Preek en liturgie Doopsgezinde Gemeente Leeuwarden Kerstmis, 25 december 2013 Organist: Gerben Bergstra; voorganger: Tjitske Hiemstra m.m.v. ons gemeentekoor o.l.v. Aukje van der Schaaf thema: Dromen van Immanuël, God met ons * Mededelingen en aansteken van de kaars * Koor
Gaudete Christus est natus
* Bemoediging en groet * Zingen
477: 1, 3, 4 Komt allen tezamen Het licht van de Vader, licht van den beginne, zien wij omsluierd, verhuld in ’t vlees: goddelijk kind, gewonden in de doeken! Komt, laten wij aanbidden, komt, laten wij aanbidden, komt, laten wij aanbidden, die koning. O kind, ons geboren, liggend in de kribbe, neem onze liefd’in genade aan! U, die ons liefhebt, U behoort ons harte! Komt, laten wij aanbidden, komt, laten wij aanbidden, komt, laten wij aanbidden, die koning.
* Gesprek met de kinderen over ‘Seriously Kerst’ * Zingen
Over de vijf vrouwen van Matt. 1 (mel. Nu daagt het in het oosten) 1. Wij turen in de toekomst. Wij zijn de tekens kwijt Zal de Messias komen Als kruispunt in de tijd?
3. Zal hij op Rachab lijken die met een rode draad gevangenen bevrijdde; een liefdevolle daad.
2. Zal hij op Tamar lijken, die doorzet en die wint als zij op zoek naar recht gaat en nieuwe wegen vindt.
4. Zal hij op Ruth gaan lijken die volop naaste is, als zij Naomi bijstaat die treurt en eenzaam is.
5. Zal hij op haar gaan lijken (Batseba) of op een koningskind, dat als een zoon van David de weg naar vrede vindt?
6. De toekomst is begonnen, God komt bij ons aan huis. Het kindje van Maria hoort bij de mensen thuis
7. Hij zal op haar gaan lijken; die Gods genade vond die trouw en diep bewogen voor mensen openstond. * Koor
Gjin wyn tsjin de ruten Lullay my liking …
(Wylde Goes nr. 10)
De kinderen gaan met hun lichtje naar boven. * Gebed * Koorzang
Er is een roos ontloken
* Bijbellezing
Matteus 1: 18 -25
* Zingen
Lied 476: 1 en 2, 3e couplet uit ‘Licht’
Nu zijt wellekome
2. Christe Kyrieleison, laat ons zingen blij, daarmeed’ ook onze leisen beginnen vrij. Jezus is geboren op de heilige kerstnacht van een maged reine, die hoog moet zijn geacht. Kyrieleis 3. Wees van harte welkom, pasgeboren kind, Zo kwetsbaar, klein en weerloos, zo teerbemind. Wees van harte welkom in een wereld diep verward, welkom in ons huis, in ons leven, in ons hart. Kom in ons hart. * Overdenking
Gemeente van Christus, ‘Nu zijt wellekome’, een eeuwenoud lied en heerlijk om te zingen op kerstochtend. En wat is dit feest van kerst fijn om samen te vieren … met een prachtig versierde boom, gezellig samen eten, familiebezoek, vrije dagen, met al die saamhorigheid op het Zaailand van Serious Request met een record opbrengst voor het Rode Kruis … Wees van harte welkom in een wereld diep verward, zongen we in het 3e couplet … Die verwarring is er ook … alle plekken zonder schoon drinkwater, alle gebieden van oorlog en onvrede, waar huizen in puin liggen etc. verwarring thuis als je een geliefde mist aan je kerstdiner … vier je dan uberhaupt nog kerst … als je je eenzaam voelt, als er ernstige ziekte is? Kerstmis is het feest van hoogte en tegelijk diepte; waarin de verschillen zich uitvergroten. ‘Pasgeboren kind, je bent welkom in ons huis, in ons leven, in ons hart. Kom in ons hart’, zongen we. Openen we vanmorgen, de komende tijd, werkelijk ons hart voor dit kind van Maria? Zowel in de diepten van ons leven als in de hoogten? Ik neem u vanmorgen mee in de woorden van evangelist Matteus. Want wat zingen we, als we zingen ‘Kom in ons hart’? Het geboorteverhaal van Jezus blijft een mysterieus en vreemd verhaal en is eigenlijk alleen te begrijpen vanuit het paasverhaal … dat verhaal van lijden, kruis en opstanding … Die Jezus is niet zomaar geboren, maar is een zoon van God - altijd al geweest - zo zei men. En de evangelist Lucas laat bij de geboorte de hemel openen vol met engelengezang … Matteus doet het wat rustiger aan en laat één engel van de Heer Jozef bezoeken in zijn slaap. Jozef, die gaat slapen met een hoofd vol gedachten over een wel of niet verlaten van zijn verloofde. Hij droomt een richtinggevende, openbarende droom! Wees niet bang, Jozef, en ga niet weg bij Maria! Het kind dat ze draagt is verwekt door de Heilige Geest … zijn roots, zijn komaf ligt bij God. Dit zal écht een kind van God zijn … zoals we allen kinderen van God zijn, maar na Pasen beseften ze dat deze helemaal zoon van God was, de Christus, de Messias zólang verwacht. Het gaat niet om het biologische DNA, maar om het theologische … De stamboom gaat via Jozef en al die voorvaders en die voormoeders, die we hier vanmorgen iets van hun bijzondere geschiedenis hoorden vertellen! Sterke geloofsverhalen: pioniers in de zeer ongewone weg die ze bewandelden! Op dezelfde wijze bewandelt Maria een geheel ongewone weg; zwanger door de Heilige Geest …. over het ‘hoe’ en ‘wat’ van Maria, vertelt Matteus niets (is ook niet van belang … ) Enkel Jozef staat hier in de schijnwerpers … Welke keuze maakt hij? Aanvaardt hij het vaderschap voor dit bijzondere kind? Kan hij omgaan met situaties die anders gaan dan gewoonlijk? Zal hij hem als een vader de naam Jezus geven, hem noemen naar Joshua, Jozua die Israel het beloofde land heeft binnengebracht? De engel zei: Geef hem de naam Jezus, want hij zal zijn volk bevrijden van hun zonden, m.a.w. hen binnenbrengen in een nieuw beloofd land … Als bevrijdt mens mag je opnieuw beginnen … En hoeveel mensen zouden niet dolgraag zich vrij en bevrijdt voelen van alles wat hen drukt, van hun misstappen, van gedachten ‘ik ben niet goed zoals ik ben … ’etc. Als we zingen: ‘Kom in ons hart’ … dan vragen we om bevrijding, om nieuwe geboorte, om ‘ik mag er zijn, zoals ik ben’, dan dromen we van: Immanuel, God met ons … . Immanuel komt uit een oude profetie van Jesaja 14: 7. ‘de jonge vrouw is zwanger, zij zal spoedig een zoon baren en hem Immanuel noemen.’ Het Hebreeuwse woord dat er staat ‘alma’, kun je vertalen met maagd of met jonge vrouw. In de nieuwe vertaling is het in Jesaja al vertaald als jonge vrouw. In de aanhaling van de oude tekst in Matteus is het woord ‘maagd’ blijven staan, en dat kan verwarring geven. ‘Immanuel: God met ons’ … zo droomt Jozef en daarmee wordt hij wakker! En Jozef deed wat de engel van de Heer hem had opgedragen: Hij neemt Maria bij zich als vrouw en geeft hun zoon de naam Jezus.
Jozef gaat dwars tegen alle menselijke logica in en heeft de moed om te vertrouwen op wat hem in zijn droom door de engel is verteld. De grootheid van Jozef, zoon van David, is dat hij ervoor kiest om het met deze droom te wagen en ernaar te handelen! Matteus noemt hem een rechtschapen mens, een rechtvaardige, een mens die Gods wil doet en dat zijn vaak mensen met lege, met open handen. Jozef heeft de moed om te vertrouwen op zijn droom … Hij ging slapen met een hoofd vol twijfels en gedachten. Deze droom maakt hem bewust, wat zijn antwoord is. Jozef heeft niets met de uitspraak ‘Dromen zijn bedrog’. Voor hem is deze droom met de engel een boodschap van Godswege. Hij vertrouwt erop dat God tot hem gesproken heeft in deze bijzondere levensbepalende droom. Dat Jozef daarop vertrouwt en ernaar handelt maakt hem tot een groots mens! Ergens lijkt hij hierin op die OT Jozef, die meesterdromer, wiens dromen en droomuitleg hem tot onderkoning van Egypte maakten … niet voor niets draagt deze Jozef dezelfde naam! Ook in het volgende hoofdstuk van Matteus droomt deze Jozef reddende dromen. Hij droomt om uit te wijken naar Egypte (zodat Herodus zijn zoon niet kan doden), hij droomt als het jonge gezin weer terug kan keren en droomt ten slotte om naar Nazareth te gaan. En ook de magiërs, de wijzen uit het oosten dromen om een andere weg terug te gaan … Deze dromen zijn van andere inhoud dan ons dreaming of a White Christmas … Deze dromen lijken meer op Serious Request … de droom dat het kan: zoveel geld bijeen sprokkelen, dat écht vele kinderlevens worden gered van de levensbedreigende diarree. Het lijkt op ‘I have a dream.’ van Martin Luther King … een droom die is opgepakt door vele mensen en door de jaren heen werkelijkheid is geworden … Deze dienst heeft als thema gekregen: Dromen van Immanuel, God met ons. In hoeverre staan wij open voor richtinggevende dromen? Vragen we God weleens om hulp of raad voor we de nacht ingaan en gaan slapen? Dromen we überhaupt nog … of is onze wereld plat geworden, slechts hier en nu telt en de hoogte en diepte is verdwenen. Kerst leert ons weer om te hopen, om te dromen, om te geloven dat de hemel kan opengaan en een engel ons in de slaap richting geeft, toekomst geeft, hoop en vertrouwen. Immanuel, God met ons: God, die ons draagt, steunt, die deze wereld draagt en ongelooflijk graag vrede wil geven, als wij die boodschap maar oppakken en handen en voeten geven! Dit kleine Messiaanse kind kan ons redden en bevrijden … Kwetsbaar, weerloos en klein … zo weerspiegelt het kind ons eigen leven. En God is juist daarin ons nabij en mét ons Dit Christuskind is Gods Serious Request, Gods serieuze bede om allemaal mee te doen om, zoals we zijn, met kleine of grote gaven, om alle shit uit de wereld te laten verdwijnen. Wat zal dat een gezegend Christusfeest zijn … Amen * Orgelspel * Open ruimte
* Koor
Liet fan de frede (tekst fan Hindrik fan der Meer) Hij komt ta de minsken, giet mei har yn see, in bern yn in krêbe, in wûnder idee. Gjin spoaren fan grutskens, gjin pracht en gjin praal, in kening yn't bûthús, in hiel moai ferhaal. Hij komt ta de minsken en iepent it rút, dat útsjocht op frede, de dream is net út. De frede foar minsken, foar wyt en foar swart, profeten dy sizze it, leau mar dat it bard. En tsjustere tiiden komme yn in oar ljocht, de foarst fan de frede, dy hat it betocht. Hiel oars as wij sjogge en hiel oare taal, it liet fan de ingels bringt ús op't ferhaal.
* Voorbeden, stil gebed, eindigend met lied 503: 1 en 2
Wij lezen Gods wezen in het kind dat hier ligt. De nacht geeft zijn liefde een helder gezicht: dit kind, dat ontvlamt als een aarzelend vuur, wordt licht en geleide in ons donkerste uur. * Tijdens de collecte zingt het Koor
Jazz Gloria
* Collecte Doopsgezind Wereldwerk Doopsgezind Wereldwerk is een stichting voor solidariteit en vrede. Zij wil dat bereiken door een duurzame ontwikkeling en zorgvuldig gebruik van alles wat ons op deze aarde gegeven is. Dit doet de Stichting door het opzetten van en meewerken aan ontwikkelings- en vredesprojecten wereldwijd. Dit op basis van gelijkwaardigheid en wederkerigheid. Meer informatie: www.dgwereldwerk.nl.
* Slotlied 487: Eer zij God in onze dagen.
Eer zij God die onze Vader en die onze Koning is. Eer zij God die op de aarde naar ons toe gekomen is. Gloria in excelsis Deo, gloria in excelsis Deo. Laam fan God, foar ús ferbrutsen as in brea foar ûnderweis, lit ús, troch jo leafde lutsen, mei Jo gean, Kyriëleis. Gloria in excelsis Deo. Gloria in excelsis Deo.
* Zegenbede Hear, wy freegje no, Jo seine op ús wei Hear, wy freegje Jo, wês mei ús eltse dei … Amen * * * *** * * * Mededelingen: Volgende dienst is de oudejaarsdienst, dinsdag 31 december om 17.00 uur, o.l.v. ds Roelof Akse. Er is dus geen dienst aanstaande zondag. Ament-wandeling
Op vrijdag 27 december 2013 is er weer een Ament-winterwandeling. We starten om 13.30 bij doopsgezinde vermaning te Stiens, Kakewei 16, (9051 BZ). Na een woord van welkom vertrekken we voor een wandeltocht van ± 6 km. De Afsluiting is weer in de Stienser vermaning met een woord ter overdenking en tot slot koffie met … en dan Goede thuisreis! Er wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd. Aanmelden niet verplicht, maar wel graag bij Bertus de Haan 058 – 280 12 86 of
[email protected]
Bovenstaande mededelingen vindt u ook op www.dgleeuwarden.org
