VOORJAARSNOTA 2008
Voorjaarsnota 2008
2
RAADSVOORSTEL Registr.nr. R.nr. Datum besluit B&W Te behandelen in de gemeenteraad van Portefeuillehouder
: VLD/2008/31075 : 37.1 : 10 juni 2008
Commissie d.d.
: 26 juni 2008
: 2/3 juli 2008 : P. van der Zwan
Raadsvoorstel tot behandeling Voorjaarsnota 2008.
Vlaardingen, 10 juni 2008
Aan de gemeenteraad. Hierbij bieden wij u de Voorjaarsnota 2008 aan. In deze Voorjaarsnota leggen wij de kaders voor de meerjarenbegroting 2009 – 2012 aan uw raad voor. Deze Voorjaarsnota bestaat uit de volgende onderdelen: 1) Ambitieus, betrokken, sociaal: in deze aanbiedingsbrief wordt gerapporteerd over de voortgang van de uitvoering van het coalitie-akkoord 2) Budgettaire samenvatting 3) Kaderstelling per programma 4) Meerjaren vermogensoverzicht 5) Lokale Lasten Voorstel Wij stellen uw raad voor: 1. de Voorjaarsnota 2008 voor kennisgeving aan te nemen; 2. het college opdracht te geven de voornemens uit de Voorjaarsnota verder uit te werken in de programmabegroting 2009 – 2012. Burgemeester en wethouders van Vlaardingen, De secretaris, De burgemeester,
Ir. C. Kruyt
Voorjaarsnota 2008
mr. T.P.J. Bruinsma
3
Voorjaarsnota 2008
4
RAADSBESLUIT
Registr.nr. R.nr.
: VLD/2008/ : 37.2
Besluit van de gemeenteraad van Vlaardingen
De gemeenteraad van Vlaardingen, Gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 10 juni 2008, R.nr. 37.1; Besluit: 1. de Voorjaarsnota 2008 voor kennisgeving aan te nemen; 2. het college opdracht te geven de voornemens uit de Voorjaarsnota verder uit te werken in de programmabegroting 2009 – 2012. Aldus besloten in de openbare vergadering van de gemeenteraad van Vlaardingen, gehouden op 3 juli 2008 De griffier,
De burgemeester,
Drs. W.G. Amesz
mr. T.P.J. Bruinsma
Voorjaarsnota 2008
5
Voorjaarsnota 2008
6
Ambitieus, betrokken en sociaal; de opgave voor de komende twee jaar Voor u ligt de Voorjaarsnota van 2008. Hierin schetsen wij de contouren van de meerjarenbegroting 2009 – 2012 en schenken wij aandacht aan het nieuwe beleid dat wij de komende tijd ten uitvoer willen brengen. Ons college heeft de opdracht uitvoering te geven aan het coalitieakkoord ‘ambitieus, betrokken, sociaal ’. In deze aanbiedingsbrief zetten wij uiteen wat u in dat opzicht in 2009 van het college kunt verwachten. Een overzicht: Een sociaal Vlaardingen Het welzijn van kinderen staat voor ons centraal. De noodzakelijke verbetering van de samenwerking tussen de betrokken instanties moet vorm krijgen in de nieuwe Centra voor jeugd en gezin (CJG). Hier kunnen kinderen en hun ouders terecht voor antwoorden op al hun vragen over opvoeden én opgroeien. Het centrum biedt bovendien een divers hulp-, ondersteunings- en cursus aanbod om problemen snel én adequaat op te lossen. Het CJG is verantwoordelijk voor de coördinatie van álle zorg is vanuit het principe: “Eén gezin, één plan”. Het eerste centrum in Vlaardingen zal uiterlijk medio 2009 zijn deuren openen. Binnen het steunpunt Jongeren bundelen alle instanties (Sociale Zaken, CWI, UWV en RMC) hun krachten om jongeren in de leeftijd van 16 tot 23 jaar zonder startkwalificatie en/of inkomen te leiden naar school of werk. Onder het motto “Eén jongere, één plan” wordt gestreefd naar duurzame inpassing in de maatschappij. Het steunpunt zal intensief samenwerken met het Centrum voor jeugd en gezin en op termijn daar mogelijk in opgaan. Ons doel is dat mensen, die recht hebben op sociale voorzieningen, daar ook gebruik van maken. Wij spannen ons het komende jaar extra in om deze Vlaardingers ook daadwerkelijk te bereiken. Met de recent toegestane verruiming van regelingen wordt de positie van burgers, die zijn aangewezen op financiële steun van de overheid, beter. Het Rijk stelt hiervoor extra geld beschikbaar. De bestrijding van de armoede wordt hierdoor versterkt. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Voor de negen prestatievelden die binnen de WMO worden onderscheiden is beleid ontwikkeld. Dit beleid wordt de komende tijd verder uitgewerkt, onder meer in de nieuwe ouderennota die in september van dit jaar zal verschijnen. We zijn op de goede weg met de WMO, zo blijkt uit een klanttevredenheidsonderzoek. Naast het WMO-loket in het stadhuis wordt in de te ontwikkelen wijkinformatiecentra een WMO-loket ingericht. Burgerparticipatie en gebiedsgericht werken Het vergroten van de burgerparticipatie is een van onze hoofdthema’s. De afgelopen tijd is veel aandacht besteed aan de ontwikkeling van het participatiebeleid en het gebiedsgericht werken. Nu gaat het er om burgerparticipatie in de dagelijkse praktijk handen en voeten te geven en te versterken. Er bestaan nu in Vlaardingen in alle wijken bewonersplatforms en overlegplatfora, in totaal meer dan 20. In de Babberspolder wordt, naar aanleiding van een door de raad aangenomen motie, een pilot gestart waarbij bewoners een rol krijgen als ‘oren en ogen’ van de buurt. Het budget Snel Geld wordt verruimd voor de intensivering van het sociaal beheer in de herstructureringsgebieden. Bij grote projecten worden expliciet middelen voor participatie beschikbaar gesteld. In de Babberspolder zullen wij het eerste wijkinformatiecentrum openen. Kwaliteit van de dienstverlening De komende periode zal een verdere verbetering van de dienstverlening zichtbaar worden. Een verdergaande professionalisering van onze organisatie, een correcte en adequate bejegening van burger en ondernemers en de doorontwikkeling van het gebiedsgericht werken zijn daarbij kernthema’s. Wij maken forse stappen op het gebied van de digitale dienstverlening. Burgers kunnen straks al hun vragen bij de balies in het stadskantoor terecht. Veel vragen kunnen direct aan de balie worden beantwoord. Voor meer specialistische informatie komen snelle lijnen tussen baliemedewerkers en specialisten. De verdere professionalisering zal ook zichtbaar worden in het projectmatig werken. Daar kan een forse slag gemaakt worden via een strakkere aansturing en een realistische projectplanning. In de opleidingsplannen wordt prioriteit gegeven projectmatig werken en burgerparticipatie .
Voorjaarsnota 2008
7
In oktober zal ons college het Programma van Eisen voor het nieuwe stadskantoor presenteren. Aan de hand daarvan zal uw raad een uitspraak worden gevraagd over de te nemen vervolgstappen. Wij gaan ervan uit dat dit debat in relatie met de meerjarenbegroting 2009 – 2012 kan worden gevoerd. Een evenwichtig woningbouw- en volkshuisvestingsbeleid In Vlaardingen zullen in de periode 2005 – 2010 ongeveer 1400 nieuwe woningen gebouwd zijn. Daarmee wordt de doelstelling, die is neer gelegd in regionale volkshuisvestingsafspraken, bereikt. In 2009 worden onder meer de eerste paal voor de tweede fase Buizengat Oost geslagen en starten de bouwwerkzaamheden in het Stationsgebied Centrum. Voor de langere termijn zijn in het Actieplan Wonen vergaande doelstellingen geformuleerd. Meer ruimte voor eengezinswoningen, starters en doorstromers, maar ook de mogelijkheid om binnen de ‘wooncarrière’ in Vlaardingen te kunnen wonen, moeten zorgen voor een completer woningaanbod. Voor de uitvoering van het Actieplan Wonen willen wij de komende vier jaar extra middelen inzetten voor onder meer de gebiedsgerichte uitwerking, communicatie en burgerparticipatie en de begeleiding van bouwprojecten. De substantiële investeringen komen vooral van de corporaties. Een levendige verkeersveilige binnenstad De vitalisering van de binnenstad is noodzakelijk. Een autoluw Veerplein en de afsluiting van de Westhavenplaats bieden nieuwe mogelijkheden om dit te bereiken. Levendigheid en veiligheid stellen wij centraal. Een visie op de binnenstad voor 2020 zal in september aan uw raad worden voorgelegd. De herontwikkeling van het Veerplein en omgeving zal eveneens op korte termijn gestalte krijgen. Wij willen leegstand van winkels in de binnenstad voorkomen of bestrijden. Hiervoor wordt nog dit jaar een plan van aanpak opgesteld. De parkeernota is voor inspraak vrij gegeven. Na de vaststelling door uw raad, later dit jaar, starten we met de uitvoering. Een milieubewust en duurzaam Vlaardingen Er is budget beschikbaar voor verdere maatregelen om het CO2 gehalte terug te dringen. In 2025 moet regionaal een CO2 reductie van 40 % zijn bereikt. Het kantorenpark Vijfsluizen zal met CO2 neutrale en milieuzuinige gebouwen toonaangevend op dit gebied worden. Er wordt een conferentie met ondernemers belegd om de verantwoordelijkheid van bedrijven voor CO2 reductie onder de aandacht te brengen. De verbetering van de luchtkwaliteit wordt aangepakt met een aantal maatregelen zoals schone autotypes voor het gemeentelijk wagenpark, geen rookgaskanalen voor open haarden. In september zal een groene golf op de Holysingel worden gerealiseerd. Daarna gebeurt hetzelfde op de Burgemeester Pruissingel . Door de aanleg van nieuwe rode lopers en fietsstallingen stimuleren we het fietsgebruik. Met uw raad zijn wij van oordeel dat de stad veel schoner moet worden. Met een budgettoename van 20% voor de aanpak van afval, graffiti, onkruid en hondenpoep zal de aanblik van de stad verbeteren. Duurzaamheid staat hoog in ons vaandel, ook binnen ons inkoopbeleid. Wij hanteren de richtlijnen van duurzaam en diervriendelijk inkopen van SenterNovem en doen mee aan een pilot van de Vereniging Nederlandse Gemeenten die tot doel heeft om in 2010, 75% van alle inkoop duurzaam te laten zijn. Een aantrekkelijke Broekpolder In 2007 werd met de Federatie Broekpolder een convenant gesloten om zo gezamenlijk de kwaliteit van het groen en de recreatiewaarde van de Broekpolder te verbeteren. Hiermee heeft dit burgerinitiatief concreet vorm gekregen. Een gebiedsvisie voor de Broekpolder is opgesteld. De federatie zal in overleg met betrokken Vlaardingers voorstellen doen om de groene en recreatieve waarde van het gebied te vergroten. In de Broekpolder ondervinden bezoekers hinder van de berenklauw. Alleen met een structurele aanpak kunnen wij de berenklauw bestrijden. Daarvoor is een extra investering nodig. Sport Op het gebied van sport spelen de komende periode vier belangrijke thema’s. De knelpunten rond de huisvesting van de voetbalverenigingen worden opgelost. Daarnaast komen wij op korte termijn met voorstellen over invulling van de buitenzwemvoorziening. De realisatie van de sportaccommodaties in park ’t Nieuwelant zal verder vorm krijgen en tot slot zal uitvoering worden gegeven aan het met de KNVB afgesloten convenant, dat moet bijdragen tot het ontstaan en behoud van vitale sportverenigingen.
Voorjaarsnota 2008
8
Een werkend Vlaardingen De ontwikkeling van de werkgelegenheid in Vlaardingen behoeft een extra impuls. Daarbij denken wij niet alleen aan nieuwe ontwikkelingen zoals Vijfsluizen. Ook de (her) ontwikkeling van bestaande bedrijventerreinen leidt tot een versterking van de economische positie van Vlaardingen. Er wordt een analyse gemaakt van de behoefte aan bedrijventerreinen. Aan de hand daarvan bepalen wij ons standpunt voor de verdere ontwikkeling van onder meer Vergulde Hand West en het terrein van Lever Fabergé. In Groot Vettenoord voeren wij het actieplan uit, dat in samenwerking met de ondernemers is opgesteld. Stadspromotie Vlaardingen heeft veel meer te bieden dan buitenstaanders denken. We slagen er echter nog onvoldoende in om dat voor het voetlicht te brengen. Daar moet verandering in komen. Nog voor de raadsbehandeling van de Voorjaarsnota zullen wij in de Nota Stadspromotie voorstellen doen om daar verandering in te brengen. Hiermee hopen wij het imago van Vlaardingen aantrekkelijker te maken voor ondernemers, werknemers en bewoners en meer bezoekers naar Vlaardingen te leiden. De toegangspoorten van Vlaardingen worden beter geaccentueerd. Wij gaan binnenkort de eerste twee welkomborden plaatsen langs de rijkswegen A20 en A4. Een veilig Vlaardingen In juli worden de resultaten van de veiligheidsrapportage 2008 gepresenteerd. Daaruit moet blijken of onze burgers zich veiliger voelen dan twee jaar geleden, en hoe het veiligheidsgevoel zich verhoudt tot de andere regiogemeenten. Vandalisme en vernielingen worden met kracht bestreden en wij willen dat de daders dat ook voelen. Daarom zullen wij vaker schade gaan verhalen op de dader. De aanpak van hennepkwekerijen wordt geïntensiveerd. Veel aandacht krijgt de bestrijding van jeugdoverlast en drankmisbruik onder jongeren. In 2008 loopt het bestuurlijk arrangement van de 21 Antillianengemeenten af. Antilliaanse jongeren komen nog altijd relatief veel in aanraking met politie en justitie. Wij willen daarom het Antillianenbeleid voor Vlaardingen voortzetten. Cultuur De nieuwbouw aan het Vlaardings museum wordt voorbereid. Een door het bestuur van het museum opgesteld Plan van Aanpak zal op korte termijn verschijnen. Het onderzoek naar de haalbaarheid van een regionaal educatief centrum, waarin onder meer Muziekcentrum Opmaat en de Vrije Academie zullen opgaan, wordt in juli van dit jaar afgerond. Dan moet blijken of zo’n regionaal centrum levensvatbaar is. Voor de realisatie van het Jongeren Cultuur Centrum volgt bij de begroting van 2009 een concreet voorstel. In het vierde kwartaal zullen wij uw raad ook een voorstel doen om een deel van Vlaardingen aan te wijzen als beschermd stadsgezicht We zijn op de goede weg, maar zijn er nog niet. Veel zaken vragen nog onze aandacht. Wij blijven Ambitieus, Betrokken en Sociaal. Juni 2008 Burgemeester en wethouders, Gemeente Vlaardingen
Voorjaarsnota 2008
9
Voorjaarsnota 2008
10
KADERSTELLING BEGROTING 2009 – 2012 PER PROGRAMMA
Voorjaarsnota 2008
11
PROGRAMMA WELZIJN EN ZORG VISIE EN STRATEGIE Vlaardingen is een prettige en levendige stad. Daarom wordt ingezet op een sterke sociale infrastructuur en een hoge maatschappelijke participatie van burgers. Iedereen krijgt de kans om actief deel te nemen aan het maatschappelijk en economisch leven. Voorzieningen voor ontspanning, ontmoeting en ontplooiing worden daarom geboden. Levensloopvriendelijk wonen wordt gestimuleerd. Meedoen aan de samenleving is niet voor iedere burger vanzelfsprekend. Daarom worden zeer kwetsbare personen in een zo vroeg mogelijk stadium gesignaleerd. Aan deze burgers worden voorzieningen aangeboden zodat zij niet in de marge van de samenleving blijven. Wat willen we bereiken? In de begroting 2008 hebben wij de volgende doelen geformuleerd: Volgens de Leefbaarheidsmonitor 2008 waarderen burgers de leefbaarheid in hun buurt of wijk met de landelijke gemiddelde score van 2008. (in 2006 in Vlaardingen een 6,9 ten opzichte van landelijk een 7,3) De WMO-monitor op de negen prestatievelden is uitgevoerd; op basis hiervan worden de beleidsdoelstellingen geconcretiseerd. Stand van zaken m.b.t. doelen en activiteiten
Leefbaarheidsprogramma
De gemeente vindt bewonersparticipatie erg belangrijk en heeft ogen en oren in de wijk, zodat de bewoners ook dichterbij het bestuur staan en er serieus van gedachten wordt gewisseld over leefbaarheid in de wijk. Een bewonersplatform kan hierbij adviseren. In 2007 is in opdracht van de Raad een project ‘snel geld’ gestart. Dit project is bedoeld om de bewonersnetwerken in de wijken te versterken, bewonersgroepen te faciliteren en te kunnen inspelen op een toenemend aantal wijkinitiatieven. Afgesproken is, dat in samenspraak met de leefbaarheids-platforms 3 keer per jaar een voorstel ‘snel geld’ aan het college wordt gepresenteerd. Het budget ‘snel geld’ bedraagt op dit moment € 115.000, dat is gedekt door herschikking van bestaande budgetten. Ten behoeve van de intensivering van het sociaal beheer in de herstructureringsgebieden willen wij dit budget verhogen met € 100.000 tot € 215.000
WMO
In Vlaardingen is sprake van een dubbele vergrijzing: er zijn relatief veel ouderen die gemiddeld ook een hogere leeftijd bereiken dan vroeger. De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is op 1 januari 2007 in werking getreden. Wij hebben ervoor gezorgd, dat de zogenaamde individuele verstrekkingen goed geregeld zijn. De uitvoering hiervan vindt plaats door ROG-plus. Informatieverstrekking over WMO-voorzieningen is van groot belang. De digitale informatievoorziening is inmiddels geregeld. Er is een Wmo-loket in het stadhuis, loketten in de wijken zullen volgen. De dubbele vergrijzing in combinatie met de steeds sterker wordende spanning op de arbeidsmarkt vraagt om toepassing van innovatieve methoden, teneinde zorg op een adequaat niveau te kunnen blijven garanderen. De gemeente zal de samenwerking tussen zorgaanbieders en corporaties verder stimuleren. Het is wenselijk dat een consultatiebureau voor ouderen beschikbaar komt. Deze voorziening zal worden bekostigd vanuit de WMO-gelden. De WMO-monitor op de 9 prestatievelden wordt gedurende 2008 uitgevoerd. De resultaten komen in de eerste helft van 2009 beschikbaar. In het tweede kwartaal van 2008 heeft een klanttevredenheidsonderzoek m.b.t. de individuele voorzieningen plaats gevonden. De resultaten van dit onderzoek zijn na de zomervakantie 2008 beschikbaar. Bijzondere aandacht vragen maatschappelijke opvang en zorg voor kwetsbare personen. Er wordt naar gestreefd dat in 2013 alle daklozen worden ondergebracht in een zorgtraject. Daarnaast moet huisvesting beschikbaar komen. Er zal een Centraal Onthaal worden geïmplementeerd, waarbij voor mensen die gebruik willen maken van de voorzieningen en zorgtraject een pasjessysteem wordt
Voorjaarsnota 2008
12
geïntroduceerd. Mensen uit de regio Nieuwe Waterweg Noord, waarvoor Vlaardingen centrumgemeente is, kunnen zo’n pasje aanvragen.
Wijkinformatiecentrum Vlaardingen-Ambacht
In het Coalitieakkoord en de Programmabegroting 2008 hebben wij gesteld te willen komen tot drie wijkinformatiecentra, naast een centrale voorziening in het stadskantoor. Zo’n wijkinformatiecentrum biedt informatie, advies en ondersteuning op het gebied van wonen, zorg, welzijn en leefbaarheid. In de begroting 2009 zullen wij een concreet voorstel opnemen voor de realisatie van een centrum in de wijk Vlaardingen-Ambacht.
Careyn: kosten jeugdgezondheidszorg
Careyn heeft, onder andere met de consultatiebureaus, een belangrijke rol in de Jeugdgezondheidszorg van 0 tot 4 jaar. In 2008 is nog geprofiteerd van oude kostprijsafspraken, maar die worden voor 2009 herzien. Daardoor zullen de kosten toenemen. De meerkosten bedragen € 50.000 bij continuering van de huidige inzet. Overige punten/ruimtescheppende maatregelen
Maatwerkafspraken GGD (schaalvoordelen)
De GGD-NWN is per 1-1-2007 gefuseerd met de GGD Rotterdam tot GGD-Rotterdam-Rijnmond. Daarbij is voor vier jaar een zogenaamde afnamegarantie afgesproken op het niveau van 2007. Dit betreft de uniforme taken. Daarnaast worden er maatwerktaken afgenomen van de GGD. Het bedrag wat aan de GGD betaald wordt voor het uniforme pakket (een bedrag per inwoner) geeft echter ruimte vanwege schaalvoordelen bij de GGD. De maatwerktaken kunnen binnen de afname garantie bekostigd worden. Dit levert een ruimte op van in totaal circa € 83.000. Recapitulatie
2009
2010
2011
2012
Ruimtevrager: Leefbaarheidsprogramma; snel geld Wijkinfo centrum Vl-Ambacht Careyn kosten jeugdgezondheidszorg
-100 pm -50
-100 pm -50
-100 pm -50
-100 pm -50
Ruimteschepper: Maatwerkafspraken GGD
83
83
83
83
TOTAAL
-67
-67
-67
-67
Voorjaarsnota 2008
13
PROGRAMMA JEUGD EN ONDERWIJS VISIE EN STRATEGIE In Vlaardingen wonen ongeveer 17.000 jongeren in de leeftijd van 0 tot 23 jaar, dat is ruim 20% van de bevolking. Zij moeten opgroeien tot actieve en betrokken volwassenen. Het opgroeien verloopt niet voor alle kinderen probleemloos, door lichamelijke, sociaal-culturele en sociaal-economische factoren. Ook deze kinderen moeten hun mogelijkheden maximaal kunnen ontplooien. Het voorkomen, tijdig signaleren en oplossen van ontwikkelingsachterstanden is daarom erg belangrijk. Als bij jonge kinderen al voordat ze naar school gaan belemmeringen worden weggenomen, die een goed functioneren in de klas in de weg staan, kunnen zij met een gezonde basis aan de schoolloopbaan beginnen. Het is wenselijk dat zo veel mogelijk jongeren met een startkwalificatie hun weg vinden op de arbeidsmarkt. Belangrijke factor hierbij is het voorkomen van schooluitval en ongeoorloofd verzuim. Wat willen we bereiken? In de begroting 2008 hebben wij de volgende doelen geformuleerd: Op 1 augustus 2010: - is het bereik van 2- en 3-jarige doelgroepkinderen dat deelneemt aan een effectief Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) programma in de voorschoolse periode 100%; - werken alle peuterspeelzalen met effectieve VVE-programma’s; - zijn er bindende afspraken gemaakt met de kinderopvang over het gebruik van effectieve VVEprogramma’s. Het deel van de Vlaardingse jeugd dat een startkwalificatie behaalt is in 2008 groter dan in 2006. In 2008 is het percentage werkzoekende werkloze jongeren ten opzichte van 2007 gedaald. Stand van zaken m.b.t. doelen en activiteiten De kadernota peuterspeelzaalbeleid in Vlaardingen 2006-2010 “De grote sprong” wordt uitgevoerd. Hiermee wordt bereikt dat alle kinderen zonder achterstand aan de basisschool kunnen beginnen.
Extra peuterspeelzalen
Om het gewenste deelname percentage per 1 augustus 2010 te realiseren trekken wij € 100.000 extra uit voor 2 nieuwe peuterspeelzaalgroepen.
Aanwending subsidie Onderwijs Achterstanden Beleid
In de subsidie aan de Stichting Kinderopvang Vlaardingen voor peuterspeelzaalwerk zit een component van circa € 160.000 ten behoeve van Voor- en Vroegschoolse Educatie. Deze kosten kunnen echter ten laste worden gebracht van de specifieke uitkering onderwijsachterstandenbeleid.
Onderwijsachterstanden
In de regio is in het schooljaar 2006/2007 het voortijdig schoolverlaten met 10% teruggedrongen. Op 1 augustus 2007 is de kwalificatieplicht tot 18 jaar in werking getreden. Deze vervangt de partiële leerplicht. In verband hiermee wordt een extra leerplichtambtenaar aangetrokken. Hiervoor komen naar verwachting regionale middelen beschikbaar. Wij hebben het voornemen een Buurt Educatief ServicePlusPunt van de bibliotheek in de Prins Willem Alexanderschool te realiseren voor kinderen van de school en voor andere kinderen uit de buurt in de leeftijd 0-14 jaar. Ook hun ouders kunnen van deze voorziening gebruik maken.
Voorjaarsnota 2008
14
R u in m e s c h ep e rd s:io A a w n d ie n s u b d ie O A B 61 02 17 61 02 17 61 02 17 61 0 G reo tte o n o u v a n g src h o le n 2 7 G m e n td e lirg jh ke b is jd rp a g e b e o e p so n d erw ijs 1 1 T O T A A L 44 77 81 44 77 81 44 77 81 44 77 8
Overige punten/ruimtescheppende maatregelen
Groot onderhoud opvangscholen
In het budget voor de opvangscholen zit een bedrag voor groot onderhoud. Groot onderhoud maakt echter onderdeel uit van het gesloten circuit voor onderwijshuisvesting en over- en onderschrijdingen worden geëgaliseerd met de reserve. De vrijval is € 271.000 per jaar.
Gemeentelijke bijdrage beroepsonderwijs
Voor beroepsonderwijs ontvangt de gemeente een specifieke uitkering. Daarnaast bevat de begroting ook een gemeentelijke bijdrage ad € 147.000. Conform het principe “in = uit” (externe middelen zijn leidend bij omvang bestedingen) kan dit budget nu vrijvallen, aangezien de specifieke uitkering toereikend blijkt te zijn.
Recapitulatie
2009
2010
2011
2012
Ruimtevrager: Extra peuterspeelzalen
-100
-100
-100
-100 VOORJAARSNOTA2008
Voorjaarsnota 2008
15
PROGRAMMA WERK EN INKOMEN Visie en Strategie Wie kan werken, moet werken. Wie niet kan werken wordt een bestaansminimum geboden. Iedereen wordt geïnformeerd over de bestaande sociale voorzieningen, burgers die recht hebben op deze voorzieningen maken daar ook gebruik van. Ook nieuwe Nederlanders participeren in de samenleving. Om hen daarbij te helpen worden inburgerings- en integratietrajecten aangeboden. De Wet werk en bijstand (WWB) wordt cliëntgericht en rechtmatig uitgevoerd, gericht op minimalisering van de instroom en maximalisering van de uitstroom naar betaald werk. Met de uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) wordt werk geboden aan mensen met een handicap die zijn aangewezen op aangepaste arbeid. Toeleveringsbedrijf Vlaardingen (TBV) is voor de gemeente Vlaardingen het bedrijf, dat deze arbeid organiseert. Wat willen we bereiken? In de begroting 2008 hebben wij de volgende doelen geformuleerd: Eind 2008 bedraagt het aantal bijstandscliënten van Sociale Zaken maximaal 1700, deze cliënten hebben allemaal een passend re-integratie- of zorgtraject. Alle inwoners zijn geïnformeerd over het recht op sociale voorzieningen. Van de 270 inburgeraars die in 2008 bij beschikking de verplichting tot inburgering opgelegd krijgen behaalt 80% het inburgeringexamen binnen 5 jaar. De personen die onder de Regeling Afwikkeling nalatenschap Oude Vreemdelingenwet (RAOV c.q. pardonregeling) vallen doorlopen een inburgeringtraject en worden begeleid naar werk en/ of scholing. Stand van zaken m.b.t. doelen en activiteiten
Bijstandsgerechtigden
Op 31 december 2007 hadden wij 1674 cliënten voor de bijstand. Dat is aanzienlijk lager dan de e raming die in de begroting stond (1900). Vlaardingen was daarmee landelijk de 7 grootste daler van gemeenten boven de 60.000 inwoners. Ook de twee jaren daarvoor behoorden wij tot de top tien. Ten opzichte van andere grote gemeenten is ons scherpe instroom- en uitstroombeleid dus zeer effectief.
Werkdeel
Met ingang van 2004 wordt op grond van de Wet werk en bijstand ondermeer een budget Werk-deel door het ministerie van SZW toegekend. Dit budget moet worden ingezet voor re-integratieactiviteiten en werkgelegenheidsprojecten. De wet kent een regeling om een saldo door te schuiven naar het volgende jaar. In de afgelopen jaren is er een positief saldo op dit budget ontstaan van circa € 5 mln. Dat wordt ingezet in het kader van het verder terugdringen van het aantal bijstandscliënten.
Terugdringen wachtlijstenTBV
Het Toeleveringsbedrijf Vlaardingen heeft een in-, door- en uitstroomafdeling opgezet, die zal bijdragen aan de re-integratie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. De per 1 januari 2008 gemoderniseerde Wet sociale werkvoorziening (Wsw) biedt voor deze ontwikkelingen de nodige ruimte. Als uitvloeisel van een in de Tweede Kamer aangenomen motie is incidenteel geld beschikbaar gekomen om de wachtlijsten te verkleinen. Een structurele aanpak is noodzakelijk, waarvoor wij € 100.000 beschikbaar willen stellen. Overige punten/ruimtescheppende maatregelen
TBV/woonplaatsbeginsel
Uit eerdere in 2006 uitgevoerde berekeningen van het Ministerie en Cedris bleek, dat Vlaardingen ernstige nadelige gevolgen zou ondervinden van het zogenaamde woonplaatsbeginsel. Deze gevolgen zijn destijds in de meerjarenbegroting verwerkt. In december 2007 heeft tussentijds rapportage plaatsgevonden over de financiële aspecten van de gemoderniseerde Wsw en de gevolgen daarvan voor de financiering van TBV per 1-1-2008. De definitieve subsidiebeschikking van het Ministerie laat zien, dat de negatieve gevolgen voor Vlaardingen zich niet meer voor zullen doen.
Voorjaarsnota 2008
16
Participatie van jongeren en terugdringen schulden
In het bestuursakkoord tussen het Rijk en de VNG is de ambitie uitgesproken om een extra impuls te geven aan het bestrijden van armoede en het terugdringen van het aantal huishoudens met problematische schulden. Voor 2008 en 2009 zijn hiervoor al bedragen in de begroting opgenomen. De maatregelen hebben echter een structureel karakter. Voor 2010 en 2011 wordt dit nu als pm-post opgenomen
Kwijtschelding afvalstoffenheffing (actualisatie begroting)
Deze kwijtschelding wordt in stappen ten laste gebracht van de algemene middelen in plaats van de heffing. Dat loopt op tot € 700.000. De feitelijke kwijtscheldingslasten bedroegen over 2007 echter circa € 600.000. Hier kan dus € 100.000 vrijvallen (zonder aantasting faciliteit).
Recapitulatie Ruimtevragers: Terugdringen wachtlijsten TBV Participatie jongeren en terugdringen schulden Ruimtescheppers: TBV Woonplaatsbeginsel Kosten kwijtschelding afvalstoffenheffing TOTAAL
Voorjaarsnota 2008
17
2009
2010
2011
2012
-100
-100
-100 pm
-100 pm
765 75
693 100
621 100
621 100
740
693
621
621
PROGRAMMA WONEN, ECONOMIE EN HAVEN VISIE EN STRATEGIE Vlaardingen is een levendige stad waarin optimaal gewoond, gewerkt en gerecreëerd kan worden. De inrichting van de stad sluit aan bij de, veelsoortige en gevarieerde, wensen van haar gebruikers, uitgaande van veiligheid en duurzaamheid. Daarom wordt gestreefd naar gedifferentieerde buurten die met elkaar in verband staan, een ongedeelde stad. Een levendige stad is ondenkbaar zonder economische activiteiten. Daartoe wordt het ondernemersklimaat in de stad verbeterd. De (her)ontwikkeling van nieuwe en bestaande bedrijventerreinen wordt bevorderd, de binnenstad wordt gerevitaliseerd en de bedrijvigheid in andere winkelcentra wordt bevorderd. Het is van belang dat gemeente en bedrijfsleven elkaar weten te vinden en dat er sprake is van een kwalitatief goede dienstverlening aan de ondernemers. Wat willen we bereiken? In de begroting 2008 hebben wij de volgende doelen geformuleerd: Wij willen in nieuwbouw en vernieuwbouw het tempo verhogen, doorstroming bevorderen en een evenwichtiger bevolkingssamenstelling realiseren. Voor de korte termijn wordt daaraan invulling in het kader van de regionale woningbouwafspraken. Op grond daarvan heeft de gemeente Vlaardingen een taakstelling van 1.400 woningen. Die taakstelling moet per 1 januari 2010 zijn gerealiseerd. Voor de langere termijn willen wij onze doelstelling realiseren via de uitvoering van het Actieplan Wonen. Het aantal arbeidsplaatsen in de Rivierzone, inclusief Groot Vettenoord en Vijfsluizen, is op 1 januari 2010 groter dan op 1 januari 2006 (op basis van enquête Bedrijvenregister Zuid- Holland waren dit 8.785 arbeidsplaatsen). De leegstand van winkelpanden in de winkelcentra is per november 2006 11,1% over de gehele gemeente en is op 1 januari 2010 lager dan 10%. In het landelijk benchmark onderzoek van 2005 was de waardering voor het ondernemersklimaat 6,5 tegenover een gemiddelde van 6,6. In 2009 doen wij weer een onderzoek ondernemersklimaat in 2009. Dan willen we beter scoren dan het landelijk gemiddelde. In hetzelfde benchmarkonderzoek was de waardering voor de gemeentelijke dienstverlening 5,7 tegenover een gemiddelde van 5,9. In 2009 doen wij weer een onderzoek ondernemersklimaat in 2009. Ook hierbij willen we dan beter scoren dan het gemiddelde. Stand van zaken m.b.t. doelen en activiteiten Wij verwachten dat in de periode 2005 tot 1-1-2010 in het totaal 1361 huizen zullen zijn gebouwd. De taakstelling van 1.400 woningen is daarmee nagenoeg gehaald. De onderschrijding van 39 woningen valt binnen de door de regio toegestane marges.
Actieplan Wonen
Het Actieplan Wonen vormt het kader voor de vertaling in gebiedsgerichte uitwerkingen in samenwerking met de woningcorporaties. Het gaat daarbij om een evenwichtig woningbouw- en woonbeleid. Daarvoor is een grootschalige herstructurering nodig waardoor vroeg-naoorlogse wijken (Holy, Westwijk en Babberspolder) een groenstedelijk woonmilieu gaan vormen met meer eengezinswoningen. Daarnaast zal het centrumstedelijke woonmilieu in het Centrum, de Oostwijk en de Rivierzone via herstructurering een kwaliteitsimpuls moeten krijgen. Het Actieplan Wonen leidt tot het per saldo verminderen van het aantal meergezinswoningen met circa 1850 en een toevoeging aan de woningvoorraad van ongeveer 3500 eengezinswoningen. Voor de realisatie van het Actieplan Wonen investeert de gemeente de komende periode in totaal circa € 4,8 mln miljoen. Het gaat hierbij om extra kosten die de gemeente maakt voor gebiedsgerichte projectmatige uitwerking, stedenbouwkundige studies, haalbaarheidsstudies, communicatie, burgerparticipatie etc. Hiervoor spreken wij het vermogen aan.
Voorjaarsnota 2008
18
Bedrijventerreinen
(Her)ontwikkeling van bedrijventerreinen versterkt de economische kracht van Vlaardingen. Om in de vraag naar behoefte aan grond en panden te kunnen voorzien voor de Vlaardingse ondernemers en ondernemers buiten Vlaardingen zullen keuzes gemaakt moeten worden. De keuzes zullen betrekking hebben op de soort bedrijven die zich gaan (her)vestigen in onze gemeente. Belangrijk aspecten daarbij zijn het aantal (nieuwe) arbeidsplaatsen alsmede de milieubelasting. Voor Groot Vettenoord hebben gemeente, Kamer van Koophandel en de ondernemers een actieprogramma opgesteld. In samenwerking met ontwikkelaar OVG zijn concrete plannen neergelegd voor de ontwikkeling van het kantorenpark in Vijfsluizen. Momenteel ligt er een voorontwerp bestemmingsplan. Er vindt nog afstemming plaats met overige overheden uit de regio voordat een definitief bestemmingsplan gepresenteerd kan worden. Door vergelijking van vraag en aanbod wordt momenteel een analyse gemaakt van de behoefte aan bedrijventerreinen. Aan de hand van de resultaten van deze analyse zullen wij ons een oordeel vormen over de verdere ontwikkeling van het bedrijventerrein Vergulde Hand West en het terrein van Lever Fabergé. Voor de toekomstige ontwikkelingen op deze bedrijventerreinen op het gebied van infrastructuur en revitalisering is een bedrag opgenomen Via het vermogen wordt € 7,4 mln gereserveerd voor de aanleg van het viaduct Vijfsluizen.
Meer promotionele activiteiten
Bij de begrotingsbehandeling 2008 heeft de raad via een motie een eenmalig startkrediet van € 50.000 beschikbaar gesteld (ten laste van reserves) voor promotionele activiteiten om het imago van Vlaardingen te kunnen verbeteren en de promotie van Vlaardingen op een hoger plan te brengen. Op korte termijn verwachten wij de Nota Stadspromotie aan uw raad aan te kunnen bieden. In afwachting daarvan hebben wij vooralsnog een PM-post opgenomen voor stadspromotie.
Binnenstad
De vitalisering van de binnenstad is een traject dat zich over meerdere jaren uitstrekt. In september zullen wij onze visie voor de binnenstad presenteren. De herinrichting van het Veerplein zal in de komende maanden in voorbereiding worden genomen. De ontwikkeling van het leisureconcept Veerplein 134 (v/m V&D-pand) verloopt volgens planning. Naast het voorbereiden en doorlopen van de formele procedures ter realisering van het project wordt in september de realisatieovereenkomst, een uitwerking van het haalbaarheidsonderzoek, aan de gemeenteraad voorgelegd. Voor een aantal panden in de binnenstad is de leegstand een structureel probleem. Waar sprake is van langdurige leegstand trachten wij alternatieve bestemmingen te realiseren. Overige punten/ruimtescheppende maatregelen
Meer kostendekkend werken;
Grondexploitaties, bouwleges, geo-informatie, archeologie en archief De invoering van de Grondexploitatiewet als onderdeel van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening is voorzien per 1 juli 2008. Als gevolg daarvan wordt het mogelijk om bij particuliere grondexploitaties, waar de tot exploitatie te brengen gronden niet in eigendom van de gemeente zijn, tot een ruimer kostenverhaal te komen dan tot op heden mogelijk was. Zo wordt het ook mogelijk om – weliswaar gemaximeerd – apparaatskosten van de gemeente op de particuliere grondexploitant te verhalen. Voor een aantal diensten verwachten wij de komende jaren meer inkomsten te kunnen genereren. In de eerste plaats gaat het om de bouwleges. Nu de bouwactiviteiten toenemen, zal ook de opbrengst van de bouwleges groeien. Daarnaast willen we in de bouwleges komen tot een grotere dekking in de kosten van de bouwaanvraag tot en met de eerste inspectie na oplevering. Onze geo-informatie staat kwalitatief op een hoog niveau. Wij willen dit product meer rendabel maken. Er is ook een samenhang met het aantal bodemingrepen waarbij de archeologie aan de orde komt. Er wordt gesloopt en er vindt veel nieuwbouw plaats. De kosten voor archeologie hangen voor een deel samen met deze projecten en behoren daar ook voor een deel uit gedekt te worden. In de beleidsnota Archeologie die nog dit jaar verschijnt, zal nader worden ingegaan op het op Europees niveau (verdrag van Malta) vastgelegde “veroorzakersprincipe”, waarmee kosten kunnen worden doorbelast naar initiatiefnemers van bodemverstorende activiteiten. Ook de dienstverlening die het archief aan individuele burgers biedt kan naar ons oordeel meer kostendekkend worden. Wij verwachten dat in het totaal onze inkomsten op termijn met € 700.000 zullen toenemen.
Voorjaarsnota 2008
19
Zeehavengelden
In 2007 zijn de inkomsten uit havengelden behoorlijk toegenomen. Dat heeft een structureel effect, dat geschat wordt op per saldo € 240.000 (€ 60.000 kosten baggeren en € 300.000 inkomsten havengelden).
Recapitulatie
2009
2010
2011
2012
Ruimtevrager: Stadspromotie
pm
pm
pm
pm
Ruimtescheppers: Zeehavengelden Meer kostendekkend werken
240 350
240 700
240 700
240 700
TOTAAL
590
940
940
940
Voorjaarsnota 2008
20
Voorjaarsnota 2008
21
PROGRAMMA GROEN, SPORT EN RECREATIE VISIE EN STRATEGIE Vlaardingen is een stad met veel groen, waarvan bewoners volop genieten en gebruikmaken. Dit groene karakter van de stad wordt gewaarborgd door investeringen in de inrichting en in de bereikbaarheid van het openbaar en buitenstedelijk groen. Sport bevordert de sociale contacten, verbetert de gezondheid, draagt bij aan de beleving en toepassing van de normen en waarden en is natuurlijk een prettige vrije tijdsbesteding. We zetten daarom in op voldoende en goede sportvoorzieningen voor de Vlaardingse burgers. Grootschalige sport- en recreatieve evenementen hebben bovendien stadspromotionele elementen in zich. Wat willen we bereiken? In de begroting 2008 hebben wij de volgende doelen geformuleerd: Om in de toekomst een gezond bomenbestand in Vlaardingen te kunnen waarborgen wordt jaarlijks minimaal 2% van het bomenbestand van Vlaardingen vervangen en wordt jaarlijks 2% van het bosplantsoen gerenoveerd. De ongeveer 200 speelplekken in de stad bieden een gevarieerd aanbod aan speelgelegenheid en voldoen aan de veiligheidsnormen. Bevorderen van sportbeoefening door de Vlaardingse bevolking, met name gericht op de groepen die minder actief zijn. Intensivering van activiteiten van het gemeentelijk sportservicebureau met betrekking tot ondersteuning van de Vlaardingse sportverenigingen. Vervanging van sportaccommodaties in de Oostwijk en in de Vettenoordsepolder Een visie op beheer en inrichting van de Broekpolder zal in samenwerking met de federatie Broekpolder ontwikkeld worden. Stand van zaken m.b.t. doelen en activiteiten
Speelgelegenheid
Voor de ontwikkeling van de Stelco-locatie in de Westwijk is van het ministerie van Vrom een bedrag ontvangen, onder meer ten behoeve van het aanleggen van een beveiligde en beheerde kinderspeelplaats van minimaal 875 m2. Een specifiek aandachtspunt voor de komende periode is het verbeteren van de Vlaardingse schoolpleinen. De middelen hiertoe komen uit bestaande budgetten. Het speeleiland Babberspolder wordt, met medewerking van Waterweg Wonen, gerealiseerd binnen de exploitatie Babberspolder. Het ligt in een stedelijk vernieuwingsgebied waar tot 2015 sloop en nieuwbouw van woningen plaatsvindt. Het sociaal beheer geldt voor de periode 2008 – 2015. Extra lasten structureel € 70.000.
Sportaccommodaties
De sportverenigingen op het sportpark ’t Nieuwelant hebben besloten dat zij in 2008 zullen fuseren. Voor de renovatie van dat park verkeren we inmiddels in de fase van de architectenkeuze. Daarnaast zijn voor de handbalvereniging WIK/Hollandiaan en de voetbalvereniging Zwaluwen nieuwe accommodaties ontwikkeld en is de tennisvereniging VBTO verplaatst. Voor investeringen in kunstgrasvelden in de komende jaren en ook om onderhoud aan te pakken, reserveren wij een substantieel bedrag binnen het vermogen (€ 2,25 mln). Met de vervanging van de sportaccommodatie in de Oostwijk is een aanvang gemaakt. De vervanging van de accommodatie in de VOP bevindt zich in de fase van planvorming. Door het ministerie van VWS zijn gelden beschikbaar gesteld voor de uitvoering van activiteiten in de Westwijk (BOS=buurt, onderwijs en sport). Deze activiteiten leveren een bijdrage aan het voorkomen en verminderen van sociale en fysieke achterstanden van kinderen tussen 4 en 19 jaar. Het
Voorjaarsnota 2008
22
resterende bedrag ad € 0,26 mln zal in 2008 en 2009 worden aangewend om de BOS-impuls te kunnen continueren.
Buitenzwemvoorziening
Er loopt onderzoek naar een buitenzwemvoorziening. Er zijn twee mogelijkheden in beeld, te weten de Krabbeplas en een buitenzwemvoorziening bij de Polderpoort. Bij de begroting 2009 doen wij u een concreet voorstel, inclusief kostenplaatje.
Broekpolder
Wij hebben in 2007 de aanzet gegeven tot het sluiten van het Convenant Samenwerking Broekpolder met de Stichting Federatie Broekpolder, dat begin 2008 is ondertekend. Samen met de gemeente wil de stichting de kwaliteit van het groen en de recreatiewaarde van de Broekpolder gaan verbeteren. In de Broekpolder zijn in de afgelopen periode percelen waar reuzenberenklauw groeit intensief gemaaid. Uit de uitkomsten van een evaluatie is gebleken, dat de bestrijding van de berenklauw structureel moet worden om effectief te zijn. De komende jaren gaat het regulier onderhoud Broekpolder daardoor € 130.000 extra kosten. Wij nemen de hele stedelijke groenstructuur in ogenschouw. Naast de Broekpolder dient ook de herstructurering van park ’t Nieuwelant, het Hof/Oranjepark en de begraafplaats Emaus (in relatie met de voorgenomen openstelling) in de komende periode gestalte te krijgen. Daarom is reeds in totaal € 6 miljoen vrij gemaakt voor investeringen in de stedelijke groenstructuur. Een projectplan voor Het Hof en Oranjepark is inmiddels voorhanden. Voor de Broekpolder en de projecten die door de Federatie worden ontwikkeld zullen naar verwachting extra middelen noodzakelijk zijn. De komende maanden worden de voornemens uitgewerkt en wordt een realistische raming mogelijk. De kosten zullen ten laste worden gebracht van het vermogen. Voorshands hebben wij hiervoor een PM-raming opgenomen. Recapitulatie
2009
2010
2011
2012
Ruimtevragers: Sociaal beheer speeleiland Babberspolder Broekpolder: Aanpak berenklauw
-70 -130
-70 -130
-70 -130
-70 -130
TOTAAL
-200
-200
-200
-200
Voorjaarsnota 2008
23
PROGRAMMA MILIEU EN MOBILITEIT VISIE EN STRATEGIE Vlaardingen is een groene Randstadgemeente met een grote milieudruk. Gezien de ligging van de stad ten opzichte van de industrie, heeft het gemeentebestuur alle reden aan het milieuaspect zwaar te tillen en geeft daarin zelf het goede voorbeeld. Een goed onderhouden woonomgeving ontstaat niet vanzelf. Dat geldt voor alle wijken van Vlaardingen, maar de herstructureringsgebieden staan in dit opzicht nog wat meer onder druk. De opgave is om een goed evenwicht te vinden tussen het planmatig onderhoud en actief te reageren op wensen of klachten van bewoners. Wat willen we bereiken? In de begroting 2008 hebben wij de volgende doelen geformuleerd: Vlaardingen wil een CO-2 neutrale stad worden. In 2025 moet regionaal een CO-2 reductie van 40 % zijn bereikt. We geven zelf het goede voorbeeld door als gemeentelijke organisatie zelf zo snel mogelijk CO-2 neutraal te worden. Om een hiervoor haalbare termijn te bepalen, is een nulmeting uitgevoerd en wordt een actieprogramma worden opgezet. De gemeente gaat 100% groene stroom gebruiken. We maken afspraken met corporaties en ontwikkelaars over de uitvoering van duurzame woonvormen. De ambitie is om de kwaliteit van de Vlaardingse wegen binnen de komende 7 tot 10 jaar naar het basisniveau te brengen. Daartoe wordt in 2008 minimaal 30.000 m2 elementenverharding en 7.000 m2 asfaltverharding hersteld. Het gebruik van duurzame vervoerwijzen, o.a. fiets en openbaar vervoer, is aantoonbaar toegenomen. In dit verband is het streven om binnen twee jaar het gebruik van de fiets in Vlaardingen (circa 23%) te laten aansluiten met het landelijke gemiddelde (circa 26%). Burgers willen kunnen kiezen voor een uitvaart die past bij hun persoonlijke opvattingen, daartoe realiseert Vlaardingen een islamitische begraafplaats en zal een voorstel worden gedaan over de mogelijkheden om een crematorium te realiseren. Stand van zaken m.b.t. doelen en activiteiten
Milieu
Het kantorenpark Vijfsluizen, dat in samenwerking met OVG wordt ontwikkeld, krijgt grotendeels CO2neutrale en milieuzuinige gebouwen. Om de luchtkwaliteit te verbeteren hebben wij een samenhangend pakket aan maatregelen genomen. Wij kiezen bij het aanschaffen van gemeentelijke vervoersmiddelen altijd voor ‘schone’ merken en types. Duurzaam inkopen is inmiddels onderdeel van het inkoopproces. Er wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om zonnecollectoren te plaatsen op gemeentelijke gebouwen. De gemeente gebruikt inmiddels voor 100 % groene stroom.
Experiment gratis openbaar vervoer
Het experiment van gratis OV voor 65-plussers in de gemeente Rotterdam is verlengd tot en met mei 2008. Inwoners van Rotterdam kunnen gedurende maximaal 4 maanden gebruik maken van gratis openbaar vervoer (bus, tram, metro) binnen het RET-netwerk. Aan de hand van de resultaten van het experiment in de gemeente Rotterdam zullen wij bezien of het wenselijk is het experiment uit te breiden naar Vlaardingen.
Stimuleren fietsgebruik/veilige schoolroutes
In 2007 hebben wij een fietsnota opgesteld die zich in de inpraakprocedure bevindt. Wij hebben een onderzoek gedaan naar nieuwe locaties voor fietsenstallingen en fietstrommels. Om schoolgaande kinderen zo veilig mogelijk naar school te laten lopen en fietsen zullen minimaal twee projecten Veilige
Voorjaarsnota 2008
24
Schoolzones per jaar worden uitgevoerd. Hiervoor is al eerder € 320.000 incidenteel beschikbaar gesteld.
Islamitische begraafplaats
In nauwe samenwerking met vertegenwoordigers van de Islamitische verenigingen in Vlaardingen, is de realisatie van een Islamitisch deel op de begraafplaats Holy in 2007 van start gegaan. Overige punten/ruimtescheppende maatregelen
Offensief Schoon en heel Vlaardingen
In de Programmabegroting 2008 -2011 hebben wij aangegeven dat “De uitstraling van Vlaardingen wordt verbeterd door eenmalig te investeren in een grote schoonmaak en structureel extra inzet te plegen om de stad vervolgens op een hoger kwaliteitsniveau schoon en heel te houden en zodoende op het rapportcijfer 7 uit te komen.” De eenmalige investering bestaat o.a. uit de aanpak van graffiti. Om structureel extra inzet te kunnen plegen is een verhoging van 20%, zijnde € 450.000, nodig om het rapportcijfer van een 6 naar een 7 te krijgen. Binnen het kader van schoon en heel constateren wij dat de bovengrondse afvalcontainers vuil aantrekken en ook geen verfraaiing van het straatbeeld zijn. In het kader van een schone en hele stad zullen wij de mogelijkheden onderzoeken om deze in versneld tempo te vervangen door ondergrondse containers.
Effecten parkeernota
Momenteel wordt de Vlaardingse parkeernota uitgewerkt. De financiële consequenties van de invoering van dit beleid voor het Stadshart- en Middengebied leiden tot een ruimtevrager voor de begroting. Op termijn moet weer budgettaire neutraliteit worden bereikt. De piek in 2010 houdt vooral verband met de kosten van straatparkeren. Het gaat daarbij om het plaatsen van meters en verkeersborden en het maken van parkeervakken.
Recapitulatie
2009
2010
2011
2012
Ruimtevragers: Schoon en heel Vlaardingen Effecten parkeernota
-450 -100
-450 -250
-450 -100
-450 -100
TOTAAL
-550
-700
-550
-550
Voorjaarsnota 2008
25
PROGRAMMA KUNST EN CULTUUR VISIE EN STRATEGIE Kunst en cultuur inspireren onze samenleving in sterke mate. Daarmee vormen zij een maatschappelijke factor van belang. Deze factor wordt zoveel mogelijk ingezet om de kwaliteit van de stedelijke samenleving te verhogen en de sociale structuur te verstevigen. Ook moeten mensen voor wie dat van huis uit niet vanzelfsprekend is, en jongeren worden meegenomen in het Nederlandse culturele leven. In de stad zijn zeer veel burgers en hun organisaties actief op het culturele vlak. In de uitvoeringsprogramma’s voor dit beleidsterrein is de rol van de gemeente op dit speelveld nader uitgewerkt: regisseren, faciliteren, stimuleren en subsidiëren. Daarbij zullen prioriteiten moeten worden gesteld op basis van de bijdrage die activiteiten en voorzieningen leveren aan de kwaliteit van de samenleving. Wat willen we bereiken? In de begroting 2008 hebben wij de volgende doelen geformuleerd: Om de culturele factor haar rol in de versteviging van de sociale structuur zo goed mogelijk te laten spelen is deelname van een breed publiek aan culturele activiteiten van belang. Onderstaande indicatoren geven hiervan een beeld. Letteren Aan de Stadsbibliotheek worden in 2008 230.000 bezoeken gebracht (in 2006 waren dat er 223.000). De stadsbibliotheek telt in 2008 7.100 jeugdleden (7.050 in 2006) Podiumkunsten De Stadsgehoorzaal ontvangt in het eerste volledige begrotingsjaar dat ze weer open is 50.000 bezoeken. Het nieuwe Jongeren Cultuur Centrum ontvangt 8.000 bezoeken. Erfgoed Stadsarchief; het archief ontvangt 3.500 bezoeken (in 2006: 2.700 bezoeken) en kent 500.000 genealogische pageviews. De stadsarcheologische website wordt 15.000 keer bezocht (in 2006: 15.000 keer). Het Vlaardings Museum ontvangt 15.000 bezoeken (in 2006: 14.700 bezoeken) Stand van zaken m.b.t. doelen en activiteiten
Regionaal educatief centrum
In vervolg op een op 5 juli 2007 door uw raad aangenomen motie wordt een onderzoek uitgevoerd naar de haalbaarheid van een regionaal educatief centrum, waarin het Muziekcentrum OpMaat, de Vrije Academie en de Schiedamse stichting Educare in op kunnen gaan. In juli van dit jaar verschijnt een rapportage waaruit duidelijk moet worden of de realisatie van een dergelijk centrum tot de mogelijkheden behoort.
Jongeren cultuurcentrum
Het nieuwe jongeren cultuurcentrum is nog niet gerealiseerd. Bij de begroting 2009 ontvangt u een concreet voorstel, inclusief een uitgewerkte exploitatieraming. In de begroting is een structureel bedrag van € 150.000 opgenomen als budgetsubsidie voor exploitatie van het jongerencultuurcentrum. Wij houden er rekening mee dat dit bedrag niet toereikend is, vandaar dat we een PM-raming hebben opgenomen..
Stadsarchief
In 2007 telde het stadsarchief 1.800 van de beoogde 3.000 studiezaalbezoeken. Oorzaak was de mogelijkheid om de genealogische database digitaal te raadplegen. Het aantal genealogische pageviews van 549.000 voldoet inmiddels ruimschoots aan de doelstelling. Vlaardingen levert dus de nodige meerwaarde in de archieffunctie. De daar tegenover staande inkomsten kunnen naar onze mening beter in verhouding. Hierover zal een nadere afweging plaatsvinden.
Voorjaarsnota 2008
26
Realisatie depotruimte Vlaardingsmuseum, Stadsarchief & Archeologie
Er wordt een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd met betrekking tot de realisatie van een Stadsdepot.
Recapitulatie
2009
2010
2011
2012
Ruimtevragers: Exploitatie Jongerencentrum Realisatie Stadsdepot
pm pm
pm pm
pm pm
pm pm
TOTAAL
pm
pm
pm
pm
Voorjaarsnota 2008
27
PROGRAMMA VEILIGHEID EN HANDHAVING VISIE EN STRATEGIE Het bieden van veiligheid is een van de kerntaken van de overheid. Veiligheid moet integraal, in samenwerking met maatschappelijke partners en onder regie van het lokale bestuur worden aangepakt. Het gaat bij veiligheid niet alleen om politietaken, maar ook om het veilig uitvoeren van bouwprojecten, het inrichten van de stad en verkeersveiligheid. De uitvoering van een integraal veiligheidsbeleid kan alleen slagen als toezicht en handhaving goed zijn geregeld. De externe veiligheid blijft een aandachtspunt in deze regio met veel zware industrie. Milieuvergunningen van gevaarlijke bedrijven worden strikter gecontroleerd en preventie en communicatie op dit punt wordt uitgebreid. Wat willen we bereiken? In de begroting 2008 hebben wij de volgende doelen geformuleerd: Bewoners en bezoekers van Vlaardingen voelen zich veilig, wat blijkt uit de volgende gegevens en metingen. Uit de score van de regionale veiligheidsrapportage blijkt dat Vlaardingen jaarlijks veiliger wordt. In 2008 is het aantal dodelijke verkeersslachtoffers in Vlaardingen10% lager dan het gemiddelde in de jaren 1997-1999 en het aantal gewonden dat in een ziekenhuis moet worden opgenomen is eveneens gedaald met 10%. De oververtegenwoordiging van Antillianen t/m 24 jaar bij schooluitval, werkloosheid en criminaliteit is gedaald met respectievelijk 50%, 30% en 30% in 2008 (ten opzichte van 2005). Stand van zaken m.b.t. doelen en activiteiten
Openbare orde en veiligheid
In juli worden de resultaten van de veiligheidsrapportage 2008 gepresenteerd. Via dit regionale onderzoek wordt eens in de twee jaar gemeten hoe burgers de veiligheid in de regiogemeenten, waaronder Vlaardingen, beleven. We maken ernst met de bestrijding van vandalisme en vernielingen en wij willen dat de daders dat ook merken en voelen. Daarom willen wij er meer werk van maken om kosten, die worden veroorzaakt door vernielingen, schade en ontruimingen, te verhalen op de dader. Het gaat bijvoorbeeld om de verwijdering van graffitti en herstel van vernielingen aan straatmeubilair, speeltoestellen en gemeentelijke gebouwen. Er wordt een verhaalambtenaar aangesteld die met deze taak wordt belast. Wij stellen voor € 100.000 structureel beschikbaar te stellen. De bestuurlijke aanpak van hennepkwekerijen is een project dat samen met de gemeenten Schiedam en Maassluis wordt opgezet. De start van de aanpak heeft wat meer tijd gevraagd omdat de kosten voor deze aanpak aanzienlijk hoger bleken dan aanvankelijk was gepresenteerd. Dit heeft ertoe geleid dat een andere offerte is gevraagd. Bij de begroting 2008 is een bestemmingsreserve gevormd van € 400.000,-- voor de ontmanteling van hennepkwekerijen. Via de aan te stellen verhaalambtenaar willen wij zoveel mogelijk kosten van de ontmanteling op de dader verhalen. Dit kan ertoe bijdragen dat deze reserve minder snel wordt uitgeput. Een succesvolle aanpak van de veiligheid is in belangrijke mate afhankelijk van toezicht en handhaving. De bestrijding van jeugdoverlast blijft een speerpunt. Met de politie en Het Bureau Welzijnsprojecten worden afspraken gemaakt over een integrale aanpak van groepen die ernstige overlast veroorzaken. De Licht Blauwe Brigade speelt hierin een steeds belangrijker rol. Door de aanstelling van 2 toezichthouders Drank- en Horecawet bij de Licht Blauwe Brigade wordt extra gecontroleerd op jongeren die indrinkplekken bezoeken en op de verkoop van alcoholische dranken door supermarkten en snackbars. In deze aanpak werken gemeente, politie, Bouman/GGZ en buro HALT nauw samen.
Voorjaarsnota 2008
28
Voorafgaande aan de vrijlating van Vlaardingse gedetineerden krijgt de gemeente bericht vanuit de penitentiaire inrichtingen wanneer dat gebeurt en of er op het gebied van werk/inkomen, hulp en/of het verkrijgen van een identiteitsbewijs ondersteuning nodig is. Met deze ondersteuning is in 2007 een begin gemaakt. Gelet op het grote belang van deze ondersteuning zal dit verder worden uitgebouwd. Met betrekking tot de externe veiligheid zal in 2009 zal een aantal oefeningen van deelprocessen Crisisbeheersing worden gehouden. De kosten van deze oefeningen zullen ten laste van het reguliere budget worden gebracht
Brandweer; community safety
Door te investeren in preventieve maatregelen en de aandacht te richten op de kwetsbare groepen in de samenleving, verbetert de kwaliteit van het brandweerwerk. Ook bij ministeries, gemeenten en koepelorganisaties is er een groeiende aandacht voor gebouwen waar mensen in verblijven die verminderd zelfredzaam zijn, zoals zorginstellingen of cellencomplexen. In de begroting 2009 doen wij u ten aanzien van community safety een nader voorstel.
Antillianen
Vlaardingen is aangesloten bij 21 zogenoemde ‘Antillianengemeenten’. Deze gemeenten hebben een bestuurlijk arrangement met de minister van Vreemdelingenzaken en Integratie gesloten om gezamenlijk criminaliteit en schooluitval van Antilliaanse jongeren, door uitvoering van lokale projecten, te voorkomen en te bestrijden. Het Bestuurlijk Arrangement heeft een looptijd van 2005 t/m 2008 en is afgesloten met (toenmalige) minister van Vreemdelingenzaken. Op dit moment wordt door de minister in samenwerking met de 21 Antillianengemeenten een aanpak voor ná 2008 ontwikkeld. Uitgangspunt is minimaal eenzelfde beleidsinzet. Onderdeel hiervan is het faciliteren van een verplicht in te stellen lokaal Antilliaans Beraad. Voor Vlaardingen betekenen deze zaken het continueren van een beleidsinzet ad € 75.000. De KLPD (Korps Landelijke Politiediensten) heeft recentelijk de criminaliteitcijfers over de jaren 2003 t/m 2007 beschikbaar gesteld aan de 21 Antillianengemeenten. Wanneer men de gehele Antilliaanse populatie in Vlaardingen in ogenschouw neemt, is het totaal aantal verdachten in 2007 iets lager dan in 2003. De stijging van het aantal verdachten in de leeftijdscategoriëen 12 t/m 17 jaar en 18 t/m 24 jaar en het hoge aantal verdachten in vergelijking met de andere Antillianengemeenten maken een integrale aanpak na 2008 echter noodzakelijk. De minister stuurt aan op een professionele, integrale en meerjarige aanpak van AntilliaansNederlandse risicogroepen. Een lange adem is noodzakelijk, gezien de ernst en hardnekkigheid van de problematiek van een deel van de Antilliaanse gemeenschap. Met name de gemeenten worden verantwoordelijk voor de uitvoering van de meerjarige aanpak op lokaal niveau, waarbij ze op ondersteuning van het rijk kunnen rekenen.
Recapitulatie
2009
2010
2011
2012
Ruimtevragers: Openbare orde en veiligheid Brandweer; community safety Bestuurlijk arrangement Antillianen
-100 pm -75
-100 pm -75
-100 pm -75
-100 pm -75
TOTAAL
-175
-175
-175
-175
Voorjaarsnota 2008
29
PROGRAMMA BESTUUR EN DIENSTVERLENING VISIE EN STRATEGIE Vlaardingen heeft een betrouwbare overheid met een slagvaardig bestuur dat keuzes niet uit de weg gaat. Op veel terreinen wordt een regiefunctie gevoerd en wordt veel uitvoering aan talrijke instellingen en organisaties uitbesteed. Daarbij wordt gebruik gemaakt van beleidsgestuurde contractfinanciering (BCF). De burgers beoordelen de lokale overheid in belangrijke mate op de kwaliteit van dienstverlening. Dat strekt zich uit van wachttijden bij de loketten tot telefonische bereikbaarheid en de afhandeling van brieven. In toenemende mate worden digitale diensten en producten verleend. De kwaliteit van de dienstverlening vormt het visitekaartje van de gemeente en moet daarom op orde zijn. Het streven is om een frontoffice te ontwikkelen waarbij, ongeacht het distributiekanaal, een eenduidige kwaliteit van dienstverlening wordt geleverd. Wat willen we bereiken? In de begroting 2008 hebben wij de volgende doelen geformuleerd: -De in de Staat van de Gemeente in het najaar van 2006 behaalde score van 6,5 is in 2008 verbeterd tot een rapportcijfer 7,0 ( in 2006 was 6,9 het gemiddelde van de 9 onderzochte 50.000+ gemeenten). -Het handhaven van een gemiddelde wachttijd op jaarbasis van maximaal 15 minuten bij de sectie Burgerzaken en een gemiddelde doorlooptijd van loketwerkzaamheden van maximaal 15 minuten; -Streven is om in 2008 60% van de eerste aanvragen of aangiften uitsluitend op afspraak gerealiseerd te hebben; -De kwaliteit van digitaal contact van de burger met de overheid en betrouwbaarheid van informatie moet verbeteren, dit wordt gemeten door stadspeilingen en benchmarks. -In 2008 neemt het aantal klachten en bezwaarschriften ten opzichte van 2007 af. -De kosten per product zijn op hetzelfde niveau als in vergelijkbare gemeenten. -Wij spannen ons in om de afstand tussen burger en overheid verder te verkleinen door, in diverse gradaties, burgers in een vroegtijdig stadium bij plannen te betrekken (burgerparticipatie). Stand van zaken m.b.t. doelen en activiteiten De doelstelling ten aanzien van de gemiddelde wachttijd (op jaarbasis maximaal 15 minuten) is inmiddels ruimschoots gehaald. Deze bedroeg in 2007 circa 10 minuten. Ook de norm voor de doorlooptijd (maximaal 15 minuten) aan de loketten is gehaald. De gemiddelde afhandeltijd bedroeg circa 9 minuten. Bezoekers kunnen inmiddels digitaal een afspraak maken voor hun bezoek aan de publieksbalie. Voor het e-loket is identificatie met DigiD ingevoerd en er is een digitale kassa gekomen om betaling voor geboden dienstverlening mogelijk te maken. Verder zijn de voorbereidingen gestart voor het aanvragen van uittreksels uit de GBA en is er een communicatieoffensief om mensen te wijzen op de nieuwe digitale mogelijkheden.
Benchmarks
Benchmarks moeten inzicht geven in de doelmatigheid van de organisatie en de kosten per product in vergelijking met andere gemeenten. Wij hebben daarom een exploitatiescan gemaakt: Vlaardingen vergeleken, die begin 2008 gepresenteerd is aan de raad. De exploitatiescan kan een hulpmiddel zijn bij de politieke prioriteitstelling en bij de begrotingsdiscussie. Daarom zal de exploitatiescan ook regelmatig uitgevoerd worden.
Voorjaarsnota 2008
30
Klachten en bezwaarschriften
Het aantal klachten is in de afgelopen jaren gedaald van 253 in 2005 naar 172 in 2007 en het aantal dat daarvan binnen 6 weken beantwoord werd is gestegen van 54% in 2005 naar 76% in 2007. De commissie bezwaarschriften (algemene kamer) heeft in 2007 90 bezwaarschriften behandeld. De sociale kamer 298. Overige punten/ruimtescheppende maatregelen
Taakstelling werkplekken
In de meerjarenbegroting is een taakstelling op werkplekken verwerkt. De taakstelling is bedoeld als spin-off van de formatiereductie. Als de organisatie krimpt, neemt het aantal werkplekken af en daarmee ook de werkplekkosten (vierkante meters huisvesting, bureaus, computers telefoons etc.). Dit kan alleen bij het ontruimen van dienstgebouwen (het pand Markt 47 is afgestoten). Er resteert nog € 413.000 aan taakstelling op werkplekken. Wij achten deze taakstelling niet realistisch en stellen derhalve voor deze te laten vervallen.
Werkgeverslasten kinderopvang (actualisatie begroting)
Het budget werkgeverslasten kinderopvang gemeentepersoneel van € 92.000 kan vervallen, omdat de werkgeverslasten voor de kinderopvang al verwerkt zijn in de sociale lasten van de personeelsbegroting.
Verzekeringen (actualisatie begroting)
Op verzekeringen valt dit jaar € 60.000 en vanaf volgend jaar € 100.000 structureel te bezuinigen. Deze posten bevinden zich nu over allerlei zaken zoals scholen, auto’s, aansprakelijkheid, enz. Recapitulatie
2009
2010
2011
2012
Ruimtevrager: Taakstelling werkplekken
-413
-413
-413
-413
Ruimtescheppers: Werkgeverslasten kinderopvang gemeentepersoneel Verzekeringen
92 100
92 100
92 100
92 100
TOTAAL
-221
-221
-221
-221
Voorjaarsnota 2008
31
PROGRAMMA CONCERNFINANCIËN VISIE EN STRATEGIE De gemeentebegroting bevat inkomsten en uitgaven die niet aan één van de voorgaande programma’s kunnen worden gerelateerd. Het gaat dan om algemene dekkingsmiddelen en de daaraan gerelateerde uitgaven. U kunt hierbij denken aan de algemene uitkering en de opbrengst van de Onroerende Zaak Belastingen. Verder zijn er nog overige belastingen (hondenbelasting en precario) en opbrengsten van beleggingen en rente-inkomsten. Ook de op centraal niveau opgenomen stelposten zijn in dit programma ondergebracht. Wat willen we bereiken? In de begroting 2008 hebben wij het volgende doel geformuleerd: Een structureel sluitende begroting, waarbij alle relevante uitgaven en inkomsten zijn verwerkt.
Planning projecten
We moeten vaststellen dat de planning van projecten voor 2008 te optimistisch is geweest en niet volledig kan worden uitgevoerd. Hoewel vertraging in de uitvoering nooit volledig kan worden uitgesloten, hebben wij inmiddels wel stappen genomen die moeten leiden tot een meer realistisch en uitvoerbaar investeringsplan. De correctie, die voor 2008 moet worden aangebracht, leidt ertoe dat in 2009 € 300.000 aan kapitaallasten vrijvalt. Een meer realistische projectenplanning heeft een structureel positief financieel effect, dat wordt geraamd op € 100.000.
Algemene uitkering
De daling van het aantal uitkeringsgerechtigden leidt tot een verlaging van ons aandeel in het gemeentefonds. Voor ons is dat overigens geen enkele aanleiding om de inspanningen op dit punt te verminderen.
Stelpost invulling pm-posten
Op een aantal punten in deze voorjaarsnota is een beleidsvoornemen aangekondigd voor de begroting 2009, waarvoor nog geen adequate financiële raming kan worden gemaakt. Het gaat om: - Wijkinformatiecentrum Vlaardingen Ambacht - Stadspromotie - Buitenzwemvoorziening - Jongerencentrum - Stadsdepot - Brandweer: community safety - Participatie van jongeren en terugdringen schulden (vanaf 2010) Bij de begroting 2009 zullen deze voornemens ook financieel verder zijn uitgewerkt. Op dit moment volstaan wij met een stelpost van € 857.000 in 2009 en € 400.000 in de daarop volgende jaren. Recapitulatie
2009
2010
2011
2012
Ruimtevragers: Algemene uitkering Stelpost invulling pm-posten
-680 -857
-680 -400
-680 -400
-680 -400
Ruimteschepper: Planning projecten
300
100
100
100
-1.237
-980
-980
-980
TOTAAL
Voorjaarsnota 2008
32
Voorjaarsnota 2008
33
2009
2010
2011
2012
642
-377
-78
-78
-100
-100
-100
-100
Wijkinfo centrum Vl-Ambacht
pm
pm
pm
pm
Careyn kosten jeugdzorg
-50
-50
-50
-50
Maatwerkafspraken GGD
83
83
83
83
Totaal Welzijn en Zorg
-67
-67
-67
-67
Groot onderhoud opvanglocaties
271
271
271
271
Aanwending subsidie OAB
160
160
160
160
-100
-100
-100
-100
Gemeentelijke bijdrage beroepsonderwijs
147
147
147
147
Totaal Jeugd en Onderwijs
478
478
478
478
-100
-100
-100
-100
pm
pm
765
693
621
621
75
100
100
100
Totaal Werk en Inkomen
740
693
621
621
Stadspromotie
pm
pm
pm
pm
Meer kostendekkend
350
700
700
700
Zeehavengelden
240
240
240
240
Totaal Wonen, Economie en Haven
590
940
940
940
-130
-130
-130
-130
-70
-70
-70
-70
Financiële samenvatting Begroting 2008 Leefbaarheidsprogramma; snel geld
Extra peuterspeelzalen
Terugdringen wachtlijsten TBV Participatie jongeren, terugdringen schulden TBV woonplaatsbeginsel Kwijtschelding afvalstoffenheffing lager
Broekpolder: Aanpak Berenklauw Sociaal beheer speeleiland Babberspolder Buitenzwemvoorziening
pm
pm
pm
pm
Totaal Groen, Sport en Recreatie
-200
-200
-200
-200
Schoon en heel Vlaardingen
-450
-450
-450
-450
Effecten parkeernota
-100
-250
-100
-100
Totaal Milieu en mobiliteit
-550
-700
-550
-550
Exploitatie jongerencentrum
pm
pm
pm
pm
Realisatie Stadsdepot
pm
pm
pm
pm
Totaal Kunst en Cultuur
pm
pm
pm
pm
Openbare orde en handhaving
-100
-100
-100
-100
Brandweer; community safety
pm
pm
pm
pm
Bestuurlijk arrangement Antillianen
-75
-75
-75
-75
-175
-175
-175
-175
Totaal Veiligheid en Handhaving
Voorjaarsnota 2008
34
Huisvesting organisatie Vervallen taakstelling werkplekken Werkgeverslasten kinderopvang gemeentepersoneel Verzekeringen Totaal Bestuur en dienstverlening Planning projecten Algemene uitkering (minder bijstandsgerechtigden) Stelpost invulling pm-posten
1)
Totaal Concernfinanciën Totaal
1)
2009
2010
2011
2012
0
0
0
0
-413
-413
-413
-413
92
92
92
92
100
100
100
100
-221
-221
-221
-221
300
100
100
100
-680
-680
-680
-680
-857
-400
-400
-400
-1.237
-980
-980
-980
0
-609
-232
-232
Deze stelpost is bestemd voor de uitvoering van onderstaande beleidsvoornemens: - Wijkinformatiecentrum Vlaardingen Ambacht - Stadspromotie - Buitenzwemvoorziening - Jongerencentrum - Stadsdepot - Brandweer: community safety - Participatie van jongeren en terugdringen schulden (vanaf 2010)
Voorjaarsnota 2008
35
Voorjaarsnota 2008
36
Meerjaren Vermogensoverzicht (VOORHEEN MIP)
Afwegingskader voor strategische investeringen Gemeente Vlaardingen
Voorjaarsnota 2008
37
Voorjaarsnota 2008
38
Inleiding De kosten voor nieuw beleid worden in principe gedekt uit de reguliere begroting, maar kunnen door hun aard en inhoud vaak ook gedekt worden uit het gemeentelijke vermogen. Dan gaat het om strategische investeringen met langdurige effecten voor de stad (zoals grondexploitaties, infrastructuur, voorzieningen, maar ook huisvesting). Bij de inzet van het vermogen moet gekeken worden naar een langere termijn dan alleen de volgende begrotingsjaren. Hier wordt, mede aansluitend op de stadsvisie, de periode 2008 tot en met 2020 bekeken in de afwegingen. In een oriënterende raadsavond in februari 2008 hebben wij aangegeven in deze Voorjaarsnota nader te zullen ingaan op de meerjarige vermogensontwikkeling van de gemeente Vlaardingen. Wij hebben de beleidslijn herbevestigd, dat wat we tot heden meestal aanduidden als het MIP (meerjaren investeringsplan) een combinatie is van het neerzetten van een beeld ten aanzien van ambities en projecten, de gemeentelijke vermogenspositie (met name het besteedbare deel van de algemene reserve), risicomanagement en het voorsorteren op besluiten voor de meerjarenbegroting. Het is dus ondersteunend aan het reguliere begrotingsproces. Overigens bestaat niet de illusie dat de lange termijn nu kan worden overzien. De ontwikkeling van Vlaardingen en de daarbij passende ambities is daarvoor te dynamisch. Maar ook externe factoren zijn van doorslaggevend belang. Mede daarom dient het vermogensgebruik regelmatig afgewogen te worden. De gemeente Vlaardingen spaart met ingang van 2007 € 4 mln per jaar in het kader van het investeren in de stad.. Het zal mede afhangen van de externe ontwikkelingen of wij dit spaarvolume kunnen handhaven. Een redelijk autonome ontwikkeling als het teruglopen van het gemiddeld aantal inwoners per woning –zonder aanvullende woningbouw leidend tot een algehele daling van het inwonertal- kan bijvoorbeeld al ingrijpende gevolgen hebben. Een daling met 1000 inwoners kan leiden tot een structureel nadeel op het gemeentefonds van € 300.000 tot € 500.000, afhankelijk van de leeftijdopbouw van de bevolking. Hoe meer de bevolking vergrijst, hoe groter het nadeel. Dat nadeel neemt snel toe als ook het aantal woonruimten afneemt. Jaarlijks zal het vermogensoverzicht gebruikt worden als een van de kaders voor de besluitvorming ten aanzien van de meerjarenbegroting. Terugblik In de afgelopen jaren is in het kader van de begroting € 45 mln, aan besteding van het vermogen in bestemmingreserves vastgelegd. Dat betreft een breed palet van activiteiten, zoals verkeer en infrastructuur, openbare ruimte, onderwijshuisvesting en (welzijns)voorzieningen. Gevormde bestemmingsreserves Verkeer en infrastructuur Economie/binnenstad Veiligheid/handhaving Groen/openbare ruimte Huisvesting onderwijs Voorzieningen/sociale structuur Organisatie
Bedrag € 20,0 mln. € 1,6 mln. € 0,4 mln. € 6,4 mln. € 6,9 mln. € 8,6 mln. € 1,6 mln.
Totaal
€ 45 mln. (afgerond)
Spelregels ten aanzien van de vermogenspositie 1e De algemene reserve dient voldoende saldo te bevatten om de generieke risico’s binnen de reguliere exploitatie op te vangen. Dit is het weerstandsvermogen. Die risicobuffer is eerder vastgesteld op € 35 mln. Het gaat hierbij om algemene risico’s. Bekende risico’s dienen in de begroting verwerkt te worden;
Voorjaarsnota 2008
39
2e De resterende besteedbare middelen binnen de algemene reserve worden alleen aangewend voor uitgaven met een maatschappelijk nut waarop niet wordt afgeschreven (bijvoorbeeld gebiedsontwikkeling). Structurele lasten worden opgenomen in de reguliere begroting. 3e Verliesgevende grondexploitaties dienen financieel afgedekt te worden door de vorming van een aparte voorziening. Dat gebeurt bij de vaststelling van de grondexploitatie. 4e Baten uit winstgevende grondexploitaties worden pas genomen na afsluiting van het project. Dit is een wettelijke eis). In de jaarstukken 2007 is in het kader van deze regelgeving voor een aantal projecten voorzieningen getroffen. Het gaat om projecten die in uitvoering zijn (Hoogstraat, Ex Libris, Buizengat), waar de planvorming is/wordt vastgelegd in een exploitatieopzet (Koggehaven) of waar belangrijke strategische verwervingen zijn gedaan (Maasboulevardflat binnen het plan Nieuwe Maas Zuid). Ambities en vermogenspositie De besteedbare ruimte binnen de algemene reserve aan het eind van 2007, het jaarlijkse sparen, rekeningresultaten, positieve grondexploitaties (zoals de Westwijk en Holy Zuid west), rijksbijdragen (zoals ISV) leveren op langere termijn een bedrag op, dat wij in de stad kunnen investeren. Maar er zijn meer ambities dan er middelen beschikbaar zijn. Dat betekent, dat er keuzes gemaakt moeten worden. De kaders daarvoor zijn de stadsvisie “Vlaardingen koers op 2020”, het coalitieakkoord en de ruimtelijke en sociale structuurschets. Allereerst de vraag hoeveel er in de periode 2008-2020 naar verwachting beschikbaar komt als besteedbaar vermogen. Volgens de huidige inzichten gaat het concreet om de volgende bedragen: Vrije bestedingsruimte 01/01/2008 (cf. jaarstukken)
€ 30,0
Toevoegingen: Jaarlijks spaardeel 2008-2020
€ 52,0
Positieve grondexploitaties:
€ 13,0
Totaal beschikbaar tot en met 2020
€ 95,0
Op basis van de huidige inzichten is dus circa € 95 mln. beschikbaar over de periode 2008-2020. Dat komt neer op ruim € 7 mln. per jaar. Op het vermogen rusten volgende bekende claims (in miljoenen euro’s):
1
Huisvesting Organisatie
pm
2
Actieplan wonen (taakstellend)
-4,8
3
Aanpak sportaccommodaties (taakstellend)
-2,25
4
Groenstructuur ’t Hof/Broekpolder
pm
5
Aanpak binnenstad
pm
6
Rivierzone
-40,0
7
Viaduct Vijfsluizen
-7,4
8
Babberspolder Oost - Grondexploitatie
pm
9
Marathonweg ondertunneling spoorweg
-15,0
10
Marathonweg maaiveld
11
Parkeergarages
pm -20,0 90+pm
TOTAAL periode 2008-2020 (afgerond)
Voorjaarsnota 2008
40
Toelichting: 1. Huisvesting organisatie Op 14 februari 2008 heeft de raad ingestemd met het laten opstellen van een Programma van Eisen voor een nieuw stadskantoor. Gelet op het feit dat gebouwen gerealiseerd worden voor een levensduur van tenminste 50 jaar zal het stadskantoor een duurzaam,flexibel en energiearm karakter moeten krijgen. De huisvesting van de organisatie zal waarschijnlijk om extra middelen vragen, welke wij willen betrekken bij de aanwending van ons vermogen. Deze kosten komen in beeld met het Programma van Eisen. Bij de programmabegroting 2009 zal een concreet voorstel gedaan worden voor het reserveren van middelen. 2. Actieplan wonen Vlaardingen moet weer een aantrekkelijke woonstad worden waar mensen kunnen kiezen uit een gevarieerd en kwalitatief goed woningaanbod. De Vlaardingse woningvoorraad is verouderd en sluit niet meer aan op de vraag. Van de Vlaardingse woningvoorraad is tweederde van voor 1971 en tweederde bestaat uit huurwoningen. Het merendeel van de flats in de stad bestaat uit verouderde direct-naoorlogse woningen zonder lift. Vlaardingers die geen woning kunnen vinden, verlaten de stad. Er is vooral vraag naar meer (middel)dure eengezinswoningen in de huur- en koopsector, in een groenere omgeving. Voor de realisatie van het Actieplan Wonen investeert de gemeente de komende periode in totaal circa € 4,8 mln miljoen, met name bestemd voor kosten van voorbereiding en planvorming.. Woningbouwcorporaties Waterweg Wonen en Samenwerking nemen in de periode 2008-2030 investeringen voor hun rekening van circa 1,5 miljard euro ter verbetering van de woningvoorraad. 3. Sportaccommodaties Op basis van landelijke maatstaven zijn de sportvoorzieningen in Vlaardingen voldoende; dat betekent overigens niet dat aan alle wensen van de diverse verenigingen tegemoetgekomen kan worden. Daar blijven de nodige knelpunten zichtbaar, als gevolg van de toename van het ledenbestand of (achterstallig) onderhoud.. Er zal op zo kort mogelijke termijn een beheerplan worden opgesteld voor de sportaccommodaties. Voor de eerste prioriteiten binnen dat plan wordt een bedrag gereserveerd binnen het vermogen. Dat is noodzakelijk voor de aanleg en vervanging van enige kunstgrasvelden (VFC, Pollux, Broekpolder, in totaal € 1,55 mln) en achterstalling onderhoud/vervangingen (€ 0,7 mln) 4. Groenstructuur ’t Hof/Broekpolder Naast de Broekpolder dient ook de herstructurering van park ’t Nieuwelant, het Hof/Oranjepark en de begraafplaats Emaus (in relatie met de voorgenomen openstelling) in de komende periode gestalte te krijgen. Daarom is reeds in totaal € 6 miljoen vrij gemaakt voor investeringen in de stedelijke groenstructuur. Voor park ’t Nieuwelant is hiervan reeds € 1,1 mln besteed. Er is dus nog € 4,9 mln beschikbaar. Gezien de omvang van deze projecten zal dit bedrag niet toereikend zijn. Daarom is een pm-raming opgenomen voor aanvullende middelen. 5. Aanpak binnenstad De vitalisering van de binnenstad is een traject dat zich over meerdere jaren uitstrekt. Wij staan een integrale aanpak voor, maar uiteraard weerhoudt dat ons niet er van om specifieke maatregelen te treffen als de noodzaak daartoe aanwezig is of als kansen zich voordoen. 6. Rivierzone Begin 2008 zijn de resultaten van de quick scan naar de verwachte resultaten van de uitvoering van de grondexploitaties Nieuwe Maas Zuid en Noord gepresenteerd aan de raad. Deze worden momenteel verder uitgewerkt in de vorm van een haalbaarheidsonderzoek. Bij uitvoering van het project zal een eventueel negatief saldo dienen te worden afgedekt ten laste van het vermogen. Momenteel vinden er besprekingen plaats ten aanzien van de ontwikkeling van VOP Oost. Bij uitvoering van het project zal een eventueel negatief saldo dienen te worden afgedekt ten laste van het vermogen.
Voorjaarsnota 2008
41
Toekomstige ontwikkelingen binnen de Rivierzone betreffen de Koningin Wilhelminahaven (KWhaven), de infrastructuur van het westelijke gebied, de revitalisering van bestaande bedrijfsterreinen, het Lever Fabergé terrein, Vergulde Hand West en de inrichting van het Maasboulevardpark. 7. Viaduct Vijfsluizen In samenwerking met OVG wordt het viaduct Vijfsluizen ontwikkeld. De totale kosten op eindwaarde bedragen € 7,4 mln (2021). 8. Babberspolder Oost – Grondexploitatie De herstructurering van Babberspolder-Oost wordt in verschillende fases samen met Waterweg Wonen uitgevoerd. Er wordt vanuit gegaan, dat deze contractexploitatie budgettair neutraal verloopt voor de gemeente. Op basis van extra planvorming kunnen er meerkosten ontstaan. 9. Marathonweg ondertunneling spoorweg Hiervoor is de ontwerpfase gestart in samenwerking met ProRail. Inmiddels heeft de selectie van een ingenieursbureau plaatsgevonden. Eerste helft 2008 zal het voorlopig ontwerp gereed zijn. De uitvoering wordt afgestemd met de werkzaamheden ten behoeve van de omzetting van de Hoekse Lijn van trein naar metro. De financiering voor de spoorwegonderdoorgang is gedeeltelijk gedekt ten laste van het vermogen voor € 7,8 miljoen. De totale investering bedraagt naar de huidige inzichten ruim € 20 miljoen. Daarom wordt rekening gehouden met een extra beroep op het vermogen van € 15 mln. 10. Marathonweg maaiveld De aanpassing van de Marathonweg dient drie doelen: a. Het opvangen van de groeiende verkeersstroom op de Marathonweg . b. Het inperken van de milieu-overlast voor de direct-omwonenden. c. Het beter verbinden van de Westwijk met de rest van de stad Voor verdubbeling van de Marathonweg op maaiveld met aanvullende maatregelen is een pm-raming opgenomen. 11. Parkeergarages Ten behoeve van het Buizengat, het Stationsgebied/Centrum en de Oostwijk is de realisatie van nieuwe parkeergarages noodzakelijk. Deze garages zullen ongeveer 800 à 1000 openbare parkeerplekken bevatten. Geraamde kosten € 20 mln.
Voorjaarsnota 2008
42
LOKALE LASTEN
Voorjaarsnota 2008
43
Voorjaarsnota 2008
44
VOORWOORD Bij de behandeling van de Voorjaarsnota 2007 is door ons college een (actualisatie van de) nota Lokale Lasten toegezegd. Bij de behandeling van de begroting 2008 hebben wij u reeds een overzicht gezonden met een vergelijking van de woonlasten 2007 tussen Vlaardingen en omliggende gemeenten. Thans willen wij uw raad uitgebreider informeren over de woonlastenontwikkeling in Vlaardingen. Hieronder gaan wij onder meer in op: - de samenstelling van het pakket aan gemeentelijke belastingen en heffingen; - uitgangspunten van het tarievenbeleid; - vergelijking van de lokale woonlastendruk in verhouding tot het landelijke gemiddelde en met vergelijkbare/omliggende gemeenten; - de verdeling van de lokale woonlastendruk over diverse bevolkingsgroepen; - het kwijtscheldingsbeleid. ONDERSCHEID TUSSEN BELASTINGEN EN HEFFINGEN Lokale lasten zijn inkomsten die worden verkregen op grond van publiekrechtelijke regels, voornamelijk belastingen en heffingen, die de overheid volgens een wettelijke bepaling heft. Er is een duidelijk verschil tussen belastingen en heffingen: De opbrengsten van belastingen zijn algemene inkomsten voor de gemeente. Dit betekent dat er geen direct aanwijsbare tegenprestatie aan een individuele inwoner tegenover staat. Met het geld van de geïnde belasting betaalt de gemeente allerlei kosten, zoals de aanleg van wegen en het onderhoud van groen. Voorbeelden: OZB en hondenbelasting; De opbrengst van heffingen gebruikt de gemeente puur en alleen om de kosten te dekken die nodig zijn om publiekrechtelijke individuele dienstverlening te kunnen uitvoeren. Het tarief van een heffing mag nooit hoger zijn dan de geraamde lasten voor de verleende dienst. Voorbeelden: Afvalstoffenheffing, rioolrecht en begraafrechten. SAMENSTELLING PAKKET GEMEENTELIJKE BELASTINGEN EN HEFFINGEN De gemeente Vlaardingen kent de volgende belastingen c.q. heffingen: 1. Onroerende zaakbelastingen; 2. Hondenbelasting; 3. Precariobelasting; 4. Parkeerbelasting; 5. Afvalstoffenheffing; 6. Reinigingrechten; 7. Rioolrechten; 8. Begraafrechten; 9. Havengelden; 10. Marktgelden; 11. Leges. Ad 1 De Gemeentewet kent twee onroerende-zaakbelastingen: de gebruikersbelasting en de eigenarenbelasting. De onroerende-zaakbelastingen worden geheven over woningen (alleen eigenarenbelasting) en niet-woningen. Het tarief van de eigenarenbelasting mag nooit meer zijn dan 125% van het tarief van de gebruikersbelasting. De wetgever staat een tariefsdifferentiatie toe tussen woningen en niet-woningen. De hoogte van deze differentiatie verschilt per gemeente en is afhankelijk van de waarde ontwikkeling van de woningen en die van de niet-woningen. Ad 6 Reinigingsrecht wordt geheven voor het ophalen van bedrijfsafval. De rechten worden geheven van degene op wiens aanvraag de dienst wordt verricht. Het ophalen van afvalstoffen bij bedrijven is geen wettelijke verplichting voor de gemeente.
Voorjaarsnota 2008
45
De gemeentelijke belastingen en heffingen die onderdeel uitmaken van de woonlastendruk zijn: Onroerende zaakbelasting op woningen, Afvalstoffenheffing, Rioolrechten. Dit zijn voor de burger jaarlijkse verplicht terugkerende lasten. Met de andere lokale lasten komt de burger slechts incidenteel (bijvoorbeeld de leges voor een paspoort en of begraafrechten) of in het geheel niet mee in aanraking (bijv. precariobelasting voor bedrijven en instellingen). Bij de bepaling van de woonlastendruk zullen we – gezien het jaarlijks terugkerend karakter – ook rekening houden met de hondenbelasting. In tegenstelling tot de OZB, afvalstoffenheffing en rioolrechten bestaat hier echter een keuze voor de burger. UITGANGSPUNTEN VAN BELEID De uitgangspunten van het gemeentelijke beleid ten aanzien van belastingen en heffingen zijn: 1 1. We streven naar een woonlastendruk die niet sneller stijgt dan de inflatie ; 2. De tarieven voor dienstverlening zijn kostendekkend. 3. Voor de minst draagkrachtigen is er een adequaat kwijtscheldingsbeleid; 1
Gebaseerd op de loon- en prijsontwikkeling voor de overheid
WOONLASTENDRUK Algemeen Woonlasten zijn er in allerlei soorten en maten. De hypotheeklast of huur van een woning is de meest prominente. Dit vormt al snel de helft van de (gemiddelde) woonlasten. Daarnaast zijn er diverse bijkomende woonlasten, zoals de energierekening en de opstalverzekering. De gemeentelijke belastingen en heffingen vormen een onderdeel van de bijkomende woonlasten. In de woonlastenmonitor 2008 van het COELO (Centrum voor Onderzoek en Economie van de Lagere Overheden), een onafhankelijk onderzoeksinstituut, verbonden aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen, is berekend, dat de gemeentelijke woonlasten (OZB, afvalstoffenheffing, rioolrechten) 14% van de bijkomende woonlasten bedragen. Aangezien de bijkomende woonlasten weer bijna de helft vormen van de totale woonlasten, bedragen de gemeentelijke woonlasten circa 7% van de totale woonlasten. Uiteraard is in de berekening uitgegaan van gemiddelde woonlasten voor een gemiddeld huishouden (met een gemiddeld besteedbaar inkomen). Ieder huishouden kan hiervan afwijken door locatie en gezinssituatie. Op basis van deze berekening mag wel worden geconcludeerd, dat de gemeentelijke woonlasten een beperkte invloed hebben op de totale woonlasten.
Voorjaarsnota 2008
46
In onderstaande grafieken is één en ander weergegeven (op basis van een gemiddelde koopwoning): Verhouding Hypotheeklasten – Bijkomende woonlasten
Componenten bijkomende woonlasten
bron: Woonlastenmonitor 2008 COELO
Voorjaarsnota 2008
47
Gemeentelijk woonlastendruk in Vlaardingen In het onderstaande overzicht zijn de gemeentelijke woonlasten over de jaren 2005 tot en met 2008 in beeld gebracht. Verloop woonlasten Vlaardingen (in absolute getallen) Bedragen afgerond op hele euro
Verloop (relatief)
2005
2006
2007
2008
OZB-eigenaar woning *
187
190
192
197
OZB-gebruiker woning *
152
0
0
0
-100,0%
Afvalstoffenheffing
296
302
305
312
2,1%
Rioolrecht
125
134
143
153
59
60
61
62
819
686
700
725
Jaarlijkse toename
-133
14
25
Cumulatief
-133
-119
-94
Hondenbelasting ** Totaal
2006
2007
2008
tov 2005
tov 2006
tov 2007
1,5%
1,125%
2,5%
1,0%
2,5%
7,2%
6,7%
7,0%
1,5%
1,125%
2,5%
* afgezet tegen de gemiddelde woningwaarde e ** tarief 1 hond
Vanaf 2006 zijn de gemeentelijke woonlasten substantieel gedaald door de afschaffing van het OZBgebruikerstarief op woningen. Bij de jaarlijkse toename van de overige tarieven in absolute zin gaat het slechts om een bescheiden bedrag. Gemeentelijk woonlastendruk in Vlaardingen ten opzichte van het landelijk gemiddelde Jaarlijkse wordt door het COELO een overzicht van de woonlasten van alle gemeenten gepubliceerd. Het COELO beperkt zich hierbij tot de OZB, afvalstoffenheffing en het rioolrecht. Er is dus geen landelijk vergelijk mogelijk met de hondenbelasting. OZB De Vlaardingse OZB-lasten hebben zich de laatste jaren voortdurend net onder het landelijk gemiddelde bevonden. Omdat het Rijk in 2006 en 2007 een beperking had opgelegd voor de hoogte van de OZB-tarieven, is er in die jaren geen substantiële stijging te zien. Vanaf 2008 is deze beperking vervallen, maar dit heeft landelijk niet tot geleid tot explosieve stijging. Om de OZB te berekenen zijn we uitgegaan van de gemiddelde woningwaarde in Vlaardingen. Per gemeente verschilt de woningwaarde (zo is de gemiddelde woningwaarde in de randstad duidelijk hoger dan die in de noordelijke provincies van het land).
bedrag in euro
Hoogte OZB-woningen t.o.v. landelijk gemiddelde 400 350 300 250 200 150 100 50 0
355 339 201 190
2005
Voorjaarsnota 2008
2006
206
211
192
197
2007
2008
Vlaardingen Landelijk gemiddelde
48
De woningwaarde speelt ook een rol in de bepaling van de algemene uitkering van de gemeente. Hierbij is de woningwaarde een (genormeerde) aftrekpost, met als resultaat dat gemeente met een relatief lage woningwaarde een relatief hogere algemene uitkering ontvangt en omgekeerd een relatief hoge woningwaarde een lagere algemene uitkering oplevert. In Vlaardingen is de gemiddelde woningwaarde relatief laag, zodat wij in verhouding een hoge algemene uitkering ontvangen. Rioolrecht Het rioolrecht is de laatste jaren sterk gestegen. Dat is een tendens die zich in heel Nederland voordoet. Het rioolrecht in Vlaardingen is nagenoeg gelijk aan het landelijke gemiddelde, zoals ook de ontwikkeling van het rioolrecht in de afgelopen jaren de landelijke trend heeft gevolgd.
Bedrag in euro
Hoogte Rioolrecht t.o.v. landelijk gemiddelde 200 175 150 125 100 75 50 25 0
125 125
2005
136 134
144 143
153 153
Vlaardingen Landelijk gemiddelde
2006
2007
2008
De stijging van het rioolrecht in de afgelopen jaren was gebaseerd op het Gemeentelijk RioleringsPlan 2003-2008. Voor 2009 is hierin nog een stijging voorzien naar € 164 (ca. 7%). Momenteel wordt aan een nieuw plan gewerkt, dat naar verwachting eind 2008 kan worden vastgesteld. Op 1 januari 2008 is een wetswijziging doorgevoerd, waardoor de gemeenten vanaf die datum de zorgplicht hebben voor stedelijk afvalwater, hemelwater en structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand. Om deze zorgplicht van gemeentelijke watertaken te bekostigen hebben de gemeenten een nieuwe belastingbevoegdheid, namelijk de nieuwe rioolheffing. Gemeenten hebben twee jaar de tijd om over te schakelen van het oude naar het nieuwe systeem. Na 1 januari 2010 kunnen geen rioolrechten meer geheven worden. Gemeenten kunnen dan uitsluitend nog de nieuwe rioolheffing toepassen. De Stichting RIONED (koepelorganisatie voor de rioleringszorg) verwacht de komende jaren een landelijke stijging van de rioolheffing met gemiddeld 5 tot 8% per jaar, nodig om de riolering op peil te houden en wateroverlast te bestrijden. Op grond van het in 1999 ingezette afschrijvingsbeleid voor rioleringsinvesteringen en de daaruit voortvloeiende vrijval, wordt voor de komende jaren een stijging verwacht die onder het landelijke gemiddelde zal liggen.
Voorjaarsnota 2008
49
Afvalstoffenheffing De Vlaardingse afvalstoffenheffing (voor meerpersoonshuishoudens) is ongeveer 17% hoger dan het landelijke gemiddelde. In de periode 2005-2008 is de (negatieve) afwijking nagenoeg constant gebleven, er is dus geen verdere toename ten opzichte van het landelijke gemiddelde.
Bedrag in euro
Hoogte Afvalstoffenheffing t.o.v. landelijk gemiddelde 400 350 300 250 200 150 100 50 0
296 253
2005
302 257
2006
305
312
263
265
2007
2008
Vlaardingen Landelijk gemiddelde
De laatste jaren is de verhouding tussen éénpersoonshuishoudens en meerpersoonshuishoudens veranderd. Het aantal éénpersoonshuishoudens is meer gestegen dan eerder voorzien. Aangezien het tarief van éénpersoonshuishouden lager ligt dan dat van de meerpersoonshuishoudens heeft dit een negatief effect op de dekking van de totale kosten voor afvalverwijdering en -verwerking. Uit de jaarrekening 2007 blijkt dat de opbrengst van de afvalstoffenheffing is achtergebleven op de raming. In de gemeentebegroting wordt uitgegaan van een 100% dekking van de totale kosten voor afvalverwijdering en -verwerking. Onderdekking wordt tot nu toe afgedekt door aanwending van de opgebouwde egalisatievoorziening. Gemiddeld in Nederland bedraagt het tarief voor éénpersoonshuishoudens 80% (afgerond) van het tarief voor meerpersoonshuishoudens (bron: Coelo 2007). In Vlaardingen is deze verhouding bijna hetzelfde (78,5%).
Voorjaarsnota 2008
50
Gemeentelijke woonlastendruk in Vlaardingen ten opzichte van vergelijkbare/omliggende gemeenten Evenals in de nota lokale lasten uit 2005 is de vergelijking gemaakt met de tarieven van de omliggende, vergelijkbare gemeenten. Deze gemeenten, te weten Capelle a/d IJssel, Gouda, Schiedam en Spijkenisse, zijn gekozen kijkend naar de grootte van de gemeenten. Maassluis is opgenomen omdat deze gemeente een buurgemeente betreft. De basis voor de gebruikte informatie zijn de tarieven van 2008 van de betreffende gemeenten (Bron: Coelo 2008) OZB Stad Schiedam Capelle a/d IJssel Maassluis Spijkenisse Vlaardingen Gouda *
Rngnr. * 3 1 1 5 6 4
Woningen Tarief eigenaar € 2,43 € 2,26 € 2,26 € 2,69 € 2,89 € 2,55
Rngnr. * 1 2 3 4 5 6
Gemiddelde Woonlast ** € 152 € 180 € 185 € 186 € 197 € 213
het laagste cijfer heeft het laagste tarief
** De gemiddelde woonlast wordt als volgt berekend: gemiddelde WOZ-waarde / 2.500 x tarief De opbrengsten die gegenereerd worden zijn vervolgens afhankelijk van de gemiddelde WOZ-waarde per gemeente. Gemeenten met goedkope woningen hebben hogere tarieven nodig om een bepaalde opbrengst te krijgen dan gemeenten met dure huizen. Zodoende is in onderstaande tabel een overzicht opgenomen met de gemiddelde WOZ-waarde van de verschillende gemeenten. Stad Gouda Maassluis Capelle a/d IJssel Spijkenisse Vlaardingen Schiedam
Gemiddelde WOZ-waarde € 209.000 € 205.000 € 199.000 € 173.000 € 171.000 € 157.000
Schiedam heeft de laagste gemiddelde WOZ-waarde, maar heeft door de hoogte van de tarieven niet de laagste woonlast. De vergelijking van de tarieven is echter niet eenduidig aangezien de verschillende gemeenten ook verschillend beleid hebben. Een gemeente kan bijvoorbeeld voor hogere OZB tarieven kiezen ten gunste van een lager tarief voor een andere heffing. Vlaardingen hanteert ten opzichte van omliggende gemeenten het hoogste tarief onroerende zaakbelasting, maar heeft door een lage gemiddelde WOZ-waarde niet de hoogste woonlast. De OZB is de belangrijkste eigen inkomstenbron voor een gemeente. De hoogte van de OZB in de gemeente heeft een relatie met de gemaakte beleidskeuzes en het daaruit voortvloeiende voorzieningenniveau van een gemeente. In Vlaardingen is overigens in de afgelopen jaren de OZB niet meer dan trendmatig verhoogd.
Voorjaarsnota 2008
51
Rioolrecht Stad Maassluis Spijkenisse* Schiedam Vlaardingen Capelle a/d IJssel** Gouda**
Rioolaansluiting € 80,00 € 87,82 € 130,06 € 153,00 € 173,00 € 221,40
* Spijkenisse past tariefdifferentiatie toe naar woningen en niet-woningen. In deze tabel is het tarief voor woningen weergegeven. ** Capelle a/d IJssel en Gouda passen tariefdifferentiatie toe. Voor de vergelijking is uitgegaan van een eigenaar van een woning die dus zowel het eigenaars- als het gebruikersdeel dient te betalen. e
Vlaardingen neemt ten opzichte van omliggende gemeenten een 4 plek in als gemeente met het goedkoopste tarief van rioolaansluiting. Maassluis is goedkoper dan Vlaardingen omdat deze gemeente een hoge egalisatievoorziening heeft. Door middel van een laag tarief wordt de voorziening naar een meer aanvaardbare stand gebracht. Het gaat hier dus om een tijdelijke maatregel. Gouda hanteert het hoogste tarief voor rioolrechten. In de komende jaren wordt in deze gemeente meer uitgevoerd dan in eerdere jaren om opgelopen achterstanden in te halen. De vergelijking van de tarieven is echter niet eenduidig aangezien de verschillende gemeenten ook verschillend beleid hebben. Uitgangspunt is een 100% kostendekkendheid, maar de meeste gemeenten hanteren een stijging afhankelijk van het Gemeentelijke Rioleringsplan. Afvalstoffenheffing Stad Schiedam Gouda Vlaardingen Capelle a/d IJssel* Spijkenisse** Maassluis
Huishoudens Één Meer € 229,80 € 270,96 € 242,40 € 303,00 € 245,40 € 312,40 € 257,76 € 329,96 € 271,79 € 342,53 € 293,50 € 338,88
* Capelle a/d IJssel heeft ook nog een tarief voor tweepersoonshuishoudens à € 294,61. ** Spijkenisse past tariefdifferentiatie toe naar gestapelde (flatwoning) en niet-gestapelde (eengezinswoningen) woningen. e
Vlaardingen neemt ten opzichte van omliggende gemeenten een 3 plek in als gemeente met het goedkoopste tarief van afvalstoffenheffing. Maassluis hanteert het hoogste tarief voor afvalstoffenheffing. Maassluis is de enige gemeente die de afvalinzameling en –verwerking zelf uitvoert. Bij de andere gemeenten is deze taak uitbesteed. Schiedam en Vlaardingen hebben beiden hun afvalinzameling en –verwerking uitbesteed bij Irado. Dat het Vlaardingse tarief hoger is dan het Schiedamse tarief is een gevolg van een hoger ambitieniveau (zo verschilt de frequentie van het ophalen van afval en van grofvuil. Vlaardingen heeft ook een nieuw afvalbrengstation, terwijl Schiedam slechts een beperkte mogelijkheid heeft). De vergelijking van de tarieven is echter niet eenduidig aangezien de verschillende gemeenten ook verschillend beleid hebben. Uitgangspunt is een 100% kostendekkendheid, maar sommige gemeenten hanteren een stijging afhankelijk van het percentage van de loon- en prijsstijgingen.
Voorjaarsnota 2008
52
Hondenbelasting Stad Vlaardingen Spijkenisse* Capelle a/d IJssel* Maassluis* Gouda Schiedam*
één € 62,15 € 63,30 € 66,00 € 68,40 € 81,00 € 108,72
Aantal honden twee meer dan 2 € 124,30 € 124,30 € 150,78 € 150,78 € 198,00 € 132,00 € 85,20 € 100,32 € 102,60 € 102,60 € 217,44 € 217,44
* Capelle a/d IJssel, Maassluis, Schiedam en Spijkenisse hanteren ook nog een tarief per kennel. Dit wordt echter voor deze tabel buiten beschouwing gelaten. e
Vlaardingen neemt ten opzichte van omliggende gemeenten een 1 plek in als gemeente met het goedkoopste tarief voor het hebben van 1 hond. Totaaloverzicht gemeentelijke woonlastendruk Vlaardingen t.o.v. vergelijkbare/omliggende gemeenten
800 700 600 500 400
Afvalst.heffing (meerp.) Rioolaansluiting
300
Gem. woonlast OZB
200
Gouda
Capelle a/d IJssel
Vlaardingen
Spijkenisse
Maassluis
0
Schiedam
100
Uit de tabel blijkt dat Schiedam de laagste en Gouda de hoogste gemeentelijke woonlasten heeft. e Vlaardingen neemt ten opzichte van omliggende gemeenten een 4 plek. De totale woonlasten (meerpersoons afvalstoffenheffing, rioolrecht en OZB) zijn: 1. Schiedam € 553,02 2. Maassluis € 603,88 3. Spijkenisse € 616,35 4. Vlaardingen € 662,40 5. Capelle a/d IJssel € 682,96 6. Gouda € 737,40
Voorjaarsnota 2008
53
Gemeentelijk woonlastendruk in Vlaardingen en vergelijkbare/omliggende gemeenten verdeeld over diverse bevolkingsgroepen Om een uitspraak te kunnen doen over de hoogte van de woonlasten is wederom gekozen voor een vergelijking met de tarieven van de omliggende, vergelijkbare gemeenten. De basis voor de gebruikte informatie zijn de tarieven van 2008 van de betreffende gemeenten. De woonlasten worden vergeleken in drie situaties: - Situatie 1 betreft een gezin met 2 kinderen, een modaal inkomen, een koopwoning met een gemiddelde WOZ-waarde; - Situatie 2 betreft een gezin met 2 kinderen, een topinkomen, een koopwoning met een waarde van € 500.000; - Situatie 3 betreft een gezin met 2 kinderen, een inkomen op bijstandsniveau, een huurwoning (zie ook het onderstaande hoofdje Kwijtscheldingsbeleid). Stad Schiedam Maassluis Spijkenisse Vlaardingen Capelle a/d IJssel Gouda
1 € 656 € 668 € 682 € 730 € 750 € 809
Scenario 2 € 996 € 939 € 1.032 € 1.106 € 1.021 € 1.115
3 €0 €0 €0 €0 €0 €0
KWIJTSCHELDINGSBELEID Voor mensen met de laagste inkomens bestaat de mogelijkheid een volledige of gedeeltelijke kwijtschelding van lokale lasten te krijgen. In de invorderingswet is door de rijksoverheid bepaald dat kwijtschelding mag worden verleend aan belastingplichtigen die een inkomen hebben dat niet hoger ligt dan de bijstandsnorm. De gemeente Vlaardingen hanteert de zogenaamde 100%-norm, hetgeen betekent dat inwoners van Vlaardingen met een inkomen op bijstandsniveau in beginsel voor kwijtschelding in aanmerking komen. De 100% -norm is een keuze van de gemeente, een lagere norm behoort ook tot de mogelijkheden. In Vlaardingen kan kwijtschelding worden verleend voor: - Afvalstoffenheffing; - Hondenbelasting voor zover het de eerste hond in een huishouden betreft Om in aanmerking te kunnen komen voor kwijtschelding moet: 1. Of een schriftelijk verzoek worden ingediend; 2. Of, als inwoners langer dan 3 jaar achtereen een bijstandsuitkering ontvangen, wordt door de gemeente automatisch kwijtschelding verleend; 3. Of, als inwoners ouder zijn dan 65 en voor kwijtschelding in aanmerking zouden komen, wordt automatische kwijtschelding verleend, na een eerste toekenning. De gegevens over de geautomatiseerde kwijtschelding (vermeld onder punt 2 en 3) worden aangeleverd door sociale zaken. Om voor kwijtschelding in aanmerking te komen wordt gekeken naar het inkomen en een eventueel al opgebouwd vermogen. De automatisch toegekende kwijtscheldingen worden elke drie jaar getoetst. De kwijtschelding voor de afvalstoffenheffing is in 2008 geraamd op € 700.000 en wordt voor de helft ten laste gebracht van de voorziening afvalstoffenheffing. Dit is echter een aflopende zaak. In 2010 komt de kwijtschelding geheel ten laste van de algemene middelen. De werkelijke kwijtscheldingslasten over 2007 zijn niet € 700.000, maar circa € 600.000. Hier kan dus € 100.000 vrijvallen (zonder aantasting faciliteit). Dit is in de Voorjaarsnota verwerkt.
Voorjaarsnota 2008
54