STUK 599 (2015-2016) – Nr.1
VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD
ZITTING 2015-2016
18 NOVEMBER 2015
TERREINBEZOEK NASCI vzw, dienstencentrum voor het kind
SAMENVATTEND VERSLAG namens de Commissie voor Welzijn, Gezondheid en Gezin, uitgebracht door mevrouw Elke ROEX
Hebben aan de werkzaamheden deelgenomen: Vaste leden: mevrouw Liesbet Dhaene, voorzitter, mevrouw Elke Roex, de heer Arnaud Verstraete, mevrouw Khadija Zamouri Verontschuldigd: mevrouw Brigitte Grouwels
1386
-2Dames en heren, Op woensdag 18 november 2015 brachten de leden van de commissie voor Welzijn, Gezondheid en Gezin een bezoek aan NASCI vzw, dienstencentrum voor het kind, d’Anethanstraat 3 te 1030 Schaarbeek. De commissieleden werden ontvangen en te woord gestaan door mevrouw Chris Louwet, voorzitter van de raad van bestuur en mevrouw Nicky Budts, directeur. Tijdens een rondleiding door het gebouw beschreven beide dames uitgebreid de werking van de vzw. Achteraf werd van gedachten gewisseld. *** Het gebouw waarin NASCI vzw gehuisvest is, werd door de vzw aangekocht in 1998. Na grondige verbouwingswerken werd het geopend in december 2003. Een eerste personeelslid werd aangeworven in augustus 2003. Ongeveer 70% van het publiek bestaat uit jonge en alleenstaande moeders die het moeten redden zonder enig inkomen of met bitter weinig eigen middelen. NASCI stelt zich meer dan eens de vraag hoe ze het überhaupt klaarspelen om te overleven. De mensen worden veelal doorverwezen door hulpverleners uit het hele Brussels hoofdstedelijk gewest. In het begin hadden ongeveer 4% van de hulpvragers de Belgische nationaliteit. Intussen is dat opgeklommen tot 16%. Er worden ongeveer 45 verschillende nationaliteiten bediend. NASCI vzw is vaak de allerlaatste strohalm waaraan arme moeders zich trachten vast te klampen. In eerste instantie wordt materiële hulp verleend: baby- of kinderkleren, pampers, douchegel, zeep, shampoo, babymelk(poeder), etc. NASCI is niet gemachtigd om voeding te verdelen; die rol is weggelegd voor voedselbanken. Later, wanneer de eerste nood gelenigd is, wordt ook informatie op maat, ontspannende activiteiten, medische, psychische, opvoedkundige en intellectuele ondersteuning aangeboden. De organisatie informeert moeders uit diverse werelddelen over de maatschappijstructuren waarin ze hier in ons land leven, want inzicht in de leefwereld is essentieel om goed te kunnen functioneren. NASCI vzw is ook een sociaal infopunt waar de moeders georiënteerd en doorverwezen worden naar de adequate hulpverlening. Op de eerste verdieping van het gebouw is een grote zaal met keuken, ingericht en aangekleed met kindvriendelijke lampjes, versiering en pluches. Aan de achterkant zijn kinderbadkamertjes voorzien. De rest van de ruimte wordt gebruikt om kledij en tassen te stockeren. De mensen van NASCI vzw hebben heel veel aandacht voor de netheid en de sfeer in het huis. Hun publiek woont vaak in precaire omstandigheden. Het dienstencentrum voor het kind moet een plek zijn waar het aangenaam is en waar ze zich goed voelen.
-3Hier wordt elke week de Mama’s Club georganiseerd. Dat is een ontmoetingsmoment voor moeders en kinderen. Het is een activiteit die opvoedingsondersteunende en ontspannende doelstellingen combineert, vertrekkend vanuit de leefwereld van de moeders. De moeders en hun jongste (niet schoolgaande) kinderen wordt uitgenodigd om even de dagelijkse sleur te doorbreken door deel te nemen aan goed omkaderde en begeleide activiteiten, zoals: een gezellig moment met een hapje en een drankje, gesprekken met vrijwilligers en Dokters van de Wereld, opvoedkundige begeleiding en eventuele doorverwijzing. Ondertussen kunnen de moeders de allerkleinsten in alle comfort een bad geven. In sommige gevallen wordt moeders toegestaan om hun kinderen 2 keer per week een bad te geven. De Mama’s Club ligt aan de basis van de ontwikkeling van het concept van de Baboes. Maar NASCI vzw is als dusdanig niet erkend en ontvangt hiervoor ook geen middelen. Op de vraag hoe lang iemand hulp kan genieten van NASCI vzw, antwoordt mevrouw Budts dat de materiële hulpverlening beperkt wordt tot 1 jaar. Andere vormen van begeleiding zijn onbeperkt in de tijd. In de winterperiodes komen mensen, die reeds meer dan een jaar hulp krijgen, soms toch nog langs. Zij kunnen rekenen op kledij. Andere hulppakketten worden dan niet meer meegegeven. Een ander raadslid vraagt of NASCI samenwerkt met de pamperbank. NASCI organiseert op een informele manier een pamperbank. Pamperoverschotten worden gerecupereerd en verzameld. Er werd destijds even nagedacht om te werken met wasbare luiers, maar dat is niet haalbaar. Om met wasbare luiers te werken moeten mensen over een wasmachine beschikken en dat is bij het publiek van NASCI niet het geval. Om de dienstverlening te garanderen beschikt NASCI vzw over een klein team van professionele medewerkers: een deeltijdse coördinator en 2 stafmedewerkers, met daarnaast 3 medewerkers onder het statuut artikel 60. De taak van de coördinator bestaat in hoofdzaak uit de dagelijkse leiding, administratieve opvolging van de zaak, contacten met overheden, dossiervorming voor subsidies, fondsenwerving en coaching van de medewerkers in artikel 60. Het team is zeer beperkt: vooral tijdens vakantieperiodes en in geval van ziekte blijkt dat het uit te weinig mensen bestaat. Op die momenten stapelen de overuren zich op, die wanneer ze opgenomen worden op hun beurt nieuwe hiaten doen ontstaan. Naast het professionele team is er een ploeg van ongeveer 30 vrijwilligers die – ieder volgens zijn mogelijkheden – een handje toesteken. Naast de contacten met de hulpzoekers, doen zij enorm veel werk bij de inzameling en verwerking van hulpgoederen: kledij, speelgoed, kinderspulletjes, etc… Om de kledij en ook de pluches, te reinigen beschikt de organisatie over een aantal wasmachines en droogkasten die bijna permanent draaien. Met die ploeg worden jaarlijks ongeveer 250 gezinnen en zo’n 600 kinderen geholpen.
-4Een commissielid vraagt zich af of er voor de inzameling van hulpgoederen ook samengewerkt wordt met Spullenhulp. Er worden goede contacten onderhouden met zowel Spullenhulp als met Oxfam. NASCI werkt vooral met hen samen om overschotten van kledij te brengen. Heel vaak schenken mensen niet alleen kinderkledij, maar ook kledij voor volwassenen aan NASCI. Het dienstencentrum voor het kind maakt hulppakketten voor kinderen. De kledij voor volwassenen geeft NASCI aan Spullenhulp en Oxfam. Zij krijgt echter niets in ruil. Heel veel hulpgoederen komen van bedrijven. Onlangs werden op die manier 20 dozen winterjassen geleverd. Tot ongeveer 6 jaar geleden kreeg het dienstencentrum regelmatig overschotten van bedrijven. Tegenwoordig is het winkelconcept van outlet heel erg in. Bedrijven verkopen hun stocks op die manier en verdienen er nog geld mee. Dat is heel nadelig voor NASCI die geen cent subsidies krijgt voor de werking. De hulpverlening aan armen is intussen een echte business geworden. De organisatie Goods to give (G2G) zamelt bij bedrijven ongebruikte non-foodproducten in. Zij verkopen die dan verder aan 8% van de eigenlijke waarde. Op die manier heeft NASCI vorig jaar een pakket non-foodproducten kunnen kopen voor een paar honderd euro terwijl de eigenlijke winkelwaarde om en bij de 5.000 euro lag. Dergelijke opportuniteiten zijn voor het dienstencentrum geen luxe: NASCI wordt enkel betoelaagd voor personeelskosten. Dat bedrag is reeds jaar en dag hetzelfde, terwijl het personeel anciënniteit opbouwt en het leven duurder wordt. De werking en de middelen die verdeeld worden, bekostigt de vzw via giften of sponsors. De coördinator steekt – naast de coaching van de mensen in artikel 60 en de vrijwilligers – heel veel tijd in fondsenwerving. Een verdieping hoger – de zolder – vinden we, naast opslagruimte een kantoor, vergaderruimte en een kabinet voor een arts en/of sociaal verpleegkundige. Heel veel moeders worden geconfronteerd met gynaecologische problemen. Om enigszins een oplossing te bieden werkt NASCI samen met verschillende organisaties, zoals Geneeskunde voor het Volk, Dokters van de Wereld en wijkgezondheidscentra. Het is duidelijk dat de problemen waarmee het publiek geconfronteerd wordt veel ruimer liggen dan het pure medische domein. Om oplossingen te bieden staat het begrip vertrouwen centraal: de moeders komen vaak met een probleem aandraven, maar het is pas nadat er voldoende vertrouwen gegroeid is dat het volledige plaatje gezien wordt. Het gaat over een armoedeproblematiek met sociale elementen, medische en pedagogische aspecten. Om hier diep genoeg op in te gaan heeft de organisatie behoefte aan gespecialiseerd personeel: een sociaal verpleegkundige, een vroedvrouw of een gynaecoloog zou een antwoord kunnen bieden. De infrastructuur om die mensen te laten werken is voorhanden, de middelen om iemand aan te werven, ontbreken. Af en toe wordt beroep gedaan op een vrijwilliger-deskundige, maar dit biedt geen duurzame oplossing.
-5De voorzitter en de directeur gidsen de bezoekers naar beneden. Op de gelijkvloerse verdieping is een garage. Die ruimte staat volgestouwd met opgehaald materiaal. Medewerkers en vooral vrijwilligers, halen materiaal op. Sympathisanten brengen tweedehandskledij: alles wordt in eerste instantie opgeslagen in de garage. Nadien wordt alles gesorteerd. De kledij waar NASCI niets mee kan aanvangen wordt opgeslagen in de garage tot het weggebracht kan worden naar Spullenhulp of Oxfam. De kelderverdiepingen doen dienst als was- en opslagruimte voor kledij, pluches en speelgoed. Een medewerker met statuut artikel 60 draagt de verantwoordelijkheid voor de organisatie van een verdieping. Samen met vrijwilligers zorgt zij ervoor dat alle materialen gewassen, gesorteerd en gestapeld worden. Hier worden kleding- en hulppakketten voorbereid. De kinderkledij is per leeftijd opgeslagen, zodat de pakketten gemakkelijk per leeftijd kunnen worden voorbereid. Terug naar de gelijkvloerse verdieping, komen we in de onthaalruimte met een lange balie. Achteraan wordt de noodhulp verdeeld. In hoofdzaak moeders zonder papieren of vluchtelingen doen hier beroep op. Hun aantal stijgt. Daar waar er vroeger 2 à 3 noodpakketten per dagdeel uitgedeeld werden, ligt het aantal nu op ongeveer 10. De middelen waarover NASCI beschikt om die pakketten samen te stellen zijn dezelfde gebleven: geen. NASCI ontvangt alleen subsidies voor personeel en die bedragen blijven gelijk. Op de vraag hoe NASCI omgaat met de verschillende talen van het publiek, antwoordt de directeur dat de vrijwilligers en het personeel hiervoor van onschatbare waarde zijn. Alleen al door het personeel worden 5 verschillende talen gesproken. Onder het 30-tal vrijwilligers is er nog kennis van een aantal andere talen. Aan de andere kant van de onthaalbalie worden de kledingpakketten uitgedeeld. Eén jaar kan een ouder beroep doen op die materiële hulp. Daarna kan men bij NASCI terecht voor psychosociale hulp. Terwijl gewacht wordt aan de hulpbalie kunnen de moeders op het beeldscherm naar instructiefilms kijken. Op die manier worden de vormingsmomenten niet alleen tijdens georganiseerde sessies aangeboden, maar ook op een informele manier tijdens het wachten. De kleding- en noodhulppakketten worden verpakt in plastieken tassen. Een commissielid wil weten waar die tassen vandaan komen. In het begin kreeg NASCI grote hoeveelheden tassen, maar de bedrijven zijn hiermee gestopt. Er zijn nog 2 oplossingen om over voldoende verpakking te beschikking: kopen of recupereren. Er worden zo weinig mogelijk tassen gekocht. Vrijwilligers, personeel en sympathisanten worden aangemoedigd om zakken te schenken, zodat er voldoende verpakking blijft voor de pakketten.
-6Tijdens het nagesprek vraagt een commissielid hoe NASCI promotie maakt bij potentiële sponsors of vrijwilligers. De organisatie heeft onvoldoende middelen om flyers of ander promotiemateriaal te ontwikkelen. Daarom wordt ieder jaar een uitgebreid en geïllustreerd jaarverslag gemaakt. Dit document wordt gebruikt tijdens informatiesessies of lezingen om de werking van NASCI te illustreren bij potentiële sponsors of helpers. Het jaarverslag bestaat op papier, maar is ook te downloaden via http://www.nascivzw.be/jaarverslag%20-%202014.pdf. Tevens heeft NASCI een Facebookpagina gemaakt. Sociale media zijn een heel handig en goedkoop instrument om de organisatie te promoten. In een minimum van tijd had de pagina meer dan 300 likes. De pagina is te vinden op dit adres: https://www.facebook.com/Nascivzw493098717524687/?fref=ts. Er is ook een website waarop, naast de openingstijden, relevante achtergrondinformatie over de organisatie te lezen is: http://www.nascivzw.be/ Een raadslid wil weten waaraan de organisatie nu echt het meest behoefte heeft. De voorzitter en de directeur wijzen erop dat NASCI door de VGC gesubsidieerd wordt voor personeel. Door samenwerking met OCMW’s komen daar nog 3 medewerkers bij in artikel 60. Voor de werking of de hulppakketten is er geen overheidssteun. Ook voor het onderhoud van het gebouw geeft de overheid geen middelen. Nochtans zijn die kosten niet te onderschatten: bijvoorbeeld een 3.000 euro per jaar voor de lift en een 10.000 euro voor allerhande verzekeringen. De energiefactuur loopt jaarlijks ook op tot ongeveer 10.000 euro. Daarnaast zijn er nog de kosten voor herstellingen aan het gebouw. Hiervoor kon in het verleden beroep gedaan worden op het federaal impulsfonds, maar dit bestaat niet meer. Voor bijzondere aankopen, zoals de bestelwagen, worden subsidieaanvragen ingediend bij de Nationale Loterij. Het bedrag voor het personeel is al 9 jaar hetzelfde: indexaanpassing of verhogingen zijn niet voorzien. Dat betekent dat het zeer moeilijk is om hooggekwalificeerd personeel aan te trekken voor de organisatie, terwijl de complexiteit van de problematiek dit toch wel vereist. De overheid vraagt steeds een uitbreiding van het takenpakket. Een voorbeeld hiervan is het sociaal infopunt of het organiseren van vormingen. Beide taken zijn arbeidsintensief en onduidelijk omschreven. Een commissielid benadrukt dat het jammer is dat NASCI niet erkend is als Baboes, terwijl de organisatie toch mee de basis gelegd heeft voor het concept en de methodiek ervan. De voorzitter en de directeur leggen uit dat werkingsmiddelen louter komen van schenkingen van private personen en sponsors. Die methode is niet duurzaam en legt – ondanks de enorme tijdsinvestering en arbeidsintensiviteit – een zware hypotheek op de werking van NASCI.
-7Naast de sponsoring haalt NASCI ook middelen uit liefdadigheidsacties als Music for Life of Cap 48. Personen die giften willend doen krijgen een fiscaal attest vanaf 40 euro. De commissievoorzitter dankt mevrouw Chris Louwet en mevrouw Nicky Budts voor het onthaal, het bezoek en interessante uiteenzetting over de werking. Ter plaatse afstappen en alles bekijken heeft een grote meerwaarde en is zeer leerrijk: op die manier krijgt iedereen beter inzicht in wat de organisatie doet en waarom ze het doet.
De voorzitter Liesbet Dhaene
De verslaggever Elke Roex
