STICHTING LABORATORIUM PATHOLOGIE EN CYTOLOGIE. Jaarverslag 2005

STICHTING LABORATORIUM PATHOLOGIE EN CYTOLOGIE Jaarverslag 2005

INHOUDSOPGAVE

PAGINA

I.

VOORWOORD

1

II.

ORGANISATIE A. Organogram B. Organisatie en personeel C. Overlegstructuren intern

2 3 4

PRODUCTIEOVERZICHT A. Inleiding B. Algemeen C. Histologie D. Immunologie E. Cytologie algemeen F. Cytologie cervix G. Obducties

5 6 6 6 7 7 7

III.

IV.

V.

BELEIDSCYCLUS A. Inleiding B. Evaluatie beleidsplan 2005 C. Beleidsplan 2006 D. Verslagen commissies a. Kwaliteitscommissie b. Arbo KLINISCHE KWALITEITSASPECTEN A. Doorlooptijden B. Vriescoupe-onderzoek C. Revisie van PA-verslagen D. MeldingsCommissie Incidenten (MCI) E. Cytologie algemeen en cervix F. Klinisch pathologische besprekingen Besprekingen naar locatie Leverpathologie Weke delen tumoren Lymfomenpanel

8 9 10 14 14

15 17 18 21 22 31 31 31 32

VI.

LIDMAATSCHAPPEN

33

VII.

NASCHOLING

36

VIII. VOORDRACHTEN EN PUBLICATIES

41

IX.

INVESTERINGEN

42

X.

BALANS EN RESULTATENREKENING 2005

43

Bibliotheek

bijlage

NAAM ONDERNEMING ADRES VESTIGINGSPLAATS SECTOR

Stichting Laboratorium Pathologie en Cytologie (PATHAN) Kleiweg 500 3045 PM Rotterdam laboratorium

TELEFOON

010 – 461 6661

FAX

010 – 422 4064

E-MAIL

[email protected]

WEBSITE

www.pathan.nl

KVK NUMMER

41128547

I.

VOORWOORD

Het voorwoord van ons jaarverslag kan dit jaar heel kort zijn. Resultaten zeggen meer dan veel woorden, oftewel geen woorden maar daden! In 2005 is onze nieuwbouw opgeleverd, wat Pathan wederom een toonaangevend laboratorium maakt nu in gebouw en inrichting. Daarnaast mag niet onvermeld blijven dat we afgelopen jaar een hervisitatie achter de rug hebben van de CCKL en dat onze accreditatie vanuit de CCKL weer voor 4 jaar verlengd is. Dit zijn resultaten waar alle medewerkers van Pathan aan hebben meegewerkt en terecht trots op kunnen zijn. Dit jaarverslag is tot stand gekomen door inspanning van veel mensen binnen Pathan; bij deze wil ik hen daar hartelijk voor danken.

mr. drs. J. Woerdman directeur

jaarverslag 2005

1

Stichting Pathan

II.

ORGANISATIE

A.

Organogram

Raad van Toezicht

Directie

Ondernemingsraad

Commissies:

Managementteam

Automatisering HEAD Kwaliteitsfunctionaris Arbocoördinator Directieassistent

Kwaliteit Arbo Milieu Automatisering Incidenten patiëntenzorg

Hoofd laboratorium

Stafcoördinator

Pathologen

jaarverslag 2005

Hoofd inkoop/ logistiek

Hoofd secretariaat

Hoofd cytologie

Hoofd histologie

Hoofd speciale technieken

medewerkers logistiek

secretaresses

kernanalist/ plv. hoofd

kernanalist/ plv. hoofd

kernanalist/ plv. hoofd

kernanalist analist breed inzetbaar analist labmedewerker

kernanalist analist breed inzetbaar analist labmedewerker

analist breed inzetbaar

2

Stichting Pathan

B.

Organisatie en personeel

Deelnemende ziekenhuizen Sint Franciscus Gasthuis te Rotterdam IJsselland Ziekenhuis te Capelle aan den IJssel Ruwaard van Putten Ziekenhuis te Spijkenisse Vlietland Ziekenhuis, locatie Schiedam Vlietland Ziekenhuis, locatie Vlaardingen Havenziekenhuis te Rotterdam Raad van Toezicht per 31.12.2005 dr. J.G. de Groot (directeur patiëntenzorg Ruwaard van Putten Ziekenhuis), voorzitter/penningmeester dr. P.L. Batenburg (voorzitter Raad van Bestuur Sint Franciscus Gasthuis), lid Vlietland Ziekenhuis: vacant ir. A.H. Lieftinck MBA (voorzitter Raad van Bestuur IJsselland Ziekenhuis), lid mr. R. Posthumus, (directeur Havenziekenhuis), lid Directie per 31.12.2005 mr. drs. J. Woerdman, directeur Managementteam per 31.12.2005 mr. drs. J. Woerdman, directeur Dr. J.A. Ruizeveld de Winter, stafcoördinator P. Smolders, hoofd laboratorium Ondernemingsraad per 31.12.2005 A.L.G. Zwiers (afdeling histologie), voorzitter mw. G. van Duin (afdeling cytologie), secretaris mw. M. Hooy (secretariaat), lid (tot 01.10.2005) mw. L.M.J. Wijngaarde (secretariaat), lid (vanaf 01.10.2005) J. A. Kouwen(afdeling logistiek), lid mw. J. Sanders (patholoog), lid Medische staf per 31.12.2005 dr. R.F. Hoedemaeker N.A.L. van Kaam, tot 01.08.2005 dr. J.H.C. Meijers dr. V. Noordhoek Hegt J.B. Rahder dr. J.A. Ruizeveld de Winter mw. J. Sanders dr. J.L. Simons mw. H. van der Valk dr. R. Torenbeek dr. L.C. Verhoog dr. L.W.M.A. Vrints

jaarverslag 2005

3

Stichting Pathan

Personele bezetting per 31.12.2005

Afdeling Cytologie Histologie Logistiek Pathologen Secretariaat Speciale technieken Overig

C.

fte 9,63 16,96 2,93 8,77 9,34 5,30 6,41

MLO/MBO 4 14

HLO/HBO

Academisch

Overig

6 4 1

1 3 2 11

8 6

4 1 6

1

2

Overlegstructuren intern

Managementteam Stafoverleg Staf werkoverleg Staf kwaliteitsoverleg KAM-commissie Directie/KAM-kerncommissie MCI (Meldingscommissie Incidenten) OR met arbocoördinator Overleg directie/OR Ondernemingsraad Automatiseringscommissie Hoofd laboratorium met leidinggevende individueel Hoofd laboratorium met leidinggevenden Werkoverleg afdelingen

jaarverslag 2005

4

1 maal per week 1 maal per maand 1 maal per maand 2-3 maal per maand 10 maal per jaar 6 maal per jaar 1 maal per maand 2 maal per jaar min. 6 maal per jaar min. 12 maal per jaar 1 maal per maand 2 maal per maand minimaal 6 maal per jaar minimaal 6 maal per jaar

Stichting Pathan

III. PRODUCTIEOVERZICHT A.

Inleiding

In de onderstaande tabel zijn de aantallen van alle soorten onderzoek van 2004 en 2005 vermeld. Uit deze gegevens is af te leiden dat de productie in geringe mate is toegenomen. In grote lijnen is het aantal histologische- en cytologische onderzoeken nauwelijks gestegen. De schommelingen in het aantal vriescoupes en obducties past binnen de gedurende de laatste jaren waargenomen bandbreedte. De toename van de productie wordt voornamelijk veroorzaakt door een toename van het aantal immunologische bepalingen. Door de introductie door de oncologen van Herceptin t.b.v. de behandeling van het mammacarcinoom is bij vrijwel alle mammacarcinomen de bepaling van de immunohistochemische Her-2-Neu status noodzakelijk. In een aantal gevallen is bovendien onderzoek geïndiceerd naar overexpressie van dit oncogen m.b.v. de FISH-techniek. De klinische introductie van een breder scala aan groeifactorreceptor-gebonden behandelingsmodaliteiten en daarmee gepaard gaande stijging van een, door de pathologie niet te beïnvloeden, toename van het aantal immunohistochemische bepalingen ter detectie van deze groeifactorreceptoren wordt in de nabije toekomst verwacht. Ook is er een toenemende klinische vraag, m.n. van de zijde van de oncologen, naar het uitdrukken van onderzoeksgegevens in maat en getal, hetgeen in de toekomst zal leiden tot een toename van het aantal kwantitatieve pathologieonderzoeken.

Productiegegevens 2005 histologie cytologie plastic

vriescoupes

cervix

aantal

aantal

aantal

aantal

aantal

Sint Franciscus Gasthuis

12.894

125

1.708

1.597

111

76

17.989

IJsselland Ziekenhuis

10.029

65

3.173

1.313

184

62

15.162

Ruwaard van Putten Zhs

7.266

8

1.132

969

98

32

10.279

Havenziekenhuis

5.959

1.756

804

68

12

8.602

1.609

1.591

275

76

17.840

9

48

Vlietland Ziekenhuis

Huisartsen

12.389

8

40

856

immunologie beenmerg obducties

productieeenheden

aantal

956

Totaal 2005

49.393

246

9.387

6.322

736

257

70.828

Totaal 2004

49.058

269

9.532

5.188

731

249

68.199

jaarverslag 2005

5

Stichting Pathan

B.

Algemeen Haven IJsselland SFG RvP Vlietland

Produktie per ziekenhuis 2005 1800

1600

Totaal aantal nummers produktie

1400

1200

1000

800

600

400

200

0 jan

feb

mrt

apr

mei

jun

jul

aug

sep

okt

nov

dec

maanden

C.

Histologie SFG

Histologie

IJsselland RPZ

3000

Haven Vlietland

2500 2000

aantal

1500 1000 500 0 I

II III IV I

II III IV I

II III IV I

2002

2003

2004

II III IV 2005

kwartaal

D.

Immunologie SFG IJsselland

Immunologie 500 450

RPZ Haven

400

Vlietland

350 aantal

300 250 200 150 100 50 0 I

II III IV I II III IV I

II III IV I II III IV

2002

2004

2003

2005

kwartaal

jaarverslag 2005

6

Stichting Pathan

E.

Cytologie SFG

Algemene Cytologie

IJsselland RPZ Haven Vlietland

1200 1000

aantal

800 600 400 200 0 I

II III IV

I

2002

F.

II III IV I 2003

II III IV

I

II III IV

2004 kwartaal

2005

Cervixcytologie SFG

Cervix Cytologie

IJsselland RPZ Haven Vlietland

1200 1000

aantallen

800 600 400 200 0 I

II III IV I II III IV I II III IV I 2002

2003

2004

II III IV 2005

kwartaal

G.

Obducties

Obducties

35

SFG IJsselland

30

RPZ Haven

25

Vlietland

aantal

20

15

10

5

0 I

II

III

2002

jaarverslag 2005

IV

I

II

III

2003

IV

I

II

III

2004

7

IV

I

II

III

IV

2005

Stichting Pathan

IV.

BELEIDSCYCLUS

A.

Inleiding

In onze beleidscyclus is opgenomen dat de beleidsdoelstellingen van het voorgaande jaar worden geëvalueerd en meegenomen waar nodig voor het komende jaar. De visitatie van de CCKL in 2005 heeft als een van de resultaten gehad dat we scherper kijken naar het formuleren en evalueren van onze beleidsdoelstellingen. Daarom hebben we de formulering van het beleidsplan 2006 aangepast, zodat enerzijds de “plan-do-check-act” cyclus tot uiting komt en anderzijds dat in deze cyclus onze doelstellingen “SMART” geformuleerd zijn. In dit beleidsplan vindt u achtereenvolgens de evaluatie van de doelstellingen van 2005 en de beleidsdoelstellingen voor 2006. De beleidsdoelstellingen zijn uit de diverse jaarplannen, BOTS (benen-op-tafel-sessie) en najaarsoverleg met de aangesloten ziekenhuizen gekomen. Jaarplan 2007 zal het eerste volledige jaarplan volgens de nieuwe beleidscyclus worden. De evaluatie en bijstelling zijn dan uit te voeren en het management review zal dan ook onderdeel uitmaken van het jaarplan. Het hoofdstuk management review zal later dit jaar deel uit gaan maken van jaarplan 2006. Kort samengevat zijn de prioriteiten in de beleidsdoelstellingen van Pathan voor 2006: • De beleidscyclus verbeteren conform de aanbevelingen uit de CCKL-visitatie. • Het besturingsmodel van de afdelingen waarin de staf een duidelijke rol heeft versterken. • De mogelijke bedreiging die de invoering van het DBC-systeem en de daarmee samenhangende regelgeving wegnemen. • Het bedrijfsproces van Pathan (logistiek en organisatorisch) laten doorlichten en benchmarken. • Het goede werkgeverschap van Pathan continueren. • De Planning en Control-cyclus aanscherpen (invoering van kostprijzen). • De ICT-omgeving die in de afgelopen jaren is ingevoerd stabiel houden Prioriteiten in de beleidsdoelstellingen zijn aangegeven met de cijfers 1 t/m 3, waarbij 1 de hoogste prioriteit heeft.

jaarverslag 2005

8

Stichting Pathan

B.

Evaluatie beleidsplan 2005

Onderstaand volgt een opsomming van de doelstellingen uit 2005 en of deze gerealiseerd zijn. Uit de tabel blijkt dat (puur kwantitatief gezien) meer dan 90% van de doelstellingen gerealiseerd zijn in 2005.

I. -

Doelstellingen 2005 Personeel op peil brengen van de bezetting bij diverse afdelingen interne- en externe opleiding medewerkers (pathologen, hoofd laboratorium)

-

actualiseren FWG 3.0 (coördinator logistiek, hoofd laboratorium) jaargesprek evalueren (OR, hoofd laboratorium)

II.

Automatisering

-

LMS op alle afdelingen implementeren en de managementinformatie gebruiken om processen beter te sturen (afdelingshoofd, systeembeheerder, hoofd laboratorium) gerealiseerd

III. A. -

-

implementeren U-DPS (directieassistent, afdelingshoofden en een patholoog) Pathan intranet ontwikkelen, waarin met name aandacht is voor beschikbaarheid van protocollen en het kwaliteitssysteem (systeembeheerder) Afdelingen Laboratoria standaardiseren macroscopie en microscopie afdeling cytologie (afdelingshoofd cytologie, pathologen, hoofd laboratorium). follow-up mammacytologie (afdelingshoofd cytologie, pathologen) interpreteren van juiste methode voor bepaling overexpressie HER 2; Herceptest en HER 2 FISH (afdelingshoofd speciale technieken, pathologen, hoofd laboratorium oriënteren op volledige automatisering van de immuunchemie (afdelingshoofd speciale technieken, hoofd laboratorium) botbiopten (hematologische vraagstelling); andere wijze van fixeren en ontkalken. (hoofd speciale technieken) vriescoupe- en obductieruimten in de aangesloten ziekenhuizen met betrekking tot arbeidsomstandigheden optimaliseren

-

verbeteren functioneren van de obductieafdeling het gehele bedrijfsproces stap voor stap doorlichten en analyseren in samenwerking met faculteit bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen (dr. Slomp)

B.

Medische staf

-

werving en selectie patholoog maandelijks overleg aanspreekpatholoog met afdelingen/hoofden; verbetering taakbeschrijving van de aanspreekpatholoog protocollair werken voortzetten volgens rooster. Toetsing van gebruik van richtlijnen/protocollen d.m.v. thematische besprekingen van casus uit recent archief door aandachtspatholoog m.b.v. coupes en verslag, waarbij ook verdieping van de histologische diagnostiek beoogd wordt. Schema wordt door stafbestuur opgesteld standaardteksten cytologie vervaardigen en opnemen daarvan in U-DPS periodieke scholing personeel door aanspreekpatholoog streven naar een meer zelfbewuste en onafhankelijke opstelling van de staf van Pathan t.o.v. de kliniek met behoud van service aan de kliniek

-

-

IV. -

-

Realisatie 2005 Opmerkingen gerealiseerd gerealiseerd gedeeltelijk gerealiseerd gerealiseerd

naar 2006

niet gerealiseerd uitgesteld tot oktober 2006 gerealiseerd

gerealiseerd gerealiseerd

gerealiseerd gerealiseerd gerealiseerd gerealiseerd gerealiseerd

CMO heeft obducties overgenomen

Nog geen goede kandidaat niet gerealiseerd aangemeld, gaat naar 2006

Geen kandidaten gevonden, niet gerealiseerd blijft actueel in 2006 gerealiseerd

gerealiseerd gerealiseerd gerealiseerd gerealiseerd

Algemeen afronding verbouwing, ruime overzichtelijke werkplekken creëren (coördinator logistiek, managementteam) gerealiseerd!!!!! de visitatie van CCKL in november 2005 wordt momenteel voorbereid. Het streven is dat we medio 2005 geheel klaar zijn voor de visitatie. Een punt van aandacht is wel de gelijktijdige verhuizing naar de nieuwbouw gerealiseerd!!!!! actualiseren apparatenbeheer (coördinator logistiek, apparatenbeheerders) gerealiseerd gedeeltelijk inkoop gecentraliseerd en gestructureerd (coördinator logistiek, afdelingshoofd) gerealiseerd ten uitvoer brengen van de BOTS-sessie in overleg met de PABLO zal een inkoopcombinatie worden gestart waarmee we verwachten nog scherper te kunnen inkopen

jaarverslag 2005

9

gerealiseerd

resultaten in beleidsplan 2006 opgenomen

gerealiseerd

Stichting Pathan

C.

Beleidsplan 2006

a.

Strategie en beleid

Activiteit/project (2006-A-01) Toelichting:kosten en baten Gewenst resultaat Bereik Gewenste termijn Prioriteit Projectverantwoordelijke Bereikt resultaat Activiteit/project (2006-A-02) Toelichting:kosten en baten Gewenst resultaat Bereik Gewenste termijn Prioriteit Projectverantwoordelijke Bereikt resultaat Activiteit/project (2006-A-03) Toelichting:kosten en baten Gewenst resultaat Bereik Gewenste termijn Prioriteit Projectverantwoordelijke Bereikt resultaat Activiteit/project (2006-A-04) Toelichting:kosten en baten Gewenst resultaat Bereik Gewenste termijn Prioriteit Projectverantwoordelijke Bereikt resultaat

Activiteit/project (2006-A-05) Toelichting:kosten en baten Gewenst resultaat Bereik Gewenste termijn Prioriteit Projectverantwoordelijke Bereikt resultaat Activiteit/project (2006-A-06) Toelichting:kosten en baten Gewenst resultaat Bereik Gewenste termijn Prioriteit Projectverantwoordelijke Bereikt resultaat

jaarverslag 2005

Beleidscyclus met toetsbare doelstellingen Kosten: investering in tijd Baten: duidelijk en meetbaar beleid Duidelijk en toetsbaar beleid Pathan april 2006 1 Managementteam

Visitatie LVC, B-opleiding behouden Kosten: investering in tijd Baten: PR en toekomstige bezetting staf Accreditatie B-opleiding Pathan juni 2006 1 Stafcoördinator

Inbreng staf in beleid en kwaliteit Kosten: investering in tijd Baten: beter gedragen kwaliteitssysteem en beleidscyclus beter gedragen kwaliteitssysteem en beleidscyclus Pathan december 2006 2 Stafcoördinator

Continuïteit van de automatisering borgen Kosten: investering in geld Baten: Betrouwbaar automatiseringssysteem Pathan december 2006 1 Directie

Uitvoeren Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) Kosten: financieel en tijd Baten: veilige en gezonde werkplek Veilige en gezonde werkplek voor staf en medewerkers Pathan juni 2006 2 Preventiemedewerker

Managementinformatie per kwartaal Kosten: financieel en tijd Baten: Inzicht in diverse parameters, zodat (indien nodig) beleid kan worden aangepast Pathan december 2006 2 MT

10

Stichting Pathan

b.

Financiën

Activiteit/project (2006-B-01) Toelichting: kosten en baten Gewenst resultaat Bereik Gewenste termijn Prioriteit Projectverantwoordelijke Bereikt resultaat Activiteit/project (2006-B-02) Toelichting: kosten en baten Gewenst resultaat Bereik Gewenste termijn Prioriteit Projectverantwoordelijke Bereikt resultaat c.

Productie en formatie aanpassen aan DBC-systematiek Kosten: investering in tijd Baten: financieel gezonde toekomst voor Pathan Duidelijkheid op langere termijn voor Pathan Pathan december 2006 1 Directie

Inkoop structureren Kosten: investering in tijd Baten: financieel Duidelijke, goede en voordelige inkoop van middelen Pathan 2006/2007 2 Coördinator logistiek, HEAD, hoofd laboratorium

Processen

Activiteit/project (2006-C-01) Toelichting: kosten en baten Gewenst resultaat Bereik Gewenste termijn Prioriteit Projectverantwoordelijke Bereikt resultaat Activiteit/project (2006-C-02) Toelichting: kosten en baten Gewenst resultaat Bereik Gewenste termijn Prioriteit Projectverantwoordelijke Bereikt resultaat Activiteit/project (2006-C-03) Toelichting: kosten en baten Gewenst resultaat Bereik Gewenste termijn Prioriteit Projectverantwoordelijke Bereikt resultaat Activiteit/project (2006-C-04) Toelichting: kosten en baten

Gewenst resultaat Bereik Gewenste termijn Prioriteit Projectverantwoordelijke Bereikt resultaat

jaarverslag 2005

Doorlichten bedrijfsproces (afdelingsoverstijgend) Kosten: uitvoering Baten: economisch bedrijfsproces Optimaal bedrijfsproces Pathan 2006/2007 1 Managementteam

G2 interactief dicteren (pilot) Kosten: investering in tijd Baten: tijdwinst Microscopie volledig door stafleden uit laten voeren Staf en secretariaat december 2006 2 Uitvoerder pilot, hoofd secretariaat, hoofd laboratorium

Standaardwerkwijze pathologen invoeren Kosten: investering in tijd Baten: Standaardisering werkwijze pathologen en laboratorium Staf en laboratorium december 2006 2 Aanspreekpatholoog, afdelingshoofden, hoofd laboratorium

Functie logistiek medewerker herzien Magazijn- en archiefwerkzaamheden herverdelen en structureel onderbrengen in een grotere groep Kosten: investering in tijd Baten: Continuïteit magazijn- en archiefwerkzaamheden Laboratorium december 2006 2 Hoofd laboratorium

11

Stichting Pathan

Activiteit/project (2006-C-05) Toelichting: kosten en baten Gewenst resultaat Bereik Gewenste termijn Prioriteit Projectverantwoordelijke Bereikt resultaat Activiteit/project (2006-C-06) Toelichting: kosten en baten Gewenst resultaat Bereik Gewenste termijn Prioriteit Projectverantwoordelijke Bereikt resultaat d.

Invoeren U-DPS Kosten: investering in tijd Baten: nog niet duidelijk Modern Decentraal PALGA Systeem Pathan 2006/2007 3 Hoofd laboratorium

LMS aanpassen aan “splitsingsbeleid” Kosten: investering in tijd en geld Baten: tijd Verschillende materialen (T/C nummers) van 1 patiënt bij dezelfde patholoog afleveren Staf en laboratorium 2006/2007 2 Stafcoördinator, hoofd laboratorium

Middelen

Activiteit/project (2006-D-01) Toelichting: kosten en baten Gewenst resultaat Bereik Gewenste termijn Prioriteit Projectverantwoordelijke Bereikt resultaat Activiteit/project (2006-D-02) Toelichting: kosten en baten Gewenst resultaat Bereik Gewenste termijn Prioriteit Projectverantwoordelijke

Apparatenbeheer structureren Kosten: investering in tijd Baten: Volledig en gestructureerd uitgevoerd apparatenbeheer Laboratorium december 2006 2 Apparatenbeheerder, hoofd laboratorium

Automatiseren immunologie Kosten: investering in tijd en geld Baten: tijd continuïteit immunologie Pathan 2006/2007 2 Aanspreekpatholoog speciale technieken, hoofd speciale technieken, hoofd laboratorium

Bereikt resultaat e.

Staf en medewerkers

Activiteit/project (2006-E-01) Toelichting: kosten en baten Gewenst resultaat Bereik Gewenste termijn Prioriteit Projectverantwoordelijke Bereikt resultaat Activiteit/project (2006-E-02) Toelichting: kosten en baten Gewenst resultaat Bereik Gewenste termijn Prioriteit Projectverantwoordelijke Bereikt resultaat

jaarverslag 2005

Herverdeling staftaken Kosten: investering in tijd Baten: tijd Duidelijkheid en overeenstemming m.b.t. inhoud staftaken Staf december 2006 3 Stafcoördinator

Vaststellen taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden aanspreekpathologen Kosten: investering in tijd Baten: inbreng staf op afdelingen Communicatie tussen staf en afdelingen verbeteren Pathan december 2006 1 Stafcoördinator, hoofd laboratorium

12

Stichting Pathan

Activiteit/project (2006-E-03) Toelichting: kosten en baten Gewenst resultaat Bereik Gewenste termijn Prioriteit Projectverantwoordelijke Bereikt resultaat Activiteit/project (2006-E-04) Toelichting: kosten en baten Gewenst resultaat Bereik Gewenste termijn Prioriteit Projectverantwoordelijke Bereikt resultaat Activiteit/project (2006-E-05) Toelichting: kosten en baten Gewenst resultaat Bereik Gewenste termijn Prioriteit Projectverantwoordelijke Bereikt resultaat f.

Update FWG 3.0 Kosten: investering in tijd Baten: duidelijk overzicht functiebeschrijvingen en indeling Functies en indelingen vastgelegd in FWG 3.0 Laboratorium december 2006 3 Coördinator logistiek, hoofd laboratorium

Opleiding medewerkers Kosten: investering in tijd en geld Baten: hoger niveau kennis en kunde medewerkers Vakkundige medewerkers Pathan Altijd 1 Hoofd laboratorium

Goed werknemerschap Kosten: investering in tijd en financieel Baten: tevreden medewerkers Pathan wil een goede werkgever zijn Pathan Altijd 1 Directie

Klanten en leveranciers

Activiteit/project (2006-F-01) Toelichting: kosten en baten Gewenst resultaat Bereik Gewenste termijn Prioriteit Projectverantwoordelijke Bereikt resultaat

jaarverslag 2005

Sluiten sublaboratorium Vlietland Ziekenhuis Kosten: investering in tijd Baten: economisch werken Centralisatie werkzaamheden, waarbij de service tenminste op huidig niveau blijft Pathan en Vlietland Ziekenhuis, locatie Schiedam oktober 2006 2 Hoofd laboratorium

13

Stichting Pathan

D.

Verslagen commissies

a.

Kwaliteitscommissie

In 2005 werd met veel inzet door de medewerkers gewerkt aan de voorbereiding van de laboratoriumvisitatie van CCKL. De opgenomen doelstellingen van het jaar 2005 waren op moment van visitatie grotendeels gerealiseerd. Details worden gepubliceerd in het management review over 2005. De aandachtspunten voor het jaar 2006 zijn weergegeven in het jaarplan kwaliteit 2006.

b.

Arbo

Evaluatie van beleidsdoelstelling Arbo zal worden opgenomen in het management review 2005. De aandachtspunten voor het jaar 2006 staan beschreven in het jaarplan Arbo 2006. Ziekteverzuimcijfers Het ziekteverzuim bij Pathan is in 2005 sterk gedaald: van 4,1% in 2004 naar 3,0%. Het betrof voor het grootste deel kortdurend verzuim. In vergelijking met landelijke verzuimcijfers is 3% laag te noemen; de verzuimcijfers voor de algemene ziekenhuizen lagen de afgelopen jaren rond de 5% en die van de zorgsector in totaal op ongeveer 6% (bron: www.vernet.nl.). Het verzuimpercentage per maand schommelde tussen 1,3% in april en 4,6 in februari. In de opeenvolgende maanden september, oktober en november zien we relatief hoog verzuim van > 4%. 25 medewerkers meldden zich geen enkele keer ziek in 2005 en 22 medewerkers slechts één keer. Daarnaast werden 4 personen meer dan 6 keer ziek gemeld.

afdeling administratie histologie cytologie pathologen totaal

2003 2,3 6,8 2,2 0,5 3,9

2004 3,5 4,5 7,8 0,6 4,1

2005 1,5 3,7 3,2 0,4 3,0

Verzuimpercentages van Pathan totaal en per afdeling van dit jaar en twee voorgaande jaren. Kleine groepen (logistiek, civiele dienst) zijn niet in de tabel opgenomen, maar wel in het totaal.

jaarverslag 2005

14

Stichting Pathan

V.

KLINISCHE KWALITEITSASPECTEN

A.

Doorlooptijden

De doorlooptijden zijn een afspiegeling van de efficiëntie van het productieproces en de daarna volgende beoordeling en verslaglegging van het patiëntenonderzoek. Het vaststellen van prioriteiten tussen de verschillende typen onderzoek, het aantal medewerkers per afdeling, de productiviteit, ervaring en effectiviteit zijn daarbij van belang. Beoordeling van de algemene cytologie en van de histologische onderzoeken heeft sinds jaar en dag prioriteit. De doorlooptijden van de histologie en van de beenmergdiagnostiek voldoen aan de intern gestelde eisen. De doorlooptijden van de obductiepathologie zijn vergelijkbaar met de cijfers van 2004. De doorlooptijd van de algemene cytologie is vergelijkbaar met de voorgaande jaren, doch voldoet niet aan de intern gestelde norm (n=80% < 1 dag). De doorlooptijden van de indicatie cervixcytologie zijn aanzienlijk verbeterd (2005: 88% < 4 dagen). Derhalve kan gesteld worden dat de gemeenschappelijke analyse en aanpak van dit probleem bij de indicatie cervixcytologie effectief blijkt. Ook voor het komende jaar zullen de inspanningen gericht zijn op het met behoud van kwaliteit kunnen voldoen aan de intern vastgestelde normen t.a.v. de doorlooptijden.

Doorlooptijden histologie in werkdagen

D o o rlo o pt ijd his t o lo gie pe r k wa rt a a l 2 0 0 5

100

90

80

70

60

1e kwart aal 2e kwartaal 3e kwartaal

50

4e kwartaal 40

30

20

10

0 0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

D ag en

Doorlooptijden beenmerg in werkdagen Doorlooptijd beenmerg per kwartaal 2005 100 90 80

Cumulatief percentage

70 60 1e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal

50 40 30 20 10 0 0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Dagen

jaarverslag 2005

15

Stichting Pathan

Doorlooptijden cytologie algemeen in werkdagen Doorlooptijden Cytologie per kwartaal 2005 100 90 80

Cumulatief percentage

70 60 1e kwartaal 2e kwartaal 3e Kwartaal 4e kwartaal

50 40 30 20 10 0 0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Dagen

Doorlooptijden cervixcytologie in werkdagen Doorlooptijd cervix per kwartaal 2005 100 90 80

Cumulatief percentage

70 60 1e kwartaal 2e Kwartaal 3e Kwartaal 4e kwartaal

50 40 30 20 10 0 0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

Dagen

jaarverslag 2005

16

Stichting Pathan

B.

Vriescoupe-onderzoek

Van de 246 vriescoupes werd 95% (n=231) bevestigd bij de definitieve paraffinecoupes. In 10 gevallen (3%) werd de diagnose uitgesteld. Vriescoupe-onderzoek in relatie tot de definitieve diagnose

Conform Discrepantie Uitgestelde diagnose Totaal

2003 213 6 8 227

Vriescoupes 2004 2005 255 231 5 5 9 10 269

246

In vijf gevallen werd een discrepantie tussen de vriescoupediagnose en de definitieve diagnose vastgesteld. De discrepanties betreffen: 1. Een ovarium met een als Brennertumor afgegeven vriescoupe, dat een sereus adenocarcinoom bleek te bevatten. 2. Een ovarium met een mucineus cystadenoom, dat bij de definitieve diagnose toch van borderline-maligniteit bleek (sampling error). 3. Twee ureterresectievlakken bij een blaasresectie die als tumorvrij werden afgegeven, maar bij de definitieve diagnose ernstige dysplasie toonden. 4. Een pelviene lymfklier die tumorvrij werd afgegeven, maar waarbij sprake was van een micrometastase van een prostaatcarcinoom. 5. Een ovarium waarbij op de vriescoupe verkalkingen werden gezien en bij de definitieve diagnose sprake was van een (bekend) sereus cystadenocarcinoom. Nummer 3 bleek een fout-negatieve diagnose, waarbij de afwijking aanwezig was, maar niet door de patholoog werd herkend. Opvallend in 2005 is een relatieve toename van het aantal vriescoupes gerelateerd aan long en pleura (n=59; in 2004 slechts 16). De uitgestelde diagnosen en de discrepanties komen relatief vaak voor bij vriescoupes van ovaria (9 van de 45 vriescoupes = 20%).

Ovarium Pelviene lymfklierdissectie/prostaat Blaas Long/pleura Mamma Bijschildklier Schildklier Peritoneum/mesenterium Lever/galblaas Pancreas Maag Oesofagus Nier/ureter Rectum/colon Ooglid Huid C U NC T

= = = =

C 36 34 20 59 9 17 6 15 2 2 10 6 3 9 2 1 231

U 6

NC 3 1

T

1 2

1

1

10

5

246

conform uitgesteld niet conform totaal

jaarverslag 2005

17

Stichting Pathan

C. Revisie van PA-verslagen Consulten extern, gewijzigde conclusies en revisies extern De groep consult extern In de pathologie is het niet in alle gevallen mogelijk om direct een zekere diagnose te stellen. Met name bij zeldzame afwijkingen ontbreekt hiervoor voldoende expertise. Daarnaast is er een groep diagnosen met subjectieve criteria, maar met vergaande therapeutische en prognostische consequenties. Bij de diagnose mesothelioom of sterke verdenking hierop wordt het materiaal ter consult aan het Mesotheliomenpanel aangeboden. In de meeste gevallen wordt een diagnose of een differentiaal diagnose gesteld. Indien de expert een andere mening heeft, wordt deze in principe overgenomen. Indien het consult tot een andere conclusie leidt, wordt de Pathandiagnose aangepast. Onderstaand een informatieve tabel, die aangeeft op welke gebieden wij denken externe expertise nodig te hebben. Conclusies die gewijzigd werden, omdat het hier in eerste instantie geen definitieve diagnosen betrof, maar een differentiaal diagnose of een casus pro diagnosi, zijn niet opgenomen in de tabel op pagina 19. Dit jaar werd 97 maal extern consult gevraagd; hetgeen vergelijkbaar is met het aantal gevraagde consulten in 2004. Tabel consult extern

Aard/reden van de revisie

Totaal

Schildklier

5

Mamma

1

Pleura (Mesotheliomenpanel)

19

Nierbiopten

4

Open longbiopt

3

Oesofagus/maag/dysplasie

4

Kaak/speekselklier

4

Huid naevoide laesies

13

Bot

6

Gynaecologie

19

Weke delen

11

Lymfklier

3

Leverpanel

3

Prostaat

2

Totaal

jaarverslag 2005

97

18

Stichting Pathan

De groep gewijzigde conclusie Gewijzigde conclusie bij de histologische diagnose: Het aantal gewijzigde conclusies, zowel m.b.t. histologische- als cytologische beoordelingen, daalt nog steeds. Deze diagnosen zijn in eerste instantie niet juist gesteld. Na enige tijd moet de diagnose herzien worden, bijvoorbeeld door inzenden van nieuw materiaal van deze patiënten, naar aanleiding van een klinische bespreking of door een revisie van het materiaal door een ander laboratorium. Deze groep wordt al enkele jaren door ons geanalyseerd, waarbij een trend waarneembaar is dat minder diagnosen moeten worden bijgesteld (zie hiervoor de tabel "gewijzigde conclusies". Het aantal slordigheden heeft een golvend beloop, maar is dit jaar gering. De groep “maligne wordt benigne” bevat dit jaar 7 gevallen. In 6 daarvan betrof het mammadiagnostiek. Vier epitheliale laesies en twee angiomateuze laesies. De 7e casus betrof een prostaatbiopt. In 7 gevallen bleek bij revisie toch een kwaadaardige laesie te bestaan in plaats van de in eerste instantie gediagnosticeerde goedaardige afwijking gevallen (benigne
maligne). Hieronder o.a. drie naevoide afwijkingen. De groep met een andere diagnose, maar nog steeds kwaadaardig (maligne blijft maligne, andere diagnose) bevat 7 gevallen. Hieronder twee laesies die in eerste instantie waren afgegeven als maligne melanoom, maar bij revisie een melanoma in situ bleken te zijn. Verder in deze groep 2 schildkliercarcinomen, één non-Hodgkin lymfoom en één sarcoom. De groep goedaardig, maar andere diagnose, bevatte 21 gevallen. Zoals te verwachten zijn dit overwegend dermatologische diagnosen (6 van de 21). Dit jaar viel op dat deze 16 diagnosen van het Sint Franciscus Gasthuis afkomstig waren. Tabel gewijzigde conclusie histologie histologie histologie histologie histologie Aard/reden revisie Maligne wordt benigne

2001 12

2002 12

Benigne wordt maligne

28

19

Maligne blijft maligne (andere diagnose)

42

Benigne blijft benigne (andere diagnose)

2004 6

2005 7

11

7

7

17

10

8

7

55

17

27

27

21

Niet radicaal wordt wel radicaal

1

2

1

0

0

Radicaal wordt niet radicaal

2

0

0

0

0

Oestrogeen receptor na revisie wel positief

0

1

0

1

0

Progesteron receptor na herbeoordeling negatief

1

0

0

0

0

14

20

24

15

10

Links/rechts verwisseling

0

5

4

3

1

Verkeerde uitslag op verkeerd nummer/patiënt

0

4

3

5

1

Geen dysplasie → wel dysplasie cervix en/of tractus digestivus

0

5

1

1

0

Wel dysplasie → geen dysplasie cervix en/of tractus digestivus

0

2

3

0

1

Dysplasie oesofagus anders

0

0

0

0

2

155

104

94

73

57

Slordigheden

Totaal

jaarverslag 2005

19

2003 10

Stichting Pathan

Gewijzigde conclusie bij de cytologische diagnose: In 2005 hebben we in 12 gevallen een andere diagnose in de cytologie gesteld na follow-up d.m.v. histologisch of vervolg-cytologisch onderzoek. In de groep “maligne wordt onzeker benigne” worden de meeste wijzigingen aangetroffen (n=4). Hierbij 3 gevallen met ascites bij een patiënt met een ovariumtumor. Deze tumoren waren bij histologisch onderzoek borderline sereuze cystadenomen. Het is bekend dat bij cytologisch onderzoek van deze tumoren het onderscheid tussen borderline tumoren en sereus cystadenocarcinomen niet gemaakt kan worden. Tabel gewijzigde conclusie cytologie

cytologie

Aard/reden revisie Maligne wordt benigne

2004 1

2005 1

Benigne wordt maligne

3

1

Maligne wordt onzeker benigne

3

4

Maligne wordt onzeker maligne

2

0

Benigne wordt verdacht maligne

2

0

Benigne wordt onzeker benigne

2

2

Onzeker maligne wordt onzeker benigne

1

0

Maligne wordt maligne, andere diagnose

0

2

Links/rechts verwisseling

2

2

Onduidelijkheden/slordigheden

2

0

18

12

Totaal

De groep revisies extern bevat preparaten die opgevraagd zijn door een ander pathologielaboratorium in verband met medebehandeling of overplaatsing van de patiënt. Deze groep bestaat vrijwel geheel uit revisies door het Erasmus MC te Rotterdam. Deze zijn weergegeven in de tabel “revisies extern”. Van de totale groep revisie extern (n=564) bleken 8 diagnosen duidelijk discordant te zijn (7 histologie diagnosen en 1 cytologie diagnose). In 87 gevallen is er geen verslag geretourneerd. Discordante uitslagen op basis van histologisch onderzoek: Huidbiopt goedaardig: andere diagnose goedaardig: 2x; leverbiopt goedaardig: andere diagnose goedaardig: 1x; schildklier adenoom i.p.v. microinvasief carcinoom: 1x; huid melanoma in situ i.p.v. invasief melanoom: 1x; lymfklier: schildwachtklier met toch een metastase melanoom: 1x; oesofagusbiopt met hooggradige i.p.v. laaggradige dysplasie: 1x. Discordante uitslag op basis van cytologisch onderzoek: Punctie zwelling hals werd éénmaal verdacht voor metastase carcinoom i.p.v. pleimorf adenoom. Tabel revisie extern Totaal

Totaal

Revisie extern

545

564

Revisie extern concordant

497

469

Revisie extern discordant

9 = 2%

8 = 2%

Wel revisie gevraagd, nog geen verslag retour

jaarverslag 2005

30

20

87

Stichting Pathan

D.

MeldingsCommissie Incidenten (MCI)

De MCI (MeldingsCommissie Incidenten) behandelt alle meldingen en klachten centraal die direct te maken hebben met de patiëntenzorg. De commissie vergadert structureel elke maand, en indien noodzakelijk, op verzoek. In de commissie hebben de directie, hoofd laboratorium, kwaliteitspatholoog en de kwaliteitsfunctionaris (tevens secretaris van de commissie) zitting. In 2005 zijn er 19 meldingen binnengekomen bij de MCI. Over 8 meldingen is door de MCI conform het MCI-protocol overleg gevoerd met de aanvragend behandelaar. De overgebleven meldingen betroffen incidenten die geen directe gevolgen hadden voor de patiëntenzorg. Waar dat nodig bleek zijn procedures aangepast ter voorkoming van dit soort incidenten.

jaarverslag 2005

21

Stichting Pathan

E.

Cytologie algemeen en cervix

In het jaar 2005 is zowel de macroscopische- als microscopische verslaglegging van de cytologie grotendeels geautomatiseerd. In onderstaande tabel zijn van de in totaal 11.282 algemeen cytologische onderzoeken over het jaar 2005 aard materiaal afgezet tegen de einddiagnose. AARD MATERIAAL Onbekend Abdomen Ascitesvocht BAL Bronchus brush Bronchus spoelsel Gewrichtsvocht Hoofd/hals gebied Huid Lever Lies Liquor Long (punctie) Lymfklier Mamma Neus/oog Nier Oksel Ovarium Pancreas Pericardvocht Pleuravocht Schildklier Speekselklier Sputum Tepelvocht Testis Urine Vaginawand Weke delen Overigen Totaal

ONVOLDOENDE MATERIAAL 4 8 55 10 34 102 49 4 4 6 18 85 101 201 1 4 19 7 1 1 98 119 12 105 15 1 91 1 3 38 1.197

BENIGNE 2 40 276 220 350 933 13 77 7 11 9 123 117 110 554 78 9 23 44 4 6 521 241 66 410 100 5 3.628 1 9 77 8.064

ONZEKER BENIGNE 1 10 4 18 34 6 3 1 1 11 7 47 1 2 1 1 31 20 13 14 4 88 4 322

ONZEKER MALIGNE 1 8 4 35 39 9 4 1 2 16 29 50 3 1 30 12 9 12 110 1 7 383

MALIGNE

TOTAAL

1 5 99 7 155 185 22 13 17 1 3 93 122 199 1 1 32 2 3 4 129 4 2 29 1 165 3 18 1.316

7 55 448 245 592 1.293 13 163 31 34 19 144 322 369 1.051 80 18 77 54 8 12 809 396 102 570 120 6 4.082 2 16 144 11.282

Bovenstaande resultaten zijn verkregen door gestandaardiseerde codering binnen PALGA. Hierbij wordt gekozen uit een vast aanbod van "aard materiaal"-topografieën met 33 mogelijkheden en de afsluitende PALGA-diagnose met vijf mogelijkheden: onvoldoende materiaal, benigne, onzeker benigne, onzeker maligne of maligne. Tevens zijn in 2005 ook in de conclusie van de onderzoeken deze categorieën vermeld. Het percentage in de rubriek "onvoldoende materiaal" (onderzoeken waarbij kwantitatief/kwalitatief te weinig of niet representatief materiaal aanwezig is voor een betrouwbare diagnose) schommelt de laatste jaren rond de 10%. Het streven blijft om zowel de rubriek "onzeker benigne' als de rubriek "onzeker maligne' zo klein mogelijk te houden. De aantallen binnen de rubriek "onzeker benigne" en de rubriek "onzeker maligne" liggen thans bij beiden rond de 3%. Helaas valt er niet aan te ontkomen om soms geen harde uitspraak te doen. In dergelijke gevallen kan de aanvrager vaak op grond van differentiaal diagnostische overwegingen aanvullend (aanbevolen) onderzoek verrichten. Follow-up algemene cytologie In 2005 werd de mammacytologie geëvalueerd door middel van follow-up onderzoek (tot en met oktober 2005) op grond van histologisch vervolgonderzoek. Opvallend hierbij is het kleine percentage van zowel foutnegatieve als foutpositieve punctaten (resp. 1,1% en 0,4%), waardoor met name de positief voorspellende waarde erg hoog is (97,8%). De ten onrechte positief of negatief beoordeelde preparaten – uigaande van histologische diagnose - zijn door pathologen en analisten tijdens meerdere cytologiebesprekingen opnieuw bekeken in relatie tot de histologie.

jaarverslag 2005

22

Stichting Pathan

In onderstaande tabel tevens een berekening van sensitiviteit, specificiteit, positief voorspellende waarde en negatief voorspellende waarde. Cytologische diagnose Geen diagnose/ onvoldoende materiaal

Geen histologie

Histologie benigne

Histologie maligne

Totaal

102 (11,4%)

46 (5,1%)

23 (2,6%)

171 (19,1%)

Benigne

419 (36,4%)

58 (6,5%)

3 (0,3%)

480 (53,6%)

Onzeker benigne

17 (1,9%)

18 (2,0%)

7 (0,8%)

42 (4,7%)

Onzeker maligne

4 (0,4%)

3 (0,3%)

34 (3,8%)

41 (4,6%)

Maligne

11 (1,2%)

1 (0,1%)

149 (16,6%)

161 (18,0%)

553 (61,8%)

126 (14,1%)

216 (24,1%)

895 (100%)

Totaal

Sensitiviteit:

TP* TP+FN*

X 100%

=

34 + 149 34+149+3+7

Specificiteit:

TN* TN+FP*

X 100%

=

58 + 18 58+18+3+1

Positief voorspellende waarde:

TP TP+FP

X 100% =

Negatief voorspellende waarde:

TN TN+FN

X 100% =

* * * *

TP FN TN FP

34 + 149 34+149+3+1 58 + 18 58+18+3+7

X 100%

X 100%

X 100%

X 100%

=

=

=

=

94,8%

95%

97,8%

88,4%

= terecht positief = fout negatief = terecht negatief = fout positief

jaarverslag 2005

23

Stichting Pathan

Cervixcytologie Structureel worden de uitslagen, zowel van herhalings- als van voorgaand cervix-onderzoek, vergeleken met de nieuwe onderzoeksbevindingen. Bij relevante discrepanties (verschil meer dan één stap in de CIN-klasse) worden voorgaande preparaten herbeoordeeld.

Frequentietabel ontstekingen in cervixuitstrijken in 2005. Het relatief grote aantal virale infecties wordt met name bepaald door het HPV. Voor een overzicht van de onderzoeken naar oncogene HPV-typen verwijzen we naar het onderdeel “HPV-typering” verderop in dit hoofdstuk. Ontstekingstype

Aantallen

Viraal infect

Percentage

284

3,0

55

0,6

Bacteriële infectie

733

7,8

Monilia-infectie

406

4,3

6358

67,8

123

1,3

1402

14,9

28

0,3

9389

100

Trichomonas vaginalis

Geen ontsteking Actinomyces-infectie Aspecifieke ontsteking Ongeschikt materiaal Totaal

Overzicht van het aantal cervixuitstrijken onderverdeeld per ziekenhuis en diagnose over het jaar 2005 (legenda Pap-classificatie onder de tabel). 0

EC-/B2j-

1

2

3A

3B

4

5

Totaal

SFG

6 (0,4%)

273 (16,0%)

1538 (90,0%)

80 (4,7%)

56 (3,3%)

13 (0,8%)

4 (0,2%)

11 (0,6%)

1708

IJsselland

9 (0,3%)

195 (6,1%)

2873 (90,5%)

146 (4,6%)

100 (3,2%)

32 (1,0%)

6 (0,2%)

7 (0,2%)

3173

RPZ

2 (0,2%)

90 (8,0%)

1022 (90,3%)

60 (5,3%)

27 (2,4%)

14 (1,2%)

4 (0,3%)

3 (0,3%)

1132

Haven

6 (0,3%)

442 (25,2%)

1600 (91,1%)

91 (5,2%)

42 (2,5%)

13 (0,7%)

2 (0,1%)

2 (0,1%)

1756

Vlietland

5 (0,3%)

204 (12,7%)

1447 (89,9%)

64 (4,0%)

56 (3,5%)

24 (1,5%)

7 (0,4%)

6 (0,4%)

1609

1 (9,1%)

7 (63,6%)

1 (9,1%)

3 (27,3%)

1205 (12,8%)

8487 (90,4%)

442 (4,7%)

284 (3,0%)

Pap-klasse




Overigen/ Consult Totaal

jaarverslag 2005

28 (0,3%)

24

11 96 (1,0%)

23 (0,3%)

29 (0,3%)

9389

Stichting Pathan

Pap-klasse 0 EC1 2

3A

3B 4

5

Beschrijving(en) Onvoldoende kwaliteit voor betrouwbare diagnose Geen endocervicale epitheelcellen Geen afwijkingen Abnormale plaveiselcellen Atypische squameuze metaplasie Atypische reparatie Geringe dysplasie (= CIN I) Lichte atypie cilindercellen (= GCIN I) Matige dysplasie (= CIN II) Matige atypie cilindercellen (= GCIN II) Endometrium postmenopauze met geringe of matige atypie Sterke dysplasie (= CIN III) Sterke atypie cilindercellen (= GCIN III) Carcinoma in situ (= CIN III) Adenocarcinoma in situ (= GCIN III) Verdacht voor endometriumcarcinoom Invasief plaveiselcelcarcinoom Invasief adenocarcinoom Endometriumcarcinoom Metastase/doorgroei andere maligniteit

Het percentage afwijkingen Pap 2 en hoger in de Pathan-populatie (indicatiecytologie) is ten opzichte van een "gezonde" populatie bij het bevolkingsonderzoek hoger. Het percentage uitstrijken met Pap 2 bedraag in ons laboratorium 4,7% (in 2004 5,0%) en het percentage Pap 3A en hoger 4,6% (in 2004 4,7%). Het percentage Pap 2 en hoger tezamen bedraagt thans 9,4%. Het is belangrijk om de groep met een Pap 2 en Pap 3A nauwgezet te vervolgen. Met name de aanvullende HPV-test is voor deze groep vrouwen erg belangrijk. Tussen de diverse ziekenhuizen zijn geen grote verschillen te zien bij de gevonden afwijkingen. Opvallend blijft net als in eerdere jaren het grote verschil in uitstrijken zonder endocervixepitheelcellen. Dit varieert van 6% tot 25% tussen de de aangesloten ziekenhuizen.

jaarverslag 2005

25

Stichting Pathan

HPV-typering Met diverse maatschappen gynaecologie zijn afspraken gemaakt over het bepalen van de HPV-status. Met uitzondering van het materiaal ontvangen uit het Havenziekenhuis en het Ruwaard van Putten Ziekenhuis werden in 2005 bij alle cervixonderzoeken met een Pap 2 en Pap 3A standaard een HPV-test uitgevoerd. De bepaling wordt uitgevoerd volgens het Hybrid Capture® II-systeem van Digene op de rest van het AutoCyte®-materiaal. De volgende oncogene HPV-types worden getest: 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 68. Daarnaast zijn er specifiek aanvragen van gynaecologen voor deze test. Dit kunnen dus in principe morfologisch niet afwijkende uitstrijken zijn of juist pre-maligne afwijkingen. In onderstaande tabel zijn de uitslagen van de HPV-test afgezet tegen de cytologische diagnose.

Uitslag HPV-test afgezet tegen de cytologische diagnose
HPV-test ↓ Cytologische afwijking n=556 Geen afwijkingen, Pap1 (P1) Geringe afwijkingen, Pap 2 (P2-3) Lichte dysplasie, Pap 3A (P4) Matige dysplasie, Pap 3A (P5) Sterke dysplasie, CIS, Plaveiselcelcarcinoom Pap 3B / 4 / 5, (P6/7/9) Totaal

Positief

Negatief

Percentage positiviteit per diagnosegroep

19

54

26,0%*

169

118

58,9%

73

13

84,9%

89

18

83,2%

3

-

100%*

353

203

63,5%

* Bij de categorieën Pap 1 en Pap 3B en hoger gaat het om een beperkt aantal gerichte aanvragen door clinici; de cijfers zijn dan ook niet maatgevend voor deze categorieën.

Beoordeelbaarheid cervixcytologie Het percentage verminderd beoordeelbare uitstrijken (B2) is thans 13,5%. Het belangrijkste deel van de B2-codes werd veroorzaakt door de B2j (geen endocervicaal epitheel, EC-) uitstrijken. Slechts 0,7% van de uitstrijken van de B2-codes lieten andere oorzaken zien. Het percentage onbeoordeelbare uitstrijken (B3/Pap 0) bedraagt thans 0,3%. Het betrof hier voornamelijk te celarm materiaal. De lage percentages B3/Pap 0 en B2 (excl. B2j/EC-) zijn grotendeels te danken aan de gebruikte verwerkingsmethode van Tripath (AutoCyte®). De verschillen per instelling in het aantal uitstrijken zonder endocervix is opvallend.

jaarverslag 2005

26

Stichting Pathan

Oorzaken verminderde beoordeelbaarheid cervixuitstrijkpreparaten per ziekenhuis over het jaar 2004 totaal

% B2/B3 van het totaal aantal cervixuitstrijken per ziekenhuis

Oorzaak B2/B3

B2

B3

Percentage B2

Percentage B3

a

b

c

d

e

f

g

h

j

SFG

283

6

16,6%

0,4%

2

-

13

1

-

-

-

-

273

1708

IJsselland

216

9

6,8%

0,3%

9

1

18

-

-

-

-

2

195

3173

RPZ

103

2

9,1%

0,2%

8

-

5

1

-

-

-

1

90

1132

Haven

455

6

25,9%

0,3%

6

1

10

1

-

1

-

-

442

1756

Vlietland

214

5

13,3%

0,3%

3

-

9

1

-

2

-

-

204

1609

1

-

9,1%

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1

11

1272

28

13,5%

0,3%

20

2

55

4

-

3

-

3

1205

9389

Overigen/ consult Totaal

Totaal

Legenda B rubriek: B1 - goed beoordeelbaar B2 - voldoende beoordeelbaar, maar beperkt door: (probleem typering) B3 - niet beoordeelbaar door: (probleem typering) Probleem typering: a - veel bloed b - veel leucocyten c - (te) weinig epitheelcellen d - slechte fixatie e - mechanische beschadiging f - cytolyse g - (te) dikke uitstrijk h - (te) weinig plaveiselepitheelcellen bij veel endocervicale cilindercellen j - ontbreken van endocervicale cilindercellen Herhalingsconsequenties: B1 - geen B2 - vanaf 1 januari 2002 is het herhalingsadvies bij niet afwijkende uitstrijken zonder endocervicale cellen komen te vervallen. Voor de andere B2-categorieën was er al geen herhalingsadvies. B3 - alle probleemtyperingen: advies herhalen op korte termijn (Pap 0)

Follow-up cervixcytologie Bij de diverse Pap-klassen worden herhalingsadviezen gegeven. Bij een Pap 3A, matige dysplasie of hoger wordt histologisch onderzoek geadviseerd. Bij een Pap 2 of Pap 3A, lichte dysplasie wordt geadviseerd om na een half jaar de uitstrijk te herhalen. Dit laatste is dan ook de reden dat de follow-up van de uitstrijken van 2004 pas in dit jaarverslag kunnen worden gepresenteerd. In onderstaande tabellen worden de histologische data van de follow-up getoond. Indien geen histologisch onderzoek werd verricht, wordt volstaan met de cytologische follow-up. Discrepanties en bijzondere bevindingen zijn door pathologen en analisten tijdens cytologiebesprekingen opnieuw bekeken in relatie tot de histologie. Op pagina 30 wordt de voorspellende waarde gegeven van de cervix cytologie. Hierbij wordt alleen gekeken naar die uitstrijken die bekende histologische follow-up hebben. De kans dat een onderzoek met een Pap-klasse van 3A of hoger ook werkelijk histologisch een CIN I of hoger wordt gevonden bedraagt 88,5% (278 per 314).

jaarverslag 2005

27

Stichting Pathan

Squameuze afwijkingen

Follow-up
GEEN CYTOLOGIE tot eind 2005 HISTOLOGIE tot eind 2005 ↓ Cytologische Totaal Follow- Pap1 Pap 2 Pap 3A Pap 3A Pap 3B CIN 0 CIN I CIN II CIN III Carciup Licht Matig /4 /CIS noom diagnose over 2004 Lichte dysplasie

144

5

20

11

14

3

0

19

24

28

17

Geen diag

1

2

* (P 4) Matige dysplasie

119

2

5

3

0

3

0

16

9

43

36

1

1

** (P 5) Sterke dysplasie

100

1

0

1

0

1

0

8

4

14

68

3

0

*** (P 6) Carcinoma in

9

0

0

0

0

0

0

0

0

1

8

12

1

0

0

0

0

0

0

0

0

1

0

0

10

0

situ (P 7) Plaveiselcel carcinoom

****

(P 9) Totaal

384

9

25

15

14

7

0

43

37

86

130

15

3

* 1x adenocarcinoom van het ovarium ** 1x endometriumcarcinoom *** waarvan 1x endometriumcarcinoom **** waarvan 1x ongedifferentieerd carcinoom

In onderstaande figuur zijn de cervixcytologische diagnosen van de squameuze afwijkingen uit 2004 volgens het KOPAC-systeem (X-as) afgezet tegen de histologische of cytologische follow-up in absolute aantallen (Y-as). 160

Carcinoom

140 CIN III/Pap 3B-4

Follow-up

120 100

CIN II/Pap 3 A MD

80 CIN I/Pap 3A LD

60 40

CIN O/Pap 1-2

20 Geen FU

0 P4

P5

P6

P7

P9

Cervixcytologische diagnose P4 P5 P6 P7 P9

= = = = =

Lichte dysplasie Matige dysplasie Sterke dysplasie Carcinoma in situ Invasief carcinoom

jaarverslag 2005

28

Stichting Pathan

Endocervicale cilinder afwijkingen

Follow-up
↓ Cytologische Totaal diagnose over 2004 Licht atypisch

CYTOLOGIE tot eind 2005 Pap1

3

Pap 2

0

0

HISTOLOGIE tot eind 2005

Pap 3A

Pap 3A

Pap 3B/4

GB

Licht

Matig

Sterk

CIN

+

at. Cyl.

at. Cyl.

at. Cyl.

GCIN

0

0

0

2

cylinderepitheel

CIN

GCIN

Carcinoom

1

0

0

0

1

1

0

0

(CIN II)

(CIN I + 0

0

(CIN II)

(C 4) Matig atypisch

5

0

0

0

0

0

3

cylinderepitheel (C 5)

ACIS)

Sterk atypisch

2

0

0

0

0

0

1

0

1

cylinderepitheel

(CIN II +

(C 6)

ACIS)

Adenocarcinoma

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

2

0

0

0

0

0

0

0

0

0

2

12

0

0

0

0

0

6

2

2

0

2

in situ (C 7) Adenocarcinoom (C 9) Totaal

Andere afwijkingen (endometriumafwijkingen/metastasen)

Follow-up
↓ Cytologische diagnose

Totaal

GEEN

HISTOLOGIE

Follow-

Geen

Benigne

Benigne

Maligne

Maligne

up

diagnose/

poliep

hyperplasie

Endometrium

overige

afwijkingen Postmenopauzaal

Anders

carcinoom

27

11

7

4

4

1

12

0

3

0

0

7

0

0

endometrium (code 023) Licht / matig atypisch endometrium

1

1

(ovarium)

(CIN III)

0

0

1

0

(A 4-5) Verdacht voor

7

0

2

0

0

5

10

0

0

0

0

9

endometriumcarcinoom (A 6) Endometriumcarcinoom

(ongediff. (A 7)

carc.)

Metastase / andere

4

1

0

0

0

0

3*

0

60

12

12

4

4

22

5

1

maligniteit (A 8-9) Totaal

*

1x ovariumcarcinoom 1x verdacht voor lokalisatie urotheelcelcarcinoom 1x verdacht voor carcinoom, niet nader te typeren

jaarverslag 2005

29

Stichting Pathan

Voorspellende waarde cervixcytologie gekoppeld aan bekende histologische follow-up

Plaveisel Histologische FU CIN I en >

Cylinder

Histologische FU (G)CIN en >

Endometrium/metastasen

Histologische FU maligniteiten

jaarverslag 2005

Cytologie P 4 Lichte dysplasie

Cytologie P 5 Matige dysplasie

Cytologie P 6 Ernstige dysplasie

Cytologie P 7 Carcinoma in situ

Cytologie P 9 Plaveiselcelcarcinoom

72/91 (79%)

90/106 (85%)

89/97 (92%)

9/9 (100%)

11/11 (100%)

Cytologie C 4 Licht atyp.cil.

Cytologie C 5 Matig atyp.cil.

Cytologie C 6 Ernstig atyp.cil.

Cytologie C 7 Adenocarcinoma in situ

Cytologie C 9 Adenocarcinoom

0/3 (0%)

1/5 (20%)

1/2 (50%)

0

2/2 (100%)

Cytologie E 023 Postmenopauzaal endometrium

Cytologie A 4-5 Licht/matig atypisch endometrium

Cytologie A 6 Verdacht voor endometriumca.

Cytologie A 7 Endometriumca.

Cytologie A 8 metastase

1/16 (7%)

14/19 (74%)

5/7 (71%)

10/10 (100%)

3/3 (100%)

30

Stichting Pathan

F.

Klinisch pathologische besprekingen

Besprekingen naar locatie. Sint Franciscus Gasthuis chirurgie/necro dermatologie gynaecologie haematologie interne algemeen intervisie gynaecologie oncologie urologie

1x 1x 1x 1x 1x 1x 1x 1x

per per per per per per per per

maand 2 weken 2 maanden maand 2 weken kwartaal week maand

IJsselland Ziekenhuis chirurgie/necrologie dermatologie gynaecologie haematologie interne biopten longziekten oncologie urologie

1x 1x 1x 1x 1x 1x 1x 1x

per per per per per per per per

2 maanden maand 2 maanden maand 2 weken maand week 2 maanden

Ruwaard van Putten Ziekenhuis haematologie oncologie

1x per maand 2x per maand

Havenziekenhuis necrologie/PA oncologie

1x per maand 1x per maand

Vlietland Ziekenhuis dermatologie haematologie necrologie OWG

1x 1x 1x 2x

per per per per

2 maanden maand maand maand

Leverpathologie In 2005 zijn bij Pathan 329 leverbiopten beoordeeld, waarvan 115 levermetastasen bevatten en in 34 geen afwijkingen of geen diagnose gesteld kon worden. De overige biopten bevatten primaire leverpathologie, waarvan circa 50 leverbiopten aan het Leverpanel werden aangeboden.

Weke delen tumoren Onder regie het Academisch Medisch Centrum te Amsterdam (collega J. Bras) en het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis/Het Nederlands Kanker Instituut te Amsterdam (collega J.L. Peterse) worden weke delen tumoren maandelijks besproken en beoordeeld. Eén van de Pathanpathologen neemt deel aan dit panel. In totaal werden door het panel 325 preparaten beoordeeld in 2005. Selectie van materiaal vanuit Pathan voor inzending naar het panel geschiedt op individuele basis. Tevens worden weke delen tumoren in consult aangeboden aan collegae Hogendoorn en Fletcher.

jaarverslag 2005

31

Stichting Pathan

Lymfomenpanel In 2005 werd in 294 gevallen de diagnose haematologische maligniteit gesteld. Dit betreffen de diagnosen Hodgkin lymfoom, non-Hodgkin lymfoom, morbus Kahler, MGUS en morbus Waldenström. Hiervan werden 106 gevallen voorgelegd aan het Lymfomenpanel Rotterdam. Ook werden enkele lymfklieren met reactieve beelden aan het panel voorgelegd. In een deel van de gevallen was de diagnose nog niet rond en werd de diagnose van het panel als definitieve diagnose overgenomen. Bij 101 inzendingen deelde het Lymfomenpanel de mening van de Pathanpathologen (concordant). In 5 gevallen werd een andere diagnose afgegeven, waarbij 2 maal werd vastgesteld dat het in feite te weinig materiaal betrof voor een zekere diagnose. De 5 discrepante gevallen zijn de volgende: 1. CLL i.p.v. mantelcellymfoom. 2. CLL i.p.v. diffuus grootcellig B-cellymfoom. 3. FCL i.p.v. diffuus grootcellig B-cellymfoom. 4. Reactief i.p.v. CLL (niet geheel zeker, weinig materiaal). 5. Diffuus grootcellig B-cellymfoom i.p.v. FCL (weinig materiaal, geen zekere diagnose) diagnose concordant discordant totaal

jaarverslag 2005

aantal 101 5 106

32

percentage 95% 5% 100%

Stichting Pathan

VI.

LIDMAATSCHAPPEN

Stafleden dr. R.F. Hoedemaeker Staflid IJsselland Ziekenhuis Lid Oncologiecommissie IJsselland Ziekenhuis Lid IKR-werkgroep Urologische Tumoren Lid Wetenschappelijke Raad PALGA Lid IKR Netwerk pathologen N.A.L. van Kaam Lid European Society of Pathology Lid NVVP Lid KNMG en LAD dr. J.H.C. Meijers Staflid Vereniging Medische staf Ruwaard van Putten Ziekenhuis Lid Onderwijs Commissie Ruwaard van Putten Ziekenhuis Lid Research Commissie Josephine Nefkens Instituut, ErasmusMC, Rotterdam Lid redactie themanummer IKR Bulletin (jaargang 29, juni-uitgave) Lid Wetenschappelijke staf afdeling Pathologie, ErasmusMC Lid Pathologennetwerk IKR, Rotterdam Lid British Division of the International Academy of Pathology Lid KNMG en Orde Medische Specialisten Lid NVVP dr. V. Noordhoek Hegt Staflid Sint Franciscus Gasthuis Staflid Vlietland Ziekenhuis, locaties Schiedam en Vlaardingen Lid European Association of Haematopathology Lid NVVP J.B. Rahder Staflid IJsselland Ziekenhuis Lid British Division of International Academy of Pathology Lid European Association of Haematopathology Lid IKR netwerk pathologen Lid IKR kerngroep pathologen Voorzitter IKR kerngroep mammatumoren Lid NVVP Lid KNMG en LAD dr. J.A. Ruizeveld de Winter Staflid Sint Franciscus Gasthuis Stafcoördinator Pathan Lid opleidingscommissie Sint Franciscus Gasthuis Lid British Division of the International Academy of Pathology Lid European Association for Haematopathology Lid NVVP Lid KNMG mw. J. Sanders Staflid Vlietland Ziekenhuis Lid IKR Werkgroep Gynaecopathologie Lid NVVP Lid OR

jaarverslag 2005

33

Stichting Pathan

dr. J.L. Simons Staflid Havenziekenhuis Lid United States and Canadian Academy of Pathology (USCAP) en International Academy of Pathology Lid Weke delen panel AMC/AvL, IKA Amsterdam Lid NVVP dr. R. Torenbeek Buitengewoon staflid Ruwaard van Putten Ziekenhuis Lid studiegroep leverziekten Rotterdam en omstreken Lid Orde medisch Specialisten Lid NVVP Lid NVGE Lid NVH mw. H. van der Valk Staflid Sint Franciscus Gasthuis Lid OWG commissie Sint Franciscus Gasthuis Lid kascommissie Sint Franciscus Gasthuis Lid Nederlandse Vereniging voor Gastro-enterologie Voorzitter SSRP (Stg Samenwerkende Rotterdamse Pathologen) Lid NVVP dr. L.C. Verhoog Staflid Vlietland Ziekenhuis Lid Orde van Medisch Specialisten Lid Pathologennetwerk IKR, Rotterdam Lid KNMG Lid NVVP

Analisten histologie Diverse analisten Lid VAP

Analisten speciale technieken mw. N.M.M.T. Bartalits Lid VAP Lid Werkgroep ImmunoHistoChemie (W.I.H.C.) Lid VAP mw. R.M. van Gils, mw. M.J. Kerp en mw. E.C. van der Sanden

Analisten Cytologie Alle analisten zijn lid van VAP F. Pals Redactielid VAP-visie Lid AutoCyte®-werkgroep D.J.M. Suijkerbuijk Lid AutoCyte®-werkgroep Overig

jaarverslag 2005

34

Stichting Pathan

L.A. Goedegebure Lid Pablo Voorzitter Inkoopoverleg Pablo mw. M.A. Nijssen Lid werkgroep Dienstverlening PALGA P. Smolders Bestuurslid WHIC (contactpersoon van de WIHC bij de SKKP) Lid VAP Lid Werkgroep ImmunoHistoChemie (W.I.H.C.) A.A.J. Verdaasdonk Lid NEVI Lid Inkoopoverleg Pablo Lid VAP mr. drs. J. Woerdman Lid NVZD Vice voorzitter Pablo Lid NVVP

jaarverslag 2005

35

Stichting Pathan

VII. NASCHOLING

Stafleden dr. R.F. Hoedemaeker Boerhaave cursus Moleculaire Pathologie: Toepassingen van problemen bij moleculaire analyses, 2, 3, 9 en 10 juni IKR-werkgroep Urologische Tumoren, 1 maal IKR netwerkdag pathologen, 2 maal Coupeavonden regio Rotterdam, 5 maal N.A.L. van Kaam Pathologendagen NVVP te Ede, april, 2 dagen Coupeavonden regio Rotterdam, 3 maal dr. V. Noordhoek Hegt Pathologendagen NVVP te Ede, 1 dag Endocriene Tumor Pathologie, 9 juni Lymphoma and Myeloma Review 2005, 22 juni 14e Amsterdamse Zomercursus “Infectieuze Pathologie”, 23 en 24 juni Newcastle Pathology 2005, 5 t/m 8 juli IKR netwerkdag pathologen te Zwijndrecht, 4 oktober Longdag te Nijmegen, 14 oktober Coupeavonden regio Rotterdam, 4 maal Refereeravonden regio Rotterdam, 3 maal Coupeavonden Tilburg e.o., 1 maal dr. J.H.C. Meijers Pathologendagen NVVP te Ede, 1 dag 20th European Congress of Pathology te Parijs/Frankrijk, 3 t/m 8 september IKR netwerkdag pathologen te Zwijndrecht, 4 oktober Landelijke Werkgroep Pulmonale Pathologie te Arnhem, 14 oktober Eumorphia course: Introduction to mouse pathology: mouse models of human cancer; NKI Amsterdam, 21 t/m 23 november 2005 Bijeenkomsten Werkgroep Vergelijkende Pathologie Erasmus MC, maandelijks Coupeavonden regio Rotterdam, 2 maal Refereeravonden regio Rotterdam, 2 maal J.B. Rahder National Breast Pathology Update Course te Nottingham/UK, 12-13 april Pathologendagen NVVP te Ede, 1 dag Endocrine Tumor Pathology Workshop, AMC, 9 juni IKR netwerkdag pathologen te Zwijndrecht, 4 oktober Longdag te Nijmegen, 14 oktober 14e Amsterdamse najaarscursus “Infectieuze Pathologie”, 10 en 11 november Coupeavonden regio Rotterdam, 2 maal dr. J.A. Ruizeveld de Winter HOVON nascholingscursus te Arnhem, 13 en 14 januari Pathologendagen NVVP te Ede, 1 dag Lymphoma and Myeloma Review 2005 te Amersfoort, 22 juni Boerhaave cursus Moleculaire Pathologie: Toepassingen van problemen bij moleculaire analyses, 2, 3, 9 en 10 juni Workshop Cardiovasculaire Pathologie te Maastricht, 5 t/m 7 oktober Coupeavonden regio Rotterdam, 4 maal CBO Richtlijn Melanoom, DD: Melanocytaire Laesies, ErasmusMC te Rotterdam. Gastlezing Prof. dr. W. Mooi. 15 maart

jaarverslag 2005

36

Stichting Pathan

mw. J. Sanders Cursus nieuwe OR-leden te Doorn, 21 t/m 23 maart Pathologendagen NVVP te Ede, 1 dag 14e Amsterdamse Zomercursus “Infectieuze Pathologie”, 23 en 24 juni Training OR te Rotterdam, 22 en 23 augustus Workshop Cardiovasculaire Pathologie te Maastricht, 5 t/m 7 oktober Werkgroep Gynaecologische Pathologie van IKR netwerk pathologie ErasmusMC, 5 maal IKR-Werkgroepdag Gynaecologische Tumoren, 9 december Coupeavonden regio Rotterdam, 1 maal dr. J.L. Simons Premaligne en maligne laesies endometrium, ErasmusMC te Rotterdam. Gastlezing Prof. dr. F.J.W. ten Kate; 1 februari Regionale Refereeravond Nederlands Forensisch Instituut te Rijswijk, 15 februari CBO Richtlijn Melanoom, DD: Melanocytaire Laesies, ErasmusMC te Rotterdam. Gastlezing Prof. dr. W. Mooi. 15 maart Pathologendagen NVVP te Ede, 1 dag 12th International Surgical Pathology Symposium te Warschau/Polen, 3 t/m 6 mei 31st European Congress of Cytology te Parijs/Frankrijk, 2 t/m 5 oktober IKR-Werkgroepdag Gynaecologische Tumoren, 9 december Weke delen panel IKA/IKW te Amsterdam, 6 maal dr. R.Torenbeek Pathologendagen NVVP te Ede, 1 dag Praktische klinisch-pathologische diagnostiek van tumoren van steun- en bewegingsapparaat te Leiden, 18 t/m 19 mei Cursus Klinische Hepatologie te Amsterdam, 22 t/m 24 juni Shortcourse inflammatoire huidziekten te Nijmegen, 29 september IKR netwerkdag pathologen te Zwijndrecht, 4 oktober IKR-Werkgroepdag Gynaecologische Tumoren, 9 december Regionale Leverclub, Rotterdam, 7 maal Diner Pensant leverpathologie, 3 maal Coupeavonden regio Rotterdam, 1 maal mw. H. van der Valk HOVON nascholingscursus te Arnhem, 13 en 14 januari National Breast Pathology Update Course te Nottingham/UK, 12-13 april 20th European Congress of Pathology te Parijs/Frankrijk, 3 t/m 8 september Symposium British Division of the International Academy of Pathology: Intestinal Pathology te Londen/UK, 25 en 26 november Regionaal Lymfomenpanel, regio Zuidwest Nederland, 20 maal dr. L.C. Verhoog IKR netwerkdag pathologen te Zwijndrecht, 4 oktober Coupeavonden regio Rotterdam, 2 maal Refereeravonden regio Rotterdam, 1 maal

Analisten histologie WOK-dag N.J.M. Boeren en mw. A.I. López Lago Landelijke VAP-dag N.J.M. Boeren, mw. S.D. Djanam, mw. A.I. López Lago en A.L.G. Zwiers SKKP-dag N.J.M. Boeren

jaarverslag 2005

37

Stichting Pathan

mw. M.M.J. Braaf Cursus Kleurtheorie voor de dagelijkse praktijk mw. S.D. Djanam Congres Huidpathologie WIHC, 18 en 19 mei mw. A.I. López Lago Cursus Situationeel leidinggeven mw. C.I.C. Pronk Cursus basale histotechniek op KMLO-niveau A.L.G. Zwiers Cursus Situationeel leidinggeven Cursus diagnostische toepassingen van histochemische kleuringen in de pathologie Congres Huidpathologie WIHC, 18 en 19 mei Opleiding tot intern auditor volgens CCKL-richtlijnen, versie 4, 2-4 november Congres Zilvertechnieken, 23 november

Analisten speciale technieken mw. N.M.M.T. Bartalits Cursus Situationeel leidinggeven Opleiding Interne Auditor Interpretatie CCKL Praktijkrichtlijn, 2 t/m 4 februari Landelijke VAP-congres, 5 maart SKKP-rondzending Cycline d1 te Amsterdam, 19 april SKKP-rondzending Cytokeratine 34bel12 te Tilburg, 10 mei Congres Huidpathologie WIHC, 18 en 19 mei Bespreking resultaten SKKP-rondzending moleculaire pathologie te Utrecht, 28 juni DakoCytomation Autostainer Gebruikersdag te Turnhout/België, 16 juni Symposium mammapathologie, 20 september mw. M.J. Kerp Cursus histochemische kleuringen SKKP-rondzending CD117 te Maastricht, 15 april mw. E.C. van der Sanden Cursus immunohistocytochemie SKKP-rondzending Mallory Jones te Tilburg, 7 juni

Secretariaat mw. M. Sjouken Cursus Situationeel leidinggeven mw. A. Ringenier Cursus BHV

Analisten cytologie mw. C.H. van den Broek Cursus “Differentiaal diagnostiek door patroonherkenning en celtypering” Basiscursus “Cytologie van bloed en beenmerg” Beoordeling rondzending SKKP Landelijke VAP-dag

jaarverslag 2005

38

Stichting Pathan

R.J.E. Gabriëls Cursus “Differentiaal diagnostiek door patroonherkenning en celtypering” Basiscursus “Cytologie van bloed en beenmerg” mw. A.P.L.M. van Hassel Themacongres VAP “Mammadiagnostiek” Mw. A. Mackay Cursus “Gynaecologische en niet-gynaecologische cytodiagnostiek op MLO-niveau” mw. A. Mudde 7e Symposium Baarmoederhalskankerpreventie Oost Landelijke VAP-dag F.Pals 7e Symposium Baarmoederhalskankerpreventie Oost Cursus Situationeel leidinggeven AutoCyte®-werkgroepbijeenkomst Landelijke VAP-dag mw. T.H.T. Prins Cursus “Nieuwe inzichten en ontwikkelingen t.a.v. de gynaecologische cytologie” Themacongres VAP “Mammadiagnostiek” Landelijke VAP-dag mw. A. Yong Cursus “Nieuwe inzichten en ontwikkelingen t.a.v. de gynaecologische cytologie” Landelijke VAP-dag D.J.M. Suijkerbuijk 7e Symposium Baarmoederhalskankerpreventie Oost AutoCyte®-werkgroepbijeenkomst Landelijke VAP-dag W.C.M. Suykerbuyk Seminar Arbo in een breder en veranderend perspectief Cursus Situationeel leidinggeven

Overig L.A. Goedegebure DBC’s en ondersteunende specialismen Cursus Timemanagement en Stresspreventie Kwaliteitsfunctionaris Cursus BHV Cursus Database Manual Master P. Smolders Landelijke VAP-dag Congres Huidpathologie WIHC, 18 en 19 mei Dako-dag, 16 juni Symposium mammapathologie, 20 september Beleidsadviescommissie SKKP, 1 november Cursus Situationeel leidinggeven Landelijke WIHC-dag, 26 november Landelijke dag van de SKKP, 15 december

jaarverslag 2005

39

Stichting Pathan

A.A.J. Verdaasdonk Cursus Situationeel leidinggeven Cursus NEVI-1 Congres FWG 3.0 Cursus BHV mr. drs. J. Woerdman DBC’s en ondersteunende specialismen Cursus Timemanagement en Stresspreventie

jaarverslag 2005

40

Stichting Pathan

VIII. VOORDRACHTEN EN PUBLICATIES dr.R.F. Hoedemaeker Diagnostiek op prostaatbiopten: onvoldoende verband tussen pathologische uitslag en klinisch beloop voor een individuele prognose. Van der Kwast TH, Hoedemaeker RF, Schröder FH. Ned Tijdschr Geneeskd. 2005 Apr 30;149(18):972-6 Features of prostate cancers detected during a prevalence screening round. The Rotterdam experience. Van der Kwast TH, Postma R, Hoedemaeker RF, van Leenders GJ, Schröder FH. Can J Urol. 2005 Jun;12 Suppl 2:16-20 De Bruine Revolutie: ontwikkelingen op het gebied van de immunohistochemie. R.F. Hoedemaeker. IKR Bulletin 2005 (29): juni: 14-7 Detection rates of high-grade prostate cancer during subsequent screening visits. Results of the European Randomized Screening Study for Prostate Cancer. Van der Kwast TH, Ciatto S, Martikainen PM, Hoedemaeker R, Laurila M, Pihl CG, Hugosson J, Neetens I, Nelen V, Di Lollo S, Roobol MJ, Maatanen L, Santonja C, Moss S, Schröder FH. Int J Cancer. 2005 Dec 13;118(10):2538-42 dr. V. Noordhoek Hegt Measurement of hypoxia-related parameters in bronchial mucosa by use of optical spectroscopy. Bard M.P.L., Amelink A., Noordhoek V., Graveland W.J., Sterenborg H.J.C.M., Hoogsteden H.C., Aerts J.G.J.V. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine. 171:1178-1184, 2005 Ectopic mesothelial cell proliferation in cervical lymph nodes after severe ovarian hyperstimulation syndrome. Robin M.F. van der Weiden, M.D., Ph.D., Carel J.H. Meijers, M.D., Ph. D., and Vincent Noordhoek Hegt, M.D., Ph.D. Fertility and Sterility(r). Vol 83, No. 3, March 2005 dr. J.H.C. Meijers Homozygous nonsense mutations in KIAA1279 are associated with malformations of the central and enteric nervous systems. Brooks AS, Bertoli-Avella AM, Burzynski GM, Breedveld GJ, Osinga J, Boven LG, Hurst JA, Mancini GM, Lequin MH, de Coo RF, Matera I, de Graaff E, Meijers C, Willems PJ, Tibboel D, Oostra BA, Hofstra RM Am J Hum Genet. 2005 77(1):120-6. Ectopic mesothelial cell proliferation in cervical lymph nodes after severe ovarian hyperstimulation syndrome. Robin M.F. van der Weiden, M.D., Ph.D., Carel J.H. Meijers, M.D., Ph. D., and Vincent Noordhoek Hegt, M.D., Ph.D. Fertility and Sterility(r). Vol 83, No. 3, March 2005

jaarverslag 2005

41

Stichting Pathan

IX.

INVESTERINGEN

Meubilair Microscoop 18-kops 2x microscoop 11x koelplaat Revisie histo inbedder Broedkast Centrifuge Uitbreiding Fluorescentie microscoop Pc’s + monitoren Scanners Server + power supply Cassetteprinters 2x labelprinter

Boeken Zie bijlage. Update april 2006.

jaarverslag 2005

42

Stichting Pathan

X.

Balans- en Resultatenrekening Balans per 31 december 2005.

Volgnr. 1. Activa

1.1.

Vaste activa.

1.1.1.

Materiële vaste activa

1.2.

Vlottende activa.

1.2.1.

Vorderingen en overlopende activa Voorraden Liquide middelen

1.2.2. 1.2.3.

2005

€

€

Eigen vermogen.

2.1.1. 2.1.2.

Algemene reserve Bestemmingsreserves

€

Langlopende schulden

2.2.

Kortlopende schulden en overlopende passiva

Totaal

jaarverslag 2005

637.595

563.969 736.696

2.319.544 € 3.042.385

1.300.665 € 1.938.260

2005

2004

287.734 900.111

€

€ 1.187.845

2.2.

€

€

Volgnr. 2. Passiva

2.1.

722.841

949.702 62.615 1.307.227

Totaal

2004

€

212.245 1.040.324 1.252.569

64.287

72.323

1.790.253

613.368

€ 3.042.385

€ 1.938.260

43

Stichting Pathan

Exploitatierekening 2005.

Volgnr. 1. Kosten

Werkelijk 2005

Begroting 2005

Werkelijk 2004

1.1.

Personeelskosten

1.2.

Huishoudelijke kosten

122.110

111.987

99.533

1.3.

Algemene kosten

134.226

127.200

149.848

1.4.

Medische middelen

354.630

351.000

340.666

1.5.

Onderhoud en aanvulling duurzame activa en artikelen

122.983

104.000

98.211

Afschrijvingskosten medische en overige inventaris

147.892

153.050

126.609

60.165

54.000

64.396

207.791

211.253

204.461

29.215

32.500

35.066

1.6. 1.7.

Transportkosten

1.8.

Locatiekosten

1.9

Kosten automatisering

1.11.

€ 3.626.983 € 3.509.370 € 3.485.763

Subtotaal

€ 4.805.995 € 4.654.360 € 4.604.553

Voor-/nadelig exploitatieresultaat

-/-

Totaal

€ 4.760.851 € 4.654.360 € 4.513.887

Volgnr. 2. Opbrengsten

2.1.

Vergoedingen voor diagnostische verrichtingen ter dekking van:

2.1.1.

Productiekosten

Werkelijk 2005

Niet-productiekosten

2.2.

Diverse baten/ lasten

0 1.983.152 -/-

Totaal

jaarverslag 2005

0 -/-

Begroting 2005

90.666

Werkelijk 2004

€ 2.851.126 € 2.688.290 € 2.673.278

Tariefsbijstelling 2.1.2.

45.144

73.427

0 -/- 120.000 1.966.070

1.966.947

0 -/-

6.338

€ 4.760.851 € 4.654.360 € 4.513.887

44

Stichting Pathan

Bijlage bibliotheek

Rubriek 1 Anatomie

Nummer 1.01 1.02a 1.02b 1.02c 1.03a 1.03b 1.04 1.05

A colour atlas of human anatomy Sesam Atlas van de anatomie, deel 1, Bewegingsapparaat Sesam Atlas van de anatomie, deel 2, Inwendige organen Sesam Atlas van de anatomie, deel 3, Zenuwstelsel en Zintuigen Sobotta, atlas van de menselijke anatomie deel 1 Sobotta, atlas van de menselijke anatomie deel 2 Anatomie en physiologie; Bouwstenen voor gezondheidszorgonderwijs Medische embryologie en teratologie

McMinn Platzer Kahle Kahle Putz, Pabst Putz, Pabst Bastaansen Sadler

2.01

Handboek Wet op de lijkbezorging

2.02 2.03 2.04 2.05

The Hospital Autopsy Handbook of autopsy practice Autopsy Pathology. A manual and atlas. Pathophysiology of disease. An introduction to clinical medicine

Cotton, Cross Ludwig Finkbeiner, Ursell, Davis. MCPhee

3.01 3.02 3.03 3.04 3.05 3.06 3.07

Histopathology stains (bij spec. techn.) Histology for Pathologists Principles and practice of med. Lab. science Vol I (bij spec. techn.) Theory and Practice of Histological Techniques (bij spec. techn.) Theory and Practice of Histological Techniques Functionele histologie A handbook of Dyes, Stains and Fluorochromes for use in Biology and Medicine

Horobin Sternberg Anthony Bancroft Bancroft Junqueira Horobin, Kiernan

4.01 4.02 4.03 4.04 4.05 4.06

Molecular cell biology Molecular basis of cancer Diagnostic molecular pathology; MPP41 Roitt's essential immunology Medische immunologie Atlas of immunology

Lodish, Harvey Coleman, Tsongalis Leonard Roitt, Delves Benner Cruse; Lewis

4.07 4.08 4.09 4.10 4.11 4.12

Manual of diagnostic antibodies for immunohistology (bij spec. techn.) Diagnostic immunohistochemistry Diagnostic immunohistochemistry (bij spec. techn.) Atlas of Diagnostic Immunohistopathology (bij spec. techn.) Advanced diagnostic methods in pathology Immunomicroscopy. A diagnostic tool for the surgical pathologist (MPP 19)

Leong, Cooper, Leong Dabbs Bancroft en Stevens True O'Leary, Timothy Taylor, Cote

2 Obductie Pathologie

3 Histologie/techniek

4 Moleculair/immunologie

5 Pathologie van infectieziekten 5.01 5.02 5.03 5.04a 5.04b 5.05 5.06 5.07a 5.07b 5.08 5.09

Medische microbiologie Human virology Pathological diagnosis of fungal infections Pathology of Infectious Diseases Vol I Pathology of Infectious Diseases Vol II Pathology of infectious diseases Pathology of granulomas Pathology of Tropical and Extraordinary Diseases Vol I Pathology of Tropical and Extraordinary Diseases Vol II Pathology and pathophysiology of AIDS and HIV-related diseases Sepsis and multople organ dysfunction. A multidisciplinary approach.

Verbrugh Collier, Oxford Chandler Schwartz, Manz, Lack Schwartz, Manz, Lack Lichtenberg von Ioakim Binford, Connor Binford, Connor Harawi Deitch

6.01

Harrisson's Principles of Internal Medicine

Kasper, Braunwald, et al.

7.01 7.02a 7.02b 7.03

Robbins Pathologic Basis Of Disease Anderson's Pathology, Vol I Anderson's Pathology, Vol II Surgical Pathology Dissection, An illustrated guide

Robbins, Cotran, Kumar et al. Damjanov, Linder Damjanov, Linder Hruban, Westra, Phelps, Isacson

7.04a 7.04b 7.05a 7.05b 7.06 7.07

Diagnostic Surgical Pathology, Vol I Diagnostic Surgical Pathology, Vol II Ackerman's Surgical Pathology, Vol I Ackerman's Surgical Pathology, Vol II Diagnostic pittfalls in histopathology and cytopathology practice Practical Atlas of Pseudomalignancy; benign lesions mimicking malignancy

7.08

Pathologie (bij hist. lab)

7.09 7.10 7.11

Pathologie Concise pathology Manual of surgical pathology

Sternberg Sternberg Rosai Rosai Anthony Al-Sam, Lakhani, Davies Hoedemaeker, Bosman, Mijer, van der Valk Hoedemaeker, Bosman, Mijer, van der Valk Parakrama Chandrasoma, Taylor Lester

8.01 8.02 8.03 8.04 8.05 8.06 8.07

Histological Histological Histological Histological Histological Histological Histological

Hedinger Kloppel Travis Scully Mostofi Mostofi Mostofi

9.01 9.02

WHO Classification of tumours. Tumours of the digestive system WHO Classification of tumours. Tumours of the haematopoetic and lymphoid systems

6 Algemene geneeskunde 7 Pathologie algemeen/chirurgisch

8 WHO tumor typing typing typing typing typing typing typing typing

of of of of of of of

thyroid tumours tumours of the exocrine pancreas lung and pleural tumours ovarian tumours urinary bladder tumours testis tumours kidney tumours

9 WHO series Pathology and Genetics Hamilton Jaffe

9.03 9.04 9.05 9.06 9.07 9.08

WHO WHO WHO WHO WHO WHO

Classification Classification Classification Classification Classification Classification

of of of of of of

tumours. tumours. tumours. tumours. tumours. tumours.

Tumours Tumours Tumours Tumours Tumours Tumours

of of of of of of

the nervous sytem the soft tissue and bone the breast and female genital organs the urinary and male genital organs endocrine organs the lung, pleura, thymus and the heart

Kleihues, Cavenee Fletcher Tavassoli, Fattaneh, Devilee Eble De Lellis Travis

9.09 9.10

WHO Classification of tumours. Head and neck tumours WHO Classification of tumours. Skin tumours

Barnes, Eveson, Reichart et al. LeBoit, Burg, Weedon, Sarasin

10.01 10.02a 10.02b 10.03 10.04 10.05

Pathology of incipient neoplasia Diagnostic Histopathology of Tumors, Vol I Diagnostic Histopathology of Tumors, Vol II TNM Atlas. Illustrated guide. Edition 2004 AFIP 2nd Series 18 Extragonadal Teratomas AFIP 3rd Series 01 Non-Melanocytic Tumors of the Skin

Henson, Albores-Saavedra Fletcher Fletcher IUCC Gonzalez Murphy, Elder

10.06

AFIP 3rd Series 02 Melanocytic Tumors of the Skin

Elder, Murphy

10.07

AFIP 3rd Series 03 Tumors of the Uterine Corpus and Gestational Trophoblastic Disease

Silverberg, Kurman

10.08

AFIP 3rd Series 04 Tumors of the Cervix, Vagina, and Vulva

Kurman, Norris, Wilkinson

10.09

AFIP 3rd Series 05 Tumors of the Thyroid Gland

Rosai, Carcangiu, DeLellis

10.10

AFIP 3rd Series 06 Tumors of the Parathyroid gland

DeLellis

10.11

AFIP 3rd Series 07 Tumors of the Mammary Gland

Rosen, Oberman

10.12

AFIP 3rd Series 08 Tumors of Bones and Joints

Fechner, Mills

10.13

AFIP 3rd Series 09 Tumors of the Bone Marrow

Brunning, McKenna

10.14

AFIP 3rd Series 10 Tumors of the Central Nervous System

Burger, Scheithauer

10.15

AFIP 3rd Series 11 Tumors of the Kidney, Bladder and Related Structures

Murphy, Beckwith, Farrow

10.16

AFIP 3rd Series 12 Tumors of the Eye and Ocular Adnexa

McLean, Burnier, et al.

10.17

AFIP 3rd Series 13 Tumors of the Lower Respiratory Tract

Colby, Koss, Travis

10.18

AFIP 3rd Series 14 Tumors of the Lymph Nodes and Spleen

Warnke, Weiss, et al.

10.19

AFIP 3rd Series 15 Tumors of the Serosal Membranes

Battifora, McGaughey

10.20

AFIP 3rd Series 16 Tumors of the Heart and Great Vessels

Burke, Virmani

10.21

AFIP 3rd Series 17 Tumors of the Salivary Glands

Ellis, Auclair

10.22

AFIP 3rd Series 18 Tumors of the Esophagus and Stomach

Lewin, Appleman

10.23

AFIP 3rd Series 19 Tumors of the Adrenal Gland and Extra-Adrenal Paraganglia

Lack

10.24

AFIP 3rd Series 20 Tumors of the Pancreas

Solcia, Capella, Klöppel

10.25 10.26

AFIP 3rd Series 21 Tumors of the Mediastinum AFIP 3rd Series 22 Tumors of the Pituitary Gland AFIP 3rd Series 23 Tumors of the Ovary, Maldeveloped Gonads, Fallopian Tube, and Broad Ligament

Shimosato, Mukai Asa

10 Tumorpathologie

10.27

Scully, Young, Clement

10.28 10.29 10.30

10.32 10.33 10.34 10.35 10.36

AFIP 3rd AFIP 3rd AFIP 3rd AFIP 3rd Vater AFIP 3rd Penis AFIP 3rd AFIP 3rd AFIP 3rd AFIP 4th

11.01 11.02 11.03 11.04 11.05a 11.05b 11.05c 11.06

Oral disease. Clinical and pathological correlations Lucas' pathology of tumors of the oral tissue Biopsy pathology of the oral tissues Pathologie van de mondholte Surgical pathology of head and neck Vol I Surgical pathology of head and neck Vol II Surgical pathology of head and neck Vol III Atlas of head and neck pathology

Cawson Cawson Odell Waal van der Barnes Barnes Barnes Wenig

11.07 11.08 11.09

Surgical Pathology of the Salivary Glands Salivary Gland Tumor Pathology Surgical pathology of laryngeal neoplasms

Ellis, Auclair, Gnepp Irving, Dardick Ferlito

12.01 12.02

Surgical Pathology of the Thyroid (MPP vol 22) Biopsy pathology of the thyroid and parathyroid

Livolsi Ljungberg

12.03 12.04 12.05 12.06

Pathobiology of the Parathyroid and Thyroid Glands Pathology of Adrenal and Extra-Adrenal Paraganglia (MPP vol 29) Endocrine diseases. Atlas of nontumor pathology 1 Endocrine pathology

Livolsi, DeLellis Lack Lloyd Livolsi, Asa

13.01 13.02 13.03 13.04 13.05

Cardiovascular Pathology The heart (strucure in health and disease) Practical Cardiovascular Pathology Cardiovascular Pathology Pathology of sudden cardiac death

Vermani Anderson Sheppard Silver Edwards, Edwards

14.01 14.02 14.03 14.04a 14.04b

Pathology of the Lungs Pathology of the Lungs Pulmonary pathology Pathology of the lung Vol II Pathology of the lung Vol II

Corrin Thurlbeck Dunnill Spencer Spencer

10.31

Series Series Series Series

24 25 26 27

Tumors Tumors Tumors Tumors

of of of of

the the the the

Peripheral Nervous System Testis, Adnexa, Spermatic Cord, and Scrotum Upper Aerodigestive Tract and Ear Galbladder, Extrahepatic Bile Ducts and Ampulla of

Scheithauer, Woodruff, et al. Ulbright, Amin, Young Mills, Gaffey, Frierson Jr Albores-Saavedra, Henson, et al.

Series 28 Tumors of the Prostatic Gland, Seminal Vesicles, Male Urethra, and Series Series Series Series

29 30 32 11

Tumors and Cysts of the Jaw Tumors of the Soft Tissues Tumors of the Liver and the Intrahepatic Bile Ducts Tumors of the Kidney, Bladder and Related Structures

Young, Srigley, et al. Sciubba, Fantasia, Kahn Kempson, Fletcher, et al. Ishak, Goodman, Stocher Murphy, Crignon, Perlman

11 Pathologie van het hoofd-halsgebied

12 Endocriene Pathologie

13 Cardiovasculaire pathologie

14 Pulmonale pathologie

14.05 14.06 14.07 14.08 14.09 14.10

Katzenstein and Askin's Surgical Pathology of Non-Neoplastic Lung Disease (MPP 13) Colour atlas of mesothelioma Non-neoplastic disordes of the lower respiratory tract. Atlas of nontumor pathology 2 Interstitial Lung Disease Pathology of malignant mesothelioma Practical pulmonary pathology; a diagnostic approach

Katzenstein Jones Travis Schwarz, King Galateau Leslie; Wick

15.01 15.02 15.03 15.04 15.05 15.06 15.07 15.08

Ductal carcinoma in situ of the breast Breast Pathology. Benign proliferations, Atypias and In Situ Carcinomas Diagnostic Histopathology of the Breast Rosen's Breast Pathology Breast pathology diagnosis by needle core biopsy The breast Richtlijn: Behandeling van het mammacarcinoom Practical breast pathology

Silverstein Fechner, Mils Page, Anderson Rosen Rosen, Hoda Elston, Ellis Nabon Tot, Tabar , Dean

16.01a 16.01b 16.02 16.03 16.04 16.05 16.06 16.07 16.08 16.09 16.10

Gastrointestinal Pathology and Its Clinical Implications Vol I Gastrointestinal Pathology and Its Clinical Implications Vol II Morson and Dawson's gastrointestinal pathology Gastrointestinal Pathology: an atlas and text Biopsy pathology of oesophagus, stomach and duodenum Mucosal Biopsy of the Gastrointestinal Tract (MPP 3) Pathology of the appendix and its surgical treatment Ischaemic colitis Pathology of the pancreas Pathology of the gallbladder, biliairy tract and pancreas Surgical pathology of the GI Tract, liver, biliairy tract and pancreas

Lewin, Riddel, Weinstein Lewin, Riddel, Weinstein Morson Fenoglio Day Whitehead Williams Reeders Cruickshank Owen, Kelly Odze, Goldblum, Crawford

17.01 17.02 17.03 17.04 17.05 17.06 17.07

Pathology of the Liver Atlas of Liver Pathology Liver Biopsy Interpretation Practical liverbiopsy interpretation Drug-induced disorders of the liver Liver Biopsy Evaluation Biopsy interpretation of the liver

MacSween, Anthony, et al. Kanel, Korula Scheuer. Lefkowitch Ludwig Stricker Kanel, Korula Geller

18.01a 18.01b 18.02 18.03 18.04 18.05

Winthrobe's Clinical Hematology Vol I Winthrobe's Clinical Hematology Vol II Manual of clinical hematology Vademecum Hematologie Neoplastic Hematopathology Lymph Node biopsy interpretation

Greer Greer Mazza Sonneveld, Lowenberg Knowles Standsfeld

15 Mammapathologie

16 Gastroenteropathologie

17 Hepatopathologie

18 Haematopathologie

18.06 18.07 18.08 18.09 18.10 18.11 18.12 18.13 18.14 18.15 18.16 18.17 18.18 18.19 18.20

Lymph Node Pathology Non-Hodgkin Lymphomas Histopathology of nodal and extranodal non-Hodgkin lymphomas Extranodal Lymphomas Atlas of lymphoid hyperplasia and lymphoma Biopsy interpretation of bone and bonemarrow Bone Marrow Pathology Leukaemia Diagnosis Atlas of haematology Haematologische Tafeln Diagnostic hematology Disorders of the spleen Clin. And Diagn. Pathology of Graft-versus-Host Disease An illustrtated guide to Skin Lymphoma Cutaneous Lymphomas

Ioachim Lennert Feller, Diebold Isaacson, Norton Ferry, Harris Frisch, Bartl Bain, Clark, Lampert, Wilkins Bain McDonald Sandoz Nguyen, Diamond Neiman, Orazi Heymer Cerroni, Gatter, Kerl Burg, Kempf

18.21 18.22

Bone marrow diagnosis Diagnostic lymph node pathology

Gatter; Brown Wright, Leong, Addis

19.01 19.02 19.03 19.04 19.05

Systemic vasculitides The pathology of vessels Pathologyical basis of connective tissue diseases Biopsy diagnosis in rheumatic diseases Pathology and pathobiology of rheumatic diseases

Churg Vuong, Berry Gardner Lie Fassbender

20.01a 20.01b 20.02a 20.02b 20.03 20.04 20.05 20.06 20.07 20.08

Renal Pathology with clinical and functional correlations Vol I Renal Pathology with clinical and functional correlations Vol II Heptinstall's Pathology of the Kidney Vol I Heptinstall's Pathology of the Kidney Vol II The Renal Biopsy Renal disease classification and atlas of glomerular diseases Renal disease classification and atlas of tubulo-interstitial diseases Renal disease classification and atlas of vascular diseases Renal disease classification and atlas of infections and tropical diseases Atlas of glomerular disease

Tischer, Brenner Tischer, Brenner Jenette, Olson, et al. Jenette, Olson, et al. Striker, Striker, D'Agati Churg Churg Churg Sinniah Kincaid-Smith

21.01 21.02 21.03 21.04 21.05 21.06 21.07

Urologic Surgical Pathology Urologic pathology Bladder biopsy interpretation Biopsy pathology of the prostate Prostate biopsy interpretation Pathology of the prostate Pathology of the testis and its adnexa

Bostwick, Eble Petersen Epstein, Reuter Bostwick Epstein Foster, Bostwick Talerman

19 Rheuma en vasculitis

20 Nefropathologie

21 Uropathologie

21.08 21.09

Testicular tumors Atlas of germcell tumours

Young, Scully Krag Jacobsen,

22.01 22.02 22.03 22.04

Enzinger and Weiss's Soft Tissue Tumors Diagnostic soft tissue pathology Orthopaedic pathology Orthopaedic surgical pathology

Weiss, Goldblum Mietinen Vigorita Forest

22.05 22.06 22.07

Atlas of orthopaedic pathology Bullough Bone Tumors, diagnosis, treatment and prognosis Huvos Richtlijn: Diagnostiek bij weke delen tumoren en behandeling van weke-delen sarcomen CBO

23.01a 23.01b 23.02 23.03 23.04 23.05

Greenfield's Neuropathology, Vol I Greenfield's Neuropathology, Vol II Manual of basic neuropathology Surgical pathology of the nervous system and its coverings Pathology of peripheral nerve Skeletal muscle pathology

Graham, Lantos Graham, Lantos Gray Burger Richardson Mastaglia

24.01

Ocular Pathology

Yanoff

25.01a 25.01b 25.02 25.03 25.04 25.05 25.06 25.07 25.08 25.09

Haines & Taylor Obstetrical and Gynaecological Pathology Vol I Haines & Taylor Obstetrical and Gynaecological Pathology Vol II Blaustein's Pathology of the Female Genital Tract Atlas of Gynecologic Surgical Pathology Pathology of early cervical neoplasia Biopsy pathology and cytology of the cervix Histopathology of the endometrium Surgical pathology of the ovaries Pathology of the ovary Color atlas of histopathology of the cervix uteri

Fox, Wells Fox, Wells Kurman Clement, Young Crum, Cibas, Lee Coleman Dallenbach Rusell Prat Dallenbach, Knebel, Trunk

26.01 26.02 26.03 26.04

Pathology of the Human Placenta Pathology of the Placenta Pathology of the placenta Placental Pathology. Atlas of nontumor pathology, fascicle 3.

Benirschke, Kaufmann Fox Lewis, Perrin Kraus, Redline et al

27.01 27.02 27.03 27.04 27.05a 27.05b

Textbook of Fetal and Perinatal Pathology Fetal and Neonatal Pathology Handbook of pediatric autopsy pathology Wiegendood. Ervaringen en inzichten Potter's Pathology of the Fetus and Infant Vol I Potter's Pathology of the Fetus and Infant Vol II

Wigglesworth, Singer Keeling Gilbert-Barness, Debich-Spicer de Jonge, L'Hoir, et al. Gilbert-Barness Gilbert-Barness

22 Pathologie van weke delen en bot

23 Neuropathologie

24 Oogpathologie 25 Gynaecopathologie

26 Placentapathologie

27 Pediatrische pathologie

27.06 27.07a 27.07b 27.08 27.09

Smith's Recognizable Patterns of Human Malformation Pedriatic Pathology Vol I Pedriatic Pathology Vol II Potter's atlas of fetal and infant pathology Sudden death in infancy, childhood and adolescence

Jones Stocker, Dehner Stocker, Dehner Gilbert- Barness Byard

28.01 28.02 28.03 28.04

Dermatology Pinkus guide to dermatohistopathology Histopathology of the Skin Color atlas of histopathology of the skin

Braun-Falco Mehregan Elder, Elenitsas, et al. Lever, Schaumburg-Lever

28.05 28.06 28.07 28.08 28.09 28.10 28.11 28.12 28.13 28.14 28.15 28.16 28.17

Skin Pathology Textbook of dermatopathology Histologic Diagnosis of Inflammatory Skin Diseases Differential diagnosis in dermatopathology Differential diagnosis in dermatopathology II Differential diagnosis in dermatopathology III Differential diagnosis in dermatopathology IV Pathology of the Skin, 2 vol. Tumors of the epidermis Tumors of the skin appendages Pigmented lesions of the skin Problematic pigmented lesions Biopsy Pathology of Melanocytic Disorders

Weedon Barnhill Ackerman Ackerman Ackerman Ackerman Ackerman McKee Hashimoto Hashimoto Maize Mihm Mooi, Krausz

28.18

Melanocytic Tumors, a Guide to Diagnosis

Cochran, Bailey, et al.

28.19

Richtlijn: Melanoom van de huid

CBO

29.01 29.02 29.03

Reporting histopathology sections VU-protocollenboek Histopathology specimens

Domizio VU Ziekenhuis Allen, Cameron

30.01 30.02 30.03 30.04 30.05 30.06 30.07 30.08 30.09 30.10 30.12

Recent advances in histopathology Recent advances in histopathology Recent advances in histopathology Recent advances in histopathology Progress in pathology 3 Progress in pathology 4 Progress in pathology 6 NVVP 1997: IBD NVVP 2002: Testicular tumors NVVP 2001: Melanoma staging Recent advances in histopathology

28 Dermatopathologie

29 Richtlijnen/Consensus

30 Ontwikkelingen/Nascholing 14 17 18 19

21

Anthony Anthony Anthony Anthony Kirkham Kirkham Kirkham Offerhaus Oosterhuis Ruiter en Mooi Pignatelli; Underwood

31 Cytopathologie 31.01 31.02 31.03 31.04 31.05 31.06 31.07 31.08 31.09 31.10 31.11 31.12 31.13a 31.13b 31.14a 31.14b 31.15 31.16 31.17 31.18 31.19 31.20 31.21 31.22 31.23 31.24 31.25 31.26 31.27 31.28 31.29 31.30 31.31 31.32 31.33 31.34 31.35 31.36 31.37 31.38 31.39

Deze boeken bevinden zich op de afdeling cytologie Atlas der klinischen haematologie Biopsy pathology and cytology of the cervix Leukemia diagnosis Blood cells Tumours of Haematopoietic and Lymphoid Tissues Hamatologische Tafeln Vademecum Hematologie Protocollenboek pathologie Geneeskundig woordenboek Atlas of exfoliative cytology Atlas of Clinical Cytology Comprehensive Cytopathology Diagnostic Cytology and its histopathologic basis Vol I Diagnostic Cytology and its histopathologic basis Vol II The Art and Science of Cytopathology : Exfoliative Cytology The Art and Science of Cytopathology : Aspiration Cytology Fine Needle Aspiration Cytology Modern cytopathology Diagnostic cytopathology Clinical aspiration cytology Fine needle aspiration cytopathology Punctie cytologie Clinical cytotechnology Guides to clinical asiration biopsy; Infectious diseases etc The cytology of soft tissue Monographs in clinical cytology (volume 4) supradiafragmatic organs Monographs in clinical cytology (volume 7) infradiafragmatic organs Monographs in clinical cytology (volume5) transudates and exsudates Cytologie van de vochten The thyroid Cytological aspiration biopsy of the thyroid gland Salivary gland tumors Aspiratie cytologie van de mamma Fine aspiration of the breast Colour atlas of breast cytology Cytology of the lung Pulmonary cytopathology Gynaecologische- en long cytologie Monographs in clinical cytology (volume 10) gastro-esohageal cytology Fine needle aspiration biopsy of the liver Monographs in clinical cytology (volume 6) urinary tract

Begemann Hayhoe Bain Bain Jaffe; Harris Sandoz Erasmus MC VU ziekenhuis Everdingen Papanicolaou Lopez Cardozo Bibbo Koss, Melamed Koss, Melamed DeMay DeMay Orell, et al. Geisinger, et al. Gray, McKee Linsk, Franzen Young OCM/NVKC Coleman Silverman Akerman, Domanski Zajicek Zajicek Haam von OCM/NVKC Orell; Philips Droese Klyanienko; Vielh Blonk Oertel Grubb Kato Kini Veldhuizen Drake Pitman; Szyfelbein Holmquist

31.40 31.41 31.42 31.43 31.44 31.45 31.46 31.47 31.48 31.49 31.50 31.51

Urinary cytology Voogt de Diagnostic Cytology of the Urinary Tract Koss Gynaecological cytology Boon Gynaecologische cytologie OCM/NVKC Monographs of clinical cytology (volume 1) uterine adencarcinoma Reagan Monographs of clinical cytology (volume 3) diagnostic cytopathology of the uterine cervix Patten Biopsy pathology and cytology of the cervix Coleman Bethesda system Kurman Cytopatholgy of the nervous system Bigner Ocular cytopathology Glasgow Zakwoordenboek der geneeskunde Coëlho Aspiration cytology Renshaw

31.52 31.53

Thyroid cytopathology Cytologic detection of urothelial lesion

Clark, Faquin Rosenthal, Raab

32.01 32.02 32.03 32.04 32.05

Over de schreef. Over functioneren en disfunctioneren van artsen Woordenboek medische eponymen Opleiden van medisch specialisten. Achtergronden en praktijk. Kwaliteitsmanagement in de gezondheidszorg Diagnostisch kompas

Lens

32.06 32.07 32.08 32.09 32.10

Farmacotherapeutisch kompas Praktische Handleiding Pubmed Geneeskundig woordenboek (bij secretariaat) Bezoek of bezoeking Kwaliteitsvisitatie nieuwe stijl

32 Overig

ten Cate Schellekens Collega van zorgverzekeringen Collega van zorgverzekeringen Loep, Marjan, Ette Pinkhof