NOTULEN van de openbare vergadering van de raad der gemeente Hoogeveen, gehouden op dinsdag 16 maart 2006, aanvangende om 19.30 uur. Voorzitter: de heer W.P.M. Urlings, burgemeester. Aanwezig zijn: mevrouw M.L.A. Aringaneng, de heer J. Ballast, mevrouw R. van de Belt, de heren R.A. Berkenbosch, L. Bouwmeester en J.W. Braam, mevrouw S. Brouwer, de heren A.W. Hiemstra, G.E.J. Huijgen, H. Karst, E.R. Klok, K.J. van der Laan, H. Loof, G. Metselaar, B. Okken, J.K. Otten en L. Otten, mevrouw A. PoutsmaJansen, de heren W. van Regteren en H. Reinders, de dames J. Sapulette-Bruins Slot en H. Schoonheim-Lunenborg en de heren H. Siebering, K. Smid, F. Snippe, A.A. Steenbergen, J.H. Steenbergen, J. Stoefzand, A.M. Tuit en H. van de Weg.
De installatie van een nieuwe gemeenteraad brengt met zich dat er met enige weemoed naar de vorige gemeenteraad wordt teruggekeken, met name door degenen die in de nieuwe raad geen zitting zullen hebben. Ik heet hen speciaal welkom, hopend dat zij vanavond niet door gevoelens van weemoed zullen worden overmand, maar dat zal wel lukken, denk ik. Er zitten hier nu 9 mensen voor het eerst, terwijl wij dinsdag afscheid hebben genomen van 14 raadsleden. Dit vraagt enige uitleg: 5 leden van de nieuwe gemeenteraad hebben al eerder in de raad gezeten, namelijk mevrouw Brouwer en de heren Okken, Smid, Stoefzand en Vos.
Afwezig is: de heer G. Vos.
2. Spreekrecht burgers.
Als gasten van de raad zijn aanwezig: de heren M. Leistra en W. van der Zwaag, wethouders, en de heer H. de Vries, gemeentesecretaris.
Hiervan wordt geen gebruik gemaakt. 3. Installatie raadsleden: afleggen eden of beloften.
Griffier: de heer J.P. Wind.
* Agenda: 1. Opening.
De voorzitter: In de laatste vergadering van de oude raad zijn de geloofsbrieven van de leden van de nieuwe raad onderzocht en in orde bevonden, zodat er geen beletselen waren om hen als lid van de raad toe te laten. Zij dienen nu alleen nog de eden dan wel beloften af te leggen en daartoe gaan wij nu over. Ik verzoek u allen te gaan staan.
2. Spreekrecht burgers. 3. Installatie raadsleden: afleggen eden of beloften. 4. Voortgangsrapportage lijsttrekkers. *** 1. Opening. De voorzitter opent de vergadering, heet een ieder hartelijk welkom, ook de bezoekers van de publieke tribune, en verzoekt de leden gedurende enige ogenblikken stilte in acht te nemen. De voorzitter: Dames en heren. Ik moet de heer Vos verontschuldigen, want hij is wegens zijn werk in het buitenland en kan nu dus niet aanwezig zijn. Hij vond dat erg jammer en laat u groeten. Hij zal in de eerstvolgende raadsvergadering worden geïnstalleerd.
Hierop leggen mevrouw Van de Belt, mevrouw Sapulette-Bruins Slot en de heren Berkenbosch, Bouwmeester, Huijgen, Loof, Okken, J.K. Otten, Van Regteren, Siebering, Smid, Snippe, A.A. Steenbergen, J.H. Steenbergen, Tuit en Van de Weg in handen van de voorzitter de bij wet gevorderde verklaring en belofte af, en leggen mevrouw Aringaneng, mevrouw Brouwer, mevrouw Schoonheim-Lunenborg, mevrouw Poutsma-Jansen en de heren Ballast, Braam, Hiemstra, Karst, Klok, Van der Laan, Metselaar, L. Otten, Reinders en Stoefzand in handen van de voorzitter de bij wet gevorderde eden af. De voorzitter: U allen bent hiermee niet alleen lid van de gemeenteraad geworden, maar hebt door middel van uw eed of belofte ook iets aan de burgerij verteld. De eed of belofte is sterk op twee dingen gericht: op integriteit en op dienstbaarheid aan grondwet en wetgeving. Dat zijn plechtige woorden, maar in gewoon Nederlands vertaald beteke-
Vergadering van 16 maart 2006.
nen zij dat u de burger dienstbaar zult willen zijn en ook zult móeten zijn. U neemt in onze democratie een belangwekkende taak op u. In die democratie gaan wij ervan uit – in de ogen van sommigen een fictie, in die van anderen een beleving – dat onze grondwet en onze wetgeving bepalen dat de burgers via de door de meerderheid van hen gekozenen de baas van onze samenleving zijn. Baas zijn is in de moderne tijd bepaald geen sinecure, zeker niet bij de overheid. Had een baas het vroeger voor het vertellen, in de samenleving van vandaag weten wij dat macht – die hèbt u nu met uw eenendertigen – eigenlijk niet zo veel om hakken behoeft te hebben, want belangrijker is de vraag of je als bestuursorgaan en als lid daarvan gezàg hebt. De gezagsvraag van de gekozen politiek, zeker op lokaal niveau, ligt op dit moment middenin onze samenleving. Allerlei signalen van kiezers, partijen en de media en alles wat er om ons heen gebeurt, zoals hypes van leefbaarheid, laten zien dat het er om zal gaan of wij, het openbaar bestuur, ten opzichte van de burgers gezag zullen hebben en houden – in sommige gevallen terùgkrijgen – en wel als dienaars van de democratische samenleving, een samenleving waarin een ieder een recht op wonen, leven, spreken, verenigen en vergaderen heeft en zijn religie en seksuele geaardheid moet kunnen belijden. Dit zijn heel zware woorden, maar dat zijn ze terecht, want naar de politiek van alledag vertaald, betekenen zij dat het aan u met uw eenendertigen is om aan de Hoogeveense samenleving dienstbaar te zijn. Bij het afscheid van de vorige gemeenteraad heb ik geconstateerd dat die raad een behoorlijke, ja zelfs riante erfenis heeft achtergelaten. Er is een heleboel om op te bouwen; veel zaken zijn in de afgelopen jaren ten behoeve van de samenleving tot ontwikkeling gebracht. Ik heb toen onder meer de structuurvisie, Krakeel, De Wieken, Schoonvelde en het DOP Nieuwlande genoemd. In de komende periode is het aan u om dat alles waar te maken, voort te zetten en uit te dragen. Als u, de 31 gekozenen, ons, het dagelijks bestuur en de ambtelijke organisatie, het goede licht voorhoudt, kunt u ervan overtuigd zijn dat wij doen wat u wilt, maar wàt u wilt, moet u wel zèggen. Voor de gemeenteraad in de nieuwe samenstelling is het de mooiste uitdaging om op korte en lange termijn een helder baken te wezen voor al degenen die u ten dienste staan, van griffier tot secretaris en iedereen in de uitvoerende organisatie, sterker nog, voor iedereen die in stad, dorp en samenleving van uw wijsheid, besliskracht en strategische visie afhankelijk is. Ik kan het niet laten u bij het begin van uw raadsperiode op deze wat plechtige wijze niet alleen alle geluk te wensen, maar ook wijsheid, creativiteit, enthousiasme, zegen èn een goed humeur, want in onze samenleving en in de vraagstelling naar de legitimiteit van de gekozen politiek gaat het er om of u met uw eenendertigen wordt erkend als het be-
52
stuurlijke baken van de Hoogeveen samenleving. Ik wens u dat volgaarne toe, zodat u, zoals de vorige gemeenteraad dat nu heeft kunnen doen, over vier jaar zult kunnen zeggen: wij laten Hoogeveen heel goed achter in de handen van onze rechtsopvolgers. Dàt geef ik u bij deze installatie als wens en bede mee. Het ga u in uw individuele werk in deze gemeenteraad goed. De gemeenteraad bestaat uit leden van wat 'nestorachtig' tot nog jong en 'jongehonderig' en het is heerlijk dat dit gehele palet vertegenwoordigd is, want zo kunt u waarmaken dat u letterlijk en figuurlijk een doorsnee van de samenleving vormt en de samenleving vertegenwoordigt, zodat die samenleving u gezag toekent. In onze politieke traditie past het dat u als gemeenteraad accenten gaat leggen voor het beleid in de komende vier jaar. Daarbij is het natuurlijk van grote betekenis onder welke condities, met welke programma's en aan welke personen u het dagelijks bestuur in handen geeft. Daarmee gaat u de komende dagen en weken aan de slag. Wij als samenleving en wij in de ambtelijke organisatie wachten dit vol spanning af. Wij gaan nu waarnemen hoe u het voor het eerst in het openbaar gaat doen, want onder het volgende agendapunt zal verantwoording worden afgelegd voor wat er nu allemaal aan het gebeuren is. Naar de goede traditie in dit land – het is uitsluitend gewoonterecht, want het staat nergens in de wet – ligt het initiatief bij de lijsttrekker van de partij die de meeste stemmen heeft behaald. Dat is de Partij van de Arbeid en dus geef ik nu het woord aan de heer Smid. 4. Voortgangsrapportage lijsttrekkers. De heer Smid: Mijnheer de voorzitter. Toen vier jaar geleden na de raadsverkiezingen het nieuwe college zou worden gevormd, feliciteerden wij de winnaars van die verkiezingen en erkenden wij ruiterlijk dat wij een gevoelige nederlaag hadden geleden. Wij moesten een stapje terug doen en een wethouderszetel inleveren, dit na sinds 1986 met twee wethouders in het college vertegenwoordigd te zijn geweest. Ik beken nu dat die vergadering mij gestolen had kunnen worden. De uitslag van de verkiezingen van 7 maart jl. gaf een heel ander beeld te zien. Wij danken alle Hoogeveense kiezers die ons hun vertrouwen hebben gegeven. De stemmen van die kiezers hebben wij echter niet cadeau gekregen; wij mogen ze vier jaar lenen en met geleende spullen ga je extra voorzichtig om. Wij zullen hard moeten werken om het ons gegunde vertrouwen ook waar te maken. Met de terugkijk naar vier jaar geleden realiseren wij ons dat wij met beide benen op de grond moeten blijven staan, hoewel wij op 7 maart en het eerste gedeelte van 8 maart jl. natuurlijk wel even een feestje hebben gebouwd. Uiteraard feliciteren wij ook graag de andere partijen die bij deze verkiezingen winst hebben geboekt. Tot de partijen die heb-
Vergadering van 16 maart 2006.
ben verloren, kunnen wij zeggen te weten wat dat betekent; het vraagt enige tijd en moed om dat verlies te accepteren. In de aanloop naar de verkiezingen heeft een groot aantal partijen zijn best gedaan – afhankelijk van hun mogelijkheden wat mensen en middelen betrof – om de kiezersgunst te verwerven. Zij hebben daarbij getracht hun opvattingen over wat voor de gemeente Hoogeveen en haar inwoners goed zou zijn kenbaar te maken, en daarvoor past waardering. De democratie kon vervolgens haar werk doen, en soms doet zij dat ongenadig. De kiezer heeft gesproken. Wij hebben ons als lokale Partij van de Arbeid gepresenteerd met een eigen programma en herkenbare lokale kandidaten en hebben een campagne gevoerd waarin wij geen verwijten maakten aan andere partijen, maar vooral op ons eigen programma wezen. Wij hebben onze ambities verwoord en om vertrouwen gevraagd. Natuurlijk past het ons een berichtje aan Wouter te sturen – hij heeft ons beslist niet in de wielen gereden –, maar ook onze lokale inspanningen vegen wij niet onder de mat. Wij hadden niet verwacht initiatiefnemers tot de collegeonderhandelingen te worden, maar willen die opdracht graag aanvaarden. Daarbij geldt dat de PvdA net zo min als de andere partijen de wijsheid in pacht heeft. Wij moeten dus altijd openstaan voor goede ideeën van anderen. Met voldoening hebben wij vastgesteld dat de andere fracties het eens zijn met onze opzet om in het informatieproces open en transparant te werk te gaan. Het feit dat wij ons vanavond als fracties in deze eerste vergadering van de nieuwe raad uitspreken over de uitslag van de verkiezingen, vormt daarvan een eerste bewijs. Ik hecht eraan om namens de Partij van de Arbeid uit te spreken dat wij de besprekingen die op het komen tot de vorming van een nieuw college zijn gericht, met grote zorgvuldigheid vorm en inhoud willen geven. Om die reden hebben wij de vorige week vrijdag alle fracties de gelegenheid geboden hun interpretatie van de verkiezingsuitslag te geven en eerste voorkeuren betreffende de samenstelling van het nieuwe college te verwoorden. De verkiezingsuitslag geeft daartoe ook alle reden. De fracties in dit huis dienen serieus behandeld te worden. Dit betekent ook dat wij als uitnodigende partij niet het recht hebben om partijen bij voorbaat uit te sluiten. Wat onze eigen inzet betreft, herhalen wij dat wij de inhoud van een nieuw collegeakkoord centraal stellen, dit naast aspecten als bestuurlijke stabiliteit, kansen voor bestuurlijke vernieuwing en nieuw elan en de kwaliteit van het te vormen college. Dat college moet een bijdrage leveren aan het komen tot een goede en heldere rolverdeling tussen raad en college, omdat het ons allen er om moet gaan te komen tot een goed en duurzaam bestuur van onze prachtige gemeente.
53
Gelet op het belang van de inhoud van het collegeakkoord – ik herhaal dat die inhoud voor ons centraal staat – vindt er nu een programmatische verkenning plaats. Wij kunnen vaststellen dat alle fracties voor een akkoord op hoofdlijnen kiezen. Morgen zal de tweede ronde starten en daarna moet het duidelijk worden welke partijen bereid zijn met elkaar de mogelijkheid van de vorming van een nieuw college serieus te onderzoeken. Wij hebben gemeend het voorstel te moeten doen een informateur met dit onderzoek te belasten. Met Wietze van der Zwaag menen wij een persoon in huis te hebben die goed op de hoogte is van de verschillende beleidsterreinen en het lokaal bestuur en dus in staat moet worden geacht dit onderzoek op een gedegen en zorgvuldige wijze uit te voeren. Inmiddels hebben wij ook met alle fracties een eerste gesprek over de werkwijze van de nieuwe raad gevoerd. Het doel daarvan is het voor de inwoners aantrekkelijker te maken de lokale politiek te volgen en daarover mee te kunnen praten. Bovendien kan een helder onderscheid in informerende, debatterende en besluitvormende fases bijdragen aan een verbetering van de kwaliteit van onze besluitvorming. Wij hopen dat wij met de nieuwe raad op dat gebied van meet af aan belangrijke stappen zullen kunnen zetten. De kiezer heeft gesproken en voor ons als Partij van de Arbeid is de boodschap duidelijk: inzetten op een sociaal beleid waarbij niemand aan de kant staat en wij oog hebben voor elkaar, een beleid dat weet in te spelen op kansen voor een sterk Hoogeveen, een open en transparant bestuur met echte zeggenschap voor de inwoners van buurten, wijken en dorpen, een bestuur dat de luiken naar buiten opent zet en bereid is zich op alle momenten voor gemaakte keuzes te verantwoorden. Wij realiseren ons tegelijk dat daarvoor heldere en soms moeilijke keuzes nodig zijn. Wij hopen en vertrouwen op een goede samenwerking in de komende bestuursperiode, op een goed samenspel tussen college en raad, op levendige en boeiende debatten, op een goede wisselwerking met de lokale samenleving en – staat u mij toe nog even in campagnesfeer te blijven – op een sterk en sociaal Hoogeveen. De heer Reinders: Mijnheer de voorzitter. Ik wil beginnen met alle winnaars van de verkiezingen te feliciteren. Het winnen van verkiezingen geeft je een heel mooi gevoel, zoals wij als CDA in het verleden ook hebben meegemaakt; je moet dat koesteren. De winnaars van de verkiezingen zitten in de Hoogeveense gemeenteraad, vanaf dit spreekgestoelte gezien, aan de rechterkant. Roelien van de Belt zit er ook wel bij, en wellicht heeft ook zij een aantal stemmen gewonnen, al is dat helaas niet uitgemond in een zetel er bij. Het was me de vorige week dinsdagavond het avondje wel! Ik zat op het stembureau in Nieuweroord en daar had het CDA gewonnen. Toen ik op
Vergadering van 16 maart 2006.
het gemeentehuis kwam, liet de techniek ons wat in de steek, maar wel vernam ik wat uitslagen van bepaalde stembureaus, en die waren voor het CDA niet zo geweldig. Uiteindelijk – wij hebben er lang op moeten wachten; het was net alsof de machinerie proefde dat er spanning in de lucht zat en daardoor zenuwachtig was geworden – kwam er een uitslag waar wij stil van werden. Klaas Smid sprak over het gevoel dat hij na de vorige verkiezingen had en dat hadden wij nu, want dat het zó erg zou kunnen zijn, hadden wij niet verwacht. Waar winnaars zijn, zijn ook verliezers. Vooral voor de vijf partijen die de kiesdrempel niet hebben gehaald, zal het verlies extra zuur zijn. Gelukkig zit nog een aantal van de vertegenwoordigers van die partijen op de publieke tribune. Op de maandagavond voor de verkiezingen hebben wij in De Koffiepot onze campagne afgesloten. René Karst had speciaal voor ons een liedje geschreven met als refrein: 'Maar de wereld, de wereld, de wereld draait deur.' Daar moest ik aan denken toen de uitslag bekend werd. De kaarten zijn opnieuw geschud en daarbij hebben de kiezers ons acht zetels toebedeeld. Hoewel het bijzonder is dat het CDA niet meer de grootste partij in Hoogeveen is, willen wij gewoon doorgaan met de politieke realiteit van vandaag. Met onze acht zetels zijn wij nu de tweede partij in de Hoogeveense raad, niet meer de grootste, maar wel een grootse partij. Natuurlijk kijken wij naar de oorzaken van ons verlies, evenals naar de oorzaken van de grote winst van de Partij van de Arbeid en de VVD. Wat ons verlies en de winst van de Partij van de Arbeid betreft, komen wij tot de conclusie dat zij voor het grootste deel het gevolg zijn van het feit dat de kiezer zich bij het maken van zijn keuze door de landelijke politiek heeft laten leiden. De winst van de VVD in Hoogeveen is heel bijzonder, want zij wijkt af van het landelijke beeld. Wij moeten er kennelijk mee leren leven dat een groot deel van de kiezers tot enkele dagen voor de verkiezingen nog niet weet op wie men zal gaan stemmen. Dit bleek uit onderzoek. De landelijke media en de landelijke politiek hebben in die laatste dagen een grote invloed op de keuze van de kiezer. Dit kan tot grote schokeffecten in de uitkomst leiden; de PvdA heeft dit de vorige keer ervaren en deze keer waren wìj aan de beurt. Als CDA zijn wij naar onze mening niet afgerekend op het beleid dat wij in de afgelopen jaren in Hoogeveen hebben gevoerd. Mede door de inzet van twee CDA-wethouders zijn in die tijd vele zaken in gang gezet. Wij noemen de structuurvisie, de bibliotheek, de reorganisatie van het ambtelijk apparaat, het op orde brengen van de financiën en de financiering van het voortgezet onderwijs. De burgemeester noemde in zijn openingswoord ook al een aantal wapenfeiten uit de vorige periode. De sociaal-democratie van de Partij van de Arbeid en de christen-democratie van het CDA zijn al ge-
54
durende lange tijd de twee pijlers in de Hoogeveense raad. Zij vertegenwoordigen twee grote stromingen in de Hoogeveense gemeenschap; veel inwoners herkennen zich dus in hen. Wij hebben de uitslagen vanaf 1994 even nagegaan. In 1994 verloor zowel het CDA als de PvdA in Hoogeveen twee zetels – dat was na het kabinet-Lubbers/Kok –, zodat de verhouding op 10 tegen 8 zetels uitkwam. In 1998 was het aantal zetels resp. 11 en 8, in 2002 11 en 6 en nu is het 8 en 10. Met elkaar hebben wij dus nog steeds een meerderheid in deze raad. Als CDA hebben wij de lijsttrekker van de grootste partij voorgesteld als eerste mogelijkheid de vorming van een college van PvdA en CDA te onderzoeken. U hebt dit in de krant kunnen lezen; er was dus niets geheimzinnigs aan. Wij zijn van mening dat er met twee partijen in het college een adequaat beleid kan worden gevoerd. Bovendien houd je dan een stevige oppositie over. Programmatisch heb ik dit nog niet uitgewerkt, want dat gaan wij morgen doen. De heer Klok: Mijnheer de voorzitter. Ook voor ons was het dinsdagavond het avondje wel en ook voor ons werd het toen laat. Wij zaten tegenover de PvdA en gebleken is toen dat wij in Hoogeveen zeker wel feest kunnen vieren. Uit de afscheidswoorden van de scheidende raadsleden is ons wel gebleken dat wij als nieuwgekozenen aan het begin staan van een periode waarin wij bestuurlijke verantwoordelijkheid voor het welzijn van Hoogeveen hebben te aanvaarden. De aangrijpende beschouwingen van de afscheidnemende raadsleden, waarin zij vaak openhartige zielsuitingen hadden verwerkt, hebben op ons als VVD-fractie een diepe indruk gemaakt. Vanaf deze plaats wil ik hen ook namens mijn fractiegenoten dankzeggen voor hun inzet voor en betrokkenheid bij het bestuur van de gemeente Hoogeveen. In de aanloop naar mijn beslissing om mij met de politiek te gaan bemoeien, heb ik daarover met mijn vrouw, familie en goede bekenden menig gesprek gevoerd. Het was kiezen uit diverse aanbevelingen om dat wel of juist niet te gaan doen. Aan de ene kant werd gezegd dat politiek bedrijven trekken aan een dood paard is en dat de burger geen vertrouwen meer in de politiek heeft. Men zei: 'Wat zoekt een ondernemer nu toch in de politiek? Je kunt je tijd veel béter gebruiken.' Aan de andere kant zag ik allerlei ontwikkelingen die mijn afkeer wekten of waaraan hoognodig meer aandacht moest worden besteed. Ik noem het ontstaan van voedselbanken, ondermaatse jeugdzorg, onvoldoende ouderenzorg, verslechterende begeleiding van gehandicapten en te weinig daadkracht in pogingen om jongeren aan de slag te krijgen. In gesprekken met Hoogeveners werd al snel een oordeel gegeven over een slecht functionerend overheidsapparaat. Allerlei aanmatigende opmerkingen waren schering en inslag. Wanneer echter iedereen die zo denkt
Vergadering van 16 maart 2006.
niets onderneemt maar alleen met de wolven in het bos meehuilt, gaat het vèrder de verkeerde kant op. Om onszelf in de toekomst niet het verwijt te hoeven maken niets te hebben bijgedragen aan het streven te komen tot een zo goed mogelijk geoliede maatschappij, hebben wij besloten in de komende periode energie aan de Hoogeveense gemeentepolitie te besteden. Wij zijn ons als VVD-fractie bewust van onze verantwoordelijkheid en weten dat wij ook besluiten zullen moeten nemen die niet voor iedereen even leuk zullen zijn, maar uitstel daarvan zal de problemen alleen maar groter maken. Wij zullen ons opstellen als sterke voorstanders van een zo groot mogelijke vrijheid op economisch en cultureel gebied en van een zo gering mogelijke overheidsbemoeienis. Om deze redenen zullen wij vertegenwoordigers zijn van een democratische volkspartij, die de vrijheid en het welzijn van àlle Hoogeveners hoog in het vaandel geschreven heeft staan. De goede resultaten van onze verkiezingscampagne zijn een gevolg van het feit dat duidelijk is aangeven welke richting onze fractie in de Hoogeveense politiek zal opgaan. Wij zullen niet stevig aan de leiband van Den Haag lopen; vanuit de lokale politiek zullen wij zo nodig signalen aan het parlement blijven zenden. Over en weer zullen wij feeling moeten houden met wat er in Hoogeveen leeft. Onze contacten met Den Haag vinden wij dan ook belangrijk. Wij zullen de politiek weer naar de burger brengen. Door middel van bestuurlijke vernieuwing zullen wij proberen dit al op heel korte termijn te realiseren. Het zal de mensen weer het gevoel geven dat het er wèl toe doet hun stem te laten horen. Voorlopig hebben wij hiervoor de steun gekregen van bijna 3.800 kiezers. Wij zullen er alles aan doen dit leger van vertrouwelingen te laten groeien door ons in te zetten voor de Hoogeveense bevolking. Hoe? Dat zullen wij binnenkort weten. Oppositie voeren is niet onze eerste keus, hoewel het bij tijd en wijle aanlokkelijk kan zijn overal commentaar op te geven zonder te zeggen hoe het dan wèl moet. Nee, wij willen verantwoordelijkheid dragen. Met ons vijven hopen wij tijdens de coalitiebesprekingen overeenstemming te bereiken over een taakverdeling waarmee wij ons in het nieuwe college zullen kunnen vinden. Tevens hopen wij de ruimte en de mogelijkheden te zullen krijgen om waar te maken wat wij tijdens de verkiezingscampagne aan de kiezers hebben beloofd en waarover wij ons toen druk hebben gemaakt. Wij moeten er toch met ons allen, van welke politieke signatuur een ieder ook is, een succes van kunnen maken. Zoals u misschien al weet, gaat onze voorkeur er naar uit in eerste instantie te kijken naar wat, in onze ogen, de kiezer heeft gewild: een college van PvdA. ChristenUnie en VVD, dus de drie gewonnen hebbende partijen. Het lijkt mij een geweldige
55
uitdaging om samen met die partijen een coalitieprogramma tot stand te laten komen. Een college bestaande uit twéé partijen – de voorkeur van de heer Reinders; er is daarop overigens maar één variant mogelijk – lijkt ons geen optie. Ik denk ook niet dat de kiezer dàt heeft gewild. Er zijn vast nòg wel een paar varianten te bedenken waarin wij als VVD een rol kunnen gaan spelen. Wij zijn er tenminste klaar voor. De heer Braam: Mijnheer de voorzitter. Het zal u niet verbazen dat de fractie van de ChristenUnie vanavond een blije fractie is. Doordat wij één zetel hebben gewonnen, mogen wij de nieuwe raadsperiode met vier mensen ingaan en mogen wij zo proberen te komen tot verwezenlijking van ons verkiezingsprogramma, dat staat voor een rationele benadering van politiek en samenleving. Wij hebben daarbij zojuist door het afleggen van de eed de hulp van God gevraagd en vanuit die afhankelijkheid hopen wij in de komende vier jaar het vertrouwen van hen die op ons hebben gestemd waar te kunnen maken. De verkiezingsuitslag heeft het politieke veld in Hoogeveen danig veranderd. Historisch gezien heeft de Partij van de Arbeid een mijlpaal bereikt door de grootste partij van Hoogeveen te worden. Wij willen haar daarmee van harte feliciteren. Ook feliciteren wij de VVD, die haar aantal raadszetels met twee zag toenemen. Waar winnaars zijn, zijn er ook verliezers. GroenLinks moet het nog steeds in haar eentje doen. Dat er teleurstelling bestond over het feit dat enkele andere partijen uit de raad zijn verdwenen, bleek ook dinsdagavond bij het afscheid van de oude raad. Ook bij het CDA bestond teleurstelling over het feit dat het zijn positie als grootste partij heeft moeten afstaan. Als verwante partij hebben wij daarbij gemengde gevoelens, zoals u zult begrijpen. Velen vragen zich af wat deze verkiezingsuitslag betekent; wat hebben de kiezers van Hoogeveen aangegeven? Voor de ChristenUnie betekent deze uitslag duidelijk dat het ànders moet. Wij moeten zoeken naar een nieuw evenwicht, naar een andere bestuurscultuur met een toekomstgericht en duurzaam elan. Dit begint bij ons als raad en, in het verlengde daarvan, bij het college. Welk college stel de ChristenUnie zich nu voor? Uit de pers hebt u kunnen vernemen dat onze eerste keus de combinatie van CDA, PvdA en ChristenUnie is. In deze raadsvergadering willen wij u kort en bondig deelgenoot maken van de overwegingen die bij het bepalen van onze voorkeur een rol hebben gespeeld. Wij hebben gezocht naar een mogelijke coalitie die stabiel, duurzaam en toekomstgericht een nieuw evenwicht in het openbaar bestuur kan bewerkstelligen, zodat er in onze gemeente een klimaat kan ontstaan waarin zowel weerbaren als kwetsbaren aan een sterke samenleving kunnen bijdragen.
Vergadering van 16 maart 2006.
Daarbij hebben wij niet alleen gekeken naar de verhouding tussen winnaars en verliezers en de nieuwe feitelijke zetelverdeling, maar ook naar mogelijke programmatische overeenstemming. Bij deze punten wil ik het nu laten. Er val wellicht nog veel meer over te zeggen, maar wij zien deze bijdrage als een verklaring van en toelichting op onze eerste keuze. Over anders samengestelde colleges willen wij het thans niet hebben, want die zijn wat ons betreft op dit moment niet aan de orde. Wij zien de uitslag van de te voeren onderhandelingen met vertrouwen tegemoet. In het eerderbedoelde persbericht hebben wij tevens gezegd het van harte eens te zijn met het hiervoor inschakelen van een informateur. Het spreekwoord 'een goed begin is het halve werk' is zeker in ònze situatie van toepassing. Wij moeten geen zaken willen doen onder de druk van stoom en kokend water. Op de weg naar de vorming van het nieuwe college is zorgvuldigheid geboden. Het persbericht vermeldde ook dat de ChristenUnie voor een andere portefeuilleverdeling tussen de wethouders is, evenals voor de opstelling van een coalitieakkoord op hoofdlijnen. Dit laatste vinden wij belangrijk omdat de politieke discussies in de ráád moeten plaatsvinden en ook niet aan alleen de oppositie moeten worden overgelaten. Wij zijn er dan ook voor dat er voor de raad een raadsagenda zal worden opgesteld. Wij zouden nog veel kunnen zeggen, maar willen het hierbij laten. Wij wensen degenen die bij de vorming van het nieuwe college betrokken zijn veel wijsheid toe. De heer J.H. Steenbergen: Mijnheer de voorzitter. Ik wil mijn bijdrage beginnen met de partijen die hebben gewonnen, te weten de PvdA, de VVD en de ChristenUnie, van harte met hun overwinning te feliciteren. Bij verkiezingen behoren nu eenmaal winnaars en verliezers, en zoals ik al zei, hebben de PvdA, de VVD en de ChristenUnie gewonnen, terwijl het CDA en de partijen die helaas niet meer in de raad vertegenwoordigd worden hebben verloren. GroenLinks is gelijk gebleven. Van Gemeentebelangen zou men kunnen zeggen dat ook zij heeft verloren, en vóór 7 maart zouden ook wij dat hebben gezegd, maar om 22.30 op 7 maart realiseerde ik mij dat wij het, gezien de landelijke ontwikkelingen, best goed hadden gedaan. 40 % van de kiezers heeft niet gemééntelijk gestemd, maar naar de landelijke politiek gekeken en daarvan heeft met name de PvdA fors geprofiteerd. Ik herinner hierbij aan de reactie van Klaas Smid zoals die in de krant verscheen: 'Het Wouter Bos-effect heeft tòch gewerkt.' Als ik zie dat lokale partijen landelijk 10 % en wij slechts 2 % hebben ingeleverd, vind ik dat Gemeentebelangen het gewoon góed heeft gedaan. Hieruit durf ik dan ook de conclusie te trekken dat Gemeentebelangen zich in de afgelopen vier jaar
56
goed heeft geprofileerd. De opmerking van een aantal partijen dat de kiezer duidelijk wat anders wil, zal dus niet voor Gemeentebelangen bedoeld zijn geweest. Hierop voortbordurend, zou ik het dan ook een goede zaak vinden als de PvdA eerst met het CDA in gesprek zou gaan om te kijken of die twee partijen tot elkaar zouden kunnen komen. Lukt dat, dan zou in onze ogen de volgende zet moeten zijn Gemeentebelangen te vragen aan te schuiven om te bekijken of er gedrieën tot een breed gedragen college zou kunnen worden gekomen. De nieuwe coalitie zou dan evenveel zetels hebben als de huidige coalitie en zou zo voor een stabiele voortzetting van de in de vorige raadsperiode begonnen samenwerking en het toen ingezette beleid kunnen zorgen. De burgemeester zei daarstraks al dat er heel wat plannen op stapel staan. Lukt het nìet de huidige coalitie te consolideren, dan zijn er nog diverse andere mogelijkheden om een college te vormen, maar of één daarvan haalbaar zal zijn, zal de toekomst dan moeten uitwijzen. In elk geval is Gemeentebelangen zeer zeker bereid ook met andere combinaties aan tafel te gaan zitten. Het CDA heeft bij de vorige collegevorming gezegd dat er een breed gedragen college moest komen. Wij begrijpen daarom niet dat het CDA nu naar een uit twee partijen bestaand college wil streven. Zo'n college zal immers een krappe meerderheid achter zich hebben en dat zal haaks staan op wat bij de vorige collegevorming is betoogd. Bovendien komt het niet overeen met de forse verkiezingsnederlaag van het CDA. Wij wensen Klaas Smid veel wijsheid toe bij het komen tot een goede keuze. Parallel aan de collegeonderhandelingen zijn met alle raadsfracties gesprekken gestart over het komen tot een andere manier van vergaderen. De burgers zullen dan meer bij het werk van de raad worden betrokken, waardoor het vergaderen boeiender zal worden. Gemeentebelangen juicht een grotere betrokkenheid van de burger van harte toe. Mevrouw Van de Belt: Mijnheer de voorzitter. Ik heb mij afgevraagd hoe ik in enkele woorden de verkiezingsuitslag zou kunnen interpreteren. Ik kwam tot het volgende: 'Jannes is duvels populair, money makes the world go round en Den Haag rules.' Naar aanleiding van deze interpretatie hebben wij voor de verkiezingen in 2010 alvast een optie op Madonna en Anouk genomen, of op wie er dan ook maar 'hot' zal zijn. De kranten spraken over 'een politieke aardverschuiving in Hoogeveen'. Het CDA is niet meer de grootste partij en alle kleine partijen zijn foetsie, behalve GroenLinks. Wij zijn over het verdwijnen van de andere kleine partijen teleurgesteld, want wij hadden als progressieve lijstverbinding met D66 en Pro Hoogeveen zo veel moois voor Hoogeveen in petto, maar goed, het mocht niet zo zijn.
Vergadering van 16 maart 2006.
De raad verliest helaas aan kleur. Wel is er sprake van een duidelijke verschuiving, en afgezien van de landelijke teneur, die sterk op ons allen heeft gedrukt, is dit een duidelijk signaal dat Hoogeveen eindelijk aan iets nieuws toe is. Je kunt ideeën hebben over de wijze waarop er door de VVD campagne is gevoerd, maar het blijft een feit dat zij flink gewonnen heeft, evenals de PvdA en de ChristenUnie dat hebben gedaan. Wij vinden dan ook dat bij de collegeonderhandelingen eerst moet worden bekeken of het mogelijk zal zijn tot een college te komen dat op een combinatie van deze drie partijen berust. Wij zien uiteraard wel de programmatische problemen in zo'n combinatie. Er zijn ook àndere opties. In elk geval vinden wij het heel belangrijk de kiezers duidelijk te maken dat hun stem serieus wordt genomen. Het vormen van een college is niet eenvoudig en daarom heb ik wat Loesje-statements verzameld. Als GroenLinks meer zetels had behaald, zou ik tegen Klaas Smid zeggen: "Hé, frisse wind, ga je mee een tochtje maken?" Misschien komt dat ervan in 2010! Nu wil ik tot hem en u allen zeggen: "Een wijde blik verruimt het denken", "Dit moet anders, jongens" en "De verbeelding aan de macht." Om mijzelf wat moed in te spreken, zeg ik tot mijzelf: "Niks burn-out, gewoon blijven stoken!", "Ik doe gewoon wat mij niet verteld wordt" en "Meer knuppels in meer hoenderhokken." Wij zullen ook in de komende vier jaar in deze raad een kleurrijk en kritisch geluid laten horen. Wij blijven gaan voor duidelijke taal, kwaliteit, inhoud en vernieuwing! De voorzitter: Dames en heren. Aan het einde van deze vergadering stel ik vast dat er een breed palet aan politieke voorkeuren is geëtaleerd. Ik wens u allen toe dat u binnen een redelijk afzienbare termijn tot keuzes zult weten te komen die de stabiliteit in deze gemeente ten goede zullen komen en de in deze raad ondanks politieke meningsverschillen bestaande plezierige samenwerking zal doen voortbestaan. Maak er iets goeds van! De vergadering is gesloten. (20.35 uur.) Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de raad der gemeente Hoogeveen op 2006. De griffier,
De voorzitter,
J.P. Wind.
W.P.M. Urlings.
alg. verslagbureau drexhage c.s. finis ecce laborum
57
