nr 3 2013
bu l l e t i n
Aad Koster, directeur van ActiZ:
“Maatwerk is het sleutelwoord” Langer thuis wonen Innovatieve ideeën voor de dreigende leegloop Meer verantwoordelijkheid bij het individu Over het bieden van toegevoegde waarde Veranderende eisen Geef de patiënt regie
Intrakoop, de inkoopcoöperatie van de zorg
Dare to be BL ACK It’s so easy to go green met Satino Black toiletpapier en papieren handdoeken Met één simpele handeling kunt u in een paar seconden een stuk groener worden en een stap dichter bij uw duurzaamheidsdoelstellingen komen. Stap net als anderen over op de meest duurzame toiletrollen en papieren handdoeken van Satino Black. Dan heeft u meteen aangetoond dat ook ú durft.
www.satinoblack.com Satino by Van Houtum
inhoud INHOUD 06
04 Nieuws Profiteer van nieuwe overeenkomsten
05 Intrakoop Energie Bespaar energiekosten
10
09 Nieuwe woonvormen Drie innovatieve ideeën
Aad Koster, directeur van
12 E-inkopen
14 Service
John Hoofs van Stichting
Hoe Lelie zorggroep
Daelzicht: “De overgang
ondanks veranderingen
van Cedrah om invulling
is een cultuurschok, maar
in de AWBZ een toe-
te geven aan de dreigende
het draagvlak is groot”
gevoegde waarde wil blijven bieden
leegstand in de zorg
13 Visie
met belastingteruggave
06 In gesprek met
14
13
10 Maatwerk Hogere eisen vertalen naar oplossingen? Het St.
Frank Kaptein over hoe inkoop inspeelt op de
16 Schoonmaak Intrakoop ondertekent de
ontwikkelingen in de zorg
Code Verantwoordelijk
ActiZ, geeft zijn visie op
Elisabeth Ziekenhuis geeft
Marktgedrag voor de
ontwikkelingen in de zorg
de patiënt regie
schoonmaakbranche
18 Lopende zaken Overzicht aanbestedingen en lopende projecten
VOORWOORD Flexibilisering vereist
Frank Kaptein Directeur Intrakoop
De ontwikkelingen in de zorg volgen elkaar in hoog tempo op. Zo stellen cliënten andere eisen aan de zorg, komt er meer verantwoordelijkheid bij het individu te liggen en blijven mensen langer thuis wonen. De gevolgen voor zorginstellingen zijn groot. Zo kunnen zij door de wijzigingen in de ZorgZwaartePakketten te maken krijgen met leegloop, worden zij door de versobering van de AWBZ-regeling steeds vaker gedwongen de rekening bij de cliënt neer te leggen en zien zij zich geconfronteerd met hogere kwaliteitseisen. Zorginstellingen zullen in de toekomst hun zorg dus op een andere manier moeten aanbieden. Flexibilisering is vereist.
In dit bulletin spreken wij Bart Witzier van Cedrah over de innovatieve ideeën die binnen zijn organisatie leven om invulling te geven aan de dreigende leegloop. We kijken mee hoe het St. Elisabeth Ziekenhuis de toegenomen eisen van cliënten vertaald naar oplossingen door hen meer regie te geven. En spreken we Aad de Kool van Lelie zorggroep over hoe zij hun basiszorg uit willen breiden. De urgentie voor zorginstellingen om toekomstbestendige maatregelen te treffen is groot. In dit bulletin brengen wij de drie belangrijkste ontwikkelingen in de zorg in beeld.
dE inkoopcoöperatie van de zorg
3
Nieuwe overeenkomsten Kijk voor meer informatie op www.intrakoop.nl en teken in.
1 2 3
100% cradle to cradle toiletpapier Wilt u de inrichting van uw toiletten meer verduurzamen en gebruik maken van 100% cradle to cradle toilet- en handdoekpapier? Profiteer dan van de scherpe Intrakoopcondities in onze nieuwe overeenkomst met Van Houtum. Het bedrijf is koploper op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen en levert innovatieve oplossingen voor betere toilethygiëne met uitzonderlijke milieuprestaties. Zijn merk Satino
Interieurbeplanting en onderhoud
Black is het enige merk ter wereld dat de keurmerken FSC recycled, het Europees Ecolabel en Cradle to Cradle mag voeren. Profiteer en breng uw duurzaamheidsdoelstelling vandaag nog een stap dichterbij!
Intrakoop heeft een nieuwe overeenkomst afgesloten met Hydrozorg. Zij nemen de zorg uit handen voor
Veiligheidsrisico’s beperken
beplanting, verse bloemen en
Een veilige omgeving is van groot belang. Ook voor uw
onderhoud. Ze zijn specialist in het
cliënten, bezoekers en medewerkers. De nieuwe overeenkomst
ontwerpen, maken en leveren van
met Interseco helpt u de risico’s in kaart brengen en te
plantenpakken en ze installeren
beheersen. Het bedrijf is actief in de particuliere onderzoeks-
binnentuinen. Als Intrakoop-lid
en beveiligingssector en richt zich op fraude- en integriteits-
krijgt u interessante kortingen op
onderzoeken, speciale beveiligingsopdrachten en structurele
de catalogusprijs.
beheersing van risico’s. U kunt bij hen terecht voor onderzoek, advies, beveiliging en training. Als Intrakoop-lid profiteert u van de scherpste condities in de markt.
Inkoopuitgaven stijgen
In 2012 stijgen de inkoopuitgaven met 6,6% sterker dan de totale bedrijfslasten die 6,3% omhoog gaan. Het belang van inkoop neemt dus toe. Zo blijkt uit de 1271 jaarverslagen van zorginstellingen die Intrakoop heeft geanalyseerd. In de GGZ-sector gaan de inkoopkosten het minst omhoog, met 2,4%. Gevolgd door de ziekenhuizen die hun inkoopkosten met 7,0% zien toenemen. In de gehandicaptenzorg en de verpleeg- en
Meer weten?
4
intrakoop
Bel Intrakoop en vraag het rapport
verzorgingshuizen stijgen de inkoopkosten
'Jaarverslagenanalyse Zorgsector
met 12,4% en 10,2% aanzienlijk én harder
2012' aan, (0418) 65 70 70.
dan de bedrijfsopbrengsten.
nieuws
7.9
is het waarderingcijfer dat leden hebben gegeven aan het Intrakoop Jaarcongres van 11 juni over veiligheid in de zorg. Vooral de presentaties van André Kuipers en Paul Frissen – met een en een – springen er in de online evaluatie uit.
9,2
9,5
Graag tot de volgende bijeenkomst op 12 december!
+6 .
6%
Bespaar energiebelasting! Steeds meer zorginstellingen zijn bezig met energiebesparing en verduurzaming. Het terugvorderen van energiebelasting is hier een belangrijk onderdeel van, zo ontdekte Stichting Zuidwester. Op advies van Intrakoop Energie dienden zij een verzoek in om energiebelasting terug te vorderen. Met succes: Zuidwester kreeg maar liefst € 716.893 terug. Stichting Zuidwester, zorg- en dienstverlener voor mensen met een verstandelijke beperking, dubde lange tijd met de vraag hoe ze op hun energiekosten konden besparen. De stichting schakelde uiteindelijk Intrakoop Energie in om onderzoek te doen. Die kwam al snel met een oplossing: een verzoek indienen om energiebelasting terug te vorderen. Hierdoor kon Zuidwester duizenden euro’s terug ‘verdienen’.
In totaal kreeg de stichting € 716.893 inclusief btw terug. Stichting Zuidwester voldeed namelijk aan de criteria voor de 50% teruggaafregeling. Het belangrijkste criterium is dat het aandeel gezondheidszorg in de AWBZ-financiering minder dan 30% is. Omdat Zuidwester ook op lange termijn wil besparen op energiekosten, gebruiken zij het teruggekregen bedrag om aan de slag te gaan met duurzame investeringen als zonnepanelen, besparende verlichting en isolatie. Bovendien zal Hellemans Consultancy, partner van Intrakoop Energie, binnenkort bekijken op welke manier kan worden bespaard op de factuurstroom. Het doel is om in 2015 uiteindelijk twintig procent minder energie te verbruiken dan in 2011. Arlette Sprokkereef, concern controller bij Stichting Zuidwester, heeft er alle vertrouwen in: “Dat moet lukken. Door inzicht en advies te krijgen over energiebesparingsmogelijkheden kunnen we nu echt vooruit. We besparen hiermee zeer waarschijnlijk duizenden euro’s. Goed nieuws, want hierdoor is er meer geld beschikbaar voor zorg en dienstverlening en dat is waar het ons om gaat.” Meer informatie: Lisanne Nagtegaal van Hellemans Consultancy, partner van Intrakoop Energie, telefoon (030) 767 01 20 of
[email protected]
dE inkoopcoöperatie van de zorg
5
in gesprek met
Aad Koster:
“Inkopers onderhandelen straks misschien wel over groepskorting voor een theaterabonnement”
6
intrakoop
De overheid wil dat ouderen langer thuis wonen en meer zelfredzaam worden. Hoe valt dit te rijmen met de wens van hogere kwaliteit en meer keuze in het zorgaanbod? Aad Koster, directeur bij ActiZ, geeft zijn visie.
Langer thuis wonen vergt andere invulling zorgverlening
Creatieve inkoop als klantenbinder Thuiszorg “Het aantal plaatsen in verpleeg- en verzorgingshuizen in Nederland is de afgelopen jaren flink afgenomen, terwijl de populatie tachtigplussers explosief stijgt. De opvangcapaciteit zal nauwelijks meer groeien, want de indicatie-eisen voor opname worden steeds strenger. Mensen met een ZZP-indicatie 1, 2, 3 en een deel van 4 kunnen niet langer aanspraak maken op een plek in een verzorgings- of verpleeghuis. Daar staat tegenover dat er in 2025 in Nederland 1,3 miljoen mensen ouder dan tachtig zullen zijn, van wie een deel in welke vorm ook zorg en ondersteuning nodig hebben. Die ondersteuning noemen we dan wellicht persoonlijke dienstverlening. De overheid wil dat dit zoveel mogelijk vorm krijgt bij mensen in hun eigen woonomgeving. Omdat tal van voorzieningen uit het AWBZ-pakket zijn gehaald en deze vaak ook niet worden gedekt door de Wmo en de Zorgverzekeringswet, zullen ouderen steeds vaker zijn aangewezen op mantelzorg. Thuis zorg ontvangen wil overigens niet zeggen dat ouderen altijd in hun eigen huis blijven wonen. Thuis wonen kan bijvoorbeeld ook betekenen dat mensen bijeenwonen in wat voorheen een verzorgingshuis heette. Wie over financiële middelen beschikt, draagt hier zelf voor een groot deel aan bij, al dan niet ondersteund door een systeem van bijvoorbeeld pvb (persoonsvolgend budget), pgb (persoonsgebonden budget), vouchers, zorgbewijs, enzovoort. Ook van de kinderen wordt een actievere rol gevraagd: wat wil je voor je ouders geregeld hebben, in zorg, hulp en voorzieningen? Daar past bij dat die kinderen ook financieel bijdragen, als zij bijvoorbeeld door een drukke baan of grote reisafstand niet in de gelegenheid zijn om hun ouders mantelzorg te bieden. Hoe ActiZ de hervormingen van de ouderenzorg en de thuiszorg in Nederland ziet, staat uitgebreid omschreven in ons Deltaplan Ouderenzorg uit 2012.”
Inkoop “Door als zorgorganisatie goede zorg op een efficiënte manier aan te bieden, kun je klanten aan je binden. Dat geldt dus ook voor persoonlijke dienstverlening aan cliënten. Zij willen zorg op maat en stellen daar steeds hogere eisen aan, terwijl het kabinet juist sterk wil bezuinigen op langdurige zorg. Zorgconsumenten laten de keuze van hun zorgaanbieder steeds vaker afhangen van de service en het maatwerk die zij leveren. Je kunt bijvoorbeeld zorg op afstand aanbieden, via een laptop of tablet. Dit soort praktische hulpmiddelen is ook interessant voor gemeenten en zorgverzekeraars, want zo'n
dE inkoopcoöperatie van de zorg
7
investering verdient zich gemakkelijk terug door besparingen op huisbezoeken. De boodschap is dat je je als zorgaanbieder moet onderscheiden om aantrekkelijk te zijn. Je moet creatief zorg verlenen en dat begint met slim inkopen. Zowel in het geboden zorgpakket als in de financiering en uitvoering ervan. De generatie die nu oud wordt, is vitaler en welvarender dan hun ouders. Die levensstandaard willen ze niet kwijt, ook niet als ze meer afhankelijk worden van hulp. Als ze zijn aangewezen op een verblijf in een verzorgingshuis, willen ze bijvoorbeeld tussen gelijkgestemden wonen en de dingen blijven doen die ze gewend zijn. Waarom zou je bijvoorbeeld niet meer naar het theater kunnen? Hetzelfde geldt voor goede catering. Iemand die altijd graag restaurants bezocht, wil ook op zijn oude dag van een goede maaltijd kunnen genieten. Zorgaanbieders moeten anticiperen op dit veranderende wensenpatroon. Een inkooporganisatie als Intrakoop zou onze leden daarbij kunnen ondersteunen. Misschien onderhandelen inkopers Aad Koster Opleiding U niversiteit van Amsterdam, drs. Economie Huidige functie: Directeur bij ActiZ en bestuurslid bij Handen in Huis 2005-2006 : Z-Org, directeur 1994-2005 : Landelijke vereniging voor Thuiszorg, hoofd Werkgeverszaken en adjunct-directeur 1993-2002: Gemeente Sassenheim, raadslid, fractievoorzitter en wethouder 1990-1994: Nederlandse Zorgfederatie, financieel-economisch beleidsmedewerker 1980-1990: Nederlands Instituut Arbeidsomstandigheden, projectleider Over ActiZ: ‘ActiZ heeft een stevige en oorspronkelijke visie op de ontwikkeling van de zorg. Het terugdringen van de traditionele zorgvraag en het bieden van maatwerk aan individuele cliënten staan daarin centraal.’
straks wel over groepskorting voor een theaterabonnement.”
Toekomst “Door de veranderende wensen van ouderen en het afbouwen van publieke zorgtaken, komt er ruimte vrij voor een ander soort zorgaanbieder. Maatwerk is daarbij het sleutelwoord en dit levert de uitdaging op om die geleverde diensten zo slim mogelijk in te kopen. Dit kan door allianties met betrokken partijen aan te gaan. Ook voorzie ik dat zorgaanbieders bijvoorbeeld mensen gaan inhuren om bijvoorbeeld uitstapjes met ouderen te maken. Een dagje naar de stad, een potje biljart in een café: zorg op maat zit in voor de hand liggende zaken. Het heeft dan veel meer te maken met de kwaliteit van leven, dan met zorg. We moeten niet vergeten dat een van de grootste gezondheidsrisico’s onder ouderen het probleem van vereenzaming is. Mensen langer zelfstandig laten wonen, verplicht zorgaanbieders - maar ook zorgverzekeraars - daarom ook aandacht te besteden aan de sociale kant van de zorg. Daar gaat bovendien een preventieve werking van uit, want iemand die lekker in zijn vel zit, heeft minder behoefte aan medische verzorging. Die doelen staan ook beschreven in ons Deltaplan Ouderenzorg: nadruk op gezondheid in plaats van ziekte en zorg en kwaliteit van leven als centrale doelstelling. Daarnaast het versterken van zelf- en samenredzaamheid en het bieden van zorg en ondersteuning dichtbij. Professionele zorg willen we vooral inzetten daar waar het echt nodig is.”
Cijfers &s Trend Door de vergrijzing groeit het aantal tachtigplussers in Nederland snel, terwijl het aantal plaatsen in verpleeg- en verzorgingshuizen sterk is afgenomen. In 1990 waren er nog 192.000 plaatsen op 428.000 tachtigplussers. In 2000 was die verhouding 170.000 op 548.000 en in 2010 inmiddels al 158.000 op 648.000. In 2025 telt Nederland 1,3 miljoen tachtigplussers, van wie het overgrote deel in een thuissituatie zorg zal ontvangen. Bron: Ministerie van VWS 2012
8
intrakoop
3x
e v e i t a v inno singen oplos
Nieuwe woonvormen Nu de lagere zorgzwaartepakketten uit de AWBZ verdwijnen, dreigt er bij veel aanbieders van intramurale zorg leegstand. Bart Witzier, Manager Bedrijfsbureau, vertelt over drie innovatieve oplossingen waarmee Cedrah, Stichting ouderenzorg, van de nood een deugd probeert te maken.
1
Wijzigen bouwplannen “Het scheiden van wonen en zorg en het vervallen van de vergoeding van intramurale zorg voor mensen met een lichte zorgvraag, zet ons aan tot forse koerswijzigingen. Zo annuleerden we de geplande nieuwbouw van ons woonzorgcentrum in Capelle aan den IJssel. In plaats daarvan wordt er nu een nieuw bouwplan ontwikkeld met zelfstandige levensloopbestendige woningen waar diverse vormen van zorg kunnen worden geleverd. Daarnaast voorziet het plan in een aantal kleinschalige wooneenhe-
2
den waar zware zorg geleverd kan worden.”
Andere woonvormen “Op andere locaties zullen we enkele appartementen
3
Investeren in domotica “De overheid wil dat mensen langer thuis wonen, omdat dat minder kost dan opname in een verpleeghuis. Als we het goed aanpakken, hoeft dit voor de ouderen om wie het gaat geen nadeel te zijn. De meeste mensen willen
omschakelen tot kleinschalige wooneenheden. Wanneer
graag zo lang mogelijk zelfstandig zijn, ook als hun
iemand dan tijdelijk of permanent intramurale zorg
mobiliteit afneemt. Hun grootste zorg is vaak dat ze zich
nodig heeft, kan hij of zij die binnen het gebouw
vanwege hun kwaal niet veilig voelen. De moderne
krijgen. We zullen dit deels realiseren in de vorm van
domotica bieden uitkomst. Stel, een cliënt heeft een
nieuwbouw, deels weer door het ombouwen van
hartkwaal en krijgt ’s ochtends om vier uur hartklop-
bestaande ruimtes. Verder gaan we investeren in
pingen. Met de huidige telediagnostische technologie
geschakelde aanleunwoningen. Veel cliënten die nu nog
kan een verpleegkundige in een callcenter direct haar
intramurale zorg ontvangen,
cardiogram interpreteren en al dan niet een
kunnen dan dicht bij de centrale
dokter sturen. In tegenstelling tot wat nog
zorgvoorzieningen nog lang
vaak gedacht wordt, blijken ouderen zich
zelfstandig wonen. Flexibiliteit en
door de inzet van gerichte domotica juist
integratie zijn onze uitgangspun-
veiliger te voelen. De overheidsmaatregelen
ten. We verwachten dat zowel
zijn dus niet alleen maar negatief. Als we er
bestaande als nieuwe cliënten in
adequaat op reageren, kunnen ze ook voor
deze woonvormen geïnteresseerd
de cliënt winst betekenen.”
zullen zijn.”
Van eis naar oplossing De tijd dat patiënten in het ziekenhuis zich
Eis: Cliënten willen zelf bepalen wanneer en wat ze eten Oplossing:
moesten overleveren aan
Het St. Elisabeth werkt met een hospitality-
dokters is voorbij. Het
’s ochtends aangeven wat ze ’s avonds willen
concept. Net als in een hotel kunnen mensen
moderne ziekenhuis
eten. Ze hebben daarbij de keus om de
geeft de patiënt regie.
genieten, met andere patiënten in de
Die stellen op hun beurt hogere kwaliteitseisen.
maaltijd alleen op de eigen kamer te huiskamer of met familie. Standaard worden alle maaltijden in verrijkte vorm aangeboden, bij de opname wordt gescreend welke patiënten beter af zijn zonder verrijking. “Als je je ziek voelt, heb je minder eetlust. Daarom
De patiënt betrekken bij wat hem of
is belangrijk om de maaltijd zo aan te bieden
haar overkomt. Dat is het uitgangs-
dat het de eetlust opwekt. Dan gaat het om
punt van de manier waarop het St.
smaak en presentatie, maar ook om waar en
Elisabeth Ziekenhuis zowel de
met wie je samen eet”, zegt Van de Laar.
zorg- als de facilitaire processen aan het inrichten is. Het ziekenhuis bevindt zich midden in de renovatie van de verpleegafdelingen. Dit heeft vergaande consequenties voor vastgoed, gastvrijheid, veiligheid en
Eis: Patiënten hebben behoefte aan meer privacy
voeding. Hoe vertaalt het ziekenhuis
Oplossing:
de eisen van cliënten naar oplossingen?
“We geven patiënten de keus of ze in een
Intrakoop Bulletin kijkt bij vier cases
één- of driepersoonskamer willen verblijven,
mee over de schouder bij manager
voor zover hun ziektebeeld een meerper-
facilitair bedrijf Ad van de Laar.
soonskamer toelaat. De meesten vinden privacy fijn, maar er zijn ook patiënten die liever niet alleen liggen”, weet Van de Laar. Iedere afdeling krijgt een huiskamer waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. “Na de renovatie is maximale privacy het uitgangspunt, en geven we patiënten daarnaast de mogelijkheid om interactie met anderen op te zoeken als daar behoefte aan is."
10
intrakoop
maatwerk
Eis: Cliënten willen meer duidelijkheid en rust in diensten
Oplossing: Patiëntenzorg bestaat uit een aantal medische en verpleegkundige componenten, en daarnaast uit facility services zoals maaltijden, schoonmaak, linnenvoorziening, reiniging van bedpannen en ga zo maar door. Dat leidde in het verleden tot veel logistieke stromen door elkaar heen en daarmee tot veel onrust voor patiënten. “Bij de renovatie van het ziekenhuis halen we alle facilitaire aspecten uit de patiëntenruimtes en brengen die onder in een facilitair blok”, vertelt Van de Laar. “Bovendien laten we zorg- en facilitaire teams nauw samenwerken, zodat voor de patiënt één integrale dienst ontstaat. Bovendien krijgt de cliënt meer zeggenschap en privacy. Als de deur van zijn kamer dicht is, kunnen medewerkers niet meer zo maar in en uit lopen.”
Eis: Patiënten willen gratis gebruik kunnen maken van wifi, tv en telefoon
Oplossing: Internet en in mindere mate televisie zijn belangrijk voor het welbevinden van patiënten. Sommige patiënten willen bijvoorbeeld graag nog wat werken. Anderen hebben behoefte aan contact met het thuisfront via Skype of Facetime. En weer anderen willen zich simpelweg vermaken door het spelen van spelletjes op de computer of door televisie te kijken. Van de Laar: “Voorheen vroegen we een bijdrage voor deze voorzieningen. De meeste hotels deden dat destijds ook. Tegenwoordig is wifi bijna overal gratis, ook bij ons. We willen door de inrichting en kleurstelling van de kamers, de aanwezigheid van veel groen en ook door voorzieningen zoals wifi een hotelsfeer neerzetten. Hoe minder mensen zich bij ons patiënt voelen, hoe beter dat is voor hun welbevinden en herstel.”
dE inkoopcoöperatie van de zorg
11
e-inkopen
Door de ontwikkelingen in de zorg moeten cliënten steeds meer zelf regelen en betalen. Stichting Daelzicht heeft hier met de inrichting van Intrakoop E-inkopen rekening mee gehouden.
John Hoofs is Manager Services bij Stichting Daelzicht
Eigen inlogcode
12
John Hoofs: “Daelzicht is een zorginstel-
Duidelijkheid
ling die ondersteuning en begeleiding
“Omdat Huuskes al ervaring heeft met het
biedt aan kinderen, jongeren en volwas-
bestelsysteem van Intrakoop E-inkopen
senen met een verstandelijke beperking.
kost het weinig moeite om onze systemen
Voorheen deden we zaken met meer dan
aan elkaar te koppelen. Op dit moment
400 levensmiddelenleveranciers. Persoon-
doen voornamelijk de persoonlijk begelei-
lijke begeleiders liepen toen dagelijks
ders alle bestellingen, ook als het om
Cultuurschok
samen met de cliënt naar buurtwinkels om
producten gaat die de cliënt zelf moet
“Al met al zorgt de overgang naar
daar inkopen te doen. Dat zorgde niet
betalen. Elke maand ontvangt de cliënt
E-inkopen voor een redelijk grote cultuur-
alleen voor behoorlijk wat administratieve
een factuur van Daelzicht met daarop de
schok. Maar ik merk dat het draagvlak
handelingen, maar het kostte ook veel tijd.
bestellingen.Voeding is de eerste en
groot is. Deze manier van inkopen biedt
Momenteel maken we de overstap naar
grootste stap. Daarnaast bestellen we ook
veel voordelen en we verwachten dat het
één levensmiddelenleverancier: Huuskes.”
de medische verbruiksartikelen, kantoorbe-
in de toekomst alleen maar makkelijker
nodigdheden en onderhoudsmaterialen al
wordt. We hebben ons als doel gesteld dat
Voordeel
via E-inkopen. En dit najaar wordt het
cliënten over een jaar ook hun eigen
“We zijn op 1 juli begonnen met de uitrol
mogelijk om via dit systeem medicatie te
inlogcode krijgen. Zij kunnen dan via
en die gaat naar verwachting vier
bestellen. Bij elke bestelling moet duidelijk
Intrakoop E-inkopen rechtstreeks bij de
maanden in beslag nemen. Huuskes heeft
aangegeven worden wie de rekening moet
geselecteerde leveranciers hun bestellingen
een assortiment van 35.000 producten.
betalen: Daelzicht of de cliënt. Onze
doen. Die transacties worden vervolgens
Vooraf hebben we goed over de prijzen
brochure ‘Wat betaalt de cliënt zelf’ geeft
door de leverancier aan de cliënt gefactu-
en leveringsvoorwaarden onderhandeld.
duidelijkheid. Toch blijft E-inkopen voor
reerd. Daelzicht blijft dan nog wel met de
Dat levert direct voordeel op. We
velen nog een uitdaging. Dat komt vooral
leverancier onderhandelen om zo
verwachten dit jaar in ieder geval een
omdat er een grijs gebied bestaat. Want
inkoopvoordelen voor cliënten te behalen.
besparing van 50.000 tot 100.000 euro
welke verstrekking wordt nu vergoed
Maar verder hoeven we er dan niet meer
te kunnen realiseren.”
vanuit de AWBZ en welke niet?“
naar om te kijken.”
intrakoop
dE inkoopcoöperatie van de zorg
12 3
visie Zorginstellingen gaan een spannende tijd tegemoet. De markt krimpt op termijn, de risico’s worden groter. Hoe kan inkoop hierop inspelen? Frank Kaptein, directeur Intrakoop, reageert op drie stellingen.
“Durf inkoop te innoveren, juist nu” De toekomst is niet goed te overzien, dus het is onzinnig om nu al over andere contractvormen na te denken. Juist omdat de onzekerheid zo groot is, is het verstandig om leveranciers te betrekken bij nieuwe vormen van samenwerking. Voor hen is het net zo goed van belang om te innoveren. Door gebruik te maken van elkaars kennis kom je tot betere ideeën.” Denk in diensten in plaats van producten. “Ja, dat is de innovatie waar ik op doel. Neem een beddenleverancier. Als hij de ligfunctie als dienst aanbiedt, kan een instelling aangeven hoeveel cliënten decubitus hebben, hoeveel mensen zwaarlijvig zijn, enzovoort. De leverancier levert precies de juiste hoeveelheid bedden en matrassen en verzorgt het onderhoud en reiniging ervan. De prijs per bed komt daarmee op lange termijn misschien iets hoger te liggen, maar de total cost of ownership is waarschijnlijk lager omdat je geen ongebruikte anti-decubitusmatrassen of verkeerde bedden op voorraad hebt. Bovendien kun je dit eenvoudig bijstellen. Op die manier kom je als inkoop tegemoet aan de groeiende onzekerheid.” Geef de regie nooit uit handen aan leveranciers. “Het is maar wat je onder regie verstaat. Regie is in mijn ogen sturen op het eindresultaat, en dat moet inkoop blijven doen. Maar je hoeft niet voor te schrijven hoe een leverancier tot dat resultaat komt. Wij sluiten voor schoonmaak prestatiecontracten met leveranciers. We geven een maximumbudget op en schoonmaakbedrijven geven aan welke prestatie zij voor dat budget kunnen leveren. We meten de geleverde kwaliteit op technische en belevingsparameters. Doordat de leverancier de dienst zelf kan organiseren, kan hij efficiencyvoordelen realiseren. Prestatie-inkoop leidt op die manier tot een hogere kwaliteit voor dezelfde of soms een lagere prijs. Dit concept is ook prima toepasbaar op andere producten of diensten.
dE inkoopcoöperatie van de zorg
13
De knop om naar toekomstbestendige zorg
100%
op maat Door de versobering van de
Elke zorginstelling heeft ermee te maken:
bewoners die van de dienst gebruikmaken.
door de versobering van de AWBZ
Deze service in textielverzorging is volgens
verdwijnt het ‘potje’ waaruit veel kosten
De Kool een sprekend voorbeeld van het
gen steeds vaker gedwongen
werden gefinancierd. Hierdoor is een
principe ‘de gebruiker betaalt’. “Je hoeft je
kosten bij hun cliënten neer
andere benadering van de zorg noodzake-
echt niet te beperken tot gestandaardi-
lijk. Door het wegvallen van de vergoeding
seerde zorg. Zolang je er helder over
te leggen. Dit hoeft echter
vanuit het Rijk, moeten zorginstellingen
communiceert, accepteren mensen de
steeds vaker de rekening bij de cliënt
verschillen en zijn ze vaak bereid voor
geen versobering van de zorg
neerleggen. Deze is doorgaans best bereid
extra zorg te betalen.”
AWBZ-regeling zijn instellin-
te betekenen, vindt men bij
te betalen, maar verwacht dat daar wel een bepaalde service tegenover staat. Zo
Verbinden
de Lelie zorggroep wonen,
willen cliënten meer keuzevrijheid en
Deze persoonijke service, die de zorggroep
zorg en welzijn.
alleen betalen voor de kosten die zij ook
ook doorzet in andere diensten, heeft als
daadwerkelijk maken. Een ‘one size fits
gevolg dat cliënten zich veiliger en
all’-aanpak is ouderwets, besefte men ook
prettiger voelen. De toegevoegde waarde
bij de Lelie zorggroep. Bij de Rotterdamse
ligt in het verbinden van mensen, zo stelt
zorginstelling wordt volop nagedacht over
De Kool. Een belangrijke rol daarvoor ligt
een toekomstbestendige benadering van
in de deelgemeente Rotterdam Alexander-
intra- en extramurale zorg.
polder, waar het verpleeghuis staat en waar ook veel extramurale cliënten
Extra service
wonen. Overal in de wijk legt De Burcht
Een uitgeklede AWBZ hoeft zeker geen
verbindingen, met wooncorporaties,
versoberde zorg te betekenen, zo ontdekte
welzijnsorganisaties, detaillisten en het
men al snel bij verpleegtehuis De Burcht.
onderwijs. Melk en boodschappen worden
In overleg met de leverancier en cliënten is
namens de instelling door een bezorg-
daar sinds kort een medewerkster
dienst langs gebracht, die tegelijkertijd
aanwezig die het wasgoed van cliënten ophaalt, sorteert, wegbrengt en binnen 24 uur gewassen teruggeeft. “Voorheen werd alles centraal ingezameld, waardoor er weleens spullen kwijtraakten”, zegt locatiemanager Aad de Kool. “Ook kon het tot een week duren voordat cliënten hun kleding gewassen terug hadden. Dat gaat nu allemaal veel beter. Kledingstukken raken niet meer kwijt en mensen hebben hun gewassen kledij snel terug.” De extra service wordt betaald door de
14
intrakoop
“Belangrijk is om niet af te wachten, maar initiatief te nemen”
Service Inspelen op de ontwikkelingen in de zorg? Bied toegevoegde waarde door:
M A
W AT
K ER
VRIJHEID U ZE KE
Een ‘one size fits all’ -aanpak is ouderwets, bied diensten op maat aan.
Geef de cliënt keuzevrijheid in extra’s die zij buiten de gestandaardiseerde zorg kunnen uitzoeken.
T
S E RV I C E Bied extra ondersteuning door samenwerking aan te gaan met andere organisaties, zoals wooncorporaties en welzijnsorganisaties.
Z IN
fungeert als aanspreekpunt voor familie en
Want onze schoorsteen moet natuurlijk
omwonenden. Met drie supermarkten en
ook blijven roken. Dat we in korte tijd zijn
het ROC Zadkine zijn gesprekken gaande
gestegen van 75 naar 150 cliënten en onze
om scholieren ouderen te laten helpen met
wachtlijst alleen nog maar is gegroeid, zie
het inpakken van de boodschappen.
ik als een teken dat we op de goede weg
I
CH
Maak de kosten voor extra service duidelijk en inzichtelijk.
In vogelvlucht de AWBZ-ontwikkelingen 2009 R egels van de AWBZ worden
zijn.” Een leerpunt is volgens de locatiema-
aangescherpt. Vooral voor
Heldere afspraken
nager vooral geweest dat het niet langer
begeleiding, verpleging en
Het proces, waarbij verder gezocht wordt
voldoende is om slechts een ‘standaard-
verzorging is minder geld.
naar de toegevoegde waarde, draait
pakket’ van zorg te leveren, zonder eigen
inmiddels op volle toeren. Veel van de
keuze voor cliënten en hun omgeving. Een
ontplooide initiatieven draaien nog maar
basispakket met daarin de hoogst
2015 alleen de zwaarste,
kort of verkeren nog in de verkennende
noodzakelijke zorg, aangevuld met extra
langdurige zorg nog uit de
fase. Belangrijk is in elk geval, zo bena-
(betaalde) services op het gebied van zorg,
AWBZ zal worden vergoed.
drukt De Kool, om als instelling niet af te
ondersteuning en extra activiteiten is de
wachten, maar initiatief te nemen. “Door
toekomst. “Maar ook meer eigen
de versobering van de AWBZ zijn we aan
keuzevrijheid in bijvoorbeeld het inrichten
bij cliënten neergelegd. Deze zijn
het zoeken naar wat je moet leveren aan
van een kamer. Veel is mogelijk, zolang je
vaak bereid te betalen, maar
cliënten en hoe je daar helder over
er maar heldere afspraken over maakt.”
verwachten service en flexibiliteit.
2012 D e overheid besluit dat vanaf
2013 K osten worden meer en meer
communiceert. Je moet kosten altijd duidelijk en eerlijk inzichtelijk maken.
dE inkoopcoöperatie van de zorg
15
Schoonmaak Intrakoop ondertekent de Code Verantwoordelijk Marktgedrag
Schoon genoeg van prijsvechters Respect voor de schoonmaker, dat is de gedachte achter de Code Verantwoor-
keus. Maar in de praktijk blijkt deze
kunnen maken. Vaak bieden ze een onrea-
manier van inkopen veel ellende te
listisch lage prijs om de opdracht naar zich
veroorzaken.
toe te trekken. Om vervolgens toch nog te verdienen, worden de schoonmakers
Aandacht voor kwaliteit
zwaar onder druk gezet. Dat resulteert
Miriam Hoekstra-van der Deen, directeur
vaak in een onacceptabele werkdruk en
schoonmaakbranche. Intra-
corporate procurement bij de Schiphol
bijna onvermijdelijk kwaliteitsverlies.
Group, is een van de initiatiefnemers van
Uiteindelijk betalen de schoonmakers
koop kan zich daar volledig
de gedragscode voor de schoonmaakbran-
de prijs. Dat moeten we niet willen.”
delijk Marktgedrag voor de
in vinden en ondertekent 24 september de code.
che. Toen de codecommissie werd opgericht, was zij als directeur Service
Geen prijsdruk
Organisatie bij Erasmus MC onder andere
Het begint dus al bij de aanbesteding,
verantwoordelijk voor de inkoop en
waar de focus meer op kwaliteit en minder
uitvoer van facilitaire diensten, waaronder
op prijs moet komen te liggen. In de
de schoonmaak. “Uit ervaring weet ik dat
gedragscode wordt uitgebreid bij het
Een schone omgeving is cruciaal in
een goede prijs binnen de zorgsector van
aanbestedingstraject stilgestaan. Bij het
ziekenhuizen en andere zorginstellingen.
belang is, maar dat inkopers ook echt wel
gunnen van opdrachten is de ‘economisch
Toch kiezen veel inkopers tijdens aanbe-
aandacht hebben voor de kwaliteit. De
meest voordelige inschrijving’ doorslagge-
stedingen nog vaak de goedkoopste
grote uitdaging is om te voorkomen dat
vend. Errit Gravenberch, segmentmanager
offerte. Gezien de afnemende budgetten
schoonmaakbedrijven tijdens een
facilitair bij Intrakoop: “bij voorkeur geven
binnen de zorg, lijkt dat een verstandige
aanbesteding meer beloven dan ze waar
wij vooraf inzage in het beschikbare
De Code Verantwoordelijk Marktgedrag… … is er gekomen naar aanleiding van het protest in 2010 waarin schoonmakers betere arbeidsvoorwaarden eisten, maar vooral ook meer respect. … werd op 21 juni 2011 onder leiding van initiatiefnemer Kees Blokland geïntroduceerd. … heeft als doel om de doorgeschoten marktwerking in de branche tegen te gaan. … is opgesteld door een commissie, waarin zowel de verschillende marktpartijen als vakorganisaties en deskundigen zijn vertegenwoordigd. … is inmiddels door meer dan 725 bedrijven ondertekend. Het gaat daarbij niet alleen om werkgevers en opdrachtgevers, maar ook om koepelorganisaties en makelaars, intermediairs zoals Intrakoop, die schoonmaakbedrijven en opdrachtgevers met elkaar in contact brengen.
16
intrakoop
4
GOEDE INKOOP VAN SCHOONMAAK, GOUDEN REGELS VAN INTRAKOOP:
1 Houd de balans Houd goed rekening met de belangen van zowel de opdrachtgever als de opdrachtnemer. Door onze specifieke kennis van de schoonmaakbranche kunnen we leden helpen bij de juiste vertaling van hun wensen naar een
Miriam Hoekstra-van der Deen, directeur corporate procurement bij de Schiphol Group
marktconforme uitvraag. 2 Focus op kwaliteit De prijs moet in relatie staan tot de gevraagde kwaliteit. Intrakoop legt
budget, zodat schoonmaakbedrijven in
Werkdrukmetingen
dit vast in functionele eisen en wensen.
hun aanbod op basis van hun expertise
Miriam wil tot slot benadrukken dat het
We willen zoveel mogelijk van
kunnen aantonen hoe zij de meeste
niet alleen over geld gaat, maar ook over
inspanningsgerichte naar resultaatge-
waarde kunnen toevoegen.” Op die
de manier waarop we als samenleving
richte schoonmaak gaan, waarbij
manier weegt de kwaliteit direct al zwaar
met schoonmakers omgaan. “Ook als
de opdrachtgever de regierol krijgt.
mee. De inkoopmethodiek voor schoon-
opdrachtgever kun je ervoor zorgen dat
De opdracht gunnen we op
maakdienstverlening van Intrakoop is ook
schoonmakers goede werkomstandighe-
basis van de 'economisch
op alle andere vlakken gebaseerd op de
den hebben. We zien dat steeds meer
meest voordelige
gedragscode. Errit merkt dat sommige
bedrijven werkdrukmetingen verrichten
inschrijving' met een
leden dat best spannend vinden: “Een veel
en dat juichen we toe. Het maakt al een
focus op de kwaliteit.
gestelde vraag is of de schoonmaak aan
groot verschil als je de schoonmaker als
het eind van de rit niet duurder wordt,
naaste collega behandelt en zorgt dat ze
maar daar hoeven ze echt niet bang voor
een lunch- en vergaderruimte hebben.
te zijn. Onze inkooptrajecten op schoon-
Het werk van schoonmakers is cruciaal.
maakvlak verlopen nu al volgens de
Een respectvolle behandeling en verant-
uitgangspunten van de gedragscode, en
woordelijk marktgedrag is het minste
de ervaring leert dat dit juist een realisti-
wat we kunnen doen.”
sche prijs-kwaliteitverhouding oplevert. Dat is zowel voor de opdrachtnemer als
Meer informatie over de code:
voor de schoonmakers het beste.”
www.codeverantwoordelijkmarktgedrag.nl
3 Maak heldere afspraken Het is zaak om duidelijke contractafspraken te maken over zowel de technische als de belevingskwaliteit. In combinatie met een gezonde prestatienormering weten alle partijen precies waar ze aan toe
AL 725 ONDERTEKENAARS, NU U NOG! De handtekening van Intrakoop onder de gedragscode voor de schoonmaakbranche heeft ook gevolgen voor leden. Errit Gravenberch: “Van alle leden die hun schoonmaakdienstverlening via Intrakoop inkopen, verwachten wij dat zij de code ook ondertekenen.” Consultant Sander Hummeling vult aan: “We zijn ervan overtuig dat de nieuwe manier van inkopen het verschil kan maken. Hoe meer bedrijven en organisaties de gedragscode ondertekenen, hoe sneller de werksituatie van schoonmakers verbetert en leden een reële prijs betalen voor optimale schoonmaakdienstverlening. En daar zijn alle partijen bij gebaat.”
zijn. Door deze afspraken terug te laten komen in rapportages worden ze ook nageleefd. 4 Communiceer! Managementinformatie biedt een goede basis om met elkaar in gesprek te gaan. De opdrachtgever heeft daarbij de regie en kan tijdens zo’n gesprek met de opdrachtnemer (bij) sturen op de resultaten.
dE inkoopcoöperatie van de zorg
17
lopende zaken Intrakoop ondersteunt haar leden met collectieve raamovereenkomsten en individuele diensten.
Aanbestedingen
Geplande overeenkomsten • Autolease • Bloedafnamesystemen • By pass overeenkomsten eten & drinken • Hechtmaterialen • Interventie radiologie en cardiologie • Laboratorium disposables • Onderhoud medische apparatuur • Orthopedie • Pathologie
Intrakoop E-inkopen Intrakoop biedt in samenwerking met TBlox E-inkopen, E-factuurscannen en E-grootboek aan. Ruim 100 leden gebruiken dit: • 44 verpleeg- en verzorgingshuizen • 15 instellingen voor de gehandicaptenzorg • 19 ziekenhuizen • 10 instellingen voor geestelijke gezondheidszorg • 14 diensten
Colofon
Nummer 3, september 2013 Intrakoop Bulletin is een kwartaaluitgave voor alle leden van Intrakoop. Concept & Realisatie: Axioma Custom Media t (035) 548 81 40
• Elektriciteit • Farmaceutische dienstverlening • Telefonie • Textielverzorging
Individuele dienstverlening op inkoop-, facilitair en logistiek gebied: • Intrakoop Inkoopcheck • Inkoopscan en –analyses • Individuele aanbestedingen en implementatie • Leveren van tijdelijke capaciteit op operationeel, tactisch en strategisch niveau • Opzetten van de inkoopfunctie • Ondersteunen bij inkoopbeleidsplannen • Professionaliseren inkoopafdeling • Overnemen van de inkoopfunctie • Herinrichting en positionering van facilitaire bedrijven en diensten • Facilitaire scans en SWOT-analyses • Advies gebouwbeheer en – onder houd in samenwerking met Bonum • Advies cliëntenvervoer in samenwerking met Trafficon • Advies over E-inkopen en begeleiden implementatie • Advies en ondersteuning bij transport, middelenvoorziening, textielbeheer en OK-, IC- en CSA-voorziening
Redactie: Communicatie Intrakoop, Koos Plegt, Melchior Meijer, Menno de Boer, Mirjam Hulsebos, Sjaak van Hal, Wies Gruppen (Axioma)
Fotografie: Ed van Rijswijk, Ruud van Zwet
Vormgeving: Axioma Custom Media
Druk: Drukkerij Roelofs, Enschede
Lithografie: Fritz Repro
• Inkoop van aardgas en elektriciteit, collectief en individueel • Individueel contractmanagement • Inkoop duurzame energie en advies over duurzaamheid • Energieadministratie: gouden bestand aansluitingen, factuurcontrole (inclusief energiebelasting), factuurbeheer en restitutie energiebelasting • Energiemanagement: energiebenchmark, energiebesparingsplan, energiebeheer, monitoring via energiedashboard, analyse WKK, advies op maat • Advies over subsidies • Deelname aan Noodvermogenpool Onder de naam Intrakoop Energie biedt Intrakoop in samenwerking met Hellemans Consultancy collectieve en individuele dienstverlening op het gebied van energie.
Meer informatie: Bekijk de activiteitenkalender op www.intrakoop.nl of bel uw Intrakoop-adviseur of Ledenservice (0418) 65 70 70.
Intrakoop Regterweistraat 11a 4181 CE Waardenburg t (0418) 65 70 70 e
[email protected] i www.intrakoop.nl twitter.com/intrakoop
Gehele of gedeeltelijke overname of reproductie van de inhoud van het Intrakoop Bulletin, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbende is verboden.
18
intrakoop
Alle diensten van Welzorg onder één dak
Kortdurende uitleen Welzorg heeft een groot assortiment uitleenhulpmiddelen beschikbaar. Alle uitleenhulpmiddelen kunnen bij Welzorg kosteloos geleend worden voor kortdurend gebruik. Ook eenvoudige loophulpmiddelen zoals krukken en rollator kunnen nog altijd voor een periode van 6 weken gratis worden geleend. Welzorg kan u ook voorzien in een uitleenpunt in uw instelling, waarmee u uw cliënt - dichtbij en op een vertrouwd adres - deze extra service aanbiedt. Wij informeren u graag over de voorwaarden en mogelijkheden. Total Equipment Care (TEC) Het operationeel houden van uw outillage hulpmiddelen volgens de HKZ-normering is noodzakelijk. Welzorg helpt u hier graag mee middels onze speciale Total Equipment Care (TEC) service. Het service pakket bestaat uit een aantal modules: 0-meting, preventief & correctief onderhoud, keuringen, beheer & logistiek, dossier service, en kalibreren. Waarbij u één centraal contactpersoon heeft voor al uw vragen rondom hulpmiddelen. Dit levert u winst in tijd en kosten, overzicht, kwaliteit en inzicht. Welzorg Nederland B.V., Camerastraat 17, 1322 BB Almere, 020-5840100, www.welzorg.nl
Natuurlijk
de beste lang houdbare melk
u itg eb re id n ee u t d ie b a n pi m a C d n a sl ie Fr le kk er g n la g la V e h sc ie Fr t en m ti or ss a of het nu gaat om magere melk, halfvolle melk, volle melk of karnemelk
Friesche Vlag is een merk van Friesland Campina
Leverbaar via uw groothandel
