Laboratorium voor Pathologie

Laboratorium voor Pathologie Rijnstate Arnhem

HRM

PCR

Macro PA

G2 Immunologie Valideren

Maatschap

scanner Koerier

Vriescoupe

EGFR

Kerstbrunch Cytologie Intercom Balie Collegiaal

PACS biopt P-nr

Rijnstate

Harmony

LIL

Ezis

Stage

Diagnose

TC

Telepathologie BSN

Lichtkrant

Kleurlab Veiligheid

Spil Cassettes Glaasjesprinter Histologie Portaal

SKML

Sympathy

Bespreking

Secretariaat

Laboratorium voor Pathologie Arnhem

T3000

Kwaliteit

Punctie Pieper ICT

Samenwerken

FISH

MDM2 Protocol

Coupes Tieto COS KRASPC ARBO

Jaarverslag 2011

HPV

Hoki

DNA


2

Welkom bij het Laboratorium voor Pathologie! Het Laboratorium voor Pathologie is gevestigd in Arnhem en is één van de grootste laboratoria van Nederland

Wij zijn een trotse, hardwerkende afdeling, die staat voor een goede, snelle diagnostiek

We hechten waarde

aan kwaliteit, plezier in het werk, respect voor mensen en een goede samenwerking

We willen

dit graag handhaven, maar ook uitbreiden en kwaliteit afleveren op het hoogste niveau


3


4

INHOUD 01 Voorwoord 02 Personeel 03 Veiligheid, ARBO en milieu 03.1 Veiligheid, ARBO en Milieu 03.2 Ziekteverzuim 03.3 Ergonomie 04 Investeringen 04.1 Apparatuur en software 04.2 Tijdschriften 05 Opleidingen 05.1 B-opleiding 05.2 Stage MLO/HLO 06 Organisatiestructuur 06.1 Organisatiestructuur Rijnstate 06.2 Organisatiestructuur LvP 06.3 Maatschap voor Pathologie 07 Overlegstructuren 08 Verrichtingen 08.1 Productiecijfers Histologie 08.2 Productiecijfers Cytologie 08.3 Immunologie 08.4 Kwantitatieve Pathologie 08.5 Revisies 08.6 Veterinaire Patholoog 08.7 Moleculaire Pathologie 09 Kwaliteitsindicatoren 09.1 Kwaliteitszorg 09.2 Doorlooptijden 10 Lidmaatschappen 10.1 Pathologen 11 Nascholing 11.1 Pathologen 12 Commissies/bestuurswerkzaamheden/werkgroepen 12.1 Pathologen 13 Voordrachten, casuïstiek en publicaties 13.1 Pathologen 14 Congres/symposia, cursussen/opleidingen en voordrachten/ presentaties medewerkers 14.1 Congres/symposia, cursussen/opleidingen en voordrachten/presentaties 14.2 Lidmaatschappen medewerkers 14.3 Commissies, bestuurlijke activiteiten en werkgroepen


5

15 Blik op de toekomst 16 Cervixcytologie 16.1 Verdeling Pap-classificatie 16.2 Verdeling B1, B2 en B3 16.3 Follow-up Pap 0 en afwijkingen 16.4 HPV 16.5 Revisie 16.6 Leeftijdsverdeling 17 Niet-cervicale cytologie 17.1 Algemeen 17.2 FNAC 17.3 Longen 17.4 Urines 17.5 Vochten 17.6 Overige klinische cytologie 18 Gebruikte afkortingen


6

01 Voorwoord Met genoegen bieden wij u het jaarverslag 2011 aan, mede namens al onze medewerkers. Het aantal onderzoeken is wederom toegenomen, waarbij het in deze financieel spannende tijden, een steeds grotere uitdaging is om de toename te kunnen verwerken. Dit is vooral gelukt door de enorme inzet van al onze medewerkers, waarvoor onze welgemeende dank. De stijging van het aantal gewogen onderzoeken bedraagt 5,4% (= 5.211 ) ten opzichte van 2010, hetgeen vooral wordt bewerkstelligd door de toename van histologische onderzoeken (3,7%), cytologische onderzoeken (4,8%) en immunologische onderzoeken (9,5%). Door de toename, elk jaar weer, werd het tijd om zowel de formatie voor de medewerkers, alsook voor de maatschap uit te breiden. De formatie medewerkers werd met 1,2 fte uitgebreid op de histologie en er werd 1 patholoog, R.P. Aliredjo, aangenomen om de toename te kunnen verwerken. Financieel is het een goed jaar geweest en 2011 is met een positief resultaat afgesloten. Er was weinig verloop onder het personeel en er zijn enkele nieuwe, enthousiaste medewerkers begonnen. Ondanks enkele langdurig zieken zijn we als gehele afdeling toch onder de 4% norm gebleven, hetgeen een bijzondere prestatie is. B. van der Beek Manager werkeenheid pathologie


7

02 Personeel Er werkten in 2011 op het Laboratorium voor Pathologie 67 medewerkers. Budgettair bedroeg de totale begroting 44,47 fte medewerkers en de reële inzet bedroeg 43,49 fte. Het verschil wordt veroorzaakt door de tijdspanne tussen vertrek en aanstellen bij een vacature. Er werkten tevens 8 pathologen in maatschapverband, 1 arts-assistent in opleiding en 3 stagiaires. De leeftijdsverdeling is evenredig; we zien wel dat het aantal 55 plussers toeneemt. 73% van de werknemers is vrouw en 54% is fulltimer. Er zijn 4 medewerkers vertrokken en er zijn 5 nieuwe medewerkers in dienst gekomen. In de bijlage zijn de cijfers verder uitgewerkt.

03 Veiligheid, ARBO en Milieu 03.1 Veiligheid, ARBO en Milieu Inventarisatie van veiligheidskasten in het kader van de CBRN In het kader van de nieuwe regelwetgeving van de CBRN stoffen is het de bedoeling dat er nieuwe veiligheidskasten worden aangeschaft. Hiervoor hebben we een wensenlijst opgesteld en geïnventariseerd hoeveel veiligheidskasten we willen plaatsen. Deze kasten zullen voorzien zijn van een kaartlezer, zodat deze alleen door bevoegd personeel geopend kan worden. Tevens zullen de kasten o.a. worden voorzien van een lekbak met perforatieplaten. Inventarisatie van de vaste en vloeibare stoffen Voor de accreditatie zijn de vaste- en vloeistoffen deels geïnventariseerd en in protocollen vastgelegd.


8

Handboek Veiligheid Pathologie In het kader van de accreditatie is het Handboek Veiligheid Pathologie deels herschreven. Nieuwe uitneemkamer Op de afdeling histologie wordt de uitneemkamer heringericht, hiervoor is een projectgroep opgestart. In het kader van veiligheid, ARBO en milieu hebben we hierover meegedacht en ideeën aangedragen. Ad hoc zaken: • introductiegesprekken met nieuwe medewerkers/stagiaires aangaande Veiligheid, ARBO en Milieu • inventarisatie afvalverwerking • plofhok op orde houden • etikettering afvalvaten • inspectie laboratorium ruimten • afvoer oude chemicaliën 03.2 Ziekteverzuim Het ziekteverzuim was in 2011 inclusief zwangerschap 4,43 % en exclusief zwangerschap 3,41%. Dit is binnen de norm van 4% (exclusief zwangerschap). In de bijlage zijn de cijfers verder uitgewerkt. 03.3 Ergonomie

In 2011 zijn er een aantal projecten uitgevoerd: Er is een presentatie gehouden over de (juiste) til houding. Er is een presentatie met enquête gehouden over de preventie van R.S.I. Uit de enquête blijkt dat het merendeel bekend is met de term RSI en wat dit inhoud, dat de helft ook klachten heeft (gehad) en iedereen, ondanks eerdere til instructies, meer over de til houding wil weten. Alle presentaties zijn op het kwaliteitsplein terug te vinden. Een aantal werkplekken en/of stoelinstellingen zijn beoordeeld en waar nodig aangepast. Onder andere de werkruimte van de moleculaire diagnostiek, die te warm en lawaaierig bleek te zijn. Op de histologie is de uitzoekwerkplek aangepast, maar nog niet ideaal bevonden.


9

De “Ergonieuws“ nieuwsbrief is geïntroduceerd hierin worden verschillende wisselende onderwerpen, gerelateerd aan ergonomie, kort beschreven: Omgevingsfactoren: factoren in de omgeving die van invloed zijn op de prestaties en welbevinden. Hierbij horen temperatuur, geluid, zonlicht, sfeer en opstelling/werkplek. Schoeisel: Bij het aanschaffen van (medische) klompen voor het werk is het van belang om o.a. rekening te houden met het afwezig zijn van nietjes (i.v.m. roest), en dat de mogelijkheid er is om ze te wassen. Preventie RSI: Reminder van 4 belangrijke punten; werk in de juiste ergonomische houding; zorg voor variatie en neem op tijd rustmomenten; verdelen van werktaken; zorg ook buiten werktijd voor beweging.

04 Investeringen 04.1 Apparatuur en software Algemeen: Ergonomische aanpassingen aan de microscoop van enkele pathologen zijn gerealiseerd. Er is tevens een nieuwe fluorescentie microscoop en een digitale discussie microscoop aangeschaft voor de pathologen. Histologie: Er is toestemming om de macroscopiekamer te renoveren; van 3 naar 5 uitneemtafels en er is toestemming om glaasjesprinters per werkplek aan te schaffen; printen ‘on demand’. Cytologie: Er is toestemming om in hoogte verstelbare, elektronische tafels te bestellen. 04.2 Tijdschriften Tijdschriften: • the american journal of surgical pathology • advances in anatomic pathology • histopathology • pediatric and developmental pathology • Nederlands tijdschrift voor geneeskunde • modern pathology • virchow's archive • medisch contact • American Journal of Clinical Pathology • Acta Cytologica.


10

05 Opleidingen 05.1 B-opleiding tot patholoog Sinds 1996 leiden we assistent-geneeskundigen op tot patholoog in samenwerking met het Instituut voor Pathologie van het UMC St. Radboud Ziekenhuis te Nijmegen, de afdeling Pathologie van het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis te Nijmegen, de afdeling Pathologie van de PAMM te Eindhoven en het Jeroen Bosch Ziekenhuis te Den Bosch. Het betreft het B-deel van de opleiding waarvan de arts-assistenten een periode van gemiddeld negen maanden bij ons doorbrengen. Sinds 2009 zijn vernieuwingen doorgevoerd in de opleiding gericht op het verwerven van competenties en het geven en ontvangen van feedback, die aangestuurd wordt door MSRC en het concilium pathologicum. Dit betekent dat er in 2010 een begin is gemaakt met het schrijven van een nieuw regionaal opleidingsplan. Dit is eind 2011 gereed gekomen. De assistenten ervaren onze B-opleiding als zeer waardevol, zoals meerdere malen is aangegeven in de opleidingsvisitaties. De opleiding is een gezamenlijk door de vakgroep gedragen activiteit en alle pathologen zijn per toerbeurt supervisor. De opleiding zal weer worden gevisiteerd in oktober 2013. De opleider vanaf 01-10-2008 is dr. J.W.R. Meijer. Plaatsvervangend opleider is dr. A.H. Mulder. De maatschap is blij dat op deze manier wordt bijgedragen aan de opleiding tot patholoog. De assistent-geneeskundigen maken op deze manier kennis met het werken buiten de academische wereld en stimuleren door hun enthousiasme de maatschapsleden. In 2011 zijn 2 assistent-geneeskundigen werkzaam geweest binnen ons laboratorium. 01-01-2011 tot 30-09-2011: 01-10-2011 tot 30-06-2012:

Drs. Nils Koster Drs. Bart Sturm


11

05.2 Stage MLO/HLO Stage MLO In het schooljaar februari 2011 t/m januari 2012 is er 1 stagiaire begeleid, van het ROC Rijn IJssel te Arnhem, op de afdelingen histologie/cytologie/moleculaire diagnostiek. Tijdens de stage in de periode september 2011 t/m eind december 2011 is er een opdracht gedaan voor de moleculaire diagnostiek en hier is een verslag over geschreven. De titel van de opdracht was: “Mutatie analyse van KRAS en EGFR op cytologisch longmateriaal”. In september 2011 t/m januari 2012 hebben we een 2e stagiaire begeleid, op de afdeling cytologie. Deze stagiaire heeft geen stage opdracht gemaakt. De stagiaires: - februari 2011 t/m januari 2012 Robin Zwagemakers. - september 2011 t/m januari 2012 Wendy Smit. Stage HLO In het schooljaar september 2011 t/m januari 2012 is er 1 stagiaire begeleid, van Saxion hogescholen te Enschede, op de afdeling moleculaire diagnostiek. De stagiaire deed deze stage in haar derde leerjaar van de opleiding Biologie en Medisch Laboratorium onderzoek. Tijdens de stage is er een opdracht gedaan en hier is een verslag over geschreven. De titel van de opdracht was: “Het opstarten en valideren van de High resolution melting en de K-RAS strip assay”. In 2012 zal de volgende stagiaire, Lidia van Laar zich verder in de opdracht verdiepen en hoogstwaarschijnlijk hiermee afstuderen. De stagiaire: - september 2011 t/m januari 2012 Anna Rissewijck.


12

06 Organistatiestructuur 06.1 Organisatiestructuur Rijnstate

Raad van Toezicht

Raad van Bestuur Voorzitter lid RvB

Capaciteit en Zorglogistiek manager

Servicecentrum informatisering & Medische techniek centrummanager

Ondernemingsraad voorzitter

F, I&A Servicecentrum centrummanager

Centrale clientenraad voorzitter

HR Servicecentrum centrummanager

Medische staf voorzitter

Facilitair Servicecentrum manager

Verpleegkundige adviesraad

Leerhuis manager / decaan

Zorg manager bedrijfsvoering medisch manager

Zorghold Acuut en Medisch Facilitair

manager

Manager bedrijfsvoering Medisch manager

Vitalys klinieken manager


13

06.2 Organisatiestructuur Laboratorium voor Pathologie

06.3 Maatschap voor pathologie Leden maatschap R.A.C. Koot

Patholoog, secretaris maatschap, aandachtsgebied histologie

dr. J.W.R. Meijer

Patholoog, aandachtsgebied secretariaat

dr. F.J.J.M. van de Molengraft

Patholoog, specialist-manager

dr. A.H. Mulder

Patholoog, penningmeester maatschap

dr. T.E.G. Ruijter

Patholoog, voorzitter maatschap / aandachtsgebied speciale technieken

J.M. Wiersma – van Tilburg

Patholoog, aandachtsgebied cytologie

C.P. de Wild

Patholoog

R.P. Aliredjo (vanaf 1 september 2011) Patholoog


14

07 Overlegstructuren Klinisch overleg Intern • Stafvergadering • Chirurgie bespreking • Dermatologie bespreking • Gastro-enterologie bespreking • Geriatrie coupe bespreking • Gynaecologische oncologie bespreking • Haematologie bespreking • IKO panel lymfomen • Immunologie overleg • Interne sectie coupe bespreking • Kaakchirurgie coupe bespreking • Kaakchirurgie oncologie bespreking • Long oncologie bespreking • Interstitiële long bespreking • Mammacare bespreking • Neurologie coupe bespreking • Rheuma / Ortho coupe bespreking • Urologie coupe bespreking Extern • Beenmerg bespreking, GVE • Stafvergadering, GVE • Stafvergadering, SZD • Chirurgie bespreking, GVE • Dermatopathologiebespreking, SZD • Dermatologie bespreking, GVE • Gynaecologie bespreking, GVE • IKNL, GVE • IKNL, SZD • IKNL panel weke delen tumoren • Intern onderwijs, SZD • Interne bespreking, GVE • Interne bespreking, SZD • Intensive care, GVE • KNO bespreking, GVE • Landelijke Longenclub • Mammacare, GVE • Necrologie bespreking, SZD • Puncties, GVE • Regionale haematologie bespreking • Regionale weke delen bespreking, UMC St. Radboud • WKPLL


15

• • • •

Stuurgroep DNA DNA longpanel DNA melanoompanel Melanoompanel UMC St. Radboud

Afdeling • Overleg “10 uur”, pathologen en assistent • Coupebespreking, patholoog en specialisten • Maatschapoverleg, pathologen • Kolomoverleg, capaciteitsmanager MFG, manager werkeenheid en specialist manager • Bilateraal overleg, capaciteitsmanager MFG en manager werkeenheid • Managersoverleg, capaciteitsmanager MFG en managers MFG • Overleg algemeen, manager werkeenheid en medewerkers algemeen • Hoofdenoverleg MTO, manager werkeenheid, specialist manager en afdelingshoofden • ICT overleg, manager werkeenheid, medewerkers algemeen, I-adviseur en aandachtspatholoog • HOKI, manager werkeenheid, afdelingshoofden en coördinator ICT/kwaliteitszorg • Cytologie overleg, manager werkeenheid, afdelingshoofd cytologie en aandachtspatholoog • Supervisoren overleg, afdelingshoofden cytologie, senior medewerkers en aandachtspatholoog • Overleg cytologie, afdelingshoofd cytologie, aandachtspatholoog en medewerkers cytologie • Overleg histologie, afdelingshoofd histologie, aandachtspatholoog en medewerkers histologie • Overleg immunologie, afdelingshoofd histologie, senior medewerker immunologie en medewerkers immunologie • Overleg obductie/mortuarium, afdelingshoofd histologie, medewerkers obductie, medewerkers mortuarium beheer BV • Overleg secretariaat, afdelingshoofden secretariaat, aandachtspatholoog en medewerkers secretariaat • LIL overleg, afdelingshoofd secretariaat pathologie, afdelingshoofd preanalyse KCHL en afdelingshoofd administratie MMIL • Overleg morfometrie, afdelingshoofd cytologie, aandachtspatholoog morfometrie en medewerkers morfometrie • Overleg stage, stagebegeleiders en incidenteel afdelingshoofden


16

08 Verrichtingen 08.1 Productiecijfers Histologie Zoals gebruikelijk zien we weer een stijging van het aantal histologische onderzoeken. In 2011 was dit 3,6% vergeleken met 2010. In 2011 is het aantal obducties met 8,7% gedaald. De tabel bij 08.1 betreffende de immunologie laat het aantal onderzoeken zien waarbij een immunologische onderzoek heeft plaatsgevonden. In de bijlage zijn de cijfers verder uitgewerkt. 08.2 Productiecijfers Cytologie De niet-cervicale cytologie is in 2011 met 4,8% gestegen. Zoals al jaren neemt het aantal puncties verricht door de pathologen af. In 2011 werden er 42,5% minder puncties door pathologen uitgevoerd. In 2011 is de indicatieve cervixcytologie gestegen met 4.6%. Het aantal bevolkingsonderzoeken is in 2011 vergeleken met 2010 gedaald met 1,4%. In de bijlage zijn de cijfers verder uitgewerkt. 08.3 Productiecijfers Immunologie De tabel bij 08.3 laat het aantal handelingen zien, het kan dus voorkomen dat er op 1 onderzoek meerdere handelingen plaatsvinden. In de bijlage zijn de cijfers verder uitgewerkt. 08.4 Kwantitatieve Pathologie Het aantal onderzoeken is stabiel gebleven in 2011. In de bijlage zijn de cijfers verder uitgewerkt. 08.5 Revisies Er zijn een groot aantal revisies intern en extern verricht. Dit betreft zowel reguliere diagnostiek als paneldiagnostiek. Een aantal van de revisies, bv. vriescoupes is vermoedelijk onder gerapporteerd. In de bijlage zijn de cijfers verder uitgewerkt. 08.6 Veterinaire patholoog Sinds 2005 verricht dit Laboratorium voor Pathologie werk voor de veterinaire patholoog, de heer H. Kraus van Vetipath. De heer Kraus verricht zelf de macroscopie en microscopie. Wij verwerken het uitgenomen weefsel tot gekleurde HE-coupes. Indien nodig worden op verzoek eveneens andere histochemische kleuringen en immunologie uitgevoerd. Over 2011 zijn er 2.528 onderzoeken verwerkt.


17

08.7 Moleculaire Pathologie Moleculaire Pathologie In 2011 is de afdeling pathologie uitgebreid met een unit moleculaire pathologie. Voorheen werden de moleculaire onderzoeken opgestuurd naar pathologie afdelingen elders. Omdat deze aanvragen voor moleculaire diagnostiek sterk toenamen, is geïnvesteerd in apparatuur en personeel om de testen in ons eigen laboratorium te kunnen uitvoeren. Bijkomend positief effect van het zelf uitvoeren van deze techniek is verdieping van de moleculair pathologische kennis op de afdeling. Er is een moleculair analist aangetrokken, die hiervoor de opleiding Biologie en Medisch Laboratorium Onderzoek heeft gevolgd. De testen zijn opgezet met behulp van het UMC St. Radboud te Nijmegen en later in 2011 is de moleculair biologische expertise verkregen vanuit de samenwerking met de pathologie afdelingen van St. Antonius te Nieuwegein en het Jeroen Bosch ziekenhuis te Den Bosch. Een aandachtspunt uit een audit (mei 2011), uitgevoerd door moleculair analisten uit het UMC. St. Radboud te Nijmegen, is een gebrek aan ruimte op de afdeling. Moleculaire pathologie maakt gebruik van de ruimtes van de afdelingen histologie en immunologie. Dit is geen optimale situatie en er zal dan ook worden gestreefd naar eigen ruimtes voor de moleculair pathologische bepalingen. Vanwege de continuïteit zal in de nabije toekomst toegewerkt moeten worden naar het aanstellen van een tweede, specifiek moleculair geschoolde analist.


18

09 Kwaliteitsindicatoren 09.1 Kwaliteitszorg Resultaten vorig managementreview Uit het managementreview van 2010 zijn de volgende actiepunten naar voren gekomen: •

Uitvoeren van 6 interne audits; Er zijn het afgelopen jaar 7 audits uitgevoerd. De resultaten worden vastgelegd in een database. Hierin vindt ook de follow-up van de actiepunten plaats.

•

Het kwaliteithandboek wordt omgezet naar de nieuwe omgeving (DKS). Het streven is om de gehele omzetting in april 2012 klaar te hebben. In 2011 zijn op diverse afdelingen medewerkers ingezet om dit streven te kunnen behalen. De extra inzet wordt in 2012 gecontinueerd.

•

Er is een validatie procedure opgesteld. In 2012 moet deze procedure effectief worden. De validatie procedure wordt opgenomen in de interne audits.

•

Resultaten uit rondzendingen duidelijker terugkoppelen; resultaten worden voor het managementreview gebruikt.

•

Rondzendingen; Er is overleg geweest met de diverse afdelingen over het nut van rondzendingen. Daaruit is naar voren gekomen dat er voor de afdeling cytologie een rondzending bij is gekomen, namelijk de rondzending voor de COS (computer ondersteunend screenen). De norm wordt vastgesteld in het MR 2011. De afdeling speciële technieken gaat ook meedoen aan rondzendingen. Voor de ER is gekozen om mee te doen aan de rondzendingen van Nordicq (2012).

Resultaten Jaarplan 2011 Uit het jaarplan 2011 zijn de volgende resultaten behaald: •

Doorlooptijden worden gehaald binnen de gestelde termijnen.

•

Onderzoek in DNA verband wordt verder onderzocht; voorstellen om serieus met de Raden van Bestuur verder te praten zijn gemaakt. De samenwerking met de verschillende maatschappen is in een ver stadium, waarin er waarschijnlijk een fusie komt tot één maatschap.

•

Samenwerking met het UMC St. Radboud i.h.k.v. de opleidingsplaats verloopt goed; de samenwerking m.b.t. de moleculaire pathologie is verbroken op ons initiatief. We gaan nu samenwerken met de moleculaire bioloog uit Den Bosch (perifeer lab).


19

09.2 Doorlooptijden De doorlooptijd is de tijd gemeten vanaf de ontvangstdag op het laboratorium t/m de dag dat het rapport (verslag) verzonden wordt naar de aanvrager (elektronisch of op papier). De afgesproken doorlooptijden van histologie en niet-gynaecologische cytologie worden gehaald. De norm voor obducties is aangepast en wordt 75% binnen 20 werkdagen. De norm was 90% binnen 20 dagen. In de bijlage zijn de cijfers verder uitgewerkt.


20

10 Lidmaatschappen 10.1 Lidmaatschappen Pathologen R.A.C Koot: • KNMG, OMS • NVVP • Medische Staf Rijnstate • Medische Staf SZD • Artsenvereniging Oude IJssel dr. J.W.R. Meijer • KNMG, OMS • NVVP • Medische Staf Rijnstate • Eur. Soc. Pathol. • United States an Canadian Academy of Pathology dr. F.J.J.M. van de Molengraft • KNMG, OMS • NVVP • Medische Staf Rijnstate • British Division of the IAP • European Society of Patholgy • VAP dr. A.H. Mulder • KNMG, OMS • NVVP • Medische Staf GVE • Medische Staf Rijnstate • WKPLL dr. T.E.G. Ruijter • KNMG, OMS • NVVP • Medische Staf GVE • Medische Staf Rijnstate • European Association Cardiovascular Pathology • Voorzitter beroepsbelangen commissie NVVP J.M. Wiersma - van Tilburg • KNMG, OMS • NVVP • Medische Staf Rijnstate • VAP • British Division of the IAP


21

• • •

Kwaliteitscommissie VIM commissie afdeling Landelijke Taakgroep Cytologie

C.P. de Wild • KNMG, OMS • NVVP • Medische Staf Rijnstate R.P. Aliredjo • KNMG, OMS • NVVP • Medische Staf Rijnstate • European Society of Pathology

11 Nascholing 11.1 Pathologen Nascholing / symposia R.A.C. Koot • Dento-alveolaire pathologie, UMC St. Radboud 16 maart • Pathologendagen NVVP, Zeist 13 april t/m 15 april • Uro-oncologie symposium, Arnhem 24 mei • ESP 23rd Congres of Pathology, Helsinki 27 augustus t/m 1 september • Diverse regionale coupe avonden. dr. J.W.R. Meijer • IKO tumorwerkgroep Gastro-Enterologie 17 januari • USCAP 2011 San Antonio 4 maart • Tucson Symposium 2011 8 maart • Dento-alveolaire Pathologie 16 maart • Opleiden in de klinische praktijk 18 maart • Lymfoompanel 7 april en 17 november • Pathologendagen 13 t/m 15 april • Een slapeloze nacht: de “foute” diagnose op de snijtafel 19 mei • Symposium: “40 jaar PALGA, een goed bewaarde schat” 14 juni • Beleidsdag LVC ontwikkeling van normen 16 juni • Visitatietraining visitatie nieuwe stijl MSRC 11 oktober • IKO werkgroep Pathologie 28 november • Nascholingsavond NVVP 2 december • Regionale coupe avond 13 december


22

dr. F.J.J.M van de Molengraft • Pathologendagen FIGI te Zeist, 15 april, 12 september • Coupe-avond Amersfoort 8 maart • European society of Pathology Helsinki- St. Petersburg, 29 aug t/m 4 sept • Cursus en congresbezoek 12 september • Het 13e Papendal symposium 14 november dr. A.H. Mulder • Lymfoompanel 17 februari en 17 maart • Dento-alveolaire Pathologie 16 maart • Thema avond slokdarmcarcinoom 21 maart • Lokale en regionale perinatale audit 24 maart • Nederlandse Pathologendagen 15 april • Werkgroep Kinderpathologie der Lage Landen (WKPLL) 18 april • Refereeravond Stichts Genootschap 27 april • Een slapeloze nacht: de “foute” diagnose op de snijtafel 19 mei • Urologie-Oncologie Symposium 24 mei • Diner Pensant Utrecht 20 juni • Lokale en regionale perinatale audit 3 oktober, 28 november • Tutorial on pathology of the GI tract, pancreas and liver 14 t/m 18 november dr. T.E.G. Ruijter • IKO panel Weke delen tumor, 17 januari, 21 februari, 18 april, 27 juni, 19 september, 17 oktober • Regionale coupe avond 8 maart, 13 december • Dento-Alveolaire Pathologie 16 maart • Een slapeloze nacht: de “foute” diagnose op de snijtafel 19 mei • Pathologendagen 13 t/m 15 april • Thyroid Pathology for the practicing pathologist 10 juni • Second opionion panel SBO/SBBT/SBBS 3 oktober • 7th European Meeting on Molecular Diagnostics 14 oktober • Neoplastic gastro-enteric Pathology 6 november J.M. Wiersma – van Tilburg • Coupe avonden • Papendal Symposium • Congres Istanbul Europees Cytology Congres • Pathologendagen 13 t/m 15 april • Dento-alveolaire pathologie 16 maart • Second opinion panel SBO/SBBT/SBBS


23

C.P. de Wild • Melanoompanel 24 januari, 21 maart, 23 mei, 4 juli, 13 oktober, 10 november • Lymfoompanel 3 maart • Coupe-avond Amersfoort 8 maart • Dento-Alveolaire Pathologie 16 maart • Pathologendagen 15 april • Scholingscursus IX mammacarcinoom 30 september • Het 13e Papendal symposium 14 november • Nascholingsavond NVVP 2 december

R.P. Aliredjo • Non-Gynaecologic Cytology, Barcelona 19-21 jan • Pathologendagen 14 april • Mayo Clinic Surgical Pathology, Lissabon 3-6 mei • Jaarbeurs Utrecht ( LONG) 23 mei • Regionale Coupe avond Enschede 13 september • Maagcarcinoom, Hoytema Stichting 4 oktober • Hologic ThinPrep training oktober-december

12 Commissies / Bestuurswerkzaamheden / Werkgroepen 12.1 Pathologen Bestuurlijke activiteiten, commissies en werkgroepen R.A.C. Koot • Bestuurslid tumorwerkgroep mamma IKR • Presentaties op peri-natale audits • Tumorwerkgroep urologie IKR • Tumorwerkgroep mamma IKR dr. J.W.R. Meijer • Commissie bij- en nascholing NVVP/GAIA. • Kascommissie NVVP • Landelijke Visitatie Commissie. • Voorzitter PALGA • Juridische Commissie NVVP • Voorzitter ICT commissie Rijnstate dr. F.J.J.M van de Molengraft • Afdelingsadviesraad HLO, hogeschool Arnhem / Nijmegen (HAN) • Stafraad Rijnstate zorggroep


24

dr. A.H. Mulder • Organisatie 15e cursus kinderpathologie • Stuurgroep DNA • IKO werkgroep Gynaecologie • IKO Lymfomenpanel dr. T.E.G. Ruijter • Voorzitter beroepsbelangen commissie NVVP • Dagelijks bestuur NVVP • Weke delen tumoren commissie IK-Oost (UMC St Radboud) • Werkgroep urogenitale tumoren european association of pathology J.M. Wiersma – van Tilburg • IKO longen • Kwaliteitscommissie • Werkgroep mammapathologie • DNA longenclub • Landelijke longenclub C.P. de Wild • Regionale Melanoompanel • DNA Melanoompanel • Nederlandse Werkgroep dermatopathologie • IKNL Lymfomenpanel R.P. Aliredjo • IKNL werkgroep Pathologie • IKNL werkgroep Long • IKNL werkgroep Gynaecologie • IKNL werkgroep Schildklier • Landelijke longenpanel

13 Voordrachten, casuïstiek en publicaties 13.1 Pathologen F.J.J.M. van de Molengraft “Van cervix BVO-screenen naar HPV detectie: analisten met ontslag?” Voordracht op het 13e Papendal symposium op 14 november 2011. Publicaties R.P. Aliredjo Necrotizing sarcoid granulomatosis: A case report and review of progresses in this disease. Epping, Schwengle, Aliredjo, Wagenaar. Health, vol. 3, no. 8, 534-536 (2011).


25

dr. J.W.R. Meijer van Werven JR, Schreuder TC, Aarts EO, Nederveen AJ, Meijer JW, Berends FJ, Janssen IM, Mulder CJ, Jansen PL, Stoker J. Hepatic steatosis in morbidly obese patients undergoing gastric bypass surgery: assessment with open-system 1H-MR spectroscopy. AJR Am J Roentgenol. 2011 Jun;196(6):W736-42. Knijn N, Mekenkamp LJ, Klomp M, Vink-Börger ME, Tol J, Teerenstra S, Meijer JW, Tebar M, Riemersma S, van Krieken JH, Punt CJ, Nagtegaal ID. KRAS mutation analysis: a comparison between primary tumours and matched liver metastases in 305 colorectal cancer patients. Br J Cancer. 2011 Mar 15;104(6):1020-6. Epub 2011 Mar 1.

14 Congres/symposia, cursussen/opleidingen en voordrachten/presentaties medewerkers 14.1 Congres/symposia, cursussen/opleiding en voordrachten/presentaties In 2011 zijn er weer een heel aantal mensen naar diverse cursussen geweest. Hierbij is veel geleerd en zijn er met de mensen van andere laboratoria/afdelingen ideeën besproken en ervaringen uitgewisseld. Ook zijn er een aantal voordrachten/presentaties geweest ter verduidelijking en uitleg voor o.a. mensen buiten onze afdeling, zoals: "Hoela cytologisch materiaal in te sturen" voor longartsen en assistenten. Zij hebben tevens een rondleiding gehad. Ook zijn er een aantal bijeenkomsten geweest van de werkgroep uniform werken in de regio, hieraan namen mensen uit Nijmegen (Radboud) en Apeldoorn (Gelre ziekenhuizen) deel. Hoogtepunten waren de congressen/symposia in het buitenland. Dit jaar stonden Manchester (Hologic Annual Medical Education Conference), Istanbul (Europees cytologie congres), Helsinki (23th Congres of Pathology ESP) en Stavanger (Product Council) op het programma.

Congres/Symposia 7th Hologic Annual Medical Education Conference VAP-congres Symposium BVO-nieuwe ontwikkelingen Second opinion panel Hologic bijeenkomst Second opinion panel Europees cytologie congres Papendal congres Ontwikkelingen BVO 23th Congress of Pathology (ESP) Cursus/opleiding VIM, Rijnstate Waarnemen en terugkoppelen,


Plaats Manchester Ermelo Nijmegen Ar Arnhem Bu Bunnik Arnhem Ist Istanbul Arnhem Deventer Helsinki

Arnhem Ravenstein

26

Acute Zorgregio Oost WIHC (mamma), VAP Cytologie aan zee (schildklier, ascites), VAP Workshop grijs gebied, intern Immunopanels, intern (Ans) Cytologie aan zee (mamma, glandulaire afw., VAP Observeren en waarnemen, Acute Zorgregio Oost NWH, Gynaecologie, Vochten, VAP Neuro-endocrien, WIHC Acute zorgregio Oost, Crisis, AZO Product Council, Tieto Obductiecursus, Vesalius Voordrachten/presentaties Insturen van cytologisch onderzoek voor longartsen en ass Insturen van cytologisch onderzoek voor longartsen en ass Rondleiding longartsen en assistenten Rondleiding zorggroepmanager e.d Van uitstrijk tot uitslag Resultaten klinische gegevens abnormaal bloedverlies en Contactbloedingen Werkgroep uniform werken in de regio, Nijmegen, Apeldoorn

Den Dolder Castricum Arnhem Arnhem Castricum Ravenstein Noordwijkerhout Den Dolder Nijmegen Stavanger Utrecht

Arnhem Arnhem Arnhem Arnhem Arnhem Arnhem Arnhem

14.2 Lidmaatschappen medewerkers • • • • • • • •

Bedrijfshulpverlening (BHV) IAC Nederlandse vereniging voor bioMedische Laboratoriummedewerkers (NVML) Werkgroep Immunohistochemie (WIHC) Werkgroep HistoTechniek (WHT) Werkgroep moleculaire diagnostiek (WMDP) Bestuurslid personeelsvereniging ‘De Spil’ Secretaris Het Oeverhuis

14.3 Commissies, bestuurlijke activiteiten en werkgroepen Commissies • VIM commissie Rijnstate Bestuurlijke activiteiten • Secretaris WIHC • Voorzitter VAP


27

Werkgroepen • WIHC werkgroep regio Noord-oost Nederland • Thinprep gebruikersgroep • Intern auditor ziekenhuis Rijnstate • Netwerk kwaliteitsfunctionarissen Rijnstate • Werkgroep ARBO/veiligheidszaken • WCD


28

15 Blik op de toekomst De ingeslagen weg in het zoeken naar samenwerking met andere laboratoria lijkt de juiste te zijn en krijgt steeds meer vorm. Medio 2012 zal er een definitieve beslissing genomen worden door de Raden van Bestuur van de betreffende pathologie laboratoria. Bij groen licht zal er een scenario gevolgd worden waarin er eerst op alle gebieden intensief samengewerkt zal worden met daarna uiteindelijk een verregaande vorm van samenwerking. De productietoename lijkt zich ietwat te stabiliseren en de nieuwe medewerkers raken steeds meer ingewerkt, waardoor niet meer de meeste aandacht/energie uitgaat naar het wegwerken van de productie, maar ook meer aandacht/medewerking verleend kan worden aan de kwaliteitszorg en nieuwe ontwikkelingen. Mede door de komende samenwerking is digitale opslag en verwerking van de coupes een belangrijke stap om efficiënt te kunnen blijven werken. Binnen de Stichting Rijnstate, waarin dit Laboratorium voor Pathologie is ingebed, wil men in 2012 een beslissing nemen of onze pathologie op de locatie Rijnstate kan blijven, of verplaatst zal worden naar één van de andere twee locaties, Velp of Zevenaar. Berry van der Beek, manager werkeenheid pathologie Emiel Ruijter, voorzitter maatschap pathologie


29

16 Cervixcytologie 16.1 Verdeling Pap-classificatie In 2011 ontvingen wij 36.359 cervixonderzoeken van huisartsen, instellingsartsen en gynaecologen. Hiervan was 29,7% (10.801) indicatief en 70,3% (25.558) in het kader van het bevolkingsonderzoek op baarmoederhalskanker (BVO). In de onderstaande tabel worden de verschillende pap-classificaties weergegeven.

Pap 0 Pap 1 Pap 2 Pap 3A Pap 3B Pap 4 Pap 5 Totaal

Aantal 744 32.764 1.863 746 192 14 36 36.359

% 2,0 90,1 5,1 2,1 0,5 0,1 0,1

16.2 Verdeling B1, B2 en B3 De kwaliteit van de uitstrijken wordt beoordeeld m.b.v. de klassen B1 (goed beoordeelbaar), B2 (verminderd beoordeelbaar) en B3 (niet beoordeelbaar). Het niet voorkomen van endocervicaal epitheel wordt weergegeven met een j. De overige redenen van beperkte of niet beoordeelbaarheid worden weergegeven met een x. Deze worden niet verder uitgesplitst.

B1 B2j B2x B3j B3x Totaal

Aantal 30.654 4.959 0 358 388 36.359

% 84,4 13,6 0,0 1.0 1,0


30

16.3 Follow-up Pap 0 en afwijkingen Voor alle onderzoeken uit 2011 waarbij de uitslag geen Pap 1 was, werd een followup traject gestart. De onderstaande tabel geeft de eerst volgende uitslag weer. De uitslagen met een Pap 2 en een geringe dysplasie (Pap 3a1) samengevoegd, de matige dysplasie (Pap 3a2) plus hogere afwijkingen zijn ook samen gevoegd. Pap 0 Aantal % 744 220 29.6 524 70.4 744

Totaal Geen Uitgevoerd / opgevolgd

Pap 2 en 3a1 Aantal % 2.327 936 40.2 1.391 59.8 2.327

>= Pap 3a2 Aantal % 392 62 15,8 330 84,3 392

86.8 11.7 1.5

1.037 216 138 1.391

69,3 21,1 9,6

14 301 15 330

4,2 91,2 4.6

2,6 88.5 5.6 1.5 0.7 0.7 0,0 0,4

26 598 306 82 62 24 1 0

2.5 57.6 29.5 7.9 6.0 2.3 0,1 0,0

0 4 1 1 3 4 1 0

0,0 26,5 8.0 8.0 24.0 30.0 3.5 0.0

1 399 24 16

0.2 86.6 5.2 3.8

15 224 32 321

1.4 21.6 3.0 31.0

0 1 5 6

0,0 7.1 35.7 42.9

21

4.6

445

42.9

2

14.2

0 2 42 2 0 1 1 7

0,0 2.3 50.0 2.3 0.0 1.2 1.2 8.3

0 3 72 22 71 38 8 2

0,0 1.4 33.3 10.1 32.9 17.6 3.7 0,9

0 1 26 4 53 75 114 28

0,0 0,3 8.6 1.3 17.6 24.9 37.9 9.3

Uitgevoerd / opgevolgd Uitsluitend cytologie 461 Uitsluitend histologie 55 Zowel cytologie, als histologie 8 524 Cytologische follow-up Pap 0 12 Pap 1 408 Pap 2 26 Pap 3a1 (gering) 7 Pap 3a2 (matig) 3 Pap 3b 3 Pap 4 0 Pap 5 2 Herhalen na 6 weken Herhalen na 5 jaar Herhalen na 6 maanden Consult gynaecoloog / histologisch onderzoek Geen of ander advies Histologische follow-up Onbekend Onvoldoende kwaliteit Geen histologische afwijkingen Atypie CIN I CIN II CIN III Maligniteit


31

16.4 HPV Op onderzoeken uit 2011 werd een HPV-bepaling uitgevoerd. De resultaten hiervan staan in de onderstaande tabel weergegeven.

Uitgevoerd Positief Negatief Onbekend

Aantal 2.119 818 1.301 0

% 100,0 38,6 61,4 0,0

16.5 Revisie Op de onderzoeken uit 2011 werd in totaal op 79 onderzoeken (0,18%) een revisie uitgevoerd. De resultaten hiervan staan in de onderstaande tabel.

Uitgevoerd Concordant Discordant

Aantal 79 72 7

% 100,0 91,1 8,9


32

16.6 Leeftijdsverdeling Leeftijd Pap-klasse 2

Leeftijd Pap-klasse 3a

Pap 3a

Pap 2 200

400

180

350

160 300

140 120 A a n ta l

A a n ta l

250

100

200

80

150

60 100

40 50

20 0

0 <20

20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84

<20

>84

20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84

>84

Leeftijd

Leeftijd

Leeftijd Pap-klasse 3b en 4

Leeftijd Pap-klasse 5

Pap 3b en 4

Pap 5

80

7

70 6

60 5

50 A a n ta l

A a n ta l

4

40

3

30 20

2

10

1

0

0

<20 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 >84

<20

20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84

Leeftijd

>84

Leeftijd


33

17 Niet-cervicale cytologie 17.1 Algemeen Er werden in 2011 totaal 10.886 onderzoeken verricht, waarvan 2.112 longonderzoeken, 5.207 urineonderzoeken, 1.275 sereuze vochten en 2.313 dunne naald aspiratie cytologie (FNAC). Van deze onderzoeken is de follow-up in tabellen weergegeven. 17.2 FNAC

Soort onderzoek Hoofd/hals Lever Lies Long Lymfklieren Mamma Ovarium Schildklier Speekselklier Overige Totaal

2009 Aantal

2010 Aantal

2011 Aantal

Stijging/daling %

116

98

-21,4

39 1.037 256 72 318 132 306

32 985 269 71 269 136 172

78 14 5 25 1.152 286 49 332 170 202

-21,9 17,0 6,3 -31,0 23,4 25,0 17,4

2.276

2.032

2.313

13,8

Hoofd / Hals Bij 17 van de 78 aspiraties was er een histologische follow-up. Bij 2 onderzoeken de uitkomst verschillend van de cytologie. Totaal Onvoldoende Kwaliteit Benigne Atypie Maligne Totaal Correct Fout-negatief Fout-positief Totaal* *

Onvoldoende Benigne

Atypie

Maligne

18

Histologie aanwezig 2

0

1

0

1

32 2 0 26

18 1 0 22

0 0 0 0

17 0 0 20

0 0 0 0

1 1 0 2

17 1 1 19

Onvoldoende kwaliteit en atypie worden buitenbeschouwing gelaten


34

Long Bij 2 van de 25 aspiraties was er een histologische follow-up. Bij 1 onderzoek was de uitkomst verschillend van de cytologie. Totaal Onvoldoende Kwaliteit Benigne Atypie Maligne Totaal

Onvoldoende Benigne

Atypie

Maligne

6


0

0

0

0

7 0 8 25

2 0 0 2

6 0 1 7

1 0 0 2

0 0 0 0

1 0 0 7

Correct Fout-negatief Fout-positief Totaal* *

1 1 0 2


Het onderzoek was na revisie discordant. Lymfklieren Bij 161 van de 1.152 aspiraties was er een histologische follow-up. Bij 20 onderzoeken was de uitkomst verschillend van de cytologie. Onvoldoende Benigne

Atypie

Maligne

185


0

33

0

19

520 45 402 1.152

52 4 74 161

0 0 0 0

37 1 5 106

0 0 0 0

15 3 69 139

Totaal Onvoldoende Kwaliteit Benigne Atypie Maligne Totaal Correct Fout-negatief Fout-positief Totaal* *

141 15 5 161


Bij revisie werd bij 2 onderzoeken een celbeeld gevonden waarbij een NHL niet was uit te sluiten. 1 onderzoek werd niet-representatief gevonden. In 2 onderzoeken werden atypische cellen aangetroffen. In een moeilijk te interpreteren celbeeld waarop een metastase van een plaveiselcelcarcinoom vastgesteld was, bleek in de histologie een Warthin tumor te zitten. Na revisie zou het cytologische celbeeld daarbij kunnen passen. De rest van de onderzoeken was bij revisie concordant.


35

Mamma Bij 89 van de 286 aspiraties was er een histologische follow-up. Bij 10 onderzoeken was de uitkomst verschillend van de cytologie. Totaal Onvoldoende Kwaliteit Benigne Atypie Maligne Totaal

Onvoldoende Benigne

Atypie

Maligne

26


0

2

0

1

202 14 44 286

35 8 40 105

0 0 0 0

25 5 1 41

1 0 2 3

9 3 37 61


62 10 0 105


Bij revisie werden dezelfde atypische cellen aangetroffen als in de histologie. Het betrof 2 onderzoeken uit een core washed pilot van mammabiopten. De overige onderzoeken kregen bij revisie dezelfde diagnose en waren concordant. Ovarium Bij 14 van de 49 aspiraties was er een histologische follow-up. Totaal Onvoldoende Kwaliteit Benigne Atypie Maligne Totaal Correct Fout-negatief Fout-positief Totaal* *

Onvoldoende Benigne

Atypie

Maligne

0


0

0

0

0

48 0 1 49

14 0 0 14

0 0 0 0

13 0 0 13

0 0 0 0

0 0 1 1

49 0 0 49



36

Schildklier Bij 73 van de 332 aspiraties was er een histologische follow-up. Bij 6 onderzoeken was de uitkomst verschillend van de cytologie. Totaal Onvoldoende Kwaliteit Benigne Atypie Maligne Totaal

Onvoldoende Benigne

Atypie

Maligne

91


0

30

0

0

181 4 56 332

17 2 24 73

0 0 0 0

15 1 4 50

0 1 0 1

2 0 20 22


67 2 4 73


Op 1 onderzoek was de diagnose Hurtle cell proliferatie vastgesteld. Na revisie was het een moeilijk te interpreteren onzeker celbeeld. Door het ontbreken van lymfoïde cellen is er destijds voor een Hurtle cell proliferatie gekozen. Bij nader inzien na de histologie kan het celbeeld passen bij een Hashimoto. De rest van de onderzoeken waren bij revisie concordant. Speekselklier Bij 70 van de 170 aspiraties was er een histologische follow-up. Bij 3 onderzoeken was de uitkomst verschillend van de cytologie. Totaal Onvoldoende Kwaliteit Benigne Atypie Maligne Totaal Correct Fout-negatief Fout-positief Totaal* *

Onvoldoende Benigne

Atypie

Maligne

49


0

18

0

0

112 3 6 170

50 0 2 70

0 0 0 0

47 0 0 65

0 0 0 0

3 0 2 5

67 3 0 70



37

Eén onderzoek was afgegeven als benigne, mogelijk een Pleiomorf adenoom. Bij revisie zou het onderzoek kunnen passen bij een laaggradig adenocarcinoom. Een ander onderzoek was afgegeven als verdacht. Er werden atypische cellen aangetroffen. Retrospectief zou het celbeeld kunnen passen bij de histologische diagnose van een Pleiomorf adenoom. Het ander onderzoek was concordant. Overige Bij 37 van de 202 aspiraties was er een histologische follow-up. Bij 5 onderzoeken was de uitkomst verschillend van de cytologie. Totaal Onvoldoende Kwaliteit Benigne Atypie Maligne Totaal Correct Fout-negatief Fout-positief Totaal* *

Onvoldoende Benigne

Atypie

Maligne

10


0

0

0

0

156 23 13 202

29 0 8 37

0 0 0 0

24 0 1 25

1 0 1 2

4 0 6 10

32 4 1 37


In een tepelvocht waarop een benigne celbeeld was vastgesteld werden bij revisie atypische papillaire celgroepen aangetroffen. Op een maagpunctaat was een benigne celbeeld vastgesteld. Na revisie werd er een celbeeld aangetroffen dat verdacht was voor een carcinoïd. In één brush van de ductus choledochus waarop een maligniteit was vastgesteld werd in de histologie alleen een ontsteking met atypie aangetroffen. Er was geen maligniteit aanwezig. Bij revisie bleven we atypische cellen gezien die we wederom maligne zouden noemen. Verder was er een punctaat van een subcutane zwelling verdacht voor maligniteit. Bij revisie bleek dit punctaat niet representatief te zijn. Bij alle andere revisies werd dezelfde diagnose vastgesteld als de oorspronkelijke. 17.3 Longen BAL Brush/spoeling Sputum Overige Totaal

145 1.427 537 3 2.112


38

Brush / spoeling Bij 396 van de 1.427 onderzoeken was er een histologische follow-up. Bij 117 onderzoeken was de uitkomst verschillend van de cytologie. Totaal Onvoldoende Kwaliteit Benigne Atypie Maligne Totaal

Onvoldoende Benigne

Atypie

Maligne

2


0

4

0

3

1.026 55 317 1.427

184 27 138 396

2 0 1 3

87 9 20 6

0 1 6 15

97 16 112 283


234 97 20 396


Dit jaar hebben we alle longonderzoeken gereviseerd die niet met de histologische diagnose overeen kwamen. Bij revisie werden bij vier onderzoeken enkele atypische cellen aangetroffen. Drie onderzoeken werden verdacht gevonden. Eén onderzoek werd gereviseerd van kleincellig naar niet-kleincellig. En één onderzoek waarop een benigne celbeeld was gesteld werd na revisie een adenocarcinoom vastgesteld. De rest van de revisies waren concordant. Sputum Bij 117 van de 537 onderzoeken was er een histologische follow-up. Bij 39 onderzoeken was de uitkomst verschillend van de cytologie. Onvoldoende Benigne

Atypie

Maligne

0


0

11

0

2

481 14 26 537

69 3 45 117

0 0 0 0

33 0 3 36

0 3 0 3

36 0 42 78

Totaal Onvoldoende Kwaliteit Benigne Atypie Maligne Totaal Correct Fout-negatief Fout-positief Totaal* *

30 36 3 117



39

Bij revisie werden er bij 2 onderzoeken atypische cellen aangetroffen. Eén onderzoek werd na revisie verdacht voor maligniteit. De andere revisie was concordant. Anders Bij 44 van de 149 onderzoeken was er een histologische follow-up. Bij 2 onderzoeken van de onderzoeken was de uitkomst verschillend van de cytologie. Totaal Onvoldoende Kwaliteit Benigne Atypie Maligne Totaal

Onvoldoende Benigne

Atypie

Maligne

3


0

0

0

0

141 0 5 149

41 0 3 44

0 0 0 0

40 0 1 41

0 0 0 0

1 0 2 3


42 1 1 44


17.4 Urine Bij 408 van de 5.207 onderzoeken was er een histologische follow-up. Bij 174 onderzoeken was de uitkomst verschillend van de cytologie. Totaal Onvoldoende Kwaliteit Benigne Atypie Maligne Totaal Correct Fout-negatief Fout-positief Totaal* *

Onvoldoende Benigne

Atypie

Maligne

14


0

0

0

0

4.480 368 345 5.207

255 85 189 639

0 0 0 0

101 16 27 188

7 6 29 31

147 63 133 420

234 147 27 408



40

17.5 Vochten Ascites Buikspoelvocht Pericardvocht Pleuravocht Totaal

275 129 40 829 1.275

Bij 93 van de 1.275 onderzoeken was er een histologische follow-up. Bij 24 onderzoeken was de uitkomst verschillend van de cytologie. Totaal Onvoldoende Kwaliteit Benigne Atypie Maligne Totaal

10 966 56 243 1.275

Onvoldoende Benigne

Atypie

Maligne

2

0

0

0

45

0 0 0 0

24

0

21

3 39

2 4

31 99

36 93

Correct Fout-negatief Fout-positief Totaal* •


55 21 3 93


Dit jaar hebben we ook de follow-up gedaan van de sereuze vochten. In vier vochten die als benigne waren afgegeven werden alsnog atypische cellen aangetroffen. Alle andere revisies waren concordant. 17.6 Overige klinische cytologie Br. Ductus. Chol. Liquor Tepelvocht Vagina-uitstrijk Anders Totaal

71 173 85 188 35 552


41

18 Gebruikte afkortingen AZO BVO CBRN CISH COS DKS DNA EGFR FISH FNAC GVE HLO HPV HRB IAP IF IKNL IKO IKR IP KCHL KNMG KRAS LIL MFG MLO MMIL MR MSRC MTO NHL NVML NVVP OMS SBBS SBBT SBO SZD VAP VIM WCD WHT WIHC WKPLL WMDP

Acute Zorgregio Oost Bevolkingsonderzoek Chemisch, Biologisch, Radiologisch of Nucleair Chromogenic In Situ Hybridization Computer ondersteunend screenen Document Kwaliteitssysteem Deoxyribonucleic Acid Epidermal Growth Factor Receptor Fluorescent In Situ Hybridization Fine Needle Aspiration Cytology Gelderse Vallei Ede Hoger Laboratorium Onderwijs Humaan Papilloma Virus Hormoon Receptor Bepaling International Academy of Pathology Immunofluorescentie Integraal Kankercentrum Nederland Integraal Kankercentrum Oost Integraal Kankercentrum Rotterdam Immunopathologie Klinisch Chemische en Haematologisch Laboratorium Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunde Kirsten rat sarcoma viral oncogene Laboratorium Informatie Lijn Medisch Facilitair Groep Middelbaar Laboratorium Onderwijs Medisch Microbiologisch Immunologisch Laboratorium Management Review Medisch Specialisten Registratie Commissie Medewerkerstevredenheid onderzoek Non hodgkin lymfoom Nederlandse Vereniging voor biomedische laboratoriummedewerkers Nederlandse Vereniging voor Pathologie Orde van Medisch Specialisten Stichting Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Stedendriehoek Stichting Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Twente Stichting Baarmoederhalskankerpreventie Oost Slingeland Ziekenhuis Doetinchem Vereniging Analisten Pathologie Veilig Incident Melden Werkgroep Cytodiagnostiek Werkgroep Histotechniek Werkgroep Immunohisto- en Cytochemie Werkgroep Kinderpathologie der Lage Landen Werkgroep Moleculaire Diagnostiek


42

Colofon Jaarverslag Laboratorium voor Pathologie Arnhem

Redactie: B. van der Beek E. van den Heuvel M. Renes C. de Wild

Met bijdragen van: S. Aalders B. van der Beek E. van den Heuvel N. Janssen M. Klomp dr. J. Meijer M. Renes dr. E. Ruijter I. Tax – Thomassen C. Veldkamp-Janszen

Redactie adres Rijnstate Lab. voor Pathologie Wagnerlaan 55 6815 AD Arnhem


43


44

BIJLAGE


45

02 Personeel Per afdeling is dit: Afdeling Algemeen Histologie Cytologie Secretariaat Totaal

Budgettair (fte) 3,98 19,89 12,60 8,00 44,47

Reële inzet (fte) 4,04 19,79 11,49 8,17 43,49

Leeftijdsverdeling medewerkers 2011 Leeftijd (n=66) 2011

Tot 25 8

25 tot 35 14

35 tot 45 13

45 tot 55 20

55 tot 65 12

Geslacht; Fte’s Aantal 49 73 17 27

Vrouwen % Mannen %

Ratio fulltimers (>0,8 fte) / parttimers: Aantal Fulltimers 36 % 54 Parttimers 31 % 46 Personele mutaties In 2011 vertrokken er 8 medewerkers en traden er 10 medewerkers in dienst.

Vertrokken medewerkers Nieuwe medewerkers

Histologie Cytologie Secretariaat Algemeen Pathologen Totaal 3 1 0 0 0 4 4

0

0

0


1

5

46

03.2 Ziekteverzuim In de afgelopen jaren was het ziekteverzuim: Jaar

Inclusief zwangerschap

Exclusief zwangerschap

2011

4,43 %

3,41%

Per afdeling voor 2011 is dit: Afdeling Algemeen Histologie Cytologie Secretariaat

Inclusief zwangerschap 0,10% 5,57% 2,15% 6,69%

Exclusief zwangerschap 0,08% 3,87% 1,48% 6,69%


47

08 Productiecijfers 08.1 Productiecijfers Histologie Zoals gebruikelijk zien we weer een stijging van het aantal histologische onderzoeken. In 2011 was dit 3,6% vergeleken met 2010.

Histologie

Rijnstate Arnhem Rijnstate Zkh Zevenaar Rijnstate Zkh Gelderse Vallei Slingeland zkh Doetinchem Huisartsen Overigen Totaal Stijging / daling %

2009 15.891 9.196 25.087

2010 16.510 9.738 26.248

2011 23.521 3.502 27.023

12.979 10.176 5.661 399 54.302

13.729 10.411 6.444 367 57.199 3,9

14.286 10.885 6.771 312 59.277 3,6

De onderstaande tabel laat het aantal onderzoeken zien waarbij een immunologische onderzoek heeft plaatsgevonden.

Immunologie

Rijnstate Arnhem Rijnstate Zkh Zevenaar Rijnstate

2009 2.270 728 2.998

2010 2.849 418 3.267

2011 3.109 315 3.424

Zkh Gelderse Vallei Slingeland zkh Doetinchem Huisartsen Overigen Totaal Stijging / daling %

201 1.015 131 9 6.154 6,4

1.879 1.211 189 10 6.556 18,9

2.131 1.354 257 13 7.179 9,5

De immunologie wordt in paragraaf 08.3 toegelicht.


48

In 2011 is het aantal obducties met 8,7% gedaald. Obductie

Rijnstate Arnhem Rijnstate Zkh Zevenaar Rijnstate Zkh Gelderse Vallei Slingeland Zkh Doetinchem Huisartsen Overigen Totaal Stijging / daling %

2009 118 19 137

2010 118 22 140

2011 105 9 114

63 34 6 3 243

59 51 4 0 254 4,5

53 60 4 1 232 -8,7

08.2 Productiecijfers Cytologie De niet-cervicale cytologie is in 2011 met 4,8% gestegen.

Niet–cervicale cytologie

Rijnstate Arnhem Rijnstate Zkh Zevenaar Rijnstate

2009 6.254 26 7.166

2010 6.127 799 6.926

2011 6.897 554 7.451


2.520 1.672 78 35 11.471 7,1

2.321 1.546 73 20 10.886 -5,1

2.216 1.676 43 24 11.410 4.8

Zoals al jaren neemt het aantal puncties door de pathologen zelf af, in 2011 werden er 42,5% minder puncties door pathologen uitgevoerd.


49

Puncties zelf gepuncteerd door de patholoog

Zkh Rijnstate Rijnstate Zhk Zevenaar Rijnstate

2009 108 0 109

2010 167 0 167

2011 72 0 72

Zkh Gelderse Vallei Slingeland Zkh Doetinchem Huisartsen Overigen Totaal Stijging / daling %

19 0 1 15 144 -13,8

14 0 4 4 167 -12,5

16 0 2 6 96 -42,5

In 2011 is de indicatieve cervixcytologie gestegen met 4.6%.

Cervix – curatief

Zkh Rijnstate Rijnstate Zkh Zevenaar Rijnstate Zkh Gelderse Vallei Slingeland zkh Doetinchem Huisartsen Overigen Totaal Stijging / daling %

2009 2.187 533 2.720

2010 2.050 581 2.631

2011 2.050 475 2.650

2.134 848 4.666 2 10.370 3,1

1.990 860 4.839 2 10.322 -0,5

2.022 826 4.841 2 10.800 4.6

Het aantal bevolkingsonderzoeken is in 2011 vergeleken met 2010 gedaald met 1,4%. Cervix – bevolkingsonderzoek

Rijnstate Arnhem Streek zkh Zevenaar Rijnstate Zkh Gelderse Vallei Slingeland zkh Doetinchem Huisartsen Overigen Totaal Stijging / daling %

2009 92 51 143

2010 65 52 117

2011 65 50 115

92 41 24.768 9 25.053 -1,1

69 37 25.708 2 25.933 3,5

114 41 25.284 4 25.558 -1,4


50

08.3 Immunologie De onderstaande tabel laat het aantal handelingen zien, het kan dus voorkomen dat er op 1 onderzoek meerdere handelingen plaatsvinden.

IP IF HRB Her2Neu FISH / CISH Hybrid Capture II

2009 Aantal 5.611 307 1.353 862 312 280

2010 Aantal 6.201 361 1.262 756 574 800

% 64 4 15 10 4 3

% 62 3 13 8 6 8

2011 Aantal 6.949 350 1.347 788 323 2.104

% 59 3 11 7 2 18

08.4 Kwantitatieve pathologie Kwantitatieve pathologie

Zkh Rijnstate Streek zkh Zevenaar Rijnstate

2009 300 48 348

2010 335 15 350

2011 324 11 335


272 143 0 0 633 -16,6

174 156 0 0 681 11,6

230 119 0 0 684 0,4

Het aantal onderzoeken is stabiel gebleven in 2011. 08.5 Revisies Revisies Intern C-onderzoeken B-onderzoeken T-onderzoeken

concordant 187 112 6

discordant 31 9 4

Revisies Extern B-onderzoeken C-onderzoeken T-onderzoeken

4 36 552

0 2 20


51

09.2 Doorlooptijden De doorlooptijd is de tijd gemeten vanaf de ontvangstdag op het laboratorium t/m de dag dat het rapport (verslag) verzonden wordt naar de aanvrager (elektronisch of op papier).

Obducties

Histologie 70

45

60

40 35

50

P e r c e n ta g e %

P e r c e n ta g e %

30

40

25

30

20 15

20

10

10

5

0

0 1

2

3

4

5

6

7

1

<10

2

3

4

5

6

7

<10

Werkdagen

Werkdagen

Niet cervicale cytologie Cervix cytologie 90 25

80 70

20

P e rc e n ta g e %

60 P e rc e n ta g e %

50 40 30

15

10

20 5

10 0

0

1

2

3

4

5

6

7

<10

1

2

3

Werkdagen

4

5

6

7

<10

Werkdagen


52


53

Laboratorium voor Pathologie

Recommend Documents