Jaarverslag 2012 Inclusief jaarrekening

Jaarverslag 2012 Inclusief jaarrekening

Voorzitter Europees Parlement de heer Martin Schulz noemt de Liberation Route Europe van groot belang voor Europa

ARNHEM RIJK VAN NIJMEGEN VELUWEZOOM BETUWE GELDERSE POORT LAND VAN MAAS EN WAAL DE LIEMERS

2

JAARVERSLAG 2012

Evenementen als de Vierdaagse trekken veel bezoekers naar de regio Arnhem Nijmegen

Inhoud Business Unit Informatiediensten

20

Corporate Communicatie

24

4

Overlegstructuren

25

Personele samenstelling

5

Jaarrekening Regionaal Bureau

Inleiding

6



Business Unit Toeristische Marketing

7

Accountantsverklaring 32

Voorwoord

3

Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen, de organisatie

voor Toerisme Arnhem Nijmegen BV

Business Unit Zakelijke Marketing

14

Jaarrekening Stichting Regionaal Bureau

Business Unit Projecten

16



voor Toerisme Arnhem Nijmegen

26

34

3

JAARVERSLAG 2012

Voorwoord ‘Samen werken en samenwerken’ Als er één thema is dat te pas en te onpas gebruikt wordt, dan is dat het thema ‘samenwerken’. Samenwerken is in een open-online-24-uurs-economie van groot belang. Dit wordt door een ieder onderschreven. Maar échte samenwerking levert meer op dan samen werken… Voor RBT KAN is 2012 het jaar van de samenwerking geworden. Samenwerking die zorgt voor een betere positie voor de toeristische regio Arnhem Nijmegen.

Zo werd een pilot gestart om te komen tot een intensievere samenwerking tussen de vier toeristische regio’s in Gelderland en met de Veluwe in het bijzonder. De concrete resultaten uit deze pilot hebben geleid tot de start van de multimediale marketing campagne Gelderse Streken. Een campagne waarin het toeristisch bedrijfsleven, de regionale bureaus voor toerisme en de (regionale) overheid samenwerken om het toeristisch marketingaandeel van de Gelderse regio’s te vergroten. Ook de samenwerking met het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC), Expedia en Ryanair heeft voor meer buitenlandse gasten in onze regio gezorgd. De regio Arnhem Nijmegen ontwikkelt zich steeds meer als een echte short break-bestemming. Op 9 oktober 2012 verklaarde de voorzitter van het Europees Parlement, de heer Martin Schulz, de Liberation Route Europe tot één van de belangrijkste projecten in Europa. Een route waar meer dan zestig (!) partners uit zes landen samen aan werken met de Tweede Wereldoorlog als onderwerp is een unieke gebeurtenis. Ook hier is écht samenwerken het thema. RBT KAN is een publiek-private samenwerking tussen meer dan zevenhonderd bedrijven uit de toeristisch-recreatieve branche en (lokale) overheden. In 2012 is een budget voor marketing en promotie bijeen gebracht van ruim 3 miljoen euro. Hiermee is de regio Arnhem Nijmegen nadrukkelijker op de toeristische kaart gezet in Nederland en in onze buurlanden. RBT KAN sluit het jaar af met een batig saldo. Jurriaan J. de Mol directeur Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen

Jurriaan J. de Mol

4

JAARVERSLAG 2012

Organisatie Het Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen (RBT KAN) is de (toeristische) marketingorganisatie voor de regio Arnhem Nijmegen. RBT KAN verzorgt de marketing en promotie in binnen- en buitenland voor de domeinen recreatie, (zakelijk) toerisme en cultuur(historie). Daarnaast verzorgt RBT KAN de receptieve & informatieve functie in de regio (VVV).

Visie De vrijetijdseconomie vormt een belangrijk onderdeel van de economie in de regio Arnhem Nijmegen. Het streven naar economische groei binnen recreatie en toerisme zorgt voor meer bestedingen en werkgelegenheid. Hierdoor ontstaat een kwalitatief goed verblijfsklimaat. Een klimaat dat uitnodigt om te bezoeken, in te wonen en in te werken. RBT KAN heeft de ambitie een belangrijke partner en initiator te zijn in deze regionale ontwikkelingen.

Missie De missie van RBT KAN is het initiëren en aanreiken van een collectieve marketingaanpak die ingezet kan worden om duurzame groei te realiseren in de vrijetijdseconomie van de regio met een grote hoeveelheid aan partners binnen en buiten de regio.

RBT KAN als marketingorganisatie RBT KAN werkt samen met 20 gemeenten in de regio Arnhem Nijmegen alsmede met de Duitse gemeente Kranenburg. Naast gemeenten werkt RBT KAN samen met ca. 700 bedrijven uit de toeristische-recreatieve sector. Teneinde zo veel mogelijk recht te doen aan lokale en sub regionale belangen is het werkgebied van RBT KAN opgedeeld in een aantal deelregio’s te weten: Arnhem, Rijk van Nijmegen, Veluwezoom, Betuwe, Land van Maas en Waal, Gelderse Poort en De Liemers. Elke geografische deelregio heeft een overlegstructuur met RBT KAN. Binnen deze overlegstructuur vindt afstemming plaats over het toeristisch marketingbeleid. In bijlage 1 is een overzicht opgenomen van de strategische partners met wie RBT KAN structureel samenwerkt.

RBT KAN als gastheer; de VVV functie In de regio Arnhem Nijmegen zijn verschillende VVV’s waar bezoekers diensten en producten kunnen afnemen. De VVV’s in de regio Arnhem Nijmegen vervullen de toeristische informatiefunctie voor RBT KAN. RBT KAN beschikt daarvoor over de door VVV Nederland uitgegeven licenties voor het gebruik van de merknaam VVV. De VVV’s zijn in verschillende typen onder

te verdelen, te weten de VVV vestiging, VVV agenschap en een VVV i-point. De toeristische informatie van de VVV is tevens 7 dagen in de week, 24 uur per dag (of liever 24/7) online bereikbaar. Stichting RBT KAN

Stichting Routebureau Arnhem Nijmegen

Stichting Liberation Route Europe

RBT KAN B.V.

Financiën

Business Unit Toeristische Marketing

Secretariaat

Business Unit Projecten

• Marketing & Communicatie • Pers & PR • UIT in Gelderland

• Diverse projecten o.a. Spannende Geschiedenis, Cool Breaks, Toerisme rondom de Rivieren

Business Unit Informatiediensten

Business Unit Zakelijke Marketing

• VVV Informatiediensten • Reserveringen • Vierdaagsebed Nijmegen • Toeristische bewegwijzering

• Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen • Sales • Acquisitie

Bedrijfsstructuur RBT KAN B.V. kent één aandeelhouder, de Stichting RBT KAN. De Stichting beheert de publieke gelden die vanuit de lokale overheden jaarlijks aan RBT KAN betaald worden. De Stichting RBT KAN geeft jaarlijks, na goedkeuring van het marketingactiviteitenprogramma, de B.V. RBT KAN de opdracht om dit marketingactiviteitenprogramma uit te voeren. De B.V. RBT KAN kent een statutair directeur. De Stichting RBT KAN kent een bestuur. RBT KAN wordt jaarlijks geadviseerd door een onafhankelijke Raad van Advies, waarin diverse partners uit het (toeristisch) bedrijfsleven gevraagd en ongevraagd advies geven. Binnen de regio Arnhem Nijmegen werkt RBT KAN samen met bedrijven uit de toeristisch-recreatieve sector. Tevens werkt RBT KAN in opdracht van de gemeenten in de regio Arnhem Nijmegen. Per geografische deelregio kent het RBT KAN een overlegstructuur. Binnen deze overlegstructuur vindt afstemming plaats met betrekking tot het toeristisch marketingbeleid.

5

JAARVERSLAG 2012

Personele samenstelling Directie

Informatiedienst

Dhr. J.J. de Mol (statutair directeur)

Mw. Mw. Mw. Mw. Mw. Mw. Dhr. Mw. Mw. Mw. Mw. Mw. Dhr.

Managementteam Mw. J.M.A. Oosting- Adriaansens (adjunct directeur) Dhr. M.E.J. Franken (controller)

Secretariaat Mw. Mw. Mw. Dhr. Mw. Dhr. Dhr.

S.D.M. van Eijck (vanaf 16-07-2012) R.M.J. Guldenaar K. Hendriks-Korthof J. Jansen (van 15-3-2012 tot 31-8-2012) A. Kurvers- Lubeek (tot 31-07-2012) D.S. Pesulima (vanaf 14-08-2012) B.E. van der Winkel (tot 31-03-2012)

Toeristische Marketing Dhr. Mw. Dhr. Mw. Mw. Mw. Dhr. Mw. Mw. Dhr.

E. Akkerman (vanaf 01-11-2012) B. Blaauw T.M. Bisschops E.W.J. Gijsbers C. de Groot M. Maas P.P.J. Nouwens M.E. Pouwels-Blom M.P. Vincken (tot 31-08-2012) R. van Zadelhoff

Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen Mw. M.L. Buckens Mw. E.T. de Kuijper-Nahuijsen

Projectbureau Dhr. R. Kwant (tot 30-06-2012) Dhr. W.P. Kruk (vanaf 01-01-2012) Mw. G.W. Suppers

Stand per 31-12-2012 totaal 26,2 FTE

F. Bloo (vanaf 15-06-2012) D. Cuppen-Schoonenberg E.M.A. Dam E. Flores-Climent (tot 31-12-2012) C. Geurts A.F.M. Grefkens F. Jansen H.H. de Jong A. J. Kooistra (tot 31-10-2012) S. Koster N. Pruijn-Kruit J.B.R. Reerink (tot 31-12-2012) H.J. Veenendaal

VVV Gidsen Mw. Mw. Mw. Dhr. Dhr. Mw. Mw. Mw. Mw.

H.H.P.A. Cillessen M.T.E. Daamen-van Koolwijk M. Frank J. van Heese J. van Helden M. Maertens M.T.F.J. Rosier-Niels C.M. Schönberger-Dröge M. Thiecke

Bestuur Stichting RBT KAN (Stand per 31-12-2012) Leden namens Dhr. J.A. den Bieman Kamer van Koophandel Centraal Gelderland / Bedrijfsleven Dhr. H.B. Carlier Stadsregio Arnhem Nijmegen / Overheid Drs. Dhr. A.P.J.M. van Hooff Kamer van Koophandel Centraal Gelderland / Bedrijfsleven Dhr. P.J.J.M. Peters Stadsregio Arnhem Nijmegen / Overheid Drs. Dhr. J.J.M. Vissers Onafhankelijk voorzitter (tot 01-11-2012) Mw. E. Tuijnman Onafhankelijk voorzitter (vanaf 01-11-2012) Het bestuur werkt onbezoldigd, jaarlijks wordt € 300,- aan vacatiegeld per bestuurslid toegekend.

6

JAARVERSLAG 2012

Inleiding Belang toerisme en recreatie voor werkgelegenheid neemt toe

Enkele cijfers uit de Toeristisch-Recreatieve Monitor Regio Arnhem Nijmegen (2011):

Toeristen en recreanten in de regio Arnhem Nijmegen gaven in 2011 1,3 miljard euro uit, vooral aan recreatief winkelen (39 procent) en horecabezoek (27 procent). De werkgelegenheid die voortvloeit uit deze bestedingen is met 5 procent toegenomen ten opzichte van 2009. Dat bleek 7 juni 2012 tijdens de presentatie van de uitkomsten van de tweejaarlijkse Toeristisch-Recreatieve Monitor Regio Arnhem Nijmegen door ZKA Consultants. Tijdens deze bijeenkomst van RBT KAN op 7 juni in Hotel- en Congrescentrum Papendal presenteerde directeur Jurriaan de Mol tevens de Strategische Marketingvisie 2013-2016.

• 42 miljoen dagbezoeken in 2011. • 0,9 miljoen zakelijke bezoeken in 2011. • 1,7 miljoen overnachtingen in 2011, waarvan 60% in hotels. Ca. 1,1 miljoen overnachtingen zijn toeristisch van aard. • De meest overnachtingen , 570.407, vinden plaats in het Rijk van Nijmegen.

In 2011 werd in de regio Arnhem Nijmegen € 1,3 miljard besteed door toeristen en recreanten

De sector toerisme en recreatie in Arnhem Nijmegen was in 2011 goed voor ruim 17.000 fte, oftewel circa 24.000 banen. Dit is zo’n 7 procent van de totale werkgelegenheid in de regio. De stijging van de werkgelegenheid als gevolg van de toeristisch-recreatieve bestedingen (spin off) is met 5 procent tien keer zo groot als de groei van de totale werkgelegenheid in de regio, die 0,5 procent bedroeg in 2011. Het belang van toerisme en recreatie voor de werkgelegenheid in de regio Arnhem Nijmegen neemt dus toe. Dat is een opsteker in deze tijd van neergaande conjunctuur, waarbij de toeristische markt steeds meer een verdringingsmarkt is geworden.

Short Breaks, groeimarkt nu en straks Het promoten van de regio Arnhem Nijmegen als bestemming voor een short break (weekendje uit, korte vakantie) daarop ligt de komende jaren de focus van het RBT KAN en zijn partners. ‘Het toeristisch aanbod in de Regio Arnhem Nijmegen is aantrekkelijk voor short breaks, de groeimarkt nu en straks’, benadrukt Jurriaan de Mol, directeur RBT KAN. Aan senioren en tussenpersonen, zoals touroperators en de cruisvaart, besteedt RBT KAN de komende jaren eveneens extra aandacht. Beleving en het vertellen van verhalen blijven belangrijk, zoals bij de projecten Liberation Route, Spannende Geschiedenis en Verdronken Dorpen. Daarnaast worden er steeds meer projecten Gelderland-breed opgezet, voorbeelden zijn de projecten Gelderse Streken en Uit in Gelderland. Meer informatie: rbtkan.nl/marketingvisie en rbtkan.nl/monitortoerisme2011

RBT KAN zal samen met overheid en ondernemers de nieuwe strategische visie 2013-2016 gebruiken om het (toeristisch) marktaandeel van de regio verder uit te bouwen

7

JAARVERSLAG 2012

Foto: Ivar Gloudemans Foto: Louise te Poule

Beeld: Klavers van Engelen. Foto: Marc de Groot

RBT KAN verzorgt pers & publiciteitsactiviteiten, extra exposure in de regionale en landelijke pers voor de Arnhem modeweken

Arnhemse Modeweken

Business Unit Toeristische Marketing City- en regiomarketing Om op de Nederlandse markt de (potentiële) toeristische en recreatieve bezoeker op een onderscheidende manier aan te spreken, zijn er door RBT KAN specifieke marketingcampagnes ontwikkeld voor zowel de verschillende deelregio’s als de twee steden.

Made in Arnhem De citymarketingcampagne Made in Arnhem met als basiswaarden groen en creatief is door RBT KAN geïniteerd en uitgerold in opdracht van de gemeete Arnhem. Eén van de jaarlijkse activiteiten onder de vlag van deze campagne is de uitreiking van de Made in Arnhem Bokaal. Deze bokaal

wordt uitgereikt aan een persoon of instelling, die de stad Arnhem op bijzondere wijze (internationaal) heeft gepromoot. Robert Wittenberg, bedrijfsleider van Café Brasserie Dudok in de binnenstad van Arnhem ontving de Made in Arnhem Bokaal 2011. Made in Arnhem is ook al enkele jaren zichtbaar tijdens de presentatie van de Collectie Arnhem van derdejaars ArtEZstudenten Fashion Design in Amsterdam. De Collectie Arnhem 2012 werd aan de vooravond van de Amsterdam Fashion Week geshowd in Studio Umsjatka, en ook dit jaar was er weer een Made in Arnhem pop-up store. Gedurende de zomermaanden was iedereen die van mode en vormgeving hield, in Arnhem op de juiste plek. Diverse mode evenementen en activiteiten werden collectief gepromoot onder de noemer Arnhemse Modeweken.

8

JAARVERSLAG 2012

Project cruisevaart om meer cruisevaartpassagiers te trekken en die meer te laten besteden tijdens een bezoek aan Nijmegen

Het Nederlands Openluchtmuseum vierde afgelopen jaar haar honderdjarig jubileum. Voor RBT KAN extra reden om het Openluchtmuseum in 2012 prominent in haar marketingactiviteiten mee te nemen. Naast opname in een tv commercial en prominente vertegenwoordiging op diverse consumenten beurzen heeft RBT KAN ook extra exposure verzorgt bij de Nederlandse, Duitse en Belgische pers alsmede een speciale jubileum fietsroute vanuit het museum uitgezet. Op het Velperplein in Arnhem is op 15 juni de grootste Kijkdoos van Nederland onthult. Ook dit gebeurde ter gelegenheid van het jubileum jaar en in het kader van de Made in Arnhem campagne. De kijkdoos bood jong en oud twee weken lang een kijkje in het ‘jarige’ museum Vorig jaar werden felicitaties geplaatst in de Gelderlander, gericht aan de Olympische sporters, die tijdens de Olympische en Paralympische Spelen in Londen bijzondere prestaties leverden. Het Nationaal Sportcentrum Papendal en NOC*NSF in Arnhem bieden beide groepen sporters trainingsfaciliteiten en begeleiding bij hun sportieve loopbaan.

Altijd Nijmegen De oudste stad van Nederland communiceert via de campagne “Altijd Nijmegen” het verleden, heden en de toekomst van de stad. RBT KAN verzorgt jaarlijks de binnenstadcampagne waarbij de nadruk gelegd wordt op de koopzondagen en de vele evenementen die in Nijmegen georganiseerd worden. Opdrachtgever voor de binnenstadcampagne is het Huis voor de Binnenstad. Het doel van de campagne is meer mensen naar de binnenstad te trekken (winkels, horeca, cultuur, evenementen). In het kader van de campagne zijn diverse communicatiemiddelen (online en offline) en promotie activiteiten ingezet. Via o.a. raamposters, advertenties, banieren, radiocommercials, flyers, promotieteams en free publicity wordt de aandacht gevestigd op het centrum van Nijmegen. De uitingen en acties zijn voornamelijk ingezet rondom de thematische koopzondagen en evenementen in de stad. Voorbeelden hiervan zijn Valentijn (chocolade hartjes uitdelen), Pasen (puzzeltocht langs etalages), Groenmarkt (gratis Greencard met bloemzaadjes), Zomer (gratis ijsjes), Vierdaagsefeesten SuperSale (kortingsflyer en giveaways), Olympische Spelen (krasloten). Het betrekken van de ondernemers in de binnenstad bij de diverse acties is een belangrijk onderdeel van de campagne. Meer informatie: centrumnijmegen.nl

9

JAARVERSLAG 2012

Cruisevaart Nijmegen

Veluwezoom

Voor Nijmegen ziet RBT KAN vanuit toeristisch-economisch oogpunt kansen voor de groei van cruisevaart vanuit en naar Nijmegen. Uit onderzoek blijkt dat de markt voor cruisevaart groeit en relatief conjunctuur-ongevoelig is. RBT KAN heeft daarom in de zomer van 2011 bij het Ondernemersfonds Nijmegen het projectplan Cruisevaart ingediend. Het project is begin 2012 van start gegaan. Het doel van het plan is de reisindustrie en de cruisepassagiers beter te informeren over de mogelijkheden van Nijmegen en het intensiveren van het accountmanagement richting reisindustrie. RBT KAN heeft onder meer de dagrecreatieve mogelijkheden van de Nijmeegse binnenstad gepromoot bij de passagiers van de cruiseschepen. Daarvoor is een flyer ontwikkeld met een handzame centrumplattegrond, leuke tips en kortingsbonnen voor diverse attracties en ondernemers in de binnenstad van Nijmegen. Daarnaast zijn er salesguides ontwikkeld voor rederijen en touroperators met informatie over Nijmegen en arrangementen met partners uit het bedrijfsleven in de stad. En er is begin augustus een promotiefilm opgenomen, welke aan boord wordt vertoond. Travel! The Workshop heeft plaatsgevonden op 20 oktober 2012 in Brussel. Doelgroep zijn Belgische touroperators, busbedrijven en andere bedrijven die actief zijn binnen de branche. Cruisevaart Nijmegen was tijdens deze beurs vertegenwoordigd met een desk om de stad te presenteren. Ook op de World Travel Market Londen (5-8 november), internationaal gezien de op één na grootste reisvakbeurs (businesstot-business) met ca 45.000 bezoekers, waaronder de Britse en internationale reiswereld, was cruisevaart Nijmegen vertegenwoordigd. Er hebben diverse gesprekken plaatsgevonden met onder andere Rail Europe, European Connoisseurs Travel en P&O Ferries tijdens de beurs.

RBT KAN onderhoudt een nauwe samenwerking met het Toeristisch Platform Zuidoost Veluwezoom en de gemeente Rheden. Ook in 2012 kwam dit tot uiting, onder andere binnen specifieke projecten. Zo is RBT KAN betrokken geweest bij de ontwikkeling van filmpjes in het kader van ‘Kijk op de Veluwzoom’, wat in 2013 verder gerealiseerd wordt. Daarnaast voert RBT KAN de redactie over lekkerpaardrijden. nl en is er extra aandacht geschonken aan de ‘kleinere’ verblijfslocaties in de gemeente. Op verzoek van de gemeente Rheden heeft RBT KAN onder andere een workshop ‘praktische promotie’ gegeven.

Meer informatie: rbtkan.nl/cruise

Rijk van Nijmegen Toerisme en recreatie vormen van oudsher een belangrijke inkomstenbron voor de regio Rijk van Nijmegen. Aangezien de aantrekkingskracht van dit toeristisch-recreatieve product ook voor de toekomst moet worden gewaarborgd, hebben het bedrijfsleven, lokale overheden en RBT KAN gezamenlijk besloten een Toeristische Herpositioneringsnota te laten opstellen door een extern bureau. Van Assendelft & Partners Adviesbureau voor Leisure & Cultuur is door RBT KAN gevraagd onderzoek te doen en aan de hand daarvan een visiedocument plus een investeringsagenda op te stellen. Als eerste fase van het onderzoek heeft Van Assendelft gesproken met een aantal stakeholders, waarbij uitgangspunten voor het verdere onderzoek zijn geformuleerd. De uitkomsten van het onderzoek worden in juni 2013 gepresenteerd.

De Veluwezoom wordt gekenmerkt door zijn vele landgoederen en buitenplaatsen, ook wel ‘Gelders Arcadië’ genoemd. Cultuurpact Arnhem organiseerde een aantal publieksevenementen met als thema Flaneren voor iedereen, ‘zien en gezien’ worden. Om te kunnen genieten van de buitenplaatsen vonden gedurende mei tot en met september flaneeractiviteiten plaats op de buitenplaatsen van Arnhem, Renkum, Rheden, Rozendaal en Wageningen. RBT KAN heeft hier de marketingcommunicatie voor verzorgt alsmede twee thematische fietsroutes, te weten Historische Buitenplaatsen Oost en West.

Liemers De Liemers, helemaal goed! luidt de slogan van de nieuwe regiomarketingcampagne voor De Liemers, bestaande uit de gemeenten Duiven, Rijnwaarden, Westervoort en Zevenaar. Deze campagne is de opvolger van de toeristische marketingcampagne Liemers Leven. De nieuwe slogan verwijst naar de diversiteit van het gebied, bestaande uit het fraaie rivierengebied met zijn dijken, dorpjes, uiterwaarden en flora en fauna, dat zowel een prettige woonomgeving met een rijk verenigingsleven als een goede vestigingsplaats voor het bedrijfsleven is. Kortom: naar een gebied waar het prima wonen, werken, recreëren en leven is. RBT KAN heeft eind 2012 de projectcoördinatie van de regiomarketing van de Liemers, helemaal goed! op zich genomen. Er is een projectgroep gevormd bestaande uit een aantal ondernemers uit De Liemers, de verantwoordelijke portefeuillehouders uit de deelnemende gemeenten en RBT KAN. RBT KAN voert de activiteiten uit, onderhoudt contact met relevante partijen en geeft advies over de integratie van de campagne in de gemeentelijke communicatie. De campagne steunt op zamenwerking. Ruim honderd ondernemers en verenigingen uit De Liemers hebben zich aangemeld voor deelname aan de campagne de Liemers, helemaal goed! Zij kunnen het logo gratis downloaden en uitdragen bijvoorbeeld via hun website, drukwerk of op een andere manier. Verenigingen kunnen ambassadeur worden

10

van de campagne. Ook zij kunnen het logo en de gedachte achter de campagne verder bekend maken. Verenigingen die dat op een bijzondere en/of ludieke manier doen, maken kans op een bijdrage voor de clubkas. Één van de vele activiteiten die ontplooid is; circa 10.000 freecards met het logo de Liemers, helemaal goed! zijn begin juli uitgedeeld op het festival Dreamfields in Lathum (Zevenaar). Meer informatie: RBTKAN.nl/dlhg

Marketing activiteiten Binnenland Online Marketing De digitale wereld is continu in verandering. RBT KAN speelt hierop in door aan te haken op belangrijke trends en ontwikkelingen op het gebied van online marketing. De internetpopulatie in Nederland bestond in 2012 uit 12 miljoen personen. Nederlanders zijn gemiddeld 30,6 uur per maand online te vinden. Alleen Groot-Brittannië en Turkije scoren binnen Europa hoger. In Nederland komt 86,5% van alle pageviews vanaf een pc, 5,2 % van een smartphone en 8,1% van een tablet. Europees gezien is 14,9% afkomstig van een smartphone en 4,4% van een tablet. Op de toeristische portalen van RBT KAN was al langer te zien dat het aandeel van smartphones groeide. Dit heeft ertoe geleid dat in 2012 de koppeling tussen de normale en mobiele website van regioarnhemnijmegen.nl sterker is gemaakt. Vanaf een groeiend aantal pagina’s werd een bezoeker naar de mobiele website doorgestuurd. Zo kwam in 2012 16% van het bezoek op regioarnhemnijmegen.nl via een mobiel apparaat. De mobiele website regioarnhemnijmegen.nl werkt location-based. Dit betekent dat de site via de mobiele telefoon of de tablet informatie geeft over de dichtst bij zijnde toeristisch-recreatieve voorzieningen in de regio Arnhem Nijmegen. Ook sociale media namen in 2012 een steeds belangrijker plaats in. Via sociale media geeft RBT KAN tips voor uitjes in de regio Arnhem Nijmegen of voor een (korte) vakantie. Deze platformen werden in 2012 tevens meer gebruikt voor toeristische informatievoorziening. Gebruikers van sociale media stellen vragen en verwachten binnen niet al te lange tijd een antwoord. Facebook wordt hiervoor het meest gebruikt, waarbij er voornamelijk vragen worden gesteld over openingstijden en overnachtingslocaties. Naast de reguliere toeristische portalen, mobiele websites en sociale media beoogt RBT KAN de toerist of recreant op locatie ook te voorzien van actuele informatie. Dit gebeurt door middel van digitale VVV-informatiezuilen. Informatie over accommodaties, attracties en bezienswaardigheden in de regio Arnhem Nijmegen is op deze zuilen via een touchscreen of via een toetsenbord en muis op te roepen. De

JAARVERSLAG 2012

informatie wordt, net zoals op de mobiele website, weergegeven op basis van de locatie van het informatiepunt. Zo kan de route worden weergegeven, maar wordt er ook aangegeven welke evenementen er op korte termijn zijn. Sinds 2011 heeft de stad Arnhem een eigen app met informatie over wat er in de stad te doen is. In 2012 hebben de Stichting Binnenstadsmanagement Arnhem (SBA), RBT KAN en het bedrijf Luminis (bouwer van de app) samen een nieuwe versie van de app ontwikkeld en gelanceerd. Zo is de gehele presentatie vernieuwd en zijn er nieuwe functionaliteiten beschikbaar gekomen. De app is beschikbaar voor Apple- en Android-toestellen, tevens is er een iPad-variant beschikbaar. Het belangrijkste toeristische portal regioarnhemnijmegen.nl is in 2012 grondig verbouwd. Dit portal is vanaf 2012 volledig aangesloten op de Nationale Databank voor Toerisme Recreatie en Cultuur (NDTRC). Deze nationale databank zorgt er voor dat alle destinatiemarketingorganisaties en VVV’s toeristische informatie op eenzelfde wijze en in één databank opslaan. Het beheren en aanbieden van deze data aan bijvoorbeeld pers wordt dan vergemakkelijkt. Een andere verbetering is de presentatie van accommodaties, attracties en bezienswaardigheden binnen thema’s. In 2012 heeft RBT KAN besloten zich aan te sluiten bij de landelijke toeristische thema-indeling. Dit is gebeurd in samenwerking met een in SEO (zoekmachineoptimalisatie) gespecialiseerd bedrijf. Het behoud van de huidige zoekmachineposities en een hogere score daarbij op termijn is het doel van deze samenwerking. In 2012 is RBT KAN gestart met de customer journey. Deze ‘klantreis’ brengt in beeld hoe bezoekers aan de regio Arnhem Nijmegen (en onderlinge organisaties) orïenteren, boeken, bezoeken en evalueren. Er is een inventarisatie gedaan bij attracties en hotels hoe deze bedrijven de klantreis hebben ingericht. Doel hierbij is om de kennis rondom de klantreis en loyaliteitsprogramma’s te vergroten. Er wordt binnen dit traject gekeken naar bestaande loyaliteitsprogramma’s en onderzocht of deze van toepassing zijn voor de regio en onderliggende organisaties. Samen met een aantal partners wordt dit traject in 2013 voortgezet.

In 2012 kwam 16% van het totale webbezoek op regioarnhemnijmegen.nl via mobiel

11

JAARVERSLAG 2012

Beurzen De vier Gelderse regionale bureaus voor toerisme Arnhem Nijmegen, Veluwe, Achterhoek en Rivierenland hebben zich op diverse toeristische beurzen gezamenlijk gepresenteerd in het nieuwe Gelderse Streken Paviljoen. Belangrijke thema’s waren fietsen, wandelen en kamperen, maar ook dagjes uit of een weekendje weg in Arnhem en Nijmegen. De volgende beurzen zijn gezamenlijk bezocht • Vakantiebeurs Utrecht, 11 t/m 15 januari in de Jaarbeurs te Utrecht, met 126.279 bezoekers de grootste consumentenreisbeurs ter wereld • Vakantiesalon Brussel, 2 t/m 6 februari in Brussel, 101.286 bezoekers • De Reise & Camping Messe, 22 t/m 26 februari in Essen, circa 90.000 bezoekers Daarnaast heeft RBT KAN de regio Arnhem Nijmegen ook de volgende beurzen gepresenteerd: • Fiets- en Wandelbeurs, 11 en 12 februari in Amsterdam, circa 16.000 bezoekers • Libelle Zomerweek, 7 t/m 13 in Almere, circa 85.300 bezoekers • 50Plusbeurs, 11 t/m 15 september in Utrecht, circa 97.00 bezoekers • Niederrheinische Tourismus und Freizeit Messe Weeze, 11 en 12 februari, circa 19.800 bezoekers • Fahradtag, 23 juni in Düsseldorf, circa 25.00 bezoekers

• World Travel Market Londen, 5 t/m 8 november, cruisevaart en touroperators • Travel! The Workshop, 20 oktober in Brussel, cruisevaart en touroperators

Drukwerk Naast alle digitale mogelijkheden om toeristisch-recreatieve informatie te vergaren, houdt de consument ook behoefte aan informatieve brochures en folders. De marketinginspanningen van RBT KAN zijn in 2012 ondersteund door verschillende drukwerken, waaronder brochures (wervend en informatief) en diverse wandel- en fietsroutes. RBT KAN Folder Service verzorgt de distributie van toeristische folders van o.a. attracties, bezienswaardigheden. In het voorjaar zijn er circa 285.000 gratis folders bezorgd bij meer dan 350 hotels, campins, b&b’s, restaurants, bibliotheken, gemeentehuizen en VVV-kantoren.

Marketingpakket RBT KAN ontwikkelt en onderhoudt tal van marketing- en promotieactiviteiten ten bate van het toeristisch-recreatieve bedrijfsleven en de regionale overheden in de regio Arnhem Nijmegen. Daarbij wordt ingespeeld op actuele trends. Bedrijven actief op de toeristisch-recreatieve markt en de

RBT KAN vertegenwoordigt de regio Arnhem Nijmegen op vele (consumenten) beurzen in binnen- en buitenland

12

JAARVERSLAG 2012

zakelijke markt kunnen deelnemen aan de activiteiten van RBT KAN door het afnemen van een marketingpakket. Voor bedrijven die daar meer over wilden weten, was er op 18 september een informatieve bijeenkomst. Meer informatie: rbtkan.nl/deelnemen

Pers en publiciteit Doel van RBT KAN is zoveel mogelijk free publicity te behalen in binnen- en buitenland. Dit gebeurt onder meer door organisatie van persreizen naar de regio, versturen van perberichten, actief benaderen van de individuele pers en persgenootschappen. De regio Arnhem Nijmegen is in 2012 met in totaal negenhonderd tv-spots te zien geweest op regionale tv-zenders in het hele land. De spots van de Liemers, Veluwezoom en Gelderse Poort zijn 13 maart in première gegaan en waren tot en met 15 mei te zien op onder meer AT5, TV Gelderland, TV West, TV NH, TV Flevoland en TV Rijnmond. De tv-spots over Arnhem Nijmegen en het Rijk van Nijmegen en zijn uitgezonden rondom de zomer- en de herfstvakantie.

Regio Arnhem Nijmegen in de media voorbeelden van publicaties: • Regionale media Dagblad de Gelderlander, bijlage de Ondernemer van de Gelderlander, Omroep en TV Gelderland, huis-aan-huisbladen, Floris (tijdschrift van kasteel Doornenburg, Arnhemse uitgave van magazine Eigen!, Arnhem Business, Nijmegen Business, regionale huis-aan-huis bladen, Radio TV Arnhem en Nijmegen • Nationale media Dagblad De Telegraaf, luxe lifestyle magazine Talkies, OntmoetNL bijlage van 100% NL Magazine, 55-plus-magazine Okra, vakbladen Meeting Magazine, Eventbranche, B2B magazine Recreatie & Toerisme, Toeractief (ANWB), Kampioen, Libelle. • Internationale media WDR (West-Deutscher Rundfunk), The Whart (Ierland), Belfast Telegraph (nationaal dagblad NoordIerland) en website Alwaystraveller.com (Ierland), weekblad De Zondag (België), magazine Papillo (België, regio’s Kortrijk en Deizen), Japanse Travelguide Netherlands.

Marketing activiteiten Buitenland Voor de marketing en promotie in Europa heeft RBT KAN in samenwerking met Veluwe, Achterhoek en Rivierenland de regio in de markt gezet onder het motto Das Andere Holland (Duitsland), Het Andere Holland (België) en The Other Holland (Groot-Brittannië). Hiervoor is aangehaakt bij de internationale campagnes van het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC), zoals Actief Genieten in de Natuur en de Citybreak-campagne. De Citybreak campagne richt zich op acht landen, te weten: Duitsland, België, GrootBrittannië, Frankrijk, Spanje, Italië, Zweden en Denemarken, op in totaal zo’n 31,3 miljoen personen uit de doelgroepen ‘Postmoderns’, ‘Achievers’ en ‘Upper Class’ (keuze in doelgroepen verschilt per land). De Actief genieten in de Natuurcampagne is gericht op de Nederlandse, Duitse en Belgische markt. Voor de buitenlandse campagnes is onder meer samengewerkt met partijen als Expedia, Ryanair, Deutsche Bahn, Gazet van Antwerpen en Holland.com. In 2012 heeft de Citybreak campagne in totaal 340.000 extra bezoekers voor Nederland opgeleverd. Hiervan is 10% voor de regio Arnhem Nijmegen, 34.000 extra bezoekers. Het betreft bezoekers waarbij de campagne een zeer grote rol heeft gespeeld in de keuze om onze regio te bezoeken voor een stedentrip. Dit aantal extra’s bezoekers is dus los van de bezoekers die sowieso onze regio voor een stedentrip zouden bezoeken. Gemiddelde besteding per citybreak naar Holland is 432 euro. Totaal extra bestedingen voor de regio Arnhem Nijmegen worden geschat op € 14.688.000,-.

De citybreaks campagne in de Europese landen resulteert in bijna 15 miljoen extra bestedingen voor de regio Arnhem Nijmegen

JAARVERSLAG 2012

Ontvangst van journalisten en persgroepen in de regio Arnhem Nijmegen om zoveel mogelijk free publicity voor de regio te behalen

13

14

JAARVERSLAG 2012

Business Unit Zakelijke Marketing Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen promoot de regio Arnhem Nijmegen als bestemming voor zakelijke en feestelijke bijeenkomsten zoals vergaderingen, congressen, symposia, evenementen, incentives. Het Convention Bureau ondersteunt decisionmakers bij het vinden van geschikte locaties en initieert diverse projecten ter bevordering van de organisatie van zakelijke bijeenkomsten in de regio Arnhem Nijmegen.

Pers en publiciteit Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen en zijn partners hebben ook in 2012 regelmatig de publiciteit gezocht om de regio als zakelijke en feestelijke bestemming te promoten. Er verschenen artikelen over allerlei onderwerpen, van de campagne Gelderland levert jou mooie streken, powerlunches met de promotiecaravan, kennismakingsdagen of weekenden voor meetingplanners, beurspresentaties, interviews en regiospecials. De column van het Convention Bureau in de magazines Arnhem Business en Nijmegen Business is in 2012 vervangen door een kijkje achter de schermen bij partners van het Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen. Daarnaast heeft het b2b-magazine Quality in Meetings (QM) een regiospecial over Arnhem Nijmegen gepubliceerd alsmede in elke uitgave een interview tussen een general manager van een locatie in de regio Arnhem Nijmegen en een general manager van een locatie op de Veluwe. Tevens is namens de campagne Gelderland levert je mooie streken in elke uitgave een advertentie geplaatst, een banner op de website qualityinmeetings.nl en zijn er regelmatig persberichten aangeleverd. Het b2b-magazine Meeting Magazine heeft ook twee regiospecials gepubliceerd over Arnhem Nijmegen als zaken-

bestemming. Namens Gelderland levert je mooie streken is in elke editie geadverteerd en er zijn diverse persberichten opgenomen in het magazine. In Meeting Magazine zijn ook elke editie twee regio Arnhem Nijmegen advertentiepagina’s ingericht gezamenlijk met de partners.

Feiten en cijfers De regio Arnhem Nijmegen is op initiatief van Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen in 2011 onder de loep genomen tijdens het Continu Zakenreis Onderzoek (CZO) van NBTC-NIPO. De resultaten kwamen vorig jaar beschikbaar. Een greep uit dit onderzoek: • Gelderland is na Utrecht de populairste provincie voor georganiseerde zakenreizen • Zakenreizigers verblijven bij voorkeur in 3- of 4-sterrenaccommodaties • Bij drie van de zes zakenreizen wordt per auto gereisd • Een zakenreiziger geeft in Nederland gemiddeld 319 euro uit tijdens een meerdaagse reis • Nederlanders geven per jaar circa 1,45 miljard euro uit aan meerdaagse zakenreizen in eigen land • bestedingen zakelijk toerisme regio Arnhem Nijmegen € 42,3 miljoen

Gelderland levert je mooie streken Onder het motto Gelderland levert je mooie streken verzorgde Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen vorig jaar in samenwerking met Congresbureau Veluwe de promotie van de regio’s Arnhem, Nijmegen en Veluwe op nationaal en internationaal niveau. Dat gebeurde in samenwerking met ruim 75 partners, zoals congrescentra, hotels en evenementenorganisatoren, uit deze regio’s Arnhem, Nijmegen en Veluwe.

JAARVERSLAG 2012

15

Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen promoot de regio als bestemming voor zakelijke en feestelijke bijeenkomsten

Zo werd er in september een kennismakingsweekend voor Belgische meetingplanners gehouden, waarbij zij konden ervaren wat beide regio’s zoal te bieden hebben. Na afloop van het kennismakingsweekend is een Gelderse Streken-krant naar hen opgestuurd met alle contactgegevens van de locaties, die zijn bezocht. Tevens heeft er follow up plaatsgevonden en zijn er diverse aanvragen gedaan voor bijeenkomsten. De activiteiten voor de Belgische markt hebben als doel meer zakelijke bezoekers uit België naar Gelderland te halen.

Arnhem Nijmegen. Van alle Duitsers die Nederland bezoeken, komt ongeveer 8 procent als zakelijke bezoeker. Dat zijn 230.000 bezoekers per jaar. Duitsland staat daarmee volgens het Nederlands Bureau voor Toerisme op de vierde plaats van herkomstlanden van zakelijke bezoekers.

Evenementen en bijeenkomsten

Dit gegeven was voor Convention Bureau en de Kamer van Koophandel Centraal Gelderland aanleiding om voor ondernemers uit de regio Arnhem Nijmegen op 19 maart 2012 een studiemiddag te organiseren bij Viller Mühle in Goch. Onderwerpen als waarmee spreekt een Nederlandse ondernemer de Duitse markt aan en wat zijn unique selling points voor de Duitse markt kwamen uitgebreid aan de orde.

Ruim zeventig decisionmakers uit de vergader-, trainings- en evenementenbranche bezochten op 1 maart 2012 de jaarlijkse kennisdag van het Convention Bureau. Deze zevende editie stond in het teken van Energie. Energie is een belangrijk thema op het gebied van kennis(-overdracht) voor Arnhem. De groep werd door directeur Alex van Hooff van Burgers’ Zoo en Michiel van Wessem, wethouder Economie en Toerisme van Arnhem, ontvangen in het Safari Meeting Center van het dierenpark. Van Hooff bood de bezoekers een uniek kijkje achter de schermen van Burgers’ Zoo, dat met circa 1,5 miljoen bezoekers de vijfde dagatractie van ons land is. Daarna werd per touringcar een aantal interessante locaties bezocht, waarna de dag in Postillion Hotel Arnhem werd afgesloten. Zakelijke bestemming Gelderland is steeds meer in trek als zakelijke bestemming, waardoor de zakelijke markt een belangrijke inkomstenbron is voor hotels, musea en evenementenbedrijven in de regio

Convention Bureau heeft eind 2011 een onderzoek laten verrichten naar de interesse en potentie van de Duitse markt inzake het organiseren van bijeenkomsten in de regio Arnhem Nijmegen.

Event ’12 Op de beurs Event ’12 op 4 en 5 april, de vakbeurs voor evenementen- en congresorganisatoren, waren Convention Bureau regio Arnhem Nijmegen en Congresbureau Veluwe samen met veertien partners prominent aanwezig met de stand Gelderland levert je mooie streken en de Gelderland-promotiecaravan. De beurs met onder meer de Meet Gelderland-borrel van streekproducten leverde een goede hoeveelheid contacten op. Follow ups hebben zowel door de beide bureaus als door de partners via salescalls, afspraken en nieuwsbrieven plaatsgevonden. Diverse boekingen zijn het resultaat van deze inspanningen.

16

JAARVERSLAG 2012

Business Unit Projecten Liberation Route Europe Vanuit de regio Arnhem Nijmegen ging in 2008 de Liberation Route van start, de herdenkingsroute langs historische locaties die tijdens de bevrijding van Tweede Wereldoorlog een belangrijke rol hebben gespeeld. Dit initiatief van het Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945, Airborne Museum ‘Hartenstein’ en het Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen, RBT KAN, heeft de afgelopen jaren een enorme vlucht genomen. Na aansluiting van de Veluwe, het Rivierengebied en Noord-Brabant krijgt de Liberation Route in 2013 het gedroomde vervolg in de andere Europese landen die bij de Tweede Wereldoorlog betrokken waren. Dit is mogelijk gemaakt door het vfonds, Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg. In 2012 besloot het vfonds om de SLRE de komende 3 jaar financieel te ondersteunen. Het vfonds wil de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog levend houden en zo vrede, democratie, de rechtsstaat en de internationale rechtsorde bevorderen.

Nieuwe luisterplekken en lespakket In Huissen, Doornenburg en Zevenaar zijn in 2012 nieuwe luisterplekken langs de Liberation Route in gebruik genomen. Wethouder Ellen de Swart van de gemeente Heumen heeft het nieuwe Liberation Route Lespakket in ontvangst genomen tijdens een bijeenkomst met abseilende scholieren bij groepsaccommodatie Het Buitencentrum. Vrijheid valt uit de lucht & Josephine Baker treedt op! is de titel van het lespakket dat draait om de vraag wat het betekent om te leven in en langs de frontlinie van de tweede Wereldoorlog. De scholieren luisteren onder meer naar de verhalen die worden verteld door de luisterkeien in Nederasselt en Overasselt. Het lespakket voor Overasselt is samengesteld door EDUART in samenwerking met het Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945 in Groesbeek, Groepsaccommodatie Het Buitencentrum en RBT KAN. Meet informatie: liberationroute.com

Met de bijdrage van het vfonds kan de SLRE een projectorganisatie opbouwen, die de internationale uitbreiding van de route ter hand neemt en bekend maakt bij het grote publiek. Samen met andere organisaties levert SLRE een aandeel aan de herdenkingsactiviteiten rond 70 jaar D-Day en Market Garden in 2014. Victoria van Krieken is de directeur, die samen met haar medewerkers aan de slag gaat om de ambities van SLRE de komende jaren waar te maken. Presentatie Open Days Europese Unie De presentatie van het project Liberation Route Europe tijdens de Open Days voor Europese regio’s op 9 oktober in Brussel was een succes. Martin Schulz, voorzitter van het Europees Parlement, noemde het project ‘van groot belang voor Europa’. De reacties op de inhoud van de plannen en de aanpak ervan waren enthousiast. Daarmee zijn de verwachtingen voor de toekenning van een tweede subsidie voor Stichting Liberation Route Europe (SLRE) hooggespannen.

‘Liberation Route Europe van groot belang voor Europa’ aldus de heer Martin Schulz voorzitter Europees Parlement

JAARVERSLAG 2012

17

Nieuwe luisterplek Liberation Route bij Buitengoed de Panoven in Zevenaar

fotograaf Henk Rodrigo

Gelderse Streken Gelderland is de afgelopen jaren de populairste binnenlandse vakantieprovincie in Nederland. Met de campagne Gelderse Streken werkt RBT KAN samen met de Gelderse regionale bureau’s voor Toerisme, Veluwe, Achterhoek en Rivierenland, aan het uitdragen van het omvangrijke en veelzijdige toeristische recreatieve aanbod in Gelderland. Gelderland kent verschillende toeristische regio’s, met elk hun eigen kenmerken. De regio’s werken samen voor een herkenbare profilering met de paraplu-campagne ‘Gelderland levert je mooie streken’. De website www.geldersestreken.nl neemt een centrale plaats in binnen de campagne. De website bundelt het omvangrijke en veelzijdige toeristische aanbod voor de consument en stimuleert de consument tot interactie. Naast het reguliere aanbod, zijn er speciale actiethema’s en onver-

wachte voorstellen voor dagjes uit of andere activiteiten in de verschillende regio’s. RBT KAN geeft samen met de Regionale Bureaus voor Toerisme en de Provincie Gelderland mede invulling geven aan deze cross mediale campagne in binnen- en buitenland. 2012 was het landelijk jaar van de historische buitenplaatsen. In Gelderland zijn vele prachtige historische buitenplaatsen te vinden. Op deze locaties was tot eind november een buitenplaats estafette. Ieder weekend een evenement of activiteit plaatsvind op een van de historische buitenplaatsen. Bezoekers konden zich laten verrassen door bijzondere verhalen over de locaties tijdens een lezing, tentoonstelling, concerten, rondleidingen, wandeling of één van de andere evenementen. RBT KAN heeft samen de regionale bureau’s in de provincie de communicatie verzorgd onder de noemer Gelderland levert je historische buitenplaatsen.

18

JAARVERSLAG 2012

Één uitportal voor kunst, cultuur en uitgaan in Gelderland; uit in Arnhem.nl, uitinnijmegen.nl, uitingld.nl

Cool Breaks

Beleef de Spannende Geschiedenis van Gelderland

De Cool Breaks-campagne (eind 2009 tot en met juni 2012) is een Nederlands-Duitse toeristisch-recreatieve samenwerking, die zich richt op short breaks (korte vakanties) in de grensstreek van Zuidoost-Nederland en de Duitse Niederrhein. De campagne is uitgezet op de Nederlandse, Duitse, Britse, Italiaanse, Spaanse en Zweedse markt. Uit de eindmeeting blijkt dat het totale buitenlandse verblijf in deze periode is toegenomen met 9 procent, het aantal toeristen uit Groot-Brittannië, Spanje, Italië en Zweden is met 8 procent gestegen.

Gelders Erfgoed en de vier Regionale Bureaus voor Toerisme (RBT’s) in Gelderland rollen tussen 2012 en 2014 het succesvolle concept Spannende Geschiedenis uit in heel Gelderland. Het belevenisnetwerk wordt uitgebreid met in totaal 120 nieuwe locaties, verdeeld over de acht tijdslijnen: Prehistorie, Romeinen & Bataven, Middeleeuwen & Hertogdom Gelre, Buitenplaatsen & Landgoederen, Industriële Revolutie, Leven langs de Linie/ Hollandse Waterlinie, Tweede Wereldoorlog/Liberation Route en Koude Oorlog.

In 2011 hebben ruim 6 miljoen vakantiegangers en zakelijke bezoekers één of meer nachten doorgebracht in de Cool Breaks-regio. Dat is 6 procent meer dan in 2009. Het gaat om 4,4 miljoen in het Nederlandse deel en 1,7 miljoen in het Duitse deel. De website coolbreaks.com is door ruim 585.000 unieke bezoekers bezocht, van wie 33 procent uit Nederland kwam, 30 procent uit Duitsland en 23 procent uit GrootBrittannië, Italië, Spanje of Zweden. De 23.000 boekingen die direct via coolbreaks.com zijn gegenereerd, waren goed voor 2,3 miljoen euro omzet. Vanaf 2013 wordt het coolbreaks.com -platform via diverse andere projecten geladen.

De nieuwe locaties worden op de bestaande websites voorzien van informatie in de vorm van audiofragmenten, videofilmpjes, animaties, arrangementen, routes, evenementen, links en andere tips voor een langer verblijf. Via de routes kunnen bezoekers en bewoners uitgebreid kennis maken met de regionale cultuurhistorie. Via een speciale routeplanner kunnen zelfs routes geheel naar eigen wens worden samengesteld. Een internetspel met aangepaste informatie betrekt de jeugd bij Spannende Geschiedenis. Eveneens verschijnt er een overzichtsfolder met alle locaties in Gelderland en tips voor een langer verblijf in de regio.

Via de Cool Breaks-campagne heeft RBT KAN samengewerkt met de Floriade, de Wereld Tuinbouw Expo die van 5 april tot en met 7 oktober in Venlo werd gehouden. Op de website coolbreaks.com is een speciale sectie met informatie, hotelarrangementen, boekingsmogelijkheden voor tickets en een koppeling naar de regio Arnhem Nijmegen gemaakt. In samenwerking met Expedia en Ryanair hebben Cool Breaks en de Floriade een uitgebreide promotiecampagne in diverse Europese landen ingezet, zoals Groot-Brittannië, Spanje, Italië en Zweden.

Meer informatie: spannendegeschiedenis.nl

Binnen het project Spannende Geschiedenis wordt de rijke cultuurhistorie van de regio op vernieuwende wijze belicht

19

JAARVERSLAG 2012

Warme Winterweken Arnhem In de feestelijke maand december vinden in Arnhem vele bijzondere evenementen, concerten, voorstellingen en activiteiten plaats. Warme Winter Weken is de paraplu voor de collectieve marketing en promotie van alles wat er zich in de decembermaand afspeelt in Arnhem. RBT KAN organiseert in samen werking met Stichting Binnenstadsmanagement Arnhem (SBA), Gemeente Arnhem en diverse ondernemers dit project.

UIT in Gelderland RBT KAN biedt in samenwerking met de RBT’s in Gelderland en de culturele aanbieders een nieuw webplatform aan. UITinGld.nl is het online uitplatform voor heel Gelderland. Een One-stop-shop met informatie en reserveringsmogelijkheid op het gebied van kunst, cultuur en uitgaan in Gelderland. Daarnaast is de actuele content ook via een mobiele site zichtbaar. Het ruime vrijetijdaanbod van de verschillende gemeente (uitingld.nl, uitinarnhem.nl, uitinnijmegen.nl et cetera ), is per 2 september 2012 via de nieuwe Gelderse site zichtbaar geworden.

Toeristische ontwikkeling rond de Rivieren

De Verdronken Dorpen-fietsroutes zijn inmiddels met tien locaties uitgebreid. De online applicatie, waarmee de toerist de verhalen achter vele eeuwen aan watergeschiedenis kan beleven, is in ontwikkeling. Het onderzoek naar de fietspendelboot over de Waal, de Rijn en de IJssel is afgelopen jaar uitgevoerd. Met als resultaat dat de pendelboot in 2013 als pilot gaat varen. Het bijzondere is, dat de toerist zijn fiets mee kan nemen aan boord en op verschillende plekken kan in- en uitstappen. Voor het project Toeristische ontwikkeling van de Rivieren is een klankbordgroep samengesteld met vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven, de deelnemende gemeenten en van belangenverenigingen. Er wordt een netwerk van Struinroutes ontwikkeld, waarvan de eerste routes in de IJsselkop & Rijn en Maas in het voorjaar van 2013 worden opgeleverd. Van de Struinroutes wordt een app gemaakt, waardoor de route ook leuker en interessanter door extra informatie die wordt gegeven. Al deze activiteiten worden middels een cross-mediale campagne onder de aandacht van toeristen en recreanten gebracht. Het projectplan wordt onder meer gefinancierd door een bijdrage uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling en de Stadsregio Arnhem Nijmegen. Voor meer informatie: geldersestreken.nl/rivieren

De rivieren Waal, Maas, Rijn en IJssel en het omringende landschap in de regio Arnhem Nijmegen lenen zich uitstekend voor toeristische activiteiten. Via het projectplan Het Blauwe Goud, Toeristische ontwikkeling rond de Rivieren besteedt RBT KAN daar in 2012 en 2013 extra aandacht aan. Met als hoofddoel de rivieren als sterk item aan het toeristisch palet van de regio toe te voegen en landelijk meer bekend te maken. En om de vele recreatiemogelijkheden op, aan, rond en met het water te verkondigen. Ondernemers en attracties worden met elkaar te verbonden en het varen over de rivieren wordt als beleving aan de thema’s voor een dagje uit toegevoegd. Een nieuw te introduceren toeristische pendelboot die verschillende locaties langs het water aandoet, dient als een van de verbindende elementen. Een te houden pilot in augustus 2013 zal uitsluitsel geven over de haalbaarheid van de pendelboot. Dit bovenop het reeds bestaande rijke pakket van vaar- en andere recreatieproducten langs het water.

Van Gogh Europe Het leven en de werken van Vincent van Gogh inspireren wereldwijd grote aantallen mensen, exposities van werk trekken jaarlijks 4,5 miljoen bezoekers. Vertegenwoordigers van 29 Nederlandse, Belgische en Franse musea en toeristische organisaties besloten eind 2012 om samen te werken in het project Van Gogh Europe. Het doel is het leven en het werk van de schilder Vincent van Gogh op een eigentijdse manier toegankelijk te maken voor een groot publiek. De komende jaren worden (meerdaagse) arrangementen en routes ontwikkeld en in de markt gezet voor bezoekers uit de hele wereld. Het Kröller-Müller Museum in Het Nationaal Park De Hoge Veluwe speelt een belangrijke rol bij deze Europese samenwerking, evenals RBT KAN. Meer informatie: rbtkan.nl/vangogh

20

JAARVERSLAG 2012

Business Unit Informatiediensten VVV Informatiediensten

VVV online

Het Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen (RBT KAN) is verantwoordelijk voor het VVV-netwerk dat bestaat uit 10 VVV-vestigingen, 40 VVV-agentschappen en bijna 20 digitale VVV-informatiepunten. Daarmee zorgt ‘de VVV’ voor de promotie van de regio Arnhem Nijmegen en het verstrekken van toeristisch-recreatieve informatie van bedrijfsleven, overheden en streken aan bezoekers in de regio Arnhem Nijmegen.

Naast het fysieke VVV-netwerk verzorgt RBT KAN 24 uur per etmaal, zeven dagen in de week online bereikbaarheid van toeristisch-recreatieve informatie via de VVV-websites (regioarnhemnijmegen.nl, vvvarnhem.nl, vvvnijmegen.nl, vvvwijchen.nl, vvvzevenaar.nl etcetera) en de verschillende thema-websites (lekkerfietsen.nl, spannendegeschiedenis.nl, liberationroute.nl, UITinGLD.nl etcetera). RBT KAN is in 2012 van start gegaan met diverse mobiele websites die locationbased werken. Dit betekent dat de site via de mobiele telefoon of de tablet informatie geeft over dichtst bij zijnde toeristischrecreatieve voorzieningen in de regio Arnhem Nijmegen.

De VVV Arnhem en VVV Rijk van Nijmegen zijn de VVV vestigingen waar professionele medewerkers bezoekers aan de regio voorzien van toeristische informatie. In de regio wordt het uitgebreide VVV-netwerk mogelijk gemaakt door de medewerking van meer dan 120 VVV-vrijwilligers. Binnen de regio bieden zij bezoekers specifieke toeristische informatie van de lokale omgeving. Met de plaatsing van diverse nieuwe VVV Agentschapsmeubels (onder meer in de gemeenten Arnhem, Rheden, Lingewaard, Overbetuwe, Mook en Middelaar, Wijchen, Beuningen en Rijnwaarden) heeft RBT KAN verder gewerkt aan de bereikbaarheid en toegankelijkheid van toeristische informatie over accommodaties, attracties en bezienswaardigheden in de regio Arnhem Nijmegen. De meubels bestaan uit een zuil voorzien van de VVV-huisstijl met toeristische informatie in print (folders met wandel- en fietsroutes, brochures van attracties en kaarten) en digitale informatie, die via een bijzonder gebruikersvriendelijk touchscreen op te roepen is.

Voor meer informatie: rbtkan.nl/vvvonline

VVV-formule, VVV-idee VVV Nederland is de franchise-formulegever van het VVV merk. Het VVV-merk is door consumenten gewaardeerd als het meest bekende en betrouwbare merk voor toeristische informatie. In de regio Arnhem Nijmegen is RBT KAN de VVV-formulenemer en exploiteert daarmee de VVV vestigingen, VVV agentschappen bij ondernemers (shop-in-shop) en de digitale VVV informatiepunten. Met het VVV-merk communiceert RBT KAN uiteenlopende toeristische informatie met consumenten zowel in drukwerk als online. Het VVVidee is de kern van het VVV-merk. Met het VVV-idee worden bezoekers geïnspireerd en verleidt naar de ‘geheime’ plekjes en/of activiteiten van de stad of streek.

Voor meer informatie: rbtkan.nl/agentschapsmeubels

Het VVV-merk is door consumenten gewaardeerd als het meest bekende en betrouwbare merk voor toeristische informatie

Een belangrijke ontwikkeling binnen de VVV-formule is de aansluiting op de Nationale Databank voor Toerisme, Recreatie en Cultuur (NDTRC). Door middel van dit digitale logistieke systeem ontsluit RBT KAN toeristische informatie over toeristisch-recreatieve bedrijven, attracties en bezienswaardigheden naar diverse online kanalen zoals de VVV website, de mobiele website, digitale VVV informatiezuilen.

21

JAARVERSLAG 2012

VVV Cadeaubon Als VVV-formulenemer van de VVV-franchiseformule verzorgt het Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen voor de aansluiting van VVV Cadeaubon wederverkopers en acceptanten en levert de VVV cadeaubon direct aan het bedrijfsleven. In de regio Arnhem Nijmegen zijn bijna 800 winkels en horeca acceptanten aangesloten en ca. 160 wederverkopers. De VVV Cadeaubon is vrij besteedbaar bij landelijk meer dan 23.000 acceptanten en is onbeperkt geldig. Hiermee is de VVV Cadeaubon de meest favoriete cadeaubon van Nederland.

Toeristische Bewegwijzering De provincie Gelderland werkt aan één systeem van toeristische bewegwijzering met behulp van bruin-witte borden, zoals die in bijna alle Europese landen gebruikt worden. Gemeenten en ondernemers onderschrijven dit streven, waardoor de bewegwijzering duidelijk is en ‘verrommeling’ wordt tegengaan. RBT KAN heeft bij gemeenten in de regio Arnhem Nijmegen een inventarisatie gehouden waaruit bleek dat veel gemeenten interesse hebben voor dit systeem. In 2012 zijn in Rheden, Heumen en Zevenaar de bruin-witte borden geplaatst. In 2012 en 2013 volgen de gemeenten Groesbeek, Wijchen, Overbetuwe en Lingewaard. RBT KAN verzorgt de uitvoering en het onderhoud van dit bewegwijzeringsysteem.

De VVV in de regio Arnhem Nijmegen voorziet in een grote informatie behoefte van de consument, zowel fysiek als online

Bewegwijzering Fietsknooppuntennetwerk De synchronisatie van recreatieve fietsroutenetwerken in de regio Arnhem Nijmegen is in het najaar afgerond. Dat betekent dat het netwerk van Landelijke Fietsroutes en het regionale fietsknooppuntnetwerk Arnhem Nijmegen exact hetzelfde tracé volgen en de bewegwijzering van beide netwerken overal aan dezelfde palen is bevestigd. De Stichting Landelijk Fietsplatform streeft naar deze synchronisatie, omdat dit voor toeristen en recreanten overzichtelijker is. Het onderhoud van beide netwerken in de regio is in handen van de Stichting Routebureau Arnhem Nijmegen.

Vierdaagsebed Nijmegen RBT KAN heeft ook in 2012 via de website vierdaagsebed.nl bemiddeld tussen deelnemers aan de 96e Internationale Vierdaagse Afstandsmarsen Nijmegen en gastgezinnen in het Rijk van Nijmegen. Er deden vorig jaar meer dan 40.000 wandelaars mee. De stijgende vraag naar éénpersoonskamers was dit keer opmerkelijk. De gastgezinnen bieden tijdens de Vierdaagse een goed alternatief voor de veelal volgeboekte hotels en pensions in de regio Nijmegen. In samenwerking met hoteliers uit Nijmegen en omstreken biedt RBT KAN elk jaar tevens speciale Vierdaagse-hotelarrangementen aan. De VVV Rijk van Nijmegen was, net als andere jaren tijdens het wandelevenement, met een speciale Vierdaagse-VVVstand present op het Keizer Karelplein.

22

JAARVERSLAG 2012

Arnhem UITboulevard, start culturele seizoen Arnhem, qua grootte inmiddels uitgegroeid tot 2e UITmarkt van Nederland

Reserveringen De afdeling reserveringen verzorgt de groeps- en verblijfsarrangementen die door de toeristische bedrijven worden aangeboden. Via regioarnhemnijmegen.nl, groepstips.nl en blijfjeslapen.nl worden de arrangementen door de bezoeker rechtstreeks bij de ondernemer gereserveerd. Via de meta -searchengine (zoek & boek module) , op regioarnhemnijmegen.nl, wordt het voor de consument gemakkelijker gemaakt om een hotel of andere accommodatie te zoeken. De zoek & boek module zoekt aan de hand van één zoekopdracht naar beschikbare kamers op diverse boekingswebsites en presenteert de consument een overzicht van de mogelijkheden. Via deze afdeling worden ook begeleide stadswandelingen in Nijmegen en Arnhem gereserveerd (door zowel particulieren als touroperators, cruisevaartondernemingen en bedrijven).

Van Arnhems Uitburo naar Uit in Arnhem Uit in Arnhem is een platform dat voor 30 deelnemende culturele partners de collectieve marketing verzorgt voor uitgaan in Arnhem en omgeving alsmede de UITportal verzorgt. Op verzoek van de culturele partners is in 2012 gestopt met het Arnhems UITburo en daarmee de aansluiting bij UITburo.nl. In september 2012, tijdens de UITboulevard, is het UITplatform ArnhemsUITburo.nl overgegaan in UitinArnhem. nl. Het UITportal Uit in Arnhem is een onderdeel geworden van Uit in Gelderland (zie Uit in Gelderland)

Uit in Arnhem blijft daarmee marketing verzorgen voor de culturele partners, via een zelf gekozen systeem. Dit heeft als positief gevolg dat ingesprongen kan worden op nieuwe ontwikkelingen en ook kaartverkoop via de website mogelijk is. Het Arnhems UITburo / Uit in Arnhem heeft in 2012 verschillende marketing en promotieactiviteiten gedaan: Webmarketing, social media, marketing bijeenkomsten, magazine Uit in Arnhem, Narrowcasting, Arnhem UITboulevard, Uitreporters en een distributieservice voor posters en flyers.

UITboulevard De Arnhem UITboulevard georganiseerd door RBT KAN, vormt de flitsende start van het culturele seizoen in Arnhem. In 2012 hebben Cultuur Netwerk Arnhem, UIT in Arnhem en RBT KAN hun krachten gebundeld en is de Arnhem UITboulevard van een eendaags naar een tweedaags evenement uitgegroeid op zaterdag 1 en zondag 2 september. De Arnhem Uitboulevard is door zo’n 30.000 mensen bezocht. Het programma zat boordevol aandacht voor muziek, dans, theater, beeldende kunst, literatuur, mode en cabaret en barstte los na een bijzondere openingsshow met dans en muziek op een podium op het water van de Lauwersgracht recht tegenover de Schouwburg Arnhem.

23

JAARVERSLAG 2012

Corporate Communicatie RBT KAN.nl

Company Profile

De zakelijke website RBTKAN.nl speelt een belangrijke rol in de communicatie van de vele activiteiten en projecten van RBT KAN met haar stakeholders. Het is een duidelijk en overzichtelijk portaal voor (potentiële) nieuwe relaties en bestaande relaties/partners. Per maand bezoeken circa 1500 bezoekers deze business-to-business-site met informatie over ontwikkelingen in de toeristisch-recreatieve sector in de regio Arnhem Nijmegen. RBTKAN.nl geeft tevens onlinetoegang tot documenten als de Marketing Nieuwsmagazines, de Toeristisch Recreatieve Monitor Regio Arnhem Nijmegen, persberichten en de Strategische Marketingvisie van het RBT KAN.

In het Company Profile staat het bedrijfsprofiel van RBT KAN beschreven. Het betreft de visie en missie van RBT, de doelstelling en doelgroepen waarop het RBT zich richt en een toelichting op de verschillende activiteiten en projecten. Het Company Profile wordt onder meer verspreid onder nieuwe relaties.

Nieuwsmagazine Relaties van RBT KAN ontvingen in 2012 in het voorjaar en het najaar het Marketing Nieuws Magazine voorzien van een nieuwe, overzichtelijker opmaak. Het doel van het magazine is alle relevante informatie over de activiteiten van RBT KAN in en voor de regio Arnhem Nijmegen en alle van belang zijnde ontwikkelingen in de toeristisch-recreatieve sector te bundelen en te communiceren.

Workshops & Debatten RBT Kan is als marketingorganisatie betrokken bij de ontwikkeling van het toeristische beleid bij overheid als ook bij het (individueel) toeristische bedrijfsleven. RBT KAN hield op 13 februari de bijeenkomst Topics & Trends waarbij trendwatcher Adjiedj Bakas zijn visie op de nabije toekomst en de gastvrijheidsindustrie gaf. Ongeveer honderd belangstellende professionals uit de toeristisch-recreatieve sector bezochten de bijeenkomst in Kasteel Doorwerth. Met zijn betoog hielp Bakas zijn gehoor de huidige tijd te duiden en gaf hij inspiratie voor de toekomst. Skal Gelderland ondernemers waren ook voor deze sessie uitgenodigd. Meer informatie: rbtkan.nl/trends2012

Receptionistendag

Mijn idee, een goed idee?!

Ruim 75 receptionisten van verblijfsaccommodaties in de regio Arnhem Nijmegen bezochten woensdag 21 maart 2012 de jaarlijkse Receptionistendag van RBT KAN, die van start ging in Museum Het Valkhof in Nijmegen. Deze opkomst bewijst dat er behoefte is aan deze activiteit, waarbij de receptiemedewerkers worden rondgeleid langs een toeristisch-recreatieve organisaties en locaties in de regio. De deelnemers kozen voor een bezoek aan diverse toeristische bedrijven in het Rijk van Nijmegen of de regio Arnhem. Deze praktijkervaring stelt de receptionisten nog beter in staat hun gasten te informeren over het uitgebreide en boeiende toeristische aanbod in de regio en ‘stoomt’ ze klaar voor het nieuwe toeristisch-recreatieve seizoen.

RBT KAN is betrokken bij Mijn idee, een goed idee?!, een project van onder andere de Kamer van Koophandel Centraal Gelderland, NORT Gelderland en de deelnemende gemeenten. Het biedt starters en aspirant-ondernemers in recreatie en toerisme ondersteuning bij het omzetten van hun idee naar een ondernemingsplan. In 2012 vond dit traject plaats in de gemeenten Heumen en Wijchen en in de gemeenten Montferland, Rijnwaarden en Zevenaar. Daarnaast is eind december de kick-off geweest voor het traject in de gemeenten Millingen aan de Rijn, Ubbergen en Groesbeek. RBT KAN verzorgt de marketingworkshop en neemt plaats in de jury. De winnaar van het traject ontvangt de startersprijs waarin een bedrag aan promotie via de kanalen van RBT KAN is opgenomen.

24

JAARVERSLAG 2012

Overlegstructuren Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen (RBT KAN) stelt de marketing- en promotieactiviteiten samen, in overleg met zowel het toeristische-recreatieve bedrijfsleven als met gemeenten in de regio Arnhem Nijmegen en overige belanghebbende. Het overleg met het toeristische-recreatieve bedrijfsleven vindt plaats via verschillende overlegstructuren. • ondernemersplatformen in de regio Arnhem, De Veluwezoom en het Rijk van Nijmegen • Hoteloverleg regio Arnhem • Hoteloverleg Rijk van Nijmegen

RBT KAN wordt geadviseerd door: • Raad van Advies RBT KAN • Portefeuillehouders overleg Toerisme en Recreatie Rijk van Nijmegen • Portefeuillehouders regio Arnhem Nijmegen • Dr. Gert-Jan Hospers, hoogleraar Citymarketing en regiomarketing • Kamer van Koophandel Centraal Gelderland • Recron • Koninklijke Horeca Nederland regio Arnhem Nijmegen • NBTC Holland Marketing • VVV Nederland • Stadsregio Arnhem Nijmegen • Beleidsambtenaren overleg Rijk van Nijmegen • Beleidsambtenaren provincie Gelderland • Beleidsambtenaren overige gemeenten

RBT KAN werkt samen of maakt deel uit van de toeristische platformen in: • Groesbeek, Stichting Toerisme en Recreatie Groesbeek (STER) • Heumen • de Liemers • Lingewaard (Gelderse Poort) • Millingen aan de Rijn • Mook en Middelaar • Overbetuwe • Rheden, Ondernemersplatform Zuid-Oost Veluwezoom • Rijnwaarden • Ubbergen • Wijchen

RBT KAN werkt ook samen of maakt deel uit van: • ABT Achterhoeks Bureau voor Toerisme • ACBN – St. Nijmeegse Vierdaagsefeesten • Arbeitskreis Via Romana • Arnhems UITburo • Arnhem Ambassadeurs • Arnhem Nijmegen Cool Region • Arnhem – Nijmegen – Kleve – Emmerich am Rhein (ANKE) • Branding citymarketing Made in Arnhem • Bestuur Dijk van een Delta • Büro 2-land • De Romeinse Alliantie • Euregio Rijn Waal • Food and Health Gelderland • Groesbeek Museumlandschap • Hospitality Sales & Marketing Association International (HSMAI) • KCG / Cultuurpact Arnhem Nijmegen • Midden- en Kleinbedrijf Nijmegen • Nederlandse Vereniging van Directiesecretaressen • NORT Gelderland • Ondernemers Kontakt Arnhem • Open Monumentendag • Provincie Gelderland • RBT Rivierenland • RGV • Secretaresse Netwerk • Stedelijk Netwerk Arnhem Nijmegen • Stichting Binnenstadsmanagement Arnhem (SBA) • Huis voor de Binnenstad Nijmegen • Stichting Internationale Vierdaagse Afstandsmarsen Nijmegen (SIVAN) • Stichting Liberation Route Europe • Stichting Ondernemers Sociëteit KAN • Streek Commissie Rivierengebied Oost • Veluws Bureau voor Toerisme (VBT) • VVV Nederland

RBT KAN is vertegenwoordigd in de volgende bestuursfuncties: • • • •

Voorzitter Stichting Liberation Route Europa Bestuurslid VVV Nederland Comité van aanbeveling Streekgala Voorzitter Stichting Routebureau Arnhem Nijmegen

25

JAARVERSLAG 2012

RBT KAN b.v. Jaarrekening RBT KAN B.V. Financiële Risico Paragraaf RBT KAN is een organisatie waar publiek – private samenwerking tot stand komt. Dit betekent dat er met diverse overheden, bedrijven en overige stakeholders een financiële relatie onderhouden wordt. Daarnaast wordt er regelmatig op projectbasis gewerkt, waardoor er internationale sponsoring en (EU) subsidies ontvangen worden met (inter) nationale subsidies. Dit betekent dat RBT KAN een fijnmazige financiële verantwoording en controle kent. De grootste risico’s worden gevormd uit de volgende onderwerpen: • Minder sponsoropbrengsten (onder andere de marketingpakketten) uit het bedrijfsleven (waardoor onvoldoende marketingbudget) • Te weinig projecten op jaarbasis (waardoor onvoldoende dekking apparaat RBT KAN) • Afhaken van individuele gemeenten (waardoor minder structurele inkomsten) • Bezuinigingen vanuit de gemeenten waardoor de cofinanciering in gevaar komt. • Bezuinigingen in Europa voor wat betreft Europese subsidies

Maatregelen ter beperking / voorkoming van deze risico’s: • Accountmanagement bij bedrijfsleven waardoor betrokkenheid bij RBT KAN ontstaat • Continu initiëren van nieuwe marketingprojecten • Intensieve afstemming met de deelnemende gemeenten over strategie, beleid en activiteiten. • Indien mogelijk werken met tijdelijk personeel • Verdere stroomlijning Back Office RBT KAN • Benchmarking met andere RBT’s • Samenwerking op Gelderse schaal intensiveren Afdekken van de financiële risico’s: • Opbouwen van weerstandsvermogen bij de BV RBT KAN (2012 € 67.800,-) Directie: • Bezoldiging 2012 van de directeur bedraagt € 104.000,inclusief vakantiegeld en pensioenvergoeding. (cao VVV Nederland) Er is een leaseauto ter beschikking met een cataloguswaarde van € 39.000,Specifieke gevallen: • Onvoorziene uitgave; pensioenclaim VVV Rijk van Nijmegen Centraal Beheer van € 42.500,• Afkoop 1 medewerker, 0,3 fte, € 21.000,-

RBT KAN heeft in 2012 met de topattracties tal van activiteiten ondernomen om zowel op de zakelijke markt als de consumentenmarkt goed zichtbaar te zijn

26

JAARVERSLAG 2012

Balans per 31 december 2012 vóór resultaatbestemming ACTIVA

Toelichting

Winst- en verliesrekening over 2012

31-122012

31-122011

€

€

VASTE ACTIVA Materiële vaste activa

1

35.829

56.445

2

Totale vaste activa

9.092

9.092

44.921

65.537

VLOTTENDE ACTIVA Voorraden

3

46.305

23.128

Vordering op handelsdebiteuren

4

747.980

721.435

Overige vorderingen en overlopende activa

5

603.894

674.940

Liquide middelen

6

458.234

673.466

Totale vlottende activa

1.856.413

2.092.969

TOTAAL ACTIVA

1.901.334

2.158.506

18.000

18.000

Algemene reserve

49.492

45.890

Resultaat boekjaar

331

3.602

Totaal eigen vermogen

67.823

67.492

Voorzieningen

10.833

10.340

1.822.678

2.080.674

1.901.334

2.158.506

PASSIVA EIGEN VERMOGEN

TOTAAL PASSIVA

€

€

9

1.719.551

1.596.365

Lonen, salarissen en sociale lasten

10

1.184.123

1.117.286

materiële vaste activa

11

20.616

19.774

Overige bedrijfskosten

12

517.730

469.516

1.722.469

1.606.576

Som der bedrijfslasten

-2.918

-10.211

Resultaat deelneming

13

-

9.643

Financiële baten en lasten

14

4.431

2.501

1.513

1.933

1.182

1.669

331

3.602

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen uit gewone bedrijfsuitoefening Resultaat na belastingen

Kortlopende schulden en overlopende passiva

2011

Brutobedrijfsresultaat

Bedrijfsresultaat

Geplaatst kapitaal

2012

Afschrijvingen op

Financiële vaste activa Deelneming

Toelichting

7

8

15

27

JAARVERSLAG 2012

RBT KAN b.v. Toelichting Algemeen Activiteiten De activiteiten van RBT KAN BV, statutair gevestigd te Elst bestaan voornamelijk uit: het verzorgen van de marketing en promotie in binnen- en buitenland voor de domeinen recreatie, (zakelijk) toerisme en cultuur (historie). Daarnaast verzorgt RBT KAN de receptieve & informatieve functie in de regio Arnhem Nijmegen (VVV). RBT KAN is tevens een projectorganisatie. Jaarlijks worden projecten opgestart en uitgevoerd met een daarbij behorend flexibel personeelsbestand.

Algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening De jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW. De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende grondslag voor de specifieke balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voorzover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en -indien van toepassing- met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs, rekening houdend met een eventuele residuwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Kosten voor periodiek onderhoud en herstel worden ten laste gebracht van het resultaat op het moment dat deze zich voordoen. Financiële vaste activa De deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde, doch niet lager dan nihil. Deze nettovermogenswaarde wordt berekend op basis van de grondslagen van RBT KAN BV. Deelnemingen met een negatieve nettovermogenswaarde worden op nihil gewaardeerd. Wanneer de vennootschap geheel of ten dele instaat voor de schulden van de betreffende deelneming, wordt een voorziening gevormd, primair ten laste van de vorderingen op deze deelneming en voor het overige onder de voorzieningen ter grootte van het aandeel in de door de deelneming geleden verliezen, dan wel voor de verwachte betalingen door de vennootschap ten behoeve van deze deelnemingen. Voorraden Voorraden handelsgoederen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde. Deze lagere netto-opbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling van de voorraden.

Vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde, onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Voorzieningen: Voorziening deelnemingen: De voorziening is gevormd voor het bedrag van de te verwachten betalingen voor rekening van de vennootschap ten behoeve van deelnemingen. Voorziening voor toekomstige personeelsbeloningen: De voorziening voor toekomstige personeelsbeloningen is opgenomen tegen contante waarde. De pensioenregeling bij de vennootschap wordt gefinancieerd door afdrachten aan de verzekeringsmaatschappij. De vennootschap kent een toegezegd-pensioenregeling. De vennootschap maakt gebruik van de vrijstelling voor kleine rechtspersonen om de de toegezegd-pensioenregeling in de jaarrekening te verwerken als een toegezegde-bijdrageregeling. Dit houdt in dat niet alle risico’s verbonden aan deze pensioenregeling tot uitdrukking zijn gebracht in de balans.

Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Opbrengsten voortvloeiend uit de verkoop van goederen worden verantwoord op het moment dat alle belangrijke rechten op economische voordelen alsmede alle belangrijke risico’s zijnovergegaan op de koper. De kostprijs van deze goederen wordt aan dezelfde periode toegerekend. Opbrengsten van diensten worden opgenomen naar rato van de mate waarin de diensten zijn verricht. De kostprijs van deze diensten wordt aan dezelfde periode toegerekend. Exploitatiesubsidies Exploitatiesubsidies worden ten gunste van de winst-en-verliesrekening gebracht in het jaar ten laste waarvan de gesubsidieerde uitgaven komen. Brutobedrijfsresultaat Het brutobedrijfsresultaat bestaat uit de netto-omzet, de overige bedrijfsopbrengsten en de kosten van uitbesteed werk en andere externe kosten. Hierbij wordt onder netto-omzet verstaan de opbrengst van de in het verslagjaar geleverde goederen en verleende diensten onder aftrek van kortingen en de over de omzet geheven belastingen. Aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen Als resultaat van deelnemingen waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid, wordt opgenomen het aan de vennootschap toekomende aandeel in het resultaat van deze deelnemingen. Dit resultaat wordt bepaald op basis van de bij RBT KAN BV geldende grondslagen voor waardering en resultaatbepaling. Belastingen De vennootschapsbelasting wordt berekend tegen het geldende tarief over het resultaat van het boekjaar, waarbij rekening wordt gehouden met permanente verschillen tussen de winstberekening volgens de jaarrekening en de fiscale winstberekening.

28

JAARVERSLAG 2012

Jaarrekening Toelichting op de onderscheiden posten van de balans 1) Materiële vaste activa

inventaris/installatie €

Verkrijgingsprijzen 01-01-2012

computers/software €

auto €

winkel bijkantoor €

totaal €

108.237

119.235

23.560

15.319

266.351

Investeringen in 2012

-

-

-

-

0

Desinvesteringen in 2012

-

-

-

-

-

108.237

119.235

23.560

15.319

266.351

87.757

101.659

10.925

9.564

209.905

6.464

7.908

4.712

1.531

20.615

Aanschafwaarde Jaarultimo Cumulatieve afschrijv. 1/1/12 Afschrijving 2012

-

-

-

-

-

Cumulatieve afschrijv. 31/12/12

Desinvestering in 2012

94.221

109.567

15.637

11.095

230.520

Boekwaarde 31-12-12

14.016

9.668

7.923

4.222

35.829

De afschrijvingspercentages gehanteerd voor materiële vaste activa variëren van 10% tot 25% 2) Financiële vaste activa Deelneming Nijmeegs Uitburo B.V. (is in liquidatie) 3) Voorraden VVV cadeaubonnen dinercheques

Statuaire vestigingsplaats

Aandeel in het geplaatse kapitaal

Nijmegen

50%

bank

31-12-2012

31-12-2011

€

€

41.855

20.248

4.450

2.880 46.305

af: mogelijke oninbaarheid

23.128

Totaal vordering handelsdebiteur

747.980

rente vennootschapsbelasting belastingen

2.408

3.093

288.392

413.996

Totaal liquide middelen

458.234

resultaat boekjaar 2011 721.435

31-12-2011

stand ultimo boekjaar

2501

4.122

-

58.276

72.358

31-12-2012 31-12-2011 45.890

37.439

3.602

8.451

49.492

45.890

8) Kortlopende schulden en overlopende 31-12-2012 31-12-2011 passiva kaartverkoop

199

673.466

7) Eigen vermogen

stand primo boekjaar

5) Vorderingen en overlopende activa 25.165

256.377

Overige reserves

-2.973

31-12-2012 VVV Gidsen Arnhem en Nijmegen

167.434

Geplaatst kapitaal: Het geplaatst kapitaal van de vennootschap bedraagt € 18.000, verdeeld in 18.000 gewone aandelen. Het geplaatst kapitaal is gedurende het boekjaar niet gewijzigd.

724.408

-2.308

ondernemersdeposito

€

De liquide middelen staan voor een bedrag ad € 13.935 niet ter vrije beschikking van de vennootschap.

4) Vordering op handelsdebiteuren 750.288

31-12-2011 €

kas

Totaal voorraden

te vorderen van debiteuren

6) Liquide middelen 31-12-2012

2.425

-

belastingen

36.849

43.883

vakantiedagen verplichting

17.881

13.850

accountantskosten

12.000

14.500

776.098

894.572

rekening courant stichting RBT KAN

56.092

62.592

3.000

3.150

crediteuren

diversen

122.479

123.460

porto/tel./bestuurs-en verhuiskosten

Projecten

393.653

476.621

diversen

71.342

164.313

vakantietoeslag/personeelskosten

43.247

49.832

803.744

833.982

Totaal vordering overlopende activa

603.894

674.940

De vorderingen hebben allen een looptijd korter dan 1 jaar.

marketing en produktontwikkeling

1.822.678 2.080.674

29

JAARVERSLAG 2012

Toelichting winst- en verliesrekening over 2012 Niet uit de balans blijkende verplichtingen Het jaarlijks bedrag van met derden aangegane huurverplichtingen van onroerende zaken is circa € 72.000. De resterende looptijd van het huurcontract betreffende VVV Arnhem en RBT KAN BV (Elst) is 1 jaar. VVV Nijmegen loopt nog tot september 2016. Door de vennootschap is een operationeel lease contract aangegaan met een jaarlijkse verplichting € 19.000,-. De totale verplichting bedraagt nog € 47.600,-. Per 31 december 2012 is door de rechtspersoon een bedrag van € 12.000,- aan garanties verstrekt. 9) Brutobedrijfsresultaat

2012

2011

€

€

Overige bedrijfsopbrengsten

geschenkbonnen incidentele kaartverkoop

2011

€

€

SUBSIDIES GEMEENTEN Rijk van Nijmegen

370.598

369.493

350.029

344.876

720.627

714.369

120.000

120.000

25.500

25.500

-

20.000

866.127

879.869

Beuningen, Groesbeek, Heumen, Kranenburg, Millingen a/d Rijn, Mook-Middelaar, Nijmegen, Ubbergen, Wijchen Arnhem en Regio

RESULTAAT VERKOPEN drukwerken

2012

23.464

40.727

148.327

145.644

454

5.501

Arnhem, Lingewaard, Overbetuwe, Renkum, Rheden, Rijnwaarden, Rozendaal, Zevenaar

Overige subsidies 172.245

191.872

Gem. Arnhem/VVV Arnhem Gem. Renkum/VVV Oosterbeek

RESERVERING EN BEMIDDELING reserveringen

22.597

23.511

bewegwijzering

22.245

23.015

vierdaagse bemiddeling

28.472

25.700

73.314

72.226

regionale produktontwikkeling *

293.576

229.008

marketingpakketten

287.270

285.237

51.520

56.690

245.000

-

43.100

-

toeristische bewegwijzering warme winterweken spannende geschiedenis

410.000

-

coolbreaks

262.000

-

rivieren

165.000

-

cruisevaart

52.000

-

made in arnhem

51.000

150.000

-

294.904

1.860.466

1.015.839

projecten

hierin opgenomen o.a. dekking uren projecten: * Uitboulevard Arnhem Uit in Arnhem/ Uit in Gelderland Digitale Infozuilen Binnenstad Nijmegen Herpositionering Rijk van Nijmegen Mediacampagne Gelderse Streken

MARKETING EN PRODUKTONTWIKKELING inkoop marketingactiviteiten * inkoop conventionbureau

MARKETING EN PRODUKTONTWIKKELING

conventionbureau

Gem. Nijmegen/ VVV Marienburgkapel

toeristische bewegwijzering warme winterweken

-/-

270.697

387.973

34.193

50.468

166.728

-

41.300

-

spannende geschiedenis

303.000

-

cool breaks

237.183

-

rivieren

115.000

-

cruisevaart

47.000

-

made in arnhem

37.500

125.000

1.252.601

563.441

1.719.551

1.596.365

Totaal

* bovenop deze inkoop extra marketingactiviteiten middels gezamenlijke inkoop van RBT KAN en de regionale bureau’s voor toerisme Veluwe, Achterhoek en Rivierenland via Vrijetijdshuis Gelderland (binnen- en buitenlandse marketingactiviteiten). Campagne budget ca. € 800.000,-

30

JAARVERSLAG 2012

Toelichting winst- en verliesrekening over 2012 10) Lonen, salarissen en sociale lasten

2012

2011

€

€

14) Financiële baten en lasten

lonen en salarissen

995.498

950.266

Rente baten:

sociale lasten

158.018

147.586

opbrengst deposito's

pensioen / ARBO

af: ziektegeld / WAO bijdrage diverse

117.335

72.848

1.270.851

1.170.700

-22.308

-18.414

-64.420

-35.000

1.184.123

1.117.286

Het aantal werknemers in fte's bedroeg gedurende het boekjaar: 26,2 (2011: 26,7).

2011

€

€

4.431

overige rente

4.431

15) Vennootschapsbelasting lasten boekjaar 2012

1.182 1.182

Totaal

1.719.551

Ondertekening van de jaarrekening

11) Afschrijvingen op materiële vaste activa afschrijving materiële vaste activa

2012

20.615

19.774

huur

77.585

76.397

verlichting en verwarming

12.854

11.087

schoonmaakkosten

20.110

22.477

diversen

23.475

30.895

134.024

140.856

telefoonkosten

14.321

18.399

porti

21.582

20.687

kantoorbenodigdheden

22.098

22.958

Elst, 16 april 2013 Directie: Dhr. J.J. de Mol

12) Overige bedrijfskosten HUISVESTINGSKOSTEN

KANTOORKOSTEN

onderhoud inventaris automatisering/internet

OVERIGE PERSONEELSKOSTEN

1.316

2.673

44.867

33.512

104.184

98.229

109.995

110.603

31.266

29.935

ALGEMENE KOSTEN accountants en advieskosten bank - en incassokosten

5.626

5.813

contributie en abonnementen

30.545

26.176

reis- en representatiekosten

28.556

26.187

autokosten

34.227

45.096

diversen/vergaderkosten

40.033

37.658

-726

-51.037

169.527

119.828

Totaal

517.730

469.516

13) Resultaat deelneming

2012

2011

diverse baten en lasten

Resultaat Nijmeegs Uitburo B.V. (niet meer actief / wordt afgewikkeld)

-

9.643

Overige gegevens Statutaire regeling betreffende de bestemming van het resultaat In artikel 21 van de statuten van de vennootschap staat het volgende opgenomen betreffende de resultaatbestemming: De winst staat ter vrije beschikking van de algemene vergadering van aandeelhouders. De vennootschap kan aan de aandeelhouders en andere gerechtigden tot de voor uitkering vatbare winst slechts uitkeringen doen voor zover het eigen vermogen groter is dan het gestorte en opgevraagde deel van het kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet of de statuten moeten worden aangehouden. Uitkering van winst geschiedt na de vaststelling van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is. Bij de berekening van de winstverdeling tellen de aandelen die de vennootschap in haar eigen kapitaal houdt niet mede, tenzij deze aandelen belast zijn met een vruchtgebruik of pandrecht of daarvan certificaten zijn uitgegeven ten gevolge waarvan het winstrecht toekomt aan de vruchtgebruiker, de pandhouder of de houder van die certificaten van aandelen. Aandelen waarvan de vennootschap certificaten van aandelen houdt of waarop de vennootschap een beperkt recht heeft op grond waarvan zij gerechtigd is tot de winstuitkering, tellen bij de berekening van de winstverdeling eveneens niet mee. De vennootschap mag tussentijds slechts uitkeringen doen, indien aan het vereiste van lid 2 is voldaan. Bestemming van het resultaat over het boekjaar 2011 De jaarrekening 2011 is vastgesteld in de algemene vergadering van aandeelhouders gehouden op 18 april 2012. De algemene vergadering van aandeelhouders heeft de bestemming van het resultaat vastgesteld conform het daartoe gedane voorstel. Voorstel tot bestemming van het resultaat over het boekjaar 2012 De directie stelt aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor het resultaat over het boekjaar 2012 ten bedrage van € 331 toe te voegen aan de overige reserves. Dit voorstel is nog niet in de jaarrekening verwerkt.

31

JAARVERSLAG 2012

Projecten RBT KAN BV 2012 Project:

Toeristische bewegwijzering

bewegwijzering toeristisch bedrijfsleven

Projectomvang: € 245.000,00 Dekking uren:

€ 78.000,00

Financiers:

Provincie Gelderland, Gemeenten, RBT KAN BV, toeristisch bedrijfsleven

Project:

Spannende Geschiedenis

Projectomvang: € 410.000,00 Dekking uren:

€ 107.000,00

Financiers:

Provincie Gelderland, Gemeenten, toeristisch bedrijfsleven en diverse fondsen

Project:

Toerisme rondom de Rivieren

Projectomvang: € 165.000,00 Dekking uren:

€ 50.000,00

Financiers:

Stadsregio Arnhem-Nijmegen, EFRO

Project:

CoolBreaks

historisch belevenisnetwerk met 8 tijdslijnen en 120 belevenisplekken in de gehele provincie Gelderland

productontwikkeling en marketingcampagne inzake bevorderen van toerisme rondom de rivieren

Europese marketing campagne

Projectomvang: € 262.000,00 Dekking uren:

€ 24.800,00

Financiers:

Provincie Gelderland, Gemeenten, RBT KAN BV

Project:

Warme Winterweken

Projectomvang: € 43.100,00 Dekking uren:

€ 1.800,00

Financiers:

Gemeente Arnhem, SBA, Deelnemende ondernemers

Project:

Cruisevaart Nijmegen

Projectomvang: € 52.000,00 Dekking uren:

€ 5.000,00

Financiers:

Ondernemersfonds Nijmegen, RBT KAN en toeristisch bedrijfsleven

Project:

Made in Arnhem

Marketing communicatie campagne inzake winterse evenementen Arnhem

marketingcampagne voor reisindustrie en cruisepassagiers

city marketingcampagne gemeente Arnhem

Projectomvang: € 51.000,00 Dekking uren:

€ 13.500,00

Financiers:

Gemeente Arnhem

Project:

Één Gelders Uitportal

Projectomvang: € 205.000,00 Dekking uren:

€ 33.000,00

Financiers:

Provincie Gelderland, RBT KAN BV

Project:

Media campagne Gelderse Streken

Projectomvang: € 290.000,00 Dekking uren:

€ 25.000,00

Financiers:

Provincie Gelderland, RBT KAN BV

Totale projectomzet 2012: € 1.723.100,00

webplatform voor kunst, cultuur en uitgaan in Gelderland

mediacampagne voor de toeristische regio Arnhem Nijmegen

34

JAARVERSLAG 2012

Stichting RBT KAN Jaarrekening Balans per 31 december 2012

2012

2011

€

€

Exploitatierekening 2012

ACTIVA

BATEN

Financiële vaste activa

subsidies

Deelneming

67.823

67.492

deelneming financiële baten

746.127

739.869

331

3.602

-

-

746.458

743.471

746.127

739.869

172

166

-

-

746.299

740.035

159

3.436

746.458

743.471

VLOTTENDE ACTIVA overige vorderingen en overlopende activa liquide middelen

56.092

62.592

5.727

5.899

61.819

68.491

129.642

135.983

totale opbrengsten LASTEN betaalde subsidies RBT KAN B.V.

totale vlottende activa

overige lasten resultaat deelneming

TOTAAL ACTIVA

totale kosten Passiva exploitatie overschot

EIGEN VERMOGEN algemene reserve

129.642

135.983

129.642

135.983

RBT KAN verzorgt de toeristische bewegwijzering in samenwerking met de gemeenten en ondernemers in de regio Arnhem Nijmegen

35

JAARVERSLAG 2012

De regio Arnhem Nijmegen heeft veel te bieden; belangrijke bezoekmotieven zijn, fietsen, wandelen, (cultuur)geschiedenis, wellbeing & wellness en funshoppen.

Toelichting balansposten over 2012

2012

2011

€

€

Toelichting exploitatie over 2012

2012

2011

€

€

Baten

Vaste activa

SUBSIDIES GEMEENTEN Vlottende activa

Rijk van Nijmegen

OVERIGE VORDERINGEN EN OVERLOPENDE ACTIVA

Beuningen, Groesbeek, Heumen, Kranenburg, Millingen a/d Rijn, Mook-Middelaar, Nijmegen, Ubbergen, Wijchen

rekeningcourant RBT KAN BV

56.092

62.592

56.092

62.592 Arnhem en Regio

LIQUIDE MIDDELEN bank/giro

5.727

5.899

5.727

5.899 FINANCIELE BATEN

EIGEN VERMOGEN

deelneming

stand per 1 januari

overige rente

resultaat stand per 31 december

139.043

-6.341

-3.060

129.642

135.983

369.493

375.529

370.376

746.127

739.869

331

3.602

-

-

331

3.602

172

166

172

166

Arnhem, Lingewaard, Overbetuwe, Renkum, Rheden, Rijnwaarden, Rozendaal, Zevenaar

Passiva 135.983

370.598

LASTEN Overige lasten bankkosten

Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen Dorpsstraat 14, 6661 EK ELST Postbus 156, 6660 AD ELST T. 0481-366250 E. [email protected]

rbtkan.nl regioarnhemnijmegen.nl conventionbureau.nl uitingld.nl

Volg ons op: RegioArnhemNnijmegen arnhem_nijmegen