties is 'Sport en Primair Onderwijs' en wordt uitgevoerd door Gorinchem Beweegt! Dit programma behelst een aanbod van sportworkshops, coaching van groepsleerkrachten tijdens de gymles en het afnemen van een fittest voor alle groepen 1 t/m 8 op de 16 basisscholen. Met de GGD en de Gezonde Regio is er een samenwerking in het gezonde leefstijlprogramma (menukaart). Op elke school wordt er een vraaggericht aanbod samengesteld. In 2011zijn er drie Gezonde Regio Scholen bijgekomen, waardoor er in totaal zes basisscholen participeren. In samenwerking met de vakdocenten Lichamelijke opvoeding en Gorinchem Beweegt is er een aansluitend programma voor het Voortgezet onderwijs met schoolsporttoernooien ontwikkeld. In 2011 is in samenwerking met de verenigingen een basketbaltoernooi (met 40 teams) en een schoolvoetbaltoernooi georganiseerd met ruim 600 leerlingen uit het eerste en tweede leerjaar. Het Steunpunt Aangepast Sporten maakt sportdeelname voor mensen met een beperking mogelijk. 27 mensen werden toegeleid naar sport, waarvan er 15 lid werden bij de vereniging. In het voorjaar van 2011 hebben er in samenwerking met het speciaal onderwijs twee sportworkshops van vier bijeenkomsten plaatsgevonden (voetbal en yoga). In samenwerking met de Avelingen Groep werd een grote sportdag georganiseerd met ruim 100 deelnemers. Het verenigingsadvies van de gemeente wordt ingezet om sportaanbieders te ondersteunen en te adviseren. Er is vanuit Gorinchem Beweegt een aanbod van ondersteuningstrajecten ( "Vrijwilligers graag gezien" en "Besturen met een visie").Bij voetbalvereniging GJS heeft er op verzoek- een intensiever ondersteuningstraject plaatsgevonden, wat ertoe heeft bijgedragen dat een volledig nieuw hoofdbestuur kon worden geïnstalleerd. Daarnaast zijn in 2011 verenigingen financieel ondersteund met de jeugdsportsubsidie (in 2011 17 vertrekkingen), compensatie huurtarieven (5 -tal verstrekkingen) en de subsidie 55+/gehandicapten (7 -tal verstrekkingen) de verenigingen. De stedelijke sportevenementen worden ingezet als afsluiting van de kennismakingsprogramma's op school en na school. Tijdens de 55


Activiteit

Stadium 2011

Aanbod van activiteiten op het gebied van cultuureducatie.

Uitvoering.

Aanbod van activiteiten op het gebied van cultuur.

Voorbereiding / Uitvoering

Aanbieden van workshops sport op school, dagelijks aanbod sporten spelactiviteiten op sportpunten, aanbod gezonde leefstijl scholen.

Uitvoering / Doorlopend.

Organiseren van toernooien, samenwerking vakdocenten bewegingsonderwijs.


Sportcoach begeleidt de sportvrager, uitvoeren van project Special Heroes, Kidsport en overige activiteiten.

Uitvoering / doorlopend.

Sportcongres, thematrajecten, themabijeenkomsten, netwerkbijeenkomsten.

Uitvoering/ doorlopend.

Organiseren van stedelijke evenementen, een buurtvoetbalcompetitie en

Uitvoering/ doorlopend.

Speerpunt


Activiteit

Zomerfeesten heeft Gorinchem Beweegt de eerste editie van het Zomer Sportspektakel georganiseerd. Tijdens het evenement stond de Groenmarkt in het teken van sport, dans, cultuur en gezondheid. In 2011 hebben er 30 stedelijke evenementen waar onder het SportGala en een buurtvoetbalcompetitie plaatsgevonden.

het SportGala Gorcum.

Stadium 2011

Welk budget was geraamd en wat heeft het gekost? Exploitatie (X € 1.000) CP60043 monumenten CP60044 buitensportaccommodaties CP60045 archeologie / monumenten CP60046 openbare bibliotheek CP60047 vormings- en ontwikkelingswerk CP60048 volwassenenecuatie, emancipatie en ontw. CP60049 sport, sportbevord. en speelgelegenheden CP60050 kunst CP60051 Gorcums museum CP60052 reiniging/cw act. voor sportaccomm.

Lasten

Begroting Begroting Jaarrekening 2011 2011 2011 primitief na wijziging 516 493 468 230 230 175 437 373 337 696 696 699 410 379 370 57 30 32 3.433 3.476 3.500 1.145 1.694 1.624 670 679 741 0 0 0 7.594 8.050 7.946

CP60043 monumenten CP60044 buitensportaccommodaties CP60045 archeologie / monumenten CP60046 openbare bibliotheek CP60047 vormings- en ontwikkelingswerk CP60048 volwassenenecuatie, emancipatie en ontw. CP60049 sport, sportbevord. en speelgelegenheden CP60050 kunst CP60051 Gorcums museum CP60052 reiniging/cw act. voor sportaccomm.



Verschil

25 55 36 -3 9 -2 -24 70 -62 0 104

5 0 130 66 16 0 689 59 21 0 986

5 0 130 66 7 1 802 281 21 0 1.313

31 0 120 67 12 3 852 278 77 0 1.440

26 0 -10 1 5 2 50 -3 56 0 127

-6.608 4 -6.604

-6.737 19 -6.718

-6.506 20 -6.486

231 1 232

(- = nadeel)

Hieronder volgt een verklaring van de verschillen op collegeproducten groter dan € 50.000. Verschillen met een structureel karakter worden in de toelichting vermeld. Indien in de toelichting niets is aangegeven, kan ervan uitgegaan worden dat het verschil incidenteel van aard is. LASTEN CP 60044 Buitensportaccommodaties (€ 55.000 voordeel) Het voordeel wordt veroorzaakt door een onderschrijding op de onderhoudsbudgetten. De incidentele onderschrijding van circa € 55.000 voor het product buitensportaccommodaties is vooral toe te schrijven aan ons beleid om met het oog op ontwikkelingen als een nieuwe Merwedebrug en/of een verbreding van de A27 voorlopig terughoudend om te gaan met groot onderhoud (renovaties) van de sportvelden in West. Daarnaast ligt in Gorinchem West een relatief nieuw sportcomplex, waardoor grootschalig onderhoud nog niet nodig is gebleken. Met deze wetenschap hebben wij in 2011 besloten om eenmalig bij te dragen aan het initiatief van de v.v. GJS om in eigen beheer een kunststofsportveld op sportpark Dalem aan te mogen leggen. Door 56 Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

omstandigheden is het bestuur van v.v. GJS er in 2011 echter niet in geslaagd om haar plannen uit te voeren. Conform het collegebesluit “Financieel uitgangspunt vertaling uitgangspunten” van januari 2009, dient het voordeel gestort te worden in de egalisatiereserve onderhoud. Hierdoor heeft het voordeel op concernniveau geen effect op het exploitatieresultaat. Het maximum saldo van de egalisatiereserve onderhoud is echter bereikt, waardoor er in 2011 slechts een deel van het totale voordeel op onderhoudsbudgetten in de egalisatiereserve onderhoud kan worden gestort. Het restant valt vrij ten gunste van het exploitatieresultaat. Zie hiervoor ook toelichting onder Algemene dekkingsmiddelen – mutaties reserves. CP 60050 Kunst (€ 70.000 voordeel) Het voordeel wordt met name veroorzaakt door een onderschrijding op de onderhoudsbudgetten. Op 30 juni 2011 heeft de gemeenteraad extra gelden beschikbaar gesteld voor onderhoud Nieuwe Doelen. Voor regulier onderhoud is toen een bedrag van € 96.000 beschikbaar gesteld. Van dit bedrag is inmiddels in 2011 voor circa € 48.000 werkzaamheden uitgevoerd. Resteert nog een bedrag van circa € 48.000 voor nog uit te voeren werkzaamheden in 2012. Voor de meeste onderhoudszaken is het alleen mogelijk om in de zomerstop van de Nieuwe Doelen (voor 2011 was dit van 4 juli t/m 22 augustus) werkzaamheden uit te voeren. Omdat een aantal zaken in deze periode niet waren te realiseren is in overleg met de directeur van de Nieuwe Doelen besloten een aantal zaken door te schuiven naar de zomerstop van 2012 (9 juli t/m 24 augustus). Conform het collegebesluit “Financieel uitgangspunt vertaling uitgangspunten” van januari 2009, dient het voordeel gestort te worden in de egalisatiereserve onderhoud. Hierdoor heeft het voordeel op concernniveau geen effect op het exploitatieresultaat. Het maximum saldo van de egalisatiereserve onderhoud is echter bereikt, waardoor er in 2011 slechts een deel van het totale voordeel op onderhoudsbudgetten in de egalisatiereserve onderhoud kan worden gestort. Het restant valt vrij ten gunste van het exploitatieresultaat. Zie hiervoor ook toelichting onder Algemene dekkingsmiddelen – mutaties reserves. CP 60051 Gorcums museum (€ 62.000 nadeel) De overschrijding op de lasten van het collegeproduct „Gorcums museum‟ wordt voor een groot deel veroorzaakt door een zeer forse stijging van de energielasten, te weten € 23.000. De reden hiervan is nog onbekend en wij verwachten eenmalig, maar op dit moment onderzoeken wij de oorzaak en mogelijk zal nog een correctie plaatsvinden met het energiebedrijf. Overigens worden de energie- en schoonmaaklasten deels gedekt via een bijdrage van de SBGA (zie toelichting aan de batenzijde). Verder heeft het museum weer een groot aantal exposities en tentoonstellingen georganiseerd, waarvoor de kosten van te voren lastig te ramen zijn. Dit leidt incidenteel tot een nadeel van circa € 30.000, waar overigens ook subsidies en bijdragen uit sponsoring/derden tegenover staan (zie toelichting aan de batenzijde) BATEN CP 60051 Gorcums museum (€ 56.000 voordeel) In 2011 heeft de financiële verrekening van de energie- en schoonmaaklasten met de Stichting Beheer Gorinchemse Accommodaties (SBGA) plaatsgevonden. De bijdrage voor zowel 2010 als 2011 van in totaal € 25.000 zorgt voor een incidenteel voordeel in 2011. Dit kan worden benut als dekking voor de forse overschrijding van het budget „energielasten‟. Daarnaast hebben wij voor de organisatie van exposities en tentoonstellingen van derden en sponsors bijdragen ontvangen. Tevens ontvangen wij subsidies. Deze bijdragen en subsidies zijn vooraf moeilijk in te schatten. In 2011 heeft dit geresulteerd in een incidenteel voordeel ten opzichte van de begroting van circa € 25.000. MUTATIES RESERVES Geen verschillen op collegeproduct groter dan € 50.000.




Programma Zorg Het programma Zorg omvat de producten: Begraafplaatsen, Bijstandsverlening, Werkgelegenheid, Gemeentelijk minimabeleid en kwijtschelding, Maatschappelijke zorg, Kinderopvang, Jeugdbeleid (inclusief CJG), Wet maatschappelijke ondersteuning, Gezondheidszorg.

Wat willen we met het programma Zorg bereiken? Doel van het programma Het welbevinden van de burgers van Gorinchem. Hiervoor wordt voor burgers een laagdrempelig adequaat voorzieningenniveau in stand gehouden.



Looptijd


1

Beleidsplan Wmo

28-09-2006

31-12-2009

Raadsopdracht Meedoen

2

Centrum voor Jeugd en Gezin in de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden met daarbij een lokale invulling voor Gorinchem

29-05-2008

Onbepaald

Onbepaald

3

Gemeentelijk minimabeleid

29-03-2007

31-12-2010


4

Kadernota welzijnswerk Gorinchem

26-10-2006

01-07-2015


5

Lokaal gezondheidsbeleid

20-10-2007

31-12-2011


6

Nadere kaders Wmo

29-05-2008

31-12-2011


7

Vrijwilligersbeleid

01-11-2007

01-06-2012


8

Millenniumgemeente

23-06-2010

Komende jaren, 2012 structureel project



Effect indicator

R/S

Nulmeting

Gerealiseerd 2010

Streefwaarde 2011

Gerealiseerd 2011

Het creëren van gunstige omstandigheden voor het ontwikkelings- en groeiproces van jeugdigen en uitval van jeugdigen te voorkomen en aan te pakken.

Aanwezigheid van een goed toegankelijk voorzieningenniveau gericht op vroegtijdig signaleren en aanpakken van problemen. Verminderen instroom in de geïndiceerde jeugdzorg. (mogelijk in beginsel een aanzuigende werking). Aantal uitkeringsgerechtigden.

S

Nog niet beschikbaar.

In ontwikkeling

Wordt nader bepaald in de raadsopdracht.

3 locaties van CJG

S

556

617

609

Bijzondere bijstand (individueel, RDF en RFBU).

S

4.749

4.682

5.340 Behoudens bezuinigingen

605 op 31-122011 631 was in 2011 gemiddeld. 4.917

Bezettingsgraad accommodaties.

S

60%

68%

63%

65%

Aantal welzijnsaccommodaties in de stad (buurthuizen en dienstencentra voor ouderen). Aantal basisscholen dat continue ventileert om het Co2-gehalte tot een minimaal aanvaardbare Bpiwaarde (max. 1500) te brengen.

S

7

7

7

7

S

42%

Niet geregistreerd.

+ 2.5%

Bereidheid participatie VO scholen aan deelname methode „Gezonde School, Genotsmiddelen‟. Draagvlak ouders voor norm „geen alcohol onder 16 jaar‟.

S

1 school

4

4

Niet geregistreerd, wordt niet gemeten vanuit uitvoeringsprogramma Voortschrijdend inzicht: meting is slechts momentopname. Resultaat is afhankelijk van meerdere factoren, waarbij ventilatiegedrag het belangrijkste is. Uitvoeringsprogramma is m.i.v. 2012 beëindigd. 4

S

draagvlak 40%

GGD registreert andere effectindicatoren.

47%

Bevorderen uitstroom bijstand in richting van arbeidsmarkt. Aantal verstrekkingen bijzondere bijstand en gebruik regelingen verhogen. Zorgen voor een efficiënt gebruik van accommodaties, spreiding, bereikbaarheid, toegankelijkheid en sociale veiligheid.

Verbeteren van de ventilatie in verblijfsruimten in Gorinchem zodanig, dat hieraan gerelateerde gezondheidsklachten afnemen en cognitieve prestaties toenemen.

Het stimuleren dat het alcoholgebruik /middelgebruik onder jongeren afneemt danwel niet verder toeneemt.


Volgens attitudemeting GGD onder 1000 ouders (respons 347=35%) is er een draagvlak van 92%.


Het voorkomen dat het percentage inwoners met overgewicht toeneemt danwel stimuleren dat het percentage daalt. Het voorkomen dat het percentage inwoners met overgewicht toeneemt danwel stimuleren dat het percentage daalt.

Het stimuleren dat het psychische welbevinden van inwoners met psychosociale problematieken verbetert, dan wel niet verslechtert.

Verbeteren van de sociale cohesie en veiligheid in de wijken van Gorinchem. Bevorderen van voldoende spreiding van het regionale aanbod Maatschappelijke Zorg en bijbehorende voorzieningen ten behoeve van een goed bereikbaar zorgaanbod voor kwetsbare groepen in Gorinchem en de regio. Stimuleren dat het lokale aanbod Maatschappelijke Zorg voor kwetsbare groepen in Gorinchem goed aansluit op het regionale aanbod Maatschappelijke Zorg van de centrumgemeente Dordrecht. Bevorderen van de zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie van

Effect indicator

R/S

Nulmeting

Gerealiseerd 2010

Streefwaarde 2011

Gerealiseerd 2011

Leeftijd waarop jongeren aanvangen met drinken van alcohol.

S

Aanvangsleeftijd 12,2 jaar

GGD registreert andere effectindicatoren.

13,5 jaar

Overgewicht: ( Body Mass Index >25) Volwassenen.

S

48%

53%

48%

De GGD is deze cijfers aan het analyseren en deze komen in maart 2012 beschikbaar. 53%

Overgewicht: ( Body Mass Index >25) jeugd 4-12 jaar.

S

25%

21%

25%

18% (-5jaar: 17%; -7 jaar: meting vervallen; -10 jaar: 19 %)

Overgewicht: ( Body Mass Index >25) jeugd 13-14 jarigen. Aantal mensen dat kampt met psychosociale problemen (w.o. depressie, geestelijke overbelasting, drank, etc.) 13-14 jarigen.

S

21%

17%

21%

23%

S

25%

GGD registreert in een cyclus van 4 jaar. Volgende meting 2011.

25%

Aantal mensen dat kampt met psychosociale problemen (w.o. depressie, geestelijke overbelasting, drank, etc.) volwassenen. Resultaten burgertevredenheidsonderzoek

S

18%

GGD registreert in een cyclus van 4 jaar. Volgende meting 2013.

18%

In 2011 is de jeugdgezondheidsmonitor gehouden. De onderzoeksgegevens zijn pas medio mei 2012 beschikbaar. GGD registreert in een cyclus van 4 jaar. Volgende meting 2012.

S

96%

Niet geregistreerd.

96%

94%

Regionaal aanbod Maatschappelijke Zorg in Gorinchem Regionale voorzieningen Maatschappelijke zorg in/ nabij Gorinchem

S

0

3 woonunits maatschappelijke opvang;

1

3 woonunits Maatschappelijke Opvang; 7 woonunits vrouwenopvang gehandhaafd in Gorinchem.

Nog te bepalen

S

Afhankelijk van regionale monitor, moet nog worden bepaald.

Nog te bepalen.

Nog te bepalen.

Project Nazorg exgedetineerden regio AV is gestart met Regionaal Coördinatiepunt Nazorg AV.

Aantal (regionale) voorzieningen voor cliënten met complexe en/of

S

Afhankelijk van regionale monitor, moet nog worden 61

5 trajecten thuisbegeleiding ontregelde huishoudens;

1 ondersteuningsproject

5 trajecten Thuisbegeleiding Ontregelde Huishoudens;


7 woonunits vrouwenopvang.


Effect indicator

R/S

Nulmeting

Gerealiseerd 2010

bepaald.

13 trajecten Grijs Genoegen (geïsoleerde zorgmijdende ouderen met psychische problemen). 76 toeleidingen Lokaal Zorg Netwerk; 7 tijdelijke huisverboden; 214 meldingen huiselijk geweld in screeningsoverleg Veiligheidshuis; 68 doorgezet naar Regionaal Hulpverleningsteam.

kwetsbare burgers door middel van cliëntenondersteuning.

meervoudige hulpvragen (gaat verder dan informatie en advies).

Bevorderen van lokale Maatschappelijke Zorg t.a.v. Huiselijk Geweld, de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg en Verslavingsbeleid, gericht op preventie van maatschappelijke uitval en op ondersteuning in de nazorg van maatschappelijk herstel van kwetsbare groepen tot zelfstandig functioneren (inclusief wonen). Bevorderen van een samenhangend voorzieningenaanbod van de ketenpartners in het beleidsterrein Maatschappelijke Zorg en bevorderen van de participatie van deze ketenpartners in het Lokale Zorg Netwerk. Optimale ondersteuning van mantelzorgers (definitie: langdurige en intensieve zorg voor hulpbehoevende, chronisch zieke of gehandicapte partner, kind, vriend of buur). Het realiseren van vrijwilligersbanen voor jongere die een maatschappelijke stage moet doen. Het creëren van een evenwichtige balans tussen vraag en aanbod in het vrijwillige domein. Bijdrage leveren aan millenniumdoelstellingen.

Meldingen huiselijk geweld Signalering en Meldingen Meldpunt Zorg en Overlast Toeleiding Lokaal Zorg netwerk Wachtlijst Maatschappelijk werk Woonurgentiebeleid Doorstroom/ Uitstroom maatschappelijke opvang.

S

5 Overigen nader te bepalen.

Aantal ketenpartners vertegenwoordigd in het Lokale Zorg Netwerk.

S

10

12

12

12 ketenpartners; Traject Doorontwikkeling LZN is uitgevoerd met training leden nieuwe werkmethode en toepassing nieuwe werkwijze.

Aantal mantelzorgers dat gebruik maakt van de mantelzorgondersteuning van MEE.

S

84 (01-01-10)

509*

175

215

Aantal vrijwilligersbanen voor de maatschappelijke stagiaire. Aantal matches in de vrijwilligersvacatureba nk.

S

150

9**

250

S

25

41**

100

35 (zie hiervoor ook uitwerking voortgang speerpunten). 129

Feitelijke bijdrage.

S

n.v.t.

n.v.t.

-Het bijeenbrengen van particuliere initiatieven; -Het vervullen van een rol bij verhogen van kennis en professionaliteit van de particuliere initiatieven en de faciliterende rol nader invullen; -Het uitvoeren

Bijeenkomst met particuliere initiatieven; Voorlichting richting Gorcumse burgers millenniumdoele n; Besloten tot samenwerking met gemeente Dordrecht en Bamenda (Kameroen); Voorbereiding


Streefwaarde 2011

0 Overigen nog te bepalen.

Gerealiseerd 2011 13 trajecten Grijs Genoegen (geïsoleerde zorgmijdende ouderen met psychische problemen). 36 nieuwe toeleidingen Lokaal Zorg Netwerk; 6 Tijdelijke Huisverboden 235 meldingen huiselijk geweld in screeningsoverleg Veiligheidshuis, 66 dossiers doorgezet naar Regionaal Hulpverlening team HG.


Effect indicator

R/S

Nulmeting

Gerealiseerd 2010

Streefwaarde 2011

Gerealiseerd 2011

van een project in het kader van de millenniumdoelen 2 en 7 in een ontwikkelingsland met een samenwerkingspartner

gestart over welke onderwerpen en op welke wijze ambtelijke uitwisseling kan plaatsvinden; De sleutelfiguur uit Bamenda heeft Gorinchem bezocht. *Als gevolg van een cadeaubonnenactie voor mantelzorgers in Gorinchem is het adressenbestand van mantelzorgers in Gorinchem in 2010 uitgebreid naar 509. **Dit aantal ligt aanzienlijk lager dan de streefwaarde, omdat de scholen primair verantwoordelijk zijn voor de maatschappelijke stages. Het vrijwilligerssteunpunt komt pas aan bod op het moment dat zij geen geschikte stageplaats kunnen vinden. Het verschil tussen de aantallen in 2010 en 2011 wordt verklaard door het feit dat het steunpunt in 2010 pas vanaf september heeft gedraaid.



Activiteit

Stadium 2011

Meer vrijwilligers bereiken.

Het vrijwilligerssteunpunt werd in 2011 door 200 mensen gevonden. Daarnaast hebben 73 organisaties zich gemeld met een vacature. In 2011 hebben wij 5 workshops/ informatieavonden georganiseerd om de deskundigheid van verenigingen te bevorderen. De animo was groot om deze bijeenkomsten te bezoeken. In december hebben wij in het kader van de landelijke "Dag van de Vrijwillgers" en als blijk van waardering een feestelijke lunch georganiseerd voor een groep vrijwilligers die door hun organisatie of vereniging waren opgegeven. Dit was een groot succes. Ook zijn toen de vrijwilliger(s) van het jaar door de wethouder gehuldigd met een zilveren speld. Voor 2011 was dit een echtpaar, dat door het Hospice was voorgedragen. De verantwoordelijkheid voor het vinden van een maatschappelijke stage (MAS) ligt in eerste instantie bij de leerling en de school. Wanneer het de leerling niet lukt om een MAS te vinden, heeft de gemeente een rol om de leerling hierin te ondersteunen. In 2011 hebben 35 leerlingen zich bij de gemeente gemeld. Daarnaast heeft het Vrijwilligers Steunpunt ten behoeve van het creëren van maatschappelijke stages twee projecten geïnitieerd; "project levensboeken" en project "Gorinchem rolstoeltoegankelijk". In de begrotingsraad is het gevraagde budget beschikbaar gesteld en nadien, zijn er diverse werkzaamheden uitgevoerd. Zoals

-Vrijwilligersteunpunt op de kaart zetten; -Deskundigheidsbevordering stimuleren; -Vrijwilligersoverleg initiëren; -Ontwikkelen wijkgerichte activiteiten; -Promotieactiviteiten.


-Acquisitie bij alle vrijwilligersorganisaties; -Vrijwilligersorganisatiebijeenkomsten organiseren; -Een goede vacaturebank beheren; -Een scholenoverleg initiëren.


-Het organiseren van een aanspreekpunt voor particuliere initiatieven; -Het organiseren van een cursus en bijeenkomsten voor particuliere

Uitvoering.

Vrijwilligers en Maatschappelijke stage vacatures zoeken en ontwikkelen.

Het vervullen van een faciliterende rol richting particuliere initiatieven.


Speerpunt


Activiteit

Stadium 2011

bijeenkomsten met particuliere initiatieven, voorlichting richting Gorcumse burgers, samenwerking met gemeente Dordrecht en Bamenda (Kameroen), etc.

initiatieven; -Het bekijken of aan wensen vanuit particuliere initiatieven tegemoet gekomen kan worden; -Het voorbereiden en uitvoeren van een project in een ontwikkelingsland.

Welk budget was geraamd en wat heeft het gekost? Exploitatie (X € 1.000) CP60053 kwijtschelding CP60054 begraafplaatsen CP60055 bijstandsverlening CP60056 werkgelegenheid CP60057 gem. minimabeleid en kwijtschelding CP60058 maatschappelijke zorg CP60059 kinderopvang CP60060 wet maatschappelijke ondersteuning CP60061 gezondheidszorg CP60095 gezondheidszorg

Lasten

Begroting 2011 primitief 463 428 12.688 8.189 698 4.628 1.236 5.026 1.444 5 34.805

CP60053 kwijtschelding CP60054 begraafplaatsen CP60055 bijstandsverlening CP60056 werkgelegenheid CP60057 gem. minimabeleid en kwijtschelding CP60058 maatschappelijke zorg CP60059 kinderopvang CP60060 wet maatschappelijke ondersteuning CP60061 gezondheidszorg CP60095 gezondheidszorg



Begroting Jaarrekening 2011 2011 na wijziging 423 437 428 420 13.138 13.302 7.699 7.719 743 875 4.556 4.353 1.191 1.158 5.434 5.362 1.749 1.738 55 42 35.416 35.406

Verschil

-14 8 -164 -20 -132 203 33 72 11 13 10

0 437 9.824 7.582 0 120 60 727 456 0 19.206

0 437 9.667 7.287 45 113 60 747 456 0 18.812

0 371 10.051 7.312 0 105 61 1.496 594 0 19.990

0 -66 384 25 -45 -8 1 749 138 0 1.178

-15.599 0 -15.599

-16.604 0 -16.604

-15.416 0 -15.416

1.188 0 1.188

(- = nadeel)

Hieronder volgt een verklaring van de verschillen op collegeproducten groter dan € 50.000. Verschillen met een structureel karakter worden in de toelichting vermeld. Indien in de toelichting niets is aangegeven, kan ervan uitgegaan worden dat het verschil incidenteel van aard is. LASTEN CP 60055 Bijstandverlening (€ 164.000 nadeel) Met de verdergaande stijging van het aantal uitkeringsgerechtigden sinds het begin van de economische crisis en de gevolgen van het (vorige) bestuursakkoord, is een tekort op het uitkeringsbudget onontkoombaar. Gelukkig daalt door een voorzichtig herstel van de economie in de regio – maar ook door inspanningen van de RSD – vanaf het derde kwartaal 2011 het bestandsvolume. Door het benutten van de reserve Inkomensdeel door de RSD, niet geraamde compensatie van btw en het vroegtijdig anticiperen van ons op de cijfers uit de bestuursrapportages van de RSD, hebben wij het tekort op het uitkeringsdeel ten opzichte van onze begroting relatief gezien kunnen beperken. Het tekort van per saldo € 445.000 op dit product wordt vooral veroorzaakt door de bijdrage die van ons gevraagd wordt voor het aanvullen van de reserve Inkomensdeel tot het 64 Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

niveau van de ondergrens (5% van de rijksinkomsten) en een extra bijdrage voor de aan onze cliënten geleverde schuldhulpverlening. De onderdelen, educatie, inburgering en re-integratie (tezamen Participatiebudget) zijn door de RSD binnen haar budget/rijksvergoeding uitgevoerd. Omdat wij zowel de lasten als de baten te hoog hebben geraamd, hebben wij aan de lastenzijde een voordelig verschil van € 297.000 en aan de batenzijde een nadelig verschil van € 297.000. (Zie ook de toelichting aan de batenzijde.) De RSD is er in geslaagd om de apparaatskosten in 2011 ten opzichte van hun begroting flink te verlagen, i.c. met € 308.000 (voor Gorinchem € 101.000). Echter, omdat wij als gevolg van onze interpretatie van de bestuursrapportages van de RSD hierop vooruitlopend al een (achteraf gezien) te positieve inschatting hadden gemaakt ten tijde van onze tussenrapportage, ontstaat er ten opzichte van onze begroting toch een tekort van € 62.000. Per saldo leiden de bovengenoemde afwijkingen (inclusief de afwijkingen op het collegeproduct gemeentelijk minimabeleid) aan de lastenzijde tot een negatief saldo van € 338.000 ten opzichte van onze begroting. Met het „voordeel‟ aan de batenzijde van € 338.000, betekent dit dat de RSD in 2011 ten opzichte van onze begroting budgettair neutraal in de boeken zit. De financiële situatie rondom de uitkeringen en participatiefonds is erg economie- en beleidsgevoelig. Daarom, en met het oog op de Wet Werken naar Vermogen (inclusief de te verwachten efficiëntiekorting), gaan we vooralsnog uit van incidentele voor- c.q. nadelen. Uiteraard houden we de vinger aan de pols en zullen eventuele budgetbijstellingen tijdens de tussenrapportagemomenten in 2012 worden meegenomen. CP 60057 Gemeentelijk minimabeleid en kwijtschelding (€ 132.000 nadeel) Het nadeel op dit collegeproduct wordt met name verklaard door de economische situatie, maar ook het succes van de diverse onderdelen van het gemeentelijk minimabeleid en de inspanningen van RSD om „niet-gebruik‟ van de mogelijkheden/regelingen terug te dringen, zorgen ervoor dat hierop door de burgers van Gorinchem ook in 2011 een groot beroep is gedaan. Dit „succes‟ heeft echter een financiële keerzijde, een gemeentelijk tekort van circa € 132.000. CP 60058 Maatschappelijke zorg (€ 203.000 voordeel) De openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ) wordt voor een groot deel door de centrumgemeente Dordrecht georganiseerd. Vanuit het Rijk was een bezuiniging op het budget van de centrumgemeente aangekondigd, waardoor wij onze gemeentelijke bijdrage hebben moeten verhogen. De bezuiniging van het rijk wordt echter later geëffectueerd, waardoor wij in 2011 minder hebben uitgegeven en een deel van het beschikbare budget incidenteel vrij kan vallen. In afwachting van de definitieve besluitvorming over de instandhouding van de Elzenhof hebben wij de grotere onderhoudswerkzaamheden aan deze panden doorgeschoven naar 2012 en verder. Inmiddels heeft deze besluitvorming via de vaststelling van het IHP in oktober 2011 door de Raad plaatsgevonden en is een meerjarenonderhoudsplan opgesteld voor de Elzenhof. Conform het collegebesluit “Financieel uitgangspunt vertaling uitgangspunten” van januari 2009, dient het voordeel gestort te worden in de egalisatiereserve onderhoud. Hierdoor heeft het voordeel op concernniveau geen effect op het exploitatieresultaat. Het maximum saldo van de egalisatiereserve onderhoud is echter bereikt, waardoor er in 2011 slechts een deel van het totale voordeel op onderhoudsbudgetten in de egalisatiereserve onderhoud kan worden gestort. Het restant valt vrij ten gunste van het exploitatieresultaat. Zie hiervoor ook toelichting onder Algemene dekkingsmiddelen – mutaties reserves. Door het tijdelijk ontbreken van een coördinator Vrijwilligersbeleid heeft het vrijwilligerssteunpunt in 2011 nog niet op volle kracht (minder activiteiten) gedraaid. Daarnaast hebben we bij de inkoop van cursussen voor deskundigheidsbevordering gebruik kunnen maken van provinciale middelen. In 2011 leidt dit incidenteel tot een onderschrijding van circa € 27.000. In 2012 zullen wij het vrijwilligerssteunpunt beleidsmatig en financieel evalueren en de budgetten eventueel bijstellen. Het incidentele „voordeel‟ van € 24.000 in 2011 op het product Cliëntondersteuning is een gevolg van een restitutie van een door ons verstrekte subsidie (2010), omdat in de opstartfase minder trajecten 65 Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

zijn volbracht, dan oorspronkelijk waren afgesproken. Inmiddels worden alle beschikbare trajecten voor gespecialiseerde gezinsverzorging volledig ingezet en zijn deze middelen derhalve noodzakelijk. Vooruitlopend op de aanstaande decentralisatie van de functie Extramurale Begeleiding voor middelzware en zware indicaties in de AWBZ (volksverzekering voor niet verzekerbare kosten bij ouderdom, handicap of langdurige ziekte) zijn de „lichte‟ indicaties ondersteunende en activerende begeleiding kwetsbare groepen, al eerder naar de Wmo overgeheveld. Om de eventuele kosten van deze zgn. pakketmaatregel AWBZ op te kunnen vangen, hebben wij de compensatiebijdrage opgenomen als structureel budget van € 50.000. De effecten van de pakketmaatregel AWBZ lijken op het eerste oog voor de burgers van Gorinchem relatief beperkt zijn. Daarom kan gesteld worden dat het voordeel dat in 2011 is ontstaan structureel van aard is. Op dit moment wordt een voorstel voorbereid om met de plaatselijke zorgaanbieders te werken aan een pilotproject om kwetsbare groepen ondersteuning te kunnen bieden. In dit voorstel wordt een relatie gelegd met het structurele voordeel dat nu bij de jaarrekening 2011 wordt ingeboekt. CP 60060 Wet Maatschappelijke Ondersteuning (€ 72.000 voordeel) In 2011 zijn er 220 aanvragen minder ontvangen dan in 2010, met name aanvragen voor rolstoelen, woonvoorzieningen en vervoersvoorzieningen waren minder. Het voordeel op de lasten bestaat uit een samenstel van over- en onderschrijdingen op de diverse budgetten en worden grotendeels als volgt verklaard: - De trapliften zijn gunstig aanbesteed waardoor er een besparing heeft plaats gevonden, zowel op de aanschaf van trapliften als op het onderhoud. - Er zijn geen grote woningaanpassingen geweest, waardoor er budget is overgebleven. Ook bij woonvoorzieningen blijft budget over, omdat er minder aanvragen binnen zijn gekomen en er weinig dure woonvoorzieningen (zoals elektrische verstelbare douchestoelen, tilliften e.d. zijn verstrekt. - Er is toename van de kosten voor huishoudelijke hulp. De oorzaak hiervan is de stijging van het tarief in 2011 met € 0,30 per uur en de toename van het aantal uren door de vergrijzing en het langer zelfstandig blijven wonen met meer zorg. - Er zijn minder elektrische rolstoelen aangevraagd en verstrekt. Bovendien vond er verstrekking plaats vanuit het depot, waardoor de aanschafkosten beperkt bleven. De prijs van een nieuwe elektrische rolstoel ligt al snel boven de € 15.000. BATEN CP 60054 Begraafplaatsen (€ 66.000 nadeel) Dit nadeel wordt met name veroorzaakt door de baten grafrechten. Ook voor 2011 zijn de baten - c.q. de tarieven voor de lijkbezorging - nog niet kostendekkend. Dit zorgt voor een nadeel van circa € 65.600 in 2011. Hoewel er nog steeds sprake is van een negatief resultaat, kan gesteld worden dat er financieel sprake is van een stijgende lijn ten opzichte van voorgaande jaren (gemiddelde baat 2005 t/m 2010: € 274.000, 2010: € 314.000 en 2011: € 371.000). Dit wordt o.a. veroorzaakt door een lichte stijging van het aantal uitgiften/ bijzettingen en een redelijke stijging van het aantal asbestemmingen. CP 60055 Bijstandverlening (€ 384.000 voordeel) Doordat de rijksinkomsten 2011 voor het inkomensdeel (uitkeringen) hoger zijn dan wij primitief hadden geraamd, ontstaat op het product Uitkeringen een voordeel van € 387.000. Omdat er vanuit het rijk geen enkele duidelijkheid over de hoogte van de rijksbijdrage gegeven kon worden, hebben wij onze begroting niet tussentijds aangepast. Uiteraard hebben wij tijdens de tussenrapportagemomenten in overleg met de RSD de vinger aan de pols gehouden. Als gevolg van een verzoek om een incidentele aanvullende uitkering over 2010 aan het rijk heeft Gorinchem een aanvulling gekregen van € 285.000. Steekhoudend criterium hierbij was dat er voor Gorinchem sprake is van een uitzonderlijke situatie op de arbeidsmarkt ten opzichte van de landelijke situatie. Deze middelen worden door de RSD ingezet om de hoge uitgaven voor uitkeringen deels te dekken. De onderdelen, educatie, inburgering en re-integratie (tezamen Participatiebudget) zijn door de RSD binnen haar budget/rijksvergoeding uitgevoerd. Omdat wij zowel de lasten als de baten te hoog 66 Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

hebben geraamd, hebben wij aan de lastenzijde een voordelig verschil van € 297.000 en aan de batenzijde een nadelig verschil van € 297.000. (Zie ook de toelichting aan de lastenzijde.) CP 60060 Wet maatschappelijke ondersteuning (€ 749.000 voordeel) De hogere baten worden met name veroorzaakt door het onderdeel Centrum voor Jeugd en Gezin (circa € 575.000 voordeel) en het onderdeel huishoudelijke hulp (circa € 185.000 voordeel). De gemeente heeft voor de jaren 2008 tot en met 2011 een Brede doeluitkering (BDU) ontvangen voor onder andere het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). Deze gelden zijn in 2008 tot en met 2011 niet geheel benut en zijn daardoor op de balans gezet als “terug te betalen BDU CJG aan het Rijk” na definitieve vaststelling van de verantwoording over de gehele periode 2008-2011. Omdat het een landelijk beeld is dat gemeenten niet het gehele budget CJG voor deze periode hebben benut, geeft het Rijk de ruimte om dit met terugwerkende kracht te „repareren‟ via een herziening van de Sisa-verantwoording over de betreffende jaren. Dit houdt in dat wij alsnog in de gelegenheid worden gesteld om voor de jaren 2008, 2009 en 2010 kosten (naast de kosten voor het CJG) die ook passen binnen de doelstelling in ruime(re) zin van de BDU ten laste van de BDU te brengen. Te denken valt hierbij aan kosten voor Homestart, het Opvoedbureau, Jeugdpreventieteam, etc. Door het alsnog toerekenen van de aanvullende kosten aan de BDU, kan de balanspost “terug te betalen BDU CJG aan het Rijk” komen te vervallen. Deze balanspost is daarom in 2011 ten gunste van het exploitatieresultaat gebracht. Dit levert een incidenteel voordeel op van € 575.000. Bij de huishoudelijke hulp is € 150.000 meer eigen bijdrage binnen gekomen via het CAK (Centraal Administratiekantoor). Dit komt doordat het CAK gebruik maakt van het definitief gezamenlijk inkomen, aangeleverd door de Belastingdienst over 2009. Vanaf 2009 is er geen aftrek Bijzondere Uitgaven meer mogelijk, waardoor het gemiddelde inkomen hoger uitviel. Hierdoor wordt de maximale eigen bijdrage ook hoger. Bovendien is als onderdeel van de pakketmaatregelen de AOW verhoogd in 2009 en deze stijging heeft ook zijn weerslag op het inkomen en een hoger inkomen betekent ook een hogere (maximale) eigen bijdrage. Kortom: geen aftrek Bijzonder Uitgaven en een hogere AOW kan bij veel cliënten hebben geleid tot een inkomen hoger dan de inkomensgrenzen van de parameters. Vanaf deze inkomensgrenzen loopt de eigen bijdrage op met 15% meer inkomen. Bovendien zijn de tarieven voor de huishoudelijke hulp per 1 januari 2011 gestegen naar 21,96 per uur. Daarnaast is er ruim € 35.000 ontvangen aan terugbetaling PGB gelden huishoudelijke hulp, waar geen raming voor was opgenomen. Het tarief voor een PGB huishoudelijke ligt op € 18,25 per uur. CP 60061 Gezondheidszorg (€ 138.000 voordeel) Het voordeel op de baten van dit collegeproduct wordt met name veroorzaakt door het vrijvallen van de balanspost “terug te betalen BDU CJG aan het Rijk” (zie ook toelichting aan de batenzijde bij CP 60060 Wet Maatschappelijke ondersteuning). De gemeente heeft voor de jaren 2008 tot en met 2011 een Brede doeluitkering (BDU) ontvangen voor onder andere het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). Deze gelden zijn in 2008 tot en met 2011 niet geheel benut en zijn daardoor op de balans gezet als “terug te betalen BDU CJG aan het Rijk” na definitieve vaststelling van de verantwoording over de gehele periode 2008-2011. Omdat het een landelijk beeld is dat gemeenten niet het gehele budget CJG voor deze periode hebben benut, geeft het Rijk de ruimte om dit met terugwerkende kracht te „repareren‟ via een herziening van de Sisa-verantwoording over de betreffende jaren. Dit houdt in dat wij alsnog in de gelegenheid worden gesteld om voor de jaren 2008, 2009 en 2010 kosten (naast de kosten voor het CJG) die ook passen binnen de doelstelling in ruime(re) zin van de BDU ten laste van de BDU te brengen. Te denken valt hierbij aan kosten voor maatwerk jeugdgezondheidszorg voor 0 tot 4 jarigen. Door het alsnog toerekenen van de aanvullende kosten aan de BDU, kan de balanspost “terug te betalen BDU CJG aan het Rijk” komen te vervallen. Deze balanspost is daarom in 2011 ten gunste 67 Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

van het exploitatieresultaat gebracht. Dit levert een incidenteel voordeel op het collegeproduct Gezondheidszorg op van € 119.000. MUTATIES RESERVES Geen verschillen op collegeproduct groter dan € 50.000.



Programma Welzijn, zorg en veiligheid Het programma Welzijn, zorg en veiligheid omvat het product: Bureau Halt.

Wat willen we met het programma Welzijn, zorg en veiligheid bereiken? Doel van het programma Het voorkomen, beheersen en bestrijden van overlast en criminaliteit o.a. door jongeren.


1

Nota Integraal Jeugdbeleid


Looptijd


01-06-2005

31-12-2010

Loopt mee in raadsopdracht meedoen.


Effect indicator

R/S

Nulmeting

Gerealiseerd 2010

Streefwaarde 2010

Gerealiseerd 2011

Het bevorderen van sociale cohesie in de wijken (schaal 1-5)

“overlastbeleving” door inwoners van de gemeente Gorinchem. S

S

3

Niet gerealiseerd.

3 of lager

2,6

S

10

8

6

6

Aantal overlast locaties.

Wat hebben we daarvoor gedaan? In het programma Welzijn, zorg en veiligheid zijn geen speerpunten benoemd.


Welk budget was geraamd en wat heeft het gekost? Exploitatie (X € 1.000) CP60062 bureau Halt

Lasten

Begroting 2011 primitief 13 13

CP60062 bureau Halt



Begroting Jaarrekening 2011 2011 na wijziging 10 10 10 10

Verschil

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

-13 0 -13

-10 0 -10

-10 0 -10

0 0 0

(- = nadeel)



2.4 Hoofdthema Bestuur en Dienstverlening Het hoofdthema Bestuur en Dienstverlening bestaat uit de volgende programma‟s: Publieksservice Bestuur, communicatie en veiligheid Bestuur en communicatie

Programma Publieksservice Het programma Publieksservice omvat de volgende producten: Stadsarchief en Regionaal archief, Burgerlijke stand en persoonsdocumenten.

Wat willen we met het programma Publieksservice bereiken? Doel van het programma Burgers kwaliteitsproducten (paspoorten, rijbewijzen, parkeervergunningen) via proactief beleid aanbieden. Waar mogelijk service op maat bieden. Tevreden inwoners.

Wat hebben we daarvoor gedaan? In het programma Publieksservice zijn geen speerpunten benoemd.

Welk budget was geraamd en wat heeft het gekost? Exploitatie (X € 1.000) CP60063 stadsarchief CP60064 burgerlijke stand en persoonsdocumenten

Lasten

Begroting Begroting Jaarrekening 2011 2011 2011 primitief na wijziging 498 470 470 1.805 1.850 1.917 2.303 2.320 2.387

CP60063 stadsarchief CP60064 burgerlijke stand en persoonsdocumenten



Verschil

0 -67 -67

106 504 610

106 502 608

105 644 749

-1 142 141

-1.693 4 -1.689

-1.712 4 -1.708

-1.638 4 -1.634

74 0 74

(- = nadeel)

Hieronder volgt een verklaring van de verschillen op collegeproducten groter dan € 50.000. Verschillen met een structureel karakter worden in de toelichting vermeld. Indien in de toelichting niets is aangegeven, kan ervan uitgegaan worden dat het verschil incidenteel van aard is. LASTEN CP 60064 Burgerlijke stand en persoonsdocumenten (€ 67.000 nadeel) Het nadeel op dit collegeproduct wordt met name veroorzaakt door: - De enorme stijging van de aanvraag van met name identiteitskaarten en paspoorten. Hierdoor moeten er ook meer rijksleges worden afgedragen: € 15.000 (ID-kaarten) en voor de paspoorten € 22.000. - In relatie tot de grotere aanvraag van naturalisaties neemt ook de afdracht van rijksleges naturalisaties toe: € 24.000. Het structurele effect wordt ingeschat op € 10.000. - De kosten voor de gehouden GBA audit ad € 8.000 waren niet begroot. Door het behalen van de audit krijgen wij van het rijk ter compensatie nog wel circa € 6.000 terug. Dit bedrag is als te ontvangen baat opgenomen. 71 Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

BATEN CP 60064 Burgerlijke stand en persoonsdocumenten (€ 142.000 voordeel) Het voordeel wordt met name veroorzaakt door: - Er zijn veel meer identiteitskaarten aangevraagd in verband met de prijsverhoging van de identiteitskaarten voor de jeugd. De prijs voor 2011 was € 9,20 en is op 1 januari 2012 naar € 30 gegaan. Daardoor is er eind 2011 een enorme run ontstaan en hebben wij extra inkomsten van € 56.000. In september 2011 is de ID-kaart voor burgers vanaf 14 jaar 2 weken kosteloos geweest. Door de enorme run is dit na 2 weken opgehouden en heeft het ministerie een compensatie gegeven. - Voor de paspoorten geldt dat steeds meer burgers een paspoort en ID aanvragen, vandaar een overschot van ruim € 7.000. - Voor de rijbewijzen geldt ook dat er meer burgers een rijbewijs hebben aangevraagd, doordat het rijbewijs in de vorm van een creditcard wordt uitgegeven. Een meer opbrengst van € 30.000. Het structurele effect wordt ingeschat op € 20.000. - Het aanvragen van de Nederlandse nationaliteit is fors duurder geworden en steeds meer allochtone burgers vragen het aan. Nu een meeropbrengst van € 33.000. Het structurele effect wordt hier ingeschat op € 15.000. - Er zijn ook veel uittreksels uit de Burgerlijke stand aangevraagd. Samen met een aantal andere posten geeft dit per saldo nog een extra opbrengst ad circa € 16.000. MUTATIES RESERVES Geen verschillen op collegeproduct groter dan € 50.000.



Programma Bestuur, communicatie en veiligheid Het programma Bestuur, communicatie en veiligheid omvat het product: Openbare orde en APV.

Wat willen we met het programma Bestuur, communicatie en veiligheid bereiken? Doel van het programma Het regulerend optreden ten aanzien van gelegenheden en activiteiten die de openbare orde en veiligheid in de gemeente raken. Dit met betrekking tot de huishouding der gemeente, en in het belang van de orde in de publieke ruimte en het tegengaan van overlast of hinder, het aantasten van het uiterlijk aanzien van de leefomgeving, etc. Hieronder valt ook het reguleren van als evenementen, festiviteiten, horecabedrijven, terrassen, nachtverblijven, en speelautomaten. De Algemene Plaatselijke Verordening is daartoe de belangrijkste gemeentelijke verordening, en biedt het college een assortiment aan instrumenten om (bestuurlijk) op te kunnen treden.

Vastgestelde beleidskaders Nr. Beleidskaders 1

Algemene Plaatselijke Verordening 2011


Looptijd


06-12-2010

Onbepaald.

Maart 2012


Effect indicator

R/S

Nulmeting

Gerealiseerd 2010

Streefwaarde 2011

Gerealiseerd 2011

Beperken van overlast / geweld (schaal 1:5).

Overlast door autoverkeer.

S

2,9

Niet gemeten.

2,7 of lager

2,7

Wat hebben we daarvoor gedaan? In het programma Bestuur, communicatie en veiligheid zijn geen speerpunten benoemd.


Welk budget was geraamd en wat heeft het gekost? Exploitatie (X € 1.000) CP60074 openbare orde en apv

Lasten


CP60074 openbare orde en apv


Verschil

-11 -11

159 159

159 159

152 152

-7 -7

-448 0 -448

-448 0 -448

-466 0 -466

-18 0 -18


Begroting Jaarrekening 2011 2011 na wijziging 607 618 607 618

(- = nadeel)




Programma Bestuur en communicatie Het programma Bestuur en communicatie omvat de producten: Heffing en invordering belastingen en heffingen, Juridische bestuurs- en managementondersteuning, Control, Stelposten concerncontrol, Voorlichting, college van burgemeester en wethouders, Bestuurlijke samenwerking, Raad en raadsondersteuning, bestuursondersteuning raad en raadscommissies, Beheer en onderhoud diversen, Gemeentelijk onroerend goed, Facilitaire ondersteuning, Financiën en administratie, Belastingen en verzekeringen gemeentelijke accommodaties, Personele bestuur- en managementondersteuning, Tractie, Saldi kostenplaatsen, Dekkingsrekening overhead, directie.

Wat willen we met het programma Bestuur en communicatie bereiken? Doel van het programma Het bestuur dichter bij de burgers brengen. Het tijdig informeren van en communiceren met de burgers. Rekening houden met de belangen en de inbreng van de burgers. Betrokken verantwoordelijke burgers. Draagvlak creëren.



Looptijd


1

Bestuurskrachtonderzoek

Voorjaar 2006

Onbepaald

01-01-2012

2

Regionale visie AlblasserwaardVijfheerenlanden

15-04-2009

Onbepaald

Voorjaar 2012 (manifest AV)

3


Besproken voorjaar 2010

4 jaar

2014


Effect indicator

R/S

Nulmeting

Gerealiseerd 2010

Streefwaarde 2011

Gerealiseerd 2011

Het verder vormgeven van een bestuurskrachtige gemeente plus regio AV. Bestuurlijke samenwerking intensiveren. Vergroten betrokkenheid burgers bij de raad. Uitbouwen bestuurlijke verhoudingen.

Rapportcijfer bestuurskrachtonderzoek

R

Onderzoek 2006

Minimaal niveau 2006



Gerealiseerde gemeenschappelijke regeling. Opkomst percentage verkiezingen.

S

1

1

n.v.t.

1

R

51%

51%

n.v.t.

n.v.t.

Domeinbepaling raadcollege, structuur raadsvergaderingen

R

1 werkconferentie per jaar

1 werkconferentie per jaar

n.v.t.

n.v.t.


Wat hebben we daarvoor gedaan? In het programma Bestuur en communicatie zijn geen speerpunten benoemd.

Welk budget was geraamd en wat heeft het gekost? Begroting 2011 primitief

Exploitatie (X € 1.000)

Begroting Jaarrekening 2011 2011 na wijziging

Verschil

CP60065 heffing en invordering bel. & heffingen

648

637

650

-13

CP60066 jur bestuurs- en managementondersteuning

645

662

662

0 -8

CP60067 control CP60068 stelposten concerncontrol CP60069 voorlichting CP60070 college van burgemeester en wethouders

339

315

323

-227

1

-8

9

729

692

679

13

1.945

1.985

1.911

74

CP60071 bestuurlijke samenwerking

510

505

506

-1

CP60072 raad en raadscommissies

345

370

383

-13

CP60073 bestuuronderst. raad en raadscommissies

335

320

327

-7

CP60075 beheer en onderhoud diversen

138

151

135

16

1.750

1.776

1.718

58

5.829

5.542

5.415

127

CP60076 gemeentelijk onroerend goed CP60077 facilitaire ondersteuning

*

CP60078 financiën en administratie

1.928

1.928

1.928

0

CP60079 bel. en verzekeringen gem. accommodaties

789

839

859

-20

CP60080 personele bestuur- en managementonderst.

1.803

1.764

1.684

80

232

149

213

-64

CP60081 tractie CP60082 saldi van kostenplaatsen

-3.334

-3.203

-2.973

-230

CP60096 dekkingsrekening overhead

10.340

10.340

0

10.340

CP60103 directie

996

677

530

147

CP60109 projectbureau

468

548

548

0

26.208

25.998

15.490

10.508

36

51

48

-3

0

0

0

0

14

14

0

-14

CP60068 stelposten concerncontrol

0

0

0

0

CP60069 voorlichting

0

0

0

0

CP60070 college van burgemeester en wethouders

2

2

4

2

CP60071 bestuurlijke samenwerking

0

0

0

0

CP60072 raad en raadscommissies

0

0

2

2

CP60073 bestuuronderst. raad en raadscommissies

0

0

0

0

CP60075 beheer en onderhoud diversen

0

0

1

1

529

503

494

-9

86

101

105

4

CP60078 financiën en administratie

0

0

0

0

CP60079 bel. en verzekeringen gem. accommodaties

0

0

0

0

CP60080 personele bestuur- en managementonderst.

0

54

59

5

CP60081 tractie

0

0

1

1

CP60082 saldi van kostenplaatsen

0

0

0

0

21.600

21.560

11.051

-10.509

Lasten CP60065 heffing en invordering bel. & heffingen CP60066 jur bestuurs- en managementondersteuning CP60067 control

CP60076 gemeentelijk onroerend goed CP60077 facilitaire ondersteuning

CP60096 dekkingsrekening overhead CP60103 directie

0

0

0

0

CP60109 projectbureau

0

80

76

-4

Baten

22.267

22.365

11.841

-10.524

Resultaat voor bestemming

-3.941

-3.633

-3.649

-16

-223

-582

-576

6

-4.164

-4.215

-4.225

-10

Mutaties reserves Resultaat na bestemming 76 Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

(- = nadeel) *De kosten van de geodeten (133) stonden bij de begroting op het collegeproduct “Facilitaire ondersteuning” maar zijn nu ondergebracht bij het collegeproduct “Wegen”.

Hieronder volgt een verklaring van de verschillen op collegeproducten groter dan € 50.000. Verschillen met een structureel karakter worden in de toelichting vermeld. Indien in de toelichting niets is aangegeven, kan ervan uitgegaan worden dat het verschil incidenteel van aard is. LASTEN CP 60070 College van burgemeester en wethouders (€ 74.000 voordeel) Het voordeel op dit product wordt met name veroorzaakt doordat de eerder geprognosticeerde storting in de voorziening bestuurderspensioenen op basis van de laatste actuariële berekeningen lager uitpakt. CP 60076 Gemeentelijk onroerend goed (€ 58.000 voordeel) Het voordeel op dit collegeproduct wordt met name veroorzaakt doordat voor de glasbewassing van het stadhuis een extra korting is gegeven na de aanbesteding. Daarnaast wordt een deel van de schoonmaakkosten voor het stadhuis vanaf dit jaar rechtstreeks gefactureerd aan de RSD en loopt dit niet meer via de gemeente. Dit levert een voordeel op van circa € 61.000. CP 60077 Facilitaire ondersteuning (€ 127.000 voordeel) Het positieve saldo op dit collegeproduct wordt veroorzaakt door de volgende zaken: - In verband met het goed in beeld brengen van facilitaire onderdelen, middels het opstellen van een vervangingsplan, is met de uitgaven op de desbetreffende budgetten (telefoon, beveiliging, inventaris) bewust zeer kritisch omgegaan. Inmiddels is een vervangings(onderhoudsplan) Facilitaire Zaken opgesteld. De definitieve vaststelling en uitvoering plan staat gepland voor 2012. Eerste berekeningen geven aan dat de budgetten 2012 daar niet toereikend voor zijn. Het restant budget 2011 ad € 54.000 is in 2012 nodig als financiële basis voor dit vervangingsplan. Via de bestemming exploitatieresultaat 2011 wordt voorgesteld het bedrag beschikbaar te houden in 2012. - Het restant van het positieve saldo (circa € 73.000) heeft met name betrekking op: minder verbruik kantoorartikelen, oude voorraden zijn opgemaakt; succesvolle sturing op vermindering print- en kopieergebruik, verwachte stijging portokosten op basis van verbruik voorgaande periodes is uitgebleven. Daarnaast worden de lagere lasten ook veroorzaakt doordat het budget voor decentrale kopieerapparatuur op scholen ca. niet meer wordt aangesproken omdat de nieuwe contracten niet meer via de gemeente lopen. Hier tegenover staat ook dat er geen doorberekening meer plaatsvindt naar derden voor het zelfde bedrag. Een en ander is derhalve budgettair neutraal. CP 60080 Personele bestuur- en managementondersteuning (€ 80.000 voordeel) Voordelig saldo wordt met name veroorzaakt doordat terughoudend is omgegaan met opleidings- en outplacementtrajecten. Ten behoeve van de training “regisseren van beleid” wordt voorgesteld een bedrag ad € 9.000 via de bestemming van het exploitatieresultaat 2011 beschikbaar te houden voor het opleidingsplan 2012. CP 60081 Tractie (€ 64.000 nadeel) Als gevolg van enkele onvoorziene incidenten (bijvoorbeeld een nieuwe versnellingsbak, extra slijtage, etc.) hebben we een aantal machines en auto‟s moeten vervangen of extra onderhoud moeten plegen, waarvoor niet voldoende middelen waren geraamd. Dit leidt tot een incidenteel nadeel van circa € 15.000. Voor het gebruik van de werkplaats van Waardlanden door de gemeente Gorinchem is in het verleden mondeling afgesproken dat hiervoor een vergoeding zou worden betaald door ons aan Waardlanden. Deze afspraak is echter nooit geëffectueerd en geraamd. Voor de periode september 2010 tot en met 2011 bedraagt de eenmalige afrekening circa € 35.000. Inmiddels hebben wij het wagenparkbeheer van onze tractie vanaf 2012 ondergebracht bij Waardlanden en hebben wij onze begroting daar op aangepast (nagenoeg budgettair neutraal). Derhalve is het nadeel in 2011 aan te merken als incidenteel.


CP 60082 Saldi van kostenplaatsen (€ 230.000 nadeel) Het nadeel wordt met name veroorzaakt door achterblijvende ureninzet op de grondexploitatieprojecten en investeringen. De economische crisis, die geleid heeft tot het wegvallen en stagneren van projecten, geldt hierbij als de belangrijkste verklarende factor. CP 60096 Dekkingsrekening overhead (per saldo € 10.340.000 voordeel) Op het collegeproduct “Dekkingsrekening overhead” worden in de begroting de overheadkosten van de ondersteunende afdelingen verantwoord, de zogenoemde PIOFACH-taken*. Deze overheadkosten worden in de begroting vervolgens vanuit het collegeproduct “Dekkingsrekening overhead” aan de collegeproducten binnen de diverse programma‟s toegerekend. Door deze verantwoordingssystematiek zie je in de begroting aan de lastenzijde € 10.340.000 overheadkosten en aan de batenzijde € 10.340.000 de doorberekening van de overheadkosten. Per saldo derhalve budgetneutraal. In de realisatie worden de overheadkosten van de ondersteunende afdelingen echter rechtstreeks toegerekend aan de collegeproducten binnen de diverse programma‟s. Er vinden dus geen boekingen plaats op collegeproduct “Dekkingsrekening overhead”. Hierdoor ontstaat er op dit collegeproduct een voordeel van € 10.340.000 aan de lastenzijde en een nadeel van € 10.340.000 aan de batenzijde. Per saldo derhalve geen voor- of nadeel. *Personeel, Informatie, Organisatie, Financiën, Automatisering, Communicatie, Huisvesting CP 60103 Directie (€ 147.000 voordeel) Het budget dat dient als buffer voor mogelijke frictiekosten (personele knelpunten of capaciteitsproblemen) hoefde niet volledig te worden aangesproken. Daarnaast is ook het inhuurbudget niet volledig aangesproken omdat er terughoudend met inhuur is omgegaan. Ook voor 2012 is in de begroting een buffer voor mogelijke frictiekosten opgenomen. Op dit moment wordt ingeschat dat deze buffer mogelijk niet toereikend is om de frictiekosten in 2012 te kunnen dekken. Daarom wordt voorgesteld middels de bestemming van het exploitatieresultaat het voordeel in 2011 toe te voegen aan het frictiekostenbudget voor 2012. BATEN CP 60096 Dekkingsrekening overhead (€ 10.509.000 nadeel) Zie toelichting aan de lastenzijde. Naast de lasten en baten met betrekking tot de overheadkosten van de ondersteunende afdelingen, wordt op het collegeproduct “Dekkingsrekening overhead” ook de dekking opgenomen voor de overheadkosten als gevolg van huisvestingskosten, automatisering, facilitaire zaken, verzekeringen/belastingen etc. Deze dekking is in 2011 in werkelijkheid € 168.000 lager dan waarmee in de begroting rekening is gehouden (= nadeel). Dit nadeel wordt met name veroorzaakt door achterblijvende ureninzet op de grondexploitatieprojecten en investeringen (zie ook toelichting bij CP 60082 Saldi van kostenplaatsen). MUTATIES RESERVES Geen verschillen op collegeproduct groter dan € 50.000.


3. Algemene dekkingsmiddelen Welk budget was geraamd en wat heeft het gekost? Exploitatie (X € 1.000)

Begroting 2011 primitief

CP60083 baten gemeentelijke belastingen CP60084 nutsbedrijven CP60085 geldleningen en ov. financiële middelen CP60086 algemene uitkering CP60087 onvoorziene uitgaven CP60092 saldo na bestemming CP60097 saldo voor bestemming

0 0 302 4 -1 0 0 305

Lasten CP60083 baten gemeentelijke belastingen CP60084 nutsbedrijven CP60085 geldleningen en ov. financiële middelen CP60086 algemene uitkering CP60087 onvoorziene uitgaven CP60092 saldo na bestemming CP60097 saldo voor bestemming



Begroting Jaarrekening 2011 2011 na wijziging 0 0 0 0 234 215 4 4 90 0 0 0 231 0 559 219

Verschil

0 0 19 0 90 0 231 340

6.256 821 4.419 38.575 0 0 0 50.071

6.401 692 5.458 39.331 0 0 0 51.882

6.440 692 5.843 39.831 0 0 0 52.806

39 0 385 500 0 0 0 924

49.766 -1.281 48.485

51.323 1.873 53.196

52.587 11.529 64.116

1.264 9.656 10.920

(- = nadeel)

Hieronder volgt een verklaring van de verschillen op collegeproducten groter dan € 50.000. Verschillen met een structureel karakter worden in de toelichting vermeld. Indien in de toelichting niets is aangegeven, kan ervan uitgegaan worden dat het verschil incidenteel van aard is. LASTEN CP 60087 Onvoorziene uitgaven (€ 90.000 voordeel) De oorspronkelijke raming bedroeg € 100.000, bij de tweede tussenrapportage € 10.000 van het budget onvoorzien aangewend. Door het stringent toepassen van de drie toetsingscriteria onvoorzienbaar, onvermijdbaar en onuitstelbaar is de post onvoorziene uitgaven beperkt aangewend in 2011. CP 60097 Saldo voor bestemming (€ 231.000 voordeel) Op dit collegeproduct wordt het resultaat (plus of min) van de begrotingswijzigingen verantwoord. Na de tweede tussenrapportage 2011 zijn er nog een aantal begrotingswijzigingen doorgevoerd met (per saldo) een positief effect op het begrotingsresultaat. Een aantal voorbeelden (> € 50.000) van deze begrotingswijzigingen zijn: - Verkoop perceel Hoefslag (€ 185.000 voordeel) - Afwikkeling Den Breejen (€ 64.000 voordeel) - Overname investering SBGA, CV Laag Dalem Zuid, WLZ (€ 222.000 voordeel) - Afwikkeling resultaat Wonen, Leren en Zorg (€ 100.000 nadeel) - Afwikkeling resultaat Laag Dalem Zuid (€ 62.000 nadeel) - Inhaalafschrijving CV Laag Dalem Zuid (€ 94.000 nadeel)


BATEN CP 60085 Geldleningen- en overige financiële middelen (€ 385.000 voordeel) Het voordeel op dit collegeproduct wordt met name veroorzaakt door de volgende zaken: - De gemeente staat garant voor de door de CV Hoog Dalem en CV Lingewijk Noord aangegane financiering en ontvangt een vergoeding van 0,5% over de door deze CV‟s aangetrokken gelden. Over de vergoeding van CV Lingewijk Noord is discussie ontstaan, naar aanleiding van een begin 2010 genomen besluit van Lingewijk Noord Beheer BV. De vergoeding is daarom wel in rekening gebracht, maar niet geraamd (voordeel circa € 252.000). - Door een lager Euribor- rentetarief, waarvan zowel onze rekening-courantrente als de rente op onze flexibele lening van afhankelijk zijn, is een rentevoordeel van € 132.000 ontstaan. CP 600686 Algemene uitkering (€ 500.000 voordeel) Het voordeel van de algemene uitkering komt voort uit de uitkomsten van de decembercirculaire 2011. Een doorrekening van deze decembercirculaire leidt tot de volgende voordelen: € 200.200 voor begrotingsjaar 2011, € 220.000 voor begrotingsjaar 2010 en € 80.100 voor begrotingsjaar 2009. De voordelen worden veroorzaakt door technische correcties van de verdeelreserve van het Rijk en bijstelling van diverse maatstaven van o.a. inwoners en leerlingen. MUTATIES RESERVES Het voordelige verschil van € 9.656.000 op de mutaties reserves wordt veroorzaakt door: - Een hogere onttrekking aan de algemene reserve grondexploitatie (voordeel € 9.847.000) als gevolg van het resultaat op de grondexploitaties. Zie toelichting aan de lastenzijde van programma Woonvoorzieningen - CP 60004 Grondexploitaties. - Een lagere storting in de reserve hoofdinfrastructuur (voordeel € 99.000) als gevolg van het resultaat op de grondexploitaties. Zie toelichting aan de lastenzijde van programma Woonvoorzieningen - CP 60004 Grondexploitaties. - Een lagere onttrekking aan de algemene reserve (nadeel € 191.000). In de begroting was rekening gehouden met het feit dat het saldo van de risicoreserve woningexploitatie onder de nullijn zou komen. Om dit saldo weer op/boven de nullijn te krijgen, is in de begroting 2011 een onttrekking aan de algemene reserve opgenomen, welke vervolgens gestort zou worden in de risicoreserve woningexploitatie. De onttrekking aan de algemene reserve heeft echter niet plaatsgevonden omdat het saldo van de risicoreserve woningexploitatie niet onder de nullijn is gekomen. (Zie toelichting programma Woonvoorzieningen bij de mutaties reserves en aan de lastenzijde bij CP 60003 Exploitatie woningen, panden en erfpachtgronden.) - Een hogere storting in de egalisatiereserve onderhoud (nadeel € 99.000). In 2011 is er op diverse collegeproducten een onderschrijding op de onderhoudslasten zichtbaar. In totaal gaat het in 2011 om een onderschrijding van circa € 1.095.000. Conform het collegebesluit “Financieel uitgangspunt vertaling uitgangspunten” van januari 2009, worden jaarlijks bij de jaarrekening de over- en onderschrijdingen op de onderhoudsbudgetten onttrokken c.q. gestort in de egalisatiereserve onderhoud. Aan deze egalisatiereserve onderhoud is echter een bovenbandbreedte gesteld van 20% van de structureel gemiddelde last. Deze bovenbandbreedte is in 2011 bereikt. Hierdoor kan er in plaats van het gehele bedrag van de onderschrijding op de onderhoudsbudgetten ad € 1.095.000 slecht een bedrag van € 99.000 worden gestort in de egalisatiereserve onderhoud. Het restant van de onderschrijding (€ 996.000) valt hierdoor vrij ten gunste van het exploitatieresultaat. Uitgaande van de reeds in 2011 vastgelegde onderhoudsverplichtingen voor 2012 zou een extra bedrag van circa € 690.000 gestort moeten worden in de egalisatiereserve onderhoud (naast de reeds gestorte € 99.000). Middels de bestemming van het exploitatieresultaat 2011 wordt u echter voorgesteld om deze extra storting te beperken tot € 200.000. De reden hiervoor is gelegen in de ontwikkeling van de egalisatiereserve onderhoud. Deze reserve is gevormd in 2009 en is door de jaren heen gegroeid tot een saldo ultimo 2011 van circa € 717.000. Kijkend naar het verloop van deze egalisatiereserve kan geconcludeerd worden dat de onderhoudsbudgetten de afgelopen jaren grosso modo toereikend zijn geweest. Eigenlijk meer dan dat, gelet op de continue groei ervan. De vraag is dan ook gerechtvaardigd waarom dit patroon de komende jaren anders zou zijn, en of het te verwachten is dat al het onderhoud dat in 2011 niet heeft plaatsgevonden in 2012, bovenop het voor dat jaar al geplande onderhoud, plaatsvindt. Dat zou aanleiding geven om het totale bedrag van € 690.000 te honoreren. De inschatting is echter dat dit niet het geval is. 80 Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

Daarom wordt voorgesteld de extra storting in de egalisatiereserve te beperken tot € 200.000. Dit bedrag biedt wat armslag en voorkomt dat als het beeld de komende jaren zou omslaan in een reeks van jaarlijkse onttrekkingen aan de egalisatiereserve de ruimte en gelijk stortingen dienen plaats te vinden.



4. Voortgang Raadsopdrachten Inleiding De definitieve versies van de raadsopdrachten zijn vastgesteld op 16 december 2010, 16 juni 2011 en 10 november 2011. Wij leggen in deze paragraaf verantwoording af over de voortgang van de raadsopdrachten conform het spoorboekje. De volgende vragen staan daarbij centraal: 1. Ligt het uitwerken van de raadsopdracht op schema? 2. Welke activiteiten zijn al ondernomen voor het uitwerken van de raadsopdracht? 3. Is de raadsopdracht/ zijn delen van de raadsopdracht al uitgewerkt in concrete speerpunten? Het oorspronkelijke doel van de raadsopdrachten is om de raad aan de voorkant van het beleidsproces te betrekken. Een werkwijze waar Gorinchem via haar trechtermodel al enkele jaren ervaring mee heeft opgedaan. Wij constateren dat in 2011 de uitwerking van de raadsopdrachten voortvarend is opgepakt. Het overgrote deel (70 procent) van de raadsopdrachten ligt qua uitvoering op schema. Bij vier van de dertien raadsopdrachten is vertraging opgetreden. Eén raadsopdracht, te weten brede scholen, is op dit moment al uitgewerkt in een raadsbeleidskader. Vandaar dat u bij deze uitwerking ook speerpunten en maatschappelijke effecten aantreft. In algemene zin wordt opgemerkt dat het werken met themabijeenkomsten door de diverse deelnemers als prettig wordt ervaren. Mede naar aanleiding van de raadsopdrachten is ook een aantal kaderstellende uitspraken in voorbereiding, hetgeen zal uitmonden in raadsbeleidskaders. Wij hebben u in de raadsbijeenkomst van 3 april 2012 geïnformeerd over het proces van het tot stand komen van de raadsopdrachten. Wij richten ons in deze paragraaf op de voortgang raadsopdrachten in 2011, in de eerste tussenrapportage 2012 gaan wij nader in op de samenhang tussen de verschillende raadsopdrachten en de raadbeleidskaders die gepland zijn voor 2012.

Schema raadsopdrachten 2011 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Bestuurlijke vernieuwing, Planning en controlcyclus. Wonen Brede scholen Meedoen in de samenleving Mobiliteit Participatie en communicatie. Veiligheid Duurzaam Gorinchem Bedrijvigheid en werkgelegenheid. Leefbaarheid (schoon, heel en veilig) Het land van Arkel Cultuurbeleid

Continu Jan-juni Mrt-juni Jan-dec Continu April-juni Jan-april Jan-dec Maart Jan-dec Juni-dec

2012 Continu Juni Februari

2013 Continu Juni

2014 Continu

Mrt-dec

September Jan-mrt Jan-mrt Jan-dec

*In toelichtende tekst wordt bij Meedoen realiteit, participatie en communicatie, veiligheid, leefbaarheid aangegeven dat de planning is bijgesteld ten opzichte van de oorspronkelijke planning.

Legenda Wit = oorspronkelijke planning Geel = vervolgtraject uitwerking oorspronkelijke planning, nog nader uit te werken Rood = afwijking ten opzichte van de oorspronkelijke planning. U bent via themabijeenkomsten en raadspresentaties meegenomen in de bijgestelde planning. Leeswijzer: U treft hierboven een schema aanvang raadsopdrachten aan. Veel raadsopdrachten zijn in een maand in 2011 gestart met een raadconferentie en/of een beleidskader. Dit is vaak de start van een vervolgtraject, een uitvoeringstraject. De kleur geel verwijst naar het vervolgtraject dat als zodanig nog niet concreet is uitgewerkt in de raadsopdracht.


1. Bestuurlijke Vernieuwing Sinds het aantreden van de nieuwe raad zijn een aantal vernieuwingen doorgevoerd, zoals de werkbijeenkomsten met raadsleden rond de raadsopdrachten. Deze lopen goed en voldoen aan de verwachtingen. Op een later moment zal de werkwijze worden geëvalueerd. 2. Planning- en control cyclus De uitvoering van de raadsopdracht planning- en control cyclus ligt op schema. In 2011 is een aantal aangekondigde producten afgewikkeld zoals de resultaten zero based budgeting en de kerntakendiscussie. In het voorjaar heeft de raadsconferentie controlerende rol raad plaatsgevonden. In juni 2011 zijn de nota Grondbeleid en de Financiële verordening ex. art. 212 Gemeentewet vastgesteld. De verordening ex art. 212 is tot stand gekomen op basis van besprekingen in de klankbordgroep Financiën. In deze klankbordgroep zitten een aantal raadsleden, een wethouder en enkele ambtenaren. In juni 2011 heeft u gesproken over de plannen inzake alle hens aan dek. In het najaar is in de klankbordgroep gesproken over verbonden partijen en garantiestelling. Medio 2011 is een nieuw rekenkamerlid benoemd. U heeft in juni 2011 de uitkomsten van het derde burgerwaardering onderzoek gepresenteerd gekregen. Kortom: vrijwel alle geplande acties uit het spoorboekje raadsopdracht planning en controlcyclus zijn in 2011 uitgevoerd. 3. Wonen In december 2011 heeft u ingestemd met het voorkeursscenario groeiscenario en een woningbehoefteonderzoek om de woonwensen te verkennen. In de oorspronkelijke versie zou de vaststelling in febr. 2012 zijn. De vertragende redenen zijn: planning themabijeenkomsten; meer themabijeenkomsten (3 in plaats van 1); het schrijven van de notitie: raadsopdracht wonen: scenario‟s en uitgangspunten niet is niet opgenomen in de planning; het niet meer parallel lopen van het woningbehoefteonderzoek en de visievorming; Overige werkzaamheden lopen gewoon door. Delegatie van werkzaamheden niet of nauwelijks mogelijk. 4. Brede scholen De raadsopdracht brede scholen is uitgewerkt in de beleidsnotitie brede scholen gemeente Gorinchem. Deze beleidsnotitie is samen met een raadsvoorstel vastgesteld door de gemeenteraad op 26 mei 2011. Deze raadsopdracht heeft ook een verbinding met het Integraal Huisvestingsplan (IHP) Onderwijs, wat de verdere vertaling is van de brede scholen visie naar een huisvestingsplan. Op 27 oktober 2011 wordt het IHP vastgesteld. Hierin zijn een 9-tal huisvestingsprojecten opgenomen die de komende jaren uitgevoerd zullen gaan worden. De uitwerking ligt op schema. Beleidsnotitie brede scholen is interactief tot stand gekomen. Er zijn 2 themabijeenkomsten geweest met de gemeenteraad en daarnaast heeft de gemeenteraad ook een avond belegd met de schoolbesturen en andere betrokken partijen over de brede school Beleidsnotitie brede scholen is vastgesteld in de raad van 26 mei 2011 De motie van de CU en D‟66 over het verstevigen van de regierol van de gemeente op de brede scholen is aangenomen De uitwerking van die motie vindt momenteel plaats en de resultaten hiervan zullen dit najaar worden teruggekoppeld aan uw raad De uitwerking van het Integraal Huisvestingsplan (IHP) Onderwijs bevindt zich in een afrondende fase. Deze is tevens tot stand gekomen in overleg met de schoolbesturen Op 27 september is de themabijeenkomst IHP gepland Een samenwerking tussen diverse organisaties in een stadsdeel met als doel: Een zo optimaal mogelijke ontwikkeling van kinderen; Het realiseren van een doorgaande leerlijn; Een toegankelijk aanbod van voorzieningen voor onderwijs, welzijn, cultuur, sport en zorg.


Er zijn 5 profielen geformuleerd waar brede scholen aan kunnen voldoen. Per stadsdeel, afhankelijk van de behoeften van de burgers en de voorzieningen, kunnen de accenten verschillen. Met het IHP beogen we een zo efficiënt en effectieve afstemming tussen vraag en aanbod van onderwijsaccommodaties in de gemeente Gorinchem. De speerpunten, resultaatindicatoren, maatschappelijke effecten e.d. waarmee we de voortgang van het bovengenoemde beleid willen meten zijn geformuleerd en opgenomen in de Programmabegroting 2012. 5. Meedoen in de Samenleving Ligt het uitwerken van de raadsopdracht op schema? Zo nee, wat is de reden van de vertraging en wat is het nieuwe spoorboekje waarlangs gewerkt gaat worden? Het spoorboekje is na vaststelling van de opdracht aangepast. De planning is in hoofdlijnen: maart 2012 startnotitie in gemeenteraad vaststellen, april 2012 betrekken van de stad in de Week van Meedoen, oktober 2012 inspraaktraject beleidsnota en december 2012 vaststellen beleid in gemeenteraad. De uitwerking van de raadsopdracht ligt nu in lijn met deze planning. Welke activiteiten zijn al ondernomen voor het uitwerken van de raadsopdracht? Inmiddels hebben een viertal bijeenkomsten met het maatschappelijk veld plaatsgevonden om in samenspraak met elkaar de opgaven voor de komende jaren in beeld te brengen. Dit heeft geleid tot een startnotitie met daarin en concept visie, uitgangspunten en kernopgaven. Verder is met dit traject ook een begin gemaakt met een veranderproces van minder gemeente en meer gemeenschap. In april zullen de burgers betrokken worden tijdens de Week van Meedoen waarin de visie en opgaven getoetst worden. 6.Mobiliteit In het “spoorboekje” is aangegeven dat met de uitvoering gestart zou worden in 2012. Als gevolg van ingediende moties zal echter eerder gestart worden met een fietsplan en inventarisaties omdat deze los gezien kunnen worden van de ontwikkelingen van de A27. 7. Participatie en communicatie Op 13-12-2011 heeft er een themabijeenkomst over de raadsopdracht plaatsgehad voor raadsleden. Hierbij is aan de hand van de theorie van de „participatieladder‟ stilgestaan wat participatie zou kunnen en moeten zijn, is aan de hand van afgelegde werkbezoeken (aan Eindhoven, Alphen aan den Rijn en Amersfoort) gekeken naar hoe andere gemeenten met participatie omgaan, en is mede aan de hand daarvan gediscussieerd over hoe nu vorm en inhoud gegeven wordt aan participatie en Gorinchem en waar verbeterpunten en – kansen liggen. Het voornemen is om in het eerste kwartaal van 2012 een tweede themabijeenkomst te houden waarin met name zal worden ingegaan over instrumenten van participatie. Een en ander moet resulteren in een door de raad vast te stellen notitie over hoe Gorinchem voortaan participatie vormgeeft. Wellicht leidt dit ook tot een wijziging van de bestaande inspraakverordening. Voor het implementeren van een andere wijze van participatie wordt eraan gedacht voor ambtenaren, collegeleden en raadsleden een of meerdere bijeenkomsten c.q. trainingen te geven over participatie. Deze hebben niet alleen ten doel eenduidigheid te krijgen in de begrippen die gehanteerd (gaan) worden, maar ook om een gedrags- en cultuurverandering te bewerkstelligen. Participatie is immers in de kern terug te brengen tot houding en gedrag. 8. Veiligheid. De analysefase is afgesloten, gebaseerd op de gebiedsscan van de politie, politiecijfers en de Gorcumse Meetlat. Op grond van deze analyse is met maatschappelijke instellingen, politie en Poort6 gekeken naar de effectiviteit van huidige aanpak en wat eventueel beter of anders kan. Voor dit programma zijn speerpunten benoemd. Deze speerpunten met aanpak worden besproken in de klankbordgroepen en vervolgens in kadernotitie naar raad en uitvoeringsprogramma naar college gebracht voor besluitvorming. In verband met de wijzigingen in het politiebestel is de uitwerking vertraagd. Agendering voor de gemeenteraad vindt voorjaar 2012 plaats. 9. Duurzaam Gorinchem De uitvoering van de raadsopdracht ligt op schema, in mei 2012 vindt afronding van de raadsopdracht duurzaamheid in de vorm van een milieubeleidsplan plaats. Aan alle deelopdrachten wordt gewerkt, die functioneren als speerpunten. We noemen de voorbereidingen, die op dit moment getroffen 85 Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

worden voor de raadsconferentie eind september 2011. Er is ten aanzien van duurzame energie een aanzet gemaakt voor een energiemix, die in de raadsconferentie terugkomt. In het kader van energiezuinig gebouwde omgeving zijn we in september gestart met een wijkgerichte energiebesparingsaanpak in de Haarwijk: Gorinchem Bespaart. In 2010 is het energiebesparingspotentieel openbare verlichting in kaart gebracht van het bestaande areaal lichtmasten. Onlangs heeft het college besloten over de diverse energiebesparingsmogelijkheden in het kader van het beleidsplan openbare verlichting. Ten aanzien van de ecologie en biodiversiteit hebben college en raad in het kader van de Perspectiefnota en huidige bezuinigingsdoelstellingen besloten geen financiële middelen ter beschikking stellen voor onderzoek naar de stand van zaken over de biodiversiteit. Er worden thans mogelijkheden onderzocht om hier intern, en in samenwerking met externe partijen (vrijwilligersen belangenorganisaties) een oplossing voor te vinden. Zodat op een andere wijze de benodigde data verzameld kan worden. Voor het thema afvalmanagement is in het voor jaar van 2011 de visie van Waardlanden gereed gekomen. In het kader van de beperking van de milieubelasting van de mobiliteit vindt er besluitvorming plaats in het college over elektrisch rijden. Dit onderwerp komt tevens aan de orde tijdens de raadsconferentie. Ook zijn we duurzame alternatieven voor het gemeentelijke wagenpark aan het bekijken. Ten aanzien van de gemeentelijke gebouwen voeren we een inventarisatie uit van het huidige energieverbruik. Voor duurzaam inkopen is een monitorinstrument aangeschaft. Er is op dit moment nog niet gesproken over speerpunten, doelstellingen en resultaatindicatoren. Een aantal onderzoeken is in uitvoering. De doelstellingen zijn wel af te leiden uit de diverse deelopdrachten van de raadsopdracht. 10.Bedrijvigheid en werkgelegenheid In de raadsopdracht is aangegeven dat de eventuele raadsbesluiten nog nader te bepalen zijn. Wij geven aan dat de uitwerking van de raadsopdracht Bedrijvigheid gepland staat na de zomer 2011. De uitwerking betreft het oppakken van drie beleidslijnen uit het coalitieakkoord zoals beschikbaarheid fysieke werklocaties en versterking sociaal – economische structuur. Rapportage over de voortgang vindt daarna plaats. 11.Leefbaarheid De uitwerking van de raadsopdracht ligt niet op schema omdat de raadsopdracht een uitspraak vraagt over het gewenste kwaliteitsniveau. Er zal geen werkbijeenkomst inzake de raadsopdracht Leefbaarheid georganiseerd worden. Eerst worden de uitkomsten van het traject gewenste kwaliteitsniveau afgewacht, het concept – beleidsplan Openbare ruimte schuift dan ook naar het tweede kwartaal 2012. 12.Het Land van Arkel In juni heeft u de uitgewerkte raadsopdracht het Land van Arkel vastgesteld. Het betrof een afzonderlijk raadsvoorstel voorzien van een spoorboekje waarbij de gedachte is om in het najaar van 2011 een tweetal discussiebijeenkomsten raad – college te organiseren. In het spoorboekje bij de raadsopdracht is aangegeven dat er eventueel een overloop plaatsvindt naar het voorjaar 2012. De raadsopdracht is inmiddels omgedoopt in de visie op de stad Gorinchem zoals besloten in de begrotingsraad van november 2011. Het inhoudelijke doel van de raadsopdracht is het hebben van een visie over de gemeentelijke samenwerking op product en strategisch niveau. 13. Raadsopdracht Cultuurbeleid Er heeft een bureauselectie plaatsgevonden waarna bureau Complan, in samenwerking met C-mone, een Plan van Aanpak heeft opgesteld. Er is een start gemaakt met een themabijeenkomst voor de gemeenteraad en een kick-off met het culturele veld in de breedte. Vanuit de kick-off zullen een 3-tal sleutelgroepen worden geformeerd die zich in een aantal sessies buigen over de belangrijkste thema‟s (maatschappelijk, economisch en ruimtelijk). Uit de sleutelsessies komen scenario‟s welke met het culturele veld besproken worden en waar een keuze voor een voorkeursscenario uit voort zal vloeien. Daarnaast wordt nu een quickscan op accommodaties, overheadkosten en subsidies opgesteld. Deze zal gebruikt worden om te komen tot een taakstellend bedrag welke zal worden meegenomen bij de bezuinigingen. Daarnaast kan de scan worden gebruikt als inhoudelijke onderlegger bij het verder uitwerken van de te maken keuzes ten behoeve van de cultuurvisie.


5. Paragrafen 5.1 Weerstandsvermogen 5.2 Reserves en voorzieningen 5.3 Onderhoud kapitaalgoederen 5.4 Financiering 5.5 Bedrijfsvoering 5.6 Verbonden partijen 5.7 Grondbeleid 5.8 Lokale heffingen 5.9 Voortgang prestatieafspraken ISV-3



5.1 Weerstandsvermogen Inleiding De paragraaf Weerstandsvermogen is een vaste paragraaf in de planning en controlcyclus. Het weerstandsvermogen is het vermogen van de gemeente om incidentele en structurele financiële tegenvallers op te kunnen vangen. Tegen de achtergrond van de economische crisis, neemt het gewicht van de paragraaf Weerstandsvermogen nog meer toe. Het weerstandsvermogen geeft de relatie aan tussen: - de weerstandscapaciteit: dit zijn de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken (= buffer voor onverwachte uitgaven); - het risicoprofiel: dit betreft alle risico‟s waarvoor geen voorzieningen zijn gevormd of die niet tot afwaardering van activa hebben geleid en die van materiële betekenis zijn. Het beleidskader ten aanzien van het weerstandsvermogen is vastgelegd in de raadsnotitie „Reserves, voorzieningen en weerstandsvermogen‟ en de gemaakte afspraken over het Infrastructuurfonds.

Beleidskader reserves, voorzieningen en weerstandsvermogen Ten aanzien van de normering van het weerstandsvermogen zijn de volgende beleidskaders in de raad vastgesteld zijn: Een norm voor de algemene exploitatiereserve van € 7,5 miljoen met een ondergrens van € 6,5 miljoen en een bovengrens van € 8,5 miljoen. Een weerstandsvermogen dat direct beschikbaar is van 90% van de risico‟s berekend volgens het risicoprofiel. De direct beschikbare weerstandscapaciteit bestaat uit de algemene exploitatiereserve en de risicoreserves; Een totaal weerstandsvermogen van 107% van de risico‟s berekend volgens het risicoprofiel. De totale weerstandscapaciteit bestaat uit de directe weerstandscapaciteit, de stille reserves, de onbenutte belastingcapaciteit en de post onvoorzien. Er is een budget „Afdekking risico‟s‟. Tegenover de renteopbrengst van de risicoreserves wordt in de begroting de post „Afdekking risico‟s opgenomen die geleidelijk de omvang bereikt van de bespaarde rente over de risicoreserves.

Beleidskader infrastructuurfonds In de raadsvergadering van 28 juni 2007 heeft u ingestemd met het uitgangspunt ten aanzien van de vorming van een infrastructuurfonds. Dit fonds wordt gevoed vanuit de algemene reserve zodra sprake is van een structurele stijging boven de norm directe weerstandsvermogen van 90%.

De weerstandscapaciteit Weerstandscapaciteit (bedragen in miljoen €)

Incidenteel Structureel Incidenteel Structureel Begroting Begroting Rekening Rekening 2011 2011 2011 2011

Directe weerstandscapaciteit Algemene reserves

10,5

-2,3

Indirecte weerstandscapaciteit Stille reserves

3,8

2,9

Onbenutte belastingcapaciteit

0,4

1,7

Post onvoorzien

0,1

0,1

Totaal

14,3

Totaal - generaal weerstandscapaciteit

14,8


0,5

0,6

1,8 2,4

De algemene reserve bedraagt per 31 december 2011 € 2,3 miljoen negatief. De stand begroting 2011 bedroeg € 10,5 miljoen. De daling in de stand eind 2011 wordt voornamelijk veroorzaakt door diverse afboekingen inzake het grondbedrijf. Wij verwijzen naar de paragraaf grondbeleid voor een nadere uiteenzetting. De verwerking van een aantal raadsbesluiten zoals de saldi tussenrapportages in 2011 en besluit in stand houding van de Nieuwe Doelen heeft uiteindelijk ook geleid tot een daling van de algemene reserve. In de paragraaf Reserves en voorzieningen en grondbeleid wordt u hierover uitvoerig geïnformeerd. Wij geven in de perspectiefnota 2013 een meerjarig beeld van de ontwikkeling in de algemene reserve. De stille reserve is het verschil tussen de hogere directe opbrengstwaarden bij verkoop en de boekwaarden van de diverse activa. De basis hiervoor zijn de gemeentelijke woningen, panden en gebouwen die in potentie verkoopbaar zijn. De stille reserves daalden als gevolg van verkregen winsten bij verkoop van de huurwoningen. Een prognose van de verkoopresultaten variëren van € 1,7 miljoen als minimale winst en € 4,1 miljoen als maximale winst, gemiddeld € 2,9 miljoen. De stille reserves dalen hierdoor met € 0,9 miljoen (€ 3,8 - € 2,9 miljoen). De onbenutte belastingcapaciteit geeft een indicatie van de mogelijkheden die een gemeente heft om haar inkomsten via extra belastingopbrengsten te verhogen. De belangrijkste inkomstenbronnen zijn OZB - inkomsten, afvalstoffenheffing en rioolheffing. De totale onbenutte belastingcapaciteit is bepaald op € 1,7 miljoen (ultimo 2011). De basis voor deze berekening is de OZB - normering gemeentefonds. Wel moet worden aangegeven dat een wijziging van het belastingtarief niet in een keer plaatsvindt, maar gefaseerd (ingroeivariant). Dit heeft te maken met het toezichtregime provincie Zuid-Holland en wettelijke kaders. Wij hebben in de jaarrekening 2010 een bedrag van € 0,4 miljoen (ultimo 2010) aangehouden omdat we toen nog uitgingen van de ingroeivariant. In de jaarrekening 2011 willen wij € 1,7 miljoen aanhouden omdat wij zowel bij de risico‟s als bij de kansen (onbenutte belastingcapaciteit) uitgaan van de maximale variant. Onvoorzien is een vast bedrag (€ 3,50 per inwoner) dat volgens de begrotingsvoorschriften gemeenten in de begroting moeten opnemen (voor Gorinchem afgerond € 0,1 miljoen). Voor het aanwenden van de post onvoorzien als dekkingsmiddel gelden drie toetsingscriteria te weten: onvoorzienbaar, onvermijdbaar en onuitstelbaar.

Het risicoprofiel Tot het risicoprofiel behoren alle risico‟s waarvoor geen voorzieningen zijn gevormd of die niet tot afwaardering van activa hebben geleid en die van materiële betekenis zijn in relatie tot de financiële positie. De reguliere risico’s rekenen we niet tot het risicoprofiel. Reguliere risico‟s doen zich regelmatig voor en zijn veelal goed meetbaar. Voor deze risico‟s moeten toereikende voorzieningen worden getroffen of verzekeringen worden afgesloten. Wij onderscheiden: - risico‟s uit hoofde van de normale bedrijfsvoering en - strategische risico‟s. We bedoelen met risico‟s uit hoofde van de normale bedrijfsvoering de risico‟s die voortvloeien uit het niet op orde hebben van de gemeentelijke informatievoorziening (intern is het project de basis op orde gestart en de eerste resultaten zijn zichtbaar), de administratieve organisatie en interne controle. Hierbij kan gedacht worden aan risico‟s die we lopen in de sfeer van de uitvoering van de regelgeving (fouten in de uitvoering van procedures), achterstand in de afwikkeling van de rijksbijdrage op het terrein van onderwijs en de gevolgen van een niet optimaal functionerende bedrijfsvoering. We noemen ook het mogelijke financiële risico bij uitval van personeel (ziekte en dergelijke) waarbij een beroep op externen gedaan moet worden. Tevens vallen mogelijke schadeclaims, voor wat betreft het deel waarvoor wij niet WA-verzekerd zijn (eigen risico), onder de risico‟s bedrijfsvoering. Voor strategische risico‟s zijn geen voorzieningen in de jaarrekening getroffen en geen verzekeringen afgesloten. Voor strategische risico‟s, die zich meer op de (middel) lange termijn voor kunnen doen, beoordelen we jaarlijks per geval welke buffer, in de vorm van weerstandscapaciteit, nodig is. 90 Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

Voorbeelden van strategische risico‟s zijn de verbonden partijen en achterstallig onderhoud van een gemeentelijk gebouw. Wij gaan uit van een uitdrukking van het risicoprofiel in incidenteel en het structurele effect zoals ook destijds in het kader Weerstandsvermogen is aangegeven. De incidentele risico‟s betreffen de bouwgrondexploitaties omdat winsten danwel verliezen een eenmalig karakter hebben. De overige risico‟s hebben een structureel karakter. De weerstandscapaciteit met een incidenteel karakter betreft de algemene reserves en de stille reserves. De structurele weerstandscapaciteit betreft de onbenutte belastingcapaciteit en de post onvoorzien. In de berekening van de dekkingsgraad Weerstandsvermogen is het totaal van het incidentele en structurele effect leidend. Om tot een kwantificering van de risico‟s te komen, is een inschatting gemaakt dat een risico zich daadwerkelijk voordoet. De kans dat een risico zich voordoet is afhankelijk van meerdere factoren waaronder de frequentie. De frequentie alleen is moeilijk te bepalen. Om toch te komen tot een schaalverdeling, is bij de risicoanalyse binnen Gorinchem gekozen voor drie categorieën, te weten: -Groot: 75% -Gemiddeld: 50% -Klein: 25%. De bovengenoemde indeling is een gangbare die door een aantal andere gemeenten ook wordt gebruikt om aan te geven welke kans er is dat een risico zich daadwerkelijk kan voordoen. Wij hebben daarom de kans dat het risico zich voordoet aangegeven en in voorkomende gevallen van een toelichting voorzien. Deze verdeling is destijds afgesproken tijdens de kaderstelling door de raad en gebaseerd op interne aannames. Wij geven daarbij aan dat de duiding van de kans dat een risico zich voordoet op gezette tijden geactualiseerd dient te worden. Nr Risicoprofiel (bedragen in miljoen, ultimo) Incidenteel

Structureel 2010

2010

Risico's bedrijfsvoering 1 Risico's bedrijfsvoering

Incidenteel 2011

Structureel 2011

1,0

Strategische risico's: 2 Regulier risico bouwgrondexploitaties

1,0

5,3

3 Verbonden partijen 4 Wetswijzigingen Rijk 5 Decentralisaties AWBZ, WWNV,jeugdzorg 6 Gewaarborgde geldleningen

9,9 0,0

0,3

2,0

0,2

n.v.t. 0,7

-

n.v.t. 0,7

7 Uitgegeven geldleningen

0,1

0,1

8 Onderhoud gebouwen SBGA 9 Onderwijshuisvesting

2,0

-

1,0

0,3

0,8

0,1

10 Overig: bodemverontreiniging/ planschade Totaal

5,3

Totaal generaal

7,6

9,9

12,9

2,7 12,6

Wij gaan hieronder nader in op de afzonderlijke risico‟s en de kans erop. Wij kiezen ervoor om in aparte tabellen het bruto bedrag en het risicobedrag te noemen. Het risicobedrag = kans maal het bruto bedrag. 1. Risico’s bedrijfsvoering De kaders voor bedrijfsvoering heeft u vastgesteld in de raadsnotitie Bedrijfsvoering. De risico‟s uit hoofde van de bedrijfsvoering betreffen de risico‟s die voortvloeien uit het niet op orde hebben van de gemeentelijke informatievoorziening. Er zijn diverse trajecten opgestart om de interne informatievoorziening door te ontwikkelen. Wij noemen in het bijzonder de interne projecten als de basis op orde (werkprocessen beschrijven en dergelijke), projectmatig werken (handleiding, methodische aanpak), herinrichting begroting (vereenvoudiging opzet rekeningschema) en invulling geven aanbevelingen accountantsrapport (organisatie van interne controle). Het bedrag 91 Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

van € 1 miljoen is gebaseerd op 0,8 procent van de gemeentelijke omzet (circa € 130 miljoen). Kans

Bruto bedrag (in mln)

n.v.t.

€ 1,0

Risicobedrag (mln) € 1,0

Maatregelen Beschrijven werkprocessen, interne controle, projectmatig werken, herinrichting begroting en dergelijke

2. Bouwgrondexploitaties De kaders voor het grondbeleid zijn verwoord in de nota grondbeleid. Wij schatten het risico bouwgrondexploitaties in op € 9,9 miljoen in tegenstelling tot € 4,9 miljoen begroting 2011. Wij hebben onze reguliere formule zijnde 10% van de boekwaarden min de voorzieningen grondexploitaties verhoogd naar 25% Dit cijfer hangt nauw samen met de neerwaartse ontwikkeling van de algemene reserve en allerhande onderzekerheden binnen de woningmarkt. Wij hebben daartoe een extern bureau de opdracht gegeven om ons een second opinion daarover te geven. Een aantal risico‟s is dusdanig hard waarvoor wij een voorziening ten laste van de algemene reserve hebben getroffen. In een aparte paragraaf Grondbeleid wordt een toelichting gegeven. Het is ons inziens een risico en nog geen voorziening omdat de hardheid van de cijfers nog met de nodige vraagtekens omgeven zijn aangezien de meerjarige ontwikkeling van de woningmarkt veel onzekerheden kent. Kans n.v.t. regulier risico grond exploitaties

Bruto bedrag (mln) € 9,9


Maatregelen Maatregelen interne controle, quick scan grondexploitaties, verkeerslichtenrapportage

3. Verbonden partijen De kaders over de verbonden partijen liggen vast in het raadsbeleidskader verbonden partijen. Gorinchem kent een groot aantal verbonden partijen. Het belang van verbonden partijen voor gemeenten in financiële en bestuurlijke zin neemt net zoals bij veel andere gemeenten toe. Ook het bestuurlijk belang neemt toe, het gaat dan om de sturing en control op verbonden partijen. De basis voor uw sturing is de nota Verbonden partijen uit april 2008 en de informatie die wij u verstrekken via de paragraaf Verbonden partijen en/ of aparte raadsinformatiebrieven. Gemeenten kiezen steeds vaker voor samenwerkingsverbanden waar uitvoerende taken ondergebracht worden waardoor het financiële belang toeneemt. Het financieel belang van verbonden partijen neemt ook toe door het onderbrengen van de uitvoering van te decentraliseren taken op het gebied van de jeugdzorg, AWBZ – Wmo en de Wet werk naar vermogen. Wij hebben een bedrag van € 0,3 miljoen opgenomen voor het risico op verbonden partijen zijnde 2,5 promille van de gemeentelijke omzet (2,5 promille maal € 130 miljoen). Met het risico van € 0,3 miljoen vangen wij ook het risico van de verbonden partijen in het sociale domein zoals de RSD (stijging bijstandsgerechtigden) en de Avelingengroep. Kans 50% gemiddeld

Bruto bedrag (mln) € 0,6


Maatregelen Sturing en control op verbonden partijen

4. Wetswijzigingen Rijk Dit is een risico dat ondermeer de gevolgen wetswijzigingen van het Rijk omvat. Wij hebben gemeend dit risico ten opzichte van de jaarrekening 2010 te verlagen tot € 0,2 miljoen. Het risico in dit verband wordt vooral veroorzaakt door het gemeentefonds. Gezien de schommelingen, de onvoorspelbaarheid van de landelijke/ Europese economische ontwikkelingen blijft de hoogte van de Rijksuitgaven een risico. Ook na het herinvoeren van het principe „‟Samen trap op – samen trap af‟‟. Het gemeentefonds is onderverdeeld in een groot aantal clusters en verdeelmaatstaven. De komende jaren zal een herverdeling van het Gemeentefonds plaatsvinden. Recente berichten wijzen uit dat deze herverdeling vooralsnog niet plaatsvindt. Het Rijk hanteert een maximaal herverdeeleffect van € 15 per inwoner, voor Gorinchem € 525.000. Per saldo: € 525.000 – € 300.000 = € 225.000. 92 Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

Kans 50% gemiddeld

Bruto-bedrag (mln) € 0,4 miljoen

Risicobedrag (mln) € 0,2 miljoen

Maatregelen Nauwlettend volgen landelijke ontwikkelingen

5. Grote decentralisaties AWBZ - deel naar Wmo, Wet werk naar vermogen, jeugdzorg Wij hebben in de begroting 2013 en verder een stelpost van € 1,6 miljoen Effecten regeerakkoord – decentralisaties AWBZ - deel naar Wmo, Wet werk naar vermogen en jeugdzorg opgenomen. Hoewel de impact van deze drie decentralisaties als hoog is te bestempelen, zien wij geen aanleiding om een risicobedrag op te nemen aangezien in de begroting al een bedrag is opgenomen. Kans 50% gemiddeld

Bruto-bedrag (mln) n.v.t.

Risicobedrag (mln) n.v.t.

Maatregelen

6. Gewaarborgde geldleningen 7. Uitgegeven geldleningen Het uitgangspunt is dat het garantiebeleid ondersteunend is aan, een instrument voor het uitvoeren van inhoudelijk beleid. Het raadsbeleidskader gewaarborgde geldleningen en uitgegeven geldleningen bevindt zich in de afrondende fase. Wij geven in de tabel hieronder de relatie aan tussen de gemeentegaranties en uitgegeven geldleningen gekoppeld aan het desbetreffende programma en de vastgestelde raadsbeleidskaders. Gorinchem staat in een aantal gevallen garant voor verstrekte geldleningen aan verenigingen en stichting die het gemeentelijk beleid mee uitvoeren. De stichtingen hebben deze geldleningen nodig om bijvoorbeeld de bouw / verbouw van verenigingsgebouwen te financieren. U treft hieronder een aantal onderbouwingen van de indeling risico in laag – midden en hoog. Deze indeling is besproken in de klankbordgroep Financiën met enkele raadsleden in het najaar van 2011. Wij onderscheiden directe en indirecte garantieverlening. Bij directe garantieverlening garandeert de gemeente een lening die een derde heeft afgesloten voor een investering. Bij indirecte garantieverlening wordt het risico ondervangen door waarborgfondsen die op verschillende beleidsterreinen actief zijn. Het risico gewaarborgde geldleningen kan zich voordoen in het geval de schuldenaar niet aan zijn verplichtingen kan voldoen. Er is hiervoor een gemeentelijke buffer dan wel een landelijk waarborgfonds (risico € 0,7 miljoen). Wij hanteren de volgende formule inzake het risico gewaarborgde geldleningen: 1-8 promille (afhankelijk van hoogte risico: laag, midden en hoog) voor de gewaarborgde geldleningen ad ruim € 332 miljoen). Dit bedrag is ten opzichte van 2010 toegenomen van € 296 miljoen naar ruim € 332 miljoen als gevolg van herfinancieringen gemeentegaranties die vallen onder het WSW fonds en actualisatie deelnemingen CV‟s Hoog Dalem en Lingewijk Noord. Van de totale garantieportefeuille loopt 10% binnen 5 jaar af, 15% binnen 10 jaar en 70% heeft een looptijd langer dan 10 jaar. De garanties met een looptijd langer dan 10 jaar betreffen de gemeentegaranties die onder het waarborgfonds woningbouw (WSW) vallen, de zogeheten indirecte garantieverlening. Wij hebben een nieuw risico binnen de groep gewaarborgde geldleningen toegevoegd, te weten de garantiestelling van de gemeenschappelijke regeling aan HVC waarin de gemeente Gorinchem circa 9% garant weliswaar getrapt, staat. Het gaat om een bedrag van € 10,8 miljoen. Het risico schatten wij in als laag (2 promille).


Overzicht Koppeling bestaande garanties / uitgegeven geldleningen aan programma's - beleidskaders Garantie geldnemer

Doel lening

Programma

Beleidskader raadsopdracht

Herfinanciering diverse huurcomplexen, bouwkosten huurwoningen

Woonvoorzieningen

Woonvisie, gemeentelijke structuurvisie

222.619.000 Laag 1 promille(3)

222.619

Woningcorporatie Poort 6 zonder waarborgfonds

Herfin. rijksleningen, renovatie huurwoningen

Woonvoorzieningen


37.458.000 Laag 3 promille

112.374

Onderwijsinstellingen

Lening st Roc Da Vinci college

Onderwijs

Beleidsnotitie brede scholen


17.176

Deelneming CV Hoog Dalem

CV Hoog Dalem, realisatie woonwijk

Woonvoorzieningen


35.939.000 Hoog 8 promille

287.512

Deelneming CV Lingewijk Noord

CV Lingewijk Noord, realisatie woonwijk

Woonvoorzieningen


14.122.000 Hoog 8 promille

112.976

Gemeenschappelijke regelingen

Aandeel Gorinchem in garantie Gevudo aan HVC (getrapt)

Wonen, leven en milieu

Duurzaamheid (schoon, heel en veilig)


21.598

Zorginstellingen

St. Syndion: bouw dagverblijven voor geestelijk gehandicapten

Zorg

Meedoen in de samenleving

376.000 Laag 2 promille

752

Diverse verenigingen

Bibliotheek

Cultuur en Sport

Cultuurbeleid


662

Bouw, verbouw diverse sportverenigingen

Cultuur en Sport

Sportbeleid


414

Nieuwbouw kringloop centrum

Leefvoorzieningen

Leefvoorzieningen


1.008

Nieuwbouw Van Andel Spruijt centrum


Wonen,leven en milieu


340

Security 5

Wonen, leven en veiligheid

Bevorderen veiligheidsgevoel

0 Laag 2 promille

0

Diversen

Diversen

Diversen


26

o.a. Hamelhuis, dierenasiel, Van Andel Spruyt stichting

Diversen

Diversen

1.749.000 Hoog 4 procent

69.960

INDIRECTE GARANTIEVERLENING Woningcorporatie Poort 6 met waarborgfonds

Restant eind 2011

laag-midden-hoog risico

Risico par. Weerstand

DIRECTE GARANTIEVERLENING

UITGEGEVEN GELDLENINGEN Diversen

332.875.000

Totaal


847.417

Het risico op de door de gemeente uitgegeven geldleningen kan zich voordoen als de schuldenaren niet kan voldoen aan zijn rente- en aflossingsverplichtingen (risico € 0,1 miljoen). Voor wat betreft het risico Uitgegeven geldleningen bedraagt dit volgens de volgende formule: 4% uitgedrukt in de omvang uitgegeven geldleningen (4% * € 1,7 miljoen bedrag uitgegeven geldleningen). De totale waarde gewaarborgde geldleningen bedraagt ultimo 2011 € 320 miljoen waarvan € 222 miljoen ondergebracht is onder het waarborgfonds Sociale woningbouw (WSW) en € 98 miljoen deelnemingen CV‟s Hoog Dalem en Lingewijk - Noord. In de paragraaf Financiering gaan wij nader in op de verstrekte gemeentegaranties en uitgegeven geldleningen. Voor wat betreft het risico deelnemingen CV‟s zijn afspraken gemaakt in de samenwerking overeenkomst. Bijvoorbeeld het risico als één van de ontwikkelaars wegvalt, het wettelijk kader komt erop neer dat het risico van het wegvallende deel verdeeld wordt over de resterende partijen. Kans n.v.t.

Bruto-bedrag (mln) € 800.000 (€ 700.000 + € 100.000)

Risicobedrag (mln) € 800.000

Maatregelen Consequent toepassen voorhangprocedure. Bij nieuwe garanties effecten op weerstand vermogen in beeld brengen. Raadskaders garantiebeleid en uitgegeven geldleningen (aan te bieden in 2012).

8. Onderhoud gebouwen Stichting Beheer Gemeentelijke Accommodaties De Stichting Beheer Gemeentelijke Accommodaties: wij hebben een risico van € 2 miljoen opgenomen in de jaarrekening 2010 omdat de uitkomsten van het rapport Verstegen inzake SBGA nog niet beschikbaar waren. In het onderzoek, dat in 2011 is verricht, ging het met name om de financiële gevolgen voor de gemeente Gorinchem zoals het overnemen van het planmatig onderhoud en het niet planmatig onderhoud panden SBGA en eenmalige kosten. Wij willen in dit verband ook de lijn risicoprofiel begroting 2012 volgen. Wij hebben aangegeven dat op basis van het rapport Verstegen er geen aanleiding is om een risico van € 2 miljoen op te nemen. Wij hebben immers bij de Perspectiefnota 2012 al een budget van € 250.000 opgenomen voor de SBGA panden. Onze inschatting is dat, mede op basis van de actualisatie van de onderhoudsplannen, er geen aanleiding is om een risico op te nemen. Wij geven in de perspectiefnota 2013 een actualisatie van de financiële gevolgen van de onderhoudsplannen. Kans 25% klein

Bruto-bedrag (mln) n.v.t

Risicobedrag (mln) n.v.t.

Maatregelen Actuele Onderhoudsplannen

9. Onderwijshuisvesting De onderwijshuisvesting: het risico is klein omdat u in het najaar van 2011 een integraal huisvestingsplan heeft vastgesteld. Wij nemen een bedrag van € 0,3 miljoen op gezien de centrumfunctie van Gorinchem op het gebied van de onderwijshuisvesting. Kans 25% klein

Bruto-bedrag (mln) € 1.200.000


Maatregelen Actueel Integraal huisvestingsplan

10. Bodemverontreiniging/ planschadevergoedingen Het risico met betrekking tot de bodemverontreiniging gaat om de situaties waarin geen voorzieningen gevormd zijn dan wel er provinciale subsidiemogelijkheden zijn. Door een landelijke wetswijziging kunnen de kosten van planschade verhaald worden op de ontwikkelaar. Inmiddels geldt een eigen risico van 2% voor de indiener van de planschade. Er is daarom geen reden meer om planschadevergoedingen in het risicoprofiel op te nemen.


95

Kans 25% klein

Bruto-bedrag (mln) € 400.000


Maatregelen Geldende plannen en exploitaties

Actuele dekkingsgraad bij weerstandsvermogen 2011 Dekkingsgraden

Norm

Programmabegroting 2011

Jaarrekening 2011

Directe weerstandscapaciteit

90%

100%

-18 %

Totale weerstandscapaciteit

107%

140%

19 %

Wij hebben met u een verhoudingscijfer afgesproken waaruit de dekkingsgraad risicoprofiel is af te leiden. Het eerste verhoudingscijfer is de directe weerstandscapaciteit: directe weerstandscapaciteit in verhouding tot het totale risicoprofiel. De vastgestelde norm door u is 90%. Het tweede verhoudingscijfer is de totale weerstandscapaciteit is: de totale weerstandscapaciteit gedeeld door het totale risicoprofiel. Het vastgestelde percentage is 107%. Zoals u ziet is de werkelijke directe weerstandscapaciteit in 2011 -18% (in de begroting werd nog uitgegaan van 100 %). De totale weerstandscapaciteit in 2011 is 19% (begroting 2011: 140%). De verandering in de weerstandscapaciteit laat zich als volgt verklaren. De algemene reserve raamden wij op 1 januari 2011 op € 10,5 miljoen. De rekening wijst uit dat deze eind 2011 € -2,3 miljoen is. Onze buffer is fors gedaald. Hier staat tegenover dat het risicoprofiel is gestegen van € 10,5 miljoen naar € 12,6 miljoen. Per saldo leidt dit tot een situatie waarin er sprake is van een forse onderdekking. In de perspectiefnota 2013 schetsen wij een meerjarig beeld van de ontwikkeling van het weerstandsvermogen. Hierop vooruitlopend merken wij het volgende op. Om meer zicht te krijgen in de omvang van de buffer die we de komende jaren moeten aanhouden om voldoende tegenwicht te kunnen bieden aan de risico‟s die de gemeente loopt, hebben wij begin 2012 een tweetal onderzoeken laten verrichten. Ernst & Young hebben wij opdracht gegeven om een quick scan grondexploitaties uit te voeren en hierbij, onder andere, te kijken naar de omvang van de aan te houden buffer ter dekking van reële risico‟s in de grondexploitaties. Met dit advies in de hand hebben wij ambtelijke en ambtelijk/bestuurlijke optimalisatieteams ingesteld met de opdracht te komen met concrete voorstellen hoe de verwachte extra tekorten binnen de grondexploitaties zoveel mogelijk kunnen worden teruggebracht. BNG hebben wij opdracht gegeven een oordeel te vormen over de hoogte van onze schuldenpositie en de omvang van onze garantieportefeuille. In relatie tot het weerstandsvermogen is hierbij de vraag van belang of het risico dat gelopen wordt bij met name de gewaarborgde geldleningen en de uitgegeven geldleningen adequaat is ingeschat en van een voldoende buffer is voorzien. De adviezen van Ernst & Young en BNG zijn mede richtinggevend voor de wijze waarop wij aankijken tegen de noodzaak te komen tot verhoging van onze weerstandscapaciteit en de snelheid waarmee dit dient te gebeuren. Bij de perspectiefnota 2013 zullen wij onze visie hierop kenbaar maken en zullen wij aangeven wat de omvang is van te treffen bezuinigingsmaatregelen om daardoor het weerstandsvermogen weer op voldoende peil te krijgen.


96

5.2 Reserves en voorzieningen a. Bestaand beleidskader reserves en voorzieningen Het beleidskader ten aanzien van het weerstandsvermogen is vastgelegd in de raadsnotitie “Evaluatie reserves, voorzieningen en weerstandsvermogen” en de besluitvorming infrastructuurfonds. Reserves zijn eigen vermogen. Het BBV maakt het onderscheid in een algemene reserve, de bestemmingsreserve en overige reserves. De bestemmingsreserves zijn op basis van beleidskaders (bijvoorbeeld het Gemeentelijke rioleringsplan) gevormd voor bepaalde bestemmingen. Deze reserves hebben specifiek een bestedingsfunctie. Wij streven ook naar het verminderen van het aantal reserves. Zodra de bestemming van de bestemmingsreserve wegvalt, dienen de middelen naar de algemene reserve te vloeien. Er dient namelijk een verband te zijn door de u vastgestelde raadsbeleidskaders en een afzonderlijke bestemmingsreserve. Het sturen via de algemene reserve verhoogt de overzichtelijkheid en draagt bij aan de kaderstellende en controlerende rol raad en de verantwoordende rol van het college. Voorzieningen zijn vreemd vermogen. Het BBV interpreteert het begrip „voorzieningen‟ ruimer. In het kader van het beleid inzake weerstandsvermogen is de rentetoerekening aan de risicoreserves stopgezet.

b. Actualisatie beleidskader reserves en voorzieningen Financieel beeld reserves en voorzieningen stand einde van het jaar Bedragen in miljoenen

Begroting 1-1-2011

Rekening 31-12-2011

Algemene reserve Algemene exploitatiereserve*

8,7

7,0

Algemene reserve grondexploitaties

0,3

-9,3

Totaal algemene reserves

9,0

-2,3

Woningexploitatie

0,0

0,0

Totaal risicoreserves

0,0

0,0

BTW-compensatiefonds

0,2

0,1

Structuurverbetering onderwijs

0,0

0,2

Nieuwbouw stadhuis

0,3

0,3

Hoofdverkeersstructuur (HIS)

0,3

0,3

Risicoreserves**

Bestemmingsreserves

Infrastructuurfonds

3,3

3,4

Overige bestemmingsreserves***

12,2

16,8

Totaal bestemmingsreserves

16,3

21,1

Totaal reserves (eigen vermogen)

25,3

18,8

Totaal voorzieningen

30,8

29,5

Totaal reserves en voorzieningen

56,1

48,3

Voorzieningen


97

Wij lichten zoals gebruikelijk de grootste afwijkingen ten opzichte van eind 2011 toe. *De daling van de algemene reserve laat zich als volgt verklaren: -Saldo van stortingen in en onttrekkingen aan de algemene reserve in verband met grondexploitaties van in totaal € 9,3 miljoen nadelig. In vergelijking tot de reservepositie van vorig jaar (per ultimo 2010) is het onderdeel grondexploitaties binnen de algemene reserve aanmerkelijk gedaald, waardoor de algemene reserve moet worden aangesproken. Aan de ene kant vonden winstnemingen plaats bij de bedrijventerreinen Oost II en Papland en kon bij de afsluiting van een groot aantal niet in exploitatie genomen gronden een deel van de voorzieningen vrijvallen ten gunste van de reserve. Aan de andere kant werden ten laste van de reserve diverse voorzieningen gevormd of aangevuld om specifieke planrisico‟s af te dekken zoals Mollenburg en Groote Haar (= Gorinchem Noord). -Saldo van stortingen in en onttrekkingen aan de algemene reserve overige ontwikkelingen. De afname van de algemene reserve is ondermeer veroorzaakt door het tekort tweede tussenrapportage 2011 (€ 1,2 miljoen), een toevoeging aan de reserve woningexploitatie (€ 0,4 miljoen), de instandhouding De Nieuwe Doelen (€ 0,4 miljoen) en een aantal overige posten (€ 2,2 miljoen). Hiertegenover staan diverse stortingen (onder andere alle hens aan dek) ad € 1,3 miljoen. **De risicoreserves staan op nul omdat deze integraal onderdeel uitmaken van de algemene reserve. *** De overige bestemmingsreserves zijn in totaal € 16,8 miljoen ultimo 2011 tegenover de raming begin 2011 van € 12,2 miljoen. De redenen hiervoor zijn: de afschrijvingsreserves, deze stijgen van € 6,7 miljoen naar € 9,2 miljoen. Dit wordt vooral veroorzaakt door de overname van Wonen, leren en zorg (€ 2 miljoen) en de brede school Schepenenstraat (€ 0,6 miljoen). De reserve Bovenwijkse voorzieningen stijgt van € 1,9 miljoen naar € 2,5 miljoen (stijging van € 0,6 miljoen). De uitgangspunten voor het de reserve Bovenwijkse voorzieningen zijn verwoord in de beleidsnota Bovenwijkse Voorzieningen. De stijging wordt verklaard door aanvulling jaarschijf en nader te bepalen invullingen ad € 1,1 miljoen (plus), Hoog Dalem/ Kleine Haarsekade/ Lingewijk – Noord/ Bovenwijks Oost II en Mollenburg en Oost II (per saldo € 0,5 miljoen min). Per saldo een mutatie van € 0,6 miljoen.


98

5.3 Onderhoud kapitaalgoederen Inleiding Het besluit begroting en verantwoording (BBV) schrijft een paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen voor. De paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen geeft het beleidskader weer, dat het uitgangspunt is voor het Beheerplan Wegen, het Gemeentelijke Rioleringsplan (GRP), de beleidsnota Groenbeheer Gorinchem, het waterplan Gorinchem, beheerplan Openbare verlichting en kwaliteitsplan gebouwen. Tevens bevat deze paragraaf de daaruit voortvloeiende financiële consequenties en de vertaling van deze consequenties. De gemeente heeft de openbare ruimte in beheer. In de openbare ruimte vindt een groot aantal activiteiten plaats, zoals wonen, werken en recreëren. Voor die activiteiten bestaat de openbare ruimte uit een aantal kapitaalgoederen, die we als volgt rubriceren: Infrastructuur (wegen, parkeren, water, riolering, havens, kunstwerken); Voorzieningen (groen, verlichting, sportfaciliteiten); Gebouwen. Al deze kapitaalgoederen moeten onderhouden worden. Gezien de duurzaamheid van de kapitaalgoederen is dat een taak die continu budgettaire middelen vergt.

Beleidskaders Wij grijpen in deze paragraaf terug naar door de raad vastgestelde kaders voor het onderhoud van de materiële vaste activa. Dit zijn de beheersvisie wegen (domein college), het gemeentelijke rioleringsplan, het beleidskader brede scholen, het integraal huisvestingsplan onderwijs, de nota welzijn accommodatiebeleid. U heeft de raadsopdracht Leefbaarheid (schoon, heel en veilig) vastgesteld dat in 2012 moet leiden tot een visie op de openbare ruimte. Centraal daarin staat het bepalen van het kwaliteitsniveau van de openbare ruimte. De visie openbare ruimte moet u zien als een overkoepelend beleidsdocument voor de onderliggende plannen als het rioleringsplan, beheersvisie wegen et cetera. Dit is van belang omdat in veel programma‟s lasten zijn opgenomen voor het onderhoud van kapitaalgoederen waarvoor op basis van meerjaren onderhoudsplannen voorzieningen worden gevormd. Wij hebben ook in de “notitie Afschrijvingsbeleid” een visie neergelegd ten aanzien van levensduur verlengend onderhoud.

Budgettaire consequenties Het planmatig op orde hebben van beheer- en onderhoudsplannen is een noodzakelijke voorwaarde voor de verdere invulling van de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen. Op basis van de vastgestelde kwaliteitsniveaus en de beschikbare onderhoudsplanningen zijn de werkelijke onderhoudskosten per kapitaalgoed in 2011 in beeld gebracht. Deze kosten zijn afgezet naast de beschikbare middelen in de programmabegroting. Voor het onderhoud zijn de volgende voorzieningen en bestemmingsreserves beschikbaar:


99

Voorzieningen (bedragen x € 1000)

31-12-2011

Onderhoudsfonds Lingehaven

519

Bestemmingsreserves (bedragen x € 1.000)

31-12-2011

Groot onderhoud gebouwen

13

Onderhoud veerboten

96

Opwaardering nieuwbouw Reiniging

214

Onderhoudsfonds parkeergarage Kazerneplein

767

Opwaardering Brandweerkazerne

324

Onderhoud Stadhuisplein

367

Egalisatiereserve onderhoud

717

Totaal bestemmingsreserves onderhoud

2.498

Bij de meeste beheerplannen worden de kosten direct ten laste van de exploitatie gebracht. Hieronder volgt per kapitaalgoed een overzicht van de werkelijke kosten welke in 2011 ten laste van de exploitatie zijn gebracht. 1. Wegen In 2011 is een nieuw beheerplan Wegen voor de periode 2011-2015 opgesteld. Alle wegverhardingen zijn hiervoor opnieuw geïnspecteerd en er is een actuele meerjarenplanning en –begroting voor de komende vijf jaar opgesteld. Geconcludeerd kan worden dat er op diverse wegvakken op dit moment achterstallig onderhoud is waargenomen (met name oneffenheden in elementenverhardingen). Achterstallig onderhoud mag op een goed onderhouden wegennet in principe niet voorkomen. Daarnaast krijgt een hoog percentage elementenverhardingen de kwaliteit “zeer goed” en “redelijk tot goed” toebedeeld. Het grootste deel van de onderhoudswerkzaamheden 2011 hebben wij conform planning uitgevoerd. Echter onder andere als gevolg van de aanpassing van het ontwerp, na het overleg met de bewoners, is de geplande aanbesteding van de riolerings- en herstraatwerkzaamheden voor Wijdschild Noord, alsmede de uitvoeringsperiode vertraagd. Exploitatieramingen in € 1.000 * Onderhoudsprogramma Wegen

Begroting 2011 primitief ** 872

Begroting 2011 na wijziging 872

Realisatie 2011 524

*

De cijfers vermeld bij het onderhoudsprogramma Wegen hebben alleen betrekking op de onder het collegeproduct Wegeninfrastructuur (CP60014) opgenomen uitbestede civieltechnische werkzaamheden van projecten vallend onder het wegenbeheersplan. Hieronder valt dus geen klein onderhoud, onderhoud aan straatmeubilair of installaties. ** In het boekwerk Programmabegroting 2011 is een bedrag van 831 opgenomen. In dit bedrag is abusievelijk de areaaluitbreiding uit de Perspectiefnota 2011-2014 niet meegenomen. Inclusief de areaaluitbreiding komt het onderhoudsbudget uit op 872.

2. Parkeren Kazerneplein In 2011 is de renovatie van de installaties van de parkeergarage Kazerneplein uitgevoerd: de Brand Meld Installatie (BMI) is vervangen, de sprinkler is uitgebreid ter vervanging van het oude detectiesysteem en er zijn nieuwe LUTO‟s (elektronische waarschuwingslichtstroken) geplaatst. Er is minder incidenteel onderhoud aan de parkeergarage nodig geweest, terwijl de schoonmaakkosten meevielen vanwege gunstige weersomstandigheden.


100

Kweeklust In 2011 zijn er geen grootschalige onderhoudswerkzaamheden aan de parkeergarage Kweeklust uitgevoerd. De parkeergarage is op een veilig niveau onderhouden, zodat de parkeergarage functioneel blijft. Dit in afwachting van nieuwe ontwikkelingen op dit terrein. Deze insteek heeft ook gezorgd voor een kostenvoordeel. Exploitatieramingen in € 1.000 * Onderhoud parkeergarages

Begroting 2011 primitief 69


Realisatie 2011 198

*

De cijfers vermeld bij het onderhoud parkeergarages hebben betrekking op onderhoud gebouwen door derden, onderhoud buiteninstallaties, incidenteel groot onderhoud en schoonmaakkosten. Deze onderhoudsbudgetten zijn in de loop van 2011 gewijzigd naar aanleiding van de meest actuele onderhoudsplannen.

3. Veerboten Voor het groot onderhoud binnen de veerexploitatie Gorinchem bestaat een onderhoudsreserve. Voor het groot onderhoud op de trajecten van Zaltbommel (Brakel en Aalst) is een raming binnen de exploitaties opgenomen. Het Gelders Verenfonds dekt het financiële exploitatierisico van de exploitatie Zaltbommel. Om aan de voorwaarden van de verschillende subsidieverstrekkers(nauwkeurige financiële verantwoording met accountantsverklaringen) en Europese regelgeving te kunnen voldoen is de financiële administratie van de veerdienst in 2011 geactualiseerd. In 2011 is besloten om met betrekking tot de exploitatie van de veerdienst voortaan met een gesloten boekhouding te werken. Zie ook de toelichting bij het collegeproduct Veerdiensten (CP 60027). Exploitatieramingen in € 1.000 * Onderhoud veerdienst Gorinchem * Onderhoud veerdienst Zaltbommel


Begroting 2011 na wijziging 69 59

Realisatie 2011 63 88

*

De cijfers vermeld bij het onderhoud van de veerdienst hebben betrekking op de budgetpost “onderdelen vervoermiddelen, machines en installaties”. Deze onderhoudsbudgetten zijn in de loop van 2011 gewijzigd naar aanleiding van de actualisatie van de administratie van de veerdienst.

4. Riolering Met de vaststelling van het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2011-2015 (vGRP) wordt voldaan aan de Wet gemeentelijke watertaken om dit plan voor 2013 vast te stellen. De verbreding van het GRP omvat naast de zorgplicht voor het inzamelen en transporteren van stedelijk afvalwater, nu ook de extra zorgplicht voor de inzameling van afvloeiend hemelwater en de verwerking van het ingezamelde hemelwater. Verder omvat het GRP het treffen van maatregelen om structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken. Het vGRP is het beheersplan voor de riolering en wordt uitgesplitst in jaarschijven. Voor deze jaarschijven is in de begroting een investeringsbedrag en een bedrag voor onderhoudskosten(exploitatie) opgenomen. Exploitatieramingen in € 1.000 * Onderhoud riolering



Realisatie 2011 289

*

De cijfers vermeld bij het onderhoud riolering hebben betrekking op uitbestede civieltechnische werkzaamheden. Dit onderhoudsbudget is naar aanleiding van het geactualiseerde GRP in de loop van 2011 aangepast.

5. Water Het onderhoud van de watergangen is per 1 januari 2010 overgegaan van de Gemeente naar Waterschap Rivierenland. Hierop is het budget voor het resterende onderhoud aan onder andere natuurvriendelijke oevers aangepast. Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

101

De werkzaamheden die door de gemeente uitgevoerd blijven worden betreffen voornamelijk: maaien baarden watergangen; afplaggen van plasbermen; onderhoudswerkzaamheden aan de beschoeiing en ontvangstplicht groenafval van het Waterschap. Het onderhoudsbudget is als gevolg van de bezuinigingen in stappen afgeroomd tot € 16.000 vanaf 2012. In afwachting van besluitvorming behoort verdere versobering van het onderhoud in de toekomst tot de mogelijkheden. Exploitatieramingen in € 1.000 * Beheer watergangen



Realisatie 2011 39

*

De cijfers vermeld bij de beheer watergangen hebben betrekking op uitbestede civieltechnische werkzaamheden. Dit onderhoudsbudget is verlaagd als gevolg van besloten bezuinigingen.

6. Havens In 2011 heeft, naast het reguliere geplande onderhoud, een aantal onvoorziene zaken de aandacht gevraagd. Zo was er begin 2011 schade geconstateerd aan de berm- en glooiingsconstructie langs de kade van het gebied Buiten de Waterpoort, waarvan de herstelkosten € 5.400 bedroegen. Verder is een verwarmingsunit (hete luchtkachel) kapot gegaan (vervangingskosten: € 4.200) en is er een schadevaring geweest aan de passantensteiger, waarvan wij de herstelkosten (€ 9.500) voor het grootste deel zelf moeten betalen. Exploitatieramingen in € 1.000 * Onderhoud havens



Realisatie 2011 136

*

De cijfers vermeld bij het onderhoud havens hebben betrekking op schoonmaakkosten, onderhoud gebouwen door derden en schilderwerk. ** In het boekwerk Programmabegroting 2011 is abusievelijk een bedrag van 486 opgenomen. Dit bedrag had 87 moeten zijn.

7. Kunstwerken, bruggen, kaden en parken De gemeente Gorinchem kent een onderhoudsplan voor kunstwerken/bruggen, dat in 2011 is geactualiseerd. Dit jaar is regulier onderhoud aan bruggen is uitgevoerd. In verband met de bezuinigingen is het onderhoud vooral gericht op verkeers- en constructieve veiligheid. Met name aan esthetische aspecten, zoals schilderwerk, is minder aandacht besteed. Exploitatieramingen in € 1.000 Onderhoud bruggen, kunstwerken kaden en * parken

Begroting 2011 primitief

Begroting 2011 na wijziging

Realisatie 2011

251

177

135

*

De cijfers vermeld bij het onderhoud bruggen, kunstwerken, kaden en parken hebben betrekking op onderhoud gebouwen door derden en schilderwerk. De onderhoudsbudgetten zijn in de loop van 2011 aangepast aan het geactualiseerde onderhoudsplan.

8. Groen De gemeente bezit ongeveer 15.700 bomen en circa 165 ha. groen. De beleidsnota groenbeheer Gorinchem “Kiezen voor Groen” is in de raadsbijeenkomst van februari 2005 gepresenteerd. Centraal staat in de nota het gewenste kwaliteitsbeeld en kostenniveau van het openbaar groen. In 2009 is deze beleidsnota geactualiseerd middels de „Uitgangsnota groenbeheer‟. Dit betreft een toelichting op de beleidskeuzes en de uitvoering van het groenbeheer in de gemeente Gorinchem. Door recente ontwikkelingen en de uitkomst van AHAD2 zal de uitgangspuntennota groenbeheer geactualiseerd worden (voorjaar 2012).


102

Exploitatieramingen in € 1.000 * Beheer openbaar groen



Realisatie 2011 650

*

De cijfers vermeld bij het beheer openbaar groen hebben alleen betrekking op het onderhoud in het kader van beheer van openbaar groen vallende onder het gelijknamige collegeproduct (CP60010) en niet op het onderhoud in het kader van renovatie openbaar groen of het onderhoud groen bij sportvelden e.d. ** In het boekwerk Programmabegroting 2011 is abusievelijk een bedrag van 688 opgenomen. Dit bedrag had 695 moeten zijn.

9. Verlichting De gemeente heeft 8.000 lichtpunten in haar bezit. Het beheerplan Openbare Verlichting is in ontwikkeling, waarbij het gewenste onderhoudsniveau moet worden vastgesteld. Er is een onderzoek geweest of het beheer van de openbare verlichting bij het bureau OVL Lek-Merwede moet blijven of door de gemeente Gorinchem zal worden overgenomen. De conclusie van dit onderzoek is dat het beheer bij het bureau OVL Lek-Merwede blijft en dat dit vanaf 2012 een bezuiniging zal opleveren. Exploitatieramingen in € 1.000 * Onderhoud openbare verlichting



Realisatie 2011 149

*

De cijfers vermeld bij het onderhoud openbare verlichting hebben betrekking op onderhoud buiteninstallaties en periodieke uitwisseling lampen. ** In het boekwerk Programmabegroting 2011 is abusievelijk een bedrag van 247 opgenomen. Dit bedrag had 274 moeten zijn.

10. Kinderopvang Exploitatieramingen in € 1.000 Onderhoud diverse gebouwen * kinderopvang

Begroting 2011 primitief **

31

Begroting 2011 na wijziging

Realisatie 2011

59

44

*

De cijfers vermeld bij het onderhoud hebben betrekking op onderhoud gebouwen door derden, technisch onderhoud en schilderwerk. ** In het boekwerk Programmabegroting 2011 is abusievelijk een het budget voor schilderwerk (28) niet meegenomen.

11. Gebouwen In de Programmabegroting 2011 zijn in de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen de volgende gemeentelijke gebouwen onderscheiden: Panden gemeentelijke diensten: Stadhuis, Brandweerkazerne, onderkomen BOR Haarsekade en gebouw Reinigingsdienst; Panden en instellingen Stichting Gorinchemse Sportaccommodaties (SGS). Panden gemeentelijke diensten e Dit jaar is voor het Stadhuis buitenschilderwerk uitgevoerd. Ook is de dakbedekking boven de 3 etage gerenoveerd en zijn persluchtcilinders van rookluiken in de hal van het stadhuis vervangen. Van “gebouw C” is 50% van de buitenzonwering vervangen. Verder zijn diverse onderdelen van de werktuigbouwkundige installaties vervangen en is het waterleidingsysteem geheel gereinigd, nadat op enkele plaatsen sporen van legionella waren aangetroffen. Er is een beheerprogramma opgesteld waar uitvoering aan wordt gegeven. Tenslotte is in 2011 de uitbreiding van het Regionaal Archief afgerond. Bij het gebouw van de Reinigingsdienst (Boezem 3) is de vloer van de wasstraat voorzien van beschermende staalplaten, omdat tegelwerk kapot werd gereden. Daarnaast zijn de betonnen randen van het losstation van veegwagens gerenoveerd. Tenslotte zijn het gebouw en de loodsen geschilderd. Bij de Brandweerkazerne zijn intern een aantal aanpassingen uitgevoerd in het kader van de regionalisering. In het gebouw van de Buitendienst (Grote Haarsekade 125) zijn douches en waterinstallaties aangepast om deze legionellaproof te maken.


103

Sport Stichting Gorichemse Sportaccommodaties (SGS) beheert 2 sporthallen en een subtropisch zwembad. Het gebruikersonderhoud van de panden is voor de stichting en het eigenaaronderhoud is voor de gemeente Gorinchem. Dit onderhoud is in de begroting opgenomen. Bij deze gebouwen zijn diverse installaties vervangen. Bij het zwembad zijn de beweegbare zwembadvloer en de glijbaan vervangen. Tenslotte is een controle uitgevoerd met betrekking tot de ophanging van diverse gebouwonderdelen. Exploitatieramingen in € 1.000 Onderhoud Stadhuis Onderhoud brandweerkazerne Onderhoud onderkomen BOR Onderhoud gebouw reinigingsdienst Onderhoud panden SGS

Begroting 2011 primitief 338 52 19 97 200

Begroting 2011 na wijziging 262 53 19 97 59

Realisatie 2011 248 64 18 80 57

De onderhoudsbudgetten hebben betrekking op (technisch) onderhoud gebouwen door derden en schilderwerk.

12. Monumenten Gorinchem telt 221 rijksmonumenten (gebouwen en objecten), hiervan zijn er 55 in eigendom van de Gemeente Gorinchem. De onderhoudsplannen van de gebouwen zijn in 2011 geactualiseerd. Bij diverse panden is regulier onderhoud gepleegd. Verder zijn enkele panden geschilderd. Daarnaast is de muur aan de Tolsteeg en de stelling van de Molen Nooit Volmaakt gerenoveerd. Exploitatieramingen in € 1.000 * Onderhoud diverse monumenten



Realisatie 2011 92

*

De cijfers vermeld bij het onderhoud diverse monumenten hebben betrekking op het collegeproduct Monumenten (CP60043). Het betreffen de onderhoudsbudgetten voor (technisch) onderhoud gebouwen door derden, uitbestede bouwkundige werkzaamheden en schilderwerk. Als gevolg van de actualisatie van de onderhoudsplannen zijn de budgetten in de loop van 2011 aangepast.

13. Grafmonumenten De gemeente draagt zorg voor een aantal onderhoudswerkzaamheden aan de grafbedekking. Voor deze werkzaamheden dienen de nabestaande te betalen, de zogenaamde „onderhoudsverplichting‟. Voor wat betreft het onderhoud van de monumenten gaat het om het jaarlijks schoonmaken en het - waar nodig rechtzetten van de steen. Deze werkzaamheden worden een keer per jaar uitgevoerd. Exploitatieramingen in € 1.000 * Onderhoud grafmonumenten


*


Realisatie 2011 31

De cijfers vermeld bij het onderhoud grafmonumenten hebben slechts betrekking op het onderhoud aan de grafbedekking. Hieronder valt niet het onderhoud aan de gebouwen of de groenvoorziening.


104

5.4 Financiering Inleiding In de Wet Financiering Decentrale Overheden (Wet Fido) worden de kaders gesteld voor een verantwoorde, prudente en professionele inrichting en uitvoering van de treasuryfunctie van decentrale overheden. Wij onderkennen het belang van een verantwoord en adequaat beheer van de gemeentelijke financiële middelen. Onze activiteiten op het gebied van treasury dienen zo transparant en beheersbaar mogelijk ingericht te zijn. Ons treasurystatuut vormt hierbij het gemeentelijke kader. In 2011 is een apart kader gesteld voor het onderdeel “garantie- en leningverstrekking”, dat naar verwachting in 2012 zal worden vastgesteld. Daarna zal ons treasurystatuut worden geactualiseerd. Renteontwikkelingen De marktrente voor langlopende geldleningen (10 jaar gelijk) liep in 2011 aanvankelijk op (tot maximaal 3,8% in april), maar zakte daarna – mede onder invloed van de Europese schuldencrisis – weer in, om zich in het tweede halfjaar te stabiliseren rond 2,8%. Gemiddeld kwam deze rentevoet over 2011 iets hoger uit: 3,21% (20: 2,96%). De marktrente voor kortlopend krediet (1-maands) bedroeg in 2011 gemiddeld 1,17% (2010: 0,58%). Dit tarief vertoonde in 2011 een grillig verloop: van 0,80% (begin 2011) verdubbelde zij bijna naar 1,50% (halverwege 2011), om het jaar weer af te sluiten op 0,80%. De tarieven blijven echter bijzonder laag, zodat wij zoveel mogelijk van deze lage geldmarktpercentages gebruik hebben gemaakt. De flexibele lening die wij in 2010 hebben aangetrokken, is ook op deze geldmarktrente gebaseerd (zie de toelichting op deze lening in het vervolg van deze paragraaf). Het rekening-couranttarief bleef in 2011 ongewijzigd op 3,35%. Financieringspositie / Leningenportefeuille Onze doelstelling is om zoveel mogelijk vaste activa (wegen, schoolgebouwen, grondexploitaties) met lange termijn vermogen te financieren. Lange termijn vermogen bestaat uit eigen vermogen en lang vreemd vermogen (voorzieningen en vaste schulden). Uit onderstaande tabel blijkt in hoeverre aan deze doelstelling wordt voldaan. Bedragen x € 1.000

Balans Balans 1 januari 2011 31 december 2011

Vaste activa en grondexploitaties

206.286

213.511

26.894

23.331

3.277

4.148

Vaste schulden (incl. flexlening)

166.910

173.706

Totaal lange termijn vermogen

197.081

201.185

9.205

12.326

Eigen vermogen Voorzieningen

Saldo gefinancierd met kort vermogen

Het aangaan en verstrekken van leningen, alsmede het verlenen van garanties, geschiedt uitsluitend voor de uitoefening van de publieke taak. Uitzetten van gelden op spaar- of depositorekeningen (dit komt bij onze gemeente zelden voor, ook in 2011 niet) gebeurt alleen als deze uitzettingen een prudent karakter hebben en niet zijn gericht op het genereren van inkomen door het lopen van een overmatig risico. Inzicht in de financieringsbehoefte verkrijgen we via het inschatten van kasstromen, het vastleggen van werkelijke inkomsten en uitgaven (cashmanagement) en via een periodieke investeringsplanning. In onderstaande tabel zijn de mutaties over 2011 in de leningenportefeuille (vaste geldleningen) verwerkt. Uit de tabel blijkt dat het gemiddelde rentetarief licht is toegenomen. Dit komt enerzijds door het aflossen van leningen met een lager dan gemiddeld rentepercentage en anderzijds door het aantrekken van een 16-jaars Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

105

fixe lening van € 5,5 miljoen tegen 4,25% (boven het gemiddelde rentepercentage; dit is overigens een zeer laag tarief voor een lening met dergelijke voorwaarden). De flexibele lening (met CAP, zie hierna) is niet in dit overzicht betrokken. Leningenportefeuille vaste leningen bedrag x € 1.000 Stand per 1 januari Nieuwe geldleningen Reguliere aflossingen Vervroegde aflossingen Stand per 31 december

gemiddelde rente in procenten 151.909 5.500 24.704

3,92 4,25 3,63

132.705

3,99

Nieuw financieringsinstrument Begin december 2010 hebben wij een nieuw financieringsinstrument ingezet. Het betreft een flexibele roll-over lening met een looptijd van 5 jaar, waarbij wij periodiek (elk kwartaal) kunnen bepalen welk bedrag wij aantrekken (tot een maximum van € 50 miljoen). Daarbij wordt tevens de rente vastgesteld op basis van het dan geldende (en op dit moment lage) 3-maands Euribor-tarief. Om het renterisico af te dekken is tevens een maximum rente (de zgn. CAP) afgesproken. Dit renteplafond bedraagt 2,925% gedurende de looptijd van 5 jaar. Omdat de verwachting is, dat de korte rente nog wel enkele jaren laag blijft, kan deze constructie ons veel geld besparen. Uiteraard moet bedacht worden, dat het uiteindelijke resultaat afhankelijk is van de actuele tarieven op de geldmarkt. Vanwege de looptijd (langer dan 1 jaar) en rentefixatie valt deze flexibele lening onder de langlopende schulden. Per 31 december 2011 is een bedrag opgenomen van € 41 miljoen. Gemiddeld bedroeg het rentetarief voor dit product 1,91%. Onze totale langlopende schulden bedroegen per 31 december 2011 derhalve € 173,7 miljoen. Rente-omslag Het renteomslagpercentage van onze gemeente bedroeg in 2011 5,0%. Aan de producten van de gemeente wordt dus op basis van deze “interne rekenrente” een rentebedrag in rekening gebracht. Omdat de laatste jaren de werkelijke (markt-) rente lager is dan deze 5,0% behalen wij een zgn. calculatievoordeel op de rentekosten. Dit voordeel bedroeg dit jaar ca. € 2,7 miljoen. In 2011 is de systematiek van (interne) rentetoerekening geëvalueerd. De conclusies uit deze “Notitie rentebeleid” waren onder meer, dat de huidige renteomslagmethode de meest gebruikelijke en meest geschikte methode is. Wel zal het renteomslagpercentage voortaan op een vooraf gedefinieerde manier jaarlijks bepaald worden. In dit percentage wordt onder meer rekening gehouden met recente marktontwikkelingen en de huidige leningportefeuille. Hierdoor wordt het percentage realistischer en eenduidig vastgesteld. Bovendien adviseert ook de regelgever (via de commissie BBV) dat gemeentes periodiek beoordelen of de gehanteerde interne rentevoet zich nog verhoudt tot de feitelijke marktrente. Wij stellen voor dit percentage uniform toe te passen. Dat betekent dat deze parameter gebruikt wordt voor de rentetoerekening aan activa, grondexploitaties, reserves en voorzieningen, begrote leningen en (jaarlijkse) grondexploitatieberekeningen. Door de nieuwe manier van bepaling van het renteomslagpercentage geven de rentelasten van de producten (op de exploitatie) een meer realistisch (zuiverder) beeld. Datzelfde geldt voor de uitkomsten van de grondexploitatieberekeningen. Voor 2012 komen wij via onze berekening tot een aanpassing van het percentage tot 4,2%. Risicobeheer Bij risicobeheer wordt het verwachte risicoprofiel van de gemeente afgezet tegen de wijze waarop de gemeente met deze risico‟s wenst om te gaan. We onderscheiden daarbij een aantal risico‟s, namelijk renterisico‟s (bestaande uit risico‟s op de vlottende schuld en risico‟s op de vaste schuld), kredietrisico‟s, debiteurenrisico‟s, liquiditeitsrisico‟s, koersrisico‟s en valutarisico‟s.


106

In de Wet Fido zijn voor de renterisico‟s wettelijke normen vastgesteld. Voor de vlottende schuld is dit de kasgeldlimiet en voor de vaste schuld de renterisiconorm. Op renterisico‟s wordt hierna verder ingegaan. Over koers- en valutarisico kunnen wij kort zijn. De gemeente beschikt niet over aandelen van beursgenoteerde ondernemingen en loopt als zodanig geen koersrisico. Overigens neemt de gemeente wel deel in het aandelenvermogen van een aantal (semi-)overheidsgerichte instellingen, zoals Bank Nederlandse Gemeenten, Oasen en Eneco Holding. Het risico op waardeverlies van deze aandelen is echter zeer beperkt. Verder doen zich bij onze gemeente slechts incidenteel transacties in vreemde valuta (bijvoorbeeld Amerikaanse dollars) voor, zodat het valutarisico verwaarloosbaar is. Renterisico vlottende schuld De kasgeldlimiet wordt berekend door middel van het door de minister van financiën vastgestelde percentage over het begrotingstotaal van het begrotingsjaar. Voor gemeenten is dit percentage vastgesteld op 8,5%. Een overschrijding van de kasgeldlimiet kan niet altijd zonder meer ongedaan worden gemaakt door langlopende geldleningen aan te trekken (zgn. consolidatie). Consolidatie kan onder de Wet Fido namelijk leiden tot een overschrijding van de renterisiconorm, die op de vaste schuld van toepassing is. De samenhang tussen beide normen dwingt tot het zoeken naar een evenwichtige opbouw van de leningenportefeuille. Voor wat de financieringsstructuur betreft is er vanuit gegaan dat allereerst de ruimte onder de kasgeldlimiet wordt benut. Ook in 2011 was het kortlopende krediet (veel) goedkoper dan langlopend, zodat in de financieringsbehoefte in eerste instantie zo veel mogelijk is voorzien door middel van “kort geld” (kasgeldleningen van een maand, rekening-courant en dergelijke). Zoals eerder beschreven profiteert ook de (langlopende) flexibele lening van de lage rentestanden van kortlopend krediet. Bepaling kasgeldlimiet In onderstaande tabel worden de kwartaalgegevens van de kasgeldlimiet gepresenteerd. Wij hebben deze limiet alleen in het eerste kwartaal licht overschreden. Bij een overschrijding van meer dan twee kwartalen moet de toezichthouder (provincie) worden geïnformeerd. Kasgeldlimiet (bedragen x € 1.000) Begroting 2011 Omvang begroting per 1 januari 2010 1. Toegestane kasgeldlimiet In procenten van de grondslag In bedragen 2. Omvang vlottende schuld Opgenomen gelden < 1 jaar Schuld in rekening courant Gestorte gelden door derden < 1 jaar Overige geldleningen (geen vaste schuld) Totaal 3. Vlottende middelen Contante gelden in kas Tegoeden in rekening courant Overige uitstaande gelden < 1 jaar Totaal

Rekening 2011 1e kwartaal 2e kwartaal

3e kwartaal

4e kwartaal

162.223

162.223

162.223

162.223

162.223

8,5% 13.789

8,5% 13.789

8,5% 13.789

8,5% 13.789

8,5% 13.789

3.000 6.000 9.000

2.833 11.635 14.468

8.008 8.008

6.115 6.115

1.667 7.113 8.780

30 30

37 37

23 23

57 57

18 18

13.789 7.985 5.804

13.789 6.058 7.731

13.789 8.762 5.027

Toets kasgeldlimiet Toegestane kasgeldlimiet (1) 4. Totaal netto vlottende schuld (2-3) Ruimte(+)/Overschrijding(-); (1-4)


13.789 8.970 4.819

107

13.789 14.431 642-

Renterisico vaste schuld Het renterisico voor de vaste schuld wordt sinds 2009 niet meer berekend door middel van een percentage over de totale schuld per 1 januari. Na een wijziging van de wet Fido moet dit percentage namelijk berekend worden over het begrotingstotaal. Dit percentage vastgesteld op 20%. De renterisiconorm houdt in, dat de jaarlijks verplichte aflossingen en de renteherzieningen niet meer mogen bedragen dan 20% van het begrotingstotaal. Hiermee wordt nagestreefd dat gemeenten hun vaste leningportefeuille zodanig spreiden dat de renterisico‟s gelijkmatig over de jaren zijn verdeeld. Het werkelijke renterisico wordt berekend door te bepalen welk deel van de portefeuille aan vaste schuld in enig jaar geherfinancierd moet worden uit het aangaan van nieuwe leningen en voor welk deel van de vaste schuld de geldnemer een wijziging van de rente op basis van de leningsvoorwaarden niet kan beïnvloeden (renteherziening). Het zo berekende bedrag geeft dan het leningbedrag aan waarover een renterisico wordt gelopen. De omvang van dat risico hangt uiteindelijk af van het verschil tussen de voor de betreffende leningen geldende rente en de marktrente. Onderstaande tabel brengt het renterisico ten opzichte van de renterisiconorm in beeld voor de jaren 2011 t/m 2014 (berekend naar de stand per 31 december 2011). Renterisico's vaste schuld (bedragen x € 1.000) 2011 2012 2013 2014 Renterisico's Renteherziening op vaste schuld o/g Renteherziening op vaste schuld u/g 1 Renteherziening op vaste schuld (per saldo)

-

-

-

-

2

Aflossingen

24.822

17.857

15.430

14.959

3 4

Renterisico op vaste schuld (1+2) Renterisiconorm

24.822 32.445

17.857

15.430

14.959

5a Ruimte onder renterisiconorm 5b Overschrijding renterisiconorm

7.623 -

Berekening renterisiconorm Begrotingstotaal 2011 4a Vastgelegd percentage (bij min. regeling) 4b Renterisiconorm

162.223 20% 32.445

Uit de hierboven gepresenteerde tabel blijkt dat het renterisico onder de risiconorm blijft. Voor een volledig overzicht van de opgenomen geldleningen wordt verwezen naar de leningenstaat, die in de toelichting op de balans van deze jaarrekening is opgenomen. Naast bovengenoemde cijfers geven ook de navolgende kengetallen een beeld van de ontwikkeling van onze schuldpositie vanaf 2008. De cijfers zijn voor onze gemeente afgezet tegen het gemiddelde van de Nederlandse gemeentes (onderzoek VNG en CBS, gepubliceerd in 2011) Ontwikkeling schuldpositie

2008

2009

2010

2011

Debtratio (in %) Netto schuld (bedrag x € 1.000) Netto schuld per inwoner (in €)

86 161.562 4.680

88 171.651 4.948

88 181.819 5.217

90 191.864 5.471


108

Gemid. NL 2009 60 86.907 2.357

De „Debtratio‟ geeft het gedeelte van het totale vermogen aan, dat met vreemd vermogen is gefinancierd. De „Netto schuld‟ is gedefinieerd als het totaal vreemd vermogen (kortlopende en langlopende schulden) minus kortlopende vorderingen en liquide middelen. De schuldratio‟s van onze gemeente vertonen een stijgende tendens, terwijl ze bovendien duidelijk boven het landelijk gemiddelde liggen. Daarnaast is het voorgenomen investeringsniveau (in onder meer onderwijshuisvesting) voor de komende jaren aanzienlijk te noemen. In combinatie met de huidige economische ontwikkelingen, die de gemeentelijke grondexploitaties onder druk zet, is besloten om een extern onderzoek naar de schuldpositie van de gemeente uit te laten voeren. Kernvraag in dit onderzoek, waarvan de uitkomsten in april 2012 worden verwacht, luidt: “Kan de gemeente de (rente-) lasten in de toekomst blijven dragen?” Kredietrisico’s Kredietrisicobeheersing richt zich op de kredietwaardigheid van tegenpartijen bij financiële transacties. Kredietrisico‟s kunnen zich op twee manieren manifesteren. Ten eerste is er het risico dat direct wordt gelopen via door de gemeente verstrekte geldleningen. Ten tweede is een kredietrisico aan de orde ten aanzien van verstrekte gemeentegaranties (ook wel borgstellingen genoemd). Dit laatste kan worden omschreven als een indirect kredietrisico. De leningen die wij verstrekken aan derde partijen, die – conform de Wet Fido - een publiek belang dienen, zijn beperkt (momenteel ca. € 1,8 miljoen). Behoudens een voorgenomen lening aan Stichting Lingeburcht (ca. € 5,3 miljoen), is de verwachting dat er in de komende jaren zeer beperkt middelen (langdurig) zullen worden uitgezet in de komende jaren. Als er toch sprake is van eventuele tijdelijke overtollige middelen, zullen deze worden uitgezet bij de BNG of een vergelijkbare instelling met ten minste een AA-minus-rating. Verleende garanties bestaan uit directe borgstellingen en via zgn. “achtervang”. Bij directe borgstellingen staat de gemeente jegens geldgevers borg voor de betaling van rente en aflossing op langlopende leningen die door organisaties of instellingen zijn aangetrokken, die veelal activiteiten verzorgen in het verlengde van de publieke taak. Achtervang houdt in dat de gemeente, al dan niet samen met het Rijk, een rol speelt in de zekerheidsstructuur van een waarborgfonds, zoals de Stichting Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Hierbij kunnen instellingen die bij een waarborgfonds zijn aangesloten tegen een lage rente lenen. Mede vanwege de strenge toelatingscriteria en periodieke toetsing door het fonds loopt de gemeente hierbij geen groot risico. Het totaal aan garanties beloopt voor onze gemeente circa € 320,3 miljoen per 31 december 2011 (zie ook het overzicht bij de “Toelichting op de balans”). In 2009 is een discussie ontstaan over het verstrekken van garanties en leningen. In juni 2011 is de financiële verordening ex. art. 212 vastgesteld, waarin is afgesproken met een raadsbeleidskader Garantiestelling te komen, waarin criteria voor het verstrekken van garanties, waarborgen en leningen worden geformuleerd. De klankbordgroep Financiën heeft op 22 november 2011 een aantal voorkeuren voor dit kader uitgesproken. Het uitgangspunt hierbij is dat het garantiebeleid “ondersteunend is aan” en een instrument voor het uitvoeren van inhoudelijk beleid. Het verstrekken van garanties en leningen is een bevoegdheid van het Collegeconform art. 160 Gemeentewet, maar de besluitvorming over nieuwe gemeentegaranties worden altijd “voorgehangen” aan de Raad. Rapportage over de nieuwe verleende gemeentegaranties vindt plaats via de reguliere planning- en controlcyclus. Normaliter zal in 2012 het raadsbeleidskader “garantiestelling – uitgegeven geldleningen” vastgesteld kunnen worden. Debiteurenrisico’s De debiteuren worden in de balans gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor dubieuze debiteuren. Deze voorziening is gevormd ten lasten van de algemene exploitatie reserve. Via de statische methode worden de debiteuren beoordeeld op inbaarheid aan de hand van vooraf vastgestelde criteria. Jaarlijks wordt de hoogte van de voorziening bepaald. Het saldo van deze voorziening per 31 december 2011 bedraagt € 228.000 en is niet gewijzigd ten opzichte van vorig jaar.


109

Kasbeheer / Saldobeheer De doelstelling van het kas- en saldobeheer is het optimaal afromen resp. aanvullen van de dagelijkse kasoverschotten en tekorten alsmede het minimaliseren van de rentekosten en het maximaliseren van rentebaten van de saldi op de diverse rekeningen-courant. Het betalingsverkeer verloopt via de huisbank (Bank Nederlandse Gemeenten). De daar aanwezige bankrekeningen zijn ondergebracht in een rente- en saldocompensatiecircuit. De rekeningen bij de overige banken worden afgeroomd en overgeboekt naar de huisbank. Door middel van een voortschrijdende liquiditeitsprognose wordt geprobeerd om een zo nauwkeurig mogelijke voorspelling van de in- en uitgaande geldstromen te maken, om vast te stellen of de gemeente op elk willekeurig moment tijdens de planningsperiode over voldoende geld kan beschikken om tijdig aan haar betalingsverplichtingen te voldoen. Hierbij is de kasgeld- en kredietlimiet de kritieke grens. Zo nodig wordt een lening aangetrokken op de geld- of kapitaalmarkt.


110

5.5 Bedrijfsvoering Inleiding In de raadsnotitie bedrijfsvoering is aangegeven dat de paragraaf Bedrijfsvoering de volgende elementen bevat: a. Kwaliteitszorg b. Personeels- en organisatiebeleid c. Bestuurlijke planning en control / stand van zaken rekenkameronderzoeken d. Voortgang rechtmatigheid

a. Kwaliteitszorg De gemeentelijke “Visie op dienstverlening” is leidraad voor de ontwikkeling van de contactkanalen en producten/diensten zoals die ingezet is. De visie beschrijft hoe de gemeente aankijkt tegen haar dienstverlening, wat daarbij de ambities en de doelstellingen zijn en langs welk ontwikkeltraject het resultaat gerealiseerd zal worden. Het betreft een ontwikkeltraject wat gestart is in 2009 en doorloopt tot 2015. Bij kwaliteitszorg gaat het ook om de evaluatie van de planning- en controlcyclus, zoals aangekondigd in het coalitieakkoord en waarvan de bevindingen worden meegenomen bij de uitwerking van de raadsopdracht Planning- en controlcyclus. Binnen het domein van het ambtelijke apparaat is gestart met het verbeteren van de kwaliteit van de meest risicovolle processen. In het coalitieakkoord „Iedereen telt mee‟ 2010–2014 staat ten aanzien van de verhouding raad-college nadrukkelijk aangegeven dat daadwerkelijk inhoud wordt gegeven aan het zijn van een lerende organisatie. Het borgen van kwaliteit binnen de organisatie staat daarbij centraal. Het verder vormgeven van de lerende organisatie binnen de verschillende domeinen, het ambtelijke apparaat, het college en de raad stond in 2011 centraal. b. Personeel- en organisatiebeleid Formatie AANTAL MEDEWERKERS/FTE's totaal mannen

jaar 2007 2008 2009 2010 2011

334 343 346 329 323

193 197 193 184 182

Bij de jaarrekening 2010 stond de formatie op De primitieve begroting 2011 ging uit van e Bij wijzing na de 1 tussenrapportage bedroeg de formatie in de begroting 2011 De stand bij de jaarrekening 2011 is

vrouwen

fte's

141 146 153 145 141

303,00 323,76 325,95 299,20 289,78

299,2 293,9 291,6 289,8

De terugloop van formatie zit verspreid over de hele organisatie en heeft te maken met de bezuinigingen op de bedrijfsvoering waaraan de directie zich verbonden heeft.


111

aantal medewerkers

400 350

300 250 200 150 100

50 0 totaal mannen vrouwen fte's

2007 334 193 141 303,00

2008 343 197 146 323,76

2009 346 193 153 325,95

PARTTIME/FULLTIME mannen parttime fulltime

jaar

2007 2008 2009 2010 2011

19 21 22 21 21

jaar

15-24

LEEFTIJDSOPBOUW 25-34 35-44

2007 2008 2009 2010 2011

3 6 5 3 2


174 176 171 163 161

45 46 46 37 36

120 112 102 98 97

112

2010 329 184 145 299,20

2011 323 182 141 289,78

vrouwen parttime

fulltime

99 102 101 105 102

42 44 52 40 39

45-54

55-64

Totaal

109 115 120 118 119

57 64 73 73 69

334 343 346 329 323

leeftijdsopbouw

140

120 15-24

100 25-34

80 35-44

60 45-54

40 55-64

20 0 15-24

2007 3

2008 6

2009 5

2010 3

2011 2 36

25-34

45

46

46

37

35-44

120

112

102

98

97

45-54

109

115

120

118

119

55-64

57

64

73

73

69

ontwikkeling formatie 335,00 323,76

325,00

325,95

315,00 fte's

305,00 299,20

303,00

295,00 289,78

285,00 2007

2008

2009 jaar


113

2010

2011

Ziekteverzuim Het ziekteverzuim over 2010 bedroeg 4,1% (landelijk 5,0% en de norm voor gemeenten lag ook op 4,1%) Over 2011 bedraagt het ziekteverzuim 3,8%. Landelijke cijfers zijn op dit moment (februari 2012) nog niet bekend. De verzuimscan over 2011 die de arbodienst heeft uitgevoerd geeft een lichte daling van het verzuim te zien ten opzichte van 2010. Het korte frequente verzuim blijft extra aandacht vragen. In overleg met het management zullen in het eerste kwartaal van 2012 afspraken gemaakt worden hoe hier mee om te gaan waarbij op basis van de scan duidelijk is dat het weinig zinvol is om een algemeen verzuimbeleid te voeren maar juist een gedifferentieerde verzuimaanpak op afdelings- of teamniveau. ZIEKTEVERZUIM jaar

Verzuimpercentage exclusief verzuim verzuim langer alle langer dan verzuimdan 1 jaar 1 jaar gevallen

meldingsfrequente

gemiddelde verzuimduur

landelijk gem. klasse 20 - 50.000 inw. exclusief verzuim verzuim alle langer langer dan verzuimdan 1 jaar 1 jaar gevallen

2007

5,5

1,3

6,8

1,8

9,7

4,5

0,6

5,1

2008

4,9

2,0

6,9

1,6

9,7

4,5

0,6

5,1

2009

4,6

1,6

6,2

1,6

11,2

4,5

0,5

5,1

2010

3,3

0,8

4,1

1,4

9,1

4,4

0,6

5,0

10,5

nog niet bekend

nog niet bekend

nog niet bekend

2011

3,3

0,5

3,8

1,5

ziekteverzuim 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0

3,0 2,0 1,0 0,0

2007

2008

2009

2010

2011

kort verzuim gemeente

5,5

4,9

4,6

3,3

3,3

kort verzuim landelijk

4,5

4,5

4,5

4,4

0

lang verzuim gemeente

1,3

2,0

1,6

0,8

0,5

lang verzuim landelijk

0,6

0,6

0,5

0,6

0

totaal verzuim gemeente

6,8

6,9

6,2

4,1

3,8

totaal verzuim landelijk

5,1

5,1

5,1

5,0

0


114

Inhuur Er is in 2011 zeer behoudend omgegaan met inhuur van externen. Onvermijdelijk (in kader van dienstverlening of wettelijke verplichtingen) en onuitstelbaar zijn sleutelwoorden. Daar waar mogelijk is binnen het eigen ambtelijk apparaat naar vervanging gekeken dan wel is collegiale doorlening ingezet. Uitgaven zijn binnen de daarvoor beschikbare budgetten opgevangen. In het verlengde van inhuur is nog het volgende te zeggen: Bij een aantal onderdelen van de organisatie wordt een deel van de formatie omgezet in een flexibele schil. Deze bevordert dat pieken en dalen in de werkzaamheden alsmede ziekteverzuim opgevangen kunnen worden De organisatie “huurt uit”: dit wil zeggen dat geprobeerd wordt om medewerkers collegiaal uit te lenen als daarom verzocht wordt Organisatie Vanwege de bezuinigingen op de bedrijfsvoering en vanwege de wijziging binnen de directie, is de evaluatie van de organisatiestructuur DAM 2009, doorgeschoven naar de eerste helft van 2012. Ook het medewerkerstevredenheidsonderzoek wordt in 2012 gehouden maar dan in maart/april. Verder hebben er als gevolg van de bezuinigingen op de bedrijfsvoering, tussentijds aanpassingen plaatsgevonden in de organisatiestructuur (samenvoeging Wijkbeheer en Veiligheid & kabinet en positionering Projectbureau binnen REO en terugbrenging directie van drie naar twee directeuren. Bezuinigingen In de zomer van 2011 hebben directie en management zich gebogen over de nieuwe bezuinigingen op de bedrijfsvoering en in het najaar van 2011 is hierover een besluit genomen. Van 2012 tot en met 2015 wordt een mix van bezuinigingen gerealiseerd op formatie, personeelsgelden, versobering van regelingen en faciliteiten enz. oplopend van € 450.000 tot € 750.000. Deze bezuinigingen zijn extra ten opzichte van de al gerealiseerde bezuinigingen in AHAD-1. Inkoop en aanbesteding In 2011 heeft een evaluatie plaatsgevonden van het inkoop/ en aanbestedingsbeleid. Ervaringen van inkoop- en aanbestedingsbeleid. Ervaringen van inkoopspecialisten, bestuur en organisatie, opmerkingen van de accountant, ontwikkelingen op gebied van (aanbestedings)wetgeving en ontwikkelingen bij andere gemeenten zijn daarbij meegenomen en hebben geresulteerd in enkele aanpassingen van het inkoop- en aanbestedingsbeleid. (N.B. het aangepaste beleid door B&W vastgesteld op 28 februari 2012, is vanaf 1 april 2012 van kracht. Gorinchem heeft zich gecommitteerd aan de landelijke doelstelling om 75% van de inkoop duurzaam te doen. Omdat Gorinchem niet beschikt over het meetinstrument van VROM om het percentage vast te stellen is eind 2011 begonnen met een eigen inventarisatie, een arbeidsintensief proces. In het eerste kwartaal van 2012 is er een onderbouwd percentage. In 2011 zijn diverse Europese aanbestedingen gestart, uitgevoerd en/of afgerond: hulpmiddelen Wmo, catering, energie, schoonmaak, bouw veertaxi, uiterwaardvergraving Avelingen etc. Daarnaast zijn, conform beleid, diverse nationaal openbare aanbestedingen (renovatie parkeergarage etc.) en meervoudig onderhandse aanbestedingen uitgevoerd.


115

c. Bestuurlijke planning en control, stand van zaken rekenkameronderzoeken Controlerende rol raad De controlerende rol van de raad is juridisch vastgelegd in de verordeningen 212, 213 en 213a van de Gemeentewet. De verordening art. 212 Gemeentewet uitgangspunten financieel beleid, wordt gekenmerkt door procesafspraken tussen de raad en het college. De procesafspraak houdt in dat in de verordening 212 geen inhoudelijke afspraken worden gemaakt over inhoudelijke beleidsthema‟s. Financieel afwijkingenbeleid U heeft een raadsinformatie brief ontvangen over de aanpassing van het zogeheten renteomslagpercentage. Het betreft een verlaging van de interne rekenrente van 5% naar 4,2%. De renteaanpassing past binnen het door uw raad vastgestelde financieel afwijkingenbeleid. Wij hebben u ook een brief inzake de nadere inkadering uitwerking motie 5 frictiekosten en tegenvallers (motie raad Perspectiefnota 30 juni 2011) gepresenteerd waarin aangegeven is dat de motie van toepassing is op de tegenvallers van incidentele en structurele aard waarbij de volgende criteria leidend zijn bij de analyse van een tegenvaller: beïnvloedbaar versus niet- beïnvloedbaar en wettelijk versus nietwettelijk. Klankbordgroep Financiële verordening Wij hebben met u in 2011 van gedachten gewisseld over de controlerende rol raad. Daaruit is een aantal uitgangspunten ten aanzien van de controlerende rol raad gedestilleerd. Uit deze bijeenkomst is de klankbordgroep Financiële verordening die uit een aantal raadsleden bestaat, ontstaan. Er heeft een eerste bijeenkomst plaatsgevonden wat geleid heeft tot een aantal zienswijzen ten aanzien van de financiële verordening, garantiestelling en verbonden partijen. In de klankbordgroep is gesproken over de financiële verordening art. 212, deze verordening is door u mei 2011 vastgesteld. Een vervolgbijeenkomst van de klankbordgroep heeft plaatsgevonden in het najaar van 2011 met als onderwerpen garantiestelling en verbonden partijen. Conform de jaaragenda zal in het voorjaar van 2012 hierover besluitvorming plaatsvinden. Onderzoek Stichting Beheer Gemeentelijke Accommodaties (SBGA) Wij hebben een onderzoek naar de financiële toestand Stichting Beheer Gemeentelijke Accommodaties (SBGA) en de belangrijkste risico‟s voor Gorinchem gestart. Het onderzoek is afgerond. U heeft in november 2011 gesproken over enkele leerpunten uit het onderzoeksrapport. Daarin is naar voren gekomen dat de stichting vooral een product van haar tijd is en er gehandeld is in de tijdgeest. Per 1 januari 2012 is de gemeente verantwoordelijk voor de regietaken van de SBGA - panden. Wij hebben in de Perspectiefnota 2012 € 250.000 gereserveerd voor het onderhoud aan de SBGA – gebouwen. Wij komen hierop terug in de eerstvolgende Perspectiefnota. Rekenkamer Wij hebben een nieuw rekenkamerlid mw. F. van Houwelingen in de raad van september 2011 benoemd als lid rekenkamercommissie voor de periode van 4 jaar. Wij hebben kennis genomen van het rekenkamerrapport onderzoek naar de Wet maatschappelijke ondersteuning. De uitkomsten van het rekenkamerrapport zullen meegenomen worden in de verdere uitwerking van de raadsopdracht Meedoen in de samenleving zoals wij verwoord hebben in de collegereactie op het rekenkamerrapport. Stand van zaken aanbevelingen rekenkamerrapporten Wij gebruiken de paragraaf Bedrijfsvoering om u inzicht te verschaffen in de stand van zaken uitvoering aanbevelingen rekenkamerrapporten.


116

Onderzoek grondbeleid (raadsbesluit oktober 2010) In 2011 is voortvarend gewerkt aan de aanbevelingen onderzoek Grondbeleid. Wij kunnen stellen dat door de vaststelling van de nota Grondbeleid in de raad van 16 juni 2011, het werken met een verkeerslichtenrapportage en het jaarlijks herzien van exploitatierekeningen invulling hebben gegeven aan de aanbevelingen van de rekenkamercommissie. Onderzoek Wet maatschappelijke ondersteuning (raadsbesluit 2011) In het najaar 2011 is het rapport Wet maatschappelijke ondersteuning aan de raad aangeboden. De aanbevelingen aan de raad luidden: vergroot transparantie in de verantwoording. Maak opgave, inzet en beoogde resultaten smart. Vier je successen en geef de raad beter zicht op de uitvoering van de Wmo. Geef de Wmo adviesgroep een verbindende rol. U heeft in de raad van 27 oktober 2011 kennis genomen van het rekenkamerrapport. In de discussie over het rekenkamerrapport over de Wmo is opgemerkt dat het, ten behoeve van de herkenbaarheid van de Wmo in de begroting (en ter voorkoming dat Wmo een apart programma wordt), wenselijk is dat voortaan de prestatievelden Wmo herkenbaar als speerpunt in de begroting 2013 worden opgenomen. De conclusies en aanbevelingen worden verder meegenomen bij de uitwerking van de raadsopdracht Meedoen in de samenleving.

d. Bestuurdersverklaring Bij de bestuurdersverklaring speelt de volgende regelgeving een rol: - Het Besluit accountantscontrole provincies en gemeenten; - Het geactualiseerde financieel afwijkingenbeleid (raadsbesluit april 2009); - Het plan van aanpak accountantscontrole dienstjaar 2011 (raadsbesluit oktober 2011); - Normenkader rechtmatigheid (raadsbesluit oktober 2011); - De rapportage interim-controle accountant, informatiebrief bestuurssamenvatting interim controle (29 februari 2012); - De norm voor de rapporteringstolerantie te handhaven op € 100.000; - De norm voor de goedkeuringstolerantie van maximaal 1% van de totale lasten van de gemeente; (€ 1,5 miljoen) te handhaven. Het college spreekt uit dat „De financiële beheershandelingen die tot uitdrukking komen in deze jaarrekening zijn binnen de financiële rechtmatigheidkaders van de raad en hogere overheden tot stand gekomen‟. Onderwerpen bestuurdersverklaring

Toelichting

Raad

College

Management

a. Door de raad gewenste rapporteringen: onder andere overschrijding van door de raad nader bepaalde (rapportering) toleranties.

De raad heeft in oktober 2011 de controle- en rapporteringtoleranties vastgesteld. Wij hebben binnen deze toleranties gehandeld. In ons afwijkingenbeleid hebben wij aangegeven dat wij financiële afwijkingen bij de toelichting op de programma‟s zullen opnemen. Wij verwijzen naar deze programma‟s.

Oordelen

Vaststellen Voorbereiden

b. Oorzaken waarom de gemeente niet binnen de tolerantiegrenzen (kaders) is gebleven.

Het college geeft in de jaarstukken bij de 14 programma‟s aan dat het ondanks de financiële afwijkingen binnen de kaders van de financiële rechtmatigheid is gebleven. Per programma is een toelichting op budgetafwijkingen groter dan € 50.000 gegeven. Wij hebben u recentelijk een brief gestuurd met de uitwerking motie frictiekosten en tegenvallers. De motie is van toepassing op tegenvallers van incidentele en structurele aard.

Oordelen


In de jaarstukken hebben wij de afwijkingen gerubriceerd conform ons eigen afwijkingenbeleid. Door het vaststellen van de jaarstukken stemt u achteraf (sanctioneert/ verschoont) in met de afwijkingen, omdat het immers uw budgetrecht raakt. In hoofdstuk 13.3 „Analyse afwijkingen

Oordelen


I Verplichte onderwerpen:

II Facultatieve onderwerpen: c. Oorzaken financiële afwijkingen in relatie tot het financieel afwijkingenbeleid.


117

Onderwerpen bestuurdersverklaring

Toelichting

Raad

College

Management

begrotingen en onrechtmatigheid‟ (art. 28 overzicht BBV lasten en baten) is per programma het aantal afwijkingen groter dan € 50.000 genoemd. In geld bedragen de begrotingsafwijkingen die in strikt formele zin onrechtmatig zijn aan de batenkant € 10,6 miljoen en aan de lastenkant € 55,6 miljoen. Het gaat bij de batenkant om het programma Bestuur en Communicatie (€ 10,5 miljoen) en bij de lastenkant het programma Woonvoorzieningen (€ 51,8 miljoen). Ter vergelijk: in 2010 bedroeg de afwijking binnen het programma Woonvoorzieningen € 0,3 miljoen. Wij verwijzen naar de paragraaf Grondbeleid en de toelichting op CP60004 grondexploitaties. Daarin is aangegeven dat de budgetoverschrijding met name veroorzaakt is door het treffen van voorzieningen voor negatieve ontwikkelingen binnen de grondexploitaties en de afwikkeling van een groot aantal grondexploitaties die niet waren gepland. Het aantal afwijkingen groter dan € 50.000 is 50% minder dan in 2010. In 2011 komen wij uit op 14 afwijkingen tegenover 29 afwijkingen in 2010. Deze begrotingsafwijkingen zijn in te delen in: beleidswijzigingen (A) op basis van nominale ontwikkelingen (B), onontkoombare (kosten)stijgingen (C) en begrotingsafwijkingen als gevolg van afwijkende inkomsten (of uitgaven)/ overblijvende middelen (D). Circa 50% van de afwijkingen hebben betrekking op afwijkende inkomsten (of uitgaven) overblijvende middelen (D). De afwijkingen die ontstaan zijn door mutaties in de reserves die niet door een voor 31 december van het verslagjaar genomen raadsbesluit zijn gedekt, komen in 2011 tot uitdrukking in het resultaat. d. Programma‟s /beleidsterreinen waar het goed en minder goed loopt bezien vanuit financiële rechtmatigheid.

De interne controles geven het beeld dat in 2011 volgens de geldende afspraken/regelgeving is gewerkt. De accountant heeft tijdens de tussentijdse controle jaarrekening 2011 een aantal processen gecontroleerd. U bent over de uitkomsten ervan op hoofdlijnen in via een raadsinformatiebrief geïnformeerd.

Oordelen


Oordelen


Het college is zich ervan bewust dat met name de interne controle binnen de programma´s Cultuur en sport en Zorg verbetering behoeven. Dit zijn processen met veel regelgeving (verordeningen) en waarin relatief veel geld omgaat. Het college is zich er ook van bewust dat de interne controle werkzaamheden gespreid over het jaar worden uitgevoerd. Programma Woonvoorzieningen: Constatering: Wij zijn het met de accountant (bestuurssamenvatting 2011 van de accountant) eens per grondexploitatie de meest haalbare programmering, fasering en reële ontwikkelingskansen en risico‟s stringent te blijven volgen. Risico-inschatting: Intern is een ontwikkeltraject opgezet om tot een adequatere risicobeheersing te komen. Ook is intern een ontwikkeltraject opgezet om de risico‟s grondexploitatie nauwgezetter te volgen. We noemen ook het werken volgens de principes van het projectmatig werken. Wij werken met een stoplichtenrapportage en hebben Ernst en Young opdracht gegeven tot een second opinion. Daarbij worden de parameters voor de grondopbrengsten tegen het licht gehouden, wordt gekeken naar het al dan niet op


118


Toelichting

Raad

College

Management

orde zijn van het administratieve proces, en worden de risico;s in de grondexploitaties door middel van scenario‟s verder in beeld gebracht.

Oordelen


Oordelen


Oordelen


Programma Onderwijs en Sport: Constatering De grootste subsidieontvangers (Arkelstad, Kinderopvang, Bibliotheek, Nieuwe Doelen, Stichting Gorcumse Sportaccommodaties) zijn gecontroleerd. Wij hebben op basis van de bepalingen uit de subsidieverordening geen onrechtmatigheden geconstateerd. Wij hebben wel de verantwoordingsinformatie bij de collegeproducten indien noodzakelijk aangevuld met de jaarverantwoording van de subsidie-instellingen. Risico-inschatting: Domein raad/ college: Uw raad heeft op 39 juni 2011 de motie herijking subsidiebeleid overgenomen. Deze wordt gekoppeld aan de raadsopdracht Cultuurbeleid. In de programmabegroting 2012 is een paragraaf Subsidies opgenomen die in de jaarstukken 2012 zal terugkomen. Domein management: Wij hebben vanaf 1 april 2010 een subsidie volg systeem via het interne pakket Decos in waarin de belangrijkste processtappen opgenomen zijn waardoor de kans op fouten verkleind wordt. Periodiek vindt een verbijzonderde controle door de afdeling Financiën plaats. Het naleven van de vermelde termijnen in de subsidieverordening, blijft een punt van aandacht. Een aantal subsidie instellingen (3) heeft de subsidie na 1 april ingediend, in een aantal gevallen was er uitstel. Programma Zorg: Constatering: De Wmo-processen zijn op basis van interne controle bevindingen op orde. Er vindt maandelijks een financiële controle en een controle zorgleveranciers (cliëntendossiers) plaats. Ook wordt een overzicht van de zogeheten persoonsgebonden budgetten (pgb) gemaakt. Hierop wordt bijgehouden of de cliënten aan hun verplichting hebben voldaan. De controle op de het CAK vindt via steekproeven plaats. Risico-inschatting: Er zijn werkafspraken gemaakt over de interne controle Wmo processen en daarmee zijn de financiële risico‟s voldoende afgedekt. Programma Bestuur en Communicatie: Constatering Wij zijn het ten aanzien van de verbonden partijen met de accountant eens dat er de gemeente geen structureel inzicht heeft in de risico‟s van de verbonden partijen. Risico-inschatting: Wij geven aan dat wij onze eigen paragraaf Verbonden partijen onderdeel risico‟s en kansen aan het doorontwikkelen zijn. Wij willen ook in de toekomst nadrukkelijker informatie over risico‟s en kansen vanuit de jaar- en begrotingsstukken verbonden partijen in de paragraaf Verbonden partijen opnemen om zo uw regie- en controlefunctie verder te verstevigen. In het voorjaar van 2012 krijgt u een geactualiseerd raadsbeleidskader verbonden partijen aangeboden.


119


Toelichting

Raad

College

Management

Constatering Wij beschikken over een interne quick scan rechtmatigheid – aanbestedingswijzen gemeente Gorinchem. In 2011 hebben 5 (ter vergelijk: in 2010: 5) Europese aanbestedingen plaatsgevonden. De aanbestedingen hebben conform de geldende regels plaatsgevonden. In 2011 heeft een evaluatie van het inkoop- en aanbestedingsbeleid plaatsgevonden. Risico-inschatting: Uit onze eigen bevindingen zijn onrechtmatigheden naar voren gekomen. Wij hebben kennis genomen van de notitie Verbonden partijen en aanbesteding van de commissie BBV. In de notitie wordt ingegaan op die omstandigheden waarbij het rechtmatigheids oordeel bij een gemeente beïnvloedt kan worden door niet-rechtmatig handelen van een instelling c.q. verbonden partij. Wij gaan in 2012 de eventuele gevolgen de BBV notitie voor Gorinchem analyseren. Indien er aanleiding toe is, komen wij hierop in de paragraaf Bedrijfsvoering terug. III Interne controles: f. Ingezette verbeteracties door college/management.

De kern van de in gang gezette verbeteracties zijn gericht op het verbeteren van de kwaliteit van de operationele processen. Een aantal processen zullen beschreven worden, ook naar aanleiding van het Zero based budgeting proces. Verder zet het management in op het nader borgen van de verantwoordelijkheden van de interne controles binnen de reguliere processen. Het onderbouwen van de wijze waarop de steekproef heeft plaatsgevonden en de zichtbaarheid van het „‟controlespoor‟‟ (besluitvorming in relatie tot regelgeving en dergelijke) is van belang. Punt van aandacht is dat jaarlijks tijdig (voorjaar) het interne controleplan gereed is. Voor 2011 is een intern controleplan beschikbaar met aandacht voor de te controleren processen en de onderbouwing van de steekproeven. Wij actualiseren het intern controleplan periodiek. Wij streven naar vereenvoudiging van checklisten en merken nadrukkelijk dat de lijsten geen doel op zich vormen, maar een hulpmiddel om het interne controleproces vorm te geven. Van belang is dat over relevante bevindingen het gesprek op gang komt tussen de betrokkenen om te beoordelen waar de werkprocessen doorontwikkeld worden, dit vanuit lerend perspectief.

Oordelen


g. Toepassing van hardheidsclausules.

Programma Zorg / subsidieverlening. Bij de subsidieverlening Staerk, SKG, Nieuwe Doelen, en bibliotheek) is op basis van art. 15 van de verordening de hardheidsclausule toegepast (het gaat dan om de indieningstermijn).

Oordelen


h. Via welke controles het college tot het oordeel is gekomen.

In toenemende mate steunt de accountant op de interne controles rechtmatigheid die door de vakafdelingen worden verricht. Wij merken op dat de deugdelijkheid van het interne controlesysteem verbeterd is. In toenemende mate wordt de wijze van steekproeven onderbouwd.

Oordelen


i. Speerpunten in de controle van het afgelopen jaar.

Het accent ligt op processen met een hoog risico, zoals Wmo en subsidies.

Oordelen


j. De mate waarin de accountant heeft kunnen steunen op de gemeentelijke controles bij het verkrijgen van zijn oordeel.

Wij hebben conform het intern controleplan 2011 aangegeven welke processen reguliere en extra aandacht krijgen bij de interne controles.

Oordelen



120

Single information Single audit (SiSa) De reguliere accountantscontrole is in 2006 uitgebreid met de zogeheten Single information Single audit (SiSa). Gemeenten hoeven voortaan minder informatie te verstrekken aan het Rijk over de besteding van specifieke uitkeringen. De controle van de SiSa door de accountant vindt integraal plaats in het proces totstandkoming jaarrekening. In de jaarrekening 2011 wordt in de SiSa bijlage over 17 specifieke uitkeringen (tegenover 14 in de vorige rekening) van het Rijk verantwoordingsinformatie afgelegd. Bij vier SiSa-uitkeringen is sprake van overlap, dat wil zeggen dat in de jaarstukken van 2011 een regeling terugkomt die in de jaarstukken van 2010 gemeenschappelijke regeling terugkwam. Het gaat dan om de uitkeringen: WSW, Gebundelde uitkering, Besluit bijstandsverlening en Participatiebudget, Onderwijsachterstandenbeleid (tijdvak 2011/2014). De SiSa regeling stimuleringsregeling woningbouw 2009 en de wet werkloosheidsvoorziening zijn vervallen. In de jaren 2008, 2009 en 2010 zijn ten onrechte geen kosten gedeclareerd in het kader van de brede doeluitkering Centrum voor jeugd en gezin. Aangezien de termijn hiervoor in 2011 verloopt, wordt voor de herziene Sisa-overzichten de Brede doeluitkering Centra voor jeugd en gezin (BDU CJG) voor de jaren 2008, 2009 en 2010 vastgesteld. De afrekening maakt deel uit van het rekeningresultaat (zie programma Zorg, CP 60060) De middelen met betrekking tot CJG lopen vanaf 2012 via het Gemeentefonds.


121


122

5.6 Verbonden partijen Inleiding Eén van de paragrafen die het besluit begroting en verantwoording (BBV) voorschrijft is de paragraaf Verbonden partijen. Volgens het BBV dient deze paragraaf ten minste informatie te bevatten over: - de visie, uitgangspunten m.b.t. verbonden partijen in relatie tot de realisatie van de doelstellingen die zijn opgenomen in de programmabegroting; - de beleidsvoornemens omtrent verbonden partijen. In juni 2007 is het rekenkamerrapport verbonden partijen verschenen. De visie en uitgangspunten voor de verbonden partijen als de gemeenschappelijke regelingen en CV‟s zijn verwoord in het raadsbeleidskader verbonden partijen. (april 2008). In april 2012 krijgt de raad een geactualiseerd kader aangeboden. Voor deze paragraaf is het criterium of de gemeente bij die partijen een bestuurlijk en een financieel belang heeft, bepalend. Bij verbonden partijen moet u denken aan deelname van een gemeente in vennootschappen (N.V.‟s), Commanditaire Vennootschappen (C.V.‟s), Gemeenschappelijke regelingen, stichtingen en verenigingen. Onder bestuurlijk belang wordt in dit verband verstaan: het hebben van een zetel in het bestuur of het hebben stemrecht. Met financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die achtergesteld zijn in geval van faillissement van de verbonden partij en/of dat financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente. In 2010 hebben wij onderzoek laten doen naar de toegevoegde waarde van enkele CV- BV modellen. Tegen deze achtergrond van de conclusies van dit onderzoek is besloten om de onderwijs CV‟s op te heffen. Het betreft de volgende CV‟s die in 2011 zijn opgeheven: -

CV Wonen, Leren en Zorg / gymnasium; CV Smalle brede school Laag Dalem Zuid (de Merwedonk); CV Hoefslag / Gomarus; CV Brede scholenbouw Gorinchem.

Welke verbonden partijen? Wij volstaan in deze paragraaf met het geven van een opsomming van de verbonden partijen: deelnemingen in NV‟s, gemeenschappelijke regelingen en Commanditaire Vennootschappen. Participaties in stichtingen, met uitzondering van de stichting OVO instellingen en verenigingen zijn in deze paragraaf niet opgenomen.

1. Deelnemingen (vennootschappen) Gorinchem heeft aandelen in haar bezit vanwege het algemeen belang. De gemeente neemt deel in diverse NV‟s. Zij is medeaandeelhouder. Het betreft de volgende NV‟s en BV‟s: - NV Bank voor Nederlandse Gemeenten; - NV Oasen; - NV Eneco Holding; - BV MerwedeLingeLijn (hieronder volgt nadere uitwerking)


123

BV MerwedeLingeLijn Doel Verbonden Partij

De BV MerwedeLingeLijn is opgericht voor de aanleg van de MerwedeLingeLijn tussen Dordrecht,en Geldermalsen. Zij is nu verantwoordelijk voor het beheer van deze lijn.

Relatie met programma

Wonen, Leven en Veiligheid

Partijen (privaat, publiek)

De 7 gemeenten gelegen langs de MerwedeLingeLijn, te weten: Dordrecht, Sliedrecht, Hardixnveld-Giessendam, Gorinchem, Giessenlanden, Leerdam, Geldermalsen

Bestuurlijk belang Een lid van het college neemt deel in het bestuur Financieel Belang

Totale omvang bedraagt ca. € 55 miljoen. Het aandeel Gorinchem ca. €10 miljoen.

Prestaties Effecten

* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen Vaststellen. * domein college: voortgang uitvoering Deelname aan MerwedeLingeLijn Beheer BV.

Voortgang/ ontwikkelingen

Het eerste deel van het project bevindt zich in de realisatie fase. Het tweede deel, met daarin Gorinchem Noord, start in de loop van dit jaar. Realisatie 2014-2015.

Risico’s en kansen

Met betrekking tot. Gorinchem Noord zijn de gronden verworven. Het bestemmingsplan is in procedure gebracht. 3 Mei wordt dit in de Raad van State behandeld. Reële kans dat voor de halte een apart bestemmingsplan opgesteld dient te worden. De ontwikkeling van de halte laat zich goed combineren met de geplande rondweg.


124

2. Gemeenschappelijke regeling 2.1 Gemeenschappelijke regeling (GR) Regio Zuid-Holland Zuid (ZHZ) Doel Verbonden Partij

De gemeenschappelijke regeling heeft ten doel een bijdrage te leveren aan het behartigen van gemeenschappelijke belangen van de deelnemers om een evenwichtige ontwikkeling van het gebied als geheel te bevorderen, mede in verhouding tot zijn omgeving in provinciaal, nationaal en Europees verband.


Bestuur en communicatie.


Deelnemende gemeenten in de Hoekse Waard, de Drechtsteden en AlblasserwaardVijfheerenlanden.

Bestuurlijk belang

Een lid van het college van de gemeente Gorinchem maakt deel uit van het dagelijks bestuur van de regio Zuid-Holland Zuid.

Financieel Belang

Het aandeel van Gorinchem in deze regeling op basis van het aantal inwoners is 7%, De regio volgt de accresontwikkeling Gemeentefonds inclusief drie jaar nacalculaties. De regio volgt nauwlettend de macro-economische ontwikkelingen. Zoals verwoord in de eerste tussenrapportage volgen wij de financiële ontwikkelingen op de voet. Er is een ambtelijke werkgroep en een bestuurlijke begeleidingsgroep om actuele ontwikkelingen met betrekking tot het onder andere Shared Service centrum Drechtsteden nauwlettend te volgen. Financiële bijdrage ZHZ -Zuid-Holland Zuid -Veiligheidsregio (Regionale Brandweer, Rampenbestrijding) -WMO ontwikkeling centra JGZ -GGD -Jeugdgezondheidszorg uniform deel -Bedrijfsgerichte milieutaken Totaal

raming 2011 0,2 miljoen p.m. 0,3 0,5 0,6 0,5 2,1 miljoen

werkelijk 2011 0,2 miljoen p.m. 0,3 0,5 0,6 0,5 2,1 miljoen

Prestaties Effecten

* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen Vaststellen gewijzigde gemeenschappelijke regeling. * domein college: voortgang uitvoering Deelname aan gemeenschappelijke regeling. Deelname aan bestuurlijke beleidsgroep om te bekijken hoe met de financiële problematiek om te gaan.

Voortgang en ontwikkelingen

Wij hebben u geïnformeerd over de ontwikkelingen regio en GGD Zuid-Holland Zuid. Het jaar 2011 is voor de regio ZHZ zoals u weet een turbulent jaar geweest. Zuid-Holland Zuid algemeen Gorinchem heeft deelgenomen aan de bestuurlijke werkgroep Toekomst Zuid-Holland Zuid. De huidige situatie bij de GGD heeft ons bevestigd in het oordeel dat de huidige „‟governance‟‟ voor de regio Zuid-Holland Zuid, met zijn diffuse structuur van verantwoordelijkheden en bevoegdheden, niet adequaat is om “in control” te komen. In de bestuurlijke werkgroep is een aantal scenario‟s besproken hoe de regio ZHZ er in de toekomst uitziet. Tijdens een interactieve bijeenkomst "Toekomst Zuid-Holland Zuid" op 21 september 2011 is door bestuurders en vertegenwoordigers van het raadsledenplatform gesproken over de diverse scenario‟s. Er was unanieme steun om de huidige bestuurlijke constructie van de regio op te heffen. De werkgroep Toekomst ZHZ heeft


125

het fiat gekregen om het voorkeursscenario verder uit te werken. Dit voorkeursscenario voorziet enerzijds in het onderbrengen van de Ambulancedienst in een publiek – private constructie onder de Veiligheidsregio. Anderzijds in de vorming van een enkelvoudige gemeenschappelijke regeling rondom de taken op het gebied van publieke gezondheid en jeugd(zorg). Wij hebben eind 2011 de gelegenheid gehad een zienswijze in te dienen op het definitieve eindrapport van de bestuurlijke werkgroep over de toekomst ZHZ. De zienswijze bestaat uit de volgende denklijnen: Wij zijn van mening dat Zuid-Holland Zuid als strategisch platform richting Den Haag (provincie, Rijk en EU) in positie moet blijven om zo zich blijvend te profileren zoals op de terreinen van economie, infrastructuur, groenstructuur en woon- en leefomgeving. Er zal dus altijd een bestuurlijk gremium moeten zijn om de gemeentelijke belangen op de schaal van ZHZ in Den Haag te vertegenwoordigen. Dit neemt niet weg dat wij onderschrijven om de huidige bestuurlijke constructie van de regio Zuid-Holland Zuid op te heffen zoals ook tot uitdrukking is gekomen tijdens de interactieve bijeenkomst Toekomst ZHZ op 21 september 2011 in Leerdam. Bij de toekomstige bestuurlijke constructie moet naar onze mening de inhoud nog meer leidend zijn met als uitgangspunt een minder complexe bestuurlijke structuur. Het gaat dan om het geschetste voorkeursscenario dat voorziet in: - het onderbrengen van de ambulancedienst in een publiek private constructie onder de veiligheidsregio; - de vorming van een enkelvoudige gemeenschappelijke regeling rondom de taken op het gebied van publieke gezondheid en jeugd(zorg). Rol gemeenteraad In het eindrapport over de toekomst van Zuid-Holland Zuid wordt ingegaan op de rol van de raden. Daarbij is een aantal denklijnen geformuleerd die wij onderschrijven. Het gaat daarbij om: -Het dagelijks bestuur van de gemeenschappelijke regeling komt in een vroeg stadium met een kadernotitie om recht te doen aan de kaderstellende en controlerende rol van de raden rondom de gemeentelijke planning en controlcyclus. -Er komt een bestuurlijke auditcommissie bestaande uit een zestal portefeuillehouders Middelen. Deze auditcommissie adviseert het dagelijks en het algemeen bestuur over financiële zaken. Zij bewaakt de naleving van de door de raad aangedragen kaders. Jaarlijks vindt door het dagelijks- en algemeen bestuur een overleg plaats met de accountant. Servicecentrum Drechtsteden De bestaande overeenkomst tussen de regio ZHZ en het Servicecentrum Drechtsteden is per 1 januari 2013 opgezegd. Vanaf 1 april jl. is de regio ZHZ bezig met de ontvlechting van het Servicecentrum. De regio doet dit samen met de Veiligheidsregio ZHZ, Omgevingsdienst ZHZ en Drechtsteden. Het ontvlechten leidt tot frictiekosten voor de drie regelingen en de deelnemende gemeenten. In december 2011 is het integrale voorstel relatie SCD / gemeenschappelijke regelingen Drechtsteden, Omgevingsdienst ZHZ, regio ZHZ en Veiligheidsregio ZHZ gepresenteerd. De afspraken die de besturen maken, worden in de meerpartijenovereenkomst en de afzonderlijke overeenkomsten tot dienstverlening tussen de drie regelingen en het SCD vastgelegd. Ten tijde van het opstellen van deze jaarstukken ramen wij het financieel risico inzake de frictiekosten SCD ad € 280.000 GGD Zuid-Holland Zuid 2011 was in veel opzichten een hectisch jaar voor de GGD Zuid-Holland Zuid. De


126

hectiek had betrekking op: Ontwikkelingen integrale jeugdgezondheid De besluitvorming rondom de integrale jeugdgezondheidszorg is een moeizaam proces. Ook in 2011 werd niet tot definitieve besluitvorming gekomen. De laatste beletsels waren van procedurele aard (pensioenfondsen, sociaal plan). Naar zich nu laat aanzien zal definitieve gunning plaatsvinden per 1 april 2012. Hoewel er sprake is van aanzienlijke doelmatigheidswinst, is er een maximaal risico becijferd van afgerond € 0,7 miljoen aan het eind van 2016. Vanuit de regio zal alles in het werk worden gesteld om dit risico zoveel mogelijk te elimineren. De gunning leidt tot een integrale jeugdgezondheidszorg met één doorlopend zorgaanbod voor 0-19 jarigen door één organisatie. Daardoor ontstaat zowel kwaliteits- als efficiencywinst. De medewerkers die werkzaam zijn bij de afdeling jeugdgezondheidszorg van de GGD Zuid-Holland Zuid gaan met hun werk mee naar het consortium (Rivas in deze regio). De jeugdgezondheidszorg in Gorinchem wordt blijvend uitgevoerd vanuit de bestaande vestigingen aan de Arkelsedijk en de consultatiebureaus aan de Jac Perklaan en de Boogschutterstraat. Het uitblijven van besluitvorming ten aanzien van de integrale jeugdgezondheidszorg heeft ook consequenties gehad voor de ontwikkeling van 2 dossiers: 1. het Digitaal dossier jeugdgezondheidszorg. Dit is opnieuw vertraagd. Verwachting is nu dat realisatie in 2012 kan plaatsvinden. 2. Maatwerkafspraken. De uitplaatsing van de integrale jeugdgezondheidszorg heeft enkel betrekking op het uniform deel (alle kinderen) en niet op het maatwerkdeel (specifieke groepen). Voor het maatwerkdeel 4-19 jaar dienen structurele afspraken te worden gemaakt met bij voorkeur de aanbieder van jeugdgezondheidszorg (het consortium Rivas/Careyn). Proces Van Goed naar Beter Het proces Van Goed naar Beter is opgestart vanwege de uitplaatsing van de jeugdgezondheidszorg. Hierbij is onderzocht of de GGD Nieuwe Stijl - ook na de uitplaatsing - in staat is om te voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen. Volgens de onderzoekers is dit het geval. Bestuurlijke wens is dat de rol van de GGD verandert van uitvoerder van publieke gezondheid naar regisseur op de uitvoering. Financiële positie De financiële positie van de GGD Zuid-Holland Zuid bleek zorgwekkend in 2011. Vanuit de regio ZHZ en GGD-organisatie is zwaar inzet gepleegd om de financiële huishouding op orde te brengen. Dit gebeurt langs verschillende wegen, o.a. door: - Opstellen van een saneringsplan - Opstellen van een productgerichte begroting 2012 - Een heroriëntatie op de kerntaken Rekening houdend met de financiële problemen bij de GGD hebben wij hiervoor bij de e 2 tussenrapportage 2011 een voorziening gevormd van € 400.000.Wij verwachten e dat 1 tussenrapportage 2012 van de GGD ZHZ duidelijkheid verschaft over de financiële situatie. Bureau Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten De jaarcijfers zijn op het moment van schrijven nog niet bekend. Wat de jaarstukken betreft heeft het BLVS een nieuwe opzet gepresenteerd. In de opzet is de doorgaande ontwikkellijn van kinderen van 4-18 jaar aangehouden. Hierdoor wordt het mogelijk om komende jaren analyses te maken op trends en ontwikkelingen in de regio en de onderwijscarrière (en onderbrekingen hiervan) van kinderen en jongeren in beeld te


127

brengen. Zowel inhoudelijk als cijfermatig zijn de jaarstukken 2011 een 0-meting en daarmee uitgangspunt voor komende rapportages en jaarstukken. Het DB van Zuid-Holland Zuid heeft het eindrapport over de toekomst van ZuidHolland Zuid voor zienswijzen gestuurd naar de colleges van B&W. Het definitief aannemen van dit rapport heeft ook gevolgen voor de bestuurscommissie BLVS en JPT die onder de GR Zuid-Holland Zuid valt. Werkschool is een nieuw initiatief bedoeld voor jongeren die via praktijkervaring en zorgvuldige begeleiding, aan de slag kunnen in een betaalde baan. Het gaat om jongeren tussen de 16 en 21 jaar die als leerling staan ingeschreven bij het Praktijkonderwijs en het Voortgezet Speciaal Onderwijs. Het concept wordt vanuit de Drechtsteden ontwikkeld. In 2012 zal Gorinchem nader onderzoeken in hoeverre dit concept voor onze gemeente haalbaar/werkbaar is. Transformatie van de jeugdzorg Na een gezamenlijke eerste oriëntatie op de jeugdzorg op 18 februari 2011 en een bestuurlijk overleg op 13 mei, hebben de wethouders jeugd(zorg) van de 19 gemeenten in Zuid-Holland Zuid uitgesproken gezamenlijk te willen optrekken bij het voorbereiden op de decentralisatie van de jeugdzorg. Een belangrijke aanleiding hiervoor is allereerst gelegen in de omvang en complexiteit van de benodigde transformatie van de jeugdzorg. Dit vraagt om bundeling van krachten. Bovendien hebben of krijgen de 19 gemeenten voor een belangrijk deel met dezelfde maatschappelijke partners te maken op het gebied van de jeugdzorg en lijkt het efficiënter en effectiever om gezamenlijk afspraken te maken met deze organisaties. Daarnaast werken de gemeenten op verschillende aanpalende beleidsterreinen al samen op regionaal of subregionaal niveau en is integratie van deze beleidsterreinen ten behoeve van jeugdigen en gezinnen een belangrijke motivatie voor de decentralisatie van de jeugdzorg. Tot slot is in de bestuursafspraken tussen Rijk, IPO en VNG aangegeven dat voor inkoop van specialistische zorg bovenlokale samenwerking vereist is en dat gemeenten één jaar de tijd krijgen om dit te organiseren. De 19 wethouders jeugd(zorg) hebben uitgesproken gezamenlijk te willen optrekken bij het ontwikkelen van een visie op de getransformeerde jeugdzorg, om op basis daarvan een transformatieplan te kunnen opstellen. Zij hebben daarbij de volgende aandachtspunten benoemd: de inhoud is leidend; vorm en structuur volgen op de inhoud; we gaan uit van het subsidiariteitsbeginsel (lokaal doen wat lokaal kan); we denken meerschalig; de drie subregio’s bundelen hun krachten voor het proces naar een visie en transformatieplan, door uit elke subregio tweebestuurders af te vaardigen voor een stuurgroep, en ambtelijke capaciteit vrij te maken voor een werkgroep; er wordt een bestuursopdracht uitgewerkt voor besluitvorming in de 19 colleges over deelname aan het gezamenlijke proces. In de bestuursopdracht wordt uitgegaan van een projectstructuur op Zuid-Holland Zuid niveau waarbij de leden van de bestuurlijke stuurgroep en het ambtelijk transformatieteam de drie subregio’s vertegenwoordigen. In de subregio’s vindt afstemming plaats met de decentralisaties Wet Werken naar Vermogen en extramurale begeleiding (AWBZ>Wmo). Risico’s en kansen

Over de voortgang en ontwikkelingen (Z-HZ en GGD) bent u separaat geïnformeerd. Wij hebben een voorziening GGD van € 0,4 miljoen opgenomen.


128

2.2 Gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid Doel Verbonden Partij

Het in opdracht van gemeenten en provincie, individueel en collectief, uitvoeren van wettelijke taken, adviestaken en programmataken op milieugebied en omgevingsrecht, op een zo efficiënt mogelijke manier en op een goed kwaliteitsniveau.


Werk en Milieu.


Regio Zuid-Holland Zuid en de provincie Zuid-Holland.

Bestuurlijk belang

De omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid is in bestuurlijke zin een zelfstandige organisatie. Deelnemers zijn de provincie en de regio Zuid-Holland Zuid. De regiogemeenten nemen niet rechtsreeks deel. Het algemeen bestuur bestaat uit vijf leden van het dagelijks bestuur van de regio ZHZ en twee gedeputeerden van de provincie Zuid-Holland. Binnen de omgevingsdienst is door het algemeen bestuur een bestuurscommissie ingesteld met de portefeuillehouders Milieu uit de provincie en de 19 gemeenten.

Financieel Belang

Voor 2011 geldt een inwonerbijdrage van € 124.800 en een bijdrage voor de uitvoering van de wettelijke milieutaken van € 327.400. De bijdrage van Gorinchem bedraagt in totaal (inclusief offertetaken) afgerond € 0,5 miljoen. De totale begroting (baten) van de Omgevingsdienst in 2011 bedraagt € 22,3 miljoen.

Prestaties Effecten

* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen De GR Omgevingsdienst ZHZ is een collegeregeling. De raad heeft met instemming kennis genomen van de GR en wordt verder geïnformeerd via deze paragraaf. * domein college: voortgang uitvoering Deelname aan gemeenschappelijke regeling ZHZ.


De omgevingsdienst ZHZ is per 1 januari 2011 daadwerkelijk van start gegaan. Op 13 oktober 2011 is een regionale bestuursconferentie gehouden over de regionale uitvoeringskwaliteit omgevingstaken ZHZ 2011-2015. Daar is met name gesproken over vernieuwing van het (milieu)toezicht op bedrijven en de methode om daar prioriteiten in te stellen. De bedoeling is om in de vernieuwde handhaving beter onderscheid te maken tussen activiteiten met een hoog risico en met een laag risico. Afgesproken om voor de doelen veiligheid en gezondheid een regionaal minimum uitvoeringsniveau af te spreken, waaraan elke gemeente zich conformeert. Deze algemene uitgangspunten worden in 2012 uitgewerkt in een risicomodel, dat de basis moet vormen voor het uitvoeringsprogramma voor 2013. In 2011 is begonnen met de voorbereiding van een voorstel tot wijzing van de Gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst ZHZ (GR OZHZ), dat een directe deelname van gemeenten aan de gemeenschappelijke regeling mogelijk moet maken. Op dit moment kent de GR OZHZ een getrapte deelname van gemeenten in de Omgevingsdienst via de GR Zuid-Holland Zuid. Gemeenten hebben gemeenten meermalen de voorkeur uitgesproken voor rechtstreekse deelname in de GR OZHZ om meer sturingsinvloed en transparantere besluitvormingsprocessen te krijgen. De planning is dat de nieuwe GR OZHZ op 1 januari 2013 in werking treedt. Voor de Omgevingsdienst is de exploitatie in 2011, vrijwel conform begroting, sluitend geweest. In 2011 is veel discussie geweest over de begroting OZHZ voor 2012. In haar zienswijze op de ontwerpbegroting heeft Gorinchem, net als veel andere gemeenten, gevraagd om de bezuinigingstaakstelling van 10% in 2012 ten opzichte van 2010 te realiseren. Vanwege afkoop van frictiekosten bleek dit niet haalbaar en is uiteindelijk


129

besloten tot een maximale bezuiniging zonder frictiekosten (2,5% per jaar en indexatie). Risico’s en kansen

Met de instelling van de omgevingsdienst wordt bevorderd dat kan worden voldaan aan de toenemende landelijke kwaliteitseisen, die worden gesteld aan de uitvoering van de betreffende taken. Daarnaast biedt de bundeling van gemeentelijke en provinciale milieutaken in een dienst, de kans de uivoering van deze taken (met name vergunningverlening, toezicht en handhaving) beter op elkaar af te stemmen.


130

2.3 Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid Doel Verbonden Partij

Om de risico‟s op het gebied van de openbare orde en veiligheid te beheersen is de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid opgericht. Hierin werken gemeenten, Regionale Brandweer, Regionale Ambulancevoorziening, Milieudienst Zuid-Holland Zuid en Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR) nauw samen met de Politie en Waterschappen. Daarnaast wordt er samengewerkt met overheidsdiensten en private partners. De Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid wil behalve optimaal voorbereid zijn op een ramp of crisis, ook een belangrijke rol spelen bij het voorkomen daarvan. Door de bundeling van krachten met haar partners zorgt de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid voor fysieke veiligheid, rampenbestrijding en crisisbeheersing.


Bestuur, communicatie en veiligheid.


Deelnemende gemeenten in de Hoekse Waard, de Drechtsteden en AlblasserwaardVijfheerenlanden.

Bestuurlijk belang

De burgemeester van de gemeente Gorinchem maakt deel uit van het dagelijks en algemeen bestuur van de regio Zuid-Holland Zuid. Tevens is hij vicevoorzitter. De gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio is op 1 juli 2009 in werking getreden. De raad van Gorinchem heeft in maart 2009 met instemming kennis genomen van het voorstel van de gemeenschappelijke regeling ZHZ om een aparte gemeenschappelijke regeling veiligheidsregio in het leven te roepen.

Financieel Belang

Het aandeel van Gorinchem in deze regeling op basis van het aantal inwoners is 7%, in geld bedraagt de bijdrage van Gorinchem € 0,4 miljoen in 2011. De mogelijkheden voor bezuinigingen worden in zelfde traject als bezuinigingen van andere regelingen in Zuid-Holland Zuid bekeken.

Prestaties Effecten

* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen Vaststellen kwaliteitsniveau brandweerzorg. * domein college: voortgang uitvoering Deelname aan gemeenschappelijke regeling. Vaststellen prestatieovereenkomst.


De gemeenschappelijke regeling veiligheidsregio wordt aangepast aan de ingevoerde wet op de veiligheidsregio‟s. Inhoudelijk geeft dat geen noemenswaardige wijzigingen. Voor de gemeentelijke processen in de rampenbestrijding is een professionaliseringstraject opgestart, om de gevolgen van de wet op de veiligheidsregio‟s efficiënt in te kunnen voeren, denk bijvoorbeeld aan de communicatie bij crisis. Als gevolg van rijksbeleid is het onderzoek naar de opschaling van meldkamers samen met Rotterdam Rijnmond opgestart. De veiligheidsregio heeft de afwikkeling van de brand in Moerdijk aangegrepen om verbeteringen door te voeren in de voorbereiding op de crisisbeheersing. Tot slot heeft de veiligheidsregio een vertaalslag gemaakt van enerzijds de nieuwe wettelijke normen van de opkomsttijden van de brandweer (hoe snel de brandweer ergens moet kunnen zijn) en anderzijds de uitvoeringspraktijk in onze regio. Het lokaal vaststellen van dat niveau is een verantwoordelijkheid van de gemeenteraad. Het college zal daartoe een voorstel doen aan de gemeenteraad, inclusief eventueel begeleidende maatregelen om in delen van de stad waar dat niveau alleen tegen zeer hoge kosten kan worden behaald, adequaat veiligheidsniveau te bieden.


Binnen de veiligheidsregio wordt de versterking van de brandweersamenwerking en de samenwerking op het gebied van gemeentelijke rampenbestrijding versterkt. Dat biedt kansen om de continuïteit van de brandweerzorg te verbeteren en om de voorbereiding op crises en rampen eenduidiger te organiseren voor de gehele regio en de samenwerking met aangrenzende gemeenten van Gorinchem buiten de regio als Lingewaal, Woudrichem en Werkendam te verbeteren.


131

2.4 Gemeenschappelijke regeling Alblasserwaard-Vijfheerenlanden (AV) Doel Verbonden Partij

Het vergroten van de regionale bestuurskracht in de regio AlblasserwaardVijfheerenlanden en het bevorderen van de regionale samenwerking op sociaal (welzijn), fysiek (regionale structuurvisie en regionaal woonbeleid), economisch (regionale economische visie) en openbare orde en veiligheid / bestuurlijk gebied (brandweer). Bijdragen aan de behartiging van gemeenschappelijke belangen om de evenwichtige ontwikkeling van het gebied te bevorderen.


Bestuur en Communicatie.


Gorinchem, Hardinxveld-Giessendam, Leerdam, Liesveld, Nieuw-Lekkerland, Graafstroom, Zederik, Leerdam.

Bestuurlijk belang

Een lid van het college neemt deel aan het bestuur. Het primaat van de raden wordt verankerd door het AV-besluitvormingsmodel die binnen de regionale beleidsvorming de lokale besluitvorming waarborgt. Ter voorbereiding en uitvoering van de kaders die door de raden worden vastgesteld gaan de colleges een gemeenschappelijke regeling aan. Deze regeling kenmerkt zich dus doordat geen bevoegdheden van de raden worden overgedragen. Het faciliterende karakter wordt doorgevoerd in de bestuurlijke vormgeving van de regeling: de GR AV heeft een algemeen en dagelijks bestuur. Ook dit bestuur heeft naast platformtaken, een procesmatige rol. Het algemeen bestuur heeft in de vergadering van 1 december 2010 ingestemd met de nieuwe gewijzigde Gemeenschappelijke regeling AV. De gewijzigde regeling is in december.

Financieel Belang

Het financieel belang in 2011 voor Gorinchem is een te betalen bijdrage van € 8,18 exclusief de inwonerbijdrage voor het Centrum voor Jeugd en Gezin. Het aandeel Gorinchem in AV-verband bedraagt € 0,4 miljoen. Deze extra bijdrage dient ter versterking van de strategische samenwerking in A-V verband. Deze versterking komt tot uitdrukking in de kwantitatieve en kwalitatieve uitbreiding van de bestuursondersteuning (Regiobureau) De rijksoverheid heeft aangekondigd te gaan bezuinigen, ook op de gemeentefondsbijdragen aan de gemeenten. Om richting te geven aan de opgave die daaruit voortvloeit, heeft het algemeen bestuur aan iedere gemeenschappelijke regeling in de Alblasserwaard – Vijfheerenlanden besparingsvoorstellen tot 10% van de netto gemeentelijke bijdrage uit te werken. Het aandeel Gorinchem in het Centrum voor Jeugd en Gezin bedraagt € 0,3 miljoen.

Prestaties Effecten

* domein raad Aan het begin van deze nieuwe bestuursperiode zijn afspraken gemaakt over: - op welke terreinen de gemeenten samenwerken, dit betreft de domeinen Economie en Toerisme, Fysiek (ruimtelijke ordening, wonen, verkeer en vervoer), en Sociaal (Jeugd,en Onderwijs, cultuur en Wmo); - de samenstelling en verantwoordelijkheden van algemeen en dagelijks bestuur, de domeincoördinatoren en de portefeuillehoudersoverleggen; - de rol van de gemeentesecretarissen en de ambtelijke ondersteuning; - de communicatie richting de raad, de afzonderlijke colleges zijn en blijven verantwoordelijk voor een goede communicatie. * domein college Het deelnemen aan de diverse overlegplatforms (regionale portefeuillehoudersoverleggen). In 2011 zullen besparingsvoorstellen tot 10% van de netto gemeentelijke bijdrage tot stand moeten komen.


132


U krijgt periodiek een informatiebrief van de colleges AV aan de gemeenteraden AV waarin u geïnformeerd wordt over onderwerpen uit de vergaderingen van het Algemeen bestuur. In aantal van deze onderwerpen komt terug in deze paragraaf Verbonden partijen. De begroting 2011 van de regio AV maakt integraal onderdeel in beleidsmatige en financiële zin uit van de gemeentelijke programmabegroting. De inwonerbijdrage van de gemeenten aan de regio AV is ruim 10% lager dan in de meerjarenbegroting 2011 was voorzien. Domein Fysiek De regio constateert dat de gevolgen van de bevolkingskrimp op termijn terug te brengen zijn tot zeer overzichtelijke proporties. Verder wordt gewerkt aan visie 2030, waarbij het zwaartepunt van het proces in 2010 komt te liggen. We doelen hiermee op de nieuwe gemeenteraden. Ook wordt inzet gepleegd om provinciale en Europese subsidies binnen te halen. Woonbeleid Er is een regionale huisvestingsverordening in ontwikkeling. Door niet eensluidende belangen is deze nog niet vastgesteld. Inmiddels is wel het regionaal woonprogramma doorgelicht en is bekeken, ook in het licht van de kredietcrisis, of een zo groot mogelijk deel van het programma daadwerkelijk kan worden gerealiseerd. Hierover is de raad in augustus jl. via een raadsinformatiebrief uitvoerig (incl. toezending rapporten) geïnformeerd. De regio heeft geconstateerd dat de gevolgen van de bevolkingskrimp op termijn terug te brengen zijn tot zeer overzichtelijke proporties. Verder wordt gewerkt aan visie 2030, waarbij het zwaartepunt van het proces in 2010 komt te liggen en de daadwerkelijke werkzaamheden om te komen tot een nieuwe overallvisie vanaf 2011 zullen plaatsvinden. Aansluitend zal vanaf 2013 (of zoveel mogelijk eerder) worden gestart met het opstellen van een nieuwe regionale Woonvisie. Huisvesting Jeugdzorgcentrum In de regio is er een gezamenlijke huisvesting van diverse instellingen op het gebied van de Jeugdzorg; het Jeugdzorgcentrum (JZC) aan de Touwbaan 11 te Gorinchem. De gedachte is om het JZC te laten overgaan in de backoffice van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). De Grote Rivieren is hoofdhuurder van het pand en vindt dat het primaat voor het CJG bij de gemeenten ligt. Het Algemeen Bestuur heeft besloten niet op dat verzoek in te gaan. Redenen: huur (en onderhuur) van onroerend goed is geen taak van en voor de regio; voor de financiering van de BackOffice CJG zijn vooralsnog maar tot 1 januari 2012 financiële middelen beschikbaar; de gemeenten voeren wel de regie over het CJG, maar dat houdt niet in dat zij direct of indirect (mede-)verantwoordelijk zijn voor de (gezamenlijke) huisvesting van de partners binnen het CJG. Domein Economie & Toerisme Met de inzet van ambtelijke capaciteit van Gorinchem is een uitvoeringsprogramma voor de komende jaren opgesteld. Eveneens met ambtelijke inzet van Gorinchem wordt parttime invulling gegeven aan het programmamanagement Economie & Toerisme, mede om uitvoering te geven aan het opgestelde uitvoeringsprogramma. De grootste aandacht gaat op het domein Economie uit naar twee onderwerpen. In de eerste plaats wordt gewerkt aan de actualisering van de uit 2007 daterende regionale bedrijventerreinenstrategie AV. Daarnaast wordt een concept uitgewerkt voor een centraal loket voor de uitgifte van bedrijventerreinen in de regio AV.


133

Op het domein Toerisme is aandacht besteed aan het meer betrekken van de recreatieondernemers bij de visievorming 2030. De input die voortkomt uit het proces van de visievorming dient tevens als basis voor een op te stellen activiteitenprogramma voor de jaren 2012 e.v. Hiervoor is een eerste aanzet gegeven in het verslagjaar. In 2011 heeft de GR AV een financiële verordening en een controleverordening vastgesteld waarin een aantal financiële afspraken zijn vastgelegd. Domein bestuursondersteuning Bestuurlijke voortgang In de verslagperiode is gewerkt aan het opstellen van de Startnotitie “Visie 2030 regio Alblasserwaard –Vijfheerenlanden”. In deze startnotitie zijn de opbrengsten van de discussie die in de verschillende raden, waaronder die van Gorinchem, de afgelopen maanden gevoerd zijn, verwerkt. U heeft met genoemde startnotitie regio AV op 20 april 2011 ingestemd. In december 2011 heeft een debat plaatsgevonden met het regiobureau, net zoals de overige AVgemeenten, over een aantal toekomstscenario‟s regio Alblasserwaard Vijfheerenlanden. Het maatschappelijk middenveld vervult in dit traject een Fnadrukkelijke rol. De besluitvorming moet hierover nog plaatsvinden. Er ligt hierbij een nauwe verwantschap met de raadsopdracht het land van Arkel die door u in juni 2011 is vastgesteld. Essentieel verschil is dat het bij de uitwerking van het land van Arkel gaat om de bestuurlijke visievorming vanuit het perspectief Gorinchem en bij het visietraject AV 2030 vanuit het perspectief de regio AV. Financiële voortgang De voorlopige cijfers uit de derde managementrapportage 2011 geeft een geprognosticeerd voordeel van € 79.000 (als resultaat voor bestemming). Deze managementrapportage bevat in bestuurlijke zin verder geen opvallendheden. Het geprognosticeerde voordeel is een saldo van plussen en minnen. Het exploitatieresultaat tot en met september 2011 bedraagt € 1.277.000. Een prognose van de baten en lasten ultimo 2011 laat een resultaat voor bestemming van € 263.000 negatief zien. Van dit resultaat dient: € 251.000 onttrokken te worden aan de bestemmingsreserve Centrum voor Jeugd en Gezin, zijnde het resultaat van het project CJG. Een bedrag van € 68.000 worFdt onttrokken aan de bestemmingsreserve Regiofonds voor de cofinanciering van Leaderprojecten,€ 40.000 dient te worden onttrokken aan de algemene reserve zijnde de extra bijdrage aan het RIEC. Een bedrag van € 17.140 dient gestort te worden in de algemene reserve, zijnde het e e positieve resultaat van de 1 en 2 managementrapportage 2011. Hierdoor blijft een geprognosticeerd resultaat na bestemming ultimo 2011 over van € 79.000 positief. Risico’s en kansen

We noemen de financiële bedreigingen die op de gemeenten afkomen. De rijksoverheid heeft aangekondigd te gaan bezuinigen, ook op de gemeentefondsbijdragen aan de gemeenten. Om richting te geven aan de opgave die daaruit voortvloeit, heeft het algemeen bestuur aan iedere gemeenschappelijke regeling in de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden besparingsvoorstellen tot 10 procent van de netto gemeentelijke bijdrage uit te werken. De kansen voor de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden liggen vooral in het visietraject AV 2030. Het regioscenario is opgesteld op basis van de kernwaarden AV bijzondere kwaliteit van cultuurlandschap en historische steden, grote sociale cohesie en innovatiekracht van het bedrijfsleven. Daarbij gaat het voor al om het verder uitdragen van het unieke karakter en de unieke


134

ligging van de AV tussen de Randstad, de Brabantse stedenrij en de regio Utrecht. Van belang daarbij is om aan te geven waarmee de regio zich onderscheidt ten opzichte van de omliggende regio‟s. De kansen liggen hierin op regioniveau gezamenlijk op te trekken bij prominente dossiers (verkeer en vervoer e.d.) richting Den Haag en Brussel, bijvoorbeeld als het gaat om het verkrijgen van Europese subsidiemiddelen.


135

2.5 Gemeenschappelijke Regeling Vuilverwerking Dordrecht en Omstreken (Gevudo, Huisvuilcentrale, HVC te Alkmaar) Doel Verbonden Partij

Het op milieuverantwoorde wijze verwerken van ons afval.


Wonen, leven en milieu.


Publieke partij die zich sterk profileert als nutsbedrijf en zich sterk toelegt op duurzaam ondernemen.

Bestuurlijk belang

Een lid van het college neemt deel aan het bestuur. Via de GR is er enige invloed op het beleid van HVC en levert de GR een lid in de raad van commissarissen en een lid in de AV.

Financieel Belang

Tegen maatschappelijk verantwoorde kosten verwerken van het afval. Gorinchem is deelnemer is de gemeenschappelijke regeling Gevudo welke de aandelen beheert van de NV HVC. Het betreft hier een belang van 20%.

Prestaties Effecten

Door gerichte investeringen bij HVC wordt er meer energie opgewekt en is een biomassacentrale in gebruik genomen. * domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen Zie raadsinformatiesysteem. * domein college: voortgang uitvoering Er is geen aanleiding tot nadere informatieverstrekking.


Zie raadsinformatiesysteem. HVC is bezig haar afvalcentrale in Dordrecht te moderniseren. In 2011/2012 worden verbrandingslijnen geoptimaliseerd en gaan de ovens zonder energieterugwinning buiten bedrijf. In 2011 verrijst op het Leerpark in Dordrecht de duurzaamheidsfabriek, een innovatief en technologisch centrum waar vernieuwende en intensieve samenwerking tussen bedrijfsleven en onderwijs op het gebied van duurzame ontwikkeling vorm krijgt. Algemene Ontwikkeling De focus komt meer en meer te liggen op scheiding bij de bron om meer hergebruik mogelijk te maken. HVC speelt hier op in door haar beleid te richten op het verder ontwikkelen en uitwerken van grondstofmanagement. Daarnaast ontwikkelt HVC zich van een bedrijf dat is gericht op afvalbeheer naar een duurzaam energiebedrijf. 2011 Op 25 augustus 2011 heeft de staatssecretaris Atsma (I&M) de langverwachte brief “meer Waarde uit Afval” aan de Tweede Kamer gestuurde. In zijn brief geeft Atsma aan te streven naar 83% recycling. Meer scheiding van huishoudelijk afval is van groot belang om die ambitie te realiseren. Focus op materiaalhergebruik maakt dat tal van initiatieven genomen worden om de inzameling van huishoudelijk afval nog nadrukkelijker op hergebruik in te richten. In juni 2011 is HVC een grootschalige praktijkproef met het gescheiden inzamelen van droge herbruikbare fractie uit het huishoudelijk afval gestart in zowel Sliedrecht als Noordoostpolder. Het doel van de praktijkproef is te onderzoeken of met deze wijze van inzamelen een forse stap gezet kan worden in het bereiken van de hergebruikdoelstelling voor huishoudelijk afval van 60% uit het Landelijk Afvalbeleid Plan 2 (LAP 2). De praktijkproef duurt tot mei 2012. In Nederlands is sprake van overcapaciteit voor het verbranden van restafval. Focus op materiaalhergebruik en afnemende hoeveelheden afval als gevolg van economische recessie versterken de impact van de overcapaciteit in verbranding.


136

Opdracht voor HVC is om materiaalhergebruik te optimaliseren en tegelijkertijd de beschikbare verbrandingscapaciteit (o.a. via import) optimaal te benutten waarbij tevens vol wordt ingezet op maatregelen gericht op het verlagen van de kostprijs. Met Koers 2015 is ingezet op het realiseren van een kostenreductie van 20% op de variabele kosten. De bouw van de vergistingsinstallatie in Middenmeer is bijna gereed. Vanaf februari 2012 start de levering zelf geproduceerd groen gas (aardgaskwaliteit). Het jaar 2012 beschouwt HVC als een pilotjaar om te kijken hoe de vergroening van de gasconsumptie van de aandeelhouders aangepakt kan worden. Als de vergisters in Middenmeer en Zwolle beide op volle toeren draaien, is de gezamenlijke jaarproductie 3 9 mln m . Risico’s en kansen

De wethouder milieu vertegenwoordigt de GR in de AV van HVC waardoor onze gemeente indirect meer betrokken is en invloed heeft op het beleid van HVC.


137

2.6 Gemeenschappelijke regeling Regionale Sociale Dienst (RSD) Doel Verbonden Partij

De RSD is belast met de uitvoering van de Wet Werk en bijstand en alle andere wetten en regelingen op het terrein van de sociale zekerheid waarvan de uitvoering aan de deelnemende gemeenten is opgedragen.


Zorg.


De deelnemende gemeenten zijn: Giessenlanden, Gorinchem, Graafstroom, Hardinxveld-Giessendam, Leerdam, Liesveld, Lingewaal, Nieuw Lekkerland en Zederik.

Bestuurlijk belang

Een lid van het college neemt deel aan het bestuur. De RSD is belast met de uitvoering van de Wet Werk en Bijstand en alle andere wetten en regelingen op het terrein van de sociale zekerheid waarvan de uitvoering aan de deelnemende gemeenten is op gedragen. Tot het takenpakket van de RSD horen de voorbereidende, besluitvormende, uitvoerende en administratieve werkzaamheden.

Financieel Belang

Afspraken over de verdeling van de kosten zijn vastgelegd in de Gemeenschappelijke regeling. De indirecte kosten (o.a. apparaatskosten) worden verdeeld op basis van een verdeelsleutel. Die bedraagt voor de gemeente Gorinchem 40,92%. Sinds 1 januari 2009 krijgen de gemeenten ieder afzonderlijk een participatiebudget. Dit is een samenvoeging van de voormalige budgetten voor de WWB (werkdeel bijstand), WEB (volwasseneneducatie) en WI (inburgering).

Prestaties Effecten

* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen U heeft in maart en december 2007 gesproken over het raadsbeleidskader Minimabeleid. U geeft hierbij de kaders aan voor de RSD. * domein college: voortgang uitvoering.

Voortgang en November 2011 hebben de besturen van de RSD en de Avelingen Groep, in aanloop ontwikkelingen naar de invoering van de Wet werken naar vermogen op 1 januari 2013 en naar

aanleiding van “het Rapport Scenariofase Onderzoek Samenwerking RSD/AV en Avelingen Groep, oktober 2011”, gekozen voor scenario 4. Dit scenario behelst een Bestuurlijke Fusie en Joint Venture van beide Gemeenschappelijke Regelingen. Vooralsnog blijven met dit scenario beide Gemeenschappelijke Regelingen ongewijzigd, maar zal de organisatie wel drastisch wijzigen. Daartoe hebben de besturen van de RSD en de Avelingen Groep, december 2011, de “opdrachtformulering Organisatiefase RSD/AV en Avelingen Groep” vastgesteld. Het eerste kwartaal van 2012 zal worden gebruikt om de organisatiefase verder uit te werken. Voor 30 april 2012 zal een eindrapportage aan het DB RSD/AV en het AB Avelingen Groep worden opgeleverd over de wijze waarop op 1 januari 2013 de beide Gemeenschappelijke Regelingen één uitvoeringsorganisatie zullen zijn, die in staat is de Wet werken naar vermogen uit te voeren. Inkomensdeel Het programma Inkomen laat in 2011 een tekort zien van circa € 3.300.000. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat het Rijk een lager budget verstrekt aan de gemeenten. Dit probleem speelt bij 90% van de gemeenten. Dit heeft er inmiddels toe geleid dat veel gemeenten een bezwaarschrift hebben ingediend tegen deze te lage vaststelling. Ook de RSD heeft inmiddels actie ondernomen. Tengevolge van een Incidentele Aanvullende Uitkering (IAU) van € 480.000 voor het jaar 2010 heeft de RSD een extra opbrengst kunnen inboeken. Participatiebudget Het budget dat de gemeenten krijgen voor de uitvoering van de Wet Inburgering, Wet


138

Educatie Beroepsonderwijs en Re-integratie in het kader van de WWB is € 430.000 lager dan waarvan in de begroting 2011 werd uitgegaan. Ondanks deze tegenvaller is het budget van het programma Participatie niet overschreden en is de RSD er in geslaagd meer mensen uit te laten stromen naar werk dan de begrote 100 uitkeringsgerechtigden. Minimabeleid De uitgaven in het kader van het Minimabeleid zijn op RSD niveau totaal € 280.000 hoger dan waarvan in de begroting is uitgegaan. Dit wordt met name veroorzaakt doordat het aantal verstrekkingen voor individuele bijstand, Regionaal Fonds Buitengewone Lasten (voor chronisch zieken en gehandicapten), Regionaal Declaratie Fonds, collectieve ziektekostenverzekering en langdurigheidstoeslag het begrote aantal fors overschrijdt. Ook de uitgaven Kinderopvang laten hogere lasten zien van € 30.000 dan oorspronkelijk geraamd. Schuldhulpverlening Door de economische crisis wordt er nog steeds een groot beroep gedaan op schulddienstverlening. Naar verwachting blijft dit voorlopig ook het geval en zullen doorlooptijden en wachtlijsten helaas weer onder druk komen te staan en toenemen. Op dit moment is de wachttijd voor schuldhulpverlening 4,5 week. Wij ontvangen voor maatregelen in het kader van bijvoorbeeld het voorkomen van wachtlijsten extra rijksmiddelen, voor 2011 is dit € 77.000. Omdat de RSD deze taken voor ons uitvoert, sluizen wij deze middelen door naar de RSD. Risico’s en kansen

Als gevolg van de „kredietcrisis‟ en de averechtse werking van de Wet investeren jongeren constateert de RSD een flinke toename in het aantal aanmeldingen om bijstand. Ook ontkomt de RSD niet aan bezuinigingen op Rijksniveau die rechtstreeks doorwerken in haar eigen budgetten. Zo is het participatiebudget in 2010 gekort zowel door een versobering van de meeneemregeling, als een vermindering van de landelijke macrobudgetten. Verdere bezuinigingen op het participatiebudget worden niet uitgesloten. Half augustus werd ook bekend dat de RSD met een bezuiniging op het inkomensdeel over 2010 van in totaal € 1,5 miljoen wordt geconfronteerd. De gevolgen van de besluiten van het huidige kabinet en die van het te verwachten centrumrechtse kabinet zijn nog niet te overzien, maar het is al wel duidelijk dat deze voor de sociale zekerheid en de zorg substantieel zullen zijn. Vooralsnog hebben wij gemeend om voor 2011 en verder een extra bedrag in de orde van grootte van het tekort in 2010 (€ 580.000) in de begroting 2011-2014 op te nemen. De RSD heeft een zorgplicht ten aanzien van de uitkeringsverstrekking. In overleg met de gemeenten probeert de RSD de financiële gevolgen voor de gemeenten –maar vooral de maatschappelijke gevolgen voor de Gorinchemse minima– zo klein mogelijk te houden. Hierbij wordt ook de mogelijkheid van het zogenaamd uitwisselen van budgetten voor wettelijke taken en meer vrij besteedbare budgetten bezien.


139

2.7 Gemeenschappelijke regeling Werkvoorzieningschap De Alblasserwaard en Vijfheerenlanden (de Avelingen Groep) Doel Verbonden Partij

De Avelingen Groep is een Gemeenschappelijke Regeling en heeft tot doel in haar rechtsgebied de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) uit te voeren door op zo doelmatig mogelijke wijze de taken en bevoegdheden op terrein van de gesubsidieerde arbeid en de arbeidsre-integratie te behartigen.


Zorg.


De deelnemende gemeenten van de Avelingen Groep zijn de gemeenten: Hardinxveld-Giessendam, Giessenlanden, Gorinchem, Leerdam, Liesveld. Lingewaal en Zederik.

Bestuurlijk belang

Een lid van het college neemt deel aan het bestuur van de Avelingen Groep.

Financieel Belang

De gemeente voorziet in een gemeentelijke bijdrage die is opgenomen in de meerjarenbegroting van Avelingen Groep. Avelingen Groep beschikt (nog) over een eigen reserve om eventuele tegenvallers op te vangen.

Prestaties Effecten

* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen: De prestatie-indicatoren in het kader van de SiSa verschaffen informatie over een aantal prestaties van de Wsw. Wij verwijzen hiervoor naar de aparte SiSa-bijlage in dit boekwerk. * domein college Voortgang, uitvoering.


November 2011 hebben de besturen van de RSD en de Avelingen Groep, in aanloop naar de invoering van de Wet werken naar vermogen op 1 januari 2013 en naar aanleiding van “het Rapport Scenariofase Onderzoek Samenwerking RSD/AV en Avelingen Groep, oktober 2011”, gekozen voor scenario 4. Dit scenario behelst een Bestuurlijke Fusie en Joint Venture van beide Gemeenschappelijke Regelingen. Vooralsnog blijven met dit scenario beide Gemeenschappelijke Regelingen ongewijzigd, maar zal de organisatie wel drastisch wijzigen. Daartoe hebben de besturen van de RSD en de Avelingen Groep, december 2011, de “opdrachtformulering Organisatiefase RSD/AV en Avelingen Groep” vastgesteld. Het eerste kwartaal van 2012 zal worden gebruikt om de organisatiefase verder uit te werken. Voor 30 april 2012 zal een eindrapportage aan het DB RSD/AV en het AB Avelingen Groep worden opgeleverd over de wijze waarop op 1 januari 2013 de beide Gemeenschappelijke Regelingen één uitvoeringsorganisatie zullen zijn, die in staat is de Wet werken naar vermogen uit te voeren.


Een over- of onderrealisatie van de taakstelling geeft een financieel risico. Voor 2011 was de taakstelling totaal 521,46 sociaal eenheden of formatieplaatsen voor de deelnemende gemeenten van de Gemeenschappelijke Regeling. Door een strakke sturing op de realisatie van de taakstelling en door het uitruilen van taakstelling tussen enkele deelnemende gemeenten is de realisatie over 2011 praktisch gelijk aan de taakstelling. Door het Rijk worden de komende jaren forse kortingen doorgevoerd op de Wswsubsidie, waardoor deze gaat dalen van € 27.080 per SE (rekeneenheid voor de subsidie, +/- vergelijkbaar met fte) in 2010 naar € 22.050 per SE in 2015. In 2011 is hierin een eerste stap gezet door de subsidie te verlagen naar € 25.758 per SE. Dit was bij het opmaken van de begroting 2011 van de GR nog niet bekend. Het bestuur van de GR heeft besloten om deze korting, voor 2011 is dat voor alle deelnemende gemeenten van de GR ca. € 700.000, ten laste van de reserves van de GR te


140

brengen. Dit zal dus niet leiden tot een hogere gemeentelijke bijdrage over dat jaar. Tegen de korting 2011 is door een aantal gemeenten een rechtszaak aangespannen ten aanzien van de rechtmatigheid van deze (CAO-)korting. De gemeenten zijn hierin om formele redenen niet ontvankelijk verklaard. De subsidie per SE is in 2012 gelijk aan het bedrag in 2011. Inmiddels is door een groot aantal gemeenten (waaronder de deelnemende gemeenten van de GR) ook tegen deze subsidiebeschikking van 2012 een bezwaarprocedure gestart. Ook dit bezwaar is gericht tegen de rechtmatigheid van de korting. Deze bezwaarprocedure wordt landelijk gecoördineerd door de koepelorganisatie van de Sw-bedrijven (Cedris). Medio maart 2012 verwachten wij een eerste reactie van het Ministerie.


141

2.8 Gemeenschappelijke Regeling Reinigingsdienst Waardlanden Doel Verbonden Partij

Het op milieuverantwoorde wijze ophalen en verwerken van ons afval.


Wonen, leven en milieu.


Publieke partij, ontstaan vanuit een jarenlange bestaande situatie met drie afzonderlijke organisaties. Vanuit efficiency is gekozen voor een fusie. De gemeenten Giessenlanden, Gorinchem, Graafstroom, Hardinxveld-Giessendam, Liesveld, Nieuw-Lekkerland en Zederik.

Bestuurlijk belang

Een lid van het college neemt deel aan het bestuur. Via de GR is er invloed op het beleid van de Waardlanden. Er zijn overeenkomsten gesloten, die de voormalige plaatselijke situatie respecteert en het “oude” verzorgingsniveau zoveel mogelijk respecteert. Uitgangspunt is dat burgers “niets” merken van de fusie. Maatwerk is nog altijd mogelijk.

Financieel Belang

Iedere deelnemende gemeente verbindt zich jaarlijks een gemeentelijke bijdrage te verlenen. Deze gemeentelijke bijdrage bestaat uit een bedrag dat wordt berekend op basis van de door het Algemeen Bestuur vast te stellen verdeelsleutel ter zake. Uiteraard wordt een begroting, inclusief het te voeren beleid, vastgesteld, De Reinigingsdienst Waardlanden beschikt over eigen reserves om eventuele financiële tegenvallers op te vangen.

Prestaties Effecten

Behartiging van de gemeenschappelijke en afzonderlijke belangen van de gemeenten op het gebied van doelmatige inzameling en verwijdering van afval. * domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen Kader voor de Reinigingsdienst Waardlanden vormt de Gemeenschappelijke regeling Reinigingsdienst Waardlanden van 23 november 2010. De werkzaamheden van de Reinigingsdienst Waardlanden zijn vastgelegd in een dienstverleningsovereenkomst (DVO) met de gemeente Gorinchem d.d. 23 april 2010 * domein college: voortgang uitvoering Deelname aan gemeenschappelijke regeling.


De afval- en reinigingsdiensten van de gemeenten Gorinchem en HardinxveldGiessendam en de Gemeenschappelijke Afvalinzameldienst GGNZ zijn gefuseerd in de GR Reinigingsdienst Waardlanden. De GR is per 1 september 2010 operationeel. Wij werken in de volgende begroting de GR Reinigingsdienst Waardlanden uit met informatie over de voortgang, risico‟s en kansen en dergelijke. De milieuresultaten van Waardlanden ontwikkelen zich positief. De brengstations, het gescheiden inzamelen van plastic, papier en het nascheiden van grof afval zijn gunstig voor het scheidingsresultaat en de verwerkingskosten. De scheidingsnorm (LAP-II) voor Waardlanden van 60% wordt met 57,4% dicht benaderd en is ten opzichte van het tweede kwartaal met 1,4% gestegen. In het afgelopen jaar heeft Waardlanden zich ingespannen om te komen tot een koers voor de komende jaren in de vorm van een visie en een strategie. Deze strategie is in breed verband besproken en is nu gereed om in de begroting beleidsmatig handen en voeten te geven. De raad van de gemeente Leerdam heeft op donderdag 17 november 2011 besloten tot aansluiting bij Reinigingsdienst Waardlanden per 1 januari 2012. Het toetreden van de gemeente Leerdam past volledig in de vastgestelde visie van Reinigingsdienst Waardlanden. Toetreding van de gemeente Leerdam leidt tot een structurele extra


142

dekking op de begroting van Reinigingsdienst Waardlanden van circa € 200.000 per jaar. Met toetreding van Leerdam komt het werkgebied van Waardlanden overeen met het werkgebied van de bestuursregio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden en de Avelingen Groep. Met de komst van Leerdam kunnen bestuurlijke en ambtelijke netwerken in de AV-regio nog effectiever functioneren. Risico’s en kansen

De wethouder milieu heeft zitting in het Dagelijks Bestuur en heeft dus direct invloed op het gezamenlijk beleid en voor Gorinchem in het bijzonder. In de nieuwe werkomstandigheden wordt er efficiënter (samen)gewerkt, hetgeen de kwaliteit van het ophalen van huisvuil is verbeterd.


143

2.9 Gemeenschappelijke Regeling Bureau Openbare Verlichting Doel Verbonden Partij

De gemeenschappelijke regeling Bureau Openbare verlichting in oprichting heeft ten doel een bijdrage te leveren aan het beheer van de Openbare Verlichting in de bij de GR aangesloten gemeenten. gemeenten.


Bestuur en communicatie


Deelnemende gemeenten zijn Gorinchem, Giessenlanden, Graafstroom, Hardinxveld-Giessendam, Hendrik-Ido-Ambacht, Leerdam, Liesveld, NieuwLekkerland, Papendrecht, Vianen en Zederik.

Bestuurlijk belang Een lid van het college van de gemeente Gorinchem maakt deel uit van het dagelijks

bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling Bureau Openbare verlichting. Financieel Belang

Het aandeel van Gorinchem in deze regeling is op basis van het aantal lichtobjecten. Nu betalen we als gemeente € 10 en voor 2012 wordt dat € 7,80 per lichtobject.

Prestaties Effecten

* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen Vaststellen gewijzigde gemeenschappelijke regeling. * domein college: voortgang uitvoering Deelname aan gemeenschappelijke regeling.

Voortgang/ ontwikkelingen

Op 9 januari 2012 is de GR officieel ondertekend door de wethouders van de aangesloten gemeenten.


De mogelijkheid bestaat dat een aantal gemeenten op termijn hun taken gaan onderbrengen bij de gemeente Dordrecht. Dat kan leiden tot hogere kosten. Het verder uitbouwen van het samenwerkingsverband biedt de mogelijkheid om tot een kenniscentrum op het gebeid van de openbare verlichting te komen.


144

3. Commanditaire Vennootschappen 3.1 CV Stadhuisplein Doel Verbonden Partij

Het voor gemeenschappelijke rekening en risico initiëren, realiseren en afzetten van vastgoed (kantoren met omliggende infrastructuur) in de stationsomgeving van Gorinchem.




PPS (publiek-private samenwerking): gemeente Gorinchem en Heijmans.

Bestuurlijk belang

Ontwikkelen van kantoren binnen de stationsomgeving van Gorinchem.

Financieel Belang

Gemeente Gorinchem is de (enige) commanditaire vennoot van de CV; winsten en verliezen komen ten gunste respectievelijk ten laste van de gemeente. Het is de bedoeling, dat ontwikkelingen binnen het beschikbaar gestelde kapitaal door de CV worden gerealiseerd.

Prestaties Effecten

* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen: Niet van toepassing. * domein college Deelname aan CV-vergaderingen.


De oorspronkelijk geplande ontwikkeling van de stationsomgeving is volledig gerealiseerd. Jaarlijks wordt de jaarrekening van de CV vastgesteld. Het resultaat over 2011 zal uitkomen op een nadeel van € 5.700 (met name veroorzaakt door beheerkosten) De CV wordt in stand gehouden met het oog op (eventuele) nieuwe ontwikkelingen in het stationsgebied. Er is een paar geleden onderzoek verricht naar de ontwikkelingsmogelijkheden en de haalbaarheid van de locatie Stationsomgeving. Hieruit is gebleken dat het scenario, waarbij het openbaar gebied opnieuw wordt ingericht, het station wordt herontwikkeld en kantoren worden toegevoegd, op dit moment niet haalbaar is. Knelpunten daarbij zijn de verwerving van benodigde gronden, de aanleg van een tunnel onder het spoor en de huidige slechte (economische) marktsituatie. Door de vennoten is besloten verdere planvorming voorlopig uit te stellen.


Binnen de CV zijn momenteel geen (financiële) risico‟s/kansen aanwezig.


145

3.2 CV Lingebrug Doel Verbonden Partij

De CV is opgericht voor aanleg van hoofdinfrastructuur in het gebied tussen de Lingedijken in Gorinchem.




PPS (publiek-private samenwerking): gemeente Gorinchem en Heijmans.

Bestuurlijk belang

Ontwikkelen van goede infrastructuur in het genoemde gebied.

Financieel Belang

Gemeente Gorinchem is de (enige) commanditaire vennoot van de CV; winsten en verliezen komen ten gunste respectievelijk ten laste van de gemeente. Het is de bedoeling, dat ontwikkelingen binnen het beschikbaar gestelde kapitaal door de CV worden gerealiseerd.

Prestaties Effecten

* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen: Niet van toepassing. * domein college Deelname aan CV-vergaderingen.


Binnen de CV vinden geen activiteiten meer plaats. In maart 2011 is uitspraak gedaan door het gerechtshof te ‟s-Hertogenbosch over het BTW-geschil met de fiscus. De financiële gevolgen zijn reeds verwerkt in de jaarrekening 2010. Na de eerder genoemde fiscale uitspraak is er geen reden meer om de CV in stand te houden. In de tweede helft van 2011 is dan ook de ontmanteling van de CV voorbereid. In de eerste helft van 2012 vindt de afwikkeling zijn definitieve beslag en wordt de (liquidatie-) jaarrekening vastgesteld. Hier zullen verder geen noemenswaardige financiële effecten meer uit voortvloeien.


Zie ontwikkelingen.


146

3.3. CV Wonen, Leren en Zorg / gymnasium Ontwikkelingen Door middel van de vaststelling van het IHP is ingestemd met een verdere uitbreiding binnen het WLZgebouw door de Stichting OVO. Hiermee wordt een optimale bezetting van de beschikbare ruimten binnen het WLZ-gebouw voor het Gymnasium Camphusianum mogelijk. De verbouwing is eind oktober gestart na de verhuizing van de Buiten Schoolse Opvang (BSO) naar de brede school Gildenplein. De CV was met de belastingdienst in gesprek over de definitieve afhandeling van de fiscale aanslagen 2003-2007. Inmiddels zijn de aanslagen 2003-2005 definitief. De resultaten hiervan zijn in overeenstemming met onze verwachting en kunnen binnen onze begroting worden afgewikkeld. Dit houdt in dat de partijen financieel met elkaar tot overeenstemming zijn gekomen. Deze CV-constructie is in principe per 31 december 2011 opgeheven. De gemeente krijgt binnen de Vereniging van Eigenaren ongeveer 87% van het gebouw in eigendom. De definitieve verdeling van deze ruimten vindt in 2012 plaats.


147

3.4. CV Smalle brede school Laag Dalem Zuid (De Merwedonk) Ontwikkelingen Uit onderzoek is gebleken dat de CV constructie die o.a. om fiscale redenen zo is ingericht geen meerwaarde meer heeft voor de gemeente. In samenspraak met de andere vennoten is gewerkt aan een stappenplan om de CV smalle brede school Laag Dalem Zuid te ontmantelen. De definitieve ontvlechting van deze CV heeft in principe plaatsgevonden per 31 december 2011. Het gebouw wordt in juridisch eigendom overgedragen aan schoolbestuur OVO waarbij OVO de huurovereenkomst met SKG zal overnemen. Met schoolbestuur OVO zal een overeenkomst gesloten worden om het investeringsdeel van de huur van SKG terug te laten vloeien naar de gemeente ter dekking van de kapitaallasten voor dat deel van het gebouw. De opheffingsvergadering van de CV SBS/LDZ staat gepland voor het eerste kwartaal 2012.


148

3.5 CV Brede scholenbouw Ontwikkelingen Omdat er geen gemeentelijk belang meer is om de CV constructie in stand te houden is deze CV structuur 2010 opgeheven.


149

3.6 Hoog Dalem CV (voorheen Laag Dalem zuid CV) Doel Verbonden Partij

Voor eigen rekening en risico voeren van een grondexploitatie in de gebieden Laag Dalem Zuid en (gedeeltelijk) Hoog Dalem.


Woonvoorzieningen.


PPS (publiek-private samenwerking): gemeente Gorinchem, Heijmans en AM Grondbedrijf.

Bestuurlijk belang

Realiseren van woningen en voorzieningen op het gewenste kwaliteits- en kwantiteitsniveau in Gorinchem-Oost conform de ruimtelijke en financiële kaders (grondexploitatie). In Hoog Dalem worden de komende jaren ca. 1.400 woningen met bijbehorende voorzieningen in diverse prijsklassen gerealiseerd.

Financieel Belang

De gemeente staat garant voor de leningen die de CV aangaat met geldverstrekkers ter hoogte van 43.000.000. De gemeente voert samen met partijen Heijmans en AM de grondexploitatie Hoog Dalem. Uitgangspunt is, conform de gesloten samenwerkingsovereenkomst, een sluitende grondexploitatie. De boekwaarde van de CV Hoog Dalem bedraagt circa € 40.000.000. De gemeente neemt voor ca. 50% (ca. € 100.000) deel in het kapitaal van Laag Dalem Zuid CV die per 2010 is omgezet in Hoog Dalem CV. Via Hoog Dalem Beheer BV is de gemeente tevens voor 50% beherend vennoot in de CV.

Prestaties Effecten

* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen: Getekende samenwerkingsovereenkomst van Hoog Dalem vormt het kader. * domein college: voortgang uitvoering Deelname CV vergaderingen.


Van het project Hoog Dalem zijn 59 woningen opgeleverd tot en met 2011. In 2011 is Fort Blauwkapel in verkoop gegaan. In de periode 2012 tot en met 2015 zullen naar verwachting circa 250 woningen worden gebouwd, waarmee de zuidrand zal worden voltooid. Het totale plan heeft een looptijd tot en met 2021.


In de gesloten samenwerkingsovereenkomst Hoog Dalem is bepaald, dat de CV een sluitende grondexploitatie wenst te voeren voor het gebied dat zij onder controle heeft. De grondexploitatie Hoog Dalem staat, net als andere grondexploitaties, bloot aan diverse risico's, waaronder markt- en afzetrisico's. Aanhoudende slechte economische omstandigheden (grondprijzen staan onder druk) en vertragingen (rentelasten) beïnvloeden het resultaat van de grondexploitatie in negatieve zin. De herziening per 1 januari 2011 is in december 2011 vastgesteld met een sluitend resultaat. De mogelijkheid om dat ook na 2011 vol te houden staat sterk onder druk. Op de korte termijn worden de marktrisico‟s ingeschat op circa € 6 miljoen voor de CV Hoog Dalem. Op de lange termijn kunnen deze oplopen tot circa 15 miljoen. Hierbij participeert de gemeente voor 50%.


150

3.7 CV Hoefslag / Gomarus Ontwikkelingen Omdat er geen gemeentelijk belang meer is om de CV-constructie in stand te willen houden is de ontvlechting van deze CV-constructie in 2011 voorbereid en tevens afgerond. Bij notariële akte is de CV Hoefslag afgewikkeld. Het juridisch eigendom van de grond en het schoolgebouw aan de Hoefslag 11 is daarbij overgedragen aan het schoolbestuur Scholengemeenschap Gomarus binnen de gestelde kaders van de onderwijswetgeving.


151

3.8 Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Schelluinen (ROM-S), Beheer BV Rom-S Doel Verbonden Partij

Het ontwikkelen van transport- en logistiek centrum Schelluinen-West, het realiseren en exploiteren van een aantal regionale vrachtwagenparkeerplaatsen en het herontwikkelen van de vertreklocaties.


Werk.

Partijen Private partij (privaat, publiek) Ontwikkelings- en Participatiebedrijf Publieke sector B.V. (OPP).

Publieke partij De gemeenten in de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden: Giessenlanden, Gorinchem, Hardinxveld-Giessendam, Zederik, Nieuw Lekkerland, Leerdam, Liesveld en Graafstroom. Bestuurlijk belang

Het oplossen van de ruimtelijke ordenings- en milieuproblematiek die wordt veroorzaakt door transport- en logistieke bedrijven, met als doel de verbetering van de leefbaarheid van de regio. Hiermee wordt mede invulling gegeven aan het Groene Hart beleid. Daarnaast willen de gemeenten zich samen met de provincie en het bedrijfsleven inzetten voor een gezonde economische ontwikkeling van het gebied, met inbegrip van de logistieke sector. Vanuit het college is de burgemeester bestuurlijk vertegenwoordigd als commissaris van de Raad van Commissarissen van de ROM-S Beheer BV.

Financieel Belang

Door de financiële bijdragen van de gemeenten en het OPP kan het bedrijventerrein worden gerealiseerd, parkeerterreinen worden aangelegd en vertreklocaties aangekocht. Met de verkoop van bedrijfskavels, de verhuur van parkeerplaatsen, de mogelijke ontwikkelingsopbrengsten van de vertreklocaties en Groene Hart en rijkssubsidies, wordt een winstgevende grondexploitatie nagestreefd. De gezamenlijke gemeenten participeren met risicodragend kapitaal voor 49,5% in de CV, waarvan de gemeente Gorinchem via een aparte Deelneming BV circa 35% voor haar rekening neemt (tot een bedrag van maximaal € 1.155.000). De andere 49,5% wordt door het OPP bijgedragen. Het laatste procent levert de beherend vennoot (ROM-S Beheer BV), waarin ook weer alle gemeenten en het OPP zijn vertegenwoordigd. Het door de gemeente Gorinchem in deze BV ingebrachte aandelenkapitaal bedraagt in totaal € 12.250. Het door de gemeente ingebrachte risicodragend kapitaal wordt te zijner tijd door middel van rendementsuitkeringen terugbetaald door ROM-S.

Prestaties Effecten

* domein raad: De beleidskaders zijn in augustus 2005 door de gemeenteraad vastgesteld. Deze kunnen indien nodig en gewenst worden bijgesteld. Daar is tot op heden geen aanleiding voor geweest. * domein college: Voortgang van de uitvoering Deelname CV-vergaderingen.


Hoewel de gronduitgifte stagneert als gevolg van de economische crisis, zijn tot op heden 5 bedrijfskavels verkocht met een opbrengst van ca. € 6,7 miljoen. Tevens vinden gesprekken plaats met meerdere nieuwe kandidaten. De acquisitie is geoptimaliseerd door middel van onder andere een gerichte en intensieve marktbenadering en een nadere doelgroepenanalyse. De uitgangspunten van de grondexploitatie zijn herzien. De looptijd is met twee jaar verlengd. De potentiële vertreklocaties zijn voorlopig uit de exploitatie gehaald en worden pas weer toegevoegd na mogelijke verwerving. Alleen een al gekochte vertreklocatie in HardinxveldGiessendam maakt onderdeel uit van de grondexploitatie. De rotonde ter ontsluiting van Schelluinen-West is gereed. Het regionale parkeerterrein aan de Spijksedijk is op enkele plaatsen na, verhuurd. Het vrachtwagenparkeerbeleid


152

lijkt in Gorinchem daarmee een succes. Slechts sporadisch worden nog vrachtwagens aangetroffen op de openbare weg. De jaarstukken 2010 van de CV ROM-S en ROM-S Beheer BV zijn vastgesteld. Door het verplaatsen van de overlast gevende transportbedrijven, het weren van geparkeerde vrachtwagens op de openbare weg en het transformeren van vertreklocaties, kan de ontwikkeling van de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden op dit punt als positief worden gezien. Risico’s en kansen

De beoogde concentratie van de bedrijfsactiviteiten op het gebied van transport en logistiek die nu overlast veroorzaken in de kernen en op de dijken en polderwegen, is een grote kans om de leefbaarheid en de kwaliteit van de regio te vergroten. Hoewel de vooruitzichten op een winstgevende grondexploitatie gunstig zijn, is een financieel risico nooit helemaal uit te sluiten, zeker niet in het huidige economische klimaat.


153

3.9 CV Lingewijk Noord Doel Verbonden Partij

Voor eigen rekening en risico voeren van een (grond-) exploitatie in het gebied Lingewijk Noord.


Woonvoorzieningen.

Partijen (privaat, publiek) PPS (publiek-private samenwerking): De gemeente neemt deel in samenwerking met drie

partijen, te weten Dura Vermeer Bouw Houten BV, Van Wanrooij projectontwikkeling BV (v/h Bouwbedrijf gebr. Van Wanrooij BV) en Poort6. De deelname per partij bedraagt 25%. Bestuurlijk belang

Realiseren van woningen en voorzieningen op het gewenste kwaliteits- en kwantiteitsniveau in Lingewijk Noord binnen de vastgestelde kaders, waaronder de grondexploitatie. Het plan voorziet in de bouw van circa 445 woningen.

Financieel Belang

De gemeente staat garant voor de leningen die de CV aangaat met geldverstrekkers tot een hoogte van € 13.800.000. De gemeente voert samen met partijen Van Wanrooij en Dura Vermeer de grondexploitatie Lingewijk Noord. De Boekwaarde van de CV Lingewijk Noord bedraagt circa € 13.000.000. De gemeente neemt voor circa 25% (ca. € 250.000) deel in het kapitaal van de CV Lingewijk Noord. Via Lingewijk Noord Beheer BV is de gemeente tevens voor 25% beherend vennoot in de CV.

Prestaties Effecten

* domein raad: (bijstelling) beleidsontwikkelingen: Getekende samenwerkingsovereenkomst tussen genoemde partijen vormt het kader (met bijkomende stukken en tussentijdse rapportages). * domein college: voortgang uitvoering Deelname CV-vergaderingen.


De gemeenteraad heeft in april 2009 het bestemmingsplan vastgesteld. Van het Groene Veld zijn 90 woningen gerealiseerd. Van de IJsbaanstrip zijn 50 woningen gerealiseerd. In 2011 is gestart met de bouw van het kopgebouw met 63 appartementen. Naar verwachting zal in 2012 worden gestart met de bouw van 67 woningen in Groene Veld en de IJsbaanstrip.


De herziene grondexploitatie CV Lingewijk Noord laat een tekort zien van ca. € 2,8 miljoen. Dit wordt door de vier deelnemende partijen gedragen. Voor haar deel heeft de gemeente een voorziening opgenomen. Het exploitatiesaldo bevindt zich binnen de bandbreedte waarvoor dekking binnen de gemeente aanwezig is. De rente over de financiering is vanwege de marktomstandigheden laag waardoor renteverliezen beperkt kunnen blijven. Het grootste risico blijft gelegen in stagnatie in de verkoop van de woningen in de nog niet echt aantrekkende markt. Op de korte termijn worden de risico‟s ingeschat op circa € 7 miljoen voor de CV Lingewijk Noord. Op de lange termijn kunnen deze oplopen tot circa € 10 miljoen. Hierbij participeert de gemeente voor 25%.


154

3.10 Stichting Openbaar Onderwijs (OVO) Wij hebben in 2011 in overleg met de klankbordgroep Financiën uit de raad, ons raadsbeleidskader verbonden partijen geactualiseerd (planning: raad april 2012). Ons voorstel is om in de lijst van verbonden partijen een aantal stichtingen op te nemen waaronder de stichting OVO. Gezien het financiële belang is er een grondslag om een aantal stichtingen op te nemen in de gestandaardiseerde paragraaf Verbonden partijen. Ontwikkelingen De jaarrekeningcijfers 2011 van de Stichting OVO zijn op dit moment nog niet definitief bekend. Wel dient er rekening te worden gehouden met een geprognosticeerd negatief eindresultaat van ruim € 300.000 dat ten laste van het eigen vermogen wordt gebracht. De toekomstige financiële ontwikkelingen bij de Stichting OVO zullen kritisch worden gevolgd. De stand van het eigen vermogen bij OVO per 31 december 2010 was € 4,6 miljoen. Met OVO zijn duidelijke afspraken gemaakt over de wijze waarop men de gemeente transparant, actief, volledig en tijdig informeert over de financiële ontwikkelingen. Evenals bij andere schoolbesturen heeft OVO de komende jaren te maken met diverse risico‟s, zoals onder andere krimp van leerlingen (4-12-jarigen), waar men qua bedrijfsvoering adequaat op zal moeten inspelen.


155


156

5.7 Grondbeleid 1. Inleiding In het kader van de jaarafsluiting zijn de exploitatieopzetten geactualiseerd en berekend naar hun contante waarde per 1 januari 2012. De financiële consequenties van deze zogenaamde “herzieningen” zijn cijfermatig in de jaarrekening verwerkt. In deze paragraaf treft u een samenvatting aan van de belangrijkste financiële mutaties, die zich in 2011 rondom de grondexploitaties hebben voorgedaan. In de uitgebreide versie van deze paragraaf, die u in een apart boekwerk (“Toelichting Bouwgrondexploitatie – Rekening 2011”) aantreft, wordt uitgebreid op elk individueel complex ingegaan. In het hoofdstuk “Toelichting beleidsaccenten” van de jaarstukken wordt thematisch op een aantal grondexploitaties ingegaan. Op grond van de Financiële Verordening ex artikel 212 Gemeentewet (artikel 12) wordt u over beleidsmatige aspecten ten aanzien van grondexploitaties via de jaarlijkse paragraaf Grondbeleid op de hoogte gesteld. Mede naar aanleiding van een in 2010 verschenen rapport van de Rekenkamer, is in de raadsvergadering van 16 juni 2011 de Nota Grondbeleid (2011-2014) vastgesteld. In deze Nota wordt richting gegeven aan het grondbeleid. Via de Nota Grondbeleid stelt de gemeenteraad beleidskaders, waarbinnen het college kan deelnemen aan en de regie voeren over de ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente. In 2011 is een groot aantal grondexploitaties afgesloten. Mede in het kader van de Nota Grondbeleid is in de tweede helft van 2011 het proces “afsluiting grondexploitaties” opgestart. Kern is, dat actieve grondexploitaties en „niet in exploitatie genomen gronden‟ (zgn. NIEGG‟s), die al jaren lang lopen en waarvoor op korte termijn geen ontwikkeling meer wordt voorzien, worden afgesloten. In paragraaf 4 wordt uitgebreider bij deze afsluitingen stilgestaan. Via de tussentijdse rapportages en perspectiefnota wordt u als gemeenteraad geïnformeerd over het verwachte verloop van de resultaten van de exploitatieopzetten en de ontwikkeling van de algemene reserve grondexploitaties. In 2012 wordt er gewerkt aan een bezuinigingsoperatie binnen de vastgestelde grondexploitatie wat inzicht moet geven in de positieve en negatieve gevolgen van de exploitatieresultaten. Deze jaarrekening is een momentopname waarbij alle beschikbare besluitvorming en actuele projectinformatie is verwerkt. Het vormt de basis voor de studie naar mogelijke bezuinigingen. Daarnaast zal er een zogenaamde “quick scan” worden uitgevoerd door een onafhankelijk adviseur naar onze belangrijkste (dertien) grondexploitaties. De volgende onderzoeksvragen staan hierbij centraal: beoordeel per complex de aarde en opbouw van de grondexploitatie, met focus op het beoogde programma en de economische realiteit; beoordeel de hoogte van de getroffen voorzieningen en/of weerstandsvermogen in relatie tot het doel van de beoogde ontwikkelingen en de risico‟s die gelopen worden; beoordeel op hoofdlijnen de beheermaatregelen die reeds getroffen zijn en nu getroffen worden op basis van de Nota Grondbeleid en de Uitvoeringsnota om de grondexploitaties organisatorisch in de grip te houden. Uitkomsten van deze quick scan worden in maart 2012 verwacht.

2. Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Voor grondexploitaties geldt een aantal bijzondere grondslagen van waardering en resultaatbepaling. De grondexploitatie wordt in principe gewaardeerd op netto-vervaardigingskosten (kosten minus gerealiseerde opbrengsten). Deze waardering geldt eveneens voor zogenaamde “niet in exploitatie genomen gronden” (NIEGG‟s). Voor deze gronden is nog geen exploitatie-opzet gemaakt, maar wel bestaat het stellige voornemen deze gronden in de nabije toekomst te gaan bebouwen. Wanneer de


157

boekwaarde van deze NIEGG‟s de marktwaarde overtreft, zal voor het verschil een voorziening getroffen worden. De verwachte resultaten van de grondexploitaties worden op netto contante waarde (NCW) berekend. Wanneer uit deze berekening per balansdatum een verlies naar voren komt, wordt hier tot het volledige bedrag van dit verlies een voorziening gevormd ten laste van de algemene reserve grondexploitaties. Bij een voordelige exploitatieberekening (winst) vindt een gedeeltelijke winstneming plaats, wanneer minstens 50% van de opbrengsten is gerealiseerd. Voorwaarde voor winstneming is wel, dat er geen belangrijke onzekerheden (risico‟s) over de totale omvang van het project meer bestaan en de nog te maken kosten op verantwoorde wijze kunnen worden bepaald. Bij de „NCW‟-berekeningen voor de gemeentelijke grondexploitaties zijn de navolgende parameters gehanteerd: netto contante waarde (en parameters) per 1 januari 2012; rentepercentage 4,2%; kostenstijging 2,0%; opbrengstenstijging 2,0% (indien nodig wordt een gevoeligheidsanalyse gemaakt, om zo de risico‟s aan de opbrengstenkant in beeld te brengen); storting fonds bovenwijkse voorzieningen € 13,61 /m² uitgeefbare grond (in samenwerkingsverbanden kan dit bedrag afwijken); Wanneer van bovenstaande uitgangspunten is afgeweken, wordt dit bij de individuele toelichting per plan expliciet aangegeven. Voor grondexploitaties, die in een samenwerkingsverband worden uitgevoerd (bijv. CV Lingewijk Noord), kunnen eveneens andere parameters worden gehanteerd.

3. Rechtmatigheid en overige beleidsmatige aspecten Procedure afwikkeling grondexploitaties Dit jaar hebben wij een procedure opgesteld, die wij hebben gevolgd bij het afsluiten van grondexploitaties. Aan de hand van criteria bepalen wij welke grondexploitatie afgesloten kunnen worden. Na dit besluit worden een aantal administratieve taken uitgevoerd. Daarnaast vindt door de planeconoom een financiële en beleidsmatige nacalculatie plaats, die vervolgens door de projectleider wordt geautoriseerd. Het formaliseren van de nacalculatie is één van de verbeterpunten in het kader van “de basis op orde”. In de Nota Grondbeleid is ook opgenomen, dat bij alle afsluitbare projecten/grondexploitaties de nacalculatie op eenduidige wijze uit te voeren. Archivering projectstukken Er wordt vanuit het projectbureau gewerkt aan een richtlijn voor projectadministratie en archivering van stukken. Voor grondexploitaties willen wij bij deze richtlijn aanhaken. Hierdoor zal de transparantie van informatie verbeteren en zal een volledige en juiste verwerking van besluiten in de calculaties beter zijn gewaarborgd. Daarnaast is in de digitale mappenstructuur in 2011 een standaardindeling gemaakt en worden alle relevante projectstukken systematisch gearchiveerd. Eenheidsprijzen Uit sturingsoogpunt adviseert de accountant om een “standaardprijzenboek” (zoals een tarief per m² bouwrijp maken) te gaan hanteren voor met name haalbaarheidsberekeningen. Vakafdelingen worden zo gedwongen gemotiveerd aan te geven of en waarom ze hier van afwijken. Eenheidsprijzen voor alle „in exploitatie genomen‟ grondexploitaties lijkt ons niet realistisch, omdat er normaliter sprake is van “maatwerk” per grondexploitatie. Veelal wordt er namelijk gewerkt met recente, nieuw opgezette ramingen, aangeleverd door de afdeling BOR. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van het kengetallenkompas om bij kleinere werken inzicht te hebben in referentiecijfers. Het nacalculeren van de gehanteerde eenheidsprijzen is voor de efficiency jaarlijks aan de orde.


158

Kredietvotering De basis voor de begroting van de werken ten behoeve van de grondexploitaties is de exploitatie-opzet. Deze exploitatie-opzetten worden (minimaal) jaarlijks herzien en bij de jaarrekening vastgesteld door de raad. Via de vaststelling door de raad geeft zij krediet voor de uitvoering van de grondexploitaties. Binnen de grondexploitaties kan het College conform de nota afwijkingenbeleid kredieten voteren. De bijstelling van de kredieten naar aanleiding van de herziene grondexploitaties vindt plaats in een tussentijdse begrotingswijziging. Afwijkingen van investeringen, voor zover deze leiden tot grote verschillen in het saldo van grondexploitaties, worden gemeld bij de tussentijdse rapportage (paragraaf grondbeleid). Voorts worden nieuwe plannen - inclusief een exploitatie-opzet - tussentijds voorgelegd aan de raad.

4. In 2011 afgewikkelde exploitaties Zoals in de inleiding vermeld is eind 2011 besloten het proces “afsluiting grondexploitaties” te starten. Daarbij zijn twee categorieën te onderscheiden: a) actieve grondexploitaties en b) niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG‟s), waarin per definitie gronden worden verantwoord welke naar verwachting in de nabije toekomst (binnen 3 jaar) tot ontwikkeling zullen worden gebracht. Voor de afgesloten complexen zijn de werkzaamheden (in hoofdzaak) afgerond. In 2011 zijn er diverse complexen in dit kader afgesloten en worden in deze jaarrekening voor de laatste keer verantwoord. Door het afsluiten van deze grondexploitaties wordt de transparantie en bedrijfsefficiency vergroot. Daarnaast wordt er invulling gegeven aan tussentijdse opmerkingen van de accountant over de actualiteit in het algemeen van grondexploitaties en voldoen we aan de vereisten uit het BBV. Bij de bepaling van de uiteindelijke resultaten van de afgewikkelde exploitaties wordt (indien nodig) rekening gehouden met nog te realiseren kosten en/of opbrengsten, via het vormen van een voorziening restantkosten. Voor enkele complexen betekent het afsluiten als complex het overbrengen van gronden naar de vaste activa van de algemene dienst. Voor de meeste afgesloten grondexploitaties waren voorzieningen getroffen, waarmee (verwachte) verliezen waren afgedekt. Door het afsluiten van deze complexen zijn ook deze voorzieningen vrijgevallen, in eerste instantie ten gunste van de boekwaarde. Als de voorziening hierna nog een saldo had, is dit vrijgevallen ten gunste van de algemene reserve. Als de voorziening ontoereikend was om het boekwaardeverlies te dekken, is dit ten laste gekomen van de algemene reserve. In onderstaande tabel staat per complex aangegeven wat het effect is geweest op de algemene reserve. nr.

complex naam

Type

effect op de algemene reserve

005 011 016 017 018 019 025 027 028 029 031 037 042

Den Haan Smakheul Da Vinci Schotdeuren 1 Schotdeuren 2 Marokkaanse moskee Papland (bedrijventerrein) GN buiten gemeentegrens GN Vlietskade GN Hoogbloklandseweg GN Groeneweg Station Papland Quadrant den Breejen Totaal effect op de reserve

grondexploitatie NIEGG grondexploitatie grondexploitatie NIEGG grondexploitatie grondexploitatie NIEGG NIEGG NIEGG NIEGG NIEGG NIEGG

€ € € € € € € € € € € € € €


159

37.5931.083.846 306.259295.6671.011.59341.828 230.082 272.920 14.870 893.017 224.169 486.061 57.781 1.653.462

Daarnaast heeft bij één grondexploitatie een gedeeltelijke afwikkeling plaatsgevonden, namelijk Oost II. Bij dit complex is inmiddels 69% van de gronden verkocht en kon dit jaar een winst genomen worden van € 527.448.

5. Vermogenspositie grondexploitaties Hieronder volgt een overzicht van de vermogenspositie van de bouwgrondexploitaties per ultimo 2011 (met 2010 als vergelijkend cijfer). Bedragen x € 1.000

per 31-12-2010

a. gemeentelijke bouwrekening i.c.m. CV

per 31-12-2011

1.828

1.301

a. gronden (nog) niet in exploitatie

27.190

6.842

b. gronden in exploitatie 1. Uitleggebieden 2. Stedelijke vernieuwing 3. Bedrijventerrein

11.335 496 41.978

11.966 549 44.462

53.809

56.977

Totaal boekwaarde (netto-investeringen )

82.827

65.120

c.1. algemene reserve bouwgrondexploitatie c.2. overboeking vanuit alg. exploitatiereserve d. bestemmingsreserve Fonds Bovenwijks e. voorzieningen bouwgrondexploitatie

253 1.934 29.526

9.2909.290 2.535 27.033

Financiering bouwgrondexploitatie

51.114

35.552

totaal gronden in exploitatie

De totale boekwaarde per 31 december is met € 17,7 miljoen afgenomen: van € 82,8 miljoen in 2010 tot € 65,1 miljoen in 2011. De voornaamste oorzaak voor deze daling is de in de inleiding genoemde afsluiting van een groot aantal complexen, met name de NIEGG‟s. Deze NIEGG‟s zijn tegen verkrijgingswaarde overgeboekt naar de materiële vaste activa, waarbij gevormde voorzieningen zijn vrijgevallen.

6. Algemene reserve bouwgrondexploitaties De algemene reserve grondexploitaties vervult een bufferfunctie voor de opvang van algemene risico‟s van grondexploitaties en voor specifieke risico‟s van de grondexploitaties, voor zover deze niet zijn afgedekt door voorzieningen. Voorbeelden van algemene risico‟s zijn de ontwikkeling van de rente (van belang voor onze grondposities) en de marktontwikkeling. Het renterisico is laag; de interne rekenrente wordt met ingang van 2012 met name gebaseerd op de werkelijk betaalde rente op door de gemeente afgesloten leningen (4,2% voor 2012). De (algemene) marktomstandigheden zijn nog steeds negatief als gevolg van de zwakke economische situatie. Het marktrisico is daarom als hoog te typeren.


160

Het verloop van de algemene reserve grondexploitaties (bedragen x € 1.000) is als volgt: Bedragen x € 1.000 Saldo per 1 januari 2011

253

Resultaat (deels) afgewikkelde complexen

2.180

Herziening voorzieningen lopende complexen

-6.666

Extra voorziening “harde verwachtingen” 2012

-4.900

Overige mutaties

-157

Saldo per 31 december 2011

-9.290

Overboeking vanuit algemene exploitatiereserve

9.290

Saldo (aangepast) per 31 december 2011

0

In vergelijking tot de reservepositie van vorig jaar (per ultimo 2010) is de algemene reserve grondexploitaties aanmerkelijk gedaald, waardoor de algemene exploitatiereserve moet worden aangesproken voor € 9,5 miljoen (inclusief BCF component). Aan de ene kant vonden winstnemingen plaats bij Oost II en Papland en kon bij de afsluiting van een groot aantal NIEGG‟s een deel van de voorzieningen vrijvallen ten gunste van de reserve. Aan de andere kant werden ten laste van de reserve diverse voorzieningen gevormd of aangevuld om specifieke planrisico‟s af te dekken. Aanvankelijk bedroeg het negatieve grondexploitatieresultaat, op basis van de herzieningen, € 4,5 miljoen nadelig. In het licht van de huidige economische omstandigheden, de ontwikkelingen op de woningmarkt c.a. is nagegaan of het de verwachting is dat de grondexploitaties zich in 2012 en de jaren daarna verder zullen verslechteren. Uit een breed ambtelijk overleg is hierbij het beeld naar voren gekomen dat met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid in 2012 zich negatieve ontwikkelingen zullen voordoen voor een bedrag van € 4,9 miljoen. Wij hebben besloten ook dit bedrag nog in de jaarrekeningcijfers 2011 te verwerken, mede na overleg met de accountant, zodat het totale negatieve grondexploitatieresultaat € 9,3 miljoen bedraagt. Dit is o.a. ingegeven door de BBV-voorschriften, die vanwege de landelijke negatieve ontwikkelingen t.a.v. grondexploitaties in het algemeen steeds verder worden aangescherpt en aangeven dat ook zekere verwachte verliezen direct in voorzieningen moeten worden omgezet. Naast de algemene reserve grondexploitaties is de voorziening ongerealiseerde winsten van belang om de financiële positie van de grondexploitaties te beoordelen. De winsten uit deze voorziening worden namelijk in de loop van de jaren toegevoegd aan de reserve, zodra gronden worden verkocht. Door winstnemingen en bijstelling van prognoses is genoemde voorziening in 2011 afgenomen tot een bedrag van € 2,4 miljoen. Dit bedrag zal (bij daadwerkelijke verkoop van de gronden) in de komende jaren ten gunste van de reserve worden gebracht. Zie ook de tweede tabel (par. 8) voor de specificatie.

7. Risico’s Hoewel onze planspecifieke risico‟s voor het overgrote deel zijn afgedekt door gevormde voorzieningen, blijven grondexploitaties gevoelig voor onzekerheden. Belangrijke algemene risico‟s zijn: -Overschrijding van plankosten ten opzichte van het budget; -Vertraging in de uitgifte van percelen, onder invloed van marktomstandigheden; -Renteschommeling. Voor een uitgebreide risico-analyse (ook per plan) verwijzen wij verder naar het boekwerk „Toelichting Bouwgrondexploitatie‟.


161

8. Voorzieningen bouwgrondexploitaties Voor de verwachte tekorten van de in exploitatie genomen plannen is ten laste van de algemene reserve een voorziening gevormd. Batige saldi zijn, voor zover gerealiseerd, ten gunste van de algemene reserve geboekt en ten laste van de boekwaarde van de betreffende plannen gebracht. Batige saldi, voor zover niet gerealiseerd, zijn gestort in de voorziening nog te realiseren winsten. De specificatie van de (verlies-) voorzieningen bouwgrondexploitaties is als volgt (in €):

a. b. c. d. e.

Per 31-12-2010

Per 31-12-2011

Uitleggebieden Stedelijke vernieuwing Bedrijventerreinen Overige grondexploitaties Restantkosten afgesloten exploitaties

854.994 5.657.132 15.357.159 7.656.495 0

6.434.267 5.471.187 13.212.091 0 541.000

Totaal

29.525.780

25.658.545

Uit bovenstaande tabel blijkt dat het totaal aan (verlies-) voorzieningen per saldo is afgenomen met ruim € 3,8 miljoen. Enerzijds is er een aantal voorzieningen gevormd of zijn aangevuld als gevolg van (extra) verwachte verliezen. Anderzijds zijn door het afsluiten van een groot aantal complexen ook een groot aantal voorzieningen vrijgevallen ten gunste van de boekwaarde van het complex of de algemene reserve. Dit laatste effect was het grootst, zodat het totaal aan voorzieningen is gedaald. De specificatie van de voorziening nog te realiseren winsten is als volgt (in €): Omschrijving

Prognose voorResultaat gerealiseerd delige resultaten tot en met 2010 in 2011

Voorziening niet gerealiseerde winst

Oost II Kleine Haarsekade

6.523.174 407.057

3.962.008 -

527.449 -

2.033.717 407.057

Totaal

6.930.231

3.962.008

527.449

2.440.774

Voor het volledige overzicht van reserves en voorzieningen wordt verwezen naar het eerder genoemde boekwerk.


162

5.8 Lokale heffingen Inleiding In deze paragraaf bieden wij u inzicht in de achtergronden en uitgangspunten van de belangrijkste gemeentelijke belastingen en heffingen, alsmede in de tarieven en opbrengsten. De drie belangrijkste gemeentelijke belastingen en heffingen zijn de onroerende-zaakbelastingen, de afvalstoffenheffing en de rioolbelasting. Andere heffingen zijn de hondenbelasting, precariobelasting, marktgelden, leges burgerzaken, leges bouwvergunningen, begraafrechten en parkeerbelasting.

Achtergronden en uitgangspunten Onroerende-zaakbelastingen De onroerende-zaakbelastingen (OZB) zijn verreweg de belangrijkste gemeentelijke belastingen. De opbrengst behoort tot de algemene dekkingsmiddelen en mag vrij worden besteed. Er zijn twee onroerende-zaakbelastingen: één op het gebruik en één op het eigendom van de zaak. De eerstgenoemde heffing is alleen verschuldigd voor niet woningen. De tarieven worden sinds 2009 uitgedrukt in een percentage van de economische waarde. Op grond van de Wet waardering onroerende zaken (WOZ) worden de waarden ieder jaar opnieuw vastgesteld. Als prijsniveau geldt de marktsituatie op 1 januari van het jaar voorafgaand aan het belastingjaar. Zoals gebruikelijk is bij de tariefsberekeningen het uitgangspunt gehanteerd dat de hertaxatie op macro niveau niet tot verhoging van de belastingdruk mag leiden. Bij de berekening van de tarieven is uitgegaan van de begrote opbrengst en zijn de waardeschommelingen vereffend via de tarieven. Hierdoor heeft de hertaxatie zelf niet geleid tot een verhoging van de belastingdruk. Wel is een reguliere inflatiecorrectie toepast, bestaande uit de CPB index en een opslag van 1%, samen groot 2,67%. De tarieven voor 2011 zijn als volgt vastgesteld: woningen niet-woningen

eigenaar eigenaar gebruiker

0,0876% 0,1787% 0,1432%

Afvalstoffenheffing De kosten van de afvalinzameling en -verwerking kunnen op twee manieren aan huishoudens in rekening worden gebracht: via een reinigingsrecht of (zoals meestal) via een afvalstoffenheffing. Gorinchem heeft het voor laatste gekozen. De opbrengst van de afvalstoffenheffing behoort niet tot de algemene middelen, maar moet worden gebruikt om de kosten te dekken van de afvalinzameling- en verwerking. Uitgangspunt voor de vaststelling van de tarieven afvalstoffenheffing in Gorinchem is 100 procent kostendekkendheid. Bij de tariefstelling wordt een onderscheid gemaakt tussen één- en meerpersoonshuishoudens. Het uitgangspunt hierbij is dat de éénpersoonshuishoudens een korting van 20% wordt verleend op het meerpersoonstarief. De tarieven zijn in 2011 niet gestegen en bedragen als volgt. 2010 € 172,00 € 214,00

eenpersoonshuishoudens meerpersoonshuishoudens

2011 € 172,00 € 214,00

Rioolbelasting De opbrengst van de rioolbelasting dient ter dekking van de kosten van het beheren en in stand houden van het rioolstelsel. Uitgangspunt voor de vaststelling van de tarieven in Gorinchem is 100%


163

kostendekkendheid. Tot de kosten die in de tarieven worden doorberekend worden ook 50 procent van de kosten van straatreiniging en 20% van de kosten van waterbeheersing gerekend. De rioolbelasting in Gorinchem wordt geheven van de gebruiker van een pand. Het tarief kan onder andere worden gekoppeld aan het waterverbruik of de omvang van het huishouden. Voor woningen geldt een heffingssysteem met vaste tarieven voor één- en meerpersoonshuishoudens. Evenals bij de afvalstoffenheffing geldt voor de éénpersoonshuishoudens een korting van 20% op het 3 meerpersoonstarief. De bedrijven betalen het meerpersoonstarief per 150 m waterverbruik. De tariefstijging is beperkt gebleven tot de bedragen die in het meerjarenperspectief reeds waren voorzien. De tarieven zijn als volgt vastgesteld: 2010 € 159,00 € 198,00 € 198,00

éénpersoonshuishoudens meerpersoonshuishoudens 3 bedrijven per 150 m waterverbruik

2011 € 165,00 € 206,00 € 206,00

Lastendruk en kwijtschelding Jaarlijks brengt het COELO (Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden Van de Universiteit Groningen) het niveau en de ontwikkeling van de lokale lasten in kaart. Bij het vergelijken van de woonlasten wordt er onder meer gekeken naar de OZB voor een gemiddelde woning, de afvalstoffenheffing en rioolbelasting. In de editie 2011 van de Atlas van de lokale lasten, waarin de e lastendruk van alle 457 (deel)gemeenten in Nederland is onderzocht, neemt Gorinchem een 96 plaats in (oplopend van goedkoop naar duur). Het merendeel van de aanslagen gemeentelijke belastingen is in januari opgelegd. Ongeveer 2/3 deel van de aanslagen van de huishoudens wordt via automatische incasso betaald. De voorwaarden waarbinnen gemeenten kwijtschelding mogen verlenen van belastingen en heffingen zijn door het rijk strak omschreven. De gemeentelijke kwijtscheldingsnormen mogen niet meer dan 100% van de bijstandsnormen bedragen, wel minder. In Gorinchem gelden de maximale normbedragen. De volgende belastingen komen voor kwijtschelding in aanmerking: de afvalstoffenheffing, het rioolrecht en de hondenbelasting voor de eerste hond. De neergaande economie vertaalt zich ook in een forse toename van het aantal gevallen waarin kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen is verleend. In 2011 is in 1.240 gevallen gehele of gedeeltelijke kwijtschelding verleend, een toename van 11% ten opzichte van 2010. Met de kwijtschelding is een bedrag gemoeid van ruim € 437.000. De opbrengsten van de diverse belastingen en rechten bedragen in 2011 als volgt (bedragen x € 1.000):

onroerende-zaakbelastingen roerende-zaakbelastingen hondenbelasting precariobelasting rioolbelasting afvalstoffenheffing Totaal

Rekening 2010 5.683 11 178 101 3.281 2.906 12.160

Begroting 2011 6.060 11 190 140 3.483 2.972 12.856

De opbrengst is, inclusief de toename door areaaluitbreiding, met 5,7% gestegen.


164

Rekening 2011 6.060 12 199 169 3.468 2.949 12.857

5.9 Voortgang prestatieafspraken ISV-3 Inleiding Stedelijke vernieuwing (SV) is een bundeling van programma‟s om de fysieke kant van de stedelijke problematiek te aan te pakken. Sinds 2000 is Gorinchem al een SV-gemeente. De afspraken over de periode 2010-2014 zijn vastgelegd in Bestuursovereenkomst Provincie Zuid-Holland Gorinchem. Het gaat dan over ISV Wonen (inclusief nazorglocatie Schuttersgracht) en ISV Geluid. Ook maken de nog niet gerealiseerde afspraken uit de vorige periodes onderdeel uit van de bestuursovereenkomst. De tweede kolom in de tabellen gaat over het jaar 2011 en de derde kolom geeft realisatie over de gehele periode weer (2010 en 2011).

Thema Wonen Onderwerp: Bevorderen van de kwaliteit en differentiatie van de woningvoorraad Subonderwerp: realiseren van ten minste de helft van de herstructureringsopgave 2010-2019 Afspraak 1: het slopen van 90 woningen en het bouwen van 288 nieuwe woningen Sloop Afspraak aantal 90

Gesloopt 2011 0

Percentage gehaald 2010-2014 0

Gebouwd in 2011 0

Percentage gehaald 2010-2014 30+ PM

Nieuwbouw Afspraak aantal 288

Subonderwerp: de herstructureringsopgave benutten om de tekorten aan gewenste woonmilieus te verkleinen. Afspraak2: De gemeente stuurt op differentiatie van de woningvoorraad (huurkoop, eengezinsmeergezins over de stadsdelen) De verhouding huurkoop ligt op: zie afspraak 5 In het stadsdeel Oost is de verhouding tussen meergezinswoningen en eengezinswoningen: 33% en 67%. In het stadsdeel West is de verhouding tussen meergezinswoningen en eengezinswoningen: 52% en 48%. Afspraak3: De gemeente stelt een nieuwe woonvisie vast waarin onder meer zal worden ingegaan op de vraag welke woonmilieus toegevoegd kunnen worden en welke doelgroepen daarmee zijn gediend. De nieuwe woonvisie is nog niet vastgesteld. De raad heeft echter wel notitie raadsopdracht wonen – scenario‟s en uitgangspunten op 15 december vastgesteld. Subonderwerp: bevorderen dat per regio 30% van de woningbouw in de sociale sector wordt gebouwd. Afspraak 4: in de periode 2010-2014 worden 206 woningen in de sociale sector gebouwd. Deze bouwopgave is onderdeel van de 288 woningen genoemd in afspraak 1. Afspraak aantal 206

Gebouwd 2011 0



165

Afspraak 5: de gemeente streeft ernaar het aandeel woningen in de sociale sector meer in evenwicht te brengen over de stadsdelen. Regionaal is de afspraak gemaakt dat de sociale sector bestaat uit koopwoningen onder de 2 ton en goedkopen en bereikbare huur. Een groot deel van de woningen van Poort6 heeft een WOZ-waarde onder 2 ton. Per 1 januari 2012 WOZ-waarde < 2 ton Woningen Poort6

Stad 50% 46%

Oost 26% 31%

West 73% 69%

Bron: WOZ-bestand gemeente,

Afspraak 6: de gemeente bevordert door vervangende nieuwbouw de kwaliteit van de sociale woningvoorraad. Er zijn dit jaar geen vervangende nieuwbouwwoningen gereed gemeld. Subonderwerp: bevorderen dat de provinciale ambitie wordt gehaald om 50% van de opgave binnen Bestaand stads- of dorpsgebied 2010 (BSD 2010) te realiseren. Afspraak7: de gemeente realiseert 100% van de woningbouw binnen BSD 2010. Alle woningbouwprojecten genoemd onder afspraken 1 en 3 vallen binnen BSD 2010. Onderwerp: Bevorderen van de fysieke kwaliteiten van de leefomgeving Subonderwerp: maatregelen tot het behouden en versterken van cultuurhistorische waarden en culturele en toeristische voorzieningen Afspraak 8: de gemeente bevordert in de periode 2010-2014(zie tabel) Omschrijving project

Afspraak

Stand van zaken 2011

Stegenproject

realiseren van een pilot voor de eerste steeg

Gevelproject Lekker Gorinchem Aanlichten van monumenten en bomen in de binnenstad Hamelhuis

3 gevels 2 maal organiseren opstellen lichtplan

Momenteel wordt voor twee stegen een verbeterplan opgesteld. 0 2 maal georganiseerd opdracht tot het opstellen van een illuminatieplan is in 2011 verstrekt Niet georganiseerd

organiseren van 5 exposities


0 100 0

0

Subonderwerp: Het ontwikkelen en uitbouwen van het groenblauwe netwerk in het stedelijke netwerk


166

Afspraak 9: in de periode 2010-2014 wordt het volgende gerealiseerd. Omschrijving project

Afspraak


Openbaar park bij Sparta-Athene (1,5 ha) Oostgracht (openstellen)

aanleg park

Nog niet aangelegd


opstellen van een onderzoek 500-800 m²

Nog geen onderzoek

0

40m²

89-142

aanleg park

Deels aangelegd.

10

aanleg natuurvriendelijke oevers Groen rond eilanden 10-b, 11 en 12 in Hoog Dalem (3,4 ha)

Afspraak 10: de gemeente besteedt aandacht aan de verbindingen tussen binnenstedelijk en buitenstedelijk groen op basis van de gemeentelijke structuurvisie Geen ontwikkelingen. Onderwerp: Bevorderden van een gezonde en duurzame leefomgeving Afspraak 11: de gemeente verkent bij stedenbouwkundige plannen voor locatieontwikkeling de mogelijkheden voor verbetering van de kwaliteitsaspecten duurzame woonomgeving en zal de mogelijkheden afwegen op basis van bestaande beleidskaders. Daarbij zal gebruik worden gemaakt van het Nationaal Pakket Duurzame Stedenbouw. De gemeente heeft in haar milieubeleid vastgelegd dat de maatregelen behorende bij het ambitieniveau “altijd doen” worden toegepast en maatregelen uit het ambitieniveau “weeg af” worden afgewogen. Geen ontwikkelingen. Afspraak 12: de gemeente draagt zorg voor: Omschrijving project

prestatie


Bouw duurzame nieuwbouwwoningen met GPR 7/verscherpte EPC verbetering energielabel naar niveau hoger in de bestaande voorraad

500 nieuwbouwwoningen

0


50 woningen

Nog niet bekend

0

Thema Geluid Bevorderen dat het aantal nog niet aangepakte woningen op de zogenoemde A-lijst met de helft verminderd. Afspraak 13: in de periode 2010-2014 krijgen alle zogenoemde weigeraars (10-15) alsnog de kans om hun woningen op de A-lijst te laten saneren. Als deze weigeraars hun woningen alsnog laten saneren of als deze weigeraars opnieuw weigeren wordt de woning officieel van de A-lijst afgevoerd. Na deze actie kunnen alle woningen op de A-lijst van de gemeente als gesaneerd worden beschouwd.


167

Prestatie 10-15 saneringen

Stand van zaken 0


Thema wonen, nazorglocatie Schuttersgracht Bevorderen dat de nazorg van de bodemsaneringslocatie Schuttersgracht wordt uitgevoerd en waar mogelijk afgebouwd. Afspraak 14: de gemeente laat een gecertificeerd bodemadviesbureau een nazorgplan op stellen voor de locatie Schuttersgracht 104, voormalige wasserij Uniek. In het nazorgplan wordt ondermeer ingegaan op mogelijkheid om de nazorg af te bouwen, op monitoringsfrequentie en op het gebied in de omgeving van peilbuis PB201. Dit is nog in voorbereiding. Afspraak 15: de gemeente rapporteert de voortgang ten minste jaarlijks aan het bevoegd gezag tenzij in het nazorgplan hierover andere afspraken zijn gemaakt. Dit is nog in voorbereiding. Afspraak 16: In het geval dat de nazorg moet doorlopen na 31 december 2014 is de gemeente verantwoordelijk voor het verkrijgen van voldoende financiële middelen voor de uitvoering van de nazorg. In 2011 is een nader bodemonderzoek uitgevoerd op de locatie Zusterstraat 11-13 en een bodemsanering uitgevoerd op het adres Eind 16-18/Molenstraat 61, met geld uit het ISV-programma. Restant prestaties ISV-1/ISV-2 Bodem: Prestatie 5 bodemonderzoeken/saneringen isv-1

6 verkennende onderzoeken

4 nadere onderzoeken

4 saneringen

Saneren 28.000m² grond Saneren 71.200m³ grond Saneren 500m³ grondwater


Stand van zaken 2011 3 verkennende bodemonderzoeken uitgevoerd; 1 Nader bodemonderzoek en 1 bodemsanering te gaan, in afwachting dynamiek 5 te gaan, in afwachting dynamiek en 1 monitoringsplan 2 nadere bodemonderzoeken uitgevoerd, 2 te gaan, in afwachting dynamiek, 1 uitgevoerd buiten programma 2 saneringen uitgevoerd 2 saneringen te gaan, in afwachting dynamiek, 1 uitgevoerd buiten programma 2.744 m² 8.188 m³ 100 m³

168


0

40

50

10 12 20

Wonen: Prestatie Bouwen van 230 woningen op uitleglocaties Bouwen van 130 woningen binnen BBG Sloop/samenvoeging van 210 woningen binnen BBG Kwaliteitsimpuls openbare ruimte 2 (20.000m ) 2 Realisatie van 9.000 m winkels en zorgvoorzieningen in Hoog Dalem


Stand van zaken 2011 0


0

75

0

0

Niet gerealiseerd

0

Niet gerealiseerd

0

169


170

JAARREKENING GORINCHEM 2011


171

6. Balans per 31 december 2011 ACTIVA

(bedragen x € 1.000) 01-01-11

31-12-11

VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en Kosten van onderzoek en ontwikkeling Materiële vaste activa Investeringen met een economisch nut - gronden uitgegeven in erfpacht - overige investeringen met een economisch nut Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan: - deelnemingen - gemeenschappelijke regelingen - overige verbonden partijen Leningen aan: - woningbouwcorporaties - deelnemingen - overige verbonden partijen Overige langlopende leningen u/g Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer Bijdragen aan activa in eigendom van derden

286 167 119

149 0 149

167.636 1.492 152.800 13.344

146.596 1.266 133.221 12.109

5.587

6.241

2.410

3.005

197

197

0

0

1.749 2 1.229

1.855 2 1.182

Totaal vaste activa

173.509

152.986

40.612

55.727

VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Grond- en hulpstoffen: - niet in exploitatie genomen bouwgronden - overige gronden hulpstoffen Onderhanden werk, waaronder gronden in exploitatie Gereed product en handelsgoederen Vooruitbetalingen

1.525 13 38.477 597

Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Vorderingen op openbare lichamen Verstrekte kasgeldleningen Rekening-courantoverhoudeingen met niet-financiële instellingen Overige vorderingen Overige uitzettingen Liquide middelen Kassaldi Bank- en girosaldi

8.841

16.094

5.330

5.181

3.511

10.913

100 74 26

Overlopende activa Van Europese of Nederlandse overheden nog te ontvangen voorschotbedragen specifieke uitkeringen Overige nog te ontvangen en vooruitbetaalde bedragen

100 67 33

1.892 1.318 574

Totaal vlottende activa TOTAAL GENERAAL


6.230 31 47.070 2.396

172

3.279 1.230 2.049

51.445

75.200

224.954

228.186

PASSIVA

31-12-11

01-01-11

VASTE PASSIVA Eigen Vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserves - voor egalisatie van tarieven - overige bestemmingsreserves Nog te bestemmen resultaat

23.331

Voorzieningen Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's Onderhoudsvoorzieningen Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer Obligatieleningen Onderhandse leningen aan: - binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen - binnenlandse banken en overige financiële instellingen - binnenlandse bedrijven - overige binnenlandse sectoren - buitenlandse instellingen Waarborgsommen Verplichtingen uit hoofde van financial-lease overeenkomsten

26.894

-2.267

8.919

1.423 19.632 4.543

1.398 16.314 263 4.148

3.061 846 241

3.277 2.210 725 342

173.707

166.910

167.645 562

161.099 5.811

5.500 0

0 0

Totaal vaste passiva

201.186

197.081

VLOTTENDE PASSIVA Netto vlottende schulden met een rente typische looptijd korter dan één jaar Kasgeldleningen Bank- en girosaldi Overige schulden Overlopende passiva Nog te betalen bedragen Van Europese of Nederlandse overheidslichamen ontvangen, nog te betalen specifieke uitkeringen Overige vooruitontvangen bedragen

10.526 0 5.787 4.739

19.725 0 11.776 7.949

13.242

Totaal vlottende passiva

11.380

6.850

7.203

5.991 401

3.784 393

23.768

31.105

TOTAAL GENERAAL

224.954

228.186

Gewaarborgde geldleningen en garantstellingen

331.126

296.325


173


174

7. Programmarekening over 2011 Begroting na wijziging

Lasten en baten voor bestemming

Primitief Saldo begroting

Baten

Jaarrekening

Saldo begroting

Lasten

Baten

Saldo jaarrekening

Lasten

Programma Woonvoorzieningen

1.476

28.603

29.823

-1.220

69.126

80.157

-11.031

Leefvoorzieningen

-7.845

351

8.119

-7.768

507

7.616

-7.109


-3.271

458

3.682

-3.224

715

3.752

-3.037

865

6.696

5.511

1.185

6.866

5.739

1.127

Wonen, leven en milieu Wonen, leven, bestuur en communicatie Totaal thema

Werk

-1.406

4

1.393

-1.389

49

1.249

-1.200

-10.181

36.112

48.528

-12.416

77.263

98.513

-21.250

20

4.306

5.050

-744

4.591

5.084

-493

Werk en milieu

-762

3

898

-895

33

872

-839

Totaal thema

-742

4.309

5.948

-1.639

4.624

5.956

-1.332

-7.930

3.513

9.783

-6.270

3.764

9.647

-5.883

Onderwijs Cultuur en sport Zorg Welzijn, zorg en veiligheid Totaal thema

-6.608

1.313

8.050

-6.737

1.440

7.946

-6.506

-15.599

18.812

35.416

-16.604

19.990

35.406

-15.416

-13

0

10

-10

0

10

-10

-30.150

23.638

53.259

-29.621

25.194

53.009

-27.815

Publieksservice

-1.693

608

2.320

-1.712

749

2.387

-1.638


-3.941

22.365

25.998

-3.633

11.841

15.490

-3.649

Bestuur, communicatie en veiligheid Totaal thema

-448

159

607

-448

152

618

-466

-6.082

23.132

28.925

-5.793

12.742

18.495

-5.753

6.256

6.401

0

6.401

6.440

0

6.440

821

692

0

692

692

0

692

Algemene dekkingsmiddelen: CP60083 baten gemeentelijke belastingen CP60084 nutsbedrijven CP60085 geldleningen en ov. financiële middelen

4.117

5.458

234

5.224

5.843

215

5.628

38.571

39.331

4

39.327

39.831

4

39.827

CP60087 onvoorziene uitgaven

1

0

90

-90

0

0

0

CP60097 saldo voor bestemming

0

0

231

-231

0

0

0

49.766

51.882

559

51.323

52.806

219

52.587

2.611

139.073

137.219

1.854

172.629

176.192

-3.563

-944

1.584

1.692

-108

1.397

1.398

-1

Leefvoorzieningen

0

0

0

0

0

0

0


0

0

0

0

0

0

0

62

348

577

-229

146

171

-25

0

0

0

0

0

0

0

-882

1.932

2.269

-337

1.543

1.569

-26

CP60086 algemene uitkering

Totaal thema Resultaat voor bestemming

Mutaties reserves Woonvoorzieningen

Wonen, leven en milieu Wonen, leven, bestuur en communicatie Totaal thema


175

Werk Werk en milieu Totaal thema

Onderwijs

-99

91

100

-9

77

100

-23

0

0

0

0

0

0

0

-99

91

100

-9

77

100

-23

-134

227

3.049

-2.822

227

3.049

-2.822

Cultuur en sport

4

23

4

19

23

3

20

Zorg

0

0

0

0

0

0

0

Welzijn, zorg en veiligheid

0

0

0

0

0

0

0

-130

250

3.053

-2.803

250

3.052

-2.802

4

4

0

4

4

0

4

-223

5

587

-582

15

591

-576

0

0

0

0

0

0

0

-219

9

587

-578

19

591

-572

Algemene dekkingsmiddelen

-1.281

4.519

2.646

1.873

18.228

6.699

11.529

Totaal thema

-1.281

4.519

2.646

1.873

18.228

6.699

11.529

Mutaties reserves

-2.611

6.801

8.655

-1.854

20.117

12.011

8.106

0

145.874

145.874

0

192.746

188.203

4.543

Totaal thema

Publieksservice Bestuur en communicatie Bestuur, communicatie en veiligheid Totaal thema



176

8. Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Inleiding De jaarrekening 2011 is aan de hand van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) opgemaakt. U treft jaarlijks de toelichting op de grondslagen aan. Wij hebben cursief aangegeven welke afschrijvingstermijnen wijzigen ten opzichte van de laatste versie afschrijvingstabel eerste tussenrapportage 2011 d.d. 30 juni 2011. Invoering BBV Met in gang van 1 januari 2004 is het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) in werking getreden. Dit leidt ertoe dat in 2004 de wijze van verslaggeving flink is veranderd. Niet alleen de vormgeving is aangepast, er zijn ook waarderingswijzigingen die leiden tot incidentele lasten en baten in 2005. De invloed van deze wijzigingen op het resultaat is in de toelichting op de programmarekening uiteengezet. In de raadsnotitie Afschrijvingsbeleid d.d. 23 april 2009 geven wij aan dat wij een evenwicht willen vinden tussen de eisen van de wetgever en de wijze waarop Gorinchem omgaat met de enige beleidsvrijheid die de wetgever biedt. Vrijheid in gebondenheid. Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten, conform de raadsnotitie Afschrijvingsbeleid d.d. 23 april 2009. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico‟s die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar gesteld wordt. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. De referentieperiode is dezelfde als die van de meerjarenraming te weten vier jaar.

Balans Vaste activa Artikel 59 BBV beschrijft het onderscheid tussen investeringen met uitsluitend maatschappelijk nut in de openbare ruimte en investeringen met een (beperkt) economisch nut. Investeringen die op enigerlei wijze kunnen leiden tot of bijdragen aan het verwerven van inkomsten zijn investeringen met economisch nut. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- c.q. vervaardigingsprijs verminderd met de afschrijvingen en waardeverminderingen die naar verwachting duurzaam zijn. De kosten van onderzoek en ontwikkeling worden in 5 jaar afgeschreven. De afschrijving van de geactiveerde kosten van onderzoek en ontwikkeling vangt aan bij ingebruikneming van het gerelateerde materiële vaste actief.


177

Materiële vaste activa met economisch nut In erfpacht uitgegeven gronden De in erfpacht uitgegeven percelen zijn gewaardeerd tegen de eerste uitgifteprijs (i.c. de waarde die bij eerste uitgifte als basis voor de canonberekening in aanmerking is genomen) en er wordt niet afgeschreven op deze gronden. Overige investeringen met economisch nut De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- c.q. vervaardigingsprijs, conform de raadsnotitie Afschrijvingsbeleid volgens uw raadsbesluit van april 2009. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht, in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven. „‟Levensduur verlengend onderhoud‟‟ wordt gedefinieerd als een investering. Criteria hierbij zijn dat er sprake moet zijn van duurzame waardevermeerdering, een kwalitatieve verbetering waarbij het nut zich uitstrekt over meerdere jaren. Er wordt lineair afgeschreven. Uitzondering hierop zijn de volgende bedrijfsgebouwen: Stadhuisplein 1, Stadhuisplein 2-35, Bedrijfsverzamelgebouw, Kleine Haarsekade en gebouw Reiniging Boezem 3 hierop wordt annuïtair afgeschreven. Op grondbezit (voor onderwijsdoeleinden, niet voor de publieke dienst bestemd en bouwgrondexploitatie) met economisch nut wordt niet afgeschreven. De gehanteerde gemiddelde afschrijvingstermijnen bedragen in jaren: AFSCHRIJVINGSTABEL

AFSCHRIJVINGSTERMIJN

MATERIELE VASTE ACTIVA ECONOMISCH NUT - erfpachtsgronden

n.v.t.

Gronden en terreinen - waarde vast (geen slijtage); bijvoorbeeld aankoop grond voor scholen, woonruimten en dergelijke - niet waarde vast (wel slijtage); speelplaatsen, sportparken, Parkeergarages

n.v.t. 50

Woonruimten (excl. grond)

25

Bedrijfsgebouwen (excl. grond) - nieuwbouw - renovatie gebouw (levensduurverlengend onderhoud) - inventaris - parkeergarage - Caribabad

40 20 15 50 30

Schoolgebouwen etc. - bouw en uitbreiding schoolgebouw - uitbreiding schoollokalen in verband met tijdelijke huisvesting - uitbreiding schoollokalen door middel van noodlokalen - gymnastieklokalen - renovatie gebouw (levensduurverlengend onderhoud)

50 3-5 20 50 20

Grond- weg en waterbouwkundige werken* - riolering en bergbezinkkelders - sluizen - installaties en gemalen - begraafplaatsen

60 25 15 30


178

- renovatie openbaar groen - onderhoud bruggen - overig

10 25 10 – 30

Vervoermiddelen - veerboten

50 15 10

- wagens brandweer (blusauto‟s en dergelijke) - wagens en overig rijdend materieel Machines, apparaten en installaties - Machines, apparaten en installaties -Verkeersregelinstallaties -parkeerautomaten -klimaatinstallaties

5-15 10 10 20

Overige materiële vaste activa - automatisering (hardware) - automatisering (software) - brandbestrijding (onder andere redvesten, camera‟s) - aanleg sportparken - milieuparken - containers - ondergrondse containers - overig

4* 4* 5 - 10 25 20 10 20 4 - 10

Materiële vaste activa maatschappelijk nut Materiële vaste activa in de openbare ruimte - reconstructie/herinrichting wegen incl. groen, aanpassing rotondes - stadswallen (onder andere dijkversterking, wandelpaden) - kademuren - kanjerproject - openbare verlichting - speeltoestellen - overig

40 25 25 40 20 10 5 - 25

Immateriële vaste activa Immateriële vaste activa - Kosten van onderzoek en ontwikkeling

5 variabel afhankelijk van looptijd**

- Disagio Financiële vaste activa - kapitaalverstrekking aan verbonden partijen - kapitaalverstrekking aan deelnemingen e - bijdrage activa in eigendom van derden (o.a. 1 inrichting scholen)


179

variabel variabel 20

De wijzigingen ten opzichte van de tabel zoals gepresenteerd in de eerste tussenrapportage 2011 zijn als volgt: *automatisering: de afschrijvingstermijn hard- en software is gewijzigd van 3 jaar in 4 jaar. **Disagio: in 2011 is een lening aangetrokken onder pari* (ca. 97%), waarbij een disagio is ontstaan. Disagio is te omschrijven als het negatieve koersverschil van effecten ten opzichte van de nominale waarde (100% zal moeten worden afgelost). Het bedrag aan disagio schrijven wij af over de looptijd van de lening. Op deze manier komt de effectieve rente (coupon en disagio) jaarlijks tot uitdrukking. Dit is het renteniveau, waarop gehandeld is en waarop de beslissing genomen is om de lening af te sluiten (* pari = 100%). Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut De infrastructurele werken in de openbare ruimte, zoals wegen, pleinen, bruggen en parken zijn geactiveerd en afgeschreven. De ondergrond van deze werken wordt daarbij als integraal onderdeel van het werk beschouwd (en dus ook afgeschreven). Financiële vaste activa Deelnemingen aan gemeenschappelijke regelingen en leningen (categorie: uitgeleend geld) zijn opgenomen tegen nominale waarde. Participaties in het aandelenkapitaal van NV‟s en BV‟s zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs van de aandelen Indien de waarde van de aandelen onverhoopt structureel mocht dalen tot onder de verkrijgingsprijs dan zal afwaardering plaatsvinden. Tot dusver is een dergelijke afwaardering gelukkig niet noodzakelijk gebleken. De actuele waarde ligt ruim boven de verkrijgingsprijs. Bijdragen aan activa van derden worden geactiveerd. Dergelijke geactiveerde bijdragen zijn gewaardeerd op het bedrag van de verstrekte bijdragen en verminderd met afschrijvingen. De verleende bijdragen worden afgeschreven in de periode waarin het betrokken actief van de derde op basis van de door de gemeente gestelde voorwaarden moet bijdragen aan de publieke taak. Vlottende activa De vlottende activa worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Voorraden De nog niet in exploitatie genomen bouwgronden zijn gewaardeerde tegen verkrijgingsprijs / vervaardigingsprijs en vermeerderd met de bijgeschreven exploitatiekosten. De overige gronden hulpstoffen (magazijnvoorraden) worden gewaardeerd tegen vaste verrekenprijzen die zijn gebaseerd op de gemiddelde betaalde inkoopprijs. Verschillen tussen de vaste verrekenprijs en betaalde inkoopprijs worden als resultaat verantwoord op prijsverschillen. Incourante voorraden worden afgewaardeerd naar marktwaarde. De als “onderhanden werken” opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouwen woonrijp maken), evenals een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. Winsten uit de grondexploitatie worden slechts genomen indien en voor zover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd aangemerkt kunnen worden. Zolang daarvan geen sprake is worden de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingkosten in mindering gebracht. Op de balans worden voorraden bruto en netto verantwoord. De bruto voorraden zijn exclusief de voorzieningen verlieslatende complexen. De netto voorraden zijn inclusief deze voorzieningen. Vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt statisch bepaald op basis van de geschatte inningskansen. Liquide middelen en overlopend posten Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen.


180

Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorziene verlies. De pensioenverplichting ten behoeve van de wethouders is echter op de contante waarde van de (reeds opgebouwde) toekomstige uitkeringsverplichtingen gewaardeerd. De onderhoudsegalisatie voorzieningen stoelen op een meerjarenraming van het uit te voeren groot onderhoud aan (een deel van) de gemeentelijke kapitaalgoederen, waarin rekening is gehouden met de kwaliteitseisen die terzake geformuleerd zijn. In de paragraaf “onderhoud kapitaalgoederen” die is opgenomen in de jaarstukken is het beleid terzake nader uiteengezet. In artikel 76a BBV is een uitzonderingsregime opgenomen voor meerjarige subsidies waarvan de subsidieperiode vóór 1 januari 2007 begon. De voorzieningen Onderwijsachterstandenbeleid en Stedelijke Vernieuwing zijn daarom onder de beklemde middelen opgenomen. Op de balans worden de voorraden bruto Vaste schulden Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar en langer. De aflossingen die binnen een jaar vervallen worden in de toelichting vermeld evenals de daarmee gepaard gaande rentelast. Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Borg- en garantstellingen Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten telling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen. Overigens is de toelichting op de balans nadere informatie opgenomen.


181


182

9. Toelichting op de balans per 31 december 2011 (bedragen x € 1.000)

ACTIVA

Aan de activazijde van de balans worden de bezittingen van de gemeente Gorinchem weergegeven. VASTE ACTIVA Bijgaand wordt op hoofdlijnen een toelichting gegeven op de ontwikkeling van de componenten van de activa. Voor een uitgebreidere toelichting wordt verwezen naar de Staat van activa. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen: Boekwaarde 31-12-11 167 119 286

Kosten afsluiten geldleningen/saldo agio en disagio Kosten onderzoek en ontwikkeling Totaal

Boekwaarde 01-01-11 149 149

Het onderstaand overzicht geeft het verloop weer van de immateriële vaste activa gedurende het jaar 2011: Boekwaarde 01-01-11 Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio Kosten van onderzoek en ontwikkeling Totaal

Investeringen

Desinvesteringen

Afschrijvingen

Bijdragen van derden

Afwaarderingen

Boekwaarde 31-12-11

-

167

-

-

-

-

167

149 149

40 207

-

52 52

18 18

-

119 286

Nieuw in 2011 zijn de kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio. Het bedrag aan disagio wordt afgeschreven over de looptijd van de lening. De belangrijkste in het boekjaar gedane investeringen zijn:

Disagio lening DB Totaal

Beschikbaar gesteld krediet 167 167

Werkelijk besteed in 2011 167 167

Cumulatief besteed t/m 2011 167 167

Boekwaarde 31-12-11 1.492 152.800 13.344 167.636

Boekwaarde 01-01-11 1.266 133.221 12.109 146.596

Materiële vaste activa De materiële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen:

In erfpacht uitgegeven gronden Overige investeringen met een economisch nut Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut Totaal

In 2011 zijn geen erfpachtsgronden verkocht, wel twee erfpachtsgronden aangekocht.


183

De overige investeringen met economisch nut kunnen als volgt worden onderverdeeld: Boekwaarde 31-12-11 16.841 845 97.124 26.062 3.178 2.207 6.543 152.800

Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, wegen waterbouwkundige werken Vervoermiddelen Machines, apparaten en installatie Overige materiële vaste activa Totaal

Boekwaarde 01-01-11 8.298 539 88.008 25.401 2.413 2.221 6.341 133.221

In 2011 heeft een schattingswijziging plaatsgevonden. Bij overige materiële activa zijn de onderdelen automatisering hard- en software aangepast van drie naar vier jaar. Dit leverde een voordeel op van € 84.000 in 2011. Het onderstaand overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de overige investeringen met economisch nut weer:

Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, wegen waterbouwkundige werken Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Overige mat. vaste activa Totaal

Boekwaarde 01-01-11 8.298 539 88.008

Investeringen

Desinvesteringen 920 1.530

25.401 2.413

1.555 913

-

2.221 6.341 133.221

259 705 26.838

2.450

8.615 1.287 13.504

Afschrijvingen 72 53 2.746 565 140 273 503 4.352

Bijdragen van derden 8 112

Afwaarderingen -

Boekwaarde 31-12-11 16.841 845 97.124

329 8

-

26.062 3.178

457

-

2.207 6.543 152.800

Onder bijdragen van derden zijn die bijdragen van derden opgenomen, die direct gerelateerd zijn aan de investering. Onder de afwaarderingen staan de afwaarderingen vermeld wegens duurzame waardeverminderingen. De investeringen in woonruimten betreft overhevelingen van panden die in 2010 op de balans stonden. De belangrijkste in het boekjaar gedane investeringen zijn:

Mariengaarde Schepenenstraat Overname gronden grondexploitaties Grond Schepenenstraat 3 Station Papland Inrichting uitbr archiefbewaarpl (RAG) Renovatie zwembadvloer Caribabad Restauratie Lingehaven Veertaxi 2012 Hardware 2011 Totaal


Beschikbaar gesteld krediet 14.781 648 4.790 275 300 800 1.230 287 23.111

184

Werkelijk besteed in 2011 7.855 7.944 648 334 263 270 606 877 219 19.016

Cumulatief besteed t/m 2011 15.223 7.944 654 756 272 270 706 877 219 26.921

De boekwaarde van de investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut had het volgende verloop:

Gronden en terreinen Grond-, wegen waterbouwkundige werken Ov. materiële vaste activa Totaal

Boekwaarde 01-01-11 -

Investeringen

9.182 2.927 12.109

840 948 1.788

Desinvesteringen -

-

-

Afschrijvingen 370 177 547

Bijdragen van derden

Afwaarderingen -

2935 6

-

Boekwaarde 31-12-11 9.681 3.663 13.344

Onder bijdragen van derden zijn de bijdragen van derden opgenomen, die direct gerelateerd zijn aan de investering. Onder de afwaarderingen staan de afwaarderingen vermeld wegens duurzame waardeverminderingen. De belangrijkste in het boekjaar gedane investeringen zijn:

Vervangen/restauratie Lange brug Bestuursovereenkomst Ruimte voor de rivier Openbare ruimte Gildenplein Renovatie openbare verlichting 2011 Totaal

Beschikbaar gesteld krediet 1.800 2.898 1.017 265 5.980

Werkelijk besteed in 2011 101 737 674 186 1.698

Cumulatief besteed t/m 2011 218 2.792 686 186 3.882

Financiële vaste activa Het verloop van de financiële vasate activa gedurende het jaar 2011 wordt in onderstaand overzicht weergegeven: Boekwaarde 01-01-11 Kapitaalverstrekkingen aan: - deelnemingen - gemeenschappelijke regelingen - overige verbonden partijen Leningen aan: - woningbouwcorporaties - deelnemingen - overige verbonden partijen Overige langlopende leningen Overige uitzettingen met een looptijd > 1 jaar Bijdragen aan activa in eigendom van derden

Totaal


Investeringen

3.005 197

161 294 132 587

1.855 2 1.182 6.241

185

Des- Aflossing invesen teringen afschrijving -

400 85 485

Bijdragen van derden 756 756

Boekwaarde 31-12-11 2.410 197 1.749 2 1.229 5.587

VLOTTENDE ACTIVA Voorraden De in de balans opgenomen voorraden worden uitgesplitst naar de volgende categorieën: Bruto Boekwaarde 31-12-11 Grond- en hulpstoffen, gespecificeerd naar: niet in exploitatie genomen bouwgronden: - woonlocaties uitleggebieden - woonlocaties stedelijke vernieuwing - bedrijventerrein - overige overige gronden hulpstoffen (magazjinvoorraad) Totaal Onderhanden werk, bouwgronden in exploitatie: - woonlocties uitleggebieden - woonlocaties stedelijke vernieuwing - bedrijventerrein - overige Gereed product en handelsgoederen Vooruitbetalingen Totaal Voorraad bedrijfsmiddelen Totaal

Bruto Boekwaarde 01-01-11

Netto Boekwaarde 31-12-11

Netto Boekwaarde 01-01-11

1.827 5.013 13 6.853

2.990 11.698 11.013 31 25.732

940 585 0 13 1.538

0 1.010 1.504 3.716 31 6.261

12.854 962 44.462 -

12.323 2.339 41.573 890

6.420 -3.622 35.679

11.468 -1.338 36.154 786

-

-

58.278 597 65.728

57.125 2.396 85.253

-

-

-

38.477 597 40.612

47.070 2.396 55.727

De nog niet in exploitatie genomen gronden betreffen gronden die zijn aangekocht als ruilobject en gronden die destijds zijn aangekocht voor de ontwikkeling van uitbreidingsplannen. Het onderstaand overzicht laat het verloop zien van de niet in exploitatie genomen gronden: Bruto boekwaarde

Netto boekwaarde

01-01-11

01-01-11

-

-

Uitleggebieden Hoog Dalem Totaal Stedelijke Vernieuwing 7e Bastion vh Nieuwe Gasthuis Kon.Emmastraat Sparta Smakheul Quadrant/den Breejen Lingewijk Zuid van Zomerenlaan Wijnkoperstraat Bastion II Totaal

40 175 917 1.880 379238 94 25 2.990


40 175 917 479238 94 25 1.010

Investeringen

Opbrengsten

-

-

27 58 69 163 597 123 7 43 66 1.153

138 260 1.153 171 80 1.802

186

Administratieve overboeking -

89047423 514-

Bruto Voorziening boekverlieswaarde latend 31-12-11 complex -

7127986 281 101 68 489 1.827

-

55 50 190 103 489 887

Netto boekwaarde

31-12-11 -

12677796 281 268 940

Bedrijventerrein Gorichem Noord Groote Haar Gorinchem Noord - buiten gemeentegrens 3.456 Gorinchem Noord Vlietskade 1.346 Gorinchem Noord Hoogbloklandseweg 1.847 Gorinchem Noord Groeneweg 490 Linge 2 Zuid 2.288 Schelluinestraat Bullekeslaan vh Damen 942 Handelskade 317 Station Papland 1.012 Totaal 11.698 Overige Schotdeuren 2 Bastion II Totaal

446 348 1.025 52 -

751317 67 1.504

10.590 423 11.013

3.293 423 3.716

174

743

2.887-

-

-

-

-

-

-

69 97 25 177 -

381 1.974 280 12 -

1.03430 235-

-

-

2.453

2.651

198-

1.308 18 145 2.013

25 651 4.066

5064.632-

2.225 335 5.013

1.777 4.428

448 335 585

-

-

10.59042311.013-

-

-

-

-

-

Voor zover van toepassing worden de netto boekwaarden per m² in onderstaand overzicht gegeven. Bij een aantal niet in exploitatie genomen bouwgronden is geen boekwaarde per m² opgenomen, omdat in die gevallen (nog) geen grond is aangekocht, maar alleen planontwikkelingskosten zijn gemaakt. Netto boekwaarden per m² 48 -19 131 113

Sparta Linge 2 Zuid Bullekeslaan v/h Damen Handelskade

Het onderstaand overzicht laat het verloop zien van de in exploitatie genomen gronden: Bruto boekwaarde

Netto boekwaarde

01-01-11 01-01-11

Administratieve overboeking

Investeringen

Opbrengsten

Afwikkeling

-

642 631

742 742

129 815

17 1.242

1.115-

56 1.000

3 1.262

1.115-

Bruto Voorziening boekverlieswaarde latend 31-12-11 complex

Netto boekwaarde

31-12-11

Uitleggebieden Hoog Dalem Mollenburg Totaal

988 11.335 12.323

Stedelijke Vernieuwing Den Haan 1.003 Lingewijk Noord Kleine Haarsekade Totaal

988 10.480 11.468

23-

840

1.811-

-

496 2.339

496 1.338-

-


187

-

888 11.966 12.854

838 5.596 6.434

50 6.370 6.420

-

-

-

413

4.584

4.171-

549 962

4.584

549 3.622-

Bedrijventerrein Gorichem Noord Groote Haar

27.719 4058.451

230 -

1.818 568 2.488

19 393 2.512

528

34.681 8.955

8.409 -

26.272 8.955

645 41.573

389 36.154

230

181 5.055

2.924

528

826 44.462

374 8.783

452 35.679

Schotdeuren 2

487 308 -

487 308 -

3062958.673679.341-

-

9786

206 38 2.453 38 2.735

-

95 890

25 25 536 10 596

-

Marokkaanse moskee Totaal

10.590 10.590

-

-

-

Papland Oost II

32.882 4058.451

Merwedekanaal 86 vh Valk Totaal

Overige Da Vinci Schotdeuren I

Nog te maken kosten Nog te verwachten opbrengsten

58.742 99.423

Voor een nadere toelichting op de grondexploitatie wordt verwezen naar de paragraaf grondbeleid. De bruto voorraden zijn voorraden exclusief de voorzieningen verlieslatend complex, de netto voorraden inclusief deze voorzieningen. Uitzettingen korter dan één jaar De in de balans opgenomen uitzettingen met een looptijd van één jaar of minder kunnen als volgt worden gespecificeerd: Boekwaarde

31-12-11 Soort vordering Vorderingen op openbare lichamen Verstrekte kasgeldleningen Rekening-courantverhoudingen met niet financiële instellingen Overige vorderingen Overige uitzettingen Totaal

VoorzieGecorriGecorrining onin- geerd saldo geerd saldo baarheid 31-12-11 31-12-10

5.330

-

5.330

-

-

-

-

-

-

3.740

228

3.512

-

-

-

9.070

228

8.842

5.181 10.913 16.094

Liquide middelen Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten: Boekwaarde 31-12-11 74 26 100

Kassaldi Bank- en girosaldi Totaal


188

Boekwaarde 01-01-11 67 33 100

Overlopende activa De post overlopende activa kan als volgt worden gespecificeerd:

Vooruitbetaalde bedragen Nog van Europese en Nederlandse overheden nog te ontvangen voorschotbedragen op specifieke uitkeringen Overige nog te ontvangen bedragen Totaal

Boekwaarde 31-12-11 135

Boekwaarde 01-01-11 1.419

1.318 439 1.892

1.230 630 3.279

De in de balans opgenomen nog van europese en Nederlandse overheden nog te ontvangen voorschotten op specifieke uitkeringen kunnen als volgt worden gespecificeerd: Saldo 01-01-11 33 10 619 52 332 184 1.230

50% subsidie toegankelijkheid haltes openbaar vervoer 20% subsidie sociale veiligheid MerwedeLingelijn 2010 RSD participatiebudget Resterende 50% subsidie 2010 haltes o.v. Resultaataandeel 2010 Gelders Verenfonds Resultaataandeel 2010 Zaltbommel Normvergoeding GBA-audit 20% subsidie restauratie Nooit Volmaakt 20% subsidie restauratie Nooit Volmaakt 20% subsidie sociale veiligheid MerwedeLingelijn 2011 Resterende 50% subsidie 2011 haltes o.v. Exploitatiebijdrage veerdienst - Zaltbommel Divese opbrengsten veerdienst - Zaltbommel Resultaataandeel 2011 Gelders Verenfonds Totaal

Toevoe- Ontvangen gingen bijdragen 33 10 147 52 332 184 6 3 3 10 45 52 43 390 699 611

Saldo 31-12-11 766 6 3 3 10 45 52 43 390 1.318

PASSIVA VASTE PASSIVA Eigen vermogen Het in de balans opgenomen Eigen Vermogen bestaat uit de volgende posten: Boekwaarde 31-12-11 2.267-

Algemene reserves Bestemmingsreserves: voor egalisatie van tarieven overige bestemmingsreserves Resultaat na bestemming Totaal


1.423 19.632 4.543 23.331

189

Boekwaarde 01-01-11 8.919 1.398 16.314 263 26.894

Het verloop in 2011 wordt in onderstaand overzicht per reserve weergegeven: Reserves

- Algemene reserves: Algemene exploitatiereserve Algemene reserve grondexploitatie Totaal - Bestemmingsreserves: Egalisatie van tarieven Parkeervoorzieningen Reserve tarieven reiniging Reserve tarieven riolering Totaal Overige: Automatisering Afschrijvingsreserves Structuurverbetering onderwijs Museum Seniorenbeleid Nieuwbouw Arkelstad Hoog Dalem Aangegane verplichtingen Hoofdverkersstructuur HIS BTW compensatiefonds Infrastructuurfonds Woningexploitatie Kritische functies Onderhoud Stadhuisplein Onderhoud brandweerkazerne Groot onderhoud gebouwen Onderhoud veerboten Onderhoud parkeergarage Kazernepl. Onderhoud huisvesting reiniging/werkpl. Onderhoud grafmonumenten Fasering investering Risicovergoeding Laag Dalem Zuid Egalisatiereserve onderhoud Risicovergoeding Lingewijk Noord ISV Zustersteeg ISV stegenproject Totaal Grondexploitaties bestemmingsreserves: Bovenwijks nog te bestemmen Afschrijvingsreserves grondexploitaties Totaal Totaal overige bestemmingsreserves Totaal reserves


Boekwaarde 01-01-11

Toevoeging

Onttrekking

8.666 253 8.919

1.321 4.653 5.974

3.008 14.196 17.204

44 44

-

7.023 9.2902.267-

13 892 493 1.398

171 171

146 146

-

-

13 746 664 1.423

73 2.897 5 20 122 200 257 180 3.355 718 300 269 279 9 64 776 176 325 585 10.610

363 2.684 365 32 14 390 98 45 4 32 68 53 483 228 225 50 5.134

219 15 219 7 120 1.101 100 77 15 483 96 2.452

219 219

46 46

436 5.535 151 5 154 200 264 60 3.355 7 200 367 324 13 96 767 214 325 717 225 50 13.465

1.934 3.770 5.704 16.314 26.631

601 601 5.735 11.880

2.452 19.802

219 263

138 138 184 184

2.535 3.632 6.167 19.632 18.788

190

Bestem- Vermindering Boekming ter dekwaarde resultaat king van 31-12-11 2010 afschrijving -

Onder 'Bestemming resultaat' staan de toevoegingen of onttrekkingen vermeld uit hoofde van de bestemming van het resultaat van het voorgaand boekjaar. Onder de afschrijvingen staan de verminderingen vermeld in verband met afschrijvingen op activa waarvoor een specifieke bestemmingsreserve is gevormd. De volgende reserves zijn bestemd ter dekking van de investeringen: Reserve

Bedrag Ter dekking van investering afschrijving

Afschrijvingsreserve algemeen Afschrijvingsreserve algemeen Afschrijvingsreserve algemeen Afschrijvingsreserve algemeen Afschrijvingsreserve algemeen Afschrijvingsreserve algemeen Afschrijvingsreserve algemeen Totaal Afschrijvingsreserve grondexploitatie Afschrijvingsreserve grondexploitatie Afschrijvingsreserve grondexploitatie Afschrijvingsreserve grondexploitatie Afschrijvingsreserve grondexploitatie Totaal

13 3 1 7 5 4 13 46 31 8 32 16 51 138

Bedrag investering

Woonboot stationsweg Bedrijfsverzamelgebouw Veerdienst Sportaccommodatie Hoefslag Uitbreiding ds Koelmanschool Aanpassen 't Gilde i.v.m. Mariengaarde Vebouwing Arkelstraat 28

320 350 56 375 236 72 250

Caribabad Clubgebouw Raptim Clubgebouw SVW Verhuizing SVW Velden, infra, verlichting SVW

918 330 1.269 396 1.269

Voor verdere informatie over de algemene reserves en bestemmingsreserves zie de paragraaf 'Reserves en voorzieningen'. Voorzieningen Het verloop in 2011 van de voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's wordt in onderstaand overzicht per voorziening weergegeven: Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's

Boekwaarde 01-01-11

Voorzieningen algemeen: Pensioentegoeden bestuurders BOS - Breedtesport Schade tractie Zusterstraat-Zustersteeg Binnenterrein Kremlin II/stegenproject GGD Lingewijk zuid Totaal


1.686 158 9 225 132 2.210

191

Toevoeging

211 48 8 400 667

Vrijval

-

Aanwending

225 132 357

Boekwaarde 31-12-11 1.897 206 17 400 2.520

Voorzieningen grondexploitaties

Uitleggebieden Stedelijke Vernieuwing Bedrijventerrein Ov. exploitaties Ongerealiseerde winst Nog uit te voeren werken Totaal

Bruto boekwaarde

Netto boekwaarde

01-01-11

01-01-11

855 5.657 12.657 7.250 3.106

2.9561503.106

29.525

-

Toevoeging

Vrijval

Aanwending

5.579 3.008 4.639 2.134 155 541 16.056

-

3.194 6.524 9.384 821 19.923

Bruto Voorziening boekverlieswaarde latend 31-12-11 complex 6.434 6.434 5.471 5.471 10.772 13.212 2.440 541 25.658

Netto boekwaarde

31-12-11 2.4402.440

25.117

541 541

Het verloop in 2011 van de onderhoudsvoorzieningen wordt in onderstaand overzicht per voorziening weergegeven: Onderhoudsvoorzieningen

Onderhoudsfonds Lingehaven Vervanging wijkcontainers 2009-2012 Totaal Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting Stedelijke Vernieuwing Totaal

Boekwaarde 01-01-11 525 200 725

Toevoeging

Boekwaarde 01-01-11 342 342

Toevoeging

Vrijval

41 127 168

Vrijval

-

-

Aanwending 47 47 Aanwending 101 101

Boekwaarde 31-12-11 519 327 846 Boekwaarde 31-12-11 241 241

In de kolom vrijval zijn de bedragen opgenomen welke ten gunste van de rekening van baten en lasten zijn vrijgevallen. Alle aanwendingen van de voorzieningen zijn rechtstreeks ten laste van de voorziening gebracht. Voor verdere informatie over de voorzieningen zie de paragraaf 'Reserves en Voorzieningen'. In artikel 76a BBV is een uitzonderingsregime opgenomen voor meerjarige subsidies waarvan de subsidieperiode voor 1 januari 2007 aanving. Deze betreffende voorzieningen mogen onder de beklemde middelen blijven staan. Het betreft nu alleen nog de voorziening Stedelijke Vernieuwing. Vaste schulden met een looptijd langer dan één jaar De onderverdeling van de in de balans opgenomen langlopende schulden is als volgt:

Obligatieleningen Onderhandse leningen: - binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen - binnenlandse banken en overige financiële instellingen - binnenlandse bedrijven - overige binnenlandse sectoren - buitenlandse instellingen Subtotaal Door derden belegden gelden Waarborgsommen Verplichtingen uithoofde van financial lease-overeenkomsten Totaal


192

Boekwaarde 31-12-11

Boekwaarde 01-01-11

-

-

-

-

167.645 562

161.099 5.811

-

-

5.500 173.707

166.910

-

-

-

173.707

166.910

In onderstaand overzicht wordt het verloop wergegeven van de vaste schulden over het jaar 2011: Saldo Vermeer01-01-11 deringen Obligatieleningen Onderhandse leningen Door derden belegde gelden Waarborgsommen Verplichtingen uit hoofde van financial lease-overeenkomsten Totaal

Aflossingen

Saldo 31-12-11

-

-

-

-

166.909

31.500

24.703

173.706

-

-

-

-

1 166.910

-

24.703

1 173.707

-

31.500

De totale rentelast voor het jaar 2011 met betrekking tot de vaste schulden bedraagt € 6.272. VLOTTENDE PASSIVA Onder de vlottende passiva zijn opgenomen: Boekwaarde 31-12-11 10.526 13.242 23.768

Schulden < 1 jaar Overlopende passiva Totaal

Boekwaarde 01-01-11 19.725 11.380 31.105

Kortlopende schulden korter dan één jaar De in de balans opgenomen kortlopende schulden kunnen als volgt worden gespecificeerd:

Kasgeldleningen Bank- en girosaldi Overige schulden Totaal

Boekwaarde 31-12-11 5.787 4.739 10.526

Boekwaarde 01-01-11 11.776 7.949 19.725



Overlopende passiva De specificatie van de post overlopende passiva is als volgt:

Nog te betalen bedragen Van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen, nog te besteden voorschotten op specifieke uitkeringen Vooruitontvangen bedragen Totaal

5.991 401 13.242

3.784 393 11.380

Nog te betalen bedragen zijn posten welke ten laste van het dienstjaar 2011 zijn gebracht, doch waarvan de facturen in de loop van 2012 zijn ontvangen en betaalbaar gesteld. Deze posten worden in 2012 afgewikkeld.


193

De in de balans opgenomen van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotten op specifieke uitkeringen kunnen als volgt worden gespecificeerd: Saldo 01-01-11 - Vooruitontvangen bedragen: Sociale veiligheid MerwedeLingelijn NationaalUitvoeringsProgramma Opbrengst onderhoud groen 1e fase Lingewijk-noord Totaal - Vooruitontvangen middelen derdengelden: JeugGezonheidsZorg BDU toegankelijkheid openbaar vervoer Buurt Onderwijs Sport - oost Buurt Onderwijs Sport - west Stimulering Lokale Klimaatinitiatieven Stimulering Lokale Klimaatinitiatieven 2011 RSD participatiebudget Stimulering huisvesting brede scholen Woningbouw Lingewijk Noord Groene Veld 2009 Woningbouw Hoog Dalem deelplan 10b 2009 Woningbouw Lingewijk Noord IJsbaanstrip fase I 2009 Woningbouw Lingewijk Noord IJsbaanstrip fase II 2009 Woningbouw Lingewijk Noord IJsbaanstrip fase II 2011 Woningbouw 7e Bastion 2011 Stimuleringsregeling veilige publieke taak Bejegening MerwedeLingelijn BDU sociale veiligheid MerwedeLingelijn 2011 Quick wins binnenvaart Binnenklimaat huisvesting onderwijs Onderwijsachterstandenbeleid BDU reviseren veerpont Gorinchem VI Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing 2010-2014 Algemene uitkering 2010 Algemene uitkering 2011 Totaal - Risicotoeslag ruimte voor de rivier: Ruimte voor de rivier Totaal Totaal

Toevoe- Vrijgevallen Saldo gingen bedragen 31-12-11

76 76

31 57 3 91

76 76

31 57 3 91

404 135 32 619 500 90 140 230 70 104 308 17 38 793 228 3.708

854 30 50 50 15 147 50 809 1.085 130 944 100 100 4.364

1.258 135 50 50 32 6 140 70 104 150 17 38 50 228 890 8 298 3.524

30 9 766 500 90 230 158 1.602 195 122 646 100 100 4.548

0

1.352 1.352

0

1.352 1.352

3.784

5.807

3.600

5.991

Conform artikel 49b van BBV dienen de van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren, afzonderlijk in de balans onder de overlopende passiva te worden opgenomen.


194

Waarborgen en garanties Het in de balans opgenomen bedrag voor verstrekte waarborgen en garanties bestaat uit de volgende garantstellingen: Geldnemer

Oorspronkelijk bedrag 53.073 11.798 62.000 10.799 1.993 2.354

Woningcorporatie Poort 6 Onderwijsinstellingen Deelnemingen CV's Gemeenschappelijke regelingen Zorginstellingen Diverse verenigingen Via Stichting Waarborgfonds Sociale Woningbouw: - woningcorporatie Poort6 Totaal

277.192 419.209

% borgstelling 100 100 100 100 100 100 50

Restant begin 2011

Restand eind 2011

39.109 8.883 45.456 501 1.454

37.458 8.588 50.061 10.799 376 1.225

200.922 296.325

222.619 331.126

Niet uit de balans blijkende verplichtingen Voor de ontwikkeling van Lingewijk Zuid is de gemeente in onderhandeling over een bijdrage die de gemeente voor dit project zal leveren. Op dit moment is er echter nog geen definitieve samenwerkingsovereenkomst getekend, waarin de hoogte van het bedrag wordt vastgesteld. De onderhandelingen gaan vooralsnog over een mogelijke bijdrage van € 2,2 miljoen. Zodra de samenwerkingsovereenkomst definitief is en daarmee de hoogte van de bijdrage is vastgesteld, zal de bijdrage in de balans worden opgenomen.


195


196

10. Onvoorzien Onderwerp

Begrotingswijziging in raadsvergadering d.d.

Saldo per 1 januari 2011 Incidentele lasten voor asfaltonderhoud

10 november 2011

Stand per 31 december 2011


Bedrag X € 1000 100 -10

90

197


198

11. SiSa-overzicht, Single information Single audit D2

D4

D5

Onderwijsachterstandenbeleid nietGSB (OAB).

Regeling brede scholen 2009

Regeling verbetering binnenklimaat primair onderwijs 2009

Correctie in de besteding 2010 i.v.m. een hogere/lagere vaststelling van een in de besteding 2010 voor overige of coördinerende activiteiten inzake onderwijsachterstandenbeleid opgenomen voorlopige toekenning.

Correctie in de besteding 2010 i.v.m. een hogere/lagere vaststelling van een in de besteding 2010 aan voorschoolse educatie opgenomen voorlopige toekenning.

Correctie in de besteding 2010 i.v.m. een hogere/lagere vaststelling van een in de besteding 2010 aan schakelklassen educatie opgenomen voorlopige toekenning.

Correctie in de besteding 2010 i.v.m. een hogere/ lagere vaststelling van een in de besteding 2010 aan vroegschoolse educatie opgenomen voorlopige toekenning.

Correctie in de besteding 2010 i.v.m. een hogere/lagere vaststelling van een in de besteding 2010 aan voorschoolse educatie voor verlaging ouderbijdrage van doelgroepkinderen op de peuterspeelzaal opgenomen voorlopige toekenning.

Bij een lagere vaststelling een negatief bedrag opnemen, bij een hogere vaststelling een positief bedrag opnemen. Wanneer er in 2010 geen voorlopige toekenningen verantwoord zijn kan een 0 ingevuld worden. € 99.297 Hieronder per regel één referentienummer van het betreffende project invullen en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie.

Bij een lagere vaststelling een negatief bedrag opnemen, bij een hogere vaststelling een positief bedrag opnemen. Wanneer er in 2010 geen voorlopige toekenningen verantwoord zijn kan een 0 ingevuld worden. €0 Besteding 2011

Bij een lagere vaststelling een negatief bedrag opnemen, bij een hogere vaststelling een positief bedrag opnemen. Wanneer er in 2010 geen voorlopige toekenningen verantwoord zijn kan een 0 ingevuld worden. €0 Project afgerond in 2011 ja/nee

Bij een lagere vaststelling een negatief bedrag opnemen, bij een hogere vaststelling een positief bedrag opnemen. Wanneer er in 2010 geen voorlopige toekenningen verantwoord zijn kan een 0 ingevuld worden. €0 Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2011 plaatsvindt.

Bij een lagere vaststelling een negatief bedrag opnemen, bij een hogere vaststelling een positief bedrag opnemen. Wanneer er in 2010 geen voorlopige toekenningen verantwoord zijn kan een 0 ingevuld worden. €0 Besteding 2011 (gedeeltelijk) verantwoord o.b.v. voorlopige toekenningen? Ja/Nee

OND/ODB-2009/ 84645 U Besteding 2011 ten laste van rijksmiddelen.

€0

Let op: Alleen bestedingen die


Zie Nota baten-lastenstelsel.

Besteding (gedeeltelijk) verantwoord o.b.v. voorlopige toekenningen Ja/Nee

199

Ja

€0

Zie Nota batenlastenstelsel. Indien beantwoord met ja, zal de medeoverheid in 2012 nog een correctie op de besteding 2011 kunnen opnemen. Nee

Toelichting correctie Alleen invullen wanneer er bij de indicatoren 1 t/m 5 iets anders dan een 0 is verantwoord

Toelichting niet afgeronde projecten.

betrekking hebben op de periode vóór 4 september 2011 mogen verantwoord worden.

€ 154.386 Brinnummer

D9

Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) 2011-2014 Gemeenten

E27B

Brede doeluitkering verkeer en vervoer Provinciale beschikking en/of verordening Gemeente (SiSa tussen medeoverheden)

Zie Nota batenlastenstelsel. Indien beantwoord met ja, zal de medeoverheid in 2012 nog een correctie op de besteding 2011 kunnen opnemen. Ja Alle activiteiten afgerond.

Toelichting per brinnummer welke activiteit(en) niet zijn afgerond en daarbij het bijbehorende bedrag exclusief 40% cofinanciering noemen.

12UK00 13GC00 13UB00 13XL02 12ZT00 13KS00 23CC01 06NX00 06VN00 Besteding 2011 aan voorzieningen voor voorschoolse educatie die voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen (conform artikel 166, eerste lid WPO).

Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Besteding 2011 aan overige activiteiten (naast VVE) voor leerlingen met een grote achterstand in de Nederlandse taal (conform artikel 165 WPO).

€0 Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie.

€0 Besteding 2011 ten laste van provincie.

Besteding 2011 aan afspraken over voor- en vroegschoolse educatie met bevoegde gezagsorganen van scholen, houders van kindercentra en peuterspeelzalen (conform artikel 167 WPO). € 200.032 Overige bestedingen 2011

PZH-2009-140655434 PZH-2010-236012653 PZH-2011-294334294 PZH-2009-44622 PZH-2011-274250257

€ 94.782 €0 € 7.805 €0 € 50.000

€0 €0 €0 €0 €0


200

Toelichting afwijking

Eindverantwoording Ja/Nee

Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2011 plaatsvindt.

Ja Nee Nee Nee Ja

€0 €0 €0 €0 €0

E30

Quick wins Binnenhavens

Hieronder per regel één projectaanduiding en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie.

Besteding 2011 ten laste van rijksmiddelen

Overige bestedingen 2011


Uitgaven t.l.v. rijksmiddelen van vóór 2010, waarvan besteding in 2011 plaatsvindt. Zie Nota batenlastenstelsel.

G1C-1

Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Gemeenten die uitvoering in 2011 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier alleen het gemeentelijke deel 2011.

G1C-2

Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Gemeenten die uitvoering in 2010 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier het totaal 2010 (dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa 2010 regeling G1B + deel gemeente uit 2010 regeling G1C-1

Overige uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2011 plaatsvindt.

VENW/DGLM-2010/161 VENW/BSK2010/216778 IENM/BSK-2011/169962 Het totaal aantal geïndiceerde inwoners per gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december 2011;

€ 201 €0

€0 €0

Nee Nee

€0 €0

Zie Nota batenlastenstelsel. €0 €0

€0 Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in 2011, uitgedrukt in arbeidsjaren;

€0

Nee

€0

€0

Exclusief geldstroom openbaar lichaam


1 Het totaal aantal geïndiceerde inwoners per gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december 2010.

0 Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in 2010, uitgedrukt in arbeidsjaren.

Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in 2010, uitgedrukt in arbeidsjaren.

Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werken plekken voor geïndiceerde inwoners in 2010, uitgedrukt in arbeidsjaren.

Inclusief geldstroom openbaar lichaam. 407,75

Inclusief geldstroom openbaar lichaam. 20,62

Inclusief deel openbare lichamen. 285,73

Inclusief deel openbare lichamen. 3,33


201

G2C-1

I Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB I.1 WWB: algemene bijstand Gemeenten die uitvoering in 2011 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier alleen het gemeentelijke deel 2011. I.2 Wet investeren in jongeren (WIJ) Gemeenten die uitvoering in 2011 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier alleen het gemeentelijke deel 2011. I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)

Besteding 2011 algemene bijstand


Baten 2011 algemene bijstand (excl. Rijk) Exclusief geldstroom openbaar lichaam

€0 Besteding 2011 WIJ

€0 Baten 2011 WIJ (excl. Rijk)



€0 Besteding 2011 IOAW

€0 Baten 2011 IOAW (excl. Rijk)



€0

€0

Gemeenten die uitvoering in 2011 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier alleen het ge-meentelijke deel 2011.


202

I.4 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)

Besteding 2011 IOAZ

Baten 2011 IOAWZ (excl. Rijk)



€0 Besteding 2011 Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen

€0 Baten 2011 Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen



€0 Besteding 2011 WWIK

€0 Baten 2011 WWIK (excl. Rijk)



Gemeenten die uitvoering in 2011 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier alleen het gemeentelijke deel 2011 I.5 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen (Bbz 2004) Gemeenten die uitvoering in 2011 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier alleen het gemeentelijke deel 2011. I.6 Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK) Gemeenten die uitvoering in 2011 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier alleen het gemeentelijke deel


203

2011. G2C-2

I Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB Gemeenten die uitvoering in 2010 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier het totaal 2010. (dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa 2010 regeling G2B + deel gemeente uit 2010 regeling G2C-1)

€0 Besteding 2010 algemene bijstand.

€0 Baten 2010 algemene bijstand (excl. Rijk)

Inclusief deel openbaar lichaam.


€ 6.830.545 Besteding 2010 WIJ.

€ 282.692 Baten 2010 WIJ (excl. Rijk).

Inclusief deel openbaar lichaam. € 559.821 Besteding 2010 IOAW.

Inclusief deel openbaar lichaam. € 2.844 Baten 2010 IOAW (excl. Rijk).



€ 162.858 Besteding 2010 IOAZ

€ 4.465 Baten 2010 IOAZ (excl. Rijk)



€ 72.653 Besteding 2010 Bbz 2004 levensonderhoud

€ 488 Baten 2010 Bbz 2004 levensonderhoud

I.1 WWB: algemene bijstand Wet werk en bijstand (WWB) I.2 Wet investeren in jongeren (WIJ)

I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) I.4 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ). I.5 Besluit bijstandverlening


204

zelfstandigen 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen (Bbz 2004). I.6 Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK)

G3C-1

Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)

beginnende zelfstandigen.

beginnende zelfstandigen

Inclusief deel openbaar lichaam. € 22.193 Besteding 2010 WWIK

Inclusief deel openbaar lichaam. € 3.060 Baten 2010 WWIK (exclusief Rijk)

Inclusief deel openbaar lichaam. €0 Besteding 2010 levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (excl. Bob),

Inclusief deel openbaar lichaam. €0 Besteding 2010 kapitaalverstrekking (excl. Bob).



€0 Baten 2011 Bob (excl. Rijk)

€0 Besteding 2011 aan uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004.

Exclusief geldstroom openbaar lichaam €0 Besteding 2011 levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob).

Exclusief geldstroom openbaar lichaam €0 Besteding 2011 kapitaalverstrekking (excl. Bob).

Baten 2010 levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (excl. Bob) (excl. Rijk),

Baten 2010 kapitaalverstrekking (excl. Bob) (excl. Rijk)

Besteding 2010 aan onderzoek als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (excl. Bob).

Besteding 2010 Bob.




€0

€0

€0

€0

Baten 2011 levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (excl. Bob) (excl. Rijk).

Baten 2011 kapitaalverstrekking (excl. Bob) (excl. Rijk).

Besteding 2011 aan onderzoek als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (excl. Bob).

Besteding 2011 Bob.


Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) 2004 Gemeenten die uitvoering in 2011 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier alleen het gemeentelijke deel 2011.

G3C-2

Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende


205

zelfstandigen)







€ 11.641 Baten 2010 Bob (excl. Rijk).

€ 16.500 Besteding 2010 aan uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004.

€ 1.820 Bestedingen van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt.

€ 11.286 Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 plaatsvindt.

€ 28.173

€0





Zie Nota batenlastenstelsel. €0 Baten 2011 (niet-Rijk) participatiebudget, exclusief geldstroom openbaar lichaam.

Zie Nota batenlastenstelsel. €0 Waarvan baten 2011 van educatie bij roc‟s, exclusief geldstroom openbaar lichaam

Het aantal in 2011 gerealiseerde duurzame plaatsingen naar werk van inactieven. Dit onderdeel moet door alle gemeenten worden ingevuld. Indien ingevuld met een nul, dan bestaat er voor 2012 geen recht op regelluwe bestedingsruimte.

€0 Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 het elektronisch praktijkexamen, bedoeld in artikel 3.9, eerste lid onderdeel a, van het

€0 Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 de toets gesproken Nederlands, bedoeld in artikel 3.9, eerste lid, onderdeel b, van het

Besteding 2011 Regelluw. Dit onderdeel dient uitsluitend ingevuld te worden door de gemeenten die in 2010 duurzame plaatsingen van inactieven naar werk hebben gerealiseerd en verantwoord aan het Rijk. €0 Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 het praktijkdeel van het inburgerings-

Gemeenten die uitvoering in 2010 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. verantwoorden hier het totaal 2010. (Dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa 2010 regeling G3B + deel gemeente uit 2010 regeling G3C-1)

G5C-1

Wet participatiebudget (WPB)

€0 Besteding 2011 participatiebudget, exclusief geldstroom openbaar lichaam

€0 Waarvan besteding 2011 van educatie bij roc‟s, exclusief geldstroom openbaar lichaam

€0 Het aantal personen uit de doelgroep ten behoeve van wie het college in 2011 een inburgeringsvoorziening heeft vastgesteld, dan wel met wie het college

€0 Het aantal personen uit de doelgroep ten behoeve van wie het college in 2011 een duale inburgeringsvoorziening of een taalkennisvoorziening

Gemeenten die uitvoering in 2011 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier alleen het gemeentelijk deel 2011.


206

0 Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 het examen in de kennis van de Nederlandse samenleving, bedoeld in artikel 3.9, eerste lid,

in dit jaar een inburgeringsvoorziening is overeen gekomen.

heeft vastgesteld, dan wel met wie het college in dit jaar een duale inburgerings voorziening of een taalkennisvoorziening is overeengekomen.

Besluit inburgering, heeft behaald.

Besluit inburgering, heeft behaald

onderdeel c, van het Besluit inburgering, heeft behaald.

examen, bedoeld in artikel 3.7, eerste lid, van het Besluit inburgering, heeft behaald.







Indicator verantwoorden op basis van gegeven in het informatie Systeem Inburgering (ISI)





0 Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 het staatsexamen NT2 I of II heeft behaald.

0 Het aantal door de gemeente in 2011 ingekochte trajecten basisvaardigheden.

0 Het aantal door de gemeente in 2011 ingekochte trajecten vavo.

0 Het aantal door volwassen inwoners van de gemeente in 2011 behaalde vavo-diploma‟s

0 Het aantal door volwassen inwoners van de gemeente in 2011 behaalde NT2certificaten, dat niet meetelt bij de outputverdeelmaatstaven uit de verdeelsleutel van onze Minister voor immigratie, Integraten en Asiel.

0 Waarvan besteding 2010 van educatie bij roc‟s.

0 Baten 2010 (niet-Rijk) participatiebudget

0 Waarvan baten 2010 van educatie bij roc‟s.

0 Reserveringsregeling overheveling overschot/tekort van 2010 naar 2011.





G5C-2

Wet Participatiebudget (WPB) Gemeenten die uitvoering in 2010 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier het totaal 2010. (Dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa 2010 regeling G5B + deel gemeente

Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI). 0 Besteding 2010 Participatiebudget



207

Omvang van het in het jaar 2010 niet-bestede bedrag dat wordt gereserveerd voor het participatiebudget van 2011. Dit bedrag is exclusief het bedrag dat een gemeente ten onrechte niet heeft

Indicator verantwoorden op basis van gegeven in het informatie Systeem Inburgering (ISI) 0

Terug te betalen aan Rijk Omvang van het aan het rijk terug te betalen bedrag, dat wil zeggen het in het jaar 2010 niet- bestede bedrag voor zover dat de reserveringsregelin g overschrijdt, alsmede het in het

uit 2010 regeling G5C-1)

€ 3.580.819 Het aantal in 2010 gerealiseerde duurzame plaatsingen naar werk van inactieven. Dit onderdeel moet door alle gemeente worden ingevuld. Indien ingevuld met een nul, dan bestaat er voor 2011 geen recht op regelluwe bestedingsruimte


€0 Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2010 het examen in de kennis van de Nederlandse samenleving, bedoeld in


€ 388.969 Besteding 2010 Regelluw. Dit onderdeel dient uitsluitend ingevuld te worden door de gemeenten die in 2009 duurzame plaatsingen van inactieven naar werk hebben gerealiseerd en het verantwoord aan het Rijk.


€0 Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2010 het praktijkdeel van het inburgeringsexamen, bedoeld in artikel 3,7,

208

besteed aan educatie bij een roc; hiervoor geldt geen reserveringsregeling (het ten onrechte niet-bestede wordt teruggevorderd door het Rijk). Of Omvang van het in het jaar 2010 rechtmatig bestede bedrag participatiebudget van 2011. (bij overheveling van een tekort wordt een negatief getal ingevoerd) €0 Het aantal personen uit de doelgroep dat in 2010 het elektronisch praktijkexamen, bedoeld in artikel 3.9, eerste lid, onderdeel a, van het Besluit inburgering, heeft behaald.

jaar 2010 ten onrechte nietbestede bedrag aan educatie bij roc‟s.

€0 Het aantal personen uit de doelgroep ten behoeve van wie het college in 2010 een inburgeringsvoorziening heeft vastgesteld, dan wel met wie het college in dit jaar een inburgeringsvoorziening is overeengekomen.

€0 Het aantal personen uit de doelgroep ten behoeve van wie het college in 2010 een duale inburgeringsvoorziening of een taalkennisvoorziening heeft vastgesteld, dan wel met wie het college in dit jaar een duale inburgeringsvoorziening of een taalkennisvoorziening is overeen gekomen.

€0 Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2010 de toets gesproken Nederlands, bedoeld in artikel 3,9, eerste lid, onderdeel b, van het Besluit inburgering, heeft behaald.





Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI)



€ 25 Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2010 het staatsexamen NT2 I of II heeft behaald.

€ 126

€ 73

Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI) € 72

G6

Schuldhulpverlening

H2

Regeling Buurt, Onderwijs en Sport (BOS)

artikel 3,9, eerste lid, onderdeel c, van het Besluit inburgering, heeft behaald.

eerste lid, van het Besluit inburgering, heeft behaald.




Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI) 73 Besteding 2011 € 101.895 Hieronder per regel één beschikkingskenmerk invullen en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie. DMO/SSO-2698403 Gorinchem west DMO/SSO-2698403 Gorinchem west DMO/SSO-2698403 Gorinchem west DMO/SSO-2698403 Gorinchem west DMO/SSO-2698403 Gorinchem west

Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI) 64

Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI) 10

Activiteit

Realisatie 0 = niet uitgevoerd 1 = gedeelte uitgevoerd 2 = uitgevoerd

Sport op school (aantal deelnemingen) Programma VO (aantal deelnemingen) Sportpunten in wijk (realisatie sportpunten) Sportpunten in wijk (aantal deelnemingen) Verminderen overlast in wijken (Gorcumse Meertlat) Stedelijke evenementen (aantal deelnemingen) Gezonde leefstijl (aantal scholen) Verminderen BMI % PO

2

Ja

2

Ja

2

Ja

2

Ja

2

Ja

2

Ja

2

Ja

2

Ja

Verminderen BMI % VO

2

Ja

Steunpunt Aangepast Sporten (aantal matches) Verenigingsondersteuni ng Sport op school (aantal deelnemingen)

2

Ja

2

Ja

2

Ja

DMO/SSO-2698403 Gorinchem west DMO/SSO-2698403 Gorinchem west DMO/SSO-2698403 Gorinchem west DMO/SSO-2698403 Gorinchem west DMO/SSO-2698403 Gorinchem west DMO/SSO-2698403 Gorinchem west DMO/SSO-2698404 Gorinchem oost


209

Toelichting afwijking


DMO/SSO-2698404 Gorinchem oost DMO/SSO-2698404 Gorinchem oost DMO/SSO-2698404 Gorinchem oost DMO/SSO-2698404 Gorinchem oost DMO/SSO-2698404 Gorinchem oost DMO/SSO-2698404 Gorinchem oost DMO/SSO-2698404 Gorinchem oost DMO/SSO-2698404 Gorinchem oost DMO/SSO-2698404 Gorinchem oost H10

Brede doeluitkering Centra voor jeugd en gezin (BDU CJG)

Besteding 2011 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.

€ 879.775


Programma VO (aantal deelnemingen) Sportpunten in wijk (realisatie sportpunten) Sportpunten in wijk (aantal deelnemingen) Verminderen overlast in wijken (Gorcumse Meertlat) Stedelijke evenementen (aantal deelnemingen) Gezonde leefstijl (aantal scholen) Verminderen BMI % PO

2

Ja

2

Ja

2

Ja

2

Ja

2

Ja

2

Ja

2

Ja

Verminderen BMI % VO

2

Ja

Steunpunt Aangepast Sporten (aantal matches) Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2011 plaatsvindt.

2

Ja

Zie Nota batenlastenstelsel.

€0

210

Is er ten minste één centrum voor jeugd en gezin in uw gemeente gerealiseerd in de periode 2008 tot en met 2011? Ja / Nee

Ja

Besteding (gedeeltelijk) verantwoord o.b.v. voorlopige toekenningen? Ja/Nee Zie Nota baten-lastenstelsel. Indien beantwoord met ja, zal de medeoverheid in 2012 nog een correctie op de besteding 2011 kunnen opnemen. Nee

12. Overzicht incidentele baten en lasten Programma Omschrijving programma

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 13 14 19

Raming baten

Realisatie baten

Raming lasten

Realisatie lasten

Woonvoorzieningen 3.063.482 2.802.516 1.583.826 1.006.063 Leefvoorzieningen 6.730 265.834 208.517 77.382 Wonen, Leven en Veiligheid 71.326 347.781 53.039 112.530 Wonen, Leven en Milieu 85.680 201.630 399.028 436.420 Wonen, Leven, Bestuur en Communicatie 0 0 635 0 Werk 29.353 85.604 47.362 3.270 Werk en Milieu 0 0 32.448 71.614 Onderwijs 3.137.632 3.405.048 1.872.467 2.026.724 Cultuur en Sport 462.760 528.535 951.350 936.225 Zorg 84.005 1.040.118 1.093.498 1.626.402 Publieksservice 0 0 15.000 14.508 Bestuur en Communicatie 156.739 158.818 446.317 375.732 Algemene Dekkingsmiddelen 212.941 464.823 36.772 19.829 Subtotaal 7.310.648 9.300.706 6.740.259 6.706.700 Mutaties Reserves 3.494.130 17.203.439 1.920.986 5.974.286 Totaal 10.804.778 26.504.145 8.661.245 12.680.986


211


212

13. Overzicht begrotingsonrechtmatigheid art. 189, 3e lid gemeentewet, art. 28 BBV De rechtmatigheidscontrole heeft betrekking op niet toegestane begrotingsoverschrijdingen bij de uitgaven of onderschrijdingen bij de baten. In de programmarekening zijn per programma de overschrijdingen ten opzichte van de bijgestelde begroting toegelicht. Hierbij is een ondergrens van € 50.000 gehanteerd. In samenhang met de gegevens in de beleidsevaluatie is nagegaan in hoeverre sprake is van financiële onrechtmatigheid. Voor een totaaloverzicht begrotingsafwijkingen en onrechtmatigheid zie volgende pagina.


213

13.1 Overzicht begrotingsafwijkingen en onrechtmatigheid (Bedragen x € 1.000)

Begroting

Jaarrekening

Begrotingsafwijking

Overschrijding Lasten Onderschrijding Baten


Baten

Lasten

Saldo

Baten

Lasten

Saldo

Baten

Lasten

Saldo

30.187

31.515

-1.328

70.523

81.555

-11.032

40.336

-50.040

-9.704

Leefvoorzieningen

351

8.119

-7.768

507

7.616

-7.109

156

503

659


458

3.682

-3.224

715

3.752

-3.037

257

-70

187

7.044

6.088

956

7.012

5.910

1.102

-32

178

146

4

1.393

-1.389

49

1.249

-1.200

45

144

189

38.044

50.797

-12.753

78.806

100.082

-21.276

40.762

-49.285

-8.523

4.397

5.150

-753

4.668

5.184

-516

271

-34

237

3

898

-895

33

872

-839

30

26

56

Totaal thema

4.400

6.048

-1.648

4.701

6.056

-1.355

301

-8

293

Onderwijs

3.740

12.832

-9.092

3.991

12.696

-8.705

251

136

387

Cultuur en sport

1.336

8.054

-6.718

1.463

7.949

-6.486

127

105

232

18.812

35.416

-16.604

19.990

35.406

-15.416

1.178

10

1.188

0

10

-10

0

10

-10

0

0

0

23.888

56.312

-32.424

25.444

56.061

-30.617

1.556

251

1.807


Baten

Lasten -50.040

-70 -32

Wonen, leven, bestuur en communicatie Totaal thema Werk Werk en milieu

Zorg Welzijn, zorg en veiligheid Totaal thema Publieksservice

-32

-50.110 -34

0

-34

0

0

612

2.320

-1.708

753

2.387

-1.634

141

-67

74

22.370

26.585

-4.215

11.856

16.081

-4.225

-10.514

10.504

-10

-10.514

159

607

-448

152

618

-466

-7

-11

-18

-7

-11

Totaal thema Algemene dekkingsmiddelen

23.141

29.512

-6.371

12.761

19.086

-6.325

-10.380

10.426

46

-10.521

-78

56.401

3.205

53.196

71.034

6.918

64.116

14.633

-3.713

10.920

Totaal thema

56.401

3.205

53.196

71.034

6.918

64.116

14.633

-3.713

10.920

0

-3.713

145.874

145.874

0

192.746

188.203

4.543

46.872

-42.329

4.543

-10.553

-53.935


-67

Bestuur, communicatie en veiligheid

Generaal totaal


214

-3.713

13.2 Toelichting begrotingsafwijkingen en onrechtmatigheid (ex Art. 28 BBV) Voor de baten en lasten zijn, conform het gemeentelijk afwijkingenbeleid, acht soorten begrotingsafwijkingen te onderscheiden, te weten: A. B. C. D. E. F. G. H.

begrotingsafwijkingen op basis van beleidswijzigingen; begrotingsafwijkingen op basis van nominale ontwikkelingen; begrotingsafwijkingen op basis van onontkoombare (kosten)stijgingen; begrotingsafwijkingen als gevolg van afwijkende inkomsten (of uitgaven)/overblijvende middelen; begrotingsafwijkingen als gevolg van administratieve correcties; begrotingsafwijkingen als gevolg van het inzetten van bestemmingsreserves/voorzieningen; begrotingsafwijkingen/aanpassingen op basis van beheersbeslissingen; begrotingsafwijkingen als gevolg van de bedrijfsvoering en/of interne organisatie.

In dit overzicht worden per programma de baten en lasten afzonderlijk, op collegeproductniveau en alleen bij verschillen groter dan € 50.000 gerubriceerd naar de bovengenoemde begrotingsafwijkingen. Binnen de planning- en controlcyclus zijn er drie momenten waarop afwijkingen op investeringen verantwoord kunnen worden. Namelijk: - eventueel bij een tussenrapportage d.m.v. een tussentijdse begrotingswijziging; - tussentijds in de analyse van de doorwerking gerealiseerde uitgaven versus de geprognosticeerde uitgaven bij iedere perspectiefnota en programmabegroting; - bij nacalculatie na de gereedmelding. De financiële doorwerking in de vorm van gewijzigde kapitaallasten worden verwerkt in de eerstvolgende tussenrapportage. De tekstuele inhoudelijke toelichting op de begrotingsafwijkingen staat in de jaarstukken vermeld bij het desbetreffende programma (punt 5a. toelichting op budgetafwijkingen > € 50.000 conform afwijkingenbeleid


215

13.3 Analyse begrotingsafwijkingen en onrechtmatigheden (art. 28 BBV) LASTEN Begroting na wijziging


Jaarrekening Afwijking Type 2011 > 50.000,00 afwijking

CP60001 woningen en panden CP60002 vergunningen CP60003 expl. woningen, panden & erfpachtgronden CP60004 grondexploitatie CP60006 volkshuisvestingsbeleid

971 1.519 4.200 23.370 1.455

338 1.545 3.772 74.553 1.347

633 -26 428 -51.183 108

Totaal programma

31.515

81.555

-50.040

Programma Wonen, Leven en Veiligheid

Begroting na wijziging

Jaarrekening 2011

Afwijking

Type > 50.000,00 afwijking

CP60017 wijkveiligheid Overig

1.237 2.445

1.348 2.404

-111 41

Totaal programma

3.682

3.752

-70

Programma Publieksservice


Jaarrekening 2011


1.850

1.917

-67

Totaal programma

1.850

1.917

-67


Jaarrekening 2011

D

Afwijking

CP60064 burgerlijke stand en persoonsdocumenten

Programma Algemene dekkingsmiddelen

D D D A, D D

D

Afwijking Type > 50.000,00 afwijking

CP60085 geldleningen en ov. financiële middelen CP60088 algemene reserve CP60097 saldo voor bestemming Overig

347 1.921 231 706

229 5.974 0 715

118 -4.053 231 -9

Totaal programma

3.205

6.918

-3.713

D F G

BATEN

Programma Bestuur en communicatie


Jaarrekening 2011

Afwijking


CP60096 dekkingsrekening overhead Overig

21.560 810

11.051 805

-10.509 -5

Totaal programma

22.370

11.856

-10.514


216

G

14. Besluit tot vaststelling De raad van de gemeente Gorinchem; Gelezen het voorstel van het college d.d. 29 mei 2012 Gelet op artikel 200 van de Gemeentewet

1. De jaarstukken over het dienstjaar 2011 vast te stellen; 2. Het saldo exploitatie na bestemming 2011 vast te stellen op € 4.542.680 voordelig; 3. Het saldo exploitatie na bestemming 2011 als volgt te bestemmen: € 200.000 222.000 54.000 485.900 3.580.780

te storten in de egalisatiereserve onderhoud te storten in de onderhoudsreserve monumenten te storten in de egalisatiereserve Veerdienst te storten in de reserve aangegane verplichtingen te storten in de algemene reserve

4. Het saldo reserve binnenklimaat onderwijs ad € 67.500 te laten vrijvallen en te storten in de algemene reserve; 5. Te onttrekken aan de reserve aangegane verplichtingen ad € 485.900 en toe te voegen aan de volgende programma‟s: Programma Leefvoorzieningen (o.a. fietspad Nieuwe Wolpherensedijk) Programma Woonvoorzieningen (no risk regeling) Programma Bestuur en Communicatie (onderhoud facilitaire zaken) Programma Bestuur en Communicatie (personele ondersteuning) Programma Werk (plan Gorcumse binnenstad) Programma Werk (Korea-activiteiten) Programma Leefvoorzieningen (elektrisch rijden) Programma Bestuur en Communicatie (buffer frictiekosten)

€ 135.000 85.000 54.000 9.000 15.000 32.700 7.700 147.500

6. Op basis van de budgettaire afwijking per programma de afwijkingen rechtmatig te verklaren inclusief afwijkingen op de begrote mutaties in de algemene bestemmingsreserves; 7. De herziene SiSa overzichten Brede doeluitkering Centra voor jeugd en gezin (BDU CJG) voor de jaren 2008, 2009 en 2010 vast te stellen.

Gorinchem,

De griffier,


De voorzitter,

217


218

15. Begrippenlijst Algemene dekkingsmiddelen De algemene dekkingsmiddelen dienen de programma‟s te dekken. De algemene dekkingsmiddelen betreffen inkomsten de lokale belastingen, het gemeentefonds, de nutsbedrijven en leningen en beleggingen. De algemene dekkingsmiddelen komen niet terug in de baten van een programma. Baten en lastenstelsel Een begrotingssysteem van baten en lasten houdt in dat alle ontvangsten en uitgaven worden toegerekend aan het begrotingsjaar waarop zij betrekking hebben. Bedrijfsvoering De beheersing van, het toezicht op en de verantwoording over de bedrijfsprocessen binnen de gemeentelijke organisatie op basis van een bedrijfsvoeringfilosofie. Onderdelen: personeel, informatisering, automatisering, communicatie, organisatie, financieel beheer en huisvesting. Begroting Een begroting geeft aan welke beleidsvoornemens uitgedrukt in speerpunten de gemeente heeft, hoeveel middelen daarmee zijn gemoeid en uit welke bronnen die middelen afkomstig zijn. Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) Het besluit geeft voorschriften voor de inrichting van de begroting en de jaarstukken van de gemeente. Het BBV is vanaf 2003 van kracht. Bestaand beleid Beleid waarover al besluitvorming door de raad heeft plaatsgevonden. Sturing vaak beperkt omdat het vaak beleid van rijkswege betreft. Wordt ook wel autonoom beleid genoemd. Coalitieprogramma Het college geeft via het coalitieprogramma inhoudelijke invulling aan belangrijke onderwerpen die tijdens de collegeperiode uitgevoerd dienen te worden. Dekkingsmiddelen Financiële middelen waarmee het huidige en nieuwe beleid gedekt / in financiële zin bereikt kan worden. Doelstelling Het beoogde eindresultaat, de gewenste verandering bij de uitvoering van een activiteit. Dualisme Een dualistisch stelsel kenmerkt zich doordat de posities en bevoegdheden van college en raad ontvlecht zijn. De raad richt zich primair op de volksvertegenwoordigende, kaderstellende en controlerende functie, het college op de uitvoerende functie. Hoofdthema De programma‟s uit de programmabegroting zijn te herleiden naar vier hoofdthema‟s. Een hoofdthema is een verzamel van een aantal programma‟s. Maatschappelijk effect Het maatschappelijk effect geeft aan wat de gemeente met het programma feitelijk in de samenleving wil bereiken. Hulpmiddel daarbij is de effectindicator. Matrixmodel Het matrixmodel geeft het aantal programma‟s per hoofdthema/ dwarsdoorsnede weer. Per hoofdthema wordt een aantal dwarsdoorsneden gegeven. Het betreft de dwarsdoorsneden: voorzieningen, veiligheid, milieu en bestuur en communicatie. De combinatie van hoofdthema‟s en dwarsdoorsneden levert een aantal programma‟s op. Gemeente Gorinchem – Jaarstukken 2011 Mei 2012

219

Nieuw beleid Nieuw beleid kunnen we onderscheiden in vier categorieën nieuw beleid: politiek gewenst, reeds besloten, wettelijk verplicht en onontkoombaar. Nulmeting Betreft uitgangssituatie voor vergelijking met de streefwaarde meetindicator die bij het onderdeel deelprogramma‟s ook zijn opgenomen. Zo ontstaat een vergelijking in de tijd. Het basisjaar kan verschillen aangezien sommige gegevens in een betreffend jaar niet beschikbaar zijn. Nulmetingcijfers kunnen cijfers uit de jaarstukken zijn. Paragrafen Een paragraaf geeft volgens het BBV een dwarsdoorsnede van de begroting op beleidsmatige en financiële aspecten. Het gaat dan om beleidslijnen / -kaders van beheersmatige aspecten. Programma Een samenhangende verzameling van producten gericht op het bereiken van vooraf bepaalde doelen en deelprogramma‟s. Raadsopdracht Een op hoofdlijnen beschrijving van de opdracht van de raad aan het college inzake een beleidsonderwerp vanuit het coalitieakkoord. Reserves Reserves kunnen worden omschreven als vermogensbestanddelen die als eigen vermogen zijn aan te merken en die vrij beschikbaar zijn. Er wordt onderscheidt gemaakt in twee soorten reserves, te weten: a. De algemene reserve: de reserve waaraan geen bestemming is gegeven. Deze dient om risico‟s in algemene zin op te vangen en maakt onderdeel uit van het weerstandsvermogen. b. Bestemmingsreserves: reserves waaraan een bepaalde bestemming is gegeven Resultaatverantwoordelijkheid Bij resultaatverantwoordelijkheid is het college verantwoordelijk voor het doel, resultaat of product. Speerpunt Speerpunt betreft activiteiten die uitgevoerd worden om deelprogramma‟s te realiseren. Aan een speerpunt moet altijd een activiteit gekoppeld zijn. Speerpunten zijn zaken waarover de raad met het college wil communiceren. Goedgekeurde aanvragen voor nieuw beleid kunnen speerpunten zijn. Aanvragen nieuw beleid, categorie gewenst is een speerpunt. De categorieën reeds besloten, wettelijke verplicht en onontkoombaar zijn in de meeste gevallen een aanvulling / uitbreiding van het bestaande beleid en niet per definitie speerpunten. Streefwaarde Geeft de waarde, zoveel mogelijk uitgedrukt in cijfers, binnen een deelprogramma waarnaar gestreefd wordt. Systeemverantwoordelijkheid Bij systeemverantwoordelijkheid heeft het college een voorwaardenscheppende verantwoordelijkheid. Treasury Omvat alle activiteiten die zich richten op het besturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële stromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico‟s.


220

Trechtermodel Naar aanleiding van het dualisme is het trechtermodel ontwikkeld. Het betreft een Gorinchemse vertaling waarin de raad signalen vanuit de samenleving en het rijk via een opdracht bij het college teruglegt. Het college werkt keuzeopties uit die vervolgens bij de raad ter besluitvorming voorgelegd wordt. Raad stelt dan beleidskader vast. Begroting is voorbereid door college. Raad kiest en stelt begroting vast. Verbonden partij Derderechtspersonen waarmee de gemeente een bestuurlijk en financieel belang heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan het hebben van een zetel in het bestuur of het hebben van stemrecht. Met financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die achtergesteld zijn in geval faillissementen en/of dat financiële problemen verhaald kunnen worden op de gemeente. Voorzieningen Voorzieningen kunnen worden omschreven als vermogensbestanddelen die als vreemd vermogen zijn aan te merken omdat deze gelden niet vrij beschikbaar zijn. Er staat namelijk altijd een verplichting tegenover. Er wordt onderscheidt gemaakt in drie soorten voorzieningen, te weten: voorzieningen die worden gevormd wegens: a. Verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs te schatten; b. Op de balansdatum bestaande risico's ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten; c. Kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren (= egalisatievoorzieningen). Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen is het vermogen van de gemeente om niet-structurele financiële tegenvallers op te kunnen vangen.


221


222

16. Controleverklaring


223


224

JAARSTUKKEN GORINCHEM. Gemeente Gorinchem Jaarstukken 2011 Mei 2012

Recommend Documents