Nieuwsbrief Caritas Catholica Vlaanderen vzw
Afgiftekantoor Brussel 4 P4A9097
Nummer 70 • januari-februari 2013
Tweemaandelijks bericht van Caritas Catholica Vlaanderen vzw
Europees Jaar van de Burger zonder mensen in armoede?
Geen kans op slagen!
Inhoudstafel p.
03
Caritas in België
p.
04
Vrijwilligers
p.
05
Armoede
p.
09
Pastoraal & Identiteit
p.
13
Solidariteit
p.
14
p.
18
p.
23
p.
24
p.
25
Editoriaal
Gezondheid & Welzijn Kerk & samenleving aankondigingen publicaties
Foto frontpage: © Layla Aerts
Nieuwsbrief Caritas Catholica Vlaanderen vzw
Tweemaandelijks tijdschrift verspreid bij bestuurders en directieleden van aangesloten instellingen. Alles wat in dit blad te lezen staat, mag overgenomen worden, mits vermelding van de bron.
Verschijnt
Redactie & administratie
Tweemaandelijks tijdschrift
Caritas Vlaanderen vzw
Oplage
Liefdadigheidstraat 39 – 1210 Brussel
2350 exemplaren
Verantwoordelijke uitgever
T 02 608 00 72 – F 02 608 00 75
[email protected]
Dominic Verhoeven,
Grafisch ontwerp & druk
Directeur
Licap cvba
Maatschappelijke zetel Caritas Vlaanderen vzw:
Guimardstraat 1 – 1040 Brussel
Guimardstraat 1 – 1040 Brussel
T 02 509 96 83
[email protected]
www.licap.be
p.
03 70
Nieuwsbrief
Edito How many deaths does it take till we know …
Vrijdag acht februari, aan de vooravond van de uittocht naar de skigebieden, en net voor de redactie van dit editoriaal, was het een klein bericht op de online nieuwsmedia, en vermoedelijk – maar we hopen dat we ons mogen vergissen – is het dat ook gebleven, een bericht in de marge: in Luik wordt een dakloze buiten dood aangetroffen, in de diepe koude van een stadsplein. De uittocht te midden van de sneeuwellende is groter nieuws en ook in de skigebieden is de kans aanzienlijk dat er (mogelijk zelfs meer) doden zullen vallen. En natuurlijk is er te weinig concrete informatie beschikbaar wanneer we dit bericht schrijven, en kan de oorzaak volledig elders liggen, maar de kans wordt steeds reëler dat ook in België, niettegenstaande we in heel wat internationale indices tot de topklasse behoren, mensen op straat doodvriezen. Het zou niet mogen gebeuren, en het mag niet worden afgedaan als de resultante van hun eigen foute keuzes en beslissingen. Het afschuiven van de verantwoordelijkheid naar de slachtoffers is een te gemakkelijke optie. Welke keuzes maken we als samenleving ? Op onze ontmoetingsdag van 4 december ll. klonk de vraag: wanneer komt er een ‘Dexia-plan’ voor de sociale huisvesting ? Het is niet evident extra middelen vrij te maken voor sociale noden, wanneer we in 2013 alweer 3 miljard extra moeten besparen, als bedrijven failliet gaan en ook de openbare dienstverlening onder druk staat. De problematiek overstijgt natuurlijk het nationale niveau, ook Europa bespaart: na een marathonsessie van 30 uur was er een akkoord over een afgeslankte meerjarenbegroting, waarbij er bovendien nog eens minder zal worden uitgegeven dan begroot. Europa blijft vooral een economisch verhaal van het opheffen van handelsbelemmeringen. Het Europees Jaar van de Burgers in 2013, twintig jaar na het verdrag van Maastricht, lijkt vooral het jaar te worden van de grensoverschrijdende consument, eerder dan dat van een Unie waar iedereen er bij hoort. Na elke Europese top wordt, net als bij beslissingen op nationaal vlak, eerst de eigen rekening gemaakt: waar leveren we in, waar krijgen we toch nog iets. Op de Europese apothekersweegschaal wordt even nauwkeurig afgemeten als om de hoek, maar dan met meer nullen. Het Algemeen Belang van de Europese Burgers moet het daarbij afleggen ten opzichte van nationale en persoonlijke verkiezingsstrategieën. Mag het ook anders ? Kan het algemeen belang, het bonum commune, nog voorop staan, of is dat alleen iets ‘voor dummies’ ? Laat ons deze naïviteit maar koesteren, en zeker in deze vastentijd ook voor onszelf de oefening maken in welke mate ook in ons eigen handelen het algemeen belang mag primeren op eigenbelang of groepsbelang. Heilige verontwaardiging kan zo de grond worden waar hoop en toekomst gedijen en vorm krijgen. We wensen u een geslaagde vasten en een gezonde reflectie toe !
Luk De Geest Dominic Verhoeven voorzitter directeur
p.
04 70
Nieuwsbrief
Caritas in België Oproep naar aanleiding van de ontmoetingsdag van 4 december 2012
Naar aanleiding van de ontmoetingsdag die Caritas op 4 december organiseerde, en waarbij het probleem van de huisvesting als één van de erg precaire dimensies van armoede en sociale uitsluiting werd geduid, lanceerden Caritas in België, het Interdiocesaan Pastoraal Beraad (IPB) en zijn Franstalige tegenhanger, Le Conseil interdiocésain des Laïcs (CIL) een gezamenlijke oproep voor meer en betere sociale huisvesting.
Wanneer een ‘Dexia-plan’ voor sociale huisvesting ? De toegang tot toegankelijke, betaalbare en kwalitatief acceptabele huisvesting is voor vele mensen in armoede onbereikbaar. Voor talrijke gezinnen loopt het aandeel van kosten voor huisvesting op tot meer dan 50 % van het inkomen. Op die manier verglijdt men zeer snel van kwetsbaarheid naar uitsluiting. De sociale huisvesting in België hinkt zwaar achterop. In Parijs en Londen schommelt het aandeel van sociale woningen rond 20 %, in Brussel bedraagt het 8 %. In sommige Belgische gemeenten is er zelfs nog altijd geen enkele sociale woning voorzien! Om te vermijden dat jongeren zich verplicht zien om bij hun ouders te blijven wonen, of dat duizenden op straat belanden, is het noodzakelijk dat de plannen voor sociale huisvesting van de onderscheiden regeringen onverkort en versneld worden uitgevoerd: het gaat hier om 5.000 bijkomende woningen in Brussel, 36.500 in Wallonië en 42.000 in Vlaanderen. Er is bovendien een niet te verantwoorden leegstand van sociale woningen, omdat de middelen voor renovatie ontbreken of omwille van administratieve formaliteiten (o.m. in het kader van de verschillende diensten voor monumentenzorg (Ruimte en Erfgoed).
We pleiten voor hoogdringendheid, voor creativiteit en voor administratieve soepelheid, zonder afbreuk te willen doen aan minimale kwaliteitseisen, zoals ook steeds door Welzijnszorg en Vivre Ensemble in hun campagnes gevraagd. Ook sociale woningen moeten brandveilig zijn en over minimaal hedendaags comfort beschikken, maar het is al te cynisch dat met dit argument geschermd wordt om woningen voor langere tijd uit de markt, en mensen op straat te houden. Snel remediëren en beschikbaar stellen is hier de boodschap. Ook creativiteit in de zoektocht naar alternatieven is geboden. Onteigening van leegstand en bewuste verkrotting, omvorming van publieke ruimten en gebouwen, ter beschikkingstelling van niet gebruikte infrastructuur voor sociaal toerisme, oude kloostergebouwen en andere collectieve woonmogelijkheden zijn denkbaar, net als meer-generationele kangoeroewoningen, waarbij huisvesting, zorg en solidariteit worden samengebracht. Als absolute noodopvang kan naar analogie met het onderwijs ook aan ‘containerwoningen’ gedacht worden. Creativiteit en inventiviteit hoeven alvast niet duur te zijn. Al te vaak blijft de beloofde sociale huisvesting voor velen een wensdroom die telkens weer kapot vriest bij de eerste winterprik. De ondertekenaars vragen dat werk gemaakt wordt van een beleid van ‘Housing First’, zodat er voor eenieder plaats zou zijn in de herberg en er ook vandaag met Kerstmis geen kinderen moeten geboren worden zonder dak boven het hoofd. In grote getale mensen een gezonde huisvesting ontzeggen, hen naar de marge van de samenleving verdringen, en hun toekomst hypothekeren, zal op termijn evenzeer systemische effecten voor de maatschappij met zich brengen, die deze van het falen van systemische banken benaderen of overtreffen. Vandaar onze vraag naar een ‘Dexia-plan’ voor sociale huisvesting’. Voor christenen is Gods menswording in Jezus tegelijk ook een oproep tot intermenselijke solidariteit. We durven hopen dat ook politici hun verantwoordelijkheid willen opnemen en hun solidariteit daadwerkelijk willen uitbreiden van de armlastige banksector, naar zovele onbekende vrouwen, mannen en kinderen zonder betaalbare woonst, die – zoals veelvuldig en uitmuntend wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond – mensen zijn zoals zij, die honger en koude kunnen voelen, en van wie bovendien onomstotelijk is vastgesteld dat zij geen enkele schuld hebben aan het instorten van het financiële luchtkasteel. Ze beloven integendeel tevreden te zijn met een kleine, bescheiden woonst.
p.
05 70
Nieuwsbrief
Vrijwilligers CERA-PROJECT ‘Anders ouder worden’: The end?
Even ter herinnering
In een vorige nieuwsbrief stelden we u het project ‘Anders ouder worden’ van CERA voor met daarbinnen het deelproject van Present: “De kwaliteit verbeteren van het vrijwilligerswerk in de residentiële
Via het project ‘Anders ouder worden’ wil CERA innoverende projecten voor kwetsbare ouderen ondersteunen. De projecten moeten vertrekken vanuit zorg op maat en tegemoetkomen aan de tendens van een verschuiving van residentiële zorg naar kleinschaliger voorzieningen en zorg in de samenleving. (Meer info over het project Anders ouder worden en de andere deelprojecten op www.cera.be)
ouderenzorg door degelijke
Present vrijwilligerswerk vzw was meer dan geïnteresseerd om
vorming en ondersteuning van de
de eigen expertise inzake vrijwilligerswerk hiervoor in te zetten.
vrijwilligers-verantwoordelijken.”
Vrijwilligers kunnen, mits aan enkele voorwaarden voldaan is, partners zijn binnen het nieuwe zorggebeuren. En we willen direc-
Dit project liep van 2010 tot eind
ties en besturen - van woonzorgcentra in de eerste plaats, maar
2012: tijd voor een terugblik dus!
ook van andere zorgvoorzieningen – zo graag van het volgende overtuigen: een kleine investering in een vrijwilligersbeleid levert een win-winsituatie op voor de voorziening, de bewoners en de vrijwilligers.
Om een goede vrijwilligerswerking te kunnen opbouwen, is er nood aan een gedragen visie en een persoon die zorg draagt voor de vrijwilligers en die zorg draagt voor de kwaliteit van hun ‘werk’. Deze vrijwilligersverantwoordelijke rekruteert vrijwilligers, maakt tijd vrij voor een persoonlijk gesprek, is een luisterend oor, vangt spanningen zoveel mogelijk op, communiceert, organiseert inspraak, maakt werk van bedanking en het tonen van waardering. Een verantwoordelijke waakt ook over de kwaliteit van het vrijwilligerswerk door de vrijwilligers beter te oriënteren naar taken die hen liggen en in te grijpen indien er zaken fout lopen. Vrijwilligersverantwoordelijke zijn in een woonzorgcentrum is geen evidente taak. In bijna alle gevallen neemt een personeelslid de coördinatie van de vrijwilligers bij zijn of haar andere taken. In een woonzorgcentrum is die verantwoordelijke vaak de ergo-
p.
06 70
Nieuwsbrief
therapeut of animator en soms de personeels- of
met de vrijwilligersgroep, plaats geven aan de vrij-
zorgverantwoordelijke. Meestal staan ze alleen in
willigerswerking in een woonzorgcentrum, selectie
het woonzorgcentrum in hun taak als vrijwilligers-
van vrijwilligers en als laatste evaluatie en begelei-
verantwoordelijke en hebben ze geen opleiding
ding van vrijwilligers.
om mensen te coachen gehad. Nochtans moeten de vrijwilligersverantwoordelijken, zoals hierboven kort beschreven, een groot pakket vaardigheden hebben en is het coachen van mensen die zich belangeloos inzetten, net extra moeilijk. Specifieke vormingen lijken ons dus niet overbodig. In de meeste woonzorgcentra staat bovendien
We startten met het aanbieden van elk thema op twee locaties maar door de grote vraag schakelden we over naar drie locaties per thema (bv. Deinze, Hasselt en Mechelen). Hierdoor konden we de verplaatsing voor de deelnemers beperken. In eerste instantie nodigden we de Present-aangeslotenen en de leden van Zorgnet Vlaanderen uit
weinig op papier betreffende de visie en de func-
(een 250-tal woonzorgcentra). In totaal bereikten
tie van de vrijwilligersverantwoordelijke, wat geen
we 116 vrijwilligersverantwoordelijken uit de ou-
ideale situatie is. Meestal is de vrijwilligerswerking
derenzorg. Sommigen van hen volgden meer dan
spontaan gegroeid en gebaseerd op vertrouwen
1 training zodat we aan 178 deelnemers komen.
tussen personen. Maar als één van die personen
Een tiental vrijwilligersverantwoordelijken partici-
om welke reden dan ook vervangen wordt, kan
peerden zelfs aan vier of vijf activiteiten van het
niets de goede werking garanderen.
totale aanbod.
Present pleit er dan ook voor op papier te zetten:
Onze evaluatie van deze drie jaar werken met de ou-
- Wat de rol is van de vrijwilligers binnen het
derenzorg is alvast positief. We stellen vast dat er
woonzorgcentrum (visie op vrijwilligerswerk); - Wie de vrijwilligersverantwoordelijke is en wat deze taak precies inhoudt. Directies en besturen die een kwalitatieve vrijwil ligerswerking willen in hun woonzorgcentrum, moeten beseffen dat de vrijwilligersverantwoordelijke
heel veel nood is aan vorming voor en overleg tussen vrijwilligers-verantwoordelijken. We onthouden ook dat een vorming per sector werkt: vrijwilligersverantwoordelijken uit ouderenzorg voelen zich in vormingen waar alle sectoren vertegenwoordigd zijn vaak verloren omdat de context te verschillend is.
tijd nodig heeft om te werken aan de coördinatie
Bij de evaluatie op het einde van elke vorming,
maar niets kan bereiken als er geen duidelijk kader
geven de vrijwilligersverantwoordelijken aan dat ze
(vertaald in een visie en een beleid) en een vrijwilligersvriendelijk klimaat is, te beginnen met een
de combinatie theorie en casusbespreking heel boeiend vinden en dat de uitwisseling versterkend
ondersteuning vanuit het personeel en de directie.
werkt: te horen dat bepaalde problemen zich ook
Daarom werkte Present binnen het CERA-project
gersverantwoordelijke minder aan de eigen manier
twee pistes uit. Enerzijds het voorzien in vorming en ondersteuning specifiek voor de vrijwilligersverantwoordelijken in ouderenzorg en anderzijds het sensibiliseren van directies en besturen.
bij anderen stellen, zorgt ervoor dat een vrijwillivan werken twijfelt. Het is moeilijk om te evalueren of de vormingen ook in de praktijk resultaat opleveren. De vrijwilligersverantwoordelijken vinden de vormingen zeer waardevol maar geven ook aan dat het toch moei-
VORMING
voor
vrijwilligersverantwoordelijken
lijk is de theorie in praktijk om te zetten. Naar onze mening vragen veranderingen veel tijd, dus is het onmogelijk om op een paar jaar grote ver-
We wilden dit CERA-project aangrijpen om kwalita-
anderingen te zien.
tieve vormingen aan te bieden specifiek voor vrijwil-
Om op deze opmerking een antwoord te bieden,
ligersverantwoordelijken in ouderenzorg. In 2010
werken we voor 2013 een collegagroep uit: een
was dit nog een open workshop van een halve dag
reeks samenkomsten van vrijwilligersverantwoor-
waar rond casussen - aangebracht door de deel-
delijken uit de ouderenzorg (tweemaal een reeks
nemers - gewerkt werd. In 2011 en 2012 stelden
van drie namiddagen in de periode februari tot
we een aanbod samen rond specifieke thema’s:
oktober) onder begeleiding van een ervaren lesge-
communicatie met de vrijwilliger individueel en ook
ver. De agenda wordt bepaald door de deelnemers
p.
07 70
Nieuwsbrief
die casussen aanbrengen. Door meerdere malen
besturen te bereiken met een boodschap over vrij-
met dezelfde groep samen te komen en dezelfde
willigerswerk. De uitdagingen in de sector zijn im-
casussen aan te pakken, hopen we de vrijwilligers-
mers groot en vrijwilligerswerk wordt heel vaak als
verantwoordelijken nog beter te ondersteunen bij
gratis bezien en iets wat geen investering hoeft.
het uitbouwen van hun vrijwilligerswerking.
Nochtans vraagt net die grote uitdaging in de zorg
Aangezien ook het werken per sector een meer-
een betere integratie van het vrijwilligerswerk.
waarde is, zullen we in 2013 vorming met het
We beslisten uiteindelijk een mailingcampagne uit
thema ‘communicatie’ aanbieden aan de andere
te werken (naast enkele presentaties in vergade-
sectoren (ziekenhuizen en palliatieve eenheden –
ringen van Zorgnet Vlaanderen en een artikel in
gehandicaptenzorg – psychiatrie – meer informatie
Zorgwijzer), waarin we zo krachtig mogelijk onze
op de website van Present www.presentweb.be).
argumenten op tafel gooiden. Het Europees jaar voor het vrijwilligerswerk 2011 was een goede gelegenheid om deze mailing te kaderen. Dit zijn de
De sterkte van het vormingsaanbod ligt zeer
vijf tips die we verspreid over het jaar opstuurden
duidelijk in de specialisatie, aangezien het vol-
naar directies en besturen van woonzorgcentra:
ledig is toegespitst op vrijwilligersverantwoor-
• Tip 1: Een vrijwilligersverantwoordelijke,
delijken in de sector van de ouderenzorg. Daardoor zijn context en casussen voor de deelnemers heel herkenbaar.
waarom? • Tip 2: Visie op vrijwilligerswerk, waarom en hoe? • Tip 3: Vrijwillig is niet gratis. • Tip 4: Wat zegt de wet? • Tip 5: Directeur, wat is uw rol?
SENSIBILISEREN van directies en besturen
Deze tips kan u nog bekijken op de website van Begin 2011 startten we ook het tweede luik
Present: “www.presentweb.be: -publicaties- Tips
van het project, het sensibiliseren van directies
voor een goed draaiende vrijwilligerswerking”.
en besturen. Present wou graag de directies en besturen overtuigen van het feit dat twee pijlers belangrijk zijn voor een goede vrijwilligerswerking: enerzijds een gedragen visie over vrijwilligerswerk
Draaiboek
in de voorziening op papier hebben en anderzijds
CERA vraagt aan elk project een draaiboek te
een vrijwilligersverantwoordelijke aanduiden en
schrijven dat de ervaring gedurende de drie jaar
deze tijd, middelen, steun en vorming geven.
samenvat en andere organisaties de kans biedt
Het is voor een vrijwilligersverantwoordelijke onbegonnen werk een goede vrijwilligerswerking op te bouwen als de directie geen werk wil maken van een visie op vrijwilligerswerk, als ze niet inziet dat de taak van vrijwilligersverantwoordelijke niet zomaar bij het andere werk genomen kan worden of geen interesse toont in het werk van de vrijwilligers. Als er in een woonzorgcentrum geen cultuur van open communicatie naar en binnen het personeel is en geen wil vanuit het personeel om de vrijwilligers te ‘soigneren’, is het bijzonder moeilijk voor de vrijwilligersverantwoordelijke om een vrijwilligersvriendelijk klimaat te creëren.
om eenzelfde project op touw te zetten. Een draaiboek van ons project: “het versterken van een vrijwilligerswerking in een woonzorgcentrum door het organiseren van vormingen voor vrijwilligersverantwoordelijken en sensibiliseren van directies” leek ons weinig zinvol. Niemand kan hiermee aan de slag want er zijn quasi geen organisaties die vormingen organiseren voor vrijwilligers-verantwoordelijken en al zeker niet specifiek voor de ouderenzorg. Daarom beslisten we, in samenspraak met CERA en LUCAS, een draaiboek over het uitbouwen of het versterken van een vrijwilligerswerking in een woonzorgcentrum te maken: “Stappenplan voor een goed draaiende vrijwilligerswerking
Het was echter heel moeilijk om een geschikt
in een woonzorgcentrum: van minimumuitrusting
communicatiemiddel te vinden om directies en
tot droomscenario”. Het materiaal dat we hier-
p.
08 70
Nieuwsbrief
voor gebruiken is de expertise die we opbouwden (Present wordt 50 dit jaar!), de informatie uit de interviews, de workshop en de casussen die tijdens de training aan bod kwamen. Dit draaiboek zal eind april beschikbaar zijn.
Beleidsaanbevelingen
Tot slot Vrijwilligers zorgen voor de meerwaarde die zo
Alles wat we gedurende de voorbije drie jaar er-
nodig is in de zorg voor mensen, zeker wanneer
varen hebben, bevestigt ons standpunt om meer
het personeelsbestand minimaal is. Naast de no-
belang te hechten aan een goede ondersteuning
dige zorg die door het personeel gegeven wordt,
van het vrijwilligerswerk. Het uitwerken van een
kunnen vrijwilligers net iets meer aandacht en tijd
visie en het aanduiden van een vrijwilligersverant-
geven aan de individuele persoon. De kostprijs
woordelijke, die op zijn beurt wordt ondersteund
hiervoor is onbeduidend tegenover de winst die
en gevormd, zijn hierbij de twee pijlers.
een maatschappij hiervoor in de plaats krijgt.
Om dit laatste meer mogelijk te maken, pleiten
Maar de kwaliteit van vrijwilligerswerk is niet ge-
we bij de overheid voor het subsidiëren van en-
garandeerd. We hebben ingezet op dit project om
kele uren die een vrijwilligersverantwoordelijke kan
directies warm te maken voor de meer-waarde van
besteden aan het vrijwilligerswerk. Met een halve
vrijwilligerswerk en hen te overtuigen van de nood
dag per week kan een vrijwilligersverantwoorde-
aan investeren in een goed vrijwilligersbeleid. We
lijke al heel wat beginnen.
hopen dat we via het vormingsaanbod op maat de
Daarnaast hebben we met eigen ogen gezien dat
vrijwilligersverantwoordelijken ondersteunen bij het
aandacht voor intervisie en vorming van de vrijwil-
kwaliteitsvol coachen van vrijwilligers.
ligersverantwoordelijken per sector heel nuttig is.
Voor Present betekent het einde van het ‘Anders
Er is geen specifieke opleiding voor vrijwilligersver-
ouder worden’ project dus eerder het begin. Het
antwoordelijken en in de zorgopleidingen komt dit
begin van een andere aanpak van de vorming voor
niet of nauwelijks aan bod. Nochtans betreft het
vrijwilligersverantwoordelijken: het werken per sec-
een serieus takenpakket, des te delicater aange-
tor, het uitbouwen van collegagroepen,…. We wil-
zien het om mensen gaat die zich onbaatzuchtig
len op die manier het vrijwilligerswerk in de zorg,
inzetten. Leiding geven aan 30 of 60 mensen is
dat zo broodnodig is, versterken!
niet voor iedereen weggelegd. Erkenning krijgen voor het vrijwilligerswerk en voor de functie van vrijwilligers-verantwoordelijken binnen de organisatie vraagt een pak assertiviteit. Een verzorgde communicatie naar collega’s, vrijwilligers, directie, bewoners en familie,… is cruciaal.
Lieve Coorevits Projectmedewerker Present en Projectmedewerker vrijwilligerswerk Caritas Vlaanderen vzw
p.
09 70
Nieuwsbrief
Armoede Europees jaar van de burger zonder mensen in armoede Caritas in Belgium benadrukt focus op mensen in armoede tijdens het Europees jaar van de Burger Het jaar 2013 werd door de Europese Commissie uitgeroepen
E uropees J aar 2013
tot het Europese Jaar van de
Het is 2013 – het jaar dat de Europese Commissie heeft uitge-
Burger. Caritas in Belgium steunt,
roepen tot het Europees Jaar van de Burger. Dit Europees Jaar
samen met Caritas Europa,
komt op een bijzonder moment in de Europese integratie: het EU-
dit initiatief dat moet bijdragen tot
burgerschap, dat is ingevoerd met het Verdrag van Maastricht, bestaat in 2013 precies twintig jaar. Bovendien worden volgend
het promoten van burgerrechten
jaar de verkiezingen voor het Europees Parlement gehouden.
in Europa. Toch gelooft Caritas in
Op 10 januari 2013 kwamen Commissie-voorzitter José Manuel
Belgium dat het voorstel van de
Barroso en vicevoorzitter Viviane Reding samen met de Ierse
Europese Commissie vooral focust
premier Enda Kenny en de minister voor Europese zaken Lucinda
op het promoten van de mobiliteit
Creighton om het Europees Jaar van de burger te openen in het stadhuis van Dublin. Vicevoorzitter en EU-commissaris voor
van werknemers in Europa en te
Justitie Viviane Reding: “Als we een krachtiger en meer politieke
weinig op het “empoweren” van alle
Unie willen, moeten we de burger daarbij rechtstreeks betrek-
Europese burgers. Het is noodzakelijk dat we ons
ken. Daarom is 2013 uitgeroepen tot het Europees jaar van de Burger. Het burgerschap van de Unie is meer dan een concept. Het is een realiteit die de burger concrete voordelen oplevert.
er van verzekeren dat alle Europese
De Europese Commissie wil de burger duidelijk maken hoe zij
burgers hun rechten ten volle
optimaal gebruik kunnen maken van hun rechten en wil aan de
begrijpen en er ook gebruik van kunnen maken.
andere kant ook graag horen wat zij van Europa verwachten. Europese burgers moeten in de aanloop naar de Europese verkiezingen immers hun zorgen kunnen uiten.” Als voorbereiding van het
Europees
Jaar
hield de Commissie tussen 9 mei en 9 september 2012 een openbare raadpleging. Zij vroeg aan burgers Vicevoorzitter Viviane Reding
uit heel Europa welke
p.
10 70
Nieuwsbrief
belemmeringen zij ondervonden bij het uitoefenen van hun rechten als EU-burgers. Hier uit bleek dat Europese burgers hun EU-rechten zeer sterk waarderen. Vooral het recht van vrij verkeer en politieke rechten werd aangehaald. “Europese burgers willen een echte Europese ruimte waarin zij kunnen wonen, werken, reizen, studeren en winkelen zonder administratieve rompslomp of discriminatie,” gaat Viviane Reding verder. “Opvallend was dat zij ook opmerkten dat er hier nog een lange weg te gaan is. De Commissie zal deze antwoorden zeker meenemen doorheen het Jaar en aan bod laten komen in het verslag over het EU-burgerschap, dat zij in 2013 wil uitbrengen.”
Caritas in Belgium is, net als Caritas Europa, tevreden met de keuze van het Europees Jaar. Toch zijn er ook bedenkingen: “Caritas Europa is ervan overtuigd dat een inclusief en sociaal Europees Jaar van de burger 2013 kan bijdragen tot de verwezenlijking van de Europa 2020-doelstelling. Die doelstelling, het tillen van 20 miljoen mensen uit de armoede en sociale uitsluiting, is een enorme uitdaging. Zeker gezien het feit dat het aantal mensen in armoede en sociale uitsluiting in Europa blijft groeien,” zegt Jorge Nuño Mayer, secretaris-generaal van Caritas Europa. “De Europese Commissie kan niet verwachten dat een campagne gericht op burgers succesvol kan zijn,
Tijdens het Europees Jaar legt de Europese Com-
wanneer er geen rekening gehouden wordt met de
missie de nadruk op drie te bereiken doelen. Voor-
miljoenen burgers die risico lopen op armoede en
eerst wil het Europees Jaar het recht om vrij te
sociale uitsluiting.”
bewegen en te wonen binnen de Europese Unie verder bekend maken. Daarbij aansluitend wil de Commissie ook de andere rechten van Europese burgers
De
actieve burger
in de verf zetten, zoals het recht om te stemmen in lokale en Europese verkiezingen. Als tweede doel wil
Elke Europees burger heeft bepaalde rechten en
de Commissie haar burgers tonen op welke manier
plichten. Wanneer de Europese Commissie de
zij kunnen profiteren van hun Europese rechten. Ook
burger centraal wil stellen, moeten deze rechten
wordt het beleid benadrukt dat Europese burgers
en plichten meegenomen worden in het verhaal.
helpen bij het uitoefenen van die rechten. Tenslotte
Niet iedereen is immers zomaar een ‘burger’ van
wil het Europees Jaar het debat stimuleren over
een bepaalde groepering (zie inzet). En zeker niet
de impact en het potentieel van het recht op vrij
iedereen is een actieve burger. Toch ligt in het ac-
verkeer en woonst. Daarbij wil de Commissie een
tief burgerschap een mogelijke verrijking van het
visie ontwikkelen om actieve participatie van burgers
Europees Jaar verborgen. Met Caritas in Belgium
te ondersteunen en uit te bouwen. Hiervoor wordt
en Caritas Europa willen we hier het komende jaar
ingezet op het versterken van sociale cohesie, het
volop op inzetten.
versterken van solidariteitsgevoelens, het promoten
Sinds midden jaren ’70 is de idee gegroeid om
van de gelijkheid tussen man en vrouw, etc.
burgers niet enkel rechten, maar ook plichten toe te kennen. Burgers kregen een zeker verantwoordelijkheid, niet alleen voor zichzelf, maar ook voor de mensen rond hen. Vandaag is de actieve burger vooral te vinden in de ‘civil society’, het maatschappelijk middenveld. Het werken in buurtverenigingen, vakbonden, sociale verenigingen, etc. zijn de favoriete bezigheden van de actieve burger. Actieve burgers willen zelf een verschil maken en aan de slag gaan in de samenleving rondom hen. Het maatschappelijke middenveld kent zo drie belangrijke functies. Het is, in de eerste plaats, voor veel men-
Jorge Nuño Mayer, secretaris-generaal Caritas Europa © Gaël Kerbaol_SC
sen de enige manier om actief deel te nemen
p.
11 70
Nieuwsbrief
aan beleidsvoering. Participatie start meestal klein-
niveau. Beter dan elk ander, zijn deze organisaties
schalig, bijvoorbeeld in een lokale vereniging. Eens
immers op de hoogte van eigen, specifieke noden
mensen de smaak te pakken hebben, zetten ze
en verlangens.
zich vaak steeds meer in om zo een gemeenschappelijk goed na te streven. Een tweede functie is dat maatschappelijke organisaties een buffer vormen tegen individualisme en privatisme. Door het samen werken aan een gemeenschappelijk doel,
Ook het Jaarboek Armoede en Sociale Uitsluiting 2012 – het jaarlijkse verslag van het Centrum OASeS – zet sterk in op het lokale maatschappelijke middenveld. Onder de noemer ‘sociale innovatie’ roept OASeS op om bijvoorbeeld wijkgezondheids-
ontstaat een band die er voor zorgt dat mensen
centra beter te ondersteunen en verder uit te bou-
verder kijken dan enkel zichzelf. Maatschappelijke
wen. Tegelijk plaatste OASeS vraagtekens bij een
organisaties dragen op die manier dan ook bij tot
beleid waar betaalde medewerkers steeds vaker
sensibilisering en dragen zo een educatieve functie
ingeruild worden voor onbetaalde vrijwilligers. Ook
in zich mee. De laatste functie, mogelijk de meest
in het kader van het Europees Jaar, wil Caritas in
relevante, is dat het maatschappelijke middenveld
Belgium deze bemerking uitdragen. Beroep doen
een grote bijdrage levert aan het slagen van het
op het lokale sociaal kapitaal via het maatschap-
overheidsbeleid. Enerzijds kunnen deze organisaties
pelijke middenveld is een goede zaak, maar niet
uitdrukking geven aan lokale noden die anders niet
wanneer dit ten koste zou gaan van gefinancierde
opgemerkt zouden worden en anderzijds hebben
organisaties die betaalde krachten kunnen inzetten.
zij een belangrijke functie bij het daadwerkelijk en
Een gezonde mix is bijzonder noodzakelijk, om het
effectief implementeren van het beleid in het lokale
sociaal kapitaal voldoende te laten ‘renderen’.
Burgerschap in vijf stappen Daniël Weinstock, politiek filosoof aan de Universiteit van Montréal, koppelt aan burgerschap vijf begrippen: 1. Een burger is vooreerst lid van een bepaalde, politieke groep; zoals een land. Maar een burger is meer dan enkel een lid. Hij of zij kan mee beslissen, mee besturen binnen die groep. 2. Burgerschap is onvoorwaardelijk gekoppeld aan democratie. Een burger kan binnen die groep pas een burger zijn, als hij zich op bepaalde vlakken kan vereenzelvigen met de groep. 3. Het burgerschap is een deel van de identiteit van elke burger. Daarom is het noodzakelijk dat er aanknopingspunten zijn tussen de burgers: taal, cultuur, land,… 4. Elke burger heeft rechten en plichten. Hier onderscheiden we drie soorten rechten: burgerrechten, politieke rechten en sociale rechten. Zonder die laatste kunnen de overige twee simpelweg niet bestaan. 5. Een burger wordt zo danig gekenmerkt door zijn burgerschap, dat hij eerder een burger is door wat hij doet dan door wat hij is. Burgers zijn participanten in een samenleving. Zij zijn geen passieve objecten, maar eerder denkend en handelend subject die de samenleving waar zij toe behoren, mee vorm geven.
V an
armoede naar rijkdom
“Om armoede te bestrijden is het noodzakelijk de kracht van mensen te versterken”, schrijft de Indiase econoom Amartya Sen. In het kader van het Europees Jaar van de Burger, nemen we dit idee graag mee. Een goed voorbeeld van hoe het empoweren van stemlozen kan leiden tot veran-
“Mijn vader besefte niet dat ook wij rechten hadden. We deden wat de blanken zeiden dat we moesten doen – enkel zij konden macht hebben en president worden. We konden zelfs niet naar de stad gaan, mensen scholden ons daar uit. Maar toen stichtten we onze eigen organisatie en kozen we onze eigen leiders. Toen realiseerden we ons dat ook wij rechten hadden. Alles werd anders.”
deringen, is te vinden bij de Chiqiutano Indianen in
Armoede en sociale uitsluiting verhinderen het
Bolivia. Jeronima Quiviquivi geeft deze getuigenis:
correcte functioneren van een democratische
p.
12 70
Nieuwsbrief
A cties Tijdens het Europese Jaar zal Caritas in Belgium, samen met Caritas Europa, inzetten op een betere inspraak van mensen in armoede en sociale uitsluiting, tot op het Europese niveau. Daartoe worden vandaag al brieven en vragen gestuurd aan Europese parlements- en commissieleden. Ook op publieke hoorzittingen en congressen die in de marge van het Europees Jaar georgani© Layla Aerts
seerd worden, zullen wij dit standpunt zichtbaar innemen.
samenleving. De strijd tegen de armoede moet
Daarnaast organiseren we zelf, verspreid over
dan ook gelijk lopen met de wil om gelijkere kan-
Europa, bijeenkomsten met mensen die recht-
sen en een gelijke behandeling te verzekeren
streeks betrokken zijn met armoedeproblematiek.
in onze samenleving. Vanuit dit perspectief is
Zo wordt er in Londen een bijeenkomst georga-
het noodzakelijk dat Europa een beleid onder-
niseerd rond kinderarmoede, met kinderen en
steunt en ontwikkelt dat aan mensen in armoe-
hun ouders. In Lissabon brengen we ouderen in
de de mogelijkheid biedt om deel te nemen aan
armoede samen en in Kosice (Slovakije) wordt
besluitvormingsprocessen.
nagedacht over de Roma-problematiek. In eigen
Dominic Verhoeven, directeur van Caritas Vlaanderen, licht toe: “Om van het Europees Jaar van de Burger een succes te maken, is het belangrijk dat we mensen in armoede en sociale uitsluiting kunnen meenemen in het verhaal. Daartoe is het noodzakelijk dat de Europese Commissie hen mogelijkheden geeft om de obstakels te benoemen die hen verhinderen hun rechten als Europees burger uit te oefenen. Wanneer we deze problemen in kaart kunnen brengen, kunnen we hier pas
land zal Caritas Vlaanderen een kleine groep mensen samenbrengen om na te denken over de wijze waarop voorzieningen patiëntgerichter kunnen en moeten communiceren. Tijdens elke bijeenkomst worden mensen in armoede samengebracht met enkele beleidsmedewerkers van overheden of organisaties. Op die manier willen we mensen in armoede actief laten participeren aan het lokale en Europese beleid. We houden jullie zeker op de hoogte.
echt iets aan veranderen. Daarnaast willen we ook aankaarten dat Europese burgers meer rechten hebben dan enkel het recht op vrij verkeer. Ook de burgerlijke, politieke en sociale rechten van Europese burgers moeten in dit Europees Jaar in het voetlicht geplaatst worden.”
Thijs Smeyers Projectmedewerker Armoede Caritas Vlaanderen – Caritas in Belgium
p.
13 70
Nieuwsbrief
Pastoraal & Identiteit © I
sa b e lle
Pateer, Otherw
Pauselijke Boodschap voor Wereldziekendag “Ga dan en doet gij evenzo” (Lc. 10,37)
ey es
Op 11 februari 2013, de dag waarop in de liturgie Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes wordt gevierd, vindt ook de jaarlijkse wereldziekendag plaats. Dit jaar vond de plechtige viering plaats in het Mariaheiligdom van Altötting (Beieren, Duitsland). Naar jaarlijkse traditie is er ook een pauselijke boodschap naar aanleiding van Wereldziekendag. Dit jaar stond Paus Benedictus meer in het bijzonder stil bij de parabel van de barmhartige Samaritaan. We geven hieronder de kern van zijn boodschap voor u weer.
De paus schetst om te beginnen de betekenis van de parabel uit het evangelie van Lucas voor wie ziek is of lijdt, vandaag: ‘De parabel van de barmhartige Samaritaan sluit aan bij een reeks beelden en verhalen over het dagelijks leven, waarmee Jezus Gods diepe liefde voor iedere mens wil doen begrijpen, in het bijzonder wanneer hij ziek is en lijdt. Maar tegelijk, met de woorden waarmee de parabel van de goede Samaritaan eindigt, “Ga dan en doet gij evenzo” (Lc. 10, 37), toont Jezus welke houding ieder van Zijn leerlingen moet aannemen tegenover de anderen, in het bijzonder als ze verzorging nodig hebben.’ De paus spoort de gelovigen aan om zoals de barmhartige Samaritaan dagelijks een concreet gebaar te stellen tegenover wie ziek of gekwetst is, of hulp vraagt, ook al is hij onbekend en heeft hij geen bestaansmiddelen. ‘Dat geldt niet alleen voor wie in de pastoraal en de gezondheidszorg werken, maar voor iedereen, ook voor de zieke zelf die zijn toestand gelovig kan beleven’. ‘Meerdere Kerkvaders hebben in de figuur van de Samaritaan Jezus zelf gezien, (…) Gods Zoon, die de liefde van de Vader aanwezig brengt, Zijn trouwe, eeuwige liefde zonder grenzen noch beperkingen. Maar Jezus is ook degene die “zich ontdoet” van Zijn “Goddelijk ge¬waad”, die uit Zijn Goddelijke “staat” neerdaalt om mens te worden (Fil. 2, 6-8) en dichterbij het leed van de mens te komen,(…) en hoop en licht te brengen. Hij houdt Zijn gelijkheid met God, Zijn God zijn, niet jaloers voor zich, maar buigt zich vol medelijden over de afgrond van menselijk leed, om er olie van vertroosting en wijn van hoop over te gieten.’
‘Het Jaar van het Geloof dat nu bezig is, is een gunstige gelegenheid om de diaconie van de naastenliefde in onze Kerkgemeenschappen intenser te beleven, om een goede Samaritaan voor de andere te zijn, voor degene die naast ons staat.’ De paus verwijst daarbij naar een aantal figuren uit de kerkgeschiedenis, zoals de H. Theresia van het Kind Jezus, Luigi Novarese, Raoul Follereau, en Moeder Theresa, en meer in het bijzonder ook naar de H. Anna Schäffer van Mindelstetten (eveneens in Beieren), en verwijst tenslotte naar Maria. ‘In het Evangelie duikt de figuur van de heilige Maagd Maria op, die Haar lijdende Zoon volgt tot aan het hoogste offer op Golgotha. Zij verliest nooit de hoop op Gods overwinning op het kwaad, op lijden en dood en Zij weet Gods Zoon met dezelfde tederheid vol geloof en liefde te ontvangen zowel wanneer Hij geboren wordt in de grot van Bethlehem als wanneer Hij sterft op het kruis. Haar vast vertrouwen in Gods macht wordt belicht door de verrijzenis van Christus, die hoop geeft aan wie lijdt en de zekerheid van de nabijheid en vertroosting van de Heer vernieuwt.’ Paus Benedictus eindigt zijn boodschap met het uitdrukken van zijn diepe dankbaarheid en bemoediging,waarbij hij zich zowel richt tot de katholieke gezondheidsinstellingen als tot de burgerlijke samenleving, tot bisdommen, christengemeenschappen en religieuze families die zich voor de gezondheidspastoraal inzetten, tot verenigingen en organisaties actief op het vlak van gezondheid en tot het vrijwilligerswerk: ‘Moge in allen het besef groeien dat de Kerk een hoofdmoment van haar zending beleeft wanneer ieder mensenleven met liefde en edelmoedigheid verwelkomd wordt, vooral als het zwak en ziek is’. De Paus vertrouwt tenslotte de 21ste Wereldziekendag toe aan de voorspraak van Maria, en verleent aan ieder de apostolische Zegen. Paus Benedictus XVI (vertaling ‘Kerkelijke Documenten’)
14 70
p.
Nieuwsbrief
Solidariteit © Is
ab e
lle
Hervestiging:
Pateer, Otherw
België ontvangt 100 vluchtelingen
ey es
Hervestigingsprogramma’s sturen erkende vluchtelingen, die zich in een precaire toestand bevinden in het buitenland (meestal in vluchtelingenkampen), naar een veilig land. Deze maatre-
Ons land zal in 2013 in het
gel is een duurzame oplossing voor diegenen die niet kunnen
kader van het Europese
terugkeren naar hun land van herkomst en evenmin afdoende
hervestingsprogramma opvang
bescherming kunnen krijgen of geen lokale integratieperspectieven hebben in het land van eerste opvang.
bieden aan 100 erkende vluchtelingen. Deze mensen zijn
Ons land heeft zich geëngageerd om dit jaar 100 vluchtelin-
voornamelijk afkomstig uit het
gen te hervestigen. De groepen vluchtelingen die naar ons land zullen komen, werden bepaald op basis van de prioritei-
gebied van de Grote Meren. Caritas
ten van het Hoog Commissariaat der Verenigde Naties voor
International zal, in samenwerking
Vluchtelingen (UNHCR) en van de Europese Unie. Op basis van die prioriteitscriteria zal België zorgen voor de
met Convivial, de integratie
hervestiging van 40 Burundese vluchtelingen die verblijven
van deze vluchtelingen in onze
in kampen in Tanzania, 40 Congolese vluchtelingen die ver-
gemeenschap ondersteunen.
blijven in kampen in Burundi en 20 kwetsbare vluchtelingen die afkomstig kunnen zijn van verschillende regio’s wereldwijd (vrouwen en kinderen die gevaar lopen of personen die het
caritas International
slachtoffer zijn geworden van geweld en folteringen).
H ervestiging
in de praktijk
In een eerste fase zullen deze vluchtelingen in een collectief op© archiefbeeld Caritas International
vangcentrum verblijven. En dit voor een termijn van 6 tot 7 we-
Het vinden van een betaalbare woning is niet vanzelfsprekend.
ken. Nadien zullen ze worden overgebracht naar privéwoningen en krijgen ze gedurende 12 maanden een specifieke ondersteuning. De cel integratie van Caritas International zal deze mensen ondersteunen binnen allerlei domeinen zoals de zoektocht naar een school, vormingen of psychologische diensten. Onze medewerkers zullen hen helpen hun leefomgeving te leren kennen (woonst, openbaar vervoer, budgetbeheer… ) en hen ondersteunen bij het opbouwen van een netwerk zodat ze autonoom hun leven kunnen gaan organiseren. “Net zoals voor de andere vluchtelingen die we opvolgen is het doel om deze mensen een aangepaste begeleiding te bieden, gericht op hun behoeften”, vertelt Ariane Dewandre, coördinatrice van de cel integratie.
p.
15 70
R ol
van de
© archiefbeeld Caritas International
Nieuwsbrief
OCMW ’ s
Om de lokale actoren te betrekken, is er besloten een oproep te lanceren naar OCMW ’s die zich willen inzetten voor de opvang en begeleiding van vluchtelingen die op hun grondgebied hervestigd zijn. Maggie De Block, staatssecretaris voor Asiel De integratiecoach maakt de nieuwkomer wegwijs in onze ingewikkelde samenleving
en Migratie, zal hiervoor binnenkort een omzend-
D erde
© archiefbeeld Caritas International
brief sturen naar de OCMW ’s.
golf
Ons land is niet aan zijn proefstuk toe. België hervestigde in 2009 al een groep Iraakse vluchtelingen en in 2011 een groep Eritreëers en Congolezen die in een vluchtelingenkamp in Tunesië verbleven na de crisis in Libië. Voor beide projecten nam Caritas International voor een deel van de betrokkenen het luik integratie voor zijn rekening. Julie Vanstallen Meer info? www.caritas-int.be
Afval sorteren, geen gemakkelijke opgave
Broederlijk Delen geeft aan de mensen in het Zuiden kansen om hun plannen te realiseren, via vele initiatieven samen met de partnerorganisaties ter plaatse, in hun strijd tegen armoede en onrecht. Dat is de typische manier van werken van Broederlijk Delen: ze zetten zelf geen projecten op, maar ondersteunen de eigen plannen
GEEF MOLLY EEN KANS... EN STOP DE HONGER! L even
na de oorlog
van de plaatselijke bevolking. Zo
Meer dan twintig jaar werd het noorden van Oeganda geter-
zijn de projecten het best gedragen
roriseerd door de rebellen van het Lord’s Resistance Army van
en bieden ze de beste garantie op blijvende verandering. De campagne ‘Geef Molly een kans ... en stop de honger!’ zit volledig in deze dynamiek.
Joseph Kony. In 2006 stabiliseerde de situatie zich. De bevolking keerde, na tien tot vijftien jaar in de kampen, terug naar haar akkers en begon aan de heropbouw van haar land. Maar hoe doe je dat? “Door het lange verblijf in de kampen was de landbouwkennis van de mensen verwaterd. Er was geen gereed-
p.
16 70
Nieuwsbrief
in de maanden voor de nieuwe oogst van september zijn de voedselreserves op. Zo blijven de boerenfamilies gevangen in de vicieuze cirkel van armoede. Samen met zes Noord-Oegandese partnerorganisaties strijdt Broederlijk Delen hiertegen. Voldoende voedsel voor de bevolking, het hele jaar door.
B rood
op de plank
Molly’s man was een soldaat in het regeringsleger en sneuvelde in gevechten met de rebellen. “Ik bleef alleen achter met mijn zes kinderen. Elke dag opnieuw, het hele jaar rond, moet ik op zoek naar voldoende voedsel.” Broederlijk Delen en zijn partnerorganisaties bestrijden de honger op verschillende manieren. Ze bieden boeren vorming aan over moderne landbouwtechnieken, bezorgen hen zaaigoed, leren hen in rijen planten, ziektes bestrijden en zaaigoed opslaan voor de volgende zaaiperiode. Dit resulteert in een betere oogst en dus meer voedsel voor het gezin én om te verkopen op de schap of zaaigoed om te boeren, en geen geld om
markt.
koeien, geiten of materiaal aan te kopen,” vertelt Jonathan, vertegenwoordiger van een van de Oegandese organisaties die Broederlijk Delen steunt.
De
kip of het ei
Ook de opbouw van een veestapel is van on-
De
cirkel is doorbroken
schatbare waarde. De boeren beginnen op kleine schaal met enkele kippen. De eieren en af en toe
Landbouw is in Oeganda een belangrijk wapen in
het vlees brengen wat variatie in het vaak eenzij-
de strijd tegen de honger. Meer dan 80% van de
dige menu van de gezinnen. Naast hun belangrijke
mensen zijn ervan afhankelijk voor hun inkomsten.
voedingswaarde, brengen de kippen ook wat extra
De Oegandese overheid hecht op papier groot be-
geld in het laatje als ze verkocht worden op de
lang aan landbouwontwikkeling, maar het budget
markt. Met de opbrengst kunnen de boeren een
daarvoor blijft, met minder dan 4% van het totale
geit of varken kopen. En wie weet daarna ooit nog
budget, zeer klein. Vooral de kleinschalige boeren
wel een koe.
worden in de steek gelaten. Daar wil Broederlijk Delen iets aan veranderen.
Daarom organiseren onze lokale partnerorganisaties opleidingen waarmee de boeren hun kennis
De Oegandese boeren telen onder meer maniok,
over de dieren aanzienlijk kunnen vergroten. Daar-
maïs en bonen. Met hun werk op het land zouden
naast steunt Broederlijk Delen een programma
ze hun hele gezin van voldoende voedsel moeten
waarbij de kleine lokale geiten met grote Zuid-Afri-
kunnen voorzien en een inkomen verwerven door
kaanse bokken worden gekruist. De nakomelingen
hun overschot op de markt te verkopen. Maar
groeien sneller en brengen veel meer geld op en
door hun beperkte kennis van landbouwtech-
worden vaak doorgegeven aan andere boeren, zo-
nieken en door andere gevolgen van de oorlog
dat ook die een veestapel kunnen opbouwen. Die-
ligt hun productiviteit te laag. Ze hebben ook te
ren zorgen dus voor een keten van veranderingen
weinig geld om voedsel te kunnen kopen. Vooral
in het gezin en de gemeenschap.
p.
17 70
Nieuwsbrief
A ls
G eef M olly
ondernemer aan de slag
een kans
en stop de honger !
…
Om mislukte oogsten op te vangen en wat bij te verdienen, spoort Broederlijk Delen de boerenfa-
In deze nieuwe Broederlijk Delen-campagne staat
milies aan om een handeltje op te starten. Met
Molly symbool voor de vele boerenfamilies in
dat inkomen kan extra voedsel aangekocht worden,
Noord-Oeganda die Broederlijk Delen vooruit wil
het schoolgeld van de kinderen en medische of on-
helpen. De impact van twintig jaar oorlog en gewa-
verwachte kosten betaald worden. Afhankelijk van
pende conflicten is enorm groot. Zoals veel boe-
de doelgroep stelt Broederlijk Delen bijvoorbeeld
ren bouwt Molly gestaag aan een betere toekomst
naaimachines ter beschikking van alleenstaande
voor haar kinderen.
moeders, krijgen jonge meisjes die voor hun broertjes en zusjes moeten zorgen omdat hun ouders gestorven zijn, een wokpan of fruitpers waardoor ze koekjes of fruitsap kunnen verkopen, of worden jongemannen uitgerust met een eenvoudige gereedschapskist om een fietsenatelier op te starten.
Ga samen met ons de strijd aan. Steun de campagne, mobiliseer je vrienden, familie en buren. Sta stil bij je eigen voedselconsumptie en kies voor een sociaal en duurzaam eetpatroon. Zet een actie op en stop de honger! Meer info: www.broederlijkdelen.be/campagne
E en
appeltje voor de dorst
Eén ding is zeker: de Oegandese boerenfamilies willen een nieuwe toekomst opbouwen. Een grotere oogst, een extra inkomen en misschien nog wat spaargeld. Maar geldbeheer en toegang tot een lening zijn voor vele Oegandese boerenfamilies een verre droom. Daarom organiseren Broederlijk Delen en zijn partnerorganisaties spaargroepen. Iedere groep wordt gevormd door een twintigtal boeren. Elk lid legt wekelijks wat geld in een metalen kist met drie sloten. Drie sleutels bij drie verschillende leden van de boerengroep, zodat er van misbruik geen sprake kan zijn. Dankzij dit spaarsysteem kunnen de boeren echt werken aan een toekomst. En vooral aan een toe-
© GH Moses
komst voor hun kinderen.
© GH Molly
© GH Daniel&Zus
18 70
p.
Nieuwsbrief
Gezondheid & welzijn ©
Innovatie in de zorg
Is
ab e
lle Pateer, Otherw
Samen komen tot concrete vernieuwingen voor een betere zorg- en dienstverlening
ey es
FOCUS Dit vormingsprogramma
Stel je voor:
kwam tot stand in samenwerking
Een organisatie uit de bijzondere jeugdzorg bedenkt samen met
met Zorgnet Vlaanderen en
haar cliënten nieuwe vormen van hulpverlening, die hun extra
kadert in de toekomstvisie GPS 2021 ‘Nieuwe navigatie voor ouderenzorg’ die Zorgnet Vlaanderen voor zijn leden heeft uitgewerkt.
toelaat hun eigen leven meer in handen te nemen: effectief, innoverend en motiverend voor de hulpverlener. Een ziekenhuis en een organisatie uit de gehandicaptenzorg werken samen rond VTO en vormen samen werkgroepen: efficiënt én men leert van elkaar. Bewoners van een woon- en zorgcentrum worden systematisch betrokken bij verschillende kernactiviteiten zoals koken: het geeft de bewoners, goesting én verlicht het werken van de professionelen.
De maatschappij verandert snel. We worden geconfronteerd met een steeds ouder wordende bevolking, niet alleen van zorggebruikers, maar ook van zorgverstrekkers. De groep oudere werknemers die uittreedt, is vandaag al groter dan de groep jongeren die instapt in de arbeidsmarkt. En het aantal uittreders zal alleen maar toenemen: terwijl nu nog 43 % van het zorgpersoneel 45 jaar en ouder is, zal hun percentage stijgen tot maar liefst 57 % in 2022. En we krijgen nu al vele vacatures niet ingevuld. Ook langer werken, een leeftijdsbewust personeelsbeleid en migratie van zorgpersoneel zal de nood niet volledig lenigen. Een echte ‘war for talent’ dient zich dus aan. Hierdoor worden welzijnsvoorzieningen uitgedaagd om kritisch te kijken naar de eigen dienstverlening en op zoek te gaan naar nieuwe antwoorden die aansluiten bij de reële wensen en noden van (potentiële) medewerkers én gebruikers. Met de huidige organisatie van onze zorg zal er dus helemaal niet voldoende mankracht zijn (al moeten we eerder spreken van ‘vrouwkracht’, want meer dan 82 % van de medewerkers in de gezondheidszorg zijn vrouwen), laat staan de nodige financiële middelen om dit te bekostigen. Innovatie in de arbeidszorg dringt zich dan ook op.
p.
19 70
Nieuwsbrief
Belangrijk is dat je het mandaat van je organisatie hebt om bij het volgen van deze vorming de innovatiewind ook voelbaar door je organisatie te laten waaien. In lijn met de innovatie- en participatievisie wordt er verwacht dat je de achterban van bij de Een van de wegen naar oplossing bestaat erin
aanvang informeert, met een innovatiegroep aan
om de ‘productiviteit’ in de zorgsector omhoog te
de slag gaat én de tussentijdse opdrachten van
krijgen. Maar nog harder werken is niet aan de
het programma in je organisatie uittest.
orde, we zullen sowieso al met minder mensen meer moeten doen. Wij denken dat innovatie een inhoud en een ka-
BEGELEIDING
der nodig heeft. Met het leertraject ‘Innovatie
Het ontdekkings- en
in de zorg’ tracht VOCA Training en Consult op
leerproces wordt be-
organisatieniveau een antwoord te bieden op
geleid door Roeland
de ontwikkelingen in de zorg en in de samen
Broeckaert. Hij is con
leving. De belangrijkste aspecten zijn gebruikers
sultant bij VOCA Trai-
participatie en de manier waarop kennis wordt
ning & Consult.
beheerd. Dit veranderingsproces moet zorg en
Hij werkte drie jaar in
ondersteuning meer gebruikersgericht maken.
het ervaringsgericht
Kernwaarden van waaruit we vertrekken zijn:
onderwijs en werd
Levenskwaliteit, zelfredzaamheid, participatie,
daar geboeid door het ervaringsgericht werken met
verbondenheid en inclusie.
groepen. Ook was hij vier jaar actief in het algemeen
Dit leertraject laat je kennis maken met drie hef-
welzijnswerk waar hij bezig was met projectmatig
bomen voor innovatie in de zorg: participatie, leren en samenwerken. De focus ligt op gebruikersparticipatie; welke vernieuwingen leveren voelbare positieve effecten op voor de gebruikers?
WAT LEVERT HET JOUW ORGANISATIE OP? VOCA Training en Consult biedt het leertraject ‘Innovatie in de zorg’ aan, waarin jij en je organisatie
werken en beleidssignalering. Hij is gefascineerd door innovatie in de zorg, effectief en inspirerend leidinggeven, VTO-beleid, HR-thema’s, organisatieontwikkeling en communicatie. Hij werkte mee aan de didactische uitbouw van deze vorming.
PRAKTISCH Data: 19 februari, 19 maart, 16 april en 28 mei 2013, telkens van 9.00 tot 17.00 uur.
worden begeleid in het doorlopen van een gebrui-
Plaats:
kersgericht innovatietraject. Je leert innovatieme-
Acerta, Diestsepoort 1, 3000 Leuven
thodieken kennen en gaat er ook dadelijk zelf mee aan de slag via tussentijdse opdrachten. Zo heb je tegen het einde van het traject de basisprincipes, -vaardigheden en instrumenten al goed in de vingers om als procesbegeleider vernieuwingen in de zorg mogelijk te maken. Je zult experimenteren met nieuwe vormen van organisatie, met nieuwe diensten en producten, met nieuwe samenwerkingsverbanden of een flexibelere arbeidsorganisatie. We zoeken uit wat nodig is om ‘de kar van de zorgvernieuwing’ aan het bollen te brengen samen met alle betrokkenen (basiswerkers, gebruikers, familie, … ) in plaats van zelf de innovatiekar te trekken.
Deelnameprijs: 833,06 EUR per persoon exclusief btw, in deze prijs zijn de syllabus, lunches en koffiepauzes inbegrepen. Een aanrader, maar geen must: we moedigen inschrijven in duo ten zeerste aan. Het voordeel is dat je met iemand van je eigen organisatie kan uitwisselen over de concrete vertaling naar de eigen praktijk en je elkaar tijdens het veranderingsproces met raad en daad kan bijstaan. Duo’s betalen 725,00 EUR per persoon.
p.
20 70
Nieuwsbrief
Meer aanbod GPS 2021 ‘Nieuwe navigatie voor ouderenzorg’: • HR balanced scorecard als tool voor strategisch HR-beleid:
Ondersteunende methodiek voor een performant en creatief HR-beleid in een evoluerende zorgsector Leuven, 28 februari en 1 maart 2013 telkens van 9.00 tot 17.00 uur.
• Lean in de social profit: een uitdaging?
Naar een betere zorg door meer efficiëntie en minder overtolligheid Leuven, 14, 15 en 28 maart 2013 telkens van 9.00 tot 17.00 uur.
• Appreciative inquiry in de praktijk
Hoe je organisatie vormgeven op basis van het waarderend kijken? Leuven, 23 april, 14 mei, 4 en 25 juni 2013, telkens van 9.30 tot 12.45 en van 13.45 tot 17.00 uur.
Voor meer informatie kan je terecht op onze website www.voca.be
Diestepoort 1 – 3000 Leuven, T 016 40 41 01 E
[email protected]
Bezoek ook onze website: www.voca.be
Symposium 14 maart DE ROL VAN DE VROEDVROUW BIJ PRENATALE SCREENING EN DIAGNOSTIEK Fara participeerde als externe expert in een onderzoeksproject van Vroedkunde Limburg (PHL en KHLIM) omtrent de rol van de vroedvrouw bij prenatale screening en diagnostiek. Naast kwalitatief onderzoek werd er een vormingspakket ontwikkeld voor vroedvrouwen. De resultaten van onderzoek en praktijk worden gepresenteerd in een symposium op donderdag 14 maart 2013 in Hasselt. Dit symposium bevat naast theoretische bijdragen over counseling bij prenatale screening en diagnostiek, de rol van gynaecoloog en vroedvrouw, risicoperceptie en risico-communicatie, ook 5 workshops waarin u in kleine groepen met experts ter zake in gesprek kan gaan. Sprekers zijn o.a.: prof. Dr. Wilfried Gyselaers, prof.dr. Ingrid Witters, Jane Fisher (Verenigd Koninkrijk, directeur ARC), prof. dr. D. Timmermans (VU Amsterdam). Een uitgebreide beschrijving van het programma vindt u op: www.faranet.be De plaatsen in de workshops zijn beperkt, gelieve tijdig online in te schrijven. Met vragen kan u terecht bij
[email protected]
p.
21 70
Nieuwsbrief
Organisaties Bijzondere jeugdzorg en Centra voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning staan klaar voor zorg op maat Binnen de sector Bijzondere Jeugdzorg (BJB) en Centra voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning (CKG) staan er heel wat veranderingen op
V eranderingen
binnen
CKG
en
BJB
Vanaf 1 januari 2013 worden alle CKG (centra voor kinderzorg en gezinsondersteuning) en 75% van de capaciteit van de sector bijzondere jeugdzorg modulair erkend en gefinancierd. Een heel voorbereidingsproces tussen agentschappen en koepels ging
stapel. Hier focussen we ons op
hieraan vooraf. Met Kind en Gezin werd dit voor de CKG in 2
het modulair kader.
jaar voorbereid. Dit proces ging voor de CKG eveneens gepaard met een herprofileringsoefening. Vervolgens werd dit in regelgeving geïmplementeerd. Alle CKG’s zijn vandaag modulair erkend. Het proces met Jongerenwelzijn ging veel sneller. Het startte begin april 2012. Omwille van de dringende nood tot regularisatie van de projecten, het aflopen van de MFC-projecten, de opportuniteiten van VIA-afspraken en de geplande uitbreiding in 2013 en 2014 (dit laatst momenteel helaas op on-hold gezet) moest dit in een eerste fase gerealiseerd worden op 1 januari 2013. Een helse timing voor het agentschap Jongerenwelzijn, de voorzieningen en koepels. Half juli verstuurde het agentschap jongerenwelzijn een rondzendbrief waarin de modaliteiten voor de toetreding tot het experiment en de uitbreidingsdossiers omschreven werden. Waar het aanvankelijk de bedoeling was dat 40% van de sector op 1 januari 2013 zou instappen, is nu meer dan 70% van de sector ingestapt. De rest van de sector moet in 2014 volgen.
W at
houdt dit modulair kader in ?
Inhoudelijk worden de uitgangspunten van de MFC (multifunctionele centra BJB) nu doorgetrokken naar de hele sector Bijzondere Jeugdzorg. Organisaties BJB worden erkend voor de organisatie van contextmodules (begeleiding van het gezin en bredere context), verblijfsmodules, dagbegeleidingsmodules en/of ondersteunende modules. De contextbegeleiding staat daarbij centraal en wordt steeds aangeboden. Indien nodig kunnen daar andere modules flexibel aan toegevoegd worden. De organisatie moet hierbij steeds oog hebben voor de continuïteit in de begeleiding. Organisaties kunnen op deze manier zorg op maat aanbieden voor elke cliënt. Door deze nieuwe manier van erkennen worden de klassieke erkenningscategorieën (begeleidingstehuizen, thuisbegeleidings© Isabelle Pateer, Otherweyes
diensten, BZW-diensten, dagcentra) afgeschaft en vertaald
p.
22 70
Nieuwsbrief
3 koepels en met al de voorzieningen Bijzondere Jeugdzorg.
I nspanningen Deze hervorming vraagt belangrijke inspanningen van de jeugdhulpverleners en hun organisaties, vandaar de nood aan een ondersteuningsconvenant. Het Vlaams Welzijnsverbond steunt deze © Isabelle Pateer, Otherweyes
evolutie in woord en daad. Maar de sector verdient ook een goede ondersteuning via voldoende werkingsmiddelen. De Vlaamse regering moet
naar een mogelijke combinatie van modules. Dit maakt de organisaties voor Bijzondere Jeugdzorg en de CKG volledig klaar voor een indicatiestelling
daarom de besparingen van de voorbije drie jaren door het niet-indexeren van de werkingssubsidie (in totaal geraamd op ongeveer 3 miljoen euro)
van de integrale jeugdhulpverlening.
ongedaan maken! De sector van de jeugdhulp is
Zowel voor de CKG als de organisaties voor bij-
opdrachten die zij moeten waarmaken.
zondere jeugdzorg gaat dit gepaard met een enve-
vandaag onder gefinancierd voor de belangrijke
loppefinanciering via modules. CKG waren een en-
Info: Eddy Van den hove, tel. 02 507 01 23
veloppefinanciering al gewoon (weliswaar op basis
stafmedewerker bijzondere jeugdbijstand en gezinsondersteuning Vlaams Welzijnsverbond.
van capaciteit in plaats van modules), maar voor de organisaties bijzondere jeugdzorg is ook dit nieuw. Zulke grote veranderingen met een zeer grote impact op de organisatie van voorzieningen vragen een strikte opvolging. Met Kind en Gezin werd een periode van 3 jaar afgesproken om het geheel grondig (zowel inhoudelijk als financieel) op te volgen en te evalueren. Met het agentschap Jongerenwelzijn werd om bovenvermelde redenen een kortere maar zeer intense opvolging afgesproken tijdens 2013. Via een extra registratie en het organiseren van intervisie zal een opvolgingscommissie tegen maart 2014 een evaluatierapport opstellen met mogelijkse aanbevelingen tot aanpassingen. Ten slotte is er ook een convenant tussen het agentschap Jongerenwelzijn en de koepels in de maak waarbij een ondersteuningsproject opgezet wordt in 2013 om organisaties te ondersteunen in hun transitietraject. We ontwikkelen daarbij een tool om de personeelskosten zo goed als mogelijk te begroten en op te volgen. We zullen daarnaast in vorming voorzien op domeinen als HRM, organisatieontwikkeling en –verandering, … Een proces dat we zullen doorlopen in samenwerking met de
© Isabelle Pateer, Otherweyes
23 70
p.
Nieuwsbrief
Kerk & Samenleving Fakkeltocht 2012 “in lichterlaaie” i.s.m. Caritas International Naar jaarlijkse traditie kwamen er op vrijdagavond, voor het begin van de advent, op initiatief van jongerenpastoraal en het bisdom Hasselt, meer dan duizend jongeren uit heel Limburg samen voor een grote fakkeltocht. Dit jaar waren we op 30 november te gast in Bree. Na het onthaal en een sketch ging de bisschop van Hasselt, mgr. Patrick Hoogmartens voor in een viering. Het evangelie roept jongeren op Fakkeltocht in Bree
om licht van de wereld te zijn. De advent is een mooie periode om dit te oefenen. “Als wij ons licht volop laten stralen, zullen de mensen rondom ons dat zien en zich op hun beurt geroepen voelen om licht te zijn. Kerstmis zal dan echt een feest van licht en vrede worden.” De verschillende jongerengroepen uit het bisdom Hasselt gingen aan de slag met ‘de zeven werken van barmhartigheid’. Deze werken zijn voor gelovigen een bijzonder concrete manier om licht te zijn voor anderen. De jongeren werden aangespoord om één van de zeven werken in de praktijk te zetten of een tableau vivant rond dat thema te maken en dat te fotograferen. Het vuur van de fakkeltocht was dus meer dan alleen wat gezelligheid. Dit jaar steunden ook Caritas International en Missio nadrukkelijk de fakkeltocht van IJD Hasselt. Beide organisaties hoopten de Limburgse jongeren zo een manier te tonen waarop zij concreet licht konden zijn voor de wereld.
Animatie zorgt voor sfeer
Om de fakkeltocht nog wat meer kracht bij te zetten, verzorgde Caritas International een stand op het Stadsplein, waarbij jongeren en alle mensen van Bree uitgenodigd werden tot het ontsteken van een kaars, om zo een ster van licht te vormen. Ze kregen ook de kans om een wens te noteren en aan een wensmuur te kleven. Een geste van solidariteit met de minstbedeelden en met noodlijdende mensen, “opdat niemand in het donker zou blijven…”. Naast de solidariteitsactie voor de slachtoffers van onrecht, was er dit jaar ook speciale aandacht voor het geweld in Syrië en voor de ontheemden in de buurlanden. Met de actie ‘1 miljoen sterren’ wilde Caritas International samen met de Caritassen van de andere Europese landen het licht laten schijnen voor alle oorlogsslachtoffers. Onze gedachten en medeleven gingen in het bijzonder naar het Syrische volk, “ opdat het geweld zou stoppen en de wapens zouden zwijgen… “.
Stand ‘1 miljoen sterren’ van Caritas International op het stadsplein in Bree
Ann Nivelle Caritas in Limburg stafmedewerker solidariteit en vrijwilligerswerk
p.
24 70
Nieuwsbrief
Aankondigingen Een studiedag vol muziek en zorg om nooit te vergeten! Werk jij met personen met dementie? Ben jij ook geraakt door het effect van muziek in je dagelijkse zorg? Wil jij weten wat muziek nog meer kan doen in de zorgsector? Op 14 maart 2013 kan je het zelf ervaren. We tonen je mogelijkheden en toepassingen van muziek in de zorg.
Welkom vanaf 9 uur met koffie We starten om 9.30 uur met volgende bijdragen:
Welkom in de kracht van muziek Martin Valcke, docent improvisatie en ensemblespel aan de masteropleiding muziektherapie aan het Lemmensinstituut te Leuven, maakt ons samen met vier laatstejaarsstudenten muziektherapie wakker en neemt ons gedurende de dag mee in muzikale ervaringen.
‘Muziek in de zorg’: een scala aan klanken en mogelijkheden Anke Coomans, muziektherapeut in het UPC te Kortenberg en docent aan de masteropleiding muziektherapie aan het Lemmensinstituut, vertelt over de verschillende mogelijkheden en toepassingen van muziek in de zorg vanuit
Wat kan muziek betekenen in de palliatieve zorg? Sarah brengt voorbeelden vanuit haar praktijk die inspiratie kunnen bieden.
Project De Stem van ons Geheugen Hanne Deneire, componiste en coördinator ‘De Stem van ons geheugen’. De Stem van ons Geheugen is een zangproject op maat om het dagelijkse leven van mensen met dementie en hun familie of mantelzorgers aangenamer te maken. Voor dit project hebben het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen en Koor&Stem vzw een speciale methodiek en aangepast materiaal ontwikkeld. Daarmee wordt het voor iedereen die wil zingen met personen met dementie haalbaar om een eigen contactkoor op te starten. We vertellen u hier wat en hoe.
Muziek in de dagelijkse zorg Rita Maes en Lieselotte Ronse, muziektherapeuten in Huis Perrekes. De kracht van muziek wordt elke dag beleefd
haar eigen klinische werk met
in Huis Perrekes. Muziek maakt deel uit van
personen met dementie en haar
het dagdagelijkse leven van elk, zo ook voor
doctoraatsproject hierrond.
personen met dementie. Vanuit jarenlange ervaring en investering is muziek(therapie)
De verbindende
geïntegreerd in de hele werking van het
kracht van muziek
huis, van het team. Dit is enkel mogelijk
Rita Maes en Lieselotte Ronse,
dankzij de ondersteuning van de directie en
muziektherapeuten Huis Perrekes
het beleid. Hoe muziektherapie in de hele
Muziek werkt aanstekelijk. Dit werd
werking is geïntegreerd hoor je hier.
in het verleden in Huis Perrekes op velerlei manieren ervaren. Medewerkers blijven letterlijk en figuurlijk niet onbewogen wanneer bewoners musiceren. Mantelzorgers ervaren dat ze op een zinvolle, betekenisvolle manier door middel van muziek(therapie) tot contact kunnen komen met personen met dementie. Het intergenerationele koor, De Betties, is gegroeid vanuit gedragenheid en verbondenheid met vele verschillende actoren in de zorg. Hun verhaal hierrond.
Muziek in de palliatieve fase Sarah Nauwelaerts, muziektherapeut op de palliatieve eenheid ‘De Vlinder’ in Brugge, op de palliatieve eenheid van het Ziekenhuis Oost-Limburg in Genk en tevens muziektherapeut in WZC Eyckendael in Riemst en WZC Sint Fransiscus in Tongeren, vertelt over haar werk met mensen in een palliatieve fase.
16.30 uur Met de kracht van muziek naar huis
PRAKTISCH Wanneer?
14 maart 2013 van 9.00 uur tot 16.30 uur
Waar? Vormingscentrum GUISLAIN vzw Jozef Guislainstraat 43, 9000 Gent www.vormingscentrumguislain.be Inschrijven:
via www.cairos.be U bent definitief ingeschreven na storting van 95 € op 733-0158008-25 met vermelding van uw naam
Meer info: CAIROS Competent in zorg 016 38 98 94
[email protected] www.cairos.be
p.
25 70
Nieuwsbrief
Publicaties ‘Wat bezielt de dokter? Spiritualiteit en eigen zinvragen.’ Werken in de zorgsector is fijn. Je kunt omgaan met mensen, ze helpen, helen, steunen. Maar het brengt ook het gewicht mee van de ellende, de pijn, de machteloosheid van die anderen en van jezelf. Juist datgene waar je moed uit put, het medemenselijke, staat tegenwoordig vaak op de helling. Praktijken krijgen extra werkdruk door het verouderen en vervrouwelijken van het beroep. In ziekenhuizen hebben managers het beleid al lang overgenomen en zetten zorgverleners onder druk om vooral rendabel te zijn. Dat gaat gemakkelijk van achter een bureau waarop mensen nummers en bedden zijn. Voor wie aan het bed staat valt het comfort van de afstand weg: dit zijn mensen, met hun zorgen, vragen en problemen. De kracht om met deze dagelijkse realiteit om te gaan, vond de auteur in christelijke spiritualiteit. Kerklerares Teresa van Avila zegt dat er in elk mens een kern is die zo zuiver is dat je er het Grotere/God/Jezus kunt ontmoeten en je innerlijke vrede en rust kan vinden. Weten dat die kern er bij iedereen is, kan ook helpen in de omgang met moeilijkere patiënten.
Het boek is verkrijgbaar bij uitgeverij Altiora, ISBN 9789031735839/ 18,50 euro
Dit boek wil met de twee benen op de grond en vanuit de praktijk van de zorgverlening op zoek gaan naar deze innerlijke krachtbron, en kan helpen om het werken met mensen zinvol en geïnspireerd te houden. ‘Wat bezielt de dokter? Spiritualiteit en eigen zinvragen.’ richt zich op alle zorgverle-
ners, niet alleen op artsen!!
Mocht u geïnteresseerd zijn om een interview af
Myrjam De Keyser,
te nemen of een voordracht rond dit thema te
Veldstraat 2 B, 9100 Sint-Niklaas,
organiseren, gelieve te mailen naar de auteur
tel 03/765,93,05,
[email protected]
LAHAYE WILLY, PANNECOUCKE ISABELLE, VRANKEN JAN, VAN ROSSEM RONAN, Mensen in armoede en armoedebeleid: kwetsbaar in crisistijden, ISBN: 9789033491993, 472 pag., 44,50 euro
Mensen in armoede en armoedebeleid: kwetsbaar in crisistijden Federaal Jaarboek Armoede 2013
In deze derde uitgave van het federaal Jaarboek Armoede, anno 2013, stellen we vast dat de bestaande problemen van armoede en sociale uitsluiting nog worden verergerd door de economische crisis. De bijdragen bevinden zich dan ook in het spanningsveld tussen de gevolgen van de aanslepende en zich verdiepende crisis op armoede, uitsluiting en ongelijkheden en de pogingen om ook in deze tijden genoemde maatschappelijke fenomenen aan banden te leggen en, waar mogelijk, te bestrijden. “We stellen de relatieve onmacht vast van het beleid; omdat het tegen de stroom in moet roeien met te korte riemen en omdat het onvoldoende focust op het structurele en veelvoudige karakter van deze problematiek”, verklaren de auteurs van het Jaarboek. In deze context is de huidige en toekomstige rol van het OCMW cruciaal en dit is dan ook het onderwerp van het themadossier. “Het lijkt wel of deze institutie, net nu ze het hardst nodig is, in haar werkingsmogelijkheden wordt beknot”, stellen de auteurs. Verschillende onderwerpen komen aan bod, zoals de rol van de OCMW’s in lokale netwerken, referentiebudgetten als instrumenten in de praktijk van het OCMW, het belang van proactief handelen, goede praktijken, de actieve participatie van cliënten, socioprofessionele inschakeling, jongeren en het OCMW.
p.
26 70
Nieuwsbrief
Intersectorale beheersinformatie Overzichtslijst Sinds het verschijnen van de vorige Nieuwsbrief heeft Caritas Vlaanderen volgende intersectorale beheersinformatie verspreid over volgende onderwerpen:
1030
wijziging wetgeving betreffende modernisering en exploitatie van liften.
1031
welzijnswetgeving: uitstel verplichte aanpassingen aan oude elektrische installaties.
1032
VZW-Problematiek: nieuwe bedragen vanaf 01.01.2013.
1033
Wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten: loongrenzen vanaf 01.01.2013.
1034
Aanpassing vanaf 01.01.2013 van drempels voor loonbeslag en loonoverdracht.
1035
Loonbeslag en kinderen ten laste: gewijzigde bedragen vanaf 01.01.2013;
1036
Dienstencheques – zwaardere sancties en hoger bedrag.
1037
Welzijnswetgeving: elektrische installaties
Het duolegaat Het duo-legaat is een legale methode om een deel van het beschikbare vermogen (na rekening te hebben gehouden met reservataire erfgenamen) aan een VZW of openbare instelling te schenken zonder de wettige erfgenamen enig nadeel te bezorgen; integendeel het levert hen een besparing van successierechten op en biedt de mogelijkheid om de netto-erfenis te doen stijgen. Het globale bedrag van de successierechten komt immers lager te liggen door het voordelig tarief waarvan VZW’s of openbare instellingen genieten. Een duo-legaat is steeds maatwerk, het is daarom aan te raden hiervoor beroep te doen op een notaris, die niet alleen kan helpen bij het opstellen van een testament, maar meteen ook kan meedelen hoeveel successierechten men precies zal besparen.
p.
27 70
Nieuwsbrief
Syrische vluchtelingen in Libanon Layla Aerts Het conflict in Syrië eiste al meer dan 60 000 levens, ruim een een half miljoen mensen vluchtte naar Turkije, Jordanië, Libanon en Noord Afrika. Dagelijks komen er meer dan 3000 vluchtelingen bij waaronder veel ouderen en kinderen. Hun huizen zijn vernield, familieleden zijn gestorven of ze zijn gewond geraakt. Velen liepen trauma’s op en hebben dringend hulp nodig. Ze worden opgevangen door families of verblijven in tijdelijk gedeelde schuilplaatsen, leegstaande huizen of schuren. Vaak zonder verwarming of zelfs ramen. In de bergachtige grensstreek tussen Libanon en Syrië wordt het zeer koud en de sneeuw zorgt ervoor dat de dorpen moeilijk bereikbaar zijn. Er is dringend hulp nodig! Ik bezocht gedurende 8 dagen families in Libanon (Tripoli, Bekaa Valley en Wadi Khaled) om hun getuigenissen vast te leggen.
Een 16-jarig meisje in Wadi Khaled. “Ik heb maanden amper geslapen. Door het geluid van de bommen, en door de angst om te sterven. We zijn vaak met z’n allen dagen aan een stuk niet uit onze kelder durven komen.” Foto: Layla Aerts, www.laylaaerts.be, all rights reserved.
Beeld Verhaal
Layla Aerts (1978) studeerde af aan de Sint-Lucas Academie (2001) te Brussel met een thesis over ethiek en esthetiek in reportage fotografie. Hierin onderzoekt ze waar ze tot op de dag van vandaag in de praktijk mee bezig is. Gefascineerd door de relatie tussen realiteit en de voorstelling ervan, bevinden haar foto’s zich op het snijvlak van kunst en journalistiek. Ze tracht aan de hand van haar werk komaf te maken met een aantal clichés . Ze fotografeerd haar onderwerp in een onverwachtte context waardoor onze vooroordelen in vraag gesteld worden Ze wil de toeschouwer met haar foto’s aanzetten tot reflectie. Ze werkt voor magazines , kranten en ngo’s en specialiseerd zich in sociale thema’s. www.laylaaerts.be
Caritas Nieuwsbrief is gedrukt op papier gecertificieerd door de Forest Steward Council (FSC). Deze organisatie promoot en waarborgt een verantwoord bosbeheer dat economisch leefbaar, milieuvriendelijk en sociaal rechtvaardig is.
CU-COC-811200
