1
Stichting Guacamaya jaarverslag en jaarrekening 2013
2
JAARVERSLAG 2013 De Stichting Guacamaya is op 13 februari 1996 opgericht. De stichting heeft tot doel de welvaart van de armste bewoners van Centraal Amerika te vergroten. Daarnaast streeft zij het behoud van het tropisch regenwoud na. Het gaat er om win-win situaties te creëren. De stichting ondersteunt projecten in Guatemala die bij deze doelstelling aansluiten. De stichting verzorgt de fondsenwerving en onderhoudt de contacten tussen de projectuitvoerders in Guatemala en de donateurs, sponsors en subsidiegevers. Per 31/12/2013 ondersteunden ongeveer 60 donateurs het werk van de stichting en daarmee de ontwikkelingsprojecten in Guatemala. De volgende personen hadden in 2013 zitting in het bestuur: Bestuurslid Esther van Zutphen
Functie Voorzitter
Peter de Groot
SecretarisMinisterie van penningmeester Volksgezondheid, Welzijn en Sport Bestuurslid Ondernemer ICT Bestuurslid Thuiszorg Zoetermeer
Marko Jansen Hilda de Groot
Werkzaam bij Museum Volkenkunde Leiden
Activiteiten in Guatemala Lesprogramma herbebossing In 2012 is het lesprogramma ‘Juanito en Maria planten een eigen bos’ ontwikkeld. Het lesprogramma bestaat uit 8 verhaaltjes over de Mayakinderen Juanito en Maria. In het eerste verhaaltje zoeken de kinderen naar brandhout dat nauwelijks nog te vinden is en besluiten zij een eigen bos te planten. In de loop van het verhaal ontwikkelt dit bos zich voorspoedig en heeft een positieve invloed op de ontwikkeling van hun leven. Na afloop van het programma ontvangen de kinderen tot 50 boompjes (afhankelijk van de beschikbare grond) en een bamboeplant. In 2013 is het lesprogramma gedrukt in de vorm van een mooi werkboekje (met een oplage van 3.000 stuks). Er hebben 1.000 kinderen deelgenomen aan het programma. In 2013 zijn ook zo’n 600 kinderen afkomstig uit de groepen 1-3 betrokken bij een les over natuur en vlinders en de deelnemende kinderen hebben twee boompjes gekregen om thuis te planten. De kinderen hebben in totaal zo’n 50.000 boompjes geplant.
3
Zowel de leerlingen als de onderwijzers waren erg enthousiast over het programma. Door het planten van de boompjes en bamboe krijgen de kinderen op termijn weer de beschikking over brand- en timmerhout, bamboe en vruchten. Boomkwekerij Op het terrein van het educatief centrum in El Corozal is een professionele boomkwekerij opgezet met een capaciteit van 50.000 boompjes. De boomkwekerij bestaat uit een overkapping van bamboe bedekt met schaduwgaas. Onder het schaduwgaas worden in plastic kweekbakken boompjes opgekweekt op een basis van substraat. Als de boompjes plantklaar zijn kunnen deze uit de kweekbak worden getrokken en wordt het substraat vastgehouden door de wortels van het boompje. In de boomkwekerij zijn vijf soorten opgekweekt: ceder, mahonie, melina, ramon en matilizguate. Daarnaast zijn 1.400 bamboeplanten aangekocht. Voorheen werden de boompjes in zakjes opgekweekt. Het opkweken in kweekbakken heeft grote voordelen ten opzichte van het kweken in zakjes. Een leerling kan relatief gemakkelijk 50 boompjes uit een kweekbak meenemen in een grote teil en voorheen moesten de leerlingen verschillende keren op en neer lopen om 50 zakjes mee te kunnen nemen. Dit zelfde voordeel geldt voor het vervoer naar de plek waar de boompjes geplant worden door de leerlingen. De boompjes uit de kweekbak zijn ook gemakkelijker te planten omdat je maar een klein gat hoeft te graven. Het nadeel is wel dat de boompjes uit de kweekbak relatief snel geplant moeten worden omdat deze anders uitdrogen. De boompjes in zakken kunnen voor langere tijd bewaard worden zonder deze te planten. Lesprogramma kippentuin kinderen In 2012 is eveneens het lesprogramma ‘de moeder van Juanito en Maria is ziek’ ontwikkeld. Het programma bestaat uit vijf verhaaltjes over de moeder van Juanito en Maria die ziek is en aan bloedarmoede lijdt (door eenzijdige voeding). Juanito en Maria zetten een groentetuin op en gaan de kippen beter verzorgen. Door moeder veel voedzame soep te geven knapt zij weer op. Na afloop van het programma krijgen de leerlingen een halve rol kippengaas voor het opzetten van een groentetuin en wat plantgoed. Daarnaast maken zij in een het educatief centrum een kippenhokje van bamboe. Er hebben in 2013 50 kinderen aan dit programma deelgenomen. De productiviteit van de kippen verbeterd waardoor de maaltijd aangevuld kan worden met meer ei en kip. De groenten uit de tuin zorgen tevens voor een voedzame aanvulling op het eenzijdige dieet van tortilla’s en bonen.
4
Schoolreisjes In het educatief centrum kunnen kinderen verschillende musea bezoeken, film kijken, een rondleiding door het bos maken en allerlei gewassen zien op het terrein van het centrum. In 2013 hebben zo’n 1.100 leerlingen een schoolreisje gemaakt naar het educatief centrum en deelgenomen aan verschillende activiteiten. Er is tevens een speciale actiedag georganiseerd voor leerlingen van groep 8 en een actiedag voor leerlingen van de middelbare school. Leerlingen van vijf scholen presenteerden een traditionele dans, een groepje leerlingen had een kunstvoorwerp van vuilnis gemaakt dat werd gepresenteerd aan het publiek, er werd een tekenwedstrijd georganiseerd waarbij leerlingen luisterden na een verhaal en vervolgens een tekening over het verhaal maakten, en daarnaast waren er hardloopwedstrijden. De leerlingen en onderwijzers hadden zich over het algemeen heel goed voorbereid en er werden hele mooie dansen opgevoerd en kunstvoorwerpen getoond. Leerlingen werden zo uitgedaagd om al hun talent aan te spreken wat normaal niet veel gebeurd op de lokale scholen. Begeleiding/cursus stagiaires en onderwijzers In 2013 hebben 50 PABO-studenten deelgenomen aan een cursus hoe zij lesgeven uitdagender en betekenisvoller kunnen maken voor de leerlingen. Zo zijn er workshops georganiseerd met het thema vlinders en rupsen voor kleuterjuffen in opleiding. De meisjes leerden niet alleen hoe zij met gekleurd papier mooie vlinders en rupsen kunnen maken, maar ook met natuurlijke materialen zoals bladeren, bloemen en takjes. In kleine groepjes bedachten de meisjes zelf ook allerlei leuke spelletjes met het thema vlinders en rupsen. Zij zijn geholpen met knutselmaterialen voor hun groep en hebben voor hun leerlingen ook 2 boompjes gekregen. Daarnaast zijn 40 onderwijzers begeleid die met hun groepen hebben deelgenomen aan de lesprogramma’s. Vrouwenprojecten In 2013 zijn 25 vrouwen geholpen met het opzetten van een kippenhok. Zij kregen een stuk gaas, golfplaten en een waterbak. Zij zorgden zelf voor het benodigde hout voor de bouw van het hok. In 2013 zijn eveneens 25 vrouwen geholpen met het opzetten van een groentetuin. Zij kregen een rol kippengaas en wat plantgoed tegen betaling van een eigen bijdrage van 50 quetzal. De groentetuin en het kippenhok stellen de vrouwen in staat groenten en (meer) kip te produceren als verrijking van de maaltijd of voor de verkoop om al doende het familie-inkomen te vergroten. Daarnaast zijn 50 vrouwen geholpen met 3 eenden voor het opzetten van een kleine eendenhouderij. Kippen, en met name kuikens, zijn erg gevoelig voor allerlei ziektes. Het grootste deel van de kuikens sterft binnen een paar weken.
5
Met enige regelmaat sterven ook grote aantallen volwassen kippen door de uitbraak van een besmettelijke ziekte. Muskuseenden zijn veel minder gevoelig voor ziektes en de kleine eendjes zijn ook verbazingwekkend sterk. De eenden groeien ook veel sneller dan kippen. De productiviteit van muskuseenden is dan ook veel groter dan die van kippen, maar doordat weinig mensen vertrouwd zijn met eenden worden deze maar weinig gehouden. Op het terrein van het educatief centrum worden met veel succes muskuseenden gehouden. In 2012 zijn we begonnen met een tiental eenden en wat jongen. In 2013 vond er een geboorte-explosie plaats en werden binnen enkele dagen meer dan 150 eendjes geboren. 50 vrouwen hebben deelgenomen aan een activiteit waarbij hen werd verteld wat de voordelen van de eendenhouderij zijn. Vervolgens zijn zij geholpen met 3 eenden (van 2-3 maanden oud) om zelf een kleine eendenhouderij op te zetten. Vlindertuin Op het terrein van het educatieve centrum is een wilde vlindertuin opgezet. Er zijn een aantal bloemen aangeplant die met hun nectar veel vlinders trekken. Toen deze begonnen te bloeien werd de tuin al snel druk bezocht door vlinders. Op het hoogtepunt van de bloei werd de tuin door honderden vlinders bezocht van zo’n 20 soorten. De tuin maakt nu deel uit van de ‘standaardwandeling’ over het centrum en daarnaast is een bezoek aan de tuin mooi te combineren met een uitdagende knutsel- of tekenopdracht voor kinderen die het centrum bezoeken. Cursus bamboe In 2013 hebben 10 onderwijzers en 20 jongeren deelgenomen aan een cursus bamboe meubels maken. Zij verbleven 3-4 dagen in het centrum en maakten een tafel en stoel van bamboe. De onderwijzers kunnen zo ook hun leerlingen enthousiasmeren voor het gebruik van bamboe. Twee meisjes, Isabel en Glendi, hadden al eerder deelgenomen aan een cursus en hebben in 2013 hun kennis verder kunnen vergroten. Zij hebben inmiddels al enkele voorwerpen van bamboe in hun dorp kunnen verkopen. Uitbreiding werkplaats De werkplaats waar bamboe wordt verwerkt is aanzienlijk vergroot. Zo is er nu veel ruimte om onverwerkte bamboe te bewaren en daarnaast ook een ruimte waar kippenhokjes, meubels of andere voorwerpen bewaard kunnen worden. De centrale ruimte waar de cursisten werken is ook groter geworden waardoor meer mensen bij de cursussen betrokken kunnen worden. De werkplaats is daarnaast voorzien van meer werktafels en tevens van meer gereedschap. Vervanging en bouw andere gebouwen Het educatief centrum bestaat uit verschillende gebouwen. De golfplaten daken van drie gebouwen waren aan vervanging toe.
6
De golfplaten waren verroest en door kleine gaatjes kwam er water binnen in de gebouwen. De golfplaten van deze daken zijn vervangen. Daarnaast is een bamboe ontvangstruimte vervangen omdat het dak scheef was gaan hangen. Het nieuwe gebouw is wat groter. Het is een open ruimte met een palmbladeren dak en daardoor lekker koel. Het is ook een ruimte die als zeer fraai wordt ervaren door bezoekers van het centrum en zo een goed voorbeeld is van de vele toepassingsmogelijkheden van bamboe. Excursie met onderwijzers/oprichting vereniging Tz’unun Er is een driedaagse excursie naar Mexico georganiseerd voor de onderwijzers en de overige mensen die lid zijn van de in 2013 opgerichte vereniging Tz’unun. Daarnaast is dus de vereniging Tz’unun opgericht die als lokale partner gaat fungeren. De inschrijving bij de verschillende instellingen is inmiddels afgerond en de vereniging Tz’unun staat nu officieel geregistreerd. De leden van vereniging zijn voornamelijk afkomstig uit het lokale basis-, middelbaar en hoger beroeps onderwijs. Daarnaast zijn ook enkele talentvolle jongeren die onlangs hun PABO-opleiding hebben afgerond lid van de vereniging. Uitbreiding netwerk Het centrum is in 2013 bezocht door leidinggevenden van de NGO Defensores de la Naturaleza. Dit is in Guatemala de bekendste NGO op het gebied van natuurbescherming. Zij beheert het Sierra de Lacandon Nationale Park en heeft de Stichting Guacamaya gevraagd om ook scholen in het park bij het programma ‘Juanito en Maria planten een eigen bos’ te betrekken. In 2013 zijn met succes vijf scholen uit het park bij dit programma betrokken. De samenwerking zal in 2014 verder worden uitgebreid. In 2013 is het centrum ook bezocht door vertegenwoordigers van de naburige Mexicaanse universiteit UPM. Een belangrijke studierichting is beheer van natuurlijke hulpbronnen en in de nabije toekomst zullen studenten onderzoek gaan verrichten in het educatief centrum op het gebied van natuurbescherming en landbouw. Inmiddels hebben al vier PABO’s interesse getoond in de lesprogramma’s van de Stichting Guacamaya en zijn zo’n 30 basis- en middelbare scholen betrokken bij de verschillende activiteiten. Activiteiten Nederland De Guacamayakrant is in 2013 tweemaal uitgebracht om donateurs op de hoogte te houden van de activiteiten in Guatemala. Alle leerlingen van de Margarethaschool in Arnhem (350) zijn betrokken bij een lesprogramma over Guatemala en de Maya’s en de leerlingen hebben ook geld ingezameld voor het project in Guatemala.
7
Giro Educatief centrum El Corozal Totale activa
Balans per 31-12-2013 (in euro) 28.160,70 Eigen vermogen Crediteuren 1,00 28.161,70
Totale Passiva
Resultatenrekening per 31-12-2013 (in euro) Giro-ontvangsten 92.978,39 Kosten project Guacamaya (*1) Rente
Totale ontvangsten
144,32
93.122,71
Overige kosten (*2)
28.161,70 0,00 28.161,70
68.084,75 1.111,38
Totale kosten
69.196,13
Positief saldo
23.926,58 93.122,71
Uit de resultatenrekening blijkt dat 98% van de kosten (*1 en *2) aan de projecten in Guatemala (inclusief voorlichting/educatie hierover in Nederland) zijn besteed. *1 De kosten van het project Guacamaya worden in de bijlage uitgesplitst op grond van de verantwoording van de projectleider ter plaatse. Hierbij wordt het bedrag betrokken dat in de jaarrekening over 2012 als “Saldi in Guatemala per 31/12/2012” is benoemd, 5.921,39 euro. *2 Overige kosten 2013 (in euro) Kosten geld overmaken naar Guatemala Kosten website Kosten betalingsverkeer ING Kosten Guacamayakrant Kosten jaarrekeningcontrole 2012 Overig Totaal overige kosten 2013
418,00 86,85 92,81 86,34 329,12 98.53 1.111,38
8
Overzicht grote subsidies/donaties aan Stichting Guacamaya 2013 Organisatie Subsidie (S)/ Datum Donatie (D) Stichting ASN Foundation S 23 januari 2013 ICCO S 21 februari 2013 Pater Eusebius Kemp Stg S 13 maart 2013 Trein 8 28 HIJSM S 2 april 2013 L Reinards Stichting S 7 mei 2013 Dr Hofstee Stichting S 7 mei 2013 Salvatoriaanse Hulpaktie S 24 mei 2013 St Huibert van Saane S 3 juni 2013 Sylvia Wilhelmina St S 6 juni 2013 St Saamhorigheids S 12 juni 2013 St Pastoor Herzberg D 18 juni 2013 St Alle beetjes S 2 oktober 2013 Vincentiusvereniging D 16 oktober 2013 Van der Hijden – t Hof D 11 november 2013 ICCO S 15 november 2013 Delta Margaretha D 18 november 2013 St Jong S 27 november 2013 St Mundo Crast Meliori S 27 december 2013 Totaal
Bedrag 2000.00 33000.00 5000.00 2500.00 2000.00 2500.00 5000.00 2000.00 2500.00 1000.00 1000.00 3000.00 500.00 1250.00 20000.00 1859.43 4000.00 2000.00 91109.43
De bijdrage van €33.000 van ICCO betreft een derde deel van een door hen goedgekeurde begroting. Het begrote bedrag is niet bijeen gebracht en er moet later zo’n €16.000 worden terug betaald. De tweede bijdrage van ICCO ter grote van €20.000 betreft de bijdrage voor 2014. Deze bijdrage betreft ook een derde van een door ICCO goedgekeurde begroting. Als het beoogde bedrag niet wordt uitgegeven moet ook een deel van deze bijdrage worden terug betaald.
9
BIJLAGE: KOSTEN PROJECT GUACAMAYA IN 2013 (IN EURO) Saldi in Guatemala per 31/12/2012 Kosten project Guacamaya 2013 Totaal
5.921,39 68.084,75 74.006,14 Kosten
Project El Corozal - Beheer centrum - Boomkwekerij/bamboeplanten - Vrouwenprojecten - Onderhoud en uitbreiding centrum - Schoolreisjes - Werkplaats - Educatieve materialen - Programma groenten/kip leerlingen - Versterking lokale partner - Cursus bamboe - Salaris werknemers centrum - Werkbezoek Guatemala - Kosten ontwikkeling educatieve materialen Guatemala subtotaal Saldi in Guatemala per 31/12/2013 TOTAAL
7.529,73 17.112,17 2.527,38 3.083,74 1.175,52 4.624,61 3.670,73 702,27 2.076,37 176,40 9.312.38 4.536,62 11.000,00 67.527,92 6.478,22 74.006,14
10
