Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2012
28 mei 2013
Jaarverslag en jaarrekening 2012
1
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2012
2
Gemeente Halderberge
Inhoudsopgave Voorwoord ........................................................................................................................................................ 5 DEEL A: HET JAARVERSLAG ........................................................................................................................ 7 Hoofdstuk 1: Programmaverantwoording ................................................................................................... 9 Bestuur en dienstverlening ........................................................................................................................... 11 Openbare orde en veiligheid ........................................................................................................................ 18 Openbare ruimte ............................................................................................................................................ 24 Onderwijs en jeugd ........................................................................................................................................ 64 Algemene dekkingsmiddelen ....................................................................................................................... 73 Post onvoorziene uitgaven ........................................................................................................................... 79 Hoofdstuk 2: Paragrafen ................................................................................................................................ 81 Paragraaf Lokale heffingen .......................................................................................................................... 83 Paragraaf Weerstandsvermogen ................................................................................................................ 87 Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen .................................................................................................... 93 Paragraaf Financiering................................................................................................................................ 100 Paragraaf Bedrijfsvoering ........................................................................................................................... 106 Paragraaf Verbonden partijen.................................................................................................................... 114 Paragraaf Grondbeleid................................................................................................................................ 128 DEEL B: DE JAARREKENING ..................................................................................................................... 137 Hoofdstuk 3: Programmarekening ............................................................................................................ 139 Programmarekening Hoofdstuk 4: Toelichting programmarekening ..................................................................................... 143 Verschillenanalyse jaarrekening 2012 – begroting 2012 ....................................................................... 145 Incidentele baten en lasten ........................................................................................................................ 149 Post onvoorziene uitgaven ......................................................................................................................... 150 Ontwikkelingen na balansdatum ............................................................................................................... 151 Hoofdstuk 5: Balans ...................................................................................................................................... 153 Balans............................................................................................................................................................ 154 Hoofdstuk 6: Toelichting op de balans..................................................................................................... 157 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling............................................................................... 159 Toelichting op de balans ............................................................................................................................. 162 Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen ........................................................................... 191 Hoofdstuk 7: Bijlage verantwoordingsinformatie specifieke uitkeringen ....................................... 193 BIJLAGEN ........................................................................................................................................................ 203
Jaarverslag en jaarrekening 2012
3
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2012
4
Gemeente Halderberge
Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag en de jaarrekening van de gemeente Halderberge over het jaar 2012. In het jaarverslag en de jaarrekening leggen wij verantwoording af over de doelstellingen en voornemens die op basis van het Collegeprogramma 2011-2014 door het college zijn opgenomen in de programmabegroting 2011. De jaarstukken ondersteunen de raad in zijn kaderstellende en, met name, in zijn controlerende functie. Het jaarverslag bestaat uit de programmaverantwoording en de paragrafen. De jaarrekening bestaat uit de programmarekening met toelichting, de balans met toelichting en de verantwoording van de specifieke uitkeringen. In de gepresenteerde opzet van de jaarstukken wordt voldaan aan de richtlijnen van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Alle prioriteiten en doelstellingen uit het raadsprogramma zijn ondergebracht in de door de gemeenteraad vastgestelde programma’s. Het betreft achtereenvolgens: Bestuur en dienstverlening Openbare orde en veiligheid Openbare ruimte Ruimte en economie Maatschappelijke ondersteuning en welzijn Onderwijs en jeugd Naast de programma’s zijn er de algemene dekkingsmiddelen. De verantwoording hiervan is ondergebracht in aparte hoofdstukken. Saldo jaarrekening Het jaar 2012 sluit met een positief saldo van € 510.165. De oorzaken van dit overschot worden in de jaarrekening nader toegelicht. Grondexploitaties Door de demografische en economische ontwikkelingen heeft de gemeenteraad op 11 oktober 2012 kaders vastgesteld om te komen tot een bijstelling van het woningbouwprogramma. De raad heeft besloten dat er naar gestreefd wordt het aantal woningen in de verschillende projecten terug te brengen van 1.600 naar 750 woningen tot en met 2022. Op basis van het vastgestelde kader van oktober 2012 en de gesprekken met de partners is het woningbouwprogramma bijgesteld. De raad heeft dit vastgesteld in de raadsvergadering van 30 mei 2013. Op basis van de vastgestelde kaders zijn de verschillende grondexploitaties geactualiseerd en zijn waarderingen van grondposities bijgesteld. Hierbij is ook de notitie “Grondbeleid” van de commissie Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) gehanteerd voor de waardering van de grondposities en de toerekening van de vervaardigingskosten (rente, plankosten, civieltechniek, ed). Op basis van deze notitie en de bijstelde grondexploitaties is ook voor 2012 de toerekening van ambtelijke kosten bijgesteld. Deze bijgestelde toerekening leidt tot een lagere toerekening van ambtelijke kosten van € 597.000 dan begroot. Dit verschil is verantwoord op saldo kostenplaatsen. De bijgestelde grondexploitaties leiden tot een aantal aanvullende verliesvoorzieningen en verschillende afwaarderingen van grondposities voor in totaliteit een bedrag van € 11 mln., hetgeen ten laste komt van de reserve grondexploitaties. Aangezien de reserve grondexploitaties hiervoor niet toereikend is, wordt voorgesteld het resterende deel vanuit de algemene reserve aan te vullen. Dit sluit aan bij het reserves en voorzieningenbeleid 2010, waarbij is aangegeven dat tekorten in andere reserves met de algemene reserve kunnen worden verrekend.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
5
Gemeente Halderberge Risico’s In de paragraaf Weerstandsvermogen wordt ingegaan op de weerstandscapaciteit en de risico’s. Bij de berekening van het weerstandsvermogen in deze jaarrekening is uitgegaan van de reservepositie per 31 december 2012. Voor de omvang van de verwachte risico’s is aansluiting gezocht bij de risico’s, zoals deze zijn opgenomen in de programmabegroting 2013. Hierbij zijn de risico’s, voor wat betreft de algemene uitkering (rijksbezuinigingen en herverdeling gemeentefonds), aangepast aan de meest recente verwachtingen. Verder is het risico voor de grondexploitaties aangepast. Door de vorming van aanvullende verliesvoorzieningen en afwaardering van boekwaarden is in totaal een bedrag van € 11 mln. aan reserves ingezet. Hiermee wordt het risico uit de begroting 2013 van € 12 mln. fors teruggebracht. Voor de resterende risico’s wordt nog een bedrag van € 3,8 mln. ingeschat voor de berekening van het weerstandsvermogen. Op basis van bovenstaande uitgangspunten is de ratio voor het weerstandsvermogen bij de jaarrekening 2012 berekend 0,63.
Oudenbosch, april 2013 Het College van burgemeester en wethouders
Jaarverslag en jaarrekening 2012
6
Gemeente Halderberge
Deel A: Het jaarverslag
Jaarverslag en jaarrekening 2012
7
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2012
8
Gemeente Halderberge
Hoofdstuk 1: Programmaverantwoording
Jaarverslag en jaarrekening 2012
9
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2012
10
Gemeente Halderberge
Bestuur en dienstverlening Hoofddoelstelling/Missie “Dienstverlening staat voorop” in de gemeente Halderberge. Primair gaat het om dienstverlening aan burgers en bedrijven. Vervolgens ook om dienstverlening richting de raad het college en regionale en lokale samenwerkingspartners. Interne dienstverlening tussen medewerkers, clusters en afdelingen is een belangrijke voorwaarde voor een goede ambtelijke organisatie. Deze basis moet op orde zijn om dienstverlening daadwerkelijk voorop te kunnen stellen. Aandachtsgebieden (beleidsvelden) en subdoelen Regionale samenwerking Actief zoeken naar regionale en subregionale samenwerking (al dan niet in de vorm van Shared Services) Regionale kennispool Het bevorderen van de inzet van personeel uit de regio Visie Communicatie: Het verder vorm en inhoud geven van de organisatieontwikkeling Proactieve wijze van communiceren richting burgers e.d. nog verder verbeteren met gebruikmaking van o.a. de zgn. sociale media Dienstverlening, organisatie en lokale democratie e-dienstverlening: Het verder regelen van het binnengemeentelijk informatiebeheer voor een optimaal gebruik van de basis registraties Burgerparticipatie Het verder bevorderen van de structurele inzet van het instrument burgerparticipatie Overig: Mediation en het verminderen van het aantal bezwaar- en beroepschriften Deregulering Het verminderen van de administratieve lasten voor burgers en ondernemers en de gemeentelijke overheid
Jaarverslag en jaarrekening 2012
11
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Regionale samenwerking Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2012
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Bevorderen regionale samenwerking
Concrete samenwerking
Langere termijndoelstelling
Deels bereikt
De samenwerking op belastinggebied is gerealiseerd met ingang van 1 januari 2012 (BWB). Daarnaast heeft de raad positief besloten tot de deelname aan de Omgevingsdienst Midden en West Brabant en de Regionale Samenwerking Sociale Zaken.
Regionale kennispool
% Inzet personeel uit regio
Drie personen
Deels bereikt.
Verkenning van mogelijkheden op terrein bedrijfsvoering (dienstverlening, automatisering) met buurgemeenten najaar 2013. Kennisuitwisseling moet verder vorm en inhoud krijgen. Het gebeurt al op gebied van P& O-zaken. Dit gebeurt in voorkomende gevallen op collegiale basis.
Doelen en activiteiten aandachtsgebied Visie Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2012
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Communicatie
Aantal reacties inen externe klanten
Optimalisatie website
Deels bereikt
Er is in 2012 gewerkt aan de optimalisatie van de website (zie ook onder Digitale dienstverlening). Daarnaast heeft de gemeente in 2012 vooral de kwaliteit van de communicatie geprobeerd te handhaven en waar mogelijk te verbeteren. Voorbeelden van uitbreiding van de communicatiemiddelen zijn de nieuwsbrief in Stampersgat en de Rondweg Oudenbosch. Daarnaast is de gemeente sinds april 2012 actief op Facebook. Zij heeft hier 142 volgers (zogenaamde likes). Op Twitter heeft de gemeente 966 volgers. (Peildatum 13 februari 2013).
Jaarverslag en jaarrekening 2012
12
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Visie Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2012
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan? Verder heeft de gemeente ruim 330 persvragen beantwoord. Daarnaast behoren de gemeentelijke informatiepagina’s volgens de Nederlandse Nieuwsblad Pers (NNP) bij de beste 31 pagina’s van Nederland.
Doelen en activiteiten aandachtsgebied Dienstverlening, organisatie en lokale democratie Doelen
Effect-indicator
E-gemeente
Digitale dienstverlening
Doelstelling 2012
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Aantal opleveringen Voldoen aan wettelijke NUP-verplichtingen (Nationaal verplichtingen Uitvoeringsprogramma Betere dienstverlening en E-overheid)
Deels
Het opleveren van NUP-verplichtingen is in uitvoering.
Implementatie Verseon
Ja
Invoer digitale postverwerking
Het NUP vraagt veel van gemeenten en steeds meer wordt samenwerking gezocht. In samenwerking met Rucphen en Steenbergen wordt informatiebeleid opgesteld. Oplevering is uitgesteld naar 2013, Informatiebeveiligingsbeleid is gereed. Het bijbehorende uitvoeringsplan is wegens ziekte van betrokken medewerker uitgesteld naar 2013 Met ingang van november 2012 zijn modules ‘post en archief’ en ‘bezwaarschriften ingeregeld. Dit is een belangrijk begin voor digitaal werken. Het verbreden en inbedden van digitaal werken zal in 2013 nog verder worden uitgewerkt en doorgevoerd, De digitalisering van werkprocessen is ingezet en wordt in 2013 verder uitgerold. In december 2012 is proces bestuurlijke besluitvorming geanalyseerd. In 2013 wordt bezien of dit voldoende mogelijkheden voor digitalisering biedt.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
13
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Dienstverlening, organisatie en lokale democratie Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2012
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan? Met een aantal raadsleden is een pilot gestart om de mogelijkheden van “papier-arm’ werken te testen. Hierbij wordt een specifieke “app” getest en tevens het gebruik van tablet-computers door de raad. Met Rucphen en Steenbergen worden ervaringen gedeeld over (stimuleren van) Het Nieuwe Werken.
Burgerparticipatie
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Aantal digitale producten
10 Extra digitale producten
Dit doel is niet bereikt
Door de organisatie wijziging is nadruk gelegd op prioriteiten en quick-wins voor de nieuwe afdeling klantzaken, Het realiseren van meer digitale producten en het sturen op het digitale kanaal is daarom uitgesteld. Concreet is voorrang gegeven aan werken op afspraak (afsprakenmodule op de website). Met ingang van het tweede kwartaal 2013 worden nieuwe digitale producten toegevoegd. Verder is de “Buiten Beter App” in gebruik genomen. Momenteel zijn tien producten digitaal beschikbaar.
Concrete deelname burgers
Tenminste 1 traject Doel is bereikt doorlopen van een nader te bepalen trede op de participatieladder
In 2011 is de gemeentelijke organisatie getraind op het gebied van burgerparticipatie. Begin 2012 is het format voor de collegeadviesnota en het raadsvoorstel aangepast. Hierdoor wordt er bij projecten consequenter rekening gehouden met hoe burgers/partijen erbij betrokken kunnen worden (indien mogelijk). Voorbeelden van projecten waarbij burgers/partijen betrokken zijn, zijn de bezuinigingen en de verbouw van de school en dorpshuis in Stampersgat. Ook is er in 2012 een kinderburgemeester aangesteld en is eind van het jaar met de Samenstichting Stampersgat een burgerparticipatietraject opgestart, dat doorloopt in 2013.
14
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Dienstverlening, organisatie en lokale democratie Doelen
Effect-indicator
Mediation/behandeling bezwaar- en beroepschriften
70 Het aantal bezwaarschriften dat (door mediation) niet behandeld wordt in de commissie bezwaar en beroep
Terugdringen regels en overbodige indieningvereisten
Aantal teruggebrachte 5% minder Deels bereikt regels (vergunningen vergunningen APV APV etc.)
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Doelstelling 2012
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Deels bereikt
Het aantal van 70 intrekkingen was gebaseerd op verwachting van ca. 115 bezwaarschriften in totaal (op basis van aantal 2010 en 2011). In 2012 zijn in totaal 87 bezwaarschriften ontvangen, in 2012 zijn 52 bezwaarschriften ingetrokken. Van deze 52 zijn er 33 ingetrokken na toepassing van “de Andere Aanpak”. De gemeente volgt zoveel mogelijk de door de VNG opgestelde modelverordeningen. In deze verordeningen wordt rekening gehouden met deregulering.
15
Gemeente Halderberge Wat heeft het gekost? Overzicht van baten en lasten programma Bestuur en dienstverlening (x € 1.000) Primitieve begroting 2012 Begroting 2012 incl. wijziging Realisatie 2012 Verschil saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo begroting - realisatie Raad en griffie 764 0 -764 764 0 -764 743 0 -743 21 V B&W en ambtelijke ondersteuning 2.633 2 -2.631 2.633 2 -2.631 2.572 0 -2.572 60 V Burgerzaken 769 5 -763 798 5 -793 809 6 -803 -10 N Baten & lasten secretarieleges 170 531 361 170 536 365 177 521 344 -21 N burgerzaken Bestuurlijke samenwerking 248 0 -248 248 0 -248 295 14 -281 -33 N Dienstverlening 344 0 -344 344 0 -344 313 0 -313 31 V 4.929 539 4.958 543 4.909 540 V Resultaat voor bestemming -4.390 -4.415 -4.368 47 Mutaties reserves programma1 368 572 204 368 572 204 367 541 174 -30 N 5.297 1.110 5.326 1.115 5.276 1.082 V Resultaat na bestemming -4.186 -4.211 -4.194 17
Het resultaat na bestemming op het programma Bestuur en dienstverlening ten opzichte van het begrote resultaat (incl. wijziging) bedraagt € 17.000 voordelig. Dit resultaat bestaat uit de volgende onderdelen: 0 - Kapitaallasten Interne verrekeningen 73 -56 - Overige verschillen 17
V N V
De verschillen in de kapitaallasten en interne verrekeningen worden toegelicht in de paragraaf Bedrijfsvoering. Hieronder worden de belangrijkste overige verschillen toegelicht.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
16
Gemeente Halderberge Belangrijkste verschillen begroting incl. wijziging en realisatie programma Bestuur en dienstverlening (x € 1.000) Bedrag V/N Baten & lasten secretarieleges burgerzaken
Bestuurlijke samenwerking
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Er zijn meer aanvragen voor reisdocumenten geweest dan geraamd. De oorzaak is het vervallen va de kinderbijschrijvingen in het paspoort van de ouders per 26 juni 2012. Hierdoor hebben meer kinderen een eigen document gekregen.
29
V
Incidenteel of structureel Incidenteel
In 2012 zijn minder rijbewijzen aangevraagd dan geraamd. Hierdoor is ook de opbrengst per saldo lager dan geraamd.
41-
N
Incidenteel
In 2012 zijn nog afrekeningen van de RWB ontvangen over 2011 van de inhuurdesk en programmakosten. Tevens is in 2012 een bijdrage in de liquidatie van het SES betaald.
48-
N
Incidenteel
17
Gemeente Halderberge
Openbare orde en veiligheid Hoofddoelstelling/Missie De gemeente Halderberge wil de veiligheid en leefbaarheid in de verschillende wijks- en dorpskernen door een integrale aanpak van sociale en fysieke aspecten van veiligheid samen met haar ketenpartners verbeteren. Aandachtsgebieden (beleidsvelden) en subdoelen Openbare orde en veiligheid 1. Doelgerichte aanpak van overlastgevende jeugd. 2. Terugdringen van overlast en criminaliteit. Leefbaarheid 1. Bevorderen van de leefbaarheid in wijken en dorpen van de gemeente Halderberge. 2. De betrokkenheid van bewoners in het meedenken over de eigen leefomgeving vergroten. Crisisbeheersing 1. Professionalisering gemeentelijke rampenbestrijdingsorganisatie op basis van de eisen in de Wet Veiligheidsregio’s. 2. Operationele voorbereiding van grote en middelgrote evenementen.
Doelen en activiteiten aandachtsgebied Openbare orde en veiligheid Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2012
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Doelgerichte aanpak van overlastgevende jeugd
Percentage hangjongeren in beeld
90%
Ja
Tweewekelijks Jeugd Preventie Overleg Maandelijks integraal afstemmingsoverleg samenleving en team veiligheid in het kader van jeugd. Actieve participatie in kernteam en stuurgroep Veiligheidshuis Uitvoering gegeven aan de districtelijke aanpak van de jeugdgroepen volgens de Beke methode. In december 2012 was er in de gemeente Halderberge 1 hinderlijke jeugdgroep actief.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
18
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Openbare orde en veiligheid Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2012
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan? Aanpak hinderlijke groep Hofstraat te Hoeven. Volgens het afgesproken beleid binnen de gemeente Halderberge de overlastproblemen aangepakt en gezamenlijk met de bewoners en hangjongeren en hun ouders gekomen tot een oplossing. We zijn op zoek naar een alternatieve hangplek.
Terugdringen van overlast en criminaliteit
Rapportcijfer beleving veiligheid in de eigen buurt
7
Veiligheidsmonitor wordt in 2013 uitgevoerd. In 2014 zijn de resultaten bekend.
Districtelijke werkgroep houdt zich intensief bezig met de Woninginbraken, overvallen en straatroven (WOS). Er zijn in 2012 twee tijdelijke huisverboden opgelegd. De aanpak van huiselijk geweld wordt actief gevolgd en doorontwikkeld. Alle gevallen van huiselijk geweld worden besproken in het Veiligheidshuis. Voor het verbeteren van de leefbaarheid in de Haven e.o te Oudenbosch wordt de openbare verlichting verbeterd, het groen is teruggesnoeid en er zullen camera’s worden geplaatst. Dit is gebeurd in samenspraak met de bewoners. De pilot buurtpreventie in de wijk Bovendonk is een groot succes en wordt uitgebreid.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
19
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Leefbaarheid Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2012
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Bevorderen van de leefbaarheid in wijken en dorpen van de gemeente Halderberge
Rapportcijfer beleving leefbaarheid in de eigen buurt
7,3
Veiligheidsmonitor wordt in 2013 uitgevoerd. In 2014 zijn de resultaten bekend.
Het lokale leefbaarheidsproject Stampersgat wordt uitgevoerd. Het project maakt deel uit van de regionale aanpak leefbaarheid West-Brabant, waarvoor aan de Regio subsidie is toegekend van de Provincie Noord-Brabant. In juni en september en december zijn nieuwsbrieven uitgebracht, waarin is toegelicht waar we mee bezig zijn.
De betrokkenheid van bewoners in het meedenken over de eigen leefomgeving vergroten
Percentage van de bewoners in Halderberge die actief zijn met het verbeteren van de eigen buurt
20%
Veiligheidsmonitor wordt in 2013 uitgevoerd. In 2014 zijn de resultaten bekend.
Er heeft een bestuurlijk overleg plaatsgevonden met de Samenstichting in juni op basis van het samenwerkingsconvenant. In het tweede kwartaal 2013 zal opnieuw een bestuurlijk overleg plaatsvinden om het samenwerkingsconvenant te evalueren. De pilot buurtpreventie in de wijk Bovendonk is een groot succes en wordt uitgebreid.
Doelen en activiteiten aandachtsgebied Crisisbeheersing Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2012
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Professionalisering gemeentelijke rampenbestrijdingsorganisatie op basis van de eisen in de Wet Veiligheidsregio’s
Percentage van de medewerkers in de gemeentelijke rampenbestrijdingsorganisatie is bereikbaar en beschikbaar tijdens alarmerings- en opkomstoefeningen
80%
Nee, 70% is behaald
Voor de implementatie van het regionaal crisisplan is een opkomstoefening gehouden om te bekijken hoe de alarmering verloopt en de beschikbaarheid is. Deels door een technische onvolkomenheid is de inzetbaarheid blijven steken op 70%.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
De alarmeringsgegevens worden per kwartaal geactualiseerd.
20
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Crisisbeheersing Doelen
Operationele voorbereiding van grote en middelgrote evenementen
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Effect-indicator
Doelstelling 2012
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Percentage van de 70% medewerkers die zich bewust zijn van hun taak in de gemeentelijk rampenbestrijdingsorganisatie door deelname aan opleidingen, trainingen en oefeningen
90%
Alle medewerkers zijn geïnformeerd over het nieuwe regionale crisisplan, de geactualiseerde deelplannen en draaiboeken, de nieuwe GRIP regeling. Tevens is aan iedere medewerker een taakkaart verstrekt.
2 middelgrote Bij de middelgrote en grote evenementen en 1 evenementen dient groot evenement de organisator een calamiteitenplan op te stellen dat integraal wordt getoetst bij de vergunningverlening door de hulpverleningsdiensten
Ja
In 2012 is uitvoering gegeven aan de calamiteitenplannen en draaiboeken voor de, de Brabantse Ruiterdagen, KPJfeest en vliegshow Seppe.
21
Gemeente Halderberge Wat heeft het gekost? Overzicht van baten en lasten programma Openbare orde en veiligheid (x € 1.000) Primitieve begroting 2012 Begroting 2012 incl. wijziging Realisatie 2012 Verschil saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo begroting - realisatie Brandweer 1.518 0 -1.518 1.518 0 -1.518 1.508 0 -1.508 10 V Crisisbeheersing 197 0 -197 197 0 -197 221 0 -221 -24 N Openbare orde 475 18 -457 481 312 -169 508 250 -258 -89 N 2.190 18 2.195 312 2.237 250 N Resultaat voor bestemming -2.172 -1.884 -1.987 -104 Mutaties reserves programma 2 81 55 -26 354 55 -299 354 55 -299 0 N 2.271 73 2.549 367 2.591 305 N Resultaat na bestemming -2.198 -2.182 -2.286 -104
Het resultaat na bestemming op het programma Openbare orde en veiligheid ten opzichte van het begrote resultaat (incl. wijziging) bedraagt € 104.000 nadelig. Dit resultaat bestaat uit de volgende onderdelen: 0 - Kapitaallasten -58 - Interne verrekeningen -45 - Overige verschillen -104
V N N N
De verschillen in de kapitaallasten en interne verrekeningen worden toegelicht in de paragraaf Bedrijfsvoering. Hieronder worden de belangrijkste overige verschillen toegelicht.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
22
Gemeente Halderberge Belangrijkste verschillen begroting incl. wijziging en realisatie programma Openbare orde en veiligheid (x € 1.000) Bedrag V/N Openbare orde
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Het ontvangen bedrag aan subsidie leefbaarheid Stampersgat is 52.000 lager dan geraamd, doordat dit deel van de subsidie al in 2011 is verantwoord als nog te ontvangen bijdrage. Het nadelig verschil wordt verrekend met de reserve Voorschotten Stampersgat (op programma 3) en heeft hierdoor geen effect op het jaarrekeningsaldo.
23
-52
N
Incidenteel of structureel Incidenteel
Gemeente Halderberge
Openbare ruimte Missie programma Openbare ruimte Instandhouding van een verzorgde woonomgeving binnen de gestelde kaders. Binnen het programma Openbare ruimte zijn in het collegeprogramma 2011 – 2014 de volgende aandachtsgebieden/prioriteiten opgenomen. A. Wegen en fietspaden Onderhoudsprogramma Verkeer Rondweg B. Waterwegen Uitvoeringsprogramma water C. Parkeren D. Openbaar groen Onderhoud E. Riolering en waterbeheersing F. Openbare verlichting Onderhoud energiebesparing en duurzaamheid G. Kabels en leidingen In onderstaande tabel is per aandachtsgebied/prioriteit aangegeven wat de doelstellingen waren, welke activiteiten in het afgelopen jaar hebben plaatsgevonden en wat er is bereikt.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
24
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit A. Wegen en fietspaden
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Doelstelling Aanpak onderhoud wegen, pleinen, fietsen voetpaden en andere verhardingen. Beperken oploop achterstallig onderhoud. Asfalteren fietspaden
Activiteiten 2012 Op basis van het vastgestelde beleidsplan wordt een onderhoudsprogramma opgesteld en uitgevoerd. Reconstrueren van de rijbaan aan het Wilhelminaplein, Julianalaan en de Beatrixlaan te Oudenbosch.
25
Wat is er bereikt? De werkzaamheden aan de Wolverschans zijn doorgeschoven naar 2013; dit in verband met tegenvallers bij met name de Oude Roosendaalsebaan, Oude Bredasebaan (meer reparatiewerk) en de Gastelsedijk Zuid (zeer slechte ondergrond). De werkzaamheden aan de Wolverschans worden in combinatie met de onderhoudswerkzaamheden voor 2013 uitgevoerd. Dit zal naar verwachting in het tweede kwartaal van 2013 zijn. Het onderhoud aan de wegen in elementenverhardingen is conform het programma uitgevoerd. Zo zijn de Lagestraat, Zandstraat en Willeke Joostenstraat in Bosschenhoofd, het trottoir aan de Dennis Leestraat in Stampersgat, de Dautzenbergstraat, Kol den Oudenstraat, Mgr Meeuwissenstraat en de Angel in Oud Gastel onderhouden, Ook zijn er grootschalige reparaties uitgevoerd aan de Iepenstraat en Wilgenstraat in Oudenbosch en de Julianastraat in Hoeven. Verder zijn de brandgangen in de wijk Spui in Oudenbosch ook opgeknapt.
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit B. Waterwegen
Doelstelling Voorkomen wateroverlast Het vormen van een kwantitatief en kwalitatief goed afwateringssysteem.
Activiteiten 2012 Actualiseren Uitvoeringsprogramma Water (UPW). Uitvoeren UPW.
Wat is er bereikt? Alle kunstwerken zijn in 2012 geïnventariseerd en geïnspecteerd. Aan de brug bij het Jodendijkje en de brug Rietveld 5 is het brugdek onderhouden. In 2013 zal er een rapportage van de waargenomen schade met hieruit voortkomende de financiële gevolgen aan de raad worden gepresenteerd. De beschoeiing van de vijver aan de Noordzeedijk in Stampersgat is vernieuwd en ook aan de invalidesteiger in Stampersgat is er onderhoud uitgevoerd. Momenteel staat er nog een actie uit voor het schoonmaken van een drietal duikers, waarbij de duiker aan het Heinsbergwegje is schoongemaakt, echter de andere twee duikers aan de St. Maartenstraat en de bij De Riet in Oud Gastel is door de hoge waterstand en de natte en winterse weersomstandigheden nog niet uitgevoerd. Naar verwachting worden deze werkzaamheden in het voorjaar van 2013 afgerond.
C. Parkeren
Beperken parkeeroverlast
Uitvoering geven aan een in 2012 geactualiseerd parkeerbeleid.
In oktober 2012 is de Kadernota Parkeren 2012-2016 vastgesteld.
D. Openbaar groen
Handhaving vooralsnog huidige onderhoudsniveau openbare groenvoorzieningen.
Openbare groenvoorzieningen: maaien van de bermen;
De bermen zijn in de periode junibegin oktober twee keer gemaaid. Vooruitlopend aan de eerste maaironde zijn de uitzichthoeken op diverse kruisingen gemaaid.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
26
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
Doelstelling
Activiteiten 2012 bestrijding ongewenste kruidengroei op verhardingen;
.
Wat is er bereikt? De onkruidbestrijding op de verhardingen heeft plaats gevonden overeenkomstig de landelijk geldende DOB- regeling. ( DOB= duurzaam onkruidbeheer op verhardingen). Bestrijding van de onkruidgroei op verhardingen chemisch, voor zover passend binnen de DOB-regeling, aangevuld met borstelen.
uitmaaien van de bodem/ taluds van de sloten;
Het overgrote deel van de uit te maaien sloten heeft plaats gevonden in de periode oktober – medio november. Een aantal slootlengtes zijn, in verband met de sterke groei van de vegetatie, in de zomerperiode uitgemaaid.
beheer/ onderhoud van de plantsoenen;
De werkzaamheden zijn overeenkomstig de onderhoudsbestekken uitgevoerd. Op een enkele locatie heeft, overeenkomstig de planning, een noodzakelijke uit te voeren kleinschalige renovatie plaats gevonden. Op 11 oktober 2012 heeft de gemeenteraad de Groenbeleidsvisie 2020 vastgesteld. De Groenbeleidsvisie 2020 is een op hoofdlijnen beschreven groenbeleid, dat inzicht geeft in de uitgangspunten en doelstellingen voor de inrichting en het beheer van openbaar groen binnen de bebouwde kom in de periode 2013- 2020.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
27
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
E. Riolering en waterbeheersing
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Doelstelling
Inzameling stedelijk afvalwater Doelmatig inzamelen en verwerken hemelwater Voorkomen over- of onderlast grondwater
Activiteiten 2012 beheer/ onderhoud bomen, landschapselementen en bossen;
Wat is er bereikt? Daar waar noodzakelijk zijn de bomen, landschapselementen en bossen overeenkomstig de planning gesnoeid.
maaien van de gazons;
De gazons zijn in de periode eind maart – begin november, overeenkomstig de voorwaarden vermeld in de beeldbestekken, gemaaid.
beheer Hertenpark/ trimbaan en ruiterpaden;
Overeenkomstig de planning is het beheer van het Hertenpark in Hoeven, trimbaan en ruiterpaden uitgevoerd.
ongedierte bestrijding;
De bestrijding van ongedierte ( ratten ) heeft overeenkomstig de met SAVER vooraf gemaakte afspraken plaats gevonden
De groenvoorziening op twee rotondes wordt gesponsord door derden. De gesprekken over het sponsoren van de groenvoorzieningen op een derde en vierde rotonde zijn in 2012 positief afgerond. Begin 2013 zullen de gemaakte afspraken tussen gemeente en ondernemer schriftelijk worden vastgelegd.
sponsoring
Realiseren uitvoeringsprogramma zoals is vastgesteld in het VGRP. Het creëren van een goede waterhuishouding in nieuwe ruimtelijke ontwikkelingsplannen (pilots).
28
De in het VGRP genoemde maatregelen worden uitgevoerd. Echter, een aantal projecten lopen vertraging op vanwege capaciteitsgebrek en andere onvoorziene werkzaamheden.
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
Doelstelling Transport ingezameld water naar geschikt lozingspunt Voorkomen ongewenste emissies naar oppervlaktewater, bodem en grondwater Zo min mogelijk overlast voor omgeving
Activiteiten 2012 Verbeteren rioolstelsel kern Hoeven waarbij de kans op wateroverlast zal afnemen.
Wat is er bereikt? Voor het verbeteren van het rioolstelsel in de kern Hoeven wordt het basisrioleringsplan van deze kern geactualiseerd. Op basis van dit geactualiseerde plan zullen de te treffen maatregelen worden opgesteld. Resultaten worden begin 2013 verwacht.
Verbeteren riolering in de St. Annastraat en de Lollestraat te Oudenbosch Verbeteren riolering in de Magrietstraat te Bosschenhoofd.
De verbeteringswerkzaamheden aan het riool in het Doelpad/St. Annastraat te Oudenbosch zijn gereed. De verbeteringswerkzaamheden aan het riool in de Lollestraat zijn gekoppeld aan de werkzaamheden in plan Tivoli en de aanleg van de ondergrondse waterberging binnen dit plan. Uitvoering vindt naar verwachting begin 2013 plaats.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Meten van grondwaterstanden uit het grondwatermeetnet en deze gegevens verwerken in een grondwaterkaart.
Het grondwatermeetnet is gerealiseerd. De waterstand in de peilbuizen wordt op gezette tijden gemeten.
Het opstellen van een hemelwaterstructuurplan. Op deze kaart wordt duidelijk waar afkoppelen van verhard oppervlak het meest kansrijk is.
Voordat het hemelwater structuurplan wordt opgezet zal er een regionaal VGRP in 2013 worden opgesteld aan de hand van VGRP zal het hemelwater structuurplan worden opgesteld.
29
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit F. Openbare verlichting
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Doelstelling Uitvoeren van onderhoud Beperken oplopen achterstallig onderhoud.
Activiteiten 2012 Uitvoeren van onderhoud
30
Wat is er bereikt? De gemeenteraad heeft het beleidsplan openbare verlichting 2010-2015 in een sobere variant vastgesteld. Een verdere uitvoering van dit plan is uitgewerkt in een beheer- en realisatieplan. Dit plan is door het college vastgesteld. Bij vaststelling van dit plan is tevens een budget gevoteerd om de sterk verouderde en slecht functionerende masten te vervangen. Inmiddels is ook een Richtlijn opgesteld voor het materiaalgebruik binnen de gemeente Halderberge, welke ook inspeelt op nieuwe ontwikkelingen over duurzame verlichting. Deze Richtlijn is in oktober vastgesteld door het college. Op basis van deze richtlijn wordt het beheer en onderhoud meer gestructureerd en worden er standaard materialen benoemd in plaats van een willekeur aan materialen. Op basis van deze richtlijn zijn de eerste materialen besteld voor het vervangen van de versleten materialen. In de eerste helft van 2013 wordt er een evaluatie richting het college en de raad uitgezet waarin de ontwikkelingen n.a.v. het vaststellen van het Beleidsplan nog eens op een rij worden gezet.
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit G. Kabels en leidingen
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Doelstelling Afstemming planning netwerkbeheerders Kwaliteit openbare ruimte
Activiteiten 2012 Verscherpt toezicht. Periodiek overleg.
Wat is er bereikt? In 2012 is het project voor de aanleg van glasvezel in de kern Oudenbosch afgerond; momenteel loopt nog wel de onderhoudsperiode van het straatwerk. In de zomer van 2013 wordt dit project definitief afgesloten. In 2012 is er verder ingezoomd in het naleven de regels voor hoe om te gaan bij graafwerkzaamheden binnen de gemeente Halderberge, met name op de betaling van de degeneratie vergoeding en het herzien van de leges. De nieuwe leges zijn opgenomen in de reeds vastgestelde legesverordening. Verder worden er in 2013 een tweetal watertappunten geplaatst, waarbij tevens het project “join the pipeline’ wordt ondersteunt Dit project stimuleert vrij gebruik van schoon drinkwater over heel de wereld.
31
Gemeente Halderberge Wat heeft het gekost? Overzicht van baten en lasten programma Openbare ruimte (x € 1.000) Primitieve begroting 2012 Begroting 2012 incl. wijziging Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Onderhoud openbare ruimte 3.507 45 -3.461 3.502 157 -3.346 Verkeer en parkeren 385 46 -339 400 27 -374 Waterwegen 304 0 -304 289 0 -289 Openbaar groen en natuur 2.193 1 -2.192 2.234 1 -2.232 Riolering 2.299 2.424 124 2.252 2.384 132 Begraafplaatsen 93 47 -45 101 47 -53 8.781 2.564 8.777 2.616 Resultaat voor bestemming -6.217 -6.162 Mutaties reserves programma 3 0 250 250 146 623 477 8.781 2.814 8.923 3.238 Resultaat na bestemming -5.967 -5.684
Realisatie 2012 Verschil saldo begroting - realisatie Lasten Baten Saldo 2.726 178 -2.548 798 V 373 26 -347 27 V 226 0 -226 63 V 2.158 3 -2.155 77 V 2.114 2.379 265 133 V 97 39 -58 -5 N 7.694 2.625 V -5.069 1.092 262 145 -117 -594 N 7.956 2.770 V -5.186 498
Het resultaat na bestemming op het programma Openbare ruimte ten opzichte van het begrote resultaat (incl. wijziging) bedraagt € 498.000 voordelig. Dit resultaat bestaat uit de volgende onderdelen: 190 - Kapitaallasten 126 - Interne verrekeningen 182 - Overige verschillen 498
V V V V
De verschillen in de kapitaallasten en interne verrekening worden toegelicht in de paragraaf Bedrijfsvoering. Hieronder worden de belangrijkste overige verschillen toegelicht.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
32
Gemeente Halderberge Belangrijkste verschillen begroting incl. wijziging en realisatie programma Openbare ruimte (x € 1.000) Bedrag Onderhoud openbare ruimte
Waterwegen
Jaarverslag en jaarrekening 2012
V/N
Nog niet alle velden van industrieterrein Borchwerf zijn overgedragen van de CV Borchwerf II naar de Stichting Beheer Borchwerf II. Hierdoor zijn de kosten voor parkmanagement lager.
31
V
Incidenteel of structureel Incidenteel
In het huidige onderhoudsbestek openbare verlichting is meegenomen dat bij het vervangen van lampen longlife lampen worden toegepast die ook steeds beter het energieverbruik kunnen regelen en dus voor minder kosten zorgen.
19
V
Structureel
Het onderhoud aan de verlichting is tot een minimum terug gebracht. Er is alleen op basis van klachten, meldingen en uitval van materialen, zoals lampen, onderhoud uitgevoerd. Er is dus geen strucureel onderhoud uitgevoerd. Daarnaast heeft een verplichting uit 2011 voor verlichting aan de parallelweg St. Bernardusstraat, het vervangen van lampen en een onderhoudstermijn tot minder kosten geleid in 2012.
54
V
Incidenteel
In 2012 was een budget van € 30.000 geraamd voor het schilderen van lichtmasten. Hiervoor is opdracht verstrekt maar de werkzaamheden vinden pas in 2013 plaats. Bij de besluitvorming over het resultaat van de jaarrekening 2012 zal een voorstel worden gedaan om het resterende budget van € 30.000 als jaaroverschrijdende uitgave over te hevelen naar 2013.
30
V
Incidenteel
De kosten voor stortrecht zijn lager dan geraamd. In de loop van 2012 was voorzien, zie najaarsnota 2012, dat er minder maaisel zou worden afgevoerd. Dit is uiteindelijk nog positiever uitgevallen dan aanvankelijk in was voorzien. Er is verhoudingsgewijs, evenals in 2011, uiteindelijk veel rechtstreeks verwerkt op de aangrenzende particuliere gronden.
26
V
Incidenteel
33
Gemeente Halderberge
Openbaar groen en natuur
Jaarverslag en jaarrekening 2012
De financiële middelen voor de uitvoering van het landschapsbeleidsplan zijn in 2012 niet aangewend. Daarnaast participeert de gemeente Halderberge sinds 2008 in het project agrarisch landschapsbeheer Brabantse Delta e.o. Dit betreft een contractperiode van 1 juli 2008 tot 30 juni 2012. De gemeentelijke bijdrage is in 2012 niet betaald omdat nog voldoende financiële middelen beschikbaar waren om te voldoen aan de voor de resterende looptijd van het contract openstaande verplichtingen.
34
18
V
Incidenteel
Gemeente Halderberge
Ruimte en economie Missie programma Ruimte en economie Het behouden en waar mogelijk vergroten van een leefbare, veilige, duurzame en ruimtelijk in balans zijnde gemeente, waardoor Halderberge een aantrekkelijke woon-, leef-, vestigings- en verblijfsgemeente blijft. Aandachtsgebieden en subdoelen Binnen het programma Ruimte en economie zijn in het collegeprogramma 2011 – 2014 de volgende aandachtsgebieden/prioriteiten opgenomen. A. Samenwerking met het bedrijfsleven Bedrijfsfunctionaris en ondernemingsloket Overleg met ondernemers B. Ruimtelijke ordening Bestemmingsplan buitengebied Ruimtelijke atlas C.
Volkshuisvesting Uitvoering woonvisie Structuurvisie Halderberge Cultuur en monumentennota Uitvoering centrumplannen
D.
Omgevingsvergunning (Wabo) Invoering omgevingsvergunning (Wabo) Integrale vergunningverlening Integrale handhaving Herijking handhavingsbeleid en -prioriteiten Administratieve lastendrukvermindering
E.
Toerisme Halderberge op de kaart Samenwerking bedrijfsleven en toerisme VVV functie
F. Mileubeleid Uitvoeren milieubeleidsplan
Jaarverslag en jaarrekening 2012
35
Gemeente Halderberge In onderstaande tabel is per aandachtsgebied/prioriteit aangegeven wat de doelstellingen waren, welke activiteiten in het afgelopen jaar hebben plaatsgevonden en wat er is bereikt. Aandachtsgebied/prioriteit A. Samenwerking met het bedrijfsleven
Doelstelling Handhaven en verbeteren samenwerking met het bedrijfsleven; Verbeteren communicatie met gemeente en ondernemers onderling; Handhaven en verbeteren vestigingsklimaat voor bedrijven.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Activiteiten 2012 Structureel overleg organiseren met de Ondernemerskring Halderberge, de ondernemersverenigingen en koepelorganisaties (ZLTO, KvK, REWIN etc.). Ondernemers tijdig betrekken bij (beleids)ontwikkelingen die voor hen van belang zijn.
Wat is er bereikt? Met alle ondernemersverenigingen is regelmatig contact geweest. Het structurele overleg is gehouden op basis van behoefte. De gemeenteraad ontvangt op haar verzoek de goedgekeurde gespreksverslagen.
Participeren in structureel overleg en acties met ondernemers en onderwijs (voortzetting acties convenant).
Het 3 O-netwerk heeft haar doelstellingen voor 2012/2013 vastgesteld. Afgelopen kwartaal is met de vertegenwoordigers van het basis- en middelbaar onderwijs overleg gevoerd over vervolgacties voor 2013.
Organiseren van bedrijfsbezoeken door burgemeester en wethouder economische zaken.
Het afgelopen jaar zijn diverse bedrijven bezocht door burgemeester en wethouder economische zaken.
In overleg met ondernemersverenigingen opstellen van vervolgacties op basis van evaluatie economische visienota (actualisatie).
Medio 2012 is overleg gevoerd met de vertegenwoordigers van het bedrijfsleven over het plan van aanpak lokale economie (vervolg op economische visienota 2008). De hoofdthema’s zijn door het bedrijfsleven benoemd. In eerste instantie worden vervolgacties intern opgepakt vanwege het gebrek aan belangstelling vanuit het bedrijfsleven.
36
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Doelstelling
Activiteiten 2012 In overleg met ondernemersverenigingen opstellen van vervolgacties op basis van evaluatie nota detailhandelsbeleid (actualisatie).
Wat is er bereikt? De Kamer van Koophandel heeft een weerbaarheidsanalyse voor de detailhandel laten opstellen voor de kernen Hoeven, Oud Gastel en Oudenbosch. Deze analyse is gepresenteerd aan de ondernemers uit de drie kernen.
In vervolg op de quick scan/schouw bedrijventerreinen van het 3e/4e kwartaal 2011, uitvoeren van de gewenste of geplande verbeteracties.
Het college heeft opdracht gegeven diverse verbeterpunten op de bedrijventerreinen uit te voeren. Vrijwel alle werkzaamheden zijn in 2012 uitgevoerd, een enkel punt wordt begin 2013 afgerond vanwege de combinatie met ander werk.
Continueren samenwerking met gemeente Moerdijk inzake Service centrum voor Starters en Ondernemers (o.b.v. evaluatieresultaat).
In 2012 is opnieuw samengewerkt met SOM/gemeente Moerdijk voor de advisering en ondersteuning van (startende) ondernemers. SOM Moerdijk/Halderberge is vertegenwoordigd geweest op de landelijke startersdag van de Kamer van Koophandel op 6 november.
Met de gemeente Steenbergen (en Moerdijk?) en de Kamer van Koophandel organiseren van een informatiebijeenkomst voor starters. Met de gemeente Steenbergen (en Moerdijk?) en de Kamer van Koop-handel organiseren van een informatiebijeenkomst over bedrijfsbeëindiging.
Door bestuurlijke wisselingen en gebrek aan middelen bij de gemeente Steenbergen, zijn deze acties niet gerealiseerd.
37
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
B. Ruimtelijke ordening
Doelstelling
Bestemmingsplan Buitengebied: 1. Het bieden van een helder, leesbaar, eenduidig, toegankelijk, uitvoerbaar en handhaafbare juridisch planologische regeling; 2. Bieden van een kader welke is gericht op het behoud en waar mogelijk de versterking van de ruimtelijke en functionele kwaliteit, alsmede water en milieuaspecten; 3. Digitaal raadpleegbaar.
Activiteiten 2012 Participeren in de organisatie van het Ondernemersgala Halderberge.
Wat is er bereikt? In 2012 heeft het Ondernemersgala e plaatsgevonden. Het 5 gala is volop in voorbereiding (6 april 2013).
Promotie vestigingsklimaat via deelname (regionale) publicaties, (kranten)specials en/of advertenties.
Mei 2012 is een special uitgebracht voor de gemeente Halderberge in samenwerking met uitgeverij Novema (het Ondernemersbelang). Lokale bedrijven waren hierin ruimschoots vertegenwoordigd.
Deelname project dienstverlening/Sira, Bewijs van Goede Dienst.
Het vervolgtraject Bewijs van Goede Dienst 2 is afgerond. Implementatie wordt opgepakt binnen de projectgroep dienstverlening en binnen de kanteling van de organisatie. Bestemmingsplan Buitengebied: Uitwerking beleidsmatige onderwerpen Het beleid ‘kwaliteitsverbetering van het landschap’ wordt op dit moment uitgewerkt. Wanneer het beleid zal worden voorgelegd aan de raad is mede afhankelijk van de ontwikkelingen rond dit onderwerp vanuit de regio. Op dit moment is de regio nog op enkele punten in discussie met de provincie.
Bestemmingsplan Buitengebied Behandelen beroepsschriften; Uitwerken beleidsmatige onderwerpen (boomteelt e.d.)
Raad van State Op dit moment ligt het bestemmingsplan bij de Raad van State. Zij zullen hierover uitspraak moeten doen. Wij kunnen nog geen inschatting maken wanneer de hoorzittingen plaats zullen vinden.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
38
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
Doelstelling
Activiteiten 2012
Wat is er bereikt? De maanden november en december heeft de StAB intensief onderzoek gedaan naar alle beroepschriften. Dit heeft ook de interne organisatie veel tijd gekost. Het resultaat is een verslag waarin zij de feiten op een rij zetten. Herziening bestemmingsplan Na de uitspraak van de Raad van State zal een herziening van het bestemmingsplan plaats moeten vinden om de ontstane ‘gaten’ te repareren.
Ruimtelijke Atlas 1. Voldoen aan de verplichte digitalisering van alle bestemmings-plannen voor 1 maart 2013; 2. Het bieden van een helder, leesbaar, eenduidig, toegankelijk, uitvoerbaar en handhaafbare juridisch planologische regeling voor alle kernen van Halderberge.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Ruimtelijke Atlas Ter inzage leggen en vaststellen van de bestemmingsplannen Bosschenhoofd en Hoeven. Opstarten en afronden inventarisatie Oudenbosch. ter inzage leggen en vaststellen van het bestemmingsplan Oudenbosch. Opstarten herziening bestemmingsplan kern Oud Gastel.
39
Ruimtelijke Atlas: - De bestemmingsplannen Kom Stampersgat en Kom Bosschenhoofd zijn onherroepelijk. - Het bestemmingsplan Kom Hoeven zal ter vaststelling worden aangeboden aan de gemeenteraad op donderdag 14 maart 2013. - Het ontwerpbestemmingsplan Kom Oudenbosch zal naar verwachting in het eerste kwartaal van 2013 ter inzage worden gelegd en op maandag 24 juni 2013 worden aangeboden aan de gemeenteraad ter vaststelling. - Alles is er op gericht om de actualisering van de bestemmingsplannen conform Ruimtelijke Atlas afgerond te hebben voor 1 juli 2013.
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
Doelstelling
Activiteiten 2012
Wat is er bereikt?
- Opstarten herziening bestemmingsplan kern Oud Gastel is voorzien in 2013 (zoals gemeld bij de jaarrekening 2011). C. Volkshuisvesting
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Uitvoering woonvisie Uitvoering geven aan een succesvol woonbeleid welke flexibel genoeg is om in te spelen op ontwikkelingen
Uitvoering woonvisie Naast de jaarlijks terugkerende activiteiten staan er vanuit de woonvisie de volgende uitvoeringspunten op het programma in 2012: 1. Onderzoeken van de specifieke woonwensen van starters als aanvulling op het woonwensenonderzoek; 2. Overleggen met Bernardus Wonen over het evalueren van het woonruimteverdeelsysteem en het waar nodig aanpassen van dit systeem; 3. Inventariseren van de huidige situatie rond arbeidsmigranten en uitwerken van een beleid om arbeidsmigranten perspectief te bieden op huisvesting en een wooncarrière; 4. Uitwerken van een voorstel hoe ouderen en andere (toekomstige) bewoners meer te betrekken bij ontwerp en inrichting van woning en woonomgeving.
40
Uitvoering woonvisie - Onderzoek naar de specifieke woonwensen van starters wordt in het kader van de (nieuwe) prestatieafspraken naar verwachting breder opgepakt. In de nieuwe prestatieafspraken (2013-2014) wordt hier een aanvullende afspraak over opgenomen. - Naar aanleiding van de woonvisie zijn prestatieafspraken opgesteld en ondertekent met Bernardus Wonen. Deze gelden tot eind 2012. De evaluatie van de afspraken heeft inmiddels plaatsgevonden. Thans wordt gewerkt aan nieuwe afspraken. - Inventariseren van de huidige situatie rond arbeidsmigranten is op regionaal niveau (Regio WestBrabant) opgepakt en zal in 2013 worden afgerond. - In het kader van wonen met zorg zijn er tweetal bijeenkomsten geweest. Met professionals en belangenvertegenwoordigers is gesproken over de toekomst van wonen met zorg in Halderberge.
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Doelstelling Structuurvisie Halderberge Opstellen van een Structuurvisie voor het grondgebied van Halderberge welke voldoet aan de Wet op de ruimtelijke ordening en kostenverhaal ingevolge de Grondexploitatiewet mogelijk is.
Activiteiten 2012 Structuurvisie Halderberge Opstellen en vaststellen structuurvisie
Wat is er bereikt? Structuurvisie Halderberge Begin 2013 zal de vaststellingsprocedure worden gestart. Voorgaande houdt in dat de ontwerp-structuurvisie ter visie zal worden gelegd. Vaststelling is voorzien in het tweede kwartaal 2013.
Cultuur en monumentennota Het uitvoeren van beleid ter bescherming en instandhouding van de monumentale waarden boven en in de grond
Cultuur en monumentennota Onderdeel monumenten: uitgegaan wordt van het binnen de huidige capaciteit uitvoeren van de wettelijk verplichte taken, het evalueren van de werkwijze monumentencommissie, het aanpassen van de huidige monumentenverordening, het organiseren van de Open Monumentendag en het bevorderen van intern draagvlak. In de uitvoeringsagenda van het archeologiegedeelte wordt vooralsnog uitgegaan van het binnen de huidige capaciteit uitvoeren van de wettelijk verplichte taken
Cultuur en monumentennota Overeenkomst de gemaakte afspraken worden de wettelijke taken zowel op het gebied van het cultureel erfgoed als op archeologisch gebied voortvarend opgepakt. Jaarlijks wordt de werkwijze van de Monumentencommissie geëvalueerd. Het bevorderen van intern draagvlak is een continue proces binnen de huidige werkwijze. Zodra de model-Erfgoedverordening van de VNG beschikbaar is, zal de meest actuele versie aan uw raad ter vaststelling worden voorgelegd. De organisatie van de Open Monumentendag was ook dit jaar weer een groot succes. Door velen werd het thema Groen van Toen dankbaar opgepakt, wat heeft geleid tot veel inspiratie en zo’n 3.500 bezoekers in dit weekend.
41
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
Doelstelling Uitvoering centrumplannen 1. Uitvoering geven aan de centrumplannen binnen de door de raad geformuleerde kaders aan de in de woonvisie geformuleerde doelstellingen 2. Verder professionaliseren van een projectorganisatie binnen de gemeente Halderberge.
Activiteiten 2012 Uitvoering centrumplannen Projecten voortzetten
D. Omgevingsvergunning (Wabo)
Aanscherpen implementatie Wabo Integrale vergunningverlening, waardoor vergunningen eenvoudiger worden, termijnen worden verkort en er minder administratieve lasten voor burgers en bedrijven zijn Integrale handhaving, waardoor toezicht beter op elkaar wordt afgestemd en er minder controlemomenten zijn voor burgers en bedrijven Aangepast handhavingsbeleid, waarin de o.a. handhavings-doelstellingen en werkwijzen zijn vastgelegd Herijkte handhavingsprioriteiten, waardoor duidelijk wordt welke keuzes gemaakt worden in handhavingstaken (wat doen we wel en wat doen we niet)
Doorontwikkeling Wabo Integrale vergunningverlening, waardoor vergunningen eenvoudiger worden, termijnen worden verkort en er minder administratieve lasten voor burgers en bedrijven zijn Integrale handhaving, waardoor toezicht beter op elkaar wordt afgestemd en er minder controlemomenten zijn voor burgers en bedrijven Werken conform aangepast handhavingsbeleid, waarin de o.a. handhavings-doelstellingen en -werkwijzen zijn vastgelegd (vaststelling laatste kwartaal 2011) Werken conform de vastgestelde handhavings-prioriteiten, waardoor duidelijk wordt welke keuzes gemaakt worden in handhavingstaken (wat doen we wel en wat doen we niet) (vaststelling laatste kwartaal 2011)
Jaarverslag en jaarrekening 2012
42
Wat is er bereikt? Uitvoering centrumplannen Op 11 oktober 2012 heeft uw raad kaders gesteld om te komen tot een reële woningbouwprogrammering, de centrumplannen maken hier onderdeel van uit. Het is de bedoeling dat in 2013 een herzien woningbouwprogramma aan u ter vaststelling wordt voorgelegd. De Wabo is verder doorontwikkeld, waardoor steeds integralere vergunningen worden verleend. Hierdoor is voor onze klanten eenvoudiger om een vergunning aan te vragen. In 2012 is het Integrale Handhavingsbeleid Leefomgeving 2012 – 2015 gemeente Halderberge vastgesteld. In dit beleid zijn doelstellingen, werkwijzen en strategieën beschreven die een belangrijke kwaliteitsimpuls geven aan de integrale handhaving in de gemeente Halderberge. Het handhavingsbeleid is gebaseerd op een probleemanalyse, waar door middel van de DBC-risico-methode een prioriteit is toegekend aan de handhavingstaken. Deze prioriteiten zijn weer gebruikt om het Integraal Handhavings Uitvoerings Programma Leefomgeving 2012 (IHUPL) op te stellen. In dit programma staat opgenomen welke concrete handhavingstaken in 2012 uitgevoerd worden. In 2012 is uitvoering gegeven aan dit handhavingsprogramma.
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit E. Toerisme
F. Milieubeleid
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Doelstelling Verhogen van de bekendheid van Halderberge; Stimuleren en participeren in de toeristische initiatiefgroep; Invullen van een adequate VVV-functie;
Bestaand beleid handhaven en geen uitvoering geven aan de vele genoemde uitvoeringsaspecten in het door de raad in 2009 vastgestelde milieubeleidsplan
Activiteiten 2012 Uitdragen boodschap via off- en online communicatie (perstour, website, brochure, folders, beurzen).
Wat is er bereikt? Toeristisch Halderberge heeft zich gepresenteerd op de lokale evenementen Brabantse Ruiterdagen en Seppe Airshow.
Faciliteren en actief bijdragen aan vergaderingen.
De TIG is maandelijks bijeen geweest voor overleg inzake de uitvoering van het marketingplan.
Sturing geven aan concrete invulling VVV-functie, budget beschikbaar voor inrichting.
Invulling van de VVV functie is doorgeschoven naar 2013.
Verbeteren toeristische bewegwijzering. Opvullen van bestaande missende bebording. Realiseren van digitale informatiepanelen bij toegangswegen.
De inventarisatie van de behoefte aan (extra) bebording heeft plaatsgevonden. Uitvoering staat gepland voorjaar 2013.
Verbetering verbinding land- en waterrecreatie. Oplevering en ingebruikname faciliteiten project waterland. Verbetering routestructuren. Oplevering en ingebruikname wandelroutenetwerk. Beter aansluiten op doelgroepen middels product-marktcombinaties (PMC’s). Sturen op creatie van arrangementen door VVV.
In 2012 is gewerkt aan het bestek voor de diverse voorzieningen en is de aanbesteding voorbereid. Oplevering staat gepland mei 2013. Oktober 2012 is het wandelroutenetwerk West-Brabant geopend.
Reguliere taken uitvoeren
-
43
Beleidsvisie externe veiligheid vastgesteld. Uitvoeringsprogramma Externe veiligheid 2012 opgesteld en uitgevoerd.
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Doelstelling
Activiteiten 2012
Wat is er bereikt? - Diverse milieu-adviezen t.b.v. ruimtelijke plannen. - Start gemaakt met beleidsontwikkeling Diftar. - Regionale afvalvisie vastgesteld. - Deelgenomen aan communicatiecampagne over afvalscheiding (Saver). - Cursus duurzaam ondernemen voor MKB uitgevoerd. - Deelgenomen aan ‘de nacht van de nacht’. - Start projectgroep Duurzaam inkopen. - Kansenkaart bodemenergie opgesteld (regionaal project). - Educatief pilotproject uitgevoerd op basisschool over afval.
44
Gemeente Halderberge Wat heeft het gekost? Overzicht van baten en lasten programma Ruimte en economie (x € 1.000) Primitieve begroting 2012 Begroting 2012 incl. wijziging Realisatie 2012 Verschil saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo begroting - realisatie Economische zaken 89 19 -69 184 19 -165 187 16 -171 -7 N Bedrijventerreinen 256 484 227 256 484 227 11.419 14.913 3.495 3.267 V Nutsbedrijven 37 9 -28 37 1.003 967 545 1.005 459 -507 N Overige ruimte en economie 137 68 -68 137 154 18 153 191 37 20 V Toerisme 346 118 -228 477 118 -359 379 104 -276 83 V Afvalverwijdering en verwerking 3.488 3.383 -105 3.539 3.667 128 3.548 3.789 241 113 V Milieu 557 1 -555 588 36 -551 641 52 -588 -37 N Ruimtelijke ordening 1.209 41 -1.168 1.316 41 -1.275 1.298 82 -1.216 60 V Volkshuisvesting 136 10 -125 136 10 -125 112 113 1 127 V Vergunningverlening (Wabo) 1.712 1.179 -533 1.823 600 -1.223 1.755 781 -974 249 V Bouwgrondexploitatie 7.053 5.901 -1.152 7.013 5.901 -1.112 40.905 36.866 -4.039 -2.927 N 15.018 11.214 V Resultaat voor bestemming -3.805 15.505 12.034 -3.471 60.942 57.912 -3.030 441 Mutaties reserves programma 4 35 119 83 1.055 1.651 597 1.056 1.980 925 328 V Mutaties reserves grondexploitaties 1.549 2.559 1.010 1.549 2.309 760 10.858 11.402 544 -216 N 16.602 13.891 V Resultaat na bestemming -2.711 18.108 15.994 -2.114 72.855 71.294 -1.561 553
Het resultaat na bestemming op het programma Ruimte en economie ten opzichte van het begrote resultaat (incl. wijziging) bedraagt € 553.000 voordelig. Dit resultaat bestaat uit de volgende onderdelen: -30 - Kapitaallasten 100 - Interne verrekeningen 484 - Overige verschillen 553
N V V V
De verschillen in de kapitaallasten en interne verrekening worden toegelicht in de paragraaf Bedrijfsvoering. Hieronder worden de belangrijkste overige verschillen toegelicht.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
45
Gemeente Halderberge Belangrijkste verschillen begroting incl. wijziging en realisatie programma Ruimte en economie (x € 1.000) Bedrag 26
V
Incidenteel of structureel Incidenteel
Als gevolg van het nieuwe kostenallocatiemodel bij Saver wordt de opbrengst van de monostromen gedurende het jaar uitbetaald aan de gemeenten. De opbrengst voor Halderberge is in 2012 hoger geweest dan in de begroting van Saver was geraamd.
105
V
Incidenteel
Door de inmiddels geliquideerde RMD wordt aan het begin van het jaar een voorschot gevraagd voor het uitvoeren van het werkprogramma RMD. Gedurende het jaar moet dit voorschot worden verrekend met de werkelijk door de RMD gemaakt kosten. Omdat de verantwoording van de RMD pas laat in 2012 beschikbaar is gekomen hebben we besloten om een tijdelijke stop op het uitvoeringsprogramma te zetten, ter voorkoming van een budgetoverschrijding.
25
V
Incidenteel
In 2012 is bij een politie-actie een drugslaboratorium in Bosschenhoofd ontdekt. Bij nader onderzoek, waarin de gemeente een belangrijke rol heeft gespeeld, is geconstateerd dat door chemicalien afkomstig uit het laboratorium een grondwaterverontreiniging heeft veroorzaakt. Voor het onderzoeken van deze verontreiniging zijn extra kosten gemaakt die niet voorzien waren. Naar verwachting zal de sanering van deze verontreiniging nog meer geld gaan kosten. De gevolgen hiervan worden in 2013 meegenomen.
-62
N
Incidenteel
Overige ruimte en economie
Doordat er meer verzoeken tot verkoop van groen en/of reststroken zijn ontvangen en deze op basis van gewijzigde uitgangspunten eerder worden gehonnoreerd is de verkoopopbrengst hoger.
Afvalverwijdering en verwerking
Milieu
Jaarverslag en jaarrekening 2012
46
V/N
Gemeente Halderberge Ruimtelijke ordening
Door een hoger aantal aanvragen tot aanpassing van het bestemmingsplan is de legesopbrengst hoger dan geraamd. Het aantal aanvragen is niet te sturen.
Volkshuisvesting
In het kader van de Stimuleringsregeling goedkope koopwoningen is door de provincie een subsidie verleend van € 101.600. Hiervan is € 95.000 al voor 2012 ontvangen en met het oog op een mogelijke terugbetalingsverplichting verantwoord als vooruitontvangen bijdrage. De provincie heeft met haar beschikking van 4 juli 2012 besloten dat de gemeente Halderberge aan haar subsidieverplichtingen heeft voldaan door de realisatie van 98 goedkope koopwoningen in de periode van 2007 tot 2011. Het voordeel is ontstaan door het niet uitvoeren van een onderzoek naar de woonwensen van starters. Er is besloten dit onderzoek breder te trekken (gehele woningmarkt) en wellicht ook met een andere insteek (analyse). Deze analyse wordt in 2013 uitgevoerd. Hiervoor is in 2013 budget beschikbaar.
26
V
Incidenteel
101
V
Incidenteel
32
V
Incidenteel
Vergunningverlening (Wabo)
Aan de hand van een bouwprognoses wordt ieder jaar een raming gemaakt van de te verwachten inkomsten bouwleges. Onder invloed van de economische crisis is de bouwsector zwaar onder druk komen te staan. Dat merken wij met name in de projectbouw en de bouw van grotere bedrijfspanden (Borchwerf). De legesopbrengsten nemen hierdoor af, waardoor een aframing heeft plaatsgevonden. Het aantal reguliere bouwplannen blijft onveranderd, waardoor toch meer bouwleges zijn ontvangen dan geraamd.
159
V
Incidenteel
Bouwgrondexploitatie
In de begroting was een bedrag van € 112.500 aan extra lasten opgenomen als gevolg van uitstel/afstel van woningbouwlocaties. Dit bedrag heeft nu echter geen relatie meer met de huidige situatie binnen de grondexploitaties. In oktober 2011 is besloten om € 40.000 van dit bedrag in te zetten ter dekking van de voorbereidingskosten voor de renovatie van de sportparken en bouw van de scholen in Hoeven en Oud Gastel.
73
V
Incidenteel
Jaarverslag en jaarrekening 2012
47
Gemeente Halderberge
Maatschappelijke ondersteuning en welzijn Missie programma Maatschappelijke ondersteuning en welzijn: Samen Doen Het meedoen van alle inwoners staat in dit programma voorop. Meedoen aan het maatschappelijk leven maar ook meedoen bij de totstandkoming van het gemeentelijk beleid (interactieve beleidsvoering en burgerparticipatie). Aandachtsgebieden en subdoelen In het programma Maatschappelijke ondersteuning en welzijn zijn in het collegeprogramma 2011 – 2014 zeven aandachtsgebieden opgenomen. Van deze aandachtsgebieden zijn er drie SMART geformuleerd, te weten ouderenbeleid (E), gezondheidszorg (F) en cultuur (G). A.
Participatie- en inkomensvoorzieningen
B.
Maatschappelijke ondersteuning Beleid en uitvoering Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO)
C.
Sport Uitvoering van het sportbeleid
D.
Subsidiebeleid Beleidsgestuurde contractfinanciering Digitalisering van het subsidieformulier
E.
Ouderen (SMART) Bestrijden eenzaamheid Verstrekken van advies en informatie aan ouderen Meewegen van belangen van ouderen Formuleren van nieuwe beleidsdoelen ouderenbeleid
F.
Gezondheidszorg (SMART) Uitvoering geven aan vastgesteld basistakenpakket GGD Gezondheid van de Halderbergse inwoners te bevorderen door uitvoering van het basistakenpakket GGD. Lokaal beleid (Volksgezondheidsnota 2012 – 2015) Gezondheid van de Halderbergse inwoners te bevorderen door uitvoering van het Volksgezondheids-plan 2012-2015 Wijkzuster Vraaggestuurde zorg stimuleren via project Wijkzuster terug.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
48
Gemeente Halderberge G.
Cultuur (SMART) Stimuleren dat zoveel mogelijk jongeren kennismaken met kunst- en cultuuruitingen Stimuleren van nieuwe initiatieven die passen in het gemeentelijk cultuurbeleid Partijen bij elkaar brengen Heldere afspraken maken met instellingen wat er van hen verwacht wordt
In onderstaande tabel is per aandachtsgebied/prioriteit aangegeven wat de doelstellingen waren, welke activiteiten in het afgelopen jaar hebben plaatsgevonden en wat er is bereikt. Aandachtsgebied/prioriteit A. Participatie- en inkomensvoorzieningen
Doelstelling Schuldhulpverlening Doelstelling : Problematische schulden zoveel mogelijk voorkomen, dan wel oplossen omdat schulden een belangrijke belemmerende factor voor (volwaardige) participatie vormen. De Wet gemeentelijke schuldhulpverlening is van kracht vanaf 1 juli 2012. Vanaf deze datum valt de schuldhulpverlening binnen het kader van de Algemene wet bestuursrecht. Binnen dat kader dient met beleidsregels te worden vastgelegd hoe het schuldhulpverleningsaanbod eruit ziet en aan welke voorwaarden burgers moeten voldoen om ervoor in aanmerking te komen.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Activiteiten 2012 Er dient een beleidsplan te komen waarin moet worden ingegaan op de beoogde resultaten, kwaliteitsborging en de schuldhulp aan gezinnen met minderjarige kinderen. In het 2de kwartaal zal er een evaluatie plaatsvinden van plan van aanpak schuldhulpverlening aan jongeren In mei dient afhankelijk van de evaluatie het plan van aanpak te worden geactualiseerd.
49
Wat is er bereikt? Op 29 februari is een interactieve bijeenkomst belegd als opstap naar het beleid schuldhulpverlening. De wet gemeentelijke schuldhulpverlening is van kracht vanaf 1 juli 2012. Het concept beleidsplan schuldhulpverlening is voor zienswijzen ter inzage gelegd van 14 april tot 11 mei 2012. Het plan is ook toegestuurd naar betrokken instellingen met de vraag te reageren. Aan de seniorenraad en de Wmo-raad is advies gevraagd. Beide adviesraden hebben advies uitgebracht, voorts zijn er 2 zienswijzen ontvangen. Na de ter inzagelegging is het beleidsplan voorgelegd aan de commissie SM&V voor advies en ter vaststelling naar de raad (13-092012). Hieraan voorafgaand zijn op 24 mei tijdens een informatiebijeenkomst de raadsleden bijgepraat. In het beleidsplan is de doelgroep jeugd expliciet in beeld.
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
Doelstelling
Activiteiten 2012
Wat is er bereikt? De gemeenteraad heeft op 13-092012 het beleidsplan vastgesteld en op 25-09-2012 heeft het college de beleidsregels schuldhulpverlening vastgesteld. Over de vaststelling van deze documenten is gepubliceerd, tevens zijn de documenten op de gemeentelijke website geplaatst.
B. Maatschappelijke ondersteuning
Beleidsplan Maatschappelijke Ondersteuning Doelstelling: Het uitvoeren van het Wmo beleidsplan voor de periode 2012 -2015. Hierbij vorm geven aan “De Kanteling”. De compensatieplicht op een nieuwe wijze vorm geven, zodat mensen met een beperking betere kansen hebben om volwaardig mee te doen aan de samenleving.
Uitvoering geven aan de activiteiten die voor 2012 in het Wmo beleidsplan 2012-2015 zijn opgenomen. Meer huisbezoeken afleggen door medewerkers Wegwijs of Wmo consulenten in verband met vraagverheldering (Het Gesprek) en eigen indicatiestelling.
Er worden steeds meer huisbezoeken afgelegd, van 23 in 2011 naar 143 in 2012. Ook het aantal eigen indicatiestellingen is toegenomen, van 21,5% in 2011 naar 67,3% in 2012 op het totaal aantal geïndiceerde besluiten. Vanaf 1 januari 2013 wordt er gewerkt met een gekantelde verordening, beleidsregels en besluit. Dit zal na een jaar worden geëvalueerd.
Informatie en cliëntondersteuning Doelstelling: Naast de bestaande dienstverlening, burgers steeds meer de mogelijkheid te bieden informatie via internet te geven.
De in 2011 geactualiseerde digitale informatie evalueren. Actueel houden website inclusief de sites regelhulp.nl en rechtopwmo.nl.
Meer cliëntondersteuning bieden door externe partijen.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
50
De website is ook net als in 2012 ook in 2013 een punt van aandacht. De informatie wordt kritisch bekeken en samen met afgevaardigden van de Wmo- raad en de Seniorenraad worden teksten toegevoegd, aangepast of verwijderd.
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
Doelstelling
Verlening individuele voorzieningen Doelstelling: Door op een gekantelde manier te werken druk op de individuele voorzieningen verminderen door ontwikkeling van collectieve en algemene voorzieningen.
De functie begeleiding, inclusief dagbesteding, wordt per 1 januari 2013 overgeheveld van de AWBZ naar de Wmo.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Activiteiten 2012 Mogelijkheden onderzoeken waardoor de loketten in de publiekshal geschikt gemaakt kunnen worden om spreekuur te houden door ketenpartners
Wat is er bereikt? De inrichting van het Wmo-loket is afhankelijk geworden van de kant die we opgaan in de AWBZtransitie. Deze transitie vraagt mogelijk wijziging van de toegang (dichterbij de burger of meer specialistisch)
Laatste kwartaal 2012 in kaart brengen naar welke algemene en collectieve voorzieningen vraag is en welk aanbod bestaat.
Met dit onderzoek is een eerste start gemaakt in het laatste kwartaal van 2012 en zal worden vervolgt in 2013. Er wordt samengewerkt met een werkgroep van de Wmo-raad.
Plan van aanpak inclusief beleid opstellen.
Ook met het plan van aanpak inclusief beleid is in het laatste kwartaal 2012 een begin gemaakt. Dit zal in 2013 verder uitgezet en deels uitgevoerd worden.
Voorbereidingen treffen voor de uitvoering van deze extra taak.
In 2012 is de verkenningsfase afgerond voor de Awbz transitie. Dit heeft plaatsgevonden in het verband van de samenwerkende gemeenten: Etten-Leur, Moerdijk, Roosendaal, Zundert, Rucphen en Halderberge. In de verkenningsfase hebben de volgende activiteiten plaatsgevonden: - consulentenmiddag voor consulenten Wmo van de zes deelnemende gemeenten - verkennende gesprekken met zorgaanbieders
51
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
Doelstelling
Activiteiten 2012
Wat is er bereikt? - krachtveldanalyse met grote en kleine zorgaanbieders uit de regio, welzijnsorganisaties en gemeenten - verbindingen zoeken met andere transities - voorbereiden experiment regelarme transitie - werkbezoeken bij 18 zorgaanbieders in de regio In het eerste kwartaal 2013 wordt een werkprogramma opgesteld voor 2013. Actiepunten zijn onder andere het maken van een visie samen met partijen uit het veld, project experimenten regelarme transitie Awbz, informatie en communicatie, uitvoeringskader 2013, aansturing op vernieuwende arrangementen samen met zorg aanbieders en vorm geven aan de versoberde vorm van hulp bij het huishouden en sturen op de ontwikkelingen op het gebied van extramuralisering van de zorg.
MO, OGGZ en verslavingsbeleid: Doelstelling: Het realiseren van een sluitende woon- en zorgketen voor sociaal kwetsbare mensen in West-Brabant. Prioriteit aan passende huisvesting met zorg op maat en een sluitend signalerings- en zorgnetwerk.
In stand houden Maatschappelijk Steunsysteem (MaSS) met een casuïstiekoverleg voor complexe zorgvragen en inlooppunt zorgadviseur.
Het casuïstiekoverleg en het inlooppunt zijn in 2012 gecontinueerd.
Verslavingspreventie richt zich op het voorkomen en/of terugdringen van (overmatig) alcoholgebruik en drugsgebruik bij jongeren in het algemeen en hanggroepjongeren in het bijzonder.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
52
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
C. Sport
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Doelstelling
Stimulering sportparticipatie met prioriteit voor jeugd en ouderen. Inzet sportvoorzieningen als basis voorwaarde voor sport en bewegen.
Activiteiten 2012 Uitvoering jaarschijf 2012 van de volksgezondheidsnota met universele en selectieve preventie, vroegsignalering en handhaving/toezicht.
Wat is er bereikt? Op de basisscholen en het voortgezet onderwijs is het project Gezonde School & Genotmiddelen uitgevoerd. Het boek ‘Onze kinderen en alcohol’ is gratis onder ouders verspreid. Het beschikbaar stellen van gratis drugstesten in 2013 is voorbereid. Halderberge heeft deelgenomen aan Happy Ouders in Breda en het regionale alcoholproject Think Before You Drink.
Bij diverse onderdelen is de Wmoraad in 2012 betrokken geweest. Er zijn adviezen gevraagd en er is ongevraagd geadviseerd.
Er is geïnvesteerd in de relatie en de communicatie met de Wmo- raad. Er is bijvoorbeeld gewerkt met een overzicht met onderwerpen die in 2012 speelden. Voorts is het functioneren van de Wmo – raad geëvalueerd. De conclusies van de evaluatie alsmede de evaluatie van de andere 2 adviesraden (seniorenraad en gehandicaptenplatform) zullen gezamenlijk worden besproken in 2013.
In het uitvoeringsprogramma 2012 van de Sportnota worden de activiteiten weergegeven voor het begrotingsjaar. Dit programma wordt in het najaar 2011 afzonderlijk vastgesteld.
De gemeente neemt deel aan de gemeente-impuls in het kader van de ‘Brede impuls combinatiefuncties’ zoals beschreven in de bestuurlijke afspraken.
53
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Doelstelling
Activiteiten 2012
Wat is er bereikt? De combinatiefunctionaris heeft gedurende het schooljaar de organisatie en coördinatie van de diverse kennismakingscursussen voor basisschoolkinderen op het gebied van sport binnen de gemeente gearrangeerd. Het jongerenwerk heeft gedurende de zomermaanden in samenwerking met de jongeren, wijkverenigingen en de gemeente diverse sportieve activiteiten georganiseerd. Vereniging en scholier worden middels automatiseringssysteem en het marketingconcept Sjors Sportief naar elkaar toe gebracht. Om sport en bewegen extra in de schijnwerpers te zetten en inwoners die (nog) niet sportief zijn op een leuke en laagdrempelige manier met sporten kennis te laten maken heeft de gemeente in april een lokale sportweek georganiseerd. Nu de basis is gelegd, kan verder gekeken worden naar de mogelijkheden voor de komende jaren. Om lokaal sporten en bewegen voor senioren te stimuleren, heeft de gemeente Halderberge in samenwerking met Sportservice Noord-Brabant een ‘Taskforce Senioren’ opgericht.
54
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit D. Subsidiebeleid
Doelstelling Realiseren van beleidsgestuurde contractfinanciering. Vergroten klantgerichtheid.
Activiteiten 2012 Voor de professionele instellingen prestatieafspraken maken en vastleggen. Meest klantvriendelijke subsidieformulier voorleggen.
Wat is er bereikt? Het streven om verdergaand dan tot heden invulling te geven aan het maken van prestatieafspraken is dit jaar niet waargemaakt vanwege de doorgevoerde bezuinigingen op enkele subsidiebudgetten. Er is tot wederzijdse tevredenheid gewerkt met een PDF bestand van het oude subsidieformulier.
Doelen en activiteiten aandachtsgebied Ouderen Doelen
Effect-indicator
Bestrijding eenzaamheid en ouderenadvies zoveel mogelijk in stand houden.
Aantal bezoekers 53.300 contacten ouderensteunpunten
Versterken informatiefunctie
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Doelstelling 2012
Percentage eenzame ouderen
< 45%
Aantal mensen dat de website van de gemeente bezoekt
Toename van het aantal mensen dat de actuele digitale Wegwijzer voor senioren op de website bezoekt
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Nog niet bekend omdat de jaarverslagen 2012 nog niet ontvangen zijn. Het is wel duidelijk dat de steunpunten ook in 2012 veel bezoekers trokken.
De prestatieafspraken worden jaarlijks met de exploitanten van de gesubsidieerde steunpunten besproken. Ondanks de korting van 10% op de subsidie voor ouderensteunpunten zijn de activiteiten in principe gecontinueerd, vaak met meer inzet van vrijwilligers.
De cijfers over 2012 zijn nog niet bekend.
Ja. In 2011 Er is in 2012 veel aandacht gegeven aan het bezochten 10386 “ouderen-proof” maken van de website. Hierbij is mensen de digitale de seniorenraad uitgebreid betrokken. Wegwijzer voor senioren, in 2012 waren dat er 11147 (een toename van ruim 7%).
55
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Ouderen Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2012
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Meewegen van de belangen van ouderen bij beslissingen op alle gemeentelijke beleidsterreinen
Aantal gevraagde en ongevraagde adviezen van de Seniorenraad voor alle afdelingen binnen de gemeente
Het is gemeentebreed standaard om aan de voorkant van het proces advies in te winnen bij de Seniorenraad
De (gevraagde en Er is veel energie gestoken in het betrekken van ongevraagde) de Seniorenraad bij onderwerpen die ouderen adviezen worden raken. niet apart geteld. ja
Formuleren nieuwe beleidsdoelen
Nieuwe nota ouderenbeleid (2012-2015)
Besluitvorming e uiterlijk in het 2 kwartaal van 2012
Nee
De notitie ouderenbeleid heeft vertraging ondervonden; dit heeft voor een groot deel te maken met verschil van inzicht –met name procedures betreffende- tussen de gemeente en de seniorenraad en de wmo-raad.
Doelen en activiteiten aandachtsgebied Gezondheidszorg Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2012
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Uitvoering geven aan vastgesteld basistakenpakket GGD
Aantal monitors
1 monitor
ja
De jongerenmonitor 12-18 jaar van GGD WestBrabant is verschenen. Regionaal is in 2012 onderhandeld met de GGD en thuiszorgorganisaties over het bestuurlijk aanbesteden van de jeugdgezondheidszorg (JGZ). De onderhandelingen zijn niet voor 1 januari 2013 afgerond. Het streven is om dit in het eerste halfjaar van 2013 alsnog te doen. De bestaande overeenkomsten met de JGZ-aanbieders zijn daarom verlengd tot medio 2013. In bestuurlijke werkconferenties is in 2012 verkend welke GGD-taken (deels) naar het een pluspakket kunnen en hoe de rol/positie van de GGD hierop aansluit. In 2013 wordt dit verder uitgewerkt.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
56
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Gezondheidszorg Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2012
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Percentage 5 jarigen uit Halderberge dat in beeld is bij de GGDJGZ per 1 januari begrotingsjaar
95%
Ja
In 2012 heeft de GGD 98% van het aantal 5/6 jarigen gezien.
Percentage 13 jarigen 95% uit Halderberge dat in beeld is bij de GGDJGZ per 1 januari begrotingsjaar
Onbekend
Het bereik van de GGD onder de 13-jarigen (voortgezet onderwijs) komt medio 2013 vrij (na afloop schooljaar 2012/2013).
Aantal 6 preventieprogramma’s in Halderberge
Gedeeltelijk
In 2012 zijn 3 themabijeenkomsten Gezonde voeding en 1 project Superchefs (Oudenbosch) uitgevoerd. Superchefs - Bosschenhoofd wordt in 2013 uitgevoerd. Hetzelfde geldt voor de Gezonde Voedingsweek op de beide VO-colleges. Project ‘Succesvol ouder worden in Bosschenhoofd’ is door de GGD gestart in Bosschenhoofd in samenwerking met Vilans, kenniscentrum voor zorg. Sleutelfiguren zijn geïnterviewd. Een focusgroepgesprek met inwoners vond plaats in november 2012. De voorbereiding voor een bijeenkomst diabetes & allochtone ouderen is gestart.
Lokaal beleid (Volksgezondheidsnota 2012-2015)
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Percentage 0-12 jarigen met overgewicht
12%
Onbekend. Te meten in jeugdmonitor 0-11 jaar 2013
57
Voorlichting over gezond eten en bewegen via consultatiebureau, kinderopvang, peuterspeelzalen, scholen, CJG, jongerenwerk. Sportstimulering wordt opgepakt via uitvoering van de sportnota.
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Gezondheidszorg Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2012
Percentage 12-19 jarigen met overgewicht
15%
Percentage jongeren dat rookt
7%
Percentage 12-15 jarigen dat alcohol heeft gedronken
6%
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Ja, 14%
Voorlichting over gezond eten en bewegen via jeugdgezondheidszorg, scholen, CJG, jongerenwerk. Sportstimulering wordt opgepakt via uitvoering van de sportnota.
(monitor 2007: 15%)
Nee, 8% (monitor 2007: 7%)
Nee, 12-13 jaar: 12% (monitor 2007: 20%)
Tegengaan van roken is onderdeel van de aanpak voor verslavingspreventie (zie onder B). Tegengaan van alcoholgebruik is onderdeel van de aanpak voor verslavingspreventie (zie hiervoor onder B).
14, 15 jaar: 31% (monitor 2007: 29%)
Wijkzuster
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Percentage jongeren dat cannabis gebruikt
4%
Percentage jongeren dat harddrugs gebruikt
0,2%
Aantal kernen waarin wijkzuster actief is
5
Ja, 1% (Monitor 2007: 4%)
Nee, 0,4% (monitor 2007: 0,2%)
ja
Tegengaan van drugsgebruik is onderdeel van de aanpak voor verslavingspreventie (zie hiervoor onder B). Tegengaan van drugsgebruik is onderdeel van de aanpak voor verslavingspreventie (zie hiervoor onder B). Waar nodig een rol vervuld op het gebied van afstemming en communicatie.
58
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Cultuur Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2012
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Stimuleren dat zoveel mogelijk jongeren kennismaken met kunst- en cultuuruitingen
Aantal jongeren
8.000
Er zit nog steeds een toename in het aantal deelnemers die via de scholen en de buitenschoolse activiteiten kennismaken met kunst- en cultuuruitingen. Door de drastische subsidiekorting dreigt CvK Amadeus per 1 juli a.s. te gaan stoppen met haar aanbod wat niet zonder gevolgen kan blijven voor het kunstenaanbod.
Uit de evaluatiegegevens van de basisscholen, blijkt dat zij steeds meer gebruik maken van het aanbod van de Marktplaats. De Marktplaats voor Cultuureducatie heeft in de loop der tijd, een niet meer weg te denken plaats ingenomen in het aanbod aan cultureel educatieve activiteiten.
Stimuleren van nieuwe initiatieven die passen binnen het gemeentelijk cultuurbeleid
Toename nieuwe activiteiten Cultuurmaand
7
Het eerste tuinconcert was een groot succes. Dit zal, net als de eerste verkiezing tot jeugddichteres, een vervolg krijgen.
De editie 2012 van de cultuurmaand is op 6 oktober op feestelijke wijze met de uitreiking van de Halderbergse cultuurprijs afgesloten. Het thema van de cultuurmaand was dit jaar literatuur. Een gedichtenwedstrijd onder leerlingen van de basisscholen heeft de eerste Halderbergse jeugddichteres opgeleverd.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
59
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Cultuur Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2012
Doel bereikt?
Gemeente brengt als regisseur c.q. initiator initiatieven en partijen bij elkaar
Er ontstaan samenwerkingsverbanden op cultureel gebied
4
Het voor de eerste keer in 2012 houden van een startbijeenkomst voor culturele organisaties, heeft gezorgd voor de eerste initiatieven om samen te werken tijdens het Open Monumentenweekend en de Cultuurmaand
Heldere afspraken maken over wat door de gemeenten van instellingen gevraagd wordt zoals taken en prestaties in overeenkomsten
Aanleveren jaarstukken in verband met subsidietoekenning
3
Door de grote bezuinigingen per 1 januari 2013 en de dreiging van nog een tweede bezuinigingsronde, is het voor de grote culturele organisaties lastiger geworden om een begroting op te stellen. Van de kant van de gemeente is het om die reden ook niet altijd mogelijk om nu heldere prestatie afspraken te maken.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Wat hebben we ervoor gedaan?
60
De aandacht van de instellingen heeft zich de afgelopen maanden naast de gebruikelijke bedrijfsvoering gericht op het onder de aandacht brengen van de gevolgen van de grote voorgenomen bezuinigingen op de subsidiebudgetten. De bibliotheek heeft de vestiging in Hoeven omgebouwd tot een servicepunt. In Oud Gastel wordt ook gewerkt aan de realisatie van een servicepunt.
Gemeente Halderberge Wat heeft het gekost? Overzicht van baten en lasten programma Maatschappelijke ondersteuning en welzijn (x € 1.000) Primitieve begroting 2012 Begroting 2012 incl. wijziging Realisatie 2012 Verschil saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo begroting - realisatie Sport 1.159 91 -1.068 1.123 142 -980 1.091 106 -985 -4 N Kunst, cultuur en bibiotheken 1.166 40 -1.126 1.226 40 -1.187 1.190 35 -1.155 31 V Bijstandverlening 5.655 4.077 -1.578 6.400 4.722 -1.679 6.619 4.679 -1.940 -261 N Sociale werkvoorziening 6.470 6.305 -165 6.442 6.269 -174 6.451 6.277 -174 0 N Minimabeleid 710 41 -670 824 12 -812 924 36 -888 -76 N Maatschappelijke begeleiding en advies 520 0 -520 559 0 -559 559 7 -551 7 V Ouderenbeleid 236 0 -236 251 0 -251 246 0 -246 5 V Wet maatschappelijke ondersteuning 5.561 594 -4.967 5.133 731 -4.402 5.196 728 -4.468 -66 N Participatiebudget 1.071 810 -261 1.611 983 -628 1.550 1.058 -492 136 V Dorpshuizen en sociaal-cultureel werk 609 52 -557 497 11 -486 506 10 -496 -10 N Gezondheidszorg 443 16 -426 420 16 -404 416 12 -404 0 V 23.599 12.026 -11.573 24.486 12.925 -11.561 24.748 12.950 -11.799 N Resultaat voor bestemming -238 Mutaties reserves programma 5 38 327 289 472 330 -142 462 358 -104 38 V 23.638 12.354 -11.284 24.958 13.255 -11.703 25.211 13.308 -11.903 N Resultaat na bestemming -200
Het resultaat na bestemming op het programma Maatschappelijke ondersteuning en welzijn ten opzichte van het begrote resultaat (incl. wijziging) bedraagt € 200.000 nadelig. Dit resultaat bestaat uit de volgende onderdelen: 45 - Kapitaallasten -184 - Interne verrekeningen -61 - Overige verschillen -200
V N N N
De verschillen in de kapitaallasten en interne verrekening worden toegelicht in de paragraaf Bedrijfsvoering. Hieronder worden de belangrijkste overige verschillen toegelicht.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
61
Gemeente Halderberge Belangrijkste verschillen begroting incl. wijziging en realisatie programma Maatschappelijke ondersteuning en welzijn (x € 1.000) Incidenteel of Bedrag V/N structureel De exploitatielasten voor sporthallen waren hoger dan geraamd. Het Incidenteel Sport -50 N betreft sporthal De Parrestee (afrekening energielasten over 2011 € 11.000), sporthal De Beuk (minder inkomsten uit verhuur en geen doorbelasting energiekosten € 21.000) en sportzaal Bosschenhoofd (vergoeding beheer en vervanging gymnastiekmateriaal € 18.000). 22
V
Incidenteel
Op basis van de openstaande vorderingen wordt jaarlijks de noodzakelijke hoogte van de voorziening dubieuze debiteuren bepaald. In 2012 is een bedrag van € 47.000 toegevoegd aan de voorziening.
-47
N
Incidenteel
De totale bijstandsuitgaven in 2012 zijn hoger dan geraamd. Dit is met name veroorzaakt door de ontwikkelingen in de laatste maanden van 2012. De toename van het aantal bijstandsontvangers was groter dan bij de najaarsnota was voorzien.
-60
N
Incidenteel
In het kader van de BBZ (Besluit Bijstandverlening Zelfstandigen) zijn veel bedrijfskredieten verstrekt en leningen verstrekt, die niet volledig worden vergoed door het ministerie. Het werkelijke tekort in een dienstjaar wordt grotendeels gedekt door een onttrekking uit de egalisatiereserve BBZ. Per saldo resteert een nadeel van € 38.000.
-38
N
Incidenteel
Er is meer bijzondere en incidentele bijstand verstrekt dan begroot, met name meer woonkostentoeslag, kosten eigen aandeel kinderopvang, kosten rente en aflossing leningen en eerste inrichting van woningen.
-59
N
Incidenteel
Kunst, cultuur en bibiotheken
Verstrekking van monumentensubsidies is afhankelijk van het aantal aanvragen en de toekenning per aanvraag. In 2012 zijn minder aanvragen ontvangen dan waarmee in raming rekening is gehouden.
Bijstandverlening
Minimabeleid
Jaarverslag en jaarrekening 2012
62
Gemeente Halderberge Participatiebudget
Jaarverslag en jaarrekening 2012
In 2012 is de afrekening ontvangen van de oude Wet Inburgering. Het bedrag dat terugbetaald moet worden, is lager dan waar rekening mee is gehouden. Het verschil (€ 53.000) komt ten gunste van de exploitatie.
53
V
Incidenteel
In de najaarsnota 2012 is het budget voor re-integratie en inburgeringstraject bijgeraamd op basis van alle op dat moment bekende trajecten. Een aantal van deze trajecten zijn nog niet afgerond en lopen door in 2013. De eindafrekening van deze trajecten vindt in 2013 plaats. Bij de besluitvorming over het resultaat van de jaarrekening 2012 zal een voorstel worden gedaan om het resterende budget van € 102.000 als jaaroverschrijdende uitgave over te hevelen naar 2013.
102
V
Incidenteel
63
Gemeente Halderberge
Onderwijs en jeugd Missie programma Onderwijs en jeugd Alle Halderbergse kinderen en jongeren (0-23 jaar) hebben in Halderberge de mogelijkheid om zich te ontwikkelen tot zelfstandige volwassenen, die actief deelnemen aan het sociale, economische en culturele leven. Volwassen Halderbergse burgers die een tweede kans op onderwijs of scholing willen of nodig hebben kunnen in educatie (18+ onderwijs) een basisvoorziening vinden die ze helpt zelf keuzes te kunnen maken in leven en loopbaan. Aandachtsgebieden en subdoelen Binnen het programma Onderwijs en jeugd zijn in het collegeprogramma 2011 – 2014 de volgende aandachtsgebieden/prioriteiten opgenomen. A.
Jeugd Actualiseren beleid Jongerenparticipatie Leerplicht Centrum voor Jeugd en Gezien (CJG)
B. Spelen Uitvoering notitie speelgelegenheid ‘Ruimte voor spelen’ C.
Onderwijs Lokaal Educatieve Agenda (LEA) + Regionaal Educatieve Agenda (REA) Onderwijs Achterstanden (OA) bestrijding, waaronder Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) en Brede school ontwikkeling Volwasseneneducatie
In onderstaande tabel is per aandachtsgebied/prioriteit aangegeven wat de doelstellingen waren, welke activiteiten in het afgelopen jaar hebben plaatsgevonden en wat er is bereikt.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
64
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit A. Jeugd
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Doelstelling In het kader van jeugdbeleid wordt uitvoering gegeven aan de Kadernota Jeugd 2011-2014 ‘Halderberge in verbinding met jeugd’. Doelstelling is het versterken van de sociaal pedagogische leefomgeving van jongeren en meer samenhang creëren in de aanpak van jeugdproblematiek.
Activiteiten 2012 Plan van aanpak jeugd 2012 opstellen en uitvoeren. Plan van aanpak jeugd 2013 voorbereiden en opstellen.
Wat is er bereikt? Het plan van aanpak jeugd 2013 (inclusief evaluatie 2012) is op 4 december 2012 door het college vastgesteld en ter kennisname aan de gemeenteraad gebracht.
Plan van aanpak jongerenparticipatie 2012 opstellen en uitvoeren; Plan van aanpak jongerenparticipatie 2013 voorbereiden en opstellen.
De kinderburgemeester van 2012, Teuntje van der Kloot, heeft een groot aantal activiteiten als kinderburgemeester bijgewoond. Gezien dit succes wil de gemeente dit project graag voortzetten. In 2012 hebben leerlingen van het Markland College een bezoek gebracht aan het gemeentehuis. Via de burgemeester en een van de wethouders hebben zij een gastles gekregen over de bestuurlijke en maatschappelijke kant van onze gemeente. Dit project is van beide kanten zeer goed bevallen. De voorbereidingen voor het project Raad on Tour, waarbij de raad op bezoek gaat in het primair onderwijs zijn gestart. Vijf basisscholen hebben aangegeven graag in maart 2013 een raadslid te verwelkomen in de klas. Er is besloten bovengenoemde activiteiten te beschouwen als uitvoering van de motie die door de gemeenteraad is aangenomen betreffende het onderzoek naar een jeugdgemeenteraad.
Verhuizing CJG voorbereiden en begeleiden.
Het CJG is verhuisd en sinds 1 april 2012 operationeel. De feestelijke heropening vond plaats op 11 april 2012.
65
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
Doelstelling
Activiteiten 2012 Besluitvorming college inzake regionalisering leerplicht (niveau 2) voorbereiden. Regionaal ambtelijk en bestuurlijk overleg RMC en Jeugdbeleid (bestuurscommissie ZWO).
Wat is er bereikt? Op 19 juni 2012 heeft het college ingestemd met een subregionale samenwerking leerplicht en RMC voortijdig schoolverlaten op niveau 2 (gezamenlijke uitvoering) en voor 1 jaar aan te sluiten bij de subregio Oost (Breda/Moerdijk). Op dit moment vinden gesprekken plaats met subregio West (Roosendaal, Bergen op Zoom, Steenbergen en Woensdrecht) om na dit jaar (per 1 augustus 2013) een samenwerking op de uitvoering van leerplicht te starten. Voor de zomervakantie 2013 wordt besluitvorming hierover verwacht. Er is een regionale visie op de transformatie van de zorg voor jeugd vastgesteld (dec. 2011), vervolgens is het regionale uitvoeringsprogramma (maart 2012) en de subregionale bestuursopdracht Transformatie jeugdzorg 2012 (mei 2012) vastgesteld. De bestuursopdracht richt zich op subregionale activiteiten die nodig zijn in 2012 om te komen tot de kaders voor de zorg voor jeugd 2015. Deze kaders zijn begin 2013 door het college vastgesteld en worden op 14 maart 2013 ter besluitvorming voorgelegd aan de gemeenteraad. Afstemming tussen de ontwikkelingen passend onderwijs, AWBZ-begeleiding en Participatiewet vindt intern en extern plaats.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
66
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit B. Spelen
C. Onderwijs
Doelstelling In het kader van het beleid speelgelegenheid wordt uitvoering gegeven aan de genoemde nota “Ruimte voor spelen”. Doelstelling is om in alle kernen van de gemeente op diverse plaatsen veilige speelvoorzieningen in de openbare ruimte te realiseren en in stand te houden en daarmee de lokale jeugd te stimuleren om buiten te spelen en meer te bewegen. * T.a.v. LEA, OA en Brede school: Achterstanden in het onderwijs aanpakken: gelijke kansen voor alle leerlingen.
Activiteiten 2012 uitvoering periodieke inspecties van toestellen en ondergronden. uitvoering noodzakelijke reparaties door slijtage en vandalisme. renoveren speellocaties door vervanging afgeschreven toestellen c.q. totale herinrichting van locaties.
Wat is er bereikt? De huidige toestand van de speeltoestellen, de ondergronden en de staat van onderhoud van diverse speellocaties is geïnventariseerd. Deze inventarisatie omvat een periodieke inspectie en regulier onderhoud, evenals vervangingen en benodigde reparaties.
uitvoering geven aan jaarschijf OA (1-8-’11 tot 1-1-’13). opzet jaarschijf OA ’13-’14. uitvoering geven aan LEA en nadere uitwerking REA, hierbij m.n. aandacht voor: invoering Passend onderwijs evaluatie + Convenant schoolbegeleiding maatschappelijke stage VVE nader formaliseren, mede n.a.v. Nota van Bevindingen ITJ, hierbij m.n. aandacht voor: VVE convenant verbeterplan n.a.v. ITJ onderzoek
VVE: - Subsidies zijn beschikbaar gesteld. - De werkgroep VVE is uitgebreid met peuterspeelzaal en kinderopvang vertegenwoordigers. - VVE-Convenant is voorbereid + meegenomen in onderwijsdebat van januari 2013. Integraal Toezicht Jeugd: - Link met VVE; afspraken over doelgroep zijn geherformuleerd: relatie met gewichtenregeling in het basisonderwijs. - Concept Plan van aanpak n.a.v. aanbevelingen ITJ rapport is klaar en is meegenomen in onderwijsdebat van januari 2013. Passend onderwijs: - Voorbereidende werkzaamheden zijn regionaal aangepakt (gemeenten en samenwerkingsverband) in stuurgroep/ werkgroep model voor voortgezet onderwijs
Jaarverslag en jaarrekening 2012
67
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
Doelstelling
Activiteiten 2012
Wat is er bereikt? Voor basisonderwijs is tot op heden meer gewerkt vanuit het samenwerkingsverband Weer Samen Naar School. Over de verbanden tussen deze ontwikkeling en transitie jeugdzorg heeft intern en extern afstemming plaats gevonden. Schoolbegeleiding: Huidige subsidie geldt voor schooljaar ’12-’13. Subsidie is stopgezet per 01-01-2013: betrokkenen zijn geïnformeerd. Maatschappelijke stage: - Inzet stagemakelaar loopt naar tevredenheid. - Aandacht voor opzet digitale stagebank..
* T.a.v. Volwasseneneducatie: Zorgen voor een vraaggericht aanbod van educatiemogelijkheden + aantal analfabeten verminderen
Jaarverslag en jaarrekening 2012
verlengen regionale Bestuursopdracht; educatieovereenkomst 2011 uitvoeren; educatieovereenkomst 2012 voorbereiden. actualiseren Plan van Aanpak Laaggeletterdheid regionaal ambtelijk en bestuurlijk Overleg
68
Bestuursopdracht is met 1 jaar verlengd tot 01-01-2014. Educatieovereenkomst 2012 is uitgevoerd. De ESF bijdrage is opnieuw gehonoreerd en vangt de rijksbezuiniging voor een deel op. Educatiebedrag 2013 is bekend gemaakt. (bedrag is met 69% verminderd t.o.v. 2012; redenen: VAVO direct naar OCW en korting op resterende deel).
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Doelstelling Realiseren van brede scholen in alle kernen
Activiteiten 2012
Wat is er bereikt? De gemeenteraad heeft inzake de onderwijshuisvesting in mei een beschouwing vastgesteld inzake het Integraal huisvestingsplan.
In Oudenbosch zijn we bezig met het verwerven van de ondergrond voor de nieuwe school. Er worden gesprekken gevoerd over het mogelijk fuseren van de Mariaschool en de Schakel. Gestart gaat worden met het opstellen van het programma van eisen.
De grondaankoop ter realisering van vervangende nieuwbouw voor de Schakel en Mariaschool is niet doorgegaan omdat de kosten te hoog uitvielen. Thans wordt een alternatief onderzocht.
In Oud Gastel liggen we op koers. Ook daar zullen gesprekken gaan plaats vinden welke kunnen leiden tot fusie van de Joannesschool en de Bernardusschool.
In de raadsvergadering van oktober is besloten om een aantal alternatieven te onderzoeken voor de realisatie van de brede school. Het resultaat van deze studie dient voorjaar 2013 bekend te zijn.
In Hoeven zullen opnieuw gesprekken gaan plaatsvinden voor het programma van eisen en de multifunctionaliteit.
In de raadsvergadering van oktober 2012 is besloten om een drietal alternatieven te onderzoeken omdat aankoop van gronden voor de verplaatsing van de sportcomplexen geen haalbare kaart meer is. In dezelfde raadsvergadering heeft de raad een definitieve keuze gemaakt voor de locatie van de nieuwe school. Thans wordt verder gewerkt aan de uitwerking van de plannen.
69
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Doelstelling
Activiteiten 2012 In Bosschenhoofd zal nog een kindcluster worden gerealiseerd ten behoeve van de voorschoolse periode.
Wat is er bereikt? Dit is in voorbereiding.
In Stampersgat zoeken we nog naar een concrete correcte locatie.
Locatie school in de kerk is in studie geweest. De uitkomst van deze studie is dat het plan te kostbaar is. Twee andere varianten zijn uitgewerkt, te weten nieuwbouw en renovatie van het huidige gebouw. Gekozen is voor renovatie van de bestaande gebouwen. Het aanbestedingstraject is doorlopen en inmiddels is gestart met de werkzaamheden.
70
Gemeente Halderberge Wat heeft het gekost? Overzicht van baten en lasten programma Onderwijs en jeugd (x € 1.000) Primitieve begroting 2012 Begroting 2012 incl. wijziging Realisatie 2012 Verschil saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo begroting - realisatie Onderwijs 4.360 430 -3.930 2.709 430 -2.279 2.775 516 -2.259 20 V Jeugdbeleid 686 10 -676 693 10 -682 687 14 -674 8 V Spelen 159 0 -159 159 0 -159 142 0 -142 16 V Jeugdgezondheidszorg 1.032 0 -1.032 1.054 51 -1.003 1.028 71 -956 47 V 6.236 441 4.615 492 4.632 601 V Resultaat voor bestemming -5.796 -4.123 -4.031 92 Mutaties reserves programma 6 61 1.043 982 768 515 -254 715 515 -201 53 V 6.298 1.484 5.383 1.006 5.347 1.115 V Resultaat na bestemming -4.814 -4.377 -4.232 145
Het resultaat na bestemming op het programma Onderwijs en jeugd ten opzichte van het begrote resultaat (incl. wijziging) bedraagt € 145.000 voordelig. Dit resultaat bestaat uit de volgende onderdelen: 11 - Kapitaallasten -21 - Interne verrekeningen 154 - Overige verschillen 145
V N V V
De verschillen in de kapitaallasten en interne verrekening worden toegelicht in de paragraaf Bedrijfsvoering. Hieronder worden de belangrijkste overige verschillen toegelicht.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
71
Gemeente Halderberge Belangrijkste verschillen begroting incl. wijziging en realisatie programma Onderwijs en jeugd (x € 1.000) Bedrag Onderwijs
Er zijn minder kosten gemaakt voor brede school activiteiten dan geraamd. De ontvangen rijksbijdrage is wel volledig besteed aan de activiteiten en inzet van een brede school coördinator en combinatiefunctionarissen.
67
V
Incidenteel of structureel Incidenteel
Jeugdgezondheidszorg
Van de provincie is een hoger bedrag aan RAP middelen (Regionaal Actieplan Jeugd) ontvangen dan geraamd. Daarnaast waren de kosten voor bemoeizorg en de kosten voor inzet van uren van de verschillende partners in het CJG (Centrum Jeugd en Gezin) lager dan geraamd.
56
V
Incidenteel
Jaarverslag en jaarrekening 2012
72
V/N
Gemeente Halderberge
Algemene dekkingsmiddelen In het onderdeel algemene dekkingsmiddelen wordt overeenkomstig het Besluit begroting en verantwoording (kortweg BBV) een korte toelichting gegeven op de volgende posten: 1) lokale heffingen waarvan de besteding niet gebonden is; 2) uitkeringen Gemeentefonds; 3) dividend; 4) rente eigen financieringsmiddelen (bespaarde rente); 5) financieringsbaten- en lasten; 6) saldo kostenplaatsen; 7) overige algemene dekkingsmiddelen; 8) het saldo van de financieringsfunctie. 1) Lokale heffingen waarvan de besteding niet gebonden is De gemeente Halderberge kent diverse heffingen. Hierbij kan een onderscheid worden gemaakt in zogeheten retributies en (echte) belastingen. Een retributie kenmerkt zich doordat er tegenover de heffing een direct aanwijsbare (individuele) tegenprestatie van de gemeente staat (bijvoorbeeld de rioolheffing). Bij een retributie is de besteding gebonden. Belastingen zijn heffingen waarvan de besteding niet gebonden is en dienen om een collectiviteit van lokale voorzieningen te bekostigen. De gemeente Halderberge kent de volgende belastingen: de onroerende zaakbelastingen; en de (water)toeristenbelasting. De paragraaf lokale heffingen gaat dieper in op bovengenoemde heffingen en de gerealiseerde opbrengsten. 2) Uitkeringen Gemeentefonds Onder de uitkeringen uit het Gemeentefonds vallen: de algemene uitkering; de integratie-uitkeringen (waaronder WMO); de decentralisatie-uitkeringen. De omvang van het Gemeentefonds is gekoppeld aan de omvang van de (netto gecorrigeerde) rijksuitgaven (NGRU). De koppeling van het Gemeentefonds aan de rijksuitgaven wordt ook wel ‘de trap op trap af’ systematiek (normeringssystematiek) genoemd. Deze systematiek houdt in dat de omvang van het Gemeentefonds meebeweegt met de ontwikkeling van de NGRU. De middelen voor huishoudelijke hulp binnen de integratie uitkering Wmo worden geïndexeerd voor volume- en nominale ontwikkelingen.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
73
Gemeente Halderberge In het regeerakkoord van het kabinet Rutte II zijn bezuinigingsmaatregelen opgenomen die oplopen van € 462 miljoen in 2013 tot € 16 miljard in 2017. De gevolgen van deze maatregelen voor het Gemeentefonds staan vermeld in de decembercirculaire Gemeentefonds 2012. In deze circulaire staat de meest actuele ontwikkeling van het accres vermeld. Het kabinet heeft daarnaast nog een aantal maatregelen genomen die doorwerken in het Gemeentefonds, maar waarvan de gevolgen voor de (individuele) gemeenten nog niet bekend zijn (o.a. korting als gevolg van lagere apparaatskosten gemeenten, efficiency korting BTW-compensatiefonds). In de paragraaf weerstandsvermogen is wel een indicatie c.q. ruwe inschatting gemaakt van de mogelijke effecten van deze maatregelen voor het Gemeentefonds. De mei-/junicirculaire 2013 biedt naar verwachting meer duidelijkheid over deze maatregelen en de mogelijk aanvullende korting als gevolg van de tegenvallende economische cijfers over 2013 en 2014 die onlangs (maart 2013) bekend zijn geworden. De (meerjaren)raming van de uitkeringen uit het Gemeentefonds in de programmabegroting 2012 is gebaseerd op de meicirculaire 2011, aangevuld met gegevens over de (verwachte) ontwikkeling van de aantallen eenheden van de diverse verdeelmaatstaven. Na het vaststellen van de begroting 2012 hebben er zich diverse mutaties voor gedaan (bijvoorbeeld mutaties naar aanleiding van de juni-, september- en decembercirculaire 2012). De ramingen van de uitkeringen uit het Gemeentefonds zijn via de voor- en najaarsnota 2012 bijgesteld. De definitieve aantallen eenheden van de verdeelmaatstaven voor een uitkeringsjaar komen altijd met een tijdsvertraging - dat per verdeelmaatstaf kan variëren van enkele maanden tot een jaar of langer - via het ministerie van BZK beschikbaar. Algemene uitkering 2012 De raming van de algemene uitkering 2012 is in 2012 per saldo met zo’n ca.42.000 euro neerwaarts bijgesteld (= per saldo bijstellingen in de voor- en najaarsnota 2012). De algemene uitkering 2012 komt op basis van de huidige informatie uiteindelijk zo’n €103.000 lager uit ten opzichte van de raming in de programmabegroting 2012. Ten opzichte van de raming in de najaarsnota 2012 is de algemene uitkering 2012 ca. 61.000 euro lager uitgevallen. Het verschil tussen de raming in de najaarsnota 2012 en de huidige stand is enerzijds het gevolg van een neerwaartse bijstelling van de omvang van het Gemeentefonds naar aanleiding van de decembercirculaire 2012 en de verwachting dat de onderuitputting over 2012 zo’n 9 punten van de uitkeringsfactor negatief zal bedragen. Anderzijds zijn de aantallen eenheden van een aantal verdeelmaatstaven nog gewijzigd. Algemene uitkering oude jaren Op basis van de huidige informatie komt de algemene uitkering over 2010 en 2011 hoger uit dan waarmee in de najaarsnota 2012 rekening was gehouden. Het verschil bedraagt zo’n 82.300 euro. Over 2010 heeft nog een verlaging van de integratie uitkering Wmo met € 39.700 plaatsgevonden en in december 2012 is bericht ontvangen dat de algemene uitkering over 2010 definitief is vastgesteld. De algemene uitkering 2011 is nog verhoogd met € 13.000 door aanpassing van de uitkeringsfactor met 1 punt en met € 109.000 door aanpassing van de oppervlaktes land, water, bebouwing, aantal woningen ed. Integratie uitkering Wmo 2012 De raming van de integratie uitkering Wmo over 2012 is ten opzichte van de stand van de najaarsnota 2012 niet gewijzigd. De uitkeringen uit het Gemeentefonds (incl. de uitkeringen over voorafgaande jaren) werden in de najaarsnota 2012 nog ingeschat op een bedrag van € 21,3 miljoen. In de jaarrekening 2012 zijn de uitkeringen uit het Gemeentefonds (stand 15 februari 2013) verantwoord voor een bedrag van € 21,330 miljoen, een positief verschil van ca. € 29.000 dat ten gunste komt van het jaarresultaat 2012.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
74
Gemeente Halderberge 3) Dividend De gemeente Halderberge bezit aandelen in enkele ondernemingen waar (bij een positief resultaat) een dividenduitkering van wordt genoten. Ieder jaar wordt het dividend verantwoord waartoe de Algemene Vergadering van Aandeelhouders in dat jaar heeft besloten. Over het algemeen is dat het dividend over het voorgaande jaar. De verschuldigde dividendbelasting wordt in eerste instantie door de betreffende onderneming ingehouden, maar de gemeente Halderberge kan deze terugvorderen van de Belastingdienst. Dat is in alle gevallen ook zo gebeurd. In 2012 is dividend ontvangen van drie deelnemingen: o Bank Nederlandse Gemeenten: de dividenduitkering over 2011 is gehalveerd ten opzichte van het voorgaande jaar en bedroeg € 1,15 per aandeel, dus in totaal € 50.053. Over 2010 bedroeg de uitkering € 2,30 per aandeel, ofwel in totaal € 100.105; o SAVER: de dividenduitkering over 2011 bedroeg € 372 per geplaatst aandeel, ofwel € 284.580. De uitkering over 2010 was € 310 per geplaatst aandeel, ofwel in totaal € 279.000. o Het dividend van Intergas Holding is verantwoord bij het onderdeel nutsbedrijven in het programma Ruimte en economie. De uitkering ad € 994.260 betrof de tweede tranche van de opbrengst van de verkoop van de aandelen Intergas Energie BV. De derde en laatste tranche zal pas in 2018 worden uitgekeerd. 4) Rente eigen financieringsmiddelen (bespaarde rente) De bespaarde rente is de rente die wordt berekend over de eigen financieringsmiddelen, de reserves en voorzieningen. Over de stand per 1 januari van het betreffende jaar wordt een in de begroting vastgesteld percentage berekend (in 2012 4,25%). De bate van deze rente wordt opgenomen in het onderdeel Algemene dekkingsmiddelen. Van enkele bestemmingsreserves wordt vervolgens via de resultaatbestemming (saldo na bestemming) een deel van de rente aangewend als inflatiecorrectie. In 2012 was dat 0,5%. Bij de investeringsreserves is de berekende rente volledig toegevoegd aan de reserve. Bij de andere reserves heeft geen inflatiecorrectie plaatsgevonden en is de rente volledig ten gunste van de exploitatie gebracht (met name bij de algemene reserves en de bestemmingsreserves van resultaatbestemmingen). De rente over de voorzieningen is ook ten gunste van de exploitatie gebracht. De totale bespaarde rente bedroeg in 2012 € 1.429.891. De rente over de reserves en voorzieningen van de grondexploitaties ad € 271.239 is ten gunste gebracht van de algemene reserve grondexploitaties. Aan de bestemmingsreserves is € 250.633 toegevoegd als inflatiecorrectie. Het restant ad € 908.019 is ten gunste gebracht van de exploitatie. 5) Financieringsbaten en -lasten Bij de algemene dekkingsmiddelen worden de baten en lasten verantwoord inzake de financiering. Het betreft hier met name de baten van uitgezette middelen, rentebaten van rekening courant en kosten van betalingsverkeer (zgn. provisiekosten). Dit is dus iets anders dan het saldo van de financieringsfunctie. Het saldo van de financieringsfunctie staat onder 8 vermeld. Bij de financieringsbaten en –lasten zijn geen bijzonderheden te melden.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
75
Gemeente Halderberge 6) Saldo kostenplaatsen Het saldo kostenplaatsen betreft het saldo van alle hulp- en hoofdkostenplaatsen die in de administratie voorkomen. In principe is dit saldo altijd 0, aangezien alle baten en lasten van de kostenplaatsen door middel van de kostenverdeelstaat worden verdeeld over de producten. In de begroting kan door begrotingswijzigingen echter een saldo voorkomen. Een wijziging op een kostenplaats heeft namelijk geen nieuwe of aangepaste kostenverdeelstaat tot gevolg. Dit zou bij iedere wijziging veel te ingrijpend zijn voor de gemeentelijke begroting. In 2012 bedroeg het saldo van de begrotingswijzigingen zo’n € 397.000. Daarnaast kan op een kostenplaats een saldo voorkomen als de lasten gedekt worden via een onttrekking aan een reserve. Dat was in 2012 het geval bij twee kostenplaatsen, namelijk organisatieontwikkeling en voorzieningen gemeentehuis. De saldi daarvan ad € 421.000 zijn verrekend met de betreffende reserves. Verder is in de paragraaf grondbeleid ingegaan op de toerekening van de ambtelijke kosten aan de grondexploitaties. Hierbij is aangegeven dat de toerekening van vervaardigingskosten aan de grondexploitaties op basis van de notitie “Grondexploitaties” van de commissie BBV ook in 2012 leidt tot een lagere toerekening van ambtelijke kosten aan de grondexploitaties dan begroot. Dit betreft voor 2012 een bedrag van € 597.000, hetgeen op saldo kostenplaatsen is verantwoord. Verder is het saldo van de hulpkostenplaats kapitaallasten conform de begroting ten gunste gebracht van de Egalisatiereserve rente. 7) Overige algemene dekkingsmiddelen Hieronder vallen alle baten en lasten die niet onder de hierboven genoemde onderdelen vallen. De belangrijkste hiervan zijn: algemene baten en lasten (w.o. onvoorzien); lasten en baten verbonden aan de uitvoering van de Wet WOZ; lasten en baten verbonden aan de heffing en invordering van gemeentelijke belastingen. De belangrijkste mutatie van 2012 betrof het volgende. Bij het opstellen van de jaarrekening zijn financiële maatregelen genomen voor de projecten in het grondbedrijf. De Algemene reserve grondexploitaties was niet hoog genoeg om deze maatregelen te dekken. Derhalve is besloten om zo’n 10 miljoen euro over te hevelen van de Algemene reserve naar de Algemene reserve grondexploitaties. Financieel-technisch gezien zijn deze lasten voor de algemene dienst opgenomen onder de algemene dekkingsmiddelen. De onttrekking aan de algemene reserve is opgenomen in het resultaat na bestemming. Per saldo heeft deze maatregel geen gevolgen voor de exploitatie over 2012. De gevolgen voor de financiële positie van de gemeente treft u aan in de balans en bijbehorende toelichting alsmede de paragraaf Grondbeleid. Bij de overige onderdelen waren geen bijzonderheden.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
76
Gemeente Halderberge 8) Saldo financieringsfunctie Het saldo van de financieringsfunctie bestaat uit de rentebaten van de uitzettingen van overtollige liquide middelen (geldleningen en rekening courant) verminderd met de rentelasten van aangetrokken middelen (leningen en rekening courant). Het betreft hier alle baten en lasten die te maken hebben met de financiering van de activiteiten van de gemeente Halderberge. De baten zijn opgenomen bij de algemene dekkingsmiddelen, de lasten bij de hulpkostenplaats kapitaallasten. Het saldo van de financieringsfunctie laat in 2012 het volgende beeld zien: Onderdeel
Baten Rentebaten verstrekte geldleningen en uitzettingen Subtotaal baten
Begroting 2012
Rekening Verschil t.o.v. de begroting 2012
0
0
0
0
0
0
1.525.534
1.575.094
-49.560
71.034
29.326
41.708
Subtotaal lasten
1.596.568
1.604.420
-7.852
Totaal (lasten -/- baten)
1.596.568
1.604.420
-7.852
Lasten Rente langlopende geldleningen Rente korte geldleningen
*Bedragen in euro’s
Jaarverslag en jaarrekening 2012
77
Gemeente Halderberge Overzicht van baten en lasten Algemene dekkingsmiddelen (x € 1.000) Primitieve begroting 2012 Begroting 2012 incl. wijziging Realisatie 2012 Verschil saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo begroting - realisatie Lokale heffingen 0 5.302 5.302 0 5.250 5.250 0 5.242 5.242 -9 N Uitkeringen gemeentefonds 0 24.640 24.640 0 25.077 25.077 0 25.106 25.106 29 V Dividend 0 265 265 0 335 335 0 389 389 54 V Financieringsbaten en -lasten 10 0 -10 10 0 -10 13 0 -13 -2 N Rente eigen financieringsmiddelen 0 1.469 1.469 0 1.544 1.544 0 1.430 1.430 -114 N Saldo kostenplaatsen 48 510 462 517 630 113 1.018 556 -462 -575 N Overige baten en lasten die vallen onder 463 26 -436 442 37 -405 10.924 94 -10.830 -10.425 N de algemene dekkingsmiddelen 521 32.213 31.692 969 32.873 31.904 11.954 32.816 N Resultaat voor bestemming 20.861 -11.043 Mutaties reserves algemene 1.204 461 -742 3.393 1.253 -2.140 4.130 12.359 8.228 10.368 V dekkingsmiddelen Mutaties reserves kostenplaatsen 41 251 210 41 548 507 31 813 782 275 V 1.766 32.926 31.160 4.403 34.674 30.270 16.116 45.987 N Resultaat na bestemming 29.871 -399
Het resultaat na bestemming op de Algemene dekkingsmiddelen ten opzichte van het begrote resultaat (incl. wijziging) bedraagt € 399.000 nadelig. Dit resultaat bestaat uit de volgende onderdelen: -100 - Kapitaallasten 202 - Interne verrekeningen -501 - Overige verschillen -399
N V N N
De verschillen in de kapitaallasten en interne verrekening worden toegelicht in de paragraaf Bedrijfsvoering. De belangrijkste overige verschillen zijn hierboven reeds toegelicht.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
78
Gemeente Halderberge
Post onvoorziene uitgaven In de begroting wordt elk jaar een bedrag opgenomen voor onvoorziene uitgaven, de zogeheten post onvoorziene uitgaven. De post voor onvoorziene uitgaven werd in het verleden berekend op basis van een percentage van de algemene uitkering uit het Gemeentefonds vermeerderd met enkele specifieke posten. Deze berekening is echter niet meer verplicht en de post is in de primitieve begroting van 2012 vastgesteld op € 50.000. In 2012 heeft het college voorgesteld de post voor onvoorziene uitgaven aan te wenden voor een aantal incidentele zaken. Deze zijn in onderstaande tabel samengevat. De gemeenteraad heeft met alle mutaties ingestemd via de voor- en najaarsnota. Overzicht post onvoorziene uitgaven 2012 Raadsbesluit
Bedrag
Primitieve begroting 2012
Saldo 50.000
Toevoegingen: Totaal toevoegingen Aanwendingen: Onderzoek WVS Handhavingsproject “Samen sterk in het buitengebied” Externe ondersteuning organisatieverandering Bijdrage TC Pagnevaart Bijdrage VV Hoeven Totaal aanwendingen Restant (eindsaldo onvoorzien)
0
Zomernota 2012 Zomernota 2012
-4.000 -9.231
Zomernota 2012 Zomernota 2012 Najaarsnota 2012
-18.200 -8.500 -1.098 - 41.029 8.971
Toelichting per post Onderzoek WVS Er is een bestuursopdracht opgesteld om te komen tot een herstructureringsplan WSW. Hierbij wordt gestart met het definiëren van het begrip beschut werken en moeten een drietal varianten doorgerekend worden. Het college heeft in zijn vergadering van 1 december 2011 besloten om voor het aandeel in de kosten hiervan een bedrag van € 4.000 beschikbaar te stellen. Handhavingsproject “Samen sterk in het buitengebied” In het buitengebied zijn veel instanties, waaronder gemeenten, bezig met handhaving en toezicht, elk voor dat stukje waarvoor men bevoegd is. De versnippering van dit toezicht gaat ten koste van de kwaliteit van het buitengebied. Om dit probleem tegen te gaan is besloten het project ‘Samen Sterk in het Buitengebied’ op te starten. Regiohandhavers zullen aanvullende taken uitoefenen. Het betreft een sympathiek project, dat door de samenwerking en bundeling op het gebied van handhaving een kwaliteitsimpuls van het buitengebied kan betekenen. Daarom heeft het college in zijn vergadering van 13 december 2011 besloten voor 2012 een bedrag van € 9.231 beschikbaar te stellen. Eind 2012 zal het project geëvalueerd worden. Externe inhuur in het kader van de organisatieverandering Voor externe ondersteuning bij de organisatieverandering heeft het college in zijn vergadering van 13 december 2011 besloten om een bedrag van € 18.200 beschikbaar te stellen.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
79
Gemeente Halderberge Bijdrage interim onderhoud TC Pagnevaart In zijn vergadering van 20 december 2011 heeft het college besloten om maximaal € 8.500 beschikbaar te stellen aan TC Pagnevaart als eenmalige bijdrage van 50% in de kosten van onderhoud van een toplaagrenovatie van 5 banen en de vervanging van het hekwerk rondom het blok van 4 banen. Bijdrage VV Hoeven Op 21 augustus 2012 heeft het college besloten een bedrag van € 1.098 te verstrekken aan VV Hoeven als eenmalige bijdrage van 50% in de kosten van vervanging van een oude boiler en radiator.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
80
Gemeente Halderberge
Hoofdstuk 2: Paragrafen
Jaarverslag en jaarrekening 2012
81
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2012
82
Gemeente Halderberge
Paragraaf Lokale heffingen De gemeente Halderberge heft diverse belastingen en retributies. De drie belangrijkste heffingen zijn de onroerende zaakbelastingen, de rioolheffing en de afvalstoffenheffing. De Gemeentewet en andere bijzondere wetten, zoals de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht, geven de gemeente de juridische basis om heffingen aan belastingplichtigen op te leggen. De gemeentelijke heffingen zijn vastgelegd in belastingverordeningen die door de gemeenteraad zijn vastgesteld. Het beleid voor de lokale lasten is vastgelegd in: de diverse belastingverordeningen; en de verordening inzake het kwijtscheldingsbeleid. Onroerende zaakbelastingen (OZB) Onder de naam onroerende zaakbelastingen wordt een belasting geheven van diegene die op 1 januari gebruik maakt en/of in het bezit is van een pand. Te onderscheiden zijn: de gebruikersbelasting, die wordt opgelegd aan degene, die de onroerende zaak gebruikt; de eigenarenbelasting, die wordt opgelegd aan de zakelijk gerechtigde (meestal de eigenaar) van een onroerende zaak. Belastingplicht Degene die op 1 januari de onroerende zaak in eigendom heeft en/of hiervan gebruik maakt, betaalt onroerende zaakbelastingen voor het gehele jaar. Grondslag voor de heffing De waarde van de onroerende zaak vormt de basis voor de heffing. De waarde is bij een WOZbeschikking vastgesteld. De waardegegevens worden ook verstrekt aan de Belastingdienst in verband met het eigen woningforfait en het waterschap voor de waterschapsaanslag gebouwd. Tariefdifferentiatie OZB Omdat de waarden van niet-woningen zich anders ontwikkelen ten opzichte van de waardeontwikkeling van woningen, past de gemeente Halderberge tariefdifferentiatie tussen woningen en niet-woningen toe. Tariefdifferentiatie heeft een evenwichtigere lastendrukstijging tussen burgers en bedrijven tot gevolg. Tarieven OZB 2012 Woning Niet-woning
Eigenaar 0,0907% 0,1504%
Gebruiker n.v.t. 0,1341%
Totaal 0,0907% 0,2845%
Opbrengst OZB 2012 In onderstaand overzicht vindt u een specificatie van de OZB-opbrengsten die in 2012 verantwoord zijn. Bedragen in euro’s
Begrote opbrengst*
Werkelijke opbrengst
869.471
835.919
Verschil (Werk.Begr.) - 33.552
4.031.840
4.064.392
32.552
4.901.311 Totaal * begroting inclusief wijzigingen
4.900.311
- 1.000
OZB gebruikers (niet woningen) OZB eigenaren (woningen en niet woningen)
Tussentijds is de begrote opbrengst OZB met € 104.300 neerwaarts bijgesteld wegens lagere werkelijke opbrengsten.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
83
Gemeente Halderberge Afvalstoffenheffing De gemeente zorgt voor het wekelijks ophalen van het huisvuil. Via de afvalstoffenheffing worden de lasten verbonden aan het verzamelen en het verwerken van het huisvuil verhaald op de burger. Daarbij wordt ook rekening gehouden met het gescheiden inzamelen. Belastingplicht Particuliere huishoudens, die de gelegenheid wordt geboden huishoudelijk afval aan te bieden, betalen voor het feit dat de vuilophaaldienst langs komt om afval op te halen. Ook wanneer geen afval wordt aangeboden is er een betalingsplicht. Het gebruik van een pand is bepalend voor de belastingplicht. De opbrengst van de afvalstoffenheffing mag op begrotingsbasis niet hoger zijn dan de kosten die de gemeente maakt. Tarieven afvalstoffenheffing 2012 Omschrijving • Éénpersoonshuishouden • Meerpersoonshuishouden • Elke volgende duobak
Tarief € 214,92 € 286,56 € 144,00
Opbrengst afvalstoffenheffing 2012 De werkelijke opbrengst afvalstoffenheffing over 2012 bedraagt € 3.311.540. In de begroting 2012 inclusief wijzigingen is rekening gehouden met een opbrengst van € 3.311.540. In de loop van 2012 was de verwachte opbrengst al met € 31.000 verlaagd.
Rioolheffing Onder de naam rioolheffing wordt een belasting geheven van de gebruiker van een eigendom van waaruit afvalwater direct of indirect op de gemeentelijke riolering wordt afgevoerd. Het te betalen rioolrecht is naast een eenpersoons- of meerpersoons huishouden mede afhankelijk van de hoeveelheid ingenomen leidingwater. Wanneer het aantal m3 leidingwater de 500 m3 overstijgt gaan andere tarieven gelden. Tarieven rioolheffing 2012 Omschrijving • Éénpersoonshuishouden • Meerpersoonshuishouden • Bedrijf tot maximaal 500 m3
Tarief € 139,92 € 186,48 € 186.48
Opbrengst rioolrecht 2012 De werkelijke opbrengst rioolrecht over 2012 bedraagt € 2.370.583. In de begroting 2012 inclusief wijzigingen is rekening gehouden met een opbrengst van € 2.370.583. In de loop van 2012 was de verwachte opbrengst al verlaagd met € 40.000. Er was toen meer inzicht gekomen in de opbrengsten als gevolg van de wijziging van de heffingsgrondslag.
Overige heffingen Toeristenbelasting Zoals de naam al aangeeft wordt deze belasting geheven van (water)toeristen. Omdat toeristen gebruik maken van de voorzieningen in de gemeente, maar de gemeente hiervoor niet gecompenseerd wordt via het Gemeentefonds, mag en kan de gemeente een deel van de kosten van deze voorzieningen verhalen op de toeristen via de zogeheten toeristenbelasting. Toeristen zijn personen die in de gemeente verblijven zonder dat ze in het bevolkingsregister van de gemeente zijn opgenomen. Omdat de opbrengst uit de toeristenbelasting gebaseerd is op het werkelijke aantal overnachtingen dat pas achteraf aan de gemeente via een aangiftebiljet kenbaar wordt gemaakt, is de werkelijke opbrengst over 2012 pas begin 2013 bekend. De begrote opbrengst bedraagt voor 2012 € 348.883. Als opbrengst toeristenbelasting is in 2012 een bedrag van € 341.310 verantwoord. In de loop van 2012 was het begrote bedrag al verhoogd met € 52.500 i.v.m. de hogere inkomsten over 2011.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
84
Gemeente Halderberge Marktgelden Onder de naam marktgeld wordt een recht geheven voor het innemen van standplaatsen als bedoeld in artikel 1 van de Verordening regelende het marktwezen in de gemeente Halderberge. De gerealiseerde opbrengst in 2012 bedraagt € 13.354 tegen een geraamde opbrengst van € 17.889. Lijkbezorgingsrechten Voor het gebruik van de begraafplaats en voor het door of vanwege de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats heft de gemeente zogeheten lijkbezorgingsrechten. De gerealiseerde opbrengst in 2012 bedraagt € 36.996, terwijl de raming € 46.568 bedraagt. Er zijn grafrechten ontvangen voor 49 verlengingen van huur met 10 jaar, 88 grafreserveringen, 6 begrafenissen en 4 bijzettingen van urnen. De aantallen zijn achtergebleven bij de ramingen. Leges Onder de naam leges wordt een aantal verschillende rechten geheven voor het genot van of door vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten. Bekende leges zijn: de leges paspoorten, de leges rijbewijzen en de leges omgevingsvergunning. De gemeente streeft naar een zo groot mogelijke kostendekkendheid van de leges, maar daarbij is de gemeente wel gehouden aan wetgeving (leges van paspoorten zijn bijvoorbeeld gemaximeerd). Opbrengst leges 2012 De werkelijke opbrengst van het totaal aan leges over 2012 bedraagt € 1.345.902. In de begroting 2012 inclusief wijzigingen is rekening gehouden met een totaalopbrengst van € 1.171.751. Het verschil tussen de werkelijke en begrote opbrengst (ca. € 174.151) wordt in het algemeen veroorzaakt door een meer of mindere vraag naar genoemde producten. Met name de bouwleges hebben meer opgebracht dan verwacht. In onderstaande tabel treft u een overzicht aan van de belangrijkste leges (minimale begrote opbrengst van € 10.000) met daarbij een verklaring van het verschil tussen de begrote en werkelijke opbrengst over 2012. Product (Bedragen in euro’s) Burgerlijke stand, GBA dienstverlening, reisdocumenten, rijbewijzen APV & bijzondere wetten Omgevingsvergunningen Overige leges (w.o. telecommunicatie en Ruimtelijke Ordening)
Begrote opbrengst
Werkelijke opbrengst
511.245
482.532
Verschil (werkelijk – begroot) -28.713
17.729 600.000 42.777
30.711 759.194 73.465
12.982 159.194 30.688
1.171.751
1.345.902
174.151
Toelichting verschillen Bovenstaand overzicht laat bij enkele producten verschillen zien. Vooraf is niet altijd goed in te schatten hoe de vraag zich zal ontwikkelen. Zo is het positieve verschil bij leges burgerzaken voor € 30.000 het gevolg van meer verkochte reisdocumenten en -/- € 56.000 van minder uitgegeven rijbewijzen. Het positieve verschil bij overige leges is hoofdzakelijk het gevolg van € 30.000 meer ontvangen leges ruimtelijke ordening. Het positieve verschil bij omgevingsvergunningen wordt, zoals hierboven al is aangegeven, hoofdzakelijk veroorzaakt door meer ontvangen bouwleges. In de loop van het jaar waren de leges omgevingsvergunningen met € 579.000 verlaagd maar nu vallen de inkomsten dus nog mee.
Kwijtscheldingsbeleid Als een belastingplichtige niet of over te weinig financiële middelen beschikt om de belastingaanslag te voldoen, kan de belastingplichtige onder bepaalde voorwaarden in aanmerking komen voor kwijtschelding. De gemeente Halderberge hanteerde in 2012 een kwijtscheldingspercentage van 100%. Concreet betekent dit dat belastingplichtigen die een inkomen hebben van 100% van het minimuminkomen (volgens bijstandsnorm) of lager, in aanmerking komen voor gehele of gedeeltelijke kwijtschelding. Belastingplichtigen kunnen alleen kwijtschelding aanvragen voor de onroerende zaakbelastingen, de afvalstoffenheffing en het rioolrecht. Voor de overige heffingen wordt geen kwijtschelding verleend.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
85
Gemeente Halderberge In het belastingjaar 2012 is 454 maal een verzoek tot kwijtschelding van gemeentelijke belastingen ingediend. Van deze verzoeken zijn er 362 geheel gehonoreerd, 12 gedeeltelijk en zijn er 80 om uiteenlopende redenen afgewezen. De gemeente heeft in 2012 voor een bedrag van € 172.810 aan kwijtschelding verleend, tegen geraamde lasten van € 170.000.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
86
Gemeente Halderberge
Paragraaf Weerstandsvermogen Het doel van de paragraaf weerstandsvermogen is inzicht te geven in de ontwikkelingen die van invloed zijn op de financiële positie van de gemeente Halderberge. Het weerstandsvermogen is een indicator voor de financiële gezondheid van een gemeente en is te definiëren als de mate waarin de gemeente in staat is onverwachte tegenvallers c.q. risico’s op te vangen teneinde zijn taken voort te kunnen blijven zetten. Voor het weerstandsvermogen zijn de aanwezige weerstandscapaciteit en de risico’s van belang. De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en de mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten, die onverwachts en substantieel zijn, te dekken zonder dat de begroting en het beleid aangepast hoeven te worden. De relevante risico’s voor het weerstandsvermogen zijn die risico’s die niet anderszins zijn te ondervangen. Het gaat hier uitsluitend om risico’s die (nog) niet voldoende hard en kwantificeerbaar zijn en waarvoor dus nog geen voorzieningen zijn getroffen of verzekeringen zijn afgesloten. Het weerstandsvermogen wordt ook wel weergegeven als de verhouding tussen de benodigde weerstandscapaciteit (risicobedrag) en de beschikbare weerstandscapaciteit. In het vervolg van deze paragraaf worden de weerstandscapaciteit en de risico’s binnen de gemeente Halderberge nader uitgewerkt en toegelicht. Bij het opstellen van de paragraaf Weerstandsvermogen is rekening gehouden met de kaders zoals vastgelegd in de Nota weerstandsvermogen en risicomanagement 2007 die is vastgesteld in de raadsvergadering van 20 december 2007. Enkele belangrijke kaders in de Nota weerstandsvermogen en risicomanagement 2007 hebben betrekking op de definitie van risico’s, voorkennis, gehanteerde ondergrens en overige uitsluitingen. Definitie Niet ieder risico is relevant of kan ten laste van de weerstandscapaciteit worden gebracht. Belangrijk is een goede afbakening. Onder een risico wordt verstaan de kans op het optreden van een gebeurtenis door interne en / of externe omstandigheden met een bepaald financieel gevolg. Voorkennis Om risico’s goed te kunnen relateren aan de weerstandscapaciteit worden de risico’s in kwantitatieve grootheden benoemd. Wanneer kwantificering van kans en effect (in bandbreedtes) niet mogelijk is, omdat de voorkennis ontbreekt, is er sprake van volstrekte onzekerheid en niet van een risico. Ondergrens Risico’s relevant voor de weerstandscapaciteit dienen van materiële betekenis te zijn voor het balanstotaal of de financiële positie. Op basis van de Nota weerstandsvermogen en risicomanagement 2007 wordt gerekend met een ondergrens van € 50.000 als minimale tegenvaller. Risico’s waarvan het maximale risico lager dan € 50.000 wordt geschat, achten we object van reguliere bedrijfsvoering. Deze risico’s dienen in principe binnen de exploitatie te worden opgevangen. Overige uitsluitingen Uitgesloten is een aantal risico’s dat samenhangt met de reguliere exploitatie en die met een grote mate van zekerheid periodiek terugkeren. Deze reguliere risico’s, die overigens meestal vrij goed meetbaar zijn, dienen via de jaarcyclus te worden ingekaderd in bestaand beleid. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om het risico van schade aan eigendommen, waarbij overigens ook achterstallig onderhoud een rol kan spelen. Gekozen wordt om waar mogelijk deze risico’s te verzekeren of via een voorziening af te dekken. Begrotingstechnische risico’s mogen evenmin leiden tot een beroep op de weerstandscapaciteit, omdat ze beheersbaar zijn door een goede planning & control. Dat geldt ook voor de niet in geld uit te drukken risico’s van bijvoorbeeld vertraging in processen of het niet-realiseren van beleidsdoelstellingen.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
87
Gemeente Halderberge A. Weerstandscapaciteit Conform de Nota weerstandsvermogen en risicomanagement 2007 bevat de weerstandscapaciteit de volgende onderdelen: de algemene reserves (exclusief grondbedrijf); de algemene reserve grondbedrijf; de reserve Borchwerf II; het saldo van de jaarrekening; de vrij besteedbare bestemmingsreserves; de begrotingsruimte (alleen begroting); de onbenutte belastingcapaciteit; de stille reserves. Ultimo 2012 is de omvang van de genoemde onderdelen als volgt: Weerstandscapaciteit
Ultimo 2012
Algemene reserve Algemene reserve Grondexploitaties Reserve Borchwerf II Egalisatiereserve rente Saldo jaarrekening (alleen jaarrekening) Vrij besteedbare bestemmingsreserves Onbenutte belastingcapaciteit Stille reserves
€ 3.362.731 €0 € 1.000.000 € 1.210.975 € 510.165 €0 € 2.610.050 pm
Totaal
€ 8.693.921
Hieronder worden de onderdelen van de weerstandscapaciteit kort toegelicht. Algemene reserves en de algemene reserve grondexploitaties De algemene reserves van de gemeente Halderberge bedraagt per 31 december 2012 nog € 3.362.731. Dit is een forse afname als gevolg van de afboekingen en vorming van verliesvoorzieningen binnen de grondexploitaties. De algemene reserve grondexploitaties is om deze reden in 2012 volledig ingezet. Reserve Borchwerf II Deze reserve dient ter dekking van de tegenvallers en risico’s van Borchwerf II en bedraagt per 31 december 2012 € 1.000.000. Egalisatiereserve rente De egalisatiereserve rente is bedoeld om het risico van de stijging van het werkelijke rentepercentage (omslagrente) ten opzichte van het gehanteerde vaste rentepercentage op te kunnen vangen. Aanvankelijk is deze reserve niet tot het weerstandsvermogen gerekend. Echter naast het egaliserende karakter heeft deze reserve ook het karakter van een risicoreserve. Om deze reden wordt deze reserve nu ook bij de bepaling van het weerstandsvermogen betrokken. Saldo jaarrekening Zolang de gemeenteraad het jaarresultaat nog niet heeft bestemd, wordt ook het jaarresultaat tot de weerstandscapaciteit gerekend. Ultimo 2012 bedroeg het resultaat over het begrotingsjaar 2012 € 510.165. Vrij besteedbare bestemmingsreserves Indien het doel van de bestemmingsreserves is gerealiseerd, worden de resterende saldi van de bestemmingsreserves toegevoegd aan de algemene reserve. Om deze reden zijn er geen “slapende” reserves meer die zonder meer vrij besteedbaar zijn. Deze bestemmingen kunnen wel door de raad worden heroverwogen. Vooralsnog wordt er in het kader van het weerstandsvermogen vanuit gegaan dat deze bestemmingsreserves niet vrij besteedbaar zijn.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
88
Gemeente Halderberge Post onvoorziene uitgaven Dit is een onderdeel van het weerstandsvermogen dat alleen bij het opstellen van de begroting meegenomen kan worden. Als er geen gebruik van deze post is gemaakt tijdens het begrotingsjaar, is dit bedrag opgenomen in het jaarresultaat. Onbenutte belastingcapaciteit De ruimte die gemeenten nog hebben om hun tarieven opwaarts bij te stellen (verhoging OZB, doorberekening BTW in tarieven afvalstoffenheffing en rioolrecht), wordt aangeduid als de onbenutte belastingcapaciteit. De onbenutte belastingcapaciteit is recentelijk bij de begroting 2013 berekend en zal worden geactualiseerd bij de begroting 2014. Stille reserves Een stille reserve bestaat uit het verschil tussen de boekwaarde en de verwachte verkoopprijs van activa met een economisch nut die snel te verkopen zijn of waarvoor expliciet al een besluit tot verkoop is genomen. Stille reserves zijn over het algemeen lastig in te zetten (slecht verkoopbaar etc.). Stille reserves zullen vaak pas in het laatste stadium kunnen worden ingezet ter dekking van risico’s. In de Nota weerstandsvermogen en risicomanagement 2007 is dan ook opgenomen dat bij de bepaling van de hoogte van de weerstandscapaciteit geen rekening wordt gehouden met stille reserves.
B.
Risico’s
In de programmabegroting 2012 zijn in de paragraaf weerstandsvermogen de 7 grootste risico’s opgenomen en toegelicht. In de jaarrekening 2012 wordt in eerste instantie teruggeblikt naar deze risico’s in welke mate deze zich ook daadwerkelijk hebben voorgedaan. 1.
Bouwgrondexploitaties
Zie voor de toelichting in de paragraaf Grondbeleid.
2.
Bijdrage tekort Werkvoorzieningsschap (WVS)
Zoals ook in de zomernota 2012 is aangegeven heeft de gemeenteraad op 15 maart 2012 ingestemd met de herstructurering van de Wet sociale werkvoorziening voor de periode 2012 tot en met 2018. Dit is in de programmabegroting 2013 als aanvullende bijdrage opgenomen. Ten tijde van het opstellen van de begroting heeft het WVS de begroting 2013 aan de gemeenten voorgelegd. De WVS geeft aan dat het tekort in 2013 binnen eigen middelen kan worden opgevangen. Vanaf 2014 wordt het extra structureel tekort voor Halderberge ingeschat op zo’n € 200.000 per jaar.
3.
Algemene uitkering gemeentefonds en 4. decentralisaties
Algemene uitkering De rijksbezuinigingen zoals opgenomen in het Regeerakkoord Rutte II (en die moeten leiden tot een netto besparing van € 16 miljard in 2017) zijn nog niet volledig vertaald in de algemene uitkering uit het Gemeentefonds. In de decembercirculaire Gemeentefonds 2012 hebben de beheerders van het Gemeentefonds op basis van de Startnota van het kabinet de ontwikkeling van het accres uiteengezet. Tot 2016 is er sprake van een opwaartse bijstelling van het accres ten opzichte van de septembercirculaire 2012. Daarna neemt het accres af als gevolg van de ombuigingen bij het Rijk. Naaste de ontwikkeling van het accres heeft het kabinet een reeks van (bezuinigings)maatregelen getroffen die gevolgen heeft voor de omvang van het Gemeentefonds. De omvang van de maatregelen zijn wel bekend, maar hoe de maatregelen voor de individuele gemeente uitpakken is nog niet bekend, omdat nog niet bekend is hoe deze neerwaartse bijstellingen over de gemeenten worden verdeeld. De belangrijkste bezuinigingsmaatregelen (= uitname uit het Gemeentefonds) betreffen:
Jaarverslag en jaarrekening 2012
89
Gemeente Halderberge 1. 2. 3. 4.
BTW verhoging van 19% naar 21%: structureel € 174 miljoen vanaf 2014 (incl. correctie accres); Korting BTW-compensatiefonds (BCF); structureel € 310 miljoen vanaf 2015; Onderwijshuisvesting; structureel € 256 miljoen vanaf 2015; Lagere apparaatskosten (100.000+ gemeenten): € 60 miljoen in 2015, € 120 miljoen in 2015, € 180 miljoen in 2017.
De financiële gevolgen van bovenstaande maatregelen voor individuele gemeenten zijn weliswaar nog niet bekend, maar kunnen indicatief wel worden berekend. Daarbij wordt de veronderstelling gedaan dat de maatregelen via de uitkeringsfactor over de gemeenten worden verdeeld. In de praktijk zal de verdeling op een andere wijze plaatsvinden, maar het geeft wel een indicatief beeld van de omvang van de toekomstige mutaties/risico’s. Voor de gemeente Halderberge bedraagt de neerwaartse bijstelling van de algemene uitkering op basis van de bovenstaande aanname en de laatste stand van de algemene uitkering: ca. € 250.000 voor 2014, ca. € 1,1 miljoen in 2015, € 1,2 miljoen in 2016 en ca. € 1,3 miljoen in 2017. Op basis van de huidige informatie (stand decembercirculaire 2012 incl. onderhandelaarsakkoord) gaan we vooralsnog uit van een risicobedrag van ca. € 1 miljoen vanaf 2015. Efficiency-korting RUD’s De efficiency-korting op de regionale uitvoeringsdiensten (RUD’s) is - in afwijking van de meicirculaire 2011 - doorgevoerd. De algemene uitkering uit het Gemeentefonds is verlaagd met € 50 miljoen in 2012 oplopend tot (structureel) €100 miljoen in 2014. De middelen zijn gereserveerd op een post in de Rijksbegroting ten behoeve van de herstructurering van de SW-sector. De verdeling over de gemeenten heeft plaats gevonden via de uitkeringsfactor. Voor de gemeente Halderberge heeft dat in 2012 uiteindelijk geresulteerd in een lagere algemene uitkering van € 66.000. Het (structurele) nadelige effect vanaf 2014 bedraagt zo’n € 133.000. Bij de berekening van het risicobedrag in de begroting 2012 is ervan uitgegaan dat de (structurele) korting op de algemene uitkering van € 100 miljoen in één keer in 2012 zou plaatsvinden en niet in tranches. Daarnaast hebben er nog mutaties in de uitkeringsbasis (uiteindelijk wat lager) plaats gevonden waardoor het bedrag aan korting lager is uitgevallen. Integratie uitkering Wmo Het kabinet heeft het voornemen om in de Wmo de aanspraak op huishoudelijke hulp voor de hoge en midden inkomens met ingang van 2015 te schrappen. Op basis hiervan wordt de rijksbijdrage (macro budget Wmo) in 2015 gekort met € 975 miljoen en in 2016 structureel gekort met € 1.140 miljoen (voor nieuwe gevallen reeds in 2014 = korting van ca. € 90 miljoen). Verder heeft het kabinet het voornemen het hergebruik van hulpmiddelen te verplichten vanaf 2015. Hiermee is een bedrag gemoeid van ca. € 200 miljoen. Vooralsnog gaan we ervanuit dat de kortingen op het macro budget Wmo (integratie uitkering Wmo) zich vertalen lagere Wmo-uitgaven van dezelfde omvang. Decentralisaties In de begroting 2013 incl. meerjarenraming 2014 – 2016 is een bedrag van ca. € 500.000 opgenomen voor de financiële gevolgen verbonden aan de decentralisaties. Dit komt overeen met een ingecalculeerd structureel nadeel van zo’n € 17 per inwoner. Het is op dit moment niet goed aan te geven wat de financiële gevolgen van de decentralisaties zijn voor de individuele gemeente. Afspraak is dat het herverdeeleffect van de herijking van het verdeelsysteem (dat niet eerder zal plaatsvinden dan in 2014) in combinatie met het herverdeeleffect van de decentralisaties niet meer mag bedragen dan € 15 per jaar. Let wel het totale herverdeeleffect kan wel degelijk boven deze € 15 uitkomen, omdat er doorgaans een overgangsperiode (= gewenningsperiode) geldt bij een herverdeling van de middelen binnen het Gemeentefonds. De herverdeling van de middelen staat los van de middelen die het Rijk naar de gemeenten in totaliteit overhevelt. Het kabinet Rutte II heeft in het Regeerakkoord aanvullende kortingen doorgevoerd op de over te hevelen middelen naar de gemeenten (jeugdzorg additioneel € 150 miljoen; AWBZ korting bij overheveling vanaf 2015 € 1,6 miljard op een totaalbudget ca. € 10 miljard = 16% efficiencykorting). Verder heeft het kabinet Rutte II het voornemen om in 2014 de Participatiewet in te voeren. Deze wet komt in de plaats van de Wet werken naar vermogen. In de Participatiewet worden de Wwb, Wsw en een deel van de Wajong samengevoegd. Ook de invoering van deze wet gaat gepaard met ombuigingen die oplopen tot uiteindelijk een structureel; bedrag van ca. € 2,8 miljard (in 2017 € 1,2 miljard).
Jaarverslag en jaarrekening 2012
90
Gemeente Halderberge De vraag is dan ook of de middelen die het Rijk beschikbaar stelt aan de gemeenten om de decentralisaties uit te voeren toereikend zullen zijn. Deze vraag is op dit moment niet goed te beantwoorden. Het risico van ontoereikende middelen is zeker aanwezig. Daarnaast zullen er herverdeeleffecten optreden. Bij gebrek aan meer informatie op dit moment gaan we er vooralsnog vanuit dat de gereserveerde middelen (€ 500.000) in de begroting om de negatieve gevolgen verbonden aan de decentralisaties op te vangen toereikend zal zijn. De negatieve gevolgen zouden evenwel hoger kunnen uitvallen.
5.
Wateroverlast
In 2012 heeft een keer water op straat gestaan als gevolg van extreme regenbuien. Op 5 juli heeft de gemeente te maken gehad met een extreme regenbui die de ontwerpnormen flink overschreed. Hierbij heeft er op diverse plaatsen water op straat gestaan. Echter, er is maar een geval bekend waar het water een bedrijfspand (winkel) is binnengekomen en een enkel geval waar het water in de garage of kelder is gekomen. Na afloop van de bui was het water binnen een uur weer van de straat af. In Oudenbosch heeft het gebied van de havendijk en Schuitevaarstraat een aantal keer te maken gehad met rioolwater op straat. Oorzaak was het niet goed functioneren van het waterschapsgemaal van Oudenbosch, welke aan de havendijk gesitueerd is.
6.
Tekort I-deel WWB
In de voor- en najaarsnota is, op basis van de op dat moment beschikbare informatie, een inschatting gemaakt van de totale baten en lasten in 2012 met betrekking tot het inkomensdeel WWB. Het verschil tussen de werkelijk in 2012 gerealiseerde baten en gerealiseerde lasten met betrekking tot het inkomensdeel WWB is € 327.000 negatief. Het verschil tussen de geraamde baten en de geraamde lasten in € 267.500. Het saldo van de verschillen tussen de ramingen en de werkelijke lasten en baten is € 60.000 negatief. Dit risico heeft zich in 2012 dus voorgedaan.
7.
WMO: open eind regeling
In de voor- en najaarsnota is, op basis van de op dat moment beschikbare informatie, een inschatting gemaakt van de totale Wmo-uitgaven in 2012. De werkelijke uitgaven zijn binnen de raming gebleven.
C.
Weerstandsvermogen
Het weerstandsvermogen is het vermogen van de gemeente om financiële tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat de normale bedrijfsvoering wordt aangetast. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen de beschikbare weerstandscapaciteit (de middelen waarover de gemeente kan beschikken om niet begrote kosten die onverwachts en substantieel zijn te dekken) en de benodigde weerstandscapaciteit (de risico’s waarvoor geen voorzieningen of verzekeringen zijn afgesloten). Deze relatie kan op een eenvoudige wijze in de volgende vergelijking worden weergegeven;
Ratio weerstandsvermogen =
Beschikbare weerstandscapaciteit Benodigde weerstandscapaciteit
Bij de berekening van het weerstandsvermogen in deze jaarrekening is uitgegaan van de weerstandscapaciteit, zoals deze is opgenomen bij onderdeel A. Voor de omvang van de verwachte risico’s is aansluiting gezocht bij de risico’s, zoals deze zijn opgenomen in de programmabegroting 2013 (de meest actuele situatie).
Jaarverslag en jaarrekening 2012
91
Gemeente Halderberge Hierbij zijn de risico’s voor wat betreft de algemene uitkering (rijksbezuinigingen en herverdeling gemeentefonds) aangepast aan de meest recente verwachtingen. Deze zijn bij onderdeel B. Risico’s toegelicht. Verder is het risico voor de grondexploitaties aangepast. Door de vorming van aanvullende verliesvoorzieningen en afwaardering van boekwaarden is in totaal een bedrag van € 11 mln. ingezet. Hiermee wordt het risico uit de begroting 2013 van € 12 mln. fors teruggebracht. Voor de resterende risico’s wordt nog een bedrag van € 3,8 mln. ingeschat voor de berekening van het weerstandsvermogen. Op basis van bovenstaande uitgangspunten is de ratio weerstandsvermogen bij de jaarrekening 2012 berekend op: 8.694.000 / 13.763.000 = 0,63. In de nota weerstandsvermogen 2007 is de ratio als volgt gecategoriseerd. Situatie A B C D E
Ratio weerstandsvermogen X > 2,0 1,5 < X < 2,0 1,0 < X < 1,5 0,5 < X < 1,0 X < 0,5
Betekenis weerstandsvermogen Hoog Ruim voldoende Voldoende Onvoldoende Ruim onvoldoende
Het weerstandsvermogen is op basis van de berekende ratio van 0,63 te categoriseren als onvoldoende (situatie D). Bij de programmabegroting 2013 is de ratio van het weerstandsvermogen is bepaald op 0,7. Hierbij is ook ingegaan op een aantal mogelijke maatregelen om het weerstandsvermogen weer op peil te krijgen. Hierbij is ook aangegeven dat de bestemmingsreserves moeten worden heroverwogen. Door bepaalde voornemens en beleid niet meer uit te voeren kunnen bestemmingsreserves vrijvallen en worden toegevoegd aan de algemene reserve. Verder is in de begroting 2013 ook aangegeven dat op basis van het voorzichtigheidsprincipe in de reservepositie en de berekening van het weerstandsvermogen nog geen rekening gehouden is met mogelijke incidentele inkomsten in de toekomst. Deze incidentele inkomsten zouden, zodra deze ontstaan, toegevoegd kunnen worden aan de algemene reserve. De volgende inkomsten kunnen in de komende jaren worden verwacht. • Winstuitkering Borchwerf • Herfinanciering Brabant Water • Resultaten winstgevende plannen grondexploitaties Deze verwachte inkomsten kunnen de komende jaren het weerstandsvermogen bijdragen aan het op peil brengen van het weerstandsvermogen. Een nieuwe risico-inventarisatie zal bij het opstellen van de kadernota 2014 plaatsvinden en dan zal bekeken worden wat de gevolgen zijn voor de weerstandscapaciteit. Hierbij zullen ook de huidige bestemmingsreserves worden betrokken.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
92
Gemeente Halderberge
Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen Algemeen De gemeente Halderberge heeft 7.524 hectare aan openbare ruimte in beheer. In die openbare ruimte heeft de gemeente Halderberge geïnvesteerd in kapitaalgoederen zoals wegen, riolering, openbaar groen, verlichting, gebouwen enz. De kwaliteit van de kapitaalgoederen en het onderhoud ervan is bepalend voor het voorzieningenniveau en de (jaarlijkse) lasten. Het beleid van de gemeente Halderberge voor het onderhoud van kapitaalgoederen is voor een belangrijk deel vastgelegd in nota’s, te weten: o Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2010-2014 o Beleidsnota Wegenbeheer 2011-2015 o beleidsplan Openbare Verlichting 2010-2015 o ROA Openbare verlichting (2012) o Algemene Verordening Ondergrondse Infra (AVOI) kabels en leidingen (2010) o landschapsbeleidsplan (2003) Per soort kapitaalgoederen wordt hieronder een korte toelichting gegeven over het jaar 2012. Wegenbeheer Beleidskader Vanaf 2012 wordt structureel € 200.000 per jaar bezuinigd op het uitvoeren van groot onderhoud aan wegen en verhardingen. In 2012 is het uitvoeren van onderhoud kritisch gewogen aan de noodzaak en bij een aantal wegen was er dan ook geen sprake van een algeheel onderhoud, maar van het ophalen van verzakkingen en zonken. In 2013 wordt er weer opnieuw geïnspecteerd, waarna de planningen voor de aanpak van onderhoud worden herzien. In deze nieuwe planningen wordt, naast de gekozen prioriteitsstelling, ook de verkeersveiligheid voorop gesteld. In 2014 wordt op basis van een nieuwe inventarisatie van de staat van onderhoud, in voorbereiding op de kadernota 2015, een nieuwe evaluatie gemaakt en voorgelegd aan de gemeenteraad. Tot die tijd zal een sober onderhoudsprogramma worden uitgevoerd, waarbij een lage prioriteit wordt gegeven aan wegen in het buitengebied zonder extra functie, wegen op bedrijventerreinen, woonstraten, trottoirs en voetpaden. Bewoners en weggebruikers zullen meer oneffenheden in de verhardingen moeten accepteren. Er worden geen extra middelen gereserveerd voor het asfalteren van fietspaden. Baten en lasten De baten en lasten van alle werkzaamheden voor het wegenbeheer van de gemeente zijn verantwoord op de producten van het programma Openbare Ruimte. In onderstaand overzicht staan zowel de investeringen als de exploitatielasten, verminderd met eventuele baten. Wegenbeheer (bedragen in euro’s)
Begroting 2012
Jaarrekening 2012
Verschil (begroting – werkelijk)
Exploitatie Wegen, gladheidsbestrijding, maatregelen Waarvan kapitaallasten Waarvan interne verrekeningen
3.363.928 604.371 1.315.314
2.681.738 41.617 1.241.865
682.190 562.754 73.449
Investeringen * Rondweg Oudenbosch 5.000.000 1.103.158 Reconstructie Goudbloemsedijk 775.000 12.755 Reconstructie Parallelweg Noord 283.000 281.150 Voorbereiden doorgaande route O’bosch 100.000 0 * De bedragen in de kolom jaarrekening 2012 betreffen de investeringen t/m 2012.
3.896.842 762.245 1.850 100.000
Een toelichting op de relevante exploitatieverschillen treft u aan in de verschillenanalyse bij het programma Openbare ruimte.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
93
Gemeente Halderberge Toelichting wegenbeheer In 2012 is er onderhoud uitgevoerd aan de volgende asfaltwegen: de Gastelsedijk Zuid in Oud Gastel en de Bredasebaan en de Oude Roosendaalsebaan in het buitengebied van Bosschenhoofd. Het onderhoud aan de Wolverschans is door tegenvallers bij met name het onderhoud aan de Gastelsedijk Zuid, doorgezet naar 2013. Het onderhoud aan de Parallelweg Noord, opgenomen op het IP van 2011, is op een nieuwe innovatieve manier aanbesteedt waarbij er een oplossing voor de schadebeelden aan de markt is gevraagd. Ook het onderhoud is bij deze aanbesteding betrokken en wordt voor de komende 15 jaar door een aannemer uitgevoerd. Verder zijn er de volgende wegen bestaande uit elementenverhardingen (tegels en klinkers) onderhouden: de Lagestraat, Zandstraat en Willeke Joostenstraat in Bosschenhoofd, het trottoir aan de Dennis Leestraat in Stampersgat, de Dautzenbergstraat, Kol den Oudenstraat, Mgr Meeuwissenstraat en de Angel in Oud Gastel. Ook zijn er grootschalige reparaties uitgevoerd aan de Iepenstraat en Wilgenstraat in Oudenbosch en de Julianastraat in Hoeven. Verder zijn de brandgangen in de wijk Spui in Oudenbosch ook opgeknapt. Toelichting kunstwerken In 2012 is het rapport afgerond over de inspectieresultaten van de verschillende civieltechnische kunstwerken (bruggen, beschoeiingen, onderdoorgangen etc.) binnen de gemeente Halderberge. Ook zijn er een aantal kunstwerken onderhouden. Zo is, in het kader van de leefbaarheid in Stampersgat, de beschoeiing van de vijver aan de Noordzeedijk vervangen en is er onderhoud uitgevoerd aan de invalidensteiger. In 2012 heeft ook de provincie weer onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd aan de vd Hartenbrug in Oud Gastel; de aangebrachte betonnen deklaag is vervangen door een asfaltlaag. Dit project is volledig bekostigd door de provincie. In het najaar van 2012 is gestart met het schoonmaken van drie grote duikers/ onderdoorgangen onder een drietal wegen. (Rietvaartstraat, St. Maartenstraat en het Heinsbergswegje). Echter door de natte weersomstandigheden zijn deze werkzaamheden nog niet afgerond. Dit zal in het tweede kwartaal van 2013 gebeuren. Toelichting bermen en onverharde wegen Ook in 2012 zijn de bermen en onverharde wegen onderhouden. De hoeveelheid van deze werkzaamheden was zoals ieder jaar afhankelijk van de weersomstandigheden en de hierdoor ontstane schade. De tweede onderhoudsronde aan de onverharde wegen is afgelopen najaar door de intredende natte weersomstandigheden, en later de vorst, afgebroken. Gecombineerd met de reconstructie van de rijbaan is in de Parallelweg Noord de berm voorzien van een duurzame bermconstructies. Werkzaamheden aan de berm van de Nieuweweg zijn voorlopig uitgesteld. Riolering Beleidskader Het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (VGRP) is het resultaat van een planproces. Het VGRP omvat de doelen die aan de riolering worden gesteld, de maatregelen om deze doelen te bereiken en de daarvoor in te zetten middelen. In het VGRP worden de zorgplichten op het gebied van afvalwater, hemelwater en grondwater beschreven. Het plan heeft een geldigheidsduur van 5 jaar, te weten van 2010 tot en met 2014. Het VGRP is tot stand gekomen in samenwerking met waterschap Brabantse Delta en de provincie Noord-Brabant en is eind september 2010 vastgesteld door de raad. Baten en lasten De baten en lasten van alle werkzaamheden voor de riolering van de gemeente zijn verantwoord op de producten van het programma Openbare Ruimte. In onderstaand overzicht staan zowel de investeringen als de exploitatielasten, verminderd met eventuele baten.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
94
Gemeente Halderberge Riolering (bedragen in euro’s)
Begroting 2012
Jaarrekening 2012
Verschil (begroot – werkelijk)
Exploitatie Riolering Waarvan kapitaallasten Waarvan interne verrekeningen
2.238.883 1.047.601 463.456
2.105.618 986.843 458.658
133.265 60.758 4.798
Investeringen * Renovatie riolering centrumplan Oudenbosch 350.000 349.641 Afkoppelen Korenweide Oud Gastel 60.000 49.087 Inrichten grondwatermeetnet 60.000 57.689 Voorbereiding rioolverbetering Margrietstraat 50.000 17.342 Vervangen vrijvervalriolering 2010 467.000 283.437 Vervangen vrijvervalriolering 2011 313.000 95.538 * De bedragen in de kolom jaarrekening 2012 betreffen de investeringen t/m 2012.
359 10.913 2.311 32.658 183.563 217.462
Een toelichting op de relevante exploitatieverschillen treft u aan in de verschillenanalyse bij het programma Openbare ruimte. Toelichting beheerstaken De beheerstaken omvatten de volgende werkzaamheden: o het uitvoeren van onderzoeken; o het uitvoeren van kleinschalig onderhoud; o het reinigen van riolen, kolken en gemalen; o bouwkundig en mechanisch elektrisch onderhoud van drukriool en gemalen. In 2012 is gestart met het maken van een nieuw BRP Hoeven. Deze zal in het voorjaar van 2013 afgerond worden. Daarnaast is parallelgedeelte van de St.Bernardusstraat aangepakt. De werkzaamheden in de Sint Annastraat en het Doelpad zijn uitgevoerd en de werkzaamheden in de Lollestraat in Oudenbosch en Margrietstraat in Bosschenhoofd zijn voorbereid. Naast de jaarlijkse beheerstaken is weer een gedeelte van de riolering binnen de gemeente geïnspecteerd en gereinigd. In 2013 volgt weer een ronde waarbij de slechte gedeelten in de riolering zullen worden gerelined. Tenslotte zijn er in 2012 grote stappen gezet in de vorming van de Samenwerking Water Midden- en West Brabant (SWWB). Halderberge zit in Waterkring West en een aantal die projecten die momenteel opgepakt zijn, zijn onder andere het gezamenlijk opstellen van de nieuwe VGRP’s, een waterloket, gezamenlijk oppakken sloot –en bermonderhoud en op het gebied van gemalen en persleidingen. Water Beleidskader In 2004 is het Waterplan opgesteld. Dit plan liep door tot en met 2008. In 2009 is er geen nieuw plan opgesteld. Er is op dit moment geen vigerend waterplan. In 2012 is het Uitvoeringsprogramma Water (UPW) opnieuw geactualiseerd. In februari 2012 is dit vastgesteld tijdens het bestuurlijk overleg tussen het waterschap en de gemeente. Het UPW vormt een opsomming van de werkzaamheden ter voorkoming van wateroverlast van gemeente en waterschap voor dat jaar. De kracht van het UPW ligt in de samenwerking tussen de belangrijkste waterpartners gemeente en waterschap. Baten en lasten De baten en lasten van alle werkzaamheden voor de waterhuishouding van de gemeente zijn verantwoord op de producten van het programma Openbare Ruimte. In onderstaand overzicht staan zowel de investeringen als de exploitatielasten, verminderd met eventuele baten.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
95
Gemeente Halderberge Waterhuishouding (bedragen in euro’s)
Exploitatie Waterwegen Waarvan kapitaallasten Waarvan interne verrekeningen
Begroting 2012
Jaarrekening 2012
Verschil (begroot – werkelijk)
288.552 57.615 67.930
226.052 32.007 68.225
62.500 25.608 -295
Kredieten* Past. van Breugelstraat retentie 337.500 15.713 Grondaankoop retentievoorziening 150.000 0 B’hoofd Retentievoorziening Margrietstraat 337.500 64.342 * De bedragen in de kolom jaarrekening 2012 betreffen de investeringen t/m 2012.
321.787 150.000 273.158
Een toelichting op de relevante exploitatieverschillen treft u aan in de verschillenanalyse bij het programma Openbare ruimte. Toelichting waterhuishouding Een aantal werkzaamheden op het gebied van waterhuishouding is reeds toegelicht onder het kopje riolering. Samen met het waterschap wordt gewerkt aan een vierde retentievijver in het gebied Albano. Verder werken gemeente en waterschap nauw samen om de kansen voor retentie in en rond het project rondweg zo veel mogelijk te benutten. Openbare verlichting Beleidskader Het beleidsplan Openbare Verlichting 2010 – 2015 bestaat uit de onderdelen Beleid, Beheer en het Realisatieplan. In september 2010 is het eerste onderdeel Beleid aan de raad gepresenteerd. In dit onderdeel zijn een aantal opties voorgelegd met betrekking tot de inzet van middelen. Hierbij is uiteindelijk gekozen voor optie drie, wat neerkomt op het repareren bij uitval, waardoor er voorlopig niet wordt gekozen voor het investeren op duurzame materialen, waaronder bijvoorbeeld LEDverlichting. In 2012 zijn door het college verder het Beheer- en het Realisatieplan vastgesteld. Ook is door het college de Richtlijn voor Openbare Verlichting vastgesteld waarin wordt ingegaan op het standaardiseren van materialen en de richtlijnen die de gemeente Halderberge stelt aan haar technische installaties voor de Openbare Verlichting. Het onderhoudscontract voor de openbare verlichting liep tot en met 2012, maar is inmiddels, in overleg met inkoop, voor onbepaalde tijd verlengd met Ziut. Het is wel de bedoeling om dit contract in 2013 aan te besteden. Baten en lasten De baten en lasten van de openbare verlichting zijn verantwoord op de producten van het programma Openbare Ruimte. In onderstaand overzicht staan de exploitatielasten, verminderd met eventuele baten. Openbare verlichting (bedragen in euro’s)
Openbare verlichting Waarvan kapitaallasten Waarvan interne verrekeningen
Begroting 2012
Jaarrekening 2012
Verschil (begroot – werkelijk)
350.904 25.650 43.040
208.444 0 43.218
142.460 25.650 -178
Een toelichting op de relevante exploitatieverschillen treft u aan in de verschillenanalyse bij het programma Openbare ruimte.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
96
Gemeente Halderberge Toelichting kosten openbare verlichting Door de keuze van optie drie (repareren bij uitval) zijn de middelen die beschikbaar waren op het IP 2010 t/m 2012 weggevallen en is er in de komende jaren geen ruimte voor het investeren in en het uitbreiden van de openbare verlichting. Er wordt dan ook alleen het noodzakelijke onderhoud aan de bestaande openbare verlichting uitgevoerd, zoals het vervangen van lampen, het oplossen van storingen aan lichtmasten en het periodiek inspecteren van de installaties. Wel wordt er getracht om bij nieuwbouwprojecten te komen tot duurzame materialen voor de Openbare Verlichting. De eerste fase van Maria Ter Engelen te Oudenbosch, waar LED- verlichting is geplaatst door de projectontwikkelaar, is inmiddels aan de gemeente overgedragen. Met het vaststellen van het beleid in 2010 zijn er wel een tweetal bedragen beschikbaar gesteld en opgevoerd op het IP 2010 en 2011 om materialen te kunnen vervangen die echt versleten zijn. Voor, zowel 2010 als 2011, € 80.000,-. Naar aanleiding van het vaststellen van de Richtlijn worden nu ook de eerste vervangingen doorgevoerd. Deze werkzaamheden worden in 2013 verder afgerond. Openbaar Groen Beleidskader Het onderhoud van het openbaar groen, een gebiedsgerichte aanpak, in de vijf kernen is verwoord in onderhoudsbestekken. Het beheer van de plantsoenen zit voor tachtig procent op een standaard onderhoudsniveau, uitgedrukt in frequenties gekoppeld aan een moment van uitvoering. Twaalf procent, waaronder de centra van de kernen en de zichtlocaties, zit op een hoger onderhoudsniveau. Acht procent, te weten het beheer van de begraafplaats, zit tussen bovengenoemde onderhoudsniveaus in. Het maaien van de gazons wijkt hiervan af. Dit geschiedt op basis van een te behalen beeld. Eind 2012 heeft de gemeenteraad de Groenbeleidsvisie 2020 vastgesteld. De Groenbeleidsvisie 2020 is een op hoofdlijnen beschreven groenbeleid, dat inzicht geeft in de uitgangspunten en doelstellingen voor de inrichting en beheer van het openbaar groen binnen de bebouwde kom. De Groenbeleidsvisie dient als leidraad en toetsingskader voor de dagelijkse werkzaamheden, onderhoudsbestekken en ( her) inrichtingsplannen voor het openbaar groen binnen de bebouwde kom in de periode 2013-2020. Met betrekking tot de bestrijding van ongewenste kruidengroei op de verhardingen wordt gehandeld overeenkomstig de DOB-techniek (duurzame onkruidbestrijding op verhardingen). Een landelijke regeling met als uiteindelijk doel om, in verband met de beheersbaarheid, geleidelijk de inzet van chemische middelen tot een minimum te beperken. De bestrijding van de ongewenste kruidengroei op de verhardingen vindt in Halderberge zowel chemisch als mechanisch plaats. Mechanisch in de vorm van borstelen. Het beheer van het openbaar groen in het buitengebied, waaronder de bossen, is gebaseerd op de visie die is verwoord in het landschapsbeleidsplan. Het als leidraad vastgestelde landschapsbeleidsplan dient als kaderplan, voor een duurzame instandhouding, van de ontwikkeling c.q. versterking van de landschappelijke elementen in het buitengebied van de gemeente Halderberge. Baten en lasten De baten en lasten van het groen zijn verantwoord op de producten van het programma Openbare Ruimte. In onderstaand overzicht staan de exploitatielasten, verminderd met eventuele baten. Openbaar groen (bedragen in euro’s)
Begroting 2012
Jaarrekening 2012
Verschil (begroot – werkelijk)
Openbaar groen Waarvan kapitaallasten Waarvan interne verrekeningen
2.179.126 18.482 1.326.446
2.105.996 18.482 1.277.974
73.130 0 48.472
Een toelichting op de relevante exploitatieverschillen treft u aan in de verschillenanalyse bij het programma Openbare ruimte.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
97
Gemeente Halderberge Gebouwen Beleidskader De gemeente heeft een aantal gebouwen in bezit, met name onderwijsgebouwen, sportaccommodaties en welzijnsgebouwen. Deze gebouwen zijn allemaal economisch eigendom van de gemeente. In veel gevallen wordt het onderhoud uitgevoerd door de gebruikende instelling of school. De gemeente stelt daar een budget voor beschikbaar waar alle aanvragen aan getoetst worden. In enkele gevallen treedt de gemeente op als verhuurder met de verantwoordelijkheid voor het onderhoud. Voor de onderwijsgebouwen ligt er een beleidsnota aan het uit te voeren beleid ten grondslag, het Integraal Huisvesting Plan (IHP). In het IHP zijn de te verwachten onderhoudskosten opgenomen. Bij de planning tot uitvoering van het IHP is al rekening gehouden met onderhoudsuitgaven. Onderhoud dat niet strikt noodzakelijk is wordt, voor de scholen die in aanmerking komen voor nieuwbouw, uitgesteld. Voor alle gemeentelijke gebouwen is er voor de periode 2010-2019 een planning gemaakt voor het onderhoud. Met deze planning is inzichtelijk gemaakt wat de (financiële) risico`s zijn voor de komende jaren. Er is tevens een onderbouwing gemaakt voor de hoogte van de voorziening voor het onderhoud van de gemeente-eigendommen. De totale kosten voor die periode bedragen € 2.339.222. Conform de aangepaste begroting is in 2012 geen bedrag in de voorziening gestort. Voor de eigen huisvesting is de gemeente Halderberge eigenaar van het gemeentehuis aan de Parklaan. Dit gebouw is in november 2008 in gebruik genomen. Het oude gebouwencomplex aan het Sint Annaplein is eveneens eigendom van de gemeente. Naast het voormalige gemeentehuis bestaat dat uit de bibliotheek en de muziekschool. Op de plaats van het voormalige gemeentehuis zullen naar verwachting appartementen worden gebouwd. Tenslotte is de gemeente eigenaar van 3 brandweerkazernes (Oud Gastel, Oudenbosch en Hoeven), waarbij de brandweerkazerne Oudenbosch gecombineerd is met de gemeentewerf. Momenteel loopt een onderzoek over het onderbrengen van de brandweerkazernes bij de Veiligheidsregio. Baten en lasten (inclusief kapitaallasten) Onderstaand overzicht geeft een beeld van de lasten en baten van de belangrijkste gebouwen van de gemeente Halderberge. Omschrijving (bedragen in euro’s)
Begroot
Jaarrekening
2012
2012
Verschil (begroot – werkelijk)
Brandweer Brandweerkazernes
85.045
78.034
7.011
Totaal Brandweer
85.045
78.034
7.011
Huisv. bijzonder basisonderwijs
649.997
651.119
-1.122
Huisv. bijzonder voortgezet onderwijs
316.316
317.710
-1.394
Totaal onderwijs
966.313
968.829
-2.516
44.062
56.980
-12.919
9.359
9.369
-10
38.827
47.344
-8.517
Tafeltenniscentrum
8.885
9.435
-550
Sporthal De Beuk
6.500
39.734
-33.234
107.633
162.862
-55.230
Onderwijs
Sportaccommodaties (excl. zwembad) Sporthal de Parrestee Gymnastieklokaal Beukenlaan Gymnastieklokaal Bosschenhoofd
Totaal binnensportaccomodaties
Jaarverslag en jaarrekening 2012
98
Gemeente Halderberge Omschrijving (bedragen in euro’s)
Begroot
Jaarrekening
2012
2012
Verschil (begroot – werkelijk)
Welzijn Dorpshuis de Steiger
27.956
28.147
-191
112.996
113.506
-509
-747
-740
-7
2.192
9.530
-7.338
Dorpshuizen Hoeven en Bosschenhoofd
78.845
78.882
-37
Jeugdhonken
10.775
10.063
712
Totaal welzijnsgebouwen
232.017
239.388
-7.371
Huisvestingskosten ambt. organisatie Gemeentehuis
930.729
864.607
66.122
Totaal huisvesting ambt. organisatie
930.729
864.607
66.122
2.321.737
2.313.720
8.017
Cultureel Centrum Fideï et Arti Past. Hellemonsstraat 6 De Schakel
Totale huisvestingslasten gemeentelijke gebouwen
Voor een toelichting op de baten en lasten wordt verwezen naar de verschillenanalyse bij de betreffende programma’s. Een toelichting op de huisvestingskosten van de ambtelijke organisatie treft u aan in de paragraaf Bedrijfsvoering.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
99
Gemeente Halderberge
Paragraaf Financiering De paragraaf Financiering geeft aan hoe invulling is gegeven aan het treasurybeleid van de gemeente Halderberge, zoals dat is vastgelegd in het treasurystatuut. In deze paragraaf wordt ingegaan op de financieringsbehoefte in 2012, het risicobeheer, nader geconcretiseerd in de ruimte boven/onder de kasgeldlimiet en de ruimte boven/onder de renterisiconorm. Bovendien geven wij in deze paragraaf de mutaties in de portefeuille van verstrekte en opgenomen geldleningen weer. Het financierings- of treasurybeleid van de gemeente Halderberge is vastgelegd in het treasurystatuut. Dit is gebaseerd op de bepalingen in de Wet financiering decentrale overheden (kortweg Wet fido) die in 2001 van kracht is geworden. Conform de aanbevelingen heeft de gemeente Halderberge de bepalingen van de Wet fido verder uitgewerkt in een treasurystatuut. Naar aanleiding van enkele aanpassingen van de Wet fido en de Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden (Ruddo) is het treasurystatuut in 2009 aangepast. De gemeenteraad heeft in december 2009 het geactualiseerde statuut vastgesteld. Het treasurystatuut heeft de volgende doelstellingen: het verzekeren van duurzame toegang tot financiële markten tegen acceptabele condities; het beschermen van gemeentelijke vermogens- en (rente-)resultaten tegen ongewenste financiële risico’s zoals renterisico’s, koersrisico’s, kredietrisico’s en liquiditeitsrisico’s; het minimaliseren van de interne verwerkingskosten en externe kosten bij het beheren van de geldstromen en financiële posities; het optimaliseren van de renteresultaten binnen de kaders van de Wet fido en aanverwante weten regelgeving respectievelijk de limieten en de richtlijnen van het treasurystatuut. Opgenomen langlopende geldleningen De gemeente Halderberge kent diverse inkomstenbronnen om uitgaven te financieren. De belangrijkste inkomstenbronnen op een rij: uitkeringen uit het Gemeentefonds (algemene uitkering, integratie- en decentralisatie-uitkeringen); specifieke uitkeringen van het rijk en andere overheden (provincie); gemeentelijke heffingen (belastingen en retributies). Met deze zogeheten lopende (= jaarlijkse terugkerende) inkomsten kunnen niet alle uitgaven worden gedaan. De lopende inkomsten dienen in beginsel de lopende uitgaven te dekken. Omdat het tijdstip waarop de inkomsten ontvangen worden niet altijd gelijk loopt met het tijdstip waarop de uitgaven worden gedaan, ontstaat er behoefte aan financieringsmiddelen. Een andere oorzaak voor het ontstaan van financieringsbehoefte zijn (grote) investeringen en rente- en aflossingsverplichtingen van reeds opgenomen geldleningen. In het onderstaande overzicht geven wij het verloop van de portefeuille aan langlopende opgenomen geldleningen weer. Bedrag leningen*
Gemiddeld rentepercentage
Stand per 1 januari 2012
48.255.282
3,49%
Nieuwe leningen
10.000.000
Aflossingen Stand per 31 december 2012 * bedragen in euro’s
8.684.328 49.570.954
3,23%
In 2012 zijn twee nieuwe langlopende geldleningen opgenomen voor in totaal € 10.000.000. Op 6 september is een lineaire lening van € 5.000.000 afgesloten met een looptijd van tien jaar (rentepercentage 1,96%). Op 12 december is een lineaire lening afgesloten van eveneens € 5.000.000 met een looptijd van 10 jaar en een rentepercentage van 1,76%. Beide leningen zijn aangegaan voor de totaalfinanciering van de lasten van de gemeente. Door het lage rentepercentage van de nieuwe leningen is het gemiddelde rentepercentage gezakt met 0,26%.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
100
Gemeente Halderberge In 2012 is van geen enkele lening de rente herzien, is van twee leningen de laatste termijn afgelost en is één lening volledig afgelost. In 2014 is bij één lening een renteherziening mogelijk. Alle overige leningen hebben een vaste rente die niet kan worden herzien. Opgenomen kortlopende geldleningen Mede door de bijzonder lage tarieven is in 2012 zeven maal een beroep gedaan op de geldmarkt voor een korte geldlening. Zes leningen zijn in 2012 volledig afgelost. De laatste wordt in maart 2013 afgelost.
Lening
Oorspronkelijk Renteperc. Vervaldatum bedrag*
Looptijd
Opmerkingen
1 maart
12.000.000
0,40%
2-apr-12
1 maand
Lening afgelost
2 april
12.000.000
0,30%
2-mei-12
1 maand
Lening afgelost
2 mei
11.000.000
0,30%
4-jun-12
1 maand
Lening afgelost
5 juni
11.000.000
0,29%
5-jul-12
1 maand
Lening afgelost
5 juli
11.000.000
0,34%
5-sep-12
2 maanden
Lening afgelost
6 september
3.000.000
0,09%
11-dec-12
3 maanden
Lening afgelost
12 december * bedragen in euro’s
4.000.000
0,09%
12-mrt-13
3 maanden
Af te lossen in 2013
Omdat de gemeente moet voldoen aan de bepalingen van de Wet fido (met name de kasgeldlimiet) zijn de kortlopende leningen in het najaar gedeeltelijk omgezet in langlopende leningen. Verstrekte langlopende geldleningen In het treasurystatuut staat dat de gemeente alleen leningen of garanties uit hoofde van de publieke taak mag verstrekken aan door de gemeenteraad goedgekeurde partijen. Twee regelingen liepen al, namelijk de hypothecaire leningen ten behoeve van het ambtelijk personeel en de startersleningen. Daarnaast zijn twee nieuwe leningen ter waarde van € 7.120.811 verstrekt aan organisaties die werkzaam zijn in de gemeente, waaronder één omroeporganisatie en één organisatie die zich gevestigd heeft op industrieterrein Borchwerf 2. De gemeenteraad is hierover geïnformeerd. Het saldo van de hypothecaire leningen voor het ambtelijk personeel bedroeg eind 2012 € 840.000 en loopt langzaam af, aangezien er geen nieuwe hypothecaire leningen meer mogen worden verstrekt. Gezien de looptijd van de leningen (maximaal 30 jaar) zal het nog een aantal jaren duren voordat alle leningen zijn afgelost. De startersleningen komen voort uit een samenwerking tussen de gemeente, de provincie en de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten (SVn). Deze stichting is een uitvoeringsinstantie van het Ministerie van VROM. In 2008 heeft de gemeente een eerste inleg van € 375.000 in het fonds gedaan waaruit de startersleningen kunnen worden gefinancierd. Hoewel zowel de provincie als de SVn inmiddels zijn gestopt met de regeling, heeft de gemeente Halderberge in december 2010 een tweede inleg gedaan van € 337.500 en in april 2012 wederom € 500.000. Het saldo van de verstrekte startersleningen bedroeg eind 2012 € 1.200.307. Het resterende nog beschikbare saldo voor te verstrekken leningen is op de balans opgenomen onder de liquide middelen. Onderstaand overzicht geeft de totale stand van zaken weer met betrekking tot de verstrekte langlopende geldleningen. Bedragen in euro’s
Bedrag leningen
Stand per 1 januari 2012
1.518.253
Nieuwe leningen
7.120.811
Aflossingen Stand per 31 december 2012
Jaarverslag en jaarrekening 2012
68.944 8.570.119
101
Gemeente Halderberge Kortlopende uitzettingen Het uitzetten van overtollige middelen van de gemeente mag alleen indien deze uitzettingen een prudent karakter hebben. Daarnaast mag dit niet gericht zijn op het genereren van inkomsten door het lopen van overmatig risico. In 2012 zijn er buiten de normale rekening courant tegoeden bij de bank geen middelen uitgezet. Garanties In het verleden heeft de gemeente Halderberge garanties verstrekt in het kader van de sociale woningbouw en aan sportverenigingen, stichtingen e.d. Aangezien de mogelijkheden om een beroep te doen op de kapitaalmarkt in de loop van de jaren steeds beter zijn geworden, wordt er minder vaak een beroep gedaan op de gemeente voor een garantiestelling. In de bijlagen van de jaarrekening is een overzicht opgenomen van de gewaarborgde geldleningen. Naast de directe garanties kent de gemeente Halderberge twee zogenaamde achtervangovereenkomsten. Een achtervangovereenkomst houdt een overeenkomst met een andere partij in, waarbij de gemeente zich verplicht renteloze leningen te verstrekken als die andere partij niet meer aan zijn betalingsverplichtingen kan voldoen. Vanzelfsprekend zijn de eisen die aan de deelnemende partijen worden gesteld erg hoog. Het grote voordeel van een achtervangovereenkomst voor de gemeente Halderberge is dat het risico op borgstellingen aanzienlijk vermindert, doordat er geen nieuwe rechtstreekse borgstellingen meer verstrekt hoeven te worden. De eerste achtervangovereenkomst is in 1994 door de voormalige gemeenten Oudenbosch, Hoeven en Oud en Nieuw Gastel aangegaan met het Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW). Doel van het WEW was het bevorderen van het bezit van een eigen woning. Hiervoor werd destijds de Nationale Hypotheekgarantie ingevoerd. In 2010 heeft het Rijk in overleg met de VNG besloten per 1 januari 2011 de achtervang van alle nieuwe hypotheken voor 100% op zich te nemen. De rol van de gemeente in de garantieregeling voor hypotheken is hierdoor beëindigd. Als gevolg hiervan is de overeenkomst met het WEW in 2010 aangepast. Voor alle reeds verstrekte hypotheken tot 31 december 2010 blijft de gemeente wel mede garant staan. De tweede achtervangovereenkomst is aangegaan met het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Dit is in 2004 gebeurd met als doel toegelaten instellingen in de gemeente de mogelijkheid te geven om tegen aantrekkelijke tarieven geldleningen aan te trekken op de kapitaalmarkt. Het WSW staat borg voor deze leningen en de gemeenten wordt gevraagd als “achtervang” te fungeren. Dit houdt in dat als de woningbouwvereniging niet meer aan zijn verplichtingen kan voldoen en het WSW ook geen mogelijkheden meer heeft, de deelnemende gemeenten (en het Rijk, ieder voor 50%) zullen worden aangesproken om renteloze leningen te verstrekken aan het WSW. Tot op heden hebben drie woningbouwverenigingen gebruik gemaakt van de achtervangovereenkomst met het WSW om hun activiteiten binnen de gemeente Halderberge te financieren. Hieronder treft u een beknopt overzicht aan van het beroep wat op de achtervangovereenkomst gedaan wordt:
Woningbouwvereniging
Hoofdsom Hoofdsom leningen per leningen per 01-01-2012 31-12-2012
Bernardus Wonen
86.000.000
80.000.000
Woningstichting Geertruidenberg
86.790.000
85.690.000
4.000.000
4.000.000
176.790.000
169.690.000
Thuisvester Totaal *Bedragen in euro’s
Jaarverslag en jaarrekening 2012
102
Gemeente Halderberge Risicobeheer De Wet fido hanteert twee instrumenten die grenzen stellen aan het renterisico op korte financiering en op lange financiering: de kasgeldlimiet en de renterisiconorm. De kasgeldlimiet stelt grenzen aan de financiering op korte termijn. De renterisiconorm stelt grenzen aan de financiering op lange termijn. Bij zowel de kasgeldlimiet als de renterisiconorm wordt gesproken over het begrotingstotaal. Het genoemde bedrag is het begrotingstotaal dat is opgenomen in de paragraaf Financiering bij de begroting 2012. Door begrotingswijzigingen wijkt het huidige begrotingstotaal van 2012 hier inmiddels van af. Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet geeft de grens aan voor de financiering op korte termijn. Het doel van de kasgeldlimiet is het renterisico op korte financiering te beperken. Fluctuaties in de korte rente hebben namelijk een relatief grote invloed op de rentelasten. De kasgeldlimiet heeft betrekking op de financiering met een oorspronkelijke looptijd korter dan 1 jaar (korte financiering). De limiet wordt berekend door de totale begrotingslasten te vermenigvuldigen met een door het rijk vastgesteld percentage. De gemiddelde omvang van de netto vlottende schuld (= rekening courantsaldo plus uitgezette kortlopende geldleningen minus opgenomen kortlopende geldleningen) per kwartaal mag de kasgeldlimiet in principe niet overschrijden. Indien de kasgeldlimiet structureel wordt overschreden dient de kortlopende schuld omgezet te worden in een langlopende schuld. Het rentepercentage van de kasgeldlimiet is in 2012 onveranderd gebleven en bedraagt 8,5%. De kasgeldlimiet voor 2012 bedroeg € 5.207.685 (zijnde 8,5% van € 61.266.878). In onderstaande tabel geven wij een overzicht van het verloop van de kasgeldlimiet over 2012: (N.B. De opgegeven bedragen betreft de waarde aan het begin van het kwartaal)
e
e
e
e
1 kwartaal 2 kwartaal 3 kwartaal 4 kwartaal
Toegestane kasgeldlimiet In procenten van de grondslag
8,50%
8,50%
8,50%
8,50%
In bedrag
5.207.685
5.207.685
5.207.685
5.207.685
Gemiddeld vlottende schuld
4.575.526 11.955.167 11.000.000
4.413.779
Gemiddeld vlottende middelen Gemiddeld netto vlottende schuld (+) / overschot vlottende middelen (-)
Ruimte onder kasgeldlimiet Overschrijding van de kasgeldlimiet
284.944
722.166
2.225.238
278.487
4.290.582 11.233.001
8.774.762
4.135.292
917.103
1.072.393
6.025.316
3.567.077
Bovenstaande tabel laat zien dat de gemeente Halderberge in het tweede en derde kwartaal de kasgeldlimiet heeft overschreden. Dat is in het vierde kwartaal opgelost en heeft verder niet tot problemen geleid.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
103
Gemeente Halderberge Renterisiconorm De renterisiconorm stelt een grens aan de financiering op lange termijn. Het doel van de renterisiconorm is om tot een zodanige opbouw van de leningenportefeuille te komen dat het renterisico uit hoofde van renteaanpassing en herfinanciering van leningen beperkt wordt. Indien een leningenportefeuille gelijkmatig is opgebouwd, zal ook het renterisico over de vaste schuld in de tijd gelijkmatig zijn gespreid. De renterisiconorm heeft betrekking op de financiering met een oorspronkelijke looptijd van 1 jaar of langer. De norm is, evenals de kasgeldlimiet, sinds vorig jaar gebaseerd op het begrotingstotaal. De norm houdt in dat het jaarlijkse bedrag aan verplichte aflossingen en renteherzieningen niet meer mag bedragen dan een bepaald percentage van het begrotingstotaal. Vanaf 2009 is dit 20% (met een absoluut minimum van € 2.500.000). Indien de jaarlijks te herfinancieren bedragen onder deze norm blijven, is er sprake van een beheerste en overzienbare situatie. De renterisiconorm bedroeg in 2012 € 12.253.376 (zijnde 20% van € 61.266.878). In onderstaand overzicht staat de berekening vermeld van het renterisico op de vaste schuld, de berekening van de renterisiconorm en de toetsing van het renterisico aan de renterisiconorm. Renterisico vaste schuld in relatie tot renterisiconorm
Jaar 2012 (=jaar T)
Jaar 2013
Jaar 2014
Jaar 2015
0
0
272.268
0
1
Renteherzieningen
2
Aflossingen
8.684.328
8.434.586
5.244.498
4.886.560
3
Renterisico (1+2)
8.684.328
8.434.586
5.516.766
4.886.560
4
Renterisiconorm
Ruimte onder renterisiconorm (4>3) Overschrijding renterisiconorm 5b (3>4) 5a
12.253.376
3.569.048 0
Berekening renterisiconorm 4a Begrotingstotaal jaar T 4b Percentage regeling
4
Renterisiconorm (van alleen jaar T) (4 = 4a *4b/100)
61.266.878 20%
12.253.376
Zoals uit het overzicht is af te leiden bedraagt de renterisiconorm voor 2012 € 12.253.376 en is de gemeente Halderberge onder deze norm gebleven. Renteontwikkelingen In het jaar 2012 kenden de rentetarieven op de geldmarkt een dalend verloop. De dalende lijn was medio 2011 al ingezet en werd in 2012 voortgezet. Ter illustratie wat cijfers: een lening van 1 jaar kon op 1 januari worden afgesloten tegen een rentetarief van 1,83%, op 1 juli tegen 1,00% en op 31 december tegen 0,55%. Een daling sinds 1 januari met zo’n 70%. Op de kapitaalmarkt heeft de dalende lijn van 2011 zich eveneens in 2012 voortgezet. Ter illustratie: een geldlening van 10 jaar kon op 1 januari worden afgesloten tegen een rentetarief van 2,72%, op 1 juli tegen 2,35% en op 31 december tegen 1,83%. Sinds 1 januari betekent dit een daling met zo’n 33%.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
104
Gemeente Halderberge De bijzonder lage tarieven voor het aantrekken van leningen hebben automatisch tot gevolg dat ook het uitzetten van middelen weinig rendement oplevert. Naast incidentele tegoeden in rekening courant heeft de gemeente Halderberge in 2012 echter geen middelen uit hoeven te zetten. Daarentegen zijn wel diverse malen middelen aangetrokken op zowel de geld- als kapitaalmarkt. Dat heeft tegen gunstige voorwaarden kunnen plaatsvinden. Kasbeheer De gemeente Halderberge heeft in april 2010 een nieuwe dienstverleningovereenkomst met de BNG afgesloten. In deze overeenkomst zijn afspraken gemaakt over onder meer de kredietfaciliteiten en de rentetarieven in rekening courant. In hoofdlijnen bestaat deze overeenkomst uit de volgende bepalingen: de BNG stelt een kredietfaciliteit in rekening courant ter beschikking aan de gemeente Halderberge. Deze kredietfaciliteit bedraagt € 6.000.000; het rentetarief is gebaseerd op de 1-maands Euribor. Voor in rekening courant opgenomen gelden wordt dit tarief verhoogd met 0,37% en voor in rekening courant aangehouden tegoeden verlaagd met 0,25%; bij overschrijding van de kredietlimiet zal de overeengekomen debetrente alsmede een excedentrente (=boeterente) in rekening worden gebracht van 5% over het bedrag van de overschrijding; de gemeente Halderberge dient het betalingsverkeer in overwegende mate via de bankrekening bij de BNG te verzorgen. In 2012 was er geen reden om deze overeenkomst te herzien.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
105
Gemeente Halderberge
Paragraaf Bedrijfsvoering Algemeen Het afgelopen jaar 2012 was een turbulent jaar waarbij er grote veranderingen hebben plaatsgevonden in onze organisatie en er naast een nieuwe structuur met minder leidinggevenden en een aanzet tot een discussie over de gewenste cultuur. Ook medezeggenschap heeft in onze organisatie een ontwikkeling doorgemaakt en ook voor de leden van de OR was het in die zin een turbulent jaar. Een nieuwe OR en grote vraagstukken op organisatorisch gebied. Bij aanvang van het jaar 2012 was er bij het management en het college de overtuiging dat er een organisatieontwikkeling moest worden ingezet. Deze organisatieontwikkeling is in een stroomversnelling gekomen door de komst van een interim gemeentesecretaris waarbij wij met de hele organisatie een stroomversnelling terecht zijn gekomen. Organisatie Na een diagnose van de organisatie van de hand van de interim gemeentesecretaris zijn wij gestart met het inzetten van een aantal sporen binnen de organisatie. Kernbegrippen zijn kostenbewust, integraal en klantvriendelijk. De sporen en de uitwerking zijn op het spoor gezet door enthousiaste medewerkers van Halderberge, vrijwel elke medewerker was betrokken bij een spoor. De volgende sporen zijn ingezet : Spoor 1: dienstverlening: 4 programmapunten 2012 KCC. Het programma dienstverlening is door een bredere groep opgepakt. Spoor 2: bezuinigingen: ‘anders werken met minder middelen’ Uitwerking is gestart van bezuinigingen fase I Spoor 3: grondexploitatie en gebiedsontwikkeling: met externe ondersteuning Deloitte De gevolgen van de gewijzigde omstandigheden van de grondexploitaties zijn in beeld gebracht en besluitvorming is voorbereid. Spoor 4: inrichten fijnstructuur De fijnstructuur ( structuur organisatie ) is ingericht. Spoor 5: outsourcing (uitbesteding) Er heeft een onderzoek naar outsourcing buitendienst plaatsgevonden. Spoor 6: lerende organisatie: inrichten Halderbergse school In samenwerking met het mobiliteitscentrum RWB is een Halderbergse school opgericht. Spoor 7: OR en medezeggenschap Medezeggenschap heeft meer aandacht gekregen en er is een nieuwe OR. Spoor 8: seniorenbeleid Het seniorenbeleid heeft vorm gekregen en wordt nu uitgewerkt. Spoor 9: regio denken Dit heeft geresulteerd in een snelkookpansessie met een visie op Halderberge. Spoor 10: inrichten processen: ‘lean en mean’-methode Een aantal processen zijn volgens dit principe gescand en vereenvoudigd. Ook zijn de voorbereidingen getroffen voor het in 2013 trainen van eigen medewerkers om dit soort processen te kunnen screenen met de medewerkers. Spoor 11: de cultuur in onze organisatie Dit traject is gestart en wordt in 2013 verder opgepakt. Spoor 12: logistiek van de kanteling Dit is nagenoeg afgerond. De sporen zijn opgenomen in de organisatieontwikkelagenda en worden ook in 2013 verder uitgewerkt.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
106
Gemeente Halderberge Daarnaast is een nieuwe organisatiestructuur opgezet met een hoofdverdeling front-back office en een ondersteunende afdeling volgens het volgende organogram.
Op 1 december is er een nieuwe gemeentesecretaris benoemd. Personeel In 2012 heeft de structuurwijziging ertoe geleid dat iedere medewerker eind juni een voorgenomen nieuwe plaats binnen de organisatie heeft gehad. Dit is per 1 december geëffectueerd met een, in de meeste gevallen, definitieve plaatsing. Aan deze plaatsingen is meteen een indeling in het nieuwe functiewaarderingssysteem HR21 gekoppeld. In het licht van levensfasegericht personeelsbeleid, gekoppeld aan de bezuinigingen en het flankerend beleid, is het seniorenbeleid verder uitgevoerd. Dit is organisatiebreed uitgezet en 14 medewerkers gaan hier gebruik van maken. Bekeken zal worden óf en hóe de vrijkomende vacatureruimte ingevuld zal worden. Het verzuimpercentage was in 2009 nog 5,9%. In 2010 is het uitgekomen op 4,6%, wat een behoorlijke daling te noemen is. In 2011 is dit percentage gehandhaafd. De gemeente Halderberge zat hierdoor onder het landelijk gemiddelde van gemeenten van dezelfde grootte (ruim 5%). Voor 2012 is het totaalverzuimcijfer uitgekomen op zo’n 5,7% wat een behoorlijke verhoging betekent. Omdat de afdelingen in de loop van 2012 gewijzigd zijn is het lastig om deze cijfers te analyseren, dus wat de oorzaak is van de stijging. Opleidingsbudgetten zijn in het kader van de bevordering van Integraal Management voor een groot deel aan de afdelingen zelf toebedeeld. Om de kwaliteit van het personeel te bewaken, is aangegeven dat het opleidingsbudget opgehoogd dient te worden van de huidige 1% van de loonsom naar 2% van de loonsom wat gebruikelijk is voor een gemeentelijke werkgever. In de begroting voor 2013 is dit opgenomen. Op regionaal gebied is, voortvloeiend uit de Strategische Agenda (het samenwerkingsverband tussen de 19 West-Brabantse gemeenten), de nodige HRM ontwikkeling geweest. Een concrete voorbeeld hiervan is de doorstart van het regionale Loopbaancentrum naar een Mobiliteitscentrum, waarbij de nadruk meer op de matching komt te liggen om hiermee nog beter gebruik te maken van het potentieel binnen de gehele regio. De HRM-visie voor de regio is reeds eerder vastgesteld en de strategische personeelsplanning is in gang gezet om tot een regionaal beeld te komen. De eerste kwantitatieve vergelijking is uitgebreid met een kwalitatieve inventarisatie. In 2013 wordt dit verder uitgewerkt.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
107
Gemeente Halderberge Lasten personeel In de volgende tabel treft u een samenvattend overzicht aan van de personeelslasten. Financiële samenvatting: Personeelslasten
Begroting
Werkelijk
Verschil*
(Bedragen in euro’s)
2012
2012
2012
Lasten vast en tijdelijk personeel Vast personeel
13.288.472
12.197.691
1.090.781
Tijdelijk personeel
253.000
1.396.173
-1.143.173
Subtotaal lasten
13.541.472
13.593.864
-52.392
Vergoedingen (ziekte, detachering, e.d.)
177.301
175.946
-1.355
Overige baten
645.001
755.859
110.858
Subtotaal baten
822.302
931.805
109.503
12.719.170
12.662.059
57.111
Baten
Saldo personeelslasten (lasten -/- baten) * Verschil is begroting -/- jaarrekening
Het saldo van het budget voor het vast personeel en het tijdelijk personeel geeft een positief resultaat van € 57.111. Het overschot bij het vaste personeel is samen met het budget voor vergoedingen aangewend om bepaalde functies tijdelijk in te vullen. Bij het invullen van de functies wordt in ieder apart geval de afweging gemaakt of het noodzakelijk is om de functie direct op te vullen, of tijdelijke invulling gewenst is of dat er elders in de organisatie andere prioriteiten zijn. Mede hierdoor lopen de verschillen tussen begroting en werkelijke uitgaven bij vast en tijdelijk personeel soms op. De balans tussen beiden wordt echter altijd goed in het oog gehouden. Het positieve resultaat op de personeelslasten wordt grotendeels veroorzaakt door de lasten voor voormalige bestuurders. Die waren zo’n € 52.000 lager dan geraamd. Taakstelling personeel In de Programmabegroting 2012 is voor de voorgenomen taakstelling op personeel € 228.000 opgenomen. Deze taakstelling wordt conform het rapport “Anders werken met minder middelen” jaarlijks met € 200.000 verhoogd. In onderstaand overzicht is per afdeling het aantal bezuinigde fte’s in 2012 aangegeven. Afdeling
Taakstelling (in fte)
Taakstelling (in €)
Concernondersteuning
1,03
67.800
Klantzaken
0,45
25.300
Ontwikkeling & Realisatie
2,33
135.700
Totaal
3,81
228.800
Lasten bedrijfsvoering / indirecte kosten Indirecte kosten worden bij de gemeente Halderberge geboekt op (hulp-)kostenplaatsen. Onder indirecte kosten worden die kosten verstaan die niet direct aan een product of project kunnen worden toegerekend of die kosten waarvan het budget is ondergebracht bij één van de (hulp-)kostenplaatsen. Om toch een goed beeld te krijgen wat een product kost, worden de indirecte kosten via verdeelsleutels en in een later stadium, via begrote uren, toegerekend aan de producten.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
108
Gemeente Halderberge De gemeente Halderberge kent de volgende hulpkostenplaatsen en verdeelsleutels: Hulpkostenplaatsen
Verdeelsleutel
Kapitaallasten Catering Huisvesting Administratiekosten Automatisering Overige personeelskosten Overige kosten Buitendienst
4,25% rente, restant via egalisatiereserve rente Fte’s Gebruik vloeroppervlakte Fte’s PC’s Fte’s Conform tijdsindeling Buitendienst
Van de complete kostenverdeelstaat is bij team Advies een exemplaar beschikbaar. Door de omvang en complexiteit is deze staat niet geschikt om opgenomen te worden bij de jaarstukken. Hieronder geven wij u inzage in de indirecte kosten die in 2012 zijn verantwoord. Per onderdeel is een korte toelichting opgenomen. Kostenplaatsen (bedragen in euro’s)
Begroting
Werkelijk
Verschil
Huisvesting organisatie Onderhoud gebouwen Administratielasten (incl. catering en regionaal archief) Automatiseringslasten (incl. factuurverwerking) Algemene personeelslasten Overige kosten buitendienst (geen personeelslasten) Kapitaallasten
930.729 0 607.165 956.448 498.110 377.998 2.393.048
864.607 0 618.602 791.926 547.875 401.977 2.276.790
66.122 0 - 11.437 164.523 - 49.765 - 23.979 116.258
Totale lasten bedrijfsvoering
5.763.498
5.501.777
284.596
Huisvesting organisatie De lasten voor huisvesting zijn gesplitst in de normale huisvestingslasten en de lasten voor de voorzieningen in en rondom het nieuwe gemeentehuis. Onder de normale huisvestingslasten vallen alle zaken die te maken hebben met de huisvesting van het ambtelijk apparaat en het bestuur. Hierbij moet u denken aan energieverbruik, belastingen, verzekeringen, onderhoud en schoonmaak, maar ook aan de kapitaallasten van het gemeentehuis. De werkelijke lasten laten een voordeel van zo’n € 66.000 zien ten opzichte van de begroting. In de begroting was geen rekening gehouden met de inkomsten van bibliotheek en centrum voor kunsten wat een voordeel oplevert van € 49.670. In de begroting was een saldo kostenplaats van € 15.000 opgenomen, welke bedrag in de jaarrekening niet is opgenomen en dus als voordeel wordt meegenomen. Toen de organisatie in november 2008 het nieuwe gemeentehuis in gebruik nam, waren er nog diverse zaken die afgewikkeld moesten worden. Dat is in de jaren daarna gebeurd. Momenteel is met name het klimaat in het gebouw nog niet optimaal geregeld. In de afgelopen jaren zijn hiervoor diverse maatregelen genomen en naar verwachting zullen ook in 2013 nog aanvullende maatregelen worden genomen. De uitgaven hiervoor worden gedekt uit de gereserveerde middelen voor voorzieningen in en rondom het nieuwe gemeentehuis, de Reserve gemeentehuis. De bedragen worden onttrokken aan deze reserve en hebben dus geen invloed op het resultaat na bestemming. Voor een nadere toelichting op deze reserve verwijzen wij u naar de toelichting op de balans. Klimaat gemeentehuis Het klimaat in het nieuwe gemeentehuis, dat in november 2008 in gebruik is genomen, is een aandachtspunt wat momenteel nog niet optimaal is geregeld. Gezien de problemen die dit veroorzaakt bij het personeel heeft er eind 2010 een luchtonderzoek plaatsgevonden. Dit onderzoek heeft geresulteerd in een rapport met een aantal aanbevelingen. Voor het opvolgen van de aanbevelingen wordt gebruik gemaakt van het restant van het budget wat door de gemeenteraad beschikbaar is gesteld voor voorzieningen in en rondom het gemeentehuis. Er zijn in 2011 en 2012 inmiddels al diverse aanpassingen gedaan en ook in 2013 zullen er nog maatregelen volgen.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
109
Gemeente Halderberge Onderhoud gebouwen Naast het gemeentehuis heeft de organisatie nog diverse andere gebouwen in eigendom en/of beheer. Vanaf 2011 worden de lasten daarvan verantwoord op een hulpkostenplaats en daarna verrekend met de voorziening voor onderhoud van gemeente-eigendommen. In het kader van bezuinigen heeft in 2012 geen storting ten laste van de exploitatie plaatsgevonden maar enkel de onttrekking van de werkelijke kosten. Administratielasten en facilitaire aangelegenheden De kostenplaats administratielasten omvat diverse facilitaire kosten die benodigd zijn voor de normale bedrijfsvoering, zoals kopieerkosten, boeken & abonnementen, onderhoud van meubilair, drukwerk, postverzorging, telefoonkosten, etc. Naast deze kosten zijn ook de kosten van het regionaal archief en de catering hierin opgenomen. Ten opzichte van de begroting (incl. wijzigingen) is er per saldo een nadelig verschil van € 11.400. Automatiseringslasten De kostenplaats automatisering omvat alle lasten op het gebied van automatisering binnen de gemeentelijke organisatie. Hierbij moet u denken aan de lasten verbonden aan de vervanging van hardware, onderhoudslasten van hard- en software, de lasten van datacommunicatie etc. Ook de kapitaallasten van geactiveerde automatiseringsapparatuur vallen hieronder. Ten opzichte van het budget voor automatisering is er een positief verschil van € 148.000. In de begroting 2012 was een budget opgenomen voor vervanging van hardware. Het was tot op heden gebruikelijk dat hardware werd vervangen door apparatuur die moest voldoen aan een aantal technische specificaties. In 2011 is besloten tot een andere aanpak, waarbij het gewenste resultaat leidend wordt. Omdat dit een andere voorbereiding vergt, is in 2011 besloten een aanbesteding voor nieuwe hardware te houden in 2012. Van het overgehevelde budget uit 2010 en 2011 en het reguliere budget voor 2012 is een bedrag van € 89.500 besteed. Het restant ad. € 68.000 blijft in de reserve jaaroverschrijdende uitgaven beschikbaar voor vervanging van hardware in 2013. Daarnaast zijn er voordelen geweest bij onderhoud van de programmatuur, telefoonkosten en de kosten van datacommunicatie. Overige personeelslasten Naast de salarislasten van het personeel zijn er ook nog andere personele lasten. Hierbij moet u denken aan de kosten voor representatie en vergaderingen, studiekosten, werving en selectie van nieuw personeel, kosten van arbo-maatregelen, medische kosten, salarisverwerking, etc. Deze kosten waren € 49.800 hoger dan geraamd. Dit wordt met name veroorzaakt door hogere kosten voor externe ondersteuning bij de afhandeling van juridische procedures van enkele (ex-)werknemers. Overige kosten buitendienst De personeelslasten van de buitendienst zijn opgenomen bij het onderdeel salarislasten. Naast de personeelslasten heeft de buitendienst nog andere specifieke kosten. Het gaat hier met name om de kosten van de auto’s van de buitendienst (belasting, verzekering, brandstof, onderhoud, rente en afschrijving), bedrijfskleding, onderhoud materieel, etc. Ook de kosten van de gemeentewerf en andere duurzame bedrijfsmiddelen worden hier verantwoord (rente en afschrijving, onderhoud). Per saldo was er in 2012 een overschrijding van € 23.797. Deze overschrijding is hoofdzakelijk het gevolg van hogere kosten van brandstof, belasting en onderhoud van de voertuigen. Naast een stijging van verbruik en prijs van de motorbrandstof met 14% t.o.v. 2011 steeg de wegenbelasting met 5% en waren deze te laag in de begroting opgenomen. De kosten van onderhoud vervoermiddelen stegen door het op een later tijdstip vervangen van de voertuigen. Kapitaallasten De werkelijke kapitaallasten waren in 2012 € 116.000 lager dan geraamd, enerzijds veroorzaakt door lagere afschrijvingslasten en anderzijds door hogere rentelasten. De afschrijvingen zijn afhankelijk van de boekwaarde van de investeringen. Die bleef achter bij de raming. De doorbelasting van de rentelasten vindt plaats op basis van de boekwaarde per 1 januari van de vaste activa en de voorraden. Verschillen bij de doorbelasting worden dan ook veroorzaakt doordat de werkelijke boekwaarde per 1 januari afwijkt van de boekwaarde die bij het opstellen van de begroting werd verwacht.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
110
Gemeente Halderberge Inkoop Sinds 1 januari 2011 is de gemeente Halderberge aangesloten bij de Stichting Inkoopbureau West Brabant. Een inkoopadviseur van het Inkoopbureau begeleidt sinds die datum gedurende vier dagen per week de inkoop- en aanbestedingstrajecten van de gemeente. Dat verloopt naar wens en kent verder geen bijzonderheden. Interne controle Jaarlijks neemt het college door middel van de voortgangsrapportage kennis van de resultaten van de uitgevoerde interne controles van het eerste halfjaar. Hiernaast stelt het college jaarlijks het Uitvoeringsplan vast. In dit Uitvoeringsplan zijn de uitkomsten van de interne controles, de bevindingen van de accountant en de openstaande verbeterpunten vermeld. Deze aspecten worden in een afzonderlijke paragraaf gecombineerd tot een totaaloordeel van de aanwezige interne beheersing. Dit instrumentarium werkt reeds enige jaren naar behoren. In oktober heeft Deloitte een interim controle uitgevoerd als onderdeel uit van de werkzaamheden voor de jaarrekening 2012. Op basis van deze interim controle zijn verder geen bijzonderheden op het gebied van rechtmatigheid naar voren gekomen. Het algemene beeld van de uitgevoerde controles en de vastleggingen hiervan is positief. In de managementletter wordt door Deloitte een aantal aanbevelingen gedaan die door het college verder worden opgepakt. Rechtmatigheid Vanaf het jaar 2004 dient de accountant op grond van artikel 213 lid 1 van de Gemeentewet en nader uitgewerkt in het Besluit accountantscontrole provincies en gemeenten, naast het oordeel over de getrouwheid een oordeel te geven over het al dan niet rechtmatig tot stand komen van de baten, lasten en balansmutaties. De gemeenteraad heeft door middel van een controleprotocol nadere aanwijzingen gegeven voor deze toetsing. Eén onderdeel van de rechtmatigheid verdient nadere toelichting, nl. de begrotingsrechtmatigheid. Dit is in het controleprotocol als volgt gedefinieerd: Financiële beheershandelingen die ten grondslag liggen aan de baten en lasten, alsmede de balansposten, dienen tot stand te zijn gekomen binnen de grenzen van de geautoriseerde begroting en hiermee samenhangende programma’s. In de begroting zijn de maxima voor de lasten vermeld die door de raad zijn vastgesteld. Dit houdt in dat de financiële beheershandelingen dienen te passen binnen de begroting, waarbij het juiste programma, de toereikendheid van het begrotingsbedrag, alsmede het begrotingsjaar van belang zijn. Conclusie controles 2012 Bij diverse programma’s zijn verschillen geconstateerd ten opzichte van de begroting, zowel in positieve als in negatieve zin. In deze gevallen is echter sprake van door de raad goedgekeurd beleid, zijn er direct gerelateerde inkomsten óf staan er onttrekkingen aan de reserves tegenover. Ook de systematiek van begrotingswijzigingen draagt bij aan enkele overschrijdingen. Bij het vaststellen van het rechtmatig handelen is daar rekening mee gehouden. Belangrijk is of de gemeenteraad heeft ingestemd met wijzigingen, de techniek is van ondergeschikt belang. Samengevat zijn er geen relevante onrechtmatigheden gesignaleerd in 2012. Dienstverlening Wat betreft de ‘e-dienstverlening’ vormen de verplichte activiteiten uit het Nationale Uitvoerings Programma (NUP) de basis. Dit uitvoeringsprogramma (i-NUP) bevat de overheidsbrede implementatieagenda voor dienstverlening en e-overheid. Tevens sluiten we aan bij de in het NUP geformuleerde uitgangspunten voor de organisatie van dienstverlening. Deze uitgangspunten zijn: 1. de vraag van burgers, bedrijven en instellingen staat centraal. 2. burgers, bedrijven en instellingen moeten hun zaken snel en zeker kunnen regelen. 3. de overheid valt burgers, bedrijven en instellingen niet lastig met de verschillen tussen hun organisaties, maar opereert als één overheid. 4. de overheid stelt geen overbodige vragen. Informatie die in basisregistraties is opgenomen en informatie die binnen de eigen organisatie beschikbaar is, wordt niet nogmaals gevraagd. 5. de overheid is transparant en aanspreekbaar. 6. de overheid richt de dienstverlening zo efficiënt mogelijk in, met inachtneming van de behoeften van burgers, bedrijven en instellingen.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
111
Gemeente Halderberge Het programma dienstverlening volgt de landelijke ontwikkelingen (met name de verplichtingen). Wij zetten daarnaast in op digitalisering en zaakgericht werken. Van belang is dat in 2012 de dienstverlening bepalend is geworden voor de koers van de organisatie. In het organisatieontwikkelingstraject is dienstverlening tot speerpunt benoemd. De kanteling van de gemeentelijke organisatie weerspiegelt deze dienstverleningsambitie, waarin klantgerichtheid, kostenbewustzijn en integraliteit centraal staan. Voortgang Basisregistraties Beheer BAG Het beheer van de BAG wordt uitbesteed. Samenwerking met andere gemeenten in de regio is nog geen optie. BAG beheer wordt in de toekomst mogelijk door de BWB uitgevoerd. Met ingang van november 2012 is een bescheiden start gemaakt met samenwerking tussen Rucphen en Halderberge op het terrein van informatiebeheer voor basisregistraties. Basisregistratie Grootschalige Topgrafie (BGT) De BGT is de derde basisregistratie waarvoor de gemeente (mede)bronhouder wordt. Een vierde registratie is de Basisregistratie Ondergrond (BRO). Een concrete inschatting van de benodigde middelen voor realisatie van de BGT (zowel het wettelijk verplichte deel, als het “plus”-deel) is nog niet gemaakt. Uit landelijke berichtgeving valt af te leiden dat het om substantiële investeringen gaat. Zodra hierover voor Halderberge duidelijkheid is, volgt een voorstel. Voortgang in randvoorwaardelijke projecten Het dienstverleningsconcept is in februari 2012 door het college vastgesteld. Het informatiebeleidsplan is in samenwerking met gemeenten in de regio opgesteld (eind 2012 in concept gereed) Het beleid op het gebied informatiebeveiliging is gereed. Dit beleid wordt eveneens gedeeld met buurgemeenten. Het informatiebeveiligingsplan wordt in 2013 opgesteld. Voortgang met betrekking tot dienstverleningskanalen De noodzakelijke activiteiten zijn recent per dienstverleningskanaal geïnventariseerd. Het gaat om de kanalen: telefonie, balie/persoonlijk, schriftelijk en elektronisch. De acties voor 2012-2013 zijn nu in uitvoering. Op de website zijn diverse verbeteringen doorgevoerd (voorleesfunctie, contactformulieren). Burgers kunnen via de website een afspraak maken voor een beperkt aantal producten. Het aantal producten waarvoor dit mogelijk is, wordt in 2013 verder uitgebreid. Het verbeteren van telefonische bereikbaarheid heeft een impuls gekregen door het inrichten van een telefonische informatiepunt, die steeds meer vragen al in het eerste contact zal gaan afhandelen. In de nieuwe afdeling Klantzaken zijn de meeste loketten met klantcontacten samengevoegd. Visie KCC en plan van aanpak Het opstellen van de visie op het Klant Contact Centrum (KCC) is door de huidige organisatieontwikkeling vertraagd Afgesproken is om deze visie in samenspraak tussen de nieuwe afdeling klantzaken en het programma dienstverlening tot stand te brengen. Meten van prestaties en kwaliteitshandvest Binnen het programma dienstverlening is een start gemaakt met het verzamelen van gegevens voor de benchmark “Waar Staat Je Gemeente”. Omdat er aanzienlijke wijzingen in klantcontacten worden doorgevoerd, wordt deelname aan de benchmark Publiekszaken uitgesteld naar 2014. Digitalisering Digitalisering is nodig om te komen tot een efficiënte, zaakgerichte, klantgerichte dienstverlening. Met ingang van 20 augustus 2012 wordt de post volledig digitaal binnen de organisatie verspreid. De volgende stap is digitalisering van “Bestuurlijke Besluitvorming”.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
112
Gemeente Halderberge Overig Implementatie verbeteracties Dienstverlening aan bedrijven (Bewijs van Goede Dienst) Het project Bewijs van Goede Dienst heeft praktische verbeteracties opgeleverd die binnen de organisatie zijn uitgezet en worden uitgevoerd. Het gaat daarbij onder andere om verbetering van informatievoorziening (digitalisering). Mogelijkheden om een digitaal bedrijvenloket in te richten, worden onderzocht Project Bestuurlijke besluitvorming en digitalisering Met subsidie van Europees Sociaal Fonds (ESF) is het project “procesoptimalisatie Bestuurlijke Besluitvorming” uitgevoerd. Gebleken is dat winst kan worden geboekt door dit proces waar mogelijk digitaal af te handelen. Dit vormt de opmaat voor verregaande digitalisering van informatie voor de raad en college. Samenwerking in de regio Halderberge participeert in het platform Dienstverlening van de regio West-Brabant. Met Steenbergen, Rucphen en Zundert onderzoekt Halderberge eveneens actief samenwerkingsmogelijkheden qua bedrijfsvoering. Met de BERM-gemeenten (Bergen op Zoom, Roosendaal, Etten-Leur, Moerdijk) vindt regulier overleg plaats over de ontwikkeling van het Klant Contact Centrum en mogelijkheden om daarbij in de toekomst aan te sluiten. Wat betreft het zaakgericht werken wij samen met de gemeente Rucphen (kennisuitwisseling). Wat betreft de uitrol van het zaaksysteem (Verseon) werken wij samen met de gemeenten Moerdijk, EttenLeur en Roosendaal. Landelijke ondersteuning Het Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten (KING) ondersteunt de realisatie van de verplichte basisvoorzieningen en de landelijke implementatieagenda het I-NUP.KING heeft recent aan Halderberge een “i-coach’ toegewezen.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
113
Gemeente Halderberge
Paragraaf Verbonden partijen Met ingang van 2004 is de gemeente verplicht om in de begroting en jaarrekening een paragraaf Verbonden Partijen op te nemen. Verbonden partijen zijn privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisaties, waarin de gemeente een bestuurlijke belang én een financieel belang heeft. Een bestuurlijk belang is aanwezig als de gemeente een zetel in het bestuur van een participatie of stemrecht heeft. Financieel belang wil zeggen dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld, die ze kwijt is ingeval van faillissement of dat verhaal mogelijk is op de gemeente als er financiële problemen ontstaan bij de verbonden partij. Slechts als aan beide voorwaarden is voldaan is er sprake van een verbonden partij en dient deze in de paragraaf Verbonden Partijen opgenomen te worden. De informatie die is opgenomen in de begroting en de jaarrekening is erop gericht om inzicht te geven in de bestuurlijke, beleidsmatige en financiële belangen en risico’s van de samenwerking met derden. De gemeente Halderberge neemt deel in rechtspersonen op grond van de Wet Gemeenschappelijke Regelingen en privaatrechtelijke samenwerkingsverbanden als N.V.’s en B.V.’s. De gemeente Halderberge werkt samen met de volgende verbonden partijen: 1. Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio West- en Midden-Brabant; 2. Gemeenschappelijke regeling Openbare Gezondheidszorg West-Brabant (GROGZ); 3. Gemeenschappelijke regeling Regionaal Archief West-Brabant (RAWB); 4. Gemeenschappelijke regeling Werkvoorzieningschap Westelijk Noord-Brabant (WVS); 5. Gemeenschappelijke regeling Regionale Milieudienst West-Brabant (RMD); 6. Gemeenschappelijke regeling Regionale Ambulancevoorziening Brabant (RAV); 7. Gemeenschappelijke regeling Belastingsamenwerking West Brabant (BWB); 8. Gemeenschappelijke regeling Regio West-Brabant (RWB); 9. N.V. Regionaal Werkgelegenheidsinstituut West-Brabant (REWIN); 10. N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG); 11. Brabant Water N.V.; 12. Intergas N.V.; 13. Samenwerkingsverband Reinigingsdiensten N.V. (SAVER); 14. Borchwerf II, Stichting Beheer Borchwerf II. 15. Stichting Inkoopbureau West-Brabant; 16. Gemeenschappelijke regeling Regionaal Bureau Leerplicht West-Brabant (RBL) Beleidskader De ontwerpnota verbonden partijen is op 16 maart 2010 door het college van burgemeester en wethouders behandeld en vastgesteld. Aanvullend op deze nota is binnen de regio de 3 x 3% bezuinigingsmaatregel als uniforme afspraak aan de verschillende GR’s opgelegd voor de opstelling van de begroting 2012. In aanvulling op de ontwerpnota verbonden partijen is in 2011 door de bestuurscommissie Middelen van de RWB een nieuwe bestuursopdracht vastgesteld. Deze bestuursopdracht verbonden partijen 2012 heeft als uitgangspunten: 1. inventariseren hoe de implementatie van de Nota d.d. 2009 is geborgd 2. verbeterpunten uitwerken en implementeren 3. vorm geven aan (gezamenlijk / uniform) besturen en managen van de (contracten met de) verbonden partijen. De uitwerking van de bestuursopdracht moet gericht zijn op het zichtbaar maken van waar de regio nu staat, en aangeven waar we als gemeenten naar toe willen. Een ontwikkelagenda (in de tijd er naar toe groeien) kan een uitwerking zijn van (onderdelen van) de bestuursopdracht. Ook kan de huidige nota worden bijgesteld.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
114
Gemeente Halderberge 1. Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio West- en Midden-Brabant VestigingsTilburg plaats: Doel of belang Het openbaar lichaam heeft tot doel samen te werken voor een goede behartiging van dat wordt de zorg voor de veiligheid en de hulpverlening aan de burgers in het werkgebied bij het behartigd: bieden van brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening en de voorbereiding op en bestrijding van ongevallen, crisis en rampen. Het primaire doel is het beschermen van burgers tegen risico’s op het gebied van fysieke veiligheid. Het secundaire doel is om te zorgen voor een efficiënte en kwalitatief hoogwaardige organisatie van de brandweerzorg, de geneeskundige hulpverlening, de gemeenschappelijke meldkamer en de rampenbestrijding en crisisbeheersing onder één regionale bestuurlijke regie. Beleidsrealisatie:
Het bestuur van de veiligheidsregio stelt een aantal wettelijke planfiguren (beleidsdocumenten) vast: risicoprofiel: inventarisatie en analyse van aanwezige risico’s, inclusief relevante risico´s uit aangrenzende gebieden. Het risicoprofiel is de basis voor het beleidsplan; beleidsplan: het beleid voor de meerjarige uitvoering van de opgedragen taken; - basis vormt het risicoprofiel; - haalplicht bij gemeenteraad en crisispartners. crisisplan: operationeel plan dat de generieke aanpak van rampen en crises in de regio beschrijft. rampbestrijdingsplannen: operationeel plan waarin de aanpak van concrete rampsituaties voor specifieke inrichtingen beschreven staat.
Bestuurlijke De deelnemende gemeenten zijn: Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op betrokkenheid: Zoom, Breda, Dongen, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Gilze en Rijen, Goirle, Halderberge, Hilvarenbeek, Loon op Zand, Moerdijk, Oisterwijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Tilburg, Waalwijk, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. Alle deelnemende gemeenten vaardigen hun burgemeester af naar het Algemeen Bestuur. Van een aantal gemeenten is de burgemeester vertegenwoordiger in het Dagelijks Bestuur. Financieel belang:
De kosten worden verdeeld over de deelnemende gemeenten naar rato van het aantal inwoners.
Risico’s:
Als gevolg van een wetswijziging treedt er een btw herziening (terugbetaling) op over de gecompenseerde btw van de in 2006 gebouwde brandweerkazerne Oudenbosch. Een van de voorwaardes om niet onder deze herziening te vallen is de eigendomsoverdracht van de kazernes vanuit de gemeenten naar de Veiligheidsregio. De verschillende mogelijkheden hiervan worden onderzocht. In de loop van 2013 zal duidelijk worden of de kazernes in eigendom overgaan en of Halderberge deze herziening (berekend op € 34.000) moet terugbetalen.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
115
Gemeente Halderberge 2. Gemeenschappelijke regeling Openbare Gezondheidszorg (GROGZ) VestigingsBreda plaats: Doel of belang Inhoud geven aan de voor de deelnemende gemeenten noodzakelijke en de door deze dat wordt gemeenten gewenste samenwerking op het terrein van de openbare- en preventieve behartigd: gezondheidszorg. Het samenwerkingsverband beheert de GGD West-Brabant.
Beleidsrealisatie:
De jaarrekening en het jaarverslag 2012 van de GROGZ waren ten tijde van de opstelling van de gemeentelijke jaarrekening nog niet ontvangen. Op hoofdlijnen kan het volgende beeld worden geschetst. De GROGZ heeft voor 2012 een bezuinigingsopdracht van 3%. Om deze opdracht te realiseren, heeft de GGD in 2012 minder of minder intensief taken uitgevoerd. Concreet hadden de bezuinigingen in 2012 betrekking op de volgende taken: infectieziekte bestrijding (herinrichting voorlichting reizigers), jeugdgezondheidszorg (vervallen preventieve logopedische screening), opheffing lokaal epidemiologisch onderzoek, gedeeltelijk beëindigen van de integrale beleidsadvisering, preventieprogramma’s (beëindiging onderhoud sociale kaart), herinrichting technische hygiënezorg kindercentra (75% inspecteren) en de beëindiging van de vangnetfunctie OGGZ. Voor de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) ligt de focus op risicokinderen en de (door)ontwikkeling van zorgadviesteams (ZAT) in het onderwijs. In 2012 liep in Halderberge een pilot voor de realisering van een ZAT 0-12 jaar op de basisscholen. Daarnaast is de GGD als één van de JGZ-partners betrokken bij het proces om te komen tot een integrale JGZ voor 0-19 jarigen. Hiervoor is een bedrijfscoöperatie opgericht. Naast de GGD zijn ook de drie thuiszorgorganisaties, die de JGZ in het werkgebied van de GGD uitvoeren, lid van deze coöperatie. In 2012 heeft het merendeel van de gemeenten in de regio besloten om de JGZ bestuurlijk te gaan aanbesteden en hiervoor externe begeleiding in te schakelen. De onderhandelingen hiervoor zijn in 2012 gestart en lopen door tot in 2013.
Bestuurlijke De deelnemende gemeenten zijn: West-Brabantse gemeenten Aalburg, Alphenbetrokkenheid: Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op Zoom, Breda, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Halderberge, Moerdijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. De vertegenwoordiging in het algemeen bestuur vindt plaats vanuit het college, waaruit weer het dagelijks bestuur wordt gekozen. Besluitvorming vindt op basis van gewogen stemverhouding plaats. Financieel belang: Risico’s:
De deelnemende gemeenten dragen bij naar rato van het aantal inwoners. Het algemeen bestuur besloot in 2010 om geen voorziening te treffen voor eventuele wachtgeldverplichtingen, maar deze separaat aan de gemeenten voor te leggen. De GGD verwacht de frictiekosten van de bezuinigingen in 2012 zelf op te kunnen vangen. Uit de jaarrekening 2012 zal blijken of dit inderdaad is gelukt. In de begroting 2013 heeft de GGD aangegeven dat dit bij toenemende bezuinigingen niet langer mogelijk zal zijn. De GGD voert als gevolg van de bezuinigingen bepaalde taken niet meer of minder intensief uit. Dit kan leiden tot weerstand bij inwoners of andere (zorg)partners.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
116
Gemeente Halderberge 3. Gemeenschappelijke regeling Regionaal Archief West-Brabant (RAWB) VestigingsOudenbosch plaats: Doel of belang Artikel 3 van de Archiefwet 1995 verplicht overheidsorganen om hun archieven in dat wordt goede, geordende en toegankelijke staat te bewaren; artikel 14 regelt de openbaarheid behartigd: en artikel 32 lid 2 het toezicht. Deze wettelijke taken zijn uitbesteed aan de gemeenschappelijke regeling RAWB. Door samenwerking ontstaat een grotere mate van efficiëntie en effectiviteit en daardoor kostenbesparing.
Beleidsrealisatie:
In 2012 is er verder gewerkt met het Beleidsplan 2008-2012. Daarin staan de ambities van het RAWB op het gebied van PR, behoud van archieven en digitale dienstverlening. De digitale dienstverlening wordt steeds belangrijker en kan enkel in samenwerking met anderen uitgevoerd worden. Samenwerking is ook van belang voor de inspectietaak die het RAWB uitvoert. Om deze redenen wordt er gewerkt aan een brede West-Brabantse archiefsamenwerking; dit is in het nieuwe beleidsplan 20132015 ook expliciet opgenomen. Het resultaat hiervan tot nu toe is de toetreding van Rucphen per 1 januari 2012. Er is een intentieovereenkomst gesloten voor verdere uitwerking van samenwerkingsplannen. In 2012 is het volgende gerealiseerd: Verdere bewustwording bij gemeenten van het belang van een goede bewaring en ontsluiting van de gemeentelijke (digitale) archiefbescheiden Frequente raadpleging en uitlening van de series bouwvergunningen van de voormalige gemeenten Hoeven, Oudenbosch en Oud en Nieuw Gastel Frequente raadpleging van Halderbergse archiefbronnen op de website van het RAWB Uitvoering van het ‘Digitaliseringplan 2009–2012’, in het bijzonder de digitalisering van de informatierijke series uit de historische archieven van Hoeven, Oudenbosch en Oud en Nieuw Gastel Organisatie van tal van activiteiten op het terrein van educatie en PR zoals schoolprojecten samen met de Marktplaats Halderberge en Erfgoed Brabant, themamiddagen en een lezingenreeks in samenwerking met het Markiezenhof Bergen op Zoom, stadsarchief Breda en het gemeentearchief.
Bestuurlijke De deelnemende gemeenten zijn: Etten-Leur, Halderberge, Moerdijk, Rucphen en betrokkenheid: Zundert alsmede waterschap Brabantse Delta. Elke deelnemer levert een lid voor het algemeen bestuur. Het dagelijks bestuur wordt gevormd door de voorzitter van het RAWB. De directeur van het RAWB en de provinciaal archiefinspecteur zijn adviseurs van het bestuur. Financieel belang:
De kosten van het RAWB worden verdeeld aan de hand van een verdeelsleutel 1 gebaseerd op het aantal m archiefstelling dat een gemeente aan archief in beheer heeft gegeven. In 2012 bedroeg het aandeel van Halderberge 24,27%.
Risico’s:
Het terughoudende financiële beleid van de afgelopen jaren, gevoegd bij de 3 x 3% bezuinigingen 2012-2014 en de daarbij behorende niet-indexering, kan het risico inhouden van structurele begrotingstekorten. In 2012 heeft het bestuur begrotingsmaatregelen genomen om die risico’s te beperken (o.a. het onderhoudsbeleid is aangepast). Verder beraadt het waterschap Brabantse Delta zich over haar rol in het RAWB. Uittreding kan een gevolg zijn en het RAWB moet zich dan beraden hoe met de nadelige financiële consequenties om te gaan.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
117
Gemeente Halderberge 4. Gemeenschappelijke regeling Werkvoorzieningschap Westelijk Noord-Brabant (WVS) VestigingsRoosendaal plaats: Doel of belang In het rechtsgebied uitvoeren van de Wet sociale werkvoorziening door een op zo dat wordt doelmatige wijze taken en bevoegdheden op het terrein van gesubsidieerde arbeid en behartigd: arbeidsre-integratie te behartigen. Beleidsrealisatie:
In 2012 is verder gewerkt aan de in gang gezette modernisering van de Wet sociale werkvoorziening. Daarnaast wordt in verband met aangekondigde rijksbezuinigingen en de mogelijke invoering van de Participatiewet gewerkt aan de herstructurering van de Sociale Werkvoorziening. Hiervoor is een projectopdracht uitgeschreven. De uiteindelijke gevolgen daarvan voor de WVS-groep zijn nog niet aan te geven.
Bestuurlijke De door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan de afzonderlijke betrokkenheid: gemeenten opgelegde personele taakstelling werd volledig gerealiseerd. De taakstelling voor de gemeente Halderberge werd door het ministerie vastgesteld op 241,66 SE. Ook deze taakstelling werd volledig gerealiseerd. De deelnemende gemeenten zijn: Bergen op Zoom, Etten-Leur, Halderberge, Moerdijk, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Woensdrecht en Zundert. Elke deelnemende gemeente is door een lid van het college vertegenwoordigd in het algemeen bestuur. Uit het algemeen bestuur wordt het dagelijks bestuur gekozen. Financieel belang:
De kosten van de WVS worden gedekt uit de verkregen bijdragen, die gemeenten ontvangen van het Rijk en doorbetalen aan de WVS-groep, en de opbrengsten van derden. Het betreft een open-eind financiering waarbij de (financiële en sociale) verantwoordelijkheid voor een belangrijk deel bij de gemeente ligt. In de gemeenschappelijke regeling is vastgelegd, dat ingeval van een nadelig exploitatiesaldo de gemeenten zich verplichten tot een financiële bijdrage (naar rato van het aantal werknemers dat uit iedere gemeente afkomstig is). Sinds 2001 wordt, vanwege een verslechterde financiële positie, jaarlijks een aanvullende bijdrage van € 467 per Wsw-medewerker betaald. Voor 2012 was dit een bedrag van € 454 per medewerker.
Risico’s:
De economische crisis heeft ook gevolgen voor de exploitatie van de WVS-groep. In tegenstelling tot het reguliere bedrijfsleven kan immers bij afnemende resultaten geen personeel ontslagen worden. Ook voor 2013 wordt een exploitatietekort verwacht. De financiële positie van de WVS groep is, vooral als gevolg van bezuinigingen niet rooskleurig. Een hogere bijdrage is daardoor niet uitgesloten.
5. Gemeenschappelijke regeling Regionale Milieudienst West-Brabant (RMD) VestigingsRoosendaal plaats: Doel of belang De RMD voert voorbereidende, coördinerende en uitvoerende taken op het terrein van dat wordt de leefomgeving uit voor de deelnemende (eigenaar)gemeenten en op verzoek ook behartigd: voor niet-eigenaar gemeenten. Beleidsrealisatie:
De dalende omzet bij de gemeenten is één van de ontwikkelingen die er toe hebben geleid dat de RMD zich is gaan beraden op een nieuwe koers. Deze koers is neergelegd in de strategienota 2005-2009. In de toekomst kan flexibeler ingespeeld worden op de ontwikkelingen. Het oorspronkelijke taakveld milieu is verruimd tot leefomgeving, zodat naast het grijze (milieu in enge zin), het blauwe (water) en het groene kleurspoor (natuur en landschap), ook het rode kleurspoor (bouwen en RO) tot het taakveld van de RMD is gaan behoren. De begroting 2012 van de RMD stond in het teken van de bezuinigingen bij de gemeenten en de provincie. De RMD moet er rekening mee houden dat de opdrachtgevers minder te besteden hebben. Voor de opdrachtgevers is het van belang dat de RMD ondanks de verminderde budgeten zoveel mogelijk dezelfde hoeveelheid
Jaarverslag en jaarrekening 2012
118
Gemeente Halderberge 5. Gemeenschappelijke regeling Regionale Milieudienst West-Brabant (RMD) producten kan blijven leveren. De RMD zelf is ook op zoek naar zaken waarop bezuinigd kan worden en naar efficiency verbetering. Het jaar 2012 stond in het teken van de oprichting van de Omgevingsdienst Midden en West-Brabant (OMWB) en de liquidatie van de RMD. De OMWB is per 1 januari 2013 operationeel. Bestuurlijke De deelnemende gemeenten zijn: Aalburg, Bergen op Zoom, Geertruidenberg, betrokkenheid: Halderberge, Moerdijk, Roosendaal, Rucphen en Woensdrecht. Elke gemeente is door een lid van het college van B&W vertegenwoordigd in het algemeen bestuur. Financieel belang: Risico’s:
De gemeenten sluiten contracten af voor de uit te voeren werkzaamheden. De gemeenten hebben een startkapitaal gestort, de desintegratievergoeding GSV.
-
6. Gemeenschappelijke regeling Regionale Ambulancevoorziening Brabant, Midden-WestNoord (RAV) VestigingsDen Bosch plaats: Doel of belang Regionaal ambulancevervoer. dat wordt behartigd: BeleidsIngaande 2013 is de Tijdelijke wet ambulancezorg in werking getreden. Met ingang realisatie: van 1 januari 2013 heeft de RAV voor haar beide regio’s Midden/West-Brabant en Brabant-Noord de tijdelijke vergunning voor het leveren van ambulancezorg voor 5 jaar gekregen. Sinds 2006 heeft de RAV gewerkt aan het optimaliseren van haar bedrijfsvoering en het in overeenstemming brengen van de rechtspositie met de beschikbare financiering. Dit traject is in 2011 afgerond met de invoering van de sector CAO Ambulancezorg. Daarnaast heeft de RAV eerder al een schikking getroffen met het Ministerie van VWS: het Ministerie vergoedt 95% van de kosten van het FLO-overgangsrecht van de publieke ambulancediensten voor de hele looptijd van dit overgangsrecht tot 2046. Als gevolg van deze ontwikkelingen is geen gemeentelijke bijdrage meer nodig voor de RAV. De RAV heeft de gemeentelijke bijdrage voor 2012 teruggestort. De RAV heeft in 2012 de meldkamer ambulancezorg in stand gehouden en het ambulancevervoer in het werkgebied verzorgd. In totaal waren voor 2012 72.500 ritten voor de RAV Midden-West-Brabant geraamd. De jaarrekening en het jaarverslag 2012 van de RAV waren ten tijde van de opstelling van de gemeentelijke jaarrekening nog niet ontvangen. In 2011 zijn er 70.143 ritten gereden (geraamd 68.600). De ambulances waren in 92,4% (2010: 89,4%) van de A-1 ritten binnen 15 minuten na melding ter plaatse. Bestuurlijke De deelnemende gemeenten zijn: Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op betrokkenheid: Zoom, Breda, Dongen, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Gilze en Rijen, Goirle, Halderberge, Hilvarenbeek, Loon op Zand, Moerdijk, Oisterwijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Tilburg, Waalwijk, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. Elke gemeente is door een lid van het college vertegenwoordigd in het algemeen bestuur. Financieel belang:
De deelnemende gemeenten droegen bij naar rato van het aantal inwoners. Vanaf 2012 is geen gemeentelijke bijdrage meer nodig.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
119
Gemeente Halderberge 6. Gemeenschappelijke regeling Regionale Ambulancevoorziening Brabant, Midden-WestNoord (RAV) Risico’s: De kans dat de RAV (op termijn) de vergunningen voor de ambulancezorg verliest, is niet uit te sluiten. In de sector CAO is echter bepaald, dat de nieuwe vergunninghouder ook het personeel overneemt. De financiële risico’s van vergunningverlies zijn hiermee fors verminderd.
7. Gemeenschappelijke regeling Belastingsamenwerking West-Brabant (BWB) VestigingsEtten-Leur plaats: Doel of belang De deelnemende organisaties hebben besloten om samen te gaan werken bij de dat wordt heffing en invordering van waterschapsbelastingen en gemeentelijke belastingen, behartigd: alsmede bij de uitvoering van de Wet waardering onroerende zaken. De BWB heeft de volgende doelstellingen: • Het realiseren van een kwalitatief beter belastingproduct. • Het waarborgen van de continuïteit van de bedrijfsvoering en het verminderen van de kwetsbaarheid van de belastingprocessen. • Het vergroten van de efficiency en effectiviteit bij de uitvoering van de belastingprocessen. • Het integreren van de uitvoeringsprocessen van de gemeentelijke en waterschapsbelastingen en het tot stand brengen van gecombineerde aanslagen voor deze belastingen. Beleidsrealisatie:
Op 1 januari 2012 is de BWB formeel gestart met de werkzaamheden. In het eerste jaar hebben de heffing en administratie nog plaats gevonden met de programmatuur van de deelnemende gemeenten. In 2013 worden de aanslagen opgelegd door middel van eigen programmatuur. In het raadsprogramma is de wens opgenomen om met name voor uitvoerende taken te bekijken of er mogelijkheden zijn om met andere gemeenten samen te werken. De belastingsamenwerking past in deze ambitie.
Bestuurlijke De deelnemende gemeenten zijn: Bergen op Zoom, Roosendaal, Etten-Leur, Breda, betrokkenheid: Oosterhout, Woensdrecht, Alphen-Chaam en Halderberge. Daarnaast neemt het waterschap Brabantse Delta deel. In het Algemene Bestuur (AB) zijn alle deelnemende organisaties met één lid uit het eigen college/Dagelijks Bestuur vertegenwoordigd. Uit het AB worden 4 leden gekozen voor het Dagelijks Bestuur (DB), waarbij de gemeenten met minder dan 30.000 inwoners (Woensdrecht en Halderberge) samen één zetel hebben. Gemeente Halderberge vertegenwoordigt deze categorie. De gemeente Halderberge is via de wethouder Financiën vertegenwoordigd in het Dagelijks Bestuur. Financieel belang:
De kosten van de gemeenschappelijke regeling worden met behulp van drie tarieven verdeeld over de deelnemende organisaties, te weten: kosten van WOZ op basis van het aantal WOZ objecten; heffingskosten op basis van het aantal aanslagregels; en invorderingskosten op basis van het aantal aanslagen. Volgens de jaarrekening 2012 van de BWB bedraagt de bijdrage van de gemeente Halderberge in het eerste productiejaar 2012 € 584.671. Zie ook het onderdeel risico’s voor een toelichting hierop.
Risico’s:
Op basis van de eerste begroting 2012 bedraagt de bijdrage voor Halderberge € 689.000. Jaarlijks zal door middel van een eindafrekening worden bekeken wat de werkelijke bijdrage moet worden. De BWB is een organisatie in ontwikkeling, maakt gebruik van een nieuwe centrale applicatie voor de aanslagoplegging. Hier kunnen onvoorziene zaken een belangrijke rol kunnen spelen. Dit kan van invloed zijn op de bijdrage die de deelnemende organisaties moeten gaan betalen. Zoals hierboven is aangegeven is dat in 2012 niet van toepassing geweest. In 2012 bedroeg de bijdrage van de gemeente Halderberge € 584.671. Het voordelig verschil met de primaire begroting is reeds meegenomen in de najaarsnota 2012.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
120
Gemeente Halderberge 8. Gemeenschappelijke regeling Regio West-Brabant VestigingsEtten-Leur plaats: Doel of belang De regeling heeft tot doel om gemeenschappelijke belangen van de deelnemende dat wordt gemeenten te behartigen onder meer door te komen tot de opstelling, vaststelling en behartigd: uitvoering van de strategische agenda en de strategische visie voor West-Brabant. Onder deze belangen vallen in elk geval: Sociaal Economische Zaken Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen Mobiliteit Zorg, Welzijn en Onderwijs Duurzaamheid Middelen Beleidsrealisatie:
Op 1 januari 2011 is de gemeenschappelijke regeling Regio West-Brabant ontstaan. Verscheidene samenwerkingsverbanden zijn opgeheven, de liquidatie van deze regelingen is gestart in 2011 en in de vorm van Bestuurscommissies ondergebracht in de nieuwe regeling. Een belangrijk proces is het proces van actualisatie van de Strategische Agenda 2012-2020. De West-Brabantse samenwerking heeft zich de laatste jaren verder ontwikkeld en heeft een positie verworven aan diverse overlegtafels als MIRT VAR (Meerjarenprogramma infrastructuur ruimte & transport, verkenning antwerpenRotterdam), Del Tri Platform, Drechtsteden, provincie Noord-Brabant. Het concept visiedeel van de Strategische Agenda 2012-2020 is in juli 2011 aangeboden aan o.a. de gemeenteraden met het verzoek een zienswijze in te dienen. Op 15 februari 2012 is deze Strategische Agenda door het Algemeen Bestuur vastgesteld. Na vaststelling zijn de gemeenten en externe partners over gegaan tot uitvoering. De uitwerking van de Strategische Agenda krijgt nu vorm in het Uitvoeringsprogramma en daarmee zal gerealiseerd beleid kunnen worden beschreven.
Bestuurlijke De deelnemende gemeenten zijn: Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op betrokkenheid: Zoom, Breda, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Halderberge, Moerdijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Tholen, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. Het college van iedere deelnemende gemeente wijst één lid en één plaatsvervangend lid aan voor het algemeen bestuur “De West-Brabantse Vergadering”. Tevens wijst het college een lid en plaatsvervangend lid aan voor de respectievelijke Bestuurscommissies. Financieel belang:
Het algemeen gedeelte van de begroting, waarin de kosten die samenhangen met de West-Brabantse Vergadering, het Dagelijks Bestuur en de strategische visie en strategische agenda zijn opgenomen, wordt doorberekend op basis van het aantal inwoners van de gemeenten per 1 januari van het voorafgaande jaar. Naast het algemene deel is de verschuldigde bijdrage afhankelijk van de activiteiten waaraan wordt deelgenomen.
Risico’s:
In de tweede bestuursrapportage 2012 heeft de RWB aangegeven dat er een aantal maatregelen zijn genomen maar dat het totaal te bezuinigen bedrag nog niet is gerealiseerd. Op het gebied van het project Mobiliteitscentrum moesten de gemeenten over 2011 financieel flink bijspringen. Door de terugval van trajecten in 2011 is voor 2012 de tering naar de nering gezet. Het aantal trajecten lijkt in 2012 weer aan te trekken en het Mobiliteitscentrum verwacht dan ook voor 2012 binnen de vastgestelde begroting te blijven.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
121
Gemeente Halderberge 9. N.V. Regionaal Werkgelegenheidsinstituut West-Brabant (REWIN) VestigingsBreda plaats: Doel of belang In de jaren 2011-2012 is een strategische heroriëntatie uitgevoerd welke geleid heeft dat wordt tot een nieuw beleidskader, REWIN 2.0., met meer focus op een beperkt aantal behartigd: activiteiten, samenwerkingsafspraken met de BOM en Impuls, een aanpassing van opdrachtgeverschap en de governance van REWIN en wijzigingen in de financiering. Op basis van de uitkomsten van de heroriëntatie voert REWIN in de periode 20132016 de volgende werkzaamheden uit: 1. West-Brabant promoten als aantrekkelijke vestigingsplaats en het acquireren van vestigers van buiten de regio waardoor er nieuwe arbeidsplaatsen bijkomen; 2. Uitvoering van de strategische agenda West-Brabant onderdeel topsectoren en flexibel inspelen op nieuwe kansen. Vergelijking met activiteiten die REWIN in 2012 uitvoert, laat zien dat REWIN zich terugtrekt uit het ondersteunen van MKB bedrijven en dat er geen maatwerk meer wordt verricht. De nieuwe prestienormen zijn op onderdelen veranderd ten opzichte van de vorige periode van vier jaar. De normen zijn opgesteld als gemiddelde resultaat voor een periode van vier jaar (2013 t/m 2016). Beleidsrealisatie:
In 2012 hebben veel partijen zich ingespannen om een strategische agenda voor de regio West-Brabant tot stand te brengen. REWIN heeft als uitvoeringsorganisatie van het economisch deel van die agenda een aantal taken gekregen die met name gericht zijn op het aanjagen van samenwerking tussen bedrijven en kennisinstelling in de drie topsectoren. In 2012 participeerden 405 bedrijven in 40 business development projecten. Er werd voor ruim 22,3 miljoen geïnvesteerd in de regio. Drie bedrijven uit Halderberge participeren in de business development projecten De overgangsfase waarin de regio zich bevindt heeft ook zijn weerslag op het dienstenpakket van REWIN. In overleg met de aandeelhouders is besloten om de taak ‘Ondersteuning MKB’ en dan met name de financieringstak, alleen nog in te zetten voor de drie topsectoren. Daarnaast werd het project West TOP in 2012 afgerond. De resultaten van het project vielen over 2012 in tegenstelling tot de voorgaande jaren niet langer onder ‘Ondersteuning MKB’ maar onder ‘Buitengebied’. Door deze twee omstandigheden kunnen de cijfers, ten opzichte van die van de jaren hiervoor, vertekend overkomen. In 2012 hebben 110 bedrijven een beroep gedaan op ondersteuning bij begeleiding naar een financiering. 12 bedrijven hebben daadwerkelijk een uitbreiding gerealiseerd. Zij investeerden ruim 3,7 miljoen euro. Hierdoor werden 59 arbeidsplaatsen behouden en ontstonden er 16 nieuwe arbeidsplaatsen. In 2012 heeft 1 bedrijf in de gemeente Halderberge met behulp van REWIN een uitbreidingsinvestering van 120.000 kunnen bewerkstelligen. Hierdoor is één nieuwe arbeidsplaats gecreëerd en 1 arbeidsplaats is behouden. In 2012 participeerden 405 bedrijven in 40 projecten. Er werd voor ruimt 22,3 miljoen geïnvesteerd. 12 bestaande bedrijven realiseerden met behulp van REWIN in 2012 een uitbreiding waarbij 59 arbeidsplaatsen behouden en 16 nieuwe werden gecreëerd. De bedrijven investeerden ruim 3,7 miljoen euro.
Bestuurlijke De Raad van Commissarissen van REWIN wordt gevormd door bestuurders namens betrokkenheid: de gemeentelijke aandeelhouders (18 West-Brabantse gemeenten en de Zeeuwse gemeente Tholen) en de Kamers van Koophandel voor Zuidwest-Nederland en Brabant. Financieel belang:
De gemeente draagt indirect een bedrag per inwoner bij aan de NV REWIN WestBrabant. Het bedrag vormt onderdeel van de jaarlijkse bijdrage aan Regio WestBrabant.
Risico’s:
Niet van toepassing.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
122
Gemeente Halderberge 10. N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) VestigingsDen Haag plaats: Doel of belang De Bank Nederlandse Gemeenten is de bank van en voor overheden en instellingen dat wordt voor maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde financiële dienstverlening draagt behartigd: de BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Daarmee is de bank essentieel voor de publieke taak. Beleidsrealisatie:
Bij het opstellen van deze toelichting had de BNG de jaarcijfers over 2012 nog niet gepubliceerd. De toelichting is dus gebaseerd op de voorgaande publicaties. De bank had in 2012 een stabiele koers als doel. Bij de halfjaarpublicatie werd gemeld dat dit tot op dat moment was gelukt. Zowel de langlopende financiering als de marktaandelen als het rendement lieten ten opzichte van een jaar eerder een stabiele lijn zien. In het dividendbeleid heeft in 2012 een belangrijke wijziging plaatsgevonden. Het uit te keren dividend is onder druk van Europese regelgeving gehalveerd naar 25% van de winst. De bank moet namelijk een hoger eigen vermogen aanhouden als percentage van het balanstotaal. De noodzakelijke groei van het eigen vermogen kan volgens de bank worden opgebracht door een groter deel van de winst in te houden. Meer informatie daarover treft u aan in de berichtgeving van de bank zelf. De bank voorziet een strategische heroriëntatie van de dochteronderneming BNG Vermogensbeheer als gevolg van de introductie van het schatkistbankieren in 2013. Deze introductie zal naar verwachting een negatief effect hebben op het verdienmodel van deze dochter alsmede de beleggingsinkomsten van gemeenten. De bank vond het traditiegetrouw niet verantwoord om een uitspraak te doen over het te verwachten jaarresultaat.
Bestuurlijke De staat is houder van de helft van de aandelen, de andere helft is in handen van betrokkenheid: gemeenten, provincies en waterschappen. De gemeente Halderberge is aandeelhouder. De gemeente heeft zeggenschap in de BNG via het stemrecht op de aandelen, per aandeel één stem. Het aantal aandelen in bezit van de gemeente Halderberge bedraagt 43.524 (waarde van het aandeel is € 2,50). Financieel belang: Risico’s:
De dividenduitkering van de BNG is een bron van inkomsten van de gemeente. In 2012 heeft de BNG de winstuitkering aan de aandeelhouders gehalveerd (van 50% naar 25%). Het financiële gevolg hiervan is reeds via de najaarsrapportage 2012 in de meerjarenbegroting van de gemeente verwerkt. Het risico dat de dividenduitkering nog lager wordt, is gezien de resultaten van de BNG momenteel niet erg groot.
11. Brabant Water N.V. VestigingsDen Bosch plaats: Doel of belang De levering van drinkwater van hoge kwaliteit, water op maat en watergerelateerde dat wordt producten en diensten. behartigd: BeleidsDe jaarrekening en het jaarverslag 2012 waren ten tijde van de opstelling van de realisatie: gemeentelijke jaarrekening nog niet opgesteld. Bestuurlijke Nagenoeg alle gemeenten waar de vennootschap de watervoorziening verzorgt en de betrokkenheid: Provincie Noord-Brabant. De gemeente Halderberge is aandeelhouder en is middels de burgemeester vertegenwoordigd in de Raad van Commissarissen. Financieel belang:
De jaarrekening en het jaarverslag 2012 waren ten tijde van de opstelling van de gemeentelijke jaarrekening nog niet opgesteld
Jaarverslag en jaarrekening 2012
123
Gemeente Halderberge 11. Brabant Water N.V. Risico’s: Er zijn vooralsnog geen risico’s geformuleerd door Brabant Water die direct van invloed zijn op de gemeente Halderberge als aandeelhouder.
12. Intergas N.V. VestigingsOosterhout plaats: Doel of belang Het verzorgen van een optimale energielevering op een veilige en betrouwbare dat wordt manier. behartigd: BeleidsIn 2011 zijn de aandelen van Intergas N.V. verkocht aan Enexis. Na de verkoop realisatie: resteert nog de juridische entiteit Intergas Holding B.V. Pas na de afwikkeling van de nog in escrow (bedrag in depot) achtergebleven bedragen, als opvang voor mogelijke claims, zal er duidelijkheid komen over of en hoe Intergas Holding B.V. wordt opgeheven. In 2012 is het tweede deel van de verkoopopbrengst gestort. In de jaarrekening 2012 zal dit verwerkt worden middels een herwaardering van de deelneming. Bestuurlijke De deelnemende gemeenten zijn: Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Breda, betrokkenheid: Drimmelen, Geertruidenberg, Haaren, Halderberge, Heusden, Hilvarenbeek, Moerdijk, Oisterwijk, Oosterhout, Rucphen, Steenbergen, Tilburg, Waalwijk, Werkendam, Woensdrecht en Woudrichem. De gemeente Halderberge is aandeelhouder van Intergas Holding B.V. Financieel belang:
De gemeente Halderberge heeft alleen nog een financieel belang in de afwikkeling van de nog openstaande bedragen welke zijn achtergehouden voor mogelijke claims vanuit Enexis. Momenteel is er nog geen claim ingediend en deze worden vooralsnog ook niet verwacht.
Risico’s:
Mogelijke claims vanuit Enexis kunnen ervoor zorgen dat het nog in escrow staande bedrag niet wordt uitgekeerd.
13. Samenwerkingsverband Reinigingsdiensten N.V. (SAVER) VestigingsRoosendaal plaats: Doel of belang Uitvoering van de wettelijke en autonome taken op het gebied van reiniging en dat wordt afvalverwijdering. behartigd: BeleidsDe gemeenten Bergen op Zoom en Woensdrecht zijn in 2012 gestart met het proces realisatie: omtrent de invoering van Diftar. De gemeente Roosendaal is hiermee aan de slag gegaan en ook in de gemeente Halderberge is een discussienota in voorbereiding. Bestuurlijke Aandeelhouders zijn de gemeenten Bergen op Zoom, Halderberge, Roosendaal en betrokkenheid: Woensdrecht. Elke gemeente wijst een lid van het dagelijks bestuur aan, die de gemeente vertegenwoordigt in de algemene vergadering van aandeelhouders. Financieel belang: Risico’s:
Het aantal aandelen in bezit van de gemeente Halderberge bedraagt 900 (op een totaal van 6.000). De deelnemende gemeenten betalen een bijdrage, gebaseerd op de kosten van de uitvoering van werkzaamheden. -
Jaarverslag en jaarrekening 2012
124
Gemeente Halderberge 14. Borchwerf 2 De gemeenteraad wordt middels het jaarverslag van het grondbedrijf apart geïnformeerd over de ontwikkelingen op het industrieterrein Borchwerf 2. In deze paragraaf treft u derhalve slechts summiere informatie aan over de ontwikkelingen en beleidsrealisatie. 14a. Halderberge Borchwerf II B.V. VestigingsOudenbosch plaats: Doel of belang Het doel van de vennootschap is het oprichten en als stille vennoot optreden van de dat wordt commanditaire vennootschap Borchwerf II CV, die zorg draagt voor en behartigd: verantwoordelijk is voor de exploitatie van het industrieterrein Borchwerf 2. Beleidsrealisatie: Bestuurlijke betrokkenheid: Financieel belang: Risico’s:
Geen bijzonderheden over 2012. Gemeente is 100% aandeelhouder. Gemeente is 100% aandeelhouder. -
14b. Borchwerf II B.V. VestigingsRoosendaal plaats: Doel of belang Doel van de vennootschap is het oprichten en als beherend vennoot optreden van de dat wordt commanditaire vennootschap Borchwerf II en het doen realiseren van de ontwikkeling behartigd: van het bestemmingsplan / bouwplan Borchwerf 2. BeleidsZie voor de ontwikkelingen het jaarverslag van de grondexploitaties en de paragraaf realisatie: Grondbeleid. Bestuurlijke Halderberge 25% en Roosendaal 25%. betrokkenheid: Gemeente is aandeelhouder. Financieel belang:
De gemeente Halderberge heeft 25% van het aandelenbelang evenals de gemeente Roosendaal. Heijmans Infrastructuur B.V. bezit 50% van de aandelen.
Risico’s:
-
14c. Borchwerf II C.V., gevestigd in Oud Gastel (Gemeente Halderberge) VestigingsOud Gastel plaats: Doel of belang Het doel van de vennootschap is het uitoefenen van een onderneming, omvattende de dat wordt realisatie van de ontwikkeling van het bedrijventerrein Borchwerf 2 en het beheer van behartigd: en beschikken over registergoederen, het verstrekken en aangaan van geldleningen en het stellen van zekerheden. Als beherend vennoot treedt op Borchwerf II B.V. BeleidsZie het jaarverslag van de grondexploitaties en de paragraaf Grondbeleid. realisatie: Bestuurlijke Deelnemende gemeenten zijn Halderberge en Roosendaal, elk voor 24% betrokkenheid: vermogensparticipatie. Gemeente is aandeelhouder. Financieel belang:
Aandeelhouders zijn: Halderberge Borchwerf II B.V. 24% Roosendaal Borchwerf II B.V. 24% Heijmans Infrastructuur B.V. 48% Borchwerf II B.V. 4%.
Risico’s:
-
Jaarverslag en jaarrekening 2012
125
Gemeente Halderberge 14d. Stichting Beheer Borchwerf II VestigingsOud Gastel plaats: Doel of belang De stichting heeft tot doel het parkmanagement van Borchwerf 2 uit te voeren. De dat wordt gemeente Halderberge draagt hierin bij en heeft zitting in het bestuur. behartigd: BeleidsZie voor de ontwikkelingen het jaarverslag van de grondexploitaties en de paragraaf realisatie: Grondbeleid. Bestuurlijke Gemeente heeft zitting in het bestuur. betrokkenheid: Financieel Naast de gemeenten Halderberge en Roosendaal wordt deelgenomen door Borchwerf belang: II C.V. en de Vereniging van vestigende bedrijven Borchwerf II W.A. Risico’s:
-
15. Stichting Inkoopbureau West-Brabant VestigingsEtten-Leur plaats: Doel of belang Het bieden (tegen lage kosten) van de beste toegevoegde waarde in dat wordt inkoopoplossingen voor de deelnemende gemeenten, door het ontwikkelen en behartigd: implementeren van ‘Best in Class’ inkoopbeleid, processen, methodieken, systemen en training. De SIW draagt dus bij aan een continue verbetering van het inkoop- en aanbestedingsbeleid, van de implementatie van dit beleid in de praktijk binnen de aan de SIW deelnemende gemeenten en aan borging van inkoop binnen het werkproces. Beleidsrealisatie:
In het bestuur van het SIW is afgesproken dat er jaarlijks een halfjaar evaluatie wordt verstrekt in juli/augustus van elk jaar. Tevens wordt er een jaarevaluatie aangeboden na afloop van elk jaar. Deze evaluaties beschrijven zowel kwalitatief als kwantitatief de behaalde resultaten.
Bestuurlijke De deelnemende gemeenten zijn: Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Binnenmaas, betrokkenheid: Cromstrijen, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Gilze en Rijen, Goes, Halderberge, Kapelle, Moerdijk, Noord-Beveland, Oud-Beijerland, Reimerswaal, Rucphen, Sluis, Strijen, Tholen, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. Het college van iedere deelnemende gemeente wijst één lid en één plaatsvervangend lid aan voor het Algemeen Bestuur. Het Algemeen Bestuur benoemt uit hun midden het Dagelijks Bestuur. Financieel belang:
Deelname via inhuur inkoper voor 6 dagdelen per week tot 1 maart 2012. Vanaf 1 maart 2012 tot 31 december 2012 zijn er 8 dagdelen per week afgenomen. De algemene reserve van de stichting is omgezet in een langlopende schuld van de Stichting Inkoopbureau West-Brabant aan de deelnemende gemeenten.
Risico’s:
Momenteel zijn geen risico’s bekend.
16. Gemeenschappelijke regeling Regionaal Bureau Leerplicht West-Brabant (RBL) VestigingsBreda plaats: Doel of belang De gemeenschappelijke regeling is aangegaan met als doel het behartigen van de dat wordt belangen van de deelnemende gemeenten op het gebied van de Leerplichtwet 1969 behartigd: en de Regionale Meld en Coördinatiefunctie.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
126
Gemeente Halderberge 16. Gemeenschappelijke regeling Regionaal Bureau Leerplicht West-Brabant (RBL) BeleidsEr is een regionale (18 gem) leerplichtadministratie in plaats van iedere gemeente realisatie: apart. Daarnaast heeft Halderberge een dienstverleningsovereenkomst afgesloten met de GR (1 aug 2012 tot 1 aug 2013) voor het uitbesteden van de uitvoering van leerplicht, kwalificatieplicht en RMC (tegengaan van voortijdig schoolverlaten). Bestuurlijke De deelnemende gemeenten zijn: Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op betrokkenheid: Zoom, Breda, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Halderberge, Moerdijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. Financieel belang:
De colleges van de deelnemende gemeenten wijzen een lid aan voor het Gemeenschappelijk Orgaan. Het Gemeenschappelijk Orgaan benoemt uit zijn midden een voorzitter en een plaatsvervanger. Zowel de personeelskosten als de uitvoeringskosten die verbonden zijn aan de uitvoering van de taken van het Programma worden omgeslagen over de deelnemende gemeenten naar rato van het aantal inwoners van 5 tot 23 jaar (per 1 januari van het voorgaande begrotingsjaar). Extra dienstverlening kan worden ingekocht tegen een vastgestelde eenheidsprijs.
Risico’s:
Momenteel zijn geen risico’s bekend.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
127
Gemeente Halderberge
Paragraaf Grondbeleid Algemene doelstelling In de paragraaf grondbeleid komt elk jaar aan bod hoe de gemeente het grondbeleid inzet om de bestuurlijke doelen te bereiken. De toelichting op het Besluit begroting en verantwoording (BBV) stelt de volgende onderdelen verplicht: □ visie op het grondbeleid; □ een aanduiding van de wijze waarop de gemeente het grondbeleid uitvoert; □ een actuele prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie; □ een onderbouwing van de geraamde winstneming; □ de beleidsuitgangspunten omtrent de reserves voor grondzaken in relatie tot de risico’s. Visie grondbeleid en uitvoering Het grondbeleid van de gemeente Halderberge is opgenomen in de nota “Grondbeleid 2011 gemeente Halderberge”. De gemeenteraad heeft deze op 14 april 2011 vastgesteld. Op uitgangspunten in deze nota Grondbeleid worden door de gemeente Halderberge ingezet als ondersteunend beleid ten behoeve van het realiseren van andere gemeentelijke beleidsdoelstellingen. Daaronder vallen met name: □ het realiseren van woondoelstellingen; □ het (minimaal) op peil houden van de bestaande voorzieningen binnen de bestaande kernen; □ het behouden van een zo groot mogelijke invloed op de kwaliteit van de toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen; □ het tot stand brengen van samenhang tussen grondbeleid en de relatie met onder andere het ruimtelijk beleid en de begroting; □ het bevorderen van een rechtvaardige verdeling van kosten en opbrengsten over gebruikers, exploitanten, eigenaren en overheid en het spreiden en daarmee beperken van financiële risico’s; □ het genereren van financiële middelen ter dekking van investeringen bij ruimtelijke ontwikkelingsprojecten en het bepalen van een transparante en consequente richtlijnen voor het gemeentelijk grondbeleid teneinde willekeur en onduidelijkheid te voorkomen. Het grondbeleid is dus geen doel op zich, maar is dienstbaar aan alle beleidsvelden zoals wonen, ruimtelijke ontwikkeling, economische en maatschappelijke ontwikkeling, openbare ruimte, infrastructuur, recreatie en natuur. De uitvoering van het beleid geeft de manier aan waarop de gemeente zich op de vastgoedmarkt beweegt in de rol van regisseur van het ontwikkelproces en als ontwikkelaar van locaties. De financiële aspecten van deze projecten worden, in overeenstemming met deze nota, jaarlijks in de paragraaf grondbeleid in de begroting op hoofdlijnen toegelicht. De financieel economische crisis, de onzekere situatie op de woningmarkt en de bijgestelde bevolkings- en woningbouwprognoses hebben zowel landelijk als binnen de gemeente Halderberge gevolgen voor het grondbeleid en de uitvoering hiervan. De tijden dat het gemeentelijk grondbedrijf als “melkkoe” voor de gemeenten heeft gediend, is voorbij. Daarnaast zal met grotere voorzichtigheid moeten worden omgesprongen met verwachte resultaten en de toerekening van vervaardigingskosten aan de grondexploitaties. Mogelijk zal het grondbeleid hierop moeten worden bijgesteld. Kaderstelling woningbouwprogrammering 11 oktober 2012 – uitgangspunten GREX De demografische en economische ontwikkelingen in onze regio hebben gevolgen voor het woningbouwprogramma. Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Brabant (hierna: GS) hebben begin dit jaar de woningbouwprognose voor onze gemeente afgegeven. Tot voor kort was het woningbouwprogramma van onze gemeente gericht op het bouwen van 1.622 woningen in de komende jaren (mei 2011). GS hebben aangegeven dat de woningbehoefte in onze gemeente ruim 700 woningen bedraagt. Door dit signaal, de financieel economische crisis en de onzekere situatie heeft de gemeenteraad op 11 oktober 2012 kaders vastgesteld om te komen tot bijstelling van het woningbouwprogramma. De raad heeft besloten dat er naar gestreefd wordt het aantal woningen in bestemmingsplannen en overeenkomsten terug te brengen door in onderhandeling te treden met de ontwikkelende partijen.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
128
Gemeente Halderberge Er vanuit gaande dat deze onderhandelingen tot het gewenste resultaat leiden, ontstaat er ruimte in het aantal woningen die vervolgens kan worden ingezet op de projecten waar de gemeente een eigen grondpositie heeft. Hier wordt gestreefd het woningbouwprogramma terug te dringen van 1.600 naar 750 woningen tot en met 2022. Verder zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd voor de opstelling van de grondexploitaties bij de jaarrekening 2012. • De gemiddelde verkoopprijs (rekenprijs) in de grondexploitatieberekeningen zal worden verlaagd van € 240 naar € 220. Bij de daadwerkelijke ontwikkeling van de woningbouwplannen zal een gedifferentieerde grondprijs worden gehanteerd naar woningtype en/of kern. Het grondprijsbeleid zal hierop nog worden aangepast. • De indexering op de kosten wordt verhoogd van 1% naar 2%. • De rente wordt verlaagd van € 4,25% naar € 3,5%, conform het uitgangspunt in de Zomernota 2012. • De indexering op de verkoopprijs wordt vanaf 2016 verhoogd naar 1% in plaats van 0%. • De fasering van het nieuwe totaal nog te bouwen woningen wordt verder uitgesmeerd over de periode tot 2022. • Voor de verwachte restwaarde van de grond in de grondexploitaties wordt een marktconforme prijs gehanteerd. • Kosten bouw- en woonrijp maken worden aangepast naar reële bedragen • De realisatie van scholen, sportvoorzieningen en overige maatschappelijke voorzieningen wordt financieel gezien losgekoppeld van de grondexploitaties. Waardering en toerekening vervaardigingskosten Naast deze kaders is ook de notitie “Grondbeleid” van de commissie Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) een belangrijk uitgangspunt voor de waardering van de grondposities en de toerekening van de vervaardigingskosten (rente, plankosten, civieltechniek, ed). Deze notitie is vertaald in onderstaand stroomschema, op basis waarvan duidelijk is hoe omgegaan wordt met de toerekening van vervaardigingskosten en de waardering van de verschillende projecten binnen de grondexploitatie.
Heeft de gemeente een grondpositie binnen het project
Toerekening van kosten aan het project tot max. het bedrag dat doorbelast kan worden
ja
ja
Betreft het een BIE*
nee
nee
kunnen kosten worden doorberekend aan initiatiefnemer
Het betreft een NIEGG**. Is er een stellig voornemen tot ontwikkeling
nee
nee
Geen toerekening van kosten aan project
Kostentoerekening van alle vervaardigingskosten tot max. de waarde in huidige staat
ja
Kostentoerekening aan het project van alle vervaardigingskosten
ja
Kostentoerekening van alle vervaardigingskosten tot max. de waarde in toekomstige staat
*Bouwgronden in exploitatie *Nog niet in exploitatie genomen gronden
Toerekening ambtelijke kosten aan grondexploitaties Mede op basis van bovenstaand schema, de plankostenscan van de VNG en landelijk kengetallen voor civieltechnische kosten is voor de grondexploitaties bepaald welke bedragen reëel zijn om toe te rekenen aan de verschillende projecten binnen de grondexploitaties. Deze toerekening is limitatief. Indien aanvullende werkzaamheden (zoals een totale visie voor een gebied of relatie tot de bouw en aanleg van maatschappelijke voorzieningen) nodig zijn mogen deze niet worden toegerekend aan de projecten binnen de grondexploitatie.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
129
Gemeente Halderberge De wijze waarop de ambtelijke uren c.q. kosten worden toegerekend aan de grondexploitaties is onder invloed van aangescherpte regelgeving (BBV) en actuele ontwikkelingen - de huidige crisis op de woningmarkt en demografische ontwikkelingen - gewijzigd. Met ingang van 2012 wordt de plankostenscan van de VNG gehanteerd om de ambtelijke kosten toe te rekenen aan de grondexploitaties. Door gebruik te maken van de plankostenscan worden er minder ambtelijke uren c.q. kosten toegerekend aan projecten waarbij de gemeente een faciliterende rol heeft. De wijziging in de ambtelijke kostentoerekening en - in mindere mate - de wijziging van het woningbouwprogramma hebben tot gevolg dat er minder ambtelijke uren worden doorbelast aan de grondexploitaties. In de begroting 2012 en in de meerjarenraming is uitgegaan van een toerekening van ambtelijke kosten aan de grondexploitaties van zo’n € 1 mln. per jaar. Echter op basis van bovenstaande uitgangspunten is het reëel om in de grondexploitaties voor de volgende jaren niet meer toe te rekenen dan maximaal € 500.000 per jaar, mede afhankelijk van de planning en fasering van de projecten. Ook in de begroting 2012 was uitgegaan van een toerekening van ruim € 1,2 mln. Gelet op het bovenstaande is de kostentoerekening aan de grondexploitaties voor het jaar 2012 berekend op € 629.000. Dit verschil is verantwoord op saldo kostenplaatsen. Bijstelling woningbouwprogramma mei 2013 Op basis van het vastgestelde kader van oktober 2012 en de gesprekken met de partners binnen de grondexploitaties is het woningbouwprogramma bijgesteld. De raad heeft dit vastgesteld in zijn vergadering van 30 mei 2013. Op basis van dit raadsbesluit en de kaders vanuit scenario 2 (raad oktober) zijn de verschillende grondexploitaties geactualiseerd en zijn waarderingen van grondposities bijgesteld. Dit heeft geleid tot een aantal aanvullende verliesvoorzieningen en verschillende afwaarderingen van grondposities voor in totaliteit een bedrag van € 11 mln. Volgens het reserves en voorzieningenbeleid 2010 komt dit ten laste van de reserve grondexploitaties. Aangezien deze reserve hiervoor niet toereikend is, wordt voor het resterende deel de algemene reserve aangewend. Dit sluit aan bij het reserves en voorzieningenbeleid 2010, waarbij is aangegeven dat tekorten in andere reserves met de algemene reserve kan worden verrekend. In onderstaande tabel is aangegeven hoe de voorziening voor verliesgevende projecten is opgebouwd per 1-1-2012 en welke projecten in 2012 tot mutaties hebben geleid in deze voorziening. De mutaties in de voorziening leiden altijd tot een mutatie is de algemene reserve met het hetzelfde bedrag. Projectnaam Maria ter Engelen Tivoli
Negatief resultaat 29.545 1.519.275
Oudenboscheweg De Reiskoffer bouwgronden in exploitatie Sint Annaplein Centrum Oud Gastel
Gevormde voorz. voorgaande jaren 1.373.890
Voorziening Totale voorziening gevormd in 2012 per 31-12-2012 29.545 29.545 145.385
1.519.275
5.838
5.838
5.838
54.347
54.347
54.347
1.373.890
235.115
1.609.005
0
183.000
-183.000
0
1.153.842
1.070.153
83.689
1.153.842
1.609.005
Centrum Hoeven
853.598
315.560
538.038
853.598
Pagnevaartdreef
261.850
181.565
80.285
261.850
Centrum Stampersgat
1.400.000
1.400.000
0
1.400.000
Oud Gastel Noord
3.061.760
0
3.061.760
3.061.760
6.731.050
3.150.278
3.580.772
6.731.050
8.340.055
4.524.168
3.815.887
8.340.055
niet in expl. genomen gronden Totaal
Op basis van de hierboven genoemde uitgangspunten voor de opstelling van de grondexploitaties zijn voor alle projecten nieuwe grondexploitatieberekeningen opgesteld. Dit heeft tot gevolg gehad dat er voor een aantal projecten voorzieningen gevormd moesten worden danwel dat de reeds bestaande voorziening gewijzigd moest worden. Voor een aantal kleinere projecten, met een gering negatief resultaat zijn in het verleden geen voorzieningen gevormd.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
130
Gemeente Halderberge Conform de regelgeving zijn nu voor alle verliesgevende projecten voorzieningen gevormd. Met betrekking tot het project Sint Annaplein is, doordat gekozen is voor een afwijkende waardering een verliesvoorziening niet langer benodigd. De bijstelling van het woningbouwprogramma heeft voor een aantal projecten geleid tot afwaarderingen van grondposities ten laste van de algemene reserve voor in totaliteit een bedrag van € 7 mln. In onderstaande tabel is aangegeven voor welke projecten een afwaardering heeft plaatsgevonden en voor welk bedrag. Naam projecten in voorbereiding Sportpark Pagnevaart St. Annaplein Albano Oud Gastel West Hoeven Zuid-West Ruil- en diverse gronden Margrietstraat Centrum Bosschenhoofd Borchwerf II
Boekwaarde
Mutaties
Mutatie
Boekwaarde
1-1-2012
2012
reserve
31-12-2012
4.980.569,21 4.322.142,57 2.481.428,07 150.088,72 262.715,80 4.451.307,73 -361.877,11 508.976,49 5.633.108,49
206.348,76 251.363,10 99.783,73 51.370,68 62.126,02 -75.413,01 124.916,63 137.716,87 -3.429.095,88
3.307.248,00 713.506,00 1.416.579,00 201.459,40 324.841,82 618.275,76 -236.960,48 646.693,36 84.628,54 7.076.271,40
1.879.669,97 3.859.999,67 1.164.632,80 0,00 0,00 3.757.618,96 0,00 0,00 2.119.384,07
Toelichting per project Sportpark Pagnevaart en Albano: In het kader van de woningbouwprioritering zijn op deze locaties nog een beperkt aantal woningen gepland. Voor de resterende gronden binnen deze projecten is een taxatie uitgevoerd op basis waarvan de overblijvende gronden zijn gewaardeerd tegen € 22,50 - € 25,- per m2. Voor deze projecten tezamen wordt een bedrag afgewaardeerd van € 4,7 mln. St. Annaplein De onderhandelingen met de ontwikkelende partijen zijn op dit moment nog niet in een afrondende fase, zodat de uiteindelijke planvorming en de financiële uitwerking onvoldoende duidelijk is. Naast volledige ontwikkeling van dit complex behoort (gedeeltelijk) behoud van het gebouw ook tot de mogelijkheden. In dit kader maakt het complex St. Anna deel uit van de financiële injectie die de provincie wil doen in het religieus erfgoed in de provincie Noord-Brabant. Indien een deel van het complex behouden blijft, zal dit geen deel meer uitmaken van de grondexploitaties en vervolgens worden opgenomen in de reguliere exploitatie. Om ondanks deze onzekerheid de waarde in huidige staat te bepalen is voor de waardering van het complex St. Anna aansluiting gezocht met de thans geldende WOZ-waarde. Het verschil tussen de boekwaarde en deze WOZ-waarde, een bedrag van € 713.000, wordt bij de jaarrekening 2012 afgewaardeerd. De boekwaarde wordt hierdoor teruggebracht naar € 3.860.000, zijnde de WOZ waarde. Afhankelijk van de uiteindelijke planvorming zal blijken in hoeverre deze afwaardering voldoende zal zijn. Dit kan nog leiden tot een extra afwaardering of een te vormen verliesvoorziening. Bij het risicobedrag voor de resterende grondexploitaties is met dit risico rekening gehouden (zie verder bij het onderdeel “Risico’s binnen de grondexploitaties”). Oud Gastel West en Hoeven Zuid-West De plannen die hier voorzien waren zullen niet meer ten uitvoer worden gebracht en de projecten in de huidige vorm moeten worden afgesloten. De totale aanwezige boekwaarde van € 526.000 voor deze projecten zal worden afgewaardeerd. Centrum Bosschenhoofd De onderhandelingen met de ontwikkelende partij zijn op dit moment nog niet afgerond zodat de uiteindelijke planvorming en de financiële uitwerking nog onduidelijk is. Op dit moment is wel te voorzien dat de huidige boekwaarde van dit project niet meer wordt terugverdiend. Deze boekwaarde bestaat voornamelijk uit (interne) planontwikkelingskosten. Bij de jaarrekening 2012 wordt deze boekwaarde van € 646.000 afgeboekt.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
131
Gemeente Halderberge Magrietstraat Het project Magrietstraat is voor de planvorming en de uitwerking voor de gemeente afgerond. De ontwikkelaar zal de laatste woningen nog afbouwen en zal het bouw- en woonrijp maken voor zijn rekening en risico verder uitvoeren. Bij de jaarrekening wordt dit project afgesloten en wordt het positieve resultaat van € 237.000 toegevoegd aan de algemene reserve. Ruil- en diverse gronden Dit complex bestaat voornamelijk uit agrarische gronden die in het verleden zijn aangekocht en op dit moment geen ontwikkelpotentie hebben. In 2012 zijn de meeste van deze gronden bij inschrijving verkocht, maar doordat de meeste pachtcontracten tot 31-12-2012 liepen, zijn de notariële aktes gepasseerd in 2013. In de waardering is hier rekening mee gehouden. De uiteindelijke verkoopopbrengsten van voornamelijk de (Fortis) landbouwgronden hebben een lager bedrag opgeleverd dan de boekwaarde. In totaal heeft het geleid tot een afwaardering van € 647.000. Actualisatie grondexploitaties jaarrekening 2012 Eerder is al aangegeven welke uitgangspunten zijn gehanteerd bij het actualiseren van de grondexploitatieberekeningen in het kader van de jaarrekening 2012. Onderstaand is schematisch weergegeven wat de boekwaarde van de totale grondexploitaties is en de hoogte van de hiermee in relatie staande gevormde voorziening voor verliesgevende projecten. SPECIFICATIE BOEKWAARDEN VOORRADEN JAARREKENING 2012 Naam
code
projecten in voorbereiding Sportpark Pagnevaart St. Annaplein Albano Bornhemweg Centrumontwikkeling Oud Gastel Oud Gastel West Centrumplan Hoeven Hoeven Zuid-West Pagnevaartdreef Centrumplan Stampersgat Steenstraat Oud Gastel Ruil- en diverse gronden Oud Gastel Noord subtotaal in voorbereiding exclusief voorziening gevormde voorzieningen subtotaal in voorbereiding inclusief voorziening projecten in exploitatie Maria ter Engelen Tivoli Oudenbossche weg Vermunt Opperstraat Bovendonksestraat Margrietstraat Steenfabriek Centrum Bosschenhoofd Maatjens De Reiskoffer Korenweide II/III Borchwerf II div. Ruimte voor Ruimte div kleine ontwikkelingen subtotaal in exploitatie exclusief voorziening gevormde voorzieningen subtotaal in exploitatie inclusief voorziening Eindtotaal in exploitatie exclusief voorziening gevormde voorzieningen Eindtotaal in exploitatie inclusief voorziening
∗
31100 31100 31100 31100 31100 31100 31100 31100 31100 31100 31100 31100 31100
32200 32200 32200 32200 32200 32200 32200 32200 32200 32200 32200 32200 32200 32200 32200
Boekwaarde
Mutaties
Mutatie
Boekwaarde
1-1-2012
2012
reserve
31-12-2012 1.879.669,97 * 3.859.999,67 * 1.164.632,80 * 860.996,11 2.057.587,44 0,00 990.681,29 0,00 1.053.745,57 2.163.028,76 65.230,06 3.757.618,96 7.115.444,33 24.968.634,96 -6.731.050,00 18.237.584,96
4.980.569,21 4.322.142,57 2.481.428,07 829.142,22 1.868.035,24 150.088,72 904.846,11 262.715,80 1.010.300,05 2.005.856,30 64.706,94 4.451.307,73 6.813.700,46 30.144.839,42 -3.150.278,00 26.994.561,42
206.348,76 251.363,10 99.783,73 31.853,89 189.552,20 51.370,68 85.835,18 62.126,02 43.445,52 157.172,46 523,12 -75.413,01 301.743,87 1.405.705,52 -3.580.772,00 -2.175.066,48
3.307.248,00 713.506,00 1.416.579,00 0,00 0,00 201.459,40 0,00 324.841,82 0,00 0,00 0,00 618.275,76 0,00 6.581.909,98
233.239,88 1.352.918,49 23.363,28 60.251,97 2.932.908,10 296.429,49 -361.877,11 -85.929,92 508.976,49 -103.685,15 91.214,01 -60.551,86 5.633.108,49 40.598,74 19.131,81 10.580.096,71 -1.373.890,00 9.206.206,71
-100.597,21 -154.429,86 4.499,60 22.390,64 -2.002.062,09 12.961,86 124.916,63 -2.862,30 137.716,87 -3.858,89 5.684,15 -21.914,68 -3.429.095,88 1.667,89 -1.764,02 -5.406.747,29 -235.115,00 -5.641.862,29
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 -236.960,48 0,00 646.693,36 0,00 0,00 0,00 84.628,54 0,00 0,00 494.361,42 494.361,42
132.642,67 1.198.488,63 27.862,88 82.642,61 930.846,01 309.391,35 0,00 -88.792,22 0,00 -107.544,04 96.898,16 -82.466,54 2.119.384,07 42.266,63 17.367,79 4.678.988,00 -1.609.005,00 3.069.983,00
40.724.936,13 -4.524.168,00 36.200.768,13
-4.001.041,77 -3.815.887,00 -7.816.928,77
7.076.271,40 0,00 7.076.271,40
29.647.622,96 -8.340.055,00 21.307.567,96
6.581.909,98
Van de boekwaarde van de complexen Sportpark Pagnevaart, St. Annaplein en Albano wordt per 31-12-2012 een bedrag van € 888.562 verantwoord op de balanspost niet in exploitatie genomen gronden en een bedrag van € 6.015.740 verantwoord op de balanspost overige grond- en hulpstoffen.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
132
Gemeente Halderberge Op deze boekwaarden is conform het BBV de gevormde voorziening per ultimo van het jaar in mindering gebracht. Van de totale boekwaarde van € 29,6 mln. is € 23,8 mln. opgenomen in woningbouwprojecten, bedraagt de boekwaarde van Borchwerf € 2,1 mln. en is de boekwaarde van de ruil- en diverse gronden € 3,7 mln. De afname van de boekwaarde wordt met name veroorzaakt door grondverkopen binnen de projecten Opperstraat en Borchwerf voor een bedrag van € 5,4 mln en door de afwaarderingen van grondposities van € 7,0 mln. Conform artikel 70 lid 2 van het BBV wordt hieronder aangegeven wat de huidige, gemiddelde boekwaarde per m² is van de nog niet in exploitatie genomen gronden. projectnaam
Boekwaarde 31-12-2012
Sportpark Pagnevaart St. Anna / Huidige gemeente huis Albano lob C - 2e fase Bornhemweg Centrumontwikkeling Oud Gastel Nabij centrum Hoeven Pagnevaartdreef Klooster Stampersgat e.o. Steenstraat Oud Gastel Ruil- en diverse gronden Oud Gastel Noord
1.879.669,97 3.859.999,67 1.164.632,80 860.996,11 2.057.587,44 990.681,29 1.053.745,57 2.163.028,76 65.230,06 3.757.618,96 7.115.444,33
Gevormde voorziening
Oppervlakte in m2
3.061.760
66.144 9.420 38.000 79.425 7.246 6.985 5.730 8.690 900 535.745 73.212
24.968.634,96 6.731.050,00
831.497,00
1.153.842 853.598 261.850 1.400.000
boekwaarde per m2 28 410 31 11 125 20 138 88 72 7 55
Naast de boekwaarden zijn ook de nog te verwachten kosten en opbrengsten in beeld gebracht. Op basis hiervan zijn van de projecten (wel en niet in exploitatie) met een verwacht financieel resultaat van meer dan € 100.000 hieronder de winstgevende en verliesgevende plannen weergegeven (op basis van de contante waarde). Complex
Sportpark Pagnevaart Tivoli Albano Centrumontwikkeling Oud Gastel Lokatie Linde Joannes Oppers traat Centrumplan Hoeven Reuzelaarterrein Pagnevaartdreef Centrumplan Stampers gat Korenweide II/III Oud Gastel Noord overige projecten < € 100.000,-
Geraamd saldo op contante waarde ultimo 2012 283.000 -1.519.000 263.000 -1.154.000 429.000 3.815.000 -854.000 448.000 -262.000 -1.400.000 406.000 -3.062.000 104.000 -2.503.000
De projecten die positief sluiten geven een resultaat van ruim € 5,8 mln. De plannen met een negatief resultaat bedragen in totaal ca. € 8,35 mln. Voor de projecten met een verwacht verlies is, zoals eerder aangegeven, inmiddels een voorziening gevormd.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
133
Gemeente Halderberge Beleidsuitgangspunten omtrent reserves en voorzieningen voor grondzaken in relatie tot risico’s van de grondzaken Het grondbedrijf kent thans 3 reserves: a. Algemene reserve grondexploitaties b. Risicoreserve Borchwerf 2 c. Reserve bovenwijkse voorzieningen a. Algemene reserve grondexploitaties Op basis van de bijstellingen in de grondexploitaties en de toepassing van de notitie “Grondbeleid” van het BBV is het in 2012 noodzakelijk om voor een bedrag van € 11 mln. verliesvoorzieningen te vormen en grondposities af te waarderen. Volgens het reserves en voorzieningenbeleid 2010 komt dit ten laste van de reserve grondexploitaties. Echter deze bedroeg maar € 669.000 per 1-1-2012. Aangezien deze reserve hiervoor niet toereikend is, wordt voor het resterende deel de algemene reserve aangewend. Dit sluit aan bij het reserves en voorzieningenbeleid 2010, waarbij is aangegeven dat tekorten in andere reserves met de algemene reserve kan worden verrekend. Het saldo van de reserve grondexploitaties bedraagt hierdoor per 31-12-2012 € 0. Deze reserve blijft echter wel in stand. b. Risicoreserve Borchwerf 2 De risicoreserve Borchwerf 2 is ingesteld bij raadsbesluit van 30 oktober 2003. Uitgangspunt voor het gewenste saldo van deze reserve is dat het saldo dusdanig dient te zijn dat het Halderbergs aandeel in 5 jaar renteverlies van Borchwerf 2 opgevangen moet worden. In 2004 is de reserve op het gewenste niveau gebracht. Afhankelijk van de gunstigere of minder gunstige ontwikkeling kan de reserve geleidelijk vrijvallen dan wel aangevuld worden. Op basis van de jaarrekening over 2012 van Borchwerf is berekend wat de hoogte van de risicoreserve moet zijn op grond van het bovengenoemde uitgangspunt. Hieruit blijkt dat de risicoreserve op € 1.000.000 gehandhaafd moet blijven. c. Reserve bovenwijkse voorzieningen In de nota Grondbeleid is opgenomen dat de gemeente een reserve bovenwijkse voorzieningen heeft. Deze is bedoeld om de aanleg van infrastructurele werken met meer dan uitsluitend planbetekenis mogelijk te maken. Gedacht kan worden aan zaken zoals bijvoorbeeld rondwegen, parkeergarages, stadsparken e.d. Zowel vanuit eigen exploitaties als vanuit private exploitaties wordt in deze reserve bijgedragen. In de nota Grondbeleid is opgenomen dat een omslagnota zal worden opgesteld waaruit duidelijk blijkt welke bovenwijkse voorzieningen in de toekomst gerealiseerd zullen gaan worden, wanneer dat zal gebeuren en hoe de dekking plaatsvindt. Om bijdragen aan bovenwijkse voorzieningen te kunnen onderbouwen is een omslagnota noodzakelijk. Op 25 september 2008 heeft de gemeenteraad de omslagnota bovenwijkse voorzieningen 2008 vastgesteld. Het saldo van de reserve bovenwijkse voorzieningen bedraagt thans ruim 0,3 miljoen euro. De voeding van deze reserve staat wel onder druk doordat vanuit exploitaties met een verwacht negatief resultaat geen storting in de reserve plaatsvindt. Verder is op basis van de vastgestelde kaders van oktober 2012 en de gesprekken met de partners binnen de grondexploitaties het woningbouwprogramma bijgesteld. Hierdoor worden projecten niet meer of in afgeslankte vorm uitgevoerd, waardoor er minder storting zal plaatsvinden dan aanvankelijk werd aangenomen. Uit de geactualiseerde grondexploitatieberekeningen blijkt op dit moment dat er nog een toevoeging aan de reserve bovenwijkse voorzieningen wordt verwacht van € 2,1 mln. De verwachting is dat dit voldoende is om de reeds in gang gezette investeringen af te kunnen dekken. Een probleem zou nog op kunnen treden op het moment dat de inkomsten in de reserve niet gelijk lopen met de uitgaven uit de reserve. Hierbij zal dan voorfinanciering vanuit de algemene reserve aan de orde moeten zijn.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
134
Gemeente Halderberge Risico’s binnen de grondexploitaties Zoals eerder aangegeven is bij de kaderstelling woningbouwprogrammering in oktober 2012 het risico voor de te treffen verliesvoorzieningen en de af te waarderen grondposities een totaalbedrag van € 10 tot € 15 miljoen ingeschat. Inmiddels is in deze jaarrekening 2012 voor een bedrag van € 11 mln. afgewaardeerd en voorzieningen gevormd. Door de gevormde verliesvoorzieningen en de afwaarderingen is een fors deel van het risico binnen de grondexploitaties ondervangen. Echter aanvullende verliesvoorzieningen en afwaarderingen kunnen nog nodig zijn op basis van onderstaande risico’s. •
•
•
De gehanteerde gemiddelde verkoopprijs binnen de exploitatieberekeningen is verlaagd van € 240 naar € 220. Bij de verdere uitwerking van de grondexploitaties wordt vervolgens gewerkt met gedifferentieerde prijzen te werken, mede afhankelijk van de soort bebouwing en de kern. Dit kan leiden tot andere opbrengsten dan waar nu in de exploitatieberekeningen is uitgegaan. Ook de ontwikkelingen in de markt, zoals verder dalende huizenprijzen, kunnen van invloed zijn op de grondprijs. Er is gekozen voor een meer gespreide fasering, mede gezien de situatie op de woningmarkt en de herziene woningbouw- en bevolkingsprognoses. Door een verdere verslechtering of traag herstel van de woningmarkt zou deze fasering nog meer uitgespreid kunnen worden. Hierdoor zullen de rentelasten verder stijgen. Binnen een aantal projecten (met name St. Anna en in beperkter mate Stampersgat) zijn de gesprekken met de partners nog niet afgerond. Op basis van het nog te bereiken resultaat wordt beoordeeld in hoeverre het noodzakelijk is aanvullende verliesvoorzieningen te treffen of boekwaarden af te waarderen. Vooralsnog wordt hiervoor een risico ingeschat van € 800.000.
Het resterende risico voor nog te vormen voorzieningen en mogelijk afwaarderingen is op dit moment bepaald op € 3,8 mln. Dit bedrag is mede bepaald op basis van de onzekerheden in een aantal projecten en een scenarioberekening, waarbij is uitgegaan van een gemiddelde verkoopprijs van € 200 in plaats van € 220 en een uitgestelde verkoop van de eigen grondposities met 2 jaar. Het risicobedrag van € 3,8 mln. is dan ook meegenomen in de berekening van het totale weerstandsvermogen van gemeente Halderberge. In de paragraaf Weerstandsvermogen wordt hier nader op ingegaan.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
135
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2012
136
Gemeente Halderberge
Deel B: De jaarrekening
Jaarverslag en jaarrekening 2012
137
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2012
138
Gemeente Halderberge
Hoofdstuk 3: Programmarekening
Jaarverslag en jaarrekening 2012
139
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2012
140
Gemeente Halderberge
Programmarekening Overzicht van baten en lasten per programma (x € 1.000) Primitieve begroting 2012 Begroting 2012 incl. wijziging Realisatie 2012 Verschil saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo begroting - realisatie 1 Bestuur en dienstverlening 4.929 539 -4.390 4.958 543 -4.415 4.909 540 -4.368 47 V 2 Openbare orde en veiligheid 2.190 18 -2.172 2.195 312 -1.884 2.237 250 -1.987 -104 N 3 Openbare ruimte 8.781 2.564 -6.217 8.777 2.616 -6.162 7.694 2.625 -5.069 1.092 V 4 Ruimte en economie 15.018 11.214 -3.805 15.505 12.034 -3.471 60.942 57.912 -3.030 441 V 5 Maatschappelijke ondersteuning en 23.599 12.026 -11.573 24.486 12.925 -11.561 24.748 12.950 -11.799 -238 N welzijn 6 Onderwijs en jeugd 6.236 441 -5.796 4.615 492 -4.123 4.632 601 -4.031 92 V Algemene dekkingsmiddelen 521 32.213 31.692 969 32.873 31.904 11.954 32.816 20.861 -11.043 N 61.275 59.014 N Resultaat voor bestemming -2.261 61.505 61.795 289 117.117 107.693 -9.423 -9.713 Mutaties reserves: Bestuur en dienstverlening 368 572 204 368 572 204 367 541 174 -30 N Openbare orde en veiligheid 81 55 -26 354 55 -299 354 55 -299 0 N Openbare ruimte 0 250 250 146 623 477 262 145 -117 -594 N Ruimte en economie 35 119 83 1.055 1.651 597 1.056 1.980 925 328 V Grondexploitaties (behorend bij Ruimte 1.549 2.559 1.010 1.549 2.309 760 10.858 11.402 544 -216 N en economie Maatschappelijke ondersteuning en 38 327 289 472 330 -142 462 358 -104 38 V welzijn Onderwijs en jeugd 61 1.043 982 768 515 -254 715 515 -201 53 V Algemene dekkingsmiddelen 1.204 461 -742 3.393 1.253 -2.140 4.130 12.359 8.228 10.368 V Kostenplaatsen 41 251 210 41 548 507 31 813 782 275 V 64.652 64.651 V Resultaat na bestemming 0 69.650 69.650 0 135.351 135.861 510 510
In het volgende hoofdstuk is een overzicht opgenomen met de verschillen groter dan € 50.000. In het jaarverslag is per programma een meer gedetailleerde verklaring van de verschillen opgenomen.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
141
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2012
142
Gemeente Halderberge
Hoofdstuk 4: Toelichting programmarekening
Jaarverslag en jaarrekening 2012
143
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2012
144
Gemeente Halderberge
Verschillenanalyse jaarrekening 2012 – begroting 2012 In het jaarverslag zijn per programma de baten, lasten en het resultaat opgenomen. In de programmarekening is dit verzameld in een totaaloverzicht. Hieronder treft u een toelichting aan op de grootste verschillen tussen de jaarrekening 2012 en de begroting 2012. In het jaarverslag treft u er programma treft u per programma een meer gedetailleerde analyse aan van de belangrijkste verschillen tussen de geraamde en de gerealiseerde bedragen. Verschillen groter dan € 50.000 (x € 1.000)
Onderhoud openbare ruimte Het onderhoud aan de verlichting is tot een minimum terug gebracht. Er is alleen op basis van klachten, meldingen en uitval van materialen, zoals lampen, onderhoud uitgevoerd. Er is dus geen strucureel onderhoud uitgevoerd. Daarnaast heeft een verplichting uit 2011 voor verlichting aan de parallelweg St. Bernardusstraat, het vervangen van lampen en een onderhoudstermijn tot minder kosten geleid in 2012. Verder was in 2012 een budget van € 30.000 geraamd voor het schilderen van lichtmasten. Hiervoor is opdracht verstrekt maar de werkzaamheden vinden pas in 2013 plaats. Bij de besluitvorming over het resultaat van de jaarrekening 2012 zal een voorstel worden gedaan om het resterende budget van € 30.000 als jaaroverschrijdende uitgave over te hevelen naar 2013. Afvalverwijdering en verwerking Als gevolg van het nieuwe kostenallocatiemodel bij Saver wordt de opbrengst van de monostromen gedurende het jaar uitbetaald aan de gemeenten. De opbrengst voor Halderberge is in 2012 hoger geweest dan in de begroting van Saver was geraamd. Milieu In 2012 is bij een politie-actie een drugslaboratorium in Bosschenhoofd ontdekt. Bij nader onderzoek, waarin de gemeente een belangrijke rol heeft gespeeld, is geconstateerd dat door chemicalien afkomstig uit het laboratorium een grondwaterverontreiniging heeft veroorzaakt. Voor het onderzoeken van deze verontreiniging zijn extra kosten gemaakt die niet voorzien waren. Naar verwachting zal de sanering van deze verontreiniging nog meer geld gaan kosten. De gevolgen hiervan worden in 2013 meegenomen.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Bedrag
V/N
Incidenteel of structureel
Programma
84
V
Incidenteel
Openbare ruimte
105
V
Incidenteel
Ruimte en economie
-62
N
Incidenteel
Ruimte en economie
145
Gemeente Halderberge Volkshuisvesting In het kader van de Stimuleringsregeling goedkope koopwoningen is door de provincie een subsidie verleend van € 101.600. Hiervan is € 95.000 al voor 2012 ontvangen en met het oog op een mogelijke terugbetalingsverplichting verantwoord als vooruitontvangen bijdrage. De provincie heeft met haar beschikking van 4 juli 2012 besloten dat de gemeente Halderberge aan haar subsidieverplichtingen heeft voldaan door de realisatie van 98 goedkope koopwoningen in de periode van 2007 tot 2011. Vergunningverlening (Wabo) Aan de hand van een bouwprognoses wordt ieder jaar een raming gemaakt van de te verwachten inkomsten bouwleges. Onder invloed van de economische crisis is de bouwsector zwaar onder druk komen te staan. Dat merken wij met name in de projectbouw en de bouw van grotere bedrijfspanden (Borchwerf). De legesopbrengsten nemen hierdoor af, waardoor een aframing heeft plaatsgevonden. Het aantal reguliere bouwplannen blijft onveranderd, waardoor toch meer bouwleges zijn ontvangen dan geraamd. Stelpost uitstel/afstel woningbouwlocaties In de begroting was een bedrag van € 112.500 aan extra lasten opgenomen als gevolg van uitstel/afstel van woningbouwlocaties. Dit bedrag heeft nu echter geen relatie meer met de huidige situatie binnen de grondexploitaties. In oktober 2011 is besloten om € 40.000 van dit bedrag in te zetten ter dekking van de voorbereidingskosten voor de renovatie van de sportparken en bouw van de scholen in Hoeven en Oud Gastel. Sport De exploitatielasten voor sporthallen waren hoger dan geraamd. Het betreft sporthal De Parrestee (afrekening energielasten over 2011 € 11.000), sporthal De Beuk (minder inkomsten uit verhuur en geen doorbelasting energiekosten € 21.000) en sportzaal Bosschenhoofd (vergoeding beheer en vervanging gymnastiekmateriaal € 18.000). Bijstandverlening De totale bijstandsuitgaven in 2012 zijn hoger dan geraamd. Dit is met name veroorzaakt door de ontwikkelingen in de laatste maanden van 2012. De toename van het aantal bijstandsontvangers was groter dan bij de najaarsnota was voorzien.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
101
V
Incidenteel
Ruimte en economie
159
V
Incidenteel
Ruimte en economie
73
V
Incidenteel
Ruimte en economie
-50
N
Incidenteel
Maatschappelijke ondersteuning en welzijn
-60
N
Incidenteel
Maatschappelijke ondersteuning en welzijn
146
Gemeente Halderberge Minimabeleid Er is meer bijzondere en incidentele bijstand verstrekt dan begroot, met name meer woonkostentoeslag, kosten eigen aandeel kinderopvang, kosten rente en aflossing leningen en eerste inrichting van woningen. Participatiebudget In 2012 is de afrekening ontvangen van de oude Wet Inburgering. Het bedrag dat terugbetaald moet worden, is lager dan waar rekening mee is gehouden. Het verschil (€ 53.000) komt ten gunste van de exploitatie. In de najaarsnota 2012 is het budget voor re-integratie en inburgeringstraject bijgeraamd op basis van alle op dat moment bekende trajecten. Een aantal van deze trajecten zijn nog niet afgerond en lopen door in 2013. De eindafrekening van deze trajecten vindt in 2013 plaats. Bij de besluitvorming over het resultaat van de jaarrekening 2012 zal een voorstel worden gedaan om het resterende budget van € 102.000 als jaaroverschrijdende uitgave over te hevelen naar 2013. Onderwijs Er zijn minder kosten gemaakt voor brede school activiteiten dan geraamd. De ontvangen rijksbijdrage is wel volledig besteed aan de activiteiten en inzet van een brede school coördinator en combinatiefunctionarissen. Jeugdgezondheidszorg Van de provincie is een hoger bedrag aan RAP middelen (Regionaal Actieplan Jeugd) ontvangen dan geraamd. Daarnaast waren de kosten voor bemoeizorg en de kosten voor inzet van uren van de verschillende partners in het CJG (Centrum Jeugd en Gezin) lager dan geraamd. Saldo kostenplaatsen De toerekening van vervaardigingskosten aan de grondexploitaties op basis van de notitie “Grondexploitaties” van het BBV leidt tot een lagere toerekening van ambtelijke kosten aan de grondexploitaties dan begroot. Dit betreft voor 2012 een bedrag van € 597.000, hetgeen op saldo kostenplaatsen is verantwoord.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
-59
N
Incidenteel
Maatschappelijke ondersteuning en welzijn
53
V
Incidenteel
Maatschappelijke ondersteuning en welzijn
102
V
Incidenteel
Maatschappelijke ondersteuning en welzijn
67
V
Incidenteel
Onderwijs en jeugd
56
V
Incidenteel
Onderwijs en jeugd
-597
N
Incidenteel
Algemene dekkingsmiddelen
147
Gemeente Halderberge Dividend Omdat de winst van Saver over 2011 hoger is geweest dan geraamd is in 2012 een hoger dividend ontvangen dan geraamd. Overige baten en lasten die vallen onder de algemene dekkingsmiddelen Bij de aanpassing van de bijdrage 2012 aan de Belastingsamenwerking West-Brabant bij het opstellen van de najaarsnota 2012 is geen rekening gehouden met de transparantiemethode ofwel de verrekening met het BTW Compensatiefonds van een bedrag van € 55.000. Deze verrekening geldt nu dan ook eenmalig als een voordeel in 2012. Interne verrekeningen De interne verrekeningen betreffen de kosten van het ambtelijk apparaat en andere indirecte kosten zoals huisvesting en automatisering. Het voert te ver om deze allemaal toe te lichten. In de paragraaf bedrijfsvoering is een overzicht en toelichting opgenomen van de indirecte kosten. Deze zijn met behulp van de kostenverdeelstaat toegerekend aan de producten. Kapitaallasten De kapitaallasten betreffen kosten van rente en afschrijvingen van geactiveerde lasten. Deze kunnen afwijken als de werkelijke uitgaven van de gevoteerde kredieten niet het verwachte patroon volgen. In de paragraaf bedrijfsvoering worden de kapitaallasten nader toegelicht.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
50
V
Incidenteel
Algemene dekkingsmiddelen
55
V
Incidenteel
Algemene dekkingsmiddelen
238
V
Incidenteel
Divers
116
V
Incidenteel
Divers
148
Gemeente Halderberge
Incidentele baten en lasten Conform artikel 28 lid c van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten dient in de jaarrekening een overzicht opgenomen te worden van de incidentele baten en lasten. Hierbij is de definitie van het begrip incidenteel belangrijk. In de huidige opzet is aangesloten bij de Notitie incidentele en structurele baten en lasten van de Commissie BBV die aangeeft dat het hierbij gaat om baten en lasten die zich maximaal drie jaar voordoen. De gemeente Halderberge heeft dit aangevuld met een ondergrens van € 50.000 om te voorkomen dat dit onderdeel een opsomming wordt van allerlei kleine bedragen. In onderstaande tabel treft u een overzicht van alle relevante incidentele baten en lasten aan. Onderdeel
Lasten
Baten
(afgerond op € 1.000,-)
Programma Bestuur en dienstverlening Lasten E-dienstverlening
313.000
Subsidie Leefbaarheid Stampersgat
220.000
Programma Ruimte en economie Dividenduitkering Intergas Saneringskosten amfetaminelab Bosschenhoofd
994.000 53.000
Advieskosten bestemmingsplan buitengebied Tijdelijk budget invoeringskosten WABO
77.000 54.000
Programma Onderwijs en jeugd Onderwijsbegeleiding
73.000
Afloop kapitaallasten zwembaden Blankershove en de Baarlebossche
67.000
Algemene dekkingsmiddelen Saldo incidentele stortingen en onttrekkingen reserves
201.000
Kostenplaatsen Vrijval pensioenen voormalige bestuurders Totaal
Jaarverslag en jaarrekening 2012
120.000 761.000
1.291.000
149
Gemeente Halderberge
Post onvoorziene uitgaven In het jaarverslag is een apart hoofdstuk gewijd aan de post onvoorziene uitgaven. In het BBV is bepaald dat het overzicht ook in de jaarrekening moet worden opgenomen. Hier wordt derhalve volstaan met een overzicht van de aanwending van het bedrag. Een toelichting op de vermelde uitgaven treft u aan in het jaarverslag. Overzicht post onvoorziene uitgaven 2012 Raadsbesluit
Bedrag
Primitieve begroting 2012
50.000
Toevoegingen: Totaal toevoegingen Aanwendingen: Onderzoek WVS Handhavingsproject “Samen sterk in het buitengebied” Externe ondersteuning organisatieverandering Bijdrage TC Pagnevaart Bijdrage VV Hoeven Totaal aanwendingen Restant (eindsaldo onvoorzien)
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Saldo
0
Zomernota 2012 Zomernota 2012
-4.000 -9.231
Zomernota 2012 Zomernota 2012 Najaarsnota 2012
-18.200 -8.500 -1.098 - 41.029 8.971
150
Gemeente Halderberge
Ontwikkelingen na balansdatum Na 31 december 2012 zijn er geen ontwikkelingen geweest die van invloed zijn op de financiële positie van de gemeente Halderberge.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
151
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2012
152
Gemeente Halderberge
Hoofdstuk 5: Balans
Jaarverslag en jaarrekening 2012
153
Gemeente Halderberge
Balans Balans per 31 december 2012 Activa Ultimo 2012
Ultimo 2011
Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Investeringen met een economisch nut Investeringen met een maatschappelijk nut Finaciële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen Leningen aan overige verbonden partijen Overige langlopende leningen Bijdragen aan activa in eigendom van derden
0
0
37.209.241 36.771.717 437.525
36.246.753 36.086.249 160.504
10.712.424 1.366.400 840.148 7.729.971 775.905
Totaal vaste activa
4.172.905 1.827.020 880.830 637.423 827.632
47.921.666
40.419.658
21.322.623
36.220.459
Vlottende activa Voorraden Grond- en hulpstoffen Onderhanden werk Gereed product en handelsgoederen Uitzettingen met een rentetypische looptijd k orter dan één jaar Vorderingen op openbare lichamen Overige vorderingen Liquide middelen Kassaldi Bank- en girosaldi Overlopende activa Van Europese of Nederlandse overheden nog te ontvangen voorschotbedragen specifieke uitkeringen Overige nog te ontvangen en vooruitbetaalde bedragen
18.237.585 3.069.983 15.055
26.994.561 9.206.207 19.691 6.726.726
3.441.953 3.284.773
5.712.611 2.758.257 2.954.354
1.722.170 13.770 1.708.400
498.312 12.124 486.188
2.211.832
1.389.609
225.708
283.951
1.986.124
1.105.658
Totaal vlottende activa
31.983.351
43.820.992
Totaal activa
79.905.017
84.240.650
Jaarverslag en jaarrekening 2012
154
Gemeente Halderberge
Passiva Ultimo 2012
Ultimo 2011
Vaste passiva Eigen vermogen Algemene reserves Bestemmingsreserves Nog te bestemmen resultaat Voorzieningen Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer Onderhandse leningen aan binnenlandse banken en overige financiële instellingen
18.186.203 3.362.731 14.313.307 510.165
27.609.353 11.155.695 15.281.856 1.171.802
859.435 859.435
1.108.401 1.108.401
49.570.953 49.570.953
Totaal vaste passiva
48.255.282 48.255.282
68.616.592
76.973.036
8.221.427
3.681.989
Vlottende passiva Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd k orter dan één jaar Kasgeldleningen Overige schulden Overlopende passiva Van Europese of Nederlandse overheden ontvangen, nog te besteden specifieke uitkeringen Overige vooruitontvangen bedragen
4.000.000 4.221.427
0 3.681.989 3.066.998
3.585.625
831.152
940.118
2.235.847
2.645.507
Totaal vlottende passiva
11.288.425
7.267.614
Totaal passiva
79.905.017
84.240.650
Jaarverslag en jaarrekening 2012
155
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2012
156
Gemeente Halderberge
Hoofdstuk 6: Toelichting op de balans
Jaarverslag en jaarrekening 2012
157
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2012
158
Gemeente Halderberge
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Inleiding De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten daarvoor geeft. Sluitingsdatum boekjaar De sluitingsdatum voor het boekjaar is 31 december. Afrekeningen en nota’s die betrekking hebben op het boekjaar waarover wordt gerapporteerd, maar die ruim na de sluitingsdatum zijn ontvangen, zijn door middel van transitoria opgenomen in het boekjaar. Hierbij worden de baten en lasten verantwoord in het boekjaar, maar wordt de schuld of vordering als “nog te betalen” of “nog te ontvangen” opgenomen op de balans. De afwikkeling van de schuld of vordering vindt plaats in het volgende boekjaar. Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Uitzondering vormt de algemene uitkering, waar bij de inkomsten rekening is gehouden met een “winstwaarschuwing”. In de decembercirculaire 2012 werd al aangegeven dat het accres 2012 als gevolg van onderuitputting bij het rijk lager uit zou vallen. Daarom is, conform de inschatting van Pauw, rekening gehouden met een daling van het accres met 9 punten. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar gesteld wordt. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume, worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke. Voor arbeidskostengerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. De referentieperiode is dezelfde als die van de meerjarenraming, te weten vier jaar. Indien er sprake is van (eenmalige) schokeffecten (bijvoorbeeld reorganisaties) dient wel een verplichting opgenomen te worden. Balans Vaste activa Materiële vaste activa met economisch nut Overige investeringen met economisch nut Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht; in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven. Slijtende investeringen worden vanaf het moment van ingebruikneming lineair afgeschreven in de verwachte gebruiksduur, waarbij rekening wordt gehouden met een eventuele restwaarde. Op grondbezit met economisch nut (buiten de openbare ruimte) wordt niet afgeschreven. Indien sprake is van investeringen in terreinen (zoals sportterreinen en parken), wordt wel afgeschreven.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
159
Gemeente Halderberge Bij de waardering wordt in voorkomende gevallen rekening gehouden met een bijzondere vermindering van de waarde, indien deze naar verwachting duurzaam is. In het begrotingsjaar heeft een dergelijke vermindering overigens niet plaatsgevonden. Dergelijke afwaarderingen worden teruggenomen als ze niet langer noodzakelijk blijken. Volledigheidshalve vermelden wij dat het mogelijk is dat op investeringen die vóór 2008 gedaan zijn soms extra is afgeschreven zonder economische noodzaak (ter verlichting van toekomstige lasten). Ook zijn in voorkomende gevallen reserves op dergelijke investeringen afgeboekt. De gehanteerde afschrijvingstermijnen zijn toegepast conform de op het moment van investering geldende financiële verordening. Afschrijvingen van activa vinden niet plaats in het jaar van kredietvotering. De eerste afschrijvingstermijn vindt plaats vanaf het eerste jaar na de kredietvotering. De reguliere afschrijvingen geschieden onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar waarbij in principe lineair wordt afgeschreven. Daarnaast kan het voorkomen dat er bij activa met een maatschappelijk nut extra wordt afgeschreven indien het resultaat dit toelaat. Dit wordt nader toegelicht bij de activasoort. Bij enkele activa (onderwijs, zwembad, riolering, gemeentehuis) komt afschrijving op basis van annuïteiten voor. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut Infrastructurele werken in de openbare ruimte, zoals wegen, pleinen, bruggen, viaducten en parken worden geactiveerd en afgeschreven in 10 jaar. De ondergrond van deze werken wordt daarbij als integraal onderdeel van het werk beschouwd (en dus ook afgeschreven). Voor zover in voorkomende gevallen een snellere budgettaire dekking mogelijk is, wordt op dergelijke activa overigens (resultaatafhankelijk) extra afgeschreven. De boekwaarden moeten dus nadrukkelijk als nog te dekken investeringsrestanten worden gezien. Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan gemeenschappelijke regelingen en leningen zijn opgenomen tegen nominale waarde. Zo nodig is een voorziening voor verwachte oninbaarheid in mindering gebracht. Participaties in het aandelenkapitaal van NV’s en BV’s (kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen in de zin van het BBV) zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs van de aandelen. Indien de waarde van de aandelen onverhoopt structureel mocht dalen tot onder de verkrijgingsprijs zal afwaardering plaatsvinden. Bijdragen aan activa van derden worden geactiveerd als ze individueel een bedrag van € 50.000 te boven gaan. Dergelijke geactiveerde bijdragen zijn gewaardeerd tegen het bedrag van de verstrekte bijdragen, verminderd met afschrijvingen. De verleende bijdragen worden afgeschreven in de periode waarin het betrokken actief van de derde op basis van de door de gemeente gestelde voorwaarden moet bijdragen aan de publieke taak. Van een deelneming is krachtens artikel 1 lid d BBV sprake als de gemeente participeert in het aandelenkapitaal van een NV of BV. Vlottende activa Voorraden De nog niet in exploitatie genomen bouwgronden zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, dan wel lagere marktwaarde en overeenkomstig de gestelde eisen zoals genoemd in de in 2012 bijgestelde notitie grondexploitatie. Er wordt geen rente bijgeschreven op de boekwaarde van deze voorraden. De overige grond- en hulpstoffen (magazijnvoorraden) worden gewaardeerd tegen inkoopprijs. Incourante voorraden worden afgewaardeerd naar marktwaarde. De gronden opgenomen onder de overige grond- en hulpstoffen betreffen die delen van de projecten waarover nog geen zekerheid is om deze binnen afzienbare tijd te gaan ontwikkelen. Voor de waardering van deze resterende delen van de projecten zijn de geldende WOZ-waarde gebruikt. Indien er geen WOZ taxatie is omdat het ongebouwde gronden betreft, heeft waardering plaatsgevonden tegen de getaxeerde waarde op basis van de huidige bestemming.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
160
Gemeente Halderberge De als onderhanden werken opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs, dan wel de lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouw- en woonrijpmaken), alsmede de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. Winsten uit de grondexploitatie worden slechts genomen indien en voor zover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd aangemerkt kunnen worden. Zolang daarvan geen sprake is, worden de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingskosten in mindering gebracht. Gerede producten worden gewaardeerd tegen de kostprijs of tegen de marktwaarde indien de marktwaarde lager is dan de kostprijs. Vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt bepaald op basis van de geschatte inningskansen. Liquide middelen en overlopende posten Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen. Vaste passiva Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. De onderhoudsvoorzieningen stoelen op een meerjarenraming van het uit te voeren onderhoud aan (een deel van) de gemeentelijke kapitaalgoederen, waarin rekening is gehouden met de kwaliteitseisen die ter zake geformuleerd zijn. Vaste schulden Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde, verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer. Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Borg- en Garantstellingen Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten telling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
161
Gemeente Halderberge
Toelichting op de balans Vaste activa Immateriële vaste activa Per 31 december 2011 bedroeg de boekwaarde van de immateriële vaste activa € 0. In 2012 zijn er ook geen investering gedaan in immateriële vaste activa, zodat de boekwaarde per 31 december 2012 eveneens € 0 bedraagt.
Materiële vaste activa Onderstaande tabel geeft het verloop weer van de materiële vaste activa gedurende het jaar 2012. Verloop materiële vaste activa Boekwaarde 31-12-2011 Investeringen met een economisch nut Overige investeringen met een economisch nut Gronden en terreinen Bedrijfsgebouwen Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Riolering Inventaris Overige materiële vaste activa Totaal investeringen met een economisch nut
Afschrijvingen Overige verminderingen
Boekwaarde 31-12-2012
96.563 1.488.695 0 0 480.356 0 125.614 2.191.227
88.742 531.273 59.823 114.435 458.941 116.463 134.508 1.504.184
0 0 0 0 1.575 0 0 1.575
3.345.159 18.598.092 250.996 105.968 12.441.090 670.947 1.359.465 36.771.717
Investeringen in openbare ruimte met een maatschappelijk nut Waterbouwkundige werken 50.044 0 Wegenbouwkundige werken 110.461 320.278 Totaal investeringen in openbare 160.504 320.278 ruimte met een maatschappelijk nut
6.336 36.922 43.258
0 0 0
43.708 393.817 437.525
1.547.442
1.575
37.209.241
Totaal materiële vaste activa
3.337.338 17.640.670 310.819 220.404 12.421.249 787.409 1.368.359 36.086.249
Vermeerderingen
36.246.753
2.511.506
De belangrijkste investeringen (mutaties groter dan € 10.000 in het boekjaar 2012) staan in onderstaand overzicht vermeld. Een totaaloverzicht van alle lopende investeringskredieten en een toelichting op de af te sluiten investeringskredieten is opgenomen in bijlage 1.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
162
Gemeente Halderberge Belangrijkste investeringen met een economisch nut Uitgaven 2012 Gronden en terreinen Renovatie sportacc. De Schutters Hockeyveld sportpark Albano
80.563 16.000
Bedrijfsgebouwen Herinr. sportpark Albano deel gemeente Herinr. Sportpark Albano deel vereniging Voorbereiding campusvorming Markland Aankoop + verbouwing sporthal De Beuk Steigers haven Oudenbosch
479.840 111.086 45.059 705.406 147.304
Riolering Renovatie riool centrumplan Oudenbosch Afkoppelen Korenweide Oud Gastel Vervangen vrijvervalriolering (IP 2010) Vervangen vrijvervalriolering (IP 2011)
256.891 48.360 65.203 95.538
Overige materiële vaste activa Aanschaf speeltoestellen (IP 2008) Herinr. sportpark Albano bijk. kosten Paternosterkasten
55.921 38.249 28.647
Overige investeringen (< € 10.000)
17.160
Totaal
2.191.227
Belangrijkste investeringen in openbare ruimte met een maatschappelijk nut Uitgaven 2012 Wegenbouwkundige werken Reconstructie Goudbloemsedijk Reconstr. Parallelweg Noord Oud Gastel Uitvoering beleidsplan openbare verlichting
12.755 273.195 34.328
Totaal
320.278
Jaarverslag en jaarrekening 2012
163
Gemeente Halderberge Financiële vaste activa Onderstaande tabel geeft het verloop weer van de materiële vaste activa gedurende het jaar 2012. Verloop financiële vaste activa Boekwaarde 31-12-2011
Vermeerderingen
Verminderingen
Aflossingen
Boekwaarde 31-12-2012
Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen Aandelen REWIN 2.723 Aandelen Brabant Water 133.865 Aandelen NV Intergas 1.150.720 Aandelen SAVER 408.402 Aandelen NV BNG 108.810 Halderberge Borchwerf II BV 18.000 Borchwerf II BV 4.500 Totaal kapitaalverstrekkingen aan 1.827.020 deelnemingen
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 460.620 0 0 0 0 460.620
0 0 0 0 0 0 0 0
2.723 133.865 690.100 408.402 108.810 18.000 4.500 1.366.400
Leningen aan verbonden partijen Hypotheken ambtenaren Totaal leningen aan overige verbonden partijen
880.830 880.830
0 0
0 0
40.682 40.682
840.148 840.148
637.423 0 0
591.147 11.621 6.518.043
0 0 0
28.263 0
1.200.307 11.621
637.423
7.120.811
0
0 28.263
6.518.043 7.729.971
Bijdragen aan activa in eigendom van derden Bijdrage aanleg gez. mileustraat 827.632 Totaal bijdragen aan activa in 827.632 eigendom van derden
0 0
51.727 51.727
0 0
775.905 775.905
7.120.811
512.347
68.944
10.712.424
Langlopende leningen Verstrekte startersleningen Lening HOS Hypothecaire geldleningen Agora21 A BV en Agora21 B BV Totaal langlopende leningen
Totaal
4.172.905
Aandelen NV Intergas Op basis van de waarde van het eigen vermogen van Intergas Holding bv en het aandeel van de gemeente Halderberge hierin, wordt de boekwaarde van de aandelen afgewaardeerd. De boekwaarde van de aandelen bedraagt ultimo 2012 € 690.100, dit betekent een afwaardering van € 460.620. Hypotheken ambtenaren In het verleden heeft de gemeente Halderberge hypotheken verstrekt aan het eigen personeel. De mogelijkheid om gebruik te maken van deze regeling is inmiddels al lang beëindigd, maar de aflossingen duren nog een aantal jaren voort. Verstrekte startersleningen De gemeente Halderberge neemt sinds 2008 deel aan een regeling van het voormalige Ministerie van VROM ter verbetering van de kwaliteit van volkshuisvesting en de stedelijke vernieuwing. Deze regeling, die bekend staat onder de naam ‘startersleningen’, wordt uitgevoerd door de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten (SVn). In voorgaande jaren is reeds € 707.500 in het fonds gestort en in 2012 nog eens € 500.000. Op de balans van de gemeente treft u twee posten aan die te maken hebben met deze regeling. Enerzijds de storting op een bankrekening bij de SVn onder de vlottende activa (liquide middelen). Anderzijds de verstrekte leningen onder de vaste activa (overige langlopende leningen).
Jaarverslag en jaarrekening 2012
164
Gemeente Halderberge De bankrekening geeft het saldo aan dat nog verstrekt kan worden als lening. De balanspost overige langlopende leningen geeft het bedrag aan dat daadwerkelijk als starterslening is verstrekt. In 2012 is voor € 591.147 aan nieuwe leningen verstrekt. De boekwaarde van de verstrekte leningen per 31 december 2012 bedraagt € 1.200.307. Lening HOS In 2012 is een lening verstrekt aan de Halderbergse Omroep Stichting (HOS) voor aanschaf van de noodzakelijke (rand-)apparatuur om de radio- en tv-uitzendingen te kunnen verzorgen. De lening zal in vijf jaar tijd worden afgelost. Hypothecaire geldlening Agora21 A BV en Agora 21 B BV In 2012 zijn twee hypothecaire geldleningen verstrekt aan Agora21 A BV en Agora21 B BV voor 40% van de koopprijs van twee percelen grond op Borchwerf. De lening is verstrekt tot het moment dat een omgevingsvergunning is verkregen of voor maximaal twee jaar. Voor deze hypotheek is de gemeente tweede hypotheeknemer. De bank die de overige 60% heeft gefinancierd is eerste hypotheeknemer. Het recht van tweede hypotheek geeft minder zekerheden dan het recht van eerste hypotheek. Echter het onderpand van de hypothecaire geldleningen, de kavels A40A en A40B, behoudt op basis van de courante verkoopprijs voldoende waarde. Bijdrage aanleg gezamenlijke milieustraat In 2007 is een bijdrage verstrekt aan Saver in verband met de aanleg van een gezamenlijke milieustraat voor de gemeenten Halderberge en Roosendaal op het industrieterrein Borchwerf II. De bijdrage van de gemeente Halderberge bedroeg € 1.034.540. In 2012 is hierop € 51.527 afgeschreven. De boekwaarde per 31 december 2012 bedraagt € 775.905 en de restant looptijd bedraagt nog 15 jaar.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
165
Gemeente Halderberge Vlottende activa Voorraden Onderstaande tabel geeft het verloop weer van de voorraden gedurende het jaar 2012. Verloop voorraden Boekwaarde 31-12-2011 Grond- en hulpstoffen Niet in exploitatie genomen bouwgronden Voorziening verliesgevende grondexploitaties Overige grond- en hulpstoffen Totaal grond- en hulpstoffen Onderhanden werk Bouwgronden in exploitatie Voorziening verliesgevende grondexploitaties Totaal onderhanden werk Gereed product en handelsgoederen Eigen verklaringen Trouwboekjes Totaal gereed product en handelsgoederen Totaal voorraden
Vermeerderingen
Verminderingen
Boekwaarde 31-12-2012
30.144.839
1.405.706
12.597.650
18.952.895
-3.150.278
0
3.580.772
-6.731.050
0 26.994.561
6.015.740 7.421.446
0 16.178.422
6.015.740 18.237.585
10.580.097 -1.373.890
0 0
5.901.109 235.115
4.678.988 -1.609.005
9.206.207
0
6.136.224
3.069.983
10.932 8.759 19.691
6.615 8.440 15.055
10.932 8.759 19.691
6.615 8.440 15.055
36.220.459
7.436.501
22.334.337
21.322.623
Niet in exploitatie genomen bouwgronden De mutatie in de niet in exploitatie genomen bouwgronden komt geheel voort uit de activiteiten bij de grondexploitaties. In de paragraaf Grondbeleid en het aparte jaarverslag van de grondexploitaties wordt hierop een nadere toelichting gegeven. Overige grond- en hulpstoffen De overige grond- en hulpstoffen betreffen die delen van de projecten Pagnevaart (€ 1.330.740), St. Anna (€ 3.860.000) en Albano (€ 825.000) waarover nog geen zekerheid is of deze binnen afzienbare tijd ontwikkeld gaan worden. Bouwgronden in exploitatie De mutatie in de bouwgronden in exploitatie komt geheel voort uit de activiteiten bij de grondexploitaties. Conform de voorschriften is de voorziening voor verliesgevende grondexploitaties op deze balanspost in mindering gebracht. Begin 2012 was een voorziening gevormd voor een totaalbedrag van € 4.524.168 voor de verwachte verliesgevende exploitaties. In 2012 is de voorziening geactualiseerd wat er toe heeft geleid dat de voorziening verhoogd is tot € 8.340.055. In de paragraaf grondbeleid en het cijfermatige overzicht van de grondexploitaties wordt een nadere toelichting op de mutaties gegeven. Voorraad burgerzaken De vermeerderingen c.q. verminderingen betreffen het verschil tussen de waarde van de eind- en beginvoorraad, zowel qua prijs als qua hoeveelheid, en dus niet de werkelijk uitgegeven documenten. De waarde van de voorraad betreft de eigen verklaringen en de trouwboekjes op basis van de aanschafwaarde.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
166
Gemeente Halderberge Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Onderstaande tabel geeft een specificatie van de balanspost uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar. Specificatie uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Saldo per Saldo per 31-12-2011 31-12-2012 Vorderingen op openbare lichamen Overige vorderingen Debiteuren algemeen Debiteuren belastingen Debiteuren eigen personeel Debiteuren sociale zaken Voorziening dubieuze debiteuren Te vorderen BTW Nog door te belasten aan derden Diverse tussenrekeningen Totaal uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar
2.758.257
3.441.953
1.322.706 344.751 7.503 1.667.755 -441.439 45.514 2.111 5.453
1.191.514 392.491 767 2.015.209 -389.365 0 11.933 62.224
5.712.611
6.726.726
Vorderingen op openbare lichamen Onder deze post vallen alle vorderingen van de gemeente op het rijk, de provincie, gemeenten en andere overheden, inclusief de vordering op het BTW-compensatiefonds. De vordering op het BTWcompensatiefonds over 2012 bedraagt ultimo 2012 € 2.748.680. De andere vorderingen betreffen met name vorderingen op de provincie inzake doorbelaste kosten van de rondweg. Overige vorderingen De post “debiteuren algemeen” bestaat uit alle lopende vorderingen van de gemeente, exclusief alle andere met name genoemde vorderingen. U dient hierbij te denken aan bijdragen inzake aanleg riool, grafrechten en andere algemene zaken. De voorziening dubieuze debiteuren wordt, conform voorgaande jaren, in mindering gebracht op de openstaande vorderingen. Deze voorziening is gevormd om het risico van oninbare vorderingen op te vangen. Een aanzienlijk deel van de voorziening heeft betrekking op de vorderingen sociale zaken (€ 279.482). De rest heeft betrekking op de overige debiteuren (€ 109.883). Hoewel de voorziening een hoog saldo laat zien, hanteert de gemeente een invorderingsbeleid waarbij getracht wordt alle vorderingen te verhalen op de debiteur. Echter, bedrijfseconomisch gezien dient er voor oude vorderingen een voorziening gevormd te worden, omdat de kans op betaling afneemt naarmate de ouderdom van de vorderingen toeneemt. Dubieus wil dus niet zeggen dat de vordering niet geïnd zal worden. Het betekent slechts dat er rekening mee gehouden wordt dat de vordering door buitengewone omstandigheden niet of niet volledig betaald zal worden. De post ‘diverse tussenrekeningen’ betreft administratieve zaken die in 2013 worden afgewikkeld.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
167
Gemeente Halderberge Liquide middelen Onderstaande tabel geeft een specificatie van de balanspost liquide middelen. Specificatie liquide middelen Saldo per 31-12-2011
Saldo per 31-12-2012
Kasgelden Banktegoeden Girotegoeden
12.124 474.901 11.287
13.770 1.697.217 11.183
Totaal liquide middelen
498.312
1.722.170
Banktegoeden Onder de banktegoeden is het saldo van het fonds voor startersleningen opgenomen. In de toelichting op de financiële vaste activa is dit reeds toegelicht. Hier wordt volstaan met de melding dat het saldo van het gemeentelijk aandeel van het fonds per 31 december 2012 € 7.256 bedraagt.
Overlopende activa Onderstaande tabel geeft het verloop weer van de overlopende activa gedurende het jaar 2012. Verloop overlopende activa Saldo per 31-12-2011
Vermeerderingen
Verminderingen
Saldo per 31-12-2012
Van Europese of Nederlandse overheden nog te ontvangen voorschotbedragen specifieke uitkeringen Opwaardering fietsenstallingen 6.345 0 6.345 0 Haven Oudenbosch 154.400 0 0 154.400 Subsidie leefbaarheid 123.206 71.308 123.206 71.308 Totaal van Europese of Nederlandse 283.951 71.308 129.551 225.708 overheden nog te ontvangen voorschotbedragen specifieke uitkeringen Overige nog te ontvangen en vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen 392.049 Vooruitbetaalde bedragen 713.609 Totaal gereed product en 1.105.658 handelsgoederen
805.562 1.191.747 1.997.310
83.479 1.033.365 1.116.843
1.114.133 871.991 1.986.124
Totaal overlopende activa
2.068.618
1.246.394
2.211.832
1.389.609
Opwaardering fietsenstallingen Voor het project Opwaardering fietsenstallingen in het kader van de Brede doeluitkering verkeer en vervoer is in 2011 de eindafrekening opgestuurd naar de provincie. Op basis van de eindafrekening heeft de gemeente Halderberge recht op een nog uit te keren restantsubsidie van € 6.345. Dit is in 2012 ontvangen.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
168
Gemeente Halderberge Haven Oudenbosch Eind 2011 is het project Haven Oudenbosch van de grondexploitaties afgesloten. Er resteerden alleen nog enkele overlopende posten inzake subsidies (zowel te ontvangen als te betalen). Omdat de afwikkeling daarvan nog enige tijd kan duren, is besloten het project financieel af te sluiten. De nog te ontvangen bedragen betreffen twee subsidies van de provincie, één vanuit ISV2 en één voor de bodemsanering. Van beide subsidies is 80% als voorschot ontvangen. De resterende 20% wordt ontvangen als aan alle voorwaarden is voldaan. Het totaalbedrag daarvan bedraagt € 154.400. Subsidie leefbaarheid In 2011 waren al kosten gemaakt voor het leefbaarheidsproject in Stampersgat, waarvoor via de Regio West-Brabant een subsidie van de provincie wordt ontvangen. Hierbij is sprake van 50% cofinanciering. Een voorschot van € 96.137 was reeds ontvangen en op basis van de uitgaven in 2011 is daarnaast nog een recht ontstaan van € 123.206. Dit bedrag is in 2012 ontvangen. Ook in 2012 zijn kosten gemaakt voor het leefbaarheidsproject in Stampersgat, waarvoor via de Regio West-Brabant een subsidie van de provincie wordt ontvangen. Een voorschot van € 149.225 is reeds ontvangen en op basis van de uitgaven in 2012 is daarnaast nog een recht ontstaan van € 71.308. Nog te ontvangen bedragen De nog te ontvangen bedragen betreft zaken die in 2012 zijn verantwoord, maar pas worden ontvangen in 2013. Vooruitbetaalde bedragen De vooruitbetaalde bedragen betreft zaken die in 2012 zijn vooruitbetaald ten behoeve van 2013. De verantwoording van de hiermee verband houdende lasten vindt derhalve pas in de exploitatie van 2013 plaats.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
169
Gemeente Halderberge Vaste passiva Eigen vermogen Reserves vormen het hoofdbestanddeel van het eigen vermogen van de gemeente. Onder het eigen vermogen vallen de reserves en het saldo van de baten en lasten (= het resultaat na bestemming). Reserves worden gedefinieerd als vermogensbestanddelen die als eigen vermogen zijn aan te merken en die bedrijfseconomisch vrij zijn te bestemmen. Ingevolge artikel 43 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten dienen de reserves te worden onderverdeeld in: o algemene reserves o bestemmingsreserves Het onderscheid tussen de soorten reserves kan gebaseerd zijn op politieke besluiten en/of juridische argumenten. Zodra er door de raad een bepaalde bestemming aan een reserve wordt gegeven, is er sprake van een bestemmingsreserve. In december 2009 heeft de gemeenteraad de geactualiseerde Nota reserves en voorzieningen vastgesteld. Met deze nota is een nieuwe indeling van de bestemmingsreserves vastgesteld die er als volgt uitziet: o Investeringsreserves o Egalisatiereserves o Reserves resultaatbestemmingen o Bestemmingsreserves grondexploitaties o Overige bestemmingsreserves Overeenkomstig het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten wordt per reserve een overzicht verstrekt van het verloop gedurende het jaar. Een jaarlijks terugkerende mutatie is de rentebijschrijving. In 2012 is 4,25% rente berekend over de waarde van de reserves per 1 januari 2012. Bij enkele reserves is de gehele rente of een deel ervan als inflatiecorrectie toegevoegd aan de reserve zelf en is het restant gebruikt als dekkingsmiddel in de algemene dienst. Dit is verder toegelicht bij de reserve zelf. Het percentage van de inflatie is overgenomen uit de begroting 2012 en bedraagt 0,5%. In het volgende overzicht treft u alle reserves aan.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
170
Gemeente Halderberge Overzicht reserves Saldo per 31-12-2011
Bestemming Inflatiecorrectie Toevoegingen Onttrekkingen Onttrekkingen resultaat vorig ter dekking boekjaar kapitaallasten
Saldo per 31-12-2012
Algemene reserves Algemene reserves algemene dienst Algemene reserve Algemene reserve nieuw beleid
9.668.208 817.814
308.665 0
0 0
4.489.517 0
11.103.660 817.814
0 0
3.362.731 0
10.486.022
308.665
0
4.489.517
11.921.474
0
3.362.731
Algemene reserves grondexploitaties Algemene reserve grondexploitaties
669.673
0
263.238
10.427.457
11.360.368
0
0
Totaal algemene reserves grondexploitaties
669.673
0
263.238
10.427.457
11.360.368
0
0
11.155.695
308.665
263.238
14.916.974
23.281.842
0
3.362.731
827.632 926.114 1.055.880
0 0 0
35.174 29.165 0
0 0 0
0 22.371 460.620
86.901 127.194 0
775.905 805.713 595.260
1.912.500
0
81.281
0
0
137.531
1.856.250
21.621
0
919
0
0
11.728
10.812
483.618 379.878 0 5.607.243
0 0 0 0
20.554 16.145 0 183.238
0 0 425.000 425.000
0 0 0 482.992
29.670 4.158 0 397.183
474.501 391.865 425.000 5.335.306
Totaal algemene reserves algemene dienst
Totaal algemene reserves Bestemmingsreserves Investeringsreserves Investeringsreserve milieustraat Investeringsreserve gemeentehuis Investeringsreserve aandelen Intergas 2006 Investeringsreserve brandweerkazerne/gemeentewerf Investeringsreserve jeugd- en jongerencentrum Investeringsreserve sportvoorzieningen Bosschenhoofd Investeringsreserve sportpark Albano Investeringsreserve sporthal De Beuk Totaal investeringsreserves
Jaarverslag en jaarrekening 2012
171
Gemeente Halderberge Overzicht reserves Saldo per 31-12-2011
Bestemming Inflatiecorrectie Toevoegingen Onttrekkingen Onttrekkingen resultaat vorig ter dekking boekjaar kapitaallasten
Saldo per 31-12-2012
Egalisatiereserves Egalisatiereserve rente Egalisatiereserve BBZ Egalisatiereserve riolering Egalisatiereserve afvalstoffenheffing Totaal egalisatiereserves
1.011.913 125.660 65.579 1.207.689 2.410.840
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
520.922 0 116.509 0 637.431
321.860 61.544 0 1.207.689 1.591.092
0 0 0 0 0
1.210.975 64.116 182.088 0 1.457.179
Reserves resultaatbestemmingen Reserve maatschappelijke doeleinden Reserve jaaroverschrijdende uitgaven Vrij aanwendbare reserve Reserve maatschappelijke activa Reserve resultaat boekjaar 2011 Totaal reserves resultaatbestemmingen
49.925 680.367 112.975 728.258 0 1.571.526
0 114.000 0 0 123.000 237.000
0 0 0 0 0 0
64.100 170.552 0 0 0 234.652
114.025 336.990 97.731 85.918 123.000 757.664
0 0 0 12.755 0 12.755
0 627.929 15.244 629.585 0 1.272.758
3.774.545 112.245
0 0
18.873 561
695.245 0
465.000 79.899
0 0
4.023.662 32.907
99.594 387.389 101.003
0 0 0
498 1.937 505
0 217.000 0
28.982 312.903 7.127
0 0 0
71.110 293.423 94.380
17.927 11.291
0 0
90 56
0 0
0 11.347
0 0
18.016 0
0 0 4.503.993
500.000 126.137 626.137
0 0 22.520
0 272.431 1.184.676
398.364 99.099 1.402.721
0 0 0
101.636 299.469 4.934.604
Overige bestemmingsreserves Reserve onderwijshuisvesting Reserve Ruimtelijke Atlas Reserve collectieve ziektekostenverzekering Reserve e-overheidsvoorzieningen Reserve stimulering startende ondernemers Reserve Ontwikkeling en kwaliteitsverbetering Reserve loopbaancentrum Reserve maatregelen organisatieontwikkeling Reserve voorschotten Stampersgat Totaal overige bestemmingsreserves
Jaarverslag en jaarrekening 2012
172
Gemeente Halderberge Overzicht reserves Saldo per 31-12-2011 Bestemmingsreserves grondexploitatie Reserve bovenwijkse voorzieningen Reserve Borchwerf II Totaal bestemmingsreserves grondexploitatie
Bestemming Inflatiecorrectie Toevoegingen Onttrekkingen Onttrekkingen resultaat vorig ter dekking boekjaar kapitaallasten
Saldo per 31-12-2012
188.254 1.000.000
0 0
8.001 0
158.875 0
41.670 0
0 0
313.460 1.000.000
1.188.254
0
8.001
158.875
41.670
0
1.313.460
Totaal bestemmingsreserves
15.281.856
863.137
213.759
2.640.633
4.276.139
409.938
14.313.307
Totaal reserves
26.437.551
1.171.802
476.997
17.557.607
27.557.981
409.938
17.676.038
Jaarverslag en jaarrekening 2012
173
Gemeente Halderberge Algemene reserves De algemene reserves worden ook wel het buffervermogen van de gemeente genoemd. Het totale saldo van de algemene reserves bedraagt eind 2012 € 3.362.731 en is onder te verdelen in: o Algemene reserve o Algemene reserve nieuw beleid o Algemene reserve grondexploitaties Algemene reserve De algemene reserve wordt gevormd door alle reserveringen zonder bestemming en is in eerste instantie een buffer voor mogelijke toekomstige nadelige exploitatiesaldi. Daarnaast kan de reserve worden ingezet voor de bestedingsfunctie (dekkingsmiddel voor incidentele uitgaven) of de inkomensfunctie (renteopbrengsten structureel inzetten als dekkingsmiddel). Met het inzetten van de reserve als bestedingsfunctie moet terughoudend worden omgegaan, gezien de risico’s die onze gemeente loopt (zie de paragraaf weerstandsvermogen). Eventuele tekorten of overschotten in andere reserves of voorzieningen kunnen met de algemene reserve worden verrekend. Wanneer een bepaalde reserve wordt opgeheven of het saldo te hoog is, wordt het overschot toegevoegd aan de algemene reserve. De algemene reserve laat per saldo een daling zien van 70% ten opzichte van 2011. Dit wordt veroorzaakt door de volgende zaken: Toevoegingen: o Bestemming resultaat 2011 o Opbrengst dividend Intergas o Vrijval restantbudgetten resultaatbestemmingen o Vrijval algemene reserve nieuw beleid o Terugstorting budget e-dienstverlening o Restant reserve afvalstoffenheffing o Toevoeging vanuit egalisatiereserve rente o Voordelig saldo Najaarsnota 2012 Onttrekkingen: o Budget e-dienstverlening o 50% kosten rondweg o Tekort reserve maatschappelijke doeleinden o Bestemmingsplan buitengebied o Incidentele lasten collegeprogramma o Seniorenregeling o Nadelig saldo Voorjaarsnota 2012 o Bijdrage grondexploitatie
€ 308.665 € 994.260 € 371.554 € 817.814 € 150.000 € 1.207.689 € 321.860 € 626.340
€ 217.000 € 24.020 € 64.100 € 76.845 € 218.241 € 59.781 € 436.177 € 10.007.496
Toelichting toevoegingen: Bestemming resultaat 2011 Bij het vaststellen van het resultaat over 2011 is besloten dat een bedrag van € 508.665 moet worden toegevoegd aan de algemene reserve. Tevens is besloten dat een bedrag van € 200.000 wordt toegevoegd aan de reserve maatregelen organisatieontwikkeling ten laste van de algemene reserve. Per saldo is een bedrag van € 308.665 aan de algemene reserve toegevoegd. Opbrengst dividend Intergas In 2012 is het tweede deel van de verkoopopbrengst van de aandelen van Intergas NV ontvangen. Conform raadsbesluit is deze opbrengst in de algemene reserve gestort.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
174
Gemeente Halderberge Vrijval restantbudgetten resultaatbestemmingen In de najaarsnota 2012 is besloten om een aantal gereserveerde bedragen vrij te vallen ten gunste van de algemene reserve. Deze reserveringen zijn in het verleden gevormd uit resultaatbestemmingen en specifieke raadsbesluiten, maar via de najaarsnota 2012 is besloten deze activiteiten niet meer uit te voeren. Het totaalbedrag aan vrijgevallen bestemmingsreserves bedraagt € 371.554. Vrijval algemene reserve nieuw beleid Het restant van de algemene reserve nieuw beleid per 31 december 2012 bedraagt € 817.814. Dit bedrag was oorspronkelijk bestemd voor de brede school in Hoeven. In de begroting 2013 is besloten dat deze bestemming komt te vervallen en dat het restant in 2013 vrijvalt ten gunste van de algemene reserve. Gelet op de hierboven vermelde noodzakelijke onttrekkingen aan de algemene reserve is ervoor gekozen het restant van de algemene reserve nieuw beleid reeds in 2012 vrij te laten vallen ten gunste van de algemene reserve. Aanvullen reserve e-overheidsvoorzieningen In 2011 zijn de voor 2012 en 2013 gereserveerde budgetten ad. € 250.000 naar voren gehaald ten laste van de algemene reserve. In 2012 is het oorspronkelijke budget voor 2012 ad. € 150.000 weer teruggestort in de algemene reserve. Restant reserve afvalstoffenheffing In de begroting 2012 is besloten dat de reserve afvalstoffenheffing wordt opgeheven. Het restant van de reserve ad. €1.207.689 is toegevoegd aan de algemene reserve. Toevoeging vanuit egalisatiereserve rente In de nota reserves en voorzieningen 2010 is het uitgangspunt opgenomen dat een egalisatiereserve rente benodigd is van € 1.000.000 om mogelijke renteschommelingen op te kunnen vangen. Op basis van dit uitganspunt is in de begroting 2012 besloten dat een bedrag van € 321.860 vrijvalt uit de egalisatiereserve rente ten gunste van de algemene reserve. Voordelig saldo Najaarsnota 2012 De Najaarsnota 2012 is afgesloten met een positief saldo van € 626.340. Dit positieve saldo is toegevoegd aan de algemene reserve. Toelichting onttrekkingen: Budget e-dienstverlening In de begroting 2012 is besloten een bedrag van € 217.000 toe te voegen aan de reserve uitvoering e-overheidsvoorzieningen ten laste van de algemene reserve. 50% kosten van de rondweg De kosten van de rondweg worden voor 50% gedekt uit de algemene reserve. Een groot deel van de kosten is doorbelast aan de provincie. Van het restant ad. € 48.040 is 50% ten laste gebracht van de algemene reserve. Tekort reserve maatschappelijke doeleinden In de Najaarsnota 2012 is besloten het tekort in de reserve maatschappelijke doeleinden aan te vullen ten laste van de algemene reserve. Bestemmingsplan buitengebied Conform het raadsbesluit van 21 juni 2012 is een budget van € 155.000 beschikbaar gesteld voor het opstellen van het bestemmingsplan buitengebied. De werkelijke kosten ad. € 76.845 zijn onttrokken aan de algemene reserve. Incidentele lasten collegeprogramma Voor de dekking van een aantal incidentele lasten uit het collegeprogramma 2011-2014 is bij het vaststellen van de begroting 2011 besloten een onttrekking te doen aan de algemene reserve. Op basis van de werkelijke kosten is een bedrag van € 218.241 onttrokken.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
175
Gemeente Halderberge Seniorenregeling De kosten van de seniorenregeling worden voorgefinancierd ten laste van de algemene reserve. In 2012 is hiervoor een bedrag van € 59.781 onttrokken. In de komende jaren wordt dit bedrag weer teruggestort in de algemene reserve. Nadelig saldo Voorjaarsnota 2012 De Voorjaarsnota 2012 is afgesloten met een negatief saldo van € 436.177. Dit negatieve saldo is ten laste gebracht van de algemene reserve. Bijdrage grondexploitaties Op basis van de bijstellingen in de grondexploitaties en de toepassing van de notitie “Grondbeleid” van het BBV is het in 2012 noodzakelijk om voor een bedrag van € 11 mln. verliesvoorzieningen te vormen en grondposities af te waarderen. Volgens het reserves en voorzieningenbeleid 2010 komt dit ten laste van de reserve grondexploitaties. Echter deze bedroeg maar € 669.000 per 1-1-2012. Aangezien deze reserve hiervoor niet toereikend is, wordt voor het resterende deel de algemene reserve aangewend. Dit sluit aan bij het reserves en voorzieningenbeleid 2010, waarbij is aangegeven dat tekorten in andere reserves met de algemene reserve kan worden verrekend. Algemene reserve nieuw beleid De algemene reserve nieuw beleid is bij de begroting 2008 gevormd en kan, voor zover de weerstandscapaciteit dit toelaat, worden aangewend ter dekking van incidenteel nieuw beleid. Het restant van de reserve per 31 december 2012 bedraagt € 817.814. Dit bedrag was oorspronkelijk bestemd voor de brede school in Hoeven. In de begroting 2013 is besloten dat deze bestemming komt te vervallen en dat het restant in 2013 vrijvalt ten gunste van de algemene reserve. Gelet op de hierboven vermelde noodzakelijke onttrekkingen aan de algemene reserve valt het restant van de algemene reserve nieuw beleid reeds in 2012 vrij ten gunste van de algemene reserve. Algemene reserve grondexploitaties De algemene reserve grondexploitaties is bedoeld als weerstandcapaciteit om specifieke risico’s binnen de grondexploitatie op te vangen. Het gaat hierbij om risico’s op het gebied van conjunctuur, renteontwikkeling, grondverwerving en planologie. Daarnaast worden behaalde winsten toegevoegd aan deze reserve en worden genomen verliezen verrekend. De rente wordt geheel als inflatiecorrectie toegevoegd aan de reserve zelf. De bespaarde rente op de bestemmingsreserve Borchwerf II en de voorziening voor verliesgevende grondexploitaties is eveneens toegevoegd aan de algemene reserve grondexploitaties (totaal € 263.238). Op basis van de bijstellingen in de grondexploitaties en de toepassing van de notitie “Grondbeleid” van het BBV is het in 2012 noodzakelijk om voor een bedrag van € 11 mln. verliesvoorzieningen te vormen en grondposities af te waarderen. Volgens het reserves en voorzieningenbeleid 2010 komt dit ten laste van de reserve grondexploitaties. Aangezien deze reserve hiervoor niet toereikend is, wordt voor het resterende deel de algemene reserve aangewend. Dit sluit aan bij het reserves en voorzieningenbeleid 2010, waarbij is aangegeven dat tekorten in andere reserves met de algemene reserve kan worden verrekend. Het saldo van de reserve grondexploitaties bedraagt hierdoor per 31-12-2012 € 0. Meer informatie omtrent de grondexploitaties kunt u nalezen in de paragraaf Grondbeleid. Daarnaast waren er nog bijdragen aan de algemene dienst voor de inrichting van sportpark Albano ad. € 13.521 en de kosten van het nieuwe gemeentehuis ad. € 34.728.
Bestemmingsreserves Ultimo 2012 zijn er 28 bestemmingsreserves waarvan twee ten behoeve van de grondexploitaties. Per saldo zijn de bestemmingsreserves in 2012 afgenomen met 6%. Hieronder treft u een korte omschrijving aan van alle reserves, het doel ervan en een toelichting op de voornaamste mutaties. Investeringsreserves Deze reserves zijn rechtstreeks gekoppeld aan reeds in bezit zijnde activa. De rente wordt als inflatiecorrectie geheel toegevoegd aan deze reserves. Hierdoor blijft de reserve op peil om de kapitaallasten voor de gehele afschrijvingstermijn te kunnen dekken. Er is één uitzondering, nl. de investeringsreserve gemeentehuis. Zie verder de toelichting op deze reserve.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
176
Gemeente Halderberge Investeringsreserve milieustraat Deze reserve dient ter dekking van de kapitaallasten van de bijdrage aan de aanleg van de gezamenlijke milieustraat van de gemeente Halderberge en de gemeente Roosendaal. De kapitaallasten van de bijdrage aan de milieustraat bedroegen in 2012 € 86.901. Ter dekking hiervan is een zelfde bedrag onttrokken aan de reserve. Investeringsreserve gemeentehuis In de raadsvergadering van april 2008 heeft de raad een krediet beschikbaar gesteld voor bijkomende voorzieningen in en rondom het nieuwe gemeentehuis. De raad heeft hierbij besloten deze investeringen ten laste te brengen van de reserve gemeentehuis. Gezien het economisch nut van deze investeringen is het voor een groot deel verplicht deze te activeren. De hieruit voorvloeiende kapitaallasten worden jaarlijks ten laste gebracht van de investeringsreserve gemeentehuis. In 2012 bedroegen deze lasten € 127.194. Daarnaast is de reserve in 2012 aangewend voor uitgaven die niet geactiveerd hoeven te worden. Deze kosten bedroegen € 22.371 en hadden onder meer betrekking op activiteiten en aanpassingen ten behoeve van de beheersing van het klimaat in het gemeentehuis. Eind 2009 is de gemeenteraad per brief reeds uitvoerig geïnformeerd over de afwikkeling van de financiën rondom het nieuwe gemeentehuis. Hierbij is aangegeven dat er nog een aantal af te wikkelen zaken waren en dat de kosten daarvan ten laste zouden worden gebracht van deze reserve. Het restantbedrag van de reserve zou te zijner tijd worden toegevoegd aan de Algemene reserve. Omdat er nog steeds maatregelen voortvloeien uit de eind 2009 genoemde zaken, blijft het restant budget hiervoor nog gereserveerd. Voor het deel van de reserve dat wordt gebruikt ter dekking van de kapitaallasten is de rente toegevoegd aan de reserve. Dit betrof in 2012 een bedrag van € 29.165. Zodra alle uitgaven hebben plaatsgevonden, zal een eventueel overschot op de reserve vrijvallen ten gunste van de algemene reserve. Investeringsreserve aandelen Intergas De gemeenteraad heeft op 25 januari 2007 het besluit genomen tot de aankoop van aandelen Intergas. Ter dekking van de kapitaallasten die uit deze investering voortvloeien is destijds een reserve gevormd vanuit het superdividend dat de gemeente in 2006 heeft ontvangen met de herkapitalisatie van Intergas. Medio 2011 zijn alle aandelen Intergas Energie verkocht aan Enexis. De baten van de verkoop komen ten gunste van de aandeelhouders van Intergas Holding, waaronder de gemeente Halderberge. Als gevolg van de verkoop neemt de waarde van de aandelen Intergas Holding op de balans af en kan de investeringsreserve in principe worden opgeheven. Op basis van de waarde van het eigen vermogen van Intergas Holding bv en het aandeel van de gemeente Halderberge hierin, moet de boekwaarde van de aandelen worden afgewaardeerd. De boekwaarde van de aandelen wordt € 690.100, dit betekent een afwaardering van € 460.620. Dit bedrag wordt ten laste gebracht van de investeringsreserve zodat de boekwaarde van de reserve gelijk blijft aan de boekwaarde van de aandelen. Zie voor een verdere toelichting het onderdeel Deelnemingen op de debetzijde van de balans. In 2012 bedroegen de kapitaallasten € 44.875, wat overigens alleen bestaat uit een rentecomponent (er wordt niet afgeschreven op deze investering). De inflatiecorrectie en de kapitaallasten waren even hoog, dus de reserve behoudt de juiste waarde. Investeringsreserve brandweerkazerne en gemeentewerf Deze reserve dient ter dekking van de kapitaallasten van de brandweerkazerne en het bedrijfsgebouw van de gemeentewerf aan de Vaartweg en is bij de bestemming van het jaarrekeningsaldo 2008 gevormd. De kapitaallasten bedroegen in 2012 € 137.531 en zijn geheel onttrokken aan de reserve. Investeringsreserve jeugd- en jongerencentrum Deze reserve is gevormd bij de voorjaarsnota 2005 ter dekking van toekomstige investeringskosten voor het jeugd- en jongerencentrum. Conform de Nota reserves en voorzieningen is deze reserve later omgezet naar een investeringsreserve voor de dekking van de jaarlijkse kapitaallasten van de tijdelijke huisvesting. De kapitaallasten bedroegen in 2012 € 11.728 en zijn geheel aan de reserve onttrokken. Investeringsreserve sportvoorzieningen Bosschenhoofd Op 30 september 2010 heeft de gemeenteraad besloten om € 490.000 te reserveren voor de uitbreiding van het sportpark in Bosschenhoofd. Voor de dekking van de kapitaallasten van de investering is deze reserve gevormd. De kapitaallasten bedroegen in 2012 € 29.670 en zijn geheel aan de reserve onttrokken.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
177
Gemeente Halderberge Investeringsreserve sportpark Albano Op 11 juli 2011 heeft de gemeenteraad een besluit genomen over de herinrichting van sportpark Albano. Ter dekking van de kapitaallasten die voortvloeien uit dit besluit, is besloten een investeringsreserve te vormen. De kapitaallasten bedroegen in 2012 € 4.158 en zijn geheel aan de reserve onttrokken. Investeringsreserve sporthal De Beuk In de Zomernota 2012-2016 is besloten dat er een investeringsreserve wordt gevormd ter dekking van de kapitaallasten behorende bij de investering in Sporthal De Beuk. Er is een bedrag van € 425.000 gestort in de investeringsreserve ten laste van de reserve onderwijshuisvesting. Vanaf 2013 worden jaarlijks een bedrag onttrokken aan de investeringsreserve ter dekking van de kapitaallasten.
Egalisatiereserves Deze reserves zijn gevormd om tekorten of overschotten op te vangen van specifieke onderdelen van de gemeentelijke exploitatie. Gezien de aard van de reserves is er geen noodzaak om de reserves aan te vullen met een inflatiecorrectie. De berekende rente komt derhalve ten gunste van de exploitatie. Egalisatiereserve rente Het doel van deze reserve is het egaliseren van budgettaire effecten door schommelingen in het rente-omslagpercentage. Sinds 2006 wordt voor de doorbelasting van de kapitaallasten naar de producten gewerkt met een vast rentepercentage, dat zo dicht mogelijk bij het verwachte werkelijke renteniveau ligt. Het verschil tussen de rentelasten op basis van het vaste rentepercentage en de werkelijke rentelasten wordt gestort in of onttrokken aan de Egalisatiereserve Rente. Het rentepercentage volgens de renteomslag bedroeg in 2012 2,46%. Gezien de doorbelasting naar de producten tegen 4,25% zorgde dit voor een toevoeging aan de reserve van € 520.922. Daarnaast is in de begroting 2012 besloten dat een bedrag van € 321.860 vrijvalt uit de egalisatiereserve rente ten gunste van de algemene reserve. Egalisatiereserve BBZ De Egalisatiereserve BBZ is in het leven geroepen om gedurende de looptijd van leningen, welke in het kader van de BBZ aan cliënten zijn verstrekt, nadelige effecten op te vangen. BBZ-leningen worden na de verstrekking voor 75% vergoed door het ministerie. De resterende 25% moet worden betaald uit een jaarlijks door het ministerie vast te stellen budget, dat deels is gebaseerd op historische cijfers en deels op basis van declaraties. Gedurende de looptijd van de leningen moet 75% van de ontvangen aflossingen terugbetaald worden aan het ministerie. Budgettair ontstaan hierdoor jaarlijks verschillen. Overschotten worden in de reserve gestort, tekorten worden aan de reserve onttrokken. Over de gehele looptijd is het verschil te verwaarlozen. In 2012 is als gevolg hiervan € 61.544 onttrokken aan de reserve. Egalisatiereserve riolering Voor het egaliseren van de lasten en baten van het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2010 – 2014 (VGRP) is deze reserve ingesteld. Na afsluiting van 2012 bleek een overschot van € 116.509 op het product riolering. Dit bedrag is toegevoegd aan de reserve. Egalisatiereserve afvalstoffenheffing In de begroting 2012 is besloten dat de reserve afvalstoffenheffing wordt opgeheven. Het restant van de reserve ad. € 1.207.689 is toegevoegd aan de algemene reserve.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
178
Gemeente Halderberge Reserves resultaatbestemmingen Bij de bestemming van de resultaten van de jaarrekening, de voor- en najaarsnota en de begroting komt het regelmatig voor dat een positief resultaat een concrete bestemming krijgt. Op dat moment wordt voorgesteld een nieuwe reserve te vormen waar het betreffende bedrag in wordt gestort. Aan deze reserves wordt geen inflatiecorrectie toegevoegd. Reserve maatschappelijke doeleinden Bij de vaststelling van de jaarrekening 2006 en de kadernota 2008 heeft de gemeenteraad bij amendement besloten € 3.200.000 beschikbaar te stellen voor sociaal-maatschappelijke doeleinden in de breedste zin des woords, de zgn. Pagnevaartgelden (genoemd naar de herkomst van het grootste deel van de baten, de ontwikkeling van het sportpark Pagnevaart). Hiervoor is de reserve maatschappelijke doeleinden gevormd. Op basis van de werkelijke uitgaven worden aan deze reserve gelden onttrokken. Volgens de begroting 2008 was er een tekort van € 64.100 op deze reserve. Dit zou worden onttrokken aan het saldo van de begroting 2008. Dat heeft destijds niet plaatsgevonden. In de Najaarsnota 2012 is besloten het tekort in de reserve maatschappelijke doeleinden aan te vullen ten laste van de algemene reserve. Tevens is in de Najaarsnota 2012 besloten dat voor een aantal onderdelen het gereserveerde bedrag kan vrijvallen ten gunste van de algemene reserve. De afgelopen jaren hebben reeds diverse uitgaven plaatsgevonden. In de jaarrekeningen 2008 t/m 2011 bent u hierover geïnformeerd. In onderstaande tabel treft u alleen de posten aan waarvoor aan het begin van het jaar 2012 nog een bedrag beschikbaar was. Specificatie reserve maatschappelijke doeleinden Gereserveerd Uitgaven bedrag t/m 2011 Bibliotheekvernieuwing Vergoeding gebruik kiosk Voortzetting inburgeringscursus allochtone gehuwde vrouwen Automatisering begraafplaatsadministratie Gepland tekort Totaal reserve maatschappelijke doeleinden
Uitgaven 2012
Vrijval
Restant per 31-12-2012
60.000 45.000 25.000
20.000 350 3.625
40.000 0 11.683
0 44.650 9.692
0 0 0
8.000
0
6.028
1.972
0
-64.100
0
0
-64.100
0
73.900
23.975
57.711
-7.786
0
Meer specifieke informatie over de genoemde onderdelen kunt u nazien in de begroting van 2008 en het betreffende raadsbesluit. Reserve jaaroverschrijdende uitgaven Deze reserve vindt zijn oorsprong in de wijze waarop de gemeente om dient te gaan met budgetten waarvan de werkzaamheden pas in een volgend jaar uitgevoerd kunnen worden. Het Besluit begroting en verantwoording schrijft voor dat gemeenten het stelsel van baten en lasten hanteren. Hierbij dienen baten en lasten toegerekend te worden aan de periode waarop ze betrekking hebben (het goed of de dienst moet geleverd zijn). Zonder aanvullende maatregelen vallen dergelijke budgetten vrij in het resultaat van het begrotingsjaar. Via de resultaatbestemming kunnen deze gelden weer beschikbaar komen in het volgende begrotingsjaar, indien de raad daartoe besluit. Om een oplossing te bieden voor deze problematiek heeft het college in augustus 2005 de beleidslijn jaaroverschrijdende uitgaven vastgesteld. In de Nota actualisatie reserves en voorzieningen 2005 heeft de raad in december 2005 deze beleidslijn overgenomen. Op basis van deze beleidslijn komen de volgende uitgaven voor overheveling in aanmerking: • uitgaven die in jaar t zijn begroot, maar waarvan de werkzaamheden pas starten in jaar t+1; • uitgaven die in jaar t zijn begroot, waarvan de werkzaamheden doorlopen in jaar t+1.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
179
Gemeente Halderberge Voor de overheveling van bovenstaande uitgaven kan zoals aangegeven geen gebruik worden gemaakt van de oude systematiek van verplichtingen. Om binnen de bestaande wetgeving toch een oplossing hiervoor te vinden worden bij de najaarsnota of jaarrekening van jaar t de betreffende gelden in deze bestemmingsreserve gestort, waarover in jaar t+1 beschikt kan worden. Op diverse momenten heeft de gemeenteraad besloten bedragen te storten in deze reserve. Onderstaande tabel laat alleen de bedragen zien waarbij per 1 januari 2012 nog een bedrag beschikbaar was. In 2012 is bij het vaststellen van de najaarsnota besloten wederom enkele bedragen te storten in deze reserve ter dekking van een aantal specifieke uitgaven. Ook deze zijn opgenomen in onderstaande tabel. Tevens is in de Najaarsnota 2012 besloten dat voor een aantal onderdelen het gereserveerde bedrag kan vrijvallen ten gunste van de algemene reserve.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
180
Gemeente Halderberge Specificatie reserve jaaroverschrijdende uitgaven Gereserveerd Uitgaven bedrag t/m 2011 Najaarsnota 2008 Ouderensteunpunten
Uitgaven 2012
Vrijval
Restant per 31-12-2012
20.000
5.000
15.000
0
0
Jaarrekening 2008 Sloopkosten pand Pagnevaart
152.682
0
0
0
152.682
Najaarsnota 2009 Sponsoring Armoedebestrijding jongeren Electronisch verwerken
10.000 39.000 50.000
7.545 13.000 22.704
0 26.000 0
2.455 0 0
0 0 27.296
100.000
3.250
41.749
21.750
33.251
25.000 2.500 100.000 17.500 7.500
7.000 0 27.500 13.500 0
12.805 2.500 20.139 4.000 0
0 0 0 0 0
5.195 0 52.361 0 7.500
59.667
14.025
0
45.642
0
Najaarsnota 2011 Uitvoeren woonvisie Kosten invoering Wabo Kosten opstellen structuurvisie Voortzetten werkwijze schuldhulpverlening
15.000 72.000 100.000 23.042
0 0 0 0
0 4.553 56.339 23.042
0 15.000 0 0
15.000 52.448 43.661 0
Jaarrekening 2011 Periodieke vervanging hardware budget 2010 en 2011
114.000
0
46.017
0
67.983
45.000
0
0
0
45.000
15.000 38.000
0 0
0 0
0 0
15.000 38.000
47.552 25.000
0 0
0 0
0 0
47.552 25.000
1.078.443
113.524
252.143
84.847
627.929
Najaarsnota 2010 Opwaarderen bedrijventerrein Korenweide Economische visienota Ondernemersgala 2011 Toeristisch marktetingplan Jongerencentrum Bosschenhoofd Buurtpreventie Jaarrekening 2010 Periodieke vervanging hardware
Najaarsnota 2012 Onderhoud berm Nieuwe weg Oud Gastel Onderhoud openbare verlichting Vervanging bewegwijzeringsborden Onderzoekskosten riolering Voorbereidingskosten sportvelden Hoeven en Oud Gastel
Totaal reserve jaaroverschrijdende uitgaven
Meer informatie over de genoemde onderdelen treft u aan in de betreffende raadsbesluiten.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
181
Gemeente Halderberge Vrij aanwendbare reserve Bij de kadernota 2007 is de Vrij aanwendbare reserve (VAR) door de raad ingesteld. Het doel van de VAR is het reserveren van incidentele meevallers en overschotten in de periode 2006-2010 ter dekking van incidentele uitgaven. Op diverse momenten heeft de gemeenteraad besloten bedragen te storten in en te onttrekken aan deze reserve. Onderstaande tabel laat alleen de bedragen zien waarbij per 1 januari 2012 nog een bedrag beschikbaar was. In de Najaarsnota 2012 is besloten dat voor een aantal onderdelen het gereserveerde bedrag kan vrijvallen ten gunste van de algemene reserve. Specificatie vrij aanwendbare reserve Gereserveerd bedrag
Uitgaven t/m 2011
Uitgaven 2012
Vrijval
Restant per 31-12-2012
Parkeervoorziening Bovendonk Vervolgtraject subsidies
100.000 40.000
0 27.025
3.256 0
81.500 12.975
15.244 0
Totaal vrij aanwendbare reserve
140.000
27.025
3.256
94.475
15.244
Meer informatie over de genoemde onderdelen treft u aan in de betreffende raadsbesluiten. Reserve maatschappelijke activa De afgelopen jaren is een vrij groot bedrag besteed aan het afwaarderen van investeringen in maatschappelijke activa. De hiervoor beschikbaar gestelde bedragen waren verspreid over diverse reserves. Deze diversiteit aan bronnen kwam de overzichtelijkheid niet ten goede komt. Bij het vaststellen van het resultaat over 2010 is daarom besloten een nieuwe bestemmingsreserve te vormen voor het vervroegd afschrijven van maatschappelijke activa waarin alle gereserveerde bedragen werden verzameld. Van één reconstructie zijn de lasten in 2012 onttrokken aan de reserve, te weten de reconstructie van de Goudbloemsedijk voor een bedrag van € 12.755. De reconstructie van de Parralelweg Zuid/Poldersdijk is afgerond. Het restant voor vervroegde afschrijving van deze reconstructie ad. € 59.785 valt vrij ten gunste van de algemene reserve. Tevens is in de Najaarsnota 2012 besloten dat het nog onbestemde saldo van de reserve maatschappelijke activa ad. € 26.133 vrij valt ten gunste van de algemene reserve. Ultimo 2012 resteert er nog € 629.585 in deze reserve voor vervroegde afschrijving van de reconstructie Goudbloemsedijk en retentie Pastoor van Breugelstraat. Reserve resultaat boekjaar 2011 De jaarrekening 2011 liet een positief saldo zien van € 1.171.802. De gemeenteraad heeft bepaald dat het saldo aan een aantal specifieke zaken besteed moet worden. Enkele onderdelen zijn ondergebracht in reeds bestaande reserves. Het restant ad. € 123.000 is gestort in deze reserve. Onderstaande tabel laat zien voor welke onderdelen in deze reserve een bedrag gereserveerd. In de Najaarsnota 2012 is besloten dat voor een aantal onderdelen het gereserveerde bedrag kan vrijvallen ten gunste van de algemene reserve. Specificatie reserve resultaat boekjaar 2011 Gereserveerd bedrag Samenwerking Werkplein Advieskosten regionale samenwerking sociale zaken Subsidie digitalisering filmhuizen 2 fte BOA's (half jaar) Totaal reserve resultaat boekjaar 2011
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Uitgaven t/m 2011
Uitgaven 2012
Vrijval
Restant per 31-12-2012
55.000 5.000
0 0
55.000 5.000
0 0
0 0
13.000 50.000
0 0
13.000 0
0 50.000
0 0
123.000
0
73.000
50.000
0
182
Gemeente Halderberge Overige bestemmingsreserves De bestemmingsreserve die niet kunnen worden ingedeeld onder de egalisatiereserves, de investeringsreserves of de reserves resultaatbestemming vallen onder de overige bestemmingsreserves. Op deze reserves vindt een inflatiecorrectie plaats. Reserve onderwijshuisvesting Het doel van deze reserve is het egaliseren van de kosten voor de huisvesting van onderwijs. Aan de hand van een huisvestingsplan onderwijs worden jaarlijks gelden voor huisvesting beschikbaar gesteld. Door middel van een fictieve berekening van het aandeel onderwijshuisvesting in de algemene uitkering uit het gemeentefonds wordt het beschikbare budget berekend. Jaarlijks wordt het verschil tussen dit fictieve budget en de werkelijke huisvestingskosten gestort in of onttrokken aan de reserve onderwijshuisvesting. Op deze manier worden grote schommelingen in de exploitatie voorkomen. Op basis van het in 2012 geactualiseerde IHP worden de komende jaren nieuwe, onderhoudsvrije scholen gebouwd. De kapitaallasten van deze scholen en de afboeking van de boekwaarden van de oude scholen worden opgenomen in de exploitatie. De lasten worden ook betrokken bij de berekening van de storting in of onttrekking aan de reserve onderwijshuisvesting. Zodra deze scholen daadwerkelijk gerealiseerd zijn, worden de daadwerkelijke huisvestingslasten in de begroting opgenomen en worden deze lasten niet meer geëgaliseerd op basis van het fictieve budget. In het geactualiseerde IHP is opgenomen dat het restant van de reserve op dat moment wordt ingezet voor de vorming van een investeringsreserve en een onderhoudsreserve. De inflatiecorrectie bedroeg in 2012 € 18.873. Op basis van de beschreven methode is in 2012 een bedrag van € 695.245 toegevoegd aan de reserve. In de begroting 2012 is besloten dat incidenteel een bedrag van € 40.000 aan de reserve onderwijshuisvesting wordt onttrokken. Daarnaast is in de Zomernota 2012-2016 besloten een bedrag van € 425.000 uit de reserve onderwijshuisvesting te onttrekken ten gunste van de investeringsreserve sporthal De Beuk. Ultimo 2012 resteert er in de reserve onderwijshuisvesting een bedrag van € 4.023.662. Reserve ruimtelijke atlas Het doel van deze reserve is het dekken van de kosten van het project Ruimtelijke Atlas. Bij de resultaatbestemming van de jaarrekening 2001 is deze reserve gevormd ter dekking van het project Ruimtelijke Atlas, zijnde de herziening en digitalisering van de bestemmingsplannen. De inflatiecorrectie in 2012 bedroeg € 561. Daarnaast is in 2012 € 79.899 onttrokken aan de reserve ter dekking van de werkelijke uitgaven aan het herzien en digitaliseren van de bestemmingsplannen. Ultimo 2012 resteert er een bedrag van € 32.907 in de reserve. Reserve Collectieve ziektekostenverzekering Het doel van deze reserve is om minima binnen de gemeente Halderberge een compensatie te geven voor de premie van de collectieve aanvullende ziektekostenverzekering. Bij de najaarsnota 2008 is een bedrag in de reserve gestort ter dekking van de bijzondere bijstandskosten in het kader van de collectieve ziektekostenverzekering. Op basis van de werkelijke uitgaven zullen onttrekkingen aan de reserve plaatsvinden. Naast de toevoeging van een deel van de bespaarde rente ad. € 498 is er in 2012 een bedrag onttrokken van € 28.982. Ultimo 2012 resteert er een bedrag van € 71.110 in de reserve. Reserve Uitvoering e-overheidsvoorzieningen De reserve uitvoering e-overheidsvoorzieningen is ingesteld ter dekking van de lasten voor e-dienstverlening en kwaliteitsverbetering van de organisatie. In de begroting 2012 is besloten een bedrag van € 217.000 toe te voegen aan de reserve uitvoering e-overheidsvoorzieningen ten laste van de algemene reserve. Op basis van de werkelijke kosten is een bedrag van € 312.903 aan de reserve onttrokken. Verder heeft er een inflatiecorrectie van € 1.937 plaatsgevonden. Ultimo 2012 bedraagt de reserve € 293.423.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
183
Gemeente Halderberge Reserve stimulering startende ondernemers In de raadsvergadering van 6 november 2008 heeft de gemeenteraad een motie aangenomen om de toenmalige Reserve stimuleringsfonds nieuwe bedrijven te benutten voor startende ondernemers, in relatie tot het beleid van het Rewin aangaande het te creëren microfonds. Hierop is door de gemeente een samenwerking aangegaan met het Microkredietloket West-Brabant. De geplande jaarlijkse bijdrage aan het Microkredietloket bedroeg € 10.000 vanaf het jaar 2010 en de reserve zou worden aangewend ter dekking van deze jaarlijkse bijdrage. Omdat in 2010 is besloten om het loket microkrediet in de afgesproken vorm te beëindigen, heeft deze onttrekking nooit plaatsgevonden. In 2012 is de bijdrage aan het ondernemersloket Moerdijk ad. € 7.127 ten laste gebracht van deze reserve. Verder heeft er een inflatiecorrectie van € 505 plaatsgevonden. Ultimo 2012 bedraagt de reserve € 94.380. Reserve ontwikkeling en kwaliteitsverbetering De reserve is in 2009 gevormd uit de liquidatieuitkering van IZA-Nederland. Het doel is om een deel van die uitkering ten goede te laten komen aan (de ontwikkeling van) de medewerkers, kwaliteitsverbetering en organisatieontwikkeling. Conform dit besluit heeft de gemeenteraad bij de bestemming van het resultaat van de najaarsnota 2009 besloten om € 67.500 voor 2010, 2011 en 2012 beschikbaar te stellen voor ontwikkeling van de medewerkers en organisatieontwikkeling en dit te storten in de bestemmingsreserve Ontwikkeling en kwaliteitsverbetering gemeentelijke organisatie. In deze drie jaar worden de werkelijke kosten aan deze reserve onttrokken. Naast de inflatiecorrectie van € 90 zijn er in 2012 echter geen mutaties geweest. Reserve loopbaancentrum Bij het bestemmen van het saldo van de najaarsnota 2009 heeft de gemeenteraad besloten om € 35.000 te bestemmen voor de basisservice van het regionale Loopbaancentrum gedurende de komende 3 jaar en dit bedrag te storten in de nieuwe bestemmingsreserve loopbaancentrum. Voor de basisservice moet € 50 per medewerker per jaar worden betaald. Conform dit besluit is in 2012 € 11.347 onttrokken aan deze reserve. Verder heeft er een inflatiecorrectie van € 56 plaatsgevonden. Ultimo 2012 bedraagt de reserve € 0. Reserve maatregelen organisatieontwikkeling De reserve is in 2012 gevormd ter dekking van de kosten voor flankerend beleid zoals bijvoorbeeld bij- en omscholing, tijdelijk plaatsen van personeel bovenformatief, het voeren van een leeftijdsbewust personeelsbeleid etc. Bij de bestemming van het positieve resultaat van de jaarrekening 2011 is een bedrag van € 500.000 gestort in deze reserve. Op basis van de werkelijke kosten in 2012 is een bedrag van € 398.364 aan de reserve onttrokken. In de Najaarsnota 2012 bent u hierover reeds geïnformeerd. Ultimo 2012 bedraagt de reserve € 101.636. Reserve voorschotten Stampersgat De reserve voorschotten Stampersgat is in 2012 gevormd om de ontvangen subsidie vanuit het majeure project “Regionale aanpak Leefbaarheid West-Brabant” te reserveren voor een aantal projecten in de kern Stampersgat in het kader van de leefbaarheid, waaronder de renovatie van de basisschool en de omvorming hiervan tot MFA. Bij de bestemming van het positieve resultaat van de jaarrekening 2011 is een bedrag van € 126.137 gestort in deze reserve. Op basis van de in 2012 ontvangen subsidie en de werkelijke uitgaven is in 2012 per saldo een bedrag van € 173.332 toegevoegd aan de reserve.
Bestemmingsreserves grondexploitatie Reserve bovenwijkse voorzieningen De reserve bovenwijkse voorzieningen is bedoeld als financieringsinstrument voor infrastructurele werken met meer dan uitsluitend planbetekenis. In de verschillende grondexploitaties worden op basis van de Omslagnota bovenwijkse voorzieningen 2008 (raadsbesluit 25 september 2008) bedragen toegevoegd aan de reserve bovenwijkse voorzieningen. Op het moment dat een bovenwijkse voorziening wordt uitgevoerd, wordt er aan deze reserve onttrokken conform de omslagnota.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
184
Gemeente Halderberge Naast de inflatiecorrectie van € 8.001 is vanuit diverse projecten € 158.875 toegevoegd aan de reserve. De onttrekkingen van in totaal € 41.670 hadden betrekking op een correctie van een bijdrage vanuit een project (€ 17.650) alsmede op 50% van de werkelijke uitgaven aan het project Rondweg ad € 24.020. Meer details over deze reserve kunt u nazien in de paragraaf Grondbeleid. Reserve Borchwerf II In 2003 is besloten om in verband met de risico’s rond de deelname in het project Borchwerf II een risicoreserve Borchwerf II te vormen. Als uitgangspunt is genomen dat de gemeente op elk moment over middelen dient te beschikken om ons aandeel (25%) in 5 jaar renteverlies van Borchwerf II CV op te kunnen vangen. Hiermee is voldoende rekening gehouden met een buffer voor slechtere economische tijden. Als het risico minder wordt, valt de reserve vrij ten gunste van de algemene reserve grondexploitatie. De reserve was oorspronkelijk € 2.800.000 groot, maar is de afgelopen jaren al afgebouwd naar € 1.000.000. Op basis van de jaarrekening over 2012 van Borchwerf is berekend wat de hoogte van de risicoreserve moet zijn op grond van het bovengenoemde uitgangspunt. Hieruit blijkt dat de risicoreserve op € 1.000.000 gehandhaafd moet blijven.
Saldo jaarrekening Saldo jaarrekening Saldo per 1-1-2012
Saldo per 31-12-2012
Saldo van baten en lasten
1.171.802
510.165
Totaal saldo jaarrekening
1.171.802
510.165
Conform art. 42 lid 2 van het Besluit begroting en verantwoording dient het saldo van de jaarrekening afzonderlijk op de balans opgenomen te worden. De totale exploitatie 2012 sluit met een positief saldo van € 510.165. Een toelichting op het saldo wordt gegeven in de hoofdstukken 1 en 4.
Voorzieningen Volgens artikel 44 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) kunnen voorzieningen worden gevormd wegens: a) verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is doch redelijkerwijs is te schatten; b) op de balansdatum bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten; c) kosten die in een volgend begrotingsjaar worden gemaakt, mits het maken van de kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van de lasten over een aantal begrotingsjaren. Kenmerkend voor een voorziening is dat de omvang en/of het tijdstip van optreden per balansdatum min of meer onzeker is. Ook middelen die van derden zijn verkregen met een specifiek doel dienen onder de voorzieningen te worden opgenomen. Rentetoerekening aan voorzieningen is volgens artikel 45 van het BBV niet toegestaan. Voorzieningen dienen in principe precies dekkend te zijn voor de achterliggende verplichtingen of risico’s. De bespaarde rente over de voorzieningen wordt geheel ten gunste van de exploitatie gebracht. In onderstaande tabel treft u een overzicht aan van alle voorzieningen.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
185
Gemeente Halderberge Voorzieningen Boekwaarde 1-1-2012 Voorziening personeel Voorziening onderhoud gemeente eigendommen Voorziening groot onderhoud riolering Totaal voorzieningen
Vermeerderingen
Verminderingen
Boekwaarde 31-12-2012
139.373 405.592
5.329 0
47.361 252.675
97.341 152.916
563.436
290.357
244.615
609.177
1.108.401
295.686
544.652
859.435
Voorziening personeel De voorziening personeel is gevormd om personeelslasten die zich in de toekomst voor gaan doen, te bekostigen, zodat deze gelijkmatig verdeeld worden over meerdere begrotingsjaren. De voorziening bestaat momenteel alleen uit het gemeentelijk FPU beleid. De voeding van deze voorziening bestond uit een gespreide toevoeging vanuit een jaarlijks te actualiseren berekening. De uitkering aan de voor 1 januari 1950 geboren medewerkers was afhankelijk van de bedragen waarop 55+’ers recht hebben wanneer ze met FPU gaan. Deze zijn afhankelijk van het op een vroeg of laat tijdstip met FPU gaan. Aangezien het een vrijwillige flexibele uittreding betrof, was niet in te schatten of en wanneer een werknemer gebruik gaat maken van de FPU-regeling. Hierdoor was het verloop van de FPU-uitgaven niet te voorspellen en ongelijkmatig over de jaren verdeeld. Sinds 1 januari 2006 is de gemeentelijke FPU afgeschaft. Verworven rechten voor werknemers die op dat moment gebruik maakten van de gemeentelijke FPU blijven bestaan. Daarnaast konden mensen die in de overgangsregeling vielen, gebruik maken van de FPU-regeling. De aanvulling van de FPU vanuit de gemeente blijft dan ook gehandhaafd. Het heeft wel een aflopend karakter doordat er geen nieuwe werknemers gebruik van kunnen maken. Naar verwachting zal de voorziening in 2014 voor het laatst worden aangesproken. Na de mutaties over 2012 resteert in de voorziening een bedrag van € 97.341 wat voldoende is om de lopende en nog aan te vragen gemeentelijke FPU voor de jaren 2013 en 2014 te bekostigen. Voorziening onderhoud gemeente-eigendommen Het doel van deze voorziening is de uitgaven voor het onderhoud van gemeente-eigendommen (gebouwen) gelijkmatig te verdelen over de komende jaren. Deze voorziening is onderbouwd met een meerjarenonderhoudsplan (MOP). Conform de begroting 2012 wordt de storting voor 2012 doorgeschoven naar 2013 en volgende jaren. De werkelijke uitgaven bedroegen in 2012 € 252.675. Ultimo 2012 bedraagt de voorziening onderhoud gemeente-eigendommen € 152.916. Voorziening groot onderhoud riolering Bij de behandeling van het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2010 – 2014 (VGRP) is besloten om de bestaande Reserve riolering om te vormen tot een voorziening voor groot onderhoud aan de riolering. Conform de uitgangspunten van de voorziening is in 2012 een bedrag van € 290.357 gestort in de voorziening. De werkelijke uitgaven bedroegen in 2012 € 244.615. Ultimo 2012 bedraagt de voorziening groot onderhoud riolering € 609.177.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
186
Gemeente Halderberge Vaste schulden (schulden met een oorspronkelijke rentetypische looptijd van één jaar of langer) Vaste schulden betreffen alle onderhandse leningen, obligatieleningen, door derden belegde gelden en waarborgsommen met een oorspronkelijke rentetypische looptijd van 1 jaar of langer. De gemeente Halderberge heeft op dit moment alleen onderhandse geldleningen van banken. Vaste schulden Boekwaarde 1-1-2012
Vermeerderingen
Aflossingen
Boekwaarde 31-12-2012
Onderhandse leningen
48.255.282
10.000.000
8.684.328
49.570.953
Totaal vaste schulden
48.255.282
10.000.000
8.684.328
49.570.953
In 2012 zijn twee nieuwe leningen opgenomen. Tevens hebben aflossingen plaatsgevonden voor in totaal € 8.684.328. In de paragraaf Financiering treft u een verdere uiteenzetting aan van de langlopende geldleningen. Een totaaloverzicht van langlopende geldleningen is als bijlage in de jaarrekening opgenomen.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
187
Gemeente Halderberge Vlottende passiva Vlottende schulden (schulden met een oorspronkelijke rentetypische looptijd korter dan één jaar) Vlottende schulden Saldo per 1-1-2012
Saldo per 31-12-2012
Kasgeldleningen Waarborgsommen korte termijn Overige schulden
0 25.820 3.656.169
4.000.000 0 4.221.427
Totaal vlottende schulden
3.681.989
8.221.427
Kasgeldleningen Ultimo 2012 liep er één kortlopende geldlening die op 12 maart 2013 geheel is afgelost. In de paragraaf Financiering wordt nader ingegaan op de afgeloste en lopende leningen. Waarborgsommen korte termijn De waarborgsommen hebben betrekking op de grondexploitaties en betreffen bedragen die inwoners van de gemeente Halderberge moeten betalen als er een voorlopig koopcontract wordt getekend voor de aankoop van bouwgrond. De betaalde waarborgsom wordt verrekend met de definitieve verkoop van de bouwgrond. Ultimo 2012 zijn alle betaalde waarborgsommen verrekend. Overige schulden Onder deze post vallen zowel alle crediteuren van de gemeente alsmede enkele tussenrekeningen betreffende kortlopende schulden aan derden. Een indeling laat het volgende beeld zien: Overige schulden Saldo per 1-1-2012
Saldo per 31-12-2012
Crediteuren algemeen Crediteuren eigen personeel Crediteuren rijk en provincie Overige schulden
3.557.059 1.141 10.985 86.984
2.788.615 174 6.027 1.426.612
Totaal overige schulden
3.656.169
4.221.427
De post overige schulden bestond eind 2012 uit te verrekenen BTW (€ 706.393) af te dragen loonbelasting en premies volksverzekering (€ 486.846).
Overlopende passiva Onder de overlopende passiva vallen alle verplichtingen die in 2012 zijn opgebouwd, maar die pas in 2013 tot betaling komen. Naar aanleiding van een wijziging in het Besluit begroting en verantwoording worden voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die van Europese of Nederlandse overheidslichamen zijn ontvangen eveneens onder de overlopende passiva verantwoord. De post “overlopende passiva” is hierdoor gesplitst in een onderdeel inzake deze schulden en een onderdeel inzake de overige overlopende passiva.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
188
Gemeente Halderberge Overlopende passiva overheidslichamen Overlopende passiva overheidslichamen Boekwaarde 1-1-2012
Ontvangen subsidies
Uitgaven Boekwaarde (+ overige ver- 31-12-2012 minderingen)
Ontvangen van provincie ISV geluidsanering Subsidie koopwoningen Rondweg Brede doeluitkering Verkeer en vervoer
225.054 95.000 0 0
0 0 500.000 8.871
12.234 95.000 0 0
212.820 0 500.000 8.871
Ontvangen van rijk Subsidie RMC gelden Subsidie vroeg- en voorschoolse educatie Participatiebudget Afrekening Wet inburgering Verzameluitkering ministerie van BZK
95.102 88.850 161.533 272.395 2.184
54.315 378.629 815.452 0 0
78.911 430.708 976.985 272.395 0
70.506 36.771 0 0 2.184
940.118
1.757.267
1.866.234
831.152
Totaal overlopende passiva overheidslichamen
ISV geluidsanering De provincie Noord-Brabant heeft in 2005 in het kader van ISV2 een beschikking afgegeven dat de gemeente Halderberge gedurende drie jaar (2005-2006-2007) in totaal € 270.000 ontvangt voor geluidsanering via gevelisolatie. Deze bijdrage is ondergebracht in het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV) en volgt op een eerdere uitkering uit het eerste ISV-tijdvak. In het kader van ISV-3 is in december 2010 een nieuwe beschikking ontvangen van in totaal € 89.000 voor hetzelfde doel. Vanuit de Regionale Milieudienst (RMD) wordt een lijst opgesteld met panden die gesaneerd moeten worden. Aan de hand van deze lijst worden de maatregelen getroffen en worden de kosten in rekening gebracht bij de gemeente. Jaarlijks wordt het uitgegeven bedrag onttrokken aan de beschikbare middelen. Na aftrek van de kosten over 2012 ad. € 12.234 is er ultimo 2012 nog € 212.820 beschikbaar. Subsidie koopwoningen Op grond van de Stimuleringsregeling goedkope koopwoningen heeft de gemeente Halderberge in 2009 een bedrag van € 95.000 ontvangen. De gemeente heeft in de aanvraag de ambitie uitgesproken 95 woningen te realiseren. In 2012 is de definitieve subsidiebeschikking van de provincie ontvangen. Het restant ad. € 95.000 is ten gunste gebracht van de exploitatie. Rondweg In de realisatieovereenkomst met de provincie voor de aanleg van de rondweg Oudenbosch is overeengekomen, dat de provincie een bedrag ad. € 500.000 als werkkapitaal aan de gemeente overmaakt. Dit bedrag is in 2012 ontvangen en wordt in 2013 verrekend met de kosten voor voorbereiding, advies en toezicht. Brede doeluitkering Verkeer en vervoer Bij het opstellen van de subsidieverantwoording 2012 is gebleken dat in het kader de Brede doeluitkering Verkeer en vervoer teveel subsidie is ontvangen voor de projecten Mensgerichte maatregelen 2010 en 2011. Een bedrag van € 8.871 zal in 2013 terugbetaald worden aan de provincie.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
189
Gemeente Halderberge Subsidie RMC gelden Deze middelen worden via de centrumgemeente Breda ontvangen voor het lokaal meld- en coördinatiepunt en dienen ook werkelijk voor dit doel gebruikt te worden. Gelden die niet aan dit doel worden besteed, dienen terugbetaald te worden aan het Rijk. Momenteel worden de middelen ingezet voor schoolmaatschappelijk werk en de bijdrage aan de nieuwe gemeenschappelijke regeling Regionaal Bureau Leerplicht West-Brabant (RBL). Ultimo 2012 is nog een bedrag van € 70.506 beschikbaar. Subsidie vroeg- en voorschoolse educatie Voor de uitvoering van het Gemeentelijke onderwijsachterstandenbeleid (GOA) ontvangt de gemeente jaarlijks een doeluitkering van het Rijk. De vroeg- en voorschoolse educatie (VVE) is een belangrijk onderdeel van dit GOA-beleid. De exploitatieoverschotten worden jaarlijks gereserveerd. Indien de rijksbijdrage niet tijdig of niet rechtmatig wordt besteed, zal de minister subsidiegelden terugvorderen. Het Gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid, zoals weergegeven in het plan 2010-2014 is door de gemeenteraad in december 2010 vastgesteld. Vanaf 2011 is een nieuwe periode van vier jaar ingegaan, waarin de door het Rijk beschikbaar gestelde middelen zullen worden aangewend. Ultimo 2012 bedraagt het saldo van de subsidie € 36.771. Participatiebudget Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid staat toe dat 25% van het vastgestelde jaarbudget voor het participatiebudget wordt gereserveerd voor uitgaven in het volgende jaar. Verantwoording vindt elk jaar achteraf plaats. Als in enig jaar het restant in de exploitatie uitkomt boven de 25% van het in dat jaar geldende jaarbudget, dient dit bedrag terugbetaald te worden aan het ministerie. In 2012 is de volledige rijksbijdrage (inclusief de meeneemregeling 2011) besteed. Subsidie Wet inburgering nieuwkomers Voor de uitvoering van de nieuwe Wet Inburgering nieuwkomers ontvangt de gemeente jaarlijks een uitkering van het rijk. Deze rijksbijdrage bestaat uit vier onderdelen: een vast deel, een variabel deel, een prestatie afhankelijk deel en, alleen voor 2007, een deel uitname Web/Wi. In 2012 is de afrekening ontvangen. Een bedrag van € 219.094 is terugbetaald aan het ministerie. Het restant ad. € 53.301 is ten gunste gebracht van de exploitatie. Verzameluitkering Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Voor de opvang van asielzoekers is in 2011 € 26.207 ontvangen. In 2012 waren er geen uitgaven. Ultimo 2012 resteert een bedrag van € 2.184. Dit bedrag dient terugbetaald te worden aan het ministerie.
Overige overlopende passiva Overige overlopende passiva Saldo per 1-1-2012
Saldo per 31-12-2012
Nog te betalen bedragen Vooruitontvangen bedragen
2.595.586 49.921
2.232.275 3.571
Totaal overige overlopende passiva
2.645.507
2.235.847
De nog te betalen bedragen betreft zaken waarvan de factuur wordt geboekt in 2013, maar waarbij de goederen reeds zijn ontvangen of de dienst reeds is verricht. De vooruitontvangen bedragen betreft bedragen die reeds in 2012 zijn ontvangen, maar die in de exploitatie van 2013 worden verantwoord.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
190
Gemeente Halderberge
Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Naast de op de balans genoemde rechten en verplichtingen, kunnen er nog rechten en verplichtingen zijn die niet nader op de balans hoeven te worden benoemd, maar die op korte of lange termijn financiële gevolgen voor de gemeente hebben. Dit betreft naast wettelijke verplichtingen over het algemeen contracten die met leveranciers of dienstverleners zijn afgesloten. Alleen contracten met een vooraf bepaalde looptijd en met een materieel belang worden weergegeven (bedragen > € 50.000). Meerjarige verplichtingen Jaar van afsluiten contract
Eerste jaar Laatste jaar van contract van contract
Volledige omvang contract
Resterende omvang na 2012
Algemeen Accountantsdiensten Catering Schoonmaak
2010 2010 2011
2010 2010 2011
2013 2013 2014
110.000 120.000 111.234
27.500 10.000 55.617
Riolering Onderhoud drukriolering
2002
2002
2017
2.160.000
810.000
2010
2010
2015
2.250.000
1.100.000
2009
2010
2013
8.800.000
2.200.000
2011
2011
2014
840.000
420.000
2012
2012
2015
189.054
168.048
Nvt
Nvt
Nvt
Nvt
Pm
Onderwijs Leerlingenvervoer (per schooljaar € 450.000) WMO Zorg in natura (na 2011 tweemaal optie voor 1 jaar verlenging) Re-integratie Re-integratiediensten Automatisering Huurcontract multifunctionals Personeelskosten Tegoed vakantiegeld
Contracten, die jaarlijks stilzwijgend worden verlengd, zijn niet in dit overzicht opgenomen. Aandelentransactie Intergas Medio 2011 heeft de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Intergas Holding besloten tot verkoop van de aandelen Intergas Energie aan Enexis. Als gevolg van deze verkoop heeft de AVA besloten om in 2011 80% van de opbrengst uit te keren aan de aandeelhouders. De financiële gevolgen van deze uitkering zijn reeds verwerkt in de jaarrekening 2011. De resterende 20% van de verkoop is gereserveerd in zgn. escrows. Deze twee escrows worden in twee afzonderlijke tranches uitbetaald aan de aandeelhouders, te weten 15% in 2012 en 5% in 2019. De uitkering in 2012 is reeds verwerkt in de jaarrekening 2012. De hoogte van de toekomstige uitkeringen is afhankelijk van mogelijke claims die ten laste komen van de verkoopopbrengst. Als die uitblijven, zal de gemeente Halderberge in 2019 een uitkering ontvangen van € 331.000. Zie voor meer informatie de toelichting op de balans (onderdeel ‘deelnemingen’ en ‘bestemmingsreserves’).
Jaarverslag en jaarrekening 2012
191
Gemeente Halderberge Gewaarborgde geldleningen Onder de balans staat voor € 83.302.717 aan gewaarborgde geldleningen. Dit zijn leningen van stichtingen, verenigingen en enkele andere organisaties waarbij de gemeente garant staat voor (een deel van) de lening. Zolang deze organisaties aan hun verplichtingen voldoen, is er niets aan de hand. Als dat niet meer het geval is, zal de gemeente worden aangesproken op grond van de borgstelling.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
192
Gemeente Halderberge
Hoofdstuk 7: Bijlage verantwoordingsinformatie specifieke uitkeringen
Jaarverslag en jaarrekening 2012
193
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2012
194
Gemeente Halderberge In dit hoofdstuk wordt de financiële verantwoording gegeven van een aantal ontvangen subsidies. Het merendeel daarvan is opgenomen in de bijlage verantwoordingsinformatie, de zgn. sisaverantwoording. Eén specifieke subsidiestroom waarover de accountant een oordeel moet geven, is niet opgenomen in deze sisa-verantwoording. Dat betreft de subsidie inzake leefbaarheid die via de Regio West-Brabant wordt ontvangen. Daarom wordt eerst hierover een toelichting gegeven, waarna de sisa-bijlage is opgenomen. Subsidie Leefbaarheid Stampersgat Het lokale leefbaarheidsproject Stampersgat is bedoeld om de leefbaarheid voor de inwoners van Stampersgat te bevorderen. Voor de projecten die in het kader van deze leefbaarheid worden gestart stelt de Provincie in het kader van het majeure project Regionale aanpak Leefbaarheid West-Brabant op basis van cofinanciering een subsidie van € 750.000 ter beschikking via de Regio West-Brabant. In onderstaand overzicht is de raming voor 2012 en 2013 aangegeven evenals de werkelijke kosten in 2012.
Jaar 2012 Jaar 2013
Begroting € 496.125 € 711.000
Werkelijke uitgaven € 441.066 nvt
Te verwachten kosten nvt € 766.059
De werkelijke kosten over 2012 zijn € 441.066. De hiermee uitgevoerde werkzaamheden, gesplitst in voorbereidende en uitvoerende werkzaamheden, zijn hieronder aangegeven. Voorbereidende werkzaamheden (bijv. onderzoeken, RO-procedures, aanbesteding): - Opstellen en definitief vaststellen bestemmingsplan Stampersgat - Ontwikkeling multifunctionele accommodatie Stampersgat: bouwvariantenonderzoek, kostenvergelijking bouwvarianten, keuze voor een variant, bestuurlijke besluitvorming, aanbestedingsprocedure, kick-off bijeenkomst met de partners, aanbestedingsvoorwaarden vaststellen, programma van eisen opstellen, architect aannemersselectie, voorlopig ontwerp uitwerken, keuze voor architect-aannemer, communicatie richting, pers, raad en partners. - Aanvraag en verstrekking omgevingsvergunning clubhuis De Schutters - Plan van aanpak van de schouw is geactualiseerd en besproken met de Samenstichting - Inventarisatie verkeersborden in Stampersgat: gekeken is naar functie en noodzaak samen met VVN, de Samenstichting, politie en andere betrokkenen. Uit dit onderzoek blijkt dat 40% niet direct noodzakelijk is. Uitvoerende werkzaamheden (bijv. sloop- en bouwwerkzaamheden): - Infrastructuur: kunstwerken, trottoirs, vervangen beschoeiing waterkant (vijver Noordzeedijk) - Groenvoorziening: in het najaar is op een aantal kleinschalige locaties het aanwezige groen nog worden vervangen door laagblijvende aanplant. Met als doel borging van de overzichtelijkheid voor de verkeersdeelnemer/ gebruiker van de openbare ruimte. Tevens uitbreiding van de gebruiksmogelijkheden van een gazon grenzend aan het water door de aanleg van een wandelpad met het plaatsen van een aantal zitbanken, - Er is een start gemaakt met de renovatie van de invalidesteiger. De reling is opnieuw geverfd en de steiger is herstraat. Daarnaast is de aanlegsteiger gerenoveerd. Eind maart/ begin mei zijn alle steigerplanken vervangen door nieuwe steigerplanken. Tevens is bij de aanlegsteiger een reddingsboei geplaatst. - Buitensportvoorzieningen voor voetbal: start met renovatie voetbalvelden en kleedkamers vv de Schutters. Twee wedstrijdvelden en het trainingsveld zijn gerenoveerd en voorzien van nieuwe drainage en een toplaag. - Ontwikkelen van maatwerk woon-zorgproducten: in dit kader is het steunpunt voor ouderen van start gegaan per 1 maart 2012. Stichting Groenhuysen exploiteert het steunpunt.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
195
Gemeente Halderberge Verantwoordingsrapportage Projectoverzicht gem eente nr
1
deelproject
Gemeente Halderberge, Stampersgat,
Totale projectkosten (Euro) Totale projectkosten
1.490.758
Real 2011
438.686
Real 2012
441.066
Provinciaal aandeel in projectkosten Aandeel PNB obv beschikking 745.379
Real 2011
219.343
Gem eentelijk aandeel in projectkosten
Real 2012
Aandeel Real 2011 gemeente obv beschikking 220.533 745.379
Integraal uitvoeringsprogramma met economische, ecologische, ruimtelijke en sociaal-culturele maatregelen
Jaarverslag en jaarrekening 2012
196
Real 2012
220.533
Ontvanger
C1
Juridische grondslag
Nummer
BZK
Specifieke uitkering
Departement
Gemeente Halderberge
Verzameluitkering BZK
SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2012 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa
I N D I C A T O R E N Besteding (jaar T)
Regeling verzameluitkering (en eventueel besteding van voorgaande jaren voor zover nog niet eerder verantwoord) Gemeenten Aard controle R Indicatornummer: C1 / 01
BZK
C7C
Investering stedelijke vernieuwing (ISV) II Provinciale beschikking en/of verordening
€0 Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie
Besteding (jaar T) ten laste van provinciale middelen
Overige bestedingen (jaar T)
Toelichting afwijking
Project-gemeenten (SiSa tussen medeoverheden) Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C7C / 01
Aard controle R Indicatornummer: C7C / 02
Aard controle R Indicatornummer: C7C / 03
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C7C / 04
1 1363198
€0
€0
2 1470026
€0
€0
Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen)
Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen)
Uitstel aangevraagd d.d. 05-122012 Uitstel aangevraagd d.d. 05-122012 Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen)
Afspraak
Realisatie
Toelichting afwijking
Alleen in te vullen na afloop project
Alleen in te vullen na afloop project
Alleen in te vullen na afloop project
Eindverantwoording Ja/Nee
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C7C / 05
Aard controle D1 Indicatornummer: C7C / 06
Aard controle D1 Indicatornummer: C7C / 07
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C7C / 08
1 Nee 2 Nee
Jaarverslag en jaarrekening 2012
197
Gemeente Halderberge OCW
I&M
D9
E27B
Onderwijsachterstanden Besteding (jaar T) aan beleid 2011-2014 (OAB) voorzieningen voor voorschoolse educatie die voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen (conform artikel Gemeenten 166, eerste lid WPO)
Besteding (jaar T) aan overige activiteiten (naast VVE) voor leerlingen met een grote achterstand in de Nederlandse taal (conform artikel 165 WPO)
Aard controle R Indicatornummer: D9 / 01
Aard controle R Indicatornummer: D9 / 02
€ 373.914 Brede doeluitkering Hieronder per regel één verkeer en vervoer SiSa beschikkingsnummer en in de tussen medeoverheden kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie Provinciale beschikking en/of verordening Gemeenten en Gemeenschappelijke Regelingen
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 01
€ 180.075 Besteding (jaar T) ten laste van provinciale middelen
Aard controle R Indicatornummer: E27B / 02
Besteding (jaar T) aan afspraken over voor- en vroegschoolse educatie met bevoegde gezagsorganen van scholen, houders van kindcentra en peuterspeelzalen (conform artikel 167 WPO)
Opgebouwde reserve ultimo (jaar T-1) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie.
Aard controle R Indicatornummer: D9 / 03
€0 Overige bestedingen (jaar T)
Aard controle nvt Indicatornummer: D9 / 04
€0 Toelichting afwijking
Aard controle R Indicatornummer: E27B / 03
1 C2056740/2905935 2 C2056728/2906798 3 C1650897/1661304
€ 5.000 € 37.724 € 23.541
€ 11.854 € 12.575 € 23.541
4 C1650890/1660196
€ 16.835
€ 16.835
5 C2012442/2606945
€ 1.166
€ 389
Eindverantwoording Ja/Nee
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 04
Geen bijzonderheden. Project loopt nog Einddeclaratie over 2010 ingediend bij Provincie en definitieve beschikking ontvangen in 2011 (brief 7 september 26.205,45). Conform mailwisseling Provincie mevr A. Timmermans d.d. 08-11-2012 alsnog verantwoording afleggen in Sisa 2012 over het gehele bedrag. Daarnaast correctie t.o.v. einddeclaratie. Project al in 2009 uitgevoerd. In december 2011 definitieve afrekening van provincie ontvangen (16.835,25). Conform mailwisseling Provincie mevr A. Timmermans d.d. 08-11-2012 alsnog verantwoording afleggen in Sisa 2012 over het gehele bedrag. Einddeclaratie reeds ingediend, daarnaast correctie t.o.v. einddeclaratie
198
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 05
Ja Nee Ja
Ja
Ja
Gemeente Halderberge SZW
G1C-1
Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Gemeentedeel 2012
Het totaal aantal geïndiceerde inwoners per gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en Wet sociale beschikbaar is om een werkvoorziening (Wsw) dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel Gemeenten verantwoorden 7 van de wet te aanvaarden op hier alleen het 31 december (jaar T); gemeentelijk deel indien er in (jaar T) enkele of alle exclusief deel openbaar inwoners werkzaam zijn lichaam bij een Openbaar lichaam o.g.v. de Wgr. Aard controle R Indicatornummer: G1C-1 / 01
SZW
G1C-2
1,00 Hieronder per regel één gemeente(code) uit (jaar T-1) selecteren en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie voor die gemeente invullen
Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Alle gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T-1). (Dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa (jaar T-1) regeling G1B + deel gemeente uit (jaar T-1) regeling G1C-1)
G2
I Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB
exclusief deel openbaar lichaam Aard controle R Indicatornummer: G1C-1 / 02
0,00 Het totaal aantal geïndiceerde inwoners per gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december (T-1);
Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in (jaar T1), uitgedrukt in arbeidsjaren;
Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in (T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren;
1 1655 (Halderberge) Besteding (jaar T) algemene bijstand
Aard controle R Indicatornummer: G1C-2 / 02
351,25 Baten (jaar T) algemene bijstand (exclusief Rijk)
Aard controle R Indicatornummer: G1C-2 / 03
9,13
Aard controle R Indicatornummer: G1C-2 / 04
244,68
I.1 WWB: algemene bijstand
Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 01
€ 4.097.242
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren;
inclusief deel openbaar lichaam inclusief deel openbaar lichaam inclusief deel openbaar lichaam inclusief deel openbaar lichaam
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G1C-2 / 01
SZW
Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in (jaar T), uitgedrukt in arbeidsjaren;
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 02
€ 149.116
199
Aard controle R Indicatornummer: G1C-2 / 05
3,22
Gemeente Halderberge
I. 2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.
I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.
Besteding (jaar T) IOAW
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 03
€ 243.836 Besteding (jaar T) IOAZ
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 05
€ 54.953 I.4 Besluit Besteding (jaar T) Bbz 2004 bijstandverlening levensonderhoud beginnende zelfstandigen 2004 zelfstandigen (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004) Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 07
€ 20.459
Baten (jaar T) IOAW (exclusief Rijk)
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 04
€0 Baten (jaar T) IOAZ (exclusief Rijk)
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 06
€0 Baten (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 08
€ 5.150
200
Gemeente Halderberge
I. 5 Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK)
Baten (jaar T) WWIK (exclusief Rijk)
Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. SZW
G3
Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 09
€0 Besteding (jaar T) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob)
Besteding (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob)
Baten (jaar T) levensonderhoud Baten (jaar T) gevestigde zelfstandigen kapitaalverstrekking (exclusief (exclusief Bob) (exclusief Rijk) Bob) (exclusief Rijk)
Besteding (jaar T) aan onderzoek als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (exclusief Bob)
Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) 2004 Aard controle R
Gemeenten verantwoorden Indicatornummer: G3 / 01 hier het totaal (jaar T) € 54.272 indien zij de uitvoering in Baten (jaar T) Bob (exclusief (jaar T) helemaal niet Rijk) hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. Aard controle R
Aard controle R Indicatornummer: G3 / 02
€ 497.890 € 5.469 Besteding (jaar T) aan uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Aard controle R Indicatornummer: G3 / 04
€ 144.249
Aard controle R Indicatornummer: G3 / 08
Indicatornummer: G3 / 07
€0
Aard controle R Indicatornummer: G3 / 03
€0
201
Aard controle R Indicatornummer: G3 / 05
€ 98.261
Gemeente Halderberge
SZW
G5
Wet participatiebudget (WPB)
Besteding (jaar T) participatiebudget
Waarvan besteding (jaar T) van Baten (jaar T) (niet-Rijk) educatie bij roc's participatiebudget
Waarvan baten (jaar T) van educatie bij roc’s
Dit onderdeel is van toepassing voor gemeenten die in (jaar T-1) duurzame plaatsingen van inactieven naar werk hebben gerealiseerd en verantwoord aan het Rijk.
Wet participatiebudget (WPB) Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet Aard controle R hebben uitbesteed aan Indicatornummer: G5 / 01 een Openbaar lichaam € 1.238.515 o.g.v. Wgr. Het aantal door de gemeente in (jaar T) ingekochte trajecten basisvaardigheden
Aard controle D1 Indicatornummer: G5 / 06
VWS
H10_2010
Brede doeluitkering Centra voor Jeugd en Gezin (BDU CJG)_Hernieuwde uitvraag 2008 tot en met 2011
104 Besteding 2008 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.
Besteding (jaar T) Regelluw
Aard controle R Indicatornummer: G5 / 02
Aard controle R Indicatornummer: G5 / 03
€ 216.755 € 6.442 Het aantal door volwassen inwoners van de gemeente in (jaar T) behaalde NT2certificaten, dat niet meetelt bij de output-verdeelmaatstaven uit de verdeelsleutel van Onze Minister voor Immigratie, Integratie en Asiel.
Aard controle R Indicatornummer: G5 / 04
Aard controle R Indicatornummer: G5 / 05
€0
€0
Besteding 2011 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.
Is er ten minste één centrum voor jeugd en gezin in uw gemeente gerealiseerd in de periode 2008 tot en met 2011? Ja/Nee
Aard controle D1 Indicatornummer: G5 / 07
30 Besteding 2009 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.
Besteding 2010 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.
Tijdelijke regeling CJG Gemeenten
Aard controle R Indicatornummer: H10_2010 / 01
€ 563.131
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Aard controle R Indicatornummer: H10_2010 / 02
€ 617.482
Aard controle R Indicatornummer: H10_2010 / 03
€ 590.092
Aard controle R Aard controle D1 Indicatornummer: H10_2010 / Indicatornummer: H10_2010 / 04 05
€ 568.871
202
Ja
Gemeente Halderberge
Bijlagen
Jaarverslag en jaarrekening 2012
203
Gemeente Halderberge De volgende bijlagen zijn opgenomen: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Overzicht investeringen EMU saldo Renteomslag Staat van kapitaallasten 2012 Overzicht langlopende geldleningen 2012 Overzicht van gewaarborgde geldleningen Controleverklaring
Jaarverslag en jaarrekening 2012
204
Gemeente Halderberge Bijlage 1: Overzicht investeringen Bij de begroting 2012 is een overzicht van voorgenomen investeringen voor de jaren 2012 tot en met 2015 vastgesteld. Naast de afwikkeling van reeds in gang gezette investeringswerken van voorgaande jaren zijn in de loop van 2012 kredieten gevoteerd voor nieuwe investeringswerken. In onderstaande tabel is een samenvatting opgenomen van alle lopende investeringskredieten. Programma (bedragen in euro’s) Openbare ruimte Pastoor van Breugelstraat retentie Grondaankoop retentievoorziening Bosschenhoofd Retentievoorziening Margrietstraat Rondweg Oudenbosch Renovatie riolering centrumplan Oudenbosch Afkoppelen Korenweide Oud Gastel Inrichten grondwatermeetnet Reconstructie Goudbloemsedijk Voorbereiding rioolverbetering Margrietstraat Vervangen vrijvervalriolering 2010 Vervangen vrijvervalriolering 2011 Reconstructie Parallelweg Noord Uitvoeren beleidsplan OV '10-'15 Totaal
Krediet
Uitgegeven totaal
Restant
Afsluiten ja/nee
337.500 150.000 337.500 5.000.000 350.000 60.000 60.000 775.000 50.000 467.000 313.000 283.000 180.000 8.363.000
15.713 0 64.342 1.103.158 348.066 49.087 57.689 12.755 17.342 283.437 95.538 281.150 34.328 2.362.606
321.787 150.000 273.158 3.896.842 1.934 10.913 2.311 762.245 32.658 183.563 217.462 1.850 145.672 6.000.394
nee nee nee nee ja nee nee nee nee nee nee nee nee
ja ja nee
Ruimte en economie Hypothecaire leningen Agora 21 A BV en Agora21 B BV Ondergrond haven Oudenbosch Steigers haven Oudenbosch Totaal
6.518.043 330.000 410.000
6.518.043 330.000 388.304
0 0 21.696
7.258.043
7.236.347
21.696
Maatschappelijke ondersteuning en welzijn Albano voetbalveld / inrichting Sportvoorzieningen Bosschenhoofd (excl. grond) Herinrichting Albano bouwkosten deel gemeente Herinrichting Albano bouwkosten deel vereniging Herinrichting Albano bijkomende kosten Aankoop + verbouwing sporthal De Beuk Renovatie sportacc. De Schutters Lening HOS Hockeyveld sportpark Albano Totaal
345.000 260.000 480.000 87.600 172.000 850.000 412.500 11.611 16.000 2.634.711
271.061 244.815 480.000 111.086 38.249 705.406 80.563 11.621 16.000 1.958.801
73.939 15.185 0 -23.486 133.751 144.594 331.937 -10 0 675.910
nee nee ja ja nee nee nee ja ja
Onderwijs en jeugd Brede school Hoeven Aanschaf speeltoestellen IP 2008 Voorbereiding campusvorming Markland Totaal
6.663.196 98.341 150.000 6.911.537
1.460 60.339 45.059 106.858
6.661.736 38.002 104.941 6.804.679
nee nee nee
Jaarverslag en jaarrekening 2012
205
Gemeente Halderberge Programma (bedragen in euro’s) Kostenplaatsen Voorzieningen hele organisatie gemeentehuis Bouwkundige voorzieningen ICT gemeentehuis Voorzieningen kantine gemeentehuis Voorzieningen publiekshal en bestuur Paternosterkasten DIV Totaal Totaal alle kredieten
Krediet
950.140 622.011 45.000 186.900 35.000 1.839.051 27.006.342
Uitgegeven totaal
748.116 557.905 44.808 157.159 28.647 1.536.635
Restant
Afsluiten ja/nee
202.024 64.106 192 29.741 6.353 302.416
ja ja ja ja ja
13.201.247 13.805.095
De volgende kredieten worden na vaststelling van de jaarrekening 2012 afgesloten: Programma Openbare Ruimte Renovatie riolering centrumplan Oudenbosch Er was een krediet beschikbaar gesteld van € 350.000. Naast de betaling van de aanneemsom aan Lindeloof zijn er betalingen geweest voor diverse kleinere werkzaamheden en werkzaamheden aan kabel en leidingen door Enexis en Brabant Water. Bovendien heeft de gemeente een bedrag aan Bernardus Wonen betaald voor afbouw van de wijk Centrum. In totaal is € 349.641 uitgegeven. De werkzaamheden zijn afgerond en het krediet is hierbij afgesloten. Ruimte en economie Hypothecaire leningen Agora21 A BV en Agora21 B BV De hypothecaire geldleningen zijn verstrekt tot de datum van verstrekken van de omgevingsvergunning met een maximum van twee jaar. Nu de leningen verstrekt zijn, wordt het krediet bij deze afgesloten en vindt verantwoording van het verdere verloop plaats in de exploitatie van de gemeente. Voor een nadere toelichting zie blz. 165 van deze jaarrekening.
Ondergrond haven Oudenbosch In 2011 is de ondergrond van de haven in Oudenbosch overgedragen van de grondexploitaties naar de algemene dienst. In 2012 zijn geen uitgaven meer gedaan. Het krediet wordt afgesloten.
Maatschappelijke ondersteuning en welzijn Herinrichting Albano bouwkosten deel gemeente Voor het aandeel van de gemeente in de bouw van de nieuwe kleed- kantineaccommodatie van v.v. Victoria ’03 was € 480.000 beschikbaar. Het gemeentelijk deel (kleedlokalen) is afgerond. Naast de betaling van de aanneemsom aan bouwbedrijf van Agtmaal en de rioolaansluiting aan Wagemakers is er leges berekend door de gemeente. In totaal is er € 480.000 uitgegeven. Het krediet wordt hierbij afgesloten.
Herinrichting Albano bouwkosten deel vereniging Voor het aandeel van de vereniging in de kosten was € 87.600 beschikbaar. De totale uitgaven bedragen € 111.086. De bouw van de nieuwe kleed- kantineaccommodatie van v.v. Victoria ’03 is nagenoeg gereed. De verdere afbouw en inrichting van de kantine en bijbehorende ruimten komt voor rekening van de vereniging. Het krediet wordt afgesloten.
Lening HOS Nu de renteloze lening van € 11.611 verstrekt is kan het krediet afgesloten worden en vindt verantwoording van de aflossing plaats via de exploitatie.
Hockeyveld sportpark Albano Het bedrag van € 16.000 voor het verbeteren van het bestaande kunststof hockeyveld is aan de Mixed Hockeyclub Oudenbosch uitbetaald en de werkzaamheden zijn uitgevoerd zodat bij deze dit krediet afgesloten wordt.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
206
Gemeente Halderberge Kostenplaatsen Voorzieningen gemeentehuis Parklaan Voor de inrichting van het gemeentehuis had de gemeenteraad een viertal kredieten beschikbaar gesteld. Tot en met 2011 zijn de nog resterende werkzaamheden aan het gemeentehuis uitgevoerd en in 2012 hebben geen uitgaven meer plaatsgevonden. De kredieten waren:
Voorzieningen gehele organisatie gemeentehuis Beschikbaar gesteld was een krediet van € 950.140. Hiervan zijn naast het meubilair ook de audiovisuele middelen, de tijdregistratie, de paternosterkasten, het toegangssysteem, de zonlichtfilters, de inrichting van de spreekkamers en verschillende kleine uitgaven betaald. In totaal is een bedrag van € 748.116 uitgegeven. Nu er geen uitgaven meer te verwachten zijn wordt dit krediet afgesloten.
Bouwkundige voorzieningen ICT gemeentehuis Hiervoor was een krediet beschikbaar van € 622.011. Hiervan is de bekabeling aangelegd, is de speciale computerruimte ingericht en zijn daarin de kasten geplaatst. In totaal is € 557.905 uitgegeven en ook hier worden geen uitgaven meer verwacht zodat het krediet afgesloten wordt.
Voorzieningen kantine gemeentehuis Van het beschikbaar gestelde krediet van € 45.000 zijn de inrichting van de keuken en het meubilair van de kantine betaald. Hiervoor is € 44.808 uitgegeven en het krediet wordt nu afgesloten.
Voorzieningen publiekshal en bestuur Het meubilair voor de bestuur ruimten en publiekshal, het klantverwijssysteem, de beeldschermen en de overige inrichting van genoemde ruimten zijn uit het beschikbaar gestelde krediet van € 186.900 betaald. In totaal is € 157.159 uitgegeven en ook dit krediet wordt afgesloten.
Paternosterkasten DIV Er was een krediet beschikbaar gesteld van € 35.000. Door scherp onderhandelen is een prijs afgesproken van € 28.647. De levering en plaatsing hebben plaatsgevonden en het krediet wordt dan ook afgesloten.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
207
Gemeente Halderberge Bijlage 2: EMU saldo Het EMU-saldo is een in Europees verband gehanteerd en gedefinieerd macro-economisch begrip. Meer concreet kan het omschreven worden als het verschil tussen de inkomsten en uitgaven van de collectieve sector (Rijk, lokale overheden, sociale verzekeringsinstellingen). Conform het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten dient de gemeente in de begroting een voorspelling te doen inzake het EMU-saldo. In de jaarrekening wordt verslag gedaan van de ontwikkeling van het EMU saldo, zowel nationaal als voor de gemeente zelf. Het volgende staatje laat de ontwikkeling van het EMU-saldo zien sinds 2007. Jaar
EMU saldo totale overhead
EMU-saldo centrale overheid
EMU saldo lokale overheid
0,2% 0,5% -5,5% -5,6% -4,5%
0,5% 0,5% -3,5% -4,0% -2,8%
-0,2% -0,5% -0,6% -0,8% -0,5%
2007 2008 2009* 2010* 2011* *
De cijfers over 2009, 2010 en 2011 kunnen nog wijzigen. Ten opzichte van eerdere publicaties kunnen verschillen optreden, aangezien er regelmatig correcties plaatsvinden.
Het EMU-saldo van de totale Nederlandse overheid wordt bepaald door drie sectoren, namelijk • de centrale overheid; •
de lokale overheid; en
•
sociale verzekeringsinstellingen.
In de loop van de jaren heeft een verschuiving plaatsgevonden van het aandeel van deze drie partijen in het tekort of overschot. Tot 2005 was het aandeel van de centrale overheid in het tekort het grootst. Daarna heeft de lokale overheid deze positie overgenomen. In 2009 is de situatie geheel omgeslagen. Door de economische crisis is het tekort bij de centrale overheid fors toegenomen, terwijl ook bij de sociale verzekeringsinstellingen het overschot van 0,6% in 2008 is omgeslagen naar een tekort van zo’n 1,4% in 2009. Bij de lokale overheden is de tendens van de afgelopen jaren dat het tekort ieder jaar iets toeneemt. De belangrijkste oorzaken van de tekorten bij de lokale overheid zijn grondaankopen (die de verkopen overtreffen), investeringen (die de afschrijvingen overtreffen) en een negatief exploitatiesaldo. Hoewel een negatief EMU saldo niet in strijd is met de verslaggevingsregels of met de Gemeentewet, is gemeenten wel verzocht hier aandacht aan te schenken. Monitoring van het EMU-saldo van de gemeente vindt plaats via de begroting en de kwartaalrapportages aan het CBS. WET HOF De minister van Financiën heeft (september 2012) de Wet Houdbaarheid overheidsfinanciën (Wet HOF) ingediend bij de Tweede Kamer. In het wetsvoorstel staat vermeld dat gemeenten een gelijkwaardige bijdrage moeten leveren aan het terugdringen van het EMU-tekort. Daarvoor moeten gemeenten en het Rijk aan het begin van elke kabinetsperiode afspraken maken over het EMUsaldopad voor medeoverheden. Aanvankelijk stook het kabinet in op een individuele EMU-tekortnom voor elke medeoverheid (en dus voor elke gemeente). Het wetsvoorstel is in 2012 echter aangepast: voor de medeoverheden geldt een EMU-tekortnorm als geheel. Daarbij is deze norm onderverdeeld in aandelen voor provincies, waterschappen en gemeenten. Voor 2013 is de EMU-tekortnorm van de medeoverheden 0,50% BBP (voor gemeenten: 0,38% BBP). Onlangs hebben de VNG en het Rijk een akkoord bereikt over de Wet Hof, aangezien er vanuit de gemeenten/VNG veel kritiek was op het oorspronkelijke wetsvoorstel. In dit (onderhandelaars)akkoord is afgesproken dat de EMU-tekortnorm voor de medeoverheden voor 2014 en 2015 0,50% BBP bedraagt, waarvan het aandeel van de gemeenten 0,38% BBP blijft. Na 2015 is afhankelijk van de evaluatie die in 2015 wordt gehouden.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
208
Gemeente Halderberge De ambitie voor 2016 en 2017 is: 0,40% BBP respectievelijk 0,30% BBP; dit is in lijn met de Europese afspraken om het EMU-tekort op middellange termijn structureel op een lager niveau te brengen en het uitgangspunt van de Wet Hof: gelijkwaardige inspanning van de overheden om het EMU-tekort naar beneden te brengen; De sanctiemogelijkheid bij overschrijding van de macro EMU-tekortnorm voor de medeoverheden blijft in de wet opgenomen, maar gedurende deze kabinetsperiode zal hiervan geen gebruik worden gemaakt. EMU-saldo Halderberge Het werkelijke EMU-saldo over 2012 van de gemeente Halderberge komt uit op een tekort van zo’n 4,8 miljoen euro. In de septembercirculaire 2011 van het gemeentefonds heeft het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties voor alle gemeenten een referentiewaarde voor 2012 gepresenteerd. De referentiewaarde geeft het maximale tekort voor de betreffende gemeente aan. Voor de gemeente Halderberge bedroeg de referentiewaarde 2,9 miljoen euro. Conclusie De gemeente Halderberge is in 2012 niet binnen het toegestane EMU-tekort gebleven.
Jaarverslag en jaarrekening 2012
209
Gemeente Halderberge Bijlage 3: Renteomslag 81.144.593,83
Boekwaarde investeringen per 1-1-2012 Algemene reserves per 1-1-2012 (incl. grondbedrijf) Bestemmingsreserves per 1-1-2012 (incl. grondbedrijf) Jaarresultaat voorgaand jaar Voorzieningen per 1-1-2012 (incl. grondbedrijf) Saldo nog niet afgeloste geldleningen per 1-1-2012 Totaal aan financieringsmiddelen Overschot aan financieringsmiddelen
11.155.695,04 15.281.855,56 1.171.802,45 6.035.146,12 48.255.281,95 81.899.781,12 755.187,29
Rentelasten Rente kortlopende geldleningen Rente algemene reserves Rente bestemmingsreserves Rente reserves jaarresultaat voorgaand jaar Rente voorzieningen
29.325,89 474.117,03 649.478,86 49.801,60 256.493,71 1.429.891,20 1.575.094,08 3.034.311,17
Rente vaste geldleningen Boeterente Diverse rentelasten Totale bruto rentelasten Af: Rente van bijzondere kapitaalverstrekkingen Bankrekening SVn startersleningen Kapitaalverstrekking grondexploitaties Totaal bijzondere kapitaalverstrekkingen
3.143,72 1.824.100,10 1.827.243,82
Totale aan producten door te belasten rentelasten
1.207.067,35
Uitzonderingsrentes Verstrekte geldleningen: Hypotheekverstrekking gemeenteambtenaren Hypotheek Agora21
36.089,40 13.391,01 49.480,41
Diverse investeringen: Investeringen onderwijs Uitbreiding zwembad Aanleg zwembad Blankershove Herinrichting Albano bouwkosten deel vereniging Gemeentehuis Parklaan
20.591,74 1.809,28 2.909,87 1.447,68 411.573,61 438.332,18 719.254,76
Bedrag dat over in aanmerking komende producten wordt omgeslagen
Boekwaarde investeringen per 1-1-2012
81.144.593,83
Af: boekwaarde investeringen met een uitzonderingsrente: Verstrekte geldleningen: Hypotheekverstrekking gemeenteambtenaren Hypotheek Agora21
880.830,03 880.830,03
Kapitaalverstrekk ing Grondbedrijf: Kapitaalverstrekking grondexploitaties woningbouw en industrie
40.724.936,13 40.724.936,13
Diverse investeringen: Investeringen onderwijs Uitbreiding zwembad Aanleg zwembad Blankershove Gemeentehuis Parklaan
294.167,72 25.846,87 36.373,38 10.001.788,84 10.358.176,81 29.180.650,86
Bedrag waarover de rente wordt omgeslagen Omslagpercentage: 719.254,76
: 1% van
Controleberekening Berekening renteverschil * boekwaarde investeringen (alleen 4,25%) Saldo kostenplaats kapitaallasten Verschil (afrondingen) Een bedrag van €
Jaarverslag en jaarrekening 2012
Perc. 1,7852%
29.180.650,86
= 2,4648%
Boekwaarde 29.180.650,86
520.922,90 520.922,24 -0,66 520.922,24 wordt toegevoegd aan de Egalisatiereserve rente
210