1
Stichting Guacamaya jaarverslag en jaarrekening 2012
2
JAARVERSLAG 2012 De Stichting Guacamaya is op 13 februari 1996 opgericht. De stichting heeft tot doel de welvaart van de armste bewoners van Centraal Amerika te vergroten. Daarnaast streeft zij het behoud van het tropisch regenwoud na. Het gaat er om win-win situaties te creëren. De stichting ondersteunt projecten in Guatemala die bij deze doelstelling aansluiten. De stichting verzorgt de fondsenwerving en onderhoudt de contacten tussen de projectuitvoerders in Guatemala en de donateurs, sponsors en subsidiegevers. Per 31/12/2012 ondersteunden ongeveer 100 donateurs het werk van de stichting en daarmee de ontwikkelingsprojecten in Guatemala. De volgende personen hadden in 2012 zitting in het bestuur: Bestuurslid Marcel Linnemann
Functie Voorzitter
Peter de Groot
SecretarisMinisterie van penningmeester Volksgezondheid, Welzijn en Sport Bestuurslid Ondernemer ICT Bestuurslid Thuiszorg Zoetermeer Bestuurslid Museum Volkenkunde Leiden
Marko Jansen Hilda de Groot Esther van Zutphen
Werkzaam bij Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Activiteiten in Guatemala Beheer en uitbreiding educatief centrum In 2012 is het Guacamaya museum uitgebreid met een expositie over het gebruik van bosproducten. In het bos op het terrein zijn 1.000 xatepalmen aangeplant en elders op het terrein is onder andere bamboe, piment en papaja aangeplant. De omheining rond het terrein is verbeterd en daarnaast is de kleinveehouderij aanzienlijk uitgebreid. Naast kippen worden er nu ook schapen, kalkoenen, eenden, ganzen en parelhoenders gehouden op het terrein. Met name het houden van muskuseenden is erg succesvol. Muskuseenden zijn minder fragiel dan kippen, stellen minder eisen aan hun voeding en planten zich ook sneller voort. We willen in het komend jaar meer aandacht gaan geven aan het promoten van de eendenhouderij. Daarnaast is voortgang gegeven aan het onderhouden van de groentetuinen en de visvijvers om onder meer de kleuterschool regelmatig van ingrediënten te voorzien voor de bereiding van
3
een smakelijke en voedzame maaltijdsoep. Vis, groenten, eieren en andere producten afkomstig van het terrein worden ook gebruikt voor het bereiden van maaltijden voor bezoekers aan het centrum zoals cursisten. Het centrum wordt steeds intensiever gebruikt voor het organiseren van schoolreisjes, cursussen en andere bijeenkomsten. Uitbreiding werkplaats De inventaris van de werkplaats is uitgebreid met verschillende gereedschappen. De werkplaats wordt intensief gebruikt tijdens schoolreisjes als leerlingen een voerbak en kippenhokje van bamboe maken. De groepen zijn over het algemeen vrij groot en binnen de werkplaats is ook veel ruimte benodigd voor de opslag van bamboe. Om meer werkruimte te creëren wordt de werkruimte in 2013 uitgebreid met een extra overkapping van golfplaten. Bouw schoolkeukens en klaslokalen van bamboe In 2012 is in het dorp Las Ruinas de basisschool geholpen met een schoolkeuken van bamboe. In het dorp Las Ruinas is ook een schoolkeuken opgezet voor de middelbare school. In het dorp El Corozal zijn twee schoollokalen gebouwd van bamboe. Daarnaast zijn 10 ‘industriële’ brandhout besparende fornuizen ter beschikking gesteld aan de schoolkeukens waarmee wordt samen gewerkt. Deze zogenaamde industriële ovens hebben een grote pan die is geïntegreerd in het fornuis en deze fornuizen zijn buitengewoon geschikt om in korte tijd veel pap of bijvoorbeeld soep te verwarmen voor een grote groep leerlingen. De scholen waarmee het meest intensief wordt samengewerkt hebben inmiddels allen de beschikking over een schoolkeuken en in 2013 worden geen schoolkeukens meer gebouwd. Het is overigens wel goed mogelijk dat door de uitbreiding van het aantal scholen waarmee wordt samengewerkt er verzoeken komen voor schoolkeukens en wellicht wordt in 2014 een nieuw project geprogrammeerd om meer schoolkeukens op te zetten. Lesprogramma over herbebossing In de periode juni-augustus 2012 is het onderwijsprogramma over herbebossing van start gegaan. Groepen van 9 scholen hebben deelgenomen aan het programma. Het programma bestaat uit 8 verhaaltjes over de Mayakinderen Juanito en Maria. In het eerste verhaaltje kunnen ze nauwelijks nog brandhout vinden en besluiten een eigen bos te gaan planten. In de volgende verhaaltjes verzamelen zij zaden en noten, kweken boompjes op en planten deze. Het bos ontwikkelt zich en levert hen steeds meer voordelen. In het zevende verhaaltje bouwt Maria met haar man een huis van bamboe, en in het laatste verhaaltje, dertig jaar later, betaalt zij de universitaire studie van haar dochter Esmeralda met de opbrengsten van mahonie uit haar bos. Esmeralda wordt dokter en de familie viert feest in het bos dat hen zoveel heeft gegeven. Elk verhaaltje heeft een aantal begeleidende opdrachten. Sommige gericht op begrijpend lezen,
4
andere op rekenen en bijvoorbeeld biologie. Na de verhaaltjes werd de kinderen gevraagd of de verhaaltjes echt waar zouden kunnen zijn en of dat zij hetzelfde zouden kunnen doen als Juanito en Maria. Beide vragen werden zonder uitzondering enthousiast met ja beantwoord. Vervolgens kregen de kinderen 2 bamboeplanten en tot 50 boompjes om een eigen bos te planten. Niet alleen de kinderen reageerden erg enthousiast op de verhaaltjes, maar ook de onderwijzers. Het programma genereerde al snel positieve mond tot mond reclame. Verschillende keren kwamen er onderwijzers met groepen kinderen aan de poort van het centrum om zich aan te melden voor het inspirerende onderwijsprogramma waarover zij hadden gehoord. Er is ook contact gelegd met docenten en studenten van een lokale PABO in het dorp San Diego. Zij waren allen ook zeer enthousiast over het programma en er zijn afspraken gemaakt dat alle studenten in het derde jaar met hun stagegroep gaan deelnemen aan het onderwijsprogramma. Dit betekent dat in 2013 zo’n 25 scholen en ongeveer 1.000 leerlingen bij het programma betrokken worden. Het lesprogramma over herbebossing is dan ook uiterst succesvol en we hopen de komende jaren veel kinderen te kunnen helpen met het planten van een eigen bos. Lesprogramma over kippen en groenten Naast het lesprogramma over herbebossing is een programma met een vergelijkbare opzet ontwikkeld over het telen van groenten en het houden van kippen. Zo’n 200 kinderen van 7 scholen hebben in 2012 aan het programma deelgenomen. De 5 verhaaltjes gaan over de moeder van Juanito en Maria die ziek is. Ze is zwanger en heeft bloedarmoede. Juanito en Maria gaan groente verbouwen en geven meer aandacht aan de kippen waardoor zij geregeld kippensoep met groenten voor hun moeder kunnen klaarmaken. Door de betere voeding knapt zij weer op en bevalt ze van een mooie en gezonde dochter met de naam Eva. Na afloop van het programma kregen de kinderen een halve rol gaas, papajaboompjes en wat ander plantgoed, en twee bamboeplanten om het geleerde in de praktijk te brengen. Als onderdeel van het programma maakten zij ook een klein kippenhokje en een voerbak van bamboe. Ook dit programma was succesvol, maar wel iets minder dan het programma gericht op herbebossing. Het maken van een voerbak en kippenhokje was een erg geslaagd element in het programma. De kinderen leerden over het gebruik van bamboe en maakten iets met een grote praktische waarde om de kippenhouderij eenvoudig productiever te maken. Iets minder geslaagd waren enkele passages uit de verhalen en de begeleidende opdrachten. De verhaaltjes over herbebossing waren wat speelser en die van dit programma bevatten meer daadwerkelijke informatie over bijvoorbeeld voeding. De opdrachten waren voor veel leerlingen ook (te) moeilijk. Het lesprogramma wordt in 2013 aangepast door de inhoud van de verhaaltjes wat losser en speelser te maken en
5
de informatieblokjes meer naar de opdrachten te verplaatsen. Daarnaast worden opdrachten op twee niveaus aangeboden zodat kinderen op hun eigen niveau opdrachten kunnen gaan maken. Het laatste gebeurt ook bij het lesprogramma over herbebossing. Vrouwenprojecten In 2012 zijn 75 vrouwen geholpen met een brandhout besparend fornuis, 50 vrouwen met het opzetten van een groentetuin en tevens 50 vrouwen met het bouwen van een deugdelijk kippenhok. De vrouwen betaalden voor het ontvangen van een brandhout besparend fornuis een eigen bijdrage van ongeveer €5 en voor het ontvangen van materialen (een rol gaas en wat plantgoed) voor het opzetten van een groentetuin een eigen bijdrage van ongeveer €10. De eigen bijdrage voor het ontvangen van de materialen voor het opzetten van een kippenhok bestond niet uit geld, maar uit hout. Elke vrouw moest eerst voor het hout voor het geraamte van het kippenhok zorgen en kreeg vervolgens, golfplaten, een stuk gaas en een waterbak. Deze bijdrage in hout had afhanklijk van het gebruikte hout een waarde van €20-40. De vrouwen die werden geholpen met het opzetten van een groentetuin en een kippenhok namen deel aan een korte cursus in het educatief centrum. Het project werd aangeboden aan vrouwen in El Corozal en in samenwerking met vertegenwoordigers van het project in de naburige dorpen Las Ruinas, Nueva Candelaria en Sagrada Corazon. De meeste vrouwen hadden ondanks de relatief hoge eigen bijdrage interesse in het bouwen van een kippenhok. Er was minder interesse in het opzetten van een groentetuin en nog minder interesse in een brandhout besparend fornuis. De mindere interesse voor een brandhout besparend fornuis is deels te verklaren door het feit dat al veel vrouwen inmiddels de beschikking hebben over een dergelijk fornuis. Vrijwel elke vrouw heeft enkele kippen, maar deze zijn nauwelijks productief door een gebrekkige verzorging. De kippen vertegenwoordigen wel een grote economische en sociale waarde. Bij feestelijke gelegenheden wordt traditioneel soep van scharrelkip gegeten. Als je zelf geen kip hebt moet je er één kopen en die kosten vaak meer dan 2 daglonen. Heel veel vrouwen zijn dan ook geïnteresseerd in het productiever maken van hun kippen. Aansluitend op de lokale behoefte hebben we besloten om in 2013 en 2014 jaarlijks 100 vrouwen te helpen met het opzetten van een kippenhok (en begeleidende cursus over het productiever houden van kippen) en jaarlijks 50 vrouwen met het opzetten van een groentetuin.
Cursussen gebruik bamboe Als onderdeel van het lesprogramma over kippen en groenten hebben de leerlingen een kippenhokje en voerbak van bamboe gemaakt. Daarnaast zijn een
6
tiental meisje uitgenodigd om een meubel te maken van bamboe. Verschillende meisjes waren erg getalenteerd, andere iets minder. Het maken van een meubel is precies en tijdrovend werk en niet alle meisjes wisten hier het geduld voor op te brengen. Daarnaast zijn een kleine honderd mannen betrokken geweest bij de bouw van de bamboe schoolkeukens en klaslokalen en hebben zij geleerd hoe je met bamboe kunt werken. Er is veel interesse voor het werken met bamboe. Zo heeft een groep onderwijzers zich spontaan aangemeld voor een cursus werken met bamboe. In 2013 willen we enkele groepen leerlingen van de middelbare school uitnodigen om tijdens een weekendcursus een eenvoudig meubel te maken. De meest gemotiveerde en getalenteerde leerlingen worden vervolgens uitgenodigd voor een vervolgcursus. Activiteiten Nederland De Guacamayakrant is in 2012 driemaal uitgebracht om donateurs op de hoogte te houden van de activiteiten in Guatemala. Op de Louise de Colignyschool in Ede is schoolbreed actie gevoerd voor het project in Guatemala. Michael de Groot heeft alle groepen les gegeven over Guatemala en ook verteld over het werk van de Stichting Guacamaya. Leerlingen hebben met behulp van een intekenlijst vriendschapsarmbandjes en sleutelhangers uit Guatemala verkocht. De opbrengst hiervan was zo’n €6.000. Daarnaast hebben een aantal groepen tekeningen gemaakt voor de kinderen in El Corozal. De tekeningen zijn getoond in het centrum en bezoekende kinderen hebben tekeningen gemaakt voor de leerlingen van de Louise de Colignyschool. Deze hebben enkele weken aan een centrale muur gehangen en veel bekijks getrokken. In 2013 gaat de Margarethaschool In Arnhem actie voeren voor het project en we proberen daarnaast ook andere scholen te interesseren voor het organiseren van een actie.
7
Giro Educatief centrum El Corozal Totale activa
Balans per 31-12-2012 (in euro) 4.234,12 Eigen vermogen Crediteuren 1,00 4.235,12
Totale Passiva
Resultatenrekening per 31-12-2012 (in euro) Giro-ontvangsten 57.869.20 Kosten project waarvan: Guacamaya (*1) *subsidies 24.420,24 *donaties 33.448,96 - rente 149,64 Overige kosten (*2)
Totale ontvangsten
58.018,84
Negatief saldo
18.545,18
76.564,02
Totale kosten
4.235,12 0,00 4.235,12
74.688,72
1.875,30
76.564,02
Uit de resultatenrekening blijkt dat 98% van de kosten (*1 en *2) aan de projecten in Guatemala (inclusief voorlichting/educatie hierover in Nederland) zijn besteed. *1 De kosten van het project Guacamaya worden in de bijlage uitgesplitst op grond van de verantwoording van de projectleider ter plaatse. Hierbij wordt het bedrag betrokken dat in de jaarrekening over 2011 als “Saldi in Guatemala per 31/12/2011” is benoemd, -/- 157,60 euro.
*2 Overige kosten 2012 (in euro)
8
Kosten geld overmaken naar Guatemala KvK Kosten website Kosten betalingsverkeer ING Kosten PC Kosten opname in boek legaten Totaal overige kosten 2012
Overzicht grote subsidies/donaties aan Stichting Guacamaya 2012 Organisatie Subsidie (S)/ Datum Donatie (D) Weeshuis Doopsgezinden D 27 februari 2012 Heemstede Dr. Hofstee Stichting D 28 februari 2012 Alkmaar Stichting Madurodam D 5 maart 2012 Steunfonds Den Haag Margarethaschool D 26 maart 2012 St Salvatoriaanse D 30 april 2012 Hulpactie Opbrengst schoolactie D 14 mei 2012 Eden St Eureko Achmea S 8 juni 2012 Foundation Zeist Vincentiusvereniging D 14 augustus 2012 Zoetermeer Stichting ICCO / nacht S 5 september 2012 van de fooi Stichting Jong S 18 oktober 2012 Totaal
406,75 24,08 85,14 87,83 974,00 297,50 1875,30
Bedrag 10000.00 5000.00 2000.00 2350.00 5000.00 6000.00 11000.00 500.00 9420.24 4000.00 55270.24
9
BIJLAGE: KOSTEN PROJECT GUACAMAYA IN 2012 (IN EURO)
Saldi in Guatemala per 31/12/2011 Kosten project Guacamaya 2012 Totaal
-157,60 74.688,72 74.531,12 Kosten
Project El Corozal - Beheer/uitbreiding centrum 9.161,64 - Boomkwekerij/bamboeplanten 6.906,83 - Bamboe schoolgebouwen 9.538,85 - Inrichting werkplaats 583,65 - materialen vrouwenprojecten 10.419,01 - materialen kinderprojecten 3.807,38 - Salaris Juan/Roldi (1) 3.951,58 - Eigen bijdrage deelnemers -1.182,82 - Werkbezoek Guatemala (waarvan vlucht 5.311,34 en verblijfskosten) - Promotiematerialen en educatieve 2.253,11 materialen Nederland - Kosten educatieve materialen Guatemala 17.588,96 - Kosten zaden en portokosten versturen 270,20 naar Guatemala subtotaal 68.609,73 Saldi in Guatemala per 31/12/2012 5.921,39 TOTAAL 74.531,12 1. Het gezamenlijke loon van Juan Tzalam en Roldi Tzalam was in 2012 6.500 quetzal per maand. Zij hebben bij uitzondering eind 2011 6 maanden loon vooruit betaald gekregen. Deze post is feitelijk dan ook tweemaal zo hoog.
