Jaarstukken 2012 Gemeente Bussum

Jaarstukken 2012 Gemeente Bussum

INHOUDSOPGAVE Pagina 1 1.1 1.2

Het jaarverslag 2012 bestaande uit de programma’s en de paragrafen Programma’s Programma 1, Algemeen bestuur Programma 2, Openbare orde en veiligheid Programma 3, Verkeer en vervoer Programma 4, Economische zaken Programma 5, Onderwijs Programma 6, Kunst en cultuur Programma 7, Sport en recreatie Programma 8, Zorg en welzijn Programma 9, Werk en inkomen Programma 10, Natuur en milieu Programma 11, Ruimtelijke inrichting Programma 12, Volkshuisvesting Algemene uitgaven en dekkingsmiddelen

2

3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5

5 5.1

6

De gemeente Bussum Financieel resultaat 2012 Financiële positie

4 7

8 9 13 18 23 26 30 33 37 44 48 54 60 63

Paragrafen Lokale heffingen Weerstandsvermogen Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid

66 67 80 90 94 97 102 110

Jaarrekening Programmarekening Toelichting op de programmarekening Balans per 31 december 2012 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Toelichting op de balans Sisa Bijlage

115 116 118 122 124 127 148

Overzichten Overzicht Onderwerpen Coalitieprogramma

154 155

Controleverklaring

2

1 SAMENVATTING In dit hoofdstuk wordt een samenvatting van de financiële resultaat en de financiële positie per 31 december 2012 gegeven. In de paragraaf financieel resultaat 2012 wordt het exploitatieresultaat over 2012 gepresenteerd en op hoofdlijnen toegelicht. Op de financiële positie wordt bij paragraaf 1.2 ingegaan en dan met name de op ontwikkeling van de reserves (het eigen vermogen). 1.1 Financieel resultaat 2012 Het financiële resultaat is het saldo van de verschillen tussen de begroting (na wijziging) en de jaarrekening. De programmarekening sluit met een voordelig saldo van € 1.742 miljoen. Dit bedrag is als volgt opgebouwd: Opbouw resultaat jaarrekening 2012 • Totaal van de lasten • Totaal van de baten Nadelig resultaat voor bestemming • Toevoegingen aan reserves • Onttrekkingen aan reserves Voordelig resultaat na bestemming

€ 69.024.904 € 66.162.347 € 2.862.557 € 9.306.098 € 13.911.213 € 1.742.557

= resultaat voor inzet reserves

= resultaat na inzet reserves

Het totale resultaat gepresenteerd naar de verschillende programma’s:

begroting 2012 lasten ALGEMEEN BESTUUR

4.249.658

baten 753.080

stortingen 0

rekening 2012 onttrek. 14.600

saldo

lasten

3.481.978

4.043.862

baten 715.338

stortingen 0

onttrek.

saldo

14.600

3.313.923

OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID

2.506.503

86.400

0

0

2.420.103

2.468.114

81.065

0

0

2.387.050

VERKEER & VERVOER

5.842.023

1.870.734

2.016.285

936.772

5.050.802

5.457.908

2.211.991

1.998.722

806.089

4.438.549

ECONOMISCHE ZAKEN

540.708

320.798

0

0

219.910

513.035

315.822

0

0

197.213

ONDERWIJS

6.831.829

393.154

83.950

800.444

5.722.181

6.864.817

490.636

0

707.947

5.666.234

KUNST & CULTUUR

2.099.769

143.211

0

2.917

1.953.641

2.024.172

151.102

0

2.917

1.870.153

94.288

2.965.342

3.116.689

390.752

87.226

7.474

2.805.689

428.905 10.441.657 10.725.950

1.237.650

670.000

428.905

9.729.395

5.414.414 14.383.030 10.164.226

1.742.500

669.609

5.291.694 2.336.273

SPORT & RECREATIE

3.314.142

333.726

79.214

ZORG & WELZIJN

11.132.230

931.668

670.000

WERK & INKOMEN

14.306.074

9.964.550

1.595.088

522.198

NATUUR & MILIEU

9.071.284

7.000.276

9.174

78.479

2.001.703

9.010.348

6.624.075

0

50.000

RUIMTELIJKE INRICHTING

4.532.803

2.624.193

444.660

1.142.782

1.210.488

6.492.853

3.645.337

444.660

1.142.782

2.149.394

VOLKSHUISVESTING

2.582.237

908.808

92.793

342.251

1.423.972

1.614.251

1.008.275

928.793

342.251

1.192.519

ALGEMENE UITGAVEN EN BELASTINGEN

1.255.998 37.284.428

3.537.421

2.309.876 39.126.077

3.434.198

TOTALEN: 68.265.258 62.615.026 Resultaat voor bestemming

9.815.181 -42.306.190

8.528.585 14.178.817

5.650.231

Saldo mutaties reserves

0 69.024.905 66.162.347

9.306.098 13.911.213

-1.742.557

2.862.558 5.650.231

Resultaat:

9.738.639 -43.120.642

4.605.115 0 Resultaat:

-1.742.557

Een toelichting per programma is terug te vinden in de Programmaverantwoording (hoofdstuk 2).

4

Hieronder volgt een toelichting op hoofdlijnen op basis waarvan dit resultaat tot stand is gekomen.

Oorzaak Nog te verwerken mutaties in reserves Overheveling budgetten van 2012 naar 2013 Exploitatiekosten openbare verlichting Kosten onderwijs Kosten sport en zwembad Kosten Wmo, decentralisaties, madi Kosten van bijstand en inburgering Restant participatiebudget Exploitatiekosten natuur en milieu Exploitatieresultaten gemeentelijke gebouwen Afwikkeling grex Veldweg en Oranjeboomsteate Afwikkeling niegg Crailo en MOB Afwikkeling Bensdorp Vrijval voorzieningen Algemene uitkering gemeentefonds Diverse overige verschillen op programma’s Totalen: Saldo van de voor- en nadelen

Voordeel

Nadeel 84.000

680.000 150.000 125.000 150.000 600.000 240.000 360.000 335.000 535.000 800.000 435.000 652.000 560.000 890.000 4.557 4.171.557 1.742.557

2.429.000

Nog te verwerken mutaties in reserves Ten aanzien van de stortingen en onttrekkingen in de reserves wordt het begrote bedrag aangehouden. Er is een aantal reserves waarbij de feitelijke afwikkeling gebaseerd is op de werkelijke kosten en opbrengsten. Deze mutaties zitten nu nog in het resultaat. In 2012 betreft dit een bedrag van circa € 84.000. Overheveling budgetten van 2012 naar 2013 Bij het afsluiten van het jaar blijkt dat door verschillende oorzaken, de realisatie van een project of onderzoek vertraging heeft opgelopen. Hierdoor zijn niet alle beschikbaar gestelde middelen (geheel) besteed. Deze middelen vallen nu vrij in het rekeningresultaat. Voor een aantal projecten en onderzoeken (en veelal betreft dat incidentele budgetten) is het noodzakelijk deze middelen voor dat doel beschikbaar te houden, zodat uitvoering en afronding in 2013 alsnog kan geschieden. In totaal gaat het hier om een bedrag van € 680.000 waarvan € 45.000 niet ten laste van het resultaat komt. Exploitatiekosten openbare verlichting Het voordeel is ontstaan door lagere stroomkosten (eindafrekening moet nog plaatsvinden) en minder incidenteel onderhoud. Kosten onderwijs De kosten voor leerlingenvervoer zijn lager dan voorgaande jaren. Daarnaast zijn er op diverse budgetten voordelen (onder andere minder advieskosten, minder leerlingen Schakelklas). Kosten sport en zwembad De kosten voor het zwembad en breedtesport geven een voordeel. Investeringen aan sportcomplexen hebben geleid tot een voordeel op onderhoud en extra huurinkomsten. Kosten Wmo, decentralisaties en madi De lagere kosten zijn voor een deel het gevolg van de val van het kabinet waardoor de decentralisaties zijn uitgesteld. Daarnaast is er sprake van een incidenteel BTW-voordeel. Kosten van bijstand en inburgering Door een toename van de werkloosheid zijn de kosten van de bijstand hoger. Restant participatiebudget De extra middelen uit de reserve Werk zijn niet volledig ingezet in verband met tegenvallend rendement en de ontwikkeling van een nieuwe werkwijze. Exploitatiekosten natuur en milieu

5

Het nadeel wordt met name veroorzaakt door de afwikkeling van twee zwerfafvalprojecten en door een (BTW)nadeel op rioolbeheer. Exploitatieresultaten gemeentelijke gebouwen De exploitatie van het Gewestkantoor is uiteindelijk positief, maar in de eerste jaren is er sprake van een exploitatietekort. Afwikkeling grondexploitaties Het project Veldweg wordt beëindigd en levert een nadeel op. Daarnaast zijn de kosten van Oranjeboom Staete uit het project Spoorzone Zuid gehaald. Afwikkeling NIEGG Van de in voorbereiding zijnde complexen (Palm/Crailo en MOB) is vastgesteld dat deze niet voldoen aan de voorwaarden om de boekwaarde in stand te laten. Derhalve is besloten deze boekwaarde in deze rekening als verlies af te boeken. Voorlopige afwikkeling Bensdorp Het project Spoorzone-zuid kent ook een deellocatie Bensdorp. Voor dit deel is een subsidie ontvangen die nu vrijvalt in de exploitatie en die via de resultaatbestemming aan de Algemene Reserve Grondexploitatie zal worden toegevoegd. Daarmee blijft dit budget voor dit doel beschikbaar. Vrijval voorzieningen De voorzieningen ten behoeve van het onderhoud wegen, het onderhoud gebouwen en het onderhoud gebouw begraafplaats zijn onvoldoende onderbouwd met planningen. Daarom kunnen deze de status van voorziening niet houden en zijn vrijgevallen in het resultaat. Bij de bestemming zullen deze gelden omgezet worden in een bestemmingsreserve. Algemene uitkering gemeentefonds De september – en decembercirculaire resulteren voor 2012 en de afwikkeling over voorgaande jaren in een voordeel. Er is ook rekening gehouden met een te verwachten nadeel over 2012, die zal blijken bij de meicirculaire 2013 (zie specifieke toelichting in Programma 13).

6

1.2 Financiële positie In deze paragraaf wordt een toelichting gegeven op de ontwikkeling van het eigen vermogen. Het eigen vermogen van de gemeente bestaat uit de algemene reserve, het rekeningresultaat en de bestemmingsreserves. Het eigen vermogen is inclusief het rekeningsresultaat in het afgelopen jaar met € 2.862.558 afgenomen. Deze daling wordt veroorzaakt door: Onttrekking Algemene Reserve: Onttrekking bestemmingsreserves:

€ 7.636.316 € 6.274.897

Toevoegingen aan Algemene Reserve Toevoeging aan bestemmingsreserves Nog te verdelen rekeningresultaat 2012

€ 2.970.438 € 6.335.660 € 1.742.557

€ 13.911.213

€ 11.048.655 Per saldo een afname van het eigen vermogen:

€ 2.862.558

Doordat wij geen sluitende exploitatie hebben, teren wij dus langzaam in op onze reserves. In het meerjarenperspectief is dan ook de lijn naar een structureel sluitende begroting neergezet. Deels is dat ingevuld door het thema “Bloeien door snoeien”. Door de verdere inperking van de middelen van het rijk zijn inmiddels aanvullende acties uitgezet. De totale omvang van de reserves per ultimo 2012 is € 44,0 miljoen. In het volgende overzicht is dit uiteengezet en daarbij is het verloop van de afgelopen jaren weergegeven. Omvang van de reserves Algemene Reserve Bestemmingsreserves Nog te verdelen rekeningresultaat Totale omvang eigen vermogen

2009 9.092 35.375 1.531 45.998

2010 8.516 33.362 4.569 46.447

2011 8.816 33.519 4.445 46.780

2012 8.595 33.579 1.742 43.916

bedragen x € 1.000 en per ultimo van het jaar

Per saldo zijn de algemene reserves (inclusief saldo jaarrekeningen) gedaald met circa € 2.9 miljoen. De bestemmingsreserves zijn licht gestegen en wel met 60.000. Voor een toelichting op de saldi en het verloop van de verschillende reserves verwijzen wij naar de toelichting op de balans.

Ontwikkeling eigen vermogen in % van het balanstotaal 45,80%

45,30% 42,42%

2008

2009

2010

39,77%

2011

35,28%

2012

In de grafiek is de ontwikkeling van het eigen vermogen ten opzichte van het balanstotaal opgenomen. Per saldo daalt het eigen vermogen met 3,69% als deel van het balanstotaal. Het eigen vermogen is in absolute zin met € 2.9 miljoen afgenomen. Het balanstotaal is toegenomen met € 4.1 miljoen.

7

2 JAARVERSLAG 2.1 Programmaverantwoording Bij de programmaverantwoording wordt per programma een toelichting gegeven over de ontwikkelingen in het jaar 2012 en in welke mate de te verrichten prestaties gehaald zijn. In financiële zin worden de verschillen per programma toegelicht, waarbij in principe een ondergrens van € 25.000 wordt gehanteerd.

8

PROGRAMMA 1 ALGEMEEN BESTUUR Programmadoel De gemeente Bussum staat dicht bij de inwoners en werkt aan zijn bestuurskracht door regionale en interne bestuurlijke vernieuwing.

Algemeen doel 1.1 Een kleinere afstand tussen het bestuur en de gemeentelijke organisatie en de inwoners.

Commissie: Bestuur Portefeuillehouder: Rinske Kruisinga/ Adriana van den Bergvan Bart

Wat hebben we bereikt? In 2012 zijn we als gemeente Bussum herkenbaar, zichtbaar en bereikbaar voor alle inwoners geweest. Wat hebben we daarvoor gedaan?

2 Raadscommunicatie, communicatie De communicatie kadernota 2011-2014 is in de eerste helft van 2012 vastgesteld. Belangrijk thema in deze nota is de implementatie van Factor C in de organisatie: communicatie in het hart van het beleid. De implementatie is de tweede helft van 2012 gestart. De ambtelijke organisatie heeft in verschillende sessies trainingen Factor C gevolgd. In 2012 is een vervolg gegeven aan commissievergaderingen nieuwe stijl (raadscommissie met betrekking tot ontwikkelingsamenwerking). In 2012 is een flink aantal werkbezoeken uitgevoerd. Daarnaast is een actieve bijdrage geleverd aan het landelijk raadsledencongres van Raadslid.nu. in Spant! te Bussum. In 2012 is verdere uitvoering gegeven aan verbeteringen met betrekking tot de inhoud (content), de gebruiksvriendelijkheid en het beheer van de gemeentelijke website, het intranet en RIS (Raads Informatie Systeem). Eind 2012 is het Burgerpanel gevraagd naar de ervaringen met de gemeentelijke website. Hieruit kwam naar voren dat de website met gemiddeld een zeven werd gewaardeerd. Daarnaast werd aangegeven dat de begrijpelijkheid van de teksten was verbeterd. Punt van aandacht blijft het zoeken en vinden van informatie. Verbetering van deze sites blijft een continu proces.

1 BurgerP@nel, website, elektronische dienstverlening, communicatiebeleid college In 2012 is besloten de evaluatie BurgerP@nel in de eerste helft van 2013 uit te voeren. Het driejarig contract met de leverancier liep eind 2012 af. Vooruitlopend op de evaluatie is de verbintenis voor 2013 met een jaar verlengd. In 2012 hebben wij ons op diverse beleidsterreinen nadrukkelijker geprofileerd via persgesprekken en publicaties in lokale en regionale media. De berichtgeving van de raad en gemeente via de gemeentelijke website, de Bussumse Krant en andere publicaties zijn gecontinueerd en geïntensiveerd. Dat geldt ook voor berichtgeving via sociale media (Gemeentetwitter). In 2012 zijn binnen Bussum richtlijnen voor het gebruik van social media vastgesteld. Dienstverlening Burgerzaken In 2012 hebben we deelgenomen aan het klanttevredenheidsonderzoek “Waar Staat je Gemeente”. In dit onderzoek wordt de dienstverlening aan de balies onderzocht, net als de digitale dienstverlening. De dienstverlening wordt door de inwoner als klant met een 7,9 beoordeeld. Deze beoordeling is goed en ligt zelfs nog iets hoger dan het landelijk gemiddelde. Ook is in 2012 een Mystery Guest Onderzoek uitgevoerd waarbij de dienstverlening per email, telefoon en balie is onderzocht. De resultaten hiervan waren ook overwegend positief. Naar aanleiding van de onderzoeken is

9

besloten om organisatiebreed aandacht te besteden aan de Burger in zijn rol als Partner en de informatievoorziening richting klant via website en email. In 2012 is een start gemaakt met het automatisch verlengen van 400 parkeervergunningen. Er is voor gekozen om de automatische verlenging gefaseerd door te voeren, zodat in de periode van 2012 tot en met 2014 alle 10.000 vergunningen automatisch worden verlengd. Een aantal medewerkers van diverse afdelingen is gedurende het hele jaar bezig geweest om de overgang naar automatische verlenging mogelijk te maken. De werkzaamheden betreffen aanpassingen in beleid, processen, werkwijze, systeem en betalingswijze. Daarnaast is het in 2012 mogelijk geworden om parkeervergunningen digitaal aan te vragen. Met beide maatregelen is de regeldruk voor de inwoner verlaagd. In 2012 hebben we afspraken gemaakt over het oplossen van kinderziektes. Telefonische dienstverlening In 2012 is weer veel aandacht besteed aan telefonische bereikbaarheid. Een bereikbaarheid van minimaal 90% wordt organisatiebreed ruimschoots gehaald. Daar waar een afdeling of team onder de 90% scoort is gekeken naar mogelijke oorzaken en wordt gewerkt aan een oplossing. Telefonische bereikbaarheid blijft een punt van aandacht. Bussum is ook in 2012 via het 14035 nummer benaderd. Grote aantallen zijn dit nog niet, variërend van 40 tot 150 telefoontjes per maand. Klant Contact Centrum (KCC) Ondanks de intentie en inspanningen om met de gemeente Naarden een gezamenlijk KCC in te richten, hebben we in 2012 besloten om deze samenwerking niet verder door te zetten. Met name het verschil van inzicht in doel en inrichting lag hieraan ten grondslag. Eind 2012 hebben we besloten een actuele Bussumse visie op dienstverlening op te stellen. Deze visie moet meer richting geven aan de vormgeving van het KCC. Een eerste concept is in 2012 opgesteld. Vooruitlopend op het uiteindelijke KCC en haar één loket gedachte, zijn per 1 oktober 2012 het Centraal informatiepunt (CIP) en het Meldingen Openbare Ruimte (MOR) loket samengevoegd. Werkprocessen zijn op elkaar afgestemd en er is een start gemaakt met de zaakgerichte inrichting van deze processen.

3 Digitaal loket In 2012 is het aantal producten van de gemeente, dat digitaal kan worden aangevraagd, verder uitgebreid. Inwoners kunnen bijvoorbeeld hun parkeervergunning of gehandicaptenparkeerkaart digitaal aanvragen en hun verhuizing digitaal doorgeven. Als weten regelgeving is aangepast, kan ook aangifte van huwelijk, overlijden en geboorte digitaal worden gedaan. Dit is in 2012 nog niet gebeurd. Begin 2012 zijn we gestart met de aanbesteding van het digitaliseren van akten en fiches van de Burgerlijke Stand. In overleg met de partij aan wie de opdracht is gegund, is een planning afgesproken. Met de feitelijke digitalisering van de akten en fiches is gestart in de tweede helft 2012. Op 12 september 2012 hebben vervroegde verkiezingen voor de Tweede Kamer plaatsgevonden. Deze stonden oorspronkelijk gepland voor 2015. De organisatie van de verkiezingen is goed verlopen. Eind 2012 is besloten tot de invoering van het digitaal petitieloket. Dit is een nieuw initiatief om de afstand tussen politiek en inwoners te verkleinen en inwoners meer bij de beleidsvorming te betrekken. Dit digitale petitieloket is per 1 januari 2013 ingevoerd.

10

Algemeen doel 1.2 Grotere bestuurskracht

Commissie: Bestuur Portefeuillehouder: Rinske Kruisinga

Wat hebben we bereikt? In 2012 zijn acties ondernomen om de bestuurskracht van de gemeente Bussum op het huidige niveau voor de toekomst te garanderen. Wat hebben we daarvoor gedaan? Herindeling Het wetsontwerp GV4 tot samenvoeging van de gemeenten Bussum, Naarden, Weesp en Muiden is door de Tweede Kamer niet aangenomen. Dit betekent dat die herindeling niet doorgaat. Het gemeentelijk standpunt over samenhangende en logische bestuurlijke organisaties is niet gewijzigd. Gewest Gooi en Vechtstreek Over de herijking van de gewestelijke samenwerking is in 2012 twee keer overleg gevoerd in de commissie Bestuur. Besluitvorming in de gemeenteraad heeft in 2012 niet plaatsgevonden, omdat niet alle gemeenten de discussie tijdig hebben afgerond. De besluitvorming is gepland in het tweede kwartaal 2013. Deelname intergemeentelijke bestuurlijke overleggen In 2012 is actief deelgenomen aan intergemeentelijke bestuurlijke overleggen (voornamelijk portefeuillehoudersoverleggen bij het Gewest).

Algemeen doel 1.3 Internationale samenwerking


Wat hebben we bereikt? In 2012 is de stedenband met Valasske Mezirici afgebouwd. Wat hebben we daarvoor gedaan? De stedenband met de Tsjechische gemeente Valasske Mezirici is zowel budgettair als in ambtelijke capaciteit afgebouwd tot nul. Voor wat betreft de millenniumdoelen is de band behouden op contactbasis. Dit verkreeg de volledige instemming van het gemeentebestuur van de partnergemeente. Wij blijven geïnformeerd over de voortgang van het project tot ondersteuning van de Romaminderheid en adviseren het gemeentebestuur van Valasske Mezirici vanuit de eigen ervaring bij de ontwikkeling van het nieuwe sociale en medische zorgsysteem in de regio van Valasske Mezirici. In 2012 hebben de twee laatste uitwisselingen plaatsgevonden. Een gecombineerd Bussums voetbalteam (SDO en BFC) bracht een tegenbezoek aan de partnergemeente waar een toernooi werd gespeeld. Een team van de lokale omroep TV Beskyd volgde een technische training van enkele dagen bij Omroep Deventer.

11

Wat heeft het gekost? Investeringen Het totaal bedrag aan (routine) investeringen voor Burgerzaken bedroeg € 50.000. De investering had betrekking op vervanging van kassa’s en betaalautomaten. In 2012 zijn er geen uitgaven gedaan vanwege het feit dat de apparatuur nog prima functioneerde waardoor vervanging is uitgesteld. Realisatie 2011

Primitieve begroting 2012

Begroting incl. wijzigingen 2012

Realisatie 2012

1.411.450

1.369.198

1.442.885

1.409.150

220.206

176.700

193.700

200.618

8.304

5.950

5.950

8.615

6130 BESTUURSAPPARAAT

935.478

838.959

843.032

813.469

6200 AMBTELIJK APPARAAT

137.983

137.445

146.820

112.758

6400 BURGERZAKEN

581.148

690.886

750.186

597.048

6405 DOCUMENTEN BURGERZAKEN

456.646

500.995

526.995

550.285

67.537

52.363

66.313

78.142

326.671

273.777

273.777

273.778

4.145.423

4.046.273

4.249.658

4.043.862

6100 BESTUUR

39.903

32.182

32.182

34.567

6200 AMBTELIJK APPARAAT

27.485

46.098

60.898

27.194

PGR501 ALGEMEEN BESTUUR 6100 BESTUUR 6105 BESTUURLIJKE SAMENWERKING 6110 KLACHTENAFHANDELING

6410 OVERIG BURGERZAKEN 6415 CENTRAAL INFORMATIEPUNT Totaal Lasten

6400 BURGERZAKEN 6405 DOCUMENTEN BURGERZAKEN 6410 OVERIG BURGERZAKEN 6415 CENTRAAL INFORMATIEPUNT Totaal Baten

43.762

37.300

42.000

42.344

481.935

468.300

485.300

484.967

43.811

34.400

51.900

56.387

92.206

65.800

80.800

69.880

729.102

684.080

753.080

715.338

PROGRAMMA 1 STORTINGEN PROGRAMMA 1 ONTTREKKINGEN PROGRAMMA 1 SALDO RESERVES SALDO PROGRAMMA 1

14.600

14.600

14.600

14.600

-14.600

-14.600

-14.600

-14.600

3.401.721

3.347.593

3.481.978

3.313.923

Per saldo is er sprake van een voordeel van circa € 168.000. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn: DIGITALISERING AKTEN & FICHES BURGELIJKE STAND De feitelijke digitalisering van de akten en fiches is gestart in oktober 2012 en wordt afgerond in het eerste half jaar van 2013. Voorgesteld wordt het budget over te hevelen naar 2013. COLLEGE VAN B&W/DIRECTIE Er is een voordeel ontstaan op de kosten die betrekking hebben op het college van B&W en Directie. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door het vertrek van de gemeentesecretaris per 15 september 2012. OVERIGE VERSCHILLEN De overige verschillen hebben betrekking op diverse kleinere posten, die niet verder worden toegelicht. TOTAAL

V

110.000

V

40.000

V

18.000

V

168.000

12

PROGRAMMA 2 OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID Programmadoel De gemeente Bussum biedt haar burgers een veilige omgeving om te wonen, te werken en te recreëren.

Algemeen doel 2.1 Een woon- en leefomgeving waarin inwoners niet alleen veilig zijn, maar zich ook veilig voelen


Wat hebben we bereikt? Brandweer De opkomsttijden van de brandweer, post Bussum, zijn aanzienlijk verbeterd. De regionaal afgesproken bezuinigingen met betrekking tot de veiligheidsregio zijn gehaald. Een en ander heeft geleid tot een aanzienlijke verbetering van de opkomsttijden, van 35% naar 85% binnen de norm. Crisis- en rampenbestrijding Het gemeentelijke managementteam en beleidsteam van de gemeente Bussum is aangesloten en ingeregeld in het netcentrische systeem. De gemeente Bussum maakt deel uit van de regionale gemeentelijke bevolkingszorg en is samen met de regiogemeenten grotendeels gereed als partner in de regionale samenwerking. De gemeentelijke bevolkingszorg voert per heden een project uit ten einde in 2014 een gezamenlijke operationele organisatie voor bevolkingszorg te bewerkstelligen. Veiligheid in openbare ruimte Inbraken Het aantal woninginbraken in Bussum is in 2012 enigszins gedaald (242 vorig jaar ten opzichte van 275 in 2011) maar blijft nog te hoog. Burgernet De doelstelling om 75% van de huidige “SMS-alert” deelnemers mee te nemen naar burgernet is niet gehaald. De doelstelling om minimaal 6% van alle burgers in Bussum te werven voor deelname aan burgernet is niet geheel behaald. Het percentage betrof begin vorig jaar 2,8% en is door de wervingscampagne gestegen tot 5,1%. Fietsdiefstallen Het aantal fietsdiefstallen is in 2012 fors gedaald tot 372. Dat is ruim onder het streefniveau van 2006 (488 diefstallen). Regionaal veiligheidshuis In 2012 hebben wij concrete afspraken gemaakt met het regionaal veiligheidshuis over de wijze van begeleiding van ex-gedetineerden. Het verbinden van het veiligheidshuis met het Centrum van Jeugd en Gezin vraagt nog aandacht. Wat hebben we daarvoor gedaan? Verbetering van de responstijd bij uitruk van de brandweer De opkomsttijden van de brandweer, post Bussum, voldeden voor een deel niet aan de (strenge) normen. Medio 2012 is een proef gestart waarbij eerst een kleiner blusvoertuig met twee extra opgeleide brandweermensen uitrukt, gevolgd door het reguliere voertuig met de overige vier personen van de groep. Deze proef is zeer succesvol gebleken. Voorts is actief bemiddeld in huisvesting voor jonge vrijwilligers dicht(er) bij de kazerne en het toekennen van gereserveerde parkeerplaatsen dichtbij de woning van enkele vrijwilligers.

13

Monitoren versnelde bezuinigingen op begroting Veiligheidsregio De kostenontwikkeling van de Veiligheidsregio is kritisch gevolgd. Dit heeft geresulteerd in het behalen van de regionaal afgesproken bezuinigingen. Crisis- en rampenbestrijding In 2012 zijn het gemeentelijke managementteam en het beleidsteam van de gemeente Bussum aangesloten en ingeregeld in het netcentrische systeem. Het technische beheer is ondergebracht bij de brandweerorganisatie van Flevoland. Bevolkingszorg Gooi en Vechtstreek neemt de organisatorische kant voor haar rekening. Personeel is aangewezen, opgeleid en getraind. Andere belanghebbenden zijn geïnformeerd en hebben teamtrainingen gedaan met het netcentrische systeem. Door de gemeente Bussum is de benodigde hardware aangeschaft en geïnstalleerd. Eind 2012 is de implementatie van het regionaal crisisplan voltooid. Dit plan beschrijft de inrichting van de operationele hoofdstructuur volgens een landelijk model. De medewerkers van de gemeente Bussum zijn op de hoogte gebracht door middel van nieuwsbrieven, berichten op het intranet, korte presentaties en een introductiefilm. De gemeente als lid van de gemeentelijke bevolkingszorg Gooi en Vechtstreek is gedeeltelijk in staat geweest zich aan te passen aan de inrichtingseisen van het Regionaal Crisisplan. De aansluiting op de organisatie voor crisisbeheersing en rampenbestrijding van de veiligheidsregio is voldoende geslaagd. Het vervolg betreft de herinrichting van de gemeentelijke bevolkingszorg zelf in samenwerking met bevolkingszorg Flevoland. Het doel is één gezamenlijke organisatie te realiseren per 1 januari 2014. Terugdringen aantal woninginbraken Wij hebben het afgelopen jaar ingezet op samenwerking met bestaande buurtpreventieverenigingen en hulp bij de oprichting van (drie) nieuwe verenigingen. De politie heeft extra gesurveilleerd in wijken waar veel werd ingebroken. Door middel van wijkavonden en publicaties op de gemeentepagina zijn de bewoners bewuster en daarmee oplettender geworden op verdachte situaties in hun woonomgeving. Bevorderen keurmerk veilig wonen Het keurmerk veilig wonen heeft tot doel woninginbraken te voorkomen (zie prestatie 4) en om inwoners meer bewust te maken van risico’s en preventiemaatregelen ten aanzien van woninginbraken. Tijdens de wijkavonden is voorlichting gegeven over inbraakpreventie (keurmerk veilig wonen). (Dit was tevens een Wmo-prestatieveld: “civil society”). Deelname in burgernet De doelen zijn niet volledig gerealiseerd. Voor onze gemeente bleek niet meer dan 35% overgegaan te zijn van SMS-alert naar burgernet. We zijn hiermee niet uniek. Dit percentage geldt ook voor de regiogemeenten. De tweede doelstelling om minimaal 6% van alle burgers in Bussum te werven voor deelname is niet volledig gehaald. Fietsdiefstallen De bewaakte stalling bij de bibliotheek (open op donderdag, vrijdag en zaterdag) en de uitbreiding van het aantal veilige fietsklemmen hebben positief bijgedragen aan de daling. Politie, gemeentelijke BOA’s en toezichthouders in opleiding (ROC’s Groningen en Amersfoort) hebben gericht gesurveilleerd op fietsdiefstal op plaatsen waar veel meldingen zijn. Wijkgericht werken Het project wijkgericht werken is uitgesteld tot 2013 in verband met capaciteitsproblemen en andere prioritering. Deelname in regionaal veiligheidshuis Het Openbaar Ministerie, politie, Raad voor de kinderbescherming, Reclassering, Verslavingszorg, Maatschappelijk werk, Bureau Jeugdzorg, Geestelijke Gezondheidszorg, jongerenwerk, gemeenten etcetera werken samen in het veiligheidshuis Gooi en Vechtstreek om een integrale, persoonsgerichte aanpak in objectieve en subjectieve sociale veiligheid te bevorderen. 1. Bussumse meerplegers, plegers van huiselijk geweld, jeugdige delinquenten en ex-gedetineerden worden besproken in de daarvoor bestemde overleggen van het veiligheidshuis.

14

2. Ten behoeve van de persoonlijke aanpak van alle doelgroepen worden begeleidingsafspraken gemaakt. 3. Met betrekking tot de nazorg van ex-gedetineerden is een gemeentelijk contactpersoon aangesteld die fungeert als aanspreekpunt voor het veiligheidshuis teneinde regionale en lokale processen (afstemming met de zorgpartners) in goede banen te leiden. 4. Er vindt afstemming plaats tussen het veiligheidshuis en het CJG, er zijn nog geen structurele werkafspraken. Deze verbinding wordt in de transitie jeugd meegenomen.

Algemeen doel 2.2 Handhaving regels


Wat hebben we bereikt?

10 Buurtpreventie Er zijn drie nieuwe buurtpreventieverengingen opgericht.

7,8 Toezicht horeca Er zijn minder klachten van omwonenden en na sluitingstijd is het snel rustiger op straat.

9 Drank- en horecaoverlast - verminderen alcoholgebruik onder jongeren Er is gewerkt aan een uitvoeringsplan. Concreet omvat dit plan: 1. Implementatie van de taakstelling gemeentelijk toezicht op de naleving drank- en horecawet. 2. Een overzicht van alle maatregelen/instrumenten gemeente en politie. 3. Bewustwordingscampagne ouders/voogden, jeugd en alcohol/drugs. 4. Actieve communicatie over het beleid naar de burger. 5. Actieve participatie van burgers (ouders, jeugd, bewoners). 6. Evaluatie van beleid. Convenant aanpak hennepteelt Het regionaal hennepconvenant is op 9 december 2011 getekend en in 2012 geëffectueerd. Ondernemers en veiligheid De Bussumse ondernemersvereniging is ondersteund middels inzet van een regionale veiligheidsadviseur die adviezen heeft uitgebracht inzake winkeldiefstal, graffiti en winkelinbraken. In 2012 is met het samenwerkingsverband 'Keurmerk Veilig Ondernemen' met politie, brandweer, ondernemers en gemeente voor het centrumwinkelgebied een tweede ster behaald, die aangeeft dat we goede stappen maken op het thema ' schoon, heel en veilig'. Wat hebben we daarvoor gedaan? Ondersteuning buurtpreventieverenigingen Wij hebben het afgelopen jaar ingezet op samenwerking met bestaande buurtpreventieverenigingen en assistentie bij de oprichting van (drie) nieuwe verenigingen. Uitbreiding toezicht door mobiele portiers in horeca De proef met de glijdende sluitingstijden is vanaf 1 augustus 2012 definitief geworden. Cafébedrijven kunnen in het weekend, mits aan de voorwaarden wordt voldaan, tot uiterlijk 04.00 uur geopend zijn. Voor de nachtclub geldt dat dit bedrijf in het weekend ook na 04.00 uur nog geopend mag zijn. De proef met de camera’s loopt nog tot september 2015. Het toezicht van politie, BOA’s en eigen portiers van de horeca-inrichtingen is ook in 2012 op peil gebleven. Het gezamenlijk toezicht werpt duidelijk zijn vruchten af.

15

Preventief is er wederom geïnvesteerd in samenwerking met de ondernemers in verbetering van het toezicht op straat. De inzet van mobiele portiers in de beide horecagebieden (Generaal de la Reijlaan e.o. en de Herenstraat e.o. is ook in 2012 gecontinueerd). Ook de BOA’s hebben een duidelijk aanvullende bijdrage geleverd aan het toezicht en dan met name in de aanlooproutes. Aangezien het uitgaanspatroon van de jeugd aanzienlijk is gewijzigd (men gaat later uit) worden de mobiele portiers op een later tijdstip ingezet. Toezichthouders in opleiding Ook in 2012 zijn studenten van het ROC Amersfoort en het ROC Groningen voor hun stage beveiliging/toezicht gekoppeld aan de Bussumse BOA-unit, die officieel leerbedrijf is geworden. Dit genereerde extra toezicht op straat en leverde voor de studenten nuttige praktijkervaring op. De stagiairs werden ondermeer ingezet voor parkeertoezicht, acties tegen zakkenrollers op de markt en toezicht bij evenementen. Drank- en horecaoverlast - verminderen alcoholgebruik onder jongeren ‘Samen aan de slag’ is een samenwerking van alle regiogemeenten, de GGD, politie, de Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA), Jellinek, Symfora en Trimbos. Hierbij werd gekozen voor een integrale aanpak waarbij aandacht is voor alle ‘settings’ waar alcohol een rol kan spelen als gezin/ouders, onderwijs, sportkantines, horeca, evenementen, openbare ruimte en supermarkt. Per setting zijn activiteiten georganiseerd, steeds gericht op een combinatie van informeren/bewustwording en handhaving van regels. Jongeren zijn geïnformeerd over de schadelijke gevolgen van drankmisbruik op jonge leeftijd. Sinds 2009 is er de boete of kanskaart. Als minderjarigen zich schuldig maken aan overlast of vandalisme en onder invloed zijn van alcohol dan krijgen zij een verwijzing naar HALT die de ouders erbij betrekt en jongeren verwijst naar een cursus (een leerstraf) om zich bewust te worden van de consequenties van hun gedrag. Er zijn bijeenkomsten geweest met alcoholverstrekkers uit Bussum om handhavingactiviteiten te bespreken, tevens zijn er bijeenkomsten met ouders gehouden. Er zijn vier mysteryshop-acties (controles) geweest bij onder andere Bussumse alcoholverstrekkers (sportkantines, supermarkten en slijters). Anno 2012 blijkt deze aanpak vruchten af te werpen; de trend dat jeugdigen op steeds jongere leeftijd steeds vaker zijn gaan drinken heeft zich niet voortgezet. In 2007 was de gemiddelde leeftijd 14 jaar, in 2011 was dit 15 jaar. Niettemin is het alcoholgebruik onder de jeugd nog steeds hoog en is er een e zorgelijke trend bijgekomen: de grote inname door jeugdigen na het 16 jaar. Verontrustend is dat het aantal zogenaamde comazuipers in de regio toeneemt. Van 16 in 2007, 28 in 2009 tot 26 in de eerste helft van 2011. In maart 2012 heeft het portefeuillehoudersoverleg Jeugd daarom besloten het programma ‘Samen aan de slag tegen riskant alcoholgebruik jeugd’ (SADS) te continueren voor twee jaar met extra aandacht voor veeldrinkers van 15-18 jaar. Wanneer de problematiek samenhang vertoont, is het zeer gewenst om ook de aanpak hiervan in samenhang in te richten. Deze aanpak valt onder het integrale veiligheidsbeleid van de gemeente Bussum, dat door de gemeenteraad is vastgesteld. Onveiligheid en horeca zijn benoemd tot prioriteit voor de komende vier jaren. De doelstelling is om de aanpak van genoemde problematiek (drank en horecaoverlast) integraal uit te voeren. Een integrale aanpak behelst samenwerking tussen alle partners (jongeren en ouders, politie, buurtpreventieverenigingen en de gemeente) om te komen tot één plan voor alle doelgroepen en alle aandachtsgebieden, dat wordt ondersteund door regelmatig overleg. De veiligheidsketen van pro-actie tot nazorg vormt hierbij een leidraad. Het gaat om het voorkomen van alcoholgebruik, maar er wordt ook gesanctioneerd wanneer alcoholmisbruik zich voordoet. Er is regelmatig overleg met de stichting Piramide, Medewerkers van de stichting Piramide geven voorlichting op middelbare scholen over het gebruik van softdrugs. Daarbij staat het ontmoedigen van druggebruik centraal. Deelname in regionaal convenant aanpak hennepteelt Illegale hennepteelt vindt nog steeds op ruime schaal plaats. De teelt vindt meestal plaats onder omstandigheden die een gevaar vormen voor de directe omgeving (illegale stroomafname, kortsluiting, brand, andere criminele activiteiten); dit nog los van de strafrechtelijke aspecten. Om effectiever te kunnen optreden is er regionaal samengewerkt.

16

Op 9 december 2011 is het regionaal hennepconvenant ondertekend. Bussum is partij bij het afgesloten convenant aanpak hennepteelt. Andere partijen daarbij zijn onder andere de politie, het Openbaar Ministerie, het UWV en de SVB, nutsbedrijven, de regiogemeenten, de woningstichtingen en de belastingdienst. Dit betreft borging van de samenwerking tussen de partners. Hiermee ontstaat een mogelijkheid voor bestuurlijke ruiming van hennepkwekerijen naast de strafrechtelijke afwikkeling. Ondernemers en veiligheid Samen met andere regiogemeenten betaalde de gemeente Bussum de kosten van een veiligheidsadviseur die de ondernemersverenigingen steunden in de aanpak van onder andere winkeldiefstal, graffiti en winkelinbraken. Het Hoofd Bedrijfschap Detailhandel (HBD) heeft nog geen cijfers van het ‘Afrekenen met winkeldieven’. Wat heeft het gekost? Realisatie 2011



Realisatie 2012

PGR502 OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID 6115 VEILIGHEID 6600 PREPARATIE BRANDWEER 6615 BRANDWEERORGANISATIE Totaal Lasten 6115 VEILIGHEID 6600 PREPARATIE BRANDWEER Totaal Baten

500.205

537.452

539.505

528.080

244.685

202.880

202.880

201.790

1.700.717

1.793.118

1.764.118

1.738.245

2.445.606

2.533.450

2.506.503

2.468.114

104.712

81.400

86.400

81.065

33.051

8.607

0

0

137.763

90.007

86.400

81.065

2.307.844

2.443.443

2.420.103

2.387.050


Per saldo is er sprake van een voordeel van circa € 33.000. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn: VEILIGHEIDSREGIO Het project met de kleine, snel inzetbare tankautospuit (TS2) ter verbetering van de opkomsttijden heeft in 2012 € 25.000 minder gekost dan begroot was. De inzet via het nieuwe systeem is pas medio 2012 gestart. OVERIGE VERSCHILLEN De overige verschillen hebben betrekking op diverse kleinere posten, die niet verder worden toegelicht. TOTAAL

V

25.000

V

8.000

V

33.000

17

PROGRAMMA 3 VERKEER EN VERVOER Programmadoel De gemeente Bussum wil de bereikbaarheid, verkeersveiligheid en leefbaarheid op verkeersgebied in standhouden en waar mogelijk verbeteren.

Algemeen doel 3.1 Het garanderen van bereikbaarheid

Commissie: Ruimte Portefeuillehouder: Nen van Ramshorst

Wat hebben we bereikt? Ondanks de ingrijpende werkzaamheden aan de Ceintuurbaan gedurende het gehele jaar 2012 is Bussum goed bereikbaar, veilig en leefbaar geweest. De lobby voor het opheffen van de spoorse doorsnijding is voortgezet. Wat hebben we daarvoor gedaan?

19 Verbetering verkeerssituatie in het centrum De gebiedsvisie Centrum en het Centrumplan vormen een basis voor de toekomst van verkeer en vervoer in het centrum.

11 Spoorse doorsnijding Naarden en Bussum Aan de hand van de kansrijke oplossingen uit de value engineering is in 2012 overlegd met ProRail, provincie en het ministerie I&M. Voor ProRail zijn in verband met de invoering van OV SAAL vooral de overgangen in de Generaal de la Reijlaan en de Comeniuslaan problematisch. Wat betreft Naarden en Bussum blijft de voorkeur echter uitgaan naar een verdiept spoor. Ons streven blijft een integrale oplossing voordat met sanering van overwegen kan worden ingestemd.

11 15 17 Herinrichting wegen in verband met duurzaam veilig beleid De herinrichtingsprojecten J.Israelslaan, Ceintuurbaan en Vogelkersstraat zijn in 2012 volgens planning gerealiseerd. In 2012 is voor het project Herinrichting Westereng het definitieve ontwerp (DO) voor deelplan 1 en 2 vastgesteld en zijn uitvoeringskredieten verleend. De uitvoering van deelplan 1 is in september 2012 gestart. Het totale project loopt op schema. Voor de projecten Papaverstraat e.o. en Spijkerstraat e.o. is het DO vastgesteld en deze projecten zijn eind 2012 aanbesteed. De verwachting is dat de uitgaven van alle projecten binnen de verleende kredieten blijven. Dit komt onder andere door de tot op heden gunstige aanbestedingen en verleende subsidies (Waternet en Provincie Noord-Holland). Voor het herinrichtingsproject Veldheimerlaan/Botweg zijn de onderzoeken naar de stedebouwkundige problemen in 2012 uitgevoerd, maar deze hebben nog niet tot een structurele oplossing geleid. Liften bij de stations ProRail streefde er naar de liften medio 2012 in gebruik te nemen. Door grote lekkages is de bouw stilgelegd en is er gezocht naar een oplossing. Eind 2012 was er nog geen adequate aanpak vastgesteld.

18

Algemeen doel 3.2 Een goed onderhouden en veilig wegennet voor zowel gemotoriseerd en fietsverkeer als voor voetgangers


Wat hebben we bereikt? Het wegennet is voldoende onderhouden om te voldoen aan de wens voor het verzorgen van een veilig wegennet voor zowel gemotoriseerd en fietsverkeer als voor voetgangers. Bij klachten, schades en calamiteiten is op efficiënte wijze gereageerd om de veiligheid van alle verkeersdeelnemers te garanderen. Daarnaast wordt de gladheidbestrijding en onkruidbestrijding op verharding op meer duurzame wijze uitgevoerd. Wat hebben we daarvoor gedaan? Onderhoud wegen In 2012 is slechts het hoogst noodzakelijke onderhoud voor veilige wegen uitgevoerd. Van de geplande werkzaamheden aan met name asfaltwegen en markeringen is een groot deel niet e uitgevoerd door slechte weersomstandigheden tijdens de geplande uitvoeringsperiode in het 4 kwartaal 2012. Het wegenbeheersplan is niet geactualiseerd in 2012 vanwege vacatures en inwerken nieuwe medewerkers. Openbare Verlichting In 2012 is de openbare verlichting binnen de herinrichtingprojecten Ceintuurbaan, J. Israëlslaan e.o., Vogelkersstraat e.o. en Westereng, conform het beleid vervangen door ledverlichting. Onkruidbestrijding op verharding Om de bezuiniging uit “Bloeien door snoeien” op het beheer van de openbare ruimte te realiseren is de eerste ronde van de onkruidbestrijding op verharding komen te vervallen. Kwaliteitshandboek Openbare Ruimte In oktober 2012 is gestart met de integrale actualisatie van het handboek Openbare Ruimte in samenwerking met de gemeente Naarden.

Algemeen doel 3.3 Goede parkeervoorzieningen en optimale benutting van parkeerplaatsen


Wat hebben we bereikt? In 2012 is onderzoek gedaan naar het parkeergebruik in en rond het centrum (Parkeerbalans Centrum). Het aanvragen van het uitbreiden van gebieden van belanghebbenden parkeren is stopgezet in afwachting van het vast te stellen nieuwe parkeerbeleid. Wat hebben we daarvoor gedaan? (prestaties, bestuurlijke actiepunten)

11 14 Uitbreiden fietsparkeren In 2012 is het aantal fietsklemmen met Fietsparkeur (veilig stallen) met ongeveer 100 stuks uitgebreid. In de voetgangersgebieden in het centrum is het project De Rode Loper georganiseerd. Hiermee is aandacht gevraagd voor het stallen van fietsen in de klemmen waardoor er een veilige looproute ontstaat. Theater Spant en de gemeente Bussum hebben samen het fietsparkeren bij Spant verbeterd door de aanleg van circa 35 fietsklemmen met Fietsparkeur en een bakfietsparkeerplaats.

19

Binnen de in ontwikkeling zijnde bouwprojecten worden fietsvoorzieningen en stallingen nu standaard meegenomen.

11 20 22 Parkeerbeleid In 2012 is gestart met de actualisatie van het parkeerbeleid. Met name de kostendekkendheid is een belangrijk onderdeel hierin. Parkeerbalans Centrum In 2012 is de Parkeerbalans bij bouwprojecten in het centrum toegepast. Door wonen en werken op één locatie te faciliteren, wordt dubbelgebruik van parkeerplaatsen bevorderd. Elektrische oplaadpunten Er wordt een pilot uitgevoerd voor het aanleggen van oplaadpunten voor elektrisch vervoer. In 2012 zijn acht locaties aangelegd verspreid over geheel Bussum. Ook zijn bij de bewaakte fietsenstalling in het centrum en bij project Heidezicht oplaadpunten gerealiseerd voor elektrische fietsen.

Wat heeft het gekost? Investeringen Het totaal aan investeringen voor de gladheidbestrijding betreft voor 2012 € 21.290. De inkoop van een nieuwe zoutstooier is uitgesteld. Het totaal aan investeringen voor de parkeerautomaten betreft voor 2012 € 79.000. Het geraamde krediet voor 2012 is niet gebruikt. In 2012 zijn wel tien automaten geüpgrade. Deze automaten zijn bewust niet vervangen maar hebben een opknapbeurt gekregen (aanzienlijke bezuiniging). De kosten zijn betaald uit het restkrediet van 2011. Het totaal aan investeringen voor speelvoorzieningen betreft voor 2012 € 25.000. De voorbereidingen voor de aanleg van de speelvoorziening Sportpark Zuid zijn gestart in 2012, besluitvorming, vaststelling en uitvoering is niet gerealiseerd. Het totaal aan investeringen voor het straatmeubilair betreft voor 2012 € 28.000. Er is achterstand ontstaan in het uitvoeren van geplande vervangingen, een groot deel is in 2012 niet uitgevoerd vanwege vacatures en inwerken nieuwe medewerkers. Het totaal aan investeringen voor beheer betreft voor 2012 € 10.000. De investering is gerealiseerd vanuit de gewone dienst/exploitatiebudget. Het totaal aan investeringen voor tractie twee bedrijfsauto’s betreft voor 2012 € 69.000. De aanschaf van het materieel is onder andere door moeizame en tegenvallende aanbestedingsprocedures niet afgerond in 2012.

20

Realisatie 2011


70.261

96.614

84.114

97.188

6305 OPENBARE VERLICHTING

489.417

496.976

558.102

401.267

6310 STRAATMEUBILAIR

148.387

130.471

120.927

140.421

6312 WEGEN

3.418.330

3.187.813

3.198.253

3.068.087

6314 PARKEERAANGELEGENHEDEN

1.765.525

1.378.852

1.358.564

1.246.266

492.394

522.658

522.063

504.679

6.384.314

5.813.384

5.842.023

5.457.908

1.004.556

1.424.500

1.424.500

1.290.247

30.104

11.000

11.000

3.808

5.187

12.153

4.403

4.038

2.229.490

199.031

193.031

642.831

706.287

256.588

236.300

253.868

6316 VERKEER

6.738

1.500

1.500

17.199

Totaal Baten

3.982.362

1.904.772

1.870.734

2.211.991

42.916

225.049

2.016.285

1.998.722

PGR503 VERKEER & VERVOER 6210 PARKEERBELASTINGEN

6316 VERKEER Totaal Lasten 6210 PARKEERBELASTINGEN 6305 OPENBARE VERLICHTING 6310 STRAATMEUBILAIR 6312 WEGEN 6314 PARKEERAANGELEGENHEDEN



Realisatie 2012

756.136

859.931

936.772

806.089

-713.220

-634.882

1.079.513

1.192.632

1.688.732

3.273.730

5.050.802

4.438.549

21

Per saldo is er sprake van een voordeel van circa € 612.000. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn: PARKEREN De parkeerbelastingen zijn per saldo € 147.000 nadeliger, met name door de tegenvallende economie (minder inkomsten parkeergelden). PARKEERAANGELEGENHEDEN De parkeeraangelegenheden (parkeerautomaten en dergelijke) zijn per saldo € 80.000 voordeliger. Dit voordeel komt met name door lagere kapitaallasten en mutaties in de egalisatievoorziening parkeren. OPENBARE VERLICHTING Per saldo is er een voordeel van € 150.000. De stroomkosten zijn naar verwachting aanzienlijk lager dan begroot (de eindafrekening 2012 moet nog plaatsvinden), minder incidenteel onderhoud en lagere kapitaallasten. STRAATMEUBILAIR Het nadeel van € 20.000 komt voornamelijk door de onverwachte kosten van het herstel van de trappartijen voor het gemeentehuis. WEGEN Per saldo is er een voordeel van € 135.000, voor het reguliere onderhoud is alleen het strikt noodzakelijke uitgevoerd. Wij hebben de voorziening onderhoud wegen (€ 442.000) laten vrijvallen. Bij de bestemming van het resultaat zal worden voorgesteld deze vrijval aan de reserves toe te voegen. VERKEER Per saldo is er een voordeel van € 32.000 door iets minder grote uitgaven en ook verschillende onverwachte kleine inkomsten. RESERVES Dit verschil heeft betrekking op de minder uit de reserve onttrokken middelen ten behoeve van de post Wegen en Openbare verlichting, omdat op deze posten minder is gerealiseerd. OVERIGE VERSCHILLEN TOTAAL

N

147.000

V

80.000

V

150.000

N

20.000

V

577.000

V

32.000

N

113.000

V V

53.000 612.000

22

PROGRAMMA 4 ECONOMISCHE ZAKEN Programmadoel De gemeente Bussum streeft naar voldoende werkgelegenheid en een hoog voorzieningenniveau.

Algemeen doel 4.1 Een goed vestigingsklimaat voor het midden- en kleinbedrijf

Commissie: Ruimte Portefeuillehouder: Paul Barneveld

Wat hebben we bereikt? Het centrum wil een goed vestigingsklimaat voor ondernemers bieden en een prettig winkelen verblijfsgebied voor de Bussumers met een uitstraling naar de regio. De positie van het centrumwinkelgebied staat echter onder druk, door veranderend consumentengedrag (internetwinkelen), toename van concurrentie van de winkelkernen van Hilversum en Huizen en door de economische crisis. Door de vaststelling van de gebiedsvisie Centrum Bussum in 2012 is een instrument gecreëerd om het centrum weer het kloppend hart van Bussum te maken, waar men op een prettige manier kan winkelen en verblijven. Wat hebben we daarvoor gedaan? Gebiedsvisie voor het centrum 2012 Eind 2011 heeft het college besloten het proces voor de gebiedsvisie voor het centrum van Bussum in 2012 op een interactieve wijze te vervolgen. In mei 2012 stelde de raad, na een uitvoerig interactief participatietraject met bewoners, ondernemers, overige betrokkenen en deskundigen de gebiedsvisie Centrum Bussum vast. In de visie van de participanten moet Bussum een modern tuindorp in het hart van het Gooi worden. De kwaliteiten van Bussum, zoals het dorpse karakter met een goed voorzieningenniveau, de mooie historische bebouwing, het vele groen, de goede OV-verbindingen en de centrale ligging worden vertaald naar het centrum van Bussum. In de gebiedsvisie Centrum Bussum staan de ambities voor het centrum genoemd. Vanuit deze ambities zijn de volgende uitwerkingen tot stand gekomen. Centrumplan Het Centrumplan wordt de tactische uitwerking van de gebiedsvisie Centrum Bussum. In september en oktober is een aantal thema’s in werkgroepen met bewoners, ondernemers, vertegenwoordigers van de gemeente en deskundigen verder uitgewerkt. Het Centrumplan wordt in 2013 door het college vastgesteld. Detailhandel Voor detailhandel geldt het managen van de krimp. Dit betekent dat er op strategische plekken beperkt vierkante meters worden toegevoegd om meer variëteit in winkelruimtes te bieden. Deze vierkante meters verdwijnen dan echter op andere locaties in Bussum. In het bestemmingsplan Centrum worden de bestemmingen voor het kernwinkelgebied en de aanloopstraten benoemd. Horeca Als uitwerking van de wens om het centrum meer te verlevendigen is het horecabeleid aangepast. In december is de nota Horecabeleid Bussum 2013 – 2018 vastgesteld door de raad. Hierdoor is horeca (in de vorm van lunchrooms en restaurant) in het centrum onbeperkt mogelijk. Dorpsmanager Bussum (DMB) Verschillende partijen hebben het belang van een professionele functionaris benoemd. Deze dorpsmanager wordt ingezet om partijen die gebruik maken van het centrum bij elkaar te brengen. De dorpsmanager draagt bij aan het verhogen van de aantrekkingskracht van Bussum als gemeente om te recreëren, winkelen en beleven. Het profiel van deze ´Dorpsmanager Bussum´ is in 2012

23

vastgesteld. De daadwerkelijke aanstelling vindt plaats in 2013. De helft van de kosten worden vanuit het door ondernemers gevulde Ondernemersfonds betaald, de andere helft door de gemeente. Ondernemersfonds In 2012 zijn de aanbevelingen en verbeterpunten uit de evaluatie van 2011 geïmplementeerd. Het ondernemersfonds kan hiermee op een hoger draagvlak bij de betalende ondernemers rekenen. Het reclamebelastinggebied is uitgebreid naar de hele gemeente. Dít betekent dat het fonds meer kan bijdragen aan de levendigheid en aantrekkingskracht van Bussum en een bijdrage kan leveren aan een goed vestigingsklimaat. Bussumse Ondernemers Vereniging (BOV) In 2012 is periodiek overleg voortgezet. Er is onder andere over thema’s als dienstverlening, gebiedsvisie en Centrumplan, veiligheid, bereikbaarheid en parkeren gesproken met het BOV bestuur. Dienstverlening ondernemers In 2012 heeft de opzet van de nieuwe Regionaal Economische Ontwikkelingsraad (REO) en haar agenda (REA) vorm gekregen. Bussum Promotie Evenementencoördinator De invulling van evenementencoördinatie door de stichting ´Pro Bussum´ heeft in 2012 in overleg met betrokkenen vorm gekregen. Privatisering publicatieborden De privatisering van de publicatieborden is gerealiseerd en per 1 september 2012 in werking getreden. Er zijn langs de hoofdwegen van Bussum 45 displays geplaatst waarin voornamelijk culturele instellingen kunnen adverteren. De privatisering levert positieve geluiden op van de culturele instellingen en verenigingen. De privatisering genereert daarnaast inkomsten voor de gemeente. Duurzaamheid De ondersteuning van het platform Maatschappelijk Ondernemen Naarden-Bussum, in de vorm van PR en financiële middelen, is vanaf 2012 structureel voortgezet. Het platform organiseert door het jaar heen verschillende activiteiten op het gebied van maatschappelijke duurzaamheid (Meet & Match diner etcetera).

24

Wat heeft het gekost? Realisatie 2011



Realisatie 2012

PGR504 ECONOMISCHE ZAKEN 6320 MARKTEN 6325 DETAILHANDEL EN HORECA 6332 BEDRIJVIGHEID Totaal Lasten 6320 MARKTEN 6325 DETAILHANDEL EN HORECA 6332 BEDRIJVIGHEID Totaal Baten

85.432

81.644

80.144

75.281

284.261 162.971

308.263 153.871

322.693 137.871

313.501 124.253

532.664

543.778

540.708

513.035

90.427

80.498

80.498

68.344

238.127

231.900

240.300

230.065

0

0

0

17.413

328.555

312.398

320.798

315.822

204.109

231.380

219.910

197.213


Per saldo is er sprake van een voordeel van circa € 23.000. Het voordeel op dit programma is voornamelijk ontstaan door de privatisering van de publicatieborden.

25

PROGRAMMA 5 ONDERWIJS Programmadoel De gemeente Bussum wil de jeugd en de jongeren voorbereiden op een actieve deelname aan de samenleving.

Algemeen doel 5.1 Hoogstaand en sluitend stelsel van huisvestingsvoorzieningen primair en voortgezet onderwijs

Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Adriana van den Berg-van Bart

Wat hebben we bereikt? De huisvestingsvoorzieningen beschikken over een goede kwaliteit , waarbij de voorzieningen zoveel mogelijk aansluiten bij de eisen van de inwoners en van de gebruikers van het onderwijs. Wat hebben we daarvoor gedaan? Integraal Huisvestingsplan (IHP) Op basis van het IHP zijn diverse trajecten gerealiseerd. Om de huisvestingsvoorzieningen op het gewenste peil te houden, is de in 2012 geplande uitbreiding bij de Indonschool gerealiseerd. Het gebouw van de OpMaat stond ook op de planning. Dit gebouw is eind 2012 leeg gekomen. De voorbereidingen voor de verbouwing om dit gebouw geschikt te maken voor de Koningin Emmaschool zijn gestart. Hierover heeft overleg plaatsgevonden met omwonenden en er is een informatieavond gehouden. Met het voortgezet onderwijs heeft regelmatig overleg plaats gevonden over onderwijshuisvesting. De plaatsing van leerlingen is voor het schooljaar 2012-2013 goed verlopen. In 2012 is er een actualisatie van het IHP opgesteld en aan de raad voorgelegd. Hieruit is gebleken dat aan de ruimtebehoefte voldaan wordt. De rekenkamercommissie heeft in 2012 een onderzoek uitgevoerd naar de onderwijshuisvesting. Ook hieruit bleek dat de onderwijshuisvesting in Bussum goed op orde is. Implementeren nieuwe verordening voorzieningen huisvesting onderwijs/jaarprogramma 2012 en 2013 Op basis van de nieuwe verordening zijn de aanvragen voor het programma 2013 via een vereenvoudigde procedure digitaal aangevraagd. Het jaarprogramma en –overzicht 2013 is na overleg met de schoolbesturen vastgesteld en het jaarprogramma 2012 is uitgevoerd.

Algemeen doel 5.2 Commissie: Samenhangende voorzieningen voor kinderen en jongeren op het gebied Welzijn van onderwijs, (buitenschoolse) opvang, sport, welzijn Portefeuillehouder: Nen van Ramshorst/ Adriana van den Berg-van Bart Wat hebben we bereikt? We hebben goede aansluiting gezocht bij bestaande en nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen en hebben ingespeeld op de vraag vanuit onderwijs en kinderopvang door het bij elkaar brengen van voorzieningen en het bij elkaar brengen van vraag en aanbod.

26

Wat hebben we daarvoor gedaan? Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit Educatie (OKE) De wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (OKE) biedt de mogelijkheid tot verder harmoniseren van de voorschoolse voorzieningen. Het college heeft in 2012 besloten om, in het kader van de herstructurering van het subsidiebeleid, het peuterspeelzaalwerk in de gemeente Bussum om te buigen naar peuteropvang. Er werd een begin gemaakt met de verdere harmonisering van voorschoolse voorzieningen en de vormgeving van een nieuwe subsidiestructuur. Van rijkswege is de eerder voorgenomen wettelijke verplichting tot het opstellen van een verordening peuterspeelzaalwerk vervallen, dus is er geen verordening opgesteld. De peuterspeelzalen moeten voldoen aan de kwaliteitseisen van de wet OKE en vallen daarmee onder de wet Kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen. Vanuit die wet zijn in 2012 alle peuterspeelzalen geïnspecteerd.

36 Breeduit Breeduit biedt, naast het primaire onderwijs proces, ook een netwerk van organisaties dat de mogelijkheid biedt om de leerprestaties direct en indirect te vergroten en de wijk op voorsprong te zetten. Voor verdere versterking van dit netwerk was de intentie van de gemeenten en participanten in 2005 om een beheerstichting Breeduit oprichten waarin alle participanten binnen Breeduit zouden zijn vertegenwoordigd. Begin 2012 werd definitief duidelijk dat er geen draagvlak was bij (bijna) alle participanten om deel te nemen aan de beheerstichting Breeduit. Vervolgens zijn de mogelijkheden onderzocht om het beheer en de exploitatie intern en extern neer te leggen. Lopende het onderzoek was de tussentijdse conclusie dat aanpassingen in het gebouw noodzakelijk zijn om beter bij te kunnen dragen aan de doelstellingen van de gemeente Bussum. In 2012 is gestart met het plan ‘van open naar beheersbaar’, waarin ook de subdoelstellingen van het vergroten van de verhuurbaarheid en van de duurzaamheid werden meegenomen. Het beheer en de exploitatie van het gebouw Breeduit lagen in 2012 volledig bij de gemeente Bussum. Leerlingenvervoer In 2012 zijn 78 leerlingen vervoerd en hebben daarnaast zes gezinnen een vergoeding in de kosten van het leerlingenvervoer ontvangen. Het aantal leerlingen dat gebruik heeft gemaakt van het vervoer was daarmee lager dan voorgaande jaren. Ook werden er minder leerlingen over lange afstand vervoerd. Daardoor vielen de kosten lager uit dan begroot. De invoering van het passend onderwijs werd door het rijk uitgesteld naar augustus 2014. Hiermee kwam de noodzaak tot het opstellen van een nieuwe verordening voor het leerlingenvervoer in 2012 te vervallen.

Algemeen doel 5.3 Initiëren en ondersteunen activiteiten gericht op doelgroep achterstandsleerlingen

Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Adriana van den Berg-van Bart

Wat hebben we bereikt ? We hebben het onderwijsachterstandenbeleid gericht op de talenten van leerlingen zodat zij zich optimaal mogelijk kunnen ontplooien. Het ging hierbij vooral om kinderen en jongeren die op grond van sociale, economische en culturele factoren minder kans hebben op een succesvolle schoolloopbaan. De activiteiten in het kader van het onderwijsachterstandenbeleid waren onder andere gericht op het vroegtijdig signaleren en bestrijden van onderwijsachterstanden en het terugdringen van schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten.

27

Wat hebben we daarvoor gedaan? Onderwijs Achterstanden Beleid (OAB) In 2012 lag het accent in het onderwijsachterstandenbeleid in Bussum op het signaleren en bestrijden van achterstanden bij het jonge kind. De hierop gerichte activiteiten speelden zich grotendeels af in de wijken het Centrum en De Westereng (in en rond Breeduit). De speerpunten waren: 1 handhaven (en waar nodig verbeteren) van voldoende en hoogwaardig VVE aanbod in de twee wijken waar de doelgroep zich bevindt; 2 voortzetting van de lokale schakelklas en verdere activiteiten ter ondersteuning van de schoolloopbaan; 3 verscherpte aandacht voor het voorkomen en bestrijden van voortijdig schoolverlaten. Passend onderwijs In 2012 heeft het rijk de invoering van het passend onderwijs uitgesteld naar augustus 2014. In regionaal verband werden er, samen met het primair en voortgezet onderwijs, beginstappen gezet op weg naar deze stelselwijziging. Er werden in 2012 meer verbindingen gelegd tussen het preventief jeugdbeleid en het (passend) onderwijs door: - handhaving van de subsidie voor schoolbegeleiding; - aandacht voor de rol van het onderwijs in het CJG netwerk, onder andere door evaluatie van de casusoverleggen; - betrekken van het onderwijsveld bij maatschappelijke ontwikkelingen en participatie vanuit het onderwijs op andere beleidsterreinen via het OOGO. Wat heeft het gekost? Investeringen In het Integraal Huisvestingsplan is een bedrag gereserveerd van € 600.000 voor het geschikt maken van de OpMaat voor basisonderwijs van de Koningin Emmaschool. Van dit geraamde bedrag is in 2012 voor de voorbereidingen van deze verbouwing een bedrag van € 52.000 uitgegeven. Realisatie 2011



Realisatie 2012

6420 ONDERWIJS

2.337.794

1.246.567

2.445.181

2.434.665

6425 GEMEENSCH. UITGAVEN ONDERWIJS

4.311.044

4.258.971

4.386.648

4.430.152

6.648.838

5.505.538

6.831.829

6.864.817

PGR505 ONDERWIJS

Totaal Lasten 6420 ONDERWIJS 6425 GEMEENSCH. UITGAVEN ONDERWIJS Totaal Baten


70.174

5.250

10.250

85.169

459.906

382.904

382.904

405.467

530.080

388.154

393.154

490.636

213.909

49.688

83.950

0

751.769

649.097

800.444

707.947

-537.860

-599.409

-716.494

-707.947

5.580.898

4.517.975

5.722.181

5.666.234

28

Per saldo is er sprake van een voordeel van circa € 129.000. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn: ONDERWIJS In 2012 zijn er geen leerlingenprognoses opgesteld (dit gebeurt tweejaarlijks). Ook was er minder advies nodig voor de huisvestingsaanvragen. Hierdoor is er € 50.000 bespaard op kosten diensten derden. Aan vergoedingen van geldleningen van het voortgezet onderwijs is € 20.000 minder uitbetaald. Ook is er in totaal € 10.000 minder betaald aan verzekeringspremie in 2012. LEERLINGENVERVOER Het aantal leerlingen dat gebruik heeft gemaakt van het leerlingenvervoer in 2012 was lager dan voorgaande jaren. Ook werden er minder leerlingen over lange afstand vervoerd. Daardoor vielen de kosten € 65.000,- lager uit dan begroot. ONDERWIJSACHTERSTANDENBELEID Vanwege (onder andere) een gering aantal Bussumse leerlingen op schakelklas De Dubbeldekker en restitutie van teveel ontvangen exploitatiesubsidie in 2012 is een voordeel van € 45.000 ontstaan. Er wordt voorgesteld dat dit bedrag wordt gestort in de reserve onderwijsachterstandenbeleid. BREDE SCHOOL De voorziening onderhoud Breeduit is in 2012 gecreëerd maar was nog niet geraamd. Uit de huurinkomsten is 40.000 gestort in deze voorziening. Het resterende bedrag is toegevoegd aan de voorziening dubieuze debiteuren vanwege de openstaande vorderingen op huurders in Breeduit. Voorts is rekening gehouden met de afwikkeling van kosten voor het aanpassen van het terrein rondom de Brede School. Mogelijkerwijs dat een deel van deze kosten nogo p de projectontwikkelaar wordt verhaald. OVERIGE VERSCHILLEN De overige verschillen hebben betrekking op diverse kleinere posten, die niet verder worden toegelicht. TOTAAL

V

80.000

V

65.000

V

45.000

N

70.000

V

9.000

V

129.000

29

PROGRAMMA 6 KUNST EN CULTUUR Programmadoel De gemeente Bussum wil de inwoners ondersteunen bij het ontplooien (actief en passief) op cultureel en kunstzinnig gebied.

Algemeen doel 6.1 Een breed aanbod van kunst- en culturele voorzieningen

Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Nen van Ramshorst

Wat hebben we bereikt? In 2012 kunnen Bussumers passief en actief genieten van de cultuur in ons dorp. Wat hebben we daarvoor gedaan? Door investering in een gevarieerd cultuuraanbod, het faciliteren van evenementen en het verstrekken van subsidies hebben we Bussumers betrokken bij de cultuur van ons dorp.

11 35 Subsidiëren van diverse culturele instellingen en evenementen 43 Door het bieden van een veelzijdig kunst- en cultuuraanbod binnen Bussum hebben we een breed publiek bereikt; via gemeentelijke ondersteuning van de kunst- en cultuurbeoefening door amateurs, het bevorderen van het professionele aanbod en het inzetten van de sport- en kunstcaroussel. Dit is ondermeer bereikt door ondersteuning van muziek- en toneelverenigingen, de bibliotheek, de Historische Kring Bussum, Filmhuis Bussum en Spant! (thans stichting TCCS) en door het faciliteren van openbare evenementen in Bussum, bijvoorbeeld Bussum Cultureel, de Sinterklaasoptocht en Open Monumentendag.

11 61 62 In 2012 is gekeken naar de mogelijkheden om bezuinigingen te realiseren op Kunst en Cultuur. De totale taakstelling die hiervoor was ingeboekt is gerealiseerd, met name bij de grote instellingen zoals Spant! en bibliotheek. Opstellen Nota Kunst en Cultuur Omdat de kaders voor het kunst- en cultuurbeleid zijn meegenomen in het Meerjaren Welzijnskader (MWK) dat in juli 2012 is vastgesteld, werd er geen nota Kunst en Cultuur opgesteld. In 2012 zijn er geen nieuwe kunstwerken aan de openbare ruimte toegevoegd. Wel zijn er locaties aangewezen voor nieuwe kunst in de openbare ruimte en zijn de voorbereidingen gestart voor de projecten ‘Cel 9’ en ‘Schilderkunst op blinde muren’. Ook heeft de voorbereiding voor een nieuw kunstwerk op de wisselsokkel plaatsgevonden. De mogelijkheden tot invoering van een Bussumpas zijn onderzocht waaruit is gebleken dat er enig draagvlak is voor een ‘Recreation Discount Service’, liefst op regionaal niveau.

Algemeen doel 6.2 Behoud van cultuurhistorisch erfgoed


Wat hebben we bereikt? De cultuurhistorische waarde is zoveel mogelijk behouden en in stand gehouden door onder andere monumentenzorg, behoud van karakteristieke panden en wijken/buurten en vroegtijdig overleg over dit aspect bij ruimtelijke planvorming.

30

Wat hebben we daarvoor gedaan? Verbetering van de bescherming van cultuurhistorische waarden en erfgoed De welstandsnota, waarin ondermeer de waarden zijn beschreven voor het gebied dat aangewezen is als beschermd dorpsgezicht, is in 2012 herzien. Deze waarden vormen uitgangspunt voor de toetsing. De lijst met beeldbepalende panden gaat onderdeel uitmaken van de bestemmingsplannen. Het vergunningvrij bouwen in het door het Rijk aangewezen beschermd dorpsgezicht is per 1 januari 2012 verruimd. De nieuwe regeling maakt een aantal wijzigingen die niet zichtbaar zijn vanaf de openbare ruimte vergunningvrij. Bij de herinrichting van openbaar gebied (gebied Papaverstraat e.o. en Spijkerstraat e.o.) is onderzoek gedaan naar archeologische waarden in Bussum. Het thema van Open monumentendag voor september 2012 was ‘Groen van Toen’. De gemeente heeft hier haar medewerking aan verleend. Onderzoek nieuwe gemeentelijke monumenten In 2012 is, naar aanleiding van een verzoek van Erfgoedvereniging Heemschut om Mariënburg en Bensdorp op de gemeentelijke monumentenlijst te plaatsen, opdracht gegeven om bouwen architectuurhistorisch onderzoek te verrichten naar beide panden. In 2012 heeft de Provincie Noord-Holland besloten om het provinciaal monument Station NaardenBussum niet van de lijst af te voeren. Wat heeft het gekost? Realisatie 2011



Realisatie 2012

31.352

PGR506 KUNST & CULTUUR 6120 FESTIVITEITEN

24.025

24.025

15.136

6302 KERMISSEN, CIRCUSSEN EN EVENEMENTEN 6334 MONUMENTEN

9.230

4.898

4.898

32.537

103.598

138.759

123.759

93.534

6440 BIBLIOTHEEK

837.659

792.201

808.201

808.201

6445 THEATERS

804.855

812.542

790.672

802.558

6450 KUNST

374.956

359.214

348.214

272.206

89.416

0

0

0

2.251.065

2.131.639

2.099.769

2.024.172

7.200

1.000

6.000

24.402

6455 VORMINGS- EN ONTW.WERK Totaal Lasten 6302 KERMISSEN, CIRCUSSEN EN EVENEMENTEN 6334 MONUMENTEN 6440 BIBLIOTHEEK 6445 THEATERS 6450 KUNST Totaal Baten

2.937

0

0

0

0

11.700

11.700

3.578

133.306

125.511

125.511

118.123

0

0

0

5.000

143.443

138.211

143.211

151.102


30.000

0

2.917

2.917

-30.000

0

-2.917

-2.917

2.077.622

1.993.428

1.953.641

1.870.153

31

Per saldo is er sprake van een voordeel van circa € 83.000. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn: GEMEENTELIJKE MONUMENTEN In 2012 zijn er geen aanvragen ontvangen voor subsidie voor gemeentelijke monumenten, waardoor er geen ambtelijke inzet op dit onderdeel is geweest en er geen subsidies zijn verstrekt. Voor 2012 zijn er slechts twee archeologische onderzoeken verricht. Voor het toetsen van deze onderzoeksrapporten werken we met een strippenkaart, die dit jaar niet vervangen hoefde te worden. SUBSIDIE KUNST In 2012 zijn er minder aanvragen voor een eenmalige subsidie Kunst ingediend wat een voordeel oplevert van € 45.000,- Daarnaast is het voor stichting Elcker beschikbare budget voor 2012 ad € 29.000,- voorgesteld over te boeken. OVERIGE VERSCHILLEN De overige verschillen hebben betrekking op diverse kleinere posten, die niet verder worden toegelicht. TOTAAL

V

30.000

V

74.000

N

21.000

V

83.000

32

PROGRAMMA 7 SPORT EN RECREATIE Programmadoel Zoveel mogelijk Bussumers doen actief aan sport.

Algemeen doel 7.1 Stimulering van sportbeoefening door specifieke groepen

Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Paul Barneveld Nen van Ramshorst

Wat hebben we bereikt? In 2012 hebben we de sportbeoefening van inwoners gestimuleerd door zowel deelname aan het regulier sportaanbod als via doelgroepgerichte activiteiten. Wat hebben we daarvoor gedaan? Sportnota In januari 2012 is een deel van de kelderruimte van het gemeentehuis ingericht als sportzaal ten behoeve van de kickbokslessen. Deze lessen worden bijgewoond door een groep jongeren die gekenmerkt kan worden als kwetsbaar. Dit aspect is opgenomen in de door de raad vastgestelde sportnota 2012-2016. Stimuleren sport en bewegen bij jongeren We hebben een extra impuls gegeven aan de sportdeelname door jongeren uit gezinnen met een minimum inkomen. De gemeente Bussum neemt deel aan het provinciale jeugdsportfonds en er worden activiteiten aangeboden in het kader van de sport- en kunstcarrousel. Met name de verstrekking van kaartjes voor het zwemmen en schaatsen is een succes. In totaal hebben 551 kinderen gebruik gemaakt van sport- en kunstcarrousel. Een voorgenomen sportweek heeft geen doorgang gevonden omdat er te weinig tot geen animo bij de betrokken verenigingen was.

Algemeen doel 7.2 Gevarieerde en uitgebreide sportvoorzieningen

Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Paul Barneveld

Wat hebben we bereikt? In 2012 is gestreefd naar het ontwikkelen en behoud van een netwerk van kwalitatief goede sportvoorzieningen, afgestemd op de behoefte van haar inwoners. Wat hebben we daarvoor gedaan? Mogelijkheden terugdringen wachtlijsten In 2012 is Sportpark Zuid ingrijpend gerenoveerd en gemoderniseerd. Bij Sportpark Zuid beschikt de korfbalvereniging nu over eigen (kunstgras)velden, er is ten behoeve van de atletiek een zesbaans kunststofbaan aangelegd, alsmede voorzieningen voor overige atletiek beoefening. Voorts zijn de handbalvelden van een nieuwe toplaag voorzien. Verder is bij de Gooische Hockeyclub een vijfde kunstgrasveld aangelegd waarmee een groot deel van de wachtlijst kon worden weggewerkt. Tot slot is een aanvang gemaakt met de renovatie van het sportcomplex van HCAW.

33

62 Zandzee Met Sportfondsen Nederland zijn onderhandelingen gevoerd met als doel een nieuwe meerjaren overeenkomst. Daarbij is overleg gevoerd over een nieuw sturingsmodel met een passendere verdeling van verantwoordelijkheden als uitgangspunt. Er is overeenstemming bereikt over de uitgangspunten hiervoor en gestart met de uitwerking. De voor Zandzee geboekte bezuinigingstaakstelling is in 2012 gerealiseerd. De dan nog resterende exploitatiebijdrage 2012 is vooralsnog niet uitgekeerd.

Algemeen doel 7.3 Goede recreatieve mogelijkheden waaronder speelplaatsen

Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Paul Barneveld/ Nen van Ramshorst

Wat hebben we bereikt? In 2012 hebben wij een bijdrage geleverd aan de mogelijkheden voor kinderen dat zij in de directe nabijheid van hun woning samen op veilige plekken kunnen spelen en die hen voldoende uitdaging bieden om hun fysieke mogelijkheden te verkennen. Wat hebben we daarvoor gedaan ?

39 Speelplaatsen Om te komen tot voldoende en gevarieerde speelplaatsen voor de verschillende leeftijdsgroepen is het beleid voor spelen in de openbare ruimte geactualiseerd via de Nota Speelruimte 2013 – 2020. Deze is in 2012 vastgesteld. In 2012 is uitvoering gegeven aan het speelplaatsenplan. In het kader van het renovatieplan van het vorige beleidsplan zijn twee speelplekken opnieuw ingericht. Hierbij is nadrukkelijk aandacht besteed aan bijzondere leeftijdsgroepen. Het betreft de volgende speelplaatsen: - het speelterrein aan de Godelindebreestraat. Het speelterrein is qua speeloppervlakte en speelmogelijkheden uitgebreid; - het speelveld Hogeschoolplein moest verplaatst worden in verband met woningbouw. Vlakbij het oude speelveld is een nieuw speelterrein aangelegd. Het is in omvang beduidend kleiner geworden, maar qua speelmogelijkheden uitgebreid. Beide speelterreinen zijn tot stand gekomen na uitgebreide inspraak. Uit het woningbouwproject en de renovatie van de openbare ruimte van de Godelindebuurt zijn extra middelen voor de herinrichting van de twee speelplekken beschikbaar gesteld. De uiteindelijke investeringen zijn hoger dan geraamd. Heidezicht In juli 2012 is de speeltuin Heidezicht geopend. Met de realisatie van speeltuin Heidezicht is een langgekoesterde wens voor de herontwikkeling van Heidezicht gerealiseerd. Mensen kunnen er net als in het verleden met de kinderen komen en genieten van een drankje en of hapje, maar dan volgens huidige moderne maatstaven. De oplevering heeft enige vertraging opgelopen vanwege bestemmingsplanwijzigingen en bezwaren van een aantal omwonenden. De kosten zijn binnen de kaders van het krediet gebleven.

34

Wat heeft het gekost? Investeringen Speelplaatsen De twee speelplaatsen zijn gerenoveerd conform het speelplaatsenbeleidsplan 2005-2014 waarvoor een bedrag was geraamd van € 25.000. De kosten van uitbreiding van de speelplaatsen bedroegen in totaal € 75.000. Als gevolg van woningbouw op het Hogeschoolplein, is er in de buurt een nieuw speelterrein gerealiseerd. Anders dan de oorspronkelijke speelplek bevat de nieuwe speelplek meer voorzieningen. Voor een groot deel van de meerkosten van € 50.000,- is budget beschikbaar gesteld vanuit het budget voor de nieuwbouwlocatie. Openluchtaccommodaties Voor investeringen in de openluchtaccommodaties was in 2012 voor lopende projecten een krediet van € 1.420.000 beschikbaar. In totaal is t/m 2012 een bedrag geïnvesteerd van € 1.540.000. De investeringen hebben betrekking op de renovatie van de sportcomplexen Meerweg, Kuil en Zuid. Het verschil tussen raming en uitgaven wordt veroorzaakt doordat de BTW nog niet is verrekend.

Realisatie 2011



Realisatie 2012

PGR507 SPORT & RECREATIE PRODUCTEN 6344 SPEELVOORZIENINGEN 6430 ZWEMBAD 6435 SPORT EN RECREATIE

185.560

218.585

190.115

178.700

1.410.528

1.302.100

1.591.167

1.565.505

522.431

1.359.127

1.532.860

1.372.484

Totaal Lasten

2.118.520

2.879.812

3.314.142

3.116.689

6430 ZWEMBAD

59.424

28.418

317.485

344.583

6435 SPORT EN RECREATIE Totaal Baten PROGRAMMA 7 STORTINGEN PROGRAMMA 7 ONTTREKKINGEN PROGRAMMA 7 SALDO RESERVES SALDO PROGRAMMA 7

30.211

19.860

16.241

46.169

89.634

48.278

333.726

390.752

70.140

0

79.214

87.226

0

122.700

94.288

7.474

70.140

-122.700

-15.074

79.752

2.099.025

2.708.834

2.965.342

2.805.689

Per saldo is er sprake van een voordeel van circa € 160.000. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn: ZWEMBAD Bij het zwembad is er sprake van een voordelig saldo van € 52.000,-. Dit bestaat uit een niet ter beschikking gestelde exploitatievergoeding van € 202.000 aan Sportfondsen Bussum. Daar tegenover staat een bedrag van € 150.000 aan nog te betalen kosten. Op dit moment gaan we er van uit, dat het bedrag van € 52.000 kan vrijvallen. De bij Zandzee gerealiseerde bezuinigingstaakstelling is per 2013 verwerkt in de begroting en staat dus los van dit eenmalige voordeel in 2012. Daarnaast is er een voordeel van € 15.000 op de overdekte sportaccommodaties, als gevolg van minder uitgekeerde vergoedingen aan Sportfondsen Bussum. Dit voordeel valt weg tegen verschillende kleine afwijkingen. BREEDTESPORT De kickbokslessen worden niet meer in de gymzaal gegeven, maar in de daarvoor geschikt gemaakte kelderruimte van het gemeentehuis. Het gebruik hiervoor is om niet. Daarnaast heeft de docent in 2012 geen subsidie aangevraagd. Dit resulteert in een voordeel van € 32.000. HUURINKOMSTEN SDO heeft in 2012 voor de gedane investeringen aan het complex € 27.000 huur betaald. Hiervoor waren nog geen inkomsten geraamd.

V

52.000

V

32.000

V

27.000

35

ONDERHOUD Voor het onderhoud aan de sportcomplexen zijn minder uitgaven gedaan, een gevolg van de investeringen (kunstgrasvelden) die aan de complexen Meerweg, Sportpark Zuid en De Kuil zijn gedaan. Het voordelig resultaat bedraagt € 22.000. OVERIGE VERSCHILLEN De overige verschillen hebben betrekking op diverse kleinere posten, die niet verder worden toegelicht. TOTAAL

V

22.000

V

27.000

V

160.000

36

PROGRAMMA 8 ZORG EN WELZIJN Programmadoel De gemeente Bussum streeft ernaar dat kwetsbare burgers zelfstandig kunnen functioneren en volwaardig kunnen deelnemen aan de Bussumse samenleving.

Algemeen doel 8.1 Alle (ook kwetsbare) inwoners kunnen meedoen aan de samenleving

Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Gerard Boekhoff

40 Wat wilden we bereiken? We wilden bereiken dat iedereen kan meedoen aan de samenleving en dat iedereen in Bussum zoveel mogelijk zelfredzaam is. Daarbij stond de vraag/behoefte van burgers centraal. We wilden het inclusief denken bevorderen; de gedachte dat iedereen moet kunnen meedoen moet een plek krijgen in ieders bewustzijn en handelen. Wat hebben we daarvoor gedaan?

46 Wmo beleidsplan 2012-2015 In januari 2012 is het vierjarig Wmo-beleidsplan 2012-2015 vastgesteld. In het beleidsplan zijn de visie op de Wmo en de doelstellingen voor de komende jaren neergelegd. De doelstellingen voor 2012 zijn opgenomen in de begroting 2012 in programma 8.1 en 8.5. De resultaten op deze doelstellingen worden in dit programmaverslag beschreven. Opstellen van een Meerjaren Welzijnskader Op basis van het Wmo-beleidsplan 2012-2015 is in 2012 een Meerjaren Welzijnskader 2013-2016 (MWK) opgesteld en vastgesteld door de gemeenteraad. Hierin zijn de inhoudelijke kaders neergelegd van waaruit keuzes worden gemaakt met betrekking tot welke activiteiten voor subsidie in aanmerking komen. Dit geldt zowel voor de traditionele Wmo-subsidies als voor subsidies die tot en met 2012 in het jaarplan Welzijn waren opgenomen.

45 Wmo subsidies In 2012 zijn subsidies verleend onder het regime van de Algemene Subsidieverordening 2012, met in achtname van het MWK en de bestaande taakstellingen. Zo mogelijk en wenselijk is meerjarig (maximaal voor de looptijd van het MWK) subsidie verleend. De bezuinigingstaakstellingen op de subsidies voor 2012 zijn gerealiseerd met name door een efficiencyslag bij de gesubsidieerde instellingen. In het kader van de kanteling vindt een herpositionering plaats van Versa die tot een herschikking van werkzaamheden en taken leidt. In 2012 is door Versa gekeken naar de mogelijkheden om de opgelegde taakstellingen te realiseren via efficiency. Hierbij is gekeken naar de mogelijkheid van een bundeling van activiteiten in één gebouw en het afstoten van een tweede gebouw. Voor 2012 zijn de bezuinigingstaakstellingen bij Versa gerealiseerd. De activiteiten van Versa in het kader van het tienerwerk (zie 8.2) zijn in de tweede helft van 2012 grotendeels stilgelegd. Zorgvernieuwingsprojecten Middelen voor zorgvernieuwingsprojecten vanuit de Wmo zijn bedoeld om in te springen op nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen en zorg. In 2012 is subsidie verstrekt voor het realiseren van een Steunpunt LFB in Bussum. Belangenbehartiging voor en door mensen met een verstandelijke beperking. Zij organiseren activiteiten om mensen met een verstandelijke beperking te versterken en om Bussum toegankelijk te maken voor mensen met een verstandelijke beperking. Dit project is inmiddels geadopteerd door de

37

regio Gooi en Vechtstreek en (deels) gefinancierd met een provinciale subsidie. In 2012 hebben de voorbereidingen plaatsgevonden om het steunpunt te kunnen starten.

Algemeen doel 8.2 Een zo gunstig mogelijke uitgangssituatie voor Bussumse jeugd


Wat wilden we bereiken? Het doel in 2012 was om uitvoering te geven aan het Bussumse jeugd en jongerenbeleid waarbij ingezet werd op het realiseren van algemene- en preventieve voorzieningen alsmede het tot stand brengen van aansprekende vormen van jongerenparticipatie. Wat hebben we daarvoor gedaan?

41 Doorontwikkeling Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Het Centrum voor Jeugd en Gezin biedt laagdrempelige opvoedondersteuning, via inloop, telefoon en website. Consulenten zijn aanwezig bij activiteiten op scholen, kinderopvang en buurthuizen. In 2012 is een activiteitenprogramma gedraaid, onder meer in samenwerking met filmhuis en Versa welzijn. In Breeduit werd een opvoedcafé georganiseerd. Met het activiteitenprogramma werd geïnvesteerd in de bekendheid van het CJG en het contact met de doelgroep en werd opvoedersondersteuning geboden. Ook is een begin gemaakt met samenwerking tussen CJG en Sociale Zaken. De omvang van de inloopspreekuren is uitgebreid met 5,5 uur en bedraagt nu 36 uur. Maandelijks ontvangt het CJG tussen 50 en 75 bezoekers, waarvan 40% een opvoedvraag heeft. De overige vragen betreffen informatie of verwijzingen. Sinds de opening in 2010 is het aantal bezoekers sterk gestegen (was 10-15 per maand) en is het aandeel aan opvoedvragen eveneens sterk toegenomen (was 10%). Het Centrum voor Jeugd en Gezin is naast het centrum voor laagdrempelige opvoedondersteuning het samenwerkingsverband van organisaties op het terrein van jeugd met een gedeelde taak: signaleren, ondersteunen, lichte hulp bieden, zorgcoördinatie en toeleiden naar (geïndiceerde) hulp. Gemeenten hebben de regiefunctie. We investeren in samenwerking door de inzet van de gemeentelijke procesregisseur. De regisseur stuurt op goede samenwerking (‘een gezin, een plan’) en treedt op wanneer inwoners vanuit de betrokken hulpverlenende instanties geen passende hulp krijgen. In 2012 is de procesregisseur van Bussum, Naarden, Muiden en Weesp 78 keer benaderd voor informatie en advies, hebben er 108 keer interventies plaatsgevonden op het zorgproces te ondersteunen en is er 27 maal door middel van een ronde tafel overleg actief geïntervenieerd in een vastgelopen hulpverleningstraject. Voorbereiden transitie jeugdzorg Bussum werkt samen met de regiogemeenten in de voorbereiding op de transitie van de jeugdzorg naar gemeenten. Bussum is regionaal trekker van deze transitie. Met ingang van januari 2015 krijgt de gemeente de verantwoordelijkheid over alle jeugdhulp: provinciale jeugdzorg, jeugd-ggz (psychiatrie) en de zorg voor verstandelijke beperkte jeugd, naast de al bestaande preventieve taken. In 2012 is de regionale projectstructuur opgebouwd, zijn de nieuwe taken en doelgroepen geanalyseerd en is contact gelegd met het netwerk aan aanbieders en belangenorganisaties op het nieuwe taakgebied. Er is een regionale visie opgesteld en gewerkt aan een plan van aanpak. In 2012 is een regionale pilot gestart waarbij gemeenten eerder jeugdzorg kunnen inzetten (‘eerder en dichtbij’). De pilot maakt gemeenten bekend met het terrein van jeugdzorg en haar nieuwe taak daarbinnen. Het college heeft uitgesproken dat de transitie jeugdzorg in samenhang opgepakt moet worden met de overige transities in het sociaal domein, op het terrein van de AWBZ en op gebied van werk en inkomen (participatiewet). ‘Meedoen’ is het gezamenlijke doel van de transities.

38

Busssum is in samenwerking met Naarden medio 2012 de pilot kernteam jeugd gestart. In deze pilot staat de toegang tot zorg centraal. In 2015 wordt dit een gemeentelijke verantwoordelijkheid. Inzet op de toegang brengt gemeenten in positie om de toeleiding tot zorg te reguleren en te sturen op passend en effectief aanbod. Vanuit de toegang kan de gemeente de samenhang en coördinatie van zorg te regelen. In het kernteam participeren een jeugdarts, een maatschappelijke werker, een toegangsmedewerker (van BJZ). De gemeentelijke procesregisseur stuurt het team aan. Het kernteam heeft zich in 2012 gepresenteerd aan het veld en leidt jeugdigen en gezin toe naar passende hulp volgens het principe ‘een gezin, een plan’.

31 Actualiseren lokaal jeugdbeleid Het vaststellen van de Nota jeugdbeleid 2012-2015 is uitgesteld tot 2013 om beter aan te kunnen sluiten bij de transitie jeugdzorg.

42 Evaluatie Jongerenparticipatie: JongBussum De evaluatie van jongerenparticipatie heeft plaatsgevonden. De conclusie is dat de effectiviteit en het bereik van de doelgroep onvoldoende is in de huidige invulling. De resultaten van de evaluatie worden meegenomen in de nota lokaal jeugdbeleid.

Algemeen doel 8.3 Bewustwording van inwoners van de leefsituatie en culturele achtergrond van de ander, zowel lokaal als mondiaal


Wat wilden we bereiken? Het doel in 2012 was de bewustwording van onze inwoners met betrekking tot de leefsituatie en culturele achtergrond van anderen te bevorderen. Wat hebben we daarvoor gedaan? Bewustwording inwoners van de mondiale millenniumdoelen In programma 10 staat beschreven wat in 2012 de inzet is geweest op het stimuleren van een duurzame samenleving. In de tweede helft van 2012 is aan Bussumse organisaties de mogelijkheid geboden subsidie aan te vragen voor projecten gericht op ontwikkelingssamenwerking. Er zijn twee interactieve sessies georganiseerd met subsidieaanvragers en de commissie bestuur om op basis hiervan een definitieve keuze te kunnen maken. In 2012 zijn door de gemeente activiteiten gefaciliteerd en gesubsidieerd op de Dag van de Duurzaamheid en de Internationale vrouwendag en is de Wereldwinkel (Bussum Wereldwijd) gesubsidieerd. Uitvoering Integratienota Bussum De doelstellingen op het gebied van integratiebeleid zijn opgenomen in het Meerjarenwelzijnskader dat in 2012 is vastgesteld. Vanuit dit kader zijn ook de subsidies op het gebied van integratie herijkt, Er zijn subsidies verstrekt, en waar nodig bijgesteld, aan organisaties die bijdragen aan de integratie van allochtone inwoners, zoals de Marokkaanse en Turkse Culturele Vereniging, Twinburgering en vluchtelingenwerk. Het anti-discriminatiebureau Deze wettelijke taak is in regionaal verband uitgevoerd door Versa in een regionaal bureau. Een onderzoek is gestart waarbij gekeken wordt of door een afgeslankte lokale uitvoering het budget kan worden teruggebracht.

39

Algemeen doel 8.4 Het bevorderen van een optimale gezondheid van de inwoners door het bieden van passende gezondheidszorg

Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Gerard Boekhoff/ Nen van Ramshorst

Wat wilden we bereiken? Het doel in 2012 was om een bijdrage te leveren aan een gezonde levensstijl, een gezonde omgeving, een sluitend zorgaanbod, en een goede toegankelijkheid van het zorgaanbod voor iedereen. Wat hebben we daarvoor gedaan? Nota lokaal gezondheidsbeleid 2012-2015 In 2012 is de nota lokaal gezondheidsbeleid 2012-2015 vastgesteld. In deze nota is vastgelegd aan welke gezondheidsvraagstukken de gemeente extra aandacht besteed. Hiervoor zijn de trends op het terrein van gezondheid in Bussum en het effect van het beleid van de afgelopen jaren in kaart gebracht middels gesprekken met de GGD, diverse zorgverleners, JongBussum en Beraad Naarden Bussum. Overmatig drankgebruik bij jongeren vanaf 16 jaar, streven naar gezond gewicht en gebruik van genotmiddelen (roken en drugs) staan hierbij centraal. In 2012 is besloten het programma ‘Samen aan de slag tegen riskant alcoholgebruik jeugd’ voor twee jaar te continueren vanwege de positieve resultaten. Het regionale samenwerkingsprogramma tegen riskant alcoholgebruik jeugd leidde van 2007-2012 tot een sterke afname van het alcoholgebruik onder de 16 jaar, minder tolerantie van ouders ten opzichte van drinken onder de 16 jaar en sterke verbetering van de naleving leeftijdsgrenzen door alcoholverstrekkers. Het overmatig gebruik van alcohol van jongeren van 16 jaar en ouder bleek echter nog steeds zorgelijk te zijn. Extra aandacht is er daarom voor veeldrinkers van 15-18 jaar. De activiteiten in 2012 waren daarom vooral op deze doelgroep gericht. In programma 2.2 staat de activiteiten beschreven. Op het gebied van gezond gewicht is in 2012 het samenwerkingsprogramma ´Gooi in Beweging´ ondergebracht bij de afzonderlijke gemeenten om de aandacht voor gezond gewicht en de activiteiten meer te verweven met lokale initiatieven. Het CJG is nadrukkelijk betrokken bij de activiteiten. Alhoewel landelijk minder aandacht wordt besteed aan roken, staat dit in Bussum wel op de agenda. In 2012 was er aandacht voor het stimuleren van rookvrije schoolpleinen. In samenwerking met het Astmafonds is overleg gevoerd met het voortgezet onderwijs en is informatie gegeven om het onderwijs te stimuleren over te gaan naar rookvrije schoolpleinen. De directeuren van het voortgezet onderwijs hebben het onderwerp inmiddels op hun agenda gezet. Taakstelling GGD Bussum heeft in 2012 5,5 % opgenomen als bezuinigingstaakstelling van de GGD. Deze taakstelling is gerealiseerd. Stimuleren ontwikkeling gezondheidscentra en samenwerking tussen eerstelijnszorg en gemeente We hebben het beleid op het terrein van de eerstelijns gezondheidszorg in de nota Lokaal gezondheidszorg voor 2012-2015 vastgesteld. Doelstelling in deze nota op het gebied van de eerstelijnszorg is het streven naar de oprichting van wijkgerichte eerstelijnsgezondheidscentra in de periode 2012-2015 een nieuw gezondheidscentrum te realiseren. De initiatieven om bij het Gewestgebouw een gezondheidscentrum te ontwikkelen zijn in 2012 gestopt. De economische crisis heeft de markt weerhouden om te investeren in een nieuw centrum. In 2012 is besloten om de samenwerking tussen gemeenten en eerste lijn te koppelen aan de nieuwe jeugdwet. In de concept jeugdwet is namelijk opgenomen dat gemeenten met huisartsen afspraken moeten maken over de wijze van toeleiding tot jeugdhulp.

40

Algemeen doel 8.5 Grotere zelfredzaamheid van ouderen en gehandicapten

Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Gerard Boekhoff

Wat wilden we bereiken? De gemeente wilde een grotere zelfredzaamheid van ouderen en mensen met een beperking realiseren. Hiervoor diende de kwaliteit van de verstrekking van individuele voorzieningen gewaarborgd te worden binnen de hiervoor beschikbare budgetten. Ook wilden we de druk op individuele voorzieningen verminderen door een goed aanbod van algemene voorzieningen neer te zetten. Wat hebben we daarvoor gedaan? Aanbesteding en implementatie Wmo individuele voorzieningen Er zijn vanuit de regionale en gewestelijke samenwerking drie aanbestedingen gedaan, in verband met aflopende contracten, namelijk: Compensatie Huishoudelijke Taken (CHT), hulpmiddelen (onder andere rolstoelen en scootmobielen) en trapliften. Deze aanbestedingen zijn uitgevoerd in 2012, implementatie is in het volgende jaar gepland. Voorwaarde bij de aanbesteding CHT was dat de gemeenteraad vooraf basistarieven vaststelde. Dit heeft de raad gedaan op 27 september 2012. Twee aanbestedingen waren wel gepland en zijn niet uitgevoerd. De aanbesteding voor AWBZ hulpmiddelen is niet doorgegaan omdat de hulpmiddelen AWBZ niet zijn overgeheveld naar de gemeente. De aanbesteding voor de externe advisering bij Wmo indicaties is niet doorgegaan omdat er naast alle al lopende aanbestedingen geen capaciteit voor was en de regiogemeenten eerst willen onderzoeken of we deze taak willen aanbesteden of op maatwerk inkopen. Met ingang van 1 januari 2012 is een nieuwe contract collectief vervoer in werking getreden (aanbesteding in 2011). De klachtenafhandeling, rapportage en contractbeheer liggen bij het Gewest. De tevredenheid over de Wmo-taxi is met het nieuwe contract toegenomen, de wachttijden zijn verminderd en de kosten voor de gemeente zijn lager. Woningaanpassingen Door de crisis zijn we in 2012 geconfronteerd met één faillissement en één faillissementsdreiging bij onze relaties op woningaanpassingen. Dit heeft voor onze cliënten veel ongemak opgeleverd bij de gemeente veel tijd gekost. Mede door deze ervaring is met een aantal aannemers basisafspraken gemaakt met betrekking tot snelheid van handelen, offertes en betaalritme van de gemeente. Taakoverheveling vanuit de AWBZ In 2012 is regionaal de implementatie van de decentralisatie van AWBZ begeleiding voorbereid. Bussum leverde hieraan een significante bijdrage. De voorbereidingen van de transitie AWBZ zijn in de loop van het jaar gewijzigd door de val van het kabinet. De invoeringsdatum werd uitgesteld, het takenpakket dat overkomt naar de gemeente is uitgebreid en er is sprake van extra bezuinigingen op de AWBZ en de Hulp bij het Huishouden. Het voorbereidingstraject is hierop bijgesteld en er is meer capaciteit op ingezet. De nieuwe taken zijn geanalyseerd en er is kennisgemaakt met het nieuwe netwerk van klanten en aanbieders. Er zijn onder andere bijeenkomsten voor aanbieders georganiseerd, onderzoeken bij klanten en belangenorganisaties gehouden, werkbezoeken afgelegd en er is een analyserapport opgesteld. Aan het einde van het jaar lag de nadruk op inzicht verkrijgen in de nieuwe doelgroepen in verband met de uitbreiding van de transitie, het ontwikkelen van behoefteprofielen en de afstemming met de andere transities op het sociaal domein. Nieuwe Wmo-verordening Met ingang van 1 juli 2012 is de Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning 2012 vastgesteld. Hierin is onder andere de uitbreiding van de eigen bijdrage voor Wmo-voorzieningen vastgelegd (inkomensafhankelijke eigen bijdrage voor woonvoorzieningen en vervoer).

41

In 2012 zijn ook de voorbereidingen gestart voor het opstellen van een nieuwe (gekantelde) verordening. Doorontwikkeling Wijzer / Kanteling In 2012 is de Kanteling gestart: het realiseren van samenhangende ondersteuning die is afgestemd op het individuele leven van de kwetsbare inwoner. In 2012 is de projectorganisatie ingericht en zijn de medewerkers gestart met een training in brede vraagverheldering. De eerste inhoudelijke projecten zijn voorbereid voor de start per 1 januari 2013. De pilot persoonsvolgend financieren is voorbereid en gestart per 1 januari 2013. Er is een nieuwe invulling gegeven aan het loket. Het uitgangspunt van vraaggericht maken met regie bij de gemeente maakt dat aanbieders geen plek meer hebben in het gemeentelijk loket. Vanaf 1 januari 2013 maakt Versa niet langer deel uit van loket Wijzer en zijn deze uren ingevuld door gemeentelijke Wmo consulenten. Met alle partners van Wijzer (het sectoroverleg voor de Wmo) is een plan opgesteld voor signalering en samenwerking. Regionaal is een Wmo-monitor ontwikkeld. Het doel van de Wmo-monitor is: 'Een web-based onderzoeksinstrument waarmee de gemeenten in het kader van de Kanteling inzicht hebben in de geleverde prestaties op het terrein van de Wmo, het gesprek, de bereikte resultaten en de tevredenheid van de klanten daarover'. Dit moet een belangrijke bijdrage gaan leveren aan het inzicht van de gemeente in de vraag van onze inwoners. In 2012 is gestart met onderzoek doen naar de tevredenheid van gebruikers van de Wmo-taxi. Later in het jaar 2012 is dit uitgebreid naar een onderzoek over de tevredenheid van het Wmo-loket en Wmovoorzieningen. Wat heeft het gekost? Realisatie 2011



Realisatie 2012

PGR508 ZORG & WELZIJN 6468 INDIVIDUELE VOORZIENINGEN 6470 MAATSCH.BEGELEIDING & ADVIES 6472 SOCIAAL-CULTUREEL WERK 6474 KINDEROPVANG 6476 GEZONDHEIDSZORG Totaal Lasten 6468 INDIVIDUELE VOORZIENINGEN 6470 MAATSCH.BEGELEIDING & ADVIES 6472 SOCIAAL-CULTUREEL WERK 6476 GEZONDHEIDSZORG Totaal Baten PROGRAMMA 8 STORTINGEN PROGRAMMA 8 ONTTREKKINGEN PROGRAMMA 8 SALDO RESERVES SALDO PROGRAMMA 8

5.915.120

5.704.862

5.936.487

778.338

1.046.557

1.070.393

5.750.973 960.749

1.415.624

1.595.623

1.694.020

1.466.666

54.091

35.000

105.000

117.472

2.576.166

1.543.942

2.326.330

2.430.091

10.739.338

9.925.984

11.132.230

10.725.950

781.955

843.000

804.000

774.759

0

2.500

2.500

0

21.240

12.497

24.997

8.260

1.233.112

180.390

100.171

454.631

2.036.308

1.038.387

931.668

1.237.650

20.000

0

670.000

670.000

0

0

428.905

428.905

20.000

0

241.095

241.095

8.723.030

8.887.597

10.441.657

9.729.395

42

Per saldo is er sprake van een voordeel van circa € 712.000. Het jaar 2012 stond in het licht van de voorbereidingen op het sociaal domein. Hierdoor en versterkt door de val van het kabinet, zijn de budgetten op programma 8 dit jaar niet volledig benut. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn:

GEZONDHEIDSZORG Er is minder (€ 110.000 voordeel) uitgegeven aan gezondheidszorg. Dit komt vooral omdat de Decentralisatie uitkering Jeugd in 2012 nog niet volledig is benut omdat een deel van dit budget bestemd is voor de regionale ondersteuningsstructuur ten behoeve van de nieuwe taken op jeugdbeleid. Omdat de eerder geplande gefaseerde transitie jeugdzorg is omgebogen naar een transitie ineens in 2015 is dit in 2012 nog niet geëffectueerd. De bedoeling is dat er een regionale back-office wordt ingericht waarin inkoop, expertise, monitoring en kwaliteitsbewaking zijn ondergebracht. Deze ontwikkeling vergt meer tijd dan voorzien, omdat de gemeenten onderzoeken om deze backoffice uit te breiden tot een gezamenlijke back-office voor de drie transitieopgaven (Wmo, jeugd, arbeid en inkomen). WMO VOORZIENINGEN In dit voordelig resultaat zit ook een eenmalige bate verwerkt van € 160.000. Deze heeft betrekking op terugontvangen BTW van de belastingdienst over de jaren 2007 t/m 2012 op de post Wmo voorzieningen (vervoer). SPECIFIEKE DOELGROEPEN Uitgaven voor specifieke doelgroepen (ex-gedetineerden en begeleiding vluchtelingen) zijn lager uitgevallen omdat het aantal personen dat zich in Bussum vestigde lager bleek dan geprognosticeerd. Daarnaast is in 2012 een verplichting (extra instroom asielzoekers door generaal pardon) uit 2011 lager uitgevallen dan vooraf was ingeschat op basis van de taakstelling huisvesting asielzoekers. Voordelig resultaat € 105.000. SUBSIDIES ZORG EN WELZIJN De in 2012 aangevraagde en toegekende eenmalige subsidies op het gebied van zorg en welzijn hebben het beschikbare budget niet volledig uitgeput. Dit budget is bedoeld om in te kunnen spelen op nieuwe of eenmalige initiatieven van buitenaf. De inzet op dit budget is dan ook afhankelijk van de aanvragen die bij de gemeente worden ingediend en het beslag kan jaarlijks fluctueren. Dit leidt in 2012 tot een voordeel van € 62.000.

V

110.000

V

160.000

V

105.000

V

200.000

V

80.000

V

57.000

V

712.000

Daarnaast wordt aan u voorgesteld om budgetten over te hevelen naar 2013. Deze hebben betrekking op het meerjarig project ‘Kinderen doen Mee’ ( € 90.400 ) en de afwikkeling van peuterspeelzaal Wipperoen (€ 47.200). Het totaal voordelig resultaat bedraagt € 200.000 WMO Gereserveerd budget voor de inhuur van beleidscapaciteit Wmo is niet volledig benut omdat een deel van deze kosten op een andere wijze zijn gedekt (vacaturebudget). Daarnaast wordt een bedrag in de reserve zorgvernieuwing (€ 43.100) teruggestort. Het voordelig resultaat bedraagt € 80.000. OVERIGE VERSCHILLEN De overige verschillen hebben betrekking op diverse kleinere posten, die niet verder worden toegelicht. TOTAAL

43

PROGRAMMA 9 WERK EN INKOMEN Programmadoel De gemeente Bussum wil ervoor zorgen dat burgers niet afhankelijk zijn van een uitkering.

Algemeen doel 9.1 Actieve participatie inwoners en zo min mogelijk inwoners afhankelijk van een uitkering.

Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Adriana van den Berg – van Bart

Wat hebben we bereikt? In 2012 heeft de gemeente intensiever ingezet op de reïntegratie en arbeidstoeleiding van inwoners zonder betaald werk. Hierdoor hebben we toch veel inwoners weer perspectief en faciliteiten kunnen bieden. Daarnaast hebben wij samen met de regiogemeenten veel geïnvesteerd in de voorbereiding op de Wet Werken naar Vermogen, die later is vervallen. De wetswijzigingen in het kader van de ‘aanscherping WWB’ zijn succesvol doorgevoerd en gecommuniceerd, onder andere door middel van onze nieuwe digitale nieuwsbrief. Wat hebben we daarvoor gedaan?

19 Arbeidsparticipatie Op basis van de beleidsnota Besteding re-integratiedeel participatiebudget 2011-2014 (nota Brp) zijn per doelgroep de mogelijke kansen, in- en uitstroomdoelstellingen, beleidskeuzes en inzet vanuit het Participatiebudget en de reserve Werk vastgesteld. Om dit uit te voeren zijn extra klantmanagers en jobhunters aangesteld, zijn sollicitatietrainingen gegeven, is een banenmarkt georganiseerd, is een direct-werk traject bij Tomin gestart en nog tal van andere re-integratieinstrumenten ingezet. In de loop van het jaar zagen wij dat er door de economische tegenwind minder mensen uitstroomden naar werk dan gehoopt en dat een aantal re-integratieinstrumenten te weinig opleverde. Daarom hebben wij in 2012 een nieuwe werkwijze ontwikkeld, die vanaf 2013 meer mensen naar werk toe moet leiden. Samen met de gemeente Huizen en het UWV is in 2011 een werkgeversservicepunt speciaal voor de Detailhandel ingericht. Dit servicepunt moest begin 2012 worden gestaakt wegens bezuinigingen bij het UWV. In 2012 zijn wij daarom begonnen met de ontwikkeling van een breed regionaal werkgeversservicepunt, dat vanaf 2013 zijn beslag moet krijgen. Daarnaast is gewerkt aan een gezamenlijke regionale arbeidsmarktanalyse en is een beleidsvisie ontwikkeld over de wijze waarop gemeentelijke aanbestedingen tot duurzame banen voor kwetsbare doelgroepen kunnen leiden. Door regionale afstemming tussen gemeenten en het ROC is in 2012 gestimuleerd dat er een goede verbinding blijft tussen het aanbod aan volwasseneneducatie en de behoefte van inwoners. De verbinding met de regionale arbeidsmarkt is er nog niet en zal komen na de start van het werkgeversservicepunt. Bijstandsuitkeringen Het aantal bijstandsuitkeringen in Bussum is in 2012 gestegen, net zoals in veel andere gemeenten. Het rijksbudget voor de uitkeringen bleek – ondanks een verhoging – niet toereikend. Door de aanhoudende economische crisis en met name de verslechtering van de situatie op de arbeidsmarkt is het uitkeringsbestand gegroeid met 6,9 %. Het programmatisch handhaven is in 2012 verder geborgd, onder andere door gebruik van risicoanalyse en verbetering van de processen. Het is echter niet gekomen tot een regionaal themaproject. Het handhavingsplan 2012 is lokaal uitgevoerd en heeft tot de ontdekking van diverse fraudegevallen geleid.

44

Nieuwe wetgeving De regering was voornemens om per 1 januari 2013 de Wet Werken naar Vermogen (Wwnv) in te voeren. Hierin zouden de WWB, de Wsw en (gedeeltelijk) de Wajong samengaan. Door landelijke politieke ontwikkelingen is de Wwnv controversieel verklaard en van de agenda verdwenen. Hierdoor waren geen nieuwe beleidsvisie en verordeningen nodig. Daarnaast is de herstructurering van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) ook in de wacht gezet. Doordat er in 2013 nog geen stelselherziening zou plaatsvinden, was in 2012 geen grote aanpassing van beleid nodig. In 2012 is de aanscherping WWB in werking getreden en zijn gewijzigde verordeningen in de raad vastgesteld. Deze wet stelt strengere eisen aan het ontvangen van een uitkering. De WIJ (Wet Investeren in Jongeren) is opgegaan in de WWB en er zou een inkomenstoets op het huishouden plaats gaan vinden waar ook de verdienende kinderen in werden meegenomen, maar dit onderdeel is medio 2012 weer ingetrokken. Uitvoeringstechnisch was dit een omvangrijke operatie. Inburgering In 2012 heeft Bussum incidenteel een hogere rijksuitkering gekregen in verband met de goede prestaties in 2010, deze middelen zijn ingezet ten behoeve van nieuwe inburgeringstrajecten, waarvoor zij ook bestemd waren. De gemeente heeft vanaf 2013 alleen nog een taak met betrekking tot de handhaving van trajecten die vóór 2013 zijn gestart. In 2012 is een plan opgesteld inclusief de budgettaire consequenties om op deze ontwikkelingen te anticiperen.

Algemeen doel 9.2 Armoede en sociaal isolement tegengaan.

Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Adriana van den Berg – van Bart

Wat hebben we bereikt? In 2012 heeft de gemeente meer mensen kunnen ondersteunen met één of meer minimaregelingen, zoals de individuele subsidieregeling, de schoolkostenregeling, langdurigheidstoeslag of de pcregeling. Het communicatieplan minimabeleid is geëvalueerd en heeft – mede op advies van de cliëntenraad - tot nieuwe aanbevelingen geleid. Ook zijn aanpassingen uit de nota ‘minimabeleid in balans’ in 2012 uitgevoerd. Ten slotte is er een nieuwe visie op de gemeentelijke schuldhulpverlening vastgesteld. Wat hebben we daarvoor gedaan?

49 Minimaregelingen In 2012 heeft de evaluatie van het communicatieplan ‘minimabeleid 2009-2011’ plaatsgevonden. Doel van het communicatieplan was het niet-gebruik van regelingen tegen te gaan. Deze evaluatie is in september 2012 aan de raad aangeboden. Uit de evaluatie is gebleken dat het gebruik van de regelingen met 4% is gestegen, tegen een stijging van 1% van het aantal huishoudens met een minimuminkomen. Naar aanleiding van deze evaluatie zijn er de volgende aanbevelingen gedaan: vereenvoudiging van het aanvraagformulier, voorlichting door klantmanagers tijdens gesprekken met klanten en op locatie. Extra aandacht is besteed aan de regelingen in de (digitale) nieuwsbrieven. Nota minimabeleid De belangrijkste onderdelen van de nota evaluatie minimabeleid 2011 ‘Minimabeleid in Balans’ zijn uitgevoerd in 2012: • De collectieve zorgverzekering AV-optimaal is opgeheven en heeft niet geleid tot significant hogere kosten in de bijzondere bijstand. • De langdurigheidstoeslag, regeling 65+ en de PC-regeling zijn ongewijzigd voortgezet.

45

Door de politieke ontwikkelingen in 2012 op landelijk niveau is besloten de verordening met betrekking tot het nieuwe Doe-budget uit te stellen naar 2013. Dit geeft de mogelijkheid om de regeling beter af te stemmen op de behoefte van de doelgroep. Om ervoor te zorgen dat het aanvragen en verwerken van de aanvragen efficiënter en eenvoudiger gebeurt, is er in 2012 één formulier ontwikkeld waarmee meerdere minimaregelingen tegelijk kunnen worden aangevraagd. Dit formulier is via de gemeentelijke website te downloaden. Het digitaal aanvragen is doorontwikkeld, maar nog niet operationeel. Schuldhulpverlening Per 1 juli 2012 is de Wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening (WGS) in werking getreden. Gemeenten hebben daarmee wettelijk de regie op schuldhulpverlening. Voor de uitvoering van deze wet zijn geen aanvullende middelen ter beschikking gesteld vanuit het Rijk. De visie schuldhulpverlening 2012-2015 is vastgesteld door de gemeenteraad en de processen zijn op basis van die visie zodanig ingericht dat de gemeente aan de gestelde voorwaarden van het Rijk voldoet. Wat heeft het gekost? Realisatie 2011



Realisatie 2012

8.681.849

8.384.186

8.834.986

9.116.972

294.764

268.500

301.500

298.975

3.745.801

3.912.369

2.529.726

2.597.830

PGR509 WERK & INKOMEN 6460 BIJSTAND C.A. 6462 INKOMENSVOORZIENINGEN 6464 SOCIALE WERKGELEGENHEID 6465 PARTICIPATIE 6466 MAATSCH.DIENSTVERL. SOZA 6480 SOCIALE RECHERCHE Totaal Lasten 6460 BIJSTAND C.A. 6462 INKOMENSVOORZIENINGEN

229.976

231.732

1.768.888

1.397.363

1.202.226

805.429

364.504

470.891

500.269

506.470

506.470

500.999

14.654.884

14.108.686

14.306.074

14.383.030

6.321.794

5.799.462

6.627.412

6.770.277

1.828

2.000

2.000

2.579

6464 SOCIALE WERKGELEGENHEID

1.959.968

1.840.293

1.653.831

1.726.172

6465 PARTICIPATIE

1.509.676

1.101.758

1.224.945

1.217.802

6466 MAATSCH.DIENSTVERL. SOZA 6480 SOCIALE RECHERCHE Totaal Baten PROGRAMMA 9 STORTINGEN PROGRAMMA 9 ONTTREKKINGEN PROGRAMMA 9 SALDO RESERVES SALDO PROGRAMMA 9

5.634

10.000

0

678

439.438

456.362

456.362

446.718

10.238.337

9.209.875

9.964.550

10.164.226

1.084.784

1.301.743

1.595.088

1.742.500

951.987

1.264.258

522.198

669.609

132.797

37.485

1.072.890

1.072.890

4.549.344

4.936.296

5.414.414

5.291.694

46

Per saldo is er sprake van een voordeel van circa € 123.000. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn: BIJSTAND Door de aanhoudende economische crisis en met name de verslechtering van de situatie op de arbeidsmarkt is het uitkeringsbestand gegroeid met 6,9 %. De hiertegenover staande hogere rijksbijdrage, welke naar aanleiding van doorrekening op macro-niveau is toegekend, bleek voor Bussum ontoereikend. Dit heeft een negatief resultaat van € 140.000 tot gevolg. Wij stellen voor dit bedrag te onttrekken aan de Reserve Wwb inkomensdeel. PARTICIPATIE Het door het rijk beschikbaar gesteld participatiebudget is benut. De extra middelen uit de reserve Werk – die de raad in 2012 beschikbaar heeft gesteld – zijn niet volledig ingezet in verband met tegenvallende rendementen en de ontwikkeling van een nieuwe werkmethode. Het positieve resultaat op Participatie is € 260.000. Bussum wil de komende jaren de inzet op Participatie op niveau houden, ondanks de bezuinigingen op het Participatiebudget. Een extra inzet uit de Reserve werk blijft de komende jaren dan ook gewenst. Daarom stellen wij voor dit bedrag in de Reserve Werk te storten. OVERIGE VERSCHILLEN De overige verschillen hebben betrekking op diverse kleinere posten, die niet verder worden toegelicht. TOTAAL

N

140.000

V

260.000

V

3.000

V

123.000

47

PROGRAMMA 10 NATUUR EN MILIEU Programmadoel De gemeente Bussum streeft een duurzame leefbare omgeving na, waarbij de milieurisico’s beperkt zijn. Algemeen doel 10.1 Behoud en verbetering van het woon/leefmilieu en de natuurwaarden

Commissie: Ruimte Portefeuillehouder: Gerard Boekhoff

Wat hebben we bereikt? In 2012 is op vele onderdelen gewerkt aan het streven van de gemeente Bussum om een kwalitatief hoogwaardig woon- en leefmilieu te realiseren. Wat hebben we daarvoor gedaan? Waterkwaliteit In het kader van het Waterkwaliteitspoor is binnen de projecten Godelindebuurt-Zuid, Vogelkersstraat, Ceintuurbaan, Westereng deelplan 1 en Jozef Israëlslaan e.o. de riolering vervangen. Het regenwater van in totaal circa 6 hectare aan verhard oppervlak is afgekoppeld. In 2012 is gestart met het maken van het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2013-2017. Het onderzoek naar de wateroverlast in de wijk het Spiegel is uitgevoerd en praktisch afgerond.

50 Afvalstoffen De gescheiden inzameling van plastic afval en de pilots zijn in 2012 geëvalueerd. De pilot met de Kroonringen wordt beperkt uitgebreid. De toekomstige inzameling van kunststofverpakkingen wordt betrokken in het project ‘duurzaam grondstoffenbeheer’. Het portefeuillehouderoverleg Milieu van het Gewest heeft eind oktober 2012 besloten om dit project te starten om het nieuwe ambitieniveau te kunnen realiseren. De GAD heeft opdracht gekregen een structuur te ontwikkelen om het hergebruik van huishoudelijk afval te verhogen tot 70% (eind van dit decennium) en op de lange termijn zelfs naar (bijna) 100%. Dit kan slechts ten dele door verbetering van de gescheiden inzameling binnen het huidige systeem van reeds apart ingezamelde stromen (GFT, papier, kunststof, glas en textiel). Om het beoogde resultaat te behalen is een ombuiging nodig van de traditionele inzamelwijze naar een geheel nieuwe systematiek. Vooruitlopend op de afloop van het restafvalcontract, in juli 2016, is een nieuw contract voor transport en verwerking van restafval voor de periode 2016-2026 afgesloten door de GAD. In de jaarlijkse benchmark (peildatum 2011) is de GAD een goede middenmotor gebleken, met gemiddelde prestaties op gebied van milieu (afvalscheiding), kosten en dienstverlening. Op regievoering scoort de GAD uitstekend. In 2012 is naast het plantsoenafval ook het bermmaaisel aangeboden voor duurzame verwerking als biomassa. Realiseren van railschermen langs het spoor De gemeente Bussum fungeert als projectleider voor haar aandeel in het project Railschermen. Het schermontwerp is door het college vastgesteld, er is gekozen voor kokosschermen met begroeiing aan beide zijden en transparantschermen rondom het station Naarden-Bussum (rijksmonument). Bussum is opdrachtgever voor haar aandeel in de uitvoeringskosten ad € 2.525.000 en ProRail ad € 2.465.000. Bussum heeft in november 2012 de subsidiebeschikking van het Ministerie van I&M ontvangen. Ook voor de voorbereidingskosten is € 1.185.000 in de beschikking opgenomen. Prorail is verantwoordelijk voor het projectmanagement en de aanbesteding van de uitvoering. Het risico van kostenoverschrijding is afgedekt middels een schriftelijke verklaring van het ministerie van I&M waarin zij verklaren voor eventuele meerkosten garant te staan. Dat wil zeggen dat Bussum geen enkele financiële bijdrage hoeft te leveren. Als gevolg van de samenloop van dit project met het project Robuust Spoor (onder andere verwijderen van overtollig spoor) van Prorail wordt de aanbesteding in 2 fasen uitgevoerd. De uitvoering van fase 1 is gepland in 2014.

48

Deelname aan de Regionale Uitvoeringsdienst De regiogemeenten Gooi en Vechtstreek en de gemeenten in Flevoland hebben met de provincies Noord-Holland en Flevoland een samenwerkingsverband gerealiseerd, een Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) genoemd de Omgevingsdienst Flevoland Gooi en Vechtstreek (OFGV). Dit samenwerkingsverband zal taken verrichten op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving van het omgevingsrecht en de fysieke leefomgeving. Bussum heeft ervoor gekozen alle uitvoerende milieutaken in te brengen, totaal 3,25 fte. De samenwerking dient voordelen te bieden op het gebied van kostenreductie en kwaliteitsverbetering. Uw raad heeft ingestemd met deelname aan de Gemeenschappelijke Regeling Omgevingsdienst Flevoland Gooi en Vechtstreek, deze is per 1 mei 2012 gerealiseerd. De OFGV is per 1 januari 2013 operationeel.

Algemeen doel 10.2 Samen met bewoners zorgdragen voor een schoon en goed functionerend openbaar gebied


Wat hebben we bereikt? In 2012 is op vele onderdelen gewerkt aan het streven van de gemeente Bussum om te zorgen voor een schoon en goed functionerend openbaar gebied. Wat hebben we daarvoor gedaan? Beeldkwaliteit in de openbare ruimte In 2012 is een start gemaakt met het opstellen van een beeldkwaliteitsplan beheer en hierover is ondermeer een presentatie in de commissie Ruimte verzorgd. Dit plan ontwikkelen Naarden en Bussum gezamenlijk. Met dit plan dient de gewenste beeldkwaliteit voor de verschillende beheervelden integraal vastgesteld te worden en tegen zo gering mogelijke kosten gerealiseerd. De totaal te bezuinigen bedragen op onderhoud van de openbare ruimte rekenen we hierin door. De gevolgen van deze bezuinigingen voor de te realiseren beeldkwaliteit worden daarmee in kaart gebracht. Beeldbestekken Er is onderzocht hoe we de samenwerking met de gemeente Naarden op het gebied van beheer in de openbare ruimte kunnen intensiveren. Er is onderzocht welke bestekken en wanneer, in aanmerking komen om op beeldkwaliteit te gaan inkopen. Groenbeheer Met het oog op de bezuinigingen is er besparing op het siergroen gevonden, zowel in aanleg als in onderhoud en beheer. De actualisatie van het groenbeheerplan volgt op de uitkomsten van het nog vast te stellen Beeldkwaliteitsplan. Er is een verkenning gedaan naar het ‘laten adopteren’ van de rotondes in Bussum. Flora en Faunawet en ecologisch beheer Samen met de gemeente Naarden hebben we onderzocht of en welke gedragscode(s) voor de beide gemeenten zinvol kunnen zijn. In 2012 is een werkgroep van start gegaan om de gedragscodes ‘Bestendig beheer’ en ‘Ruimtelijke ontwikkeling’ toe te spitsen op beide gemeenten. In het kader van het jaar van de ‘Bij’ is een convenant getekend. Hier is nader invulling aangegeven door uitbreiding van het voedselaanbod voor bijen met een kilometer aan bloembollen. Daarnaast houden we rekening met bijen en vlinders bij de soortkeuze van beplanting. De Groennota 2005 biedt voldoende aanknopingspunten voor ecologisch beheer. Waardevolle bomenlijst De bomenverordening is gewijzigd met het oog op vermindering van de regeldruk, dit ondermeer omdat ± 90% van de kapaanvragen werden verleend. Burgers hoeven nu alleen bij waardevolle bomen een kapvergunning aan te vragen. Hiervoor is een lijst waardevolle particuliere bomen opgesteld en alle bomen in het beschermd dorpsgezicht zijn nu nog vergunningplichtig.

49

51 Handhaving in de openbare ruimte Met betrekking tot de bestrijding van overlast door hondenpoep is de campagne ‘Mijn baasje schept op!’ uitgevoerd en is gestart met de pilot hondenpoepzakjes. Sinds 2012 zijn enkele medewerkers van de gemeente bevoegd om daadwerkelijk op te treden en zonodig te handhaven. Drie medewerkers van de gemeente hebben de cursus tot BOA succesvol afgerond. In 2012 is geen uitvoering gegeven aan de ontwikkeling visie wijkgericht werken in verband met capaciteitsproblemen en andere prioriteiten.

Algemeen doel 10.3 Het bevorderen van duurzaamheid

Commissie: Ruimte Portefeuillehouder: Gerard Boekhoff

Wat hebben we bereikt? We hebben goud!!! Door mee te doen aan de internationale duurzaamheidtoets ECO XXI hebben we als gemeente Bussum de hoogst mogelijke score/erkenning behaald. Deze erkenning hebben we bereikt door de ambities op het gebied van duurzaamheid te realiseren. Wat hebben we daarvoor gedaan? In 2012 is gewerkt aan de volgende ambities. Versterking van de duurzaamheidambities in het gemeentelijke beleid Enkele voorbeelden zijn: realisatie oplaadpunten voor elektrisch vervoer, duurzame openbare verlichting, invoering duurzame gladheidbestrijding, Wmo en de inclusieve samenleving, opzetten energiebesparingcampagne gericht op particuliere huiseigenaren in samenwerking met alle Gewest gemeenten. Daarnaast zijn diverse educatieve activiteiten voor jongeren in het voortgezet onderwijs gerealiseerd. In de raadsvergadering van 4 juli is het ‘Jaarverslag Milieu en Duurzaamheid 2011’ vastgesteld. In het voorjaar zijn twee bijeenkomsten met Bussumse burgers en organisaties georganiseerd om een tussenbalans van het programma Bussum Bewust op te maken. Het goede voorbeeld geven in de eigen bedrijfsvoering Rond de landelijke Fairtradeweek in oktober is een interne campagne over Fairtrade georganiseerd. In het gemeentehuis wordt voortaan plastic, papier en restafval gescheiden opgehaald. Hiertoe zijn de prullenbakken in de kamers vervangen door afvalbakken bij de koffiecorners. Het project ‘Energiebesparing gemeentelijke gebouwen’ is in 2012 gecontinueerd. Als extra activiteit is deelname aan de internationale duurzaamheidtoets ECO XXI gerealiseerd. In december kreeg Bussum een gouden vlag en certificaat uitgereikt voor haar milieu- en duurzaamheidbeleid. Een actieve rol in de maatschappelijke dialoog over duurzame ontwikkeling Er zijn drie duurzaamheidcafés georganiseerd. In de eerste twee cafés werd een tussenbalans opgemaakt van het programma Bussum Bewust. Het derde café stond stil bij het thema lokale duurzame energie. De cafés werden door 30 tot 60 deelnemers bezocht. Het aanbod van Natuur- en Milieu-educatieve activiteiten in het basis- en voortgezet onderwijs is gerealiseerd. Uit de tussenbalans van het programma Bussum Bewust kwam niet de behoefte naar voren om een digitaal instrument op de Bussumse website rond duurzaamheid te ontwikkelen. Informeren, stimuleren en activeren van inwoners, bedrijven en (maatschappelijke) organisaties In 2012 is regelmatig over milieu en duurzaamheid in de Bussumse pers gepubliceerd. Er zijn twee speciale Milieu- en Duurzaamheidpagina’s verschenen. Tevens is in de communicatie meegelift op landelijke acties als Nacht van de Nacht en Europese Mobiliteitsweek. Verder zijn twee initiatieven uit de Bussumse samenleving gefaciliteerd: de organisatie van drie Duurzaamheidsmarkten Boerenmarkten in Bussum door Stichting Tafel4 en de aanschaf van een mobiel informatie- en

50

activiteitencentrum waarmee het maatschappelijk initiatief ‘…in Bussum Natuurlijk’ milieu en duurzaamheid op de kaart wil zetten. Wat heeft het gekost? Investeringen Het totaal aan investeringen voor civieltechnische voorziening bedraagt in 2012 € 7.800.000.

Project

Herinrichting Westereng

Fase

NvU voorbereiding

Herinrichting Ceintuurbaan Herinrichting Vogelkersstraat eo Herinrichting Jozef Israelslaan eo

Datum raadbesluit

30-jun-11

€ 1.700.000 voorbereiding DP1 en DP2 afgerond, DP 3 in uitvoering, DP 4 en 5 nog starten € 2.910.000

2011

€ 1.400.000 in uitvoering

2011

€ 1.245.000 in uitvoering € 4.345.000

Deelplan 1

23-feb-12

Deelplan 2

4-jul-12

Herinrichting Papaverstraat eo

sep-12

Herinrichting Spijkerstraat eo

sep-12

Totaal 2012

Status / planning/ opmerkingen

2011

Totaal 2011 Herinrichting Westereng

Verleend krediet

€ 3.965.415 in uitvoering € 3.194.036 in uitvoering € 2.900.000 gereed voor uitvoering opdracht in 2013 € 1.907.000 gereed voor uitvoering opdracht in 2013 € 11.966.451 alle bedragen zijn exclusief BTW

Oorspronkelijk was gepland dat het krediet voor het project Westereng fase 1 aan het einde van het jaar 2011 zou worden gevoteerd, dit is iets vertraagd en daadwerkelijk in februari 2012 gevoteerd wat heeft geresulteerd in een verhoging aan investeringen voor civieltechnische voorziening 2012 van ± € 4 miljoen.

Het totaal aan investeringen voor renovatie plantsoenen bedraagt in 2012 € 32.413. Er is in 2012 voor € 18.823 aan renovatie plantsoenen gerealiseerd, in 2012 is gewerkt aan het op orde maken van de groenbeheerpakketten.

51

Realisatie 2011

Primitieve Begroting incl. begroting 2012 wijzigingen 2012

Realisatie 2012

PGR510 NATUUR & MILIEU 6340 GROENVOORZIENINGEN 6342 WATERPARTIJEN 6346 NATUURBESCHERMING

1.948.543

1.775.742

1.760.673

1.908.669

22.628

22.073

22.073

20.720

168.718

171.502

171.502

173.001

6350 RIOOLBEHEER

2.955.441

2.757.374

2.953.374

2.870.710

6355 AFVAL

3.359.553

3.244.503

3.244.503

3.002.003

6370 BODEM

164.522

107.007

128.407

406.805

6372 MILIEUBELEID

279.694

213.856

213.856

157.920

6374 MILIEUZORG

523.869

611.334

576.896

470.520

9.422.968

8.903.391

9.071.284

9.010.348

Totaal Lasten 6340 GROENVOORZIENINGEN

17.195

8.000

8.000

-4.750

6350 RIOOLBEHEER

3.346.524

3.070.147

3.266.147

2.958.962

6355 AFVAL

3.842.680

3.707.829

3.707.829

3.505.065

260

0

0

137.435

10.899

800

18.300

27.363

7.217.558

6.786.776

7.000.276

6.624.075

238.249

0

9.174

0

6370 BODEM 6374 MILIEUZORG Totaal Baten PROGRAMMA 10 STORTINGEN PROGRAMMA 10 ONTTREKKINGEN PROGRAMMA 10 SALDO RESERVES SALDO PROGRAMMA 10

88.249

84.374

78.479

50.000

150.000

-84.374

-69.305

-50.000

2.355.410

2.032.241

2.001.703

2.336.273

Per saldo is er sprake van een nadeel van circa € 335.000. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn: GROENVOORZIENINGEN Vooral de twee zwerfafvalprojecten van de afgelopen jaren die in 2012 zijn afgesloten en als incidentele kosten (totaal € 142.000) zijn verantwoord op dit programma leveren incidenteel nadeel op. RIOOLBEHEER Op rioolbeheer is er een voordeel op de lasten en een nadeel op de baten. Per saldo is er een nadeel van € 220.000.

N

160.000

N

220.000

V

40.000

V

50.000

De lasten zijn lager omdat er minder onderhoud en inspectie is uitgevoerd en er één kolkenronde doorgeschoven is naar begin 2013. De baten zijn lager omdat er minder is ontvangen uit het BTW-compensatiefonds. Zie voor een nadere toelichting de paragraaf lokale heffingen. AFVAL In 2012 is bij afval per saldo sprake van een voordeel van € 40.000. Dit wordt veroorzaakt doordat in 2012 meer btw gecompenseerd is dan begroot. Zie voor een nadere toelichting de paragraaf lokale heffingen. MILIEUBELEID Er zijn minder uren gemaakt voor milieubeleid als gevolg van het vertrek van een milieumedewerker per juli 2012. Daarnaast zijn de taken in versoberde vorm uitgevoerd. In de begroting van 2013 is in het kader van bezuinigingen rekening gehouden met deze versobering. Het voordeel plus enkele kleine overige bedragen is € 50.000

52

MILIEUZORG Omdat er in 2012 tijd is besteed aan de oprichting van de OFGV zijn alleen de wettelijk verplichte taken uitgevoerd. Dit betekent in financieel opzicht een voordeel van € 30.000. Daarnaast zijn de ambities bijgesteld en is er op handhaving minder uitgevoerd dan geraamd. Voordeel € 85.000. BODEM Met RV2009-182 is een garantieregeling vastgesteld voor de eerste Gooiberg eigenaren. Binnen deze regeling is een woning in verkoop gebracht waarvoor een niet geraamde schadevergoeding is uitgekeerd. Daarnaast zijn meer noodzakelijke bodemonderzoeken en keuringen uitgevoerd dan geraamd. Nadeel € 140.000

V

115.000

N

140.000

OVERIGE VERSCHILLEN De overige verschillen hebben betrekking op diverse kleinere posten, die niet verder worden toegelicht. TOTAAL

N

20.000

N

335.000

53

PROGRAMMA 11 RUIMTELIJKE INRICHTING Programmadoel De gemeente Bussum streeft naar het realiseren en behouden van een hoogwaardig en duurzaam ingerichte gemeente.

Algemeen doel 11.1 Bouwprojecten spelen in op maatschappelijke behoeften en behouden c.q versterken de ruimtelijke kwaliteit en de economische functies


Wat hebben we bereikt? Door de veranderende markt is het beleid voor bouwprojecten aangepast. De valkuilen voor gebiedsontwikkelingen zijn: • de te stellen regels en eisen; • vertrouwen bij particuliere initiatiefnemers en ontwikkelaars; • tijdelijke oplossingen voor braakliggende gronden en lege gebouwen. Bussum probeert met de nieuwe aanpak Gebiedsontwikkeling 2.0 de ontwikkelmogelijkheden te vergroten. Zonder een kant en klaar recept te hebben denken wij dat er meerdere strategieën mogelijk zijn. Sleutelwoorden zijn transparantie, samenwerken en risico’s verkennen en delen.

56 Wat hebben we daarvoor gedaan? Gebiedsontwikkeling 2.0 Er is een aanzet gemaakt door de nota’s van uitgangspunten om te vormen tot ambitiedocumenten op hoofdlijnen. Ook is de samenwerking met ontwikkelaars, eindgebruikers en omgeving geïntensiveerd. Gebiedsvisie voor het Centrum 2012 Eind 2011 heeft het college besloten het proces voor de gebiedsvisie voor het Centrum van Bussum in 2012 op een interactieve wijze te vervolgen. In mei 2012 stelde de raad, na een uitvoerig interactief participatietraject met bewoners, ondernemers, overige betrokkenen en deskundigen de gebiedsvisie Centrum Bussum vast. In de visie van de participanten moet Bussum een modern tuindorp in het hart van het Gooi worden. De kwaliteiten van Bussum, zoals het dorpse karakter met een goed voorzieningenniveau, de mooie historische bebouwing, het vele groen, de goede OV-verbindingen en de centrale ligging worden vertaald naar het centrum van Bussum In de gebiedsvisie Centrum Bussum staan de ambities voor het centrum genoemd. Vanuit deze ambities zijn de volgende uitwerkingen tot stand gekomen. Centrumplan Het Centrumplan wordt de tactische uitwerking van de gebiedsvisie Centrum Bussum. In september en oktober is een aantal thema’s in werkgroepen met bewoners, ondernemers, vertegenwoordigers van de gemeente en deskundigen verder uitgewerkt. Uitgangspunt is dat de gemeentelijke bijdragen aan deze projecten gerealiseerd kunnen worden binnen de reeds vastgestelde budgetten in de begroting van de gemeente Bussum. Stedelijke vernieuwing Uitvoering ISV-3 programma Van de tien in het ISV programma 2010-2014 (provinciaal subsidieproject) opgenomen projecten zijn er per 31 december 2012 vijf gerealiseerd: • Woningrenovatie 26 woningen Jan Bottemastraat (Airey-woningen) • Woningrenovatie 18 woningen Weidehof • Heidezicht, realiseren speelvoorziening • Restaurant Gooise Warande • Grand Café De Heul

54

Per 31 december 2012 zijn de volgende vijf projecten in voorbereiding: • Realiseren recreatieve verbinding Groene Long • Herontwikkeling Torenlaan 1/Prinsenstraat 14 • Renovatie St. Vitusstraat "Broederhuis" 14 woningen • Geluidsisolatie gevels circa 19 woningen Kerkstraat (wegverkeerslawaai) • Woningrenovatie 66 woningen Weidehof/ De Larix (vervangend project voor Bazelstraat) Het totale toegekende subsidie bedraagt € 746.000 voor de tien projecten. Per 31 december 2012 is reeds € 380.000 hiervan uitgekeerd aan de reeds gerealiseerde projecten. Voortgang bouwprojecten Landstraat Noord De laatste activiteit in dit project is de verkoop van het pand Brediusweg 4. De voorbereidingen hiervoor zijn in 2012 getroffen. Spoorzone Zuid (Gewestkantoor) De eerste fase van Spoorzone Zuid is met de oplevering van het nieuwe Gewestkantoor met garage en omliggend maaiveld afgerond. De financiële afwikkeling van het projectdeel Gewestkantoor en garage is in 2012 voorbereid. De exploitatie van het Gewestkantoor is uiteindelijk positief maar in de eerste jaren is er sprake van een exploitatietekort. In latere jaren wordt een exploitatieoverschot verwacht. Om deze verschillen in de tijd op te lossen wordt een separaat voorstel aan u voorgelegd. Ten behoeve van het projectdeel Geweststrook wordt een grondexploitatie geopend. Ten behoeve van het projectdeel Bensdorp wordt een projectadministratie ingericht. De totale ontwikkeling Spoorzone Zuid past binnen het destijds beschikbaar gestelde krediet. Slochterenlaan Dit betreft een project waar in 2012 geen ontwikkelingen zijn geweest. De Veldweg In het project De Veldweg is de samenwerking met Dudok Wonen beëindigd. Dudok Wonen heeft aangegeven dat het project risicovol is en dat het project, door de gewijzigde marktomstandigheden, niet meer past bij de doelstellingen van de woningcorporatie. De voorbereiding van de financiële afwikkeling van het bestaande project heeft in 2012 plaatsgevonden. In de Jaarstukken 2011 is een voorziening gevormd van € 400.000. In 2012 wordt nu het complex afgewikkeld (op een boekwaarde van € 250.000 na). En dat geeft een nadeel van € 952.000. Dit wordt deels gedekt uit de voorziening en komt deels tot uitdrukking op dit programma. Bij de bestemming van het resultaat wordt voorgesteld het verschil € 552.000 ten laste van de algemene reserve grondexploitatie te brengen. Dit is in lijn met het raadsbesluit RV2009-142. Er resteert een boekwaarde van € 250.000, als basis voor realistische herstart van het project. Hiertoe wordt in 2013 een ambitiedocument opgesteld. MOB complex Dit project is sterk vertraagd door de gewijzigde situatie op de woningmarkt. In 2012 is de aanbesteding geweest waarbij twee inzendingen door marktpartijen zijn gedaan. De partij die de aanbesteding gewonnen heeft, is na enige periode van contractsbespreking, failliet gegaan. Na de voorlopige gunning aan partij twee is er een lang traject van contractsbespreking gevolgd. Dit heeft tot 31 december 2012 nog niet tot een afronding van de aanbesteding geleid. De gemeente is nog met Dienst Landelijk Gebied (de grondeigenaar) in bespreking over de definitieve aankoop van het MOB-complex. Kolonel Palmkazerne (ontwikkeling Crailo) Het ambitiedocument zou in september 2012 zijn vastgesteld door de provincie en de gemeenten zodat gestart kon worden met het opstellen van het masterplan. De provincie heeft evenwel de vaststelling uitgesteld omdat er behoefte is aan meer greep op de risico’s. Inmiddels wordt wel verder gewerkt aan een masterplan en een samenwerkingsovereenkomst. Roodborstlaan 30 De locatie Roodborstlaan 30 is bedoeld voor de 2e ontsluitingsweg naar de Kolonel Palmkazerne en de bouw van drie vrije sectorwoningen. Het bestemmingsplan is in 2012 voorbereid. De raad heeft

55

besloten per 1 januari 2013 een grondexploitatie (BIE) te openen en daarin is een deel van de bestaande boekwaarde van het complex Kolonel Palmkazerne/Crailo/Roodborstlaan 30 opgenomen. Scapino / De Nieuwe Brink Het project Scapino / De Nieuwe Brink heeft moeten wachten op de Gebiedsontwikkeling 2.0. De uitkomsten en de vertaling hiervan in het Centrumplan bepalen de richting van de herontwikkeling welke nu voortvarend is opgepakt. Een uitgebreidere toelichting van deze projecten is opgenomen in de paragraaf Grondbeleid. Duurzaam Bouwen en Wonen In het kader van het beleidsonderdeel Duurzaam bouwen en wonen zijn in 2012 de volgende zaken gerealiseerd: • In het ISV programma zijn drie projecten benoemd die ook een duurzaam component hebben. Twee daarvan zijn in 2012 gerealiseerd en hebben ISV geld toegekend gekregen, zijnde Bottemastraat en Weidehof I. Het derde project, K.C.P de Bazelstraat is vervangen door een ander project bestaande uit twee complexen: Weidehof II en De Larix. Met dit project is een start gemaakt. Voor de financiële verantwoording wordt verwezen naar het onderdeel ISV. • In 2012 is een aantal particuliere woningbouwprojecten gestart. Door middel van anterieure overeenkomsten is vastgelegd dat deze projecten aan het duurzaamheidniveau Zilver gaan voldoen. • 2012 was ook het jaar waarin de Nota Duurzaam Bouwen geëvalueerd zou worden. Besloten is om deze evaluatie uit te stellen naar 2013. Dit vanwege het feit dat er de afgelopen twee jaar vanwege de crisis nauwelijks is gebouwd.

Algemeen doel 11.2 Bevorderen van goed gebruik van de ruimte in de gemeente Bussum


Wat hebben we bereikt? In 2012 hebben we gewerkt aan het instrumentarium om het gebruik van de ruimte adequaat te kunnen reguleren. Wat hebben we daarvoor gedaan?

57 Bestemmingsplannen en deregulering In 2012 is het voorontwerpbestemmingsplan Centrum opgesteld. Het voorontwerpbestemmingsplan Centrum heeft ter inzage gelegen. Vanwege de samenhang met het Centrumplan is het ontwerpbestemmingsplan Centrum nog niet gereed en niet ter inzage gelegd in 2012. Verder is op 4 september 2012 de startnotitie Herziening van bestemmingsplannen ‘nieuwe stijl’ vastgesteld. De aanbestedingsprocedure voor de nieuwe actualisatieronde van bestemmingsplannen is echter niet gestart in 2012. De reden hiervoor is dat op grond van het regeerakkoord van PvdA en VVD d.d. 29 oktober 2012 duidelijk is geworden dat met de invoering van de nieuwe Omgevingswet het instrument bestemmingsplannen op korte termijn verdwijnt en opgaat in een nieuw instrument, namelijk het omgevingsplan. Welstandsnota Op 27 september 2012 is de geactualiseerde Welstandsnota door de raad vastgesteld. Deze actualisatie was nodig vanwege vernieuwde regelgeving ten aanzien van vergunningvrij bouwen, de wens tot deregulering en de noodzaak tot verbeterde afstemming met de vastgestelde bestemmingsplannen.

56

Structuurvisie Bussum Het proces van de structuurvisie heeft vanwege intensieve afstemming tussen Naarden en Bussum vertraging opgelopen. Fase 1, de inventarisatiefase is afgerond en het resultaat is door het college vastgesteld. Fase 2, de Nota van Uitgangspunten was in 2012 grotendeels afgerond (vaststelling 5 maart 2013). Voor beide fases was een breed participatietraject ingezet.

Algemeen doel 11.3 Bevorderen van fysiek veilige openbare ruimtes en verblijfsgebouwen


Wat hebben we bereikt? In 2012 is illegaal grondgebruik van de gemeente gestuit, verjaring is voorkomen. Wat hebben we daarvoor gedaan? Begraafplaatsen De kostendekkende exploitatie van de begraafplaats is in 2012 onder druk komen te staan. Door de (landelijke) ontwikkeling van minder begrafenissen en meer crematies zijn er in 2012 minder leges ontvangen. In 2012 is gebleken, dat deze ontwikkeling zich met meer vaart voortzet dan verwacht. Verbeteren van de voorzieningen op de begraafplaatsen en renovatie aula begraafplaats Voor de aula is gestart met een onderzoek naar alternatieve exploitatiemogelijkheden. Voor de renovatie van de aula wordt dit onderzoek afgewacht. Een mogelijke uitkomst van het onderzoek is exploitatie en renovatie door derden. Vergunningen en Handhaving Zie programma 12. Accommodatiebeleid De Nota van Uitgangspunten Accommodatiebeleid is vastgesteld. In 2012 is gewerkt aan een invulling van het accommodatieplan. Verkoop snippergroen In 2012 is het project verkoop snippergroen van start gegaan. Inmiddels zijn diverse stroken verkocht.

57

Wat heeft het gekost? Investeringen In 2012 is de vervanging van materieel op de begraafplaatsen geraamd op een bedrag van € 135.505. De vervanging is vanwege inkooptechnische redenen met een jaar uitgesteld. Realisatie 2011



Realisatie 2012

755.990

714.155

901.055

676.856

1.723.446

1.511.826

1.487.919

1.788.703

PGR511 RUIMTELIJKE INRICHTING 6360 BEGRAAFPLAATSEN 6384 BEHEER GEMEENTELIJKE GEBOUWEN 6386 BOUWPLANNEN 6388 BESTEMMINGSPLANNEN 6392 GRONDEN NIET OPENBARE DIENST 6394 EXPLOITATIE GRONDEN Totaal Lasten 6360 BEGRAAFPLAATSEN 6384 BEHEER GEMEENTELIJKE GEBOUWEN 6388 BESTEMMINGSPLANNEN

869.601

828.834

828.834

823.936

486.692

359.714

389.714

341.817

233.969

171.834

171.834

223.208

1.306.611

214.859

753.447

2.638.334

5.376.308

3.801.222

4.532.803

6.492.853

744.513

696.395

817.895

615.577

2.341.982

1.638.968

1.552.153

1.413.183

5.546

30.000

30.000

7.583

6392 GRONDEN NIET OPENBARE DIENST

142.879

15.500

15.500

95.762

6394 EXPLOITATIE GRONDEN

996.768

208.645

208.645

1.513.232

4.231.690

2.589.508

2.624.193

3.645.337

1.449.710

126.700

444.660

444.660

Totaal Baten PROGRAMMA 11 STORTINGEN PROGRAMMA 11 ONTTREKKINGEN

101.156

0

1.142.782

1.142.782

PROGRAMMA 11 SALDO RESERVES

1.348.554

126.700

-698.122

-698.122

SALDO PROGRAMMA 11

2.493.172

1.338.414

1.210.488

2.149.394

Per saldo is er sprake van een nadeel van circa € 939.000. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn: BEHEER GEMEENTELIJKE GEBOUWEN De exploitatie van het Gewestkantoor is uiteindelijk positief maar in de eerste jaren is er sprake van een exploitatietekort (in 2012 is dit nadeel € 535.000). In latere jaren wordt een exploitatieoverschot verwacht. Om deze verschillen in de tijd op te lossen wordt een separaat voorstel aan u voorgelegd. De voorziening onderhoud gebouwen en gebouwen begraafplaatsen (€ 117.000) hebben wij laten vrijvallen. Bij de bestemming van het resultaat zal worden voorgesteld deze vrijval aan de reserves toe te voegen. Overige kleine verschillen tot een bedrag van € 22.000 voordeel. BESTEMMINGSPLANNEN In 2012 is voor de actualisatie van bestemmingsplannen minder uitgegeven dan is begroot. Dit kan worden verklaard doordat er in 2012 minder taken zijn uitgevoerd door het adviesbureau RO voor bestemmingsplannen dan aanvankelijk waren gepland (zie punt 57 hierboven). Daar staat echter tegenover dat er minder inkomsten uit anterieure overeenkomsten zijn ontvangen door de crisis in de bouw. Dit levert voor bestemmingsplannen per saldo een voordeel op van € 25.000. GRONDEN NIET OPENBARE DIENST De kosten en opbrengsten van de verkoop van snippergroen waren niet begroot: per saldo een voordeel € 30.000

N

440.000

V

25.000

V

30.000

58

EXPLOITATIE GRONDEN Het project Veldweg is beëindigd. De boekwaarde wordt verlaagt naar een realistisch niveau voor een doorstart. Dit geeft een nadeel van € 552.000. Voorgesteld wordt dit ten laste van de ARG te brengen. De kosten voor Oranje Boom Staete worden uit het project Spoorzone Zuid gehaald en voorgesteld wordt deze ten laste van de ARG te brengen. Nadeel € 255.000. Bij de afsluiting van project Spoorzone Zuid valt het subsidie van € 652.000 ten behoeve van het onderdeel Bensdorp vrij. Ook ten aanzien van dit bedrag wordt voorgesteld dat te verrekenen met de ARG. De boekwaarden van de in voorbereiding zijnde complexen MOB en Kolonel Palm/Crailo zijn afgewaardeerd naar nihil, omdat deze locaties niet voldoen aan de voorschriften om als NIEGG gewaardeerd te worden. Het verlies bedraagt € 436.000 en kan ook met de ARG verrekend worden. OVERIGE VERSCHILLEN De overige verschillen hebben betrekking op diverse kleinere posten, die niet verder worden toegelicht. TOTAAL

N

591.000

V

37.000

N

939.000

59

PROGRAMMA 12 VOLKSHUISVESTING Programmadoel De gemeente Bussum schept condities om de inwoners te faciliteren op het gebied van wonen, werken en recreëren.

Algemeen doel 12.1 Ontwikkelen van een evenwichtige woningvoorraad die is afgestemd op de behoeften van de diverse doelgroepen


Wat hebben we bereikt? Het programma Volkshuisvesting kent de volgende doelstellingen: • Meer beweging en meer keuze op de woningmarkt in het algemeen, en meer kansen voor mensen die het lastig hebben op de woningmarkt, in concreto jongeren, jonge gezinnen en huishoudens waarbij wonen met zorg wordt gecombineerd. • Het woningaanbod is geschikt en aanpasbaar voor uiteenlopende behoeften en levensfasen (levensloopbestendig, zie ook de Wmo-doelstellingen). Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelgroepenbeleid nieuwbouw Bij nieuwbouw wordt rekening gehouden met geschikte en betaalbare huisvesting voor de doelgroepen. Bij nieuwbouwprojecten wordt, vooral indien de gemeente eigenaar is van de gronden, in principe voor tenminste een derde goedkope woningen gebouwd, voor ten minste een derde middeldure woningen en voor maximaal een derde dure woningen. Stand van zaken per 31-12-2012 Categorie Project Bensdorp Geweststrook Scapino/Nieuwe e Brink 1 fase MOB-complex Torenlaan Kolonel Palm De Rozenboom Totaal woningen

Oplevering

20 20

In aanbouw

In voorbereiding 75 20

Goedkoop

Middelduur

Duur

25

25 20

25

29

9

10

10

25 14 222

14 74

74

385

122

129

25 74 20 154

Woonruimteverdeling De evaluatie van de woonruimteverdeling is eind 2012 afgerond. De resultaten ervan zijn begin 2013 met de commissie Ruimte gedeeld. Afsluiten prestatieafspraken corporaties De prestatieafspraken met de corporaties zijn niet in 2012 vastgesteld. De onderhandelingen met de drie corporaties hebben tot begin 2013 geduurd vanwege discussiepunten over de betaalbare woningvoorraad. Bestaande woningvoorraad De gemeente ligt op schema voor wat betreft het toewijzingsquotum statushouders (asielzoekers). De gemeenteraad heeft op 12 april 2012 € 250.000 een krediet gevoteerd ten behoeve van het project Torenlaan 1 / Prinsenlaan 14, realisatie van 14 jongerenwoningen. Na afronding van het project wordt dit aan Dudok Wonen uitgekeerd. De verwachting is, dat de realisatie en dus de betaling pas in 2013 of 2014 zal gaan plaatsvinden.

60

Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (Wabo) Als gevolg van de uitbreiding van vergunningsvrij bouwen en de economische crisis daalt het aantal vergunningsaanvragen voor grote projecten (>100.000,-). De inkomsten uit de leges dalen hierdoor sterk. De Waboleges zijn ondanks ingrepen op het werkproces (Processioneel Beter) niet meer kostendekkend. De legesinkomsten uit de grote projecten dekken normaal gesproken de tekorten op de legesinkomsten uit de overige Wabovergunningen. Het aantal aanvragen voor kleine vergunningen (<100.000,-) daalt, in tegenstelling tot het landelijk beeld, in Bussum minder (een daling van 25%). In 2012 is onderzocht welke consequenties verbonden moeten worden aan de daling van de inkomsten op de grote projecten. De oorzaak van de negatieve egalisatievoorziening met ingang van 2012 ligt zoals gezegd bij de bouwcrisis, omdat nauwelijks grote bouwprojecten worden opgestart. Dit is naar verwachting een tijdelijke situatie. Het college heeft eind februari 2012 als oplossing voor het tekort op de Waboleges gekozen voor het handhaven van de 100% kostendekking en tijdelijk de tekorten van de egalisatievoorziening aan te vullen uit de algemene middelen en deze oplossing is middels de Perspectiefnota 2012 aan de raad voorgelegd. Uw raad heeft hiermee ingestemd. Voor verdere toelichting qua risico wordt verwezen naar de paragraaf weerstandsvermogen.

Wat heeft het gekost? Realisatie 2011



Realisatie 2012

PGR512 VOLKSHUISVESTING 6379 WET ALG.BEPALINGEN OMGEVINGSRECHT (Wabo) 6380 VERGUNNINGEN WONINGWET C.A. 6390 VOLKSHUISVESTING 6490 WOONRUIMTE Totaal Lasten 6379 WET ALG.BEPALINGEN OMGEVINGSRECHT (Wabo) 6380 VERGUNNINGEN WONINGWET C.A. 6390 VOLKSHUISVESTING Totaal Baten PROGRAMMA 12 STORTINGEN PROGRAMMA 12 ONTTREKKINGEN PROGRAMMA 12 SALDO RESERVES SALDO PROGRAMMA 12

1.402.019

1.231.133

1.934.916

1.210.555

119.306

156.485

155.485

94.068

130.878

57.902

435.658

248.574

62.088

64.678

56.178

61.053

1.714.290

1.510.198

2.582.237

1.614.250

1.085.353

1.125.217

847.500

938.062

363

450

200

298

100.357

560

61.108

69.915

1.186.073

1.126.227

908.808

1.008.275

2.097

6.429

92.793

928.793

103.038

0

342.251

342.251

-100.941

6.429

-249.457

586.542

427.277

390.400

1.423.972

1.192.519

61

Per saldo is er sprake van een voordeel van circa € 231.000. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn: VOLKSHUISVESTING Het budget van € 250.000 voor het project Torenlaan 1/Prinsenstraat 14 is nog niet besteed. Uitbetaling vindt plaats na realisatie van 14 jongerenwoningen en zal pas in 2013 of 2014 geschieden. Het beschikbaar gestelde budget is gedekt uit de Reserve Volkshuisvesting. Deze onttrekking heeft in de rekening al plaatsgevonden. Via de budgetoverheveling wordt het oorspronkelijke budget van € 250.000 voor de uitbetaling van het subsidie beschikbaar gehouden. VERGUNNINGEN WONINGWET De kosten voor de vergunningen woningwet zijn lager dan geraamd en zijn te verklaren door de gewijzigde aanpak. Door middel van mediation worden aanschrijvingen op grond van de woningwet voorkomen. Er zijn hierdoor minder zaken die in het juridische traject behandeld worden. WABO – reservering budget vanwege crisis Bij de vaststelling van de Nota Reserves en voorzieningen heeft de raad besloten om een bedrag van € 836.000 aan de egalisatievoorziening toe te voegen teneinde de te verwachten tekorten vanwege de crisis voor grote projecten in de komende jaren op te vangen. Nadere beoordeling op basis van de BBV leert dat deze storting alleen maar kan plaatsvinden aan een bestemmingsreserve. Daarom is de reguliere exploitatie veel minder belast, terwijl de stortingen in reserves fors is overschreden. WABO In verband met de crisis zijn er minder aanvragen voor omgevingsvergunningen ingediend, ook zijn de werkzaamheden die worden uitbesteed minder. In het kader van het proces digitalisering zijn er meer kosten gemaakt waardoor een extra onttrekking uit de voorziening is gedaan van € 100.000. OVERIGE VERSCHILLEN De overige verschillen hebben betrekking op diverse kleinere posten, die niet verder worden toegelicht. TOTAAL

V

250.000

V

60.000

neutraal

N

22.000

N

57.000

V

231.000

62

ALGEMENE UITGAVEN EN DEKKINGSMIDDELEN De ‘Algemene uitgaven en dekkingsmiddelen’ betreft het financiële ‘programma’ van de gemeente. Samen met de programma’s 1 tot en met 12 vormt zij de exploitatie. De producten die onder dit programma vallen hebben te maken met de heffing en inning van de lokale heffingen, de financiering van de gemeentelijke financiën en algemene lasten en baten ten behoeve van de uitvoering van de programma’s 1 tot en met 12. Het financiële beleid is erop gericht te zorgen voor een solide beheer van de gemeentelijke financiën en de zorg voor voldoende weerstandsvermogen. Voor het financiële ‘programma’ zijn in de begroting 2012 geen beleidsdoelen en bestuurlijke actiepunten geformuleerd. Wel zijn er algemene financiële beleidsuitgangspunten geformuleerd in het raads- en collegeprogramma en ligt het financiële beleid en beheer vast in met name de financiële verordening en het financieringsstatuut. Wat heeft het gekost? Investeringen In 2012 is geïnvesteerd in de bedrijfsvoering. Van de geplande investeringen (begroot € 348.000) is in 2012 circa € 97.000 uitgegeven. Deze uitgaven betreffen met name de (voorbereidingskosten van) investeringen in ICT (Serverpark en hardware). De belangrijkste oorzaak dat nog niet alle investeringen zijn gedaan, is de onduidelijkheid over regionale samenwerking/fusie. Hierdoor zijn de meeste voorbereidingen gestart in het derde kwartaal van 2012. In onderstaande tabel staan de financiële resultaten van de ‘Algemene uitgaven en dekkingsmiddelen’.

63

Realisatie 2011



Realisatie 2012

PGR513 ALGEMENE UITGAVEN EN BELASTINGEN 6225 BELEGGINGEN

549.094

590.050

13.363

30.820

0

0

0

135

-2.523

3.448

-36.000

0

0

45.000

0

0

1.331.469

380.132

360.643

1.424.210

6246 WAARDERING ONR. ZAKEN (WOZ)

651.767

636.013

594.213

593.983

6250 ONROERENDE-ZAAKBELASTINGEN

78.203

97.323

89.323

69.942

6255 HONDENBELASTING

20.951

40.180

44.604

48.389

6260 PRECARIOBELASTING

480

975

975

0

6265 TOERISTENBELASTING

888

975

975

1.344

6229 OVERIGE FINANCIËLE MIDDELEN 6230 ALGEMENE UITKERING 6235 ONVOORZIENE UITGAVEN 6240 ALGEMENE UITGAVEN

6270 KWIJTSCHELDING 6275 INVORDERING PUBL.HEFFINGEN 6280 VRIJE BEGROTINGSRUIMTE Totaal Lasten 6225 BELEGGINGEN 6229 OVERIGE FINANCIËLE MIDDELEN 6230 ALGEMENE UITKERING

192

7.181

7.181

360

134.220

180.721

180.721

140.694

0

100.000

0

0

2.764.741

2.081.998

1.255.998

2.309.876

3.799.762

3.511.628

4.600.789

4.454.077

85.948

40.000

40.000

36.089

29.220.466

28.053.379

29.467.379

30.395.070

6240 ALGEMENE UITGAVEN

1.991.395

988.967

-494.440

573.569

6250 ONROERENDE-ZAAKBELASTINGEN

3.314.226

3.271.800

3.376.800

3.383.347

127.744

134.000

134.000

136.132

6260 PRECARIOBELASTING

18.395

18.000

18.000

18.751

6265 TOERISTENBELASTING

24.877

61.000

61.000

52.133

6275 INVORDERING PUBL.HEFFINGEN

98.298

80.900

80.900

76.910

38.681.112

36.159.674

37.284.428

39.126.077

6255 HONDENBELASTING

Totaal Baten PROGRAMMA 13 STORTINGEN

3.871.186

212.797

3.537.421

3.434.198

PROGRAMMA 13 ONTTREKKINGEN

8.308.331

2.236.452

9.815.181

9.738.639

-4.437.145

-2.023.655

-6.277.760

-6.304.441

-40.353.516

-36.101.331

-42.306.190

-43.120.642

PROGRAMMA 13 SALDO RESERVES SALDO PROGRAMMA 13

64

Per saldo is er sprake van een voordeel van circa € 814.000. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn: ALGEMENE UITKERING GEMEENTEFONDS In de begroting 2012 is de junicirculaire 2012 van het gemeentefonds verwerkt. In de jaarrekening komen de resultaten van de september- en decembercirculaire 2012 tot uitdrukking. Deze circulaires resulteren in een voordeel van € 890.000. Van dit bedrag heeft € 630.000 betrekking op het uitkeringsjaar 2012. Dit betreft zowel een mutatie in de uitkeringsfactor als mutaties in de hoogte van de diverse maatstaven. In januari 2013 zijn wij geïnformeerd door ministerie van BZK dat de rijksuitgaven over 2012 lager uitvallen dan werd verwacht. Omdat de rijksuitgaven doorwerken in de algemene uitkering zal dit ook effect hebben op de uitkering over 2012. Op basis van de recentste cijfers is berekend dat het effect voor onze gemeente € 217.000 nadelig zal zijn. Gezien de grootte van het bedrag hebben wij uit voorzichtigheidsoverwegingen ervoor gekozen deze ontwikkeling mee te nemen in de jaarrekening van 2012. Wij wijken hiermee af van de stellige uitspraak van de commissie BBV.” RENTE Het nadeel wordt voornamelijk veroorzaakt door de omslagrente. In 2012 zijn de kapitaallasten lager dan geraamd. Dit komt met name doordat investeringen later en/of goedkoper zijn gerealiseerd. Dit levert een nadeel op van circa € 246.000. Daarnaast is er sprake van een rentevoordeel op de langlopende leningen. In de planning was uitgegaan dat er in het vierde kwartaal van 2012 een langlopende lening werd aangetrokken. Uiteindelijk bleek dit niet noodzakelijk, waardoor deze rentekosten lager zijn (voordeel € 100.000). Per saldo is er hierdoor sprake van een nadeel op de rente van circa € 146.000. ALGEMENE UITGAVEN Het product algemene uitgaven resulteert per saldo in een voordeel van € 4.000. Dit bedrag is opgebouwd uit diverse voor- en nadelen. Er is een voordeel ontstaan binnen het programma dienstverlening door een eenmalige afrekening van automatiseringskosten (€ 70.000) over meerdere jaren. Daarnaast is er een positief saldo op de kostenplaatsen (afdelingen van de gemeente) van € 160.000. Dit is onder andere het gevolg van het niet/later uitvoeren van enkele bedrijfsvoeringprojecten als gevolg van onduidelijkheid omtrent de samenwerking/fusie. Als gevolg van de aanhoudende crisis is de omvang van de dubieuze debiteuren gestegen. Dit resulteert in een incidenteel nadeel van € 34.000. Voorts is voor de afwikkeling van het faillissement van het theater een voorziening (€ 169.000) getroffen. De hogere kosten voor voormalig personeel resulteren in een incidenteel nadeel van € 23.000. Bij resultaatbestemming wordt voorgesteld dit bedrag te onttrekken aan de reserve pensioenen/wachtgelden die hiervoor is bestemd. INVORDERING PUBLIERECHTELIJKE HEFFINGEN De invorderingskosten voor de publiekrechtelijke heffingen zijn lager dan geraamd. Het is moeilijk om hiervan de exacte oorzaak van vast te stellen. Duidelijk is er sprake van een toename van het aantal faillissementen, waardoor invordering niet meer mogelijk is. RESERVES Het voordeel op de reserves is ontstaan als gevolg van de verrekening van de werkelijke kapitaallasten met de kapitaallastennorm. OVERIGE VERSCHILLEN De overige verschillen hebben betrekking op diverse kleinere posten, die niet verder worden toegelicht. TOTAAL

V

890.000

N

146.000

V

4.000

V

40.000

V

27.000

N

1.000

V

814.000

65

3 PARAGRAFEN

66

3.1 LOKALE HEFFINGEN 3.1.1 Inleiding In deze paragraaf lokale heffingen worden alle lokale heffingen uit de verschillende programma’s gegroepeerd en wordt op hoofdlijnen verantwoording afgelegd over de gemeentelijke heffingen in 2012. De gemeentelijke heffingen zijn een belangrijke bron van inkomsten voor de gemeente. Totaal gaat het in deze jaarrekening om een bedrag van circa € 13,3 miljoen. De verdeling - qua grootte van de opbrengst - kan als volgt schematisch worden weergegeven. Totaalbeeld gem eentelijke heffingen w erkelijk 2012

Leges Wabo Overige leges 5% O.Z.B. Parkeerbel. 6% 25% 8% Begraafr. 4% Afvalst.heff 24%

Overige heff. 2% Reclamebelasting 2%

Rioolheffing 22%

Naheffingen 2%

De onroerende-zaakbelastingen (OZB), de riool- en de afvalstoffenheffing worden samen de lokale woonlasten genoemd. Deze drie heffingen zijn in 2012 goed voor 71% van de totale opbrengst van alle gemeentelijke heffingen in Bussum. Deze paragraaf gaat als eerste in op een aantal algemene zaken. Daarna wordt informatie verstrekt over de lastendruk en de gerealiseerde opbrengst per heffing over 2012. Verder wordt ingegaan op de exploitatieresultaten 2012 van de kostendekkende heffingen en de ontwikkeling van de egalisatievoorzieningen. 3.1.2 Algemeen Belastingverordeningen en uitvoeringsregelingen De belastingheffing en –invordering vindt plaats op basis van de elf door de gemeenteraad vastgestelde belastingverordeningen. Naast deze verordeningen geldt ook nog de door de raad vastgestelde kwijtscheldingsregeling 2010. Om tot een goede belastingheffing en –invordering te komen, zijn door ons college diverse uitvoeringsbesluiten genomen. Bijvoorbeeld regels voor automatische incasso, het doen van aangifte en de maximale parkeerduur bij parkeerapparatuur in het centrum.

67

Tariefvoorstellen In de paragraaf lokale heffingen 2012, die onderdeel uitmaakt van de programmabegroting 2012, zijn onder andere de jaarlijkse tariefvoorstellen door ons college aan de raad gedaan. Hierin is tevens rekening gehouden met de uitkomsten van de bezuinigingsoperatie Bloeien door Snoeien. In 2012 heeft dit geleid tot de volgende tariefaanpassingen: Belastingsoort OZB: • eigenaren woningen • eigenaren niet-woningen • gebruikers niet woningen Hondenbelasting e • 1 hond • Iedere volgende hond • kennel

Tarief 2011

Tarief 2012

0,0435% van de WOZ waarde 0,0752% van de WOZ waarde 0,0603% van de WOZ waarde.

0,0484% van de WOZ waarde 0,0630% van de WOZ waarde 0,0538% van de WOZ waarde.

€ 68,04 € 99,48 € 217,--.

€ 71,28 € 112,68 € 290,--.

Toeristenbelasting

€ 0,65 per overnachting.

€ 1,60 per overnachting.

Precariobelasting

Tarieven: + 0,5% t.o.v. 2010.

Tarieven: + 2% t.o.v. 2011.

€ 201,48 per aansluiting € 51,36 per 100 m3, boven 1000 m3.

€ 177,12 per aansluiting € 45,12 per 100 m3, boven 1000 m3.

€ 0,70 per uur

€ 1,-- per uur

€ 0,50 per uur € 44 per tijdsoverschrijding. € 125 per keer € 16,30 per dag.

€ 1,-- per uur € 54 per tijdsoverschrijding € 190 per keer € 17,85 per dag.

Tarieven: + 0,5% t.o.v. 2010.

Tarieven: + 2% t.o.v. 2011.

Rioolheffing: • Eigenaar: • Grootverbruikers Parkeerbelastingen: • Straat-parkeren centrum • Straat-parkeren buiten centrum • Naheffingsaanslag • Wegslepen voertuig • Bewaren voertuig Leges

Naast deze tariefaanpassingen zijn ook nog andere aanpassingen (genoemd onder punt 3 van de paragraaf lokale heffingen bij de begroting 2012) in de verordeningen en de uitvoeringsregelingen verwerkt. Daarna heeft publicatie in de wekelijkse gemeentepagina van het BussumsNieuws plaatsgevonden. Deze aanpassingen hadden onder andere betrekking op het stoppen met uitgifte hondenpenning, het wijzigen van de afkoopfactor onderhoudsrechten begraafplaatsen en aanpassingen van de leges. Wet Arhi Op 3 juli 2007 heeft het college van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland (GS) het Herindelingsontwerp Gooi en Vechtstreek vastgesteld. In verband hiermee heeft GS in de brief van 16 juli 2007 aan de gemeenteraad medegedeeld dat bepaalde nieuwe besluiten vooraf door GS moeten worden goedgekeurd. Hieronder vallen ook de belastingverordeningen. In de laatste maanden van 2011 heeft GS van Noord-Holland de verordeningen afvalstoffenheffing, rechten begraafplaatsen, onroerende-zaakbelastingen, parkeerbelastingen, precariobelasting, reclamebelasting, rioolheffing en toeristenbelasting, die gelden vanaf 1 januari 2012, goedgekeurd.` Nota Reserves en Voorzieningen 2012 De raad heeft in zijn vergadering van 26 juni 2012 de nota Reserves en voorzieningen 2012 vastgesteld. Uit deze nota vloeit onder andere voort dat met ingang van 2012 geen rente meer wordt toegerekend aan de egalisatievoorzieningen.

68

Gecombineerde aanslagen De gecombineerde aanslagbiljetten zijn eind januari 2012 aan de inwoners verzonden. Op het gecombineerde aanslagbiljet komen de onroerende-zaakbelastingen, de afvalstoffenheffing, de rioolheffing, de onderhoudsrechten begraafplaatsen, de reclamebelasting en de hondenbelasting voor. Voor de betaling van de opgelegde (gecombineerde) aanslag kunnen de burgers kiezen voor automatische incasso of acceptgiro. Voor de burgers die gebruik hebben gemaakt van de automatische incasso zijn in 2012 tien (was acht) betaaltermijnen gehanteerd. Is van deze mogelijkheid geen gebruik gemaakt, dan moest in één termijn van zes weken worden betaald. Bezwaar- en beroepschriften In de volgende twee schema’s wordt over het jaar 2012 ingegaan op het aantal bezwaar- en beroepschriften. Ook wordt een relatie gelegd tussen het aantal opgelegde aanslagen en het aantal ingediende bezwaarschriften, het aantal (on)gegrond verklaarde bezwaarschriften en het aantal bezwaarschriften dat nog openstaat per 31 december 2012. Totaal zijn 1.516 bezwaarschriften in 2012 bij de afdeling belastingen ingediend. Dit waren er in 2011: 1.797. Een verlaging dus van circa 15%. Deze verlaging komt met name omdat er in 2012 minder bezwaren tegen de WOZ waarde (301 stuks) zijn ingediend. De verdeling per belastingsoort is als volgt. Bezwaarschriften 2012

Soort heffing

Opgelegde aanslagen

OZB Rioolheffing Afvalst. heffing Hondenbel. Grafrechten Reclamebel. Parkeerbel. Leges WOZ Overig 1)

19.184 16.148 15.185 1.773 2.251 534 5.672 1.429 18.796 235

Totaal

81.207

% gegrond Ingediend % ten opNog open t.o.v. Ongegrond Gegrond aantal zichte van per 31 Verklaard Verklaard aantal bezwaar- aanslagen dec. 2012 ingediende schriften bezwaren 0,3 90,2 61 6 55 0 0,1 73,7 18 5 13 0 1,1 91,9 172 14 158 0 9,3 96,4 165 6 159 0 3,3 86,7 75 10 65 0 18,9 33,7 101 66 34 1 5,1 66,7 288 95 192 1 2,9 88,0 42 2 37 3 3,1 41,5 585 335 243 7 3,8 88,9 9 1 8 0 1.516

1,9

540

964

63,6

12

1) Betreft: Toeristenbelasting; precariobelasting, marktgelden en grootverbruikers rioolheffing.

Alle bezwaarschriften 2012 zijn binnen de wettelijke termijn afgedaan. Normaal gesproken moet een bezwaarschrift binnen zes weken na de dagtekening van het aanslagbiljet worden ingediend en door de gemeente binnen het belastingjaar worden afgehandeld. In sommige gevallen is het mogelijk een bezwaarschrift ook op een later tijdstip in te dienen. Deze situaties kunnen zich voor wat de WOZ betreft bijvoorbeeld voordoen bij woningverkoop (nieuwe eigenaren) of bij erfenissen (erfgenamen). Verder worden gedurende het gehele jaar aanslagen opgelegd. Hierbij kunt u denken aan verhuizingen naar Bussum, de koop van een hond, het opleggen van een naheffingsaanslag bij overschrijden gekochte parkeerduur op straat. Tegen deze aanslagen kan ook een bezwaarschrift (binnen 6 weken) worden ingediend.

69

Van het aantal beroepschriften is de volgende specificatie te maken. Ingediende beroepschriften over de tot en met 2012 opgelegde aanslagen Omschrijving Niet ontvankelijk Ingetrokken Gegrond Ongegrond Compromis Totaal behandeld Nog open ultimo 2012 Totaal aantal ingediend

Rechtbank 1 4 3 10 4 22 16 38

Gerechtshof

Hoge Raad

0 0 0

0 0 0

3.1.3 Kwijtschelding Om een compleet beeld van de gemeentelijke belastingen te geven, besteden wij hieronder aandacht aan de kwijtschelding. In 2012 was het mogelijk van de volgende heffingen kwijtschelding aan te vragen: • afvalstoffenheffing; • hondenbelasting, uitsluitend 50% van het tarief van de eerste hond. Van de andere heffingen kan geen kwijtschelding worden verleend. Dit is geregeld in de Kwijtscheldingsregeling 2010. Om te beoordelen of een aanvrager in aanmerking komt voor kwijtschelding vindt toetsing plaats aan het zogenaamde normbedrag. Dit normbedrag van de kwijtschelding wordt in Bussum (evenals in nagenoeg alle gemeenten) gerelateerd aan 100% van de bijstandsnorm. Het Rijk hanteert voor de rijksbelastingen een norm van 90%. Dit betekent dat een belastingplichtige van de rijksbelastingen minder snel kwijtschelding ontvangt dan van de gemeentelijke belastingen. De hoofdregels voor de uitvoering van de kwijtschelding zijn opgenomen in het door ons vastgestelde Reglement kwijtschelding 2010. Uit dit reglement blijkt onder andere welke termijnen, welke procedures worden gehanteerd en welke instanties bevoegd zijn op het gebied van de kwijtschelding in Bussum. In de jaren 2009 tot en met 2012 zijn de navolgende kwijtscheldingsbedragen betaald: Heffing Afvalstoffenheffing Hondenbelasting Totaal

2009

2010

€ 77.939 € 965 € 78.903

€ 92.682 € 1.038 € 93.720

2011 € 112.271 € 1.204 € 113.475

2012 € 111.925 € 1.309 € 113.234

De verleende kwijtscheldingsbedragen zijn in de jaren 2011 en 2012 duidelijk hoger dan in de jaren daarvoor. De oorzaak hiervan houdt vooral verband met de economische crisis.

70

3.1.4 Lastendruk Bussums beeld 2012 Hieronder geven wij een beeld van de lokale lastendruk in Bussum over 2008 t/m 2012. Omdat de gemeentelijke heffingen van verschillende groepen belastingplichtigen (gebruiker of eigenaar onroerende zaak) worden geheven kan voor een goede vergelijking de lastendruk het beste in een aantal groepen worden verdeeld. In dit overzicht is de gemiddelde opbrengst per meerpersoonshuishouden, per éénpersoonshuishouden en voor een eigenaar/exploitant van een winkel weergegeven. De heffingen die in onderstaand overzicht zijn meegenomen zijn: OZB, riool- en afvalstoffenheffing, omdat op deze wijze een goede landelijke vergelijking mogelijk is en omdat deze lokale heffingen jaarlijks in rekening worden gebracht. Verder bepalen deze drie heffingen voor het grootste deel de gemeentelijke lastendruk.

Meerpersoonshuishouden stijgingspercentage

2008 € 617 -/- 1,9

eigenaar/gebruiker c.q. eigenaar/exploitant 2009 2010 2011 € 619 € 633 € 636 0,3 2,3 0,3

Alleenwonende stijgingspercentage

€ 541 -/- 2,2

€ 527 -/- 2,6

€ 541 2,6

€ 543 0,4

€ 531 -/-2,6

Exploitant winkel stijgingspercentage

€ 609 2

€ 619 1,6

€ 619 0

€ 623 0,6

€ 619 -/-0,6

Lokale woonlasten

2012 € 624 -/-2,2

Noot: De vermelde (stijgings)percentages zijn ten opzichte van het vorige jaar. De mutaties voor de particuliere huishoudens zijn hoofdzakelijk te verklaren door wijzigingen in de tarieven als gevolg van de inflatiecorrectie. Daarnaast hebben tariefverlagingen van de rioolheffing (2012: -/- 12,1%) en van de afvalstoffenheffing (in 2008 en 2009: als gevolg van meevallers in de jaarrekeningen van de Gewest, onderdeel GAD) plaatsgevonden. In 2010 zijn de tarieven voor de afvalstoffenheffing verhoogd met 7,6/5,2%. De exploitant van een winkel betaalt geen afvalstoffenheffing (loopt via containerbedrijf), zodat de gesignaleerde effecten voor de afvalstoffenheffing geen gevolgen hebben voor een exploitant van een winkel.

Schematisch kan deze lastendruk als volgt worden weergegeven:

Lokale lasten 2008 - 2012 Meerp. huish.

Alleenwonende

Exploitant winkel

900 850 800 750 700 650 600 550 500 450 400 2008

2009

2010

2011

2012

71

Uit deze tabellen blijkt dat: • de lokale woonlasten over de afgelopen 5 jaar in totaal als volgt zijn gestegen/gedaald: o voor de meerpersoonshuishoudens een stijging met € 7 (+1,1%); o voor de alleenwonenden een daling met € 10 (-1,8%); o voor de exploitant van een gemiddelde winkel een stijging met € 10 (+1,6%); • de gemiddelde daling van de lokale lasten voor particulieren in 2012 2,2% per meerpersoonshuishouden en 2,6% per alleenwonende bedraagt; • de gemiddelde lokale lasten van een winkel in 2012 met 0,6% ten opzichte van 2011 dalen; • een meerpersoonshuishouden in Bussum gemiddeld de hoogste lokale lastendruk heeft. Dit komt, omdat voor alleenwonenden een lager tarief voor de afvalstoffenheffing geldt en omdat ten behoeve van een bedrijfspand geen afvalstoffenheffing in rekening wordt gebracht (bedrijven zijn zelf verantwoordelijk voor het afvoeren van hun afval en zijn vrij om te kiezen welk bedrijf zij daarvoor inhuren). Landelijk en regionaal beeld 2012 Om u een beeld te geven van de lokale lastendruk in Bussum hebben wij de Bussumse cijfers hierna afgezet tegen de landelijke cijfers en tegen de cijfers van de regiogemeenten. Uit de Coelo atlas 2012 (uitgegeven door het centrum voor onderzoek van de economie van de lagere overheden van de Rijksuniversiteit Groningen) blijkt dat de lastendruk over 2012 in Bussum (€ 624) ongeveer 9,5% onder het landelijk gemiddelde van € 683 ligt. Per heffing kan het volgende worden opgemerkt. De rioolheffing in 2012 is landelijk met gemiddeld 3% (Bussum: verlaagd met 12,1%) gestegen. Verder daalde landelijk de reinigingsheffing (in Bussum is dit de afvalstoffenheffing) voor meerpersoonshuishoudens met gemiddeld 0,9% (Bussum: 0%). Daarnaast stegen de OZB tarieven landelijk: • voor de eigenaren van woningen met gemiddeld 3,7%. (in Bussum: 5,8%). • voor de eigenaren van niet-woningen met gemiddeld 4,1%. (in Bussum: 5,8%). • voor de gebruikers van niet-woningen met gemiddeld 4,1%. (in Bussum: 3,8%). In de Coelo atlas wordt een overzicht van de lastendruk van alle gemeenten in Nederland gegeven. Indien hieruit voor de regiogemeenten de totale gemeentelijke woonlasten (de OZB, het riool- en de reinigingsheffing) voor de meerpersoonshuishoudens (eigenaar/gebruiker) worden ontleend, ontstaat het volgende beeld:

Woonlasten 2012 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200

ge m la nd

ge m

re gi o

er en

W 'm

W ee sp

Na ar de n

ui de n M

La re n

Hu ize n

m H' su

Bu ss um

Bl

ar ic

um

0

Uit deze tabel kan geconcludeerd worden, dat: • de lastendruk in de gemeente Bussum in 2012 9,5% onder het landelijk gemiddelde ligt; • de lastendruk in de gemeente Bussum in 2012 31,9% onder het regionale gemiddelde ligt; • de gemeente Bussum tot de gemeenten in onze regio behoort met de laagste lastendruk; • onze regio een meer dan gemiddelde lastendruk kent.

72

3.1.5 Totaalbeeld opbrengsten 2012 Opbrengsten heffingen Bussum In de onderstaande tabel wordt een totaaloverzicht gegeven van de geraamde en de werkelijke opbrengsten van de Bussumse heffingen in 2012. Ook zijn de door de gemeenteraad vastgestelde aanpassingspercentages voor de tarieven 2012 vermeld.

Soort heffing

Stijgingspercentage 2011 - 2012

Raming

Werkelijke

2012 (incl. begr. wijz.)

opbrengst 2012

€ Verschil

% Verschil

raming werkelijke opbrengst 2012

raming werkelijke opbrengst 2012

Belastingen O.Z.B. Hondenbelasting Toeristenbelasting Precariobelasting Reclamebelasting Naheffingsaanslagen Totaal belastingen

3,8/5,8 div. 246 2 0 23

3.376.800 134.000 61.000 18.000 226.000 273.500 4.089.300

3.383.347 136.132 52.133 18.751 218.484 266.464 4.075.311

6.547 2.132 -8.867 751 -7.516 -7.036 -13.989

0,2 1,6 -14,5 4,2 -3,3 -2,6 -0,3

Rechten Rioolheffing Afvalstoffenheffing Begraafrechten Marktgelden Parkeerbelastingen (incl. vergunningen centrum)

-/- 12,1 0 0 0 43/100

2.859.000 3.210.000 567.000 65.000 1.151.000

2.928.461 3.187.434 476.553 65.918 1.023.007

69.461 -22.566 -90.447 918 -127.993

2,4 -0,7 -16,0 1,4 -11,1

0 0 2

859.500 80.800 574.820 9.367.120

836.230 75.033 575.256 9.167.892

-23.270 -5.767 436 -199.228

-2,7 -7,1 0,1 -2,1

13.456.420

13.243.203

-213.217

-1,6

Leges Leges omgevingsverg. Leges parkeervergunningen Overige leges Totaal rechten/leges TOTAAL HEFFINGEN

In deze tabel wordt onderscheid gemaakt in belastingen, rechten en leges. De totale werkelijke opbrengst van de gemeentelijke heffingen over 2012 is circa € 13,2 miljoen. Dit is ongeveer € 213.200 (1,6%) lager dan de geraamde opbrengst. Dit verschil is onder te verdelen in een nadelig verschil van circa € 14.000 voor de belastingen en een nadeel van € 199.200 voor de leges en de rechten. Met u is afgesproken dat de opbrengst van de belastingen en de overige leges (totaal circa € 13.500 nadeliger dan geraamd) worden aangewend als algemeen dekkingsmiddel. Daarnaast geldt dat de rechten en de leges omgevingsvergunning en de leges parkeervergunningen (totaal een nadeel van circa € 199.800) binnen de 100% kostendekkende exploitatie worden opgevangen door te storten of te onttrekken aan de egalisatievoorzieningen. De grote verschillen zijn als volgt te verklaren: • De hogere opbrengst van € 69.400 bij de rioolheffing is met name een gevolg van de hogere opbrengst van de grootverbruikers (afhankelijk van hoogte waterverbruik). • De lagere opbrengst van de begraafrechten van € 90.400 wordt veroorzaakt doordat het aantal begrafenissen aanzienlijk terugloopt (2009: 194, 2010: 207, 2011: 168 en 2012: 162), waardoor minder eigen graven worden uitgegeven.

73

•

De lagere opbrengst van € 128.000 van de parkeerbelastingen is onder meer te verklaren door een lagere opbrengst bij de automaten op straat van € 115.000 en een lagere opbrengst bij de verkoop van parkeervergunningen in het centrum van € 13.000.

3.1.6 Exploitatieoverzichten kostendekkende heffingen In deze paragraaf is een uittreksel van de exploitatieoverzichten 2012 van de 100% kostendekkende heffingen opgenomen. Onder deze overzichten worden per heffing de belangrijkste verschillen tussen de raming (inclusief de begrotingswijzigingen) en de werkelijkheid in 2012 toegelicht en wordt de stand van de egalisatievoorziening per ultimo 2012 weergegeven. Het gaat om de volgende kostendekkende heffingen: • rioolheffing • afvalstoffenheffing • begraafrechten • marktgelden • parkeerbelastingen • leges omgevingsvergunning Rioolheffing De gemeente Bussum brengt de kosten van het beheren en instandhouden van het rioolstelsel bij de burgers in rekening via de rioolheffing. Het exploitatieoverzicht over 2012 ziet er als volgt uit. UITGAVEN Opleggen aanslagen c.a Vijzelgemaal, gemaal Zwarteweg, pompen en pompputten en overstort Vijverpark Capaciteit (uitvoering) GRP

Kapitaallasten Straatkolken (100%) Bijdrage aan straatreiniging BTW-compensatiefonds Toevoeging aan de egalisatievz i.v.m. exploitatieoverschot Totaal

begroting 2012 58.622

rekening INKOMSTEN 2012 60.087 Opbrengst rioolheffing

41.264

63.584

409.520

316.469

1.800.602 200.466 176.839 500.517

1.791.472 139.003 176.839 271.910

0 3.187.830

Onttrekking aan de egalisatievz. i.v.m. 109.096 het exploitatietekort 2.928.461 Totaal

begroting 2012 2.859.000

rekening 2012 2.928.461

328.830 3.187.830

0 2.928.461

Op een aantal in het exploitatieoverzicht genoemde verschillen wordt hierna nader ingegaan: Voordelen: • Het voordelig verschil van € 93.000 op het onderdeel kosten afdeling Ruimte en het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) wordt met name veroorzaakt, doordat het GRP niet in 2012 kon worden afgerond. Daardoor zijn minder externe advieskosten in 2012 gemaakt. Deze kosten zullen worden doorgeschoven naar 2013. Het ligt in onze bedoeling het nieuwe GRP in de loop van 2013 aan de raad aan te bieden. • De lagere kosten voor de straatkolken (putten in de straat) is te verklaren doordat € 61.000 minder aan het schoonmaken van deze kolken is uitgegeven dan geraamd. • De hogere rioolopbrengsten € 69.400 zijn enerzijds een gevolg van de toename van het aantal aansluitingen en anderzijds een gevolg van het feit dat in 2012 meer rioolopbrengsten van de grootverbruikers zijn ontvangen dan geraamd. De hoogte van de opbrengst van de groep grootverbruikers is vooraf moeilijk in te schatten, omdat deze afhankelijk is van de geloosde hoeveelheid vervuild water (waterverbruik per m3).

74

•

Doordat er in 2012 minder rioolinvesteringen dan geraamd zijn geweest, is ook minder BTW betaald. Daardoor zijn de kosten op het onderdeel BTW compensatiefonds lager.

Nadelen • Het nadeel van € 22.300 op de onderdelen: Vijzelgemaal, gemaal Zwarteweg, pompen en pompputten en overstort Vijverpark wordt met name veroorzaakt door hogere energiekosten. De rioolexploitatie 2012 levert een positief resultaat op van circa € 109.100. Dit bedrag wordt toegevoegd aan de egalisatievoorziening riolering. In onderstaande tabel is de ontwikkeling en de stand op 31 december 2012 van deze voorziening weergegeven. Stand 01.01.2012 8.864.400

Mutatie exploitatie 2012 + 109.100

Mutaties buiten de exploitatie in 2012 0

Rente

Stand 31.12.2012

0

8.973.500

Op 2 juli 2009 is door u het Gemeentelijk rioleringsplan 2009-2012 (GRP) vastgesteld. In het meerjarig dekkingsplan, dat onderdeel is van het GRP, is met de hoge stand van de egalisatievoorziening rekening gehouden. Op dit moment is het GRP 2013-2016 in voorbereiding. Daarin wordt meegenomen hoe zal worden omgegaan met de egalisatievoorziening. Afvalstoffenheffing Zoals bekend, haalt de Gewestelijke Afvalstoffendienst (GAD) het huisvuil in de gemeente Bussum (en de regio) op. Het exploitatieoverzicht over 2012 ziet er als volgt uit. UITGAVEN Kwijtschelding Bijdrage aan de G.A.D. 2012 (vergoeding) verpakkingsheffing Opleggen aanslagen en perceptiekosten Kapitaallasten en overige kosten BTW-compensatiefonds Toevoeging aan de egalsiatievz i.v.m. het exploitatie-overschot Totaal

begroting 2012 105.000 3.046.112

0

rekening INKOMSTEN begroting 2012 2012 111.924 Opbrengst afvalstoffenheffing 3.210.000 3.046.112 Voordelige bijdrage GAD (jaarrekening 2010) 492.436 Voordelige bijdrage GAD 1.023 (jaarrekening 2011) 0

48.521

51.582

21.022 487.174

21.022 526.062

0 3.707.829

Onttrekking aan de egalisatievz. i.v.m. 0 exploitatietekort 3.757.725 Totaal

5.393 3.707.829

rekening 2012 3.187.434 0 372.394

197.897 3.757.725

In de begroting 2012 was per saldo rekening gehouden met een onttrekking aan de egalisatievoorziening van circa € 5.300. Uit de jaarstukken 2012 vloeit uiteindelijk een onttrekking aan deze voorziening voort van € 197.900. Dit is totaal een nadelig verschil van circa € 192.500 en is met name te verklaren, omdat: • de GAD meevallers pas in het eerstvolgende belastingjaar in de tarieven kunnen worden verwerkt, terwijl de boekhoudschriften voorschrijven dat de meevaller direct in het jaar van ontvangst moet worden verwerkt. Dit betekent een nadeel van (€ 492.000 min € 372.000) € 120.000. Hierna wordt dit toegelicht; • het hogere bedrag van € 38.800 op de post BTW compensatiefonds is een gevolg van het vorige punt. Over de bijdrage aan de GAD moet de gemeente BTW betalen.

75

Om wat bij het eerste gedachtebolletje is gezegd te verduidelijken, is het volgende schema over de afgelopen 4 jaar (in euro’s) samengesteld: Jaarrekening van de GAD over

2008 2009 2010 2011

Hoogte meevaller jaarrekening GAD (afgerond) 302.000 220.000 492.000 372.000

Verwerkt in jaarrekening van de gemeente 2009 2010 2011 2012

Verwerkt als tariefaanpassing in het begrotingsjaar 2010 2011 2012 2013

Verschil zichtbaar in jaarrekening gemeente t.o.v. vorig jaar - 278.000 - 82.000 + 272.000 - 120.000

Uit dit schema blijkt dat in de begroting 2012 bij de tariefvaststelling voor 2012 de opbrengst met € 492.000 (GAD overschot over 2010) zijn verlaagd. Dit bedrag is niet in de jaarrekening 2012 opgenomen. In deze jaarrekening is namelijk het rekeningoverschot van de GAD over 2011 verwerkt van € 372.000. Dit levert een nadelig verschil op in de jaarrekening 2012 van (€ 492.000 min € 372.000 is) € 120.000. In onderstaande tabel is de ontwikkeling en de stand op 31 december 2012 van de voorziening afvalstoffenheffing weergegeven. Stand 01.01.2012 1.958.700

Mutatie exploitatie 2012 - 197.900

Mutaties buiten de exploitatie in 2012 n.v.t.

Rente

Stand 31.12.2012

0

1.760.800

Het in de tabel genoemde bedrag van € 1.760.800 (31 december 2012) geeft een vertekend beeld. Dit komt – zoals hiervoor ook al is gezegd - omdat de GAD de laatste jaren meevallers (overschotten op de GAD jaarrekening) heeft die aanzienlijk in hoogte verschillen. Deze meevallers kunnen echter pas in het eerstvolgende belastingjaar in de tarieven worden verwerkt, terwijl de boekhoudschriften voorschrijven dat de meevaller direct in het jaar van ontvangst moet worden verwerkt. Hierdoor is de stand van de egalisatievoorziening per 31 december 2012 eigenlijk circa € 372.000 (GAD meevaller over 2011) lager en komt feitelijk uit op € 1.388.800. Begraafrechten De begraafrechten worden geheven om de kosten van de instandhouding van de Bussumse begraafplaatsen te dekken. De exploitatieresultaten over 2012 zijn hieronder weergegeven. UITGAVEN Opleggen aanslagen c.a. Kosten begraafplaats:adm., beheer en begraven

Kapitaallasten

Aula Wijkpost Opslagruimte Toevoeging aan de egalisatievz. i.v.m. het exploitatie-overschot Totaal

begroting rekening INKOMSTEN 2012 2012 23.212 19.106 Opbrengst begraafrechten 528.467

67.009

29.952 5.550 6.850

35.355 696.395

525.344 Op peil brengen voorz. i.v.m. afkoopsom. onder-houd graven (Bestrap 2012-2; blz. 24) 67.009 Onttrekking aan voorziening afkoopsom. onderhoud graven

begroting rekening 2012 2012 567.000 476.553

65.400

65.000

63.995

69.401

0 696.395

46.972 657.926

32.753 6.955 6.759 Onttrekking aan de egalisatievz. i.v.m. het 0 exploitatietekort 657.926 Totaal

76

De exploitatie over 2012 van deze begraafplaatsen levert per saldo een nadelig saldo op van circa € 47.000. Omdat een toevoeging aan de egalisatievoorziening van circa € 35.300 was geraamd, is er een nadelig verschil ten opzichte van de raming van rond € 82.300. Dit verschil is te verklaren, omdat minder begraafrechten (per saldo € 90.500) voor met name eigen graven zijn ontvangen dan geraamd. De belangrijkste oorzaak hiervan is dat in 2011 en 2012 minder begrafenissen hebben plaatsgevonden dan verwacht (2009: 194, 2010: 207, 2011: 168 en 2012: 162). De ontwikkeling en de stand op 31 december 2012 van de egalisatievoorziening ziet er als volgt uit: Stand 01.01.2012 181.000



Rente

Stand 31.12.2012

0

134.000

Marktgelden Het exploitatieresultaat van de weekmarkt over 2012 ziet er als volgt uit. UITGAVEN Vuilafvoer Kosten marktmeester en beheerskosten V&H Bijdrage PR activiteiten Bijdrage toiletvoorziening, kosten water en electriciteit Extra beheerskosten Wilhelminaplantsoen BTW-compensatiefonds Toevoeging aan de egalisatievz. i.v.m. het exploitatie-overschot Totaal

begroting 2012 16.000

rekening INKOMSTEN 2012 7.665 Opbrengst marktgelden

42.367 5.300

35.160 3.260

2.100

3.246

7.500 4.731

9.204 3.010

0 77.998

begroting rekening 2012 2012 65.000 65.918

Onttrekking aan de egalisatievz. i.v.m. het 4.372 exploitatietekort 65.918 Totaal

12.998 77.998

0 65.918

Over 2012 komt de exploitatie van de weekmarkt uit op een voordelig saldo van circa € 4.300. Dit bedrag is eind 2012 gestort in de egalisatievoorziening marktgelden. Het verschil ten opzichte van de raming van circa € 17.300 wordt met name veroorzaakt door lagere kosten voor de vuilafvoer (€ 8.300), door lagere kosten marktmeester en lagere beheerskosten (€ 7.200). De ontwikkeling en de stand op 31 december 2012 van deze egalisatievoorziening marktgelden is als volgt: Stand 01.01.2012 76.600

Mutatie exploitatie 2012 4.300


Rente

Stand 31.12.2012

0

80.900

77

Parkeerbelastingen De parkeerbelastingen zijn belastingen die betaald worden voor het parkeren van een motorvoertuig op een parkeerplaats in het centrumgebied en de winkelstraten van Bussum. De exploitatie van de parkeervoorzieningen op de openbare weg wordt verzorgd door de gemeente. De exploitatie van de parkeergarages Nieuwe Brink, Brediusdam, Westerpark, De Olmen en de garage bij het Gewestkantoor is in handen van de Parkeer BV. Ter dekking van het nadelig exploitatiesaldo van deze parkeergarages verleent de gemeente jaarlijks een subsidie. Hieronder worden de cijfers met betrekking tot de totale parkeerexploitatie over 2012 weergegeven. UITGAVEN

begroting 2012

Parkeergarages (BV en Stichting) Opleggen aanslagen c.a.

351.077 41.206

Parkeerapparatuur

289.859

Parkeercontroleurs Aanmaak en afgifte parkeervergunningen (CIP) BTW-compensatiefonds Toevoeging aan de egalisatievz. i.v.m. het exploitatie-overschot

252.585

Totaal

159.379 29.678

111.586 1.235.370

rekening 2012

INKOMSTEN

begroting 2012

343.197 65.635 Opbrengst parkeerbelastingen 323.947 opbrengst parkeervergunningen (centrum) 252.585 opbrengst parkeer170.124 vergunningen (schil) 29.457 Opbrengst verhuur grond Onttrekking aan de egalisatievz. i.v.m. het 0 exploitatietekort 1.184.945 Totaal

rekening 2012

1.086.000

970.233

65.000

52.774

80.800 3.570

75.033 3.876

0

81.747

1.235.370

1.184.945

Uit het overzicht blijkt het werkelijke tekort op de parkeerexploitatie in Bussum over 2012 circa € 81.000 bedraagt, terwijl een storting van € 111.600 was geraamd. Dit is een verschil van circa € 192.600. De mee- en tegenvallers zijn: Meevallers: Tegenvallers: • De kosten van het opleggen van de aanslagen zijn € 24.400 hoger dan geraamd. • De opbrengst van de parkeervergunningen in het centrum komt € 13.000 lager uit dan geraamd. • De kosten van parkeerapparatuur zijn € 34.100 hoger dan geraamd. • Doordat meer parkeervergunningen zijn uitgegeven (circa € 40.000) zijn de aanmaak- en uitgiftekosten € 10.700 hoger dan geraamd. • Door de automobilisten is in 2012 voor een bedrag circa € 115.000 minder aan parkeerbelasting bij de parkeerautomaten op straat betaald dan geraamd. Daar staat – zoals gezegd - de meevaller van € 40.000 voor de hogere verkoop van parkeervergunningen in het centrum tegenover. De ontwikkeling van de stand op 31 december 2012 van de egalisatievoorziening kan als volgt worden gespecificeerd. Stand 01.01.2012 81.700


Mutaties buiten de exploitatie in 2012 0

Rente

Stand 31.12.2012

0

0

78

Leges omgevingsvergunning Het exploitatieresultaat van het verlenen van de omgevingsvergunningen (Wabo) ziet er voor 2012 als volgt uit. UITGAVEN

begroting rekening INKOMSTEN 2012 2012 92.555 139.038 554.147 524.758 Leges Wabo bouw 114.552 181.316 Leges Wabo overige vergunningen 99.919 82.913 47.044 10.246

Kosten Wabo algemeen Kosten Wabo bouw Wabo overige vergunningen Wabo planafwijking BTW-compensatiefonds Toevoeging aan de egalisatievz. i.v.m. het exploitatieoverschot

begroting rekening 2012 2012 820.000

792.177

39.500

44.053

Onttrekking aan de 0 egalisatievz. i.v.m. het exploitatietekort 48.717 Totaal 908.217 938.271 Totaal 908.217 Het werkelijke nadelig saldo komt over 2012 uit op afgerond € 102.000. Dat is circa € 54.000 hoger dan geraamd. Dit bedrag wordt aan de egalisatievoorziening onttrokken. De mee- en tegenvallers kunnen als volgt worden verklaard: 0

102.041 938.271

Meevallers: • De (ambtelijke) kosten, die betrekking hebben op planafwijking zijn € 17.000 lager dan geraamd, omdat inwoners minder aanvragen hebben gedaan, waarbij zich een planafwijking voordoet. • Doordat er minder grote bouwaanvragen zijn binnengekomen, zijn ook de werkzaamheden die worden uitbesteed minder. Hierdoor is het voordeel op het BTW compensatiefonds van € 37.000 te verklaren. • De ambtelijke kosten die verband met het verlenen van omgevingsvergunningen bouw zijn per saldo € 30.000 lager dan geraamd. Dit is te verklaren doordat er in 2012 minder bouwvergunningen zijn verleend dan geraamd. Deze ontwikkeling doet zich zowel voor bij de vergunningen met een bouwsom onder de € 100.000 als voor vergunningen met een bouwsom boven de € 100.000. Tegenvallers: • De hogere kosten “Wabo algemeen” van € 47.000 zijn met name te verklaren door hogere kosten voor archiefwerkzaamheden (€ 19.000) en hogere kosten voor het functioneel beheer (€ 24.000). • De ambtelijke kosten voor de afgifte van de andere Wabo vergunningen zoals bijvoorbeeld voor sloop en bomen zijn € 67.000 hoger dan geraamd,terwijl de opbrengsten slechts € 5.000 hoger zijn dan geraamd. Dit komt de omgevingsvergunning nog niet zo lang geleden is ingevoerd. Hierdoor waren in 2012 nog geen ervaringsgegevens beschikbaar. Per saldo is er sprake van een nadeel van € 62.000. • Door mindere bouwaanvragen vallen de leges lager uit (€ 28.000). De ontwikkeling van de stand op 31 december 2012 van de egalisatievoorziening kan als volgt worden gespecificeerd. Stand 01.01.2012 455.300

Mutatie exploitatie 2012 -102.000

Mutaties buiten de exploitatie in 2012 0.

Rente

Stand 31.12.2012

0

353.300

In de Perspectiefnota 2012 is gesignaleerd dat er door de bouwcrisis de komende jaren exploitatietekorten met betrekking tot de omgevingsvergunningen zullen ontstaan. De verwachting is dat dit tot gevolg heeft dat de egalisatievoorziening in 2014 negatief zal komen te staan. Om dit te voorkomen heeft de raad in de nota Reserves en voorzieningen 2012 tot een eenmalige storting van € 836.000 in deze egalisatievoorziening besloten. Op basis van de BBV is dit bedrag in een bestemmingsreserve gestort.

79

3.2 WEERSTANDVERMOGEN Inleiding Een weerstandvermogen is nodig om de gemeente in staat te stellen substantiële tegenvallers zelfstandig op te vangen zonder (belangrijke) gevolgen voor het beleid en de bedrijfsvoering. Het weerstandvermogen bestaat uit de relatie tussen de beschikbare en de benodigde weerstandcapaciteit en is van belang bij het bepalen van de financiële positie van de gemeente voor de korte (begroting) en de middellange (meerjarenraming) termijn. In de begroting 2012 is een aantal risico’s benoemd waarvan alleen de nog niet afgedekte risico’s werden gekwantificeerd. Daarmee werd geen beeld gegeven van het totale risico dat de gemeente loopt. Daarom is de opzet van deze paragraaf is voor het eerst bij de begroting 2013 vernieuwd om meer grip op risico’s te krijgen. Deze vernieuwing sluit aan bij de aanbevelingen van onze accountant en de wens van de toezichthoudende provincie om een concretere invulling aan deze paragraaf te geven. De gekozen opzet voor het kwantificeren van risico’s in de begroting 2013 is ook toegepast voor de jaarrekening 2012. Per einde 2012 is beoordeeld of de inschatting van de risico’s voor 2013 wezenlijk zijn veranderd. Indien dat niet zo is, is dezelfde waarde aangehouden per einde 2012. Het totaal daarvan geeft een indicatie van het mogelijke risico dat de gemeente loopt per einde 2012 met een doorkijk naar 2013. Voorgeschreven is dat de gemeente bij de jaarrekening aangeeft wat zij heeft gedaan om risico’s te beheersen. De bovengenoemde aanpak van kwantificeren van risico’s en het opnemen hiervan in de p&c-cyclus heeft een extra focus op de risico’s en de hoogte daarvan bewerkstelligd, waarmee stappen zijn gezet in het beter beheersen daarvan. De op bovenstaande wijze ingeschatte benodigde weerstandcapaciteit voor 2012 wordt in paragraaf 3.2.2 gegeven. Deze wordt afgezet tegen de beschikbare weerstandcapaciteit, die in paragraaf 3.2.1 wordt becijferd. In paragraaf 3.2.3 wordt een oordeel gegeven in welke mate de beschikbare weerstandcapaciteit toereikend is voor de ingeschatte benodigde weerstandcapaciteit. 3.2.1 Beschikbare weerstandcapaciteit Er wordt onderscheid gemaakt tussen structurele en incidentele weerstandcapaciteit. De structurele capaciteit betreft de mate waarin de gemeente structureel financiële middelen vrij kan maken voor het dekken van structurele lasten van tegenvallers. Dat betreft met name de onbenutte belastingcapaciteit. De incidentele weerstandcapaciteit betreft de mate waarin de gemeente incidentele financiële middelen kan vrijmaken voor het dekken van incidentele tegenvallers. In dit verband wordt gedacht aan de inzet van reserves, en met name aan het herbestembaar deel daarvan. De beschikbare weerstandcapaciteit bestaat uit het (herbestembaar deel van het) eigen vermogen, de stille reserves, de onbenutte belastingcapaciteit en de begrotingsruimte. Eigen vermogen Het eigen vermogen is geen fysieke pot met geld waarover de gemeente kan beschikken. Het is opgebouwd uit een aantal balansposten en geeft het verschil weer tussen de activa (bezittingen) en de passiva (schulden). Tot het eigen vermogen behoren alle reserves. In Bussum worden alleen die reserves tot de weerstandcapaciteit gerekend, waarvan de gemeenteraad de bestemming kan veranderen zonder dat dit belangrijk nadelige gevolgen voor de reguliere begroting heeft. Daarom worden de reserves kapitaallasten, btw-compensatiefonds en dekken afschrijvingslasten investeringen maatschappelijk nut niet tot het herbestembaar eigen vermogen gerekend, omdat er bij verandering van die bestemming wel sprake is van nadelige financiële gevolgen. In de onderstaande tabel wordt weergegeven hoe het herbestembaar vermogen zich heeft ontwikkeld:

80

Eigen vermogen (x € 1.000) Algemene reserves Rekeningresultaat Bestemmingsreserves Niet herbestembare reserves Totaal (her)bestembaar eigen vermogen

Rekening Begroting 2011 2012 8.816 7.826 4.445 0 33.519 32.020 -18.063 -16.323 € 28.717 € 23.523

Rekening 2012 8.596 1.742 33.579 -18.280 € 25.637

Het herbestembaar eigen vermogen neemt af van € 28,7 miljoen per einde 2011 naar circa € 25,6 miljoen per einde 2012. Voor meer informatie over de samenstelling en hoogte hiervan wordt verwezen naar het overzicht reserves en voorzieningen in deze jaarrekening. Stille reserves Stille reserves zijn gronden, gebouwen en overige objecten (bijvoorbeeld kunstwerken) waarvan de marktwaarde ofwel de potentiële verkoopwaarde hoger is dan waarvoor deze in de boeken staan. Er is een start gemaakt om meer inzicht te krijgen in de aard en omvang van onze stille reserves. Op dit moment geeft dit geen concreet/kwantificeerbaar beeld. De stille reserves zijn daarom voor de bepaling van de grootte van het eigen vermogen buiten beschouwing gelaten. Onbenutte belastingcapaciteit In Bussum hanteren we voor de berekening van de maximaal onbenutte belastingscapaciteit de regels die worden gesteld als eis voor toelating tot extra ondersteuning door het Rijk op basis van artikel 12 van de Financiële Verhoudingswet (Fv). Uitgangspunt voor toelating in het gemeentefonds is een minimaal te hanteren Ozb-tarief. Voorwaarde voor toelating tot extra financiële ondersteuning is bovendien dat onder andere de riool- en afvalstoffenheffing voor 100% kostendekkend zijn. De onbenutte belastingcapaciteit per einde 2012 wordt berekend op: Soort Ozb

eigenaar woningen gebruiker niet-woningen eigenaar niet-woningen

Woz-waarde 2011

€ € €

5.597.540.000 495.590.000 523.496.000

Totaal onbenutte belastingcapaciteit

Normatief art 12Fv

Tarief Berekening Bussum 2012

0,001374 0,000484 0,001374 0,000538 0,001374 0,000630

€ 4.981.811 € 414.313 € 389.481 € 5.785.605

De gemeente kan extra middelen genereren door belastingen te verhogen en heffingen meer kostendekkend te maken. Daarmee behoort de onbenutte belastingcapaciteit van ongeveer € 5,8 miljoen tot de structureel beschikbare belastingcapaciteit. Bij de begroting 2012 werd deze capaciteit berekend op circa € 6,0 miljoen en bij de jaarstukken 2011 op ongeveer € 4,9 miljoen. Begrotingsruimte Om de ruimte op de begroting te kunnen bepalen moet jaarlijks worden vastgesteld welke voorzieningen wij minimaal moeten aanbieden, en vervolgens moet van alle overige voorzieningen worden bepaald in welke tijdsperiode deze afgestoten kunnen worden. Op die manier is theoretisch de ruimte op de begroting te bepalen, op zowel de korte termijn als op de lange termijn. Dit is een tijdrovende en omslachtige methode. Daarom is het gebruikelijk de begrotingsruimte te bepalen op het niet bestede deel van de in de begroting opgenomen vrije begrotingsruimte en het budget voor onvoorziene uitgaven. In de begroting 2012 werd voor onvoorziene uitgaven en vrije begrotingsruimte in totaal € 145.000 geraamd, net als in 2011 en het jaar daarvoor. In de Bestrap 2012-2 is het restant budget ad € 103.000 vrijgevallen in het resultaat. Dit betekent dat de begrotingsruimte per einde 2012 nihil is.

81

Beschikbare weerstandcapaciteit De totaal incidenteel beschikbare weerstandcapaciteit per einde 2012 bedraagt circa € 25,637 miljoen. Dit bedrag is incidenteel beschikbaar voor het afdekken van de financiële risico’s, die in paragraaf 3.2.2 in beeld worden gebracht. Structureel is ongeveer € 5,8 miljoen beschikbaar. Tabel weerstandcapaciteit x € 1.000 Structureel Incidenteel Herbestembaar vermogen 25.637 Onbenutte belastingcapaciteit 5.786 Begrotingsruimte 0 Stille reserves p.m. Beschikbare weerstandcapaciteit € 5.786 € 25.637 Als uitgangspunt wordt genomen dat de incidentele weerstandcapaciteit wordt ingezet voor het opvangen van de benodigde weerstandcapaciteit (waar het gaat om incidentele risico’s, zie paragraaf 3.2.3). Daarnaast wordt er van uitgegaan dat de structurele capaciteit dient voor het opvangen van structurele kosten. Bijvoorbeeld inzet voor het compenseren van rentekosten, die gemoeid zijn met leningen voor het afdekken van tegenvallers op de incidentele risico’s. 3.2.2 Benodigde weerstandcapaciteit De benodigde weerstandcapaciteit betreft alle risico’s en de verwachting in welke mate een risico zich kan voordoen. Door ons wordt als benadering gehanteerd (wat gebruikelijk is) dat een risico een kans op het optreden van een gebeurtenis is, die een bepaald gevolg heeft. De gevolgen van dergelijke gebeurtenissen kunnen zeer divers zijn, bijvoorbeeld: operationeel, juridisch, veiligheid, milieu, financieel, enz. Het volledig in beeld brengen en kwantificeren van risico´s is een complex en tijdrovend proces. Naar mate wij meer risico’s (beter) kunnen kwantificeren zullen wij op de langere termijn een steeds beter onderbouwde beoordeling van de benodigde weerstandcapaciteit kunnen maken. Met de jaarrekening 2012 hebben wij een vervolgstap gemaakt met het volledig kwantificeren van risico’s na de eerste opzet daarvan in de begroting 2013. De focus is daarbij gelegd op het inschatten en kwantificeren van risico’s die van belangrijk financiële invloed kunnen zijn per einde 2012 met een doorkijk naar 2013. Deze risico’s zijn beschreven in paragraaf 3.2.4. Die risico’s waarvan de verwachting is dat deze zich na 2013 kunnen voordoen, zijn in paragraaf 3.2.5 opgenomen. Risico’s met een geschat financieel risico van minder dan € 100.000, geringe risico’s of risico’s die geen risico meer zijn, worden in paragraaf 3.2.6 vermeld. Om een brug te kunnen slaan tussen de risico’s die zijn benoemd in de begroting 2012 en die van 2013, is er voor gekozen om enkele samengestelde risico’s te splitsen naar de programma’s waar deze onder vallen. Dit betreffen de risico’s ‘Gemeenschappelijke regelingen’ (betreft het Gewest algemeen dat onder programma 1 valt, de Veiligheidsregio dat onder programma 2 valt en de GGD, dat onder programma 8 valt) en ‘Gesubsidieerde instellingen’ (betreft de Bibliotheek en het zwembad die onder programma 7 vallen en het Spant dat onder programma 6 valt). Bovendien zijn enkele risico’s die niet zijn benoemd in de begroting 2012, maar wel in de begroting 2013, ook opgenomen in de jaarrekening 2012. In de onderstaande tabel zijn de financieel betekenende risico’s per einde 2012 beoordeeld op het maximaal financieel risico, het geschat risico per einde 2012 met een doorkijk naar 2013 en de kans dat deze zich in 2013 kan voordoen. Het geschat risico vermenigvuldigt met de kans geeft het mogelijk financieel risico per einde 2012. Een voorbeeld (gearceerd in de tabel): de gemeente heeft voor ongeveer € 2,2 miljoen aan geldleningen verstrekt, waarvan € 1,3 miljoen met een hypothecair onderpand. Omdat deze leningen al lang lopen is de aanname dat er sprake is van een aanzienlijke overwaarde op het onderpand en dus dat er over dat deel geen risico wordt gelopen. Het maximale risico wordt daarmee bepaald op de overige geldleningen van totaal € 0,9 miljoen. Het risico per einde 2012 wordt geschat op één geldlening van (gemiddeld) € 250.000 en de kans dat het risico zich zal voordoen wordt klein geacht. Hieruit volgt een financieel risico per einde 2012 van € 25.000 (€ 250.000 x 10%).

82

Voor de inschatting van de kans dat een risico zich voordoet zijn een beperkt aantal gradaties gehanteerd: • het risico is klein 10% • het risico is matig 25% • het risico is groot 50% • het risico is zeer groot 75% Het resultaat van onderstaande kwantificering van de risico’s geeft een mogelijk totaal financieel risico van ongeveer € 3,0 miljoen per einde 2012. Deze benodigde weerstandcapaciteit wordt in de volgende paragraaf afgezet tegen de beschikbare weerstandcapaciteit. Risico's

Maximaal Geschat Kans Mogelijk financieel financieel voordoen financieel risico risico (%) risico 2013 2013 Kosten reïntegratie werkloze (ex-) werknemers 300 200 50 100 Dienstverlening, realiseren KCC 120 120 50 60 Parkeren Gewest 648 648 75 486 Villa Primair 500 100 50 50 Btw sportterreinen 133 133 50 67 Wet maatschappelijke ondersteuning 600 250 50 125 Wet werk en bijstand 1.025 680 50 340 Grondexploitatie Mob-complex 2.500 500 25 125 Leges Wabo 235 195 75 146 Verstrekte geldleningen (incl. hypotheken) 900 250 10 25 Borgstellingen 32.000 2.000 25 500 Gemeentefonds 5.000 500 75 375 Realiseren bezuinigingen (bloeien door snoeien) 1.900 1.250 50 625 Totaal benodigde weerstandcapaciteit (x € 1.000) € 3.024

3.2.3 Verhouding beschikbare en benodigde weerstandcapaciteit In onderstaande tabel is de beschikbare en benodigde weerstandscapaciteit opgenomen. Benodigde en beschikbare weerstandcapaciteit X € 1.000 Beschikbare incidentele weerstandcapaciteit Benodigde weerstandcapaciteit

Waarde 25.637 3.024

De conclusie is dat de beschikbare weerstandcapaciteit per einde 2012 groter is dan de benodigde weerstandcapaciteit. De weerstandcapaciteit wordt bij deze rekening voor het eerst in een verhoudingscijfer ofwel een ratio uitgedrukt. De ratio is de verhouding van de beschikbare weerstandcapaciteit (paragraaf 3.2.1) en benodigde weerstandcapaciteit (paragraaf 3.2.2). De weergave van een ratio weerstandvermogen is voorgeschreven in het Bbv en geeft een indicatie weer voor de mate waarin de gemeente in staat is om financiële tegenvallers te kunnen opvangen. Het weerstandvermogen per einde 2012 wordt berekend door de beschikbare incidentele weerstandcapaciteit te delen door de benodigde weerstandcapaciteit. Deze ratio wordt berekend door de beschikbare door de benodigde weerstandcapaciteit te delen, zie onderstaande tabel. Berekening ratio weerstandvermogen a. Beschikbare weerstandcapaciteit x € 1.000 b. Benodigde weerstandcapaciteit x € 1.000 Ratio (a delen door b)

Waarde 25.637 3.024 8,5

83

Om de ratio voor het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen maken wij gebruik van onderstaande waarderingstabel die in samenwerking tussen het NAR en de Universiteit Twente is opgesteld. Waardering weerstandvermogen Klasse Ratio Betekenis A > 2,0 Uitstekend B 1,0 tot 2,0 Voldoende Goed C 0,5 - 1,0 Matig D < 0,5 Onvoldoende

De berekende ratio van 8,5 valt in klasse A, Uitstekend. De conclusie is dat de gemeente Bussum per einde 2012 met een doorkijk naar 2013 over een uitstekend weerstandvermogen beschikt. 3.2.4 Beschrijving risico’s per einde 2012 met een doorkijk naar 2013 In deze paragraaf worden de betekenende risico’s beschreven. Per risico wordt het maximaal financieel risico, het per gebeurtenis ingeschatte financieel risico en de kans in procenten dat een gebeurtenis zich kan voordoen, weergegeven. Kosten reïntegratie werkloze (ex-) werknemers De kosten van (ex-)werknemers die nog geen ander werk hebben, kunnen oplopen en vormen een financieel risico. De gemeente is wettelijk verantwoordelijk voor de reïntegratie van werkloze (ex)werknemers. Dit naast het feit dat we als eigenrisicodrager de werkloosheidsuitkeringen al zelf bekostigen. Er wordt gewerkt aan meer en strakker beleid en aan dossiervorming met betrekking tot de reïntegratie van werkloze (ex-)werknemers. Om de kosten te verlagen wordt vroegtijdig, dus voor de ontslagdatum, meer begeleiding ingezet. In 2012 heeft deze specifieke begeleiding zich minimaal voorgedaan. Maximaal financieel risico Geschat financieel risico 2013 Kans op voordoen

€ € %

300.000 200.000 50

Dienstverlening Er wordt hard gewerkt aan een systeem voor zaakgericht werken om op termijn een klantcontactcentrum (KCC) te kunnen realiseren. De toekomstige structurele lasten van het klantcontactcentrum zijn nu nog moeilijk te overzien. In financiële zin blijft er sprake van een risico. De daadwerkelijke vormgeving en inrichting is vooralsnog niet duidelijk, evenals de eventuele formatieve besparing die daarmee behaald kan worden. Maximaal financieel risico Geschat financieel risico 2013 Kans op voordoen

€ € %

120.000 120.000 50

Herontwikkelen Spoorzone Zuid/Parkeren Gewest De aankoop van de parkeergarage Gewest door Parkeer B.V. betreft in totaal 121 parkeerplaatsen. Een deel van dit aantal dient beschikbaar te blijven in verband met de bouw van zevenentwintig appartementen. Op dit moment is nog onzeker of deze appartementen tijdig zullen worden gerealiseerd. Het risico is groot dat Parkeer B.V. ook na 1 juli 2013 het eigendom van deze zevenentwintig parkeerplaatsen houdt en deze niet kostendekkend kan exploiteren. Een aanvullende bijdrage van de gemeente is dan nodig in het exploitatietekort van Parkeer B.V.. Maximaal financieel risico Geschat financieel risico 2013 Kans op voordoen

€ € %

648.000 648.000 75

84

Villa Primair Het raadsvoorstel ‘Uittreden uit Villa Primair’ is na behandeling in de commissie welzijn aangehouden door de toezegging van Villa Primair om met aanvullende informatie te komen. In 2012 hebben het Gemeenschappelijk Orgaan (GO) en Villa Primair overleggen gevoerd over de huidige financiële situatie maar heeft dit nog niet geleid tot wijzigingen. Er wordt nog rekening gehouden met een mogelijke uittreding van de gemeente Bussum uit het gemeenschappelijke regeling openbaar onderwijs en Villa Primair. Maximaal financieel risico Geschat financieel risico 2013 Kans op voordoen

€ € %

500.000 100.000 50

Btw sportterreinen Door onzekerheid over de goedkeuring van de belastingdienst over het toepassen van het btw regiem “gelegenheid geven tot sportbeoefening” is er nog steeds een risico bij de aanleg van sportterreinen. Er is rekening gehouden met lagere kosten aangezien met toepassing van het Sportbesluit de btw kan worden teruggevorderd. De belastingdienst heeft in 2012 nog geen uitsluitsel gegeven. Maximaal financieel risico Geschat financieel risico 2013 Kans op voordoen

€ € %

133.000 133.000 50

Decentralisaties / Regeerakkoord/ Uitbreiding taken/budgetten/kortingen Zoals het Rijk terecht stelt, staan gemeenten dichter bij de inwoners dan het Rijk. Dat is reden voor het verder decentraliseren van rijkstaken naar gemeenten. In tijden van financiële krapte boekt het Rijk graag efficiencykortingen in op het bijbehorende budget dat wordt overgedragen. Het nieuwe regeerakkoord Rutte- Asscher bevat diverse afspraken met (grote) financiële gevolgen: • Participatiewet ( voorheen viel de Wwnv onder deze decentralisatie) • Decentralisatie Awbz• Decentralisatie Jeugdzorg (macrobudget, invoerings- en uitvoeringskosten) Hierdoor neemt het aantal zogenaamde ‘open-einde regelingen’ toe. De bedragen die met deze regelingen gepaard gaan, zijn aanzienlijk, waardoor de risico’s voor gemeenten sterk toenemen. Wmo Het regeerakkoord Rutte- Asscher laat zien dat de transitie van de AWBZ naar de Wmo omvangrijker zal zijn dan eerder was aangekondigd. Ook de kortingen op het bijbehorende budget zijn hoger dan waar eerder sprake van was. De transitie begeleiding is uitgebreid met de persoonlijke verzorging. De totale korting op het budget zal 25% bedragen. Daarnaast is een korting op het budget van Hulp bij het Huishouden (CHT) aangekondigd van 75%. Voor de verstrekking van Hulp bij het Huishouden zal een inkomensgrens gaan gelden. Van de huidige gebruikers heeft ongeveer 40% echter al een laag inkomen. De uitvoering van de Wmo bestaat voor een deel uit ‘open-einde’ regelingen (bijvoorbeeld bij individuele voorzieningen) waarvoor de gemeente een vast budget ontvangt van het Rijk. Het risico van tekorten is daarmee voor de hand liggend. Door bezuinigingen in combinatie met taakverzwaring vanuit AWBZ wordt het financieel risico op de uitvoering Wmo nu en in de toekomst groter. Maximaal financieel risico Geschat financieel risico 2013 Kans op voordoen

€ € %

600.000 250.000 50

Wet werk en bijstand (WWB) De groei van het bijstandsvolume is in sterke mate afhankelijk van de economische crisis en de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. De arbeidsmarkt in Bussum is in 2012 duidelijk verslechterd. De werkloosheid groeit snel. Er ontstaan weinig nieuwe banen. In 2012 was er in Bussum opnieuw sprake van een toegenomen beroep op de bijstand. De rijksbijdrage groeit echter niet mee met de

85

toenemende lasten en is niet toereikend. Door de negatieve voorspellingen van het Centraal Planbureau voor het jaar 2013 wordt ook voor 2013 rekening gehouden met een toenemend beroep op de bijstand en moeten de gekwantificeerde risico’s in de programmabegroting 2013 onverkort gehandhaafd blijven. Maximaal financieel risico Geschat financieel risico 2013 Kans op voordoen

€ € %

1.025.000 680.000 50

Herontwikkelen Mob-complex (grondexploitatie) Bij de herontwikkeling van dit project geldt er voor het jaar 2012 een risico. Dit risico heeft zich echter niet voorgedaan. De gemeente koopt het terrein aan van Dienst Landelijk Gebied (DLG). De verwachting was dat deze aankoop in 2012 zou worden afgerond. Dit wordt door omstandigheden echter 2013. De door de gemeente gemaakte en te maken kosten worden gedekt uit de grondopbrengsten van de herontwikkeling van dit project. De marktpartij die het terrein herontwikkelt, betaalt deze kosten. Wanneer de marktpartij zich zou terugtrekken, ontstaat er voor de gemeente een financieel risico op rentekosten van de aankoop van het terrein. Dit risico wordt als volgt gekwantificeerd: Maximaal financieel risico Geschat financieel risico 2013 Kans op voordoen

€ € %

2.500.000 500.000 25

Leges wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) Als gevolg van de uitbreiding van vergunningsvrij bouwen en de economische crisis daalt het aantal vergunningsaanvragen, vooral voor grote projecten (>100.000,-). Dit vormt voor de legesopbrengst een risico. De Waboleges zijn ondanks ingrepen op het werkproces niet meer kostendekkend. De legesinkomsten uit de grote projecten dekken normaal gesproken de tekorten op de legesinkomsten uit de overige Wabovergunningen. Het aantal aanvragen voor kleine vergunningen (<100.000,-) daalt, in tegenstelling tot het landelijk beeld, in Bussum minder. Maximaal financieel risico Geschat financieel risico 2013 Kans op voordoen

€ € %

235.000 195.000 75

Verstrekte geldleningen Per 31 december 2012 had de gemeente voor een bedrag van € 2,23 miljoen aan geldleningen verstrekt. Hiervan was € 1,3 miljoen verstrekt als hypothecaire geldleningen aan ambtenaren en € 0,9 miljoen aan gesubsidieerde instellingen en onderwijsinstellingen. Het risico dat de gemeente loopt in de hypotheken is beperkt, omdat de waarde van de met hypotheek bezwaarde woningen doorgaans voldoende zal zijn voor het afdekken van de nog af te lossen (restant)hypotheek. Het risico van de gemeente op de resterende geldleningen aan instanties, deelnemingen in gemeenschappelijke regelingen en de afwikkeling van Pc-privé en het Fietsplan ambtenaren wordt ook als beperkt ingeschat. In totaal wordt in 2012 de kans dat een gebeurtenis zich voordoet klein geacht. Maximaal financieel risico Geschat financieel risico 2013 Kans op voordoen

€ € %

900.000 250.000 10

Borgstellingen De gemeente staat garant voor de rente en aflossing van geldleningen. Begin 2012 betrof dat 52 leningen met een nominaal totaalbedrag van ongeveer € 143,0 miljoen, waar nog een restantbedrag van € 116,9 miljoen van openstond. Per einde 2012 betreft dit 54 leningen met een nog openstaand bedrag van ongeveer € 126,8 miljoen. Van dit laatste bedrag heeft de gemeente Bussum per einde 2012 voor ongeveer € 95,3 miljoen gegarandeerd, waarvan ruim € 73.1 miljoen (26 leningen) aan

86

woningbouwcorporaties. Daarvan is een beperkt aantal leningen niet via het waarborgfonds verstrekt. Het risico op deze leningen is daardoor hoger. Van belang hierbij is hoe de betreffende woningbouwcorporaties er voor staan. Dat wordt door de toezichthouder, het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV), gemonitord. De informatie van het CFV hierover per einde 2012 geeft aan dat alle in Bussum werkende woningcorporaties een continuïteitsbeoordeling A1 (hoogste waardering) of A2 (1x) en een solvabiliteitsbeoordeling voldoende (hoogste waardering) hebben. Met het oordeel over de solvabiliteit stelt het CFV vast in welke mate de corporatie op basis van voorzetting van het beheer op balansdatum haar verplichtingen kan nakomen. Gezien het oordeel van het CFV kan het risico op deze leningen als klein worden aangemerkt. Voor de beoordeling van het risico is ook van belang of er sprake is van een onderpand, bijvoorbeeld onroerend goed. Dat is bij een groot aantal van deze leningen het geval. De overige gegarandeerde geldleningen betreffen vrijwel alle garanties van leningen voor maatschappelijke voorzieningen (bejaardenhuizen, zwembad etc.). Ook hier is in de meeste gevallen sprake van een onderpand. Alles bijeen wordt het maximaal financieel risico per einde 2012 op ongeveer € 32 miljoen geschat en het geschat risico met een doorkijk naar 2013 op een gemiddelde geldlening van circa € 2 miljoen. En de kans dat de gemeente op een borgstelling wordt aangesproken (risico) wordt per einde 2012 onveranderd als matig ingeschat, ofwel op 25%. Maximaal financieel risico Geschat financieel risico 2013 Kans op voordoen

€ 32.000.000 € 2.000.000 % 25

Gemeentefonds Vanaf 2012 is de normeringsystematiek (“samen de trap op, samen de trap af”) in werking getreden, waardoor de medeoverheden evenredig meedelen in ontwikkelingen die zich voordoen op de Rijksbegroting. Dit betekent dat bezuinigingen bij het Rijk ook gevolgen hebben voor de uitkering die gemeenten ontvangen. Het afgelopen jaar zijn er door het Rijk middels het Regeerakkoord (Rutte 2) nieuwe bezuinigingen aangekondigd. Een deel van deze bezuinigingen wordt doorgevoerd via de algemene uitkering. Vanaf 2015 daalt het gemeentefonds hierdoor. Gezien deze nieuwe bezuinigingen en de onzekerheden die hiermee gepaard gaan, stijgt het risico op termijn. Maximaal financieel risico Geschat financieel risico 2013 Kans op voordoen

€ € %

5.000.000 500.000 75

Realiseren bezuinigingen (bloeien door snoeien) In de Perspectiefnota 2011 en de begroting 2012 is invulling gegeven aan de bezuinigingsoperatie “Bloeien door snoeien”. Doel is een besparing te realisering van structureel circa € 4,7 miljoen. In 2012 zijn hier de eerste stappen ingezet en gerealiseerd. Er is circa € 2,8 miljoen gerealiseerd en hiermee liggen we op koers. De komende periode (2013-2015) dient nog circa € 1,9 miljoen te worden gerealiseerd. Hiermee liggen we op planning. Het feit dat er nieuwe/extra bezuinigingen de komende periode noodzakelijk zijn, vergroten het risico. Maximaal financieel risico Geschat financieel risico 2013 Kans op voordoen

€ € %

1.300.000 870.000 50

87

3.2.5 Beschrijving risico’s die zich na 2013 kunnen voordoen In deze paragraaf worden die risico’s beschreven, waarvan wordt verwacht dat deze zich na 2013 kunnen voordoen. Gemeenschappelijke regelingen/Veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek De gemeente neemt deel aan een aantal regelingen, waarvan het Gewest Gooi en Vechtstreek en de Regionale Brandweerorganisatie financieel de omvangrijkste zijn. De gemeentelijke bijdragen zijn gebaseerd op de begrotingen van deze gemeenschappelijke regelingen en een afgesproken verdeelsleutel. Mede door de economische crisis is het onduidelijk hoe de gemeentelijke bijdragen aan de regelingen zich zullen ontwikkelen. De gemeentelijke bijdrage aan de Veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek ten behoeve van de brandweer zijn thans voor een belangrijk deel gebaseerd op de bedragen in de begrotingen van de gemeenten van het jaar voor de fusie. Het bestuur van de Veiligheidsregio zal in 2013 een besluit nemen over de kostenverdeling. Bij keuze voor een verdeling alleen op basis van inwonertal zou een meerderheid van de 9 deelnemende gemeenten voordeel ondervinden. Bussum zit bij de minderheid aan nadeelgemeenten. Het risico is groot dat vanaf 2014 € 489.000 per jaar meer zal moeten worden bijgedragen. Wet sociale werkvoorziening (WSW) De risico’s met betrekking tot de uitvoering Wsw konden in 2012 nog gedekt worden uit de resultaten van de Tomingroep. Dat is ook de verwachting voor 2013. Gelet op de contouren van de nieuwe participatiewet nemen de risico’s vanaf 2014 toe door wetswijzigingen en bezuinigingen. Om die het hoofd te bieden heeft het bestuur van het werkvoorzieningschap opdracht gegeven de in 2012 opgestelde businesscase te herijken. 3.2.6 Niet te kwantificeren en/of kleine risico’s In deze paragraaf wordt een beschrijving gegeven van risico’s met een geschat financieel risico van minder dan € 100.000, geringe risico’s of risico’s die geen risico’s meer zijn. Gemeenschappelijke regelingen Gewest algemeen programma 1, veiligheidsregio programma 2, GGD programma 8 De gemeente neemt deel in een aantal regelingen, waarvan het Gewest Gooi en Vechtstreek en de Regionale Brandweerorganisatie financieel de omvangrijkste zijn. De gemeentelijke bijdragen zijn gebaseerd op de begrotingen van deze gemeenschappelijke regelingen en een afgesproken verdeelsleutel. Mede door de economische crisis is het onduidelijk hoe de gemeentelijke bijdragen hieraan zich zullen ontwikkelen. Voor 2012 en navolgende jaren zijn de portefeuillehouders gezondheidszorg overeengekomen om bezuinigingen door te voeren op de GGD. Het streven was door efficiëntie en versoberen van uitvoering 10% te bezuinigen. Voor 2012 is een bezuiniging overeengekomen en gerealiseerd van 5,57% netto. Gesubsidieerde instellingen Door de management buyout van de exploitatie van Theater Spant! in 2011 is het risico in relatie tot de exploitatie van Spant! voor de gemeente weggevallen. Dit risico is door deze buyout bij EMS, zijnde de Exploitatie Maatschappij Spant!, komen te liggen. Het risico ten aanzien van Stichting TCCS, de beheersstichting van het onroerend goed van Spant!, is in 2012 gelijk gebleven. Herontwikkelen Veldweg (grondexploitatie) In het project De Veldweg is de samenwerking met Dudok Wonen in 2012 beëindigd. Dudok Wonen heeft aangegeven dat het project wat hen betreft risicovol is en dat, door de gewijzigde marktomstandigheden, het project niet meer past bij de doelstellingen van de woningcorporatie. In de onderhandeling met Dudok Wonen over de financiële afronding hebben beide partijen hun kosten opgevoerd die ten laste van het project De Veldweg komen. Vanwege de nagenoeg gelijke kosten hebben partijen voorgesteld om het project te verevenen. Beide partijen hebben daarmee hun verlies op het project genomen.

88

Beheersmaatregelen financiële risico’s Bij de Jaarstukken 2011 is een voorziening van € 400.000 gevormd ter dekking van een eventueel verlies. In deze jaarrekening wordt het project beëindigd. Er resteert een boekwaarde van € 250.000, als basis voor een realistische herstart van het project. Terrein voormalig gasbedrijf (grondexploitatie) De sanering is uitgevoerd binnen de bestaande middelen. In het kader van de toekomstige ontwikkelingen kunnen de kosten ruimschoots worden goedgemaakt door de opbrengsten. Wet Hof In het kader van de financiële stabiliteit zijn er Europese begrotingsafspraken. Deze afspraken gaan over het terugdringen van het begrotingstekort en de staatsschuld. Momenteel is een wet in voorbereiding, de Wet houdbaarheid overheidsfinanciën (Wet Hof). Hierin worden de Europese afspraken vertaald naar doelstellingen voor de decentrale overheid met betrekking tot de schuldomvang en het begrotingstekort. Bij een overschrijding kan mogelijk een boete worden opgelegd. De wet impliceert een schuldenrem. Op dit moment is nog niet duidelijk welke gevolgen dit kan hebben. Gedacht moet worden aan een mogelijke inperking van de eigen investeringsmogelijkheden. Overige niet kwantificeerbare risico’s Door de economische crisis kunnen er ook nog andere effecten optreden. Bijvoorbeeld het risico dat leveranciers en/of aannemers niet meer leveren terwijl, zoals gebruikelijk in de branche, wij als gemeente een voorschot hebben betaald. Dit risico is toegenomen, maar niet in te schatten. Daarnaast kan de gemeente ook nog te maken krijgen met rampen. Dat kunnen rampen zijn die te maken hebben met (vlieg)verkeer (ongelukken) maar ook met de dreiging van een epidemie of pandemie. Bij alle rampen zal de gemeente te maken krijgen met extra, mogelijk aanzienlijke, lasten.

89

3.3 PARAGRAAF ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN Inleiding De paragraaf onderhoud kapitaalgoederen heeft betrekking op het onderhoud en beheer van de gemeentelijke bezittingen. Het bespreekt het beleid en uitgaven aan de kapitaalgoederen zoals ze in deze begroting zijn opgenomen. Daarnaast worden ook de geplande activiteiten in 2012 besproken. Wegen Beleidskader Het onderhoud van de wegen is gebaseerd op het in 2010 vastgestelde beheerplan “Wegbeheer 2010-2014 in de gemeente Bussum” en de in het najaar van 2011 uitgevoerde visuele weginspectie. Geplande werkzaamheden en begrote kosten in 2012 In de begroting 2012 was rekening gehouden met de volgende uit te voeren werkzaamheden en begrote kosten: - Bezuiniging 10% € 42.000 - Bijdrage Ceintuurbaan € 73.000 - Onderhoud € 300.000 - Kleine zoutstrooier vervangen € 21.000 Werkelijk uitgevoerde werkzaamheden en werkelijke kosten 2012 In 2012 zijn in werkelijkheid de volgende werkzaamheden uitgevoerd voor de volgende kosten: - Bezuiniging 10% € 42.000 - Bijdrage Ceintuurbaan € 73.000 - Onderhoud € 50.000 - Kleine zoutstrooier vervangen € 0 Verklaring afwijking Aan planmatig onderhoud is € 250.000 minder uitgegeven dan begroot. Een groot deel van het werk is niet uitgevoerd door slechte weersomstandigheden. Van de overgebleven financiële middelen wordt € 25.000 gebruikt om in 2013 het uitgestelde onderhoud aan belijning en markeringen uit te voeren. Dit wordt overgeboekt naar het budget van 2013. Voor de voorziening wegen blijft er in 2012 nog € 225.000 over. Dit bedrag kan worden aangewend voor (achterstallig) onderhoud in de komende jaren. De vervanging van de kleine zoutstrooier is uitgesteld omdat eerst onderzocht of hij nog wel noodzakelijk is Bestuurlijk is besloten de voorziening wegen (restsaldo 2012: € 442.410) vrij te laten vallen. Bij de resultaatbestemming zal worden voorgesteld dit bedrag toe te voegen aan de Reserve reconstructie wegen. Openbare verlichting Beleidskader Het jaarlijkse onderhoud (incl. vervangingen) van de openbare verlichting is gebaseerd op het in 2011 vastgestelde beleid- en beheerplan “Duurzame openbare verlichting 2011-2016”. Geplande werkzaamheden en begrote kosten in 2012 In de begroting 2012 was rekening gehouden met de volgende uit te voeren onderhoudswerkzaamheden en begrote kosten: - Contracten onderhoud en beheer € 32.000 - Incidenteel onderhoud € 110.000 Werkelijk uitgevoerde werkzaamheden en werkelijke kosten 2012 In 2012 zijn in werkelijkheid de volgende onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd tegen de werkelijke kosten: - Contracten onderhoud en beheer € 26.000 - Incidenteel onderhoud € 90.000

90

Verklaring afwijking Deze kosten zijn incidentafhankelijk en lastig te voorspellen. Daarnaast zijn in 2012 veel nieuwe masten geplaatst in de herinrichtingprojecten, waardoor er minder storingen voorkomen. Scholen Beleidskader Het jaarlijkse onderhoud (incl. vervangingen) van schoolgebouwen is gebaseerd op de wet op het primair onderwijs en de wet op het voortgezet onderwijs en de verordening voorzieningen onderwijshuisvesting gemeente Bussum. Op basis van het Integraal Huisvestingsplan (IHP) 2008 en de tweejaarlijkse actualisatie van de ruimtebehoefte gebaseerd op de prognoses wordt in de ruimtebehoefte van het basisonderwijs en voortgezet onderwijs Voor de realisering van het klein onderhoud van de scholen wordt door het college van burgemeester en wethouders jaarlijks een huisvestingsprogramma vastgesteld (jaarplannen). Door middel van incidentele besluiten (deelplannen) worden voorzieningen getroffen buiten het jaarlijkse programma om. Geplande werkzaamheden en begrote kosten in 2012 In de begroting 2012 was rekening gehouden met de volgende uit te voeren onderhoudswerkzaamheden en begrote kosten: - Vergoeding onderhoud buiten € 370.000 Werkelijk uitgevoerde werkzaamheden en werkelijke kosten 2012 In 2012 zijn in werkelijkheid de volgende onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd tegen de werkelijke kosten: - Vergoeding onderhoud buiten € 140.000 Verklaring afwijking De meerjarenonderhoudsplannen geven een beeld van onderhoud over 20 jaar. Er wordt op basis van deze plannen een jaarlijks gemiddelde gestort in de onderhoudsvoorziening en het te verwachten onderhoud uit deze plannen resulteert in een jaarlijks bedrag (de norm). Voorgaande jaren is er minder uitgegeven dan gepland omdat uit technische beoordeling bleek dat het onderhoud opgeschoven kon worden. Dit resulteert nu in een lagere uitgave dan gepland. Daarnaast moet rekening worden gehouden met het feit dat gedurende een jaar aanvragen worden ontvangen met een spoedeisend karakter of onverwachte ontwikkelingen zijn waarop ingespeeld moet worden. Door jaarlijks de norm te storten, is er voldoende gereserveerd voor kosten op het gebied van onderhoud van scholen en gymzalen. Sportvoorzieningen Beleidskader Het jaarlijkse onderhoud (inclusief vervangingen) van de gemeentelijke sportvoorzieningen is gebaseerd op de in 2012 vastgestelde “Sportnota 2012-2016 waarin de verdeling van verantwoordelijkheden tussen gemeente en sportverenigingen is neergelegd. Deze nota is ook de basis voor de planning van renovatie en uitbreiding op sportparken” Het jaarlijkse onderhoud is gebaseerd op meerjarenonderhoudsplannen voor de sportcomplexen. Voor het totale onderhoud aan de complexen is er een voorziening. Geplande werkzaamheden en begrote kosten in 2012 Op basis van het plan was in de begroting 2012 rekening gehouden met de volgende uit te voeren onderhoudswerkzaamheden en begrote kosten: - Dagelijks onderhoud sportvelden e.d. € 132.000 Werkelijk uitgevoerde werkzaamheden en werkelijke kosten 2012 In 2012 zijn in werkelijkheid de volgende onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd tegen de werkelijke kosten: - Dagelijks onderhoud sportvelden e.d € 110.000

91

Verklaring afwijking Het verschil komt voort uit het feit, dat op Sportpark Zuid het dagelijks onderhoud voor een deel niet is uitgevoerd wegens de recente herinrichting van het sportcomplex. Tijdens de werkzaamheden hoefde geen onderhoud te worden uitgevoerd. De onderhoudsvergoeding aan de beheerder van het complex is derhalve naar rato uitgekeerd. Speelvoorzieningen Beleidskader De gemeentelijke inzet op beheer, onderhoud en uitbreiding van speelplaatsen is neergelegd in het speelplaatsenbeleidsplan 2005-2014. Geplande werkzaamheden en begrote kosten in 2012 Op basis van het plan was in de begroting 2012 rekening gehouden met de volgende uit te voeren onderhoudswerkzaamheden en begrote kosten: - Onderhoud en beheer speelplaatsen € 183.000 Werkelijk uitgevoerde werkzaamheden en werkelijke kosten 2012 In 2012 zijn in werkelijkheid de volgende onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd tegen de werkelijke kosten: - Onderhoud en beheer speelplaatsen € 171.000 Verklaring afwijking Het beperkte verschil wordt veroorzaakt doordat het niet nodig is gebleken om zand en de boomschors onder de speeltoestellen te vervangen Riolering (incl. water) Beleidskader Het jaarlijkse onderhoud (incl. vervangingen) van de riolering is gebaseerd op het in 2009 vastgestelde “Gemeentelijk Rioleringsplan” (GRP). Geplande werkzaamheden en begrote kosten in 2012 Op basis van het plan was in de begroting 2012 rekening gehouden met de volgende uit te voeren onderhoudswerkzaamheden en begrote kosten: - Inspectie en schoonmaken riolering € 21.000 - Legen kolken € 81.000 Werkelijk uitgevoerde werkzaamheden en werkelijke kosten 2012 In 2012 zijn in werkelijkheid de volgende onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd tegen de werkelijke kosten: - Inspectie en schoonmaken riolering € 1.000 - Legen kolken € 19.000 Verklaring afwijking In 2012 heeft er nagenoeg geen reiniging en inspectie plaats gevonden van riolen en kolken. Hierdoor zijn de kosten lager uitgevallen dan geraamd.

Groenvoorzieningen Beleidskader Het jaarlijkse onderhoud van de groenvoorzieningen is gebaseerd op het in 2005 vastgestelde beleidsplan ‘Groennota’. Geplande werkzaamheden en begrote kosten in 2012 Op basis van het plan was in de begroting 2012 rekening gehouden met de volgende uit te voeren onderhoudswerkzaamheden en begrote kosten: - Kom van Biegel € 2.500 - Bloembollen bijenlint € 10.000 - Diverse kleine projecten € 6.000

92

Werkelijk uitgevoerde werkzaamheden en werkelijke kosten 2012 In 2012 zijn in werkelijkheid de volgende onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd tegen de werkelijke kosten: - Kom van Biegel € 2.500 - Bloembollen bijenlint € 10.000 - Kleine projecten als: Vijverpark bij pomphuis, Fietsenstalling bij Spant!, Koekkoeklaan, Huizerweg middengeleiders rotonde Groot Hertoginnelaan, Voormeulenweg, Bilderdijkpark (2 plantvakken) € 6.000 Gemeentelijke huisvesting Het onderhoud aan de gebouwen is in 2012 zoveel mogelijk planmatig uitgevoerd. In 2012 is onderzoek gedaan naar een nieuw beheerprogramma voor het onderhoud van de gemeentelijke eigendommen. In 2013 zal hieruit een vernieuwd meerjaren onderhoudsplan worden opgesteld. Tevens zal de financieringsstructuur hierop worden aangepast, zodat we een nauwkeuriger beeld hebben van de relatie tussen de kosten en baten.

93

3.4 FINANCIERING Inleiding Deze paragraaf biedt inzicht in de financieringsfunctie van de gemeente. Deze functie betreft alle activiteiten die te maken hebben met het verwerven en beheren van de financiële middelen door de gemeente. Voor de uitvoering van de gemeentelijke taken is het van groot belang te kunnen beschikken over voldoende financiële middelen. De gemeente Bussum doet veel investeringen, maar heeft hiervoor te weinig eigen geld op de bank. Dit wordt ook wel een financieringstekort genoemd. In 2012 had de gemeente een financieringstekort en om toch te kunnen investeren heeft de gemeente geld geleend. Afhankelijk van de ruimte onder de kasgeldlimiet is dit gebeurt met korte en/of lange geldleningen. Aan het aantrekken van geldleningen zijn (rente)risico`s verbonden. De paragraaf Financiering geeft inzicht in deze risico`s en geeft aan in hoeverre de gemeente voldoet aan de regels die in de Wet Financiering Decentrale Overheden (Fido) zijn gesteld. Het is daarnaast belangrijk om te weten dat het hier niet zoals bij de programma`s over baten en lasten gaat, maar over kasgeld. Het betreft hier dus de werkelijke uitgaven en inkomsten. Financieringsbeleid en rentevisie Het financieringsbeleid is gericht op: • Het voorzien in de financieringsbehoefte van de gemeente op korte en lange termijn. • Het verzorgen van financiering voor instellingen waarvan de activiteiten worden gerekend tot de publieke taak van de gemeente. • Het beheersen van risico’s die met deze transacties verbonden zijn, met name renterisico’s en kredietrisico’s. Op de gelden kapitaalmarkten is het in 2012 nog erg onrustig geweest. Voor de renteontwikkeling in Nederland heeft dit geresulteerd in een steeds dalende rente op korte en langlopende leningen. Opgenomen langlopende geldleningen In de begroting van 2012 werd er verwacht een langlopende lening aan te trekken van € 20 miljoen. In maart 2012 is er een langlopende lening aangetrokken van € 5 miljoen voor 20 jaar tegen een rentepercentage van 3,39%. Het aantrekken van de overige langlopende geldlening zal waarschijnlijk begin 2013 plaatsvinden. Dat de hoogte van de aangetrokken lening lager is uitgevallen heeft te maken met vertraagde projecten en een groter aandeel kortlopende leningen. Het totale bedrag aan aflossingen van 2012 kwam uit op € 3.208.533. Per 31 december 2012 bedraagt de restschuld van de langlopende geldleningen € 40.443.964. Verstrekte geldleningen Per 31 december 2012 had de gemeente voor een bedrag van € 2.226.250 aan geldleningen verstrekt. Hiervan was € 1.297.200 verstrekt met als doel hypothecaire geldleningen aan ambtenaren en € 929.050 aan gesubsidieerde instellingen en onderwijsinstellingen. Sinds 1 januari 2009 mogen gemeenten geen (hypothecaire) geldleningen meer verstrekken aan ambtenaren. Dit betekent dat op het verstrekte bedrag van € 1.297.200 alleen nog maar wordt afgelost. Het risico dat een gemeente kan lopen op uitgezette gelden en leningen die zij aan derden verstrekt wordt het kredietrisico genoemd. De gemeente heeft geen uitgezette gelden en de verstrekte (hypothecaire) geldleningen lopen af. Het kredietrisico dat de gemeente Bussum loopt is hierdoor als laag aan te merken. Financieringsresultaat Het saldo van de financieringsfunctie wordt bepaald door de totale rentelasten en de intern toegerekende rente. In 2012 komt het renteresultaat uit op € 4.342.311. Het lager uitvallen van de rente op langlopende leningen wordt met name veroorzaakt door het later aangaan van een geldlening. Het verschil in rente op kortlopende leningen komt vooral door de zeer lage rente op korte leningen. Vergeleken met de begroting 2012 is er uiteindelijk minder geïnvesteerd dan verwacht en valt de intern toegerekende rente lager uit. Verder is er vergeleken met 2011 een stijging te zien van de intern toegerekende rente op de activa. Dit is te verklaren door een hogere boekwaarde van de activa vanwege nieuwe investeringen.

94

Financieringsresultaat (bedragen x € 1.000)

Jaarrekening 2011

Rente opgenomen langlopende geldleningen Rente kortlopende geldleningen Totaal rentelasten Totaal intern toegerekende rente op activa

1.080 292 1.372 5.562

Renteresultaat

4.190

(actuele) Jaarrekening Begroting 2012 2012 1.720 1.620 45 35 1.765 1.655 6.146 5.997 4.381

4.342

Risicobeheer Aan het aantrekken en verstrekken van geldleningen zijn (rente)risico’s verbonden. Dit onderdeel geeft een samenvatting van het risicoprofiel van de gemeente. Onder risico’s worden verstaan zowel renterisico’s (schuld voor lange en korte termijn) als kredietrisico’s, koersrisico’s, liquiditeitsrisico’s en valutarisico’s, voor zover van toepassing. De Wet Fido stelt minimale eisen aan het beheersen van de renterisico`s, met name door de kasgeldlimiet (schuld korte termijn) en de renterisiconorm (schuld lange termijn). De kasgeldlimiet en de renterisiconorm zijn erop gericht de gevoeligheid voor fluctuaties van de rente te beperken. Gezien de positie van de gemeente zijn de kasgeldlimiet en de renterisiconorm de belangrijkste risico`s. Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet is gericht op het voorkomen van renterisico’s, bijvoorbeeld rentestijging. Dit risico doet zich mogelijk voor bij het aangaan van veel leningen met een korte looptijd (tot 1 jaar). Wanneer de rente dan sterk stijgt, is er het risico dat de gemeente leningen aan moet trekken met een hoge rente. De toegestane norm die de Wet Fido stelt is 8,50% van het totaal van de jaarbegroting bij aanvang van het jaar. De kasgeldlimiet bedroeg voor heel 2012 circa € 5,2 miljoen. De kasgeldlimiet biedt ruimte om snel in te kunnen spelen op wijzigingen in de liquiditeitspositie en het kunnen afsluiten van korte leningen. Deze korte leningen van meestal een maand hebben een zeer lage rente. Door de kasgeldlimiet te benutten heeft de gemeente door het lage rentepercentage veel geld bespaard. In het onderstaande overzicht is te zien dat de kasgeldlimiet een aantal kwartalen is overschreden, maar door op tijd langlopende leningen aan te trekken wordt er voorkomen dat de kasgeldlimiet meer dan twee kwartalen achter elkaar wordt overschreden. Kasgeldlimiet (bedragen x € 1.000) Omvang begroting per 1 januari (=grondslag) 1 Toegestane kasgeldlimiet - in procenten van de grondslag - in bedrag 2 Omvang vlottende korte schuld 3 Vlottende middelen 4 Toets kasgeldlimiet Totaal netto vlottende middelen (3-2) Toegestane kasgeldlimiet Ruimte (4+1)

Begroting 1e 2e 3e 4e 2012 kwartaal kwartaal kwartaal kwartaal 61.821 8,50% 5.255 7.269 1.677

5.255 8.781 1.485

5.255 4.245 1.749

5.255 8.034 1.752

5.255 11.100 1.442

-5.592 5.255 -337

-7.297 5.255 -2.042

-2.495 5.255 2.760

-6.281 5.255 -1.026

-9.658 5.255 -4.403

Renterisiconorm: De Renterisiconorm is gericht op het voorkomen van renterisico’s, bijvoorbeeld rentestijging. Dit risico doet zich mogelijk voor bij langlopende leningen die tegelijk aflopen. Wanneer de rente dan sterk stijgt, is er het risico dat de gemeente leningen aan moet trekken met een hoge rente. In de Wet Fido zijn normen gesteld voor het renterisico op de langlopende leningen. De renterisiconorm houdt in dat een gemeente op een vast percentage van de begroting renterisico mag lopen. De norm bedraagt 20% van de totale begroting bij aanvang van het jaar, hetgeen betekent dat in enig jaar tot 20% van de langlopende leningen mag worden vernieuwd. Uit onderstaand overzicht is af te leiden dat er in 2012 een ruimte was van ruim € 9 miljoen.

95

Renterisiconorm (bedragen x € 1.000) 1 Renteherzieningen 2 Aflossingen 3 (1+2) Renterisico

Jaarrekening 2011

Begroting 2012

Jaarrekening 2012

0 2.019 2.019

0 3.021 3.021

0 3.208 3.208

4a Begrotingstotaal (grondslag 1 jan) 4b Percentage regeling 4 (4ax4b/100) Renterisiconorm

63.381 20% 12.676

61.821 20% 12.364

61.821 20% 12.364

5a (4>3) Ruimte onder renterisiconorm 5b (3>4) Overschrijding renterisiconorm

10.657 0

9.343 0

9.156 0

* De renterisiconorm en ruimte onder de norm wijken af van de begroting in verband met een gewijzigde rekenmethode.

96

3.5 BEDRIJFSVOERING Inleiding Met de term bedrijfsvoering wordt bedoeld de sturing en beheersing van alle primaire en ondersteunende processen in een organisatie. Van dit begrip zijn talrijke definities in omloop. De kern ervan is dat het de aansturing van de organisatie betreft, zoals die onderscheiden kan worden van de feitelijke uitvoering (het daadwerkelijk maken van producten en het verlenen van diensten) en van het bepalen van beleid (keuzes maken over wat wel en wat niet te doen). De term bedrijfsvoering betekent in deze omschrijving hetzelfde als control. Voor het verwezenlijken van de programma’s uit de begroting is het essentieel te beschikken over een goede bedrijfsvoering. Het is de functie van de paragraaf bedrijfsvoering om de gemeenteraad hier inzicht in te geven. 3.5.1 Organisatie en personeel Vanaf 2011 staat de bedrijfsvoering voor een groot deel in het teken van de bezuinigingen. Tot 1 januari 2016 zal de formatie met circa 8,2% moeten afnemen. Dit is een beoogde formatiereductie van 27,67 fte. Het uitgangspunt is dat medewerkers binnen de organisatie of elders aan het werk blijven door een inspanningsverplichting van zowel de organisatie als de medewerkers zelf. Daarnaast wordt optimaal gebruik gemaakt van natuurlijk verloop. Eind 2012 is de formatie afgenomen met 16,92 fte. Hiermee liggen we goed op schema. Het realiseren van de formatiereductie vraagt om investeren in mensen. Dit kost tijd en geld. Voor 2012 was hiervoor vanuit de reserve Bloeien door snoeien € 100.000 beschikbaar. De gemaakt kosten zijn binnen dit budget gebleven. Om medewerkers die ander werk willen of moeten zoeken, optimaal te begeleiden en ondersteunen in het zoeken naar ander werk, is in 2012 het mobiliteitsbeleid vastgesteld. Dit beleid draagt bij aan de noodzaak, wens om medewerkers actief te houden op de arbeidsmarkt en past bij de landelijke CAOafspraak waarin diverse verplichtingen zijn opgenomen met als doelstelling mensen te begeleiden van werk naar werk. In 2012 zijn achttien medewerkers intern doorgestroomd. Dit betekent een doorstroomcijfer van 6,7% wat een flinke stijging is ten opzichte van 2011 toen het doorstroomcijfer op 1,8% lag. Vitale organisatie We willen een vitale organisatie zijn waarin iedereen met betrokkenheid zijn of haar prestaties levert. Om dit te ondersteunen zijn de nodige maatregelen genomen om het verzuim te beheersen. Nadat het verzuimpercentage van de gemeente Bussum in de afgelopen jaren is gedaald, kende het in 2012 weer een lichte stijging. Het verzuim is in 2012 vastgesteld op 3,9%. Het streefcijfer van 3,3% is daarmee niet gehaald. Een verklaring kan worden gevonden in een stijging van het aantal zware en langdurige ziektegevallen. Verzuimbeheersing blijft daarmee een belangrijk aandachtspunt en het behoudt de prioriteit. De verzuimtargets zijn gebaseerd op de Verbaannorm en vastgesteld tot oktober 2013. Elk jaar bezien we opnieuw of de gestelde norm nog passend is of dat deze eventueel moet worden bijgesteld. Wij hebben er vertrouwen in dat we deze ambities om het verzuim te beheersen kunnen realiseren. In de onderstaande tabel is het verzuimverloop in beeld gebracht. Tabel: Verzuimcijfers gemeente Bussum

Jaar 2008 2009 2010 2011 2012

Verzuimpercentage 7 5,1 4,4 3,0 3,9

In 2012 hebben we een Preventief medisch onderzoek (PMO) uitgevoerd. De conclusies van het PMO bieden handvaten voor de verbeteracties die we willen uitvoeren. Niet alleen ter preventie van beroepsziektes en arbeidsgebonden aandoeningen, maar ook ter bevordering van de gezondheid en verbetering van het functioneren en de inzetbaarheid van medewerkers.

97

Per verbeterpunt zijn acties benoemd welke ook zijn afgestemd met de ondernemingraad. Deze verbeterpunten worden opgepakt in de projecten Bussum Vitaal en Flexibel Werken. Medewerkerstevredenheidsonderzoek In 2012 was een nieuw medewerkertevredenheidsonderzoek (MTO) gepland. In 2012 waren we echter nog bezig met het uitvoeren van het verbeterplan Riscio Evaluatie en Inventarisatie (RI&E) waarbij organisatierisico’s en verbeterpunten daarvoor in kaart zijn gebracht. Daarnaast werd, zoals hierboven aangegeven, het PMO uitgevoerd en zijn verbeterpunten opgesteld. We vinden het belangrijk dat met verkregen onderzoeksuitslagen ook daadwerkelijk wat wordt gedaan. We zijn van mening dat aan dit uitgangpunt niet kon worden voldaan met het uitvoeren van een MTO voordat de verbeteracties uit het PMO en de RI&E zijn ingezet. Om die reden is het MTO verschoven naar 2013 zodat we dan ook direct kunnen meten of de ingezette acties ook de gewenste effecten hebben. Ontwikkeling en ontplooiing In de Bussumse school worden 31 trainingen aangeboden die een professioneel loopbaanbeleid ondersteunen. Een nieuwe training die in 2012 is toegevoegd aan het aanbod is De Begripscode, een manier om effectiever met anderen om te gaan door effectiever te communiceren. Omdat wij steeds meer werken met het zaaksysteem wordt in de Bussumse school op dit gebied inmiddels een ‘knoppencursus’ en een workshop zaakgericht werken aangeboden. Omdat we een betrekkelijk kleine gemeente zijn, wordt op het gebied van opleiding en training ook de samenwerking in de regio opgezocht. Zo is het mogelijk om op het gebied van het inkopen van opleidingen voordeel te behalen. Aan de trainingen hebben dan ook twaalf externe medewerkers deelgenomen. Strategisch HRM-beleid In 2012 wilden we het HRM-beleid verder ontwikkelen en daarbij onderwerpen als aanpassing van de beloningssystematiek en het project competentiemanagement meenemen. In 2012 werd duidelijk dat de Cao partijen willen komen tot een aantrekkelijke Cao voor de sector gemeenten, waarvoor zij onder andere het project ‘Cao van de toekomst’ hebben opgestart. Binnen dit project werd onder andere aandacht besteed aan het onderwerp ‘beloning’. Om te voorkomen dat Bussum aanpassingen in de beloningssystematiek invoert die vervolgens niet stroken met de Cao ontwikkelingen, is het actualiseren van beloningsbeleid daarom niet in 2012 opgepakt. Om competentiemanagement op een gedegen manier en met draagvlak in te voeren, is er inzet vanuit de gehele organisatie nodig. Gezien de organisatiebrede zaken die in 2012 aandacht en inzet vroegen van directie, leiding en medewerkers, was het daarom niet haalbaar om competentiemanagement in 2012 in te voeren. In 2013 wordt gekeken welke verdere ontwikkeling nodig zijn om te komen tot een modern HRM-beleid en welke vorm van competentiemanagement daarbij passend is. Het Nieuwe Werken wordt Flexibel Werken Begin 2012 is het advies over de wijze waarop Het Nieuwe Werken binnen de gemeente Bussum kan worden vormgegeven afgestemd met het college, het directieteam (DT) en het management team (MT) en is gestart met het maken van een programmaplan met de werktitel ‘Samen Slimmer Werken’. Gaandeweg het jaar bleek dat er op het gebied van het aantal werkplekken een uitdaging ligt en dat er op managementniveau te weinig draagvlak was voor een dusdanig groot programma zonder ‘stip op de horizon’. Uiteindelijk is in september 2012 besloten om over te gaan tot een compact en overzichtelijk project met als doelstelling het invoeren van een flexibele manier van werken. In december 2012 is de startnotitie vastgesteld van het project Flexibel Werken. Uitgangspunt daarbij is dat er een integrale aanpak op de onderdelen mentale, virtuele en fysieke omgeving van belang is. We willen flexibel werken invoeren door de organisatie te leren om op een andere manier te denken, te kijken naar welke werkvorm en werkwijze past bij de taak en de persoon, (nog meer) te sturen op resultaat in plaats van aanwezigheid en werkrelaties aan te gaan die gebaseerd zijn op vertrouwen, verbondenheid en verantwoordelijkheid. En dit alles met een optimale inzet van informatietechnologie.

98

Ontwikkelingen in regionale samenwerking Salarisadministratie In 2010 is door de gemeentesecretarissen van tien gemeenten in de regio, waaronder Bussum, de intentie uitgesproken te komen tot samenwerking op het gebied van salarisadministratie. Op basis van een inventarisatie die door de regionale projectgroep is uitgevoerd, werd voorgesteld te kiezen voor een virtuele vorm van samenwerking. Deze vorm zou met name in de toekomst veel voordelen bieden. Het zou verbetering opleveren in de continuïteit, de kennisontwikkeling van de medewerkers bevorderen en de onderlinge uitwisselbaarheid van de medewerkers van de deelnemende gemeenten verhogen. Op het uiteindelijke voorstel dat samen met onze leverancier Centric tot stand is gekomen, is nog een aantal juridische en inkooptechnische aanpassingen gewenst. De verwachting is dat in 2013 meer duidelijkheid komt over de definitieve invulling van de voorstelde samenwerking op het gebied van salarisadministratie. Regionaal Service centrum Daarnaast is in 2012 gestart met het onderzoek naar de mogelijkheid om te komen tot een Regionaal Service centrum. Daarbij wordt een strakke planning met een hoog tempo gehanteerd. Op dit moment is echter nog niet duidelijk of en in welke vorm een dergelijk centrum gestalte (kan) krijgen. Een groeimodel en een cafetariamodel geven ruimte voor gemeenten om aan te sluiten in hun eigen tempo. Aan de andere kant moet voldoende massa bij de start aanwezig zijn om professioneel, kostenbesparend en efficiënt te kunnen werken. De resultaten van het onderzoek worden naar verwachting in 2013 duidelijk. Dan kunnen de eventuele verder acties en het financiële plaatje ook verder worden ingevuld. Transparantie Inhuur externen Conform het geamendeerde besluit van de Raad wordt in verband met de gewenste transparantie jaarlijks in het programmaverslag gerapporteerd over de inhuur van externen binnen de gemeente Bussum. Het inhuren van externen kan verschillende doeleinden hebben: 1. inhuur tijdelijk personeel 2. inhuur interim management 3. inhuur van onderzoek 4. inhuur van advies De redenen om binnen Bussum externen in te huren zijn: • behoefte aan extra handen, tijdelijk capaciteitsgebrek (openstaande vacatures, ziektevervanging, een piek in de werkzaamheden, herprofilering, zwangerschapsverlof etcetera); • behoefte aan specialistische kennis of vaardigheden (een specialisme dat kortstondig nodig is, of een specialisme dat te kostbaar is voor Bussum om structureel in huis te hebben). In 2012 is er sprake van een stijging van inhuur. Er is (extra) ingehuurd zowel vanwege de behoefte aan extra handen, als vanwege specialistische kennis. Een hoger verzuim en vacatures zijn de belangrijkste oorzaak van de stijging. In enkele gevallen is er ook tijdelijk ingehuurd in verband met de noodzakelijke formatiereductie met ingang van 2013. Tot slot is er in de eerste helft van 2012 in enkele gevallen bewust gekozen een vacature niet direct op te vullen in verband met de ontwikkelingen rondom samenwerking/fusie. Indien noodzakelijk is hiervoor tijdelijk ingehuurd. Per saldo zijn de personele lasten, inclusief inhuur, in 2012 nagenoeg gelijk aan de totaal geraamde lasten. Hoger verzuim zorgt ervoor dat medewerkers minder optimaal inzetbaar zijn en dat er aandacht moet zijn voor de continuïteit van werkprocessen binnen de organisatie. Doordat het verzuim is licht is gestegen, worden collega’s belast met extra, vervangend, werk van hun verzuimde collega. We zien de lichte stijging van het verzuim dan ook terug in de licht verhoogde inhuur van externen. Ook het mogelijk maken van loopbaanoriëntatie, waarbij medewerkers bijvoorbeeld de ruimte krijgen om elders ervaring op te doen, en het uitstromen van medewerkers kan tot gevolg hebben dat werkzaamheden tijdelijk moeten worden opgevangen door het inhuren van tijdelijk personeel. Bijvoorbeeld omdat er een ‘gat’ zit tussen de uren die elders worden gewerkt of het vertrek van een medewerker en het opnieuw opvullen van een vacature. Tussen 2008 en 2011 is de uitstroom gedaald, maar is in 2012 zoals verwacht gestegen. Vanuit de noodzaak om de komende jaren te

99

bezuinigen, en doordat afdelingen efficiënter en slimmer werken, is bij vertrek van medewerkers kritisch gekeken naar de mogelijkheid om vacatures op een andere wijze, bijvoorbeeld voor minder uren, of zelfs niet te structureel in te vullen. Ook is er soms bewust voor gekozen een vacature tijdelijk in te vullen met externe inhuur door een tijdelijke behoefte aan specifieke expertise. De verhoogde uitstroom zien we dan ook terug in de lichte verhoging van externe inhuur. 3.5.2 Dienstverlening Om de dienstverlening te verbeteren is in 2012 verder uitvoering gegeven aan het programma Dienstverlening en het programma Processioneel beter. Hoewel onze dienstverlening aanzienlijk is verbeterd zijn de aangegeven ambities nog niet (volledig) verwezenlijkt. De financiering van deze programma’s is beëindigd per 1 januari 2013. Hierdoor, en door het vertrek van enkele programmaleden is het laatste kwartaal 2012 vooral gebruikt om het beheer van de bestaande processen en het zaaksysteem op orde te brengen. In 2013 volgt een voorstel voor de verdere ontwikkeling van de organisatie en verbetering van de dienstverlening. Ontwikkeling van een Klant Contact Centrum Ondanks de intentie en inspanningen om met de gemeente Naarden een gezamenlijk KCC in te richten, hebben we in 2012 besloten om deze samenwerking niet verder door te zetten. Met name het verschil van inzicht in doel en inrichting lag hieraan ten grondslag. Eind 2012 hebben we besloten een actuele Bussumse visie op dienstverlening op te stellen. Deze visie moet meer richting geven aan de vormgeving van het KCC. Een eerste concept is in 2012 opgesteld. Vooruitlopend op het uiteindelijke KCC en haar één loket gedachte, zijn per 1 oktober 2012 het Centraal informatiepunt (CIP) en het Meldingen Openbare Ruimte (MOR) loket samengevoegd. Werkprocessen zijn op elkaar afgestemd en er is een start gemaakt met de zaakgerichte inrichting van deze processen.

63 64

Procesverbeteringen, digitalisering en vermindering regeldruk Aangezien er in 2012 minder capaciteit beschikbaar was, hebben we in 2012 minder processen kunnen optimaliseren dan gepland. We hebben ervoor gekozen aan aantal grote processen te verbeteren, waar vooral onze inwoners veel profijt van hebben. Er zijn een zestal algemene plaatselijke verordeningen onder de loep genomen, waarvan een viertal vergunningen zijn omgezet in meldingen, waardoor een grote verlaging van de regeldruk heeft plaatsgevonden. De vergunningen en meldingen zijn vervolgens gedigitaliseerd, zodat deze ook digitaal kunnen worden aangevraagd en afgehandeld. Vanaf 2012 is gestart met het omzetten van parkeervergunningen in abonnementen, waardoor inwoners niet meer jaarlijks een vergunning hoeven aan te vragen en wij deze aanvragen niet meer hoeven te verwerken. Daarnaast is het WABO proces verder geoptimaliseerd en is een start gemaakt met de digitalisering van het complexe proces. In november 2012 heeft de commissie bestuur een presentatie vermindering regeldruk gehad, waarbij deze en andere resultaten van de procesoptimalisaties en digitaliseringen zijn benadrukt en toegelicht. Ook raadsleden hebben geïnvesteerd in digitalisering en daarmee in een afname van het papierverbruik. In 2012 is de Raad volledig digitaal gaan werken met een zelf aangeschafte tablet of laptop. Raadsstukken en commissiestukken worden digitaal aangeleverd door de griffie. Gebruik basisregistraties In 2012 zijn steeds meer processen gedigitaliseerd via het zaaksysteem. Het zaaksysteem maakt gebruik van de basisregistraties BAG en GBA. Voor deze processen is de binnengemeentelijke afname gerealiseerd. Andere processen maken ook gebruik van de basisregistraties, maar dit is niet via een centrale voorziening geregeld. In verband met de verminderde beschikbare capaciteit van het programmateam dienstverlening is nog geen uitvoering gegeven aan de realisatie van de beheerorganisatie Basisregistratie. Wel is een planning opgesteld waarbij ook relevante landelijke ontwikkelingen zijn meegenomen. De invoering van de modernisering van de GBA is (landelijk) vertraagd. Volgens de huidige planning zal Bussum in het vierde kwartaal van 2015 aansluiten op de landelijke Basisregistratie Personen. In voorbereiding daarop zijn wij in 2012 aangesloten op het GBA-V full service, waardoor er vanuit één voorziening gegevens worden verstrekt vanuit de gemeente.

100

Ontwikkelen zaaksysteem In 2012 hebben wij in samenwerking met Mintlab geïnvesteerd in slimme formulieren. Door vraagbomen en vraaggeleiding worden overbodige vragen niet getoond. Er zijn op dit moment ongeveer 100 zaaktypen gebouwd. In 2012 zijn vier andere gemeenten het door ons, in samenwerking met Mintlab, ontwikkelde zaaksysteem gaan gebruiken. De externe ontwikkelcapaciteit is hiermee vergroot. Doordat er de tweede helft van 2012 minder capaciteit beschikbaar was en door het beëindigen van het programma Dienstverlening zijn de interne ontwikkelmogelijkheden op dit moment zeer beperkt. Het laatste kwartaal van 2012 is dan ook vooral ingezet op beheer in plaats van op doorontwikkeling. Nieuwe website In 2012 is er onderzoek gedaan naar de gebruiksvriendelijkheid en functionaliteiten van de website. Hiervoor is het burgerpanel ingezet. De belangrijkste conclusie is dat de website voldoet aan de webrichtlijnen en dat de leesbaarheid van informatie aanzienlijk is verbeterd. De website wordt gemiddeld beoordeeld met een zeven. Het vinden en zoeken van informatie op de website wordt als belangrijkste verbeterpunt gezien. In 2012 zijn de richtlijnen voor het gebruik van sociale media opgesteld en uitgedragen. Daarnaast zijn wij actief gebruik gaan maken van Twitter, Yammer en Youtube. 3.5.3 Planning en control Verbijzonderde interne controle Het Jaarplan Verbijzonderde interne controle 2012 is met het management besproken en vastgesteld door het college. In 2012 zijn de volgende onderzoeken uitgevoerd: • financiële rechtmatigheid • centrale kas en overige kassen • afwikkelen tussenrekeningen • administratie verplichtingen • aanbestedingen • publicatie verordeningen • uitvoeren financieringsstatuut • beoordelen Ic in beschreven processen 2012. Met de uitvoering van het jaarplan, dat is afgesloten met een jaarrapportage over 2012, zijn stappen gezet om interne controle te versterken. Door het onderzoeken van bovengenoemde processen heeft interne controle en functiescheiding de nodige aandacht gekregen. Gesignaleerde verbeterpunten zijn vastgelegd als aanbevelingen. Aan een beperkt aantal daarvan is een hoge prioriteit gegeven, waarmee het belang van opvolging wordt benadrukt. De werkwijze om de resultaten van de onderzoeken te rapporteren en de afdoening daarvan te volgen middels de bestraps, zal de interne controle verder versterken. Hiermee is het proces voor de verbijzonderde interne controle cyclisch geworden en wordt de benodigde aandacht hiervoor vastgehouden.

101

3.6 PARAGRAAF VERBONDEN PARTIJEN Inleiding Deze paragraaf geeft een overzicht van de rechtspersonen, waarmee de gemeente een bestuurlijke relatie heeft en waarin zij een financieel belang heeft. Deze rechtspersonen worden de verbonden partijen genoemd. Van een bestuurlijk belang is sprake indien de gemeente rechtstreeks invloed heeft op de besluitvorming binnen de verbonden partij. Een financieel belang is aan de orde als de gemeente financieel kan worden aangesproken wegens het functioneren van de verbonden partij of wanneer de gemeente geld kan kwijtraken bij en faillissement van de verbonden partij. Voorbeelden zijn het aandelenbelang dat de gemeente of een provincie in een vennootschap heeft in een gemeenschappelijk regeling of andere rechtspersoon waar een deel van de activiteit van de gemeente of provincie is belegd. Deze paragraaf is om twee redenen belangrijk voor de gemeenteraad: De verbonden partijen voeren vaak beleid uit dat de gemeente in principe zelf ook kan doen. De gemeente blijft de uiteindelijke verantwoordelijkheid houden voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de programma’s. Er blijft voor de gemeenteraad nog steeds een kaderstellende en controlerende taak over die programma’s. Het budgettaire beslag en de financiële risico’s die de gemeente met de verbonden parijen kan lopen en de daaruit voortvloeiende budgettaire gevolgen. Financiële en bestuurlijke relaties worden aangegaan vanwege het belang dat de gemeente noodzakelijk acht in het uitvoeren van beleid en/of de speciale betekenis die een instelling heeft voor Bussum. Dat laat onverlet dat de vermogensverschaffer en/of subsidieverstrekker i.c. de gemeente mag verwachten dat de betreffende instelling een gezonde financiële positie aanhoudt. Naar aanleiding van het onderzoek van de rekenkamercommissie (“Grip op financiële relaties”) is onder meer afgesproken dat via de P&C cyclus het college de raad informeert over de financiële relaties en met name over de risico's die zich met individuele financiële relaties kunnen voordoen. In deze paragraaf wordt dit per verbonden partij expliciet aangegeven. Periodiek worden afzonderlijke financiële relaties geëvalueerd, met een frequentie passend bij de hoogte van het financiële belang van de relatie conform de geldende termijnen uit het Algemeen Beleidskader. Naam Programma Doel/openbaar belang Partners Bestuurlijk belang

Financieel belang Ontwikkelingen Risico’s Rapportage Naam Programma Doel/openbaar belang

Stadsarchief Naarden, tevens Streekarchief voor Muiden, Bussum en Huizen. 1 Algemeen bestuur Het beheren van alle ‘historische’ archieven ouder dan twintig jaar De gemeenten Huizen, Muiden en Naarden Het college van burgemeester en wethouders wijst één lid en één plaatsvervangend lid aan in de commissie van advies. De commissie komt twee keer per jaar bijeen en dient, desgevraagd of uit eigen beweging, burgemeester en wethouders van de centrumgemeente van advies betreffende de taken van deze gemeente voortvloeiend uit de Gemeenschappelijke Regeling Streekarchief. Burgemeester en wethouders van de centrumgemeente kunnen slechts gemotiveerd afwijken van adviezen van de commissie. In praktijk komt het erop neer dat de inbreng nihil is. Dit heeft ook te maken met het onderwerp. De gemeentelijke bijdrage over 2012 was € 66.000 Geen Beperkt tot financiële inleg Begroting en jaarrekening gemeente Naarden Gewest Gooi en Vechtstreek 1 Algemeen Bestuur, 8 Zorg en welzijn en 10 Natuur en milieu Overlegstructuur en delegatie van gemeentelijke ‘doe-taken’: GAD (afvalstoffen) en GGD (openbare gezondheidszorg)

102

Partners Bestuurlijk belang

Financieel belang Ontwikkelingen

Risico’s Rapportage Naam

Programma Doel/openbaar belang


Financieel belang Ontwikkelingen Risico’s Rapportage Naam Programma Doel/openbaar belang


Financieel belang

De gemeenten Blaricum, Hilversum, Huizen, Laren, Muiden, Naarden, Weesp en Wijdemeren De gemeente heeft rechtstreekse invloed op de besluitvorming. Elke gemeente wordt vertegenwoordigd in het algemeen bestuur via een verdeelsleutel van 10.000 inwoners. Dit is in de gemeenschappelijke regeling geregeld. De gemeentelijke bijdrage voor 2012 aan het Gewest was € 4,3 miljoen. Samenwerkende gemeenten bezuinigen op hun bijdrage aan het Gewest. De mogelijkheden van samenwerking/fusie met Flevoland zijn onderzocht. De resultaten moeten bestuurlijk nog worden vastgesteld. Jeugdzorg wordt vanaf 2014 een gemeentelijke verantwoordelijkheid. De GGD heeft hierbij een belangrijke rol. Verplichte uitgave en als zodanig op te nemen in de gemeentebegroting. Beheersbaarheid kostenontwikkeling vraagt constant aandacht. Begroting en jaarrekening. Veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek (Operationele onderdelen: regionale brandweer Gooi en Vechtstreek en gemeentelijke bevolkingszorg Gooi en Vechtstreek) 2 Openbare orde en veiligheid De veiligheidsregio heeft tot doel door samenwerking doelmatig georganiseerde en gecoördineerde preventieve en repressieve brandbestrijding en hulpverlening bij ongevallen en rampen in het verzorgingsgebied te verzorgen De gemeenten Blaricum, Hilversum, Huizen, Laren, Muiden, Naarden, Weesp en Wijdemeren Het algemeen bestuur heeft negen leden (met negen plaatsvervangers). De gemeente Bussum is met één lid vertegenwoordigd in het algemeen bestuur. Daarmee heeft zij rechtstreekse invloed. Een en ander is geregeld in de gemeenschappelijke regeling. De gemeentelijke bijdrage bedroeg in 2012 € 1,768 miljoen Geen Verplichte uitgave en als zodanig op te nemen in de gemeentebegroting. Beheersbaarheid kostenontwikkeling vraag constant aandacht Begroting en jaarrekening Stichting Parkeren Bussum 3 Verkeer en vervoer Het houden en beheren als (mede)aandeelhouder van de Maatschappij tot exploitatie Parkeergarage Bussum B.V. Het beoordelen van de exploitatie van parkeeraccommodaties van zowel binnen als buiten het centrum van Bussum. Het regelen van de financiële bijdragen in de eventuele exploitatietekorten van de in het centrum gebouwde parkeervoorzieningen. Parkeer B.V. Het bestuur bestaat uit vier personen (één collegelid, één raadslid, één gemeenteambtenaar en één extern lid namens de Bussumse Ondernemers Vereniging). De vormgeving en uitvoering van het beleid is een verantwoordelijkheid van het bestuur. De gemeente Bussum heeft via het collegelid, het raadslid en de gemeenteambtenaar rechtstreeks invloed op de vormgeving van het beleid (voor zover van toepassing). De bijdrage van de gemeente Bussum is in 2012 € nog niet bekend,

103

Risico’s Rapportage Naam Programma Doel/openbaar belang Partners Bestuurlijk belang

Financieel belang

Risico’s Rapportage Naam Programma Doel/openbaar belang


Financieel belang Ontwikkelingen Risico’s Rapportage

jaarrekening is nog niet afgerond (begroot op € 318.465) Geen Begroting en jaarrekening Maatschappij tot exploitatie Parkeergarage Bussum B.V. (Parkeer B.V.) 3 Verkeer en vervoer Het stichten, verkrijgen, vervreemden, financieren, exploiteren en beheren van onroerende goederen, in het algemeen en in het bijzonder parkeergarages in Bussum Stichting Parkeren Bussum De gemeente Bussum heeft 121 gewone aandelen en vier prioriteitsaandelen. De Stichting Parkeren Bussum heeft 225 gewone aandelen. Dit is eveneens het totaal aan aanwezige aandelen. Via deze aandelen is er rechtstreeks invloed op de besluitvorming. De gemeente staat borg voor twee leningen van totaal € 3,84 miljoen per 1 januari 2012. De bijdrage van de Stichting Parkeren Bussum in het exploitatietekort van de Parkeer B.V. is in 2012 € nog niet bekend, jaarrekening is nog niet afgerond (begroot € 310.568). De gemeente is aandeelhouder en in die hoedanigheid ook drager van mogelijke risico’s Begroting en jaarrekening Leerplicht Gooi en Vechtstreek 5 Onderwijs De gemeenschappelijke regeling heeft als doel de naleving van de Leerplichtwet 1969 in de gemeenten op doelmatige en gecoördineerde wijze te bevorderen en schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten te bestrijden. De gemeenschappelijke regeling geeft aan dat er een openbaar lichaam is, genaamd Regionaal Bureau Leerlingzaken Gooi en Vechtstreek (RBL). Dit regionale bureau draagt zorg voor de uitvoering van de gemeentelijke taken zoals bedoeld in de Leerplichtwet 1969. Het RBL wordt door een school ingeschakeld indien er vermoeden bestaat van ongeoorloofd schoolverzuim van leerplichtige leerlingen of leerlingen met een leerlingenovereenkomst. Ook biedt het RBL kortdurende maatschappelijke zorg aan of zoekt naar oplossingen. Indien nodig wordt verwezen naar hulpverlenende instanties. Het regionale bureau geeft ook voorlichting aan ouders, jongeren en instellingen over de leerplicht en de mogelijkheden binnen het onderwijs. Namens onderstaande gemeenten draagt het RBL ook zorg voor de uitvoering van de Wet Regionale Meld- en Coördinatiefunctie Voortijdig schoolverlaten. Daartoe registreert het RBL alle jongeren tot 23 jaar, die nog geen startkwalificatie hebben behaald en verwijst hen door naar onderwijs of arbeidsmarkt. De gemeenten Blaricum, Bussum, Eemnes, Hilversum, Huizen, Laren, Muiden, Naarden, Weesp en Wijdemeren Het algemeen bestuur heeft 10 leden en even zoveel plaatsvervangers. De gemeente Bussum is met één lid en zijn/haar plaatsvervanger vertegenwoordigd. Het algemeen bestuur en het dagelijks bestuur wordt voorgezeten door een lid van het college van B&W van Bussum. Binnen het AB wordt beleid vormgegeven en toegezien op de uitvoering daarvan, waardoor er rechtstreeks invloed uitgeoefend wordt. De bijdrage aan het RBL voor 2012 was € 52.660 Geen Beperkt tot financiële inleg Begroting en jaarrekening

104

Naam Programma Doel/openbaar belang


Financieel belang

Ontwikkelingen Risico’s Rapportage Naam Programma Doel/openbaar belang Partners Bestuurlijk belang

Villa Primair Stichting Primair is per 1 september 2010 gefuseerd met Stichting Basisonderwijs Gooi en Vechtstreek 5 Onderwijs Het gemeenschappelijk orgaan primair onderwijs Gooi-Zuid & Vechtstreek coördineert en oefent de bevoegdheden uit als bedoeld in artikel 17 van de ‘Wet op het primair onderwijs’ (WPO). Dit artikel geeft regels indien een gemeenteraad besluit om de instandhouding van één of meer openbare scholen en een of meer bijzondere scholen door een stichting te laten verzorgen. Door diverse gemeenteraden in Gooi-Zuid, Vechtstreek en Eemland is hiertoe besloten. Als gevolg hiervan is het gemeenschappelijk orgaan opgericht en is de instandhouding van de scholen in diverse gemeenten in handen gesteld van de nieuw gefuseerde stichting. De gemeenten Bussum, Loenen, Muiden, Naarden, Weesp, Wijdemeren, Blaricum, Eemnes, Laren en Huizen. De stichting heeft een Raad van Toezicht (RvT) en een College van Bestuur (CvB). De RvT houdt toezicht en bestaat uit zeven bestuursleden. Het CvB bestaat uit maximaal drie personen en is het dagelijks bestuur van de stichting. De goedkeuring van de jaarrekening en de begroting behoort tot de verantwoording van de RvT. In het Gemeenschappelijk Orgaan (GO) zitten de portefeuillehouders onderwijs van de deelnemende tien gemeenten; zij is de externe toezichthouder. Drie leden van de RvT worden op bindende voordracht benoemd door de RvT namens het GO. Ontslag en/of schorsing wordt uitgevoerd door de RvT; hierin heeft het GO geen rol of verantwoordelijkheid. Het CvB heeft een actieve informatieplicht. Zij informeert de RvT en het GO tijdig als er financiële omstandigheden ontstaan die de continuïteit van de stichting in gevaar brengen. De gemeenten hebben op grond van artikel 23 van de Grondwet de zorgplicht voor het openbaar onderwijs. De invloed van de gemeenten middels overleg over de begroting en jaarrekening op grond van artikel 17 WPO is beperkt. Hierdoor zijn de gemeenten afhankelijk van de interne toezichthouder als het gaat om de toezichthoudende taak namens de gemeente en het GO. De instandhouding van het openbaar onderwijs blijft een verantwoordelijkheid van de gemeente. De gemeente heeft aan de stichting Primair een renteloze lening verstrekt van € 96.500. In de fusie is de renteloze lening één op één overgenomen door de gefuseerde stichting. Stichting Primair is per 1 september 2010 gefuseerd met Stichting Basisonderwijs Gooi en Vechtstreek. De nieuwe werknaam van de stichting is Villa Primair. De instandhouding van openbaar onderwijs is een verantwoordelijkheid van de gemeente. Begroting en jaarrekening Gemeenschappelijk orgaan educatie 5 Onderwijs Bestuurlijk samenwerking en optimale uitvoering van de gemeentelijke taken op het terrein van educatie organiseren De gemeenten Huizen, Naarden, Blaricum, Hilversum, Laren, Muiden, Weesp en Wijdemeren De portefeuillehouders onderwijs zijn aanwezig bij de overleggen van dit orgaan. Jaarlijks wordt gezamenlijk het prestatiecontract met het ROC vastgesteld, wordt het beleid vormgegeven en toegezien op de

105

Financieel belang

Ontwikkelingen Risico’s Rapportage



Financieel belang Ontwikkelingen Risico’s Rapportage Naam Programma Doel/openbaar belang Partners Bestuurlijk belang

Financieel belang Ontwikkelingen Risico’s

uitvoering ervan. Het gemeenschappelijk orgaan bezit geen rechtspersoonlijkheid en heeft geen bevoegdheid tot het sluiten van een overeenkomst; daarom sluit de gemeente Huizen jaarlijks het contract met het ROC nadat het gemeenschappelijk orgaan de overeenkomst heeft vastgesteld. Tot 1 januari 2009 ontving de gemeente Huizen als centrumgemeente de educatiemiddelen van het Ministerie van OCW. Vanaf 2009 ontvangen de deelnemende gemeenten de middelen in het participatiebudget. Er geldt een verplichte winkelnering bij het ROC. Voor 2012 werd een contract gesloten met het ROC Amsterdam Gooi en Vechtstreek. Het participatiebudget per 1-1-2009 en de handhaving van de verplichte winkelnering bij een ROC. Op het budget voor educatie is in de periode 2007 - 2012 drastisch bezuinigd. Het ROC rapporteert jaarlijks en legt verantwoording af (financieel en inhoudelijk) aan de opdrachtgever op welke wijze aan de prestatieovereenkomst is voldaan. Gemeenschappelijke Raad voor het Openbaar Bibliotheekwerk (GROB) en Stichting Openbare bibliotheek Naarden-Bussum 6 Kunst en cultuur De gemeente Bussum heeft haar taken op het gebied van het openbaar bibliotheekwerk overgedragen aan de Gemeenschappelijke Raad voor het Openbaar Bibliotheekwerk. De raad voert niet zelf taken op het gebied van het bibliotheekwerk uit, maar laat dit beheren door de Stichting Openbare bibliotheek Naarden-Bussum. Deze stichting ontvangt van de Gemeenschappelijk Raad een gebudgetteerde bijdrage. De gemeenten Bussum en Naarden dragen vervolgens de lasten van de Gemeenschappelijke Raad. De gemeenten Naarden en Bussum Het algemeen bestuur heeft negen leden. De gemeente Bussum is met zes leden vertegenwoordigd in het bestuur. Het algemeen bestuur wordt voorgezeten door een lid van het college B&W van Bussum. Binnen het algemeen bestuur van de Gemeenschappelijke Raad wordt beleid vormgegeven en toegezien op de uitvoering daarvan, waardoor er rechtstreeks invloed uitgeoefend wordt. De bibliotheek heeft in 2012 een subsidie van € 808.201 ontvangen. De Gemeenschappelijke Raad heeft een rekeningcourantovereenkomst met de gemeente tot een bedrag van maximaal € 215.000. Geen De gemeenten Bussum en Naarden dragen de lasten van de Gemeenschappelijke Raad Begroting en jaarrekening Stichting Theater Congres Centrum Spant! (TCCS) 6 Kunst en cultuur Beheer van onroerend goed van Theater Spant! Niet van toepassing De gemeente draagt bestuursleden voor. Via de statuten van de stichting TCCS is voor een aantal rechtshandelingen goedkeuring van het college B_W nodig, waarmee er sprake is van rechtstreekse invloed op het beleid. De gemeente subsidieert deze instelling; de beïnvloedingsmogelijkheden lopen via dit subsidie-instrument. Voor 2012 is een subsidie van € 678.800 verstrekt. Geen Beperkt tot financiële inleg

106

Rapportage Naam Programma Doel/openbaar belang


Financieel belang

Ontwikkelingen Risico’s

Rapportage Naam Programma Doel/openbaar belang Partners Bestuurlijk belang

Begroting en jaarrekening Werkvoorziening Tomingroep 9 Werk en inkomen De gemeenschappelijke regeling heeft een honderd procent deelneming in de Tomingroep B.V. De activiteiten van de Tomingroep B.V. richten zich op het gebied van: · de industriële markt met haar confectie-, metaal- (montage) en verpakbedrijf; · de aannemerij met haar bouw-, groenvoorzienings- en schoonmaakbedrijf; · de retail met drie kringloopwinkels; · personeelsdiensten met haar detacheringbedrijf en werkbedrijf. De gemeenten Almere, Eemnes, Blaricum, Bussum, Hilversum, Huizen, Laren, Muiden, Naarden, Weesp en Wijdemeren Het algemeen bestuur heeft elf leden en wordt geadviseerd door twee vaste adviseurs. Elke gemeente vertegenwoordigt één stem in het algemeen bestuur, dat binnen het kader van de gemeenschappelijke regeling beleids- en beslissingsbevoegd is. Er is namens Bussum geen vertegenwoordiger in het dagelijks bestuur. De rijksvergoeding wordt doorbetaald aan de Tomingroep. De deelnemende gemeenten zijn financieel verantwoordelijk voor de gemeenschappelijke regeling. Vooralsnog staat de B.V. garant voor afdekking van dit risico. Mochten de winst en de Algemene Reserves van de B.V. echter niet volstaan, dan zullen de gemeenten zelf extra moeten bijdragen. Bezuinigingen en voorgenomen wetswijzigingen, waardoor de visie op de uitvoering Wsw/beschut werk en haar plek in het stelsel beleidsmatig en financieel herijkt moeten worden. De rijkssubsidie Wsw wordt onverkort doorbetaald, aangevuld met een bijdrage per Wsw’er van € 408. Deze bijdrage wordt al jaren gehandhaafd op hetzelfde niveau, maar kan stijgen waar tekorten ontstaan. Tot en met 2017 worden nog geen tekorten verwacht. Begroting en jaarrekening Samenwerkingsovereenkomst Sociale Recherche 9 Werk en inkomen Opsporing van fraude bij sociale uitkeringen Gooi en Vechtstreek gemeenten, alsmede de gemeenten Diemen en Eemnes (elf gemeenten totaal) Gemeente Bussum is werkgever. Er is een zogenoemde begeleidingscommissie, waarin alle deelnemende gemeenten participeren. Deze commissie heeft echter slechts een adviserend (voor Bussum) karakter. De kosten van de unit sociale recherche worden naar rato van het aantal bijstandscliënten door de deelnemende gemeenten vergoed. Gemeente Bussum is werkgever. De sociale recherche oefent haar werkzaamheden en bevoegdheden uit op basis van strafrechtelijke of bestuursrechtelijke bevoegdheden. Het strafrechtelijke handhavingsbeleid en de toewijzing van bevoegdheden wordt bepaald door het openbaar ministerie te Utrecht. In dat kader is de hoofdofficier van justitie toezichthouder en de regiopolitiechef direct toezichthouder. Het bestuursrechtelijk handhavingsbeleid en de toewijzing van bevoegdheden wordt bepaald door elk afzonderlijke college. Er is een zogenoemde begeleidingscommissie, waarin alle deelnemende gemeenten participeren. Deze commissie heeft echter richting Bussum als werkgever en richting alle colleges van de deelnemende gemeenten slechts een adviserende rol. De kosten van de unit sociale recherche worden naar rato van het

107

aantal bijstandscliënten door de deelnemende gemeenten vergoed. Financieel belang Ontwikkelingen Risico’s

Rapportage

Niet van toepassing Geen Als andere gemeenten onverhoopt uit de overeenkomst zouden stappen, zou dat kunnen leiden tot oplopende tekorten. Dit omdat het personeel van de unit sociale recherche bij Bussum op de loonlijst staat, maar qua omvang is gebaseerd op de regiobehoefte. Dit risico is echter ondervangen, doordat de regiogemeenten het recht hebben schriftelijk op te zeggen. Hierbij wordt een opzegtermijn in acht genomen van twee jaar, te rekenen vanaf 1 januari van het jaar, volgend op het jaar van opzegging, terwijl de overeenkomst uitsluitend mag eindigen op 31 december van enig jaar. Gelet op de herinvoering van de bestuurlijke boete en de verhoging van de aangiftegrens naar € 50.000 euro in 2013, wordt dan bekeken of ook de organisatie van het hele handhavingsstelsel gewijzigd moet worden. Jaarverslag en jaarrekening


Stichting Gooisch Natuurreservaat 10 Natuur en milieu De Stichting Gooisch Natuurreservaat (GNR) werd in 1932 opgericht met als doel: - “ De instandhouding van het natuurschoon in Het Gooi door de verkrijging van de aldaar gelegen terreinen, om deze ten eeuwigen dagen ongeschonden als natuurreservaat te behouden; - Aan het publiek door vrije toegang tot die terreinen onder eventueel te stellen bepalingen, het genot van dat natuurschoon te verzekeren” (uit statuten GNR). Middels een samenwerkingsovereenkomst zorgen de participanten van het GNR gezamenlijk voor de exploitatiemiddelen van de stichting.

Partners

De gemeenten Amsterdam, Blaricum, Bussum, Hilversum, Huizen, Laren en Naarden en de provincie Noord-Holland. Het algemeen bestuur van het GNR bestaat uit raadsleden van de gemeenten en de gedeputeerde van de provincie. Het dagelijks bestuur wordt gevormd door wethouders van de gemeenten en de gedeputeerde van de provincie. De rentmeester van het GNR ondersteunt beide besturen. Elke gemeente is met één raadslid en één wethouder en hun plaatsvervangers in het bestuur vertegenwoordigd. Het algemeen bestuur stelt beleid op en ziet toe op de uitvoering. Het dagelijks bestuur voert het beleid uit. De bijdrage voor 2012 aan het GNR was begroot op € 166.500. De uiteindelijke bijdrage is conform begroting € 186.000,-. Het verschil wordt veroorzaakt door het feit dat in de begroting 2012 geen rekening is gehouden met de BTW compensatie over 2012. Gemeente Amsterdam wil uit het GNR treden. Het uittreden van Amsterdam heeft financiële gevolgen. Er is sprake van extra kosten (proceskosten) en mogelijke verhoging van de bijdragen van de overige participanten. Begroting en jaarrekening

Bestuurlijk belang

Financieel belang

Ontwikkelingen Risico’s Rapportage

108

Naam Programma Doel/openbaar belang Partners Bestuurlijk belang Financieel belang Ontwikkelingen Risico’s Rapportage

N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) Algemene uitgaven en dekkingsmiddelen Bijdrage leveren aan maatschappelijke voorzieningen tegen zo laag mogelijke kosten De Staat, provincies en gemeenten Stemrecht in de algemene vergadering van aandeelhouders; de directe zeggenschap/invloed is gering. De gemeente beschikt over 97.188 aandelen met een nominale waarde van € 242.970 Geen Beperkt tot financiële inleg en dividendschommelingen Jaarverslag en via de halfjaarberichten

Financiële relatie N.V. Sportfondsenbad Bussum Jaarlijks verstrekt de gemeente een budgetsubsidie aan de N.V. Sportfondsen Bussum. Met N.V. Sportfondsen Bussum wordt een budgetperiode afgesproken, waarna een afrekening wordt gemaakt. Met N.V. Sportfondsen Bussum is op basis van het raadsbesluit uit 2009 een meerjaren overeenkomst gesloten. De subsidie voor het zwembad voor 2012 was geraamd op € 1.302.100. De hierin begrepen exploitatiebijdrage van € 260.000 is niet uitbetaald. De gemeente staat garant voor een lening van € 9.643.697. De garantstelling is aflopend naar 0 in 2030.

109

3.7 PARAGRAAF GRONDBELEID Inleiding De gemeente Bussum is zo goed als volgebouwd. Het voeren van een actief grondbeleid met het oog op de ontwikkeling van gronden behoort daardoor niet meer tot de mogelijkheden. Als zich kansen voordoen op het gebied van ruimtelijke ordeningsbeleid en/of volkshuisvesting zullen deze worden aangegrepen om een actieve rol te vervullen. Indien tot exploitatie wordt besloten zal in een nota van uitgangspunten, ten aanzien van die exploitaties het volkshuisvestelijke en het ruimtelijke beleid worden vertaald naar een haalbare exploitatie. In 2010 is de nota Grondbeleid vastgesteld. Grondexploitatie Landstraat Noord (BIE) Voor dit project is er in dit jaar niets gewijzigd. De laatste handeling is de verkoop van het pand Brediusweg 4. De boekwaarde is verhoogd met de rente. Doel grondexploitatie: verkoop en herontwikkeling gemeentelijke gronden Verwacht jaar van start ontwikkeling: 2005 Verwacht jaar van afsluiting: 2013 Begroot eindresultaat: (na verkoop van pand € 255.000 positief) Boekwaarde per 1 januari 2012: € 104.000 Begrote en werkelijke financiële ontwikkeling 2012: Begrote kosten 2012

Werkelijke kosten 2012

Verschil

Verklaring verschil

€0

€ 8.000

€ 8.000

Rente en kosten voor OZB, makelaar en nutsbedrijven.

Begrote opbrengsten 2012

Werkelijke opbrengsten 2012

€0

€ 14.000

Begrote boekwaarde 31-12-2012

Werkelijke boekwaarde 31-12-2012

€ 105.000

€ 98.928

€ 14.000

€ 6.000

Verwachting ten aanzien van eindwaarde De eindwaarde wordt behaald, wanneer het pand Brediusweg 4 wordt verkocht. Beoordeling financiële risico’s Vooralsnog is er geen sprake van financiële risico’s. Beschrijving eventuele financiële maatregelen Geen. Grondexploitatie Spoorzone Zuid (NIEGG) Het project Spoorzone Zuid bestaat uit drie deelprojecten: 1. Gewestkantoor met bijbehorende parkeergarage 2. Geweststrook 3. Bensdorp Het eerste deelproject van Spoorzone Zuid is met de bouw van het nieuwe Gewestkantoor met garage en omliggend maaiveld afgerond. Er blijven twee projectdelen over: Geweststrook (wordt in 2013 grondexploitatie NIEGG) en Bensdorp.

110

Bensdorp De Bensdorp locatie is eigendom van marktpartijen. De grondeigenaren van de Bensdorp locatie hebben in 2012 door de gewijzigde woningmarktomstandigheden aangegeven dat zij de Bensdorp locatie niet willen herontwikkelen, maar willen verkopen. De gemeente is met de grondeigenaren hierover in bespreking. Geweststrook De Geweststrook (braakliggende strook grond aan de Brinklaan voor het Gewestkantoor) is gemeentelijk eigendom. Hiervoor wordt een grondexploitatie opgesteld. Voor de gemeente wordt bij de herontwikkeling van de Geweststrook geen risico verwacht. Grondexploitatie Slochterenlaan (NIEGG) Doel grondexploitatie: In de toekomst herontwikkelen van dit terrein in aansluiting op de bestaande omgeving. Verwacht jaar van start ontwikkeling: onbekend Verwacht jaar van afsluiting: onbekend Begroot eindresultaat: € onbekend Boekwaarde per 1 januari 2012: € 23.000 Boekwaarde per 31 december 2012: € 28.209 Begrote en werkelijke financiële ontwikkeling 2012: Begrote kosten 2012


Verschil

Verklaring verschil

€0

€ 5.209

€ 5.209

Rente



€0

€0



€ 23.000

€ 28.209

€0

€ 5.209

Er is voor dit project voor de gemeente geen financieel risico, omdat de boekwaarde lager is dan de waarde van de grond. Bij eventuele grondverkoop wordt de boekwaarde gedekt.

Grondexploitatie Veldweg (NIEGG) In het project De Veldweg is de samenwerking met Dudok Wonen in 2012 beëindigd. Dudok Wonen heeft aangegeven dat het project wat hen betreft risicovol is en dat, door de gewijzigde marktomstandigheden, het project niet meer past bij de doelstellingen van de woningcorporatie. In de onderhandeling met Dudok Wonen over de financiële afronding hebben beide partijen hun kosten opgevoerd die ten laste van het project De Veldweg komen. Vanwege de nagenoeg gelijke kosten hebben partijen voorgesteld om het project te verevenen. Beide partijen hebben daarmee hun verlies op het project genomen. Doel grondexploitatie: verkoop van gemeentelijke gronden Verwacht jaar van start ontwikkeling: 2016 Verwacht jaar van afsluiting: 2019 Begroot eindresultaat: € 0 (alleen verkoop van gronden tegen de boekwaarde + bijkomende kosten) Boekwaarde per 1 januari 2012: € 1.090.000.

111

Begrote en werkelijke financiële ontwikkeling 2012: Begrote kosten 2012


Verschil:

Verklaring verschil

€0

€ 60.000 (rente)

€ 113.000

Rente over de boekwaarde, exploitatiekosten tijdelijk parkeerterrein en de ISV bijdrage moet worden teruggestort.

- € 953.000

Inzet voorziening ad € 400.000 en afwaarderen boekwaarde ad € 552.000.

€ 53.000 (overig) € 46.000 (ISV) Begrote opbrengsten 2012


€0

€ 953.000



€ 1.090.000

€ 250.000

€ 840.000

Verwachting ten aanzien van eindwaarde Het project wordt afgesloten met een verlies van circa € 953.000. waarvan € 400.000 al in de jaarrekening 2011 was voorzien. Beoordeling financiële risico’s Bij de Jaarstukken 2011 is een voorziening van € 400.000 gevormd ter dekking van een eventueel verlies. In deze jaarrekening wordt het project beëindigd. Er resteert een boekwaarde van € 250.000, als basis voor een te onderzoeken herstart van het project. Beschrijving eventuele financiële maatregelen Bij een doorstart van het project De Veldweg wordt een nieuwe grondexploitatie opgesteld en kunnen eventuele positieve resultaten gestort worden in de ARG. Bijzondere aandachtspunten: De kosten voor het tijdelijk ingerichte parkeerterrein (€ 30.000 op jaarbasis) worden op het project verantwoord en zijn daarmee onderdeel van de boekwaarde. De opbrengsten van deze parkeervoorziening komen ten gunste van het product ‘opbrengst aanslagen’ bij Parkeerbelastingen. Grondexploitatie MOB-complex (NIEGG) Het project zal conform de financiële doelstellingen (minimaal budgettair neutraal) worden herontwikkeld. De ontwikkelingen in 2012 geven geen aanleiding tot het bijstellen van deze doelstelling. Er geldt een financieel risico voor de gemeente bij dit project. Voor de nadere toelichting op dit risico wordt verwezen naar de paragraaf weerstandsvermogen. Voor dit project is een grondexploitatie opgesteld. Doel grondexploitatie: het herontwikkelen van een militair complex tot natuur met woningbouw. Verwacht jaar van afsluiting: 2016 Begroot eindresultaat: € 0 Boekwaarde per 1 januari 2012 bedraagt: € 213.000. Boekwaarde per 31 december 2012 bedraagt: € 0 (na afboeking op basis van toetsing BBV).

112

Begrote en werkelijke financiële ontwikkeling 2012 Begrote kosten 2012


Verschil

Verklaring verschil

€ 22.000

€ 22.000

€ 0

Ambtelijke voorbereidingskosten



€ 0

€ 0



€ 235.000

€0

€ 0

€ 235.000

Afboeking na toetsing BBV

Toetsing BBV Het instandhouden van deze boekwaarde is getoetst aan de voorschriften in he kader van het BBV, Op basis daarvan is geconcludeerd dat de boekwaarde moet worden afgewaardeerd. Daardoor is de werkelijke boekwaarde dus teruggebracht naar nihil. Grondexploitatie Kolonel Palmkazerne/Crailo/Roodborstlaan 30 (NIEGG) De gemeente werkt samen met de provincie, de gemeenten Hilversum en Laren en het Goois Natuur Reservaat aan de herontwikkeling van de Kolonel Palmkazerne en Crailo. Voor het complex waren eind 2012 inclusief de Roodborstlaan 30 (herontwikkeling en ontsluitingsweg Kolonel Palm) in totaal € 835.000 aan kosten gemaakt. Eind 2012 zijn deze kosten ondergebracht in de grondexploitatie Roodborstlaan 30 (€ 635.000, BIE) en het project Kolonel Palm/Crailo (€ 200.000). Voor de Roodborstlaan 30 gaat het om de verwerving van de opstal van Roodborstlaan 30 (voormalige PMT), sloopkosten, adviezen en rente. De projectkosten voor Kolonel Palm/Crailo bestaan uit interne kosten en adviezen derden. Er wordt naar gestreefd deze kosten te verhalen op de initiatiefnemer(s) voor de herontwikkeling (ontwikkelaars c.q. eindgebruikers) via anterieure overeenkomsten. Toetsing BBV Het instandhouden van deze boekwaarde is getoetst aan de voorschriften in he kader van het BBV, Op basis daarvan is geconcludeerd dat de boekwaarde moet worden afgewaardeerd. Daardoor is de werkelijke boekwaarde dus teruggebracht naar nihil. Afwaardering met € 201.000. Grondexploitatie Scapino/De Nieuwe Brink (NIEGG) Het project Scapino / De Nieuwe Brink heeft moeten wachten op de Gebiedsontwikkeling 2.0. De uitkomsten en de vertaling hiervan in het Centrumplan bepalen de richting van de herontwikkeling welke nu voortvarend is opgepakt. Het voorlopig ontwerp wordt gepresenteerd aan de commissie Ruimte en kan vervolgens in de inspraak worden gebracht. Hierna wordt de bestemmingsplanprocedure opgestart. Doel grondexploitatie: verkoop van gemeentelijke gronden Verwacht jaar van start ontwikkeling: 2015 Verwacht jaar van afsluiting: 2017 Begroot eindresultaat: € 0 (alleen verkoop van gronden tegen de boekwaarde) Boekwaarde per 1 januari 2012: € 500.000

113

Begrote en werkelijke financiële ontwikkeling 2012 Begrote kosten 2012


Verschil

Verklaring verschil

€0

€ 74.000

€ 74.000

Rente kosten + overige verrekeningen



€0

€0



€ 501.000

€ 575.000

€0

€ 74.000

Rente kosten

Verwachting ten aanzien van eindwaarde Er is een koopovereenkomst voor de verkoop van het parkeerterrein in voorbereiding. Uitgangspunt is dat de verkoopprijs van het parkeerterrein tenminste gelijk is aan de boekwaarde van het terrein en er dus geen nadelige financiële gevolgen zijn. Beoordeling financiële risico’s Verdere afspraken tussen gemeente en ontwikkelaar worden vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst waarin de financiële risico’s voor de gemeente worden voorkomen. Beschrijving eventuele financiële maatregelen Hoge attentie bij opstellen samenwerkingsovereenkomst

114

4 JAARREKENING De jaarrekening bestaat uit de programmarekening (inclusief toelichting) en de balans. De onderdelen zijn opgebouwd op basis van de geldende voorschriften. Hierna wordt een korte toelichting gegeven op de verschillende onderdelen. 4.1 Programmarekening De programmarekening geeft per programma de lasten en baten weer. In het programmaverslag zijn deze per programma gepresenteerd. In de rekening staan de totalen per programma in één overzicht. Dit overzicht presenteert de cijfers uit het programmaverslag 2011, begroting 2012 en de werkelijke cijfers 2012. De gegevens per programma zijn exclusief eventuele mutaties in de reserves. De mutaties in de reserves zijn apart gepresenteerd waardoor het resultaat voor en na inzet van reserves gepresenteerd kan worden. 4.2 Toelichting op programmarekening In de toelichting wordt ingegaan op de incidentele baten en lasten, onvoorziene uitgaven en begrotingsrechtmatigheid. Tot slot is er een verplicht onderdeel opgenomen over de topinkomens. 4.3 Balans In de jaarrekening wordt de balans per 31 december 2012 gepresenteerd. De balans bestaat uit de bezittingen, vorderingen, liquide middelen (activa) en het eigen vermogen, de schulden (passiva). 4.4 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling In de waarderingsgrondslagen staat per onderdeel van de balans aangegeven door middel van welke methode deze wordt opgenomen en gewaardeerd in de balans. Voor de vaste activa is een overzicht opgenomen waarin per soort investering de afschrijvingstermijn is opgenomen. 4.5 Toelichting op de balans Bij de toelichting op de balans wordt per onderdeel één of meerdere gedetailleerdere overzichten gepresenteerd, conform de voorschriften. De toelichting is verdeeld in de vaste en vlottende activa en de vaste en vlottende passiva. Daarnaast is er een verloopoverzicht met alle voorschotten van subsidies van EU, Rijk en Provincies.

115

4.1 Programmarekening In de financiële rekening zijn de laste en baten opgenomen van de programma’s 1 tot en met 13. In de tabel ziet u als saldo het resultaat voor en na inzet van de reserves.

Lasten (bedragen x € 1.000)

Realisatie 2011

Primaire begroting 2012

Begroting 2012 na wijziging

Realisatie 2012

Verschil

1 Algemeen Bestuur

4.145

4.046

4.250

4.044

206

2 Openbare orde en veiligheid

2.446

2.533

2.507

2.468

38

3 Verkeer en vervoer

6.384

5.813

5.842

5.458

384

533

544

541

513

28

5 Onderwijs

6.649

5.506

6.832

6.865

-33

6 Kunst en cultuur

2.251

2.132

2.100

2.024

76

7 Sport en recreatie

2.119

2.880

3.314

3.117

197

8 Zorg en welzijn

10.739

9.926

11.132

10.726

406

9 Werk en inkomen

14.655

14.109

14.306

14.383

-77

10 Natuur en milieu

9.423

8.903

9.071

9.010

61

11 Ruimtelijke inrichting

5.376

3.801

4.533

6.493

-1.960

12 Volkshuisvesting

1.714

1.510

2.582

1.614

968

13 Algemene uitgaven en dekkingsmiddelen

2.765

2.082

1.256

2.310

-1.054

69.199

63.785

68.265

69.025

-760

4 Economische zaken

Totaal Lasten

Baten (bedragen x €1.000)

Realisatie 2011

Primaire begroting 2012

Begroting 2012 na wijziging

Realisatie 2012

Verschil

1 Algemeen Bestuur

729

684

753

715

-38

2 Openbare orde en veiligheid

138

90

86

81

-5

3 Verkeer en vervoer

3.982

1.905

1.871

2.211

340

4 Economische zaken

329

312

321

316

-5

5 Onderwijs

530

388

393

491

97

6 Kunst en cultuur

143

138

143

151

8

90

48

334

391

57

7 Sport en recreatie 8 Zorg en welzijn

2.036

1.038

932

1.238

306

9 Werk en inkomen

10.238

9.210

9.965

10.164

200

10 Natuur en milieu

7.218

6.787

7.000

6.624

-376

11 Ruimtelijke inrichting

4.232

2.590

2.624

3.645

1.021

12 Volkshuisvesting

1.186

1.126

909

1.008

99

13 Algemene uitgaven en dekkingsmiddelen

38.681

36.160

37.284

39.126

1.842

Totaal Baten

69.532

60.476

62.615

66.162

3.547

333

-3.309

-5.650

-2.863

2.787

6.993

1.922

8.529

9.306

-777

Onttrekking aan reserves

11.105

5.231

14.179

13.911

268

Gerealiseerd resultaat na bestemming

4.445

0

0

1.742

1.742

Gerealiseerd resultaat voor bestemming Stortingen in reserve

116

Bij de verschillende programma’s wordt bij het onderdeel ‘Wat heeft het gekost?’ een toelichting gegeven op het verschil tussen de begroting (na wijziging) en de realisatie. Bij de programma’s zijn hierbij ook de stortingen en onttrekkingen opgenomen die betrekking hebben op het programma, zodat er een goed beeld van het programma ontstaat. In de tabel financieel resultaat per programma is dit niet het geval. Het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten schrijft voor dat het resultaat gepresenteerd wordt voor en na inzet van reserves. Door dit onderscheid te maken, ontstaat er meer inzicht tussen de bedrijfsvoering en de mutaties in de reserves, het gemeentelijke eigen vermogen.

117

4.2 Toelichting op de programmarekening In deze paragraaf is de toelichting op de programmarekening opgenomen. Veel van deze onderdelen zijn voorgeschreven vanuit het BBV. Achtereenvolgens wordt ingegaan op het overzicht incidentele lasten en baten, de aanwending van de post ‘Onvoorzien’ en het onderdeel begrotingsrechtmatigheid. 4.2.1 Incidentele baten en lasten Onderstaand zijn de belangrijkste incidentele baten en lasten, die betrekking hebben op de afwikkeling van het boekjaar 2012, voor de gemeente Bussum weergegeven. Incidentele baten: 1. Afrekening stroomkosten openbare verlichting voorgaande jaren

€

110.000

2. Afwikkeling BTW oude jaren op de Wmo-voorzieningen

€

160.000

3. Afrekening algemene uitkering gemeentefonds oude jaren

€

734.000

4. Voorlopige afwikkeling Bensdorp

€

652.000

5. Vrijval onderhoudsvoorzieningen gebouwen en wegen

€

560.000

€

150.000

€

142.000

Incidentele lasten: 6. Extra storting voorziening dubieuze debiteuren 7. Afwikkeling tweetal zwerfafvalprojecten oude jaren

8. Afwikkeling grondexploitatieprojecten (NIEGG, Veldweg, Oranjeboom) € 1.242.000

118

Toelichting: 1)

In 2012 heeft er een afrekening van de betaalde voorschotten voor de stroomvoorziening van de openbare verlichting plaatsgevonden. Dat heeft geleid tot een aanzienlijke terugontvangst.

2)

Voor de Wmo-voorzieningen bestaat de mogelijkheid om deels de BTW terug te ontvangen. In 2012 is dat afgewikkeld en dat heeft geleid tot een omvangrijke ontvangst over voorgaande jaren.

3)

Voor de afrekening van de algemene uitkering uit het gemeentefonds wordt bij het opmaken van de rekening altijd een zo goed mogelijke inschatting gemaakt. Desalniettemin heeft de afrekening over de jaren 2010 en 2011 geleid tot een behoorlijke extra opbrengst. Deze was e deels al voorzien bij de 2 bestuursrapportage 2012.

4)

Binnen het project Spoorzone-zuid is een subsidie ontvangen. Deze is bestemd voor de toekomstige ontwikkeling van de Bensdorp-locatie. Het project is in 2012 afgesloten en daardoor valt dit budget nu vrij. Bij de bestemming wordt voorgesteld dit toe te voegen aan de Algemene reserve grondexploitatie.

5)

Een tweetal voorzieningen, ten aanzien van het onderhoud wegen en het onderhoud gebouwen, is in de exploitatie volledig vrijgevallen. Voor deze voorzieningen is geen actuele onderbouwing beschikbaar, terwijl er ook gene duidelijke indicatie ligt omtrent de toereikendheid van deze voorzieningen.

6)

Door faillissementen is het noodzakelijk gebleken de voorziening dubieuze debiteuren veel meer dan gewoonlijk te moeten verhogen.

7)

In 2009 en 2010 zijn een tweetal projecten inzake zwerfafval uitgevoerd. Deze projecten werden grotendeels door subsidies gedekt, maar de daaraan toegerekende ambtelijke uren zijn als lasten blijven staan en zijn nu incidenteel ten laste van 2012 gekomen.

8)

De grondexploitaties Veldweg en Spoorzone Zuid zijn (voorlopig) afgewikkeld en dat leidt tot incidentele verliezen, die bij de resultaatbestemming worden afgewenteld op de Algemene reserve Grondexploitatie. Voorts zijn de boekwaarden van een tweetal voorgenomen grondexploitaties afgewaardeerd tot nihil, teneinde e voldoen aan de voorschriften BBV.

4.2.2 Overzicht aanwending ‘Onvoorzien’ In de primitieve begroting was een bedrag van € 45.000 voor onvoorziene uitgaven opgenomen. Er is geen reden geweest om in de loop van het begrotingsjaar dit bedrag aan te wenden. e Bij de vaststelling van de 2 bestuursrapportage 2012 is dit bedrag dan ook vrijgevallen ten gunste van het resultaat.

119

4.2.3 Begrotingsrechtmatigheid Met de jaarstukken wordt verantwoording afgelegd over het gevoerde beleid en de gedane uitgaven, alsmede de gerealiseerde inkomsten. De begrotingsrechtmatigheid geeft inzicht in hoeverre de budgettering (van de kosten) en de gedane uitgaven in lijn zijn met het beleid dat door de gemeenteraad is vastgesteld. Mutaties reserves Analyse van de cijfers ten aanzien van de stortingen en onttrekkingen in de reserves toont aan dat deze stortingen en onttrekkingen in lijn zijn met het beleid, zoals dat de raad heeft vastgesteld. Dat komt er op neer dat de stortingen en onttrekkingen zijn uitgevoerd overeenkomstig de ramingen. Alleen ten aanzien van de stortingen en onttrekkingen in de reserves Kapitaallasten is gekeken naar de werkelijke lasten en de vastgestelde normeringen en op basis daarvan heeft er een storting of onttrekking plaatsgevonden. Uitgaven In het kader van de begrotingsrechtmatigheid dient het college bij de jaarrekening inzicht te geven in de begrotingsafwijkingen en deze toe te lichten. Met de vaststelling van de jaarstukken stelt de gemeenteraad tevens de kostenoverschrijdingen vast. Hierdoor wordt achteraf goedkeuring gegeven aan deze overschrijdingen. Er is sprake van een overschrijding indien blijkt dat de gerealiseerde lasten, zoals weergegeven in de jaarrekening, hoger zijn dan de geraamde bedragen met inbegrip van de begrotingswijzigingen. Mogelijk is er dan sprake van onrechtmatige uitgaven, omdat de overschrijding in strijd kan zijn met het budgetrecht van de raad. Binnen het begrotingscriterium worden zes verschillende soorten kostenoverschrijdingen onderscheiden:

Soorten begrotingsafwijkingen 1 Kostenoverschrijdingen die geheel of grotendeels worden gecompenseerd door direct daaraan gerelateerde inkomsten. 2 Kostenoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid, maar die niet tijdig konden worden gesignaleerd. 3 Kostenoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid, maar waarbij de accountant ondubbelzinnig vaststelt dat die ten onrechte niet tijdig zijn gesignaleerd. 4 Kostenoverschrijdingen die niet passen binnen het bestaande beleid en waarvoor men tegen beter weten in geen voorstel tot begrotingsaanpassing heeft ingediend. 5 Kostenoverschrijdingen inzake activiteiten welke achteraf als onrechtmatig moeten worden beschouwd omdat dit bijvoorbeeld bij nader onderzoek van de subsidieverstrekker, belastingdienst of een toezichthouder blijkt. Indien dit wordt geconstateerd: - tijdens het verantwoordingsjaar - na het verantwoordingsjaar 6 Kostenoverschrijdingen op investeringen waarvan de gevolgen voornamelijk zichtbaar worden via hogere kapitaallasten in het jaar zelf of pas in de volgende jaren. - in het jaar van investeren - hogere kapitaallasten in latere jaren 1) Rm=rechtmatig; Orm=onrechtmatig

Rm 1)

Orm 1)

X X X X

X X

X X

120

Overzicht kostenoverschrijdingen programma’s (x € 1.000) Programma 5. Onderwijs 9. Werk en Inkomen 11. Ruimtelijke inrichting Algemene uitgaven en dekkingsmiddelen

Begroot 6.832 14.306 4.533 1.256

Werkelijk 6.865 14.383 6.492 2.310

saldo -33 -77 -1.959 -1.054

RM x x x x

ONR

Toelichting verschillen. Programma 5 Onderwijs Overschrijding hangt samen met hogere inkomsten op de producten. Daarnaast zijn er hogere kapitaallasten geweest dan vooraf begroot was. Deze overschrijdingen zijn gedekt door extra onttrekking uit de kapitaallasten reserves. Programma 9 Werk en inkomen Het toegenomen klantenbestand heeft gezorgd voor hogere bijstanduitgaven. Deze worden deels gedekt uit de hogere rijksbijdrage. Er is hier sprake van een openeindregeling, waarbij een toenemende vraag automatisch leidt tot hogere kosten. Ter afdekking van eventuele meerkosten is een reserve ingesteld, waaruit deze afwikkelingsverschillen gedekt worden. Ook nu zal voor het verschil deze reserve (WWB Inkomensdeel) worden aangesproken via de resultaatbestemming. Programma 11 Ruimtelijke inrichting De hogere lasten vallen uiteen in twee componenten. De oplevering van het Gewestkantoor heeft in 2012 tot extra lasten geleid. Daarmee is bij de vaststelling van de begroting onvoldoende rekening gehouden. Voorts worden hier de baten en lasten van de verschillende grondexploitaties afgewikkeld. In 2012 leidt dat onder andere tot het nemen van een verlies op een viertal complexen. In de resultaatbestemming zal worden voorgesteld – overeenkomstig de afgesproken gedragslijn – deze verliezen af te wikkelen op de Algemene reserve grondexploitatie. Programma 13 Algemene uitgaven en dekkingsmiddelen De hogere lasten hebben geheel te maken met de afwikkeling van de saldi op kostenplaatsen en zijn dus geheel van administratieve aard. Daarmee is bij de vaststelling van de begroting onvoldoende rekening gehouden. De kostenoverschrijdingen op de verschillende programma’s zijn daarmee rechtmatig. Bij de toelichting op de verschillende programma’s onder de rubriek ‘Wat heeft het gekost?’ worden deze waar nodig nog meer specifiek toegelicht. Overzicht kostenoverschrijdingen kredieten Bij de kredieten en de projecten is er sprake van één overschrijding. Dit betreft meerdere kredieten ten behoeve van de renovatie van sportcomplex Zuid. De beschikbaar gestelde kredieten (€ 1.420.000) zijn thans overschreden (uitgaven € 1.540.000) omdat de btw volledig als kosten zijn genomen. Er bestaat de mogelijkheid om deze btw – deels – te verrekenen, zodat deze nog worden terugontvangen. Wij hebben deze kwestie al enige tijd geleden bij de belastingdienst neergelegd om tot een afwikkeling te kunnen komen. Er heeft nog steeds geen definitieve afronding kunnen plaatsvinden. Indien de btw wordt terugontvangen dan blijven wij ruimschoots binnen het beschikbaar gestelde krediet. 4.2.4 Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens (WOPT) Op grond van de wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (WOPT) geldt dat inkomens die uit publieke middelen worden betaald en hoger zijn dan het vastgestelde ministersalaris van € 193.000 moeten worden gemeld. Door de gemeente Bussum zijn in 2012 geen vergoedingen (salarissen vermeerderd met eventuele toelagen en/of afkoopsommen) uitbetaald die hoger zijn dan de norm.

121

4.3 Balans per 31 december 2012 ACTIVA

(bedragen in €)

31-dec-12

31-dec-11

Vaste Activa Materiele Vaste Activa - Investeringen met een economisch nut: - Gronden uitgegeven in erfpacht - Overige investeringen met een economisch nut - Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut Financiële vaste activa - Kapitaalvestrekkingen aan: - Deelnemingen - Overige langlopende leningen u/g - Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer

105.462.668 559.408 89.146.217 15.757.043

102.644.658 560.581 87.233.381 14.850.696

2.564.096 248.642 2.299.799 15.655

Totaal Vaste Activa

2.572.249 248.642 2.304.634 18.973

108.026.764

105.216.908

2.304.838

3.751.837

Vlottende Activa Voorraden - Grond- en hulpstoffen - Niet in exploitatie genomen bouwgronden - Onderhanden projecten - Onderhanden werk, waaronder gronden in exploitatie - Gereed product en handelsgoederen - Vooruitbetalingen

1.561.628 0 733.928 9.282 0

Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar

3.641.383 0 104.806 5.647 0 3.391.133

3.298.480

- Vorderingen op openbare lichamen - Rekening-courantverhoudingen met niet - financiële instellingen

320.619 1.251.316

318.897 1.092.592

- Overige vorderingen

1.819.198

1.886.991

Liquide Middelen - Kassaldi - Bank- en girosaldi

474.779 12.267 462.512

428.552 20.032 408.521

Overlopende Activa - Van Europese of Nederlandse overheden nog te ontvangen voorschotbedragen specifieke uitkeringen

2.656.068

868.937

- Overige nog te ontvangen en vooruitbetaalde bedragen

4.842.054

4.073.358

Totaal Vlottende Activa Totaal Activa

7.498.122

4.942.295

13.668.872

12.421.163

121.695.636

117.638.071

122

PASSIVA

(bedragen in €)

31-dec-12

31-dec-11

Vaste Passiva Eigen Vermogen - Algemene Reserve - Bestemmingsreserves - Resultaat na bestemming

43.917.955

46.780.513

8.595.525

8.816.067

33.579.873

33.519.109

1.742.557

4.445.336

Voorzieningen

15.796.430

15.000.502

- Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's

1.721.668

2.190.421

- Onderhoudsegalisatievoorzieningen

2.705.639

1.131.770

11.369.122

11.678.311

- Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting Vaste Schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer

40.455.864

38.652.498

- Onderhandse leningen aan: - Binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstelling 453.780

37.971.828

39.990.184

680.670

11.900

-

- Binnenlandse banken en overige financiële instellingen - Waarborgsommen

Totaal Vaste Passiva

100.170.249

100.433.512

Vlottende Passiva Netto - Vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar

17.208.925

13.490.091

- Kasgeldleningen

9.000.000

-

- Bank- en girosaldi

3.845.731

9.662.381

- Overige schulden

4.363.193

3.827.710

Overlopende Passiva - Nog te betalen bedragen - Van Europese of Nederlandse overheidslichamen ontvangen, nog te besteden specifieke uitkeringen

4.316.462

3.714.467

1.426.340

1.751.561

2.832.744

1.962.906

57.378

-

- Vooruit gefactureerde bedragen

Totaal Vlottende Passiva

Totaal Passiva

Gewaarborgde geldleningen

21.525.387

17.204.558

121.695.636

117.638.071

95.281.705

96.623.779

123

4.4 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Inleiding De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) daarvoor geeft. Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar gesteld wordt. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume, worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke. Voor arbeidskostengerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. De referentieperiode is dezelfde als die van de meerjarenraming, te weten vier jaar. Indien er sprake is van (eenmalige) schokeffecten (bijvoorbeeld reorganisaties) dient wel een verplichting opgenomen te worden. Vaste activa Materiële vaste activa met economisch nut In erfpacht uitgegeven gronden De in erfpacht uitgegeven percelen zijn gewaardeerd tegen de eerste uitgifteprijs (i.c. de waarde die bij eerste uitgifte als basis voor de canonberekening in aanmerking is genomen). Overige investeringen met economisch nut Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht; in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven. Slijtende investeringen worden vanaf het moment van ingebruikneming lineair afgeschreven in de verwachte gebruiksduur, waarbij rekening wordt gehouden met een eventuele restwaarde. Op grondbezit met economisch nut (buiten de openbare ruimte) wordt niet afgeschreven. Bij de waardering wordt in voorkomende gevallen rekening gehouden met een bijzondere vermindering van de waarde, indien deze naar verwachting duurzaam is. In het begrotingsjaar heeft een dergelijke vermindering overigens niet plaatsgevonden. Dergelijke afwaarderingen worden teruggenomen als ze niet langer noodzakelijk blijken. Volledigheidshalve vermelden wij dat op investeringen die vóór 2008 gedaan zijn soms extra is afgeschreven zonder economische noodzaak (ter verlichting van toekomstige lasten). Ook zijn in voorkomende gevallen reserves op dergelijke investeringen afgeboekt.

124

De gehanteerde afschrijvingstermijnen bedragen in jaren: Gronden en terreinen Gebouwen steen Onderwijsgebouwen Gebouwen hout Technische installaties Inventaris Software Netwerkbekabeling Pc’s/Laptops/Beeldschermen Printers

n.v.t. 40 60 20 25 20 7 20 5 5

Speelterreinen Straatmeubilair Asfalt Klinkers Tegels Vervoermiddelen Parkeermeters- en automaten Openbare verlichting Verkeersregelinstallaties Openbaar groen

25 25 20 15 10 15 15 30 15 30

Onderwijsleerpakketten

10

25

Schoolmeubilair Sportvelden

20 25

Waterbouwkundige kunstwerken Riolering

60

Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut Infrastructurele werken in de openbare ruimte, zoals wegen, pleinen, bruggen, viaducten en parken worden geactiveerd en afgeschreven op basis van de in de financiële verordening opgenomen termijnen (zie overzicht afschrijvingstermijnen). De ondergrond van deze werken wordt daarbij als integraal onderdeel van het werk beschouwd (en dus ook afgeschreven). De boekwaarden tot en met 2008 worden jaarlijks afgedekt door een dotatie van een hiervoor ingestelde reserve. Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan gemeenschappelijke regelingen en leningen u/g zijn opgenomen tegen nominale waarde. Participaties in het aandelenkapitaal van NV’s en BV’s (kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen in de zin van het BBV) zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingprijs van de aandelen. Indien de waarde van de aandelen onverhoopt structureel mocht dalen tot onder de verkrijgingprijs zal afwaardering plaatsvinden. Tot dusver is een dergelijke afwaardering niet noodzakelijk gebleken. De actuele waarde ligt ruim boven de verkrijgingprijs. Van een deelneming is krachtens artikel 1 lid d BBV sprake als de gemeente participeert in het aandelenkapitaal van een NV of BV. Vlottende activa Voorraden De nog niet in exploitatie genomen bouwgronden zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs, dan wel een lagere marktwaarde. Er is rente bijgeschreven op de boekwaarde van deze voorraden, maar daarbij is de haalbaarheid van een kostendekkende exploitatie wel in ogenschouw genomen. De overige gronden hulpstoffen (magazijnvoorraden) worden gewaardeerd tegen de verkrijging of vervaardigingprijs. De als onderhanden werken opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingprijs, dan wel de lagere marktwaarde. De vervaardigingprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouwen woonrijp maken), alsmede een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. Winsten uit de grondexploitatie worden slechts genomen indien en voor zover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd aangemerkt kunnen worden. Zolang daarvan geen sprake is, worden de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingkosten in mindering gebracht. Gerede producten worden gewaardeerd tegen de kostprijs of tegen de marktwaarde indien de marktwaarde lager is dan de kostprijs. Dat laatste doet zich met name voor indien voorraden incourant worden.

125

Vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt statistisch bepaald op basis van de geschatte inningskansen. Liquide middelen en overlopende posten. Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen. Vaste passiva Eigen vermogen Onder het eigen vermogen zijn opgenomen de algemene reserve, de bestemmingreserves alsmede het saldo van de rekening van baten en lasten. Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. De egalisatievoorzieningen voor onderhoud stoelen op een meerjarenraming van het uit te voeren groot onderhoud aan (een deel van) de gemeentelijke kapitaalgoederen, waarin rekening is gehouden met de kwaliteitseisen die ter zake geformuleerd zijn. In de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen die is opgenomen in het jaarverslag is het beleid ter zake nader uiteengezet. Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde, verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer. Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Overlopende passiva De nog te betalen bedragen, nog te besteden specifieke uitkeringen en de overige vooruit ontvangen bedragen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarden. Borg- en Garantstellingen Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten telling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen. Overigens is in de toelichting op de balans nadere informatie opgenomen.

126

4.5 Toelichting op de balans 4.5.1 Algemeen Balans/financieringsfunctie De balans is een belangrijk instrument voor de beoordeling van de financiële positie. Het geven van inhoudelijk inzicht in de balans en de toelichting op de balans is van essentieel belang. De balanspositie wordt in omvang voornamelijk bepaald door kapitaalinvesteringen en verstrekte langlopende geldleningen (actiefzijde) en de wijze waarop deze worden gefinancierd (passiefzijde). Vaste en vlottende activa De vaste activa zijn onder te verdelen in de vaste activa (materiële- en financiële activa) en de voorraden (bestaande uit meerjarige projecten, gronden niet in exploitatie en gronden in exploitatie) behoren tot de vlottende activa. De vaste activa en de voorraden blijken uit het hieronder weergegeven grafisch overzicht van de ontwikkelingen van de boekwaarden over de jaren 2008 tot en met 2012.

Verloop van de boekwaarden per 31 december over de jaren 2008 - 2012 100.000

80.000

60.000

40.000

20.000

0 x €1.000

2008

2009

Totaal Materiele Vaste Activa

2010

2011

Totaal Financiele Vaste Activa

2012 Totaal Voorraden

Financieringsmiddelen De financieringsmiddelen bestaat uit het eigen vermogen, voorzieningen en de langlopende geldleningen. Deze middelen worden gebruikt ter financiering van de vaste activa en de voorraden. Hieronder treft u een grafisch overzicht aan van de ontwikkeling van de financieringsmiddelen over de jaren 2008 tot en met 2012. Uit onderstaand overzicht valt op te maken dat het eigen vermogen en de voorzieningen ten opzichte van 2011 zijn afgenomen met circa € 2 miljoen. De leningen laat per saldo een stijging zien van € 2 miljoen. De verhoging van de leningen is noodzakelijk om alle nieuwe investeringen te kunnen financieren.

127

Financieringsmiddelen per 31 december over de jaren 2008 - 2012 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0

x €1.000

2008

2009

2010

Eigen Vermogen en Voorzieningen

2011

2012

Leningen (Lang Vreemd Vermogen)

Financieringsmiddelen per 31 december over de jaren 2008 - 2012 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0

x €1.000

2008

2009

2010

Eigen Vermogen en Voorzieningen

2011

2012

Leningen (Lang Vreemd Vermogen)

Financieringspositie De financieringspositie wordt bepaald door de totale waarde van de kapitaalinvesteringen (€ 107,8 miljoen en de waarde van de financieringsmiddelen € 100,1 miljoen). Op 31 december 2012 bedraagt de positie circa € 7,7 miljoen negatief. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar paragraaf 3.4. Financiering. Hieronder treft u een grafisch overzicht aan van de ontwikkeling van de kapitaalinvesteringen en de financieringsmiddelen per 31 december over de jaren 2008 tot en met 2012.

128

Boekwaarden kapitaalinvesteringen en financieringsmiddelen per 31 december over de jaren 2008 - 2012

100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0

x €1.000

2008

2009

2010

Kapitaalinvesteringen

2011

2012

Financieringsmiddelen

Boekwaarden kapitaalinvesteringen en financieringsmiddelen per 31 december over de jaren 2008 - 2012

100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0

x €1.000

2008

2009

2010

Kapitaalinvesteringen

2011

2012

Financieringsmiddelen

129

4.5.2 Toelichting op de activa Vaste activa Materiële vaste activa Dit betreft investeringen met een meerjarig economisch- en meerjarig maatschappelijk nut. Omschrijving

2012

2011

Investeringen met een economisch nut: - Gronden uitgegeven in erfpacht

559.408

560.581

- Overige investeringen met een economisch nut

89.146.217

87.233.381

Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut

15.757.043

14.850.696

Totaal

105.462.668

102.644.658

Omschrijving Overige investeringen met een economisch nut:

2012

2011

Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen

3.990.392 211.011 50.628.221

2.857.074 221.065 36.148.170

Grond-, wegen waterbouwkundige werken Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa

19.157.445 75.828 1.406.114 13.677.206

16.473.325 96.057 1.567.430 29.870.260

Totaal

89.146.217

87.233.381

.De investeringen met een meerjarig economisch nut kunnen als volgt worden onderverdeeld: Omschrijving Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, wegen waterbouwkundig e werken Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa Totaal

Boekwaarde 1 jan. 2012

Investeringen

Desinvesteringen

2.857.074

1.247.977

221.065

-

Afschrijvingen

Inkomsten op projecten

Bijdrage derden

Afwaarderingen

Overbrengen projecten

Boekwaarde 31 dec. 2012

114.659

3.990.392

-

10.054

211.011

36.148.170

16.346.505

1.866.455

50.628.221

16.473.325

3.390.558

507.961

96.057

5.404

25.633

75.828

1.567.430

209.201

370.517

1.406.114

29.870.260

6.938.595

12.495

255.696

1.815.790

18.000

21.029.667

13.677.206

87.233.381

28.138.240

12.495

3.150.975

1.815.790

216.477

21.029.667

89.146.217

198.477

19.157.445

De belangrijkste investeringen die in de rekening 2012 zijn geactiveerd betreffen: • Gewestkantoor (vanuit het project Spoorzone Zuid) •

Diverse riool- en weginvesteringen (onder andere vanuit meerdere projecten Brinklaan, herinrichting Woonwagencentrum)

In de regel vindt lineaire afschrijving plaats met ingang van 1 januari volgend op het jaar van investering. Een uitzondering hierop zijn een aantal oudere investeringen in enkele gebouwen, waarvoor op basis van annuïteiten wordt afgeschreven.

130

Alle investeringen in 2012 met een meerjarig economisch nut zijn geactiveerd. Deze bruto methode is van toepassing sinds het per 1 januari 2004 ingevoerde Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten.

Omschrijving Investeringen met een meerjarig maatschappelijk nut: Grond-, wegen waterbouwkundige werken Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa Totaal

2012

2011

14.113.135 1.062.826 581.083

13.051.077 1.150.015 649.604

15.757.043

14.850.696

In het jaar 2012 hebben er diverse investeringen plaats gevonden. De voornaamste investeringen met een meerjarig maatschappelijk nut zijn; Grond-, wegen waterbouwkundige werken (o.a. de afwikkeling van de projecten Brinklaan en de herinrichting woonwagencentrum). De investeringen met een meerjarig maatschappelijk nut kunnen als volgt worden onderverdeeld: Omschrijving


Investeringen

Grond-, wegen waterbouwkundige werken

13.051.077

2.450.768

Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa

1.150.015 649.604

11.115 74

14.850.696

2.461.957

Totaal

Desinvesteringen 819.000

819.000

Afschrijvingen

Bijdrage derden

Afwaarderingen


569.710

14.113.135

98.304 68.595

1.062.826 581.083

736.609

15.757.043

Voor de voorgenomen investeringen wordt door de raad een krediet ter beschikking gesteld. De uitvoering van deze investering vergt vaak meerdere jaren. Een krediet wordt afgesloten na de volledige realisatie van de investering en vanaf het jaar daaropvolgend worden de kapitaallasten (zowel de afschrijving als de toegerekende rentelast) ten laste van de exploitatie gebracht. Op een aantal nog lopende investeringen is – ondanks deze beleidsregel – al wel afgeschreven. Dit is een verkeerde uitgevoerde beheersregel. Bij het afsluiten van het krediet en het definitief bepalen van de afschrijvingslasten, zal hiermee rekening worden gehouden. Op balansdatum zijn de volgende kredieten nog in bewerking en dus nog niet afgesloten:

131

Omschrijving beschikbaar gesteld krediet

Implementatie KCC (21/11)

Krediet

Aanschaf waarde 1-1-2012

Uitgaven

Inkomsten

Aanschaf waarde 31-12-2012

Reeds afgeschreven

Boekwaarde 31-12-2012

65.000

0

40.202

0

40.202

0

8.500

0

0

0

0

0

0

Software Management Informatie (01/07)

50.000

21.849

4.846

0

26.694

12.679

14.015

Software digitalis.doc.stroom (A14/08)

44.621

16.111

0

0

16.111

9.093

7.018

GIS/WOZ koppeling (P/09)

22.689

0

33.538

18.000

15.538

0

15.538

6.722

1.224

2.912

0

4.135

0

4.135

68.500

0

50.691

0

50.691

0

50.691

Hardware: Desktop Virtualisatie (p/12)

32.000

0

27.069

0

27.069

0

27.069

Licenties: Desktop Virtualisatie (p/12)

100.000

0

13.772

0

13.772

0

13.772

Impl.: Desktop Virtualisatie (p/12)

50.000

0

3.294

0

3.294

0

3.294

Personeels Informatie Systeem (p/12)

10.000

0

0

0

0

0

0

138.000

0

2.250

0

2.250

0

2.250

Tractie: Daihatsu (p/10)

17.000

0

996

0

996

0

996

Tractie: Fiat Strada (p/10)

17.000

0

996

0

996

0

996

Q39: VW T4, wijk2 (p/11)

30.024

0

212

0

212

0

212

Q40: VW T4, wijk 4 (p/11)

30.024

0

996

0

996

0

996

Q41: VW T4, wijk 1 (p/11)

40.026

0

212

0

212

0

212

Q42: VW Transporter Wijk 3 (p/12)

30.924

0

996

0

996

0

996

Q43: Opel Vivaro (p/12)

37.790

0

996

0

996

0

996

Renovatie plantsoenen (p/10)

32.413

0

1.140

0

1.140

0

1.140

Vervangen straatmeubilair (p/11)

28.000

4.545

5.325

0

9.870

0

9.870

Vervanging P-Automaten (p/11)

204.000

0

34.620

0

34.620

0

34.620

UPS (p/12)

Laptops (p/11) Serverpark & Storage (p/12)

Upgrade naar GOUW7 (14/12)

40.202


32.400

0

12.285

0

12.285

0

12.285

Speelpl. Voormeulenweg (bestrap1-2011)

35.000

0

0

0

0

0

0

W42: zoustrooier klein (p/12)

21.290

0

0

0

0

0

0

Vervanging parkeerautomaten (p/12)

79.000

0

0

0

0

0

0

Renovatie speelvoorzieningen 2012 (p/12)

25.000

0

0

0

0

0

0


32.413

0

18.823

0

18.823

0

18.823

Vervangen straatmeubilair (p/12) F25: Grafdelfmachine (p/12) W43: Sneeuwschuiver (p/12)

28.000

0

1.818

0

1.818

0

1.818

101.936

0

0

0

0

0

0

3.167

0

0

0

0

0

0

30.402

0

0

0

0

0

0

Vervangen armaturen/LED 2012 (18/11)

171.200

0

0

0

0

0

0

Vervangen Lichtmasten 2012 (18/11)

381.000

0

0

0

0

0

0

Bouw peuterspeelz. B.Huetln18(24/07)

365.000

26.877

0

0

26.877

2.009

24.868

Indon: uitbreiden zolder (p/10)

445.000

356.500

0

0

356.500

17.825

338.675

BBO: maatr.tegen vandalisme (p/10) Aanpassen gebouw voor Emmaschool (p/11)

100.000

85.680

10.916

0

96.596

13.257

83.339

Begraafpl: Transporter F28 (p/12)

Zuid: Herinrichting Meerweg: Bouwkundig (p/12)

600.000

0

70.968

0

70.968

0

70.968

1.320.000

284.292

1.236.494

0

1.520.786

0

1.520.786

15.414

0

0

0

0

0

0

Zuid: Bouwkundig (p/12)

3.852

0

0

0

0

0

0

Zuid: E-installaties (p/12)

5.553

0

0

0

0

0

0

De Kuil: Bouwkundig (p/12)

44.046

0

0

0

0

0

0

HCAW Bouwkundig (p/12)

24.544

0

15.414

0

15.414

0

15.414

HCAW: Terreinen Algemeen (p/12) Complex Breeduit rest krediet (A22/12)

2.936

0

1.890

0

1.890

0

1.890

25.189

0

0

0

0

0

0

4.955.575

797.078

1.593.670

18.000

2.372.748

54.863

2.317.885

Alle investeringen passen dus binnen het beschikbare budget. Bij de investering Herinrichting Zuid is sprake van een voorlopige overschrijding, omdat de btw nog verrekend moet worden.

132

Onderhanden projecten Projecten zijn investeringen die vaak meerdere onderdelen van het gemeentelijke takenveld bijeenbrengen. Daarbij moet gedacht worden aan een combinatie van werken ten behoeve van de weg, het riool, het groen en eventuele verkeersmaatregelen. Na afronding van het project worden de kosten verdeeld. Van de onderhanden projecten kan het volgende overzicht worden gegeven: Projecten

Stand 1-1-2012

Afgewikkelde projecten

Uitgaven 2012

Inkomsten 2012

Stand 31-12-2012

Project 140 1e fase rec. Brinklaan

2.992.981

-2.992.981

-

Project 141 fase 2a rec. Brinklaan

251.320

-251.320

-

Project 143 Vijzelgemaal Hooftlaan

603.935

-603.935

-

Project 146 Gemaal Zwarteweg

458.639

-458.639

-

Project 148 Godelindekw. fase 1&2

602.847

54.872

Project 149 Godelindekw. fase 3&4

947.924

592.443

Project 153 fase 2b rec. Brinklaan

240.861

-240.861

Project 155 Herinrichting woonwagencentrum

724.839

-724.839

Project 158 Infra Brinklaan zuid

104.036

Project 159 Kolonel Palm/Crailo

47.254

610.464 1.540.367 -

45.042

149.078

156.593

-156.593

Project 160 Scapino/Nieuwe Brink

44.200

-44.200

Project 161 afkoppelen waterkw.sp

21.894

33.371

84.953

19.006

103.959

1.460.991

83.452

1.544.443

5.592

472.274

Project 162 Nw.Spiegelstraat e.o. Project 164 Inrichten Oostereng Project 165 Spoorkruis. fietstunnel

55.265

35.117

35.117

Project 166 Toegankel.bushaltes

466.682

Project 167 Rotonde Brinklaan-Prinsen

429.681

Project 168 Riool Eslaan e.o.

716.410

Project 169 Saneren terr. Slochterenlaan Project 170 kruising bij watertoren

2.404 -18.046

-2.404

-18.046

14.835.471

-14.835.471

-

Project 171 Spoorzone Zuid Gewest Project 172 overstort Karnemelksl. Project 173 Vogelkersstraat e.o. Project 174 Veldheimerlaan/Botweg

-429.681

50.348

22.200

11.270

744.558

11.270

-495

1.008.790

319.447

688.848

90.520

19.323

Project 175 Westereng voorbereiding

409.989

23.773

Project 176 Riool J. Israëlslaan eo

172.823

433.515

Project 177 Riool Spijkerstraat eo Project 178 herinr. Ceintuurbaan

96.237

68.408

299.400

2.748.308

972.951

Project 179 Westereng deelplan 1

94.331

1.040.852

329.325


18.000

216.866

234.866


0

109.161

109.161


0

3.801

3.801

Project 183 Westereng deelplan 5 Project 184 Riool Papaverstraat eo Project 186 Centrumplan Project 301 Heidezicht Project 303 Aanpak zwerfafval Project 304 Plusproject zwerfafval Totaal

109.843 433.762 124.614

481.723 164.645 2.074.757 805.859

0

2.851

2.851

12.440

68.190

80.630

49.353

49.353

0 176.129

-176.129

-

23.654

-23.654

-

88.961

-88.961

26.656.988

-21.029.667

6.677.317

1.815.790

10.488.848

133

Financiële vaste activa Omschrijving

2012

Kapitaalverstrekkingen aan: - Deelnemingen Overige langlopende leningen u/g Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer:

248.642 2.299.799

248.642 2.304.634

15.655

405 18.568

2.564.096

2.572.249

- Pc- Privéregeling ambtenaren - Fietsregeling ambtenaren Totaal

2011

Het verloop van de financiële vaste activa gedurende het jaar 2012 wordt in onderstaand overzicht weergegeven: Omschrijving


Kapitaalverstrekkingen aan: - Deelnemingen Overige langlopende leningen u/g Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer: - Pc- Privéregeling ambtenaren - Fietsregeling ambtenaren Totaal

Investeringen

Desinvesteringen

Afschrijvingen/ Aflossingen

Bijdrage derden

Afwaarderingen


248.642 2.304.634

248.642 32.809

37.644

405

2.299.799

405

18.568

21.724

24.638

2.572.249

54.533

62.282

15.655 405

2.564.096

De aandelen en deelnemingen kunnen als volgt worden gespecificeerd: a. 121 Gewone aandelen alsmede 4 prioriteitsaandelen van elk nominaal € 45,38 van de Maatschappij tot Exploitatie Parkeergarages Bussum B.V.; b. 97.188 Aandelen van nominaal € 2,50 per aandeel van de Bank Nederlandse Gemeenten; c. De deelneming in de stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten wordt gezien als een verstrekte geldlening. Uit dit fonds zijn in 2002 geldleningen verstrekt aan de stichting Versa en aan de stichting Financieel Ondersteuningsfonds ViJos drum - en showband tot een totaalbedrag van € 378.000.

Vlottende activa De in de balans opgenomen voorraden zijn als volgt gespecificeerd: Omschrijving - Grond- en hulpstoffen Niet in exploitatie genomen bouwgronden - Bouwgrond in exploitatie - Onderhanden projecten - Gereed product en handelsgoederen - Vooruitbetalingen Totaal

2012

2011

1.561.628 733.928

3.641.383 104.806

9.282 -

5.647

2.304.838

3.751.837

Gereed product en handelsgoederen Dit betreffen de voorraad eigen verklaringen van het Centraal Bureau Rijvaardigheid

134

Niet in exploitatie genomen gronden Van de niet in exploitatie genomen gronden kan het volgende overzicht worden gegeven: Projecten niet in exploitatie genomen gronden: Spoorzone Zuid / Geweststrook

Kolonel Palm kazerne / Crailo

Scapino Nieuwe Brink

3.641.383

1.173.312

642.227

500.838

188.578 89.016

64.532 7.609

35.322 1.479

27.546

Totaal Boekwaarde per 1 januari 2012 Investeringen en vermeerderingen: * rentebijschrijvingen * exploitatielasten * overige verrekeningen Opbrengsten: * exploitatiebaten * verrekeningen Boekwaarde per 31 december 2012

Slochterenlaan

Veldweg

MOB complex

23.032 1.089.279

1.267 3.911

212.695

59.910 53.322

22.696

952.511

235.391

250.000

0

46.743

595 2.403.497

536.567

679.028

1.561.628

708.887

0

595 574.532

28.209

De daling in het onderdeel ‘Niet in exploitatie genomen bouwgronden’ wordt veroorzaakt door de afwikkeling van de Veldweg, alsmede het afboeken van de boekwaarden voor het project Kolonel Palm/Crailo en het MOB-complex. De resterende boekwaarde van de Veldweg is basis voor een te onderzoeken herstart van het project. Bouwgronden in exploitatie Voor de bouwgronden in exploitatie kan van het verloop in 2012 het volgende overzicht worden weergegeven:

Boekwaarde per 1 januari 2012 Investeringen en overige vermeerderingen: * bouwrijpmaken * rentekosten * overige bestedingen * overboekingen

Landstraat-Noord 104.806

Roodborstlaan 30 0

5.764 2.543 635.000

Opbrengsten: * verkopen * overige opbrengsten

14.186

Boekwaarde per 31 december 2012

98.928

635.000

5.441

78.380 151.000

360.000

648.000 235.000

-255.631

-18.620

Nog te verwachten kosten: * bouwrijpmaken * rentekosten * overige bestedingen * overboekingen Nog te verwachten opbrengsten: * verkopen * overige opbrengsten Verwacht eindresultaat (voordeel)

Dit betreffen de voorraad eigen verklaringen van het Centraal Bureau Rijvaardigheid

135

Uitzettingen met een rentetypische looptijd van een jaar of minder De in de balans opgenomen vorderingen kunnen als volgt worden gespecificeerd: Omschrijving

2012

2011

Vorderingen op openbare lichamen Rekening-courantverhoudingen met niet - financiele instellingen Overige vorderingen - Algemene debiteuren

320.619

318.897

1.251.316

1.092.592

1.120.324 844.150

Af: voorziening voor oninbaarheid

336.282-

- Belasting debiteuren

516.693


139.000-

45.000784.042

799.150 561.151 60.000-

377.693 - Sociale Zaken debiteuren

501.151

1.662.581 1.542.101


1.005.118955.411657.463

586.690

3.391.133

3.298.480

Totaal

De saldi in rekening-courant stemmen overeen met de administratie van de diverse instellingen. Omschrijving

2012

2011

openstaand per april Algemene debiteuren - waarvan openbaar lichaam

433.413 71.044

213.191 0

Belastingdebiteuren - waarvan openbaar lichaam

329.240 1.020

371.843 0

- Sociale Zaken debiteuren Totaal

657.463

586.690

1.420.116

1.171.724

136

Liquide middelen De specificatie van de liquide middelen luidt als volgt: Omschrijving

2012

2011

Kassaldi Bank saldi

12.267 462.512

20.032 408.521

Totaal

474.779

428.552

Alle bank– en girosaldi stemmen overeen met de dagafschriften per 31 december 2012. Overlopende activa De overlopende activa kunnen als volgt worden gerubriceerd: Omschrijving

2012

2011

Nog te ontvangen bedragen - Nog te ontvangen voorschotbedragen van Europese en Nederlandse overheidslichamen

2.656.068

868.937

- Overige nog te ontvangen voorschotbedragen

316.222

548.522

- Overige vooruitbetaalde bedragen

377.845

406.787

Vooruitontvangen facturen Te ontvangen compensabele BTW Te ontvangen bedrijfsmatige BTW Overige Posten

0 3.566.807 513.586 67.594

136.065 2.946.145 0 35.790

Totaal

7.498.122

4.942.295

Het te ontvangen bedrag aan compensabele BTW betreft het te vorderen bedrag over het jaar 2012. Dit bedrag zal in de loop van 2013 ontvangen worden van de belastingdienst. Verloopoverzicht nog te ontvangen voorschotten van EU, Rijk en Provincies 2012 Omschrijving Verkeersslang - 2010000034 Verkeerslang - verkeersslang 2011 Overig - Brinkln/Nw raadhsstr - 2010000051 Oostereng proj 164 - 2010000051 Brinkln/Prinssenstr proj 167 - 2010000133 Godelindebrt Nrd proj 148 - 2011000005 Godelindebrt Zd proj 149 - 201114885 Bushalte toeg.heid proj 166 - 201124026 Kromme Engln proj 168 - 201138050 J Israelsln proj 176 - 201138044 proj 178 Oversteek Ceintbaan - 201138048 Rotonde Kuyperln proj 178 - proj 178 amersfoortsestraatweg - proj 179 westereng - proj 173 vogelkersstraat - josef israelslaan - Heidezicht Totaal

Stand per

Toevoegingen

Onttrekkingen

Stand per

31-12-2011

2012

2012

31-12-2012

600

600 3.000

114.700 100.000 100.367 58.840 80.000 15.125 281.430 85.099 17.381 15.394

868.936

114.700 100.000 100.367 106.094 80.000 15.125 303.630 85.099 547.146 316.130 142.450 182.006 319.447 124.614 116.260

47.254

22.200 529.765 300.736 142.450 182.006 319.447 124.614 116.260 1.787.732

0 3.000

600

2.656.068

137

4.5.3 Toelichting op de passiva Vaste passiva Reserves en voorzieningen Een groot deel van het vermogen van de gemeente bestaat uit reserves en voorzieningen. Het verschil tussen deze is dat de reserves behoren tot het eigen vermogen dat in principe vrij besteedbaar is, terwijl voorzieningen behoren tot het vreemd vermogen gevormd in verband met reële risico’s of egalisatie van onvermijdelijk kosten, zoals groot onderhoud of verplichtingen. Reserves Met het saldo van rekening van baten en lasten, vormen de reserves het eigen vermogen van de gemeente. uitsluitend plaatsvinden met toestemming van de raad. Het totaal van het eigen vermogen eind 2012 bedraagt € 44,0 miljoen, onderverdeeld als volgt: Omschrijving Algemene reserves Bestemmingsreserves Resultaat na bestemmingen Totaal

2012

2011

8.595.525

8.816.067

33.579.873

33.519.109

1.742.557

4.445.336

43.917.955

46.780.513

Algemene reserves Bestaat uit één reserve namelijk de ‘Algemene reserve’. Daarnaast maakt het saldo van de jaarrekening onderdeel uit van de Algemene reserve. Bestemmingsreserves De bestemmingsreserves bedragen eind 2012 ruim € 33,5 miljoen. Hiervan is € 14,9 miljoen bestemd voor dekking van kapitaallasten van investeringen. Daarnaast zijn de belangrijkste reserves qua omvang: Algemene reserve grondexploitatie Reserve reconstructie wegen Reserve Scapinoterein Reserve BTW-Compensatiefonds Reserve Werk Reserve WWB Inkomensdeel Reserve Bloeien door snoeien Reserve WABO tekorten

€ 6,1 miljoen € 2,3 miljoen € 2,2 miljoen € 1,1 miljoen € 1,2 miljoen € 1,3 miljoen € 0,9 miljoen € 0,8 miljoen

138

Algemene reserves: Algemene reserve Saldo jaarrekening (overboeking) Totaal Algemene reserves

Bestemmingsreserves:

Stand per 1/1

Toevoeging

Onttrekking

Stand per 31/12

8.816.067 4.445.336

2.970.438 1.742.557

3.190.980 4.445.336

8.595.525 1.742.557

13.261.404

4.712.995

7.636.316

10.338.082

Stand per 1/1

Algemene reserve grondexploitatie Res. dec.arb.voorw./werkg.maatr. (MID) Res. dekken afschrijv.activa maatsch.nut Res.pensioen/wachtgelden ambtenaren/weth Reserve archief (20/04) Reserve bloeien door snoeien Reserve bovenformatieven Reserve BTW-compensatiefonds Reserve Bussum Bewust Reserve dienstverl./processioneel beter Reserve digitaliseren bestemmingsplannen Reserve exploitatie gebouwen Reserve flankerend beleid Reserve gebiedsgericht beheer ’t Gooi Reserve kap.lasten gladheidbestrijding Reserve kap.lasten openb.verlichting Reserve kapitaallasten automatisering Reserve kapitaallasten Burgerzaken Reserve kapitaallasten onderwijs Reserve kapitaallasten plantsoenen Reserve kapitaallasten raadhuis Reserve kapitaallasten speelvoorz. Reserve kapitaallasten sport Reserve kapitaallasten straatmeubilair Reserve kapitaallasten tractie Reserve kapitaallasten VRI Reserve kapitaallasten wegen Reserve kinderopvang Reserve kunstwerken Reserve nationaal uitvoeringsprogramma Reserve nog te ontv.bedragen ABW Reserve onderwijsachterstandenbeleid Reserve openbare verlichting Reserve parkeeraccommodaties Reserve pensioenbet. weth.Branderhorst Reserve projecten in uitvoering Reserve reconstructie wegen (GDU) Reserve reïntegratie / Lwi c.a. Reserve Scapinoterrein Reserve sociale vernieuwing Reserve tijdelijke tekorten WABO Reserve verdiept spoor c.a. Reserve volkshuisvesting Reserve werk Reserve Wet maatsch.ondersteun. (Wmo) Reserve wijkplannen Reserve WWB (inkomendeel) Reserve individuele voorzieningen Wmo Reserve Zorgvernieuwingsprojecten

6.842.334 14.517 10.468.260 231.693 205.068 1.000.000 183.535 1.624.478 150.000 378.101 2.650 13.614 43.509 214.000 11.823 56.942 500.261 21.956 2.008.191 0 10.844 91.980 1.110.741 46.474 51.427 46.522 1.372.614 352.298 2.917 53.000 622.888 41.297 13.276 351.148 49.493 100.000 640.579 301.743 2.179.241 168.171 0 20.854 321.467 997.784 396.405 70.000 135.013 0 0

Totaal Bestemmingsreserves

33.519.109

Toevoeging 170.511 19.558 98.280

25.684 274.149

Onttrekking 938.585 14.600 439.525 126.600 31.170 100.000 183.535 577.000 50.000 292.000 2.650 201.547 43.509 21.400 3.239

190.299 161.543 4.909 707.947 16.057 7.474 87.226 9.122 23.244 4.803 212.631 2.917 53.000 622.888 61.484 13.276

1.794.498

20.000 836.000 92.793 595.089

4.220 100.000 127.000 301.743 2.500 0 10.418 342.251 367.866 396.405

1.147.411 600.000 50.000

30.000

6.335.660

6.274.897

Stand per 31/12 6.074.260 19.475 10.028.735 203.373 173.898 900.000 0 1.047.478 100.000 111.785 0 86.216 0 192.600 8.584 247.241 661.805 26.866 1.300.244 0 26.901 84.506 1.197.967 55.596 74.670 51.325 1.159.983 352.298 0 106.000 0 102.781 0 351.148 45.273 0 2.308.077 0 2.179.241 185.671 836.000 10.436 72.009 1.225.007 0 70.000 1.282.424 570.000 50.000 33.579.873

139

De belangrijkste reserves qua omvang zijn: Naam Aard Reden

Algemene reserve Algemene reserve Ingesteld voor het opvangen van tegenvallers en het afdekken van de risico’s.

Naam Aard Reden

Saldo jaarrekening 2012 (overboeking) Algemene reserve Betreft het nog niet bestemde resultaat van de jaarrekening 2012, waarvoor bij de perspectiefnota 2013 een voorstel voor bestemming wordt gedaan.

Naam Aard Reden

Algemene reserve grondexploitatie Bestemmingsreserve Ingesteld ten behoeve van het realiseren van toekomstige grondexploitaties. Eventuele winsten en verliezen worden in principe met deze reserve verrekend.

Naam Aard Reden

Reserve dekking afschrijving activa met een maatschappelijk nut Bestemmingsreserve Ingesteld om de afschrijvingslasten van investeringen met een maatschappelijk nut tot en met 2009 af te dekken. De looptijd van deze reserve is 50 jaar.

Naam Aard Reden

Reserve bloeien door snoeien Bestemmingsreserve Ingesteld om de beoogde bezuinigingen mogelijk te maken, indien daarvoor tijdelijk extra lasten of overbruggingskosten noodzakelijk zijn.

Naam Aard Reden

Reserve btw-compensatiefonds Bestemmingsreserve Ingesteld bij de invoering van het btw-compensatiefonds in 2003 voor het afdekken van de btw-component in de investeringen tot en met 2002. De looptijd is 13 jaar.

Naam Aard Reden

Reserves kapitaallasten Bestemmingsreserve Voor de verschillende groepen (onder andere wegen, openbare verlichting, onderwijs) van investeringen wordt gewerkt met een genormeerde last. Deze wordt in de exploitatie opgenomen en eventuele verschillen ten opzichte van de werkelijke kapitaallasten worden afgewenteld op de reserves.

Naam Aard Reden

Reserve reconstructie wegen Bestemmingsreserve Ingesteld ten behoeve van uit te voeren wegreconstructies vanuit de vrij besteedbare deel van de GDU-subsidies van de provincies.

Naam Aard Reden

Reserve tijdelijke tekorten Wabo Bestemmingsreserve De raad heeft in 2012 besloten om de egalisatievoorziening aan te vullen vanwege te verwachten tekorten vanwege achterblijvende inkomsten vanuit grote projecten. Vanwege BBV zijn deze gelden in een afzonderlijke bestemmingsreserve gestort.

Naam Aard Reden

Reserve Scapinoterrein Bestemmingsreserve Ingesteld ten behoeve van de realisatie van de ontwikkeling van het Scapinoterrein.

Naam Aard Reden

Reserve Werk Bestemmingsreserve Reserve is ingesteld voor het egaliseren van de niet bestede middelen die in het kader van de re-integratie beschikbaar zijn..

140

Naam Aard Reden

Reserve WWb - inkomendeel Bestemmingsreserve Ingesteld voor het afdekken van tijdelijk hogere bijstandslasten in het kader van de uitvoering van de Wet werk en bijstand – inkomendeel.

Naam Aard Reden

Reserve individuele voorzieningen WMO Bestemmingsreserve Ingesteld ter dekking van kosten WMO die incidenteel van aard zijn en die gericht zijn op individuele voorzieningen.

Voorzieningen Voorzieningen behoren financieel tot het vreemd vermogen en worden gevormd ter dekking van reële risico’s, egalisatie van tarieven of onvermijdelijke kosten, zoals groot onderhoud, of verplichtingen. Het totaal van de voorzieningen per 31 december 2012 bedraagt € 15,7 miljoen, onderverdeeld als volgt: Omschrijving

2012

2011

Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's

1.721.668

2.190.421

Onderhoudsegalisatievoorzieningen

2.705.639

1.131.770

Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting

11.369.122

11.678.311

Totaal

15.796.430

15.000.502

De belangrijkste voorzieningen qua omvang zijn: Voorziening rioolrecht € 8,9 miljoen Voorziening afvalstoffenheffing € 1,8 miljoen Voorziening afkoopsommen begraafrecht € 1,2 miljoen Voorziening WABO € 1,2 miljoen Voorzieningen voor verplichtingen,verliezen en risico's: Voorziening. spaarpremies hypoth.ambt. Voorziening milieukosten Gooiberg Voorziening afkoopsommen begraafrechten Voorziening wachtgeldverpl.muziekschool Voorziening RGSHG (reg.geld.huisv.gehand) Voorziening Complex Veldweg Totaal voorzieningen voor verplichtingen,verliezen en risico's:

Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting: Verkeer en parkeren Sociale recherche Wabo Marktgelden Begraafrechten

Stand per 1/1

Toevoeging

280.698

25.522

291.738 1.182.094

Vrijval

Stand per 31/12 306.221

122.738

169.000

69.401

1.210.557

0

0

35.891

35.891

400.000 2.190.421

Stand per 1/1

400.000

0

123.386

592.139

1.721.668

Toevoeging

Onttrekking

81.747 60.400 76.647 8.864.422

Afvalstoffenheffing

1.958.862 11.678.311

102.041

353.304

46.972

133.916

66.400 81.019

109.096 119.468

Stand per 31/12 0

4.372

180.888

Vrijval

81.747 6.000

455.345

Rioolheffing Totaal door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting:

97.864

Onttrekking

8.973.518 197.897

1.760.965

428.657

11.369.122

141

Onderhoudsvoorzieningen:

Stand per 1/1

Toevoeging

Onttrekking

Vrijval

Stand per 31/12

Voorziening onderhoud buiten (onderwijs)

122.582

1.226.000

155.337

1.193.245

Voorziening groot onderhoud zwembad

555.158

566.567

61.478

1.060.247

Voorziening groot onderhoud Breeduit

133.949

41.700

Onderhoudsvoorziening gebouwen

211.879

115.000

232.108

94.771

8.463

23.500

9.312

22.651

0

295.000

18.502

99.739

373.500

30.829

442.410

0

1.131.770

2.641.267

580.339

559.832

2.705.639

Voorziening onderhoud gebouw begr.plaats Voorziening onderhoud sport Voorziening onderhoud wegen Totaal onderhoudsvoorzieningen:

175.649 0 0 276.498

Naam Aard Reden

Voorziening spaarpremies hypotheken en ambtenaren Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s Ingesteld om de uitkering van het benodigde kapitaal aan de betreffende deelnemers in de regeling, ter aflossing van de hypotheek aan het eind van de looptijd, te garanderen. Daartoe worden de jaarlijks door de deelnemers gespaarde bedragen ontvangen en gestort in deze voorziening.

Naam Aard Reden

Voorziening afkoopsommen begraafrechten Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s Ingesteld voor de egalisatie van de lasten en baten voor het onderhoud aan graven, waarvoor een afkoopsom is ontvangen.

Naam Aard Reden

Voorziening milieukosten Gooiberg Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s Deze voorziening is ingesteld ter dekking van mogelijke verliezen bij de verplichte verkoop van woningen als gevolg van vervuiling van de grond. Inmiddels zijn er de eerste gevallen geweest, waarbij er een claim bij de gemeente is neergelegd. De hoogte van de claims is hoger dan eerder is ingeschat en op basis waarvan de voorziening is gevoed. Onduidelijk is in welke mate deze gevallen maatgevend zijn voor een eventuele vervolg van claims. Daarom is opdracht gegeven een nader onderzoek en inventarisatie uit te voeren, teneinde de inschattingen te herijken. Op basis van die conclusies zal deze voorziening eventueel moeten worden bijgesteld.

Naam Aard

Diverse voorzieningen Voorzieningen door derden beklemde middelen met een specifiek aanwendingsrichting Ingesteld voor de egalisatie van lasten in relatie tot de daarvoor ingestelde heffing of leges. Betreft: parkeerheffingen, sociale recherche, wabo, begraven, riolering en afval.

Reden

Naam Aard Reden

Diverse voorzieningen Onderhoudsvoorzieningen Ingesteld voor het egaliseren van de jaarlijkse onderhoudslasten van het onderhoud van (buiten) onderwijs, groot onderhoud zwembad, groot onderhoud Breeduit en onderhoud sport. De voorzieningen voor wegen en onderhoud gebouwen (ook bij begraafplaats) zijn in 2012 opgeschoond ten gunste van de exploitatie.

142

Recapitulatie Voor de volledigheid wordt onderstaand in totalen de stand van de reserves en voorzieningen weergegeven. Omschrijving

Stand per

Toevoeging

Onttrekking

1-1-2012

Stand per 31-12-2012

Totaal algemene reserves

13.261.404

4.618.271

7.636.316

10.338.082

Totaal bestemmingsreserves

33.519.109

6.335.660

6.274.897

33.579.873

Totaal voorzieningen

15.000.502

2.884.121

1.528.361

15.796.430

Totaal reserves en voorzieningen

61.781.015

13.838.053

15.439.574

59.714.385

Hieronder treft u een grafisch overzicht aan van de ontwikkeling van de reserves en voorzieningen over de jaren 2008 tot en met 2012.

Verloop van de reserves en voorzieningen per 31 december over de jaren 2008 - 2012 50.000 45.000 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 x € 1.000

2008

2009

2010

2011

Reserves en Winstsaldo

Voorzieningen

2012

Vaste schulden met een rentetypische looptijd van een jaar of langer Tot de vaste schulden behoren de schulden welke in het algemeen een looptijd langer dan twee jaar omvatten. De vaste schulden kunnen als volgt worden gerubriceerd: Omschrijving Onderhandse leningen aan: - Binnenlandse banken en overige financiële instellingen - Binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstelling

1-1-2012

Aflossingen

31-12-2012

37.971.828

5.000.000

2.981.644

39.990.184

680.670

-

226.890

453.780

38.652.498

5.011.900

3.208.534

40.455.864

Waarborgsommen Totaal

Vermeerderingen

11.900

11.900

In 2012 is er één nieuwe lening aangetrokken van € 5 miljoen. In 2012 is er op de langlopende leningen een bedrag afgelost van € 3,2 miljoen. In 2012 is er een waarborgsom ontvangen van de exploitant op Heidezicht.

143

Vlottende passiva Vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar. Omschrijving

2012

2011

Kasgeldleningen

9.000.000

Bank- en girosaldi Rekening-courantverhoudingen met niet - financiele instellingen

3.845.731

9.662.381

8.440

2.765

Overige schulden - Schulden aan openbare lichamen - Schulden aan overige partijen

126.455

856

4.228.298

3.765.667

-

58.422

17.208.924

13.490.091

- BTW Totaal

Van de crediteuren is medio april 2013 nog een bedrag te voldoen van € 14.349. De saldi in rekening-courant stemmen overeen met de administratie van de verschillende instellingen. Overlopende passiva De overlopende passiva kunnen als volgt worden gerubriceerd: Omschrijving Nog te betalen bedragen Van Europese of Nederlandse overheidslichamen ontvangen, nog te besteden specifieke uitkeringen Vooruit gefactureerde bedragen Totaal

2012

2011

1.426.340

1.751.561

2.832.744

1.962.906

57.378 4.316.462

3.714.467

Onder de nog te betalen bedragen is een bedrag (€ 217.000) opgenomen als te verwachten terugbetaling inzake teveel ontvangen bijdragen van het rijk voor de Algemene uitkering (zie ook de toelichting in programma 13). Van de reeds ontvangen voorschotbedragen, die nog niet volledig besteed zijn, kan het volgende verloopoverzicht worden gegeven.

144

Verloopoverzicht saldo voorschotten van EU, Rijk en Provincies 2012 Omschrijving

Stand per

Toevoegingen

Onttrekkingen

Stand per

31-12-2011

2012

2012

31-12-2012

Provincie Noord-Holland PBOJ Vangnet jeugd (bemoeizorg 2011)

136.000

Meer preventie, minder jeugdzorg

32.000

Verandermanager back office cjg (2011)

96.563

23.530

159.530

0 32.000

24.141

120.704

0

Ministerie van OCW Verbeteren binnenklimaat

39.650

39.650

Provincie Noord-Holland Stedelijke vernieuwing ISV 2000-2004 -bodeminformatiesysteem

11.731

11.731

0

65.487

65.487

0

Stedelijke vernieuwing ISV 2005-2009 -bodem Stedelijke vernieuwing ISV 2010-2014 -bouw

224.044

132.022

70.434

285.633

-bodem

264.044

132.022

9.758

386.309

Spoorzone Zuid 2010000031 Bensdorp

164.954

164.954

Provincie Noord-Holland Duurzame energiepakket Voorschot 2011

10.512

10.512

0

198.477

1.437.905

Ministerie van Infrastructuur en Milieu Railschermenproject

489.229

Geluidsbelastingkaart

71.773

1.147.153

71.773

356.917

356.917

Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Wet inburgering Agentschap BPR Aanpassing GBA

0

3.652

3.652

0

201.270

147.320

53.951

1.962.906

1.663.790

793.952

2.832.744

Hoogheemraadschap Subsidie Waterspoor Totaal

145

4.5.4 Niet in de balans opgenomen belangrijke financiële verplichtingen Waarborgen en garanties Omschrijving

Gemeente garanties

Restant bedrag geldleningen per 1 januari 2012

114.723.274

Restant bedrag geldleningen per 31 december 2012

126.957.714

Gewaarborgd door gemeente Bussum per 31 december 2012

95.281.705

Op 31 december 2012 is er voor € 126.957.714 aan geldleningen afgesloten door externe partijen. Deze partijen hebben bij het afsluiten van de geldlening een verzoek ingediend bij de gemeente voor een garantstelling. De gemeente staat garant voor 100 procent of een lager percentage. Het bedrag waarvoor de gemeente eind 2012 nog garant staat beloopt dan een bedrag van € 95.281.705. Langlopende financiële verplichtingen De gemeente is voor een aantal komende jaren verbonden aan contracten, die een bepaalde geldwaarde vertegenwoordigen. Deze toekomstige verplichtingen blijken niet uit deze balans. Dit betreft ondermeer: Contract

Contractpartij

Naam

Contractwaarde

C00043

Commit-IT

Netwerk aanpassingen

C00051

Unit 4 Agresso

Decade Financials

89.500

C00054

DHV Milieu & Infrastructuur BV

DHV Beheerpakket

69.613

C00109

Commit-IT

Migratie Novell Microsoft 2009

70.097

C00153

ISIT BV

Backup Hard- & Software

35.435

C00159

PinkRoccade Civility bv

CiVision makelaar gegevensmagazijn

4.920

C00172

GBKN Noord-Holland

Basiskaart

2.075

C00184

Gemnet BV

Coorporate Internet

23.580

C00210

Commerce-hub

Commerce-hub overeenkomst contractbeheersysteem

28.572

C00212

Oracle Nederland BV

Oracle Servicecontract

15.747

C00225

Comsoft

Fope (Forefront Open Protection for Exchange)

C00226

Geotax

Mapinfo WOZ BAG Online (Gis tool) Geotax

6.000

C00239

Aimed Solutions BV

Scense licenties 50X (Aimed)

3.950

C00240

Grontmij Nederland BV

Planproces

C00245

Aebi Schmidt Nederland BV

Strooimaterieel 2012-2018

100.479

C00255

Comsoft

MS Office licenties 2010

110.953

C00257

Aivex

Camera tbv beveiliging gemeentehuis

C00258

Bechtle Direct BV

TMG Forefront Weblicenties

C00259

Bris

Bris warenhuis

C00261

Lantech

WiFi gemeente Bussum

22.789

C00263

Windmark

Matrix 42

13.962

C00264

Dutch Delta Group

Cipers in het Lan, Standaard IBM Uitwijk

21.660

C00265

Dutch Delta Group

Tapetransport backup as400

C00266

Mintlab

Zaaksysteem

C00270

Tomin BV

Groenbeheer 2012

C00274

NedGraphics

Auto-desk subscription

1.500

2.026

4.200

11.818 2.537 3.103

3.000 45.000 162.125 10.331 864.972

146

4.5.5 Gebeurtenissen na balansdatum Bij het opmaken van de rekening is duidelijk geworden dat een relatie in zware financiële problemen is gekomen en dat die situatie heeft geleid tot een faillissement. Dat heeft nogal wat gevolgen voor een aantal vorderingen en mogelijk de garantstelling, die wij als gemeente daarvoor hebben getroffen. In de afronding van de rekening is daarmee rekening gehouden (zie toelichting bij Algemene uitgaven en dekkingsmiddelen).

147

SISA BIJLAGE

148

Ontvanger

Juridische grondslag

Nummer C8B

Specifieke uitkering

Departement BZK

SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2012 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa

Besluit Locatiegebonden Hieronder per regel één beschikkingnummer en in de Subsidies 2005 (BLS) kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie Provinciale beschikking en/of verordening

I N D I C A T O R E N Besteding (jaar T) ten laste van Toelichting afwijking Eindverantwoording Ja/Nee provinciale middelen

Gemeenten (SiSa tussen medeoverheden) Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C8B / 01

OCW

D9

1 2 Onderwijsachterstandenb eleid 2011-2014 (OAB)

Gemeenten

2010/4814 2009/49825 Besteding (jaar T) aan voorzieningen voor voorschoolse educatie die voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen (conform artikel 166, eerste lid WPO)

Aard controle R Indicatornummer: D9 / 01

I&M

E3

Subsidieregeling sanering verkeerslawaai (inclusief bestrijding spoorweglawaai)

€ 146.980 Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie

Aard controle R Indicatornummer: C8B / 02

€0 €0 Besteding (jaar T) aan overige activiteiten (naast VVE) voor leerlingen met een grote achterstand in de Nederlandse taal (conform artikel 165 WPO)

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C8B / 03

Besteding (jaar T) aan afspraken over voor- en vroegschoolse educatie met bevoegde gezagsorganen van scholen, houders van kindcentra en peuterspeelzalen (conform artikel 167 WPO)


Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C8B / 04

Nee Ja Opgebouwde reserve ultimo (jaar T-1) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie.


€ 28.932 € 5.116 Besteding (jaar T) ten laste van Overige bestedingen (jaar T) rijksmiddelen

Aard controle nvt Indicatornummer: D9 / 04

€0 Eindverantwoording Ja/Nee

Kosten ProRail (jaar T) als bedoeld in artikel 25 lid 4 van deze regeling ten laste van rijksmiddelen

Subsidieregeling sanering verkeerslawaai Provincies, gemeenten en gemeenschappelijke regelingen (Wgr) Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E3 / 01

1 BSV 2011057265 2 BSK 2012217796

Aard controle R Indicatornummer: E3 / 02

€ 190.484 €0


€0 €0

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E3 / 04

Nee Nee


€ 190.484 €0

I&M

E27B

Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie

Brede doeluitkering verkeer en vervoer SiSa tussen medeoverheden

Besteding (jaar T) ten laste van Overige bestedingen (jaar T) provinciale middelen

Toelichting afwijking

Eindverantwoording Ja/Nee

Provinciale beschikking en/of verordening Gemeenten en Gemeenschappelijke Regelingen

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 01

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

SZW

G1C-1

2008/3026 2008/24989 2009/25681 2009/25699 2010/11891 2010/29154 2010/69987 2011/14885 2011/24026 2011/38044 2011/38048 2011/38050 2011/44383

14 2012/31315 15 2012/31442 16 2012/31444 Het totaal aantal geïndiceerde Wet sociale inwoners per gemeente dat een werkvoorziening (Wsw) dienstbetrekking heeft of op de Gemeentedeel 2012 wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als Wet sociale bedoeld in artikel 2, eerste lid, werkvoorziening (Wsw) of artikel 7 van de wet te Gemeenten verantwoorden aanvaarden op 31 december hier alleen het gemeentelijk (jaar T); deel indien er in (jaar T) exclusief deel openbaar lichaam enkele of alle inwoners werkzaam zijn bij een Openbaar lichaam o.g.v. de Wgr. Aard controle R

Aard controle R Indicatornummer: E27B / 02

€0 €0 €0 €0 € 1.302 €0 €0 €0 € 22.200 € 529.765 € 300.735 € 124.614 € 3.000

€0 €0 € 21.681 €0 € 1.302 € 521.912 €0 € 840 € 22.200 € 449.576 € 251.257 € 124.614 € 100

€ 142.450 € 142.450 € 182.006 € 182.006 € 319.447 € 319.447 Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in (jaar T), uitgedrukt in arbeidsjaren;

exclusief deel openbaar lichaam Aard controle R Indicatornummer: G1C-1 / 02

Indicatornummer: G1C-1 / 01

1,00

Aard controle R Indicatornummer: E27B / 03

0,00


De lasten worden in 2012 eenmalig verhoogd met € 1.550 uit het jaar 2011


Ja Ja Ja Ja Ja Nee Nee Ja Nee Nee Nee Nee Ja

Nee Nee Nee

SZW

G1C-2

Hieronder per regel één gemeente(code) uit (jaar T-1) selecteren en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie voor die gemeente invullen

Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Alle gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T-1). (Dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa (jaar T-1) regeling G1B + deel gemeente uit (jaar T1) regeling G1C-1)

G2

I Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB

Aard controle R Indicatornummer: G1C-2 / 02

86,00 Baten (jaar T) algemene bijstand (exclusief Rijk)

I.1 WWB: algemene bijstand

I. 2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.

Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in (T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren;

Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren;

inclusief

1 0381 (Bussum) Besteding (jaar T) algemene bijstand

Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.

Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in (jaar T1), uitgedrukt in arbeidsjaren;

inclusief deel openbaar lichaam deel openbaar lichaam

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G1C-2 / 01

SZW

Het totaal aantal geïndiceerde inwoners per gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december (T1);

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 01

€ 5.826.460 Besteding (jaar T) IOAW


€ 131.579 Baten (jaar T) IOAW (exclusief Rijk)


€ 268.590


€ 2.579

inclusief deel openbaar lichaam inclusief deel openbaar lichaam


8,33


63,14


2,85

I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.

Besteding (jaar T) IOAZ


€ 30.386 Besteding (jaar T) Bbz 2004 I.4 Besluit levensonderhoud beginnende bijstandverlening zelfstandigen zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004)

Baten (jaar T) IOAZ (exclusief Rijk)


€0 Baten (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen

Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Openbaar lichaam o.g.v. Indicatornummer: G2 / 07 Indicatornummer: G2 / 08 Wgr. € 79.277 € 3.385 I. 5 Wet werk en inkomen Baten (jaar T) WWIK (exclusief Rijk) kunstenaars (WWIK) Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. SZW

G3


€0 Besluit bijstandverlening Besteding (jaar T) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen 2004 zelfstandigen (exclusief Bob) (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)

Besteding (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob)

Baten (jaar T) levensonderhoud Baten (jaar T) gevestigde zelfstandigen kapitaalverstrekking (exclusief (exclusief Bob) (exclusief Rijk) Bob) (exclusief Rijk)

Besteding (jaar T) aan Besteding (jaar T) Bob onderzoek als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (exclusief Bob)

Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) 2004 Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T)

Aard controle R Indicatornummer: G3 / 01






hier het totaal (jaar T) € 101.525 indien zij de uitvoering in Baten (jaar T) Bob (exclusief (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Rijk) Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. Aard controle R Indicatornummer: G3 / 07

SZW

G5

Wet participatiebudget (WPB)

€0 Besteding (jaar T) participatiebudget

€ 182.304 Besteding (jaar T) aan uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004

€ 7.791

€ 68.623

€ 32.621

Baten (jaar T) (niet-Rijk) participatiebudget

Waarvan baten (jaar T) van educatie bij roc’s

Besteding (jaar T) Regelluw


€0 Waarvan besteding (jaar T) van educatie bij roc's

Dit onderdeel is van toepassing voor gemeenten die in (jaar T-1) duurzame plaatsingen van inactieven naar werk hebben gerealiseerd en verantwoord aan het Rijk.

Wet participatiebudget (WPB) Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet Aard controle R hebben uitbesteed aan een Indicatornummer: G5 / 01 Openbaar lichaam o.g.v. € 1.210.627 Wgr. Het aantal door de gemeente in (jaar T) ingekochte trajecten basisvaardigheden

Aard controle D1 Indicatornummer: G5 / 06

VWS

H10_2010

Brede doeluitkering Centra voor Jeugd en Gezin (BDU CJG)_Hernieuwde uitvraag 2008 tot en met 2011 Tijdelijke regeling CJG Gemeenten

53 Besteding 2008 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin. Aard controle R Indicatornummer: H10_2010 / 01

€ 350.869


€ 162.873 Het aantal door volwassen inwoners van de gemeente in (jaar T) behaalde NT2certificaten, dat niet meetelt bij de output-verdeelmaatstaven uit de verdeelsleutel van Onze Minister voor Immigratie, Integratie en Asiel.



€ 2.258

€0

Besteding 2010 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.

Besteding 2011 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.


Aard controle D1 Indicatornummer: G5 / 07

79 Besteding 2009 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin. Aard controle R Indicatornummer: H10_2010 / 02

€ 406.919

Aard controle R Indicatornummer: H10_2010 / 03

€ 678.289

Is er ten minste één centrum voor jeugd en gezin in uw gemeente gerealiseerd in de periode 2008 tot en met 2011? Ja/Nee

Aard controle R Aard controle D1 Indicatornummer: H10_2010 / 04 Indicatornummer: H10_2010 / 05

€ 1.031.094

Ja

€0

5 OVERZICHTEN

154

5.1 OVERZICHT ONDERWERPEN COALITIEPROGRAMMA Programma 1 - Algemeen Bestuur 1 Het primaat van dienstverlening ligt op de digitale dienstverlening. De mogelijkheden hiervan worden de komende periode versterkt 2 De communicatie en procesgang over besluitvormings- en beleidsbeïnvloedingsprocessen wordt verbeterd 3 Het digitale petitieloket wordt ingevoerd 4 Eén collegelid is verantwoordelijk voor de coördinatie van de vermindering van de regeldruk 5 De stedenband wordt in overleg met Valasske Mezirici afgebouwd Programma 2 - Openbare Orde en Veiligheid 6 De gemeente stimuleert dat inwoners aanpassingen verrichten op het gebied van veilig wonen (keurmerk) 7 De flexibele sluitingstijden worden structureel ingevoerd met als noodzakelijke randvoorwaarden mobiele portiers en cameratoezicht. Nog deze raadsperiode vindt een evaluatie daarvan plaats 8 Zo nodig vindt cameratoezicht plaats op andere plekken in de gemeente 9 Er vindt goede voorlichting plaats om de bewustwording van de consequenties van overmatig drugs- en alcoholgebruik te vergroten 10 De gemeente stimuleert oprichting of revitalisering van de buurtpreventieverenigingen bij gedeelde overlast of gevoelens van onveiligheid Programma 3 – Verkeer en Vervoer 11 De gemeente zal stimuleren dat ProRail, tot het moment van de aanleg van een verdiepte spoorbaan, initiatieven neemt tot het realiseren van een intelligentere spoorovergangsregeling die onnodige wachttijden vermindert 12 De aanleg van liften bij Het station Naarden-Bussum wordt daadwerkelijk gerealiseerd 13 De gemeente zal stimuleren dat ProRail initiatieven neemt om de toegankelijkheid van station Bussum-Zuid te verbeteren door de aanleg van liften 14 De gemeente neemt initiatieven tot uitbreiding en verbetering van fietsenstallingen aan beide zijden van het station Naarden-Bussum en station Bussum-Zuid 15 De herinrichting van de Ceintuurbaan wordt in verband met de veiligheid en leefbaarheid van de omwonenden nader uitgewerkt 16 Er wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheden tot verbetering van het openbaar vervoer door het invoeren van een buurtbus. Randvoorwaarden zijn: samenhang met vraagafhankelijk vervoer en privaat initiatief 17 De wijk Westereng wordt ingericht als 30 km/h gebied 18 In 30 km/h straten wordt gekeken of de aanduiding dat het een 30 km gebied is, voldoende duidelijk is. Als dat niet het geval is, wordt de bebording aangepast 19 De gemeente zal de verkeerssituatie in enkele straten in het centrum verbeteren. Hierover vindt overleg plaats met bewoners en ondernemers van de betreffende straten 20 Het parkeerbeleid wordt niet heroverwogen. Als zich knelpunten voordoen wordt gezocht naar oplossingen 21 Bij de parkeertarieven is uitgangspunt dat de parkeeropbrengsten kostendekkend zijn. De tarieven van de parkeergarages worden zodanig vastgesteld dat betalen per minuut mogelijk is. Een deel van de kosten voor het uitbreiden van de (beveiligde)

155

stallingsmogelijkheden voor fietsers wordt toegerekend aan de parkeerkosten en dus doorberekend in de parkeertarieven 22 Bezien wordt of blauwe zones in enkele straten helpen om tot een optimaal gebruik overdag van de aanwezige parkeerplaatsen te komen 23 Er zal een reductie plaatsvinden in soorten parkeervergunningen Programma 4 - Economische Zaken 24 Bezien moet worden of het voormalige Bussumse postkantoor aan de Poststraat een goede, nieuwe bedrijfsbestemming dient te krijgen. Initiatieven die van het postkantoor bijvoorbeeld een bedrijfsverzamelgebouw of een bedrijfs- en technologische centrum willen maken, kunnen op medewerking van de gemeente rekenen 25 De in 2010 ingevoerde reclamebelasting voor ondernemers wordt begin 2012 geevalueerd. Een kosten/baten analyse maakt onderdeel uit van deze evaluatie 26 In samenwerking met Stichting Bussum Promotie wordt gezorgd voor een betere bekendheid van het brede aanbod van winkelvoorzieningen, evenementen en culturele activiteiten 27 Het bestaande loket voor ondernemers wordt geoptimaliseerd en aangevuld met een digitaal loket Programma 5 – Onderwijs 28 De gemeente wil voldoende lokalen op Bussumse scholen (zowel in het basis- als in het voortgezet onderwijs). Waar dit op korte termijn tot problemen leidt, zal de gemeente – ook in financieel opzicht - samenwerken met de Bussumse scholen om tot oplossingen te komen 29 Het basissysteem van leerlingenprognoses is nu beschikbaar. De gemeente gaat nu gebruik maken van eigen gegevens en ervaringen, gezond verstand en gesprekken met scholen 30 In dit systeem betrekt de gemeente geen wachtlijsten van basisscholen waarop kinderen worden vermeld die de leeftijd van 2½ jaar nog niet hebben bereikt 31 De gemeente stimuleert dat er op scholen voorlichting wordt gegeven op het gebied van verslaving, prostitutie en kindermishandeling Programma 6 - Kunst en Cultuur 32 De gemeente neemt initiatief tot de invoering van een Bussumse Pas 33 De gemeente stimuleert dat er een muziektent op het Wilhelminaplantsoen wordt gerealiseerd waar met regelmaat optredens worden verzorgd door (Bussumse) artiesten 34 De in Bussum aanwezige voorzieningen worden via de gemeentelijke media voortdurend onder de aandacht van de inwoners gebracht 35 Bestaande evenementen krijgen medewerking van de gemeente. Voorwaarde is handhaving op het huidige niveau. Nieuwe initiatieven zijn welkom en kunnen ook rekenen op medewerking van de gemeente 36 De inzet van de gemeente bij de ontwikkeling van het theatergedeelte in de Brede School wordt bezien in het kader van de ontwikkeling van de Brede School als geheel. Kansen voor het theater liggen in het houden van aansluiting bij de doelstelling van de Brede School Programma 7 - Sport en Recreatie 37 Bij gebrek aan uitbreidingsmogelijkheden van sportlocaties en speelvoorzieningen, beter benutten van de huidige capaciteit 38 Verenigingen die bijzondere prestaties leveren worden bij Bussum Promotie betrokken

156

39 Bij de evaluatie van Het Speelplaatsenplan wordt gekeken naar uitbreidings- en optimalisatiemogelijkheden voor de iets oudere kinderen op of bij bestaande plekken Programma 8 - Zorg en Welzijn 40 Met de Wmo heeft de gemeente de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat inwoners zo zelfstandig mogelijk aan de samenleving deelnemen. Voor degenen die hiertoe niet in staat zijn, moet de gemeente een divers aanbod van (aangepaste) woningen en voorzieningen stimuleren. Het aanvragen van een voorziening moet met zo min mogelijk papierwerk gebeuren 41 Het Centrum voor Jeugd en Gezin moet kleinschalig en efficiënt blijven. We moeten voorkomen dat het uitgroeit tot een bureaucratische organisatie. Klantgerichtheid en vraagsturing staan centraal 42 Via Jong Bussum met jongeren werken aan specifieke voorzieningen voor de jeugd in Bussum via een creatievere invulling 43 Stimuleren van nieuwe activiteiten voor jongeren en volwassenen (bijv. een soort Bussum Alive) 44 Een voorziening voor jongeren kan overeenkomstig de randvoorwaarden worden gerealiseerd 45 Mantelzorg moet worden gestimuleerd en ondersteund. Iedereen moet zelf een vrije keuze kunnen maken tussen zorg in concrete beschikbare hulp of een persoonsgebonden budget 46 Op terrein van arbeid, sport, cultuur, politiek en wijk doen al onze inwoners mee. Daarbij worden alleen subsidies verstrekt die integratiebevorderend werken Programma 9 - Werk en Inkomen 47 De gemeente ondersteunt bij arbeidsparticipatie 48 Fraude in gebruik van voorzieningen wordt niet geaccepteerd. Uitgangspunt is dat alles wordt teruggevorderd 49 Er vindt actieve voorlichting plaats aan minima over de mogelijkheden van de verschillende voorzieningen Programma 10 – Natuur en Milieu 50 Op het gebied van plasticscheiding wordt na twee jaar gekeken of dat wel voortgezet moet worden óf dat wordt overgestapt op nascheiding 51 De handhaving geschiedt ook via gerichte (lik-op-stuk) acties die in gebieden een (gedrags)verandering teweeg moeten brengen 52 Openbare verlichting wordt duurzaam vervangen 53 De gemeente geeft bij duurzame ontwikkeling zelf het goede voorbeeld. Dit kan bijvoorbeeld door duurzaam bouwen, gebruik van zon- en windenergie, andere vormen van duurzame energie en door duurzaam in te kopen. Daarnaast communiceert de gemeente actief richting inwoners en bedrijven 54 De gemeente brengt het centraal informatiepunt voor particulieren en bedrijven beter onder de aandacht met gerichte voorlichting en persoonlijke advisering/verwijzing over duurzame maatregelen (zoals isolatie, het benutten van zonne-energie, warmtekracht koppeling, benutten restwarmte en de subsidie- en financieringsmogelijkheden) Programma 11 - Ruimtelijke Inrichting 55 De inzet is erop gericht om het Wilhelminaplantsoen (in samenhang met het eventueel autoluw maken van Havenstraat/Kapelstraat) in te richten tot een gezellig plein. Onderzocht wordt welke mogelijkheden er zijn om het Wilhelminaplantsoen aantrekkelijker te maken door het realiseren van bijvoorbeeld één of meerdere terrassen 56 De herinrichting nieuwe Brink wordt voortvarend opgepakt 57 Ingezet wordt op een kostenefficiënte inzet bij (nieuwe) bestemmingsplanprocedures

157

Programma 12 – Volkshuisvesting 58 De starterslening, mits gekoppeld aan de rijksregeling, wordt gehandhaafd 59 De gemeente wil de verkoop van sociale huurwoningen actief ontmoedigen Algemene uitgaven en dekkingsmiddelen 60 In 2011 worden besluiten genomen om te komen tot een sluitende begroting 2012 en de daarop volgende jaren 61 Samen met de subsidieontvangende instanties wordt gekeken naar bezuinigingen 62 Nagaan in overleg óf en met hoeveel de bijdrage vanuit de gemeente aan de grote subsidieontvangers zoals Spant!, Zwembad, Bibliotheek kan worden teruggebracht 63 Er wordt minder via papier verzonden en meer gebruikt gemaakt van website en email. De kosten worden daardoor teruggebracht 64 Het aantal regels en voorschriften worden verminderd zodat de werkbelasting en ergernis afnemen

158

6 CONTROLEVERKLARING

159

Jaarstukken 2012 Gemeente Bussum

Recommend Documents