VERSLAG
van de openbare vergadering van de raadscommissie Samenlevingszaken op maandag 26 maart 2012 (20.15 uur)
Aanwezig: de dames Van der Ven (PvdA), De Beer (PvdA, vervangt Duiker), Haarsma (CDA), Van Leeuwen (D66) en Dijkstra (CU) en de heren Mulder (voorzitter), Duiker (PvdA), Ertugrul (PvdA), De Wit (VVD), Tillema (VVD), Van der Ven (GBH, vervangt Tuithof), Hooijsma (FNP, vervangt Lukkes) en Van der Mei (GL) Mevrouw Jansen (secretaris) (verslag mevrouw Ritsma, niet aanwezig) Aanwezig van het college: wethouders mevrouw Van der Laan en de heren Hartsuiker en Buwalda de heer Van Leeuwestijn (hoofd directie- en bestuursondersteuning) Afwezig: mevrouw Pit (GBH, is bij ROM) de heer Duiker (PvdA) Tuithof (GBH), Lukkes (FNP) Opening Voorzitter de heer Mulder opent de vergadering en heet de aanwezigen welkom. 2. Vaststelling van de agenda Agendapunt 8 wordt agendapunt 6 (omdat de wethouder daarna naar een andere commissie moet). De agenda wordt verder ongewijzigd vastgesteld. 3. Verslag van de besloten vergadering van 23 januari 2012 Het verslag wordt ongewijzigd vastgesteld. 4.
Mededelingen
Wethouder Buwalda: geeft een korte toelichting bij het persbericht over beëindigen van de samenwerking tussen UWV, gemeente Heerenveen en gemeente Skarsterlân in de vorm van het Werkplein (per 1 juni 2012). 5.
Rondvraag
CDA (Haarsma): - De raad kan kennismaken met de Jongerenraad, maar heeft over die jongerenraad nog geen besluit genomen. Graag opheldering. Wethouder Hartsuiker: de jongerenraad is zoekende hoe om te gaan met zaken die jongeren aangaan. Er wordt gekeken naar vorm (advies-, participatieraad), bevoegdheden en ondersteuning. Het zoeken wordt begeleid. De raad is aan de slag, maar nog niet in de uiteindelijke vorm. Het voorstellen is om enthousiasme te laten zien. De wethouder hoopt dat de raad op korte termijn met een voorstel bij de gemeenteraad komt. Het verzoek tot voorstellen komt uit het collegeprogramma. CDA (Haarsma): - Er zijn twee fracties uit de raad bij betrokken, waarom de andere niet? Dat is een gemiste kans. Wethouder Hartsuiker: de jongerenraad moet zijn eigen vorm kiezen, raad, college hebben daar geen rol in. Het college heeft contact gezocht met drie raadsleden (jongste, oudste en ééntje daar tussenin) om de raad erbij te betrekken. Dat had breder gekund. Deze raad gaat zich voorstellen aan de gemeenteraad, de vergaderingen zijn openbaar. De jongerenraad gaat zelf zijn beleid bepalen en vorm geven. FNP (Hooijsma): - Stuk over bijeenkomsten scholen in HC, hoe wordt daar nog een ronde georganiseerd? Wethouder Hartsuiker: zodra alle gegevens binnen zijn, er een presentatie aan de raad is geweest en het college een besluit heeft genomen over de visie op onderwijshuisvesting volgen er nog twee rondes (vooraf afgesproken: 22 en 23 mei) in Heerenveen en Jubbega. Er is hoop dat er dan meer mensen van buiten het professionele veld aanwezig zullen zijn. 6.
Aanpassing statuten De Basis
PvdA (Duiker): - De PvdA is gelukkig met realisering van de openbaarheid. Zal gebruik maken van de mogelijkheid om die vergaderingen bij te wonen. Dit voorstel kan als hamerstuk naar de gemeenteraad.
7.
Verlengen Wmo beleidskader “Kiemen voor een sterke solidaire samenleving”
De voorzitter stelt voor alleen het voorstel van het college te bespreken, niet het beleidsstuk. PvdA: - Pagina 65, welke partijen worden betrokken bij totstandkoming van het kaderdocument? Wethouder Buwalda: interactief inwoners en gebruikers (nieuw beleidskader 2013). GL (Van der Mei): - De Kanteling al gehanteerd vanaf juli 2011, de beleidsnotitie moet nog komen. Wanneer krijgt de raad de definitieve invulling rondom De Kanteling? Wethouder Buwalda: de beleidsregels komen morgen in het college aan de orde, binnenkort komt dit in de raad. D66 (Van Leeuwen): - Toegezegd is dat deze twee dingen tegelijk zouden komen. Jammer dat op zo‟n belangrijk beleidsterrein dingen een beetje hapsnap komen. - Dit is rondom de verordening aan de orde gesteld vanwege de kwaliteitsbewaking. Er komt een nieuwe werkwijze, organisatie en cliënten zullen daaraan moeten wennen. D66 wil graag op een aantal momenten feedback over hoe het verloopt. Wanneer spreken we daarover? - Dit is een moeilijk beleidsterrein, het gaat ver naar voren, komt mogelijk in de nieuwe raad. D66 vindt dat onwenselijk. Wil het klaar in oktober 2013, dan kan deze raad erover besluiten. Wethouder Buwalda: met het opstellen van een nieuw beleidskader wordt interactief omgegaan. Streven is om dat in oktober 2013 aan de raad voor te leggen. Zegt tussentijdse terugkoppeling van de stand van zaken toe. Voornemen was om de beleidsregels eerder aan de orde te stellen, maar er is een uitspraak van de Raad van Beroep over inkomensgrenzen/vermogenstoetsen. Naar aanleiding daarvan heeft het college de verordening en de beleidsregels tegen het licht gehouden. De gemeente handelt niet in strijd met die uitspraak, maar blijft binnen de normering van de beleidsregel (prestatieveld 6). De heer Sloothaak: het Wmo-beleidsplan “Kiemen voor een sterke en solidaire samenleving” is een strategische visie (in 2006 tot stand gekomen door interactieve bijeenkomsten met inwoners en gemeenteraad). Deze voldoet nog aan de actuele situatie (eigen verantwoordelijkheid, sociaal netwerk etc.). In de visie zit een vangnet, prestatieveld 6 maakt hier onderdeel van uit, dat gaat over de Wmo-verordening en de onderliggende beleidsregels. De beleidsregels geven aan hoe de gemeente de verordening tot uitvoer kan brengen. Er wordt kritisch gekeken of de gemeente maatwerk levert. Dat is één van de vereisten de verordening en de beleidsregels aan de gemeente stellen. D66 (Van Leeuwen): er wordt niet meer gesproken over rechtmatigheid, maar over een passende oplossing. Hoe kan de raad daar grip op hebben? Wethouder Buwalda: het gaat erom op welke manier je de handicap kunt compenseren. Dat wordt geregeld met de beleidsregels. De beleidsregels zijn een bevoegdheid van het college, het college heeft toegezegd daar met de raad over van gedachten te wisselen (commissie mei). VVD (De Wit): - Hoe moeten we nu de samenwerking met de gemeente Skarsterlân in de beleidsregels zien? Wethouder Buwalda: dit beleidsplan is samen met de gemeente Skarsterlân opgesteld, maar is nu alleen van toepassing op de gemeente Heerenveen. VVD (De Wit): - De Wmo-bijeenkomsten zijn een goede manier om te worden betrokken bij de totstandkoming van een nieuw kaderdocument. De Kanteling kan straks worden getoetst aan de hand van de vastgelegde verordening, inclusief uitvoeringsregels. Toegezegd is dat de raad te zien krijgt hoe de uitvoeringsregels er in de praktijk uitzien. Zo wil de VVD graag worden betrokken. CDA (Haarsma): - Dit beleidsplan heeft veel punten waar we mee verder kunnen, sommige punten zijn gedateerd (vermogenstoets, maatschappelijke stages). - Kan worden aangegeven hoe ver wij zijn? Wethouder Buwalda: hier zitten inderdaad achterhaalde zaken in. Via het jaarlijks vast te stellen Wmo-uitvoeringsprogramma wordt geprobeerd de actualiteit erin te houden. Bij de voorbereiding voor het nieuwe milieubeleidsplan moeten wij rekening houden met de herindeling en met allerlei andere ontwikkelingen. Dat vraagt veel tijd en aandacht. Er zijn contacten met gemeente Boarnsterhim over afstemming met ons beleidskader. GL (Van der Mei): - Klopt het dat de gemeente niet de uitspraak van de Centrale raad van Beroep over de inkomensgrens volgt, een andere werkwijze voorstaat en in afwachting is van een proefproces over de rechtmatigheid? Mevrouw Booij: de uitspraak had betrekking op inkomensgrenzen (of vermogenstoets), gemeente Heerenveen hanteert deze niet en is niet van plan dat te gaan doen (wel bekijken van mogelijkheden die mensen met hun inkomen hebben).
Wethouder Buwalda: in bijeenkomsten worden geen bedragen meer genoemd. In gesprekken wordt wel gekeken naar de mate van draagkracht, met prestatieveld 6 kan dat worden getoetst. CU (Dijkstra): - Goed basisstuk. De gemeente kan er nog mee verder. FNP (Hooijsma): - Eens met de verlenging. - In de bijeenkomst is toegezegd hoe de raad zal worden betrokken bij de situatie. VVD (De Wit): - Wordt de evaluatie van de Kanteling naar voren gehaald? Hoe ziet dat er in dit kader uit? Mevrouw Booij: in de verordening is opgenomen dat er na een jaar geëvalueerd wordt, dat gebeurt ook. 8.
Verordening Fonds maatschappelijke participatie voor kinderen
Wethouder Buwalda antwoord op vragen van de PvdA (Van der Ven) dat de pilot een verbreding is van wat al werd gedaan en vooruit loopt op de geplande werkwijze voor volgend jaar. De werkwijze van stichting Leergeld wordt integraal ingevoerd. Met dit model vindt coördinatie plaats bij Stichting Leergeld, daaronder hangt een aantal fondsen. De gemeente regelde het altijd via een beleidsregel, met de nieuwe Wet werk en bijstand is het geregeld via de verordening. Wethouder Buwalda antwoord op vragen van GL (Van der Mei) dat in artikel 4 lid 4 staat dat wie al langere tijd gebruik maakt van de bijstand dit automatisch krijgt overgemaakt, nieuwe gevallen moeten het aanvragen. De gemeente heeft geen voordeel van de wijziging van 120% naar 110%, want de gemeente wordt gekort door het Rijk. Mevrouw Booij: in het algemeen geldt de overgangsregeling tot 1 juli 2012, deze heeft betrekking op de huishoudtoets. Voor mensen die nu al een uitkering hebben en dit nog zouden kunnen krijgen blijft de huishoudtoets tot 1 juli buiten beschouwing. Daarnaast is er nog een specifiek overgangsrecht voor deze regeling, onderdeel van de categoriale bijzondere bijstand, dit houdt in dat de 120% nog geldt tot 1 april. Het overgangsrecht staat in de WWB, niet in deze verordening. Wethouder Buwalda antwoord op vragen van GBH (Van der Ven) over communiceren van de verordening met de bevolking dat er regelmatig in Crackstate Nijs informatie wordt gegeven en dat cliënten persoonlijk worden ingelicht. Wethouder Buwalda antwoordt op vragen van de FNP (Hooijsma) dat een onderzoek gedaan naar de huidige regeling uitwees dat het meeste geld werd gebruikt voor het beoogde doel. Bij de andere fondsen ligt er meer een relatie met het daadwerkelijk participeren, geld wordt overgemaakt op basis van een aanvraag. Stichting Leergeld heeft al jaren deze werkwijze, jeugdsportfonds en het cultuurfonds werken ook op deze manier. Wij passen ons daarbij aan. Via de mail wordt doorgegeven over hoeveel kinderen dit gaat. 9.
Herstructurering SW Fryslân
VVD (De Wit): - Het voorliggende herstructureringsplan heeft als doel het binnenhalen van de herstructureringsgelden van het Rijk. Vindt het mooier om in het plan aan te geven om Caparis weer een bedrijf maken waarin (de betrokken) SW-ers een goede omgeving hebben en waar een goed (c.q. break even) bedrijfsresultaat wordt behaald. - Het transitieplan gaat uit van veel verwachtingen. Er zijn veel onzekerheden (bijvoorbeeld nu Catshuisoverleg), waar is plan B? Wethouder Buwalda: in het voorliggende herstructureringsplan worden ingrijpende keuzes gemaakt. De essentie: de acht gemeenten hebben de keus gemaakt voor de doelgroep met SWindicatie voor beschut werken (voor Heerenveen; beschut binnen). Heerenveen ziet hierin de kans om uitvoering te geven aan de SW in die vorm. Dit is doorgerekend, op termijn moeten er ingrijpende maatregelen worden genomen (afstoten werksoorten en vastgoed, saneren in de ambtelijke staf en hoe onderbrengen van de groep die niet meer in aanmerking komt voor SW). De herstructureringsmiddelen zijn nodig om deze transitie vorm te geven. Er is geen plan B. De heer Van Leeuwestijn: er wordt wel nagedacht over een plan B. Er is vertrouwen dat het herstructureringsplan gaat zoals gepland, maar mede gezien de ontwikkelingen bij het Rijk worden ook andere maatregelen in kaart gebracht, maar niet bij de herstructurering van Caparis. VVD (De Wit): - In 2018 moet de stabiele eindsituatie zijn bereikt. Is dat realistisch (we moeten er vanuit gaan dat de SW geld blijft kosten)? De heer Van Leeuwestijn: sommige dingen liggen binnen ons bereik en sommige niet. We hebben geen invloed op de CAO voor de SW-ers. Geen invloed erop dat het Rijk de vergoeding voor mensen die wij als SW-er aanduiden, terug gaat schroeven. We kunnen straks een organisatie hebben die efficiënt werkt, maar die de gemeente toch geld blijft kosten.
Wethouder Buwalda: een groot risico: er is straks een ongedeeld budget. We krijgen het SWbudget naast andere middelen die bedoeld waren voor re-integratie, daar worden we fors op gekort. Op elke uitkering in de SW waarbij mensen worden betaald volgens de CAO moet de gemeente € 5000 toeleggen. Er drukken ongeveer 400 mensen op dat budget. Mogelijk haalt Caparis zelf straks een goed bedrijfsresultaat, maar kost het de gemeente toch geld. VVD (De Wit): - Governancestructuur, wordt over nagedacht, maar wordt niet meegenomen in het herstructureringsplan omdat er nog zoveel verandert. Maar voor de governancestructuur hoeft dat weinig te veranderen (hoofdstuk 7). Het voorstel gaat over hoe gaat de GR waarborgen, controleren dat gemaakte afspraken worden nagekomen. Als de governancestructuur niet verandert lopen we toch tegen dezelfde dingen aan? Wat is er veranderd waardoor de GR wel de vinger aan de pols kan houden? De heer Van Leeuwestijn: we voelen de urgentie dat het anders moet, dat is nieuw en dat helpt. Ook bij het creëren van iets gezamenlijks. Heerenveen zou graag Caparis directer willen kunnen aansturen. Blij dat dit er nu ligt. Heeft garantie dat dit type discussie (zoals moet het een NV blijven) in de uitvoeringsplannen aan de orde wordt gesteld. Er is een soort ambtelijk model voor bedacht, dat gaat zijn plek krijgen. VVD (De Wit): als we nu niet aan de knoppen kunnen draaien, wat is dan de garantie dat dit wel gaat lukken? Hoe kunnen we bijsturen. De heer Van Leeuwestijn: blij met dit commentaar, roept op om dit ook richting de andere raden binnen de GR te ventileren. De enige garantie is dat het op de agenda komt. Dat bijna elke raad met dit geluid komt is helder en helpt bij deze discussie. VVD (De Wit): er is geprobeerd onderzoek te doen naar Caparis via de rekenkamercommissie, dat bleek lastig te zijn. In allerlei raden zijn moties ingediend, deze werden overgenomen, maar daar werd weinig mee gedaan door de manier waarop Caparis wordt bestuurd (AvA, GR). De wethouder moet nu binnen de GR kunnen eisen: ik wil besturen! Ik wil invloed hebben. En de collega‟s willen precies hetzelfde. Hoe kan het dat we nu in de fase zijn van „het ligt op tafel‟. Er moeten toch concrete plannen zijn en daar is toch steun van uw collega‟s voor? Wethouder Buwalda: was het maar zo. Kanttekening over de governance, Heerenveen gaf bij de eerste versie van het herstructureringsplan al aan met het model van een groot opgetuigde NV en daarnaast de GR die het beleid vaststelt, niet de meerwaarde van zien. Heerenveen wil bij de verdere uitwerking oplossingen zien die de sturing kunnen versterken. Als dit soort geluiden eenduidig uit de gemeenteraden komen zou dat helpen, zodat gemeenten niet tegen elkaar kunnen worden uitgespeeld. We moeten constructief bouwen aan een bedrijf van acht gemeenten dat op zijn minst quitte kan spelen in de bedrijfsvoering en waarbij de raad het gevoel heeft dat hij er iets over te zeggen heeft. VVD (De Wit): heeft u – zolang niet helder is of dat gaat lukken – er voldoende vertrouwen in (ondanks dat u niet kunt sturen) dit plan uit te voeren? Wethouder Buwalda: dit voorstel wordt aan de raad voorgelegd. Het college heeft vertrouwen op hoofdlijnen, maar bij de uitvoering moet nog het nodige gebeuren. Daarbij vraagt de wethouder om ons met elkaar sterk te maken. Geen behoefte aan externe verwikkelingen die regelmatig de kop opsteken binnen Caparis. De focus moet op de toekomst worden gericht. D66 (Van Leeuwen): - Moeten we weghalen van beschut buiten als voorwaarde opleggen bij de instemming? - Dit stuk is de aanvraag voor de € 1,6 miljoen bij herstructurering. Moet dat opgenomen worden als voorwaarde voor de uitvoering, voor het verder gaan? Als dat bedrag er niet komt, willen we dan nog steeds dat plan? Wethouder Buwalda: in het voorstel zijn vijf punten benoemd en daarnaast is een aantal kanttekeningen geplaatst. We stellen voorwaarden (bladzijde 151), deze worden nu meegenomen. De heer Van Leeuwestijn: in het dictum (bladzijde 154) staat „in te stemmen onder de voorwaarde dat‟. CDA (Haarsma): - Stel dat dit niet als voorwaarde wordt uitgewerkt, kan Heerenveen er dan uitstappen? - En wordt dat dan ook gedaan? Wethouder Buwalda: dat is altijd het dilemma, zomaar uit de GR stappen kan niet, dat heeft financiële consequenties. Afgesproken is dat bijzondere wensen binnen het uitwerkingsplan gestalte krijgen. De heer Van Leeuwestijn: de GR is verlengd lokaal bestuur van onder andere deze raad. Als deze raad een voorwaarde stelt aan het herstructureringsplan en daaraan wordt niet voldaan, dan heeft de GR een probleem. Als reactie op de opmerking van de heer De Wit (VVD) dat dit in theorie klopt, maar in de praktijk niet, zegt Van Leeuwestijn dat dit tot nu toe zo was. Anders dan de afgelopen jaren heeft Heerenveen nu medestanders. De aanleiding daarvoor is de financiële situatie van Caparis en de SW in het algemeen. Er moet meer gebeuren dan alleen handtekeningen zetten onder het besluit, u mag van het college en deze organisatie aannemen dat dat gebeurt. Standpunt van Van
Leeuwestijn is dat alle mogelijkheden moeten worden gebruikt om de voorwaarden zo helder mogelijk onder de aandacht te brengen. Daarvoor is dit één van de podia. Wel zitten we er met zeven anderen in. PvdA (Van der Ven): wringt het nu meer omdat het vier tegen vier is? Waardoor er meer op tafel komt? Wethouder Buwalda: we staan er niet meer alleen voor, dat legt meer gewicht in de schaal. D66 (Van Leeuwen): - Vindt de sociale paragraaf minimaal, met name voor een sociale werkvoorziening. Er wordt alleen gesproken over rechten en plichten, niet over ontwikkelingsgericht voor mensen etc. De heer Van Leeuwestijn: adviseert de wethouder niet om dat op te nemen, omdat het scenario dat het slechter wordt voor de mensen reëler is. De CAO voor de SW-ers is een blok aan het been. Eén scenario is om daar nog eens kritisch naar te kijken. Wethouder Buwalda: de CAO wordt landelijk bepaald, niet door de NV Caparis. Misschien gaat de VNG zelfs in discussie met het ministerie om te kijken naar de CAO. Er zijn straks mensen die volgens de CAO WSW betaald worden en mensen volgens de bijstandsnormen minimumloon krijgen. De gemeente wordt hiermee geconfronteerd. Om hier zaken op te nemen, buiten wat arbeidsrechtelijk is geregeld, is een zware opgave. In het dekkingsverhaal zit nog een gat van zes ton, dat moet in de komende jaren worden gedicht. D66 (Van Leeuwen): - D66 vindt dat het plan aan elkaar hangt van optimistische aannames. Wat voor financieel plaatje komt er mogelijk achteraan als het niet kan voor dit bedrag en wie kan de gemeente eventueel aansprakelijk stellen? Er komt een kernteam dat de herstructurering gaat uitvoeren, voelen mensen zich verantwoordelijk en is het voor hun rekening? Wethouder Buwalda: in het voorstel vraagt het college de raad om zich daarover uit te spreken. Volgens het herstructureringsplan moet de uitvoering worden belegd bij de directie van Caparis, onder aansturing van de GR. Maar de raad kan er anders over denken, daarom deze formulering. Het klopt dat in de aannames een risico zit, maar de wethouder ziet niet hoe dat in de huidige markt anders kan worden geregeld. Mevrouw Van Leeuwen (D66) verduidelijkt; we zeggen vast € 2,2 miljoen toe, we moeten afwachten of we de € 1,6 miljoen van het Rijk krijgen en de aannames zijn risicovol; er kan zomaar een flink bedrag bovenop komen. Wethouder Buwalda: de herstructureringsbijdrage is de ruim € 10 miljoen, over de hele periode, met een bijdrage van alle gemeenten. D66 (Van Leeuwen): - Begrotingswijziging; waarom wordt er nu hier geen voorziening voor getroffen? - Is benieuwd hoe de € 550.000 over de jaren (2012-2018) verdeeld gaat worden. - Begrijpt niet de € 69.000 op pagina 190 van de bundel. De heer Van Leeuwestijn: Heerenveen moet eenmalig vijf en een halve ton beschikbaar stellen, voorstel van het college is dat te dekken uit de algemene reserve niet geblokkeerd. Dat leidt tot bijgevoegde begrotingswijziging. Klopt dat het niet eenvoudig leesbaar is, technisch klopt het wel. Het besluit is belangrijk, het college stelt de raad voor een bedrag beschikbaar te stellen voor de herstructurering en dat op twee manieren te dekken. Dat is een eenmalige uitgave. CDA (Haarsma): de CU kreeg als antwoord op een vraag: „dat is het bedrag wat per jaar in de begroting komt‟. Maar het herstructureringsfonds loopt tot 2018, dan klopt de berekening niet. De heer Van Leeuwestijn: gaat de vraag van mevrouw Haarsma (CDA) “hoelang komen we dat bedrag tegen in de begroting?” schriftelijk beantwoorden. Aangevuld door mevrouw Van Leeuwen (D66): de uitsplitsing van de bedragen en waarom nu de keuze gemaakt is om het uit de reserve te doen en niet een voorziening is getroffen. Het antwoord komt voor de komende fractievergadering. CDA (Haarsma): - Dit is een globaal herstructureringsvoorstel naar het Rijk, we leggen ons niet vast. Is dit bedrag voldoende? Verwijst naar bladzijde 162. Verliesresultaat, in 2012 moet er een bedrag bij. Dat zal in de volgende jaren niet minder zijn. Wethouder Buwalda: over wat is te voorzien komt het college binnenkort met voorstellen. U citeert uit de exploitatie over 2012. De herstructurering staat los van de exploitatie. CDA (Haarsma): - Dat komt er overheen. We zijn er niet met dit bedrag. - Het CDA is ook voorstander van de governancestructuur, meer sturing op het geheel. - Hoe kan de betrokkenheid van de raad worden geborgd? - Het CDA is voorstander van een onafhankelijk projectleider. Er wordt een naam genoemd, is IJsselvliet hierbij betrokken? Wethouder Buwalda: de heer Van der Wal van IJsselvliet heeft het onderzoek gedaan en doet het herstructureringsvoorstel. Hij is niet de beoogd projectleider. De raad kan richting geven aan de uitvoering van de herstructurering. De GR is opdrachtgever, nu is aangegeven dat de directie van Caparis de uitvoering doet. De raad kan anders aangeven, bijvoorbeeld een extern iemand.
Dat kost extra geld. Het CDA vraagt naar de duur van de periode van begeleiding. Dat is niet precies bekend, de afbouw van de organisatie moet vorm krijgen, dus in ieder geval tot 2015. De heer Van Leeuwestijn merkt op dat het college van Weststellingwerf deze verantwoordelijkheid niet bij de directie van Caparis wil leggen. In de ideale situatie is dit een opgave voor de algemeen directeur. Een projectleider voor zo‟n herstructurering moet het vertrouwen hebben, het college vraagt of de raad dat heeft. Mevrouw Haarsma (CDA) geeft de voorkeur aan splitsing; algemeen directeur Caparis en projectleider niet dezelfde persoon. Mevrouw Van der Ven (PvdA) merkt op dat de combinatie van een externe en een algemeen directeur waarschijnlijk zal gaan wringen. Wethouder Buwalda beaamt dat het op die manier complexer wordt en dat het extra geld kost. Mevrouw Van der Ven (PvdA): - Wat zijn de voorwaarden om het ontslag van de huidige directie in werking te stellen? Wethouder Buwalda geeft aan dat de NV de directeur heeft aangesteld, een ontslagprocedure zou ook door de NV moeten worden gestart. Wij gaan nu over het opzetten van dit herstructureringsplan en of we die uitvoering, onder voorwaarden, toevertrouwen aan de directie. Vanuit de GR moet vorm worden gegeven aan de aansturing. PvdA (Van der Ven): - Denkt net als het CDA dat er nog meer verliezen komen, wordt er al gewerkt aan afslanking? Moeten we nu al werk zoeken voor mensen op de wachtlijst? Wethouder Buwalda: mensen die voor 15 mei 2011 op de wachtlijst stonden hebben recht op een SW-plek. Met de „nieuwe‟ mensen zouden we anders om kunnen gaan. Er wordt wel naar mogelijkheden gekeken, maar er moet duidelijkheid zijn, de raden moeten zich uitspreken wat we met elkaar willen. Als dit voorstel in de acht raden wordt aangenomen weten we hoe we verder kunnen. De raden zijn het op dit moment eens over „alleen beschut werken‟, in de uitvoeringsplannen zijn gemeenten die het breder willen invullen (ook beschut buiten). Dat hoeft geen bezwaar te zijn. De heer Van Leeuwestijn: er is wel een plan over hoe het er uit kan komen te zien, de moeilijkheid is om daar overeenstemming over te krijgen. Het kan een situatie worden waarbij vier gemeenten meer afnemen bij Caparis dan vier andere gemeenten. Daar is geen bezwaar tegen. FNP (Hooijsma): - Het dilemma is dat we eigenlijk achter dit voorstel moeten staan, maar er zitten zaken in waar we nog totaal geen kijk op hebben. - Maar gewoon doorgaan en kijken wat er mogelijk is, anders kom je niet verder. GBH (Van der Ven): - Wie betaalt bepaalt, in dit dossier hebben wij weinig te bepalen. Dit is het maximaal haalbare. - GBH wil het voorstel van het college volgen, maar de vinger aan de pols houden. - Vrees voor meer dingen die op ons afkomen, maar weet niet hoe het anders moet. D66 (Van Leeuwen): - Zit de aanpak van de uitvoering in het voorstel onder punt 4 of 5 of moet de raad daarover een amendement indienen? Vindt dat het er wazig staat. De heer Van Leeuwestijn: in het herstructureringsplan staat het voorstel dat de directie van Caparis daar verantwoordelijk voor is, dat gaat doen. Het college schetst daarbij een dilemma en vraagt de raad zich daarover uit te spreken. Het is terug te leiden tot voorstel 1. Wethouder Buwalda vult aan dat de raad aan punt 4 en 5 zou kunnen toevoegen het anders dan bij de directie te willen beleggen (betreft de vraag of er voldoende vertrouwen in rolscheiding en uitvoering is). Het voorstel moet dan worden geamendeerd (voorzet onder kanttekening 3). 10.
Initiatiefvoorstel PvdA: Aan de slag met uitkering
Er doen twee gasten mee met het gesprek (op verzoek van de PvdA), Imkje de Goede en Ellen Akkerman. Zij spreken mee als in een soort petear. Ellen Akkerman is projectleider van het vrijwilligersservicepunt (VSP) (onderdeel Caleidoscoop). Imkje de Goede is teamleider Caleidoscoop. De heer Ertugrul geeft een toelichting op het voorstel. CDA (Haarsma): dit voorstel in het Wmo-beleidsplan „Maatschappelijke participatie‟. Het CDA is blij met dit voorstel, fijn om zo mee te kunnen praten. Wel vragen: - Moet het VSP vaker/langer open en gaat dit meer kosten? Mag dat? - Is er een verwachting over het aantal uren dat mensen meedoen? - Is er een sanctie als mensen niet komen? - Of komt er een vergoeding vrijwilligerswerk voor werklozen? - Het blijft maatwerk. D66 (Van Leeuwen): - Is de boodschap van dit plan om vrijwilligerswerk „verplicht‟ te maken voor mensen met een uitkering of blijft het echt vrijwilligerswerk?
- Wat is er nu niet waar dit plan in gaat voorzien? VVD (De Wit): - Het spreekt de VVD aan dat mensen in een uitkering daar iets voor terug willen doen. - De VVD staat hier positief kritisch tegenover. Wel kanttekeningen: - Bij bijvoorbeeld administratief werk bij de politie speelt beëdiging, kan dat wel? - Schoonmaak vader/moeder, er zijn voorwaarden aan het ontvangen van een uitkering. - Er moet geen verdringing op de arbeidsmarkt ontstaan. - Voorwaarde aan uitkering is dat vrijwilligerswerk niet mag worden verricht in een bedrijf. - Het mag geen werk zijn dat normaal gesproken wordt betaald. - Met deze harde eisen lijkt het de VVD moeilijk om passend vrijwilligerswerk te vinden. - Wat gaat een pilot kosten? - De VVD vraagt zich af: voorziet dit in een bestaande behoefte en weegt dat op tegen de kosten? FNP (Hooijsma): - Hoe staat dit plan ten opzichte van de ingezette situatie bij de Wmo? - Hier zitten gevaren in. Bang dat kleine, nu betaalde, baantjes verdwijnen omdat het op deze manier ingevuld gaat worden. - De bestaande vrijwilligersbijdrage is beroerd geregeld. Geeft voorbeelden. CU (Dijkstra): - Waardering voor het voorstel. - Er zitten moeilijke kanten aan. Er zit een tegenstelling in „verplicht vrijwilligerswerk‟. - Hoe geeft je deze banen op een verantwoorde manier vorm? - Hoe ga je om met verdringing, concurrentievervalsing? - Niet iedereen in de bijstand kan er iets bij doen, hoeveel uren moeten mensen werken? - Goed om aan te sluiten bij de structuur die er al in Heerenveen is. - CU denkt dat in de Wwnv al veel dingen verwerkt worden. GBH (Pit): - Wat is de achterliggende bedoeling van dit plan? Is het om meer mensen die de mogelijkheid hebben om vrijwilligerswerk te doen naar het goede punt te krijgen dan is communicatie of voorlichting voldoende en is een compleet voorstel niet nodig. - Als het erom gaat mensen met een uitkering vrijwilligerswerk te laten doen: - Zijn er extra kosten? Hoe worden die gedekt? - Worden de vacatures ook aangeboden aan werkzoekenden zonder uitkering? - Zo niet, waarom niet? - Zijn er positieve of negatieve gevolgen aan wel of niet doen van vrijwilligerswerk? - Hoe wil de PvdA praktische zaken oplossen (bijvoorbeeld alleenstaande ouder kan bij vrijwilligerswerk geen aanspraak maken op kinderopvangtoeslag)? - Vrijwilligerswerk waar een (stuk) opleiding bij zit is een investering voor een bedrijf. Deze vrijwilliger blijft wel sollicitatieplicht houden. Hoe wordt dit hiaat opgelost? GL (Van der Mei): - Moeite met de opgelegde verplichting (met sanctie daar tegenover). - Veel zaken uit het voorstel gebeuren al (VSP, Werkplein). - Wat is de doelgroep? - Er is een regeling voor werk met behoud van uitkering (Schulingboek). - Er komen binnenkort weer zaken vanuit Den Haag. - Er is al veel op dit gebied, wat is de waarde van dit plan? Ellen Akkerman: blij met de benaming „maatschappelijke banen‟ in plaats van vrijwilligerswerk. Dit dekt beter de lading. Er zijn meer mogelijkheden dan de genoemde voorbeelden in het plan. Per persoon moet goed worden gekeken wat die wil en kan (ook aantal uren), ook kijken naar de toekomst (geeft het vrijwilligerswerk perspectief?). Korten van de uitkering is heel lastig, het is nog niet duidelijk hoe daarmee om te gaan. VSP heeft positieve ervaring met mensen die verplicht vrijwilligerswerk moeten doen (bijvoorbeeld via de GGZ). De heer Ertugrul (PvdA): selectie is heel belangrijk. Het moet een maatschappelijke baan zijn waar dat kan, als het een toegevoegde waarde heeft voor de persoon zelf. Meer mensen via bijvoorbeeld het VSP helpen kost meer. Komt nog terug op de vergoeding. Het aantal uren zal per persoon anders zijn. Waar vrijwilligerswerk kan is het ook een verplichting. Iemand die gegronde redenen heeft om niet te kunnen kun je niet verplichten. Een officiële baan gaat voor vrijwilligerswerk, wie op sollicitatiegesprek moet kan dat overleggen. Er mag geen grijs gebied ontstaan rond verdringing, de kaders moeten helder zijn. Het mag niet ten koste gaan van reguliere banen. Verwacht dat er genoeg plekken zijn waar dit mogelijk is. Voorbeelden worden gemaild aan de raad, raadsleden die voorbeelden hebben kunnen die mailen aan de heer Ertugrul. Mevrouw Akkerman noemt al een aantal voorbeelden. De heer Van der Mei (GL) betoogt dat er twee basisvragen zijn: wat voegt het toe aan het bestaande en komende arsenaal uit Den Haag en is er onderzoek naar gedaan wat voor bijdrage
werkzoekenden op dit moment aan de maatschappij leveren (vrijwilligerswerk of anders)? Veel mensen zonder werk zijn al heel actief. De heer Ertugrul geeft nogmaals het waarom aan; de werkzoekende blijft betrokken bij het arbeidsproces en krijgt een kans om iets terug te doen voor de samenleving. Het initiatiefvoorstel gaat verder dan wat vrijwillig bij het VSP terecht komt, werkzoekenden deze kans bieden. Mevrouw Dijkstra (CU): bij dit voorstel is een grote mate van maatwerk nodig, die heel ingewikkeld wordt als er eventueel ook moet worden gekort op uitkeringen. De heer Ertugrul verwacht dat het maatwerk meevalt. Het moet voor de persoon zelf toegevoegde waarde hebben. Mevrouw Van Leeuwen (D66): als het relevant is voor iemand, voor zijn toekomstmogelijkheden, mag je ervan uitgaan dat hij dit zelf ook ziet en dit vrijwilligerswerk wil doen. Bij mensen die ergens geen zin in hebben kun je niet verwachten dat ze uit zichzelf goed werk zullen leveren. Daar zal controle nodig zijn. Vindt dit een draaimodel, het plan draait in cirkeltjes rond en probeert overal het positieve uit te halen. Vrijwilligerswerk is uitstekend, maar het verplicht stellen lijkt bijna een taakstraf. De heer Meijer (PvdA, mede-indiener voorstel): het wordt nu wat negatief bekeken, maar er ligt hier juist iets positiefs voor. Het UWV zorgt al dat mensen bij de goede baan terecht komen, dat kan zo blijven. Dat kan ook met de vrijwilligersbaan. Wat wij nu doen is het vullen van de lege rekken. Dit is een initiatief van de PvdA, maar moet door de raad gedragen worden. In onze gemeente is behoefte aan werk en er ligt een mogelijkheid in vrijwilligerswerk. Wij willen daar graag input voor, alle ideeën daarvoor zijn welkom. Graag visie van de raad. Mevrouw Haarsma (CDA): dit loopt vooruit op de Wet werken naar vermogen. Volgend jaar is het wet en dan moet het. Ziet bij dit voorstel nog veel dingen die niet helder zijn. De heer Meijer: wij hebben onze gedachten op schrift gezet. Als wij voorop lopen bij het Rijk, kunnen we het in eigen hand houden. Verwacht dat de hele raad erachter kan staan dat dit een goede invulling is. Roept raadsleden op om ook na vanavond met goede ideeën te komen. Neemt de kritische opmerkingen mee om die te verwerken in het initiatief. D66 wil graag meedenken, maar doet niet mee zolang het „verplicht vrijwilligerswerk‟ is. FNP (Hooijsma): is op dit moment geregeld dat iemand die een bepaald aantal uren vrijwilligerswerk doet niet hoeft te solliciteren? Wethouder Buwalda: met name voor ouderen zijn soms dit soort regelingen van toepassing. Dit voorstel: er is grote waardering voor de manier waarop dit initiatief wordt ingebracht. Op dit moment is de gemeente het re-integratiebeleid aan het herijken, dat staat onder enorme druk. Wat is ons bestand, welke financiële middelen hebben we beschikbaar, er moeten ingrijpende keuzes worden gemaakt. Dit voorstel kan daar een belangrijk onderdeel van zijn. De afgelopen jaren is dat ook gebeurd, zie de evaluatie van de Wurkstiper. Dat is gericht op re-integratie, de lijst met instellingen die daarmee wordt bediend zijn allemaal maatschappelijk nuttige organisaties. Op die manier kan er verder op worden voortborduurt. Als de raad instemt met dit voorstel kan het mogelijk in breder perspectief worden meegenomen. Het is een verantwoordelijkheid om het samen te doen. Primair heeft de gemeente er belang bij dat mensen die kunnen werken ook aan het werk komen, dat ze een betaalde baan krijgen. Mensen ter overbrugging zelf zoeken of dat wij een tegenprestatie eisen, kijken hoe dat in te passen in het brede re-integratiebeleid. De wethouder vraagt of het initiatiefvoorstel kan worden meegenomen zodat het college erop kan reageren hoe ermee om te gaan. Het college kan dat misschien aanbieden. Mogelijkheden met vergoedingen zijn er niet. Het college staat hier positief tegenover, wil er graag aan meewerken, maar dan in een breder perspectief. De heer Ertugrul neemt deze opmerkingen mee naar de fractie. Vraagt andere fracties ook na te denken over het voorstel van de wethouder. FNP (Hooijsma): goed wanneer dit groter wordt, maar veel maatschappelijke organisaties werken met tijdelijke mensen (tijdelijke contracten), mogelijk willen zij op deze manier hun bezuinigingen oplossen en dan krijg je weer het probleem van verdringing. 11.
Sluiting
De voorzitter benadrukt: stel technische vragen vooraf aan het college, dan kan er meer inhoudelijk over het onderwerp worden gesproken. De voorzitter dankt iedereen voor de inbreng en sluit de vergadering om 22.45 uur.
Toezeggingen Vergadering
vraag van
03-10-2011 26-03-2012 (rondvraag)
CDA
26-03-2012 (rondvraag) 26-03-2012 (7. Verlenging Wmo-kader) 26-03-2012 (7. Verlenging Wmo-kader) 26-03-2012 (7. Verlenging WMo-kader) 26-03-2012 (8. participatiefonds) 26-03-2012 (8. participatiefonds) 26-03-2012 (8. Verordening Fonds maatschappelijke participatie voor kinderen)
FNP
26-03-2012 (9. Herstructurering SW Fryslân)
CDA/D 66
26-03-2012 (10. Initiatiefvoorstel) 26-03-2012 (10. Initiatiefvoorstel)
PvdA
toezegging
wethouder
Evaluatie Wmo-verordening in een zelf te bepalen periode er komt een voorstel over de jongerenraad naar de raad met voldoende gelegenheid daarop te reageren Terugkoppeling onderwijshuisvesting Nieuw beleidskader gereed
Buwalda
Regelmatige terugkoppeling naar commissie Evaluatie verordening na 1 jaar
Buwalda
Hartsuiker
eind april
Buwalda
oktober 2013
ja
oktober 2013 1e helft 2012
ja
Buwalda
Bijbehorende verordening
PvdA
LTA
Hartsuiker
Pilot jeugdcultuurfonds
Doorgeven hoeveel kinderen het in Heerenveen betreft (antwoord: In 2011: 336 gezinnen met 538 kinderen hebben € 200 per kind ontvangen In 2012 tot en met februari: 253 gezinnen met 384 kinderen hebben € 200 per kind ontvangen) Antwoord op de vraag: hoe lang staat bedrag uit begrotingswijziging in de begroting, uitsplitsing bedrag, waarom uit reserve en geen voorziening getroffen? Input voor initiatiefvoorstel mailen aan Ertugrul. College komt met soortgelijk voorstel over re-integratie, neemt dit initiatiefvoorstel daarin mee
wanneer gereed wordt okt. 2012
voor de zomer gereed
Van Leeuwestijn
voor de komende fractievergadering (02-04)
Buwalda
binnenkort
ja ja
