STUDIE 86 OPLEIDINGSPROFIEL nautische wetenschappen
OPLEIDINGSPROFIEL nautische wetenschappen
studiegebied
:
basisopleiding :
industriële wetenschappen & technologie 1C nautische wetenschappen (opleiding van academisch niveau)
graad
:
sector
:
kandidaat in de nautische wetenschappen metaal-elektriciteit-kunststoffen
Sectorcommissie hogeschoolonderwijs van de Vlaamse Onderwijsraad D/1998/6356/26 De leden van de sectorcommissie zijn inhoudelijk verantwoordelijk voor het opleidingsprofiel. De VLOR staat in voor een uniforme en toegankelijke lay-out.
INHOUD OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 1C
I N H O U D
HOOFDRUBRIEK 1
1
INLEIDING
1.1 1.2 1.3
Identificatie van het opleidingsprofiel Opdracht Ontwikkelingsproces
HOOFDRUBRIEK 2
1 1 1
2
SITUERING VAN DE OPTIE C.Q. OPLEIDING
2.1
2.2
Gegevens uit de beroepenwereld 2.1.1 Beroepenstructuur 2.1.2 Geraadpleegde beroepsprofielen 2.1.3 Visie Gegevens uit de onderwijswereld 2.2.1 Studiegebied, opleidingen en opties 2.2.2 Aanverwante studiegebieden, opleidingen, opties 2.2.3 Diploma’s en getuigschriften 2.2.4 Recente evoluties in het aantal uitgereikte diploma’s voor de opleiding 2.2.5 Gelijkaardige opleidingen en diploma’s in het buitenland 2.2.6 Geografische spreiding van de beroepsactiviteiten in Vlaanderen 2.2.7 Geografische spreiding van het opleidingsaanbod in Vlaanderen 2.2.8 Infrastructuur 2.2.9 Kwantitatieve beschrijving van het totaal aantal studenten in de opleiding 2.2.10 Kwantitatieve beschrijving van de eerstejaarsstudenten van de optie c.q. opleiding 2.2.11 Reële studieduur 2.2.12 Inhoudelijke profilering van de opleiding in binnen- en buitenland
HOOFDRUBRIEK 3
2 2 2 2 2 2 2 3 3 3 3 3 3 3 3 4 4
5
HET OPLEIDINGSPROFIEL
3.1 3.2
De exacte benaming van de opleiding Het basisprofiel van de kandidaat in de nautische wetenschappen 3.2.1 3.2.2 3.2.3
3.3
Wetenschappelijke basiskennis Nautische kennis Aanvullende en ondersteunende kennis en attitudes
Het beroepsgericht opleidingsprofiel
5 5 5 5 5 6
INHOUD OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 1C
HOOFDRUBRIEK 4
7
DOELGROEPEN VAN HET AFGEWERKTE OPLEIDINGSPROFIEL
HOOFDRUBRIEK 5
8
BIBLIOGRAFIE
HOOFDRUBRIEK 6 MEDEWERKERS
9
OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 1C
1
HOOFDRUBRIEK 1 INLEIDING
1.1
Identificatie van het opleidingsprofiel Studiegebied : Industriële Wetenschappen en Technologie Basisopleiding : 1C Nautische Wetenschappen (opleiding van academisch niveau) Graad : Kandidaat in de Nautische Wetenschappen
1.2
Opdracht Vlaamse Onderwijsraad: Stuurgroep opleidingsprofielen Industrieel Ingenieur en Licentiaat in de Nautische Wetenschappen
1.3
Ontwikkelingsproces − 09/12/95: eerste overlegronde in een beperkte stuurgroep met vertegenwoordigers van de HZS en de Belgische Redersvereniging − 23/01/96: overleg in de uitgebreide stuurgroep − 16/04/97: bespreking in de uitgebreide stuurgroep
2
OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 1C
HOOFDRUBRIEK 2 SITUERING VAN DE OPTIE C.Q. OPLEIDING
2.1
Gegevens uit de beroepenwereld
2.1.1
Beroepenstructuur Niet relevant voor de eerste cyclus van de nautische wetenschappen.
2.1.2
Geraadpleegde beroepsprofielen − verslagen van de International Maritime Organisation − voorschriften van de STCW conventie (Standards on Training, Certification and Watchkeeping) − gesprekken met vertegenwoordigers uit de maritieme wereld
2.1.3
Visie De kandidaturen worden gekenmerkt door een basisopleiding waarbij wiskunde en wetenschappen enerzijds en een initiatie in de nautische vakken anderzijds de inhoud bepalen. Gelet op de specificiteit van de opleiding wordt een eigen leerproces ontwikkeld dat de kennis, kunde en attitudes van studenten maximaal bevordert. Een kandidaat industrieel ingenieur kan slechts worden toegelaten tot de 1ste licentie nautische wetenschappen nadat hij geslaagd is in het examen over een individueel aangepast jaarprogramma. Dit geldt evenzeer voor een kandidaat nautische wetenschappen indien hij wenst over te stappen naar het 1ste jaar van de 2de cyclus industrieel ingenieur.
2.2
Gegevens uit de onderwijswereld
2.2.1
Studiegebied, opleidingen en opties Studiegebied : Industriële Wetenschappen en Technologie Basisopleiding : 1C Nautische Wetenschappen (academisch niveau) Graad : Kandidaat in de Nautische Wetenschappen
2.2.2
Aanverwante studiegebieden, opleidingen, opties Geen.
OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 1C
2.2.3
3
Diploma Kandidaat in de Nautische Wetenschappen.
2.2.4
Recente evoluties in het aantal uitgereikte diploma's voor de opleiding Aantal diploma’s op het einde van het academiejaar 1990-1991 1991-1992 1992-1993 1993-1994 1994-1995
2.2.5
M 35 30 30 32 44
Opgesplitst naar geslacht V T 0 35 2 32 4 34 6 38 5 49
Gelijkaardige opleidingen en diploma's in het buitenland In de meeste Europese landen omvat de volledige opleiding slechts 1 cyclus. De studieomvang en inhoud zijn niet van academisch niveau zoals in België.
2.2.6
Geografische spreiding van de beroepsactiviteiten in Vlaanderen Niet relevant.
2.2.7
Geografische spreiding van het opleidingsaanbod in Vlaanderen Hogere Zeevaartschool Antwerpen.
2.2.8
Infrastructuur Labo-infrastructuur op gebied van wetenschappen (chemie, fysica,..) en voor praktijk van nautische vakken (zeemanschap, kaartpassen,...) is vereist. Een uitgebreide mediatheek is ter beschikking.
2.2.9
Kwantitatieve beschrijving van het totaal aantal studenten in de opleiding Academiejaar 1994-1995
1995-1996
1ste studiejaar 2de studiejaar Totaal aantal studenten 1ste studiejaar 2de studiejaar Totaal aantal studenten
M 87 65 152 66 68 134
V 12 10 22 5 14 19
T 99 75 174 71 82 153
2.2.10 Kwantitatieve beschrijving van de eerstejaarsstudenten van de optie c.q. opleiding volgens SO-vooropleiding, ervaring met HO, geslacht, leeftijd en studieresultaten Academiejaar 1996-1997 geboortejaar 1966 1969 1971 1972
1,6% 1,6% 1,6% 3,1%
4
OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 1C
1973 1974 1975 1976 1977 1978
Studies voorgaand academiejaar Gewoon secundair onderwijs in België of BSD HOBU onderwijs andere diploma secundair onderwijs ASO TSO buitenlands diploma
4,7% 4,7% 6,2% 9,3% 25% 42,2%
61% 14% 15,7% 76,6% 7,8% 15,6%
2.2.11 Reële studieduur − − − −
39% van de ingeschreven 1-ste jaarstudenten behalen het diploma na 2 jaar 21% van de ingeschreven 1-ste jaarstudenten behalen het diploma na 3 jaar 10% van de ingeschreven 1-ste jaarstudenten behalen het diploma na 4 jaar 30% van de ingeschreven 1-ste jaarstudenten behalen geen diploma
2.2.12 Inhoudelijke profilering van de opleiding in binnen- en buitenland De basisvorming van de kandidaat nautische wetenschappen plaatst hem naast vele academische opleidingen in binnen- en buitenland.
OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 1C
5
HOOFDRUBRIEK 3 HET OPLEIDINGSPROFIEL
3.1
De exacte benaming van de optie c.q. opleiding 1 C Nautische Wetenschappen.
3.2
Het basisprofiel van de kandidaat nautische wetenschappen De studenten van de eerste cyclus moeten naast een fundamentele bagage in de theoretische vakken ook maximale kansen krijgen voor een praktische opleiding: verband tussen wiskunde/wetenschap en nautische toepassingen. De praktijkgerichte nautische vakken dragen bij tot grotere motivatie en aantrekkingskracht voor de studenten Van de kandidaat wordt kennis en kunde verwacht op wetenschappelijk en technisch vlak.
3.2.1
Wetenschappelijke basiskennis − grondige kennis van exacte wetenschappen − vertrouwd zijn met de methodiek van het wetenschappelijk denken − zin voor nauwkeurigheid: kritisch lezen van teksten, correct gebruik van termen, begrippen,...
3.2.2
Nautische kennis − kennis van een aantal algemene nautische vakken aangevuld door labo’s, oefeningen en stage op zee − bekwaam zijn om rekening te houden met veiligheids- en milieuoverwegingen
3.2.3
Aanvullende en ondersteunende kennis en attitudes − bekwaam zijn om te werken in groepsverband − bekwaam zijn om verantwoordelijkheid op te nemen − vaardigheid in communicatie en mediatheekgebruik
6
3.3
OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 1C
Het beroepsgericht opleidingsprofiel De opleiding heeft in de eerste cyclus als basis een wetenschappelijke en technische vorming aangevuld met sociale aspecten. Volgende pijlers worden onderscheiden ♦ Vorming in wiskunde en wetenschappen − Bij wiskunde is er, afhankelijk van de vooropleiding, meer of minder herha-ling en aanvulling van de wiskunde uit het secundair − Dit met vernieuwde diepgang; boldriehoeksmeting wordt benadrukt gelet op de nautische toepassingen ervan − De studenten bekomen vaardigheden bij het gebruik van rekentechnieken en oplossingsmethodes − Een grondig basisvorming in chemie, fysica, mechanica,... wordt verzekerd − Voldoende nautisch georiënteerde oefeningen en labosessies moeten het nut van deze wetenschappelijke basisvorming tot uiting doen komen ♦ Nautische vorming − Verschillende nautische vakken, aangevuld met praktijk en stages op zee, worden ingeleid − Er wordt gewerkt in kleine groepen ♦ Sociale vorming − De talen (Nederlands, Frans, Engels ) komen uitgebreid aan bod − Ervaring in de mediatheek om zelfstandig teksten en achtergrondinformatie op te zoeken gebeurt aan de hand van multimediale technieken
OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 1C
HOOFDRUBRIEK 4 DOELGROEPEN VAN HET AFGEWERKTE OPLEIDINGSPROFIEL
♦ Studenten ♦ PMS ♦ Secundair onderwijs ♦ Hoger onderwijs ♦ Socio-economische middens ♦ Overheid
7
8
OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 1C
HOOFDRUBRIEK 5 BIBLIOGRAFIE
♦ Studeren buiten de universiteit, CSBO, Groningen 1984 ♦ Studeren en doceren aan het Hoger Onderwijs, ACCO 1988 ♦ De techniek van het schriftelijk rapporteren, Wolters-Noordhoff, 1992 ♦ Statistieken van het Hoger Onderwijs
OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 1C
HOOFDRUBRIEK 6 MEDEWERKERS
♦ C. Betrains, Belgische Redersvereniging ♦ P. Raes, CMB/Tecto ♦ W. De Deken, Ahlers ♦ Leden van het Koninklijk Belgisch Zeemanscollege ♦ W. Ritzky, HZS ♦ H. Verwerft, HZS ♦ M. Dauwe, HZS ♦ Tevens werd actief deelgenomen aan de vergaderingen van de stuurgroep.
9
OPLEIDINGSPROFIEL nautische wetenschappen
studiegebied
:
basisopleiding :
industriële wetenschappen & technologie 2C nautische wetenschappen (opleiding van academisch niveau)
graad
:
sector
:
licentiaat in de nautische wetenschappen metaal-elektriciteit-kunststoffen
Sectorcommissie hogeschoolonderwijs van de Vlaamse Onderwijsraad D/1998/6356/26 De leden van de sectorcommissie zijn inhoudelijk verantwoordelijk voor het opleidingsprofiel. De VLOR staat in voor een uniforme en toegankelijke lay-out.
INHOUD OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 2C
I N H O U D
HOOFDRUBRIEK 1
1
INLEIDING
1.1 1.2 1.3
Identificatie van het opleidingsprofiel Opdracht Ontwikkelingsproces
HOOFDRUBRIEK 2
1 1 1
2
SITUERING VAN DE OPTIE C.Q. OPLEIDING
2.1
Gegevens uit de beroepenwereld 2.1.1 2.1.2 2.1.3
2.2
2.3
Beroepenstructuur Geraadpleegde beroepsprofielen Visie
Gegevens uit de onderwijswereld 2.2.1 Studiegebied, opleidingen en opties 2.2.2 Aanverwante studiegebieden, opleidingen, opties 2.2.3 Diploma’s en getuigschriften 2.2.4 Recente evoluties in het aantal uitgereikte diploma’s voor de opleiding 2.2.5 Gelijkaardige opleidingen en diploma’s in het buitenland 2.2.6 Geografische spreiding van de beroepsactiviteiten in Vlaanderen 2.2.7 Geografische spreiding van het opleidingsaanbod in Vlaanderen 2.2.8 Infrastructuur 2.2.9 Kwantitatieve beschrijving van het totaal aantal studenten in de opleiding 2.2.10 Reële studieduur 2.2.11 Inhoudelijke profilering van de opleiding in binnen- en buitenland Verantwoording van de optie c.q. opleiding
HOOFDRUBRIEK 3
2 2 2 2 3 3 3 3 3 3 3 3 3 4 4 4 4
5
HET OPLEIDINGSPROFIEL
3.1 3.2 3.3 3.4
De exacte benaming van de opleiding De globale omschrijving van de optie c.q. opleiding Basisprofiel licentiaat in de nautische wetenschappen Het opleidingsprofiel van de licentiaat in de nautische wetenschappen
5 5 5 6
INHOUD OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 2C
HOOFDRUBRIEK 4
7
DOELGROEPEN VAN HET AFGEWERKTE OPLEIDINGSPROFIEL
HOOFDRUBRIEK 5
8
BIBLIOGRAFIE
HOOFDRUBRIEK 6 MEDEWERKERS
9
OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 2C
1
HOOFDRUBRIEK 1 INLEIDING
1.1
Identificatie van het opleidingsprofiel Studiegebied : Industriële Wetenschappen en Technologie Basisopleiding : 2C Nautische Wetenschappen (academisch niveau) Graad : Licentiaat in de Nautische Wetenschappen
1.2
Opdracht Vlaamse Onderwijsraad: Stuurgroep Opleidingsprofielen Nautische Wetenschappen.
1.3
Ontwikkelingsproces − 09/12/95: eerste overlegronde in een beperkte stuurgroep met vertegenwoordigers van de HZS en de Belgische Redersvereniging − 23/01/96: overleg in de uitgebreide stuurgroep − 16/04/97: bespreking in de uitgebreide stuurgroep
2
OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 2C
HOOFDRUBRIEK 2 SITUERING VAN DE OPTIE C.Q. OPLEIDING
2.1
Gegevens uit de beroepenwereld
2.1.1
Beroepenstructuur De tewerkstelling voor de afgestudeerden situeert zich in de handelsvaart, baggervaart, sleepbedrijven... Na een loopbaan op zee vinden de meesten werk in de rederijen in walfuncties. Verder in toeleveringsbedrijven voor de scheepvaart, zeevaartonderwijs, openbare en privé maritieme diensten, stuwadoors en verzekeringen.
2.1.2
Geraadpleegde beroepsprofielen − verslagen van de International Maritime Organisation − voorschriften van de STCW conventie (Standards on Training, Certification and Watchkeeping) − gesprekken met vertegenwoordigers uit de maritieme wereld
2.1.3
Visie Men vindt de doelstellingen terug eigen aan de opleiding. Dit zijn kennis en vaardigheden die van de licentiaat “sui generis” in zijn vakgebied vereist worden en de noodzakelijke attitudes en inzichten om in de beroepspraktijk te kunnen fungeren. Kennis wordt op verschillende niveaus bijgebracht: zeer diepgaand in de nautischtechnische vakken en meer beschouwend en verkennend in de socio-economische vakken. Van de licentiaat wordt verwacht dat hij de verworven kennis in de praktijk kan omzetten. De labo’s, seminaries en het werken met simulatoren zijn onontbeerlijk. Permanente vorming is een vast deel van zijn opleiding. Borging van de kwaliteit van de opleiding Het opleidingsprofiel wordt omgezet in een opleidingsprogramma. De kwaliteitsbewaking zal dit evalueren.
OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 2C
2.2
Gegevens uit de onderwijswereld
2.2.1
Studiegebied, opleidingen en opties Studiegebied Basisopleiding Graad
2.2.2
3
: Industriële Wetenschappen en Technologie : 2C Nautische Wetenschappen (academisch niveau) : Licentiaat in de Nautische Wetenschappen
Aanverwante studiegebieden, opleidingen, opties Zelfde studiegebied: 2C Industrieel ingenieur.
2.2.3
Diploma's en getuigschriften Licentiaat in de Nautische Wetenschappen.
2.2.4
Recente evoluties in het aantal uitgereikte diploma's voor de opleiding Aantal diploma’s op het einde van het academiejaar 1990-1991 1991-1992 1992-1993 1993-1994 1994-1995
2.2.5
M
Opgesplitst naar geslacht V
T
31 42 25 15 41
0 2 1 0 4
31 44 26 15 45
Gelijkaardige opleidingen en diploma's in het buitenland In de meeste Europese landen bestaat de opleiding uit 3 studiejaren, aangevuld met stages op zee gedurende bepaalde periodes, afhankelijk van land tot land. Deze opleidingen halen niet het academisch niveau van de opleiding in België.
2.2.6
Geografische spreiding van de beroepsactiviteiten in Vlaanderen De loopbaan vangt eerst aan als aspirant-officier, dan als officier en kapitein aan boord van zeeschepen en loopt verder in maritieme diensten en bedrijven in Vlaanderen en Wallonië
2.2.7
Geografische spreiding van het opleidingsaanbod in Vlaanderen Hogere Zeevaartschool Antwerpen
2.2.8
Infrastructuur De opleiding tot licentiaat in de Nautische Wetenschappen vereist professionele infrastructuur en middelen op gebied van labo’s en simulatoren voor de nautischtechnische vakken.
4
2.2.9
OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 2C
Kwantitatieve beschrijving van het totaal aantal studenten in de opleiding Academiejaar
1994-1995 1995-1996
1-ste studiejaar M 36 47
V 6 5
T 42 52
2-de studiejaar M 24 66
V 3 9
T 27 75
Totaal aantal studenten M V T 60 9 69 113 14 127
2.2.10 Reële studieduur [Gezien pas sedert academiejaar 1995-1996 studenten kunnen doorvloeien van de 1e licentie nautische wetenschappen naar de 2e licentie nautische wetenschappen zonder daarbij voorafgaandelijk een aantal maanden vaart te moeten behalen, kunnen wij hier moeilijk relevante cijfers geven voor reële studieduur zoals bijvoorbeeld gebeurd is bij de 1e cyclus!]
2.2.11 Inhoudelijke profilering van de opleiding in binnen- en buitenland De academische vorming plaatst de licentiaat in de nautische wetenschappen naast vele academische opleidingen in binnen - en buitenland.
2.3
Verantwoording van de optie c.q. opleiding Het kunnen bemannen van officiersfuncties aan boord van zeeschepen, varend onder om het even welke vlag en zorgen voor de opvolging in kaderfuncties in openbare en privédiensten die zich situeren in een breed maritiem kader. De recente jaarverslagen van de Belgische Redersvereniging voorzien een groot tekort aan officieren aan boord van zeeschepen, zelfs op wereldvlak. De meeste topfuncties in de maritieme wereld worden door licentiaten in de nautische wetenschappen en kapiteins ter lange omvaart ingenomen.
OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 2C
5
HOOFDRUBRIEK 3 HET OPLEIDINGSPROFIEL
3.1
De exacte benaming van de optie c.q. opleiding Licentiaat in de Nautische Wetenschappen.
3.2
De globale omschrijving van de optie c.q. opleiding De opleiding tot licentiaat in de nautische wetenschappen heeft als doel studenten te vormen die beantwoorden aan de eisen gesteld door het beroepenveld en de STCW conventie.
3.3
Basisprofiel licentiaat nautische wetenschappen ♦ Wetenschappelijke basiskennis − goede kennis van de exacte wetenschappen en sociaal-economische vakken en talen ♦ − − −
Diepgaande nautisch-technische kennis vertrouwd zijn met de nieuwe technologieën in hun specialiteit bekwaam zijn om technische informatie te hanteren en toe te passen bekwaam zijn om rekening te houden met veiligheids-, milieu- en geneeskundige systemen
♦ − − −
Vermogen tot problem solving: van analyse tot synthese ervaring met technieken van wetenschappelijk en logisch denken analyseren van problemen op wetenschappelijk verantwoorde wijze een praktisch gerichte denkwijs vertonen
♦ − − − − − −
Aanvullende en ondersteunende kennis en attitudes gedegen kennis van vreemde talen (Engels, Frans, Spaans) bekwaam zijn om in teamverband te kunnen werken attitude om leiding te kunnen geven en verantwoordelijkheid op te nemen vaardigheid in communicatie, mondeling en schriftelijk blijk geven van flexibiliteit en brede inzetbaarheid bezitten van managementsvaardigheden zoals principes uit het bedrijfsbeheer
6
3.4
OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 2C
Het opleidingsprofiel van de licentiaat in de nautische wetenschappen Cognitieve en affectieve vaardigheden komen naar voor ♦ Cognitieve − lezen van zeekaarten en werken met navigatie-instrumenten; interpretatie van instructieboeken naar de installatie toe − bijhouden van gegevens − efficiënte tijdsverdeling kunnen maken − grondige kennis van de meest geavanceerde navigatieapparatuur ♦ Affectieve − in staat zijn om gedurende lange tijd te werken in kleine groepen onder stress zonder blijvende conflicten (verschil in taal, ras, cultuur en godsdienst) − instructies kunnen geven en doen uitvoeren en opvolgen − zorg dragen voor kwaliteit en veiligheid
OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 2C
HOOFDRUBRIEK 4 DOELGROEPEN VAN HET AFGEWERKTE OPLEIDINGSPROFIEL
♦ Studenten ♦ PMS ♦ Secundair onderwijs ♦ Hoger onderwijs ♦ Socio-economische en maritieme middens ♦ Overheid
7
8
OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 2C
HOOFDRUBRIEK 5 BIBLIOGRAFIE
♦ Studeren buiten de universiteit, CSBO, Groningen,1984 ♦ Studeren en doceren aan het Hoger Onderwijs, ACCO 1988 ♦ De techniek van het schriftelijk rapporten, Wolters-Noordhoff 1992 ♦ Statistieken Hoger Onderwijs
OPLEIDINGSPROFIEL NAUTISCHE WETENSCHAPPEN 2C
HOOFDRUBRIEK 6 MEDEWERKERS
♦ C. Betrains, Belgische Redersvereniging ♦ P. Raes, CMB/Tecto ♦ W. De Deken, Ahlers ♦ Leden van het Koninklijk Belgisch Zeemanscollege ♦ W. Ritzky, HZS ♦ H. Verwerft, HZS ♦ M. Dauwe
9