brandweer-ZHZ Informatiemagazine van de Brandweer Zuid-Holland Zuid
Zuid-Holland Zuid
jaargang 2 | nr. 10 | juli-augustus 2013
COLOFON Brandweer ZHZ is een uitgave van de Brandweer Zuid-Holland Zuid. Brandweer ZHZ is bestemd voor de brandweercollega’s uit het brandweerkorps Zuid-Holland Zuid onderdeel van de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid en haar belangstellenden. Oplage: 1200 stuks; iedere eerste zaterdag van de maand. Uiterste inleverdata: Iedere 15e van de maand. Foto-omslag: Voorzijde: Brand Sliedrecht Achterzijde: Oefening USAR.nl Redactie Cluster Dordrecht/ Zwijndrechtse Waard / Marcel Huijbrechts - Tineke Vos Cluster Drechtsteden Noord / Molenwaard / Wilma de Kreek- Dave Visser Cluster GHG / GLZ / Gijsbert van Pinxteren & Pieter Prins - Joop Nieuwenhuize Cluster Hoeksche Waard / Marjolein de Groot Vakbekwaamheid / Wendy Arkenbout Operationele zaken / Auke Blok Expertise en Advies / Chris Aldewereld Reorganisatie / Liza Helleman Afdeling Materieel en Logistiek / Liesbeth Stob Rubriek / Wendy Arkenbout Directie / Liza Helleman Arbeidsveiligheid/ Aad van’t Hoff Eindredactie Larissa Levering Corstiaan Batenburg Gerben van den Boom Ontwerp en opmaak De Groot Crossmedia, Goudriaan Druk Visieprint, Hardinxveld-Giessendam Algemene fotografie: Gerben van den Boom Ontvangt u dit blad niet op uw thuisadres? De verzendlijst voor ons regionale blad wordt geëxporteerd uit Safety Portal. Wanneer u geen blad heeft ontvangen zorgt u er dan voor dat uw gegevens worden opgeslagen in Safety Portal.
inhoud 3
Directeur aan het woord
4
Directie
5
Reorganisatie
8
OR
OR
ondernemingsraad brandweer VRZHZ
STEL een
DAAD! word JIJ OR-kandidaat?
9
AML
want de OR is er voor iedereen!
[email protected]
10 Operationele Zaken 11 Arbeidsveiligheid
Mogelijke gezondheidseffecten van alternatieve energiebronnen
12 Expertise & Advies 13 TOOM 14 Team Communicatie 18 Drechtsteden-Noord / Molenwaard 21 Dordrecht / Zwijndrechtse Waard 24 CHG / GLZ 26 Hoeksche Waard 27 Team Communicatie 29 Keurmerk Veilig Ondernemen 30 USAR.NL NIEUWSFLITS Zuid-Holland Zuid
32 Operationele Zaken
Juni 2013, 4
Het verloop van een incident gaat niet altijd zoals je op basis van kennis en ervaring verwacht. Dat blijkt duidelijk uit de ervaring van collega’s die in deze nieuwsflits is opgenomen. Centraal hierin staat het RSTV-model. Hieraan is in het oefenprogramma van desbetreffend korps veel aandacht besteed, zowel in theorie als praktijk, waarbij ook externe instructeurs en vakspecialisten zijn ingezet. Ditzelfde geldt voor het onderwerp repressieve ventilatie. Het bijzondere is dat juist ook op basis van de kennis over RSTV deze escalatie onvoorzien en onverwacht was. Hieronder volgt het verhaal van een van de leden van de aanvalsploeg. Melding: Gebouwbrand woning (schoorsteen) (vrijstaand) Ons korps wordt gealarmeerd voor een schoorsteenbrand, nadat de bewoner rond 01.00 rookontwikkeling ontdekte op de eerste verdieping van zijn woning. Tijdens de rit krijgen we informatie dat de bewoners inmiddels buiten zijn en dat het huis vol rook zou staan. Het betreft een volledig gerenoveerde vrijstaande woning.
34 Rubriek
E E N V O O RVA L UIT DE PRAKTIJK
“Dit zag ik absoluut niet aankomen!” Inleiding
Situatie begane grond Wij (aanvalsploeg) krijgen opdracht om via de keukendeur de begane grond te verkennen. Daarbij nemen we een straal HD en de warmtebeeldcamera mee. In de woonkamer hangt heel lichte rook, het lijkt wel nevel. De openhaard is gedoofd. Dan horen we ter hoogte van de schoorsteen een knisperend geluid boven het plafond. Met de WBC zien we enkele warme plekken in het plafond. Geen schoorsteenbrand dus, maar een brandje in de ruimte tussen het verlaagde plafond en de verdiepingsvloer. Onze toepassing van RSTV: Geen rook, geen stroming, geen verhoging van temperatuur, geen zichtbare vlammen. We verwachten geen verandering van het brandverloop op korte termijn. Na overleg buiten met de bevelvoerder wordt de waterploeg in de woonkamer ingezet, terwijl wij een verkenning op de bovenverdieping zullen uitvoeren. Dit keer gaan we via de
COLOFON
inmiddels geopende voordeur naar binnen. De trap bevindt zich namelijk direct naast de voordeur. Situatie eerste verdieping In de gang boven hangt een lichte rookontwikkeling. De rook is lichtgrijs van kleur, stroming is niet waarneembaar, evenmin als temperatuurverhoging. We stellen aan de bevelvoerder voor om boven direct te ventileren. Daarmee kunnen we het zicht behouden en tegelijk rookschade voorkomen. In de eerste twee slaapkamers openen we de ramen, de balkondeuren van de derde slaapkamer staan al open. In geen van de ruimtes op de verdieping staat rook, behalve in de berging. Daar zien we lichtgrijze rookkrullen bij deurkozijnen door de rand van de vloerbedekking. Het lijkt sprekend op rook van een brandende peuk in een asbak. Een signaal dat ons vermoeden van een (smeul-)brandje tussen de vloer bevestigd. windrichting
In de berging staat een kledingrek en op de vloer een aantal sporttassen. De koof van de openhaard loopt door deze ruimte. Een lichtgrijze rookpluim komt onder een sporttas op de vloer vandaan. Na verwijderen van sporttas en vloerbedekking zien we een doorgebrande plek van circa 30 cm omvang in de vloer. Ook zijn er nu vuurverschijnselen zichtbaar in de ruimte onder de vloer. De bevelvoerder stelt zich op de hoogte van de situatie en we voeren een korte blussing uit door het gat tussen de vloer. We zien dat de uitbreiding richting de straatzijde zit, ter hoogte van de tweede slaapkamer. Vanaf de huidige positie is dit niet effectief te bereiken. We zullen dus in de naastgelegen slaapkamer gaten in de vloer moeten zagen. De bevelvoerder maakt middelbrand. In zijn plan plus zit een mogelijke branduitbreiding waarbij voeding voor de hoogwerker nodig is. Voordat we gaan zagen, spuiten we nog een flinke hoeveelheid water tussen de vloer. Onze toepassing van RSTV: wij zijn overtuigd dat de situatie onder controle is. De blussing was effectief, de kleine vlammen die er waren zijn teruggedrongen. De grijze rook is licht opbouwend. Waarschuwende signalen voor verandering, zoals turbulentie, hitte, verkleuring van de rook zijn niet waar te nemen.
Wat kunnen wij zelf leren en wat willen de collega’s vertellen aan hun brandweercollega die
morgen voor zo’n zelfde klus staat? Dat ervaringsleren willen we met deze uitgave stimuleren. Dit is een uitgave van het programma Lerend vermogen. Voor vragen en / of opmerkingen kunt u contact opnemen met H. van Wetten, Kennisregisseur via mail:
[email protected]
2
nr. 10 | julI-AUGUSTUS 2013
ZHZ
| directeur aan het woord
Vakantie In 2010 zijn de bestuurlijke inrichtingskaders tot stand gekomen die de basis gevormd hebben voor de regionalisatie en reorganisatie. Op oude powerpoint presentaties prijkt nog de datum van 1 juli 2013 als DE datum van de grote verandering. Deze zogenaamde stip op de horizon leek toen ver weg en dus ook nog heel klein. Naar mate de tijd vorderde kwam de stip dichterbij. Zoals u weet lijken dingen die dichterbij komen ineens ook groter. Veel collega’s zullen dat ook zo ervaren hebben. Ondanks het feit dat je het al geruime tijd ziet aankomen, ga je pas de volle omvang van een reorganisatie realiseren als deze vlakbij is. Inmiddels ligt de stip weer achter ons en wordt dus ook weer kleiner. De focus gaat verder vooruit naar vernieuwde brandweerzorg om de financiële taakstelling van 10-15% te behalen. Toch wil ik even stil blijven staan bij de “stip”. 1 Juli 2013 is namelijk een historische datum voor brandweer Zuid-Holland Zuid! We mogen dit best wel even accentueren zonder in de waan van de dag verder te gaan. Korpsen met tradities van 125 jaar of langer, bestaan niet meer. Gemeenten hebben afscheid genomen van hun laatste brandweermensen, commandanten hebben afscheid genomen van hun korpsen. Dit is bijna een revolutie! Allemaal hebben we heel hard hieraan gewerkt, iedereen op zijn eigen manier. Dit is de kracht van een nieuwe generatie die richting geeft aan de ontwikkelingen die passen bij deze tijd. Samenwerkingsverbanden die vijf jaar geleden nog onmogelijk werden geacht zijn nu geëffectueerd. Hiermee is de brandweer wederom koploper als het gaat om het realiseren van intergemeentelijke samenwerkingsverbanden. De uitwerking is groot, om mij heen zie ik mensen op nieuwe werkplekken zitten met “nieuwe” collega’s. Het plaatsingsproces
heeft een ware volksverhuizing teweeg gebracht. Al het beroepspersoneel is geclusterd op vijf plekken. Op 1 en 2 juli ben ik deze locaties langs geweest en heb zelf mogen ervaren dat er nu al nieuw elan in de organisatie zit. Over het algemeen is iedereen tevreden over de wijze waarop het proces is verlopen, hetgeen ook blijkt uit het feit dat we slechts vier bedenkingen hadden op de plaatsing. Deze zijn netjes behandeld en dat heeft uiteindelijk tot nul bezwaren geleid. Grote kans dat ik voor mijn caravan in Frankrijk zit als je dit leest. Dan zal ik af en toe terugdenken aan het jaar dat achter ons ligt. De grootste reorganisatie van de brandweer aller tijden hebben we met z’n allen even gefikst. Het is merkbaar dat de reorganisatie ook veel persoonlijke inspanning gevergd heeft. Tijd voor een cooling-down. Als jij ook geniet van je welverdiende vakantie, dan hoop ik dat je met een goed gevoel terug kijkt op de afgelopen periode. Sta hier gerust even bij stil en wees er trots op dat je erbij was toen ons korps klaargestoomd werd voor de toekomst. Dit alles geeft mij groot vertrouwen dat we na de vakantie allemaal de schouders zetten onder de verdere doorontwikkeling. Een brandweer waar we trots op mogen zijn! Want wij zijn brandweer Zuid-Holland Zuid. Geniet van je welverdiende vakantie!
◀
Anton Slofstra Directeur brandweer
ZHZ
nr. 10 | juli-augustus 2013 3
directie |
Klankbordgroep vrijwilligheid In 2011 is het onderzoek naar de vrijwillige brandweer Zuid-Holland Zuid uitgevoerd. Vervolgens is in 2012 een plan van aanpak opgesteld voor de implementatie van de uit dit onderzoek gekomen aanbevelingen. Eén van deze aanbevelingen is het starten met een regionale klankbordgroep vrijwilligheid. Tekst:
Liza Helleman, beleidsadviseur
Foto:
Gerben van den Boom, communicatiemedewerker
In het managementteam van de brandweer is op 22 april 2013 besloten de wijze waarop de informele klankbordgroep Vrijwilligheid gaat werken. Het doel van deze klankbordgroep is om zaken te bespreken op het gebied van de brandweer vakinhoud, zodat gehoord kan worden wat er leeft en de betrokkenheid van de vrijwilligers in de organisatie goed geborgd is. Deze klankbordgroep zal 4 keer per jaar bijeenkomen in de maanden september, december, maart en juni. Het eerste overleg staat gepland op 11 september 2013 van 19.00 t/m 21.00 uur in Dordrecht. Het overleg van de klankbordgroep wordt voorgezeten door de directeur brandweer. Verder zullen deelnemen aan de klankbordgroep 3 vrijwilligers waarvan maximaal 1 vrijwilliger ook beroeps is per cluster. Van deze vrijwilligers wordt een positief kritische en meedenkende houding verwacht. Deze vrijwilligers zijn al aangemeld via de clustercommandant en krijgen medio augustus de uitnodiging met de vergaderstukken voor het overleg.
De namen van de vrijwilligers met wie in we in september van start gaan, zijn: - Marco Redelijkheid (cluster Drechtsteden Noord/ Molenwaard) - Martin Kolders (cluster Drechtsteden Noord/ Molenwaard) - Cees de Ruiter (cluster Drechtsteden Noord/ Molenwaard) - Henk Meijer (Cluster GHG/ GLZ) - Hans den Toom (Cluster GHG/ GLZ) - Aart den Braven (Cluster GHG/ GLZ) - Adri Bijkerk (Cluster Dordrecht/ Zwijndrechtse Waard) - Piet Moerkerken (Cluster Dordrecht/ Zwijndrechtse Waard) - Bastiaan van Oudheusden (Cluster Hoeksche Waard) - Tom de Nooij (Cluster Hoeksche Waard) - Bas van de Wetering (Cluster Hoeksche Waard) Tijdens het overleg komt in ieder geval aan de orde: - Specifieke communicatie vanuit de brandweer naar de vrijwilligers/ Regionale ontwikkelingen die de vrijwilliger raken; - Landelijke ontwikkelingen die de vrijwilliger raken; - Good practices (het uitwisselen van zaken dit binnen; een cluster erg goed lopen en waar mogelijk andere clusters van kunnen leren); - Gelegenheid voor het stellen van vragen. Uiteraard zullen jullie via dit brandweerblad geïnformeerd worden over de wijze waarop het eerste overleg is verlopen. ◀
Door het managementteam van de directie brandweer is op 24 juni 2013 het vrijwilligersbeleid ZHZ vastgesteld. In dit beleid staan op een heldere manier de afspraken die gelden voor alle brandweervrijwilligers en onderwerpen die nog opgepakt moeten worden. Hier wordt na de zomervakantie actief over gecommuniceerd.
4
nr. 10 | julI-AUGUSTUS 2013
ZHZ
| reorganisatie
Reorganiseren: Wat heeft er plaatsgevonden? Alle beroepsmedewerkers van onze brandweer zijn en waren er volop mee bezig: het reorganisatieproces. Onze vrijwilligers krijgen hier in veel mindere mate iets van mee. Graag geven we dan ook in dit blad speciaal voor de vrijwilligers een laatste korte terugkoppeling.
Tekst:
Team Communicatie
Foto’s: Team Communicatie
Verhuizing De afgelopen weken stonden in het teken van de verhuizing. Overal stonden verhuisdozen. Er werd verbouwd, diverse bureaus, kasten en computers werden verhuisd. De reorganisatie werd letterlijk en figuurlijk een feit. Plaatsingsproces afgelopen Het plaatsingsproces is nu definitief afgerond. Alle plaatsingsbrieven zijn, na het afronden van de bedenkingenprocedure, verzonden. Er zijn geen bezwaren ontvangen in het kader van de plaatsingsprocedure. Daarmee is het werk aan de plaatsing van de beroepsmedewerkers in de nieuwe brandweerorganisatie afgerond. Er is helderheid over wie welke functie bekleedt en wie waar zit. Bekijk op: Mijnbrandweerzhz.nl het zogenaamde vlekkenplan om te zien wie waar zit. De vaststelling van de definitieve functiewaardering (welke loonschaal bij welke functie hoort) zal plaatsvinden door de directeur Veiligheidsregio ZHZ. Daarna kunnen de gevolgen van die waardering voor alle beroepsmedewerkers in kaart worden gebracht. Zoals eerder is aangegeven ontvangen alle beroepsmedewerkers een brief waarin hun arbeidsvoorwaarden (die als gevolg van de reorganisatie mogelijk veranderd zijn) worden vastgesteld. Deze brief zal naar verwachting eind augustus aan de beroepsmedewerkers worden verzonden. Interne vacatures uitgezet Er zijn ongeveer 20 functies nog niet ingevuld, hiervan heeft het
MT Brandweer aangegeven dat er 4 functies met spoed ingevuld moeten worden. Voor de invulling van deze functies is een interne werving- en selectieprocedure gestart. Inmiddels heeft iedereen de kans gehad om te reageren en is de selectieprocedure begonnen. Nieuwe telefoonnummers Door de reorganisatie hebben bijna alle beroepscollega’s een nieuw telefoonnummer gekregen. Deze nieuwe telefoonnummers zijn nog niet bijgewerkt in het smoelenboek van ons intranet “mijnbrandweerZHZ”. Er wordt momenteel gewerkt aan een tool, waarmee de contactgegevens in de personeelsgids worden geïmporteerd uit ADP. In ADP kun je dan aangeven welke contactgegevens jij wel én niet wilt delen met jouw collega’s. Het grote voordeel hiervan is dat de gegevens elke dag ververst worden én daarmee actueel zijn. Zo beschikken we altijd over de juiste contactgegevens, die we slechts op één plek “ADP” moeten bijhouden. Om de nieuwe telefoonnummers te raadplegen, is er een digitale telefoongids gemaakt waar alle nieuwe telefoonnummers te vinden zijn. Deze digitale telefoongids is te vinden op mijnbrandweerzhz.nl bij het smoelenboek. Factsheet voor gemeenten en partners In de week van 24 juni is er naar alle gemeenten en partners een “factsheet” gestuurd met informatie over de nieuwe telefoonnummers en de belangrijkste organisatiewijzigingen. Taart voor de gehele organisatie Op maandag 1 juli was er voor iedereen een stukje taart om te vieren dat we nu daadwerkelijk gereorganiseerd zijn. De vrijwilligers ontvingen een stukje taart tijdens de oefenavonden in de week van 1 juli. ◀
ZHZ
nr. 10 | juli-augustus 2013 5
reorganisatie |
Onze nieuwe afdelingshoofden De nieuwe leidinggevenden zijn per 1 april 2013 gestart als kwartiermaker in hun nieuwe functie. Hieronder worden de afdelingshoofden Daan Vermeulen van Directiestaf, Talitha Schutte van Operationele Zaken en Rien Kouvelt van Expertise en Advies voorgesteld. Afdelingshoofd Directiestaf: Daan Vermeulen Daan Vermeulen woont al zijn hele leven in de Zwijn drechtse Waard. Hij heeft de Zwijndrechtse Waard uitein delijk verlaten om te gaan werken als afdelingshoofd Directiestaf. Hij is 43 jaar, getrouwd en heeft vier kinderen in de leeftijd van 1 tot 16 jaar. Geschiedenis Tijdens zijn studie werktuigbouwkunde in Delft is hij in 1989 begonnen als vrijwilliger bij de brandweer van Zwijndrecht. In 1999 ging hij daar in beroepsdienst. Hier is hij commandant van Zwijndrecht en clustercommandant van de Zwijndrechtse Waard geweest. De nieuwe functie Daan wil vanuit de staf vooral vooruitkijken. “Wat zijn de ontwikkelingen die op de brandweer afkomen en hoe kunnen we daarop inspelen als brandweer?” “Ga niet achter een trein hangen, maar probeer mee te sturen in de trein. Je kunt beter een keer in de cabine aan de rem trekken, dan achter aan de trein te hangen!!” In zijn nieuwe functie zal hij de vernieuwing brandweerzorg oppakken; de vertaling van de bezuinigingen. “We moeten zorgen dat we goed zicht krijgen in wat onze taken en wat onze budgetten zijn, zodat er meer structuur ontstaat.” De verbinding met de regio is belangrijk voor Daan. “De brandweer is een sterk merk die samen met de andere diensten in de Veiligheidsregio staat voor veiligheid. Hier mogen we met zijn allen trots op zijn! “ De afdeling De afdeling is in opbouw en het is een afdeling voor de gehele organisatie en zo zal deze ook worden ingericht. “Er worden veel goede dingen gedaan in deze organisatie, maar we moeten nog een schakel maken van waar willen we staan met de organisatie en het daarop afstemmen van de plannen. De afdeling vormt een schakel tussen de bedrijfsvoeringstaken in de veiligheidsregio en de brandweer.” Plezier hebben “Ik vind het belangrijk om het goed naar mijn zin te hebben op het werk. Geluk zit in de kleine dingen, zoals op stap gaan met het gezin of met vrienden een hapje eten.”
6
nr. 10 | julI-AUGUSTUS 2013
ZHZ
“Plezier hebben in het werk en zien dat collega’s plezier hebben, is erg belangrijk. Met positieve energie kom je tot mooie resultaten.” Daan beseft dat de reorganisatie voor veel collega’s een ingrijpende verandering is. ”We moeten met elkaar de schouders er onderzetten. Wanneer er dingen zijn die niet zo gaan als het hoort of als je wilt, maak dat bespreekbaar op plaatsen waar het hoort. Samen gaan voor een mooie organisatie die staat voor ons vakmanschap. Ik hoop dat we de komende periode onze energie meer kunnen richten op de inhoud en doorontwikkeling van ons vak dan op organisatorische veranderingen. Dat is de kern van de kwalitatieve insteek van vernieuwing brandweerzorg”.
Afdelingshoofd Operationele Zaken: Talitha Schutte Talitha Schutte is een geboren en getogen Twentenaar. Na haar middelbare school vertrok ze naar Rotterdam om daar Bestuurskunde te gaan studeren. Na haar studie kwam ze gelijk terecht bij de brandweer en heeft inmid dels diverse functies gehad bij de brandweer. Zo ook haar nieuwe functie als afdelingshoofd Operationele Zaken. Ta litha is getrouwd met Wim Visser en woont in Dordrecht. In haar vrije tijd houdt ze van sporten, tuinieren en doet ze vrijwilligerswerk bij Syndion. Geschiedenis In 1996 is ze begonnen bij de brandweer op de afdeling Operatien. In 2003 maakte zij een uitstap naar een andere regio en ging werken bij de brandweer Rotterdam Rijnmond als hoofd van de afdeling Preventie en Preparatie op Voorne Putten. In 2006 kwam ze weer terug naar onze regio en werd ze commandant van Zederik en later werd ze clustercommandant van GLZ. De nieuwe functie Talitha is altijd wel in voor iets nieuws. “Ik hou van uitdagingen, ook al zijn ze soms complex, lastig en niet altijd even leuk. Je kunt er wel iets leuks en moois van maken. Ik zie altijd wel de uitdaging om dat voor elkaar te krijgen.” “Je kunt achterover leunen en wachten tot het voorbij komt, maar je kunt ook aan het roer zitten en proberen mee te bepalen en mee te beslissen.” Er speelt heel veel op dit moment. Er zal bezuinigd gaan worden en voor de afdeling Operationele Zaken is dit een groot zwaarte-
| reorganisatie
als staalconstructeur. In 1996 is hij in beroepsdienst gegaan bij de brandweer van Gorinchem. Zeven jaar eerder werd hij hier ook vrijwilliger. In 2007 werd hij commandant in Gorinchem en in 2011 clustercommandant van het cluster Gorinchem Hardinxveld-Giessendam.
punt. “We zullen met ideeën en suggesties moeten komen over wat we kunnen doen en uitzoeken wat dit voor ons gaat betekenen.” De afdeling Het hart van de brandweer is het brandweerveld. “Ons kenmerk is dat wij ervoor zorgen, samen met alle andere mensen in de clusters, dat het allemaal goed voor elkaar komt. Wij zijn een belangrijke schakel om te zorgen dat de mensen buiten hun werk kunnen doen.” Aan de afdeling zal gebouwd moeten gaan worden. Er zijn mensen die al in deze afdeling zaten, maar er zijn ook nieuwe mensen bijgekomen. “Je moet zorgen dat het één team wordt met één lijn en visie. Hier gaat tijd in zitten en daar moet je de tijd voor geven. Mensen kunnen daar zelf ook aan mee helpen!” Plezier hebben Wanneer bij Talitha iets op haar pad komt, pakt zij het aan of niet. “Mijn ambitie is plezier in het werk houden. Wanneer dit ontbreekt, dan had ik al veel eerder verder moeten gaan zoeken. Ik geniet van veel mooie dingen in het leven zoals, mijn schooltijd, mijn studietijd, mijn werktijd, vakanties en mensen om me heen. De dingen die ik doe, doe ik graag met plezier! ‘’ Over ons of met ons De reorganisatie is een lastige periode geweest en er komen wellicht nog meer spannende uitdagingen aan. “Ik hoop dat iedereen toch een positieve bijdrage wil leveren. Het zal soms lastig zijn, maar we hebben iedereen hartstikke hard nodig om het proces goed door te komen. Als we de kop laten hangen, hebben we uiteindelijk alleen maar ons zelf ermee. Bezuinigingen zijn niet leuk, maar het moet wel. Het is over ons of met ons!”
Afdelingshoofd Expertise en Advies: Rien Kouvelt
De nieuwe functie “Ik vind het heel leuk om een hele nieuwe afdeling, met de mensen van deze afdeling vorm te gaan geven. We hebben veel contacten met externen zoals gemeenten en omgevingsdienst en deze contacten moeten we goed gaan oppakken. Ook moet er een goede afstemming zijn met Operationele zaken en de clusters. Wat we constateren bij controles en planvorming zullen we terugkoppelen naar de clusters. Het is namelijk van groot belang dat de informatie over objecten, inrichtingen en bluswatervoorzieningen voor de uitrukdienst up to date zijn. Ook zal er een kwaliteitsslag gemaakt moeten worden. Nu de afdeling E&A niet meer versnipperd is, maar bijeengebracht is, kunnen de collega’s klankborden en kunnen de bureaus naar een hoger kwaliteitsniveau gaan ontwikkelen. We moeten een goed product leveren waar we achter staan.” De afdeling Afdeling Expertise en Advies is een unieke afdeling in het opzicht dat zij drie bureaus hebben op drie verschillende plekken in de regio: Dordrecht, Zwijndrecht en Gorinchem. Ook is het de afdeling met de meeste externe contacten. Het team bestaat voornamelijk uit mensen vanuit de hele regio. “We moeten zorgen dat we één team gaan worden en daar gaan we aan werken.” Ambitie Rien pakt dingen op die moeten gebeuren. “De ambitie is om de taken die je hebt 100% te doen en daar zet je je voor in. De randvoorwaarden zijn dat je plezier moet hebben in je werk. Ik heb tot heden elke dag plezier gehad bij de brandweer en in mijn beleving moet dit de ambitie zijn van iedereen.” “Plezier kun je voor een groot gedeelte zelf maken!” Het afscheid van Rien bij het cluster GHG is één van zijn mooiste ervaringen bij de brandweer. “De korpsen van Gorinchem, Hardinxveld-Giessendam en de jeugdbrandweer hebben een geweldig afscheid voor mij georganiseerd! Ik kijk terug op een mooie tijd in Gorinchem. Maar met evenveel vertrouwen kijk ik vooruit in mijn nieuwe rol en onze nieuwe afdeling.”
Rien Kouvelt heeft heel zijn carrière door gebracht in Go rinchem en komt nu naar Dordrecht om zijn functie afde lingshoofd Expertise en Advies uit te gaan voeren. Hij is 49 jaar, 26 jaar getrouwd en woont in het prachtige Go rinchem.
Schouders eronder en gas erop “De brandweer is een sterk merk en we moeten uitgaan van onze kracht. We moeten met elkaar de schouders eronder zetten en dan kunnen we als Brandweer Zuid-Holland Zuid een hele mooie rol spelen binnen Brandweer Nederland en onze samenleving.” ◀
Geschiedenis Na zijn opleiding is Rien begonnen bij Mercon Steel Structures
“Schouders eronder en gas erop: dan krijgen we met elkaar en voor elkaar een mooie organisatie!”
ZHZ
nr. 10 | juli-augustus 2013 7
OR |
Word jij OR kandidaat? In het brandweerzhz magazine van juni hebben jullie kunnen lezen dat de OR+, fungerend als tijdelijk medezeggenschapsorgaan, per 1 oktober 2013 ophoudt te bestaan. Op deze startdatum zou de gloednieuwe OR brandweer VRZHZ aan zijn taken beginnen.
Tekst:
Verkiezingscommissie OR
De verkiezingen die worden georganiseerd, moeten zorgvuldig worden gepland om tot een democratisch gekozen vertegenwoordiging van het personeel te komen. Direct na de vakantieperiode, terwijl veel collega’s aan een nieuwe werkplek en een nieuw takenpakket moeten wennen, is het niet verstandig gebleken om de verkiezingen te houden. Ook zijn de bonden gesloten en is het niet gemakkelijk om kandidaten te werven. Om deze redenen is aan onze bestuurder de heer Slofstra een verzoek gericht om de verkiezingen een maand uit te stellen. Dit houdt dus in dat per 1 november 2013 de nieuwe OR brandweer VRZHZ van start gaat.
In de week van 14 t/m 18 oktober vinden de verkiezingen digitaal plaats. Deze wijze van stemmen is effectief en gebruiksvriendelijk, en beperkt de kans op ongeldige stemmen. Uiteraard worden jullie tijdig op de hoogte gesteld van de benodigde gegevens om te kunnen stemmen. Je stemt binnen je kiesgroep(en) op de personen die zich voor deze kiesgroep kandidaat hebben gesteld. Tot 26 augustus 2013 bestaat de mogelijkheid je aan te melden als kandidaat. Mocht je meer informatie willen over dit aanmelden, over het lidmaatschap of heb je een algemene vraag, aarzel niet om deze te stellen via
[email protected]. ◀
OR
ondernemingsraad brandweer VRZHZ
STEL ee n
DAAD! word JIJ OR-kandidaat? want de OR is er voor iedereen!
[email protected]
8
nr. 10 | julI-AUGUSTUS 2013
ZHZ
| AML
Eindelijk nieuwe tankautospuiten Er is recent een nieuwe mantel afgesloten voor de aanschaf van tankautospuiten. Moest dat dan? Ja, zo’n overeenkomst zijn we twee keer eerder aangegaan en meestal hebben deze een looptijd van vier jaar. De vorige was al weer over de datum en aangezien er weer behoefte is aan nieuwe tankautospuiten in de regio is een nieuwe mantel gewenst. (Tsja…… Europese regels).
Een regionale denkgroep is hiermee aan de slag gegaan, bestaande uit mensen die wat van brand, hulpverlening, gevaarlijke stoffen, informatie en materiaal weten. Dit alles onder de bezielende leiding van Erik den Hartog. Nou dat hebben we geweten, als voorbeeld een denkwolkenplan om maar niets te vergeten. Dit alles onder grote tijdsdruk want voor een bepaalde datum moest de publicatie voor de TS’en eruit kunnen en de bepakking exact bekend zijn. Er is nu een regionaal voorschrift bepakking tankautospuit geproduceerd met daarin aangegeven wat op de 1e TS komt, wat op een 2e TS kan en wat op de post opgeslagen kan worden (en later nagebracht). Erik, bedankt voor het met strenge hand aan de kalender uitvoeren van deze opdracht, het is gelukt.
heel pakket aan papierwerk samengesteld en kon de werkgroep TS zich puur richten op het PVE. De beoogde datum van publicatie is gehaald en dan is het wachten op reacties van bedrijven die wel voor ons een paar TS’en willen bouwen. En die kwamen, misschien niet zo veel als verwacht maar voldoende om het beoordelingssysteem in werking te stellen. Overleggen, vragen beantwoorden in de nota van inlichtingen en de aanbiedingen op inhoud beoordelen. Hieruit bleek bij één aanbieder de inschrijving niet aan de regels te voldoen en werd daarom afgewezen. Dan nog een praktijktest uitvoeren en dan moet het lukken om een winnaar aan te wijzen. Dat is gelukt, de werkgroep is eruit gekomen en het resultaat is verrassend. We gaan veranderen van hofleverancier! De winnaar is Ziegler, gevestigd te Winschoten (jawel nog verder weg). De auto wordt een Volvo FE met 300 pk, Allison automaat en compressierem. Een aluminium opbouw met 3200 ltr watertank en Ziegler pomp maakt er een brandweer auto van. Een dompelpomp is standaard en is een eigen systeem van Ziegler. Er komt een voorbouw lier op en een vaste generator. En dan zou er nog voldoende ruimte zijn voor de bepakking met een reserve volume van 10%. De eerste drie zijn besteld waarbij we de vurige wens uitspreken dat ze dit jaar nog geleverd kunnen worden. Dat scheelt behoorlijk in de kosten, want na 1 januari krijgen we geen BTW meer terug.
Terug naar de nieuwe tankautospuiten, bepakking bekend, nu het programma van eisen en wensen samenstellen (PVE). Daarnaast moet er voldoende aandacht zijn voor alle algemene zaken als voorwaarden waar bedrijven aan moeten voldoen en allerlei juridische en noodzakelijk geachte voorschriften en contracten. Om dit alles mogelijk te maken is een bureau ingeschakeld die dit al veel vaker gedaan heeft. Dat heeft gewerkt, in korte tijd is een
De werkgroep heeft, ondersteund door United Quality, prima werk verricht met een voortrekkers rol daarin van Frans van der Veere, waarvoor dank. Er breken nu verwachtingsvolle tijden aan tot het moment van kennismaken met het eerste voertuig. De afspraken voor instructie zijn gemaakt, nu alleen nog de datums. Dat we met de nieuwe TS’n en de nieuwe leverancier minstens zo tevreden zullen zijn als met de huidige! ◀
Tekst:
Ad van de Kamp
Nu wil het feit dat we recent één nieuwe club zijn en dat we dus gaan zoeken naar één model tankautospuit (TS). Die moet dan wel zo uitgevoerd worden dat we daar allemaal goed mee uit de voeten kunnen. Als we het over één model auto hebben dan volgt daaruit ook dat we allemaal dezelfde bepakking krijgen. En voordat we een TS gaan uitzoeken moeten we dus precies weten wat daarin gestopt gaat worden als bepakking.
ZHZ
nr. 10 | juli-augustus 2013 9
operationele zaken |
Regionale Brandweer ZHZ als First AED-Responder In het kader van mijn afstudeertraject van de opleiding Integrale Veiligheidskunde heb ik onderzoek gedaan naar de rol van de brandweer bij reanimatiemeldingen. Graag vertel ik u in dit artikel meer over dit onderzoek. Tekst:
Thomas Graansma
Het uitrukken op reanimatiemeldingen door de brandweer begint in steeds meer veiligheidsregio’s vorm te krijgen. De overlevingskans in geval van een circulatiestilstand is het grootst wanneer binnen zes minuten wordt gedefibrilleerd. Gezien de wettelijke opkomsttijd van een kwartier van de ambulancedienst, wordt landelijk deze zes-minuten-norm veelvuldig overschreden. De brandweer kent een significant groter netwerk (meer posten) en lagere opkomsttijden dan de ambulancedienst. Tevens is het repressief personeel opgeleid en getraind. Zo op het eerste oog lijkt het een geweldig idee om de brandweer
uit te laten rukken op reanimatiemeldingen. Maar is dat wel zo? Welke organisatieveranderingen zijn noodzakelijk om dergelijke inzetten te doen slagen? En wat zijn de consequenties hiervan? Dit zijn vragen waar ik in mijn scriptie antwoord op geef. Ik wil een ieder nadrukkelijk bedanken voor zijn of haar medewerking. Door jullie inzet, mede in de vorm van het invullen van de enquête, heb ik een betrouwbaar beeld kunnen schetsen over de mate van draagvlak binnen de organisatie. Mijn scriptie wordt momenteel door de opleiding beoordeeld. Wanneer deze is goedgekeurd, zal het document worden verspreid. ◀
Brandonderzoek start dit najaar! In dit regiomagazine is al eerder aandacht geschonken aan het onderwerp brandonderzoek en de vorderingen van de opleiding brandonderzoeker van onze collega’s Jan Noorland en Stefan Wenink. Beiden zijn in de afgelopen maand geslaagd voor het examen. Tekst:
Henk van Wetten
Foto:
Guus Stevens
De komende maanden zullen wij benutten voor het invullen van de noodzakelijke randvoorwaarden en informatie aan al onze repressieve collega’s.
Nu Jan en Stefan geslaagd zijn als brandonderzoeker is het tijd geworden om de functie in ZHZ een structurele plaats te gaan geven. Met onze collega’s in Rotterdam-Rijnmond is gewerkt aan afspraken over het gezamenlijk uitvoeren van brandonderzoek. Dit zal in een convenant worden vastgelegd.
Er leeft een aantal vragen rondom brandonderzoek, zoals: Wat kunnen we verwachten van brandonderzoek? Wie zijn de brandonderzoekers uit VRR? Welke branden worden onderzocht. (Hoe) Kan je als bevelvoerder of OvD brandonderzoek laten alarmeren.
De verwachting is nu dat Stefan en Jan met ingang van 1 september a.s. instromen in het piket Brandonderzoek (roepnummer voertuig BO90.1). Met ingang van 1 oktober zal het werkgebied uitgebreid worden met de regio Zuid-Holland Zuid.
10
nr. 10 | julI-AUGUSTUS 2013
ZHZ
In de volgende uitgave van het regiomagazine zal hierop uitgebreid worden ingegaan. ◀
| arbeidsveiligheid
Elke verandering een verbetering Bij de brandweer is twee jaar geleden het protocol “management of change” vastgesteld. Voor de goede orde, dit protocol voor het managen van veranderingen heeft geen relatie met de recente reorganisatie. Het protocol is bedoeld om de veiligheids- en gezondheidsrisico’s vóórdat de veranderingen worden doorgevoerd in beeld te brengen. Tekst:
Aad van ‘t Hoff
Het mechanisme “management of change” is ontwikkeld in de procesindustrie. Daar wilde men grip hebben op risico’s die ontstaan bij het doorvoeren van belangrijke veranderingen in het proces of bij het ontwikkelen of testen van nieuwe producten. Management of change kent vier stappen: - identificatie van de gevaren van de verandering; - beoordelen van de risico’s van de verandering; - classificeren van gevaren en risico’s voor gezondheid, veiligheid en het optreden; - nemen van maatregelen die nodig zijn om de verandering goed te laten verlopen. Belangrijk is dat de stappen zijn doorlopen vóór de invoering van de verandering. Problemen pak je bij voorkeur bij de bron aan. Immers, alles wat je aan preventie weet te verbeteren hoef je niet met repressie op te lossen. Bij de brandweer onderscheiden we twee protocollen “management of change”. Eén voor als we onze activiteiten (processen, werkwijzen) willen aanpassen en één voor als we nieuw of gewijzigd materiaal, materieel of persoonlijke beschermingsmiddelen aankopen en/of in gebruik willen nemen. Waarom het nodig is? De brandweer en de procesindustrie hebben als overeenkomst dat kleine afwijkingen uiteindelijk grote gevolgen kunnen hebben. Zo kunnen een helm en een ademluchtmasker elk afzonderlijk aan alle eisen en wensen voldoen terwijl de combinatie nieuwe risico’s kan introduceren. Bijvoorbeeld: het masker van merk X wordt gekoppeld aan een helm van merk Y. Het lijkt te passen totdat na verloop van tijd de mechanische belasting op de beugels leidt tot schade. Een afbrekende beugel kan grote persoonlijke en juridische gevolgen hebben. Dit soort problemen willen we voor zijn. Ook het op detail aanpassen van een bestaande duikuitrusting kan gevolgen hebben voor de leverancier garantie, het preventief onderhoud en zelfs voor de veiligheid van de duiker die er mee onder water gaat. Het protocol dwingt om met elkaar stil te staan bij de kritische factoren van veranderingen.
Hoe het werkt Het protocol sluit goed aan op de bestaande wijze van aanschaf en ingebruikname, waarbij een commissie een voorstel voorbereid voor het managementteam. In het protocol ligt vast dat naast eisen en wensen ook expliciet met elkaar gekeken wordt naar de veiligheids- en gezondheidsaspecten en wat er nodig is om het product of proces verantwoord en zorgvuldig te introduceren. Belangrijk is dat we niet met iets aan de slag gaan (oefenen of werken) vóórdat we in beeld hebben wat de risico’s en consequenties zijn, wat we doen om die te verminderen, wat nodig is aan opleiding, instructie, onderhoud en of procedures aangepast moeten worden. Het uiteindelijke doel is te komen tot een voorstel dat werkt in de praktijk en aansluit bij de veiligheidseisen van deze tijd. Sinds de invoering is het protocol enkele malen toegepast bij nieuwe aanschaf en aanpassingen. Omdat nog niet iedereen het protocol helder voor de geest heeft, en er de laatste tijd nogal wat mensen van stoel gewisseld zijn, wordt het binnenkort opnieuw onder de aandacht gebracht van iedereen die er iets van zou moeten weten. De actuele protocollen zijn te vinden op: www.mijnbrandweerzhz.nl / arbeidsveiligheid / arbo- en gezondheidsbeleid / ingebruikname van … ◀
ZHZ
nr. 10 | juli-augustus 2013 11
expertise & advies |
Mogelijke gezondheidseffecten van alternatieve energiebronnen LNG, biogas, zonnepanelen, litiumbatterijen, waterstof en CNG… Allemaal kreten die we tegenwoordig steeds vaker tegenkomen. Ze hebben allen iets te maken hebben met nieuwe vormen van energie(opwekking). Niet iets waarvan bij iedereen bekend is wat de risico’s zijn, dus ook bij de brandweer. Daarom is het goed om te weten dat het ministerie van Infrastructuur en Milieu een handig boekje heeft uitgebracht over de mogelijke gezondheidsrisico’s van deze alternatieven. In eenvoudige taal wordt uitgelegd waar je het betreffende alternatief tegen kan komen, wat de stof inhoudt of hoe de installatie (globaal) werkt en welke risico’s dit met zich meebrengt. De kans op brand en/of de gevolgen van een brand is één van de aspecten die behandeld worden per alternatief. Tekst:
Chris Aldewereld
LNG Tegenwoordig wordt LNG steeds vaker toegepast als brandstof voor motoren. Ook in ZHZ ontdekken bedrijven de mogelijkheden van LNG. LNG is aardgas dat bij atmosferische druk wordt afgekoeld tot circa -160°C waardoor het vloeibaar wordt. LNG staat niet onder druk, is geurloos, is niet giftig en niet corrosief; het is alleen maar koud. De behandelde risico’s van LNG zijn de cryogene effecten, verstikking en onderkoeling.
Mogelijke gezondheidseffecten van alternatieve energiebronnen
Biogas Biogas is een gasmengsel dat ontstaat als gevolg van biologische enzymatische processen. De hoofdbestanddelen van biogas zijn methaan en koolstofdioxide. Het gas ontstaat als gevolg van vergisting van organisch materiaal zoals mest, rioolslib, actief slib of gestort huisvuil. Het gebruik van biogas komt steeds vaker voor bij boerenbedrijven en in de waterzuiveringsinstallaties in de industrie. De behandelde risico’s van biogas zijn geurhinder en de effecten van methaan, kooldioxide en zwavelwaterstof. Zonnepanelen Bij steeds meer particulieren zie je tegenwoordig zonnepanelen op het dak verschijnen. Zonnecellen worden gemaakt van silicium. Toch zijn ze niet allemaal hetzelfde. Er bestaan monokristallijne en polykristallijne cellen. Het type cel bepaald welke risico’s het grootst zijn. De belangrijkste risico’s zijn een gevolg van brand. Hierbij moet gedacht worden aan vallende componenten van het dak of het instorten van het dak a.g.v. het extra gewicht op het dak, maar ook aan het ontstaan van giftige stoffen bij verbranding en kans op een elektrische schok bij blussing.
12
nr. 10 | julI-AUGUSTUS 2013
ZHZ
Litiumbatterijen Batterijen komen al langer voor, maar door de vraag naar meer (mobiele) elektrische energie worden nieuwe soorten batterijen ontwikkeld. Litiumbatterijen komen voor in o.a. mobiele telefoons, maar ook in bijvoorbeeld elektrische en hybride auto’s. Een lithium batterij zet chemische energie direct om in elektrische energie. De batterij bestaat uit twee polen, de anode en de kathode, een oplossing (elektrolyt) en een isolator (ook wel separator genoemd). De volgende effecten moeten worden verwacht bij brand; Bijtende effecten van de vrijgekomen stoffen, kans op heftige ontbranding of explosie en vorming van toxische dampen.
Waterstof Als alternatieve brandstof wordt ook gebruik gemaakt van waterstof. Dit komt nog niet veelvuldig voor, maar in de industrie wordt het regelmatig gebruikt. Waterstof is onder normale omstandigheden een kleurloos, geurloos en smaakloos gas. Waterstof kan met vele stoffen reageren. De reactie met zuurstof tot water vindt deze plaats met explosieve snelheid wanneer de reactie wordt versneld met bijvoorbeeld een elektrische vonk. Ook verstikking is een reëel gevaar. CNG CNG staat voor Compressed Natural Gas (gecomprimeerd aardgas). CNG wordt in hoofdzaak toegepast als voertuigbrandstof, als alternatief voor benzine of diesel. Ook wordt aardgas soms tijdelijk gecomprimeerd opgeslagen om als buffervoorraad te dienen. CNG geeft risico op o.a. verstikking en in geval van brand kans op BLEVE. ◀
| TOOM
Strijd tegen nodeloze brandmeldingen werkt! Begin van dit jaar is de afdeling E&A de strijd aangegaan met nodeloze automatische brandmeldingen. Dit heeft direct tot resultaat geleid, het aantal meldingen is afgenomen. Tekst:
Projectteam TOOM
Foto:
Team Communicatie
Resultaten TOOM Het project TOOM (Terugdringen Onechte en Ongewenste Meldingen), draait sinds januari 2013. In de eerste 5 maanden van 2012 waren er 950 meldingen. Vanaf 1 januari 2013 zijn er over dezelfde periode 650 meldingen geweest. Dit is een reductie van 300 meldingen. De uitgevoerde acties hebben resultaat! Aanleiding terugdringen nodeloze meldingen Het is bekend dat een OMS meldingen forse inspanning vraagt van de brandweer. Verder heeft een melding altijd financiële gevolgen en een flinke impact op de bedrijfsvoering. Niet onbelangrijk is de alertheid van de collega’s. Steeds vaker speelt bij een OMS-melding de gedachte: “Oh, weer een loze melding”. Mocht er daadwerkelijk iets aan de hand zijn, kan een passieve houding grote gevolgen hebben. Het project TOOM zorgt ook voor een kostenreductie. Ook een werkgever van de vrijwillige collega’s heeft baat bij het project TOOM. Het komt regelmatig voor dat vrijwillige collega’s voor een OMS-melding van hun werkgever niet mogen uitrukken. Uitrukken voor echte incidenten heeft niemand een probleem mee. Huidige acties 2013 - De afdeling E&A is gaan werken met het programma “First Watch”. Iedere gebruiker, die een nodeloze melding veroorzaakt, krijgt een brief. Men wordt uitgenodigd voor een gesprek, om zo samen met de gebruiker te kijken naar verbeteringen in het meldsysteem zodat in het vervolg nodeloze meldingen worden voorkomen.
- Daarnaast is op landelijk niveau besloten om instellingen of bedrijven, die op vrijwillige basis zijn aangesloten af te sluiten van het Openbare Meld Systeem. Zij behouden uiteraard de brandmeldinstallatie, zodat bij een brandmelding de interne alarmering plaats vindt. Deze instellingen of bedrijven zijn immers zelf in staat om brand via het landelijke alarmnummer 112 te melden. - Verder wordt met de particuliere alarmcentrales, die niet geverifieerde brandmeldingen doorgeven aan de meldkamer van de brandweer, overleg gevoerd en procedures worden aangepast. - Indien de abonnee geen adequate maatregelen neemt volgt bestuurlijke handhaving. Registratie Voor het project TOOM is de registratie erg belangrijk. Zonder registratie kan er niet handhavend worden opgetreden. Wanneer je dus uitrukt naar een OMS-melding is het van belang dat het OMS-registratieformulier volledig in te vullen. Netwerkmiddag Op donderdag 7 juli is in de kazerne van Sliedrecht een netwerkbijeenkomst geweest met installateurs van brandmeldinstallaties. Zij zijn de adviseurs van de gebruikers van het Openbaar Meld Systeem. Zij kunnen op een adequate wijze de technische maatregelen realiseren. Tijdens deze netwerkmiddag is uitleg gegeven over kwaliteitsverbetering en certificering van brandmeldinstallaties. Zo kan de installatie gaan doen waarvoor die is bedoeld namelijk; Echte brandmeldingen doorgeven! Dat is de doelstelling van het project TOOM. Uiteraard was er ook gelegenheid tot het stellen van vragen en ontstonden er interessante discussies welke technische maatregelen genomen kunen worden om nodeloze meldingen te voorkomen. De installateurs vroegen zich bijvoorbeeld af, of meldingen van abonnees die afgesloten zijn van het OMS, nu niet vaker via een PAC doorgemeld worden. Uit cijfers blijkt dit relatief mee te vallen. De netwerkmiddag werd als erg nuttig en leerzaam ervaren door de aanwezigen. ◀
ZHZ
nr. 10 | juli-augustus 2013 13
team communicatie |
Foto van de maand Fotograferen is leuk! Vind jij dat ook? Doe dan nu mee met de foto van de maand! foto:
Ben van der Zouwen (maand augustus)
Foto:
René Griekspoor (maand juli)
René Griekspoor heeft in juli deze foto ingestuurd. De pimpelmees woont met zijn/haar gezin in het nestkastje in onze achtertuin in Papendrecht. Het bijzondere van deze foto is dat deze met een 105 mm lens is gemaakt, dus niet met een grote telelens. Doordat de foto van zo dichtbij is gemaakt zie je de kleuren en de tekening van de veren erg goed en dat maakt het voor mij een bijzondere foto. Ben van der Zouwen maakte aan het eind van een warme zomerse dag de foto in Scheveningen. De ondergaande zon en de verwaaide vliegtuigstrepen tekenen de lucht. Heb jij ook een mooie foto die je graag in Brandweer ZHZ wilt terugzien? Mail dan voor 26 augustus naar:
[email protected]. ◀
Heb jij leuke vakantiefoto’s? Stuur je mooiste vakantiefoto (het liefst brandweer gerelateerd) op naar
[email protected] en zie jezelf terug in de september-uitgave van Brandweer ZHZ.
‘Redders in ’t zonnetje gezet’ Tekst: team communicatie Foto: team communicatie
Het is woensdag 10 juli als Michel Heemskerk en Gert Hovestad, beide werkzaam bij de afdeling Expertise & Advies in Dordrecht, na hun overleg naar de dienstauto lopen en worden aangesproken door een voorbijganger. Een vrouw van hoge leeftijd is op een bankje onwel geworden. De hulpverleners aarzelen geen moment en starten direct een reanimatie. Ondertussen is ook de ambulancedienst gewaarschuwd. Samen weten zij de bloedcirculatie weer opgang te krijgen en na enige tijd komt de vrouw weer bij. Door het bureauhoofd Gijs van der Leeden zijn zij op donderdag 11 juli in het zonnetje gezet. “De heren hebben adequaat geholpen, daar zijn we trots op!” zegt Gijs. ◀
14
nr. 10 | julI-AUGUSTUS 2013
ZHZ
| team communicatie
Inwoners tevreden over contact met de brandweer! In het najaar van 2012 is er voor het eerst een integrale Veiligheidsmonitor (iVM) afgenomen in alle zes de gemeenten van de Drechtsteden: Alblasserdam, Dordrecht, Hendrik-Ido-Ambacht, Papendrecht, Sliedrecht en Zwijndrecht. In de iVM is een extra onderdeel voor de brandweer opgenomen. De iVM is de opvolger van de monitor Leefbaarheid en Veiligheid. De resultaten over de brandweer zijn hieronder te lezen.
Tekst:
Team communicatie
Foto:
Team communicatie
Reden voor contact Minder dan 10% van de bevolking heeft de laatste vijf jaar contact gehad met de brandweer, vooral voor het blussen van een brand. Bewoners van Dordrecht hebben het vaakst contact gehad. Zij hebben relatief vaak contact gehad in het kader van brandpreventie. Bewoners van Papendrecht hebben het minst contact gehad en wanneer zij contact hadden ging het vooral over het blussen van de brand. Tevredenheid over optreden Negen op de tien inwoners zijn (zeer) tevreden over het laatste contact met de brandweer. De inwoners van Hendrik-Ido-Ambacht hebben een wat lagere tevredenheid ten opzichte van de andere gemeenten. Bereikbaarheid en brandveiligheid woning Ruim acht op de tien bewoners vinden de bereikbaarheid van hun woning voor de brandweer doorgaans goed. Tegelijkertijd vindt 17% dit onvoldoende. De inwoners van Dordrecht en Zwijndrecht zijn hier het minst over te spreken. Meer dan een kwart van de inwoners maakt zicht zorgen over de brandveiligheid van de woning. In Dordrecht, waar de bereikbaarheid ook al het laagst wordt ingeschat, maakt men zich ook het vaakst zorgen over de brandveiligheid van de woning (32%).
Een derde van de inwoners geven aan dat ze er niet aan gedacht hebben om preventiemaatregelen te nemen. Meer voorlichting geven, kan hierbij helpen! Wil je het volledige document lezen? Kijk dan op www.mijnbrandweerzhz.nl ◀
Hennie ziet Abraham Tekst en foto: Cees IJzerman
Hennie Tober werd op 28 mei 50 jaar, dit hebben wij als post Brandwijk/Molenaarsgraaf niet voorbij laten gaan. Nadat de ploeg gealarmeerd was, werd Hennie opgewacht door zijn brandweervrienden. We hebben hem rondgereden in de “gele rakker” van Giessenburg en als klap op de vuurpijl kreeg hij een mini concert van zijn grootste hobby streekkoor O en U.
Preventiemaatregelen Drie kwart van de inwoners gebruiken de volgende preventiemaatregelen het vaakst: een brandmelder, voorzichtig doen met vuur en regelmatig controleren of tv, gas en vuur uit zijn. Een kwart van de inwoners controleren de schoorsteen of kijken of er een brandblusser of -deken in huis is. Zeven op de tien inwoners geven aan dat de brandveiligheid nog verder verbeterd kan worden. Drie op de tien inwoners denken aan het aanschaffen van een brandblusser en/of –deken. De inwoners vinden een vluchtroute bepalen, niet een optie om de brandveiligheid te verbeteren.
ZHZ
nr. 10 | juli-augustus 2013 15
Team communicatie |
Video “Wij zijn brandweer ZHZ” Sinds juni 2013 zijn er in onze regio een aantal filmsterren aan de ‘Hollywoord selectie’ toe gevoegd. In navolging op de postercampagne “Wij zijn brandweer ZHZ”, die eind vorig jaar is gemaakt, is het idee ontstaan om een video te maken. Team communicatie heeft de wens om een video te hebben ter promotie van onze organisatie en voor het werven van nieuwe medewerkers/ vrijwilligers. Tekst:
Team Communicatie
Foto:
Team Communicatie
Meer dan blussen De meeste inwoners uit de gemeenten kennen de brandweer van de grote rode auto’s, de blauwe lampen en de grote branden; maar we doen als brandweer zoveel meer dan onze repressieve werkzaamheden. De video is dan ook verdeeld in vier blokken; Een informatief stuk over de regio Zuid-Holland Zuid, een blok over de vrijwilliger, onze repressieve werkzaamheden en uiteraard een blok ‘meer dan blussen’, waarin onder andere onze kantoortaken worden belicht. Samenwerking De video is in samenwerking gemaakt met studenten van Da Vinci Media (als onderdeel van het leertraject Da Vinci College) in Dordrecht. De brandweer wil deze samenwerking graag stimuleren. Samen met gemotiveerde collega’s uit de regio zijn we het project aangegaan. Hierdoor is het een project, door en voor onze brandweer! Making-of De opnames vonden plaats verspreid in de regio; van Schoonrewoerd tot Goudswaard. Alle collega’s waren enthousiast om mee te werken. Ze straalden tijdens het maken van de video. We kijken terug op een erg geslaagde opnamentijd. Iedereen bedankt voor de hulp! Benieuwd naar de making of? Bekijk hem op www.mijnbrandweerzhz.nl
16
nr. 10 | julI-AUGUSTUS 2013
◀
ZHZ
| team communicatie
Calamiteitenoefening Heinenoordtunnel Rijkswaterstaat en de Veiligheidsregio’s Zuid-Holland Zuid en Rotterdam-Rijnmond oefenden in de nacht van woensdag 29 mei op donderdag 30 mei in de Heinenoordtunnel (A29). Bij deze oefening lag de nadruk op de communicatie tussen alle betrokken diensten. De oefening verliep goed. Tekst:
Gerben van den Boom
Foto:
Gerben van den Boom
Scenario In de tunnel krijgt een personenauto een klapband waardoor een ernstige botsing ontstaat tussen vijf auto’s met diverse gewonden. Een vrachtwagen die probeert uit te wijken schaart vervolgens in de tunnelbuis. Een personenauto met twee inzittenden raakt beklemd tussen deze vrachtwagen en de tunnelwand. Andere weggebruikers willen de slachtoffers helpen en vragen voortdurend om de aandacht van hulpverleners. Om de brandweer en de andere hulpdiensten veilig hun werk te laten doen wordt ook de naastgelegen tunnelbuis afgesloten voor verkeer. Bij deze oefening staat het toepassen van de procedures bij tunnelongevallen centraal. Voor Rijkswaterstaat ligt daarbij de focus
op het bevorderen van de zelfredzaamheid van de weggebruikers, het voorkomen van escalatie en het faciliteren van de hulpverleningsdiensten bij het aanrijden en bestrijden van het incident. Voor de brandweer staat het aanrijden en afhandelen van het incident centraal. Voor de ambulancedienst gaat het vooral om het zo snel mogelijk inschatten van het aantal slachtoffers en voor de politie de juiste manier van opvang en wegleiden van weggebruikers. Alle deelnemers zijn tevreden over het verloop van de oefening. De verbeterpunten die naar voren zijn gekomen uit waarnemingen, camerabeelden/geluidsopnamen en gezamenlijke evaluatiebijeenkomst worden door de diensten ingezet voor opleiding en training om het handelen bij een tunnelincident in de toekomst nog beter te laten verlopen. ◀
ZHZ
nr. 10 | juli-augustus 2013 17
cluster ‘drechtsteden-Noord / Molenwaard’ |
ABWC Vaardigheidstoetsen Brandweer Sliedrecht 2013 Ook dit jaar heeft post Sliedrecht weer deelgenomen aan diverse Brandweervaardigheids toetsen. Twee ploegen hebben een provinciale 112 wedstrijd gespeeld. De hoofklasseploeg heeft een provinciale wedstrijd gespeeld, en zich geplaatst voor de gewestelijke hoofdklasse vaardigheidstoets. Hierbij een kort verslag van deze vier wedstrijden. Tekst:
Marco Troost
Foto:
Jan de Jong
16 maart Provinciale 112 Vaardigheidstoets te Berkel en Rodenrijs Op 16 maart mocht de eerste ploeg de spits afbijten op de provinciale 112 baan in Berkel en Rodenrijs. De ploeg werd gealarmeerd voor een prio 2 melding; buitenbrand aan de Leeuwenhoekweg 66. Tijdens het uitvragen bleek dat er ook een gasfles in de nabijheid van de brand zou staan. Hierdoor is er opgeschaald naar pro 1 en is de TS ter plaatse gegaan. Aangekomen op het brandadres werd de ploeg opgewacht door de eigenaar die vertelde dat er binnen en op het dak verbouwingswerkzaamheden aan de gang waren. Tegelijkertijd vond er ook een kleine explosie plaats op het dak. Een gasfles van het dakbedekkingsbedrijf explodeerde. Helaas kwam er geen redvoertuig ter plaatse dus moest de ploeg zelf via een kooiladder naar boven voor het redden van een slachtoffer. Vervolgens kon er in het pand zelf een verkenning uitgevoerd worden. Op de begane grond was niets aan de hand maar op de eerste verdieping werd een behoorlijke rookontwikkeling waargenomen. Al snel werd er een “slachtoffer” gevonden. Dit bleek een aannemer te zijn die aan het beton boren was en door zijn gehoorbescherming niets had meegekregen van de explosie. Nadat deze persoon naar buiten was gebracht kon er verder verkend worden, en werden er 2 vuurhaarden ontdekt die door de explosie ontstaan waren. Als deze twee vuurhaarden geblust waren kon er opgeruimd en ingepakt worden. Helaas is er door tijdgebrek, een vuurhaard niet geblust. Hierdoor kwamen we deze dag niet verder dan een zevende plaats.
18
nr. 10 | julI-AUGUSTUS 2013
ZHZ
23 maart Provinciale 112 Vaardigheidstoets te Oegstgeest De melding die de 112 ploeg op 23 maart te Oegstgeest kreeg, luidde als volgt: “een ballonvaarder in problemen en deze is tegen een jeugddetentie centrum aangevlogen”. Meer gegevens waren er niet bekend. Na het uithoren van de GMC bleek het jurylid wat bij ons in de auto zat een bereikbaarheidskaart bij zich te hebben, met daarop diverse gegevens. Aangekomen bij het detentiecentrum zagen we de mand van een luchtballon tegen de gevel hangen. Deze mand had een steiger van een schilder omver geduwd, en de schilder lag gewond op de grond. In de mand zat nog een slachtoffer en ook de vlam van de luchtballon brandde nog. Achter het raam zagen we een persoon die naar ons stond te zwaaien. De bevelvoerder besloot dat de aanvalsploeg naar binnen ging om daar te gaan verkennen en evt. slachtoffers te red-
| cluster ‘drechtsteden-Noord / Molenwaard’
den. De waterploeg kreeg de opdracht om eerst de schilder onder de stelling vandaan te bevrijden en daarna een ladder te plaatsen om de vrouw in de mand te redden en de gastoevoer dicht te draaien zodat de vlam van de ballon doofde. De pompbediende kon zelf de waterwinning opbouwen. De aanvalsploeg is naar binnen gegaan en trof op de eerste verdieping diverse gesloten cellen aan. In drie cellen zat een slachtoffer en tevens was er in een cel een doorslag van de vlam uit de ballon die aan de buitenzijde hing. Alle drie de slachtoffers zijn naar buiten gebracht. Vervolgens is de gastoevoer afgesloten en de brand afgeblust. Nadat de brand geblust is hebben we het gebouw geventileerd en daarna snel ademlucht afgehangen en alles ingepakt. Ook voor deze ploeg zat er deze dag niet meer in dan een zevende plaats. 27 april Provinciale Hoofdklasse Vaardigheidstoets te Spijkenisse De Hoofdklasseploeg werd op 27 april gealarmeerd voor een ongeval met beknelling op de plaatselijke gemeentewerf. Eenmaal ter plaatse werd de ploeg door de OVD opgevangen en doorgestuurd naar een pand waar de SIV stond ingezet. Zij hadden te maken met vermissing eigen personeel. Hierop werd de aanvalsploeg en waterploeg naar binnen gestuurd en kwamen al snel met de vermiste SIV bemanning naar buiten. Binnen bleek er geen brand te zijn maar een ongeval met een gevaarlijke stof en een beknelling; een persoon lag onder de lepels van een heftruck. Nadat de naam van de stof bekend was bleek dat er gewerkt moest worden in het chemiepak. Snel is er een opstellijn gecreëerd en is er volgens procedure het chemiepak aangetrokken. Nadat de ploeg in chemiepak gehesen was kon met behulp van de spreider het slachtoffer bevrijd worden. Nadat deze persoon is ontsmet en overgedragen aan de ambulance konden we in gaan
pakken. Volgens protocol hebben we alles “vuil” achtergelaten en ons niet meer inzetbaar gemeld (fictief). Onze werkwijze en inzet werden beloond met een tweede plaats en gaf recht om deel te nemen aan de gewestelijke ronde. 15 juni Gewestelijke Hoofdklasse Vaardigheidstoets te ’s Gravendeel Op deze dag werden we gealarmeerd voor bijstand bij een grote brand in het voormalige AZC te ’s Gravendeel. Als we ter plaatse komen zien we dat aan de voorzijde de hoogwerker ingezet staat welke gevoed werd door de 2e TS. De eerste autospuit staat aan de rechterzijde van het pand ingezet en heeft te maken met een ongeval eigen personeel. Onze TS wordt aan de achterzijde van het pand ingezet. Hier ligt iemand onder de laadklep van een vrachtwagen. In de vrachtwagen zitten mogelijk gevaarlijke stoffen. Om te meten of er daadwerkelijk gevaar is wordt er een AGS ter plaatse gevraagd. Als het slachtoffer bevrijd is wordt de aanvalsploeg via de achterzijde naar binnen gestuurd met 1 straal hoge druk. De waterploeg bouwt in samenwerking met de pompbediende eerst de waterwinning op (ondergrondse brandkraan) en gaat vervolgens aan de zijkant van het gebouw met de 2e straal hoge druk naar binnen. Binnen blijkt er een illegaal XTC laboratorium te zijn. Tijdens het proces was er het een en ander niet goed gegaan en had zich een explosie voorgedaan. Binnen worden er nog twee slachtoffers gevonden die naar buiten gebracht moeten worden en een brandhaard die uiteraard geblust moet worden. Al met al een behoorlijke klus die binnen een uur geklaard moest worden. Helaas kwamen we een aantal punten tekort om door te gaan naar de landelijke finale, maar toch gingen we deze dag met een kleine beker naar huis (3e plaats). ◀
ZHZ
nr. 10 | juli-augustus 2013 19
cluster ‘drechtsteden-Noord / Molenwaard’ |
Verhuisstress Op 24 juni 2013 is het dan zo ver… de verhuizing van de beroepsmedewerkers van de posten Papendrecht, Sliedrecht en Bleskensgraaf naar de brandweerkazerne in Alblasserdam. Tekst:
Wilma de Kreek
Foto:
Henriette Slagboom
Het kost heel wat tijd en inspanning om de oude werkplekken leeg te ruimen en alle dozen in te pakken. Tientallen verhuisdozen staan klaar voor transport naar Alblasserdam. De afdeling Materieel en Logistiek verzorgt de verhuizing van alle dozen en kasten met het logistieke voertuig 577. Dit voertuig is uitgerust met een laadklep wat bij deze verhuizing goed van pas komt. De afdeling Expertise en Advies neemt zelf deels de verhuizing naar Gorinchem en Dordrecht voor hun rekening. Ondanks dat de beroepsmedewerkers van Alblasserdam fysiek niet verhuizen is het ook voor hen een enorme verandering door de komst van de nieuwe collega’s.
Een week is er de tijd om alle dozen uit te pakken en de kamers dusdanig in te richten dat er een prettige werkplek ontstaat. Tevens is dit het moment om van veel oude (bijna antieke) spullen afscheid te nemen. Het uitpakken en inruimen verloopt voorspoedig en al snel heeft iedereen zijn plek gevonden. We zijn nu daadwerkelijk samengevoegd en per 1 juli 2013 vormen wij met 17 enthousiaste collega’s Cluster DrechtstedenNoord / Molenwaard. Wil je meer informatie over ons Cluster kijk eens op www.mijnbrandweerzhz.nl
Even voorstellen De dames van de administratieve ondersteuning Cluster Drechtsteden Noord/Molenwaard werkzaam op het ‘hoofdkantoor’ in Alblasserdam. Kom gerust eens kennismaken, jullie zijn van harte welkom bij de brandweerkazerne in Alblasserdam. Tekst:
Wilma de Kreek
Foto:
Dick van den Herik
v.l.n.r. Annemieke Tas Medewerker administratieve ondersteuning A voor de posten Nieuw-Lekkerland en Bleskensgraaf Rineke Gelton Medewerker administratieve ondersteuning A voor post Papendrecht Henriette Slagboom Medewerker administratieve ondersteuning B voor de post Sliedrecht Audrey Smit Medewerker administratieve ondersteuning B voor de posten Brandwijk/ Molenaarsgraaf, Groot-Ammers, Goudriaan/Ottoland, Langerak/Nieuwpoort Wilma de Kreek Medewerker administratieve ondersteuning B voor post Alblasserdam ◀
20
nr. 10 | julI-AUGUSTUS 2013
ZHZ
◀
| cluster ‘dordrecht / zwijndrechtse waard’
Post Zwijndrecht oefent op hoogte De afgelopen maand heeft de post Zwijndrecht tweemaal geoefend bij Heerema Fabrication Group B.V. aan de Noordweg in Zwijndrecht. Belangrijkste item in deze oefening was de samenwerking tussen brandweer en de BHV-organisatie van het bedrijf. Tekst:
Luuk van Zoest
Foto:
Gerben van den Boom
Om 19.15 uur krijgt de portier van Heerema een telefonische melding uit het bedrijf dat er een instorting heeft plaatsgevonden op het hoogste deck van het in aanbouw zijnde platform. Deze ligt in hal 2. De portier handelt naar de interne instructies en slaat alarm. De BVH-ers gaan ter plaatse en treffen een medewerker die geraakt is door een stalen balk en een hoofdwond heeft opgelopen, een tweede medewerker ligt echter bedolven onder zware stalen balken.
nog een melding; op het eerste dek van hetzelfde platform zou iemand bedwelmd zijn geraakt in een tank. Nu kwam het aan op organisatietalent van zowel bevelvoerders als ploegleider BHV om de mensen te verdelen over de verschillende incidenten. Na hard werken kon, onder het genot van een verfrissing in de kantine, geconcludeerd worden dat de oefendoelen zeker behaald waren. ◀
De brandweer wordt gealarmeerd met een TS en AL vanwege de hoogte. De 2e TS volgt al snel doordat de bevelvoerder inschat dat er handjes nodig zijn voor de redding op hoogte. Op het hoogste deck wacht een lastige klus om de persoon onder de constructie vandaan te halen. Overleg tussen bevelvoerder en ploegleider BHV moest leiden tot creatieve oplossingen en gebruik van speciale middelen die o.a. het bedrijf voorhanden heeft. Zoals de zware bovenloopkranen en een speciale redbak om met de kraan gewonden van grote hoogte te krijgen. Als de slachtoffers bijna vrij zijn krijgt de BHV
Jeugdbrandweer en TAS-HD ploeg naar landelijke finale De jeugdbrandweer Zwijndrechtse Waard heeft zich zaterdag 22 juni in Denekamp weten te kwalificeren voor de landelijke finale in de klasse lagedruk. De juniorenploeg moest een brand bestrijden in een schoolgebouw. Met twee stralen lagedruk kon de brand worden geblust. Door de jury werd hun optreden beloond met een tweede plaats. Het landskam pioenschap wordt op 5 oktober gehouden. Tekst:
Gerben vd Boom
Bij de gewestelijke wedstrijd TAS-HD in Aalsmeer is door de wedstrijdploeg een tweede plaats behaald. Dit geeft recht op een plaats in de landelijke finale (21 sept.) Men kreeg een pittig scenario voorgeschoteld waarbij een brand in een werkplaats moest worden bestreden. Hier zat echter een duister
luchtje aan, één van de slachtoffers was neergeslagen en had een flinke hoofdwond. Het tweede slachtoffer werd op de bovenverdieping aangetroffen, deze zat gekneveld en met een zak over het hoofd op een stoel. Tel daarbij op de brand met doorslag en moeilijkheden bij de toetreding en de prestatie zal duidelijk zijn. ◀
ZHZ
nr. 10 | juli-augustus 2013 21
cluster ‘dordrecht / zwijndrechtse waard’ |
“Je moet elkaar blind kunnen vertrouwen” Verlofdagen? Die leg je zelf vast, na overleg met je collega’s. Onderwerpen voor het werkoverleg kies je samen. En het verslag van je functioneringsgesprek kan je prima zelf uitwerken. Team B van het Leerpark in Dordrecht is sinds twee jaar zelfsturend. En dus ligt de verantwoordelijkheid bij medewerkers zelf. Teamleider Robert Herks zou niet anders meer willen. “De betrokkenheid is enorm. We focussen op elkaars sterke kanten. Dat resulteert in een topteam dat zich keer op keer bewijst.” Tekst:
Martine Mous
Foto:
Team communicatie
Bijvoorbeeld op 7 juli 2013. Een 16-jarige jongen gaat met zijn jongere broertje naar het Spui; een rivier bij Oud-Beijerland met een bijzonder sterke stroming. Hij kan niet goed zwemmen en komt al snel in de problemen. Hij klampt zich nog even vast aan zijn broertje, maar verdwijnt dan onder water. 45 minuten later haalt het duikteam van team B Leerpark hem boven. De jongen wordt gereanimeerd, maar overlijdt een dag later. Robert: “Een treurige zaak natuurlijk. Maar qua reddingsoperatie liep het allemaal goed. Achteraf werden we gecomplimenteerd door omstanders en collega’s omdat we adequaat en doortastend te werk gingen, maar vooral omdat we zoveel rust uitstraalden. Ondanks het feit dat er meer dan duizend omstanders waren, de duiker voor het eerst een lichaam moest bergen, en ook de vader van de jongen aan de kant stond. Op zo’n moment kunnen we de rust bewaren, omdat we een goed team zijn. We zijn op elkaar ingespeeld, kennen elkaars sterke en zwakke kanten én vertrouwen elkaar door en door. Dat laatste is essentieel: de duiker die het water in gaat ziet niets, moet in het donker op de tast een lichaam vinden. Dan is de lijnhouder op de kant je steun en toeverlaat.” “Het is ontzettend belangrijk dat je in een team begrijpt waar de ander mee bezig is” Ook nazorg is in het team goed geregeld. Voor iedereen. “De duiker die de jongen uit het water heeft gehaald, heeft nog staan
22
nr. 10 | julI-AUGUSTUS 2013
ZHZ
napraten met de vader. We hebben de reddingsoperatie nabesproken met alle betrokkenen, en vervolgens hebben we het er met het hele team – ook degenen die er niet bij waren – over gehad. Het is ontzettend belangrijk dat je in een team begrijpt waar de ander mee bezig is. Of wat hij heeft meegemaakt.” Sportieve teamdag Het team was niet altijd zelfsturend. Twee jaar geleden besloot het team zijn koers te wijzigen. “Het was een grote stap, want de brandweer is best behoudend. Een nieuwe werkwijze invoeren stuit nog wel eens op verzet en emoties”, aldus Robert. “Maar bij ons heeft het ontzettend goed gewerkt. Het was een mooi moment, gelijktijdig met de verhuizing naar een nieuwe kazerne.” Dit jaar rezen vragen als: hoe staan we er als team voor? Welke kansen zijn er om ons te ontwikkelen? En wat is mijn rol als individu in het team? Een teamdag moest antwoorden opleveren. Robert: “Samen met de sportcoach Charles Hermus en loopbaanadviseur Gerard v/d Niet hebben we een dag samengesteld waarop we elkaar nog beter leerden kennen. Waarin ruimte was om na te denken over je eigen rol in het team, en over onze
| cluster ‘dordrecht / zwijndrechtse waard’
gezamenlijke koers. We hebben samen gegeten, gesport, gpsspeurtochten gedaan met de wagen en met kano’s, we hebben een groepsfotosessie gedaan, en sloten de dag af met een borrel. We zijn bewust gaan varen, omdat veel van onze uitrukken op water te maken hebben met het bergen van lichamen. We vonden het daarom goed om tijdens de teamdag juist iets leuks te doen met water.” De uitkomst van de teamdag was dat het team eigenlijk gewoon heel goed bezig is. “We zijn het allemaal eens over onze koers, en staan erachter daarmee door te gaan. Het was ook goed om eens in een andere omgeving met elkaar bezig te zijn. Onze belangrijkste vraag is nu: hoe houden we het niveau hoog, en hoe zorgen we ervoor dat we het voor iedereen uitdagend houden? Daar gaan we de komende tijd over nadenken.”
hapje gegeten toen we om 19.45 uur een melding kregen van een zeer grote brand in ’s Gravendeel. Tot 23.00 uur zijn we daar bezig geweest met het blussen van een loods en het voorkomen van brandoverslag. Om 3.23 uur kregen we een automatische melding uit een pand in Dordrecht, waar niets aan de hand bleek te zijn. OM 5.20 uur rukten we uit voor een middelbrand in een woonhuis in Dordrecht. Aanvankelijk waren de omstandigheden onduidelijk, maar uiteindelijk bleek het te gaan om een veranda die vlam gevat had door een vuurkorf. Rond 6.30 uur waren we terug.
“Zes flinke meldingen in één dienst: een duurtest onder zware omstandigheden.”
Zo werd deze dienst een soort duurtest, onder zware arbeidsomstandigheden. Natuurlijk zien we achteraf altijd wel vaktechnische verbeteringen, we zijn deze bijzondere dienst toch goed doorgekomen. Dankzij heel veel gedreven vakmensen, waaronder onze collega’s van de post Oranjepark. Ook zij zijn die dienst zes keer zijn uitgerukt, deels voor onze meldingen en deels voor andere branden.”
Brand na brand Robert is trots op zijn team. De samenwerking, het uithoudingsvermogen. “Het is zo verleidelijk om te kijken naar wat er niet goed gaat, maar ik kijk liever naar de mogelijkheden. Iedereen heeft sterke kanten: benut die! Dan kan je samen zoveel bereiken. Neem de nacht van 17 juli. We zijn toen in een 24-uursdienst zes keer uitgerukt, op één keer na voor aanzienlijke meldingen. Het begon om 18.00 uur met een middelbrand in een basisschool in Dordrecht. Na schooltijd, maar met enorme rookontwikkeling en een erg lange aanvalsweg. We hadden net een
Succesfactoren Zelfsturing is voor Robert absoluut een toverwoord geworden. Maar, weet hij, hij mag zich ook in zijn handen knijpen met de samenstelling van het team. “Bijna alle medewerkers in het team werken naast hun functie in dienst van de brandweer, ook vrijwillig voor de brandweer of bijvoorbeeld de KNRM. Hierdoor hebben zij bovengemiddeld veel kennis en ervaring. En het toont aan hoe betrokken ze zijn bij het soort werk dat wij doen. Als je al die kennis en ervaring samenvoegt, boek je goede resultaten. Ik ben trots dat ik teamleider mag zijn bij deze club.” ◀
ZHZ
nr. 10 | juli-augustus 2013 23
cluster ‘GHG / glz’ |
Vernieuwingen Safety Center Dordrecht De vrijwilligers en beroeps van onze veiligheidsregio ZHZ gaan sinds 2006 regelmatig oefenen op het oefencentrum in Dordrecht. Om de vrijwilligers en beroeps gemotiveerd te houden zijn er nieuwe uitdagingen en scenario’s nodig. Tekst:
Arie Boer
Foto’s: Arie Boer
In de klantenraad en met een aantal oefencoördinatoren van de regionale brandweer is daar diverse malen overgesproken en in navolging hierop wat de mogelijkheden zijn om naast de huidige scenario’s er nieuwe en of uitbreidingen mogelijk zijn. Naar aanleiding daarvan zijn wij in contact gekomen met de firma Fire-Ware uit Wieringerwerf welke diverse mogelijkheden in haar assortiment heeft waar je branden en dergelijke mee kan simuleren. Dit is met diverse soorten rookmachines maar ook met lichten geluidseffecten. Tijdens de demo welke in de eerste week van mei is gegeven, zijn alle elementen gepresenteerd. Wat uit het oog sprong waren de geluidseffecten en de rookmachine die werkt met minerale olie. Deze kan de uitstroming van de rook beter nabootsen en is hittebestendig tot 180 gr. Daardoor blijft de rook langer in de objecten, ook boven in de ruimten. Dit alles om een goede realistische oefening te kunnen draaien. Verder zijn er mogelijkheden gemaakt om met een kettingzaag en/of doorslijpmachine een geblokkeerde deur te openen. Onderzocht wordt om dit met een deurram te kunnen beoefenen. Daarnaast zullen er diverse hindernissen worden gemaakt om blokkades en aanvalswegen moeilijker te maken om de andere een verlaagd plafond en zullen er schuif- en draaideuren gemaakt worden. Tevens is er de mogelijkheid om een auto op zijn kant te zetten en daar eventueel een vuurhaard in te plaatsen. Bij het schip wordt onderzocht naar de mogelijkheid om een voertuig te water te kunnen beoefenen. Ook zullen er nieuwe scenario’s gemaakt moeten worden die passen in de huidige les en leerstof van brandbestrijding, bijvoorbeeld het defensief en offensief optreden.
Hoe forceert men een deur.
Bij de demo was een afvaardiging van oefencoördinatoren vanuit de regio aanwezig, vertegenwoordigers namens de klantenraad en Investering B.V. Z.H.Z. en van Falck training Dordrecht. De veranderingen zijn afhankelijk van de medewerking van Falck en de VRZHZ maar mijn mening is dat als we een gemotiveerde brandweervrijwilliger(ster) en beroeps willen houden, we moeten investeren in dit soort aanpassingen. ◀
Auto in brand nabij een pand.
24
nr. 10 | julI-AUGUSTUS 2013
ZHZ
| cluster ‘GHG / GLZ’
Afscheid in GHG In de diverse clusters stonden de maanden juni en juli in het teken van afscheid nemen van het cluster en elkaar. Zo ook in het cluster GHG. De posten Hardinxveld-Giessendam en Gorinchem namen afscheid van hun beide commandanten en het cluster van haar cluster commandant.
Tekst:
Gijsbert van Pinxteren
Foto:
Wim Klop
Afscheid Pieter Prins In Hardinxveld-Giessendam had men Pieter Prins ‘verrast’ met een interview voor de lokale krant. In dit interview gaf Pieter aan met weemoed zijn kazerne ‘ blauw’ te verruilen voor het kantoor ‘wit/grijs’ . Voor ons was het zeker wennen toen we Pieter - een beetje onwennig, maar keurig - in het grijs/wit zagen verschijnen. Tijdens de oefenavond op 4 juni hebben de collega’s van de posten ‘beneden en boven’ afscheid van hun Pieter genomen. Op typisch Hardinxveldse wijze is het verleden van Pieter op muzikale wijze belicht en met de wetenschap dat Pieter het een stuk rustiger aan gaat doen, werd hem een check aangeboden voor een mooie lounge set. Onder het genot van een hapje en drankje is ongetwijfeld nog teruggekeken op de heldhaftige inzetten van Pieter van weleer. Afscheid Rien Kouvelt Zonder dat hij het nog wist had Rien ooit –indirect- aangegeven hoe wij ooit zijn afscheid zouden vormgeven. Na een pelotonsoefening had Rien geroepen dat het hem leuk leek om als een soort Ben Hur zijn troepen naar het inzetgebied te willen begeleiden. In petit comité werd het scenario in elkaar gezet, een 2CV was al snel geregeld en die avond is Rien als HOvD naar een groot ongeval gelokt bij de afrit A27 / Wolpherensedijk. Dankzij de medewerking van de bevelvoerders, OvD, RCvD, GMC en de politie is dit deel van zijn afscheid een groot succes geworden. Uiteraard was er van een ongeval geen sprake, maar met behulp van de
aanwijzingen van Pieter kon Rien zich vervoegen bij de collega’s van het cluster GHG voor de groepsfoto. Voor hen die geïnteresseerd zijn in de belevingswereld van Rien op dat moment; loop gerust eens bij hem langs! Na de foto mochten Rien en zijn echtgenote plaatsnemen in de 2CV en kon hij zijn troepen voor de laatste maal naar de kazerne aan Arkelsedijk brengen. De tocht ging door het centrum - waar op dat moment ook de intocht van de Avondvierdaagse was - en Rien was die avond zelfs ‘trending topic’ op Facebook en Twitter. Gelukkig was de burgemeester geïnformeerd dat er die avond ruim honderd meter aan brandweervoertuigen (met zwaailicht en sirene) door zijn stad zou trekken. Voor een impressie; check YouTube http://youtu.be/97iYxH6lcrU In de kazerne is op een informele wijze afscheid genomen van Rien. Naast de ludieke afscheid cadeaus mocht Rien namens het cluster een mooie iPad in ontvangst nemen. ◀
ZHZ
nr. 10 | juli-augustus 2013 25
cluster ‘hoeksche waard’ |
Pilot AED in Hoeksche Waard In week 24 is een pilot gestart in de gemeente Binnenmaas waarbij de brandweer als first responder zal worden gealarmeerd bij reanimatie. De pilot zal worden uitgevoerd door de brandweerposten ’s Gravendeel, Mijnsheerenland /Westmaas, Heinenoord en Maasdam/ Puttershoek. De gemeente Binnenmaas beslaat een groot gedeelte van het grondgebied in de Hoeksche Waard en heeft tevens het hoogste aantal inwoners. Tekst:
Ron Baijens
Ruim 16.000 mensen overlijden per jaar in Nederland als gevolg van een plotselinge hartstilstand. Bij een hartstilstand telt elke minuut en zijn de eerste zes minuten van groot belang. De overlevingskans van een patiënt met een hartstilstand daalt iedere minuut dat de stilstand langer duurt met tien tot twintig procent. De pilot in de gemeente Binnenmaas duurt een jaar en wordt uitgebreid geëvalueerd. Het is een gegeven dat in landelijke gebieden de aanrijtijden van de ambulances langer zijn. In die gevallen waar de brandweer eerder ter plaatse kan zijn, zal zij de reanimatie aanvangen. Wanneer de ambulancedienst ter plaatse is zal deze (de leiding over) de reanimatie overnemen. De brandweerposten van Binnenmaas zijn reeds in 2012 gestart
met de opleiding AED, gevolgd door een intensief trainingstraject. Het initiatief is vanuit het voormalige gemeentelijk korps zelf gekomen en werd lokaal bestuurlijk breed ondersteund. In de voorbereiding zijn een groot aantal actoren betrokken geweest. Afstemming heeft plaatsgevonden met o.a. de ambulancedienst (RAV), de GMC, lokale huisartsen en Politie. De pilot is aanvullend op de bestaande hulpverlening. Ook de politiesurveillancedienst in de Hoeksche Waard is uitgerust met een AED. De gegevens over iedere inzet van de brandweerposten worden nauwkeurig geregistreerd. Per kwartaal zal gerapporteerd worden en na afloop volgt een eindrapportage. Vrijwel tegelijkertijd is in de regio een pilot gestart waarbij burgers worden ingezet voor reanimatie met een AED. Op enig moment zal ook dit initiatief in vergelijkend opzicht in de evaluatie worden meegenomen. ◀
Netwerkbijeenkomst Brandweer Roze/Rood Zaterdag 25 mei heeft de halfjaarlijkse netwerkbijeenkomst van Brandweer Roze Rood plaatsgevonden. Onze regio (Oud-Beijerland) was gastheer om het netwerk te ontvangen. Tekst:
Ron Baijens
Op de agenda stond een aantal onderwerpen, waaronder een bezoek aan de verkeerspost van Rijkswaterstaat op het Duivelseiland in Dordrecht. Hier werd een ieder geïnformeerd over de taken en verantwoordelijkheden van de dienst en werd de link gelegd naar de gezamenlijke hulpverlening. Tevens is iedereen rondgeleid door de meldkamer/verkeersbegeleidingscentrum en een patrouillevaartuig van RWS. Vervolgens is er door onze collega’s van de post Oranjepark een uitleg en demonstratie verzorgd op de blusboot “Zuid Holland”. Eenmaal terug in Oud-Beijerland volgde een kennismakingsronde en werd gesproken over de doelstellingen en toekomstvisie van het netwerk.
26
nr. 10 | julI-AUGUSTUS 2013
ZHZ
Het laatste deel van het programma bestond uit een toespraak/presentatie van een drietal sprekers. De heer A. Brok (burgemeester van Dordrecht, voorzitter VRZHZ en tevens lid van het veiligheidsberaad) gaf zijn visie op het netwerk en de meerwaarde die het in zijn ogen heeft. Ook gaf Dhr. Brok een presentatie over de taken en verantwoordelijkheden van het Veiligheidsberaad. Directeur brandweer Anton Slofstra en operationeel manager Ron Baijens hielden beide een korte toespraak over het belang van het leggen van verbindingen en het bieden van een veilige werkplek voor iedereen binnen brandweer Nederland en de rol die het netwerk hierin heeft. Na dit was er ruimte voor vragen en kennisuitwisseling. ◀
| team communicatie
Gewestelijke hoofdklasse wedstrijd
Koe in gierkelder
’s-GRAVENDEEL – Op zaterdag 15 juni werd de gewestelijke hoofdklasse wedstrijd georganiseerd door de post ’s-Gravendeel. De wedstrijdploegen werden geconfronteerd met een complexe inzet. In het voormalige opvangcentrum was brand ontstaan, er bevond zich een drugslaboratorium, een vermissing eigen personeel en een beknelling onder vrachtwagen. De ploeg uit Westland bleek de inzet als beste te hebben volbracht. ◀
BLESKENSGRAAF - Een koe is donderdag 27 juni door een rooster gezakt en in de gierkelder beland. Dit gebeurde bij een boerderij aan de Abbekesdoel in Bleskensgraaf. Met behulp van een veetakel van de post Brandwijk/Molenaarsgraaf is het dier gered. ◀ Foto’s & tekst: Team communicatie
Foto & tekst: team communicatie
Middelbrand in Sliedrecht SLIEDRECHT – Brand in een hooiopslag zorgde op zaterdag 29 juni dat de brandweer van Sliedrecht en Papendrecht werd opgeroepen. Een stapel met hooirollen ter grootte van 20 bij 30 meter stond volledig in de brand. De brandweer schaalde op naar ‘middelbrand’. Voor de waterwinning werd een groot watertansport ingezet. Hoe de brand is ontstaan is niet bekend. ◀ Foto & tekst: team communicatie
ZHZ
nr. 10 | juli-augustus 2013 27
team communicatie |
Gewonde bij ontploffing Dordrecht - Een 31-jarige Dordtenaar is gewond geraakt toen in zijn huis in de Johan Willem Frisostraat een ontploffing plaatsvond op dinsdagmiddag 25 juni rond 14:00 uur. Zijn woning raakte onherstelbaar beschadigd. De 31-jarige bewoner liep bij de ontploffing zware brandwonden op en werd meteen opgevangen door omwonenden. Zij koelden zijn wonden met water, waarna hij met spoed door een ambulance naar het brandwondencentrum in Rotterdam werd gebracht. Zijn toestand is zorgwekkend. Na de ontploffing woedde kort een brand, maar brandweerlieden wisten deze snel onder controle te krijgen. Bij het voorval zijn geen schadelijke stoffen vrijgekomen. Het onderzoek naar de ontploffing heeft uitgewezen dat er geen sprake was van een technisch mankement. De gasexplosie is waarschijnlijk bedoeld of onbedoeld ontstaan door een handeling van de bewoner. De woning van het slachtoffer liep grote schade op en werd dezelfde middag nog afgebroken. De aangrenzende woning, waar ten tijde van de ontploffing niemand thuis was, liep ook forse schade op en is onbewoonbaar verklaard. De politie stelt een strafrechtelijk onderzoek in. (bron: politie.nl) ◀
Zeer grote brand in loods ’s-GRAVENDEEL - In een loods van een agrarisch bedrijf aan de Mijlweg in ‘s-Gravendeel heeft woensdagavond 17 juli een zeer grote brand gewoed. De brand ontstond rond 19.00 uur en werd al snel opgeschaald. Diverse brandweerkorpsen uit de regio werden opgeroepen om te blussen. Bij de brand kwam veel rook vrij. Er zijn geen gewonden gevallen. De brand was rond 22.30 uur onder controle. Het pand van het hoveniersbedrijf is volledig verwoest. Het aangrenzende gebouw bleef, door het pand nat te houden, gespaard. Hoe het vuur is ontstaan, is niet bekend. ◀ Tekst: team communicatie foto: Peter Stam
28
nr. 10 | julI-AUGUSTUS 2013
ZHZ
| Keurmerk Veilig Ondernemen
Minister Opstelten reikt certificaat ‘Veilig Ondernemen’ uit Woensdag 10 juli heeft Minister Opstelten (Veiligheid & Justitie) in aanwezigheid van onder andere directeur brandweer Slofstra het certificaat ‘Veilíg Ondernemen’ uitgereikt. Dit jaar is het 20 jaar geleden dat de SBBD het initiatief nam voor de beveiliging van het bedrijventerreinen. De beveiliging voldoet aan de eisen van het Keurmerk Veilig Ondernemen en dankzij inspan ningen van vele betrokkenen is het certificaat wederom behaald en uitgereikt door de minister. Tekst:
Team Communicatie
Foto:
Team Communicatie
Samenwerking Als er wordt samengewerkt met collega-ondernemers, de gemeente, de politie en de brandweer, dan kan een bedrijventerrein of winkelgebied nóg veiliger worden gemaakt. Daarom stimuleert de overheid deze samenwerking. Zij kunnen daarna voor certificering in aanmerking komen.
Ontwikkelingen Minister Opstelten hield het niet bij het beperken tot genoemde handeling en informeerde de genodigden over de actuele ontwikkelingen op het gebied van veiligheid. Informatie Tijdens de uitreiking stond er ook een informatiestand van de brandweer. Ondernemers konden hier folders en informatie inwinnen over brandveiligheid. Ook minister Opstelten liet zich informeren. Hij gaf daarbij aan trots te zijn op onze Veiligheidsregio: “Jullie behoren tot één van de beste veiligheidsregio’s van Nederland”. ◀
ZHZ
nr. 10 | juli-augustus 2013 29
usar.nl |
EU Taranis 2013 Hevige regenval en aangevuld met een ongewoon grote hoeveelheid smeltwater in en rond de stad Salzburg is het scenario voor een grootschalige Europese rampenoefening. Salzburg en omgeving wordt getroffen door overstromingen, modderlawines en land- en rots verschuivingen. Hierbij raken wegen afgesloten, gebouwen storten in, treinen ontsporen, drinkwater systemen raken onbruikbaar etc. Kortom een scenario waarbij menig O&O-er jaloers op zou raken. Tekst:
Gijsbert van Pinxteren
foto:
Gijsbert van Pinxteren
Al snel ervaren de hulpdiensten en de Oostenrijkse overheid dat deze ramp een maatje te groot is en men vraagt internationale bijstand aan. Ook wordt bijstand aan Nederland gevraagd en dit leidt er toe dat in de vroege ochtend op 26 juni het USAR team, aangevuld met een water rescue team van Defensie, zich bij het LFR in Zoetermeer verzamelt om vervolgens naar Salzburg te vertrekken. Een paar maanden hiervoor was ik benaderd of ik interesse had om deze oefening als veiligheidsman / waarnemer bij te willen wonen. Ik hoefde geen seconde over dit verzoek na te denken en zodoende zat ik op 26 juni om 00:30 uur met de collega’s van ZHZ in het busje naar Zoetermeer. Op dat moment echter nog nauwelijks een idee van wat me wachten stond, maar wel razend benieuwd naar de organisatie achter het USAR team en ‘ wat die club nou zoal doet’ . Ik had wel verwacht dat de verplaatsing per vliegtuig zou plaatsvinden ( Salzburg ligt immers niet geheel naast de deur) en dat ik in een rustiek Oostenrijks hotelletje de nachten door mocht brengen. Niets van dat; de verplaatsing was per bus en ik mocht na zo’n 25 jaar weer gaan kamperen! Tegen vijf uur ’s morgens vertrok het konvooi bestaande uit de oranje USAR trailer, een haakarmvoertuig, busjes van het speurhonden team en 2 touringcars richting Salzburg. Na een, toch wel lange zit arriveerden we ’s avonds rond negen uur in het basis kamp. Deze avond maakte ik kennis met dat wat ik als typerend voor het USAR team heb ervaren. Na zo’n dertien uur hangen in een bus, stroopt een ieder mouwen op en een uur later is het complete basis kamp opgebouwd. Ook hier zou de gemiddelde O&O-er jaloers op zijn.
De volgende dag vroeg uit de veren, want om half acht moesten alle team op stand-by staan. Nu kreeg ik met het fenomeen te maken waar de teamleden mij al voor gewaarschuwd hadden; USAR betekent ook vaak wachten. Dat klopte, maar het wachten werd voor het team van ZHZ ruimschoots beloond; zij werden met de helikopter naar hun inzetgebied gebracht. Helaas was ik de waarnemer van team Haaglanden en kon ik de laatste anderhalve kilometer te voet naar het inzetgebied. Het waren deze keer geen echte USAR klussen, maar het transporteren van slachtoffers in zeer bergachtig gebied, was voor vele ook nieuw en gaf hier en daar ook de nodig uitdagingen. Uiteraard heeft Christien de rest van de oefening vreselijk lopen opscheppen over haar ‘ heli-avontuur’ . De 2e dag werd het USAR team geconfronteerd met een ontspoorde intercity en een aantal lekke spoorketelwagons. Tijdens deze oefening zouden er diverse hoogwaardigheid bekleders langs komen, dus alles werd uit de kast getrokken. Ik gok dat er zo’n honderd hulpverleningsvoertuigen bij de oefening betrokken waren en deze verplaatsten zich al ‘ toeterend’ door Salzburg. Ook dit was niet echt een USAR klus als gewend, maar hier heeft het team wel laten zien hoe professioneel het team functioneert en wat voor een slagkracht een heavy USAR team heeft. De laatste dag zijn er drie teams ingezet in een ingestort gebouw met zo’n 20 slachtoffers onder het puin of op moeilijk te bereiken plekken. Tijdens deze inzet heb ik echt kennisgemaakt met de techniek en tactiek van het USAR team. Al vonden de teamleden dat de klus niet zo lastig en complex was, ik was onder de indruk van hetgeen ik had gezien. De oefening werd op de luchthaven van Salzburg feestelijk afgesloten en om half elf ’s avonds vertrok het konvooi weer richting Nederland. Halverwege de zondagmiddag arriveerden we (moe maar voldaan) weer bij het LFR. Zag ik het USAR als een club van enthousiaste ‘ bouwvakkers’, na deze oefening heb ik dat beeld drastisch –positief- aangepast. Zelden heb ik een club mensen gezien die zo enthousiast en gepassioneerd met hun klus bezig zijn. Ook als er weinig geslapen is, je mag slapen op een dun matrasje, je vijf uur hebt zitten wachten op een inzetbevel en je eten bestaat uit een kartonnen box gevuld met crackers, pastei, druivensuiker en instant koffie. En dat zonder te zeuren… ◀
30
nr. 10 | julI-AUGUSTUS 2013
ZHZ
| usar.nl
ZHZ
nr. 10 | juli-augustus 2013 31
Operationele zaken |
NIEUWSFLITS Zuid-Holland Zuid
Juni 2013, 4
E E N V O O RVA L UIT DE PRAKTIJK
“Dit zag ik absoluut niet aankomen!” Inleiding Het verloop van een incident gaat niet altijd zoals je op basis van kennis en ervaring verwacht. Dat blijkt duidelijk uit de ervaring van collega’s die in deze nieuwsflits is opgenomen. Centraal hierin staat het RSTV-model. Hieraan is in het oefenprogramma van desbetreffend korps veel aandacht besteed, zowel in theorie als praktijk, waarbij ook externe instructeurs en vakspecialisten zijn ingezet. Ditzelfde geldt voor het onderwerp repressieve ventilatie. Het bijzondere is dat juist ook op basis van de kennis over RSTV deze escalatie onvoorzien en onverwacht was. Hieronder volgt het verhaal van een van de leden van de aanvalsploeg. Melding: Gebouwbrand woning (schoorsteen) (vrijstaand) Ons korps wordt gealarmeerd voor een schoorsteenbrand, nadat de bewoner rond 01.00 rookontwikkeling ontdekte op de eerste verdieping van zijn woning. Tijdens de rit krijgen we informatie dat de bewoners inmiddels buiten zijn en dat het huis vol rook zou staan. Het betreft een volledig gerenoveerde vrijstaande woning.
Situatie begane grond Wij (aanvalsploeg) krijgen opdracht om via de keukendeur de begane grond te verkennen. Daarbij nemen we een straal HD en de warmtebeeldcamera mee. In de woonkamer hangt heel lichte rook, het lijkt wel nevel. De openhaard is gedoofd. Dan horen we ter hoogte van de schoorsteen een knisperend geluid boven het plafond. Met de WBC zien we enkele warme plekken in het plafond. Geen schoorsteenbrand dus, maar een brandje in de ruimte tussen het verlaagde plafond en de verdiepingsvloer. Onze toepassing van RSTV: Geen rook, geen stroming, geen verhoging van temperatuur, geen zichtbare vlammen. We verwachten geen verandering van het brandverloop op korte termijn. Na overleg buiten met de bevelvoerder wordt de waterploeg in de woonkamer ingezet, terwijl wij een verkenning op de bovenverdieping zullen uitvoeren. Dit keer gaan we via de
COLOFON
inmiddels geopende voordeur naar binnen. De trap bevindt zich namelijk direct naast de voordeur. Situatie eerste verdieping In de gang boven hangt een lichte rookontwikkeling. De rook is lichtgrijs van kleur, stroming is niet waarneembaar, evenmin als temperatuurverhoging. We stellen aan de bevelvoerder voor om boven direct te ventileren. Daarmee kunnen we het zicht behouden en tegelijk rookschade voorkomen. In de eerste twee slaapkamers openen we de ramen, de balkondeuren van de derde slaapkamer staan al open. In geen van de ruimtes op de verdieping staat rook, behalve in de berging. Daar zien we lichtgrijze rookkrullen bij deurkozijnen door de rand van de vloerbedekking. Het lijkt sprekend op rook van een brandende peuk in een asbak. Een signaal dat ons vermoeden van een (smeul-)brandje tussen de vloer bevestigd. windrichting
In de berging staat een kledingrek en op de vloer een aantal sporttassen. De koof van de openhaard loopt door deze ruimte. Een lichtgrijze rookpluim komt onder een sporttas op de vloer vandaan. Na verwijderen van sporttas en vloerbedekking zien we een doorgebrande plek van circa 30 cm omvang in de vloer. Ook zijn er nu vuurverschijnselen zichtbaar in de ruimte onder de vloer. De bevelvoerder stelt zich op de hoogte van de situatie en we voeren een korte blussing uit door het gat tussen de vloer. We zien dat de uitbreiding richting de straatzijde zit, ter hoogte van de tweede slaapkamer. Vanaf de huidige positie is dit niet effectief te bereiken. We zullen dus in de naastgelegen slaapkamer gaten in de vloer moeten zagen. De bevelvoerder maakt middelbrand. In zijn plan plus zit een mogelijke branduitbreiding waarbij voeding voor de hoogwerker nodig is. Voordat we gaan zagen, spuiten we nog een flinke hoeveelheid water tussen de vloer. Onze toepassing van RSTV: wij zijn overtuigd dat de situatie onder controle is. De blussing was effectief, de kleine vlammen die er waren zijn teruggedrongen. De grijze rook is licht opbouwend. Waarschuwende signalen voor verandering, zoals turbulentie, hitte, verkleuring van de rook zijn niet waar te nemen.
Wat kunnen wij zelf leren en wat willen de collega’s vertellen aan hun brandweercollega die morgen voor zo’n zelfde klus staat? Dat ervaringsleren willen we met deze uitgave stimuleren.
Dit is een uitgave van het programma Lerend vermogen. Voor vragen en / of opmerkingen kunt u contact opnemen met H. van Wetten, Kennisregisseur via mail:
[email protected]
32
nr. 10 | julI-AUGUSTUS 2013
ZHZ
| Operationele zaken
NIEUWSFLITS Zuid-Holland Zuid
Juni 2013, 4
Onvoorziene verandering van de situatie Ondertussen is de waterploeg in de woonkamer ook bezig met het breken van het plafond rond de schoorsteen. Later vertellen ze ons: “we zagen een korte stroming van rook de woonkamer in en weer terug zuigen naar boven” Dit is echter niet aan ons gecommuniceerd. Tijdens het zagen constateren we dat de werkdruk in onze ademluchtcilinders is gedaald tot 60 bar. We besluiten om eerst te gaan wisselen. We willen de slaapkamer uitlopen, maar de situatie is achter onze rug volledig veranderd: We lopen letterlijk tegen een ‘roll-over’ aan vanuit de berging. De vlammen slaan langs het plafond richting de trap. Op de knieën kunnen we de straalpijp grijpen en een blussing inzetten. Het zicht is nihil vanwege rook en stoomvorming. Vervolgens snel via de trap naar buiten. Tijdens het wisselen van de cilinders melden we de situatie aan de bevelvoerder. Buiten was de rookontwikkeling zodanig dat bevelvoerder en zojuist gearriveerde OvD dachten dat er een flashover zou plaatsvinden. Wij gaan weer terug naar binnen. De rook is donker verkleurd, met daarin een donkerrood gekleurd vlamfront. We beginnen halverwege de trap met een brandgaskoeling. Dit heeft effect en omdat de rook door de ramen naar buiten stroomt kunnen we verder doorstoten en een blussing uitvoeren in de berging. Na enige tijd ziet de situatie er weer stabiel uit. Met assistentie van de manschappen van tweede TS wordt het oorspronkelijke breek- en bluswerk voortgezet. Wij worden afgelost als onze tweede cilinder leeg raakt. Wat kan hier gebeurd zijn? De rookgassen zijn opgehoopt in de besloten ruimte boven het plafond. Achteraf blijkt deze ruimte veel groter te zijn, doordat deze in verbinding staat met ruimten achter voorzetwanden in de woning. Deze rookgassen bevinden zich in een gesloten compartiment, waarschijnlijk in een ondergeventileerd brandregime. Het openbreken van deze ruimte leidde tot toevoer van zuurstof, het op gang komen van stroming, uitmondend in de ontbranding van de rookgassen.
E E N V O O RVA L UIT DE PRAKTIJK
Zicht op de berging vanaf de trap. Aan het plafond zijn de sporen van de rollover duidelijk zichtbaar.
Verkregen inzichten Deze ervaring laat duidelijk zien dat onze werkzaamheden een direct verband hebben met het veranderen van de situatie. In het bijzonder wanneer sprake is van het openen van ruimten. 1.
Gebruik het RSTV model niet alleen om de actuele situatie te beoordelen, maar probeer ook met dit model te bedenken wat de gevolgen kunnen zijn van onze interventies. Welke gevolgen heeft het openen van de besloten ruimte voor de stroming in die ruimte. Zal het brandregime veranderen, enz.
2.
Let op goede onderlinge afstemming tussen ploegen in verschillende ruimten. Enerzijds kunnen RSTV signalen in de ene ruimte wel zichtbaar zijn en in een andere ruimte niet. Anderzijds ook kan ons optreden van invloed zijn op het brandregime en daardoor kan leiden tot verandering van de situatie. Meldt zichtbare veranderingen en zorg voor afstemming van de werkzaamheden.
Over deze nieuwsflits Deze praktijkervaring, beschreven door een van de ploegleden, is besproken met een aantal RSTV materie deskundigen uit onze regio. De analyse van wat hier gebeurd kan zijn en de verkregen inzichten zijn mede gebaseerd op deze gesprekken. Situatie in de woonkamer: weggebroken schoorsteenmantel en plafond.
COLOFON
Wat kunnen wij zelf leren en wat willen de collega’s vertellen aan hun brandweercollega die morgen voor zo’n zelfde klus staat? Dat ervaringsleren willen we met deze uitgave stimuleren.
Dit is een uitgave van het programma Lerend vermogen. Voor vragen en / of opmerkingen kunt u contact opnemen met H. van Wetten, Kennisregisseur via mail:
[email protected]
ZHZ
nr. 10 | juli-augustus 2013 33
rubriek |
Een jour comme... Heerlijk de warmte! Het is voor velen onder ons net als voor mijzelf vakantie. Ik heb de warmte opgezocht, niet alleen qua klimaat, maar ook met de mensen om mij heen. Ik heb het geluk dat mijn ouders in het zuiden van Frankrijk wonen en met de kleine prijzen vanaf de kleinere luchthavens vanuit ons kleine land, was de keuze voor een week Dordogne zo gemaakt. Tekst:
Wendy Arkenbout
Van een klein kantoor naar de meest rustgevende en ruime omgeving die ik ken, op slechts enkele uren reizen hiervandaan. Ik was er in ieder geval wel aan toe. Omdat ik niet in het werk wil duiken ga ik in deze column niet uitweiden over regionalisaties, verhuizen, bezuinigingen en wat er na de vakantie nog te wachten staat. Ik zit in het zuiden van Frankrijk onder een grote boom. Ik hoor een auto van ver aankomen en nog voordat deze gepasseerd is, is deze zin al op z’n eind. Dat is wel even anders dan hoe een werkdag verloopt. Naast mij zit mijn vader aan een rosé en helpt hij een vriend met de aanschaf van een typisch Frans gasfornuis. Mijn moeder staat in de keuken het avondeten voor te bereiden. Vanavond schuiven er zestien gasten aan tafel en verzorgen mijn ouders een Frans vijfgangen diner. Naast het feit dat zij jaren geleden Nederland hebben verlaten om te genieten als een god in Frankrijk, is er hier een warm en hartelijk bedrijfje ontstaan. Als je hier een bezoek brengt word je ontvangen met een welkomstdiner. Onder de grote boom in de schaduw komen aroma’s van de kruiden langs. Vanavond onder andere op het menu, vers uit de tuin; Lavas soep, een soort maggiekruid, gevolgd door franse en streek gebonden producten. Ik zal er verder niet over door gaan, want anders loopt het water je in de mond..... Mijn vader loopt even naar binnen om zijn vers gebakken bruinbrood te controleren, want elke dag stokbrood eten kost je je gehemelte. Ik denk dat het Bourgondische leven hier op z’n plaats is.
34
nr. 10 | julI-AUGUSTUS 2013
ZHZ
Zo’n avond verloopt geroutineerd en smakelijk! Mijn ouders zijn in dat opzicht geheel op elkaar ingespeeld. Een culinair team. Het lijkt bijna op werken, maar dan zonder werkgever. In Frankrijk ontkom ik er niet aan om de Brandweer en haar charmes geheel los te laten. Ik heb de leuke verplichting om het einde van dit blad de laatste pagina te vullen. De deadline in zicht morgen, geeft mij dit keer geen spanningen of druk. Dat kan ook niet anders gezien de hiervoor beschreven ambiance. Vanmorgen op weg naar een markt in de buurt, zie ik de gedateerde brandweerauto van de pompiers buiten staan. De kazerne is verlaten dus nodigt niet uit om te stoppen. Daarnaast is mijn Frans redelijk, maar mijn vakjargon reikt niet verder dan de Nederlandse grens! Hier gaat overigens een sirene om op te komen, als deze drie keer gaat is het echt wel menens en op de juiste plaats op het land van mijn ouders zou je zomaar het incident kunnen lokaliseren. Ik geniet van de rust en het gezelschap. Na een drukke tijd van onrust en onzekerheid, is deze vakantie precies wat ik nodig heb. Onder de grote boom, met de juiste mensen en het juiste drankje, relativeer ik de afgelopen tijd. En ja, zelfs ik kan dat tandje terug doen. Ik hoop oprecht dat het jullie ook lukt en optimaal genieten van alles wat vertrouwd en van jezelf is en natuurlijk van de zomer die ook eindelijk haar intrede heeft gedaan, niet alleen hier maar zoals ik zag, ook in Nederland. Ik wens jullie een mooie zomer toe! Sante!
◀
BRANDWEER ZHZ ZAALVOETBAL TOERNO OI
Hallo allemaal vanwege het groo
willen we dit jaar weer een toern
t succes in 2012
ooi organiseren. Probeer een team van 5 persone n te vormen en geef je op bij: Brandweerpost Sliedrecht
[email protected] [email protected]
Sporthal de Lockhorst Sliedrecht Zaterdag 05 Oktober 2013
Zuid-Holland Zuid