Aan: Burgemeester en wethouders van gemeente Baarn Cc: Raadsleden gemeente Baarn Postbus 1003 3740 BA Baarn
Gedeputeerde Staten van Utrecht Cc: Provinciale Staten van Utrecht Postbus 80300 3508 TH Utrecht
Onderwerp: Ernstige zorgen m.b.t. plan (initiatief) voor Mercedes-museum annex horeca- en evenementencomplex aan de Eem
Baarn, 4 maart 2015
Ondergetekenden,
Stichting Behoud de Eemvallei, Vereniging Vrienden van het Nationaal Landschap Arkemheen-Eemland Vereniging Natuurmonumenten, beheereenheid Utrecht Natuur en Milieufederatie Utrecht, Stichting Mooi Baarn, vernamen uit de media het plan (initiatief) voor een torenhoog Mercedes-museum annex horeca- en evenementencomplex aan de Eem, op het terrein van de jachthaven Eembrugge B.V., Zuidereind 4 te Baarn. Volgens berichten zou dit complex uit meerdere verdiepingen komen te bestaan en afmetingen hebben waarmee het bebouwde vloeroppervlak duizenden vierkante meters beslaat. Het complex is qua bestemming gericht op de ontvangst van duizenden bezoekers. De mogelijke komst van dit complex zal onomkeerbare negatieve gevolgen hebben voor de omgeving en de direct aangrenzende Ecologische Hoofdstructuur, de Eem. Het complex zal qua hoogte de snelweg A1 en het Eem-viaduct overstijgen waardoor er sprake zal zijn van een vreselijke horizonvervuiling in het nationaal landschap Arkemheen-Eemland. Daarnaast is de omvang en ook de bestemming op deze plek in strijd met wetgeving en vigerend beleid. Plan Mercedes-museum annex horeca- en evenementencomplex in strijd met provinciale wetgeving De provincie Utrecht benadrukt in haar eigen Kwaliteitsgids, dat zij aan de kernkwaliteit 'Extreme openheid' in Eemland (Eemvallei) veel waarde hecht. Zij streeft juist na deze ‘Extreme openheid’ te garanderen èn te ontwikkelen. Wij willen benadrukken dat het plan voor het complex in strijd is met de Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie 2013-2028 (PRS) en de Provinciale Ruimtelijke Verordening (PRV). Pagina 59 van de PRV vermeldt: 'Bij
1
ontwikkelingen in het landschap van Eemland (Eemvallei) vinden we het vooral van belang dat de open ruimte behouden en versterkt wordt. Dit betekent behoud van een continue open ruimte langs de Eem, van Randmeer tot Amersfoort'. Deze passage is ook opgenomen in bijlage 2 van de Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie (PRS), bladzijde 72. Het complex met bijbehorend verwijsbord zal de open ruimte domineren en aantasten. Dit is in strijd met het ruimtelijk beleid van de provincie Utrecht. Wij willen u aansluitend het volgende aangeven: Wanneer u de gemeenteraad onverhoopt zou voorstellen het vigerende bestemmingsplan te wijzigen en daarin een Mercedes-museum aan de Eem ruimtelijk mogelijk zou maken en de gemeenteraad zou dat plan vaststellen, dan zullen wij de provincie Utrecht onmiddellijk verzoeken om een reactieve aanwijzing te geven op basis van artikel 3.8, lid 6 juncto artikel 4.2 lid 1 van de Wet ruimtelijke ordening wegens strijd met de Provinciale Ruimtelijke Verordening (vastgesteld 4 februari 2013). Alsdan dient u het plan alsnog uit het bestemmingsplan te schrappen. Overigens bleek ons uit de Staatscourant van 5 februari 2014, nr 3060 dat dit in gemeente Soest in een dergelijk geval ook is gebeurd. In Soest paste de provincie Utrecht het bestemmingsplan 'Landelijk gebied' zodanig aan dat de kleinschalige horeca aan de Eem niet is toegestaan. Deze lijn volgend, mag u er vanuit gaan dat een Mercedes-museum, incl. horeca, conferentiecentrum, giftshop en overdekte botenloods aan de Eem in de gemeente Baarn ook niet door de provincie Utrecht zal worden toegestaan. Plan Mercedes-museum annex horeca- en evenementencomplex in strijd met beleid Het vergunnen van het plan staat ook haaks op het beleid dat provincie en gemeenten onderling hebben afgesproken ten aanzien van de Eemvallei en op gemaakte investeringen in de natuur. Het plan zal voor de natuurlijke omgeving alsmede de Eemzone, het verlies van gebiedsidentiteit betekenen en een zeer ernstige aantasting zijn van het open landschap van de Eemvallei. In de gemeenteraad van Baarn (4 september 2014, behandeling agendapunt McDonald's) gaven meerdere raadsleden aan 'veel waarde te hechten aan de Eem en het gebied rondom de Eem. Dit vraagt om een integrale aanpak van betrokken gemeenten'. In deze raadsvergadering is afgesproken dat gemeente Baarn toekomstige ontwikkelingen nauwlettender zal toetsen op de gezamenlijke visie. Toekomstvisie en Structuurvisie 'Baarn in 2030' De Toekomstvisie en Structuurvisie 'Baarn in 2030', d.d. 10 juli 2013 vermeldt dat de Eem deel uitmaakt van de oude identiteit van Baarn en dat met betrekking tot het weidegebied (pag 89) 'het een belangrijke opgave is om de openheid van de Eempolder (Eemvallei) te handhaven'. Het beleid is concreter uitgewerkt in het bestemmingsplan 'Landelijk Gebied'. Deplankaart van dit bestemmingsplan vermeldt dat de voor 'RecreatieJachthaven' aangegeven gronden (zoals Zuidereind 4) zijn bestemd voor jachthavens. Gemaakte investeringen in de natuur zullen teniet worden gedaan: Faunapassage Direct naast het plangebied ligt een faunapassage. Deze is als zodanig op de provinciale kaart aangegeven en loopt onder het Eemviaduct van Rijksweg A1 door naar de andere zijde van de Eemvallei. De faunapassage is sterk verouderd, maar Rijkswaterstaat investeert om deze te vernieuwen. Met de komst van
2
een Mercedes-museum zullen de positieve effecten van de faunapassage en investeringen hierin te niet worden gedaan. Zoals de plannen nu gepresenteerd worden, zal er een groot horeca-terras verrijzen op de hoogste verdieping. Grote bezoekersaantallen zullen niet alleen een negatieve invloed hebben op de faunapassage, maar ook op de natuur in de EHS en de Eemzone, mede omdat geluid vooral verdragend over water is. Onderbreken Ecologische Hoofdstructuur (EHS) Aangrenzend aan de planlocatie stroomt de Eem welke als Ecologische Hoofdstructuur (EHS) is aangewezen. Een museumvestiging met een (dak-)terras t.b.v. horeca, heeft een verstorende invloed op het functioneren van de EHS. Als college van B&W van Baarn dient u, als onderdeel van een goede ruimtelijke ordening, te voorkomen dat ontwikkelingen in de nabijheid van de EHS een negatieve invloed gaan hebben op de EHS-functie. Wij concluderen op voorhand dat bij uitvoering van het plan de EHS onderbroken zal worden.
Wolkenberg Recent is op een afstand van 560 meter van de planlocatie door Natuurmonumenten fors geïnvesteerd in een nieuw deel Baarnse natuurontwikkeling, namelijk het buitendijkse 'Wolkenberg' tussen het Zuidereind en de Eem. Aldaar zal een aantrekkelijke habitat worden gecreërd om het baardmannetje (foto) in de Eemvallei te krijgen.
Natuurwaarden Op een steenworp-afstand van de planlocatie is een belangrijk gebied gelegen dat op de provinciale kaart is aangeven als een gebied met 'Natuurwaarden buiten EHS'.
3
Zichtrelatie Met betrekking tot de ambitiekaart Arkemheen-Eemland merken wij op dat de planlocatie is gelegen in een aandachtsgebied. Dit mede gezien met betrekking tot de zichtrelatie met de open agrarische ruimte van Flevoland.
Waai ter hoogte van de planlocatie De provincie Utrecht heeft de waaien in Eemland benoemd tot een Aardkundig Monument. Mens en dier genieten daarvan. Ook vele riet- en weidevogels voelen zich thuis bij en in dit bijzondere gebied. Samen met de graslanden vormen de waaien het unieke karakter van Eemland (Eemvallei). De waaien herinneren ons aan de Zuiderzee die bij storm op sommige plaatsen door de dijken brak en achter de dijk kolkend de waaien liet ontstaan. Een plan voor een museum met pal ervoor een aan het Zuidereind gelegen waai doet ernstig afbreuk aan dit Monument. De waaien zijn een kernkwaliteit van Eemland vanwege de historie van de Zuiderzee. Verkeer en parkeer Met betrekking tot het beoogde evenementencomplex willen wij benadrukken dat de verkeersdruk op dit landelijk gebied, waarin het plan voor het museum is gesitueerd, aanzienlijk zal toenemen. Dit achten wij ontoelaatbaar vanwege de ligging van het plangebied. Een in de media gepresenteerde aanrijroute voor het verkeer naar het Mercedes-museum gepland op het terrein van de ernaast liggende jachthaven van Watersport Vereniging Eemland, Zuidereind 2, achten wij onacceptabel, omdat deze aanrijroute grenst aan de EHS. De beschermde waarden van de EHS maar ook het buitengebied zullen daardoor ernstig worden aangetast. Verder zal het de rust en donkerte in de aangrenzende EHS ernstig verstoren. Ten aanzien van nieuwe ontwikkelingen geldt voor de Eemvallei een 'Nee,tenzij' - regime Met uw ingenomen stellingname van een "ja, tenzij" zijn wij van mening dat de beschermende wetgeving door u - als college van B&W van gemeente Baarn - uit het oog is verloren. Voor de Eemvallei geldt een 'Nee, tenzij'-regime, hetgeen inhoudt dat nieuwe plannen, projecten of handelingen binnen en in de nabijheid van dit gebied niet zijn toegestaan, indien deze de wezenlijke kenmerken of waarden van het gebied significant aantasten, tenzij er geen reële alternatieven zijn en sprake is van redenen van groot openbaar belang. De gevleugelde woorden 'positieve grondhouding' roept bij ons vragen op. Is hier mogelijk al sprake van 'vooringenomenheid' ?
4
Wij vertrouwen erop dat u onze ernstige zorgen in overweging wilt nemen en verzoeken u voor perceel Zuidereind 4, de huidige bestemming te handhaven en het plan voor een Mercedes-museum annex horecaen evenementencomplex aan de Eem van tafel te halen. Uiteraard zijn we graag bereid om een nadere toelichting te geven. Voor een toelichting kunt u contact opnemen met Stichting Behoud de Eemvallei, via e-mail op
[email protected]
Namens Stichting Behoud de Eemvallei, Mede namens Vereniging Vrienden van het Nationaal Landschap Arkemheen-Eemland, Vereniging Natuurmonumenten/ beheereenheid Utrecht, Natuur en Milieufederatie Utrecht en de Stichting Mooi Baarn.
C.V. Koolmees secretaris
w.g. Adviseurs: Prof. Dr. R.A. Samson (bioloog) Mr. R. ter Woord (milieukundige) MSc H. Top (milieudeskundige) Mr. H.J. van Uchelen (jurist) Dr. A.C.M. Weijman (organisatie-adviseur / bioloog) Mr. J.A.M Stalenhoef (advocaat) Drs. J.M. Hofman (sociaal-geograaf en Eemvallei-deskundige) Mr. J. M. Neefe, specialist ruimtelijk bestuursrecht en milieurecht Contactadres: secretariaat Stichting Behoud de Eemvallei p/a De Gondel 4, 3742 GM Baarn /
[email protected] Ingeschreven bij de Kamer van Koophandel Gooi- en Eemland onder nr. 32079571 www.eemvallei.nl
5
