Voorjaarsnota

Voorjaarsnota 2014 - 2017

Voorjaarsnota 2014-2017

Concept Voorjaarsnota 2014-w 21-5 Inhoudsopgave Deel I Meerjarenperspectief 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Aanbieding Financieel beeld Financieel kader bestaand beleid Algemene ontwikkelingen Overige ontwikkelingen nieuw beleid en beleidsintensiveringen Weerstandsvermogen en risico’s

1 3 7 9 13 21 25

Deel II Bezuinigingen

27

7. Opgave 2014-2017

29

Deel III Bijlagen I II III

Mutaties bestaand beleid Mutaties investeringsplan Overzicht bestaande bezuinigingen

33 39 40

DEEL I: MEERJARENPERSPECTIEF

1

2

1. Aanbieding Voor u ligt de voorjaarsnota 2014-2017. Deze voorjaarsnota schetst de ontwikkelingen voor de komende periode. Er komen belangrijke opgaven op ons af: De decentralisatie van taken in het sociale domein en de herindeling van onze gemeente met Graft-de Rijp en Schermer. Daarnaast heeft het college besloten tot het uitvlechten van Belastingen, Parkeren, Stadswerk, Museum, De Vest/Grote Kerk en het Sportbedrijf. De financiële opgave in deze raadsperiode is groter dan ooit tevoren. Het college treedt die opgave tegemoet conform de afspraken in het coalitieakkoord. De coalitie voert een solide financieel beleid, 

uitgaande van een sluitende begroting in meerjarenperspectief , optimale benutting van het  weerstandsvermogen (ondergrens 1,1) en het opvangen van rijksbezuinigingen, waarbij qua omvang  en temporisering de polsslag van het rijk wordt gevolgd.  Allereerst komt dit tot uitdrukking in het feit dat in het bestaande financieel kader een reeds bestaande bezuinigingsopgave van in totaal € 33,5 mln over de periode 2012-2016 is opgenomen. Nieuw in de Voorjaarsnota 2014-2017 is de opgave om een groot aantal maatregelen uit het regeerakkoord, inclusief mutaties door het bestuursakkoord, sociale akkoord en zorgakkoord, op te vangen. Het college stelt voor bezuinigingen voorvloeiend uit het regeerakkoord voor een bedrag van € 7,1 mln. (na inzet van de buffer rijksbezuinigingen) binnen de respectievelijke programma’s op te vangen. Hiertoe worden voor het zomerreces plannen van aanpak opgesteld om aldus de gevolgen van het rijksbeleid op te vangen inzake  onderwijs en jeugd (€ 0,9 mln.)  zorg en welzijn (€ 2,3 mln.) en  werk, participatie en inkomen (€ 3,8 mln.) Daarnaast heeft het college gezocht naar mogelijkheden om een resterende bezuinigingsopgave van € 5,1 mln. in 2017 eveneens binnen de begroting op te vangen. Op het moment van verschijnen van deze voorjaarsnota zijn er nog onzekerheden. Onderhandelingen over de invulling van de aangekondigde maatregelen zijn nog niet afgerond. In het onlangs gepresenteerde zorg- en sociaal akkoord heeft het kabinet diverse aangekondigde bezuinigingen in de langdurige zorg verzacht en ook de invoeringsdatum van een aantal decentralisaties uitgesteld. Echter, de forse structurele bezuinigingen vanaf 2015 blijven overeind. Om hun positie als ‘eerste overheid’ te versterken, zijn de gemeenten in Nederland langdurig in overleg geweest met het Rijk om overdracht van taken in het sociaal domein te bewerkstelligen. Het regeerakkoord geeft invulling aan deze wens, echter binnen zeer stringente financiële kaders als gevolg van bezuinigingen. Het college is gemotiveerd om van de decentralisaties op het gebied van jeugd, werk en zorg een succes te maken om de burger hiermee beter van dienst te kunnen zijn. Enerzijds werken wij hiertoe nauw samen met de gemeenten in de regio Alkmaar. Anderzijds is nog onduidelijk of het Rijk ons hiertoe voldoende in staat gaat stellen. Wij hopen via de meicirculaire gemeentefonds meer duidelijkheid te krijgen over de financiële gevolgen. De kans is echter aanwezig dat niet eerder dan met de septembercirculaire informatie beschikbaar komt. In deze voorjaarsnota zijn de financiële effecten van het regeerakkoord, inclusief de decentralisaties op basis van de ons beschikbare gegevens opgenomen. Duidelijk is dat we voor een aanzienlijke opgave staan. Naast de al bestaande (bezuinigings)opgave, moeten de maatregelen financieel vertaald en opgevangen worden. Het financieel kader maakt dit zichtbaar.

3

Als college staan wij desondanks voor een financieel solide beleid en houden we de uitvoering van ons coalitieakkoord overeind. De afgelopen periode hebben we al veel gerealiseerd: de nieuwe organisatie (De Doorbraak), raadsbesluiten herindeling met Graft-De Rijp en Schermer, de verbouwing van de Vest, het mogelijk maken van het Strandje, 2-richtingenverkeer op de Noorderstraat, Citymarketing en de stappen die we hebben gezet om het jeugdcomplex van AZ en het vernieuwde sportcomplex De Meent mogelijk te maken, het ingrijpen op mensenhandel en het verlengen van de AlkmaarPas zijn hier slechts enkele voorbeelden van. We zetten voor de komende periode in op het doorontwikkelen van de Doorbraak, waaronder de verzelfstandigingen, het aantrekkelijk maken en houden van onze binnenstad, het ontwikkelen van Overstad en het stimuleren van bewonersondernemingen. Wij bieden u een sluitend perspectief voor 2014 en 2015 aan, waarbij de gemeentelijke belastingen niet worden verhoogd. Voor de invulling van de resterende opgave voor de jaren 2016 en 2017 komen we bij de begroting 2014 met nadere voorstellen. Alkmaar, mei 2013 Burgemeester en wethouders van Alkmaar, P.M. Bruinooge, burgemeester. Mr. J.W.C. Aalders, secretaris.

4

Leeswijzer Deze Voorjaarsnota bestaat uit de volgende hoofdstukken: Hoofdstuk 2 geeft een overzicht van het financieel kader op hoofdlijnen en biedt een samenvatting van de voorjaarsnota. In hoofdstuk 3 worden de effecten van bestaand beleid weergegeven. Hoofdstuk 4 gaat in op de effecten van het regeerakkoord Rutte-Samson, de decentralisaties en de ontwikkelingen van de organisatie waaronder de gemeentelijke herindeling. In hoofdstuk 5 komen voorgestelde beleidsintensiveringen en nieuw beleid aan de orde en in hoofdstuk 6 wordt ingegaan op de gevolgen voor het weerstandsvermogen en risico’s. In de bijlagen geven wij een toelichting op de mutaties bestaand beleid, de mutaties ten aanzien van het investeringsplan en een overzicht van de bestaande bezuinigingsopgave.

5

6

2. Financieel beeld Elk jaar wordt bij het opstellen van de voorjaarsnota de meerjarenraming aangepast aan de hand van nieuwe inzichten en ontwikkelingen. Zo worden de inkomsten voor areaaluitbreiding aangepast op basis van nieuwe berekeningen (aantal woningen, aantal inwoners), worden de kapitaallasten opnieuw berekend, nominale ontwikkelingen verwerkt en de structurele effecten uit de jaarrekening meegenomen.

Financieel kader 2014-2017: de opgave In onderstaand overzicht wordt op hoofdlijnen een beeld gegeven van de financiële ontwikkelingen en opgave in de komende planperiode voor de gemeente Alkmaar. Daarbij is rekening gehouden met de effecten van het regeerakkoord van het kabinet Rutte-Samson. Een verdere specificatie van de posten wordt in volgende hoofdstukken opgenomen. X 1.000

2014

2015

2016

2017

v/n

478

- 925

- 1.174

- 1.174

n/v

Effecten bestaand beleid

1.315

383

-391

-1.358

n

Financieel kader bestaand beleid

1.793

- 542

-1.565

-2.532

n/v

Effecten nieuw beleid en beleidsintensiveringen

1.144

617

662

698

n/v

Effecten regeerakkoord

1.750

9.427

13.248

15.840

n

Totaal opgave

4.687

9.502

12.345

14.006

n

Financieel kader 2013 inclusief besluiten

Uit bovenstaand overzicht blijkt dat bezuinigingsopgave die voor ons ligt als gevolg van de genoemde effecten, oploopt van ca. € 4,7 mln. in 2014 naar € 14 mln. in 2017. Daarnaast is er de reeds bestaande opgave waarover is besloten in deze raadsperiode en die oploopt tot in totaal € 33,5 mln. per 2016.

Oplossingsrichtingen nieuwe bezuinigingsopgave In onderstaand overzicht worden de oplossingsrichtingen gepresenteerd die in de begroting 2014 worden uitgewerkt.

Overzicht 2

2014

2015

2016

2017

v/n

A. Totaal overzicht 1

4.687

9.502

12.345

14.006

n

B. Aanpassen beleid

-252

-4.744

-6.193

-7.078

v

C. Aanwenden buffer

-1.800

-1.800

-1.800

-1.800

v

2.635

2.958

4.352

5.128

n

-3.090

-2.894

-3.869

-3.869

v

-455

64

483

1.259

v/n

Restant opgave (A-B-C) Oplossingsrichtingen Totaal

Voor de jaarschijven 2014 en 2015 verwachten wij een sluitend perspectief te bieden en voor de jaren 2016 en 2017 worden bij de begroting 2014-2017 nadere voorstellen gedaan.

7

8

3. Financieel kader bestaand beleid In het bestaand beleid zijn de onderdelen verwerkt zoals autonome ontwikkelingen uit vorige begrotingen, structurele effecten uit de jaarrekening 2012 en vervallen incidentele posten, kapitaallasten, trendmatige verhoging belastingen en tarieven en nominale ontwikkelingen op het gebied van lonen en prijzen. De belangrijkste uitgangspunten voor het financieel kader: 

begroting 2013 na eerste wijziging, meerjarenkader 2014-2016 uit de begroting 2013;



het hanteren van de nullijn voor nominale ontwikkelingen;



een verhoging van 1,5% in de jaarschijven 2014 t/m 2016 en 1,75% in de jaarschijf 2017 voor prijzen waarbij tegelijkertijd een taakstelling is opgenomen voor dit bedrag (nullijn); voor de lonen is nog geen nieuwe CAO beschikbaar, uitgegaan wordt van de nullijn;



hanteren van de nullijn voor de gemeenschappelijke regelingen;



het hanteren van de nullijn voor de gesubsidieerde instellingen;



inflatiecorrectie van de tarieven van belastingen en overige inkomsten met 1,5%;



voor alle jaren van de planperiode is een extra inkomst geraamd wegens bij- en nieuwbouw. Dit percentage is gelijk aan het gehanteerde percentage in de begroting 2013, te weten 0,75% voor niet-woningen, 0,7% voor woningen en 0,5% voor riool- en reinigingsheffingen;



het hanteren van een rekenrente over de boekwaarde van investeringen van 3,75%.



aangepast coalitieakkoord (december 2012);



collegebesluiten tot 1 mei 2013 zijn in het kader verwerkt;



de financiële consequenties van de herindeling worden in het financieel kader meegenomen bij het opstellen van de voorjaarsnota en begroting 2015.

Amendement begroting 2013 Het amendement dat is aangenomen tijdens de begrotingsbehandeling op 5 en 7 november 2012 heeft ertoe geleid dat de invoering van toeristenbelasting niet door is gegaan. Dekking voor de inkomsten is gevonden door het verhogen van de inkooptaakstelling. Deze aanpassing is reeds verwerkt in de eerste begrotingswijziging 2013. Voor deze voorjaarsnota zijn de volgende onderdelen verwerkt: - De verlaging van de onroerende zaakbelasting (hierna: OZB) met 3% is, als uitwerking van het coalitieakkoord, doorgevoerd in 2014, wat resulteert in een incidenteel lagere opbrengsten (€ 750.000) (zie onderdeel D). - Voor de ‘versnelling van het noodzakelijk onderhoud aan gemeentelijke objecten en civiele werken’ zijn in het onderdeel ‘nieuw beleid’ bedragen opgenomen voor extra toevoegingen aan de voorziening groot onderhoud ten behoeve van het vastgoed en zijn bedragen opgenomen voor nieuwe investeringen ten behoeve van onderhoud civiele kunstwerken (zie hoofdstuk 5). Dit heeft geresulteerd in hogere lasten van € 664.000 in 2014 oplopend tot € 698.000 in 2017. - Aan de opdracht een begrotingspost ‘leerkrachten gymnastiekonderwijs op basisscholen’ te realiseren wordt gehoor geven door aan te haken bij de door het Rijk aangekondigde maatregel om het aantal gymnastiekuren uit te breiden van 1.5 tot 3 uur per week.

9

2014

2015

2016

2017

n/v

421

- 944

- 1.367

- 1.367

n/v

57

19

193

193

n

C. Financieel kader 2013 inclusief besluiten (A-B)

478

- 925

- 1.174

- 1.174

v/n

D. Mutaties coalitieakkoord

835

E. Autonome ontwikkelingen

480

383

-391

-1.358

n/v

1.793

-542

- 1.565

- 2.532

n/v

A. Financieel kader begroting 2013 B. Eerste wijziging en incidentele effecten (raadsbesluit nr. 2013-67)

Totaal

n

A. Financieel kader begroting 2013 Het financieel kader uit de begroting 2013 is als startpunt genomen voor de meerjarenraming. B. Wijziging en incidentele effecten Op 7 maart jl. heeft de raad besloten tot het doorvoeren van enkele begrotingswijzigingen. C. Financieel kader inclusief besluiten Het betreft hier het totaal van financieel kader uit de begroting inclusief de met de begrotingswijziging genomen besluiten. Dit saldo is genomen als startpunt van het financieel kader 2014 – 2017 op hoofdlijnen in het vorige hoofdstuk. D. Mutaties coalitieakkoord Het coalitieakkoord gaat uit van een éénmalige verlaging van de onroerende zaakbelasting (hierna: OZB) met 3% in 2014, wat resulteert in incidenteel lagere opbrengsten (€ 750.000). Door de toetreding van D66 is het coalitieakkoord op sommige onderdelen herzien. Dit heeft geleid tot aanpassingen in de bestedingsrichting van de € 32,2 mln. voor incidenteel nieuw beleid en het investeringsplan. Deze mutaties zijn reeds verwerkt in de eerste begrotingswijziging. Aanvullend hebben wij voor 2014 de budgetten voor MCA en Overstad voor 2014 verlengd met een totaal van € 85.000,- (zie bijlage I) E. Autonome ontwikkelingen De definitie van een autonome ontwikkeling is de volgende: “verhogingen en verlagingen in baten en lasten binnen het bestaande beleid, die veroorzaakt worden door onvoorzienbare èn onvermijdbare externe factoren en waarvan uitstel extra kosten met zich zal meebrengen of op andere wijze zal leiden tot onoverkomelijke problemen”. In de afgelopen tijd hebben zich nieuwe autonome ontwikkelingen voorgedaan die in het kader zijn opgenomen. Het effect wordt veroorzaakt door stijging van loonkosten door hogere werkgeverslasten en herstelpremie ABP en de piketvergoeding MRA. Een toelichting op de nieuwe autonome ontwikkelingen treft u aan in bijlage I.

10

Tot de autonome ontwikkelingen behoren voorts de volgende onderdelen: inkomstenstijging belastingen en tarieven, mutaties autonome ontwikkelingen, bezuinigingen, analyse investeringen en structurele effecten jaarrekening: -

Er zijn hogere opbrengsten ingerekend door volumecorrecties voor tarieven, belastingen en leges.

-

Voor prijscompensatie in het kader van uitgaven is intern de nullijn gehanteerd.

-

Voor de inkomsten is uitgegaan van een stijging van 1,5%.

-

Vanuit de jaarrekening zijn posten opgenomen die structureel effect hebben. Deze posten zijn in het financieel kader verwerkt en worden toegelicht in bijlage I.

Op basis van de informatie beschikbaar bij de jaarrekening 2012 is een structureel voordeel voor de uitkeringen opgenomen. Inmiddels is duidelijk dat de uitkeringen sterker stijgen dan verwacht. Rond de zomer verwachten wij meer duidelijkheid over het voorlopig budget en zullen we op basis van deze informatie het effect voor de begroting 2014 berekenen.

11

12

4. Algemene ontwikkelingen Eind oktober 2012 is het regeerakkoord ‘Bruggen slaan’ gepresenteerd. Hierin zijn tal van bezuinigingen aangekondigd die onze begroting raken. De maatregelen die ons, ook na toepassing van het bestuursakkoord, zorgakkoord en sociale akkoord, het hardst treffen bevinden zich op het gebied van het openbaar bestuur, onderwijs, zorg en werk. De meicirculaire gemeentefonds moet meer duidelijkheid bieden over de concrete financiële gevolgen, maar de kans is aanwezig dat pas in de septembercirculaire meer informatie beschikbaar komt. Wij kiezen ervoor om de oplossing om de rijksbezuinigingen op te vangen daar waar mogelijk binnen het betreffende programma te zoeken, tenzij dit in strijd is met de overige uitgangspunten van ons coalitieakkoord. Deze oplossingsrichtingen zijn in dit hoofdstuk zichtbaar gemaakt en worden verder geconcretiseerd in de Programmabegroting 2014-2017. Daarnaast zetten we de in de begroting opgenomen buffer van € 1,8 mln. in voor het opvangen van de effecten van het regeerakkoord.

Effecten regeerakkoord In onderstaande tabel zijn de maatregelen uit de decembercirculaire, financieel akkoord met bijbehorende financiële gevolgen verwerkt. In maart 2013 heeft het kabinet een tweede ronde rijksbezuinigingen aangekondigd. Hiervan neemt het college vooralsnog 50% van het effect op het gemeentefonds mee. Ten aanzien van de lagere apparaatskosten gaan wij uit van 50% van dit effect. De hieronder genoemde maatregelen worden in de volgende paragraaf toegelicht. Maatregel

2014

2015

2016

2017

1.443

1.443

1.443

800

800

800

1.014

2.733

2.733

2.733

980

980

980

980

- 620

- 620

- 620

101

101

101

113

113

113

85

85

85

1.956

2.275

2.275

169

338

507

- 1.059

- 693

1.510

3.048

563

563

563

563

1.498

7.630

10.321

12.028

Afromen GF onderwijshuisvesting (via GF) Onderwijshuisvesting, overgang onderhoud naar scholen  Korting BCF  BTW verhoging 19 naar 21% en BTW correctie accres  Terugdraaien korting GF vermindering raadsleden  Dualiseringskorting  Schatkistbankieren  Wet HOF  Maatschappelijke stages  Hergebruik scootmobielen  Inkomensafhankelijke huishoudelijke hulp (via GF).   Lagere apparaatskosten gemeenten (50%)  normering GF (trap op, trap af)  2e ronde rijksbezuinigingen (50%)  Totaal

13

Afromen gemeentefonds onderwijshuisvesting (€ 1,4 mln.) Er vindt een uitname uit het gemeentefonds plaats (landelijk € 256 mln.) van de middelen die in de verdeling toegerekend worden aan onderwijshuisvesting, maar daar niet aan uitgegeven worden. De uitname is niet verbonden is aan een gemeentelijke taakwijziging. Het betreft een algemene korting die door het Rijk wordt aangewend voor versterking van het primair onderwijs.

Onderwijshuisvesting, overgang onderhoud naar scholen (€ 0,8 mln. ) Een tweede maatregel ten aanzien van onderwijshuisvesting betreft de overheveling van het buitenonderhoud naar de scholen binnen het primair onderwijs. Bij de overdracht van deze middelen gaan ook taken over. Dat is een feitelijke decentralisatie van de onderwijshuisvesting. Daarmee wordt het buitenonderhoud gelijkgetrokken met het voortgezet onderwijs waar dat nu al het geval is. Nieuwbouw of grootschalige verbouw blijft vooralsnog bij gemeenten. Korting BTW compensatiefonds (€ 2.7 mln. ) Het BTW Compensatie Fonds (BCF) wordt niet afgeschaft, zoals was voorgesteld in het regeerakkoord. De bezuiniging van € 550 mln. wordt wel gehandhaafd en structureel gekort op het gemeentefonds (en provinciefonds). Deze korting wordt meegenomen door aanpassing van de uitkeringsfactor, 15 punten in 2014 en 41 punten vanaf 2015. BTW verhoging en correctie accres (€ 1 mln.) De btw verhoging per 1 oktober 2012 van 19% naar 21% doet het BTW Compensatiefonds (hierna: BCF) stijgen. Deze automatische compensatie die via het BCF voor de btw verhoging plaatsvindt, wordt – anders dan onder het vorige kabinet – door de sector zelf gefinancierd door een structurele uitname uit de fondsen van in totaal € 270 mln., waarvan € 239 mln. voor het gemeentefonds. De btw verhoging heeft een opwaarts effect op de rijksuitgaven en daarmee op het accres van het gemeentefonds en het provinciefonds. Deze compensatie voor de medeoverheden wordt geraamd op € 70 mln. waarvan € 65 mln. voor het gemeentefonds. Het vorige kabinet bracht in verband hiermee een overeenkomstige accreskorting btw op het gemeentefonds en het provinciefonds aan. Met het oog op de insteek van het huidige kabinet is deze korting nu vanaf 2014 ongedaan gemaakt. Terugdraaien vermindering raadsleden (€ 0,6 mln.) In eerste instantie is het gemeentefonds al eerder gekort met € 110 miljoen, omdat het aantal politieke ambtsdragers moest worden verlaagd. Die korting is nu van de baan en wordt dus gecorrigeerd: er wordt € 110 miljoen toegevoegd aan het gemeentefonds. Daar tegenover staat nu de correctie voor de dualiseringsoperatie, waardoor er toch minder politieke ambtsdragers moeten komen. Dualiseringskorting (€ 0,1 mln.) Het aantal raadsleden in een gemeenteraad wordt bepaald door het aantal inwoners. Voor gemeenten met een schaalgrootte als Alkmaar, van 80.001 - 100.000 inwoners, bestaat de raad uit 37 leden.
Sinds de invoering van de Wet dualisering gemeentebestuur in 2002 zijn wethouders geen lid meer van de gemeenteraad. De gemeenteraden werden destijds niet verkleind. Het PvdA-Kamerlid Pierre Heijnen heeft hiertoe een wetsvoorstel ingediend om deze zgn. dualiseringscorrectie alsnog toe

14

te passen. Uitwerking daarvan zou voor Alkmaar betekenen dat we voorstel 4 leden moeten inleveren.
Dit wetsvoorstel ligt nu bij de Eerste Kamer. Schatkistbankieren (€ 0) De gemeente kan middelen die overtollig zijn in één of meerdere deposito’s bij het Rijk aanhouden. De rentetarieven zijn gelijk aan de inleenrentes van de Staat. Als er een flinke inkomst te boeken is (zoals verkoop Multikabel, CAI, Taqa en Nuon) kan dat leiden tot creditstanden bij de banken waarop (bijna) niet gestuurd kan worden. De daaruit voortvloeiende opbrengsten zullen nihil zijn terwijl er in het verleden behoorlijke impulsen aan de stad gegeven konden worden (renteopbrengst CAI voor de sport) naast het feit dat de autonomie van de gemeenten flink beperkt wordt. Op dit moment rekenen wij geen effect in, aangezien we geen overtollige middelen hebben. Wet HOF (€ 0) De Wet Houdbare overheidsfinanciën bevat regels om te zorgen dat het Nederlandse begrotingstekort beperkt wordt tot 3%. De wet heeft als gevolg dat er regels zijn die de mate van investeringen van lagere overheden in bijv. schoolgebouwen, riolering enz. beïnvloeden. Er wordt geen rekening gehouden met opgebouwde reserves of voorzieningen van gemeenten; de uitgaven worden getoetst aan de (landelijke) norm. Hiermee worden gemeenten belemmerd in de uitvoering van het eigen investeringsprogramma. Voor Alkmaar rekenen wij geen effect in. Maatschappelijke stages (€ 0,1 mln.) De wettelijke verplichte maatschappelijke stages worden per 2015 afgeschaft. Daarbij zal een uitname uit de algemene uitkering van het gemeentefonds plaatsvinden. Voor Alkmaar is dat € 113.000. Hergebruik scootmobielen (€ 0,1 mln.) Hulpmiddelen zoals rolstoelen en scootmobielen worden verstrekt door gemeenten binnen de Wmo. Hiervoor geldt voortaan een plicht tot hergebruik. Dit betekent voor Alkmaar een bezuiniging die oploopt tot € 85.000. In Alkmaar wordt al gebruik gemaakt van de inzet van gereviseerde scootmobielen. Inkomensafhankelijke huishoudelijke hulp (€ 2,3 mln. ) In 2014 blijft het, anders dan in het Regeerakkoord staat, mogelijk voor nieuwe cliënten om huishoudelijke hulp op grond van de Wmo te krijgen. Vanaf 2015 wordt de voorziening hulp bij het huishouden in de Wmo beperkt tot mensen die deze echt nodig hebben en die er zelf (financieel) niet in kunnen voorzien. De voorgenomen maatregel uit het Regeerakkoord wordt verzacht. Gemeenten houden 60% van het budget om breed in te zetten voor ondersteuning van burgers. Voor Alkmaar betekent dit een korting op de AU oplopend naar een bedrag van € 2.275 mln. in 2017. Lagere apparaatskosten gemeenten (€ 0,5 mln.) De regering zet in op schaalvergroting van gemeenten en vertaalt dat financieel door naar de algemene uitkering. De redenering is dat schaalvoordelen, minder toezicht en vereenvoudiging van regelgeving leidt tot minder ambtenaren en daarmee minder benodigde apparaatskosten voor gemeenten. Het streven naar gemeenten met een minimale omvang van 100.000 inwoners is verbonden aan deze maatregel. Landelijke ervaringscijfers weerspreken deze redenering, hierover is dan ook nog veel discussie. Voorzichtigheidshalve rekenen wij 50% van de aangekondigde korting in het beeld.

15

Normering gemeentefonds / trap op, trap af (€ 3,0 mln. ) Als het Rijk meer uitgeeft, dan neemt het gemeentefonds toe. Als het Rijk echter bezuinigt, dan neemt het gemeentefonds af. Dit staat bekend als “de samen de trap op, samen de trap af systematiek”. Deze methodiek blijft bestaan. Het is een technische correctie die het totaal van de inkomsten algemene uitkering beïnvloedt. Compensatie moet gevonden worden in het geheel van programma’s. 2e Ronde extra bezuinigingen (€ 0,6 mln.) De verslechterde economische en financiële vooruitzichten leiden voor dit jaar niet tot extra bezuinigingen of lastenverzwaringen. Volgend jaar zijn extra budgettaire maatregelen aangekondigd. De ministerraad heeft ingestemd met een aanvullend bezuinigingspakket van € 4,3 mrd. dat in 2014 in moet gaan, waarvan € 200 mln. wordt bezuinigd op provincie- en gemeentefonds. Om deze nieuwe bezuinigingen op te kunnen vangen houden wij rekening met een extra bezuiniging van € 0,6 mln. Ondanks dat dit pakket in het sociaal akkoord van tafel is gegaan, houden wij toch rekening met aanvullende maatregelen om de rijksbegroting op orde te krijgen en rekenen 50% in van de door de VNG berekende opgave.

Decentralisaties Het kabinet heeft aangegeven dat een omvangrijk takenpakket binnen het sociale domein zal worden gedecentraliseerd naar de gemeenten. Deze decentralisatie zal gefaseerd plaatsvinden. Net als alle gemeenten wordt ook de gemeente Alkmaar geconfronteerd met deze opgaven rondom de decentralisatie. Het gaat om de volledige overheveling van de jeugdzorg naar gemeenten, de overheveling van de taak extramurale begeleiding en dagbesteding in de AWBZ en de overheveling van taken met betrekking tot de onderkant van de arbeidsmarkt. De overheveling gaat gepaard met bezuinigingen op deze drie taken. Voor de gemeente betekent de komst van deze taken een majeure toename van de verantwoordelijkheid binnen het sociaal domein. Tegelijkertijd biedt deze verantwoordelijkheid ook kansen om vanuit onze rol als eerste overheid via beleidsontwikkeling, regie en uitvoering, de vraagstukken van vandaag effectief en efficiënt aan te pakken. Wij zijn gemotiveerd om de decentralisaties tot een succes te maken om de burger hiermee beter van dienst te kunnen zijn.

In het recent afgesloten Zorgakkoord worden de volgende voornemens van het kabinet geformuleerd: - Nieuw wetsvoorstel wijziging Wmo. In het najaar 2013 volgt een nieuw wetsvoorstel tot wijziging van de Wmo. Het huidige wetsvoorstel decentralisatie begeleiding (TK 2011-2012, 33 127, nr. 2) wordt ingetrokken. - Persoonlijke verzorging. De persoonlijke verzorging blijft in 2014 beschikbaar op grond van de AWBZ bij een indicatie korter dan 6 maanden. In 2015 vervalt de extramurale functie persoonlijke verzorging op grond van de AWBZ. De verantwoordelijkheid voor de persoonlijke verzorging gaat dan naar de gemeenten die hiervoor 85% van het budget krijgen. - Begeleiding, kortdurend verblijf en vervoer. In 2014 blijft het mogelijk om aanspraak te maken op dagbesteding op grond van de AWBZ. Vanaf 2015 vervalt de aanspraak op extramurale begeleiding, kortdurend verblijf en bijbehorend vervoer op grond van de AWBZ. De gemeenten worden voor deze taken verantwoordelijk en krijgen hiervoor circa 75% van het AWBZ-budget.

16

Maatregel decentralisatie

2014

2015

2016

2017

Decentralisatie Jeugdzorg

pm

pm

pm

Decentralisatie Wmo/AWBZ (begeleiding en persoonlijke  verzorging)

pm

pm

pm

Participatiewet afbouw budget wsw 

500

1.460

2.320

3.155

Participatiewet ombuiging re‐integratie 

230

460

640

815

Toevoeging participatiebudget beschut werken/Wajong 

- 100

- 260

- 420

- 575

Intensivering armoedebeleid 

- 451

- 563

- 563

- 563

73

250

500

530

450

450

450

1.797

2.927

3.812

Effect arbeids‐ en re‐integratieplicht op bijstandsbudget  Effect huishouduitkeringstoets op bijstandbudget

252

Totaal 

Alkmaar wil voor de uitwerking en implementatie van de drie decentralisaties samenwerken met de zeven regiogemeenten. De acht colleges hebben inmiddels gezamenlijk het besluit genomen. Dit betekent dat er een onder regie van een regionale stuurgroep decentralisaties een regionaal programmamanager wordt aangesteld die het geheel aanstuurt. Deze wordt gevraagd om te komen met een programmatische aanpak van de decentralisaties door de regio. In juni wordt over dit programmaplan een besluit genomen. Het uitgangspunt is dat de decentralisaties worden uitgevoerd binnen het financieel kader. In deel II Bezuinigingen, onderdeel oplossingsrichtingen is dit uitgangspunt naar effect op programma uitgewerkt.

Oplossingrichtingen regeerakkoord Het totaal aan oplossingsrichtingen bedraagt € 8,9 mln, waaronder € 1,8 mln. door inzetten van de beschikbare buffer voor rijksbezuinigingen. Voor het overige deel (€ 7,1 mln.) zullen we de effecten van de rijksbezuinigingen binnen de programma’s opvangen. 2014 Aanpassing beleid onderwijs en jeugd Aanpassing beleid zorg en welzijn Aanpassing beleid werk, participatie en inkomen

- 252

Aanpassing algemene dekkingsmiddelen

2015

2016

2017

- 913

- 913

- 913

- 1.956

- 2.275

- 2.275

- 1.797

- 2.927

- 3.812

- 78

- 78

- 78

Aanwenden buffer

- 1.800

- 1.800

- 1.800

- 1.800

Totaal

- 2.052

- 6.544

- 7.993

- 8.878

17

Aanpassing beleid onderwijs en jeugd (€ 0,9 mln.) De maatregelen uit het regeerakkoord die betrekking hebben op het programma onderwijs en jeugd, zijn het afschaffen van de maatschappelijke stages en het overhevelen van het buitenonderhoud naar de scholen uit het primair onderwijs. Door het wegvallen van deze taken kan binnen het programma een besparing van € 0,9 mln. worden gerealiseerd. Aanpassing beleid zorg en welzijn (€ 2,3 mln.) Binnen het programma zorg en welzijn zal de besparing worden gevonden binnen het programma. Hierbij houden we rekening met het coalitieakkoord waarin is opgenomen dat het voorzieningenniveau op peil wordt gehouden. Aanpassing beleid werk, participatie en inkomen(€ 3,8 mln.) Ten aanzien van de decentralisatie van taken die plaatsvinden binnen het programma werk, participatie en inkomen volgen we de aanname van Rijk volgen en zullen maatregelen treffen binnen 

het programma die zullen leiden tot  lagere uitgaven. Aanpassing algemene dekkingsmiddelen (€ 0,1 mln.) Als gevolg van de dualiseringskorting zullen er minder raadsleden zijn. Dit levert een besparing op van ca. € 0,1 mln. Aanwenden buffer (€ 1,8 mln.) Om toekomstige rijksbezuinigingen op te vangen is in de het financieel kader reeds een buffer ad. € 1,8 mln. opgenomen om toekomstige rijksbezuinigingen op te vangen. Deze buffer zal nu worden aangewend. Aanpak Gezien de omvang en impact van de te realiseren ombuiging binnen de programma’s zal ervoor het zomerreces per programma een plan van aanpak worden opgesteld om aldus de gevolgen van het rijksbeleid op te vangen. In het plan van aanpak wordt aangegeven op welke wijze deze bezuinigingen en de efficiencykorting die meekomt met de decentralisatie van taken (€ 7,1 mln.) gerealiseerd kunnen gaan worden en wat daarvoor nodig is.

Ontwikkelingen organisatie Nieuwe organisatie De nieuwe organisatie is vanaf 1 april 2013 van start gegaan. Hiermee is de inrichting van de organisatie aangepast en beter toegerust om de uitdagingen van onze huidige maatschappij aan te gaan. Vanzelfsprekend zal het een langer durend traject vragen om de gewenste organisatiecultuur tot stand te doen komen. Onze nieuwe netwerkorganisatie is ingericht om modern, compact, wendbaar, toekomstbestendig en klantgericht te zijn. Met de Doorbraak is een start gemaakt met een vernieuwde organisatie die blijvend in verandering is en zich in een continue proces zal vernieuwen en verbeteren om onze burgers en bestuur beter te kunnen bedienen. Voor een succesvolle implementatie worden voorstellen ten aanzien van doorontwikkeling van de organisatie voorbereid.

18

In het kader van de Doorbraak heeft het college een voorstel voorbereid om de bedrijfsonderdelen Museum, De Vest/Grote Kerk, Stadswerk, Parkeren, Belastingen en het Sportbedrijf uit te vlechten. Herindeling Op 25 april 2013 heeft de raad het herindelingsadvies Alkmaar, Graft-De Rijp en Schermer vastgesteld. De inzet is om op 1 januari 2015 tot een nieuwe bestuurlijke eenheid te komen, bestaande uit de huidige gemeenten Alkmaar, Graft-De Rijp en Schermer. Door de gemeentelijke fusie ontstaan effecten op de exploitatie in zowel positieve als negatieve zin. Er treden veranderingen op in de personeels-, bestuurs- en huisvestingskosten. Het frictiebudget (de gewenningsbijdrage van het Rijk) moet genoeg zijn om deze op te vangen. De indicatie is dat hiermee een bedrag gemoeid is van ca. € 8 miljoen, op basis van de huidige stand van zaken. Het betaalritme bedraagt 40% van dit bedrag voor het jaar 2015 en 20% per jaar voor de 3 jaren daarna. Volgens het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten behoren frictiekosten voorafgaand aan de herindeling verantwoord te worden ten laste van de exploitatie van de herindelingspartners. Door deze verantwoordingswijze zullen de frictiekosten als vermindering van de algemene reserve terecht komen bij de nieuwe gemeente. In het herindelingsadvies is een indicatie opgenomen van het effect van de fusie op de hoogte van de uitkering uit het Gemeentefonds. Het effect is dat de structurele uitkering uit het Gemeentefonds voor de nieuwe gemeente naar verwachting circa € 215.000 (0,21%) lager is dan de optelsom van de uitkeringen van de huidige gemeenten. Bij de fusiebegroting 2015 zullen de financiële effecten van de fusie worden opgenomen. Gedurende het fusieproces volgens de Wet arhi behoeven bepaalde besluiten vooraf de goedkeuring van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland. (preventief toezicht). In het algemeen betreft dit besluiten die leiden tot nieuwe lasten, verhoging van bestaande lasten, verlaging van bestaande baten of vermindering van het vermogen van de gemeente. Met Graft-De Rijp en Schermer hebben wij afspraken gemaakt om deze besluiten vooraf af te stemmen.

19

20

5. Overige ontwikkelingen nieuw beleid en beleidsintensiveringen Naast de ontwikkelingen op gebied van bestaand beleid, zijn er ontwikkelingen die vallen onder de categorie nieuw beleid. Daarbij gaat het om ontwikkelingen die nog niet in de huidige begroting zijn opgenomen, maar wel van belang worden geacht om in de komende planperiode te realiseren. De posten zijn opgenomen in het coalitieakkoord. Ook is hier uitwerking gegeven aan het amendement bij de begroting 2013 om het onderhoud vastgoed en civieltechnische kunstwerken te herijken. 2014

2015

2016

2017

664

464

260

260

105

208

309

Huisvestingsplan basisonderwijs “de Wegwijzer”

129

85

Nieuwbouw/vervanging schoolgebouw ‘t Baeken

4

5

13

26

39

445

pm

pm

pm

Projectkosten uitvlechtinitiatieven

35

35

35

Ontwikkeling organisatie

pm 617

662

Meerjaren onderhoudsplan vastgoed 2014-2018 Civiele kunstwerken

Beschoeiingen 3D’s

Totaal

1.144

698

Meerjaren onderhoudsplan vastgoed 2014-2018 (teruglopend van €0,6 in 2014 naar € 0,3 mln. in 2017) Om uitvoering te geven aan het amendement is de storting in het Meerjarenonderhoudsplan (hierna MJOP) Vastgoed herzien. Actualisatie heeft plaats gevonden voor zover het gaat om onderhoud uitgevoerd door de vakgroep Vastgoed. Er is geen rekening gehouden met de gevolgen van de uitvoering van het Stappenplan voor beheer en onderhoud van vastgoed in het kader van de Doorbraak. In het kader van de daarin opgenomen centralisatie gaat een inventarisatie plaatsvinden van het vastgoed, waarvan het beheer en onderhoud bij de vakgroep Vastgoed wordt ondergebracht. Zo nodig wordt een MJOP opgesteld. Niet meegenomen is het onderhoud van de Grote Kerk (MJOP wordt opgesteld) en actualisatie van de MJOP voor de Vest en cultuurgebouw Museum, Bibliotheek en Artiance welke meer mogelijkheden bied t aan lokale en regionale bedrijven. Uit bovenstaande actualisatie blijkt dat een jaarlijkse verhoging van de storting in de onderhoudsvoorziening benodigd is van € 1.059.000: van € 2.800.000 (begroting 2013) naar € 3.859.000 (begroting vanaf 2014). De jaarlijkse verhoging kan als volgt worden verkleind: 1. Door middel van het verkopen van een aantal panden (met exploitatieverlies) dat niet nodig is om bestuurlijke doelen te behalen (B&W besluit van 16 april 2013) en rekening houdend met nieuwbouwplannen in het primair onderwijs, kan bovengenoemde verhoging van de benodigde storting verlaagd worden met circa € 300.000 tot € 764.000. Dat zou leiden tot een benodigde storting van € 3.564.000 per jaar. 2. Vrijval van het jaarlijkse exploitatieverlies van € 504.000 van de te verkopen panden. 3. Tevens zullen er verkoopopbrengsten zijn. Daarbij is er van uitgegaan dat de panden binnen 3 jaar verkocht worden.

21

4. De komende maanden wordt een aanpak geformuleerd voor assetmanagement. Dit kan mogelijkheden bieden om onder andere de onderhoudskosten van vastgoed verder te verlagen, zodat het tekort voor het meerjaren onderhoudsplan verder kan worden beperkt. Bovenstaande maatregelen resulteren in extra lasten ten opzichte van de begroting 2013 van € 664.000 in 2014, € 464.000 in 2015 en € 260.000 vanaf 2016. Civiele kunstwerken (oplopend van € 0,1 in 2015 naar €0,3 in 2017) Voor civiele kunstwerken wordt er in 2014 en 2015 een flinke slag gemaakt met het noodzakelijke onderhoud. Het beleidsplan ‘een brug is gelegd’ wordt met Graft-de Rijp en Schermer herijkt. In het investeringsplan is hiervoor een aantal maatregelen opgenomen. Het gaat daarbij om: -

het terugdraaien van de eerdere taakstelling om volumeramingen op 80% te zetten: de investering is teruggebracht naar het oorspronkelijke bedrag van € 1,1 mln. voor bruggen/walmuren en € 575.000 voor aanpassingen;

-

de extra jaarlijkse investeringsbedragen van € 500.000 voor achterstallige reconstructies en € 600.000 voor asfaltering.

Het totaalbedrag van de investeringen over de planperiode is € 5,7 mln. Voor het plan wordt deels dekking gevonden door: - voor de extra kapitaallasten van deze maatregelen de afschrijvingstermijn te verlengen van 30 naar 40 jaar, Daarnaast zijn wij voornemens om: - uit het voordelig rekeningresultaat 2012 een bedrag van € 2 mln. te reserveren, en - de vrijval van de reserve riolering van €2 mln. voor civieltechnische kunstwerken te benutten. Bovenstaande maatregelen resulteren in extra lasten ten opzichte van de begroting 2013 van € 105.000 in 2015, € 208.000 in 2016 en € 309.000 vanaf 2017 en verder. Huisvestingsplan basisonderwijs “De Wegwijzer” (€ 0,1 mln in 2014 en 2015) Eén van de projecten in het aangepaste huisvestingsplan basisonderwijs ( planperiode 2013-2016-1e fase) dat vastgesteld is door de raad op 28 juni 2012, bijlage 2012-415, voor het voedingsgebied Centrum/Kooimeer/Overdie is de vervanging van het schoolgebouw van de (brede) basisschool “De Wegwijzer” aan de Stalpaertstraat (stichtingsjaar 1954) tot een multifunctionele accommodatie. Over de maximale huisvestingscapaciteit van de school (aantal te huisvesten leerlingen) zijn met de respectievelijke schoolbesturen afspraken gemaakt. Gedeeltelijke dekking voor deze investering wordt gevonden in het verlagen van de jaarlijkse investering in het Programma huisvesting onderwijs met € 400.000 in de jaren 2014 t/m 2017. Bovenstaande maatregelen resulteren in extra lasten ten opzichte van de begroting 2013 van € 129.542 in 2016 en € 86.125 in 2017. Nieuwbouw/vervanging schoolgebouw ’t Baeken (neutraal) Vernieuwen van de semipermanente huisvesting bij ’t Baeken maakt deel uit van de 1e fase van het Huisvestingsplan. Deze voorzieningen hebben hun einddatum bereikt. Als dekking geven wij aan de

22

investeringen die door de uitvoering van het huisvestingsplan primair onderwijs niet meer worden ingezet. Het gaat om de volgende investeringen: -

Programmamanagement primair onderwijs BW 28/03/2006, begroting 2011, bedrag € 100.000;

-

Masterplan Basisonderwijs, begroting 2011, bedrag € 250.000;

-

Diverse nieuwbouwprojecten van scholen voor primair onderwijs, VVHO 2012, bedrag € 200.000.

De vrijvallende kapitaallasten zijn gelijk aan de kapitaallasten van de investering ‘t Baeken. Beschoeiingen (oplopend van € 0,01 in 2015 naar €0,04 in 2017) In de 70-er en 80-er jaren is Alkmaar sterk gegroeid (Alkmaar Noord) en zijn wijken gebouwd waar steeds meer ruimte is meegenomen voor water. In die tijd werd bij waterpartijen standaard beschoeiing aan de oevers toegepast. Deze beschoeiingen hebben een technische levensduur van 35 tot 40 jaar. In de komende jaren bereikt een groot areaal beschoeiingen het eind van de technische levensduur, deze zullen vervangen moeten worden. In het investeringplan is gedurende de planperiode voor de vervanging van beschoeiingen € 200.000 per jaar opgenomen. Bovenstaande maatregel resulteert in extra lasten ten opzichte van de begroting 2013 van € 13.214 in 2015, € 26.214 in 2016 en € 39.000 vanaf 2017 en verder. 3 Decentralisaties (€ 0,4 in 2014) Op 26 februari 2013 heeft het college besloten voor het transformatieprogramma 3 decentralisaties gelden beschikbaar te stellen voor formatie. In de nota is ook aangegeven de budgetten voor formatie in 2014 aan te melden bij de voorjaarsnota 2014-2017. Voor 2014 is een bedrag nodig van € 175.000 voor de transitie jeugdzorg en een bedrag van € 270.000 voor de transitie AWBZ. Beide budgetten zijn vanaf 2015 voorlopig op pm gezet. Projectkosten uitvlechtinitiatieven (€ 0,04 gedurende periode 2014-2016) Voor de tijdelijke versterking financiële functie stedelijk museum heeft het college de raad voorgesteld € 35.000 in 2014, 2015 en 2016 beschikbaar te stellen. Ontwikkeling organisatie (pm) Bij de implementatie van de netwerkorganisatie, bij iedere vernieuwing zullen zich onvoorziene kosten voordoen. Het is nodig daar enige speelruimte te hebben, omdat de organisatie anders vastloopt. Voor het zomerreces zal een plan van aanpak inzake de organisatieontwikkeling, inclusief een voorstel om incidenteel aanvullende middelen hiervoor vrij te maken in 2013 en 2014 en te dekken uit de Algemene Reserve en/of het resultaat 2012, worden opgesteld.

23

24

6. Weerstandsvermogen en risico’s Beschikbaar weerstandsvermogen Elke gemeente dient in de begroting een weerstandsparagraaf op te nemen waarin wordt aangegeven in hoeverre de gemeente in staat is om de risico’s op te vangen. Daarbij wordt de benodigde weerstandscapaciteit (op basis van een inschatting van risico’s en eventuele financiële gevolgen) gerelateerd aan het beschikbare weerstandsvermogen. In het coalitieakkoord is afgesproken dat de ratio minimaal op 1,1 uit dient te komen. De berekening van de benodigde weerstandscapaciteit is gelijk gehouden aan de berekening opgenomen in de begroting 2013. Er is een voorlopig voordelig rekeningresultaat 2012. Bij de vaststelling van de jaarrekening 2012 volgt een separaat voorstel voor bestemming ervan. Herijking van de risico’s vindt plaats in de zomer en wordt opgenomen in de Programmabegroting 2014-2017. Algemene reserve per 31/12/2012

15,5

Bij: reserve Nuon

7,7

Bij: nog te verwachten uitkeringen Nuon, ww 6,8 mln. in 2013 en 10,6 mln. in 2015

17,4

Af: benodigd voor vervallen dividendinkomsten

-3,7

Af: inzet raadsvoorstel Doorbraak

-2,8

Af: voorstel inzet dekking niet tijdig realiseren taakstelling SSC (voorstel uit te vlechten onderdelen)

-1,2

Af: ombuiging participatiewet (zie effecten regeerakkoord)

-0,9

Beschikbaar algemene reserve

32,0

Reserve afvalstoffenheffing

0,8

Onvoorzien

0,3

Onbenutte belastingcapaciteit

0,5

Totaal bestemmingsreserves in weerstandsvermogen Beschikbaar weerstandsvermogen

1,6 33,6

Herindeling Volgens het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten behoren frictiekosten voorafgaand aan de herindeling verantwoord te worden ten laste van de exploitatie van de herindelingspartners. Door deze verantwoordingswijze zullen de frictiekosten als vermindering van de algemene reserve terecht komen bij de nieuwe gemeente. Uitvlechting Het uitvlechten van de onderdelen museum, stadswerk en de Vest heeft gevolgen voor de omvang van de algemene reserve van de gemeente als gevolg van het onderbrengen van het bijbehorend risicoprofiel bij het uitgevlochten onderdeel.

25

Ombuiging participatiewet (€ 0,9 mln.) Voor de realisatie van de maatregelen op het programma werk, participatie en inkomen houden wij rekening met € 0,9 mln. als risico. Benodigde weerstandscapaciteit op op basis van de begroting 2013 bedraagt € 21,9 mln. wat leidt tot een aangepaste ratio van 1,53. Op basis van een norm van 1,1 is van het weerstandsvermogen € 9,5 mln. beschikbaar.

Risico’s Tijdens de werkconferentie van het college is stilgestaan bij onderstaande risico’s, deze worden meegenomen bij de herijking: Parkeren Achterblijvende inkomsten parkeren (€ 1,2 mln.): als uitgangspunt heeft het college gekozen om het resultaat tot uitdrukking te laten komen in de jaarrekening. Overhead het Shared Service Center staat voor een grote opgave doordat een aantal ontwikkelingen zich min of meer gelijktijdig voordoen. Drie belangrijke ontwikkelingen zijn verzakelijking (concurrerende tarieven), het overdragen van taken op parkeren en belastingen en een afbouw van gedwongen winkelnering voor de uit te vlechten onderdelen. De laatste twee leiden tot verminderde dekking. Verbonden partijen Het college voorziet voor de Veiligheidsregio, GGD en WNK de volgende risico’s: - Veiligheidsregio: de uitvoering wettelijke taken komt in gedrang als gevolg van een stapeling van bezuinigingen (BDU rijk besparing, GR 10%, nullijn). Per 1 januari 2015 wordt er een regionale brandweer gevormd met een nieuwe begroting. De consequenties voor de gemeentelijke bijdrage zijn nog onduidelijk. - GGD: de realisatie van reeds besloten bezuinigingen (m.n. personele component hierin) vormt een financieel risico. - WNK: de realisatie van de bezuinigingsopgave voor het WNK (€ 500.000) is niet in het meerjarenperspectief van WNK opgenomen en dient te worden betrokken bij de invoering van de participatiewet als onderdeel van de decentralisatie Werk.

26

DEEL II: BEZUINIGINGEN

27

28

7. Bezuinigingsopgave In deze raadsperiode hebben wij reeds in de begrotingen een pakket bezuinigingsmaatregelen opgenomen dat in totaal oploopt naar € 33,5 mln. in 2016. Van deze maatregelen raakt ca. 50% de bedrijfsvoering (zowel personele budgetten als het hanteren van de nullijn op producten en diensten) De lasten voor de inwoners van onze gemeente zijn in deze perioden niet verzwaard. Opgave 2014-2017 Voor de periode van 2014-2017 staan de volgende opgaven: 1. Het realiseren van de bestaande bezuinigingsopgave 2012-2017 van € 33,5 mln.; 2. Een nieuwe opgave als gevolg van het regeerakkoord van € 7,1 mln. waarbij wij als uitgangspunt hebben genomen dat de specifieke kortingen van het rijk worden opgevangen binnen de desbetreffende programma’s. Dit zijn de programma’s onderwijs en jeugd, werk participatie en inkomen en zorg (het effect op begroting is budgetneutraal); 3. Een nieuwe bezuinigingsopgave hoofdzakelijk veroorzaakt door algemene rijksbezuinigingen van € 5,1 mln. in 2017 die niet rechtstreeks wordt opgevangen binnen de programma’s. Een overzicht van de bestaande bezuinigingsopgave (ad 1) treft u aan in de bijlage. Wij zullen bij de begroting 2014-2017 inzicht bieden in de voortgang en invulling van de taakstellingen. Een toelichting op de benodigde aanpassingen binnen de programma’s als gevolg van het regeerakkoord (ad 2) is weergegeven in hoofdstuk 4. Gezien de omvang en impact van de te realiseren ombuiging binnen de programma’s zal per programma een plan van aanpak worden opgesteld. Dit plan zal worden aangeboden bij de begrotingsbehandeling 2014-2017. Oplossingrichtingen Ten aanzien van de nieuwe bezuinigingen (ad 3) hebben wij oplossingsrichtingen gevonden. Hierbij hebben wij de volgende uitgangspunten gehanteerd: 

In eerste instantie wordt thans niet opnieuw gezocht binnen de bedrijfsvoering voor de nieuwe bezuinigingsopgave. Realisering van de bestaande ambitieuze bezuinigingsopgave en de nieuwe organisatie moeten eerst hun beslag krijgen.



De oplossingsrichtingen zoeken we in eerste instantie in het uitvoeringsniveau en de kwaliteit van de wettelijke en overige taken. De doelstellingen van het coalitieakkoord blijven overeind.

De onderstaande oplossingsrichtingen zijn richtinggevend en worden in de begroting 2014-2017 verder uitgewerkt. Oplossingsrichtingen Verhogen van de inkomsten Verlagen subsidieverstrekking Realistisch ramen Algemene dekkingsmiddelen Overige maatregelen Incidentele maatregel

2014 85 0 1.550 820 335 300

2015 85 104 1.550 820 335

2016 310 204 1.550 820 985

2017 310 204 1.550 820 985

Totaal

3.090

2.894

3.869

3.869

29

Toelichting Verhoging van de inkomsten (€ 310.000) We zien mogelijkheden om de inkomsten te verhogen door: 

De grafrechten van de begraafplaatsen kostendekkend te maken;



Een hogere opbrengst van de marktgelden te realiseren door uitbreiding van de markt en het de liggelden naar een meer kostendekkend tarief te brengen;



De kosten, die voor het verrichten van werk voor derden (b.v. leidingen verhuur aan KPN) in rekening worden gebracht, kunnen mogelijk worden verhoogd.

Verlagen subsidieverstrekking (€ 204.000)  De bijdrage aan YFC afbouwen en het vrijvallende budget voor 2/3 opnieuw inzetten naar bewonersondernemingen en sport, conform invulling opgave voor het jongerenwerk van vorig jaar;  De subsidie aan het cliëntenplatform meer in lijn brengen met de subsidie aan het cliëntenplatform SoZaWe. Door het anders organiseren bij het cliëntenplatform WMO verwachten wij de subsidie te kunnen halveren;  Het verlagen van het budget wijkgericht samenwerken met ingang van 2016. Uitgangspunt is het coalitieakkoord. Voorgesteld wordt om samen met de samenwerkingspartners te kijken naar alternatieven in het wijkgericht samenwerken, waarbij de randvoorwaarde geldt dat het budget voor de regiegroepen blijft gehandhaafd. Realistisch ramen (€ 1.550.000) 

Een deel van het incidenteel voordeel op de kapitaallasten (opgenomen in de begroting 2013) kan structureel worden gemaakt naar 2014 en verder;



De openbare aanbesteding van het leerlingenvervoer is lager uitgevallen dan het beschikbare budget voor leerlingenvervoer;



Vanaf half 2012 zijn de tarieven PGB naar beneden aangepast. In de jaarrekening 2012 was hiervan het half-jaar-effect gemeld en structureel verwerkt in het meerjarenperspectief. Het jaareffect is echter hoger;



De bestedingen in het kader van woonvoorzieningen WMO zijn in de loop der jaren lager geworden omdat al veel woningen zijn aangepast. In de jaarrekening 2012 is hier ook melding van gemaakt en het voordeel is deels als structureel effect verwerkt in het meerjarenperspectief verwerkt. Wij verwachten hier een aanvullend structureel voordeel te kunnen meenemen in het meerjarenperspectief.

Algemene dekkingsmiddelen (€ 820.000) Op dit moment houden we rekening met een rekenrente van 3,75%. We kunnen voordeel inrekenen op langlopende financiering door uit te gaan van een lagere marktrente (de ECB heeft de rente onlangs verlaagd). Het gemiddelde rentepercentage kan verlaagd worden naar 3,4%.

30

Overige maatregelen (€ 985.000) in diverse programma’s Programma milieu en leefomgeving Door steeds efficiënter te werken en een betere keuze te kunnen maken tussen zelf doen en uitbesteden kunnen de uitgaven op het beeldbestek buitenruimte verder worden verlaagd. Verder zien wij op termijn mogelijkheden om bij de stadsboerderij gebruik te gaan maken van medewerkers met afstand tot de arbeidsmarkt. Programma bereikbaarheid Wij beperken het budgetvoor advieskosten verkeersbeleid en willen maatregelen nemen om naar voorbeelden van elders in Nederland het aantal verkeersborden in de stad terug te dringen. Programma ruimtelijke ontwikkeling en wonen Als gevolg van versoepeling van het welstandstoezicht worden aanvragen omgevingsvergunning die welstandelijk getoetst dienen te worden, minder, en voor een groter deel ambtelijk getoetst in plaats van voor advisering voorgelegd aan de welstandscommissie. Daarnaast zullen de publicaties bouwvergunningen alleen nog digitaal plaatsvinden. Programma algemeen bestuur Het administratief proces van de aanlevering van commissie- en raadsstukken uitlijnen en de totale stroom bestuurlijke stukken en uitvoering onderbrengen bij agendakamer. Overig/vervanginvesteringen In de planperiode 2013-2017 wordt voor in totaal € 40 mln. aan vervangingsinvesteringen geraamd. Wij willen de kapitaallasten voor de vervangingsinvesteringen taakstellend verlagen met 200.000 met ingang van 2016. Voorbeelden zijn het niet vervangen van het tapijt en het zit-/meubilair op het stadskantoor. Voor civiele kunstwerken is in het investeringsplan een aantal maatregelen opgenomen. Wij verlagen de beschikbare middelen voor civiele kunstwerken met ingang van 2016 taakstellend met 300.000 nog nader te verdelen over een lager investeringsvolumen en/of onderhoudsbudget. Incidentele maatregel (€ 300.000) Het college heeft vastgesteld dat het budget van het programma duurzaamheid verlaagd kan worden met € 300.000.

31

32

BIJLAGE 1 EFFECTEN BESTAAND BELEID Programma Algemeen Bestuur Nieuwe autonome ontwikkelingen Bestaand Beleid B/L 2014 2015 2016 2017 L 12 Op 13 november 2012 heeft het college van burgemeester en wethouders besloten de 8 October vereniging extra subsidie te verlenen (besluitnr. 12.1017) Voor 2015 zal een nadere afweging worden gemaakt mede in het licht van de activiteiten van de vereniging om aanvullende sponsoring/inkomsten te verwerven Extra subsidie 8 October vereniging

Stijging loonkosten door hogere werkgeverslasten

B/L

2014

2015

2016

2017

L 985 985 838 838 Stijging werkgeverslasten door verhoging pensioenpremies, WAO/UFO premies en hogere bijdrage zorgverzekering. Vanaf 2016 wordt rekening gehouden met een formatiereductie van 15%. Stijging loonkosten door herstelpremie ABP

B/L 2014 2015 2016 2017 L 500 500 425 425 In de lentebrief 2013-2016 is voor de jaarschijf 2013 incidenteel € 500.000 opgenomen voor een tijdelijke herstelopslag pensioenpremies ABP. Verwachting is dat deze opslag in 2014 wordt doorgezet in een structurele premieverhoging. Vanaf 2016 wordt rekening gehouden met een formatiereductie van 15%.

Programma Burgerrelaties Aanpassing autonome ontwikkelingen uit begroting 2013 Bestaand Beleid B/L 2014 2015 2016 2017 L 25 -115 140 In 2014 zijn er Europese Parlementsverkiezingen en Herindelingsverkiezingen. In 2015 volgt dan de Provinciale Staten verkiezingen. De prognose is dat in 2016 Tweede Kamer verkiezingen worden gehouden. In 2017 staan geen verkiezingen gepland. Dit leidt tot een verschuiving in de uitgaven. Verkiezingen

Structurele effecten uit de jaarrekening 2012 Bestaand Beleid B/L

2014 2015 2016 82 82 82 Hogere lasten als gevolg van hogere afschrijving uitrol Thin Clients en ophoging niveau van onderhoudscontracten ICT Burgerzaken

2017 82

Programma Veiligheid Nieuwe autonome ontwikkelingen Bestaand Beleid Piketvergoeding MRA

B/L 2014 2015 2016 2017 20 L 20 20 20 Met enige regelmaat komen calamiteiten zoals grote branden, ongevallen en natuurincidenten voor. Vaak zit daar een milieucomponent bij, zoals asbestverontreiniging bij een brand en olielekkage bij ongevallen. Bij de MRA gemeenten is de behoefte ontstaan om bij (milieu-)calamiteiten 24 uur per dag en 7 dagen per week terug te kunnen vallen op de expertise van de milieumedewerkers van de milieudienst. De gemeenten hebben kenbaar gemaakt deelnemer te willen worden aan een

33

piketregeling / bereikbaarheidsregeling van de MRA. Met beschikbaarstelling van dit budget gaat invulling gegeven worden aan deze behoefte/wens. Structurele effecten uit de jaarrekening 2012 Bestaand Beleid Niet opgenomen vergoedingen voor onregelmatige diensten, piketregelingen en BOT-diensten Stadstoezicht

B/L

2016

2017

110 110 110 L Uit het de jaarrekening 2012 blijkt dat voor een aantal regelingen onvoldoende budget is opgenomen.

110

Kosten jaarlijkse training geweldsbevoegdheid inspecteurs ST

B/L

L Voor de jaarlijkse training is nog geen budget opgenomen. Achterblijvende proces-verbaal vergoedingen (PV-vergoedingen)

B/L

2014

2015

2014

2015

2016

2017

20

20

20

20

2014

2015

2016

2017

-32 -32 -32 -32 B Uit de jaarrekening 2012 blijkt dat de inkomsten van proces verbaal vergoedingen achter blijft bij de raming.

Programma Bereikbaarheid Structurele effecten uit de jaarrekening 2012 Bestaand Beleid B/L

Niet geraamde jaarlijkse kosten van elektra parkeergarage De Mare

2014

2015

2016

25 25 25 L De lasten voor elektra van de parkeergarage De Mare zijn niet in de begroting opgenomen. Achterblijvende proces-verbaal vergoedingen (PV-vergoedingen)

B/L

2014

2015

2016

2017 25

2017

-48 -48 -48 -48 B Uit de jaarrekening 2012 blijkt dat de inkomsten van proces verbaal vergoedingen achter blijft bij de raming.

Programma Onderwijs en Jeugd Aanpassing autonome ontwikkelingen uit begroting 2013 Bestaand Beleid B/L 2014 2015 2016 2017 L 174 174 174 174 In de begroting 2013 is het vervallen van het bedrag voor de bruidschatregeling Ronduit opgenomen. Er heeft een verschuiving in uitbetaling plaatsgehad, waardoor een deel van het voordeel al in 2013 is gerealiseerd. Nadeel in 2014 en verder ten opzichte van de begroting 2013 waarin het voordeel al was opgenomen bedraagt € 174.000. Bruidschatregeling Ronduit

Huurvergoeding St Matthias

B/L 2014 2015 2016 2017 L -74 De huurvergoeding aan St. Matthias zal pas vanaf 2015 betaald hoeven te worden, wat leidt tot een incidenteel voordeel in 2014 ad. € 74.000.

34

Structurele effecten uit de jaarrekening 2012 Bestaand Beleid Lagere kosten inboedelverzekering primair en voortgezet onderwijs

B/L

2014

2015

2016

2017

-40 -40 -40 -40 L Uit de jaarrekening 2012 blijkt dat de lasten voor de inboedelverzekering voor primair en voortgezet onderwijs lager zijn dan geraamd.

Programma Kunst, cultuur en cultureel erfgoed Nieuwe autonome ontwikkelingen Bestaand Beleid Verhoging bijdrage in onderhoud Grote Kerk

B/L 2014 2015 2016 2017 L 54 54 54 54 L -54 -54 -54 -54 Bij het Rijk is voor de Grote Kerk een nieuwe subsidie aangevraagd in het kader van de BRIM op basis van een 6 jaren onderhoudsplan. De kosten van het onderhoud voor deze 6 jaar is berekend op € 1.353.399. Als het Rijk het plan goedkeurt en honoreert keert zij maximaal 50% van de berekende kosten uit. De andere 50% dient door de gemeente opgebracht te worden, zijnde € 112.783 per jaar In de gemeentebegroting is een bedrag van € 59.000 opgenomen voor het onderhoud aan de Grote Kerk. Aanvullend is de komende jaren dus een bedrag van € 53.783 per jaar extra nodig. Deze extra lasten worden opgevangen binnen het product Monumentenzorg en archeologie. Bezuinigingen vanuit begroting 2013 Bestaand Beleid B/L

Bezuiniging subsidieverstrekking (efficiency en nut & noodzaak), minimaal te realiseren bedrag

2014

2015

L 38 38 Deze bezuinigingstaakstelling is al in zijn geheel in de begroting 2013 verwerkt.

2016

2017

38

38

2016

2017

281

281

Programma Zorg Bezuinigingen vanuit begroting 2013 Bestaand Beleid B/L

Besparing € 300.000 totaal programma zorg waarbij kwaliteit van WMO verstrekkingen gehandhaafd blijft

2014

2015

L 150 281 Deze bezuiniging wordt opgevangen door structurele gevolgen jaarrekening 2012 Aanpassing autonome ontwikkelingen uit begroting 2013 Bestaand Beleid

B/L 2014 2015 2016 2017 L -299 -299 Afgesproken was om eind 2014 een oplossing te vinden voor de WMO uitgaven waarbij de onttrekking uit de reserve kon vervallen. Verwachting is in 2015 de oplossing gerealiseerd kan worden. Dit leidt tot een structureel voordeel van € 300.000 vanaf 2016. WMO

Overheveling AWBZ

B/L 2014 2015 2016 2017 L -85 -85 -85 -85 Een deel van het budget is overgeheveld naar 2013, wat leidt tot een structureel voordeel van € 85.000 en opzichte van de begroting 2013.

35

Structurele effecten uit de jaarrekening 2012 Bestaand Beleid B/L 2014 2015 2016 2017 -600 -600 -600 -600 L 300 300 300 300 B Lagere kosten woonvoorzieningen 156, lagere kosten huishoudelijke hulp 104, lagere kosten Persoonsgebonden budget 234, vervallen kosten innen van eigen bijdragen door het CAK 53, hogere baten uit heffing eigen bijdragen huishoudelijk hulp door CAK 300, voor subsidie ouderenzorg en vrijwilligerswerk vervalt de bijdrage beheer 205, hogere vervoerskosten OV taxi 152 WMO

Programma Werk, participatie en inkomen Nieuwe autonome ontwikkelingen Bestaand Beleid B/L 2014 2015 2016 2017 L 40 Op 22 november 2011 heeft het college besloten de financiële consequenties van de afbouw van de loonkostensubsidie van werknemers met een ID en WIW baan ten laste te brengen van het op de begroting 2012 incidentele geraamde bedrag van € 750.000 voor voortzetting van re-integratie en participatiebeleid en dit budget als plafond te hanteren. In 2012 is een bedrag van € 317.000 niet besteed en lopen verplichtingen door in 2013 voor een bedrag van € 175.000 en in 2014 voor een bedrag van € 40.000 Kosten afbouw WIW en ID banen

Bezuinigingen vanuit begroting 2013 Bestaand Beleid B/L

Wijk en buurtcentra en beheer accommodatie, verlaging subsidie door sluiting/afstoten

2014

2015

L 100 100 Deze bezuinigingstaakstelling is al in zijn geheel in de begroting 2013 verwerkt.

2016

2017

100

100

Structurele effecten uit de jaarrekening 2012 Bestaand Beleid B/L 2014 2015 2016 2017 859 859 859 859 L 1.945 1.945 1.945 1.945 B Hoger gemiddelde kosten uitkeringen WWB 410, hogere kosten uitkeringen WWB door stijging aantallen 582, vervallen stelpost bezuiniging is ingevuld -335, hogere kosten BBZ starters 269, hogere kosten uitkeringen IOAW/IOAZ 131, WWIK per 1 juli 2012 vervallen doorwerking naar 2013 198, hogere rijksvergoeding budget BUIG 1.954 Uitkeringen

Minimabeleid

B/L 2014 2015 2016 2017 349 349 349 349 L -319 -319 -319 -319 B Minder eenmalige verstrekkingen -97, hogere uitgaven periodieke verstrekking waaronder voor bewindvoering 340, lagere baten schuldhulpverlening 319, hogere uitgaven WSW (gemeente aandeel wnk) door meer deelnemers 106

36

Programma Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Aanpassing bestuurlijke keuzes uit begroting 2013 Bestaand Beleid Voorbereidingsbudget MCA

B/L 2014 2015 2016 2017 L 35 Het betreft een budget voor kosten van aanvullende onderzoeken, projectkosten en kosten voor communicatie en van analyses van de ontwikkelingen in de ziekenhuiszorg ten behoeve van het behoud van een tweedelijns voorziening gezondheidszorg in de gemeente Alkmaar. Doorstart Overstad

B/L

2014

2015

2016

2017

L 50 Om de doorstart van de Overstad te kunnen realiseren is voortzetting van het budget nodig dat in 2013 reeds beschikbaar is. Aanpassing autonome ontwikkelingen uit begroting 2013 Bestaand beleid en structurele effecten jaarrekening 2012 Lagere leges omgevingsvergunning bouwen (Wabo-leges)

B/L

2014

2015

2016

2017

B -700 -700 -500 -500 In 2013 zijn geen grote bouwplannen binnengekomen. In de systematiek van de legesopbrengsten moeten de inkomsten voornamelijk komen van juist die grote plannen, daarmee worden de tekorten op de kleine bouwplannen opgevangen. Plannen onder de 100.000 zijn zeer sterk verlieslijdend. De verwachtingen voor 2013 zijn in de bouw niet rooskleurig.

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Structurele effecten uit de jaarrekening 2012 Bestaand Beleid Inkomsten ozb

B/L 2014 2015 2016 2017 340 340 340 340 B Uit de jaarrekening 2012 blijkt dat door een actief gemeentelijk stimuleringsprogramma bouw er meer nieuw- en bijbouw heeft plaatsgevonden.

Aanpassing coalitieakkoord ontwikkelingen Bestaand Beleid Verlaging OZB

B/L L

Vanaf 2014 gaan we uit van een verlaging van de onroerende zaakbelasting (hierna: OZB) met 3% in 2014, wat resulteert in een incidenteel lagere opbrengsten (€ 750.000).

37

2014 750

2015

2016

2017

Aanpassing overige autonome ontwikkelingen Bestaand Beleid Belastingen en tarieven

B/L 2014 2015 2016 2017 586 586 586 586 B 216 B De inkomsten voor belastingen en tarieven worden verhoogd als gevolg van de inflatiecorrectie (€ 586.000) en in de jaarschijf 2017 als gevolg van nieuwbouw/bijbouw (€ 216.000)

Investeringen Aanpassingen investeringen Vervangingsinvesteringen Projectmatige investeringen Vrijval kapitaallasten

B/L L L L

38

2014 -16 -142 29

2015 -224 -118 103

2016 -337 -292 82

2017 -664 -394 -100

BIJLAGE II MUTATIES INVESTERINGSPLAN Investeringen Het investeringsplan is geactualiseerd. Daarbij is gekeken naar nut en noodzaak van de investeringen zoals opgenomen in de begroting 2013, zijn nieuwe vervangingsinvesteringen opgenomen en is de jaarschijf 2017 toegevoegd. De investeringen van de uit te vlechten onderdelen (uitvlechting Sportbedrijf uitgezonderd) zijn apart gezet en niet meer in het investeringsplan opgenomen. Hieronder zijn de inhoudelijke mutaties ten opzichte van de begroting 2013 opgenomen. Vervangingsinvesteringen Huisvestingsprogramma VVHO: Schoolbesturen kunnen jaarlijks vóór 1 februari huisvestingsaanvragen indienen op basis van de bepalingen van de Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs. Voor investeringen in schoolgebouwen c.q. eerste inrichting is jaarlijks een bedrag beschikbaar. Bij eerdere opgave van deze investering is altijd het volledige investeringsbedrag van € 1.205.000 opgenomen en bij de besteding aangepast naar 80% te weten € 964.000. Vanaf 2014 wordt dit bedrag opgenomen in de meerjarenbegroting. Daarnaast heeft de raad op 28 juni 2012, bijlage nr. 2012-415 besloten een krediet beschikbaar te stellen voor de vervanging/nieuwbouw de Wegwijzer. Als dekking heeft de raad aangegeven het programma VVHO. In de voorjaarsnota 2013-2016 is al aangegeven dat als het huisvestingsplan wordt uitgevoerd, het ook mogelijk is het beschikbare budget VVHO te verlagen met € 400.000. Op grond hiervan is het bedrag VVHO met ingang van 2014 verlaagd met € 400.000 in verband met dekking de Wegwijzer. Projectmatige investeringen Nieuwbouw Poppodium (voorheen Parkhof): De gemeenteraad heeft op 26 juni 2008, bijlage nummer 109 ingestemd met een doorstart van Atlantis en Parkhof als poppodium Victorie op de locatie Breedstraat. Daarbij is besloten een onderzoek te doen naar alternatieve huisvestingsmogelijkheden voor het poppodium. De verwachting is dat in 2013 de alternatieve locatie bekend zal zijn en dat in 2014 met de nieuwe huisvesting voor het poppodium wordt gestart. In het investeringsplan 2013 - 2016 staat voor het poppodium een investering opgenomen van € 2.000.000 in jaarschijf 2013. De verwachting is dat dit jaar de investering nog niet of slechts zeer gedeeltelijk wordt uitgevoerd. Men zit nog in de fase van haalbaarheidsstudies. Finale besluitvorming in de raad zal nog moeten plaatsvinden. Op grond hiervan is het wenselijk de investering door te schuiven naar 2014. Herinvoering tweerichtingen Kanaalkade: In het coalitieakkoord is de herinvoering van tweerichtingenverkeer op de Kanaalkade opgenomen. Een exacte berekening van de benodigde investering wordt nog voorgelegd, vooralsnog is uitgegaan van een investering van € 850.000. Voor een deel van de investering kan dekking worden gevonden door inzet van het nog beschikbare krediet Kanaalkade ad. € 550.000. Naast het investeringsbedrag bestaat er een reëel risico dat de gemeente de ontvangen subsidie voor bus-on-line voor het traject Kanaalkade zal moeten terugbetalen. Ook bestaat de kans dat de provincie een claim indient voor de verliestijden die optreden voor de bus en die mogelijk (in de lopende concessie) om een aanpassing van de dienstregeling vragen. De extra kosten die daaruit voortvloeien zal de provincie op de gemeente verhalen. Bijdrage bovenwijkse voorzieningen Overstad: Vanuit de jaarschijf 2015 ad. € 2 mln. wordt een bedrag van € 1 mln. naar de jaarschijf 2014 gehaald.

39

BIJLAGE III OVERZICHT BESTAANDE BEZUINIGINGEN 2012 T/M 2016 Begroting 2012 2012 Programma Algemeen bestuur Bedrijfsvoering Uitvlechtinitiatieven Stopzetten internationale contacten 0-lijn prijzen Taakstelling a.g.v. inrichting nieuwe organisatie Totaal programma Algemeen bestuur Programma Burgerrelaties Communicatie WOB en communicatie algemeen Besparing door inrichting brede frontoffice Totaal programma Burgerrelaties Programma Veiligheid Vrijval derdenbudget Stadstoezicht Toerekenen lasten Stadstoezichthouders aan het tarief afvalstoffenheffing Taakstelling Brandweer Totaal programma Veiligheid Programma bereikbaarheid Vrijval Openbaar Vervoer-gelden Beperken aantal projecten (personele kosten, excl. effecten besparing kapitaalslasten) Besparing op parkeren Besparing op openbare verlichting op basis van beleidsplan Openbare Verlichting Brugbediening op afstand Kwaliteitsniveau verlagen uitvoeren wegenverkeerswe Efficiencytaakstelling onderhoud wegen, straten en pleinen Totaal programma bereikbaarheid Programma Economie en toerisme Accountbeheer vraaggericht bouwen efficiënter inrichten Bedrijfsvoering Totaal programma Economie en Toerisme Programma onderwijs en jeugd Onderwijsvernieuwingsgelden basis/voortgezet onderwijs Klasseverkleiningsgelden Huur Vroonermeer noord Stoppen schoolzwemmen basis onderwijs vanaf 1 augustus 2013 ivm contract Connexxion Onderwijsbeleiding, geen subsidies id banen voor de scholen Onderwijsbeleiding, geen subsidies voor de scholen Gemeente aandeel bredeschool laten vervallen/ onderbrengen in onderwijsachterstanden Kwaliteitsverbetering Peuterspeelzalen/ andere wijze financieren/ verhoging eigen bijdrage Bezuiniging subsidieverstrekking, minimaal te besparen bedrag Stopzetten subsidie bredeschool t.b.v. naschoolse opvang Vervallen vrije ruimte kinderopvang Omvormen subsidieverstrekking Jeugd en jongerenwerk Kwaliteitsverbetering schrappen Efficiënter organiseren peuterspeelzaalwerk Totaal programma onderwijs en jeugd Programma cultuur, kunst en cultureel erfgoed Bezuiniging subsidieverstrekking (efficiency en nut & noodzaak), minimaal te realiseren bedrag Kunst Eyssen : stopzetten subsidie Overnemen taken Grote Kerk (collegebesluit 5/7, uitgaande van scenario 2) Niet doorgaan uitbreiding De Vest Verhoging tarieven De Vest en andere inkomstenverhogende maatregelen Verhoging tarieven Stedelijk Museum Alkmaar en andere inkomstenverhogende maatregelen Verlagen en/of stopzetten subsidies Besparing cultuur totaal Bedrijfsvoering Totaal programma cultuur, kunst en cultureel erfgoed Programma Zorg Onderdeel zorg algemeen Huisvesting Brijder Verlagen subsidie nehemia Bezuiniging subsidieverstrekking, minimaal te besparen bedrag Verlaging budget GR GGD door toepassing taakstelling 5-10% Stopzetten/verminderen subsidies Efficiënter organiseren Besparing € 300.000 totaal programma zorg waarbij kwaliteit van WMO verstrekkingen gehandhaafd blijft Onderdeel zorg WMO Efficiency uitvoering WMO/herzien beleidskader

2013

0

0

2014

0

Bestuurlijke keuzes juni 2012 2015

0

2016

-500 -608 -1108

0

0

-200 -200

-200 -200

-1.670

-28 -167 -195

-33 -202 -235

-37 -216 -253

-50 -416 -466

-18 -30 -48

-27 -62 -89

-30 -90 -120

-30 -111 -141

-5 -125 -121 -20 -271

-31 -125 -409 -73 -118 -756

-52 -125 -575 -146 -195 -1.093

-52 -125 -575 -146 -195 -1.093

-33 -6 -53 -92

-195 -36 -97 -328

-325 -60 -100 -485

-325 -60 -100 -485

-45 -17

-270 -102

-450 -169

-450 -169

-19

-169

-300

-300

-30

-30

-30

-30

-130

-130

-130

-130

-130

-160

-160

-160

-160

-160

-541

-582

-602

-602

-602

-220 -628

-220 -628

-220 -628

-220 -628

-220 -628

-163 -40

-180 -40

-180 -40

-180 -40

-180 -40

0

0

0

0

0

-300 -133 -78

-600 -133 -78

-600 -133 -78

-600 -133 -78

-600 -133 -78

0 -150 -51

-35 -150 -51

-85 -150 -51

-85 -150 -51

-85 -150 -51

-91

-91

-91

-91

-91

-212

-212 -282

-212 -282

-212 -282

-212 -282

-1.015

-1.632

-1.682

-1.682

-1.682

-75

-519 -75

-557 -75

-557 -75

-557 -75

-103 -400

-103 -400

-103 -400

-103 -400

-103 -400

-50

-50

-50

-50

-25

-25

-25

-25

-598

-1.172

-1.210

-1.210

-1.210

-113 -5

-113 -5 -173 -117

-113 -5 -173 -156

-113 -5 -173 -156

-113 -5 -173 -156

pm

pm

40

pm

pm

-581 -360 -18 -4.000 -2.500 -7.459

-500 -608 -1108

-30

-78

-581 -360 -18 -2.900 -2.500 -6.359

-450 -597 -1047

0

-20

-349

-300 -315 -615

0

-1.670

2016

-1.500 -1.849

0

-1.670

2015

0

0

-1.650

2014 -523 -110 -9 -1.500 -2.250 -4.392

0

-1.592

2013

pm

BIJLAGE III OVERZICHT BESTAANDE BEZUINIGINGEN 2012 T/M 2016 Totaal 2012

2013

2014

2015

2016

Programma Algemeen bestuur Bedrijfsvoering Uitvlechtinitiatieven Stopzetten internationale contacten 0-lijn prijzen Taakstelling a.g.v. inrichting nieuwe organisatie Totaal programma Algemeen bestuur

0 0 0 0 0 0

-349 0 0 0 -1.500 -1.849

-523 -110 -9 -1.500 -2.250 -4.392

-581 -360 -18 -2.900 -2.500 -6.359

-581 -360 -18 -4.000 -2.500 -7.459

Programma Burgerrelaties Communicatie WOB en communicatie algemeen Besparing door inrichting brede frontoffice Totaal programma Burgerrelaties

0 0 0

-300 -315 -615

-450 -597 -1047

-500 -608 -1108

-500 -608 -1108

-30

-30

-30

-30

-30

-130 0 -160

-130 0 -160

-130 0 -160

-130 -200 -360

-130 -200 -360

-541

-582

-602

-602

-602

-220 -628

-220 -628

-220 -628

-220 -628

-220 -628

-163 -40 0 0 -1.592

-180 -40 -28 -167 -1.845

-180 -40 -33 -202 -1.905

-180 -40 -37 -216 -1.923

-180 -40 -50 -416 -2.136

0 0 0

-18 -30 -48

-27 -62 -89

-30 -90 -120

-30 -111 -141

-300 -133 -78

-600 -133 -78

-600 -133 -78

-600 -133 -78

-600 -133 -78

0 -150 -51

-35 -150 -51

-85 -150 -51

-85 -150 -51

-85 -150 -51

-91

-91

-91

-91

-91

-212 0 0 0 0 0 0 -1.015

-212 -282 -5 -125 -121 0 -20 -1.903

-212 -282 -31 -125 -409 -73 -118 -2.438

-212 -282 -52 -125 -575 -146 -195 -2.775

-212 -282 -52 -125 -575 -146 -195 -2.775

0 -75

-519 -75

-557 -75

-557 -75

-557 -75

-103 -400

-103 -400

-103 -400

-103 -400

-103 -400

0

-50

-50

-50

-50

-20 0 0 0 -598

-25 -33 -6 -53 -1.264

-25 -195 -36 -97 -1.538

-25 -325 -60 -100 -1.695

-25 -325 -60 -100 -1.695

-113 -5 0 -78 0 0

-113 -5 -173 -117 -45 -17

-113 -5 -173 -156 -270 -102

-113 -5 -173 -156 -450 -169

-113 -5 -173 -156 -450 -169

0

-19

-169

-300

-300

pm

pm

pm

pm

Programma Veiligheid Vrijval derdenbudget Stadstoezicht Toerekenen lasten Stadstoezichthouders aan het tarief afvalstoffenheffing Taakstelling Brandweer Totaal programma Veiligheid Programma bereikbaarheid Vrijval Openbaar Vervoer-gelden Beperken aantal projecten (personele kosten, excl. effecten besparing kapitaalslasten) Besparing op parkeren Besparing op openbare verlichting op basis van beleidsplan Openbare Verlichting Brugbediening op afstand Kwaliteitsniveau verlagen uitvoeren wegenverkeerswe Efficiencytaakstelling onderhoud wegen, straten en pleinen Totaal programma bereikbaarheid Programma Economie en toerisme Accountbeheer vraaggericht bouwen efficiënter inrichten Bedrijfsvoering Totaal programma Economie en Toerisme Programma onderwijs en jeugd Onderwijsvernieuwingsgelden basis/voortgezet onderwijs Klasseverkleiningsgelden Huur Vroonermeer noord Stoppen schoolzwemmen basis onderwijs vanaf 1 augustus 2013 ivm contract Connexxion Onderwijsbeleiding, geen subsidies id banen voor de scholen Onderwijsbeleiding, geen subsidies voor de scholen Gemeente aandeel bredeschool laten vervallen/ onderbrengen in onderwijsachterstanden Kwaliteitsverbetering Peuterspeelzalen/ andere wijze financieren/ verhoging eigen bijdrage Bezuiniging subsidieverstrekking, minimaal te besparen bedrag Stopzetten subsidie bredeschool t.b.v. naschoolse opvang Vervallen vrije ruimte kinderopvang Omvormen subsidieverstrekking Jeugd en jongerenwerk Kwaliteitsverbetering schrappen Efficiënter organiseren peuterspeelzaalwerk Totaal programma onderwijs en jeugd Programma cultuur, kunst en cultureel erfgoed Bezuiniging subsidieverstrekking (efficiency en nut & noodzaak), minimaal te realiseren bedrag Kunst Eyssen : stopzetten subsidie Overnemen taken Grote Kerk (collegebesluit 5/7, uitgaande van scenario 2) Niet doorgaan uitbreiding De Vest Verhoging tarieven De Vest en andere inkomstenverhogende maatregelen Verhoging tarieven Stedelijk Museum Alkmaar en andere inkomstenverhogende maatregelen Verlagen en/of stopzetten subsidies Besparing cultuur totaal Bedrijfsvoering Totaal programma cultuur, kunst en cultureel erfgoed Programma Zorg Onderdeel zorg algemeen Huisvesting Brijder Verlagen subsidie nehemia Bezuiniging subsidieverstrekking, minimaal te besparen bedrag Verlaging budget GR GGD door toepassing taakstelling 5-10% Stopzetten/verminderen subsidies Efficiënter organiseren Besparing € 300.000 totaal programma zorg waarbij kwaliteit van WMO verstrekkingen gehandhaafd blijft Onderdeel zorg WMO Efficiency uitvoering WMO/herzien beleidskader

pm

41

BIJLAGE III OVERZICHT BESTAANDE BEZUINIGINGEN 2012 T/M 2016 Begroting 2012

Totaal programma Zorg Programma werk, participatie en inkomen Onderdeel Participatie Bezuiniging subsidieverstrekking, minimaal te besparen bedrag Wijk en buurtcentra en beheer accommodatie, verlaging subsidie door sluiting/afstoten Onderdeel werk en inkomen 25% besparing categorale regelingen participatie Strikter toepassen wwb Sociale werkvoorzieningschap WNK gemeenschappelijke regeling 5-10% heeft relatie met Werken naar vermogen uit bestuursakkoord Re-integratie budget Verlaging budget kinderopvang Uitvlechtinitiatief ISD Vervallen taak inburgering Vrijwilligerswerk efficiënter organiseren Omvormen subsidieverstrekking Door inrichten brede frontoffice besparing op bedrijfsvoering Totaal programma werk, participatie en inkomen Programma milieu en leefomgeving Sober beheer buitenruimte overig Rioolaansluitingen bij nieuwbouw weer in rekening brengen Businesscase Water: toerekenen aan vrije ruimte in brede riool- cq. waterheffing Business case Effectief wijkonderhoud Uitvlechtinitiatief Stadswerk Bedrijfsvoering (bestemminsgplannen, milieubeheer en commerciële activiteiten) Vervallen taak sanering rail/weggeluid Efficiency op onderhoud speelvoorzieningen Natuur en milieueducatie naar bestaand aanbod Totaal programma milieu en leefomgeving Programma Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Uitvlechtinitiatief Vastgoed Verlagen kwaliteit product Wonen en advisering op projecten van derden Stopzetten structureel beudget structuurvisie Inrichten van een brede frontoffice en bestemmingsplannen, taakstelling op de bedrijfsvoering Totaal programma Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Middelen Financieel-technische maatregelen 5- jaarsanalyse: onderhoudscontracten 5-jaarsanalyse: seniorenbeleid 5-jaarsanalyse: kinderopvang Taakstelling nominale ontwikkelingen 2012 (nullijn loon- en prijsontwikkelingen) Totaal middelen Bedrijfsvoering 15% taakstellend op personeelsbudget te realiseren door o.a. onderstaande onderwerpen (is met ingang van 2013 verwerkt in taakstelling bestuurlijke keuzes) 5% ruimte voor flankerend beleid (investering in digitalisering) Verbetering diverse bedrijfsvoeringsfuncties (inkoop, huisstijl, drukwerk) Huisvesting (vermindering werkplekken, gebruik Prinsenzaal) Minder inhuur tijdelijke krachten Totaal bedrijfsvoering Overig Verbonden partijen Tarieven en inkomsten reclame Partnerrelatie NIROV beëindigen Regionalisering brandweer Stopzetten internationale samenwerking Versnellen besparing op subsidies Totaal overig Totaal bezuinigingsvoorstellen tbv begroting 2012

Bestuurlijke keuzes juni 2012

2012

2013

2014

2015

2016

2013

2014

2015

2016

-196

-408

-447

-447

-447

-81

-541

-919

-919

-176

-176

-176

-176

-250

-350

-350

-350

-10 -50

-10 -50

-10 -50

-10 -50

-10 -50

-500 0 -75

-500 0 -75

-500

-500

-200 -75

-75

-75 -100 -34 -300 -434

-100 -50 -409 -600 -1.159

-300 -100 -100 -750 -600 -1.850

-600 -100 -100 -900 -600 -2.300

-108

-215

-215

-215

-204

-274 -200 -45 -117 -851

-284 -200 -47 -130 -876

-306 -200 -60 -130 -911

-92

-140 -108 -35

-280 -117 -35

-280 -238 -35

-291 -383

-360 -643

-384 -816

-408 -961

0

0

0

0

-2.220

-3.330

-3.700

-3.700

-2.220

-3.330

-3.700

-3.700

-335

-1.061

-1.161

-1.161

-1.161

-150 -30

-150 -30

-150 -30

-150 -30

-150 -30

-200 -50

-200 -50

-200 -50

-200 -50

-200 -50

-430

-430

-430

-430

-430

0

0

0

0

0

-1.200 -75 -175 -125

-1.800 -75 -175 -125

-2.300 -75 -175 -125

-2.300 -75 -175 -125

-2.300 -75 -175 -125

-2.650 -4.225

-2.650 -4.825

-2.650 -5.325

-2.650 -5.325

-2.650 -5.325

-41 -78 -431

-5.000 1.700 -275 0

-540 0

-1.045 -400

-1.045 -400

-1.045 -400

-3.575

-540

-1.445

-1.445

-1.445

-162 -165 -10 -25

-243 -165 -10 pm -25

-324 -165 -10 pm -25

-324 -165 -10 pm -25

-324 -165 -10 pm -25

-362

-443

-524

-524

-524

0

-300 -300

0

0

-12.488

-12.321

-14.054

-14.054

-14.054

-6.619

-13.671

-17.779

-19.743

42

BIJLAGE III OVERZICHT BESTAANDE BEZUINIGINGEN 2012 T/M 2016 Totaal

Totaal programma Zorg Programma werk, participatie en inkomen Onderdeel Participatie Bezuiniging subsidieverstrekking, minimaal te besparen bedrag Wijk en buurtcentra en beheer accommodatie, verlaging subsidie door sluiting/afstoten Onderdeel werk en inkomen 25% besparing categorale regelingen participatie Strikter toepassen wwb Sociale werkvoorzieningschap WNK gemeenschappelijke regeling 5-10% heeft relatie met Werken naar vermogen uit bestuursakkoord Re-integratie budget Verlaging budget kinderopvang Uitvlechtinitiatief ISD Vervallen taak inburgering Vrijwilligerswerk efficiënter organiseren Omvormen subsidieverstrekking Door inrichten brede frontoffice besparing op bedrijfsvoering Totaal programma werk, participatie en inkomen Programma milieu en leefomgeving Sober beheer buitenruimte overig Rioolaansluitingen bij nieuwbouw weer in rekening brengen Businesscase Water: toerekenen aan vrije ruimte in brede riool- cq. waterheffing Business case Effectief wijkonderhoud Uitvlechtinitiatief Stadswerk Bedrijfsvoering (bestemminsgplannen, milieubeheer en commerciële activiteiten) Vervallen taak sanering rail/weggeluid Efficiency op onderhoud speelvoorzieningen Natuur en milieueducatie naar bestaand aanbod Totaal programma milieu en leefomgeving Programma Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Uitvlechtinitiatief Vastgoed Verlagen kwaliteit product Wonen en advisering op projecten van derden Stopzetten structureel beudget structuurvisie Inrichten van een brede frontoffice en bestemmingsplannen, taakstelling op de bedrijfsvoering Totaal programma Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Middelen Financieel-technische maatregelen 5- jaarsanalyse: onderhoudscontracten 5-jaarsanalyse: seniorenbeleid 5-jaarsanalyse: kinderopvang Taakstelling nominale ontwikkelingen 2012 (nullijn loon- en prijsontwikkelingen) Totaal middelen Bedrijfsvoering 15% taakstellend op personeelsbudget te realiseren door o.a. onderstaande onderwerpen (is met ingang van 2013 verwerkt in taakstelling bestuurlijke keuzes) 5% ruimte voor flankerend beleid (investering in digitalisering) Verbetering diverse bedrijfsvoeringsfuncties (inkoop, huisstijl, drukwerk) Huisvesting (vermindering werkplekken, gebruik Prinsenzaal) Minder inhuur tijdelijke krachten Totaal bedrijfsvoering Overig Verbonden partijen Tarieven en inkomsten reclame Partnerrelatie NIROV beëindigen Regionalisering brandweer Stopzetten internationale samenwerking Versnellen besparing op subsidies Totaal overig Totaal bezuinigingsvoorstellen tbv begroting 2012

2012

2013

2014

2015

2016

-196

-489

-988

-1.366

-1.366

0

-176

-176

-176

-176

0

-250

-350

-350

-350

-10 -50

-10 -50

-10 -50

-10 -50

-10 -50

0 -200 -75 0 0 0 0 0 -335

-500 0 -75 0 -100 0 -34 -300 -1.495

-500 0 -75 0 -100 -50 -409 -600 -2.320

-500 0 -75 -300 -100 -100 -750 -600 -3.011

-500 0 -75 -600 -100 -100 -900 -600 -3.461

-150 -30

-150 -30

-150 -30

-150 -30

-150 -30

-200 -50 0

-200 -50 -108

-200 -50 -215

-200 -50 -215

-200 -50 -215

0 0 0 0 -430

-204 0 -41 -78 -861

-274 -200 -45 -117 -1.281

-284 -200 -47 -130 -1.306

-306 -200 -60 -130 -1.341

0 0 0

0 -92 0

-140 -108 -35

-280 -117 -35

-280 -238 -35

0 0

-291 -383

-360 -643

-384 -816

-408 -961

-1.200 -75 -175 -125

-1.800 -75 -175 -125

-2.300 -75 -175 -125

-2.300 -75 -175 -125

-2.300 -75 -175 -125

-2.650 -4.225

-2.650 -4.825

-2.650 -5.325

-2.650 -5.325

-2.650 -5.325

-5.000 1.700 -275 0 0 -3.575

-2.220 0 -540 0 0 -2.760

-3.330 0 -1.045 -400 0 -4.775

-3.700 0 -1.045 -400 0 -5.145

-3.700 0 -1.045 -400 0 -5.145

-162 -165 -10 -25 0 -362

-243 -165 -10 pm -25 0 -443

-324 -165 -10 pm -25 -300 -824

-324 -165 -10 pm -25 0 -524

-324 -165 -10 pm -25 0 -524

-12.488

-18.940

-27.725

-31.833

-33.797

43