Jaarverslag en Jaarrekening 2013
Gemeente Weststellingwerf
Bezoekadres:
Griffioenpark 1 8471 KR Wolvega
Postadres:
Postbus 60 8470 AB Wolvega
Telefoon:
(0561)691234
Fax:
(0561)613606
Email:
[email protected]
Jaarverslag en jaarrekening 2013
-1-
Jaarverslag en jaarrekening 2013
-2-
Inhoudsopgave Voorwoord ............................................................................................................................................... 5 Leeswijzer................................................................................................................................................ 6 Jaarrekening op hoofdlijnen .................................................................................................................... 8 Kerngegevens........................................................................................................................................ 13 JAARVERSLAG .................................................................................................................................... 15 PROGRAMMA’S ................................................................................................................................... 15 Programma 0. Bestuur en Organisatie .................................................................................................. 15 Programma 1. Openbare Orde en Veiligheid ........................................................................................ 20 Programma 2. Verkeer, Wegen, Water en Groen ................................................................................. 24 Programma 3. Economische Zaken ...................................................................................................... 30 Programma 4. Onderwijs....................................................................................................................... 34 Programma 5. Sport, Cultuur en Recreatie ........................................................................................... 37 Programma 6. Maatschappelijke en Sociale Voorzieningen................................................................. 40 Programma 7. Volksgezondheid en Milieu............................................................................................ 47 Programma 8. Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting .................................................................... 52 Programma 9. Financiën ....................................................................................................................... 57 PARAGRAFEN ...................................................................................................................................... 59 Paragraaf Lokale Heffingen................................................................................................................... 59 Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing .......................................................................... 63 Paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen .............................................................................................. 66 Paragraaf Financiering .......................................................................................................................... 70 Paragraaf Bedrijfsvoering ...................................................................................................................... 75 Paragraaf Verbonden Partijen ............................................................................................................... 78 Paragraaf Grondbeleid .......................................................................................................................... 86 Paragraaf Rechtmatigheid..................................................................................................................... 89 Paragraaf OWO..................................................................................................................................... 91 JAARREKENING................................................................................................................................... 93 Balans per 31 december 2013 .............................................................................................................. 93 Overzicht van baten en lasten in cijfers................................................................................................. 96 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling.............................................................................. 97 Toelichting op de balans per 31 december 2013 ................................................................................ 100 Cijfers per programma......................................................................................................................... 117 Wet WNT ............................................................................................................................................. 143 Overzicht incidentele baten en lasten ................................................................................................. 144 Controleverklaring ............................................................................................................................... 147 VASTSTELLING .................................................................................................................................. 149 BIJLAGE SISA..................................................................................................................................... 150
Jaarverslag en jaarrekening 2013
-3-
Jaarverslag en jaarrekening 2013
-4-
Voorwoord Met dit jaarverslag en de jaarrekening 2013 sluiten wij, in de verantwoording naar uw raad, de bestuursperiode 2010 -2014 af. De grondslagen van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) zijn uiteraard toegepast voor deze jaarrekening. De rekening van baten en lasten sluit met een voordelig saldo van € 1,4 miljoen. Een mooi resultaat, dat wij met trots presenteren. Zeker omdat bij de najaarsnota 2013 nog sprake was van een nadelig saldo van € 0,4 miljoen. Het gunstige resultaat schrijven wij toe aan het effect van de gerealiseerde ombuigingen van € 4 miljoen en aan de voordelen van de gekantelde werkwijze WMO. Daarmee zijn eerste stappen gezet om de verwachte kortingen van het Rijk op de zorg op te kunnen vangen. Daarnaast heeft het ministerie van sociale zaken onze gemeente gecompenseerd voor de hogere uitgaven WWB, boven het eigen risico van 10%. Ondanks de economische tegenwind, zijn in de afgelopen bestuursperiode de financiële doelstellingen van het coalitieakkoord en het collegeprogramma gerealiseerd. De effecten van Ombuigingen II, taakstelling € 1,5 miljoen zullen merkbaar worden vanaf 2015. De gemeentelijke belastingen zijn in deze bestuursperiode ingeprijpend gewijzigd. Zo is de hondenbelasting afgeschaft en zijn de toeristenbelasting en de precariobelasting ingevoerd. Daarnaast zijn de tarieven van leges en heffingen stapsgewijs aangepast naar verbeterde kostendekkendheid. Zoals in de Voorjaarsnota 2013 is gemeld en toegelicht zijn de doelstellingen van het coalitieakkoord/ collegeprogramma 2010 – 2014 gerealiseerd. Enkele in het oog springende resultaten in 2013 zijn: • gezamenlijke OWO-aanbesteding van de accountants; • tot stand brengen van de Streekagenda Zuid Oost Fryslân; • realiseren van de (digitale) informatieborden; • revitaliseren van het v/d Sandeplein; • proef met de vlechtwerkers; • visienota openbaar basisonderwijs; • afronden ontwerp bestemmingsplan Buitengebied. C. Trompetter, wethouder Financiën
Jaarverslag en jaarrekening 2013
-5-
Leeswijzer De leeswijzer vertelt hoe het jaarverslag en de jaarrekening zijn opgebouwd. Het jaarverslag en de jaarrekening zijn per programma opgenomen. Het jaarverslag gaat over de programmaverantwoording. De jaarrekening betreft de programmarekening. JAARVERSLAG Na het voorwoord van het college begint de programmaverantwoording met de jaarrekening in kort bestek met daarin de hoofdlijnen. Meteen daarna volgen de kerngegevens. Vervolgens komen de programma’s aan de beurt. Elke programma bevat een schets van de doelstellingen uit de begroting en geeft antwoord op de vragen: Wat hebben wij bereikt, Waar kunnen we dat aan zien en Wat hebben wij daarvoor gedaan? • Per doelstelling wordt aangegeven of de afgesproken doelen zijn bereikt, de eventuele indicatoren en of de afgesproken beleidsinitiatieven zijn uitgevoerd. De programmaverantwoording bevat verder de voorgeschreven paragrafen waarin dwarsdoorsneden van algemene beleidsterreinen met daarbij horende cijfers staan. In afwijking van vorige jaren staan de financiële analyses per programma niet meer in het jaarverslag, maar deze zijn nu opgenomen in de jaarrekening. JAARREKENING De jaarrekening begint met de balans en een overzicht van baten en lasten in cijfers, gevolgd door de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling. Vervolgens wordt de balans toegelicht. Daarna komt de toelichting op de cijfers per programma. Hierbij is onderscheid gemaakt tussen de Exploitatie en de Investeringen. Exploitatie Per programma is een tabel met cijfers per product opgenomen met daarbij een toelichting op de belangrijkste verschillen. Bij de cijfers per product is het onderscheid gemaakt tussen de lasten en de baten. Net als bij de voorgaande jaarrekening zijn bij de bedragen die onder de lasten vallen - uitsluitend om technische redenen - een MIN-teken vermeld. Bij de verschillenanalyse is een vergelijking gemaakt met de actuele begroting en ook met de jaarrekening 2012. Investeringen Per programma is een tabel met cijfers van de in 2013 geplande investering(en) opgenomen met een toelichting ten aanzien de stand van uitvoering. INCIDENTELE BATEN EN LASTEN In dit overzicht staan alle incidentele middelen van 2013. Daaronder is nog toegelicht welke van deze budgetten waarschijnlijk opnieuw beschikbaar moeten worden gesteld bij de voorjaarsnota 2014 (conform ons financiële beleid). ACCOUNTANTSVERKLARING Door onze accountant is bij deze jaarstukken een goedkeurend oordeel betreffende de getrouwheid en de rechtmatigheid afgegeven. VASTSTELLING Hier staat de datum van het raadsbesluit tot vaststelling van de jaarrekening. BIJLAGE SiSa staat voor Single Information, Single Audit. De bijlage laat de uitkomsten zien van de voorgeschreven controle op de doeluitkeringen die aan het rijk moeten worden verantwoord.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
-6-
OVERIG In deze jaarrekening zijn naar aanleiding van wijziging van de begrotingsvoorschriften (ingaande begrotingsjaar 2014) alvast de volgende aanpassingen gedaan ten opzichte van de jaarrekening 2012. − Het begrip ‘programmarekening’ is gewijzigd in ‘Overzicht van Baten en Lasten’. − In de staatjes: ‘Wat heeft het ons gekost’ zijn de termen ‘Resultaat voor Bestemming/Resultaat na bestemming’ aangepast in Saldo van baten en lasten/Resultaat. − Voor de paragraaf verbonden partijen is extra opgenomen hoe de financiële positie van elk van de verbonden partij is. − Van de mutaties op de reserves is aangegeven welke structureel van aard zijn.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
-7-
Jaarrekening op hoofdlijnen De jaarrekening sluit met een positief saldo van bijna € 1,4 miljoen. In overeenstemming met het Besluit Begroten en Verantwoorden (BBV) is het resultaat afzonderlijk vermeld op de balans. In onderstaande tabel staat het totaalbeeld van de financiën in 2013.
bedragen x € 1.000 Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
Verschil
Saldo van baten en lasten Lasten 0 Bestuur en Organisatie 1 Openbare Orde en Veiligheid 2 Verkeer, Wegen, Water en Groen 3 Economische Zaken 4 Onderwijs 5 Sport, Cultuur en Recreatie 6 Maatschappelijke en Sociale Voorzieningen 7 Volksgezondheid en Milieu 8 Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting 9 Financiën (Algemene Baten en Lasten) Totaal Lasten
- 5.630 - 1.850 - 6.217 - 187 - 4.715 - 3.423 - 23.425 - 6.744 - 6.536 107 - 58.621
- 4.935 - 1.920 - 5.731 - 204 - 4.456 - 3.316 - 22.898 - 6.532 - 6.874 - 1.076 - 58.301
- 4.934 - 1.876 - 5.902 - 204 - 4.080 - 3.388 - 23.866 - 6.708 - 6.661 - 762 - 58.381
- 5.060 - 3.250 - 6.039 - 197 - 4.109 - 3.326 - 22.998 - 6.692 - 5.164 - 934 - 57.768
- 126 N - 1.373 N - 137 N 7V - 29 N 62 V 868 V 17 V 1.497 V - 172 N 613 V
Baten 0 Bestuur en Organisatie 1 Openbare Orde en Veiligheid 2 Verkeer, Wegen, Water en Groen 3 Economische Zaken 4 Onderwijs 5 Sport, Cultuur en Recreatie 6 Maatschappelijke en Sociale Voorzieningen 7 Volksgezondheid en Milieu 8 Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting 9 Financiën (Algemene Baten en Lasten) Totaal Baten
378 131 41 18 654 573 13.630 4.889 4.152 32.763 57.230
402 201 183 23 629 605 12.873 4.517 4.974 32.771 57.537
365 154 163 23 524 579 13.581 4.667 4.709 32.073 56.838
396 1.319 183 21 539 582 14.560 4.676 3.334 32.708 58.316
31 V 1.164 V 20 V -2N 15 V 4V 978 V 9V - 1.375 N 635 V 1.478 V
Saldo van baten en lasten
- 1.391
- 764
- 1.543
548
2.091 V
Mutatie reserves Toevoegingen
- 5.243
-
-
- 232
- 232 N
Onttrekkingen
5.475
764
1.132
1.040
- 92 N
Mutatie reserves
232
764
1.132
808
- 324 N
- 1.160
0
- 411
1.357
1.767 V
Overzicht baten en lasten
Resultaat
Jaarverslag en jaarrekening 2013
-8-
Van Programmabegroting naar Voorjaarsnota In november 2012 heeft onze gemeenteraad een sluitende begroting 2013 vastgesteld. Bij de voorjaarsnota 2013 verwachtten we een nadelig resultaat. Oorzaak hiervan is dat we in de begroting de rentekosten van de in 2012 nieuw aangetrokken geldleningen niet hadden meegenomen. Verder moesten we de geraamde legesopbrengsten naar beneden bijstellen als gevolg van de economische en financiële crisis. Van Voorjaarsnota naar Najaarsnota De najaarsnota laat opnieuw een stijging zien van het geraamde tekort. Door met name de kosten van bijstand en een lagere dan geraamde gemeentefondsuitkering lopen de rode cijfers op. Van Najaarsnota naar Jaarrekening Het verwachte negatieve resultaat heeft zich in werkelijkheid omgezet in een positieve uitkomst. Onderstaande tabel geeft een overzicht. Primitieve begroting 2013 Voorjaarsnota 2013 Najaarsnota 2013 (=actuele begroting) Deze jaarrekening
Nadeel Ńadeel Voordeel
0 281.000 405.000 1.357.000
De primitieve begroting is gewijzigd op basis van de mutaties uit de voorjaarsnota en de najaarsnota om zodoende te komen tot een actuele begroting 2013. In onderstaande tabel staan de belangrijkste oorzaken die hebben geleid tot het positieve verschil van bijna € 1,8 miljoen tussen de uitkomst van de actuele begroting en van deze jaarrekening. Een aantal afwijkingen is aan het eind van het jaar bekend geworden (o.a. faillissement Speelwerk, liquidatiekosten gemeenschappelijke regeling IBOW, gemeentefondsuitkering via decembercirculaire). bedragen x € 1.000 Belangrijkste afwijkingen
Verschil
Incidenteel Reden Structureel
0 Bestuur en Organisatie Dagelijks Bestuur
- 177 N Incidenteel
Met name extra storting in de voorziening opbouw pensioenen gewezen wethouders
- 244 N Incidenteel
Liquidatiekosten IBOW en boekverlies als gevolg van overname kapitaalgoederen
1 Openbare Orde en Veiligheid Brandweer
6 Maatschappelijke en Sociale Voorzieningen Jeugd- en jongerenwerk
Sociale Zekerheid
- 377 N Incidenteel
356 V
Incidenteel/ Structureel
Treffen van een voorziening in verband met faillissement stichting Speelwerk. Aan de stichting is een geldlening verstrekt die nu waarschijnlijk niet wordt afgelost Lagere kosten fraudebestrijding als gevolg van het minder uitbesteden; incidentele budgetten voor implementatie GzD (€ 30.000) en herstructurering WSW (€ 50.000) niet uitgegeven; Afrekening WSW over 2012 (obv jaarrekening) en 2013 (obv voorlopig resultaat).
WMO
652 V
Lagere kosten met name voor hulp bij huishouden (V € 258.000) als gevolg van heronderzoek en een nieuw contract en lagere kosten woningaanpassingen (V € 73.000); hogere eigen bijdrage (V 197.000)
Zorg
206 V
Latere uitvoering dan gepland van het project Noordwolde fase 1 en 2
Inkomensverstrekking (WWB)
722 V Incidenteel
Hogere aanvullende uitkering WWB over 2012 (IAU)
- 104 N Structureel
Hogere kosten scheiding kunststoffen door toename van de hoeveelheid
7 Volksgezondheid en Milieu Exploitatie reiniging
Jaarverslag en jaarrekening 2013
-9-
147 V Incidenteel
Geen beroep gedaan op de geraamde bijdrage in de kosten voor drinkwatervoorzieningen voor vee
- 133 N Incidenteel
Geraamde verzekeringsvergoeding asbest Noordwolde niet ontvangen
Grondexploitatie
100 V Incidenteel
Vrijval van een voorziening (algemeen risico bedrijventerreinen)
9 Financiën (Algemene Baten en Lasten) Gemeentefondsuitkering
463 V Incidenteel
Extra betaling obv decembercirculaire 2013
Exploitatie riolering Milieu
8 Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting
Alle programma's Mutaties reserves*
- 324 N Incidenteel
Minder onttrekkingen aan de reserve vaak als gevolg van latere uitvoering werkzaamheden
Overige kleine afwijkingen 476 V Totaal afwijkingen 1.763 V *Mutaties cq onttrekkingen aan de reserve vormen een baat in de exploitatie; een lagere onttrekking aan de reserves is daarmee een nadeel. Voor de mutaties op de reserves wordt verwezen naar de toelichting op de balanspost reserves en de toelichting op de cijfers van de programma’s (in het jaarrekeningdeel achter in het boekwerk).
Van Programmabegroting naar Jaarrekening Het voordelig resultaat van bijna € 1,4 miljoen over het gehele jaar 2013 (=vergelijking met de primitieve begroting) bestaat samengevat uit: bedragen x € 1.000 Verschil actuele begroting-jaarrekening
Verschil Vindplaats
Dagelijks Bestuur - 178 N prog 0 Brandweer - 205 N prog 1 Openbaar groen - 145 N prog 2 Bruggen, wegen - 103 N prog 2 Huisvesting Onderwijs 287 V prog 4 Uitgaven Wet Werk en Bijstand 495 V prog 6 Jeugd en jongerenwerk - 462 N prog 6 Participatie 131 V prog 6 Sociale Zekerheid 522 V prog 6 Lagere kosten en hogere eigen bijdragen WMO 866 V prog 6 Zorg 234 V prog 6 Exploitatie reiniging - 105 N prog 7 Milieubeheer - 168 N prog 7 Exploitatie riolering 153 V prog 7 Volksgezondheid 119 V prog 7 Grondexploitatie 100 V prog 8 Gemeentefondsuitkering 213 V prog 9 Financieringsfunctie - 192 N prog 9 Overige verschillen < € 100.000 - 319 N alle Mutaties reserves** 114 V alle Totaal 1.357 V **Mutaties cq toevoegingen aan de reserve vormen een last in de exploitatie; een lagere storting in de reserves is daarmee een voordeel. Voor de mutaties op de reserves wordt verwezen naar de toelichting op de balanspost reserves en de toelichting op de cijfers van de programma’s (in het jaarrekeningdeel achter in het boekwerk).
Het gunstige exploitatieresultaat wordt met name bepaald door de grote verschillen uit programma 6 Maatschappelijke en Sociale Voorzieningen.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 10 -
Gemeentefondsuitkering In één oogopslag is het beeld als volgt: Uitkeringsjaar
Begroot
Werkelijk
(x 1 miljoen)
(x 1 miljoen)
(x 1 miljoen)
2013 2011-2012*
25,9 0
26,1 0,2
0,2 0,2
Totaal
25,9
26,3
0,4
Voordeel
*betreft verrekeningen. Het jaar 2011 is eind 2013 definitief vastgesteld.
Lokale heffingen De totale opbrengst van de gemeentelijke belastingen inclusief de afvalstoffenheffing en het rioolrecht bedraagt € 8,6 miljoen. Begroot was € 8,7 miljoen. Voor meer informatie: zie paragraaf Lokale Heffingen. Reserves Algemene reserve De eindstand van de algemene reserve is € 7,7 miljoen. Van dit saldo is nog ruim € 0,5 miljoen belegd voor met name incidentele uitgaven zoals Bestemming Noordwolde en het landschapsproject. Het positieve rekeningsresultaat is in deze cijfers (nog) niet meegenomen. Bestemmingsreserve De eindstand is € 5,1 miljoen waarvan ruim € 4,0 miljoen voor de exploitatie riolering en afvalstoffenverwijdering. Voorzieningen De eindstand bedraagt € 4,1 miljoen waarvan € 3,9 miljoen voor de opbouw en uitkering pensioenen gewezen wethouders. Er zijn geen nieuwe voorzieningen gevormd bij deze jaarrekening. Wel was het nodig een dotatie te doen in de voorziening voor de opvang van oninbare debiteuren. Ombuigingen In de begroting 2011-2014 is rekening gehouden met een financiële taakstelling van € 4 miljoen gefaseerd over die jaren. We hebben de taakstelling nagenoeg ingevuld. Bestemmingsvoorstel Wij stellen voor het positieve resultaat van ruim € 1,3 miljoen te storten in de algemene reserve.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 11 -
Jaarrekening 2013 in één oogopslag Inkomsten rekening 2013 Lokale heffingen Gemeentefonds Overdrachten Overige baten Totaal
Uitgaven rekening 2013 Overdrachten Subsidies Leveringen en diensten Salarissen Overige lasten Totaal
Jaarverslag en jaarrekening 2013
bedrag 2012 8.756 26.769 12.353 9.352 57.230
bedrag 2012 2.478 2.463 10.740 10.547 32.393 58.621
bedragen x € 1.000 bedrag Percentage 2013 8.578 15% 26.360 45% 14.078 24% 9.300 16% 58.316 100%
bedragen x € 1.000 bedrag Percentage 2013 1.514 3% 2.136 4% 9.702 17% 10.617 18% 33.799 59% 57.768 100%
- 12 -
Kerngegevens
Rekening 2012
Begroting 2013
Rekening 2013
1.236 4.451 14.545 5.364 25.596
1.330 4.530 15.090 4.950 25.900
1.204 4.413 14.410 5.436 25.463
21 5 440 466
25 4 425 454
25 7 462 494
392 22.052 22.444
392 22.052 22.444
392 22.052 22.444
Koopwoningen *
7.208
6.213
7.279
Huurwoningen *
3.624
5.205
3.589
Wooneenheden
8
8
8
462
462
462
Kerngegevens Sociale structuur Inwoners van 0-4 jaar van 5-19 jaar van 20-64 jaar vanaf 65 jaar Totaal inwoners Uitkeringsgerechtigden: IOAW IOAZ WWB Totaal uitkeringsgerechtigden Fysieke structuur Oppervlakte gemeente in hectare binnenwater overig Totaal oppervlakte Woonruimten
Capaciteit bijzondere woongebouwen Recreatiewoningen
120
120
119
Totaal woonruimten
11.422
12.008
11.457
15 5
15 5
15 5
114.121 286.560 400.681
114.121 286.500 400.621
116.174 284.640 400.814
83.425 1.019.840
83.425 1.036.040
83.425 1.036.040
Woonwagens Woonschepen Lengte van de wegen in meters Binnen de bebouwde kom Buiten de bebouwde kom Totaal lengte van de wegen Lengte van de fietspaden in meters Aantal m2 openbaar groen
* Het aantal woningen 2012 wijkt af van cijfers jaarrekening 2012, toen is namelijk een inschatting gemaakt, terwijl nu werkelijke aantallen zijn opgenomen.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 13 -
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 14 -
JAARVERSLAG
PROGRAMMA’S
Programma 0. Bestuur en Organisatie Portefeuillehouder(s) Organisatie
Van Klaveren Publiekscentrum, Staf
Het programma bestuur en organisatie omvat de producten: Producten Algemeen Bestuur Dagelijks Bestuur Dienstverlening BELEIDSNOTA’S • • • •
Kadernota Communicatie en nota Afslag Wolvega (2009/ 2010); Kadernota Intergemeentelijke samenwerking (2011) Beleidskader Rottige Meente (2010) Kwaliteitshandvest dienstverlening (2011)
GEREALISEERDE BELEIDSVOORNEMENS In oktober hebt u besloten groen licht te geven voor de toetreding tot de gemeenschappelijk regeling FUMO. In december 2013 heeft dat zijn beslag gekregen. De concept begroting FUMO 2014 is in het e 1 kwartaal 2014 met een zienswijze van ons college aan u voorgelegd. Die zienswijze is ingebracht in het algemeen bestuur van de gr FUMO. De samenwerking in regio zuidoost heeft geleid tot de vaststelling van een streekagenda waarmee u in uw vergadering van 2 december 2013 hebt ingestemd. Voor 2014 is een jaarplan vastgesteld waarin een aantal ontwikkelprojecten zijn benoemd die in gezamenlijkheid in 2014 zullen worden opgepakt. DOELSTELLINGEN Een transparante en effectieve gemeenteraad. Een transparante gemeenteraad Wat hebben we bereikt Betrokkenheid van burgers bij ontwikkeling van beleid. Wat hebben we ervoor gedaan • Er is door de raadswerkgroep een definitieve nota burgerparticipatie uitgewerkt na overleg met de plaatselijke belangen en burgers. En vervolgens is een raadsvoorstel voorgelegd aan de raad. • Er is geen Jeugdraaddag georganiseerd na afstemming met het presidium. • Er zijn werkvergaderingen op locatie georganiseerd. Waar kunnen we dat aan zien • Op 24 juni 2013 heeft de raad besloten aan de onderhandelaars van de volgende coalitie over te laten hoe er een vervolg zal worden gegeven aan burgerparticipatie en het burgerparticipatietraject met betrekking tot leefbaarheid op het platteland. Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 15 -
•
•
De Jeugdraaddag is in 2013 niet uitgevoerd na afstemming met het presidium. Met de nieuwe raad zal worden afgestemd hoe aan de betrokkenheid van jeugd bij de politiek invulling kan worden gegeven. Er hebben minimaal twee werkvergaderingen buiten het gemeentehuis plaatsgevonden namelijk een werkvergadering over burgerparticipatie in Vinkega en een werkbezoek aan de koloniën van Weldadigheid.
Een effectieve gemeenteraad Wat hebben we bereikt Meer heldere en duidelijke voorstellen en besluiten voor de raad. Wat hebben we ervoor gedaan • Het trainen van ambtenaren voor het schrijven voor de begroting. • Meetbare doelstellingen opnemen in een programma uit de begroting. Waar kunnen we dat aan zien (Indicator) Alle beleidsambtenaren hebben gebruik kunnen maken van het aanbod van een training gericht op het schrijven van teksten voor de begroting (30 mei 2013). • De programma’s 3, 7 en 8 zijn meer SMART gemaakt. De doelstellingen staan meer centraal in de begroting. Papierloos vergaderen Wat hebben we bereikt De nieuwe raad gaat papierloos vergaderen. Wat hebben we ervoor gedaan Een raadswerkgroep heeft met ambtelijke ondersteuning een voorstel over papierloos vergaderen uitgewerkt voor het presidium. Waar kunnen we dat aan zien (Indicator) • Op 13 januari 2014 heeft de raad ingestemd met een raadsvoorstel om papierloos vergaderen met de nieuwe raad mogelijk te maken. • Er is draadloze verbinding in het gemeentehuis die, met een inlogcode, toegankelijk is voor iedereen. Aanbesteding accountant Wat hebben we bereikt Gezamenlijke aanbesteding accountant van de OWO gemeenten, Ooststellingwerf, Weststellingwerf en Opsterland. Wat hebben we ervoor gedaan Een gezamenlijk aanbestedingstraject opgezet en uitgevoerd wat heeft geleid tot een gezamenlijk raadsvoorstel. Waar kunnen we dat aan zien Op 11 november 2013 is een raadsbesluit genomen voor het aanstellen van Ernst&Young als accountant voor de OWO gemeenten. Een actief communicatie/dorpenbeleid Wat hebben we bereikt Onze website, www.weststellingwerf.nl, is nog steeds het digitale communicatiehart. Daarnaast is volop ingezet op de social media. Zeer actief zijn we op het gebied van Twitter en Facebook. Er komen steeds meer volgers en ook de digitale interactie tussen gemeente en burger of bedrijf neemt toe. Het sleutelwoord is proactiviteit, waarbij het informeren van de burger centraal staat. De korte lijnen met de dorpen hebben geresulteerd in een vroege signalering van een aantal burgerinitiatieven, dat weer heeft geleid tot nieuwe vormen van samenwerking en in een aantal gevallen een veranderende rol van de gemeente. Een krapper gemeentebudget heeft zowel dorpen als gemeente uitgedaagd om te komen tot alternatieve en creatieve oplossingen om toch een resultaat te behalen. Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 16 -
Waar kunnen we dat aan zien? Op initiatief van de Stichting Promotie Weststellingwerf zijn vier digitale LED-borden ontwikkeld, welke zijn geplaatst langs de vier toegangswegen van Wolvega. De Stichting Promotie Weststellingwerf heeft daarvoor € 35.000 gedoneerd. De door een aantal ondernemers opgerichte stichting InWolvega heeft de borden in exploitatie. Ook op initiatief van de SPW werd de website www.ondernemeninweststellingwerf.nl gepresenteerd. Deze website verbindt de respectievelijke websites van de CCW, WOW, OVN, Stichting Bedrijvenverzamelgebouw en Stichting Parkmanagement. Onze dorpencoördinator heeft op regelmatige basis overleg met plaatselijke belangen en daaraan verbonden werkgroepen. Die contacten leveren veel informatie op. Aangevuld met de actuele dorpsvisies en concrete initiatieven vanuit de dorpen én gemeente, geeft dit ons een goed beeld van de wensen bijvoorbeeld ten aanzien van de inrichting en het onderhoud van de openbare ruimte. Dat betekent dat we in de planvorming rekening hebben kunnen houden met deze informatie en daar waar mogelijk de extra wensen meegenomen. Overigens wordt het initiatief hiertoe steeds vaker door burgers genomen. Wat hebben we ervoor gedaan In 2013 is een bedrijven Facebookpagina aangemaakt. We hadden al een persoonlijke Facebookpagina als gemeente, maar een bedrijven Facebookpagina is geschikter voor een gemeente. Om volgers te genereren hebben burgers de verbouwing van Huize Lindenoord op de voet kunnen volgen via Facebook. We hebben bijna 300 volgers. Het communiceren via één twitteraccount (@westwerf) werpt zijn vruchten af. We hebben bijna 1000 volgers. Niet alleen de nieuwe berichten op de website worden automatisch een tweet, ook wordt live getwitterd over raadsvergaderingen en over gemeentelijke activiteiten. Er worden steeds minder persberichten per mail verzonden. Steeds vaker wordt de website als belangrijkste informatiebron, ook richting de media, gebruikt. Zo is op onze website het aantal berichten gestegen van 277 in 2012 naar 334 in 2013. Het aantal bezoekers blijft stabiel met tussen de 175.000 en 200.000 bezoekers. Er zijn twee succesvolle avonden voor nieuwe inwoners en de Nieuwjaarsbijeenkomst georganiseerd. Wekelijks worden de officiële bekendmakingen en de Westwijzer (maandelijks) in de Stellingwerf gepubliceerd. Ons college voert met de volgende gremia structureel overleg: CCW, WOW, OVN, NLTO en Stichting Parkmanagement. De cyclus van collegebezoeken is doorgezet, waarbij de grotere dorpen voor een tweede maal zijn bezocht. Een bijzondere activiteit was de organisatie rond het planten van de koningslinde achter Huize Lindenoord. Van alle lagere scholen in de gemeente werden twee kinderen uitgenodigd om burgemeester Van Klaveren te assisteren. Als dank kregen de circa 60 kinderen een schep met speciale inscriptie. Dorpen en gemeente hebben elkaar actief geïnformeerd over lopende en nieuwe initiatieven. Veel initiatieven vinden hun oorsprong in de dorpen. De cyclus van collegebezoeken is doorgezet, waarbij de grotere dorpen voor een tweede maal zijn bezocht. Mede dankzij het dorpenfonds konden de nieuwe dorpshuizen in Oldelamer en Boijl in 2013 de deuren openen. Ook het vernieuwde ijsclubgebouw van Nijelamer werd opgeleverd. Vanuit het dorpenbudget zijn 13 initiatieven ondersteund. Het project publicatieborden voor de kleine dorpen is gerealiseerd. Twee dorpen ontvingen het Buurtlabel verkeersveiligheid. Het overleg met de dorpen resulteert in een goed beeld van bestaande en nieuwe initiatieven. In een aantal gevallen is gezocht naar een nieuwe vorm van samenwerking en een meer faciliterende rol van de gemeente. Zo draagt in Oldelamer een collectief van boeren zorg voor het maaibeheer, heeft Oldeholtpade het beheer overgenomen van de entree van het dorp, beheert Sonnega-Oldetrijne de zwemplaats aan Et Wiede en zijn er diverse verkeerswerkgroepen actief in de dorpen.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 17 -
Uitvoering geven aan de projecten uit het werfboek Werfboek: Rottige Meente- een nationaal park Wat hebben we bereikt In februari 2013 hebben wij u het gebiedsplan Rottige Meente – aansluiting Nationaal Park Weerribben Wieden aangeboden. Voor wat betreft de te volgen route hebben wij u geïnformeerd over het bestuurlijk overleg dat wij samen met de Provincie Fryslân en de Provincie Overijssel zouden hebben over ons uit 2007 daterend initiatief. Dat overleg heeft uiteindelijk op 22 november plaatsgevonden. Het resultaat daarvan hebben wij als teleurstellend beoordeeld. Immers de provincie Overijssel gaf daarbij te kennen dat zij eerst de instandhouding van haar nationale parken wil toetsen aan de financiële haalbaarheid daarvan. De uitkomsten hiervan worden medio 2014 verwacht. Tussentijds worden wij op de hoogte gehouden van de voortgang. Zodra wij wat dat betreft iets te melden hebben, komen wij daarop bij u terug. Ter zijde merken wij op dat de projecten die in het gebiedsplan zijn ontwikkeld, zijn ingebracht in de streekagenda. Wat hebben wij ervoor gedaan. Een gebiedsplan ontwikkeld en bestuurlijk overleg gevoerd. Waar kunnen wij dat aan zien Wij verwijzen hierbij naar wat wij hiervoor hebben vermeld. Werfboek: Turven uit het Oosten Wat hebben we bereikt Op basis van het uitwerkingsplan Turven uit het Oosten wordt samen met het Nationaal Vlechtmuseum gewerkt aan digitale wandelroutes. Wij hebben u daar eerder over geïnformeerd. De uitwerking van deze routes wordt verwacht in 2014. Tegelijkertijd werken wij samen met een aantal bestuurlijke partijen uit Nederland en Vlaanderen aan de nominatie van de Landgoederen van Weldadigheid van Johannes van den Bosch als werelderfgoed UNESCO. De nominatie ligt op koers. De verwachting is dat aan het eind van 2014 dan wel begin volgend jaar duidelijkheid ontstaat over de haalbaarheid van de nominatie. Het is wederom de bedoeling om samen met de gemeenten Westerveld en Steenwijkerland – de gemeenten waarmee wij samen optrekken in dit dossier – een raadsinformatiebijeenkomst te organiseren om de gemeenteraden bij te praten. Wat hebben wij ervoor gedaan Samen met de bestuurlijke partijen worden de voorwaarden uitgewerkt die moeten leiden tot het voldoen aan de criteria van Werelderfgoed. Waar kunnen wij dat aan zien Na de zomer 2014 zal er meer duidelijk worden over de haalbaarheid van onze plannen. Zodra dat mogelijk is, zullen wij u daarbij betrekken. Werfboek: Paardenwereld van Weststellingwerf De paardenwereld van Weststellingwerf is als project afgesloten in 2012. Ter zake worden door ons geen initiatieven meer ontwikkeld. Werfboek: Spoortunnel Wolvega Wat hebben we bereikt De plannen voor het realiseren van de ondertunneling zijn in 2013 verder uitgewerkt. Het bestemmingsplan is vastgesteld en ProRail verkeert in de afrondende fase met de eigenaren voor de aankoop van de benodigde gronden. Wat hebben wij ervoor gedaan. Overleg gevoerd met ProRail en provincie over de uitwerking van de plannen. Het bestemmingsplan is opgesteld, in procedure gebracht en vastgesteld. Met de diverse betrokken partijen, onder andere de bewoners van de Haulerdwarsweg, is overleg gevoerd.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 18 -
Waar kunnen wij dat aan zien Het plan is in detail uitgewerkt en het bestemmingspan is vastgesteld. ProRail is gestart met de voorbereidingen voor de aanbesteding van het werk. Modernisering dienstverlening Wat hebben we bereikt De vier in de begroting 2013 geformuleerde doelen zijn gerealiseerd. De uitkomsten zijn bevestigd door externe onderzoeken zoals de Benchmark Publiekszaken (voorjaar 2013) en Kamer van Koophandel Fryslân over de dienstverlening (zomer 2013). 1. verbeteren van de communicatie aan de balie en bij het huisbezoek 2. verhogen van het aantal gebruikers van de website en het digitaal loket 3. begrijpelijker en gerichter schrijven voor de burger en het bedrijf 4. verhogen van het niveau van de klantgerichtheid en de bereikbaarheid aan de telefoon. Wat hebben wij ervoor gedaan. Behalve deelname aan de benchmark Publiekszaken en het onderzoek dienstverlening door de Kamer van Koophandel, hebben wij geïnvesteerd in verbetering en verbreding van de informatievoorziening op de digitale borden in de publiekshal. Er is gestart met de vlechtwerkers, waarmee invulling is gegeven aan het item huisbezoek. Het aantal producten dat via “mijn Weststellingwerf” digitaal kan worden ingediend en verleend is verruimd. Onze front-Office medewerkers zijn specifiek getraind in 2013 op klantgerichtheid en helder communiceren per mail, per brief aan de balie en per telefoon. In 2013 is het digitaal loket ingericht voor de meldingen/ klachten openbare ruimte. Waar kunnen wij dat aan zien De gerealiseerde scores op: • klanttevredenheid balie en huisbezoek: streefcijfer was een 8 en gerealiseerd is een 8,2 (bron Benchmark publiekszaken); • klanttevredenheid digitaal loket: streefcijfer was een 7. Hierop is nog niet gemeten omdat de inrichting van het digitaal loket nog niet is afgerond. Wel is gerealiseerd de beschikbaarheid van de klantcontactregistratie en de producten en dienstencatalogus; • Klanttevredenheid per mail en per post: streefcijfer 7. De score in de rapportage KvK Fryslân op dienstverlening is een afgerond 8,5 (bron rapport Kamer van Koophandel); • Klanttevredenheid telefonie: streefcijfer 7,5. De score in de benchmark en die van de Kamer van Koophandel is uitgekomen op 7,4. Ten slotte is voor ons het aantal klachten van burgers/ bedrijven over de dienstverlening of over het uitblijven van tijdige beantwoording een indicator. In 2013 zijn vijf klachten ingediend en behandeld die betrekking hadden op de bejegening van burgers of de dienstverlening aan burgers. De klachten bleken ongegrond en de klagers zijn niet in beroep gegaan bij de Nationale Ombudsman. WAT HEEFT HET GEKOST?
bedragen x € 1.000 0 Bestuur en Organisatie Saldo van baten en lasten Lasten Baten Saldo van baten en lasten Mutatie reserves Toevoegingen Onttrekkingen Mutatie reserves Resultaat
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
Verschil
- 5.630 378 - 5.251
- 4.935 402 - 4.533
- 4.934 365 - 4.568
- 5.060 396 - 4.664
- 126 N 31 V - 96 N
- 90 137 46
-
-
-
-
- 5.205
- 4.533
- 4.568
- 4.664
- 96 N
- 19 -
Programma 1. Openbare Orde en Veiligheid Portefeuillehouder(s) Organisatie
Van Klaveren Staf
Het programma openbare orde en veiligheid omvat de producten: Producten Integrale Veiligheid Rampenbestrijding Brandweer Overige Maatregelen Openbare Orde en Veiligheid BELEIDSNOTA’S De volgende beleidsnota’s zijn relevant: • Rapport professionalisering brandweertaken IBOW • Concept rapport dekkingsanalyse brandweerkazernes • Vorming veiligheidsregio (bestuursstandpunt) • Regionaal risicoprofiel • Regionaal Beleidsplan crisisbeheersing • Beleidsplan brandweerzorg • Nota Integraal Veiligheidbeleid Weststellingwerf
2008 2009 2010 2011 2012 2012 2012
GEREALISEERDE BELEIDSVOORNEMENS De gemeente Weststellingwerf staat te boek als een veilige woon – en verblijfgemeente. Uitvoering van de door u geprioriteerde thema´s (nota Integrale Veiligheid 2012 – 2015) draagt daaraan bij. Per 1 januari 2014 zijn de gemeentelijke brandweeractiviteiten, die waren ondergebracht in de Gemeenschappelijke Regeling IBOW, overgegaan naar de Veiligheidsregio Fryslân (VRF). Het proces om de IBOW op te heffen en de overdracht naar de VRF te realiseren is voorspoedig en volgens planning verlopen. De crisisbeheersingorganisatie is opnieuw ingericht onder regie van de Veiligheidsregio en daarbij zijn strategische keuzes gemaakt. Zo zijn er een aantal gemeentelijke processen samengevoegd en worden nog meer taken in regionale poules uitgevoerd. DOELSTELLINGEN De gemeente Weststellingwerf is een veilige samenleving A. Integrale veiligheid en andere maatregelen Openbare Orde en Veiligheid Prioriteiten uit de nota Integrale Veiligheid 2012-2015: Speerpunt 1: Sociale kwaliteit woon- en leefomgeving Wat hebben we bereikt De inzet van het sociaalteam en de burenbemiddeling leidt tot redelijke sociaal maatschappelijke rust. Wat hebben wij ervoor gedaan Het sociaalteam werkt nauw samen met het lokale CJG en het regionale Veiligheidshuis Fryslân. De uitvoering van de nazorg ex-gedetineerden is hier mee ook geborgd. De gemeente vindt het van groot belang de Milieuproblematiek vroegtijdig in beeld te hebben en daarna goede maatwerkafspraken te maken met de ketenpartners. We leveren dan ook structureel een teamleider en notulist in het sociaalteam.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 20 -
Er is mediation ingezet bij de zwaardere buren/buurtruzies. Om nog meer aan de voorkant van de escalatieladder te komen is er een folder ontwikkeld welke op vele plaatsen te vinden is. Hierin wordt aan burgers een handreiking geboden om oplossingen te vinden en erge ruzies te voorkomen. Waar kunnen wij dat aan zien Het aantal zwaardere casuïstiek is afgenomen en er zijn in 2013 vier zaken voorgelegd aan de mediator. Het aantal meldingen uit het politie registratiesysteem betreffende burenruzie/ woonoverlast is iets afgenomen met 208 meldingen ten opzicht van 2012 met 244 meldingen en 218 in 2011. Deze afname is niet te zien bij de meldingen van overspannen/gestoorde personen, dat waren er 73 in 2011, 89 in 2012 en 110 in 2013 Het sociaalteam behandelde 159 casussen tegen 160 in 2012. De doorlooptijd was langer door de complexiteit van de casuïstiek. Zo zijn het aantal huisuitzettingen wederom afgenomen naar drie wat opvallend lager is dan de trend die in de regio zichtbaar is. Dit is zeker als resultaat te noemen door de goede werking van het sociaalteam. Er zijn 21 nazorg ex-gedetineerden trajecten geweest en het sociaal en het CJG heeft twee ervan met een groot risico begeleid. Speerpunt 2: Objectieve veiligheid/ veelvoorkomende criminaliteit Wat hebben we bereikt De integrale aandacht voor het onderwerp “inbraken” wordt steeds breder en intensiever. De samenwerking tussen de gemeente en de vele ketenpartners daarin verloopt steeds meer gestroomlijnd. De inzet om het aantal woninginbraken te voorkomen is gelukt. Daarentegen zien we een verschuiving naar inbraken in schuurtjes/ bijgebouwen. Wat hebben wij ervoor gedaan. We hebben twee keer een bewustwordingscampagne georganiseerd met de ketenpartners om de eigen verantwoordelijkheid (het tegengaan van woninginbraken) te stimuleren. De voorstellen uit de campagnes tegen geweldsmisdrijven, met name werknemers met een publiek functie, zijn opgevolgd. De toepassing van de maatregelen uit de wet Tijdelijk Huisverbod zijn uitgevoerd. Waar kunnen wij dat aan zien Het aantal woninginbraken blijft een beetje op hetzelfde niveau al zien we wel een toename van het aantal inbraken in schuurtjes. Het aantallen mishandelingen is iets afgenomen naar 119 ( 127 in 2011 en 122 in 2012) en gelukkig is het oplossingspercentage van de politie op dit onderdeel hoog. Het aantal opgelegde huisverboden is 8 en zit daarmee weer op hetzelfde niveau van 2010 ( in 2012 waren het er twee en in 2011 vijf). Speerpunt 3: Criminele jeugd/individuele probleemjongeren. Wat hebben we bereikt De doelstelling is: in vier jaar maximaal twee hinderlijke jeugdgroepen, geen overlastgevende- en geen criminele jeugdgroepen. Mede dankzij ons Centrum Jeugd en Gezin is die doelstelling voor 2013 redelijk gehaald. Daarvoor is het van betekenis dat de zorgsignalen snel worden geduid, zodat de vervolgaanpak succesvol kan zijn. Wat hebben wij ervoor gedaan. Een goed werkend CJG/sociaal team en directe actie bij signalen van overlastgevende jongeren. Waar kunnen wij dat aan zien Aan het eind van 2013 zijn door de politie twee hinderlijke jeugdgroepen geïndiceerd. Van overlastgevende groepen was geen sprake. Het aantal incidenten van vandalisme en baldadigheid. Is van 27 met 4 meldingen afgenomen ten opzichte van 2012. Het aantal meldingen rond overlast jeugd is met 149 iets afgenomen ten opzichte van 2012 met 151. Het aantal HALT- verwijzingen Jongeren met als woongemeente Weststellingwerf (deze jongeren kunnen elders een delict hebben gepleegd). 2011: 10, 2012: 22, 2013: 9 Jongeren die in de gemeente Weststellingwerf een delict hebben gepleegd (deze jongeren kunnen elders wonen). 2011: 9, 2012 17, 2013: 9
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 21 -
Speerpunt 4: Verkeersveiligheid Wat hebben we bereikt De bewustwording op het gebied van verkeersveiligheid ( te hard rijden) is gestimuleerd door een intensief traject af te ronden op dorpsniveau met vele verschillende partijen. Daarbij is er vanuit het dorpsbelang een aanzienlijk aandeel geleverd. Dit project kent navolging in andere dorpen. Wat hebben wij ervoor gedaan. Campagnes in dorpskernen gericht op burgerparticipatie en bewustwording in samenwerking met Veilig Verkeer Nederland. Waar kunnen wij dat aan zien Vier actieve verkeerswerkgroepen op dorpsniveau. Speerpunt 5: Brandveiligheid Wat hebben we bereikt Samen met de gemeentelijke partners is de bewustwording vergroot rondom brandveiligheid. Wat hebben wij ervoor gedaan. Om de aandacht en daarmee de bewustwording te vergroten, is er samengewerkt met de gemeentelijke brandweer IBOW, de woningstichting Weststellingwerf en de brandwondenstichting. Waar kunnen wij dat aan zien Er is een woningbrand oefening gehouden in Wolvega als aftrap voor de brandveiligheidsweken in oktober. Alle inwoners van 65 jaar en ouder hebben een folder thuis gekregen over brandveiligheid. De belangstelling was zo groot dat de inschrijving voor de oefening gestopt moest worden. De woningstichting Weststellingwerf heeft op verzoek van de gemeente in het woonblad aandacht gegeven aan het onderwerp brandveiligheid. B. Brandweer Wat hebben we bereikt De niveauverschillen tussen de diverse korpsen zijn door de uitvoering van de korpsgebonden plannen van aanpak sterk verkleind. Op de peildatum in 2013 was er geen sprake van negatieve uitschieters op het gebied van de niet repressieve brandweerzorg. Zo werd de IBOW ook met een voldoende kwaliteit beoordeeld. Per 1 januari 2014 zijn de gemeentelijke brandweeractiviteiten die waren ondergebracht in de Gemeenschappelijke Regeling IBOW, overgegaan naar de Veiligheidsregio Fryslân (VRF). Wat hebben wij ervoor gedaan. Het realiseren van het proces om de IBOW op te heffen en over te dragen aan de VRF. Waar kunnen wij dat aan zien Alle investeringen in de kazernes en al het roerend en onroerend materieel is overgedragen aan de VRF. Ook het personeel (brandweerpersoneel in loondienst en vrijwilligers) is per 1 januari 2014 in dienst getreden van de VRF. Op 3 maart 2014 was de officiële liquidatievergadering van het algemeen bestuur. C. Rampenbestrijding crisisbeheersing Wat hebben we bereikt De gemeente voldoet aan de eisen die de Wet veiligheidsregio’s stelt en heeft een geactualiseerd gemeentelijk crisisplan dat aansluit bij het regionaal crisisplan. Wat hebben wij ervoor gedaan. In het gemeentelijk crisisplan zijn de taken van de gemeentelijke crisisbeheersing organisatie, ook wel team Bevolkingszorg genoemd, beschreven. Daardoor kan er een adequate lokale voorbereiding op crisis plaatsvinden. Ten behoeve daarvan is elke gemeentelijk ambtenaar aangewezen om bij een crisis/incident taken te verrichten in het kader van de Wet op de Veiligheidsregio. Iedere medewerker is dus oproepbaar.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 22 -
Waar kunnen wij dat aan zien Het college heeft het geactualiseerd crisisplan vastgesteld. Er is een bijeenkomst geweest voor de gehele gemeentelijke crisisorganisatie. Alle teamleiders van de crisistaak organisatie hebben een opleiding gekregen. En er is een grote oefening geweest voor de medewerkers van vier van de vijf deelprocessen. WAT HEEFT HET GEKOST?
bedragen x € 1.000 Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
Verschil
Saldo van baten en lasten Lasten Baten Saldo van baten en lasten
- 1.850 131 - 1.719
- 1.920 201 - 1.719
- 1.876 154 - 1.722
- 3.250 1.319 - 1.931
- 1.373 N 1.164 V - 209 N
Resultaat
- 1.719
- 1.719
- 1.722
- 1.931
- 209 N
1 Openbare Orde en Veiligheid
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 23 -
Programma 2. Verkeer, Wegen, Water en Groen Portefeuillehouder(s) Organisatie
Jongebloed Ruimte
Het programma verkeer, wegen, water en groen omvat de producten: PRODUCTEN Wegen Openbare Verlichting Verkeersmaatregelen te land Openbaar Vervoer Bruggen en Waterwegen Veerdiensten Groen
BELEIDSNOTA’S 1. Beleidsplan kwaliteitsambitie openbare ruimte 2012-2016 (vastgesteld december 2011) Voor de periode 2012-2016 is in 2011 een nieuw beleidsplan vastgesteld. Zoals bekend is in het kader van het gemeentelijk programma Ombuigingen onder product 1 een taakstelling van € 800.000 opgenomen. Deze taakstelling is uitgangspunt geweest bij de opstelling van het beleidsplan kwaliteitsambitie 2012-2016. Dit heeft geresulteerd in bijstelling van de kwaliteitniveaus. Gemeentelijk Verkeer en Vervoerplan (GVVP) (vastgesteld oktober 2000) Evaluatie van het GVVP (april 2007) In het GVVP is de categorisering van de wegen vastgesteld. Op basis van deze categorisering zijn 30 en 60 km zones ingesteld en zijn in deze zones verkeersmaatregelen getroffen. Dit moet leiden tot veiliger gebruik van de wegen in Weststellingwerf. De maatregelen in het kader van het GVVP worden binnen de reguliere middelen uitgevoerd. In de Evaluatie van het GVVP is aangegeven om het beleid betreffende het verkeer en vervoer voort te zetten.
2.
3. Nota openbare verlichting (september 2010) In deze nota staan de doelen voor de openbare verlichting beschreven. Deze doelen zijn het realiseren van energiebesparing door middel van het toepassen van energiezuinige verlichting en voorkomen van lichthinder in het buitengebied. Voorts staat omschreven op welke plaatsen er openbare verlichting aanwezig dient te zijn. 4. Landschapsbeleidsplan 2004-2014 (juni 2004) In dit plan staat het meerjarenbeleid voor het landschap omschreven inclusief de uitvoeringsplannen voor herstel en versterken van het landschap. Dit moet leiden tot het verduidelijken en behouden van de identiteit van het huidige kleinschalige landschap. GEREALISEERDE BELEIDSVOORNEMENS Verbetering aansluiting A32-Stellingenweg In 2013 is bekend geworden dat in 2014 aan de oostelijke afrit van de A32 op de Stellingenweg een rotonde wordt aangelegd. Daarop is in 2013 verder overleg gevoerd met het Ministerie van I&M over het belang van de aanleg van een tweede rotonde aan de westelijke afrit. Zonder dat er een formeel besluit ligt, wijst alles erop dat vervolgens ook de tweede rotonde zal worden gerealiseerd. Bezien moet worden of en op welke wijze, de gewenste verbetering van de aansluiting van de Stellingenweg op de Om den Noort, bij deze ontwikkeling aangesloten kan worden. Grindweg Zoals bekend is de Grindweg, met name het deel tussen de Oppers/Keiweg en de Hoofdstraat West, nog een knelpunt binnen de verkeersontsluiting structuur van Wolvega. Eind 2013 is gestart met de planvorming voor de herinrichting van de Grindweg. Alles is erop gericht om de uitvoering in 2014 te Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 24 -
laten starten. Dit project is opgevoerd voor de streekagenda onder de noemer Wolvega, regionaal centrum/sterke kernen. Vervolgens is, vanwege het niet scoren van dit project binnen de huidige regeling rondom financiering van de streekagenda, de Grindweg opgevoerd voor de NUON gelden. Begin februari 2014 is de besluitvorming door de provincie Fryslân bekend gemaakt. Ombuigingen Ombuigingen I (product 1 - kwaliteit openbare ruimte) In 2011 is de huidige kwaliteitsambitie vastgesteld. Bij de begroting van 2014 is de laatste tranche van de hiermee gemoeide financiële ombuiging gerealiseerd. In 2013 is de verandering op verschillende onderdelen in de openbare ruimte zichtbaarder geworden. De relatie tussen de ambitieniveau/ kwaliteit en het onderhoudsbudget staat desondanks onder druk omdat in Ombuigingen I ook de zogenaamde “zero based budget- ronde” heeft geleid tot verlaging van het onderhoudsbudget. . Ombuigingen II Binnen Ombuigingen II wordt ten aanzien van Openbare Verlichting kritisch gekeken naar mogelijkheden om binnen het vervangingsprogramma besparingen door te voeren door lichtpunten niet te vervangen maar te doven. Vanzelfsprekend staat verkeersveiligheid hierbij voorop. In 2013 is langs Om den Noort een 57 tal lichtmasten verwijderd. Eikenprocessierups (EPR) Ook in 2013 is aandacht gegeven aan het voorkomen en verspreiden van de EPR. In onze gemeente, net als in de regio, is een toename van het aantal nesten geconstateerd. Bij de najaarsnota bent u geinformeerd over de meerkosten, € 22.000 in 2013. Doelstelling 1.1 In 2013 willen wij de afgesproken onderhoudsniveaus voor de openbare ruimte halen. Wat hebben we bereikt Voor de meeste onderdelen van de openbare ruimte is de afgesproken kwaliteit gehaald. Ten aanzien van de technische staat van het onderdeel wegen is de kwaliteit gehaald. Dat geldt ook voor de verzorgende staat onkruidbestrijding en zwerfafval. Ook ten aanzien van bruggen is de afgesproken kwaliteit gehaald. Op het structuurelement woongebied wordt het afgesproken kwaliteitsniveau (basis) net niet gehaald. Een aantal houten voetgangerbruggetjes heeft een lage technische kwaliteit; hieraan wordt in het voorjaar van 2014 onderhoud gepleegd. Wat hebben wij ervoor gedaan. Resultaten in 2013: • Uitvoering van de programma’s voor asfalt- en elementenonderhoud. Op basis van het beleidsplan Kwaliteitsambitie Openbare Ruimte 2012-2016 zijn de jaarlijks onderhoudsprogramma’s voor asfalt- en elementenonderhoud opgesteld. Deze onderhoudprogramma’s zijn grotendeels uitgevoerd. Te noemen locaties van onderhoud zijn o.a. Kruistraat, Mr. Troelstrastraat, de Polle, Andries Veenstrastraat, Omgang, trottoir Lycklamaweg te Wolvega; Slingerweg te Oldeholtwolde, Paardendreef, Hoefslag te Noordwolde; meerdere reparaties te Scherpenzeel/Munnekeburen, Vinkegavaartweg te Vinkega, Sonnegaweg en fietspad Sasweg te Oldetrijne, Hoofdweg te Nijeholtpade, Friese Veldweg te Blesdijke. •
Uitvoering onderhoud bruggen. Op basis van het beschikbare budget voor bruggen zijn de volgende werkzaamheden uitgevoerd: Oldeholtpade/De Hoeve – groot onderhoud aan de Kontermansbrug; Nijetrijne – groot onderhoud aan de Sasbrug; Wolvega – betononderhoud aan de brug over de Schipsloot in de Om den Noort.
•
Uitvoering regulier groen onderhoud. Er is een aantal renovaties uitgevoerd zoals Paardendreef te Noordwolde en het rosarium Lindenoord te Wolvega. Ook het herinrichten en baggeren van de vijver bij de Duker te Noordwolde is in 2013 gerealiseerd.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 25 -
Indicator
Waar kunnen wij dat aan zien Doelstelling 1.1
In 2013 willen wij de afgesproken onderhoudsniveaus voor de openbare ruimte halen.
Soort indicator W ijze van meten Bron
Output Het uitvoeren van een visuele schouw Beheersprogramma
Frequentie van meten Nulmeting
Jaarlijks 2012 Nulmeting 2012 2012
Buitengebied Centrumgebied
2013 Laag Basis
2014 Laag Basis
2015 Laag Basis
2016 Laag Basis
Toelichting indicator: In 2012 is een vervolg gegeven aan het kwaliteitgestuurd beheren op basis van de door de raad vastgestelde kaders met betrekking tot het onderhoudsniveau van wegen, groen en kunstwerken/bruggen. De vastgestelde kaders met betrekking tot het onderhoudsniveau zijn uitgedrukt in de volgende beeldkwaliteitsniveaus: • •
Basis, Voldoende onderhouden, wel wat op aan te merken Laag, Sober tot onvoldoende, enige achterstanden in het onderhoud
Dit betekent dat voor de centrumgebieden in Wolvega en Noordwolde, de hoofdstructuren en voor woonwijken het kwaliteitsniveau Basis is vastgesteld en voor alle andere gebieden (zoals industriegebieden en plattelandsgebieden) is het kwaliteitsniveau vastgesteld op Laag. Op basis van het vastgestelde beleidsplan Kwaliteitsambitie Openbare Ruimte is geschouwd op de beeldkwaliteit. De resultaten van de schouw zijn afgezet tegen de vastgestelde beleidskaders van het beleidsplan. Deze indicator sluit aan bij de beheersystematiek van het beleidsplan kwaliteitsambitie 2012-2016. Hiermee wordt direct gestuurd op afgesproken kwaliteit van de openbare ruimte tot en met 2016. Doelstelling 2.1 De weggebruikers moeten hun bestemming kunnen bereiken en op een veilige manier aan het verkeer kunnen deelnemen. Wat hebben we bereikt. Onder de toelichting “Wat hebben we daarvoor gedaan” staan de activiteiten vermeld die in 2013 zijn uitgevoerd. Deze hebben bijgedragen aan de realisatie van de doelstelling. Wat hebben wij ervoor gedaan. In 2013 is uitvoering gegeven aan het werkplan Permanente Verkeerseducatie van de gemeente Weststellingwerf. Daarnaast heeft Team Alert op het AOC Terra een project voor bromfietsers gedaan: Scooter Elite. De bromfietsers worden hierbij met hun eigen weggedrag geconfronteerd. Uitgevoerde acties in 2013: • Verkeersouders Basisscholen kunnen een verkeersouder instellen. Deze verkeersouders voeren onder begeleiding van VVN verkeersacties uit op de basisscholen. Weststellingwerf kende in 2013 zeven verkeersouders. • Gastlessen Verkeerseducatie De Stichting Bevordering Verkeerseducatie heeft op het AOC Terra aan het tweede en derde jaar verkeerslessen gegeven. • Ogen- en reactietest De vrijwilligers van VVN hebben op diverse evenementen ogen- en reactietests aan het publiek aangeboden. Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 26 -
•
•
•
•
• •
•
Veiligheidstraining Landbouwvoertuigen SBV heeft een informatieavond over de veiligheidstraining Landbouwvoertuigen georganiseerd. Naar aanleiding van deze informatieavond hebben diverse bedrijven zich opgegeven om de veiligheidstraining te volgen in Drachten op het VEC. Project Wijkgericht werken De gemeente ondersteunt dorpsbelangen die verkeersveiligheidacties willen ontplooien zoals snelheidsmetingen of een remproef. De dorpen De Hoeve en Oosterstreek hebben naar aanleiding van het project Wijkgericht werken al het Buurtlabel ontvangen. Fietsinformatiedag voor senioren De Fietsersbond heeft een informatiedag voor senioren georganiseerd waarin o.a. rijvaardigheid en elektrische fietsen aan de orde kwamen. Verkeersexamen basisscholen VVN en de politie organiseren jaarlijks een verkeersexamen voor de hoogste groep van de basisscholen. Fietskeuring basisscholen VVN voert elk jaar een fietskeuring uit op de basisscholen. Digitaal snelheidsdisplay De gemeente heeft een digitaal snelheidsdisplay dat op diverse plaatsen in de gemeente wordt ingezet op verzoek van plaatselijke belangen en burgers. Verkeersmarkt Voor de leerlingen van de eerste twee klassen van het voortgezet onderwijs is een verkeersmarkt georganiseerd. Aan de verkeersmarkt namen deel: − VVN met een gezichts- en reactietest − SBV met een verkeerstheorietest − Politie team Weststellingwerf − Chauffeursvereniging Friesland
Waar kunnen wij dat aan zien Aan de resultaten onder het kopje: “wat hebben wij ervoor gedaan”. Doelstelling 2.2. Een verbetering van de doorstroming op de ontsluitingsstructuur van Wolvega. Wat hebben we bereikt In 2013 zijn er geen metingen verricht om een verbetering van de doorstroming te monitoren. Conform de indicator in onderstaande tabel is het eerst volgende moment hiervoor per 2016. Het beeld is dat het resultaat dat in 2012 ten opzichte van de nulmeting is gehaald zich doorzet. Wat hebben wij ervoor gedaan. In 2013 is gestart met de voorbereiding voor de wenselijke inrichting en bijbehorend profiel van de Grindweg. Alles is erop gericht om de uitvoering in 2014 te laten starten. De Grindweg is voorshands het laatste onderdeel van de benoemde knelpunten, dat wordt aangepakt in het kader van de Verkeersontsluitingstructuur van Wolvega.
Indicator
Waar kunnen wij dat aan zien
Doelstelling 2.2
Een verbetering van de doorstroming op de ontsluitingstructuur van Wolvega
Soort indicator Wijze van meten Bron Frequentie van meten Nulmeting
Output Het uitvoeren van intensiteitsmetingen Eigen informatie Na oplossen van knelpunten 2008 Nulmeting 2012 2016 2020 5953 mvt/etm 688 mvt/etm* minder mvt/etmminder mvt/etm 4692 mvt/etm 8087 mvt/etm meer mvt/etm meer mvt/etm * Hierbij is gemeten op de Steenwijkerweg
Heerenveenseweg Spoorlaan
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 27 -
Toelichting indicator: Door het uitvoeren van intensiteitmetingen op de Spoorlaan wordt gemeten of de verkeersdoorstroming op de verkeersontsluitingstructuur Wolvega bevorderd is ten opzichte van de nulmeting (2008) en de vervolgmeting in 2012. Uit metingen op de Steenwijkerweg moet blijken of de gewenste daling in intensiteit wordt gerealiseerd. De resultaten van deze metingen worden uitgedrukt in motorvoertuigen per etmaal (mvt/etm). * Ten aanzien van de verkeersintensiteit op de route Heerenveenseweg – Steenwijkerweg is in 2008 gemeten. Zie indicator Heerenveenseweg. Sinds 2008 hebben er veranderingen plaatsgevonden waardoor op dezelfde locatie geen representatieve meting kan worden gedaan. Om ook toekomstige ontwikkelingen in de verkeerstructuur van Wolvega te kunnen monitoren is gekozen om op de Steenwijkerweg te meten.
Doelstelling 3.1 De openbare verlichting draagt op energiezuinige wijze bij aan een sociaal veilige omgeving binnen de bebouwde kom en aan de verkeersveiligheid buiten de bebouwde kom. Wat hebben we bereikt De openbare verlichting draagt op energiezuinige wijze bij aan een sociaal veilige omgeving binnen de bebouwde kom en aan de verkeersveiligheid buiten de bebouwde kom. Wat hebben wij ervoor gedaan. Het in stand houden van de openbare verlichting door middel van regulier onderhoud en vervanging. Daarbij streven wij naar een jaarlijkse energiebesparing van 1,5 % op de openbare verlichting. Resultaten 2013: • Bij het vervangen van de armaturen langs de Om den Noort zijn, naast het vervangen van 53 armaturen, ook 57 lichtmasten permanent verwijderd. • Vervangen armaturen op de route Boijl tot Steggerda buiten de bebouwde kom (57 stuks). • Vervangen lichtmasten Van der Sandeplein (12 stuks) • Er is opdracht verleend voor het vervangen van de armaturen op de route van Steggerda tot Oldemarkt (33 stuks). • Er is opdracht verleend voor het vervangen van 61 armaturen op het bedrijventerrein Schipsloot. • Er zijn 822 lichtmasten gereinigd • Er zijn 250 lichtmasten geschilderd Waar kunnen wij dat aan zien. Op het moment van voorbereiding van de Jaarrekening 2013 (februari 2014) is de eindafrekening van energie nog niet binnen. De verantwoording van het energieverbruik zal plaatsvinden bij de voorjaarsnota 2014.
Indicator
Doelstelling 3.1 Soort indicator Wijze van meten Bron Frequentie van meten Nulmeting Verbruik doelstelling Verbuik werkelijk
De openbare verlichting draagt op een energiezuinige wijze bij aan een sociaal veilige omgeving binnen de bebouwde kom en aan de verkeersveiligheid buiten de bebouwde kom. Output Vergelijking van de jaarlijkse energiekosten voor openbare verlichting Factuur energiemaatschappij Jaarlijks 2009 Nulmeting 2011 2012 2013 2014 613024 kWh 603829 kWh 594771 kWh 585850 kWh 577062 kWh 621947 kWh 625402 kWh
Toelichting indicator In het door de gemeenteraad vastgestelde klimaatbeleidsplan "samen de schouders eronder" is een realistisch streven van 1,5 % energiebesparing per jaar opgenomen. Middels vaststelling van de beleidsnotitie Openbare Verlichting is deze doelstelling nogmaals geconformeerd. Per jaar dient ca. 5% van de armaturen te worden vervangen. Omdat van nieuwe (led) armaturen en lampen een realistische besparing mag worden verwacht, kan een totale jaarlijkse besparing van 1,5 % worden bereikt.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 28 -
In deze indicator wordt het totale energieverbruik van de openbare verlichting vergeleken met het vorige jaar. Omdat er sprake is van een jaarlijks wisselend areaal lichtmasten, wordt het jaarlijkse totale verbruik gecorrigeerd aan de hand van het gewijzigde aantal lichtpunten. Hierdoor ontstaat een vergelijk op basis van gemiddeld verbruik per lichtpunt. Er is afgesproken dat de indicator voor de begroting 2015-2018 wordt aangepast. Hierbij valt te denken aan de gemiddelde energiebesparing per lichtpunt.
Doelstelling 4.1 Wij willen in 2014 alle projecten met betrekking tot het herstel en versterken van het landschap afgerond hebben. Wat hebben we bereikt Hieraan is in 2013 gewerkt. Afronding en realisatie in 2014 loopt conform de planning. Wat hebben wij ervoor gedaan. Project ‘Herstel en versterken landschap fase 6 Weststellingwerf’ Het projectonderdeel “herstel en versterken” is in 2013 nagenoeg afgerond. Het projectonderdeel “dorpen in het groen Spanga – Munnekeburen - Scherpenzeel“ is in het najaar 2013 afgerond. Met het tweede project “dorpen in het groen Nijetrijne – Slijkenburg – Langelille” is in het najaar 2013 gestart. Voor dit projectonderdeel hebben zich 32 potentiële deelnemers gemeld. Waar kunnen wij dat aan zien
Indicator
Doelstelling 4.1 Soort indicator Wijze van meten Bron Frequentie van meten Nulmeting Deelnemers
Wij willen in 2014 alle projecten met betrekking tot herstel en versterken van het landschap afgerond hebben. Output Tellen Afdeling Ruimte Jaarlijks 2012, specifiek project herstel en versterken landschap fase 6 t/m 2014 Nulmeting 2013 2014 0 102 40
Toelichting indicator: Er zijn 102 deelnemers geweest in 2013. WAT HEEFT HET GEKOST?
bedragen x € 1.000 2 Verkeer, Wegen, Water en Groen Saldo van baten en lasten Lasten Baten Saldo van baten en lasten Mutatie reserves Toevoegingen Onttrekkingen Mutatie reserves Resultaat
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
Verschil
- 6.217 41 - 6.176
- 5.731 183 - 5.548
- 5.902 163 - 5.739
- 6.039 183 - 5.856
- 137 N 20 V - 117 N
200 200
-
26 26
- 130 108 - 23
- 130 N 82 V - 49 N
- 5.976
- 5.548
- 5.713
- 5.879
- 165 N
- 29 -
Programma 3. Economische Zaken Portefeuillehouder(s) Organisatie
Van Klaveren, Jongebloed, Van der Zee, Trompetter Ruimte, Staf, Publiekscentrum en Middelen
Het programma economische zaken omvat de producten: Producten Economische aangelegenheden Markten
BELEIDSNOTA’S Een aantal relevante beleidsnotities zijn: A Werfboek B Afslag Wolvega C Ontwikkelagenda Versterking Economische Structuur D Nota Grondbeleid E Structuurplan 2000-2015 F Beleidsvisie versterking kernwinkelapparaat (MKB REVA rapport) G Plan van Aanpak Bestemming Noordwolde H Notitie verblijfsrecreatie I Evenementenbeleid J Collegeprogramma 2010-2014 K Coalitieakkoord 2010-2014 L Klimaatbeleidsplan 2010-2020 M Streekplan Fryslân ‘om de kwaliteit fan de romte’ en de provinciale Verordening ‘Romte’ GEREALISEERDE BELEIDSVOORNEMENS Hieronder de meest actuele ontwikkelingen in 2013, die zijn gerealiseerd. Kwaliteitsimpuls regionaal centrum-sterke kernen, Wolvega In 2013 is de Streekagenda Zuidoost en het bijbehorende jaarplan 2014 vastgesteld Het project Kwaliteitsimpuls Regionaal Centrum is als uitvoeringsproject opgevoerd in deze Streekagenda. Dit project bestaat uit verschillende deelprojecten waarvan hier van belang de herinrichting van het Van der Sandeplein, de herinrichting van de Grindweg en het realiseren van een verbeterde aansluiting van de A32 op de Stellingenweg/Om den Noort. De herinrichting van het Van der Sandeplein is inmiddels uitgevoerd en als er extra financiële middelen beschikbaar komen dan kunnen ook andere deelprojecten worden uitgevoerd. De prioriteit ligt in eerste instantie bij de herinrichting van de Grindweg. Ook het invoeren van de blauwe zone in een gedeelte van Wolvega kan worden gezien als een maatregel om het functioneren van het centrum te verbeteren. Gebiedsontwikkeling Spokeplas Onderdeel van het project Bestemming Noordwolde is het bieden van een kader voor een ontwikkeling van het Spokeplasgebied. Hierover voeren wij gesprekken met Staatsbosbeheer. Ondernemersfonds Wolvega De verkenningen tot de invoering van het Ondernemersfonds Wolvega hebben plaatsgevonden. Om te komen tot de invoering is ondermeer draagvlak van de ondernemers nodig. Hiervoor wordt door de betrokken ondernemersverenigingen een bijeenkomst georganiseerd. Als financiering van het Ondernemersfonds Wolvega wordt gedacht aan het vaststellen van een verordening op basis waarvan reclamebelasting kan worden geheven. Voor het vaststellen van deze reclamebelastingverordening is een raadsbesluit nodig. Het streven is om per 1 juli 2014 van start te gaan.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 30 -
Markten De voorbereidingen om te komen tot een nieuwe marktverordening zijn gestart. Het eventueel privatiseren van de markt maakt onderdeel uit van dat proces. Digitale publicatieschermen Er is een viertal digitale publicatieschermen geplaatst bij de invalswegen van Wolvega. Via deze schermen worden inwoners en bezoekers geïnformeerd over actuele zaken. DOELSTELLINGEN Voor het programma Economische Zaken zijn vanuit de beleidsnotities de volgende doelstellingen bepaald. 1. Versterken van de economische structuur door meer diversiteit in bedrijvigheid en concentratie van detailhandel. 2. Behoud van het huidig aantal arbeidsplaatsen. 3. Aantrekkelijke gemeente voor ondernemer en toerist door het bieden van faciliteiten welke nodig zijn voor een goede uitoefening van het bedrijf. 1. Versterken van de economische structuur door meer diversiteit in bedrijvigheid en concentratie van detailhandel. Wat hebben we bereikt • Door de herinrichting van het Van der Sandeplein en het invoeren van de blauwe zone is Wolvega voor het winkelend publiek aantrekkelijker geworden. Hierdoor is het voor ondernemers aantrekkelijk om gevestigd te zijn in of zich te vestigen in het centrumgebied van Wolvega. • De voor het centrum geldende bestemmingsplannen zijn zo geredigeerd dat nieuwe vestiging van detailhandel alleen is toegestaan in het als zodanig bestemde centrumgebied. Buiten het centrumgebied zijn alleen de bestaande winkels toegestaan. Bestaand is zodanig gedefinieerd dat er in een bestaande winkel buiten het centrum gebied geen winkel met een ander assortiment kan komen. Op deze wijze komt er dus een geconcentreerd winkelcentrum. • De omvang van beschikbaar bedrijfsterrein is nog voldoende voor de komende 10 jaar. • Er is 1.750 m² verkocht op het Bedrijventerrein De Plantage. Wat hebben wij ervoor gedaan. • Uitvoering gegeven aan de in de Ontwikkelagenda Versterking Economische Structuur genoemde acties zoals de afrondende voorbereiding voor de onderdoorgang van het spoor, de herinrichting van het Van der Sandeplein, de start van de voorbereiding voor de herinrichting van de Grindweg en de invoering van de blauwe zone. • Jaarlijks bestuurlijk overleg met het bedrijfsleven waardoor meer inzicht is verkregen in de wensen van het bedrijfsleven. • Uitvoering gegeven aan acties uit MKB REVA rapport ‘beleidsvisie versterking kernwinkelapparaat’ • Gepleit voor een betere treinontsluiting van Wolvega, richting Zwolle en Leeuwarden. • Bestemmingsplannen zo geredigeerd dat nieuwe vestiging van winkels buiten het centrumgebied niet meer mogelijk is. • Behoud van het bestaande voortgezet onderwijs in Wolvega (Linde College en AOC Terra). • Samen met het Technasium (leerstroming binnen het Linde College) opdrachten opgesteld en uitgevoerd waarvoor meer bekendheid ontstaat over de beleidsvelden binnen de gemeente. • Als gecertificeerd leerbedrijf gezorgd voor opleiding- en stageplaatsen voor het bedrijfsleven. • Aan de hand van het uitgiftepatroon en de economische ontwikkelingen beoordeeld of er nog voldoende bedrijfsterrein beschikbaar is voor de komende 10 jaar. Waar kunnen wij dat aan zien. • De herinrichting van het Van der Sandeplein is uitgevoerd en de blauwe zone is ingevoerd. • De bestemmingsplannen voor het centrumgebied zijn vastgesteld. • Bestuurlijk overleg heeft plaatsgevonden met de CCW. • Regelmatige contacten met ondernemersverenigingen (Parkmanagement, WOW, OVN, CCW) bij specifieke ontwikkelingen zoals het Ondernemersfonds Wolvega, Van der Sandeplein, Inkoop- en aanbestedingsbeleid). Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 31 -
• • • •
De opdracht ‘Het beste duurzame idee Weststellingwerf 2013’ aan het Technasium. In samenwerking met A7 Westergo het ‘Koploperproject’, duurzaam ondernemen voor MKB’ers organiseren. Een aantal stageplaatsen voor (afstudeer)opdrachten in onze organisatie. Er is 1.750 m² verkocht op Bedrijventerrein De Plantage.
2. Behoud van het huidig aantal arbeidsplaatsen in Weststellingwerf Wat hebben we bereikt • Ondanks onze inspanningen is het aantal arbeidsplaatsen gedaald met 335 (i.c. fulltime 275 en parttime 60) Bij de fulltime banen is de daling van het aantal arbeidsplaatsen zichtbaar in alle sectoren waarbij de sectoren industrie en handel/reparatie met 80, respectievelijk 95 de grootste daling laten zien. De sector gezondheids- en welzijnszorg laat een stijging met 20 fulltime arbeidsplaatsen zien. Bij de parttimebanen laten de sectoren handel/reparatie (35) vervoer/opslag en communicatie (35) en gezondheids- en welzijnszorg (30) de grootste daling aan arbeidsplaatsen zien. In de sectoren zakelijke dienstverlening (20) en onderwijs (30) is er sprake van een toename van het aantal arbeidsplaatsen. Wat hebben wij ervoor gedaan. • Door middel van onder meer bedrijfsbezoeken hebben regelmatig contact met het bestaande bedrijfsleven. Hierdoor verkrijgen wij input voor verbeterpunten voor de dienstverlening, vestigingsvoorwaarden etc. . Desondanks is er door de economische crisis sprake van een dalend aantal arbeidsplaatsen. • Alle potentiële gegadigden voor vestiging binnen de gemeente actief begeleiden. • Een jobhunter ingezet om langdurig werklozen aan het werk te krijgen en om leerwerkplekken te vinden. Waar kunnen wij dat aan zien In aanvulling op het overzicht zoals wij u dat voorgaande jaren presenteerden zijn nu ook de cijfers van de gemeenten Opsterland en Ooststellingwerf opgenomen.
Overzicht werkgelegenheid
2009
2010
2011
2012
2013
Provincie Fryslân fulltime banen parttime banen Totaal
232.300 60.414 292.714
228.355 57.715 286.070
229.085 58.737 287.822
227.115 59.762 286.877
223.300 60.217 283.517
Ooststellingwerf fulltime banen parttime banen Totaal
6.775 2.160 8.935
6.755 1.965 8.720
6.655 2.025 8.680
6.675 2.020 8.695
6.590 1.955 8.545
Opsterland fulltime banen parttime banen Totaal
8.670 2.920 11.590
8.410 2.705 11.115
8.180 2.680 10.860
8.050 2.820 10.870
7.875 2.780 10.655
Weststellingwerf fulltime banen parttime banen Totaal
7.080 2.010 9.090
6.905 1.925 8.830
6.900 1.950 8.850
6.885 1.990 8.875
6.610 1.930 8.540
Fulltime banen: aantal banen meer dan 15 uur. Parttime banen: aantal banen minder dan 15 uur.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 32 -
3. Aantrekkelijke gemeente voor ondernemer en toerist Wat hebben we bereikt • Voldoende en goed bereikbare parkeervoorzieningen. • Adequate dienstverlening aan de ondernemer. • Een aantrekkelijk winkelgebied. • Verbeteren van de toeristische infrastructuur. Wat hebben wij ervoor gedaan. • Het Van der Sandeplein opnieuw ingericht en een blauwe zone ingevoerd op verschillende plaatsen in het centrumgebied van Wolvega. • Mede uitvoering gegeven aan de visie ‘Afslag Wolvega’. • Bij de bedrijfsbezoeken aangegeven dat het wenselijk is dat het gevestigde bedrijfsleven de kwaliteiten van de gemeente op het gebied van dienstverlening en bereikbaarheid uitdraagt bij collega bedrijven. • Uitvoering geven aan de acties vanuit het rapport MKB REVA ‘beleidsvisie versterking kernwinkelapparaat’. • Planvoorbereidingen afgerond voor een plan om te komen tot een betere bewegwijzering van wandel- en ruiterroutes en voor het maken van verbindingen. • Doorontwikkeling van één-loket-functie voor de ondernemer en de inzet van accounthouders voor bedrijven die te maken hebben met diverse disciplines bij de gemeente. Waar kunnen wij dat aan zien • Een heringericht Van der Sandeplein • De aanduiding blauwe zone op een aantal parkeerterreinen en de Hoofdstraat-Oost te Wolvega • In 2013 hebben er 8 bedrijfsbezoeken plaatsgevonden. Verder zijn er op allerlei informele momenten ook contacten met ondernemers • Vanuit het MKB/REVA rapport zijn verschillende onderdelen uitgevoerd zoals herinrichting van der Sandeplein, inrichting centrumplein, functieverandering Huize Lindenoord (als één van de parels uit het MKB/REVA rapport) • In regioverband is het rapport wandel- en ruiterroutes opgesteld. In 2014 wordt gestart met de uitvoering. • Wij verlenen planologische medewerking aan het realiseren van een paardenhotel in NoordwoldeZuid en aan het kwalitatief opwaarderen van bestaande campings. WAT HEEFT HET GEKOST?
bedragen x € 1.000 Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
Verschil
Saldo van baten en lasten Lasten Baten Saldo van baten en lasten
- 187 18 - 169
- 204 23 - 181
- 204 23 - 181
- 197 21 - 176
7V -2N 5V
Resultaat
- 169
- 181
- 181
- 176
5V
3 Economische Zaken
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 33 -
Programma 4. Onderwijs Portefeuillehouder(s) Organisatie
Van der Zee Samenleving
Het programma onderwijs omvat de producten: PRODUCTEN Primair Onderwijs Huisvesting Onderwijs Lokaal Onderwijsbeleid (Voortgezet) Speciaal Onderwijs Voortgezet Onderwijs
BELEIDSNOTA’S Notitie Brede Schoolontwikkeling Beleidsregel voor lokaal maatwerk onderwijshuisvesting Beleidsregel bekostiging gymnastiekruimten Verordening Voorziening huisvesting Onderwijs Nota “Visie Toekomst Openbaar Basisonderwijs Weststellingwerf OWO visie op de 3 decentralisaties
Vastgesteld maart 2005 Vastgesteld 2007 Vastgesteld 2010 Vastgesteld 2010 Vastgesteld 2013 Vastgesteld 2013
GEREALISEERDE BELEIDSVOORNEMENS Kwaliteit en kwantiteit onderwijsvoorzieningen In overleg met de schoolbesturen is een inventarisatie gemaakt van de problemen die de komende jaren kunnen/ zullen ontstaan door de dalende leerlingenaantallen. Uit de inventarisatie blijkt dat de problemen zich toe spitsen op de openbare scholen in de kleine kernen. De uitkomst van de inventarisatie is in een interactief proces geweest, en besproken met de meest direct betrokken partijen in alle dorpen. Het eindresultaat is de in juni 2013 vastgestelde nota “Visie Toekomst Basisonderwijs Weststellingwerf”. Met deze visie is de koers bepaald die onze gemeente en het bestuur van het openbaar onderwijs de komende jaren wensen te varen. De nadere uitwerking van de visie, waarbij het vormen van clusters van scholen het uitgangspunt is, zal moeten leiden tot concrete besluitvorming. Betaalbaarheid, kwaliteit en een goede spreiding zijn hierbij belangrijke aspecten. Een eerste voorstel voor een concretisering is van het schoolbestuur ontvangen. Dit zal moeten worden getoetst aan de kaders van de vastgestelde visie. Ook zullen planologische- en financiële gevolgen/mogelijkheden in beeld moeten worden gebracht. Dit vervolg zal in het voorjaar 2014 verder worden uitgewerkt. DOELSTELLINGEN 1. Goede schoolloopbaan voor iedereen: zoveel mogelijk leerlingen en cursisten hebben een doorlopende schoolloopbaan. Wat hebben we bereikt • In en rondom het onderwijs zijn optimale kansen geboden voor leerlingen om hun talenten te ontwikkelen. • Ruim 98% van de Weststellingwerfse leerlingen volgt onderwijs om een startkwalificatie te behalen of beschikt inmiddels over een startkwalificatie (naar vermogen). Deze leerlingen zijn hiermee toegerust op vervolgonderwijs en/of de arbeidsmarkt. • De kwaliteit van het onderwijs in 2013 was goed. Zo is gebleken uit de rapporten van scholen die zijn onderzocht door de onderwijsinspectie.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 34 -
Wat hebben wij ervoor gedaan In en rondom het onderwijs zijn optimale kansen geboden voor leerlingen om hun talenten te ontwikkelen. Door een actieve samenwerking tussen leerplichtambtenaren en scholen voor voortgezet onderwijs, MBO en het Regionaal meldpunt en Coördinatie (RMC) was het aantal voortijdig schoolverlaters in Weststellingwerf bijna nihil. Voor veel leerlingen die dreigen uit te vallen is de inzet van maatschappelijk werk via het onderwijs een goede vorm van tijdelijke zorg. Een groot percentage van deze leerlingen kan vervolgens hun schoolwerk weer hervatten al dan niet met hulp van extra zorg. In 2013 zijn ruim 280 kinderen gescreend door de logopedist. Het ging hierbij om 3 jarige peuters van de peuterspeelzaal in Noordwolde en basisschoolleerlingen die door scholen waren aangemeld. Van het totaal aantal gescreende kinderen is bij 10% sprake van een spraaktaalachterstand. Deze kinderen zijn doorverwezen naar een logopedist. Bij 25% van het totale aantal gescreende kinderen was een lichte vorm van logopedische bemoeienis noodzakelijk om problemen in de toekomst te voorkomen. Het goed beheersen van de spraak en Nederlandse taal bevordert de school- en werkprestaties van kinderen Op een drietal peuterspeelzalen wordt intensief voor- en vroegschoolse educatie geboden. In 2013 is voor de toeleiding van peuters naar VVE de samenwerking tussen JGZ (consultatiebureau) en peuterspeelzalen verder opgepakt. Een sluitende keten van zorg voor nul tot vierjarigen. Voor leerlingen met specifieke zorg- onderwijsbehoeften is binnen de kaders van de wet en de verordening Leerlingenvervoer invulling gegeven aan leerlingenvervoer. In 2013 heeft de gemeente opvallend meer aanvragen ontvangen voor het (deels) vergoeden van het vervoer naar een bijzondere school voor hoogbegaafde leerlingen. In 2013 is voor VolwassenEducatie een 50-tal trajecten ingekocht bij ROC Friesland College. De nadruk van de trajecten lag met name op het leren/verbeteren van het beheersen van de Nederlandse taal, het spreken, lezen en schrijven. Als gevolg van rijksbezuinigingen zijn de budgetten voor Educatie flink verminderd. Dit heeft ertoe geleid dat de samenwerking tussen de Friese gemeenten voor dit product in 2013 is toegenomen en er voor 2014 een gezamenlijk productovereenkomst wordt opgesteld. Dit biedt meer mogelijkheden en kansen voor de gebruikers. Waar kunnen wij dat aan zien bedragen x € 1.000 Omschrijving
2010
2011
2012
2013
Kindplaatsen voor-en vroegschoolse educatie Deelnemers peuterspeelzalen Deelnemers kinderopvang Leerlingen basisonderwijs Leerlingen voortgezet onderwijs Deelnemers educatietrajecten Aantal brede scholen (inhoudelijke samenwerking)
44 274 326 2.465 1.295 116 3
32 257 333 2.399 1.363 79 4
32 250 332 2.315 1.436 70 4
32 261 320 2.222 1.520 50 5
De cijfers in het overzicht komen overeen met de lokale maatschappelijke ontwikkelingen.
2. Kwalitatief goed en gevarieerd onderwijshuisvesting aanbod. Wat hebben we bereikt Op basis van de uitwerkingen in de visie toekomst basisonderwijs moeten er verantwoorde keuzes gemaakt worden om ook in de toekomst een verantwoord scholenbestand te houden. Door in overleg te zijn met schoolbesturen, medezeggenschapsraden, peuterspeelzalen, kinderopvangorganisaties willen we de keuzevrijheid voor ouders zo optimaal mogelijk houden. Daarnaast blijft de goede bereikbaarheid van onderwijsvoorzieningen buiten de gemeente belangrijk als leerlingen hier, door persoonlijke omstandigheden, op aangewezen zijn. Wat hebben wij ervoor gedaan Uitvoering gegeven aan de verordening Voorziening Huisvesting Onderwijs door programma en overzicht van aangevraagde voorzieningen onderwijshuisvesting 2014 te behandelen en vast te stellen. Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 35 -
Hierbij wordt tevens gekeken naar de ontwikkelingen binnen de visie toekomst basisonderwijs. En regie voeren op uitvoering door schoolbesturen van toegekende voorzieningen binnen programma 2013. Waar kunnen wij dat aan zien • Kwaliteit scholenbestand en multifunctionele centra (brede scholen). De kwaliteit van de gebouwen is verantwoord. We kennen een sober maar doelmatig onderhoudsbeleid. Het zogenaamde grote buitenonderhoud van een aantal relatief oudere gebouwen staat wel onder druk. • Behoud van en stimuleren van nieuwe vormen van samenwerking. • Aantal leerlingen dat gebruik maakt van de voorziening leerlingenvervoer. Het aantal gebruikers van de regeling leerlingenvervoer is de afgelopen jaren vrij constant. Opvallend is wel dat er het afgelopen jaar 4 aanvragen zijn gedaan voor vervoer naar een speciale school voor meer- hoogbegaafde leerlingen. En dat is meer dan voorgaande jaren. WAT HEEFT HET GEKOST?
bedragen x € 1.000 4 Onderwijs Saldo van baten en lasten Lasten Baten Saldo van baten en lasten Mutatie reserves Toevoegingen Onttrekkingen Mutatie reserves Resultaat
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
Verschil
- 4.715 654 - 4.061
- 4.456 629 - 3.827
- 4.080 524 - 3.556
- 4.109 539 - 3.570
- 29 N 15 V - 14 N
- 51 234 182
-
-
10 10
10 V 10 V
- 3.879
- 3.827
- 3.556
- 3.560
-4N
- 36 -
Programma 5. Sport, Cultuur en Recreatie Portefeuillehouder(s) Organisatie
Jongebloed, Trompetter, Van der Zee, Van Klaveren Samenleving, Ruimte
Het programma sport, cultuur en recreatie omvat de producten: PRODUCTEN Recreatie en Toerisme Welzijnsaccommodaties Sport Kunst en Cultuur Openbaar Groen Welzijn
BELEIDSNOTA’S Sportnota Zuidoost Friesland in beweging 2009-2015 Nota Kunst en cultuur
Vastgesteld 2009.
GEREALISEERDE BELEIDSVOORNEMENS In 2013 is uitvoering gegeven aan de Sportnota Zuidoost Friesland in beweging 2009 – 2015. De uitvoering heeft zich met name gericht op het stimuleren van het sporten en bewegen bij de jeugd. Verder is het haalbaarheidsonderzoek naar deelname aan de rijksregeling in het kader van Sport en Bewegen in de Buurt in de loop van 2013 afgerond. Het doel van de regeling is dat meer mensen sporten en bewegen in de buurt, dat sportverenigingen worden versterkt en dat er een verbinding wordt gelegd tussen sport en bewegen en andere sectoren, zoals onderwijs, welzijn, kinderopvangvang, zorg en bedrijfsleven. De eindconclusie van het onderzoek luidt, dat binnen de voorwaarden van de regeling en de vooraf gestelde kaders deelname aan de impuls zowel inhoudelijk als financieel haalbaar is. In overleg met de zogenaamde strategische partners (schoolbesturen primair- en voortgezet onderwijs en Timpaan-Welzijn) is aan Sport Fryslân opdracht gegeven om ter implementatie van de regeling een projectplan 2013-2016 inclusief een uitvoeringsplan op te stellen. Deze zijn eind 2013 vastgesteld en met ingang van 2014 is met de uitvoering gestart. DOELSTELLINGEN 1. Het bevorderen van sport en bewegen. Wat hebben we bereikt 1. Uitvoering leefstijlprogramma Lekker Fit! Fryslân op de basisscholen. Binnen het programma hebben de volgende onderdelen aandacht gekregen. a. lessen groep 1 t/m 8 in de thema’s voeding, bewegen en gezonde keuzes. b. voedingslessen door diëtist in de groepen 4 t/m 6. c. extra lessen bewegingsonderwijs door een vakdocent bij de groepen 5 en 6. d. sportkennismaking cursussen bij lokale sportaanbieders voor de groepen 3 t/m 8. 2. 3. 4. 5.
Inbedding leefstijlprogramma’s Lekker gezond en Dubbel 30 in schoolbeleid voortgezet onderwijs. Gestart met programma Hardlopen XL, loopprogramma voor mensen met overgewicht. Uitvoering programma “Bewegen als Warming-up voor Re-integratie”. Organisatie diverse spel- en beweegactiviteiten in de zwembaden De Dobbe en De Steense
Wat hebben wij ervoor gedaan Uitvoering geven aan gerichte interventies van de kadernota “Sport en Bewegen, Zuidoost Friesland in beweging” om daarmee het sporten en bewegen te bevorderen.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 37 -
De uitvoering richt zich vooral op de jeugd. Vanuit dit project is ook invulling gegeven aan de Koningsspelen. In 2013 zijn ook een aantal interventies gericht op volwassenen uitgevoerd. Waar kunnen wij dat aan zien Deelname 19 (van de 24) basisscholen aan het leefstijlprogramma Lekker Fit! Fryslân. Deelname 94 leerlingen aan sportkennismaking cursus lokale sportaanbieders. Deelname van twee groepen van 15 personen aan programma Hardlopen XL. Na afloop heeft de groep zelf een vervolgactiviteit georganiseerd. Deelname van gemiddeld 100 kinderen aan een viertal georganiseerde spel- en beweegactiviteiten in de zwembaden. 2. Het bieden van een aantrekkelijke infrastructuur van recreatieve voorzieningen. Wat hebben we bereikt Er is ingezet op de instandhouding van de infrastructuur van recreatieve voorzieningen. Hierdoor is en blijft Weststellingwerf een recreatief aantrekkelijke gemeente. Wat hebben wij ervoor gedaan Binnen het geheel van de Streekagenda Zuid Oost is door de partners samengewerkt aan de zichtbaarheid en versterking van de routegebonden recreatie. Er is ingezet op het versterken van ondernemerssamenwerking. Voorts wordt verwezen naar het werfboekproject Rottige Meente dat is verantwoord in programma 0. Binnen dit project is recreatieve voorzieningen een wezenlijk onderdeel. Waar kunnen wij dat aan zien Ook in 2013 is financieel bijgedragen aan het recreatieschap de Marrekrite voor aanleg en onderhoud van voorzieningen voor water- en landrecreatie. Per 31 december 2013 is Tourist Info Fryslân (TIF) opgeheven. Samen met de partners is bijgedragen aan de opzet van een nieuwe regiomarkering organisatie. 3. Cultuur aan zoveel mogelijk mensen ten goede laten komen. Wat hebben we bereikt We willen dat zoveel mogelijk mensen in onze gemeente actief en/of passief kunnen deelnemen aan culturele activiteiten. Kunst en cultuur hebben een bindende functie voor de inwoners van de gemeenschap. Zij geeft een versterking van de sociale binding en sociale structuur en heeft invloed op de identiteit van de bevolking. We willen een versterking van de culturele activiteiten en het culturele klimaat. Kunst en cultuur zijn in al haar verschijningsvormen een onlosmakelijk deel van ons leven en zijn om meerdere redenen van belang voor de Weststellingwerfse samenleving. Het stimuleringsbeleid is een belangrijk instrument voor de gemeente om uitvoering geven aan deze doelstelling. Kunst en cultuur dragen er in beduidende mate toe bij, dat mensen een bepaalde plaats verkiezen boven een ander, om te wonen, te recreëren of een bedrijf te vestigen. Wat hebben wij ervoor gedaan De gemeente heeft in 2013 organisaties en instellingen ondersteuning geboden ter stimulering van het uitvoeren van kunst- en cultuuractiviteiten in de gemeente. Dit betreft zowel incidentele activiteiten, zoals bijvoorbeeld Farmfest Verdwaalt, een boekuitgave over Steggerda als ook structurele activiteiten, zoals bijvoorbeeld de Bibliotheek, Vlechtmuseum, Schrieversronte en Timpaan Welzijn. Met de “structurele” partners zijn afspraken gemaakt met betrekking tot de activiteiten voor het jaar 2013. Waar kunnen wij dat aan zien Het ondersteunen van activiteiten, het stimuleren van nieuwe initiatieven en het maken van prestatieafspraken ten behoeve van het culturele voorzieningenniveau. Uitvoering van kunst- en cultuuractiviteiten is een belangrijk instrument om de activiteiten breed en zichtbaar voor de inwoners te krijgen. Dat betreft uitvoeringen zoals toneelvoorstellingen, concerten, tentoonstellingen zoals in de Kijkzaal, boekuitgaven, en de activiteiten van het filmhuis. Ongeveer 25 verenigingen kregen een ondersteuning aangeboden voor hun activiteiten in 2013. Deze instellingen zijn actief op het terrein van onder andere toneel, muziek, hafabra, en koren. Deze verenigingen zorgen ervoor dat er voor de inwoners een groot aanbod is van verenigingen om in georganiseerd verband bezig te zijn met amateurkunstJaarverslag en jaarrekening 2013
- 38 -
beoefening. Daarnaast is ondersteuning geboden aan activiteiten kunst en cultuur, zoals een nieuw project singer-songwriter van Farmfest Verdwaalt, Opera Spanga, een route Poëzie in de Rottige Meente, project talentontwikkeling Friesland Pop en een boekuitgave over Steggerda. Onze gemeente gaf ondersteuning aan de uitvoering van het muziekonderwijs met het onderwijsveld en de vier Hafabra gezelschappen. Daarnaast zijn er afspraken gemaakt met een aantal instellingen om te komen tot een goed aanbod en uitvoeringspraktijk van kunst- en cultuuractiviteiten. Deze afspraken worden per jaar gemaakt met instellingen zoals het Vlechtmuseum, de Schrieversronte, Timpaan Welzijn, het Filmhuis en de exposities in de Kijkzaal en de Bibliotheek. 4. Stimuleringsbeleid culturele initiatieven en de uitstraling van de gemeente vergroten.
Wat hebben we bereikt Monumenten De eigenaren hebben in 2013 volop subsidie aangevraagd voor klein onderhoud en herstelwerkzaamheden aan de monumenten. Van de 10 ingediende aanvragen, zijn er 7 gehonoreerd. De resterende 3 zijn nog in behandeling. Sinds de invoering van de subsidieregeling gemeentelijke monumenten in 2011 zien we een geleidelijke toename van het aantal aanvragen. De geschatte waarde van de aanvragen valt binnen het door u vastgestelde subsidieplafond. Wat hebben wij ervoor gedaan Via de website is de regeling bekend gemaakt. Voorts voeren we overleg met de eigenaren van de gemeentelijk monumenten om tot een aanvraag te komen. Waar kunnen wij dat aan zien Tien aanvragen, waarvan op zeven intussen een besluit is genomen. WAT HEEFT HET GEKOST?
bedragen x € 1.000 5 Sport, Cultuur en Recreatie Saldo van baten en lasten Lasten Baten Saldo van baten en lasten Mutatie reserves Toevoegingen Onttrekkingen Mutatie reserves Resultaat
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
Verschil
- 3.423 573 - 2.850
- 3.316 605 - 2.711
- 3.388 579 - 2.810
- 3.326 582 - 2.744
62 V 4V 66 V
- 37 267 229
-
13 13
100 100
87 V 87 V
- 2.621
- 2.711
- 2.797
- 2.644
153 V
- 39 -
Programma 6. Maatschappelijke en Sociale Voorzieningen Portefeuillehouder(s) Organisatie
Trompetter, Van der Zee Samenleving
Het programma maatschappelijke en sociale voorzieningen omvat de producten: PRODUCTEN Inkomensverstrekking Sociale Zekerheid Werk en Bijstand Werkdeel Minimabeleid Wet Maatschappelijke Ondersteuning Zorg Sociaal Cultuur Werk Jeugd- en Jongerenwerk
BELEIDSNOTA’S Gezondheidsbeleid Nota Lokaal Sociaal beleid met het Oog op morgen Re-integratieverordening WWB 2008 Beleidsnotitie Schulden; gekantelde schuldhulpverlening Maatregelverordening Weststellingwerf 2013 OWO-visie op de drie decentralisaties Kadernota Armoedebeleid 2013 tot 2016 Nota Mantelzorg en Vrijwilligerswerk Samen Doen
Vastgesteld 2009-2012 Vastgesteld 2006-2015 Vastgesteld februari 2008 Vastgesteld december 2012 Vastgesteld maart 2013 Vastgesteld mei 2013 Vastgesteld november 2013 Vastgesteld december 2013
GEREALISEERDE BELEIDSVOORNEMENS Het Sociale Domein In 2013 is gestart met een intergemeentelijke (OWO) projectstructuur voor de implementatie van de decentralisaties van de Jeugdzorg (2015) en de AWBZ-begeleiding (2015) en het omvormen van de wet Werk en Bijstand, Wajong en Wsw naar de Participatiewet (per 2015). De OWO-visie op deze drie decentralisaties vormen daarbij de leidraad. Het is een omvangrijke operatie met veel hindernissen, waaronder het feit dat tot op heden op geen van de drie domeinen wetgeving is vastgesteld. Een van de belangrijkste pijlers voor de drie decentralisaties vormt de gebiedsgerichte uitvoering van de (nieuwe en bestaande) gemeentelijke (zorg)taken. De OWO-gemeenten zoeken naar een uitvoeringsstructuur die past bij dat uitgangspunt en rekening houdt met de specifieke kenmerken van onze regio. Decentralisatie Jeugdzorg Weststellingwerf bereidt zich in verschillende samenwerkingsverbanden voor op de decentralisatie Jeugdzorg. In 2013 werd het provinciale visiedocument Kompas Zorg voor Jeugd door de Friese colleges vastgesteld, waarin de beleidsuitgangspunten zijn beschreven voor de invoering van de decentralisatie jeugdzorg, overigens vanuit een transformatiegedachte van het gehele sociale domein. Regionaal transitiearrangement (RTA) In juli 2013 ontvingen gemeenten de opdracht uiterlijk 31 oktober van dat jaar een regionaal transitiearrangement op te stellen, teneinde de continuïteit van zorg te regelen voor bestaande jeugdzorgcliënten in 2015 en wachtlijstcliënten op 1 januari 2015. De minister wees de hele provincie Fryslân aan als één regio. De provinciaal kwartiermaker Zorg voor Jeugd realiseerde in afstemming met de Friese gemeenten het RTA. Net als de meeste andere ingediende RTA’s kreeg het Friese RTA de status “oranje”. Onder andere omdat nadere concrete uitwerking van de afspraken met de aanbieders van zorg gewenst was. Dit zal nu plaatsvinden bij de invulling van het Omvormingsplan dat in het voorjaar van 2014 opgeleverd wordt. Het Friese RTA regelt afspraken over continuïteit van zorg in de periode van 2014 tot en met 2016. Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 40 -
Omvormingsplan De kaderstelling van het Omvormingsplan is een plan van aanpak opgesteld waarover u in februari 2014 een besluit hebt genomen. Met het Omvormingsplan vullen gemeenten de uitgangspunten van het RTA in en hebben zij de opdracht te komen tot passende zorgarrangementen door (grotendeels bestaande) aanbieders van zorg. Aan de aanbieders van zorg hebben gemeenten in het RTA een budgetgarantie van 80% over 2015 en 55% over 2016 toegezegd. Vlechtwerf In de begroting 2013 informeerden wij u over de initiatieven omtrent resultaatgestuurde zorg. Het geheel aan activiteiten is in 2013 uitgewerkt in een omvangrijk programma met de naam Vlechtwerf. Op 26 september 2013 werd het programma toegelicht in een informatieve bijeenkomst in de raadszaal. Voor het programma werd een financieringsverzoek ingediend bij De Friesland zorgverzekeraar. Dit verzoek werd helaas niet gehonoreerd. Een en ander leidt tot een bijstelling van de ambities van Vlechtwerf. De inzet van Vlechtwerkers, in het project Bestemming Noordwolde, geldt als praktijkervaring voor de doorstart naar gebiedsgericht werken. In 2013 werd Vlechtwerf opgenomen in het landelijke, door het ministerie van VWS ondersteunde, project WMO-werkplaatsen op het thema gebiedsgericht werken. Dit project wordt aangestuurd door de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden (=NHL). Met de opname van Vlechtwerf in dit project kan er gebruik gemaakt worden van bestaande kennis van bij het project betrokken gemeenten en organisaties, worden wij door de NHL ondersteund op het gebied van onderzoek en kan er een beroep gedaan worden op de kennis binnen het lectoraat van de NHL. Daarnaast wordt er een verbinding gemaakt tussen de sociale opleidingen van de NHL en de leeromgeving van Vlechtwerf ten behoeve van stagemogelijkheden. Dit om studenten kennis te laten maken met de nieuwe manier van werken op het gebied van cliëntgerichte ondersteuning, zoals ontwikkeld binnen Bestemming Noordwolde. De Participatiewet Met betrekking tot de Participatiewet kunnen wij hier constateren dat in 2013 de wet noch de kaders voor de uitvoering - die onder andere worden bepaald door de zogenaamde Werkkamer naar aanleiding van het Sociaal Akkoord - vaststonden. Integendeel. Het wetsvoorstel biedt desalniettemin de nodige aanknopingspunten voor de voorbereidingen in OWO-verband op de invoering van deze nieuwe wet. De aandacht van de gemeenten ging overigens in 2013 vooral uit naar de wijzigingsvoorstellen in de huidige wet Werk en Bijstand, die halverwege 2014 doorgevoerd zouden worden maar inmiddels zijn uitgesteld en worden geïntegreerd met de nieuwe Participatiewet. De invoering van de Participatiewet wordt overigens voorbereid binnen de OWO-samenwerkingsstructuur, ambtelijk is hiermee gestart na de zomer van 2013. Arbeidsmarktregio Fryslân Voor de uitvoeringsstructuur van Werk en Inkomen is Nederland verdeeld in een dertigtal Arbeidsmarktregio’s. Fryslân is een Arbeidsmarktregio. Als centrumgemeente speelt Leeuwarden daarin een sterke initiërende en regisserende rol. Er was reeds een managersoverleg (van “sociale diensten“) in dit regionaal verband operationeel. In 2013 heeft ook het Beleidsoverleg Arbeidsmarktregio meer vorm gekregen. De bestuurders worden vooralsnog van de ontwikkelingen op de hoogte gehouden via het periodiek overleg van de Vereniging Friese gemeenten. Voor de wijze waarop Leeuwarden haar rol oppakt, is waardering bij de OWO-gemeenten. De regionalisering biedt individuele gemeenten de ruimte om meer aandacht te hebben voor de lokale sociaal/economische dynamiek en problematiek. Niettemin delen de OWO-gemeenten de opvatting dat zij aan de voorkant willen participeren in de ontwikkeling van de strategieën en beleidsdoelen voor de regio. Gesprekken hierover zijn in 2013 gestart. In 2013 is in regionaal verband hard getrokken aan de volgende onderwerpen: Een regionaal kader voor de uitvoering van Social Return; Het Actieplan Jeugdwerkloosheid; De ESF-projecten Arbeidsbelemmerden en de voorbereidingen voor de ESF-periode 2014-2020. In 2013 heeft de Arbeidsmarktregio nog geen zichtbare gevolgen gehad voor de dienstverlening aan de burgers in die zin dat in OWO-verband organisatiestructuren zijn aangepast. Wel zijn achter de schermen de nodige aanpassingen gedaan (met name als het gaat om communicatie- en ict-tools tussen UWV en gemeenten) die de dienstverlening aan de burgers doeltreffender zullen maken.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 41 -
WSW Groen Zelf Doen en herstructurering In het voorjaar van 2013 hebben we kennisgenomen van de Businesscase Groen Zelf Doen en is besloten dit traject te vervolgen met een daadwerkelijke implementatie. Echter eind 2013 heeft het bestuur van de GR Sociale Werkvoorziening besloten werk te maken van de Herstructurering van het uitvoeringsconstruct SW/Caparis. Aanleiding daarvoor is zowel de financiële positie van het bedrijf als de invoering van de Participatiewet (en de daarmee gepaard gaande rijksbezuinigingen op de WSW). Het bestuur van de GR SW Fryslân besloot in december 2013 tot een nadere oriëntatie op de productmarkt-combinatie (=pmc) Groen van haar bedrijf. Dit heeft ertoe geleid dat we eind 2013 hebben besloten om weliswaar door te gaan met het project Groen Zelf Doen en met een pilot in 2014 op het groenbestek voor een gedeelte van Wolvega. Met het inzicht van nu koersen we er op aan om per 1 januari 2015 het groenonderhoud door de nieuwe organisatie te laten uitvoeren. Met deze aanpak bevorderen wij samen met Caparis een vloeiende overgang. Het zijn met name de SW-werknemers die daarbij gebaat zijn. Uitvoering wettelijke taak Het negatief subsidieresultaat van de uitvoering van de SW dat voor rekening van onze gemeente zal uitkomen bedraagt € 525.000. Voor 2013 wordt een positief bedrijfsresultaat verwacht. De middelen blijven bij Caparis en worden, naar aanleiding van het besluit hiertoe van de aandeelhouders, ingezet voor de herstructurering. Effecten van de economische laagconjunctuur De kosten van de bijstand zijn in 2013 opnieuw, door een stijging van het bijstandsbestand, hoger dan 110% van de rijksbijdrage (het Inkomensdeel). Over 2013 zullen wij daarom een incidentele uitkering aanvragen van, naar verwachting, € 125.000. Gesubsidieerde arbeid In 2013 is de gesubsidieerde arbeid in onze gemeente afgebouwd, Dit betekent dat er nagenoeg geen mensen meer werkzaam zijn in een WIW- of ID-dienstverband. Het belang daarvan was om ook op de langere termijn de financiële ruimte te blijven houden voor re-integratie van uitkeringsgerechtigden naar de reguliere arbeidsmarkt. De financiële gevolgen hiervan zijn tijdelijk van aard. Er is op adequate wijze in voorzien in dekking daarvan via het Participatiebudget. DOELSTELLINGEN 1. Voldoende sociale samenhang en een goede leefbaarheid (fysieke en sociale voorzieningen) in de dorpen. Wat hebben we bereikt Laagdrempelige inloopactiviteiten georganiseerd door de Stichting Breuningslaan hebben een positief leefklimaat in de wijk bevorderd. Wat hebben wij ervoor gedaan Ook in 2013 is er subsidie verstrekt aan de Stichting Breuningslaan die zich richt op de leefbaarheid in de wijk Breuningslaan te Wolvega. Met de partners in dit project (woningstichting Weststellingwerf en Woonfriesland) wordt, op basis van een evaluatierapport, bezien of ondersteuning van de activiteiten van deze stichting ook in de volgende jaren benodigd is. Waar kunnen wij dat aan zien Het aantal overlastmeldingen in de Breuningslaan is afgenomen. In de evaluatie, verzorgd door Woonfriesland, zullen de effecten van de ondersteuning van de stichting Breuningslaan aangetoond worden. Dit evaluatierapport wordt in het begin van 2014 aan de colleges aangeboden.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 42 -
2. Participatie van burgers, met een nadruk op zelfredzaamheid en economische participatie van kwetsbare groepen. Wat hebben we bereikt Doelstelling
Opmerkingen
Aantal 2013
Uitstroom naar werk (parttime / fulltime, ongeacht duur) Inclusief resultaten projecten (Arbeidsmarkt) regio Gerealiseerde Leerwerkplekken e.d. Impuls werkgeversbenadering en Social Return Impuls incassoratio Ambitie is een geleidelijke stijging tot 12% over langere termijn
51 22 5,2%
Wat hebben wij ervoor gedaan. • Vaststellen van operationele doelstellingen voor het jaar 2013 en 2014 (zie hierboven); • Voortzetten van Baanbrekend Fryslân: kansrijke uitkeringsgerechtigden worden bemiddeld via dit project, een PPS-constructie van de gemeente met Randstad Uitzendbureau. Het project sluit goed aan bij de huidige tijdsgeest: het zorgt ervoor dat uitkeringsgerechtigden ook voor kortere klussen en/of parttime worden ingezet op de arbeidsmarkt. Dit past bij onze visie “Eén uur werk is óók werk”. Dat uitstroom naar de arbeidsmarkt duurzaam moet zijn is een ideologie dat helaas op dit moment niet gerealiseerd kan worden; • Een screening van de zittende bijstandspopulatie in 2013 heeft ons meer informatie opgeleverd over de kansen van onze uitkeringsgerechtigden op de arbeidsmarkt. De verwachting is dat nog meer uitkeringsgerechtigden kunnen participeren op de arbeidsmarkt. Wij zullen de samenwerking met Baanbrekend Fryslân daarom in 2014 gedurende een halfjaar intensiveren; • Het ESF-project, dat werd opgepakt in samenwerking met Ooststellingwerf en Heerenveen is in 2013 afgerond; • Ooststellingwerf en Weststellingwerf hebben een overeenkomst afgesloten met Caparis NV inzake Direct Werk-trajecten: trajecten die direct na de uitkeringsaanvraag ingezet kunnen worden om mensen “arbeidsfit” te houden; • Het team Werk en Inkomen is (tijdelijk) uitgebreid met een jobhunter; • In OWO-verband is het nieuwe Handhavingsbeleid geschreven en vastgesteld; • Om de zelfredzaamheid van de burgers te faciliteren heeft ons college in 2013 (evenals de colleges in Opsterland en Ooststellingwerf) het besluit genomen om de Vindwijzer te implementeren. Dit is een sociale kaart / zelfhulpwijzer voor de terreinen inkomen en zorg en biedt professionals en burgers houvast en wegwijs in hun zoektocht naar adequate oplossingen voor vragen en problemen. Waar kunnen wij dat aan zien De problematiek met betrekking tot de automatisering op het terrein van Werk, Inkomen en Zorg is eerder beschreven. Ook dat dit gevolgen heeft voor onze ambitie om alle bijstandsgerechtigden langs de Participatieladder te houden. In april 2013 is daadwerkelijk gestart met de implementatie van de CSAM, waarvan de Participatieladder onderdeel uitmaakt. Eind 2013 was het vullen van de systemen gereed. Op dit moment wordt gewerkt aan de bestandsanalyse. Die zal naar verwachting in het eerste kwartaal van 2014 gepresenteerd kunnen worden. Dit betekent dat de nulmeting niet in 2013, maar in 2014 gedaan kan worden. 3. Een sluitende aanpak jeugd- en kindzorg. Wat hebben wij ervoor gedaan In het jaar 2013 zijn de activiteiten van het Centrum Jeugd en Gezin, door voorbereidingen op de decentralisatie jeugdzorg, beperkt gebleven tot de coördinatie/regietaken op het uitvoeringsprincipe ‘één kind, één gezin, één plan, één regisseur’, en dus op sturing van enkel- of meervoudige kind/gezinsdossiers. Wel is in oktober aandacht gegeven aan de week van de opvoeding en is op het Linde College een thema-avond over “jongeren veilig online” georganiseerd. Voorzieningen als de CJG-website en de CJG-telefoon zijn actief gebleven. De plaats van het CJG en de contactvoorzieningen wordt afgewogen bij de realisatie van gebiedsteams.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 43 -
4. Investeren in de verbetering van de leefbaarheid van Noordwolde. Wat hebben we bereikt Na een aantal jaren van voorbereiding mag 2013 worden aangemerkt als het jaar waarin de uitvoering van het project Bestemming Noordwolde op meerdere onderdelen daadwerkelijk van start is gegaan. Daarmee is een aanvang gemaakt met het proces, gericht op het realiseren van de doelstellingen van het project over een totale periode van 2 keer zeven jaar. Wat hebben wij ervoor gedaan Fysiek: Evenals in 2012 zijn enkele quick wins uit het plan buitengewoon Noordwolde uitgevoerd. In het najaar is een daadwerkelijke start gemaakt met het uitvoeren van de eerste van de drie scharnierpunten, op basis van het plan Buitengewoon Noordwolde, Subsidie is gevraagd en verkregen voor het uitvoeren van een tweede scharnierpunt, in het kader van het deelproject Buitengewoon Noordwolde en voor het uitvoeren van een eerste onderdeel van de Verkenning buitenschil Noordwolde. Inhoudelijk: Zorg: De uitvoering van de nieuwe aanpak in het kader van resultaatgestuurde zorg, met name het initiatief rond de start van de vlechtwerkers in de vorm van een pilot in het kader van Bestemming Noordwolde is in 2013 van start gegaan. Jeugd: Ten einde inhoud en uitvoering te geven aan een, in het kader van Bestemming Noordwolde voorgenomen proces om de jeugd te activeren en maatschappelijk en inhoudelijk bij de ontwikkelingen te betrekken, is een initiatief voor een driedaags festival (‘Viking Festival’) vanuit het project financieel ondersteund. Daarnaast wordt vanuit het project financieel en inhoudelijk aangesloten bij de initiatieven rond het landelijke project sport en bewegen en in het bijzonder de inzet van sportcoaches. Een eerste initiatief in Noordwolde is in het najaar van 2013 opgestart. Maatschappelijk: Ten einde de maatschappelijke en culturele samenhang binnen de gemeenschap Noordwolde een verdere impuls te geven is een knelpuntenanalyse opgesteld voor het multifunctioneel centrum het Vlechtwerk. Gebaseerd op 10 aanbevelingen vanuit deze analyse is eind 2013 een proces opgestart dat, in afstemming met de onderscheiden huidige vaste gebruikers en met het dorp (plaatselijk belang), in de loop van 2014 moet leiden tot een doorontwikkeling van het museum. Tevens moet dit initiatief leiden tot een herzien gebruik en inrichting van het multifunctionele centrum, waarbij de maatschappelijke sociaal culturele en sociaal economische doelen, verbonden aan Bestemming Noordwolde en aan het multifunctionele gebouw, meer tot uitdrukking komen. Waar kunnen wij dat aan zien Fysiek: Kruising Hoofdstraat Oost/Rotan-Industriestraat: de riolering is vervangen. De herinrichting staat gepland voor de periode begin maart tot begin mei 2014 Tweerichtingsverkeer Hoofdstraat West en aanleg fietsverbinding Noordwolde/sportvelden aan de Elsweg: deze werken worden gepland, aansluitend aan de herinrichting van de kruising, rekening houdend met ondermeer de start van het sportseizoen na de zomer 2014. Inhoudelijk: Zorg: De vlechtwerkers zijn actief in Noordwolde. Jeugd: Gebaseerd op het succes van 2013 is een driedaags festival in 2014 in voorbereiding. Eén van de succesvolle elementen van 2013 was de duidelijke rol en betrokkenheid van de jeugd bij de organisatie en de uitvoering, hetgeen in 2014 wordt voortgezet. Maatschappelijk: Een richtinggevend besluit is eind 2013 genomen. In de loop van 2014 zal een en ander worden uitgewerkt en zichtbaar worden in inrichting en gebruik van het multifunctionele centrum het Vlechtwerk.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 44 -
5. Vrijwilligerswerk en mantelzorg worden gewaardeerd en gestimuleerd in Weststellingwerf. Wat hebben we bereikt In samenspraak met het WMO Burgerplatform en gebruikers zijn de wensen en behoeften met betrekking tot mantelzorg en vrijwilligerswerk geïnventariseerd en op basis hiervan is nieuw beleid opgesteld. Ook is de Vindwijzer aangeschaft, een interactieve sociale kaart op alle vlakken van het sociaal domein, van vrijwilligers en verenigingen van allerlei aard, voor mantelzorgers, die hulp, steun en een luisterend oor nodig hebben, tot ondersteuning bij het leven met een beperking, tot hulp bij het vinden van geschikte woningen. De verwachting is dat deze in het eerste kwartaal van 2014 ‘gevuld’ kan worden en daarna operationeel kan worden. Vanwege voortschrijdende Enquêtemoeheid is het Tevredenheidonderzoek Wmo (alle onderdelen) twee jaarlijks gemaakt. Omdat sinds de invoering van de Wmo jaarlijks het hele bestand wordt aangeschreven, is onder de burgers wrevel ontstaan over het invullen van deze lijsten. Dit was duidelijk zichtbaar in het aantal teruggestuurde enquêtes. Over 2013 zal een uitgebreider onderzoek worden verricht, vanwege de invoering van de Kanteling. Wat hebben wij ervoor gedaan Eind 2013 is de Nota Samen Doen vastgesteld door de gemeenteraad. Op basis van deze nota zal in 2014 een Mantelzorg en Vrijwilligersvacature bank worden opgezet, een mobiel Mantelzorg en vrijwilligers steunpunt opgericht en zullen verschillende vormen van ondersteuning worden uitgebreid of opgebouwd. De Kanteling is in 2013 ingezet in de gemeente. De gesprekken met de burgers leiden tot meer inzicht in de situatie en tot de realisatie dat er binnen een netwerk veel meer mogelijk is dan men soms dacht.
Indicator
Waar kunnen wij dat aan zien De gemeenteraad heeft het door ons college voorgestelde beleid vastgesteld en daarmee onderschreven. Dit beleid zal samen met de Visienota op de Drie Decentralisaties de basis vormen voor de ondersteuning en waardering van mantelzorgers en vrijwilligers in de gemeente.
Doelstelling 2
Participatie van burgers, met een nadruk op zelfredzaamheid en economische participatie van kwetsbare groepen
A.
Mensen die een (Wmo) verstrekking krijgen van de gemeente
Soort indicator
Output en Outcome Wijze van meten Bron
Extern onderzoek (tevredenheidonderzoek door SGBO) Tevredenheidonderzoek individuele voorzieningen
Frequentie van meten Nulmeting
Twee jaarlijks Landelijk gemiddelde van alle deelnemende gemeenten aan het Tevredenheidonderzoek individuele voorzieningen
Onderwerp
Nulmeting
2012
2013
2014
2015
Tevredenheid Burgers ambitie
7,5
7,5
N.v.t.
7,5
7,5
Gerealiseerd
7,5
7,4
N.v.t.
N.n.b.
N.n.b
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 45 -
WAT HEEFT HET GEKOST?
bedragen x € 1.000 6 Maatschappelijke en Sociale Voorzieningen Saldo van baten en lasten Lasten Baten Saldo van baten en lasten Mutatie reserves Toevoegingen Onttrekkingen Mutatie reserves Resultaat
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
Verschil
- 23.425 13.630 - 9.795
- 22.898 12.873 - 10.024
- 23.866 13.581 - 10.285
- 22.998 14.560 - 8.438
868 V 978 V 1.847 V
- 908 908 -
15 15
232 232
63 63
- 169 N - 169 N
- 9.795
- 10.009
- 10.053
- 8.375
1.678 V
- 46 -
Programma 7. Volksgezondheid en Milieu Portefeuillehouder(s) Organisatie
Van der Zee, Jongebloed, Trompetter en Van Klaveren Ruimte, Samenleving, Publiekscentrum, Middelen
Het programma volksgezondheid en milieu omvat de producten: PRODUCTEN Milieu Afvalinzameling Riolering Volksgezondheid
BELEIDSNOTA’S
Notitie mestvergisting Kadernota Lokaal Gezondheidsbeleid (2009-2012) Notitie beleidskaders nieuwe Wet geluidhinder Implementatieplan Activiteitenbesluit Milieubeheer Gemeentelijk Afvalstoffenplan (GAP) Klimaatbeleidsplan 2010-2020 Bodembeheerplan Notitie Geurbeleid Integraal vergunningenplan Integraal toezicht- en handhavingsplan Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Uitvoeringsprogramma Fysieke Leefomgeving
Vastgesteld 2007 2008 2008 2008 2009 2010 2010 2010 2010 2010 2011 2013
GEREALISEERDE BELEIDSVOORNEMENS Klimaat en duurzaamheid Vanuit een beleidsarme begroting voor klimaat en duurzaamheid is vooral ingezet op een op duurzaamheid geïntegreerde voorbereiding en (voorgezette) uitvoering vanuit de diverse gemeentelijke taken. RUD’s (Regionale Uitvoeringsdiensten) In het kader van het streven naar een landsdekkend netwerk van regionale uitvoeringsdiensten (RUD’s en bovenregionale Brzo’99-RUD’s) heeft 2013 vooral in het teken gestaan van een voorwaardelijke toetreding tot de Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing (Fumo). De gemeenteraad heeft op 7 oktober 2013 het college toestemming verleend voor het treffen van deze gemeenschappelijke regeling. De door de OWO-gemeenten ingebrachte bezwaren worden bij de komende herziening van de regeling meegenomen. Per 1 januari 2014 gaat een deel van de gemeentelijke uitvoeringstaken vergunningverlening, toezicht en handhaving milieu over naar de Fumo (de zogenaamde basis uitvoeringstaken). Gemeentelijk Afvalstoffen Plan Zoals in de meerjarenbegroting 2014-2017 is aangegeven zal er worden gekeken naar de wijze van afvalinzameling in de gemeente. U hebt van ons college daarover een procedure voorstel ontvangen. Wij streven naar besluitvorming over de wijze van afvalinzameling door uw raad in 2014. Taken vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) Voor wat betreft vergunningverlening, toezicht en handhaving is gestart met de bouw van een gezamenlijke OWO-uitvoeringsorganisatie (backoffice). Per 1 januari 2014 worden in een tijdelijke structuur de teams van de drie organisaties aangestuurd door één leidinggevende. De realisatie is uiterlijk 31 december 2015 afgerond.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 47 -
Nieuwe Nota Lokaal Gezondheidsbeleid In mei 2013 stelde u dat met de Friese nota gemeentelijk gezondheidsbeleid “Ruimte voor gezondheid” samen met de “Visie op de drie decentralisaties” tevens te beschouwen als kadernota Wmo (programma 6). De kaders voor ons lokaal gezondheidsbeleid zijn vastgesteld. DOELSTELLINGEN a. Duurzame ontwikkeling Wat hebben we bereikt Meer duurzaamheid op gemeentelijke beleidsterreinen, als bijdrage aan het behalen van de klimaatdoelstellingen (reductie uitstoot broeikasgassen, energiebesparing en toepassen van duurzame energie). Wat hebben wij ervoor gedaan Wij hebben verder uitvoering gegeven aan het klimaat- en duurzaamheidbeleid onder meer binnen de kaders van het klimaatbeleidsplan 2010-2020 en de beperkte financiële middelen (vanuit de sporen bedrijven, burgers en gemeente). Duurzaamheid is daarmee meer geïntegreerd in de gemeentelijke beleidsterreinen en de bedrijfsvoering, als een bijdrage aan het behalen van de klimaatdoelstelling, zoals hiervoor benoemd. Waar kunnen wij dat aan zien Spoor: bedrijven • Wij hebben besloten om samen met het projectbureau A7Westergo het koploperproject te organiseren in Weststellingwerf. Het Koploperproject is gericht op de ondersteuning van MKBondernemers die duurzaam willen werken en ondernemen en zal in gang worden gezet als hiervoor subsidie door de provincie wordt toegekend. • In 2013 hebben wij verder invulling gegeven aan toezicht op het naleven van het convenant energieverbruik supermarkten. In het tweede kwartaal 2014 wordt door één van de landelijke supermarktenketens de laatste benodigde maatregelen getroffen. • Met de woningbouwcorporaties hebben wij prestatieafspraken gemaakt, waarin is vastgelegd hoeveel woningen door middel van energiebeperkende maatregelen kwalitatief worden verbeterd. Zo heeft bijvoorbeeld de woningstichting Weststellingwerf het aantal woningen met slechts een F- of G-label eind 2013 al teruggebracht tot 400 (terwijl de prestatieafspraak nog uitging van 732 woningen). Spoor: burgers • In samenwerking met de stichting Doarpswurk is de stichting Harten 10 gestart met het geven van uitvoering aan de besteding van het fonds duurzame dorpshuizen Weststellingwerf. Binnen de vooraf door ons gestelde kaders zijn de bij de dorpshuizen te nemen maatregelen geïnventariseerd. Met de uit het fonds beschikbare financiële middelen als co-financiering, is door de stichting Harten 10 ook bij de provincie Fryslân een vergelijkbare provinciale bijdrage aangevraagd. De realisatie van de te nemen maatregelen start begin 2014. • Met een motie heeft de meerderheid van de gemeenteraad zich uitgesproken tegen proefboringen naar schaliegas en schaliegaswinning in de gemeente Weststellingwerf. • Er is deelgenomen aan Nacht van de nacht 2013. • Relevante informatie over klimaat en duurzaamheid hebben wij gedeeld via de gemeentelijke website. • Wij hebben mede uitvoering gegeven aan het beste duurzame idee Weststellingwerf 2013 (project Technasium Lindecollege Wolvega). Spoor: gemeente • De afgelopen jaren hebben wij ingezet op borging van duurzaamheid in de inkoopprocessen. De landelijke criteria voor duurzaam inkopen worden hierbij toegepast. Er worden positieve resultaten geboekt. In 2010 werd 77% van de producten, diensten en werken duurzaam ingekocht. Uit de in 2013 door een externe partij (Beco, onderdeel van Ernst & Young) uitgevoerde voortgangsmeting blijkt dat percentage nu ruim 90% te zijn. De laatste stappen worden gezet om te komen tot 100% duurzaam inkopen in 2015. • Eind maart zijn 100 zonnepanelen geplaatst op het hoofdgebouw van de gemeentewerf. In een periode van 9 maanden is op duurzame wijze 21.600 kWh elektriciteit opgewekt (gemiddeld jaarJaarverslag en jaarrekening 2013
- 48 -
•
verbruik van ruim 6 huishoudens). Dat komt overeen met een uitstootreductie van 12,3 ton CO2 over deze periode. Er is een bijdrage geleverd aan een provinciaal onderzoek naar mogelijkheden op binnen onze een gemeente een pilot ESCo (Energy Service Company) op te zetten. Hierbij wordt aanleg, onderhoud en beheer van gebouwinstallaties, en de daarbij behorende financiering uitbesteed. Het financieel voordeel van energiebesparing wordt vervolgens gebruikt voor de aflossing van de financiering.
b. Goede milieukwaliteit van de woon- en leefomgeving Wat hebben we bereikt • Ook in 2013 hebben wij een bijdrage geleverd aan het uitgangspunt dat wat schoon is, schoon moet blijven. • Daar waar mogelijk is inzet geleverd aan het verbeteren van de milieukwaliteit. • Er is uitvoering gegeven aan de wettelijke verplichtingen taakveld water (afval-, regen- en grondwater) en het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2010-2014. • Daarnaast is er meer vorm gegeven aan de samenwerking op het gebied van de riolering tussen de OWO-gemeenten. Wat hebben wij ervoor gedaan. • Vanuit het vigerende beleid hebben wij de uitvoering van het (wettelijk) taakveld vergunningverlening, toezicht en handhaving geprogrammeerd en hebben wij verslag gedaan van het voorgaande uitvoeringsjaar 2012 (inclusief het operationeel houden van het daarbij ondersteunende informatiesysteem SquitXO). • Naast het reguliere onderhoud zijn er diverse projecten uitgevoerd/afgerond zoals de aanleg van het vervangen en de aanleg van een hemelwaterriool in de Staatsliedenbuurt te Wolvega, het vervangen en de aanleg van een hemelwaterriool ter hoogte van het kruispunt Rotanstraat en de Hoofdstraat-Oost in Noordwolde. Verder is in Boijl een bergbezinkleiding aangelegd. Daarnaast is een deel van de riolering gereinigd en geïnspecteerd aan de hand van een bestek dat in samenwerking met de andere OWO-gemeenten is opgesteld. • Wij hebben uitvoering gegeven aan het gemeentelijk afvalstoffenplan 2008-2013, gericht op het terugdringen van vrijkomende afvalstromen en op een efficiënte inzameling/verwijdering van afval. • Wij hebben uitvoering gegeven aan het Besluit bodemkwaliteit en het daaraan gerelateerde gemeentelijk Bodembeheerplan. De beschikbare bodemgegevens zijn ingevoerd in het provinciaal operationele bodeminformatiesysteem. Daar waar aan de orde is bodeminformatie gedeeld met andere gemeentelijke beleidsterreinen en externe patijen. • Wij hebben omgevingsvergunningen milieu verleend, AMvB-meldingen milieu behandeld en overige werkzaamheden binnen het taakveld milieu verricht. • Vanuit het uitvoeringsprogramma Fysieke Leefomgeving 2013 zijn bij bedrijven integrale milieucontroles en opleveringscontroles uitgevoerd. Er is thematisch toezicht geweest. Binnengekomen milieuklachten zijn afgehandeld en er zijn vrije veldcontroles uitgevoerd. Waar kunnen wij dat aan zien • Het uitvoeringsprogramma Fysieke Leefomgeving 2013 is vastgesteld. • Voor een uitgebreide verslaglegging over de uitvoeringsresultaten vergunningverlening, toezicht en handhaving verwijzen wij naar het jaarverslag Fysieke Leefomgeving 2013, welke u separaat van ons heeft ontvangen. • Met de aanleg van hemelwaterriolering is er circa 17.000 m2 afgekoppeld verhardoppervlak bijgekomen. • Het tarief afvalstoffenheffing is aangepast • In 2013 is de eerste ondergrondse container gerealiseerd in Weststellingwerf. Bij de nieuwbouw aan de Dr. Dreeslaan te Wolvega is een ondergrondse voorziening voor restafval gerealiseerd. • De hoeveelheden verwijderd restafval en groente-, fruit- en tuinafval zijn afgenomen
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 49 -
Bedrag in tonnen Soort afval in tonnen per jaar
2012
2013
Restafval GFT
7.866 2.979
7.637 2.976
De hoeveelheden verwijderd restafval en groente-, fruit- en tuinafval zijn afgenomen
•
In OWO-verband zijn de huidige gemeentelijke bodemkwaliteitskaarten aangepast, waarbij de gemeentelijke uitvoeringspraktijk, maar ook externe ontwikkelaars voor de komende jaren opnieuw worden gefaciliteerd met een soepeler regime voor het verplicht laten uitvoeren van bodemonderzoeken (kostenverlagend).
c. Algemene gezondheidsbevordering van de inwoners Wat hebben we bereikt • Wij faciliteerden en ondersteunden inwoners via dienstverlening en hulpverlening van reguliere organisaties en voorzieningen op het gebied van (jeugd)gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening. • Onze uitgangspunten van lokale gezondheidsbevordering zijn herijkt. Deze uitgangspunten staan beschreven in de Friese nota gemeentelijk gezondheidsbeleid “Ruimte voor gezondheid” en onze Kadernota WMO. Wat hebben wij ervoor gedaan. • Wij maakten prestatieafspraken met o.a. GGD/Jeugdgezondheidszorg Fryslân en Stichting Maatschappelijk Werk Fryslân. • Deze prestatieafspraken volgden wij gedurende het jaar via tussentijdse rapportage en overleg en zijn waar nodig bijgestuurd. Nadruk lag op de prioriteiten van het CJG, Sociaal Team, Bestemming Noordwolde en de aansluiting op de komst van de Vlechtwerkers (programma 6). • Voor de uitvoering van ons lokaal gezondheidsbeleid was 2013 een overgangsjaar waarbij we de lijn van de voorgaande jaren voort hebben gezet: deelname aan Gezonde School Fryslân is uitgebreid met drie scholen voor primair onderwijs. Laagdrempelige opvoedondersteuning boden wij via het huis-aan-huis verspreiden van de Tipkrant in de “Week van de opvoeding” (programma 6; CJG Weststellingwerf). • Met de doelstellingen in het december 2013 vastgestelde “Actieplan gezond gewicht” brengen we een focus aan in de lokale interventies en projecten op het gebied van gezondheid voor de komende periode. Net als het ministerie van VWS leggen wij een accent op bewegen. Daarom sluit het Actieplan in de uitvoering aan bij de doelstellingen van ons sportbeleid (programma 5). Waar kunnen wij dat aan zien • De definitieve jaarrapportages over het bereik en de resultaten van maatschappelijke organisaties ontvangen wij in het voorjaar 2014. • Eind 2013 ontving u ons “Actieplan gezond gewicht”. Deze notitie is het uitvoeringsprogramma lokaal gezondheidsbeleid 2013-2016 en een praktische uitwerking van Pijler VI in het programma Vlechtwerf: (lokale) projecten gericht op preventie en vergroten van participatie (programma 6).
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 50 -
WAT HEEFT HET GEKOST
bedragen x € 1.000 7 Volksgezondheid en Milieu Saldo van baten en lasten Lasten Baten Saldo van baten en lasten Mutatie reserves Toevoegingen Onttrekkingen Mutatie reserves Resultaat
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
Verschil
- 6.744 4.889 - 1.855
- 6.532 4.517 - 2.015
- 6.708 4.667 - 2.041
- 6.692 4.676 - 2.016
17 V 9V 25 V
- 255 455 200
614 614
639 639
- 71 654 583
- 71 N 15 V - 56 N
- 1.655
- 1.402
- 1.402
- 1.433
- 31 N
- 51 -
Programma 8. Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting Portefeuillehouder(s) Organisatie
Trompetter Ruimte
Het programma ruimtelijke ordening en volkshuisvesting omvat de producten: PRODUCTEN Volkshuisvesting Stads- en Dorpsvernieuwing Grondexploitatie Bestemmingsplannen Bouwtoezicht Vergunningen Handhaving Bouwtoezicht
BELEIDSNOTA’S A. Het vastgestelde woonplan (2009) met bijbehorende prestatie afspraken en woningbouwprogrammering. B. Bestemmingsplannen voor de dorpen. C. Bestemmingspan Buitengebied. D. Vastgestelde nota’s van uitgangspunten ten behoeve van nieuw bestemmingsplan buitengebied (2010 en 2011). E. Rapport MKB/REVA ‘beleidsvisie versterking kernwinkelapparaat Wolvega’ (2010). F. Structuurplan Weststellingwerf 2000-2015 (2002). G. Ontwikkelagenda versterking economische structuur (2011). H. Project ‘Bestemming Noordwolde’ (2010). I. Handhavingsbeleidsplan (2010). J. Terrassenbeleid (2012). K. Evenementenbeleid (2012). L. Verordening paracommerciële activiteiten (2013) M. Streekagenda Zuidoost Friesland GEREALISEERDE BELEIDSVOORNEMENS De bestemmingsplannen voor de dorpen zijn met de vaststelling van het bestemmingsplan Nijeholtpade allemaal tijdig geactualiseerd. Op basis van de vier vastgestelde nota’s van uitgangspunten en de handleiding schaalvergroting agrarische sector gemeente Weststellingwerf wordt gewerkt aan een nieuw bestemmingsplan Buitengebied. Ter overbrugging naar de vaststelling van het nieuwe bestemmingsplan buitengebied is op 1 juli de Beheersverordening agrarische percelen Buitengebied Weststellingwerf vastgesteld. In het proces om te komen tot het nieuwe bestemmingsplan Buitengebied hebben wij een intensief en goed overleg met individuele agrariërs en LTO. In 2013 zijn wij ook gestart met het opstellen van een PlanMER voor het bestemmingsplan Buitengebied. Eind 2013 hebben wij over de uitkomst en de oplossingsrichtingen overleg gevoerd met LTO en heeft er een werkvergadering met de gemeenteraad plaatsgevonden. Eind 2013 is de herinrichting van het Van der Sandeplein afgerond en is de blauwe zone ingevoerd op een aantal parkeerterrein in Wolvega. Wij zijn in overleg met de begeleidingsgroep MKB/REVA om te bepalen of en op welke wijze een vervolg kan worden gegeven aan de ideeën uit het rapport MKB/REVA (beleidsvisie versterking kernwinkelapparaat) In raadsvergadering van oktober hebt u toestemming gegeven om toe te treden tot de FUMO. Begin december hebben wij het formele verzoek tot toetreding ingediend.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 52 -
Ondanks dat de ontwikkeling van de (lokale) economie nog sombert, zijn er diverse initiatieven tot woningbouw. Teneinde de uitvoering van deze initiatieven mogelijk te maken zijn onder meer bestemmingsplannen (Sonnega en Hamersweg) en wijzigingsplannen (Kleine Vuurvlinder, Wegwijzer en ’t Holtpad) vastgesteld. In de plangebieden Kleine Vuurvlinder en Wegwijzer zijn 19 woningen in het goedkope koopsegment gerealiseerd. De nieuwe Drank en Horecawet is de basis geweest voor het opnemen een paragraaf “verordening paracommerciële activiteiten “in de APV. Over het invullen van de nieuwe toezicht- en handhavingstaken zijn wij in overleg met onder meer supermarkten en horeca. Wij zijn ook gestart met het uitvoeren van een probleem- en risicoanalyse, om op basis daarvan te bezien of er reden is tot aanpassing van het handhavingsbeleid. Ten behoeve van de zogenaamde NUON aanvraag hebben wij het rapport Energiek Noordwolde opgesteld. In dit rapport zijn de doelstellingen en beoogde resultaten van Bestemming Noordwolde samenvattend geformuleerd en uitgewerkt naar globale uitvoeringsprojecten. Ten behoeve van de NUON aanvraag zijn de uitvoeringsprojecten op geld gezet. De provincie Fryslân heeft begin februari 2014 een besluit genomen over de eerste tranche. U bent daarover geïnformeerd. De samenwerking in de regio Zuidoost Fryslân heeft geleid tot de vaststelling van de Streekagenda Zuidoost. Hierin zijn afspraken vastgelegd tussen de gemeenten Heerenveen, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland en Weststellingwerf en de Provincie Fryslân en het Wetterskip over uitvoeringsprojecten en ontwikkelprojecten. 2014 is hierin een overgangsjaar waarbij de nadruk zal liggen op de zogenaamde ontwikkelprojecten. De discussie over hoe de zogenaamde bottom up projecten moeten worden vormgegeven en gepositioneerd is nog niet afgerond. DOELSTELLINGEN Een aantrekkelijke leefomgeving voor wonen, werken en recreëren. Wat hebben we bereikt Een divers en voor meerdere doelgroepen bereikbaar aanbod in bouwkavels. Zowel als gevolg van een gemeentelijke ontwikkeling maar ook door het faciliteren van ontwikkelingen vanuit de markt. Een heringericht Van der Sandeplein waardoor de kwaliteit van die omgeving en de bereikbaarheid voor de bezoeker van Wolvega is verbeterd. Tevens is per 1 januari 2014 op bepaalde parkeerterreinen een blauwe zone ingevoerd. De beschikbaarheid van parkeerplaatsen voor bezoekers van het centrum van Wolvega is hierdoor aanzienlijk verbeterd. Het in 2012 ingerichte centrumplein is in 2013 vaak gebruikt voor activiteiten die bijdragen aan een levendigheid in het centrum. Voor Noordwolde geven we uitvoering aan het project bestemming Noordwolde. De betrokkenheid van de inwoners van Noordwolde heeft hierop een positief effect. In regionaal verband zijn afspraken gemaakt om wandelroutes beter te bewegwijzeren en beter aan elkaar te koppelen, in dat verband zullen ontbrekende stukken in routes worden aangelegd. Het initiatief van het realiseren van een paardenhotel in de omgeving van Noordwolde is weer opgestart. Ten aanzien van camping “de vlegel” is planologische medewerking verleend om een basis te bieden voor het omzetten van de camping naar een kleinschalig bungalowpark. Dit heeft een positief effect op het aanbod van verblijfsaccommodatie in onze gemeente. Na een lange periode van voorbereiding is de planologische procedure gestart om een vergelijkbare ontwikkeling mogelijk te maken bij camping De Driesprong in Langelille. Wat hebben wij ervoor gedaan. Gesprekken met ontwikkelaars om te komen tot planontwikkeling waarmee invulling kan worden gegeven aan de op dit moment bestaande behoefte aan woningen. De herinrichting van het Van der Sandeplein is uitgevoerd en de blauwe zone is ingevoerd. Deze maatregelen hebben een positief effect op de kwaliteit, de uitstraling en het functioneren van het kernwinkelgebied in Wolvega.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 53 -
Er worden meer activiteiten georganiseerd op het centrumplein wat de levendigheid in het centrum ten goede komt. Voor alle kleine dorpen zijn de bestemmingsplannen geactualiseerd. Binnen de grenzen van deze bestemmingsplannen, zowel ruimtelijk als planologisch, is ook woningbouw mogelijk in deze dorpen. In nauwe samenwerking met het dorp Noordwolde wordt gewerkt aan de verdere uitwerking van de diverse ideeën die tijdens de inloop bijeenkomsten in 2012 naar voren zijn gebracht. In 2013 is in dat verband onder meer de riolering vervangen in een gedeelte van de Industriestraat. Op dit moment wordt gewerkt aan het maken van een inrichtingsplan voor de openbare ruimte. In overleg met de gemeenten in de regio zuidoost is een trajectplan vastgesteld op te komen tot een betere bewegwijzering van wandelroutes en de aanleg van ontbrekende gedeelten en het maken van verbindingen tussen de routes. In overleg met de initiatiefnemers van het paardenhotel is overeenstemming bereikt over de voorwaarden waaronder de planologische procedure kan worden gestart. In de raadsvergadering van 6 december 2010 is besloten dat er geen bezwaar bestaat tegen deze planologische ontwikkeling. Ten behoeve van een kwalitatieve impuls aan het aanbod van recreatieve verblijfsaccommodaties is het bestemmingsplan De Vlegel vastgesteld en is het bestemmingsplan voor de ontwikkeling bij camping De Driesprong in procedure gebracht. Waar kunnen wij dat aan zien In 2013 zijn in de Lindewijk 8 woningen in het goedkope koopsegment opgeleverd daarnaast is er eind 2013 in hetzelfde segment 21 woningen in aanbouw. De bouw van 16 huurwoningen aan de Struikheide en 54 huurwoningen aan de Dr. Dreeslaan is in 2013 afgerond. Ook zijn er 11 woningen op de locatie van de voormalige Wegwijzer gerealiseerd. Het Van der Sandeplein is door de herinrichting veel functioneler geworden en geeft daarmee een rustiger beeld. Door de invoering van de blauwe zone kunnen bezoekers gemakkelijk een parkeerplaats vinden. Er worden steeds meer activiteiten georganiseerd op het centrumplein. Naast de activiteiten van de aan het plein gevestigde horeca gaat het bijvoorbeeld ook om de tijdelijke ijsbaan, een modeshow, de ontvangst van Sinterklaas. De riolering in de Industriestraat te Noordwolde is vervangen en overleg met betrokkenen over het inrichtingsplan van de openbare ruimte is gaande. Er is een vastgesteld projectplan om de bewegwijzering van de wandelroutes te verbeteren. In 2014 zal dit worden uitgevoerd. Het initiatief van het paardenhotel is eind 2013 weer actueel geworden. In 2014 zal de bestemmingsplanprocedure worden gestart. Het bestemmingsplan De Vlegel is vastgesteld en het bestemmingsplan De Driesprong is in procedure gebracht. Voldoende, goede en betaalbare woningen/bouwkavels in de diverse segmenten. Wat hebben we bereikt In 2013 zijn er in de verschillende segmenten (huur, goedkope koop en middeldure koop ) woningen gerealiseerd in Wolvega. In de overige dorpen (o.a. Noordwolde, Oosterstreek, De Blesse, Oldeholtpade, Ter Idzard), zijn er wel initiatieven van ontwikkelaars maar dit heeft nog niet geleid tot volledig gerealiseerde woningbouw. De woningbouwcorporaties hebben in overeenstemming met het gesloten convenant een beperkt aantal huurwoningen in de verkoop. In 2014 zal dit convenant worden geactualiseerd. Door dit aanbod van nieuwe huurwoningen en nieuwe en bestaande koopwoningen in vooral het goedkopere koop segment is er veel ruimte voor een doorstroming in de bestaande voorraad. Omdat het grootste gedeelte van de woningen eind 2013 is opgeleverd wordt het effect op de doorstroming in 2014 zichtbaar. Wat hebben wij ervoor gedaan. Wij hebben gezorgd dat er binnen de gemeentelijke exploitaties voldoende bouwkavels beschikbaar zijn ten behoeve van woningbouw in diverse segmenten. Ten aanzien van de plannen welke door particulieren / ontwikkelaars worden geïnitieerd wordt in overleg het planologisch regiem geregeld. Waar kunnen wij dat aan zien In het convenant met de corporaties liggen de afspraken over het verkoopprogramma vast. Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 54 -
In De Lindewijk zijn per 1 januari 2014 ca 21 woningen in het goedkope koopsegment in aanbouw. Wij zijn nog in gesprek met ontwikkelaars over de ontwikkeling van nog een aantal bouwprojecten. Op de locatie De Wegwijzer zijn 11 woningen gerealiseerd in 2013. Voor 2014 zullen naar verwachting 10 woningen in aanbouw worden genomen. Door de woningbouwcorporaties zijn 70 huurwoningen gerealiseerd waarvan het grootste gedeelte geschikt is voor bewoning door ouderen. In 2014 zal de Woningstichting Weststellingwerf de bouw van 34 huurwoningen aan de Dr.Dreeslaan opstarten. Een adequaat ruimtelijk beleid dat op een toegankelijke wijze beschikbaar is voor de inwoners van de gemeente. Wat hebben we bereikt Met uitzondering van het bestemmingsplan Buitengebied zijn alle bestemmingsplannen geactualiseerd. Hiermee geldt voor de dorpen een actueel planologisch regiem. Via de gemeentelijke en de landelijke website zijn deze bestemmingsplannen raadpleegbaar. Voor het bestemmingsplan Buitengebied is een beheersverordening opgesteld en door de raad vastgesteld. Deze beheersverordening heeft een tijdelijk karakter tot het moment van vaststelling van het nieuwe bestemmingsplan Buitengebied. Wat hebben wij ervoor gedaan. Voor alle dorpen is de wettelijk voorgeschreven bestemmingsplanprocedure doorlopen. Deze procedure voorziet in het geven van gelegenheid tot inspraak en biedt mogelijkheden voor het indienen van beroep. In het kader van het bestemmingsplan Buitengebied hebben wij in 2013 opdracht gegeven voor het opstellen van een zogenaamde PlanMER. In deze planMER worden de effecten van de planologische mogelijkheden in het nieuwe bestemmingspan Buitengebied in beeld gebracht. Over de resultaten van de PlanMER hebben wij eind 2013 overleg gevoerd met LTO en heeft er een werkvergadering plaatsgevonden met uw raad. Alle vastgestelde bestemmingsplannen zijn op de gemeentelijke en landelijke website geplaatst en daar raadpleegbaar. Waar kunnen wij dat aan zien Op de gemeentelijke en landelijke website zijn alle vastgestelde bestemmingsplannen en ook de wijzigingsplannen raadpleegbaar. Een adequaat naleefgedrag van regels en voorschriften. Wat hebben we bereikt Op basis van het vastgestelde handhavingsbeleidsplan wordt jaarlijks een uitvoeringsprogramma fysieke leefomgeving opgesteld. Door middel van een jaarverslag fysiek leefomgeving rapporteren wij over de uitvoering van dat programma. Het uitvoeringsprogramma 2014 en het jaarverslag 2013 is u inmiddels toegestuurd. Voor feitelijke informatie over uitgevoerd toezicht en handhaving, zowel in aantallen als op gebieden, willen wij u verwijzen naar dat jaarverslag. Wat hebben wij ervoor gedaan. Wij hebben op basis van het handhavingsbeleid een jaarprogramma opgesteld en dit programma aan u ter kennisneming aangeboden. In samenwerking met de gemeenten Ooststellingwerf en Opsterland zijn wij gestart met het opstellen van een nieuw probleem en risico analyse op basis waarvan dan keuzes kunnen worden gemaakt voor de prioritering in het toezicht en de handhaving. Bij het opstellen van deze probleem- en risicoanalyse wordt gebruik gemaakt van een landelijk format zodat de onderlinge verschillen tussen de gemeenten niet groot zullen zijn. Wel kunnen de afzonderlijke gemeenten natuurlijk zo nodig hun eigen beleidsmatige keuzes maken. Waar kunnen wij dat aan zien Het programma fysieke leefomgeving en het jaarverslag fysieke leefomgeving wordt u jaarlijks ter kennisneming toegestuurd. Wanneer het opstellen van de probleem- en risico analyse is afgerond zal worden bezien in hoeverre een aanpassing van het handhavingsbeleid en de daarop gebaseerde prioritering noodzakelijk is. Wij zullen u hiervan op de hoogte houden.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 55 -
WAT HEEFT HET GEKOST
bedragen x € 1.000 8 Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting Saldo van baten en lasten Lasten Baten Saldo van baten en lasten Mutatie reserves Toevoegingen Onttrekkingen Mutatie reserves Resultaat
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
Verschil
- 6.536 4.152 - 2.384
- 6.874 4.974 - 1.900
- 6.661 4.709 - 1.951
- 5.164 3.334 - 1.830
1.497 V - 1.375 N 122 V
- 301 12 - 289
10 10
61 61
21 21
- 40 N - 40 N
- 2.672
- 1.890
- 1.890
- 1.809
81 V
- 56 -
Programma 9. Financiën Portefeuillehouder(s) Organisatie
Trompetter Middelen
Dit hoofdstuk kan gezien worden als het overzicht van de algemene dekkingsmiddelen. Daarom wijkt dit onderdeel af van de programma’s 0 t/m 8. De in het overzicht genoemde producten zijn een belangrijke dekkingsbron voor de andere programma’s. Het zijn de inkomsten van de gemeente, die niet direct aan een programma zijn toe te rekenen. Deze middelen hebben in tegenstelling tot heffingen als het rioolrecht of de afvalstoffenheffing geen vooraf bestemd bestedingsdoel (ze zijn dus niet geoormerkt). Daarnaast heeft onze gemeente inkomsten uit andere belastingen en uit dividend. Het programma financiën omvat de producten: Producten Overige financiële middelen Geldleningen & uitzettingen langer/gelijk aan 1 jr. Algemene uitkering gemeentefonds Algemene baten en lasten (inclusief reserveringen en de post onvoorzien) Uitvoering wet WOZ Belastingen (OZB, Forensenbelasting, Toeristenbelasting) Saldo van de kostenplaatsen Mutaties in reserves Saldo rekening van baten en lasten na bestemming
WAT HEBBEN WIJ BEREIKT? Een stabiele lastendruk voor onze burgers Een transparante, tijdige en volledige informatievoorziening
WAT HEBBEN WIJ DAARVOOR GEDAAN? Financiële positie In deze raadsperiode is de bezuinigingstaakstelling van € 4 miljoen gerealiseerd. Tussentijds is gebleken dat Ombuiging II taakstelling van € 1,5 miljoen nodig was om de financiële positie van de gemeente gezond te houden. Ombuigingen II wordt gerealiseerd in de jaren 2014-2017. Woonlasten Onder de woonlasten wordt verstaan het gemiddeld bedrag dat een huishouden betaalt aan OZB, rioolheffing en afvalstoffenheffing. De opbrengst OZB is voor 2013 ten opzichte van 2012 verhoogd met een index van 2%. Hoe de lastendruk in onze gemeente zich heeft verhouden met die van de nadere Friese gemeenten laat de grafiek in de paragraaf Lokale Heffingen zien. De totale bestuurlijke Planning- en Controlcyclus Het vertrekpunt is de programmabegroting 2013-2016. Van daaruit zijn de verschillende P&C documenten gemaakt en aan u voorgelegd. Ons voornemen om dit jaar de behandeling van het jaarverslag en -rekening 2012 een maand eerder in de raad plaats te laten vinden, is gerealiseerd.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 57 -
Maand
Verantwoorden
Mei
Vaststelling jaarverslag 2012 door de gemeenteraad
Beheersen bijsturen
Plannen en
en
-rekening
Juli
Kadernota 2014-2017 Voorjaarsnota 2013 Raad: goedkeuring/vaststelling Raad: vaststelling
November
Programmabegroting Raad: vaststelling
2014-2017 Najaarsnota 2013 Raad: vaststelling
Samenhang Al deze documenten maken deel uit van de jaarlijkse P&C cyclus. De cyclus betreft de planning voor de toekomst en de verantwoording over heden en verleden. Dat maakt dat de betreffende stukken, qua functie en inhoud onderling verschillen.
WAT HEEFT HET GEKOST?
bedragen x € 1.000 Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
Verschil
Saldo van baten en lasten Lasten Baten Saldo van baten en lasten
107 32.763 32.870
- 1.076 32.771 31.696
- 762 32.073 31.311
- 934 32.708 31.773
- 172 N 635 V 463 V
Mutatie reserves Toevoegingen Onttrekkingen Mutatie reserves
- 3.601 3.263 - 338
126 126
161 161
- 31 85 54
- 31 N - 76 N - 107 N
Resultaat
32.532
31.822
31.472
31.827
356 V
9 Financiën (Algemene Baten en Lasten)
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 58 -
PARAGRAFEN
Paragraaf Lokale Heffingen
Portefeuillehouder(s) Organisatieonderdeel
Van Klaveren, Trompetter Financiën, Directie en POI
In onze gemeente hanteren we de volgende lokale heffingen: • Onroerende-zaakbelastingen • Toeristenbelasting (invoering per 2013) • Forensenbelasting • Afvalstoffenheffing • Rioolheffing De inkomsten uit de onroerende-zaakbelastingen, toeristenbelasting en de forensenbelasting zijn algemene dekkingsmiddelen die niet specifiek zijn gekoppeld aan een bepaalde tegenprestatie. Voor de afvalstoffen- en rioolheffing leveren we daarentegen wél een directe tegenprestatie. Bij de afvalstoffen- en rioolheffing is er sprake van kostendekkende tarieven. Naast de lokale heffingen ontvangen wij de volgende algemene inkomsten: • Gemeentefondsuitkering • Rente en dividend • Diverse leges • Overig Algemeen In het kader van Ombuigingen I is onderzocht of er nog andere belastingsoorten geïntroduceerd konden worden. De invoering van de toeristenbelasting per 1 januari 2013 is 1 van de 9 producten van de ombuigingstaakstelling. In 2013 is de opbrengst van de lokale heffingen als volgt geweest: bedragen x € 1.000 Lokale heffingen Onroerend zaakbelasting Forensenbelasting Afvalstoffenheffing Rioolheffing Toeristenbelasting Totaal lokale heffingen
Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
Verschil
4.286 35 2.754 1.681 8.756
4.370 45 2.559 1.718 65 8.757
4.335 45 2.559 1.718 30 8.687
4.274 46 2.560 1.671 26 8.578
- 61 N 1V 1V - 47 N -4N - 110 N
Wet waardering onroerende zaken (WOZ) De WOZ-waardering vindt jaarlijks plaats. De waardepeildatum ligt één jaar voor het WOZ-tijdvak. Voor 2013 is de waardepeildatum dus 1 januari 2012. Eind 2012 zijn de definitieve waarden per peildatum 1 januari 2012 bekend geworden. Deze waren met resp.€ 2.085.130.000 voor woningen en € 580.870.000 voor niet-woningen, zo’n 4% lager dan het voorgaande jaar. Onroerende-zaakbelastingen De onroerende-zaakbelastingen worden geheven op eigenaren en gebruikers van niet-woonruimten en op eigenaren van woonruimten. Grondslag voor de tarieven zijn de WOZ-waarden. Uitgangspunt voor de tariefstelling is dat de resultaten van de jaarlijkse herwaardering budgettair neutraal worden Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 59 -
verrekend. Dat wil zeggen dat een waardevermeerdering of –vermindering niet tot een hogere of lagere opbrengst mag leiden. Voor 2013 is de OZB verhoogd met een index van 2%. De definitieve tarieven zijn na het bekend worden van de definitieve waarden per peildatum 1 januari 2012 op 10 december 2012 door de raad vastgesteld. Toeristenbelasting De toeristenbelasting is met ingang van 1 januari 2013 ingevoerd. De aanvankelijke raming van de opbrengst bleek een te rooskleurige inschatting te zijn. De opbrengst is daarom bij de najaarsnota met € 35.000 naar beneden bijgesteld. Grondslag voor de heffing is een percentage van de omzet. Voor 2013 is een instaptarief vastgesteld van 1,25%. Forensenbelasting Er is gebleken dat de geraamde opbrengst van € 45.000 voor 2012 niet geheel kan worden gehaald door de daling in de WOZ waarden (aan de hand hiervan worden de tarieven bepaald). De tarieven zijn daarom voor 2013 met 5% verhoogd (afgerond) om zodoende de begrote opbrengst van € 45.000 te kunnen halen. Afvalstoffenheffing Voor het product afval wordt als uitgangspunt gehanteerd dat deze 100%-kostendekkend moet zijn. De volgende kosten moeten uit de afvalstoffenheffing kunnen worden gedekt: • De externe kosten voor afvalinzameling en- verwerking • De interne uurkosten voor afvalinzameling • Het bedrag aan kwijtschelding inzake de afvalstoffenheffing • De kosten van het product straatreiniging (worden deels toegerekend aan afval) • De kapitaallasten In deze jaarrekening constateren we een tekort op de exploitatie reiniging van € 187.000 (afgerond) waarvoor we een beroep doen op de betreffende egalisatiereserve. Zie ook de financiële analyse onder programma 7. Rioolheffing Voor het product riool wordt als uitgangspunt gehanteerd dat deze 100%-kostendekkend moet zijn. De volgende kosten moeten uit de rioolheffing kunnen worden gedekt: • De externe kosten voor de afvoer van afval-, hemel- en grondwater, zoals bijv. groot onderhoud • De interne uurkosten voor de afvoer van afval-, hemel- en grondwater, zoals bijv. beleid en regie en klein onderhoud • De kapitaallasten van de investeringen in en de aanleg van (nieuwe) riolering In deze jaarrekening constateren we een tekort op de exploitatie riolering van € 414.000 (afgerond) waarvoor we een beroep doen op de reserve riolering. Zie ook de financiële analyse onder programma 7. Diverse leges Binnen de gemeente Weststellingwerf worden voor verschillende diensten diverse leges gevraagd. Jaarlijks worden deze diensten en bijbehorende tarieven gepubliceerd en vastgesteld in de zogenaamde legesverordening. Voor 2013 zijn de leges op 10 december 2012 door de raad vastgesteld. Voor een verantwoording van de legesopbrengsten wordt verwezen naar de financiële analyse van de betreffende programma’s. Kwijtschelding Wij hanteren een kwijtscheldingsbeleid voor particulieren met een laag inkomen, die bovendien geen vermogen hebben. Kwijtschelding is mogelijk voor afvalstoffenheffing en OZB. De kwijtscheldingsregeling is gebaseerd op landelijke normen. In onze gemeente is gebruik gemaakt van de mogelijkheid de inkomensnorm tot maximaal 100% van de WWB-norm te verruimen. Op basis van de betaalcapaciteit wordt berekend of bewoners in aanmerking komen voor kwijtschelding. Voor het belastingjaar 2013 is net als het voorgaande jaar gebruik gemaakt van het Inlichtingenbureau, dit om tegemoet te komen aan de vraag voor lastenverlichting voor de burger op het gebied Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 60 -
van kwijtschelding. Ook voor 2014 zal het Inlichtingenbureau op ons verzoek een toetsing uitvoeren. Vanaf 2014 wordt ook van de verruimingsmogelijkheden voor de AOW-inkomensnorm en de kosten kinderopvang gebruik gemaakt.
Aanvragen kwijtschelding Aantal aanvragen Aantal toegewezen Toegewezen (in procenten)
2012
2013
Verschil
596 436 73,2%
562 391 69,6%
- 34 - 45 132,4%
In het belastingjaar 2013 is er voor 562 burgers de mogelijkheid voor kwijtschelding beoordeeld. Op 391 van deze aanvragen is kwijtschelding verleend. Het is altijd mogelijk om in 2014 nog een aanvraag in te dienen voor kwijtschelding van het belastingjaar 2013 of eerder, het gaat dan alleen voor dat deel van de aanslag wat nog niet is voldaan. Voor invorderingskosten wordt geen kwijtschelding verleend. bedragen x € 1.000 Kwijtscheldingen
Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
Verschil
- 95
- 100
- 100
- 98
2V
Kwijtscheldingen
Het budget voor kwijtscheldingen is toereikend gebleken. Gemeentelijke woonlasten Onder de gemeentelijke woonlasten wordt verstaan het gemiddeld bedrag dat een huishouden in een bepaalde gemeente betaalt aan OZB, rioolheffing en afvalstoffenheffing. In onderstaande grafieken is voor éénpersoonshuishoudens en meerpersoonshuishoudens te zien hoe de gemeente Weststellingwerf zich daarin in 2013 verhoudt ten opzichte van de overige Friese gemeenten (bron: COELO Atlas van de lokale lasten 2013). Gemeentelijke woonlasten Fryslân 2013 EENPERSOONSHUISHOUDENS
OZB
Afval
Riool
€ 800 € 700 € 600 € 500 € 400 € 300 € 200
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Ameland
Ooststellingwerf
Harlingen
Vlieland
Gaasterlân-Sleat
Leeuwarden
Lemsterland
Opsterland
Heerenveen
Weststellingwerf
Dantumadiel
Het Bildt
Terschelling
Súdwest Fryslân
Kollumerland c.a.
Menameradiel
Tytsjerksteradiel
Achtkarspelen
Franekeradeel
Skarsterlân
Ferwerderadiel
Littenseradiel
Smallingerland
Dongeradeel
Boarnsterhim
Leeuwarderadeel
€-
Schiermonnikoog
€ 100
- 61 -
€ 900 € 800 € 700 € 600 € 500 € 400 € 300 € 200 € 100 €Schiermonnikoog Boarnsterhim Menameradiel Vlieland Ferwerderadiel Achtkarspelen Het Bildt Tytsjerksteradiel Littenseradiel Dongeradeel OZB
Smallingerland Franekeradeel Ooststellingwerf
Weststellingwerf Súdwest Fryslân Lemsterland Leeuwarden Skarsterlân Gaasterlân-Sleat Dantumadiel Terschelling Harlingen
- 62 -
Ameland
Riool
Opsterland Heerenveen
Afval
Kollumerland c.a.
Gemeentelijke woonlasten Fryslân 2013 MEERPERSOONSHUISHOUDENS
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Leeuwarderadeel
Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing Portefeuillehouders Organisatie
Van Klaveren, Trompetter, Van der Zee en Jongebloed Directie en alle afdelingen
Inleiding Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen de weerstandscapaciteit en alle risico’s waarvoor al dan niet maatregelen zijn getroffen. Risicobeheersing heeft dan ook een belangrijke relatie met het weerstandsvermogen. Door de veranderde wetgeving vanuit het Rijk (zoals de decentralisatie van taken, wet HOF, BTW compensatiefonds etc.) wijzigt het risicoprofiel van de gemeente. Mede daardoor bestaat er steeds meer de behoefte aan het op een gestructureerde manier omgaan met risico’s. Inventarisatie weerstandscapaciteit Er wordt een onderscheid gemaakt tussen structurele en incidentele weerstandscapaciteit. Structurele weerstandscapaciteit Structurele weerstandscapaciteit bestaat uit middelen die permanent kunnen worden ingezet om tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van bestaande taken. In onze gemeente bestaat de structurele weerstandscapaciteit enkel uit het budget van onvoorzien. Dit bedraagt € 30.000 per jaar. Andere structurele dekkingsmiddelen, zoals de 100% kostendekkendheid van de riolering en afvalverwijdering, zijn voor zover mogelijk ingezet. Incidentele weerstandscapaciteit De incidentele weerstandscapaciteit bestaat uit het vrij aanwendbare deel van de reserves. Dat betreft enerzijds de algemene reserve, maar ook bestemmingsreserves behoren daartoe omdat de raad vanwege haar budgetrecht kan besluiten de bestemming te wijzigen. Algemene reserve De algemene reserve vormt hét onderdeel van het weerstandsvermogen en bedraagt - exclusief het resultaat van deze jaarrekening - eind 2013 € 7,7 miljoen. Inclusief alle toekomstige mutaties is er binnen de reserve nog € 7,1 miljoen beschikbaar voor de opvang van de hierna genoemde risico’s. Bestemmingsreserves Bestemmingsreserves zijn die reserves waar de raad een bepaalde bestemming aan heeft gegeven. Deze beslaan momenteel, eind 2013 € 5,1 miljoen. Voor een specificatie: zie toelichting op de balans. Stille reserves Dit betreffen activa die op de balans lager zijn gewaardeerd dan de marktwaarde en die op korte termijn verkoopbaar zijn. Deze worden binnen Weststellingwerf voor de berekening van de weerstandscapaciteit op nihil gewaardeerd. Onderbouwing van het weerstandsvermogen De omvang van het noodzakelijke weerstandsvermogen wordt telkens herzien op basis van toekomstige ontwikkelingen. Dat wil zeggen bij elke kadernota, begroting en jaarrekening komt het punt op de agenda. De meest recente risico-inventarisatie heeft plaatsgevonden bij de opmaak van de programmabegroting 2014-2017. Inventarisatie van de risico’s. In 2013 hebben we daartoe een eerste aanzet gedaan door een risico-inventarisatie op te nemen in de programmabegroting 2014-2017. We zijn ons er van bewust dat we er daarmee nog niet zijn. Naast een inventarisatie is het ook belangrijk om het risicobewustzijn te vergroten waardoor - zo mogelijk – ook beheersmaatregelen kunnen worden getroffen.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 63 -
De belangrijkste risico’s zijn wel al in beeld gebracht, voor zover op dit moment bekend. Ze zien er op hoofdlijnen als volgt uit: Onzekerheden subsidies. • Wanneer de voortgang van een gesubsidieerd project ernstig vertraagt, kan dit consequenties hebben voor de externe financiering. Onzekerheden uitvoering projecten. • Hoewel de huidige ramingen van de grondexploitaties bij deze jaarrekening zijn geactualiseerd, is moeilijk te voorspellen of de geraamde verkopen in latere jaren ook daadwerkelijk zullen plaatsvinden. • Het traject Groen Zelf Doen zit momenteel nog in de implementatiefase waardoor het op dit moment opportuun is dit risico te onderkennen. Landelijke ontwikkelingen. • Hoe de drie decentralisaties financieel zullen uitpakken, is nog niet bekend. Wel is helder dat het rijk een korting toepast op het budget dat wordt overgeheveld naar gemeenten. Het uitgangspunt in Weststellingwerf is dat bekostiging moet plaatsvinden binnen de daarvoor door het rijk beschikbare budgetten. Hoewel aan dit uitgangspunt zeker moet worden vastgehouden, kunnen we de ogen niet sluiten voor gevallen waarin dat niet mogelijk is. In deze jaarrekening wordt dit, naar het inzicht van dit moment, dan ook als (toekomstig) risico onderkend. • De landelijke economische situatie brengt met zich mee dat het aantal uitkeringsontvangers stijgt. Dit is ook het geval voor aanvragen schuldhulpverlening en bijzondere bijstand. Verbonden partijen. • Ook de verbonden partijen vragen vanuit het oogpunt van risicobeheersing de nodige aandacht. De invloed op deze partijen verloopt via besturen van stichtingen of de aandeelhouders en de raden van commissarissen c.q. toezicht en dat betekent vaak dat de directe invloed op uitzetting van hun begroting lastig is. Wettelijke taken. • De invoering van de Basiskaart Grootschalige Topografie is een wettelijke plicht. De implementatie is in volle gang. Het is nog niet bekend hoe de beheerskosten zullen uitpakken. Risico’s in de financiering. • Er staat groot onderhoud van het gemeentefonds op stapel, de financiële consequenties daarvan zijn nog niet bekend. • Onze schuldpositie is een risico waar wij mee te maken kunnen krijgen bij het opnieuw afsluiten van een geldlening. Is de rente hoger dan de rente die wij nu betalen, dan heeft dit een nadelig effect op onze financiële positie. Risico’s in de bedrijfsvoering. • Voor het overige is sprake van risico’s in de bedrijfsvoering zoals daar zijn: frictiekosten personeel, open einde regelingen, aansprakelijkheidsrisico’s. • Wij kennen de systematiek dat wij uren ramen op exploitatieontlastende onderdelen van de begroting zoals de grondexploitaties, afval, riolering en projecten die extern gefinancierd worden. Dit ontlast de gewone exploitatie omdat deze uren gedekt kunnen worden uit externe inkomsten, maar dit vormt tevens een risico wanneer de projecten afgerond zijn of exploitaties krimpen. Een bedrijfsvoeringvoordeel van dit systeem is dat niet bij elke nieuwe ontwikkeling direct formatie uitbreiding behoeft te worden aangevraagd, zodat ook niet exploitatie ontlastende projecten doorgang kunnen vinden. De financiële betekenis hiervan is echter dat het risico op uitzetting van de lasten ten opzichte van de jaren daarvoor groter wordt. Overige risico’s. • Het is onzeker of voor uitvoering van onderhoudsplannen op dit moment voldoende middelen in de meerjarenbegroting aanwezig zijn. Hoewel dit wel een punt is dat aandacht heeft en wordt gezocht naar andere oplossingen, zoals het afstoten van vastgoed, blijft hier een risico wanneer iets plotseling gerepareerd of vervangen moet worden.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 64 -
•
Het niet realiseren van ombuigingsplannen, is eveneens een risico. Bij een ombuigingstraject blijken altijd mee- of tegenvallers. Gezien de economische situatie, is er niet veel kans op meevallers. Blijft het risico dat het ombuigingsvoorstel op onderdelen uiteindelijk niet realiseerbaar blijkt te zijn. Dan is sprake van een financiële tegenvaller.
Naar al deze risico’s is gekeken. Een groot aantal zijn op geld gezet, waarbij wordt opgemerkt dat elke inschatting arbitrair is. De huidige werkwijze bestaat uit drie stappen: 1. per risico wordt een financiële inschatting gemaakt; 2. daarna wordt beoordeeld wat de kans is dat het risico zich voordoet en deze wordt vertaald in een wegingsfactor; 3. er wordt van uitgegaan dat niet alle risico’s zich op hetzelfde moment manifesteren en ook dit wordt vertaald in een wegingsfactor. Weerstandsvermogen De hoogte van het weerstandsvermogen is als volgt weer te geven: Weerstandsvermogen
Weerstandscapaciteit Risico's Weerstandsvermogen
7.100 4.800 1.980
Dit betekent dat we incidenteel in staat zijn om risico’s op te vangen, maar dat we structureel op termijn erg weinig vlees op de botten hebben om een onverwachte tegenvaller op te vangen. Dit is een risico op zich. In de programmabegroting 2014-2017 hebben we een eerste aanzet gedaan door een risicoinventarisatie op te nemen. We zijn ons er van bewust dat we er daarmee nog niet zijn en willen in het proces van risicomanagement het komende jaar de vervolgstappen zetten.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 65 -
Paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen Deze paragraaf gaat met name in op het onderhoudsbeleid, de onderhoudstoestand en de kosten van onderhoud van wegen, riolering, groen, gebouwen, kunstwerken en dergelijke. Onderhoud van kapitaalgoederen beslaat een substantieel deel van de begroting. Een overzicht is daarom van belang voor een goed inzicht in de financiële positie. Inleiding Onze gemeente heeft een flink aantal vierkante kilometers aan openbare ruimte in beheer. Er wordt gewoond, gewerkt en gerecreëerd. Om dat mogelijk te maken wordt geïnvesteerd in kapitaalgoederen zoals wegen, riolering, water, groen, verlichting, gebouwen, etc.. Daarnaast heeft de gemeente ten behoeve van de dienstverlening (intern en extern) hard- en software in beheer. De kwaliteit van de kapitaalgoederen en het onderhoud ervan is bepalend voor het voorzieningenniveau en uiteraard voor de (jaarlijkse) lasten. In deze paragraaf wordt ingegaan op het onderhoud van: • Wegen en groen • Bruggen, waterwegen en kades • Openbare verlichting • Riolering • Tractiemiddelen • Afvalbrengstation • Gebouwen • Hard- en software Wegen en groen De raad heeft in 2011 het beleidsplan Kwaliteitsambitie openbare ruimte (2012-2016) vastgesteld. Hierin worden de kwaliteitsdoelstellingen voor het beheer en onderhoud van de openbare ruimte (waaronder wegen, groen en bruggen) vastgesteld. Hierbij zijn door de raad opgelegde ombuigingen meegenomen en financieel verwerkt. Voor onze openbare ruimte zijn de volgende kwaliteitsafspraken vastgelegd: • Kwaliteit basis (voldoende onderhouden, wel wat op aan te merken) voor centrum, hoofdstructuur en woongebieden • Kwaliteit laag (sober tot onvoldoende, enige achterstand in onderhoud) voor industriegebieden en plattelandsgebieden Beeldkwaliteit Ten aanzien van de technische- en de verzorgende staat van het onderdeel wegen is op bijna alle structuurelementen de kwaliteit gehaald. Voor het onderdeel groen is de verzorgende staat gehaald. Ook de technische staat is, op enkele locaties na, gehaald. Voorts wordt verwezen naar: • Beleidsplan Kwaliteitsambitie Openbare Ruimte 2012-2016 • Programma onderhoud wegen (jaarlijks) • Programma onderhoud groen (jaarlijks) Resultaten in 2013: • Uitvoering van de programma’s voor asfalt- en elementenonderhoud. Op basis van het beleidsplan Kwaliteitsambitie Openbare Ruimte 2012-2016 zijn de jaarlijks onderhoudsprogramma’s voor asfalt- en elementenonderhoud opgesteld. De jaarlijkse onderhoudprogramma’s zijn grotendeels uitgevoerd. Te noemen locaties van onderhoud zijn o.a. Kruistraat, Mr. Troelstrastraat, de Polle, Andries Veenstrastraat, Omgang, trottoir Lycklamaweg te Wolvega; Slingerweg te Oldeholtwolde, Paardendreef, Hoefslag te Noordwolde; meerdere reparaties te Scherpenzeel/Munnekeburen, Vinkegavaartweg te Vinkega, Sonnegaweg en fietspad Sasweg te Oldetrijne, Hoofdweg te Nijeholtpade, Friese Veldweg te Blesdijke.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 66 -
•
Uitvoering regulier groen onderhoud. Er is een aantal renovaties uitgevoerd zoals Paardendreef te Noordwolde en het rosarium Lindenoord te Wolvega. Ook het herinrichten en baggeren van de vijver bij de Duker te Noordwolde is in 2013 gerealiseerd.
Bruggen, waterwegen en kades Onze gemeente heeft 49 bruggen in beheer welke verdeeld zijn in 31 bruggen voor fiets/voetgangersverkeer en 18 bruggen voor autoverkeer. De bruggen variëren van één grote beweegbare brug bij Nijelamer tot meerdere kleine vaste houten bruggen voor fiets- en voetgangers. Ten aanzien van bruggen is de afgesproken kwaliteit gehaald. Op het structuurelement woongebied wordt het afgesproken kwaliteitsniveau (basis) net niet gehaald. Een aantal houten voetgangerbruggetjes heeft een lage technische kwaliteit; hieraan wordt in het voorjaar van 2014 onderhoud gepleegd. Op basis van het beschikbare budget voor bruggen zijn de volgende werkzaamheden uitgevoerd • Oldeholtpade/De Hoeve – groot onderhoud aan de Kontermansbrug • Nijetrijne – groot onderhoud aan de Sasbrug • Wolvega – betononderhoud aan de brug over de Schipsloot in de Om den Noort Er wordt binnen programma 2 gekeken naar het beheersen en beheren van beschikbare middelen en kapitaalgoederen op een dusdanige wijze dat risico’s worden vermeden en geen nieuwe uitzettingen ontstaan. Zoals in programma 2 is aangegeven staat de relatie tussen ambitieniveau/kwaliteit en het onderhoudsbudget onder druk omdat bij Ombuigingen I naast de ombuiging op de kwaliteitsniveaus ook de zogenaamde “zero based budget” ronde heeft geleid tot verlaging van de onderhoudsbudgetten. Dit geldt ook voor wegen en groen. Openbare verlichting De gemeente Weststellingwerf heeft in totaal 4310 armaturen in eigendom en beheer. Het onderhoud en beheer van de openbare verlichting in Weststellingwerf is via de Stichting Openbare Verlichting Fryslân aanbesteed aan Ziut. Onder onderhoud wordt verstaan reinigen, schilderen van masten en armaturen en het regulier vervangen van lampen. Tevens is Ziut verantwoordelijk voor het oplossen van storingen aan de openbare verlichting. Vanuit het perspectief Ombuigingen II is in 2013 kritisch gekeken naar mogelijkheden om binnen het vervangingsprogramma een besparing door te voeren door een aantal lichtmasten niet te vervangen maar te doven. Het niet vervangen en doven levert een besparing op de kapitaallasten van het vervangingskrediet en op het energieverbruik. Resultaten 2013: • Bij het vervangen van de armaturen langs de Om den Noort zijn, naast het vervangen van 53 armaturen, ook 57 lichtmasten permanent verwijderd. • Vervangen armaturen op de route Boijl tot Steggerda buiten de bebouwde kom (57 stuks). • Vervangen lichtmasten Van der Sandeplein (12 stuks) • Er is opdracht verleend voor het vervangen van de armaturen op de route van Steggerda tot Oldemarkt (33 stuks). • Er is opdracht verleend voor het vervangen van 61 armaturen op het bedrijventerrein Schipsloot. • Er zijn 822 lichtmasten gereinigd • Er zijn 250 lichtmasten geschilderd Er is voor gekozen om enkele vervangingsopdrachten die in de begroting 2013 worden genoemd door te schuiven naar 2014 omdat hierdoor de openbare verlichting van het industrieterrein Schipsloot integraal kon worden vervangen. Riolering Er wordt uitvoering gegeven aan het in 2010 door de raad vastgestelde Verbreed Gemeentelijk RioleringsPlan. In dit Verbreed GRP worden de beleidsvoornemens en (bijbehorende) maatregelen voor inzameling, transport en (lokale) verwerking van stedelijk afval, hemel- en grondwater beschreven. Naast nieuwe aanleg en aanpassingen op het bestaande rioolstelsel wordt er ook beheer en onderhoud gepleegd. Uitgangspunt hierbij is om dit op een doelmatige wijze uit te voeren. Naast het werk Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 67 -
met werk maken intern wordt er ook gekeken of er met de gemeente Ooststellingwerf en Opsterland samengewerkt kan worden. Een ander speerpunt in het Verbreed GRP is het meer betrekken van de burgers bij de waterketen. Hiervoor worden er gedurende de looptijd van het Verbreed GRP een aantal acties uitgezet. Voorts wordt verwezen naar: • Verbreed GRP 2010-2014 Resultaten 2013: • Regulier onderhoud aan alle rioolgemalen; • Reiniging en inspectie van bijna 15 kilometer vrijverval riolering (in samenwerking met de OWO gemeenten); • Vervangen riolering en aanleg van hemelwaterriool in de Staatsliedenbuurt te Wolvega; • Vervangen riolering en aanleg van hemelwaterriool Van der Sandeplein te Wolvega; • Vervangen riolering en aanleg van hemelwaterriool kruising Rotanstraat en Hoofdstraat-Oost te Noordwolde; • Aanleg bergbezinkleiding in Boijl • Afgeronde meetsessie in riool van Wolvega Tractiemiddelen De in eigendom zijnde tractiemiddelen worden middels een beheersysteem gemonitord. Uit het oogpunt van continuïteit dient regelmatig materieel te worden vervangen. Er is een meerjarig overzicht opgesteld van het te vervangen materieel. Voor 2013 werden de volgende vervangingen verwacht: • twee maal Ford pick-up • Bladzuiger Billy-goat (met kipper) • Nissan Cabstar • Ducato pick up • Scania 4x4 kipper met opbouwkraan Resultaten 2013: • De twee Ford pick-ups hebben in eigen beheer groot onderhoud gekregen, waardoor vervanging één tot twee jaar kan worden uitgesteld; • De bladzuiger Billy-goat is vervangen; De kipper waarop de Billy-goat is gebouwd heeft in eigen beheer groot onderhoud gekregen en kan naar verwachting nog vijf tot zes jaar mee; • De Nissan Cabstar heeft in eigen beheer groot onderhoud gekregen, waardoor vervanging nog één tot twee jaar kan worden uitgesteld; • De Fiat Ducato Pick-up is vervangen door een nieuwe Ford transit; • De Scania 4x4 kipper met opbouwkraan wordt vervangen door een MAN 6x4 kipper met opbouwkraan; Het chassis is geleverd in december 2013, de kipper en kraan worden thans opgebouwd; levering van het nieuwe voertuig eind februari/begin maart 2014; • Het nieuwe huisvuilvoertuig (levering van chassis en opbouw) aanbesteed in 2012 is medio 2013 geleverd en in gebruik genomen. Afvalbrengstation De kapitaallasten van het afvalbrengstation zijn meegenomen in de exploitatie reiniging. Voorts wordt verwezen naar: • Gemeentelijk Afval Plan (GAP) 2008-2013 Gebouwen • Gemeentehuis • In 2013 is volgens de meerjarenplanning regulier onderhoud uitgevoerd. • Scholen, gymzalen en multifunctionele centra • Voor het onderhoud aan schoolgebouwen, multifunctionele centra en gymlokalen is een onderhoudsbeheersplan opgesteld. De financiële gevolgen daaruit zijn in onvoldoende mate meegenomen in de begroting 2013. Hierdoor is niet aan alle gewenste geplande werkzaamheden uitvoering gegeven. De gevolgen hiervan zijn op een tweetal locaties (Vensterschool en Steggerda) reeds zichtbaar en dit gaat met name om het buiten schilderwerk. Dit heeft geen gevolgen voor het functioneel beheer (gebruik). Wel uitgevoerd zijn o.a. Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 68 -
• Schilderwerk gymzaal de Blesse • Vervangen 2 toegangsdeuren Vensterschool Noordwolde • Vernieuwen hekwerk en draaipoorten MFC 3 Turven Munnekeburen Er ligt ten aanzien van dit onderdeel een relatie met de nog vast te stellen visie op het basisonderwijs. •
Multifunctionele accommodaties Voor het onderhoud aan de multifunctionele accommodaties (i.c. zwembaden en sporthallen) zijn meerjarige onderhoudsprogramma’s beschikbaar. De financiële consequenties hieruit zijn niet afdoende meegenomen in de begroting. Het groot onderhoud aan de houten sportvloer in De Steense heeft om budgettaire redenen nog niet plaats kunnen vinden. Dit heeft nog geen gevolgen voor het functioneel beheer (gebruik). Uitgevoerd zijn o.a. • Renovatie luchtbehandelingskast de Duker Noordwolde • Groot schilderwerk zwembad De Steense Wolvega Andere aandachtspunten • De bliksemafleiderinstallatie en loodslabben van ’t Vlechtwerk in Noordwolde zijn tot twee keer toe ontvreemd. Inmiddels is dit hersteld met materiaal zonder handelswaarde. Er is aangifte gedaan. • Ook bij het pand waar kinderopvang het Speelkasteel is gehuisvest in Noordwolde, Meulewiek 2 heeft diefstal plaatsgevonden van zogenaamde loodslabben. Dit is inmiddels hersteld. Er is aangifte gedaan. • Bij MFA De Vlindertuin in Wolvega heeft eind september 2013 brand gewoed, één pui is onherstelbaar beschadigd. Vervanging vindt plaats begin 2014.
•
Gemeentelijke panden Voor een aantal van de niet functionele gebouwen c.q. objecten ligt er al een meerjarig onderhouds programma. Voor de rijksmonumenten in ons bezit, te weten Huize Lindenoord en Molen Windlust te Wolvega, zijn we lid van de monumentenwacht. Uitgevoerd in 2013: • Huize Lindenoord is gerenoveerd en geschikt gemaakt voor verhuur aan de Stichting Comperio. Voor de nieuwe situatie wordt een nieuw meerjarig onderhoudsprogramma opgesteld. In het voorjaar van 2014 krijgt ook de tuin van Huize Lindenoord een opknapbeurt. Verder geldt voor alle panden een sober maar doelmatig onderhoudsbeleid op een dusdanige wijze dat risico’s worden vermeden.
Onderhoud hard- en software Alle ICT budgetten worden centraal in de organisatie beheerd door I&A. Ieder jaar wordt het vervangingsschema geactualiseerd waarbij wordt bekeken of daadwerkelijk tot vervanging wordt overgegaan dan wel de vervanging wordt uitgesteld. Zie ook de paragraaf Bedrijfsvoering en de toelichting op de investeringen bij programma 9. Financiële consequenties voor de rekening ten aanzien van onderhoud van kapitaalgoederen Onderstaande tabel bevat een overzicht van het budgettaire beslag van het onderhoud, gerubriceerd naar de programma’s bedragen x € 1.000 Onderhoud kapitaalgoederen
Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
0 Algemeen Bestuur 1 Openbare Orde en Veiligheid 4 2 2 15 2 Verkeer, Wegen, Water en Groen 2.481 2.342 2.342 2.509 3 Economische Zaken 4 Onderwijs 104 98 98 130 5 Sport, Cultuur, Recreatie en Groen 272 231 231 266 6 Maatschappelijke en Sociale Voorzieningen 3 4 4 5 7 Volksgezondheid en Milieu 227 171 171 182 8 Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting 36 67 67 50 Interne producten 669 454 454 581 Totaal 3.796 3.369 3.369 3.738 Voor de toelichtingen op de over- en onderschrijdingen wordt u verwezen naar het onderdeel Cijfers per programma. Jaarverslag en jaarrekening 2013
Verschil
- 13 N - 167 N - 32 N - 35 N -1N - 11 N 17 V - 127 N - 369 N
- 69 -
Paragraaf Financiering
Portefeuillehouder Organisatie
Trompetter Middelen
Inleiding De paragraaf Financiering uit de begroting bevat de beleidsvoornemens ten aanzien van het risicobeheer van de financieringsportefeuille. De paragraaf geeft inzicht in de sturing, beheersing en controle van de financieringsfunctie. Over de uitwerking van deze beleidsvoornemens wordt in deze jaarrekening verslag gedaan. 1. De uitgangspunten De Wet financiering decentrale overheden (Wet Fido) heeft als uitgangspunt het beheersen van risico’s. De belangrijkste kenmerken in dat kader zijn: 1. het aangaan en verstrekken van geldleningen (evenals het verlenen van garanties) zijn alleen toegestaan voor de uitoefening van de publieke taak en 2. uitzettingen en derivaten moeten een prudent karakter hebben en niet zijn gericht op het genereren van inkomen door het lopen van onnodige risico’s. In 2013 is één langlopende lening aangegaan van € 5 miljoen. Het betrof de herfinanciering van een in 2013 aflopende aflossingsvrije lening van € 5 miljoen. Een reeds lopende kasgeldlening van € 5 miljoen is verlengd tot medio 2014. Deze leningen zijn aangegaan om te voorzien in de financieringsbehoefte benodigd voor uitoefening van de publieke taak. Er zijn in 2013 geen middelen uitgezet. Bij vaststelling van het nieuw financieel beleid door de raad op 9 mei 2011 is het rentepercentage voor de toe te rekenen rente voor de periode 2010-2015 vastgesteld op 5%. In 2013 is deze rekenrente niet (tussentijds) aangepast. 2. Risicobeheer Binnen de Wet Fido zijn 2 normen vermeld (kasgeldlimiet en renterisiconorm) waaraan moet worden voldaan. Het doel van deze normen is een stabiele rentelast over de jaren te bewerkstelligen. 2.1 Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet is vastgesteld als het maximum percentage van het begrotingstotaal dat met kortlopende middelen mag worden gefinancierd. Het doel van de limiet is de vlottende schuld (kortlopende leningen) te beperken. De kasgeldlimiet heeft zich over 2013 als volgt ontwikkeld: bedragen x € 1.000 Kasgeldlimiet
Gemiddelde netto vlottende schuld gemiddeld overschot vlottende middelen(-) Toegestane kasgeldlimiet Begrotingsvolume Het bij ministeriële regeling vastgestelde percentage Kasgeldlimiet Ruimte onder kasgeldlimiet Overschrijding van de kasgeldlimiet e
(+)
/
1e kwartaal
2e kwartaal
3e kwartaal
4e kwartaal
5.170
2.574
2.113
6.368
57.943 8,5% 4.925
57.943 8,5% 4.925
57.943 8,5% 4.925
57.943 8,5% 4.925
2.351
2.812
- 245
- 1.443
e
In het 1 en 4 kwartaal is de kasgeldlimiet overschreden. Hiermee is optimaal geprofiteerd van de lage korte rente. Wanneer de kasgeldlimiet structureel (langer dan 2 kwartalen) dreigt te worden overschreden, worden maatregelen getroffen in de vorm van het aantrekken van lang geld om zo de korte schuld te verlagen. In 2013 is de kasgeldlimiet niet structureel overschreden. 2.2 Renterisicobeheer Onder renterisico wordt verstaan de gevoeligheid van de financiële positie van onze gemeente voor renteschommelingen. Dit wordt uitgedrukt in de zogenaamde renterisiconorm. In de wet Fido is het Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 70 -
renterisico bepaald op 20% van het begrotingsvolume. De renterisiconorm heeft zich in 2013 als volgt ontwikkeld: bedragen x € 1.000 Renterisiconorm en renterisico
Begroot
Werkelijk
-
-
11.921 11.921
12.031 12.031
Renterisico op vaste schuld 1a. Renteherziening op vaste schuld o/g 1b. Renteherziening op vaste schuld u/g 2. Netto renteherziening op vaste schuld (1a -1b)
3. 4.
Aflossingen Renterisico (2 + 3)
Renterisiconorm Vaste schuld 5. Begrotingsvolume 6. Het bij ministeriële regeling vastgestelde percentage 7. Renterisiconorm (5 x 6)
64.093 20% 12.819
57.943 20% 11.589
898
- 442
Toets renterisiconorm 8. Ruimte (+) / Overschrijding (-) (8 - 7)
Op basis van de begrote vaste schuld is onze gemeente in 2013 binnen de renterisiconorm gebleven, op basis van het begrotingsvolume is de renterisiconorm overschreden. Het aflossingsniveau was in 2013 incidenteel hoger dan in andere jaren doordat een aflossingsvrije lening van € 5 miljoen in 2013 afliep. 3. Gemeentefinanciering Bij de financiering van de gemeentelijke activiteiten en investeringen wordt uitgegaan van integrale financiering. Dat wil zeggen dat steeds gekeken wordt naar de totale financieringsbehoefte van de gemeente. Door de lage korte rente is in 2013 zoveel mogelijk gefinancierd met kort geld. De vaste schuld heeft zich in 2013 ten opzichte van de begroting als volgt ontwikkeld: bedragen x € 1.000 Vaste schuld Stand 1-1-2013 vlgs. begroting Opgenomen in 2012 na vaststelling begroting 2013: € 10 mln. 20 jr. fixe BNG 3,51% p/kw. Stand 1-1-2013 bij jaarrekening Opgenomen 2013: € 5 miljoen 10 jr. fixe BNG 2,59% p/jr. Aflossing renteloze lening Friese Wouden t.b.v. BWS betalingen Aflossing 2013 Stand 31-12-2013
Begroot
Werkelijk
76.015
76.015 10.000 86.015 5.000 - 109 - 11.922 78.984
76.015
- 11.922 64.093
Schuld als aandeel van de exploitatie De schuld als aandeel van de exploitatie geeft een indicatie van de druk van de rentelasten op de exploitatie. Over 2013 is het kengetal van de netto schuld als volgt:
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 71 -
bedragen x € 1.000 Kengetal netto schuld
31-dec-2012
Vaste schuld Vlottende passiva Voorzieningen Bruto schuld Vlottende activa excl. voorraden Netto schuld (a) Begrotingstotaal (inkomsten) (b) Schuld als aandeel v/d exploitatie (a/b) Financiële activa (langlopende uitzettingen) (c) Netto schuld minus langlopende uitzettingen (a-c=d) Schuld als aandeel v/d exploitatie excl. langlopende uitzettingen (d/b) Vlottende activa voorraden (e) Netto schuld minus langlopende uitzettingen & voorraden (d-e=f) Schuld als aandeel v/d exploitatie excl. langlopende uitzettingen & voorraden (f/b)
31-dec-2013
86.014 10.880 4.469 101.364 - 7.037 94.326 57.230 164,8% 15.312 79.014 138,1% 22.488 56.526 98,8%
78.984 14.568 4.129 97.682 - 6.859 90.823 58.316 155,7% 13.609 77.214 132,4% 23.472 53.742 92,2%
Het kengetal netto schuld is ten opzichte van 2012 gedaald. Doordat er minder is uitgegeven en meer inkomsten zijn geweest dan verwacht, is er minder geld aangetrokken (€ 5 miljoen daar waar rekening was gehouden met € 10 miljoen). Het geheel van in- en uitgaande kasstromen was per saldo positief waardoor de netto schuld met € 3,5 miljoen kon dalen. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn: Aan de uitgavenkant kon de voor 2013 geplande bijdrage aan de spoortunnel van € 1,5 miljoen uitgesteld worden naar 2014 en 2015. Daarnaast waren de uitgaven in het kader van de WMO zo’n € 455.000 lager dan verwacht (zie toelichting programma 6). Aan de inkomstenkant zijn binnen het grondbedrijf bij met name de Lindewijk en de Kleine Vuurvlinder verkoopopbrengsten, die voor latere jaren waren verwacht, reeds in 2013 gerealiseerd (extra inkomsten € 1,3 miljoen). Daarnaast zijn er extra inkomsten van € 460.000 uit het gemeentefonds ontvangen (zie toelichting programma 9). Voor de Wet Werk en Bijstand is € 686.000 meer binnengekomen van het Rijk dan verwacht (zie toelichting programma 6). 3.1 Leningenportefeuille De onderstaande tabel geeft inzicht in de samenstelling, de grootte en de rentegevoeligheid van de opgenomen geldleningen, onderverdeeld in leningen opgenomen voor onze eigen huishouding (eigen leningen) en leningen opgenomen ten behoeve van woningbouwcorporaties (woningbouw leningen). bedragen x € 1.000 Leningenportefeuille
Stand per 1-1-2013
Bedrag Eigen leningen Woningbouw leningen Totaal
78.540 7.475 86.015
Rente Eigen leningen Woningbouw leningen Gemiddeld
4,14% 4,82% 4,20%
Reguliere Herfinanciering Stand per aflossing 2013 31-12-2013
- 10.628 - 1.403 - 12.031
5.000 5.000
2,59% 2,59%
72.912 6.072 78.984
4,05% 4,91% 4,12%
Als gevolg van de relatief lage huidige rentestanden, kon (her)financiering tegen een lager rentepercentage plaatsvinden. Hierdoor is het rentepercentage van de totale portefeuille ten opzichte van 2012 gedaald van 4,20% naar 4,12% (in 2011: 4,29%).
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 72 -
3.2 Financieringsbehoefte De berekening van de financieringsbehoefte (financieringstekort of – overschot) geeft een indicatie of het aangaan van vaste geldleningen al dan niet noodzakelijk is. De financieringsbehoefte heeft zich in 2013 als volgt ontwikkeld: bedragen x € 1.000 Financieringsbehoefte
Reserves Voorzieningen Vaste geldleningen Totaal Vaste activa Voorraden Financieringstekort (-) cq. overschot (+)
31-dec-2012
31-dec-2013
13.631 4.469 86.014 104.115 85.251 22.488 - 3.625
14.179 4.129 78.984 97.293 81.530 23.472 - 7.709
De financieringsbehoefte is met name ontstaan in het laatste kwartaal van 2013 en is opgevangen met kort geld (zie ook gemiddelde netto vlottende schuld in tabel kasgeldlimiet). 3.3 Bespaarde rente De rente van de eigen financieringsmiddelen (reserves en voorzieningen) wordt volledig toegevoegd aan de exploitatie en bedraagt dit verslagjaar € 905.000. Het percentage van de bespaarde rente (5%) is gedurende het begrotingsjaar niet gewijzigd. 3.4 Rentekosten en renteopbrengsten verbonden aan de financieringsfunctie Het saldo van de rentekosten en de renteopbrengsten wordt uitgedrukt als saldo financieringsfunctie. Het saldo van de financieringsfunctie wordt verantwoord bij de Algemene inkomsten en uitgaven in programma 9. 3.5 EMU saldo Tussen het kabinet en de lokale overheden zijn afspraken gemaakt over het beheersen van het EMU saldo. Afgesproken is dat een tekort voor de totale sector overheid hoger dan 3% van het bruto binnenlands product niet is toegestaan. Het voor 2013 begrote EMU saldo bedroeg € 134.000 positief. In werkelijkheid is dit uitgekomen op € 1,563 miljoen positief. Er is dus sprake geweest van een positieve vrije kasstroom. 3.6 Overige ontwikkelingen Schuldpositie De mutatie van de bruto schuld is in principe gelijk aan het EMU-saldo. Voor beheersing van de schuldontwikkeling kan dus ook de ontwikkeling van het EMU-saldo gebruikt worden. Het kengetal netto schuld en het EMU-saldo laat zien dat onze schuldpositie in 2013 is verbeterd. Wet Hof Het doel van de wet Hof is ervoor te zorgen dat het Nederlands begrotingstekort (EMU-saldo) wordt beperkt tot maximaal 3% van het bbp. De wet Hof is op 10 december 2013 door de Eerste Kamer aangenomen. Via een link in de decembercirculaire 2013 is voor elke gemeente aangegeven wat hun aandeel in de totale schuld mag zijn, de zogenaamde referentiewaarde. Voor Weststellingwerf is deze € -2,180 miljoen. In de begroting is uitgegaan van een positieve waarde van € 134.000. In werkelijkheid is het EMU-saldo uitgekomen op € 1,563 miljoen positief. Dit betekent dat onze gemeente niet heeft bijgedragen aan het begrotingstekort van de overheid. Schatkistbankieren Op 10 december 2013 heeft de Eerste Kamer ingestemd met het wetsvoorstel verplicht schatkistbankieren. Voor decentrale overheden betekent dit dat zij verplicht zijn om hun overtollige middelen in de schatkist aan te houden. Wel is er sprake van een drempelbedrag. De hoogte van deze drempel is afhankelijk van het jaarlijkse begrotingstotaal en is voor onze gemeente vastgesteld op ongeveer € 435.000. In 2013 zijn wij nog niet boven deze drempel uitgekomen, zodat er nog geen gebruik is gemaakt van schatkistbankieren.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 73 -
SEPA Europa werkt aan een gezamenlijke betaalmarkt waar we overal op dezelfde manier kunnen betalen. Om te zorgen dat eurobetalingen overal op dezelfde manier plaatsvinden, zijn er nieuwe standaarden voor het rekeningnummer, de betalingen en incasso's. De invoering was gepland op 1 februari 2014, maar de Europese Commissie heeft tijdelijk een overgangstermijn van maximaal 6 maanden vastgesteld tot uiterlijk 1 augustus 2014. Onze gemeente is al klaar voor het werken met de nieuwe standaarden.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 74 -
Paragraaf Bedrijfsvoering
Portefeuillehouder(s) Organisatie
Van Klaveren, Trompetter Middelen, Staf
Inleiding De bedrijfsvoering van de gemeente is erop gericht de interne en externe klanten zo optimaal mogelijk te bedienen. Externe klanten zijn de burgers, bedrijven en instellingen; interne klanten zijn de politiek en de interne organisatie. De eisen en wensen van de klanten zijn door de tijd aan verandering onderhevig. Wij zijn pro-actief of indien dit niet anders kan, bewegen mee met wat onze omgeving van ons vraagt en eist. Met name het beleid van de rijksoverheid en technologische ontwikkelingen brengen veranderdruk met zich mee. Wij willen een organisatie zijn die in staat is om weloverwogen aan de vraag vanuit de klant te voldoen en op nieuwe ontwikkelingen in te spelen. Bij het uitvoeren van onze wettelijke taken en bestaand beleid zetten wij niet meer middelen in dan noodzakelijk. We maken zoveel mogelijk gebruik van beschikbare landelijke en uitontwikkelde standaarden, zoals modelverordeningen en ICT-toepassingen, en de kennis van anderen. Wij spelen flexibel in op de veranderende vraag door regionaal samen te werken, met name met Ooststellingwerf en Opsterland, en gebruik te maken van de ervaringen van andere gemeenten. Integraal werken en resultaatsturing zijn leidende principes voor de gehele organisatie. Doorontwikkeling ambtelijke organisatie De (OWO) ontwikkelingen in 2013 vragen om continue ontwikkeling van de ambtelijke organisatie. Aan de hand van de geformuleerde speerpunten uit 2012 (meer regie, minder beleid, integraal werken, vraaggericht werken en efficiënter, flexibel en resultaatgericht werken) zijn opleidingen georganiseerd op team, afdeling en-/of concernniveau. In 2013 heeft de nadruk gelegen op concernopleiding gericht op resultaatgericht werken. Belangrijkste bron voor de interne communicatie blijft ons intranet HENK, Het Eerste NieuwsKanaal. Dagelijks wordt dit medium van nieuws voorzien, in drie categorieën: actueel, light en highlight. Het is tevens het belangrijkste medium voor de communicatie over de OWO-samenwerking. Er zijn wederom in4lunch-bijeenkomsten voor medewerkers georganiseerd. Knelpuntenpot In de begroting 2014 meldden wij u de verwachting dat in 2013 de zogenaamde Knelpuntenpot geen substantieel overschot te zien zal geven. In de jaren 2010, 2011 en 2012 was het overschot enkele tonnen per jaar. Die overschotten vloeiden terug in de algemene middelen. De rekenkamercommissie adviseerde de raming van de knelpuntenpot naar beneden bij te stellen. In de begroting 2014 is dat ook gedaan; verlaagd van € 250.000 naar € 200.000. Het resultaat over 2013 is dat de knelpuntenpot sluit met een positief saldo van afgerond € 46.000. Dat is verwerkt in de jaarrekening 2013. Met dit resultaat lijkt het uitgangspunt voor 2014 haalbaar. Uitvoering HRM-visie In aansluiting op het speerpunt efficiënter, flexibel en resultaatgericht werken is met ingang van 1 januari 2013 een nieuwe gesprekscyclus ingevoerd waarin resultaatgerichte afspraken worden gemaakt en beoordeeld. Uit de evaluatie met de ondernemingsraad blijkt dat het eerste jaar van de cyclus is geslaagd. In 2013 hebben we ook gewerkt aan het harmoniseren en actualiseren van rechtspositieregelingen in OWO verband. Te denken valt aan een gezamenlijk sociaal plan en plaatsingsprocedure. In 2013 is de organisatie op team, afdeling en -concernniveau aan de slag gegaan met de resultaten van het medewerkersonderzoek dat in 2012 is afgenomen. De formele afronding van dit onderzoek vindt in 2014 plaats. Om mobiliteit en ontwikkeling bij medewerkers te bevorderen was ook in 2013 een loopbaanadviseur aanwezig binnen de organisatie en hanteerden we een gezamenlijke (OWO) interne arbeidsmarkt. Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 75 -
Ook hebben we in 2013 de OWO-uitwisselings-4-daagse georganiseerd. Dit om interne doorstroom te vergroten, bewustwording van mogelijkheden binnen de drie organisaties te vergroten en om medewerkers de gelegenheid te geven kennis te maken met andere gemeenten en kennis te delen. Het project is geslaagd. Naast kennismaking en kennisdeling is de drempel/afstand tussen de gemeenten nog verder verkleind. We hebben dit jaar jong talent binnen kunnen halen met stageplaatsen en leerwerkplekken. Arbeidsomstandigheden en verzuim In 2013 hebben we de periodiek medische onderzoeken afgerond. Alle medewerkers zijn in de gelegenheid gesteld om preventief een medisch onderzoek te doen. Samen met Ooststellingwerf en Opsterland hebben we ook onze arbodienstverlener aanbesteed. Door deze aanbesteding maken we gebruik van dezelfde diensten van de arbodienst. Hierdoor zijn we in staat om op een gelijke, efficiënte wijze de betreffende werkzaamheden uit te voeren en kan de bedrijfsarts flexibel ingezet worden tussen de drie gemeenten. Het ziekteverzuimpercentage over 2013 komt uit op 4,4%. Dit is een lichte stijging (0,1%) ten opzichte van 2012. In de voorjaarsnota hebben wij u over deze stijging geïnformeerd. Kenmerken
begr oot 2012 werkelijk 2012 begroot 2013 wer kelijk 2013
Fte (inc lusief griffie en exc l. boventalligen) Personen loons om (€ 1.000)
193,7 215 10. 852
188, 1 215 10.547
193,7 215 10.838
188,7 212 10.617
Percentage man Percentage vrouw
52,1% 47,9%
51,9% 48,1%
Gemiddelde leeftijd in jaren Dienst verband > 10 jaar
46, 1 53,0%
47,1 55,0%
4,2% 4,7% 2,8%
1,9% 2,3% 5,1%
4,3% 1, 4 7, 2
4,4% 1,5%
I nstroom Doorstroom Uits troom
Ziek teverzuimpercentage Meldingsfrequentie verz uim s core mederkersonderzoek De begrote en gereali seer de cijfers z ijn inclusief griffie en exclusief boventalli gen
Ontwikkelingen informatievoorziening en automatisering Ook in 2013 is door Oost- en Weststellingwerf weer volop gewerkt aan het gezamenlijk oppakken van een aantal informatiseringsprojecten. Zo hebben beide het DigiD beveiligingsassessment met goed gevolg afgerond en zijn de financiële systemen voorbereid op SEPA. Op het gebied van vergunning en handhaving hebben beide organisaties een pilot gedraaid voor mobiel handhaven. Voor 2014 is besloten dit in de productie door te voeren. Er is een aansluiting gekomen bij het UWV, waardoor eenmalige registratie van cliënten bij werkpleinen is gerealiseerd. Ter verbetering van de dienstverlening is voor aanvragen op het gebied van Werk en Inkomen een snelbalie gecreëerd. Het proces is verkort en wordt digitaal ondersteund, waardoor een snellere afhandeling wordt gerealiseerd. Daarnaast is een aantal projecten in gang gezet, welke in 2014 zullen worden afgerond. Hieronder vallen de digitalisering van de boekwerken voor de P&C-cyclus, aansluiting bij Nasca-I (centraal bodeminformatiesysteem), de digitale Sociale Kaart en de opname van de APV’s in het centrale vergunningen registratie systeem (SquitXO).
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 76 -
In 2013 is door de directies van Oost- en Weststellingwerf en een viertal leveranciers een convenant opgesteld voor realisatie van een aantal door KING gedefinieerde standaarden voor het uitwisselen van documenten en zaakgegevens. In 2013 is hier door de leveranciers hard aan gewerkt en is door de gemeenten een acceptatietest uitgevoerd. Deze koppelvlakken moeten er toe leiden dat documenten voor alle processen enkelvoudig in een centraal DMS worden opgeslagen en vanuit taak specifieke applicaties digitaal benaderbaar zijn. Deze koppelvlakken zijn een randvoorwaarde voor verregaande digitalisering. Voor het I-NUP programma is wederom een aantal bouwstenen gerealiseerd en is aan een aantal resultaatverplichtingen voldaan. Oost- en Weststellingwerf nemen actief deel aan alle ondersteuningsprogramma’s, waaronder verschillende KING iVersnellers, o.a. voor de BAG-WOZ, Webrichtlijnen, we volgen de iNUP Academy en nemen deel aan een pilot voor eHerkenning en Antwoord voor bedrijven. Op het gebied van de technische voorzieningen heeft er een afronding plaatsgevonden van de projecten die gepland waren voor de integratie van de ICT-omgevingen van Oost- en Weststellingwerf. De infrastructuren zijn aan de voorkant (werkplekken) en deels achterkant (servers) gelijk getrokken. In 2014 zullen meer acties worden uitgezet om verdere serverconsolidatie toe te passen. De randvoorwaardelijke OWO-communicatiedriehoek is gerealiseerd. Tussen Oosterwolde, Wolvega en Beetsterzwaag is een glasvezelverbinding gerealiseerd, welke het mogelijk maakt om via twee routes elkaar te bereiken. Doordat in de nabije toekomst steeds meer wordt overgegaan op gecentraliseerde voorzieningen (telefonie, servers en hardware) wordt de beschikbaarheid steeds belangrijker. In 2013 is in de gemeentehuizen van Oost- en Weststellingwerf een WiFi-netwerk operationeel geworden, waarbij is aangesloten op de voorzieningen die reeds in Opsterland waren gecreëerd. Inkoop en aanbesteding In 2013 is het inkoopbeleid in OWO verband geharmoniseerd. Het resultaat daarvan is dat begin 2014 het gezamenlijk inkoopbeleid is vastgesteld. De kaders van het nieuwe inkoopbeleid worden vastgesteld door uw raad en de uitvoeringsnota door ons college. De organisatorische inbedding van de inkoop adviesfunctie, zal in 2014 in OWO verband verder worden opgepakt, waarbij helder moet worden welke plek de inkoopadviesfunctie in de toekomst in de samenwerking inneemt. Doelmatigheidsonderzoek ex art. 213a Gemeentewet In 2013 zou het doelmatigheidsonderzoek worden ingestoken op de efficiënte uitvoering van de Wmo. Vanwege de gekantelde werkwijze werd dit onderwerp bij nader inzien minder geschikt geacht. Tot nu toe werd de wijze waarop in onze organisatie doelmatigheidsonderzoek werd gedaan, als praktisch en haalbaar ervaren. In 2013 is dat niet het geval geweest omdat alle inspanningen gericht zijn geweest op de voorbereiding van de decentralisaties van het sociaal domein. In 2014 zal worden nagegaan in hoeverre verder vorm zal worden gegeven aan het onderzoeksprogramma.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 77 -
Paragraaf Verbonden Partijen Inleiding Zoals de meeste gemeenten heeft Weststellingwerf een aantal taken ondergebracht in samenwerkingsverbanden waarin meerdere gemeenten en/of andere instellingen participeren. Het gaat hier om deelnemingen in vennootschappen, gemeenschappelijke regelingen en stichtingen. De samenwerkingsvormen worden aangeduid met het begrip verbonden partijen. Hieronder wordt verstaan een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk en een financieel belang heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan dat de gemeente zeggenschap heeft, hetzij uit hoofde van vertegenwoordiging in het bestuur, hetzij uit hoofde van stemrecht. Het financiële belang is het bedrag dat ter beschikking is gesteld en dat niet verhaalbaar is of waarvoor aansprakelijkheid bestaat indien de verbonden partij failliet gaat of haar verplichtingen niet nakomt. Visie op verbonden partijen Onze visie op verbonden partijen is gebaseerd op het uitgangspunt dat onze gemeente alleen participeert in verbonden partijen indien daarmee de publieke taak is gediend. Er zijn diverse redenen om deel te nemen aan een verbonden partij. In de gemeenschappelijke regeling of in de statuten (ingeval van een stichting of vennootschap) staat telkens de doelstelling van de betreffende rechtspersoon geformuleerd. Hoewel dat niet bij elke samenwerkingsvorm expliciet wordt vermeld, gaat het veelal om: • efficiency voordeel door grotere schaal; • risicospreiding; • grotere machtspositie ten opzichte van andere partijen in de markt; • onvoldoende capaciteit (kwalitatief en kwantitatief) in eigen huis; • beter kunnen voldoen aan wet- en regelgeving. Zeggenschap in de praktijk De invloed van de gemeenten verloopt via besturen van stichtingen of de aandeelhouders en de raden van commissarissen c.q. toezicht. In het bestuur van die stichtingen en ondernemingen zijn wij vertegenwoordigd. Via dat bestuur wordt onze invloed aangewend als het gaat om sturing op onder andere financiën, risico’s en toekomstvisie. Het zijn vormen van verlengd lokaal bestuur en dat brengt met zich mee dat de directe invloed per definitie beperkt is. Als zich een meerderheid vormt voor een voorstel of daartegen dan is de stem van de enkeling niet doorslaggevend en zal de minderheid zich ook moeten schikken. De democratische controle op de in dit overzicht genoemde ‘partijen’ waarmee de gemeente zich verbonden heeft ligt bij de gemeenteraad. In de besturen zitten in de meeste gevallen leden van ons college van b&w en die verantwoorden zich tegenover de raad op de gebruikelijke wijze. Financieel belang Het financiële belang dat is gemoeid met de deelneming in verbonden partijen bedraagt in 2013 ongeveer € 2,5 mln. In het overzicht verbonden partijen zijn de verschillende bedragen per instelling aangegeven. Beleidsresultaten enkele verbonden partijen Veiligheidsregio Fryslân 2013 stond vooral in het teken van de voorbereiding op de overgang van de gemeentelijke brandweertaken naar de veiligheidsregio. Producten van VRF zijn onderverdeeld over twee programma’s: Veiligheid en Gezondheid. 1. Veiligheid Veiligheid heeft op basis van 8 maanden een geprognosticeerd negatief saldo van € 227.977 voor 2013 welke met name een gevolg is van de projectkosten vastgoed en versterking bedrijfsvoering. Deze extra kosten worden deels gecompenseerd door de gedeeltelijke vrijval van een incidentele post, namelijk de voorziening frictiekosten Meldkamer.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 78 -
De regionalisering van de brandweer is volgens planning verlopen. Op basis van de besluitvorming in het algemeen bestuur is in de tweede helft van 2013 gestart met een project voor de overname van het vastgoed brandweer. Prioriteit heeft de overname van kazernes waarbij het voorkomen van BTWschade een rol speelt zoals bijvoorbeeld de kazerne in Wolvega. Daarnaast neemt VRF de huurovereenkomst van 19 gebouwen over. Op basis van dat gegeven is een nieuwe kostenverdeling per gemeente gemaakt. Door de toegenomen kosten heeft het dagelijks bestuur daarop besloten een extra bezuiniging te verwerken in de totale huisvestingskosten, naast de al in het voorstel opgenomen taakstelling. De agendacommissie Veiligheid heeft op 5 september 2013 een besluit genomen t.a.v. het samenvoegen en positioneren van het Veiligheidsbureau, het Bureau Bevolkingszorg en de GHOR een en ander in het kader van de regionalisering van de brandweer. Op basis van het transitieakkoord Landelijke Meldkamerorganisatie zullen regionale overeenkomsten worden opgesteld waarin ruimte is om regionaal maatwerk vorm te geven. De specifieke regionale omstandigheden zijn erkend door de bepaling dat per regio een financieel overdrachtsdocument moet worden opgesteld. In de vergadering van het algemeen bestuur is met het transitieakkoord ingestemd met het nadrukkelijke voorbehoud met betrekking tot de reeds geregionaliseerde meldkamer Noord Nederland. 2. Gezondheid Gezondheid heeft een geprognosticeerd positief saldo (achtmaandsrapportage) als gevolg van het vrijvallen van incidentele posten. Het realiseren van de bezuinigingstaakstelling 2011-2014 vroeg de nodige inspanning bij met name het programma Gezondheid (GGD). De gemeenten ontvangen de resultaten bij het jaarverslag van Veiligheidsregio Fryslân. De Gezondheidsmonitor van de GGD volwassenen en ouderen is afgerond. De monitor beschrijft samen met het onderzoek onder jongeren uit 2012 de gezondheidstrends en deze werden gebruikt bij onze beleidsvorming. In het kader van de voorbereiding op de transitie jeugdzorg en de daarmee gepaard gaande gewenste transformatie, deed en doet de Jeugdgezondheidszorg mee aan diverse pilotprojecten in verschillende gemeenten. Eind december besloot de Bestuurscommissie Gezondheid t.a.v. de positionering dat de JGZ wordt gezien als basisvoorziening en geen onderdeel uit maakt van de gebiedsgerichte teams. De implementatie van het digitaal dossier JGZ is eind 2013 afgerond. 3. IBOW Per 1 januari 2014 zijn de brandweeractiviteiten die waren ondergebracht in de Gemeenschappelijke Regeling IBOW, overgegaan naar de Veiligheidsregio Fryslân (VRF). Het proces om de IBOW op te heffen en de overdracht naar de VRF te realiseren is voorspoedig en volgens planning verlopen. De liquidatiebalans wordt opgemaakt en het nadelig exploitatiesaldo over 2013 wordt ten laste gebracht van het resultaat van onze jaarrekening 2013. Het incidenteel daarvoor beschikbare bedrag in de begroting 2014, zal met de Voorjaarsnota 2014 worden gecorrigeerd. Welstandszorg Hûs en Hiem In het kader van het coalitieakkoord 2010-2014 is afgesproken dat een onderzoek zal worden verricht naar de mogelijkheid van uittreden uit de gemeenschappelijke regeling. Door middel van een memo van 10 juni 2011 is de raad geïnformeerd over de resultaten van dit onderzoek en is impliciet besloten dat uittreding uit de gemeenschappelijke regeling niet aan de orde is. Als vervolg op deze besluitvorming is gevraagd om een bondige memo aan de hand waarvan een discussie kan worden gevoerd over het geheel of deels welstandsvrij bouwen in onze gemeente. Het eventueel deels welstandsvrij bouwen is afhankelijk van de aanpassing van de wetgeving. Hoewel aanpassing van de wetgeving was voorzien in 2013 heeft dit nog steeds niet plaatsgevonden. Wel zijn wij nu in breder verband (OWO gemeenten) aan het onderzoeken in hoeverre wij gezamenlijk kunnen komen tot een aanpassing van de werkwijze van Hûs en Hiem. Sociale werkvoorziening Fryslân en Caparis NV Caparis NV is het uitvoeringsbedrijf van de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) voor de SW Fryslân. De gemeente Weststellingwerf is samen met zeven andere gemeenten een gemeenschappelijke regeling van colleges aangegaan ten behoeve van de uitoefening van de bestuurlijke bevoegdheden met betrekking tot deze wettelijke taak. Dezelfde acht gemeenten zijn tevens aandeelhouder van het uit-
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 79 -
voeringsbedrijf Caparis NV. De GR-gemeenten financieren de arbeidsplaatsen middels het doorsluizen van de rijkssubsidie voor de loonkosten. De WSW is een van de pijlers in de aanstaande Participatiewet waarvan de invoering is uitgesteld tot 1 januari 2015. De uitvoeringsstructuur van de sociale zekerheid in Nederland is momenteel onderwerp van gesprek in de zogenaamde Werkkamers, gevormd naar aanleiding van het in het voorjaar van 2013 gesloten Sociaal Akkoord. In dat akkoord is opgenomen dat de eerder aangekondigde neerwaartse bijstelling van de rijkssubsidie in de loonkosten per 2015 in gang wordt gezet en deze gaat uit van een afbouw in 6 jaar tot een bedrag van € 22.700 per arbeidsplaats (momenteel bijna € 26.000. Overzicht verbonden partijen Wij nemen deel in de volgende gemeenschappelijke regelingen, stichtingen en vennootschappen: 1 Overzicht Gemeenschappelijke regeling waarin de gemeente deelneemt Gemeenschappelijke Regeling Bestuursacademie Noord-Nederland
Vestigings plaats
Groningen
Doel deelname
Voorzien in wachtgeldverplichtingen voormalige werknemers
Deelnemers Weststellingwerf
buiten
Gemeenten, provincies, waterschappen in de drie noordelijke provincies
Belang
Geen
Ontwikkelingen 2013
Geen
Vermogen
Nvt
Resultaat 2012
Nvt
Portefeuillehouder
Van Klaveren
Veiligheidsregio Fryslân
Vestigings plaats
Leeuwarden
Doel deelname
Efficiencyvoordeel door schaalvergroting
Deelnemers Weststellingwerf
buiten
De Friese gemeenten
Belang
Exploitatiebijdrage Veiligheid 205.431 Gezondhzorg 726.253
Ontwikkelingen 2013
Het inrichten van de veiligheidsregio, professionalisering van de rampenbestrijding, vorming van de Oranjekolom (zie programma 1)
Vermogen 01012012 31122012
Eigen € € 4.378.230
Resultaat 2012
1.163.454
Portefeuillehouder
Van Klaveren
Jaarverslag en jaarrekening 2013
vermogen Vreemd 6.370.122 € € 15.763.842
2013
vermogen 18.080.095
- 80 -
Intergemeentelijke Brandweer Oost- en Weststellingwerf (IBOW)
Vestigings plaats
Oosterwolde
Doel deelname
Efficiencyvoordeel door schaalvergroting
Deelnemers Weststellingwerf
buiten
Ooststellingwerf
Belang
Exploitatiebijdrage 2013 € 1.044.300 incl. ontmantelingskosten
Ontwikkelingen 2013
De GR is opgeheven per 1-1-2014
Vermogen
Nvt
Resultaat 2012
Nvt
Portefeuillehouder
Van Klaveren
Centrum voor automatisering Noord-Nederland (CEVAN) i.l.
Vestigings plaats Doel deelname Deelnemers Weststellingwerf
Kennisdeling buiten
Gemeenten in Groningen, Drenthe en Friesland, m.u.v. Ferwerderadeel en Dantumadeel
Belang
Geen
Ontwikkelingen 2013
Geen. Zaak is in liquidatie
Vermogen
Nvt
Resultaat 2012
Nvt
Portefeuillehouder
Van Klaveren
Regio/Servicebureau "De Friese Wouden"
Vestigings plaats
Drachten
Doel deelname
Efficiencyvoordeel en kennis
Deelnemers Weststellingwerf
buiten Achtkarspelen, Heerenveen, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland en Tytsjerksteradiel
Belang
Exploitatiebijdrage 2013 42.167
Ontwikkelingen 2013
De taken van het servicebureau zijn overgegaan naar de FUMO. Het servicebureau de Friese Wouden is per 31 december 2013 geliquideerd. Voor de zogenaamde plustaken zullen wij gebruiken maken van externe advisering.
Vermogen 01012012 31122012
Eigen € € 2.833.636
Resultaat 2012
-3.670
Portefeuillehouder
Trompetter
Jaarverslag en jaarrekening 2013
vermogen Vreemd 2.944.367 € € 179.797
vermogen 1.319.853
- 81 -
Gemeenschappelijke Regeling Hûs en Hiem
Vestigings plaats
Leeuwarden
Doel deelname
Kennis. Inwinnen van deskundige en onafhankelijke adviezen
Deelnemers Weststellingwerf
buiten
27 Friese gemeenten
Belang
In principe budgettair neutraal (kosten worden in rekening gebracht bij aanvrager vergunning). In 2013 is er een afrekening over 2012 geweest waarbij nog een bijdrage werd gevraagd van de deelnemende gemeenten (Weststellingwerf 3.949)
Ontwikkelingen 2013
Onderzocht wordt in hoeverre er in OWO verband afspraken kunnen worden gemaakt over een andere werkwijze van Hûs en Hiem.
Vermogen 01012012 31122012
Eigen € € -15.779
Resultaat 2012
-99.139
Portefeuillehouder
Trompetter
vermogen Vreemd 83.360 € €0
vermogen 0
Recreatieschap voor het Friese Waterland "De Marrekrite"
Vestigings plaats
Leeuwarden
Doel deelname
Efficiencyvoordeel, machtspositie en kennisconcentratie
Deelnemers Weststellingwerf
buiten
Provincie Friesland en diverse Friese gemeenten
Belang
Exploitatiebijdrage 2013 23.259. Het eigen vermogen is onderverdeeld in diverse fondsen: Onderhouds-, Bagger- en Ontwikkelingsfonds. Deze fondsen zijn bestemmingsreserves en worden aangewend voor de uitvoer van taken, bijv. groot vervangingsonderhoud.
Ontwikkelingen 2013
Geen
Vermogen 01012012 31122012
Eigen € € 4.413.260
Resultaat 2012
376.720
Portefeuillehouder
Jongebloed
vermogen Vreemd 4.036.540 € € 253.962
vermogen 274.771
O.L.A.F. Openbaar Lichaam Afval te Leeuwarden / OMRIN
Vestigings plaats
Leeuwarden
Doel deelname
Efficiencyvoordeel, machtspositie en kennisconcentratie
Deelnemers Weststellingwerf
buiten
Provincie Friesland en alle Friese gemeenten
Belang
Zie onder OMRIN
Portefeuillehouder
Jongebloed
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 82 -
2 Lijst met stichtingen waarin de gemeente deelneemt Stichting gemeenschappelijke kredietbank Friesland (GKB Friesland)
Vestigings plaats
Leeuwarden
Doel deelname
Op maatschappelijke en zakelijk verantwoorde wijze voorzien in de behoefte aan o.a. geldkrediet, schuldhulpverlening, budgetbeheer, bewindvoering, wettelijke schuldsanering van natuurlijke personen
Belang
Deelname € 22.689
Ontwikkelingen 2013
Verzoek om bijstorting van € 98.203 in werkkapitaal (funding)
Vermogen 01012012 31122012
Eigen € € 1.686.662
Resultaat 2012
14.163
Portefeuillehouder
Trompetter
vermogen Vreemd 1.672.497 € € 26.197.580
vermogen 27.399.471
Stichting FRIGEM
Vestigings plaats
Leeuwarden
Doel deelname
Krachtenbundeling aandeelhouders (voormalig) Essent
Opmerking
Gezamenlijke vertegenwoordiging oud-aandeelhouders NV FRIGEM in aandeelhoudersvergadering (voormalig) Essent. Lid college in bestuur
Belang
Geen.
Ontwikkelingen 2013
Er worden geen gemeentelijke taken uitgevoerd
Vermogen
Nvt
Resultaat 2012
Nvt
Portefeuillehouder
Stichting Comperio voor openbaar primair onderwijs in de gemeenten Ooststellingwerf en Weststellingwerf
Vestigings plaats
Oldeberkoop
Doel deelname
Voldoen aan wettelijke taak inzake instandhouding van kwalitatief goed openbaar primair onderwijs in een genoegzaam aantal scholen
Belang
Indirect in relatie tot onder "doel" genoemde wettelijke taak, alsmede financieel toezicht door goedkeuring van begroting en rekening van de stichting
Ontwikkelingen 2013
Renovatie Huize Lindenoord t.b.v. hoofdkantoor Comperio
Vermogen 01012012 31122012
Eigen € € 2.877.052
Resultaat 2012
-656.874
Portefeuillehouder
Van der Zee
Jaarverslag en jaarrekening 2013
vermogen Vreemd 3.533.926 € € 4.744.412
vermogen 5.153.860
- 83 -
3 Lijst deelnemingen in vennootschappen Caparis NV (sociale werkvoorziening)
Vestigings plaats
Drachten
Doel deelname
Uitvoering geven aan de Wet sociale werkvoorziening (Wsw)
Deelnemers buiten Weststellingwerf
Achterkarspelen, Heerenveen, Leeuwarden, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland, Tytsjerksteradiel
Belang
Bijdrage 2013 390.401
Ontwikkelingen 2013
Bezinning en heroriëntatie op uitvoeringswijze WSW is actueel evenals sturing op de financiële risico's m.b.t de deelname in de NV Caparis
Vermogen 01012012 31122012
Eigen € € 60.000
Resultaat 2012
-5.031.016
Portefeuillehouder
Trompetter
Caparis
vermogen Vreemd -3.995.000 € € 23.701.019
vermogen 28.019.000
NV Bank Nederlandse Gemeenten
Vestigings plaats
Den Haag
Doel deelname
BNG Bank is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. De bank draagt duurzaam bij aan het laag houden van de kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger.
Belang
Deelname 58.071 aandelen à 2,50 = 145.178
Ontwikkelingen 2013
Geen
Vermogen 01012012 31122012
Eigen € € 2.752.000
Resultaat 2012
33.000.000
Portefeuillehouder
Trompetter
vermogen Vreemd 1.897.000 € € 139.443.000
vermogen 134.470.000
OMRIN (Afvalsturing Friesland N.V.)
Vestigings plaats
Leeuwarden
Doel deelname
Het afval van overheden en bedrijven op een professionele en milieuhygiënsiche verantwoorde manier inzamelen, bewerken en verwerken
Belang
Deelname 54.000 aandelen
Ontwikkelingen 2013
Geen
Vermogen 01012012 31122012
Eigen € € 41.634.000
Resultaat 2012
1.183.000
Portefeuillehouder
Jongebloed
Jaarverslag en jaarrekening 2013
vermogen Vreemd 40.546.000 € € 155.386.000
vermogen 162.331.000
- 84 -
Enexis (voorheen Essent) + alle BV's die zijn ontstaan na verkoop van Essent
Vestigings plaats
Den Bosch
Doel deelname
Efficiencyvoordeel, machtspositie en kennisconcentratie
Belang
Deelname 15.443 aandelen
Ontwikkelingen 2013
Zie voor laatste stand van zaken de tekst in deze paragraaf. Financiële afwikkeling loopt en zal z.s.m. worden afgerond
Vermogen 01012012 31122012
Eigen € € 3.244.100
Resultaat 2012
229.100.000
vermogen Vreemd 3.130.900 € € 3.682.600
vermogen 3.227.800
Portefeuillehouder
4 Overige verbonden partijen Vereniging Gemeentelijke Aandeelhouders (voormalig) Essent binnen Noord Nederland (VEGANN)
Vestigings plaats
Leeuwarden
Doel deelname
Bundeling macht aandeelhouders (voormalig) Essent
Opmerking
Lid. Er worden geen gemeentelijke taken uitgevoerd
Belang
Jaarlijkse contributie (al een aantal jaren niet meer geheven). Geen risico
Ontwikkelingen 2013
Vertegenwoordigen van de belangen van de noordelijke aandeelhouders van (voormalig) Essent en alle BV's die zijn ontstaan na de verkoop van Essent aan RWE.
Vermogen
Nvt
Resultaat 2012
Nvt
Portefeuillehouder
(voormalig) Essent In 2009 heeft de afwikkeling van de verkoop van Essent aan het Duitse RWE plaatsgevonden. De overdracht en ontmanteling van Essent is gefaseerd uitgezet, waarbij diverse BV’s en entiteiten zijn ontstaan, elk met een eigen specifieke afwikkeling en kasstroom. Essent heeft in 2009 een bedrag van € 1,8 mld. geleend aan het netwerkbedrijf Enexis Holding N.V. (de zgn. bruglening). In 2013 is op deze lening € 500 mln. afgelost (tranche B), nadat in 2012 al € 450 mln. was afgelost (tranche A). Het aandeel van de gemeente Weststellingwerf in deze lening in de vorm van een ‘vordering op Enexis’ is hierdoor met € 114.292 verlaagd tot € 194.297. De derde en de laatste aflossing (tranche C en D) staan voor resp. 2016 en 2019 gepland. Daarnaast zijn er met betrekking tot de verschillende BV’s en entiteiten de gebruikelijke dividenden en rentevergoedingen ontvangen, welke zijn geboekt in programma 9.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 85 -
Paragraaf Grondbeleid
Portefeuillehouder Afdelingen
Trompetter Ruimte
Algemeen Het afgelopen jaar was de interesse voor de woningbouwkavels en de bedrijventerreinen beperkt. Toch neemt de belangstelling momenteel toe en dat is te merken aan de informatieverzoeken. In hoeverre dit zal resulteren in verkopen zal in 2014 blijken. De 29 verkochte kavels in de Kleine vuurvlinder is dan zeker ook positief in de huidige markt. In de exploitatieberekening was rekening gehouden met geen of een beperkt aantal verkopen. Dit betekent dat de grondexploitaties qua verwachte eindresultaten nog op koers liggen en er dit jaar geen voorzieningen nodig zijn. Beleidskader Nota grondbeleid (2011) Het uitgangspunt is dat de gemeente alleen voor ontwikkelingen van enige omvang in Wolvega een actief grondbeleid voert. Dit is een voortzetting van het huidige beleid. Actief grondbeleid betekent zelf de regie voeren door de gronden te verwerven, bouw- en woonrijp te maken en ze uit te geven aan derden. De gemeente neemt geen initiatieven voor wijzigingen in de ruimtelijke ordening t.p.v. de kleinere dorpen, maar laat de initiatieven over aan deze dorpen zelf. Afhankelijk van het initiatief, beoordeelt de gemeente of zij actief, passief of facilitair zal optreden. Voortgang activiteiten grondexploitaties in 2013. Hieronder wordt nader ingegaan op de meest actuele plannen. De Tuinen te Wolvega In dit plan zijn nog twee bouwkavels in de verkoop. Het openbare gebied bestaande uit de wadi’s, bermen en de weg is definitief ingericht. Ondanks de uitgaven in 2013 wordt (looptijd t/m 2016) een eindresultaat verwacht van nagenoeg nihil. Lindewijk en Kleine vuurvlinder te Wolvega Het afgelopen jaar is voor de grondexploitatie Lindewijk en de Kleine vuurvlinder positief verlopen. Er zijn 2 duurdere kavels in de Lindewijk verkocht en er zijn 29 kavels verkocht in de Kleine vuurvlinder. In de grondexploitaties waren voor de Lindewijk geen kavelverkopen en voor de Kleine vuurvlinder maar 8 kavelverkopen geprognotiseerd. In deze economisch moeilijke tijden zijn dat goede resultaten. Het bouwrijpmaken in de Kleine vuurvlinder is gereed gekomen. De aanleg van de bruggen naar de hofjes Aurelia is gestart en het woonrijpmaken rond de vorig jaar opgeleverde woningen Koolwitje is afgerond. De investeringen in bouw- en woonrijp maken en de aanleg van de bruggen hebben voordelig uitgepakt. Op de actualisering van de grondexploitatie 2014 zullen de verkopen en de lagere investeringen een voordelige invloed hebben. Oldeholtpade Noord Oost Er zijn nog drie bouwkavels voor de particuliere verkoop beschikbaar in dit plangebied. De locatie aan de Voorkamp is te koop voor huur- of goedkope koopwoningen. In 2014 wordt deze locatie op de markt gebracht. Hierbij gaat de voorkeur uit naar een lokale ontwikkelaar of bouwbedrijf. De Plantage te Wolvega Voor 2013 was de verkoop van één perceel geraamd en deze is ook gerealiseerd. Aan de Zeeweegbree is de zuidelijke groenstrook definitief ingericht. Het bestemmingsplan De Plantage en omgeving is onherroepelijk zodat de verkoop van de kavels aan de Heerenveenseweg ten behoeve van woningbouw kan starten. Noord West III te Wolvega In dit plan is nog een zichtlocatie te koop en een perceel dat aan de buitenrand van het plan is gelegen. De gesprekken over de eventuele verplaatsing van een bedrijf naar dit plan zijn nog gaande. Begin 2014 wordt hierover meer duidelijkheid verwacht.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 86 -
Uitbreiding Schipsloot te Wolvega Dit plan is bouw- en woonrijp gemaakt bij de aanleg, zodat de jaarlijkse onderhoudskosten aan de wegen beperkt zijn. Desondanks is de komende jaren wel enig onderhoud nodig, waarmee rekening is gehouden in de grondexploitatie. Voorziening ten behoeve van lagere verkoopprijs Er is een voorziening van € 100.000 beschikbaar gesteld bij de Jaarrekening 2012. Dit bedrag was inzetbaar voor de in exploitatie zijnde bedrijventerreinen Uitbreiding Schipsloot, De Plantage en Noord West III. Dit had tot doel wanneer een ondernemer de grondprijs een belemmering zou vinden om te komen tot een aankoop en investering tot nieuwbouw, de gemeente deze voorziening kon inzetten voor een lagere verkoopprijs. Er heeft zich geen situatie voor gedaan, zodat er geen aanspraak op deze voorziening is gemaakt. Resultaten grondexploitaties De verwachting voor de komende jaren is dat geen (tussentijdse) winstneming zal worden gerealiseerd, gelet op de nog te realiseren verkopen. Inzicht in de risico’s en resultaatsverwachting ten aanzien van nog te realiseren verkopen: In de grondexploitatie Lindewijk deelgebied 1 met een looptijd van 2014 tot en met 2021, is de boekwaarde thans ca € 4,5 miljoen (startwaarde), aan kosten op eindwaarde is nog te maken ca. € 13,9 miljoen. Er is met een rentepost (5%) van ca.€ 1,2 miljoen rekening gehouden.Er zijn nog 200 kavels te verkopen met een geplande opbrengst van € 21,4 miljoen. Op dit moment bedraagt gecalculeerde eindwaarde: € 0,6 miljoen. De boekwaarde per m2 voor Lindewijk deelgebied 1 bedraagt € 39,72 per uitgeefbare m2. In de grondexploitatie Lindewijk deelgebied 2 met een looptijd van 2020 tot en met 2028, is de boekwaarde nu ca. € 9,8 miljoen (startwaarde), aan kosten op eindwaarde is nog te maken ca. € 15,2 miljoen. Er is met een rentepost (5%) van ca. € 3,4 miljoen rekening gehouden. Er zijn nog 194 kavels te verkopen met een geplande opbrengst van ca € 30,5 miljoen. Op dit moment gecalculeerde eindwaarde: € 0,5 miljoen. De boekwaarde per m2 voor Lindewijk deelgebied 2 bedraagt € 94,47 per uitgeefbare m2. In de grondexploitatie Lindewijk is het goedkopere programma naar voren gehaald, hierdoor neemt in relatieve zin het aandeel duur en duurplus in het nog uit te geven programma toe. Dit segment is in potentie gevoeliger (in vergelijking tot het goedkopere segment) voor economische vertragingen. Verwachte verkopen bedrijventerreinen De gemiddelde uitgifte van bedrijventerreinen in 2014 t/m 2024 is geprognosticeerd op gemiddeld 1,2 ha. per jaar. Voor de jaren 2025 t/m 2029 is de verkoopprognose gemiddeld 9.400 m² per jaar. In totaal betreft het de verkoop van 67 percelen met een geraamde opbrengst van € 11,9 miljoen.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 87 -
Resultaatsverwachting overige grondexploitaties bedragen x € 1.000
Boekwaarden grondexploitatie
resulBW Op- Realisatie Overige BW taatKosten 1/1/2013 brengsten Resultaat mutaties 31/12/2013 verwach ting
Bouwgronden in exploitatie actieve complexen 3504 Wolvega De Tuinen 3505 Wolvega Lindewijk 3506 Oldeholtpade Noord Oost 3512 Wolvega Hortensiastraat 3515 Kleine Vuurvlinder 35051 Wolvega Lindewijk deelgebied 1 Bouwgronden in exploitatie actieve complexen
188 13.485 234 -1 208 14.113
132 27 -0 202 1.162 1.523
674 329 1.003
-
- 13.485 264 3.458 - 9.763
320 0 261 -1 4.291 4.870
Bouwgronden in exploitatie industriecomplexen 3521 Wolvega Noord West III 3526 Wolvega Schipsloot 3527 Wolvega De Plantage Bouwgronden in exploitatie industriecomplexen
285 3.900 1.930 6.115
37 247 207 490
79 79
-
-
321 4.147 2.059 6.527
Nog niet in exploitatie genomen bouwgronden 3513 Wolvega Locatie De Wegwijzer 3514 Noordwolde Locatie Renbaanschool 3528 Wolvega Helomastate 3530 Wolvega Cultuurgronden 3531 Noordwolde Cultuurgronden 35052 Wolvega Lindewijk deelgebied 2 3516 Wolvega Van Nijmegen Schonegevelstraat Nog niet in exploitatie genomen bouwgronden
172 20 1.295 563 329 2.359
18 63 6 11 6 58 163
192 3 11 5 212
-
-409 -42 9.763 9.312
-2 83 1.298 154 287 9.763 58 11.642
Bouwgronden Algemeen
3599 Algemeen risico Grondexploitatie ----- Overige gronden Bouwgronden Algemeen Totaal
- 100
100 451
451
- 100
-
-
100
451
451
22.488
2.176
1.293
100
0
23.490
Risico’s Evenals in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing wordt aangegeven, is moeilijk te voorspellen of de geraamde verkopen in latere jaren ook daadwerkelijk zullen plaatsvinden. In de risicoberekening zijn de risico’s voor grondexploitaties meegenomen. Er is geen aparte reserve grondexploitie. Tegenvallers moeten worden opgevangen binnen de algemene reserve.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 88 -
83
25 15 45
Paragraaf Rechtmatigheid De paragraaf rechtmatigheid richt zich op de interne beheersing van de gemeentelijke processen. Interne controle 2013 Vanaf 2010 worden alle gemeentelijke processen met (substantiële) financiële beheershandelingen gecontroleerd aan de hand van een roulerende controlecyclus. De geldstromen bepalen daarbij in belangrijke mate de prioriteitstelling van de uit te voeren controlewerkzaamheden. Evaluatie en actualisatie Beleidsplan Interne beheersing In mei 2010 heeft het college het Beleidsplan Interne beheersing ‘Controle is goed, interne beheersing is beter’ vastgesteld. In de afgelopen drie jaar zijn alle gemeentelijke processen gecontroleerd. Begin 2013 is het beleidsplan geëvalueerd en geactualiseerd. Het geactualiseerde Beleidsplan Interne beheersing 2013 – 2015 met de titel ‘Op weg naar een in control-statement’ is in maart 2013 vastgesteld door het college. In het beleidsplan is gekozen voor een jaarlijkse controle van de significante processen en een driejaarlijkse controle van de overige processen. Verder staat de periode tot en met 2015 in het teken van a) de verdere doorontwikkeling van een gegevensgerichte naar een meer procesgerichte interne controle en b) het invoeren van een in control-statement van het college aan de raad, waarin het college jaarlijks verantwoording aflegt over de mate waarin de bedrijfsvoering van onze gemeente financieel en organisatorisch in control is. De doorontwikkeling naar een procesgerichte interne controle wordt stapsgewijs ingevoerd. De tussentijdse doelstelling om circa 5 processen per jaar procesgericht te gaan controleren, is in 2013 gerealiseerd. In 2014 wordt een onderzoek uitgevoerd naar het invoeren van een in control-statement. Uitvoering Jaarplan Interne controle Het Jaarplan Interne controle 2013, dat medio maart 2013 is vastgesteld door het college, is conform uitgevoerd. Er zijn in totaal 11 processen gecontroleerd. De controleonderzoeken zijn systematisch vastgelegd met behulp van de controleapplicatie KiCconcern (Kwaliteit in Controle) en de follow-up van de aanbevelingen (accountant en interne controle) is bewaakt via de halfjaarlijkse voortgangsrapportages. Na afloop van het verslagjaar is een jaarverslag uitgebracht met de belangrijkste resultaten van de controleonderzoeken en overige werkzaamheden. Controleprotocol 2013 Op 13 januari 2014 heeft de raad het Controleprotocol en normenkader 2013 vastgesteld. Het controleprotocol geeft nadere aanwijzingen aan de accountant over de reikwijdte van de controle en de te hanteren goedkeurings- en rapporteringstoleranties. Het normenkader bestaat uit een overzicht van de (interne en externe) wet- en regelgeving waaruit financiële beheershandelingen voortvloeien. Financiële rechtmatigheid De voorwaarden voor het besteden en innen van gelden door de gemeente liggen vast in wet- en regelgeving. De minimale voorwaarden voor het verrichten van een financiële beheershandeling hebben betrekking op recht, hoogte en duur. Voor wat betreft de financiële rechtmatigheid is de conclusie dat de bevindingen die bij de interne controle van de processen zijn geconstateerd, ruimschoots onder de goedkeuringstoleranties blijven zoals vastgesteld in het Controleprotocol 2013. Misbruik en oneigenlijk gebruik Het voorkomen en opsporen van en handhavend optreden tegen misbruik en oneigenlijk gebruik van wet- en regelgeving is vormgegeven in de verschillende gemeentelijke regelingen: de gemeente heeft hiervoor geen apart beleidskader vastgesteld. Door het toepassen van beheersingsmaatregelen in de processen (functiescheiding tussen uitvoering en autorisatie, toezicht en coördinatie, mandatering, diverse rollen in bedrijfskritische applicaties) en het uitvoeren van interne controles, zijn ook in 2013 de randvoorwaarden voor het uitsluiten van risico's inzake misbruik en oneigenlijk gebruik ingevuld. Begrotingsrechtmatigheid De door de gemeenteraad goedgekeurde begroting en vastgestelde begrotingswijzigingen zijn de norm voor de begrotingsrechtmatigheid. Begrotingsafwijkingen behoeven autorisatie door de gemeenteraad. Bestedingen boven het begrotingsbedrag die niet tijdens het jaar zelf zijn voorgelegd aan de gemeenteraad zijn strikt genomen onrechtmatig. Bij de toetsing van begrotingsafwijkingen kunnen Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 89 -
verschillende soorten worden onderkend die al naar gelang de reden van de overschrijding meetellen in het oordeel van de accountant. Onderstaande tabel bevat een overzicht van de overschrijdingen op programmaniveau in 2013 en een toelichting. Op basis van de BBV Kadernota Rechtmatigheid 2013 blijkt dat de overschrijdingen vallen in de categorie ‘onrechtmatig, maar telt niet mee voor het oordeel’. We hebben vastgesteld dat deze overschrijdingen passen binnen het bestaande beleid en niet eerder bekend waren. Middels vaststelling van de jaarrekening verzoeken we de Raad deze overschrijdingen alsnog te autoriseren en is dan geen sprake van begrotingsonrechtmatigheid..
Toelichting: Programma 0 Er is een exta storting geweest in de voorzieningen pensioenen wethouders. De actuariële berekeningen vinden aan het einde van het dienstjaar plaats en konden dus niet meer meegenomen worden in de najaarsnota. Programma 1 Er was rekening gehouden dat de liquidatiekosten van de IBOW in 2014 zouden komen, dit is echter 2013 gebleken. Programma 2 Alle overschrijdingen (stormschade, extra ondehoud openbare verlichting, kosten wegen) waren pas bekend na de najaarsnota. Programma 4 De verplichte huisvestingskosten konden niet binnen het programmabudget worden opgevangen en dat bleek pas aan het einde van het jaar. Programma 9 Aan het einde van het jaar bleek er een extra storting nodig in de voorziening oninbare debiteuren.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 90 -
Paragraaf OWO In 2012 is gezamenlijk besloten door Ooststellingwerf, Weststellingwerf en Opsterland om op onderdelen te gaan samenwerken. In deze paragraaf wordt u op de hoogte gehouden van de voortgang van deze samenwerking. Het jaar 2013 stond vooral in het teken van het voorbereiden van besluiten om tot samenwerking/ samenvoeging van organisatieonderdelen te komen. De samenwerking spitste zich toe op de voorwaardelijke toetreding tot de gemeenschappelijke regeling FUMO. Daarnaast is er in OWO-verband gestuurd op de uitwerking van de Streekagenda Zuid Oost Fryslân en op het operationeel maken van de Veiligheidsregio Fryslân. In dat kader zijn er OWOafspraken gemaakt over piketregelingen bij rampen en crisis. Tenslotte springt in het oog de samenwerking op het Sociaal Domein. Behalve ambtelijke samenwerking manifesteert die samenwerking zich ook op het niveau van de portefeuillehouders en de drie gemeenteraden. De andere pijler van de OWO-samenwerking is vooral gericht op het samenvoegen van enkele organisatieonderdelen: • vergunningverlening en handhaving (vestigingsplaat Opsterland); • administratie Werk Inkomen en Zorg (vestigingsplaat Ooststellingwerf); • administratie belastingen, grootschalige basiskaart topografie en registratie vastgoed informatie (vestigingsplaats Ooststellingwerf); • bedrijfsvoering (financiële administratie, personeels- en salarisadministratie, I&A en DIV (vestigingsplaats Weststellingwerf). Met de ondernemingsraden en de vakorganisaties is in 2013 een OWO-sociaalplan vastgesteld, als uitwerking van het OWO sociaal statuut. In 2013 zijn tal van rechtspositionele zaken in de drie gemeenten geharmoniseerd. Ook daarmee is een formele basis gelegd om de samenvoeging van die bedrijfsonderdelen te realiseren. Dat gaat fasegewijs. Per 1 januari 2014 is het OWO-team Personeels- en salarisadministratie begonnen. Tevens is het team I&A van Opsterland per 1.1.2014 gehuisvest in Weststellingwerf. De integratie van dat team moet zijn afgerond op 1 januari 2015. Het OWO-team Belastingen en Vastgoed-informatie moet er op 1 juli 2014 staan. Werk Inkomen en Zorg staat gepland voor oplevering per 1.1.2015. De financiële administratie zal in de loop van 2014 stapsgewijs vorm krijgen. En ten slotte DIV; dat OWO-team moet uiterlijk 31 december 2015 een feit zijn. Al met al een ambitieus programma. De aansturing van dat programma is in handen van de regiegroep, bestaande uit de drie burgemeesters en de drie gemeentesecretarissen. De tactische en operationele realisatie van de samenvoeging van bedrijfsonderdelen is opgedragen aan drie kwartiermakers. Deze kwartiermakers komen uit het management van de drie organisaties. Terugblikkend op 2013 kan worden gesteld dat het realiseren van de OWO-samenwerking een gedegen voorbereiding, inspanning en vernuft heeft gevraagd. Dat daarbij de kosten voor de baat gaan is een oud, maar waar gezegde. De eerste financiële resultaten gloren per 2014 aan de horizon. Voor onze gemeente: • besparing op formatie team personeels- en salarisadministratie van afgerond € 50.000. • besparing op koppeling geautomatiseerde systemen personeels- en salarisadministratie € 25.000. • besparing op kosten een voorzieningen Arbodienstverlening (gezamenlijk als OWO opnieuw aanbesteed) € 25.000. Op dit moment hebben deze bedragen de status ‘te voorzien’. Wij monitoren de realisatie uiteraard. Zoals u weet is in de taakstelling Ombuiging II gerekend en rekening gehouden met efficiency voordelen uit de OWO-samenwerking. Met andere woorden die zijn nodig om Ombuiging II te realiseren.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 91 -
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 92 -
JAARREKENING
Balans per 31 december 2013
bedragen x € 1.000 Activa
31-dec-2012 31-dec-2013
Vaste activa Immateriële activa Materiële activa Financiële activa
89 69.849 15.312
68 67.853 13.609
Totaal Vaste activa
85.251
81.530
Vlottende activa Voorraden Uitzettingen < 1 jaar Liquide middelen Overlopende activa Totaal Vlottende activa
22.488 5.296 1.782 178 29.744
23.472 6.624 86 149 30.331
114.995
111.861
Totaal Activa
Passiva Vaste Passiva Saldo van de rekening Reserves Voorzieningen Vaste schulden > 1 jaar Totaal Vaste Passiva Vlottende Passiva Vlottende schulden < 1 jaar Overlopende passiva
Totaal Vlottende Passiva Totaal Passiva
31-dec-2012 31-dec-2013
- 1.160 14.791 4.469 86.014 104.115
1.357 12.823 4.129 78.984 97.293
8.850 2.030
12.843 1.725
10.880
14.568
114.995
111.861
Op de volgende twee pagina’s is de uitgebreide balans weergegeven, met aan de linkerzijde de activa (geheel aan bezittingen) en aan de rechterzijde de passiva (financieringsbronnen).
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 93 -
bedragen x € 1.000 Activa Vaste activa Immateriële activa Kosten onderzoek en ontwikkeling Materiële activa ** Bedrijfsgebouwen Grond- weg- en waterbouwkundige werken Gronden en terreinen Machines, apparaten en installaties Overig Vervoermiddelen Woonruimten Financiële activa Bijdragen aan activa in eigendom van derden Kapitaalverstrekking aan deelnemingen Leningen aan deelnemingen Leningen aan woningbouwcorporaties Overige langlopende leningen Uitzettingen in de vorm van nederlands schuldpapier Uitzettingen in Rijks schatkist Totaal Vaste activa Vlottende activa Voorraden Onderhanden werk, w.o. bouwgr.in expl. actieve complexen Onderhanden werk, w.o. bouwgr. in expl. industriecomplexen Gereed product en handelsgoederen Bouwgronden Algemeen Nog niet in exploitatie genomen bouwgronden Overige gronden Uitzettingen < 1 jaar Debiteuren Vorderingen op openbare lichamen Overige vorderingen Kasgeldleningen en overige uitzettingen Liquide middelen Banken Kassen
31-dec-2012
31-dec-2013
89 89
68 68
69.849 43.870 22.252 451 920 1.787 570 -
67.853 41.630 22.849 308 898 1.647 522 -
15.312 150 238 17 4.830 10.074 3 85.251
13.609 141 238 17 3.718 9.491 3 81.530
22.488 14.093 6.115 1 - 100
23.472 4.850 6.527 1 11.642 451
2.379 5.187 2.779 2.382 26 15 15 -
6.624 3.556 3.053 15 86 86 -
Overlopende activa Overlopende activa
178 178
149 149
Totaal Vlottende activa
27.868
30.331
113.119
111.861
Totaal Activa ** Materiële activa kan worden onderverdeeld in 3 categoriën: Economische nut, die kunnen bijdragen aan het generen van middelen. Economische nut, waarvoor ter bestrijding een heffing kan worden geheven (miv 2014) Maatschappelijk nut Totaal
Jaarverslag en jaarrekening 2013
63.849 6.139 69.849
- 94 -
bedragen x € 1.000 Passiva
31-dec-2012
31-dec-2013
Vaste Passiva Saldo van de rekening Saldo van de rekening
- 1.160 - 1.160
1.357 1.357
Reserves Algemene reserves Bestemmingsreserves
14.791 9.097 5.694
12.823 7.679 5.143
4.469 4.469
4.129 4.129
86.014 86.014
78.984 78.984
104.115
97.293
8.850 5.000 3.208 -3 645
12.843 8.918 3.204 87 634
2.030 2.030
1.725 1.725
10880
14.568
114.995
111.861
Voorzieningen Voorzieningen Vaste schulden > 1 jaar Onderhandse leningen van binnenlandse banken
Totaal Vaste passiva Vlottende Passiva Vlottende schulden < 1 jaar Banken Crediteuren Schulden - belastingen Overige schulden Overlopende passiva Overlopende passiva
Totaal Vlottende passiva Totaal Passiva
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 95 -
Overzicht van baten en lasten in cijfers bedragen x € 1.000 Lasten Programmarekening Saldo van baten en lasten Programma's 0 Bestuur en Organisatie 1 Openbare Orde en Veiligheid 2 Verkeer, Wegen, Water en Groen 3 Economische Zaken 4 Onderwijs 5 Sport, Cultuur en Recreatie 6 Maatschappelijke en Sociale Voorzieningen 7 Volksgezondheid en Milieu 8 Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting 9 Financiën (Algemene Baten en Lasten) Programma's Algemene dekkingsmiddelen Algemene Uitkering Belastingen Overige algemene dekkingsmiddelen Algemene dekkingsmiddelen Saldo van baten en lasten Mutatie reserves Mutaties Reserves Programma 0 Mutaties Reserves Programma 2 Mutaties Reserves Programma 4 Mutaties Reserves Programma 5 Mutaties Reserves Programma 6 Mutaties Reserves Programma 7 Mutaties Reserves Programma 8 Mutaties Reserves Kostenplaatsen Mutaties Reserves Programma 9 Mutatie reserves Resultaat na bestemming Jaarverslag en jaarrekening 2013
Baten
Saldo
Prim. begroting
Actuele begroting
Rekening 2013
Prim. begroting
Actuele begroting
Rekening 2013
Prim. begroting
Actuele begroting
Rekening 2013
- 4.935 - 1.920 - 5.731 - 204 - 4.456 - 3.316 - 22.898 - 6.532 - 6.874 - 1.066 - 58.292
- 4.934 - 1.876 - 5.902 - 204 - 4.080 - 3.388 - 23.866 - 6.708 - 6.661 - 753 - 58.371
- 5.060 - 3.250 - 6.039 - 197 - 4.109 - 3.326 - 22.998 - 6.692 - 5.164 - 925 - 57.758
402 201 183 23 629 605 12.873 4.517 4.974 505 25.271
365 154 163 23 524 579 13.581 4.667 4.709 777 25.542
396 1.319 183 21 539 582 14.560 4.676 3.334 1.006 26.615
- 4.533 - 1.719 - 5.548 - 181 - 3.827 - 2.711 - 10.024 - 2.015 - 1.900 - 561 - 33.021
- 4.568 - 1.722 - 5.739 - 181 - 3.556 - 2.810 - 10.285 - 2.041 - 1.951 24 - 32.829
- 4.664 - 1.931 - 5.856 - 176 - 3.570 - 2.744 - 8.438 - 2.016 - 1.830 81 - 31.144
25.897 4.380 1.019 31.296 56.838
26.360 4.321 1.021 31.701 58.316
26.147 4.415 1.695 32.257 - 764
25.897 4.380 1.009 31.286 - 1.543
26.360 4.321 1.012 31.692 548
-9 -9 - 58.301
-9 -9 - 58.381
-9 -9 - 57.768
26.147 4.415 1.704 32.266 57.537
-
-
- 130 - 71 - 24 -7 - 232
15 614 10 126 764
26 13 232 639 61 161 1.132
108 10 100 63 654 21 85 1.040
15 614 10 126 764
26 13 232 639 61 161 1.132
- 23 10 100 63 583 21 - 24 78 808
- 58.301
- 58.381
- 58.000
58.301
57.970
59.356
0
- 411
1.357
- 96 -
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) daarvoor geeft. Aan de debetzijde, de linkerkant van de balans staat een opsomming van alle zogenoemde activa. Dit zijn de bezittingen van de gemeente. De creditzijde, de rechterkant van de balans, geeft een inzicht in de financiering van de bezittingen. Dit zijn de passiva, bestaande uit het eigen vermogen en de schulden (=vreemd vermogen). Vaste activa, bezittingen met een lange looptijd Artikel 59 BBV beschrijft het onderscheid tussen investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut en investeringen met een (beperkt) economisch nut. Investeringen die op enigerlei wijze kunnen leiden tot of bijdragen aan het verwerven van inkomsten zijn investeringen met economisch nut. De vraag of de investering geheel kan worden terugverdiend is niet relevant voor de classificatie. Immateriële vaste activa De activa betreffen de kosten van onderzoek en ontwikkeling ten behoeve van een bepaald actief. Materiële vaste activa met economisch nut De waardering van de vaste activa is gebaseerd op de verkrijging- c.q. vervaardigingsprijs (artikel 61, lid 1 BBV), verminderd met bijdrage van derden evenals de afschrijvingen. Definitie: • De verkrijgingsprijs omvat de inkoopprijs en de bijkomende kosten. • De vervaardigingsprijs omvat de aanschaffingskosten van de gebruikte grond- en hulpstoffen en de overige kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. Tevens kan een redelijk deel van de indirecte kosten en rente over het tijdvak dat aan de vervaardiging van het actief wordt besteed, worden toegerekend. Materiële vaste activa met uitsluitend maatschappelijk nut In principe kunnen de investeringen direct ten laste van de exploitatie worden gebracht. Dit leidt echter tot een aanzienlijke aantasting van de reservepositie van de gemeente. Daarmee wordt de bewegingsvrijheid voor de raad beperkt om op incidentele ontwikkelingen in te spelen. Daarom worden de activa in veel gevallen op een zelfde manier afgeschreven als activa met economisch nut. In de bijlage bij de nota financieel beleid staan in hoofdlijnen de volgende afschrijvingstermijnen. Reconstructie/aanleg wegen, fietspaden en voetpaden Openbare verlichting Tunnels, duikers en steigers Bushaltes Bruggen (bouwkundig deel) Idem (elektrotechnisch gedeelte) Idem (hydraulische gedeelte)
25 jaar 20 jaar 25 jaar 25 jaar 25 jaar 10 jaar 15 jaar
Er zijn geen reserves beschikbaar expliciet voor de opvang van investeringen met uitsluitend maatschappelijk nut. Financiële vaste activa De financiële activa bestaan uit: • geldleningen aan woningbouwcorporaties • overige langlopende geldleningen • gemeenschappelijke regelingen • deelnemingen en effecten • bijdragen aan activa in eigendom van derden
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 97 -
De financiële vaste activa staan genoteerd tegen nominale waarde. De waardering is gebaseerd op de historische kostprijs c.q. aanschafprijs, verminderd met -voor wat geldleningen betreft- de aflossingen op de geldleningen. Indien de marktwaarde duurzaam lager is dan de verkrijgingsprijs wordt deze afgewaardeerd tegen de marktwaarde. Op deelnemingen en effecten wordt in principe niet afgeschreven. De werkelijke waarde van deelnemingen kan hiervan afwijken. Bijdragen aan activa van derden worden, mits dit financieel haalbaar is, in één keer ten laste van de exploitatie gebracht en kunnen worden gedekt uit de algemene reserve, dan wel een daartoe bestemde reserve. Indien dit financieel niet haalbaar is, kunnen zij worden geactiveerd met een afschrijvingstermijn van 15 jaar. Vlottende activa Vlottende activa zijn bezittingen met een relatief snelle doorlooptijd. Dit betekent dat ze gemakkelijk in geld zijn om te zetten. Ze zijn ‘liquide’. Voorraden Nog niet in exploitatie genomen gronden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs- of vervaardigingsprijs (artikel 63 BBV), vermeerderd met de toegerekende beheerskosten en verminderd met gerealiseerde verkopen en eventuele voorzieningen. De onderhanden werken zijn opgenomen tegen de verkrijgingsprijs vermeerderd met de vervaardigingskosten, verminderd met de opbrengsten wegens gerealiseerde verkopen en ontvangen (rijks) subsidies. Er wordt een voorziening gevormd voor grondexploitatieplannen die naar verwachting verliesgevend zullen gaan sluiten. Deze verwachting is gebaseerd op een berekening van resultaten bij diverse scenario’s, de zogenaamde bandbreedte van de grondexploitaties, waarbij de verwachte kans van optreden per scenario is bepaald en de uitkomsten als risicobedragen zijn getotaliseerd. Voor de totstandkoming van deze actualisatie wordt gebruik gemaakt van de best mogelijke inschatting van de toekomstige ontwikkeling van onder meer de kosten, de verkoopprijzen, de voortgang van het project en het afzetniveau. Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Jaarlijks wordt de kwaliteit van de vorderingen beoordeeld. Zo nodig wordt er dan een voorziening voor dubieuze debiteuren getroffen die als correctie op de vorderingen wordt verwerkt. Liquide middelen De liquide middelen zijn tegen de nominale waarde gewaardeerd. Vaste passiva Eigen Vermogen De reserves zijn onderverdeeld in de algemene reserve en bestemmingsreserves. Het eigen vermogen betreft het totaal aan middelen, dat vrij besteedbaar is. Vreemd Vermogen Voorzieningen Van een voorziening is sprake als het risico concreet omschreven is, maar het moment van besteding van de gelden nog niet vaststaat. Daarnaast worden voorzieningen gevormd van bijdragen van derden en schenkingen met een specifieke bestedingsverplichting. Vaste schulden De leningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde, verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 98 -
Vlottende passiva Kortlopende schulden De kortlopende schulden zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Overlopende passiva Overlopende passiva zijn verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en die in een volgend begrotingsjaar tot betaling komen (artikel 49 BBV). Verder valt hieronder de van overheidslichamen ontvangen maar nog niet bestede voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren. Resultaatbepaling De baten en lasten zijn toegerekend aan het jaar waarin de diensten of goederen zijn geleverd. De baten en lasten waartussen een oorzakelijk verband bestaat, worden in principe in hetzelfde jaar verantwoord. Kosten die hun oorsprong vinden in de bedrijfsvoering van het betreffende jaar (of daarvoor) worden ook in de jaarrekening verwerkt. In overeenstemming met het BBV dient een winst in de bouwgrondexploitatie pas genomen te worden bij voldoende zekerheid en zodra deze daadwerkelijk gerealiseerd is. Voldoende zekerheid bestaat wanneer 75% van de grond in een exploitatie is verkocht. In de toelichting op de programmarekening worden minimaal overschrijdingen op productniveau groter dan € 25.000 tussen de geraamde en werkelijke baten en lasten afzonderlijk geanalyseerd. Resultaatbestemming Alle mutaties in reserves zijn gedekt door een vóór 31 december van het jaar genomen raadsbesluit dan wel principebesluit van de raad om bepaalde (toekomstige) baten en/of lasten te muteren in een bepaalde reserve (zie ook nota reserves en voorzieningen 2010 vastgesteld door de raad op 1 februari 2010). De verschillen worden toegelicht bij de analyse per programma op het product 980.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 99 -
Toelichting op de balans per 31 december 2013 ACTIVA Toelichting op de vaste activa De vaste activa worden in drie categorieën ingedeeld: bedragen x € 1.000 Vaste activa
31-dec-2012
Immateriële activa Materiële activa Financiële activa Totaal
31-dec-2013
89 69.849 15.312 85.251
68 67.853 13.609 81.530
De immateriële activa betreffen de kosten van onderzoek en ontwikkeling. De materiële activa worden onderverdeeld in activa met economisch en maatschappelijk nut. bedragen x € 1.000 BoekAfschrijwaarde vingen 31/12/2013
Boekwaarde 1/1/2013
Vermeerderingen
Verminderingen
Economisch nut Bedrijfsgebouwen Grond-,weg-, en waterbouwkundige werken Gronden en terreinen Overige machines, apparaten en installaties Overige materiele vaste activa Vervoermiddelen Totaal Economisch nut
43.847 16.137 451 920 1.787 570 63.711
429 1.677 417 221 101 2.845
- 77 - 15 - 92
- 2.661 - 502 - 143 - 362 - 345 - 150 - 4.162
41.615 17.312 308 898 1.647 522 62.302
Maatschappelijk nut Bedrijfsgebouwen Grond-,weg-, en waterbouwkundige werken Totaal Maatschappelijk nut
23 6.115 6.139
-
-
-9 - 579 - 587
15 5.537 5.551
69.849
2.845
- 92
- 4.749
67.853
Materiële vaste activa
Totaal
Onderdeel van de bedrijfsgebouwen is de brandweergarage in Wolvega. Deze is met ingang van 2014 overgedragen aan de Veiligheidsregio.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 100 -
In het volgende overzicht staan de belangrijkste investeringen met economisch en maatschappelijk nut vermeld. bedragen x € 1.000 Investeringen 2013
Investeringen cumulatief
Beschikbaar krediet
386
386
1.118
Grond-,weg-, en waterbouwkundige werken Verplaatsen Riooloverstort Boijl Vervanging openbare verlichting 2011-2015 Riolering van de Sandeplein Reparaties en vervanging riolering Riolering Staatsliedenbuurt
258 108 206 360 660
302 174 206 360 660
796 1.886 158 484 -
Overige machines, apparaten en installaties Kleine Huisvuilauto Vervanging Telefooncentrale
104 132
104 65
240 90
Totaal Economisch nut
2.214
2.257
4.771
Totaal
2.214
2.257
4.771
Belangrijkste investeringen Economisch nut Bedrijfsgebouwen Verbouw Huize Lindenoord
De financiële activa worden onderverdeeld in:
Financiële vaste activa
Bijdragen aan activa in eigendom van derden Kapitaalverstrekkingen aan Deelnemingen Leningen aan deelnem.(cumprefs) Leningen aan woningbouwcorporaties Overige langlopende leningen Uitzettingen Nederlands schuldpapier Renteloze leningen Totaal
Boekwaarde 1/1/2013 150 238 17 4.830 10.051 3 23 15.312
Vermeerderingen
Verminderingen
1 29 30
-
bedragen x € 1.000 BoekAfloswaarde singen 31/12/2013 - 10 141 238 17 - 1.112 3.718 - 605 9.475 3 -7 16 - 1.734 13.609
De financiële activa kunnen als volgt gespecificeerd worden: Bijdrage aan activa in eigendom van derden: Betreft uitgekeerde bijdrage in 2012 voor nieuwbouw dorpsaccommodatie De Hoeve. Toelichting overige langlopende geldleningen: Aan Stichting Speelwerk is een langlopende lening verstrekt. Aangezien deze Stichting op 3 december 2013 failliet is gegaan, is er voorzichtigheidshalve een voorziening opgenomen voor het restant bedrag ad. € 353.949. (Deze voorziening is rechtstreeks op de overige langlopende leningen in mindering gebracht. Dit is conform de methode van het in mindering brengen van de voorzieningen dubieuze debiteuren op het saldo debiteuren)
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 101 -
bedragen x € 1.000 Kapitaalverstrekking aan deelnemingen
31-dec-2012
31-dec-2013
Deelneming Afvalsturing Friesland BV Deelneming BNG Deelneming CBL Vennootschap BV Deelneming Claim Staat Vennootschap BV Deelneming Enexis (vervangt Essent) Deelneming Essent Milieu Holding BV Deelneming PBE BV Deelneming Verkoop Vennootschap NV Deelneming Vordering op Enexis Kap.verstrekkingen volkskredietbank Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen Totaal
54 145 0 0 15 0 0 0 0 23 -0 238
54 145 0 0 15 0 0 0 0 23 -0 238
Leningen aan deelnemingen: Betreft cumulatief prev. Aandeel Bouwfonds ABN/Amro.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 102 -
bedragen x € 1.000 Verstrekte leningen A. Rentedragend Woningcorporaties 7 Woningstichting Weststellingwerf 8 Woningstichting Weststellingwerf 9 Woningstichting Weststellingwerf 10 Woningstichting Weststellingwerf 11 Woningstichting Weststellingwerf 13 Corporatie Holding Friesland Totaal A. Rentedragend Woningcorporaties A. Rentedragend Overig 3 Speelwerk Kinderopvang 17 Overgedr.hypotheken aan Comperio Fiets-project ambtenaren Hyp. geldleningen ambtenaren Totaal A. Rentedragend Overig
Oorspr. Bedrag
Begin looptijd
Einde looptijd
Boekwaarde 1/1/2013
2.178 3.000 2.456 3.500 3.500 10
2002 2003 2003 2004 2004 1959
2016 2017 2017 2014 2018 2033
757 1.000 1.031 636 1.400 6
14.644
590 1.532
Aflossing 2013
Boekwaarde 31/12/2013
Aflossing totaal
Rente bedrag
- 175 - 200 - 186 - 318 - 233 -0
582 800 845 318 1.167 6
1.596 2.200 1.611 3.182 2.333 4
38 43 50 17 57 0
-
- 1.112
3.718
10.926
206
378 1.508 13 8.153
354 1.500 17 7.958
236 32
21 8
- 24 -8 - 17 - 202
22 73 1 282
10.051
29
- 251
9.829
268
378
-0 -1 -0 -0 -0 -0 -1 -1 -2
1 3 1 3 1 4 1 1 3
5 25 8 6 6 5 6 8 8
Opname 2013
4.830
2002 2009 div. div.
2028 div. div.
2.122
B. Renteloos 48 Dorpshuis Oosterstreek 50 St. Clubgebouw Steggerda 51 Korfbalvereniging Sios Wolvega 56 VV Oosterstreek 58 Mensport Noordwolde-Fr'land 59 Voetbalvereniging Oldeholtpade 63 CMV Brassband Euphonia Wolvega 64 Stichting Wereldwinkel Wolvega 66 Euphonia Chr. Brassband
6 27 9 9 7 9 7 9 10
Totaal B. Renteloos
93
23
-
-7
16
77
-
16.859
14.904
29
- 1.370
13.563
11.271
584
Totaal
Jaarverslag en jaarrekening 2013
1996 1996 1996 2001 2001 2002 2005 2005 2008
2015 2015 2015 2020 2015 2021 2014 2014 2015
1 4 1 4 1 4 1 2 4
- 103 -
Toelichting op de vlottende activa De vlottende activa bestaan uit de volgende balansposten: bedragen x € 1.000 Vlottende activa
31-dec-2012
31-dec-2013
22.488 5.296 1.782 178 29.744
23.472 6.624 86 149 30.331
Voorraden Uitzettingen < 1 jaar Liquide middelen Overlopende activa Totaal
De voorraden zijn in totaal toegenomen met € 984.000, onderverdeeld in onderstaande categorieën. Voor een nadere toelichting verwijzen wij u naar de paragraaf Grondbeleid. bedragen x € 1.000 Voorraden
31-dec-2012
31-dec-2013
14.113 6.115 - 100 1 2.359
4.850 6.527 1 11.642 451 23.472
Bouwgronden in exploitatie actieve complexen Bouwgronden in exploitatie industriecomplexen Bouwgronden Algemeen Gereed product en handelsgoederen Nog niet in exploitatie genomen bouwgronden Overige gronden Totaal
22.488
Toelichting op de NIEGG: x € 1.000 Nog niet in exploitatie genomen bouwgronden
3513 Wolvega Locatie De Wegwijzer 3514 Noordwolde Locatie Renbaanschool 3528 Wolvega Helomastate 3530 Wolvega Cultuurgronden 3531 Noordwolde Cultuurgronden 35052 Wolvega Lindewijk deelgebied 2 * 3516 Wolvega Van Nijmegen Schonegevelstraat
opp.
bw per m2
totaal plangebied 4.314 0 5.664 15 93.495 14 48.530 3 81.255 4
2.248
26
totale bw
-2 83 1.298 154 287 9.763 58 11.642
De boekwaarde per m2 voor Lindewijk deelgebied 2 bedraagt € 94.47 per uitgeefbare m2 (minus infrastructuur).
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 104 -
Op deze voorraden zijn per 31 december 2013 onderstaande voorzieningen (x € 1.000) al direct in mindering gebracht. bedragen x € 1.000 Rekening 2012
Toename
Afname
Rekening 2013
Bouwgronden in exploitatie genomen, actieve complexen Wolvega De Tuinen Wolvega Lindewijk Oldeholtpade Noord Oost Totaal voorzieningen actieve complexen
36 1.464 30 1.530
-
-
36 1.464 30 1.530
Bouwgronden in exploitatie industriecomplexen Wolvega Noord West III Wolvega De Plantage Totaal voorzieningen industriecomplexen
208 2.328 2.536
-
-
208 2.328 2.536
Bouwgronden niet in exploitatie genomen Wolvega Locatie Miedema -afgesloten 2011Wolvega Helomastate Totaal voorzieningen bouwgronden
461 461
-
-
461 461
Bouwgronden Algemeen Algemeen risico Totaal voorzieningen algemeen
100 100
-
- 100 - 100
-
Getroffen voorzieningen grondexploitatie
Totaal getroffen voorzieningen 4.627 - 100 4.527 Kolom rekening 2012 sluit niet aan bij boekwerk jaarrekening 2012, locatie Miedema (196) was in 2011 al afgesloten en daarmee stond de getroffen voorziening daarvoor op 31 december 2012 op nul.
De grondexploitaties zijn altijd berekeningen die gebaseerd zijn op aannames in de toekomst. Deze aannames worden zo goed mogelijk gedaan met inachtneming van de afgelopen ontwikkelingen en de verwachtingen naar de toekomst. Voor deze verwachtingen geldt uiteraard een bepaalde mate van onzekerheid. De waardering van de gronden in exploitatie per 31 december 2013 is gebaseerd op de geactualiseerde grondexploitaties per 1 januari 2014 en de uitkomsten van de door de gemeente uitgevoerde risicoanalyses ter zake. Dit betreft de beste inschatting op dit moment die omgeven is door de nodige risico's, aannames en veronderstellingen die periodiek (jaarlijks) zullen worden herzien. Deze periodieke herziening kan - mede gezien de huidige onzekere marktomstandigheden – leiden tot een aangepaste waardering van de gronden in exploitatie en de hiermee samenhangende voorziening voor negatieve grondexploitaties. Dat geldt zowel voor de nog te maken kosten als voor de fasering en de raming van de opbrengsten. De grootste risico’s zitten daarbij aan de opbrengstenkant. Door twee keer per jaar de grondexploitaties opnieuw te beoordelen, wordt zo goed mogelijk ingespeeld op economische en demografische ontwikkelingen. De belangrijkste risico’s zijn inzichtelijk gemaakt in de paragraaf grondbeleid.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 105 -
De kortlopende vorderingen kunnen als volgt gespecificeerd worden: bedragen x € 1.000 Uitzettingen < 1 jaar
Debiteuren Vorderingen op openbare lichamen Overige vorderingen Totaal
31-dec-2012
31-dec-2013
2.118 3.153 26 5.296
2.718 3.891 15 6.624
De voorzieningen dubieuze debiteuren zijn in mindering gebracht op het saldo debiteuren. Voorziening oninbare debiteuren Deze voorziening is bedoeld om de risico’s van oninbaarheid van zowel gemeentelijke belastingen als overige vorderingen op te vangen. De hoogte van de voorziening is bepaald in de financiële verordening. In 2013 is er € 129.062 onttrokken aan de voorziening. Om de voorziening weer op peil te brengen is er € 176.100 aan de voorziening toegevoegd. De stand van de voorziening is per 31-12-2013 € 347.563. Voorziening debiteuren WWB Deze voorziening is gevormd voor de risico’s op het gebied van openstaande vorderingen WWB. De voorziening wordt ieder jaar gemuteerd tot 70% van het op dat moment openstaande bedrag aan vorderingen. In 2013 is de voorziening toegenomen met € 20.519. De stand van de voorziening is per 31-12-2013 € 749.021. Debiteuren Algemeen Belastingen WWB (uitkeringsgerechtigden)
Vorderingen openbare lichamen Debiteuren Rijk/Gemeenten BCF
1.875 522 321 2.718
1.019 2.872 3.891
Het BCF betreft compensabele BTW over 2013. Deze wordt eind juni 2014 ontvangen. Overige vorderingen Betreft voorschotkassen en nog in 2014 af te boeken ontvangsten. bedragen x € 1.000 Liquide middelen
Banken Totaal
31-dec-2012
31-dec-2013
1.782 1.782
86 86
Het verschil in het saldo van de banken 2012 ten opzichte van 2013 ontstaat doordat er vorig jaar een creditsaldo was op 31-12-2012. Dit jaar is er een debetsaldo, waardoor het saldo van de activa is verplaatst naar de passiva.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 106 -
bedragen x € 1.000 Overlopende activa
Overige Overlopende Activa Transitorische rente UG Totaal
31-dec-2012
31-dec-2013
38 141 178
38 111 149
De overige overlopende activa betreft de vordering op de gemeente Ooststellingwerf i.v.m. egalisatiereserve OW samenwerking (BelastingVastgoed I en Backoffice soza) De transitorische rente betreft rente van verstrekte geldleningen van het voorgaande boekjaar.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 107 -
PASSIVA Toelichting op de vaste passiva bedragen x € 1.000 Saldo van de rekening
Saldo van de rekening Totaal
31-dec-2012
31-dec-2013
- 1.160 - 1.160
1.357 1.357
RESERVES bedragen x € 1.000 Saldo 1/1/2013
Stortingen
Onttrekkingen
Saldo 31/12/2013
Algemene Reserves Algemene Reserve Totaal Algemene Reserves
9.097 9.097
137 137
- 1.555 - 1.555
7.679 7.679
Bestemmingsreserves Reserve afvalstoffenverwijdering Reserve voor kunsten Reserve flankerend beleid personele ombuigingen Reserve vervanging/onderhoud riolering Reserve onderhoud graven Reserve jachthaven Kontermansbrug Reserve onderhoud gebouwen/voormalig voorziening Reserve Onderhoud panden SAW Egalisatiereserve Samenwerking Ooststellingwerf IBR Projecten De Rottige Meenthe fase één Totaal Bestemmingsreserves
884 7 200 3.739 418 200 153 14 51 29 5.694
71 24 95
- 187 -7 - 414 - 25 - 14 - 646
697 200 3.325 464 200 153 75 29 5.143
14.791
232
- 2.200
12.823
Reserves
Totaal
Structurele toevoegingen en onttrekkingen aan reserves Op grond van de aanpassingen van het Besluit begroting en verantwoording (BBV) moet in de programmabegroting een overzicht van de structurele toevoegingen en onttrekkingen aan reserves worden vermeld. De aanpassing heeft tot doel om de inzichtelijkheid voor de gemeenteraad en toezichthouder voor wat betreft het structurele en reële evenwicht te verbeteren. De enige structurele toevoeging en onttrekking betreffen de reserve onderhoud graven. De raming van de afkoopsommen storten we in de reserve en er vindt jaarlijks een onttrekking ten gunste van de exploitatie plaats ter opvang van het onderhoud aan de graven. Dit wordt verantwoord onder programma 7. De overige mutaties binnen de reserves zijn - met uitzondering van natuurlijk de egalisatiereserves voor de afvalstoffenverwijdering en de riolering - van incidentele aard. ALGEMENE RESERVES Algemene reserve De toevoegingen betreffen voornamelijk het saldo van de reserve voor de kunsten en de provinciale bijdrage in het landschapsproject fase 5. De onttrekking betreft voor een groot deel het nadelig exploitatieresultaat over 2012 (afgerond € 1.160.000) en voor het overige (€ 395.000) incidentele uitgaven. De grootste van die incidentele uitgaven zijn de uitgaven in het kader van de Sportnota (€ 70.000), de bijstelling van de geraamde toeristenbelasting (€ 50.000), de bijstelling van de opbrengst OZB conform amendement (€ 35.000), de uitgaven voor het Landschapsproject fase 6 (€ 107.715) en de uitgaven voor Bestemming Noordwolde fase 2 (€ 48.721). Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 108 -
Het saldo eind 2013 is voor ca. € 539.000 nog belegd voor met name incidentele uitgaven zoals Bestemming Noordwolde en het landschapsproject. BESTEMMINGSRESERVES Reserve afvalstoffenverwijdering Bij de afvalstoffenheffing is sprake van een 100% kostendekking. Mee- en tegenvallers op dit onderdeel worden verrekend met deze reserve. Voor 2013 is er sprake van een nadelig exploitatieresultaat van € 186.602 dat ten laste van deze reserve is gebracht. Reserve voor kunsten De reserve is in 2013 opgeheven en het saldo is ten gunste van de algemene reserve gebracht. Reserve flankerend beleid personele ombuigingen Deze reserve is voor het opvangen van de incidentele kosten die voortvloeien uit de ombuigingsoperatie. Reserve vervanging/onderhoud riolering Bij de riolering is sprake van een 100% kostendekking. Mee- en tegenvallers op dit onderdeel worden verrekend met deze reserve. Voor 2013 is er sprake van een nadelig exploitatieresultaat van € 413.787 dat ten laste van deze reserve is gebracht. Reserve onderhoud graven De toevoeging betreft de ontvangen afkoopsommen, de onttrekking betreft de werkelijk gemaakte onderhoudskosten. De reserve wordt ingezet voor de opvang van (toekomstige) onderhoudskosten. Reserve jachthaven Kontermansbrug Op deze reserve zijn in 2013 geen mutaties. Reserve onderhoud gebouwen/voormalige voorziening Op deze reserve zijn in 2013 geen mutaties. Het saldo wordt ingezet voor de opvang van de onderhoudskosten aan gemeentelijke gebouwen. Reserve onderhoud panden SAW De onttrekking betreft de kosten van onderhoud aan de panden die voorheen in eigendom waren van de Stichting Accommodatie Beheer. De reserve is daarmee volledig uitgeput. Wij stellen voor de reserve per 1 januari 2014 op te heffen. Egalisatiereserve samenwerking Ooststellingwerf Deze reserve is ingesteld als buffer voor de samenvoeging van enkele organisatieonderdelen in Oosten Weststellingwerf. Beide gemeenten hebben een egalisatiereserve ingesteld met een drempelbedrag van ieder € 50.000 en een plafondbedrag van ieder € 75.000. De toevoeging betreft een bijdrage vanuit de exploitatie. Reserve projecten De Rottige Meenthe fase één Op deze reserve zijn in 2013 geen mutaties. Het saldo wordt ingezet voor de projecten uit de Streekagenda.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 109 -
VOORZIENINGEN bedragen x € 1.000 Voorzieningen
Saldo Stortin- AanwenVrijval 1/1/2013 gen dingen
Saldo 31/12/2013
Voorzieningen Voorziening nalatenschap dames Hofstee Voorziening uitkering pensioenen gewezen wethouders Voorziening spaarcontracten Voorziening opbouw pensioenen gewezen wethouders Voorziening schenkingsgelden RWC Voorziening ontslaguitkeringen wethouders Voorziening verzelfstandiging OPO Voorziening vordering op verkoop Vennootschap BV
151 1.043 15 2.662 38 22 438 101
8 130 0 132 0 -
-8 - 104 - 38 - 17 - 438 -
664 - 664 -6 -
151 1.732 16 2.130 101
Totaal
4.469
269
- 604
-6
4.129
Voorziening nalatenschap dames Hofstee Deze voorziening is gevormd uit een legaat met als verplichting dat de opbrengsten ten gunste komen van de Triade. Jaarlijks bij het opstellen van de begroting moet bekeken worden wat de bespaarde rente is en dus het budget voor het volgende jaar. De stand van de voorziening dient € 150.655 te blijven. Voorziening uitkering pensioenen gewezen wethouders Jaarlijks wordt de hoogte van deze voorziening bepaald aan de hand van actuariële berekeningen. De berekeningen zijn momenteel gebaseerd op een rekenrente van 2% voor ingegane pensioenen. Er zijn toevoegingen geweest vanuit de voorziening opbouw pensioenen gewezen wethouders vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd van gewezen wethouders. Voorziening spaarcontracten Deze voorziening betreft gespaarde uren van medewerkers voor de levensloopregeling. Niemand heeft in 2013 hiervan gebruik gemaakt. De voorziening moet nog wel in stand blijven voor toekomstige verplichtingen. Voorziening opbouw pensioenen gewezen wethouders Jaarlijks wordt de hoogte van deze voorziening bepaald aan de hand van actuariële berekeningen. De berekeningen zijn momenteel gebaseerd op een rekenrente van 2,5% voor toekomstige pensioenen. Vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd van gewezen wethouders is het betreffende gereserveerde bedrag overgeheveld naar de voorziening uitkering pensioenen gewezen wethouders. Voorziening schenkingsgelden RWC Het bedrag uit deze voorziening is overgedragen aan de stichting Vrienden Radio Weststellingwerf Centraal. Wij stellen voor deze voorziening per 1 januari 2014 op te heffen. Voorziening ontslaguitkeringen wethouders In 2013 is de laatste ontslaguitkering aan een voormalige wethouder uitgekeerd. Het saldo van deze voorziening is momenteel nihil. We verwachten deze voorziening in de toekomst wel weer nodig te hebben en willen daarom deze nu in stand houden. Voorziening verzelfstandiging OPO Deze voorziening is voor de zogenaamde “bruidschat” inzake de verzelfstandiging van het Openbaar Onderwijs. In 2013 is de laatste termijn uitbetaald. Wij stellen voor deze voorziening per 1 januari 2014 op te heffen. Voorziening vordering op verkoop Vennootschap BV Gemeenten en provincies hebben bij de verkoop van Essent garanties gegeven aan RWE. Deze zijn ondergebracht in de Verkoop Vennootschap. RWE heeft bedongen dat € 800 mln. van de verkoopopJaarverslag en jaarrekening 2013
- 110 -
brengst op een aparte bankrekening (General Escrow) wordt aangehouden ter verzekering van de betaling van evt. schadeclaims. Deze garantie is als voorziening op vordering op Verkoop Vennootschap op de balans opgenomen. In 2011 is € 358 mln. van de escrow vrijgevallen en uitgekeerd aan de aandeelhouders als interim-dividend (zie jaarrekening 2011). In 2013 zijn er geen ontwikkelingen geweest m.b.t. deze vordering, deze bedraagt nog steeds € 101.021. Vaste schulden > 1 jaar bedragen x € 1.000 Vaste schulden > 1 jaar Opgenomen leningen 197209 199702 199802 200002 200102 200103 200104 200201 200202 200203 200204 200301 200302 200401 200402 200403 200501 200801 200802 200803 200901 201001 201002 201003 201101 201102 201201 201301 Totaal
Oorspr. Bedrag
272 9.076 953 590 397 2.178 4.538 2.500 3.000 2.456 15.000 3.500 3.500 9.000 8.000 5.000 5.000 4.000 5.000 5.000 10.000 5.000 10.000 109 5.000 4.000 10.000 5.000 138.068
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Rente Einde % looptijd
6,375% 6,320% 5,150% 6,060% 5,900% 5,380% 4,985% 5,350% 5,095% 5,170% 4,870% 4,090% 4,450% 4,720% 3,660% 3,320% 3,515% 4,570% 3,865% 4,910% 4,165% 3,590% 3,400% 0,000% 3,210% 3,380% 3,510% 2,590%
2018 2022 2018 2028 2031 2016 2026 2027 2017 2017 2027 2014 2018 2029 2014 2014 2020 2028 2013 2023 2029 2025 2025 nvt 2026 2121 2032 2023
BoekBoekOpname Aflossing Aflossing Rente waarde waarde 2013 2013 totaal bedrag 1/1/2013 31/12/2013
88 3.630 953 378 321 757 2.541 1.500 1.000 1.031 9.000 636 1.400 6.120 1.600 1.000 2.667 3.200 5.000 3.667 8.500 4.083 8.167 109 4.667 4.000 10.000 -
5.000
- 13 - 363 - 159 - 24 - 10 - 175 - 182 - 100 - 200 - 186 - 600 - 318 - 233 - 360 - 800 - 500 - 333 - 200 - 5.000 - 333 - 500 - 333 - 667 - 109 - 333 -
76 3.267 794 354 311 582 2.360 1.400 800 845 8.400 318 1.167 5.760 800 500 2.333 3.000 3.333 8.000 3.750 7.500 4.333 4.000 10.000 5.000
196 5.808 159 236 86 1.596 2.178 1.100 2.200 1.611 6.600 3.182 2.333 3.240 7.200 4.500 2.667 1.000 5.000 1.667 2.000 1.250 2.500 109 667 -
6 213 44 22 19 38 125 76 43 50 431 17 57 274 54 32 87 138 189 177 351 142 267 147 135 351 3
86.014
5.000
- 12.030
78.984
59.084
3.489
- 111 -
NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN Overige niet uit de balans blijkende verplichtingen bedragen x € 1.000
Huur- en leasecontracten Gewaarborgde geldleningen 100% garantstelling Gewaarborgde geldleningen 50% garantstelling
345 7.523 35.500
In 2013 is geen beroep op garantstelling gedaan.
Naast de vaste schulden staat de gemeente Weststellingwerf garant voor onderstaande geldleningen. Bij de indirect gegarandeerde geldleningen staat het Rijk voor 50% garant en de gemeente voor 50%.
bedragen x € 1.000 Gegarandeerde Waarborg 100%
geldleningen
Lycklamastins Sporthal Munnekeburen Verzelfstandiging Nw.Lindenoord Verzelfstandiging Soolstede Verzelfstandiging Soolstede Verzelfstandiging Soolstede Herfin.vervroegde aflossingen Dekking herfinancieringsrisico F.C. Wolvega Totaal
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Geldnemer
Geldverstrekker
Won.st.West./Et Bientwark St.Groote Veenpolder Stichting Meriant (v/h Lindestede) Stichting Meriant (v/h Lindestede) Stichting Meriant (v/h Lindestede) Stichting Meriant (v/h Lindestede) Prot.st.bej.woningen Marrum te Hallum Woningst. Weststellingwerf Stichting Sportpark Molenwiek
Rabo Amsterdam Rabo De Stellingwerver BNG BNG BNG BNG Rabo Steenwijk-Brederwiede Ned. Waterschaps Bank Rabo De Stellingwerver
Datum raadsbesluit
Rente %
20-05-1995 20-12-1999 20-08-1990 19-06-1995 23-10-1995 23-10-1995 17-09-1999 04-01-1996/2006 08-03-2010
4,930% 6,000% 5,950% 3,850% 3,945% 3,494% 5,510% 3,190% 6,600%
- 112 -
Oorspr. Bedrag
Restant geldlening 1/1//2013
Restant geldlening 31/12/2013
2.536 91 507 2.050 3.779 357 1.815 1.785 125 13.045
1.241 66 405 1.655 3.058 120 747 781 109 8.182
1.111 64 355 1.589 2.938 82 686 595 103 7.523
bedragen x € 1.000 Indirect gegarandeerde geldleningen* Geldnemer Waarborg 50% overgenomen door WSW overgenomen door WSW WSW WSW WSW WSW WSW WSW WSW WSW WSW WSW WSW WSW WSW WSW WSW WSW WSW Totaal
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Woningst. Weststellingwerf Woningst. Weststellingwerf Woningst. Weststellingwerf Woningst. Weststellingwerf Woningst. Weststellingwerf Woningst. Weststellingwerf Woningst. Weststellingwerf Woningst. Weststellingwerf Woningst. Weststellingwerf Woningst. Weststellingwerf Woningst. Weststellingwerf Woningst. Weststellingwerf Woningst. Weststellingwerf Woningst. Weststellingwerf Woningst. Weststellingwerf Stichting WoonFriesland Stichting WoonFriesland Stichting WoonFriesland Stichting WoonFriesland
Geldverstrekker BNG BNG Ned.Waterschapsbank NV BNG Ned.Waterschapsbank NV ASN Bank Ned.Waterschapsbank NV Ned.Waterschapsbank NV BNG BNG BNG Ned.Waterschapsbank NV Ned.Waterschapsbank NV BNG BNG BNG Ned.Waterschapsbank NV BNG Ned.Waterschapsbank NV
Datum laatste aflossing
Rente %
01-10-2013 01-05-2033 01-07-2019 23-11-2019 25-05-2020 20-07-2021 15-02-2019 21-06-2027 12-09-2022 21-12-2022 13-06-2023 10-07-2018 29-01-2025 01-12-2020 12-12-2020 01-06-2038 02-10-2017 03-05-2013 04-05-2020
4,590% 2,239% 4,463% 3,960% 4,000% 3,678% 3,710% 4,849% 4,704% 4,714% 4,978% 4,490% 4,150% 3,220% 3,780% 4,874% 4,000% 4,000% 3,270%
- 113 -
Oorspr. Bedrag
Restant geldlening 1/1//2013
Restant geldlening 31/12/2013
800 4.396 4.000 4.000 6.500 5.000 3.500 5.000 4.000 3.350 5.000 3.200 3.000 3.750 2.500 3.100 6.500 10.000 10.000 87.596
710 3.499 1.867 1.867 6.500 5.000 3.500 5.000 4.000 3.350 5.000 3.200 3.000 3.750 2.500 3.100 6.500 10.000 10.000 82.343
3.400 1.600 1.600 6.500 5.000 3.500 5.000 4.000 3.350 5.000 3.200 3.000 3.750 2.500 3.100 6.500 10.000 71.000
Toelichting op de vlottende passiva De vlottende passiva bestaan uit onderstaande balansposten: bedragen x € 1.000 Vlottende passiva
Vlottende schulden < 1 jaar Overlopende passiva Totaal
31-dec-2012
31-dec-2013
8.850 2.030 10.880
12.843 1.725 14.568
De vlottende schulden < 1 jaar zijn in totaal toegenomen met € 3.993.000. Dit betreft grotendeels de debet saldi van de bankrekeningen. Vorig jaar waren deze saldi onder de activa geplaatst. bedragen x € 1.000 Vlottende schulden < 1 jaar
Banken Crediteuren Schulden - belastingen Overige schulden Totaal
31-dec-2012
31-dec-2013
5.000 3.208 -3 645 8.850
8.918 3.204 87 634 12.843
Banken Betreft opgenomen kasgeldlening en saldo BNG rekening. Crediteuren Algemeen Nog te betalen bedragen (facturen 2014, m.b.t. kosten 2013) Werk en Inkomen Te verwachten betalingen WWB dec. Belastingafdrachten dec.
1.945 790 116 23 330 -------3.204
Eind februari staat er nog € 56.845 open aan algemene crediteuren van 2013 en eerder. Schulden belastingen e Betreft nog te betalen BTW over het 4 kwartaal van 2013. Overige schulden Betreft voornamelijk afdrachten aan de Belastingdienst en het ABP over december 2013. Deze zijn eind januari 2014 betaald. bedragen x € 1.000 Overlopende passiva
31-dec-2012
31-dec-2013
Vooruit ontvangen doeluitkeringen (SISA) Nog te betalen rente opgenomen leningen Vordering van gem. Ooststellingwerf ivm egalisatiereserve I&A en 4e poot
873 1.131 25
665 1.022 38
Totaal
2.030
1.725
De vooruitontvangen doeluitkeringen staan apart hieronder vermeld. De transitorische rente betreft betaalde rente van het voorgaande boekjaar van opgenomen geldleningen.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 114 -
De overige overlopende passiva betreft de vordering van de gemeente Ooststellingwerf i.v.m. egalisatiereserve OW samenwerking (I&A en bedrijfsvoering). De vooruitontvangen doeluitkeringen worden voor een groot deel verantwoord in de Sisa-bijlagen. De specificatie staat in de tabel hieronder. bedragen x € 1.000 31-dec-2012
Toevoegingen
Uitgaven
Vrijval
31-dec-2013
TBAU WI Participatiebudget Plan De Bosbes Binnenklimaat Primair Onderwijs Bestemming Noordwolde (fase 1) Bestemming Noordwolde (fase 2) Bestemming Noordwolde (fase 3) OAB 2011-2014
71 497 8 29 74 193 1
66 68 9
- 182 -8 - 41 - 49 -
- 71 -
315 66 29 33 144 68 10
Totaal
873
143
- 280
- 71
665
Overlopende passiva
Vooruit ontvangen doeluitkeringen
TBAU De restant middelen van de Tijdelijke Stimuleringsregeling Bevordering, Activering en Uitstroom ABW, IOAW of IOAZ door middel van klantmanagement (TBAU) zijn niet langer geoormerkt en derhalve eind 2013 toegevoegd aan het exploitatieresultaat van de jaarrekening 2013. WI Van de Wet Inburgering (WI) is bekend dat zowel de eindafrekeningen van het ministerie als van de trajecten in de praktijk lang op zich laten wachten. Om die reden is bij de invoering van deze Wet in 2007 besloten om de baten en lasten via deze voorziening te laten lopen. Nu deze Wet ten einde loopt - en er dus geen sprake meer kan zijn van nieuwe instroom - beperken wij ons tot het betalen van de eindafrekeningen van inburgeraars die hun diploma hebben behaald. Participatiebudget In artikel 12 van de Wet participatiebudget is geregeld dat in een situatie van een budgetoverschot maximaal 25 % van het voor dat jaar toegekende participatiebudget kan worden gereserveerd voor besteding aan participatievoorzieningen in het volgend jaar. Voor ons komt dat neer op een bedrag van € 65.601. Plan De Bosbes Alle vijf woningen van dit plan zijn verkocht; daarmee is ook de totale subsidie van € 40.000 (i.c. € 8.000 per woning) uitgekeerd. Binnenklimaat Primair Onderwijs Op basis van de rijksregeling verbetering binnenklimaat primair onderwijs worden op basis van cofinanciering (rijk 60% - gemeenten en scholen 40%) middelen beschikbaar gesteld aan schoolbesturen om het binnenklimaat van hun scholen te verbeteren. Deze regeling is eind 2012 beëindigd en zal begin 2014 met het ministerie van Onderwijs op basis van de ingediende SiSa-verantwoording worden afgerekend. Bestemming Noordwolde fase 1 Ter bevordering van de leefbaarheid in Noordwolde is in het kader van het zgn. Aanvalsplan stimuleringsregeling Aandachtsgebieden Fryslân een aantal activiteiten in Noordwolde in gang gezet in het kader van schoolmaatschappelijk werk, jeugdparticipatie en haalbaarheidsonderzoeken t.a.v. zorgcentra en leerwerkplaatsen. Door de provincie is in 2011 een totale subsidie voor dit project beschikbaar gesteld van € 160.000; van dit bedrag is eind 2013 nog € 32.454 beschikbaar. De definitieve subsidie zal worden vastgesteld nadat het project is afgerond (naar verwachting eind 2014).
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 115 -
Bestemming Noordwolde fase 2 Naast het project Noordwolde fase 1 is in het kader van “Aanpak Aandachtsgebieden Noordwolde naar 2024” het project Noordwolde fase 2 gelanceerd dat evenals Bestemming Noordwolde 1 voorziet in het verbeteren van de leefbaarheid van Noordwolde. Kernpunten hierbij zijn een inventarisatie van de behoefte aan vrijwillige ondersteuning (zgn. vlechtwerk), sociale ondersteuning bij onderhoud Woningstichting Weststellingwerf, een analyse en studie van het gebruik van MFC ’t Vlechtwerk, Buitengewoon Noordwolde (de focus in dit project ligt op het centrum van het dorp (zowel infrastructureel als de invulling van het winkelbestand) en Turven uit het Oosten. Door de provincie is voor dit project een totale subsidie beschikbaar gesteld van € 225.000; van dit bedrag is eind 2013 nog € 144.684 beschikbaar. De definitieve subsidie zal worden vastgesteld nadat het project is afgerond (naar verwachting eind 2014). Bestemming Noordwolde fase 3 In het kader van het project Aandachtsgebieden heeft de provincie voor Noordwolde fase 3 een subsidie toegekend in de projecten Buitengewoon Noordwolde (terugbrengen twee richtingverkeer in de Hoofdstraat West) en Verkenning Buitenschil Noordwolde(aanleg fietsverbindingen met meeloopverlichting van Noordwolde naar Spokeplas en sportvelden aan de Elsweg). Van de in totaal toegekende subsidie van €150.000 is een voorschot van €67.500 ontvangen. Onderwijs Achterstanden Beleid (OAB) 2011-2014 Het gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid heeft als doel onderwijsachterstanden, waaronder taalachterstanden, van kinderen vroegtijdig te signaleren en te bestrijden. Ter tegemoetkoming in de kosten ontvangen gemeenten jaarlijks tot en met 2014 een specifieke uitkering die wordt verantwoord via SiSa. De uitvoering van deze regeling is in 2013 belegd bij Comperio en Stichting Speelpeuter welke de werkzaamheden in overleg met de gemeente uitvoeren en verantwoorden. In 2011 is op basis van de regeling OAB 2011-2014 € 1.198 minder besteed dan toegekend. In 2013 is dit € 9.431. Het totaal van nog te besteden middelen bedraagt eind 2013 €10.629.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 116 -
Cijfers per programma Hier wordt per programma een financiële analyse op de cijfers gegeven. Eerst de jaarrekening 2013 ten opzichte van de geactualiseerde begroting 2013. Daarna wordt gekeken hoe de realisatie van deze jaarrekening is ten opzichte van de vorige jaarrekening. Hierbij worden de grote afwijkingen per product toegelicht. Als laatste wordt de actuele stand van de investeringen weergegeven en of het krediet kan worden afgesloten. Is dat laatste het geval dan wordt in 2014 begonnen met de afschrijving van dit krediet. PROGRAMMA 0 BESTUUR EN ORGANISATIE bedragen x € 1.000 Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
Verschil
- 943 - 2.056 - 2.632 - 5.630
- 771 - 1.522 - 2.642 - 4.935
- 770 - 1.522 - 2.642 - 4.934
- 755 - 1.700 - 2.605 - 5.060
14 V - 177 N 37 V - 126 N
14 364 378
402 402
365 365
1 41 355 396
1V 41 V - 11 N 31 V
- 5.251
- 4.533
- 4.568
- 4.664
- 96 N
Mutatie reserves Toevoegingen
- 90
-
-
-
-
Onttrekkingen
137
-
-
-
-
Mutatie reserves
46
-
-
-
-
- 5.205
- 4.533
- 4.568
- 4.664
- 96 N
0 Bestuur en Organisatie Saldo van baten en lasten Lasten Algemeen Bestuur Dagelijks Bestuur Dienstverlening Totaal Lasten Baten Algemeen Bestuur Dagelijks Bestuur Dienstverlening Totaal Baten Saldo van baten en lasten
Resultaat
Jaarrekening 2013 ten opzichte van actuele begroting 2013 Het nadelig saldo van baten en lasten is € 96.000 hoger dan begroot. De lasten zijn hoger (nadeel € 126.000), de baten zijn hoger (voordeel € 31.000). Lasten Dagelijks Bestuur Het nadeel van € 177.000 bestaat met name uit extra stortingen om de voorzieningen pensioenen wethouders op peil te brengen (€ 156.000). Zie ook de toelichting voorzieningen bij de balans. Daarnaast hebben we een nadeel van € 7.000 op de samenwerking Choszczno. In het proces tot de beëindiging van de samenwerking met Choszczno hebben wij in juni 2013 een bezoek gebracht aan Choszczno en in september 2013 was er het bezoek van een delegatie uit Choszczno. Deze uitwisselingsbezoeken in één jaar en de subsidieverstrekking aan het schoolorkest van het LindeCollege aan Choszczno konden niet binnen het beschikbare budget blijven. Deze overschrijding is vooraf gemeld aan het presidium en daar is de afspraak gemaakt dat het bedrag van de overschrijding 2013 meegenomen in het saldo van de jaarrekening 2013 en vervolgens wordt gekort op het budget samenwerking Choszczno 2014. Dit nemen we mee in de voorjaarsnota 2014.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 117 -
Dienstverlening Het gunstige resultaat van € 37.000 bestaat voornamelijk uit een incidenteel voordeel van € 15.000 vanwege een andere en verkorte wijze van publiceren van officiële mededelingen. Bij de begroting 2015 wordt bezien of (een deel van) dit voordeel een structureel karakter heeft. De ontwikkelingen met de verplichte digitalisering van de officiële bekendmakingen kan leiden tot meerkosten. Verder hebben we minder afdrachten gedaan aan het rijk door achterblijvende inkomsten in het kader van dienstverlening (minder aantal rijbewijzen afgegeven). Baten Dagelijks Bestuur Het voordeel betreft met name vergoedingen die zijn ontvangen van Ooststellingwerf en Opsterland voor kosten die Weststellingwerf in gezamenlijk verband heeft gemaakt in het kader van de bestuurlijke samenwerking/regiozaken. Dienstverlening Een voordeel van € 15.000 vanwege de opheffing van de Stichting Promotie Weststellingwerf en de verdeling van het batig saldo. Een nadeel van € 26.000 betreffende achterblijvende inkomsten in het kader van dienstverlening, met name in de verstrekking van rijbewijzen. Jaarrekening 2013 ten opzichte van jaarrekening 2012 Het nadelig saldo van baten en lasten is € 587.000 lager dan in 2012. Lasten Algemeen Bestuur Een voordelig verschil van € 188.000 met name doordat we meer projectgelden hebben uitgekeerd in 2012 dan in 2013 (voordeel € 53.000) voor bijvoorbeeld de bijdrage in de verbouw van Dorpshuis Boijl. De kosten voor controlewerkzaamheden door de accountant waren in 2012 € 10.000 hoger dan in 2013. In 2012 zijn de Tweede Kamerverkiezingen gehouden waardoor de kosten voor verkiezingen € 34.000 hoger waren dan in 2013. Het overige verschil van € 91.000 betreft met name de kosten voor de projecten Paardenwereld, Turven uit het Oosten en Rottige Meente die in 2012 zijn gemaakt. Dagelijks Bestuur Het verschil van € 356.000 wordt met name veroorzaakt door een hogere dotatie in 2012 aan de voorziening opbouw pensioen van gewezen wethouders in vergelijking met 2013. Dienstverlening Het verschil van € 27.000 wordt veroorzaakt door diverse (kleinere) posten. Baten Dagelijks Bestuur In 2013 zijn méér vergoedingen ontvangen van Ooststellingwerf en Opsterland voor kosten die Weststellingwerf in gezamenlijk verband heeft gemaakt in het kader van de bestuurlijke samenwerking/regiozaken.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 118 -
PROGRAMMA 1 OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID bedragen x € 1.000 Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
Verschil
Saldo van baten en lasten Lasten Brandweer Integrale Veiligheid Overige Maatregelen Openbare Orde en Veiligheid Rampenbestrijding Totaal Lasten
- 1.237 - 418 - 62 - 133 - 1.850
- 1.301 - 436 - 57 - 127 - 1.920
- 1.261 - 436 - 53 - 127 - 1.876
- 2.656 - 427 - 54 - 113 - 3.250
- 1.395 N 8V -1N 14 V - 1.373 N
Baten Brandweer Integrale Veiligheid Overige Maatregelen Openbare Orde en Veiligheid Totaal Baten
88 38 5 131
112 85 4 201
112 38 4 154
1.262 51 5 1.319
1.151 V 13 V 1V 1.164 V
Saldo van baten en lasten
- 1.719
- 1.719
- 1.722
- 1.931
- 209 N
Resultaat
- 1.719
- 1.719
- 1.722
- 1.931
- 209 N
1 Openbare Orde en Veiligheid
Jaarrekening 2013 ten opzichte van actuele begroting 2013 Het nadelig saldo van baten en lasten is € 209.000 hoger dan begroot. De lasten zijn hoger (nadeel € 1.373.000), de baten zijn eveneens hoger (voordeel € 1.164.000). Lasten Brandweer Het nadeel van € 1.395.000 wordt voornamelijk veroorzaakt door de opheffing van IBOW. De liquidatiebalans van IBOW wordt opgemaakt. Het (voorlopige) nadelig exploitatiesaldo over 2013 komt als gevolg van de liquidatie voor onze gemeente uit op € 199.000. In onze programmabegroting 2014 hebben we daarvoor een incidenteel budget beschikbaar gesteld van € 300.000. Nu de liquidatiekosten voor een groot deel zijn meegenomen in deze jaarrekening valt het in 2014 beschikbare bedrag (nagenoeg) vrij. Bij de voorjaarsnota komen we hierop terug. Per 1 januari 2014 zijn de brandweeractiviteiten die waren ondergebracht in de gemeenschappelijke regeling IBOW, overgegaan naar de Veiligheidsregio Fryslân (VRF). Als gevolg daarvan zijn de brandweerkazernes Scherpenzeel en Wolvega in eigendom overgegaan. De boekwaarde van de overgegane kapitaalgoederen bedraagt € 1.190.000. Hier tegenover staat de opbrengst die we van de Veiligheidsregio Fryslân (=VRF)hebben gekregen voor de kapitaalgoederen die zijn overgegaan (zie baten). Per saldo een boekverlies van € 33.000. Baten Brandweer Per 1 januari 2014 zijn de brandweeractiviteiten die waren ondergebracht in de gemeenschappelijke regeling IBOW, overgegaan naar de VRF. Als gevolg daarvan hebben we voor de kapitaalgoederen die zijn overgenomen een opbrengst ontvangen van € 1.157.000. De boekwaarde was € 1.190.000 (zie lasten). Per saldo een boekverlies van € 33.000. Integrale veiligheid Totaal voordeel € 13.000 veroorzaakt door hogere opbrengsten in de verstrekking van APVvergunningen. Jaarrekening 2013 ten opzichte van jaarrekening 2012 Het nadelig saldo van baten en lasten is € 212.000 hoger dan in 2012.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 119 -
Lasten Brandweer Het nadelig verschil van € 1.419.000 wordt veroorzaakt door in 2013 gemaakte kosten voor liquidatie IBOW (bijdrage nadelig exploitatiesaldo 2013) en de afboeking van de kapitaalgoederen als gevolg van de overgang naar de VRF. Baten Brandweer In 2013 hebben we een opbrengst ontvangen voor onze kapitaalgoederen als gevolg van de overname door de VRF.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 120 -
PROGRAMMA 2 VERKEER, WEGEN, WATER EN GROEN bedragen x € 1.000 Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
Verschil
Saldo van baten en lasten Lasten Bruggen en Waterwegen Openbaar Groen Openbaar Vervoer Openbare Verlichting Veerdiensten Verkeersmaatregelen te land Wegen Totaal Lasten
- 107 - 1.807 - 15 - 352 - 21 - 161 - 3.754 - 6.217
- 180 - 1.480 - 13 - 341 - 16 - 149 - 3.552 - 5.731
- 180 - 1.601 - 13 - 340 - 16 - 154 - 3.599 - 5.902
- 182 - 1.625 - 12 - 398 - 16 - 150 - 3.655 - 6.039
-3N - 24 N 1V - 59 N -1N 5V - 56 N - 137 N
Baten Openbaar Groen Openbare Verlichting Veerdiensten Verkeersmaatregelen te land Wegen Totaal Baten
19 3 4 4 11 41
171 6 6 183
146 6 5 6 163
163 1 6 7 6 183
17 V 1V 0V 2V -0N 20 V
- 6.176
- 5.548
- 5.739
- 5.856
- 117 N
Mutatie reserves Toevoegingen
-
-
-
- 130
- 130 N
Onttrekkingen
200
-
26
108
82 V
Mutatie reserves
200
-
26
- 23
- 49 N
- 5.976
- 5.548
- 5.713
- 5.879
- 165 N
2 Verkeer, Wegen, Water en Groen
Saldo van baten en lasten
Resultaat
Jaarrekening 2013 ten opzichte van de actuele begroting 2013 Het nadelig saldo van baten en lasten is € 117.000 hoger dan begroot. De lasten zijn hoger (nadeel € 137.000) evenals de baten (voordeel € 20.000). Lasten Openbaar groen Het bestede bedrag is € 24.000 hoger. De belangrijkste oorzaak hiervan zijn de bestrijding van de eikenprocessierups en opruimwerkzaamheden als gevolg van stormschade. Openbare verlichting Er is € 59.000 meer besteed. Het beheer en onderhoud van de openbare verlichting in Weststellingwerf is, zoals voor het merendeel van de Friese gemeenten, door de Stichting OV Fryslân gezamenlijk aanbesteed. Deze aanbesteding heeft in 2008 plaatsgevonden en het beheer- en onderhoudscontract loopt in 2014 af. Bij de aanbesteding is er van uitgegaan dat de onderhoudslasten binnen het beschikbare budget konden worden opgevangen. De praktijk heeft laten zien dat dit niet het geval is; daarnaast is het verloop van de jaarlijkse kosten grillig. Vanwege o.a. (incidentele) meevallers konden de overschrijdingen op de jaarlijkse onderhoudskosten de afgelopen jaren steeds worden opgevangen maar dit jaar is dat niet gelukt. Ook hebben we dit jaar te maken met het inlopen van werkzaamheden door de aannemer en meer schades dan de afgelopen jaren waardoor de beheer- en onderhoudlasten in 2013 extra hoog uitvallen. Zoals gezegd loopt het beheer- en onderhoudscontract dit jaar af en zullen wij bezien of, en zo ja welke, (kwaliteits) keuzes er gemaakt kunnen worden ten aanzien van deze werkzaamheden.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 121 -
Wegen Er is € 56.000 meer besteed door een aantal onvoorziene uitgaven zoals een schikking betreffende een zakelijk geschil met een opdrachtnemer, sanering van een halfverhard pad en extra levering materiaal project Staatsliedenbuurt Baten De baten zijn € 20.000 hoger dan begroot; de belangrijkste oorzaken hiervan zijn meer verkopen van snippergroen en meer schadevergoedingen. . Jaarrekening 2013 ten opzichte van de jaarrekening 2012 Het nadelig saldo van baten en lasten is € 320.000 lager dan vorig jaar. De lasten zijn lager (voordeel € 178.000); de baten daarentegen hoger (voordeel € 142.000). Lasten Bruggen en waterwegen Een nadeel van € 75.000 omdat de in 2012 voorbereide werkzaamheden in 2013 zijn uitgevoerd. Openbaar groen Het voordelig verschil van € 182.000 wordt hoofdzakelijk verklaard door lagere lasten voor de uitvoering van de projecten Landschapsfase 5 en 6 in 2013 en meer lasten door uitbesteed werk als gevolg van opruimwerkzaamheden als gevolg van de stormschade en de bestrijding van de eikenprocessierups. Openbare verlichting Een nadeel van € 46.000 met als hoofdoorzaak meer onderhoud en schades aan lichtmasten. Wegen De lagere lasten van € 99.000 worden veroorzaakt door de ombuigingen op de openbare ruimte (€165.000); daarentegen zijn de kapitaallasten als gevolg van in 2012 gereed gekomen investeringen hoger (€ 82.000). Baten De hogere baten van € 142.000 worden bijna volledig veroorzaakt door de subsidies voor landschapsprojecten Mutaties reserves De toevoeging betreft de storting in de algemene reserve van de definitieve subsidie voor het landschapsproject fase 5 (ruim € 130.000). De onttrekking betreft het beroep op de algemene reserve voor de kosten van uitvoering van het landschapsproject fase 6 (€ 108.000). INVESTERINGEN bedragen x € 1.000 Oorspr.
Krediet
Realisatie
Restant
Overschot /
Naar
krediet
1/1/2013
2013
31/12/2013
tekort
2014
Vervanging openbare verlichting 2012-2015
267
200
108
Totaal
267
200
108
93 93
Investeringen
93 -
93
Toelichting per investering Vervanging openbare verlichting 2011-2015 In 2013 is opdracht verstrekt voor vervanging van armaturen. Vanwege leveringsproblemen van armaturen kon de vervanging van armaturen op de route tussen Steggerda en Blesdijke en industrieterrein Schipsloot A en D pas in januari 2014 plaatsvinden vandaar dat eind 2013 nog een bedrag resteert van € 93.000.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 122 -
PROGRAMMA 3 ECONOMISCHE ZAKEN bedragen x € 1.000 Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
Verschil
Saldo van baten en lasten Lasten Economische Aangelegenheden Markten Totaal Lasten
- 108 - 79 - 187
- 134 - 69 - 204
- 134 - 69 - 204
- 118 - 78 - 197
16 V -9N 7V
Baten Economische Aangelegenheden Markten Totaal Baten
3 15 18
5 18 23
5 18 23
5 16 21
-0N -1N -2N
Saldo van baten en lasten
- 169
- 181
- 181
- 176
5V
Resultaat
- 169
- 181
- 181
- 176
5V
3 Economische Zaken
Jaarrekening 2013 ten opzichte van de actuele begroting 2013 Het nadelig saldo van baten en lasten sluit nagenoeg aan bij dat van de begroting Lasten Nagenoeg geen afwijkingen Baten Nagenoeg geen afwijkingen Jaarrekening 2013 ten opzichte van de jaarrekening 2012 Het nadelig saldo van baten en lasten sluit aan bij dat van de begroting Lasten Nagenoeg geen afwijkingen Baten Nagenoeg geen afwijkingen
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 123 -
PROGRAMMA 4 ONDERWIJS bedragen x € 1.000 Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
Verschil
-9 - 2.814 - 1.396 - 495 - 4.715
-9 - 2.845 - 1.262 - 340 - 4.456
-8 - 2.604 - 1.126 - 343 - 4.080
-8 - 2.600 - 1.092 - 409 - 4.109
3V 34 V - 66 N - 29 N
Baten Huisvesting Onderwijs Lokaal Onderwijsbeleid Primair Onderwijs Totaal Baten
3 289 361 654
2 295 331 629
2 187 335 524
44 170 324 539
42 V - 17 N - 10 N 15 V
Saldo van baten en lasten
- 4.061
- 3.827
- 3.556
- 3.570
- 14 N
Mutatie reserves Toevoegingen
- 51
-
-
-
-
Onttrekkingen
234
-
-
10
10 V
Mutatie reserves
182
-
-
10
10 V
- 3.879
- 3.827
- 3.556
- 3.560
-4N
4 Onderwijs Saldo van baten en lasten Lasten (Voortgezet) Speciaal Onderwijs Huisvesting Onderwijs Lokaal Onderwijsbeleid Primair Onderwijs Totaal Lasten
Resultaat
Jaarrekening 2013 ten opzichte van de actuele begroting 2013 Het nadelig saldo van baten en lasten is € 14.000 hoger dan begroot. De lasten zijn hoger (nadeel € 29.000); de baten daarentegen hoger (voordeel € 15.000). Lasten Primair onderwijs Het bestede bedrag is € 29.000 hoger. De belangrijkste oorzaak hiervan zijn hogere uitgaven voor bekostiging gymonderwijs basisscholen (conform verordening voorziening huisvesting onderwijs 2010) en de aanpassingen aan het speellokaal in OBS de Heidepolle. Baten Nagenoeg geen afwijkingen Jaarrekening 2013 ten opzichte van de jaarrekening 2012 Het nadelig saldo van baten en lasten is € 491.000 lager dan vorig jaar. De lasten zijn lager (voordeel € 606.000); evenals de baten (nadeel € 115.000). Lasten Huisvesting onderwijs De belangrijkste oorzaak van de lagere lasten in 2013 (€ 214.000) komt door incidentele uitgaven in 2012. Lokaal onderwijsbeleid Lagere lasten in 2013 (€ 305.000) door lagere bijdragen voor onderwijsachterstandenbeleid, volwasseneneducatie en onderwijsbegeleiding. Primair onderwijs De lagere lasten (€ 86.000) worden primair veroorzaakt door een overheveling van de gymlokalen die met ingang van 2013 op het product Huisvesting onderwijs worden verantwoord. Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 124 -
Baten De lagere baten worden met name veroorzaakt door een afname van rijksvergoedingen voor volwasseneducatie Mutaties reserves De onttrekking betreft het beroep op de algemene reserve voor de bijdragen aan onderwijshuisvesting (€ 10.000). INVESTERINGEN bedragen x € 1.000 Oorspr.
Krediet
Realisatie
Restant
Overschot /
Naar
krediet
1/1/2013
2013
31/12/2013
tekort
2014
Vervangende nieuwbouw school De Vlindertuin
2.939
164
43
Totaal
2.939
164
43
121 121
Investeringen
20 -
20
Toelichting per investering Lindewijk Tuindorpschool (vervangende nieuwbouw acht groepen) Conform besluitvorming zal er in 2014 nog een beperkt aantal bestedingen ten laste van het investeringskrediet worden gebracht. Van het restantkrediet t.b.v. € 121.000 zal naar verwachting nog € 20.000 nodig zijn in 2014. De laatste opdrachten worden binnenkort verstrekt.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 125 -
PROGRAMMA 5 SPORT, CULTUUR EN RECREATIE bedragen x € 1.000 Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
Verschil
Saldo van baten en lasten Lasten Kunst en Cultuur Recreatie en Toerisme Recreatief Groen Sport Welzijn Welzijnsaccommodaties Totaal Lasten
- 927 - 139 - 157 - 1.869 - 65 - 266 - 3.423
- 1.002 - 69 - 166 - 1.746 - 60 - 273 - 3.316
- 985 - 69 - 166 - 1.830 - 65 - 274 - 3.388
- 941 - 67 - 160 - 1.832 - 64 - 262 - 3.326
44 V 2V 5V -2N 2V 12 V 62 V
Baten Kunst en Cultuur Recreatie en Toerisme Recreatief Groen Sport Welzijnsaccommodaties Totaal Baten
25 5 468 75 573
26 4 487 88 605
26 9 487 57 579
4 24 4 486 64 582
4V -2N -5N -1N 7V 4V
- 2.850
- 2.711
- 2.810
- 2.744
66 V
Mutatie reserves Toevoegingen
- 37
-
-
-
-
Onttrekkingen
267
-
13
100
87 V
Mutatie reserves
229
-
13
100
87 V
- 2.621
- 2.711
- 2.797
- 2.644
153 V
5 Sport, Cultuur en Recreatie
Saldo van baten en lasten
Resultaat
Jaarrekening 2013 ten opzichte van actuele begroting 2013 Het nadelige saldo van baten en lasten is € 66.000 minder dan begroot. De lasten zijn € 62.000 lager en de baten zijn € 4.000 hoger. Lasten Kunst en Cultuur Het voordeel van € 44.000 wordt grotendeels veroorzaakt door een lagere verstrekte subsidie voor muziekonderwijs (€ 30.000) omdat het aantal leerlingen muziekonderwijs gedaald is. Voor cultuurbevordering is ook minder subsidie (€ 12.000) verstrekt. De oorzaak hiervan is dat een aantal aangekondigde projecten niet doorgegaan zijn. De aanvragers konden hun deel van de financiering niet rond krijgen. Baten Nagenoeg geen afwijkingen. Jaarrekening 2013 ten opzichte van actuele jaarrekening 2012 Het nadelig saldo van baten en lasten is € 106.000 lager dan in 2012. Lasten Het verschil wordt vooral veroorzaakt door incidentele uitgaven in 2012 zoals voor de reconstructie van de grachtsluis, het toptransferium Noordwolde en de privatisering van sportaccommodaties. Baten Nagenoeg geen afwijkingen
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 126 -
Mutaties Reserves De onttrekkingen betreffen een beroep op de algemene reserve voor de exploitatielasten Driewegsluis (€ 10.000), voor de projecten Sport en Bewegen in de buurt (€ 13.100) en voor de sportnota/NASB (€ 70.000). Daarnaast is het saldo van de reserve voor de Kunsten (€ 7.000) overgeboekt ten gunste van de exploitatie (en vervolgens weer gestort in de algemene reserve; zie programma 9).
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 127 -
PROGRAMMA 6 MAATSCHAPPELIJKE EN SOCIALE VOORZIENINGEN bedragen x € 1.000 Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
Verschil
Saldo van baten en lasten Lasten Inkomensverstrekking Jeugd- en Jongerenwerk Minimabeleid Participatie Sociaal Cultureel Werk Sociale Zekerheid Wet Maatschappelijke Ondersteuning Zorg Totaal Lasten
- 7.064 - 978 - 829 - 1.069 - 103 - 8.056 - 4.705 - 620 - 23.425
- 7.026 - 915 - 771 - 1.107 - 113 - 7.514 - 4.650 - 801 - 22.898
- 7.777 - 1.052 - 898 - 1.214 - 120 - 7.531 - 4.436 - 837 - 23.866
- 7.750 - 1.390 - 864 - 1.096 - 111 - 7.175 - 3.981 - 631 - 22.998
27 V - 337 N 34 V 118 V 9V 356 V 455 V 206 V 868 V
Baten Inkomensverstrekking Jeugd- en Jongerenwerk Minimabeleid Participatie Sociaal Cultureel Werk Sociale Zekerheid Wet Maatschappelijke Ondersteuning Zorg Totaal Baten
5.765 167 10 871 10 6.273 460 74 13.630
5.639 161 3 822 15 5.811 270 154 12.873
6.136 174 11 912 19 5.980 270 80 13.581
6.858 174 19 942 16 5.994 467 90 14.560
722 V 0V 8V 30 V -3N 14 V 197 V 10 V 978 V
- 9.795
- 10.024
- 10.285
- 8.438
1.847 V
Mutatie reserves Toevoegingen
- 908
-
-
-
-
Onttrekkingen
908
15
232
63
- 169 N
Mutatie reserves
-
15
232
63
- 169 N
- 9.795
- 10.009
- 10.053
- 8.375
1.678 V
6 Maatschappelijke en Sociale Voorzieningen
Saldo van baten en lasten
Resultaat
Jaarrekening 2013 ten opzichte van actuele begroting 2013 Het nadelige resultaat voor bestemming is € 1.847.000 voordeliger dan begroot. De lasten zijn € 868.000 lager en de baten zijn € 978.000 hoger. Lasten Inkomensverstrekking Op dit product is een voordeel van € 27.000 Van het incidentele budget Loondispensatie is nog € 66.000 niet besteed. Weststellingwerf deed mee aan de landelijke pilot Loondispensatie. Het ministerie heeft geconcludeerd dat deze werkwijze niet wordt opgenomen in de Participatiewet en de pilot is daarmee geëindigd. Het verschil van € 40.000 betreft diverse kleine overschrijdingen. Jeugd- en Jongerenwerk Er is een bedrag gestort in een voorziening vanwege een waarschijnlijk niet terug te vorderen geldlening van € 354.000. Dit betreft een gevolg van het faillissement van Stichting Speelwerk. De curator rondt begin 2014 het faillissement af, daarna zal bekend zijn of er nog een deel van de geldlening terug betaald kan worden. Met ingang van 2014 zijn de bestaande verhuurcontracten aangepast. De financiële gevolgen van de gewijzigde verhuursituatie zal worden meegenomen in de voorjaarsnota 2014. Er is een structureel voordeel van € 20.000 omdat de huur van jongerencentrum To Be in Noordwolde lager is dan het in 2011 begrote werkbudget. Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 128 -
Minimabeleid De uitgaven schuldhulpverlening zijn met € 29.000 gedaald. Aanleiding hiervan is de een aanscherping van de ruimte die Kredietbank Nederland krijgt om inkomensbeheer uit te voeren voor mensen in onze gemeente. Er wordt in OWO-verband geprobeerd deze aanscherping te verankeren in een nieuwe dienstverleningsovereenkomst met de Kredietbank Nederland. Participatie Het voordeel van € 118.000 ten opzichte van het begrote bedrag wordt grotendeels veroorzaakt doordat ESF-subsidie ingezet kon worden voor scholing en activering. Verder constateren we hier een onderbesteding van het toegekende rijksbudget. Het bedrag aan onderbesteding van € 65.000 kan via de meeneemregeling Participatiebudget, worden meegenomen naar 2014 en wordt dus niet ingeboekt als voordeel. Nu het Participatiebudget steeds verder terugloopt, is de verwachting dat ook met deze toevoeging vanuit 2013 het budget 2014 volledig zal worden besteed. Sociale Zekerheid Er zijn minder uitgaven € 48.000 geweest voor fraudebestrijding. Door ophoging van de aangiftegrens met ingang van 1 januari 2013 zijn er minder uren ingekocht bij de SRF (Sociale Recherche Fryslân). De werkzaamheden verplaatsen zich nu naar de gemeentelijke organisatie. Op basis van het handhavingsbeleid dat in 2013 is vastgesteld, wordt in 2014 een nieuwe werkwijze ingericht. De incidentele budgetten voor implementatie Groen Zelf Doen € 30.000 en Herstructurering WSW € 50.000 zijn niet uitgegeven. Het college heeft in september 2013 het tijdspad voor Groen Zelf Doen bijgesteld. De kosten voor de implementatie zullen nu in 2014 vallen. De herstructureringsmiddelen WSW hangen samen met de nieuwe Participatiewet. De invoering daarvan is een jaar vertraagd. Door diverse ontvangen afrekeningen van sociale werkvoorzieningen zijn er € 230.000 minder uitgaven gedaan. Wet Maatschappelijke ondersteuning Totale voordeel € 455.000. Dit bestaat uit de volgende (grotere) posten: Mantelzorg € 40.000 Een aantal kosten voor mantelzorg/vrijwilligerswerk (m.n. de aanschaf Sociale Kaart) zijn vanuit de TBAU-regeling (Tijdelijke stimulering activering en uitstroom) betaald. De daadwerkelijke start van de mantelzorg/vrijwilligersondersteuning staat gepland in 2014. WMO hulpmiddelen € 52.432 en WMO woningaanpassingen € 73.259 In 2013 is begonnen met het uitvoeren van De Kanteling, waarbij de burger meer wordt gevraagd dingen zelf te doen en op te lossen. Dit heeft op alle verstrekkingen van de WMO invloed gehad. Het aantal en de aard van aanvragen binnen de Wmo is nooit van te voren precies vast te stellen. In voorgaande jaren was er een aantal dure aanvragen op het vlak van hulpmiddelen en woningaanpassingen. In 2013 waren er minder dure aanvragen hetgeen heeft geleid tot lagere uitgaven. Hulp bij huishouden € 209.235 Hulp bij huishouden PGB € 48.569 In 2012 is een groot aantal herbeoordelingen uitgevoerd van cliënten die in 2007 'onveranderd' overkwamen uit de AWBZ. Bij dit heronderzoek zijn nieuwe normen en inzichten toegepast en dit heeft geleid tot een verschuiving van kosten van het duurdere HH2 naar het goedkopere HH1 in 2013. Verder zijn de kosten op HH1 gedaald vanwege het afsluiten van een nieuw contract HH1 met de grootste aanbieder, de Friese Wouden. WMO uitvoeringskosten € 27.766 Met betrekking tot de uitvoeringskosten is er een vermindering geweest in de uitgavenpost back office en zijn er meer indicaties die voorheen door externe partijen werden verricht door het Team Zorg uitgevoerd vanwege de steeds verder toenemende ervaring van de consulenten. Zorg De lagere uitgaven van 206.000 zijn incidenteel en worden veroorzaakt door een latere uitvoering dan gepland van het project bestemming Noordwolde (fase 1 en 2). In de loop van 2013 is er een aanvang Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 129 -
gemaakt met de pilot Vlechtwerkers. De kosten die hiervoor zijn gemaakt zijn (deels) ten laste van dit project geboekt. Baten Inkomensverstrekking Voor de Wet Werk en Bijstand is € 686.000 meer binnengekomen van het rijk dan begroot. In september 2013 is het budget Buig (het budget voor de uitkeringen) door het rijk met € 62.000 naar boven bijgesteld. Ook is aan het einde van 2013 een bedrag van € 590.000 ontvangen, zijnde de eenmalige uitkering in de compensatie van het tekort op het budget voor de uitkeringen over het jaar 2012 (IAU). Een IAU aanvraag kan pas worden ingediend nadat is vastgesteld dat de gemeente een overschrijding op het Inkomensdeel heeft van meer dan 10%. Het rijk beoordeelt op basis van de aanvraag of de IAU daadwerkelijk wordt toegekend. Voor de Bijstandsverlening zelfstandigen (Bbz) is € 34.000 meer binnengekomen dan begroot. Dit heeft hoofdzakelijk te maken met een beschikking van het rijk (afrekening 2011 die in 2013 is binnengekomen). De over 2011 ontvangen extra middelen voor de uitvoering Bbz hebben naar verwachting geen structureel effect. Wet Maatschappelijke ondersteuning Hogere eigen bijdrage WMO HBH € 270.000. Met betrekking tot de Eigen Bijdrage wordt gekozen voor een conservatieve inschatting van de opbrengsten omdat we afhankelijk zijn van afhandeling door het CAK. Dit levert nog wel eens vertraging op in de afrekening. In de eerste jaren van de uitvoering van de WMO werd op deze post een nadeel ten opzichte van begroot geboekt. Jaarrekening 2013 ten opzichte van actuele jaarrekening 2012 Het nadelige resultaat voor bestemming is in 2013 € 1.357.000 lager dan in 2012. De lasten zijn € 427.000 lager en de baten € 930.000 hoger. Lasten Inkomensverstrekking Er is in 2013 voor € 680.000 meer aan bijstand verleend dan in 2012. Dit als gevolg van een forse toename van het WWB-bestand. Jeugd en jongerenwerk Het grote verschil van € 412.000 wordt verklaard door de incidentele uitgaaf in 2013 als gevolg van een storting in de voorziening ad. € 354.000 in verband met het genoemde faillissement van de Stichting Speelwerk. Daarnaast hebben we in 2013 te maken met invoeringskosten als gevolg van de decentralisaties. Sociale Zekerheid Lagere uitgaven van 881.000 door een lagere bijdrage aan de sociale werkvoorziening (€ 733.000) en er is minder uitgegeven aan fraudebestrijding en verhaal (€ 118.000). Wet Maatschappelijk Ondersteuning Er is in 2013 voor € 724.000 minder uitgegeven. Dit komt door minder huishoudelijke hulp en goedkopere inkoop daarvan, een lager bedrag voor verstrekte hulpmiddelen als gevolg van de kanteling en een minder aantal woningaanpassingen. Baten Inkomensverstrekking Van het rijk zijn € 1.093.000 meer bijdragen gekomen, dit betreffen o.a. overdrachten wet Buig. Sociale Zekerheid Lagere bijdrage van het rijk € 340.000 voor Sociale werkvoorziening in 2013 met daar tegenover een eenmalige bijdrage uitstroombevordering van het rijk van € 61.000. Mutaties reserves De onttrekkingen betreffen een beroep op de algemene reserve voor Bestemming Noordwolde fase 2 (€ 48.700) en het incidentele budget Loondispensatie (€ 14.200).
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 130 -
PROGRAMMA 7 VOLKSGEZONDHEID EN MILIEU bedragen x € 1.000 Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
Verschil
- 2.656 - 806 - 2.092 - 1.191 - 6.744
- 2.475 - 459 - 2.287 - 1.312 - 6.532
- 2.475 - 640 - 2.281 - 1.312 - 6.708
- 2.716 - 644 - 2.106 - 1.226 - 6.692
- 240 N -4N 175 V 86 V 17 V
3.063 10 1.695 122 4.889
2.683 1.718 116 4.517
2.683 150 1.718 116 4.667
2.819 17 1.690 149 4.676
136 V - 133 N - 28 N 33 V 9V
- 1.855
- 2.015
- 2.041
- 2.016
25 V
Mutatie reserves Toevoegingen
- 255
-
-
- 71
- 71 N
Onttrekkingen
455
614
639
654
15 V
Mutatie reserves
200
614
639
583
- 56 N
- 1.655
- 1.402
- 1.402
- 1.433
- 31 N
7 Volksgezondheid en Milieu Saldo van baten en lasten Lasten Afvalinzameling Milieu Riolering Volksgezondheid Totaal Lasten Baten Afvalinzameling Milieu Riolering Volksgezondheid Totaal Baten Saldo van baten en lasten
Resultaat
Jaarrekening 2013 ten opzichte van de actuele begroting 2013 Het voordelig saldo van baten en lasten is € 25.000 hoger dan begroot. De lasten zijn lager (voordeel € 17.000) evenals de baten (nadeel € 9.000). Lasten Afvalinzameling Het bestede bedrag is € 240.000 hoger. De belangrijkste oorzaak hiervan zijn hogere lasten van nascheiding van kunststoffen uit het restafval. Door een forse stijging van de hoeveelheid nagescheiden kunststoffen in 2013 zijn ook de hiermee gemoeide kosten gestegen. Riolering Er is € 175.000 minder besteed. Het grootste deel daarvan (€ 140.000) is bestemd voor een bijdrage in de kosten voor drinkwatervoorzieningen voor vee in geval er een riooloverstort wordt verplaatst. Tot nu toe is daar nog geen aanspraak op gemaakt. In 2014 wordt het laatste riooloverstort verplaatst. Als gevolg daarvan kunnen er nog aanvragen komen. Volksgezondheid Er is € 86.000 minder besteed vanwege een lagere bijdrage aan de Veiligheidsregio Fryslân. Baten Afvalinzameling De baten zijn € 136.000 hoger; de belangrijkste oorzaak hiervan is gelegen in de vergoedingen voor nagescheiden plastic. Milieubeheer De baten zijn € 133.000 lager; de belangrijkste oorzaak hiervan is het feit dat er geen vergoedingen zijn uitgekeerd voor de schade van de brand in Noordwolde
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 131 -
Exploitatie Afvalinzameling Uitgangspunt is een 100% kostendekking. Voor 2013 hebben we de tarieven verlaagd om niet boven de 100% uit te komen (zie ook paragraaf lokale heffingen). Op begrotingsbasis sluit de exploitatie afvalstoffeninzameling daarmee op nul. De werkelijke exploitatie sluit met een tekort van € 187.000 (afgerond). Hiervoor doen we een beroep op de reserve afvalstoffenverwijdering. Exploitatie riolering Uitgangspunt is een 100% kostendekking. Voor 2013 zijn de tarieven gelijk gebleven aan het voorgaande jaar. Op begrotingsbasis sluit de exploitatie riolering met een tekort van € 563.000. Het werkelijke exploitatieresultaat sluit met een tekort van ruim € 413.000 (afgerond). Hiervoor doen we een beroep op de reserve vervanging/onderhoud riolering. Jaarrekening 2013 ten opzichte van de jaarrekening 2012 Het nadelig saldo van baten en lasten is € 162.000 hoger dan vorig jaar. De lasten zijn lager (voordeel € 52.000) evenals de baten (nadeel € 214.000). Lasten Afvalverwerking Een nadeel van € 60.000 wegens hogere lasten voor nascheiding van kunststoffen uit het restafval. Milieubeheer De lagere lasten van € 162.000 komen door de overboeking van interne uren van programma 7 (i.c. Milieubeheer) naar Programma 8 ( Vergunningen). In 2012 waren incidentele bijdragen in het kader van de duurzaamheid dorpshuizen (€100.000). Daartegenover staan hogere lasten in 2013 (€ 152.000) door de saneringswerkzaamheden als gevolg van de brand in Noordwolde. Baten De belangrijkste oorzaak van de lagere baten (€ 244.000) is de verlaging van het tarief van de afvalstoffenheffing in 2013. Mutaties reserves De toevoeging is een storting in de reserve onderhoud graven en betreffen de ontvangen afkoopsommen voor het onderhoud van de graven (€ 71.000). De onttrekkingen betreffen zowel het exploitatietekort op de reiniging (€ 187.000) als op de riolering (€ 414.000). Deze bedragen zijn ten laste gebracht van resp. de reserve afvalstoffenverwijdering en de reserve vervanging/onderhoud riolering. Daarnaast zijn de onderhoudskosten van graven ten laste van de reserve onderhoud graven (€ 25.000) gebracht. Verder is voor de kosten van milieubeheer (zonnepanelen en duurzaam inkoop) een beroep gedaan op de algemene reserve (totaal € 29.000).
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 132 -
INVESTERINGEN bedragen x € 1.000 Oorspr.
Krediet
Realisatie
Restant
Overschot /
Naar
krediet
1/1/2013
2013
31/12/2013
tekort
2014
100 100 420 100 85 158 28 47 50 484 25 19 229 350 20 120
72 77 376 100 85 158 28 47 50 484 25 19 229 350 20 120
10 7 258 17 206 1 31 360 21 6 660 8 104
62 69 118 83 85 - 48 28 46 19 123 25 -2 223 - 660 350 12 16
Totaal 2.335 2.240 * Werkzaamheden zijn uitgevoerd binnen het totaal geautoriseerde budget
1.689
549
Investeringen
Overstortregistratie riolering Gemalenbeheerssysteem Verplaatsen riooloverstort Boijl Afkoppelen dakvlak Munnekeburen Verplaatsen riooloverstort Nijeholtpade Riolering van de Sandeplein Ombouw rioolgemaal Ter Idzard Ombouw rioolgemaal Noordwolde Beschermlaag basin Schipsloot Reparaties en vervanging riolering Herstraten Troelstrastraat Herstraten Steggerda Riolering Dreeslaan Riolering Staatsliedenbuurt Stedelijke wateropgave Wolvega-zuid Grondwaternetwerk Aanschaf kleine huisvuilauto
16
62 69 85 - 48 28 46 123 223 350 12 -
- 401
950
118 83
19 25 -2 - 660
Overstortregistratie Riolering In samenwerking met het Wetterskip wordt er gemeten in ons rioolstelsel. Doel van het meten is het kalibreren van de rekenmodellen waarmee wij werken en waarop investeringen worden gebaseerd. In dit meetproject worden waterstanden in de riolering en de neerslaghoeveelheden gemeten. Door nu de gemeten neerslaghoeveelheden in onze computermodellen te zetten, kunnen wij zien welke waterstanden de modellen aangeven en vergelijken met de gemeten waterstanden. Een exacte einddatum van het project is niet aan te geven want om een goed vergelijk te kunnen maken moeten er wel een paar zware buien vallen. De verwachting is wel dat het project in 2014 wordt afgerond. Gemalenbeheersysteem In OWO-verband wordt een telemetriesysteem aangeschaft. Dit telemetriesysteem geeft storingen van de gemalen door, geeft inzicht in de werking van de gemalen en maakt het mogelijk om gemalen op afstand te besturen. In verband met de afspraken over samenwerking, het uitwisselen van kennis en om de kwetsbaarheid te verminderen, is er besloten gezamenlijk één systeem aan te schaffen. De voorbereiding neemt hierdoor echter wat meer tijd (o.a. door afstemmingsoverleg en andere aanbestedingsprocedure) in beslag dan in geval elke gemeente het afzonderlijk zou doen. In 2014 wordt een nieuw telemetriesysteem aangeschaft en eind 2014 moet het systeem operationeel zijn. Verplaatsen Riooloverstort Boijl De werkzaamheden zijn afgerond en het krediet kan afgesloten worden. Afkoppelen Dakvlak Munnekeburen De werkzaamheden zijn afgerond en het krediet kan afgesloten worden. Verplaatsen Riooloverstort Nijeholtpade De voorbereiding is opgestart en de uitvoering vindt plaats in 2014. Riolering van de Sandeplein Werk is nog niet afgerond. Tijdens de voorbereiding is er gekozen voor een ander tracé dan waarop de raming was gebaseerd. Het tracé is daarop aangepast. Door de aanpassing werden de kosten hoger dan geraamd. Bijkomend voordeel is wel dat twee parallel gelegen rioolstrengen zijn vervangen door één.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 133 -
Ombouw rioolgemaal Ter Idzard Wij zijn nog aan het meten in de riolering in Ter Idzard (zie toelichting bij Overstortregistratie riolering). Na dat het meetproject is afgerond, wordt aan de hand van de resultaten een heroverweging gemaakt van deze investering. Ombouw rioolgemaal Noordwolde De voorbereiding is tijdelijk stil gelegd omdat het Wetterskip heeft aangegeven dat zij in de nabijheid van het rioolgemaal ook werkzaamheden willen verrichten. Wij gaan nu samen met het Wetterskip kijken of wij iets gezamenlijks kunnen doen. Beschermlaag bassin Schipsloot De beschermlaag is aangebracht. Krediet kan afgesloten worden. Reparaties en vervanging riolering Uit dit krediet worden de rioleringswerkzaamheden betaald die worden uitgevoerd in de Van Harenstraat te Wolvega en op het kruispunt Industriestraat-Rotanstraat te Noordwolde. Beide projecten worden in 2014 afgerond. Herstraten Troelstrastraat Als gevolg van na zakking van de rioolsleuf door eerder uitgevoerde rioolwerkzaamheden moest de bestrating opnieuw worden aangebracht. Deze werkzaamheden zijn uitgevoerd en verrekend binnen het project Riolering in de Staatsliedenbuurt”. De werkzaamheden zijn afgerond en het krediet kan afgesloten worden. Herstraten Steggerda De werkzaamheden zijn afgerond en het krediet kan afgesloten worden. Riolering Dreeslaan In de Dreeslaan moet het bestaande riool worden vervangen. Gelijktijdig met de vervanging wordt er ook een hemelwaterriool aangelegd. De werkzaamheden dienen afgestemd te worden op de bouw van de nieuwe appartementen. De voorbereiding van de rioleringswerkzaamheden wordt in 2014 opgestart. De afronding van de uitvoering is afhankelijk van het bouwtempo van de laatste twee appartementenblokken. Riolering Staatsliedenbuurt Deze werkzaamheden stonden gepland in 2014 maar zijn eerder uitgevoerd. Het krediet kan afgesloten worden. Stedelijk wateropgave Wolvega-Zuid Het project loopt al een tijdje maar door onduidelijkheden omtrent subsidies heeft de planvoorbereiding meer tijd in beslag genomen dan verwacht. In 2013 is er gewerkt aan een projectplan dat in 2014 ter besluitvorming wordt voorgelegd aan alle deelnemende partijen. Nadat het projectplan is vastgesteld, wordt het verder uitgewerkt. Vervolgens kan de uitvoering opgestart worden. De planning, zoals die is opgenomen in het concept-projectplan, geeft aan dat de uitvoering in 2016 wordt afgerond. Grondwaternetwerk In 2013 is er een start gemaakt met het opstellen van een Grondwaterbeleidsplan. Dit plan wordt in 2014 afgerond. In het plan gaan wij ondermeer in op de volgende vragen: • hoe vullen wij de definities vanuit de zorgplicht in? • wat verstaan wij exact onder een actieve rol voor de zorgplicht? • hoe gaan wij om met meldingen over grondwaterproblemen?
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 134 -
PROGRAMMA 8 RUIMTELIJKE ORDENING EN VOLKSHUISVESTING bedragen x € 1.000 Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
Verschil
- 663 - 575 - 3.559 - 113 - 931 - 695 - 6.536
- 411 - 575 - 4.060 - 81 - 1.110 - 637 - 6.874
- 451 - 575 - 3.761 - 129 - 1.110 - 635 - 6.661
- 502 - 575 - 2.077 - 81 - 1.127 - 803 - 5.164
- 50 N 1.685 V 48 V - 17 N - 168 N 1.497 V
33 9 2.878 507 724 4.152
4.060 577 337 4.974
3.761 466 482 4.709
18 2.177 549 591 3.334
18 V - 1.585 N 82 V 109 V - 1.375 N
- 2.384
- 1.900
- 1.951
- 1.830
122 V
Mutatie reserves Toevoegingen
- 301
-
-
-
-
Onttrekkingen
12
10
61
21
- 40 N
Mutatie reserves
- 289
10
61
21
- 40 N
- 2.672
- 1.890
- 1.890
- 1.809
81 V
8 Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting Saldo van baten en lasten Lasten Bestemmingsplannen Bouwtoezicht Grondexploitatie Stads- en Dorpsvernieuwing Vergunningen Volkshuisvesting Totaal Lasten Baten Bestemmingsplannen Bouwtoezicht Grondexploitatie Vergunningen Volkshuisvesting Totaal Baten Saldo van baten en lasten
Resultaat
Jaarrekening 2013 ten opzichte van de actuele begroting 2013 Het voordelig saldo van baten en lasten is € 122.000 hoger dan begroot. De lasten zijn lager (voordeel € 1,497 mln.) evenals de baten (nadeel € 1,375 mln.). Lasten Bestemmingsplannen Het bestede bedrag is € 50.000 hoger. De belangrijkste oorzaak hiervan zijn hogere lasten voor de actualisatie en herziening van bestemmingsplannen. Grondexploitatie De uitgaven waren € 1,685 mln. lager dan begroot, voornamelijk veroorzaakt door temporisering van uitgaven in de Lindewijk en Kleine Vuurvlinder. Voor de Lindewijk is in de fasering van de kosten een verschuiving naar latere jaren geweest van zo’n € 400.000 (voornamelijk bouwrijp maken van cluster E). Ook de toegenomen concurrentie heeft tot lagere uitgaven geleid. De betaling van de aanbestede bruggen is in verband met de latere aanleg in het jaar ook verschoven naar 2014, een bedrag van ca. € 685.000. Daarnaast is de post onvoorzien van ca. € 154.000 niet aangesproken en is de rentetoerekening € 88.000 lager uitgevallen. Bij de Kleine Vuurvlinder is het bouwrijp maken gereedgekomen, maar zijn de kosten voor het woonrijpmaken doorgeschoven naar 2014, een bedrag van ca. € 200.000. De voorziening ten behoeve van lagere verkoopprijs van € 100.000 is niet meer nodig en is als resultaat vrijgevallen. Voor een verdere toelichting op de grondexploitaties wordt verwezen naar de paragraaf Grondbeleid. Stads- en dorpsvernieuwing Het project ontwikkeling voormalige Melkfabriek Steggerda is in 2013 nog niet afgerond waardoor de gemeentelijke bijdrage ten bedrage van € 48.000 niet is uitgekeerd. Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 135 -
Volkshuisvesting De hogere lasten betreffen hogere kapitaallasten door de afboeking en overdracht van activa naar de grondexploitatie en hogere lasten voor energie. Baten Bestemmingsplannen De baten zijn € 18.000 hoger en betreffen doorberekende ambtelijke kosten voor de behandeling van bouwaanvragen. Grondexploitatie Voor 2013 waren er alleen verkoopopbrengsten van € 78.000 begroot voor de Plantage. De begrote baten van € 3,761 mln. bestonden dan ook voor € 3,683 mln. uit verrekening met de balanspost voorraden (kosten € 3,761 mln. – verkopen € 78.000 = € 3,683 mln. toename boekwaarde grond). De verkoop aan de Plantage is gerealiseerd. Daarnaast waren er niet begrote verkoopopbrengsten in de Lindewijk, Kleine Vuurvlinder en locatie De Wegwijzer. De totale opbrengsten over 2013 bedroegen € 1,293 mln. De voorziening ten behoeve van lagere verkoopprijs van € 100.000 is niet meer nodig en is als resultaat vrijgevallen. De werkelijke baten zijn daarmee uitgekomen op € 2,177 mln. (€ 984.000 verrekening balanspost voorraden + € 1.293 mln. verkoopopbrengsten - € 100.000 vrijval voorziening). Vergunningen De hogere baten van € 82.000 betreffen een toename van de legesopbrengsten. Bij de tussentijdse rapportages was de primitieve begroting nog met (€ 50.000 en € 60.000) naar beneden bijgesteld. Volkshuisvesting De baten zijn € 109.000 hoger en betreffen de vergoedingen voor ingebrachte activa in de grondexploitatie Jaarrekening 2013 ten opzichte van de jaarrekening 2012 Het nadelig saldo van baten en lasten is € 554.000 lager dan vorig jaar. De lasten zijn lager (voordeel € 1.372 mln.) evenals de baten (nadeel € 818.000). Lasten Grondexploitatie De lasten zijn in 2013 € 1,482 mln. lager dan in 2012. De werkelijke uitgaven waren in 2013 € 802.000 lager. Daarnaast zijn er in 2012 nog voorzieningen getroffen van per saldo € 680.000. Volkshuisvesting Hogere lasten (€ 108.000) wegens hogere nutslasten en de overdracht van activa naar de grondexploitatie. Baten Grondexploitatie De baten zijn in 2013 € 701.000 lager dan in 2012 veroorzaakt door een lagere toevoeging in 2013 aan de balanspost voorraden (€ 984.000 t.o.v. € 1,990 mln. in 2012, een verschil van € 1,006 mln.), hogere verkoopopbrengsten in 2013 (€ 1,293 mln. t.o.v. € 888.000 in 2012, een verschil van € 405.000) en vrijval van de voorziening van 100.000. Volkshuisvesting De belangrijkste oorzaak van de lagere baten (€ 108.000) is de verkoop van een pand (i.c. de vml. brandweerkazerne) in 2012. Mutaties reserves De onttrekking betreft een beroep op de reserve onderhoud panden panden Stichting Accomodatiebeheer Weststellingwerf (SAW) voor de opvang van de onderhoudskosten (€ 14.000) en een beroep op de algemene reserve voor het landschapsbeleid (€ 7.000).
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 136 -
INVESTERINGEN bedragen x € 1.000 Oorspr.
Krediet
Realisatie
krediet
1/1/2013
2013
31/12/2013
tekort
2014
Herontwikkeling locatie Renbaanschool Noordwolde Verbouw Huize Lindenoord Aanpassing infrastructuur Martinibuurt
40 750 42
- 46 749 -
494 -
- 46 255 -
- 46 50 -
205
Totaal
832
703
494
209
4
205
Investeringen
Restant Overschot /
Naar
Toelichting per investering Herontwikkeling locatie Renbaanschool Noordwolde In de jaarrekening 2012 is vermeld dat er een overeenkomst met de Woningstichting is met betrekking tot dit terrein en dat gewacht wordt op levering. In 2013 is deze overeenkomst ontbonden en is een ander ontwikkelingsplan gemaakt. Dit plan is gepresenteerd tijdens het Woonoffensief in 2014. Verbouw Huize Lindenoord Eind 2013 is de verbouw van Huize Lindenoord afgerond. Comperio heeft er inmiddels zijn intrek in genomen. Van het krediet valt € 50.000 als positief eindresultaat vrij. Het restant blijft nog beschikbaar voor de afwikkeling van de laatste (financiële) zaken in 2014. Aanpassing infrastructuur Martinibuurt Bij de najaarsnota 2013 is aangegeven dat de aanleg van de woonomgeving niet zal worden gerealiseerd door een stagnatie in de bouw van 16 woningen door WSW. Het krediet zal niet meer worden benut; indien van toepassing zal het weer worden aangevraagd.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 137 -
PROGRAMMA 9 FINANCIEN (ALGEMENE BATEN EN LASTEN) bedragen x € 1.000 Rekening 2012
Primitieve Begroting
Actuele Begroting
Rekening 2013
Verschil
-9 - 293 988 - 579 107
-9 - 311 - 289 - 392 - 74 - 1.076
-9 - 311 - 16 - 383 - 43 - 762
-9 - 293 - 253 - 378 - 934
0V 18 V - 237 N 4V 43 V - 172 N
26.769 4.286 35 112 1.000 0 54 507 32.763
26.147 4.370 65 45 68 1.636 48 392 32.771
25.897 4.335 30 45 114 905 355 392 32.073
26.360 4.274 26 46 116 905 0 587 394 32.708
463 V - 61 N -4N 1V 3V 0V 0V 232 V 1V 635 V
Saldo van baten en lasten
32.870
31.696
31.311
31.773
463 V
Mutatie reserves Toevoegingen
- 3.601
-
-
- 31
- 31 N
Onttrekkingen
3.263
126
161
85
- 76 N
Mutatie reserves
- 338
126
161
54
- 107 N
32.532
31.822
31.472
31.827
356 V
9 Financiën (Algemene Baten en Lasten) Saldo van baten en lasten Lasten Deelnemingen Uitvoering Wet WOZ Algemene Inkomsten en Uitgaven Overig Onvoorzien Totaal Lasten Baten Algemene Uitkering Onroerende Zaakbelasting Toeristenbelasting Forensenbelasting Deelnemingen Geldleningen en Uitzettingen >= 1 jaar Uitvoering Wet WOZ Algemene Inkomsten en Uitgaven Overig Onvoorzien Totaal Baten
Resultaat
Algemeen De analyse van de mutaties in de reserves ten opzichte van de begroting vindt per afzonderlijk programma plaats. De analyse van het resultaat staat aan het begin van de jaarrekening in het onderdeel “jaarrekening op hoofdlijnen”. Jaarrekening 2013 ten opzichte van actuele begroting 2013 Het voordelig saldo van baten en lasten is € 463.000 hoger dan begroot. De lasten zijn € 172.000 hoger, de baten zijn € 635.000 hoger. Lasten Uitvoering wet WOZ Het merendeel van deze kosten bestaan uit de heffing en invordering van belastingen. Verder zijn hier verantwoord de kosten van de hertaxatie van de onroerende zaken en ondersteunings- werkzaamheden die door een extern bureau zijn uitgevoerd. Ook de kosten van bezwaar- en beroepschriften staan hier alsmede de actualisatie van het WOZ-bestand. Algemene inkomsten en uitgaven Op deze post is een storting in de voorziening oninbare debiteuren opgenomen (€ 176.100). Op begrotingsbasis hebben we daar geen rekening mee gehouden. Verder staan hier de saldi van de kostenplaatsen en de kosten van invordering van de gemeentelijke belastingen verantwoord. Op de saldi kostenplaatsen hebben we een nadeel van bijna € 75.000. Dit zijn begrotingsmutaties gedurende het jaar op de kostenplaatsen die niet nagecalculeerd zijn per product maar op saldo kostenplaatsen koJaarverslag en jaarrekening 2013
- 138 -
men. Ook de kosten van invordering van de gemeentelijke belastingen geven een gering voordeel en bedragen € 170.000 (begroot was € 190.000). Overig Dit betreft de te betalen rente voor de verstrekte (hypothecaire) geldleningen aan ambtenaren en twee andere instellingen. Onder de baten staat de rente die hiervoor wordt ontvangen (zie hierna). Onvoorzien Voor onvoorziene uitgaven was € 30.000 beschikbaar. Het bedrag is volledig ingezet voor: • Bijdrage Oudheidkamer (€ 3.390) • Werelderfgoed nominatie Turven uit het Oosten (€ 5.220) • Projectleider NUON gelden (€ 8.000) • Groen Zelf Doen (€ 10.000) • Vlekkenplan Noordwolde (€ 3.390) De geraamde stelpost voor het onderhoud aan het gebouwen is niet ingezet (€ 59.000). Daarentegen staat er voor Ombuigingen I nog bijna € 16.000 in te vullen (dat zijn de structurele lasten van de nog te verkopen eigendommen). Baten Algemene uitkering De totale gemeentefondsuitkering komt uit op € 26,3 miljoen. Voor het jaar 2013 is € 26,1 miljoen verantwoord. Daarnaast hebben we ruim € 0,2 miljoen extra ontvangen aan nabetalingen over 2011 en 2012. Ten opzichte van de raming een positief verschil van ruim € 460.000 dat zich heeft aangekondigd in de decembercirculaire 2013. Het zogenaamde “Herfstakkoord” valt financieel gezien gunstig uit vanaf 2014. Opvallend is dat het positief effect voor het jaar 2014 een jaar naar voren wordt geschoven zodat we voor 2013 een extra uitbetaling ontvangen. Onroerende Zaakbelasting De minderopbrengst van € 61.000 ten opzichte van begroot wordt o.a. veroorzaakt door een toenemende leegstand van bedrijfspanden. Daarnaast zijn er nog verminderingen over voorgaande jaren verwerkt. Overige belastingen Met ingang van 2013 heffen we voor het eerst de toeristenbelasting. Deelnemingen Hier zijn de ontvangen dividenduitkeringen verantwoord. Geldleningen en uitzettingen >=1 jaar Hieronder valt de rente over de eigen financieringsmiddelen (= bespaarde rente). De bespaarde rente is berekend over de stand per 1 januari van alle reserves en voorzieningen en komt uit op een bedrag van ruim € 0,9 miljoen. Algemene inkomsten en uitgaven Hier staat het saldo financieringsfunctie. Het is het saldo van (a) betaalde rente (last) over de aangegane geldleningen, de aangetrokken middelen in rekening-courant en de bespaarde rente en (b) de toegerekende rente aan producten en grondexploitatie (baat). Het voordeel van € 232.000 komt voornamelijk door lagere rentekosten voor aangegane geldleningen. Overig Dit betreft de te ontvangen rente in het kader van verstrekte (hypothecaire) geldleningen aan ambtenaren en twee andere instellingen. Zie ook onder “lasten” waar de te betalen rente is opgenomen. Jaarrekening 2013 ten opzichte van jaarrekening 2012 Lasten Algemene inkomsten en uitgaven In 2012 zijn hier de positieve saldi van de kostenplaatsen (inclusief kapitaallasten) verantwoord. Het positieve saldo financieringsfunctie is in deze jaarrekening verantwoord onder de baten (= saldo kosJaarverslag en jaarrekening 2013
- 139 -
tenplaats kapitaallasten). Verder is in deze jaarrekening een storting in de voorziening oninbare debiteuren meegenomen. Overig In 2012 is hier o.m. verantwoord de afrekening met betrekking tot de te betalen omzetbelasting over 2007 tot en met 2010. Baten Algemene uitkering We hebben per saldo ruim € 0,4 miljoen minder ontvangen dan vorig jaar. Met ingang van 2012 is de zogenaamde normeringssytematiek weer toegepast dat wil zeggen dat de omvang van het gemeentefonds wordt gerelateerd aan de hoogte van de rijksuitgaven onder het motto “samen de trap op en samen de trap af”. Dat is voornamelijk de reden dat we voor 2013 op een lagere uitkering uitkomen dan die van vorig jaar. Overige belastingen Het jaar 2013 is het eerste jaar dat we toeristenbelasting heffen. Algemene inkomsten en uitgaven In deze jaarrekening is het positieve saldo financieringsfunctie (€ 547.000) hier verantwoord. In 2012 stond dat nog onder lasten. Overig In 2012 is hier o.m. verantwoord de afrekening met betrekking tot de ontvangen omzetbelasting over 2007 tot en met 2010. Mutaties reserves De toevoegingen betreffen de storting in de algemene reserve van de saldi van de reserve voor de kunsten (6.000) en een storting in de egalisatiereserve samenwerking Oost (€ 25.000). De onttrekkingen betreffen de naar beneden bijgestelde ramingen van de opbrengst OZB (€ 35.000) in verband met de vrijstelling voor sportverenigingen en van de opbrengst toeristenbelastingen (€ 50.000). Voor beide is een beroep gedaan op de algemene reserve.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 140 -
INVESTERINGEN bedragen x € 1.000 Investeringen I&A Informatiebeleid 2010 Informatiebeleid 2011 Vervanging hard- en software 2012 Vervanging hard- en software 2013 Informatiesbeleid 2012 Telefooncentrale (vervangingsbudget 2012) Investeringsbeleid 2013 INUP Subtotaal I&A
Oorspr.
Krediet
Realisatie
Restant
Overschot /
Naar
krediet
1/1/2013
2013
31/12/2013
tekort
2014
15 12 140 152 40 90 124 67 640
2 1 83 98 56 51 7 298
13 11 57 54 40 34 73 60 342
70
36
12 28 33 28 28 150 279 954
6 96 102 418
97 73 91 152 117 90 124
Interne zaken Raadszaal apparatuur Tractie Aanschaf Billy Goat Pick up serviceteam Pick up serviceteam en straatploeg Frontstuur truck Pick up serviceteam Scania Kipper axa incl. opbouwkraan Subtotaal Tractie Totaal
12 28 33 28 28 150
13 11 57
71
54 37 34 73 60 271
34
18
16
6 28 33 28 28 54 177 536
6
28 33 28 28 54 171 450
3
6 86
I&A Informatiebeleid 2010 In 2013 zijn afgespraken gemaakt met leveranciers voor de realisatie van een aantal koppelvlakken op de MakelaarSuite (MidOffice). Momenteel bevinden we ons in de eindfase van het testtraject en zal in het eerste kwartaal van 2014 een acceptatietest plaatsvinden Het nog resterende bedrag is in 2014 nodig voor het in productie brengen van deze koppelvlakken. Informatiebeleid 2011 Dit krediet kan gesloten worden. Vervanging hard- en software 2012 Niet alles is daadwerkelijk vervangen. Een deel is doorgeschoven naar de komende jaren. Het krediet kan worden gesloten. Vervanging hard- en software 2013 Niet alle geplande vervangingen zijn gerealiseerd. In 2014 dienen in verband met de techniek van de nieuwe telefooncentrale (Voice Over IP) de bestaande switches een hardwarematige upgrade te ondergaan. Verder moet uit dit krediet nog bekostigd worden de overgang naar één Beaufort voor OWO, migratie Civision Zorg en Onderwijs, beide naar Civision Samenlevingszaken en Cipers (Burgerzaken) Informatiebeleid 2012 Ten laste van dit budget worden in 2014 nog een aantal projecten opgepakt, waaronder het koppelen van SquitXO aan de MidOffice. Hierbij is het wachten op de in het convenant vastgelegde afspraken voor het ontwikkelen van standaard KING-koppelvlakken (Kwaliteits Instituut. De herinrichting van Decos (zaakgericht) is even “on hold” gezet in verband met de ontwikkelingen in OWO-verband. Begin 2014 wordt er een gemeenschappelijke strategie bepaald voor te voeren DMS en Zaaksysteem. Aansluitend zullen eventuele investeringen in koppelvlakken worden gedaan.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 141 -
Vervanging telefooncentrale De opdracht voor levering van de nieuwe OWO-telefooncentrale is verstrekt. In het eerste kwartaal van 2014 wordt gestart met de inrichting in Ooststellingwerf. Daarna volgen Opsterland en Weststellingwerf. Het laatste deel van de kosten dient nog in 2014 te worden voldaan. Informatiebeleid 2013 Zo’n driekwart van de projecten die onderdeel uitmaakten van het Informatiseringsjaarplan 2013 zijn afgerond. Voor de Snelbalie (Werk en Inkomen) en de Roostermodule (Publiekscentrum) is besloten deze niet uit te gaan voeren. Het project digitaal toezicht staat in de steigers en het optimaliseren van de bedrijfsvoering beheer openbare ruimte is onlangs gestart. In 2014 worden de laatste puntjes op de “i” gezet. Eind 2014 kan de post worden opgeheven. I-NUP (West) Voor de jaren 2013 t/m 2015 zijn respectievelijk de volgende bedragen in de begroting opgenomen voor het I-NUP; € 66.500, € 100.000 en € 50.000. Deze middelen zijn vanuit de Algemene Middelen via een kaschuifconstructie door het Rijk toegekend. Vanaf 2016 worden we hier weer op gekort. Voor het realiseren van de verplichte bouwstenen en het halen van de resultaatverplichtingen zijn we sterk afhankelijk van de landelijke ontwikkelingen, welke momenteel enigszins achter lopen. Het is daarom nog steeds lastig aan te geven wanneer welke middelen zullen worden besteed. Deze middelen dienen echter wel beschikbaar te blijven. Interne Zaken De definitieve oplevering van de apparatuur in de raadszaal vindt in februari 2014 plaats, waarna er nog een bedrag van € 16.000 aan de leverancier moet worden betaald. De rest van het krediet € 18.000 valt vrij. Tractie Billy Goat De bladzuiger Billy Goat is vervangen; de kipper waarop de Billy Goat is gebouwd heeft in eigen beheer groot onderhoud gehad en kan naar verwachting nog vijf tot zes jaar mee. Pick-ups (serviceteam en straatploeg) De twee Ford pick-ups hebben in eigen beheer groot onderhoud hebben gekregen waardoor vervanging één tot twee jaar kan worden uitgesteld. Frontstuur truck De Nissan Cabstar hebben in eigen beheer groot onderhoud gekregen waardoor vervanging nog één tot twee jaar kan worden uitgesteld. Pick-up serviceteam De Fiat Ducato Pick-up dient i.v.m. sterk verminderde bedrijfszekerheid te worden vervangen door een nieuwe Ford transit welke in februari 2014 wordt geleverd. Scania kipper (inclusief opbouwkraan) De Scania 4x4 kipper met opbouwkraan wordt i.v.m. sterk verminderde bedrijfszekerheid en hoge onderhoudskosten vervangen door een MAN 6x4 kipper met opbouwkraan. Het chassis is geleverd in december 2013. De kipper en kraan worden thans opgebouwd; het nieuwe voertuig wordt eind februari dan wel begin maart 2014 geleverd.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 142 -
Wet WNT De WNT geeft aan dat de gemeente verplicht is om jaarlijks in het financieel jaarverslag de bezoldiging van iedere topfunctionaris en gewezen topfunctionaris op persoonsnaam op te nemen, ongeacht een eventuele overschrijding van de bezoldigingsnorm. De gemeentesecretaris en de griffier van onze gemeente zijn aan te merken als topfunctionaris in de zin van de WNT en worden daarom hieronder opgenomen. Overzicht WNT Functie gemeentesecretaris griffier
Naam R.van Maurik A.S. Zijlstra
omvang dienstverband
beloning
sv-premies
1 1
80 44
3 3
bedragen x € 1.000 voorz bebelastbare kostaal- baar tenverg. op termijn 4 -
-
Daarnaast geldt het bezoldigingsmaximum en verplichte openbaarmaking ook voor de topfunctionarissen van een organisatie waaraan minimaal een periode van dire achtereenvolgende kalenderjaren subsidie wordt verleend, deze ten minste € 500.000 per kalenderjaar en tevens minimaal 50% van de inkomsten van de gesubsidieerde instelling in dat kalenderjaar bedragen. In 2013 is hier geen sprake van. Zowel bij vast als bij tijdelijk personeel. Toelichting op de wet WNT Het normenkader rondom de ‘’Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen Publieke en Semipublieke Sector (hierna: WNT) is bekrachtigd in het Besluit van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 26 februari 2014, nr. 2014-0000106049 en de Regeling van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 26 februari 2014, nr. 2014-0000 104920. De Aanpassingswet WNT is als onderdeel van dit normenkader nog niet formeel aangenomen door de Eerste Kamer. Voor het opmaken van de jaarrekening is in lijn met de mededeling van de minister van BZK d.d. 12 februari 2014, gepubliceerd in de Staatscourant d.d. 18 februari 2014, de Aanpassingswet WNT wel als onderdeel van het normenkader gehanteerd. De WNT is per 1 januari 2013 in werking getreden. Beloningen van bestuurders en overige topfunctionarissen in de (semi)publieke sector dienen wettelijk genormeerd, respectievelijk gemaximeerd te worden. Dit heeft geresulteerd in de wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) Hiermee wordt de WOPT ingetrokken. De WNT voorziet in een democratisch gelimiteerd instrument waarmee normen en verplichtingen kunnen worden opgelegd voor de bezoldiging van bestuurders en andere topfunctionarissen in de publieke en semipublieke sector. De gemeente is verplicht om jaarlijks in het financieel jaarverslag de bezoldiging van iedere topfunctionaris en gewezen topfunctionaris op persoonsnaam op te nemen ongeacht een eventuele overschrijding van het bezoldigingsmaximum. Ten aanzien van interim-functionarissen die geen topfunctie vervullen hebben wij gebruik gemaakt van de mogelijkheid die paragraaf 6 van de Beleidsregels toepassing WNT biedt inzake de volledige openbaarmaking van deze functionarissen. Op basis van de Beleidsregels toepassing WNY (inclusief de wijziging van paragraaf 6 volgens besluit van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 12 maart 2014, nr. 20140000142706 kán en hoeven wij niet volledig te voldoen aan de verplichting voor openbaarmaking van deze interim-functionarissen zoals voorgeschreven in artikel 4.2 lid 2c van de WNT (inclusief verwerking Aanpassingswet WNT) Het bezoldigingsmaximum bestaat uit 130% van het brutosalaris van een minister, verhoogd met: -sociale verzekeringspremies, ( belaste) onkostenvergoeding, beloningen betaalbaar op termijn(voornamelijk het werkgeversdeel van de pensioenreservering). Voor 2013 gelden de volgende bedragen: €187.340(bruto beloning); €8.069 (onkostenvergoeding); €33.190 (voorziening ten behoeve van beloningen op termijn); totaal €228.599 In 2013 hebben geen bezoldigingen boven deze bezoldigingsnorm plaatsgevonden. Zowel bij vast als bij tijdelijk personeel.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 143 -
Overzicht incidentele baten en lasten bedragen x € 1.000 Incidentele Baten en Lasten
Actuele
Rekening
Restant
Begroting
2013
2013
Dit restant opnieuw nodig in 2014
2015
2016
2017
-
-
-
-
-
-
-
17 4 11
-
-
-
-
-
-
Incidentele Baten 2 Verkeer, Wegen, Water en Groen Landschapsfaseproject fase 5 Landschapsfaseproject fase 6 Rom landschap Manifest Verkeersveiligheid
129 3
130 5
5
4
-1 -2 1
7 Volksgezondheid en Milieu Asbest opruiming
150
-
150
Totaal incidentele baten
287
70
74
233
- 233
125 4 18 5
108 4 7 -
17 11 5
4 5 8
4 5 8
-
85 10 5
85 10 5
-
80 30 50 36 12
14
Incidentele lasten 1 Openbare Orde en Veiligheid liquidatie IBOW 2 Verkeer, Wegen, Water en Groen Landschapsfaseproject fase 6 Dorpen in het Groen Rom landschap Manifest Verkeersveiligheid 4 Onderwijs Huisvesting De Lamer Huisvesting Vensterschool Onderwijshuisvesting O(v)SO 5 Sport, Cultuur, Recreatie en Groen Programma sport en bewegen in de buurt Passantenhaven Driewegsluis Bijdrage slachtoffers Tyfoon Filipijnen 6 Maatschappelijke en Sociale Voorzieningen Pilot loondispensatie Implementatiekosten Groen zelf doen Herstructureringsmiddelen WSW Kadernota Armoedebeleid (raad 11-11-13) Doorontwikkeling Handhaving WIZ (vjnota 2013) afboeken uitgezette geldlening
354
66 30 50 36 12 - 354
66 30 50 36 12
7 Volksgezondheid en Milieu Milieubeheer Asbest opruiming Bijdrage veedrenking tbv opheffen riooloverstort
31 150 140
-
31 150 140
8 Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting Bestemmingsplan vm melkfabriek Steggerda Bestemmingsplan buitengebied Pand Sickengastraat 6
48 114 14
94 14
48 20 -
24
Totaal incidentele lasten
974
945
29
250
-
-
-
Totaal incidentele baten en lasten
687
875
- 45
250
-
-
-
Jaarverslag en jaarrekening 2013
-
- 144 -
Incidentele middelen 2013 beschikbaar stellen in 2014 Gedurende het jaar 2013 zijn er verschillende incidentele budgetten voor projecten beschikbaar gesteld. Het niet gebruikte deel daarvan valt vrij in het jaarrekeningsaldo. Enkele van de projecten zijn echter nog niet (volledig) uitgevoerd. Volgens de financiële verordening is het toegestaan om een project onverkort voort te zetten en het benodigde budget opnieuw, indien dan nog nodig, bij de voorjaarsnota beschikbaar te stellen. Hierbij wordt het criterium wettelijke noodzaak en/of politieke toezegging gehanteerd. Het gaat hierbij om de volgende middelen: Landschapsfaseproject fase 6 Restant budget eind 2013 € 17.000, opnieuw nodig in 2014 € 17.000 Motivatie: Het onderdeel: Herstel en versterken is in 2013 uitgevoerd. De afrekening met de aannemer zal in februari plaatsvinden. Bij de voorjaarsnota zal aangegeven worden hoeveel werkelijk nog nodig is van dit restant budget. Dorpen in het Groen Restant budget eind 2013 € 3.500, opnieuw nodig in 2014 € 3.500. Motivatie: Het project wordt niet uitgevoerd in 2013 maar in het eerste kwartaal 2014. ROM Landschap Restant budget eind 2013 € 11.000, opnieuw nodig in 2014 € 11.000. Motivatie: De start en afronding van het gezamenlijke (OWO, Heerenveen, Smallingerland en Provincie Fryslân) project ‘Duurzaam landschapsbeheer en inventarisatie’ is verplaatst van 2013 naar 2014. Pilot Loondispensatie Restant budget eind 2013 € 66.000, opnieuw nodig in 2014 € 66.000. Motivatie: Loondispensatie is een re-integratie-instrument. Het is een compensatie van de gemeente voor het verschil tussen het minimumloon en de loonwaarde; een soort loonkostensubsidie, maar in deze regeling uitgekeerd aan de uitkeringsgerechtigde. De Loondispensatie moet voor individuele uitkeringsgerechtigden de kansen op een reguliere baan vergroten. In de loop van 2013 is uit de pilot naar voren gekomen dat de loondispensatie-constructie technisch te ingewikkeld is voor werkgevers, en er op deze wijze niet voldoende arbeidsplaatsen beschikbaar kunnen worden gesteld voor arbeidsgehandicapte uitkeringsgerechtigden (uitkeringsgerechtigden met een grote, maar overbrugbare afstand tot de arbeidsmarkt). Derhalve willen wij het nog resterende bedrag van de pilot in 2014 inzetten voor een effectievere constructie (eventueel individueel maatwerk; e.e.a. is toegestaan), voor dezelfde doelgroep. Daarmee kan de pilot ultimo 2014 worden afgerond. Implementatiekosten Groen Zelf Doen Restant budget eind 2013 € 30.000, opnieuw nodig in 2014 € 30.000 Motivatie: Begin 2013 is besloten de bestekken Groenonderhoud Weststellingwerf en Onderhoud Lindewijk m.i.v. het voorjaar van 2014 te laten uitvoeren door een daartoe in te richten organisatie. Ten behoeve van het implementatieproces heeft de raad een bedrag beschikbaar gesteld. Er zijn, in relatie tot het Groen Zelf Doen-plan, relevante besluiten genomen door het bestuur van de GR SW Fryslân. Het college heeft vervolgens in september 2013 besloten haar tijdpad bij te stellen; de organisatie voor Groen Zelf Doen moet per 1 januari 2015 volledig operationeel zijn. Het jaar 2014 wordt vervolgens benut voor een zo natuurlijk mogelijke overgang van uitbestede uitvoering van de beide bestekken naar een uitvoering “in eigen beheer”. Deze temporisering heeft tot gevolg dat de geplande uitgaven in het kader van de implementatie van Groen Zelf Doen in 2013 zijn uitgesteld tot 2014.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 145 -
Herstructureringsmiddelen WSW Restant budget eind 2013 € 50.000, opnieuw nodig in 2014 € 50.000. Motivatie: In 2012 had het rijk het voornemen een Herstructureringsfaciliteit in het leven te roepen, die gemeenten de financiële ruimte moest bieden om ook hun SW-bedrijven qua structuur aan te passen op de toekomstige ontwikkelingen; te weten de invoering van de Wet werken naar Vermogen. Gemeenten dienden deze herstructurering overigens te co-financieren. Daartoe hebben wij middelen opgenomen in de begroting. De Wet werken naar vermogen is niet ingevoerd, en de Herstructureringsfaciliteit is vervolgens eveneens komen te vervallen. Wat wel overeind blijft is de invulling van de gemeentelijke visie op de toekomst van de WSW en de daarvoor benodigde middelen voor herstructurering. Het uit de visie voortvloeiende project Groen Zelf Doen brengt met name de eerste jaren de nodige frictie- en ontvlechtingskosten met zich mee (o.a. implementatiekosten en achterblijvende kosten voor personeel en organisatie). Rekening houdend met het wegvallen van de rijksbijdrage voor herstructurering kunnen deze extra kosten uit de beschikbaar gestelde gemeentelijke middelen voor cofinanciering worden gedekt. Het verdient aanbeveling om de niet bestede co-financieringscomponent in het jaar 2013 hiervoor beschikbaar te houden in 2014. Met name in de eerste jaren zullen de frictie- en ontvlechtingskosten hoog uitvallen, Door maatregelen in de organisatie zullen deze kosten in de jaren tot nihil worden teruggebracht Voormalige T-Bau regeling Voor de bestedingen in het kader van de Tbau-regeling zijn vijf bestedingsdoelen gepland. Daarvan zijn er ultimo 2013 drie gerealiseerd: 1. de aanschaf van een Sociale Kaart 2. het doorontwikkelen van de verantwoordingsmethodiek (sturing op uitvoering en rapportage) 3. e-coaching voor een groep kansrijke uitkeringsgerechtigden (Nano-i). De kosten van deze bestedingsdoelen zijn € 13.337,21 lager uitgevallen dan geraamd. Dit bedrag valt vrij ten gunste van het saldo de Jaarrekening 2013. De overige bestedingsdoelen zullen in 2014 worden gerealiseerd: 4. Kadernota Armoedebeleid Restant budget eind 2013 € 35.900, opnieuw nodig in 2014 € 35.900 5. Doorontwikkeling Handhaving WIZ Restant budget eind 2013 € 12.000, opnieuw nodig in 2014 € 12.000 Bestemmingsplan voormalige melkfabriek Steggerda Restant budget eind 2013 € 47.570, opnieuw nodig in 2014 € 23.785 Motivatie: De ontwikkeling van vml. Melkfabriek te Steggerda ligt al jaren achter op schema. Een aantal woningen is nog steeds niet gebouwd en het project kan derhalve niet worden afgerekend. Naar verwachting zal de voltooiing nog langere tijd op zich laten wachten. De door de gemeente te verstrekken bijdrage in het exploitatieverlies kan zolang er geen afwikkeling en eindafrekening is niet worden uitbetaald. Verder wordt er rekening gehouden met een terugbetalingsverplichting van de door de provincie op basis van de regeling IV3 beschikbaar gestelde middelen t.b.v. € 23.785. Dit bedrag zal worden geraamd voor 2014. Indien er toch een afrekening komt zullen de benodigde middelen weer worden aangemeld via de planning- en controlcyclus.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 146 -
Controleverklaring
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant ^~åW dÉãÉÉåíÉ tÉëíëíÉääáåÖïÉêÑ
sÉêâä~êáåÖ ÄÉíêÉÑÑÉåÇÉ ÇÉ à~~êêÉâÉåáåÖ táà ÜÉÄÄÉå ÇÉ áå Çáí îÉêëä~Ö çéÖÉåçãÉå à~~êêÉâÉåáåÖ OMNP î~å ÇÉ ÖÉãÉÉåíÉ tÉëíëíÉääáåÖïÉêÑ ÖÉÅçåíêçäÉÉêÇK aÉòÉ à~~êêÉâÉåáåÖ ÄÉJ ëí~~í ìáí ÇÉ Ä~ä~åë éÉê PN ÇÉÅÉãÄÉê OMNP Éå ÇÉ ëí~~í î~å Ä~íÉå Éå ä~ëíÉå çîÉê OMNP ãÉí ÇÉ íçÉäáÅÜíáåÖÉåI ï~~êáå òáàå çéÖÉåçJ ãÉå ÉÉå çîÉêòáÅÜí î~å ÇÉ ÖÉÜ~åíÉÉêÇÉ ÖêçåÇëä~ÖÉå îççê Ñáå~åÅáJ ÉäÉ îÉêëä~ÖÖÉîáåÖ Éå ~åÇÉêÉ íçÉäáÅÜíáåÖÉåI ~äëãÉÇÉ ÇÉ pfp^J Äáàä~ÖÉK
sÉê~åíïççêÇÉäáàâÜÉáÇ î~å ÜÉí `çääÉÖÉ î~å _ìêÖÉãÉÉëíÉê Éå tÉíJ ÜçìÇÉêë eÉí `çääÉÖÉ î~å _ìêÖÉãÉÉëíÉê Éå tÉíÜçìÇÉêë î~å ÇÉ ÖÉãÉÉåíÉ tÉëíëíÉääáåÖïÉêÑ áë îÉê~åíïççêÇÉäáàâ îççê ÜÉí çéã~âÉå î~å ÇÉ à~~êêÉâÉåáåÖ áå çîÉêÉÉåëíÉããáåÖ ãÉí ÜÉí áå kÉÇÉêä~åÇ ÖÉäÇÉåÇÉ _Éëäìáí ÄÉÖêçíáåÖ Éå îÉê~åíïççêÇáåÖ éêçîáåÅáÉë Éå ÖÉãÉÉåíÉå Éå ÇÉ _ÉäÉáÇëêÉÖÉäë íçÉé~ëëáåÖ tÉí åçêãÉêáåÖ ÄÉòçäÇáÖáåÖ íçéÑìåÅJ íáçå~êáëëÉå áå ÇÉ éìÄäáÉâÉ Éå ëÉãáéìÄäáÉâÉ ëÉÅíçê EtkqFI ~äëJ ãÉÇÉ îççê ÜÉí çéëíÉääÉå î~å ÜÉí à~~êîÉêëä~ÖI áå çîÉêÉÉåëíÉãJ ãáåÖ ãÉí ÜÉí áå kÉÇÉêä~åÇ ÖÉäÇÉåÇÉ _Éëäìáí ÄÉÖêçíáåÖ Éå îÉêJ ~åíïççêÇáåÖ éêçîáåÅáÉë Éå ÖÉãÉÉåíÉåK aÉòÉ îÉê~åíïççêÇÉäáàâÜÉáÇ ÜçìÇí çåÇÉê ãÉÉê áå Ç~í ÇÉ à~~êêÉâÉåáåÖ òçïÉä ÇÉ Ä~íÉå Éå ä~ëJ íÉå ~äë ÇÉ ~Åíáî~ Éå é~ëëáî~ ÖÉíêçìï ÇáÉåí ïÉÉê íÉ ÖÉîÉå Éå Ç~í ÇÉ áå ÇÉ à~~êêÉâÉåáåÖ îÉê~åíïççêÇÉ Ä~íÉåI ä~ëíÉå Éå Ä~J ä~åëãìí~íáÉë êÉÅÜíã~íáÖ íçí ëí~åÇ òáàå ÖÉâçãÉåK oÉÅÜíã~íáÖÉ íçíëí~åÇâçãáåÖ ÄÉíÉâÉåí áå çîÉêÉÉåëíÉããáåÖ ãÉí ÇÉ ÄÉÖêçíáåÖ Éå ãÉí ÇÉ êÉäÉî~åíÉ ïÉíJ Éå êÉÖÉäÖÉîáåÖI ï~~êçåÇÉê ÖÉãÉÉåíÉäáàâÉ îÉêçêÇÉåáåÖÉå Éå ÇÉ _ÉäÉáÇëêÉÖÉäë íçÉé~ëëáåÖ tkqK eÉí `çääÉÖÉ î~å _ìêÖÉãÉÉëíÉê Éå tÉíÜçìÇÉêë áë íÉîÉåë îÉê~åíJ ïççêÇÉäáàâ îççê ÉÉå òçÇ~åáÖÉ áåíÉêåÉ ÄÉÜÉÉêëáåÖ ~äë ÜÉí åççÇJ ò~âÉäáàâ ~ÅÜí çã ÜÉí çéã~âÉå î~å ÇÉ à~~êêÉâÉåáåÖ Éå ÇÉ êÉÅÜíJ ã~íáÖÉ íçíëí~åÇâçãáåÖ î~å Ä~íÉåI ä~ëíÉå Éå Ä~ä~åëãìí~íáÉë ãçÖÉJ äáàâ íÉ ã~âÉå òçåÇÉê ~ÑïáàâáåÖÉå î~å ã~íÉêáÉÉä ÄÉä~åÖ ~äë ÖÉJ îçäÖ î~å Ñê~ìÇÉ çÑ ÑçìíÉåK
sÉê~åíïççêÇÉäáàâÜÉáÇ î~å ÇÉ ~ÅÅçìåí~åí låòÉ îÉê~åíïççêÇÉäáàâÜÉáÇ áë ÜÉí ÖÉîÉå î~å ÉÉå ççêÇÉÉä çîÉê ÇÉ à~~êêÉâÉåáåÖ çé Ä~ëáë î~å çåòÉ ÅçåíêçäÉK táà ÜÉÄÄÉå çåòÉ ÅçåJ íêçäÉ îÉêêáÅÜí áå çîÉêÉÉåëíÉããáåÖ ãÉí kÉÇÉêä~åÇë êÉÅÜíI ï~~êJ çåÇÉê ÇÉ kÉÇÉêä~åÇëÉ ÅçåíêçäÉëí~åÇ~~êÇÉåI ÜÉí _Éëäìáí ~ÅÅçìåJ í~åíëÅçåíêçäÉ ÇÉÅÉåíê~äÉ çîÉêÜÉÇÉåI ÜÉí ÅçåíêçäÉéêçíçÅçä OMNP òç~äë î~ëíÖÉëíÉäÇ Çççê ÇÉ dÉãÉÉåíÉê~~Ç î~å tÉëíëíÉääáåÖïÉêÑ Éå ÇÉ Ø_ÉäÉáÇëêÉÖÉäë íçÉé~ëëáåÖ tkq∞ áåÅäìëáÉÑ ÜÉí ÅçåíêçäÉéêçíçJ Åçä tkqK aáí îÉêÉáëí Ç~í ïáà îçäÇçÉå ~~å ÇÉ îççê çåë ÖÉäÇÉåÇÉ ÉíÜáëÅÜÉ îççêëÅÜêáÑíÉå Éå Ç~í ïáà çåòÉ ÅçåíêçäÉ òçÇ~åáÖ éä~åJ åÉå Éå ìáíîçÉêÉå Ç~í ÉÉå êÉÇÉäáàâÉ ã~íÉ î~å òÉâÉêÜÉáÇ ïçêÇí îÉêâêÉÖÉå Ç~í ÇÉ à~~êêÉâÉåáåÖ ÖÉÉå ~ÑïáàâáåÖÉå î~å ã~íÉêáÉÉä ÄÉä~åÖ ÄÉî~íK bÉå ÅçåíêçäÉ çãî~í ÜÉí ìáíîçÉêÉå î~å ïÉêâò~~ãÜÉÇÉå íÉê îÉêJ âêáàÖáåÖ î~å ÅçåíêçäÉJáåÑçêã~íáÉ çîÉê ÇÉ ÄÉÇê~ÖÉå Éå ÇÉ íçÉJ äáÅÜíáåÖÉå áå ÇÉ à~~êêÉâÉåáåÖK aÉ ÖÉëÉäÉÅíÉÉêÇÉ ïÉêâò~~ãÜÉÇÉå òáàå ~ÑÜ~åâÉäáàâ î~å ÇÉ Çççê ÇÉ ~ÅÅçìåí~åí íçÉÖÉé~ëíÉ ççêJ ÇÉÉäëîçêãáåÖI ãÉí áåÄÉÖêáé î~å ÜÉí áåëÅÜ~ííÉå î~å ÇÉ êáëáÅç∞ë
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 147 -
Ç~í ÇÉ à~~êêÉâÉåáåÖ ÉÉå ~ÑïáàâáåÖ î~å ã~íÉêáÉÉä ÄÉä~åÖ ÄÉî~í ~äë ÖÉîçäÖ î~å Ñê~ìÇÉ çÑ ÑçìíÉåK _áà ÜÉí ã~âÉå î~å ÇÉòÉ êáëáÅçJáåëÅÜ~ííáåÖÉå åÉÉãí ÇÉ ~ÅÅçìåJ í~åí ÇÉ áåíÉêåÉ ÄÉÜÉÉêëáåÖ áå ~~åãÉêâáåÖ ÇáÉ êÉäÉî~åí áë îççê ÜÉí çéã~âÉå î~å ÇÉ à~~êêÉâÉåáåÖ Éå îççê ÜÉí ÖÉíêçìïÉ ÄÉÉäÇ Ç~~êî~åI ~äëãÉÇÉ îççê ÇÉ êÉÅÜíã~íáÖÉ íçíëí~åÇâçãáåÖ î~å Ä~íÉåI ä~ëíÉå Éå Ä~ä~åëãìí~íáÉëI ÖÉêáÅÜí çé ÜÉí çéòÉííÉå î~å ÅçåíêçJ äÉïÉêâò~~ãÜÉÇÉå ÇáÉ é~ëëÉåÇ òáàå áå ÇÉ çãëí~åÇáÖÜÉÇÉåK aÉòÉ êáëáÅçJáåëÅÜ~ííáåÖÉå ÜÉÄÄÉå ÉÅÜíÉê åáÉí íçí ÇçÉä ÉÉå ççêÇÉÉä íçí ìáíÇêìââáåÖ íÉ ÄêÉåÖÉå çîÉê ÇÉ ÉÑÑÉÅíáîáíÉáí î~å ÇÉ áåíÉêJ åÉ ÄÉÜÉÉêëáåÖ î~å ÇÉ ÖÉãÉÉåíÉK bÉå ÅçåíêçäÉ çãî~í íÉîÉåë ÜÉí Éî~äìÉêÉå î~å ÇÉ ÖÉëÅÜáâíÜÉáÇ î~å ÇÉ ÖÉÄêìáâíÉ ÖêçåÇëä~ÖÉå îççê Ñáå~åÅáÝäÉ îÉêëä~ÖÖÉîáåÖ Éå ÇÉ ÖÉÄêìáâíÉ Ñáå~åÅáÝäÉ êÉÅÜíã~íáÖÜÉáÇëÅêáíÉêá~ Éå î~å ÇÉ êÉÇÉäáàâÜÉáÇ î~å ÇÉ Çççê ÜÉí `çääÉÖÉ î~å _ìêÖÉãÉÉëíÉê Éå tÉíÜçìÇÉêë î~å ÇÉ ÖÉãÉÉåíÉ ÖÉã~~âíÉ ëÅÜ~ííáåÖÉåI ~äëãÉÇÉ ÉÉå Éî~äì~íáÉ î~å ÜÉí ~äÖÉÜÉäÉ ÄÉÉäÇ î~å ÇÉ à~~êêÉâÉåáåÖK aÉ Äáà çåòÉ ÅçåíêçäÉ íçÉÖÉé~ëíÉ ÖçÉÇâÉìêáåÖëíçäÉê~åíáÉ ÄÉJ Çê~~Öí îççê ÑçìíÉå NB Éå îççê çåòÉâÉêÜÉÇÉå PB î~å ÇÉ íçí~äÉ ä~ëíÉå Éå íçÉîçÉÖáåÖÉå ~~å êÉëÉêîÉëK lé Ä~ëáë î~å ~êíáâÉä O äáÇ T _^al áë ÇÉòÉ ÖçÉÇâÉìêáåÖëíçäÉê~åíáÉ Çççê ÇÉ dÉãÉÉåíÉê~~Ç Äáà ê~~ÇëÄÉëäìáí î~å NP à~åì~êá OMNQ î~ëíÖÉëíÉäÇK táà òáàå î~å ãÉåáåÖ Ç~í ÇÉ Çççê çåë îÉêâêÉÖÉå ÅçåíêçäÉJ áåÑçêã~íáÉ îçäÇçÉåÇÉ Éå ÖÉëÅÜáâí áë çã ÉÉå çåÇÉêÄçìïáåÖ îççê çåë ççêÇÉÉä íÉ ÄáÉÇÉåK
lçêÇÉÉä ÄÉíêÉÑÑÉåÇÉ ÇÉ à~~êêÉâÉåáåÖ k~~ê çåë ççêÇÉÉä ÖÉÉÑí ÇÉ à~~êêÉâÉåáåÖ î~å ÇÉ ÖÉãÉÉåíÉ tÉëíJ ëíÉääáåÖïÉêÑ ÉÉå ÖÉíêçìï ÄÉÉäÇ î~å ÇÉ ÖêççííÉ Éå ÇÉ ë~ãÉåëíÉäJ äáåÖ î~å òçïÉä ÇÉ Ä~íÉå Éå ä~ëíÉå çîÉê OMNP ~äë î~å ÇÉ ~Åíáî~ Éå é~ëëáî~ éÉê PN ÇÉÅÉãÄÉê OMNP áå çîÉêÉÉåëíÉããáåÖ ãÉí ÜÉí _ÉJ ëäìáí ÄÉÖêçíáåÖ Éå îÉê~åíïççêÇáåÖ éêçîáåÅáÉë Éå ÖÉãÉÉåíÉå Éå ÇÉ Ø_ÉäÉáÇëêÉÖÉäë íçÉé~ëëáåÖ tkq∞K sççêíë òáàå ïáà î~å ççêÇÉÉä Ç~í ÇÉ áå ÇÉòÉ à~~êêÉâÉåáåÖ îÉêJ ~åíïççêÇÉ Ä~íÉå Éå ä~ëíÉå ~äëãÉÇÉ ÇÉ Ä~ä~åëãìí~íáÉë çîÉê OMNP áå ~ääÉ î~å ã~íÉêáÉÉä ÄÉä~åÖ òáàåÇÉ ~ëéÉÅíÉå êÉÅÜíã~íáÖ íçí ëí~åÇ òáàå ÖÉâçãÉå áå çîÉêÉÉåëíÉããáåÖ ãÉí ÇÉ ÄÉÖêçíáåÖ Éå ãÉí ÇÉ êÉäÉî~åíÉ ïÉíJ Éå êÉÖÉäÖÉîáåÖI ï~~êçåÇÉê ÖÉãÉÉåíÉäáàâÉ îÉêJ çêÇÉåáåÖÉå Éå ÇÉ Ø_ÉäÉáÇëêÉÖÉäë íçÉé~ëëáåÖ tkqK
dÉÉå ÅçåíêçäÉïÉêâò~~ãÜÉÇÉå åáÉíJíçéÑìåÅíáçå~êáëëÉå
îÉêêáÅÜí
íÉå
~~åòáÉå
î~å
ÉñíÉêåÉ
få çîÉêÉÉåëíÉããáåÖ ãÉí ÇÉ ~~åîìääÉåÇÉ ÄÉäÉáÇëêÉÖÉäë î~å NO ã~~êí OMNQI ÜÉÄÄÉå ïáà ÖÉÉå ÅçåíêçäÉïÉêâò~~ãÜÉÇÉå îÉêêáÅÜí íÉå ~~åòáÉå î~å ÇÉ ÑìåÅíáçå~êáëëÉå òç~äë ÖÉåçÉãÇ áå ~êíK QKO äáÇ O äÉííÉê Å tkq EÉñíÉêåÉ åáÉíJíçéÑìåÅíáçå~êáëëÉåFK
sÉêâä~êáåÖ ÄÉíêÉÑÑÉåÇÉ çîÉêáÖÉ Äáà çÑ âê~ÅÜíÉåë ÇÉ ïÉí ÖÉëíÉäJ ÇÉ ÉáëÉå fåÖÉîçäÖÉ ~êíáâÉä ONP äáÇ P çåÇÉê Ç î~å ÇÉ dÉãÉÉåíÉïÉí îÉêãÉäJ ÇÉå ïáà Ç~í ÜÉí à~~êîÉêëä~ÖI îççê òçîÉê ïáà Ç~í âìååÉå ÄÉççêJ ÇÉäÉåI îÉêÉåáÖÄ~~ê áë ãÉí ÇÉ à~~êêÉâÉåáåÖK iÉÉìï~êÇÉåI bêåëí C vçìåÖ ^ÅÅçìåí~åíë iim
aKbK båÖïÉêÇ~ o^
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 148 -
VASTSTELLING
De vaststelling omvat de programmaverantwoording en –rekening waarin een beeld is gegeven van de realisatie van de begroting die als financieel kader beschikbaar is gesteld door de gemeenteraad.
Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de gemeenteraad van Weststellingwerf, die is gehouden op 12 mei 2014
De griffier,
De voorzitter,
A. Zijlstra
G. van Klaveren.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 149 -
BIJLAGE SISA
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 150 -
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 151 -
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 152 -
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 153 -
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 154 -
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 155 -
Jaarverslag en jaarrekening 2013
- 156 -