Jaarverslag en Jaarrekening 2012

Jaarverslag en Jaarrekening 2012

VOOR WMRMERKINGSDOELEINDEN BDO Audit & Assurance B,V.

cta

0 5 APR 2013

Behorende bij fpjnr, idDllfy paraaf

d.d uXL|Xlw

inhoudsopgave Jaarverslag 2012

2

Bericht van het Dagelijks Bestuur 1. Inleiding 2. Doelstelling Recreatieschap Drenthe 3. Algemene ontwikkelingen op bestuurlijk niveau en de gemeenschappelijke regeling 4. Beleidsvisie 5. Taken 6. Fonds voor Recreatie en Toerisme 7. AORTA 8. Realisatie van doelmatigheid en rechtmatigheid 9. Resultaat boekjaar 10. Voorste! tot vaststelling van de jaarrekening

3 3 3 3 4 5 7 8 8 9 9

Programmaverantwoording 1 Algemeen 2. Rendement Recreatieschap Drenthe 3. Toekomstverwachting

10 10 22 22

Verplichte paragrafen 1. Weerstandsvermogen 2. Financiering 3. Verbonden partijen 4. Grondbeleid 5. Bedrijfsvoering

23 23 24 24 24 25

Jaarrekening 2012

26

Balans per 31 december 2012

27

Programmarekening

28

Grondslagen voor waardering en resuitaatbepallng

29

1, Inleiding

29

2. Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening

29

Toelichting op de balans

31

Toelichting op de programmarekening

37

Overige gegevens 1. Controleverklaring Bijlagen 1 Investeringsstaat 2. Bijdrage gemeenten in de exploitatiekosten 3. Bijdrage gemeenten in het fonds Recreatie en Toerisme 4. Projecten 5. Fonds Recreatie en Toerisme VOORWMRMERKINGSDOELEINDEN 6. Bestemmingsreserve fonds Recreatie en Toerisme BDOAudit assurance B.V.

46 48 49 50 51 52

datum

QQ 67

0 5 A P R 2013 -1-

Behorerideh^iefnri2D2llUd,d.ay..M7.l3 paraat

Jaarverslag 2012

VOORWAARMERKINGSDOELEINDEN BDO Audit & Assurance B.V.

aium

0 5 APR 2013

Behorende bitörjwnr.lL paraaf..

ó.&amm - 2 -

Bericht van het Dagelijks Bestuur 1 Inleiding Vele toeristen bezoeken jaarlijks Drenthe. Zij genieten van fietsen en wandelen en waarderen de natuur, de mooie dorpen, de rust en de ruimte; Drenthe kent een grote recreatief/toeristische sector. Het economisch beiang van de sector is voor onze provincie in toenemende mate van belang. De totale omzet van toerisme in Drenthe en de gemeente Ooststeliingwerf bedraagt ongeveer € 920 miljoen - zo blijkt uit het Ecorysrapport 2012: 'Toerisme in Drenthe verdient meer'. Toerisme biedt jaarlijks werk aan in totaal 17.500 personen. Dit betekent dat 10% van alle banen in de provincie Drenthe voortkomt uit toeristische bestedingen. De sector is vergelijkbaar met de bouw, de financiële dienstverlening en de landbouwsector. Naast deze feiten kan worden geconstateerd dat recreatie en toerisme voor de leefbaarheid in het landelijk gebied in Drenthe belangrijk is. Veel winkels en voorzieningen in de (kleinere) Drentse dorpen zouden geen bestaansrecht meer hebben zonder de bestedingen van de toeristen. Recreatie en toerisme is evenals alle andere beleidsterreinen voortdurend in beweging. Nieuwe trends en economische omstandigheden leiden tot andere bestedingspatronen. Ook het gemeentelijk werkveld verandert, Zo wordt vergaande samenwerking tussen de gemeenten overwogen. De voorliggende bezuinigingen noodzaken tot een creatief en innovatief beleid. De deelnemende gemeenten zijn zich hiervan bewust. Door middel van verlengd lokaal bestuur is gestalte gegeven aan een sterk opererend Recreatieschap Drenthe, waar met een minimale bezetting hard gewerkt wordt aan de recreatief/toeristische sector van Drenthe en de gemeente Ooststeliingwerf. Het Recreatieschap Drenthe is uniek in Nederland als samenwerkingsverband van alle Drentse gemeenten bïgg^9|\^^tp|j^3^ög^53^ElNDEN en de Friese gemeente Ooststeliingwerf. BDO Audita Assurance B.V. 2, Taken 2.1. Doelstelling Recreatieschap Drenthe

dalum

0 5 APR 2013

BehorendebMefn,l,m|lf,d.d

ö,J.U7.l

De binnen het Recreatieschap Drenthe samenwerkende gemeenten ^jffWöral'a^tïëï'vanuit" een stimulerend en voorwaardenscheppend beleid. Een grote onderlinge samenwerking binnen een breder geografisch perspectief is hierbij een voorwaarde. Immers de toerist/recreant kent geen grenzen. Het Recreatieschap Drenthe is een functionele schakel binnen de aanpak van recreatie en toerisme. Hierbij zijn een viertal taken van belang voor het Recreatieschap Drenthe: plan/projectontwikkeling met bijhorende (EU) subsidieaanvragen, belangenbehartiging, advisering en beleidsontwikkeling. De rol van het Recreatieschap Drenthe ligt daarbij zowel in het fungeren als schakel/intermediair en/of als uitvoerder. 3. Algemene ontwikkelingen op bestuurlijk niveau en de gemeenschappelijke regeling De ingezette koers voor (kennis)uitwisseling, tijdelijke vervanging en ondersteuning van de gemeentelijke beleidsmedewerkers recreatie en toerisme, zullen in 2013 en 2014 verder worden uitgewerkt. Dit in relatie tot de samenwerking met Tourist Info Drenthe en Marketing Drenthe. Het streven de communicatie te verbeteren met de diverse raden van de deelnemende gemeenten is in 2012 doorgezet. De directeur van het Recreatieschap Drenthe heeft een aantal inleidingen gegeven binnen gemeenteraden en raadscommissies. Ook het AORTA (Algemeen Overleg Recreatie en Toerisme Ambtenaren), de diverse -3-

werkgroepen, masterclasses, sociëteiten, regiocoördinatieprojecten en het congres speelden in 2012 een actieve rol bij de ontwikkeling en de afstemming van het beleid. Datzelfde geldt voor de online kennisdatabank en de site www.recreatieschapdrenthe.nl. 4. Beleidsvisie Het Algemeen Bestuur heeft in de vergadering van 8 december 2010 een uitgangspuntennotitie ten aanzien van het beleid en de taken van het Recreatieschap Drenthe vastgesteld. Hierin zijn de volgende uitgangspunten bepaald voor het beleid van het Recreatieschap Drenthe in de komende jaren: a. Provincie Drenthe Een betere afstemming van taken en verantwoordelijkheden zonder een strikte taakverdeling, zou de basis moeten zijn voor de samenwerking met de provincie. Het uitgangspunt hierbij is een samenwerking op basis van een programma en onderwerpen; b. Toeristische organisaties Tussen het Recreatieschap Drenthe, Marketing Drenthe en Tourist Info Drenthe zou sprake moeten zijn van een nauwere samenwerking; c. Gemeenten Het Recreatieschap Drenthe en de ambtelijke invulling met betrekking tot toerisme binnen diverse gemeenten is kwetsbaar. Om dit te ondervangen wordt gedacht aan een versterking van de inzet van het AORTA. Bovendien zou dit tot een uitwisseling van dezelfde werkzaamheden kunnen leiden waardoor efficiënter gewerkt wordt binnen de diverse gemeenten. Tevens heeft het Recreatieschap Drenthe in 2010 de ontwikkeling van de ambtelijke ondersteuning van de gemeenten middels een detacheringsplan uitgewerkt; d. Samenwerking Het verder uitbouwen van de samenwerking met Duitsland en de aanliggende provincies dient te worden gestimuleerd. Tevens dient de samenwerking met de terreinbeherende organisaties versterkt te worden; e. Basisinfrastructuur - Het beheer van fiets-, wandel-, MT8- en ruiterroutes en de hierbij behorende borden ligt al voor een belangrijk deel bij het Recreatieschap Drenthe. Dit kan opgeschaald worden naar alle routes en borden; - Het beheer/groot onderhoud van alle recreatieve fietspaden past binnen het taakveld van het Recreatieschap Drenthe. Door schaalgrootte en efficiency kan zowel financiële ais organisatorische winst worden geboekt. Wat betreft het verschil in kwaliteit van de diverse fietspaden dient gewerkt te worden aan een sluitend onclerhoudsmodel en kwaliteitsvisie gebaseerd op de nu geldende rationele wegbeheersplannen van de gemeenten. Aangevuld met een controle in het veid. Een gezamenlijke aanbesteding van het onderhoud aan de fietspaden is ook een bespreekpunt; - De ontwikkeling van een gezamenlijke visie op de kwaliteit van de Drentse fietspaden zal een onderwerp van gesprek dienen te zijn; - Vaarrecreatie wordt ais een belangrijke kans gezien voor verbinding met Friesland en het Usseimeergebied. Gezamenlijke inzet voor onderhoud en beheer van voorzieningen iangs vaarverbindingen en communicatie over routes is hierin van belang; - Om onze kip met de gouden eieren namelijk het fietsnetwerk te behouden, moeten we blijven investeren in fietspaden en voorzieningen. Het is essentieel het Recreatieschap Drenthe hier een belangrijke rol in te laten spelen door haar grote kennis op dit gebied. VOORWMRMERKINGSDOELEINDEN BDO Audit a Assurance B.V,

datum

0 5 APR 2013

Behorende biMefnr.U,WZ,UMd.d., 1 i/.M/.i paraaf

Hi

-A

In 2012 is op een actieve wijze uitvoering gegeven aan genoemde uitgangspunten. Hierbij kan gedacht worden aan het Masterplan Fietspaden en de initiatieven om samenwerking te versterken met omliggende provincies en Duitsland, in het bijzonder met Emsland en OstFriesland. Hierbij wordt getracht interregionale subsidies te bemachtigen. Verder is in 2012 de gemeenten de mogelijkheid geboden tot het inhuren van ambtelijke ondersteuning op het gebied van recreatie en toerisme. Dit kan succesvol worden genoemd. Hiervan is gebruik gemaakt door de gemeenten Westerveld, De Wolden, Hoogeveen, Meppel en Noordenveld. Samenwerking Er is actief gewerkt aan een nauwe samenwerking tussen Marketing Drenthe en Tourist Info Drenthe. Er zijn gezamenlijke voorsteilen ontwikkeld over onder andere beursbezoek, promotiemateriaal en de website drenthe.nl. 5. Taken 5.1 A lgemeen Het Recreatieschap Drenthe is een functionele schakel binnen de gemeentelijke aanpak van recreatie en toerisme waarbij zowel pianontwikkeling ais belangenbehartiging van belang is. Het Recreatieschap Drenthe werkt hard aan de recreatief/toeristische sector van Drenthe. Zij richt zich niet op promotie maar op coördinatie, proces- en projectmanagement, advisering, beleid en beheer. a. Belangenbehartiging Een voorname taak van het Recreatieschap Drenthe is de behartiging van de belangen van recreatie en toerisme in Drenthe en de Friese gemeente Ooststelüngwerf in het algemeen en ten aanzien van de gemeenten in het bijzonder. Hiertoe wordt door bestuursleden en/of de directeur van het Recreatieschap Drenthe in een groot aantal organisaties en overlegplatforms geparticipeerd. Dit als lid of voorzitter van diverse overlegsituaties. Als voorbeelden kunnen worden genoemd: * provinciale projectgroepen in het kader van het gebiedsbeleid; * overlegorganen Nationaal Park Dwingelderveld en Drents Friese Wold; * diverse overleggroepen rond de nationaal parken Dwingelderveld, Drents Friese Wold en het Beek- en Esdorpen landschap Drentsche A a en Friese Waterlinie; * gestructureerd overleg met Staatsbosbeheer, Marketing Drenthe en Recron; * diverse overleggroepen rondom het Internationaal Naturpark Moor; * overleggroepen rondom projecten, zoals Haveiterberg, Fochteloërveen, Veengebied Zuidoost Drenthe, gebiedscoördinatie enzovoort; A A VOORW RMERKINGSDOELEINDEN * overleg rond Naturpark, Geopark, Interreg projecten enzovoort; BDO Audit a Assurance B.V. * diverse gemeentelijke werkgroepen. mm i , ■ u* •• . A° 5 A P R 2013 Voor een compleet overzicht verwijzen wij u naar de programmaverantwoording, b. Coördinatie en beleid Betadetó/riefnrJaJW.d, paraa Een belangrijk aspect is het coördineren van beleid. Dit zowel in relatie tot ""iff' recreatief/toeristisch beleid tussen gemeenten, als ten aanzien van de provincie in relatie tot gemeenten. Hierbij speelt ook de coördinatie in relatie tot andere organisaties, zoals de buurprovincies, Kreis Emsland, terreinbeherende instanties en ondernemers een grote rol. o Coördinatie en pianontwikkeling Het Recreatieschap Drenthe heeft onder andere als taak het coördineren en waar mogelijk ontwikkelen van projecten.

Projectontwikkeling maar ook realisatie en exploitatie kan door het Recreatieschap Drenthe opgepakt worden op grond van de gemeenschappelijke regeling, in artikel 2 lid 4 staat:

-5-

-

het met inachtneming van de in lid 1 vermeide doelstelling de totstandkoming en exploitatie van voorzieningen in het belang van de openluchtrecreatie in zijn gebied ter hand te nemen, voor zover de totstandkoming en/of de exploitatie door de deelnemers aan het Recreatieschap Drenthe is opgedragen/overgelaten.

!n principe beperkt zich de activiteit van het Recreatieschap Drenthe tot het uitoefenen van een aanjaagfunctie en coördinatie. Slechts in die gevallen waarin expliciet door betrokken partijen om een uitvoerende en/of exploitatieve rol wordt verzocht zal hiertoe worden overgegaan. Ten aanzien van eventuele exploitatie kan hierbij nog worden aangetekend dat dit alieen zal plaatsvinden na instemming door het Algemeen Bestuur. In 2011/2012 heeft het Recreatieschap Drenthe een groot aantal activiteiten ontwikkeld. Hierbij heeft het fonds voor recreatie en toerisme een belangrijke stimulerende rol gespeeld. Met behulp van dit fonds is het mogelijk snei en effectief in te spelen op subsidiemiddeien die bij andere overheden aanwezig zijn. Tevens kan de vraag van toeristen en recreanten snel worden vertaald naar een concreet product. © Coördinatie van verkregen subsidies Het Recreatieschap Drenthe verkrijgt subsidies ten behoeve van door gemeenten en andere partijen te realiseren projecten. Voorbeelden zijn de projecten binnen het nationaal park Dwingelderveid en Drents Friese Woïd, gebiedscoördinatie Noordwest Drenthe, Zuidwest Drenthe en Zuidoost Drenthe (project Veencompagnie) en het Fietsknooppuntensysteem Drenthe. c, Routebureau Het Recreatieschap Drenthe fungeert voor Drenthe en de gemeente Ooststellingwerf als het routebureau. Nieuwe bewegwijzerde routes worden door het Recreatieschap Drenthe gerealiseerd en bestaande routes worden in stand gehouden. Bestaande routes zijn: 14 MTB-routes, het Fietsknooppuntensysteem Drenthe/Ooststellingwerf (met zo'n 10.000 routebordjes en 500 knooppunten), een groot aantal bewegwijzerde fiets- en wandelroutes en het wandelknooppuntensysteem De Wolden. De routekaarten en folders worden uitgegeven door Tourist Info Drenthe en zijn verkrijgbaar via: www.e-shopdrenthe.nL e Coördinatie vaarrecreatie Het Recreatieschap Drenthe beheert langs de Drentse kanalen 5 toitetgebouwen op de volgende locaties: e Dieverbrug; o Boskampsbrug bij Haveite; e Rogat; e Echten; o Hoogersmilde. Het onderhoud van deze toiletgebouwen wordt in opdracht van het Recreatieschap Drenthe verzorgd door Dolmans Landscaping. d. Planontwikkeling en advies Het Recreatieschap Drenthe iegt de verbindingen met andere beleidsvelden als verkeer en vervoer, plattelandsontwikkeling en ruimtelijk beleid. Het Recreatieschap Drenthe treedt adviserend op richting de gemeenten. Zo zijn onder andere adviezen uitgebracht rond de intrekking van de Wet op de Openluchtrecreatie, uniformering toeristenbelasting, kampeerbeleid en het tegengaan van permanente bewoning van'recreatiewoningen. Naast genoemde algemene adviezen wordt ook richting individuele gemeenten en ondernemersgroepen meegedacht bij vraagstellingen ^ ^ ^ § ^ 8 1 ^ 6 . BDO Audit a Assurance B.V.

datum

0 5 APR 2013 -6

Behorende J t o n r . l U A i U d . d . paraaf J?{

JMM

In 2012 zijn onder meer de volgende adviezen uitgebracht: - Toerisme en Ruimtelijke Ordening; - heffing van toeristenbelasting na 2013; - voortgang Kwaliteitsteam na 2012. in 2012 is het project Masterplan Fietspaden afgerond met daarin een inventarisatie van alle aanwezige fietspaden en wensen op het gebied van fietsvoorzienlngen. Op grond van dit onderzoek za! nu verder worden nagedacht over de mogelijkheden tot versterking van de fietsinfrastructuur in het werkgebied van het Recreatieschap Drenthe. e. Promotie Het Recreatieschap Drenthe zet de door haar ontwikkelde producten graag in de etalage. Dit in samenwerking met Tourist Info Drenthe, Marketing Drenthe en via de koepel-stichting Internetplatform Drenthe. Deze laatste stichting waarin vertegenwoordigd zijn Marketing Drenthe, Biblionet Drenthe, Tourist Info Drenthe en het Recreatieschap Drenthe, is verantwoordelijk voor het toeristisch internetplatform van Drenthe. Binnen dit toeristisch internetplatform wordt de informatie van de eigen sites verder geïntegreerd zodat voor de toerist/recreant één informatiepunt ontstaat. Ook worden voor de toeristen/recreanten app's ontwikkeld. Samenvatting Recreatie en toerisme zijn beleidsterreinen waarbinnen gemeenten sturend en faciliterend kunnen optreden. Wil de samenhang en beleidsafstemming in het gemeentelijk toeristische product op een goede wijze gestalte krijgen, dan is intergemeentelijke samenwerking ten aanzien van recreatie en toerisme binnen Drenthe een keiharde noodzaak, 6. Fonds voor Recreatie en Toerisme

6.1 instelling In 1998 heeft het bestuur van het nieuw gevormde Recreatieschap Drenthe het besluit van het voormalige Recreatieschap Noord- en Midden-Drenthe tot de vorming van een fonds voor recreatie en toerisme overgenomen. Jaarlijks stellen de Drentse gemeenten een bedrag voor dit fonds beschikbaar. Dit bedrag is gebaseerd op een component in samenhang met de dagrecreatie (een vaste bijdrage per gemeente) en een variabele component gebaseerd op de toeristische overnachtingen in een gemeente. Met andere woorden: een deel van de toeristenbelasting wordt feitelijk via het Recreatieschap Drenthe ingezet. De omvang van het fonds bedroeg in 2012: € 268,753,-. (Deze omvang was in 2011: € 315.460,-). Mede dankzij het fonds is in 2012 een investeringsvolume van € 1,5 miljoen gerealiseerd. 6.2 Doelstelling De doelstelling van het fonds is financiële middelen snel en efficiënt beschikbaar maken voor nieuwe ontwikkelingen in het kader van recreatie en toerisme. Hierbij vormt met name de mogelijkheid via inzet van het fonds op snelle wijze andere subsidiegelden te genereren, een belangrijk aspect. Zo kan op een alerte wijze worden ingespeeld op wensen vanuit overheid en bedrijfsleven. Het is mogelijk gebleken projecten in gang te zetten die anders niet of slechts met veel moeite zouden zijn gerealiseerd. Deze opzet is zeer succesvol gebleken. De fondsmiddelen genereren een grote multiplier in relatie tot inzet van andere middelen. Zie hiervoor de uitwerking van de diverse projecten in de programmaverantwoording. VOOR WMRMERKINGSDOELEINDEN BDO Audit a Assurance B.V. d*n

0 5 APR 2013

BehorendeM|briefnrJ.3C2L|4.d.d.5./t|yB paraaf fff

Het Algemeen Bestuur heeft in 2004 bij de kerntakendiscussie van het Recreatieschap Drenthe de doelstelling van het fonds kernachtig samengevat; het op effectïeve en efficiënte wijze zorgdragen voor vernieuwing en stimulering van recreatie en toerisme in Drenthe in brede zin, 6.3 Inzet In de afgelopen periode van 5 jaar (2008 - 2012) is door de gemeenten een totaalbedrag van € 1.691.478,- in het fonds gestort, Via het fonds is vervolgens meegeholpen aan een investering in het Drents recreatief/toeristisch product in deze periode van 5 jaar van circa € 26 miljoen. Het fonds heeft het mogelijk gemaakt substantiële zaken, zoals onder meer de projecten Retstotaalplan - investering € 12 miljoen, Outdoor Drenthe - investering €2,4 miljoen, het Fietsknooppuntensysteem Drenthe - investering € 1 miljoen, ontwikkeling Veengebied/Naturpark - € 250.000,-, onderzoek Masterplan Fiets - € 100.000,- en het Ecorys onderzoek los te trekken en op een snelle wijze uit te voeren. Uit commentaren van zowe! gemeenten, bedrijfsleven ais ook uit eigen constatering kan worden opgemerkt dat het fonds aan zijn doelstelling voldoet: het op effectieve en efficiënte wijze zorgdragen voor vernieuwing en stimulering van recreatie en toerisme in Drenthe. 7. AORTA Het Recreatieschap Drenthe heeft ingesteld een Algemeen Overleg Recreatief Toeristische Ambtenaren (AORTA). In het AORTA wordt intensief van gedachten gewisseld over het (inter-)gemeenteiijk beleid ten aanzien van recreatie en toerisme. Er worden sprekers uitgenodigd zoals vertegenwoordigers van het toeristisch bedrijfsleven, natuurbeschermingsinstanties, vertegenwoordigers en ambtenaren van de provincie. De vaak solitaire functie van de gemeentelijke beleidsmedewerkers wordt op deze wijze versterkt. 8, Realisatie van doelmatigheid en rechtmatigheid De aard en omvang van de organisatie van het Recreatieschap Drenthe laat zich kenschetsen door een aantal zaken, te weten: a. kleinschaligheid; b. effectiviteit; c. intensiviteit (veel projecten). Doelmatigheid De ingezette maatregelen ter versterking van de financiële administratie blijken in 2012 op een goede wijze te zijn doorgevoerd. Genoemde maatregelen laten effecten zien in het sneller en beter interpreteerbaar maken van beschikbaar cijfermateriaal. Tevens is een belangrijke verbetering ingevoerd bij de debiteuren- en crediteurenadministratie. Hierdoor heeft het invorderen van rekeningen, het verrichten van betalingen en het zorgen voor bevoorschotting van subsidiemiddelen voor projecten en processen een belangrijke impuls gekregen. Rechtmatigheid Een verduidelijking rond de rechtmatigheid in de besluitvorming heeft in 2012 verder geleid tot een nog directere en actievere rol van het A l g e m e e ^ s ^ y ^ ^ D 0 E L £ ! N D E N besluitvormingsproces. BD0 Audit a Msurance B>v, datum

0 5 APR 2013

Behorende bli|jjfefnr. IjJ&HH r-vsro-af

...St/L

d.d. d y . l | A

In het kader van de rechtmatigheidscontrole is de volgende van toepassing zijnde interne en externe regelgeving geïnventariseerd: - wet Gemeenschappelijke Regelingen; - Gemeenschappelijke Regeling Recreatieschap Drenthe; - verordening op de uitgangspunten voor het financieel beleid, voor het financieel beheer en voor de inrichting van de financiële organisatie van het Recreatieschap Drenthe; - verordening op de controle op het financieel beheer en op de inrichting van de financiële organisatie van Recreatieschap Drenthe; - rechtspositionele regelingen personeel en regelgeving belastingwetgeving; - regelgeving BTW; - wet Fido en treasurystatuut; - regelgeving Europees aanbesteden en staatssteun; - regelingen betreffende projectfinanciering (subsidievoorwaarden provincie Drenthe en Samenwerkingsverband Noord-Nederland); - gemeentewet; - directiestatuut; - ambtenarenwet; - Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens (WOPT); - Besluit Begroting en Verantwoording (BBV); - Besluit Accountantscontrole Decentrale Overheden (BADO). Medio 2008 heeft de belastingdienst besloten het Recreatieschap Drenthe met terugwerkende kracht BTW-plichtlg te maken. Een en ander betekent dat ingaande 1 januari 2008 er sprake is van BTW-heffing over de gemeentelijke bijdragen van het Recreatieschap Drenthe. Het Recreatieschap Drenthe kan de BTW over de eigen projecten verrekenen. Per saldo is deze wijziging in overleg met de accountant, budgettair neutraal voor de gemeenten verlopen. 9. Resultaat boekjaar 2012 Het boekjaar is afgesloten met een positief resultaat van € 21.600,- na bestemming. 10, Voorstel tot vaststelling van de Jaarrekening Onder verwijzing naar het vorenstaande stellen wij u voor: a, over te gaan tot vaststelling van de jaarrekening van het Recreatieschap Drenthe 2012; b. het resultaat over 2012 te weten € 21.600,- ten bate te brengen van de algemene reserve.

VOOR WAARMER K!NGSDOELEINDEN BDO Audit & Assurance B.V.

datum

0 5 APR 2013

Behorefidehü briefnr.liM^Lld.d. UlLjjlS paraaf ...Ijl

~9 -

Programmaverantwoording 1. Algemeen Het jaar 2012 heeft in het teken gestaan van de realisatie en ontwikkeling van een groot aantal projecten.

Sociaal beleid

In 2012 is gewerkt aan consolidatie van de organisatie. Er ïs beperkt extra personeel ingehuurd. In de vorm van het aanstellen van een inleen-ambtenaar voor de Drentse gemeenten en de gemeente Ooststeilingwerf en voor de begeleiding van de projecten Masterplan Fiets en Herstel Fietspaden Drenthe. Hierdoor heeft de organisatie in uitvoerende zin een versterking kunnen krijgen. In relatie tot de verdere opzet en uitvoering van projecten zal continue aandacht voor de inzet van personeel binnen de organisatie van belang zijn. De extra personeelslasten die hieruit voortvloeien zijn voor het grootste deel doorberekend aan de betrokken projecten. Adviesfunctie Naast een grote betrokkenheid bij individuele gemeenten zijn in 2012 een aantal centrale adviezen uitgebracht. Bijvoorbeeld ten aanzien van de toeristenbelasting en de handleiding Toerisme en Ruimtelijke Ordening. Voor laatstgenoemde is ook vanuit andere provincies/gemeenten interesse getoond. Projecten en activiteiten in 2012 heeft het Recreatieschap Drenthe een groot aantal projecten gecoördineerd of in mee geparticipeerd. Naast een uitvoerende rol heeft het Recreatieschap Drenthe een zowel financiële als actief participerende rol. Onderstaand treft u een overzicht aan van de projecten in 2012. 1.1. Gebiedscoördinatie Zuidwest Drenthe Voor een periode van 3 jaar (2010 t/m 2012) is een gebiedscoördinator actief geweest in het gebied van Zuidwest Drenthe (gemeenten Hoogeveen, De Wolden, Westerveid, Meppei en Midden-Drenthe). In het kader van dit project zijn een groot aantal zaken in gang gezet: - onderzoek interpretation Zuidwest Drenthe/Drentse Hooglanden; - ontwikkeling paardentrektocht Drenthe-trail; - ontwikkeling promotie Zuidwest Drenthe; - ontwikkeling kinder(route)boek 'Eddie de Eekhoorn' met bijbehorende mascotte. VOOR WAARMERKINGSDOELEINDEN

£t ^ ï i

BDO Audit ft Assurance B.V.

datum

0 5 APR 2013

Behorende bij j ^ n r J ^ H ^ d . d . ü y . f f / L 'Eddie de eekhoorn'

paraaf

iff-

stimuleren samenwerking ondernemers met Drentse Fiets 4Daagse; ontwikkeling en stimuleren ondernemersinitiatieven in arrangementsvorm en beursbezoek; begeleiden ondernemersgroepen bij productontwikkeling; -10-

-

onderzoek ruiter- en menstructuur Zuidwest Drenthe; beieveniskaart Zuidwest-Drenthe/Reestdal/Waterrijk Weerribben; diverse (meertalige) flyers ten behoeve van beurzen en ondernemers.

De totale kosten van het project bedroegen € 280.000,-. Het Recreatieschap Drenthe verleende hierin een bijdrage van € 40.000,-. Het project is eind 2012 afgerond.

1.2. Project Veencompagnie

L.

Veencompagn „,

April 2009 is het project Veencompagnie van start gegaan in Zuidoost Drenthe voor een periode van 3 jaar. Als coördinator was hiervoor de stichting DBF actief. De Veencompagnie heeft gewerkt aan de realisatie van projecten binnen de veengebieden van de gemeenten Emmen en Coevorden. Tevens werd ondersteuning gegeven bij de realisatie van de Interreg projecten in het kader van het Naturpark (hiervoor werd vanuit het Interregproject een vergoeding betaald). Samen met de in deze regio actieve recreatieondernemers werd gebiedspromotie ontwikkeld. De Veencompagnie is gedurende drie jaar actief geweest met tussentijds een evaluatie. De totale kosten van het project waren geraamd op € 150.000,- per jaar. Hierin is een Leader/POP-subsidie verleend van € 75.000,- per jaar, de provincie Drenthe heeft een bedrag van € 25.000,- per jaar beschikbaar gesteld. Het Recreatieschap Drenthe droeg gedurende de genoemde periode een bedrag van € 10.000,- per jaar bij. De gemeente Emmen betaalde een bijdrage van € 30.000,- per jaar, terwijl de gemeente Coevorden een bijdrage betaalde van € 10.000,- per jaar. Het project is medio 2012 afgerond. 1.3. Interreg IV project Naturpark Het Interreg IV project Naturpark was een Duits-Nederlands project in het kader van het Naturpark Moor. Het project omvatte een totaalinvestering van € 7,3 miljoen. Binnen het project kwamen zaken als natuurontwikkeling en de ontwikkeling van het Veenmuseum Emsland aan de orde, maar ook de fietsverbindingen Emmen - Haren, Runde - Zwartemeer en aansluitende voorzieningen in relatie tot de vaarverbinding Erica - Ter Apel. Tevens zijn Toeristische Overstap Punten (TOP's) gerealiseerd, informatiezuilen over het Naturpark, een onderzoek naar de mogelijkheid voor een smalspoorverbinding door het veengebied en de ontwikkeling van veenpoorten (bezoekersinformatiepunten voor het gebied). Opdrachtgever voor een totaalbedrag van € 7 miljoen was de vereniging Naturpark. Het onderzoek naarde realisatie van een smalspoorverbinding door het Bargerveen richting Duitsland is uitgevoerd door Tauw. Voor het onderdeel Veenpoorten was het Recreatieschap Drenthe opdrachtgever. Op basis van ontwerpen van Bureau Sandenburg werd in Weiteveen gewerkt aan de invulling van deze Veenpoort en aan gebiedseigen beeldmerken. Hierdoor wordt zowel aan Nederlandse als aan Duitse zijde de samenhang van het gebied en het unieke karakter verder benadrukt. Afronding van dit project heeft eind 2012 plaatsgevonden. VOORWMRMÈRKINGSDOELEINDEN BDO Audit a Assurance B.V.

dom

0 5 APR 2013

Behorende «Mfriefnr. 13Q2ULI- d.d.5 J . i | Ü

_u

'voorbeeld van markering TOP'

Voor het project Veenpoorten was een totaalbedrag van € 210.000,- beschikbaar die bestond uit een interreg subsidie van € 187.500,-, terwijl de gemeente Emmen en het Recreatieschap Drenthe ieder € 22.500,- betaalbaar hebben gesteld. 1.4. Project Smaakmakers Het project 'De Smaekmakers van Drenthe' is gestart in juni 2009 en liep tot medio 2012. Dit project heeft een extra impuls gegeven aan de beleving van streekeigen producten in Drenthe en Ooststeilingwerf. Dit in nauwe samenwerking met de producenten van deze producten. Naar nu blijkt kan een en ander op veel belangstelling rekenen van zowel toeristen als eigen inwoners. Dit is voora! merkbaar aan de interesse voor de zogenaamde SmaakFietsRoutes. Middels aantrekkelijke fietsarrangementen maken de recreanten tijdens de ze routes; kennis met streekeigen producten bij diverse horecagelegenheden en producenten Tevens wordt in het kader van dit project jaarlijks de Week van de Smaak georganiseerd. Ook de upgrade van Drents Goed is meegenomen in het project. De site www.smaekrnakersvandrenthe.nl, de smaakkaart en een smaakdatabase opwww.drenthe.nl. zyn ontwikkeld. Er zijn diverse workshops georganiseerd waarbij producenten hun streekproducten onder de aandacht brachten van professionele koks. Ter plekke werd met deze^roduder»fl^kt °P deze manier is ervoor gezorgd dat er meer Drentse producten op de Drentse menukaarten staan Marketing Drenthe heeft door toedoen van dit project SNN- financiering verkregen om de promotie 'Proef het pure Drenthe' mogelijk te maken. Er wordt nagedacht over een mogelijk vervolg. De totale kosten van dit 3-jarige project bedroegen € 255.000,-. De financiering werd gedragen door de stichting Proef de Pure Provincie (€ 15 000 -} initiatiefnemers droegen in totaal € 48.000,- bij, waarvan het Recreatieschap Drenthe € 6.000,000,- voor haar rekening nam. Daarnaast waren er bijdragen van producenten en participanten. Het merendeel werd betaald vanuit een ILG subsidie: € 148.500,-. De overige partijen: Ooms innpuls, Landbouwe en Drents Goed voorzagen in de restbijdrage. Het Recreatieschap Drenthe coördineerde het project en verzorgde de financiële afwikkeling, 'SmaokFlelsRoutefotdei1 VOOR WMRMERKINGSDOELEINDEN BDO Audit & Assurance B.V. «*

0 5 APR 2013

Behorende tij*riefnr.RQ3X|« d A - X t t | / t è paraaf

m—

""

1,5. Gebiedscoördinatie Noordwest Drenthe Vooreen periode van 3 jaar (2010 t/m 2012) was een gebiedscoördinator voor Noordwest Drenthe (gemeenten Noordenveld, deel van Tynaarlo, deei van Assen) op parttime basis (2 dagen per week) aangesteld. In het kader van dit project werd volop gewerkt aan versterking van de ondernemersparticipatie in het gebied. Hiertoe zijn een aantal bijeenkomsten georganiseerd en werd gewerkt aan de ontwikkeling van digitaie hulpmiddelen voor de ondernemers. Dit heeft geresulteerd in de oprichting van de stichting Kop van Drenthe. Dit ondernemerscollectief gaat de producten uit het project vervolg geven. Daarnaast is onder andere de ontwikkeling vsn het actieve meerdaagse arrangement Pauperpad inclusief routeappgerealiseerd. De totale kosten van het project bedroegen € 162.000,-. Hierin werd door het Recreatieschap Drenthe een bijdrage verleend van € 30.000,-. Het project is eind 2012 afgerond. 1.6. MTB-route Drents Friese Wold Het Recreatieschap Drenthe heeft in nauwe samenwerking met Staatsbosbeheer en het Nationaal Park Drents Friese Wold een vernieuwde MTB-route gerealiseerd in het gebied van het Drents Friese Woid. Met deze vernieuwde route - die eind maart 2012 is geopend is een extra impuls gegeven aan een bijzondere vorm van natuurbeleving in dit unieke natuurgebied. 1.7. idyllisch Reestdal In de periode 2010-2012 is het interprovinciaal project Idyllisch Reestdal gecoördineerd door het Recreatieschap Drenthe. Met de gemeenten Hardenberg, De Wolden, Staphorst, Meppel, de beide landschappen, provincies en Marketing/Routepunt Oost zijn onder andere de volgende ^S^t- *L " ^ x / - t c S ^ producten gerealiseerd: **'-,..!£Z?****»«* - verhalenpalen; - natuurspeelpad Oud-Avereerst; - uitkijktoren (in samenwerking met project Stadsrandzone Meppel); - website vakantieinhetreestdal.nl; - Reestdal minimagazine; - ondernemersbijeenkomsten; - 5 GPS-routes (waarvan 1 gekozen is als mooiste route van Nederland in 2012); - streekproducten en cosmeticalijn (kruud'n ziepe, haorolie etc), ook in miniversie ten behoeve van verblijfsaccommodaties; - Reestdaidisplays voor ondernemers. De stichting Ondernemend Reestdal is opgericht die de producten verder in de markt gaai zetten en zorgt voor verdere ontwikkelingen van het merk Reestdal. De totaie kosten bedroegen € 222.802,-VOOR WAARMERKINGSDOELEINDEN BDO Audit & Assurance lï.V.

da**

0 5 APR 2013

Betiorend&M briefnrJdxi|t|d.d, DJSlAp paraaf ..tU

,^

1.8. Stadsrandzone Reestdal - Meppel Dit project is in 2012 gestart, in combinatie met subsidiegeiden uit het profeet Idyllisch Reestdal zijn een uitkijktoren, wandelpontje en verhalenpalen gerealiseerd. Voor de komende 2 jaren wordt onder andere nog gerealiseerd: een nieuw fietspad; diverse wandelpaden; informatiepanelen; beleefpunten. De bijdrage van het Recreatieschap Drenthe (bij een totaal investering van: € 222.802,-) in dit project is € 21.534,-.

'Uitkijktoren Reestdal'

1,9. Digitale informatiezuilen In samenwerking met Tourist Info Drenthe zijn dertien digitale informatiezuilen/schermen gerealiseerd. De schermen (1 per gemeente) werden beschikbaar gesteld door Tourist Info Drenthe en het Recreatieschap Drenthe. Het Recreatieschap Drenthe heeft de software ïn eigen beheer ontwikkeld.

'touchscreen In Ruinen' VOOR WAARMERKINGSDOELEINDEN BDO Audit & Assurance B.V.

datum G e o p a r k d e Hondsrug 1.10. Geopark de Hondsrug

0 b A P R 2013

Behorende I f f i e f n r . i :

f.d.d.

paraaf......

Een Geopark is een kenmerkend gebied op basis van bijzondere geologische aspecten. De geologische waarden kunnen hier worden gekoppeld aan historie, cultuur, ecologie, natuur en economie in samenhang met een duurzame visie. Het betreft een duidelijk begrensd gebied met voldoende mogelijkheden voor economische groei. Er zijn in Europa 46 Geoparken (in de wereld zijn het er op dit moment circa 80). Voorbeelden hiervan zijn de Eifei, Haute Provence en Lesbos. Met het verkrijgen van de status van internationaal Geopark krijgt Drenthe een uniek kader voor culturele en toeristische ontwikkeling en heeft zij in Nederland de primeur. Het project Het project omvat het uitwerken van het concept Geopark om te kunnen voldoen aan de criteria van de internationale geoparkstatus. Het Geopark is gelegen in de gemeenten Tynaarlo, Aa en Hunze, Borger-Ódoorn, Coevorden en Emmen. Het project heeft ook effecten in de gemeenten Assen en Midden-Drenthe, Onderdelen van het project zijn de

14-

ontwikkeling van informatiepunten, routes, digitale ontsluiting, educatieve programma's en cultuur. Het project is begroot op € 2.277.650,-. De provincie Drenthe en het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN) financieren hierin € 1.626.026,-. De betrokken gemeenten, het Recreatieschap Drenthe en een aantal particuliere fondsen nemen deel voor € 751.624,-. Bij de instelling van het project is overwogen de coördinatie aan het Recreatieschap Drenthe over te laten. Het Recreatieschap Drenthe heeft immers veel ervaring met grote projecten. Toentertijd is echter gekozen voor het Drents Plateau. Het faillissement van het Drents Plateau heeft het Recreatieschap Drenthe als coördinator van dit project weer in beeld gebracht. Het Algemeen Bestuur van het Recreatieschap Drenthe heeft in het voorjaar van 2012 besloten het project over te nemen van het Drents Plateau. Per 1 juli 2012 is het Recreatieschap Drenthe verantwoordelijk voor het project, daarvoor was dit de provincie. Het project siuit aan bij de activiteiten van het Recreatieschap Drenthe, Het Recreatieschap Drenthe kent de setting en de procedures en is reeds betrokken bij het project rond aspecten van bewegwijzering en informatiepanelen. Het project omvat op dit moment de eerste fase en loopt tot eind 2013. De volgende fase betreft het formaliseren van de status Geopark voor het betrokken gebied bij voorkeur onder leiding van een formele, zelfstandige structuur (stichting). 1.11. Informatievoorziening Hunebedden

'oud bomgwljzeringsbord Hunsbed'

Het Recreatieschap Drenthe heeft in 2012 in nauwe samenwerking met de Hunebedden Beheergroep de ontwikkeling van nieuwe informatievoorzieningen bij de hunebedden in Drenthe ter hand genomen, Het doel om op een eigentijdse manier van informeren over deze unieke archeologische monumenten te komen, is in 2012 gerealiseerd. Hierbij is zowel gebruik gemaakt van informatiepanelen als van nieuwe media. Inmiddels is een proefpaneel geplaatst bij het Hunebedcentrum te Borger, De totaalkosten van het project bedroegen € 300.000,-. Deze kosten werden vergoed door subsidies van de P r o v i n c i ^ r e m ^ A l j W ^ ^ ^ VSBrfonds, de terreinbeherende organisaties en een bijdrage uit het fonds°V|F1TOf& Assurance BV< Recreatieschap Drenthe.

*u> 1.12. Project Zorg en Toerisme

0 5 APR 2013

Betorende^rlll?^..d.d.&.^

Onder de naam 'Vakantie in Drenthe, dat is vakantie voor iedereen' ia^rf projéet-ontwrkketd' voor het in kaart brengen van de voor gehandicapten aangepaste accommodaties binnen het werkgebied van het Recreatieschap Drenthe, Het projectvoorsteï is ontwikkeld in samenwerking met Marketing Drenthe, Programma VCP, RECRON en Zorgbelang Drenthe, -15-

Het projectvoorstel sluit aan bi] de wens van de provincie Drenthe de economische ontwikkeling in de sector recreatie en (zorg)toerisme1 de zorgsector en het midden- en kleinbedrijf een extra impuls te geven. De kosten van de 1 e fase van het project: 'inventarisatie aangepaste accommodaties en ontwikkelen toeristisch informatiepunt door ondernemers', zijn geraamd op € 30.000,-- Het Recreatieschap Drenthe verleent hierin een bijdrage van € 13.750,-. De provincie Drenthe verleent dezelfde bijdrage. De inventarisatie wordt uitgevoerd door vrijwilügersgroepen die hiervoor speciaal zijn getraind door het VCP op basis yan landelijk ontwikkelde criteria. Eind mei 2012 is binnen het project een groot congres rond toerisme en zorg georganiseerd in samenwerking met VCP en Zorgbelang Drenthe. Aan dit congres deden zo'n 110 mensen mee. Naar verwachting zal de database met daarin gegevens over de in kaart gebrachte bedrijven met aanpassingen in het voorjaar van 2013 gereed zijn. Dan is het mogelijk met behulp van de vraaggestuurde database de beschikbare aanpassingen op te zoeken. Met deze database wordt een belangrijke extra impuls gegeven aan de mogelijkheden voor een vakantie in Drenthe voor mensen met een beperking. In 2013 zal nader worden bezien of en zo ja op welke wijze, tot een verdere schouw van bedrijven rond aanpassingen kan worden gekomen. 1.13. Project Herstel Fietspaden De provincie Drenthe heeft het Recreatieschap Drenthe een subsidie van € 1,000.000,verleend om tot verbetering van fietspaden te komen. De gemeenten kunnen bij het Recreatieschap Drenthe per fietspad een maximale bijdrage van 33,3% verkrijgen. Voor de resterende kosten zijn de gemeenten zelf verantwoordelijk. Totaal wordt € 3.013.778,- geïnvesteerd in de kwaliteit van fietspaden. inmiddels wordt volop gewerkt aan de realisatie. Het Recreatieschap Drenthe coördineert de verdeling van de subsidiegelden en ziet toe op de juiste uitvoering en verantwoording. Het project loopt tot medio 2013 ' recreëren op fietspaden in Drenthe'

1,14. Wijziging LF-bebording Het Recreatieschap Drenthe heeft in opdracht van de stichting Landelijk Fietsplatform in 2011 en 2012 de synchronisatie van de bebording van de lange afstandsfietsroutes (LF-routes) met het fietsknooppuntensysteem in Drenthe, de gemeente Ooststellingwerf en het direct aanliggende gebied gerealiseerd. Hierdoor heeft een verdere versterking van de knooppuntenstructuur voor fietsers plaatsgevonden. De , kosten voor deze synchronisatie zijn betaald door de stichting Landelijk Fietsplatform. VOORWMRMERKINGSDOEUEINDEN BDO Audit & Assurance B,V.

®m

" 0 5 APR 2013

'iF- en fietsknooppvntenbewegwijzering'

Behorende bj^afnrJoÜ2U^dt&.^..V paraaf

MA.

1.15. Onderzoek Masterplan Fiets (zicht op kwaliteit) Het Recreatieschap Drenthe heeft in 2012 het onderzoek naar de fietsinfrastructuur in Drenthe en de Friese gemeente Ooststellingwerf afgerond. Het onderzoek heeft plaatsgevonden door het bedrijf Roelofs uit Den Ham/Stadskanaal. Het onderzoek is begeleid door een werkgroep bestaande uit 4 ambtenaren van de a f d i n g openbarewerken (gemeenten Ooststellingwerf, Hoogeveen, Midden-Drenthe en De Woklen) alsmede 1 « s c h e ambtenaar (gemeente Aa en Hunze), een tweetal medewerkers van de provincie Drenthe en medewerkers van het Recreatieschap Drenthe. Uit het onderzoek komt naar voren dat 94% van het fietspadennetwerk van circa 1700 km in Drenthêen de gemeente Ooststellingwerf voldoende tot zeer goed is. Echter 6% van de fieSaden en 10% van de verbindingswegen is tussen nu en 2 jaar dringend aan onderhoud toe Dit betreft een investering van tussen de € 600.000,- en € 2.000.000,, Het Algemeen Bestuur van het Recreatieschap Drenthe heeft om tot e e n e f f i e d m en effldënte oplossing te komen voor deze onderhoudsvragen besloten tot een nadei o n d e r z o e k j e S n rond de mogelijkheden voor een meer gezamenlijke aanpak. D,t onderzoek zal naar verwachting voor de zomer van 2013 zijn afgerond.

'fietsbêwegwljzQring'

1.16. Project Groene Haltes Het betreft hier een samenwerking tussen het OV~ bureau, de Milieufederatie en het Recreatieschap Drenthe om wandelroutes aan te laten sluiten op openbaar vervoerpunten. Hiervoor wordt een brochure ontwikkeld. Naar verwachting is deze brochure medio 2013 gereed. De totale kosten van het project zijn € 15.000,-, waarvan € 7.500,- ten laste van het Recreatieschap Drenthe. VOORW^MERKINGSDOELBNDEN •voorhoeld ven eon G(ffif}&ëftl{t& Assurance B.V.

datum

1.17. Onderzoek Poorten Zuidwest Drenthe

0 5 APR 2013

Behorende bij i nn.i

d.d .Vi

In samenwerking met het secretariaat van de Nationale Parken D ™ n ^ ^ ™ ' ' ^ ' ^ ë ' " f . Friese Wdd is in 2012 een visie ontwikkeld door de Grontmij en bureau 'Verbeelder rond de di™?se toegangspoorten en informatiecentra in en rondom Zuidwest Drenthe D,t om acht te k Hgen op de effectiviteit en interactie tussen genoemde informatiecentra en de befokkenheid van het bedrijfsleven. De ontwikkeling van de v.sie is begeleid doo, een brede -17-

werkgroep bestaande uit vertegenwoordigers van terreinbeherende organisaties, de betrokken gemeenten en de provincie Drenthe. Nadere uitwerking van de visie wordt verwacht na duidelijkheid over de nieuwe bestuurlijke structuur van de Nationale Parken in Zuidwest Drenthe waarover momentee! overleg plaatsvindt. 1.18. Herijking ruiterstructuur In 2012 heeft - per regio - een onderzoek plaatsgevonden naar de ruiterroutestructuur in Drenthe en de gemeente Ooststellingwerf. Naar verwachting zal dit onderzoek in het voorjaar van 2013 zijn afgerond. Bij dit onderzoek zijn betrokken de Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie (KNHS), de Vereniging Paardentoerisme Drenthe en de stichting Hippisch Toerisme. Op basis van de onderzoeken zuilen medio 2013 nieuwe ruïterkaarten ontwikkeld worden. 1,19. Wandelroutes De Wolden Een extra financiële bijdrage vanuit de Tennet-gelden heeft het mogelijk gemaakt in het gebied van het Reestdal te komen tot de ontwikkeling van een wandelknooppuntensysteetn (Zuidwolde/Koekange/De Wijk). Het betreft hier een eerste experiment wat wandelknooppunten betreft voor Drenthe. Uitgangspunt hierbij vormt het in Limburg ontwikkelde systeem. De kosten worden - zoals aangegeven - gedekt uit de Tennet-geiden. Het Recreatieschap Drenthe verzorgt de projectbegeleiding en -uitvoering. Deze kosten worden ook aan de Tennet-geiden toegerekend. Het onderhoud van de geplaatste bebording is voor rekening van het Recreatieschap Drenthe. De afronding van het project wordt begin 2013 verwacht. De totale kosten van het project bedragen € 100.000,-. 1,20. Aansluiting op hetfietsknooppuntennetwerkvan Groningen De provincie Groningen en het Recreatieschap Drenthe hebben overleg gepleegd over de juiste aansluiting van het netwerk van fietsknooppunten van Groningen op het re^fewMRMERKiNGSDOELEiNDEN bestaande netwerk van Drenthe. Hierna is medio 2012 deze aansluiting gerealiseeg^ 0Audit&MsuranceB v 1,21. Vaarrecreatie

datum

0 5 A P R 2013

De provincie Drenthe heeft in het najaar van 2010 - in samenwerking met het e or^ e !i m r' Recreatieschap Drenthe - opdracht verleend aan Grontmij voor een onderzoéTtrïïaa'r"<Je j aanwezigheid, de noodzakelijke voorzieningen en de kosten voor investering van voorzieningen voor de vaarrecreatie in Drenthe. Het onderzoek omvat het gehele stelsel van kanalen dat bevaarbaar is voor de recreatievaart. Op grond van de uitkomsten van dit onderzoek en in nader overleg met de betrokken gemeenten en de provincie Drenthe heeft Grontmij in opdracht van het Recreatieschap -18-

Drenthe een nadere uitwerking gemaakt van een aantal in dit rapport genoemde onderdelen. Dit betreft water- en eiektrapunten voor boten, extra toiletaccommodaties en wifl-punten. Eind 2012 is gestart met de verdere uitwerking van de verbetering van aanlegvoorzieningen te Echten, Noordscheschut en Meppel. Naar verwachting zal een en ander in voorjaar van 2013 worden gerealiseerd.

'vaarrocreatle In Drenthe'

1.22. Fietsvoorzieningen Blauwe Bos Het Recreatieschap Drenthe heeft in samenwerking met de gemeente Ooststellingwerf en Staatsbosbeheer in 2012 gewerkt aan de verbetering van de fietsinfrastructuur in het Blauwe Bos, Dit heeft geleid tot verbetering/heraanleg van het fietspad Blauwe Bos. Dit fietspad dat nu een 2-meter brede verbinding biedt tussen Haule en Haulerwijk, levert een belangrijke bijdrage aan de verdere ontsluiting van dit unieke gebied voor de toeristen en eigen inwoners. De totaalkosten hebben circa € 200.000,- bedragen. De realisatie is mogelijk geworden door bijdragen uit het fonds plattelandsprojecten, de gemeente Ooststeliingwerf, Staatsbosbeheer en een bijdrage uit het fonds van het Recreatieschap Drenthe.

1,23. Inleen-ambtenaar De Drentse gemeenten en de gemeente Ooststeliingwerf hebben de mogelijkheid tegen een laag tarief ondersteuning in te huren bij het Recreatieschap Drenthe. Hierdoor wordt het voor gemeenten mogelijk bij calamiteiten of grote werkdruk een ervaren deskundige in te huren zonder dat dit tot ingewikkelde constructies en hoge kosten leidt. Inmiddels is door de gemeenten Westerveld, Hoogeveen, De Wolden en Noordenveid gebruik gemaakt van de diensten van deze inleenambtenaar. Begin 2013 zal de inieenambtenaar actief zijn binnen de gemeenten Noordenveid en Ooststellingwerf. VOOR WAARMERKJNGSDOElf INDEN BD0 Audit ft Assurance B,V.

1.24. Onderzoek en ontwikkeling

<Mm

0 5 APR 2013

In 2012 zijn de volgende adviezen tot stand gekomen: Behorende bij b$ - toeristenbelasting 2013 en verder; paraaf - onderzoek fietsinfrastructuur Drenthe/gemeente Ooststellingwerf; ■■ ruiterstructuur Zuidwest-, Zuidoost- en Noord-Drenthe; - handboek Ruimtelijke Ordening en Toerisme;

-19-

-

Ecorysrapport: Toerisme in Drenthe verdient meer; visie Poorten Zuidwest-Drenthe; vaarrecreatie (Grontmij).

Tussen Marketing Drenthe, provincie Drenthe en het Recreatieschap Drenthe/Tourist Info Drenthe zijn afspraken gemaakt over de opzet van een toeristisch onderzoek. Het doel is tot een efficiënte afstemming te komen rond dit kostbare onderzoek. Tevens kan door deze samenwerking gebruik worden gemaakt van uniforme gegevens en deskundigheid van de verschillende organisaties. De resultaten van deze samenwerking komen ondermeer tot uiting in het CVO en CVTO (Continu Vakantie Onderzoek en het Continu Vrije Tijds Onderzoek), de dagrecreantenatlas Drenthe en de Monitor Toerisme Drenthe. Deze onderzoeken geven inzicht in wie onze provincie bezoekt en waar de belangstelling ligt bij de eigen inwoners.

t^sï=>

;<^=-

Overtge projecten Het betreft hier lopende of recent afgeronde projecten/werkgroepen die begeleid worden of waarin geparticipeerd wordt door het Recreatieschap Drenthe: -

ontwikkeling informatiepunt Hoitingerzand; ontwikkelingsplan Canadameer/Aekingerzand; gebiedsvisie Uffelte/Ruinen; ontwikkeling TOP's Noordenveld; ontwikkeling landgoederen Noordenveld/Leek; Drentsche Aa; recreatiecongres 2012; masterclass Toerisme en Economie 2012; project Friese Waterlinie; natuurpark Veen-Moor; project Netzwerk Toekomst; internetplatform Drenthe; recreatiesociëteit; routestructuren in de Nationale Parken Dwingelderveld en Drei^^^^ E ^y§y D 0 E L £ 1 N D E N ontwikkelingsvisie Ruinen/Benderse; BDO Audit a Assurance B.V. samenwerking Overijssei/Drenthe/Frysiên; ontwikkeling recreatief onderzoek, 0 5 APR 2013 ontwikkeling wandeiknooppuntenstructuur De Wolden; ontwikkeling stadsrandzone Meppei; ,, i i / v * UUA^IIUI'upgrade ruiter- en menroutes Drents-Friese Woid. tsenortnoei™^».*,., w ^ paraaf....../Jy.

-

-"

Naast genoemde projecten participeerde het Recreatieschap Drenthe in 2012 in een groot aantal overlegstructuren. Onderstaand treft u een overzicht aan: -20-

projectgroep Noordwest Drenthe; projectgroep Drentsche Aa; projectgroep Hunze; projectgroep Zuidwest Drenthe; gebiedscommissie Zuidwest Drenthe; projectgroep Zuidoost Drenthe; recreatiewerkgroep Hunze; overleg recreatieve ontwikkeling Fochteloërveen; overleg recreatieve afstemming provincie Groningen; gemeentelijke recreatiecommissie Aa en Hunze; overlegorgaan Dwingeiderveid; overlegorgaan Drents Friese Wold; commissie Beheer en Onderzoek Dwingeiderveid; commissie Beheer en Onderzoek Drents Friese Wold; recreatiewerkgroep Dwingeiderveid; recreatiewerkgroep Drents Friese Wold; projectgroep Reestdai/Reestdal op de Kaart; projectgroep Havelte-Oost; stuurgroep Hoitingerzand; toeristisch platform MeppeS; overleg Gilde Bart Assen; klankbordgroep marketingplan Appelscha; overleg Veencornpagnie; Beirat natuurpark; Projectgroep Natuurpark; projectoverleg Emsiand/Ostfriesland; cultuurtoeristisch platform; overleg Staatsbosbeheer; overleg Recron; Raad van Toezicht stichting Recreatievoorzieningen; Kwaliteitsteam Natuurlijke Recreatie; adviesraad Algemeen Bestuur Hunebedcentrum; adviesraad Veenhuizen; afstemmingsoverleg Tourist Info Drenthe - Marketing Drenthe; projectgroep Geopark Drenthe; afstemmingsoverleg provincie Fryslên; adviesgroep toeristenbelasting; overleg recreatieve mobiliteit; overleg zorg en toerisme; stuurgroep Oude Wiilem; bestuur Bestemming Borger-Odoorn; stuurgroep Friese Waterlinie; projectgroep Friese Waterlinie; overleg RBT IJsselA /echt; stuurgroep Netzwerk Toekomst; bestuur Drents Internetplatform; projectgroep Uffelte / Ruinen; A lmDU, Bn„ werkgroep Ruinen/Benderse VOOHWM M R , NGS DO E ^, NDEN .

,

.f

,

. ■

..

i

r-,

i

A BDO udft & Assurance B V

projectgroep wandelproject Nationale Parken; projectgroep Maatschappij van Weldadigheid/Veenhuizen; projectgroep ontwikkeling Interreg V; Hippisch Platform Drenthe; overleg Drenthe2028.

dmm n t

paraaf

n r A pp ? n i « ' " w™ , A^ -^ .,. t ,, o ^omtebMdlJdi^ö&DjUAi .lm,

-21

Alsmede een groot aantal overiegmomenten met ondernemers, de Drentse gemeenten, de gemeente Ooststellingwerf en de provincie Drenthe rond de ontwikkeling van toeristische bedrijven, (nieuwe) subsidieregelingen, visies en plannen. Voor een compleet projectenoverzicht van 2012 verwijzen wij u naar de bijlage van het fonds voor Recreatie en Toerisme bij deze jaarrekening.

2. Rendement Recreatieschap Drenthe Het Recreatieschap Drenthe is een van de weinige gemeenschappelijke regelingen die op grote schaaf betrokken is bij gesubsidieerde projecten en grote bedragen subsidiegeld direct en indirect voor de gemeenten weet te verwerven. Hiervoor vormen de middelen van het fonds voor Recreatie en Toerisme een uniek instrument. Voor 2012 was sprake van een projectvolume van circa € 1,5 miljoen. 3. Toekomstverwachting In hei kader van de jaarrekening 2012 past het even stii te staan bij de ontwikkelingen in 2013 en volgende jaren. Deze jaren zullen in het teken staan van de ontwikkeling van een samenhangend beleid op het gebied van Recreatie en Toerisme zowel binnen Drenthe en de gemeente Ooststelfingwerf als in samenhang met de aangrenzende provincies en Duitsland. Dit vooral gezien het toenemende economische belang van de sector gelet op de economische crisis. Ook in de toeristische sector zal de economische crisis naar verwachting niet zonder gevolgen blijven. Hierdoor zijn en blijven extra investeringen in kwaliteit en verbreding van het product van groot belang. De verdere samenwerking tussen Marketing Drenthe, Tourist Info Drenthe en het Recreatieschap Drenthe zal in de komende jaren dienen te worden gestimuleerd. Hierbij za! effectiviteit en efficiency uitgangspunt moeten zijn. Jn 2009 zijn hiertoe de eerste stappen gezet op het gebied van de realisatie van een nieuw Internetplatform door Tourist Info Drenthe en het Recreatieschap Drenthe samen met Biblionet'en Marketing Drenthe, terwijl samen met de provincie Drenthe en Marketing Drenthe besluiten zijn genomen over een versterking van de onderzoeksstructuur rond toerisme. Gelet op de veranderingen in de landbouw en de industrie is de sector Recreatie en Toerisme in toenemende mate van belang voor de leefbaarheid van het platteland. Naar de toekomst toe valt het te verwachten dat mede door de crisis, Recreatie en Toerisme een nog beiangrijkere bijdrage zal leveren aan de Drentse economie en de werkgelegenheid. Hierbij kan ook gedacht worden aan de ontwikkelingen wat betreft krimp. Zie in dit kader ook de uitkomsten van het recente Ecorysrapport; Toerisme in Drenthe verdient meer'.

VOORWMHMERKINGSDOELEINDEN BDO Audit ft Assurance B.V.

datum

0 5 APR 2013

Behorende l M e f m U Ü < l | t f . d.d. J..M.J.U

paraaf

WE m

- 99 ^

Verplichte paragrafen 1. 2. 3. 4. 5.

Weerstandsvermogen Financiering Verbonden partijen Grondbeleid Bedrijfsvoering

1. Weerstandsvermogen Algemeen Onder dit begrip verstaat het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV), het verband tussen weerstandscapaciteit en de risico's waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn voor onze financiële positie. De huidige omvang van de algemene reserve is per 31 december 2012 €71,863,- (5% van de totale exploitatielasten). Dit is gezien de omvang van de activiteiten en huidige inzichten door het bestuur ais redelijk geacht, echter een verdere versterking verdient aanbeveling. Baiansrisico's Dit betreft o.a. openstaande vorderingen, afschrijvingsmethodiek op activa etc. Gezien het bedrag en van/bij welke organisatie c.q. bedrijf wij een vordering hebben openstaan, zulien deze vorderingen in 2013 daadwerkelijk worden ontvangen (het zijn vorderingen met een legitieme basis). Betreffende de gehanteerde afschrijvingsmethodiek is grotendeels aansluiting gezocht bij de gemeentelijke uitgangspunten. Vakantiegeld De uitbetaling van vakantiegeld is conform BBV niet in de jaarrekening opgenomen, maar wel een reële verplichting per 31 december. VOORWMRMERKINGSDOELEINDEN

BD0 AutHt & Gerechtelijke procedures France B,V. Op dit moment worden geen juridische procedures door of tegen de gemeenschappelijke dalum regeling gevoerd. ü 3 APR 2013

Onderhoud sanitaire voorzieningen ten behoeve van de recreatievaart gehorende bij brie^J.'xXLiL( d.d.SjUy.l?. In het kader van de bestrijding van de iegioneilabacterie vindt in het seizoenppeniodiekeM/ controle plaats. De fysieke toestand van de gebouwen is goed. '7 Coördinatie/projectverantwoording uitvoering recreatief/toeristische projecten Wederom zijn in 2012 projecten uitgevoerd en in uitvoering genomen. Deze projecten worden administratief en financieel verantwoord via een projectenadministratie. Er vindt regelmatig overleg plaats tussen de projectverantwoordelijke en de projectuitvoerende, juiste toepassing van de subsidievoorwaarden en de actualiteit van de projectadministratie. Hierdoor worden de financiële risico's tot een minimum beperkt. Organisatierisico's De geringe omvang en opbouw van de organisatie evenals de werkdruk kunnen financiële risico's tot gevolg hebben. De ontwikkelingen worden door het bestuur en management nauwlettend gevolgd. Gezien het bovenstaande kunnen wij concluderen dat wij ais gemeenschappelijke regeling geen risico's lopen die van grote materiële betekenis zijn voor de continuïteit van de organisatie. -23-

2. Financiering Algemeen Het belangrijkste thema van de wet financiering decentrale overheden (wet Fido) is het inzicht geven in de treasuryfunctie bij decentrale overheden. De doelstellingen, richtlijnen en limieten van het voorgestane beieid zijn vastgelegd in het treasurystatuut. De treasuryparagraaf is één van de onderdelen waarmee de wetgever beoogt de transparantie en bestuurlijke beheersbaarheid van deze functie te bevorderen. De wet Fido schrijft voor dat samen met de jaarstukken ook de overzichten met betrekking tot de renterisiconorm en de kasgeldlimiet bij Gedeputeerde Staten moeten worden ingediend. Evenals in 2011 is er geen sprake meer van een vaste schuid (langlopende lening), een overzicht betreffende de renterisiconorm is voor 2012 derhalve niet van toepassing. Om praktische redenen is ervoor gekozen het mode! 'kasgeldlimiet' in deze paragraaf op te nemen. De kasgeldümiet (de ruimte voor korte financiering) wordt volgens de wet Fido bij aanvang van het kalenderjaar 2012 gesteld op 8,2%, Van het begrotingstotaal van € 890.301,00 is dat € 73.005,00. Het Recreatieschap Drenthe heeft in 2012 geen gebruik gemaakt van kasgeldleningen. Omschrijving (bedragen x € 1000,-)

1e kw 2012 2e kw 2012 3e kw 2012 4e kw 2012

Omvang begroting per 1 januari (=gronds!ag) 890.301

890.301

890.301

890.301

Toegestane kasgeldümiet in procenten van de grondslag in een bedrag

8,2 73.005

8,2 73.005

8,2

3, Verbonden partijen

8,2 73.005

V&QQ&ASMËf ■RMÊÖKINGSDOEL0NDEN BDO Audit & Assurance B,V.

(to

0 5 APR 2013

Algemeen ÏYPüLtió' 1 Een verbonden partij is een privaat dan wel publiekrechtelijke organisatie, waanWïïêl W r " ** ***' p Recreatieschap Drenthe een bestuurlijk en een financieel belang heeft. Het Recreatieschap Drenthe heeft 1 'verbonden partij'. De 'verbonden partij' is de stichting Recreatievoorzieningen. Tot 2005 was het een 'slapende' stichting. Eind 2004 is door het Algemeen Bestuur besloten de activiteiten betreffende de productie en distributie van foldermateriaal en de 'Drenthekaart' onder te brengen in deze stichting. Hierdoor worden de activiteiten zowel administratief als inhoudelijk gescheiden van de normale exploitatie van het Recreatieschap Drenthe, De formele doelstelling conform de statuten is: stimuleren en ontwikkelen van recreatief/toeristische voorzieningen en de daarbij behorende materialen, evenals het geven van voorlichting over Recreatie en Toerisme in Drenthe in brede zin. Met ingang van het jaar 2009 is in deze stichting de nie.uwe organisatie rond de toeristische informatievoorziening in Drenthe opgenomen. 4. Grondbeleid Vanaf eind 1993 heeft het Recreatieschap Drenthe gronden in bezit. Deze gronden betreffen het Regionaal Geluidsportcentrum aan de Poüendijk te Emmer-Compascuum. Het centrum omvat: -24-

a. een regionaal motorcrosscentrum - groot ca. 10 ha; b.een provinciaal schietsportcentrum - groot ca. 15 ha. Het motorcrossgedeelte wordt beheerd en geëxploiteerd door de motorvereniging Motodröme Emmen. Het schietsportcentrum wordt beheerd en geëxploiteerd door de stichting Schiet- en Jachtsporicentrum Emmen. De gronden zijn voor 50 jaar in erfpacht aan de genoemde organisaties uitgegeven. De resterende looptijd van de erfpacht is nog 33 jaar. Jaarlijks ontvangen wij hiervoor erfpachtcanons (zie programmabegroting c.q, programmarekening). Deze canons worden jaarlijks geïndexeerd, in eerdere besluitvorming heeft het Algemeen Bestuur van het Recreatieschap Drenthe besloten over te gaan tot verkoop van de gronden met behoud van bestemming. Met betrekking tot deze verkoop zijn geen nieuwe ontwikkelingen. 5. Bedrijfsvoering Zie jaarverslag.

VOOR WAARMERKINGSDOELEINDEN BDO Audit & Assurance B,V. datum

0 5 APR

Behorende httbriefnr. I 2 0 2 U U d.d. Sllfjli paraaf m

_2 5 -

Jaarrekening 2012

VOOR WAARMERKINGSDOELHNDEN BDO Audit & Assurance B.V.

datum

0 5 APR 2013

Behorende bjütyiefnr. I x B i U . d.d. üJMJ.t <

paraaf

uit

m--

-

- 26

Balans per 31 december 2012 ACTIVA

2012

2011

Vast© activa Immateriële vaste activa Auteursrechten Drenthe-kaart Materiële vaste activa Investeringen met economisch nut

1

1

63.480

56.912 66.913

63.481 Vlottende activa Uïtzettinqen met een rentelypische iooptiid korter dan één iaar Vorderingen op openbare lichamen RG verhoudingen met niet-financiële instellingen Overige vorderingen Overige uitzettingen

71.540 0 49.594 338.546

54.665 40.080 36.399 42.892 459.680

174,036

Bank

444.274

701.640

Totaal

967.435

932.588

2012

2011

Liauide rniddeien

PASSIVA

Vaste passiva Eigen vermogen Algemene reserve Nog te bestemmen resultaat boekjaar Bestemmingsreserve fonds Recr. & Toerisme Bestemmingsreserve personele inzet Bestemmingsreserve vervoermiddelen Bestemmingsreserve onderhoud

71.863 21.600 382.205 95.647 2.400 32.565

55,713 16,150 442.126 90.499 3,200 20.000

606.280 Vlottende passiva Netto-vlottende schulden meteen rentetypische looptijd korter dan één jaar Overige schulden RC verhoudingen met niet-financiëie instellingen

Overlopende passiva VOOR WMRMERKINGSDOELEINDEN

627.688

304.680 16.287

148.127 0

40.189

156.774

361.156

304,901

BDO Audita Assurance B.V.

datum

0 5 APR 2013

= M ^

—2H25. -27-

paraaf

Programmarekening Werkelijk

Begroting

Werkelijk

2012

2012

2011

101.786 11,332 66.431 597.045 268.753 393.856

16.000 11.151 11.500 597.045 268.753 p.m.

38.826 6.187 22.870 597.097 315.460 546.956

1.439.203

904.449

1.527,397

514.060 48.268 95.357 24.958 329 54.853 13.681 328.674 393.856

429.405 56.100 58.450 11500 850 50.100 15.143 268.753 p.m.

441581 51849 57.772 13.374 41 67.302 15.281 503,628 546.956

1474.036

890.301

1697.785

13.424

3.000

9.398

Resultaat voor bestemming

-21409

17.148

-160.989

Onttrekkingen aan reserves Bestemmingsreserve fonds R. & T. Bestemmingsreserve personele inzet Bestem mingsreserve vervoermiddelen Bestemmingsreserve onderhoud

59.921 27.853 800 22.675

0 15.852 0 0

188.168 21170 800 0

Toevoegingen aan reserves Bestemmingsreserve personele inzet Bestemmingsreserve onderhoud

33.000 35,240

33.000 0

33.000 0

21600

0

16.149

BATEN Personeel Huisvesting Overige opbrengsten Bijdrage gemeenten in exploitatie Fonds Recreatie en Toerisme Projecten Totaal baten

LASTEN

Personeel Huisvesting Onderhoud Overige uitgaven Bestuur Bureau Afschrijvingen Fonds Recreatie en Toerisme Projecten Totaal lasten

Saldo financieringsfunctie

Resultaat na bestemming

VOOR VVAARMtHKINÜSUObUINUBN BDO Audit & Assurance B.V.

«fel™

0 5 APR 2013

Behorende bij afiefnr.J50ZUUd.d Daraaf

I

-28-

.Mü.ïi

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 1, Inleiding Onderstaande grondslagen, waarop de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling is gebaseerd, zijn bedoeld als leidraad voor een juiste interpretatie van de financiële overzichten. De jaarrekening voldoet aan het Besluit Begroting en Verantwoording 2004, 2, Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende baianspost anders vermeid, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Voor zover het BBV niet anders voorschrijft, zijn de baten en lasten toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voorzover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Balans Activa

Vaste activa Immateriële vaste activa en materiële vaste activa De waardering van de materiële vaste activa is gebaseerd op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs, verminderd met de afschrijvingen. Bij de waardering van de materiële vaste activa wordt rekening gehouden met een vermindering van hun waarde indien deze naar verwachting duurzaam is. In het begrotingsjaar heeft een dergelijke vermindering niet plaatsgevonden. Op de auteursrechten van de VW-kaart Drenthe wordt niet afgeschreven. Voor het overige vindt afschrijving plaats op basis van de historische aanschafprijs volgens een stelsel dat is afgestemd op de verwachte toekomstige gebruiksduur, rekening houdend met een eventuele restwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikname van het actief. De afschrijvingstermijnen volgens de lineaire methode bedragen in jaren: Vervoermiddelen Kantoorinventaris Automatisering Bewegwijzeringsborden

5 10 5 8

Viottende activa

A A VOORW RMERKINGSDOELEINDEN

BDO Audita Assurance B.V. datum

II 3 Al K /.UU

Behorende btoiefnr.BQdlLf. d.d. !)JMü paraaf •<--M-

Uitzettingen en overige vorderingen

■

ri

De uitzettingen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Onderhanden projecten worden in de baians gepresenteerd als vordering dan wel schuld uit hoofde van de verkregen subsidies dan wel aangenomen projecten. Er is sprake van een vordering indien het bedrag van de verwachte respectievelijk (subsidie) opbrengst hoger is dan de gemaakte kosten, indien het bedrag van de verwachte respectievelijk gerealiseerde (subsidie) opbrengst iager is dan de gemaakte kosten, is sprake van een schuld.

-29-

Een project wordt niet meer ais onderhanden project beschouwd indien eindbeschikking van de subsidieverstrekker is verkregen dan wei alle kosten zijn afgerekend. Liquide middelen De liquide middelen worden tegen nominale waarde opgenomen, deze bevatten alleen banksaldi. Passiva Vaste passiva Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de algemene reserve en de bestemmingsreserves. Algemene reserve De algemene reserve dient als algehele buffer om toekomstige tegenvallers te kunnen opvangen. Bestemmïngsreserves Onder een bestemmingsreserve wordt verstaan een reserve waaraan door het bestuur een bepaalde bestemming is gegeven. Het gehele bedrag van de bestemmingsreserves ultimo het jaar dient onderbouwd te zijn met bestuursbesluiten van het Algemeen Bestuur dan we! opgenomen te zijn in het voorliggende voorstel tot resultaatbestemming. Resultaat na bestemming Het resultaat na bestemming is het resterende resultaat na reeds bestemde mutaties in de reserves. Het resultaat na bestemming wordt onttrokken of toegevoegd aan de algemene reserve. Vlottende passiva Vlottende schulden De vlottende schulden en de overlopende passiva worden tegen nominale waarde opgenomen. VOORWMRMERKINGSDOELEINDEN BDO Audit ö Assurance B,V.

Programmarekening Baten

«M*

0 5 APR 2013

Behorenclsl^/efnr,LÏ)2W.U.d.d..byl

Opbrengsten van personeel dat werk voor projecten of derden uitvoert f JM p Opbrengst van erfpachtcanon. ""Irf Diverse opbrengsten van werkzaamheden uitgevoerd door het Recreatieschap Drenthe. De gemeentelijke bijdrage omvat de in de gemeenschappelijke regeling overeengekomen bijdrage in het exploitatieresultaat en het fonds Recreatie en Toerisme. Lasten De exploitatiekosten worden berekend op basis van historische kosten.

-30-

Toelichting op de balans per 31 december ACTIVA Vaste A ctiva Immateriële vaste activa 2011

2012 Auteursrechten Drenthe-kaart

Er wordt niet afgeschreven op de auteursrechten van de Drenthe-kaart. De kaarten worden verkocht door de stichting Recreatievoorzieningen Drenthe. ■

Materiële Vaste Activa Het betreft uitsluitend activa met een economisch nut. Cumulatieve aanschafwaarde Afschrijving begin van het jaar Afrondingen Restwaarde afgeschreven vervoermiddel Vermeerderingen Verminderingen Afschrijvingen Restwaarde afgeschreven vervoermiddel Boekwaarde per 31 december

94,385 -37.472 -1 0 56.912 20.250 77,162 0 77.162 -13.682 0 63.480

In bijlage 1 wordt nader ingegaan op het verloop van de boekwaarde en de investeringen.

Vlottende activa Uitzettingen met een rentetvpische looptijd korter dan één jaar Vorderingen op openbare lichamen 2011

2012 Deelnemende gemeenten Overige openbare lichamen

24.984 29.681

17.306 54.234

S4.665

71.640 VOOR WMRMERKiNGSDOELEINDEN

Per 7 maart 2013 stond er nog een bedrag ad. 15.896 open.

BDO Audit & Assurance B,V.

datum

0 5 A PR 2013

-31 Behorende hijtriefnr.J,

paraaf

Hf

U6..u.Mm,

RC verhoudingen met niet financiële instellingen 2012

2011

Stichting Recreatievoorzieningen

40.080

Overige vorderingen Handelsdebiteuren

2012

2011

49.594

36.399

2012

2011

Overige uitzettingen Nog te ontvangen bedragen

600

400

53.856 12.813 1.448

39.169

0 266.665 3.164

2.649 0 169

Waarborgsommen Omzetbelasting Rente Diversen

0 606

Vooruitbetaalde bedragen Verzekeringen Onderhanden projecten Vooruit ontvangen facturen

338.646

42.892

2012

2011

De projecten worden nader toegelicht in bijlage 4.

Liquide middelen Bank Nederlandse Gemeenten Rabobank

386.660 57.614

445.038 256.602 444.274

701.640

Een groot deel van dit bedrag betreft vooruitontvangen subsidiegelden van lopende projecten.

VOOR WMRMERKINGSDOELEINDEN BDO Audit & Assurance B.V.

datum

0.5 APR 2013

Behorende biifp|3fnr.ul/ZÜÜ.d.d..öj.H^J paraaf

,,.m

-32-

PASSIVA Vaste passiva Eiqen vermoaen 2012 Algemene reserve Saldo per 1 januari Vorig boekjaar na bestemming Onttrekklna/toevoeqinq resultaat Diversen Saldo per 31 december

55.843 -130 55.713

55.713 16.150 71.863

0

0

Resultaat huidig boekjaar

2011

71,863

55.713

21.600

16,150

Conform het besluit van het Algemeen Bestuur is het exploitatiesaldo over 2011 ten gunste vaKQ$§WMRMERKiN6SD0EL£iNDEN algemene reserve gebracht. BDO Audit a Assurance B.V. Het Algemeen Bestuur heeft in 2010 door de toenmalige accountant een notitie iaten opstellen over de minimaal noodzakelijke reserve. Het Recreatieschap Drenthe zou een aigemene datum l) 5 APR 2013 reserve van ca. 100.000 moeten hanteren. In de vergadering van het Algemeen Bestuur d.d. 6 juli 2011 wordt gesteld dat de huidige reserves zeker niet aan de hoge kant zijn. Behorende bij M/nr.t.XKWU.d.d. Het voorstel is om het resultaat van het huidige boekjaar toe te voegen aan de algemene eesefoev

2011

2012 Bestemmingsreserve Projecten fonds Recreatie & Toerisme Saldo per 1 januari Toevoegingen Onttrekkingen Saido per 31 december

442.126 0

630.293 0

-59.921

-188.167

382.205

442.126

Conform het begrotingsbesluit zal het saido van de bijdragen minus de uitgaven ten laste c.q. ten gunste van deze reserve worden geboekt. De bestemming van deze reserve is uitgewerkt in bijlage 6. Het hier aanwezige saldo is voor een groot deel reeds bestemd voor nog lopende projecten.

2012 Bestemmingsreserve Personele inzet Saldo per 1 januari Toevoegingen Onttrekkingen Saldo per 31 december

2011

78.669 33.000 -21170

90.499 33.000 -27.852 95,647

90.499

Het Algemeen Bestuur heeft besloten tot instelling te komen van een bestemmingsreserve personele inzet. Dit in verband met het vergroten van het werkgebied van het Recreatieschap Drenthe destijds door deelname van de gemeente Ooststeilingwerf. Deze reserve wordt ingezet als er sprake is van inzet van additioneel personeel ten gevolge van hoge werkdruk bij projecten en/of administratieve druk. Voor de onderhoudswerkzaamheden is in tijdelijk dienstverband een parttime medewerker aangesteld sinds juli 2012. Deze kosten zijn ten laste van de bestemmingsreserve personele inzet gebracht.

-33

2012 Bestemmingsreserve Vervoermiddelen Saldo per 1 januari Toevoegingen Onttrekkingen Saido per 31 december

2011

3.200 0 -800

4.000 0 -800 2.400

3.200

In 2011 is een nieuwe auto aangeschaft, de auto wordt in 5 jaar afgeschreven. De bestemmingsreserve vervoermiddelen wordt hiervoor gebruikt.

2012 Bestemmingsreserve Onderhoud Saldo per 1 januari Toevoegingen Onttrekkingen Saldo per 31 december

2011

20,000 0 0

20.000 35.240 -22.675

32.565

20.000

Het Algemeen bestuur heeft besïoten de vrijvallende onderhoudsgelden uit 2009 te reserveren. Deze middelen zijn bestemd voor de toename van de onderhoudskosten. Er is een vergoeding ontvangen voor het aanpassen van LF-routos In opdracht van het LF-piatform. Dit bedrag is toegevoegd aan de bestemmingsreserve onderhoud. Voor de MTB-routes zijn plaatjes aangeschaft ad. 19.750 en er is door de onderhoudsmedewerkers een GIS-cursus gevolgd ad. 2.925. Deze kosten zijn ten laste van de bestemmingsreserve onderhoud gebracht.

Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Overige schulden Crediteuren 2012 Provincie Drenthe Gemeente Ooststellingwerf Natuurmonumenten Stichting DBF Schiidhoeve Grontmij Stichting Kunstroute Gemeente Assen Gemeente Emmen De Nieuwe Kolk Overige

2011

5.434 8.925 5.944 8.792 5.647 23.770 13.088 60.187 0 0 16.340

3.917 29.750 0 0 0 0 0 75.633 170.800 6.777 17.803 304.680

148.127

VOOR WMRMERKINGSDOELEINDEN BDO Audit & Assurance B.V. AMI

0 5 APR 2013

Behorende bljtÖfcfnr./ paraaf ff

UóASAïm

-34-

De openstaande post aan de Provincie Drenthe is een bijdrage voor het fietscongres ten laste van het project Masterplan fiets. De openstaande post aan de gemeente Ooststellingwerf betreft ondermeer een bijdrage vanuit het fonds voor het verbeteren van fietspaden Biauwe Bos. De openstaande post aan de gemeente Assen betreft salarisbetaling van de maand december. De openstaande post aan de gemeente Emmen is een bijdrage vanuit het project herstel fietspaden. De openstaande post aan De Nieuwe Kolk betreft zaalhuur en horecavoorzieningen van het congres. Per 7 maart 2013 zijn atie crediteuren betaald.

2012 Stichting Recreatievoorzieningen

2011

16.287

Overlopende passiva Nog te betalen bedragen 2012

2011

4.400 22.638 0 12.651 500

Accountantskosten Diversen Projecten Kruisposten Borgsom roeiclub Hoogeveen

4.365 22.718 127.191 2.000 500 40.189

156.774

De diverse nog te betalen bedragen bestaan onder ander uit huur hunebedcentrum (Geopark) ad. 8.243 en uren/km vergoeding derden ad. 4.657 in verband met projecten. Op kruisposten staat een bedrag ad. 12.500, dit wordt in 2013 afgeboekt. ~

.

,

.

,

.

.

.

i_t

,

G VOORWAARMERKIN SDOELEINDEN

De projecten v/orden nader toegelicht m bijlage 4. i-

■

■u

i »■

•

u

Z

tu

i

u

-i

„ j

* -i i

,

.

,

r

,.

■

.

BDO Audit 6 Assurance B.V,

Er is een borgstelling in verband met het gebruik van de toiietvoorziening te Echten door de roeiclub Hoogeveen. ^ fl 5 ApR Niet uit de balans blijkende activa/verplichtingen. Behorende bij fcjstf Het Recreatieschap Drenthe heeft gronden in bezit aan de Pottendijk te Emmer-Compaêfffltuti'.'""'"(' Deze gronden worden gebruikt door de vereniging Motodrome uit Emmen en de stichting Schietsportcentrum uit Emmen. Jaarlijks wordt van beiden een erfpachtcanon ontvangen. De gronden zijn voor 50 jaar in erfpacht uitgegeven. De erfpachtregeüng resteert nu nog 33 jaar. Het bestuur van het Recreatieschap Drenthe heeft besloten de gronden te verkopen met behoud van de huidige bestemming. Met betrekking tot deze verkoop zijn er geen nieuwe ontwikkelingen. Financiële leaseovereenkomst met betrekking tot het kopieerapparaat/printer. Deze loopt af per 15 juli 2013. De maandelijkse ieasetermijn bedraagt € -163,85 (excl. blw). Onderhoudscontract met betrekking tot het kopieerapparaat/printer. Deze loopt af per 7 juli 2013. De kosten bedragen € 303,45 (excl. btw) per kwartaal.

35-

m

Huurovereenkomst kantoorruimte Brink 4b te Diever. Het huurcontract loopt af per 31 december 2020. De huurprijs bedraagt per jaar € 46.250,- (exci. btw), deze wordt per 1 januari 2012 jaarlijks geïndexeerd. Huurovereenkomst bedrijfsruimte Kampsweg 4 te Wijster. Het huurcontract loopt af per 1 juli 2015. De huurprijs en servicekosten bedragen per jaar € 7.360,- (excl. btw). Jaarlijks vindt er een indexering plaats per 1 juli. Het kopieera paraat/printer en het pand worden ook gebruikt door de stichting Drentse Fiets 4Daagse en de stichting Recreatievoorzieningen Drenthe. Afhankelijk van het gebruik door de stichtingen wordt een bedrag aan hen doorberekend. Ultimo boekjaar is er een schuld aan vakantiedagen en vakantiegeld aan personeel (circa € 28.500,--).

VOORWMRMERKINGSDOELEINDEN BDO Audit & Assurance B,V.

dom

0 '5 APR 2013

Behorende bjLMefnr. I3Q£L/.Q.. d.d. paraaf.

J$Z

hlyJ.k

36-

Toelichting op de programmarekenïng Begroting Er was geen begrotingswijziging voor 2012.

BATEN

Personeel Werkelijk 2012 Interne uren naar projecten e.d. Personele vergoedingen

Begroting 2012

39.990 61.796

16.000 0

Werkelijk 2011 16.604 22.222

16.000

101.786

38.826

Voor de stichting Recreatievoorzieningen Drenthe en de stichting Drentse Fiets 4Daagse zijn administratieve werkzaamheden verricht. Hiervoor hebben wij vergoedingen ontvangen. In 2012 zijn uren doorberekend aan een aantal projecten zoals geopark en informatievoorzieningen hunebedden. Het Recreatieschap Drenthe heeft in 2012 medewerkers als inieenambtenaar gedetacheerd bij diverse gemeenten waarvoor wij vergoedingen ontvangen hebben.

Huisvesting Werkeüjk 2012 Erfpachtcanon Bijdrage loods uit onderhoud

Begroting 2012 6.151 5.000

6.332 5.000 11.332

Werkelijk 2011 6.187 0 6.187

11.151

Het Recreatieschap Drenthe heeft gronden in bezit aan de Pottendijk te Emmer-Compascuum. Deze gronden worden gebruikt door de vereniging Motodrome uit Emmen en de stichting Schietsportcentrum uit Emmert. Jaarlijks wordt van beiden een erfpachtcanon ontvangen. De gronden zijn voor 50 jaar in erfpacht uitgegeven. De erfpachtregeiing resteert nu nog 33 jaar. Het bestuur van het Recreatieschap Drenthe heeft besloten de gronden te verkopen met het behoud van de huidige bestemming. Met betrekking tot deze verkoop zijn geen nieuwe ontwikkelingen.

Overige opbrengsten

Werkelijk 2012 Recreatïecongres Recreatiesociëteit Deelnemersbijdrage cursus Deelnemersbijdrage excursie Overige ontvangsten

Werkelijk 2011

Begroting 2012 10.000 1.500

9.140 9.052 6.379 5.736 36,124

VOÜH WMHMEnKINQEBq&HI IDEff BDO Audit UAsmidtMiH.V.

66.431 datum

0 5 APR 2013

Behorcfide biUariefnr..{ paraaf 'm

7.293 8.915 2.760 2.427 1.475 22.870

-37-

:UUé.ó.h.J,ÜjLi

Jaarlijks wordt er in het najaar een Recreatiecongres georganiseerd. De recreatiesociëteit is een vergadergroep met deelnemers uit verschillende organisaties. De deelnemers betalen een lidmaatschap, hieruit worden de kosten voldaan. Voor de leden van het Aorta werd een cursus georganiseerd. Er werd een tweedaagse bestuuursexcursie georganiseerd, hiervoor werd een eigen bijdrage van de deelnemers gevraagd. De overige ontvangsten bestaan uit diverse vergoedingen en een vergoeding aanpassing LF-routes ad. 35.240 in opdracht van het LF-platform. Dit bedrag is geboekt ten gunste van de bestemmingsreserve onderhoud.

Bijdrage gemeenten

Bijdrage gemeenten

Werkelijk 2012

Begroting 2012

Werkelijk 2011

597,045

597.045

597.097

De gemeentelijke bijdrage omvat de in de gemeenschappelijke regeling overeengekomen bijdrage in de exploitatiekosten (zie bijlage 2),

Bijdrage gemeenten fonds Recreatie en Toerisme

Bijdrage gemeenten

Werkelijk 2012

Begroting 2012

Werkelijk 2011

268.753

268,753

315.460

De gemeentelijke bijdrage omvat de in de gemeenschappelijke regeling overeengekomen bijdrage in het fonds Recreatie en Toerisme (zie bijlage 3).

Projecten

Mutatie projectensaldo

Werkelijk 2012

Begroting 2012

Werkelijk 2011

393.856

p.m,

546.956

Het mutatiesaldo voor de projecten kan per jaar verschillen (zie bijlage 4).

VOOR WAARMERKINGSDOELEINDEN BDO Audit & Assurance B/V.

e»»,

0 5 APR 2013

BehorendcbijJjnefnr.fi; paraaf

d.d. JMAJ.L 38

LASTEN

Personeel

Brutosalarissen Sociale lasten Inlenen van personeel Kosten Arbo Kosten salarisverwerking ABP Opleiding Overige kosten

Werkelijk 2012 418,113 76.649 9,659 1.766 2.382 3.134 242 2.116

Werkelijk 2011

Begroting 2012 368.814 61.337 0 1.418 2.435 3.402 1.835 2.341

419.603 0 1.500 2.100 3.402 0 2.800 514.060

441.581

429.405

Gedurende het jaar 2012 v/aren er 7,7 fte in vaste dienst en 0,67 fte in tijdelijke dienst. De brutosalarissen Inclusief de sociale lasten zijn 76,159 hoger dan begroot door cao verplichtingen en als gevolg van Fuwa en de inzet van de inieen-ambtenaren. In de begroting waren de sociale lasten niet gesplitst. Wij hebben 3 medewerkers tijdelijk (parttime) in dienst gehad waarvan er 1 in vaste dienst (oproepkracht minimaal 15 uur per maand) is gekomen en 2 in tijdelijk dienstverband zijn. Deze medewerkers hebben zich voornamelijk bezig gehouden met detachering bij gemeenten (lijdelijke ondersteuning) en onderhoud. Een gedeelte van de salariskosten voor de medewerkers onderhoud ad. 27.852 komen ten laste van de bestemmingsreserve personele inzet. Er is personeel ingeleend ter ondersteuning van het onderhoud en het ontwikkelen van een ruiterevenement (hiervoor is 100% vergoeding ontvangen). De kosten voor de salarisverwerking zijn hoger dan begroot in verband met extra verwerkingskosten van tijdelijk personeel. Maandelijks wordt een bedrag aan het ABP betaald voor een medewerker die eind 2005 met pre-pensioen ging, de laatste betaling hiervoor heeft plaatsgevonden in november. Er werd een herhalingscursus BHV gevolgd door 2 medewerkers.

Hulsvesting Werkelijk 2012 Huur kantoorruimte Energie kantoorruimte Onderhoud pand Huurkosten loods Schoonmaakkosten Overige huisvestingskosten

30.010 6.970 1.418 5.688 2.944 1.238

Werkelijk 2011

Begroting 2012 29.260 10.768 859 5.586 2.811 2.576

29.900 16.000 0 5.000 3.700 1.500 56.100

48.268

51.849

VOOR WAARMERKINGSDOELEINDEN BDO Audit & Assurance B.V.

d*m

0 5 APR 2013

Behorende MUjriefnr. 1 $ paraaf fjfl

I.dd.aiüi

-39

Hel Recreatieschap Drenthe is gevestigd in het voormatig gemeentehuis van Diever, Brink 4b. Het pand werd in 2011 voor het eerst gehuurd van Vobeco beheer (vorige eigenaar gemeente Westerveld). Er is een huuroverkomst getekend voor 10 jaar, lopende tot en met december 2020, De energiekosten zijn lager dan begroot, de heift van de kosten werd doorberekend aan de medehuurder van het pand. Bepaalde onderhoudswerkzaamheden aan het pand zijn nu voor onze rekening. Voor de opslag van borden en materialen huren wij een gedeelte van een pand in Wijster. Er is een huuroverkomst getekend voor 5 jaar, lopende tot en met juni 2015. De schoonmaakkosten zijn lager dan begroot doordat het aantal m3 van het pand dat het Recreatieschap Drenthe in gebruik heeft minder is geworden ten opzichte van de begroting. De overige huisvestingskosten bleven binnen de begroting.

Onderhoud

Autokosten Fietspaden Kosten wande (vrijwilligers ANWB-fietsroutes

Kanoroutes Onderhoud LF routes Wandelroutes Gereedschappen e.d. AT B-routes Onderhoud algemeen Diverse kosten bewegwijzering Toiietvoorzieningen onderhoud e.d, Toiietvoorzieningen energie

Werkelijk 2011

Begroting 2012

Werkelijk 2012

10.086 12 91 3.216 7.603 1.000 146 1.758 2.610 6.193 0 22.499 2.559

10.867 0 91 3.990 19.418 0 499 3.648 23.453 10.504 1546 18.845 2.496

57.772

68.450

95.357

De kosten voor kanoroutes zijn gestegen doordat er kosten zijn gemaakt voor het verwijderen van aaniegplaatsen. De kosten voor gereedschappen e.d. zijn gestegen doordat er een extra auto voor onderhoud is gekomen en deze voorzien moest worden van gereedschappen. De kosten voor ATB-routes zijn gestegen door het aanschaffen van ATB-route pi aatjes ad. 19.750, deze kosten komen ten laste van de bestemmingsreserve onderhoud. De kosten voor onderhoud algemeen zijn gestegen, er wordt een bijdrage ad. 5.000 gedaan ten gunste van de huurkosten voor de loods en er werd voor de onderhoudsmedewerkers een GIS-cursus georganiseerd. De kosten voor deze GiS-cursus ad. 2.925 zijn ten laste gebracht van de bestemmingsreserve onderhoud.

Overige uitgaven

Werkelijk 2012 Recreatiecongres Recreatiesociëteit Kosten cursus Kosten tweedaagse excursie

7.293

10.000 1.500

9.140 1.417 6.379 8.022

VOOR

1.805 1.849 2.427

ELE ND

13.374

' fï 500

) Audit & A^iiMnn^ft.y.'

datum

Werkelijk 2011

Begroting 2012

,,%,vv

0 5 APR 2013

Behor&ndct$i briefnr. !> J paraaf....Ml

UóA.ÜMJt

-40-

Jaarlijks wordt er in het najaar een Recreatiecongres georganiseerd. De recreatiesociëteit is een vergadergroep met deelnemers uit verschillende organisaties. De deelnemers betalen een lidmaatschap, hieruit worden de kosten voldaan. Voor de leden van het Aorta werd een cursus georganiseerd. Er werd een tweedaagse besluuursexcursle georganiseerd.

Bestuur

Werkelijk 2012

Begroting 2012

Werkelijk 2011

329

850

41

Werkelijk 2011

Begroting 2011

Werkelijk 2010

Vergaderkosten

Bureau

Portikosten Telefoon-/faxkosten Reis-, verblijf- en autokosten Representatiekosten

Woon-werk reiskosten Kantoorbenodigdheden Kopieerkosten Leasekosten Kantinekosten Automatiseringskosten Documentatie en voorlichting Abonnementen Bankkosten Verzekeringskosten Accountantskosten Overige kosten

2.000 2.450 12.000 1500 0 3.000 1100 1.500 750 4.400 2.750 500 500 7.270 10,000 380

1886 2.644 13.288 493 1.759 4.842 1100 1376 591 5.186 1434 826 501 9.143 9.000 784

1616 2.693 9.252 1940 0 7.037 919 1.376 988 10.803 2.193 1.075 531 8.177 13.055 5.646 67,302

50.100

54.853

De wooivwerk reiskosten werden gemaakt door de inleen-ambtenaren. De verzekeringskosten zijn hoger door aanpassingen, met name door de aanschaf van een nieuwe bedrijfsauto.

Afschrijvingen Begroting 2012

Werkelijk 2012 Afschrijvingen Afschrijving verkoop auto

13.681 0

Werkelijk 2011 15.181 100

15.143 0 15.143

13.681

15.281

VOOR WAARMERKINGSDOELBNDEN BDO Audit a Assurance B.V.

De afschrijvingskosten zijn gedaald (zie bijlage 1).

datum

0 5 APR 2013

Behorende MjMefnr. hMU4l\ d.d. D.JMJparaaf |/7

-41-

Recreatie en Toerisme

Uitgaven projecten in fonds

Werkelijk 2012

Begroting 2012

Werkelijk 2011

328.674

268.753

503,628

De uitgaven aan projecten in het fonds Recreatie en Toerisme zijn per jaar verschillend. De toezegging en de daadwerkelijke afronding vindt niet altijd in hetzelfde jaar plaats (zie bijlage 6). Projecten

Mutatie projectensaldo

Werkelijk 2012

Begroting 2012

Werkelijk 2011

393.856

p.m,

646.956

Het mutatiesaldo voor de projecten kan per jaar verschillen (zie bijlage 5).

De begrotingsoverschrijdingen passen binnen het bestaande beleid. De begrotingsoverschrijdingen worden gecompenseerd door direct gerelateerde inkomsten of komen pas tot uitdrukking bij het opmaken van de jaarrekening.

VOOR WMflMERKINGSDOELEtNDEN BDO Audit & Assurance B,V.

datum

0 5 APR 2013

Behorende bij bj^fnri. paraaf

d.d. S.J.lij}

-42-

Saldo financieringsfunctie

Rente BNG en Rabobank

Werkelijk 2012

Begroting 2012

13.424

3.000

Werkelijk 2011 9.398J

Ef is sprake van een hogere rente-opbrengst door: a. het vroegtijdig ontvangen van subsidiegelden; b. een verantwoord kasbeheer wat een hoger rendement opleverde.

VOOR WAARMERKINGSDOELEINDEN BDO Audit a Assurance B.V.

««.

0 5 APR 2013

Behorende bljWefnr. paraaf

pi-

miïJMiïd

-43-

Reserves Onttrekking bestemmingsreserve Fonds Recreatie en Toerisme

Saldo

Werkelijk 2012

Begroting 2012

Werkelijk 2011

59.921

0

188.168

Werkelijk 2012

Begroting 2012

Werkelijk 2011

27,853

15.852

21.170

Onttrekking bestemmingsreserve Personeelslnzet

Personeelsinzet

Besluitvorming heeft plaatsgevonden door middel van 1e begrotingswijziging 2006 (15.852). Extra inzet personeel voor onderhoud komt ten laste van de bestemmingsreserve personeelsinzet (12.001).

Onttrekking bestemmingsreserve Vervoermiddelen

1/5 deel afschrijving

Werkelijk 2012

Begroting 2012

Werkelijk 2011

800

0

800

De oorspronkelijke reserve ad. 2.000 wordt in 5 jaar aangewend voor de afschrijving van een bedrijfsauto.

Onttrekking bestemmingsreserve Onderhoud Begroting 2012

Werkelijk 2012 ATB-routeplaatjes Cursus GIS

19.750 2.925

Werkelijk 2011 0 0

0 0 22.675

0

■ 0

Werkelijk 2012

Begroting 2012

Werkelijk 2011

33.000

33.000

.33.000

Toevoeging bestemmingsreserve Personeelsinzet

Personeelsinzet

VOOR WAARMERKINGSDOELEINDEN BDO Audit a A ssurance B/V.

d^m

0 5 APR 2013

Behorende bjAïiefnr. paraaf ttJ

ffld#{

d.d,

ï)jijj.fó

-44-

Toevoeging bestemmingsreserve Onderhoud

Onderhoud LF-routes

Werkelijk 2012

Begroting 2012

35.240

0

Werkelijk 2011 0|

VOORWAARMERKINGSDOELEINDEN BDO Audit & Assurance B.V,

datum

0 5 APR 2013

Behorende wniriefnr.k paraaf

m-

ÜUM.JJX

-45-

Tel: +31(0)59166-16 64 Fax: +31 (0)591 66 46 00 [email protected] wwv/. bdo.nl

BDO Audit & Assurance B.V. Postbus 470, 7800 AL Emmen Westeind 52, 7811 ME Emmen Nederland

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling Recreatieschap Drenthe

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de jaarrekening 2012 van de Gemeenschappelijke Regeling Recreatieschap Drenthe te Diever gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2012 en de programmarekening over 2012 met de toelichtingen, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling Recreatieschap Drenthe is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met het in Nederland geldende Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Deze verantwoordelijk houdt onder meer in dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouw dient weer te geven en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemming met de begroting en met de relevante wet- en regelgeving. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en het Besluit accountantscontrole provincies en gemeenten. Dit vereist dat wij voldoen aan voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, alsmede voor de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risicoinschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van het interne beheersing van de gemeenschappelijke regeling. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidcriteria en van de redelijkheid van de door het bestuur van de gemeenschappelijke regeling gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.

-46 Statutair gevestigd te Eindhoven en ingeschreven in het handelsregister onder nummer 17171186. BDO Audit & Assurance B.V. is lid van 800 International Ltd, een rechtspersoon naar Engels recht met beperkte aansprakelijkheid, en maakt deel uit van het wereldwijde netwerk van juridisch zelfstandige organisaties die onder de naam "BOO" optreden.

De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1% en voor onzekerheden 3% van de totale lasten en onttrekkingen aan de reserves. Deze goedkeuringstolerantie is gebaseerd op artikel 2 van het Besluit accountantscontrole decentrale overheden. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van de Gemeenschappelijke Regeling Recreatieschap Drenthe een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2012 als van de activa en passiva per 31 december 2012 in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Voorts zijn wij van oordeel dat de verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de begroting en met de relevante weten regelgeving waaronder de verordeningen van de gemeenschappelijke regeling. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 213 lid 3 onder d Gemeentewet vermelden wij dat het jaarverslag van de activiteiten over het jaar 2012, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Emmen, 5 april 2013 BDO Audit a Assurance B.V. namens deze

drs. R. Lubbers-Hilbrands RA

Paraaf voor waarmerking:

-47-

VOOR WMRMERKINGSDOELËINDEN BDO Audit a Assurance B.V,

damm

0 5 APR 2013

Behorende b /ftiefnr. U w paraaf ....

d.d. dJ.yjJï?

-48-

o o o cd

.8 .c

o o o co'

o o co

o o o Oï

o

o

O

o

o

O

o

O

o

o

CC

"O

^

'
z

ui Q 2

c:

o o o co

co co .£2 CD

i

CO

cc jk

"O

fc.

8

CO

01

^

1

o o o

CO

CO

o o o o>

o

o

o

O

o

o

o

O

o

a Ëi

o

'Bi 0)

£0.

u

e 3

cc

,_ co

o o o

x03 tO

.c

CO

cd V

.ro

CO CO CO CJ) v-

O)
s 3cd


co

05

o

>

CO K

o>

s

co CN v~

OJ

co o> co O)

CO

o co

3


0j

CO

ÖJ

co CD

**— t co

Qy

Ö

s

Oï CD Oï

O)

■*'

$

sr öo Cff

CN

CN

®)

CD x-

<

c:r> c-^l fir:

•< Li') cn>

p Q

W

CD

T3 C 'CD
lO CN

in 3 o

td

CO

V*


°i

O CO

co

K O) CN

^^-


03 CO x—

x~ CO CD

co

cd

X-

IO

TT*

CD

3

CÖ r

ö tö cd x—

¥

o

cd

1U

t_ CO

_«0£

^

g> c &? 3 Z 2 cc

co ü

o o o

> c

(ö O)

l~^(

q Oï

tg

o o

o

4)

co

(0

>

S

5

co'

CÖ

OÏ

LO

I1

T-

■t—

^

3

ö (N

x—

3 co

d x-

lO O) ■

CN CO CO

CO O) IO

^

T-

Oï

CD

$ ^

i8

co

CO xO)

^r'

'0 c5 t*

IO

IO

e

CN CO CN

tO

N"*

d

O) CO

6

8

CN

CD

to

cz O) Xï

s

o

CO

CO CD

CO CN O)

.0 .c >

CO

CN

K CN Oï

co o K cri


co

§

V*

§

■r-

v—

o x—

^

(0

vCN O

(O N^ CO

$

ÖJ co CO

TV

CÓ

V

x-

0) v-

^t

o O)

8

N-'

cd cd

O) tO x—

o

o

tO

!-IO

h(O

cd CN

cd

cd x—

N^-

O

o

o

O

o

o

O

co'

c 'öl CD .Q

co

1

f«

TO CU

c

g

? il

a> a> CD

>

JU

1**

v-"

CN

Oï lO

fc

V

^~

tO O] CO (O

l

"~

co co X X

-

c

o

o

O

o

(3

O

o

O

O

o

O

o

o

O

o

O

O

o

O

O

o

o 1

0) O)

"O

ir

£
CN

<1)

5 ?

lO CM

o

1

f^.

CO

Oï

o

Öï

"*"

CN

o 1 "O
U>

(O

S3 co

O) ■ * "

to CN

d

8 Ö

c o ■o

& > CO c c

T-*

x— CN O

(O

CD

fc

5

v-

CO

X

? 8

CO

t

"~

-

X

-

x -

CN

IO

a cc

Oï x~

to

o

o

Oï

to

«ï

x—

co

^ OJ

'

I-

o

to

te cd

%

*~

É

"o; J3

O)

§ ^

cd


'CD

■5

c

eg

ra >

1—

•A CÖ

to

iC CS

CD O

« è

o>

o

c

'S,

o o o

o o o

o a c

CN

CN

o o V

r-

V v-

C\ xO C>

8 Of

vO CN

4

A

CN

1

O

O O

O O O V

O O

O O

.
Q CN

o"

CO O O

Oï O O

^t

CN i

5

CN x—

CN

o

a a

tr CN x~

CN

CO

8 CN
*& E 5 CÖ

•o

4 V

1

6

ra >

ei —

V T

3

■c?

8 ■s «Ï

> n

w 01

1—

Oï E

CO

'tl 42 « CD

i >

CD

o

1

is* «
tf

X-

* C CD O)

>

5 T-1

c

Cü

>

N

0) ;CD

CU

M

E tr 'i-,

u c •i

6

-


CD

o

C CN

t ^ X

ca

CD

w

ó X"

X-

a

t3 to

0"

c a c0

O O CN

x~

"«

i

ü

CD

x-

3


i5 c

§ o

B c

> O ^

ra

V-.

'TO !Q

zt
c

O

c c

t0

ï

M

h

6.

c0 n CO

5 omputers

3

i

ZJ

a

utomatisering

co c

0>

<

o S

C

c

ï

'C

a

1 j

V

O

0)

c

CD

1ffi



D

O

CL


CO

£C

B s ^J

(0

ö

(-

-49-

•H

Bijlage

Bijdragen gemeenten 2012 in de exploitatiekosten volgens bestaande bijdrageregeling.

Grootboek-

Begroting

rekening

Nog te ontvangen in

Gemeente

in%

2012

2012

2012

Aa en Hunze

7,75

43.043

43.043

0

Assen

7,50

41654

41.654

0

Borger-Odoorn

8,00

44.431

44.431

0

Coevorden

9,25

61.374

51.374

0

De Wolden

6,75

37.489

37.489

0

18,00

99.970

99.970

0

Hoogeveen

8,00

44.431

44.431

0

Meppel

4,00

22.216

22.216

0

10,00

55.539

55.539

0

Noordenveld

7,25

40.266

40.266

0

Ooststellingwerf

7,50

41.654

41.654

0

Tynaario

6,25

34.712

34.712

0

Westerveld

7,25

40.266

40.266

0

107,5

597.045

597.045

0

Emmen

Midden-Drenthe

Totaal

VOOR WAARMERKINGSDOELEINDEN BDO Audit & Assurance B.V.

datum

0 5 A P R 2013

Behorende bWfrtsforparaaf ||*f

Ud.d.J/1

'-50-

Bijlage 3

Bijdragen gemeenten 2012 ter stimulering projecten in het kader van Recreatie en Toerisme volgens bestaande bijdrageregeling.

Grootboek-

Begroting

rekening Gemeente

Nog te ontvangen

2012

2012

2012

Aa en Hunze

31.659

31.659

0

Assen

15.337

15.337

0

Borger-Odoorn

28.743

28.743

0

Goevorden

44.005

44.005

0

De Wolden

16.520

16.520

0

Emmen

11.799

11.799

0

Hoogeveen

13.392

13.392

0

Meppel

15.151

15.151

0

Midden-Drenthe

19.727

19.727

0

Noordenveld

15.251

15.251

0

Ooststellingwerf

15.132

15.132

0

Tynaarlo

16.449

16.449

0

Westerveld

25.588

25.588

0

268.753

268.753

0

Totaal

VOOR WAARMERKINGSDOELEINDEN BDO Audit & Assurance B.V.

datum

0 5 APR 2013

Behorende bja/efar.(d&UL(.. d.d. dJtfJl^ paraaf

$P4-~

-51 -

03 CD

CI-

CO CN CO O m N O ( O l O Ö ) ^ ( M N O) N CO tO h
o. o

00 -sf CN 0 ( O C O r ö ) O 00

S3

eg

CN O i o co lO r'

O O O K) CN

00 ö ) CO 3 sf o (Ó O CO

ft

G3

o o o

o eg •§

C CM O O) x - N O ca ° * ió CN

C CN c o O) v "
s

2. £

^r

00 O) O) CO x - Tf CO h - ' CO K

co r*CO (D (N

u > o g c g o c p O CO Ö> " t f CD : i n CO — 3 ^ ( D
CN l O o> co K m og «>

8. v^fi-

ü T3 01
h(D -ïf x-' O

o> V v - N. N CO v - v—

t

O CO CO v—

co o eg 00 N N

u > eg h-

o vO) (^ O lO

o o o o c N o o x - o r - . ^ O

cg

c n c g o CN <0 CO v eg cd co CD

00 T - CO CD N CO o> CO O CO O co <0 co <0
^r

O 00

O CO co

£3

co eg I D cö r f
N (O O CD COo ^ ö eg S- X- x -

co

N eg s

0> xoo

O O o»

3

O o

CD U0 00 co O) co

eg

co

l O O T f O O O O O O hlO 00 ■sf LO vcg CN co

r ' t C O O T - C N \ t ( 0 » N N C O O ) r M ' t l O C N O I C N C O C O C O C O C O C O t l - ^ ^ l O l D i O i O

Q_

O) KL

• —,

52-

Toelichting op de lopende projecten. Naam project: Kwaliteitsteam Natuurlijke Recreatie. Betreft: Inzet professionals ten behoeve van kwaliteitsslag ontwikkelingsplan recreatieve en toeristische bedrijven. Totale kosten: € 100.000,--. Subsidie: € 50.000,-- (provincie Drenthe). Recr.schap: € 50.000,- (bijdrage vanuit fonds Recreatie & Toerisme). Startdatum: 1 januari 2009, Einddatum: 1 januari 2013. Voortgang: Volgens plan. Toeüchting: Geen bijzonderheden. Openstaande debiteuren Openstaande crediteuren

€ 12.380,€ 0,™

Saldo per 31 december 2012 Nog te verwachten kosten Nog te verwachten ontvangsten Recreatieschap Drenthe Per saldo

€ € € €

-1.278,--/O,- -h 0,« 1.278,0

Naam project: Vervolgproject Bestemming Zuid-West Drenthe. Betreft: Stimuleren van de ontwikkeling van toerisme in Zuid-West Drenthe. Totale kosten: € 280.000,--. Subsidie: € 175.000,- (provincie Drenthe). Recr. schap: € 40.000,- (bijdrage vanuit fonds Recreatie & Toerisme). Bijdr. derden: € 65.000,- (gemeenten). Startdatum: 15 september 2009. Einddatum: 31 december 2012. Voortgang: Volgens plan. Toeüchting: Geen bijzonderheden. Openstaande debiteuren Openstaande crediteuren

€ €

3.237,0,-

Saldo per 31 december 2012 Nog te verwachten kosten Nog te verwachting inkomsten Recreatieschap Drenthe Per saldo

€ -27.202,- -/€ 0,- -/€ 13.868,€ 13.3340

Naam project: Gebiedscoördinatie Noordwest Drenthe. Betreft: Stimuleren van de ontwikkeling van toerisme in Noordwest Drenthe. Totale kosten: € 162.500,-. Subsidie: € 95.000,- (provincie Drenthe PMJP). VOOR WAARMERKINGSDOELEINDEN Recr.schap: € 30.000,- (vanuit fonds Recreatie & Toerisme). BDO Audit & Assurance B.V. Bijdr. derden: € 37.500,-. Startdatum: 1 januari 2009. 0 5 APR 2013 datum Einddatum: 31 december 2012, Voortgang: Volgens plan. Behorende bi| ietai3D2UÜd.d..&.M Toelichting: Geen bijzonderheden. paraaf

-53-

Openstaande debiteuren Openstaande crediteuren

€ €

Saldo per 31 december 2012 Nog te verwachten kosten Nog te verwachten inkomsten Recreatieschap Drenthe Per saldo

€ -76.933,--/ € 0,-- -A € 55.798,€ 21,135.0

1.876," O,-

Naam project: Idyllisch Reestdal. Betreft: Vervolg op het project Reestdal op de kaart. Uitwerking van de interpretationvisie van dit gebied. Totale kosten: € 222.802,--. Subsidie: €135.334,-. Recr.schap: € 21.534,-- (vanuit fonds Recreatie & Toerisme). Bijdr, derden € 65.934,--. Startdatum: 1 april 2010. Einddatum: 31 december 2012. Voortgang: Volgens plan. Toelichting: Geen bijzonderheden. Openstaande debiteuren Openstaande crediteuren Saldo per 31 december 2012 Nog te verwachten kosten Nog te verwachten inkomsten Recreatieschap Drenthe Per saldo

0,-0.» € € € €

-85.751,---/O,-- -/75.442,10.309." 0

Naam project: Digitale informatiezuilen. Betreft: Realisatie van een 13-tal digitale informatiezuilen.

Totale kosten: €55.000,-. Recr.schap: Bijdr. derden: Startdatum: Einddatum: Voortgang: Toelichting:

€ 10.000,-- (vanuit fonds Recreatie & Toerisme). € 45.000,-. 1 juni 2010. 31 december 2013. Volgens plan. Geen bijzonderheden. 0,0,"

Openstaande debiteuren Openstaande crediteuren Saldo per 31 december 2012 Nog te verwachten kosten Nog te verwachten inkomsten Recreatieschap Drenthe Per saldo

€ € € €

-18.380,--/-36.620,-- -/45.000,10.000.-0

VOORWAARMERKINGSDOELEINDEN BDO Audit Ë Assurance B.V.

datum

0 5 APR Z

Behorende bijjHJtfni". ' ^ paraaf .ffpf

5.jïUh ÏÓ.Ó.UJW -54

Naam project: Netzwerk toekomst. Betreft: Diverse internationale projecten, waaronder waternavigatie/web 2.0 en het ontwikkelen van internetsites voor Noord-Duitsland, Friesland en Groningen. Totale kosten: €128.000,-. Subsidie: € 96.000,-. Recr.schap: € 32.000,- (vanuit fonds Recreatie & Toerisme). Startdatum: 15 mei 2009. Einddatum: 31 december 2013. Voortgang: Volgens plan. Toelichting: Geen bijzonderheden. Openstaande debiteuren Openstaande crediteuren

€ €

18.562,0,-

Saldo per 31 december 2012 Nog te verwachten kosten Nog te verwachten inkomsten Recreatieschap Drenthe Per saldo

€

14.845,-

€ -35.835,—/€ 17.608,€ 3.382.-0

Naam project: Informatievoorziening hunebedden. Betreft: Vernieuwing informatievoorziening hunebedden digitaal en analoog. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid om toegang te krijgen tot de informatie via smartphones. Totale kosten: € 300.000,-. Subsidie: €200.000,-. Recr.schap: € 13.334,- (vanuit fonds Recreatie & Toerisme). Bijdr. derden: € 86.666,-. Startdatum: 1 november 2011. Einddatum: 31 oktober 2012. Voortgang: Volgens plan. Toelichting: Geen bijzonderheden.

17.066," 0»

Openstaande debiteuren Openstaande crediteuren Saldo per 31 december 2012 Nog te verwachten kosten Nog te verwachten inkomsten Recreatieschap Drenthe Per saldo

€ € € €

-126.968--/0 , - -/121.915,5.053.0

Naam project: Zorg en Toerisme. Betreft: Inventarisatie aangepaste accommodaties in Drenthe en vergroten zichtbaarheid. Totale kosten:€ 30.000,-. Subsidie: € 13.750,-. VOORWAARMERKINGSDOELEINDEN Recr.schap: € 13.750,- (vanuit fonds Recreatie & Toerisme). BDO Audit a Assurance B.V. Bijdr. derden: € 2.500,-. Startdatum: 1 september 2010. datmi 0 5 APR 2013 Einddatum: 1 oktober 2013. Voortgang: Volgens plan. BehorendetimMW-itikóóJlMl Toelichting: Geen bijzonderheden. W pnraaf

-55

2.750," 0,~

Openstaande debiteuren Openstaande crediteuren Saldo per 31 december 2012 Nog te verwachten kosten Nog te verwachten inkomsten Recreatieschap Drenthe Per saldo

€ € € €

1.064," O,- -/0," 13.750,0

Naam project: Inventarisatie herstel tietspaden. Betreft: Projectmanagement van het herstellen van fietspaden door gemeenten/terreineigenaren. Totale kosten: € 3,000.000,--. Subsidie: € 1.000.000,- (provincie Drenthe). Bijdr. derden: € 2.000.000,--. Startdatum: 1 februari 2011. Einddatum: 1 september 2013. Voortgang: Volgens plan. Toelichting: Geen bijzonderheden. Openstaande debiteuren Openstaande crediteuren

€ €

0," 171.045,-

Saldo per 31 december 2012 Nog te verwachten kosten Nog te verwachten inkomsten Recreatieschap Drenthe Per saldo

€ € €

187.882,-387.882,--/200.000," 0-0

Naam project:Groene Haltes. Betreft: Ontwikkelen wandelbrochure. Met de Groene Halte wandelroutes kunnen mensen van bushalte naar bushalte wandelen. Totale kosten: €15.000,-. Recr.schap: € 7.500,- (vanuit fonds Recreatie & Toerisme). ■ Bijdr. derden: € 7.500,--. Startdatum: 1 juli 2010. Einddatum: 31 december 2013. Voortgang: Volgens plan. Toelichting: Geen bijzonderheden. Openstaande debiteuren Openstaande crediteuren

€ €

Saldo per 31 december 2012 Nog te verwachten kosten Nog te verwachten inkomsten Recreatieschap Drenthe Per saldo

€ € €

0," 0,-411." -14.589,"-/ 7.500," 7.500,"

VOOR WMRMERKINGSDOELEINDEN BDO Audit & Assurance B.V.

**"■,

0 5 APR 2013

Behorondo bij t$fnr. Il,,, paraaf

d.d, 'XMJ,

-56-

Naam project: Gemeente De Wolden Ruinen/Benderse Betreft: Ontwikkelingsplan poort Dwingelderveld. Totale kosten: € 25.000,-. Recr.schap: € 12.450,-- (vanuit fonds Recreatie & Toerisme). Bijdr. derden: € 21.040,-Startdatum: 1 december 2011. Einddatum: 1 februari 2013. Voortgang: Volgens plan. Toelichting: Geen bijzonderheden. Openstaande debiteuren Openstaande crediteuren

€ €

Saldo per 31 december 2012 Nog te verwachten kosten Nog te verwachten inkomsten Recreatieschap Drenthe Per saldo

€ € € €

0,0,-5.752,- -/-6.698,-- -/O,12.450.0

Naam project: Ruiteronderzoek Aa en Hunze/Borger-Odoom Betreft: Ruiteronderzoek in de gemeente Aa en Hunze en Borger-Odoorn. Totale kosten: € 12.000,-. Recr.schap; € 12.000,- (vanuit fonds Recreatie & Toerisme). Bijdr. derden: € 0,Startdatum: 1 mei 2012. Einddatum: 1 februari 2013. Voortgang: Volgens plan. Toelichting: Geen bijzonderheden. Openstaande debiteuren Openstaande crediteuren

4.719," 0,"

Saldo per 31 december 2012 Nog te verwachten kosten Nog te verwachten inkomsten Recreatieschap Drenthe Per saldo

1,560,-0--/00,1.560-

Naam project: Wandelroutes De Wolden Betreft: Werkzaamheden betreffende de aanleg van wandelroutes in De Wolden. Totale kosten: € 34.500,-. Bijdr. derden: €34.500,Startdatum: 1 september 2011. Einddatum: 1 juli 2013. Voortgang: Volgens plan. Toeiichting: - Geen bijzonderheden. Openstaande debiteuren Openstaande crediteuren

0," 33,-

VOOR WMRMERKINGSDOELEINDEN BDO Audit Ë Assurance B.V.

Saldo per 31 december 2012 Nog te verwachten kosten Nog te verwachten inkomsten Recreatieschap Drenthe Per saldo

€ 25.000,-€ -25.000,---/€ 0,€ Qcz 0

«**.

0 5 APR 2013

Behorende tjjMefnr. ULLMM, d-.d. . M U I paraaf sM

-57-

Naam project: Synchronisatie LF20 Ooststeiiingwerf Betreft: Aanpassen LF-routes in opdracht van LF-platform.

Totale kosten: €3.802,-, Bijdr. derden: € 3.802,--. Startdatum: 1 januari 2012. Einddatum: 1 februari 2013. Voortgang: Volgens" plan. Toelichting: G een bijzonderheden. 00-

Openstaande debiteuren Openstaande crediteuren

3.437,3.437,- -/O,0^ 0

Saldo per 31 december 2012 Nog te verwachten kosten Nog te verwachten inkomsten Recreatieschap Drenthe Per saldo

Naam project: Geopark de Hondsrug Betreft: De unieke geologie en cultuurhistorie van de Hondsrug ontsluiten en als toeristisch product beieefbaar maken. Totale kosten: € 2.277.650,-. Subsidie: €1.526.026,Bijdr. derden: € 683.294,-. Recreatiesch: € 68.330,-. Startdatum: 26 oktober 2009. Einddatum: 31 december 2013. Voortgang: Volgens plan. Toelichting: G een bijzonderheden. Openstaande debiteuren Openstaande crediteuren Saldo per 31 december 2012 Nog te verwachten kosten Nog te verwachten inkomsten Recreatieschap Drenthe Per saldo

0,0,-

€ -180.049,--/€1.057.849,---/€1,199.568€ 38.330,0

Naam project: Aansluiting FKP G roningen Betreft: Realisatie aansluiting Fietsknooppuntensysteem G roningen-Drenthe. Totale kosten:€ 10.271,-, Bijdr. derden: €10.271,-. Startdatum: 1 december 2012. Einddatum: 1 juli 2013. Voortgang: Volgens plan. Toelichting: G een bijzonderheden. VOOR WMRMERKINGSDOELEINDEN Openstaande debiteuren € 12.537,BDO Audit a Assurance B.V. Openstaande crediteuren € 0,Saldo per 31 december 2012 Nog te verwachten kosten Nog te verwachten inkomsten Recreatieschap Drenthe Per saldo -

€ € € €

10.27110.271,---/0,0^ 0

datum

0 5 APR 2013

Behorende bïjïrfcfor. l2xij.lf. d.d. QJ^M paraaf

IMf-

■■■■■■

58-

Naam project; Knelpunten Men- en Ruiternetwerken Zuidoost-Drenthe Betreft: Opknappen/upgrade paardenroutes Zuidoost-Drenthe. Totale kosten: €12,500,--. Subsidie: € 6.000,--. Bijdr. derden: € 6.000,-Recr.schap; € 500,--. Startdatum: Einddatum: Voortgang: Toelichting:

1 september 2012. 15 mei 2013. Volgens plan. Geen bijzonderheden. Openstaande debiteuren Openstaande crediteuren

€ €

9.630,0,--

Saldoper31 december 2012 Nog te verwachten kosten Nog te verwachten inkomsten Recreatieschap Drenthe Per saldo

€ € € €

12,000,-12.500,- -/500,-0^ 0

VOORWMRMERKINGSDOEUEINDEN BDO Audit & Assurance B.V.

AM

0 5 APR 2013

Behorende bij paraaf

-59

O O-J

,_

3 pi

w

1c it öï

ra (4

,_

M

ra ra 2

s

(0

^

t-

ra ra 2

ro ra

t.

^

ra 2

c

8

^

L i

ra ra 2

O

o

c

O

,ra o

ra

öï

O

ra

O

O

ra O

O

>

era

3 3 Q

o

8

co

c O

CM (N (N

tn CO

r^

'%z sz O

^

g^ e (1)

J-

O,,

^ ai

c

;=

icc o

ra ra 2

'■o

^s

& Ë '-o 5 3 <

o

>

o O

iS

o

O

-»-" '^ £

co co CO co'

o d

o

O

rH

o»g

O O

o

O

•

en

m r^ ^f

O

o CO d

rH

O in CM

O

fM

TH

rH

o D$)

2

c

O)

s (0

O

o o tn

CM

o o tO CM

O

U3

«*

O O O

oS

in'

x-

O

o

T"

o o

T*

vv-

O CM

O CM

o o oö

t-I

*H

vi

O

O O O

m r-<

O

o in r-; rn

o m

O

O

•=* CM

d

CM

b Ë

_

eerd jarer

(D

1

o o o

o o in

tri

(S H


*—

vO

CM 4)

T -

— \ O CM 0)

O CM 0)

ö CM

o o q o

o O

^

d

CM

'N

'ÉT o. 0)

-SS

o f-

e to

O O

q uS fM

o o in CM r-t

O O O CÖ

m en co m H

o o q d TH

o o o ó

O O

o>

q

m

in

d *-i

CM

O

o o o d

o in
(N

CM CM (N

o o q

K

in

CD

E

3 (0

Q

I t 0)

Q

'o1 1-4

o.

_Q

)

CQ

Q

'T:

(0


§

6 o

8

s

z

e (0

z |

t

ff 2,

+-• p

w

y t

c

* co o o

^

ö 1

£0

CU

<

<

<

O)

o

0>

& 8 ÜJ

c Q


o

Q

B
<:

O) c ■

'e £

Z O)

O)

s Q

E

2 w C

o X

8

to

rn

o *r

o T-

4»

8

p

■s

o

O ■ö c

0J

ra c w •o

31) 'C

ra a

c

'e

'S c

c •o

4)

ü

,w >■

33

ra a o

f s ra g c

ra

-e ai ï>

Ü

15 a .** c: o O

C3

i?

8! -o .e

OC

O3

O)

o o Cjl y Q

o

ÈS

0)

O

V

V-

9 o

9 O

o

<w

e

(U ■8

'S Q

e

03 Q

co

O

D

Q

5

b

V*

o

to co M"

3

lO


U)

d)

41

ï

"ts

o

Q

8! i5

CO

Oï

co

co 't

o

a

CM V-*

O

01

CM

ij

i_

13

(Ö CO

a 'c? IX

3

9

n

n

9

N

9

5

-60-

rCÉ

rz5

o. •ii

5 i ^

ra ^

2

L_

i_

2

2

^_ ra

,_ OJ

L_

*:

y

2

M

i_

ra 2

ra

ra M

,_ (0

LL O

o

ö' tü Ij

2

ra

a $

K t c

*

c O

c O

4) 0)

* c

O

lA

o

O

O) 4)

c O O

0) 41 c O

O

O

c O

4) C O

O

c O

O

o

o

O

O

O

O

'«

w

ra

4)

!K

4>

O

q CO

<J3 lO UJ

O O

*t

o

IA

O

O

o

r--

O

O O

O 1-in

o

(NI

o o o

O O CO (N

co

O O O O v-i

«■)

m h-

O O

o o

O O IA r-s

O'

o o m

o o o

lA
o o IA

o

h-

o

O

«*

(N CN

o

r-^

O

ID U5 tN

o

O O

O 1^ (N

o

O

O

o o

v> O) ^r

o o o o «o

o o o o V "

co

o o in

o o o

o

r-.

fV|

O O O IA

in

o o IA

IA

^

V

O O O ■ * —

o m Cft «*

o o 1/1

O O CD v-i

IA (N IA

IA

O O O IA

O

o o

O O O lO

O O O to

o O O)

tO h> lO

T -

T—

O O O O O

o o o

O O O IA

o o
tA
O

O

o IA

IA

O

o o o

t-H

c

4»

1

c 4> "O

4>

2

1

o

g1 ' 8

%

'1 e 1

1

e a

«I 1| O

N

V) en c a>

fï 4> Ö D

4)

ö

S

j§

O

O

5

3

.o

3

&

o

4>

o. 4>

O.

p

gis 2 s

ga


8|

N

ES c

O

S c: 4>

si

II

4> ■8

<ö

t5

e

g> Q

0) D

Q

4

5

5

'S 41 'i?

»-, CL

■s£. «« . s

£Ü i .4) 'c

X «

-JU ra

J

4>

tu

4)

4>

ts

t>

Q

O

(D

t^

5

3

iH

ö

<ü

(3

fÜ

ei

o.

5

o

■8

g> Q

m

ïï

>

41

5

t i ra W (O

<ü

J)

D

O

5

o

i) c i i a» c a> ö> £

t> O

c 73

11?

O. w] o O o [U 41 <Ö

c <0 O)

§9

ai JS to o

2

Q O. 2

3

S

'S si si o

o 1>

fO Q

'O

4Ï

1

e

4) C O

ë.

4c»

£

(Q

1

-8 c

4)

a

4) Q t» c

dl

O O

1 Q O

o X 4> 4)

4> O c

o;

ra

'S 2

a| ra -JD

.s ë -£ 4)

o» 'S

1 a>

6 fi

4)

4)

4)

1

t3

'S

□

a

rj

(O

^

-t

e

Q

a

tO

-61

lYt

CJ3

«H CE '"5

Ig ^_ TO

<0

2

4>

«

8

ï^

Cd « 3

ra 2

«i

e

ra

tü

2

ra o

o

O

o

O

o

o

O

O

O

o o in

o

o o IA

O O O in

O O in f*.

o

o

O

o o IN

o o ai

O

tH

v-t

(->}

vH

o o

O

O

in
rt

S

^f

,_ >

^ ra

e Ti

ra ra 2

ra

m a 4> 4> c

O

ra o

O

O

o

o

O

O

o

in

O

o

o

r-. CD

o V

O O O

r-i

N v—

m

O

o o o u>

s co

o

o o o

o

(N ai

o tn

O

t.

L_

(U


Cf)

,

o o co

o o co


<Ö

O O tO

o o o o

o o o

o

O O OJ • V

o o Ö>

o o lO

T--

h-

o

o o co

o o o co

CN Oï

o Tco

<+

lO

o o o o a>

O

o O

o to

o 'N O O in H

o o ui

O

o in

o o o in

t-1

o o m r-»

O O (N

o o CTl

o o in

■H

T-i

CN

(0

1

1 1! ö $

1) ■o c O

li o o 2

c
■e

$ § 4>

•o

c O

(N

en

<^ 1

i

O) *-<

O

p

'■o

O -Q

ü

"H
SS

O 2

a

>c

u.

en c

o o

c 4> c c
'XL

(0

g c

Ï

s 4>

•6

O c

o o o lO

^

■f fj £ UJ

41

o o o

s

°?

-^

4>

«

1

o.

E

C 4J

+

lO v-*

c

£

■-o ■'M

CD

o. 2

a g

ÖJ

C t3

1 I

o o ■("■

«

'c .4»

41

o o m

o o o m

c 41 O)

o

0) f: o o,

o

£5

is
4> W

w

e S 4)

SI

iïï

SP > Q

SI

C

O)

ë 2 ö o

Q

£

c

O <

0

O O

O o

é S

ra

J :

O)

.6

T3

'ai a>

£ 2J

■e S

>

> <9

LU

o o

w ra

ra E ra E

«

'o* 0.

\;c

1 4)

£ O) 4» c >

11 > ^

-5 ' i ;

'-S

'■8

Q

o


K (O

■

*

-
1

t3

=8

O

Q

O

o>

o

't

■ *


a>

41

aj


41

1 a

e

83

e

4J


Q

Q

Q

. o

a

oi to

S -*

io



-*

!¥

h
■ ^

*+

•*

4J

0)

Q

i

4)

a

Q


O)

O

^f

w

4)

'■8

•^

o

K ■-t

62

lil Q

z UJ

0

>; ca

o

_

o-i

o..

1 3

o*

Ë *

1-.

3

^

0}

O

t_

V~

«

CO CU

Xra

ra •o

2

l _

V.

ra

^. ra ra 2

co

OJ ■X

TO ;*:

Q

co O

1_

0)

-o

o

to O

,co O

o

O

o

O

to en i

O O O

O O

ui

o

q

o to to

có

(N

co

u-J

d

i

rH

.

O

o

8

k:

4) 41 C

41

v-i

O co co

r-j

c

O O O

CO


ra co

O

O

O O

2

O

o

O

to to

o o o

O

lO

<*

d

IN r-1


ra ra ^

in

ES

O

ra ra $2

CN

O

cc o n rn o > i-

V.

CN


o o o

tO 00 CN

O

ö v-i

tO

CO IT) CO

O

O

O

o

to f-N

d

v-S

vn

rH

K-i

O

o o o

o o o

o ^t V"

ö> hCO

T-f fO

iri

ö co

O)


i-4


v-S

o o o

o o

o o

ö o

ö tO

o

co

q

O O O O CO

q d rH

o o o o

o

O

O

q

to

cn

O O O IA CN

v—

X-" V"

O CN 0)

'R Ot lO

cn 1

o o o

o o o

in

ö rH

o

<0 t£>

co

rH

o o CO

(N

co

Ol

CN

o o o o rH

rH

o o o ó CN

o o q

O O O

tó

d rH

CO

o o o

d Ti

O

o o

O O i/>

<ƒ

t-i

CN

rH

co

•

f» c 4>

C

.9} c

O)

ra

Q.

E 8 c

4!

'Q.s1

1 s 1 O)

c

O

ra

CD

41

s

■8 f D ) 4)

3 £

'■§1 c js O 0.

41

o

ra

C O

g

X

CN O)

3

co

3

ü

«

ra

o. o a>

O

Ü

#

4) IC (1

a

era £ 4J

M ö) b

§ 41 C

O

O)

2

w o

Si

O c

4) O) C

■g 41

'c ■a

b

o

O) _c

tt>

g

i:

O)

-ë c


CD

O) ■ 2 £t

O

•o

I 4»

'S o o

s

ra co

13 CO CL

£

z

o

F

4)

CD

O

o

4)

■8

(5

4)

1 O

iy

4>

41

'■ë

'S 'ö

5

1_

G

O

4)

'S

b

s

co
v^ O)

r-


CN O) CO

OI

<

4)

ft)

4)

41

1

'S

■8

41

0>

'Ö

Q

b

S (O

h<J) CO

00 tn to

1 a

Cl

T"

O CN.

(Ö Cl t-■ ^

CO 1*-

t

** K

■«f

SP K ■

*

CO N

**

B

£

O, 0 0

§

co

-63-

ai

.

<2 rt

.

.-Si

CZ> O-J

f

3

^

rv

fu •=4.

lü

IX*)

£ O et CC

ra ra

3

^

3J e

O

v CU

O

ra

ra

(0

O

O

O

V-

a>

t-

ra

o

ra

ra ra

^

V

M

i£

to

4)

4>

ra

o

ro

CO in

O

8

O

ra O

«

O

4) c

41 41

O

o in r-^

O

o

o o

O O

O

*^ c-4

O

m

o o in

o

O

m in co

O O

o

r-5

o

O

o

■3-

uS

r4

(S

o

O

O O

O

O

O

o

O O CO r-5

en

o

O O 00

m

tn

Q

o

o

o

q fO

in

(N

o o q

in IN

o

o

•=* in

. oo in

có (f)

oo

o o in

o o in

d rH

K

fM ri

O O

O

có

q d o H

ai

o o -tf

r4

o o o

O

o o in

r-i H

.

O O

O fN rH

ri

o o q

O O

q c4

in'

H

o o q oi

o o q ró

d O

iH

o o o d m

o oq

o o o

(N

t-i

O

o O

tn

'S 41

>

C

1 .s

D

o

.<: c: ro

"ra a UL

.4»

e3 l

4>

D 4)

X 4i

a

<Ü

O

0)

0)

■8 0)

O

8

iX

c; (5

o o t


CO

't)

o ^-


si 4>

3

O

-E °

a

4>

c 4> in .4>

5

Ta o a) o:

t)

o

£ >'

1 ö

6 oï

en o

oT ^

■•*

•o c o

o. a> ra

>

a

<3 ^

c Ü5 ra 2

41

4) 5

«

o tü

■f

1a

ra

Q

0

N

■o

4» -d

'u N c

4)

•1]

oo 0.

.4>

i O

c

16 53 58

p

4> CD C

ra 03

a»

O)

1

'■8

.ij

41

ra o. o O o c '2 o

fO

co cc,

K

o o tn K

o o o

4»

5

■^

io

CO

Y-

T-*

"ï—

"*

■4-

^J-

"*

O O

q m

<+

(^

w 4)

l l

4)

ra c o

'-O

E

§*

ra

IL

'S

O

e

•c

ü

4)

E ui ■o

s

ra ra 0-

Ö §

4)

4)

4)

S

4>

41

5

15

7 2>

Sï O)

c

Q

d rH

l/l C

&



O O O

e

4)

a

5

x: o

^3

V*

<M

o m

(M

•s

■U'

w 'c

'r4

f*N

o o q

'S c

e
o o q ^6

in

c

&

t~i

^ ^

*H

o

<* co
K o o q ó o *-j

4» c O

o o o <*

** . (N in

o o o d

4ï

ra

r-N

q

o

in'

ë

O

in

lO h-

^

ffl

O

co

O

ra ra

ö >

4»

.<»

§

I s

■ c O

15

O) v

o w ■g-

?ï

^

w ■ ^

. -^ oi

?g o8

•* •* CJ

-64-

■O

IQ f}

-o CZ3 O-J

ex: cc

^

'Itt < ,_

ra

ï i

O

w

ra TO 2 4»

in rH rH
t.

c O O l/l

ES ra

i_

ra

O

O

1-.

ra ra

ra

a

U ril

P > ■

" o. '3 ca 4>

ra

r4

o

j _

O O O

o> CN

co

— \

o

O

c 0

0

V

0 0 in

0 0 0 in'

ra

ra

ra

<* r-* qH

O

0

0 O 0

O O O

Ó

d

O

to iö in

O

i

O

0

tn


00 CO

o

o

O in

r^ ^r

*t

o>
Cv}

0 0

CN

<* r4

o o q in'

0

s

O

0

vH

0

m in

l-j U3

Q O

C4

«* K

rj

in

tn h-

■tf

f-.

**. in'

vH

O O O r-(
o O o öw

o in

O O O

o o in r>i

O in h*

K

N

ai

o o o ö o

o o o ö to

O O O

o o o co'

O

O O O in (S

in

oi

o m

oï CN

Ö

0 0 0 10

lO

O 0 O

O O

0 0

q

<£>

ó

q d 0

O O O

O O 0

d \H

d TH

to CM

0 0 0 in (N

•■§£ ■ Si v

- ra

'i3 o

15" g ö ra

I

■u Z [

■1)

«1

E o ■ü o £

w

1* E

'S E-

1

C3

B CD

o o M

5

■s 3? Q

O

0

?

g)

5

■e

Q

d>

1 '■8


0 0 0

0 in

0

d fN

t-i

t: 0 0

o.

« ra

tï■8

CD

O}

e w

Q. CL O O

c

^:


m en d ÏH

t-^ fó

t

0

c

CF)

c 71

c rs

43 c O

0 O)

c 'c

s 0 0

ut

co

•0

0)

Z3

O)

'S ra +& ra

> E

a

w

ó>

lp

S Cv)

?» ■B +

'C c ■y
is I? co r

z

4

'■8

&

Q. CL

a

> ra §

>

c

t> ffi

Ë

0 in

d

c 21

0 0 0

-1" S

2

CÖ Q

Q

15

CO

co

(O

- 't5

e

O

Q

§

iO 10 (O

•s 5e

0)

Ui

'o 5)

"6

S

be

■u

£ Q

O V*

O N

lO


N

■*

9

3

«

a 0 0

8

3

co 10 (O

CD

r

jt

8

CO

fe

-65-

Lil

o 7

>; co

o2

n

c

o

3

r>i

y M

IL

> 5 £

3

C-J

CL,

tfi

*
<J

U~>

cr>

o

f > (Q f!

>

a>
c O

o

in


O

o in


o

ÏH

in 00 r4

s OÖ

m

o

00

rH

ö lO

o in rs O O

q d in

h»

o o q

in'
in in t

m en

K iH 00

en

m m

K

ts

%-.

.o c X

>

(0

X

-I-J

cp

ai j

o o

\o> o o fvl

tm o> o o (M D. O O C

<

D

o>

o

<0

lo

f-

••86-

l~Ci

e .* 0 o <1) 0 c •o o

■o

M

1

c 0

14-

r-. f-, v- (o co CO CO O

N CO


S v-

oi o in a i

v- Oï t~ iO Cl I O O K) t ^ O! O lf> r 1

0 re ra £ O

co 1*

o Q ■o

«J ■* ( o m '«r

.o

O r


(VjrOI

O r d N' d ( O N (O t CD co -^
$

c XJ

43 0

E

"Ij5 Sc '5
c

ÖÖ O O CO O U*) O (O fv}

O O

P

I

0

«

"O

c

ö)

£c

E w 'E O O hc a)

cu

>

(O co V— co ^tN]- CO l O N h*

q V

co o

"fr (^ Ifï O) t ^

V*

I

cq co co' o$

o
ra

,s 5

<Ö

'n a>

c 4)

ü 0) CC V)

e s

c

&

3

4) O

0) 4»

V L.

'C

O) c

"0

e 4o -

O lO O) CO CO CO

co o ) O CO CN co CD tO o có u i co N m v - CO co co co <>i

<Ü

E 4) c w

e e
ra D


«

O O O -t

co

CD

co

s V

co lO 0> CN N v-

cN ö x— d CO N <0 -tf CO CO Nf
o

JV)S

4J

« o

m (OO) O r (\| O O T- v- v O O O O O

<0 0 ö>

«i

l _ L . l - . L - L .

"•t o o> o

cö co ca w cö 03 CO CO CO

"oï "oi 'oi ^55 jo J_ 2 i? i? o> oi cu > > >

«

' 3 "o) _ jtf _cö co Ü? 2 - S > H

-67-