nr 3 2015
BU L L E T I N
Jan Rotmans, hoogleraar transitiekunde:
“Kennisverlies binnen inkoop, legt een bom onder de zorgkwaliteit”
Kleinschalig koken Een kijkje in de keuken bij drie zorgorganisaties Energie besparen Zo bereikt u in vier fases uw groene doel
Intrakoop, de inkoopcoöperatie van de zorg
t el a p p De sl im st e m a a lt ij d en bes g! v o or d e k le in sc h a li g e z or
Meer info op huuskes.nl
Eten & Zo is een unieke digitale kookassistent van Huuskes, welke medewerkers en bewoners van kleinschalig georganiseerde zorgorganisaties volledig zal ondersteunen bij de dagelijkse organisatie van lekker en verantwoord eten en drinken. We bieden slimme, culinaire opl ossi nge n die aansluiten bij de praktijk. Kijk voor meer info op huuskes.nl.
INHOUD 10
06
04 Uitgelicht
09 Services
13
12 Column
14
14 Energie
Hoe kunt u kennis borgen
De vijf voordelen van
Met elkaar het bed
Intrakoop helpt zorg-
in deze roerige tijd?
het overdragen van de
induiken? Dat is niet
organisaties in vier fases
Henk-Jan van Mossel
inkoopfunctie
nodig! Frank van Wijck
hun groene doel bereiken
(Cordaan) geeft tips
over kennis in de zorg
10 Eten & drinken 06 In gesprek met
Kleinschalige woonvormen
15 Facilitair 13 Prospitalia
Kosten besparen zonder
Jan Rotmans, hoogleraar
die zelf de inkoop van
CEO Bradley Gould, over
kwaliteitsverlies? Maxima
aan de Erasmus Universi-
eten en drinken doen. Hoe
de inkoopsamenwerking
Medisch Centrum liet een
teit, over het belang van
organiseer je dat?
voor ziekenhuizen: "Er zijn
benchmark uitvoeren
(inkoop)kennis
drie factoren die bepalen of dit een succes wordt”
VOORWOORD Kennis delen is kracht
Frank Kaptein Directeur Intrakoop
Kennis is macht? Dat is niet meer van deze tijd. Kennis delen, daar gaat het om. Daarom brengen wij bij Intrakoop kennis bij elkaar. Onze eigen kennis en die van onze leden. We spreken veel zorgorganisaties en merken dat kennis verdwijnt, bijvoorbeeld door reorganisaties. De noodzaak van kennis wordt echter steeds groter. Zoals bij het maken van een goede leverancierskeuze: wie levert de meeste toegevoegde waarde? De veranderingen in de zorg vragen bovendien om nieuwe kennis. Intrakoop kent de behoeften van zorgorganisaties en weet wat de mogelijkheden in de leveranciersmarkt zijn. Hierdoor kunnen wij leden helpen bij de juiste match.
In dit bulletin kunt u lezen hoe u met het uitbesteden van de inkoopfunctie kan voorkomen dat kennis in uw organisatie verloren gaat. En nemen we een kijkje bij Maxima Medisch Centrum. Zij vroegen Intrakoop om een benchmark uit te voeren op gebied van schoonmaak. Het resultaat? Een overeenkomst waar kwaliteit centraal staat en er betere financiële afspraken zijn gemaakt. Bij Intrakoop bundelen we de kennis van leden, die we gebruiken om goede afspraken te maken met leveranciers. Zodat uiteindelijk alle leden hiervan kunnen profiteren. Want: kennis delen is kracht.
DE INKOOPCOÖPERATIE VAN DE ZORG
3
Energie-audit verplicht Zorgorganisaties moeten voor 5 december 2015 een energie-audit uitvoeren. Zo bepaalt de implementatieregeling Energie-Efficiëntie Directief (EED), die sinds juli van kracht is. Deze regeling geldt niet voor elke organisatie, maar is afhankelijk van: Jaaromzet en aantal medewerkers Deelname aan meerjarenafspraken Gebruik van bepaalde energie- of milieubeheersystemen Meer informatie? Kijk op intrakoop.nl/energie of neem contact op met productmanager Jesse Schrama via (0418) 65 70 70.
Intrakoop
anticipeer
nieuwe pr ivacywet
t op
geving
Vernieuwd: Leveranciers prestatiemeting De prestaties van leveranciers beoordelen en landelijk vergelijken wordt nog gemakkelijker. De vernieuwde Intrakoop Leveranciersprestatiemeting biedt als voordeel: Zelf beheren van contactpersonen en locaties Vragen zijn overzichtelijker weergegeven Gemakkelijker vragen toevoegen Resultaten zijn sneller beschikbaar online De vernieuwde Intrakoop Leveranciersprestatiemeting is eind 2015 beschikbaar.
4
INTRAKOOP
Per 1 januar i 2016 gaat de Meldplic wetgeving ve ht Datalekke rplicht zorgor n in. Deze ganisaties el is op verlies k datalek, w of onrechtm aarbij er kans atige verwer direct te mel king van pe den bij het C rs oo nsgegevens ollege Besche (CBP). And , rming Persoo ers riskeert de ns gegevens organisatie ee € 810.000 of n boete tot 10% van de maximaal jaaromzet. Zorgorganisa ties zijn vera ntwoordelijk Ook als die voor hun clië gedeeld wor ntgegevens den met bijv . Zorgorganisa oo rbeeld apothe ties zijn daar ken. om verplicht afspraken ov met deze pa er de cliëntge rtijen goede gevens te m in een bewer aken en ze va kersovereenk st te leggen omst. Intrak overeenkom oop heeft al st juridisch ge zo 'n toetst. Deze individuele In komt als bijla trakoop-over ge bij alle eenkomsten voor farmac ie. Meer weten ? Neem contac t op met co nsultant Sjaa via (0418) 65 k Kraaij, 70 70 of skra aij@intrakoo p.nl.
UITGELICHT
Zo borgt u kennis (ook in roerige tijden) De zorg is in beweging, er verandert veel in korte tijd. Zowel op maatschappelijk als politiek gebied. Hoe kunt u kennis borgen in deze roerige tijd? HenkJan van Mossel, manager inkoop bij Cordaan en bestuurslid bij NEVI Research Stichting, geeft tips.
Wees nieuwsgierig
3PxS
TI
“Natuurlijk zijn het roerige tijden, maar kennis is niet per definitie tijd- of geldgebonden. Wees nieuwsgierig. Kennis, of beter: inspiratie, zit ook in kleine dingen. Of zoals Aristoteles zei: de alledaagse ervaring is de basis van kennis. Ik geloof in
Wist u dat?
Individuele benchmark
Ziekenhuizen geven bijna net zoveel uit aan inkoop als aan personeel.
de combinatie nieuwsgierigheid en resultaatgerichtheid. Laat je inspireren door je omgeving en vertaal wat je ziet en hoort naar je eigen werk. De enorme toewijding van professionals in de zorg die ik gelukkig regelmatig mag ervaren is heel speciaal en een grote bron van inspiratie.”
Benut interne kennis “Kennis borgen betekent ook goed weten wat je in huis hebt.
Eén op de 5 verpleeg- en verzorgingshuizen leidt verlies.
Wij, de afdeling inkoop van Cordaan, maken altijd dankbaar
De gehandicaptenzorg doet het financieel het beste.
gebruik van de materie- en proceskennis van collega’s. Voor kennisborging kan je waar nodig ICT-oplossingen gebruiken,
Dit zijn enkele opvallende conclusies uit de jaarlijkse
maar ook bedrijfsbrede afspraken vastleggen. Zonder dat dit
jaarverslagenanalyse van Intrakoop en Verstegen accoun-
gaat knellen en ondernemerschap verdwijnt. Bovendien is ook
tants. Hoe doet uw organisatie het, vergeleken met
een goede organisatie van belang voor kennisborging. Ik ben
collega-organisaties?
erg blij met de mogelijkheden die bijvoorbeeld onze stuur-
Hoe presteert uw organisatie? Intrakoop laat het u zien. In een individueel rapport: Worden de jaarcijfers van uw organisatie vergeleken met het gemiddelde van uw sector. Krijgt u inzicht in uw financiële positie, in de inkoopuitgaven
groep inkoop ons biedt om met de hele instelling slagen te maken. Het maakt commitment mogelijk. Deel ideeën, blijf open staan, luister naar mensen.”
Zoek naar meerwaarde “Je moet goed weten waar iemand anders beter in is. Blijf
aan onder meer voeding, energie en patiënt- en bewoners-
zoeken naar meerwaarde, ook als die extern ligt. Zorg dat je in
gebonden kosten en in de personeelskosten.
verbinding blijft. Want zonder verbinding? Geen nieuwe
Voorziet Intrakoop u van extra kennis om de juiste keuzes te maken. Wilt u uw individuele rapport ontvangen? Vraag het op bij uw Intrakoop-adviseur of via de
impulsen. En zonder nieuwe impulsen? Geen ontwikkeling.
load Down yse l de ana 014 van 2 oop.nl k op Intra
Wees niet bang om kennis te delen of ondersteuning te zoeken. Dit geldt ook voor inkopen specifiek. Bijvoorbeeld door een leverancier te zoeken die méér biedt dan alleen een product of dienst, maar die van toegevoegde waarde kan zijn voor de zorg die je biedt.”
Ledenservice op (0418) 65 70 70.
DE INKOOPCOÖPERATIE VAN DE ZORG
5
IN GESPREK MET Jan Rotmans is hoogleraar transitiekunde en geldt internationaal als autoriteit op gebied van transities en duurzaamheid. Hij waarschuwt met klem voor de risico's van besparen op inkoop in de zorg, waardoor waardevolle kennis verdwijnt.
"Efficiënte inkoop richt zich op de hele zorgketen"
6
INTRAKOOP
Kennisverlies inkoop legt bom onder zorgkwaliteit In de zorg is te weinig inkoopkennis
ment- en controlelagen. In het organisatiemodel moeten we van verticaal naar horizontaal, centraal naar decentraal en
“Eens. Ik zie in de zorg op dit moment veel valse zuinigheid
van top-down naar bottom-up. Hierbij moeten we naar een
met besparing op professionele inkoop. Wat dat betreft zijn
integraal inkooptraject zodat alle zorgactiviteiten, afdelingen
we weer terug bij af, na een periode dat het belang van
en vestigingen optimaal op elkaar kunnen worden afge-
doelgerichte, integrale inkoop in de zorg, met bijbehorende
stemd. Dit kan ook de eerste- en tweedelijnszorg ontstijgen
professionalisering, juist werd ingezien, zowel financieel als
en hier zijn al goede voorbeelden van. Zoals de thuiszorg-
medisch. Efficiënte inkoop richt zich op de hele zorgketen,
organisatie Buurtzorg, dat met 900 zelfsturende zorgteams
maar tegenwoordig zien we in de zorg weer allerlei eilandjes
werkt, een centrale administratie en geen managers heeft
ontstaan. Hierbinnen is vaak onvoldoende specifieke ken-
en slechts een bescheiden directiebezetting. Het praktisch
nis aanwezig en men probeert er doorgaans zijn eigen
noodzakelijke werkoverleg vindt binnen deze teams op de
zaakjes op orde te krijgen. Hierbij wordt nauwelijks gekeken
werkvloer plaats, waarbij iedereen precies weet wat zijn
naar doorkoppeling naar andere afdelingen. Of de focus
of haar taak is. Binnen zo’n organisatie kan ook bijzonder
wordt vooral gelegd op de aanschafprijs, afschrijving en
efficiënt op maat worden ingekocht voor de juiste medische
vervangbaarheid, ongeacht of een apparaat ook doet wat
apparatuur, hulpmiddelen en medicatie, zonder verspilling.
de specialist ervan verlangt en of het gebruiks- en patiënt-
Ook dit jaar weer is Buurtzorg gekozen tot beste werk-
vriendelijk is. Ernstiger is het als dit ook ten koste gaat van
gever in Nederland en daar kunnen veel zorgorganisaties
de kwaliteit van de zorg wanneer patiënten zelfs slachtoffer
een voorbeeld aan nemen.”
worden van een ondeugdelijk apparaat, slecht onderhoud of
of zelfs een parlementaire enquête. Het kennisverlies binnen
Marktwerking was toch de oplossing voor efficiëntere zorg?
inkoop, legt echt een bom onder de zorgkwaliteit.”
“Ik vind het schrijnend dat bij zorginkoop voornamelijk
niet de juiste medicatie of hulpmiddelen. Dan roept iedereen er schande van en wordt een diepgravend onderzoek geëist
Zit de sector dan te slapen?
wordt gekeken naar kosten en baten op macroniveau. Zolang overheid, zorgverleners en -verzekeraars het belang
“Ik krijg zat signalen vanuit ziekenhuizen, zorginstellingen
van integrale inkoop over de hele zorgketen niet inzien, zul-
en zorgverzekeraars dat het helemaal niet zo goed gaat
len de bezuinigingen op inkoop van nu straks schijnbespa-
met de inkoop, maar tegelijk wordt er niet ingegrepen. De
ringen blijken te zijn. Het belang van afdeling A kan immers
zorg is nu eenmaal van oudsher een logge, complexe sector
haaks staan op het belang van afdeling B en C. Ook kan een
waarbinnen veel belangen door elkaar heen lopen. De
inkoopvoordeel voor een bepaalde afdeling juist negatief
zorg oude stijl is gebaseerd op wantrouwen en angst, met
uitpakken voor het ziekenhuis of de zorginstelling als geheel,
een enorm web van regels, voorwaarden en controlerende
omdat het aangeschafte apparaat bijvoorbeeld niet aansluit
instanties. Dit staat efficiencyverbeteringen vaak in de weg.
op de wensen van specialisten of andere afdelingen, of dat
De sector is van huis uit heel hiërarchisch georganiseerd.
het de helft van de tijd niet wordt gebruikt. Een professio-
Om echt kosten te besparen en de efficiency tegelijk te
nele, ervaren inkoper kan juist het verschil maken met een
verhogen, moeten we af van al die tussenliggende manage-
helikopterview over de hele organisatie. Hij of zij is een
DE INKOOPCOÖPERATIE VAN DE ZORG
7
“Zorg oude stijl was gebaseerd op wantrouwen en angst”
wil anders leven, wonen en werken en dat alles binnen een duurzame samenleving. Na de grote veranderingen in de zorg in de periode van circa 1850 tot 1910 zitten we nu in een nieuwe kantelperiode, op weg naar een totaal ander zorgsysteem. Die verandering heeft niet alleen betrekking op het medisch vlak, maar ook op het omgaan met de
volwaardige gesprekspartner voor leve-
ruimte, bouw en energie. Zo’n periode leidt
ranciers, zorgverzekeraars, specialisten,
doorgaans eerst tot chaos, waarna er ruimte
verpleegkundigen, directie en de raad van
ontstaat om dingen anders aan te pakken.
bestuur. Ik zie regelmatig net afgestudeerde
In de zorg betekent dit: meer dingen van
professionals op inkoopposities die onge-
onderaf regelen, maar zoiets stuit altijd weer
twijfeld over de juiste vakkennis beschikken,
op mensen die willen vasthouden aan de
maar het spel nog niet beheersen. Zeker in
bestaande situatie. Een verandertraject is dus
de complexe sector die de zorg nu eenmaal
een kwestie van de lange adem. Bottom-up
is, met al haar heilige huisjes en gezagsver-
in de zorg betekent niet alleen beter luiste-
houdingen, ontberen zij de noodzakelijke
ren naar mensen op de werkvloer, maar ook
ervaring en onderhandelingstechnieken en
naar de zorgconsument en patiënt. Ik vind
JAN ROTMANS
dat kan de organisatie zowel geld als
het bijvoorbeeld onbegrijpelijk dat bij de
Opleiding • TU Delft, drs. Wiskunde
kwaliteit kosten.”
inrichting van een ziekenhuis allerlei partijen
• Universiteit Maastricht, dr. Wiskunde
de patiënten. En juist die patiënt zou altijd
“Om te beginnen moet de zorg niet almaar
centraal moeten staan. Die wil een patiën-
• Hoogleraar duurzame
het wiel zelf willen uitvinden. Er zijn volop
tvriendelijke omgeving, korte wachttijden
transities en systeem-
parallellen te trekken met andere sectoren
en zorg van hoge kwaliteit. We hebben nog
innovaties, Erasmus
die al eerder voor grote transities hebben
een lange weg te gaan - in sommige (acade-
Universiteit Rotterdam
gestaan, zoals het openbaar vervoer met
mische) ziekenhuizen lijkt de tijd te hebben
de NS en ProRail. Toen bleek dat daar de
stilgestaan - maar er zijn ook positieve
kwaliteit en soms zelfs de veiligheid in het
voorbeelden, zoals Het Oogziekenhuis Rot-
gedrang kwamen, werd er direct aan de
terdam. Dat biedt de patiënt een vriendelijke
bel getrokken. De veranderingen in de zorg
omgeving en doet bijvoorbeeld veel aan
staan ook niet op zichzelf. We leven niet in
angstreductie. Kost niets extra’s, maar laat
een tijd van verandering, maar in de veran-
zien dat het ook anders kan en de inkoper
dering van een tijdperk. De moderne mens
speelt hierin een sturende rol.”
Huidige functie
Uw advies?
mogen meedenken en praten, behalve
• Oprichter Urgenda, DRIFT en Nederland Kantelt • Directeur-eigenaar Rotradamus Publicaties Jan Rotmans schreef ca. 200 publicaties, waaronder 25 boeken. Het laatste boek 'Verandering van Tijdperk; Nederland
Volgens Jan Rotmans bevinden wij ons momenteel in
Kantelt' verscheen in 2014.
Cijfers &s Trend
de kantelperiode op weg naar een nieuwe samenleving, met een ander organisatiemodel.
Geïnspireerd geraakt? Kom 10 december naar de ledenbijeenkomst, waar Jan Rotmans een presentatie geeft. Aanmelden kan op intrakoop.nl
8
INTRAKOOP
OUDE SAMENLEVING centraal top-down grote organisaties systemen & structuren vast & star overheid regisseert
NIEUWE SAMENLEVING decentraal bottom-up kleine netwerken mensen & initiatieven vloeibaar & flexibel overheid faciliteert
SERVICES
Uw inkoopfunctie uitbesteden aan Intrakoop? Te weinig capaciteit, financiële omstandigheden of de focus
5x
op kernactiviteiten willen houden. Er zijn tal van redenen om de inkoopfunctie uit te besteden. Wat het motief ook is:
en
voordel
de instelling wordt er beter van. Alger Vissers, directeur Intrakoop Services, zet de voordelen op een rij.
1
2
Continuïteit en flexibiliteit
Sterke kennis en expertise positie
“De inkoopafdeling van
3 Rust en stabiliteit
4
5
"De veranderingen in de
Inkoper voelt zich als een vis in het water
Minimaal kosten neutraal
een zorginstelling die de
“Wij zijn hét kenniscen-
zorg raken inkoopafdelin-
"Zeker in economisch
“Door onze enorme back
inkoopfunctie uitbesteedt
trum op het gebied van
gen soms hard, waardoor
onzekere tijden voelen
office, sterke kennis- en
aan Intrakoop, is altijd op
inkoop in de zorg. Door
een instelling ontwricht
inkopers zich binnen hun
expertisepositie en
volle sterkte. Afwezigheid
onze interactie met 600
kan raken. Intrakoop
eigen organisatie nogal
inkoopoplossingen op
van een inkoper kan
leden, onze 94 raam-
beschikt over opgeleide
eens onbegrepen of
basis van continu
onmiddellijk door
overeenkomsten en onze
experts in diverse
ondergewaardeerd.
marktverkenning kunnen
professionals worden
contacten met leveran-
productgroepen. Zij
Werken met Intrakoop
we met minder inzet een
opgevangen. Inkoopaf-
ciers en stakeholders is
doorlopen dagelijks
ervaren ze dan als een
betere performance
delingen hebben te
onze kennis up-to-date.
inkooptrajecten en staan
warm bad. Alles draait
leveren. Een overstap is
maken met pieken en
Een organisatie die haar
continu ter beschikking
hier om inkoop, wij
daarom - ondanks de
dalen in de benodigde
inkoopfunctie uitbe-
van de inkopers op
ademen inkoop.
BTW - minimaal
capaciteit. Intrakoop
steedt, kan hiervan volop
locatie. Zij kunnen
Bovendien weet de
kostenneutraal.”
speelt hier flexibel op in.
profiteren en zich
contacten leggen met de
inkoper zich gesteund
Leden kunnen er ook
volledig richten op haar
rest van de organisatie en
door de back up en know
voor kiezen alleen
primaire zorgtaken.”
daarnaast tegen de beste
how van de coöperatie.”
bepaalde onderdelen van
prijs-kwaliteitsverhouding
de inkoopfunctie uit te
inkopen.”
besteden aan Intrakoop. Ineens of geleidelijk, afhankelijk van de situatie en het doel.”
DE INKOOPCOÖPERATIE VAN DE ZORG
9
ETEN EN DRINKEN Kleinschalige woonvormen die zelf de inkoop van eten en drinken doen. Het gebeurt steeds vaker. Maar hoe organiseer je dat? En hoe spelen leveranciers daar op in? Een kijkje in de keuken van enkele Intrakoop-leden.
Kleinschalig koken PRAKTIJKCASE 1
Irene Smit projectleider facilitair bedrijf bij AxionContinu
Joost Holweg inkoper bij Zorgspectrum
Zorgspectrum en AxionContinu over Zorgboodschap.nl van VCN
‘Het bestelgemak woog zwaar mee’ Zorgspectrum en AxionContinu zijn twee zorginstellingen in dezelfde regio die allebei de omschakeling hebben gemaakt naar kleinschalige woonvormen. Zij besloten dan ook om samen met Intrakoop op zoek te gaan naar een passende inkoopoplossing.
10
Joost Holweg, inkoper bij Zorgspec-
vooral naar de kwaliteit, met extra aan-
trum, een organisatie die ondersteuning
dacht voor het bestelgemak. Een punt dat
biedt voor mensen met één of meerdere
zwaar meewoog.”
chronische aandoeningen: “We zijn een
Irene Smit, projectleider facilitair bedrijf
informele en vrijblijvende inkoopsamen-
bij AxionContinu, een dienstverlenende
werking met AxionContinu aangegaan.
organisatie voor ouderen in Utrecht: “Het
Dat betekent dat we alleen samen optrek-
inkoopselectieproces van het vers-verhaal
ken als we er de voordelen van inzien en
voor de kleinschalige zorg hebben we
het echt willen. Nu er steeds meer focus
gezamenlijk opgepakt. Uiteindelijk hebben
op kleinschalige zorg komt te liggen,
we voor Zorgboodschap.nl van VCN ge-
waren zowel Irene als ik op zoek naar een
kozen. Dat die internetwinkel een duidelijk
leverancier die daar goed op inspeelt. Dit
bestelsysteem heeft, vinden collega’s
inkoopselectieproces zijn we dus gezamen-
die ermee werken heel fijn. Bewoners
lijk aangegaan, met de hulp van Edward
gebruiken het systeem niet zelf, maar op
Mutsaers van Intrakoop. Daarbij hebben
afdelingen waar wordt gekookt, worden
we niet alleen gekeken naar de prijs, maar
de producten wel in overleg gekozen.”
INTRAKOOP
PRAKTIJKCASE 2 André Verdult hoofd facilitaire zaken bij Respect Zorggroep
Respect Zorggroep over de app Eten & Zo van Huuskes
hun voorkeuren doorgeven en krijgen
‘De app toont ook het actuele budget’
zorgmedewerkers verloopt heel klantvrien-
menusuggesties. Het bestellen door de delijk. Zij kunnen via de app direct zien
Bosch en Duin in Den Haag is een van de
André Verdult: “Je hoort het overal: de
hoeveel afdelingsbudget ze nog hebben.
woonzorgcentra van Respect Zorggroep.
klant staat centraal. Maar er is wat voor
Inmiddels zijn we samen met Huuskes
Vorig jaar is hier het kleinschalig wonen
nodig om dat voor elkaar te krijgen. Huus-
ook nieuwe maaltijdconcepten aan het
geïntroduceerd. Groepen van acht bewo-
kes is een leverancier die op dat vlak goed
ontwikkelen. Hun ideeën op dat vlak zijn
ners delen nu een huiskamer met keuken.
met ons meedenkt. Hun app Eten & Zo
veelbelovend. Al met al genoeg reden om
Na een korte instructie bestelt en kookt
zorgt ervoor dat de bewoners van Bosch
het contract met Huuskes met hulp van
het zorgteam nu alles zelf.
en Duin nu meer participeren. Ze kunnen
Intrakoop tweeënhalf jaar te verlengen.”
PRAKTIJKCASE 3 Linde van den Haak facilitair coördinator bij Bartiméus
Harald van Beek facilitair leidinggevende bij Bartiméus
Bartiméus over de pilot met Aan Tafel van Van Hoeckel
‘Anders dan snel iets opwarmen’ Bartiméus is een expertise-organisatie die mensen met een visuele beperking ondersteunt om het leven te leven zoals zij dat willen. Voorheen werden de bewoners niet actief gestimuleerd om zelf te koken. Maar dat is inmiddels aan het veranderen. Harald van Beek: “We zijn afgelopen jaar
een oplossing had: Aan tafel. In dit con-
met de tweede fase van het project
cept bieden ze via een digitale supermarkt
Voeding gestart. Hierin stimuleren we be-
een consumentenassortiment aan, met
geleiding en bewoners om zelf te koken.”
de mogelijkheid om artikelen per stuk te
Collega Linde van den Haak: “We zien
bestellen. Maar Van Hoeckel biedt meer,
nu dat al zo’n tachtig procent van de
zoals speciale dieetmaaltijden. Die totaal-
bewoners zelf kookt. Dit is goed voor hun
oplossing spreekt ons erg aan. Daarom zijn
betrokkenheid: een maaltijd bereiden is
wij een pilot gestart waarin onze cliënten
anders dan snel iets opwarmen.”
de keuzevrijheid hebben. Om hen voor
Harald: “Dat betekende wel dat er be-
zich te winnen, organiseert Van Hoeckel
hoefte was aan een kleinschalige inkoop.
inloopspreekuren in ons restaurant om hun
We hebben aan Intrakoop uitgelegd wat
concept onder de aandacht te brengen. Ze
we zochten. Al snel bleek dat Van Hoeckel
pakken die uitdaging dus goed op.”
Benieuwd naar ervaringen van bewoners? Bekijk het filmpje op Intrakoop.nl/kleinschaligezorg. Hierin vertellen een bewoner en zorgmedewerker over hun ervaring met de app Eten & Zo.
DE INKOOPCOÖPERATIE VAN DE ZORG
11
COLUMN
Met elkaar het bed induiken? Frank van Wijck is medisch journalist en houdt als freelancer dagelijks
Dat is niet nodig
een weblog bij op de website van Arts en Auto.
Oostwoud. Oudere ziekenhuisinkopers kennen de naam. Dit bedrijf uit Franeker wilde de markt voor verpleegbedden revolutionair veranderen. Het vond een samenwerkingspartner in wat we toen nog het Academisch Ziekenhuis Groningen noemden. Samen gingen ze aan de slag. Het ambitieniveau was hoog: er moest een verpleegbed komen dat zóveel beter was dan wat de markt tot dan toe te bieden had, dat ieder ziekenhuis het wilde hebben. Na de ontwikkeling werd het bed gepresenteerd tijdens de vakbeurs Medica en in het vakblad Medisch Nieuws. Iedereen was vol lof. De complimenten kwamen vanuit het hele land binnen. En in het AZG raakten medewerkers en patiënten niet uitgepraat over de mogelijkheden die dit prachtige nieuwe verpleegbed bood. En toen?
Toen werd het stil Al snel na de introductie kreeg het verpleegbed in de volksmond een naam die werkte als een doodsteek: het Groningen bed. Oostwoud had het bed samen met het AZG ontwikkeld, en dus was het ook alleen voor het AZG bedoeld. Andere ziekenhuizen wilden er niet mee geassocieerd worden. Not invented here. Een bed dat ideaal was voor één ziekenhuis kón simpelweg niet interessant zijn voor een ander, zeker niet als dat ene ziekenhuis had meegewerkt aan de ontwikkeling ervan.
12
INTRAKOOP
Flash forward naar 2015 Oostwoud produceert geen verpleegbedden meer en het AZG heet nu Universitair Medisch Centrum Groningen. Het not invented here-syndroom bestaat ongetwijfeld nog, maar de zorg is sinds die anekdote bijna 25 jaar geleden wel enorm geprofessionaliseerd. De introductie van het huidige zorgstelsel, in 2006, heeft ervoor gezorgd dat meer aandacht is ontstaan voor het inzichtelijk maken van de kwaliteit van het medisch handelen in ziekenhuizen. Inzicht in kwaliteit leidt ook tot inzicht in kwaliteitsverschillen.
Wat doe jij wat ik niet doe? Het antwoord op die vraag heeft deels te maken met de manier van handelen, deels met interdisciplinaire samenwerking en deels met de inzet van innovatieve medische hulpmiddelen. Medisch specialisten kijken tegenwoordig vaker bij elkaar in de keuken en werken vaker samen. En wat begint met medisch specialisten, druppelt vanzelf de rest van de ziekenhuisorganisatie door. Het besef dat kennis delen kennis vermenigvuldigen is, begint steeds meer gemeengoed te worden. Hiermee wil ik niet zeggen dat we allemaal met elkaar het bed in moeten duiken. Maar af en toe samen op de bank ploffen voor een goed gesprek: hoe doe jij dat nou? En bereid zijn om te handelen naar wat je van zo’n gesprek opsteekt, is wél waardevol. Invented everywhere.
PROSPITALIA
Inkoopsamenwerking: drie succesfactoren Duitse ziekenhuizen weten inkooporganisatie Prospitalia te vinden. Het gezamenlijke inkoopvolume ligt dit jaar rond de 1,5 miljard euro. De volgende uitdaging? Samen met Intrakoop en Nederlandse ziekenhuizen een gezamenlijk inkoopblok vormen als opmaat naar een transparante Europese markt. Bradley Gould, CEO Prospitalia Duitsland, over de drie factoren die bepalen of dit een succes wordt.
1. KRITISCHE MASSA "Om de inkoopkracht te vergroten, moeten er genoeg ziekenhuizen meedoen. Die kritische massa is essentieel. Samen met Intrakoop doen we er alles aan zoveel mogelijk ziekenhuizen aan boord te krijgen. Intrakoop beschikt over specifieke zorgmarktkennis, heeft goede contacten met Nederlandse ziekenhuizen en weet daardoor wat er speelt. Wij als Prospitalia hebben contacten met grote leveranciers, die ook in Nederland actief zijn. Daarnaast hebben we veel kennis en ervaring in de benadering van leveranciers. Samen vormen we dus een sterke combinatie. Inmiddels hebben in Nederland al 21 ziekenhuizen besloten om mee te doen.” 2. COMMITMENT "In aanvulling op kritische massa, moeten de deelnemende ziekenhuizen bereid zijn om zich voor een langere periode aan de inkoopstrategie te verbinden. Daarnaast moeten zij het proces ondersteunen. Datzelfde geldt voor de leveranciers. Om dat voor elkaar te krijgen moeten wij, Intrakoop en Prospitalia, eerst laten zien dat we onze beloften waarmaken. Als ziekenhuizen en leveranciers straks zien dat onze inkoopstrategie werkt en voor alle partijen voordeel oplevert, zal het steeds makkelijker worden om nieuwe deelnemers te vinden.” 3. RESPECT VOOR HET RESULTAAT "We beseffen dat we best veel van de deelnemers vragen. Zo vragen we van de leveranciers om met minder marge genoegen te nemen en hun proceskosten te verlagen. Om onze inkoopsamenwerking voor ziekenhuizen interessant te maken, zal het algemene prijsniveau moeten zakken. De deelnemende ziekenhuizen moeten op hun beurt de onderhandelingsresultaten en contractvoorwaarden respecteren. Wederzijds vertrouwen is daarbij cruciaal. Wat dat betreft, is het mooi dat Intrakoop zo’n sterke relatie heeft met haar leden en dat wij de belangrijkste leveranciers van ziekenhuizen al heel goed kennen.”
Lees het volledige interview op intrakoop.nl/prospitalia.
DE INKOOPCOÖPERATIE VAN DE ZORG
13
ENERGIE Intrakoop helpt zorgorganisaties op weg naar duurzaamheid
Groen bezig! Zorgorganisaties staan de komende jaren voor een spannende opdracht: energie besparen. Voor zorglocaties met een groot verbruik is het zelfs wettelijk verplicht om te verduurzamen. Intrakoop helpt leden in vier fases hun groene doel te bereiken. Hebt u zorglocaties met een jaarlijks energieverbruik van 50.000 kWh of 25.000 m3 gas per jaar? Dan is uw organisatie verplicht om energiebesparende maatregelen uit te voeren, die binnen vijf jaar terugverdiend kunnen worden. Deze wetgeving bestond al, maar de overheid zal deze strenger gaan handhaven. Vooral omdat zij zelf de duurzaamheidsdoelstellingen willen realiseren die zijn opgelegd door de EU. Naast dit strenger toezicht, zijn veel zorgorganisaties bezig met kosten besparen, is MVO steeds belangrijker en stellen zorgverzekeraars en gemeenten meer eisen aan duurzaamheid. Voldoende redenen voor Intrakoop om een nieuwe dienstverlening te ontwikkelen. Deze omvat vier fases.
14
INTRAKOOP
Fase 1 Energiebenchmark
Fase 2 Energiebeleid
Welke locaties moeten voldoen aan de wetgeving? Met een energiebenchmark krijgt u direct inzicht in uw energieverbruik. Intrakoop heeft als enige in de markt de energiegegevens van ruim 350 zorgorganisaties met 25.000 aansluitingen geanalyseerd en verdeeld per sector. Met die energiegegevens is een benchmark ontwikkeld waarmee u direct een beeld krijgt hoe uw organisatie presteert ten opzichte van vergelijkbare organisaties.
Wat is het groene doel? Aan de hand van een duurzaamheidsscan brengt Intrakoop met u in kaart wat u als zorgorganisatie al duurzaam doet en wilt bereiken. Intrakoop begeleidt bij het opstellen van een energiebeleid, of u kunt ervoor kiezen dit zelf te schrijven. In het plan wordt ook vastgesteld wie welke investeringen financiert. Zo kunnen bijvoorbeeld leveranciers ook verantwoordelijk worden voor de te behalen energiebesparing en bijdragen aan de financiering. Dit energiebeleid is het uitgangspunt voor de keuzes in leveranciers voor de gebouwanalyse en de uitvoering.
Alle lichten op groen? Lees alles over deze energieaanpak op Intrakoop.nl/ duurzameenergie. Afhankelijk van hoe ver uw organisatie is, kunt u een fase kiezen of ze allemaal doorlopen.
Fase 3 Gebouwanalyse
Fase 4 Uitvoering
Locaties die veel energie gebruiken worden grondig onder de loep genomen om energiebesparende mogelijkheden in kaart te brengen. Een gespecialiseerde energieadviseur voert die gebouwanalyse uit en geeft een overzicht van te nemen maatregelen. U kunt straks kiezen voor traditionele energieadviseurs, maar ook voor nieuwe partijen die zijn gespecialiseerd in energieprestatie-contracten. In de zorgsector hebben dit soort bedrijven al goede resultaten behaald. Op basis van het geformuleerde energiebeleid zorgt Intrakoop dat u precies die leverancier krijgt waar u behoefte aan heeft.
Deze fase omvat het uitvoeren van de maatregelen en het inkopen van producten of diensten bij leveranciers. In de raamcontracten met leveranciers, die Intrakoop in 2016 verwacht af te sluiten, komen ook de visie op het product en de te verwachten resultaten aan de orde. Via de Intrakoop Leveranciersprestatiemeting en contractmanagement zal Intrakoop monitoren of de leveranciers de afgesproken prestaties nakomen. Zo bent u verzekerd van de juiste prijs en kwaliteit.
DE INKOOPCOÖPERATIE VAN DE ZORG
15
FACILITAIR Het schoonmaakverhaal van Máxima Medisch Centrum
“We hebben ons niet door De prijzen en de kwaliteit van schoonmaakdiensten beoordelen terwijl dat een nieuw terrein voor je is? Voor die interessante uitdaging stond Cindy de Bont toen ze vorig jaar manager Facilitair Bedrijf werd bij het Máxima Medisch Centrum (MMC).
Voor de uitvoering van alle schoonmaakwerkzaamheden is het
Constructief
MMC al jaren terug een joint venture aangegaan met Hago Zorg.
Genoeg reden dus om het rapport van Intrakoop met joint
Die samenwerking verliep alleen niet helemaal naar wens. Er wa-
venture-partner Hago Zorg te bespreken. “We hebben een aantal
ren enkele kwaliteitsissues. Ook zette het ziekenhuis vraagtekens
moeilijke gesprekken gehad, en het is niet altijd leuk geweest,”
bij de prijs die voor de schoonmaakwerkzaamheden in rekening
herinnert Cindy zich. “Al snel werd duidelijk dat het probleem niet
werd gebracht. Toen Cindy vorig jaar in haar nieuwe functie
alleen bij Hago Zorg lag. Zo kregen we het terechte verwijt dat we
begon, lag er al een dik rapport op haar bureau: een marktconfor-
als MMC onze rol als opdrachtgever niet altijd even professioneel
miteitstoets, uitgevoerd door Intrakoop. En dat rapport was meer
hadden ingevuld. Maar het belangrijkste was dat we er vrij snel
dan welkom. “Ik kom niet uit de ziekenhuiswereld, en ook niet
over eens waren dat we met elkaar door wilden. Die constructieve
uit de facilitaire hoek,” maakt Cindy duidelijk. “De schoonmaak-
opstelling maakte veel goed. Ondertussen waren er nog wel de
branche was nieuw voor mij. Daarbij gelden er specifieke regels
kwaliteitsissues en de vraagtekens op het vlak van de marktcon-
voor het schoonmaken van een ziekenhuis. Dat betekent dat er
formiteit. Al met al vonden we dat we genoeg aanleiding hadden
verschillende eisen worden gesteld aan verschillende schoonmaak-
om bij Hago Zorg een nieuwe offerte aan te vragen.”
werkzaamheden. De kennis om dat echt goed te kunnen beoordelen, hebben wij hier niet. Intrakoop heeft die kennis wel.”
Gedetailleerde calculaties Ook voor het offertetraject werd Intrakoop ingeschakeld. Een klus
16
Objectief oordeel
waar Sander Hummeling, segmentmanager facilitair, zich op heeft
Cindy las de uitkomsten van de marktconformiteitstoets aan-
gestort. Cindy: “Zijn expertise heeft ons echt geholpen. Hij heeft
dachtig door. “Intrakoop had aan de hand van benchmarkgege-
de offerte beoordeeld en het proces voor ons beschreven. Zo’n
vens een objectief oordeel gegeven over de prijsstelling van de
aanbieding voor schoonmaakdiensten is voor een deel ook een
schoonmaak. Daarbij waren er enkele zaken die eruit sprongen.
mooi commercieel verhaal. Het zag er echt goed uit. Maar sluit
Zo bleken de overheadkosten ruim boven de benchmark te zitten
het ook aan bij wat je nodig hebt? Dat is weer een andere vraag.
en was er sprake van een inefficiënte kostenopbouw.”
Wat dat betreft, is het beoordelen van zo’n offerte echt een vak
INTRAKOOP
emoties laten leiden”
apart. Ik wist niet dat het schoonmaken van ziekenhuizen zo ingewikkeld is. Natuurlijk wist ik ook wel dat het uitmaakt of je een verpleegafdeling schoonmaakt of een operatiekamer, maar bij dit soort offertetrajecten krijg je echt te maken met gedetailleerde calculaties per ruimte. Dat maakt het beoordelen complex. Dankzij de hulp van Sander is het ons gelukt. Bovendien hebben we aandacht besteed aan het maken van resultaatafspraken, niet alleen in relatie tot kwaliteit, maar ook tot de manier waarop we binnen de joint venture samenwerken.”
Ook behoefte aan een benchmark?
Nieuwe start
Dat kan. Er zijn weinig benchmarkgegevens beschik-
Het resultaat? Hago Zorg heeft een compleet nieuw schoon-
baar in Nederland. Intrakoop kan dit als enige in de
maakprogramma neergelegd. Daarin staat ook een andere ma-
markt verzorgen. Zij hebben de feiten, kennis en
nier van schoonmaken beschreven: niet gedetailleerd, maar wel
ervaring binnen de zorg. Op het gebied van hygiëne-
concreet als het gaat om het eindresultaat. Daarbij is gezocht naar de juiste balans tussen de prijsstelling en de minimaal noodzakelijke kwaliteit om patiëntveiligheid te garanderen. Afgelopen zomer is het contract ondertekend. Hago Zorg en MMC zijn nu
gerelateerde dienstverlening, maakt Intrakoop jaarlijks zo’n twintig benchmarks voor zorginstellingen en ziekenhuizen.
bezig om het nieuwe schoonmaakprogramma te implementeren. Cindy: "Achteraf is het goed geweest dat we dankzij Intrakoop
Meer weten?
een onafhankelijke check op het traject hadden. Dat heeft er
Neem contact op met Sander Hummeling van
mede voor gezorgd dat we ons niet door emoties hebben laten
Intrakoop via (0418) 65 70 70.
leiden en dat we nu een nieuwe start kunnen maken."
DE INKOOPCOÖPERATIE VAN DE ZORG
17
SPEERPUNTEN Intrakoop draagt door samenwerking bij aan meer rendement voor haar leden. We helpen u graag.
Eten & Drinken
Facilitair
Intrakoop Services
• Ondersteunen bij vraagstukken over eten en drinken • Ontwikkelen kennisplatform eten en drinken • (Door)ontwikkelen van best value-raamovereenkomsten met food en non food leveranciers • Specifieke inkoopoplossingen kleinschalige zorg (retail) • Specifieke inkoopoplossingen grootschalig (foodservice) • Contractmanagement en -beheer deelnemers distributieovereenkomst • Beheren van bypassovereenkomsten
• Schoonmaak: uitdragen van Code Verantwoordelijk Marktgedrag en leden ondersteunen bij schoonmaaktrajecten van advies, begeleiding, aanbesteding tot en met contractbeheer inclusief meten KPI’s. • Telefonie: leden individueel begeleiden (technisch en commercieel) naar oplossingen • Textielvoorziening: prestatie-inkopen en leden begeleiden bij individuele heronderhandelingen • Personeelsdiensten: leden adviseren over en bij individuele oplossingen • Evaluatie en (door)ontwikkelen van overeenkomsten
Energie
Medisch
• Inkoop van aardgas en elektriciteit, collectief en individueel • Individueel contractmanagement • Inkoop duurzame energie • Begeleiding bij verduurzaming energie • Energieadministratie: gouden bestand aansluitingen, factuurcontrole (inclusief energiebelasting), factuurbeheer en restitutie energiebelasting • Energiemanagement: energiebenchmark, energiebesparingsplan, energiebeheer, analyse WKK, advies op maat • Advies over subsidies • Deelname aan Noodvermogenpool
• Farmacie: opzet en onderhoud kwaliteitverbeterprogramma voor contracten voor farmaceutische cliëntenzorg • Farmacie: verbeteren en borgen kwaliteit van farmaceutische cliëntenzorg samen met het IVM • Medische groothandel: opzet en onderhoud inkoop- en logistiek model bij care-leden • Medische hulpmiddelen: internationale samenwerking met Prospitalia • (Door)ontwikkelen van diverse overeenkomsten
Individuele dienstverlening op inkoop-, facilitair en logistiek gebied, onder meer: • Uitbesteden van de inkoopfunctie • Inkoopscan en –analyses • Individuele aanbestedingen en implementatie • Leveren van tijdelijke inkoopcapaciteit op operationeel, tactisch en strategisch niveau • Opzetten van de inkoopfunctie • Ondersteunen bij inkoopbeleidsplannen • Professionaliseren inkoopafdeling • Herinrichting en positionering van facilitaire bedrijven en diensten • Advies gebouwbeheer en -onderhoud in samenwerking met Bonum • Advies over E-inkopen en begeleiden implementatie
COLOFON Nummer 3, oktober 2015 Intrakoop Bulletin is een kwartaaluitgave voor alle leden van Intrakoop. Concept & Realisatie: Axioma Communicatie t (035) 548 81 40
Redactie: Communicatie Intrakoop, Frank van Wijck, Melchior Meijer, Menno de Boer, Peter Bierhaus, Sjaak van Hal Vormgeving: Axioma Communicatie
Fotografie: Herbert Maas, Marcel Krijger, Ruud van Zwet Lithografie: Axioma Communicatie
Meer
INTRAKOOP
atie?
Bekijk activi de teiten op ww kalen d w e . r i n trakoo bel uw p.nl o Intrak f oop-a dvise ur of Led enser vice (0418 ) 65 7 0 70.
Intrakoop Regterweistraat 11a 4181 CE Waardenburg t (0418) 65 70 70 e
[email protected] i www.intrakoop.nl twitter.com/intrakoop
Druk: Drukkerij Roelofs, Enschede
Gehele of gedeeltelijke overname of reproductie van de inhoud van het Intrakoop Bulletin, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbende is verboden.
18
inform
IEDERE FEESTDAG EEN ANDER DESSERT!
es: p u o c t s e e f e z n o V o l o p k e uezbeesteluleit n vi a uw gr os sie r) (t
• Sl ag
ze nb av ar oi s av ar oi s • Fr am bo eb ad ol oc Ch • la av ar oi s • Si nt er kl aa sv ow ni e • Am an de lb br et m s oi ar av rd be ib ro om ba va ro is • Aa
www.zuivelhoeve.nl/foodservice
TEA MASTER SELECTION
THEE DIE JE OP DE KAART ZET Pickwick introduceert Tea Master Selection. Een selectie van 8 bekende smaken met een verfijnde en persoonlijke twist van onze thee experts. Stijlvol gepresenteerd voor een theebeleving die je letterlijk èn figuurlijk op de kaart zet!
100%
NATUURLIJK
Exclusief voor Out-of-home. Verkrijgbaar bij uw grossier of ga naar www.pickwickteamasterselection.nl
