Preek en liturgie Doopsgezinde Gemeente Leeuwarden 3 maart 2013, 3e zondag 40-dagentijd Organist: Gerben Bergstra; voorgangers: Roelof Akse en Tjitske Hiemstra thema: ‘Vrucht dragen’ * Mededelingen en aansteken van de kaars * Bemoediging en groet * Zingen
Projectlied 2 en 3
Dit is de weg van vallen en opstaan
2. Dit is de weg van zoeken en vinden. Als er een kloof is, sla ik een brug. Soms lukt het niet om bij je te komen. Toch blijf ik hopen op … X X X Refrein Hand op mijn schouder, hand op mijn schouder, kijk in het rond en om en om! Hand op mijn schouder, hand op mijn schouder, totdat ik hoor: - Ik kom! X X X 3. Dit is de weg van vallen en opstaan. Wie aan de top staat, valt soms heel diep. Ook in paleizen kan er iets mis gaan, maar steeds zegt God: Sta op! X X X Refrein * Gesprek met de kinderen * Zingen
Taizé-lied (Ned, Frysk, Ned, Frysk):
Hierna gaan de kinderen met hun lichtje naar hun eigen ruimte.
* In Memoriam br. Theodorus Engelbert Eenkema van Dijk * Gebed, eindigend in het Pelgrimsgebed van Amanda Strydom ‘Kerse Teen Die Donker’ Vader God U ken my naam My binnegoed en buitestaan My grootpraat en my klein verdriet My vashou aan als wat verskiet.
Alle pelgrims keer weer huistoe Elke swerwer kom weer tuis Ek verdwaal steeds op U grootpad Soekend na U boardinghuis (herberg).
U ken my vrese en my hoop Die pad wat ek so kaalvoet loop Die pad het U lankal berei U maak die pad gelyk vir my.
Moeder God U ken my waan My ego en my regopstaan Die drake waarteen ek bly veg U wys my altyd weer die weg.
U het my met U lig geseën Die lig strooi ek op iedereen Net U weet hoe my toekoms lyk Ek het niks, U maak my ryk. * Lezen
Psalm 103 uit ‘150 psalmen vrij’ van Huub Oosterhuis
* Bijbellezing Lucas 13: 1-9 Hij vertelde hun deze gelijkenis: ‘Iemand had een vijgenboom in zijn wijngaard geplant en ging kijken of de boom vrucht droeg, maar hij vond geen vijgen. Hij zei tegen de wijngaardenier: ‘Al drie jaar kom ik kijken of die vijgenboom vrucht draagt, maar tevergeefs. Hak hem maar om, want hij dient tot niets en put alleen de grond uit.’ Maar de wijngaardenier zei: ‘Heer, laat hem ook dit jaar nog met rust, tot ik de grond eromheen heb omgespit en hem mest heb gegeven, misschien zal hij dan het komende jaar vrucht dragen, en zo niet, dan kunt u hem alsnog omhakken.’’ * Zingen
lied 473: 1,2,3, 9 en 10
Neem mijn leven … 2. Neem mijn handen, maak ze sterk, trouw en vaardig tot uw werk. Maak dat ik mijn voeten zet op de wegen van uw wet. 3. Neem mijn stem, opdat mijn lied U, mijn Koning, hulde biedt. Maak, o Heer, mijn lippen rein, dat zij uw getuigen zijn.
9. Neem en zegen alle vreugd, al 't geluk dat mij verheugt. Maak dat ik mij nimmer schaam mens te wezen in uw naam. * Overdenking
10. Neem ook mijne liefde, Heer, 'k leg voor U haar schatten neer. Neem mijzelf en voor altijd ben ik aan U toegewijd.
De Bijbellezing in deze veertigdagentijd gaat over een vijgenboom … Een boom die veelal heerlijke vruchten draagt … Zo stonden we gister stil met een aantal mensen die 25, 50 en 60 jaar geleden belijdenis hebben gedaan en een aantal die daarop ook gedoopt zijn. Wat zijn de vruchten van je leven? Actief als zondagsschoolleiding, in de kerkenraad, Mennokring, FDS, als predikant en schipper naast God, want onze Harmen Ament is ook jubilaris! Maar niet alleen wat je doet of gedaan hebt, zijn de vruchten, maar ook de mens die je geworden bent met alle ups en downs van je levensloop. Er werd vrijdag in alle openheid van verteld … De gelijkenis van vandaag gaat over een boom … Een boom als beeld van de mens met onze wortels diep in de grond van het verleden, de voorouders. Onze stam van eigen lijf en leden als het huidige leven. Onze armen in de lucht als takken, die zich uitstrekken naar het hogere, naar God, naar een toekomst van vrede en gerechtigheid. Jezus vertelt deze gelijkenis in het kader van 18 mensen die omkwamen omdat de Siloamtoren was ingestort. Jezus ontkent elk verband tussen schuldig zijn en de dood van deze mensen, die daar net waren toen de toren omviel. We hebben dus niet veel aan de vraag: Wat heb ik gedaan, dat dit mij treft? Met de waarom-vraag komen we niet verder. Jezus zegt juist: ‘Richt je op de toekomst, laat het in je eigen leven tot omkeer, tot verandering en vrucht dragen komen. Wie ben je, wat doe je, waar zet jij je voor in!’ Daarop vertelt hij deze gelijkenis van de vijgenboom, die daar maar nutteloos staat te staan en ruimte inneemt, maar geen vrucht draagt. De eigenaar wil deze onvruchtbare boom wel omhakken, waar dient deze toe? Maar de tuinman zegt: Laat hem nog een jaar met rust, ik zal de grond omspitten, hem goed bemesten, en als hij volgend jaar nog geen vrucht draagt, dan kunt ú hem alsnog omhakken (niet ik). Zeg maar dat wij ieder voor zich, die vijgenboom zijn, dan roept Jezus ons op tot inkeer, tot groei en vrucht dragen; en daarvoor geeft hij extra tijd en ruimte, veel aandacht en goede zorg. Als ik terugdenk aan vrijdagavond zie ik ons nog zitten met de verhalen van de grond waarop we gegroeid zijn, en de jaarringen in onze levensgroei, de takken die we ontwikkeld hebben … Het is levensbepalend als je vader al niet meer leeft, terwijl jij nog geboren moet worden … Als je ouders gaan scheiden en jij van school moet om voor inkomen te zorgen. Als je opgroeit als jongste … en al snel leert om je heel eigen wegen te gaan. Als ernstige ziekte je treft … Als een scheiding je leven en geloof tekent … Als je met je man meegaat naar een andere kerk, die niet jouw roots hebben en later de vreugde mag beleven van terugkeer … Als een van je kinderen op jonge leeftijd plotseling overlijdt.. Als David vanaf zijn hoge paleisdak Batseba denkt te kunnen nemen en hun eerste kind sterft … en zo kun je doorgaan … elk leven heeft haar crisis, haar litteken, wat tegelijk een kans is om op een heel eigen wijze verder te groeien en tot bijzondere vruchten te komen … Het vraagt veel tijd en moed om te durven voelen wat je pijn is en het niet weg te drukken met je rede en verstand, maar stil te staan bij de leegte, de zwaarte en daarin misschien ook je vertrouwen op God, je hoop op Gods nabijheid en je wachten op een keer … (dat deed ook koning David, daarom bleef hij een koning naar Gods hart) Gods Naam ‘Ik zal er zijn’ leer je soms juist in zo’n tijd van crisis werkelijk voelen en ervaren. Je cirkelt dan om een geheim dat eigenlijk geen woorden kent. Het kan raken aan het geheim dat een Bijbeltekst in zich heeft, die je is meegegeven bij je doop … Zoals psalm 37: 5 ‘Wentel uw weg op de Heer en vertrouw op Hem, en Hij zal het maken’ Of het geheim van een kinderlied dat een leven lang meegaat en vertrouwen geeft … ‘God, die alles maakte de lucht en 't zonlicht blij, de hemel zee en aarde zorgt ook voor mij …’ Of de uitstraling van een lied vol dienstbaarheid … Neem mijn leven, toegewijd zijn aan U.
Of de herkenning van je eigenheid, dat je jezelf mag zijn … ‘Gij geheel anders …’ (Ef. 4). Het ZuidAfrikaanse pelgrimslied … over dat diepe gekend worden en kunnen thuiskomen. Of ons aller Winden Gods … en altijd weer de moed vinden om het zeil te hijsen. Hebt u zelf een tekst of lied, dat als goddelijk geheim met u meegaat …? Het zijn teksten en liederen die vrucht kunnen dragen in ons eigen leven. Welke titel geven we deze gelijkenis? Dat bepaalt immers hoe we het verhaal lezen. De onvruchtbare vijgenboom? (NBG) Of: de gelijkenis van de ongeduldige landeigenaar, of die van de zorgzame tuinman. Of: de gelijkenis van het conflict tussen eigenaar en verzorger. Bij de laatste titel spreken we over de twee personen, die beiden in onszelf wonen en die we in onszelf kunnen tegenkomen. Aan de ene kant herkennen we ons eisende zelf … we vinden dat we zó moeten zijn en hebben ons ideaalbeeld soms hoog in de boom en we worden ongeduldig of ontevreden als resultaat uitblijft. Het liefst hanteert dat eisende zelf (ons ego) de botte bijl. Aan de andere kant is er de liefdevolle verzorger in ons, die steeds nieuwe kansen wil geven en tijd en aandacht en niets heeft met omhakken wat niet meteen vrucht voortbrengt. De twee lagen in ons kennen we vast allemaal. Onze hoge eisen en onze liefde en geduld met onszelf … Ons Godsvertrouwen – het wentel uw weg op de Heer of God zorgt voor mij – kan een extra verdieping geven in het vertrouwen in onszelf en elkaar, in wie en wat we zijn, in ons vruchtbaar zijn en dat van de ander , op welke manier dan ook. We zijn nu eenmaal de boom, die groeit vanuit de eigen levensgrond, met eigen vruchten … En zelfs een vijgenboom zonder vrucht kan geliefd zijn om de schaduw of de bladeren. Adam en Eva bedekten zich ooit met vijgenbladeren, zo gaat het verhaal. Het gaat om onze acceptatie van de boom/mens die we zijn met al onze kromgegroeide takken, onze onvolgroeide kanten en vruchten die soms tegenvallen, maar ook om het zien van de schoonheid van die kromme takken en de vruchten met haar eigen specifieke smaak en kleur. Vanuit de ramp met de toren roept Jezus ons op tot inkeer … dat past in deze veertigdagentijd. Kijk eens naar je eigen leven en hoe je er voor staat … Ik leg ten slotte de nadruk in dit verhaal op 4 vruchten: De eerste is geduld: laat de boom nog een jaar staan, schrijf de ander en jezelf niet af. Geduld, tijd en ruimte laten, open en eerlijk in gesprek gaan. Wees niet te snel, te radicaal in je oordeel, niet zo ongeduldig, niet zo resultaatgericht … Heb geduld met anderen en vooral met jezelf. De tweede vrucht is toewijding: spit de grond nog eens om en bemest deze, kortom: word actief. Dit geldt zowel voor je relaties, als voor je geloof. Leun niet achterover, maar geef extra zorg en aandacht, zodat knop, bloem en vrucht zich kunnen ontwikkelen. De derde vrucht is hoop, verwachting: wie weet draag ik of jij volgend jaar vrucht. Dat weet je natuurlijk niet, maar het is een andere houding dan: het is niks, wordt niks en zal nooit wat worden. De tuinman hoopt en vertrouwt dat zijn werk niet voor niets zal zijn … De vierde vrucht is nuchterheid: zo niet, dan kunt u de boom alsnog omhakken … Uiteindelijk houdt het een keer op. Ons aller leven heeft ook een natuurlijke grens. Deze gelijkenis gelezen bij dit doopjubileum wijst ons op onszelf en de gemeente. Heb geduld, leef met toewijding, koester hoop en verwachting begrensd door doperse nuchterheid. Leef voluit vanuit je eigen grond, in het vertrouwen op de groeizame liefde van God, die ons bijeenbrengt tot deze gemeente, waar we zorg dragen voor elkaar in tijden van vreugde en van verdriet. Een wijngaard om te kunnen groeien en vrucht te dragen, ieder op eigen wijze. Dat dat zo mag zijn, Amen * Orgelspel
* Open ruimte
met viering van de doopjubilea, die 10, 25, 40, 50, of 60 jaar geleden doop en/of belijdenis deden.
* Zingen
Ik voel de winden Gods vandaag …
1. Ik voel de winden Gods vandaag. Vandaag hijs ik het zeil. Gehavend is 't en zwaar van schuim maar 'k hijs 't en hoop op heil Want Christus zelf als stille gast reist in mijn scheepje mee. Op zijn bevel durf 'k uit te gaan op wilde hoge zee.
2. De tranen die ik heb geweend zijn door Gods wind gedroogd. Ik denk niet meer aan wat voorheen vergeefs ik heb gepoogd. Maar met vernieuwde levensmoed neem ik een vast besluit: Ik voel de winden Gods vandaag en zeil de haven uit.
3. O, laat mij nooit vergeten, Heer, hoe Gij uw liefde toont. Doe mij bedenken hoe Gij wreed met doornen werd gekroond. En, wijze Loods, als ik het waag en weer mijn zeilen hijs. Nu 'k voel de winden Gods vandaag, leidt Gij mij op mijn reis. * Voorbeden, stil gebed, God, fan fier en hein ús Heit …
2. Bûch de folken nei jo wet lit jo ryk op ierde komme. byn jo wil ús op it hert en wy sykhelje feromme. 3. Jou ús hjoed ús deistich brea en ferjou wat wy misdiene, sa’t ek wy ferjûn ha, Hear, al dy’t skuldich foar ús stiene.
4. Lit oer ús gjin neare nacht, lied ús net yn blyn begearen. binne wy yn duvels macht, Hear, ferlos ús fan ‘e kweade.
5. God fan fier en hein, ús heit, wûnder heimnis is jo namme, grut yn krêft en hearlikheid, oant yn alle tiden. Amen.
* Collecte Aanloophuis Het Aanloophuis is een bekend doel in onze gemeente. Onze gemeente is er actief bij betrokken, zowel qua menskracht als materieel. Het Aanloophuis is een oecumenisch project, dat zich richt op de opvang van daklozen en mensen die een steuntje in de rug nodig hebben in Leeuwarden. De kiezeltjes komen terug in de kerk.
* Slotlied
Lied 252: 1,2 en 4
Wat zijn de goede vruchten … 2. Geloof om veel te geven, te geven honderd-in, wij zullen leren leven van de verwondering: dit leven, deze aarde, de adem in en uit, het is van Gods genade en zijn lankmoedigheid. 4. Maar wie zich door de hemel laat helpen uit de droom, die vindt de boom des levens, de messiaanse boom en als hij zich laat enten hier in dit aardse dal, dan rijpt hij in de lente tot hij vruchtdragen zal.
* Zegenbede .. Hear, wy freegje no, Jo seine op ús wei Hear, wy freegje Jo, wês mei ús eltse dei …Amen * * * *** * * * Schrijven voor gevangenen – schrijven tegen onrecht In plaats van de gebruikelijke eerste zondag van de maand – vandaag dus – wordt er komende zondag geschreven voor Amnesty. Dan kunt u na de dienst weer boven in Oergong schrijven, of een brief meenemen om thuis te schrijven. Nuvere Nifelers zoeken mede-nifelers Aanstaande zaterdag, 9 maart, gaan de Nifelers weer aan de slag. Deze keer 's middags van 14.00-16.00 uur, zodat ook Mandala-tekenaars van ’s ochtends mee kunnen doen. Loopt u toch al langs bij de Open Kerk … breng dan even een bezoekje aan de Nifelers in het Gemeentecentrum. Paasontbijt - zondag 31 maart 2013 Op zondag 31 maart, eerste paasdag, gaan we om 9.00 uur voorafgaande aan de dienst gezellig met elkaar ontbijten in de kerk. U bent allen van harte welkom! I.v.m. de organisatie en de inkoop graag zo spoedig mogelijk opgeven met de bon uit de Onderweg, liefst voor 15 maart. Inleveren in de bus achterin de kerk of telefonisch aanmelden bij Baukje van Dijk, 058 – 288 66 47 of
[email protected] Bovenstaande mededelingen vindt u ook op www.dgleeuwarden.org
