STUK 577 (2014-2015) – Nr.1
VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD
ZITTING 2014-2015
9 JUNI 2015
STUDIEBEZOEK JES vzw
SAMENVATTEND VERSLAG uitgebracht namens de Commissie voor Cultuur, Jeugd en Sport door de heer Jef VAN DAMME
Hebben aan de werkzaamheden deelgenomen: Vaste leden: de heer Jef Van Damme, voorzitter, de heer René Coppens, de heer Stefan Cornelis, mevrouw Annemie Maes, mevrouw Cieltje Van Achter Plaatsvervangers: mevrouw Khadija Zamouri, de heer Johan Van den Driessche Ander lid: de heer Paul Delva 1350
-2Dames en heren, Op dinsdag 9 juni 2015 brachten de leden van de commissie voor Cultuur, Jeugd en Sport een studiebezoek aan JES vzw. De commissieleden werden uitgebreid op de hoogte gebracht over de werking van JES door de heer Patrick Manghelinckx, directeur, en de heer Wies Moriau, educatief medewerker Stadsklassen. 1. Toelichting door de heer Patrick Manghelinckx, directeur De heer Patrick Manghelinckx is sinds 2001 directeur van JES. In het begin coördineerde hij JES Antwerpen en JES Gent, nu coördineert hij JES Brussel. Mevrouw Els Van Effelterre is eveneens directielid en coördineert JES Antwerpen en Gent. JES vzw is een stadslabo voor kinderen en jongeren in Antwerpen, Brussel en Gent. In totaal werken er 120 mensen in de 3 steden. Er is een budget van 5,5 miljoen euro komende uit 60 verschillende financieringsbronnen. JES is niet afhankelijk van 1 overheid waardoor de risico’s verspreid zijn. JES heeft 10% eigen inkomsten wat een zekere speelruimte geeft om te investeren in projecten. Deze inkomsten komen onder andere uit de werking van het verblijfscentrum De Waterman, verkoop van dienstverlening (jeugdwerk en vorming), en sponsoring en giften. JES legt de focus op competenties. JES stimuleert jongeren om zichzelf te (her-)ontdekken, hun talenten verder te ontwikkelen en hun grenzen te verleggen. In Antwerpen is er het ACB-project dat zich richt tot een heel kwetsbare en kort geschoolde doelgroep die op zoek is naar werk en nog niet over de nodige competenties beschikt om zich te handhaven op de arbeidsmarkt. Een deel van deze groep wordt als NEET (Not In Education, Employment or Training) omschreven. De filosofie van dit project zal ook in Brussel worden toegepast. Vanaf september start er een project waarbij er gewerkt wordt vanuit de publieke ruimte. De bedoeling is jongeren die op straat, op de pleintjes, ... vertoeven aan te spreken en hen te begeleiden naar opleiding, onderwijs of werk. Met de restgroep wordt er welzijnsgericht gewerkt. JES heeft eveneens een convenant met de VGC voor straathoekwerkers die verspreid werken in Sint-Jans-Molenbeek en Brussel-Centrum. Het is de bedoeling om opnieuw straathoekwerk op te starten in Kuregem. “Opleiding en tewerkstelling” is een belangrijk project binnen JES. Er worden immers opleidingen, begeleiding en coaching aangeboden. Daarnaast wordt er ook veel aandacht aan vorming en expertisedeling besteed. Tenslotte werkt JES nauw samen met het onderwijs. Een belangrijke onderdeel van de opleidingen binnen JES is de opleiding horeca. Jaarlijks volgen ongeveer 250 mensen deze cursus. Het is een zeer gemengd publiek, maar er schrijven zich vooral sub-Afrikaanse jongeren (tot 35 jaar) in. Daarnaast is er een opleiding preventiemedewerker, en zijn er oriënterende opleidingen bouw. Verder organiseert JES voortrajecten in het kader van het deeltijds leren en werken (deeltijds onderwijs).
-3-
JES vervult ook een belangrijk laboratoriumfunctie. Er worden regelmatig nieuwe dingen ontwikkeld en opgestart. Verder besteedt JES veel aandacht aan jeugdwerk en vrije tijd. In Antwerpen, Gent en Brussel samen zijn er ongeveer 270 jongeren die geattesteerde cursussen (animator, hoofdanimator, instructeur) volgen. In Brussel zijn er momenteel 12 jongeren die een intense groep instructeurs vormen en jonge cursisten begeleiden. Tijdens de paasvakantie waren er 40 nieuwe cursisten. JES organiseert deze opleidingen voor vrijwilligers, die zich (daarna) engageren in jeugdwerk, speelpleinwerk, ... Verder werkt JES met veel vrijwilligers. Deze krijgen een vrijwilligersvergoeding die aan voorwaarden is verbonden. Niet elke activiteit wordt vergoed. Als stadslabo probeert JES uitdagingen in de stad te vertalen naar vernieuwende projecten en initiatieven. Na de uiteenzetting krijgen de raadsleden een rondleiding. Allereerst wordt er een bezoek gebracht aan de ateliers. Nadien volgt het multimedialokaal waar de heer Bram Allegaert, jeugdwerker multimedia, uitleg geeft over de lopende projecten. Een belangrijk project is Lomap. Lomap is een smartphone-app en fotografietool waarmee vooral kinderen en jongeren op een leuke en intuïtieve manier, door het toevoegen van kleurcodes en icoontjes, hun mening kunnen geven over een buurt of stad. Deze gratis beschikbare app (voor Android smartphones) is een heel intuïtief instrument waar iedereen met een groep kinderen of jongeren mee aan de slag kan. Vervolgens krijgen de aanwezigen een rondleiding in het verblijfscentrum De Waterman. Met 12.000 overnachtingen per jaar is het een bruisend en internationaal jeugdverblijfcentrum in Brussel. De ultieme uitvalsbasis voor jongerengroepen om de hoofdstad te verkennen. De Waterman richt zich voornamelijk op jongerengroepen. Dit zijn jeugdhuizen, allerhande vormingorganisaties, scholen enz… De kamers werden van kop tot teen ingericht door jonge, beginnende kunstenaars. Elke kamer weerspiegelt zo perfect de creativiteit en speelsheid die de jonge bezoekers van het verblijfscentrum typeren. Naast 79 bedden, 2 polyvalente zalen, alle faciliteiten om zelf te koken en een heerlijk ontbijt, biedt de Waterman een uitgebreid activiteitenaanbod aan. Af en toe blijft er een Brusselse school logeren. Het aantal jeugdverenigingen dat komt logeren is echter beperkt. Naar de toekomst toe zal nagegaan worden hoe deze verenigingen aangetrokken kunnen worden. Het gebouw heeft een eigen klimzaal die zowel door de cursisten als door externen wordt gebruikt. Er zijn veel kinderen uit de buurt die na schooltijd komen klimmen.
-4Nadien wordt de keuken bezocht. Hier worden regelmatig kooklessen gegeven voor cursisten in opleiding en het JES-personeel mag deze af en toe evalueren. Tenslotte wordt er een bezoek gebracht aan de opnamestudio. Hier zijn enkele bekende groepen hun eerste opnames komen maken.
2. Toelichting door de heer Wies Moriau, educatief medewerker Stadsklassen De heer Wies Moriau werkt reeds 8 jaar voor JES. Hij is tevens de beheerder van het verblijfscentrum De Waterman. Stadsklassen bestond eerder als concept voor Vlaamse scholen en de VGC heeft aan JES gevraagd deze stadsklassen te vertalen naar een concept voor Brusselse scholen. Sinds 2008 bestaat dit aangepast concept. Stadsklassen is een meerdaags programma voor de 3de graad lager onderwijs. Al te vaak blijft de stad een onbekende en onbeminde plek. Tijdens de Brusselse stadsklassen worden leerlingen ondergedompeld in een Brussels bad en krijgen ze de kans Brussel op een andere manier te beleven dan doorgaans het geval is. Vooral Vlaamse scholen komen naar Brussel en logeren enkele dagen bij De Waterman. Af en toe blijft een Brusselse school logeren. Het aantal overnachtingen bedraagt 3 of 5 dagen. In samenspraak met de leerkracht wordt er een programma opgesteld. JES levert het voorbereidende werk: reservaties, opvolging administratie, uitschrijven programma, … Maar tijdens hun verblijf in Brussel staan leerkrachten zelf in voor het begeleiden van hun groep. Er werken 2 personen voor stadsklassen en deze kunnen onmogelijk met iedere klas mee op pad. Een meerdaags bezoek aan Brussel biedt talloze mogelijkheden om met de klas ervaringen op te doen rond thema’s als mens en maatschappij, cultuur en interculturaliteit, media en technologie en ruimte. Kinderen nemen de metro, bezoeken musea en het Brussels Parlement enz. Sommige groepen brengen zelfs een bezoek aan de markt van Sint-Jans-Molenbeek op donderdag. Ongeveer 70% van de Vlaamse kinderen die op bezoek komen, zijn nog nooit in Brussel geweest dus het is een echte openbaring voor hen. ’s Avonds worden er ook activiteiten voorzien. Zo kunnen de kinderen onder andere gaan klimmen in de klimzaal. Naast stadsklassen is er stadsverkenning dat enkel voor Brusselse scholen is bedoeld. Stadsverkenning focust zich op leerlingen, leerkrachten en ouders. Ook bij de leerlingen van het Brussels Nederlandstalig onderwijs blijft de kennis van de stad al te vaak beperkt tot de wijk waar ze wonen. Met een aangepast programma voor Brusselse scholen kunnen de leerlingen en leerkrachten de stad (her)ontdekken. Ze maken kennis met de Brusselse instellingen, media en cultuur. De stad ontdekken gebeurt door spelen en leren te combineren.
-5De centrumontdekking waarbij leerlingen het stadscentrum spelenderwijs ontdekken, is er voor leerlingen tussen 9-14 jaar. Iedere leerling ontvangt een informatiebundel en dit kost 2,5 euro per leerling. Print de school zelf de bundel dan kost de rondleiding 1 euro per leerling. Buurtverkenning voor leerkrachten bestaat uit de kennismaking met de schoolbuurt. Gedurende een halve of volledige dag krijgen de leerkrachten een nieuwe, verfrissende kijk op hun werkomgeving. Ze ontdekken de wijk waar de leerlingen opgroeien en maken kennis met de achtergrond van de buurt. Er worden verschillende initiatieven, organisaties en ontmoetingsplekken bezocht. Tevens worden de plaatsen verkend waar leerlingen en leerkrachten terecht kunnen en maken ze kennis met de schoolbuurt als leer- en leefomgeving. Voor secundaire scholen bestaat het project groepsdynamische stadsverkenning. Bovendien zijn er à la carte projecten. Op vraag van partnerorganisaties bv. VGC, Bri(k, … worden er bepaalde projecten uitgewerkt. Zo is er bv. boekentassenrock, Big Citylife, … Voor pas afgestudeerde leerkrachten en leerkrachten in opleiding, wordt stadskracht en buurtontdekking georganiseerd. Bij stadskracht speelt OCB een belangrijke rol. Via een stadswandeling krijgen leerkrachten een beeld van het onderwijsveld. Ze maken tevens kennis met het stadscentrum als leeromgeving. Bij het project buurtontdekking staat de kennismaking met de leefwereld van de kinderen centraal. Tenslotte wordt er aandacht besteed aan de ouders. Ouders worden uitgenodigd voor alle activiteiten. Samen met leerlingen kunnen ze de buurt ontdekken of deelnemen aan andere projecten. Bovendien kunnen ouders ook samen met de leerkrachten de buurt ontdekken. Stadsklassen en stadsverkenning zijn succesvolle projecten.
De voorzitter, Jef VAN DAMME
