Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2013
13 mei 2014
Jaarverslag en jaarrekening 2013
1
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2013
2
Gemeente Halderberge
Inhoudsopgave Voorwoord ........................................................................................................................................................ 5 DEEL A: HET JAARVERSLAG ........................................................................................................................ 7 Hoofdstuk 1: Programmaverantwoording ................................................................................................... 9 Bestuur en dienstverlening ........................................................................................................................... 11 Openbare orde en veiligheid ........................................................................................................................ 17 Openbare ruimte ............................................................................................................................................ 25 Ruimte en economie ..................................................................................................................................... 35 Maatschappelijke ondersteuning en welzijn .............................................................................................. 47 Onderwijs en jeugd ........................................................................................................................................ 63 Algemene dekkingsmiddelen ....................................................................................................................... 69 Post onvoorziene uitgaven ........................................................................................................................... 75 Hoofdstuk 2: Paragrafen ................................................................................................................................ 77 Paragraaf Lokale heffingen .......................................................................................................................... 79 Paragraaf Weerstandsvermogen ................................................................................................................ 83 Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen .................................................................................................... 91 Paragraaf Financiering................................................................................................................................ 101 Paragraaf Bedrijfsvoering ........................................................................................................................... 109 Paragraaf Verbonden partijen.................................................................................................................... 117 Paragraaf Grondbeleid................................................................................................................................ 133 DEEL B: DE JAARREKENING ..................................................................................................................... 141 Hoofdstuk 3: Programmarekening ............................................................................................................ 143 Programmarekening .................................................................................................................................. 145 Hoofdstuk 4: Toelichting programmarekening ..................................................................................... 147 Verschillenanalyse jaarrekening 2013 – begroting 2013 ....................................................................... 149 Incidentele baten en lasten ........................................................................................................................ 155 Post onvoorziene uitgaven ......................................................................................................................... 157 Informatie Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector ........... 159 Ontwikkelingen na balansdatum ............................................................................................................... 161 Hoofdstuk 5: Balans ...................................................................................................................................... 163 Balans............................................................................................................................................................ 164 Hoofdstuk 6: Toelichting op de balans..................................................................................................... 167 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling............................................................................... 169 Toelichting op de balans ............................................................................................................................. 173 Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen ........................................................................... 201 Hoofdstuk 7: Bijlage verantwoordingsinformatie specifieke uitkeringen ....................................... 203 BIJLAGEN ........................................................................................................................................................ 213
Jaarverslag en jaarrekening 2013
3
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2013
4
Gemeente Halderberge
Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag en de jaarrekening van de gemeente Halderberge over het jaar 2013. In het jaarverslag en de jaarrekening leggen wij verantwoording af over de doelstellingen en voornemens die op basis van het Collegeprogramma 2011-2014 door het college zijn opgenomen in de programmabegroting 2013. De jaarstukken ondersteunen de raad in zijn kaderstellende en, met name, in zijn controlerende functie. Het jaarverslag bestaat uit de programmaverantwoording en de paragrafen. De jaarrekening bestaat uit de programmarekening met toelichting, de balans met toelichting en de verantwoording van de specifieke uitkeringen (SiSa). In de gepresenteerde opzet van de jaarstukken wordt voldaan aan de richtlijnen van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Alle prioriteiten en doelstellingen uit het raadsprogramma zijn ondergebracht in de door de gemeenteraad vastgestelde programma’s. Het betreft achtereenvolgens: Bestuur en dienstverlening Openbare orde en veiligheid Openbare ruimte Ruimte en economie Maatschappelijke ondersteuning en welzijn Onderwijs en jeugd Naast de programma’s zijn er de algemene dekkingsmiddelen. De verantwoording hiervan is ondergebracht in aparte hoofdstukken. Saldo jaarrekening Het jaar 2013 sluit met een positief saldo van € 533.149. De oorzaken van dit overschot worden in de jaarrekening nader toegelicht. Grondexploitaties Op 30 mei 2013 heeft de gemeenteraad het woningbouwprogramma 2012-2022 vastgesteld. Hierbij is als gevolg van de economische crisis, de onzekere situatie op de woningmarkt en de bijgestelde bevolkings- en woningbouwprognoses een reëel programma vastgesteld. Op basis van dit bijgestelde woningbouwprogramma en de actuele stand van zaken zijn alle grondexploitaties geactualiseerd. Dit heeft in 2013 geleid tot een negatief resultaat binnen de totale grondexploitaties. Aangezien de algemene reserve grondexploitaties ontoereikend is om dit resultaat op te vangen, is in totaal € 2,1 miljoen uit de algemene reserve onttrokken om dit op te vangen. Risico’s In de paragraaf Weerstandsvermogen wordt ingegaan op de weerstandscapaciteit en de risico’s. Bij de berekening van het weerstandsvermogen is in deze jaarrekening uitgegaan van de reservepositie per 31 december 2013. Voor de omvang van de verwachte risico’s is aansluiting gezocht bij de risico’s, zoals deze zijn opgenomen in de programmabegroting 2014. Waar nodig zijn de risico’s aangepast aan de meest recente verwachtingen. Op basis van bovenstaande uitgangspunten is de ratio voor het weerstandsvermogen bij de jaarrekening 2013 berekend op 0,75.
Oudenbosch, mei 2014 Het College van burgemeester en wethouders
Jaarverslag en jaarrekening 2013
5
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2013
6
Gemeente Halderberge
Deel A: Het jaarverslag
Jaarverslag en jaarrekening 2013
7
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2013
8
Gemeente Halderberge
Hoofdstuk 1: Programmaverantwoording
Jaarverslag en jaarrekening 2013
9
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2013
10
Gemeente Halderberge
Bestuur en dienstverlening Hoofddoelstelling/Missie “Dienstverlening staat voorop” in de gemeente Halderberge. Primair gaat het om dienstverlening aan burgers en bedrijven. Vervolgens ook om dienstverlening richting de raad het college en regionale en lokale samenwerkingspartners. Interne dienstverlening tussen medewerkers, clusters en afdelingen is een belangrijke voorwaarde voor een goede ambtelijke organisatie. Deze basis moet op orde zijn om dienstverlening daadwerkelijk voorop te kunnen stellen. Aandachtsgebieden (beleidsvelden) en subdoelen Regionale samenwerking Actief zoeken naar regionale en subregionale samenwerking (al dan niet in de vorm van Shared Services) Regionale kennispool Het bevorderen van de inzet van personeel uit de regio Visie Communicatie: Het verder vorm en inhoud geven van de organisatieontwikkeling Proactieve wijze van communiceren richting burgers e.d. nog verder verbeteren met gebruikmaking van o.a. de zgn. sociale media Dienstverlening, organisatie en lokale democratie e-dienstverlening: Het verder regelen van het binnengemeentelijk informatiebeheer voor een optimaal gebruik van de basis registraties Burgerparticipatie Het verder bevorderen van de structurele inzet van het instrument burgerparticipatie Overig: Mediation en het verminderen van het aantal bezwaar- en beroepschriften Deregulering Het verminderen van de administratieve lasten voor burgers en ondernemers en de gemeentelijke overheid
Jaarverslag en jaarrekening 2013
11
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Regionale samenwerking Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Bevorderen regionale samenwerking
Concrete samenwerking
Slimmer werken door kennis te delen en samen te werken
Deels
Om de toekomstbestendigheid van gemeenten in Brabant te versterken is op initiatief van de Vereniging Brabantse Gemeenten en de provincie in 2013 het project Krachtig Bestuur in Brabant van start gegaan. Dit project heeft per gemeente en regio een situatieschets en advies op het gebied van veerkrachtig besturen opgeleverd waaronder ook voor Halderberge. Mede naar aanleiding van de motie “Veerkrachtig bestuur in Brabant” heeft op 13 februari 2014 een bijeenkomst over intergemeentelijke samenwerking met de gemeenteraad plaatsgevonden waarbij op basis van een discussienota nader is ingezoomd op de Halderbergse situatie. In 2014 zal dit een verder vervolg krijgen. In de gemeenschappelijke regeling Regionaal Archief West-Brabant (RAWB) werken de gemeenten Moerdijk, Etten-Leur, Zundert, Rucphen, Halderberge en het Waterschap Brabantse Delta samen om hun archieven goed, geordend en toegankelijk te houden. Door de toenemende digitalisering van overheidsinformatie en veranderende wetgeving o.a. op het gebied van archieftoezicht wordt de huidige samenwerking herijkt. Er wordt dan ook gekeken naar een archiefsamenwerking op grotere West-Brabantse schaal, waarin meer expertise aanwezig is m.b.t. digitale duurzaamheid en waarin het toezicht kwalitatief verankerd wordt voor haar deelnemers.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
12
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Regionale samenwerking Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Regionale kennispool
% Inzet personeel uit regio
Drie personen
Ja
Op verschillende fronten wordt op P&O-gebied samengewerkt om elkaar te ondersteunen en overleg gehouden. Voorbeelden hiervan zijn het mobiliteitsbureau, de traineepool en de samenwerking m.b.t. de salarisadministratie. Halderberge neemt hier actief aan deel. Er zijn verkennende gesprekken om op het gebied van bedrijfsvoering nog nauwer samen te werken. Het ‘oude’ P&O-WeB is opgesplitst in een P- en een Ooverleg om beter invulling te kunnen geven aan de praktische respectievelijk strategische uitwerking.
Doelen en activiteiten aandachtsgebied Visie Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Communicatie
Aantal reacties inen externe klanten
Informeren en betrekken
Ja
In 2013 is sterk ingezet op social media om inwoners te informeren en bij diverse beleidsonderwerpen van de gemeente te betrekken. In 2013 hadden we 282 volgers (zogenaamde likes) op Facebook. Dit is bijna een verdubbeling t.o.v. 2012. Daarnaast hebben 316 mensen “zich ingecheckt” op een locatie gelieerd aan de Facebookpagina. Op Twitter hebben we 1558 volgers. Dat is een toename van bijna 600 volgers t.o.v. 2012. Door het gebruik van social media gestructureerd in te zetten merken we dat steeds meer berichten worden geretweet en dat er op berichten wordt gereageerd. In 2013 heeft de gemeente Halderberge 320 persvragen beantwoord.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
13
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Dienstverlening, organisatie en lokale democratie Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
E-gemeente
Aantal opleveringen NUP-verplichtingen
Deels Plan van aanpak voor verplichte basisregistraties (mGBA, BGT), koppelingen (BAGWOZ), uitvoeren digitaliseringsprojecten Verseon (o.a. bestuurlijke besluitvorming)
Uit een vergelijking gemaakt door ket KwaliteitsInstituut Nederlandse Gemeenten (KING) blijkt dat de gemeente Halderberge op gebied van operatie NUP goed op schema is met het aantal opgeveleverde NUP-verplichtingen. Zo zijn een aantal basisregistraties (o.a. BAG en GBA) en de aansluiting met het 14+ nummer gerealiseerd. Op een aantal andere NUP-verplichtingen (bijvoorbeeld de BGT, de webrichtlijnen en de aansluiting op mijnoverheid.nl) is reeds voorgesorteerd. Daarmee is de gemeente Halderberge een goede middenmoter in vergelijking met andere gemeenten. De digitaliseringsprojecten Verseon lopen nog. Op korte termijn wordt de gebruikersvriendelijke versie van Verseon opgeleverd. Een belangrijke stap in de implementatie van dit pakket, dat een belangrijke randvoorwaarde is om de doorontwikkeling van de dienstverleningskanalen (digitaal, telefonisch en balie) vorm te geven.
Digitale dienstverlening
Kanaalsturing/aantal Oplevering Deels digitale producten HALcloud, HALnet om de digitale dienstverlening te verbeteren, projecten website, telefonie, balies kennis delen en optimaliseren besluitvormingsproces
De definitieve oplevering van Halnet heeft nog niet plaats gevonden, maar de contouren van dit programma worden steeds zichtbaarder. De doorontwikkeling van dit pakket is in volle gang. Hiermee kan Halnet een belangrijke randvoorwaarde zijn om de doorontwikkeling van de dienstverleningskanalen (digitaal, telefonisch en balie) vorm te geven. Halcloud is opgeleverd en wordt ingezet om digitaler werken mogelijk te maken.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
14
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Dienstverlening, organisatie en lokale democratie Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Burgerparticipatie
Concrete deelname aantal burgers
Tenminste 1 traject Ja doorlopen van een nader te bepalen trede op de participatieladder
In 2013 zijn externe partijen (school(bestuur), dorpshuis, Samenstichting) betrokken bij het selecteren van de architect en de aannemer voor de verbouw van de school en het dorpshuis in Stampersgat. Verder hebben inwoners en instellingen mee kunnen denken over de bezuinigingen tijdens inspraakavonden en door een online vragenlijst. Verder heeft de gemeente met de Samenstichting Stampersgat een intensief burgerparticipatietraject doorlopen.
Mediation/behandeling bezwaar- en beroepschriften
Minder aantal bezwaarschriften
Vermindering aantal bezwaarschriften
Ja
In 2013 zijn in totaal 103 bezwaarschriften ontvangen. Daarvan zijn 43 bezwaarschriften ingetrokken. Van deze zijn er 22 ingetrokken na toepassing van mediation ”de Andere Aanpak”. In 2014 wordt aangesloten bij het landelijke project ‘Prettig Contact met de Overheid’ en wordt ‘De Andere Aanpak’ uitgebreid naar de primaire fase.
Terugdringen regels en overbodige indieningvereisten
Aantal teruggebrachte regels (vergunningen etc.)
Zoveel mogelijk werken met VNG/regionale modellen
Ja
De gemeente volgt zoveel mogelijk de door de VNG opgestelde modelverordeningen. In deze verordeningen wordt rekening gehouden met deregulering.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
15
Gemeente Halderberge Wat heeft het gekost? Overzicht van baten en lasten programma Bestuur en dienstverlening (x € 1.000) Primitieve begroting 2013 Begroting 2013 incl. wijziging Realisatie 2013 Verschil saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo begroting - realisatie Raad en griffie 762 0 -762 803 0 -803 787 0 -787 15 V B&W en ambtelijke ondersteuning 2.679 2 -2.677 1.627 0 -1.627 1.886 0 -1.886 -259 N Burgerzaken 731 0 -731 921 0 -921 937 0 -937 -15 N Baten & lasten secretarieleges 173 531 358 153 454 300 149 433 284 -17 N burgerzaken Bestuurlijke samenwerking 245 0 -245 202 0 -202 203 1 -202 0 V Dienstverlening 217 0 -217 217 0 -217 181 18 -163 54 V 4.806 533 3.924 454 4.144 452 N Resultaat voor bestemming -4.273 -3.470 -3.692 -222 Mutaties reserves programma1 317 434 117 317 434 117 317 380 63 -54 N 5.123 967 4.241 888 4.461 832 N Resultaat na bestemming -4.156 -3.353 -3.628 -276
Het resultaat na bestemming op het programma Bestuur en dienstverlening ten opzichte van het begrote resultaat (incl. wijziging) bedraagt € 276.000 nadelig. Dit resultaat bestaat uit de volgende onderdelen: 0 - Kapitaallasten -273 - Interne verrekeningen -2 - Overige verschillen -276
N N N
De verschillen in de kapitaallasten en interne verrekeningen worden toegelicht in de paragraaf Bedrijfsvoering.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
16
Gemeente Halderberge
Openbare orde en veiligheid Hoofddoelstelling/Missie De gemeente Halderberge wil de veiligheid en leefbaarheid in de verschillende wijks- en dorpskernen door een integrale aanpak van sociale en fysieke aspecten van veiligheid samen met haar ketenpartners verbeteren. Aandachtsgebieden (beleidsvelden) en subdoelen Sociale veiligheid • Terugdringen van overlast en hinder door jeugdgroepen • Aanpak van huiselijk geweld: voorkomen, vroegsignaleren en direct adequaat hulp bieden • Terugdringen van drugsoverlast door preventie, vroegsignalering, hulpverlening en repressief optreden • Preventie en repressieve aanpak van woninginbraken om te zorgen dat het aantal woninginbraken niet verder toeneemt • Een veilige- woon en leeromgeving bevorderen mede door de inzet van inwoners • Bereiken van een prettige en veilige leeromgeving Fysieke veiligheid • Voorbereiding op mogelijke incidenten en crisis • De risico’s die verband houden met de productie, het gebruik, de opslag en het transport van gevaarlijke stoffen voor de burger zoveel mogelijk te beperken (externe veiligheid) • Het waarborgen van veiligheid bij evenementen
Jaarverslag en jaarrekening 2013
17
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Sociale veiligheid Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Terugdringen van overlast en hinder door jeugdgroepen
90% van de Bereik van het aantal jongeren door straathoekwerk hangjongeren in beeld
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
90%
Tweewekelijks vindt er overleg plaats met de politie, jongerenwerk en de gemeente, waar alle locaties en groepen jongeren worden gemonitord.
Aantal hinderlijke, overlastgevende en criminele jeugdgroepen
Geen criminele jeugdgroepen
Geen criminele jeugdgroepen
Actieve participatie in het Veiligheidshuis. Contactpersoon Hulpverlenings Casus Overleg en voor het centrum voor Jeugd en Gezin. In 2013 geen hinderlijke, overlast gevende en criminele jeugdgroepen.
Aantal meldingen van huiselijk geweld
Stimuleren van meldingen bij het Steunpunt Huiselijk Geweld
165 meldingen huiselijk geweld
Zorgdragen voor publicaties en voorlichtingsmateriaal om bekendheid van het Steunpunt te vergroten en deskundigheidsbevordering.
Aantal opgelegde huisverboden
Opleggen huisverbod op advies casemanager
1 huisverbod in 2013.
Terugdringen van drugsoverlast door preventie, vroegsignalering, hulpverlening en repressief optreden.
Ervaren drugsoverlast
Niet meer dan in vergelijkbare gemeenten
Ervaren drugsoverlast 6,2%. Dit ligt iets hoger dan het gemiddelde van de vergelijkbare gemeenten.
Preventie en repressieve aanpak van woninginbraken om te zorgen dat het aantal woninginbraken niet verder toeneemt.
Aantal woninginbraken
86 < 150 woninginbraken op jaarbasis
Aanpak van huiselijk geweld: voorkomen, vroegsignaleren en direct adequaat hulp bieden.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Regie vanuit het jeugdpreventieoverleg en direct doorverwijzen naar hulpverlening door politie en jongerenwerk. Alle basisscholen hebben deelgenomen aan het project Gezonde School en Genotmiddelen. Vanaf 1 april 2013 zijn de testen af te halen op het CJG. In 2013 zijn 8 testen afgehaald. Een districtelijke werkgroep houdt zich intensief bezig met het terugdringen van woninginbraken, overvallen en straatroven (WOS). Bevorderen inzet Keurmerk Veilig Wonen.
18
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Sociale veiligheid Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Een veilige- woon en leefomgeving bevorderen mede door de inzet van inwoners
Rapportcijfer beleving veiligheid in de eigen buurt
7
7
Stimuleren van initiatieven voor buurtpreventieteams. Op dit moment zijn er teams actief in de wijken Bovendonk en Velletri. In de wijk Albano is het streven om per 1 april van start te gaan. In de wijk Pagnevaart loopt de ledenwerving.
Rapportcijfer beleving 7,4 leefbaarheid in de eigen buurt
7,4
Het lokale leefbaarheidsproject Stampersgat is uitgevoerd. Dit maakt deel uit van de regionale aanpak leefbaarheid West-Brabant, waarvoor subsidie is toegekend van de Provincie. In de nieuwsbrieven die zijn uitgebracht, is toegelicht waar we mee bezig zijn. Daarnaast is het convenant met de Samenstichting Stampersgat verlengd op basis van een intensief traject met als thema ‘burgerparticipatie’.
Geslaagde inzet van buurtbemiddeling
74% (Bron: evaluatie buurtbemiddeling 2012)
78%
Gezien de positieve resultaten die met buurtbemiddeling worden bereikt, heeft onze buurgemeente Moerdijk en de woonstichting Brabantse Waard zich aangesloten bij het project buurtbemiddeling.
Aantal burgernet deelnemers in Halderberge
12,5%
13,3%
Zeer regelmatig wordt gepubliceerd over burgernet. Hierbij wordt aangesloten bij de landelijke campagne.
Inzet protocol Veilige School
Geen crimineel gedrag Terugdringen overlast en vandalisme
Bereiken van een prettige en veilige leeromgeving
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Waar sprake is van ongewenste of verboden gedragingen door leerlingen wordt door de onderwijsinstelling consequent en adequaat gereageerd op basis van het protocol veilige school. Indien nodig wordt hierbij de politie, leerplicht of andere externe partners ingeschakeld.
19
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten Fysieke veiligheid Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Voorbereiding op mogelijke incidenten en crisis.
Percentage van de medewerkers in de gemeentelijke crisisorganisatie is bereikbaar/beschikbaar tijdens een alarmerings- of opkomstoefening.
75%
82%
Per kwartaal vindt een alarmeringsoefeningen plaats. Per kwartaal vindt een actualisatie van het alarmeringsschema van de gemeente Halderberge plaats en worden wijzigingen doorgevoerd in de communicator (alarmeringscomputer) en doorgegeven aan de meldkamer in verband met alarmering. Bij de laatste kwartaaltest heeft 82% van de medewerkers de alarmering goed afgehandeld.
90% Percentage van de medewerkers die zich bewust zijn van hun taak in de gemeentelijke rampenbestrijdingsorganisatie door deelname aan opleidingen, trainingen en oefeningen.
90%
- Functiegerichte opleidingen voor de (voorzitter) Hoofd Taakorganisaties, teamleiders. crisisbeheersing, notulisten GBT en HTO. - Processpecifieke opleiding voor alle medewerkers per taakorganisatie. - Training/oefening hoofdentaak-organisatieoverleg bevolkingszorg. - Informatiebijeenkomst netcentrisch werken. Daarnaast hebben de sleutelfunctionarissen een specifieke training gevolgd voor netcentrisch werken en zijn er 2 werksessies georganiseerd voor de taakorganisatie informatiemanagement ten behoeve van de implementatie. - Maandelijks is er overleg met de hoofdentaakorganisaties. - De gemeente Halderberge neemt daarnaast deel aan het districtelijk piket voor officier van dienst bevolkingszorg en het regionaal piket voor het regionaal operationeel team.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
20
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten Fysieke veiligheid Doelen
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
De risico’s die verband houden met de Actuele risicokaart productie, het gebruik, de opslag en het transport van gevaarlijke stoffen voor de burger zoveel mogelijk te beperken (externe veiligheid).
Risicokaart Halderberge is actueel
Risicokaart Halderberge is actueel
- Op basis van het beheersdocument risicoinformatie wordt de risicokaart in samenwerking met de Omgevingsdienst actueel gehouden - Ten aanzien van het Basisnet Spoor zijn brieven, zienswijzen en bezwaren kenbaar gemaakt bij het Ministerie van I&M en informatiebijeenkomsten georganiseerd voor onze inwoners. - De onderbouwing van besluiten op vergunningsaanvragen omvat waar nodig de verantwoording van voorschriften die vereist zijn vanwege risico’s van gevaarlijke stoffen (externe veiligheid). - Daarnaast wordt externe veiligheid meegenomen bij bestemmingsplannen.
Het waarborgen van veiligheid bij evenementen.
Veiligheid waarborgen bij middelgrote en grote evenementen in Halderberge
In 2013 is uitvoering gegeven aan de calamiteitenplannen en draaiboeken voor de Brabantse Ruiterdagen, KPJfeest en het Glazenhuis.
De gemeente voert de regie op de evenementen die in de gemeenten plaatsvinden. Dit gebeurd op basis van het regionaal evenementenbeleid. Hierin worden zaken geregeld zoals de vergunningsprocedure en de risico-classificering van evenementen.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Effect-indicator
Calamiteitenplan bij middelgrote en grote evenementen in de gemeente Halderberge als onderdeel van de evenementenvergunning.
21
Gemeente Halderberge Wat heeft het gekost? Overzicht van baten en lasten programma Openbare orde en veiligheid (x € 1.000) Primitieve begroting 2013 Begroting 2013 incl. wijziging Realisatie 2013 Verschil saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo begroting - realisatie Brandweer 108 0 -108 103 0 -103 102 0 -102 1 V Crisisbeheersing 1.588 0 -1.588 1.585 3 -1.582 1.588 3 -1.585 -2 N Openbare orde 510 18 -492 994 324 -670 992 344 -648 23 V 2.207 18 2.682 327 2.681 347 V Resultaat voor bestemming -2.188 -2.355 -2.334 21 Mutaties reserves programma 2 65 48 -16 422 556 134 500 556 56 -77 N 2.272 67 3.104 883 3.181 903 N Resultaat na bestemming -2.205 -2.222 -2.278 -56
Het resultaat na bestemming op het programma Openbare orde en veiligheid ten opzichte van het begrote resultaat (incl. wijziging) bedraagt € 56.000 nadelig. Dit resultaat bestaat uit de volgende onderdelen: 0 - Kapitaallasten -1 - Interne verrekeningen -55 - Overige verschillen -56
N N N N
De verschillen in de kapitaallasten en interne verrekeningen worden toegelicht in de paragraaf Bedrijfsvoering. Hieronder worden de belangrijkste overige verschillen toegelicht.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
22
Gemeente Halderberge Belangrijkste verschillen begroting incl. wijziging en realisatie programma Openbare orde en veiligheid (x € 1.000) Bedrag V/N Toevoeging reserve Voorschotten Stampersgat
Jaarverslag en jaarrekening 2013
De ontvangen subsidie voor de leefbaarheidsprojecten in Stampersgat worden in de reserve gestort en jaarlijks onttrokken op basis van de werkelijke uitgaven. In 2012 is er bij de jaarrekening ten onrechte onvoldoende in de reserve gestort, dit is nu hersteld waardoor de reserve voldoende dekking biedt. In 2012 was dit een voordeel en nu dus een nadeel.
23
-71
N
Incidenteel of structureel Incidenteel
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2013
24
Gemeente Halderberge
Openbare ruimte Missie programma Openbare ruimte Instandhouding van een verzorgde woonomgeving binnen de gestelde kaders. Binnen het programma Openbare ruimte zijn in het collegeprogramma 2011 – 2014 de volgende aandachtsgebieden/prioriteiten opgenomen. A. Openbaar groen en natuur Uitgangspunt is dat het te behalen onderhoudsniveau in 2013 zoveel als mogelijk gelijk is aan het onderhoudsniveau van 2012 B. Onderhoud verhardingen Uitvoeren van sober/minimaal onderhoud op basis van de functie van de weg en het vastgesteld kwaliteitsniveau C. Verkeer en parkeren Beperken parkeeroverlast D. Openbare verlichting (OV) en verkeersregelinstallaties (VRI) Uitvoeren van sober onderhoud Beperken oplopen achterstallig onderhoud E. Kabels en leidingen Afstemming planning netwerkbeheerders Kwaliteit openbare ruimte F. Riolering Burgers zijn tevreden over de riolering in Halderberge Zo min mogelijk klachten over de gemeentelijke riolering De rioleringsinfrastructuur is op orde De kwaliteit van de riolering is in beeld Het stelsel wordt goed onderhouden De gegevens over het stelsel en de randvoorzieningen zijn op orde De realisatie van werkzaamheden aan het rioleringsstelsel verloopt volgens planning De nadelige effecten vanuit de riolering zijn op een aanvaardbaar niveau Het rioleringsstelsel voldoet aan de landelijk geldende ontwerpnormen Er zijn geen knelpunten in het kader van het waterkwaliteitsspoor als gevolg van lozingen uit de riolering (overstorten) De gemeente voldoet aan haar zorgplichten voor afvalwater, grondwater, en hemelwater
Jaarverslag en jaarrekening 2013
25
Gemeente Halderberge Al het vrijkomende stedelijke afvalwater wordt binnen het gemeentelijk grondgebied ingezameld en getransporteerd naar het overnamepunt van het waterschap Het grondwaterregime binnen de gemeente Halderberge is in beeld en de gemeente treft indien mogelijk doelmatige maatregelen tegen grondwateroverlast in de openbare ruimte G. Waterbeheersing Onderhoud watergangen: waarborging optimale waterdoorgang Beheer en onderhoud van civieltechnische kunstwerken (bruggen etc.)
Doelen en activiteiten aandachtsgebied Openbaar groen en natuur Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Uitgangspunt is dat te behalen onderhoudsniveau in 2013 zoveel als mogelijk gelijk is aan het onderhoudsniveau van 2012
Bermen: voorkoming zaadvorming/ waarborging overzichtelijkheid verkeer Onkruidbestrijding: voorkomen van gladde verhardingen
Het 2x per jaar maaien van de totale bermoppervlakte
Ja
De totale bermoppervlakte is in juni en september gemaaid. De werkzaamheden zijn uitgevoerd door de inzet van een klepelmaaier.
Nog kritischer Ja omgaan met de bestrijding van onkruidgroei op de verhardingen overeenkomstig de landelijke DOBregeling. Alleen bestrijding daar waar sprake is van echte noodzaak.
In april/ mei is een grootschalige chemische bestrijding, passend binnen de DOB voorwaarden (duurzaam onkruidbeheer op verhardingen) uitgevoerd. De daarop volgende rondes in de periode juni/juli hebben deels chemisch (voor zover passend binnen de DOB-regeling) en deels met de inzet van borstelmachines plaats gevonden. In oktober-november is de laatste borstelronde uitgevoerd. Uitgedrukt in percentages bestrijding in 2013: ca. 35% chemisch en ca. 65% mechanisch. Tevens is een proef met thermische bestrijding uitgevoerd. Gedurende het gehele jaar is, overeenkomstig de vooraf gestelde kaders, onderhoud aan de plantsoenen uitgevoerd. Het aantal onderhoudsbeurten in de plantsoenen is van in totaal 7 naar 6 beurten gegaan. Verder is in de periode maart/april en oktober/november een aanvang gemaakt met de vervanging (omvorming) van te hoog opgroeiende beplanting in laagblijvende aanplant/gazon.
Plantsoenen: binnen de gestelde kaders een verzorgde woonomgeving
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Het voeren van Ja regulier onderhoud overeenkomstig de gestelde kaders
26
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Openbaar groen en natuur Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Bomen/landschapselementen: duurzame instandhouding
Voldoen aan de Ja minimale zorgplicht
Gazons: binnen de Het bezien van de gestelde kaders een mogelijkheid van verzorgde grasmat de invoering van gevarieerd maaibeheer
Hertenkamp/ trimbaan/ruiterpad: duurzame instandhouding Ongediertebestrijding: voorkomen plagen en ziektes
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan? In januari/februari, augustus, oktober en begin december zijn de nodige snoeihandelingen uitgevoerd. Tevens is een start gemaakt met het verwijderen van bomen op locaties waar grote aantallen bomen op relatief geringe grondoppervlaktes staan. Deze verwijderde bomen zijn niet vervangen. De gazons zijn gedurende de periode eind maart begin november gemaaid overeenkomstig de maaibestekken. In deze maaibestekken is onderscheid gemaakt tussen het beheer van sier en ruw gazon. De, met betrekking tot gevarieerd maaibeheer, opgedane ervaringen in 2013, zullen worden verwerkt in de bestekken van 2014. Gedurende het gehele jaar heeft het beheer van het hertenpark plaats gevonden. Op het moment van noodzaak is onderhoud uitgevoerd aan de ruiterpaden/trimbaan.
Ja
Het voeren van Ja regulier onderhoud aan hertenpark/ trimbaan en ruiterpad Een verder gaande Ja inzet op preventieve bestrijding in plaats van de daadwerkelijke bestrijding
Een bestrijding gedurende het gehele jaar van ongedierte (ratten). Ten opzichte van voorgaande jaren is veel meer ingezet op preventieve bestrijding in plaats van daadwerkelijke bestrijding. Ondanks het feit dat er meer aandacht is geweest voor het preventieve is de daadwerkelijke bestrijding toch hoger uitgevallen dan aanvankelijk was voorzien.
27
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Onderhoud verhardingen Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Uitvoeren van sober/minimaal onderhoud op basis van de functie van de weg en het vastgestelde kwaliteitsniveau
Wegeninspectie 1x per 2 jaar, klachten en meldingen, schouwen van bouwroutes, meldingen opzichters en beheerders buitengebied
Achterstallig onderhoud zal oplopen tot 23% t.o.v. het CROWmodel
De staat van Onderhoud aan asfaltwegen en onderhoud is niet elementenverhardingen heeft plaatsgevonden. verder teruggelopen; in de laatste inspectie nog steeds 23%
Doelen en activiteiten aandachtsgebied Openbare verlichting (OV) en verkeerregelinstallaties (VRI) Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Uitvoeren van sober onderhoud
Schouw 4x per jaar, klachten en meldingen
Vervangen verouderde en versleten masten en armaturen, vervangen kapotte lampen, onderhoud VRI Oud Gastel
Uitval van lichtmasten is binnen de beschikbare middelen vervangen.
Aanvullende inspecties van masten en armaturen zijn uitgevoerd. De opdracht voor het onderhoud aan de Verkeers RegeI Installatie in Oud Gastel is verstrekt en zal op korte termijn uitgevoerd worden.
Beperken van oplopen achterstallig onderhoud
Aanvullende inspecties
Beheerbestand 100% gevuld en up-to-date, terugbrengen van het aantal lichtmasten met 5% van het totaal
Nee, het doel is niet bereikt. Er zijn geen masten definitief verwijderd.
Het beheerbestand wordt bijhouden en er zijn meer lichtmasten bij geplaatst.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
28
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Kabels en leidingen Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Afstemming planning netwerkbeheerders
Klachten en meldingen, schouwen van tracés, toezicht
Voldoende
Het doel is bereikt qua toezicht en afstemming, Het doel is niet bereikt qua contracten en verglazing netwerken.
Het programma MOOR is (op proef) aangeschaft; dat is een digitaal administratief programma t.b.v. registreren van activiteiten en verlenen van instemmingsbesluiten. Er heeft meer toezicht plaatsgevonden op tracé >25 m. Er heeft periodiek overleg plaatsgevonden (2x per jaar) en overleg op projectniveau. Overleg heeft plaatsgevonden met andere gemeenten, netwerkbeheerder, Provincie en externe partijen.
Doelen en activiteiten aandachtsgebied Riolering Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Zo min mogelijk klachten over de gemeentelijke riolering
Aantal klachten/meldingen
Verdere analyse klachten
Het doel is bereikt en nu wordt ingezet op vermindering van klachten.
Er is verbetering aangebracht in de soorten/categorieën in het klachtensysteem. Hierdoor wordt het beter mogelijk om klachten/ meldingen te inventariseren.
De kwaliteit van de riolering is in beeld
Kwaliteit riolering in beeld (%)
70% van het totaal is geïnspecteerd
ja
Bosschenhoofd en een deel van Hoeven zijn geïnspecteerd. Ook zijn er nog een aantal ontbrekende snippers van Stampersgat en Oudenbosch geïnspecteerd.
Het stelsel wordt goed onderhouden
Vervanging/ verbetering riolering nav kwaliteitsbeeld riolering (m. vervangen/ gerenoveerd)
Afhankelijk van resultaten inspectie
ja
Renovaties zijn opgespaard om in 1 keer anderhalve kilometer relining van de riolering aan te kunnen besteden. Start werkzaamheden februari 2014.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
29
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Riolering Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
De gegevens over het stelsel en de randvoorzieningen zijn op orde
Beheerpakket op orde
Beheerpakket aangeschaft en start gemaakt met vullen
nee
Beheerpakket wordt in 2014 aangeschaft.
De realisatie van werkzaamheden aan het rioleringsstelsel verloopt volgens planning
Percentage projecten binnen planning gerealiseerd
90%
nee
In 2014 wordt een inhaalslag gemaakt (riolering Hoeven, Lollestraat, doorgaande route richting Standaarbuiten).
ja
Er zijn geen knelpunten.
ja
Halderberge heeft geen panden die ongezuiverd lozen. Alle woningen lozen op riolering of hebben een voorziening voor lokale zuivering.
ja
Indicatie van potentiële probleemgebieden is in beeld gebracht via een zogenaamde bollenkaart.
ja
Er zijn geen ongerioleerde panden.
Er zijn geen knelpunten in het kader Aantal knelpunten Geen knelpunten van het waterkwaliteitsspoor als gevolg ihkv het van lozingen uit de riolering waterkwaliteitsspoor (overstorten) Geen ongerioleerde panden
Al het vrijkomende stedelijke afvalwater wordt binnen het gemeentelijk grondgebied ingezameld en getransporteerd naar het overnamepunt van het waterschap
Aantal woningen zonder vorm van riolering/eigen zuivering
Het grondwaterregime binnen de gemeente Halderberge is in beeld en de gemeente treft indien mogelijk doelmatige maatregelen tegen grondwateroverlast in de openbare ruimte
Aantal klachten over Afhankelijk van grondwateroverlast hoeveelheid potentiële probleemgebieden
Het afvloeiende hemelwater wordt door Hemelwater wordt de gemeente daar waar redelijkerwijs via riolering, nodig ingezameld en verwerkt oppervlaktewater of via de bodem afgevoerd
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Geen ongerioleerde panden
30
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Waterbeheersing Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Onderhoud watergangen: de sloten op dusdanig wijze onderhouden dat er sprake is van een waarborging van een optimale waterdoorgang
Waarborging optimale waterdoorgang
Alle sloten worden 1x uitgemaaid
Ja
Om de waterdoorgang te borgen is een enkele sloot begin juni uitgemaaid. Bij de resterende sloten is dit in oktober/november gebeurd.
Beheer en onderhoud van Inspecties, klachten civieltechnische kunstwerken (bruggen en meldingen ed.)
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Urgentie aanpak Uitvoeren van oplossen matig onderhoud met behoud van de functie van het kunstwerk, inspecteren en evalueren staat van onderhoud met financiële consequenties
31
Er is onderhoud uitgevoerd aan een tweetal bruggetjes en 1 duiker. Er zijn aanvullende inspecties uitgevoerd door medewerkers van de gemeente. Er zijn offertes opgevraagd t.b.v. inspectie van damwanden en kademuren van de haven in Oudenbosch.
Gemeente Halderberge Wat heeft het gekost? Overzicht van baten en lasten programma Openbare ruimte (x € 1.000) Primitieve begroting 2013 Begroting 2013 incl. wijziging Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Onderhoud openbare ruimte 4.257 48 -4.209 4.530 68 -4.462 Verkeer en parkeren 407 27 -380 415 27 -388 Waterwegen 217 0 -217 194 0 -194 Openbaar groen en natuur 2.110 1 -2.108 2.259 1 -2.257 Riolering 2.278 2.416 138 2.326 2.353 27 Begraafplaatsen 92 83 -9 101 58 -43 9.360 2.576 9.825 2.508 Resultaat voor bestemming -6.785 -7.317 Mutaties reserves programma 3 0 613 613 0 1.884 1.884 9.360 3.188 9.825 4.392 Resultaat na bestemming -6.172 -5.433
Realisatie 2013 Verschil saldo begroting - realisatie Lasten Baten Saldo 3.434 189 -3.246 1.216 V 477 114 -364 24 V 205 0 -205 -10 N 2.234 16 -2.218 39 V 2.055 2.376 320 293 V 95 58 -37 6 V 8.501 2.752 V -5.749 1.568 197 584 387 -1.497 N 8.698 3.336 V -5.362 71
Het resultaat na bestemming op het programma Openbare ruimte ten opzichte van het begrote resultaat (incl. wijziging) bedraagt € 71.000 voordelig. Dit resultaat bestaat uit de volgende onderdelen: - Kapitaallasten -7 37 - Interne verrekeningen 41 - Overige verschillen 71
N V V V
(excl. riolering) (excl. riolering)
De verschillen in de kapitaallasten en interne verrekening worden toegelicht in de paragraaf Bedrijfsvoering. Hieronder worden de belangrijkste overige verschillen toegelicht.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
32
Gemeente Halderberge Belangrijkste verschillen begroting incl. wijziging en realisatie programma Openbare ruimte (x € 1.000)
Onderhoud openbare ruimte
Voor de openbare verlichting is de afrekening van de electriciteit over 2012 ca. 10.000 hoger dan geraamd. Daarnaast zijn de werkzaamheden met betrekking tot het aanleggen van verlichting langs een gedeelte van het fietspad langs de N641 ca. € 15.000 hoger dan geraamd. Naar verwachting wordt hiervoor nog een bijdrage van de provincie ontvangen.
-24
N
Incidenteel of structureel Incidenteel
Verkeer en parkeren
In 2013 was extra geld beschikbaar gesteld om de Verkeers Regel Installatie in Oud Gastel aan te pakken. De opdracht voor de werkzaamheden is verstrekt maar door de noodzaak van bestelling van materialen kon het werk niet in 2013 afgerond worden. Bij de bestemming van het jaarrekeningsaldo wordt dan ook voorgesteld een bedrag € 38.000 als jaaroverschrijdende uitgave mee te nemen naar 2014.
38
V
Incidenteel
Voor het aanleggen van de verlichting langs het fietspad van de N641 dienden verkeersmaatregelen getroffen te worden waardoor de kosten hoger zijn uitgevallen. Naar verwachting wordt hiervoor nog een bijdrage van de provincie ontvangen.
-22
N
Incidenteel
16
V
Incidenteel
Bedrag
Openbaar groen
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Op basis van het gebiedscontract "Agrarisch landschapsbeheer Brabantse Delta" is door de gemeente Halderberge de afgelopen jaren € 49.500 ondergebracht in een centrale regeling. In 2013 is het gebiedscontract beëindigd en is het restant bedrag van € 15.800 teruggestort.
33
V/N
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2013
34
Gemeente Halderberge
Ruimte en economie Missie programma Ruimte en economie Het behouden en waar mogelijk vergroten van een leefbare, veilige, duurzame en ruimtelijk in balans zijnde gemeente, waardoor Halderberge een aantrekkelijke woon-, leef-, vestigings- en verblijfsgemeente blijft. Aandachtsgebieden en subdoelen Binnen het programma Ruimte en economie zijn in het collegeprogramma 2011 – 2014 de volgende aandachtsgebieden/prioriteiten opgenomen. A. Samenwerking met het bedrijfsleven Bedrijfsfunctionaris en ondernemingsloket Overleg met ondernemers B. Ruimtelijke ordening Bestemmingsplan buitengebied Ruimtelijke atlas C. Volkshuisvesting Uitvoering woonvisie Structuurvisie Halderberge Cultuur en monumentennota Uitvoering centrumplannen D. Omgevingsvergunning (Wabo) Invoering omgevingsvergunning (Wabo) Integrale vergunningverlening Integrale handhaving Herijking handhavingsbeleid en -prioriteiten Administratieve lastendrukvermindering E. Toerisme Halderberge op de kaart Samenwerking bedrijfsleven en toerisme VVV functie F. Mileubeleid Uitvoeren milieubeleidsplan
Jaarverslag en jaarrekening 2013
35
Gemeente Halderberge In onderstaande tabel is per aandachtsgebied/prioriteit aangegeven wat de doelstellingen waren, welke activiteiten in het afgelopen jaar hebben plaatsgevonden en wat er is bereikt. Aandachtsgebied/prioriteit A. Samenwerking met het bedrijfsleven
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Doelstelling Handhaven en verbeteren samenwerking met het bedrijfsleven. Verbeteren communicatie met gemeente en ondernemers onderling.
Activiteiten 2013 Structureel overleg organiseren met de Ondernemerskring Halderberge, de OKOR, de ondernemersverenigingen en koepelorganisaties (ZLTO, KvK, REWIN etc.).
Wat is er bereikt? In 2013 is zo’n 17 keer overleg gevoerd met de ondernemersverenigingen. Onderwerpen die aan de orde zijn gekomen zijn o.a.: leegstand onroerend goed, ZOO, ontwikkeling kernen, dienstverlening, glasvezelbekabeling, schouw bedrijventerreinen, verkeer en parkeren.
Ondernemers tijdig betrekken bij (beleids)ontwikkelingen die voor hen van belang zijn.
In het kader van burgerparticipatie zijn in 2013 o.a. ondernemers betrokken bij de opstelling van de structuurvisie.
Participeren in structureel overleg en acties met ondernemers en onderwijs (3 O netwerk Halderberge).
In 2013 is er één vergadering geweest. Verder zijn de volgende activiteiten uitgevoerd: excursie 2e jaars leerlingen middelbaar onderwijs; techniekweek voor de groepen 6 en 7 van het basisonderwijs; officiële opening technasiumlokalen Markland College.
Organiseren van bedrijfsbezoeken door burgemeester en wethouder economische zaken.
In 2013 heeft het college vijf bedrijfsbezoeken afgelegd.
Evaluatie effecten aanpak bedrijventerreinen in vervolg op schouw en uitvoering verbetermaatregelen 2012.
In 2013 heeft een nieuwe schouwronde plaatsgevonden. Op een enkele seizoensgebonden opdracht e zijn verbeterpunten in de 2 helft van 2013 uitgevoerd.
36
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Doelstelling
Activiteiten 2013 Samenwerking in de regio inzake ondersteuning en advisering aan startende ondernemers (Starterscentrum West-Brabant).
Wat is er bereikt? Stichting Brainz heeft in 2013 de ondersteuning en advisering aan (startende) ondernemers vorm te geven.
Verdere verbetering aanspreekpunt/loket ondernemers in het verlengde van project Bewijs van Goede Dienst (reorganisatie processen).
De gemeentelijke website is op het onderdeel ‘ondernemen’ aangepast.
Bedrijfscontactfunctionaris als eerste aanspreekpunt en rol intermediair binnen de organisatie voor ondernemers.
De bedrijfscontactfunctionaris is herkenbaar voor het bedrijfsleven en ondersteunt collega’s binnen de organisatie als contactpersoon richting de ondernemers.
Participeren in de organisatie van het Ondernemersgala Halderberge (lustrum 5 jaar – 2013).
April 2013 is het 5 Ondernemersgala Halderberge gehouden. De gemeente ondersteunt de organisatie van het gala.
Promotie vestigingsklimaat via deelname regionale publicaties, (kranten)specials en/of advertenties.
Voorjaar 2013 heeft het blad Ondernemersbelang een Halderberge special uitgebracht met medewerking van gemeente en lokale bedrijven.
Onderhouden van informele contacten ondernemers tijden voorlichtingsavonden, netwerkbijeenkomsten etc.
Collegeleden en/of ambtelijke vertegenwoordigers zijn nagenoeg alle netwerkbijeenkomsten aanwezig geweest.
Opstarten contacten gevestigde bedrijven Borchwerf II (omslag van ontwikkelfase naar beheersfase in 2013/2014).
De bijeenkomsten in de regio van de bestuurscommissie sez en de contactambtenaren ez/detailhandel zijn veelvuldig bezocht
37
e
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit B. Ruimtelijke ordening
Doelstelling Bestemmingsplan Buitengebied: 1. Het bieden van een helder, leesbaar, eenduidig, toegankelijk, uitvoerbaar en handhaafbare juridisch planologische regeling; 2. Bieden van een kader welke is gericht op het behoud en waar mogelijk de versterking van de ruimtelijke en functionele kwaliteit, alsmede water en milieuaspecten; 3. Digitaal raadpleegbaar.
Activiteiten 2013
Wat is er bereikt?
Hoorzitting Raad van State Uitwerken beleidsregels Herziening bestemmingsplan
Op 7 februari 2013 heeft de gemeente het advies van de StAB ontvangen. Hierop heeft de gemeente een zienswijze ingediend op een aantal punten. Op 10, 11 en 12 juni 2013 heeft de zitting bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State plaats gevonden. Hiervoor heeft een intensieve ambtelijke voorbereiding plaats gevonden. Op 13 november 2013 heeft de Raad van State uitspraak gedaan. Een aantal zaken uit het plan zijn vernietigd. Een korte samenvatting is richting de gemeenteraad verstuurd.
C. Volkshuisvesting
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Ruimtelijke Atlas 1. Voldoen aan de verplichte digitalisering van alle bestemmings-plannen voor 1 maart 2013; 2. Het bieden van een helder, leesbaar, eenduidig, toegankelijk, uitvoerbaar en handhaafbare juridisch planologische regeling voor alle kernen van Halderberge. Uitvoering woonvisie Uitvoering geven aan een succesvol woonbeleid welke flexibel genoeg is om in te spelen op ontwikkelingen
Bestemmingsplannen Kom Hoeven en Kom Oudenbosch zijn vastgesteld.
Onderzoeken van de specifieke woonwensen van starters.
38
Bestemmingsplannen Kom Oudenbosch en Kom Hoeven zijn in werking getreden. De Raad van State moet nog een uitspraak doen over Kom Hoeven. De zitting voor Kom Oudenbosch moet nog worden ingepland. Tijdens het bestuurlijk overleg tussen de gemeente en Bernardus Wonen is besloten dat er geen woonwensenonderzoek specifiek voor starters wordt uitgevoerd maar dat we tezamen in 2014 een woningmarktanalyse voor de gehele gemeente verrichten. Dit is vastgelegd in de prestatieafspraken 2014-2015.
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
Doelstelling
Structuurvisie Halderberge Opstellen van een Structuurvisie voor het grondgebied van Halderberge welke voldoet aan de Wet op de ruimtelijke ordening en kostenverhaal ingevolge de Grondexploitatiewet mogelijk is. Cultuur en monumentennota Het uitvoeren van beleid ter bescherming en instandhouding van de monumentale waarden boven en in de grond
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Activiteiten 2013 Inventarisatie van de huidige situatie rond arbeidsmigranten en uitwerken van een beleid om arbeidsmigranten perspectief te bieden op huisvesting en een wooncarrière.
Wat is er bereikt? In de regio (West-brabant) is de Quick scan “arbeidsmigranten Regio West-Brabant” uitgevoerd. Het onderwerp arbeidsmigranten wordt in 2014 verder uitgewerkt/opgepakt.
Vervolgen vaststellingsprocedure ontwerp-structuurvisie, vaststelling voorzien in 1e kwartaal 2013.
De structuurvisie is op 20 juni 2013 door de gemeenteraad vastgesteld.
Onderdeel monumenten: uitgegaan wordt van het binnen de huidige capaciteit uitvoeren van de wettelijk verplichte taken, het evalueren van de werkwijze monumentencommissie, het aanpassen van de huidige monumentenverordening, het organiseren van de Open Monumentendag en het bevorderen van intern draagvlak. In de uitvoeringsagenda van het archeologiegedeelte wordt vooralsnog uitgegaan van het binnen de huidige capaciteit uitvoeren van de wettelijk verplichte taken.
Alle wettelijk verplichte taken op het gebied van het cultureel erfgoed (zowel monumenten als archeologie) zijn uitgevoerd. Evaluatie van de werkwijze van de commissie heeft in de 2e helft van 2013 plaats gevonden. Aanpassing van de huidige monumentenverordening (Erfgoedverordening) vindt plaats zodra de model-Erfgoedverordening van de VNG gereed is. De Open Monumentendag heeft plaats gevonden in het weekend van 13-14-15 september 2013. Het weekend en de vele activiteiten waren een succes, waar jong en oud bij betrokken waren. Het bevorderen van intern draagvlak is een continue proces.
39
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
D. Omgevingsvergunning (Wabo)
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Doelstelling Uitvoering centrumplannen 1. Uitvoering geven aan de centrumplannen binnen de door de raad geformuleerde kaders aan de in de woonvisie geformuleerde doelstellingen 2. Verder professionaliseren van een projectorganisatie binnen de gemeente Halderberge.
Aanscherpen implementatie Wabo. Integrale vergunningverlening, waardoor vergunningen eenvoudiger worden, termijnen worden verkort en er minder administratieve lasten voor burgers en bedrijven zijn. Integrale handhaving, waardoor toezicht beter op elkaar wordt afgestemd en er minder controlemomenten zijn voor burgers en bedrijven. Aangepast handhavingsbeleid, waarin de o.a. handhavings-doelstellingen en werkwijzen zijn vastgelegd. Herijkte handhavingsprioriteiten, waardoor duidelijk wordt welke keuzes gemaakt worden in handhavingstaken (wat doen we wel en wat doen we niet).
Activiteiten 2013
Wat is er bereikt?
Voorleggen van een nieuw woningbouwprogramma aan de gemeenteraad. Dit programma is tevens de leidraad voor de verdere uitvoering van de centrumplannen.
Door-ontwikkeling Wabo. Uitvoeren IHUPL. Pilot BOA-toezicht. RUD-vorming.
40
De gemeenteraad heeft op 30 mei 2013 het woningbouwprogramma 2012-2022 en de geactualiseerde grondexploitaties vastgesteld. De centrumplannen zijn verder opgepakt. In 2013 is een start gemaakt met programmasturing. De woningbouwprojecten en centrumplannen worden meegenomen in het Programma Gebiedsontwikkeling. In 2013 is de Wabo, als kader voor het verlenen van integrale omgevingsvergunningen, verder doorontwikkkeld. Gesteld kan worden dat de omgevingsvergunning op dit moment is ontwikkeld tot een standaard te leveren product/dienst. Per 1 januari 2013 is de OMWB (Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant) gevormd. Als één van de eigenaargemeenten van deze gemeenschappelijke regeling zijn de verplichte taken op gebied van vergunningverlening en toezicht van met name milieutaken aan deze uitvoeringsorganisatie overgedragen.
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
E. Toerisme
Doelstelling
Verhogen van de bekendheid van Halderberge. Stimuleren en participeren in de toeristische initiatiefgroep. Invullen van een adequate VVV-functie.
Activiteiten 2013
Vergroten naamsbekendheid toeristische producten / gemeente Halderberge via offen online communicatie (perstour, verbetering bestaande website, uitgifte brochure 2013, folders, evenementenkrant en free publicity).
Faciliteren en actief bijdragen aan vergaderingen TIG.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
41
Wat is er bereikt? Integraal toezicht heeft in 2013 wel aandacht gekregen, maar is minder snel doorontwikkeld dan verwacht. Wel zijn de handhavingsprioriteiten herijkt, waardoor duidelijk is geworden welke keuzes bij handhavingszaken worden gemaakt. In 2013 is de gemeente Halderberge gestart met BOAtoezicht. Inmiddels zijn er 2 BOA’s in dienst, die toezicht houden op gebied van APV en bijzondere wetten. De website is up to date gehouden. Een vernieuwing van de website staat voor 2014 in de planning. De nieuwe toeristische brochure is in juli geleverd en verspreid. De evenementenkrant is eind maart gedrukt en huis-aan-huis geleverd in de gemeente en in de omliggende gemeenten. 6 en 7 juli heeft de gemeente een stand gehad bij de Brabantse Ruiterdagen, ter promotie van het recreatief en toeristische aanbod. Er zijn tien overleggen met de TIG geweest in 2013. De gemeente faciliteert, verzorgt de agenda, doet actief mee in discussies en zorgt voor verslaglegging.
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Doelstelling
Activiteiten 2013 Stimuleren samenwerking recreatie & toerisme ondernemers en ondernemers detailhandel.
Wat is er bereikt? In februari 2013 is een achterbanbijeenkomst georganiseerd waar de verschillende partijen elkaar hebben ontmoet.
Stimuleren kwaliteitsimpuls toeristisch product / toeristische bedrijven m.b.v. brancheorganisatie(s).
In samenwerking met de TIG is naast de evenementenkrant de nieuwe toeristische brochure uitgebracht. Hiermee heeft de promotie van het toeristisch aanbod een kwaliteitsimpuls gehad.
Concretiseren invulling gastheerschap / VVV-functie, verbetering toeristische informatievoorziening.
Over toeristische informatievoorziening / VVV-functie is met de TIG gesproken. De bedoeling is om drie informatiepunten binnen de gemeente te openen. Realisatie was voorzien voor het najaar van 2013. Dit is niet gehaald.
Verbeteren en uitbouwen bestaande toeristische bewegwijzering binnen gemeente.
De bewegwijzering is besproken met de TIG. Er heeft een inventarisatie plaatsgevonden naar wie geïnteresseerd is in deelname aan de nieuwe bewegwijzering. Realisatie is voorzien in het voorjaar van 2014.
Oplevering en ingebruikname faciliteiten project Waterland.
Project Waterland is officieel geopend op vrijdag 27 juni 2013. De definitieve financiële verrekening van de subsidiegelden met de projectpartners heeft plaatsgevonden.
42
Gemeente Halderberge Aandachtsgebied/prioriteit
Doelstelling
Activiteiten 2013 Ondersteuning bestaande en initiëren nieuwe evenementen i.s.m. bedrijfsleven.
Vertegenwoordiging Halderberge in de regio, w.o. RWB en Vereniging Varen in Brabant.
F. Milieubeleid
Bestaand beleid handhaven en geen uitvoering geven aan de vele genoemde uitvoeringsaspecten in het door de raad in 2009 vastgestelde milieubeleidsplan
Wettelijke taken uitvoeren.
Wat is er bereikt? De gemeente heeft de evenementenkrant eind maart 2013 uitgegeven. De website TIP Halderberge is zodanig ingericht dat organisatoren van evenementen hun evenement daar aan kunnen melden voor op de evenementenkalender. De website is eind 2013 het mikpunt geweest van spam activiteiten en is daarna inactief gemaakt. Er wordt gewerkt aan het verhelpen van dit probleem. De gemeente is goed vertegenwoordigd in de regio. Naast RWB en Varen in Brabant neemt gemeente Halderberge ook actief deel aan Waterpoort. Naast de uitgevoerde wettelijke taken heeft de gemeenteraad in 2013 ook ingestemd met de invoering van Diftar per 1 januari 2014. In 2012 is bij een politieactie een drugslaboratorium ontdekt. Bij nader onderzoek, waarin de gemeente een belangrijke rol heeft gespeeld, is geconstateerd dat door chemicaliën afkomstig uit het laboratorium een grondwaterverontreiniging is veroorzaakt. Voor de sanering van deze verontreiniging zijn extra kosten gemaakt die niet voorzien waren. Al het mogelijke wordt gedaan om de kosten te verhalen op de veroorzaker van de verontreiniging. Op dit moment is de uitkomst hiervan echter nog onzeker.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
43
Gemeente Halderberge Wat heeft het gekost? Overzicht van baten en lasten programma Ruimte en economie (x € 1.000) Primitieve begroting 2013 Begroting 2013 incl. wijziging Realisatie 2013 Verschil saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo begroting - realisatie Economische zaken 207 20 -187 200 15 -186 329 148 -180 5 V Bedrijventerreinen 83 445 362 31 445 414 2.454 1.790 -663 -1.077 N Nutsbedrijven 77 9 -68 72 9 -63 55 0 -55 7 V Overige ruimte en economie 137 78 -59 155 69 -87 156 217 60 147 V Toerisme 412 140 -272 491 121 -370 442 110 -332 39 V Afvalverwijdering en verwerking 3.531 3.567 36 3.449 3.654 204 3.426 3.657 231 27 V Milieu 552 1 -550 702 36 -666 820 113 -706 -41 N Ruimtelijke ordening 1.185 57 -1.129 2.007 30 -1.976 1.953 35 -1.918 58 V Volkshuisvesting 130 17 -113 143 17 -126 139 10 -128 -3 N Vergunningverlening (Wabo) 1.821 1.006 -815 2.083 400 -1.683 2.086 433 -1.652 30 V Bouwgrondexploitatie 18.051 19.553 1.502 17.202 19.553 2.351 30.667 29.031 -1.636 -3.988 N 26.185 24.894 N Resultaat voor bestemming -1.291 26.534 24.348 -2.186 42.525 35.545 -6.980 -4.794 Mutaties reserves programma 4 0 162 162 2 278 276 3 150 148 -128 N Mutaties reserves grondexploitaties 8.778 7.134 -1.644 9.512 6.521 -2.991 2.787 5.087 2.300 5.291 V 34.963 32.190 V Resultaat na bestemming -2.773 36.049 31.148 -4.901 45.314 40.782 -4.533 368
Het resultaat na bestemming op het programma Ruimte en economie ten opzichte van het begrote resultaat (incl. wijziging) bedraagt € 368.000 voordelig. Dit resultaat bestaat uit de volgende onderdelen: - Kapitaallasten (excl. grondexpl.) 20 -5 - Interne verrekeningen Overige verschillen 353 368
V N V V
(excl. grondexploitaties) (excl. grondexploitaties)
De verschillen in de kapitaallasten en interne verrekening worden toegelicht in de paragraaf Bedrijfsvoering. Hieronder worden de belangrijkste overige verschillen toegelicht.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
44
Gemeente Halderberge Belangrijkste verschillen begroting incl. wijziging en realisatie programma Ruimte en economie (x € 1.000) Bedrag
V/N
Overige ruimte en economie
In december is een tweetal landbouwpercelen verkocht met een totaalopbrengst van € 112.000. Daarnaast zijn er nog enkele percelen snippergroen verkocht. In oktober was er nog geen zicht op óf deze verkopen wel zouden doorgaan en ook niet wanneer de overdracht zou plaatsvinden, vandaar dat het budget bij de Slotwijziging niet is bijgesteld.
145
V
Incidenteel of structureel Incidenteel
Toerisme
De exploitatie van de haven in Oudenbosch is kostendekkend in de begroting opgenomen. Er zijn echter minder bezoeken geweest, waardoor ook de verwachte inkomsten van de liggelden niet gerealiseerd zijn.
-23
N
Incidenteel
Afvalverwijdering en verwerking
Per saldo zijn de kosten voor afvalverwijdering en verwerking € 70.000 lager dan geraamd. Dit wordt met name veroorzaakt door lager stortrecht als gevolg van minder ingezameld restafval, meer ingezamelde monostromen (plastic, kleding en glas) en hogere kosten milieustraat. De opbrengst van de afvalstoffenheffing is € 45.000 lager dan geraamd als gevolg van verminderingen en ontheffingen.
70
V
Incidenteel
-45
N
Incidenteel
-41
N
Incidenteel
Milieu
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Er is meer advies gevraagd aan de OMWB op het gebied van externe veiligheid en basisnet spoor. Daarnaast zijn meer advieskosten gemaakt die betrekking hebben op het drugslab in Bosschenhoofd. De totale advieskosten milieubeheer zijn hierdoor € 41.000 hoger dan geraamd.
45
Gemeente Halderberge Vergunningverlening (Wabo)
Bouwgrondexploitatie
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Door toename van aantal en complexiteit van contsructieberekeningen en bouwbesluittoetsen door een externe adviseur zij de adviekosten hoger dan geraamd. Tevens zijn gelet op de aard van de aanvragen omgevingsvergunning meer adviezen gevraagd in het kader van mantelzorg, agrarische bedrijfsvestiging (AAB) en archeologie. De inkomsten van de bouwleges zijn onder invloed van de economische crisis behoorlijk afgeraamd. Deze aframing is verwerkt in de P&C-cyclus 2013. Door een omvangrijke aanvraag eind 2013 is op het scheiden van de markt nog een groot legesbedrag ontvangen, waardoor de daadwerkelijke inkomsten in 2013 hoger zijn dan de (naar beneden bijgestelde) raming. De rente over de reserves en voorzieningen van de grondexploitaties is ten gunste gebracht van de algemene reserve grondexploitaties. Als gevolg van de interne verrekening tussen de algemene dienst en de grondexploitaties ontstaat op het programma Ruimte en economie een voordeel van € 225.000 en op de Algemene dekkingsmiddelen een nadeel van hetzelfde bedrag. Per saldo is dit budgettair neutraal.
46
-17
N
Incidenteel
33
V
Incidenteel
225
Gemeente Halderberge
Maatschappelijke ondersteuning en welzijn Missie programma Maatschappelijke ondersteuning en welzijn: Samen Doen Het meedoen van alle inwoners staat in dit programma voorop. Meedoen aan het maatschappelijk leven maar ook meedoen bij de totstandkoming van het gemeentelijk beleid (interactieve beleidsvoering en burgerparticipatie). Aandachtsgebieden en subdoelen In het programma Maatschappelijke ondersteuning en welzijn zijn in het collegeprogramma 2011 – 2014 zeven aandachtsgebieden opgenomen. A. Participatie- en inkomensvoorzieningen Schuldhulpverlening B.
Beleid en uitvoering maatschappelijke ondersteuning
C.
Uitvoering van het sportbeleid
D.
Subsidiebeleid: Subsidieplafonds 2013 met ontwikkeling ten opzichte van 2012
E.
Ouderen Bestrijden eenzaamheid Verstrekken van advies en informatie aan ouderen Meewegen van belangen van ouderen Formuleren van nieuwe beleidsdoelen ouderenbeleid
F.
Gezondheidszorg Uitvoering geven aan vastgesteld basistakenpakket GGD Gezondheid van de Halderbergse inwoners te bevorderen door uitvoering van het basistakenpakket GGD Lokaal beleid (Volksgezondheidsnota 2012 – 2015) Gezondheid van de Halderbergse inwoners te bevorderen door uitvoering van het Volksgezondheids-plan 2012-2015 Wijkzuster Vraaggestuurde zorg stimuleren via project Wijkzuster terug
G.
Cultuur Stimuleren dat zoveel mogelijk jongeren kennismaken met kunst- en cultuuruitingen Stimuleren van nieuwe initiatieven die passen in het gemeentelijk cultuurbeleid Partijen bij elkaar brengen Heldere afspraken maken met instellingen wat er van hen verwacht wordt
Jaarverslag en jaarrekening 2013
47
Gemeente Halderberge H. Accommodatiebeleid • Actualiseren van het gemeentelijk accommodatiebeleid • Kadernotitie uitgangspunten accommodaties • Het beleid concretiseren met jaarlijkse uitvoeringsprogramma Doelen en activiteiten aandachtsgebied Participatie- en inkomensvoorzieningen Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Cursus ‘Rondkomen met inkomen’
Aantal deelnemers
24
20
Voor de najaarscursus hebben op het laatste moment deelnemers moeten afhaken in verband met werk (’s avonds). In 2014 zal er daarom ook een middagcursus worden gegeven.
Voorlichting geven
Aantal voorlichtingsacties
2
Ja
Totaal aantal voorlichtingen is 4.
Onderzoek naar voorlichting door burgers
Rapportage onderzoek
Duidelijkheid over mogelijkheden in deze
Nee
Wel oud-cliënten die vrijwilliger zijn geworden bij de vrijwilligersgroep schuldhulpverlening gemeente Halderberge (ervaringsdeskundigen).
Onderzoek naar mogelijkheid dat vrijwilligers hulp geven bij het op orde houden van administratie
Conclusie aan onderzoek naar mogelijkheid
Duidelijkheid over mogelijkheden in deze
Ja
In 2013 zijn door middel van een wervingsactie zo’n 30 vrijwilligers gevonden die bij cliënten thuis helpen om de administratie op orde te krijgen en te houden.
Nazorg
Aantal cliënten dat nazorg heeft gekregen
10
Ja
Checklist intakegesprek
Checklist is beschikbaar
Checklist beschikbaar
Gedeeltelijk
Integrale aanpak schuldensituatie
Bij alle cliënten vindt integrale aanpak plaats
13
Ja, ruimschoots
Jaarverslag en jaarrekening 2013
48
In het kader van de nieuwe procedure aanmeldingen schuldhulpverlening is een aanvraagformulier ontwikkeld dat cliënten bij de aanvraag zelf moeten invullen.
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Participatie- en inkomensvoorzieningen Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Jongeren informeren over schuldhulpverlening
Bereik aantal jongeren
15
Ja
Jongeren die zich gemeld hebben voor schuldhulpverlening. In 2014 verdere afspraken i.v.m. “week van het geld” en theatervoorstelling voor de middelbare scholen in Oudenbosch.
Doelen en activiteiten aandachtsgebied Beleid en uitvoering maatschappelijke ondersteuning Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Meer huisbezoeken afleggen
Aantal afgelegde huisbezoeken
100
Ja
151 Kantelgesprekken. In de registratie wordt niet benoemd of alle kantelgesprekken ook daadwerkelijk bij de cliënt thuis plaatsvinden. Dit wordt in overleg met de cliënt bepaald.
Zelf indiceren
Percentage zelf indiceren
60%
Ja
87% Van de aanvragen is geïndiceerd door eigen medewerkers. In 13% van de aanvragen is advies ingewonnen bij een extern adviesbureau.
Protocol voor het gesprek
Aanwezigheid van een protocol
Begin 2013 protocol gereed
Ja
Er wordt gewerkt met een iPad. Deze bevat een standaard aantal vragen voor vraagverheldering.
Bevorderen digitale informatievoorziening
Actuele en volledige teksten op de website
Onderhouden
Ja
Teksten worden waar nodig aangepast. Er zullen de komende jaren wel grotere veranderingen worden doorgevoerd op de website naar aanleiding van de decentralisaties.
Meer bekendheid geven aan vrijwilligerswerk
Aantal matches via de vrijwilligerscentrale
50 matches + 100 overige contacten
Onbekend
De verantwoording over de subsidie van 2013 is vanwege een verleend uitstel nog niet beschikbaar. Over deze doelstelling is daarom nu nog geen informatie bekend.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
49
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Beleid en uitvoering maatschappelijke ondersteuning Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Toename van bekendheid aan mantelzorgers
Aantal geregistreerde mantelzorgers
270
Onbekend
De verantwoording over de subsidie van 2013 is vanwege een verleend uitstel nog niet beschikbaar. Over deze doelstelling is daarom nu nog geen informatie bekend.
Plan van aanpak voor de introductie en Plan van aanpak uitvoering van inclusief beleid
Uitvoering plan van aanpak
Ja
Er is een plan van aanpak gemaakt waarin actiepunten zijn opgenomen voor de ambtelijke organisatie om meer inclusief te denken en bij met maken en uitvoeren van beleid rekening te houden met mensen met een beperking. De gemeenteraad is hierover geïnformeerd door middel van de tussentijdse evaluatie van het beleidsplan maatschappelijke ondersteuning.
Onderzoek doen naar de vraag naar en het aanbod van collectieve en individuele voorzieningen
Rapport
Onderzoek is afgerond en rapport opgesteld
Ja
Er is in samenwerking met een werkgroep van de Wmo-raad een overzicht gemaakt van de algemene voorzieningen die er in het kader van de Wmo in onze gemeente aanwezig zijn. Dit is ter kennisname aan de gemeenteraad verstuurd.
Gekantelde verordening en beleidsregels opstellen
Nieuwe verordening en beleidsregels
Besluitvorming uiterlijk e in het 4 kwartaal van 2012
Ja
De modelverordening van de VNG is lokaal aangepast, mede na consultatie van de Wmo-raad, en door de gemeenteraad vastgesteld in haar raadsvergadering van 13 december 2012.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
50
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Sport Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Stimulering sportparticipatie met prioriteit voor jeugd en ouderen
Ledenaantal sportverenigingen en aantal sportstimuleringsprojecten
Het aantal leerlingen dat lid is bij de Halderbergse vereniging is in 2014 met 5% toegenomen, 90% van de Halderbergse basischolen biedt gymles aan
Ja, Door het merendeel van de Halderbergse basisscholen te ondersteunen bij de lessen bewegingsonderwijs en het verankeren van het automatiseringssysteem en marketingconcept ‘Sjors Sportief’ is de afgelopen periode een stabiele sportieve basis in het onderwijs gelegd. Middels het sportstimulerings- en sportkennismakingsproject ‘de Sportieve School’ heeft de combinatiefunctionaris bovendien bijgedragen aan het in beweging brengen en houden van jongeren gedurende en na schooltijd.
De combinatiefunctionaris heeft gedurende het schooljaar de organisatie en coördinatie van de diverse kennismakingscursussen voor basisschoolkinderen op het gebied van sport binnen de gemeente gearrangeerd. De functionaris biedt sport- en bewegingsactiviteiten aan die plaatsvinden in en rond de school, de buitenschoolse opvang en bij (sport)verenigingen. Vereniging en scholier worden middels automatiseringssysteem en het marketingconcept ‘Sjors Sportief’ naar elkaar toe gebracht. Om de sportparticipatieambitie te realiseren is de weg ingeslagen van ‘boeien en binden’. Om sport en bewegen extra in de schijnwerpers te zetten en inwoners die (nog) niet sportief zijn op een leuke en laagdrempelige manier met sporten kennis te laten maken heeft de gemeente een lokale sportweek georganiseerd. Om de strijd aan te gaan met de vrijwilligersproblematiek is de methode ‘Meer Vrijwilligers in Kortere Tijd’ geïntroduceerd.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
51
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Sport Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Aantal georganiseerde sport- en beweegactiviteiten
De deelname van allochtonen en senioren is in 2014 met 10% verhoogd, het percentage inactieve ouderen (65+) is in de periode van 20102014 teruggebracht met 3%, breder aanbod georganiseerde sport- en beweegactiviteiten In de periode 2010-2014 is een tweetal combinatiefuncties ingevuld
Ja, gedeeltelijk. Sportdeelname voor de specifieke doelgroep allochtonen wordt in de afweging met andere thema’s niet meer als prioriteit aangemerkt gelet op geringe respons/belangstelling van de doelgroep.
In het uitvoeringsprogramma worden jaarlijks plannen opgenomen met betrekking tot de stimulering van sportdeelname, de voorzieningen en het sportnetwerk. De nadruk ligt op het stimuleren en behouden van participatie bij binnen- en buitensport. Om lokaal sporten en bewegen voor senioren te stimuleren, heeft de gemeente Halderberge in samenwerking met Sportservice Noord-Brabant een ‘Taskforce Senioren’ opgericht. Er is een beweegwijzer samengesteld om de inwoners en met name de senioren van Halderberge te informeren over de sport- en beweegmogelijkheden.
Ja, De gemeente neemt deel aan de gemeenteimpuls in het kader van de ‘Brede impuls combinatiefuncties’ zoals beschreven in de bestuurlijke afspraken.
We hebben ons als gemeente vanwege het gebruik van de regeling Impuls Brede scholen, Sport en Cultuur vastgelegd om formatie-eenheid te realiseren.
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Nog niet bekend omdat de jaarverslagen 2013 nog niet ontvangen zijn. Het is wel duidelijk dat de steunpunten ook in 2013 veel bezoekers trokken.
De prestatieafspraken worden jaarlijks vastgelegd voor de exploitanten van de gesubsidieerde steunpunten en besproken.
Invulling combinatiefuncties
Doelen en activiteiten aandachtsgebied Ouderen Doelen
Effect-indicator
Ouderenadvies zoveel mogelijk in stand houden.
Aantal bezoekers 53.300 contacten ouderensteunpunten
Jaarverslag en jaarrekening 2013
52
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Ouderen Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Bestrijding eenzaamheid
Percentage eenzame ouderen
<45%
= 45% (volgens gegevens ouderenmonitor GGD over 2012). Dus het doel is niet bereikt.
Activiteiten voor ouderen zijn bevorderd, evenals activiteiten van bijvoorbeeld Zonnebloemafdelingen waarbij mensen thuis worden bezocht. De ouderenadviseurs worden via de Halderbergse bode en de gemeentelijke website onder de aandacht gebracht.
Versterken informatiefunctie
Aantal mensen dat de website van de gemeente bezoekt
Toename van het Ja aantal mensen dat de actuele digitale Wegwijzer voor Senioren op de website bezoekt, actualisering en verbetering o.a. met behulp van adviseurs uit de doelgroep blijft een voortdurend aandachtspunt
De gegevens over het jaar 2013 zijn vergeleken met de gegevens van 2012. Daaruit blijkt dat het aantal bezoekers van de Wegwijzer van 1.652 naar 2.255 is gestegen. Deze bezoekers hebben respectievelijk in 2012 en 2013 een aantal pagina’s van de Wegwijzer bezocht van 11.425 en 15.708.
Meewegen van de belangen van ouderen bij beslissingen op alle gemeentelijke beleidsterreinen
Aantal gevraagde en ongevraagde adviezen van de Seniorenraad voor alle afdelingen binnen de gemeente
Het is gemeente Ja breed standaard om aan de voorkant van het proces advies in te winnen bij de Seniorenraad
Bij beleidsmedewerkers is onder de aandacht gebracht dat de seniorenraad een bijdrage kan leveren in de vorm van meedenken of adviseren over beleidsontwikkelingen. In de adviesprocedure is het onderwerp burgerparticipatie een criterium.
Formuleren nieuwe beleidsdoelen
Nieuwe nota ouderenbeleid (2012-2015)
Besluitvorming e uiterlijk in het 4 kwartaal van 2012
In 2013 is op interactieve wijze een plan van aanpak ouderenbeleid gemaakt in samenspraak met de seniorenraad, de samenwerkende ouderenorganisaties (SOH) en de Wmo- raad.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Het Plan van aanpak ouderenbeleid is op 13 maart 2013 vastgesteld door de gemeenteraad.
53
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Gezondheidszorg Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
1 monitor
Ja
In 2013 zijn zowel de ouderen- als de volwassenenmonitor verschenen.
Percentage 5 95% jarigen uit Halderberge dat in beeld is bij de GGDJGZ per 1 januari begrotingsjaar
92%
Percentage 13 95% jarigen uit Halderberge dat in beeld is bij de GGDJGZ per 1 januari begrotingsjaar Aantal 6 preventieprogramm a’s in Halderberge
81%
De GGD is bezig de 8% die nog niet is bereikt te benaderen via een telefonisch contact of vragenlijst. Via bestuurlijk aanbesteden is geprobeerd om voor de hele JGZ 0-19 jaar een contract af te sluiten tussen gemeenten en Bedrijfscoöperatie. Deze onderhandelingen zijn vastgelopen en in de bestuurscommissie ZWO van 18 juni 2013 is besloten om de regionale bestuursopdracht iJGZ in te trekken. Gemeenten besluiten of zij individueel of op subregionaal niveau een contract sluiten met de aanbieder van de JGZ 0-4 jaar. De GGD ziet de 13-jarigen in klas 2 van het VO. Een gedeelte van deze doelgroep wordt nog e opgeroepen in de 2 helft van schooljaar 2013/2014.
Gezondheid van de Halderbergse Epidemiologie: inwoners te bevorderen door uitvoering aantal monitors van het basistakenpakket GGD
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Ja
Allochtonen & diabetes: overleg geweest met professionals, huidig aanbod is geïnventariseerd, focusgesprek met allochtone vrouwen georganiseerd. Succesvol ouder worden Bosschenhoofd: inwoners en professionals hebben de 4 gekozen speerpunten ingevuld. Tegengaan overgewicht jongeren: 1 project op voorschoolse voorziening (Superchefs), 2 projecten op voortgezet onderwijs. GGD coördineert aanpak verslavingspreventie op basisonderwijs.
54
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Gezondheidszorg Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
12%
Onbekend, te meten in jeugdmonitor 0-11 jaar. Vragenlijsten uitgezet 2013, verschijnt 2014.
Percentage 12-19 jarigen met overgewicht
15%
Ja: 14% (Jongerenmonitor 2011)
Percentage jongeren dat rookt Percentage 12-15 jarigen dat alcohol heeft gedronken
7%
Nee: 8% (Jongerenmonitor 2011) Nee: 12-13 jaar: 12% 14-15 jaar: 31% (Jongerenmonitor 2011)
Percentage jongeren dat cannabis gebruikt
4%
Ja: 1% (Jongerenmonitor 2011)
Percentage jongeren dat harddrugs gebruikt
0,2%
Nee: 0,4% (Jongerenmonitor 2011)
Voorlichting over gezond eten en bewegen via consultatiebureau, kinderopvang, peuterspeelzalen, scholen, CJG en jongerenwerk. Sportstimulering wordt opgepakt via uitvoering van de Sportnota. Voorlichting over gezond eten en bewegen via consultatiebureau, kinderopvang, peuterspeelzalen, scholen, CJG, jongerenwerk. Sportstimulering wordt opgepakt via uitvoering van sportnota. Tegengaan van roken is onderdeel van de aanpak verslavingspreventie (zie onder B). Tegengaan van alcoholgebruik is onderdeel van de aanpak verslavingspreventie. Voorlichting over de risico’s van genotmiddelen door het project Gezonde School & Genotmiddelen (alle BO en VO scholen) en via het CJG (ouders en sportverenigingen). Informeren van ouders, sportverenigingen en para commerciële instellingen over de verhoging van de alcoholleeftijd. Tegengaan van drugsgebruik is onderdeel van de aanpak verslavingspreventie. Op het CJG zijn gratis drugstesten verkrijgbaar. In 2013 zijn 8 testen opgehaald. Tegengaan van drugsgebruik is onderdeel van de aanpak verslavingspreventie. Op het CJG zijn gratis drugstesten verkrijgbaar. In 2013 zijn 8 testen opgehaald.
Aantal kernen waarin wijkzuster actief is
5
Ja
Gezondheid van de Halderbergse Percentage 0-12 inwoners te bevorderen door uitvoering jarigen met van het Volksgezondheidsplan 2012overgewicht 2015
Vraag gestuurde zorg stimuleren via project Wijkzuster terug
Jaarverslag en jaarrekening 2013
6%
De decentralisatie-uitkering Zichtbare Schakels is beschikbaar gesteld aan de Regionale Kruisvereniging West-Brabant voor voortzetting van het wijkzusterproject. Er is drie maal bestuurlijk overleg geweest met de kruisvereniging over voortgang en borging (waaronder afspraken over samenwerking met Wegwijs).
55
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Cultuur Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Stimuleren dat zoveel mogelijk jongeren kennismaken met kunst- en cultuuruitingen
Aantal leerlingen dat deelneemt aan de Marktplaats cultuureducatie
8.000 leerlingen
Ja
De basisscholen blijven gebruik maken van het aanbod van de Marktplaats. De Marktplaats voor Cultuureducatie heeft in de loop der tijd een niet meer weg te denken plaats ingenomen in het aanbod aan cultureel educatieve activiteiten. Na het faillissement van CvK Amadeus heeft de Bibliotheek VANnU de functie overgenomen. Dit heeft (bijna) geen invloed gehad op het kunstenaanbod.
Stimuleren van nieuwe initiatieven die passen binnen het gemeentelijk cultuurbeleid
Toename nieuwe 7 activiteiten Cultuurmaand
Ja
Ieder jaar wordt er met de werkgroep Cultuurmaand hard aan getrokken om weer een aantrekkelijk programma voor de Cultuurmaand samen te stellen. Hierbij is aandacht voor jong en oud. Ook dit jaar heeft dit weer tot nieuwe initiatieven geleid, zoals bijvoorbeeld Halderberge’s Got Talent.
Gemeente brengt als regisseur c.q. initiator initiatieven en partijen bij elkaar
Er ontstaan samenwerkingsverbanden op cultureel gebied
4
Ja
Tijdens een startbijeenkomst in maart 2013 zijn alle culturele instellingen uitgenodigd voor een informatiebijeenkomst met als doel een bijdrage te kunnen leveren aan het ontstaan van verrassende samenwerkingsverbanden of bijzondere invullingen. Een mooi voorbeeld hiervan is het concert dat door K.E. Harmonie St. Cecilia in samenwerking met St. Art Gallery (kunsttentoonstelling) bij het monumentale pand, de watertoren in Stampersgat, is georganiseerd.
Heldere afspraken maken over wat door de gemeenten van instellingen gevraagd wordt zoals taken en prestaties in overeenkomsten
Aanleveren jaarstukken in verband met subsidietoekenning
3
Ja, gedeeltelijk
Medio 2013 zijn de activiteiten van CvK Amadeus vanwege een faillissement beëindigd. Vanwege de dreiging ervan is alleen de subsidie voor de eerste helft van het jaar uitbetaald.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
56
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Accommodatiebeleid Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Uitvoering geven aan de Een vastgestelde bestuursopdracht ter actualisering van kadernotitie en het gemeentelijke accommodatiebeleid uitvoeringsprogramma
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Wat hebben we ervoor gedaan? De Kadernotitie uitgangspunten accommodatiebeleid is opgesteld en vastgesteld door de gemeenteraad op 19-09-2013. Het uitvoeringsprogramma accommodaties en vastgoed voor 2014 is eind 2013 voor zienswijzen voorgelegd aan de gemeenteraad en vastgesteld door het college op 28-01-2014.
57
Gemeente Halderberge Wat heeft het gekost? Overzicht van baten en lasten programma Maatschappelijke ondersteuning en welzijn (x € 1.000) Primitieve begroting 2013 Begroting 2013 incl. wijziging Realisatie 2013 Verschil saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo begroting - realisatie Sport 1.260 268 -992 1.332 184 -1.148 1.195 153 -1.042 106 V Kunst, cultuur en bibiotheken 942 9 -934 914 23 -891 904 23 -881 9 V Bijstandverlening 6.706 4.860 -1.846 7.232 5.224 -2.008 7.316 5.419 -1.897 110 V Sociale werkvoorziening 6.062 5.835 -227 6.749 6.532 -218 6.757 6.541 -215 3 V Minimabeleid 757 41 -716 908 41 -868 969 55 -914 -46 N Maatschappelijke begeleiding en advies 553 0 -553 588 20 -568 580 4 -576 -9 N Ouderenbeleid 243 0 -243 259 0 -259 253 0 -253 6 V Wet maatschappelijke ondersteuning 5.583 667 -4.917 4.889 754 -4.135 4.846 755 -4.091 44 V Participatiebudget 918 645 -273 1.015 626 -389 745 518 -226 163 V Dorpshuizen en sociaal-cultureel werk 554 11 -543 533 11 -522 530 4 -526 -4 N Gezondheidszorg 440 16 -424 548 16 -532 547 10 -537 -5 N 24.018 12.352 -11.666 24.968 13.430 -11.538 24.642 13.483 -11.159 V Resultaat voor bestemming 379 Mutaties reserves programma 5 46 118 72 56 382 326 206 185 -21 -346 N 24.064 12.470 -11.594 25.024 13.812 -11.212 24.847 13.668 -11.180 V Resultaat na bestemming 32
Het resultaat na bestemming op het programma Maatschappelijke ondersteuning en welzijn ten opzichte van het begrote resultaat (incl. wijziging) bedraagt € 32.000 voordelig. Dit resultaat bestaat uit de volgende onderdelen: 34 - Kapitaallasten -122 - Interne verrekeningen 121 - Overige verschillen 32
V N V V
De verschillen in de kapitaallasten en interne verrekening worden toegelicht in de paragraaf Bedrijfsvoering. Hieronder worden de belangrijkste overige verschillen toegelicht.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
58
Gemeente Halderberge Belangrijkste verschillen begroting incl. wijziging en realisatie programma Maatschappelijke ondersteuning en welzijn (x € 1.000) Bedrag V/N Incidenteel of structureel Sport -22 N De energielasten van sporthal De Parrestee vallen hoger uit dan Structureel geraamd. Dit heeft te maken met een hogere afrekening over 2012 in 2013. Hierdoor zijn ook de voorschotten voor 2013 gedurende het jaar verhoogd. Als laatste is op basis van een inschatting de afrekening over 2013 vastgelegd. -36 N Incidenteel Voor de exploitatie en het beheer van sporthal De Beuk is in 2013 geen huur in rekening gebracht. In de bruikleenovereenkomst was opgenomen dat een vergoeding nader zou worden vastgesteld. Dit is abusievelijk niet uitgewerkt en vastgelegd. Voor 2014 wordt een overall-afspraak vastgelegd. Zowel voor de huurvergoeding als de energielasten. Daarnaast moeten afspraken gemaakt worden over de afbakening van de toegestane evenementen. Deze geven nu aanleiding voor bezwaren uit de buurt. In 2013 was rekening gehouden met de oplevering van de nieuwe -14 N Incidenteel velden aan VV Victoria. De oplevering heeft nog niet plaats gevonden, de kosten voor divers onderhoud komt pas na oplevering bij de club te liggen. Voor 2013 nog een nadeel voor de gemeente. Kunst, cultuur en bibiotheken
Na het faillissement van de muziekschool is de gemeente gestart met het ontwikkelen van nieuw beleid voor het muziekonderwijs. In 2013 is het niet meer gelukt om dit nieuwe beleid vast te stellen waardoor de beschikbare middelen niet zijn gebruikt. Voor 2013 geeft dit een voordeel.
20
V
Incidenteel
Bijstandverlening
Op basis van de openstaande vorderingen wordt jaarlijks de noodzakelijke hoogte van de voorziening dubieuze debiteuren sociale zaken bepaald. In 2013 is een bedrag van € 49.000 toegevoegd aan de voorziening.
-49
N
Incidenteel
Jaarverslag en jaarrekening 2013
59
Gemeente Halderberge Het verschil tussen de werkelijk in 2013 gerealiseerde baten en gerealiseerde lasten met betrekking tot het inkomensdeel WWB bedraagt € 330.000 negatief. In de begroting is een verschil tussen baten en lasten geraamd van € 360.000 negatief. Het saldo van de verschillen tussen de begroting en de werkelijke baten en lasten is € 30.000 positief. Doordat in 2013 weinig leningen zijn verstrekt in het kader van de BBZ (Besluit Bijstandverlening Zelfstandigen) ontstaat een positief saldo van € 145.000. Dit saldo van baten en lasten met betrekking tot de BBZ wordt jaarlijks verrekend met de egalisatiereserve BBZ. Doordat deze reserve in 2013 het maximum van € 150.000 heeft bereikt, kan niet het volledige bedrag worden verrekend. Per saldo resteert in de exploitatie een voordeel van € 60.000.
30
V
Incidenteel
60
V
Incidenteel
Minimabeleid
In 2013 is voor een bedrag van € 20.000 meer beroep gedaan op kwijtschelding van gemeentelijke heffingen (rioolrecht en afvalstoffenheffing) dan geraamd.
-20
N
Incidenteel
Maatschappelijke begeleiding en advies
Van het rijk wordt per persoon een bijdrage ontvangen voor de maatschappelijke begeleiding van asielgerechtigde inburgeraars. Het aantal personen is veel lager uitgevallen dan was verwacht. Hierdoor ontstaat er een nadeel.
-16
N
Incidenteel
Wet maatschappelijke ondersteuning
De kosten voor hulp bij het huishouden waren in 2013 € 54.000 lager dan geraamd. Dit wordt met name veroorzaakt door een daling in het aantal uren hbh2 en een daling van het aantal PGB-houders.
54
V
Incidenteel
Jaarverslag en jaarrekening 2013
60
Gemeente Halderberge
Participatiebudget
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Eind 2013 is van de Belastingdienst een bedrag van € 303.000 terug ontvangen omdat in de jaren 2007 t/m 2012 ten onrechte btw is betaald over de gemaakte kosten voor re-integratie. Dit bedrag is verantwoord binnen het Participatiebudget 2013. Hierdoor is er ruimte ontstaan om kosten ten laste van het participatiebudget te brengen. Het gaat om een deel van de kosten van het Werkplein (€ 77.000), de kosten van schuldhulpverlening aan bijstandsontvangers (€ 24.000) en de aanvullende gemeentelijke bijdrage aan WVS (€ 46.000). Per saldo geeft dit in 2013 een incidenteel voordeel van € 147.000. Bij de besluitvorming over het resultaat van de jaarrekening 2013 wordt een voorstel gedaan om dit bedrag te bestemmen voor de dekking van de aanvullende gemeentelijke bijdrage aan WVS in 2014.
61
147
V
Incidenteel
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2013
62
Gemeente Halderberge
Onderwijs en jeugd Missie programma Onderwijs en jeugd Alle Halderbergse kinderen en jongeren (0-23 jaar) hebben in Halderberge de mogelijkheid om zich te ontwikkelen tot zelfstandige volwassenen, die actief deelnemen aan het sociale, economische en culturele leven. Volwassen Halderbergse burgers die een tweede kans op onderwijs of scholing willen of nodig hebben kunnen in educatie (18+ onderwijs) een basisvoorziening vinden die ze helpt zelf keuzes te kunnen maken in leven en loopbaan. Aandachtsgebieden en subdoelen Binnen het programma Onderwijs en jeugd zijn in het collegeprogramma 2011 – 2014 de volgende aandachtsgebieden/prioriteiten opgenomen. A. Jeugd Actualiseren beleid Jongerenparticipatie Leerplicht Centrum voor Jeugd en Gezien (CJG) B. Spelen Uitvoering notitie speelgelegenheid ‘Ruimte voor spelen’ C. Onderwijs Lokaal Educatieve Agenda (LEA) + Regionaal Educatieve Agenda (REA) Onderwijs Achterstanden (OA) bestrijding, waaronder Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) en Brede school ontwikkeling Volwasseneneducatie
Jaarverslag en jaarrekening 2013
63
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Jeugd Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Versterken van de sociaal pedagogische leefomgeving van jongeren en meer samenhang creëren in de aanpak van jeugdproblematiek
Jaarlijks plan van aanpak inclusief evaluatie
Uitvoeren plan van Ja aanpak 2013, opstellen plan van aanpak 2014 en voorbereiden actualisatie beleid na 2014
Het plan van aanpak 2013 is uitgevoerd en het plan van aanpak 2014 is opgesteld en vastgesteld. Voor de actualisatie van beleid heeft een interne brainstormbijeenkomst plaatsgevonden. Vervolgens moet er een bestuursopdracht worden voorbereid, waarbij gestreefd wordt naar integraal beleid voor het sociale domein (waar jeugdbeleid een onderdeel van is).
Jongeren betrekken bij de gemeente en kennis te laten maken met de bestuurlijke en politieke kant
Aantal en tevredenheid deelnemers
Evaluatie Ja activiteiten 2012 en bij tevredenheid voortzetten activiteiten 2012 in 2013
De kinderburgemeester van 2013, Jamaira Wester Alvarado, heeft een groot aantal activiteiten als kinderburgemeester bijgewoond. Het project Raad on Tour, waarbij de raad op bezoek gaat in het primair onderwijs is vormgegeven. Basisschoolleerlingen zijn uitgenodigd voor een rondleiding door het gemeentehuis. De leden van de gemeenteraad en het college zijn uitgenodigd voor een informele bijeenkomst in Jongerencentrum Tune Inn te Oudenbosch.
Besluitvorming over en start definitieve samenwerking op niveau 2 (gezamenlijke uitvoering)
Om het schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten verder terug te dringen, werken West-Brabantse gemeente sinds 1 augustus formeel samen in het RBL. Het college heeft besloten om, onder voorbehoud van instemming van de gemeenten Bergen op Zoom, Roosendaal, Steenbergen en Woensdrecht, intensiever samen te werken met deze gemeenten op het gebied van uitvoering van de leerplichtfunctie.
Kwaliteitsverbetering van de Cijfers voortijdig gemeentelijke taken leerplicht en schoolverlaten voortijdig schoolverlaten door eenduidig professionele en efficiëntere taakuitvoering
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Ja, De evaluatie toont aan dat het RBL een goed functionerende intergemeentelijke samenwerking is die de doelstelling van het RBL schoolverzuim en schooluitval terug te dringen dichterbij brengt.
64
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Jeugd Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Bijdragen aan het gezond en veilig opgroeien van alle kinderen en jeugdigen in Halderberge
Tevredenheid over ondersteuning
Onderzoek naar een transitieproef CJG opstarten
Nee
Het is onderzoek is niet uitgevoerd. Eerst moet er duidelijkheid zijn over hoe het voorliggend veld en de lokale toegang voor het sociale domein er uit komen te zien vanaf 1 januari 2015. Zodra dit duidelijk is, kunnen we aan de slag met de rol en positionering van het CJG in de gemeente Halderberge.
Het realiseren van een prettig en gezond opgroei- en opvoedklimaat waarbij zoveel mogelijk kinderen zonder grote problemen opgroeien
Nog niet van toepassing
Uitvoeren transformatieplan
Nee
Dit is een doorlopend proces tot 1 januari 2015. De volgende stap is vaststelling door de gemeenteraad (maart 2014) van het Inrichtingskader Zorg voor Jeugd West-Brabant West.
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
3% van het voor wonen bestemd gebied bestemmen als speelruimte
Ja, gedeeltelijk. Gestreefd wordt om in bestaande situaties zo mogelijk naar dit percentage toe te groeien. Norm geeft de behoefte weer aan formele speelruimte ten opzichte van de hoeveelheid uitgegeven gebied voor wonen.
Uitvoering periodieke inspecties van toestellen en ondergronden. Uitvoering noodzakelijke reparaties door slijtage en vandalisme. Renoveren speellocaties door vervanging afgeschreven toestellen c.q. totale herinrichting van locaties. Realiseren van nieuwe speellocaties. Komen tot een evenwichtige verdeling van speelvoorzieningen in aantallen, spreiding en kwaliteit voor de verschillende doelgroepen.
Doelen en activiteiten aandachtsgebied Spelen Doelen
Effect-indicator
In alle kernen van de gemeente op Speelruimte 3% van diverse plaatsen veilige het voor wonen speelvoorzieningen in de openbare bestemd gebied ruimte realiseren en in stand houden en daarmee de lokale jeugd stimuleren om buiten te spelen en meer te bewegen
Jaarverslag en jaarrekening 2013
65
Gemeente Halderberge Doelen en activiteiten aandachtsgebied Spelen Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Wat hebben we ervoor gedaan?
Uitkomsten inspectie, controle, onderhoud van speeltoestellen en speelgelegenheden
Instandhoudingen verbetering van speelplekken
Ja
De huidige toestand van de speeltoestellen, de ondergronden en de staat van onderhoud van diverse speellocaties is geïnventariseerd. Deze inventarisatie omvat een periodieke inspectie en regulier onderhoud, evenals vervangingen en benodigde reparaties.
Wat hebben we ervoor gedaan?
Doelen en activiteiten aandachtsgebied Onderwijs Doelen
Effect-indicator
Doelstelling 2013
Doel bereikt?
Achterstanden in het onderwijs aanpakken: gelijke kansen voor alle leerlingen
Aantal deelnemers voor- en vroegschoolse educatie (VVE)
Bereik 100%
Aantal deelnemers naschoolse activiteiten
Handhaving 60% bereik
Onbekend (cijfers VVE-programma’s aangeboden op de voorschoolse nog aan te leveren voorzieningen. Toeleiding naar VVE vindt plaats door de door uitvoerders) consultatiebureaus. Met alle betrokken partners is een VVE-convenant ondertekend waarmee zij zich gezamenlijk verantwoordelijk stellen voor het realiseren van een dekkend en kwalitatief volwaardig VVE-aanbod. Ja, De cijfers zijn Afgelopen schooljaar hebben ruim 1200 leerlingen overeenkomstig kennis gemaakt met 8 takken van sport. De gymlessen vonden plaats op 12 basisscholen. met 2011-2012. Wat betreft het Onder normstelling van de gemeente biedt de NSA één naschoolse concept aan in gezamenlijkheid met SSN. ‘Sjors gedeelte is er een Sportieve School’ bestaat enerzijds uit verschillende toename van 224 sportkennismakingslessen tijdens de les lichamelijke deelnemers in het opvoeding op de basisscholen (Sportieve School) en schooljaar 2011anderzijds uit introductietrainingen bij de lokale sportverenigingen (Sjors Sportief). 2012 tot 274 in 2012-2013.
Resultaten educatietrajecten zoals opgenomen in de jaarverslagen van het ROC / Kellebeek College
Handhaven aanbod ondanks terugloop rijksmiddelen met 20%
Zorgen voor een vraaggericht aanbod van educatiemogelijkheden voor volwassenen + aantal analfabeten verminderen
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Ja
De bestuursopdracht educatie is met 1 jaar verlengd tot 01-01-2014. De educatieovereenkomst 2013 is uitgevoerd. Het educatiebedrag 2014 is bekend gemaakt.
66
Gemeente Halderberge Wat heeft het gekost? Overzicht van baten en lasten programma Onderwijs en jeugd (x € 1.000) Primitieve begroting 2013 Begroting 2013 incl. wijziging Realisatie 2013 Verschil saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo begroting - realisatie Onderwijs 4.283 444 -3.840 2.683 444 -2.239 2.682 528 -2.153 86 V Jeugdbeleid 766 11 -756 745 14 -731 744 13 -731 0 V Spelen 163 0 -163 156 0 -156 155 0 -155 1 V Jeugdgezondheidszorg 973 0 -973 980 8 -972 979 8 -971 1 V 6.186 454 4.563 465 4.560 550 V Resultaat voor bestemming -5.732 -4.098 -4.010 87 Mutaties reserves programma 6 2.580 3.352 772 4.258 3.449 -809 4.284 3.449 -835 -26 N 8.766 3.806 8.821 3.914 8.844 3.998 V Resultaat na bestemming -4.960 -4.907 -4.845 62
Het resultaat na bestemming op het programma Onderwijs en jeugd ten opzichte van het begrote resultaat (incl. wijziging) bedraagt € 62.000 voordelig. Dit resultaat bestaat uit de volgende onderdelen: 6 - Kapitaallasten Interne verrekeningen 3 53 - Overige verschillen 62
V V V V
De verschillen in de kapitaallasten en interne verrekening worden toegelicht in de paragraaf Bedrijfsvoering. Hieronder worden de belangrijkste overige verschillen toegelicht.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
67
Gemeente Halderberge Belangrijkste verschillen begroting incl. wijziging en realisatie programma Onderwijs en jeugd (x € 1.000) Bedrag Onderwijs
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Het leerlingenvervoer is een open eind regeling, waarbij de kosten afhankelijk zijn van het aantal leerlingen en de locaties. Vanwege een stijging van het aantal leerlingen en een toegenomen diversiteit van schoollocaties (o.a. Rotterdam) ontstaat een overschrijding. Het voordeel op het budget voor het onderwijsachterstandenbeleid is opgebouwd uit een tweetal voordelen namelijk € 56.000 door lagere uitgaven en € 61.000 door hogere inkomsten. In de begrote uitgaven was naast de uitgaven (geraamd obv de te ontvangen Rijksgelden) ook een deel eigen middelen opgenomen. Deze zijn niet nodig gebleken. Dit geeft een voordeel op dit budget. Het voordeel in de inkomsten is te verklaren door een extra uitkering van het Ministerie van € 33.796 en daarnaast door het "vrijvallen" van eerder ontvangen subsidies van € 37.000 uit voorgaande jaren welke niet meer kunnen worden overgenomen naar 2014 als gevolg van gewijzigde regelgeving.
68
-67
N
Incidenteel of structureel Incidenteel
117
V
Incidenteel
V/N
Gemeente Halderberge
Algemene dekkingsmiddelen In het onderdeel algemene dekkingsmiddelen wordt overeenkomstig het Besluit begroting en verantwoording (kortweg BBV) een korte toelichting gegeven op de volgende posten: 1) lokale heffingen waarvan de besteding niet gebonden is; 2) uitkeringen Gemeentefonds; 3) dividend; 4) rente eigen financieringsmiddelen (bespaarde rente); 5) financieringsbaten- en lasten; 6) saldo kostenplaatsen; 7) overige algemene dekkingsmiddelen; 8) het saldo van de financieringsfunctie. 1) Lokale heffingen waarvan de besteding niet gebonden is De gemeente Halderberge kent diverse heffingen. Hierbij kan een onderscheid worden gemaakt in zogeheten retributies en (echte) belastingen. Een retributie kenmerkt zich doordat er tegenover de heffing een direct aanwijsbare (individuele) tegenprestatie van de gemeente staat (bijvoorbeeld de rioolheffing). Bij een retributie is de besteding gebonden. Belastingen zijn heffingen waarvan de besteding niet gebonden is en dienen om een collectiviteit van lokale voorzieningen te bekostigen. De gemeente Halderberge kent de volgende belastingen: de onroerende zaakbelastingen; en de (water)toeristenbelasting. De paragraaf lokale heffingen gaat dieper in op bovengenoemde heffingen en de gerealiseerde opbrengsten. 2) Uitkeringen Gemeentefonds Onder de uitkeringen uit het Gemeentefonds vallen: de algemene uitkering; de integratie-uitkeringen (waaronder de integratie-uitkering WMO); de decentralisatie-uitkeringen. De omvang van het Gemeentefonds is gekoppeld aan de omvang van de (netto gecorrigeerde) rijksuitgaven (NGRU). De koppeling van het Gemeentefonds aan de (netto gecorrigeerde) rijksuitgaven wordt ook wel ‘de trap op trap af’ systematiek (of normeringssystematiek) genoemd. Deze systematiek houdt in dat de omvang van het Gemeentefonds meebeweegt met de ontwikkeling van de NGRU. De middelen van de algemene uitkering worden via een verdeelsysteem van maatstaven over de gemeenten verdeeld. Het uitgangspunt van het huidige verdeelsysteem is dat elke gemeente in staat wordt gesteld om een gelijkwaardig voorzieningenniveau te realiseren bij een gelijke belastingdruk (het zogeheten derde aspiratieniveau van prof. Goedhart). De overige middelen in het Gemeentefonds worden verdeeld op een andere wijze. Zo worden de middelen voor huishoudelijke hulp (integratie-uitkering Wmo) geïndexeerd voor volume- en nominale ontwikkelingen en verdeeld via een eigen verdeelsysteem.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
69
Gemeente Halderberge Algemene uitkering 2013 De raming van de algemene uitkering 2013 is in 2013 per saldo met zo’n ca. € 445.000 neerwaarts bijgesteld (= bijstellingen zomernota 2013, najaarsnota 2013 en slotwijziging 2013 bij elkaar opgeteld). De algemene uitkering 2013 komt op basis van de huidige informatie uiteindelijk zo’n € 201.000 lager uit ten opzichte van de (eerste) raming in de programmabegroting 2013. Ten opzichte van de raming in de slotwijziging 2013 is de algemene uitkering 2013 ca. € 244.000 hoger uitgevallen. Het verschil tussen de laatste raming in de slotwijziging 2013 en de huidige stand (24 januari 2014) is het gevolg van a. de stijging van het accres 2013 zoals gemeld in de decembercirculaire 2013; de accresstijging wordt voornamelijk veroorzaakt door de toevoeging van rijksmiddelen op het gebied van onderwijs, die via de trap op trap af systematiek resulteren in een toevoeging aan het Gemeentefonds; b. de laatste specificaties van het ministerie van BZK (18-12-2013 en 26-11-2013) waarbij de aantallen eenheden van diverse verdeelmaatstaven (huishoudens met een laag inkomen, bijstandsontvangers en uitkeringsontvangers) voor het uitkeringsjaar 2013 zijn geactualiseerd. Algemene uitkering oude jaren Op basis van de huidige informatie komt de algemene uitkering over 2011 en 2012 zo’n € 64.000 hoger uit dan waarmee in de slotwijziging 2013 rekening was gehouden. De mutatie voor het uitkeringsjaar 2011 bedraagt ca. € 16.000 en wordt veroorzaakt doordat het Rijk in de decembercirculaire 2013 de uitkeringsfactor voor het uitkeringsjaar 2011 opwaarts heeft bijgesteld met 1 punt. De uitkeringsfactor voor het uitkeringsjaar 2011 heeft het Rijk nu definitief vastgesteld. De mutatie voor het uitkeringsjaar 2012 bedraagt ca. € 48.000 en is het gevolg van de opwaartse bijstelling van het aantal huishoudens met een laag inkomen (specificatie van het ministerie van BZK van 26-11-2013) Integratie uitkering Wmo 2013 De integratie uitkering Wmo over 2013 is ten opzichte van de stand van de slotwijziging 2013 niet gewijzigd. De uitkeringen uit het Gemeentefonds (incl. de uitkeringen over voorafgaande jaren) werden in de slotwijziging 2013 nog ingeschat op een bedrag van € 24,22 miljoen. In de jaarrekening 2013 zijn de uitkeringen uit het Gemeentefonds (stand 24 januari 2014) verantwoord voor een bedrag van € 24,57 miljoen, een positief verschil van ca. € 350.000 dat ten gunste komt van het jaarresultaat 2013. 3) Dividend De gemeente Halderberge bezit aandelen in enkele ondernemingen waar (bij een positief resultaat) een dividenduitkering van wordt genoten. Ieder jaar wordt het dividend verantwoord waartoe de Algemene Vergadering van Aandeelhouders in dat jaar heeft besloten. Over het algemeen is dat het dividend over het voorgaande jaar. De verschuldigde dividendbelasting wordt in eerste instantie door de betreffende onderneming ingehouden, maar de gemeente Halderberge kan deze terugvorderen van de Belastingdienst. Dat is in alle gevallen ook zo gebeurd. In 2013 is dividend ontvangen van twee deelnemingen: o Bank Nederlandse Gemeenten: de dividenduitkering over 2012 bedroeg € 64.850,- (€ 1,49 per aandeel, in 2012 € 50.053,- ofwel € 1,15 per aandeel). o SAVER: de dividenduitkering over 2012 bedroeg € 368,- per geplaatst aandeel, ofwel € 331.200,-. De uitkering over 2011 was € 372,- per geplaatst aandeel, ofwel in totaal € 284.500.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
70
Gemeente Halderberge 4) Rente eigen financieringsmiddelen (bespaarde rente) De bespaarde rente is de rente die wordt berekend over de eigen financieringsmiddelen, de reserves en voorzieningen. Over de stand per 1 januari van het betreffende jaar wordt een in de begroting vastgesteld percentage berekend (in 2013 3,5%). De bate van deze rente wordt opgenomen in het onderdeel Algemene dekkingsmiddelen. Van enkele bestemmingsreserves wordt vervolgens via de resultaatbestemming (saldo na bestemming) een deel van de rente aangewend als inflatiecorrectie. In 2013 was dat 2%. Bij de investeringsreserves is de berekende rente volledig toegevoegd aan de reserve. Bij de andere reserves heeft geen inflatiecorrectie plaatsgevonden en is de rente volledig ten gunste van de exploitatie gebracht (met name bij de algemene reserves en de bestemmingsreserves van resultaatbestemmingen). De rente over de voorzieningen is ook ten gunste van de exploitatie gebracht. De totale bespaarde rente bedroeg in 2013 € 971.642. De rente over de reserves en voorzieningen van de grondexploitaties ad € 337.873 is ten gunste gebracht van de reserves van de grondexploitaties. Aan de bestemmingsreserves is € 278.817 toegevoegd als inflatiecorrectie. Het restant ad € 354.951 is ten gunste gebracht van de exploitatie. 5) Financieringsbaten en -lasten Bij de algemene dekkingsmiddelen worden de baten en lasten verantwoord inzake de financiering. Het betreft hier met name de baten van uitgezette middelen, rentebaten van rekening courant en kosten van betalingsverkeer (zgn. provisiekosten). Dit is dus iets anders dan het saldo van de financieringsfunctie. Het saldo van de financieringsfunctie staat onder 8 vermeld. Bij de financieringsbaten en –lasten zijn geen bijzonderheden te melden. 6) Saldo kostenplaatsen Het saldo kostenplaatsen betreft het saldo van alle hulp- en hoofdkostenplaatsen die in de administratie voorkomen. In principe is dit saldo altijd 0, aangezien alle baten en lasten van de kostenplaatsen door middel van de kostenverdeelstaat worden verdeeld over de producten. In de begroting kan door begrotingswijzigingen echter een saldo voorkomen. Een wijziging op een kostenplaats heeft namelijk geen nieuwe of aangepaste kostenverdeelstaat tot gevolg. Dit zou bij iedere wijziging veel te ingrijpend zijn voor de gemeentelijke begroting. In 2013 bedroeg het saldo van de begrotingswijzigingen zo’n € 422.292. Daarnaast kan op een kostenplaats een saldo voorkomen als de lasten gedekt worden via een onttrekking aan een reserve. Dat was in 2013 het geval bij twee kostenplaatsen, namelijk organisatieontwikkeling en voorzieningen gemeentehuis. De lasten daarvan ad € 160.140 zijn onttrokken aan de betreffende reserves. Een correctie bij de overige personeelslasten ad € 97.618 die pas na de verwerking van de kostenverdeelstaat bekend werd, kwam ten gunste van het resultaat. Verder is het saldo van de hulpkostenplaats kapitaallasten ad € 52.689 (begroot € 221.621) conform de uitgangspunten van de begroting ten gunste gebracht van de Egalisatiereserve rente. Zie voor een toelichting van de kostenplaatsen de paragraaf bedrijfsvoering. 7) Overige algemene dekkingsmiddelen Hieronder vallen alle baten en lasten die niet onder de hierboven genoemde onderdelen vallen. De belangrijkste hiervan zijn: algemene baten en lasten (w.o. onvoorzien), lasten € 372.852. De grootste post hiervan ad € 337.873 betreft de administratieve verrekening van de bespaarde rente die ten gunste komt van de reserves van de grondexploitaties; lasten en baten verbonden aan de uitvoering van de Wet WOZ, lasten € 440.891; lasten en baten verbonden aan de heffing en invordering van gemeentelijke belastingen, lasten € 136.048. In de verschillenanalyse van hoofdstuk 4 wordt een toelichting gegeven op de belangrijkste verschillen met de begroting.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
71
Gemeente Halderberge 8) Saldo financieringsfunctie Het saldo van de financieringsfunctie bestaat uit de rentebaten van de uitzettingen van overtollige liquide middelen (geldleningen en rekening courant) verminderd met de rentelasten van aangetrokken middelen (leningen en rekening courant). Het betreft hier alle baten en lasten die te maken hebben met de financiering van de activiteiten van de gemeente Halderberge. De baten zijn opgenomen bij de algemene dekkingsmiddelen, de lasten bij de hulpkostenplaats kapitaallasten. Het saldo van de financieringsfunctie laat in 2013 het volgende beeld zien: Onderdeel
Baten Rentebaten verstrekte geldleningen en uitzettingen Subtotaal baten
Begroting 2013
Rekening Verschil t.o.v. de begroting 2013
0
0
0
0
0
0
1.425.128
1.581.383
-156.255
157.469
13.342
144.127
Subtotaal lasten
1.582.597
1.594.725
-12.128
Totaal (lasten -/- baten)
1.582.597
1.594.725
-12.128
Lasten Rente langlopende geldleningen Rente korte geldleningen
*Bedragen in euro’s
Jaarverslag en jaarrekening 2013
72
Gemeente Halderberge Overzicht van baten en lasten Algemene dekkingsmiddelen (x € 1.000) Primitieve begroting 2013 Begroting 2013 incl. wijziging Realisatie 2013 Verschil saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo begroting - realisatie Lokale heffingen 0 5.428 5.428 0 5.383 5.383 0 5.368 5.368 -16 N Uitkeringen gemeentefonds 0 24.218 24.218 0 24.219 24.219 0 24.572 24.572 353 V Dividend 0 170 170 0 396 396 0 396 396 0 V Financieringsbaten en -lasten 10 0 -10 5 0 -5 3 0 -3 2 V Rente eigen financieringsmiddelen 0 1.123 1.123 0 847 847 0 972 972 125 V Saldo kostenplaatsen 0 222 222 322 -101 -422 160 150 -10 412 V Overige baten en lasten die vallen onder 298 27 -271 571 36 -535 1.062 113 -950 -415 N de algemene dekkingsmiddelen 309 31.186 30.878 898 30.781 29.883 1.226 31.570 V Resultaat voor bestemming 30.345 462 Mutaties reserves algemene 1.538 2.110 572 7.486 8.515 1.030 7.687 8.801 1.114 84 V dekkingsmiddelen Mutaties reserves kostenplaatsen 173 583 409 211 1.325 1.114 180 1.080 901 -214 N 2.020 33.880 31.860 8.594 40.621 32.027 9.093 41.452 V Resultaat na bestemming 32.359 332
Het resultaat na bestemming op de Algemene dekkingsmiddelen ten opzichte van het begrote resultaat (incl. wijziging) bedraagt € 332.000 voordelig. Dit resultaat bestaat uit de volgende onderdelen: -20 - Kapitaallasten - Interne verrekeningen 368 -16 - Overige verschillen 332
N V N V
(incl. mutaties reserve kostenplaatsen en toevoeging egalisatiereserve rente)
De verschillen in de kapitaallasten en interne verrekening worden toegelicht in de paragraaf Bedrijfsvoering. De belangrijkste overige verschillen zijn hierboven reeds toegelicht.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
73
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2013
74
Gemeente Halderberge
Post onvoorziene uitgaven In de begroting wordt elk jaar een bedrag opgenomen voor onvoorziene uitgaven, de zogeheten post onvoorziene uitgaven. De post voor onvoorziene uitgaven werd in het verleden berekend op basis van een percentage van de algemene uitkering uit het Gemeentefonds vermeerderd met enkele specifieke posten. Deze berekening is echter niet meer verplicht en de post is in de primaire begroting van 2013 vastgesteld op € 50.000. In 2013 heeft het college voorgesteld de post voor onvoorziene uitgaven aan te wenden voor een aantal incidentele zaken. Deze zijn in onderstaande tabel samengevat. De gemeenteraad heeft met alle mutaties ingestemd via de voor- en najaarsnota. Overzicht post onvoorziene uitgaven 2013 Raadsbesluit
Bedrag
Primaire begroting 2013
50.000
Toevoegingen: Totaal toevoegingen Aanwendingen: Implementatie Drank- en Horecawet Werkbudget decentralisatie AWBZ 1e half jaar 2013 Enquête bezuinigingen Saldo najaarsnota 2013 Vernieuwen beeldengroep Stampersgat Bewakingscamera's haven Oudenbosch Werkbudget decentralisatie AWBZ 2e half jaar 2013 Totaal aanwendingen Restant (eindsaldo onvoorzien)
Saldo
0
Zomernota 2013 Zomernota 2013 Zomernota 2013 Najaarsnota 2013 Slotwijziging 2013 Slotwijziging 2013 Slotwijziging 2013
-10.000 -3.000 -7.540 -7.295 -5.000 -8.000 -3.000 - 43.835 6.165
Toelichting per post Implementatie Drank- en Horecawet Op 1 januari 2013 is de Drank- en Horecawet gewijzigd. Gemeenten krijgen meer verordenende bevoegdheden waardoor een betere invulling kan worden gegeven aan het alcoholmatigingsbeleid. Bovendien wordt de burgemeester bevoegd om tegen overtredingen op te treden, doordat het toezicht op de naleving van de Drank- en Horecawet van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (nVWA) overgaat naar de gemeenten. Voor deze nieuwe taak en de hiermee samenhangende benodigde extra capaciteit stelt de rijksoverheid geen (extra) gelden ter beschikking. Momenteel wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van regionale samenwerking. Het college heeft € 10.000 uit de post onvoorziene uitgaven beschikbaar gesteld voor de facilitering van de uitvoering van de nieuwe wetswijziging. Werkbudget decentralisatie AWBZ De extramurale begeleiding, dagbesteding en persoonlijke verzorging die tot op heden bekostigd worden uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) worden door het rijk gedecentraliseerd naar de gemeentelijke overheid. In 2011 zijn voor deze transitie regionaal de krachten gebundeld ter ondersteuning van elkaar op de inhoud en het proces voor de lokale realisatie. In dit regionaal verband is een werkprogramma voor 2013 opgesteld. Het college heeft € 6.000 uit de post onvoorziene uitgaven beschikbaar gesteld als werkbudget voor uitvoering van dit programma.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
75
Gemeente Halderberge Enquête bezuinigingen Het college heeft € 7.540 uit de post onvoorziene uitgaven beschikbaar gesteld voor de enquête onder de inwoners van Halderberge over de bezuinigingen. Vernieuwen beeldengroep Stampersgat Begin september 2013 heeft de gemeente geld beschikbaar gesteld en opdracht gegeven om de beeldengroep te herstellen. Kunstenares Caroline van Lange uit Bosschenhoofd verwacht zes maanden nodig te hebben voor het vervaardigen van een nieuw beeld. Bewakingscamera’s haven Oudenbosch Gebleken is dat de kosten van het plaatsen van camera’s bij de haven en het invoeren van buurtpreventie € 8.000 hoger uitvielen dan geraamd was. Bij de slotwijziging is dan ook dit bedrag extra beschikbaar gesteld uit de post onvoorziene uitgaven. Saldo najaarsnota 2013 In de raadsvergadering van 19 september 2013 is besloten om het nadelig saldo van de Najaarsnota 2013 van € 7.295 ten laste te brengen van de post onvoorziene uitgaven.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
76
Gemeente Halderberge
Hoofdstuk 2: Paragrafen
Jaarverslag en jaarrekening 2013
77
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2013
78
Gemeente Halderberge
Paragraaf Lokale heffingen De gemeente Halderberge heft diverse belastingen en retributies. De drie belangrijkste heffingen zijn de onroerende zaakbelastingen, de rioolheffing en de afvalstoffenheffing. De Gemeentewet en andere bijzondere wetten, zoals de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht, geven de gemeente de juridische basis om heffingen aan belastingplichtigen op te leggen. De gemeentelijke heffingen zijn vastgelegd in belastingverordeningen die door de gemeenteraad zijn vastgesteld. Het beleid voor de lokale lasten is vastgelegd in: de diverse belastingverordeningen; en de verordening inzake het kwijtscheldingsbeleid. Onroerende zaakbelastingen (OZB) Onder de naam onroerende zaakbelastingen wordt een belasting geheven van diegene die op 1 januari gebruik maakt en/of in het bezit is van een pand. Te onderscheiden zijn: de gebruikersbelasting, die wordt opgelegd aan degene, die de onroerende zaak gebruikt (alleen van toepassing op niet-woningen); de eigenarenbelasting, die wordt opgelegd aan de zakelijk gerechtigde (meestal de eigenaar) van een onroerende zaak. Belastingplicht Degene die op 1 januari de onroerende zaak in eigendom heeft en/of hiervan gebruik maakt, betaalt onroerende zaakbelastingen voor het gehele jaar. Grondslag voor de heffing De waarde van de onroerende zaak vormt de basis voor de heffing. De waarde is bij een WOZbeschikking vastgesteld. De waardegegevens worden ook verstrekt aan de Belastingdienst in verband met het eigen woningforfait en het waterschap voor de waterschapsaanslag gebouwd. Tariefdifferentiatie OZB Omdat de waarden van niet-woningen zich anders ontwikkelen ten opzichte van de waardeontwikkeling van woningen, past de gemeente Halderberge tariefdifferentiatie tussen woningen en niet-woningen toe. Tariefdifferentiatie heeft een evenwichtigere lastendrukstijging tussen burgers en bedrijven tot gevolg. Tarieven OZB 2013 Woning Niet-woning
Eigenaar 0,0981% 0,1580%
Gebruiker n.v.t. 0,1409%
Totaal 0,0981% 0,2989%
Opbrengst OZB 2013 In onderstaand overzicht vindt u een specificatie van de OZB-opbrengsten die in 2013 verantwoord zijn. Bedragen in euro’s
Begrote opbrengst*
Werkelijke opbrengst
843.693
819.178
Verschil (Werk.Begr.) -24.515
4.197.278
4.207.353
10.075
5.040.971 Totaal * begroting inclusief wijzigingen
5.026.531
-14.440
OZB gebruikers (niet woningen) OZB eigenaren (woningen en niet woningen)
Jaarverslag en jaarrekening 2013
79
Gemeente Halderberge Afvalstoffenheffing De gemeente zorgt voor het wekelijks ophalen van het huisvuil. Via de afvalstoffenheffing worden de lasten verbonden aan het verzamelen en het verwerken van het huisvuil verhaald op de burger. Daarbij wordt ook rekening gehouden met het gescheiden inzamelen. Belastingplicht Particuliere huishoudens, die de gelegenheid wordt geboden huishoudelijk afval aan te bieden, betalen voor het feit dat de vuilophaaldienst langs komt om afval op te halen. Ook wanneer geen afval wordt aangeboden is er een betalingsplicht. Het gebruik van een pand is bepalend voor de belastingplicht. De opbrengst van de afvalstoffenheffing mag op begrotingsbasis niet hoger zijn dan de kosten die de gemeente maakt. Tarieven afvalstoffenheffing 2013 Omschrijving • Éénpersoonshuishouden • Meerpersoonshuishouden • Elke volgende duobak
Tarief € 213,00 € 284,10 € 144,00
Opbrengst afvalstoffenheffing 2013 De werkelijke opbrengst afvalstoffenheffing over 2013 bedraagt € 3.291.823. In de begroting 2013 inclusief wijzigingen is rekening gehouden met een opbrengst van € 3.336.852. Rioolheffing Onder de naam rioolheffing wordt een belasting geheven van de gebruiker van een eigendom van waaruit afvalwater direct of indirect op de gemeentelijke riolering wordt afgevoerd. Het te betalen rioolrecht is afhankelijk van het soort huishouden (één- of meerpersoons) en de hoeveelheid ingenomen leidingwater. Wanneer het aantal m3 leidingwater de 500 m3 overstijgt gaan andere tarieven gelden. Tarieven rioolheffing 2013 Omschrijving • Éénpersoonshuishouden • Meerpersoonshuishouden • Bedrijf tot maximaal 500 m3
Tarief € 139,40 € 185,80 € 185,80
Opbrengst rioolrecht 2013 De werkelijke opbrengst rioolrecht over 2013 bedraagt € 2.371.732. In de begroting 2013 inclusief wijzigingen is rekening gehouden met een opbrengst van € 2.339.917. Overige heffingen Toeristenbelasting Zoals de naam al aangeeft wordt deze belasting geheven van (water)toeristen. Omdat toeristen gebruik maken van de voorzieningen in de gemeente, maar de gemeente hiervoor niet gecompenseerd wordt via het Gemeentefonds, mag en kan de gemeente een deel van de kosten van deze voorzieningen verhalen op de toeristen via de zogeheten toeristenbelasting. Toeristen zijn personen die in de gemeente verblijven zonder dat ze in het bevolkingsregister van de gemeente zijn opgenomen. Omdat de opbrengst uit de toeristenbelasting gebaseerd is op het werkelijke aantal overnachtingen dat pas achteraf aan de gemeente via een aangiftebiljet kenbaar wordt gemaakt, is de werkelijke opbrengst over 2013 pas begin 2014 bekend. De begrote opbrengst bedraagt voor 2013 € 342.318. Als opbrengst toeristenbelasting is in 2013 een bedrag van € 341.071 verantwoord. Marktgelden Onder de naam marktgeld wordt een recht geheven voor het innemen van standplaatsen als bedoeld in artikel 1 van de Verordening regelende het marktwezen in de gemeente Halderberge.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
80
Gemeente Halderberge Lijkbezorgingsrechten Voor het gebruik van de begraafplaats en voor het door of vanwege de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats heft de gemeente zogeheten lijkbezorgingsrechten. De gerealiseerde opbrengst in 2013 bedraagt € 56.494, terwijl de raming € 56.829 bedraagt. Er zijn grafrechten ontvangen voor 44 verlengingen van huur met 10 jaar, 74 grafreserveringen, 12 begrafenissen en 2 bijzettingen van urnen. De aantallen zijn achtergebleven bij de ramingen. Leges Onder de naam leges wordt een aantal verschillende rechten geheven voor het genot van of door vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten. Bekende leges zijn: de leges reisdocumenten, de leges rijbewijzen en de leges omgevingsvergunning. De gemeente streeft naar een zo groot mogelijke kostendekkendheid van de leges, maar daarbij is de gemeente wel gehouden aan wetgeving (leges van paspoorten zijn bijvoorbeeld gemaximeerd). Opbrengst leges 2013 De werkelijke opbrengst van het totaal aan leges over 2013 bedraagt € 893.021. In de begroting 2013 inclusief wijzigingen is rekening gehouden met een totaalopbrengst van € 889.340. Het verschil tussen de werkelijke en begrote opbrengst (€ 3.681) wordt in het algemeen veroorzaakt door een meer of mindere vraag naar genoemde producten. Met name de bouwleges hebben meer opgebracht dan verwacht. In onderstaande tabel treft u een overzicht aan van de belangrijkste leges (minimale begrote opbrengst van € 10.000) met daarbij een verklaring van het verschil tussen de begrote en werkelijke opbrengst over 2013. Product (Bedragen in euro’s) Burgerlijke stand, GBA dienstverlening, reisdocumenten, rijbewijzen APV & bijzondere wetten Omgevingsvergunningen Overige leges (w.o. telecommunicatie en Ruimtelijke Ordening)
Begrote opbrengst
Werkelijke opbrengst
433.930
413.652
Verschil (werkelijk – begroot) -20.278
18.083 400.000 37.372
15.751 433.217 30.401
-2.332 33.217 -6.926
889.340
893.021
3.681
Toelichting verschillen Bovenstaand overzicht laat bij enkele producten verschillen zien. Vooraf is niet altijd goed in te schatten hoe de vraag zich zal ontwikkelen. Het negatieve verschil bij leges burgerzaken is voornamelijk het gevolg van minder verstrekte reisdocumenten. Het positieve verschil bij omgevingsvergunningen wordt, zoals hierboven al is aangegeven, hoofdzakelijk veroorzaakt door meer ontvangen bouwleges. De inkomsten van de bouwleges zijn onder invloed van de economische crisis behoorlijk afgeraamd. Deze aframing is verwerkt in de P&Ccyclus 2013. Door een omvangrijke aanvraag eind 2013 is op het scheiden van de markt nog een groot legesbedrag ontvangen, waardoor de daadwerkelijke inkomsten in 2013 hoger zijn dan de (naar beneden bijgestelde) raming. Kwijtscheldingsbeleid Als een belastingplichtige niet of over te weinig financiële middelen beschikt om de belastingaanslag te voldoen, kan de belastingplichtige onder bepaalde voorwaarden in aanmerking komen voor kwijtschelding. De gemeente Halderberge hanteerde in 2013 een kwijtscheldingspercentage van 100%. Concreet betekent dit dat belastingplichtigen die een inkomen hebben van 100% van het minimuminkomen (volgens bijstandsnorm) of lager, in aanmerking komen voor gehele of gedeeltelijke kwijtschelding. Belastingplichtigen kunnen alleen kwijtschelding aanvragen voor de onroerende zaakbelastingen, de afvalstoffenheffing en het rioolrecht. Voor de overige heffingen wordt geen kwijtschelding verleend. In het belastingjaar 2013 is 524 maal een verzoek tot kwijtschelding van gemeentelijke belastingen ingediend. 187 Hiervan waren automatische toekenningen. Daarnaast zijn 191 verzoeken gehonoreerd en 125 verzoeken zijn, om uiteenlopende redenen, afgewezen. Op 31 december moesten nog 21 verzoeken afgewerkt worden. De gemeente heeft in 2013 voor een bedrag van € 159.870 aan kwijtschelding verleend, tegen geraamde lasten van € 140.000.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
81
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2013
82
Gemeente Halderberge
Paragraaf Weerstandsvermogen Het doel van de paragraaf weerstandsvermogen is inzicht te geven in de ontwikkelingen die van invloed zijn op de financiële positie van de gemeente Halderberge. Het weerstandsvermogen is een indicator voor de financiële gezondheid van een gemeente en is te definiëren als de mate waarin de gemeente in staat is onverwachte tegenvallers c.q. risico’s op te vangen teneinde zijn taken voort te kunnen blijven zetten. Voor het weerstandsvermogen zijn de aanwezige weerstandscapaciteit en de risico’s van belang. De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en de mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten, die onverwachts en substantieel zijn, te dekken zonder dat de begroting en het beleid aangepast hoeven te worden. De relevante risico’s voor het weerstandsvermogen zijn die risico’s die niet anderszins zijn te ondervangen. Het gaat hier uitsluitend om risico’s die (nog) niet voldoende hard en kwantificeerbaar zijn en waarvoor dus nog geen voorzieningen zijn getroffen of verzekeringen zijn afgesloten. Het weerstandsvermogen wordt ook wel weergegeven als de verhouding tussen de benodigde weerstandscapaciteit (risicobedrag) en de beschikbare weerstandscapaciteit. In het vervolg van deze paragraaf worden de weerstandscapaciteit en de risico’s binnen de gemeente Halderberge nader uitgewerkt en toegelicht. Bij het opstellen van de paragraaf Weerstandsvermogen is rekening gehouden met de kaders zoals vastgelegd in de Nota weerstandsvermogen en risicomanagement 2007 die is vastgesteld in de raadsvergadering van 20 december 2007. Enkele belangrijke kaders in de Nota weerstandsvermogen en risicomanagement 2007 hebben betrekking op de definitie van risico’s, voorkennis, gehanteerde ondergrens en overige uitsluitingen. Definitie Niet ieder risico is relevant of kan ten laste van de weerstandscapaciteit worden gebracht. Belangrijk is een goede afbakening. Onder een risico wordt verstaan de kans op het optreden van een gebeurtenis door interne en / of externe omstandigheden met een bepaald financieel gevolg. Voorkennis Om risico’s goed te kunnen relateren aan de weerstandscapaciteit worden de risico’s in kwantitatieve grootheden benoemd. Wanneer kwantificering van kans en effect (in bandbreedtes) niet mogelijk is, omdat de voorkennis ontbreekt, is er sprake van volstrekte onzekerheid en niet van een risico. Ondergrens Risico’s relevant voor de weerstandscapaciteit dienen van materiële betekenis te zijn voor het balanstotaal of de financiële positie. Op basis van de Nota weerstandsvermogen en risicomanagement 2007 wordt gerekend met een ondergrens van € 50.000 als minimale tegenvaller. Risico’s waarvan het maximale risico lager dan € 50.000 wordt geschat, achten we object van reguliere bedrijfsvoering. Deze risico’s dienen in principe binnen de exploitatie te worden opgevangen. Overige uitsluitingen Uitgesloten is een aantal risico’s dat samenhangt met de reguliere exploitatie en die met een grote mate van zekerheid periodiek terugkeren. Deze reguliere risico’s, die overigens meestal vrij goed meetbaar zijn, dienen via de jaarcyclus te worden ingekaderd in bestaand beleid. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om het risico van schade aan eigendommen, waarbij overigens ook achterstallig onderhoud een rol kan spelen. Gekozen wordt om waar mogelijk deze risico’s te verzekeren of via een voorziening af te dekken. Begrotingstechnische risico’s mogen evenmin leiden tot een beroep op de weerstandscapaciteit, omdat ze beheersbaar zijn door een goede planning & control. Dat geldt ook voor de niet in geld uit te drukken risico’s van bijvoorbeeld vertraging in processen of het niet-realiseren van beleidsdoelstellingen.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
83
Gemeente Halderberge A. Weerstandscapaciteit Conform de Nota weerstandsvermogen en risicomanagement 2007 bevat de weerstandscapaciteit de volgende onderdelen: de algemene reserves (exclusief grondbedrijf); de algemene reserve grondbedrijf; de reserve Borchwerf II; het saldo van de jaarrekening; de vrij besteedbare bestemmingsreserves; de begrotingsruimte (alleen begroting); de onbenutte belastingcapaciteit; de stille reserves. Ultimo 2013 is de omvang van de genoemde onderdelen als volgt: Weerstandscapaciteit Algemene reserve Algemene reserve Grondbedrijf
Ultimo 2013 € 7.533.241 €0
Reserve Borchwerf II
€ 600.000
Egalisatiereserve rente Saldo jaarrekening (alleen jaarrekening)
€ 856.910
Vrij besteedbare bestemmingsreserves Onbenutte belastingcapaciteit Stille reserves Totaal
€ 533.149 €0 € 2.374.938 pm € 11.898.238
Hieronder worden de onderdelen van de weerstandscapaciteit kort toegelicht. Algemene reserves en de algemene reserve grondexploitaties De algemene reserves van de gemeente Halderberge bedraagt per 31 december 2013 € 7.533.241. Dit is een forse toename ten opzichte van de jaarrekening 2012 (€ 3.362.731) en mede het gevolg van de vrijval van een aantal investeringsreserves conform het raadsbesluit bij de Zomernota 2013. Zoals ook in de paragraaf grondbeleid is aangegeven ontstaat er in 2013 een behoorlijk nadelig resultaat binnen de totale grondexploitaties. Aangezien de algemene reserve grondexploitaties ontoereikend is om dit resultaat op te vangen, is in totaal € 2.111.854 uit de algemene reserve onttrokken om dit op te vangen. Dit betreft de volgende mutaties: - Een toevoeging van € 300.000 op basis van het Meerjaren Perspectief Grondexploitaties, zie ook Hoofdstuk 8 van de Zomernota 2013; - Dekking van het negatieve resultaat van de grondexploitaties over 2013. Dit nadeel bedraagt € 612.000 en is opgebouwd uit een negatief exploitatieresultaat van € 389.000 en een dotatie in de reserve Bovenwijkse Voorzieningen van € 212.200. (zie ook paragraaf Grondbeleid; - Sint Anna, de boekwaarde per 1 januari 2013 bedraagt ca. € 3,8 miljoen. De boekwaarde voor Sint Anna is gebaseerd op de WOZ-waarde, maar deze is aan de hoge kant. Op basis van de gevoerde gesprekken met de ontwikkelaar van dit plan wordt de boekwaarde van Sint Anna met € 1.610.000 naar beneden bijgesteld; Mede op basis van bovenstaande mutaties is de algemene reserve grondexploitaties na diverse toevoegingen en onttrekkingen volledig benut . Een verdere toelichting op het verloop van de reserves is opgenomen in de toelichting op de balans.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
84
Gemeente Halderberge Reserve Borchwerf II Deze reserve dient ter dekking van de tegenvallers en risico’s van Borchwerf II. In 2013 is op basis van de verwachte winstuitkering € 400.000 uit de reserve vrijgevallen en gestort in de algemene reserve grondexploitaties. De verwachte winstuitkering is momenteel hoger dan het geraamde risico. Aangezien het risico blijft bestaan wordt ervoor gekozen om deze reserve in stand te houden en niet volledig te laten vrijvallen. Egalisatiereserve rente De egalisatiereserve rente is bedoeld om het risico van de stijging van het werkelijke rentepercentage (omslagrente) ten opzichte van het gehanteerde vaste rentepercentage op te kunnen vangen. Aanvankelijk is deze reserve niet tot het weerstandsvermogen gerekend. Echter naast het egaliserende karakter heeft deze reserve ook het karakter van een risicoreserve. Om deze reden wordt deze reserve nu ook bij de bepaling van het weerstandsvermogen betrokken. Saldo jaarrekening Zolang de gemeenteraad het jaarresultaat nog niet heeft bestemd, wordt ook het jaarresultaat tot de weerstandscapaciteit gerekend. Ultimo 2013 bedroeg het resultaat over het begrotingsjaar 2013 € 533.149. Vrij besteedbare bestemmingsreserves Indien het doel van de bestemmingsreserves is gerealiseerd, worden de resterende saldi van de bestemmingsreserves toegevoegd aan de algemene reserve. Om deze reden zijn er geen “slapende” reserves meer die zonder meer vrij besteedbaar zijn. Deze bestemmingen kunnen wel door de raad worden heroverwogen. Vooralsnog wordt er in het kader van het weerstandsvermogen vanuit gegaan dat deze bestemmingsreserves niet vrij besteedbaar zijn. Onbenutte belastingcapaciteit De ruimte die gemeenten nog hebben om hun tarieven opwaarts bij te stellen (verhoging OZB, doorberekening BTW in tarieven afvalstoffenheffing en rioolrecht), wordt aangeduid als de onbenutte belastingcapaciteit. De onbenutte belastingcapaciteit is recentelijk bij de begroting 2014 berekend en zal worden geactualiseerd bij de begroting 2015. Stille reserves Een stille reserve bestaat uit het verschil tussen de boekwaarde en de verwachte verkoopprijs van activa met een economisch nut die snel te verkopen zijn of waarvoor expliciet al een besluit tot verkoop is genomen. Stille reserves zijn over het algemeen lastig in te zetten (slecht verkoopbaar etc.). Stille reserves zullen vaak pas in het laatste stadium kunnen worden ingezet ter dekking van risico’s. In de Nota weerstandsvermogen en risicomanagement 2007 is dan ook opgenomen dat bij de bepaling van de hoogte van de weerstandscapaciteit geen rekening wordt gehouden met stille reserves. B.
Risico’s
In de programmabegroting 2013 zijn in de paragraaf weerstandsvermogen de grootste risico’s opgenomen en toegelicht. In deze paragraaf wordt in eerste instantie teruggeblikt naar deze risico’s in welke mate deze zich ook daadwerkelijk hebben voorgedaan. Daarna wordt inzage gegeven in enkele nieuwe risico’s welke zijn ontstaan in de loop van 2013. Terugblik risico’s 1.
Bouwgrondexploitaties
Het risico van het bijstellen van het woningbouwprogramma is grotendeels verwerkt in de jaarrekening 2012. Op dat moment is er voor een bedrag van € 11 mln. afgewaardeerd en voorzieningen gevormd. In 2013 heeft zich het risico niet voorgedaan. 2.
Bijdrage tekort Werkvoorzieningsschap (WVS)
In 2013 heeft dit risico zich niet voorgedaan.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
85
Gemeente Halderberge 3.
Algemene uitkering gemeentefonds
Algemene uitkering In de begroting 2013 is voor het berekenen van de financiële gevolgen verbonden aan de rijksbezuinigingen uitgegaan van een bedrag van € 8 miljard. Dit bedrag was gebaseerd op de juniraming 2012 van het Centraal Planbureau. Het risico van een (structurele) daling van de algemene uitkering werd toen ingeschat op ca. € 1 miljoen voor onze gemeente. Inmiddels is er een nieuw kabinet (Rutte II ) aangetreden (met andere keuzes) en zijn de prognoses van de rijksuitgaven en inkomsten op basis van gerealiseerde cijfers en verwachte economische ontwikkelingen geactualiseerd. Een goede vergelijking met de stand bij de begroting 2013 (zomer 2012) is dan ook niet goed te maken. 4.
Wateroverlast
In de zomer van 2013 heeft een keer kort water op straat gestaan in een klein deel van de kern Hoeven waarbij het water tussen de banden is blijven staan. Na de stortbui was het water binnen een kwartier weer van straat. Er zijn geen gevallen bekend waar het water een woning of bedrijfspand is binnen gekomen. 5.
Tekort I-deel WWB
Het verschil tussen de werkelijk in 2013 gerealiseerde baten en gerealiseerde lasten met betrekking tot het inkomensdeel WWB bedraagt € 330.000 negatief. In de (primaire) begroting 2013 werd uitgegaan van een verschil tussen baten en lasten van € 321.000 negatief. Het saldo van de verschillen tussen de begroting en de werkelijke baten en lasten is slechts € 9.000 negatief. Het risico heeft zicht in 2013 dus nagenoeg niet voorgedaan. 6.
Opbrengst bouwleges
De inkomsten op gebied van bouwleges zijn altijd risicovol. De inkomsten zijn afhankelijk van de aanvragen die vanuit onze klanten worden gedaan. Het aantal aanvragen staat onder druk van de economische crisis en het betreft dan met name de grote aanvragen (projectbouw en Borchwerf) die de meeste legesopbrengsten genereren. Gelet op deze ontwikkelingen zijn in de P&C-cyclus 2013 de verwachte legesopbrengsten afgeraamd. 7.
WMO open eind regeling
In de Zomernota 2013 is op basis van destijds meest recente informatie en de ontwikkelingen in de eerste maanden van 2013 een inschatting gemaakt van de kosten. De ramingen voor hulp bij het huishouden (€ 230.000) en woonvoorzieningen zijn met respectievelijk € 230.000 en € 140.000 verlaagd. Vervolgens zette de dalende trend in het aantal uren hulp bij het huishouden als gevolg van “de kanteling” zich voort en dit resulteerde in de Najaarsnota 2013 tot een aframing van het budget met € 140.000. Daarnaast werd de raming van de baten met € 62.000 verhoogd op basis van de werkelijk ontvangen eigen bijdragen. Verder waren er tot de Najaarsnota geen grote woningaanpassingen toegekend. Als gevolg hiervan werd ook het budget voor woonvoorzieningen afgeraamd, deze keer met € 153.000. De werkelijke uitgaven zijn uiteindelijk eind 2013 binnen de aangepaste raming gebleven.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
86
Gemeente Halderberge Actualisatie / nieuwe risico’s Naast een terugblik op de risico’s vermeld in de begroting worden hieronder enkele risico’s geactualiseerd en wordt inzicht gegeven in nieuwe risico’s welke in de loop van 2013 zijn ontstaan. 1. Bijdrage tekort Werkvoorzieningsschap (WVS) In de begroting 2014 is aangegeven dat er op basis van de concept begroting 2014 van de WVS Groep een risico is voor Halderberge van € 250.000 in 2014, oplopend tot € 500.000 in 2017. Inmiddels is de begroting 2014 van de WVS Groep vastgesteld. Het tekort in 2014 voor Halderberge komt hierin uit op € 276.000. Het tekort loopt op tot € 376.000 in 2015, € 447.000 in 2016 en € 535.000 in 2017. De aanvullende bijdrage wordt als voorschot betaald aan WVS-groep. Op basis van het werkelijke resultaat bij de jaarrekening vindt afrekening plaats. 2.
Algemene uitkering gemeentefonds
Ten opzichte van de stand septembercirculaire 2013 is de algemene uitkering over 2013 ca. € 450.000 lager uitgevallen. Met het Herfstakkoord en de extra toevoeging van middelen voor onderwijshuisvesting in 2013 (voor 2014) is dit verschil gedaald naar ca. € 200.000. Voor de jaren 2015 en verder zien we echter op basis van de laatste ramingen (september- en decembercirculaire 2013) een fors lagere algemene uitkering ten opzichte van de meerjarenraming 2014 - 2016 van de begroting 2013. in de begroting 2014 is hiermee rekening gehouden. Het risico van een lagere algemene uitkering is reeds vertaald in de begroting 2014 (bijvoorbeeld begrotingsjaar 2014 ca. € 1,1 miljoen lagere algemene uitkering ten opzichte van de begroting 2013). Het risico van aanvullende rijksbezuinigingen hangt vooral samen met de economische ontwikkelingen, die gevolgen hebben voor de ontwikkeling van de rijksuitgaven en -inkomsten. De meest actuele ramingen geven een lichte opwaartse bijstelling van de meerjarenraming 2014 - 2017 te zien. Een aanvullend risicobedrag opnemen is thans niet goed te onderbouwen. De meicirculaire 2014 zal naar verwachting meer duidelijkheid verschaffen over de meerjarige ontwikkeling van het Gemeentefonds (en de decentralisaties). 3.
Herverdelingseffecten algemene uitkering
In de begroting 2013 werd aangegeven dat de herijking van het verdeelsysteem van de algemene uitkering niet eerder dan in 2014 zal gaan plaatsvinden. In de meicirculaire 2013 kondigde het Rijk aan dat het verdeelsysteem per 2015 integraal wordt herijkt. In de decembercirculaire 2013 heeft het Rijk aangegeven dat er in de tweede helft van 2013 nog diverse onderzoeken liepen. Begin 2014 worden de indicatieve herverdeeleffecten bekend gemaakt aan de gemeenten. Alles is erop gericht om de gemeenten in de meicirculaire 2014 te informeren over de definitieve uitkomsten van de herverdeling/herijking van het verdeelsysteem. Het risico (financieel nadeel) verbonden aan de herverdeling van het verdeelsysteem schatten wij vooralsnog in op een structureel € 15 euro per inwoner. Het uiteindelijke nadeel van de herverdeling van het Gemeentefonds kan hoger of lager uitvallen. Ook kan de gemeente er mogelijkerwijs financieel op vooruit gaan. 4. Decentralisaties Het is momenteel nog onzeker hoe groot het risico van de decentralisaties is en wordt. Bij de begroting 2015 zal een indicatie van het mogelijke risico worden aangegeven. 5. Borchwerf II, Hypotheekverstrekking Agora’s Aan het verstrekken van de hypothecaire geldleningen aan de Agora’s is een risico verbonden. Het risico is aanwezig dat de Agora’s de percelen A40A en A40B op het industrieterrein Borchwerf II niet voor het einde van de termijn (2 jaar) tot ontwikkeling kan brengen. De gemeente Halderberge heeft in 2012 twee hypothecaire geldleningen verstrekt aan Agora21 A BV en Agora21 B BV voor een bedrag van € 6,5 mln. De gemeente Halderberge heeft een tweede recht van hypotheek, Fortis Bank/BNP Paribas heeft een eerste recht van hypotheek. Dit laatste houdt in dat bij een eventueel faillissement van een van de Agora´s of beide Agora´s eerst aan de rente/ en aflossingsverplichtingen aan de bank moet worden voldaan.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
87
Gemeente Halderberge De Agora´s kunnen, als zij niet in staat zijn geweest om de gronden tot ontwikkeling te brengen, de zogeheten terugkoopgarantie inroepen. Deze terugkoopgarantie houdt in dat Borchwerf II CV de gronden terugkoopt van de Agora´s tegen een prijs die lager ligt dan waarvoor de Agora´s de gronden hebben gekocht (boete). Mochten de Agora´s failliet gaan, dan is er een risico voor de gemeente Halderberge dat de Agora´s niet volledig aan hun rente en aflossingsverplichtingen kunnen voldoen. Ofschoon de gemeente geen plicht om de gronden van de Agora´s te kopen, ligt het wel in de rede om dit te gaan doen bij een eventueel faillissement van de Agora´s. Dit resulteert in een grotere zekerheid dat in ieder geval aan een deel van de rente en aflossingsverplichtingen wordt voldaan. Daar staat tegenover dat de gemeente een ontwikkelingsrisico over de aangekochte gronden krijgt. Op basis van diverse scenario´s en rekening houdend met de laatste ontwikkelingen is het schadebedrag vooralsnog ingeschat op € 350.000, grotendeels incidenteel. C.
Weerstandsvermogen
Het weerstandsvermogen is het vermogen van de gemeente om financiële tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat de normale bedrijfsvoering wordt aangetast. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen de beschikbare weerstandscapaciteit (de middelen waarover de gemeente kan beschikken om niet begrote kosten die onverwachts en substantieel zijn te dekken) en de benodigde weerstandscapaciteit (de risico’s waarvoor geen voorzieningen of verzekeringen zijn afgesloten). Deze relatie kan op een eenvoudige wijze in de volgende vergelijking worden weergegeven;
Ratio weerstandsvermogen =
Beschikbare weerstandscapaciteit Benodigde weerstandscapaciteit
Bij de berekening van het weerstandsvermogen in deze jaarrekening is uitgegaan van de weerstandscapaciteit, zoals deze is opgenomen bij onderdeel A. Voor de omvang van de verwachte risico’s is aansluiting gezocht bij de risico’s, zoals deze zijn opgenomen in de programmabegroting 2014 (de meest actuele situatie). Hierbij zijn de risico’s voor wat betreft de algemene uitkering (rijksbezuinigingen en herverdeling gemeentefonds) en St. Anna aangepast aan de meest recente verwachtingen. Deze zijn bij onderdeel B. Risico’s toegelicht. Ook is het risico voor de hypotheekverstrekking aan de Agora’s meegenomen. Op basis van bovenstaande uitgangspunten is de ratio weerstandsvermogen per 31 december 2013 berekend op: € 11.898.238 / 15.945.000 = 0,75. In de nota weerstandsvermogen 2007 is de ratio als volgt gecategoriseerd. Situatie A B C D E
Ratio weerstandsvermogen X > 2,0 1,5 < X < 2,0 1,0 < X < 1,5 0,5 < X < 1,0 X < 0,5
Betekenis weerstandsvermogen Hoog Ruim voldoende Voldoende Onvoldoende Ruim onvoldoende
Het weerstandsvermogen is op basis van de berekende ratio van 0,75 te categoriseren als onvoldoende (situatie D). Bij de programmabegroting 2014 is de ratio van het weerstandsvermogen bepaald op 0,86. Hierbij is aangegeven dat er in de loop van 2014 meer duidelijkheid verwacht wordt over de risico’s van de algemene uitkering (rijksbezuinigingen en herverdeling en decentralisaties) en het WVS. De inschatting hiervan zal worden meegenomen in de Zomernota 2014, waarbij een inschatting wordt gemaakt van een ratio van het weerstandsvermogen per 1 januari 2015.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
88
Gemeente Halderberge Verder is in de begroting 2014 ook aangegeven dat op basis van het voorzichtigheidsprincipe in de reservepositie en de berekening van het weerstandsvermogen nog geen rekening gehouden is met mogelijke incidentele inkomsten in de toekomst. Deze incidentele inkomsten zouden, zodra deze ontstaan, toegevoegd kunnen worden aan de algemene reserve. De volgende inkomsten kunnen in de komende jaren worden verwacht. • Winstuitkering Borchwerf • Herfinanciering Brabant Water • Resultaten winstgevende plannen grondexploitaties • Laatste deel verkoopopbrengst aandelen Intergas Deze verwachte inkomsten kunnen de komende jaren het weerstandsvermogen bijdragen aan het verbeteren van het weerstandsvermogen.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
89
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2013
90
Gemeente Halderberge
Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen Algemeen De gemeente Halderberge heeft 7.524 hectare aan openbare ruimte in beheer. In die openbare ruimte heeft de gemeente Halderberge geïnvesteerd in kapitaalgoederen zoals wegen, riolering, openbaar groen, verlichting, gebouwen enz. De kwaliteit van de kapitaalgoederen en het onderhoud ervan is bepalend voor het voorzieningenniveau en de (jaarlijkse) lasten. Het beleid van de gemeente Halderberge voor het onderhoud van kapitaalgoederen is voor een belangrijk deel vastgelegd in nota’s, te weten: o Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2010-2014; o Beleidsnota Wegenbeheer 2011-2015; o beleidsplan Openbare Verlichting 2010-2015; o ROA Openbare verlichting (2012); o Groenbeleidsvisie 2020 o Algemene Verordening Ondergrondse Infra (AVOI) kabels en leidingen (2010) o Landschapsbeleidsplan (2003-2013). Per soort kapitaalgoederen wordt hieronder een korte toelichting gegeven over het jaar 2013. Een toelichting op de grootste exploitatieverschillen treft u aan in de verschillenanalyse in hoofdstuk 4 van de jaarrekening. Een korte toelichting op de af te sluiten kredieten treft u aan in de betreffende bijlage. Wegenbeheer Beleidskader Vanaf 2012 wordt structureel € 200.000 per jaar bezuinigd op het uitvoeren van groot onderhoud aan wegen en verhardingen. Ook in 2013 is het uitvoeren van onderhoud kritisch gewogen aan de noodzaak en bij een aantal wegen was er dan ook geen sprake van een algeheel onderhoud, maar van het ophalen van verzakkingen en zonken. In 2013 is er opnieuw geïnspecteerd. Momenteel worden de planningen voor de aanpak van onderhoud voor 2014 tot en met 2018 opgesteld. Deze zijn in april 2014 via het college definitief worden gemaakt. In deze nieuwe planningen wordt, naast de gekozen prioriteitsstelling, ook de verkeersveiligheid voorop gesteld. Eind 2014 wordt, in voorbereiding op de beleidsnota 2015, een nieuwe evaluatie gemaakt en voorgelegd aan de gemeenteraad. Tot die tijd zal een sober onderhoudsprogramma worden uitgevoerd, waarbij een lage prioriteit wordt gegeven aan wegen in het buitengebied zonder extra functie, wegen op bedrijventerreinen, woonstraten, trottoirs en voetpaden. Bewoners en weggebruikers zullen meer oneffenheden in de verhardingen moeten accepteren. Er worden geen extra middelen gereserveerd voor het asfalteren van fietspaden. Baten en lasten De lasten van alle werkzaamheden voor het wegenbeheer van de gemeente zijn verantwoord op de producten van het programma Openbare Ruimte alsmede op enkele kredieten. In onderstaand overzicht staan de exploitatielasten verminderd met eventuele baten alsmede de lasten op de betreffende kredieten. Wegenbeheer (bedragen in euro's)
Begroting
Jaarrekening
Verschil
2013
2013
(begroting werkelijk)
Exploitatie Wegen, gladheidsbestrijding, maatregelen
3.969.105
2.763.160
1.205.945
waarvan kapitaallasten
1.282.040
67.120
1.214.920
waarvan interne verrekeningen
1.168.040
1.153.519
14.521
Jaarverslag en jaarrekening 2013
91
Gemeente Halderberge
Investeringen * Reconstructie Goudbloemsedijk
775.000
23.299
751.701
55.800.000
2.811.193
52.988.807
Reconstructie Parallelweg Noord Oud Gastel
283.000
286.370
-3.370
Reconstructie wegen
365.000
370.214
-5.214
Voorbereiding doorgaande route * Kredieten betreffen uitgegeven bedragen t/m 2013
100.000
0
100.000
Rondweg Oudenbosch
Toelichting wegenbeheer In 2013 is er onderhoud uitgevoerd aan diverse asfaltwegen. Zo zijn de Bredasebaan en de Oude Roosendaalsebaan in het buitengebied van Bosschenhoofd voorzien van een slijtlaag. In Hoeven is de Wolverschans gereconstrueerd en is er onderhoud uitgevoerd aan de Langeweg, het asfaltgedeelte van de Koedijk, en een gedeelte van de Heistraat. In Oudenbosch zijn de Havendijk, het fietspad aan de Geijzestraat en de Drie Weikes aangepakt en in Oud Gastel de Dulderstraat (gedeelte vanaf de Parallelweg Noord tot aan de Lagestraat). In 2014 dient er nog een slijtlaag te worden aangebracht in een gedeelte van de Dulderstraat. In het Gors in Hoeven is het asfalt rondom een aantal inspectieputten op hoogte gebracht. De werkzaamheden aan de Langeweg in Oudenbosch en de Blauwe Hoefweg in Oudenbosch worden doorgeschoven naar 2014. In de Goudbloemsedijk zijn noodzakelijke onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. De reconstructie van de Goudbloemsedijk zal verder worden afgestemd met het voornemen van het waterschap om de dijk (gedeeltelijk) te verhogen. Verder zijn er de volgende wegen bestaande uit elementenverhardingen (tegels en klinkers) onderhouden: Oudenbosch: J.M. vd Berghstraat (geheel herstraat), F. de Vriendtstraat (reparaties), Pater Beckerstraat (gedeeltelijk herstraat), De Meeren (gedeeltelijk herstraat), brandgang Jaagpad (herstraat), Parkeerplaats Oost Vaardeke (reparaties), Parkeerplaats BaarleBossche (tegels vervangen door betonstraatstenen), Parkeerplaats bij de Beuk (gedeeltelijk herstraat), de Eikenlaan (geheel herstraat), De aanpak van de parallelweg Bosschendijk wordt nog nader afgestemd met de reconstructie van de doorgaande route in Oudenbosch. De uitvoering is voorzien voor de tweede helft van 2014. Hoeven: de Tuin v Gerlagh (reparatie), het Rasopark (trottoirs gerepareerd en doodlopende zijwegen herstraat) en het Hofpark (herstraten van voetpaadjes naar de woningen). In de Irenestraat in Bosschenhoofd zijn een tweetal kolken aangebracht thv een drempel ter voorkoming van wateroverlast. In de Parkstraat in Oud Gastel worden de kleinschalige reparaties in 2014 door de eigen dienst uitgevoerd. Toelichting kunstwerken In 2012 is het rapport afgerond over de inspectieresultaten van de verschillende civieltechnische kunstwerken (bruggen, beschoeiingen, onderdoorgangen etc.) binnen de gemeente Halderberge. Ook zijn er een aantal kunstwerken onderhouden. In het najaar van 2012 is gestart met het schoonmaken van drie grote duikers/onderdoorgangen onder een drietal wegen (Rietvaartstraat, St. Maartenstraat en het Heinsbergswegje). Door de natte weersomstandigheden waren deze werkzaamheden nog niet afgerond. Dit is in 2013 alsnog gebeurt. Verder is in de Heistraat in Hoeven een duiker aangepakt, waarbij een naad tussen twee betonelementen is gedicht. Deze naad zorgde voor een verzakking in het asfaltfietspad. Ook het bruggetje bij Rietveld huisnr. 5 in Oudenbosch is onderhouden, waarbij houten onderdelen zijn vervangen en er een slijtlaag over de houten planken is aangebracht. Op het houten bruggetje bij het Jodendijkje in Oudenbosch is een slijtlaag aangebracht.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
92
Gemeente Halderberge Zowel het bruggetje bij de Jodendijk als het bruggetje ter hoogte van het Rietveld werden in de laatste rapportage als urgent aangegeven. Ten behoeve van de inspectie van de damwanden en kademuren in de haven van Oudenbosch is een offerte opgevraagd voor het inspecteren van deze constructies. Begin 2014 zal hieraan verder een vervolg worden gegeven. Ook zal er dan meer inzicht moeten zijn in de uitvoeringsplanning voor de komende jaren. Toelichting bermen en onverharde wegen De bermen in de Wolverschans in het buitengebied van Hoeven zijn, gelijktijdig met de reconstructie van de rijbaan, voorzien van een speciaal steenmengsel, waarbij jaarlijks terugkerend onderhoud wordt tegengegaan. Het reguliere onderhoud aan bermen en onverharde wegen is opnieuw aanbesteed. De hoeveelheid van de onderhoudswerkzaamheden aan de bermen en onverharde wegen was zoals ieder jaar afhankelijk van de weersomstandigheden en de hierdoor ontstane schade. De tweede onderhoudsronde aan de onverharde wegen is afgelopen najaar door de intredende natte weersomstandigheden pas in december uitgevoerd. Door de plannen rondom vliegveld Seppe vervalt de onverharde weg Oude Bredasepostbaan uit het beheersareaal van de gemeente. Riolering Beleidskader Het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (VGRP) is het resultaat van een planproces. Het VGRP omvat de doelen die aan de riolering worden gesteld, de maatregelen om deze doelen te bereiken en de daarvoor in te zetten middelen. In het VGRP worden de zorgplichten op het gebied van afvalwater, hemelwater en grondwater beschreven. Het plan heeft een geldigheidsduur van 5 jaar, te weten van 2010 tot en met 2014. Het VGRP is tot stand gekomen in samenwerking met waterschap Brabantse Delta en de provincie Noord-Brabant en is eind september 2010 vastgesteld door de raad. In 2013 is een nieuw vGRP2014-2019 opgesteld binnen Waterkring West. Hierbij zijn voor de samenwerkende gemeenten zoveel mogelijk gelijke beleidsuitgangspunten geformuleerd om zo in de toekomst nog beter samen te kunnen gaan werken. Het nieuwe vGRP is in de raad van december 2013 vastgesteld. Baten en lasten De lasten van alle werkzaamheden voor de riolering van de gemeente zijn verantwoord op één product binnen het programma Openbare Ruimte alsmede op enkele kredieten. In onderstaand overzicht staan de exploitatielasten verminderd met eventuele baten (met uitzondering van de rioolheffing) alsmede de lasten op de betreffende kredieten. Riolering
Begroting
Jaarrekening
Verschil
2013
2013
(begroting werkelijk)
(bedragen in euro's) Exploitatie Riolering
2.312.440
2.051.591
260.849
1.067.921
901.163
166.758
470.178
462.987
7.191
Afkoppelen Korenweide Oud Gastel
60.000
60.557
-557
Inrichten grondwatermeetnet
60.000
59.901
99
Voorbereiding rioolverbetering Margrietstraat
50.000
56.285
-6.285
Vervanging vrijvervalriolering 2010
467.000
324.674
142.326
Vervanging vrijvervalriolering 2011
313.000
146.313
166.687
Vervanging vrijvervalriolering 2012 * Kredieten betreffen uitgegeven bedragen t/m 2013
316.000
23.443
292.557
waarvan kapitaallasten waarvan interne verrekeningen Investeringen *
.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
93
Gemeente Halderberge Toelichting beheerstaken De beheerstaken omvatten de volgende werkzaamheden: o het uitvoeren van onderzoeken o het uitvoeren van kleinschalig onderhoud o het reinigen van riolen, kolken en gemalen o bouwkundig en mechanisch elektrisch onderhoud van drukriool en gemalen In 2013 zijn grote stappen gezet binnen de samenwerking in de waterketen. Er is een nieuw vGRP2014-2019 opgesteld. Er is een digitaal waterloket gemaakt en deze staat online bij de diverse gemeenten en er is een minimale dataset van beheergegevens opgesteld die alle gemeenten moeten gaan beheren, zodat in de toekomst gezamenlijk beheer mogelijk wordt. Daarnaast is tussen het waterschap en de gemeente een afvalwaterakkoord afgesloten. Dit is tot stand gekomen na een intensief proces met alle gemeenten en het waterschap die op de zuivering in Bath zijn aangesloten. Halderberge heeft hiermee bijna anderhalf miljoen euro aan investeringen uitgespaard, die op de meerjarenbegroting voor 2014 en 2015 stonden. In 2013 is het nieuwe BRP Hoeven gereedgekomen. Hierin staan een aantal maatregelen om onder andere de kans op wateroverlast in Hoeven te verminderen. Op dit moment worden de werkzaamheden voorbereid, zodat in de loop van 2014 gestart kan worden met de werkzaamheden. Daarnaast is een deel van de riolering in Halderberge geïnspecteerd en gereinigd. De renovatiewerkzaamheden die daaruit voortvloeien zijn samen met de werkzaamheden uit 2012 gebundeld en zijn in een reliningsbestek aanbesteed. Uitvoering start in februari 2014. Ook zijn er een aantal gemalen gerenoveerd. Water Beleidskader In 2004 is het Waterplan opgesteld. Dit plan liep door tot en met 2008. In 2009 is er geen nieuw plan opgesteld. Er is op dit moment geen vigerend waterplan. In 2013 is het Uitvoeringsprogramma Water (UPW) opnieuw geactualiseerd. In maart 2013 is dit vastgesteld tijdens het bestuurlijk overleg tussen het waterschap en de gemeente. Het UPW vormt een opsomming van de werkzaamheden ter voorkoming van wateroverlast van gemeente en waterschap voor dat jaar. De kracht van het UPW ligt in de samenwerking tussen de belangrijkste waterpartners gemeente en waterschap. Baten en lasten De lasten van alle werkzaamheden voor de waterhuishouding van de gemeente zijn verantwoord op de producten van het programma Openbare Ruimte alsmede enkele kredieten. In onderstaand overzicht staan de exploitatielasten verminderd met eventuele baten alsmede de lasten t/m 2013 op de betreffende kredieten. Waterhuishouding
Begroting
Jaarrekening
(bedragen in euro's)
2013
2013
Verschil (begroting werkelijk)
Exploitatie Waterwegen
194.390
204.831
-10.441
8.546
20.335
-11.789
58.746
57.778
968
Pastoor van Breugelstraat retentie
337.500
16.223
321.277
Grondaankoop retentievoorziening B'hoofd
150.000
0
150.000
Retentievoorziening Margrietstraat * Kredieten betreffen uitgegeven bedragen t/m 2013
337.500
99.595
237.905
waarvan kapitaallasten waarvan interne verrekeningen Investeringen *
Jaarverslag en jaarrekening 2013
94
Gemeente Halderberge Toelichting waterhuishouding Een aantal werkzaamheden op het gebied van waterhuishouding is reeds toegelicht onder het kopje riolering. Samen met het waterschap wordt gewerkt aan een vierde retentievijver in het gebied Albano. Verder werken gemeente en waterschap nauw samen om de kansen voor retentie in en rond het project rondweg zo veel mogelijk te benutten. Binnen de samenwerking in de waterketen zijn ook stappen gezet om te komen tot een gezamenlijk onderhoud van sloten en bermen. Dit moet echter in 2014 verder vormgegeven worden. Openbare verlichting Beleidskader Het beleidsplan Openbare Verlichting 2010 – 2015 bestaat uit de onderdelen beleid, beheer en het realisatieplan. In september 2010 is het eerste onderdeel beleid aan de raad gepresenteerd. In dit onderdeel zijn een aantal opties voorgelegd met betrekking tot de inzet van middelen. Hierbij is uiteindelijk gekozen voor optie drie, wat neerkomt op het repareren bij uitval, waardoor er voorlopig niet wordt gekozen voor het investeren op duurzame materialen, waaronder bijvoorbeeld LED-verlichting. In 2012 zijn door het college verder het Beheer- en het Realisatieplan vastgesteld. Ook is door het college de Richtlijn voor Openbare Verlichting vastgesteld waarin wordt ingegaan op het standaardiseren van materialen en de richtlijnen die de gemeente Halderberge stelt aan haar technische installaties voor de openbare verlichting. In mei 2013 is er in de gemeenteraad een evaluatie besproken, waarin o.a. werd geconcludeerd dat in 2020 meer dan de helft van de armaturen (ongeveer 3.300 stuks) dient te zijn vervangen. Voor investeringen in renovatiebestekken is geen ruimte. De raad heeft er voor gekozen om het sobere onderhoud door te zetten en om eind 2014 een en ander opnieuw te evalueren. Baten en lasten De lasten (verminderd met eventuele baten) van de openbare verlichting zijn verantwoord op de producten van het programma Openbare Ruimte. In onderstaand overzicht staan de lasten van de openbare verlichting verminderd met eventuele baten. Openbare verlichting (bedragen in euro's)
Begroting
Jaarrekening
Verschil
2013
2013
(begroting werkelijk)
Exploitatie Openbare verlichting
615.816
578.007
37.809
waarvan kapitaallasten
24.300
9.457
14.843
waarvan interne verrekeningen
37.087
36.476
611
180.000
89.565
90.435
Investeringen * Uitvoeren beleidsplan OV '10 - '15 * Kredieten betreffen uitgegeven bedragen t/m 2013
Toelichting kosten openbare verlichting Met het vaststellen van het beleid in 2010 zijn er wel een tweetal bedragen beschikbaar gesteld en opgevoerd op het IP 2010 en 2011 om materialen te kunnen vervangen die echt versleten zijn. Voor, zowel 2010 als 2011, € 80.000. Naar aanleiding van het vaststellen van de Richtlijn zijn er wederom materialen vervangen. In relatie tot de keuze voor het uitvoeren van sober onderhoud is er alleen het noodzakelijke onderhoud aan de bestaande openbare verlichting uitgevoerd, zoals het vervangen van lampen, het oplossen van storingen aan lichtmasten en het periodiek inspecteren van de installaties. Wel wordt er getracht om bij nieuwbouwprojecten te komen tot duurzame materialen voor de openbare verlichting. Een voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld het centrumplan Bosschenhoofd. Daarnaast is er langs een gedeelte van het fietspad N641 (Oudenbosch-Oud Gastel), wat later na de aanleg van de rondweg ook aan de gemeente zal worden overgedragen, nieuwe verlichting geplaatst.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
95
Gemeente Halderberge Ook is er begonnen met het plaatsen van verlichting langs de St. Antoinedijk. De materialen zijn conform de standaardisatie en de Richtlijn van de gemeente Halderberge. De kosten komen in beginsel niet ten laste van het reguliere budget voor het beheer en onderhoud van de openbare verlichting, maar worden o.a. door subsidie vanuit de provincie, het verkeersveiligheidsplan en door het beschikbaar stellen van extra middelen gedekt. Door het college is ook een standpunt ingenomen t.a.v. de lichtmasten in brandgangen van Bernardus Wonen. Het voorstel is om met Bernardus Wonen in gesprek te gaan met als speerpunt het afstoten van de lichtmasten aan Bernardus Wonen. Verder is er de verwachting dat vanaf 1 juli 2014 het contract opnieuw zal zijn gegund voor een duur van 4 jaar. De aanbestedingsprocedure is begin 2014 opgestart. Openbaar Groen Beleidskader Het onderhoud van het openbaar groen in de vijf kernen is verwoord in onderhoudsbestekken. Met als doel dat het te behalen onderhoudsniveau in 2013 zoveel als mogelijk gelijk is aan het onderhoudsniveau van 2012. Daarbij rekening houdend met het implementeren van de taakstellende bezuiniging van € 90.000 op openbaar groen. Deze bezuiniging is bereikt door een besparing op de stortkosten voor zowel plantsoenafval als voor het storten van vrijkomend slootmaaisel, door het verlagen van de onderhoudsfrequentie van de plantsoenen met één beurt en een efficiëntere uitvoering van bepaalde taakvelden binnen het groenonderhoud. Hierbij denkend aan het zoveel als mogelijk bundelen van diverse kleinschalige werken tot grotere werken. De beëindiging van het gebiedscontract agrarisch landschapsbeheer Brabantse Delta, eind mei 2012, heeft eveneens geresulteerd in een besparing. Een besparing zonder dat dit gevolgen heeft gehad voor de nog lopende afspraken.. Er is een start gemaakt met de uitvoering van de, eind 2012, vastgestelde Groenbeleidsvisie. Een Groenbeleidsvisie die dient als leidraad en toetsingskader voor de inrichting en het beheer van het openbaar groen, binnen de bebouwde kom. Aan de hand van de in de Groenbeleidsvisie verwoorde zes groenprojecten heeft een evaluatie plaats gevonden. Met betrekking tot de bestrijding van ongewenste kruidengroei op de verhardingen is gehandeld in overeenstemming met de DOB-techniek (duurzame onkruidbestrijding op verhardingen). Een landelijke regeling met als uiteindelijk doel om, in verband met de beheersbaarheid, geleidelijk de inzet van chemische middelen tot een minimum te beperken. In 2013 is de toepassing van chemische middelen tegen onkruid op de verhardingen gedaald. Uitgedrukt in percentages heeft de bestrijding voor ca. 35% chemisch en ca. 65% mechanisch plaats gevonden. Mechanisch door de inzet van borstel machines. Het beheer van het openbaar groen buiten de bebouwde kom, waaronder de bossen, is gebaseerd op de visie verwoord in het landschapsbeleidsplan (2003-2013). Het als leidraad vastgestelde landschapsbeleidsplan heeft gediend als kaderplan, voor een duurzame instandhouding van de landschappelijke elementen in het buitengebied van de gemeente Halderberge. Baten en lasten De lasten (verminderd met eventuele baten) van het groen zijn verantwoord op de producten van het programma Openbare Ruimte. In onderstaand overzicht treft u de lasten verbonden aan het openbaar groen aan.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
96
Gemeente Halderberge Openbaar groen (bedragen in euro's)
Begroting
Jaarrekening
Verschil
2013
2013
(begroting werkelijk)
Exploitatie Openbaar groen waarvan kapitaallasten waarvan interne verrekeningen
2.210.260
2.177.391
32.869
16.765
16.765
0
1.393.462
1.377.949
15.513
Gebouwen Beleidskader De gemeente heeft een aantal gebouwen in bezit, met name onderwijsgebouwen, sportaccommodaties en welzijnsgebouwen. Deze gebouwen zijn allemaal economisch eigendom van de gemeente. In veel gevallen wordt het onderhoud uitgevoerd door de gebruikende instelling of school. De gemeente stelt daar een budget voor beschikbaar waar alle aanvragen aan getoetst worden. In enkele gevallen treedt de gemeente op als verhuurder met de verantwoordelijkheid voor het onderhoud. Voor de onderwijsgebouwen ligt er een beleidsnota aan het uit te voeren beleid ten grondslag, het Integraal Huisvesting Plan (IHP). In het IHP zijn de te verwachten onderhoudskosten opgenomen. Bij de planning tot uitvoering van het IHP is al rekening gehouden met onderhoudsuitgaven. Onderhoud dat niet strikt noodzakelijk is, wordt voor de scholen die in aanmerking komen voor nieuwbouw uitgesteld. Voor alle gemeentelijke gebouwen is er voor de periode 2010-2019 een planning gemaakt voor het onderhoud. Met deze planning is inzichtelijk gemaakt wat de (financiële) risico’s zijn voor de komende jaren. Er is tevens een onderbouwing gemaakt voor de hoogte van de voorziening voor het onderhoud van de gemeente-eigendommen. Voor 2013 is € 273.640 in de voorziening onderhoud gebouwen gestort. Voor de eigen huisvesting is de gemeente Halderberge eigenaar van het gemeentehuis aan de Parklaan. Dit gebouw is in november 2008 in gebruik genomen. Het oude gebouwencomplex aan het Sint Annaplein is eveneens eigendom van de gemeente. Naast het voormalige gemeentehuis bestaat dat uit de bibliotheek en de muziekschool. Op de plaats van het voormalige gemeentehuis zullen naar verwachting appartementen worden gebouwd. Dit complex is dan ook ondergebracht binnen de grondexploitaties. Tenslotte is de gemeente eigenaar van 3 brandweerkazernes (Oud Gastel, Oudenbosch en Hoeven), waarbij de brandweerkazerne Oudenbosch gecombineerd is met de gemeentewerf. Er was sprake van dat de brandweerkazernes ondergebracht zouden worden bij de Veiligheidsregio maar besloten is dat deze toch bij de gemeente blijven en dat met de Veiligheidsregio een gebruikersovereenkomst wordt gesloten. Baten en lasten (inclusief kapitaallasten) Onderstaand overzicht geeft een beeld van de lasten en baten van de belangrijkste gebouwen van de gemeente Halderberge.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
97
Gemeente Halderberge Gebouwen (bedragen in euro's)
Begroting
Jaarrekening
Verschil
2013
2013
(begroting werkelijk)
Brandweer Brandweerkazernes
102.919
101.862
1.056
Totaal brandweer
102.919
101.862
1.056
Huisvesting bijz. basisonderwijs
622.723
651.518
-28.795
Huisvesting bijz. voortgezet onderwijs
378.313
322.837
55.476
1.001.036
974.355
26.681
43.259
64.901
-21.641
9.258
8.549
709
18.112
21.078
-2.966
Tafeltenniscentrum
8.725
9.176
-450
Sportpark de Beuk
32.107
59.282
-27.175
111.462
162.986
-51.524
Onderwijs
Totaal onderwijs Sportaccomodaties (excl. zwembad) Sporthal de Parrestee Gymnastieklokaal Beukenlaan Gymnastieklokaal Bosschenhoofd
Totaal buitensportaccomodaties Welzijn Dorpshuis de Steiger
26.924
27.766
-842
139.628
143.341
-3.713
6.799
6.823
-24
De Schakel
14.719
19.215
-4.496
Dorpshuizen Hoeven en Bosschenhoofd
53.816
53.888
-72
Jeugdhonken
29.280
28.029
1.251
271.166
279.062
-7.896
Gemeentehuis
978.143
926.014
52.130
Totaal huisvesting ambtelijke organisatie
978.143
926.014
52.130
2.464.726
2.444.279
20.447
Cultureel Centrum Fideï et Arti Pastoor Hellemonsstraat 6
Totaal welzijnsgebouwen Huisvesting ambtelijke organisatie
Totale huisvestingslasten gemeentelijke gebouwen
Jaarverslag en jaarrekening 2013
98
Gemeente Halderberge Kabels en leidingen Beleidskader Het beleid voor hoe om te gaan met werkzaamheden aan kabels en leidingen door de netwerkbeheerder binnen de gemeente Halderberge is beschreven in de AVOI (Algemene Verordening Ondergrondse Infra) en het handboek Kabels en Leidingen. De verordening is in 2010 vastgesteld door de raad van de gemeente Halderberge. In 2011 is door het college van B en W het Handboek vastgesteld waarin de praktische uitwerking van de AVOI is opgenomen. Werkzaamheden aan tracés langer dan 25 meter zijn vergunningsplichtig. Alle activiteiten, dus ook minder dan 25 m aan netwerken in de buitenruimte van de gemeente Halderberge, dienen aan de gemeente Halderberge te worden gemeld. De AVOI komt voort uit de Telecomwet. Daarnaast zijn er contracten met de gemeente Halderberge en Brabant water en tussen de gemeente Halderberge en Enexis inzake de verlegregeling en het hebben van leidingen en kabels in de ondergrond. Baten en lasten Onder de baten worden verstaan de leges die in rekening worden gebracht voor het opstellen van de vergunningen (ofwel Instemmingsbesluiten). De hoogte van deze baten zijn afhankelijk van de hoeveelheid aan aanvragen voor Instemmingsbesluiten en de lengtes van de te graven tracés. De leges zijn opgenomen in de legesverordening van de gemeente Halderberge en zijn berekent op basis van de te maken kosten (uren) om te komen tot een instemmingsbesluit. Daarnaast is er ook sprake van een degeneratievergoeding. Deze wordt verrekend over de m2 aan straatwerk wat wordt opengebroken. Deze vergoeding wordt ingezet voor aanvullend onderhoud aan het straatwerk en/of het aanbrengen van nieuw asfalt in reparatiesleuven n.a.v. activiteiten door netwerkbeheerders. De berekening van de degeneratievergoeding is door de VNG bepaald en wordt bij elke activiteit door netwerkbeheerders aan wegen door de gemeente aan de netwerkbeheerders in rekening gebracht. Deze degeneratievergoeding is niet alleen afhankelijk van de hoeveelheid aan activiteiten, maar ook van de oppervlakte van de tracés per activiteit. De inkomsten zijn dan ook lastig op voorhand te begroten. De lasten (verminderd met eventuele baten) van de openbare verlichting zijn verantwoord op de producten van het programma Openbare Ruimte. In onderstaand overzicht staan de lasten van de openbare verlichting verminderd met eventuele baten. Kabels en leidingen (bedragen in euro’s)
Kabels en leidingen
Begroting 2013
Jaarrekening 2013
Verschil (begroot – werkelijk)
51.164
51.164
0
Toelichting kosten kabels en leidingen In 2013 is de degeneratie beter in beeld gebracht en worden deze inkomsten ook ingezet ten behoeve van het klein onderhoud aan wegen. Verder is er een proef opgestart met MOOR, een internetapplicatie voor het registreren van de aanvragen alsook het verwerken van de gegevens voor een instemmingsbesluit en het verrekenen van de leges en de degeneratievergoedingen. De opzichter beschikt nu ook over een app om bij constateringen van werkzaamheden in de buitenruimte direct te kunnen raadplegen of deze werkzaamheden ook akkoord zijn bevonden door de gemeente Halderberge. Een kanttekening hierbij is nog wel dat het gebruik van MOOR nog niet verplicht is gesteld voor de netwerkbeheerders en dat nog niet alle werkzaamheden door de netwerkbeheerders in MOOR worden gemeld. In 2014 zal dit verder worden geëvalueerd.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
99
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2013
100
Gemeente Halderberge
Paragraaf Financiering De paragraaf Financiering geeft aan hoe invulling is gegeven aan het treasurybeleid van de gemeente Halderberge, zoals dat is vastgelegd in het treasurystatuut. In deze paragraaf wordt ingegaan op de financieringsbehoefte in 2013, het risicobeheer, nader geconcretiseerd in de ruimte boven/onder de kasgeldlimiet en de ruimte boven/onder de renterisiconorm. Bovendien geven wij in deze paragraaf de mutaties in de portefeuille van verstrekte en opgenomen geldleningen weer. Als laatste gaan wij in deze paragraaf in op het schatkistbankieren, de schuldpositie en de financieringsstructuur van de gemeente. Het financierings- of treasurybeleid van de gemeente Halderberge is vastgelegd in het treasurystatuut. Dit is gebaseerd op de bepalingen in de Wet financiering decentrale overheden (kortweg Wet fido) die in 2001 van kracht is geworden. Conform de aanbevelingen heeft de gemeente Halderberge de bepalingen van de Wet fido verder uitgewerkt in een treasurystatuut. Naar aanleiding van enkele aanpassingen van de Wet fido en de Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden (Ruddo) is het treasurystatuut in 2009 aangepast. De gemeenteraad heeft in december 2009 het geactualiseerde statuut vastgesteld. Het treasurystatuut heeft de volgende doelstellingen: het verzekeren van duurzame toegang tot financiële markten tegen acceptabele condities; het beschermen van gemeentelijke vermogens- en (rente-)resultaten tegen ongewenste financiële risico’s zoals renterisico’s, koersrisico’s, kredietrisico’s en liquiditeitsrisico’s; het minimaliseren van de interne verwerkingskosten en externe kosten bij het beheren van de geldstromen en financiële posities; het optimaliseren van de renteresultaten binnen de kaders van de Wet fido en aanverwante weten regelgeving respectievelijk de limieten en de richtlijnen van het treasurystatuut. Opgenomen langlopende geldleningen De gemeente Halderberge kent diverse inkomstenbronnen om uitgaven te financieren. De belangrijkste inkomstenbronnen op een rij: uitkeringen uit het Gemeentefonds (algemene uitkering, integratie- en decentralisatie-uitkeringen); specifieke uitkeringen van het rijk en andere overheden (provincie); gemeentelijke heffingen (belastingen en retributies). Met deze zogeheten lopende (= jaarlijkse terugkerende) inkomsten kunnen niet alle uitgaven worden gedaan. De lopende inkomsten dienen in beginsel de lopende uitgaven te dekken. Omdat het tijdstip waarop de inkomsten ontvangen worden niet altijd gelijk loopt met het tijdstip waarop de uitgaven worden gedaan, ontstaat er behoefte aan financieringsmiddelen. Een andere oorzaak voor het ontstaan van financieringsbehoefte zijn (grote) investeringen en rente- en aflossingsverplichtingen van reeds opgenomen geldleningen. In het onderstaande overzicht geven wij het verloop van de portefeuille aan langlopende opgenomen geldleningen weer. Bedrag leningen*
Gemiddeld rentepercentage
Stand per 1 januari 2013
49.570.954
3,23%
Nieuwe leningen
11.000.000
Aflossingen Stand per 31 december 2013 * bedragen in euro’s
8.434.586 52.136.368
2,99%
In 2013 zijn twee nieuwe langlopende geldleningen opgenomen voor in totaal € 11.000.000. Op 14 juni is een lineaire lening van € 5.000.000 afgesloten met een looptijd van tien jaar (rentepercentage 1,76%). Op 30 oktober is een lineaire lening afgesloten van € 6.000.000 eveneens met een looptijd van 10 jaar en een rentepercentage van 1,903%. Beide leningen zijn aangegaan voor de totaalfinanciering van de lasten van de gemeente.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
101
Gemeente Halderberge Door het lage rentepercentage van de nieuwe leningen is het gemiddelde rentepercentage gezakt naar 2,99%. In 2013 is van één lening de rente herzien. Het betreft een lening met een restschuld ultimo 2013 van € 326.722,- en een restant looptijd van 5 jaar. De rente is gewijzigd van 4,35% naar 1,42%. Dit was tevens de laatste mogelijkheid om bij de bestaande leningen een rentetarief te wijzigen. Alle overige leningen hebben een vaste rente die niet kan worden herzien. Opgenomen kortlopende geldleningen In 2013 is eenmaal een beroep gedaan op de geldmarkt voor een korte geldlening. Een overlopende lening uit 2012 is in maart 2013 afgelost.
Lening
Oorspronkelijk Renteperc. Vervaldatum bedrag*
Looptijd
Opmerkingen
12 december 2012
4.000.000
0,09%
12-mrt-2013
3 maanden
Lening afgelost
14 juni 2013 * bedragen in euro’s
1.000.000
0,15% 16-sept-2013
3 maanden
Lening afgelost
Verstrekte langlopende geldleningen In het treasurystatuut staat dat de gemeente alleen leningen of garanties uit hoofde van de publieke taak mag verstrekken aan door de gemeenteraad goedgekeurde partijen. Begin 2013 was sprake van drie afzonderlijke leningen en twee regelingen waar meerdere leningen onder vallen. De drie leningen zijn in 2012 verstrekt aan de lokale omroeporganisatie van Halderberge en twee bedrijven die een perceel grond hebben gekocht op industrieterrein Borchwerf 2. De gemeenteraad is hierover geïnformeerd. De lening aan de omroeporganisatie bedraagt ultimo 2013 € 9.489 en heeft nog een restant looptijd van vier jaar. De andere twee leningen van in totaal € 6.518.043 moeten eind 2014 terugbetaald worden. De twee andere regelingen hebben betrekking op de hypothecaire leningen ten behoeve van het ambtelijk personeel en de startersleningen. Het saldo van de hypothecaire leningen voor het ambtelijk personeel bedroeg eind 2013 € 704.319 en loopt langzaam af, aangezien er geen nieuwe hypothecaire leningen meer mogen worden verstrekt. Gezien de looptijd van de leningen (maximaal 30 jaar) zal het nog een aantal jaren duren voordat alle leningen zijn afgelost. De startersleningen komen voort uit een samenwerking tussen de gemeente, de provincie en de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten (SVn). Deze stichting is een uitvoeringsinstantie van het Ministerie van VROM. Het saldo van de verstrekte startersleningen bedroeg eind 2013 € 1.405.598. Het resterende nog beschikbare saldo voor te verstrekken leningen is op de balans opgenomen onder de liquide middelen. Onderstaand overzicht geeft de totale stand van zaken weer met betrekking tot de verstrekte langlopende geldleningen. Bedragen in euro’s Stand per 1 januari 2013
Bedrag leningen 8.570.119
Nieuwe leningen
296.653
Aflossingen
229.313
Stand per 31 december 2013
8.637.459
Kortlopende uitzettingen Het uitzetten van overtollige middelen van de gemeente mag alleen indien deze uitzettingen een prudent karakter hebben. Daarnaast mag dit niet gericht zijn op het genereren van inkomsten door het lopen van overmatig risico. In 2013 zijn er buiten de normale rekening courant tegoeden bij de bank geen middelen uitgezet.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
102
Gemeente Halderberge Garanties In het verleden heeft de gemeente Halderberge garanties verstrekt in het kader van de sociale woningbouw en aan sportverenigingen, stichtingen e.d. Aangezien de mogelijkheden om een beroep te doen op de kapitaalmarkt in de loop van de jaren steeds beter zijn geworden, wordt er minder vaak een beroep gedaan op de gemeente voor een garantiestelling. In de bijlagen van de jaarrekening is een overzicht opgenomen van de gewaarborgde geldleningen. Naast de directe garanties heeft de gemeente Halderberge nog een achtervangpositie op grond van twee zogenaamde achtervangovereenkomsten. Een achtervangovereenkomst houdt een overeenkomst met een andere partij in, waarbij de gemeente zich verplicht renteloze leningen te verstrekken als die andere partij niet meer aan zijn betalingsverplichtingen kan voldoen. Vanzelfsprekend zijn de eisen die aan de deelnemende partijen worden gesteld erg hoog. Het grote voordeel van een achtervangovereenkomst voor de gemeente Halderberge was dat het risico op borgstellingen aanzienlijk werd verminderd, doordat er geen nieuwe rechtstreekse borgstellingen meer verstrekt hoefden te worden. Beide achtervangovereenkomsten zijn inmiddels beëindigd. De eerste achtervangovereenkomst is in 1994 door de voormalige gemeenten Oudenbosch, Hoeven en Oud en Nieuw Gastel aangegaan met het Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW). Doel van het WEW was het bevorderen van het bezit van een eigen woning. Hiervoor werd destijds de Nationale Hypotheekgarantie ingevoerd. In 2010 heeft het Rijk in overleg met de VNG besloten per 1 januari 2011 de achtervang van alle nieuwe hypotheken voor 100% op zich te nemen. De rol van de gemeente in de garantieregeling voor hypotheken is hierdoor beëindigd. Als gevolg hiervan is de overeenkomst met het WEW in 2010 aangepast. Voor alle reeds verstrekte hypotheken tot 31 december 2010 blijft de gemeente wel mede garant staan. De tweede achtervangovereenkomst is in 2004 aangegaan met het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Dit is gebeurd met als doel toegelaten instellingen in de gemeente de mogelijkheid te geven om tegen aantrekkelijke tarieven geldleningen aan te trekken op de kapitaalmarkt. Het WSW staat borg voor deze leningen en de gemeenten wordt gevraagd als “achtervang” te fungeren. Dit houdt in dat als de woningbouwvereniging niet meer aan zijn verplichtingen kan voldoen en het WSW ook geen mogelijkheden meer heeft, de deelnemende gemeenten (en het Rijk, ieder voor 50%) zullen worden aangesproken om renteloze leningen te verstrekken aan het WSW. In september 2013 heeft het college besloten om de achtervangovereenkomst op te zeggen. Sindsdien geldt de regeling dat per lening wordt bekeken of achtervang gewenst is. Daar is tot op heden nog geen gebruik van gemaakt. Drie woningbouwverenigingen hebben gebruik gemaakt van de achtervangovereenkomst met het WSW om hun activiteiten binnen de gemeente Halderberge te financieren. Hieronder treft u een beknopt overzicht aan van het beroep wat op de achtervangovereenkomst is gedaan.
Woningbouwvereniging
Hoofdsom Hoofdsom leningen per leningen per 01-01-2013 31-12-2013
Bernardus Wonen
80.000.000
80.000.000
Woningstichting Geertruidenberg
85.690.000
84.590.000
4.000.000
4.000.000
169.690.000
168.590.000
Thuisvester Totaal *Bedragen in euro’s
Jaarverslag en jaarrekening 2013
103
Gemeente Halderberge Risicobeheer De Wet fido hanteert twee instrumenten die grenzen stellen aan het renterisico op korte financiering en op lange financiering: de kasgeldlimiet en de renterisiconorm. De kasgeldlimiet stelt grenzen aan de financiering op korte termijn. De renterisiconorm stelt grenzen aan de financiering op lange termijn. Bij zowel de kasgeldlimiet als de renterisiconorm wordt gesproken over het begrotingstotaal. Het genoemde bedrag is het begrotingstotaal dat is opgenomen in de paragraaf Financiering bij de begroting 2013. Door begrotingswijzigingen wijkt het huidige begrotingstotaal van 2013 hier inmiddels van af. Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet geeft de grens aan voor de financiering op korte termijn. Het doel van de kasgeldlimiet is het renterisico op korte financiering te beperken. Fluctuaties in de korte rente hebben namelijk een relatief grote invloed op de rentelasten. De kasgeldlimiet heeft betrekking op de financiering met een oorspronkelijke looptijd korter dan 1 jaar (korte financiering). De limiet wordt berekend door de totale begrotingslasten te vermenigvuldigen met een door het rijk vastgesteld percentage. De gemiddelde omvang van de netto vlottende schuld (= rekening courantsaldo plus uitgezette kortlopende geldleningen minus opgenomen kortlopende geldleningen) per kwartaal mag de kasgeldlimiet in principe niet overschrijden. Indien de kasgeldlimiet structureel wordt overschreden dient de kortlopende schuld omgezet te worden in een langlopende schuld. Het rentepercentage van de kasgeldlimiet is in 2013 onveranderd gebleven en bedraagt 8,5%. De kasgeldlimiet voor 2013 bedroeg € 6.209.495 (zijnde 8,5% van € 73.052.882). In onderstaande tabel geven wij een overzicht van het verloop van de kasgeldlimiet over 2013: (N.B. De opgegeven bedragen betreft de waarde aan het begin van het kwartaal)
e
e
e
e
1 kwartaal 2 kwartaal 3 kwartaal 4 kwartaal
Toegestane kasgeldlimiet In procenten van de grondslag
8,50%
8,50%
8,50%
8,50%
In bedrag
6.209.495
6.209.495
6.209.495
6.209.495
Gemiddeld vlottende schuld
4.473.498
5.453.354
1.724.268
657.366
896.722
512.807
790.652
793.234
Gemiddeld netto vlottende schuld (+) / overschot vlottende middelen (-)
3.576.776
4.940.548
933.616
-135.867
Ruimte onder kasgeldlimiet
2.632.719
1.268.947
5.275.879
6.345.362
-
-
-
-
Gemiddeld vlottende middelen
Overschrijding van de kasgeldlimiet
Bovenstaande tabel laat zien dat de gemeente Halderberge de kasgeldlimiet in 2013 niet heeft overschreden.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
104
Gemeente Halderberge Renterisiconorm De renterisiconorm stelt een grens aan de financiering op lange termijn. Het doel van de renterisiconorm is om tot een zodanige opbouw van de leningenportefeuille te komen dat het renterisico uit hoofde van renteaanpassing en herfinanciering van leningen beperkt wordt. Indien een leningenportefeuille gelijkmatig is opgebouwd, zal ook het renterisico over de vaste schuld in de tijd gelijkmatig zijn gespreid. De renterisiconorm heeft betrekking op de financiering met een oorspronkelijke looptijd van 1 jaar of langer. De norm is, evenals de kasgeldlimiet, sinds vorig jaar gebaseerd op het begrotingstotaal. De norm houdt in dat het jaarlijkse bedrag aan verplichte aflossingen en renteherzieningen niet meer mag bedragen dan een bepaald percentage van het begrotingstotaal. Vanaf 2009 is dit 20% (met een absoluut minimum van € 2.500.000). Indien de jaarlijks te herfinancieren bedragen onder deze norm blijven, is er sprake van een beheerste en overzienbare situatie. De renterisiconorm bedroeg in 2013 € 14.610.576,- (zijnde 20% van € 73.052.882). In onderstaand overzicht staat de berekening vermeld van het renterisico op de vaste schuld, de berekening van de renterisiconorm en de toetsing van het renterisico aan de renterisiconorm. Renterisico vaste schuld in relatie tot renterisiconorm
Jaar 2013 (=jaar T)
Jaar 2014
Jaar 2015
Jaar 2016
1
Renteherzieningen
0
326.722
0
0
2
Aflossingen
8.434.586
6.344.498
5.986.560
5.792.294
3
Renterisico (1+2)
8.434.586
6.671.220
5.986.560
5.792.294
4
Renterisiconorm
Ruimte onder renterisiconorm (4>3) Overschrijding renterisiconorm 5b (3>4) 5a
12.253.376
6.175.990 0
Berekening renterisiconorm 4a Begrotingstotaal jaar T 4b Percentage regeling
4
Renterisiconorm (van alleen jaar T) (4 = 4a *4b/100)
73.052.882 20%
14.610.576
Zoals uit het overzicht is af te leiden is de gemeente Halderberge in 2013 onder deze norm gebleven. Renteontwikkelingen In het jaar 2013 waren de rentetarieven op de geldmarkt aanhoudend laag, al begonnen ze eind 2013 wat te stijgen. Ter illustratie wat cijfers: een lening van 1 jaar kon op 1 januari worden afgesloten tegen een rentetarief van 0,55%, op 1 juli nog steeds tegen 0,55% en op 31 december tegen 0,8%. Een stijging sinds 1 januari met zo’n 45%. Op de kapitaalmarkt bewogen de tarieven zich rond de 2%. Ter illustratie: een geldlening van 10 jaar kon op 1 januari worden afgesloten tegen een rentetarief van 1,89%, op 1 juli tegen 2,16% en op 31 december eveneens tegen 2,16%. Sinds 1 januari betekent dit een stijging van zo’n 14%. De bijzonder lage tarieven voor het aantrekken van leningen hebben automatisch tot gevolg dat ook het uitzetten van middelen weinig rendement oplevert. Naast incidentele tegoeden in rekening courant heeft de gemeente Halderberge in 2013 echter geen middelen uit hoeven te zetten. Daarentegen zijn wel diverse malen middelen aangetrokken op zowel de geld- als kapitaalmarkt. Dat heeft tegen gunstige voorwaarden kunnen plaatsvinden.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
105
Gemeente Halderberge Kasbeheer De gemeente Halderberge heeft in april 2010 een dienstverleningovereenkomst met de BNG afgesloten. In deze overeenkomst zijn afspraken gemaakt over onder meer de kredietfaciliteiten en de rentetarieven in rekening courant. In hoofdlijnen bestaat deze overeenkomst uit de volgende bepalingen: de BNG stelt een kredietfaciliteit in rekening courant ter beschikking aan de gemeente Halderberge. Deze kredietfaciliteit bedraagt € 6.000.000; het rentetarief is gebaseerd op de 1-maands Euribor. Voor in rekening courant opgenomen gelden wordt dit tarief verhoogd met 0,37% en voor in rekening courant aangehouden tegoeden verlaagd met 0,25%; bij overschrijding van de kredietlimiet zal de overeengekomen debetrente alsmede een excedentrente (=boeterente) in rekening worden gebracht van 5% over het bedrag van de overschrijding; de gemeente Halderberge dient het betalingsverkeer in overwegende mate via de bankrekening bij de BNG te verzorgen. In 2013 was er geen reden om deze overeenkomst te herzien. Schatkistbankieren Vanaf 15 december 2013 is de gemeente verplicht om deel te nemen aan het zgn. schatkistbankieren. Dit betekent dat overtollige middelen aangehouden moeten worden op de eigen rekening-courant bij het ministerie van Financiën. Daarvoor wordt een rentevergoeding ontvangen. Er is wel een drempelbedrag. Het drempelbedrag is het maximale bedrag dat een decentrale overheid over een heel kwartaal gezien dagelijks buiten de schatkist mag aanhouden. Dat drempelbedrag bedraagt 0,75% van het begrotingstotaal. Voor de gemeente Halderberge is dat 0,75% x € 73.052.882 = € 547.896. Het gemiddelde saldo vanaf 15 december van de bankrekeningen van de gemeente Halderberge was lager dan dit drempelbedrag. In 2013 is dan ook geen gebruik gemaakt van de rekening courant bij het ministerie. Schuldpositie en financieringsstructuur Bij de behandeling van de zomernota 2013 heeft de fractie van Progressief Halderberge een amendement ingediend om een stresstest uit te laten voeren door een extern bureau. Hierbij werd als termijn gesteld dat de uitkomsten vóór de behandeling van de begroting in de gemeenteraad bekend werden gemaakt. Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Halderberge heeft in reactie op het amendement voorgesteld om een ambtenaar op te leiden voor het uitvoeren van de stresstest, zodat kennis en kunde binnen de organisatie aanwezig is waardoor het mogelijk is deze test jaarlijks te verrichten. De gemeenteraad heeft vervolgens ingestemd met het collegevoorstel. Op 17 februari jl. zijn de uitkomsten van de stresstest aan de gemeenteraad gepresenteerd. Eén van de onderdelen van de stresstest is de ontwikkeling van de schuldpositie en daaraan gekoppeld de ontwikkeling van de financieringsstructuur. Bij de presentatie van de uitkomsten van de stresstest is aangegeven dat in de eerstvolgende jaarrekening de kengetallen over de ontwikkeling van de schuldpositie zullen worden vermeld. Ontwikkeling schuldpositie 2009 - 2013 Voor de ontwikkeling van de schuldpositie van een gemeente zijn er diverse kengetallen in gebruik, waarvan de belangrijkste zijn de schuldratio en de netto schuldquote. De schuldratio (ook wel debt ratio genoemd) geeft aan welk deel van de bezittingen met schuld is belast. De schuldratio wordt berekend door het totaal van de schulden (langlopende en kortlopende schulden) te delen op het totaal van de bezittingen (= totale vermogen) en dit bedrag te vermenigvuldigen met 100%. De schuldratio is het spiegelbeeld van de solvabiliteitsratio. De netto schuldquote geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie (voor bestemming). De netto schuldquote wordt berekend door de netto schuld te delen op de exploitatie voor bestemming en te vermenigvuldigen met 100%. De netto schuld is het verschil tussen de totale schulden en de vlottende activa exclusief de voorraden en vermeerderd met de (langlopende) verstrekte geldleningen. De netto schuldquote wordt over het algemeen als een betere indicator voor de ontwikkeling van de schuldpositie beschouwd dan de schuldratio. De reden hiervan is dat de netto schuldquote rekening houdt met de verstrekte geldleningen (waarvoor de gemeente wellicht schulden is aangegaan). Daarnaast houdt de netto schuldquote rekening met de ruimte die er binnen de exploitatie (begroting) van een gemeente is om rente en aflossingsverplichtingen verbonden aan schulden aan te gaan.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
106
Gemeente Halderberge Een andere indicator om de schuldontwikkeling in beeld te brengen is de netto schuld per inwoner. De netto schuld per inwoner geeft de ontwikkeling van de schuld uitgedrukt in een bedrag per inwoner weer. In onderstaande tabel vindt u de ontwikkeling van de drie kengetallen in de periode 2009 – 2013. 2009
2010
2011
2012
2013
:
schuldratio (debt ratio)
56%
63%
66%
76%
80%
netto schuldquote in % exploitatie
36%
47%
48%
39%
49%
1.265
1.494
1.584
1.420
1.405
netto schuld per inwoner
Uit bovengenoemde tabel blijkt dat de schuldratio van de gemeente Halderberge in de periode 2009 – 2013 is opgelopen tot de kritische norm van 80%. Ultimo 2013 is zo’n 80% van de bezittingen van de gemeente Halderberge gefinancierd met vreemd vermogen ofwel 80% van de bezittingen van de gemeente Halderberge is met schuld belast. Verder blijkt dat de netto schuldquote in de periode 2009 – 2013 is opgelopen van 36% ultimo 2009 naar 49% ultimo 2013. Dit houdt in dat een groter deel van de exploitatie benodigd is om te voldoen aan de rente- en aflossingsverplichtingen verbonden aan de schulden die zijn aangegaan. Kanttekening hierbij is dat de netto schuld ultimo 2013 licht is gedaald ten opzichte van de netto schuld ultimo 2012, maar dat door de afname van de exploitatie voor bestemming er per saldo een stijging van de netto schuldquote optreedt (noemereffect). Dit laatste wordt bevestigd door de ontwikkeling van de netto schuld per inwoner in de afgelopen twee jaar: een daling, die overigens ook deels wordt verklaard door een lichte daling van het inwoneraantal. Een oplopende schuldratio betekent dat de gemeente een groter deel van zijn bezittingen met schulden heeft belast en dus gevoeliger wordt voor renteschommelingen. Een toename van de netto schuldquote geeft aan dat een groter deel van de exploitatie (begrotingsruimte) benodigd is om te voldoen aan de rente en aflossingsverplichtingen verbonden aan de schulden. Ruimte die anders had kunnen worden ingezet voor andere publieke uitgaven. De netto schuldquote ultimo 2013 blijft nog (ruim) onder de signaalwaarde van 100% en de kritische norm van 130%. Al met al kan geconcludeerd worden dat de schuldpositie van de gemeente zich in de afgelopen jaren minder gunstig heeft ontwikkeld. Ontwikkeling financieringsstructuur Bij de ontwikkeling van de financieringsstructuur wordt gekeken naar de ontwikkeling van afzonderlijke posten op de balans. In feite maak je een verdiepingsslag op de ontwikkeling van de schuldpositie. In de stresstest van 17 februari jl. werden twee indicatoren voor de ontwikkeling van de financieringsstructuur gepresenteerd: 1. de indicator externe financiering in % van de boekwaarde van de materiële vaste activa; en 2. de materiële vaste activa verminderd met het eigen vermogen in % van de exploitatie. Bedragen x € 1 miljoen
Langlopende schulden
2009
2010
2011
2012
2013
39,96
45,94
48,26
49,57
52,14
8,80
8,30
7,27
11,29
8.49
Vlottende activa excl. voorraden
10,48
9,19
7,60
10,66
10,90
Totaal externe financiering
38,28
45,04
47,92
50,20
49,72
Kapitaalverstrekking deelnemingen
1.83
4,48
1,83
1,37
1,37
Uitgezette geldleningen
1,24
1,28
1,52
8,57
8,64
Bijdrage aan activa in eigendom van derden
0,93
0,88
0,83
0,78
0,72
Voorraden
31,10
30,61
36,22
21,32
13,81
Inzet financiering financiële vaste activa & Grex
35,10
37,25
40,39
32,04
24,53
Externe financiering t.b.v. voorzieningenniveau
3,19
7,80
7,53
18,16
25,19
40,71
40,19
36,25
37,21
40,71
7,83%
19,40%
20,77%
48,81%
61,87%
Vlottende passiva
Materiële vaste activa Externe financiering in % materiële vaste activa
Jaarverslag en jaarrekening 2013
107
Gemeente Halderberge Beiden indicatoren geven aan de mate waarin de materiële vaste activa (een maatstaf voor het voorzieningenniveau in een gemeente) met schuld is belast. In deze jaarrekening geven wij de ontwikkeling van de financieringsstructuur weer met de eerstgenoemde indicator. Uit bovenstaande tabel valt af te leiden dat een groter deel van de ‘normale’ investeringen (materiële vaste activa) met schuld is belast. Het percentage van de indicator voor de financieringsstructuur ligt ultimo 2013 boven het landelijk gemiddelde, hetgeen betekent dat de gemeente Halderberge in vergelijking met andere gemeenten een groter deel van zijn investeringen met vreemd vermogen (= extern) financiert. In de periode 2009 - 2013 is de langlopende schuld toegenomen met ca. € 12,2 miljoen. Voor de financiering van de financiële vaste activa (o.a. verstrekte geldleningen) en de voorraden grondexploitatie was er in de afgelopen periode zo’n € 10,6 miljoen minder nodig. Dit betekent dat er voor de ‘normale’ investeringen (materiële vaste activa) in de afgelopen jaar meer geld is geleend (ca. € 22 miljoen, te weten 25,19 mln. verminderd met 3,19 mln.). De boekwaarde van de materiële vaste activa is ultimo 2013 ongeveer gelijk aan de boekwaarde ultimo 2009. Ontwikkeling grondquote Tot slot wordt ingezoomd op de ontwikkeling van de boekwaarde van de voorraad grondexploitatie. Bij de jaarrekening 2012 zijn er maatregelen getroffen die verband hielden met de notitie grondexploitaties van de commissie BBV en het terugbrengen van het woningbouwprogramma naar reëel aantallen gelet op de demografische ontwikkelingen en de woningbehoefte, tegen het licht van de economische ontwikkelingen Bedragen x € 1 miljoen
Bouwgrond in exploitatie Niet in exploitatie genomen gronden
2009
2010
2011
Voorraadquote (in % exploitatie) Reserves Grondbedrijf *
2013
3,92
7,72
10.58
4,68
-0,15
28,48
24.64
30,15
18,93
16,48
6,02
4,41
Overige grond- en hulpstoffen Voorzieningen nadelige grondexploitaties (aftrekpost) Totaal onderhanden werk (Grex)
2012
-1,31
-1,76
-4,52
-8,34
-6,95
31,09
30,60
36,20
21,31
13,79
30,05%
33,02%
37,03%
19,79%
16,28%
8,04
5,79
0,86
0,31
0.48
* algemene reserve grondbedrijf, reserve Bovenwijkse voorzieningen en excl. reserve Borchwerf II
In bovenstaande tabel treft u de ontwikkeling van de boekwaarde van de voorraden grondexploitaties aan uitgedrukt als percentage van de exploitatie (voor bestemming) = de grondquote. De voorraadquote laat een neerwaartse ontwikkeling zien, hetgeen tegen het licht van de huidige economische situatie, als gunstig wordt aangemerkt; immers de gemeente loopt een minder groot risico. De gemeente Halderberge heeft vorig jaar voorzieningen getroffen voor verwachte exploitatieverliezen en er hebben afwaarderingen plaatsgevonden van de eigen gronden. De afwaarderingen op de boekwaarden van de eigen gronden en de verhoging van de voorzieningen voor verwachte exploitatieverliezen zijn ten laste gekomen van het eigen vermogen van de gemeente (jaarresultaat en reserves).
Jaarverslag en jaarrekening 2013
108
Gemeente Halderberge
Paragraaf Bedrijfsvoering Algemeen Het afgelopen jaar 2013 stond in het teken van de uitwerking en invulling van de in 2012 ingezette veranderingen, de zogenoemde kanteling van de organisatie. Naast een nieuwe organisatiestructuur met minder leidinggevenden, is er ook gewerkt aan een nieuwe gewenste cultuur. Organisatie In 2012 was de organisatieontwikkeling in 12 zogeheten sporen gegoten. Deze sporen zijn inmiddels geborgd in de organisatie zelf: Zo zijn de sporen Dienstverlening (spoor 1) en Gebiedsontwikkeling (3) in een programma opgenomen, aangestuurd door een programmamanager. Verder zijn er nog twee programma’s, te weten Leefbaarheid en Decentralisaties. De bezuinigingen (2) zijn een onderdeel van de P&C-cyclus geworden. Naast het college en de raad zijn ook de medewerkers nauw betrokken bij de invulling van de (nieuwe) bezuinigingsrondes. e De invulling van de fijnstructuur (4) is in 2013 regelmatig tegen het licht gehouden. In het 4 kwartaal is een ‘rondje’ door de gehele organisatie gemaakt, met input van de medewerkers, het college en de OR. Het resultaat hiervan heeft geleid tot een lichte aanpassing van de structuur. Veelal betrof dit medewerkers die in een ander team op een logischere plaats terecht zijn gekomen. Daarnaast is er een ‘stip op de horizon’ gezet om per 1 januari 2015 de organisatie te ‘verplatten’. De huidige managementlaag zal ‘indalen’ in de organisatiestructuur waarna er sprake zal zijn van 7 teams en geen afdelingen meer. Het onderzoek naar outsourcing van de buitendienst (5) heeft geleid tot andere invulling hiervan. Er is gestart met een kleinere buitendienst met het principe van wijkgericht- en servicegericht werken. Het invulling geven aan een lerende organisatie d.m.v. de Halderbergse school (6) is in volle gang. Door de gehele organisatie zijn hier medewerkers bij betrokken en ook regionaal zijn er de nodige verbindingen zoals met het Mobiliteitscentrum. De nieuwe gevormde Ondernemingsraad (7) heeft een goede ontwikkeling doorgemaakt. Zij hebben zich steviger gepositioneerd als sparringpartner voor de WOR-bestuurder (gemeentesecretaris) bij de verdere organisatieontwikkeling. Het overleg met het Georganiseerd Overleg heeft in 2013 op een zeer laag pitje gestaan omdat de landelijke onderhandelingen voor een nieuwe cao zijn vastgelopen. Hierdoor zijn lokale afspraken niet mogelijk gebleken. De invulling van het Seniorenbeleid (8) heeft invulling gekregen. Hierdoor hebben 14 medewerkers de organisatie verlaten en heeft dit geleid tot de nodige reductie van het aantal fte’s. Het regiodenken (9) wordt geborgd in een team dat is ondergebracht binnen de afdeling Ontwikkeling & Realisatie. Dit team gaat door ontwikkelen naar een strategische denktank waarbij het regiodenken één van de uitgangspunten is. Ook op het gebeid van bedrijfsvoering vindt de nodige regiosamenwerking plaats. De geplande samenwerking ‘Werk en Inkomen’ per 1 januari 2014 heeft nog geen doorgang gevonden. In 2013 is gebleken dat dit nog nadere uitwerking behoeft. De streefdatum is nu 1 januari 2015. Het ‘lean en mean’ maken van de organisatie (10) vindt op diverse onderdelen plaats. Het aanpassen van de werkprocessen wordt door de Halderbergse School opgepakt zodat dit door de eigen medewerkers kan gebeuren. Voor de verdere aanpak van de gewenste cultuur (11) is een interne werkgroep gevormd die diverse cultuuraspecten oppakt. Verder zijn verschillende cultuuraspecten meegenomen in de uitwerking van het MTO (zie verderop onder Personeel). De logistiek van de ‘kanteling’ (12) is in 2013 verder uitgewerkt. Naast de eerdere interne verhuizing betrof dit o.a. de inrichting van diverse systemen die gekoppeld zijn aan de organisatiestructuur. In 2013 is nog steeds gewerkt met de in 2012 opgezette nieuwe organisatiestructuur (hoofdverdeling front-back office en een ondersteunende afdeling) volgens het volgende organogram:
Jaarverslag en jaarrekening 2013
109
Gemeente Halderberge
Wat betreft de ‘verplatting’ van de organisatie is de volgende structuur als stip op de horizon voor 2015 beschreven: Toekomststructuur: 7 ‘afdelingen’ met daarboven een tweehoofdige directie Klantcontacten
Producten
Ontwikkeling
Strategie & Regio
Realisatie
Advies
Ondersteuning
Personeel In 2012 heeft de structuurwijziging ertoe geleid dat iedere medewerker een nieuwe plaats binnen de organisatie heeft gekregen. Aan deze plaatsingen is een indeling in het nieuwe functiewaarderingssysteem HR21 gekoppeld. In 2013 zijn er diverse zienswijzen- en bezwaarprocedures afgehandeld. In het licht van levensfasegericht personeelsbeleid, gekoppeld aan de bezuinigingen en het flankerend beleid, is het seniorenbeleid verder uitgevoerd. Dit is organisatiebreed uitgezet en 14 medewerkers hebben hier uiteindelijk gebruik van gemaakt en hebben uiterlijk 1 juni 2013 de organisatie verlaten. Op diverse plaatsen is de ontstane vacatureruimte niet (volledig) opgevuld, mede waardoor de opgelegde bezuinigingstaakstelling van 15 tot 20 fte gehaald is doordat er 17 fte minder personeel is. Het verzuimpercentage was in 2009 nog 5,9%. In 2010 is het uitgekomen op 4,6%, wat een behoorlijke daling te noemen is. In 2011 is dit percentage gehandhaafd. De gemeente Halderberge zat hierdoor onder het landelijk gemiddelde van gemeenten van dezelfde grootte (ruim 5%). Voor 2012 is het totaalverzuimcijfer uitgekomen op zo’n 5,7% wat een behoorlijke verhoging betekent. Wellicht dat dit te maken had met alle perikelen rond de organisatieveranderingen. Over 2013 kunnen we gelukkig constateren dat er een behoorlijke daling van het verzuimpercentage is, namelijk 3,8%. Dit heeft voornamelijk te maken met een kleiner aantal langdurig zieken. Wel is de meldingsfrequentie van 1,5 nog wat aan de hoge kant. Er zal dus meer gestuurd worden op kortdurend verzuim om dit ook omlaag te brengen. Opleidingsbudgetten zijn in het kader van de bevordering van Integraal Management voor een groot deel aan de afdelingen zelf toebedeeld. Om de kwaliteit van het personeel te bewaken, is het opleidingsbudget opgehoogd van 1% van de loonsom naar 2% van de loonsom, wat gebruikelijk is voor een gemeentelijke werkgever. In de begroting voor 2013 is dit opgenomen en goed ingevuld. Vanuit de cao is opgelegd dat er een individueel loopbaanbudget voor 2013, 2014 en 2015 gereserveerd moet worden van € 500 per medewerker per jaar. Dit wordt in het totale opleidingsbudget geïncorporeerd.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
110
Gemeente Halderberge e
In het 3 kwartaal van 2013 is een medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) gehouden onder alle medewerkers. De respons was ongekend hoog, te weten 89%. Alle uitslagen en opmerkingen zijn organisatiebreed besproken met de medewerkers en de plannen van aanpak worden uitgewerkt in de afdelingsplannen per afdeling. De score van tevredenheid was een nette 7 (op de schaal van 10). Op regionaal gebied blijft de nodige HRM ontwikkeling plaats hebben, voortvloeiend uit de Strategische Agenda (het samenwerkingsverband tussen de 19 West-Brabantse gemeenten). Er wordt goed gebruik gemaakt van het Mobiliteitscentrum. De HRM-visie voor de regio is reeds eerder vastgesteld en de strategische personeelsplanning is in gang gezet om tot een regionaal beeld te komen. De eerste kwantitatieve vergelijking is uitgebreid met een kwalitatieve inventarisatie. In 2013 is dit verder uitgewerkt. Lasten personeel In de volgende tabel treft u een samenvattend overzicht aan van de personeelslasten. Financiële samenvatting: Personeelslasten
Lasten vast en tijdelijk personeel Vast personeel Tijdelijke personeel Subtotaal lasten
Begroting 2013
Werkelijk 2013
Verschil 2013
13.640.790
12.452.419
1.188.371
250.241
1.222.176
-971.936
13.891.031
13.674.596
216.435
Baten Vergoedingen (ziekte, detachering, e.d.)
145.525
158.000
12.476
Overige baten
1.261.612
1.053.983
-207.629
Subtotaal baten
1.407.137
1.211.984
-195.153
12.483.894
12.462.612
21.282
Saldo personeelslasten (lasten -/- baten) * Verschil is begroting -/- jaarrekening
Het saldo van het budget voor het vast personeel en het tijdelijk personeel geeft een positief resultaat van € 21.282. Het overschot bij het vaste personeel is samen met het budget voor vergoedingen aangewend om bepaalde functies tijdelijk in te vullen. Bij het invullen van de functies wordt in ieder apart geval de afweging gemaakt of het noodzakelijk is om de functie direct op te vullen, of tijdelijke invulling gewenst is of dat er elders in de organisatie andere prioriteiten zijn. Mede hierdoor lopen de verschillen tussen begroting en werkelijke uitgaven bij vast en tijdelijk personeel soms op. De balans tussen beiden wordt echter altijd goed in het oog gehouden. Taakstelling personeel In de Programmabegroting 2013 was voor de voorgenomen taakstelling op personeel € 400.000 opgenomen. Eén van de onderdelen waarmee deze taakstelling is ingevuld, is de seniorenregeling. 14 Medewerkers hebben hiervan gebruik gemaakt. Inmiddels is een en ander ook fiscaal afgehandeld. De totale kosten van de seniorenregeling bedragen € 665.830 (€ 59.781 in 2012 en € 606.049 in 2013). Deze kosten zijn voorgefinancierd uit de algemene reserve. In de komende jaren wordt dit bedrag weer terug in de reserve gestort. Voor een uitgebreide toelichting op de invulling van de taakstelling op personeel wordt kortheidshalve verwezen naar de Zomernota 2013 (vanaf blz. 41).
Jaarverslag en jaarrekening 2013
111
Gemeente Halderberge Lasten bedrijfsvoering / indirecte kosten Indirecte kosten worden bij de gemeente Halderberge geboekt op (hulp-)kostenplaatsen. Onder indirecte kosten worden die kosten verstaan die niet direct aan een product of project kunnen worden toegerekend of die kosten waarvan het budget is ondergebracht bij één van de (hulp-)kostenplaatsen. Om toch een goed beeld te krijgen wat een product kost, worden de indirecte kosten via verdeelsleutels en in een later stadium, via begrote uren, toegerekend aan de producten. De gemeente Halderberge kent de volgende hulpkostenplaatsen en verdeelsleutels: Hulpkostenplaatsen
Verdeelsleutel
Kapitaallasten Catering Huisvesting Administratiekosten Automatisering Overige personeelskosten Overige kosten Buitendienst
3,5% rente, restant via egalisatiereserve rente Fte’s Gebruik vloeroppervlakte Fte’s PC’s Fte’s Conform tijdsindeling Buitendienst
Van de complete kostenverdeelstaat is bij team Advies een exemplaar beschikbaar. Door de omvang en complexiteit is deze staat niet geschikt om opgenomen te worden bij de jaarstukken. Hieronder geven wij u inzage in de indirecte kosten die in 2013 zijn verantwoord. Per onderdeel is een korte toelichting opgenomen.
Kostenplaatsen (bedragen in euro's)
Begroting
Werkelijk
Verschil
Huisvesting organisatie
978.143
926.014
52.130
Onderhoud gebouwen
273.640
273.640
0
Administratielasten (incl. catering en regionaal archief)
564.824
525.842
38.982
Automatiseringslasten (incl. factuurverwerking)
1.001.802
916.500
85.302
Algemene personeelskosten (incl. personeelsbeheer)
2.090.586
1.255.637
834.949
Overige kosten buitendienst (geen personeelslasten)
377.748
383.995
-6.246
6.197.932
4.165.936
2.031.996
11.484.675
8.447.563
3.037.112
Kapitaallasten
Huisvesting organisatie Onder de huisvestingslasten vallen alle zaken die te maken hebben met de huisvesting van het ambtelijk apparaat en het bestuur. Hierbij moet u denken aan energieverbruik, belastingen, verzekeringen, onderhoud en schoonmaak, maar ook aan de kapitaallasten van het gemeentehuis. De werkelijke lasten laten een voordeel van zo’n € 52.000 zien ten opzichte van de begroting. Toen de organisatie in november 2008 het nieuwe gemeentehuis in gebruik nam, waren er nog diverse zaken die afgewikkeld moesten worden. Hoewel dat in de jaren daarna is gebeurd, is met name het klimaat in het gebouw nog niet optimaal geregeld. Zowel door de aannemer als door de eigen organisatie zijn al diverse maatregelen genomen en de resultaten daarvan zijn afgewacht alvorens verdere stappen te zetten. In de begroting waren al wel kapitaallasten voor verdere maatregelen opgenomen, die dus nog niet zijn genomen. Momenteel (maart 2014) is een voorstel in voorbereiding om de klachten over het klimaat aan te pakken. De lasten hiervan zullen worden gedekt uit het budget dat de gemeenteraad in 2008 beschikbaar heeft gesteld voor de voorzieningen in en rondom het gemeentehuis. Dit budget is nog gereserveerd in de reserve gemeentehuis. Voor een nadere toelichting op deze reserve verwijzen wij u naar de toelichting op de balans.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
112
Gemeente Halderberge Onderhoud gebouwen Naast het gemeentehuis heeft de organisatie nog diverse andere gebouwen in eigendom en/of beheer. Vanaf 2011 worden de lasten daarvan verantwoord op een hulpkostenplaats en daarna verrekend met de voorziening voor onderhoud van gemeente-eigendommen. In 2013 waren er geen bijzonderheden. Administratielasten en facilitaire aangelegenheden De kostenplaats administratielasten omvat diverse facilitaire kosten die benodigd zijn voor de normale bedrijfsvoering, zoals kopieerkosten, boeken & abonnementen, onderhoud van meubilair, drukwerk, postverzorging, telefoonkosten, etc. Naast deze kosten zijn ook de kosten van het regionaal archief en de catering hierin opgenomen. Ten opzichte van de begroting (incl. wijzigingen) is er per saldo een positief verschil van zo’n € 39.000. Dit is een optelsom van diverse kleine overschotten die konden worden gerealiseerd door zuinig om te gaan met de beschikbare middelen. Automatiseringslasten De kostenplaats automatisering omvat alle lasten op het gebied van automatisering binnen de gemeentelijke organisatie. Hierbij moet u denken aan de lasten verbonden aan de vervanging van hardware, onderhoudslasten van hard- en software, de lasten van datacommunicatie etc. Ook de kapitaallasten van geactiveerde automatiseringsapparatuur vallen hieronder. Ten opzichte van het budget voor automatisering is er een positief verschil van zo’n € 85.000. In 2013 is gestart met de vervanging van werkplekken door een zgn. Citrix-verbinding. De ingebruikname daarvan verliep minder vlot dan verwacht en mede daardoor konden niet alle geplande werkzaamheden worden uitgevoerd. Al is de achterstand nog niet geheel ingelopen, het proces verloopt nu goed en zal dan ook in 2014 worden voortgezet. De hiervoor gereserveerde middelen blijven beschikbaar in de reserve jaaroverschrijdende uitgaven en zullen in 2014 alsnog worden aangewend. Overige personeelslasten Naast de salarislasten van het personeel zijn er ook nog andere personele lasten. Hierbij moet u denken aan de kosten voor representatie en vergaderingen, studiekosten, werving en selectie van nieuw personeel, kosten van arbo-maatregelen, medische kosten, salarisverwerking, etc. Deze kosten waren zo’n € 32.000 hoger dan geraamd. Dit wordt met name veroorzaakt door een niet geraamde toevoeging aan de voorziening voor personeelskosten. Het betreft hier bedragen waarvan medewerkers hebben aangegeven dat ze er volgend jaar aanspraak op willen maken voor het individueel loopbaanbudget. Deze regeling is afgesproken in de cao. Overige kosten buitendienst De personeelslasten van de buitendienst zijn opgenomen bij het onderdeel salarislasten. Naast de personeelslasten heeft de buitendienst nog andere specifieke kosten. Het gaat hier met name om de kosten van de auto’s van de buitendienst (belasting, verzekering, brandstof, onderhoud, rente en afschrijving), bedrijfskleding, onderhoud materieel, etc. Ook de kosten van de gemeentewerf en andere duurzame bedrijfsmiddelen worden hier verantwoord (rente en afschrijving, onderhoud). Per saldo is er in 2013 € 6.200 meer doorberekend dan in de begroting was opgenomen. Dit is hoofdzakelijk het gevolg van minder ontvangen verzekeringsuitkeringen dan waarmee in de begroting rekening was gehouden. Kapitaallasten De werkelijke kapitaallasten volgens de kostenplaats kapitaallasten waren in 2013 zo’n 2 miljoen euro lager dan geraamd. In de verschillenanalyse van deze jaarrekening wordt een aanzienlijk kleiner verschil gepresenteerd. Dit heeft te maken met het feit dat de vervroegde afschrijvingen op schoolgebouwen, die in de primitieve begroting 2013 waren geraamd, niet hebben plaatsgevonden. De gevolgen hiervan zijn in de loop van 2013 wel gecorrigeerd in de exploitatie, maar om administratieve redenen niet op de kostenplaats kapitaallasten.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
113
Gemeente Halderberge Inkoop Per 1 januari 2011 is de gemeente Halderberge aangesloten bij de Stichting Inkoopbureau West-Brabant (Inkoopbureau). Voordeel van deze inkoopsamenwerking is dat een grote groep inkoopprofessionals zowel individueel per gemeente als in regionaal verband en gezamenlijkheid inkooptrajecten begeleiden, met als doel om tegen de meest optimale prijs/kwaliteitsverhouding in te kopen, waarbij de geldende wet- en regelgeving in acht wordt genomen. Het inkoopbureau heeft als doestelling het bieden (tegen lage kosten) van de beste toegevoegde waarde in inkoopoplossingen voor de deelnemende gemeenten, door het ontwikkelen en implementeren van ‘Best in Class’ inkoopbeleid, processen, methodieken, systemen en training. Het inkoopbureau draagt dus bij aan een continue verbetering van het inkoop- en aanbestedingsbeleid, van de implementatie van dit beleid in de praktijk binnen de aan de SIW deelnemende gemeenten en aan borging van inkoop binnen het werkproces. Deelname van de gemeente Halderberge gebeurt via inhuur van een inkoper voor 10 dagdelen per week in 2013. Daarnaast wordt het inkoopbureau ook ingezet bij de aanbesteding van de Zuidelijke Omlegging Oudenbosch. De nieuwe aanbestedingswet is door de Tweede Kamer aangenomen. Na goedkeuring van de Eerste Kamer is de nieuwe aanbestedingswet in werking getreden op 1 april 2013. Gezien de inwerkingtreding van de nieuwe aanbestedingswet moesten een aantal beleidstukken herzien worden. De nieuwe inkoopvoorwaarden zijn door het College van B&W op 2 juli 2013 vastgesteld. Tevens diende er een nieuw inkoopbeleid opgesteld te worden. Ditmaal is er besloten een splitsing te maken tussen het inkoopbeleid en het inkoophandboek (de praktische uitwerking van het beleid). Voor het inkoopbeleid is als basis het VNG model genomen. Dit beleid is vastgesteld op 7 januari 2014 door het college. Dit jaar zijn ook nog workshops gegeven, zodat de deelnemers op de hoogte zijn van de veranderingen op het gebied van aanbestedingen. Ook heeft er een presentatie plaatsgevonden over de nieuwe aanbestedingswet voor de lokale ondernemers, gelijktijdig met de speeddate voor ondernemers. In 2013 zijn er 18 trajecten afgerond qua begeleiding. 6 Trajecten waren per 31 december 2013 lopend en in een meer of minder ver gevorderd stadium. Voor het afgelopen jaar geldt dat er een aantal complexe en daardoor tijdrovende projecten zijn gestart die ook in het komende jaar zullen doorlopen, zoals onder andere de Zuidelijke Omlegging Oudenbosch (ZOO), de brede school en de herinrichting van het sportpark in Hoeven, de brede school en de herinrichting van het sportpark in Oud Gastel en de renovatie van de Mariaschool en de Schakel in Oudenbosch. Deze projecten bestaan uit meerdere aanbestedingen die allemaal van invloed zijn op elkaar. Voor de in 2013 afgeronde inkooptrajecten is een totaal financieel resultaat behaald van € 380.000. Het financieel resultaat wordt bepaald door het verschil tussen het begrotingsbedrag en het gunningsbedrag. Hierbij worden financiële resultaten berekend over de totale looptijd van de (meerjaren)overeenkomsten. Daarnaast komen gerealiseerde financiële resultaten op investeringsprojecten in de jaarrekening vaak tot uitdrukking in lagere kapitaallasten. In 2013 was een taakstelling van € 70.000 opgenomen voor de verwachte inkoopvoordelen. Gezien het behoorlijke financiële resultaat over de afgeronde trajecten in 2013, kan worden gesteld dat de financiële taakstelling voor het jaar 2013 is behaald. Het financieel resultaat wordt zowel door inspanning van de vakafdeling samen met de inkoopadviseur, als door de overige betrokkenen behaald.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
114
Gemeente Halderberge Interne controle Jaarlijks neemt het college door middel van de voortgangsrapportage kennis van de resultaten van de uitgevoerde interne controles van het eerste halfjaar. Hiernaast stelt het college jaarlijks het Uitvoeringsplan vast. In dit Uitvoeringsplan zijn de uitkomsten van de interne controles, de bevindingen van de accountant en de openstaande verbeterpunten vermeld. Deze aspecten worden in een afzonderlijke paragraaf gecombineerd tot een totaaloordeel van de aanwezige interne beheersing. Dit instrumentarium werkt reeds enige jaren naar behoren. In oktober/november heeft Deloitte een interim controle uitgevoerd als onderdeel uit van de werkzaamheden voor de jaarrekening 2013. Op basis van deze interim controle zijn verder geen bijzonderheden op het gebied van rechtmatigheid naar voren gekomen. Het algemene beeld van de uitgevoerde controles en de vastleggingen hiervan is positief. In de managementletter wordt door Deloitte een aantal aanbevelingen gedaan die door het college verder worden opgepakt. Rechtmatigheid Vanaf het jaar 2004 dient de accountant op grond van artikel 213 lid 1 van de Gemeentewet en nader uitgewerkt in het Besluit accountantscontrole provincies en gemeenten, naast het oordeel over de getrouwheid een oordeel te geven over het al dan niet rechtmatig tot stand komen van de baten, lasten en balansmutaties. De gemeenteraad heeft door middel van een controleprotocol nadere aanwijzingen gegeven voor deze toetsing. Eén onderdeel van de rechtmatigheid verdient nadere toelichting, nl. de begrotingsrechtmatigheid. Dit is in het controleprotocol als volgt gedefinieerd: Financiële beheershandelingen die ten grondslag liggen aan de baten en lasten, alsmede de balansposten, dienen tot stand te zijn gekomen binnen de grenzen van de geautoriseerde begroting en hiermee samenhangende programma’s. In de begroting zijn de maxima voor de lasten vermeld die door de raad zijn vastgesteld. Dit houdt in dat de financiële beheershandelingen dienen te passen binnen de begroting, waarbij het juiste programma, de toereikendheid van het begrotingsbedrag, alsmede het begrotingsjaar van belang zijn. Conclusie controles 2013 Bij diverse programma’s zijn verschillen geconstateerd ten opzichte van de begroting, zowel in positieve als in negatieve zin. In deze gevallen is echter sprake van door de raad goedgekeurd beleid, zijn er direct gerelateerde inkomsten óf staan er onttrekkingen aan de reserves tegenover. Ook de systematiek van begrotingswijzigingen draagt bij aan enkele overschrijdingen. Bij het vaststellen van het rechtmatig handelen is daar rekening mee gehouden. Belangrijk is of de gemeenteraad heeft ingestemd met wijzigingen, de techniek is van ondergeschikt belang. Samengevat zijn er geen relevante onrechtmatigheden gesignaleerd in 2013. Dienstverlening Voor de voortgang in het kader van de dienstverlening wordt kortheidshalve verwezen naar de toelichting bij het programma Bestuur en Dienstverlening.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
115
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2013
116
Gemeente Halderberge
Paragraaf Verbonden partijen Met ingang van 2004 is de gemeente verplicht om in de begroting en jaarrekening een paragraaf Verbonden Partijen op te nemen. Verbonden partijen zijn privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisaties, waarin de gemeente een bestuurlijke belang én een financieel belang heeft. Een bestuurlijk belang is aanwezig als de gemeente een zetel in het bestuur van een participatie of stemrecht heeft. Financieel belang wil zeggen dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld, die ze kwijt is ingeval van faillissement of dat verhaal mogelijk is op de gemeente als er financiële problemen ontstaan bij de verbonden partij. Slechts als aan beide voorwaarden is voldaan is er sprake van een verbonden partij en dient deze in de paragraaf Verbonden Partijen opgenomen te worden. De informatie die is opgenomen in de begroting en de jaarrekening is erop gericht om inzicht te geven in de bestuurlijke, beleidsmatige en financiële belangen en risico’s van de samenwerking met derden. De gemeente Halderberge neemt deel in rechtspersonen op grond van de Wet Gemeenschappelijke Regelingen en privaatrechtelijke samenwerkingsverbanden als N.V.’s en B.V.’s. De gemeente Halderberge werkt samen met de volgende verbonden partijen: 1. Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio West- en Midden-Brabant; 2. Gemeenschappelijke regeling Openbare Gezondheidszorg West-Brabant (GROGZ); 3. Gemeenschappelijke regeling Regionaal Archief West-Brabant (RAWB); 4. Gemeenschappelijke regeling Werkvoorzieningschap Westelijk Noord-Brabant (WVS); 5. Gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst Midden en West Brabant (OMWB); 6. Gemeenschappelijke regeling Regionale Ambulancevoorziening Brabant (RAV); 7. Gemeenschappelijke regeling Belastingsamenwerking West Brabant (BWB); 8. Gemeenschappelijke regeling Regio West-Brabant (RWB); 9. N.V. Regionaal Werkgelegenheidsinstituut West-Brabant (REWIN); 10. N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG); 11. Brabant Water N.V.; 12. Intergas N.V.; 13. Samenwerkingsverband Reinigingsdiensten N.V. (SAVER); 14. Borchwerf II, Stichting Beheer Borchwerf II. 15. Stichting Inkoopbureau West-Brabant; 16. Gemeenschappelijke regeling Regionaal Bureau Leerplicht West-Brabant (RBL) Beleidskader De Bestuurlijke Regiegroep (BRG) heeft op 25 november 2009 ingestemd met de Ontwerp Kadernota Verbonden Partijen. De BRG heeft hierbij de colleges van de deelnemende gemeenten verzocht de ontwerpnota te behandelen. Een eerdere regionale conceptnota verbonden partijen is oriënterend besproken in de commissie M &IV van maart 2009. De ontwerpnota verbonden partijen is op 16 maart 2010 door het college van burgemeester en wethouders behandeld en vastgesteld. Aanvullend op deze nota is binnen de regio de 3 x 3% bezuinigingsmaatregel als uniforme afspraak aan de verschillende GR’s opgelegd voor de opstelling van de begroting 2012. In aanvulling op de vastgestelde Kadernota Verbonden Partijen is in 2011 door de bestuurscommissie Middelen van de RWB een nieuwe bestuursopdracht vastgesteld. Deze bestuursopdracht verbonden partijen 2012 heeft als uitgangspunten: 1. inventariseren hoe de implementatie van de Nota d.d. 2009 is geborgd 2. verbeterpunten uitwerken en implementeren 3. vorm geven aan (gezamenlijk / uniform) besturen en managen van de (contracten met de) verbonden partijen. De uitwerking van de bestuursopdracht moet gericht zijn op het zichtbaar maken van waar de regio nu staat, en aangeven waar we als gemeenten naar toe willen. Een ontwikkelagenda (in de tijd er naar toe groeien) kan een uitwerking zijn van (onderdelen van) de bestuursopdracht. Ook kan de huidige nota worden bijgesteld.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
117
Gemeente Halderberge 1. Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio West- en Midden-Brabant VestigingsTilburg plaats: Doel of belang Het openbaar lichaam heeft tot doel samen te werken voor een goede behartiging van dat wordt de zorg voor de veiligheid en de hulpverlening aan de burgers in het werkgebied bij het behartigd: bieden van brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening en de voorbereiding op en bestrijding van ongevallen, crisis en rampen. Het primaire doel is het beschermen van burgers tegen risico’s op het gebied van fysieke veiligheid. Het secundaire doel is om te zorgen voor een efficiënte en kwalitatief hoogwaardige organisatie van de brandweerzorg, de geneeskundige hulpverlening, de gemeenschappelijke meldkamer en de rampenbestrijding en crisisbeheersing onder één regionale bestuurlijke regie. Beleidsrealisatie:
Het bestuur van de veiligheidsregio stelt een aantal wettelijke planfiguren (beleidsdocumenten) vast: risicoprofiel: inventarisatie en analyse van aanwezige risico’s, inclusief relevante risico´s uit aangrenzende gebieden. Het risicoprofiel is de basis voor het beleidsplan; beleidsplan: het beleid voor de meerjarige uitvoering van de opgedragen taken; - basis vormt het risicoprofiel; - haalplicht bij gemeenteraad en crisispartners. crisisplan: operationeel plan dat de generieke aanpak van rampen en crises in de regio beschrijft. rampbestrijdingsplannen: operationeel plan waarin de aanpak van concrete rampsituaties voor specifieke inrichtingen beschreven staat.
Bestuurlijke De deelnemende gemeenten zijn: Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op betrokkenheid: Zoom, Breda, Dongen, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Gilze en Rijen, Goirle, Halderberge, Hilvarenbeek, Loon op Zand, Moerdijk, Oisterwijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Tilburg, Waalwijk, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. Alle deelnemende gemeenten vaardigen hun burgemeester af naar het Algemeen Bestuur. Van een aantal gemeenten is de burgemeester vertegenwoordiger in het Dagelijks Bestuur. Financieel belang:
De kosten worden verdeeld over de deelnemende gemeenten naar rato van het aantal inwoners.
Risico’s:
Als gevolg van een wetswijziging treedt er een btw herziening (terugbetaling) op over de gecompenseerde btw van de in 2006 gebouwde brandweerkazerne in Oudenbosch. Een van de voorwaardes om niet onder deze herziening te vallen is de eigendomsoverdracht van de kazernes vanuit de gemeenten naar de Veiligheidsregio. In 2013 heeft het Algemeen Bestuur besloten om alleen de kazernes uit nadeelgemeenten, met een niet gemengd gebruik (brandweer en gemeentewerf), in eigendom over te dragen aan de Veiligheidsregio. De overige kazernes blijven in eigendom van de gemeenten. In het Algemeen Bestuur is verder afgesproken, dat het jaarrekeningsaldo 2012 voor een deel wordt aangewend om de nadelige effecten (ong. € 34.000) van de genoemde herziening van Halderberge voor een deel op te vangen. Medio 2014 wordt op basis van een later voorstel besloten of de nadeelgemeenten volledig gecompenseerd kunnen worden.
2. Gemeenschappelijke regeling Openbare Gezondheidszorg (GROGZ) VestigingsBreda plaats: Doel of belang Inhoud geven aan de voor de deelnemende gemeenten noodzakelijke en de door deze dat wordt gemeenten gewenste samenwerking op het terrein van de openbare- en preventieve behartigd: gezondheidszorg. Het samenwerkingsverband beheert de GGD West-Brabant.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
118
Gemeente Halderberge 2. Gemeenschappelijke regeling Openbare Gezondheidszorg (GROGZ) BeleidsDe jaarrekening en het jaarverslag 2013 van de GROGZ waren ten tijde van de realisatie: opstelling van de gemeentelijke jaarrekening nog niet ontvangen. Op hoofdlijnen kan het volgende beeld worden geschetst. De GROGZ had voor 2013 een bezuinigingsopdracht van 3%. Om deze opdracht te realiseren, heeft de GGD in 2013 minder of minder intensief taken uitgevoerd. Dit betekent de volgende maatregelen: besparing op huisvestingskosten, minder voorlichting reizigerszorg, risicogericht werken binnen de jeugdgezondheidszorgonderzoeken, besparing op folders voor publieksinformatie en gezamenlijk websitebeheer met GGD Hart voor Brabant en een besparing binnen de preventieprogramma’s. In 2013 is verder gewerkt aan de flexibilisering van het basistakenpakket. De gemeenten willen dit pakket meer aanpassen aan hun wensen door meer flexibiliteit in te bouwen. Er is gekozen voor 3 experimenten: inspecties Wet kinderopvang, maatwerk preventieprogramma’s en het slimmer benutten van de GGD in het sociale domein. In 2014 pakt de GGD dit verder op. Op het gebied van de jeugd heeft de GGD in 2013 invulling gegeven aan het extra contactmoment met adolescenten vanaf 14 jaar. Concreet wordt hiervoor via een groeimodel ziekteverzuimbegeleiding geboden aan alle VO- en MBO-scholen in het werkgebied van de GGD. De Regionale Bestuursopdracht bestuurlijk aanbesteden jeugdgezondheidszorg is vanwege onvoldoende voortgang in juni 2013 ingetrokken. De afzonderlijke gemeenten (al dan niet geclusterd) maken hierna afspraken met de partijen die betrokken zijn bij de JGZ. In Halderberge is de jeugdgezondheidszorg in 2013 uitgevoerd door Thuiszorg West-Brabant (0-4 jaar) en de GGD (5-19 jaar). Medio 2013 kondigde één van de aanbieders van de jeugdgezondheidzorg 0-4 jaar (Thebe) in het werkgebied van de GGD aan dat zij stopt met de jeugdgezondheidzorg. Het algemeen bestuur heeft laten onderzoeken of de GGD de jeugdgezondheidszorg 0-4 jaar in deze gemeenten over kan nemen. Eén van de adviezen uit dit onderzoek is om de JGZ 0-4 jaar in de ‘Thebe-gemeenten’ onder te brengen in een stichting onder de GGD. Het Algemeen Bestuur heeft dit advies overgenomen. De GGD voert overleg met Thebe over de overname van de JGZ 0-4 jaar ingaande 2015. Over de andere adviezen in het onderzoeksrapport wordt in de volgende bestuursperiode besloten. In 2013 is een wijziging van de gemeenschappelijke regeling voorbereid. De besluitvorming hierover vindt plaats in 2014. Bestuurlijke De deelnemende gemeenten zijn: West-Brabantse gemeenten Aalburg, Alphenbetrokkenheid: Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op Zoom, Breda, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Halderberge, Moerdijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. De vertegenwoordiging in het algemeen bestuur vindt plaats vanuit het college, waaruit weer het dagelijks bestuur wordt gekozen. Besluitvorming vindt op basis van gewogen stemverhouding plaats. Financieel belang: Risico’s:
De deelnemende gemeenten dragen bij naar rato van het aantal inwoners. De GGD verwacht de frictiekosten van de bezuinigingen zoals opgenomen in de begroting 2013 zelf op te kunnen vangen. In de jaarrekening 2013 zal blijken of dit is gelukt. Bij toenemende bezuinigingen zal de GGD de frictiekosten niet meer zelf kunnen opvangen. Het algemeen bestuur besloot in 2010 om geen voorziening te treffen voor eventuele wachtgeldverplichtingen, maar deze separaat aan de gemeenten voor te leggen.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
119
Gemeente Halderberge 3. Gemeenschappelijke regeling Regionaal Archief West-Brabant (RAWB) VestigingsOudenbosch plaats: Doel of belang Artikel 3 van de Archiefwet 1995 verplicht overheidsorganen om hun archieven in dat wordt goede, geordende en toegankelijke staat te bewaren; artikel 14 regelt de openbaarheid behartigd: en artikel 32 lid 2 het toezicht. Deze wettelijke taken zijn uitbesteed aan de gemeenschappelijke regeling RAWB. Door samenwerking ontstaat een grotere mate van efficiëntie en effectiviteit en daardoor kostenbesparing. Beleidsrealisatie:
Het jaarverslag van het RAWB maakt melding van onder meer de volgende voor de gemeente Halderberge relevante zaken die in 2013 zijn gerealiseerd: In het kader van het meerjaren behoudsplan van de gemeenten Etten-Leur, Halderberge, Moerdijk en Rucphen is geïnvesteerd in de digitalisering van de meest informatierijke archiefbestanden. In het digitaliseringsplan is o.a. beschreven welke bestanden voor digitalisering in aanmerking komen. Voor de gemeente Halderberge werden in 2013 de laatste scans gemaakt, de andere gemeenten gaan in 2014 door en de gemeente Moerdijk zelfs tot in 2015. In het kader van de Wet Revitalisering Generiek Toezicht (RGT) uit 2012 verschuift de verantwoordelijkheid voor het toezicht op de kwaliteit van de informatievoorziening naar de gemeenten zelf. Het college, als zorgdrager, dient voortaan periodiek aan de raad te rapporteren over zowel zorg als beheer van de volledige informatiehuishouding. Daarvoor heeft de VNG een instrument ontwikkeld, de zgn. Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s). De gemeentearchivaris is aangewezen om die KPI’s in de praktijk toe te passen, dus namens het college de rapportage voor de raad samen te stellen. In 2013 werden voor de gemeenten Etten-Leur, Halderberge en Rucphen KPI-rapportages opgesteld. Om te komen tot een landelijk dekkend net van E depotvoorzieningen, is in 2013 een begin gemaakt met de uitvoering van het Archiefconvenant, dat eind 2012 door de verschillende bestuurslagen is gesloten. Het RAWB is aanjager van een Brabants E depot en blijft veel energie steken in de voorbereidingen voor het E depot, momenteel samen met de archiefdiensten van Heusden en Breda. Eind oktober nam de stuurgroep archiefsamenwerking, waarin de portefeuillehouders van Bergen op Zoom en Roosendaal en de voorzitter van het RAWB alsmede de drie archiefdirecteuren, een belangrijk besluit om vanaf 2015 één geïntegreerde West-Brabantse archieforganisatie te realiseren. Een werkgroep is momenteel actief om dit voor te bereiden in de vorm van een businesscase.
Bestuurlijke De deelnemende gemeenten zijn: Etten-Leur, Halderberge, Moerdijk, Rucphen en betrokkenheid: Zundert alsmede waterschap Brabantse Delta. Elke deelnemer levert een lid voor het algemeen bestuur. Het dagelijks bestuur wordt gevormd door de voorzitter van het RAWB. De directeur van het RAWB en de provinciaal archiefinspecteur zijn adviseurs van het bestuur. Financieel belang:
De kosten van het RAWB worden verdeeld aan de hand van een verdeelsleutel 1 gebaseerd op het aantal m archiefstelling dat een gemeente aan archief in beheer heeft gegeven. In 2013 bedroeg het aandeel van Halderberge 24,27%.
Risico’s:
Het terughoudende financiële beleid van de afgelopen jaren, gevoegd bij de 3 x 3% bezuinigingen 2012-2014 en de daarbij horende niet-indexering, kan het risico inhouden van structurele begrotingstekorten. Het bestuur heeft begrotingsmaatregelen genomen om die risico’s te beperken. O.a. het onderhoudsbeleid is aangepast. Verder beraadt het Waterschap Brabantse Delta zich over haar rol in het RAWB. Uittreding kan een gevolg zijn en het RAWB moet zich dan beraden hoe met de nadelige financiële consequenties om te gaan. Samenwerking wordt gezocht met andere archieven in de regio (Zie beleidsvoornemens).
Jaarverslag en jaarrekening 2013
120
Gemeente Halderberge 4. Gemeenschappelijke regeling Werkvoorzieningschap Westelijk Noord-Brabant (WVS) VestigingsRoosendaal plaats: Doel of belang In het rechtsgebied uitvoeren van de Wet sociale werkvoorziening door een op zo dat wordt doelmatige wijze taken en bevoegdheden op het terrein van gesubsidieerde arbeid en behartigd: arbeidsre-integratie te behartigen. Beleidsrealisatie:
In 2012 is verder gewerkt aan de in gang gezette modernisering van de Wet sociale werkvoorziening. Daarnaast wordt in verband met aangekondigde rijksbezuinigingen en de mogelijke invoering van de Participatiewet gewerkt aan de herstructurering van de Sociale Werkvoorziening. Hiervoor is een projectopdracht uitgeschreven. De uiteindelijke gevolgen daarvan voor de WVS-groep zijn nog niet aan te geven.
Bestuurlijke De door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan de afzonderlijke betrokkenheid: gemeenten opgelegde personele taakstelling werd volledig gerealiseerd. De taakstelling voor de gemeente Halderberge werd door het ministerie vastgesteld op 241,66 SE. Ook deze taakstelling werd volledig gerealiseerd. De deelnemende gemeenten zijn: Bergen op Zoom, Etten-Leur, Halderberge, Moerdijk, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Woensdrecht en Zundert. Elke deelnemende gemeente is door een lid van het college vertegenwoordigd in het algemeen bestuur. Uit het algemeen bestuur wordt het dagelijks bestuur gekozen. Financieel belang:
De kosten van de WVS worden gedekt uit de verkregen bijdragen, die gemeenten ontvangen van het Rijk en doorbetalen aan de WVS-groep, en de opbrengsten van derden. Het betreft een open-eind financiering waarbij de (financiële en sociale) verantwoordelijkheid voor een belangrijk deel bij de gemeente ligt. In de gemeenschappelijke regeling is vastgelegd, dat ingeval van een nadelig exploitatiesaldo de gemeenten zich verplichten tot een financiële bijdrage (naar rato van het aantal werknemers dat uit iedere gemeente afkomstig is). Sinds 2001 wordt, vanwege een verslechterde financiële positie, jaarlijks een aanvullende bijdrage van € 467 per Wsw-medewerker betaald. Voor 2012 was dit een bedrag van € 454 per medewerker.
Risico’s:
De economische crisis heeft ook gevolgen voor de exploitatie van de WVS-groep. In tegenstelling tot het reguliere bedrijfsleven kan immers bij afnemende resultaten geen personeel ontslagen worden. Ook voor 2013 wordt een exploitatietekort verwacht. De financiële positie van de WVS groep is, vooral als gevolg van bezuinigingen niet rooskleurig. Een hogere bijdrage is daardoor niet uitgesloten.
5. Omgevingsdienst Midden en West Brabant (OMWB) VestigingsTilburg plaats: Doel of belang De zorg voor het milieu in de ruimste zin, waarbij in samenspel met andere dat wordt beleidsterreinen van de deelnemers aan duurzame ontwikkeling vorm wordt gegeven. behartigd: Ter behartiging van dit belang verricht de OMWB alle milieutaken van de deelnemers, in die zin dat zij wettelijke milieutaken voorbereidt en uitvoert en over de milieubeleidstaken adviseert aan de deelnemers en na besluitvorming door de deelnemers de uitvoering ter hand neemt. Deze taken worden volgens de Gemeenschappelijke Regeling namens de 27 gemeenten en provincie Noord Brabant uitgevoerd. De deelnemers hebben alle VTH milieutaken en aanvullende verzoektaken ondergebracht bij de OMWB. In sommige gevallen is zelfs een vergaand mandaat neergelegd bij de OMWB. Daarvoor zet de OMWB in op: - het verbeteren van de kwaliteit en veiligheid van de leefomgeving door het verbeteren van processen en producten; - een eenduidige en gelijke behandeling voor bedrijven en burgers: ‘level playing field’; - Het verbeteren van de efficiency.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
121
Gemeente Halderberge 5. Omgevingsdienst Midden en West Brabant (OMWB) BeleidsOp 1 januari 2013 is de Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant gevormd. Het realisatie: betreft een gemeenschappelijke regeling die toeziet op de bovengemeentelijke uitvoering van het verplichte takenpakket. Het gaat hier met name om uitvoeringstaken op gebied van milieuwet- en regelgeving (zowel vergunningverlening als toezicht en handhaving). Alle deelnemende partijen (zowel gemeenten als de provincie) hebben deze verplichte taak overgedragen aan de OMWB. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om facultatief taken over te dragen aan de OMWB. De gemeente Halderberge heeft een aantal taken op gebied van het beleidsterrein milieu overgedragen aan de OMWB. Kort gezegd kan gesteld worden dat taken die bij voorheen de Regionale MilieuDienst (RMD, opgeheven bij oprichting van de OMWB) waren ondergebracht heeft over laten gaan naar de OMWB. Bestuurlijke De deelnemende gemeenten zijn: Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op betrokkenheid: Zoom, Breda, Dongen, Drimmelen, Etten-Leur, Gilze-Rijen, Goirle, Geertruidenberg, Halderberge, Heusden, Hilvarenbeek, Loon op Zand, Moerdijk, Oisterwijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Tilburg, Waalwijk, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. Daarnaast is ook de provincie Noord Brabant deelnemer in de regeling. Elke gemeente is door een lid van het college van B&W vertegenwoordigd in het algemeen bestuur. Financieel belang:
• •
Risico’s:
-
De gemeenten stellen werkprogramma’s op voor de uit te voeren werkzaamheden. De gemeente Halderberge heeft voor het werkprogramma een taakstellend budget beschikbaar in de meerjarenbegroting.
6. Gemeenschappelijke regeling Regionale Ambulancevoorziening Brabant, Midden-WestNoord (RAV) VestigingsDen Bosch plaats: Doel of belang Regionaal ambulancevervoer. dat wordt behartigd: BeleidsIngaande 2013 is de Tijdelijke wet ambulancezorg in werking getreden. Met ingang realisatie: van 1 januari 2013 heeft de RAV voor haar beide regio’s Midden/West-Brabant en Brabant-Noord de tijdelijke vergunning voor het leveren van ambulancezorg voor 5 jaar gekregen. De gemeentelijke bijdrage aan de RAV is in de begroting 2013 structureel teruggebracht tot nul. De RAV heeft in 2013 de meldkamer ambulancezorg in stand gehouden en het ambulancevervoer in het werkgebied verzorgd. In totaal waren voor 2013 in de regio Midden- en West-Brabant 73.700 ritten (2012: 72.500) geraamd. De jaarrekening en het jaarverslag 2013 van de RAV waren ten tijde van de opstelling van de gemeentelijke jaarrekening nog niet ontvangen. In 2012 zijn er 73.859 ritten gereden. De ambulances waren in 92,1% (2011: 92,4 %) van de A-1 ritten binnen 15 minuten na melding ter plaatse. Bestuurlijke De deelnemende gemeenten zijn: Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op betrokkenheid: Zoom, Breda, Dongen, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Gilze en Rijen, Goirle, Halderberge, Hilvarenbeek, Loon op Zand, Moerdijk, Oisterwijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Tilburg, Waalwijk, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. Elke gemeente is door een lid van het college vertegenwoordigd in het algemeen bestuur.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
122
Gemeente Halderberge 6. Gemeenschappelijke regeling Regionale Ambulancevoorziening Brabant, Midden-WestNoord (RAV) Financieel De deelnemende gemeenten droegen bij naar rato van het aantal inwoners. Vanaf belang: 2013 is geen gemeentelijke bijdrage meer nodig. Risico’s:
De kans dat de RAV (op termijn) de vergunningen voor de ambulancezorg verliest, is niet uit te sluiten. In de sector CAO is echter bepaald, dat de nieuwe vergunninghouder ook het personeel overneemt. De financiële risico’s van vergunningverlies zijn hiermee fors verminderd.
7. Gemeenschappelijke regeling Belastingsamenwerking West-Brabant (BWB) VestigingsEtten-Leur plaats: Doel of belang De deelnemende organisaties hebben besloten om samen te gaan werken bij de dat wordt heffing en invordering van waterschapsbelastingen en gemeentelijke belastingen, behartigd: alsmede bij de uitvoering van de Wet waardering onroerende zaken. In 2013 heeft een aanpassing van de gemeenschappelijke regeling plaatsgevonden waarbij ook de uitvoering van de BAG bij de BWB ondergebracht kan worden. De BWB heeft de volgende doelstellingen: • Het realiseren van een kwalitatief beter belastingproduct. • Het waarborgen van de continuïteit van de bedrijfsvoering en het verminderen van de kwetsbaarheid van de belastingprocessen. • Het vergroten van de efficiency en effectiviteit bij de uitvoering van de belastingprocessen. • Het integreren van de uitvoeringsprocessen van de gemeentelijke en waterschapsbelastingen en het tot stand brengen van gecombineerde aanslagen voor deze belastingen. Beleidsrealisatie:
In het raadsprogramma is de wens opgenomen om met name voor uitvoerende taken te bekijken of er mogelijkheden zijn om met andere gemeenten samen te werken. De belastingsamenwerking past in deze ambitie.
Bestuurlijke De deelnemende gemeenten waren: Bergen op Zoom, Roosendaal, Etten-Leur, Breda, betrokkenheid: Oosterhout, Woensdrecht, Alphen-Chaam en Halderberge. Daarnaast neemt het waterschap Brabantse Delta deel. In 2013 is besloten om ook de gemeenten Moerdijk en Dongen in 2014 toe te laten treden. In het Algemene Bestuur (AB) zijn alle deelnemende organisaties met één lid uit het eigen college/Dagelijks Bestuur vertegenwoordigd. Uit het AB worden 4 leden gekozen voor het Dagelijks Bestuur (DB), waarbij de gemeenten met minder dan 30.000 inwoners (Woensdrecht en Halderberge) samen één zetel hebben. Gemeente Halderberge vertegenwoordigt deze categorie. De gemeente Halderberge is via de wethouder Financiën vertegenwoordigd in het Dagelijks Bestuur. Financieel belang:
De kosten van de gemeenschappelijke regeling zijn met behulp van sleutels verdeeld over de deelnemende organisaties, te weten: kosten van WOZ op basis van het aantal WOZ objecten; heffingskosten op basis van het aantal aanslagregels; invorderingskosten op basis van het aantal aanslagen en overige niet bij alle gemeenten voorkomende taken (exoten) op basis van een speciaal tarief per aanslag. Volgens de begroting 2013 van de BWB bedroeg de bijdrage van de gemeente Halderberge in het productiejaar 2013 € 566.609. Zie ook het onderdeel risico’s voor een toelichting hierop.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
123
Gemeente Halderberge 7. Gemeenschappelijke regeling Belastingsamenwerking West-Brabant (BWB) Risico’s: Op basis van de begroting 2013 bedroeg de bijdrage voor Halderberge € 566.609 exclusief BTW. Jaarlijks zal door middel van een eindafrekening op basis van werkelijke aantallen worden bekeken wat de bijdrage moet worden. De BWB is een organisatie in ontwikkeling maakt gebruik van een nieuwe centrale applicatie voor de aanslagoplegging. Hier kunnen onvoorziene zaken een belangrijke rol kunnen spelen. Dit kan van invloed zijn op de bijdrage die de deelnemende organisaties moeten gaan betalen. Zoals hierboven is aangegeven is dat in 2013 niet van toepassing geweest. In 2013 bedroeg de werkelijke bijdrage van de gemeente Halderberge € 569.518 (excl. BTW).
8. Gemeenschappelijke regeling Regio West-Brabant (RWB) VestigingsEtten-Leur plaats: Doel of belang De regeling heeft tot doel om gemeenschappelijke belangen van de deelnemende dat wordt gemeenten te behartigen onder meer door te komen tot de opstelling, vaststelling en behartigd: uitvoering van de strategische agenda en de strategische visie voor West-Brabant. Onder deze belangen vallen in elk geval: Sociaal Economische Zaken Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen Mobiliteit Zorg, Welzijn en Onderwijs Duurzaamheid Middelen Beleidsrealisatie:
Op 1 januari 2011 is de gemeenschappelijke regeling Regio West-Brabant ontstaan. Verscheidene samenwerkingsverbanden zijn opgeheven, de liquidatie van deze regelingen is gestart in 2011 en in de vorm van Bestuurscommissies ondergebracht in de nieuwe regeling. Een belangrijk proces is het proces van actualisatie van de Strategische Agenda 2012-2020. De West-Brabantse samenwerking heeft zich de laatste jaren verder ontwikkeld en heeft een positie verworven aan diverse overlegtafels als MIRT VAR (Meerjarenprogramma infrastructuur ruimte & transport, verkenning antwerpenRotterdam), Del Tri Platform, Drechtsteden, provincie Noord-Brabant. Het concept visiedeel van de Strategische Agenda 2012-2020 is in juli 2011 aangeboden aan o.a. de gemeenteraden met het verzoek een zienswijze in te dienen. Op 15 februari 2012 is deze Strategische Agenda door het Algemeen Bestuur vastgesteld. Na vaststelling zijn de gemeenten en externe partners over gegaan tot uitvoering. De uitwerking van de Strategische Agenda krijgt nu vorm in het Uitvoeringsprogramma en daarmee zal gerealiseerd beleid kunnen worden beschreven.
Bestuurlijke De deelnemende gemeenten zijn: Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op betrokkenheid: Zoom, Breda, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Halderberge, Moerdijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Tholen, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. Het college van iedere deelnemende gemeente wijst één lid en één plaatsvervangend lid aan voor het algemeen bestuur “De West-Brabantse Vergadering”. Tevens wijst het college een lid en plaatsvervangend lid aan voor de respectievelijke Bestuurscommissies 2013 heeft voor RWB in het teken gestaan van de zogenaamde ‘redesign’ discussie. De bestuurscommissies komen te vervallen en ook het regionale overleg zal op een andere wijze vorm worden gegeven. Per bestuurscommissie/pijler worden de vorm van overleg en frequentie nader ingevuld.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
124
Gemeente Halderberge 8. Gemeenschappelijke regeling Regio West-Brabant (RWB) Financieel Het algemeen gedeelte van de begroting, waarin de kosten die samenhangen met de belang: West-Brabantse Vergadering, het Dagelijks Bestuur en de strategische visie en strategische agenda zijn opgenomen, wordt doorberekend op basis van het aantal inwoners van de gemeenten per 1 januari van het voorafgaande jaar. Naast het algemene deel is de verschuldigde bijdrage afhankelijk van de activiteiten waaraan wordt deelgenomen. Risico’s:
-
9. N.V. Regionaal Werkgelegenheidsinstituut West-Brabant (REWIN) VestigingsBreda plaats: Doel of belang In de jaren 2011-2012 is een strategische heroriëntatie uitgevoerd welke geleid heeft dat wordt tot een nieuw beleidskader, REWIN 2.0., met meer focus op een beperkt aantal behartigd: activiteiten, samenwerkingsafspraken met de BOM en Impuls, een aanpassing van opdrachtgeverschap en de governance van REWIN en wijzigingen in de financiering. Op basis van de uitkomsten van de heroriëntatie voert REWIN in de periode 20132016 de volgende werkzaamheden uit: 1. West-Brabant promoten als aantrekkelijke vestigingsplaats en het acquireren van vestigers van buiten de regio waardoor er nieuwe arbeidsplaatsen bijkomen; 2. Uitvoering van de strategische agenda West-Brabant onderdeel topsectoren en flexibel inspelen op nieuwe kansen. Vergelijking met activiteiten die REWIN in 2012 uitvoert, laat zien dat REWIN zich terugtrekt uit het ondersteunen van MKB bedrijven en dat er geen maatwerk meer wordt verricht. De nieuwe prestienormen zijn op onderdelen veranderd ten opzichte van de vorige periode van vier jaar. De normen zijn opgesteld als gemiddelde resultaat voor een periode van vier jaar (2013 t/m 2016). Beleidsrealisatie:
Met het opstellen van de Strategische Agenda West-Brabant en de keuze voor de drie regionale topsectoren maintenance, logistiek en biobased economy heeft de regio een koers uitgestippeld waaraan REWIN op verschillende manieren invulling geeft. Per sector is of wordt een businessplan opgesteld waaraan REWIN een bijdrage levert. Daarnaast verricht zij gericht acquisitie en zorgt voor aansluiting met de BOM en de stimuleringsprogramma;s van provincie, rijksoverheid en EU. REWIN is betrokken bij de toplocaties in de regio West-Brabant: de Green Chemistry Campus en Nieuw Prinsenland voor biobased bedrijvigheid en Business Park Aviolanda voor de maintenance sector. In 2013 zijn voor deze locaties 12 nieuwe vestigers aangetrokken. De drie topsectoren van West-Brabant zijn sterk verweven met de regionale maakindustrie. Om te zorgen dat de maakindustrie vitaal blijft én verbonden blijft met de regio assisteert en ondersteunt REWIN deze bedrijven en kennisinstellingen bij het realiseren van nieuwe businesskansen en innovatiekracht bijeen te brengen in de verschillende clusters. In 2013 waren twee Halderbergse bedrijven actief binnen de topsectoren logistiek en maintenance. REWIN heeft in 2013 in totaal 51 bedrijven naar een vestigingslocatie in West-Brabant begeleid. Deze bedrijven zijn klein en middelgroot. In totaal vertegenwoordigden zij bijna 1.100 arbeidsplaatsen en een investering van ruim 60 miljoen. Helaas zijn er in het afgelopen kalenderjaar geen nieuwe bedrijven die gekozen hebben voor vestiging in de gemeente Halderberge.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
125
Gemeente Halderberge 9. N.V. Regionaal Werkgelegenheidsinstituut West-Brabant (REWIN) Voor het aantrekken van (inter)nationale investeerders voor vestiging in Zeeland werkte REWIN in 2013 samen met NV Economische Impuls Zeeland. Deze samenwerking wordt voorgezet waarbij buitenlandse potentiële vestigers gezamenlijk benaderd zullen worden vanuit de invalshoek Zuidwest Nederland. REWIN ondersteunt MKB bedrijven in de drie topsectoren bij het realiseren van de financiering van de groei- en investeringsplannen. Ondernemers kunnen terecht voor advies bij het onderbouwen van hun uitbreidingsplannen en het zoeken naar financiers. Door de ondersteuning levert REWIN een actieve bijdrage aan de daadwerkelijke realisatie van de uitbreidingsinvestering en de daarmee verbonden arbeidsplaatsen in de topsectoren. Stratos is een vaste groep ondernemers die klankborden onder leiding van twee coaches. MKB ondernemers ontwikkelen hier ideeën op het gebied van nieuwe markten, producten en diensten die ze kunnen toetsen aan de kennis en ervaring van hun collega-ondernemers. Vanuit Halderberge zijn twee bedrijven deelnemer in Stratos. Bestuurlijke De Raad van Commissarissen van REWIN wordt gevormd door bestuurders namens betrokkenheid: de gemeentelijke aandeelhouders (18 West-Brabantse gemeenten en de Zeeuwse gemeente Tholen) en de Kamers van Koophandel voor Zuidwest-Nederland en Brabant. Financieel belang:
De gemeente draagt indirect een bedrag per inwoner bij aan de NV REWIN WestBrabant. Het bedrag vormt onderdeel van de jaarlijkse bijdrage aan Regio WestBrabant.
Risico’s:
Niet van toepassing.
10. N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) VestigingsDen Haag plaats: Doel of belang De Bank Nederlandse Gemeenten is de bank van en voor overheden en instellingen dat wordt voor maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde financiële dienstverlening draagt behartigd: de BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Daarmee is de bank essentieel voor de publieke taak. Beleidsrealisatie:
BNG Bank heeft over 2013 een nettowinst behaald van EUR 283 miljoen. Ondanks een belangrijke stijging van het kernresultaat, het renteresultaat, komt dit neer op een daling van EUR 49 miljoen ten opzichte van 2012. Dit laatste is vooral het gevolg van een negatieve bijdrage van de ongerealiseerde marktwaardeveranderingen. De bank kijkt tevreden terug op het verslagjaar. Naast zeer hoge marktaandelen in de kernklantsectoren heeft de bank een goed rendement voor de aandeelhouders behaald. Aan aandeelhouders wordt voorgesteld om evenals vorig jaar 25% van de nettowinst als dividend uit te keren. De aanhoudend hoge marktaandelen bevestigen het belang van de rol van BNG Bank. Van de totale langlopende solvabiliteitsvrije kredietvraag vanuit decentrale overheden, woningcorporaties en zorginstellingen werd ongeveer 70% door de bank ingevuld. De nieuw verstrekte langlopende kredietverlening bedroeg in 2013 EUR 11,9 miljard (2012: EUR 11, 1 miljard). De vraag vanuit de klantengroepen komt hoofdzakelijk voort uit de behoefte aan herfinanciering. De investeringsactiviteit van klanten was in 2013 relatief beperkt.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
126
Gemeente Halderberge 10. N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) In het verslagjaar heeft Standard & Poor’s de rating van de Nederlandse staat met één trede verlaagd van AAA naar AA+, met een stabiele verwachting. Als direct gevolg hiervan is ook de rating van BNG Bank door Standard & Poor’s op dezelfde wijze bijgesteld. De hoogst mogelijke ratings van Moody’s (Aaa) en Fitch (AAA) zijn behouden gebleven. BNG Bank wordt door beleggers onverminderd als één van de veiligste banken ter wereld beschouwd. Ten behoeve van herfinanciering en kredietverlening heeft BNG Bank in 2013 EUR 15,0 miljard langlopende financiering aangetrokken. Het toegenomen vertrouwen op de internationale kapitaalmarkten in Europa heeft geleid tot een breder aanbod van langlopende middelen tegen aantrekkelijke prijzen. Hierdoor was de bank in staat het liquiditeitsprofiel verder te versterken. Het renteresultaat 2013 is ten opzichte van 2012 met EUR 57 miljoen toegenomen tot EUR 530 miljoen. Deze toename wordt vooral veroorzaakt door de toegenomen omvang en de verbeterde marge van de langlopende portefeuille. Het resultaat financiële transacties is omgeslagen van EUR 88 miljoen positief over 2012 naar EUR 5 miljoen negatief, onder meer door negatieve ongerealiseerde marktwaardeveranderingen. Tevens is het resultaat beïnvloed door een aanpassing van de wijze van waardering van derivaten in aansluiting op de gewijzigde marktusance. Deze aanpassing kan ook in de toekomst tot meer volatiliteit in het resultaat leiden. BNG Bank volgt de ontwikkeling van nieuwe wet- en regelgeving binnen de financiële sector nauwlettend. Eind 2013 is tevens duidelijk geworden dat BNG Bank onder direct toezicht van de ECB gaat vallen in het kader van het Single Supervisory Mechanism (SSM) en onderworpen wordt aan een ‘comprehensive risk assessment’ die wordt uitgevoerd om de kwaliteit van de balans te onderzoeken. Bestuurlijke De staat is houder van de helft van de aandelen, de andere helft is in handen van betrokkenheid: gemeenten, provincies en waterschappen. De gemeente Halderberge is aandeelhouder. De gemeente heeft zeggenschap in de BNG via het stemrecht op de aandelen, per aandeel één stem. Het aantal aandelen in bezit van de gemeente Halderberge bedraagt 43.524 (waarde van het aandeel is € 2,50). Financieel belang:
De dividenduitkering van de BNG is een bron van inkomsten van de gemeente. Over 2013 realiseerde BNG Bank een nettowinst na belastingen van EUR 282 miljoen (2012: EUR 332 miljoen). Het voorstel voor de dividenduitkering zal in de Algemene vergadering van Aandeelhouders van 24 april worden gesproken.
Risico’s:
In 2012 heeft de BNG de winstuitkering aan de aandeelhouders gehalveerd van 50% naar 25%. Het financiële gevolg hiervan is toen verwerkt in de meerjarenbegroting van de gemeente. Het risico dat de dividenduitkering nog lager wordt, is gezien de resultaten van de BNG momenteel niet erg groot.
11. Brabant Water N.V. VestigingsDen Bosch plaats: Doel of belang De levering van drinkwater van hoge kwaliteit, water op maat en water gerelateerde dat wordt producten en diensten. behartigd: BeleidsDe jaarrekening en het jaarverslag 2013 waren ten tijde van de opstelling van de realisatie: gemeentelijke jaarrekening nog niet opgesteld.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
127
Gemeente Halderberge 11. Brabant Water N.V. Bestuurlijke Nagenoeg alle gemeenten waar de vennootschap de watervoorziening verzorgt en de betrokkenheid: Provincie Noord-Brabant. De gemeente Halderberge is aandeelhouder en is middels de burgemeester vertegenwoordigd in de Raad van Commissarissen. Financieel belang:
De jaarrekening en het jaarverslag 2013 waren ten tijde van de opstelling van de gemeentelijke jaarrekening nog niet opgesteld.
Risico’s:
Er zijn vooralsnog geen risico’s geformuleerd door Brabant Water die direct van invloed zijn op de gemeente Halderberge als aandeelhouder.
12. Intergas N.V. VestigingsOosterhout plaats: Doel of belang Het verzorgen van een optimale energielevering op een veilige en betrouwbare dat wordt manier. behartigd: BeleidsIn 2011 zijn de aandelen van Intergas N.V. verkocht aan Enexis. Na de verkoop realisatie: resteert nog de juridische entiteit Intergas Holding B.V. Pas na de afwikkeling van de nog in escrow (bedrag in depot) achtergebleven bedragen, als opvang voor mogelijke claims, zal er duidelijkheid komen over of en hoe Intergas Holding B.V. wordt opgeheven. Bestuurlijke De deelnemende gemeenten zijn: Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Breda, betrokkenheid: Drimmelen, Geertruidenberg, Haaren, Halderberge, Heusden, Hilvarenbeek, Moerdijk, Oisterwijk, Oosterhout, Rucphen, Steenbergen, Tilburg, Waalwijk, Werkendam, Woensdrecht en Woudrichem. De gemeente Halderberge is aandeelhouder van Intergas Holding B.V. Financieel belang:
De gemeente Halderberge heeft alleen nog een financieel belang in de afwikkeling van de nog openstaande bedragen welke zijn achtergehouden voor mogelijke claims vanuit Enexis. Momenteel is er nog geen claim ingediend en deze worden vooralsnog ook niet verwacht.
Risico’s:
Mogelijke claims vanuit Enexis kunnen ervoor zorgen dat het nog in escrow staande bedrag niet wordt uitgekeerd.
13. Samenwerkingsverband Reinigingsdiensten N.V. (SAVER) VestigingsRoosendaal plaats: Doel of belang Uitvoering van de wettelijke en autonome taken op het gebied van reiniging en dat wordt afvalverwijdering. behartigd: BeleidsOp 31 oktober 2013 heeft de gemeenteraad ingestemd met de invoering van Diftar. realisatie: Vervolgens zijn in december de financiële gevolgen alsmede de verordening Afvalstoffenheffing aande gemeenteraad voorgelegd en heeft de gemeenteraad hiermee ingestemd Bestuurlijke Aandeelhouders zijn de gemeenten Bergen op Zoom, Halderberge, Roosendaal en betrokkenheid: Woensdrecht. Elke gemeente wijst een lid van het dagelijks bestuur aan, die de gemeente vertegenwoordigt in de algemene vergadering van aandeelhouders.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
128
Gemeente Halderberge 13. Samenwerkingsverband Reinigingsdiensten N.V. (SAVER)
Financieel belang: Risico’s:
Het aantal aandelen in bezit van de gemeente Halderberge bedraagt 900 (op een totaal van 6.000). De deelnemende gemeenten betalen een bijdrage, gebaseerd op de kosten van de uitvoering van werkzaamheden. -
14. Borchwerf 2 De gemeenteraad wordt middels het jaarverslag van het grondbedrijf apart geïnformeerd over de ontwikkelingen op het industrieterrein Borchwerf 2. In deze paragraaf treft u derhalve slechts summiere informatie aan over de ontwikkelingen en beleidsrealisatie. 14a. Halderberge Borchwerf II B.V. VestigingsOudenbosch plaats: Doel of belang Het doel van de vennootschap is het oprichten en als stille vennoot optreden van de dat wordt commanditaire vennootschap Borchwerf II CV, die zorg draagt voor en behartigd: verantwoordelijk is voor de exploitatie van het industrieterrein Borchwerf 2. Beleidsrealisatie: Bestuurlijke betrokkenheid: Financieel belang: Risico’s:
Geen bijzonderheden over 2013. Gemeente is 100% aandeelhouder. Gemeente is 100% aandeelhouder. -
14b. Borchwerf II B.V. VestigingsRoosendaal plaats: Doel of belang Doel van de vennootschap is het oprichten en als beherend vennoot optreden van de dat wordt commanditaire vennootschap Borchwerf II en het doen realiseren van de ontwikkeling behartigd: van het bestemmingsplan / bouwplan Borchwerf 2.
Beleidsrealisatie:
Zie voor de ontwikkelingen het jaarverslag van de grondexploitaties en de paragraaf Grondbeleid.
Bestuurlijke Halderberge 25% en Roosendaal 25%. betrokkenheid: Gemeente is aandeelhouder.
Financieel belang:
De gemeente Halderberge heeft 25% van het aandelenbelang evenals de gemeente Roosendaal. Heijmans Infrastructuur B.V. bezit 50% van de aandelen.
Risico’s:
-
14c. Borchwerf II C.V., gevestigd in Oud Gastel (Gemeente Halderberge) VestigingsOud Gastel plaats: Doel of belang Het doel van de vennootschap is het uitoefenen van een onderneming, omvattende de dat wordt realisatie van de ontwikkeling van het bedrijventerrein Borchwerf 2 en het beheer van behartigd: en beschikken over registergoederen, het verstrekken en aangaan van geldleningen en het stellen van zekerheden. Als beherend vennoot treedt op Borchwerf II B.V.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
129
Gemeente Halderberge 14c. Borchwerf II C.V., gevestigd in Oud Gastel (Gemeente Halderberge) BeleidsZie het jaarverslag van de grondexploitaties en de paragraaf Grondbeleid. realisatie: Bestuurlijke Deelnemende gemeenten zijn Halderberge en Roosendaal, elk voor 24% betrokkenheid: vermogensparticipatie. Gemeente is aandeelhouder. Financieel belang:
Aandeelhouders zijn: Halderberge Borchwerf II B.V. 24% Roosendaal Borchwerf II B.V. 24% Heijmans Vastgoed Deelnemingen B.V. 48% Borchwerf II B.V. 4%.
Risico’s:
-
14d. Stichting Beheer Borchwerf II VestigingsOud Gastel plaats: Doel of belang De stichting heeft tot doel het parkmanagement van Borchwerf 2 uit te voeren. De dat wordt gemeente Halderberge draagt hierin bij en heeft zitting in het bestuur. behartigd: BeleidsZie voor de ontwikkelingen het jaarverslag van de grondexploitaties en de paragraaf realisatie: Grondbeleid. Bestuurlijke Gemeente heeft zitting in het bestuur. betrokkenheid: Financieel Naast de gemeenten Halderberge en Roosendaal wordt deelgenomen door Borchwerf belang: II C.V. en de Vereniging van vestigende bedrijven Borchwerf II W.A. Risico’s:
-
15. Stichting Inkoopbureau West-Brabant VestigingsEtten-Leur plaats: Doel of belang Het bieden (tegen lage kosten) van de beste toegevoegde waarde in dat wordt inkoopoplossingen voor de deelnemende gemeenten, door het ontwikkelen en behartigd: implementeren van ‘Best in Class’ inkoopbeleid, processen, methodieken, systemen en training. De SIW draagt dus bij aan een continue verbetering van het inkoop- en aanbestedingsbeleid, van de implementatie van dit beleid in de praktijk binnen de aan de SIW deelnemende gemeenten en aan borging van inkoop binnen het werkproces.
Beleidsrealisatie:
In het bestuur van het SIW is afgesproken dat er jaarlijks een halfjaar evaluatie wordt verstrekt in juli/augustus van elk jaar. Tevens wordt er een jaarevaluatie aangeboden na afloop van elk jaar. Deze evaluaties beschrijven zowel kwalitatief als kwantitatief de behaalde resultaten.
Bestuurlijke De deelnemende gemeenten zijn: Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Binnenmaas, betrokkenheid: Cromstrijen, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Gilze en Rijen, Goes, Halderberge, Kapelle, Moerdijk, Noord-Beveland, Oud-Beijerland, Reimerswaal, Rucphen, Sluis, Steenbergen, Strijen, Tholen, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. Het college van iedere deelnemende gemeente wijst één lid en één plaatsvervangend lid aan voor het Algemeen Bestuur. Het Algemeen Bestuur benoemt uit hun midden het Dagelijks Bestuur.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
130
Gemeente Halderberge 15. Stichting Inkoopbureau West-Brabant Financieel Deelname via inhuur inkoper voor 8 dagdelen per week. Er zijn gedurende het jaar 88 belang: extra dagdelen ingekocht. Tevens worden er extra dagdelen ingekocht voor de aanbesteding van de Zuidelijke Omlegging Oudenbosch. De algemene reserve van de stichting is omgezet in een langlopende schuld van de Stichting Inkoopbureau West-Brabant aan de deelnemende gemeenten. Risico’s:
Momenteel zijn geen risico’s bekend.
16. Gemeenschappelijke regeling Regionaal Bureau Leerplicht West-Brabant (RBL) VestigingsBreda plaats: Doel of belang De gemeenschappelijke regeling is aangegaan met als doel het behartigen van de dat wordt belangen van de deelnemende gemeenten op het gebied van de Leerplichtwet 1969 behartigd: en de Regionale Meld en Coördinatiefunctie. Beleidsrealisatie:
Er is een regionale (18 gem) leerplichtadministratie in plaats van iedere gemeente apart. Daarnaast heeft Halderberge een dienstverleningsovereenkomst afgesloten met de GR (1 aug 2012 tot 1 aug 2013) voor het uitbesteden van de uitvoering van leerplicht, kwalificatieplicht en RMC (tegengaan van voortijdig schoolverlaten).
Bestuurlijke De deelnemende gemeenten zijn: Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op betrokkenheid: Zoom, Breda, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Halderberge, Moerdijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. Financieel belang:
De colleges van de deelnemende gemeenten wijzen een lid aan voor het Gemeenschappelijk Orgaan. Het Gemeenschappelijk Orgaan benoemt uit zijn midden een voorzitter en een plaatsvervanger. Zowel de personeelskosten als de uitvoeringskosten die verbonden zijn aan de uitvoering van de taken van het Programma worden omgeslagen over de deelnemende gemeenten naar rato van het aantal inwoners van 5 tot 23 jaar (per 1 januari van het voorgaande begrotingsjaar). Extra dienstverlening kan worden ingekocht tegen een vastgestelde eenheidsprijs.
Risico’s:
Momenteel zijn geen risico’s bekend.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
131
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2013
132
Gemeente Halderberge
Paragraaf Grondbeleid Algemene doelstelling In de paragraaf grondbeleid komt elk jaar aan bod hoe de gemeente het grondbeleid inzet om de bestuurlijke doelen te bereiken. De toelichting op het Besluit begroting en verantwoording (BBV) stelt de volgende onderdelen verplicht: □ visie op het grondbeleid; □ een aanduiding van de wijze waarop de gemeente het grondbeleid uitvoert; □ een actuele prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie; □ een onderbouwing van de geraamde winstneming; □ de beleidsuitgangspunten omtrent de reserves voor grondzaken in relatie tot de risico’s. Visie grondbeleid en uitvoering Het grondbeleid van de gemeente Halderberge is opgenomen in de nota “Grondbeleid 2011 gemeente Halderberge”. De gemeenteraad heeft deze op 14 april 2011 vastgesteld. Op uitgangspunten in deze nota Grondbeleid worden door de gemeente Halderberge ingezet als ondersteunend beleid ten behoeve van het realiseren van andere gemeentelijke beleidsdoelstellingen. Daaronder vallen met name: □ het realiseren van woondoelstellingen; □ het (minimaal) op peil houden van de bestaande voorzieningen binnen de bestaande kernen; □ het behouden van een zo groot mogelijke invloed op de kwaliteit van de toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen; □ het tot stand brengen van samenhang tussen grondbeleid en de relatie met onder andere het ruimtelijk beleid en de begroting; □ het bevorderen van een rechtvaardige verdeling van kosten en opbrengsten over gebruikers, exploitanten, eigenaren en overheid en het spreiden en daarmee beperken van financiële risico’s; □ het genereren van financiële middelen ter dekking van investeringen bij ruimtelijke ontwikkelingsprojecten en het bepalen van een transparante en consequente richtlijnen voor het gemeentelijk grondbeleid teneinde willekeur en onduidelijkheid te voorkomen. Het grondbeleid is dus geen doel op zich, maar is dienstbaar aan alle beleidsvelden zoals wonen, ruimtelijke ontwikkeling, economische en maatschappelijke ontwikkeling, openbare ruimte, infrastructuur, recreatie en natuur. De uitvoering van het beleid geeft de manier aan waarop de gemeente zich op de vastgoedmarkt beweegt in de rol van regisseur van het ontwikkelproces en als ontwikkelaar van locaties. De financiële aspecten van deze projecten worden in overeenstemming met deze nota in de jaarlijkse begroting in de paragraaf grondbeleid op hoofdlijnen toegelicht. De financieel economische crisis, de onzekere situatie op de woningmarkt en de bijgestelde bevolkings- en woningbouwprognoses hebben zowel landelijk als binnen de gemeente Halderberge wel gevolgen voor het grondbeleid en de uitvoering hiervan. De tijden dat het gemeentelijk grondbedrijf als “melkkoe” voor de gemeenten heeft gediend, is voorbij. Daarnaast zal met grotere voorzichtigheid moeten worden omgesprongen met verwachte resultaten en de toerekening van vervaardigingskosten aan de grondexploitaties. Mogelijk zal het grondbeleid hierop moeten worden bijgesteld. Woningbouwprogrammering 30 mei 2013 – uitgangspunten GREX Op 30 mei 2013 heeft de gemeenteraad het woningbouwprogramma 2012-2022 vastgesteld. Hierbij is als gevolg van de financiële economische crisis, de onzekere situatie op de woningmarkt en de bijgestelde provinciale bevolkings- en woningbouwprognoses een reëel programma vastgesteld. Dit programma gaat uit van een aantal woningen dat zich beweegt tussen de 680 en 809 woningen in de periode 2012 en 2022. Op basis van dit gewijzigde woningbouwprogramma zijn toen bij de jaarrekening 2012 alle grondexploitatieberekening geactualiseerd en zijn de waarderingen van alle grondposities bijgesteld. Nu 1 jaar later zijn opnieuw alle grondexploitaties geactualiseerd op basis van dit bijgestelde woningbouwprogramma en de actuele stand van zaken.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
133
Gemeente Halderberge Onderstaand is aangegeven welke uitgangspunten gehanteerd zijn bij de opstelling van de grondexploitaties bij de jaarrekening 2013. • De gemiddelde verkoopprijs (rekenprijs) in de grondexploitatieberekeningen is gehandhaafd op € 220. Bij de daadwerkelijke ontwikkeling van de woningbouwplannen zal een gedifferentieerde grondprijs worden gehanteerd naar woningtype en/of kern • De indexering op de kosten verhoogd is 2% • De rente verlaagd van € 3,5% naar € 3%, conform het uitgangspunt in de Zomernota 2013 • De indexering op verkoopprijs is gehandhaafd op 1% vanaf 2016 • De fasering van het totaal nog te bouwen woningen tot 2022 is niet gewijzigd • Voor de verwachte restwaarde van de grond in de grondexploitaties wordt een marktconforme prijs gehanteerd. • Kosten bouw- en woonrijp maken zijn gebaseerd op reële bedragen Waardering en toerekening vervaardigingskosten Naast deze kaders is ook de notitie “Grondbeleid” van de commissie Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) een belangrijk uitgangspunt voor de waardering van de grondposities en de toerekening van de vervaardigingskosten (rente, plankosten, civieltechniek, ed). Deze notitie is vertaald in onderstaand stroomschema, op basis waarvan duidelijk is hoe omgegaan wordt met de toerekening van vervaardigingskosten en de waardering van de verschillende projecten binnen de grondexploitatie.
Heeft de gemeente een grondpositie binnen het project
Toerekening van kosten aan het project tot max. het bedrag dat doorbelast kan worden
ja
ja
Betreft het een BIE
nee
nee
kunnen kosten worden doorberekend aan initiatiefnemer
Het betreft een NIEGG. Is er een stellig voornemen tot ontwikkeling
nee
nee
Geen toerekening van kosten aan project
Kostentoerekening van alle vervaardigingskosten tot max. de waarde in huidige staat
ja
Kostentoerekening aan het project van alle vervaardigingskosten
ja
Kostentoerekening van alle vervaardigingskosten tot max. de waarde in toekomstige staat
Toerekening ambtelijke kosten aan grondexploitaties Mede op basis van bovenstaand schema, de plankostenscan van de VNG en landelijk kengetallen voor civieltechnische kosten is voor de grondexploitaties bepaald welke bedragen reëel zijn om toe te rekenen aan de verschillende projecten binnen de grondexploitaties. Deze toerekening is limitatief. Indien aanvullende werkzaamheden (zoals een totale visie voor een gebied of relatie tot de bouw en aanleg van maatschappelijke voorzieningen) nodig zijn mogen deze niet worden toegerekend aan de projecten binnen de grondexploitatie. Op basis van deze reële ramingen en de notitie van het BBV is er in 2013 voor een bedrag van € 426.000 aan ambtelijke kosten toegerekend aan de grondexploitaties.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
134
Gemeente Halderberge Mutatie voorziening verliesgevende exploitaties a.g.v. actualisatie grondexploitatieberekeningen per 31-12-2013 Zoals gesteld zijn alle grex-berekeningen geactualiseerd per 31-12-2013. Conform de regelgeving is er ten behoeve van complexen waarbij een geprognotiseerd verlies op kan treden een voorziening gevormd. De voorziening dient voldoende middelen te bevatten om het gehele verlies te kunnen afdekken. Het benodigde saldo van deze voorziening is per 1-1-2014 becijferd op € 6.951.659. Op het moment dat een complex wordt afgesloten wordt de gevormde voorziening gebruikt om dit negatieve effect op dat moment te egaliseren. In onderstaande tabel is aangegeven hoe de voorziening voor verliesgevende projecten is opgebouwd per 1-1-2013 en welke projecten in 2013 tot mutaties hebben geleid in deze voorziening. De mutaties in de voorziening leiden altijd tot een mutatie in de algemene reserve grondexploitaties van het hetzelfde bedrag. Projectnaam
nr.
Maria ter Engelen Tivoli Oudenboscheweg De Reiskoffer
103 109 127 408
bouwgronden in exploitatie
Centrum Oud Gastel Centrum Hoeven Pagnevaartdreef Centrum Stampersgat Oud Gastel Noord niet in expl. Genomen gronden
Totaal
207 308 406 504 913
Negatief resultaat Gevormde voorz. Voorziening Totale voorziening voorgaande jaren gevormd in 2013 per 31-12-2013 128.730 29.545 99.185 128.730 0 1.519.275 -1.519.275 0 8.705 5.838 2.867 8.705 0 54.347 -54.347 0 137.435 1.609.005 -1.471.570 137.435 1.194.474 916.028 253.583 1.557.472 2.892.667 6.814.224
1.153.842 853.598 261.850 1.400.000 3.061.760 6.731.050
40.632 62.430 -8.267 157.472 -169.093 83.174
1.194.474 916.028 253.583 1.557.472 2.892.667 6.814.224
6.951.659
8.340.055
-1.388.396
6.951.659
Conform de regelgeving zijn voor alle verliesgevende projecten voorzieningen gevormd. Voor het project St. Anna heeft de herziene grondexploitatieberekeningen tot volg dat er een afwaardering heeft plaatsgevonden van de aanwezige boekwaarde. De huidige boekwaarde van Sint Anna bedroeg ca. € 3,86 miljoen. Deze boekwaarde voor Sint Anna is gebaseerd op de WOZ-waarde. Op basis van de huidige inzichten is onlangs besloten om de boekwaarde van Sint Anna met ca. € 1.610.000 neerwaarts wordt bijgesteld tot een boekwaarde per 31-12-2013 van € 2.250.000.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
135
Gemeente Halderberge Actualisatie grondexploitaties jaarrekening 2013 Eerder is al aangegeven welke uitgangspunten zijn gehanteerd bij het actualiseren van de grondexploitatieberekeningen in het kader van de jaarrekening 2013. Onderstaand is schematisch weergegeven wat de boekwaarde van de totale grondexploitaties is en de hoogte van de hiermee in relatie staande gevormde voorziening voor verliesgevende projecten. SPECIFICATIE BOEKWAARDEN VOORRADEN JAARREKENING 2013 Naam projecten in voorbereiding Sportpark Pagnevaart Reuzelaar terrein Albano Bornhemweg Centrumontwikkeling Oud Gastel Centrumplan Hoeven Pagnevaartdreef Centrumplan Stampersgat Steenstraat Oud Gastel Ruil- en diverse gronden Centrum Bosschenhoofd Oud Gastel Noord subtotaal in voorbereiding exclusief voorziening gevormde voorzieningen subtotaal in voorbereiding inclusief voorziening projecten in exploitatie Maria ter Engelen Tivoli Oudenbossche weg Vermunt Opperstraat Bovendonksestraat Steenfabriek Maatjens De Reiskoffer Korenweide II/III Borchwerf II div. Ruimte voor Ruimte div kleine ontwikkelingen subtotaal in voorbereiding exclusief voorziening gevormde voorzieningen subtotaal in voorbereiding inclusief voorziening grond- en hulpstoffen Sportpark Pagnevaart St. Annaplein Albano subtotaal in voorbereiding exclusief voorziening gevormde voorzieningen subtotaal in voorbereiding inclusief voorziening Eindtotaal in exploitatie exclusief voorziening gevormde voorzieningen Eindtotaal in exploitatie inclusief voorziening
code
31100 31100 31100 31100 31100 31100 31100 31100 31100 31100 31100 31100
32200 32200 32200 32200 32200 32200 32200 32200 32200 32200 32200 32200 32200
31200 31200 31200
Boekwaarde
Mutaties
Mutatie
Boekwaarde
1-1-2013
2013
reserve
31-12-2013
548.929,97 0,00 339.632,80 860.996,11 2.057.587,44 990.681,29 1.053.745,57 2.163.028,76 65.230,06 3.757.618,96 0,00 7.115.444,33 18.952.895,29 -6.731.050,00 12.221.845,29
20.487,14 5.685,00 9.927,75 25.281,74 125.634,51 79.137,56 34.854,08 -144.775,33 2.287,36 -2.901.060,94 28.994,51 384.417,57 -2.329.129,05 -83.174,00 -2.412.303,05
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 111.084,19 28.994,51 0,00 140.078,70
132.642,67 1.198.488,63 27.862,88 82.642,61 930.846,01 309.391,35 -88.792,22 -107.544,04 96.898,16 -82.466,54 2.119.384,07 42.266,63 17.367,79 4.678.988,00 -1.609.005,00 3.069.983,00
24.986,99 295.147,65 977,04 25.197,59 -1.707.429,17 11.568,03 2.972,93 -1.186,54 3.397,84 140.460,24 -1.456.030,20 1.482,12 609,02 -2.657.846,46 1.471.570,00 -1.186.276,46
0,00 1.493.636,28 0,00 0,00 0,00 0,00 -85.819,29 0,00 100.296,00 0,00 663.353,87 0,00 0,00 2.171.466,86 2.171.466,86
157.629,66 0,00 28.839,92 107.840,20 -776.583,16 320.959,38 0,00 -108.730,58 0,00 57.993,70 0,00 43.748,75 17.976,81 -150.325,32 -137.435,00 -287.760,32
1.330.740,00 3.859.999,67 825.000,00 6.015.739,67 0,00 6.015.739,67
46.575,90 198.648,67 28.875,00 274.099,57 0,00 274.099,57
46.575,90 1.808.648,34 28.875,00 1.884.099,24 0,00 1.884.099,24
1.330.740,00 2.250.000,00 825.000,00 4.405.740,00 0,00 4.405.740,00
29.647.622,96 -8.340.055,00 21.307.567,96
-4.712.875,94 1.388.396,00 -3.324.479,94
4.195.644,80 0,00 4.195.644,80
20.739.102,22 -6.951.659,00 13.787.443,22
140.078,70
569.417,11 5.685,00 349.560,55 886.277,85 2.183.221,95 1.069.818,85 1.088.599,65 2.018.253,43 67.517,42 745.473,83 0,00 7.499.861,90 16.483.687,54 -6.814.224,00 9.669.463,54
Op deze boekwaarden is conform het BBV de gevormde voorziening per ultimo van het jaar in mindering gebracht. Van de totale boekwaarde van € 20,7 mln. is € 19,9 mln. opgenomen in woningbouwprojecten, bedraagt de boekwaarde van industrieprojecten € 0,1 mln. en is de boekwaarde van de ruil- en diverse gronden € 0,7 mln. De afname van de boekwaarde wordt met name veroorzaak door: • Grondverkopen binnen de projecten Opperstraat, Borchwerf en ruil- en diverse gronden voor een bedrag van € 6,4 mln • Het afsluiten van het project Tivoli met de boekwaarde van € 1,5 mln • Ten laste brengen van 0,5 mln voor de sanering van een bedrijf nabij Borchwerf • De afwaarderingen van (ged)boekwaarde van het project St. Anna met € 1,6 mln
Jaarverslag en jaarrekening 2013
136
Gemeente Halderberge Conform artikel 70 lid 2 van het BBV wordt hieronder aangegeven wat de huidige, gemiddelde boekwaarde per m² is van de nog niet in exploitatie genomen gronden. Naam projecten in voorbereiding Sportpark Pagnevaart Reuzelaar terrein Albano Bornhemweg Centrumontwikkeling Oud Gastel Centrumplan Hoeven Pagnevaartdreef Centrumplan Stampersgat Steenstraat Oud Gastel Ruil- en diverse gronden Oud Gastel Noord
Boekwaarde
Gevormde
Oppervlakte
Boekwaarde
31-12-2013
voorziening
in m2
per m2
569.417,11 5.685,00 349.560,55 886.277,85 2.183.221,95 1.069.818,85 1.088.599,65 2.018.253,43 67.517,42 745.473,83 7.499.861,90 16.483.687,54
1.194.474,00 916.028,00 253.583,00 1.557.472,00
2.892.667,00 6.814.224,00
7.000 12.768 5.000 79.425 7.246 6.985 5.730 8.690 900 126.465 73.212 333.421,00
81,35 0,45 69,91 11,16 136,45 22,02 145,73 53,02 75,02 5,89 62,93
Naast de boekwaarden zijn ook de nog te verwachten kosten en opbrengsten in beeld gebracht. Op basis hiervan zijn van de projecten (wel en niet in exploitatie) met een verwacht financieel resultaat van meer dan € 100.000 hieronder de winstgevende en verliesgevende plannen weergegeven (op basis van de contante waarde). Naam project Maria ter Engelen Sportpark Pagnevaart Albano Lob C Centrumplan Oud Gastel Linde/Johannes Oud Gastel Noord Opperstraat Centrum: Aldi/Kompas/Lindelommer De Reuzelaar Maatjens Pagnevaartdreef Centrum Stampersgat Busterrein en van Gerwen Korenweide overige projecten < € 100.000,Totalen
financieel resultaat CW -128.000 351.000 309.000 -1.194.000 197.000 -2.892.000 4.121.000 -916.000 488.000 100.000 -253.000 -1.557.000 331.000 77.000 -966.000
De projecten die positief sluiten geven een positief resultaat van ruim € 5,9 mln. De plannen met een negatief resultaat bedragen in totaal ca. € 6,9 mln. Voor de projecten met een verwacht verlies is, zoals eerder aangegeven, inmiddels een voorziening gevormd.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
137
Gemeente Halderberge Beleidsuitgangspunten omtrent reserves en voorzieningen voor grondzaken in relatie tot risico’s van de grondzaken Het grondbedrijf kent thans 3 reserves: a. Algemene reserve grondexploitaties b. Risicoreserve Borchwerf 2 c. Reserve bovenwijkse voorzieningen
a. Algemene reserve grondexploitaties Op basis van de bijstellingen in de grondexploitaties en de toepassing van de notitie “Grondbeleid” van het BBV is er in 2013 als gevolg van o.a. de mutaties in de verliesvoorzieningen en de afwaardering van aanwezige boekwaarde een bedrag benodigd van € 1.811.855. Volgens het reserves en voorzieningenbeleid komt dit ten laste van de reserve grondexploitaties. Aangezien deze reserve hiervoor niet toereikend is, wordt voor dit bedrag de algemene reserve aangewend. Dit sluit aan bij het reserves en voorzieningenbeleid 2010, waarbij is aangegeven dat tekorten in andere reserves met de algemene reserve kan worden verrekend. Het saldo van de reserve grondexploitaties bedraagt hierdoor per 31-12-2013 € 0. Deze reserve blijft echter wel in stand. b. Risicoreserve Borchwerf 2 De risicoreserve Borchwerf 2 is ingesteld bij raadsbesluit van 30 oktober 2003. Uitgangspunt voor het gewenste saldo van deze reserve is dat het saldo dusdanig dient te zijn dat het Halderbergs aandeel in 5 jaar renteverlies van Borchwerf 2 opgevangen moet worden. In 2004 is de reserve op het gewenste niveau gebracht. Afhankelijk van de gunstigere of minder gunstige ontwikkeling kan de reserve geleidelijk vrijvallen dan wel aangevuld worden. Op basis van de (concept)jaarrekening over 2013 van Borchwerf is berekend wat de hoogte van de risicoreserve moet zijn op grond van het bovengenoemde uitgangspunt. Hieruit blijkt dat de risicoreserve verlaagt kan worden met een bedrag van € 400.000 tot het benodigde saldo van € 600.000. c. Reserve bovenwijkse voorzieningen In de nota Grondbeleid is opgenomen dat de gemeente een reserve bovenwijkse voorzieningen heeft. Deze is bedoeld om de aanleg van infrastructurele werken met meer dan uitsluitend planbetekenis mogelijk te maken. Gedacht kan worden aan zaken zoals bijvoorbeeld rondwegen, parkeergarages, stadsparken e.d. Zowel vanuit eigen exploitaties als vanuit private exploitaties wordt in deze reserve bijgedragen. In de nota Grondbeleid en Grondbedrijf is opgenomen dat een omslagnota zal worden opgesteld waaruit duidelijk blijkt welke bovenwijkse voorzieningen in de toekomst gerealiseerd zullen gaan worden, wanneer dat zal gebeuren en hoe de dekking plaatsvindt. Om bijdragen aan bovenwijkse voorzieningen te kunnen onderbouwen is een omslagnota noodzakelijk. Op 25 september 2008 heeft de gemeenteraad de omslagnota bovenwijkse voorzieningen 2008 vastgesteld. Het saldo van de reserve bovenwijkse voorzieningen bedraagt thans ruim 0,5 miljoen euro. De voeding van deze reserve staat wel onder druk doordat vanuit exploitaties met een verwacht negatief resultaat geen storting in de reserve plaatsvindt. Verder zijn op basis van de woningbouwprogrammering zoals vastgesteld in mei 2013 de kaders bijgesteld. Hierdoor worden projecten niet meer of in afgeslankte vorm uitgevoerd, waardoor er minder storting zullen plaatsvinden dan aanvankelijk werd aangenomen. Uit de geactualiseerde grondexploitatieberekeningen blijkt op dit moment dat er nog een toevoeging aan de reserve bovenwijkse voorzieningen wordt verwacht van € 1,8 mln. De verwachting is dat dit voldoende is om de reeds in gang gezette investeringen af te kunnen dekken. Een probleem zou nog op kunnen treden op het moment dat de inkomsten in de reserve niet gelijk lopen met de uitgaven uit de reserve. Hierbij zal dan voorfinanciering vanuit de algemene reserve aan de orde moeten zijn.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
138
Gemeente Halderberge Risico’s binnen de grondexploitaties Door de in 2013 en voorgaande jaren gevormde verliesvoorzieningen en de afwaarderingen op de boekwaarde is een fors deel van het risico binnen de grondexploitaties ondervangen. Echter aanvullende verliesvoorzieningen en afwaarderingen kunnen nog nodig zijn op basis van onderstaande risico’s. • De gehanteerde gemiddelde verkoopprijs binnen de exploitatieberekeningen is € 220. Bij de verdere uitwerking van de grondexploitaties wordt vervolgens gewerkt met gedifferentieerde prijzen welke afhankelijk zijn van de soort bebouwing en de kern. Dit kan leiden tot andere opbrengsten dan waar nu in de exploitatieberekeningen is uitgegaan. Ook de ontwikkelingen in de markt, zoals verder dalende huizenprijzen, kunnen van invloed zijn op de grondprijs. • Er is gekozen voor een meer gespreide fasering, mede gezien de situatie op de woningmarkt en de herziene woningbouw- en bevolkingsprognoses. Door een verdere verslechtering of traag herstel van de woningmarkt zou deze fasering nog meer uitgespreid kunnen worden. Hierdoor zullen de rentelasten verder stijgen. • Binnen een aantal projecten zijn de gesprekken met de partners nog niet geheel afgerond. Op basis van het nog te bereiken resultaat is beoordeeld in hoeverre het noodzakelijk is aanvullende verliesvoorzieningen te treffen of boekwaarden af te waarderen. Vooralsnog is hiervoor een risico ingeschat van € 600.000. • De reserve bovenwijkse voorzieningen is voor 50% kostendrager voor de dekking van de rondweg. De voeding van deze reserve is echter afhankelijk van de te realiseren woningen binnen de verschillende grondexploitaties. Zoals hierboven aangegeven, kan door verdere verslechtering of traag herstel van de woningmarkt, een risico ontstaan. Vooralsnog wordt voor de jaren 2014 – 2016 hier een risico van € 250.000 per jaar voor ingeschat. Het resterende risico voor nog te vormen voorzieningen en mogelijke afwaarderingen is op dit moment bepaald op € 4,25 mln. Dit bedrag is mede bepaald op basis van onzekerheden in een aantal projecten en scenarioberekeningen, waarbij is uitgegaan van een gemiddelde verkoopprijs van € 200 per m2 in plaats van de huidig geldende rekenprijs van € 220 en een uitgestelde verkoop van de eigen grondposities met 2 jaar. Dit risicobedrag van € 4,25 mln. is opgenomen in de berekening van het totale weerstandsvermogen van de gemeente Halderberge.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
139
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2013
140
Gemeente Halderberge
Deel B: De jaarrekening
Jaarverslag en jaarrekening 2013
141
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2013
142
Gemeente Halderberge
Hoofdstuk 3: Programmarekening
Jaarverslag en jaarrekening 2013
143
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2013
144
Gemeente Halderberge
Programmarekening Overzicht van baten en lasten per programma (x € 1.000) Primitieve begroting 2013 Begroting 2013 incl. wijziging Realisatie 2013 Verschil saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo begroting - realisatie 1 Bestuur en dienstverlening 4.806 533 -4.273 3.924 454 -3.470 4.144 452 -3.692 -222 N 2 Openbare orde en veiligheid 2.207 18 -2.188 2.682 327 -2.355 2.681 347 -2.334 21 V 3 Openbare ruimte 9.360 2.576 -6.785 9.825 2.508 -7.317 8.501 2.752 -5.749 1.568 V 4 Ruimte en economie 26.185 24.894 -1.291 26.534 24.348 -2.186 42.525 35.545 -6.980 -4.794 N 5 Maatschappelijke ondersteuning en 24.018 12.352 -11.666 24.968 13.430 -11.538 24.642 13.483 -11.159 379 V welzijn 6 Onderwijs en jeugd 6.186 454 -5.732 4.563 465 -4.098 4.560 550 -4.010 87 V Algemene dekkingsmiddelen 309 31.186 30.878 898 30.781 29.883 1.226 31.570 30.345 462 V 73.070 72.013 N Resultaat voor bestemming -1.057 73.394 72.313 -1.081 88.279 84.699 -3.580 -2.499 Mutaties reserves: Bestuur en dienstverlening 317 434 117 317 434 117 317 380 63 -54 N Openbare orde en veiligheid 65 48 -16 422 556 134 500 556 56 -77 N Openbare ruimte 0 613 613 0 1.884 1.884 197 584 387 -1.497 N Ruimte en economie 0 162 162 2 278 276 3 150 148 -128 N Grondexploitaties (behorend bij Ruimte 8.778 7.134 -1.644 9.512 6.521 -2.991 2.787 5.087 2.300 5.291 V en economie) Maatschappelijke ondersteuning en 46 118 72 56 382 326 206 185 -21 -346 N welzijn Onderwijs en jeugd 2.580 3.352 772 4.258 3.449 -809 4.284 3.449 -835 -26 N Algemene dekkingsmiddelen 1.538 2.110 572 7.486 8.515 1.030 7.687 8.801 1.114 84 V Kostenplaatsen 173 583 409 211 1.325 1.114 180 1.080 901 -214 N 86.568 86.568 V Resultaat na bestemming 0 95.658 95.658 0 104.438 104.972 533 533
In het volgende hoofdstuk is een overzicht opgenomen met de verschillen groter dan € 50.000. In het jaarverslag is per programma een meer gedetailleerde verklaring van de verschillen opgenomen.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
145
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2013
146
Gemeente Halderberge
Hoofdstuk 4: Toelichting programmarekening
Jaarverslag en jaarrekening 2013
147
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2013
148
Gemeente Halderberge
Verschillenanalyse jaarrekening 2013 – begroting 2013 In het jaarverslag zijn per programma de baten, lasten en het resultaat opgenomen. In de programmarekening is dit verzameld in een totaaloverzicht. Hieronder treft u een toelichting aan op de grootste verschillen tussen de jaarrekening 2013 en de begroting 2013 (incl. wijziging). In het jaarverslag treft u per programma een meer gedetailleerde analyse aan van de belangrijkste verschillen tussen de geraamde en de gerealiseerde bedragen. Verschillen groter dan € 50.000 (x € 1.000)
Toevoeging reserve Voorschotten Stampersgat De ontvangen subsidie voor de leefbaarheidsprojecten in Stampersgat worden in de reserve gestort en jaarlijks onttrokken op basis van de werkelijke uitgaven. In 2012 is er bij de jaarrekening ten onrechte onvoldoende in de reserve gestort, dit is nu hersteld waardoor de reserve voldoende dekking biedt. In 2012 was dit een voordeel en nu dus een nadeel. Overige ruimte en economie In december is een tweetal landbouwpercelen verkocht met een totaalopbrengst van € 112.000. Daarnaast zijn er nog enkele percelen snippergroen verkocht. In oktober was er nog geen zicht op óf deze verkopen wel zouden doorgaan en ook niet wanneer de overdracht zou plaatsvinden, vandaar dat het budget bij de Slotwijziging niet is bijgesteld. Milieubeheer Er is meer advies gevraagd aan de OMWB op het gebied van externe veiligheid en basisnet spoor. Daarnaast zijn meer advieskosten gemaakt die betrekking hebben op het drugslab in Bosschenhoofd. De totale advieskosten milieubeheer zijn hierdoor € 41.000 hoger dan geraamd. Bijstandverlening Op basis van de openstaande vorderingen wordt jaarlijks de noodzakelijke hoogte van de voorziening dubieuze debiteuren sociale zaken bepaald. In 2013 is een bedrag van € 49.000 toegevoegd aan de voorziening.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Bedrag
V/N
Incidenteel of structureel
Programma
-71
N
Incicenteel
Openbare orde en veiligheid
145
V
Incidenteel
Ruimte en economie
-41
N
Incidenteel
Ruimte en economie
-49
N
Incidenteel
Maatschappelijke ondersteuning en welzijn
149
Gemeente Halderberge Doordat in 2013 weinig leningen zijn verstrekt in het kader van de BBZ (Besluit Bijstandverlening Zelfstandigen) ontstaat een positief saldo van € 145.000. Dit saldo van baten en lasten met betrekking tot de BBZ wordt jaarlijks verrekend met de egalisatiereserve BBZ. Doordat deze reserve in 2013 het maximum van € 150.000 heeft bereikt, kan niet het volledige bedrag worden verrekend. Per saldo resteert in de exploitatie een voordeel van € 60.000. Wet maatschappelijke ondersteuning De kosten voor hulp bij het huishouden waren in 2013 € 54.000 lager dan geraamd. Dit wordt met name veroorzaakt door een daling in het aantal uren hbh2 en een daling van het aantal PGB-houders. Participatiebudget Eind 2013 is van de Belastingdienst een bedrag van € 303.000 terug ontvangen omdat in de jaren 2007 t/m 2012 ten onrechte btw is betaald over de gemaakte kosten voor reintegratie. Dit bedrag is verantwoord binnen het Participatiebudget 2013. Hierdoor is er ruimte ontstaan om kosten ten laste van het participatiebudget te brengen. Het gaat om een deel van de kosten van het Werkplein (€ 77.000), de kosten van schuldhulpverlening aan bijstandsontvangers (€ 24.000) en de aanvullende gemeentelijke bijdrage aan WVS (€ 46.000). Per saldo geeft dit in 2013 een incidenteel voordeel van € 147.000. Bij de besluitvorming over het resultaat van de jaarrekening 2013 wordt een voorstel gedaan om dit bedrag te bestemmen voor de dekking van de aanvullende gemeentelijke bijdrage aan WVS in 2014. Onderwijs Het leerlingenvervoer is een open eind regeling, waarbij de kosten afhankelijk zijn van het aantal leerlingen en de locaties. Vanwege een stijging van het aantal leerlingen en een toegenomen diversiteit van schoollocaties (o.a. Rotterdam) ontstaat een overschrijding.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
60
V
Incidenteel
Maatschappelijke ondersteuning en welzijn
54
V
Incidenteel
Maatschappelijke ondersteuning en welzijn
147
V
Incidenteel
Maatschappelijke ondersteuning en welzijn
-67
N
Incidenteel
Onderwijs en jeugd
150
Gemeente Halderberge Het voordeel op het budget voor het onderwijsachterstandenbeleid is opgebouwd uit een tweetal voordelen namelijk € 56.000 door lagere uitgaven en € 61.000 door hogere inkomsten. In de begrote uitgaven was naast de uitgaven (geraamd obv de te ontvangen Rijksgelden) ook een deel eigen middelen opgenomen. Deze zijn niet nodig gebleken. Dit geeft een voordeel op dit budget. Het voordeel in de inkomsten is te verklaren door een extra uitkering van het Ministerie van € 33.796 en daarnaast door het "vrijvallen" van eerder ontvangen subsidies van € 37.000 uit voorgaande jaren welke niet meer kunnen worden overgenomen naar 2014 als gevolg van gewijzigde regelgeving. Uitkeringen gemeentefonds In de decembercirculaire 2013 maakte het Rijk bekend dat de omvang van het Gemeentefonds over 2013 ten opzichte van de Miljoenennota c.q. septembercirculaire 2013 nog met zo’n € 80 miljoen opwaarts wordt bijgesteld. Deze stijging van het Gemeentefonds is het gevolg van de toevoeging van Rijksmiddelen voor onderwijs (Herfstakkoord) verminderd met de onderuitputting op de begrotingen van diverse departementen en een gedeeltelijke invulling van de taakstelling (zie ook Najaarsnota 2013 Rijk). De stijging van de omvang van het Gemeentefonds (accres) over 2013 resulteerde voor de gemeente Halderberge in een hogere algemene uitkering van ca. € 117.000. Daarnaast stijgt de algemene uitkering over 2013 met ca. € 17.000 als gevolg van het uitdelen van de verdeelreserve 2013. In de laatste specificaties van het ministerie van BZK zijn de aantallen eenheden van een aantal verdeelmaatstaven (per saldo) opwaarts bijgesteld. Zo zijn de aantallen huishoudens met een laag inkomen voor het uitkeringsjaar 2012 definitief vastgesteld (structurele doorwerking) en zijn de aantallen bijstands- en uitkeringsontvangers voor het uitkeringsjaar 2013 nog gewijzigd. In totaliteit leiden de bijstellingen van de aantallen eenheden van de verdeelmaatstaven tot een hogere algemene uitkering in 2013 van € 110.000. Op basis van de decembercirculaire 2013 is de algemene uitkering over de jaren 2011 en 2012 € 64.000 hoger dan geraamd. Het Rijk maakte in de decembercirculaire 2013 bekend dat de gemeenten in 2013 nog middelen ontvangen ter compensatie van de kosten die gemeenten in 2014 en volgende jaren moeten maken voor personen die nog aan de inburgeringsplicht moeten voldoen. De gemeente Halderberge ontvangt hiervoor eenmalig in 2013 € 41.000 in de vorm van een decentralisatie uitkering.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
117
V
Incidenteel
Onderwijs en jeugd
244
V
Incidenteel
Algemene dekkingsmiddelen
64
V
Incidenteel
41
V
Incidenteel
Algemene dekkingsmiddelen Algemene dekkingsmiddelen
151
Gemeente Halderberge Overige baten en lasten die vallen onder de algemene dekkingsmiddelen Op basis van de openstaande vorderingen wordt jaarlijks de noodzakelijke hoogte van de voorziening dubieuze debiteuren algemene dienst bepaald. In 2013 is een bedrag van € 55.000 toegevoegd aan de voorziening. In de begroting 2013 is een stelpost van € 70.000 opgenomen voor de verwachte inkoopvoordelen. Voor de in 2013 afgeronde inkooptrajecten is een totaal financieel resultaat behaald van € 380.000. Omdat dit resultaat met name betrekking heeft op investeringen komt dit tot uitdrukking in lagere kapitaallasten en is dit niet rechtstreekst in mindering gebracht op de stelpost. In de paragraaf bedrijfsvoering wordt inkoop nader toegelicht. In de raming van de bijdrage 2013 aan de Belastingsamenwerking West-Brabant is geen rekening gehouden met de transparantiemethode ofwel de verrekening met het BTW Compensatiefonds. Deze verrekening geeft in 2013 een voordeel van € 52.000.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
-55
N
Incidenteel
Algemene dekkingsmiddelen
-70
N
Incidenteel
Algemene dekkingsmiddelen
52
V
Incidenteel
Algemene dekkingsmiddelen
152
Gemeente Halderberge Begrotingsrechtmatigheid Bij de rechtmatigheidscontrole vormt het begrotingscriterium een belangrijk toetsingscriterium. In de toelichting op het Bado (Besluit accountantscontrole decentrale overheden) wordt begrotingsrechtmatigheid omschreven als: “Financiële beheershandelingen, die ten grondslag liggen aan de baten en lasten, alsmede de balansposten, dienen tot stand te zijn gekomen binnen de grenzen van de geautoriseerde begroting en hiermee samenhangende programma’s (begrotingscriterium). In de begroting zijn de maxima voor de lasten vermeld die door de raad zijn vastgesteld. Dit houdt in dat de financiële beheershandelingen dienen te passen binnen de begroting, waarbij het juiste programma, de toereikendheid van het begrotingsbedrag, alsmede het begrotingsjaar van belang zijn.” Met de controle op de juiste toepassing van het begrotingscriterium wordt getoetst of het budgetrecht van de gemeenteraad is gerespecteerd. De toe te passen normen voor het begrotingscriterium zijn op hoofdlijnen door de wetgever bepaald (artikel 189, 190 en 191 van de Gemeentewet) en worden door de gemeenteraad zelf nader ingevuld en geconcretiseerd. Dit gebeurt door middel van de begroting en via de verordening op het financieel beheer ex artikel 212 van de Gemeentewet. Begrotingsoverschrijdingen Begrotingsafwijkingen en -overschrijdingen (beleidsmatig en/of financieel) behoeven autorisatie door de gemeenteraad. In de regel zullen begrotingswijzigingen vooraf door het college aan de raad worden voorgelegd ter autorisatie. Hiermee wordt toestemming gevraagd voor het te realiseren beleid en voor de besteding van het benodigde bedrag. Slechts indien de omstandigheden een autorisatie vooraf niet mogelijk maken zal achteraf een begrotingswijziging moeten worden voorgelegd. Indien de raad ermee instemt wordt de besteding alsnog geautoriseerd en is deze rechtmatig. Begrotingswijzigingen moeten volgens de Gemeentewet tijdens het jaar zelf nog aan de gemeenteraad worden voorgelegd. Indien een wijziging niet meer in het jaar zelf is voorgelegd zijn bestedingen boven het begrotingsbedrag strikt genomen onrechtmatig. Toch kan voor de accountant bij de controle vaststaan dat een aantal (begrotings)overschrijdingen binnen de beleidskaders van de gemeenteraad vallen. De toelichting van het Bado zegt hierover: Strikt genomen gaat het hier om onrechtmatige uitgaven (ook wel begrotingsonrechtmatigheid genoemd), omdat de overschrijding strijd oplevert met artikel 189, vierde lid van de Gemeentewet. Volgens artikel 28, eerste lid van het BBV dienen deze overschrijdingen (en onderschrijdingen) goed herkenbaar in de jaarrekening te worden opgenomen. Door het vaststellen van de rekening door de raad waarin die uitgaven wel zijn opgenomen worden de desbetreffende uitgaven alsnog geautoriseerd. Het gaat om overschrijdingen waarbij het college bij het doen van de uitgaven binnen het door de raad uitgezette beleid is gebleven. Het is in zijn algemeenheid niet de bedoeling dat de accountant deze overschrijdingen betrekt bij de beslissing of al dan niet een goedkeurende accountantsverklaring kan worden gegeven. Wel moet de accountant in het verslag van bevindingen de bedragen, waarvan het college in de jaarrekening heeft aangegeven dat ze nog dienen te worden geautoriseerd, aan de orde stellen. De accountant dient in dat kader in ieder geval aan te geven of het overzicht ex artikel 28, eerste lid, van het BBV volledig is of niet. In onderstaande tabel is per programma aangegeven of zich in 2013 een begrotingsoverschrijding heeft voorgedaan. Lasten per programma (x € 1.000) Begroting Begrotings2013 (incl. Realisatie overschrijwijziging) 2013 Verschil ding Bestuur en dienstverlening 3.924 4.144 -220 Ja Openbare orde en veiligheid 2.682 2.681 1 Nee Openbare ruimte 9.825 8.501 1.324 Nee Ruimte en economie 26.534 42.525 -15.991 Ja Maatschappelijke ondersteuning en welzijn 24.968 24.642 326 Nee Onderwijs en jeugd 4.563 4.560 3 Nee Algemene dekkingsmiddelen 898 1.226 -328 Ja
Jaarrekening en jaarverslag 2013
153
Gemeente Halderberge Toelichting begrotingsoverschrijdingen Programma bestuur en dienstverlening De overschrijding van € 220.000 wordt veroorzaakt door een verschil in de interne verrekeningen. Dit verschil ontstaat doordat de kostenplaatsen bij het opstellen van de primitieve begroting de kostenplaatsen eenmalig zijn verdeeld over de producten. Alle wijzigingen op de (hulp)kostenplaatsen die daarna hebben plaatsgevonden, zijn wel met de gemeenteraad gecommuniceerd, maar niet meer verdeeld over de producten. Het saldo daarvan is op het product saldo kostenplaatsen (algemene dekkingsmiddelen) terecht gekomen. Bij de jaarrekening wordt het saldo van de totale werkelijke lasten en baten van de kostenplaatsen verdeeld over de producten, dus inclusief de wijzigingen waar de raad mee akkoord is gegaan. Op programmaniveau kan dit flinke verschillen veroorzaken ten opzichte van de begroting. Het bovenstaande betekent dat een overschrijding bij een product of programma niet automatisch een begrotingsonrechtmatigheid betekent. Slechts als het totaal van de kostenplaatsen ook een overschrijding laat zien, kan sprake zijn van begrotingsrechtmatigheid als gevolg van de interne verrekeningen. De verdeelsystematiek op zich kan nooit leiden tot begrotingsonrechtmatigheid. Het totaal van de werkelijke directe lasten op de kostenplaatsen bedraagt € 17.355.511 met een raming van € 17.372.002. De lasten blijven dus binnen de raming. Programma ruimte en economie De lasten laten een overschrijding zien van € 15.991.000. Met name de boeking van het onderhanden werk van de grondexploitaties is hier de oorzaak van. Het resultaat van de grondexploitaties wordt verrekend met de Algemene reserve grondexploitaties en daarmee valt ook het restant binnen het kader dat met de raad is afgesproken. Algemene dekkingsmiddelen De overschrijding van € 328.000 wordt met name veroorzaakt doordat de bespaarde rente van de grondexploitaties (€ 337.873) wordt doorberekend naar het programma ruimte en economie. Als gevolg van de interne verrekening tussen de algemene dienst en de grondexploitaties ontstaat een nadeel op de Algemene dekkingsmiddelen en een voordeel op het programma Ruimte en economie. Zoals hierboven ook aangegeven kan de verdeelsystematiek op zich nooit leiden begrotingsonrechtmatigheid. Conclusie Bij diverse programma’s zijn verschillen geconstateerd ten opzichte van de begroting, zowel in positieve als in negatieve zin. In deze gevallen is echter sprake van door de raad goedgekeurd beleid, zijn er direct gerelateerde inkomsten óf staan er onttrekkingen aan de reserves tegenover. Ook de systematiek van begrotingswijzigingen draagt bij aan enkele overschrijdingen. Bij het vaststellen van het rechtmatig handelen is daar rekening mee gehouden. Belangrijk is of de gemeenteraad heeft ingestemd met wijzigingen, de techniek is van ondergeschikt belang. Samengevat zijn er geen relevante onrechtmatigheden gesignaleerd in 2013.
Jaarrekening en jaarverslag 2013
154
Gemeente Halderberge
Incidentele baten en lasten Conform artikel 28 lid c van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten dient in de jaarrekening een overzicht opgenomen te worden van de incidentele baten en lasten. Hierbij is de definitie van het begrip incidenteel belangrijk. In de huidige opzet is aangesloten bij de Notitie incidentele en structurele baten en lasten van de Commissie BBV die aangeeft dat het hierbij gaat om baten en lasten die zich maximaal drie jaar voordoen. De gemeente Halderberge heeft dit aangevuld met een ondergrens van € 50.000 om te voorkomen dat dit onderdeel een opsomming wordt van allerlei kleine bedragen. In onderstaande tabel treft u een overzicht van alle relevante incidentele baten en lasten aan. Onderdeel
Lasten Baten (afgerond op € 1.000,-)
Programma Bestuur & Dienstverlening Budget E-dienstverlening
163.000
Programma Ruimte en economie Saneringskosten amfetaminelab Bosschenhoofd
111.000
Programma Maatschappelijke Ondersteuning & Welzijn Regionale samenwerking W&I
140.000
Algemene dekkingsmiddelen Terugstorting algemene reserve (ivm. E-dienstverlening) Toevoeging reserve organisatieontw. Toevoeging voordelig saldo Slotwijziging aan alg reserve Onttrekking e-dienstverlening Inzet vrijval investeringsres. milieustraat Onttrekking tekort Zomernota 2013 tlv algemene reserve Kostenplaatsen Verhoging pensioenpremies Totaal
Jaarrekening en jaarverslag 2013
100.000 140.000 93.000 163.000 684.000 550.000
84.000 831.000
1.397.000
155
Gemeente Halderberge
Jaarrekening en jaarverslag 2013
156
Gemeente Halderberge
Post onvoorziene uitgaven In het jaarverslag is een apart hoofdstuk gewijd aan de post onvoorziene uitgaven. In het BBV is bepaald dat het overzicht ook in de jaarrekening moet worden opgenomen. Hier wordt derhalve volstaan met een overzicht van de aanwending van het bedrag. Een toelichting op de vermelde uitgaven treft u aan in het jaarverslag. Overzicht post onvoorziene uitgaven 2013 Raadsbesluit
Bedrag
Primaire begroting 2013
50.000
Toevoegingen: Totaal toevoegingen Aanwendingen: Implementatie Drank- en Horecawet Werkbudget decentralisatie AWBZ 1e half jaar 2013 Enquête bezuinigingen Saldo najaarsnota 2013 Vernieuwen beeldengroep Stampersgat Bewakingscamera's haven Oudenbosch Werkbudget decentralisatie AWBZ 2e half jaar 2013 Totaal aanwendingen Restant (eindsaldo onvoorzien)
Jaarrekening en jaarverslag 2013
Saldo
0
Zomernota 2013 Zomernota 2013 Zomernota 2013 Najaarsnota 2013 Slotwijziging 2013 Slotwijziging 2013 Slotwijziging 2013
-10.000 -3.000 -7.540 -7.295 -5.000 -8.000 -3.000 - 43.835 6.165
157
Gemeente Halderberge
Jaarrekening en jaarverslag 2013
158
Gemeente Halderberge
Informatie Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector Met ingang van 1 januari 2013 is de WNT van kracht. De WNT verplicht tot openbaarmaking van de bezoldiging van de zogenaamde “topfunctionarissen”. “Topfunctionarissen” zijn diegenen die leiding geven aan de gehele organisatie en in de WNT als zodanig zijn aangemerkt. In het geval van gemeenten zijn de gemeentesecretaris en de griffier aangemerkt als topfunctionaris. Publicatie bezoldiging topfunctionarissen en gewezen topfunctionarissen Door Omvang werkgever Belastbare Duur dienst- dienstbetaalde kostenNaam Functie verband verband Beloning SV-premies vergoedingen
C. Jacobs
Gemeentesecretaris
E. Roels
Gemeentesecretaris
A. Koenen Griffier
1-12-2012 heden 36 uur 1-12-2008 heden 36 uur 16-8-2008 heden 36 uur
Voorzieningen betaalbaar op termijn
Beëindigingsuitkeringen
Jaar beëindiging
Motivering
€ 85.392 €
6.957 €
3.600
€
15.123 nvt
nvt
nvt
€ 93.339 €
6.957 €
3.600
€
33.890 nvt
nvt
nvt
€ 77.414 €
6.957 €
€
12.994 nvt
nvt
nvt
-
De WNT verplicht ook tot openbaarmaking van de bezoldiging van de “overige functionarissen”, indien deze de maximale norm (voor 2013: € 228.599 op jaarbasis) te boven gaat. Binnen de gemeente Halderberge komen deze functionarissen niet voor.
Jaarrekening en jaarverslag 2013
159
Gemeente Halderberge
Jaarrekening en jaarverslag 2013
160
Gemeente Halderberge
Ontwikkelingen na balansdatum Na 31 december 2013 zijn er geen ontwikkelingen geweest die van invloed zijn op de financiële positie van de gemeente Halderberge.
Jaarrekening en jaarverslag 2013
161
Gemeente Halderberge
Jaarrekening en jaarverslag 2013
162
Gemeente Halderberge
Hoofdstuk 5: Balans
Jaarrekening en jaarverslag 2013
163
Gemeente Halderberge
Balans Balans per 31 december 2013 Activa Ultimo 2013
Ultimo 2012
Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Investeringen met een economisch nut Investeringen met een maatschappelijk nut Finaciële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen Leningen aan overige verbonden partijen Overige langlopende leningen Bijdragen aan activa in eigendom van derden
0
0
40.709.424 39.866.796 842.628
37.209.241 36.771.717 437.525
10.728.037 1.366.400 704.319 7.933.140 724.178
Totaal vaste activa
10.712.424 1.366.400 840.148 7.729.971 775.905
51.437.461
47.921.666
Vlottende activa Voorraden Grond- en hulpstoffen Niet in exploitatie genomen bouwgronden Overige grond- en hulpstoffen Onderhanden werk Gereed product en handelsgoederen Uitzettingen met een rentetypische looptijd k orter dan één jaar Vorderingen op openbare lichamen Overige vorderingen Liquide middelen Kassaldi Bank- en girosaldi Overlopende activa Van Europese of Nederlandse overheden nog te ontvangen voorschotbedragen specifieke uitkeringen Overige nog te ontvangen en vooruitbetaalde bedragen
13.805.973 14.075.204 9.669.464 4.405.740 -287.760 18.530
21.322.623 18.237.585 12.221.845 6.015.740 3.069.983 15.055
9.441.059 2.846.267 6.594.792
6.726.726 3.441.953 3.284.773
389.198 3.325 385.873
1.722.170 13.770 1.708.400
1.459.349
2.211.832
416.694
225.708
1.042.655
1.986.124
Totaal vlottende activa
25.095.579
31.983.351
Totaal activa
76.533.040
79.905.017
Jaarrekening en jaarverslag 2013
164
Gemeente Halderberge
Passiva Ultimo 2013
Ultimo 2012
Vaste passiva Eigen vermogen Algemene reserves Bestemmingsreserves Nog te bestemmen resultaat Voorzieningen Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer Onderhandse leningen aan binnenlandse banken en overige financiële instellingen
14.606.122 7.533.241 6.539.731 533.149
18.186.203 3.362.731 14.313.307 510.165
918.003 918.003
859.435 859.435
52.136.367 52.136.367
Totaal vaste passiva
49.570.953 49.570.953
67.660.493
68.616.592
5.654.724
8.221.427
Vlottende passiva Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd k orter dan één jaar Kasgeldleningen Bank- en girosaldi Waarborgsommen Overige schulden Overlopende passiva Van Europese of Nederlandse overheden ontvangen, nog te besteden specifieke uitkeringen Overige vooruitontvangen bedragen
Totaal vlottende passiva Totaal passiva Gewaarborgde geldleningen
Jaarrekening en jaarverslag 2013
0 949.113 625 4.704.987
4.000.000 0 0 4.221.427 3.217.823
3.066.998
798.452
831.152
2.419.370
2.235.847
8.872.547
11.288.425
76.533.040
79.905.017
116.689.775
120.019.217
165
Gemeente Halderberge
Jaarrekening en jaarverslag 2013
166
Gemeente Halderberge
Hoofdstuk 6: Toelichting op de balans
Jaarrekening en jaarverslag 2013
167
Gemeente Halderberge
Jaarrekening en jaarverslag 2013
168
Gemeente Halderberge
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Inleiding De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten daarvoor geeft. Sluitingsdatum boekjaar De sluitingsdatum voor het boekjaar is 31 december. Afrekeningen en nota’s die betrekking hebben op het boekjaar waarover wordt gerapporteerd, maar die ruim na de sluitingsdatum zijn ontvangen, zijn door middel van transitoria opgenomen in het boekjaar. Hierbij worden de baten en lasten verantwoord in het boekjaar, maar wordt de schuld of vordering als “nog te betalen” of “nog te ontvangen” opgenomen op de balans. De afwikkeling van de schuld of vordering vindt plaats in het volgende boekjaar. Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar gesteld wordt. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume, worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke. Voor arbeidskostengerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. De referentieperiode is dezelfde als die van de meerjarenraming, te weten vier jaar. Indien er sprake is van (eenmalige) schokeffecten (bijvoorbeeld reorganisaties) dient wel een verplichting opgenomen te worden. Balans Vaste activa Materiële vaste activa met economisch nut Overige investeringen met economisch nut Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht; in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven. Slijtende investeringen worden vanaf het moment van ingebruikneming lineair afgeschreven in de verwachte gebruiksduur, waarbij rekening wordt gehouden met een eventuele restwaarde. Op grondbezit met economisch nut (buiten de openbare ruimte) wordt niet afgeschreven. Indien sprake is van investeringen in terreinen (zoals sportterreinen en parken), wordt wel afgeschreven.
Jaarrekening en jaarverslag 2013
169
Gemeente Halderberge Bij de waardering wordt in voorkomende gevallen rekening gehouden met een bijzondere vermindering van de waarde, indien deze naar verwachting duurzaam is. In het begrotingsjaar heeft een dergelijke vermindering overigens niet plaatsgevonden. Dergelijke afwaarderingen worden teruggenomen als ze niet langer noodzakelijk blijken. Volledigheidshalve vermelden wij dat het mogelijk is dat op investeringen die vóór 2008 gedaan zijn soms extra is afgeschreven zonder economische noodzaak (ter verlichting van toekomstige lasten). Ook zijn in voorkomende gevallen reserves op dergelijke investeringen afgeboekt. De gehanteerde afschrijvingstermijnen zijn toegepast conform de op het moment van investering geldende financiële verordening en nota waarderen, activeren en afschrijven van vaste activa. Afschrijvingstermijnen: Gronden en terreinen: 0-50 jaar Bedrijfsgebouwen: 10-40 jaar Vervoermiddelen: 8-10 jaar Machines, apparaten en installaties: 4-15 jaar Riolering: 15-60 jaar Inventaris: 10 jaar Afschrijvingen van activa vinden niet plaats in het jaar van kredietvotering. De eerste afschrijvingstermijn vindt plaats vanaf het eerste jaar na de kredietvotering. De reguliere afschrijvingen geschieden onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar waarbij in principe lineair wordt afgeschreven. Daarnaast kan het voorkomen dat er bij activa met een maatschappelijk nut extra wordt afgeschreven indien het resultaat dit toelaat. Dit wordt nader toegelicht bij de activasoort. Bij enkele activa (onderwijs, zwembad, riolering, gemeentehuis) komt afschrijving op basis van annuïteiten voor. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut Infrastructurele werken in de openbare ruimte, zoals wegen, pleinen, bruggen, viaducten en parken worden geactiveerd en afgeschreven in 10 jaar. De ondergrond van deze werken wordt daarbij als integraal onderdeel van het werk beschouwd (en dus ook afgeschreven). Voor zover in voorkomende gevallen een snellere budgettaire dekking mogelijk is, wordt op dergelijke activa overigens (resultaatafhankelijk) extra afgeschreven. De boekwaarden moeten dus nadrukkelijk als nog te dekken investeringsrestanten worden gezien. Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan gemeenschappelijke regelingen en leningen zijn opgenomen tegen nominale waarde. Zo nodig is een voorziening voor verwachte oninbaarheid in mindering gebracht. Participaties in het aandelenkapitaal van NV’s en BV’s (kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen in de zin van het BBV) zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs van de aandelen. Indien de waarde van de aandelen onverhoopt structureel mocht dalen tot onder de verkrijgingsprijs zal afwaardering plaatsvinden. Bijdragen aan activa van derden worden geactiveerd als ze individueel een bedrag van € 50.000 te boven gaan. Dergelijke geactiveerde bijdragen zijn gewaardeerd tegen het bedrag van de verstrekte bijdragen, verminderd met afschrijvingen. De verleende bijdragen worden afgeschreven in de periode waarin het betrokken actief van de derde op basis van de door de gemeente gestelde voorwaarden moet bijdragen aan de publieke taak. Van een deelneming is krachtens artikel 1 lid d BBV sprake als de gemeente participeert in het aandelenkapitaal van een NV of BV. Vlottende activa Voorraden De nog niet in exploitatie genomen bouwgronden zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, dan wel lagere marktwaarde en overeenkomstig de gestelde eisen zoals genoemd in de in 2012 bijgestelde notitie grondexploitatie. Er wordt geen rente bijgeschreven op de boekwaarde van deze voorraden. De overige grond- en hulpstoffen (magazijnvoorraden) worden gewaardeerd tegen inkoopprijs. Incourante voorraden worden afgewaardeerd naar marktwaarde.
Jaarrekening en jaarverslag 2013
170
Gemeente Halderberge De gronden opgenomen onder de overige grond- en hulpstoffen betreffen die delen van de projecten waarover nog geen zekerheid is om deze binnen afzienbare tijd te gaan ontwikkelen. Voor de waardering van deze resterende delen van de projecten zijn de geldende WOZ-waarde gebruikt. Indien er geen WOZ taxatie is omdat het ongebouwde gronden betreft, heeft waardering plaatsgevonden tegen de getaxeerde waarde op basis van de huidige bestemming. De als onderhanden werken opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs, dan wel de lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouw- en woonrijpmaken), alsmede de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. Winsten uit de grondexploitatie worden slechts genomen indien en voor zover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd aangemerkt kunnen worden. Zolang daarvan geen sprake is, worden de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingskosten in mindering gebracht. Gerede producten worden gewaardeerd tegen de kostprijs of tegen de marktwaarde indien de marktwaarde lager is dan de kostprijs. Vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt bepaald op basis van de geschatte inningskansen. Liquide middelen en overlopende posten Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen. Vaste passiva Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. De onderhoudsvoorzieningen stoelen op een meerjarenraming van het uit te voeren onderhoud aan (een deel van) de gemeentelijke kapitaalgoederen, waarin rekening is gehouden met de kwaliteitseisen die ter zake geformuleerd zijn. Vaste schulden Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde, verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer. Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Borg- en Garantstellingen Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten telling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen.
Jaarrekening en jaarverslag 2013
171
Gemeente Halderberge
Jaarrekening en jaarverslag 2013
172
Gemeente Halderberge
Toelichting op de balans Vaste activa Immateriële vaste activa Per 31 december 2012 bedroeg de boekwaarde van de immateriële vaste activa € 0. In 2013 zijn er ook geen investeringen gedaan in immateriële vaste activa, zodat de boekwaarde per 31 december 2013 eveneens € 0 bedraagt.
Materiële vaste activa Onderstaande tabel geeft het verloop weer van de materiële vaste activa gedurende het jaar 2013. Verloop materiële vaste activa Boekwaarde 31-12-2012 Investeringen met een economisch nut Overige investeringen met een economisch nut Gronden en terreinen Bedrijfsgebouwen Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Riolering Inventaris Overige materiële vaste activa Totaal investeringen met een economisch nut
Afschrijvingen Overige verminderingen
Boekwaarde 31-12-2013
440.030 4.159.719 0 0 208.206 0 280.196 5.088.151
94.578 536.707 59.823 57.689 465.725 116.463 89.584 1.420.568
0 572.000 0 0 0 0 504 572.504
3.690.611 21.649.105 191.173 48.279 12.183.572 554.484 1.549.573 39.866.796
Investeringen in openbare ruimte met een maatschappelijk nut Waterbouwkundige werken 43.708 35.763 Wegenbouwkundige werken 393.817 443.924 Totaal investeringen in openbare 437.525 479.687 ruimte met een maatschappelijk nut
11.789 62.795 74.583
0 0 0
67.682 774.947 842.628
1.495.152
572.504
40.709.424
Totaal materiële vaste activa
3.345.159 18.598.092 250.996 105.968 12.441.090 670.947 1.359.465 36.771.717
Vermeerderingen
37.209.241
5.567.838
De belangrijkste investeringen (mutaties groter dan € 10.000 in het boekjaar 2013) staan in onderstaand overzicht vermeld. Een totaaloverzicht van alle lopende investeringskredieten en een toelichting op de af te sluiten investeringskredieten is opgenomen in bijlage 1.
Jaarrekening en jaarverslag 2013
173
Gemeente Halderberge Belangrijkste investeringen met een economisch nut Uitgaven 2013 Gronden en terreinen Renovatie sportaccommodatie De Schutters Renovatie sportpark Hoeven Renovatie sportpark Oud Gastel Renovatie tennisaccommodatie Stampersgat
316.124 54.298 15.491 46.066
Bedrijfsgebouwen Brede School Hoeven Voorbereiding campusvorming Markland Aankoop + verbouwing sporthal De Beuk Steigers haven Oudenbosch Realisatie MFA Stampersgat Aankoop school en sportzaal Bosschenhoofd
12.081 241.003 96.960 11.084 2.088.658 1.709.934
Riolering Afkoppelen Korenweide Oud Gastel Voorbereiding rioolverbetering Margrietstraat Vervangen vrijvervalriolering (IP 2010) Vervangen vrijvervalriolering (IP 2011) Vervangen vrijvervalriolering (IP 2012) Maatregelen Lollestraat Overige materiële vaste activa Aanschaf speeltoestellen (IP 2008) Herinr. sportpark Albano bijk. kosten Aanschaf Ipad's Aanschaf servers Overige investeringen (< € 10.000) Totaal
11.470 38.943 41.237 50.775 23.443 33.109
38.002 34.203 10.143 191.738 23.387 5.088.151
Belangrijkste investeringen in openbare ruimte met een maatschappelijk nut Uitgaven 2013 Waterbouwkundige werken Retentievoorziening Margrietstraat Wegenbouwkundige werken Reconstructie Goudbloemsedijk Uitvoering beleidsplan Openbare Verlichting Reconstructie wegen (IP 2013) Overige investeringen (< € 10.000) Totaal
Jaarrekening en jaarverslag 2013
35.253
10.544 55.237 370.214 8.439 479.687
174
Gemeente Halderberge Financiële vaste activa Onderstaande tabel geeft het verloop weer van de financiële vaste activa gedurende het jaar 2013. Verloop financiële vaste activa Boekwaarde 31-12-2012
Vermeerderingen
Verminderingen
Aflossingen
Boekwaarde 31-12-2013
Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen Aandelen REWIN 2.723 Aandelen Brabant Water 133.865 Aandelen NV Intergas 690.100 Aandelen SAVER 408.402 Aandelen NV BNG 108.810 Halderberge Borchwerf II BV 18.000 Borchwerf II BV 4.500 Totaal kapitaalverstrekkingen aan 1.366.400 deelnemingen
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0
2.723 133.865 690.100 408.402 108.810 18.000 4.500 1.366.400
Leningen aan verbonden partijen Hypotheken ambtenaren Totaal leningen aan overige verbonden partijen
840.148 840.148
0 0
0 0
135.829 135.829
704.319 704.319
1.200.307 11.621 6.518.043
296.654 0 0
0 0 0
91.363 2.122 0
1.405.598 9.499 6.518.043
7.729.971
296.654
0
93.485
7.933.140
Bijdragen aan activa in eigendom van derden Bijdrage aanleg gez. mileustraat 775.905 Totaal bijdragen aan activa in 775.905 eigendom van derden
0 0
51.727 51.727
0 0
724.178 724.178
296.654
51.727
229.314
10.728.037
Langlopende leningen Verstrekte startersleningen Lening HOS Hypothecaire geldleningen Agora21 A BV en Agora21 B BV Totaal langlopende leningen
Totaal
10.712.424
Hypotheken ambtenaren In het verleden heeft de gemeente Halderberge hypotheken verstrekt aan het eigen personeel. De mogelijkheid om gebruik te maken van deze regeling is inmiddels al lang beëindigd, maar de aflossingen duren nog een aantal jaren voort. Verstrekte startersleningen De gemeente Halderberge neemt sinds 2008 deel aan een regeling van het voormalige Ministerie van VROM ter verbetering van de kwaliteit van volkshuisvesting en de stedelijke vernieuwing. Deze regeling, die bekend staat onder de naam ‘startersleningen’, wordt uitgevoerd door de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten (SVn). In voorgaande jaren is reeds € 1.207.500 in het fonds gestort en in 2013 nog eens € 400.000. Op de balans van de gemeente treft u twee posten aan die te maken hebben met deze regeling. Enerzijds de storting op een bankrekening bij de SVn onder de liquide middelen. Anderzijds de verstrekte leningen onder de overige langlopende leningen. De bankrekening geeft het saldo aan dat nog verstrekt kan worden als lening. De balanspost overige langlopende leningen geeft het bedrag aan dat daadwerkelijk als starterslening is verstrekt. In 2013 is voor € 296.654 aan nieuwe leningen verstrekt. De boekwaarde van de verstrekte leningen per 31 december 2013 bedraagt € 1.405.598.
Jaarrekening en jaarverslag 2013
175
Gemeente Halderberge Lening HOS In 2012 is een lening verstrekt aan de Halderbergse Omroep Stichting (HOS) voor aanschaf van de noodzakelijke (rand-)apparatuur om de radio- en tv-uitzendingen te kunnen verzorgen. De lening zal in vijf jaar tijd worden afgelost. Hypothecaire geldleningen Agora21 A BV en Agora21 B BV In 2012 zijn twee hypothecaire geldleningen verstrekt aan Agora21 A BV en Agora21 B BV van 40% van de koopprijs van twee percelen grond op Borchwerf. De lening wordt verstrekt tot het moment dat een omgevingsvergunning is verkregen, met een maximum van twee jaar. Het risico is aanwezig dat de Agora’s de percelen A40A en A40B op het industrieterrein Borchwerf II niet voor het einde van de termijn (2 jaar) tot ontwikkeling kan brengen. De Agora´s kunnen, als zij niet in staat zijn geweest om de gronden tot ontwikkeling te brengen, de zogeheten terugkoopgarantie inroepen. Deze terugkoopgarantie houdt in dat Borchwerf II CV de gronden terugkoopt van de Agora´s tegen een prijs die lager ligt dan waarvoor de Agora´s de gronden hebben gekocht (boete). Voor een meer uitgebreide toelichting verwijzen wij u naar de paragraaf Weerstandsvermogen. Bijdrage aanleg gezamenlijke milieustraat In 2007 is een bijdrage verstrekt aan Saver in verband met de aanleg van een gezamenlijke milieustraat voor de gemeenten Halderberge en Roosendaal op het industrieterrein Borchwerf II. De bijdrage van de gemeente Halderberge bedroeg € 1.034.540. In 2013 is hierop € 51.527 afgeschreven. De boekwaarde per 31 december 2013 bedraagt € 724.178 en de restant looptijd bedraagt nog 14 jaar.
Jaarrekening en jaarverslag 2013
176
Gemeente Halderberge Vlottende activa Voorraden Onderstaande tabel geeft het verloop weer van de voorraden gedurende het jaar 2013. Verloop voorraden Boekwaarde 31-12-2012 Grond- en hulpstoffen Niet in exploitatie genomen bouwgronden Voorziening verliesgevende grondexploitaties Overige grond- en hulpstoffen Totaal grond- en hulpstoffen Onderhanden werk Bouwgronden in exploitatie Voorziening verliesgevende grondexploitaties Totaal onderhanden werk Gereed product en handelsgoederen Eigen verklaringen Trouwboekjes Gehandicaptenparkeerkaarten Totaal gereed product en handelsgoederen Totaal voorraden
Vermeerderingen
Verminderingen
Boekwaarde 31-12-2013
18.952.895
716.707
3.185.915
16.483.687
-6.731.050
177.360
260.534
-6.814.224
6.015.740 18.237.585
274.100 1.168.167
1.884.099 5.330.548
4.405.740 14.075.203
4.678.988 -1.609.005
592.619 1.573.622
5.421.932 102.052
-150.325 -137.435
3.069.983
2.166.241
5.523.984
-287.760
6.615 8.440 0 15.055
11.353 6.277 900 18.530
6.615 8.440 0 15.055
11.353 6.277 900 18.530
21.322.623
3.352.937
10.869.588
13.805.973
Niet in exploitatie genomen bouwgronden De mutatie in de niet in exploitatie genomen bouwgronden komt geheel voort uit de activiteiten bij de grondexploitaties. Conform de voorschriften is de voorziening voor verliesgevende grondexploitaties op deze balanspost in mindering gebracht. Begin 2013 was een voorziening gevormd voor een totaalbedrag van € 6.731.050 voor de verwachte verliezen op niet in exploitatie genomen bouwgronden. In 2013 is de voorziening geactualiseerd wat er toe heeft geleid dat de voorziening verhoogd is tot € 6.814.224. In de paragraaf Grondbeleid en in het overzicht en specificaties grondexploitaties wordt een nadere toelichting op alle mutaties gegeven. Overige grond- en hulpstoffen De overige grond- en hulpstoffen betreffen die delen van de projecten Pagnevaart (€ 1.330.740), Sint Anna (€ 2.250.000) en Albano (€ 825.000) waarover nog geen zekerheid is of deze binnen afzienbare tijd ontwikkeld gaan worden. Op basis van de huidige is de boekwaarde van Sint Anna met € 1.610.000 neerwaarts bijgesteld. In de paragraaf Grondbeleid en in het overzicht en specificaties grondexploitaties wordt hierop een nadere toelichting gegeven. Bouwgronden in exploitatie De mutatie in de bouwgronden in exploitatie komt geheel voort uit de activiteiten bij de grondexploitaties. Conform de voorschriften is de voorziening voor verliesgevende grondexploitaties op deze balanspost in mindering gebracht. Begin 2013 was een voorziening gevormd voor een totaalbedrag van € 1.609.005 voor de verwachte verliezen op bouwgronden in exploitatie. In 2013 is de voorziening geactualiseerd wat er toe heeft geleid dat de voorziening verlaagd is tot € 137.435. In de paragraaf Grondbeleid en in het overzicht en specificaties grondexploitaties wordt een nadere toelichting op alle mutaties gegeven.
Jaarrekening en jaarverslag 2013
177
Gemeente Halderberge Voorraad burgerzaken De vermeerderingen c.q. verminderingen betreffen het verschil tussen de waarde van de eind- en beginvoorraad, zowel qua prijs als qua hoeveelheid, en dus niet de werkelijk uitgegeven documenten. De waarde van de voorraad betreft de eigen verklaringen, de trouwboekjes en de gehandicaptenparkeerkaarten op basis van de aanschafwaarde.
Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Onderstaande tabel geeft een specificatie van de balanspost uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar. Specificatie uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Saldo per Saldo per 31-12-2012 31-12-2013 Vorderingen op openbare lichamen Overige vorderingen Debiteuren algemeen Debiteuren belastingen Debiteuren eigen personeel Debiteuren sociale zaken Voorziening dubieuze debiteuren Nog door te belasten aan derden Diverse tussenrekeningen Totaal uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar
3.441.953
2.846.267
1.191.514 392.491 767 2.015.209 -389.365 11.933 62.224
2.590.038 2.401.207 0 1.947.800 -419.503 17.260 57.990
6.726.726
9.441.059
Vorderingen op openbare lichamen Onder deze post vallen alle vorderingen van de gemeente op het rijk, de provincie, gemeenten en andere overheden, inclusief de vordering op het BTW-compensatiefonds. De vordering op het BTWcompensatiefonds over 2013 bedraagt ultimo 2013 € 2.846.267. Dit bedrag zal op 1 juli 2014 worden uitgekeerd aan de gemeente. Overige vorderingen De post “debiteuren algemeen” bestaat uit alle lopende vorderingen van de gemeente, exclusief alle andere met name genoemde vorderingen. U dient hierbij te denken aan bijdragen inzake aanleg riool, grafrechten en andere algemene zaken. Onder de post “debiteuren algemeen” is een vordering opgenomen van € 1,6 miljoen op Borchwerf II CV voor de kosten die de gemeente gemaakt heeft om de verkoop van percelen op het industrieterrein te bevorderen. Het college is van oordeel dat deze kosten niet alleen voor rekening komen van de gemeente Halderberge, maar voor alle vennoten van Borchwerf II CV, aangezien alle vennoten belang hebben bij grondverkopen. Het college is van oordeel dat de vordering terecht is ingediend bij de CV en als volwaardig kan worden beschouwd.
Jaarrekening en jaarverslag 2013
178
Gemeente Halderberge De voorziening dubieuze debiteuren wordt, conform voorgaande jaren, in mindering gebracht op de openstaande vorderingen. Deze voorziening is gevormd om het risico van oninbare vorderingen op te vangen. Een aanzienlijk deel van de voorziening heeft betrekking op de vorderingen van de afdeling Klantzaken (€ 294.821). De rest heeft betrekking op de overige debiteuren (€ 124.683). Hoewel de voorziening een hoog saldo laat zien, hanteert de gemeente een invorderingsbeleid waarbij getracht wordt alle vorderingen te verhalen op de debiteur. Echter, bedrijfseconomisch gezien dient er voor oude vorderingen een voorziening gevormd te worden, omdat de kans op betaling afneemt naarmate de ouderdom van de vorderingen toeneemt. Dubieus wil dus niet zeggen dat de vordering niet geïnd zal worden. Het betekent slechts dat er rekening mee gehouden wordt dat de vordering door buitengewone omstandigheden niet of niet volledig betaald zal worden. De post ‘diverse tussenrekeningen’ betreft administratieve zaken die in 2014 worden afgewikkeld.
Liquide middelen Onderstaande tabel geeft een specificatie van de balanspost liquide middelen. Specificatie liquide middelen Saldo per 31-12-2012
Saldo per 31-12-2013
Kasgelden Banktegoeden Girotegoeden
13.770 1.697.217 11.183
3.325 374.797 11.077
Totaal liquide middelen
1.722.170
389.198
Banktegoeden Onder de banktegoeden is het saldo van het fonds voor startersleningen opgenomen. In de toelichting op de financiële vaste activa is dit reeds toegelicht. Hier wordt volstaan met de melding dat het saldo van het gemeentelijk aandeel van het fonds per 31 december 2013 € 200.746 bedraagt.
Overlopende activa Onderstaande tabel geeft het verloop weer van de overlopende activa gedurende het jaar 2013. Verloop overlopende activa Saldo per 31-12-2012
Vermeerderingen
Verminderingen
Saldo per 31-12-2013
Van Europese of Nederlandse overheden nog te ontvangen voorschotbedragen specifieke uitkeringen Haven Oudenbosch 154.400 0 0 154.400 Subsidie leefbaarheid 71.308 197.073 71.308 197.073 Brede doeluitkering Verkeer en vervoer 0 65.221 0 65.221 Totaal van Europese of Nederlandse 225.708 262.294 71.308 416.694 Overige nog te ontvangen en vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen 1.114.133 Vooruitbetaalde bedragen 871.991 Totaal gereed product en 1.986.124 handelsgoederen
413.781 747.277 1.161.058
1.126.755 977.772 2.104.527
401.159 641.496 1.042.655
Totaal overlopende activa
1.423.351
2.175.835
1.459.349
Jaarrekening en jaarverslag 2013
2.211.832
179
Gemeente Halderberge Haven Oudenbosch Eind 2011 is het project Haven Oudenbosch van de grondexploitaties afgesloten. Er resteerden alleen nog enkele overlopende posten inzake subsidies (zowel te ontvangen als te betalen). Omdat de afwikkeling daarvan nog enige tijd kan duren, is besloten het project financieel af te sluiten. De nog te ontvangen bedragen betreffen twee subsidies van de provincie, één vanuit ISV2 en één voor de bodemsanering. Van beide subsidies is 80% als voorschot ontvangen. De resterende 20% wordt ontvangen als aan alle voorwaarden is voldaan. Het totaalbedrag daarvan bedraagt € 154.400. Subsidie leefbaarheid In de jaarrekening 2012 was een recht van € 71.308 vastgelegd voor de nog te ontvangen subsidie in het kader van de leefbaarheid in Stampersgat. Dit bedrag was gebaseerd op het verschil tussen de werkelijk gemaakte kosten in de diverse projecten en de reeds ontvangen en nog te ontvangen e subsidievoorschotten. In 2013 heeft de verrekening plaatsgevonden middels de uitbetaling van het 3 voorschot. Voor 2013 is op basis van hetzelfde principe een recht vastgelegd van € 197.073. Brede doeluitkering Verkeer en vervoer Via de Sisa-bijlage bij de jaarrekening 2013 wordt verantwoording afgelegd over de Brede doeluitkering Verkeer en vervoer. Op basis van deze verantwoording wordt over 2013 een totaalbedrag van € 65.221 aan subsidie ontvangen voor de regelingen Mensgerichte maatregelen 2013, Maatregelen Klinkert, Maatregelen Parklaan, Aanleg zebrasafe’s en Maak van de 0 een punt. Nog te ontvangen bedragen De nog te ontvangen bedragen betreft zaken die in 2013 zijn verantwoord, maar pas worden ontvangen in 2014. Vooruitbetaalde bedragen De vooruitbetaalde bedragen betreft zaken die in 2013 zijn vooruitbetaald ten behoeve van 2014. De verantwoording van de hiermee verband houdende lasten vindt derhalve pas in de exploitatie van 2014 plaats.
Jaarrekening en jaarverslag 2013
180
Gemeente Halderberge Vaste passiva Eigen vermogen Reserves vormen het hoofdbestanddeel van het eigen vermogen van de gemeente. Onder het eigen vermogen vallen de reserves en het saldo van de baten en lasten (= het resultaat na bestemming). Reserves worden gedefinieerd als vermogensbestanddelen die als eigen vermogen zijn aan te merken en die bedrijfseconomisch vrij zijn te bestemmen. Ingevolge artikel 43 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten dienen de reserves te worden onderverdeeld in: o algemene reserves o bestemmingsreserves Het onderscheid tussen de soorten reserves kan gebaseerd zijn op politieke besluiten en/of juridische argumenten. Zodra er door de raad een bepaalde bestemming aan een reserve wordt gegeven, is er sprake van een bestemmingsreserve. In december 2009 heeft de gemeenteraad de geactualiseerde Nota reserves en voorzieningen vastgesteld. Met deze nota is een nieuwe indeling van de bestemmingsreserves vastgesteld die er als volgt uitziet: o Investeringsreserves o Egalisatiereserves o Reserves resultaatbestemmingen o Bestemmingsreserves grondexploitaties o Overige bestemmingsreserves Overeenkomstig het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten wordt per reserve een overzicht verstrekt van het verloop gedurende het jaar. Een jaarlijks terugkerende mutatie is de rentebijschrijving. In 2013 is 3,5% rente berekend over de waarde van de reserves per 1 januari 2013. Bij enkele reserves is de gehele rente of een deel ervan als inflatiecorrectie toegevoegd aan de reserve zelf en is het restant gebruikt als dekkingsmiddel in de algemene dienst. Dit is verder toegelicht bij de reserve zelf. Het percentage van de inflatie is overgenomen uit de begroting 2013 en bedraagt 2,0%. In het volgende overzicht treft u alle reserves aan.
Jaarrekening en jaarverslag 2013
181
Gemeente Halderberge Overzicht reserves Saldo per 31-12-2012
Bestemming Inflatiecorrectie Toevoegingen Onttrekkingen Onttrekkingen resultaat vorig ter dekking boekjaar kapitaallasten
Saldo per 31-12-2013
Algemene reserves Algemene reserves algemene dienst Algemene reserve Totaal algemene reserves algemene dienst
3.362.731 3.362.731
326.815 326.815
0 0
7.444.381 7.444.381
3.600.686 3.600.686
0 0
7.533.241 7.533.241
Algemene reserves grondexploitaties Algemene reserve grondexploitaties Totaal algemene reserves grondexploitaties
0 0
0 0
337.873 337.873
4.348.656 4.348.656
4.686.529 4.686.529
0 0
0 0
3.362.731
326.815
337.873
11.793.037
8.287.215
0
7.533.241
775.905 805.713 595.260
0 0 0
0 21.590 0
0 0 0
775.905 9.791 0
0 122.484 0
0 695.028 595.260
1.856.250
0
64.969
0
1.800.000
121.219
0
10.812
0
378
0
0
11.190
0
474.501 391.865 425.000 0
0 0 0 0
16.608 13.715 14.875 0
0 0 0 2.500.000
464.975 382.797 412.778 2.500.000
26.133 22.783 27.097 0
0 0 0 0
0 5.335.306
0 0
0 132.135
937.500 3.437.500
937.500 7.283.747
0 330.906
0 1.290.288
Totaal algemene reserves Bestemmingsreserves Investeringsreserves Investeringsreserve milieustraat Investeringsreserve gemeentehuis Investeringsreserve aandelen Intergas 2006 Investeringsreserve brandweerkazerne/gemeentewerf Investeringsreserve jeugd- en jongerencentrum Investeringsreserve sportvoorzieningen Bosschenhoofd Investeringsreserve sportpark Albano Investeringsreserve sporthal De Beuk Investeringsreserve IHP Investeringsreserve School en sportzaal Bosschenhoofd Totaal investeringsreserves
Jaarrekening en jaarverslag 2013
182
Gemeente Halderberge Egalisatiereserves Egalisatiereserve rente Egalisatiereserve BBZ Egalisatiereserve riolering Totaal egalisatiereserves
1.210.975 64.116 182.088 1.457.179
0 0 0 0
0 0 0 0
52.690 150.000 197.115 399.805
406.755 64.116 0 470.871
0 0 0 0
856.910 150.000 379.203 1.386.113
Reserves resultaatbestemmingen Reserve jaaroverschrijdende uitgaven Vrij aanwendbare reserve Reserve maatschappelijke activa Reserve resultaat boekjaar 2012 Totaal reserves resultaatbestemmingen
627.929 15.244 629.585 0 1.272.758
139.850 0 0 43.500 183.350
0 0 0 0 0
56.000 0 0 0 56.000
479.615 15.244 175.865 43.500 714.225
0 0 10.553 0 10.553
344.164 0 443.167 0 787.330
4.023.662 32.907
0 0
80.473 658
709.377 0
3.437.500 9.807
0 0
1.376.012 23.759
71.110 293.423 94.380
0 0 0
1.422 5.868 1.888
0 217.000 0
31.935 163.439 6.899
0 0 0
40.598 352.852 89.369
18.016
0
360
0
0
0
18.377
101.636 299.469 0 4.934.604
0 0 0 0
2.033 5.989 0 98.692
140.000 428.709 9.000 1.504.086
210.394 669.500 9.000 4.538.474
0 0 0 0
33.275 64.667 0 1.998.908
Overige bestemmingsreserves Reserve onderwijshuisvesting Reserve Ruimtelijke Atlas Reserve collectieve ziektekostenverzekering Reserve e-overheidsvoorzieningen Reserve stimulering startende ondernemers Reserve Ontwikkeling en kwaliteitsverbetering Reserve maatregelen organisatieontwikkeling Reserve voorschotten Stampersgat Reserve musea Totaal overige bestemmingsreserves
Jaarrekening en jaarverslag 2013
183
Gemeente Halderberge Bestemmingsreserves grondexploitatie Reserve bovenwijkse voorzieningen Reserve Borchwerf II Totaal bestemmingsreserves grondexploitatie
313.460 1.000.000
0 0
0 0
212.199 0
48.567 400.000
0 0
477.092 600.000
1.313.460
0
0
212.199
448.567
0
1.077.092
Totaal bestemmingsreserves
14.313.307
183.350
230.827
5.609.590
13.455.884
341.459
6.539.731
Totaal reserves
17.676.038
510.165
568.700
17.402.627
21.743.099
341.459
14.072.972
Jaarrekening en jaarverslag 2013
184
Gemeente Halderberge Algemene reserves De algemene reserves worden ook wel het buffervermogen van de gemeente genoemd. Het totale saldo van de algemene reserves bedraagt eind 2013 € 7.533.241 en is onder te verdelen in: o Algemene reserve o Algemene reserve grondexploitaties Algemene reserve De algemene reserve wordt gevormd door alle reserveringen zonder bestemming en is in eerste instantie een buffer voor mogelijke toekomstige nadelige exploitatiesaldi. Daarnaast kan de reserve worden ingezet voor de bestedingsfunctie (dekkingsmiddel voor incidentele uitgaven) of de inkomensfunctie (renteopbrengsten structureel inzetten als dekkingsmiddel). Met het inzetten van de reserve als bestedingsfunctie moet terughoudend worden omgegaan, gezien de risico’s die onze gemeente loopt (zie de paragraaf weerstandsvermogen). Eventuele tekorten of overschotten in andere reserves of voorzieningen kunnen met de algemene reserve worden verrekend. Wanneer een bepaalde reserve wordt opgeheven of het saldo te hoog is, wordt het overschot toegevoegd aan de algemene reserve. De algemene reserve laat per saldo een stijging zien van 124% ten opzichte van 2012. Dit wordt veroorzaakt door de volgende zaken: Toevoegingen: o Bestemming resultaat 2012 o Vrijval investeringsreserves o Vrijval restantbudgetten resultaatbestemmingen o Terugstorting budget e-dienstverlening o Terugstorting seniorenregeling o Toevoeging vanuit egalisatiereserve rente o Voordelig saldo Slotwijziging 2013 Onttrekkingen: o Budget e-dienstverlening o 50% kosten rondweg o Vorming reserve musea o Dekking lagere grafrechten o Bestemmingsplan buitengebied o Incidentele lasten collegeprogramma o Seniorenregeling o Nadelig saldo Zomernota 2013 o Bijdrage grondexploitatie
€ 326.815 € 6.589.956 € 245.547 € 100.000 € 9.706 € 406.755 € 92.417
€ 217.000 € 48.567 € 9.000 € 8.367 € 24.972 € 25.000 € 606.049 € 549.877 € 2.111.855
Toelichting toevoegingen: Bestemming resultaat 2012 Bij het vaststellen van het resultaat over 2012 is besloten dat een bedrag van € 326.815 moet worden toegevoegd aan de algemene reserve. Vrijval investeringsreserves In de Begroting 2013, Zomernota 2013 en Begroting 2014 is besloten een aantal investeringsreserves op te heffen en de restanten vrij te laten vallen ten gunste van de algemene reserve. Het totaalbedrag wat is toegevoegd aan de algemene reserve bedraagt € 6.589.956. Hierna wordt dit per investeringsreserve nader toegelicht. Vrijval restantbudgetten resultaatbestemmingen Conform de Nota Reserves en voorzieningen 2010 vallen restantbedragen uit bestemmingsreserve vrij ten gunste van de algemene reserve wanneer reservering voor het betreffende doel niet langer nodig is. Het totaalbedrag aan vrijgevallen bestemmingsreserves bedraagt € 245.547. Hierna wordt dit per bestemmingsreserve nader gespecificeerd.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
185
Gemeente Halderberge Terugstorting budget e-dienstverlening In 2011 zijn de voor 2012 en 2013 gereserveerde budgetten ad. € 250.000 naar voren gehaald ten laste van de algemene reserve. In 2013 is het oorspronkelijke budget voor 2013 ad. € 100.000 weer teruggestort in de algemene reserve. Terugstorting seniorenregeling De kosten van de seniorenregeling zijn in 2012 (€ 59.781) en 2013 (€ 606.049) voorgefinancierd ten laste van de algemene reserve. In de komende jaren wordt dit bedrag weer teruggestort in de algemene reserve. Conform de Zomernota 2013 is in 2013 is een eerste bedrag van € 9.706 teruggestort. Toevoeging vanuit egalisatiereserve rente In de nota reserves en voorzieningen 2010 is het uitgangspunt opgenomen dat een egalisatiereserve rente benodigd is van € 1.000.000 om mogelijke renteschommelingen op te kunnen vangen. Op basis van dit uitganspunt is in de begroting 2013 besloten dat een bedrag van € 406.755 vrijvalt uit de egalisatiereserve rente ten gunste van de algemene reserve. Voordelig saldo Slotwijziging 2013 De Slotwijziging 2013 is afgesloten met een positief saldo van € 92.417. Dit positieve saldo is toegevoegd aan de algemene reserve.
Toelichting onttrekkingen: Budget e-dienstverlening In de begroting 2012 is besloten zowel in 2012 als in 2013 een bedrag van € 217.000 toe te voegen aan de reserve uitvoering e-overheidsvoorzieningen ten laste van de algemene reserve. 50% kosten van de rondweg De kosten van de rondweg worden voor 50% gedekt uit de algemene reserve. Een groot deel van de kosten is doorbelast aan de provincie. Van het restant ad. € 97.134 is 50% ten laste gebracht van de algemene reserve. Vorming reserve musea Bij de vaststelling van de Begroting 2013 is bij amendement besloten een reserve musea te vormen ter grootte van € 9.000 ten laste van de algemene reserve. Dekking lagere grafrechten Bij de vaststelling van de Begroting 2013 is bij amendement besloten de tarieven voor de lijkbezorgingsrechten lager vast te stellen. De incidenteel lagere opbrengst wordt gedekt middels een onttrekking aan de algemene reserve van € 8.367. Bestemmingsplan buitengebied Conform het raadsbesluit van 21 juni 2012 is een budget van € 155.000 beschikbaar gesteld voor het opstellen van het bestemmingsplan buitengebied. De werkelijke kosten ad. € 24.972 zijn onttrokken aan de algemene reserve. Incidentele lasten collegeprogramma Voor de dekking van een aantal incidentele lasten uit het collegeprogramma 2011-2014 is bij het vaststellen van de begroting 2011 besloten een onttrekking te doen aan de algemene reserve. Op basis van de werkelijke kosten is een bedrag van € 25.000 onttrokken. Seniorenregeling De kosten van de seniorenregeling worden voorgefinancierd ten laste van de algemene reserve. In 2013 is hiervoor een bedrag van € 606.049 onttrokken. In de komende jaren wordt dit bedrag weer teruggestort in de algemene reserve. Nadelig saldo Zomernota 2013 De Zomernota 2013 is afgesloten met een negatief saldo van € 549.877. Dit negatieve saldo is ten laste gebracht van de algemene reserve.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
186
Gemeente Halderberge Bijdrage grondexploitaties In de Zomernota 2013 is besloten een bedrag van € 300.000 vanuit de algemene reserve te storten in de algemene reserve grondexploitaties om de rentelasten, die niet aan een project kunnen worden doorgerekend, op te kunnen vangen. Op basis van de bijstellingen in de grondexploitaties en de toepassing van de notitie “Grondbeleid” van het BBV moet er in 2013 als gevolg van o.a. de mutaties in de verliesvoorzieningen en de afwaardering van aanwezige boekwaarde per saldo een bedrag van € 1.811.855 aan de algemene reserve grondexploitaties worden onttrokken. Deze reserve bedraagt per 31-12-2012 echter € 0. Volgens het reserves en voorzieningenbeleid worden tekorten in reserves aangevuld vanuit de algemene reserve. Daarom is een bedrag van € 1.811.855 gestort in de algemene reserve grondexploitaties ten laste van de algemene reserve. Algemene reserve grondexploitaties De algemene reserve grondexploitaties is bedoeld als weerstandcapaciteit om specifieke risico’s binnen de grondexploitatie op te vangen. Het gaat hierbij om risico’s op het gebied van conjunctuur, renteontwikkeling, grondverwerving en planologie. Daarnaast worden behaalde winsten toegevoegd aan deze reserve en worden genomen verliezen verrekend. De rente wordt geheel als inflatiecorrectie toegevoegd aan de reserve zelf. De bespaarde rente op de bestemmingsreserve Borchwerf II en de voorziening voor verliesgevende grondexploitaties is eveneens toegevoegd aan de algemene reserve grondexploitaties. De mutaties in de algemene reserve grondexploitatie worden veroorzaakt door de volgende zaken: Toevoegingen: o Bespaarde rente o Toevoeging obv Zomernota 2013 o Vrijval reserve Borchwerf II o Afsluiting winstgevend project o Vrijval voorziening verliesgevende projecten o Toevoeging vanuit algemene reserve Onttrekkingen: o Bijdrage in de kosten sportpark Albano o Bijdrage in de kosten gemeentehuis o Toevoeging voorziening verliesgevende projecten o Onttrekking i.v.m. verliesgevende projecten/afboekingen
€ 337.873 € 300.000 € 400.000 € 85.819 € 1.750.982 € 1.811.855
€ 18.552 € 23.927 € 362.586 € 4.281.164
Deze reserve bedroeg per 31-12-2012 € 0. Volgens het reserves en voorzieningenbeleid worden tekorten in deze reserve aangevuld vanuit de algemene reserve. Om deze reden is een bedrag van € 1.811.855 gestort in de algemene reserve grondexploitatie ten laste van de algemene reserve. Het saldo van de algemene reserve grondexploitaties bedraagt hierdoor per 31-12-2013 € 0. Meer informatie omtrent de grondexploitaties kunt u nalezen in de paragraaf Grondbeleid.
Bestemmingsreserves Ultimo 2013 zijn er 28 bestemmingsreserves waarvan twee ten behoeve van de grondexploitaties. Per saldo zijn de bestemmingsreserves in 2013 afgenomen met 54%. Hieronder treft u een korte omschrijving aan van alle reserves, het doel ervan en een toelichting op de voornaamste mutaties. Investeringsreserves Deze reserves zijn rechtstreeks gekoppeld aan reeds in bezit zijnde activa. De rente wordt als inflatiecorrectie geheel toegevoegd aan deze reserves. Hierdoor blijft de reserve op peil om de kapitaallasten voor de gehele afschrijvingstermijn te kunnen dekken. Er is één uitzondering, nl. de investeringsreserve gemeentehuis. Zie verder de toelichting op deze reserve.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
187
Gemeente Halderberge Investeringsreserve milieustraat In de begroting 2013 is besloten dat de investeringsreserve milieustraat wordt opgeheven en het restant vrijvalt. Het restant van de reserve bedraagt € 775.905. Conform de Begroting 2013 is hiervan een bedrag van € 684.000 ingezet ter dekking van het tekort uit de begroting. Het resterende saldo van € 91.905 is toegevoegd aan de algemene reserve. Investeringsreserve gemeentehuis In de raadsvergadering van april 2008 heeft de raad een krediet beschikbaar gesteld voor bijkomende voorzieningen in en rondom het nieuwe gemeentehuis. De raad heeft hierbij besloten deze investeringen ten laste te brengen van de reserve gemeentehuis. Gezien het economisch nut van deze investeringen is het voor een groot deel verplicht deze te activeren. De hieruit voorvloeiende kapitaallasten worden jaarlijks ten laste gebracht van de investeringsreserve gemeentehuis. In 2012 bedroegen deze lasten € 122.484. Daarnaast is de reserve in 2013 aangewend voor uitgaven die niet geactiveerd hoeven te worden. Deze kosten bedroegen € 9.791 en hadden onder meer betrekking op activiteiten en aanpassingen ten behoeve van de beheersing van het klimaat in het gemeentehuis. Eind 2009 is de gemeenteraad per brief reeds uitvoerig geïnformeerd over de afwikkeling van de financiën rondom het nieuwe gemeentehuis. Hierbij is aangegeven dat er nog een aantal af te wikkelen zaken waren en dat de kosten daarvan ten laste zouden worden gebracht van deze reserve. Het restantbedrag van de reserve zou te zijner tijd worden toegevoegd aan de Algemene reserve. Omdat er nog steeds maatregelen voortvloeien uit de eind 2009 genoemde zaken, blijft het restant budget hiervoor nog gereserveerd. Voor het deel van de reserve dat wordt gebruikt ter dekking van de kapitaallasten is de rente toegevoegd aan de reserve. Dit betrof in 2013 een bedrag van € 21.590. Zodra alle uitgaven hebben plaatsgevonden, zal een eventueel overschot op de reserve vrijvallen ten gunste van de algemene reserve. Investeringsreserve aandelen Intergas De gemeenteraad heeft op 25 januari 2007 het besluit genomen tot de aankoop van aandelen Intergas. Ter dekking van de kapitaallasten die uit deze investering voortvloeien is destijds een reserve gevormd vanuit het superdividend dat de gemeente in 2006 heeft ontvangen met de herkapitalisatie van Intergas. Medio 2011 zijn alle aandelen Intergas Energie verkocht aan Enexis. De baten van de verkoop komen ten gunste van de aandeelhouders van Intergas Holding, waaronder de gemeente Halderberge. Als gevolg van de verkoop neemt de waarde van de aandelen Intergas Holding op de balans af. Wanneer de verkoop volledig is afgewikkeld is de waarde van de aandelen tot nihil gedaald. De afboeking van de restant boekwaarde wordt dan ten laste gebracht van de investeringsreserve waarna deze kan worden opgeheven. In 2013 bedroegen de kapitaallasten € 24.153, wat overigens alleen bestaat uit een rentecomponent (er wordt niet afgeschreven op deze investering). De inflatiecorrectie en de kapitaallasten waren even hoog, dus de reserve behoudt de juiste waarde. Investeringsreserve brandweerkazerne en gemeentewerf Deze reserve dient ter dekking van de kapitaallasten van de brandweerkazerne en het bedrijfsgebouw van de gemeentewerf aan de Vaartweg en is bij de bestemming van het jaarrekeningsaldo 2008 gevormd. De kapitaallasten bedroegen in 2013 € 121.219 en zijn geheel onttrokken aan de reserve. In de Zomernota 2013 is besloten deze investeringsreserve op te heffen en het restant ad. € 1.800.000 vrij te laten vallen ten gunste van de algemene reserve. Investeringsreserve jeugd- en jongerencentrum Deze reserve is gevormd bij de voorjaarsnota 2005 ter dekking van toekomstige investeringskosten voor het jeugd- en jongerencentrum. Conform de Nota reserves en voorzieningen is deze reserve later omgezet naar een investeringsreserve voor de dekking van de jaarlijkse kapitaallasten van de tijdelijke huisvesting. De kapitaallasten bedroegen in 2013 € 11.190 en zijn geheel aan de reserve onttrokken. Ultimo 2013 bedraagt de reserve € 0 en is de investering volledig afgeschreven. De investeringsreserve kan worden opgeheven.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
188
Gemeente Halderberge Investeringsreserve sportvoorzieningen Bosschenhoofd Op 30 september 2010 heeft de gemeenteraad besloten om € 490.000 te reserveren voor de uitbreiding van het sportpark in Bosschenhoofd. Ter dekking van de kapitaallasten van de investering is deze reserve gevormd. De kapitaallasten bedroegen in 2013 € 26.133 en zijn geheel aan de reserve onttrokken. In de Zomernota 2013 is besloten deze investeringsreserve op te heffen en het restant ad. € 464.975 vrij te laten vallen ten gunste van de algemene reserve. Investeringsreserve sportpark Albano Op 11 juli 2011 heeft de gemeenteraad een besluit genomen over de herinrichting van sportpark Albano. Ter dekking van de kapitaallasten die voortvloeien uit dit besluit, is besloten een investeringsreserve te vormen. De kapitaallasten bedroegen in 2013 € 22.783 en zijn geheel aan de reserve onttrokken. In de Zomernota 2013 is besloten deze investeringsreserve op te heffen en het restant ad. € 382.797 vrij te laten vallen ten gunste van de algemene reserve. Investeringsreserve sporthal De Beuk In de Zomernota 2012 is besloten dat een investeringsreserve wordt gevormd ter dekking van de kapitaallasten behorende bij de investering in Sporthal De Beuk. De kapitaallasten bedroegen in 2013 € 27.097 en zijn geheel aan de reserve onttrokken. In de Zomernota 2013 is besloten deze investeringsreserve op te heffen en het restant ad. € 412.778 vrij te laten vallen ten gunste van de algemene reserve. Investeringsreserve IHP In de Begroting 2013 is besloten een investeringsreserve IHP te vormen ter grootte van € 2.500.000, conform het in 2012 geactualiseerde Integraal Huisvestingsplan. Dit bedrag is in 2013 in deze reserve gestort ten laste van de reserve onderwijshuisvesting. In de Zomernota 2013 is besloten deze investeringsreserve op te heffen en het restant ad. € 2.500.000 vrij te laten vallen ten gunste van de algemene reserve. Investeringsreserve School en sportzaal Bosschenhoofd In de Zomernota 2013 is besloten een investeringsreserve school en sportzaal Bosschenhoofd te vormen ter grootte van € 937.500. Dit bedrag is in 2013 in deze reserve gestort ten laste van de reserve onderwijshuisvesting. In de Begroting 2014 is besloten deze investeringsreserve op te heffen en het restant ad. € 937.500 vrij te laten vallen ten gunste van de algemene reserve.
Egalisatiereserves Deze reserves zijn gevormd om tekorten of overschotten op te vangen van specifieke onderdelen van de gemeentelijke exploitatie. Gezien de aard van de reserves is er geen noodzaak om de reserves aan te vullen met een inflatiecorrectie. De berekende rente komt derhalve ten gunste van de exploitatie. Egalisatiereserve rente Het doel van deze reserve is het egaliseren van budgettaire effecten door schommelingen in het rente-omslagpercentage. Sinds 2006 wordt voor de doorbelasting van de kapitaallasten naar de producten gewerkt met een vast rentepercentage, dat zo dicht mogelijk bij het verwachte werkelijke renteniveau ligt. Het verschil tussen de rentelasten op basis van het vaste rentepercentage en de werkelijke rentelasten wordt gestort in of onttrokken aan de egalisatiereserve rente. Het rentepercentage volgens de renteomslag bedroeg in 2013 3,33%. Gezien de doorbelasting naar de producten tegen 3,5% zorgde dit voor een toevoeging aan de reserve van € 52.690. Daarnaast is in de begroting 2013 besloten dat een bedrag van € 406.755 vrijvalt uit de egalisatiereserve rente ten gunste van de algemene reserve. In de nota reserves en voorzieningen 2010 is het uitgangspunt opgenomen dat in de egalisatiereserve rente een bedrag van 1 miljoen benodigd is om mogelijke renteschommelingen op te kunnen vangen. Ultimo 2013 bedraagt de reserve € 856.910. In de begroting 2014 is een storting in de reserve geraamd van € 149.114, waarmee de reserve weer op het benodigde bedrag van 1 miljoen komt.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
189
Gemeente Halderberge Egalisatiereserve BBZ De egalisatiereserve BBZ is in het leven geroepen om gedurende de looptijd van leningen, welke in het kader van de BBZ aan cliënten zijn verstrekt, nadelige effecten op te vangen. BBZ-leningen worden na de verstrekking voor 75% vergoed door het ministerie. De resterende 25% moet worden betaald uit een jaarlijks door het ministerie vast te stellen budget, dat deels is gebaseerd op historische cijfers en deels op basis van declaraties. Gedurende de looptijd van de leningen moet 75% van de ontvangen aflossingen terugbetaald worden aan het ministerie. Budgettair ontstaan hierdoor jaarlijks verschillen. Overschotten worden in de reserve gestort, tekorten worden aan de reserve onttrokken. Over de gehele looptijd is het verschil te verwaarlozen. In 2013 is het positieve saldo van baten en lasten gestort in de reserve. Per saldo is een bedrag van € 85.884 toegevoegd aan de reserve. Hiermee komt de reserve ultimo 2013 op het maximum van € 150.000. Egalisatiereserve riolering Voor het egaliseren van de lasten en baten van het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2010 – 2014 (VGRP) is deze reserve ingesteld. Na afsluiting van 2013 bleek een overschot van € 197.115 op het product riolering, met name als gevolg van lagere kapitaallasten. Dit bedrag is toegevoegd aan de reserve.
Reserves resultaatbestemmingen Bij de bestemming van de resultaten van de jaarrekening, de voor- en najaarsnota en de begroting komt het regelmatig voor dat een positief resultaat een concrete bestemming krijgt. Op dat moment wordt voorgesteld een nieuwe reserve te vormen waar het betreffende bedrag in wordt gestort. Aan deze reserves wordt geen inflatiecorrectie toegevoegd. Reserve jaaroverschrijdende uitgaven Deze reserve vindt zijn oorsprong in de wijze waarop de gemeente om dient te gaan met budgetten waarvan de werkzaamheden pas in een volgend jaar uitgevoerd kunnen worden. Het Besluit begroting en verantwoording schrijft voor dat gemeenten het stelsel van baten en lasten hanteren. Hierbij dienen baten en lasten toegerekend te worden aan de periode waarop ze betrekking hebben (het goed of de dienst moet geleverd zijn). Zonder aanvullende maatregelen vallen dergelijke budgetten vrij in het resultaat van het begrotingsjaar. Via de resultaatbestemming kunnen deze gelden weer beschikbaar komen in het volgende begrotingsjaar, indien de raad daartoe besluit. Om een oplossing te bieden voor deze problematiek heeft het college in augustus 2005 de beleidslijn jaaroverschrijdende uitgaven vastgesteld. In de Nota actualisatie reserves en voorzieningen 2005 heeft de raad in december 2005 deze beleidslijn overgenomen. Op basis van deze beleidslijn komen de volgende uitgaven voor overheveling in aanmerking: • uitgaven die in jaar t zijn begroot, maar waarvan de werkzaamheden pas starten in jaar t+1; • uitgaven die in jaar t zijn begroot, waarvan de werkzaamheden doorlopen in jaar t+1. Voor de overheveling van bovenstaande uitgaven kan zoals aangegeven geen gebruik worden gemaakt van de oude systematiek van verplichtingen. Om binnen de bestaande wetgeving toch een oplossing hiervoor te vinden worden bij de najaarsnota of jaarrekening van jaar t de betreffende gelden in deze bestemmingsreserve gestort, waarover in jaar t+1 beschikt kan worden. Op diverse momenten heeft de gemeenteraad besloten bedragen te storten in deze reserve. Onderstaande tabel laat alleen de bedragen zien waarbij per 1 januari 2013 nog een bedrag beschikbaar was. De werkelijke uitgaven in 2013 zijn aan de reserve onttrokken. Voor een drietal bestemmingen is het niet langer nodig om het resterende bedrag hiervoor gereserveerd te houden. Conform de nota reserves en voorzieningen 2010 vallen deze bedragen vrij ten gunste van de algemene reserve. Bij de Slotwijziging 2013 is besloten om een bedrag van € 28.000 te storten in de reserve jaaroverschrijdende uitgaven voor studiekosten. Hierbij was echter nog geen rekening gehouden met een te vormen voorziening individueel loopbaanbudget ter grootte van € 34.500. Door de vorming van deze voorziening is er geen restantbudget beschikbaar om als jaaroverschrijdende uitgave mee te nemen naar 2014. Voor dit onderdeel heeft dan ook geen storting in de reserve plaatsgevonden. Op blz. 196 worden de voorzieningen nader toeglicht.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
190
Gemeente Halderberge Specificatie reserve jaaroverschrijdende uitgaven Gereserveerd Uitgaven bedrag t/m 2012 Jaarrekening 2008 Sloopkosten pand Pagnevaart Najaarsnota 2009 Electronisch verwerken
Uitgaven 2013
Vrijval
Restant per 31-12-2013
152.682
0
0
152.682
0
50.000
22.704
0
0
27.296
Najaarsnota 2010 Opwaarderen bedrijventerrein Korenweide Economische visienota Toeristisch marktetingplan Buurtpreventie
100.000
66.749
19.304
0
13.947
25.000 100.000 7.500
19.805 47.639 0
5.195 20.009 7.500
0 0 0
0 32.352 0
Najaarsnota 2011 Uitvoeren woonvisie Kosten opstellen structuurvisie Kosten invoering Wabo
15.000 100.000 72.000
0 56.339 19.553
3.000 4.732 5.092
0 38.930 0
12.000 0 47.356
114.000
46.017
33.695
0
34.287
45.000
0
0
45.000
0
15.000 38.000
0 0
15.000 38.000
0 0
0 0
47.552 25.000
0 0
28.627 25.000
0 0
18.925 0
30.000 7.850
0 0
30.000 7.850
0 0
0 0
102.000
0
0
0
102.000
56.000
0
0
0
56.000
1.102.584
278.805
243.004
236.612
344.164
Jaarrekening 2011 Periodieke vervanging hardware budget 2010 en 2011 Najaarsnota 2012 Onderhoud berm Nieuwe weg Oud Gastel Onderhoud openbare verlichting Vervanging bewegwijzeringsborden Onderzoekskosten riolering Voorbereidingskosten sportvelden Hoeven en Oud Gastel Jaarrekening 2012 Onderhoud openbare verlichting Voorber.kosten sportvoorzieningen Hoeven/Oud Gastel Participatiebudget Slotwijziging 2013 Transitiekosten jeugdzorg Totaal reserve jaaroverschrijdende uitgaven
Meer informatie over de genoemde onderdelen treft u aan in de betreffende raadsbesluiten.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
191
Gemeente Halderberge Vrij aanwendbare reserve Bij de kadernota 2007 is de Vrij aanwendbare reserve (VAR) door de raad ingesteld. Het doel van de VAR is het reserveren van incidentele meevallers en overschotten in de periode 2006-2010 ter dekking van incidentele uitgaven. Op diverse momenten heeft de gemeenteraad besloten bedragen te storten in en te onttrekken aan deze reserve. In 2013 heeft de laatste onttrekking aan deze reserve plaatsgevonden. De reserve kan worden opgeheven. Specificatie vrij aanwendbare reserve Gereserveerd bedrag
Uitgaven t/m 2012
Uitgaven 2013
Vrijval
Restant per 31-12-2013
Parkeervoorziening Bovendonk
18.500
3.256
11.309
3.936
0
Totaal vrij aanwendbare reserve
18.500
3.256
11.309
3.936
0
Meer informatie over de genoemde onderdelen treft u aan in de betreffende raadsbesluiten. Reserve maatschappelijke activa De afgelopen jaren is een vrij groot bedrag besteed aan het afwaarderen van investeringen in maatschappelijke activa. De hiervoor beschikbaar gestelde bedragen waren verspreid over diverse reserves. Deze diversiteit aan bronnen kwam de overzichtelijkheid niet ten goede komt. Bij het vaststellen van het resultaat over 2010 is daarom besloten een nieuwe bestemmingsreserve te vormen voor het vervroegd afschrijven van maatschappelijke activa waarin alle gereserveerde bedragen werden verzameld. In 2013 is een bedrag van € 186.419 aan de reserve onttrokken ter dekking van de kosten van de reconstructie en onderhoud van de Goudbloemsedijk. Ultimo 2013 resteert er nog € 443.167 in deze reserve voor vervroegde afschrijving van de reconstructie Goudbloemsedijk en retentie Pastoor van Breugelstraat. Reserve resultaat boekjaar 2012 De jaarrekening 2012 liet een positief saldo zien van € 510.165. De gemeenteraad heeft bepaald dat het saldo aan een aantal specifieke zaken besteed moet worden. Enkele onderdelen zijn ondergebracht in reeds bestaande reserves. Het restant ad. € 43.500 is gestort in deze reserve. Onderstaande tabel laat zien voor welke onderdelen in deze reserve een bedrag gereserveerd. De werkelijke uitgaven in 2013 zijn aan de reserve onttrokken. Specificatie reserve resultaat boekjaar 2012 Gereserveerd bedrag
Uitgaven t/m 2012
Uitgaven 2013
Vrijval
Restant per 31-12-2013
Aansluiting Waterpoort Project Waterland
10.000 33.500
0 0
10.000 33.500
0 0
0 0
Totaal reserve resultaat boekjaar 2012
43.500
0
43.500
0
0
Jaarverslag en jaarrekening 2013
192
Gemeente Halderberge Overige bestemmingsreserves De bestemmingsreserve die niet kunnen worden ingedeeld onder de egalisatiereserves, de investeringsreserves of de reserves resultaatbestemming vallen onder de overige bestemmingsreserves. Op deze reserves vindt een inflatiecorrectie plaats. Reserve onderwijshuisvesting Het doel van deze reserve is het egaliseren van de kosten voor de huisvesting van onderwijs. Aan de hand van een huisvestingsplan onderwijs worden jaarlijks gelden voor huisvesting beschikbaar gesteld. Door middel van een fictieve berekening van het aandeel onderwijshuisvesting in de algemene uitkering uit het gemeentefonds wordt het beschikbare budget berekend. Jaarlijks wordt het verschil tussen dit fictieve budget en de werkelijke huisvestingskosten gestort in of onttrokken aan de reserve onderwijshuisvesting. Op deze manier worden grote schommelingen in de exploitatie voorkomen. Op basis van het in 2012 geactualiseerde IHP worden de komende jaren nieuwe, onderhoudsvrije scholen gebouwd. De kapitaallasten van deze scholen en de afboeking van de boekwaarden van de oude scholen worden opgenomen in de exploitatie. De lasten worden ook betrokken bij de berekening van de storting in of onttrekking aan de reserve onderwijshuisvesting. Met ingang van 2014 worden de daadwerkelijke huisvestingslasten in de begroting opgenomen en worden deze lasten niet meer geëgaliseerd op basis van het fictieve budget. In het geactualiseerde IHP is opgenomen dat het restant van de reserve na realisatie van de nieuwe scholen wordt ingezet voor de vorming van een onderhoudsreserve. De inflatiecorrectie bedroeg in 2013 € 80.473. Op basis van de beschreven methode is in 2013 een bedrag van € 709.377 toegevoegd aan de reserve. Conform het geactualiseerde IHP is in de begroting 2013 opgenomen dat er een bedrag van € 2.500.000 vanuit de reserve onderwijshuisvesting wordt gestort in de investeringsreserve IHP. Daarnaast is in de Zomernota 2013 besloten een bedrag van € 937.500 uit de reserve onderwijshuisvesting te onttrekken ten gunste van de investeringsreserve school en sportzaal Bosschenhoofd. Ultimo 2013 resteert er in de reserve onderwijshuisvesting een bedrag van € 1.376.012. Reserve ruimtelijke atlas Het doel van deze reserve is het dekken van de kosten van het project Ruimtelijke Atlas. Bij de resultaatbestemming van de jaarrekening 2001 is deze reserve gevormd ter dekking van het project Ruimtelijke Atlas, zijnde de herziening en digitalisering van de bestemmingsplannen. De inflatiecorrectie in 2013 bedroeg € 658. Daarnaast is in 2013 € 9.807 onttrokken aan de reserve ter dekking van de werkelijke uitgaven aan het herzien en digitaliseren van de bestemmingsplannen. Ultimo 2013 resteert er een bedrag van € 23.759 in de reserve. Reserve Collectieve ziektekostenverzekering Het doel van deze reserve is om minima binnen de gemeente Halderberge een compensatie te geven voor de premie van de collectieve aanvullende ziektekostenverzekering. Bij de najaarsnota 2008 is een bedrag in de reserve gestort ter dekking van de bijzondere bijstandskosten in het kader van de collectieve ziektekostenverzekering. Op basis van de werkelijke uitgaven zullen onttrekkingen aan de reserve plaatsvinden. Naast de toevoeging van een deel van de bespaarde rente ad. € 1.422 is er in 2013 een bedrag onttrokken van € 31.935. Ultimo 2013 resteert er een bedrag van € 40.598 in de reserve. Reserve Uitvoering e-overheidsvoorzieningen De reserve uitvoering e-overheidsvoorzieningen is ingesteld ter dekking van de lasten voor e-dienstverlening. In de begroting 2012 is besloten zowel in 2012 als in 2013 een bedrag van € 217.000 toe te voegen aan de reserve uitvoering e-overheidsvoorzieningen ten laste van de algemene reserve. Op basis van de werkelijke kosten is een bedrag van € 163.439 aan de reserve onttrokken. Verder heeft er een inflatiecorrectie van € 5.868 plaatsgevonden. Ultimo 2013 bedraagt de reserve € 352.852.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
193
Gemeente Halderberge Reserve stimulering startende ondernemers In de raadsvergadering van 6 november 2008 heeft de gemeenteraad een motie aangenomen om de toenmalige Reserve stimuleringsfonds nieuwe bedrijven te benutten voor startende ondernemers, in relatie tot het beleid van het Rewin aangaande het te creëren microfonds. Hierop is door de gemeente een samenwerking aangegaan met het Microkredietloket West-Brabant. De geplande jaarlijkse bijdrage aan het Microkredietloket bedroeg € 10.000 vanaf het jaar 2010 en de reserve zou worden aangewend ter dekking van deze jaarlijkse bijdrage. Omdat in 2010 is besloten om het loket microkrediet in de afgesproken vorm te beëindigen, heeft deze onttrekking nooit plaatsgevonden. In 2013 is de bijdrage aan het ondernemersloket Moerdijk ad. € 6.899 ten laste gebracht van deze reserve. Verder heeft er een inflatiecorrectie van € 1.888 plaatsgevonden. Ultimo 2013 bedraagt de reserve € 89.369. Reserve ontwikkeling en kwaliteitsverbetering De reserve is in 2009 gevormd uit de liquidatieuitkering van IZA-Nederland. Het doel is om een deel van die uitkering ten goede te laten komen aan (de ontwikkeling van) de medewerkers, kwaliteitsverbetering en organisatieontwikkeling. Conform dit besluit heeft de gemeenteraad bij de bestemming van het resultaat van de najaarsnota 2009 besloten om € 67.500 voor 2010, 2011 en 2012 beschikbaar te stellen voor ontwikkeling van de medewerkers en organisatieontwikkeling en dit te storten in de bestemmingsreserve Ontwikkeling en kwaliteitsverbetering gemeentelijke organisatie. In deze drie jaar worden de werkelijke kosten aan deze reserve onttrokken. Naast de inflatiecorrectie van € 360 zijn er in 2013 echter geen mutaties geweest. Reserve maatregelen organisatieontwikkeling De reserve is in 2012 gevormd ter dekking van de kosten voor flankerend beleid zoals bijvoorbeeld bij- en omscholing, tijdelijk plaatsen van personeel bovenformatief, het voeren van een leeftijdsbewust personeelsbeleid etc. Bij de bestemming van het positieve resultaat van de jaarrekening 2011 is een bedrag van € 500.000 gestort in deze reserve. In 2013 is een bedrag van € 140.000 aan de reserve toegevoegd. Op basis van de werkelijke kosten in 2013 is een bedrag van € 210.394 aan de reserve onttrokken. Verder heeft er een inflatiecorrectie van € 2.033 plaatsgevonden. Ultimo 2013 bedraagt de reserve € 33.275. Reserve voorschotten Stampersgat De reserve voorschotten Stampersgat is in 2012 gevormd om de ontvangen subsidie vanuit het majeure project “Regionale aanpak Leefbaarheid West-Brabant” te reserveren voor een aantal projecten in de kern Stampersgat in het kader van de leefbaarheid, waaronder de renovatie van de basisschool en de omvorming hiervan tot MFA. Op basis van de in 2013 ontvangen subsidie en de werkelijke uitgaven is in 2013 per saldo een bedrag van € 240.791 onttrokken aan de reserve. Verder heeft er een inflatiecorrectie van € 5.989 plaatsgevonden. Ultimo 2013 bedraagt de reserve € 64.667. Reserve musea Bij de vaststelling van de Begroting 2013 is bij amendement besloten een reserve musea te vormen ter grootte van € 9.000 ten laste van de algemene reserve. Deze reserve dient ter dekking van niet mogelijk gebleken besparingen gedurende het begrotingsjaar 2013 bij het Natuurhistorisch en volkenkundig museum (max. € 4.500) en het Zouavenmuseum (max. € 4.500). Het Zouavenmuseum heeft in 2013 beroep gedaan op een aanvullende subsidie van € 4.000. Het restantbedrag van € 5.000 valt vrij ten gunste van de algemene reserve. Ultimo 2013 bedraagt de reserve derhalve € 0 en kan de reserve worden opgeheven.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
194
Gemeente Halderberge Bestemmingsreserves grondexploitatie Reserve bovenwijkse voorzieningen In de nota Grondbeleid is opgenomen dat de gemeente een reserve bovenwijkse voorzieningen heeft. De reserve bovenwijkse voorzieningen is bedoeld als om de aanleg van infrastructurele werken met meer dan uitsluitend planbetekenis mogelijk te maken. Zowel vanuit eigen exploitaties als vanuit private exploitaties wordt op basis van de omslagnota bovenwijkse voorzieningen 2008 (raadsbesluit 25 september 2008) bedragen toegevoegd aan deze reserve. Op het moment dat een bovenwijkse voorziening wordt uitgevoerd, wordt aan deze reserve onttrokken conform de omslagnota. Vanuit de diverse projecten is een bedrag van € 212.199 toegevoegd aan de reserve. Meer details over deze reserve kunt u inzien in de paragraaf Grondbeleid. Reserve Borchwerf II De risicoreserve Borchwerf II is ingesteld bij raadsbesluit van 30 oktober 2003. Uitgangspunt voor het gewenste saldo van deze reserve is dat het saldo dusdanig dient te zijn dat het Halderbergs aandeel in 5 jaar renteverlies van Borchwerf II opgevangen moet worden. In 2004 is de reserve op het gewenste niveau gebracht. Afhankelijk van de gunstigere of minder gunstige ontwikkeling kan de reserve geleidelijk vrijvallen dan wel aangevuld worden. Op basis van de (concept)jaarrekening over 2013 van Borchwerf is berekend wat de hoogte van de risicoreserve moet zijn op grond van het bovengenoemde uitgangspunt. Hieruit blijkt dat de risicoreserve verlaagt kan worden met een bedrag van € 400.000 tot het benodigde saldo van € 600.000.
Saldo jaarrekening Saldo jaarrekening Saldo per 1-1-2013
Saldo per 31-12-2013
Saldo van baten en lasten
510.165
533.149
Totaal saldo jaarrekening
510.165
533.149
Conform art. 42 lid 2 van het Besluit begroting en verantwoording dient het saldo van de jaarrekening afzonderlijk op de balans opgenomen te worden. De totale exploitatie 2013 sluit met een positief saldo van € 533.149. Een toelichting op het saldo wordt gegeven in de hoofdstukken 1 en 4.
Voorzieningen Volgens artikel 44 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) kunnen voorzieningen worden gevormd wegens: a) verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is doch redelijkerwijs is te schatten; b) op de balansdatum bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten; c) kosten die in een volgend begrotingsjaar worden gemaakt, mits het maken van de kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van de lasten over een aantal begrotingsjaren. Kenmerkend voor een voorziening is dat de omvang en/of het tijdstip van optreden per balansdatum min of meer onzeker is. Ook middelen die van derden zijn verkregen met een specifiek doel dienen onder de voorzieningen te worden opgenomen. Rentetoerekening aan voorzieningen is volgens artikel 45 van het BBV niet toegestaan. Voorzieningen dienen in principe precies dekkend te zijn voor de achterliggende verplichtingen of risico’s. De bespaarde rente over de voorzieningen wordt geheel ten gunste van de exploitatie gebracht. In onderstaande tabel treft u een overzicht aan van alle voorzieningen.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
195
Gemeente Halderberge Voorzieningen Boekwaarde 1-1-2013
Vermeerderingen
Verminderingen
Boekwaarde 31-12-2013
Voorziening personeel Voorziening onderhoud gemeente eigendommen Voorziening groot onderhoud riolering Voorziening individueel loopbaanbudget
97.341 152.916
8.869 273.640
62.635 183.326
43.576 243.230
609.177 0
290.357 34.500
302.837 0
596.698 34.500
Totaal voorzieningen
859.435
607.366
548.798
918.003
Voorziening personeel De voorziening personeel is gevormd om personeelslasten die zich in de toekomst voor gaan doen, te bekostigen, zodat deze gelijkmatig verdeeld worden over meerdere begrotingsjaren. De voorziening bestaat momenteel alleen uit het gemeentelijk FPU beleid. De voeding van deze voorziening bestond uit een gespreide toevoeging vanuit een jaarlijks te actualiseren berekening. De uitkering aan de voor 1 januari 1950 geboren medewerkers was afhankelijk van de bedragen waarop 55+’ers recht hebben wanneer ze met FPU gaan. Deze zijn afhankelijk van het op een vroeg of laat tijdstip met FPU gaan. Aangezien het een vrijwillige flexibele uittreding betrof, was niet in te schatten of en wanneer een werknemer gebruik gaat maken van de FPU-regeling. Hierdoor was het verloop van de FPU-uitgaven niet te voorspellen en ongelijkmatig over de jaren verdeeld. Sinds 1 januari 2006 is de gemeentelijke FPU afgeschaft. Verworven rechten voor werknemers die op dat moment gebruik maakten van de gemeentelijke FPU blijven bestaan. Daarnaast konden mensen die in de overgangsregeling vielen, gebruik maken van de FPU-regeling. De aanvulling van de FPU vanuit de gemeente blijft dan ook gehandhaafd. Het heeft wel een aflopend karakter doordat er geen nieuwe werknemers gebruik van kunnen maken. Naar verwachting zal de voorziening in 2014 voor het laatst worden aangesproken. Na de mutaties over 2013 resteert in de voorziening een bedrag van € 43.576 wat voldoende is om de gemeentelijke FPU voor het jaar 2014 te bekostigen. Voorziening onderhoud gemeente-eigendommen Het doel van deze voorziening is de uitgaven voor het onderhoud van gemeente-eigendommen (gebouwen) gelijkmatig te verdelen over de komende jaren. Deze voorziening is onderbouwd met een meerjarenonderhoudsplan (MOP). Conform het MOP is in 2013 een bedrag van € 273.640 gestort in de voorziening. De werkelijke uitgaven bedroegen in 2013 € 183.326. Ultimo 2013 bedraagt de voorziening onderhoud gemeente-eigendommen € 243.230. Voorziening groot onderhoud riolering Bij de behandeling van het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2010 – 2014 (VGRP) is besloten om de bestaande Reserve riolering om te vormen tot een voorziening voor groot onderhoud aan de riolering. Conform de uitgangspunten van de voorziening is in 2013 een bedrag van € 290.357 gestort in de voorziening. De werkelijke uitgaven bedroegen in 2013 € 302.837. Ultimo 2013 bedraagt de voorziening groot onderhoud riolering € 596.698. Voorziening individueel loopbaanbudget In de CAO is afgesproken dat ambtenaren met ingang van 2013 recht krijgen op een Individueel Loopbaanbudget (ILB) van € 500 per jaar. Deze afspraak is gemaakt voor drie jaar (2013 t/m 2015). Het ILB is een instrument dat wordt ingezet om inzetbaarheid en mobiliteit te vergroten. In 2013 is een voorziening ILB gevormd van € 34.500. Dit is het bedrag van het ILB 2013 waarvan medewerkers hebben aangegeven dat ze hier 2014 gebruik van willen maken.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
196
Gemeente Halderberge Vaste schulden (schulden met een oorspronkelijke rentetypische looptijd van één jaar of langer) Vaste schulden betreffen alle onderhandse leningen, obligatieleningen, door derden belegde gelden en waarborgsommen met een oorspronkelijke rentetypische looptijd van 1 jaar of langer. De gemeente Halderberge heeft op dit moment alleen onderhandse geldleningen van banken. Vaste schulden Boekwaarde 1-1-2013
Vermeerderingen
Aflossingen
Boekwaarde 31-12-2013
Onderhandse leningen
49.570.953
11.000.000
8.434.586
52.136.367
Totaal vaste schulden
49.570.953
11.000.000
8.434.586
52.136.367
In 2013 zijn twee nieuwe leningen opgenomen. Tevens hebben aflossingen plaatsgevonden voor in totaal € 8.434.586. In de paragraaf Financiering treft u een verdere uiteenzetting aan van de langlopende geldleningen. Een totaaloverzicht van langlopende geldleningen is als bijlage in de jaarrekening opgenomen.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
197
Gemeente Halderberge Vlottende passiva Vlottende schulden (schulden met een oorspronkelijke rentetypische looptijd korter dan één jaar) Vlottende schulden Saldo per 1-1-2013
Saldo per 31-12-2013
Kasgeldleningen Bank- en girosaldi Waarborgsommen korte termijn Overige schulden
4.000.000 0 0 4.221.427
0 949.113 625 4.704.987
Totaal vlottende schulden
8.221.427
5.654.725
Kasgeldleningen Ultimo 2012 liep er één kortlopende geldlening die op 12 maart 2013 geheel is afgelost. In de paragraaf Financiering wordt nader ingegaan op de afgeloste en lopende leningen. Bank- en girosaldi De gemeente Halderberge heeft bij de BNG een rekeningcourantfaciliteit van maximaal € 6.000.000. Ultimo 2013 bedraagt het saldo € 949.113 negatief. Overige schulden Onder deze post vallen zowel alle crediteuren van de gemeente alsmede enkele tussenrekeningen betreffende kortlopende schulden aan derden. Een indeling laat het volgende beeld zien:
Overige schulden Saldo per 1-1-2013
Saldo per 31-12-2013
Crediteuren algemeen Crediteuren eigen personeel Crediteuren rijk en provincie Overige schulden
2.788.615 174 6.027 1.426.612
3.968.985 4.721 28.457 702.825
Totaal overige schulden
4.221.427
4.704.987
Overlopende passiva Onder de overlopende passiva vallen alle verplichtingen die in 2013 zijn opgebouwd, maar die pas in 2014 tot betaling komen. Naar aanleiding van een wijziging in het Besluit begroting en verantwoording worden voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die van Europese of Nederlandse overheidslichamen zijn ontvangen eveneens onder de overlopende passiva verantwoord. De post “overlopende passiva” is hierdoor gesplitst in een onderdeel inzake deze schulden en een onderdeel inzake de overige overlopende passiva.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
198
Gemeente Halderberge Overlopende passiva overheidslichamen Overlopende passiva overheidslichamen Boekwaarde 1-1-2013
Ontvangen van provincie ISV geluidsanering Rondweg Brede doeluitkering Verkeer en vervoer Ontvangen van rijk Subsidie RMC gelden Subsidie vroeg- en voorschoolse educatie Participatiebudget Verzameluitkering ministerie van BZK Totaal overlopende passiva overheidslichamen
Ontvangen subsidies
Uitgaven Boekwaarde (+ overige ver- 31-12-2013 minderingen)
212.820 500.000 8.871
0 0 0
74.896 26.542 8.871
137.923 473.458 0
70.506 36.771 0 2.184
59.555 0 640.038 0
80.447 36.771 504.764 0
49.613 0 135.274 2.184
831.152
699.593
732.292
798.452
ISV geluidsanering De provincie Noord-Brabant heeft in 2005 in het kader van ISV2 een beschikking afgegeven dat de gemeente Halderberge gedurende drie jaar (2005-2006-2007) in totaal € 270.000 ontvangt voor geluidsanering via gevelisolatie. Deze bijdrage is ondergebracht in het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV) en volgt op een eerdere uitkering uit het eerste ISV-tijdvak. In het kader van ISV-3 is in december 2010 een nieuwe beschikking ontvangen van in totaal € 89.000 voor hetzelfde doel. Vanuit de Omgevingsdienst Midden en West-Brabant (OMWB) wordt een lijst opgesteld met panden die gesaneerd moeten worden. Aan de hand van deze lijst worden de maatregelen getroffen en worden de kosten in rekening gebracht bij de gemeente. Jaarlijks wordt het uitgegeven bedrag onttrokken aan de beschikbare middelen. Na aftrek van de kosten over 2013 ad. € 74.896 is er ultimo 2013 nog € 137.923 beschikbaar. Rondweg In de realisatieovereenkomst met de provincie voor de aanleg van de rondweg Oudenbosch is overeengekomen, dat de provincie een bedrag ad. € 500.000 als werkkapitaal aan de gemeente overmaakt. In 2013 zijn de kosten voor o.a. voorbereiding, advies en toezicht hiermee verrekend. Brede doel uitkering Verkeer en vervoer Bij het opstellen van de subsidieverantwoording 2012 is gebleken dat in het kader de Brede doel uitkering Verkeer en vervoer teveel subsidie is ontvangen voor de projecten Mensgerichte maatregelen 2010 en 2011. Een bedrag van € 8.871 is in 2013 terugbetaald aan de provincie. Subsidie RMC gelden Deze middelen worden via de centrumgemeente Breda ontvangen voor het lokaal meld- en coördinatiepunt en dienen ook werkelijk voor dit doel gebruikt te worden. Gelden die niet aan dit doel worden besteed, dienen terugbetaald te worden aan het Rijk. Momenteel worden de middelen ingezet op schoolmaatschappelijk werk en de bijdrage aan de nieuwe gemeenschappelijke regeling Regionaal Bureau Leerplicht West-Brabant (RBL). Ultimo 2013 is nog een bedrag van € 49.613 beschikbaar.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
199
Gemeente Halderberge Subsidie vroeg- en voorschoolse educatie Voor de uitvoering van het Gemeentelijke onderwijsachterstandenbeleid (GOA) ontvangt de gemeente jaarlijks een doeluitkering van het Rijk. De vroeg- en voorschoolse educatie (VVE) is een belangrijk onderdeel van dit GOA-beleid. De exploitatieoverschotten worden jaarlijks gereserveerd. Indien de rijksbijdrage niet tijdig of niet rechtmatig wordt besteed, zal de minister subsidiegelden terugvorderen. Het ministerie heeft aangegeven dat de ontvangen rijksbijdrage tot en met 2012 volledig is verantwoord en dat er per 1 januari 2013 geen restant is. Hieruit blijkt dat het bedrag van € 36.771 in 2012 ten onrechte is verantwoord als vooruitontvangen bedrag. Dit bedrag is in 2013 vrijgevallen ten gunste van de exploitatie. Ook in 2013 is de ontvangen rijksbijdrage volledig besteed waardoor het saldo van de subsidie ultimo 2013 € 0 bedraagt. Participatiebudget Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid staat toe dat 25% van het vastgestelde jaarbudget voor het participatiebudget wordt gereserveerd voor uitgaven in het volgende jaar. Verantwoording vindt elk jaar achteraf plaats. Als in enig jaar het restant in de exploitatie uitkomt boven de 25% van het in dat jaar geldende jaarbudget, dient dit bedrag terugbetaald te worden aan het ministerie. Het restant ultimo 2013 bedraagt € 135.274. Verzameluitkering Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Voor de opvang van asielzoekers is in 2011€ 26.207 ontvangen. Ultimo 2013 resteert een bedrag van € 2.184. Dit bedrag dient terugbetaald te worden aan het ministerie.
Overige overlopende passiva Overige overlopende passiva Saldo per 1-1-2013
Saldo per 31-12-2013
Nog te betalen bedragen Vooruitontvangen bedragen
2.232.275 3.571
2.415.799 3.571
Totaal overige overlopende passiva
2.235.847
2.419.370
De nog te betalen bedragen betreft zaken waarvan de factuur wordt geboekt in 2014, maar waarbij de goederen reeds zijn ontvangen of de dienst reeds is verricht. De vooruitontvangen bedragen betreft bedragen die reeds in 2013 zijn ontvangen, maar die in de exploitatie van 2014 worden verantwoord.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
200
Gemeente Halderberge
Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Naast de op de balans genoemde rechten en verplichtingen, kunnen er nog rechten en verplichtingen zijn die niet nader op de balans hoeven te worden benoemd, maar die op korte of lange termijn financiële gevolgen voor de gemeente hebben. Dit betreft naast wettelijke verplichtingen over het algemeen contracten die met leveranciers of dienstverleners zijn afgesloten. Alleen contracten met een vooraf bepaalde looptijd en met een materieel belang worden weergegeven (bedragen > € 50.000). Meerjarige verplichtingen Jaar van afsluiten contract
Eerste jaar Laatste jaar van contract van contract
Volledige omvang contract
Resterende omvang na 2013
Algemeen Schoonmaak
2011
2011
2014
111.234
27.809
Riolering Onderhoud drukriolering
2002
2002
2017
2.160.000
675.000
2010
2010
2015
2.250.000
675.000
2011
2011
2014
840.000
210.000
2012
2012
2015
189.054
94.527
Nvt
Nvt
Nvt
Nvt
Pm
Onderwijs Leerlingenvervoer (per schooljaar € 450.000) Re-integratie Re-integratiediensten Automatisering Huurcontract multifunctionals Personeelskosten Tegoed vakantiegeld
Contracten, die jaarlijks stilzwijgend worden verlengd, zijn niet in dit overzicht opgenomen. Aandelentransactie Intergas Medio 2011 heeft de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Intergas Holding besloten tot verkoop van de aandelen Intergas Energie aan Enexis. Als gevolg van deze verkoop heeft de AVA besloten om in 2011 80% van de opbrengst uit te keren aan de aandeelhouders. De financiële gevolgen van deze uitkering zijn reeds verwerkt in de jaarrekening 2011. De resterende 20% van de verkoop is gereserveerd in zgn. escrows. Deze twee escrows worden in twee afzonderlijke tranches uitbetaald aan de aandeelhouders, te weten 15% in 2012 en 5% in 2019. De uitkering in 2012 is reeds verwerkt in de jaarrekening 2012. De hoogte van de toekomstige uitkeringen is afhankelijk van mogelijke claims die ten laste komen van de verkoopopbrengst. Als die uitblijven, zal de gemeente Halderberge in 2019 een uitkering ontvangen van € 331.000. Zie voor meer informatie de toelichting op de balans (onderdeel ‘deelnemingen’ en ‘bestemmingsreserves’).
Jaarverslag en jaarrekening 2013
201
Gemeente Halderberge Gewaarborgde geldleningen Onder de balans staat voor € 116.689.775 aan gewaarborgde geldleningen. Dit zijn leningen van stichtingen, verenigingen en enkele andere organisaties waarbij de gemeente garant staat voor (een deel van) de lening. Zolang deze organisaties aan hun verplichtingen voldoen, is er niets aan de hand. Als dat niet meer het geval is, zal de gemeente worden aangesproken op grond van de borgstelling. Het totaal aan gewaarborgde geldleningen is als volgt opgebouwd: Leningen WSW achtervang die door de gemeente voor 50% worden gewaarborgd: Totaal leningen WSW achtervang: € 168.590.001 Waarvan door de gemeente gewaarborgd (50%): € 84.844.834 Overige leningen die door de gemeente voor 50% worden gewaarborgd: Waarvan door de gemeente gewaarborgd:
€ 15.000.000 € 7.500.000
Overige leningen die door de gemeente voor 100% worden gewaarborgd:
€ 24.344.942
Jaarverslag en jaarrekening 2013
202
Gemeente Halderberge
Hoofdstuk 7: Bijlage verantwoordingsinformatie specifieke uitkeringen
Jaarverslag en jaarrekening 2013
203
Gemeente Halderberge
Jaarverslag en jaarrekening 2013
204
Gemeente Halderberge In dit hoofdstuk wordt de financiële verantwoording gegeven van een aantal ontvangen subsidies. Het merendeel daarvan is opgenomen in de bijlage verantwoordingsinformatie, de zgn. sisaverantwoording. Eén specifieke subsidiestroom waarover de accountant een oordeel moet geven, is niet opgenomen in deze sisa-verantwoording. Dat betreft de subsidie inzake leefbaarheid die via de Regio West-Brabant wordt ontvangen. Daarom wordt eerst hierover een toelichting gegeven, waarna de sisa-bijlage is opgenomen. Subsidie Leefbaarheid Stampersgat Het lokale leefbaarheidsproject Stampersgat is bedoeld om de leefbaarheid voor de inwoners van Stampersgat te bevorderen. Voor de projecten die in het kader van deze leefbaarheid worden gestart stelt de Provincie op basis van een cofinanciering een subsidie ter beschikking via de Regio WestBrabant in het kader van het majeure project Regionale aanpak Leefbaarheid West-Brabant. De hoogte van de subsidie is op basis van de ingediende projectbegroting met een beschikking vastgesteld op 50% van € 1.490.758 ofwel € 745.379. De werkelijke kosten over 2013 zijn € 611.000. In 2013 zijn de deelprojecten afgerond. Wat hiervoor gedaan is, staat hieronder aangegeven. Er is onderscheid gemaakt tussen voorbereidende werkzaamheden en uitgevoerde werkzaamheden. Voorbereidende werkzaamheden (bijv. onderzoeken, RO-procedures, aanbesteding): Renovatie sportpark Er zijn drie voetbalvelden gerenoveerd en een nieuwe kleed- en kantineaccommodatie voor voetbalvereniging De Schutters gebouwd. De velden zijn voorzien van een nieuwe toplaag en de drainage is vernieuwd. Voor de nieuwe clubaccommodatie is samen met de vereniging is een bouwplan opgesteld, een omgevingsvergunning afgegeven, een aanbesteding voor de bouw gedaan en is de bouw gegund. De tennisaccommodatie op het sportpark is op een aantal onderdelen gerenoveerd. Middels een onafhankelijke schouw van het sportcomplex is aangetoond welke onderhouds- en renovatiewerkzaamheden gewenst waren. Deze werkzaamheden zijn uitgevoerd. Verlichting St Antoinedijk De voorbereiding voor de verlichting aan de St. Antoinedijk is volledig afgerond. De benodigde vergunning en ontheffing zijn door het Waterschap verleend en de electra aansluitingen zijn door Enexis gerealiseerd. Verkeersveiligheid Om de veiligheid van kinderen rondom basisschool de Steiger te verbeteren, zijn materialen uit de zgn. “Octopus” serie besteld. Deze borden, hekken en palen maken een schoolzone zichtbaar, waardoor andere weggebruikers geattendeerd worden op de aanwezigheid van een basisschool en hun weggedrag hierop aanpassen. De hekken zorgen voor een fysieke veiligheidsbarrière tussen straat en trottoir. Uitvoerende werkzaamheden (bijv. sloop- en bouwwerkzaamheden): Renovatie sportpark In week 33 is gestart met de bouwwerkzaamheden van de nieuwe kleed- en kantineaccommodatie voor voetbalvereniging De Schutters. Medio december 2013 is de bouw overeenkomstig de opdracht opgeleverd. In week 28 is gestart met de bij de kwaliteitsopname geconstateerde onvolkomenheden op het tennispark te herstellen en / of aan te passen. In overleg met het bestuur van de vereniging zijn de gewenste werkzaamheden op het Andrie-sportpark te Stampersgat bepaald en uitgevoerd. Bouw MFA De werkzaamheden zijn 30 december middels een eerste oplevering afgerond. De officiële opening heeft op 1 februari 2014 plaatsgevonden. De kinderopvang en BSO hebben aangegeven definitief zich te huisvesten in de MFA.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
205
Gemeente Halderberge Verlichting St Antoinedijk In 2013 heeft Enexis de elektra aansluitingen (kabels en kasten) aangelegd en zijn de kabels om de lichtmasten op aan te sluiten zijn onder spanning gebracht. De aannemer Ziut is eind december gestart met het plaatsen van de lichtmasten. Op 24 februari 2014 is de verlichting officieel in gebruik genomen. Onderstaand overzicht is opgenomen in verband met de verantwoording richting de RWB. Verantw oordingsrapportage Totale projectkosten (Euro)
Projectoverzicht gem eente Deelprojecten
Totale projectkosten
Gemeente Halderberge, Stampersgat, Integraal uitvoeringsprogramma met economische, ecologische, ruimtelijke en sociaal-culturele maatregelen
Jaarverslag en jaarrekening 2013
1.490.758
Real t/m 2012
879.752
Provinciaal aandeel in projectkosten Gem eentelijk aandeel in projectkosten
Real 2013 Aandeel PNB Real t/m obv 2012 beschikking 611.006
745.379
439.876
Real 2013
Aandeel Real t/m Real 2013 gem eente 2012 obv beschikking 305.503 745.379 439.876 305.503
206
Ontvanger
C7C
Juridische grondslag
Nummer
BZK
Specifieke uitkering
Departement
Gemeente Halderberge
Investering stedelijke vernieuwing (ISV) II Provinciale beschikking en/of verordening
SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2013 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa
Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie
I N D I C A T O R E N Cumulatieve bestedingen ten Besteding (jaar T) ten laste van Overige bestedingen (jaar T) laste van provinciale middelen provinciale middelen tot en met (jaar T) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie
Project-gemeenten (SiSa tussen medeoverheden) Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C7C / 01
1 1363198/1403201 Kopie beschikkingsnummer
Aard controle R Indicatornummer: C7C / 02
€0 Eindverantwoording Ja/Nee
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C7C / 07 1 1363198/1403201 Nee
OCW
D9
Onderwijsachterstandenb Besteding (jaar T) aan voorzieningen voor eleid 2011-2014 (OAB) voorschoolse educatie die voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen (conform artikel 166, eerste lid WPO) Gemeenten Aard controle R Indicatornummer: D9 / 01
€ 320.148
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Aard controle R Indicatornummer: C7C / 03
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C7C / 05
€ 292.000 Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen)
€0 Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen)
Afspraak
Realisatie
Toelichting afwijking
Alleen in te vullen na afloop project
Alleen in te vullen na afloop project
Alleen in te vullen na afloop project
Aard controle D1 Indicatornummer: C7C / 09
Aard controle D1 Indicatornummer: C7C / 10
Besteding (jaar T) aan Opgebouwde reserve ultimo afspraken over voor- en (jaar T-1) vroegschoolse educatie met bevoegde gezagsorganen van scholen, houders van kindcentra en peuterspeelzalen (conform artikel 167 WPO)
Aard controle R Indicatornummer: D9 / 02
€ 212.496
Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie
€0 Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen)
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C7C / 08
Besteding (jaar T) aan overige activiteiten (naast VVE) voor leerlingen met een grote achterstand in de Nederlandse taal (conform artikel 165 WPO)
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C7C / 04
Cumulatieve overige Toelichting afwijking bestedingen tot en met (jaar T)
Aard controle R Indicatornummer: D9 / 03
€0
Aard controle R Indicatornummer: D9 / 04
€0
207
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C7C / 11
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: C7C / 06
Geen activiteiten in 2013
Gemeente Halderberge I&M
E27B
Hieronder per regel één Brede doeluitkering verkeer en vervoer SiSa beschikkingsnummer en in de tussen medeoverheden kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie Provinciale beschikking en/of verordening
Besteding (jaar T) ten laste van provinciale middelen
Overige bestedingen (jaar T)
Gemeenten en Gemeenschappelijke Regelingen Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 01
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Jaarverslag en jaarrekening 2013
C2056728/2906798 C2101981/3343133 C2101992/3343152 C2102012/3343534 C2113799/3382317 C2113802/3382301 1480634 1480641 1480642 1480646 1480649 Kopie beschikkingsnummer
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 06 C2056728/2906798 C2101981/3343133 C2101992/3343152 C2102012/3343534 C2113799/3382317 C2113802/3382301 1480634 1480641 1480642 1480646 1480649
Aard controle R Indicatornummer: E27B / 02
Correctie ten opzichte van tot jaar T verantwoorde bestedingen ten laste van provinciale middelen
Correctie ten opzichte van tot jaar T verantwoorde overige bestedingen
Indien de correctie een vermeerdering van bestedingen betreft, mag het alleen gaan over nog niet eerder verantwoorde bestedingen
Indien de correctie een vermeerdering van bestedingen betreft, mag het alleen gaan over nog niet eerder verantwoorde bestedingen
Aard controle R Indicatornummer: E27B / 03
Aard controle R Indicatornummer: E27B / 04
€ 6.991 € 7.656 € 4.101 € 19.024 € 16.863 € 17.577 €0 €0 €0 €0 €0 Cumulatieve besteding ten laste van provinciale middelen tot en met (jaar T)
€ 2.330 € 9.744 €0 € 6.341 € 21.462 € 22.370 €0 €0 €0 €0 €0 Cumulatieve overige Toelichting bestedingen tot en met (jaar T)
Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie
Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 07
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 08
€ 44.715 € 7.656 € 4.101 € 19.024 € 16.863 € 17.577 € 15.000 € 15.000 € 15.000 € 15.000 € 15.000
Aard controle R Indicatornummer: E27B / 05
Eindverantwoording Ja/Nee Als u kiest voor ‘ja’, betekent dit dat het project is afgerond en u voor de komende jaren geen bestedingen meer wilt verantwoorden
€ 14.905 € 9.744 €0 € 6.341 € 21.462 € 22.370 €0 €0 €0 €0 €0
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 09
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 10
Ja Nee Nee Nee Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja
208
Gemeente Halderberge SZW
G1
Wet sociale werkvoorziening (Wsw)_gemeente 2013 Wet sociale werkvoorziening (Wsw)
SZW
G1A
Het totaal aantal geïndiceerde inwoners van uw gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december (jaar T)
Alle gemeenten verantwoorden hier het gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of er in (jaar T) geen, enkele of alle inwoners werkzaam Aard controle R waren bij een Openbaar Indicatornummer: G1 / 01 lichaam o.g.v. d 0,00 Wet sociale Hieronder per regel één gemeente(code) uit (jaar T-1) werkvoorziening selecteren en in de kolommen (Wsw)_totaal 2012 ernaast de verantwoordingsinformatie voor Wet sociale die gemeente invullen werkvoorziening (Wsw) Alle gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T-1). (Dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa (jaar T-1) regeling G1B + deel gemeente uit (jaar T-1) regeling G1C-1) na contr
Het totaal aantal inwoners dat Volledig zelfstandige uitvoering is uitgestroomd uit het Ja/Nee werknemersbestand in (jaar T), uitgedrukt in arbeidsjaren Zie de toelichting in de invulwijzer voor hulp bij het invullen en de mogelijke consequenties van een verkeerde keuze
Aard controle R Indicatornummer: G1 / 02
0,00 Het totaal aantal geïndiceerde inwoners per gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december (T1);
Nee Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren;
incl
inclusief deel openbaar lichaam
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G1A / 01
1 1655 (Halderberge)
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G1 / 03
Aard controle R Indicatornummer: G1A / 02
318,75
Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren;
inclusief deel openbaar lichaam
Aard controle R Indicatornummer: G1A / 03
11,07
Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren;
Aard controle R Indicatornummer: G1A / 04
241,60
209
Aard controle R Indicatornummer: G1A / 05
1,43
Gemeente Halderberge SZW
G2
Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB_gemeente 2013
Besteding (jaar T) algemene bijstand
Baten (jaar T) algemene bijstand (exclusief Rijk)
Gemeente Gemeente Alle gemeenten I.1 Wet werk en bijstand (WWB) I.1 Wet werk en bijstand (WWB) verantwoorden hier het gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of de gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam opgericht op gron Aard controle R Indicatornummer: G2 / 01
Baten (jaar T) IOAW (exclusief Rijk)
Besteding (jaar T) IOAZ
Baten (jaar T) IOAZ (exclusief Rijk)
Gemeente
Gemeente
Gemeente
Gemeente
I.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)
I.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)
I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)
I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)
Aard controle R Indicatornummer: G2 / 02
Aard controle R Indicatornummer: G2 / 03
Aard controle R Indicatornummer: G2 / 04
€ 4.999.938 Besteding (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen
€ 199.895 Baten (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen
€ 289.187 € 6.107 Baten (jaar T) WWIK (exclusief Volledig zelfstandige uitvoering Rijk) Ja/Nee
Gemeente
Gemeente
Gemeente
I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004)
I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004)
I.6 Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK)
Aard controle R Indicatornummer: G2 / 07
€ 55.368
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Besteding (jaar T) IOAW
Aard controle R Indicatornummer: G2 / 08
€ 35.842
Zie de toelichting in de invulwijzer voor hulp bij het invullen en de mogelijke consequenties van een verkeerde keuze.
Aard controle R Indicatornummer: G2 / 09
€0
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 10
Ja
210
Aard controle R Indicatornummer: G2 / 05
€ 65.559
Aard controle R Indicatornummer: G2 / 06
€0
Gemeente Halderberge SZW
G3
Besluit bijstandverlening Besteding (jaar T) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen 2004 zelfstandigen (exclusief Bob) (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)_gemeente 2013
Besteding (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob)
Baten (jaar T) levensonderhoud Baten (jaar T) gevestigde zelfstandigen kapitaalverstrekking (exclusief (exclusief Bob) (exclusief Rijk) Bob) (exclusief Rijk)
Besteding (jaar T) aan onderzoek als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (exclusief Bob)
Besteding (jaar T) Bob
Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) 2004 Alle gemeenten verantwoorden hier het gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of de gemeente
Aard controle R Indicatornummer: G3 / 01
€ 37.816 Baten (jaar T) Bob (exclusief Rijk)
Aard controle R Indicatornummer: G3 / 02
€ 79.498 Besteding (jaar T) aan uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004
€ 52 Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee
Aard controle R Indicatornummer: G3 / 04
€ 117.793
Zie de toelichting in de invulwijzer voor hulp bij het invullen en de mogelijke consequenties van een verkeerde keuze. Aard controle R Indicatornummer: G3 / 07
€0
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Aard controle R Indicatornummer: G3 / 03
Aard controle R Indicatornummer: G3 / 08
€0
Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G3 / 09
Ja
211
Aard controle R Indicatornummer: G3 / 05
€ 68.599
Aard controle R Indicatornummer: G3 / 06
€0
Gemeente Halderberge
SZW
G5
Wet participatiebudget (WPB)_gemeente 2013
Het aantal in (jaar T) bij een ROC ingekochte contacturen
Wet participatiebudget (WPB)
Let op: Dit is de enige gelegenheid om verantwoording af te leggen over deze taakuitvoering
Alle gemeenten verantwoorden hier het gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of de gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam opgericht
Let op: Deze verantwoording kan niet door een gemeenschappelijke regeling worden uitgevoerd, ongeacht d
Aard controle D1 Indicatornummer: G5 / 01
423 Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee
Besteding (jaar T) participatiebudget
Waarvan besteding (jaar T) van Baten (jaar T) (niet-Rijk) educatie bij roc's participatiebudget
Waarvan baten (jaar T) van educatie bij roc’s
Dit onderdeel is uitsluitend van toepassing op gemeenten die in (jaar T-1) duurzame plaatsingen van inactieven naar werk hebben gerealiseerd en verantwoord aan het Rijk
De zelfstandige uitvoering betreft de indicatoren G5/03 tot en met G5/07 Zie de toelichting in de invulwijzer voor hulp bij het invullen en de mogelijke consequenties van een verkeerde keuze Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G5 / 02
Ja
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Besteding (jaar T) Regelluw
Aard controle R Indicatornummer: G5 / 03
€ 507.070
Aard controle R Indicatornummer: G5 / 04
€ 67.706
Aard controle R Indicatornummer: G5 / 05
€ 2.307
212
Aard controle R Indicatornummer: G5 / 06
€0
Aard controle R Indicatornummer: G5 / 07
Gemeente Halderberge
Bijlagen
Jaarverslag en jaarrekening 2013
213
Gemeente Halderberge De volgende bijlagen zijn opgenomen: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Overzicht investeringen EMU saldo Renteomslag Staat van kapitaallasten 2013 Overzicht langlopende geldleningen 2013 Overzicht van gewaarborgde geldleningen Controleverklaring
Jaarverslag en jaarrekening 2013
214
Gemeente Halderberge Bijlage 1: Overzicht investeringen Lopende investeringskredieten Bij de begroting 2013 is een overzicht van voorgenomen investeringen voor de jaren 2013 tot en met 2016 vastgesteld. Naast de afwikkeling van reeds in gang gezette investeringswerken van voorgaande jaren zijn in de loop van 2013 kredieten gevoteerd voor nieuwe investeringswerken. In onderstaande tabel is een samenvatting opgenomen van alle lopende investeringskredieten. Programma (bedragen in euro’s)
Krediet
Uitgegeven totaal
Restant
Afsluiten ja/nee
Openbare ruimte Pastoor van Breugelstraat retentie Grondaankoop retentievoorziening Bosschenhoofd Retentievoorziening Margrietstraat
337.500
16.223
321.277
nee
150.000
0
150.000
nee
337.500
99.595
237.905
nee
5.500.000
1.031.151
4.468.849
nee
Afkoppelen Korenweide Oud Gastel
60.000
60.557
-557
ja
Inrichten grondwatermeetnet
60.000
59.901
99
ja
775.000
23.299
751.701
ja
Rondweg Oudenbosch
Reconstructie Goudbloemsedijk Voorbereiding rioolverbetering Margrietstraat
50.000
56.285
-6.285
Vervangen vrijvervalriolering 2010
467.000
324.674
142.326
nee
Vervangen vrijvervalriolering 2011
313.000
146.313
166.687
nee
Reconstructie Parallelweg Noord
283.000
286.370
-3.370
ja
Uitvoeren beleidsplan OV '10-'15
180.000
89.565
90.435
nee
Uitvoering VVP 2012
130.000
24.450
105.550
ja
Vervanging vrijvervalriolering 2012
316.000
23.443
292.557
nee
365.000
370.214
-5.214
235.000
0
235.000
nee
Maatregelen Lollestraat
200.000
33.109
166.891
nee
Voorbereiding doorgaande route Oudenbosch
100.000
0
100.000
nee
9.859.000
2.645.149
7.213.851
Steigers haven Oudenbosch
410.000
399.389
10.101
Totaal
410.000
339.389
10.101
Albano voetbalveld / inrichting
345.000
289.613
55.387
nee
Herinrichting Albano bijkomende kosten
172.000
72.452
99.548
nee
Aankoop + verbouwing sporthal De Beuk
850.000
802.366
47.634
nee
Reconstructie Koedijk, Wolverschans, Heistraat en Havendijk Reconstructie parallelweg Bosschendijk en fietspad Geijzestraat
Totaal
ja
ja
Ruimte en economie ja
Maatschappelijke ondersteuning en welzijn
Renovatie sportaccomodatie De Schutters
412.500
396.687
15.813
nee
Renovatie sportpark Hoeven
1.508.000
53.836
1.454.164
nee
Renovatie sportpark Oud Gastel
1.400.655
15.491
1.385.164
nee
496.000
8.049
487.951
nee
50.000
38.430
11.570
nee
Aanleg kunstgrasveld sportpark Albano Renovatie tennisaccomodatie Stampersgat
Jaarverslag en jaarrekening 2013
215
Gemeente Halderberge Programma (bedragen in euro’s)
Krediet
Uitgegeven totaal
Afsluiten ja/nee
Totaal
5.234.155
1.676.925
3.557.231
6.663.196
13.541
6.649.655
98.341
98.341
0
Restant
Onderwijs en jeugd Brede school Hoeven
nee
Aanschaf speeltoestellen IP 2008 Voorbereiding en uitvoering campusvorming Markland Realisatie MFA Stampersgat
ja
150.000
45.059
104.941
nee
2.100.000
2.088.658
11.342
nee
Totaal
9.011.537
2.245.598
6.765.939
Aanschaf I-pads 2013
28.000
9.639
18.361
nee
Aanschaf servers 2013
224.720
191.738
32.982
nee
Totaal
252.720
201.377
51.343
Kostenplaatsen
Totaal alle kredieten
24.767.412
7.108.438 17.598.465
De volgende kredieten worden na vaststelling van de jaarrekening 2013 afgesloten: Programma Openbare ruimte Afkoppelen Korenweide Oud Gastel Middels het beschikbaar stellen van dit krediet is gestart met het afkoppelen van aanwezige (bedrijfs)panden van de laatste fase op bedrijventerrein Korenweide op het schoonwaterstelsel. Vanuit het waterschap Brabantse Delta zijn tussentijds de regels aangepast waarbij de werkzaamheden van afkoppelen zijn opgeschort. Om te voldoen aan deze eisen, in combinatie met het oplossen van problemen aan de waterhuishouding is hiertoe het restant van het krediet aangewend om een pakket van maatregelen verder uit te laten werken (externe partij) en de kosten van dit onderzoek, alsmede de aanbevelingen en rapportage op dit krediet te boeken. Inrichten grondwater meetnet Samen met 7 andere gemeenten heeft de gemeente Halderberge een gezamenlijk grondwatermeetnet opgezet. De gemeente heeft meer dan 40 peilbuizen verspreid over de gemeente aangelegd, welke voornamelijk binnen de kernen gelegen zijn. Hierdoor ontstaat een goed beeld van de grondwaterstanden binnen Halderberge en een “overall” beeld van grondwaterstromingen in de regio. Het krediet is besteed aan onderzoek naar de beste locaties voor de peilbuizen, de daadwerkelijke aanleg van het grondwatermeetnet en het vastleggen van de informatie uit het meetnet. Het jaarlijkse onderhoud wordt betaald uit de exploitatie. Het krediet kan worden afgesloten met een positief saldo van € 99. Reconstructie Goudbloemsedijk De reconstructie moet worden uitgesteld in verband met het gedeeltelijk ophogen van de Goudbloemsedijk door waterschap Brabantse Delta, uiterlijk in 2017. Om de periode tot 2017 te overbruggen is het noodzakelijk reparatiewerkzaamheden uit te voeren. Deze reparatiewerkzaamheden worden ten laste van dit krediet gebracht. In overleg met het waterschap worden in 2017 de dijk en weg gereconstrueerd. In het IP 2017 is het benodigde bedrag daarvoor opgenomen en het eerder gevoteerde krediet wordt nu afgesloten.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
216
Gemeente Halderberge Voorbereiding rioolverbetering Margrietstraat In het kader van de voorbereiding hebben de volgende werkzaamheden plaatsgevonden: - Uitvoeren bodemonderzoeken; - Aanvragen vergunningen bij o.a. waterschap Brabantse Delta; - Laten opstellen van bestek en tekeningen door extern bureau; - Opstellen van het rioleringsplan door extern bureau; - Voeren van diverse overleggen. Het krediet kan nu afgesloten worden. De verwachting is dat het waterschap Brabantse Delta eind juli 2014 een besluit zal nemen met betrekking tot de watergang waarop door het project wordt geloosd. Na dit besluit zal de tweede helft van 2014 de voorbereiding van de uitvoering worden opgestart en zal d.m.v. een adviesnota het restantkrediet aangevraagd worden. Naar verwachting zal het project dan begin 2015 worden uitgevoerd. Reconstructie Parallelweg Noord De reconstructie van de Parallelweg Noord is in 2013 verder afgerond. Hierbij is tevens een onderhoudscontract afgesloten voor het gedeelte vanaf de Provinciale weg N641 tot aan de St. Antoinedijk voor de duur van 15 jaar. De kosten voor het onderhoud, gekoppeld aan de reconstructie van de weg als ook aan de bermen over de gehele lengte van de weg zijn voor de komende 15 jaar nihil. Het eerste gedeelte van de Parallelweg Noord (N641 tot de Meirstraat) zit ook in het onderhoud, echter deze is niet gereconstrueerd. Om nu goed in beeld te brengen wat de gevolgen zouden kunnen zijn van enkele bomen en met name de opdrukking in het asfaltfietspad door wortels van deze bomen, is een aanvullend onderzoek door de gemeente, als eigenaar van het fietspad uitgevoerd. De meerkosten bestaan dan ook voor een groot deel uit de kosten voor dit aanvullend onderzoek. Het onderzoek is uitgevoerd en door de eigen dienst worden nog twee bomen gerooid. Het krediet kan verder worden afgesloten. Uitvoering VVP 2012 Omdat het hier een aantal kleinere investeringen betreft zijn de kosten niet geactiveerd maar in de exploitatie verantwoord zodat het krediet afgesloten kan worden. Reconstructie Koedijk, Wolverschans, Heistraat en Havendijk De Wolverschans is in de voorbereiding voor de aanpak van de weg als een algehele reconstructie aangegeven. Gelet op de gebreken in de weg was regulier onderhoud niet meer aan de orde en moest niet alleen het asfalt, maar ook de fundering worden aangepakt. Door de gemeente Halderberge wordt een sober onderhoudsbeleid gevoerd, waarbij niet automatisch alle wegen ook geheel worden gereconstrueerd; er wordt nog kritischer gekeken of regulier onderhoud nog afdoende is in relatie tot het gebruik van de weg. Lastig hierbij is dat niet alle schades en ook de omvang van de schades aan de bovenkant van de verhardingsconstructie zijn op te merken. Aan de Koedijk, Heistraat en Havendijk zijn delen van de weg geheel gereconstrueerd. Hierbij is niet alleen het asfalt vervangen, maar is ook de fundering van de weg aangepakt. Op voorhand was het bij deze wegen lastig te bepalen of regulier onderhoud nog voldoende zou zijn. Dit bleek in de praktijk dus voor (grote) delen van de wegen niet mogelijk. De meerkosten zijn dan ook gemaakt in de duurder uitvallende maatregelen.
Programma Ruimte en economie Steigers haven Oudenbosch Voor het herstel van de stijgers is een bedrag van € 40.500 uitgegeven en voor de aanleg van diverse technische installaties € 53.850. Daarnaast is voor de steigers in Hoeven € 23.800 en voor het aanbrengen van keerwanden in Oudenbosch € 18.750 uitgegeven. Tot slot is een bedrag van € 2.000 aan de accountant betaald voor een verklaring t.b.v. de subsidieaanvraag. Er is een bedrag van € 72.000 aan subsidie ontvangen. De werkzaamheden zijn afgerond en het krediet kan afgesloten worden.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
217
Gemeente Halderberge Programma Onderwijs en jeugd Aanschaf speeltoestellen IP 2008 Ten laste van dit krediet zijn in de jaren 2011 t/m 2013 in alle kernen werkzaamheden uitgevoerd aan speeltoestellen. Het betreft hier de plaatsing van 6 nieuwe elementen, een 7-tal renovaties, 6 herinrichtingen en 1 nieuwe speelplaats. Nu het budget uitgeput is kan het krediet afgesloten worden en is verzocht op het krediet “Aanschaf speeltoestellen IP 2012” beschikbaar te stellen. Nog te autoriseren investeringskredieten Jaarlijks wordt bij de vaststelling van de programmabegroting ook het investeringsprogramma voor het betreffende jaar vastgesteld. Vervolgens worden deze investeringen door het college geautoriseerd, waarna gestart wordt met de uitvoering. In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van alle investeringskredieten die wel door de gemeenteraad zijn gevoteerd (middels vaststelling van de programmabegroting), maar nog niet door het college zijn geautoriseerd. Nog niet geautoriseerde investeringskredieten
Jaar IP
Aangegeven planning autorisatie in begroting 2014/najaarsnota 2013
Bedrag
Wegreconstructies Wilhelminaplein Oudenbosch Julianalaan Oudenbosch Beatrixlaan Oudenbosch
2012 2012 2012
2014 2014 2014
157.000 262.000 181.000
Verkeer Uitvoeren maatregelen VSP
2013
2017
300.000
2013
2014
319.000
2012
2013
1.000.000
2013
2013
1.000.000
Maatregelen Margrietstraat Bosschenhoofd Maatregelen Kern Noord Oudenbosch
2012 2012
2014 2014
450.000 750.000
Sport Aanleg 2e hockeyveld Albano
2012
2014
324.000
Dorpshuizen en sociaal-cultureel werk Investering gebouw Fideï et Arti
2012
2014
100.000
vGRP Vervanging vrijvervalriolering 2013 Maatregelen Bovendonksestraat Hoeven fase 1 Maatregelen Bovendonksestraat Hoeven fase 2
Onderwijs Nieuwbouw Mariaschool/Schakel Nieuwbouw Bernardusschool/De Linde/Joannesschool Uitbreiding campus Markland college
2012
2014
2.799.423
2013 2013
2014 2014
4.864.545 1.000.000
Speeltuinen Aanschaf speeltoestellen 2013
2013
2014
55.580
Automatisering Investering telefonie
2013
2014
45.000
In de Najaarsnota 2013 is de gewijzigde planning van bovenstaande investeringen reeds aangegeven. Voor een toelichting hierop wordt verwezen naar blz. 63 e.v. van de Najaarsnota 2013.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
218
Gemeente Halderberge Bijlage 2: EMU saldo Het EMU-saldo is een in Europees verband gehanteerd en gedefinieerd macro-economisch begrip. Meer concreet kan het omschreven worden als het verschil tussen de inkomsten en uitgaven van de collectieve sector (Rijk, lokale overheden, sociale verzekeringsinstellingen). Conform het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten dient de gemeente in de begroting een voorspelling te doen inzake het EMU-saldo. In de jaarrekening wordt verslag gedaan van de ontwikkeling van het EMU saldo, zowel nationaal als voor de gemeente zelf. Het volgende staatje laat de ontwikkeling van het EMU-saldo zien sinds 2008. Jaar
EMU saldo totale overhead
EMU-saldo centrale overheid
EMU saldo lokale overheid
0,5% -5,6% -5,1% -4,3% -4,1%
0,5% -3,5% -4,0% -2,8% -3,1%
-0,5% -0,6% -0,8% -0,5% -0,4%
2008 2009 2010 2011* 2012* *
Deze cijfers kunnen nog wijzigen. Ten opzichte van eerdere publicaties kunnen verschillen optreden, aangezien er regelmatig correcties plaatsvinden.
Het EMU-saldo van de totale Nederlandse overheid wordt bepaald door drie sectoren, namelijk • de centrale overheid; •
de lokale overheid; en
•
sociale verzekeringsinstellingen.
De belangrijkste oorzaken van mogelijke tekorten bij de lokale overheid zijn grondaankopen (die de verkopen overtreffen), investeringen (die de afschrijvingen overtreffen) en een negatief exploitatiesaldo. Hoewel een negatief EMU saldo niet in strijd is met de verslaggevingsregels of met de Gemeentewet, is gemeenten wel verzocht hier aandacht aan te schenken. Monitoring van het EMU-saldo van de gemeente vindt plaats via de begroting en de kwartaalrapportages aan het CBS. Wet HOF De Europese afspraken over het EMU-tekort, de EMU schuld en de afspraak om deze uitgangspunten te verankeren in nationale wetgeving hebben geresulteerd in het wetsvoorstel houdbare overheidsfinanciën (Wet hof). De Wet Hof heeft tot gevolg dat gemeenten (maar ook provincies en waterschappen) een gelijkwaardige inspanning moeten leveren om het EMU-tekort van de overheidssector te verminderen. In het onderhandelaarsakkoord tussen het Rijk en de VNG van 18 januari 2013 zijn hierover nadere afspraken gemaakt. Deze afspraken zijn als volgt. 1. Macronorm EMU-tekort decentrale overheden De EMU-tekortnorm voor de decentrale overheden blijft voor de jaren 2014 en 2015 in ieder geval gehandhaafd op het huidige niveau van 0,50% van het BBP. Daarna daalt het maximale EMU-tekort van de decentrale overheden naar 0,4% van het BBP (2016) en 0,3% van het BBP (2017). Het aandeel van de gemeenten in deze macronorm bedroeg in 2013 0,38% van het BBP (ca. € 2,4 miljard). De EMU-tekortnorm voor de decentrale overheden is een macronorm. Deze norm geldt voor het totaal van alle decentrale overheden (gemeenten, provincies, waterschappen en gemeenschappelijke regelingen). Het Rijk monitort de decentrale overheden op totaalniveau en niet op individueel niveau, vergelijkbaar met de macronorm voor de OZB. Het Rijk blijft wel jaarlijks aan de gemeenten een individuele EMUreferentiewaarde verstrekken, zodat gemeenten zelf kunnen zien in hoeverre hun individuele EMUtekort voor dat jaar afwijkt van de individuele referentiewaarde, zonder dat dus onmiddellijk gevolgen heeft, omdat op het totaalniveau wordt gekeken.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
219
Gemeente Halderberge 2. Ambitie EMU-tekortnorm De ambitie van het kabinet is wel om de EMU-tekortnorm in de loop van de jaren geleidelijk aan te laten dalen van 0,5% van het BBP in 2013 naar 0,2% van het BBP in 2017. Deze ambitie vloeit voort uit de (aangescherpte) afspraken in Europees verband om het maximaal toegestane structurele EMUtekort stapsgewijs terug te brengen naar de MTO (middellange termijn doelstelling, voor Nederland ca. 0,5% BBP) en het uitgangspunt van de Wet Hof dat de decentrale overheden (en dus ook gemeenten) een gelijkwaardige inspanningsplicht hebben ten aanzien van de Europese doelstellingen over de overheidsfinanciën. Afgesproken is om in 2015, op basis van de realisaties in de jaren daarvoor, te evalueren of het mogelijk en verantwoord is de nu voorgestelde tekortnormen voor 2016 (0,4% BBP) en 2017 (0,3% BBP) te gaan hanteren. 3. Sanctie In het wetsvoorstel Wet Hof is opgenomen dat het Rijk de decentrale overheden een sanctie kan opleggen als zij de EMU-tekortnorm overschrijden, ook als de Europese Unie Nederland geen sanctie oplegt. In het onderhandelaarsakkoord is echter afgesproken dat het Rijk in de huidige kabinetsperiode hiervan geen gebruik zal maken. Mocht de Europese Unie Nederland een sanctie opleggen vanwege het overschrijden van het maximaal toegestane EMU-tekort en de decentrale overheden zijn binnen hun eigen EMU-tekortnorm gebleven, dan wordt deze sanctie niet doorberekend naar de decentrale overheden. Als in dit geval ook de decentrale overheden hun tekortnorm hebben overschrijden, kan er wel een sanctie (boete) volgen. Er vindt dan eerst bestuurlijk overleg plaats tussen het Rijk en de betreffende koepelorganisaties. De Eerste Kamer heeft op 10 december 2013 het wetsvoorstel aangenomen. De Wet Hof is vanaf 1 januari 2014 van kracht. EMU-saldo Halderberge Het werkelijke EMU-saldo over 2013 van de gemeente Halderberge komt uit op een overschot van zo’n € 651.000. In de septembercirculaire 2012 van het gemeentefonds heeft het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties voor alle gemeenten een referentiewaarde voor 2013 gepresenteerd. De referentiewaarde geeft het maximale tekort voor de betreffende gemeente aan. Voor de gemeente Halderberge bedroeg de referentiewaarde € 2,93 miljoen. In de begroting 2013 was voor het EMU saldo rekening gehouden met een tekort van ruim € 7 miljoen. Het verschil tussen het verwachte tekort en het werkelijke overschot wordt mede veroorzaakt door de lagere investeringen (begroot € 9,3 miljoen en werkelijk € 5,8 miljoen) in o.a. de nieuwbouw van de scholen. Conclusie De gemeente Halderberge is in 2013 met het ontstane overschot binnen het toegestane EMU-tekort gebleven.
Jaarverslag en jaarrekening 2013
220
Gemeente Halderberge Bijlage 3: Renteomslag 77.569.288,80
Boekwaarde investeringen per 1-1-2013 Algemene reserves per 1-1-2013 (incl. grondbedrijf) Bestemmingsreserves per 1-1-2013 (incl. grondbedrijf) Jaarresultaat voorgaand jaar Voorzieningen per 1-1-2013 (incl. grondbedrijf) Saldo nog niet afgeloste geldleningen per 1-1-2013 Totaal aan financieringsmiddelen Tekort aan financieringsmiddelen
3.362.730,66 14.313.307,14 510.165,42 9.574.993,15 49.570.953,41 77.332.149,78 237.139,02-
Rentelasten Rente kortlopende geldleningen Rente algemene reserves Rente bestemmingsreserves Rente reserves jaarresultaat voorgaand jaar Rente voorzieningen
13.342,01 117.695,74 500.965,75 17.855,79 335.124,76 971.642,04 1.581.383,13 2.566.367,18
Rente vaste geldleningen Boeterente Diverse rentelasten Totale bruto rentelasten Af: Rente van bijzondere kapitaalverstrekkingen Bankrekening SVn startersleningen Kapitaalverstrekking grondexploitaties Totaal bijzondere kapitaalverstrekkingen
308,40 968.704,46 969.012,86
Totale aan producten door te belasten rentelasten
1.597.354,32
Uitzonderingsrentes Verstrekte geldleningen: Hypotheekverstrekking gemeenteambtenaren (variabel) Lening HOS (4,25%, maar moet gewoon omslagrente zijn) Hypotheek Agora21 (euribor)
33.391,68 493,92 125.477,74 159.363,34
Diverse investeringen: Investeringen onderwijs (annuiteit 7%) Herinrichting Albano bouwkosten deel vereniging (Annuiteit 4,25% Gemeentehuis Parklaan (4,115%)
19.101,36 4.706,76 408.242,64
Bedrag dat over in aanmerking komende producten wordt omgeslagen
432.050,76 1.005.940,22
Boekwaarde investeringen per 1-1-2013
77.569.288,80
Af: boekwaarde investeringen met een uitzonderingsrente: Verstrekte geldleningen: Hypotheekverstrekking gemeenteambtenaren (variabel) Lening HOS (4,25%, maar moet gewoon omslagrente zijn) Hypotheek Agora21 (euribor)
840.148,26 11.621,00 6.518.043,00 7.369.812,26
Kapitaalverstrekking Grondbedrijf: Kapitaalverstrekking grondexploitaties woningbouw en industrie
29.647.622,96 29.647.622,96
Diverse investeringen: Investeringen onderwijs (annuiteit 7%) Herinrichting Albano bouwkosten deel vereniging (Annuiteit 4,25% Gemeentehuis Parklaan (4,115%)
272.876,60 110.748,44 9.920.841,15 10.304.466,19 30.247.387,39
Bedrag waarover de rente wordt omgeslagen Omslagpercentage: 1.005.940,22
: 1% van
Controleberekening Berekening renteverschil * boekwaarde investeringen (alleen 3,5%) Saldo kostenplaats kapitaallasten Verschil (afrondingen) Een bedrag van €
Jaarverslag en jaarrekening 2013
Perc. 0,1743%
52.689,82
30.247.387,39
= 3,3257%
Boekwaarde 30.247.387,39
52.718,34 52.689,82 -28,52 wordt toegevoegd aan de Egalisatiereserve rente
221